berria - datu

Asteazkena
Uztailaren 7a
2010. VIII. urtea
2.186. zenbakia
1,10 €
www.berria.info
Herbehereak finalera
3-2 gailendu zaio Uruguairi,
baina azken unean estu
eta larri ibili da q GEHIGARRIA
Iruñeko Udaletxe plaza, leporaino beteta, txupinazoa botatzeko garaian. J. DIGES /EFE
Goritu da Iruñea
Saeb Erekat PANeko negoziazio burua
«43 urte igaro dira,
eta Israelek oraino
ez du ezer onartu»
Akordiorik egon ezean PAN desegin egingo dela
eta Hamas bakarrik geldituko dela dio Erekatek.
Zuzeneko bake negoziazioak hasteko ardura
Netanyahurena dela uste du Elkarrizketa q 2-3
p GAUR 48 ORRIALDE
q HARIAN 2
IRITZIA 4
GAURKOA 7
Saeb Erekat. ATEF SAFADI /EFE
EUSKAL HERRIA 8
«Iruindarrok, gora San Fermin!». Lehertu da txupina Udaletxe plazan. Erraldoien konpartsako buru Mari Ganuzak bota du suziria,
eta berak esan ditu hitz sakratuak. Eta goritu da giroa Iruñean, eta
gorritu. Dena ez da festa izan, ordea: gazte batzuk ikurrin erraldoi
bat zabaltzen hasi dira, baina udaltzainek ez diete utzi, eta hainbat
gazte zauritu egin dira. Bat atxilotu egin dute, erietxean. q 41-48
Independentzia
eskuratzeko
aliantza berriak
behar direla dio
Barrenak
Desobedientzia
zibila egitera
deitu dute
Itsasondoko
ekintzaileek
Aukera politikoak
baliatzeko ezker
abertzaleak «gaurkotze
politikoa eta ideologikoa»
egin behar duela uste du
Batasuneko kideak q 8
Bost egunez meategietan
itxita egon diren AHTaren
aurkako lagunak pozik
daude ekintza ondo amaitu
delako, baina arriskuaz
ohartarazi dute q 12
EKONOMIA 17
MUNDUA 20
q KIROLA 22
q AGENDA 26
q PLAZA 34
2 berria 2010eko uztailaren 7a, asteazkena
Harian›
Ekialde Hurbila D Bake negoziazioak
Israelgo soldadu bat auzipetu
dute,Gazako operazioagatik
Netanyahu eta Obama, atzo. M. WILSON / EFE
Frankotiratzaile bat auzipetu dute Israelen, 2008ko abendutik 2009ko urtarrila
bitarteko operazioan palestinar bat hil
zuelako. Hogei eguneko erasoaldi hartan Israelgo armadak 1.400 palestinar
baino gehiago hil zituen; haietatik asko
emakume eta haurrak ziren. Nazioarteak gizateriaren aurkako krimenak eta
Israelgo soldaduak, Gazan. DORON KEREN / EFE
gerra krimenak egotzi dizkio Israeli; haatik, operazio hartan parte hartu zuen
lehen soldadua da Israelek auzipetzen
duena. Auzitegi militar baten esku utzi
dute frankotiratzailea, bandera zuria
zeraman palestinar bati tiro egiteagatik.
Armadako iturrien arabera, soldaduak
bere kabuz egin zion tiro palestinar zibilari; hala, tiro egiteko agindua goitik jaso
zuela ukatu du.
Negoziazioak
hasteko
garaia da
Kokaguneen moratoria bukatu baino lehen
hasi nahi ditu Obamak PANen eta Israelen
arteko zuzeneko bake negoziazioak
Israelen eta AEBen arteko harremanak
«ezin hautsizkoak» direla nabarmendu dute
Ixiar Zubiaurre
Itzuli dira gauzak bere onera: Israelen eta Ameriketako Estatu Batuen artean, dagoeneko, giro ona
da nagusi. «Gure arteko loturak
ezin hautsizkoak dira», nabarmendu zuen atzo Barack Obama
AEBetako presidenteak, Benjamin Netanyahurekin batera egindako agerraldi batean, Washingtonen. Gauza bera egin zuen Netanyahuk ere; bien arteko harremanak krisian daudela diotenak
«zeharo okertuta» daudela esanez. Joan den martxoko bileran ez
ziren elkarrenganako hain adeikor agertu; harremanak mantentzeko, isilik egoteak, benetako
arazoari aipamenik ez egiteak laguntzen duela jakitun, baina, bestela irten dira gauzak oraingoan.
Kokaguneen auziak haserretu zituen aurrekoan; atzo aipatu ere ia
ez zuten egin gaia. Bi herrialdeen
arteko harremanari mesede egin
dio horrek. Ez, segur aski, bake
prozesuari berari.
Obamak benetan sinesten ditu
Netanyahuren hitzak: hala, PAN
Palestinako Aginte Nazionalarekin negoziatzeko prest dagoela
dioenean, Israelgo lehen ministroa «serio» ari da. Eta, horregatik, palestinarren eta israeldarren arteko zuzeneko negoziazioak laster hasiko diren esperantzaz
dago AEBetako presidentea. «Bada garaia zuzeneko elkarrizketei
ekiteko», adierazi du Obamak.
Beste behin ez dute egunik zehaztu, ordea. Gauzak dauden moduan egonda, gainera, laster zuzeneko elkarrizketetarako baldintzak sortuko diren ez da argi.
Gaur egun, izan ere, zeharkako
negoziazioetan dihardute palestinarrek eta israeldarrek, George
Mitchell Ekialde Hurbilerako AEBen ordezkari bereziaren bitartekaritzapean. Eta, Mahmud Abbas
PANeko presidentearen hitzetan,
haietan ez atzera ez aurrera daude.
Tel Avivek lurralde okupatuetan eraikitzen jarraitzen duen bitartean, halaber, PANek jakinarazi du bere negoziatzaileak ez direla
bake prozesuaz hitz egitera eseriko. Hortaz, eta Obamak elkarrizketak hasteko garaia iritsi dela
esanagatik ere, ez dirudi haiei ekiteko giro izango denik.
Iraila arteko epea
Barack Obamak irailaren 26a baino lehen ikusi nahiko lituzke Israelgo eta PANeko ordezkariak mahai beraren inguruan eserita; inolako bitartekariren beharrik
gabe, eta gatazkari irtenbide emateko borondatez. Irailaren 26an,
izan ere, Netanyahuk iaz onartutako moratoria bukatuko da, eta
Tel Avivek haren luzapena onartu
ezean, Zisjordaniako kokaguneetako eraikitze lanei ekingo diete
berriro. Horrek bake negoziazioak hasteko are aukera gutxiago
izango dela esan nahiko du.
Saeb Erekat q PANeko negoziazio burua
Zuzeneko bake negoziazioak hasteko ardura Netanyahurena dela
uste du Erekatek; Israelek bake prozesua abiarazteko borondate gutxi
duelakoan dago, baina, Palestinako Aginte Nazionaleko kidea.
«Akordiorik ez bada, PAN
desegin egingo da: Hamas
bakarrik geratuko da»
Erika Jara Ramala
Madrilgo Konferentzian, Osloko
Akordioetan eta Errepide Maparen negoziazioetan hartu du parte Saeb Erekatek (Jerusalem
ekialdea, 1955). BERRIArentzat,
egungo egoeraren azterketa egin
du PANeko negoziazio buruak.
Orain arteko negoziazio mahaietan
egon zara.43 urteren ostean,zergatik
dirau bere hartan okupazioak?
Aurrerantzean ere okupatzaile
izatea delako Israelen borondatea
eta nahia, eta nazioarteak ere zigorrik gabe utzi duelako. Ustelkeriak jota dago okupazioa, eta, horrez gainera, apartheid sistema
bat garatzen ari da. 12 urte nituen
okupazioa gurera iritsi zenean,
eta 13 urterekin atxilotu ninduten; orain, berriz, aitona naiz
jada. Ahal dudan guztia egin dut
bizi osoan okupazioaren kontra.
Agindutako guztia zintzo bete
dugu palestinar guztiok: onartu
egin dugu Israelgo Estatua, eta
2010eko uztailaren 7a, asteazkena berria 3
7››
San Marko mankomunitateko lehendakaritza
galduko du gaur Ricardo Ortegak
17››
Erretiro adina atzeratzea proposatu du
Europako Batasuneko Batzordeak
Ekialde Hurbila D Bake negoziazioak
AEBek zerga kenkariak
aplikatzen dizkiete kolonoei
%42
pKokaguneak Zisjordanian. Zisjordaniako lurren %42 kolonoen esku daude
gaur egun, B´Tselem erakundeak jakinarazi duenez. Kokaguneekin muga egiten
duten lurralde palestinarrak bereganatu
dituzte kolonoek, Israelgo Auzitegi Gorenaren debekuak aintzat hartu gabe.
The New York Times egunkariak argitara emandako ikerketa baten arabera,
AEB Ameriketako Estatu Batuetako
Altxor Departamentuak erraztasunak
ematen dizkiete Zisjordaniako kolonoei.
AEBetatik kokaguneetara egindako diru
donazioei, izan ere, zerga kenkariak aplikatzen dizkiete. Guztira, iragan hamar-
OLIVER WEIKEN / EFE
hiriburutzat hartu Jerusalem
mendebaldea; bi estatuen konponbidea onartu dugu; NBEren
242 eta 338 ebazpenak onartu ditugu; erakundeak sortu ditugu;
hauteskunde demokratikoak antolatu ditugu. Baina 43 urte igaro
dira, eta Israelgo presidenteak
oraindik ez du onartu eskatutako
ezertxo ere, eta buru-belarri
dihardu kokaguneak ezarri eta
ezarri, inork ez baitu hura geldiarazteko asmorik.
Tzipi Livni (Kadima) agintean egongo balitz, eta kontuan izanik Obama
Bush baino moderatuagoa dela,
desberdina izango al litzateke?
Ez dakit, eta ez zait axola ere. Israeldar guztien artean lortu nahi
dut bakea; baina bakea ez dago
AEBen mende, nazioarteko legearen azpian baizik. Bestalde, herrialde okupatutzat gauzkate israeldarrek, eta ez auzo moduan,
parez pareko gisa. Ez gauzkate
independentetzat. Beren okupazioa baino ez dute xede; Jeriko ondoan Yerijo kokagunea ezarrita,
argi dago zeintzuk diren haien asmoak.
Palestinak zergatik ez ditu onartzen
Israelekiko harreman zuzenak?
Ez gaude negoziazio zuzenen kontra. Lehen egunetik beretik nahi
genituen; baina Benjamin Netanyahu lehen ministroaren betebeharra da Zisjordaniako eta Jerusalem ekialdeko kokaguneetan eraikitze lanak gelditzea, eta ekitea
berriro 2008an hasitako negoziazioei. Baina ez du halakorik egin
nahi. Orduan, zein da negoziazioen agenda? Nire lan mahaiaren
gainean daukat beti 2009an egin
zuen hitzaldia, han zehatz-mehatz
adierazten baitu zer nahi duen: Jerusalemekin ez zuela negoziatuko
esan zuen; ez zela arduratuko, ez
errefuxiatuen auziaz, ez Zisjordanian mugimenduak gutxitzeaz;
eta kokaguneak zeuden-zeudenean geratuko zirela. Haren helburua da, nolabait, Palestinako Estatua eratzea, guztiaren ostean geratzen den horretan: alegia, kantoi
bakan batzuk eratzea, eta haietan
bandera bat altxatzea, nazio bat
izatera jolasteko.
AEBek diote nabarmen geratuko
dela negoziazioak eragozten dituena.
kadan 200 milioi dolar aurreztu zituzten
kolonoek (158 milioi euro inguru). Zergen gaineko araudia ez delako berdina
AEBetan eta Israelen, The New York
Times-en arabera, errazagoa da Zisjordanian eraikitako legez kanpoko kokaguneak finantzatzea AEBetatik Jerusalemdik baino. Israeli berak emandako
diru laguntza kokaguneetan inbertitzea
galarazten dio Washingtonek.
Zain-zain nago, noiz esango duten
europarrek, estatubatuarrek,
errusiarrek, Nazio Batuen Erakundeak eta hango kideek zeintzuk ari diren beren eginkizunak
betetzen, eta zeintzuk ez. Eta nahi
dut, batez ere, AEBetako presidentea zutik jartzea, eta honako
hau esatea Israeli, argi eta garbi:
«Kito betiko kokaguneak».
Zergatik ez du estu hartzen Israel nazioarteak?
Haiek erantzun beharrekoa da
hori. Historian abantailarik gutxien izan duen negoziatzailea
naiz ni. Ez daukat armadarik, ez
eta behar besteko hegazkinik eta
ekonomiarik ere, eta gure jendea
zatituta dago. Israelek, aldiz, 5.000
tanke ditu, 3.000 gerra hegazkin,
arma nuklearrak eta nazioartearen laguntza erabatekoa: zilegi
dute, esaterako, jendearen etxeak
eraistea eta haiek erbesteratzea.
Badakit bizia ez dela bidezkoa,
baina garbi jokatzen dut. Europak, ordea, ez du begiratu nahi,
hango legeen ikuspegitik; begiratu eta zer gertatzen ari den aurkituz gero, esku hartu egin beharko
baitu ezinbestean, eta hori haren
interesen kontra doa. Gero bere
buruari galdetuko dio ea zergatik
erortzen diren hango eta hemengoak muturreko alderdien esku.
Israelgo ministro Dan Meridorri adierazi diozunez, 2010. urtea amaitu
baino lehen akordiorik lortu ezean,
«izerditu egin beharko du Israelek».
Elkarrizketa baten ostean gertatu
zen hori: esan nion nik onartzen
nuela Israelgo Estatua, eta galdetu nion ea berak onartzen al zuen
Palestinako Estatua. Ez zidan
erantzun. Esan nion, halaber, nik
onartzen nuela Jerusalem mendebaldea Israelgo hiriburutzat,
eta galdetu nion ea berak onartzen zuen Jerusalem ekialdea Palestinako hiriburutzat. Ezetz
erantzun zidan. Esan nion onartzen nuela lurralde trukea, 1967ko
mugak oinarritzat hartuta, eta
galdetu nion ea berak ere onartzen al zuen. Ez zidan erantzun.
Eta, hurrengo, esan zidan PAE Palestina Askatzeko Erakundea ez
zela jada palestinarren ordezkari,
Hamasek agintzen duelako Gazan. Eta nik zera esan nion: ‘Orduan, zer nahi duzu nigandik?
Zertarako bildu zara nirekin?’ Eta
erantzunik ematen ez zidanez,
argi eta garbi esan nion 2010erako
Israelgo tropek zabaldutako
bideo batek polemika eragin du
Zisjordaniako Hebron hirian patruilatzen
ari diren bitartean Israelgo soldaduak
pop musikaren doinuan dantzan agertzen dituen bideo bat zabaldu dute
sarean. Hiri palestinarreko alde zaharrean grabatuak dira irudiak. Grabazioan
ageri diren soldaduei diziplina espediente bana zabaldu die Israelgo Gobernuak.
akordio bat lortu ezean izerditu
egin beharko zuela Israelek.
Zer dela-eta «izerditu beharko du»
Israelek?
Estatu bat eratzeko asmoz sortu
zen Palestinako Agintea, eta ez Israel izeneko aginteburu baten
mende izateko. Baldin eta Israelen nahia bada aurrerantzean ere
kokaguneak ezartzea, aginte horrek ez du luzaroan iraungo;
iraungi egingo da, ni bezalaxe, eta
Hamas baino ez da geratuko.
Akordioren bat lortuz gero, berriz, Hamas desegin egingo da.
Akordiorik lortu ezean, ordea,
orain arteko argudio bera erabili
ahal izango du aurrerantzean ere:
ia hogei urtean aritu natzaie gezu-
«43 urte igaro dira, eta
Israelek oraindik ez du
onartu eskatutako
ezertxo ere»
«Historian abantailarik
gutxien izan duen
negoziatzailea
izan naiz ni»
rretan palestinarrei, bakea ekarriko diedala esaka, baina kokaguneak baino ez dizkiet ezarri;
oso hunkigarria da argudio hori.
Bestalde, Palestinako aginterik
izan ezean, Israelgo agintea izango da, eta lehenago edo geroago
mugimendu bat sortuko da, eskubide berberak eskatzeko palestinarrentzat: alegia, gizaki bateko
boto bat. Eta gaur egun arte palestinarrak dira gehiengoa. Eta estatu baten konponbidea ez da nire
aukera, baina horretara garamatza Israelen politikak, itsu-itsuan.
Zein da Israelen proposamena, orduan,bakea lortzeko?
Hiru aukera ditu Israelek. Lehena: estatu bi izatea, 1967ko mugak
eta orduan izenpetutako akordioak oinarritzat hartuta. Bigarrena: harresia egiten eta kokaguneak ezartzen segitzea, harik eta estatu bakar bat eratu arte.
Hirugarrena: gaur egungo egoerari bere hartan eustea; Zisjordanian badira gaur egun hainbat
errepide, palestinarrek erabili
ezin dituztenak. Apartheid-aren
unerik ilunenetan ere ez zieten
Hegoafrikako beltzei debekatu
zurien errepideak erabiltzea. Le-
henbiziko aukeraren aldekoa
naiz ni. Israelek berea aukeratu
behar du.
Zertan dira negoziazioak?
Argi eta garbi azaldu diogu gure
jarrera George Mitchelli, Ameriketako Estatu Batuen Ekialde
Hurbileko mandatariari. Zain
gaude Netanyahuk noiz ekingo
dien berriro negoziazioei, 2008an
adostutako oinarritzat hartuta.
Hala, gai nagusi hauek jorratuko
ditugu: Jerusalem aukeratzea estatu bien hiriburu; errefuxiatuak; estatu bien mugak; eta lurraldeen trukea. Orduan, aurrez
aurre hitz egin ahal izango dugu;
baina oraindik ez da halakorik
gertatu, Israel ez baita heldutasunera iritsi, nazioarteak pribilegiatu bihurtu baitu.
Zeintzuk dira Palestinak onartuko lituzkeen gutxienekoak?
Israelek eta Palestinak Errepide
Mapa bat izenpetu zuten, eta han
jasota daude hauek: errefuxiatuentzat konponbide zuzen bat;
1967ko mugak; eta Jerusalem
ekialdea izatea Palestinako Estatuko hiriburu. Alegia, nazioarteko legerian eta Israelekiko akordioan adostutakoa baino ez.
Zer deritzozu AEBen gaur egungo bitartekaritzari?
AEBek beren interesen arabera
dihardute; horietako bat da, esaterako, Palestinako Estatu bat
eratzea. Kanadaz eta Mexikoz harago daude AEBen gaur egungo
mugak. Auzo ditu orain: Iran, Pakistan, India, Palestina, Persiako
Golkoa, Saudi Arabia eta Jordania; eta Israel ez dute koaliziokide, Iraken eta Afganistanen. AEBek badakite palestinarren eta israeldarren arteko bakea lortu
behar dutela, lehenik, gero eskualde osoko bakea lortzeko.
Nolakoa izango da gatazka honen
amaia,eta noiz etorriko da?
Litekeena da egun batzuen buruan lortzea, baldin eta israeldarrak baditugu negoziazioetako
kontrako alderdi. Israelek baditu,
besteak beste: kontrako alderdi
palestinar bat, Mahmud Abbas
izenekoa; Errepide Mapa bat;
1967ko mugak, Israelgo Estatua
eta lurralde trukea, eta Arabiako
Bake Ekimena. Gauza bakarra falta da: 2008an etenda geratu ziren
negoziazioei ekitea berriro ere, eta
nazioarteko legeak betetzea. Orduantxe lortuko dugu bakea.
4 berria 2010eko uztailaren 7a, asteazkena
Harian › Iritzia
Ziklistei esker
Riau riau
H
H
ari zitzaizkiola, hara non hasten den
pastelak eta dena delakoa irensten eta
paperak eta gainerakoak bide bazterrera botatzen, lehen plano handian. Ohiko
kazetariek, besterik ezean, jatearen gaasi da Tourra.Munduko tropel garrantziarekin eta deshidratazioaren
rrantzitsuena martxan.Eta gu guskontuekin hasiko ziren, baina ETBko bi
tura,gure butakatxotik gozatzen.Hakazetariek itsusitu egin zuten maglia
marnaka eta hamarnaka txirrindulari learrosaren portaera. Bikain.
hen pedal kolpeak jotzen.Hiru asteotan
Lasterketa batzuetan isunak jartzen
litroka botako dute izerdia,eta ur-potehasi dira txirrindulariak, horretan ere,
ak,milaka.Guztiak,errepide bazteeredugarriak izan daitezen. Gazterrera.Paperak eta zikinkeria mortxoen eredu izatearen zama.
doa.Guztia,errepide bazterrera.
Txirrindulariak, protestan. DueEz da ohikoa kazetariak –eta ohila ez asko, kaskoaren kontra
ko txirrindulari ohiak– horrelako
plantoak egiten zituzten,
txikikeriei erreparatzea, baina
haserre. Gaur egun neskaaurreko Giroan ETBko kamutiko pedalzale txikiezetariak eta Xabier Usanek ere kaskoa daramate.
biagak harritu ninduten.
Jira
Txirrindulari profesionalei
Italiako kamerak maglia
Xabier
Lekuona
esker. Bikain.
arrosari gertutik jarraitzen
Zuzendaria:
Martxelo Otamendi
Zuzendariordea:
Xabin Makazaga
Edizio arduraduna:
Lurdes Huizi
Argitaratzailea:
Euskal Editorea SM
Publizitatea: Iragarri SM
Lege gordailua:
SS-0662/03
Batzorde parekidea:
0712I84059
Egoitza nagusia:
Martin Ugalde kultur parkea.
Gudarien Etorbidea, z/g.
20140 Andoain.
Telefonoa:
(0034) 943-30 40 30
Faxa: (0034) 943-30 09 43
Webgunea:
www.berria.info
Posta elektronikoa:
berria@berria.info
Publizitatea:
publi@iragarri.net
Harpidetza saila:
(0034) 943 - 30 43 45
Date: 07/07/2010
Exemplaire: 2.186
Editeur: Euskal Editorea s.l.
Directeur de publication:
Martxelo Otamendi
Comission paritaire:
0712I84059
Delegation Labourd:
Lisses 3, 64100-Baiona.
Tel.: (0033) 559256220.
Fax: (0033) 559254303.
E-mail: lapurdi@berria.info
ORDEZKARITZAK
Araba: Bizenta Mogel, 6.
Posta kodea: 01008
Gasteiz. Telefonoa:
945-15 04 52. Erredakzioko
faxa: 945-14 83 07.
Posta elektronikoa:
araba @berria.info.
Bizkaia: Uribitarte kalea, 18,
3. C. Posta kodea: 48001
Bilbo. Telefonoa:
94-435 26 00. Erredakzioko
faxa: 94-423 49 75.
Posta elektronikoa:
bizkaia@berria.info.
Lapurdi: Lisses, 3. Posta
kodea: 64100 Baiona.
Telefonoa: 559-25 62 20.
Faxa: 559-25 43 03.
Posta elektronikoa:
lapurdi @berria.info.
Nafarroa: Iratxeko Monasterioa, 45, 13. Posta kodea:
31011 Iruñea. Telefonoa:
948-36 66 22.
Publizitatea: 948-36 66 23.
Posta elektronikoa:
nafarroa@berria.info.
berria
biaren maldan dagoen Balto ostatu jendetsuan ikusiko dugula. Behialako Hemingway idazleari ez bezala, kolegei Iruñeko zazpi egunetako pow wow izugarriak arrotz zaizkie. Ez dituzte ulertzen
astear dira. Riau riau! Euskal Herriere. Banaka bizitzen dira edo bikote herko etxeak hustuko dira eta Elizantsietan, etxetik kantitu gabe. Pantailen
buru saratarrak kantatzen zituen ehun
aitzinean iltzaturik. Estatu frantziarreko
zaldi putardunak baino Iruñean hordi
lau milioi kidek bakartasunez sufritzen
saldo jauzilariak gurutzatuko dituzte
du azken estatistiken arabera. Aste hogure hango adiskideek. Goiza urratuko
netan ez da hori euskaldunen egoden biharamunetan Zaldiko Maldikon
era izango segur.
bilduko dira denak entzierroaren aiGogoan ditugu beraz Ainduru, txokolatesne lodiaren hurrugeru, Jon, Sagrario edo Uxuepatzeko. Batzuek irauteko bitamiko bertsolaria. Otsagiko eta
nak hartuko dituzkete kikeren eduZaraitzuko lagunak. Tuterakokian txurro gurintsuak bustiz.
ak. Zangotzakoak. DonaAmetsaren ametsa.
paleukoak. Oragarrekoak.
Lanera joan aitzin guk
Ordu zuri nahiz zurbil
ere espainol telebistan
Bira
hauetaz goza dezatela
segituko dugu entzierroa,
Itxaro
Borda
arraiki.
bukaera Santizpiritu zu-
Banan-banan salbatu
(ditzagun)
Jose Ignacio Munilla
Donostiako gotzaina
B
idegabekeria nagusitu da. Giza eskubideen historian, 2010eko
uztailaren 5a egun
beltza izango da.
«Sexu Osasunaren eta Ugalketaren» (hau hizkuntzaren ironia!)
Lege berriak, lehendik ere askok
ezagutu eta baimentzen zuten
lege iruzurrari esker Espainian
aspaldidanik egiten zen abortu libreari euskarri legala eman dio.
Legalki, hiru kasutan zigorrik gabekoa izatetik, abortua eskubide
izatera pasa da. Ospitale abortistetako nagusi eta jabeek askoz ere
lasaiago egingo dute lo, zalantzarik gabe.
Eta orain zer? Helegite judizialen zain-zain gelditu behar dugu?
«Bizitzaren auziak» lege borrokan
al du ba bere funtsa? Ez horixe!...
Esaerak dioen bezala, «hobeto
dugu kandela piztea, ilunpea madarikatzea baino». Egunotan, Calcutako Ama Teresak Mendebaldean abortua liberalizatu zenean
esandakoa datorkit burura: «Ez
itzazue hil, niri eman. Nik bai,
nahi ditut!». Era berean ezin dut
ahaztu kazetari batek Ama Teresari hainbeste haur salbatzeko
zein estrategia erabili ote zuen galdetu zionean honek emandako
erantzuna: «Banan-banan!!»
Iritsi da, bada, «banan-banakoaren» garaia… Bizitzaren aldeko elkarterik gehienek ildo horretatik
jo dute azken urteotan. Leku askotan —baita Donostian ere— arrakastatsu jardun dira, RedMadre
fundazioaren koordinazioari es-
ker, «erreskate taldeak». Milaka
eta milaka haur in extremis salbatu dituzte, abortuak egiten dituzten lekuetan «hitzordua» jarrita
bazutela. Haien metodoa, haurdun dagoen emakumeari haurra
hil ez dezan irtenbideak ematea:
laguntasuna, diru laguntza, harrera etxeak, babes medikoa eta juridikoa, eta abar. (Utzidazue Espainian talde guzti horiek koordinatzen dituenaren telefono zenbakia
ematen: 902-188.988). Ekinari eusteko unea iritsi da!
Heriotzaren Kulturatik aldentzeko estrategia eraginkorrena
«behetik gora» ekitea dugu, «goitik beherakoa» alde batera utzita.
Bizitzaren aldeko borroka legala
irabazteko aukera handiagoa izango dugu, heriotzaren atzaparretatik erreskatatuak izan diren haur
eta nerabeen kopurua jakitera
ematen den egunean. Bizitzaren
dohainagatik haien esker ona beharrezkoa izango da, etorkizunean Biziaren aldeko Kultura nagusitu dadin.
Zalantzarik gabe, gure gizarteko balio asko baliagarriak lirateke, planteatzen dudan norabide
horretan bitarteko moduan. Nola
da posible atzerriko haurren adopzioa goraipatzea eta artean, etxean, adopzioaren aukera kontuan
ez izatea? Edo, esaterako, gobernuz kanpoko erakunde zibilen eta
erlijiosoen bitartez Hirugarren
Munduko haurren aita-amabitxi
izateaz gain, ez genituzke hemen,
abortutik salbatutakoak ere besoetan hartu beharko (haien elikadura eta heziketarako diru laguntza emanda, adibidez)? Eta, bestalde, zer esan abortuaren
ondorengo sindromea ezkutuan
eta bakardadean bizi duten emakumeen egoeraz? Genero indarkeriaren biktimek zorionez gero eta
babes handiagoa dute; hauek ere
ezinbestekoa dute laguntza, abortatu ondorengo zauri moral eta
psikologikoak sendatzeko.
Kontuan izan dezagun «bizitza-
Lege honen ondorio
tamalgarrienetarikoa
heziketa sisteman
nabarituko dugu.
«Sexu Osasunaren eta
Ugalketaren Legeak»
gurasoek euren
seme-alaben
heziketan dituzten
eskubideak zanpatzen
ditu, eskolan
abortuaren aldeko eta
«genero» ideologiak
inposatzen dituelako
ren kausak» irabazi dezan guztion parte-hartzea ezinbestekoa
dela: arteak eta kulturak, adibidez, gure gizarteko balioen oinarri dira. (Eduardo Berasteguiren
Bella filmaren ekarpena aipatu
besterik ez dugu). Era berean, komunikabideak eta bereziki Internet nasciturus-aren alde erabiltzea funtsezkoa da. Eta ez dugu
ahaztu behar legea iragarri, landu eta bideratzen ari ziren bitartean, iritzi publikoak jaio ez denarenganako defentsa eta errespatuaren alde egin duela, espainiar
demokraziaren historian lehen
aldiz.
Baina argi dago, bestalde, Bizitzaren Kulturaren garaipenaren
gakoa gure gazteen heziketan datzala. Eta praktikan, Lege honen
ondorio tamalgarrienetarikoa heziketa sisteman nabarituko dugu.
«Sexu Osasunaren eta Ugalketaren Legeak» gurasoek euren semealaben heziketan dituzten eskubideak zanpatzen ditu, eskolan abortuaren aldeko eta «genero»
ideologiak inposatzen dituelako
(cfr. Art 5, 1, a).
Ezbairik gabe, «bizitzaren kausa» ezin dugu aldendu «heziketaren kausa» eta «familiaren kausa»-tik. Ezinbestekoa da bizitza
eta familiarenganako errespetu
osoa dugunok (sinistun, ala ez) elkarlanean eta elkarlaguntzan aritzea, egiazko askatasunean oinarritutako heziketa osatzeko. Heziketa zintzoak ezin ditu inoiz
kontrajarri askatasunaren eredua
eta errugabeen bizitzarako eskubidea. Eta askatasuna azaleko lizentzia bihurtzen badugu, askatasuna bera zapuztuko dugu, eta Bizitza ere bai.
2010eko uztailaren 7a, asteazkena berria 5
Iritzia ‹ Harian
b
Kode sekretua
Hizpideak
Erresistentzia
Koldo Aldabe
kaldabe@berria.info
maitu da Itsasondoko meategietan AHTaren aurkako erresistentzia ekintza. Lau ekintzaileak herenegun iluntzean atera zituzten meategietatik, eta atxilotuta eraman,
desordena publikoa, erresistentzia eta
desobedientzia leporatuta. Eta hementxe hitz berak gauza zeharo kontrakoa irudika dezakeen paradigmetako bat. Erresistentzia eta desobedien-
A
r
emagun elkarren artean euskaraz aritzeko ohitura ez
duten bizpahiru euskaldun. Halako batean, gai delikaturen batera pasatu dira. Inguruan daudenak erdaldunak baitira, euskaraz hasi dira jare-jare.
Badatoz oporrak: Euskal Herrian euskara gutxi egiten
duen euskaldun askok euskararen erabilera ia teatrala
egingo du hemendik kanpo.Beren tasuna argi uzteko? Auskalo.Etxera bueltan,ordea,gaztelaniaz hasten dira berriro.
Jarrera automatizatuak dira gehienetan. Balirudike
erraietan daramatela —daramagula— euskararen kode
sekretu gisako erabilera klase hori. Hizkuntza menostu bateko hiztun garelako da, zalantzarik gabe. Kode sekretu gisako erabilera horrek exoteriko ere bihurtzen gaitu, nabarmendu egiten gaitu, euskarari esker nor gara magma linguistiko ia nortasun gabean. Euskal Herrian, ordea,
euskarak ez du kode sekretuaren xarmarik. Eta etxera itzulitakoan, gaztelania dakigula demostratzen hasten gara.
D
tzia ekintza izan arren ez baitu leporatzen dieten erresistentzia eta desobedientzia salaketarekin zerikusirik.
Ekintzaileek euren burua arriskuan
jarri dute, baina obrek jarrai zezaten arduradunen eta agintarien itsukeriak
arriskuan jarri ditu ekintzaileak, eta salaketa hori ere auzitegian konpondu
beharko da.
AHTa egiteko agintarien irmotasun
bera dute ekintzaileek hura eragozteko. Itsasondokoaren moduko gehiago
iragarri dituzte, baita, han bezala, beren burua arriskatu behar izanda ere.
Hitz beste
Anjel Lertxundi
Adur
Euskaltegiek
Eusko Jaurlaritzari
Mertxe Mugika
Entzi Zubiri
AEK-ko eta Bai&By-ko
ordezkariak
E
AE Euskal Autonomia Erkidegoko euskaltegi homologatuok duela gutxi
adierazi genituen
gure kezkak eta eskaerak komunikabideen aurrean. Horren
ostean, Hizkuntz Politikarako
Sailburuordetzatik erantzuna
jaso genuen, eta aitortu behar
dugu neurri batean harridura
eta mina sortu digula.
Erantzun horretan, besteak
beste, Hizkuntza Politikarako
Sailburuordetzak euskararen
alorrean ere murrizketak egotea litekeena dela onartzen du.
Hori esan eta gero, hurrengo lerroetan, euskararen alorrean
mugitzen garen eragile guztiei
dei egiten digu eta, behar izatekotan, solidarioak izan behar
dugula gaineratzen digu, ba
omen direlako okerrago dauden
beste arlo batzuk. Horren guztiaren aurrean gogoeta hauek
egin behar direlakoan gaude:
Ez gabiltza inongo tratu berezirik eskatzen, baizik eta datorren urtean Jaurlaritzak emango digun diru-laguntza zein
izango den argitzea nahi dugu.
Urteak dira horren berri maiatzerako ematen zaigula, izan
ere, plangintzak burutu ahal
izateko ezinbestekoa dugu jakitea zenbat jasoko dugun. Gerora, horren gaineko hausnarketa
egin ondoren, etorriko litzateke
gure irakurketa.
Dena dela, Hizkuntz Politikarako Sailburuordetzak aipatzen
duen elkartasuna, eskatzekotan, abiapuntu berbera dutenei
eskatu behar zaie, eta ez azpiko
egoeretan daudenei oraindik
ere gehiago eskatu. Gure sektorea, hamarkada askotako bidea
egin badu ere, ez dago oraindik
normalizatuta, eta normalizatzeko finantzaketa sistema
egonkorra behar du, hain zuzen
ere. Bestela, sektorean aritzen
diren 1.500 langileen eta 40.000
ikasleen lana eta ahalegina kolokan geratuko lirateke, gaur
egungo diru-laguntza sistema
kolokan omen dagoen bezalaxe.
Helduen Euskalduntze-Alfabetatzean ez dago krisirik; izan
ere, Ikasturte honetan ikasle kopuruan hazkundea izan da. Eta
horren arrazoi bakarra ez da langabezia tasa igo izana, hainbatek, errazegi, ondorioztatu duen
bezala. Urte luzetako ahaleginen
ondorioa da: eskaintzaren dibertsifikazioa, langileen prestakuntza, sustapen kanpainak, euskara agirien baliokidetze prozesua… eta dudarik gabe, Herri
hau euskaraz bizitzeko erakusten ari den gogoa eta borondatea. Ikasle kopuruan hazkundea
izan badugu, baina, ez da gauza
bera gertatu ikasturte honetako
aurrekontuarekin; horrek esan
nahi du dagoeneko badela lehenbiziko murrizketa, ikasleen igoeraren bestekoa, hau da, %6,7koa.
Horiek horrela, bestelako
edozein murrizketak krisirik ez
dagoen sektore batera zailtasun
handiak ekarriko lituzke. Izan
ere, pentsaezina litzateke garai
honetan ikasleen matrikula tasak nabarmen igo behar izatea
eta doakotasunaren bidean berriro atzera egitea.
Gainera, Euskararen Aholku
Batzordeak eta Euskara Biziberritzeko Plan Nagusiak behin
baino gehiagotan berretsi duten
bezala, Helduen EuskalduntzeAlfabetatzea sektore estrategikoa da euskararen normalizazio
Ez gabiltza inongo
tratu berezirik
eskatzen, baizik eta
datorren urtean
Jaurlaritzak emango
digun diru-laguntza
zein izango den
argitzea nahi dugu.
Urteak dira horren
berri maiatzerako
ematen zaigula, izan
ere, plangintzak
burutu ahal izateko
ezinbestekoa dugu
jakitea zenbat
jasoko dugun
prozesuan. Eusko Jaurlaritzaren beraren hainbat egitasmo
gauzatzeko ezinbesteko eginkizuna betetzen dugu euskaltegiok.
Egoera honen aurrean, hauxe
gure eskari xumea: Hizkuntza
Politikarako Sailburuordetzak
eta Jaurlaritzak argi dezatela
zein izango den datorren ikasturterako diru-laguntza politika
(eta hobe, bide batez, hurrengo
urteetarako politika zein izango
den ere argituko balute).
Bukatzeko, argi dago krisi
ekonomiko egoera honetan guztiok egin behar dugula ahalegina euskararen etorkizuna baldintzatuta egon ez dadin, eta
ildo horretatik euskaltegiok ondoen egiten duguna egiten jarraituko dugu: euskara eskolak
ematen eta erabilera egitasmoak aurrera ateratzen.
Ea bide horretan Jaurlaritzaren elkartasuna eta erantzukizun maila egokiak aurkitzen ditugun.
Artikulu hau EAEko euskaltegietako ordezkari hauek ere
izenpetu dute: Yolanda Barbero (IKA), Mertxe Luzuriaga
(Deustuko Unibertsitateko
Euskal Irakasleria), Isidro Yoldi
(Batuz), Juan Carlos Murillo
(Elkarlan), Marian Bidegain
(Maizpide).
6 berria 2010eko uztailaren 7a, asteazkena
Harian › Iritzia
Ideien letrak
iria irakurtzen zeharkatzeko ohitura duena kezkatu egiten da noizean behin, gune
batzuk gero eta arrotzagoak, gero eta iragazgaitzagoak egiten zaizkiola ohartzean. Hotelak, loftak, merkataritza zentroak eta marka
garestien dendak izurri bihurtu dira berotze
globalaren garaiotan. They are coming! idazten zuen SP artista frantsesak duela hamar
urte kalean itsasten zituen karteletan. Olagarroak eta dolarrak irudikatzen zituen bere iragarpenaren ondoan. Bai, etorri ziren, noski.
Artista normandiar horrek berak quality
street, kalitatezko kalea, izenarekin bataiatu
zuen kale batean badago etxaurre koloretsu
bat, garai bateko askatasunaren oroitzapena,
letra handitan idatzitako aldarri batekin: hemen geratuko gara. Baina etxea neguan desokupatu zuen poliziak. Halaber saneatu
gabe dagoen zeharkako etxaurre batean letra
zuriz: Pertsonen borondateak edozer alda
dezake lekuz. Indartsu sentitzen da bat hori
irakurtzean. Horren azpian, leihoen tamainako hizkiez: Etxe hau beste herrialde batean
zegoen lehen. Paseatzaileak pentsatzen du
ideia on bat izan duela norbaitek.
Ustekabea da esaldia goi mailako publizitate agentzia bateko buruarena dela. Bere agentziaren leloak dio ideia on bat Troiako zaldia
bezalakoa dela: Pakete erakargarri batean bilduta dator, pertsonak gogoz har dezan. Baina
funtsean helburu bakarra du: konkista.
Liluratu egin nahi gaituen ororen atzean
ondo funtzionatu behar duen mekanismo
bat dago. Konkistatua izatea gozamena izan
daiteke, jolasa, laudorioa, probokazioa. Vive
la crise! esaten du frantsesak, vive la poesie!
Sarriago izaten da tranpa, engainua, menerapena. Lurrean, etxerako bidean, hau ez da
eguraldia! Beroa jasan ezina da, bai, ideiek
ere logalea dute. Musika talde baten disko
berriaren izena ere bada...
u
Zuzendariari
BERRIAk irakurleen eskutitzak plazaratzen ditu. Ez dute 2.500 karaktere baino luzeago izan behar —tarteak barne—,
eta BERRIAk mozteko eskubidea du. Helbide honetara bidali behar dira, izen-abizenak eta herria adierazita: Berria,
Martin Ugalde kultur parkea, 20140 Andoain. Eskutitzak Internet bidez bidaltzeko: iritzia@berria.info.
H
Larrepetit
Irati Elorrieta
Liluratu egin nahi
gaituen ororen
atzean ondo
funtzionatu
behar duen
mekanismo bat
dago
,
Hemeroteka
‘¡Manda carallo!’
Josu Torre › Deia
Normaltasunaren izena edo aitzakia erabiltzen du aspaldian euskal Gobernuak zenbait aldaketa egiteko.Segun eta nondik begiratzen den kanbio
gehienean norabide berean doaz,txapelaren ordez bisera edo txapelokerra,
txirrindulariei piperpotoa ikurrinaren ordez,euskara beharrezko bezala administrazio edo egintza ofizialetatik kentzea edo azken 13 hilabeteetan aginduz
eta PPren kontsentsu soilarekin Jaurlaritzak hartu dituen hainbat ekimen,
araudi edo proposamen.
Zinez beldurra ematen dit ETB1 berdiseinatzeko ekimen bat iragartzen dutenean.Ikus entzulegoen «jaitsiera nabarmenaz» ohartuz telekate autonomoko talde batek txosten bat osatu omen du euskarazko lehen kateak [...]
izan ahal duen etorkizunaz edo etorkizuneko jardueraz.Ikaratzekoak dira,
izan,ematen diren datuak,nabarmenak bestalde azaltzen diren argudio batzuk.Kirolei edo haurrei zuzendu izan dela eta dela batik bat eta lehen mailako futbola galtzerakoan ikusle asko galdu dituela edo beste hainbat ase egina dagoela astero modalitate bereko zortzi edo hamar pilota partida ikusteaz.Beldur naiz,bai,gaitz hauek zuzentzeko zein bide hartuko duten pentsatuz
eta lotsa,benetan,ikusleen arteko joera Tele5ra bideratzen delako.
Ikara,ahaztu ezina delako Jaurlaritzan dauden alderdiak espainol espainolak direlako «¡y a mucha honra!» esanen dute gainera eta,beraz,mendebaldeko auzokide urrunei begiratzea ongi datorkigu,[...] galegoeri eta han agintean dagoen PP alderdiak,normaltasunaren izenean,egin duen azken azio
maltzurra aipatu.Matematika,Fisika,Kimika eta Teknologiako –lehen Touriñoren gobernuak doan emandako– ia 200.000 testuliburu sutara botatzea,
erretzera,bidali ditu.Ikasgai hauek galegoz ez emateko lege bat eskupetik
atera ondoren,agindu torkemadar hori eman du.Ez dute beraz gailego gazteek beren guraso edo arbasoek bezala kontuak egin,neurtu edo arakatzeko
modurik izango.Zoritxarrez ongi ezagutzen dugun Fraga Iribarne jaunak La
Habanan famatu egin zuen esaldia irudiko,«¡manda carallo!».
Udal hileta zerbitzuen amaiera?
Donostiako Udalak hileta zerbitzuak emateari uko egin diezaiokeela-eta zerak kezkatzen
nau: zerbitzu horien beharra suertatzen zaigunean nahi eta nahi ez enpresa pribatuetara
joatera behartuak izango gara, interes ekonomiko hutsean jarduten duten enpresa pribatuetara, beste edozein negozio bezala ahalik
eta gehien saltzetik bizi direnetara. Eta nik
behintzat une gogor horietan, derrigorrezko
tramite horiek egiten lagunduko didan zerbitzua nahiko nuke, eta ez nire samina aprobetxatuz negozioa egin nahi duen enpresa bat.
Mikel Prieto. Donostia.
Adiorik ez, Mahfud
Uztailaren 2an,ostiralean,Mahfud Ali Beiba
Parlamentu Nazional Sahararreko presidentea
zendu zen.Bihotzak egin zion huts.Egiten zuen
guztian jartzen baitzuen bihotz handi hori.
Fronte Polisarioaren buruzagi sortzaileetariko bat izan zen,Luali Mustafa Seyeden heriotzaren ondoren Fronte Polisarioaren idazkari
nagusi aritua,1976ko abuztuaren 30era arte,
Hirugarren Kongresuan Mohamed Abdelaziz
egungo idazkari nagusia hautatu zen arte.
Mahfud Ali Beibak hainbat kargutan jardun
zuen Estatu sahararrean.RASDen lehen ministro izan zen 1982 eta 1985 artean eta 1995etik
1999ra,eta 2003tik hil arte Parlamentuko presidentea izan da.1997tik Ordezkaritza Sahararraren burua izan zen Marokorekin izandako negoziazioetan,Nazio Batuen esparruan.
Mahfud erabat konprometituta egon da
bere herriarekin eta horren xede nazionalarekin.Bizitza osoa eskaini dio herri sahararrari,eta
fronte guztietan borrokatu da Mendebaldeko
Sahararen autodeterminazioaren eta independentziaren alde,Marokok legez kanpo okupatuta,Nazioarteko Zuzenbide guztiaren eta
NBEren beraren arabera herri sahararrari dagokiona.
Mahfud Ali Beibaren heriotzak zuzenean jo
nau.Mahfud gizon justua,serioa eta itxura batez gogorra —itxuraz baino ez,hurbilekoan oso
sentikorra baitzen bere jendearen sufrimenduaren aurrean— bazen,aldi berean,umore fin
eta ironikoa zuen,gauza txikiez gozatzea ahalbidetzen ziona,herri sahararra Mendebaldeko
Sahararen alde batean eta bestean jasaten ari
den egoera gogorra baino gogorragoa bada
ere.
Hura ezagutzeko eta berarekin momentu
ugari partekatzeko zorte ikaragarria izan nuen,
denetariko uneak: alaiak,goibelak,baita kezkak eta eztabaida eta lan ordu ugari ere,batik
bat Lotsaren Harresiaren Kontrako Nazioarteko Plataformaren sorkuntzarako...eta asko
maite izan dut.Aparteko gizona! Nahitaezkoak
diren horietakoa,Bertolt Brechtek zioen bezala,
egunero borrokatzen diren horietakoa! Ez dakit
zer emango nukeen hura besarkatu eta belarrian «adiorik ez,lagun,eta beti arte» esateko
aukera izateagatik,hassanieraz beharrean euskarazko agur honetan,ziur egonda ulertuko
nindukeela.Izugarri sumatuko dut haren falta
kanpamentuetara jaisten naizenean eta ez dudanean bertan aurkitzen.Heriotza da bizitza
honetan dugun gauza ziur bakarra...baina hain
da mingarria maite ditugun pertsonak galtzea!
Mahfud Ali Beiba Sahara Librearen aldeko
Poemario blogean aurki dezakezue.Haren hitzak,hainbat jardueratan egindako argazkiak,
haren heriotzaren ostean erakunde askok bi-
dalitako hitzak eta maite zuten pertsonek utzitako agurrak ere badaude bertan.
Herri saharar osoaren minari lotuta sentitzen
naiz; ziur nago une honetan haren galera deitoratzen ari direla.Mundu justu,berdintasunezko
eta aske batean giza eskubide guztien,banako
zein kolektiboen,errespetua lortu nahi dugun
pertsona guztioi eragiten digun galera.
Adiorik ez, Mahfud, eta beti arte.
Itziar Fernandez Mendizabal.
Andoaingo Udalaren
jarrera doilorra
Ekainaren 25ean,goizeko 07:30ean,Andoaingo neska gazte batek eraso bortitz bat jasan
zuen gizon batengandik.Ondorioz,ospitalera
eraman behar izan zuten,larri.Basakeria honen
aurrean,emakume talde batek,bere gisa,erantzun tinko bat ematea erabaki zuen.Horretarako,kartel gutxi batzuez,pankarta batez eta
ahoz aho eta mugikor bidez bidalitako mezuez
baliatuz kontzentrazio deialdi bat egin genuen
ekainaren 26ko arratsaldean.Bertan,200 eta
300 pertsona artean bildu genituen.
Jakin badakigu Andoaingo korporazioak
ezusteko handia hartu zuela kontzentrazio honekin.Askok galdetzen diogu geure buruari ea
Udalak erantzunik aurreikusita zuen edo ez,ea
genero-indarkeriaren protokoloa abian jartzea
pentsatzen zuen...
Erasoari buruzko informazio guztia eskura
izanik,guk ez duguna,Udalak zenbat denbora
behar du horrelako egoera baten aurrean erantzun bat emateko?
Orain jakin dugu,duela bi urte gutxi gorabehera,Andoaingo beste emakume batek antzeko eraso bat jasan zuela.Jakin dugu ere Udalak
horren berri izan zuela eta duela gaur ere.
Zergatik ez zuen erantzun orduan? Non dago
biktimenganako sentsibilitate eta elkartasuna? Non dago emakumeen defentsa eta erasoen aurkako borroka mugagabea? Emakume
bat bortxaturik edo hilik suertatuko balitz,zerbait egingo al luke Udalak? Baina matxismoak
agertzeko dituen hainbat era ezberdin ikusteko
gai ez zarete.Emakumeen gain ematen den
botereak aurpegi asko ditu.
Emakume batek ezetz esaten badu edo proposatutakoarekin bat ez badator,eskubide
osoa duelako da.Baina,zoritxarrez,hori jasan
ezin duten gizon asko dago.
Ez dakizkigu zehatz-mehatz ekaineko erasoaren nondik norakoak —erasotzaileak eta biktimak elkar ezagutzen zuten edo ez,istilurik izan
zuten edo ez...ez du axola—.Dakigun gauza bakarra gizonezko zital batek,bere indar guztia
erabiliz,neska bat isilarazi nahi izan zuela.
