Laporan Majlis Bersama Kerajaan Negeri Serta

Transcription

Laporan Majlis Bersama Kerajaan Negeri Serta
Bahagian Hal Ehwal Undang-Undang
Jabatan Perdana Menteri
LAPORAN MAJLIS
BERSAMA KERAJAAN NEGERI
SERTA PERTUBUHAN BUKAN
KERAJAAN (NGO) DAN PERTUBUHAN
MASYARAKAT SIVIL (CSO) DALAM
MENJAYAKAN KAJIAN DASAR
PEMBANGUNAN PELAN TINDAKAN
HAK ASASI MANUSIA KEBANGSAAN NATIONAL HUMAN RIGHTS ACTION
PLAN (NHRAP)
12 & 13 NOVEMBER 2014
HOTEL BANGI-PUTRAJAYA, SELANGOR
PELAN TINDAKAN HAK ASASI MANUSIA KEBANGSAAN • NATIONAL HUMAN RIGHTS ACTION PLAN
KANDUNGAN
BIL.
INDEKS
MUKA
SURAT
Ringkasan Eksekutif
iii
1.
Pengenalan
1
2.
Acara Perasmian
3
3.
Perjalanan Majlis
7
4.
Dapatan Sesi Forum Khas I: Pembentangan “Kajian Dasar
Pembangunan NHRAP” pada 12 November 2014
8
5.
Dapatan Sesi Forum Khas II: Pembentangan “Kajian Dasar
Pembangunan NHRAP” pada 12 November 2014
16
6.
Dapatan Sesi Forum Khas: “NHRAP – Aspirasi Dan
Harapan” pada 13 November 2014
22
7.
Dapatan Keseluruhan
33
8.
Kesimpulan
34
9.
Lampiran
A
Teks Ucapan Perasmian YBhg. Dato’ Nursiah
36
binti Arshad, Ketua Pengarah BHEUU pada
12 November 2014
B
Teks Ucapan Perasmian YB Hajah Nancy
41
Shukri, Menteri di Jabatan Perdana Menteri
pada 13 November 2014
C
Atur cara Majlis
46
D
Senarai Kehadiran
48
SLAID PEMBENTANGAN:
64
E
Taklimat BHEUU
Bahagian Hal Ehwal Undang-Undang, Jabatan Perdana Menteri
i
PELAN TINDAKAN HAK ASASI MANUSIA KEBANGSAAN • NATIONAL HUMAN RIGHTS ACTION PLAN
SESI FORUM KHAS I PADA 12 NOVEMBER 2014
F
Pembentangan Teras 1
G
Pembentangan Teras 2
H
Pembentangan Teras 3
I
Pembentangan Isu-isu terperinci di bawah
Teras 1
SESI FORUM KHAS II PADA 12 NOVEMBER 2014
J
Pembentangan di bawah Teras 4
K
Pembentangan di bawah Teras 5
L
Pembentangan di bawah Zon Borneo (Sabah
dan Sarawak)
SESI FORUM KHAS PADA 13 NOVEMBER 2014
M
N
Pembentangan Aspirasi dan Harapan oleh
SUHAKAM
Pembentangan Aspirasi dan Harapan oleh
Majlis Peguam Malaysia
Bahagian Hal Ehwal Undang-Undang, Jabatan Perdana Menteri
ii
PELAN TINDAKAN HAK ASASI MANUSIA KEBANGSAAN • NATIONAL HUMAN RIGHTS ACTION PLAN
RINGKASAN EKSEKUTIF
Majlis Bersama Kerajaan Negeri serta Pertubuhan Bukan Kerajaan (NGO) Dan
Pertubuhan
Masyarakat
Sivil
(CSO)
Dalam
Menjayakan
Kajian
Dasar
Pembangunan Pelan Tindakan Hak Asasi Manusia Kebangsaan – National
Human Rights Action Plan (NHRAP) diadakan bertujuan untuk mendapatkan
maklum balas dari Kerajaan Negeri dan NGO serta CSO dalam membangunkan
NHRAP. Antara objektif kedua-dua majlis tersebut adalah untuk menerang dan
memahamkan mengenai usaha Kerajaan untuk membangunkan NHRAP kepada
Kerajaan Negeri dan wakil-wakil NGO/CSO, mewujudkan satu platform yang telus
dan terbuka bagi berbincang dan mendapatkan pandangan dari pihak Kerajaan
Negeri dan NGO/CSO mengenai isu-isu hak asasi manusia di Malaysia serta
mewujudkan jalinan kerjasama dan persefahaman di kalangan pelbagai pihak
yang terlibat dalam menjayakan pembangunan NHRAP.
Kedua-dua majlis pada 12 dan 13 November 2014 dimulakan dengan taklimat
mengenai pembangunan NHRAP oleh BHEUU. Majlis pada 12 November 2014
telah dihadiri oleh wakil-wakil Kerajaan Negeri dan Kementerian/Agensi Kerajaan
Pusat yang menganggotai Jawatankuasa Teknikal Pembangunan NHRAP serta
penyelidik dari universiti-universiti tempatan yang menganggotai pasukan
penyelidik Kajian Dasar Pembangunan NHRAP Fasa I. Semasa majlis tersebut,
isu dan skop bagi 5 Teras NHRAP serta Zon Borneo telah dibentangkan oleh para
penyelidik. Perbincangan sepanjang majlis tersebut telah membolehkan para
penyelidik dan wakil Kementerian/ Agensi Kerajaan lebih memahami situasi dan
kekangan di pihak Kerajaan Negeri mahupun Pihak Berkuasa Tempatan (PBT).
Majlis pada 13 November 2014 pula telah dihadiri oleh 70 orang wakil daripada
45 pertubuhan bukan Kerajaan (NGO) dan masyarakat sivil (CSO) serta
kumpulan penyelidik dan wakil Kementerian/Agensi Kerajaan Pusat yang sama.
Satu forum khas yang bertajuk: “NHRAP: Aspirasi dan Harapan” telah diadakan
melibatkan
ahli
panel
dari
Suruhanjaya
Hak
Asasi
Manusia
Malaysia
(SUHAKAM), Majlis Peguam Malaysia dan Pusat Penyelidikan dan Advokasi Hak
Asasi Manusia (Centre for Human Rights Research and Advocacy-CENTHRA).
Bahagian Hal Ehwal Undang-Undang, Jabatan Perdana Menteri
iii
PELAN TINDAKAN HAK ASASI MANUSIA KEBANGSAAN • NATIONAL HUMAN RIGHTS ACTION PLAN
Secara amnya, harapan NGO/CSO adalah supaya NHRAP yang bakal
dibangunkan bersifat lebih universal dan mengambil kira semua pihak terutama
golongan minoriti termasuk orang asli/ asal dan kumpulan rentan yang lain. Selain
daripada itu, harapan NGO/CSO adalah supaya NHRAP yang dibangunkan
adalah praktikal, boleh dicapai (achievable), action-oriented, mendapat sokongan
daripada pemimpin Kerajaan Persekutuan dan Kerajaan Negeri (unequivocal
support by Government), mempunyai mekanisme pemantauan dan penilaian
serta merupakan sebuah dokumen yang terbuka kepada orang ramai.
Kedua-dua majlis
tersebut merupakan langkah
pertama
BHEUU
dalam
melibatkan Kerajaan negeri dan NGO/CSO dalam pembangunan NHRAP.
Engagement
seperti ini akan diadakan bagi membangunkan sebuah NHRAP
yang menyeluruh dan membawa manfaat kepada rakyat dan negara di dalam
mahupun di arena antarabangsa. Sehubungan dengan itu, pandangan dan
cadangan oleh ketiga-tiga pihak ini amat berharga bagi memastikan skop
rundingan awam yang bakal dilaksanakan pada Kajian Dasar Pembangunan
NHRAP Fasa II adalah menyeluruh. NGO/CSO perlu difahamkan mengenai
proses pembangunan NHRAP serta faedah yang bakal diperoleh oleh negara
daripada pembangunan pelan tersebut. Kerjasama serta sokongan daripada
NGO/CSO perlu dipupuk seawal proses pembangunan NHRAP supaya dapat
membantu memastikan pembangunan NHRAP ini berada di landasan yang betul.
Bahagian Hal Ehwal Undang-Undang, Jabatan Perdana Menteri
iv
PELAN TINDAKAN HAK ASASI MANUSIA KEBANGSAAN • NATIONAL HUMAN RIGHTS ACTION PLAN
1.
PENGENALAN
Bahagian Hal Ehwal Undang-Undang, Jabatan Perdana Menteri telah
mengadakan Majlis Bersama Kerajaan Negeri, Pertubuhan Bukan
Kerajaan (NGO) dan Masyarakat Sivil (CSO) Dalam Menjayakan Kajian
Dasar Pembangunan Pelan Tindakan Hak Asasi Manusia Kebangsaan National Human Rights Action Plan (NHRAP) pada 12 dan 13 November
2014 bertempat di Hotel Putrajaya-Bangi, Selangor.
Majlis pada hari pertama (12 November 2014) telah dihadiri oleh wakilwakil dari Kerajaan Negeri dan Kementerian/Agensi Kerajaan Pusat yang
telah dilantik menganggotai Jawatankuasa Teknikal Pembangunan NHRAP
serta penyelidik dari universiti-universiti tempatan yang telah dilantik
khusus untuk menggangotai pasukan penyelidik bagi menjalankan Kajian
Dasar Pembangunan NHRAP. Pasukan penyelidik telah membentangkan
konsep hak asasi manusia yang bakal dijadikan sebagai asas dalam kajian
tersebut yang mana konsep hak asasi manusia yang bersesuaian dengan
budaya dan keunikan Malaysia serta isu-isu hak asasi manusia yang bakal
dimasukkan ke dalam kajian tersebut. Perbincangan secara mendalam
mengenai isu-isu yang berkaitan dengan hak asasi manusia yang dihadapi
di peringkat negeri juga telah diadakan semasa majlis tersebut.
Majlis pada hari kedua (13 November 2014) telah berjaya menjemput 3
orang panel dari Suruhanjaya Hak Asasi Manusia Malaysia (SUHAKAM),
Majlis Peguam Malaysia (Bar Council) dan Pusat Penyelidikan dan
Advokasi Hak Asasi Manusia (CENTHRA) bagi membentangkan forum
khas yang bertajuk “NHRAP: Aspirasi dan Harapan”. Majlis tersebut
dihadiri oleh 70 wakil daripada 45 pertubuhan bukan Kerajaan (NGO) dan
masyarakat
sivil
(CSO)
serta
kumpulan
penyelidik
dan
wakil
Kementerian/Agensi Kerajaan Pusat yang sama.
Bahagian Hal Ehwal Undang-Undang, Jabatan Perdana Menteri
1
PELAN TINDAKAN HAK ASASI MANUSIA KEBANGSAAN • NATIONAL HUMAN RIGHTS ACTION PLAN
Kedua-dua majlis tersebut turut membincangan skop dan isu-isu yang
wajar dimasukkan ke dalam NHRAP berdasarkan 5 teras utama yang
telah dipersetujui oleh Jemaah Menteri pada 12 Oktober 2012, iaitu:
i.
Teras 1: Hak Sivil Dan Berpolitik
ii.
Teras 2: Hak Ekonomi, Sosial, Agama Dan Kebudayaan
iii.
Teras 3: Hak Golongan Rentan
iv.
Teras 4: Hak Orang Asli/ Orang Asal
v.
Teras 5: Kewajipan Antarabangsa
vi.
Teras 6: Zon Borneo (Sabah & Sarawak)
Objektif kedua-dua majlis adalah untuk:
a)
memberikan penerangan ringkas mengenai pembangunan NHRAP
kepada Kerajaan Negeri dan wakil-wakil NGO/CSO;
b)
mewujudkan satu platform yang telus dan terbuka bagi berbincang
dan mendapatkan pandangan dari pihak Kerajaan Negeri dan
NGO/CSO terhadap isu-isu hak asasi manusia yang telah dikenal
pasti sehingga kini;
c)
mewujudkan jalinan kerjasama dan persefahaman antara pihak
Kerajaan dan bukan Kerajaan dalam menjayakan pembangunan
NHRAP; dan
d)
mengumpulkan
sebanyak
mungkin
maklum
balas
daripada
perbincangan yang diadakan bagi tujuan melengkapkan kajian
dasar NHRAP Fasa I.