Gu baino errazago irits zaitezkete komunikabideetara.Guk baino indar gehiago duzue biktimen ahotsa besteengana zabaltzeko.Baina
ez dakizue genero-indarkeriaren atzean ezkutatzen den guztia,sentsibilitaterik ez duzuelako.
Baina ez dugu inongo zalantzarik emakume
talde honek deialdi hau egin ez balu,eraso hau
beste behin ere isilean geratuko zela,politikarien jaramon ezarengatik.
Denok dakigu Udalak ez zuela erasoa salatzeko asmorik eta ustekabean harrapatu zuela
26an egindako mobilizazioak.Horren ondorio,
igande goizerako presa.
Honekin guztiarekin,beste behin ere nabarmen gelditu da herritarren mobilizazio beharra
eta politikarien oportunismo zikina.
Andoaingo emakume talde bat. Andoain.
2010ko uztailaren 7a, asteazkena berria 7
‹ Harian
Ricardo
Ortega
Gaurkoa›
Ricardo Ortega —irudiko lehena—, San Marko Mankomunitateko lehendakari aukeratu zuten batzarrean.
ANDONI CANELLADA / ARGAZKI PRESS
‘Zaborren gerrak’jota
Lasarte-Oriako hirigintza afera bat babestu nahi ez duelako,
San Marko Mankomunitatean duen kargua kenduko diote Ortegari
biharko udalbatzan. San Markoko lehendakaritza galduko du horrela.
Iñaki Petxarroman Donostia
San
Marko
pMankomunitateko herriak.
Astigarraga, Donostia, Errenteria, Hernani, Lasarte-Oria, Lezo,
Oiartzun, Pasaia,
Urnieta, Usurbil.
pBotoak guztira. 156 boto banatzen dira hamar herritako ordezkarien
artean. Donostiak ditu boto
gehien: 46.
pOrtegaren ordezkoa. PSEEEko zinegotzi
batek ordezkatuko du Ricardo
Ortega mankomunitatean, Lasarteko ordezkari moduan: Martin Morenok.
E
zkontzerik ez duten bi jarrera daudenean, elkar lagundu baino, elkarri ahalik
eta oztopo gehien jartzen saiatzen dira
aldeak. Gipuzkoan, hiri hondakinak kudeatzeko, errauste plantaren aldeko apustua
egin dute agintari batzuek —Foru Aldundiak,
Hondakinen Partzuergoak eta herrialdeko mankomunitate gehienek—; beste batzuek, berriz,
errauste plantaren aurkako eta birziklatzearen
aldeko politika lehenetsi dute, atez ateko sistema
ezarrita. San Marko Mankomunitatea azken horietako bat da —Debagoienarekin batera—. Eta
Ricardo Ortega, Lasarte-Oriako Ezker Batuko zinegotzia, hango lehendakaria.
Legealdia hasi zenetik, Gipuzkoako Hondakinen Partzuergoak bide batetik jo du —Gipuzkoako Hiri Hondakinen Plan Nagusia eta Zubietako
errauste planta oinarri hartuta—, eta San Marko
Mankomunitateak beste batetik: ahalik eta herri
gehienetan atez ateko sistema ezartzearen alde.
Horrek etengabeko tentsioa eragin du, eta bi erakundeen arteko harremana ez da batere gozoa
izan. Horren adibide dira bi erakundeek elkarren
aurka zabalik dituzten auzibide ugariak.
Azkenaldian Zubietako lanak gerturatu eta
atez ateko sistema hainbat herritara zabaltzearekin batera, tentsioa areagotu egin da, eta alderdi
batzuek —H1ek eta EAJk bereziki— PSE-EEri
deia egin diote, ezker abertzaleari, Alternatibari
eta Ezker Batuari San Markoko gehiengoa ken-
tzeko. Izan ere, sozialistek kontrolatutako Lasarte-Oriako eta Donostiako ordezkaritzek eman die
gehiengoa errauste plantaren aurkakoei.
Odon Elorzari begira
Orain, Lasarte-Oriako hirigintza afera batek lehendakaritza kenduko dio Ortegari. Eta pilota
Odon Elorzaren teilatuan geratuko da. Ezker Batuak, Alternatibak eta ezker abertzaleak San
Marko Mankomunitatean gehiengoa izatea Elorzaren esku egongo da. Duñike Arrizabalagari ordezkaritza kenduko balio, errauste plantaren aldekoek hartuko lukete Gipuzkoako mankomunitate handieneko gidaritza.
Elorzaren jarrerarekin desadostasuna erakutsi dute orain arte H1ek eta EAJk, eta «leialtasun
eza» ere leporatu diote aldundiak eta hondakinen partzuergoak aurrera eraman nahi duten hondakinen politikarekiko. Beste alderdietatik
ez ezik, PSE-EE barrutik ere ez
zaio presiorik faltako Odon Elorzari.
Izan ere, berriki alderdiko Gipuzkoako alkate eta zinegotziek
hondakinen inguruko bilkura
egin zuten, eta hartan Denis
Itxaso Donostiako zinegotzi eta
partzuergoko lehendakariordeak hitz gogorrak egin zituen atez
ateko sistemaren aurka. Bidenabar, sistema horren aurkako ja-
rrera aktiboa hartzera deitu zituen herrialdeko
kargudun sozialista guztiak.
Ortega eta Lasarte-Oriako PSE-EEren arteko
harremanen gaiztotzea ez da oraingo kontua.
Duela hilabete batzuk, EBk eta PSE-EEk zuten
udal hitzarmena hautsi zuten, hain zuzen ere,
hondakinen politiken inguruko desadostasunengatik. Orain, hotel bat egiteko arau subsidiarioak aldatu nahi ditu Jesus Maria Zaballos PSEEEko alkateak urbanizatu ezin den lur zati bat
urbanizatzeko modukoa egiteko. Ortegak uko
egin dio operazioa babesteari. «Gure ustez, natur
kapitalaren galera justifikaezina ekarriko du
operazioak, konpetentzia izan ez duten sustatzaile partikular batzuen interesen neurrira egindakoa», azaldu zuen Ortegak atzo, Antton Karrera
Gipuzkoako EBko koordinatzailearekin egindako agerraldian. «Koherentziaz» operazioa ez babestea erabaki du Ortegak, eta mankomunitatetik kendu izana «xantaia» dela adierazi du.
Bihar egingo dute udalbatza Lasarte-Orian,
eta San Markon duen kargua kenduko diote Ortegari, EAJk eta H1ek babestuko baitute kargu aldatzea. «Alderdi horiek desiatzen daude mankomunitatetik bidaltzeko, erakusten
ari garelako errauste planta
saihets daitekeela atez ateko
bilketa bezalako sistema alternatiboekin», azaldu zuen
Ortegak.
Bestalde, atzo Donostiako
Udalak errauste planta egitea baimentzen duen hirigintza plana onartu zuen PSEEE, EAJ, H1 eta PPren botoekin. Aralar eta Alternatiba
kontra agertu ziren.
«Xantaia»
egitea
leporatu dio
Ricardo
Ortegak
LasarteOriako alkate
Jesus Maria
Zaballosi
8 berria 2010eko uztailaren 7a, asteazkena
Harian › Euskal Herria
Urkulluk dio
EAJk ez duela
Zapatero
babesteko
«beharrik»
Buruzagi jeltzalearen
arabera, sozialistek
Madrilen nahi duten
hitzarmena Lopezek
ukatu egiten du EAEn
Erredakzioa Bilbo
Pernando Barrena ezker abertzaleko kidea, atzo, sanferminetako giroan Info 7 irratian egin zioten elkarrizketan. RAUL BOGAJO / ARGAZKI PRESS
Pernando Barrenak uste du
independentzia lortzeko
aliantza berriak behar direla
Azpimarratu du ezker abertzaleak
«gaurkotze politikoa eta ideologikoa» egin
behar duela, aukera politikoak baliatzeko
Euskal Herria «galdu edo irabazteko»
garaian dago, Maiorga Ramirezen arabera
Edurne Begiristain
Pernando Barrena Batasuneko
kidea itxaropentsu dago indar independentisten arteko elkarlana
dela eta. Txalotu egin du ezker
abertzaleak EArekin batera egindako apustu estrategikoa, sinetsita baitago Euskal Herria independentziarantz hurbilduko duten aliantza berriak behar direla.
Bide horretan pausoak ematen
ari direlako, pozik agertu da. Iragan otsailean kartzelarik irten zenetik, Barrenak lehen aldiz hitz
egin du jendaurrean Euskal Herriko egoera politikoaren inguruan, Info 7 irratiari eskaini dion
elkarrizketan. Manifestazio edo
ekitaldi publikoetan parte hartzea, eta alderdi edo koalizio politikoak osatzeko debekua ezarri
zion Espainiako Auzitegi Nazionalak, hori egin ezean berriro espetxeratu dezaketela ohartarazita.
Ezker abertzaleko kidearen us-
tetan, orain ezinbestekoa da independentziaren aldeko sektoreek
bat egitea eta aurrera begirako estrategiak adostea. Hori baita, haren aburuz, Euskal Herriaren
aurkako erasoei erantzuteko modua. «Herri bati erabakitzeko eskubidea debekatzen bazaio, erantzunak herri moduan eman behar ditu».
Hala, ezker
abertzaleak orain sortzen ari diren aukera politiko guztiak baliatu nahi baditu, «gaurkotze politiko eta ideologikoa» egitea ezinbestekoa du, Barrenaren ustez.
Ezker abertzalearen ekimen
politikoaren garrantziaz ohartarazi du. Barrenaren arabera, azken bi urteotan izan diren «sakoneko aldaketa politikoak» ezker
abertzaleak emandako pausoen
ondorioz etorri dira, eta horrek
erakusten du esparru abertzalean daudenek Euskal Herriko bizitza politikoa «errotik» baldintzatzeko gaitasuna dutela. Abertzaletasunaren inguruan indarrak
bildu nahi baditu, ezker abertzaleak Altsasuko Adierazpenaren
edukietan sakondu eta herriari
aurrera egiteko proposamenak
egin behar dizkio, haren irudiko.
Barrena ez da baikorra independentismoak egindako apustuari Espainiako eta Frantziako
estatuek emango dioten erantzunarekin. Ziur da bi estatuek errepresioarekin jarraituko dutela,
baina ez du zalantzarik «Euskal
Herriko gatazka politiko eta ar-
‘‘
Herri bati erabakitzeko
eskubidea ukatzen
bazaio, herri moduan
erantzun behar du»
PERNANDO BARRENA
Ezker abertzaleko ordezkaria
«Espainiari ‘agur’esateko
garaia da, harekin
hitzarmen zibilizaturik
egitea ezinezkoa baita»
MAIORGA RAMIREZ
Nafarroako EAko burua
matuaren» konponbide elkarrizketatuaren alde egin beharko dutela estatuek, berandu baino lehen. Bitartean, baina, indar
abertzale eta ezkertiarrak ezin
dira zain egon, eta aurrerapausoak eman behar dituzte, haren iri-
tziz. Barrenak uste du independentziaren aldeko bidean ezinbestekoa dela «herriaren aktibazioa», «bestela alferrik izango da
edozein proposamen edo adostasun aurrera ateratzea». Horregatik, garrantzitsua iruditzen zaio
herritarrek parte hartzea larunbat honetan ezker abertzaleak,
EAk eta Alternatibak autodeterminazioaren alde Donostian deitutako manifestazioan.
«Erantzun sendoa»
Maiorga Ramirezek ere, Nafarroako EAko buruak, hizpide izan du
ezker abertzalearekin egindako
akordio estrategikoa. Haren ustez, Euskal Herria aurrera eramateko proposamen bakarra da, eta
etorkizunean alderdi guztiak
«mugitzera» behartuko du.
«Abertzaletasunaren gehiengoak badaki Euskal Herria galdu
edo irabazteko momentu historikoan dagoela, eta erantzun sendo,
baketsu eta indartsua behar
dela». Akordio estrategikoa irekia dela azaldu du, eta norabide
horretan kokatu du Aralarrekin
hasiko duten harremana.
Donostiako manifestazioaren
garrantzia nabarmendu du EAko
buruak: «Ordua iritsi da Espainiari ‘agur’ esateko, ezinezkoa
baita harekin hitzarmen zibilizaturik egitea».
EAJ da 2011ko aurrekontuak aurrera atera ahal izateko Espainiako Gobernuak duen aliatu ia bakarra. Iñigo Urkulluk EAJko
Euzkadi Buru Batzarreko presidenteak, baina, ezbaian jarri du
alderdi jeltzaleak Madrilen dituen parlamentarien babesa, eta
EAJk ez duela Jose Luis Rodriguez Zapateroren gobernua babesteko «beharrik» adierazi du.
«Izatekotan, haiek dute gure beharra».
Era berean, Patxi Lopez Eusko
Jaurlaritzako lehendakariak
«transbertsalitatearen» eta «ezberdinen arteko hitzarmenen»
alde herenegun eginiko adierazpenak kritikatu ditu Urkulluk.
Buruzagi jeltzalearen arabera,
Lopezen hitzok «ez datoz bat PSEEEren praktika politikoarekin».
Urkulluren arabera, sozialistek
EAJren babesa behar dute Madrilen, baina Araban, Bizkaian eta
Gipuzkoan bizkar ematen diote
EAJri. «Guk Euskadiren interesak defenditzen ditugu Jose Luis
Rodriguez Zapateroren aurrean.
Lopezek, berriz, ez du ezer egiten.
Edo aurkakoa egiten du». Urkulluk adierazi du ekonomia eta aurrekontu krisialdiaz ez ezik «krisi
politiko eta instituzionalaz» ere
hitz egin behar dela.
Raxoirekin bilera
Espainiako
Gobernuaren
2011eko aurrekontuen negoziazioen inguruan mintzatu zen atzo
Urkullu ETBn. Buruzagi jeltzalearen arabera, «normala» da EAJk
Madrilen negoziatzea, baina, nabarmendu duenez, talde jeltzaleak ez du hitzarmenik lortzeko beharrik. «Ez PSOErekin eta ez
PPrekin». Azken horien kasuan,
Urkulluk adierazi du «oso bestelako helburuak» dituztela.
Horren harira, Urkulluk jakinarazi du Mariano Raxoi PPko
presidentearekin bilduko dela
bihar, Espainiako Kongresuan,
egoera politikoa eta ekonomikoa
jorratzeko asmoarekin, eta bi alderdien arteko harremanak «normalizatzeko». Uztailaren 14an
egingo den Estatuaren egoerari
buruzko eztabaida eta aurrekontuak izango dituzte hizpide. Urkulluk adierazi du beste alderdi
batzuetako buruzagiekin biltzeko asmoa duela.
2010eko uztailaren 7a, asteazkena berria 9
Euskal Herria ‹ Harian
Imanol Lasa q Partaidetzarako Bulegoko zuzendaria
Herritarren partaidetzarako foru araua onartu zuten joan den
astean Gipuzkoako Batzar Nagusietan; besteak beste, herri
galdeketak egiteko baliabideak eskainiko ditu Foru Aldundiak.
«Herritarren aurrean
busti egin beharko du
Foru Aldundiak»
Jokin Sagarzazu Donostia
Gipuzkoako Batzar Nagusiek
onartu berri duten herritarren
partaidetzarako foru araua herritarren eta agintarien arteko distantzia murriztuko duen «arau
berritzaile bat» dela sinetsita dago Imanol Lasa soziologoa (Zarautz, 1973). «Gure inguruko instituzio bakarra gara horrelako arau
bat duena». Zarauzko Udaleko alkateordea eta Markel Olano Diputatu Nagusiaren kabineteko idazkari nagusia da Lasa. Atzotik aurrera, Herritarren Partaidetzarako Bulegoko zuzendaria ere bada.
Sarean ere badu leiho bat,
http://blog.imanollasa.com/ webgunean.
Zein da planaren helburua?
Gipuzkoan dugun zatiketa politikoak jarrera aldaketa bat eskatzen du. Hori dela eta, Markel Olanok, agintaldia hasi zuenetik,
kultura politiko berri bat bultzatzeari ekin zion, eta jarritako helburu horien artean arau hau zegoen. Indarrean dagoen instituzionaltasun politikoa aberastu
eta osatzea da partaidetza prozesuen helburua. Beraz, haren ordezkaritza sistemak ere herritarrek erakunde esparruan parte
hartzea babestu behar du. Erakundeen egituran gero eta agerikoagoak izan behar dute partehartze prozesuek.
Nola izan da foru araua egiteko prozesua?
Hasiera-hasieratik, araua modu
partekatuan eta elkarlanean egitea izan da gure asmoa. Alberto
Lopez Basaguren eta Alfonso Unzeta EHUko irakasleak arduratu
dira idazteaz. Aditu talde baten,
Eudelen, 50 elkarteren, parte-hartzean hezitako herritarren eta Batzar Nagusietako alderdien ekarpenak aintzat hartu dira prozesuan. Lan egiteko modua bera ere
berritzailea izan da.
Zergatik arautu behar da herritarren
parte-hartzea? Foru Aldundiaren
erabateko kontrola salatu dute oposizioko alderdi batzuek.
Edozein proiektu sendotasunez
aurrera ateratzeko, talde lana
ezinbestekoa da, eta talde lanak
baldintza eta arau batzuk eska-
tzen ditu. Dagoeneko modu honetako 40 bat ekimen jarri ditugu
abian, eta atera dugun ondorioa
da herritarrei parte-hartze prozesu zehatz bat eskaini behar zaiela
eta bertatik aterako den erabakiari muga batzuk jarri behar
zaizkiola. Demagun kiroldegi bat
eraiki nahi dela: halako azpiegitura baten inguruan bete behar diren legeak azaldu behar zaizkie
herritarrei, proiektu zehatz batzuk aurkeztu, eta abar. Ezin dena
da denak balio duen parte-hartze
prozesu bat ireki. Horrek frustrazioa baino ez du sortzen.
Foru Aldundiak ez ditu derrigor bete
behar parte-hartze prozesuetatik
lortutako emaitzak. Horrek ez al du
gatazkarik sorturiko?
Kontrakoa esango nuke. Emaitzarik onenak izan dituzten parte-hartze esperientziek honako
osagai komun hauek izan dituzte:
hasieratik argi eta garbi ezarri da
jorratu beharreko arloa, mugak,
erabaki baten edo bestearen ondorioak eta batzuen eta besteen
erantzukizuna. Foru Aldundia
«Gipuzkoan dugun
zatiketa politikoak
jarrera aldaketa bat
eskatzen du»
«Foru Aldundian
onarturik dauden
proiektuak ez ditugu
eztabaidagai jarriko»
beti egongo da derrigortuta kontsulta baten emaitzak onartu edo
baztertzeko dituen arrazoiak eta
motibazioak azaltzera. Foru Aldundiak busti egin beharko du
herritarren aurrean. Aurrerapen
handia da hori.
Erreferendumak egitea baztertu da.
Zergatik?
Gaur-gaurkoz, tamalez, [Espainiako] Estatuak ematen du erreferendumak egiteko baimena.
Foru Aldundiaren eskuduntza diren
gaietan sustatu ahal izango duzue
partaidetza.Adibidez,zer gaitan?
Foru Aldundiaren eskumena diren gai guztiak sar daitezke prozesu parte-hartzaileetan. Baina le-
hen pauso hauetan, beharrezkotzat jo dugu zenbait arlo zehaztea.
Horien artean, azpiegiturak, lurraldearen plangintza, eta kultura eta gizarte politikari lotutakoak daude.
Kasu praktikoetara etorriz,zabor bilketari buruzko gaietan egindako
galdeketen emaitzak kontuan hartuko dituzue?
Ez dugu atzera begiratu nahi.
Gaur egun Batzar Nagusietan
onarturik dauden eta oniritzia
duten proiektu eta egitasmoak ez
ditugu eztabaidagai jarriko. Etorkizunari begiratzea da kontua.
Parte-hartzea ez duzue soilik kontsultetara mugatuko. Parte hartzeko zer beste modu aurreikusten dituzue?
Foru Aldundiak iaz aurkeztu
zuen zeintzuk izango diren tresna
nagusiak, Partaidetza ulertu,
egin eta sustatzea izeneko liburuan (sortu berri dugun webgunean kontsulta daiteke): interbentzio gune parte-hartzaileak,
EASW tailerrak, arlokako mahai
eta foroak… Horietako batzuk
martxan jarri ditugu dagoeneko.
Prozesu bat edo bestea erabiliz gero
emaitzak oso ezberdinak izan daitezkeela kontuan hartu al duzue?
Herritarren Partaidetzarako
Foru Batzorde bat sortuko dugu
eta batzorde horrek partaidetzazko deliberazio prozesuaren protokolo bat onartuko du, prozesu jakin bakoitzerako hau guztia zehaztuko duena: partaidetza
prozesuaren izaera eta ezaugarriak, egitura eta helburuak,
arauak, ondorioak lantzeko prozedura, eztabaidagai izango diren
gaiak, gehienezko partaide kopurua, pertsonak aukeratzeko edo
izendatzeko mekanismoak, prozesuaren iraupena, eta abar.
Zer irizpide erabiliko duzue foru batzorde hori osatzeko?
Arau hau osatzen lagundu dugun
guztion ustetan, beharrezkoa zen
zuzendaritza bat martxan jartzea, parte-hartze prozesuak bultzatzeko eta koordinatzeko, eta
etxean bertan pisu handia izan zezan. Horregatik erabaki da hasieratik Diputatu Nagusiaren kabinetearen barruan egotea.
Parte-hartze prozesua sustatzeko
LUIS JAUREGIALTZO / ARGAZKI PRESS
Partaidetzarako
Bulegoa aurkeztu
du Markel Olanok
Markel Olano Diputatu
Nagusiak Herritarren
Partaidetzarako Bulegoa aurkeztu zuen atzo, bulegoko zuzendari Imanol Lasarekin batera. Bulegoak ez du gune fisiko
bat izango, Olanoren kabinetearen barruan egongo da, eta aldundiaren departamenduetara zabalduko da. Partaidetzarako Foru Batzordea eta
Gizarte Kontseilua sortuko ditu
bulegoak. Batzordeak izango
du partaidetza prozesuak zehazteko ardura, eta departamenduen arteko elkarlana sustatuko du. Gizarte Kontseiluak,
berriz, aholkularitza lana egingo du; Foru Aldundia informatuko du partaidetzaren arloan
garatu beharreko jarduerez.
Halako prozesuetan ezagutza
handia duten pertsonek osatuko dute kontseilua.
D
Informazio gehiago nahi
izanez gero:
gipuzkoapartehartzen.net
@
lehentasuna Foru Aldundiari dagokio.Posible izango al da herri erakunde batek ere gai berari buruzko prozesu bat abiatzea?
Gipuzkoar guztiek, bai zuzenean
bai dagozkien herritar erakundeen bidez, eskubidea izango dute
partaidetza prozesuetarako informazioa jasotzeko, baita prozesuak garatzeko eskari eta ekimen
eskubideak ere. Helburu horrekin, uda bukaeran Partaidetzarako Erakundeen Foru Erregistroa
zabalduko dugu.
Zer baldintza bete beharko dituzte
erakunde horiek?
Legezkoa dela bermatzeko eta elkartearen helburua eta funtsa
ezagutzeko beharrezko datu guztiak eskatuko dira, eta berritasun
gisa, eguneroko eginbeharretan,
bere konpromisoen artean, emakume eta gizonen arteko berdintasuna eduki dezan eskatuko da.
Nola bermatuko duzue hori?
Elkarteei eskatu diegu hori, baina guk ere edozein prozesu abian
jartzen dugunean kontuan izan
beharko dugu. Generoen eragina
kontuan hartzen duen lehen foru
araua da hau. Arauak garatzeko
prozesu guztia kontuan hartuta,
horretaz nago harroen.
10 berria 2010eko uztailaren 7a, asteazkena
Harian › Euskal Herria
‘I need Spain’ turismo kanpaina
politikoa dela egotzi diote Jaurlaritzari
Patxi Lopezen
gobernuak 300.000
euro gastatuko ditu
kanpaina Europan
barna zabaltzeko
Espainiako Auzitegi
Nazionalak zigortu
zituen bostak, ETAren
‘Zutabe’aldizkariak
banatzea egotzita
Erredakzioa Gasteiz
Euskal alderdien artean hautsak
harrotu ditu Eusko Jaurlaritzak
eta Espainiako Gobernuak elkarlanean abiatu duten kanpaina turistikoak. Izan ere, bi gobernuek
sinatutako hitzarmenaren bidez,
I need Spain (Espainia behar dut)
leloa erabiliko dute Araba, Bizkai
eta Gipuzkoako «helburuak eta
produktuak» Europan sustatzeko. Lehen aldia da Eusko Jaurlaritzak eta Espainiako Gobernuak
turismo kanpaina bateratua egiten dutela, eta haren leloak eta
edukiak ez dute inor epel utzi.
EAJk, ezker abertzaleak, Aralarrek, EAk eta EBk gogor kritikatu dute kanpaina: alderdion ustez, kutsu politikoa du.
Joan Mesquida Espainiako Turismoko Estatu idazkariak eta Pilar Zorrilla Eusko Jaurlaritzako
Merkataritza eta Turismoko sailburuordeak sinatu zuten hitzarmena, herenegun, Bilboko Guggenheim museoan egindako ekitaldi batean. Sustapen ekintza horiek garatzeko 600.000 euro gastatuko dituzte Espainiako Turismo
Institutuak eta Turismoaren Euskal Agentziak, bakoitzak erdi bana.
«Euskadiri» onurarik ekarriko
ez dion kanpaina bat dela iritzi dio
EAJk. Iñigo Urkullu EAJko buruaren ustez, Eusko Jaurlaritzaren eta Espainiako Gobernuaren
arteko akordioa sinbolikoa da, eta
kutsu politiko nabarmena du. Ur-
Gorenak
absolbitu
egin ditu
‘Zutabe auziko’
bost gazteak
Agentziak Madril
Basagoiti, Agirre, Lopez eta Gil, «Euskadiren irudi berriaren» aurkezpenean, Madrilen, Fitur azokan. J. M. ESPINOSA / EFE
kullu oso kritiko azaldu da Eusko
Jaurlaritzak Espainialeloa erabiltzeko duen joerarekin, kirol taldeen iragarkietan ere Spain hitza
jartzea erabaki baitu. Halako kanpainaren beharrik ez dagoela uste
du EAJko buruak. Are gehiago,
atzerritarrak nahasiko ditu, haren esanetan. «Eguzkia eta hondartza esaten dute eta denok dakigu horrek nora garamatzan».
Ezker abertzalearen ustez,
Eusko Jaurlaritzak beste urrats
bat egin du Euskal Herriaren izaeraren ukazioan eta espainoltze
prozesuan. Espainiako Estatuarekiko lotura zama bat besterik ez
da, haren esanetan, eta Euskal
Herriaren garapen orokorraren
bidean ezinbestekotzat jo du burujabetza. Herritarrei iseka eginez «beste 300.000 euro xahutzea»
leporatu dio ezker abertzaleak
Lopezen gobernuari.
Oxel Erostarbe Aralarreko le-
gebiltzarkideak, berriz, uste du
Eusko Jaurlaritzak «nortasun obsesioari» erantzuten diola berriro, eta gogoratu dio hauteskunde
kanpainan Lopezek berak zioela
nortasun kontuak alde batera
utzita herritarren eguneroko arazoei heldu behar zitzaiela. Gainera, gezurretan aritzea leporatu
dio, haren esanetan Euskal Herriak ez baitu inoren beharrik bisitariak erakartzeko.
EAko Ikerne Badiolak ere ildo
beretik jo du, esanez «Euskadik»
ezaugarri nahiko dituela bere burua saltzeko. Inbertsioa ez zaio batere egokia iruditzen; batetik,
«gastu publikoa zaindu behar den
garaietan» 300.000 euro gastatuko
dituelako Jaurlaritzak eta, bestetik, «Euskadiren irudia berekin
zerikusirik ez duen gauza orokor
batean urtzen» duelako.
Mikel Arana EBko koordinatzailearen esanetan, Lopezen go-
bernuaren «beste akats» bat baizik ez da. Salatu du kanpainak
helburu politikoak dituela eta ez
turistikoak. Biak ez nahasteko
eta herritarren dirua alderdikerietan ez gastatzeko eskatu dio
Eusko Jaurlaritzari.
Ulertu gabe
Eusko Jaurlaritzak ez ditu ulertu
jaso dituen kritikak, eta uste du
lelo horrek «Euskadi» Espainiatik banandu nahi dutenak baizik
ez dituela gaitzitzen. Idoia Mendia bozeramailearen arabera,
«atzerritarrek ez dakite Euskal
Herria non dagoen, eta nazioarteko oihartzuna duen Espainiako
markari lotuz erakar daitezke».
PPk bat egin du Eusko Jaurlaritzarekin, argudio berbera emanez. Iñaki Oiartzabal Araba, Bizkai eta Gipuzkoako PPko idazkari
nagusiaren ustez, leloak «Euskadi» mapan kokatzen du.
Espainiako Auzitegi Gorenak
errugabetzat jo ditu Espainiako
Auzitegi Nazionalak bost urteko
espetxe zigorra jarri zien bost gazte. ETAren Zutabe aldizkariak banatzea egotzita zigortu zituen
bost gazteak Espainiako Auzitegi
Nazionalak, baina, Gorenaren
arabera, epai hori emateko «gertatutakoaren adierazle txikiena»
ere ez zuen eduki Espainiako Auzitegi Nazionalak. Zigor hori jartzeko frogarik ez zuela ondorioztatu du Gorenak. Maiatzaren
27an egin zuten auzi saioa gaiari
buruz erabakitzeko.
2005ean Ibon Goitia eta Xabier
Erkiaga lekeitiarrak eta Iker Legarra, Mikeldi Zenigaonaindia
eta Mitxel Zenarruzabeitia aulestiarrak atxilotu zituzten, eta Auzitegi Nazionalak epaitu zituen,
2007an. Bosna urteko kartzela zigorra jarri zien. Epaiari errekurtsoa jarri zion defentsak, epaitutako bost lagunak zigortzeko
arrazoirik ez zegoela esanez, eta
orain, defentsari arrazoia eman
dio Auzitegi Gorenak, atzo kaleratutako epaian.
Auzitegi Nazionalak idatzitako
epaia gaizki osatuta dagoela uste
du Gorenak. Epaiketa egin eta bi
urte geroago atera zuen epaia Auzitegi Nazionalak, eta, Gorenaren
ustez, hori izan daiteke epaiaren
hutsen arrazoia.
Auzi gelatik bota dituzte Madrilen
epaitzen ari diren 17 donostiarrak
Haientzat zortzina
urteko espetxe zigor
eskaera berretsi du
Espainiako Auzitegi
Nazionaleko Fiskaltzak
Erredakzioa Donostia
Beren kontra egiten ari diren
epaiketa «epaiketa politikoa» dela
salatu dute Segiko kide izatea egotzita egunotan Espainiako Auzitegi Nazionalean epaitzen ari diren hamazazpi gazteek. Haientzako zortzina urteko zigor eskaera
berretsi zuen atzo Luis Barroso
fiskalak, epaiketako azken-aurreko saioan. Hori egiteko unean bizkarra eman zioten auzipetuek,
epaiketaren «izaera politikoa» salatzeko asmoz. Orduan, Angel
Hurtado epailea aulkitik altxatu
zen, eta auzipetu guztiak auzi gelatik kanporatzeko agindu zuen.
Halaxe egin zuten poliziek, eta auzitegiaren kanpoan, errepidearen
beste alderaino eraman zituzten.
Ekainaren 28an hasi zen hamazazpi gazteen kontrako epaiketa,
Madrilen, eta bihar amaituko da
defentsak bere txostenak aurkeztuta eta akusatuek azkeneko hi-
tza hartuta. Segiko kide izatea eta
«talde terroristako kide» izatea
egozten die fiskalak guztiei, eta
denentzat zortzina urteko espetxe zigorra eskatzen du.
Gazteak espetxeratzeko argudioak eman zizkion fiskalak atzo
epaimahaiari, eta esan zion gazteak inkomunikatuta eduki zituzten denboran egindako deklarazioak aintzat hartzeko. Bost egun
horietan torturatu egin zituztela
salatu zuten gazte horietako
gehienek, baina horri entzungor
egiteko eskatu zion Fiskaltzak Espainiako Auzitegi Nazionaleko
epaimahaiari.
2010eko uztailaren 7a, asteazkena berria 11
‹ Publizitatea
12 berria 2010eko uztailaren 7a, asteazkena
Harian › Euskal Herria
Ekintzaileetako hiruk eta sostengu taldeko kideek agerraldia egin zuten atzo Itsasondon; mahaian, ezkerretik lehena da ekintzaileetako bat. JUANAN RUIZ / ARP
Itsasondoko meatokietako ekintzaileak q
Ostegunean sartu ziren Itsasondoko meatoki batera, kateatu, eta astelehenean atera
zituen Ertzaintzak. Atzo agerraldia egin zuten AHTaren aurkako ekintzaileek; ekintza
ondo amaitu delako pozik agertu dira, oraindik nekatu samar badaude ere.
«Jendea animatu nahi dugu
desobedientzia ekintzak egitera»
Mikel Peruarena Itsasondo
Porlanezko bidoietara kateatuta
egon dira bost egunez Itsasondoko meatokietan (Gipuzkoa), AHT
abiadura handiko trenaren aurka
protestan; astelehenean atera zituen Ertzaintzak meazuloetatik;
atzo goizaldeko ordu bietan askatu zituzten polizia etxetik; eta
eguerdian prentsaurrekoa eman
zuten, sostengu taldearen oinarrizko kanpalekuan, Itsasondoko
udaletxearen aurrealdean. Bost
egunotan bizitakoen berri eman
dute Ainarak, Andonik eta Mikelek, Itsasondoko meatokietako
ekintzaileek —laugarren ekintzailea ez zen atzo agerraldian—.
Ez dute deiturarik eman, ez dute
argazkirik atera nahi izan: izendeiturak baino garrantzitsuagoa
da ekintza bera. Hori erakutsi
nahi izan dute, eta horretara deitu
dute: «Itsasondoko meategietan
egindako ekintza amaitu dugu,
baina borrokan jarraitu behar dugu. Autoantolaketak emaitzak
ekarri ditu. Jendea animatu nahi
dugu erresistentzia eta desobendientzia ekintzak egitera, denon
eskura daudelako».
Onik atera dira lau ekintzaileak, eta pozik daude, une larriak
igaro baitituzte, «beldurra eta
kezka» pasatu baitituzte. Nolako
balorazioa egiten duten galdetuta, «ondo» erantzun dute: nekatuta, buruko min apur batekin,
eguzkiaren argira erabat ohitu
gabe, baina «ondo». Bazituzten zalantzak, nola eutsiko ote zioten
meatoki barneko egoerari. Baldintza gogorretan egon dira: «Hezetasuna, iluntasuna, hautsa...
eta leherketengatik izan dugun
ezinegona... Baina ondo egon gara», ziurtatu du Andonik. Ainara
ere pozik dago, egoerari eutsi diotelako eta «kanpoan» mugimendua sortu delako. Alde horretatik,
sostengu taldeak egunotan egin
duen lana eskertu eta nabarmendu dute hiru ekintzaileek.
Prestakuntza lan luzea izan du
meatokietako ekintzak. 2005erako zehaztua zegoen Itsasondon
AHTaren bidea nondik igaroko
zen. Proiektua ikusi, eta, meatzeak ezagututa, «erresistentzia
ekintza eraginkor bat» egiteko lekua izan zitekeela susmatu zuten.
«Malkorra, mendi osoa, zulatuta
dago», zehaztu du Mikelek. Itsa-
sondon eremua ezaguna bada ere,
AHTaren obra proiektuak «sekulako gabeziak» dituela salatu du.
Lurra aztertzeko 48 zundaketa
egin behar ziren, eta bakarra egin
zela oroitarazi du: «Ez dakite hor
barruan zer dagoen; egiaz, ez dute
ezagutzen meatze hauek obretan
duten eragina. Erabateko arduragabekeria da meategiok ez aztertzea». Ekintza bukatu bada ere,
arriskuak bere horretan jarraitzen duela diote: «Gu arriskuan
egon gara, baina are arrisku handiagoan egongo dira tuneleko
obrako langileak».
«Hezetasun ikaragarria»
Lau ekintzaileetatik, bi emakumeak «meazulo nahiko lehor baina harri-jausi asko dituen batean»
egon direla azaldu dute. Bi gizonezkoak, berriz, meatoki batean
200 metro barrura sartuta egon dira, Itsasondo-Ordizia tunelarentzat marraztutako ibilbidearen
gainean, 30 metrora. Horrela deskribatu du lekua Mikelek: «Hezetasun ikaragarria dago: galeria
urak erabat hartua dago. Sakontasun handiko ur putzuak zeuden
gure azpian; sabaitik ur tanta eta
jario etengabea zegoen. Galeria
altuak dira, 20 metrotik gorakoak;
zati batzuk sabaitik jausitako harriez erabat estalita daude. Meategi ezegonkor eta arriskutsuak dira». Hezetasuna dela medio, Mikelek bronkioak «apur bat hartuta»
dauzkala azaldu du.
Bizitako egoerak «muturrekoa» eman badezake ere, «nahiko
«Gu arriskuan egon
gara, baina are arrisku
handiagoan egongo
dira obrako langileak»
«Aski nekagarria
eta luzea izan da, baina
pozik gaude, helburuak
lortu direlako»
lasai» egon direla adierazi du Andonik. Lehen eguna izan zen okerrena. Ertzaintzak eta Eusko
Jaurlaritzako Herri Lan eta Garraio Sailak hasieran «ezikusiarena» egin zutela salatu dute, eta lanekin jarraitzea erabaki zutela. Bi
leherketa sumatu zituzten ekintzaileek, baita taladroaren hotsa
ere. «Baina gero, ostiral goizekoaren ondotik, leherketak geldiarazi zituzten, antza denez», zehaztu
du Mikelek. Lanek aurrera jarraitu dutela adierazi du Herri Lan eta
Garraio Sailak; baina lanak baldintzatu dituztela nabarmendu
dute ekintzaileek. Leherketak
gelditzea esanguratsua dela ohartarazi du Mikelek: «Leherketak
dira tuneleko lanen ardatza».
Tolosako auzitegian ostiralean
jarritako salaketak eta epailearen
eskakizunak Ertzaintza bilaketa
sakonagoa egitera «behartu» ote
duten uste dute ekintzaileek. Izan
ere, Ertzaintzak ostegunean eta
ostiralean «azaleko bilaketak»
egin zituela salatu dute: «Antza,
ez zuten gu lokalizatzeko asmorik». «Behartuta sentitu dira, baina ez zaie interesatzen esatea»,
kritikatu du Andonik. Ertzaintzak ostiraletik ukatu du Itsasondoko meatokietan bilaketa egiten
ari zela, eta atzo oraindik zalantzan jarri zuen ekintzaileak noiz
sartu ziren meatokietara. «Azkenean, esku hartu behar izan dute,
eta horrek egiaztatu du egoera,
baina saiatu dira gezurtatzen».
«Arratoiak bezala» irten
Ertzaintzak esku hartu bitarteko
itxaronaldia luzea izan da; eta
kezkaz betea. Sostengu taldeko
kideek horregatik azaldu zuten,
larunbatean, ekintzaileen kokapenaren berri. Uste dute Ertzaintzak nahita luzatu duela itxaronaldia; baina espero zuten halakorik, Mikelek dioenez: «Itoizko
solidario batekin hitz eginda,
esan zigun lekua husteko momentua izan zitekeela ekintzaren
une garrantzitsuena, eta Ertzaintza saiatuko zela hori saihesten.
Leherketekin jarraituta, ‘hauek
arratoiak bezala aterako dira’,
pentsatuko zuten».
Alde horretatik, Ertzaintzak
egunotan zabaldu dituen mezuak
«erabateko gezurra» direla salatu
dute ekintzaileek. «Erreskatekoek ez zuten dudatu ere egin gu han
geundenik», Andonik dioenez.
«Bazekiten, bai», erantsi du Ainarak. Mikelek beste salaketa bat
gehitu dio horri: polizia etxean, ertzain bati galdetu zion ea noiz pasatuko ziren epailearen aurretik.
«Ez dakit. Obrak bost egunez gelditzea delitu larria da, eta hau Auzitegi Nazionalera doa», erantzun
ziola azaldu du. «Gezurra esan zidan, beldurtu nahian», ondorioztatu du Mikelek.
«Aski nekagarria eta luzea izan
da, baina pozik gaude, ekintzaren
helburuak lortu direlako», azaldu
du Mikelek: «Gure gorputzak
arriskuan jarrita, AHTko lanak
geldiarazi behar direla aldarrikatu dugu». Mikelek ohartarazi du
agintariek «gezurra» diotela
AHTko lanak normal egiten ari
direla diotelarik: Itsasondo eta
Ordizia arteko tuneleko lanek,
esaterako, hamalau hilabeteko
atzerapena dutela azaldu du, eta
proiektuaren aurka egitera animatu ditu herritarrak.
2010eko uztailaren 7a, asteazkena berria 13
Euskal Herria ‹ Harian
Frantses hutsezko bide seinaleak
estali ditu Euskal Konfederazioak
Euskarak legerik ez
duen bitartean
hizkuntza politika
«hauskorra» izanen
dela gogorarazi dute
Atzotik indarrean
dagoenez, legea
«aplikagarria» dela esan
du Soraya Saenz de
Santamariak
Aitor Renteria Baiona
Baionako Ametzondo biribilguneko frantses hutsezko bide seinaleak estali zituzten atzo hamarnaka pertsonak Euskal Konfederazioak deiturik. Azken hilabeteotan hizkuntza eskubideei eta
euskararen aldeko hizkuntza politikari egindako erasoaz ohartarazi ondoren, ele biko bide seinaleen aspaldiko moldeak aldarrikatu zituzten atzo. Antolatzaileek
adierazi zuten ez dela lortuko euskararen aldeko hizkuntza politika zangopilatzea eta urteotan irabazitako lorpenak deuseztatzea.
«Atzerapauso onartezina da hemen gertatzen dena, eta ekintza
honen bidez jakinarazi nahi diegu
zein izanen den gure erantzuna
marra gorriak gainditzen dituztelarik», erran zuen Jakes Bortairu
AEKko Ipar Euskal Herriko arduradunak.
Duela hamarkada batzuk, Ipar
Euskal Herriko bide seinale
gehienak beltzez tindaturik zeuden, ele biko bide seinaleak aldarrikatzeko. Ametzondoko bide
seinaleak, bertze hainbat tokitan
bezala, ele bikoak ziren geroztik.
Alta, A-63 eta A-64 autobideen lotura egiteko lanak hasi direlarik,
ele biko bide seinaleak kendu eta
haien tokian frantses hutsezkoak
ezarri dituzte.
Hogei pertsona inguru hurbildu ziren Ametzondora, tartean
ikastoletako arduradun, AEKko
langile edo bulegokide, udalekukoak edo haurrak, gurasoen eskua helduz. Aspaldiko modan,
zurdaki mardulak eskuan hartu
eta biribilgunera ematen duten
bide guztiak zeharkatu zituzten,
auto gidarien harridura eraginez.
Berehala, bide seinale berri dirdiratsuak euskara aldarrikatzeko
euskarri bihurtu ziren. Bertze
hainbat euskaltzalek eskuorriak
banatu zizkieten bitartean auto
gidariei, ekintzaren arrazoiak
azaltzeko.
Itxaronaldia agorturik
Bidegurutzetik pasatzean ikusi
zuten euskaltzaleek ele biko bide
seinaleen ordez, frantses hutsezkoak ezarri zituztela duela zortzi
hilabete. EEP Euskararen Erakunde Publikoari, Kontseilu Nagusiari eta autobideak kudeatzen
dituen ASF konpainiari idatzi zieten. Kontseilu Nagusiak adierazi
zien bere eskumena zela baina
ASF konpainiak kudeatzen zue-
PPk Abortuaren
Legeari buruzko
ebazpena ahalik
eta lasterren
nahi du
Erredakzioa Donostia
Frantses hutsezko bide seinaleak estali zituzten euskalgintzako hainbat militantek. GAIZKA IROZ
la. Azken honek, ekainerako seinale elebidunak ezarriko zituela
agindu zien. «Joan den astean
prentsaurrekoa egin genuen
ekintza hau iragartzeko eta geroztik, hamabost seinaletatik bat
ele bikoa ezarri dute» jakinarazi
du Hur Gorostiaga Seaskako zuzendariak.
Mobilizazioaren beharra eta
emaitzak azpimarratu zituen Mizel Oronoz Euskal Konfederazioko lehendakariak, protesta ekintzan. «Hainbat urte pasatu ondo-
ren, berriz ere bide seinaleak belztera itzuli behar dugu. Euskararen Erakunde Publikoak du hizkuntza politikaren ardura, eta
‘‘
Dagokion eginkizuna
bete dezan eskatzen
diogu Euskararen
Erakunde Publikoari»
MIZEL ORONOZ
Euskal Konfederazioko Lehendakaria
hari eskatzen diogu, dagokion
eginkizuna bete dezala».
Egoera horren ardura finkatzerakoan, Parisera egin du so Euskal Konfederazioak. «Euskarak
legerik ez badu, haren aldeko hizkuntza politika iraunkorra kolokan egonen da». Hainbat aurrerapauso bertan behera gelditzeko
arriskua dago. Joan den ekainean, esaterako, Bordeleko Errektoretzak frantsesez egin nahi zuen
orain artean euskaraz egin zitekeen Brebeta azterketa.
PPk Espainiako Parlamentuan
duen bozeramaile Soraya Saenz
de Santamariak atzo onartu zuen
Espainiako Abortuaren Lege berria dagoeneko indarrean dagoenez «aplikagarria» dela. Gogorarazi zuen, nolanahi ere, bere alderdiak arau hori bertan behera
uzteko eskaria eginda duela Auzitegi Konstituzionalean, eta epaitegi horri eskatu zion horren gainean lehenbailehen erabakitzeko. Saenz de Santamariaren
iritzia ez dator bat Murtziako autonomia erkidegoko (Espainia)
edo Nafarroako Gobernuko agintariek hartutako jarrerarekin.
Murtzian uko egin diote legea
ezartzeari, ezartzeko motiborik
ez dagoela argudiatuz; Nafarroak
ere legearen aurkako helegitea
aurkeztu du, foru eskumenak
urratzen dituela esanez.
Estatuko Legelaritzak, berriz,
Auzitegi Konstituzionalari esan
dio ez dagoela motiborik lege hori
bertan behera lagatzeko. Espainiako Kongresuak onartutako legea dela gogorarazi du, eta ezin
dela atzera bota.
14 berria 2010eko uztailaren 7a, asteazkena
Harian › Euskal Herria
Josu Txueka q EHUko Historia irakaslea
Euskal herritarrek atzerrirako bidea hartu izan dute hainbat aldiz errepresioa saihesteko; bi
mundu gerren artean, 1936ko gerratik alde egindakoek jazarpen gogorra pairatu zuten.
«Euskal Herriko artxibategi nazionala
antolatu gabe dago oraindik»
Aitor Renteria Baiona
Aste honetan, UEU Udako Euskal Unibertsitateak aurtengo
Baionako txangoari ekin dio. Bertze arloen artean, Euskal Herriko
historiak toki sendoa atxiki du.
Ipar Euskal Herria bi gerlen artean: 1918ko garaipenetik 1940ko
porrotera ikastaroan, irakasle eta
aditu hainbatek hartu dute parte,
horien artean Josu Txuekak. Erbesteratzeak, elkartasun sareak,
eta memoria historikoa berrosatzeko hutsune eta trabak ukan
ditu hizpide.
Bi mundu gerren artean gertatu zen
1936ko gerra. Sakon jorratu duzue
erbesteratzeak ukan zuen eragina.
Jarrera ezberdinak izan ziren
iheslariekiko; batzuk oso alde, eta
beste batzuk oso kontra. Jean
Ibarnegarai diputatuaren kasua
aipatu dut, Mauleko diputatuak
iheslarien aurkako jarrera sutsua
erakutsi zuelako. Baina beste jarrera batzuk ere izan ziren, beste
diputatu batzuk bazeuden. Hemengo gehiengo politikoa, eskuindarra, iheslarien kontra zegoen, eta frankisten alde. Baina,
aldi berean, hainbat elkarte izan
ziren alde, hala nola Euskaldunen Lagunak nazioarteko Liga.
Biarno aldean, Oloroe eta Paue
inguruetan, ezkertiarrek bertze
jokaera bat izan zuten. Jarrerak
parlamentuan eman ziren, baina
baita ere herriko etxeetan eta gizartean.
Erbesteratuen bilgune izan zen Gurseko kontzentrazio eremua. Zerga-
Hiru urteko
kartzela zigorra
ezarri diote
gizon bati sexu
erasoak egotzita
2006-2007 urteetan
bost eraso egitea
leporatuta atxilotu
zuten; hiru delitu egotzi
dizkio epaileak
Erredakzioa Bilbo
GAIZKA IROZ
tik kokatu zuten han, Zuberoatik
gertu?
Hainbat herritan uko egiten ziotelako kontzentrazio zelaiari.
Esaterako, oso gertu dago Ospitalepea. Herriko kontseilariek argi
erran zuten ez zutela onartzen.
Ondoko herrietan aitzakiak baliatu zituzten errefuxiatuak ez
onartzeko. Ikastaroan ikusi dugu
zer zioten hemengo komunikabideek. Landek eta Pirinioek ez zuten horrelakorik nahi. Gorriak
bertara ekarriko zituztela salatzen zuten. Donibane Garazin
euskal iheslarien kolonia egin
zen. Hor egondakoek argiki erran
zidaten han egon arren, herritik
kanpo zeudela. Gorri fama hori
zuten. Anitz izan ziren gerora
konturatu zirenak iheslari horiek
bertakoak baino kristau finagoak
zirela kasu anitzetan. Mezetara
joaten ziren, kantatzen zuten.
Pixkanaka, jarrera aldatzen joan
ziren. Gorriak izan arren, euskaldunak ziren, eta kristauak. Hala
ere, iheslariek ez zuten sumatzen
aldeko jarrerarik. Eusko Jaurlaritzak kudeatzen zuen kolonia horretan 500 haur inguru bildu ziren. Hiru urtez iraun zuen, dirua
agortu arte. Orduan, Espainiara
itzuli behar zutela erran zieten,
nahiz eta jakin errepresioa zeukatela han zain Pirinioez haraindi.