Bahagian Hal Ehwal Undang-Undang, Jabatan Perdana Menteri
2
PELAN TINDAKAN HAK ASASI MANUSIA KEBANGSAAN • NATIONAL HUMAN RIGHTS ACTION PLAN
2.
ACARA PERASMIAN
Majlis Bersama Kerajaan Negeri Dalam Menjayakan Kajian Dasar
Pembangunan Pelan Tindakan Hak Asasi Manusia Kebangsaan National Human Rights Action Plan (NHRAP) (12 November 2014)
Majlis Perasmian bagi Majlis
Bersama Kerajaan Negeri
Dalam Menjayakan Kajian
Dasar Pembangunan Pelan
Tindakan
Hak
Asasi
Manusia
Kebangsaan
National
Human
-
Rights
Action Plan (NHRAP) pada
12 November 2014 telah disempurnakan oleh YBhg. Dato’ Nursiah binti
Arshad, Ketua Pengarah Bahagian Hal Ehwal Undang-Undang, Jabatan
Perdana Menteri.
Inti pati ucapan YBhg. Dato’ Nursiah binti Arshad antara lain adalah:
i.
pembangunan NHRAP memerlukan kerjasama dan bantuan dari
semua pihak termasuk Kerajaan Negeri untuk membolehkan satu
NHRAP yang komprehensif dapat dihasilkan sesuai dengan
harapan rakyat;
ii.
NHRAP yang bakal diadakan kelak mestilah mencerminkan konsep
From the People For the People. Pembangunan NHRAP tidak lagi
menggunakan pendekatan in silo oleh pihak Kerajaan, suara-suara
rakyat
akan
didengar
dan
dipertimbangkan
sewajarnya.
Sehubungan dengan itu, lebih banyak sesi engagement akan
diadakan
untuk
membolehkan
pandangan
semua
pihak
dikumpulkan sebelum NHRAP yang pertama dilancarkan;
Bahagian Hal Ehwal Undang-Undang, Jabatan Perdana Menteri
3
PELAN TINDAKAN HAK ASASI MANUSIA KEBANGSAAN • NATIONAL HUMAN RIGHTS ACTION PLAN
iii.
NHRAP juga bakal menjadi bukti usaha murni Kerajaan untuk
memenuhi obligasi antarabangsa seperti yang disyorkan semasa
proses Penggalan Sejagat atau Universal Periodic Review (UPR)
oleh Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu serta usaha berterusan
untuk meratifikasi konvensyen-konvensyen berkaitan hak asasi
manusia antarabangsa dengan lebih bermakna. Pembangunan
pelan ini juga akan membolehkan
isu-isu hak asasi manusia
dikenal pasti mengikut keutamaan dan perancangan secara
strategik
dibuat
untuk
menangani
isu-isu
tersebut.
Walau
bagaimanapun NHRAP yang bakal dibangunkan akan mengikut
acuan Malaysia dengan mengambil kira keunikan negara dari segi
agama, budaya, sosial dan politik; dan
iv.
tanggungjawab untuk melaksanakan NHRAP ini melibatkan jentera
Kerajaan di pelbagai peringkat. Sehubungan dengan itu, semua
pihak termasuk Kerajaan Negeri perlu dilibatkan dari awal dan
secara berterusan bagi memastikan penyelarasan pelaksanaan
Pelan tersebut kelak lebih sistematik. Peranan yang dimainkan oleh
Kerajaan negeri dilihat amat penting terutamanya apabila hak asasi
manusia melibatkan pelbagai isu seperti perumahan, kesihatan,
keselamatan dan sebagainya yang mana peranan yang dimainkan
oleh Kerajaan Negeri termasuk penyelarasan dengan pihak-pihak
seperti Kerajaan Tempatan.
Teks penuh ucapan YBhg. Dato’ Nursiah binti Arshad adalah seperti di
Lampiran A.
Bahagian Hal Ehwal Undang-Undang, Jabatan Perdana Menteri
4
PELAN TINDAKAN HAK ASASI MANUSIA KEBANGSAAN • NATIONAL HUMAN RIGHTS ACTION PLAN
Majlis Bersama Pertubuhan Bukan Kerajaan (NGO) dan Masyarakat
Sivil (CSO) Dalam Menjayakan Kajian Dasar Pembangunan Pelan
Tindakan Hak Asasi Manusia Kebangsaan - National Human Rights
Action Plan (NHRAP) pada 13 November 2014
Majlis Perasmian bagi Majlis Bersama Pertubuhan Bukan Kerajaan (NGO)
dan
Masyarakat
Sivil
(CSO)
Pembangunan
Pelan
Tindakan
Asasi
Hak
Manusia
Kebangsaan
National
Human
Dalam
Menjayakan
Kajian
Dasar
-
Rights
Action Plan (NHRAP) pada
13 November 2014 telah
disempurnakan
Hajah
Menteri
oleh
YB
Nancy
Shukri,
di
Jabatan
Perdana Menteri.
Inti pati ucapan YB Hajah Nancy Shukri antara lain adalah:
i.
Kerajaan telah bersetuju supaya sebuah Pelan Tindakan Hak Asasi
Manusia Kebangsaan (National Human Rights Action Plan - NHRAP)
diadakan bagi Malaysia. Ini adalah satu keputusan yang dibuat selaras
dengan perkembangan dunia pada masa sekarang, yang mana
masyarakat kini
tidak lagi
memfokuskan perbincangan
kepada
peningkatan dari segi pendapatan dan kekayaan harta benda sematamata, tetapi lebih banyak menjurus kepada keperluan mendapatkan
kualiti hidup yang lebih baik;
ii.
persoalan tentang hak asasi manusia adalah penting dan memberi
kesan kepada setiap individu. Ia menjadi semakin penting kerana dalam
era globalisasi seperti sekarang, pelanggaran hak asasi manusia oleh
sesuatu pihak pasti ada kesannya kepada pihak yang lain. Tuntutan
Bahagian Hal Ehwal Undang-Undang, Jabatan Perdana Menteri
5
PELAN TINDAKAN HAK ASASI MANUSIA KEBANGSAAN • NATIONAL HUMAN RIGHTS ACTION PLAN
masyarakat
semasa
tidak
boleh
ditidakkan
kerana
kita
perlu
menghormati prinsip bahawa semua orang mempunyai hak masingmasing untuk dihormati. Seperti mana yang pernah diungkapkan oleh
mendiang Nelson Mandela ‘To deny people their human rights is to
challenge their very humanity’;
iii.
banyak isu semasa yang menjurus kepada isu mengenai hak asasi
manusia, seperti hak untuk mendapatkan udara bersih, hak untuk
hidup,
hak untuk mendapat kebebasan, hak untuk mendapat
persekitaran hidup yang selamat dan sebagainya;
iv.
Malaysia juga dinilai tahap penjagaan dan pemeliharaan hak asasi
manusia oleh badan antarabangsa iaitu United Nations Human Rights
Council
(UNHRC) setiap 4 tahun melalui proses Universal Periodic
Review (UPR). Melalui kitaran yang pertama proses itu pada tahun
2009, kita telah menerima 62 cadangan untuk menambah baik kualiti
penjagaan hak asasi manusia termasuklah untuk mengadakan sebuah
NHRAP
sendiri.
Bertitik
tolak
dari
itu,
Kerajaan
telah
mempertimbangkan dan bersetuju supaya sebuah NHRAP yang
komprehensif, efektif dan realistik dibangunkan dengan bercirikan
keunikan Malaysia untuk menangani isu-isu berkaitan hak asasi
manusia;
v.
pembangunan NHRAP berasaskan kepada 5 teras utama iaitu hak sivil
dan berpolitik; hak ekonomi, sosial, agama dan kebudayaan; hak
golongan
rentan;
hak
orang
asal/orang
asli
serta
kewajipan
antarabangsa. Pembangunannya akan mengambil kira keperluan
stakeholders dan orang awam selaras dengan dasar Kerajaan yang
berlandaskan kepada Rakyat Didahulukan, Pencapaian Diutamakan;
vi.
majlis pada kali ini merupakan engagement yang pertama dibuat dalam
proses pembangunan NHRAP yang melibatkan pihak Kerajaan dan
bukan Kerajaan secara besar-besaran, lebih banyak lagi proses
engagement atau public consultation seperti ini akan diadakan.
Bahagian Hal Ehwal Undang-Undang, Jabatan Perdana Menteri
6
PELAN TINDAKAN HAK ASASI MANUSIA KEBANGSAAN • NATIONAL HUMAN RIGHTS ACTION PLAN
Teks penuh ucapan YB Hajah Nancy Shukri adalah seperti di Lampiran B.
3.
PERJALANAN MAJLIS
Majlis bersama Kerajaan Negeri, NGO dan CSO telah diadakan selama
dua hari pada 12 dan 13 November 2014. Taklimat mengenai
pembangunan NHRAP telah diberikan pada kedua-dua majlis tersebut oleh
Puan Akhzailina Md Akhir,
Ketua Penolong Pengarah,
Bahagian
Hal
Ehwal
Undang-Undang,
Jabatan
Perdana
Menteri.
[Slaid
taklimat adalah seperti di
Lampiran E]
Bagi majlis bersama Kerajan Negeri pada 12 November 2014, Prof. Dato’
Dr. Teo Kok Seong, Timbalan Ketua Pasukan Penyelidik telah memainkan
peranan sebagai Moderator bagi kedua-dua sesi pembentangan dan
perbincangan diadakan pada pagi dan petang. Beliau juga telah
merumuskan sesi perbincangan tersebut.
a.
Sesi Pagi – Sesi Forum Khas I: Pembentangan “Kajian Dasar
Pembangunan NHRAP” bagi Teras 1, Teras 2, dan Teras 3; dan
b.
Sesi Petang - Sesi Forum Khas II: Pembentangan “Kajian Dasar
Pembangunan NHRAP” bagi Teras 4, Teras 5, dan Zon Borneo.
Bagi majlis bersama NGO dan CSO pada 13 November 2014, Prof. Madya
Dr. Shamrahayu Ab. Aziz, Ketua Pasukan Penyelidik menjadi Moderator
kepada Forum Khas yang dibentangkan oleh 3 orang panel, iaitu Datuk.
Bahagian Hal Ehwal Undang-Undang, Jabatan Perdana Menteri
7
PELAN TINDAKAN HAK ASASI MANUSIA KEBANGSAAN • NATIONAL HUMAN RIGHTS ACTION PLAN
Dr. Khaw Lake Tee (SUHAKAM), En. Roger Chan Weng Keng (Majlis
Peguam Malaysia) dan Encik Azril Mohd. Amin (CENTHRA).
Sila rujuk kepada Lampiran C dan D untuk atur cara majlis dan senarai
kehadiran.
4.
DAPATAN
SESI
FORUM
KHAS
I:
PEMBENTANGAN
“KAJIAN DASAR PEMBANGUNAN NHRAP”
12 NOVEMBER 2014 (11.30 PAGI – 1.00 TENGAH HARI)
Di dalam Sesi Forum Khas ini, setiap Ketua Teras dari Teras 1, 2 dan 3
telah membentangkan skop
dan isu-isu hak asasi manusia
yang telah dikumpul untuk
dikaji.
Sesi
diperantarakan
ini
telah
oleh
Prof.
Dato’ Dr. Teo Kok Seong.
Berikut adalah pembentangan
daripada setiap Ketua Teras:
TERAS 1: HAK SIVIL DAN BERPOLITIK
Pembentang: Prof. Datin Paduka Datuk Dr. Hajjah Ramlah Adam
Sila rujuk Lampiran F untuk slaid pembentangan di bawah Teras 1.
TERAS 2: HAK EKONOMI, SOSIAL, AGAMA DAN KEBUDAYAAN
Pembentang: Prof. Dr. Chang Lee Hoon
Sila rujuk Lampiran G untuk slaid pembentangan di bawah Teras 2.
Bahagian Hal Ehwal Undang-Undang, Jabatan Perdana Menteri
8
PELAN TINDAKAN HAK ASASI MANUSIA KEBANGSAAN • NATIONAL HUMAN RIGHTS ACTION PLAN
TERAS 3: HAK GOLONGAN RENTAN
Pembentang: Puan Olivia Tan Swee Leng
Sila rujuk Lampiran H untuk slaid pembentangan di bawah Teras 3.
SESI SOAL JAWAB (FORUM KHAS I)
Berikut
adalah
persoalan,
pandangan
dan
cadangan
yang
telah
dikemukakan oleh para peserta:
1. Encik Akmal Nadzim Abdullah, Jabatan Kemajuan Islam Malaysia
- Bersetuju NHRAP mesti mengambil kira
kedudukan agama Islam sebagai agama
Persekutuan dan perlu juga mengambil kira
hak undang-undang dan moral selaras
dengan prinsip-prinsip UDHR.
- Mencadangkan supaya NHRAP perlu
juga selaras dengan triti-triti antarabangsa
seperti Cairo Declaration of Human Rights
(CDHR).
-
Mencadangkan agar kajian NHRAP
melibatkan
pelbagai pihak
termasuk NGO-NGO Islam dan bukan Islam.
Bahagian Hal Ehwal Undang-Undang, Jabatan Perdana Menteri
9
PELAN TINDAKAN HAK ASASI MANUSIA KEBANGSAAN • NATIONAL HUMAN RIGHTS ACTION PLAN
2. Encik Zulharry Abdul Rashid, Setiausaha Kerajaan Negeri Melaka
- Pemerhatian
beliau
adalah
bahawa pembentangan yang dibuat
adalah terlalu umum dan tidak fokus
kepada isu-isu berkaitan negeri.
- Mencadangkan
dibuat
untuk
kajian
menyediakan
khusus
pelan
tindakan di peringkat Negara dan negeri terutamanya bagi isu-isu
Syariah di bawah kuasa negeri seperti kalimah Allah, transgender dan
sebagainya.
3. Dato’ Nursiah binti Arshad, Bahagian Hal Ehwal Undang-Undang
-
CDHR juga dirujuk dalam
penggubalan
dan
pelaksanaan NHRAP.
-
Menjelaskan
pembentangan
bersifat
makro
bahawa
hari
ini
kerana
setiap negeri mempunyai
isu yang berbeza. Penyelarasan
akan
mengambil
masa dan
diharapkan isu-isu negeri akan dibincangkan secara lebih terperinci
melalui task force di peringkat negeri.
Bahagian Hal Ehwal Undang-Undang, Jabatan Perdana Menteri
10
PELAN TINDAKAN HAK ASASI MANUSIA KEBANGSAAN • NATIONAL HUMAN RIGHTS ACTION PLAN
4. Puan Nurhalida Mohamed, Kementerian Luar Negeri
- Membangkitkan
persoalan
tentang
bagaimana Malaysia boleh mengekalkan
NHRAP
mengikut
acuan
Malaysia
di
peringkat antarabangsa.
-
Berpandangan bahawa pertimbangan
perlu diberi kepada keupayaan Negara
untuk memenuhi keperluan-keperluan di
bawah skop ekonomi, sosial dan budaya.
-
Mencadangkan supaya isu kebebasan
beragama dilihat semula sama ada wajar
diteliti di bawah Teras 1 atau Teras 2 kerana
instrumen-instrumen antarabangsa mengklasifikasikan isu ini di bawah
hak sivil dan berpolitik.
5. Encik Muhammad Rushdan bin Mohamad, Jabatan Peguam
Negara
- Berpandangan bahawa hak beragama
tidak boleh dihalang dan perlu ditangani
secara khusus.
- Bersetuju
NHRAP
dengan
yang
Mencadangkan
mengambil
kira
pembangunan
bersifat
supaya
prinsip-prinsip
global.
NHRAP
dalam
ASEAN Declaration of Human Rights
kerana lebih relevan dan bersifat regional
terhadap amalan dan budaya di Negara ini
Bahagian Hal Ehwal Undang-Undang, Jabatan Perdana Menteri
11
PELAN TINDAKAN HAK ASASI MANUSIA KEBANGSAAN • NATIONAL HUMAN RIGHTS ACTION PLAN
berbanding UDHR. Ini berpandukan kepada Perenggan 7 dalam
ASEAN Declaration yang memperuntukkan bahawa:
All human rights are universal, indivisible, interdependent and
interrelated. All human rights and fundamental freedoms in this
Declaration must be treated in a fair and equal manner, on the same
footing and with the same emphasis. At the same time, the realisation of
human rights must be considered in the regional and national context
bearing in mind different political, economic, legal, social, cultural,
historical and religious backgrounds.
6. Encik Sulaiman Mohammed Khalid, Sektor Pengajian Tinggi,
Kementerian Pendidikan Malaysia
-
Kajian
dan
pembangunan
NHRAP
perlu
mengambil kira isu-isu berkaitan orang yang
tidak
mendapat
pengiktirafan
seperti
pemegang kad UNHCR dan memperincikan
isu-isu hak asasi manusia di universiti dan
institusi pendidikan serta kanak-kanak yang
tidak mempunyai kerakyatan.
7. Encik Amir Hamzah bin Awang Ghazali, Bahagian Hal Ehwal
Undang-Undang
-
Meminta
panel
menjelaskan
input/maklumat yang diperlukan daripada
pihak
Kerajaan
Negeri
bagi
membantu
pembangunan NHRAP.
\
Bahagian Hal Ehwal Undang-Undang, Jabatan Perdana Menteri
12
PELAN TINDAKAN HAK ASASI MANUSIA KEBANGSAAN • NATIONAL HUMAN RIGHTS ACTION PLAN
8. Encik Moh Adib bin Zakaria, Setiausaha Kerajaan Negeri Perlis
-
Berpandangan bahawa hak berhimpun di
bawah Teras 1 adalah satu keperluan.
Namun
untuk
tujuan
perhimpunan,
kelulusan masih perlu dipohon daripada
Kerajaan Negeri. Setiap negeri perlu
mencadangkan
satu
diwartakan sebagai
kepada
Kementerian
kawasan
yang
lokasi berhimpun
Dalam
Negeri.
Perhimpunan yang diadakan di lokasi
selain daripada kawasan yang diwartakan
hendaklah mendapatkan kelulusan khas.
-
Mencadangkan supaya perbezaan amalan Sunnah mengikut setiap
negeri dikaji semasa pembangunan NHRAP.
9. Puan Nor Hafilah Musa, Universiti Kebangsaan Malaysia
-
Mencadangkan
supaya
pembangunan NHRAP memberi fokus
kepada implikasi pentadbiran dan kuasa
negeri
serta
cara
mengharmonikan
prinsip-prinsip UDHR dengan kuasa negeri
tersebut. Perkara-perkara yang berkaitan
adalah seperti hak golongan rentan, hak
tanah orang asli, isu persempadanan
perairan negeri dan alam sekitar.
Bahagian Hal Ehwal Undang-Undang, Jabatan Perdana Menteri
13
PELAN TINDAKAN HAK ASASI MANUSIA KEBANGSAAN • NATIONAL HUMAN RIGHTS ACTION PLAN
10. Prof. Dato’ Mohd. Hamdan Haji Adnan, Universiti Malaysia Sabah
-
Mencadangkan supaya perundingan atau konsultasi
bersama rakyat diadakan semasa pembangunan
NHRAP.
MAKLUM BALAS PANEL (FORUM KHAS I)
Setiap panel telah membalas persoalan, pandangan dan cadangan
daripada para peserta seperti berikut:
1. Prof. Datin Paduka Datuk Dr. Hajjah Ramlah Adam
-
Telah memperinci dan menjelaskan isu-isu yang akan dikaji di bawah
Teras 1 dengan merujuk kepada slaid pembentangan di Lampiran I.
2. Prof. Dr. Chang Lee Hoon
-
Pembentukan konsep dan tafsiran HAM akan mengambil kira triti-triti
antarabangsa seperti Cairo Declaration of Human Rights (CDHR) dan
ASEAN Declaration of Human Rights serta pertimbangan Moral vs.
Legal Rights berdasarkan akta-akta dan dokumen-dokumen yang
berkaitan.
-
Kumpulan penyelidik sedia maklum mengenai isu-isu yang bertindih di
antara Teras 1 dan Teras 2 dan akan berbincang dengan pihak
BHEUU untuk mengkaji semula fokus setiap teras.
Bahagian Hal Ehwal Undang-Undang, Jabatan Perdana Menteri
14
PELAN TINDAKAN HAK ASASI MANUSIA KEBANGSAAN • NATIONAL HUMAN RIGHTS ACTION PLAN
-
Akan mengkaji kuasa berkaitan HAM di bawah Kerajaan Persekutuan
dan Kerajaan Negeri.
-
Penyelidikan merangkumi konsep kemanusiaan yang luas kerana
melibatkan banyak bidang dan sub isu di bawah Teras 2. Walau
bagaimanapun, buat masa ini hanya isu-isu yang dikenal pasti akan
dikaji atas sebab kekangan masa.
3. Dato’ Nursiah binti Arshad
-
Kajian dasar pembangunan NHRAP memakan masa selama 18 bulan
yang mana 6 bulan pertama (Fasa I) akan menyenaraikan isu-isu
semasa dan undang-undang sedia ada yang berkaitan dengan HAM.
Manakala Fasa II akan melibatkan rakyat di pelbagai peringkat seperti
NGO, guru, pelajar, Orang Asli/Orang Asal dan akan mengambil kira
pandangan dan cadangan berhubung konsep HAM yang diingini
melalui rundingan awam. Ini kerana NHRAP yang bakal dibangunkan
harus mencerminkan semangat rakyat Malaysia.
4. Puan Olivia Tan Swee Leng
-
Terdapat 150 ribu kanak-kanak/orang yang tidak berkerakyatan di
Malaysia berbanding jumlah keseluruhan 10 juta di seluruh dunia.
Sehubungan dengan itu, kerjasama dengan pihak UNICEF, Jabatan
Pendaftaran Negara (JPN) dan kedutaan-kedutaan yang berkaitan
akan diadakan bagi menangani isu ini.
-
Bersetuju bahawa pembangunan NHRAP akan melihat kuasa Kerajaan
Persekutuan dan Kerajaan Negeri.
Bahagian Hal Ehwal Undang-Undang, Jabatan Perdana Menteri
15
PELAN TINDAKAN HAK ASASI MANUSIA KEBANGSAAN • NATIONAL HUMAN RIGHTS ACTION PLAN
RUMUSAN PROF. DATO’ DR. TEO KOK SEONG (FORUM
KHAS I)
-
Setiap HAM perlu disalingkan dengan kewajipan terhadap negara.
-
NHRAP harus mengambil kira budaya timur iaitu budaya kolektif
berbanding dengan budaya individulistik (budaya barat). Kedudukan
Islam sebagai agama persekutuan hendaklah dihormati, begitu juga
agama-agama lain.
-
Pekerja asing perlu ada kebebasan untuk memilih pekerjaan. Namun
kerja-kerja yang melibatkan warisan budaya kita tidak harus outsource
kepada pekerja asing yang kurang arif kepada budaya tempatan
sehingga orang tempatan semakin jauh daripada budaya sendiri.
5.
DAPATAN
SESI
FORUM
KHAS
II:
PEMBENTANGAN
“KAJIAN DASAR PEMBANGUNAN NHRAP”
12 NOVEMBER 2014 (2.00 PETANG – 4.00 PETANG)
Sesi
Forum
Khas
II
adalah
sambungan
daripada
Sesi
Forum
Khas I yang
telah dijalankan pada sebelah pagi. Dalam sesi ini, setiap Ketua Teras dari
Teras 4, 5 serta Zon Borneo (Sabah dan Sarawak) telah diberi ruang untuk
membentangkan skop dan isu-isu hak asasi manusia yang telah dikenal
pasti untuk dikaji. Sesi ini juga diperantarakan oleh Prof. Dato’ Dr. Teo Kok
Seong. Berikut adalah pembentangan dari setiap Ketua Teras:
Bahagian Hal Ehwal Undang-Undang, Jabatan Perdana Menteri
16
PELAN TINDAKAN HAK ASASI MANUSIA KEBANGSAAN • NATIONAL HUMAN RIGHTS ACTION PLAN
TERAS 4: HAK ORANG ASLI/ ORANG ASAL
Pembentang: Prof. Dr. Ramy Bulan, Universiti Malaya
Sila rujuk Lampiran J untuk slaid pembentangan di bawah Teras 4.