Susmoa zen jarrera nagusia. Pentsa, haurrekiko jarrera hori bazuten, nolakoa zen helduekikoa!
Ikastaroan ikusi dugu tokiko
prentsak eman zien tratamendua, eta erabat aurkakoa zen. Gorri eta zitaltzat hartzen zituzten.
Gerra hasi zenetik, guztiek bazekiten zein aldetara egonen zen garaipena.
Erbesteratzeak gerra hasita batera
hasi ziren, hainbat uholdetan. Zehatz daitezke zenbat izan ziren eta
nolako tratua ukan zuten?
Gerra hasi zenetik izan ziren iheslari uhinak. Haurren kasuan, adibidez, zenbatu ahal izan dira. Bertze kasu batzuetan zailagoa da,
pertsona berberak behin baino
gehiagotan egin zuelako ihes
itzultzeko ondoren. Frantziak
kontzentrazio eremuak jarri zituen indarrean. Ez menturaz Alemaniakoak bezain gotorrak, baina askatasun urraketa, zaindaritza zorrotza eta gosea hango
elementuak ziren. Pertsonaia
anonimo ugari ageri dira. Historialariaren lana burutzeko, pertsonaia anonimo horiek identifikatu beharko lirateke, haien historia osatu. Dokumentuak
badaude, baina haiek biltzeko eta
jendearen esku utziko dituen artxibategirik ez dago. Nire ikerketak egiteko, esaterako, Frantziako artxiboetan egin dut gehienbat. Euskal Herriko artxibategi
nazionala oraindik antolatu gabe
dago.
Bizkaiko Auzitegiak hiru urte eta
hiru hilabeteko zigorra ezarri dio
gizonezko bati, Gernikan (Bizkaia) 2006-2007 urteetan hiru sexu
eraso egitea leporatuta. Ertzainek orain bi urte eta erdi atxilotu
zuten, eta bost hilabete egin zituen preso. Bost sexu eraso leporatu zizkioten orduan, denak
modu berean eginak; atzetik
emakumeei hurbildu, eta ukitu
bortitzak egiten zizkien. Biktimetako bat ez da agertu epaiketan,
eta delitu harengatik ez dute epaitu. Ustez zigor larriena merezi
zuen delitua, halaber, ez diote
egotzi, zalantzazko kasua dela argudiatuz; antza biktimak ez du
ziurtasun osoz esan erasotzailea
bera zenik. Gainerako emakumeek «argi eta garbi» identifikatu
dute. Fiskalak sei urteko zigorra
eskatu zuen; erdian geratu da, azkenean, zigorra.
Eraso denak 2006ko azaroan
hasi eta ondorengo hamabi hilabeteetan jazo ziren, eta kezka
handia eragin zuten Gernikan eta
inguruko herrietan. Auzipetuak
26 urte ditu. Kartzela zigorraz
gain, biktimetako bati 5.000 euroko kalte-ordaina ordaintzera behartu du epaileak, eta harengana
hurbiltzea galarazi diote; datozen
bost urteetan 500 metro baino gutxiagora ezingo du hurbildu.
Tratamendu psikologikoa
EHU Euskal Herriko Unibertsitateko katedradun bat, Enrique
Etxeburua psikologo klinikoa,
Gasteizen egindako Burmuina,
psikiatria eta gizartea jardunaldian mintzatu zen atzo. Bertan jakinarazi zuen, genero indarkeria
eragiten duten gizonen artean,
tratamendu psikologikoa jasotzen duten gehienek hobera egiten dutela: bostetik lauk ez dute
gehiago tratu txarrik ematen.
Adituaren arabera, gizonezko
hauek, kasurik gehienetan, ez
dute inolako buruko eritasunik.
Muga psikologikoak dituzte, bulkadak kontrolatzeko gabezia nabarmenak. Erronkarik zailena gizonek tratamendua ez bertan behera uztea izaten da: «Ez dute
onartzen arazo bat dutenik, edo
laguntzarik behar ez dutela erakusteko jarrera harroak hartzen
dituzte, egoera kontrolatzen dutela erakutsi nahian».
2010eko uztailaren 7a, asteazkena
berria 15
‹ Publizitatea
16 berria 2010eko uztailaren 7a, asteazkena
Harian › Euskal Herria
1.800
Bi gazteren epaiaz auzi
saioa egin zuten Gorenean
p Selektibitateko ezohiko deialdira
aurkeztuko diren EAEko ikasleak.
Aurten, 1.800 ikaslek eman dute unibertsitaterako hautaprobaren bigarren deialdirako izena EHUn; gaur hasi
eta ostiralean amaituko dituzte azterketak. 1.009 ikaslek euskaraz egingo dituzte; 591k, gaztelaniaz.
MADRIL › Oier Martinez del Campo eta Gorka
Betolazaren kontrako epaia aztertzeko auzi
saioa egin zuten atzo Madrilen, Espainiako Auzitegi Gorenean. 2002an Gasteizko banku bati
eraso egitea egotzita lau urteko zigorra jarri zion
Auzitegi Nazionalak aurrenari, eta bost urtekoa
bigarrenari. Zigorrei eusteko eskatu zuen fiskalak atzo, eta defentsak absoluzioa.
9
Garcia Gaztelurentzat beste
bost urteko zigorra eskatu dute
pBizkaiko Diputazioak aurkezturiko
gidako bizikleta ibilbideak. Txirrinduaren erabilera sustatze aldera, gida
bat atera du Bizkaiko Foru Aldundiak,
bizikletan ibiltzeko bederatzi ibilbiderekin. Bidegorrietan zehar doaz bideak, eta hainbat zailtasun mailatako
proposamenak bildu dituzte. Taldean
egiteko ibilaldi gidatuak ere antolatu
dituzte.
MADRIL › Javier Garcia Gaztelu ustezko etakide-
ari beste bost urteko espetxe zigorra jartzeko
eskatu du Espainiako Auzitegi Nazionaleko Fiskaltzak. ETAren talde bateko bi kideri armak
ematea eta ETAren helburu posibleei buruz
informazioa batzeko agintzea egozten dio. Atzo
amaitu zen haren kontrako epaiketa Espainiako
Auzitegi Nazionalean.
‘‘
Espainia EBko
presidentetzan zegoen
bitartean bi atentatu egin
nahi zituen ETAk, baina
ezin izan zuen»
ALFREDO PEREZ RUBALCABA
Espainiako Barne ministroa
«Lopezek ordena jarri
behar du Arabako
PSE-EEn, Vital Kutxaren
auzian duten jarreragatik,
hau gehiegizkoa baita»
Manifestazio batean, bi etorkin. J.C. RUIZ / ARGAZKI PRESS
Bizkaiko SOS Arrazakeria,
Helduren defentsan
IÑAKI OIARZABAL
EAEko PPren idazkari nagusia
Baiona, Angelu eta
Miarritzeko hiri elkargoari
lotzea ebatzi du Bidarte hiriak
Erredakzioa Baiona
Aho batez erabaki zuen astelehen gauean Bidarteko (Lapurdi) hiriko kontseiluak bere iparraldean dauden Baiona, Angelu eta Miarritzeko hiriei lotzea. Hego Lapurdiko hiri elkargoari
lotzea zuen beste hautu nagusia. Baina, azkenean, bi urtez
gogoetatu ondoren, bere iparraldean daudenek osatu hiri elkargoa aukeratu du. Haatik, oraindik zehaztekoak ditu zein
izanen diren batze horren baldintzak. Zerrendari Bokale hiria
ere gehitu beharko zaio, bide bera jarraitzea bozkatu baitzuen
ekainean.
Hiri elkargo batek aurrekontu propioak ditu,eta ekonomiaz,
lurralde antolaketaz eta hiriko politikaz arduratzeko gaitasunak dauzka.Lurralde osoko zerga profesionala batzen du,eta,
aldi berean,enpresen harreraz arduratzen da,besteak beste.
Hainbat eliztar bilduko
dira Elizaren hierarkia eta
«zentsura» salatzeko
Erredakzioa Bilbo
Neu ere hitzaren eske nator lelopean elkartuko dira bihar
hainbat eliztar, kontzentrazio baten bidez Elizaren hierarkiaren boterea salatzeko asmoz. Iluntzeko zortzietan Bilboko
Santiago plazara biltzeko deia egin dute, eta iragarri dute han,
katedraleko atean, giza eskubideen aldeko testuak eta salaketak itsatsiko dituztela.
Talde antolatzaileak ohar batean aditzera eman duenez,
Eliza Katolikoak azkenaldian erakutsi dituen hainbat jarrera
«zentsuratzailek» piztu dute elizkideen haserrea: Donostiako
eta Bilboko gotzainen izendapen prozesua beraiek kontuan
hartu gabe burutu izana, Jose Antonio Pagolaren Jesus, hurbilketa historikoa liburuari egindako boikota eta Joxe Arregi
frantziskotarrari «inposatutako isilaldia», besteak beste.
BILBO › Jaurlaritzak Heldu —egoera administra-
tibo irregularra duten etorkinentzako arreta zerbitzu publikoa— ixtea gaitzetsi du Bizkaiko SOS
Arrazakeriak, erabakia «arrazakeria instituzionalaren adibide garbia» dela salatuz. Azpimarratu du erakunde publikoen zeregina dela
gizarteko talderik «ahulenetarikoaren» eskubideak bermatzea.
Irudia q
Desagertutako gizon baten
bila dabil Ertzaintza
AEBetara doaz Lan Onari
eta Lagun Onari sariak
GASTEIZ › Aurtengo Lagun Onari eta Lan Onari
sariak Nevadako Estatuari (AEB) eta Boiseko
(Idaho, AEB) Euskal Museoari ematea adostu
du Eusko Jaurlaritzak, atzerrian euskal ondarearen alde egindako lana eskertzeko. Nevadak
XIX. mende hasieran euskaldun asko hartu
zituen, eta han sortuak dira AEBetako euskal
kulturaren aldeko ekimen nagusiak.
j
en gizon baten bila dabil Herrizaingo Saila. Markina eta Aulesti artean (Bizkaia) hutsik aurkitu
dute gizonaren autoa, baina bera ez da inondik
inora ere ageri. 59 urte ditu, eta beltzarana da.
1,70 metroko garaiera du, eta 70 kilo inguruko
pisua. Ertzainekin batera dabiltza gizonaren bila
etxekoak eta lagunak.
Laburrean
BILBO › Larunbat goizaldetik desagertuta dago-
BIDESARIEN AURKA, NAHI ETA EZINEAN
Hiru Euskal Herriko Garraiolari Autonomoen Sindikatuak salatu du Gipuzkoako Foru Aldundia Peajerik ez leloa daramaten euskarriak «sistematikoki» kentzen ibili dela Gipuzkoako errepideetatik; argazkian, esaterako, kartel bat erretiratzen
ageri da langile bat. Sindikatuak adierazi du foru
aldundiaren jarrera «diskriminatzailea» eta
«zentsuratzailea» dela. Gogorarazi nahi izan du,
bere ustez, bidesariekin ez dituztela garraiolarien
arazoak konponduko. BERRIA
2010eko uztailaren 7a, asteazkena berria 17
Ekonomia ‹ Harian
Lana,biziaren proportzioan
G Erretiratzeko adina
HERRIALDEKA
Pentsiodunek Erresuma Batuan egindako protesta bat; finantza arloan egindako erreformak salatu zituzten. ANDY RAIN / EFE
Erretiratzeko adina atzeratzea proposatuko
du Europako Batzordeak gaur, biziitxaropena ere igo egin dela argudiatuta
Egoerak horrela jarraituz gero pentsio
publikoak arriskuan daudela dio
Miren Garate
Bizi-itxaropena luzatu egin denez, erretiratzeko adina ere atzeratu egin behar da automatikoki.
Horra kontuak bat etortzeko Europako Batzordeak proposatutako formula. Proposamen sorta
bat aurkeztuko du gaur, herrialdeak estu hartzeko, erretiratzeko
adina atzera dezaten. Halakorik
egin ezean egoera ez dela bideragarria izango dio. Adina 70 urtera
atzeratzea ere aipatu izan du Bruselak hainbat alditan.
Datu batzuk eman ditu. Europako Batzordearen arabera, azken 50 urteetan bost urte luzatu
da batez beste bizi-itxaropena, eta
2060ra bitartean beste zazpi urte
luzatzea espero du. Jaiotze tasa,
aldiz, atzera ari da egiten. Bi faktore horiek kontuan hartuta, adierazi du erretiratutako pertsona
bakoitzeko lau langile aktibo daudela egun. 2060an, erdira murriztuko da kopurua, eta pentsiodun
bakoitzeko bi langile aktibo soilik
egongo dira.
«Jendeak, gehiago bizi arren,
lan gehiago egiten ez badu, gober-
nuek aurre egin beharko diote bidegarria ez den pentsioen hazkunde bati, eta horrek finantza
publikoei eragingo die», azaldu
du bihar aurkeztuko duen dokumentuan. Europako Batasunak
emandako datuen arabera, batez
beste 61,4 urterekin erretiratu
zen jendea 2008an. OCDEren esanetan, 65 urte ingururekin uzten
diote lanari AEBetan, eta 70 urterekin Japonian. Pentsio publikoak bermatzea nahi duela dio Europako Batzordeak, gobernuek
murrizketa handirik egin beharrik ez izatea.
G Zenbakia
61,4
pBatez besteko erretiro adina.
Europako Batzordeak emandako datuen arabera, 2008an, batez beste, 61,4 urtekoa izan zen
erretiratzeko adina. AEBetan,
65 urtekoa izan zen, eta Japonian, 70 urtekoa.
Erretiro adina aldatzeaz gain,
Bruselak beharrezkotzat jo du
gazteak lan munduan lehenago
sartzea ere. Formula berriak aurkitu behar direla dio, gazteek lan
baldintza hobeak izan ditzaten,
eta kotizatzen hain berandu has
ez daitezen.
Krisiarekin, zuloa
Krisia da, hala ere, erretiro adina
aldatzeko arrazoi nagusia. Zor eta
defizit publikoek bat-batean gora
egin dute, eta gaur egungoa bezalako egoeretan, errazagoa da erreformak aurrera ateratzea. Europako Batzordeak, berez, ez du inolako eskumenik pentsioen
gainean: gobernu bakoitzak erabakitzen du zein neurri hartu. Dagoeneko askok proposatu dute
erretiro adina atzeratzea. Euskal
Herrian ere zuzen-zuzenean eragin dezakete erreformek, Espainia eta Frantziako gobernuek ere
gastuak murriztu nahi baitituzte
erretiroaren bidez.
Hain zuzen, udan onartu nahi
du Espainiako Gobernuak pentsioen erreforma. 65 urtetik 67ra
atzeratu nahi du erretiratzeko
edadea, 2013 eta 2025 bitartean.
Urte hasieran iragarri zuen neurria, defizita murrizteko aurkeztutako planaren barnean. Lasai
ari zen erreforma prestatzen, baina Bruselak estu hartu du. Erretiro aurreratuak ahalik eta
gehien murriztea nahi du.
Frantzian, gaur egun, 60 urterekin har daiteke erretreta. Go-
bernuak proposatu du 62 urtera
handitzea, progresiboki, urtean
lau hilabetez lanaldia luzatuta.
Hau da, pentsioa osorik jaso ahal
izateko, 60 urte izan beharrean,
gutxienez 62 izan beharko dute
2018an. Berez, frantziarrek beranduago hartzen dute erretiroa:
2009an, batez beste, 61,5 urterekin
hasi ziren pentsioa jasotzen,
2005ean baino ia hiru urte beranduago.
Erretiroaren adin erreala atzeratzeko arrazoi nagusia da gero
eta urte gehiagoz kotizatu behar
dela pentsioa osorik jasotzeko.
2012an, 41 urte izango dira;
2013an, 41 eta hiru hilabete; eta
2020an, 41 eta erdi. Kotizazio epeak betetzerik ez zutenek 65 urtetik aitzina pentsioa oso-osorik jasotzeko aukera zuten orain arte,
baina erreformak 67 urtera arte
atzeratu du adin hori.
pAlemania. 2007an onartu zen
2012tik aitzina erretiro adina
pixkanaka 65 urtetik 67 urtera
aldatzea. Hala, 1963tik aurrera
jaiotakoak 67 urterekin erretiratuko dira. 45 urtean kotizatuz
gero, 65 urterekin erretiratzeko
aukera izango dute.
pBelgika. 65 urte da erretiratzeko adina, baina 60rekin ere
egin daiteke, 35 urtean lan eginez gero.
pDanimarka. 2006an onartu
zen 2024 eta 2027 bitartean
erretiro adina 65 urtetik 67ra
atzeratzea. Erretiro aurreratua
60 urtetik 62ra aldatuko dute
2019 eta 2022 bitartean. Batez
besteko bizi-itxaropenaren arabera doituko dute adina
2025etik aurrera.
pErresuma Batua. Gobernu
berriaren helburua da erretiratzeko adina 65 urtetik 66ra
atzeratzea 2016tik aurrera. Parlamentuan eztabaidatu behar
dute gaia.
pEspainia. Gobernua erreforma ari da prestatzen. 65 urtetik
67ra atzeratu nahi du adina
2013 eta 2025 artean.
pFrantzia. Erretiratzeko gutxieneko adina 60tik 62ra altxatu
nahi du, eta, ondorioz, pentsioa
osoa kobratu ahal izateko adina
65etik 67ra. Langileek 41 urtean
kotizatzea nahi du Gobernuak.
pItalia. Ezberdintasunak daude
emakumeen eta gizonen artean. 60 urterekin erretiratu daitezke emakumeak, eta 65ekin
gizonak, bi kasuetan 35 urtean
kotizatuz gero. Administrazioa
publikoan aritzen diren emakumeen erretiro adina 65 urtera
atzeratu nahi du, edo, bestela,
40 urte kotizatu arte.
pSuedia. 61 urtetik aurrera
ematen du erretiratzeko aukera,
67 urtera arte. %60 pentsio
handiagoa jaso dezakete 67 urtera arte lanean jarraitzea erabakitzen dutenek.
18 berria 2010eko uztailaren 7a, asteazkena
Harian › Ekonomia
1
Burtsa
J.B.ANDUEZA
Bilbao 2000 indizea
Beste indizeak
Aldea
+%3,47
1.700
Azkena
1.549,25
Ibex 35
(Madril)
9.615,00
Ftse 100
(Londres)
4.965,00
CAC 40
(Paris)
3.423,36
Dax
(Frankfurt)
5.940,98
Dow Jones*
(New York)
9.734,84
(+%3,59)
1.650
1.600
(+%2,93)
1.550
1.500
1.450
1.400
1.350
Ekainak 30 Uztailak 1
Uztailak 2
Uztailak 5
1,2579 $
Euro bat:
(+%2,15)
Uztailak 6
Dibisak
Euro bat:
(+%2,73)
110,46 ¥
(+%0,50)
* Itxi aurretik
‘I need Spain!’
Pilar Collantes eta Carlos Zapatero, Osalanek saritutako Proton Electronica enpresako kideekin. MONIKA DEL VALLE / ARP
Osalan lagatzeko arrazoi
politikoak izatea egotzi die
Jaurlaritzak ELAri eta LABi
Erakunde guztietatik
kanpo «zer egiteko
asmoa duten» galdetu
die Damaso Casadok
sindikatuei
Erredakzioa Bilbo
ELAk eta LABek Osalanen parte
hartzeari uzteko emandako argudioak ez ditu onartu Eusko Jaurlaritzak. Carlos Zapatero Lan sailburuordearentzat «ez datoz bat
errealitatearekin, eta ez dira sendoak». Gobernuko bozeramaile
Idoia Mendiak, berriz, erabakiaren atzean «arrazoi politikoak»
daudela iradoki du: «Langileen
eskubideen defentsa lagatzea erabaki dute, agian sindikatuei ez dagozkioen beste eremu batzuetan
aritzeko».
Laneko Segurtasun eta Osasunerako Euskal Erakundeari, bes-
teak beste, antzua eta edukirik
gabekoa izatea, patronalaren esanetara egoeta eta istripuen eta
gaixotasunen atzetik dauden
arrazoiak jorratu nahi ez izatea
leporatu diote azken hilabeteetan
ELAk eta LABek. Horregatik
guztiagatik, erakundean parte
hartzeari uzteko epe jakinik gabeko erabakia hartu zuten sindikatuek herenegun.
Horren haritik, Jaurlaritzak
Osalanen aurrekontua murriztu
duela salatu izan dute gehiengo
sindikaleko partaideek, aurtengoa iazkoa baino %43 txikiagoa
dela, hain zuzen ere. Mendiak, alabaina, azaldu du lan osasunaren
erakundeak 20,6 milioi euroko aurrekontuari eutsi diola: «Krisiarekin ez da aldatu, eta horrek Gobernu honek laneko osasun eta segurtasun arloetan eginiko apustuaren berri ematen du».
Horrez gain, Mendiak nabarmendu du Osalan 2010-2013 estra-
Bilboko Metroa, Patentes Talgo eta
Proton Electrica saritu ditu Osalanek
Lan arriskuen prebentziorako 2009ko sariak emateko ekitaldia egin zuten atzo Barakaldon (Bizkaian), Osalanen
egoitzan. Lan osasunaren EAEko institutuak Bilboko Metroa eta
Patentes Talgo saritu ditu enpresa handien mailan; txikien artean,
berriz, Proton Electronica nabarmendu du. Gemma Zabaleta Eusko Jaurlaritzako Enplegu eta Gizarte Gaietarako sailburuak buru
izan duen epaimahaiak enpresen jardueran txertatutako prebentzio planak, berrikuntza eta beste hainbat ezaugarri kontuan hartu
ditu sariak emateko.
Ekitaldian izan ziren, besteak beste: Pilar Collantes Osalaneko
zuzendaria, Damaso Casado UGT-Euskadiko idazkari nagusia,
Carlos Zapatero Eusko Jaurlaritzako Lan sailburuordea eta saritutako enpresetako ordezkariak.
D
tegia plana prestatzen ari dela eta
lehehengo aldiz bere baliabideekin eta enpresetara jo gabe egiten
ari dela.
Lanean jarraitzeko prest
Eusko Jaurlaritzako Lan Sailak
ELAren eta LABen erabakia
errespetatzen duela jakinarazi du
Carlos Zapaterok, horretarako
‘‘
need Spain!: Espainiako Altxorraren errentagarritasuna behar dutela erabaki dute errenta finkoko txerritxo ehiztariek: euroguneko
ekonomia ertaina,BPG zor publikoarekiko baxu duena eta errentagarritasun oparoa eskaintzen duena.Nahikoa eta gehiago,6.000
milioiren zor publikoa jaulkipen sindikatu bidez saldu (14.000ren eskariarekin) eta akzio azokari bultzada galanta emateko: %3,59 poztu zen Ibex-35.Adierazgarria Telecinco eta,batez ere,Santander
%6na pasa igotzea; Arcelor,Abertis nahiz Tecnicas Reunidas %5na
pasa igo ziren.Hortaz,Espainiak bere zorra jaulkitzeko modua izango
duela uste dute orain ehiztariek,eta 2.080 milioiren salerosketarekin
txalotu zuten espainiarren arrakasta.Zaldieroaren Braveheart txiki
uzteko moduko balentria,prefosta: Alemaniak edo Frantziak euren
turismo kanpainetan I need Spain ez erabiltzearen ondorioz edo,gutxiago igo ziren haien burtsa indizeak: %2,73 CAC-40 eta %2,15 Dax.
I
Mutua Madrileña aseguru etxeak Sacyrren (+%3,49) zuen
%5etik gehiena, kapitalaren %4, salgai jarri zuen atzo. 53 milioiren
balioa du gaur partaidetza horrek; tokitan daude 2006an aseguru
etxeak ordaindutako 360 milioiak. Mutua mututzeko moduko muturrekoa.
Edurnezurik (+%2,51) Portugalgo Gobernuaren urrezko akzioaren betoa gainditu eta Brasilgo Vivo Portugal Telecomi erosiko dion
aurrikuspenak ditu. 8.000 milioiren mailegua negoziatzen ari da,
behintzat, banku talde batekin.
Erabakiak ez dio zertan
eragin lan osasunean
Euskadin egiten den
lanari»
DLaburrak
CARLOS ZAPATERO
Gipuzkoako enpresak,
aukera bila Brasilen
Eusko Jaurlaritzako Lan sailburuordea
erabili dituzten arrazoiak «ulergaitzak» zaizkiola aitortu arren.
Bi sindikatuen hutsunearekin
ere «lanean berdin-berdin jarraitzeko prest» daudela jakinarazi
du. Haren hitzetan, erabakiak «ez
dio zertan eragin lan osasunean
Euskadin egiten den lanari».
Damaso Casadok ere ELAren
eta LABen jarrera kritikatu du.
Erakunde guztietatik kanpo «zer
egiteko asmoa duten» galdetu die
sindikatuei, eta, horrez gain,
Osalanen kontra eginiko salaketa guztiak ezeztatu ditu UGTEuskadiko buruak: «Esan dutenaren kontra, gauza asko egiten
ari dira. Erakundeak ondo dabiltza, baina haiek laga egiten dituzte».
Osalaneko zuzendari Pilar Collantesek, bestalde, lan osasunak
«guztien konpromisoa» behar
duela gogorarazi du.
Legez kanpoko laguntzak
itzultzear direla dio Olanok
DONOSTIA › Gipuzkoako 30 bat
enpresatako ordezkariak Brasilen dira, misio komertzial batean. Hango ekonomia hazte bidean dela ikusita, izan ditzaketen negozio aukerak aztertzera
joan dira, Gipuzkoako Foru Aldundiak antolatutako bidaian.
DONOSTIA › Opor fiskalak direla-eta euskal enpresek jasotako diru laguntzak legez kanpokotzat jo zituen Luxenburgoko
Auzitegiak. Eta Joaquin Almunia Europako Lehiarako komisarioak herenegun esan zuen
jasotako guztia itzuli beharko
dutela. Hari erantzunez, Markel
Olano Gipuzkoako ahaldun
nagusiak adierazi du laguntzak
itzulita edo itzultzeko bidean
direla.
Soldatak %0,56 eta %7
artean jaitsiko ditu Arabak
200.000 funtzionario
kenduko ditu Frantziak
GASTEIZ › Gastu publikoa mu-
PARIS › Gastua murrizteko neu-
rrizteko neurrien artean, kargu
publikoei soldatak murriztea
onartu du Arabako Foru Aldundiak ere. Karguaren arabera,
%0,56 eta %7 artean murriztuko dizkiete soldatak. Xabier Agirre ahaldun nagusiak, esaterako, %7 gutxiago kobratuko du
aurrerantzean. Neurriokin hiru
milioi euro aurreztea espero du
Arabako Diputazioak.
rri gehiago iragarri ditu Frantziak, «Alemaniak baino gogorragoak», François Baroin
Aurrekontu ministroaren esanetan. Besteak beste, sei urtean
200.000 funtzionario kenduko
ditu; Alemaniak 80.000 kentzea agindu zuen. Frantziak hiru
urtean 100.000 milioi euro
aurreztu nahi ditu; Alemaniak,
berriz, lau urtean 80.000 milioi.
2010eko uztailaren 7a, asteazkena
berria 19
‹ Publizitatea
20 berria 2010eko uztailaren 7a, asteazkena
Harian › Mundua
Lularen ereduaren atzetik
Presidenteak egindakoa goraipatuz
hasi dute Brasilgo bozetarako kanpaina
Rousseff eta Serra bi hautagai nagusiek
Urriaren 3an Luiz Inacio da Silva ordezkatu
nahi duten lehiakideek pareko babesa dute
Amagoia Mujika
Itxuraz ezberdina izango da presidentetzarako hauteskundeen
lehia Brasilen, gobernuko PT
Langileen Alderdiak eta oposizioko PSDB sozialdemokratak hari
beretik tiraka hasi dute-eta kanpaina. Luiz Inacio da Silva Lularen besoetakoa, Dilma Rousseff,
presidentearen lorpenak goraipatuz hasi da boto eske, baina gauza
bera egin du Jose Serra haren
lehiakide gogorrenak ere: Brasilgo garapen etengabearen meritua Lulari zor diotela uste dute
brasildar gehienek, eta ongi egina dagoena kritikatzen hasteak
kalte besterik ez liokeelako ekarriko egin du oposizioak estrategia horren alde. Biak inkestetan
pareko abiatzeagatik ere urriaren 3ra bitarteko lehiak gogorraren itxura du.
Kanpaina hasieran, egoera
Rousseffen alde dagoela esaten
hasi dira hainbat aditu, horien
artean MCM aholkularitza
enpresako Rocardo Ribeiro,
baina aldeko joera ahulaz ari da
betiere: «Herrialdearen egoera
onak, ekonomiaren hazkundeak
eta Lulari herritarrek dioten
babesak gobernuaren hautagaiaren alde jartzen du balantza,
baina orain arte Serrari ez badio
tokia kendu, esan nahi du ez
dagoela ezer argi eta ez dela
borroka erraza izango».
Gobernuaren eta oposizioaren
hautagaiak mezuetan bat egiteaz
beste berezitasunik ere badute
hauteskunde hauek. Izan ere, lehen aldia da Lula hautagai ez
dena, 80ko hamarkadan Brasilen
demokraziari bidea egiten hasi zirenetik. Hautagai izan gabe ere,
kanpainaren erdi-erdian egongo
da. Hamabost urtean ekonomiak
izan duen hazkunde handiena espero dute aurten Brasilen, %6,4,
eta herritarren %80ren babesa
G Zenbakia
70
p70 milioi emakume. Emakumeen botoa erabakigarria izango da hauteskundeotan.
1998an 37 milioi emakume zeuden botoa emateko adinean,
eta gaur egun, berriz, 70 milioi
dira. Inkesten arabera, emakumeen %25 daude Dilma Rousseffekin, eta %35 Jose Serrarekin. Hala ere, Brasilen emakume
askok ez du erabakitzen botoa
nori eman azken unera arte.
dauka gaur-gaurkoz presidenteak. Horregatik, Rousseffek «garapenaren jarraipena» gorpuztu
nahi du, eta Serrak, «egindako bidearen hobekuntza», biek ala
biek Brasilek gehiago egin dezake
lelopean.
Jose Serrak Dilma Rousseffek
baino zenbaki hobeak zituen hautagaiak izendatu zituztenean,
baina apurka Rousseff lekua hartuz joan da. Lularen apustua izan
da hasieratik, baina alderdikideak konbentzitu behar izan ditu,
eta orain, herritarrak. Biei botoen
%40 ematen dizkiete inkestek.
Hautagai nagusien bidea
Presidentearen ondo-ondokoa da
Dilma Rousseff, Gobernuko ministro taldearen burua, egungo
programari jarraipena emateko
pertsona egokiena, eta era berean, gobernuburuaz oso bestelakoa: kudeatzaile zuhurra, hizlari
sutsua baino gehiago. PT alderdian denbora «gutxiegi» egin izana leporatu diote historikoek, baina, Lulak bezala, oso gazte ekin
zion politikagintzari, diktadura
garaian, eta orain haren txanda
heldu da.
Serra ere ikasle zela hasi zen
militatzen diktaduraren kontra,
eta erbestean bizi izan zen hamalau urtean, Frantzian eta Txilen.
Diputatu eta Sao Pauloko alkate
eta gobernadore izandakoak herritarren sostengua lortu du ibilbide politikoan, eta langile zintzoaren fama du bere alde. Politika
sozialen bultzatzaile izanda, Lularen politikari kontra ez egiteak
ez du inor harritu. Bere alderdiarentzat hautagai egokiena izanda
ere, zalantzak izan zituen Serrak
Dilma Rousseff Brasilgo presidentetzarako hauteskundeetarako hautagaia, atzo, Porto Alegren. NECO VARELLA / EFE
azken unera arte. Sao Pauloko gobernadore izateko aukera asko
baititu, baina presidentetza galduko balu, bere ibilbide politikoa
kolokan legoke. Dagoeneko galdua du lehia hori Lularen kontra,
2002an.
Hirugarrena jokoan
Kontuan hartu beharreko beste
izen bat ere bada hauteskunde
kanpaina honetan: Marina Silva
PV Alderdi Berdearen ordezkaria. Botoen %10 ematen dizkiote
inkestek, eta bi lehenak botoetan
antzeko dabiltzala kontuan hartuta, pentsatzekoa da bigarren
itzulia beharko dela Brasilgo gidaritza argitzeko, urriaren 31n.
Lehia horretan erabakigarriak
izango dira Silvaren botoak. Gogor kritikatu du Silvak Lularen
egitekoa; PAC hazkundea azkartzeko programa, batez ere. Horrexegatik utzi zuen gobernua, bere
ustez Brasilen ez delako luzera
begirako programa.
Presidentetzarako hauteskundeak baino zerbait gehiago dira,
hala ere, urriaren 3ko hauteskundeak. 27 estatuko gobernadoreak
berrituko dituzte, senatarien bi
herenak —estatu bakoitzeko bi—
eta Ordezkarien Ganberako 513
eserlekuak. 192 milioi pertsona
inguru bizi diren herriaren makineria zati handi bat.
Presidentetzara heltzen denak
bi agintalditan borrokatzeko aukera izango du, baina ez gehiago.
Horixe gertatu zaio Lulari, baina
nahiago izan du Konstituzioa aldatzeak dakartzan liskarretan ez
sartu. Hala ere, hurrengoetarako
prest egongo dela aurreratu du.
Lula luzerako dago oraindik.
Jorge Videla. CARLOS ARCO / EFE
Argentinako
diktadurako
krimenak bere
gain hartu ditu
Videlak
1976. eta 1983. urteen
bitartean 31 preso
politiko fusilatzeagatik
epaitzen ari dira
diktadore ohia
Erredakzioa
Jorge Rafael Videlak bere agintaldian eginiko krimenen erantzukizuna onartu du. Argentinako diktadore ohia 1998tik bizi guztiko
kartzela betetzen ari da, eta 31
preso politiko fusilatzeagatik
epaitzen ari dira egunotan. Duela
lau egun hasi zen epaiketa, Kordoban, eta Videlarekin batera
beste 24 militar auzipetu dituzte.
Diktadore ohiak erantzukizuna
onartzeaz gain, bere menpekoek
aginduak bete besterik ez zutela
egin adierazi du.
Delituak onartu arren, bere
aurkako prozesua ez du baliozkotzat hartzen. Diktaduran eginiko
guztia dagoeneko epaitua dagoela dio, eta ezin dela inor ekintza
beragatik bi aldiz epaitu. Epaitzen ari den auzitegia ere eskumenik gabea dela dio. Militarrak eta
gerra garaian eginiko ekintzak
epaitzeko auzitegi militar bat
izan beharko litzatekeela argudiatu du.
Videlaren aurkako epaiketak
Hau ez da diktadore ohia epaitzen
duten lehenengo aldia. 1984an gizateriaren aurkako krimenengatik auzipetu zuten, behin demokrazia indarrean zegoela. Bizitza
guztiko kartzela zigorra ezarri
zioten, eta espetxean egon zen
1990era arte, Carlos Menem presidente ohiak indultua eman zion
arte.
1998an Buenos Airesko magistratu batek berriro bizi guztiko espetxe zigorra ezarri zion. 72 urte
zituenez, espetxealdia etxean igarotzeko aukera eman zioten.
Dena den, 2006an berriro espetxeratu zuten.
2010eko uztailaren 7a, asteazkena berria 21
Mundua ‹ Harian
Kanpaina finantzatzeko,
150.000 euro jasotzea
leporatu diote Sarkozyri
Kurdistanen
DLaburrak
hamabost lagun
hil dira PKKren
Erresuma Batuak tortura
salaketak ikertuko ditu
eta armadaren
arteko borroketan LONDRES › Erresuma Batuak
PKK Kurdistango
Langileen Aderdiko
hamabi kide
eta Turkiako armadako
hiru soldadu hil dira
Eric Woerth Frantziako
Lan ministroaren
aurkako salaketa jarri
dute, eta oposizioak
dimisioa eskatu du
Erredakzioa
Ane Urrutikoetxea
Nicolas Sarkozy Frantziako presidenteari bere hauteskunde kanpaina finantzatzeko Lilliane Bettencourt L’Orealeko oinordekoaren dirua jasotzea leporatu diote;
guztira 150.000 euro. Horrez gain,
Bettencourti Suitzan ezkutuko
kontuak izatea aurpegiratu diote.
Claire Thibout Bettencourten
diru kontuen administratzaile
ohiak salatu duenez, Eric Woerth
Lan ministroak 2007ko hauteskunde kanpaina L’Orealeko oinordekoaren diruarekin finantzatu zuen. Presidenteak zein
François Fillon lehen ministroak
diru hori onartu izana ezeztatu
dute, eta Sarkozyk salaketak «kalumniak» direla adierazi du.
Administratzaile ohiaren esanetan, lanean ari zela astero
50.000 euro ateratzen zituen Bettencourten kontutik, Patrice
Maistre administrazio zuzendariaren aginduz: «Gogoan dut
2007ko martxoaren 26a. Egun horretan Maistrek 150.000 euro ateratzeko agindu zidan». Thibouten hitzetan, ez zuen diru hori atera susmoak pitz zitzakeelako, eta,
beraz, Maistrek betiko kopurua
atera zezan agindu zion: «Berak
gainontzeko 100.000 euroak atera
zituen Bettencourten Suitzako
kontuetatik. Ondoren, Woerthi
dirua emateko harekin afalduko
zuela adierazi zuen».
Florence Woerth ministroaren
emaztea Bettencourten administratzailea izan da orain arte, eta,
Thibouten arabera, biek askotan
bisitatu zuten oinordekoa. Woerthek salaketak ezeztatu ditu, eta
kargua uzteari uko egin dio:
«Inoiz ere ez dut legez kanpoko dirurik onartu, ezta euro bakar bat
ere». Frantziako hauteskundeak
diru publikoarekin finantzatzen
dira, eta partikularrengandik
ezin dute 7.500 eurotik gorako dirurik onartu. Sarkozyk Woerth
babestu du: «Jendea benetako
arazoez kezkatzea nahiko nuke,
eta ez norbaitek aireratutako lehen kalumniaz».
Lehen ministroak ere salaketak gezurtatu ditu: «Inoiz ez dugu
Woerthen falta bakar bat ere aurkitu, ez eta salaketa horien frogarik jaso. Gobernua ezegonkortzeko helburuarekin aireratutako
kalumniak besterik ez dira, eta ez
Sarkozy Frantziako presidentea eta Eric Woerth Lan ministroa. M. F. / EFE
diegu kasurik egingo». France
Info komunikabidearen arabera,
Sarkozyren gobernuak Thibouten aurkako salaketa jartzeko asmoa dauka.
Benoit Hamon oposizio sozialistako bozeramaileak Woerthen
dimisioa eskatu du: «Woerth go-
rie Justizia zuzendariaren esanetan, oposizioaren salaketak lekuz
kanpo daude: «Negargarria da
inolako frogarik gabe halako salaketa gogorrak egitea. Justizia
ikerketa lanetan hari da, baina bitartean errugabetasuna bermatu
behar da».
‘‘
Eskandaluz jositako inperioa
L’Oreal inperioaren oinordekoa
eskandalu ugaritan sartuta ibili
da azken hilabeteetan. Bettencourt, 87 urtekoa, Frantziako
emakumerik aberatsena da. Haren ondasunen gainean ikerketa
judiziala hasi dute, legez kanpoko
finantzaketa eta Suitzako ezkutuko kontuak egiaztatzeko. Larunbatean adierazi zuenez, ikerketak
ez du askorik arduratzen: «Nahi
duten guztia iker dezakete».
Oraingoz, ekintza horien froga
bakarra oinordekoaren maiordomoak grabatutako elkarrizketak
dira. Bertan, Worthen eta Betterncourten arteko erlazioaren
frogak daude. Bestalde, Bettencourtek beste epaiketa bat dauka
ebatzi gabe, Francois-Marie Banier argazkilariaren aurka. Oinordekoaren alabak argazkilaria
salatu zuen, mila milioi euro lapurtu zituela leporatuz.
Jendea benetako arazoez
kezkatzea nahi nuke, eta
ez norbaitek aireratutako
lehen kalumniaz»
NICOLAS SARKOZY
Frantziako presidentea
bernuko aurrekontuen arduraduna zen hauteskunde garaian,
eta horrek interes publiko eta pribatuen arteko gatazka sor dezake». Martine Aubry Alderdi Sozialistako idazkariaren esanetan,
Sarkozyk berehala argitu behar
du gertatutakoa: «Presidenteak
adierazpen argirik egiten ez
badu, konfiantza krisia gatazka
politiko bilakatuko da».
Bestalde, François Baroin Aurrekontu ministroak oposizioari
frogarik gabeko salaketak egitea
leporatu dio. Michele Alliot-Ma-
Hamabost lagun hil ziren, atzo,
Turkiaren mendeko Kurdistanen PKK Kurdistango Langileen
Alderdiaren eta armadaren arteko bi borroketan. Hildakoetatik
hamabi gerrillari kurduak dira,
eta beste hirurak, Turkiako
armadako soldaduak.
Lehenengo erasoa Irakeko
mugatik gertu gertatu zen, Hakkari probintzian. PKK-ko 50
kidek Jendarmeriaren Zaintza
Postuari eraso egin zioten. Hiru
soldadu hil eta beste hiru zauritu
zituzten. Armadak soldadu
gehiago bidali zituen, eta gau
osoa iraun zuen borrokak. Azkenean, bederatzi gerrillari hil
ziren.
Bigarren erasoan, Elazig probintzian, armadako patruila bati
segada jarri zioten. Bost soldadu
zauritu , eta hiru miliziano kurdu
hil ziren.
Turkiako armadak Iraken
menpeko Kurdistanen dauden
gerrillarien baseei eraso egin zieten, atzo. Aurten, 80 soldadu turkiar hil dira PKK-ko kideen eta
Turkiarren arteko borroketan.
ustezko terroristen aurkako tortura salaketak ikertuko ditu.
David Cameron lehen ministroak adierazi duenez, Peter Gibson magistratuak zuzenduko
ditu ikerketak. Cameronen esanetan, CIAk ustezko terroristei
egindako torturak benetan gertatu ote ziren jakitea da helburua: «Hala izanez gero, konpentsazioak eskainiko dira».
Salbuespen egoera luzatu
dute Thailadian
BANGKOK › Thailandiako
Gobernuak beste hiru hilabetez
luzatu du salbuespen egoera
Bangkok eta beste hemezortzi
probintzietan. Abhisit Vejjajiva
lehen ministroak liskarrak berriz
ere has daitezkeela argudiatu
du. Bestalde, bost probintziatan normaltasun egoerara itzuli
dira. Apirilean hasi ziren liskarrak, eta 89 hildako eta 1.800
zauritu eragin zituzten.
ISAFeko hiru soldadu
hil dira Afganistanen
KABUL › ISAF Segurtasuna Laguntzeko Nazioarteko Indarretako hiru soldadu hil ziren atzo
Afganistanen. Soldaduetako bi
eztanda batean hil ziren, eta hirugarrenak —jatorriz frantziarra
zen— antzeko egoeran galdu
zuen bizia. Nicolas Sarkozy
Frantziako presidenteak doluminak eman dizkie senideei.
22 berria 2010eko uztailaren 7a, asteazkena
Kirola›
Txirrindularitza D 2010eko Frantziako Tourra
Fabian Cancellara suitzarra, atzo, tropeltxotik tiraka, Andy Schleck gurpilean duela; berak hautsi zuen tropela, eta saria izan zuen amaieran: liderraren maillota. BERNARD PAPON/POOL / EFE
Etika klasea ahaztuta, epika
Cancellarak hautsi egin du tropela harbidean,
eta Andy Schleck eta Evans soilik sartu dira
aurreko taldean; Hushovdek irabazi du etapa
Contadorrek 1.13 minutu galdu du helmugan;
Armstrongek, 2.08, eta Bassok, 2.25
Unai Zubeldia
Etika irakaspena eman zuten txirrindulariek herenegun, Frantziako Tourreko bigarren etapan.
Stockeu mendatean behera 40-50
txirrindulari erori ziren, Andy eta
Frank Schleck anaiak (Saxo
Bank), Lance Armstrong (RadioShack) eta Alberto Contador
(Astana) tartean. Tropeleko triskantza ikusita, Fabian Cancellarak (Saxo Bank) anestesiatu egin
zuen tropela. Protesta gisan, denak geldi-geldi, eroritakoen zain.
Txirrindularitzako idatzi gabeko
arauak omen. Etika horri amen
egin zioten txirrindulari guztiek,
baina, eskola garaian bezala, atzo
ez zen etika eskolarik tokatzen.
Epika eguna zen atzokoa.
Txirrindulariek beldur ikaragarria zioten atzoko etapari, Wanze eta Arenberg Porte du Hainaut
artean zazpi harbide zati zeuzkatelako, 13,2 kilometro denera. Urduritasun nabarmena eman zion
horrek etapari, eta urduritasun
horrek bidali zuen Frank Schleck
lurrera, helmugara iristeko 27 ki-
lometro eskas falta zirenean. Columbia taldeko txirrindulari batekin trabatu zen Schleck anaietan
zaharrena, eta lurrean geratu
zen, lepauztaiari helduta —hautsita dauka—. Akabo luxenburgotarraren Tourra. Herenegungo
etika eskolan horrelakoetan geratu egin behar dela esan zuten txirrindulariek. Baina ordurako etapako lehia bizi-bizia zela eta, egurra. Martxan zen tropeleko motorra.
Herenegun etika klasea emandako bi hankako motordun txirrindularia. Cancellarak berak
eman zion atzoko etapari epika
ukitua, iparraldeko infernuan.
Herenegun Tourreko maillot horia kendu zion etikak, eta atzo
maillot hori preziatua bueltan
eman zion epikak. Paris-Roubaix
klasikoa balitz bezala, suitzarrak
erritmo beldurgarria jarri zuen
Sars et Rosiereseko harbide za-
tian, eta hortxe txikitu zen tropela, erorketen eraginez eta Cancellararen erakustaldiaren eraginez. Txirrindulari guztiak dar-dar
batean zihoazen, bizikleta zuzen
eraman ezinik. Eta suitzarra hel-
Txirrindulariek beldur
handia zioten etapari,
eta tentsio handia
izan da harbidean
Saxo Bankek tropela
geratu egin zuen
herenegun, baina atzo
berak hautsi zuen
dulekuari esku bakarrarekin helduta, zuzendariarekin hizketan.
Frank Schleckenak ez zeukan
erremediorik eta ia faborito guztiak atzean zeuden. Etikatik epikara.
Andy Schleck motxilan sartu
izan balu bezala, Tourreko
podium erdia oparitu zion Cancellarak Schleck anaietan gazteenari. Cancellara, Andy Schleck,
Thor Hushovd (Cervelo) —bazekien egoera horretan berea zela
etapa garaipena—, Cadel Evans
(BMC), eta Geraint Thomas
(Sky). Eguneko ihesalditik geratzen ziren zazpi txirrindulariak
salbu, ez zen beste inor aurrean
—Imanol Erbiti (Caisse d’Epargne) ihesaldian sartu zen, baina
gero amore eman behar izan
zuen—. Armstrong hirugarren
taldetxoan zegoen —aurreko gurpila zulatu zuen gero, eta atzerago geratu zen, Jaroslav Popovitx
taldekidearekin—, Contador laugarren taldetxoan, eta Ivan Basso
(Liquigas) bosgarrenean. Sylvain
Chavanel liderra (Quick Step),
berriz, zulatua batean eta zulatua
bestean, erotu beharrean ibili zen
2010eko uztailaren 7a, asteazkena berria 23
25››
San Fermin torneoko lau t’erdiko finala
jokatuko dute gaur Irujok eta Bengoetxea VI.ak
Txirrindularitza D 2010eko Frantziako Tourra
G Protagonistak
IRABAZLEA
Thor Hushovd
Esprinter
klasikozalea
pJaioteguna. 1978ko urtarrilaren 18a.
pJaioterria. Arendal (Norvegia).
pIbilbidea. Credit Agricole
(2000-2008) eta Cervelo
(2009tik).
pGaraipen zerrenda.2002an,
Norvegiako erlojupeko proba
eta Tourreko etapa bat; 2003an,
Dauphineko etapa bat; 2004an,
Dauphineko etapa bat,Norvegiako erlojupeko eta errepideko
probak eta Tourreko etapa bat;
2005ean,Dauphineko etapa
bat,Tourreko erregulartasuna,
Norvegiako erlojupeko proba
eta Vueltako etapa bat;
2006an,Dauphineko etapa bat,
Tourreko bi eta Vueltako bat
—eta puntukako sailkapena—;
2007an,Giroko eta Tourreko
etapa bana; 2008an,Paris-Nizako eta Tourreko etapa bana;
2009an,Tourreko etapa bat eta
erregulartasuna,eta,2010ean,
Norvegiako errepideko proba
eta Tourreko etapa bat.
EGUNEKO ERORIKOA
Frank Schleckek
lepauztaia hautsi du
Frank Schleckek (Saxo Bank)
kolpe handia hartu zuen atzo
Sars et Rosieres harbide zatian
sartzear zela. Lepauztaia hautsita dauka Schleck anaietan
zaharrenak, eta erretiratu egin
behar izan zuen. Christian Vandevelde estatubatuarra (Garmin), berriz, ez zen irten atzo,
herenegun erori eta bi saihets
hautsi baitzituen.
EGUNEKO USTEKABEA
Arkaitz Duran
Etapa bikaina egin zuen atzo
Arkaitz Duranek (Footon-Servetto). Harbide zatietan aurreaurrean ibili zen, eta Hushovdengandik 1.46 minutura iritsi
zen helmugara. 22. postuan
dago orain sailkapen nagusian.
harbide zatietan. Airean zegoen
Tourra.