TERAS 5: KEWAJIPAN ANTARABANGSA
Pembentang: Prof. Madya Dr. Khairil Azmin Moktar, Universiti Islam
Antarabangsa
Sila rujuk Lampiran K untuk slaid pembentangan di bawah Teras 5.
TERAS 6: ZON BORNEO (SABAH DAN SARAWAK)
Pembentang: Prof. Dato’ Mohd. Hamdan Haji Adnan, Universiti
Malaysia Sabah
Sila
rujuk
Lampiran
L
untuk
slaid
pembentangan di bawah Zon Borneo (Sabah
dan Sarawak).
SESI SOAL JAWAB (FORUM KHAS II)
Berikut
adalah
persoalan,
pandangan
dan
cadangan
yang
telah
dikemukakan oleh para peserta:
1. Puan Nurhalida Mohamed, Kementerian Luar Negeri
-
Membangkitkan persoalan-persoalan seperti berikut:
a) keutamaan di antara kewajipan negara dan kewajipan individu;
Bahagian Hal Ehwal Undang-Undang, Jabatan Perdana Menteri
17
PELAN TINDAKAN HAK ASASI MANUSIA KEBANGSAAN • NATIONAL HUMAN RIGHTS ACTION PLAN
b) apakah konsep kewajipan individu dan human dignity dilihat dari sudut
rukun negara dan objektif sesebuah Negara;
c) adakah terdapat sekatan terhadap hak asasi manusia berlandaskan
persoalan public security dan public morality; dan
d) apakah hubung kait konsep kewajipan manusia berbanding sekatan
dari segi kewajipan individu.
-
Berpandangan bahawa:
a) cultural relativism mengambil kira aspek sejarah dan budaya sesebuah
Negara;
b) cultural diversity yang disentuh dalam ASEAN Human Rights
Declaration perlu dipertimbangkan dalam proses pembangunan
NHRAP;
c) memikirkan sedalam-dalamnya mengenai notion of equality atau
kesamarataan dan human behavior contohnya dalam isu transgender;
dan
d) mempertimbangkan bahawa terdapat hak untuk meletakkan reservasi
pada instrumen-instrumen hak asasi manusia antarabangsa.
2. Datuk Haji Ahmad Shah Mohd Talip, Setiausaha Kerajaan Negeri
Sabah
-
Di Sabah, jual beli tanah adalah terbuka
kecuali
bagi
bagaimanapun
tanah
adat.
banyak
Walau
pendapat
menyatakan bahawa tanah adat sudah
hampir pupus kerana ditukar milik kepada
bukan
Bumiputera.
Undang-undang
berkaitan termasuk Enakmen Mahkamah
Anak
Negeri
dikuatkuasakan
Sabah
oleh
1992
Mahkamah
yang
Anak
Bahagian Hal Ehwal Undang-Undang, Jabatan Perdana Menteri
18
PELAN TINDAKAN HAK ASASI MANUSIA KEBANGSAAN • NATIONAL HUMAN RIGHTS ACTION PLAN
Negeri untuk menjaga kepentingan anak negeri di Sabah perlu dikaji
semula.
3. Puan Dayang Jamillah Tun Salahuddin, Setiausaha Kerajaan
Negeri Sarawak
- Cadangan supaya laporan yang disediakan
oleh
Kerajaan
Negeri
mengenai
isu
pengambilalihan tanah turut diteliti dan diambil
kira.
4. Prof. Datin Paduka Datuk Dr. Hajjah Ramlah Adam
- Perkara 89 (1) (b) Perlembagaan
Persekutuan menyatakan bahawa 2/3 Ahli
Dewan Undangan Negeri (ADUN) boleh
mengubah
status
Tanah
Simpanan
Melayu kepada tanah komersial.
- Masyarakat masih kurang memahami
sejarah pembentukan Malaysia sama ada
melibatkan hanya 3 entiti atau 14 negeri termasuk Sabah dan Sarawak.
-
Terdapat juga pihak yang mahukan hak pemilikan tanah adat yang
boleh diuruskan sendiri secara bebas.
Bahagian Hal Ehwal Undang-Undang, Jabatan Perdana Menteri
19
PELAN TINDAKAN HAK ASASI MANUSIA KEBANGSAAN • NATIONAL HUMAN RIGHTS ACTION PLAN
MAKLUM BALAS PANEL (FORUM KHAS II)
Setiap panel telah membalas persoalan, pandangan dan cadangan
daripada para peserta seperti berikut:
1. Prof. Dr. Ramy Bulan
-
Isu definisi Orang Asli/Orang Asal adalah sangat kontroversi, sensitif
dan sering dipertikaikan. Walau bagaimanapun ia boleh dianggap
sekadar semantik untuk tujuan mengkategorikan masyarakat dan lebih
bertujuan untuk melihat kepada isu/masalah yang dihadapi dan
membuat perancangan terbaik bagi mengatasinya secara lebih fokus
kepada keperluan khusus golongan tersebut misalnya berhubung
peningkatan taraf ekonomi (to look at rights in isolation in order to
concentrate better).
-
Walaupun masih timbul pertikaian tentang ketelusan atau keikhlasan
Kerajaan dalam memperjuangkan nasib Orang Asli/Orang Asal bukan
sahaja di Malaysia malah di negara-negara seperti Australia, Amerika
Syarikat, Canada dan New Zealand, sejarah menunjukkan bahawa
perkembangan yang dicapai agak memberangsangkan. Di Malaysia
perkembangan positif ini turut disokong melalui keputusan-keputusan
Mahkamah yang memberi pengiktirafan kepada masyarakat Orang Asli
seperti kes Sagong bin Tasi & Ors vs Kerajaan Negeri Selangor (2002).
Sehubungan itu, apa yang penting adalah untuk terus mengenal pasti
serta memahami
isu/masalah
dan seterusnya merancang dan
mengambil tindakan untuk mengatasinya.
2. Prof. Dato’ Mohd. Hamdan Haji Adnan
-
Menekankan
bahawa
terdapat
pertembungan
antara
persepsi/interpretasi dan realiti berkenaan penubuhan Malaysia. Selagi
Bahagian Hal Ehwal Undang-Undang, Jabatan Perdana Menteri
20
PELAN TINDAKAN HAK ASASI MANUSIA KEBANGSAAN • NATIONAL HUMAN RIGHTS ACTION PLAN
sejarah tidak diajar sebetulnya, perkara-perkara ini akan terus
berbangkit.
-
Berkenaan dengan isu pemprosesan hak pemilikan tanah secara bebas
yang timbul akibat kesukaran untuk menampung kos perkhidmatan juru
ukur bertauliah, pihak SUK disaran supaya membantu dalam mencari
penyelesaian terhadap isu tersebut.
3. Prof. Madya Dr. Khairil Azmin Moktar
-
Menekankan peripentingnya Perlembagaan Persekutuan dan Rukun
Negara khususnya berkaitan soal kerakyatan, kedudukan agama
Islam, Institusi Raja-Raja Melayu, keistimewaan orang Melayu dan
kedudukan Bahasa Melayu sebagai Bahasa Kebangsaan. Kontrak
sosial yang wujud perlu difahami dan kesediaan pihak-pihak yang
berkaitan perlu dituntut untuk melangsaikan bahagian masing-masing
dalam perjanjian tersebut.
Bahagian Hal Ehwal Undang-Undang, Jabatan Perdana Menteri
21
PELAN TINDAKAN HAK ASASI MANUSIA KEBANGSAAN • NATIONAL HUMAN RIGHTS ACTION PLAN
6.
DAPATAN SESI FORUM KHAS: “NHRAP – ASPIRASI DAN
HARAPAN”
13 NOVEMBER 2014 (10.30 PAGI – 12.30 TENGAH HARI)
Sesi Forum bertajuk “NHRAP – Aspirasi dan Harapan’ telah diadakan khas
untuk memberi ruang kepada agensi-agensi utama yang dilihat sebagai
suara kepada hak asasi manusia di Malaysia iaitu Suruhanjaya Hak Asasi
Manusia Malaysia (SUHAKAM), Majlis Peguam Malaysia dan Pusat
Penyelidikan dan Advokasi Hak Asasi Manusia (CENTHRA) untuk
mengutarakan
harapan
dan
cadangannya
terhadap
pembangunan
NHRAP.
Di samping itu, sesi ini juga diadakan sebagai engagement bersama wakilwakil badan bukan Kerajaan (NGO) dan Pertubuhan Masyarakat Sivil
(CSO) untuk mendapatkan pandangan dan cadangan daripada para
peserta terutamanya memandangkan pihak-pihak ini lebih mengenali isuisu sebenar hak asasi manusia di Malaysia.
Sesi ini telah diperantarakan oleh Prof. Madya Dr. Shamrahayu Ab. Aziz
selaku Ketua Penyelidik Kajian Dasar Pembangunan NHRAP. Berikut
adalah aspirasi dan harapan yang telah diutarakan oleh ahli-ahli panel:
Bahagian Hal Ehwal Undang-Undang, Jabatan Perdana Menteri
22
PELAN TINDAKAN HAK ASASI MANUSIA KEBANGSAAN • NATIONAL HUMAN RIGHTS ACTION PLAN
SURUHANJAYA HAK ASASI MANUSIA MALAYSIA (SUHAKAM)
Pembentang: Datuk Dr. Khaw Lake Tee, Naib Pengerusi SUHAKAM
Sila rujuk Lampiran M untuk slaid pembentangan
berkenaan aspirasi dan harapan SUHAKAM
terhadap pembangunan NHRAP.
MAJLIS PEGUAM NEGARA
Pembentang: Encik Roger Chan Weng Keng,
Pengerusi Jawatankuasa Hak Asasi Manusia,
Majlis Peguam Malaysia
Sila rujuk Lampiran N untuk slaid pembentangan
berkenaan pembentangan berkenaan aspirasi
dan harapan Majlis Peguam Negara terhadap
pembangunan NHRAP.
PUSAT PENYELIDIKAN DAN ADVOKASI HAK ASASI MANUSIA
(CENTHRA)
Pembentang: Encik Azril Mohd Amin, Pengarah Eksekutif CENTHRA
Berikut adalah aspirasi dan cadangan yang
diketengahkan oleh CENTHRA:
- pembangunan
NHRAP
harus
dibuat
berdasarkan engagement berkesan dengan
semua pihak-pihak yang berkaitan;
Bahagian Hal Ehwal Undang-Undang, Jabatan Perdana Menteri
23
PELAN TINDAKAN HAK ASASI MANUSIA KEBANGSAAN • NATIONAL HUMAN RIGHTS ACTION PLAN
-
NHRAP harus menjadi initiatif Kerajaan dan SUHAKAM merupakan
badan yang akan memantau hasil pelaksanaan NHRAP;
-
selaras dengan Perkara 5 Vienna Declaration and Programme of Action
1993, pelaksanaan prinsip hak asasi manusia dan NHRAP tidak harus
mengenepikan sejarah, budaya dan agama seperti yang termaktub
dalam kerangka Perlembagaan Persekutuan;
-
NHRAP perlu mengambil kira pendekatan dan acuan Malaysia seperti
yang dinyatakan dalam Sekyen 4(4) Akta SUHAKAM 1999 yang
memperuntukkan penerimaan Perisytiharan Sejagat Hak Asasi Manusia
1948 setakat yang perisytiharan itu tidak tak selaras dengan
Perlembagaan Persekutuan. Ini bermakna Malaysia tidak semestinya
terikat dengan semua prinsip-prinsip antarabangsa hak asasi manusia
sekiranya bercanggah dengan Perlembagaan Persekutuan;
-
mengambil iktibar daripada amalan dan usaha pelaksanaan hak asasi
manusia di negara-negara lain;
-
selain daripada penglibatan NGO Islam atau NGO hak asasi manusia
yang berbilang kaum, sumbangan Islam dalam hak asasi manusia
perlu jadi intipati utama dalam NHRAP; dan
-
bersetuju dengan pandangan SUHAKAM supaya NHRAP harus
menjadi sebahagian daripada Rancangan Malaysia.
Bahagian Hal Ehwal Undang-Undang, Jabatan Perdana Menteri
24
PELAN TINDAKAN HAK ASASI MANUSIA KEBANGSAAN • NATIONAL HUMAN RIGHTS ACTION PLAN
SESI SOAL JAWAB (FORUM KHAS: “NHRAP – ASPIRASI
DAN HARAPAN”)
Berikut
adalah
persoalan,
pandangan
dan
cadangan
yang
telah
dikemukakan oleh para peserta:
1. Puan Nurhalida Mohamed, Kementerian Luar Negeri
- Membangkitkan persoalan sama
ada 2 perkara iaitu hak asasi dan
perundangan syariah serta hak asasi
dan demokrasi liberal digambarkan di
dalam The Universal Declaration of
Human Rights, (UDHR) 1948. UDHR
tidak
menyatakan
berkaitan
norma-norma
syariah
mahupun
pembezaan yang harus dibuat di antara satu negara dengan negara
yang lain (demarcation of states). Ini menggambarkan bahawa UDHR
tidak berniat untuk mencadangkan apa-apa model sama ada yang
memberi keutamaan kepada rakyat mahupun sistem politik.
-
Dalam menilai hubungan di antara hak asasi manusia dan demokrasi
liberal, instrumen-instrumen antarabangsa berkenaan hak asasi
manusia juga tidak menetapkan garis pemisah di antara keutamaan
individu atau rakyat mahupun Kerajaan. Tiada persoalan sama ada
majoriti boleh memberitahu sesiapa bagaimana untuk bertindak dan
tidak ada persoalan keutamaan individu ke atas masyarakat dan
masyarakat ke atas individu.
-
Apa yang disebut secara am di bawah Article 29(1) & (2) UDHR
adalah:
Bahagian Hal Ehwal Undang-Undang, Jabatan Perdana Menteri
25
PELAN TINDAKAN HAK ASASI MANUSIA KEBANGSAAN • NATIONAL HUMAN RIGHTS ACTION PLAN
(1) Everyone has duties to the community in which alone the free and
full development of his personality is possible.
(2) In the exercise of his rights and freedoms, everyone shall be subject
only to such limitations as are determined by law solely for the
purpose of securing due recognition and respect for the rights and
freedoms of others and of meeting the just requirements of morality,
public order and the general welfare in a democratic society.
2. Puan Siti Zabedah Kasim, Ahli Jawatankuasa Hak Asasi Manusia,
Majlis Peguam Malaysia
-
Perlu dipastikan supaya individu-individu yang
terlibat dalam pembangunan NHRAP adalah
mereka yang faham apakah itu hak asasi
manusia.
-
Mencadangkan supaya semua rekomendasi
yang diterima melalui proses Universal Periodic
Review (UPR) dipertimbangkan dan tidak hanya
tertumpu kepada rekomendasi-rekomendasi yang telah dipersetujui
sahaja. Cadangan ini mengambil kira bahawa terdapat rekomendasi
contohnya berkaitan Orang Asli yang telah ditolak tetapi wajar dilihat
semula.
-
Berpandangan bahawa Perlembagaan Persekutuan adalah bersifat
sekular. Penekanan terhadap Artikel 7 Perlembagaan mengenai
kedudukan Islam sebagai agama Persekutuan tidak sepatutnya
digunakan untuk menyokong apa yang beliau anggap sebagai
pandangan melampau atau extreme views di kalangan segelintir rakyat
sahaja.
Bahagian Hal Ehwal Undang-Undang, Jabatan Perdana Menteri
26
PELAN TINDAKAN HAK ASASI MANUSIA KEBANGSAAN • NATIONAL HUMAN RIGHTS ACTION PLAN
-
Menyatakan pandangan bahawa cadangan pemansuhan UK Human
Rights Act adalah disebabkan undang-undang tersebut telah disalah
guna dan diambil kesempatan oleh pengganas dan pencari suaka
serta tidak wajar dijadikan contoh dalam konteks Malaysia.
3. Encik Mohammad Faizal Che Yusof, Ahli Jawatankuasa Hak Asasi
Manusia, Majli Peguam Malaysia dan Persatuan Orang-Orang
Cacat Penglihatan Islam Malaysia (PERTIS)
-
Menggunakan anggaran bilangan OKU sebanyak 15% dari jumlah
penduduk seramai 29.7 juta, maka OKU adalah seramai 4.4 juta (Julai
2014) dan dianggarkan 2.5 juta merupakan pengundi.
-
Cabaran pembangunan OKU adalah untuk
mengubah dari charity based kepada
human rights based di mana pada masa ini
pendekatan charity based adalah lebih
dominan. Beliau berharap agar dapat
dipertimbangkan supaya Akta OKU 2008
dapat dibuat pembaharuan/dipinda supaya
lebih menyokong pendekatan human rights
based.
-
Mencadangkan supaya ditubuhkan sebuah
Unit
Pengupayaan
OKU dipanggil
UPAYA
1
Malaysia
untuk
menyokong gerakan Disabled Friendly menggunakan platform NHRAP.
-
Mencadangkan supaya isu OKU diberi perhatian khusus dalam RMK11 memandangkan isu OKU semakin kompleks dan banyak.
Bahagian Hal Ehwal Undang-Undang, Jabatan Perdana Menteri
27
PELAN TINDAKAN HAK ASASI MANUSIA KEBANGSAAN • NATIONAL HUMAN RIGHTS ACTION PLAN
4. Encik Wong Ka Fai, Persatuan Kesedaran Komuniti Selangor
(EMPOWER)
-
Hak asasi di Malaysia memerlukan ruang untuk berkembang tanpa
sekatan yang beliau anggap ada kalanya
tidak munasabah. Beliau menyifatkan
ruang ini perlu sebagai menyokong
perkembangan hak asasi manusia di
Malaysia.
-
Sumber kewangan adalah penting untuk
memastikan NHRAP berjalan lancar.
-
Meminta ahli panel dari CENTHRA memberi penjelasan lanjut atau
contoh budaya barat yang akan memudaratkan rakyat Malaysia dan
adakah ini termasuk pelbagai deklarasi / instrumen hak asasi manusia
yang ada.
5. Encik Yap Swee Seng, Suara Rakyat Malaysia (SUARAM)
-
Mencadangkan supaya semua rekomendasi
yang diterima melalui proses UPR diberi
pertimbangan dan tidak hanya bertumpu
kepada rekomendasi-rekomendasi yang telah
dipersetujui
walaupun
sahaja.
Kerajaan
Sebagai
sebelum
contoh,
ini
tidak
menerima rekomendasi mengenai tahanan
tanpa
perbicaraan
namun
Akta
yang
berkaitan telah pun dimansuhkan.
-
Mencadangkan langkah diambil untuk meratifikasi instrumen-intrumen
hak asasi manusia lain dan menyertai organisasi berkaitan hak asasi
Bahagian Hal Ehwal Undang-Undang, Jabatan Perdana Menteri
28
PELAN TINDAKAN HAK ASASI MANUSIA KEBANGSAAN • NATIONAL HUMAN RIGHTS ACTION PLAN
seperti Refugee Convention, International Criminal Court, International
Labour Organisation dan Artikel 5 Vienna Declaration.
-
Menyatakan
pandangan
bahawa
dalam
apa
keadaan
jua
menggunakan alasan peculiarities / keunikan sesuatu negara untuk
mewajarkan sesuatu tindakan yang melanggar hak asasi manusia tidak
boleh diterima.
6. Prof. Datin Paduka Datuk Dr. Hajah Ramlah Adam, Universiti
Malaysia Perlis
-
Kepentingan agama, budaya dan sejarah perlu
sentiasa diberi perhatian sewajarnya. NHRAP
yang dibangunkan mesti mengikut acuan
Malaysia.
7. Encik Clive Allen Willians-Hunt, Majlis Belia Orang Asli Malaysia
-
Membangkitkan bahawa Orang Asli
memerlukan perhatian dalam pelbagai
bidang dan tidak hanya tertumpu
kepada bidang-bidang tertentu sahaja
seperti pendidikan.
-
Orang Asli perlu dilibatkan secara
berterusan
dalam
penggubalan
NHRAP bagi isu-isu yang berkaitan
Bahagian Hal Ehwal Undang-Undang, Jabatan Perdana Menteri
29
PELAN TINDAKAN HAK ASASI MANUSIA KEBANGSAAN • NATIONAL HUMAN RIGHTS ACTION PLAN
dengan Orang Asli.
8. Encik Zafar Ahmad Abdul Ghani, Myanmar Ethnic Rohingya
Human Rights Organisation Malaysia (MERHROM)
- Mohon
dipertimbangkan supaya
beberapa
perkara seperti status dari segi undang-undang
(legal status) bangsa Rohingya di Malaysia dan
pendidikan kanak-kanak Rohingya diberi perhatian
dan supaya perkara ini dibincangkan semasa
sidang ASEAN yang akan dipengerusikan oleh
YAB Perdana Menteri Malaysia.
9. Puan Bina Ramanand, Foreign Spouses Support Group Malaysia
-
Mencadangkan
berkaitan
supaya
permohonan
undang-undang
status
Permanent
Resident (PR) dikaji semula. Walaupun undangundang
menetapkan
bahawa
boleh dibuat setelah 5 tahun
permohonan
berada di
Malaysia, namun tempoh proses permohonan
tersebut mengambil masa selama 7 hingga 9
tahun.
Bahagian Hal Ehwal Undang-Undang, Jabatan Perdana Menteri
30
PELAN TINDAKAN HAK ASASI MANUSIA KEBANGSAAN • NATIONAL HUMAN RIGHTS ACTION PLAN
10. Puan Vijaya Bakar, Protect And Save The Children Association
-
Supaya reservasi terhadap Artikel 5 Convention
on the Rights of the Child ditarik balik dan optional
protocol III dipertimbangkan untuk diterima.
-
Supaya perkara-perkara seperti isu kanak-kanak
yang
tiada
kenegaraan
(stateless
children),
penyeragaman definisi / umur kanak-kanak dan
perkahwinan kanak-kanak diberi pertimbangan
sewajarnya dalam penggubalan NHRAP.
11. Encik Jagir Singh, Malaysian Consultative Council of Buddhism,
Christianity, Hinduism, Sikhism and Taoism (MCCBCHST)
-
Mengutarakan pandangan bahawa Artikel 3(1)
Perlembagaan Persekutuan secara amnya
difahami
dan
disokong.
Laporan
Reid
Commission dan Draft White Paper mengenai
cadangan Perlembagaan pada tahun 1957
menyokong kedudukan Islam sebagai agama
bagi Persekutuan, tetapi agama-agama lain
boleh diamalkan dengan aman dan damai di
mana-mana Bahagian Persekutuan.
MAKLUM BALAS PANEL (FORUM KHAS: “NHRAP –
ASPIRASI DAN HARAPAN”)
Setiap panel telah membalas persoalan, pandangan dan cadangan
daripada para peserta seperti berikut:
Bahagian Hal Ehwal Undang-Undang, Jabatan Perdana Menteri
31
PELAN TINDAKAN HAK ASASI MANUSIA KEBANGSAAN • NATIONAL HUMAN RIGHTS ACTION PLAN
1. Encik Roger Chan Weng Keng
-
Berpandangan bahawa UDHR sensitif terhadap perasaan mahupun
fahaman dan dengan itu tidak menyentuh mengenai agama. Percaya
bahawa tiada mana-mana agama yang boleh mengatasi (supersede)
kepercayaan orang lain. Perkara ini perlu dihormati.
-
Pandangan bahawa hak asasi manusia tidak keseluruhannya berkisar
persoalan undang-undang. Masih ada ruang untuk melihat kepada
kemungkinan undang-undang yang digubal tidak memenuhi hak asasi
manusia.
-
Walau bagaimanapun apa yang lebih penting adalah kesediaan untuk
berkongsi pendapat dan pandangan misalnya mengenai harapan dan
aspirasi terhadap NHRAP yang bakal dibangunkan. Ruang untuk
meneliti model hak asasi manusia yang paling baik khususnya untuk
memastikan masyarakat yang progresif perlu disediakan secara
berterusan.
2. Datuk Dr. Khaw Lake Tee
-
Rundingan berterusan dengan pihak berkepentingan adalah penting
untuk berkongsi perbezaan pendapat contohnya berkaitan definisi hak
asasi manusia yang masih terus dipertikaikan dan juga kandungan
UDHR.