Aurreko zazpikotean erasoa jo
zuen Ryder Hesjedalek (Garmin),
eta helmugara iristeko 6,5 kilometro falta zirenean harrapatu zuen
Cancellara eta Schlecken taldetxoak. Ordurako argituta zegoen
atzeko tropeltxoen egoera. 40 segundora zihoan Bradley Wiggins
(Sky), Contador eta Denis Mentxoven (Rabobank) taldea; 1.50
minutura Armstrong eta Samuel
Sanchezen (Euskaltel-Euskadi)
taldetxoa, eta bi minututik gorako galerarekin zihoan Basso, Carlos Sastre (Cervelo) —erori eta bi
gurpilak hautsi zituen—, Robert
Gesink (Rabobank) eta Levi Leipheimerren (RadioShack) taldea.
Contadorrek, arazoak
Aldeak handitu besterik ez ziren
egin hortik aurrera. Cancellara
eta Andy Schleck bete-betean ari
ziren lanean aurrean, Tourra lehertzen ari zirela jakitun, eta etapa irabazteko lehiatik at utzi zituen ahalegin horrek. Atzean, lehen taldetxoan, Wiggins, Vinokurov eta Mentxov ari ziren lanean.
Contadorrek azken 30 kilometroetan arazoak izan zituen galgarekin, eta nahikoa lan izan zuen taldean irauten; azken metroetan,
ezinean, 20 segundo galdu zituen.
Tropel guztia ‘limatzen’
Guadalupetik
Juanma Garate
Rabobankeko txirrindularia
A
tzo azaldu nizuen egoera
bizi izan dugu gaur. Momentu batzuetan gera
daiteke tropela, jokoan ezer ez delako egoten. Baina beste batzuetan denek argi edukitzen dute
gertatzen dena gertatzen dela ere
ezin dela gelditu. Eta denek zekiten gaur ez zela su-etenik egongo;
denok genekien gaur ez zela joko
garbirik egongo.
Nahiko gaizki kokatuta sartu
naiz harbide zatian, tentsio handia zegoelako. Frank Schleck erori denean hanka lurrean jarri behar izan dut, eta kostatu zait au-
rrera egitea. Hirugarren-laugarren taldetxoan sartu naiz, eta
pixkanaka taldeak aurreratuz joan naiz. Denis [Mentxov] eta Contadorren taldetxoraino heldu
naiz, eta eurekin nengoela, azken-aurreko harbide zatian, Sastre erori egin da, eta ni ere ia-ia lurrera joan naiz. Une horretan bizikletako katea atera zait, gainera,
eta ezin izan ditut aurrekoak harrapatu. Baina gustura ibili naiz.
Txirrindularitzako hiztegia
erabilita, etapa guztietan limatzen dugu txirrindulariok, etapa
guztietan sartzen da bizikletaren
heldulekua, posturen bat irabazteko. Egia esan, batzuek besteek
baino gehiago limatzen dute; hutsuneren bat badago, hortxe sartzen dira, hutsunea estaltzeko.
Eta tropelean ez dira oso gustagarriak izaten limatzaile horiek.
Gaur, ordea, harbide zati horietan sartu baino lehen, mundu
guztia ari zen limatzen, baina
inork ez zuen ezer esaten. Norma-
lean builaka hasten gara norbaitek limatzen duenean, baina gaur
dena baimenduta zegoen.
Bestalde, zulatu batek erabat
baldintza dezake etapa bat, eta
horixe gertatu zaio Armstrongi.
Gure taldetxoan sartu denean,
«zer moduz?», galdetu diot. Eta
«izorratuta, motel, izorratuta»,
erantzun dit, espainieraz. Oso larri iritsi da gure taldera, kilometro asko bakarrik egin dituelako.
Aurrean egoera zertan zen galdetu dit, eta ez zeukan aurpegi onik.
Eta, amaitzeko, bitxikeria bat
kontatu nahiko nizueke: Contadorrek gazte mailako hutsa egin
duela uste dut. Azken hiru kilometroetan sartuta, arazo mekanikoren bat dagoenean, geratu
egin behar da, aurrekoen denbora bera ematen baitute gero epaileek. Baina, atzeko gurpileko galgarekin arazoa zeukan arren,
Contador ez da geratu. Inozo jokatu du, eta, ezinean, hogei segundo oparitu ditu.
Atzean geratu
ondoren, zulatua izan
du Armstrongek, eta
larri iritsi da helmugara
Esprinter bakarra
sartu da aurreko
taldean, Hushovd, eta
aise irabazi du etapa
Etapako lehia eta azkenerako
faboritoek galduko zuten aldea,
horixe gelditzen zen argitzeko. Saxo Bankeko bikoa lehertuta iritsi
zen azken metroetara, eta Hesjedal urrutitik esprinta jotzen saiatu zen, baina eman beharrekoak
emanda zegoen ordurako kanadarra. Esprinter bakarra zegoen
aurreko taldean, Hushovd, eta aise eskuratu zuen Tourreko etapa
gogor-gogorra. Erregulartasunaren maillota janzteko helburuarekin joan da aurten norvegiarra
Tourrera, eta kolpe ederra eman
zien atzo aurkariei.
Azkenerako Cancellara, Andy
Schleck eta Evansengandik 53 segundora helmugaratu ziren Wiggins, Mentxov eta Vinokurov; 1.13
minutura Contador; 1.46ra Luis
Leon Sanchez (Caisse d’Epargne)
eta Roman Kreuziger (Liquigas);
2.08ra Armstrong eta Samuel Sanchez; 2.25era Basso, Gesink, Sastre eta Leipheimer; eta 3.58ra Chavanel. Alde horixe dago etikatik
epikara.
Frank Schleck, lurrean etzanda, atzo, erori ondoren; lepauztaia hautsi zuen Saxo Bankekoak. FRED MONS/POOL / EFE
G Erreakzioak
Fabian Cancellara
Alberto Contador
Lance Armstrong
Saxo Bankeko txirrindularia
Astanako txirrindularia
RadioShackeko txirrindularia
«Hunkituta nago maillot horia
berreskuratu dudalako. Denetariko sentsazioak dauzkat. Pozik nago, baina ezin dut ukatu
eguneko zoritxarra. Gogorra da
taldekide bat Tourra uzten ikustea».
«Neurrian, baina pozik nago.
Azken 30 kilometroetan arazoak izan ditut atzeko gurpilean,
baina nahiago izan dut ez geratu eta ahal nuen moduan iraun.
Azkenerako, hainbestean igaro
dugu eguna».
«Galdu dudan denbora ez da
hondamendia. Pena izan da
Frank Schleck erortzea, taldea
hautsi egin delako hor. Ni bigarren tropeltxoan geratu naiz.
Baina ez da ezer gertatzen; lasterketa horrelakoa da».
24 berria 2010eko uztailaren 7a, asteazkena
Kirola ›
Txirrindularitza D 2010eko Frantziako Tourra
3. ETAPA
1.HUSHOVD Thor CT
4.49.38ra
2.THOMAS Geraint SKY
d.b.
3.EVANS Cadel BMC
d.b.
4.HESJEDAL Ryder GRM
d.b.
5.SCHLECK Andy SAX
d.b.
6.CANCELLARA Fabian SAX
d.b.
7.VAN SUMMEREN Johan GRM
53ra
8.WIGGINS Bradley SKY
d.b.
9.VAN DEN BROECK Jurgen SIL
d.b.
10.VINOKOUROV Alexandre AST
d.b.
11.MENTXOV Denis RAB
d.b.
12.ROCHE Nicolas ALM
d.b.
13.CONTADOR Alberto AST
1.13ra
14.MC EWEN Robbie KAT
1.46ra
15.AERTS Mario SIL
d.b.
16.DURAN AROCA Arkaitz FTS
d.b.
17.ROJAS Jose Joaquin GCE
d.b.
18.SANCHEZ Luis-Leon GCE
d.b.
19.KREUZIGER Roman LIQ
d.b.
20.LÖVKVIST Thomas SKY
d.b.
21.MILLAR David GRM
d.b.
22.CIOLEK Gerald MRM
2.08ra
23.MINARD Sebastien COF
d.b.
24.PAUWELS Serge SKY
d.b.
25.CAVENDISH Mark THR
d.b.
26.O’GRADY Stuart SAX
d.b.
27.MAASKANT Martijn GRM
d.b.
28.PETACCHI AlessandroLAM
d.b.
29.LE MEVEL Christophe FDJ
d.b.
30.FUGLSANG Jakob SAX
d.b.
31.RIBLON Christophe ALM
d.b.
32.ARMSTRONG Lance RSH
d.b.
33.MONDORY Lloyd ALM
d.b.
34.TURGOT Sebastien BBO
d.b.
35.GARATE Juan ManuelRAB
d.b.
36.TANKINK Bram RAB
d.b.
37.SANCHEZ Samuel EUS
d.b.
38.GADRET John ALM
d.b.
39.ROELANDTS Jürgen SIL
d.b.
40.HONDO DaniloLAM
2.13ra
41.HUNTER Robert GRM
2.25era
42.HORNER Christopher RSH
d.b.
43.BASSO Ivan LIQ
d.b.
44.BRAJKOVIC Janez RSH
d.b.
45.CASAR Sandy FDJ
d.b.
46.ROGERS Michael THR
d.b.
47.GESINK Robert RAB
d.b.
48.RODRIGUEZ OLIVER J.KAT
d.b.
49.VORGANOV Eduard KAT
d.b.
50.NIERMANN Grischa RAB
d.b.
51.MONFORT Maxime THR
d.b.
52.GUSTOV Volodymir CT
d.b.
53.ISASI Iñaki EUS
d.b.
54.SASTRE Carlos CT
d.b.
55.MARTINEZ Egoi EUS
d.b.
56.LANG Sebastian SIL
d.b.
57.BURGHARDT Marcus BMC
d.b.
58.BARRY Michaël SKY
d.b.
59.MORENO FERNANDEZ Daniel SIL
d.b.
60.HINCAPIE George BMC
d.b.
61.IGLINSKIY Maxim AST
d.b.
62.LADAGNOUS Matthieu FDJ
d.b.
63.KNEES Christian MRM
d.b.
64.LEIPHEIMER Levi RSH
d.b.
65.BALLAN Alessandro BMC
d.b.
66.DA DALTO MauroLAM
d.b.
67.GAUTIER Cyril BBO
d.b.
68.KOREN Kristjan LIQ
d.b.
69.KERN Christophe COF
d.b.
70.VALLS FERRI Rafael FTS
d.b.
71.KOLOBNEV Alexandr KAT
d.b.
72.ARASHIRO Yukiya BBO
d.b.
73.VOECKLER Thomas BBO
d.b.
74.NOVAL GONZALEZ Benjamin AST
d.b.
75.KROON Karsten BMC
d.b.
76.GUTIERREZ Jose Ivan GCE
d.b.
77.ROLLAND Pierre BBO
d.b.
78.KLÖDEN Andreas RSH
d.b.
79.VAUGRENARD Benoît FDJ
d.b.
80.GRIVKO Andriy AST
d.b.
81.ELMIGER Martin ALM
d.b.
82.KARPETS Vladimir KAT
d.b.
83.FARIA DA COSTA Rui Alberto GCE
d.b.
84.PAURIOL Remi COF
d.b.
85.MARTIN Tony THR
d.b.
86.LORENZETTO MircoLAM
d.b.
87.AUGE Stephane COF
d.b.
88.IVANOV Serguei KAT
d.b.
89.TJALLINGII Maarten RAB
d.b.
90.POPOVYCH Yaroslav RSH
d.b.
91.CUMMINGS Stephen SKY
2.37ra
92.FLECHA Juan Antonio SKY
2.43ra
93.PINEAU Jerome QST
3.58ra
G Gaurko etapa
4.
etapa
Cambrai > Reims
153,5 km
Vadencourt
4
Irabazlea
Liderra
Irabazlea
A.e. F. Cancellara (SAX) F. Cancellara (SAX)
11.
1. A. Petacchi (LAM) F. Cancellara (SAX)
12.
2. S. Chavanel (QST) S. Chavanel (QST)
13.
3. Thor Hushovd (CTT) F. Cancellara (SAX)
14.
4.
15.
5.
16.
6.
17.
7.
18.
8.
19.
9.
20.
Liderra
10.
94.MONIER Damien COF
95.CHAVANEL Sylvain QST
96.GESLIN Anthony FDJ
97.OSS Daniel LIQ
98.GERDEMANN Linus MRM
99.BARREDO Carlos QST
100.KUCHYNSKI Aleksandr LIQ
101.PLIUSCHIN Alexandr KAT
102.BOOM Lars RAB
103.ERBITI Imanol GCE
104.BOASSON Edvald Hagen SKY
105.VANDENBERGH Styn KAT
106.MOREAU Christophe GCE
107.MOERENHOUT Koos RAB
108.ROBERTS Luke MRM
109.VANDBORG Brian LIQ
110.FEDRIGO Pierrick BBO
111.KIRYIENKA Vasil GCE
112.SIVTSOV Kanstantsin THR
113.ROHREGGER Thomas MRM
114.BRESCHEL Matti SAX
115.DE WEERT Kevin QST
116.PEREZ MORENO Ruben EUS
117.BENITEZ Jose-Alberto FTS
118.WEGMANN Fabian MRM
119.DI GREGORIO Remy FDJ
120.EIBEGGER Markus FTS
121.WYNANTS Maarten QST
122.PEREZ ARRIETA AitorFTS
123.MAYOZ IbanFTS
124.SULZBERGER Wesley FDJ
125.RENSHAW Mark THR
126.GRABSCH Bert THR
127.PAULINHO Sergio RSH
128.LLOYD Daniel CT
129.KLIER Andreas CT
130.PLAZA MOLINA Ruben GCE
131.EL FARES Julien COF
132.KONOVALOVAS Ignatas CT
133.FRÖHLINGER Johannes MRM
134.FARRAR Tyler GRM
135.VOIGT Jens SAX
136.RAST Gregory RSH
137.DEAN Julian GRM
138.MURAVYEV Dmitriy RSH
139.VOGONDY Nicolas BBO
140.KLUGE Roger MRM
141.CHARTEAU Anthony BBO
142.DE GREEF Francis SIL
143.VAN DE WALLE Jurgen QST
144.QUINZIATO Manuel LIQ
145.ZABRISKIE David GRM
146.ROUX Anthony FDJ
147.FELLINE Fabio FTS
148.GAVAZZI FrancescoLAM
149.VERDUGO Gorka EUS
150.BOOKWALTER Brent BMC
151.PEREZ LEZAUN Alan EUS
152.SPRICK Matthieu BBO
153.MOINARD Amaël COF
154.ROY Jeremy FDJ
155.GERRANS Simon SKY
156.LANCASTER Brett Daniel CT
157.EISEL Bernhard THR
d.b.
d.b.
d.b.
d.b.
d.b.
d.b.
d.b.
d.b.
d.b.
d.b.
d.b.
5.48ra
6.28ra
d.b.
d.b.
d.b.
d.b.
d.b.
d.b.
d.b.
d.b.
d.b.
d.b.
d.b.
d.b.
d.b.
d.b.
d.b.
d.b.
d.b.
d.b.
d.b.
d.b.
d.b.
d.b.
d.b.
d.b.
d.b.
d.b.
d.b.
d.b.
d.b.
d.b.
d.b.
d.b.
d.b.
7.03ra
9.41era
9.49ra
d.b.
d.b.
d.b.
d.b.
d.b.
d.b.
d.b.
d.b.
d.b.
d.b.
d.b.
d.b.
d.b.
d.b.
d.b.
158.FREIRE Oscar RAB
159.SEELDRAYERS Kevin QST
160.BRUTT Pavel KAT
161.MORABITO Steve BMC
162.TXURRUKA Amets EUS
163.BELASKO Iban EUS
164.TIRALONGO Paolo AST
165.CAPECCHI Eros FTS
166.NOCENTINI Rinaldo ALM
167.CHAMPION Dimitri ALM
168.LLOYD Matthew SIL
169.NAVARRO Daniel AST
170.DE LA FUENTE David AST
171.HERNANDEZ BLAZQUEZ J.AST
172.HUNT Jeremy CT
173.DUMOULIN Samuel COF
174.BOUET Maxime ALM
175.SZMYD Sylvester LIQ
176.SANTAMBROGIO Mauro BMC
177.PERGET Mathieu GCE
178.REDA Francesco QST
179.SORENSEN Chris SAX
180.DEVENYNS Dries QST
181.SPILAK SimonLAM
182.WEGELIUS Charles SIL
183.BELLOTTI Francesco LIQ
184.TAARAMAE Rin COF
185.SORENSEN Nicki SAX
186.CUNEGO DamianoLAM
187.BOLE GregaLAM
188.OROZ Juan Jose EUS
189.MALORI AdrianoLAM
d.b.
d.b.
11.37ra
12.24ra
d.b.
d.b.
d.b.
d.b.
d.b.
d.b.
d.b.
d.b.
d.b.
d.b.
13.54ra
16.19ra
d.b.
16.52ra
d.b.
17.03ra
d.b.
d.b.
d.b.
d.b.
d.b.
d.b.
d.b.
d.b.
d.b.
d.b.
d.b.
22.56ra
NAGUSIA
1.CANCELLARA Fabian SAX
2.THOMAS Geraint SKY
3.EVANS Cadel BMC
4.HESJEDAL Ryder GRM
5.CHAVANEL Sylvain QST
6.SCHLECK Andy SAX
7.HUSHOVD Thor CT
8.VINOKOUROV Alexandre AST
9.CONTADOR Alberto AST
10.VAN DEN BROECK Jurgen SIL
11.ROCHE Nicolas ALM
12.VAN SUMMEREN Johan GRM
13.MENTXOV Denis RAB
14.WIGGINS Bradley SKY
15.MILLAR David GRM
16.KREUZIGER Roman LIQ
17.SANCHEZ Luis-Leon GCE
18.ARMSTRONG Lance RSH
19.LÖVKVIST Thomas SKY
20.ROJAS Jose Joaquin GCE
21.MARTIN Tony THR
22.DURAN AROCA ArkaitzFTS
23.MC EWEN Robbie KAT
24.LEIPHEIMER Levi RSH
25.MAASKANT Martijn GRM
26.FUGLSANG Jakob SAX
27.BRAJKOVIC Janez RSH
28.ROGERS Michael THR
29.KLÖDEN Andreas RSH
30.RIBLON Christophe ALM
14.54.00
23ra
39ra
46ra
1.01era
1.09ra
1.19ra
1.31ra
1.40ra
1.42ra
1.42ra
1.47ra
1.49ra
1.49ra
2.06ra
2.24ra
2.25era
2.30era
2.34ra
2.35era
d.b.
2.49ra
2.52ra
2.53ra
2.57ra
2.58ra
3.00ra
d.b.
3.01ra
3.02ra
31.TANKINK Bram RAB
3.02ra
32.SANCHEZ Samuel EUS
3.04ra
33.GRIVKO Andriy AST
3.05era
34.KARPETS Vladimir KAT
d.b.
35.MONFORT Maxime THR
3.06ra
36.KOREN Kristjan LIQ
3.07ra
37.ROELANDTS Jürgen SIL
3.10ra
38.LE MEVEL Christophe FDJ
3.12ra
39.FARIA DA COSTA Rui Alberto GCE
3.14ra
40.LADAGNOUS Matthieu FDJ
d.b.
41.CASAR Sandy FDJ
d.b.
42.NIERMANN Grischa RAB
3.15era
43.GESINK Robert RAB
3.16ra
44.HORNER Christopher RSH
3.17ra
45.HONDO DaniloLAM
3.18ra
46.KNEES Christian MRM
d.b.
47.GARATE Juan ManuelRAB
d.b.
48.SASTRE Carlos CT
3.19ra
49.BASSO Ivan LIQ
3.20ra
50.KERN Christophe COF
3.21era
51.GUTIERREZ Jose Ivan GCE
3.24ra
52.MORENO FERNANDEZ Daniel SIL 3.25era
53.BALLAN Alessandro BMC
d.b.
54.POPOVYCH Yaroslav RSH
3.26ra
55.ELMIGER Martin ALM
d.b.
56.PAURIOL Remi COF
3.27ra
57.FLECHA Juan Antonio SKY
3.29ra
58.GADRET John ALM
3.30era
59.PAUWELS Serge SKY
3.32era
60.RODRIGUEZ OLIVER Joaquin KAT 3.33ra
61.MINARD Sebastien COF
d.b.
62.NOVAL GONZALEZ Benjamin AST
d.b.
63.BARRY Michaël SKY
d.b.
64.GAUTIER Cyril BBO
3.34ra
65.KROON Karsten BMC
3.38ra
66.DA DALTO MauroLAM
3.41era
67.IGLINSKIY Maxim AST
d.b.
68.VALLS FERRI Rafael FTS
3.43ra
69.CUMMINGS Stephen SKY
3.44ra
70.ISASI Iñaki EUS
3.46ra
71.MARTINEZ Egoi EUS
d.b.
72.GUSTOV Volodymir CT
d.b.
73.ARASHIRO Yukiya BBO
3.47ra
74.KOLOBNEV Alexandr KAT
3.48ra
75.ROLLAND Pierre BBO
3.53ra
76.VORGANOV Eduard KAT
3.54ra
77.VOECKLER Thomas BBO
3.56ra
78.BOASSON Edvald Hagen SKY
4.30era
79.GERDEMANN Linus MRM
4.33ra
80.OSS Daniel LIQ
4.41era
81.BARREDO Carlos QST
4.44ra
82.MONIER Damien COF
4.45era
83.PINEAU Jerome QST
4.47ra
84.PLIUSCHIN Alexandr KAT
4.49ra
85.ERBITI Imanol GCE
4.53ra
86.KUCHYNSKI Aleksandr LIQ
5.02ra
87.PLAZA MOLINA Ruben GCE
7.04ra
88.VANDENBERGH Styn KAT
7.07ra
89.MOREAU Christophe GCE
7.20ra
90.GRABSCH Bert THR
7.24ra
91.ROBERTS Luke MRM
7.25era
92.EL FARES Julien COF
7.32ra
93.FRÖHLINGER Johannes MRM
d.b.
94.DE WEERT Kevin QST
7.33ra
95.VOGONDY Nicolas BBO
7.34ra
96.SIVTSOV Kanstantsin THR
7.36ra
97.ROHREGGER Thomas MRM
7.37ra
98.EIBEGGER Markus FTS
7.38ra
99.FEDRIGO Pierrick BBO
7.41era
100.DI GREGORIO REmy FDJ
7.47ra
101.WEGMANN Fabian MRM
7.53ra
102.TURGOT Sebastien BBO
7.56ra
103.PEREZ ARRIETA AitorFTS
8.06ra
104.PEREZ MORENO RubenEUS
8.07ra
105.TJALLINGII Maarten RAB
8.16ra
106.SULZBERGER Wesley FDJ
8.18ra
107.BURGHARDT Marcus BMC
8.42ra
108.HUNTER Robert GRM
8.57ra
109.AERTS Mario SIL
8.58ra
110.CAVENDISH Mark THR
9.11ra
111.HINCAPIE George BMC
9.12ra
112.MONDORY Lloyd ALM
9.21era
113.BOOKWALTER Brent BMC
10.24ra
114.GERRANS Simon SKY
10.39ra
115.VERDUGO Gorka EUS
10.47ra
116.WYNANTS Maarten QST
10.48ra
117.CHARTEAU Anthony BBO
10.55era
118.EISEL Bernhard THR
11.00ra
119.FREIRE Oscar RAB
11.01era
120.SPRICK Matthieu BBO
11.06ra
121.VAN DE WALLE Jurgen QST
11.07ra
122.FELLINE Fabio FTS
11.15era
123.MOINARD Amaël COF
11.23ra
124.DE GREEF Francis SIL
12.16ra
125.PAULINHO Sergio RSH
12.17ra
126.VOIGT Jens SAX
12.22ra
127.RAST Gregory RSH
12.35era
128.PETACCHI AlessandroLAM
12.37ra
129.MOERENHOUT Koos RAB
12.40ra
130.CIOLEK Gerald MRM
12.42ra
131.BOOM Lars RAB
12.57ra
132.LANG Sebastian SIL
13.05era
133.LORENZETTO MircoLAM
13.06ra
134.IVANOV Serguei KAT
13.29ra
135.RENSHAW Mark THR
d.b.
136.TIRALONGO Paolo AST
13.34ra
137.NAVARRO Daniel AST
13.40ra
138.TXURRUKA Amets EUS
13.46ra
139.NOCENTINI Rinaldo ALM
13.51ra
140.BELASKO Iban EUS
13.57ra
141.HUNT Jeremy CT
15.07ra
142.ZABRISKIE David GRM
15.24ra
143.ROY Jeremy FDJ
15.33ra
144.GAVAZZI FrancescoLAM
15.59ra
145.KIRYIENKA Vasil GCE
16.48ra
146.MAYOZ IbanFTS
17.19ra
147.VANDBORG Brian LIQ
17.22ra
148 .BOUET Maxime ALM
17.24ra
149.DEAN Julian GRM
17.32ra
150.LLOYD Daniel CT
17.32ra
151.BENITEZ Jose-Alberto FTS
17.50ra
152.BELLOTTI Francesco LIQ
17.56ra
153.REDA Francesco QST
18.11ra
154.SZMYD Sylvester LIQ
18.12ra
155.O.GRADY Stuart SAX
18.21era
156.VAUGRENARD Benoit FDJ
18.31ra
157.CHAMPION Dimitri ALM
18.39ra
158.PERGET Mathieu GCE
18.45era
159.AUGE Stephane COF
18.48ra
160.MORABITO Steve BMC
18.58ra
161.QUINZIATO Manuel LIQ
20.12ra
162.LANCASTER Brett Daniel CT
20.19ra
163.GESLIN Anthony FDJ
20.27ra
164.ROUX Anthony FDJ
20.36ra
165.SEELDRAYERS Kevin QST
20.47ra
166.PEREZ LEZAUN Alan EUS
20.49ra
167.MURAVYEV Dmitriy RSH
21.50era
168.FARRAR Tyler GRM
22.03ra
169.BRUTT Pavel KAT
22.18ra
170.KONOVALOVAS Ignatas CT
22.19ra
171.TAARAMAE Rin COF
22.43ra
172.BRESCHEL Matti SAX
22.57ra
173.KLUGE Roger MRM
23.00ra
174.CUNEGO Damiano LAM
23.11ra
175.CAPECCHI Eros FTS
23.25era
176.LLOYD Matthew SIL
23.27ra
177.HERNANDEZ BLAZQUEZ J.AST 23.30ra
178.DE LA FUENTE David AST
23.37ra
179.SANTAMBROGIO Mauro BMC
23.50ra
180.WEGELIUS Charles SIL
24.06ra
181.KLIER Andreas CT
26.04ra
182.DEVENYNS Dries QST
27.40ra
183.OROZ Juan Jose EUS
27.51ra
184.SPILAK SimonLAM
27.55era
185.SORENSEN Nicki SAX
27.57ra
186.DUMOULIN Samuel COF
30.05era
187.MALORI Adriano LAM
33.12ra
188.BOLE GregaLAM
33.24ra
189.SORENSEN Chris SAX
33.29ra
ERREGULARTASUNA
1.HUSHOVD Thor CT
2.THOMASGeraint SKY
3.CHAVANELSylvain QST
4.MCEWENRobbie KAT
5.CANCELLARAFabian SAX
63 puntu
49 puntu
44 puntu
38 puntu
37 puntu
MENDIKOA
1.PINEAUJerome QST
2.CHAVANELSylvain QST
3.TAARAMAERin cof
4.MONFORTMaxime THR
5.LLOYDMatthew ALM
13 puntu
8 puntu
8 puntu
5 puntu
4 puntu
TALDEKAKOA
1.TEAM SAXO BANK
2.GARMIN-TRANSITIONS
3.SKY PRO CYCLING
4.ASTANA
5.BMC RACING TEAM
6.CERVELO TEST TEAM
7.RABOBANK
8.OMEGA PHARMA-LOTTO
9.AG2R LA MONDIALE
10.CAISSE D’EPARGNE
11.TEAM RADIOSHACK
12.TEAM HTC-COLUMBIA
13.LIQUIGAS-DOIMO
14.KATUXA TEAM
44.45.55
11ra
25era
2.21era
2.50era
3.22ra
3.37ra
3.40ra
3.49ra
3.55era
4.28ra
4.29ra
4.42ra
5.11ra
2010eko uztailaren 7a, asteazkena berria 25
‹ Kirola
Irailaren 11n
hasiko da Asobal
liga, eta hasiera
zaila izango du
Arratek
DLaburrak
Athleticek kontratua
berritu die lau jokalariri
FUTBOLA › Athleticek kontra-
tuak berritu dizkie lau jokalariri.
Itsaso Nabaskuesek, Amaia
Olabarrietak eta Ainhoa Tirapuk hiru denboralditarako berritu dituzte kontratuak. Marta
Morenok, berriz, sasoi bakarrerako eskaintza jaso du, beste
urtebetez luzatzeko aukerarekin. Herenegun beste bi jokalarik berritu zituzten kontratuak,
Iraia Iturregik eta Eli Ibarrak.
Alcobendas, Bartzelona,
Ciudad Real eta Ademar
izango ditu jarraian
kontrario; San Antoniok
hasiera errazagoa dauka
Erredakzioa Donostia
Gero eta gutxiago falta da eskubaloi denboraldia hasteko. Irailaren
11n hasiko da, eta guztira, 30 jardunaldi izango ditu. 21. ekitaldia
izango du Asobal ligak oraingoa,
eta guztiek Ciudad Real izango
dute begiz jota, hura izan baita azken lau denboraldietako txapelduna. Euskal ordezkariei begiratuta, Arratek Alconbendasen
etxean izango du lehen partida.
Iruñeko San Antoniok, berriz, Valladolid izango du aurkari. Bi ordezkarien lehen derbia, azaroaren 27an izango da, Iruñean. Bueltako partida, berriz, datorren
urteko apirilaren 30ean izango
da, Eibarren.
Hain zuzen, Eibarko taldeak ez
du hasiera erraza izango aurkariei dagokienez. Lehen hilabetean bertan, Alcobendas, Bartzelona, Ciudad Real eta Leongo Ademar izango ditu aurkari. Laurak
jarraian. Hala esan du taldeko
presidenteorde Jose Alberto Barruetabeñak: «Egutegi zertxobait
konplikatua da, hasiera batez ere,
baina etorriko dira garai hobeak». Zortzigarren denboraldia
izango da Arraterentzat, eskubaloiaren goreneko mailan, eta horri eusteko helburuarekin ekingo
diote aurten ere. Fitxaketei dagokienez, erdilari bat, ezker hegaleko bat eta pibote bat ekarri nahi
ditu taldeak. Barruetabeñaren
esanetan, «ez dugu nahastu nahi,
eta, horregatik, pazientzia askorekin goaz aurrera».
Iruñeko taldeak, berriz, Valladoliden etxean ekingo dio denboraldiari. Eibarko taldearen aldean, hasiera lasaiagoa aurreikusten da San Antonio taldearentzat.
Valladoliden ondoren, Cuenca
eta Granollers izango ditu aurkari, besteak beste. Faborito izango
da, beraz, Ciudad Realgo taldea,
eta bosgarren liga lortzen saiatuko da jarraian.
Bestalde, emakumeen ABF
liga ere egun berean hasiko da,
eta maiatzaren 14an amaituko.
Egutegiaren berri ez dute eman
oraindik. Denboraldiak berritasun bakarra izango du, baina garrantzitsua, heldu den sasoian ez
baita Espainiako Koparik jokatuko. Ligak eten luzea izango du
azaroaren 20an, Espainiako selekzioak Europako txapelketan
parte hartu behar duelako.
Baskonia zerrendaburu
izango da Euroligan
SASKIBALOIA › Euroligak atzo
Bengoetxea VI.a Irujoren aurrean pilota astintzen, azken lau t’erdikoan jokaturiko partidan. GARI GARAIALDE / A. PRESS
Udako torneoak, hastear
Juan Martinez de Irujok
eta Oinatz Bengoetxeak
lau t’erdiko San Fermin
torneoko finala
jokatuko dute gaur
Erredakzioa Donostia
Buruz buruko finala izan ohi da
neguko pilota denboraldiari
amaiera eman eta udakoari ongietorria ematen diona. Gaur hasiko dira San Fermin torneoak,
Iruñeko Labrit pilotalekuan. Goizean, lau t’erdikoaren finala jokatuko da (11:30, ETB1), eta gauean,
binakakoaren lehen partida. Goizeko jaialdian, Juan Martinez de
Irujo eta Oinatz Bengoetxea ariko
dira txapelerako lehian.
Iberokoak Abel Barriola arazo
handirik gabe kanporatu zuen
iragan ostiralean, Lizarran, Aspeko adarreko finalean (22-9), eta
Nafarroako lau t’erdikoaren laugarren finala izango du gaurkoa.
Halere, behin baino ez du irabazi.
Bengoetxeak, berriz, Patxi Ruiz
kanporatu zuen joan den larunbatean Tolosako Beotibarren jokaturiko Asegarceko adarreko finalean (22-11). Aurretik, Iker
Arretxeri ere irabazi zion (22-8).
Leitzarrarentzat, lau t’erdiko
San Fermin torneoko lehen finala
da. Bengoetxearentzat ez da urte
ona izan, eta gaurkoa izan daiteke
zapore onarekin bukatzeko aukera. Ez du erraza izango, baina, Irujok ondo hartua baitio neurria. Bi
aldiz jokatu dute elkarren aurka
kaiolan, eta bietan buruz buruko
txapelduna izan da garaile. Azkenekoa iazko txapelketa nagusian
izan zen, eta Irujok kostata irabazi zion (22-19). Aurretik, 2004an
ere neurtu zituzten indarrak, eta
emaitza estuagoa izan zen oraindik (22-20). Halere, elkarren arteko buruz buruko azken partida
manomanistan izan zen, eta Bengoetxeak ezer gutxi egin ahal izan
zuen (22-10).
Irujo izango da faborito apustuzaleentzat, aurrekariez gain sasoia ere alde baitu. Halere, ikusteko dago azken egunetako tratuak
bere jokoan eragina izango duen.
Buruz buruko txapeldun izan zenetik zortzi partida jokatu ditu
Hasi da erremonteko
San Fermin torneoa
Huarteko Euskal Jai Berri
pilotalekuan jokatu zen
atzo erremonteko San Fermin
torneoko aurreneko finalerdia,
B multzokoa. Ezkurra eta Ion
erraz nagusitu ziren bertan Urriza eta Lizasoren aurkako partidan (40-33). Ondorioz, finalera
sailkatzea lortu zuten. Partida
bere osotasunean ez zen ikusgarria izan. Galtzaileek ez zuten
asmatu, Lizasok ez zuen atzean
Ion dominatu, eta Ezkurraren
menpe aritu zen Urriza aurrean.
Gaur jokatuko da A multzoko
beste finalerdia. Zeberio II.a eta
Badiola, eta Juaristi eta Urrutia
I.a arituko dira aurrez aurre, eta
bertan erabakiko da Ezkurra
eta Ionen aurka nortzuk ariko
diren. Final handia, tradizioari
eutsiz, uztailaren 10ean jokatuko da, Huarteko Euskal Jai Berri
pilotalekuan.
D
azken hamabost egunetan. Halere, iragan ostiraleko partidan ez
zitzaion neke handirik sumatu.
Azken urteetan lau t’erdiko
San Fermin torneoa Olaizola
II.aren eremua izan da. Goizuetakoa min hartuta dago, baina, eta
umezurtz utzi du lehia. Azken
bost finaletatik hiru irabazi ditu,
eta beste bietan txapeldunorde
izan da. 2005ean, Barriolari 22-11
irabazi zion. 2006ean, aldiz, Irujoren kontra galdu egin zuen (22-15).
2007an Barriolari irabazi zion berriz (22-8), eta urtebete geroago leitzarrak ordaina hartu zuen (2211). Azkenik, iaz, Goizuetakoak
Irujo hartu zuen mendean (22-19).
Binakakoa, gauean
Pilotazaleen gozamenerako,
gauean jarraituko du feriak
(22:15, ETB1), orduan ekingo baitzaio binakako lehiari. Torneoko
lehen partidan, A multzoko bi bikote izango dira aurrez aurre: Berasaluze VIII.a eta Begino ariko
dira Gonzalez eta Zubietaren aurka. Partida horretako galtzaileek
Bengoetxea VI.aren eta Ruizen
aurka jokatuko dute etzi. Irabazleek, berriz, hilaren 11n neurtuko
dituzte indarrak multzoko hirugarren bikotearekin.
B multzoa ere berdin garatuko
da. Bihar, Titin III.ak eta Barriolak jokatuko dute Saralegi eta
Apraizen aurka. Azken horiek
dira torneoko berritasun nagusia. Biek maila ona eman zuten binakakoan, Olaizola I.a eta Ruiz
ordezkatu zituztenean. Galtzaileek Irujo eta Beroizen —multzoko
beste bikotea— kontra jokatuko
dute hilaren 10ean, eta irabazleek, berriz, hilaren 12an.
jakitera eman zuenez, Caja
Laboral Baskonia zerrendaburu
izango da bihar Bartzelonan
egingo den Euroligarako zozketan. Hala, Bartzelona, Olimpiakos eta Moskuko CSKA saihestu ahal izango ditu Baskoniak.
Baskoniari ez zegokion zerrendaburu izatea, baina Euroligak
Partizan baztertu du Gasteizko
taldearen mesedetan.
Marianne Vosek irabazi du
Giroan, eta lider jarri da
TXIRRINDULARITZA › Marianne
Vosek (Herbehereetako selekzioa) irabazi zuen atzo Orta San
Giulio eta Pettenascoren arteko
Italiako Giroko bosgarren
etapa. Bigarren Tatiana Guderzo (Valdarno) izan zen, segundo batera, eta Judith Arndt hirugarren (Columbia), zortzi
segundotara. Vos da sailkapen
nagusiko lider berria, Arndten
aurretik. Gaur Gallarate eta
Arcisaten arteko 115 kilometroko etapa jokatuko dute.
IAAFek lehiatzen utziko
dio Caster Semenyari
ATLETISMOA › Caster Semenyak lehiatzeko baimena jaso du.
IAAFek atletaren sexu azterketaren emaitzak jaso ditu, eta,
atzo jakinarazi zuenez, atleta
hegoafrikarra «berehala lehiatu
daiteke». 800 metroko munduko txapelduna ziur asko
junior mailako munduko txapelketetan itzuliko da lehiara.
Bolt 100 metroetan
lehiatuko da Lausanan
ATLETISMOA › Usain Boltek 100
metroko proban parte hartuko
du bihar, Lausanako bileran
(Suitza). Hasiera batean, 200
metroko proban parte hartuko
zuela esan zuen, eta orpazurda
erabat sendatu zaion arren,
medikuen gomendioei jarraiki
proba motzago baten alde egin
du. Athletissima Diamante
Ligako zazpigarren proba da.
26 berria 2010eko uztailaren 7a, asteazkena
Agenda›
D
Ekitaldiak
Musika
CNNko Peter Arnett kazetaria Brandenburgoko Atean . NELLY RAU-HÄRING
Berlingo harresiaren argazkiak
Berlingo harresiaren
erortzearen hainbat
ikuspuntu ikusteko
aukera dago Zarautzen,
Photomuseumen
Amaia Garcia Donostia
Hogeita bat urte pasatu dira Berlingo harresia erori zenetik, eta
zail egiten da Berlingo erdiguneak orduan nolako itxura zuen
imajinatzea. Hori gogoratzeko,
Branderburgoko Atea Fundazioak erakusketa bat antolatu du Zarautzeko Photomuseumen, eta
abuztuaren 29ra arte egongo da
zabalik.
Zortzi argazkilariren lanak
daude ikusgai: Thierry Buignet,
Harald Hauswald, Kai-Olaf Hesse, Andre Kirchner, Barbara
Klemm, Karl-Ludwig Lange,
Nelly Rau-Haring eta Maurice
Weiss. Egunkarietan argitaratutakoak eta arkitektura azterketetarako erabilitakoak dira argazkiak.
Argazkiek harresiaren erorketaren berri eman zuten, eta harresia bere hartan ikusteko aukera
ematen du erakusketak. Mendebaldean, sorkuntza margolanak
izan ziren nagusi; ekialdean, be-
rriz, kolore grisak izan ziren interes artistikoaren jomuga. Historia da erakusketaren gai nagusia,
eta argazkigile garaikide horiek
historian sartuak dira.
Erakusketa urrian aurkeztu
zen lehen aldiz, Berlinen, Max
Liebermann Haus museoan. Berlinen ikusgai egon ziren argazkietatik aukeraketa bat egin du
Matthias Harderrek, erakusketaren komisarioak.
ERORKETA BATEN TOKIAK
ETA AZTARNAK
pNoiz. Abuztuaren 29ra arte.
pNon. Zarauzko Photomuseumen.
Kalealdia jaialdia Bilbon
Kaleko antzerkiaz,
arteaz eta zirkuaz
gozatzeko aukera dago
Bizkaiko hiriburuan
gaur eta bihar
Ilargi Agirre Donostia
Iritsi da Kalealdia Bilbora. Aurtengoa 11. aldia da, eta bihar arte
antzerkiaren, zirkuaren eta kaleko arteen bilgune izango da Bizkaiko hiriburua. Zazpikaleen
inguruetako plazetan eskainiko
dituzte ikuskizunak, eta Euskal
Herriko eta atzerriko 14 konpainiak parte hartuko dute.
Guztira 24 emanaldi izango
dira, Areatzan, Arriagan, Plaza
Barrian, San Nikolasen eta Areatzako kaian. Arriaga plazan egingo dituzte gaueko ekitaldirik
ikusgarrienak, 22:30etan hasita.
Bertan antzeztuko dituzte beren
lanak Atemp Circ (Katalunia),
Gaitzerdi Teatro (Euskal Herria)
eta Circus Klezmer (Katalunia)
taldeek.
Efimer taldearen Lo Monstre ikuskizuna.
Areatzako kaiko ikuskizunak
ere deigarriak izango dira oso.
Botproject (Katalunia), Wazobol
(Belgika) eta The Flying Tiritas
(Katalunia) taldeak aireko akrobaziengatik dira ezagun. Konpainia horiek egunean bi saio egingo
dituzte, 19:00etan eta 21:00etan.
Kataluniako Efimer taldearen
Lo Monstre ikuskizunaz gozatzeko aukera ere izango da: herensuge itxura duen txotxongilo handi
bat aterako dute kalera, eta ani-
maliak laztanak eskatuko dizkie
ikusleei, ura edango du eta hegan
egiten ere saiatuko da, besteak
beste.
Donejakue plazaren eta San
Nikolas plazaren artean kalejira
izango da, Besarkada konpainiaren eskutik, bihar arratsaldeko
zazpi eta erdietan.
KALEALDIA
pNoiz. Gaur eta bihar.
pNon. Bilbon.
pArrasate. Bizardunak, Cool
Circus eta Levellers. Ostiralean,
22:30ean, Hiru Aretoan.
pAstigarraga. Laiotz. Larunbatean, 00:00etan, Oialumen.
pBarakaldo. Alex Caporuscio,
Robben Ford eta Bill Evans.
Bihar, 20:00etan, Rock Star
aretoan.
pBilbo. Credo. Ostiralean,
20:00etan, Bilbo Rock-en.
pBusturia. Bizardunak. Larunbatean, 23:30ean, San Kristobal Auzoko plazan.
pDonostia. Underneed. Ostiralean, 22:30ean, Doka Kafe
Antzokian.
pElorrio. Anari. Ostiralean,
22:30ean, Argiñeta auzoan.
pElorrio. Amparo Sanchez.
Larunbatean, 22:30ean, plazan.
pEskoriatza. Ostarte Haize
Boskotea. Ostiralean,
22:30ean, Ibarrandi museoan.
pHendaia. Farhenheit. Bihar,
22:30ean, Kanttu herriko ostatuan.
pHendaia. Ze esatek!, Deskontrol eta Itziarren Semeak.
Larunbatean, 18:00etan, Kanttu herriko ostatuan.
pHondarribia. Los Reyes del
K.O. Ostiralean, 21:30ean,
Benta agertokian.
pIruñea. Trikitalde. Gaur, Arrano tabernan.
pIruñea. Leihotikan. Gaur,
00:00etan, Herriko tabernan.
pIruñea. Anje Duhalde eta Tximeleta. Bihar, 23:00etan, Herriko tabernan.
pIruñea. Araitz eta Lizuano’s
show. Bihar, afalostean, Arrano
tabernan.
pIruñea. Nat & Wats. Ostiralean, afalostean, Arrano tabernan.
pIruñea. Sexty Sexers. Ostiralean, 23:30ean, Takonera parkean.
pIruñea. Ska-lofrio. Ostiralean,
21:00etan, Zabaldin.
pIruñea. Doctor Deseo. Ostiralean, 23:30ean, Foruen plazan.
pIruñea. Malas trazas. Larunbatean, 21:00etan, Zabaldin.
pLegazpi. Oihan Veda DJ. Ostiralean, 19:30ean, Euskal Herria
plazan.
pLeioa. El punto devil, Difuntos
telaraña eta Pabellon 314.
Larunbatean, 21:00etan, Udondo Gaztetxean.
pLesaka. Gaubela taldea. Gaur,
00:00etan.
pMugerre. Lain. Larunbatean,
22:00etan, Elizaberriko festetan.
pOndarroa. Piztiak. Ostiralean,
22:01ean, Pantxo Bedialaunetaren Bar Cantabricon.
pOrdizia. Zarzuela Lazkaoko
Kantaka abesbatzak antolatua.
Ostiralean, 22:00etan, Herri
Antzokian.
pPasai Antxo. Gaubela. Larunbatean, 00:00etan.
pSoraluze. Triki ta ke taldearen
erromeria. Larunbatean,
22:30ean.
pTolosa. Hogeihatz Proiektua.
Ostiralean, 22:30ean, Euskal
Herria plazan.
pTolosa. Los Muchos Caminos
a Santiago. Larunbatean,
20:30ean, Santa Klara komentuan.
pZumarraga. Imuntzo eta
Beloki. Larunbatean,
00:00etan, Geltokian.
Antzerkia
pArrasate. Habitus Mundi. Ostiralean, 20:00etan, Sebero Altubetik hasita kale antzerkia.
pBermeo. Gernikako emakumeen antzerki taldea. Ostiralean, 20:30ean, Bermeoko Kafe
Antzokian.
pBilbo. Farmacia abierta. Gaur,
18:00etan eta 20:30ean, Areatzan (Kalealdia).
pBilbo. Mogota. Gaur,
18:30ean, Plaza Barrian (Kalealdia).
pBilbo. Corre, Johnny, corre.
Gaur, 19:00etan eta 21:00ean,
Areatzako kaian(Kalealdia).
pBilbo. Diva Di Palo. Gaur,
21:30ean, Plaza Barrian (Kalealdia).
pBilbo. Udamina. Gaur,
22:30ean, Arriaga plazan (Kalealdia).
pBilbo. Farmacia abierta. Bihar,
18:00etan eta 20:30ean, Areatzan (Kalealdia).
pBilbo. Esfèric. Bihar, 18:30ean,
Plaza Barrian (Kalealdia).
pBilbo. Atiritando. Bihar,
19:00etan eta 21:30ean, Areatzako kaian (Kalealdia).
pBilbo. Lo monstre. Bihar,
19:30ean, Areatzan
(Kalealdia).
pBilbo. Circus Klezmer. Bihar,
22:30ean, Arriaga plazan (Kalealdia).
pDeba. El Peregrino. Larunbatean, 19:00etan, Aldats pilotalekuan.
pLegazpi. Sopapi-sopa de payasos haurrentzako kale ikuskizuna. Larunbatean, 18:00etan,
Euskal Herria plazatik abiatuko
da.
pSanturtzi. Una noche con Gabino Diego. Larunbatean,
20:30ean, Serantes kultur aretoan.
pTolosa. Mariano Martinezen
antzerki ikuskizuna. Gaur,
22:30ean, Orbela tabernan.
pTolosa. Mariano Martinezen
antzerki ikuskizuna. Bihar,
22:30ean, Solana 4 tabernan.
2010eko uztailaren 7a, asteazkena berria 27
‹ Agenda
D
pZarautz. Angel Magoa. Gaur,
11:30ean, Sanz Enea haurren liburutegian.
pZarautz. Kalerki topaketen
baitan, Birusak erasoan. Bihar,
19:30ean, Frontoi Txikin.
pZarautz. Kalerki topaketen
baitan, Osatzen. Bihar,
20:30ean, Lege Zaharren enparantzan.
Erakusketak
Bertsolaritza qLesaka
pEibar. EHUko Industria Ingenieritza Teknikoko Unibertsitate
eskolak antolatuta, berrikuntzaren inguruko ikastaroa, Izena
emateko: 943-03 30 15 telefonoan.
pEzkio. Igartubeiti baserrimuseoak antolatuta, haurrentzako udarako tailer desberdinak. Informazio gehiago:
943-72 29 78
pSopela. Surf ikastaroak euskaraz. Ekainaren 21etik 25era,
ekainaren 28tik uztailaren 2ra
eta uztailaren 5etik 9ra. Goizez
eta arratsaldez. 10 urtetik gorakoentzat. 50 euro. Informazioa:
675 59 12 66.
Bertsolaritza
pAramaio. Bertso afaria, Manex Agirre, Julio Soto eta Jon
Maiarekin. Ostiralean,
21:00etan.
pEibar. Bertso afaria, Sustrai
Colina eta Anjel Mari Peñagarikanorekin. Ostiralean, 21:30ean,
El Caserio jatetxean.
pLesaka. Sanferminetako bertso saioa, Julio Soto, Maialen
Lujanbio, Andoni Egaña, Amets
Arzallus eta Estitxu Arozenarekin. Gaur, 19:00etan, Plaza Zaharrean.
pUrretxu. Bertso afaria, Andoni
Egaña, Fredi Paia eta Iker Zubeldiarekin. Ostiralean,
21:00etan, Apain tabernan.
Hitzaldiak
pAretxabaleta. Nekazaritza
garapena eta hezkuntza Adivasi kulturan. Bihar, 19:00etan,
Arkupe kultur etxean.
pArrasate. ONG Harremanek
antolatuta, Efrain Martinez
Bautistak, Luciano Rossinik eta
Luz Maria Amador Buk Mexikoren, Argentinaren eta Hondurasen inguruan hitz egingo
dute. Gaur, 19:00etan, Kulturaten.
pBaiona. Iparraldeko egoera
sozio-demografikoaren azterketa eta analisiak. Bihar,
17:00etan, Udako Ikastaroen
egoitzan (Gaztelu Berria).
pBaiona. Zer egin dute ban-
2
Erakusketak
SANFERMINETAN, BERTSOLARITZA
San Fermin eguna ospatzeko, bertso saioa izango da Lesakako Plaza Zaharrean. Julio Soto,
Maialen Lujanbio, Andoni Egaña, Amets Arzallus
eta Estitxu Arozena bertsolariak ariko dira bertan.