-
Usaha membangunkan NHRAP perlu diteruskan walaupun secara
berdikit-dikit contohnya mempertimbangkan penyertaan dalam triti
antarabangsa seperti Convention Against Torture. Ketidakterlibatan
dalam konvensyen tersebut membayangkan Malaysia menyokong atau
membenarkan penyeksaan. Sebaliknya sekiranya terdapat kesulitan
Bahagian Hal Ehwal Undang-Undang, Jabatan Perdana Menteri
32
PELAN TINDAKAN HAK ASASI MANUSIA KEBANGSAAN • NATIONAL HUMAN RIGHTS ACTION PLAN
maka Malaysia boleh menggunakan hak untuk meletakkan reservasi.
Malaysia juga
boleh melihat
semula
kepada triti yang telah
ditandatangani dan mengambil tindakan untuk memenuhi perkaraperkara yang belum dipatuhi sepenuhnya bermula dengan sesuatu
yang boleh dicapai atau achievable.
-
Kerajaan juga perlu melihat semula rekomendasi-rekomendasi UPR
yang telah ditolak.
3. Encik Azril Mohd Amin
-
Kita boleh mengambil iktibar dari apa yang berlaku di Britain bila mana
terdapat cadangan untuk memansuhkan Human Rights Act dan
digantikan dengan Bill of Rights and Responsibilities. Contoh yang
diberi adalah sekadar peringatan supaya tidak sering terjerumus
mengambil contoh dari Barat tanpa melihat kepada beberapa realiti
seperti sejarah, budaya dan kedudukan Islam di bawah Perlembagaan
Persekutuan.
7.
DAPATAN KESELURUHAN
Berdasarkan kepada kedua-dua majlis tersebut, pelbagai maklumat telah
dikumpul dan akan dijadikan sebagai bahan rujukan dalam kajian dasar
pembangunan NHRAP antaranya termasuk status, situasi dan isu-isu yang
berkaitan hak-hak asasi manusia di peringkat negeri, pandangan oleh NGO
dan CSO dari pelbagai bidang seperti hak OKU, agama dan aspek
kesamarataan. Selain itu, konsep hak asasi manusia yang bakal dijadikan
asas utama dalam NHRAP juga mendapat perhatian oleh hadirin.
Bahagian Hal Ehwal Undang-Undang, Jabatan Perdana Menteri
33
PELAN TINDAKAN HAK ASASI MANUSIA KEBANGSAAN • NATIONAL HUMAN RIGHTS ACTION PLAN
8.
KESIMPULAN
Majlis selama 2 hari ini telah berjaya mencapai objektif iaitu memberikan
penerangan ringkas mengenai pembangunan NHRAP kepada Kerajaan
Negeri dan wakil-wakil NGO/CSO dan mewujudkan satu platform yang
telus dan terbuka bagi berbincang dan mendapatkan pandangan dari pihak
Kerajaan Negeri dan NGO/CSO terhadap isu-isu hak asasi manusia yang
telah dikenal pasti sehingga kini.
Bahagian Hal Ehwal Undang-Undang, Jabatan Perdana Menteri
34
PELAN TINDAKAN HAK ASASI MANUSIA KEBANGSAAN • NATIONAL HUMAN RIGHTS ACTION PLAN
LAMPIRAN
Bahagian Hal Ehwal Undang-Undang, Jabatan Perdana Menteri
35
PELAN TINDAKAN HAK ASASI MANUSIA KEBANGSAAN • NATIONAL HUMAN RIGHTS ACTION PLAN
LAMPIRAN A
UCAPAN PERASMIAN YBHG. DATO’ NURSIAH BINTI ARSHAD, TIMBALAN
KETUA PENGARAH BHEUU, JPM
MAJLIS BERSAMA KERAJAAN NEGERI DALAM MENJAYAKAN
KAJIAN DASAR PEMBANGUNAN PELAN TINDAKAN HAK ASASI MANUSIA
KEBANGSAAN (NHRAP)
12 NOVEMBER 2014 (RABU), 9.30 PAGI
HOTEL BANGI-PUTRAJAYA, SELANGOR
1.
Bismillahi Rahmani Rahim
Assalamualaikum Warahmatullahi Wabarakatuh
Salam Sejahtera dan Salam 1Malaysia.
YBhg. Prof. Dato’ Dr. Teo, Datin Noor Haliza Timbalan Ketua Pengarah,
Dato’-Dato’, Tuan-Tuan dan Puan-Puan sekalian.
2.
Segala puji bagi Allah Tuhan sekelian alam, selawat dan salam ke atas
junjungan besar, Nabi Muhammad S.A.W serta para sahabatnya.
Alhamdulillah saya bersyukur ke hadrat Allah kerana dengan limpah
kurnianya kita masih lagi diberi peluang meneruskan tugas sebagai hamba
Allah untuk melaksanakan amalan kebajikan di muka bumi ini. Semoga
segala apa yang dilaksanakan kita bersama pada pagi ini akan mendapat
keberkatan dan keredhaanNya selain memberi manfaat kepada agama,
negara dan kesejahteraan Malaysia seluruhnya.
3.
Saya mengucapkan berbanyak-banyak terima kasih kepada Dato’-Dato’,
tuan-tuan dan puan-puan semua kerana sudi melapangkan masa
menghadiri program pada hari ini. Saya tahu, bukan mudah untuk Dato’Dato’, tuan-tuan dan puan-puan untuk melapangkan sedikit masa daripada
tuntutan kerja masing-masing, namun saya percaya dengan kehadiran
Dato’-Dato’, tuan-tuan dan puan-puan ke majlis ini kita akan sama-sama
Bahagian Hal Ehwal Undang-Undang, Jabatan Perdana Menteri
36
PELAN TINDAKAN HAK ASASI MANUSIA KEBANGSAAN • NATIONAL HUMAN RIGHTS ACTION PLAN
dapat berbincang dan menyatukan idea serta pendapat ke arah
menghasilkan sebuah Pelan Tindakan Hak Asasi Manusia Kebangsaan
atau National Human Rights Action Plan (NHRAP) yang komprehensif.
4.
Bagi pihak Yang Berhormat Hajah Nancy Shukri, Menteri di Jabatan
Perdana Menteri, suka saya mengambil kesempatan ini untuk terlebih
dahulu menyampaikan salam dan merakamkan ucapan setinggi-tinggi
penghargaan serta terima kasih di atas kesudian semua memenuhi
jemputan ke program ini. Terima kasih sekali lagi.
5.
Dato’-Dato’, tuan-tuan dan puan-puan, perhimpunan kita pada pagi ini
diatur khusus dalam melengkapkan agenda pembangunan Pelan Tindakan
Hak Asasi Manusia Kebangsaan (National Human Rights Action PlanNHRAP) yang telah dipersetujui oleh Kerajaan supaya diadakan segera.
Saya percaya di kalangan kita ramai yang agak kurang jelas mengenai
NHRP ini. Melalui bengkel ini, penjelasan dan butiran lanjut lain mengenai
pembangunan NHRAP akan diterangkan lebih lanjut dalam sesi taklimat
oleh Urus Setia nanti. Cuma cukuplah saya menyebut di sini bahawa Pelan
tindakan ini bakal menjadi cermin kepada keseriusan Kerajaan dalam
memelihara dan memastikan isu-isu berhubung hak asasi manusia di
Malaysia ditangani dengan sebaiknya demi kesejahteraan semua.
6.
Amanah untuk membangunkan NHRAP yang digalas oleh Bahagian Hal
Ehwal Undang-Undang, Jabatan Perdana Menteri (BHEUU) bukanlah
sesuatu yang mudah. Kerjasama dan bantuan dari semua pihak amatlah
diharapkan. Tambahan lagi kita kini berada di fasa pembangunan. Di
sinilah kerjasama dari semua pihak termasuk Kerajaan Negeri amat
diharapkan untuk membolehkan satu NHRAP yang komprehensif dapat
dihasilkan sesuai dengan harapan rakyat.
7.
Dato’-Dato’, tuan-tuan dan puan-puan, NHRAP yang bakal diadakan kelak
mestilah mencerminkan konsep From the People For the People. Justeru,
pembangunan NHRAP akan menggunakan pendekatan yang mana suarasuara dan pandangan rakyat akan didengar dan dipertimbangkan
Bahagian Hal Ehwal Undang-Undang, Jabatan Perdana Menteri
37
PELAN TINDAKAN HAK ASASI MANUSIA KEBANGSAAN • NATIONAL HUMAN RIGHTS ACTION PLAN
sewajarnya. Untuk mencapai tujuan ini, BHEUU akan mengatur lebih
banyak lagi sesi engagement atau public consultation pada tahun hadapan
untuk membolehkan pandangan semua pihak dikumpulkan sebelum pelan
ini dilancarkan.
8.
Selain dilihat faedahnya kepada rakyat, NHRAP juga bakal menjadi bukti
akan usaha murni Kerajaan untuk memenuhi obligasi antarabangsa seperti
yang disyorkan semasa proses Penggalan Sejagat atau Universal Periodic
Review (UPR) oleh Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu serta usaha
berterusan untuk meratifikasi konvensyen-konvensyen berkaitan hak asasi
manusia antarabangsa dengan lebih bermakna. Pembangunan pelan ini
juga akan membolehkan isu-isu hak asasi manusia dikenal pasti mengikut
keutamaan dan perancangan secara strategik dibuat untuk menangani isuisu tersebut. Namun kita masih berpegang bahawa NHRAP Malaysia kelak
akan mengikut acuan kita sendiri dengan mengambil kira keunikan negara
dari konteks agama, budaya, sosial dan ideologi politik. Dokumen
antarabangsa tidak semua diterima pakai tanpa tertakluk kepada
penyesuaian kepada kehendak dan keadaan tempatan.
Dato’-Dato’, tuan-tuan dan puan-puan
9.
Tanggungjawab untuk melaksanakan NHRAP ini kelak akan melibatkan
jentera Kerajaan di pelbagai peringkat. Sehubungan itu semua pihak
termasuk Kerajaan Negeri perlu dilibatkan dari awal dan secara berterusan
bagi memastikan penyelarasan pelaksanaan Pelan tersebut kelak lebih
sistematik. Peranan yang dimainkan oleh Kerajaan negeri dilihat amat
penting terutamanya apabila hak asasi manusia melibatkan pelbagai isu
seperti perumahan, kesihatan, keselamatan dan sebagainya yang mana
peranan yang dimainkan oleh Kerajaan Negeri amat penting termasuk
penyelarasan dengan pihak-pihak seperti Kerajaan Tempatan.
Dato’-Dato’, tuan-tuan dan puan-puan
Bahagian Hal Ehwal Undang-Undang, Jabatan Perdana Menteri
38
PELAN TINDAKAN HAK ASASI MANUSIA KEBANGSAAN • NATIONAL HUMAN RIGHTS ACTION PLAN
10.
Tujuan utama pertemuan ini adalah khusus untuk membincangkan
mengenai kajian dasar NHRAP Fasa I. Program hari ini memerlukan para
penyelidik untuk membentangkan dapatan kajian sehingga kini dan juga
mendapatkan maklum balas bagi menambah baik hasil dapatan untuk
kajian yang telah mula dilaksanakan dari Julai 2014. Fasa 2 dijangka siap
pada Disember tahun ini. Matlamatnya adalah supaya konsep hak asasi
manusia yang khusus bagi Malaysia dapat ditetapkan dan isu-isu utama
berkenaan hak asasi manusia berdasarkan 5 teras utama di dalam NHRAP
dapat dikenal pasti dan disenaraikan. Kesannya adalah bila mana
engagement dilaksanakan di fasa II kajian kelak, perkara-perkara yang
merupakan tulang belakang ini sudah jelas dan kajian akan menjadi lebih
fokus dan mendalam.
11.
Kajian dasar ini merupakan satu keperluan dalam proses pembangunan
NHRAP seperti yang dinyatakan di dalam buku panduan pembangunan
NHRAP iaitu Handbook on Human Rights Plans of Action yang dikeluarkan
pada 2002 oleh Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu. Ia haruslah
menghasilkan laporan yang komprehensif dalam menjelaskan kedudukan
hak asasi manusia dalam Malaysia. Dapatannya kelak bakal menentukan
kandungan pelan tindakan hak asasi manusia dan juga boleh menjadi
suatu instrumen penanda aras untuk menentukan sejauh mana kejayaan
pelaksanaan pelan berkenaan.
12.