Arratsaldeko gai-jartzailea Iban Garro izango da.
kuek zure diruaz?. Ostiralean,
19:00etan, Manu Robles-Arangiz Fundazioan.
pDonostia. Itsas-energiaren
ahalmenak euskal kostaldean.
Gaur, 19:30ean, Kristina Enean.
pSondika. Comprometidos
con Anantapur. Gaur, 19:30ean,
kultur etxean.
Ikus-entzun
pBergara. Cortina de humo filma. Bihar, 22:30ean, Gaztetxean.
pBermeo. Jainkoen urrea
laburmetrai emanaldia, aurretik
antzerki ekitaldi labur bat izango da. Larunbatean, 21:00etan,
Bermeoko Kafe Antzokian.
Ekitaldiaren antolatzailea Arrano kultur elkartea
da, euskal kultura sustatzeko helburu duen Lesakako elkartea. Arratsaldeko zazpietan egingo
dute saioa, San Fermin festen egitarauaren barruan.
pBilbo. La señal filma. Gaur,
18:00etan, Fnac-en.
pBilbo. Un novio para mi mujer
filma. Bihar, 18:00etan, Fnacen.
pBilbo. El secreto de sus ojos
filma. Ostiralean, 18:00etan,
Fnac-en.
pBilbo. Tukki film-dokumentalaren emanaldia, ondoren
Mugarik Gabe, Bakeaz eta
Acnur erakundeen mintzaldia
egongo da. Gaur, 17:00etan,
Boluntan.
pBilbo. La chase au lion a l’arc
filma. Bihar, 20:00etan, Bilboko
Alondigan.
pElorrio. Hair india dokumentala. Bihar, 19:30ean, Iturri kultur
etxeko areto nagusian.
pErandio. Cazadores de dragones filma. Ostiralean,
22:00etan, Jose Murueta Plazan.
pLegazpi. Legazpi : Legazpiko
bazterrak . Ostiralean,
22:30ean, Azokan.
Bestelakoak
pOndarroa. Trabajadoreetan
egondako harritarrek eta hauen
etxekoen arteko mahai-ingurua. Bihar, 19:00etan, Kofradia
Zaharrean.
pTolosa. Kixka txontxongilo
ikuskizuna. Bihar, 19:00etan,
Plaza Berrian.
pZaldibar. Herrien arteko irakur-maratoia. Gaur,
10:00etan, Liburutegian
hasita.
pBaiona. Les orages, Boris
Casierren argazkiak. Marche
tabernan.
pBarakaldo. Pedro Goirienaren
pintura erakusketa. Uztailaren
15era bitartean, udal erakusketa aretoan.
pDonostia. Fellinitik Tim Burtonera, Mary Ellen Marken argazkiak. uztailaren 15a arte,
Fnac saltokian.
pDonostia. Atunetan: pesca
sostenible y consumo responsable erakusketa. Udara bitartean, Aquariumean.
pDonostia. Javier Alkainen lanak. uztailaren 24a arte, Arteko
galerian.
pGasteiz. Jose Felix Gonzalezen lanak. Uztailaren 18ra bitartean, Artiumen.
pHernani. Emakumea eta
Iraultza Sandinista. Uztailaren
20ra bitartean, Zumitzan.
pZarautz. Gogoaren pintzelkada garratzak, Fernando Beorleguiren erakusketa. Irailaren
12ra arte, San Enea liburutegian.
Hilberriak
JOXE SARASOLA
BALERDI jauna
ESKELAK
‘Bartali’
Atzo hil zen, 86 urte zituela,
Elizakoak eta Aita Santuaren Bedeinkapena hartu ondoren.
- Goian bego -
(0034)943 30 40 30
eskelak@iragarri.net
Emaztea: Joxepa; Xerpa, Ester, Lurdes, Iparra, Reies, Iñaki;
Xabat, Akaitz, Sheila, Araitz.
URAK DAKARRENA
URAK DARAMA
LIZARTZAN, 2010eko uztailaren 7an
Helbidea: Gurutz bide, 4.
28 berria 2010eko uztailaren 7a, asteazkena
Agenda ›
1
Adieu Falkenberg
Mexiko,2010.Zuz.: Michael Rowe.
Akt.: Monica del Carmen,Gustavo
Sanchez Parra,Armando Hernandez.
94 min.Laura gaztea Mexiko Hirira joan
da lan bila,eta bakarrik bizi da etxetxo
batean.Gau bakar bateko sexu abenturak izaten ditu.Egun batean,Arturo ezagutuko du,eta berarengan desio masokista bat sorraraziko du.Miarritze (Royal).JBA.
Taylor Lautner.124 min.Hilketa bitxiak
gertatzen ari dira Seattle hiri ilun eta euritsuan.Bella berriz dago arriskuan: Edward maitalearen eta Jacob adiskidearen artean aukeratu beharko du,erabaki
horrek banpiro eta gizotsoen arteko gerra berpitz dezakeen arren.Baiona
(CGR Centre),Angelu (Moncine),
Donibane Lohizune (Le Select),Gasteiz
(Abaco Boulevard,Florida,Guridi,
Yelmo Gorbeia),Bilbo (Capitol,Alondegia,Zubiarte),Barakaldo (Coliseo
Max Ocio,Yelmo Megapark),Basauri
(Ibaigane),Durango (Zugaza),
Galdakao (Torrezabal),Getxo (Lauren),
Portugalete (Ballanti),Santurtzi
(Serantes),Donostia (Antiguo Berri,
Bretxa),Errenteria (Niessen),irun (Txingudi,Cinebox Mendibil),Usurbil (Urbil),
Iruñea (Golem Baiona,Golem La Morea,
Carlos III.),Lizarra (Los Llanos),Tutera
(Ocine),Uharte (Itaroa),Viana (Las Cañas).
Copacabana
El secreto de la última luna
Frantzia,2009.Zuz.: Marc Fitoussi.
Akt.: Isabelle Huppert,Lolita Chammah,Aure Atika.107 min.Babou higiezinen saltzaile bat da.Frantziako iparraldean bizi da,eta nahiko grisa da haren egunerokotasuna.Haren ametsa
egun batean Brasilgo Rio hirira joatea
da.Babouk alabarekin duen harreman
zaila da filmaren ardatzetako bat. Miarritze (Royal).
Erresuma Batua,2009.Zuz.: Gabor
Csupo.Akt.: Dakota Blue Richards,Ioan Gruffudd,Tim Curry,Natascha
McElhone,Juliet Stevenson.100 min.
Mariak 13 urte ditu.Aita hiltzean osaba
baten etxera joango da bizitzera,Ingalaterrako hego-mendebaldera.Etxe
ondoan mundu magiko bat deskubrituko du.Bilbo (Zubiarte),Barakaldo (Max
Ocio),Leioa (Artea),Donostia (Bretxa).
Eclipse / Twilight 3
Kung Fu Nanny
+7. AEB,2010.Zuz.: David Slade.Akt.:
Kristen Stewart,Robert Pattinson,
AEB,2010.Zuz.: Brian Levant.Akt.:
Jackie Chan,Lucas Till,Amber Valle-
Suedia,2006.Zuz.: Jesper Ganslandt.Akt.: John Axel Eriksson,Holger
Eriksson,David Johnson.94 min.Betiko bost lagun sorterrira bueltatuko dira,
udaren amaiera igarotzeko: David eta
Holger,banaezinak; Jesper,inor interesatzen ez zaiona; Joergen,etxeetako lapurra; eta Juan,bizitza ederra dela pentsatzen duen mutila. Baiona (L’Autre)
Année bissextile
D
1
sortuko dira.Komedia.Gasteiz (A),Portugalete (Ballonti),Irun (Cinebox),Viana (Las Cañas).
Filmen estreinaldiak
Madres & hijas
+16. Espainia-AEB,2010.Zuz.: Rodrigo Garcia.Akt.: Naomi Watts,Annette
Bening,Kerry Washington,Samuel
L.Jackson.125 min.Karenek 14 urterekin alaba bat izan zuen,eta abandonatu egin zuen.36 urteren ostean,neska
haren galera du buruan,batetik.Bestetik,gizon baten maitasuna aurkituko
du.Lucy,berriz,haurdun dago eta bizitza aldatuko dio horrek.Drama independentea. Gasteiz (Florida,Yelmo
Gorbeia),Bilbo (Capitol,Golem Alhondiga),Barakaldo (Max Ocio),Getxo
(Lauren),Leioa (Artea),Donostia (Principe),Iruñea (Golem Baiona,Carlos III).
Mujeres de El Cairo
Twilight 3 filma estreinatuko dute gaur Ipar Euskal Herrian.
tta,Billy Ray Cyrus,George Lopez,
Magnus Scheving,Madeline Carroll.
92 min.Bob Ho CIAko super-espioi sekretua da.Espioitza uztea erabakiko du,
neska-lagunarekin bizitza lasaiagoa
izateko asmotan.Neskak ezkontzea
onartu aurretik,Bobek misio bat gainditu beharko du: haren hiru seme-alaba
bihurrien konfiantza irabaztea.Komedia.Angelu (Moncine).
D. Egipto, 2009. Zuz.: Yusri Nasralla.
Akt.: Mona Zaki, Mahmud Hemida,
Hassan El Raddad, Nahed El Sebai.
134 min. Gaueko show bat gidatzen du
telebistan Kairoko emakume kazetari
batek. Egiptoko emakumeen egoeraren gainean hainbat eztabaida eta
elkarrizketa egingo ditu. Horrek polemika handia sortuko du. Bilbo (Golem
Alhondiga (JBA)), Donostia (Trueba
(JBA)).
La boda de mi familia
+7. AEB,2010.Zuz.: Rick Famuyiwa.
Akt.: Forest Whitaker,America Ferrera,Carlos Mencia,Regina,King,Lance
Gross.90 min.Bikote bat ezkontzear
dago.Ezkontzaren aurreko asteak nekagarriak izango dira,eta,aldi berean,
barregarriak.Izan ere,haien gurasoak
aspaldiko haserreak konpontzeko lanean ari dira eta egoera berezi samarrak
When you’re strange
AEB,2009.Zuz.: Tom Dicillio.Akt.:
Johnny Depp.Dokumentala.90 min.
The Doors musika taldearen inguruko
dokumental bat da honako hau.Bertan
1965.urtean grabatutako irudiak agertzen dira,eta taldeak 60ko hamarkadan izan zuen eragina kontatzen da.
Miarritze (Royal).JBA.
Zinema
Filmen laburpenak
Air Doll
+12. Japonia,2009.Zuz.: Hirokazu Koreeda.Akt.: Arata,Du-na Bae,Sumiko
Fuji,Mari Hoshino,Itsuji Itao.125 min.
Panpina puzgarri bat Tokioko etxe txiki
batean bizi da.Ez da mugitzen,eta ez du
hitz egiten.Baina,egun batean,panpinak bizia hartuko du,eta arima izango
du.Denborarekin,kalera irteten ere ausartuko da.Bideoklub batera sartu eta
maitemindu egingo da.Gasteiz (Florida), Iruñea (Golem Yamaguchi).
te (Ballonti), Santurtzi (Serantes),
Donostia (Bretxa), Errenteria (Niessen),
Irun (Txingudi), Usurbil (Urbil), Iruñea
(Golem La Morea), Tutera (Ocine),
Uharte (Itaroa), Viana (Las Cañas).
Van Dyke.92 min. Fraserri etxebizitza
batzuk saltzeko lana jarri diote,non eta
Oregongo inguru basati eta huts batean.Izaki batzuei aurre egin beharko die
bidean.Haurrentzako komedia. Gasteiz
(A.Boulevard,Guridi,Yelmo Gorbeia),
Bilbo (Zubiarte),Barakaldo (Max Ocio,
Yelmo),Getxo (Lauren),Leioa (Artea),
Santurtzi (Serantes),Donostia (Antiguo
Berri,Bretxa),Irun (Txingudi),Usurbil
(Urbil),Iruñea (G.La Morea),Tutera
(Ocine),Uharte (Itaroa),Viana (Las Cañas).
El retrato de Dorian Gray
+16.Erresuma Batua, 2009. Zuz.: Oliver Parker. Akt.: Ben Barnes, Colin
Firth, Rebecca Hall. 112 min. Londresko zaldun britainiar bat itsututa dago
betiko gaztetasunaren ideiarekin. Egiptoko jainko baten estatuak aukera
emango dio beti gazte izateko, baina
haren erretratua zahartuz joango da.
Fenomeno horren inguruan, hainbat
hilketa gertatuko dira. Gasteiz (Abaco
Boulevard, Florida, Yelmo Gorbeia),
Bilbo (Capitol), Barakaldo (Max Ocio,
Yelmo), Getxo (Lauren), Leioa (Artea),
Donostia (Antiguo Berri, Bretxa), Irun
(Txingudi), Usurbil (Urbil), Iruñea (G.
Baiona), Tutera (Ocine), Uharte (Itaroa), Viana (Las Cañas).
En pata de guerra
D. AEB,2010.Zuz.: Roger Kumble.
Akt.: Brendan Fraser,Matt Prokop,
Skyler Samuels,Brooke Shields,Dick
11111 BIKAINA
1111 OSO ONA
111 ONA
11 BALEKOA
1 TXARRA
Entre nosotros
+12. Alemania,2010.Zuz.: Maren Ade.
Akt.: Birgit Minichmayr,Lars Eidinger,
Hans Jochen Wagner,Nicole Marischka.119 min. Gittik eta Chrisek bikote bitxia osatzen dute.Oporrez gozatzen
saiatuko dira,eta haien izaera azaleratuko da.Beste bikote bat ezagutuko dute,haien oreka hautsiko duena. Gasteiz
(Florida),Bilbo (Multi),Donostia (Principe),Iruñea (Golem Yamaguchi).
Garfield y su pandilla digital
D. AEB, 2009. Zuz.: Mark Dippe. Animaziozko filma. 77 min. Garzooka
superkatuak komikiko orrialdetik hiru
dimentsioko errealitatera egin du jauzi,
eta albiste txarrak ekarri ditu: Vetvix
gaiztoak Dorkon planetari eraso dio.
Gasteiz (Yelmo Gorbeia), Bilbo (Golem
Alhondiga, Zubiarte), Barakaldo (Max
Ocio, Yelmo), Leioa (Artea), Portugale-
bati egin beharko dio aurre. Gasteiz
(Guridi,Yelmo Gorbeia),Bilbo (Capitol),
Barakaldo (Max Ocio),Leioa (Artea),
Iruñea (Golem Baiona).
La última cima
La chica del tren
+12. Frantzia,2010.Zuz.: Andre Techine.Akt.: Emilie Dequenne,Catherine
Deneuve,Michel Blanc,Mathieu
Demy,Ronit Elkabetz.105 min. Jeanne pabiloi batean bizi da,Louis amarekin.Louisek haurrak zaintzen egiten du
lan.Jeanne,berriz,lan bila dabil.Egun
batean,Louisek iragarki bat irakurri eta
alabarentzat Samuel Bleistein abokatuarekin lana lortzeko itxaropena izango du.Gaztetako laguna izan zen Bleistein.Donostia (Trueba).JBA.
La vida empieza hoy
+12.Espainia,2010.Zuz.: Laura Maña.
Akt.: Pilar Bardem,Rosa Maria Sarda,
Mariana Cordero.90 min. Hirugarren
adineko lagun talde bat sexu klaseetara
joango da,eta gorputza oraindik bizirik
daukatela deskubrituko dute.Olga irakasleak hainbat konturekin lagunduko
die. Gasteiz (Florida),Bilbo (Golem Alhondiga,Multi),Donostia (Principe),Iruñea (Golem Baiona,Carlos III).
La vida privada de Pippa Lee
+12. AEB,2010.Zuz.: Rebecca Miller.
Akt.: Robin Wright Penn,Keanu Reeves,Julianne Moore,Winona Ryder,
Monica Bellucci.93 min.Pippa Lee bera baino 30 urte zaharragoa den editore
batekin ezkonduta dago.Bizitza zoriontsua darama.Baina proba garrantzitsu
Espainia,2010.Zuz.: Juan Manuel Cotelo.Dokumentala.82 min.Pablo Dominguez apaizak bazekien gazterik hilko zela.Eta mendian hil nahi zuen.Hamaika lagunek ezagutzen zuten Dominguez,eta dokumentalean haren
izaeraz hitz egiten dute.Gasteiz (Yelmo
Gorbeia,Guridi),Bilbo (Multi),Iruñea
(Carlos III).
Marmaduke
D. AEB,2010.Zuz.: Tom Dey .Akt.: Lee
Pace,Judy Greer,William H.Macy.
87 min. Marmaduke txakurra Winslow
familiarekin bizi da.Kaleko txakurren
eta txakur aberatsen arteko borrokaren
erdian dago.Gainera,bere ametsetako
txakurra konkistatzen saiatuko da.
Gasteiz (Abaco Boulevard,Guridi,Yelmo
Gorbeia),Bilbo (Zubiarte),Barakaldo
(Max Ocio,Yelmo),Getxo (Lauren),
Leioa (Artea),Portugalete (Ballonti),
Santurtzi (Serantes),Donostia (Antiguo
Berri,Bretxa),Errenteria (Niessen),Irun
(Cinebox,Txingudi),Usurbil (Urbil),Iruñea (Golem La Morea,Carlos III),Tutera
(Ocine),Uharte (Itaroa).
Scar (3D)
+18.AEB,2007.Zuz.: Jed Weintrob.
Akt.: Angela Bettis,Kirby Bliss Blanton,Devon Graye,Ben Cotton.
90 min.Duela 16 urte,Coloradoko herrixka batean Ernie Bishop lurperatzaileak gazteak bahitu eta torturatu egiten
zituen.Joan Burrowsek ihes egitea lortu
eta Bishop hil zuen.Baina lagun onena
galdu zuen. Gasteiz (Gorbeia),Bilbo
(Zubiarte),Barakaldo (Max Ocio,Yelmo),Galdakao (Torrezabal),Leioa (Artea),Portugalete (Ballonti),Santurtzi
(Serantes),Donostia (Bretxa),Errenteria (Niessen),Irun (Txingudi),Usurbil
(Urbil),Iruñea (Golem La Morea),Tutera
(Ocine),Uharte (Itaroa),Viana (Las Cañas).
Shrek 4
AEB,2010.Zuz.: Mike Mitchell.Marrazki bizidunak.93 min.Rumpelstiltskin negoziatzailearekin itun bat sinatzeko konbentzituko dute Shrek munstroa.
Bat-batean Shrek munduaren bertsio
berezi bat topatuko du,non Fiona ehiza
ogro bat den eta Rumpelstiltskin erregea.Mundu horri buelta eman beharko
dio kosta ahala kosta. Baiona (CGR
Centre),Angelu (Moncine),Donibane
Lohizune (Le Select).
Tenías que ser tú
D.AEB-Irlanda,2010.Zuz.: Anand
Tucker.Akt.: Amy Adams,Matthew
Goode,John Lithgow,Adam Scott,
Kaitlin Olson.97 min.Gazte bat Dublinera joango da,mutil-lagunari berarekin ezkontzeko eskatzeko.Bidaian
ezusteko zerbait gertatuko da. Bilbo
(Zubiarte),Barakaldo (Yelmo),Donostia (Bretxa),Iruñea (Golem La Morea).
The Blind Side
+7. AEB,2010.Zuz.: John Lee Hancock.Akt.: Sandra Bullock,Quinton
Aaron, Kathy Bates.130 min. Michael
Oher afroamerikar gazte bat da,eta babesa eta laguntza jasoko du familia zuri
batean.Futbol amerikarrean arrakasta
lortzeko ahal dena egingo du gazteak.
Gasteiz (A.Boulevard,Guridi),Bilbo (G.
Alhondiga,Zubiarte),Barakaldo (Max
Ocio,Yelmo),Getxo (Lauren),Leioa (Artea), Donostia (Bretxa,Principe),Irun
(Txingudi),Usurbil (Urbil),Iruñea (G.La
Morea,Carlos III),Tutera (Ocine),Uharte
(Itaroa).
Villa Amalia
+12. Frantzia,2008.Zuz.: Benoit Jacquot.Akt.: Isabelle Huppert,JeanHughes Anglade,Xavier Beauvois.
94 min.Gau batean,Annek beste emakume batekin ikusiko du Thomas mutillaguna.Orduan,Thomas uztea erabakiko du.Handik aurrera soilik musikak lasaituko du Ann.Gasteiz (Florida),Bilbo
(Multi),Donostia (Principe),Iruñea (Golem Yamaguchi).
2010eko uztailaren 7a, asteazkena berria 29
‹ Agenda
1
Aretoak
Principe de Persia
Robin Hood
Araba
Eclipse
D ABACO BOULEVARD
Boulevard merkataritza gunea (902-22 16 22).Ikuslearen eguna: osteguna.
Marmaduke
En pata de guerra
Campamento Flipy
Robin Hood
Legión
16:10 18:15 20:25
22:30
15:55 18:10 20:25 22:40
17:00
19:15 22:05
15:45 18:00 20:20 22:35
16:10 18:10
20:10 22:20
17:00 19:30 22:10
16:00 17:00 18:30 19:45 21:30
22:20
16:30 18:30 20:30 22:30
16:25 18:25 20:20 22:20
16:30
18:45
22:00
16:10 18:20 20:30 22:30
D FLORIDA
San Prudentzio,22 (94-523 19 40).Ikuslearen eguna: asteazkena.
Eclipse
La venganza de Ira Vamp
80 egunean
El retrato de Dorian Gray
Dos hermanos
Madres e hijas
Entre nosotros
La vida empieza hoy
Villa Amalia
18:00 20:15
18:00
20:15
20:15
18:00
18:00 20:15
18:00 20:15
18:00 20:15
18:00 20:15
22:30
22:30
22:30
22:30
22:30
22:30
22:30
Sexo en Nueva York 2
Alicia en el país de las ...3D
Scar 3D
El retrato de Dorian Gray
La última canción
Principe de Persia
Marmaduke
Kick Ass
Campamento Flipy
Robin Hood
Tenías que ser tú
The blind side
La venganza de Ira Vamp
Legion
En pata de guerra
D IBAIGANE
Eclipse
17:30 20:00
Ez dago emanaldirik.
DDERIO.Gurea.
Ez dago emanaldirik.
Eclipse
DDURANGO. Zugaza.
DELORRIO. Arriola. Ez dago emanaldirik.
Ez dago emanaldirik.
22:30
22:30
22:30
22:30
22:30
22:30
22:30
DGALDAKAO. Torrezabal.
Ez dago emanaldirik.
DGERNIKA. Lizeo Antzokia.
Ez dago emanaldirik.
Gorbeia merkataritza gunea (94-546 04 23).Ikuslearen eguna: astelehena.
Eclipse
17:30 19:00 20:00 21:30
22:30
19:30 22:00
20:00 22:00
17:40 19:50 22:00
18:25 20:25 22:25
17:45 19:45
18:20 20:20
18:00 19:15 20:15 22:30
18:00
21:45
17:30 20:30
21:30
20:30 22:30
22:20
18:10 20:20 22:30
18:30
20:30
Madres e hijas
Scar 3D
El retrato de Dorian Gray
La vida privada de Pippa Lee
En pata de guerra
Marmaduke
Principe de Persia
Garfield y su pandilla 3D
Sexo en Nueva York 2
Robin Hood
La venganza de Ira Vamp
Legión
Kick Ass
Que se mueran los feos
Como entrenar a tu dragon
Alemania - Espainia HD
DAMURRIO. Amurrio Antzokia.
Ez dago emanaldirik.
Bizkaia
BILBO
The blind side
Marmaduke
17:00 19:45
17:00 19:45
17:15 20:00
17:00 19:45
22:30
22:30
22:30
22:30
19:15
19:10
18:10 20:20
18:10 20:20
18:30 20:30
17:00 19:00
22:10
22:10
22:30
22:30
22:30
19:45 22:00
19:30 22:15
18:20 20:20 22:20
Artea merkataritza gunea (902-333 231).Ikuslearen eguna: asteazkena.
Marmaduke
En pata de guerra
The blind side
La vida secreta de Pippa Lee
Principe de Persia
Madres e hijas
Garfield y su pandilla 3D
El secreto de la última luna
El retrato de Dorian Grey
Robin Hood
Eclipse
16:00 18:00 20:00
17:00
19:00 22:15
16:00
20:15 22:30
17:00
16:15
19:00 22:00
18:00
16:30 18:30 20.30 22:30
22:00
19:15 22:15
16:00 16:30 17:00 18:30 19:15
19:50 21:15 22:00 22:30
Ez dago emanaldirik.
17:00
17:00 19:45
DMUSKIZ. Meatzari aretoa.
22:15
22:15
22:15
D BALLONTI
D MULTICINES
Eskutza kalea,13 (94-431 03 10).Ikuslearen eguna:astelehena
19:45
17:30 20:00
17:15
17:30 20:00
17:15 19:45
17:30 19:45
17:30 20:00
17:30 19:45
22:15
22:15
22:15
22:15
22:15
22:15
22:15
D ZUBIARTE
Leizaola Lehendakariaren kalea,2.
16:15 17:00 19:00 20:00 22:00
16:00
16:00 18:00 20:00
19:00 22:00
19:00 22:00
16:00 18:00
18:00 20:00 22:00
16:15
16:15
22:00
20:00 22:00
PORTUGALETE
17:30 20:00
22:20
19:30 22:15
17:30 19:30
22:00
17:30 20:00 22:25
17:30 19:45 22:15
SANTURTZI
D SERANTES
(94-483 92 44) Ikuslearen eguna: asteazkena.
Eclipse
Marmaduke
Scar 3D
En pata de guerra
Un ciudadano ejemplar
17:30 20:00 22:30
17:30
20:00 22:30
17:15
19:45 22:15
DZALLA. Antzokia.
Ez dago emanaldirik.
DZORNOTZA. Zornotza aretoa.
Ez dago emanaldirik.
Gipuzkoa
DONOSTIA
D COLISEO MAX OCIO
D ANTIGUO BERRI
Kareaga,z/g (94-431 03 10).Ikuslearen eguna: astelehena.
(943-00 12 00) Ikuslearen eguna: astelehena.
La vida privada de Pippa Lee
Scar 3D
Marmaduke
Crónica de un engaño
En pata de guerra
The blind side
Sexo en Nueva York 2
Un ciudadano ejemplar
El secreto de la última luna
Eclipse
Madres e hijas
La vengaza de Ira Vamp
Que se mueran los feos
El retrato de Dorian Gray
Two lovers
Eclipse
Marmaduke
Sexo en Nueva York 2
En pata de guerra
Crónica de un engaño
Robin Hood
Retrato de Dorian Gray
La última estación
Sexo en Nueva York 2
Lapurdi
BAIONA
D L’ATALANTE
Tournée
Les petits ruisseaux (JBA)
Ez dago emanaldirik.
D COLISEO
17:15 20:00 22:40
17:00 19:40
22:30
17:30 19:45 22:30
17:00 18:45
17:15
19:40 22:35
20:30
Ez dago emanaldirik.
IRUN
D CINEBOX MENDIBIL
Mendibil merkataritza gunea.Ikuslearen eguna: osteguna.(943-63 02 23)
La boda de mi familia
La venganza de Ira Wamp
Robin Hood
Marmaduke
Eclipse
Principe de persia
Kick Ass
Campamento Flipy
Sexo en Nueva York
18:00 20:15 22:25
19:00
22:00
18:00 20:05 22:00
17:45 20:10 22:35
17:45 20:05
22:25
18:00 20:05
22:00
D TXINGUDI
(943-63 54 41).Ikuslearen eguna: astelehena.
16:30 18:30
16:30
16:00
16:00
16:00
20:30 22:45
18:30 20:30
18:10 20:20 22:30
18:00 20:00 22:00
22:45
17:00 19:30 22:15
18:00
20:00 22:15
17:15 19:45 22:30
Kun Fu Nanny
Shrek 4 3D
Shrek 4 2D
Fatal
Milleinum 2
Kiss & Kill
L’agence tous risque
Bebes
19:30
15:45
17:00
21:00
19:15
15:45
DORDIZIA. Herri Antzokia.
Ez dago emanaldirik.
DTOLOSA. Leidor.
Ez dago emanaldirik.
USURBIL
16:30 18:30 20:30
15:00 16:30 18:00 19:30 21:00
16:00 18:00 20:00
16:00 18:00 20:00 22:00
16:00
16:00
20:00 22:00
16:30
19:30 22:00
18:00 20:00 22:00
22:00
14:00
18:00
Shrek 4 3D
14:30
Twilight 3
14:30
Tournée
14:30
Les petits ruisseaux
14:30
Petits meurtres a l’Anglaise (JBA)
Millenium 2
14:15
L’Illusionniste
Splice
L’arnacoeur
D REX
Sex an the city 2
17:00
17:15
22:00
22:00
19:45
19:45
17:15
22:00
22:00
19:45
19:45
17:15
21:00
DHAZPARNE. Haritz Barne.
Mammuth 21:00
DHENDAIA. Varietes.
Ez dago emanaldirik.
DKANBO. Aiglon.
MIARRITZE
Ez dago emanaldirik.
14:00
22:00
14:00
14:00
14:00
14:00
D LE SELECT
DOÑATI. Herri zinema.
22:30
22:45
22:45
22:30
22:30
22:45
22:45
Eclipse
Madres e hijas
Como entrenar a tu dragón 3D
Avatar 3D
La vida empienza hoy
The blind side
Marmaduke
La última cima
17:30 20:00 22:30
17:30 20:00 22:30
17:15 19:30
22:00
20:00 22:30
20:00 22:30
17:30
17:30
D SAIDE OLITE
DONIBANE LOHIZUNE
Laban et Labolina 17:30
Imogène McCarthery 21:00
22:30
22:30
D SAIDE CARLOS III
21:15
ANGELU
D MONCINE
Twilight 3
22:45
22:45
(948-24 54 00) Ikuslearen eguna: astelehena.
17:30
11:15 14:00 15:00 16:30 18:00 19:45
21:00 22:15
11:15 14:00 15:00 16:00 17:00 18:00
19:00 20:00 21:00 22:15
Kiss & Kill
11:15
18:00 20:00
22:15
Top Cops
11:15 13:45
L’agence tous risques
16:30
19:45
22:15
Fatal
11:15 14:00 16:00 18:00 20:00
22:15
Les meilleurs amis du monde 11:15 13:15
La tete en friche
13:15
Prince of Persia
14:00 16:30
Street dance 3D
11:15
Ez dago emanaldirik.
En pata de guerra
21:00
19:15
Sherk 4 3D
EIBAR
Garfield y su pandilla 3D
Scar 3D
Marmaduke
Principe de Persia
La estación del olvido
La venganza de Ira Vamp
The blind side
En pata de guerra
El retrato de Dorian Gray
Eclipse
15:15 17:15
D L’AUTRE CINEMA
D CGR CENTRE
Urbil merkataritza gunea (902- 22 16 22).
16:30
(948-22 23 33) Ikuslearen eguna: astelehena.
Ez dago emanaldirik.
Twilight 3
D CINEBOX URBIL
D OCINE LA BRETXA
Arraindegi eraikina (943-42 13 71).
Eclipse
17:15 18:30 20:00 21:30
Scar 3D
17:30 20:30
En pata de guerra
17:30 20:30
Tenías que ser tú
17:30 20:30
The blind side
17:15 20:00
Marmaduke
17:30 20:00
Garfield y su pandilla 3D
17:30
Sexo en Nueva York 2
17:00 19:45
La última canción
Legión
Principe de Persia
17:30 20:00
Robin Hood
17:00 19:45
Que se mueran los feos
17:30 20:00
Alicia en el país de las maravillas 3D 16:30
20:00
(0559-59 90 90)
DLAZKAO. Areria aretoa.
17:00 19:45 22:30
16:45 17:15 19:15 19:45 22:00
22:30
17:15
19:30 22:15
16:45 18:45
20:45 22:45
16:45
19:30 22:15
17:00 20:00 22:30
17:00 19:45 22:15
D GOLEM LA MOREA
DZUMARRAGA. Zelai Arizti.
Ez dago emanaldirik.
DHERNANI. Biteri aretoa.
17:30
Ez dago emanaldirik.YAMAGUCH
Ez dago emanaldirik.
DBEASAIN. Usurbe.
DBERGARA. Zabalotegi.
Ez dago emanaldirik.
D GOLEM YAMAGUCHI
(0559-55 52 98)
Ez dago emanaldirik.
D GOLEM BAIONA
(948-22 23 33) Ikuslearen eguna: asteazkena.
(948-22 23 33) Ikuslearen eguna: asteazkena.
Petits meurtres a l’Anglaise
La disparition d’Alice Creed
Dog pound (JBA)
Policier,adjectif
Puzzle (JBA)
Adieu falkenberg
Princes et princesses
DAZKOITIA. Baztartxo.
IRUÑEA
Ez dago emanaldirik.
Ez dago emanaldirik.
Ez dago emanaldirik.
Nafarroa
DZARAUTZ. Modelo.
DANDOAIN. Bastero.
(943-34 52 91)
BARAKALDO
16:00 18:00 20:00 22:00
16:00 18:00 20:00 22:00
16:00 18:00 20:00
22:00
16:00 18:00 20:00
16:30
19:15 22:00
16:15
19:00 22:00
16:45
19:15 22:00
16:30
19:15 22:00
16:30 17:15 19:15 20:15 22:00
16:30
19:15 22:00
22:00
16:45
19:15 22:00
16:45
19:15 22:00
17:15 19:45 22:15
17:15 19:45 22:15
Eclipse
El principe de Persia
Mamut
Marmaduke
Garfield y su pandilla 3D
La última canción
Sexo en Nueva York 2
Alemania - Espainia HD
Ez dago emanaldirik.
Principe de Persia
Sexo en Nueva York 2
Garfield 3D
Scar 3D
Marmaduke
The blind side
Eclipse
La boda de mi familia
Mujeres de El Cairo (JBA)
La chica del tren (JBA)
D NIESSEN ZINEMAK
Ez dago emanaldirik.
22:15
22:15
22:15
22:15
S.Esnaola,2 (943-27 13 91).Ikuslearen eguna: asteartea.
ERRENTERIA
DLEKEITIO. Ikusgarri.
15:45 18:05 20:25 22:45
15:40 18:00 20:25 22:45
16:30
19:00 22:30
16:30 18:30 20:30 22:30
22:30
16:30
19:30
22:30
16:00 18:15
20:30 22:45
(0559-55 73 63)
D TRUEBA
Ez dago emanaldirik.
Ez dago emanaldirik.
17:00 19:45
17:00 19:45
17:15 20:00
16:30 18:30 20:30
19:45
17:15 20:00
17:00 19:45 22:15
17:15 20:00 22:30
17:15 20:00 22:30
17:15 20:00 22:30
16:45
19:30 22:00
16:45
19:30 22:00
17:00 19:45 22:15
17:00 19:45 22:00
17:00 19:45 22:15
16:45
19:30 22:15
DARRASATE. Amaia antzokia.
D CINESA ARTEA
DMUNGIA. Olalde aretoa.
(94-6070767)
Eclipse
Garfield y su pandilla 3D
Marmaduke
The blide side
Tenías que ser tú
En pata de guerra
Scar 3D
El secreteo de la última luna
Principe de Persia
Robin Hood
Un funeral de muerte
18:00
D KULTUR LEIOA
D GOLEM ALHONDIGA
80 egunean
Dos hermanos
Vincere
La vida empieza hoy
Entre nosotros
Two lovers
Villa Amalia
La última cima
16:00
16:20
16:10
16:00
16:00
16:30
16:15
22:30
16:30
16:20
19:30 22:10
19:30 22:00
20:10 22:25
LEIOA
D CAPITOL
Villarias ,10 (94-431 03 10).Ikuslearen eguna: astelehena
16:30
16:30
Yo soy el amor
La vida empieza hoy
Villa Amelia
80 egunean
Vincere
The blind side
Madres e hijas
Dos hermanos
La vida privada de Pippa Lee
Entre nosotros
Principe de Persia
Eclipse
The blind side
Marmaduke
La venganza de Ira Vamp
Sexo en Nueva York 2
Robin Hood
La última canción
El retrato de Dorian Gray
DZUMAIA. Aita Mari.
D PRINCIPE
D LAUREN GETXO
Madres e hijas
Principe de Persia
El retrato de Dorian Gray
En pata de guerra
Robin Hood
Sexo en Nueva York 2
La última canción
Two lovers
Crónica de un engaño
Eclipse
16:15 17:00 19:00 19:30 22:00
22:30
19:15 22:15
16:30 18:30
20:15 22:15
16:00 18:00 20:00
22:00
16:00
18:15 20:30 22:45
16:00 18:10 20:20 22:30
16:30 18:30
20:30 22:45
16:00 18:10 20:20 22:30
San Joan ,10 (943-42 12 47).Ikuslearen eguna:asteazkena.
GETXO
Arriluze,z/g (94-431 03 10).Ikuslearen eguna: asteazkena
D YELMO GORBEIA 3D
Eclipse
Mujeres de El Cairo (JBA)
Madres e hijas
La vida empieza hoy
The blind side
La última estación
Vincere
Sexo en Nueva York 2
Robin Hood
The blind side
Garfield y su pandilla 3D
Scar 3D
Marmaduke
La venganza de Ira Wamp
La última canción
El retrato de Dorian Gray
El secreto de la última luna
En pata de guerra
Principe de Persia
Tenías que ser tú
Ez dago emanaldirik.
DERMUA. Lobiano.
17:30 20:00
17:30
20:00
17:30
20:00
17:30 20:00
17:30 20:00
17:30 20:00
17:30
20:00
Garfield y su pandilla digital, Mark Dippe zuzendariaren animaziozko filma, 3Dn ari dira ematen. BERRIA
DBERMEO. Nestor Basterretxea.
D GURIDI
Eclipse
En pata de guerra
Sexo en Nueva York 2
Principe de Persia
Que se mueran los feos
La vida privada de Pippa Lee
The blind side
La última cima
Marmaduke
Robin Hood
16:30 17:30 18:15 19:00 20:00
20:45 21:30 22:30
21:15
17:40
20:00 21:45
18:10 20:20 22:40
16:35
18:45
21:00
16:30 18:20 20:10
22:10
17:20
19:15 22:00
17:45 19:45
21:45
16:30 18:30
20:30 22:45
17:40 19:30
BASAURI
San Prudentzio,6 (94-523 19 40).Ikuslearen eguna: asteazkena.
Madres e hijas
El retrato de Dorian Gray
La vida privada de Pippa Lee
Eclipse
19:00 22:00
19:00 22:00
Erribera etorbidea z/g.(94-418 16 72).Ikuslearen eguna: astelehena.
GASTEIZ
La última canción
Que se mueran los feos
El retrato de Dorian Gray
Alicia en el país de las maravillas
Sexo en Nueva York 2
Principe de Persia
La venganza de Ira Vamp
Un ciudadano ejemplar
The blind side
Eclipse
16:15
16:15
D YELMO MEGAPARK
D ROYAL
Anné Bissextile (JBA)
22:00
Copacabana
16:00
21:30
Le dispariton d’Alice Creed (JBA) 15:45
21:15
La tête en friche
17:40
Les invités de mon pére
14:00
Les petits Ruisseaux
17:50
Mammuth
19:30
The ghost writer (JBA)
19:40
Tournée
14:00
19:30
When you’re strange (JBA)
16:00
L’illusionniste
18:00
Mon voisin Totoro
14:00
(948-24 54 00) Ikuslearen eguna: astelehena.
Ez dago emanaldirik.
LIZARRA
D GOLEM LOS LLANOS
Eclipse
Kick Ass
Crónica de un engaño
17:30 20:30
17:30 20:30
17:30 20:30
TUTERA
D OCINE
La venganza de Ira Vamp
Eclipse
Sexo en Nueva York 2
Retrato de Dorian Grey
En pata de guerra
Crónica de un engaño
The blind side
Marmaduke
Principe de Persia
Que se mueran los feos
Scar 3D
18:30 20:30 22:30
19:00 20:30 22:00
19:30
22:15
18:00 20:00 22:00
18:15 20:15 22:15
19:30 22:15
18:00 20:00
22:00
18:30
20:30 22:30
UHARTE
D CINES ITAROA
(902-46 32 69) Ikuslearen eguna: osteguna.
Eclipse16:30
Scar 3D
En pata de guerra
The blind side
Marmaduke
Garfield 3D
El retrato de Dorian Gray
Sexo en Nueva York 2
Legión
Principe de Persia
Robin Hood
Un ciudadano ejemplar
Que se mueran los feos
17:00 19:00 19:30 22:00 22:30
18:15 20:15 22:15
16:10 18:10 20:10
16:30
19:00 22:00
16:10 18:10 20:10 22:10
16:00
16:05 18:15 20:20 22:30
16:00
19:00 22:00
22:10
16:00 18:10 20:15 22:20
16:00
19:00 22:15
16:05 18:20 20:20 22:30
16:05 18:20 20:20 22:30
VIANA
D LAS CAÑAS
Eclipse
La boda de mi familia
Garfield y su pandilla 3D
Sexo en Nueva York 2
Marmaduke
Principe de Persia
El retrato de Dorian Grey
En pata de guerra
Que se mueran los feos
Alemania - Espainia 3D
17:15 20:00 22:40
17:15 19:45 22:30
17:00 18:45
19:35 22:30
18:00 20:00 22:30
17:30
20:00 22:30
17:30
20:00 22:45
17:45
19:45
22:45
20:30
16:50
Nafarroa Beherea
DONIBANE GARAZI. Le Vauban. Ez dago emanaldirik.
DONAPALEU. St.Louis. Tournée 21:00
Zuberoa
MAULE. Baitha. La tête en ... 21:00 Femmes du Caire 21:00
30 berria 2010eko uztailaren 7a, asteazkena
Agenda ›
b
Eguraldia
JON ALBISU
Joera
Bihar
t°
t°
Ostirala, 9
Itsasoa
t°
t°
Larunbata, 10
pItsasoko egoera. Lehenengo
20 milietan, ipar-ekialdeko haizea ibiliko da: 2-3ko indarrarekin
itsaskirria eragingo du. Tarteka
4ko ufadekin itsaskiko guneak
sortuko dira.
pOlatuak. Metro bat artekoak.
Igandea, 11
p
Baiona 29/15
p
Bakio 27/15
p
Donostia 27/14
p
p
Bilbo 28/14
p
Maule 31/15
p
p
Balmaseda 29/13
Donibane Garazi 33/14
Eibar 28/12
Itsasaldiak
ORDUA
Itsasgora
06.55
01.81
13.05
03.40
Itsasbehera
Tenperaturak gora egingo du,
eta egun sargoria izango da
pZerua. Goizetik, hodeiak izango dira Euskal Herriko ia eremu
geografiko osoan. Eguneko
azken orduetan, ekaitzak
izango dira barnealdean eta
mendi inguruetan. Tenperaturak gora egingo du, eta giro sargoria nagusituko da toki askotan.
pHaizea. Norabide aldakorrekoa.
pTenperatura. Gora. Beroenak,
ipar isurialdean eta mendi inguruetan, 26 eta 30 gradu artekoak izango dira. Barnealdean, berriz, 25 eta 36 gradu artekoak.
p
p
p
Leitza 28/11
Arrasate 28/11
Amurrio 29/12
p
Abaurregaina 28/11
p
p
p
Gasteiz 30/10 Agurain 29/11
Gaur
t°
Hodei ugari
pZerua. Egunsentian, lanbroa eta behelainoa agertuko dira betiko tokietan. Orduek aurrera egin ahala, hodeiak areagotuko dira, eta
tenperaturak gora egingo
du, barnealdean giro sargoria nagusituz. Ilunabarrean,
ekaitzak joko du barnealdean eta mendialdean, espreski Pirinioetan.
b
Iruñea 31/12
p
p
Tafalla 33/13
Guardia 31/12
pHaizea. Ipar ekialdekoa.
pTenperatura. Gora. Beroenak, ipar partean eta mendialdean, 24 eta 28 gradu artekoak. Barnealdean, berriz,
23 eta 24 gradu arteko tenperaturak izango dira.
p
Tutera 35/16
Itsasgora
Itsasbehera
Eguzkia
p Bi lurraldeen arteko mendiak
Ipar., arroz ▼
Lapurdi
Ilargia
4
H2 O
▼
▼
8 9
▼
7
Uztailaren 26a, astelehena
Abuztuaren 3a, asteartea
Uztailarean 11a, igandea
1
▼
▼
1
Labore
mota
Araba
Pare batek
2
8
9
3
G Esaldi ezkutua
Garo, iratze
Uranioaren
ikurra
Jardun
▼
▼
Kontsonantea
Gizon izen
irlandarra
▼
...
▼
▼
▼
▼
▼
▼
5
▼
▼
Falta diren bokalak
idatzita Bernard
Henry Levy filosofo
eta idazle
frantsesaren
gogoeta bat
azalduko zaizu.
«_b_r_st_s_n_r_k_
b_d__k b_ __n_rr_ d_t_
f_nts__n: l_n_ _t_
__rr_zk__».
G Atzoko erantzunak
Toka, nau
▼
Galdetzailea
▼
▼
▼
Ele, berba
50
▼
Gipuzkoa
p Nafarroa
...
Barazki
lekadun
Sasiko
7
8 3
Ez eme
Interjekzioa
▼
Atzizkia
▼
▼
▼
Bokal
bikoitza
Gipuzkoa
▼
7
3
4
Bizk.,
galderak
Bromoaren
ikurra
Aho, hitz
elkartzeetan
Izen
arabiarra
Gauza
▼
Uranioaren
ikurra
▼
▼
p Bizkaia
▼
p Nafarroa
▼
9x9-ko laukian hutsik
dauden gelaxkak bete
behar dituzu, 1etik 9ra
bitarteko zenbakiak
idatziz, eta kontuan izanik
zenbaki bakar bat ere ez
dela bi aldiz azaltzen
errenkada eta zutabe
berean, ezta dagokion
3x3-ko laukian ere.
7
8
▼
▼
Arraunontziko jarleku
3
9 6
Kontsonantea
Istu, listu
▼
Uztailaren 18a, igandea
Ilbete
5
6
Ur gaineko
igarobide
Sinbolo
Ilgora
2
▼
Bizk., zama
▼
21.50
EGUNA
Ilbehera
7
Guztiz
GORDE
G Sudokua
Txori mota ▼
Automata
p Nafarroa
Bete
S0RTU
BAGABIGA
Elur pikorra ▼
Pozik
01.61
03.43
06.49
Ilberri
G Hitz gezidunak
▼
19.23
00.42
Isobara mapa
Hitz jokoak
Jasoak
METROAK
F O N O L O G
E
D E
E
I
F
I
T A
N
I
B A
G A R B A
T U
I
B
I
O U
K R A T E R
I
A
I
B E R
U R B
1
9
3
2
4
8
5
7
6
4
6
7
3
1
5
2
8
9
8
2
5
7
6
9
3
4
1
5
3
4
1
9
7
6
2
8
E
9
8
2
6
3
4
7
1
5
R
7
1
6
8
5
2
9
3
4
6
4
8
5
2
3
1
9
7
2
7
1
9
8
6
4
5
3
3
5
9
4
7
1
8
6
2
R U
D O A
E H O R T Z
E U R
I
A L
L A R A K
A R R A G O A
O
K O A K
Z A G U T A R A Z
I
I
G O R
I
K U
A
I
O A
A
K E N A R A Z
I
A
A B A R
I
I
K
A E
O
S
B K
Esaldi
ezkutua:
Biek egiten
diote kale
elkarri: asko
agintzen
duenak eta
asko espero
duenak.
2010eko uztailaren 7a, asteazkena berria 31
‹ Agenda
Komunikazioa D
Abortuak
Ekografiak
Eñaut Gantxegi
A
stea indartsu hasi zaigu
gai batzuei dagokienez,
eta gai horiek hedabideetan izan duten oihartzuna
modu batekoa edo bestekoa izan
da; bakoitzaren betaurreko birtualen araberakoa betiere. Gai
izarretako bat, aste hasiera honetan, abortuaren lege berria delakoa izan da, astelehenean bertan
sartu baitzen indarrean Espainiako erreinuan (kar-kar)
batzuentzat «bizitzaren etetea»
esan nahi duen interbentzioa.
Antena3 eskuindarrak bere bolbora guztia kaleratu zuen adibidez Susana Grisok gidatzen duen
Espejo público delakoan. Abortua dela eta, pro-vida deritzotenen argudioak jarri zituzten
mahai gainean, askorentzat bizitza ez hondatzea esan nahi duen
interbentzio horren aldeko iritzirik apenas eskaini gabe. Baina,
gai horren ostean, ospitaletako
jaioberrien bahiketa batzuei
buruz hitz egin zuten, jendea —
haurdun dauden emakumeak,
alegia— abortatzera ez ezik, erditzera ere joan ez dadin beldurtu
nahiko al dute?
Nafarroa Erre-Suma bilakatu
dutenek oraindik ere abortatzeko eskubidea zalantzan jarri
dute bertako mandatariek, Erdi
Aroan eta orduko garaietan gusturago biziko liratekeen asko
aurki daitekeelarik «anaia zaharrean». Eskerrak oraindik ere
Erre-Insistenteak badirela
Miguelico el basto-k ofizialki
agintzen duen eremuan, eta
urrutira jo gabe atzotik martxan
diren sanferminetan giroa alde
guztietara zabalduko duten
peñek ederki girotuak izango
dira. Beraiek ere zoritxarrez inkisizio berriaren hatzaparren sufre
usaina nozitu dute, dirudienez,
adierazpen askatasuna eta
demokrazia bateraezinak direlako.
Abortuaren eta sanferminen
ingurumarian, bertako alkate
Yolanda Barcina azaldu zitzaigun astelehenean CNN+ katean,
Iñaki Gabilondok elkarrizketatua. Munduko epizentroetako bat
Hamaikak zuzeneko saio bat egingo
du aurrenekoz Bilboko Aste Nagusian
nari begira hainbat berrikuntza
izango dira Hamaikan. Esate baterako, Hamaika Donostiak bere
saio propioak izango ditu, Donostialdean ekoitzita. Naroa Iturrik,
bestetik, Esatea libre mahai-inguru nazionala aurkeztuko du —herrialde guztietarako—.
Uztailaren 24tik
abuztuaren 20ra
atseden hartuko dute
kazetariek, eta saio
bereziak izango dira
Urtzi Urkizu Donostia
Iaz, Hamaika Bilbo katearen aurreneko urtean, udako atsedenaldian zen lan taldea abuztuan, eta
Aste Nagusiari ez zioten tarterik
eman. Aurten, aldiz, aurreneko
aldiz Hamaikak Bilboko Aste Nagusiaren inguruko programa bat
egingo du. Zuzeneko saioa izango
da, eta arratsaldero 17:00etatik
18:30era egingo dute. Aurkezlea
Ane Zabala kazetari eta aktorea
izango da —Hamaika Bilboko programazio burua da gaur egun—.
Marijaiak bere lekua izango du aurten Hamaikan. LUIS JAUREGIALTZO / ARGAZKI PRESS
Bilboko festen aurretik egingo
du atsedenaldia Hamaikako lan
taldeak: uztailaren 24tik abuztuaren 20ra bitartean. Aste horietan
programa bereziak izango dira
ikusgai egun osoan, iazko udan
egin zuten bezala.
Abuztuaren 30ean, jaiak pasa
ostean, ohiko programazioari
helduko dio Hamaikak. Udazke-
Musika ostiral gauetan
Hamaikak uztailean bere ohiko
programazioarekin jarraituko
du, hilaren 23a bitartean. Udari
begirako aldaketa batzuk egingo
dituzte. Esate baterako, ostiraletan Bat eta Bat magazinean egiten duten eztabaida kendu egin
dute. Horren ordez, Nagore Uriartek egindako elkarrizketa musikala eta eskaintza kulturalaren
tartea dira ikusgai. Gonbidatutako taldeen artean Esne Beltza eta
The Cherry Boppers izango dira.
bilakatuko den hiriburuari buruz
hitz egiten ari zelarik, gehiago zirudien zeinu-hizkuntza praktikatzen ari zen norbait. Emozioa, pasioa eta bestelako gauza batzuk
iradoki baino gehiago, aldez aurretik idatziriko gidoiaren irakurketa zirudien. Eskerrak datorren
urtean ez den izango bere botika
banatzen —EHUko Farmazia Fakultateko dekanordea izan zen
gaztetan—, dagoeneko nahikoa
kalte egin ondoren betiere. Tira,
eskerrak, edo auskalo zer ote datorren ondoren. Bizkitartean, gora sanferminak! —Santua eta
santukeriak fededunentzat—.
DLaburrak
Ohiko irratsaioak Radio
Euskadin uda honetan
IRRATIA › Radio Euskadiko
udako programazioak «albistegien kalitatea bermatu eta
entretenimendu eskaintza
berritu» nahi du. Horretarako,
Boulevard goizeko saioak uda
osoan jarraituko du, 06:00etatik 10:00etara. 10:00etatik
13:00etara, berriz, entretenimendua izango da ardatza.
Kultura.com saioa luzeagoa
izango da, 25 minutukoa. Arratsaldean Graffiti-k lau ordu
iraungo du, 16:00etatik
20:00etara, jaiei eta kirolari tartea eginez. Gauean, uztailean
Otras rutas izango da entzungai, eta abuztuan La casa de la
palabra.
Argazki lehiaketa antolatu
du ‘Gaztezulo’ aldizkariak
PRENTSA › Urrian 10 urte bete-
ko ditu Gaztezulo-k, eta antolatutako ekitaldien artean argazki
lehiaketa bat jarri dute martxan. Gai eta estilo libreekin,
gutxienez hiru argazkiko sorta
bidali behar dute parte-hartzaileek honako helbide honetara:
gaztezulo@gaztezulo.com.
‘Dame una pista’ lehiaketa hasiko
da astelehenean Cuatro katean
Hitz jokoak eta mimika
probak egin beharko
dituzte lehiakideek
Lujan Arguellesek
aurkeztuko duen saioan
Erredakzioa Donostia
Cuatrok Dame una pista lehiaketa estreinatuko du datorren astelehenean, Erresuma Batuko Give
us a clue formatoan oinarrituta.
Arratsaldero emango dute, astelehenetik ostiralera (19:45).
Lujan Arguelles izango da
lehiaketa berriko aurkezlea. «Ez
da hitzen programa bat, baizik
eta umorea eta asmamena ardatz
izango duen lehiaketa bat», adierazi du aurkezleak.Lehiaketan
hitz jokoak eta mimika probak
gainditu beharko dituzte partaideek, 10.000 euro irabazteko helburuarekin. Zakua lortzen ez badute, egunero mila euro gehiago
handituko da zaku hori.
Saioa adin guztietako ikusleei
zuzenduta dago, haurrak barne.
Eta iragarri dute ikusleak ikustera ohituta ez dauden gauzak izan-
go direla. Bi talde ariko dira arratsaldero lehian. Bi fasetan bost
probatan ariko dira jokoan: lehen
fasean, bi taldeak elkarren kontra ariko dira. Eta, bigarrenean,
irabazleak aurreko programako
garailearen aurka jokatuko du.
Lujan Arguellesek ez du batere
zorterik izan Cuatron azken bi
proiektuekin: Lo que diga la rubia
magazineak astebete baino ez
zuen iraun, eta Los Managers
prestatzen ibili ostean bertan behera utzi zuten estreinatu aurretik. Halaber, Arguellesek Granjero busca esposa aurkeztuko du.
Kontratua amaitu aurretik
kendu du Tele5k Argiñano
Lujan Arguelles. CUATRO
TELEBISTA › Uztailaren 31 arte
zuen kontratua Karlos Argiñanok Tele5rekin. Baina joan den
ostiralean Antena3 eta Baineten arteko akordioa eman zuten
argitara. Eta Tele5k aste honetan sukaldaritza saioa programaziotik kentzea erabaki du.
Horrenbestez, ikusleak agurtu
gabe gelditu da sukaldaria.
Bere ordutegirako, El programa
del verano luzatu egin dute.
32 berria 2010eko uztailaren 7a, asteazkena
Agenda ›
E
Juntos pero no revueltos
Gaurko filmak
Wietersheim. Akt.: Timothy dalton,
Nastassaja Kinski. AEB. 2000.
Sute ikusgarria etxe orratz
batean, eta izar ugari
arner Brosek eta 20th
Century Foxek bat egin
zuten aurrekontu handiko
ekoizpen erraldoi honi aurre egiteko. Izan ere, 70eko hamarkadako hondamendien generoko
lanik handiena dugu The Towering Infierno filma. Aktoreen ar-
W
111
El coloso en llamas
pLa2, 22:00. Zuz.: John Guillermin, Irwin Allen. Akt.: Steve McQueen, Paul Newman, William
Holden, Faye Dunaway, Fred
Astaire, Richard Chamberlain.
165 min. AEB, 1974.
D
1
p Antena3, 16:00. Zuz.: Sharon Von
tean izar ugari bildu zituzten
John Guillermin eta Irwin Allen
zuzendariek. Horrez gain, etxe
orratz batean garatzen den sutea pantailaratzeko efektu berezi ikusgarriak erabili zituzten.
Zinema aretoetara jende
asko joan zen filma ikustera, eta
1975ean bigarren lana izan zen,
Spielbergen Jaws-en ostean.
Oscarretarako zortzi izendapen
jaso zituen, baina soilik hiru sari
irabazi: argazkia, abestia eta
muntatzea.
Gidoia ez da batere txarra,eta
teknika aldetik lanak ez du ai-
Ataque al carro blindado
111
p ETB2, 18:25. Zuz.: Burt Kennedy.
Akt.: John Wayne, Kirk Douglas, Howard Keel. 96 min. AEB. 1967.
Shadow man
1
p ETB2, 22:15. Zuz.: Michael Keusch.
Akt.: Steven Seagal, Eva Pope, Imelda
Stauton. AEB. 2006.
Supercop
1
p Tele5, 22:30. Zuz.: Stanley Tong.
tzakiarik.Steve McQueen eta
Paul Newman batera ikustea ez
da kontu makala.Haien ondoan
ageri dira,besteak beste,Faye
Dunaway,Fred Astaire eta beste hainbat aktore ezagun.
San Frantziskoko etxe orratz
batean piztutako suteak suspentsea eragiten du, eta interes
nahikoarekin ikusten da. Gerora
hondamendien gainean egin diren beste lan askok ez dute izan
ekoizpen honen lilura eta izar
multzoa.
Hala eta guztiz ere, esan beharra dago apur bat luzea izan
daitekeela.
p Urtzi Urkizu
Akt.: Jackie Chan, Michelle Yeoh, Maggie Cheung. 1992.
Jungla de cristal
111
p Cuatro, 22:35. Zuz.: John McTiernan.
Akt.: Bruce Willis, Bonnie Bedelia, Alan
Rickman. AEB. 1988.
La sucia historia de Joe...
111
p La2, 00:35. Zuz.: Dennie Gordon.
Akt.: David Spade, Dennis Miller, Christopher Walken. 93 min. AEB. 2001.
Telebista
ETB 1
ETB 2
Hamaika La 1
La 2
Antena 3
08:10: EITB kultura.
08:40: Kerman mintzalagun
bila.
08:45: Bidaide. (08:50) Arti-
07:05: Pasion por las zapatillas.
07:55: Forum. David Barberoren eskutik. Gonbidatua:
Yuri Morejon.
08:30: Egun on Euskadi. Va-
08:00: Marrazki bizidunak.
08:50: Bilbo esnatuz.
11:55: San Pelaioak umeen
danborrada.
12:25: Mendialdean bizi. Lesaka.
12:45: Onein.
13:15: Gure saltsan
13:50: Bat eta bat.
14:40: Ikusmira.
15:10: Gipuzkoa kultura.
15:50: Esatea libre.
17:05: Goltb.
17:35: San Joan sua.
18:05: Erritmo biziz.
18:10: Marrazki bizidunak.
18:40: Haurrekin jolasean.
19:20: Saltoka Kanaldude.
19:45: Ilunpean. Hariz Rodriguez.
20:30: 8. kalea.
21:00: Bat eta bat. Albistegia.
(21:20) Hona hemen.
(21:30)Elkarrizketa.
22:00: Kiroleroak.
22:50: Bat eta bat.
23:20: Kiroleroak.
06:30: Telediario matinal.
Albistegia.
07:15: Sanferminetako entzierroak.
08:30: Telediario matinal.
Albistegia.
10:15: La mañana de la 1. Marilo Monterok aurkezten duen
magazina.
14:00: Albistegia.
14:30: Corazón. Anne Igartiburuk prentsa arrosari buruz
aurkezten duen magazin
saioa.
15:00: Telediario 1. Ana Blancok eta Jesus Alvarezek aurkezten duten albistegia.
16:05: Eguraldia.
16:15: Amar en tiempos revueltos. Telesaila.
17:00: Mar de amor. Telesaila.
07:00: Los Lunnis. El zorro.
Codigo Lyoko. Tres mellizas.
¡Bucea Olly!. Arthur. Iggy.
10:00: Un pais en la mochila.
11:00: Mujeres en la historia.
12:00: Vecinos en la naturaleza: la lucha por la supervivencia.
13:00: Paisajes del castellano.
13:30: Cruce de caminos.
13:50: Vive la via.
14:15: Paisajes de la historia.
15:05: Pequeños universos el universo escondido.
15:30: Saber y ganar.
16:00: Grandes documentales. ‘La gran carrera de la sabana’. ‘Salvando las especies
en peligro’. ‘Los extraños de
Africa’.
06:00: Las noticias de la
mañana. Sandra Golpek eta
Luis Fragak aurkezten duten
albistegia.
08:45: Espejo público. Susanna Grisok aurkezten duen
magazina.
12:30: La ruleta de la suerte.
Jorge Fernandezek aurkezten
duen lehiaketa.
14:00: Los Simpson. ‘Hijos de
un bruto menor’. ‘Marge contra el monorrail’.
15:00: Antena 3 Noticias 1.
Roberto Arcek eta Monica
Carrillok aurkezten duten albistegia.
16:00: Zinema. ‘Juntos pero
no revueltos’. Zuz.: Sharon
Von Wietersheim. Akt.: Timothy Dalton. 2000.
‘Mar de amor’ telesaila. 17:00
‘La sucia historia de...’. 00:40
‘El internado’ telesaila. 22:30
18:10: Bella Calamidades.
Telesaila.
18:30: España directo. Pilar
Garcia Muñizek aurkezten
duen magazinea.
20:00: Gente. Maria Avizandak aurkezten duen magazinea.
21:00: Telediario 2. Pepa
Buenok azken berriak biltzen
dituen albistegia aurkezten
du.
22:15: Comando actualidad.
‘Pobre de mi’. ‘Puesta a punto’.
00:15: 59 segundos. Maria
Casadok aurkezten duen eztabaida saioa.
01:45: La noche en 24 horas.
Albistegia.
18:55: Biodiario.
19:00: El hombre y la tierra
(serie canadiense).
19:30: Escala 1:1.
20:00: La 2 Noticias.
20:25: Miradas.
20:30: Dos hombres y medio
21:10: Mujeres desesperadas. Telesaila.
22:00: Zinema. ‘El coloso en
llamas’. Zuz.: Irwin Allen, John
Guillermin. Akt.: Steve McQueen, Paul Newman. 1974.
00:35: Zinema. ‘La sucia historia de Joe Guarro’. Zuz.:
Dennie Gordon. Akt.: David
Spade, Dennis Miller. 2001.
02:05: Conciertos de Radio3.
02:35: Teledeporte.
17:45: 3D. Gloria Serrak aurkezten duen magazinea.
19:30: El Diario. Sandra Daviuk aurkezten duen magazinea.
21:00: Antena 3 Noticias 2.
Matias Pratsek eta Monica
Martinezek aurkezten duten
albistegia.
21:45: El club del chiste. Anabel Alonsok aurkezten duen
umore saioa.
22:30: El internado. Telesaila. ‘Los tres pétalos’.
00:30: Deberías saber de mi.
‘Jesulin de Ubrique: 36 horas
en Ambiciones’.
01:45: Europako Poker Txapelketa.
02:45: La noche mágica.
koan zehar. (09:30) Borrokalari
iaioena.
10:20: Ipupomamua.
10:50: Kerman mintzalagun
bila.
10:55: Sautrela.
11:30: Pilota. Nafarroako
Torneoa. Arretxe II. a- Mendizabal II.a / Retegi Bi - Eulate.
12:45: Pilota. Nafarroako
Lau t’erdiko Txapelketa. Finala. Mtz. de Irujo - Bengoetea VI.a.
14:00: Gaur egun. Albistegia.
14:15: Eguraldia.
14:20: Frantziako Tourra.
4. etapa. Cambrai - Reims.
nesa Sanchezek eta Aitzol Zubizarretak aurkezten duten
saioa. Gonbidatua: Eduardo
Madina.
10:00: Walker Texas Ranger.
Telesaila.
10:45: Rex. Telesaila.
13:00: Navarra directo. Sanferminak.
13:30: Euskadi directo.
14:30: Robin Food. David de
Jorgeren eskutik.
14:58: Teleberri. Albistegia.
16:00: Eguraldia.
16:05: Aspaldiko. Magazinea.
ETB 3
‘Iparraldearen orena’. 18:00
‘Navarra directo’. 13:00
17:25: Elkartasunaren bideak.
18:00: Iparraldearen orena.
18:05: Kerman mintzalagun
bila.
18:10: Bidaide. (18:10) ‘Ero
eta zoro’. (18:35) ‘Borrokalari
iaioena’.
19:35: Azpimarra.
20:00: Gaur egun.
20:50: Supernanny 2.
21:40: Mihiluze.
22:10: Mugaldekoak. Telesaila.
23:00: Pilota. Nafarroako
Lau t’erdiko Txapelketa. Finala. Mtz. de Irujo - Bengoetea VI.a.
00:00: Gauberri.
00:40: Bidaide.
18:25: Zinema. ‘Ataque al carro blindado’. Zuz.: Burt Kennedy. Akt.: John Wayne, Kirk
Douglas, Howard Keel. 1967.
20:10: Monk. Telesaila.
20:58: Teleberri. Andrea Arrizabalagaren eta Asier Odriozolaren eskutik.
22:15: Zinema. ‘Shadow
man’. Zuz.: Michael Keusch.
Akt.: Steven Seagal, Eva
Pope. 2006.
00:00: Zinema. ‘Juerga de
solteros’. Zuz.: Gregory Poirier. Akt.: Jerry O’Connell.
2001.
01:55: Zinema. ‘Arabesco’.
Zuz.: Stanley Donen. Akt.:
George Coulouris. 1966.
03:35: Locos por el Jazz.
16:55: Dragoi ehiztariak.
17:20: Zoroak zoro.
18:30: Valerian eta Laureline.
18:55: Doraemon, katu kosmikoa.
20:05: Avatar-azken aire
maisua.
20:30: Kriptako istorioak.
20:50: Valerian eta Laureline.
21:20: Spirou eta fantasio.
21:40: One piece.
22:30: Gaztea klip.
23:00: BBK live. Placebo.
00:25: Nick dut nik.
00:50: Orain.
00:55: Justizia.
01:40: Jungla sonoran galdu
naiz.
01:50: Ahotsenea.
02:15: Gaztea klip.
03:15: BBK live.
2010eko uztailaren 7a, asteazkena berria 33
‹ Agenda
B
Espainia-Alemania
finalerdietan
Umeak ez dira agertu
oraindik
Bengoetxea eta Irujo
lau t’erdiko finalean
Munduko Kopako finalerdietako
norgehiagoka zuzenean ikusteko
aukera izango da.Espainiak eta
Alemaniak orain dela bi urte jokatu zuten elkarren aurka Europako
finala.Finalerdietako partidako
garailea igandean izango den finalean sartuko da.Atzo geratu
zen zehaztuta lehen finalista:
Herbehereak izango dira.
Mugaldekoak telesailaren zazpigarren atalean, Juan gero eta
okerrago dago, eta laster hanka
mozteko agindua eman beharko du Manuelek. Patrok, berriz,
umeak zergatik desagertzen diren kontatzen dio Mireni. Oraindik ez dakite non dauden ezkutatuta, eta bilatzen jarraituko
dute.
Oinatz Bengoetxea eta Juan
Martinez de Irujoren arteko finala emango dute gaur gauean.
Xabier Euzkitze eta Joxan Tolosak Iruñeko Labritetik egingo
dute kontakizuna zuzenean.
Aurretik, binakako partida
emango dute: Arretxe II-Mendizabal eta Retegi Bi-Eulate bikoteen artekoa.
Munduko Kopa. Tele5. 20:30.
‘Mugaldekoak’. ETB1. 22:10.
Lau t’erdikoa. ETB1. 23:00.
Irratia
Euskadi Irratia. Albiste faktoria
FM
irratsaioan, Joxe Juan Ugaldek Iñaki Gerenabarrena elkarrizketatuko du. Faktoria magazinean, bestalde, Koldo Martinez sendagilea, Kukuxumuxuko Koldo
Aiestaran, Patxi Huarte marrazkilaria eta
Angel Erro idazlea izango ditu alboan
Manu Etxezortu esatariak, besteak beste. Ilargipean irratsaioan, urteetan itsasontzi batean bizi izan direnekin arituko
da solasean Dani Arizala.
89.2 Segura irratia
89.7 Antxeta irratia
91.4 Euskalerria irratia
91.8 Irulegiko Irratia
93.6 Arrate irratia
94.4/95.2 Euskadi irratia
95.5 Xiberoko Boza
96.0 Bilbo Hiria
97.0 Tas-Tas irratia
99.8 Herri Irratia
101.3 France Bleu Pays
Radio Euskadi. Sanferminetara joango dira Boulevard saioan.Ibilbideko
segurtasunari buruz arituko dira,eta
Juan Agirre Euskal Herriko zezenen historiaz mintzatuko da.Festa giroa alde batera utzita,Arabako idazkari nagusi Txarli
Prietorekin arituko dira solasean.Bestalde,Euskal Herrian bizi diren alemaniarrei
Espainia-Alemania partida non eta noiz
ikusiko duten galdetuko diete.
Basque
102.6 Bizkaia irratia
103.5 Gaztea
106.6 Gure Irratia
107.0 Eguzki irratia /
Oiartzun irratia
107.5 Txolarre irratia
107.5 Xorroxin irratia
107.7 Hala Bedi
AM
1224 Herri Irratia
Internet
www.info7.com Info7
D
Cuatro
Tele 5
La Sexta
TF1
France 2
France 3
07:00: Matinal Cuatro. Ana
Garcia-Siñerizek aurkezten
duen albistegia.
09:00: Medicopter. Telesaila. ‘El guardaespaldas’.
10:00: Alerta Cobra. Telesaila. ‘enemigo íntimo’. ‘Al límite’.
‘Enfrentamiento’.
13:00: Las mañanas de Cuatro. Concha Garcia Campoyk
aurkezten duen magazinea.
13:55: Noticias Cuatro.
14:50: Sudáfrica 2010 en
Cuatro. Alemania - Espainia
Munduko Koparen finalerdietako partidaren inguruko saio
berezia.
16:30: Entre fantasmas. Telesaila. ‘Una cuestión de vida
y muerte’. ‘La mujer de sus
sueños’.
06:30: Informativos Telecinco. Laila Jimenezek azken berriak biltzen dituen albistegia
aurkezten du.
09:00: El programa de verano. Marta Fernandezek aurkeztutako saio berria.
12:45: Mujeres y hombres y
viceversa. Emma Garziak
aurkezten duen saioa.
14:30: De buena ley. Sandra
Barnedak aurkezten duen
saioa. ‘Garajes del amor’.
15:00: Informativos Telecinco. Pedro Piquerasek azken
berriak biltzen dituen albistegia aurkezten du.
15:45: Salvame diario. Jorge
Javier Vazquezek prentsa
arrosari buruz aurkezten
duen saioa.
07:00: LaSexta en concierto.
08:40: Cocina con Bruno
Oteiza. ‘Charlota de pollo
asado con berenjena’.
09:05: Estados alterados
maitena. Telesaila.
10:05: Buenafuente.
11:30: Crímenes imperfectos.
12:30: Yo detective. Dokumentala.
13:00: Crímenes imperfectos: historias criminales.
14:00: LaSexta Noticias. Helena Resanok aurkezten
duen albistegia.
14:55: LaSexta Deportes.
15:25: Sé lo que hicisteis. Patricia Conderen eta Angel
Martinen eskutik.
17:30: La tira. Umore saioa.
06:30: TFOU.
08:30: Téléshopping.
09:00: TFOU.
11:05: Monk. Telesaila. ‘Monk
à New York’.
12:00: Les 12 coups de Midi!
Jean-Luc Reichmannek aurkezten duen lehiaketa.
13:00: Journal. Jean-Pierre
Pernautek aurkezten duen
albistegia.
13:55: Zodiaque. Telesaila.
‘Résurrection (5/5)’.
15:35: Telefilma. ‘Le fantôme
de mon ex’. Zuz.: Charlotte
Brandstrom. Akt.: Bernard
Yerles. 2006.
17:25: Ghost whisperer. Telesaila.
18:20: Qui veut gagner des
millions?. Lehiaketa.
06:30: Télématin.
09:05: Des jours et des vies.
09:30: Amour, gloire et beauté. Telesaila.
09:55: Coeur océan. Telesaila.
10:55: Motus. Thierry Beccarok aurkezten duen lehiaketa.
11:30: Les z’amours. Texek
aurkezten duen lehiaketa.
12:00: Tout le monde veut
prendre sa place. Naguik
aurkezten duen lehiaketa.
13:00: Le journal. Elise Lucetek aurkezten duen albistegia.
13:45: Frantziako Tourra.
4. etapa. Cambrai- Reims.
153,5 km.
17:30: L’après tour. Magazinea.
08:30: Ludo vacances.
10:35: Mercredi c sorties.
10:45: Plus belle la vie.
11:15: Petanka. La Marseillaise Txapelketa.
11:45: Le 12/13. Albistegia.
12:55: Village départ.
13:35: En course sur France
3.
13:45: Inspecteur Derrick.
14:50: Telefilma. ‘La petite
absente’. Zuz.: Jose Pinheiro.
Akt.: Laetitia Lacroix. 1999.
16:20: C’est pas sorcier.
16:55: Slam.
17:35: Des chiffres et des lettres.
18:05: Questions pour un
champion.
18:45: Le 19/20.
20:10: Plus belle la vie.
20:35: Les numéros un du
rire et de la chanson.
22:30: Soir 3.
22:45: Strip-Tease.
00:05: La case de l’oncle
doc.
Arte
‘Jungla de cristal’ filma. 22:35
‘Supercop’ filma. 22:30
‘Bones’telesaila. 22:15
‘Esprits criminels’. 22:55
‘Pas de panique’. 20:35
18:00: Sudáfrica 2010 en
Cautro.
20:55: Noticias Cuatro. Azlen berriak biltzen dituen albistegia.
21:35: El hormiguero. Pablo
Motosek aurkezten duen
saioa.
22:35: Zinema. ‘Jungla de
cristal’. Zuz.: John McTiernan.
Akt.: Bruce Willis, Bonnie Bedelia, Alan Rickman. AEB.
1988.
01:10: Uau! Santi Millanek
aurkezten duen umore saioa.
Gonbidatua: Vaughan.
02:45: All in.
03:20: Cuatro Astros.
06:15: Shopping. Televenta.
06:30: Recuatro.
19:30: Munduko Koparen
atarikoa.
20:30: Munduko Kopa. Finalerdiak. Alemania - Espainia.
J. J. Santosek, Sara Carbonerok eta Paco Gonzalezek
emango dituzte azalpenak.
22:30: Zinema. ‘Supercop’.
Zuz.: Stanley Tong. Akt.: Jackie Chan, Michelle Yeoh,
Maggie Cheung, Kenneth
Tsang. 1992.
00:30: El juego de tu vida.
Emma Garciak aurkezten
duen saioa.
02:30: Locos por ganar.
Lehiaketa.
04:00: Infocomerciales.
05:00: Fusión sonora. Musika saioa.
18:00: JAG: alerta roja. Telesaila. ‘Culpabilidad’.
19:00: NAVY: investigación
criminal. Telesaila. ‘Código
de honor’.
20:00: LaSexta Noticias.
Mamen Mendizabalek aurkezten duen albistegia.
21:15: LaSexta Deportes.
21:30: El intermedio. Wyomingeren eskutik.
22:15: Bones. Telesaila. ‘Piloto’. ‘El hombre del todoterreno’.
00:00: Buenafuente. Andreu
Buenafuenteren eskutik.
Gonbidatua: Carmen Machi.
01:25: El intermedio.
02:25: Astro TV.
05:00: Teletienda.
19:10: La roue de la fortune.
Lehiaketa.
20:00: Journal. Albistegia.
20:20: Munduko Kopa. Finalerdiak. Alemania - Espainia.
22:25: Coupe de Monde de la
FIFA: le mag.
22:55: Esprits criminels. Telesaila.
00:25: Preuve à l’appui. Telesaila.
01:20: 50mn Inside.
02:20: La baie des chaleurs,
la belle inconnue. Dokumentala.
03:10: Histoires naturelles.
04:00: Sur les routes d’Ushuaïa.
05:00: Très chasse, très pêche.
18:55: Mot de passe. Patrick
Sabatierrek aurkezten duen
lehiaketa.
20:00: Journal. Albistegia.
20:35: Telefilma. ‘Pas de panique’. Zuz.: Denis Rabaglia.
Akt.: Frederic Diefenthal, Roland Giraud. 2006.
22:40: Clérambard. Antzezlana. Zuz.: Nicolas Briancon.
Akt.: Jean-Marie Bigard.
00:25: Journal. Albistegia.
00:40: Zinema. ‘La vie d’artiste’. Zuz.: Marc Fitoussi. Akt.:
Sandrine Kiberlain, Denis Podalydes. 2007.
02:25: Emissions religieuses.
03:25: Newport Beach. Telesaila.
17:40: X-enius.
18:05: Birmanie, quand
dauphins et hommes collaborent.
19:00: Arte journal.
19:30: Vingt minutes a la
mer. ‘Dubaï’.
19:50: Les montagnes du
modne. ‘Inde du Sud, Chembra’.
20:35: Terminus Auschwitz.
Dokumentala. Zuz.: Wolfgang Shoen, Frank Gutermuth. 2008.
22:20: Le dessous de cartes.
‘Israël-Palestine: une guerre
pour l’eau?’.
22:35: Zinema. ‘Les temps
paisibles (JBA)’. Zuz.: Neele
Leana Vollmar. Akt.: Tamino
Wecker, Oliver Stokowski.
2008.
00:05: Court-circuit.
34 berria 2010eko uztailaren 7a, asteazkena
Plaza›Kultura
Patziku Perurena q Idazlea
Poeta gisa agertu zen Patziku Perurena euskal letren plazara
duela 25 urte, baina bestelako lanetan murgilduta dabil aspaldian.
Lan horien ondorio du ‘Goizuetan bada gizon bat’liburua
«Ezaguna dudan mundu
txikian dibertitzearen
aldeko aukera egin dut»
Juan Luis Zabala Leitza
Ahozko kontaketa, bertso eta
kantu zaharren bidez ezagututako istorioetako gorabeherak artxibo zaharretako agiriak arakatuz egiaztatzea «bizio» izaterainoko neurrian maite du Patziku Perurenak (Goizueta, Nafarroa,
1959). Pasio zoro horren ondorio
du libururik berriena: Goizuetan
bada gizon bat. Trabukoren kantako misterioak (Alberdania).
Trabukoren kanta izenez ezagutzen den bertso sortako gertakariak arakatuz egindako lan eskergaren ondorio da liburua, eta gertakari horien inguruko misterio
batzuk argitzen ditu. Perurenaren ikerketen arabera, Joseph de
Echagaray Berdabio baserriko bizilaguna da bertsoen egilea;
1747an atxilotu zuten, eta Iruñeko
espetxera eraman, Trabuko izenez ezagutzen zuten norbaitek
egindako salaketaren ondorioz,
diru faltsua egiteagatik, beste hiru lagunekin batera. Gertakariaren inguruko xehetasunekin 400
orrialdetik gorako liburua taxutu
du, bi osagarrirekin: argazki ugari eta Trabukoren kanta-ren doinuen berri ematen duen lana,
Agustin Mendizabalek egina.
Goizuetako erretore Bixente Hernandorenak eskatu zizun ikerketa
hau.Urte asko pasa dira.
Bai, 25etik gora. Ez ditut urte
hauek guztiak lan horretan pasatu, jakina. Niretzat lilura handieneko unea diru faltsuaren inguruko zinezko datuen dokumentua
aurkitu nuenekoa izan zen. Manuel Lekuonak idatzi zuen Trabukoren kanta XIX. mendeko gertakari batekin lotuta dagoela. Bixente Hernandorenak, Manuel
Lekuonaren erreferentzia hori
hartuta nik uste, bilduak zituen
datuak, 1850. urtearen inguruan
Urdailu, Elama, Berdabio eta abarretan zein bizi ziren eta horrelakoak. Datu horietatik atzeraka
egiten hasi eta harrapatu nuenean Echagaray Berdabiori lotua,
eta kartzelara eraman zutela diru
faltsuen inguruko kontuengatik,
sekulako aurkikuntza iruditu zi-
tzaidan. Ehizean dabilen zakurrak lehenbiziko arrastoa aurkitzen duen unearen parekoa. Datu
hori harrapatu nuenetik oso pozik ibili naiz gai honen inguruan.
Zein da istorio honen berezitasun
nagusia? Zerk erakarri zaitu?
Mendez mende ondo gorde dira istorio honetako hiru datu nagusiak: Lesakako elizako lapurreta,
diruaren faltsifikazioa eta Trabuko salatzaileak egindako hilketaren salaketa. Ahozkoa eta artxiboa kontrastatzen nabil ni azken
urteotan. Bizio bat da beharbada,
baina niretzat ez dago gauza politagorik: duela 200 bat urteko istorio bat ahoz entzun eta gero artxiboetara joan eta han istorio hori
«Euskaldunok joera
handia dugu ahozko
tradiziotik jasotakoa
mito bihurtzeko»
«Ni gustura nabil ahoz
jasotako istorioak
artxiboetako datuekin
kontrastatzen»
«Teknikak artifizioa
eskatzen du, eta nik
espontaneitaterako
joera daukat»
bera aurkitu. Egiari indar doblea
ematen dio artxiboko aurkikuntzak, eta ni asko dibertitzen naiz.
Hutsune handia sumatzen duzu zuk
egiten duzun lan horretan?
Ahozko tradizioa asko jaso dugu
guk —gehiena jaso dugun herrietako bat izango gara euskaldunok—, eta joera handia dugu jasotako horretatik mitoa egiteko.
Orain dela 100 edo 200 urteko zinezko istorio asko mito bihurtu
eta prehistoriaraino eramaten ditugu. Lan gehiago egin beharko litzateke garai bateko istorio hauen
zehaztapen historikoak biltzen.
Aberastasun handia dago hor, literatura sortzeko eta zinema egiteko; eta gure aurrekoen bizitza zinez, mitorik gabe, nolakoa zen
ikusteko ere baliagarria da.
«XVIII.mendeko Euskal Herriko berdearen kronika» da liburua, Inazio
Mujika Iraola Alberdaniako editorearen ustez.
Istorioak 1747ko Leitza, Lesaka,
Zubietako eta beste hainbat herritako kontuak begiratzera eramaten ninduenez, orduko bitxikeriak ere jasotzen nituen, batzuk
kantako gertakari nagusiarekin
zerikusi zuzenik gabeak. Horrelako pintzelada asko daude liburuan. Horretarako ere balio du liburu honek.
«Eszenak ikusi ahalean gidoia antolatu eta, lan hau iruditan edertuko
duen kamerari» eskaini diozu, besteak beste,liburua.Zergatik?
Datu mordoa ematen dut liburuan, eta horiekin egin daiteke nobela bat edo film bat. Beste alderdi
bat izango litzateke. Inaziok [Mujika Iraola editoreak] esan zidan
ea zergatik ez nuen liburuko materialarekin nobela bat idazten.
Eta zer erantzun zenion?
Ez naizela horretarako kapaz sentitzen. Ni oso gustura nabil orain
egiten ari naizen lanekin, ahoz jasotako bertsoak eta istorioak artxiboetan jasotako datuekin kontrastatzen, eta atzeraka egiten.
Bakoitzak bere aukera egiten du,
eta nik nahikoa dut nire mikromundutxo honetan azken 400 urteetan gertatukoak ikertzearekin. Gaur egun oso modan dago
mundu guztian entzuten den albiste bat hartu eta horren sintesia
egitea. Nik notiziak eta gertakariak justu alderantziz bizi ditut.
Munduan den gauzarik soilenari
eta txokokoenari ematen diot besteek pertsonaiarik famatuenei
ematen dieten dimentsioa. Inoxentekeria bat izango da beharbada, baina ni horretan nago.
Zer dela-eta erakartzen zaitu bestek
txokokeriatzat jotzen duten horrek?
Zuhaitzaren simila erabiltzen dut
hori azaltzeko. Oraingo gizartea
zuhaitzaren hostoen antzekoa da.
Haizek eramaten ditu hostoak,
bazter guztietara zabaltzen ditu,
eta inor ez da ohartzen zuhaitzaren zainez, inor ez da ohartzen
zuhaitzari zainak eusten diola.
Zainetara jo eta lurpean gordeta
IÑIGO URIZ / ARGAZKI PRESS
dagoen hori azaltzen dibertitzen
naiz ni. Axalean zabalera egin beharrean, txoko zehatz batean barrendu nahiago dut.
Korronte nagusiaren kontra ari zarela sentitzen duzu?
Beti izan dut fama hori, baina ezagutzen nauenak badaki ez dela posea. Neuk ditudan muga batzuen
ondorio ere izan daiteke. Unibertsitatean ikasi banu edo frailekondoa izan banintz, beste jakintza oinarri batzuk izan banitu… Baina
nik neure kabuz ikasi dut, eta ezagutzen dudan mundutxoan dibertitzearen aldeko aukera egin dut.
Askok esaten didate poesia idatzi
beharko nukeela, baina diziplina
eta metodo falta handia daukat
poesia edo ipuinak idazteko, teknika falta zait. Horregatik, gogoeta eta entsegu laburren bildumetara mugatua geratu da nire literatur estiloa. Teknikak artifizioa
eskatzen du, eta nik naturaltasunerako eta espontaneitaterako joera daukat. Gainera, gaurko munduan galdu egiten naiz. Internet,
blogak, liburu elektronikoa… Ez
dakit zer leku duen lehen aipatu
dudan mikromunduak gaurtik
biharrera bukatzen den makromunduan. Letrari eta poesiari
gaurko munduan bide gutxi ematen ote zaion iruditzen zait, antipoesia dagoela modan… Baina
pasako da hau ere.
Pasako dela uste duzu,beraz? Noiz?
Gurdia eta gurpila asmatu zirenetik, lau edo bost mila urtez, estankatuta egon gara, eta pentsamendu klasikoa horri esker garatu da,
teknikaren estabilidade horri esker. Orain, teknika ezin kontrolatuz nola gabiltzan, pentsamenduak eta poesiak ez dute lekurik
izango zibernetika hau estabilidade pixka bat izatera heltzen ez den
arte. Mezua galdu egiten da teknikaren sofistikazioan. Gehiago begiratzen zaio teknikari eta bere aldaketei, mezuaren goxotasunari
edo berezko balioari baino.
@
Elkarrizketaren bertsio
osoa: www.berria.info
2010eko uztailaren 7a, asteazkena berria 35
36››
70-80ko urteetako jazz-rocka oinarri, ‘Mamuak’
hirugarren diskoa kaleratu du Dinbi Danbak
Marta Sernak
umezaroko rolak
aztertu ditu
Bilbon irekitako
erakusketan
Marrazkiak, animazioak
eta metakrilatozko
marrazki eskultorikoak
jarri ditu Espacio
Marzana galerian
Brontze Aroko giza okupazioen aztarnak aurkitu dituzte pasabidean.
Erdi Aroan gaztelu handi bat egon zen Lizarraten,lekuak zuen garrantziaren
Garai hartan tunel barruan leku gehiago zegoela ondorioztatu dute.
seinale.Gaztelak Nafarroa mendean hartzean bere funtzioa galdu zuen.
Gazteluak bere funtzio militarra galdu zuen XVI. mendetik aurrera. Halere,
hainbat eraikin gelditu ziren galtzadaren inguruan.
Erredakzioa Bilbo
Aranzadiko kideak ari dira indusketa lanak egiten pasabidean eta inguruetan.
Galtzadan eta tunel barruko kobetan ariko dira aurten, besteak beste.
Paseo birtuala historian barna
Historiako lau garaitan
San Adriango pasabidea
nolakoa zen erakusten
duen berreraikuntza
birtuala osatu dute
Ainhoa Sarasola Donostia
Mendetan Araba eta Gipuzkoa arteko pasabide nagusia izan zen Lizarrate, San Adrian izenez ezaguna den iraganbide naturala. Aizkorri-Aratz natur parkeko tunelak historian izandako bilakaera
ikertzen ari da duela bi urtetik hona Aranzadi Zientzia Elkartea. Indusketa lanek orain arte izandako emaitzak ezagutarazteko, pasabidearen berreraikuntza birtuala osatu dute. Brontze Aroan,
Erdi Aroan, XVI. mendean eta
igarobide nagusi izateari utzi zion
azken garaietan lekuak zuen itxura erakusten duen ikus-entzunezko lana da. Historian barrena paseatzeko aukera eskaini nahi zaie
herritarrei.
Inertek enpresak egin du lana,
Aranzadiren aholkularitzarekin
eta Gipuzkoako Foru Aldundiko
Kultura eta Landa departamentuen laguntzaz. Tunel osoa eta inguruak laser bidezko eskaner batetik pasatu dituzte, eta, hala, «be-
rreraikuntza ia-ia milimetrikoa»
egitea lortu dute, Alfredo Moraza
indusketen zuzendariak adierazi
duenez. Oraindik «ezkutuan elementu askoz ere gehiago» daudela jakitun dira ikertzaileak. Hala,
orain arte lanek utzitako ondorioekin osatu dute 4.000 urtetik hona
tunelak izandako bilakaera.
Brontze Arotik gainbeherara
Duela 4.000 urte, Brontze Aroan,
orain baino hiru metro garaiagoa
zen tunelaren barnealdea, denborarekin lurrak pilatuz joan baitira bertan. Espazio zabalagoa zen,
beraz, eta aurkitutako giza aztar-
Ikus-entzunezko lana
herritarren esku jarriko
du bere webgunean
Gipuzkoako Aldundiak
nek erakusten dute eraikuntza
oso xumeetan bizi zirela bertako
gizakiak. Historian salto handi
bat eginez, Erdi Aroan pasabideak zuen itxura erakusten da. Gaztelako eta Frantziako erresumen
arteko ate nagusia izanik, gaztelu
bat eraiki zuten tunelean, lehen
indusketetan topatutako errege
bidea zaintzeko. Gazteluaren tamaina handiak harritu egin ditu
ikertzaileak, hainbat eraikuntza
baitzituen inguruan: bidaiariak
hartzeko benta, ermita, hilobia,
sutegiak, zalditegiak, biltegiak...
Gehienak galdu dira, egurrezkoak baitziren. Haien artetik igarotzen zen galtzada, eta harresiz eta
bi ate handiz ixten zen pasabidea.
Gaztelak Nafarroako erresuma
indarrez menderatuta, XVI. mendean funtzio militarra galdu zuen
gazteluak. Guztiz suntsitu zen,
eta hondakinak harrobi gisa baliatu zituzten. Halere, segur aski,
errege bideak nagusi izaten jarraitu zuen, eta ermitak ez ezik,
bentak ere iraun zuen, ezinbesteko elementu gisa gainera, Zegama (Gipuzkoa) eta Araia (Araba)
arteko bidean ostatu hartzeko ez
baitzen besterik.
XIX. mende bukaeran iritsi zen
pasabidearen gainbehera. Bidea
erabiliko zen, baina Leintz Gatzagakoa eta Etxegaratekoa ere zabalik ziren. Mikeleteen etxea eraiki
zuten ordainsariak kobratzeko,
eta ermita lekuz aldatu zuten. Pixkanaka bidea gutxiago baliatu
zen, eta hondatuz joan zen.
Indusketa lanekin aurrera
2008an hasi zituen Lizarrateko lanak Aranzadik, Gipuzkoako Aldundiko Kultura eta Landa departamentuek, Aizkorri-Aratz natur
parkeak, eta Gipuzkoa eta Araba-
ko Partzoneriak sustatuta. Aurten, galtzada lehengoratzeko lanekin jarraitzeaz gain, tunel barruko kobetan arituko dira, 4.000
urte baino zaharragoak izan litezkeen aztarnak dauden susmoa
baitute. Halaber, zundaketak
egingo dituzte bide alboko tumuluan, hilerria baino gehiago urkalekua ote zen hipotesia dababiltelako —urkatutako pertsonak bide ondoan jartzen ziren, hurbiltzen zirenek ongi ikusteko—.
Ondarea ikertu, mantendu eta
gizarteratzeko lanek aurrera jarraituko dutela ziurtatu du Maria
Jesus Aranburu Kultura diputatuak. Lana «aurki» Aldundiaren
webgunean jarriko dute eskura.
10
Joan den ostiralaz geroztik ikus
daiteke Marta Serna artista madrildarraren lanen erakusketa
Bilboko Espacio Marzana galerian. Black Sparkle izenburupean, marrazkiak biltzen ditu batik
bat. Baina binilozko muralak,
metakrilatozko marrazki eskultorikoak eta animazio trilogia bat
ere jasotzen ditu erakusketak.
Nolanahi ere, denek dute gai berbera ardatz gisa, denak dira haurtzaroaren botere rolen inguruan
hausnartzeko sorturiko lanak.
Marrazkien bidez, haurtzaroan
botere rolak nola sortzen diren aztertu du Sernak. Baita nola galtzen diren, eta ondoren, adinean
aurrera, nola berreskuratzen diren ere. Botere kuota eta adierazle horiek berreskuratzeko prozesua aztertzerakoan hainbat kontzepturi erreparatu die artistak,
hala nola haurtzaroari, herentziari, familiari, sakrifizioari, jabetzeari, mutazioari, nortasunari, bizitzari, heriotzari eta odolari.
Marrazkiak xumeak dira, eta
eginkizun zehatzik ez duten pertsonaiak erakusten dituzte. Ez
dute atzealderik ez testuingururik, eta, ondorioz, are nabarmenagoa da nozitzen dituzten bakardade eta indibidualismo egoerak.
Umore beltz kutsua ere badute,
halaber. 3.000tik gora marrazkirekin, Bloody Boots (2008), Cat Power (2009) eta Black Wings (2010)
bideo bidezko animazio trilogia
osatu du Sernak, boterearen
transferentziaren inguruan. Irailaren 15era bitartean izango da
zabalik erakusketa, astelehenetik ostiralera.
udako agenda agenda de verano
Hitzaldia
Itsas-energiaren ahalmenak euskal
kostaldean
Antzerkia
No te consumas
Uztailak 7, asteazkena, 19:30ean.
Uztailak 12, astelehena, 19:30ean
Okendo Kultur Etxean
Hizlaria: Javier Marqués. EEEaren energia
berriztagarrien alorreko arduraduna.
Kantauri itsasoa energia berriztagarri iturri
agortezina bilaka daiteke. Javier Marquesek
itsas energiari eta olatuen energiari buruz hitz
egingo digu, baita Armintzan eta Mutrikun
EEE-k abian dituen bi proiekturi buruz ere.
Xucrut Teatre taldearen antzezlan honetan,
denboraren kontsumoak gure bizitzaren
kontsumoa baldintzatzen du. Lanaren helburua
da energiaren kontsumo kontsekuente, arduratsu
eta jasangarriaren inguruan kontzientziazioa
eta sentsibilizazioa lantzea.
+ I T. 943 45 35 26 www.cristinaenea.org
fundación cristinaenea fundazioa
36 berria 2010eko uztailaren 7a, asteazkena
Plaza › Kultura
Hirukotearen
indarra
Kritika
Getxoko jazzaldia
David Sanborn Trio
Eguna: Uztailaren 15a.
Lekua: Getxoko Biotz Alai plaza.
Iraupena: ordubete eta 20 minutu.
Ikusle kopurua: 850 lagun.
Joseba Martin
M
usikari ausarta da
David Sanborn, Only
Everything disko
berria zuzenean hirukote batez
defendatzean. Baina lagunak
Joey DeFranscesco (Hammond
organoa, tronpeta eta ahotsa)
eta Gene Lake (bateria, Steve
Coleman, Joe Zawinul edo Marcus Miller-ekin ibilia) badira,
arazorik ez. Hirukote bitxia, gainera: argala, beltzez jantzita,
saxo altua eskuetan; lodikote
jatorra teklatuen aurrean;
eta hirugarrena, altua eta gihartsua, danborretan. Sanborn da
liderra, bai, baina hirukote batean denek aparteko lana egin
behar dute ekitaldia bikaina izan
dadin; eta horretan aritu ziren
hirurak.
Sanborn sustraien bila ari da
azken bolada honetan, eta disko
Saborn da liderra, bai,
baina hirukote batean
denek aparteko lana
egin behar dute saioa
bikaina izan dadin
berri honetan Ray Charles-en
saxo jotzaileak jarraitu ditu, hau
da, Hank Crawford eta David
Newman. Beraz, blues, jazz eta
rhythm & blues estiloak izan
ziren nagusi Getxoko gauean.
Bizkor eta arin hasi zen hirukotea, eta Sanbornek eta DeFrancescok solo sutsuak eskaini zizkiguten. Hurrengoan, Baby Won’t
You Please Come Home-n, giroa
lasaitu zen; dena den, Charlie
Parker-en moduko soloak entzun
genituen. The Peeper r&b estiloan garatu zuen ,eta Let’s the Good
Times Roll-en DeFranscesco kantari moduan agertu zuen, leloan
entzuleekin dei-erantzunaz
baliatuz. Salbuespen moduan
New Orleansera abiatu ginen
Basin Street blues gaueko baladan; Lake eskuilekin hasi zen,
eta gero solo luzea eta sendoa
osatu zuen. Emozioa bueltatu
zen Only Everything baladan,
Sanbornen aitonari dedikatua.
Tarte horretan DeFranscescok
tronpeta hartu zuen eta solo
hunkigarria oparitu, sordina eta
guzti. Eta hurrengoan, gainera,
sintetizadoreari soinu bitxiak
atera zizkion.
Bis bakarra eskaini zigun hirukoteak: I’Ve Got News for You
blues geldoa eta astuna, non Sanborrek saxoa gitarra izango
balitz bezala jo zuen. Oso komertziala dela leporatzen zaio Floridako musikariari, baina Getxon
jazz eta blues aparteko musikaria dela egiaztatu genuen entzuleok, zutik eta txaloka.
Jazzaren adar asko
landu ditu
Dinbi Danbak
‘Mamuak’ kaleratu
berri du Dinbi Danbak,
bere hirugarren lana,
aurrekoa baino disko
elektrikoagoa
Kepa Matxain Donostia
Donostiako Dinbi Danba laukotearen lanik berriena da Mamuak
(Gaztelupeko hotsak). 70-80ko hamarkadetako jazz-rocka ardatz
duten hamar kantutan, beste
hainbat estilori ere egiten diete
tokia; bluesari, rockari, swingari
eta flamenkoari, esaterako.
Hirugarren diskoa dute, eta,
aurrekoarekin alderatuta, soinu
elektrikoagoak landu dituzte. Beren kantu propioz eta pare bat
bertsioz osatu dute lana.
Lau kidek sortu zuten taldea
2002an: Imanol Lorenzo baxu jotzaileak, Roge Garcia bateria jotzaileak, Joserra Lorenzo gitarristak eta Miguel Alonso tronpetariak. Gerora, ordea, Alonsok
eta Roge Garciak alde egin, eta
Dani Garcia sartu zen, perkusioan.