Di peringkat ini, saya percaya para penyelidik telah pun membuat
perbincangan awal bersama ahli-ahli kumpulan teras masing-masing
dalam mengupas isu-isu hak asasi manusia yang berkaitan bagi
merealisasikan kajian dasar bagi Fasa I ini. Hari ini fokus kita adalah untuk
mengumpulkan lebih banyak lagi maklumat khususnya isu-isu berkaitan
hak asasi manusia di negeri serta mendapatkan maklumat mengenai dasar
serta program untuk menanganinya oleh Kerajaan Negeri.
Dato’-Dato’, tuan-tuan dan puan-puan
Bahagian Hal Ehwal Undang-Undang, Jabatan Perdana Menteri
39
PELAN TINDAKAN HAK ASASI MANUSIA KEBANGSAAN • NATIONAL HUMAN RIGHTS ACTION PLAN
13.
Akhir kata, saya amat berharap agar objektif program ini dapat dicapai
sepenuhnya. Terima kasih kepada semua dan besarlah harapan saya agar
tuan-tuan dan puan-puan dapat memberikan komitmen sepenuhnya
sepanjang tempoh program berlangsung demi manfaat kita bersama. Moga
hasrat murni ini mendapat keberkatan dari Allah dan dengan lafaz
Bismillahi Rahmani Rahim, saya merasmikan Majlis Bersama KerajaanKerajaan Negeri Bagi Menjayakan Pelan Tindakan Hak Asasi Manusia
Kebangsaan atau National Human Righsts Action Plan (NHRAP).
14.
Sekian.
Wabillahitaufiq Walhidayah,
Assalamualaikum Warahmatullahi Wabarakatuh.
Bahagian Hal Ehwal Undang-Undang, Jabatan Perdana Menteri
40
PELAN TINDAKAN HAK ASASI MANUSIA KEBANGSAAN • NATIONAL HUMAN RIGHTS ACTION PLAN
LAMPIRAN B
UCAPAN PERASMIAN HAJAH NANCY SHUKRI
MENTERI DI JABATAN PERDANA MENTERI
MAJLIS BERSAMA PERTUBUHAN BUKAN KERAJAAN (NGO) DAN
MASYARAKAT SIVIL (CSO) DALAM MENJAYAKAN KAJIAN DASAR
PEMBANGUNAN PELAN TINDAKAN HAK ASASI MANUSIA KEBANGSAAN
(NHRAP)
13 NOVEMBER 2014 (RABU), 9.30 PAGI
HOTEL BANGI-PUTRAJAYA, SELANGOR
1.
Bismilahirrahmanirrahim,
Assalamuaalikum W.B.T.
YBhg. Dato’ Nursiah Arshad, Ketua Pengarah, Bahagian Hal Ehwal
Undang-Undang, Jabatan Perdana Menteri,
Dato’-Dato’, Datin-Datin, Pegawai-Pegawai Kerajaan, wakil-wakil daripada
NGO dan CSO, tuan-tuan dan puan-puan sekalian.
2.
Syukur alhamdulillah kerana dengan limpah kurnia Allah S.W.T. dapat kita
berkumpul pada hari yang bersejarah ini.
3.
Saya mengucapkan berbanyak-banyak terima kasih kepada semua ahli
Jawatankuasa Pemandu, ahli-ahli Jawatankuasa Teknikal, para jemputan
daripada pihak Kerajaan, penyelidik-penyelidik yang merupakan ahli
kumpulan penyelidik yang dilantik khas bagi menjalankan kajian dasar
Fasa I NHRAP serta wakil Pertubuhan Bukan Kerajaan dan masyarakat
sivil yang sudi melapangkan masa menerima jemputan dan menghadiri
program hari ini.
4.
Saya difahamkan bahawa hari ini, sambutan adalah sangat menggalakkan
terutamanya dari Pertubuhan Bukan Kerajaan (NGO) atau kumpulan
masyarakat sivil (CSO). Alhamdulillah.
Bahagian Hal Ehwal Undang-Undang, Jabatan Perdana Menteri
41
PELAN TINDAKAN HAK ASASI MANUSIA KEBANGSAAN • NATIONAL HUMAN RIGHTS ACTION PLAN
Tuan-tuan dan puan-puan sekalian,
5.
Kerajaan telah bersetuju supaya sebuah Pelan Tindakan Hak Asasi
Manusia Kebangsaan (National Human Rights Action Plan - NHRAP)
diadakan bagi Malaysia. Ini adalah satu keputusan yang dibuat selaras
dengan
perkembangan
dunia
pada
masa sekarang,
yang
mana
masyarakat kini tidak lagi memfokuskan perbincangan kepada peningkatan
dari segi pendapatan dan kekayaan harta benda semata-mata, tetapi lebih
banyak menjurus kepada keperluan mendapatkan kualiti hidup yang lebih
baik.
6.
Persoalan tentang hak asasi manusia adalah penting dan memberi kesan
kepada setiap yang hadir pada majlis ini. Ia menjadi semakin penting
kerana dalam era globalisasi seperti sekarang, pelanggaran hak asasi
manusia oleh sesuatu pihak pasti ada kesannya kepada pihak yang lain.
Kita tidak boleh menidakkan tuntutan masyarakat semasa kerana kita perlu
menghormati prinsip bahawa semua orang mempunyai hak masing-masing
untuk dihormati. Seperti mana yang pernah diungkapkan oleh mendiang
Nelson Mandela ‘To deny people their human rights is to challenge their
very humanity’.
7.
Cuba lihat kepada laporan-laporan di media massa, media elektronik
malah di mana-mana sahaja. Sering kita lihat dan dengar laporan
mengenai kejadian jerebu yang tidak berkesudahan, kejadian pembunuhan
dan kekejaman, malah juga mengenai banjir dan kesannya. Bukankah itu
semua menjurus kepada isu mengenai hak asasi manusia, seperti hak
untuk mendapatkan udara bersih, hak untuk hidup, hak untuk mendapat
kebebasan, hak untuk mendapat persekitaran hidup yang selamat dan
sebagainya.
8.
Memang benar di Malaysia tidak terdapat isu pelanggaran hak asasi
manusia yang sangat serius seperti pembunuhan beramai-ramai atau
kekejaman seperti di beberapa buah negara pada masa ini. Tetapi kita
Bahagian Hal Ehwal Undang-Undang, Jabatan Perdana Menteri
42
PELAN TINDAKAN HAK ASASI MANUSIA KEBANGSAAN • NATIONAL HUMAN RIGHTS ACTION PLAN
mempunyai isu-isu hak asasi manusia sendiri yang perlu ditangani
sebaiknya.
9.
Tidak lupa kita juga dinilai tahap penjagaan dan pemeliharaan hak asasi
manusia oleh badan antarabangsa iaitu United Nations Human Rights
Council (UNHRC) setiap 4 tahun melalui proses Universal Periodic Review
(UPR). Melalui kitaran yang pertama proses itu pada tahun 2009, kita telah
menerima 62 cadangan untuk menambah baik kualiti penjagaan hak asasi
manusia termasuklah untuk mengadakan sebuah NHRAP sendiri. Bertitik
tolak dari itu, Kerajaan telah mempertimbangkan dan bersetuju supaya
sebuah NHRAP yang komprehensif, efektif dan realistik dibangunkan
dengan bercirikan keunikan Malaysia untuk menangani isu-isu berkaitan
hak asasi manusia.
10.
Pembangunan pelan ini kelak akan diasaskan kepada 5 teras utama iaitu
hak sivil dan berpolitik; hak ekonomi, sosial, agama dan kebudayaan;
hak golongan rentan; hak orang asal/orang asli serta kewajipan
antarabangsa.
Pembangunannya
akan
mengambil
kira
keperluan
stakeholders dan orang awam selaras dengan dasar Kerajaan yang
berlandaskan kepada Rakyat didahulukan, pencapaian diutamakan.
Tuan-tuan dan puan-puan sekalian,
11.
Berdasarkan kepada the Handbook on National Human Rights Plans of
Action, sebelum sebuah NHRAP diadakan, sebuah kajian dasar (baseline
study) perlu dijalankan untuk melihat kepada kedudukan semasa hak asasi
manusia dalam negara. Kepentingan kajian dasar ini adalah kerana hasil
kajian akan menjadi tulang belakang untuk menentukan kandungan
pelan tindakan berkenaan. Kemudian hasil berkenaan juga akan
dijadikan penanda aras semasa membuat penilaian kepada NHRAP untuk
melihat
kepada
kedudukan
hak
asasi
manusia
setelah
NHRAP
dilaksanakan.
Bahagian Hal Ehwal Undang-Undang, Jabatan Perdana Menteri
43
PELAN TINDAKAN HAK ASASI MANUSIA KEBANGSAAN • NATIONAL HUMAN RIGHTS ACTION PLAN
12.
Pada masa sekarang Bahagian Hal Ehwal Undang-Undang, Jabatan
Perdana Menteri (BHEUU) sebagai focal agency kepada pembangunan
NHRAP sedang melaksanakan Fasa I kajian ini. Oleh sebab kajian bakal
melibat semua pihak, saya menyeru kepada tuan-tuan dan puan-puan
supaya memberi kerjasama sepenuhnya kepada usaha giat ini.
13.
Suara tuan-tuan dan puan-puan adalah amat penting dalam memastikan
pelan yang bakal diadakan ini menjadi sesuatu yang by the people for the
people. Besarlah hasrat saya agar tuan-tuan dan puan-puan dapat
menyuarakan apa-apa sahaja pandangan dan idea untuk memastikan ia
menjadi satu pelan yang bersifat inklusif, komprehensif dan efektif demi
kebaikan semua.
Tuan-tuan dan puan-puan sekalian,
14.
Majlis pada hari ini merupakan engagement yang pertama dibuat dalam
proses pembangunan NHRAP yang melibatkan pihak Kerajaan dan bukan
Kerajaan secara besar-besaran. Kita mahu mendengar sendiri daripada
pihak tuan-tuan dan puan-puan apakah aspirasi dan harapan di pihak
tuan-tuan dan puan-puan terhadap NHRAP yang bakal dibangunkan. Kita
mahu mendengar dan mengambil kira pandangan serta idea berkenaan
untuk dimasukkan ke dalam pelan itu kerana ia merupakan cermin
kehendak masyarakat. Tuan-tuan dan puan-puan wadah yang paling
berkesan untuk menjayakan misi ini.
15.
Suka saya maklumkan di sini bahawa, lebih banyak lagi proses
engagement atau public consultation seperti ini akan diadakan. BHEUU
merancang untuk memulakannya tahun hadapan.
16.
BHEUU mengalu-alukan pandangan serta idea tuan-tuan dan puan-puan.
Jadikanlah platform pada hari ini sebuah platform perbincangan yang
rasional dan matang kerana kita sama-sama mahukan yang terbaik
Bahagian Hal Ehwal Undang-Undang, Jabatan Perdana Menteri
44
PELAN TINDAKAN HAK ASASI MANUSIA KEBANGSAAN • NATIONAL HUMAN RIGHTS ACTION PLAN
untuk negara kita. Inilah masanya kita bekerjasama untuk menghasilkan
sesuatu yang bakal memberi manfaat kepada masyarakat seluruhnya.
17.
Akhir kata, saya amat berharap agar objektif program ini dapat dicapai
sepenuhnya. Terima kasih kepada semua dan besar juga harapan saya
agar tuan-tuan dan puan-puan dapat memberikan komitmen sepenuhnya
sepanjang tempoh program berlangsung demi manfaat kita bersama.
Moga-moga hasrat murni ini mendapat keberkatan dari Allah S.W.T.
18.
Dengan lafaz Bismillahi Rahmani Rahim, saya merasmikan Majlis Bersama
Pertubuhan Bukan Kerajaan dan Masyarakat Sivil Bagi Menjayakan Pelan
Tindakan Hak Asasi Manusia Kebangsaan (NHRAP).
19.
Sekian. Wabillahitaufiq Walhidayah, Wassalamualaikum Warahmatullahi
Wabarakatuh.