Inprobisazioa nagusi
Egun taldea hiruko batek osatzen
badu ere, kolaboratzaile ugarik
hartu dute parte grabazioan, eta
hainbat musika tresna entzuteko
parada ematen du lanak: aho soi-
nua, didjeridua, haizeak, hariak
eta teklak.
Era guztietako abestiz osatuta
badago ere, taldearen betiko ildoko kantu batekin hasten da diskoa. Jaizkibel ez ikutu du izena,
eta baxu indartsu baten ostean gitarra sartzen da, etengabeko inprobisazioan. Gisa berekoa da
Sorgintxuloko lainoak; azkarragoa, ordea.
Bluesetik edaten du Dani bigarren abestiak, harmonikak eraginda batik bat; gerora, ordea, saxofoiaren melodia melankolikoak nagusitzen dira. Blues ukitua
dute, era berean, diskoari izena
ematen dion kantuak ( Mamuak)
eta azkenak (Zurekin hizketan).
Lasaiagoa da Vuelo nocturno.
Abesti guztian entzun daitezke
baxua eta gitarra, batzuetan bakarrik, eta besteetan pianoak, saxoak eta harizko musika tresnek
lagundurik.
Dona Lee Charlie Parker ezagunaren kantu baten bertsioa da.
Abesti horretan bakarrik ageri da
taldea hiruko moduan, eta apaingarri handirik gabe grabatu dute
saxofoilari amerikarraren abestia, inprobisazioa alde batera utzi
gabe.
Laster hasiko dira kantuak zuzenean jotzen: uztailaren 17an
Donostiako Egia auzoko La Tabernan izango dira, eta uztailaren
18an, berriz, San Markoko gotorlekuan, Errenterian.
DLaburrak
12.000 lagun inguru batu
dira Getxoko Jazzaldian
MUSIKA › Getxoko 34. Jazz
Jaialdiak 12.000 lagun inguru
bildu dituela jakinarazi dute
antolatzaileek. Uztailaren 1etik
5era bitartean, besteak beste,
Charles Lloyd, Jerry Gonzalez &
Fort Apache, Dave Douglas,
David Sanborn eta Dee Dee
Bridgewater aritu dira, eta
azken horrek batu du jendetzarik handiena.
Javier Sadak ‘El asalto de
la Brecha’ aurkeztu du
LITERATURA › Javier Sada idazleak El asalto de la Brecha liburua (Txertoa) aukeztu du
Donostian, Liburu eta Disko
Azokan. Donostia erre zutenetik
ia bi mende igaro dira, eta jendeak gertakari haien inguruan
ezer gutxi dakiela uste du idazleak, eta zulo hori betetzeko
idatzi du liburua. Elkar aretoan
egongo da gaur, 19:00etatik
aurrera.
130.000 euro bideratuko
dituzte kale antzerkira
ANTZERKIA › Eusko Jaurlaritzako Kultura Sailak abian jarri du
Kale Antzerkia Sustatuz programa, kaleko antzerkia sustatzeko asmoz. «Krisiak gogor jo
duen sektore bat» dela azpimarratu dute, eta 130.000
euroko diru laguntza emango
diote, aire libreko konpainien
urteko gastuak «neurri batean»
finantzatzeko.
2010eko uztailaren 7a, asteazkena berria 37
‹ Publizitatea
38 berria 2010eko uztailaren 7a, asteazkena
Plaza › Bizia
Gerizpean D
2
Irudia qBilbo
Ahotan
«San Fermin
ondoko igandia,
ulien igandia»
Gotzon Garateren
‘Atsotitzak’ liburutik hartua
2
Igarkizuna
«Nor direla eta nor
dira?, bi lagun dira;
dantzariak biak,
beti konpas
berdinean eta beti
elkarri begira»
J. M. Olaizola ‘Txiliku’-ren ‘
Axa Mixa Zilarra’ liburutik hartua
KOLORE BELTZEKO ASTE NAGUSIA
planto eguna egongo dela iragarri dute. Atzo Areatzan egindako
agerraldian, euren txosnak zabalik izango dituztela esan zieten debekua jaso duten bi konpartsei federazioko gainontzeko kideek.
Txupinazoa ere beltza izango dela aurreratu dute. M.RAMIREZ / ARP
Bilboko Udalak Txori Barrote eta Kaskagorri konpartsei txosna
muntatzea debekatu diela eta, aurtengo Aste Nagusia erantzun
itzel bihurtu nahi dute Bilboko konpartsek. Planto egitea aztertu
dute, baina azkenean txosnak muntatzea erabaki dute. Dena dela,
t°
pIrten: 06:49.
pSartu: 21:50.
Erantzuna: guraizeak
Euskal Herriko
hondartzak
pUraren tenperatura:
19 gradu.
pItsasgora:
06:55 (1,81 m.).
19:23 (1,61 m.).
Arribolak
Muriola
Gorliz
Astondo
Bakio
Bermeo
Gorrondatxe
Arena
Zierbena
Mundaka
Barrika
Toña
Sukarrieta
San Antonio
Arrietara
Barinatxe
Sopela
Laga
Laidatxu
Plentzia
Meñakotz
Atxabiribil
BIZKAIA
Getxo
Busturia
Laida
Ibarrangelu
Kanala
San Kristobal
Bedaroako Ogella
Ea
Karraspio
Ogella
Isuntza
Egiluz
Lekeitio
Arrigunaga
Santurtzi
Lapatza
Elantxobe
Kanalape
Karraspio Txiki
Ereaga
Pobeña
pItsasbehera:
13:05 (3,40 m.).
00:42 (3,43m.).
Aritzatxu
Armintza
Endai
Saturraran
Algorta
Mendexa
Areeta
Arrigorri
Ondarroa
Zazpi Hondartzak
Lehena
Ondarbeltz
Mutriku
Portugalete
Lapari-Santiago
Aitzuri
Deba
DLaburrak
Zarzuela emanaldia
egingo dute ostiralean
ORDIZIA › Lazkaoko Kantaka
abesbatzak zarzuelaren antologia eskainiko du ostiralean,
22:00etan. Ikuskizuna Ordiziako Herri Antzokian izango da.
Sarreren prezioa 6 euro da, eta
Barrena kultur etxean erosi ahal
izango dira.
Neurri bereziak
BBK Live jaialdirako
72 parte-hartzaile Gazteak
Lankidetzan programan
Oihalekin eskujokoak
egiten ikasteko
BILBO › Bilboko Udalak zirkula-
GASTEIZ › Amerika, Asia eta
FORUA › Datorren asteburuan
zio, garbiketa eta segurtasun
neurri bereziak hartu ditu BBK
Live musika jaialdirako. Kobetamendin izango da, ostegunetik
larunbata bitarte, eta doako 36
autobus jarriko dituzte bertara
joateko. Gainerako ibilgailuentzat zirkulazioa itxita egongo
da, bertan bizi direnentzat izan
ezik. Autokarabanentzako
aparkalekua Botikazarrera
lekualdatuko dute.
Afrikako herrialde batzuetako
hainbat kooperazio egitasmotan lan egingo dute 72 gaztek.
Euskadiko Gazteak Lankidetzan programak hiru hilabeteko
iraupena du, eta hamabost
GKEk eskaini dute euren
laguntza. Guztira 33 proiektu
izango dira. Helburua herrien
eta kulturen arteko elkartasunezko kultura bultzatzea
da.
zirkuko akrobazia ikastaroa
egingo dute Foruan (Bizkaia).
Maider Yadar izango da irakaslea.1984tik hainbat konpainiatako kide izan da.Oihalekin airean eskujokoak egiten irakatsiko
du.Larunbatean eta igandean
izango da ikastaroa,11:30etik
13:30era.Aurretik eman behar
da izena,kultur etxean,edo
639 93 19 30 telefonoan,eta 30
euro ordaindu behar da.
Rammsteinek bihar joko du. BERRIA
2010eko uztailaren 7a, asteazkena berria 39
Bizia ‹ Plaza
Gerizpean D
2
Uda-pasa
Kontzertu
aniztasuna
aurten Andre
Mari Zuriaren
jaietan
Surf zinemaren
jaialdia Angelun
Film emanaldiak eta
erakusketak egingo
dituzte Angeluko
hondartzetan,
gaurtik larunbatera
Iñaki Lasa Donostia
Surfaz beste era batean gozatzeko
aukera emango dute asteburu honetan Angelun. Gaurtik larunbatera arte, surfa oinarri daukaten
filmen nazioarteko jaialdia egingo dute, lehenengoz, azken sei urteetan Donibane Lohizunen egin
ondoren.
Jaialdia gaur 16:30ean hasiko
da, Amodio Ganbara hondartzan,
Bourez eta Van Bastolaer surflari
Non
zer
polinesiarren Surfeurs du paradis-ekin. Gero, Les amis de la plage eta Gilmoren Rise & rise emango dituzte. 21:30ean irekitze ekitaldia egingo dute, eta amaitzean
Surfing dolphins eta Surf adventures 2 izango dira ikusgai.
Emanaldiak 16:30ean hasiko
dira egunero, Amodio Ganbaran,
eta gau aldera arte irango dute,
Leizeko baratzean. Bihar gauean
bost film labur ikusiko dituzte biltzen direnek. Jaialdia larunbat
gaueko sari banaketarekin bukatuko da.
Guztira, 14 film luze eta bost labur lehiatuko dira jaialdian, eta
guztiak doan ikusi ahal izango dituzte bisitariek. Film emanaldiez
gain, hainbat erakusketa ere
egingo dituzte.
Gaur
D
pPasaia (Gipuzkoa). Pasai
Antxon 12:00etan Alkate txikiei
aginte-makilak emango zaizkie
Zumardian. 13:00etan Axular
plazan jotak Voces Navarras
taldearekin. 18:30ean haurren
danborrada Luzuriagatik hasita.
pLesaka (Nafarroa).08:30ean
meza nagusia. 10:30ean ezpatadantzarien Zubigainekoa
Onin errekaren alboetan. Amaitzean herriko ikurriña udaletxe-
Erredakzioa Gasteiz
Alpha Blondy, Macaco, Doctor
Deseo, Efecto Mariposa eta Berri
Txarrak taldeek joko dute Gasteizko jaietan, abuztuaren 4tik
9ra bitarte, Foru plazan. Horrekin batera, Andre Mari Zuriaren
aurtengo jaietako beste berritasunetako bat bertako musika taldeen emanaldiak izango dira,
Falerina lorategian.
Kaleko animazioan eta erraldoi konpartsetan, Andaluziako
eta Herrialde Katalanetako
hainbat kidek hartuko dute
parte. Jaietako aurrekontua
aurreko urtekoa baino %10 txikiagoa da.
Surflari ugari ibiltzen dira Lapurdiko hondartzetan. GAIZKA IROZ
ra eramango dute eta ezpatadantzariek ohorezko arkua
egingo dute makilekin.
18:00etan Plaza Zaharrean
mutil dantza, neska dantza, aurreskuak eta jotak
Barra
Zaldunak
L’Ocean
Ma Drague
Angelu
Itsaslapurrak
Marinela
Urrezko Hondartza
Miramar
Amodio ganbara
Hondartza Handia
Portu Zaharra
Euskaldunen Kostaldea
Miarritze
Marbella
Milady
Ilbaritz
Pavillon Royal
pBaiona. 20:45etan Kaskoinen
plazan pailazo ikuskizuna, tresna eta dekorazio bereziarekin.
22:30ean Ponyo on the Cliff by
the Sea (Ponyo itsaslabarrean)
Hayao Myazakiren marrazki bizidun filma.
Bihar
pZumaia (Gipuzkoa). Narrondo auzoko jaietan 19:30ean zuziriak jaiei hasiera emanez.
20:00etan sardina eta sahieski
jana.
Erretegia
Bidarte
Erdikoa
Uhabia
Harotz Kosta
Parlementia
Zenitz
Getariako portua
Maiarko
Hendaia eta
Lafitenea
Zokoa arteko
Getaria
hondartzatxoak Gotorlekua
Erromadia
Artzu
Hondarribia
Loia
Zokoa
Ziburu
Ondarraitz
Hondartza Handia
Donibane
Lohizune
Hendaia
Kontxa
Ondarreta
Sakoneta
Santiago
Elorriaga Itzurun
Gaztetape
Orrua
Zurriola
LAPURDI
Mollarri
Donostia
Algorri
Zumaia
Mendata
Getaria
Pasaia
Malkorbe
Ubide
Zarautz
DONE
JAKUE
BIDEKO
ARGAZKI
LEHIAKETA
berria
Alabortza
Tximistarri
Antilla
GIPUZKOA
Oribarzar Orio
DDiapositibak, papereko argazkiak eta
argazki digitalak onartzen dira. Argazki
digitalek bete beharko dituzten
baldintzak: 1.800x1.200 pixel,
gutxienez, eta jpg formatua.
DEUSKAL EDITOREA SMk beretzat
gordetzen du jasotako lanak
publikatzeko eskubidea. Lehiaketa
honetako parte-hartzaileak, bidalitako
lanaren jabe den neurrian, lanak
erabiltzen, jendaurrean erreproduzitzen
eta jakinarazten uzten dio EUSKAL
EDITOREA SMri, euskarri inprimatuan,
Interneten edo ezagutzen den beste
edozein modutan.
DLanak irailaren 19a baino lehen
bidali beharko dira, posta arruntez edo
elektronikoz, helbide honetara:
BERRIA
Martin Ugalde kultur parkea z/g.
20140 Andoain
Posta elektronikoa: irakurle@berria.info
Saria
BAZTAN HOTELEAN bi lagunentzako
asteburu-pasa:
- Bi gau eta gosaria.
- Afaria.
- Zugarramurdiko kobazulorako sarrerak.
Iruñea-Behobia errepidea, 52. km.
Elizondo.
Tel.: 948-58 00 50
www.hotelbaztan.com
Zozketa, PARTE-HARTZAILE GUZTIEN
ARTEAN:
Pedro Luis kontserben 5 saski ekologiko.
40 berria 2010eko uztailaren 7a, asteazkena
Plaza › Bizia
Donien Atxa plazan jasotzeko prest
G Egitaraua
Arratsaldean hasiko dira
sanandresak Zaldibarren;
Ane Alberdi arku
jaurtitzaileak botako du
jaietako lehen txapligua
GAUR,ASTEAZKENA
p10:00-14:00. Bizi Letra maratoia, liburutegitik abiatuta.
p19:00. Herritarrek Donien
Atxa jarriko dute, plazan.
p19:15. Jaietako kartel
lehiaketako sari banaketa, udaletxean.
p19:30. Jaien hasierako txapligua jaurtiko du Ane Alberdik,
udaletxeko balkoitik.
p19: 30. Txarangarekin kalejira.
p20:00. Odoloste jana, Bekoetxe kalean.
p23:00. Herriko taldeen rock
kontzertuak, txosna gunean.
Ibai Maruri
Jai gosez daude Zaldibarren (Bizkaia) aspalditik. Baina dagoeneko bukatu da itxaronaldia. Gaur
bertan hasiko dira udako San
Andres jaiak. Datorren uztailaren 18a bitarte, bada, giro aparta
izango da herrian.
Festak berez arratsaldez hasiko dira. Aurretik, hala ere, ekintza berezi batean parte hartzeko
aukera izango dute zaldibartarrek. Kultura eta kirola uztartzen
dituen lehiaketa bat da Bizi Letra
izenekoa. Arabako, Bizkaiko eta
Gipuzkoako hainbat herritatik
igaro da dagoeneko, herritarren
artean irakurtzko zaletasuna
indartzeko asmoz.
Proba horretan herritarrek
bizikleta berezi batera igo beharko dute. Gidariak pedalei eragiteko baldintza parte-hartzaileek
GAUR,ASTEAZKENA
Gaur eta bihar trikiti doinuak nagusituko dira Zaldibarren. L. JAUREGIALTZO / ARP
p11:00. Kalejira, Euskal Herriko
Trikitilari Gazteen Txapelketako
partaideekin.
p13:00. Meza.
p19:00. Herritarrentzako
afari-merdienda, Olea kalean.
p22:00. Luhartz taldeak girotutako dantzaldia, Euskal Herria
etorbidean.
liburu bat ahoz goran irakurtzea
da. Isiltzen direnean, bizikleta
ere gelditu egiten da. Herrien
arteko lehia horretan, kilometro
gehien egiten duena irabazten
du. Halere, biztanle kopurua
ere kontuan hartzen da. 10:00etan
abiatuko dira liburutegitik,
eta 14:00ak arte ibiliko dira bueltaka.
Jai hasierako ekitaldia arratsaldean hasiko da. Aurrena,
19:00etan, herritarren Donien
Atxa deiturikoa jasoko dute plazan. Bertan egongo da jaiak
bukatu artean. Ondoren, jaiak
iragartzen dituen kartelaren egileari saria emango diote. 17:15ean
egingo da ekitaldia udaletxeko
aretoan.
Sanandresei hasiera emango
dien txapligua Ane Alberdik
jaurtiko du udaletxeko balkoitik.
Europako arku tiro txapelketako
txapeldunordea da, ezintasun
fisikoren bat dutenentzako aretoko kirolean. Suziriak zeruan
eztanda egiten duenean, Koral
elkarteko trikitilari eta buruhandiek kalejira hasiko dute. Ordu
berean, txaranga ibiliko da Zalbidarko kaleak girotzen.
Festetako aurreneko gauerako
indarrak hartzeko, odoloste jana
prestatu dute. 20:00etan izango da
otordua, Bekoetxe kalean. Gauean, berriz, txosna gunean jarraituko du jaiak. Herriko musika taldeek rock kontzertu bana
eskainiko dute.
Pilota, jana eta musika
Biharko eguna trikiti doinuekin
hasiko da, 11:00etan, Euskal
Herriko Trikitilari Gazteen
Txapelketako trikitilarien eskutik. 13:00etan meza izango da
San Andres parrokian, zaindariaren omenez. 18:30ean, berriz,
zaleen arteko pilota partidak
jokatuko dira, Olazar pilotalekuan. 19:00etan herritarrentzako
afari-merienda egingo dute, Olea
kalean. Solomoa eta sardinak
izango dituzte jateko. 22:00etan,
Luhartzek dantzaldia eskainiko
du.
2010eko uztailaren 7a, asteazkena berria 41
Sanferminak 2010
Bertze
Iruñea
piztu da
Sanferminekin batera, urteroko
metamorfosiak hartu ditu hiriko txokoak;
etenik gabeko besta izanen da 14a bitarte
Erraldoien konpartsako buru Mari Ganuzak
bota du txupinazoa, jaiei hasiera emateko
Edurne Elizondo Iruñea
Iruñea jada ez da Iruñea. Ez,
behintzat, ohiko Iruñea. Betikoa.
Atzo eguerdian txupinazoak egin
zuen eztanda Nafarroako hiriburuko zeruan, eta, leherketarekin
batera, gauzatu zen hiriaren itxuraldatzea. Ohiko Iruñea itzali, eta
bertze Iruñea piztu da. Sanferminek hartu dute hiria. Zuri-gorri
bilakatu dira karrikak. Musikaz
bete dira txokoak. Besta ez den
guztia tokirik gabe gelditu da.
Debekatuta dago, hilaren 14a
bitarte, parrandari bizkarra ematea. Irribarrea etxean uztea. Bestan ez murgiltzea.
Eguna fresko ernatu zen atzo
Iruñean, eta goibel. Herritarrak,
hala ere, goiz hasi ziren giroa
berotzen. 09:00etarako, zuriz jantzita, karriketan gora eta behera
ziren iruindarrak. Hamaiketakoa
inoiz baino goizago egiten baita
uztailaren 6an, Iruñean.
Mahaiak kalera atera, eta Alde
Zaharreko eta inguruko txokoak
jatetxe bilakatu zituzten zahar
eta gazteek. Sabela ongi betetzea
zen kontua. Txupinazoari, bertzela, ezin baitzaio ongietorri egokia egin.
Plaza beteta
Udaletxe plaza ez da telebistan
dirudien bezain handia. Agian,
horregatik, tokirik gabe ez gelditzeko, 10:00etarako, jada, hamaika lagun talde baziren bertan.
Ordu horretan oraindik zuri
ziren gehienen elastikoak.
Hamaika koloreko bilakatu
ziren, ordea, giroa berotzen joan
ahala: gorritu ziren ardoaren
arrastoekin; horitu ziren arrautzen ondorioz; marroi bilakatu
ziren kakao hautsarekin zikindu
eta gero…
Urduritasunak gora egin zuen
Udaletxe plazan. Eguerdirako
minutu gutxi falta zenean, San
Ferminen aldeko oihuak nagusitzen hasi ziren plazan bildutako
gazteen leloen artean. 11:45 aldera, ikurrin handi bat zabaltzen
saiatu ziren zenbait pertsona,
baina udaltzainek galarazi egin
zieten, eta plazatik kanpora eraman zuten ikurrina. Hainbat
gazte zauritu zituzten udaltzainek, Amnistiaren Aldeko Mugimenduak atzo salatu zuenez.
Plazan saiatu dira
ikurrina zabaltzen,
baina udaltzainek
galarazi egin dute
Txupinazoarekin
batera urteroko
eromena nagusitu da
Iruñean
Haietako bat osasun etxean atxilotu egin zuten, gainera.
Udaletxe barruan ere udaltzainek inguratuta egon ziren hautetsi independentistak, eta ezin
izan zuten balkoira atera. Handik
kanpo, Espainiako Poliziak hartu
zituen Udaletxe plazako inguruak, urtero bezala. Ikurrina ez,
baina euskal presoen aldeko bandera handi bat zabaldu ahal izan
zuten plazan zirenek, 12:00etarako hamabost minutu eskas falta
zirenean.
Ordura arteko kantuak eta
zarata isiltasun bilakatu ziren
udaletxeko balkoian Iruñeko
erraldoien eta buruhandien konpartsako presidente Mari Ganuza
atera zenean. Hark bota zuen
atzoko txupinazoa. Ondoan izan
zituen Caravinagre kilikia eta
Alkate buruhandia. 150 urte bete
ditu konpartsak aurten, eta txupinazoa botatzeko aukera jaso
dute sari.
Milaka lagunek bat egin zuten atzo Udaletxe plazan, txupinazoaren zain. JAGOBA MANTEROLA / ARGAZKIPRESS
«Pamploneses, pamplonesas,
viva San Fermin! Iruindarrok,
gora San Fermin!», oihukatu
zuen Ganuzak, txupinazoari su
eman aurretik. Etenaldi ohi baino luzexeagoa egin zuen gaztelaniazko eta euskarazko esaldien
artean, baina arazorik gabe bidali
zuen zerurantz aurtengo sanferminei hasiera eman dien suziria.
Urteroko ohitura, beraz, bete
egin da. Uztailaren 6ko txupinazoaren eztandak eman die hasiera aurtengo sanfermin bestei.
Urtean behin hiria itxuraldatzen
duten jaiei.
42 berria 2010eko uztailaren 7a, asteazkena
Plaza › Bizia
Sanferminak Iruñean D
zuten Iruñerriko dantzariek saioa
hasi bezain laster, eta gero eta jende gehiago bildu zen Foruen plazara. Arabako Eltziego dantza izan
zen, ostera, protagonista. Dantza
taldeetako neskak izan ziren partaide nagusiak, eta katximorro
pertsonaia izan zuten gidari.
Ikurrinaren agurrarekin
eta agintariena
dantzarekin hasi zen
jaialdia
Bero handia izan arren,
ikusleen partaidetza
nabarmena izan zen
Foruen plazan
Dantzariak belauniko, Foruen plazan, ikurrinari men egiten. JAGOBA MANTEROLA / AGENTZIA
Foruen plaza dantza giroan
Iruñerri osoko hamar talde inguruk
parte hartu dute 30. euskal dantza jaialdian,
Iruñeko Foruen plazan
Aurten emakumezko batek hartu du lehen
aldiz ikurrina, agintariena dantzan
Larraitz Amadoz Iruñea
Iruñeko lehen suziriaren ondoren, festa giroa izan zen nonahi.
Txupinazoa bota eta ordu eta erdi
geroago, Iruñerriko dantza taldeek Foruen plazako giroa alaitu zuten gaitero eta fanfarrearen laguntzarekin batera.
Aurtengo ekitaldian agintariena dantzak berezitasun nabaria
izan du; izan ere, 30 urtetan lehen
aldiz, emakumezko batek —Oberena dantza taldeko kide batek—
ibili zuen ikurrina airean. Iruñerriko hainbat dantza taldek parte
hartu zuten jaialdian, besteak
beste, Ardantzetak (Noain),
Amaiurrek, Muthiko alaiak taldeak, Oberenak, Dugunak, Iruña
taldeak, Mikelatz dantza taldeak
eta Txori Zuri dantza taldeak (Berriozar).
Iruñerriko berrehun dantzari
inguruk parte hartu zuten atzo
eguerdian Foruen plazako ikuskizunean, eta sanferminetako lehen egunari giro euskaltzalea
eman zioten zinez.
Ikurrinari eginiko agurrarekin
eta agintariena dantzarekin hasi
zen jaialdia. Txalo zaparrada jaso
Eltziegoko dantza ere ikusi ahal izan zen Foruen plazan. JAGOBA MANTEROLA / ARP
Uztai-dantza, brokel-dantza eta
zortzikoa izan ziren hurrengo
dantzak, eta, orduan, berriz, mutilak izan ziren uztaien astinduen
erakusle. Iruñeko gaiteroen laguntzarekin batera, Zangozako
jota zaharra izan zen azken-aurreko dantza; larrain-dantzarekin bukatu zen jaialdia. Ikusleen
partaidetza nabarmena izan zen,
batez ere larrain-dantzan. Finean, Foruen plaza jendez beteta
egon zen eguerdi partean.
Dantzarien emozioa
Ikusleen partaidetza nabarmena
izan zen euskal dantzen erakustaldian, baina, aldi berean, giro
aparta antzeman zen dantzarien
artean ere. Iruñerriko taldeetako
kideek zirrara berezia sentitu zutela ezagun zuten aurpegietan.
«Uztailaren 6a aparteko xarma
duen eguna da», zioen Ardantzeta taldeko dantzari batek. Horrez
gain, urduritasuna nabari zitekeen euren aurpegietan, aurreko
egunetan bakardadean entseatutakoaren emaitza ikusteko irrikan baitzeuden.
Halere, uztaileko eguzkiak
ematen duen beroagatik itota ziren dantzariak, eta sarritan ur botila freskoak ibili ziren bueltan
dantzarien inguruan. «Bero handia pasatzen dugu, batez ere jantzi lodien ondorioz», zioen Ardantzeta taldeko beste kide batek.
Dena dela, beroari aurre eginez,
gogo handiz aritu ziren euskal
kulturaren zati bat erakusten.
2010eko uztailaren 7a, asteazkena berria 43
Bizia ‹ Plaza
Sanferminak Iruñean D
Eta eromena
lehertu zen
Frenesia,
Ferminen liburutik
Laura Urdaniz q Sanferminetako pankarta jostuna
Sanferminetako pankartak josteaz gainera, brodatuak egiten ditu bestetarako zapi gorrietan;
egunero, halaber, Txantrea auzoko denda batean aritzen da lanean.
«Nire lanarekin sanferminetako jai
giroan eragina dudala iruditzen zait»
Joxerra Senar
H
asieran iluntasuna baino ez zen. Hiria tradizionala eta lasaia zen. Eta
Ferminek esan zuen: «Sor bedi
eromena». Eta uztailaren 6 batez,
hiria zeharo itxuraldatu zen. Ferminek eguneroko arropa grisa
eta gerriko gorri eta pantaloi zein
alkandora zuriak bereizi zituen.
Eta Ferminek ikusi zuen ona
zela. Eromenari sanfermin deitu
zion, eta iluntasunari sanfermin
ondorengo urtea.
Eta Ferminek esan zuen:
«Egon bitez sanferminzale iruindar petoak eta atzerritar arin
kaxkarinak, eta elkartu bitez denak batera dantzan eta adar
joka». Eta Ferminek ikusi zuen
ona zela. Baina berehala atzerritar despistaturen batek zapi gorria lepoan jarri eta ikusi zuen ez
zela hain ona. Eta esan zuen: «Ez
dezala inork zapi gorria lepoan
jar harik eta udaletxeko balkoitik
txupinazoa botatzen den arte».
Eta denak batera, senidetasun
partekatuan, hiriko kaleetan zapia astindu eta «sanfermin, sanfermin» oihukatuz itxaron zuten.
Lehen txupinazoarekin lehertu
zen eromena. Eta Ferminek ikusi
zuen ona zela.
Beroa hain zen handia, jende
guztia egarri zen. Eta Ferminek
ardoa eta ura bereizi zituen. Ardoa zintzurretik behera edateko;
ura balkoietatik behera botatzeko. Eta Ferminek ikusi zuen ona
zela. Baina eromena hain zen
handia, alpargatadun ilehoriek
hankak odoletan eta atzerritar
burugabeak iturri batetik botaka
ikusi zituen. Eta esan zuen:
«Atzerritar hauek erotuta daude». Eta horrela igaro zen lehen
eguna, lehen gaua.
G.Arrula-L.Amadoz Iruñea
Pankarta baten sorrerak prozesu
luzea du, eta esku anitzek hartzen dute parte kalean astindu
aurretik. Apirilean diseinuaren
leihaketa zabaltzen dute peñek,
eta aurkeztutakoen artean irabazlea zein izanen den aukeratzen dute batzar bidez. Maiatz aldean, marrazkilariari bidaltzen
diote diseinua, eta oihalek kolorea hartzen dute. Azkenik, behin
lehor daudenean, Laura Urdanizen lana hasi ohi da. Hala ere, aurtengo aldarrikapenek atzeratu
egin dute prozesua.
Nolatan hasi zinen pankartak josten?
Betidanik izan naiz jostuna, baina aurreneko pankarta 2001ean
josi nuen, Irrintzi peñakoa. Kasualitatez izan zen, eta denborarekin, beste peña batzuetako ezagunei esker, lan kopurua handitu
egin zait. Azken urteotan bost
pankartaren ardura izan dut, baina aurten, peñen iskanbilaren
ondorioz, sei pankarta izan ditut.
Izan ere, Rotxapea peñak enpresa
bati egiten dio eskaria normalean; aurten, berriz, ez da hala izan,
atzerapenarekin lantegi hori oporretan zegoelako.
Nolakoa da pankarta bat josteko
prozesua?
Pankarta bakoitzak bi oihal ditu:
aurrealdea, marrazkiak edota
hizkiak dauzkana; eta atzealdea,
armarria daukana. Bi zati horiek
elkartzea eta jostea da nire lana.
Lehenik eta behin, bi oihalak erdiratzen ditut, soberan dagoena
moztu eta inguru guztia josten
dut oihal bakarra lortuz. Ondoren, ertzak indartu egiten ditut,
eta alde bakoitzean bi zulo egiten
LARRAITZ AMADOZ
ditut, makilak sar ditzaten. Azkenik, pankartaren goiko eta beheko ertzetan, barrutik, soka jartzen dut, kalean astintzen dutenean zuzen eta tente mantentzeko.
«Familiari niri baino
ilusio handiagoa egiten
dio nire pankartak
karrikan ikusteak»
Zer sentitzen duzu jaietan zuk eginiko pankarta dantzan ikustean?
Hasieran hunkitzen ninduen,
baina orain, urteekin, geroz eta
gutxiago. Familiari niri baino ilusio handiagoa egiten dio; lagunek
ere galdetu egiten didate zeintzuk
diren nik eginak. Hala ere, urtero
sentitzen dut zirrara berezi bat
nire lana kalean ikustean. Azken
finean, sanferminetako partaide
sentiarazten nau.
Zenbat kostatzen zaizu pankarta
bat egitea?
Pankarta bakoitza jostea bospasei ordu kostatzen zait, eta, beraz,
oro har bi aste behar izaten ditut
guztiak amaitzeko. Normalean,
pankartak aurkezten direnerako
eginak egoten dira, baina aurten
atzeratu egin denez, pilatu egin
zait lana.
Pankartak egiteaz gainera, zertan
egiten duzu lan?
Barruko arropa saltzen duen denda baten jabe naiz, Txantrean.
Gainera, brodatuak egiten ditut,
eta enkarguak egiten dizkidate
noizean behin. Nik egiten dut Irujok finaletan jazten duen zapia.
G Motzean
pZenbat neurtzen dute pankartek? 5 metro luze dira, eta
2,4 zabal. Oso pisutsuak dira,
eta ez da batere erraza haiek
mugitzea.
pGuztira zenbat pankarta izan
dituzu aurten? Sei peña izan
ditut, eta horietako bakoitzak bi
pankarta ditu, bat txikientzat
eta bestea helduentzat. Hamabi, beraz.
pZeintzuk dira sei peña horiek? Irrintzi, Alegria de Iruña,
San Fermin, Muthiko Alaiak, Los
del Bronce eta Rotxapea.
pGutxi dira gazte jostunak.
Amak erakutsi zidan josten, eta
hortik datorkit ofizioa.
44 berria 2010eko uztailaren 7a, asteazkena
Plaza › Bizia
Sanferminak Iruñean D Argazkilarien objektibotik
Beroa eta ura. Eguna goibel hasi zen, baina eguzkiak laster hartu zuen tokia Iruñeko zeruan, eta
eguerdirako beroak akabatzen ari ziren iruindarrak. Horregatik, gustura hartzen zituzten hiriko
balkoietatik botatzen zizkieten ur zaparradak. Eskatu ere egiten zituzten, eta balkoietan bestari so
zirenek arazorik gabe betetzen zituzten gazteen desioak. IÑIGO URIZ / ARGAZKI PRESS
Sangria. Kanpotik etortzen diren bisitari anitzen edaririk
kutunena da hori. Irudiko neskek, behintzat, agerian utzi dute
baietz, gustuko dutela, sangriarekin betetzen ari baitira zatoa,
parranda jarraitzeko prest. LANDER F. ARROIABE / ARGAZKI PRESS
Musika. Sanferminek hamaika protagonista dituzte, zalantzarik gabe. Santu beltzarana da horietako
bat, noski, baina ez bakarra. Eta bada protagonista horien artean hiriko txoko guztiak hartzen dituen
bat: musika. Txarangak, txalaparta, kontzertuak, gaitariak. Aukera zabala da, eta denek badute zer
aukeratu. Musikak aurrera egitea da kontua. LANDER F. ARROIABE / ARGAZKI PRESS
Hamaiketakoa. Bestari aurre egin ahal izateko ezinbestekoa da
sabela ongi betetzea. Parranda hasi orduko amaitu behar ez
izateko. Hori ederki dakite iruindarrek, eta karrikan prestatutako
mahaiak jatetxe bilakatzen dituzte, indarrak hartzeko. L.F. ARROIABE / ARP
Apaizaren besta. San Fermin santuaren omenezko bestak dira Iruñeko sanferminak, baina jaien
kutsu erlijiosoaren gainetik gailendu zen, aspaldi, parrandarena, eromenarena, etenik gabeko
bestarena. Horregatik, bitxia da hiriko karriketan apaiza paseoan ikustea. Eroso sentituko al da erabat
itxuraldatutako Iruñeko txokoetan barrena? RAUL BOGAJO / ARGAZKI PRESS
Sardinak festan. Zezenak, zirkuetako lehoiak, tigreak, hartzak,
barraketako zalditxoak... luzea da sanferminetan erabiltzen diren
animalien zerrenda. Eta bertze bat gehitu behar zaio orain. Sardina.
Ehortzi beharrean festara atera dute hau. IÑIGO URIZ / ARGAZKI PRESS
2010eko uztailaren 7a, asteazkena berria 45
Bizia ‹ Plaza
Sanferminak Iruñean D Proposamenak
G Konpartsen ibilbidea
G Eguraldia
G Eguneko egitaraua
Erraldoien konpartsa 09:30ean
abiatuko da, Udaletxe plazatik.
Mercaderestik Curia kalera
joan-etorria egingo dute, Kabildoaren bila. Horren ostean, konpartsa San Saturnino eta Kale
Nagusitik igaroko da, eta San
Lorentzora iritsi eta amaitu
egingo du eguneko ibilbidea.
GAUR
p06:45. Diana.
p07:00. Zaldi aziendaren feria.
p08:00. Lehen entzierroa.
p09:30. Erraldoi eta Buruhandien Konpartsaren irteera.
p10:00. San Ferminen prozesioa. Santuaren ohorezko
meza.
p11:30. Hauek festa hauek!, Rodezno Kondearen plazan. Haurrendako emanaldiak.
p12:00. Musika banden irteera.
p17:30. Plazako zaldunen,
mandakoen eta musika bandaren desfilea.
p18:00. Hauek festa hauek!
Egun eguzkitsu eta beroa.
pMax.: 32 gradu. Min.: 13 gradu.
BIHAR
Gaur baino hodei gehiago.
pMax.: 36 gradu. Min.: 19 gradu.
G Fermin line
18:30 Porrotx eta Marimotots San Frantzisko plazan.
24:00 Oinez txokoan, erromeria Aikorekin.
p18:30. Lehen zezenketa.
p20:00. Dantzaldia.
p20:30. Gazte dantzaldia, Sarasate pasealekuan.
p21:00. Bertako musika, Gazteluko plazan. Dantzaldia, txistulari eta gaitariekin.
Paseoan kale animazioa: Drac
de Drap, Castelloko Scura
Splats taldearen eskutik.
p22:00. Zezensuzkoa.
p22:00. Trikitalde taldea.
p23:00. Su festa. Pirofantasia
Carlos Caballer (Valentzia).
p23:30. Foru Zuzenekoa, Foruen plazan.
Dantzaldia, Gurutzeko plazan:
Yatagan orkestra.
p24:00. Dantzaldia, Antoniutti
parkean. Estrella del Norte orkestra.
Musika banden irteera, Udaletxe plazan.
Plaza Zabalik, Gazteluko plazan. Efecto Mariposa.
Euskal Musika, Taconera parkean. Aiko.
p01:00. Leihotikan taldea, Herrikon.
p02:00. DJa, Herrikon.
p03:00. Luziano’s Show, Arranon.
Sanfeminetan apustuak
egiteko aukera izango da
IRUÑEA › Kiroljoko apustu etxeak sanferminekin lotutako
apustuak egiteko aukera
emango du gaurtik aurrera.
Hala, era askotako apustuak
egin ahal izango dira: entzierrorik luzeena, motzena... Apustu
etxearen arabera, «entzierrorik
luzeenak asteburuetan korritzen direnak dira». www.kiroljoko.com- en azken urteetako
entzierroen inguruko datuak
daude, informazio hori apustuetan baliatu ahal izateko.
G Euskal egitaraua
p12:30. Oinezen txokoan, Ardanbera fanfarrearen ekitaldia.
20:00. Ardanbera fanfarrea.
21:00. Gazteluko plazan, herri
dantzak (El Txistu), eta, ondoren, muxikoak.
Afalostean. Trikitalde Arranon,
Romano DJ Zaldiko Maldikon.
Blogean
irakurriak
Iruñeko Erraldoien eta Buruhandien Konpartsako kideak, 1917. urteko irudi batean, udaletxeko plazan. 1918KO SANFERMINETAKO PROGRAMA
Egungo Iruñeko Erraldoien eta Buruhandien Konpartsa 1860an jaio zen; aurretik ere izan ziren,
XVI. mendean atera baitziren erraldoiak lehen aldiz dantzan San Fermin eguneko prozesioan.
Zorionak!
Dwww.berria.info/blogak/suzhiria
Vuvuzelak ala
udaltzainak?
Futbol partidetako burrunba
entzunda,argi dago vuvuzelek
duela bi urteko bozgorailuen
arrakasta txiki utz dezaketela.
Gazteluko plazara bidean,gazte
batzuei entzun diet: «Vuvuzela
bat ikusten duzuenean,erostera».Udaltzainek,ordea,vuvuzela oro konfiskatzeko agindua
dute.Nork irabaziko du lehia?
p JOXERRA SENAR
‘Berria.info’-k webgune
berezia du Iruñeko
sanferminei buruz, helbide
honetan:
www.berria.info/
sanferminak10
@
150 urte, unetxo erraldoiak
Edurne Elizondo
S
anferminetako protagonista nagusi bilakatu dira aurten Erraldoien eta
Buruhandien Konpartsako kideak. Hamaika omenaldi, sari eta bertze jaso dute; bertzeak bertze, haien historia biziaren lekuko izan nahi duen bloga.
1860. urtean sortu ziren egun Iruñeko karriketan dantzan aritzen
diren erraldoiak, Arizkungo eskulangile Tadeo Amorenaren eskutik. Eta aurretik zer?
Aurretik ere, erraldoiak eta buruhandiak izan zituen Iruñeak.
Jose Maria Corellaren hitzetan,
XVI. mendeko bigarren erdialdean agertu ziren erraldoiak lehendabiziko aldiz dantzan San Fermin eguneko prozesioan. 1600. urtetik aurrera, agiriek datu anitz
jasotzen dute herriko hainbat
pertsonak erraldoiak dantzatzeagatik jasotako diru sariei buruz.
1650. urtean, ordurako nahiko
egoera kaskarrean zirela, sute batek ia erabat suntsitu zituen
erraldoiak. 1656an, Tolosan egin
zituzten erraldoien eta izan zuten
arrakastaren berri izan zuten Iruñean, eta hiriko agintariek gutuna bidali zuten Gipuzkoako herri-
ra, erraldoi berriak egiteko eskatuz. Eskatu, lortu. Egin zizkieten.
Bertzeak bertze, zortzi erraldoiren buruak jaso zituzten nafarrek
Tolosatik.
Debekua
XVIII. mendean, erraldoiekiko
zaletasuna galduz joan zen, eta
galdu zen, halaber, panpinak bestetan eta ospakizunetan karrikara ateratzeko ohitura. Zaletasuna
galtzetik, erraldoiak debekatzera
pasa ziren 1789. urtean. Erraldoiak ateratzea debekatzen zuen
agindu bat plazaratu zuen Karlos
III.ak. Iruñeko erraldoiak eguneko argia ikusteko aukerarik gabe
gelditu ziren, bazter batean zokoratuta. 1813. urtera arte. Urte hartan, Iruñeko katedraleko sei
erraldoiak atera ziren Iruñeko karriketara.
Elizak hiriari oparitu zizkion
bere erraldoiak 1839. urtean.
Nahiko zaharkituta zeuden, eta
1840an, berritu egin zituzten.
1860. urte hasieran dantzatu ziren
azkeneko aldiz erraldoi horiek
Iruñean, udan egungo konpartsaren historia hasi baitzen, Tadeo
Amorena eskulangilearen eskutik.
Estafeta karrikan zuen lantegia, eta hantxe jaso zuen Amorenak konpartsa berria egiteko enkargua. Urte hartako sanferminetan egin zuten erraldoi berriek
lehendabiziko dantza. Arrakasta
handia lortu zuten. Geroztik,
gora bertzerik egin ez duen arrakasta.
46 berria 2010eko uztailaren 7a, asteazkena
Plaza › Bizia
Sanferminak Iruñean D Txupinazoa iruditan
Eguerdian, lepo zen Udaletxe plaza. J. DIGES /EFE
Udaltzainek ikurrina atera zuten plazatik. J. DIGES / EFE
Iturria itzuli da Navarreria plazara, eta, harekin batera, bertatik behera jauzi egiteko ohitura. JOSU SANTESTEBAN / EFE
Elastiko zuriak laster zikindu zituzten, txupinazoaren zain. J. DIGES / EFE
2010eko uztailaren 7a, asteazkena berria 47
Bizia ‹ Plaza
Sanferminak Iruñean D Txupinazoa iruditan
Bestarako gogoa nabaria zen Udaletxe plazan. Urtebete egon dira iruindarrak besten zain. JAGOBA MANTEROLA / ARGAZKI PRESS
r
Zakilixut
D
Asteazkena
2010eko uztailaren 7a
«Harrigarria egiten zait gure gizartean artea soilik objektuekin loturiko zerbait bilakatu dela ikustea, eta ez indibiduoarekin edo
bizitzarekin loturiko zerbait. (…) Zergatik behar lukete lanpara edo etxe batek arte objektu, eta ez gure bizitzek?» Michel Foucault
Fermin Paularena
Parrandaren
artista
Sanfermin-eroak
Iñigo Astiz
E
z da destino kontua. Ezin da izan.
Baina ez dirudi kasualitate hutsa
denik ere, izan ere, uztailaren 7an
jaio zen Fermin Paularena,
1968an; ikasleen iraultzaren urtean, San
Fermin egunean, eta bietatik badu zerbait.
Ezin geldi egon, beti zerbait buruan, dantza batean bera, eta hari segika-edo bere ingurua. Paularenaren Biktimen Elkartea
ere sortu zuten koadrilakoek San Fermin
jai batzuetan. Parrandaren artista, artista
bat parrandan. Laborategi bat dira Paularenarentzat festak, sorkuntzarako espazio
erraldoia. «Margolarien inspirazioa bezalakoa da hau», dio, «egunen araberakoa da;
koadro bat margotzeko eskatu, eta gogorik
ez duela esango du, agian, margolariak;
hau berdina da. Batzuetan geldi-geldi egoten naiz, eta beste batzuetan, aldiz, ezin
gelditurik, billabesa bat bezala. Baina egia
da izan dela zezenketetan zezenik hiltzen
ote zuten ere zalantza egin dudan urterik,
bakarra ikustera heldu ez naizelako».
Luzea da haren curriculum «artistikoa»:
txarangen musikarekin spinning saioen
asmatzailea, goitibehera lehiaketen antolatzaile, txirrindularitza lasterketen sortzaile, festi-man izeneko sanferminetarako
jantzitako panpina artikulatuaren egile...
Krisiaren biktima, aurreko egun batez idatzi omen zuen, ordea, bere lehen lan curriculuma. «Hiru orri bete nituen, eta harrituta gelditu nintzen egindakoen artean loturarik txikiena ere ez zegoelako. Ez zegoen orri horiek inondik heltzerik, denak ziren ofizio ezin bitxiagoak. Lantegikoei
asko gustatu zitzaien irakurritakoa, harri-
tuta gelditu ziren, baina ez ninduten hartu. Adinagatik. Gazteegia omen naiz ». Barre egiten du.
Bestela ezin zenez, egin dituenena baino
luzeagoa da oraindik egiteko dituenen zerrenda. Aterik gabeko garbigailuarekin
apar jaia egitea, eroslearen aurpegia duten
panpinak... Paris-Niza txirrindularitza lasterketa famatua Iruñera ekartzea da, halere, azkenaldian buruan gogorren darabilenetako bat. Prestatua omen du azpiegitura
ere. Erresistentzia proba garbia. Etxean dituen 200 bat elastiko hartu, jendeari eman,
eta tragoz trago Paris izeneko tabernatik
Niza izenekorako tartea egitea da Paularenaren lasterketaren helburua. Ikusiko da,
baina, egingo duen. «Inprobisazioaren aldekoa naiz ni».
Mozorroen maisu. Tradizio sortzaile, eta
haren aurkako; haiek sortu eta haiekin
apurtzeko eskubidearen aldarrikatzaile.
«Esklabutza mota bat izan daiteke tradizioarena. Berrikuntzak probatzearen desafioa da niri gustatzen zaidana». Anonimo nahi, eta ezina. Peñen kultur gaitasunaren fededun, eta haien belaunaldi berrikuntza faltaren kritikari. Anekdota biltzaile eta banatzaile nekaezina. Udalaren
festa ereduaren salatzaile eta festaren batbatekotasunaren aurkako mugen disidente. Gazteago zeneko sanferminen erdi-nostalgikoa. Asmatzaile titulurik gabeko asmatzaile, lagunen hitzetan, baita sinesgogorra ere.
Erramun Martikorenaren pare
Sinesgogorra, agian, beste ezeren gainetik. Hortik bere ekin beharra. «Kontu
hauek denak, asmakuntza hauek guztiak,
datoz ez dudalako dena asmatuta dagoenik sinesten», dio Paularenak. «Gezurra
da hori, buruan sartu nahi dizkiguten beste hainbeste ideia faltsuetariko beste bat».
Fermin Paularena, atzean lagunetako batzuk dituela, txupinazoaren ondorenean. IÑIGO ASTIZ
Ekin behar horretatik ere, lagunek darabilten beste esaldia: «Paularena zerra eskuan baino arriskutsuagoa zara zu!».
Iñaki Ariztimuño lagun eta festi-man
pertsonaiaren beste sortzaileetako bat
agertu zaio alboan Paularenari, untxi belarri batzuk buruan dituela. Agurtu ondoren eman du laguna ulertzeko giltza. Madrilen egiten du egun lan berak, produktore gisa, eta, dioenez, izango luke txokorik
lagunarentzat ere:
«Madrilera etorriko balitz, nahi lukeen
lana lortuko luke han honek!», eman du
azalpena Ariztimuñok Paularenari keinuka. «Hainbesterakoa bada bere ideia zu-
rrunbiloa, lurrikara bat, baina bizitzea
gehiegi gustatzen zaio, eta arreta ezertan
jarri ezinik ibiltzen da beti».
«Erramun Martikorena izan zitekeen
munduko abeslaririk onena , ezta?», erantzun dio lagun belarridunari Paularenak
beste galdera batez. «Baina gizonari ardiak gustatu, eta ardiekin egoten da; niri
gauza bera gertatzen zait. Zer egin behar
dut nik Madrilen? Ez, ez. Niri ere ardiak
gustatzen zaizkit».
Eta hitz horiekin atzean dituen lagunei
egiten die keinu Paularenak; Gazteluko
plazari; Iruñeari; bere inguruan hasi berri
diren sanferminei.
HEGOAFRIKAKO
MUNDUKO
KOPA 2010
berria 2010eko uztailaren 7a, asteazkena
Aukera bikaina
Munduko Kopa jokatzea
erakusleiho ederra da
jokalari askorentzat 6
Bigarren finalerdia
Villa da Espainiaren
golegile nagusia, eta
Klose Alemaniarena 4-5
Lehen finalistak
NIC BOTHMA /EFE
Herbehereak sailkatu dira Munduko Kopako
finala jokatzeko.Espero baino estutasun
gehiagorekin irabazi diote Uruguairi (2-3)
Nahiz eta epaile askok ikusi ez
1863. Offside.
Futbola arte abstraktoa
bada, edo irudimenaren geometria, hori jokoz kanpoko arauari esker da. Zelaiaren dimentsioak aldakor bihurtzen ditu,
eta sakontasunaren bilaketara
behartzen du futbolari sortzailea. Golak baino ederrago
bihurtzen ditu paseak. Jokoaren arima da. Offside. Henry
Ford jaio zen urte berean sortu
zen, 1863an, Londresen.
1863
Amets
Arzallus
Freemason's Tavern ostatuan bildu ziren hamaika ingeles futbolaren lehen araudi
bateratua idaztera. Tartean,
esaldi zuhur bat korapilatu
zuten: «jokalari bat jokoz
kanpo dago aurkariaren atetik
baloia baino hurbilago dagoenean». Gerora aldaerak izan
zituen, baina esaldi horregatik
ez balitz ez zen sekula futbola
debozio nazional bihurtuko.
Ederrena da, ez zela esaldi
haren jatorrizko intentzioa
jokoari metafisika puntu bat
ematea, etikaren izenean sortu
zen offside araua. Izan ere,
baloiari eta defentsari aurre
harturik zain egotea,
norbere lagunen lanaz aprobetxatzeko era itsusia kontsideratzen zen.
2010. Apartheid.
Futbolean etika aplikatu
nahi zutenen bilobek sentiberatasun gutxiago erakutsi
zuten kolonia zahar batean.
Kare zuriz mugatu zituzten
eremu publikoak, eta marrazainak jarri kale kantoietan. Ez
zen offside, baina errimari eutsi
egin zion nolabait: apartheid.
Mundu erdia gorrien atzetik
zebilen artean beltzak jazarri
ziren Hego Afrikan. Berlingo
harresiarekin bateratsu pitzatu zen sistema segregazionista
triste hura. Baina oraindik ere,
elite eta satelite ekonomikoetatik urrun bizi dira beltz gehienak.
Nahiz eta epaile askok ikusi
ez.
berria
2 Munduko Kopa 2010 Kronika
2010eko uztailaren 7a, asteazkena
Sneijder eta Kuit Herbeheretakoak, elkar besarkatuta, partidaren amaieran. ANTONIO LACERDA / EFE
‘Laranja mekanikoaren’pare
Herbehereek estu eta larri
irabazi diote azkenean Uruguairi,
eta Munduko Kopa bateko finala
jokatuko dute 32 urte geroago
Julen Etxeberria
Txima eta ile-zango luzeen arrastorik ez dago egungo Herbehereetako selekzioko jokalarien artean.
Beste garai batzuk ziren Johnny
Repek, Johan Cruyffek, Johan Neeskensek eta enparauek 1974an
eta 1978an Alemaniako Errepublika Federalean eta Argentinan jokatutako Munduko Kopatan nabarmendu zirenekoak. Ez zuten
titulurik irabazi, etxeko taldeak
eragotzi zien bietan, baina historia egin zuten. Joko totalaren ikur
izan zen orduko Herbehereetako
taldea, Laranja mekanikoa ezizenarekin ezagun egin zena. Zer zen
futbol totala? Atezaina kenduta,
beste jokalariek ez zutela posizio
zehatzik zelaian. Atzelari, erdilari
edo aurrelari izan zitezkeen partida berean.
32 urte joan dira ordutik, eta Rinus Michelsek sortutako joko sistema hori iragana da, historia. Jadanik ez du inork erabiltzen. Ordena, orden taktikoa da nagusi
egungo futbolean. Jokalari bakoitzak du bere posizioa, bere tokia,
bere eginbeharra: atezainak eta
atzelariek atea zaindu, erdilariek
jokoa antolatu eta aurrelariek gola sartu. Lerro horiek ondo arituz
gero, garaipenak zail egin dezake
ihes. Horregatik irabazi zion atzo
Herbehereetako selekzioak Uruguairi Munduko Kopako lehen finalerdian, Lurmutur Hiriko Green Point estadioan: atzean sendo
aritu zelako, zelai erdian zentzuz
eta aurrean ezin eraginkorrago.
Saria, Munduko Kopako finala jokatzea. 32 urte geroago. Orduan
baino distira gutxiagorekin, estu
eta larri. Bai, baina finalean. Hori
da axola duena.
Herbehereen bidea igandera arte luzatuko da. Egun bat lehenago
bukatuko da Uruguairena. Oscar
Washington Tabarezek zuzendutako taldeak ezin izan zuen ezustekoa eman, eta hirugarren eta laugarren posturako partida jokatze-
2
3
URUGUAI
HERBEHEREAK
1 Muslera
11
16 Maxi Pereira
11
6 Victorino
11
3 Godin
11
22 Caceres
1
11 Alvaro Pereira
11
13 DAbreu (78.m.)
1
15 Perez
11
5 Gargano
11
17 Arevalo Rios
111
7 Cavani
11
10 Forlan
111
21 DS.Fernandez (84.m.)1
E. O.W.Tabarez 11
1 Sketelenburg
11
12 Boulahrouz
111
3 Heitinga
111
4 Mathijsen
111
5 Van Bronckhorst 1111
6 Van Bommel
11
14 De Zeeuw
1
23 DV.d.Vaart (46.m.)111
10 Sneijder
1111
7 Kuyt
111
11 Robben
1111
D
17 Elia (89.m.)
1
9 Van Persie
111
E. B.V.Marwijk 111
Golak: 0-1: Van Bronckhorstek (18.
min.); 1-1: Forlanek (41. min.); 1-2: Sneijderrek (70. min.); 1-3: Robbenek (73.
min.). 2-3: Maxi Pereirak (92. min.).
Epailea: Ravxan Irmatov (Uzbekistan).
Txartel horiak: Uruguaiko M. Pereirari eta
Arevalo Riosi; eta Herbehereetako Sneijderri eta Van Bommeli. Bestelakoak:
62.468 ikusle Lurmutur Hiriko Green
Point estadioan.
arekin konformatu beharko du,
sari eskasa finala jokatzearekin
alderatuta. Hori bai, inork ezin dio
ezer leporatu uruguaitarrei, helburua bete baitute, ondo bete ere.
40 urte zeramatzaten hain urruti
iritsi gabe.
Ghanaren aurkako final-laurdenetako partida historikoa izan
zen Uruguairentzat, baina egun
horretan gertatutako guztia ez
zen ona izan. Lugano, Lodeiro, Fucile eta Luis Suarez gabe geratu
zen, eta atzo asko sumatu zuen
haien falta, lauak funtsezkoak
baitira taldearen sisteman: Lugano eta Fucile defentsan, Lodeiro
zelai erdian eta Luis Suarez erasoan. Ez ziren halabeharrez izan
atzelari eta erdilarien sendotasuna eta aurrelarien eraginkortasuna Uruguairen bi zutabe nagusiak
ordu arte Hegoafrikan. Halere,
ondo aritu zen atzo, eta azken une-
berria
Kronika Munduko Kopa 2010 3
2010eko uztailaren 7a, asteazkena
Partidako giltzak
Erreakzioak
Van Bronckhorsten gola.
Herbehereetako atzelariak
gol bikaina lortu zuen partida
hasieran, eta aurretik jarri bere
taldea.
«Zoragarria izan da,
32 urte generamatzan
honen zain»
1
Bert Van Marwijk
Herbeheretako hautatzailea
Forlanen gola. Atsedenaldia iristear zela sartu zuen
aurrelariak Uruguairen berdinketaren gola, gol bikaina ere.
2
«Zoragarria da hau lortzea. 32
urte generamatzan horrelako
zerbaiten zain, final baten zain.
Sinestezina da Munduko Kopa
bateko finalean sartzea. Herrialde txikia gara eta benetan
harro egon gaitezke lortu dugunarekin. Herbeheretar guztiek
egon behar dute harro lortu dugunarekin».
Van der Vaarten irteera.
Van Marwijkek Van der Vaart zelairatu zuen De Zeeuwen
ordez, eta aldaketak mesede
egin zien Herbehereei.
3
Sneijder eta Robben. Herbehereen bigarren eta hirugarren golak sartu zituzten, eta
partida erabakita utzi.
4
ra arte izan zuen aukera luzapena
behartzeko. Oraingoan, ordea, ez
zen azken uneko miraririk izan.
Tentsioa azken unera arte
Bizi hasi zen partida. Uruguaik
presioa egin zien hasieratik Herbehereei. Tabarezek bazekien De
Zeeuwek eta Van Bommelek arazoak dituztela jokoa antolatzeko,
eta haiei presioa eginez, Herbehereetako jokalari aurreratuenek
baloi bila atzera joan behar izatea
behartu nahi zuen. Ez zen egoera
samurra Herbehereentzat. Halere, topatu zuten modua Uruguairen areara gerturatzeko. Hala, hirugarren minutuan Kuytek lehen
aukera izan zuen, baina gora bota
zuen baloia.
Herbeheretarrak ziren nagusi,
baina ez ziren arriskuarekin iristen Musleraren ate ingurura. Horretan zebiltzan, benetako arriskua sortu ezinik,Van Bronckhorstek ezkerrarekin 30 metro baino
gehiago distantziatik jaurtiketa
bortitza egin eta baloia Uruguairen sareetara joan zenean. Ikusgarria izan zen ezker hegaleko atzelariak sartutako gola.
Golak Herbehereen jarduna lasaitu zuen. Lehen urratsa eginda
zegoen. Ez zegoen arriskatu beharrik. Hori Uruguairi zegokion.
Uruguaitarrak, baina, ez ziren gai
aurrera iristeko. Geldikako jokaldietan eta baloi luzeetan bakarrik
lortzen zuten Sketelenburg apur
bat urduritzea. Baina ezer gutxi.
Zaila zirudien lehen zatian aldaketaren bat egotea. Baina 41.
minutuan, beste jokaldi isolatu
batean, Forlanek Herbehereen zelaian jaso zuen baloia, aurrera
egin zuen, eta Sketelenburg pixka
bat aurreratuta zegoela ikusita,
gogor jaurti zuen. Baloia ziztu bizian joan zen ate barrura, hori bai,
Jabulanik hain berezkoak dituen
hamaika efektu arraro egin ondoren. Bana, eta atsedenaldira.
Van Marwijkek Van der Vaart
zelairatu zuen bigarren zatian, De
Zeeuwen ordez. Aldaketak mesede egin zien Herbehereei, taldeak
sormen lanetan irabazi baitzuen.
Horrela, pixkana-pixkana herbeheretarrek gainetik kendu zuten
aurkariak egiten zien presioa. Horrek Sneijder eta Robben suspertu zituen. Baloia eskatzen hasi ziren, ardura hartzen, aurrera lotsagabe joaten. Hala, 70. minutuan, Sneijderrek aldaratze bat
baliatu zuen bigarren gola sartzeko. Haren bosgarren gola Munduko Kopa honetan, David Villa espainiarrak adina.
Gola kolpe latza izan zen Uruguairentzat. Ez zuen izan ezta beraganatzeko aukerarik ere, hiru
minutu eskas geroago Robbenek
hirugarrena sartu baitzuen. Partida erabakita zegoen, Uruguai ez
zirudien suspertzeko gai. Herbehereen erauntsia, gainera, ez zen
baretu. Aukera bat baino gehiago
izan zuten laugarrena sartzeko,
baina lasaiegi aritu ziren. Eta garesti ordaintzekotan izan ziren gero. Izan ere, luzapenean Maxi Pereirak gola sartu zuen, eta herbeheretarrak dardarka jarri. Tentsioak gainezka egin zuen, are
gehiago epaileak agindutako denbora baino gehiago gehitu ondoren. Oraingoan, ordea, Uruguaik
ez zuen miraririk lortu.
«Garrantzitsuena finala
irabaztea da, bestela ez
da inor akordatzen»
Wesley Sjneider
Herbeheretako jokalaria
Abreu Uruguaikoa, aurpegia estalita. ANTONIO LACERDA / EFE
«Partida ematen duena baino
gogorragoa izan da. Azken segundoetan oso arriskutsuak
izan dira, baina orain ahaztu da
hori dena eta finalean gaude.
Eta finala irabaztea da orain garrantzitsuena, bestela, ez baita
bertara nola iritsi zaren inor
akordatzen. Horren gertu dugu...
Txapeldunen Ligako finala klubeka lor daitekeen handiena da,
baina Munduko Kopa baino
handiagorik ez dago. Nire gola?
Zorte apur bat izan dut. Nire
jaurtiketak Uruguaiko defentsa
bat jo du, eta orduan sartu da
barrura. Baina nire bosgarren
gola da, eta gustura nago».
«Harro nago jokalariek
egindakoaz, ahal zuten
guztia eman dute»
Oscar W. Tabarez
Uruguaiko hautatzailea
Jokalariak, liskarrean, partidako jokaldi batean. HELMUT FOHRINGER / EFE
«Munduko Kopa bateko finalerdi duina izan da. Harro nago jokalariek egindakoaz, ahal zuten
guztia eman dute, onartzen
dugu porrota. Kontrarioa hobeto aritu da ate aurrean, baina
partidari duintasuna eman diogu amaiera estu horrekin. Triste
gaude, baina gure balioa erakutsi dugu, hasiera batean inork ez
gintuen aintzat hartzen. Ez dakit karguan jarraituko dudan».
«Kontrario gogorrarekin
egin dugu topo, ongi
jokatzen duenarekin»
Egidio Arevalo Rios
Uruguaiko jokalaria
Muslera Uruguaiko atezaina, lehen golean. MOHAMED MESSARA / EFE
«Munduko Kopa ona egin dugu,
gauzak ongi egin dira. Partidarik
galdu gabe iritsi gara hona, eta
hori ez du aspaldian inork egin.
Jarraitu egin nahi genuen, finala
jokatu, hori nahi zuen taldeak,
baina kontrario gogorrarekin
egin dugu topo, futbolean ongi
jokatzen duenarekin. Aukera
bakoitzean gola sartu dute».
berria
4 Munduko Kopa 2010 Aldez aurrekoa
2010eko uztailaren 7a, asteazkena
Zurgina eta meatza
David Villa eta Miroslav Klose izan dira Munduko Kopako aurrelari onenak,eta biek
egin zituzten entrenamendu bereziak sasoiko iristeko.Espainia eta Alemaniako
selekzioetako goleatzaileak dira,eta gaur elkarren aurka jokatuko dute.
Imanol Magro
eatzarien
semea, iloba, biloba… Hori
da David
Villa. Harro hitz egiten du Asturiasko (Espainia) ikatzetan hondoratzen diren bere
sustraiez, eta publikoki eskatu
izan du bablearen, hau da, Asturiasko hizkuntzaren ofizialtasuna. «Meatzera jaistea munduko
defentsa itxienari aurre egitea
baino askoz gogorragoa da». Badaki zertaz ari den, eta berak esana da ere giro horretan hazi izanak
izaera gogortzen lagundu ziola.
M
Miroslav Kloseren familia, aldiz, ez zen hain xumea. Ama eskubaloi jokalaria zen, eta aita futbolari profesionala. Polonian jaio
zen, eta genetikoki kirolerako
hautatua zirudien, baina Kaiserlauterneko behe mailetan ez zen
nabarmendu, eta 20 urterekin lehen taldera igo zenerako zurgin
moduan lanean hasia zen altzari
fabrika batean. Halere, badaezpada, tratua egin zuen ugazabarekin. «Futbolak bizitzeko ematen
ez bazidan berriz ere kontratatze-
ko eskatu nion, eta segurtasun
horrekin utzi nuen ofizioa».
Urteekin, baina, ez batak ez
besteak ez dute ez pikatxoirik
ezta mailurik ere hartu behar
izan. Kloseren nagusia zenak
zain jarraitzen du. Eta gaur, bi aurrelariek, topo egingo dute, beste
behin, selekzioaren elastikoekin.
Biek, gainera, garai ezin gozoagoak bizi dituzte. Biak dira aurrelari
petoak, eta aurrelariei eskatzen
zaiena egiten ari dira Munduko
Kopan: golak sartzea. Villak bost
sartu ditu, Espainiak sartu dituen ia guztiak, sei sartu baititu
guztira. Klosek, berriz, lau, eta
hamalaurekin gol bakarra falta
zaio Ronaldorekin berdintzeko
Munduko Kopako goleatzaile nagusi moduan.
Klose biziberritu egin da Hegoafrikan. Azken denboraldian, Bayern Munichen, hirugarren aurrelaria izan da, eta hiru gol baino
ez ditu sartu Bundesligan. Hala
ere, Louis Van Gaalek beti goratu
du, jo eta su entrenatzen delako,
eta egunero borrokatzen delako
gazteekin. Ekinak, baina, ez du
minutuen saririk jaso. «Orain bizirik dago. Bayernen egurturiko
zakur bat dirudi», adierazi zuen
herenegun Franz Beckenbauer
handiak. Berpizte horren arduraduna Joachim Loew da. Hautatzaileak itsu sinesten du berarengan, eta Klose aukeratzeak hauts
asko harrotu zuen arren, sutsu de-
Klosek 14 gol sartu ditu
Munduko Kopetan, bat
falta zaio Ronaldorekin
berdintzeko
fendatu zuen jendaurrean. «Klose
iristeke dago oraindik. Ezaugarri
bikainak ditu, inoiz ez nuen zalantzarik izan». Hori bai, Munduko
Koparen aurretik prestaketa espezializatua jarri zion. Kideek eginiko lana bikoiztu zuen, eta hautatzaileak saio ludikoagoak antolatu zituen asko joka zezan eta koparako sasoiko irits zedin.
Villak ere prestaketa berezia
egin zuen Munduko Koparako.
Bere egungo sasoi puntua ez da
kasualitatearen ondorio. Deial-
Etxeko hirurak eta
iragarkiko keinua
I.M.
olak ospatzean ere bereziak dira Villa eta
Espainiarrak zezenketari agurra egit
Klosek, berriz, aurrerako itzulipurdi ik
rria eta gero hiru hatz erakusten ditu. Itzulipu
betidanik egin ditu, eta hiru hatzen esanahia u
ezkutatu zuen, eta horren eraginez hainbat teo
baldu ziren. Azkenean, baina, hainbestetan gal
ziotenez, sekretua aireratu zuen: «Etxeko hirur
ko keinu bat da, Silvia emaztearentzat eta Lu
Noah seme bikientzat, hori da dena».
Villa, berriz, ez da bereziki zezenketarizalea
hala ere keinua zezenketen aldeko aldarria zela
du zen, Bartzelonak fitxatu baitu, eta Kataluniak
burua ofizialki da zezenketen aurkako hiri. Zala
baina, Villak argitu zituen: «Iragarkiarengatik d
nari lasterreko jatetxe kate baten iragarkian ke
ra egiten du freskagarri bat hartzeko. Nonbait j
ko langileei hitz eman zien hala agurtuko zituela
liriko publizitate kasu bat den ikertzen ari da FIF
G
Miroslav Klose
pJaioteguna. 1978ko ekainaren
9a.
pJaioterria. Opole (Polonia).
pGaraiera. 1,82 m.
pPisua. 74 kilo.
pIbilbidea. Kaiserslautern (9904), W. Bremen (04-07) eta Bayern Munich (07-10).
pPartidak selekzioarekin. 100.
pGolak selekzioarekin. 51.
pLorpenak selekzioarekin.
Txapeldunorde 2002ko Munduko Kopan; hirugarren 2006ko
Munduko Kopan eta txapeldunorde 2008ko Eurokopan.
2006ko Munduko Kopako goleatzaile nagusia izan zen.
CÉZARO DE LUCA/EFE
berria
Aldez aurrekoa Munduko Kopa 2010 5
2010eko uztailaren 7a, asteazkena
ariaren semea
a, baina
a zabalako hiriantzak,
da». Jaeinu bejatetxea. EstaFA.
Entrenatzailea: Vicente del Bosque
1
Casillas
15
Ramos
5
Puyol
3
Pique
dian sartuko zen zalantzarik ez
zuen, eta Valentziako, iragan sasoiko bere taldeko —hurrengo sasoian Bartzelonan jokatuko du—
prestatzaile fisikoari —Pako
Aiestaran beasaindarrari—, lan
plangintza berezia eskatu zion.
Valentziak liga bukatzeko hiru
jardunaldi falta zirenean lortu
zuen helburua, eta Unai Emery
entrenatzaileak begi onez ikusi
zuen eskaera. Berarekin aritu ziren Silva eta Mata Espainiako selekzioko jokalariak ere, hirurak
aparte lanean. Aurrelariaren liga
bukaera ez zen ona izan, baina
Munduko Kopan Bartzelonan eta
Real Madrilen jokatzen duten
bere selekzio kideak baino freskoago agertu da, eta aurrelari peto
postua zelai erdiko ezker hegalekoarekin tartekatu du.
Kloseren nostalgia
Biek izan dituzte bide arrakastatsuak euren selekzioekin. Klosek
hiru Munduko Kopa jokatu ditu,
David Villa
pJaioteguna. 1981eko abenduaren 3a.
pJaioterria. Langreo (Espainia).
pGaraiera. 1,75 m.
pPisua. 69 kilo.
pIbilbidea. Sporting (19992003), Zaragoza (2003-05),
Valentzia (2005-10) eta Bartzelona (2010-?).
pPartidak selekzioarekin. 63.
pGolak selekzioarekin. 43.
pLorpenak selekzioarekin. Eurokopako txapeldun eta Eurokopako goleatzaile nagusi (2008).
2006ko Munduko Kopan finalzortzirenetan kanporatu zuten.
OLIVER WEIKEN /EFE
eta aurreko bietan bosna gol sartu
zituen. Oso garaia ez izan arren,
buruz bikain moldatzen da, eta
bere izaera lehiakorrak egiten du
beste guztia. Zintzo dio segur asko
selekzioarekin jokatuko duen azken txapelketa handia dela, eta ez
Villak batez besteko
harrigarria du
selekzioarekin: 43 gol
sartu ditu 63 partidatan
du nostalgia ezkutatu. «Ararro
sentitzen naiz niretzat Munduko
Kopako bi partida baino ez direla
gelditzen jakinda». Ronaldoren
marka hobetzeko aukera duela
ere gogorarazi diote maiz, eta berak umoreko erantzun izan du.
«Nire helburua Munduko Kopa
honetan bost gol sartzea zen, eta
sei sartzen baditut hobe. Ronaldo
ezagutu nuen 2002an, oso jatorra
izan zen nirekin, ea sei gol sartzen
baditut aurrerantzean ere hala
izaten jarraitzen duen».
Villak ere bide oparoa egin du
Espainiako selekzioarekin. Duela
lau urte Frantziak kanporatu
zuen Munduko Kopatik, baina
2006ko Eurokopan bera izan zen
goleatzaile nagusia, eta Hegoafrikan inork ez du berak adina egunkarietako azal bete. Bere eraginkortasuna harrigarria da; 63 partida jokatu ditu selekzioarekin, eta
43 gol sartu. Bakarra falta zaio Espainiako selekzioko historiako goleatzaile nagusia izateko. Aurrenekoa zerrendan Raul Gonzalez
da, Villaren aurretik 7 zenbakia
eman zuen jokalaria. Asturiarrak, baina, asko igoko du langa,
hurrengo Munduko Kopa ere jokatu nahi duela adierazi baitu.
Esan bezala, gaur elkarren aurka ariko dira, eta partidaren bezperetan loreak trukatu dituzte.
«Villa jokalari harrigarria da, ia
Messi bezain ona. Eta Messi geratzea bezain zaila da, beraz ez da
atzelari bakarraren lana izango,
talde guztiarena baizik», loratu
du aurkaria Klosek. Villak, berriz, gaurko partida bien arteko
duelu bat dela ukatu du. Eurokopako finalean Espainiak irabazi
zuen, baina Alemania asko aldatu
da hartaz geroztik. Klose da taldeko beteranoa, eta itsu-itsuan sinesten du alboan dituen gazteengan. «Odol freskoa gehitu dugu,
jarrera bizi eta ausarta. Lehen talentudun erdilaririk ez genuela
zioten, eta partidekin erakutsi dugu oker zebiltzala».
11
Capdevila
14
Alonso
16
Busquets
a
a Klose.
ten du,
kusgaurdiak
urtetan
oria zaldetzen
rentzauan eta
Espainia
18
Xavi
6
Iniesta
7
Villa
9
Torres
T5, C+,
TF1
20: 30
Moses Mabhida
Durban
(70.000 ikusle)
Viktor
Cassai
(HUN)
Alemania
Entrenatzailea: Joachim Loew
1
Neuer
16
Lahm
17
Mertesacker
6
Khedira
15
Trochowski
3
20
Friedrich Boateng
7
Schweinsteiger
8
Oezil
10
Podolski
11
Klose
Alemania da
Espainiaren
azken oztopoa
historia egiteko
bidean
I.M.
Espainiak eta Alemaniak Munduko Kopako bigarren finalerdia
jokatuko dute gaur, Durbanen.
Orain arte maila onena eman duten bi selekzioak dira, eta irabazlea faborito izango da finalean. Bi
taldeek ondo baino hobeto ezagutzen dute elkar, duela bi urte Eurokopako finala jokatu baitzuten,
eta ordukoan Espainiak irabazi
zuen (1-0). Emaitza horrek Vicente del Bosqueren selekzioa bihurtu beharko luke faborito, eta hala
ageri da apustu etxeetan. Espainiak, baina, sei gol baino ez ditu
sartu, eta Portugali eta Paraguairi
1-0 kostata irabazita iritsi da finalerdietara. Espainiak ez du inoiz
jokatu Munduko Kopako finalik,
eta historia egiteko aukera du. Del
Bosquek zalantza bakarra du, Fabregasek arazo fisikoak baititu.
Alemaniak, halaber, hobera
egin du partidak jokatu ahala. Bi
kanporaketetan bi erakustaldi
eman ditu talde indartsuen aurka. 4-1 irabazi zion lehenbizi Ingalaterrari, eta 4-0 gero Argentinari.
14 gol sartu ditu guztira. Gaur,
baina, hutsune garrantzitsua
izango du Joachim Loewek, Thomas Muller aurrelari gaztea zigortuta baitago. Bera izan da zeresan
gehien eman duen Alemaniako
jokalarietako bat, eta ordezkatzeko hautagaiak Piotr Trotxowski
eta Toni Kroos dira.
berria
6 Munduko Kopa 2010 Ondorena
Martinok utzi egin du
hautatzaile postua
Paraguai. Inoiz baino lan
hobea egin du Paraguaik Munduko Kopan, baina Gerardo
Martino Tata hautatzaileak utzi
egin du kargua. «Lau urte egin
ditut karguan, eta uste dut
garaia heldu dela beste bati
tokia uzteko», adierazi zuen atzo
entrenatzaile argentinarrak.
Dena den, Paraguaiko Federa-
zioari ordezkoa bilatzen lagunduko diola jakinarazi du. Justo
Villar Paraguaiko selekzioko
kapitain eta atezainak, berriz,
aitortu du Hegoafrika ez dagoela prestatuta Munduko Kopa
jasotzeko: «FIFAri telebistak,
estadioak eta ikusten dena
bakarrik inporta zaizkio». Era
berean, ezbaian jarri zuen ostatu
hartzeko erabili zituzten hotelak
egokiak ote ziren.
Erreserba herenegun
arte egina zeukan
Herbehereak. Futbol Federazioak herenegun arte zeukan
egina hoteleko erreserba,
baina Herbehereetako
selekzioa finalerdietara heldu
da, eta astea bukatu bitartean
jarraituko du Hegoafrikan. FIFAk,
hortaz, hotelarekin negoziatu
behar izan du, eta arazoak izan
dituzte behar zuten logela kopu-
2010eko uztailaren 7a, asteazkena
ruarekin. «Herbehereetako
selekzioa ez da logelarik gabe
geratuko», jakinarazi zuen, atzo,
Antolaketa Batzordeko bozeramaile Rick Mkhondok. Finalerdietara ez zirela helduko pentsaturik, herenegun arte egin
zuen erreserba Herbehereetako
Federazioak. Kanporaketa
horretara helduta, hotela egun
horietatik aurrera beteta zegoela konturatu ziren.
Zaleek harrera beroa
egin diote selekzioari
Ghana.Ghanako hiriburu Akkrara iritsi zen atzo selekzioa,eta
jarraitzaileek harrera beroa egin
zioten kaleetan. Izar Beltzena
izan da urrutien heldu den Afrikako selekzioa.Stephen Appiah
kapitaina mintzatu zitzaien zaleei: «Gure onena ematen saiatu
gara,bai Ghanarengatik eta bai
Afrikarengatik».
Bastian Schweinsteiger, Philippe Lahm eta Mesut Oezil Alemaniako selekzioko jokalariak, gol bat ospatzen. RONALD WITTEK / EFE
Erakusleiho mundiala
Munduko Kopan aritzea aukera bikaina da
jokalarientzat, ezagun egiteko edo ospea handitzeko;
azken batean, eskaintza hobeak jasotzeko
Julen Etxeberria
E
z dago Munduko Kopa
baino erakusleiho hoberik. Ezinezkoa da topatzea Munduko Kopak adina jokalari batzen dituen lehiaketarik: 32 selekziok parte hartzen dute, eta selekzio bakoitza 23
jokalariz dago osatuta. Erraz egiten dira kontuak: 32 selekzio bider
23 jokalari selekzio bakoitzean.
Emaitza: 736 jokalari erakusleihoan, nahi eta ahal duenak beregana ditzan. Horrelako kopuruarekin ez da harritzekoa Munduko
Kopa ikuskatzaile, ordezkari eta
bitartekarien bilgune ere izatea.
Jokalariak ikusi, interesgarriak
izan daitezkeen jokalarien izenak
zehaztu, kontuak egin eta lehen
harremanak izan. Hori dute lana.
Jokalariek badakite begi asko
daudela haiei begira, eta Munduko Kopa aukera ezin hobea dela
gora egiteko. Horretarako, baina,
nabarmendu beharra dute. Ezin
dira oharkabean pasatu. Bestela,
inor gutxik joko du haien atea.
Hilabete joan da kasik Hegoafrikako Munduko Kopa hasi zenetik, erakusleihoa denen bistara
dagoenetik, eta jada badaude zen-
Jokalari desiratuenak
pMesut Oezil: Bartzelonak, Inter Milanek eta Juventusek fitxatu nahi dute.
pBastian Schweinsteiger:
Jose Mourinhok Real Madrilerako nahi du.
pWesley Sneijder: Manchester
Unitedek fitxatu nahi du, Alex
Fergusonek hala eskatuta.
pFernando Torres: Chelseak
eta Manchester Cityk euren taldean nahi dute.
pLuis Suarez: Ingalaterrako Ligako talde indartsuek dute begiz
jota.
bait pieza gutiziatu. Normala denez, urrutien iritsi diren selekzioen artean daude gehienak. Hala,
Alemanian, bi jokalari daude talde askoren jomugan: Mesut Oezil
eta Bastian Schweinsteiger. Oezilek Werder Bremenen jokatzen
du, eta Hegoafrikan egiten ari den
lan onak Europako talde askoren
interesa piztu du; besteak beste,
Bartzelona, Inter Milan eta Juventus hura fitxatzeko ahaleginean ari dira. Schweinsteigerren lana ere ez da oharkabean pasatu.
Bayern Municheko jokalaria da,
baina Jose Mourinho Real Madrileko entrenatzaile berriak bere
taldean nahi du. Espainiako taldeak jada egin du arrantzan Hegoafrikan, Angel di Maria erdilari
argentinarra fitxatuta.
Herbehereetako selekzioko jokalarien artean ere badago eskaintza garrantzitsuak jaso due-
nik. Wesley Sneijderrek, adibidez,
Manchester Uniteden deia jaso
du, Alex Fergusonek hala eskatuta. Espainiako eta Uruguaiko jokalariak ere bitartekari askoren
koadernoetan daude. Espainian,
Fernando Torresek Chelsearen
eta Manchester Cityren eskaintzak jaso ditu. Hain zuzen ere,
Manchester Cityk selekzio horretako jokalari bat fitxatu berri du:
David Silva, baita Yaya Toure Boli
Kostakoa ere. Uruguain, berriz,
Luis Suarez, Fernando Muslera
eta Diego Lugano daude talde askoren jomugan, lehena batez ere.
Luzea da taldea alda dezaketen
jokalarien zerrenda: Steven Gerrard ingelesa eta Keisuke Honda
japoniarra —Real Madrilek nahi
omen ditu–, Javier Mascherano
argentinarra —Bartzelonak nahi
du–... Hori bai, hemen ez dago
merkealdirik.
berria
Nahasia Munduko Kopa 2010 7
2010eko uztailaren 7a, asteazkena
2008an bezala
uela bi urteko final hartan, Espainia Alemaniaren mende egon zen une
askotan. Zenbaitetan, larri ere
ibili zen. Baina baloirik gabeko
lana hobetu egin zuen partida
aurrera zihoan bezala, eta horri
esker lotu zituen alemaniarrak.
Bi urte igaro dira, eta gaurko
D
finalerdiaren muina espainiarren aldean dagoela uste dut.
Orain ere, baloirik gabeko lanean. Kontraesana ematen du,
baina baloia dotore bezain erraz
erabiltzen duen selekzioak baloirik gabe egin beharko du lan ona.
Bestela, ez da izango finalean.
Alemaniak zigortu egingo duelako, betebehar hori ondo betetzen
ez badu. Gainera, espainiarrek ez
dute eraginkortasun handirik
Aulkitik
begira
Aitor
Manterola
erakutsi erasoan orain arte,
nahiz eta askotan iristen diren
aurkariaren ate ingurura. Horretan, askoz hobeak izan dira alemaniarrak.
Lowen taldea abila da kontraerasoetan, eta Espainiak kontuan
hartu beharko du hori erasoan
ari denean. Oreka funtsezkoa
izango du. Baloiaren atzetik ondo
jarrita eduki beharko ditu jokalariak, baloia galtzean alemania-
rren kontraerasoa gelditzeko.
Adibide bat: Sergio Ramosek
gora egiten duenean, bizkarra
gordeko dion norbait beharko du
eskuin hegalean, Podolskik txikizioa eragingo baitio bestela.
Orain arte, orekarik ez du izan
egoera horietan Espainiak.
Alemaniak Argentinaren gabeziak agerian utzi zituen lehengoan. Gaur Espainiarenak ere
bai?
FAIR-PLAY
Laurent Blanc
Frantziako hautatzaile
berria da Laurent Blanc
jokalari ohia. Kritikatu
du orain arte selekzioan aritu diren jokalarien jarrera, baina ez
duela zigorrik jartzeko batere asmorik argitu du, lan hori egitea
ez dagokiola berari.
A
Philipp Lahm
Munduko Kopa hasi aurretik Michael Ballack
zen Alemaniako kapitaina, baina min hartu zuen eta
Philipp Lahmek hartu du haren
tokia. Ballack taldera bueltatzen
bada ez diola kapitain besokorik
bueltatuko esan du Lahmek.
G
Hegoafrikatik opariak presidenteari
Hego Koreako presidente Lee Myung-bakek harrera egin zien atzo
selekzioko jokalariei eta teknikariei Seulgo Cheong Wa Dae egoitzan.
Lehen fasea gainditu,eta final-zortzirenetan gelditu zen taldea kanpora,Uruguairen kontra galduta,eta ontzat eman dute han selekzioak egindakoa.Jokalariek opari bat egin nahi izan zioten presidenteari
eta Hegoafrikako Munduko Kopan zeresan handiena eman duten bi
gauzak oparitu zizkioten: vuvuzela bat —argazkian presidentea bera
agertzen da hura jotzen— eta Jabulani baloi bat selekzioko jokalari
guztiek sinatua.Lee Wong-jae atezainak eman zizkion opariak.Presidentearen aldamenean zutik agertzen dena da hura. STR / EFE
Emaitzak eta sailkapenak
A MULTZOA
C MULTZOA
Hegoafrika-Mexiko
Uruguai-Frantzia
Hegoafrika-Uruguai
Frantzia-Mexiko
Mexiko-Uruguai
Frantzia-Hegoafrika
P.
p1.Uruguai 7
p2.Mexiko 4
3.Hegoafrika3
4.Frantzia 1
I.
2
1
1
0
1-1
0-0
0-3
0-2
0-1
1-2
B.
1
1
1
1
G. Ald.Kon.
0 4 0
1 3 2
1 3 5
2
1 4
B MULTZOA
E MULTZOA
Ingalaterra-AEB
Aljeria-Eslovenia
Eslovenia-AEB
Ingalaterra-Aljeria
Eslovenia-Ingalaterra
AEB-Aljeria
p1.AEB
p2.Ingala.
3.Eslovenia
4.Aljeria
P.
5
5
4
1
I.
1
1
1
0
1-1
0-1
2-2
0-0
0-1
1-0
B.
2
2
1
1
G. Ald.Kon.
0 4 3
0 2
1
1 3 3
2 0 2
D MULTZOA
Hego Korea-Grezia
Argentina-Nigeria
Argentina-Hego Korea
Grezia-Nigeria
Nigeria-Hego Korea
Grezia-Argentina
2-0
1-0
4-1
2-1
2-2
0-2
G MULTZOA
Herbehereak-Danimarka
Japonia-Kamerun
Herbehereak-Japonia
Kamerun-Danimarka
Danimarka-Japonia
Kamerun-Herbehere.
P.
p1.Herbehere.9
p2.Japonia 6
3.Danimarka3
4.Kamerun 0
I.
3
2
1
0
B.
0
0
0
0
2-0
1-0
1-0
1-2
1-3
1-2
G. Ald.Kon.
0 5
1
1 4 2
2 3 6
3 2 5
F MULTZOA
Serbia-Ghana
Alemania-Australia
Alemania-Serbia
Ghana-Australia
Ghana-Alemania
Australia-Serbia
0-1
4-0
0-1
1-1
0-1
2-1
FINAL-ZORTZIRENAK
Boli Kosta-Portugal
Brasil-Ipar Korea
Brasil-Boli Kosta
Portugal-Ipar Korea
Portugal-Brasil
Ipar Korea-Boli Kosta
p1.Brasil
p2.Portugal
3.Boli Kosta
4.I.Korea
P.
7
5
4
0
I.
2
1
1
0
0-0
2-1
3-1
7-0
0-0
0-3
B.
1
2
1
0
G. Ald.Kon.
0 5 2
0
7 0
1 4 3
3
1 12
H MULTZOA
Italia-Paraguai
Z.Berria-Eslovakia
Eslovakia-Paraguai
Italia-Z.Berria
Eslovakia-Italia
Paraguai-Z.Berria
1-1
1-1
0-2
1-1
3-2
0-0
Honduras-Txile
Espainia-Suitza
Txile-Suitza
Espainia-Honduras
Txile-Espainia
Suitza-Honduras
0-1
0-1
1-0
2-0
1-2
0-0
1.Uruguai-Hego Korea
2.AEB-Ghana
3.Argentina-Mexiko
4.Alemania-Ingalaterra
5.Herbehereak-Eslovakia
6.Brasil-Txile
7.Paraguai-Japonia
8.Espainia-Portugal
2-1
1-2
3-1
4-1
2-1
3-0
0-0
1-0
FINAL-LAURDENAK
1.Herbehereak-Brasil
2.Uruguai-Ghana
3.Argentina-Alemania
4.Paraguai-Espainia
2-1
1-1
0-4
0-1
FINALERDIAK
Uruguai-Herbehereak
Espainia-Alemania
2-3
Gaur (20:30)
KONTSOLAZIOKO FINALA
P.
p1.Argentina 9
p2.H.Korea 4
3.Grezia
3
4.Nigeria
1
I.
3
1
1
0
B.
0
1
0
1
G. Ald.Kon.
0
7
1
1 5 6
2 2 2
2 3 4
p1.Alemania
p2.Ghana
3.Australia
4.Serbia
P.
6
4
4
3
I.
2
1
1
1
B.
0
1
1
0
G. Ald.Kon.
1 5
1
1 2 2
1 3 5
2 2 3
P.
p1.Paraguai 5
p2.Eslovakia 4
3.Z.Berria 3
4.Italia
2
I.
1
1
0
0
B.
2
1
3
2
G. Ald.Kon.
0 3
1
1 4 5
0 2 2
1 4 5
p1.Espainia
p2.Txile
3.Suitza
4.Honduras
P.
6
6
4
1
I.
2
2
1
0
B.
0
0
1
1
G. Ald.Kon.
1 4 2
1 3 2
1
1
1
2 0 3
Uruguai-
Uztailak 10 (20:30)
FINALA
Herbehereak-
Uztailak 11 (20:30)
berria
8 Munduko Kopa 2010 Azkena
Txalogarria
stilo eta iragan ezberdinak
dituzten bi taldek neurtu
zituzten indarrak atzo.
Eta, horrez gain, bada galdera
bat; hobeto esanda, miresmen
bat: nolatan 20 milioi biztanle
baino ordezkatzen ez dituzten bi
herrialde aritu diren Munduko
Kopako finalerdi batean.
E
Futbola
eta
gehiago
Jose Mari
Amorrortu
2010eko uztailaren 7a, asteazkena
Ajaxen faktoriara egindako lehen bisitan, duela urte asko ez,
hango teknikariek euskal futbolaz eta Athleticen filosofiaz itaundu gintuzten. Co Adriaanse zen
orduan prestakuntzako arduraduna, eta aitortzen zigun geneukan meritua, horren Liga profesionalizatuan gure ezaugarriekin duintasunez lehiatzen
ginelako. Agurtzerakoan, zera
esan zidan: «Beharrak eraginda
ateratzen duzue indarra, nortasun berezia ematen dizuen bertutea». Hitz haiek gogoan gelditu zitzaizkidan betiko.
Hausnarketa hura datorkit burura eta topatzen ditut Herbehereekin eta Uruguairekin berdintasunak. Herbehereen freskotasuna batetik, lanaren kalitatean
oinarritutako bidea aukeratu eta
mugaraino eraman duelako, eta
Uruguai zaharkitua bestetik,
Frantzia
Kroazia
2 ESANA
1 «Europako hiru talde
Frantzia. Barthez; Thuram, Blanc,
Desailly, Lizarazu; Karembeu
(Henry, 30. min.), Deschamps, Zidane, Petit; Djorkaeff (Leboeuf , 74.
min.) eta Guivarch (Trezeguet,
69.min.).
Kroazia. Ladic; Stimac, Bilic, Simic;
Stanic (Prosinecki, 89. min.), Soldo,
Boban (Maric, 65. min.), Asanovic,
Jarni; Vlaovic eta Suker.
Golak. 0-1: Sukerrek (46. min.), 1-1:
Thuramek (47. min.), 2-1: Thuramek
(69. min.).
Epailea. Garcia Aranda (Espainia).
Txartel horia Kroaziako Asanovici,
Simici eta Stanici; eta gorria Frantziako Blanci, 76. minutuan.
Bestelakoak. 76.000 zale inguru
Saint-Denis estadioko harmailetan.
Lilian Thuram, belauniko, bi goletako bat sartu ondoren, eta Henry taldekidea, hura besarkatzeko prest. BERRIA
FINALERDI HISTORIKOAK
1998 FRANTZIA-KROAZIA
Metropoliaren
salbatzailea
Frantziak kostata irabazi zion Kroaziari.
Galtzen hasi zen, baina Thuramen bi golei
esker buelta eman zion partidari (2-1).
Atzelaria, selekzioko jokalari anitz bezala,
Frantziaz kanpokoa zen jatorriz.
Mikel Rodriguez
rantziako Munduko Kopan (1998), etxeko selekzioa, eta Kroazia aritu ziren elkarren aurka. Irabaziz gero, historikoa izanen zen
bientzat, ez batak ez bertzeak ez
baitzuen inoiz finalik jokatu.
Frantzia bi aldiz ailegatu zen finalerdietara —1958an eta 1982an—,
eta Kroaziak, berriz, lehenbiziko
parte-hartzea zuen Munduko Kopan. Balkandarrak aitzineratu ziren, baina Frantziak buelta eman
eta partida irabazi zuen (2-1). Harrigarriena izan zen etxeko selekzioaren jokalari erabakigarrienak ez zirela izan erasoko jokalariak, atzelari bat baizik. Lilian
Thuram eskuin hegaleko defentsak sartu zituen bi golak. Karibe-
F
ko frantziar kolonietakoa zen jaiotzez, baina jarraitzaileek partidaren bukaeran «Thuram, presidente!» egin zioten oihu, hark salbatu
baitzuen metropolia.
Guadalupeko artxipelagoan
jaio zen Thuram. Karibe itsasoan
dago, eta «itsasoz haraindiko departamendua» da, Frantziako administrazioaren arabera. Dena
den, ez zen kasu bakarra harena.
Finalerdia eta handik lau egunera finala ere irabazi zuen Frantziako selekzio hura jatorri anitzeko jokalariek osatzen zuten.
Thuramek bezala, bertze lauk kolonietan zituzten erroak —
Thierry Henryk eta Bernard Diomedek (Antillak), Bernard Lamak (Guyana Frantsesa) eta Christian Karembeuk (Kaledonia
Berria)—. Zazpi etorkinak edo
etorkinen ondorengoak ziren —
Patrick Vieira (Senegal), Youri
Djorkaeff (poloniar eta armeniar
jatorria), Marcel Desailly (Ghana), Zinedine Zidane (Aljeria), Robert Pires (portugaldar eta espainiar jatorria), Alain Boghossian
(Armenia) eta David Trezeguet
(Argentina)—. Gainera, bertze
zazpi jokalari Frantziaren menpeko herrietakoak ziren —Didier
Deschamps eta Bixente Lizarazu
(Euskal Herria), Laurent Blanc,
Vincent Candela, Fabien Barthez, Frank Leboeuf eta Christophe Dugarry (Okzitania), eta Stephane Guivarch (Bretainia)—.
Frantziako gizartearen «aniztasun eta integrazioaren» eredua ziren batzuentzat; «selekzio artifiziala» Jean-Marie Le Pen Fronte
Nazionaleko buruarentzat. Kontuak kontu, metropolia txapeldun egin zuten guziek.
Kroaziak,talentu handia
Ez zuten kontrario samurra eduki
finalerdietan. Izan ere, Kroaziak
eman zuen Munduko Kopa hartako ezustekoa. FIFAk 1992an onartu zuen Kroaziako selekzioa, Jugoslaviatik banatzeko gerra bukatu baino hiru urte lehenago.
1998koa lehendabiziko Munduko
Kopa zuen, eta bikain aritu zen.
Final-laurdenetan, adibidez, 3-0 jipoitu zuen Alemania boteretsua.
Selekzio bikaina osatu zuen orduan Miroslav Blazevic hautatzaileak: Davor Suker, Zvonimir
Boban, Goran Vlaovic, Robert
Jarni, Alen Boksic, Robert Prosi-
mendearen lehen erdian mundua harritu zuena eta iraganaren
arrastoek beti berriro sortzeko
indarra ematen diotena.
Erakutsi digute, nortasuna eta
fedea balio betierekoak direla
erronkak jarri eta lortzeko. Bietako bat kanpora gelditu da. Jada,
ordea, ez gaituzte inoiz utziko, eta
beren aztarna utziko dute etorkizunean historia egiten eta eredugarri izaten jarraitzeko.
necki… Europako talde handietan jokatzen zuten izarrak ziren
gehienak, eta, horregatik, anitz
zaildu zioten partida Frantziari.
Lehen zatian Frantziak ez zuen
ongi jokatu, eta zelai erdiko joko
gogorra izan zen nagusi. Bigarrenean etorri ziren golak eta emozioa. Hasi eta 27 segundora, Aljosa
Asanovicek pase bikaina eman
zion Sukerri, eta Frantziako atzelariei aurrea hartuta, gola sartu
zuen. Finalean egoteko ametsak,
ordea, minutu bete iraun zien soilik. Kroaziarren area ertzean Bobanek baloia galdu zuen, Djorkaeffek hartu eta penalti puntura bidali zuen. Frantziako aurrelaririk
ez zen agertu han, baina eskuin
hegaleko atzelaria, Thuram, erne
ibili zen, eta lasai asko egin zuen
errematea.
«Selekzio artifiziala»
zen, Jean-Mari Le Pen
Fronte Nazionaleko
buruaren ustez
Etxeko zaleak berpiztu zituen
Guadalupekoaren golak. Erasora
jo zuen Frantziak, baina ez zuen
aukera garbirik sortu. Monotonia
hausteko pizgarri bat behar zuen.
Ez Zidanek, ez Henryk, ezta Djorkaeffek ere ezin zituzten kroaziarren lerroak hautsi. Azkenean,
ordu erdiren faltan, han agertu
zen Frantziaren etsipena bukatu
zuen salbatzailea: berriz ere, Thuram. Bere ahalmen fisikoaz baliatuz, Jarni gibelean utzi, eta area
kanpotik gogor jaurti zuen. Bigarren gola, eta Frantzia finalera.
Partidaren bukaeran, jakobinoenak ere ahantzi zuen nongoa zen
finalera eraman zituen jokalaria.
finalerdietan aritzea
sekulakoa da. Hiru
herrialde horiek futbol
politaren alde egin
dute, erasoan
oinarritutako jokoaren
alde. Merezi zuten»
Michel Platini
UEFAko presidentea
‘Paul’olagarroaren ustez,
Espainiak irabaziko du
Mundu guztian ari da famatu
egiten Paul, Oberhausengo
akuarioan dagoen olagarro iragarlea. Bi herrialdeetako banderak jartzen dizkiote aurrez aurre,
eta jatekoa bakoitzaren azpian.
Baten edo bestearen alde egiten du horrela, eta Alemaniak
Hegoafrikan jokatutako partida
guztiak asmatu ditu. Espainiaren alde egin zuen atzo.
ZENBAKIA
99
pAlemaniak Munduko Kopetan jokatuko dituen partidak.
Errekorra ezarriko du Alemaniak
Hegoafrikan: hura izango da Munduko Kopetan partida gehien jokatu duen selekzioa.Gaurkoarekin 98 dauzka,eta 99rekin bukatuko du —jokatu finala edo hirugarren eta laugarren posturako
lehia—.Brasilen marka apurtu du
horrela.92rekin zeuden berdinduta Hegoafrikan hasi aurretik,
eta 97rekin amaitu du Brasilek.
Munduko Kopa,
‘Berria.info’-n
Hegoafrikako Munduko
Kopari buruzko
'Berria.info'-ko gunea:
berria.info/guregaiak/125/
@