Bahagian Hal Ehwal Undang-Undang, Jabatan Perdana Menteri
45
PELAN TINDAKAN HAK ASASI MANUSIA KEBANGSAAN • NATIONAL HUMAN RIGHTS ACTION PLAN
LAMPIRAN C
ATURCARA
MAJLIS BERSAMA KERAJAAN NEGERI SERTA PERTUBUHAN BUKAN
KERAJAAN (NGO) DAN PERTUBUHAN MASYARAKAT SIVIL (CSO)
DALAM MENJAYAKAN KAJIAN DASAR PEMBANGUNAN PELAN
TINDAKAN HAK ASASI MANUSIA KEBANGSAAN (NHRAP)
PADA 12 DAN 13 NOVEMBER 2014
12 November 2014 (Rabu)
MASA
8.30am – 9.00am
9.00am – 9.25am
9.25am – 9.30am
9.30am – 10.00am
PERKARA
Pendaftaran
Ketibaan Tetamu Jemputan
Ketibaan YBhg. Dato’ Nursiah binti Arshad
Ketua Pengarah
Bahagian
Hal
Ehwal
Undang-Undang
(BHEUU)
Nyanyian lagu Negaraku
Bacaan Doa
Ucapan Perasmian Ketua Pengarah BHEUU
10.30am – 11.00am
11.00am – 11.30am
11.30am – 1.00pm
1.00pm – 2.00pm
2.00pm – 4.00pm
4.00pm – 4.30pm
4.30pm
Taklimat Mengenai Pembangunan NHRAP
oleh Wakil BHEUU
Minum pagi
Forum Khas:
Pembentangan “Kajian Dasar Pembangunan
NHRAP”
· Sub-Teras 1 (15 min)
· Sub-Teras 2 (15 min)
· Sub-Teras 3 (15 min)
· Perbincangan & Rumusan (45 min)
Makan Tengah Hari / Solat
Forum Khas:
Pembentangan “Kajian Dasar Pembangunan
NHRAP”
· Sub-Teras 4 (15 min)
· Sub-Teras 5 (15 min)
· Sub-Teras Sabah & Sarawak (15 min)
· Perbincangan (60 min)
Rumusan / Penutup
Minum Petang / Bersurai
Bahagian Hal Ehwal Undang-Undang, Jabatan Perdana Menteri
46
PELAN TINDAKAN HAK ASASI MANUSIA KEBANGSAAN • NATIONAL HUMAN RIGHTS ACTION PLAN
13 November 2014 (Khamis)
MASA
8.15am – 8.40am
8.45am – 8.50am
8.50am – 9.00am
9.00am – 9.30am
PERKARA
Pendaftaran
Ketibaan Tetamu Jemputan
Ketibaan Ketua Pengarah Bahagian Hal
Ehwal Undang-Undang (BHEUU)
Ketibaan YB Hajah Nancy Shukri
Menteri di Jabatan Perdana Menteri
Nyanyian lagu Negaraku
Bacaan Doa
Ucapan Perasmian YB Hajah Nancy Shukri
Tayangan Montaj
9.30am – 10.00am
10.00am – 10.30am
10.30am – 12.30pm
1.00pm
Minum pagi
Taklimat ringkas mengenai NHRAP oleh
wakil BHEUU
Forum Khas:
“NHRAP – Aspirasi dan Harapan”
· Wakil SUHAKAM (20 min)
· Wakil Majlis Peguam Malaysia (20 min)
· Wakil CENTHRA (20 min)
· Sesi soal & jawab (45 min)
· Rumusan (15 min)
Moderator:
YBhg. Prof. Madya Dr. Shamrahayu Ab. Aziz
Ketua Pasukan Penyelidik Kajian Dasar
Pembangunan NHRAP
Makan Tengah Hari / Bersurai
Bahagian Hal Ehwal Undang-Undang, Jabatan Perdana Menteri
47
PELAN TINDAKAN HAK ASASI MANUSIA KEBANGSAAN • NATIONAL HUMAN RIGHTS ACTION PLAN
LAMPIRAN D
SENARAI KEHADIRAN MAJLIS BERSAMA KERAJAAN NEGERI SERTA PERTUBUHAN BUKAN KERAJAAN (NGO)
DAN PERTUBUHAN MASYARAKAT SIVIL (CSO) DALAM MENJAYAKAN KAJIAN DASAR PEMBANGUNAN PELAN
TINDAKAN HAK ASASI MANUSIA KEBANGSAAN (NHRAP)
PADA 12 DAN 13 NOVEMBER 2014
12 November 2014 (Rabu)
BIL.
KEMENTERIAN/JABATAN/AGENSI/
INSTITUSI
NAMA
JAWATAN
1.
YBhg. Dato' Nursiah binti Arshad
Ketua Pengarah
2.
YBhg. Datin Noor Haliza binti Mohd Noor
Timbalan Ketua Pengarah
(Dasar & Pembangunan)
3.
Dr. Nor Mazny binti Abdul Majid
Pengarah (Dasar)
4.
Encik Amir Hamzah bin Awang Ghazali
Timbalan Pengarah
Cik Akhzailina binti Md Akhir
Ketua Penolong Pengarah
Puan Sarune Beh
Penolong Pengarah
Norazlina bt Abd Hamid
Penolong Pengarah
8.
Shaezliana binti Shaein
Penolong Pengarah
9.
Norliza binti M Jamil
Penolong Pengarah
10.
Suvarna Krisnan
Penolong Pengarah
11.
Farah Nadilah binti Rahmat
Penolong Pengarah
12.
Marietta Rachel Lukie
Penolong Pengarah
5.
6.
7.
Bahagian Hal Ehwal UndangUndang, Jabatan Perdana Menteri
Bahagian Hal Ehwal Undang-Undang, Jabatan Perdana Menteri
48
PELAN TINDAKAN HAK ASASI MANUSIA KEBANGSAAN • NATIONAL HUMAN RIGHTS ACTION PLAN
BIL.
KEMENTERIAN/JABATAN/AGENSI/
INSTITUSI
NAMA
JAWATAN
13.
Nadia Aimi binti Ab. Wahab
Penolong Pengarah
14.
Nor Dalila binti Md Din
Penolong Pengarah
Siti Zawahir binti Mohamed
Ketua Pengarah
Muhammad Rushdan bin Mohamad
Peguam Kanan Persekutuan
Mohd Azhari bin Abu Hanit
Peguam Kanan Persekutuan
Puan Norahiza Abdul Rahman
TSUB M54
Sazreen Hazrina Saary
Penolong Setiausaha
Datin Mashitah Abdullah
Ketua Penolong Pengarah S48
Akmal Nadzim Abdullah
PPK
Mohamad Razy bin Mohd Nor
Timbalan Ketua Pengarah(Dasar &
Perancangan) Jusa C
Rodzuan bin Ismail
Pengarah Kanan ( Perancangan,
Penyelidikan & Pembangunan) B54
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
Jabatan Bantuan Guaman
Jabatan Peguam Negara
Kementerian Pembangunan Wanita
Jabatan Kemajuan Islam Malaysia
(JAKIM)
22.
23.
JKKN
24.
Kementerian Luar Bandar & Wilayah
Zaniah
SUB (Perancangan)
25.
SUHAKAM
Encik Mohd Azizi Azmi
Ketua Bahagian Dasar
26.
Sarah Albakri
SUB
27.
Nurhalida Khalil
Ketua Penolong Setiausaha
Najwa Musyrifah Ramu
Ketua Penolong Setiausaha
Syajaratud Durri binti Abdullah
Penolong Setiausaha
30.
Fazlisya
Penolong Setiausaha
31.
Siti Jasmine Zulkifli
Penolong Setiausaha
28.
29.
Kementerian Luar Negeri
Bahagian Hal Ehwal Undang-Undang, Jabatan Perdana Menteri
49
PELAN TINDAKAN HAK ASASI MANUSIA KEBANGSAAN • NATIONAL HUMAN RIGHTS ACTION PLAN
BIL.
KEMENTERIAN/JABATAN/AGENSI/
INSTITUSI
NAMA
JAWATAN
32.
Kementerian Pendidikan Malaysia
Suraya Nurin
Penolong Pengarah
33.
Kementerian Pendidikan Malaysia
(Sektor Pengajian Tinggi)
Sulaiman Mohammed Khalid
Ketua Penolong Setiausaha
34.
Khairi Azli bin Ibrahim
Ketua Penolong Setiausaha
35.
Rosmadi Mohd Dom
Ketua Penolong Setiausaha
Mohd Hafidzam bin Mohd Haniff
Penolong Setiausaha
37.
Aminah binti Mat Amin
Penolong Setiausaha
38.
Murni Hayat Mahmud
Penolong Setiausaha
36.
Kementerian Dalam Negeri
39.
Jabatan Kemajuan Orang Asli
Siti Nur Aslinda binti Mohamad Ayob
Penolong Pengarah
40.
Kementerian Kesihatan Malaysia
Dr Zakiah Mohd Said
Pakar Kesihatan Awam
41.
Kementerian Sumber Manusia
Fadzilah Fadzil
Ketua Penolong Setiausaha
YB Dato’ Azhar bin Abd Hamid
Penasihat Undang-Undang Negeri
Terengganu
Haji Azhar Jusoh
Ketua Penolong Setiausaha Kerajaan
Terengganu
42.
43.
SUK Terengganu
44.
Jabatan Peguam Besar Negeri
sarawak
Dayang Jamillah Tun Salahuddin
Pegawai Undang-Undang L44
45.
Pejabat Hal Ehwal Anak Negeri
Sabah
Datuk Haji Ahmad Shah Mohd Talip
N 54
Encik Moh Adib bin Zakaria
Timbalan Setiausaha Kerajaan
(Pengurusan) M52
Puan Aida Hazlyn binti Hassan
Ketua Penolong Pengarah I(M52)Unit
46.
47.
Setiausaha Kerajaan Negeri Perlis
Setiausaha Kerajaan Perak
Bahagian Hal Ehwal Undang-Undang, Jabatan Perdana Menteri
50
PELAN TINDAKAN HAK ASASI MANUSIA KEBANGSAAN • NATIONAL HUMAN RIGHTS ACTION PLAN
BIL.
KEMENTERIAN/JABATAN/AGENSI/
INSTITUSI
NAMA
JAWATAN
Perancang Ekonomi Negeri
48.
Pejabat Penasihat Undang-Undang
Johor
Mohd Anizam bin Jamian
Pegawai Khas Undang-Undang
Negeri Johor
49.
Setiausaha Kerajaan Melaka
Halina Yahaya
KPSUK M52
50.
Setiausaha Kerajaan Pulau Pinang
Salasiah Yusop
KPSU M52
51.
Pejabat Penasihat Undang-Undang
SUK Perak
Mohamad Hazmi bin Mohd Ama
Pegawai Undang-Undang
52.
Pejabat Penasihat Undang-Undang
SUK Melaka
Zulharry Abdul Rashid
Penolong Penasihat Undang-Undang
53.
Universiti Kebangsaan Malaysia
YBhg. Prof. Dato’ Dr. Teo Kok Seong
Timbalan Ketua Penyelidik
Universiti Malaysia Perlis (Teras 1)
Prof. Datin Paduka Datuk Dr. Hajjah
Ramlah Adam
Pensyarah
54.
55.
Universiti Multimedia (MMU)
(Teras 1)
Dr. Mohamad Ishak Abdul Hamid
Pensyarah
56.
Universiti Multimedia (MMU)
(Teras 1)
Muhammad Nor Abdurrahim Muhammad
Nor Abdurrahim
Pensyarah
57.
Universiti Pendidikan Sultan Idris
(Teras 2)
Prof. Dr. Chang Lee Hoon
Pensyarah
58.
Universiti Pendidikan Sultan Idris
(Teras 2)
Prof. Dr. Amir Hasan bin Dawi
Pendidikan/ Sosiologi Pendidikan
59.
Universiti Teknologi MARA (UiTM)
(Teras 2)
Prof. Madya Dr. Rugayah Hashim
Ketua, Impak dan Etika Penyelidikan
Bahagian Hal Ehwal Undang-Undang, Jabatan Perdana Menteri
51
PELAN TINDAKAN HAK ASASI MANUSIA KEBANGSAAN • NATIONAL HUMAN RIGHTS ACTION PLAN
BIL.
60.
KEMENTERIAN/JABATAN/AGENSI/
INSTITUSI
Universiti Teknologi MARA (UiTM)
(Teras 2)
NAMA
JAWATAN
Prof. Madya Dr. Mohamad Nidzam
Rahmat
Institut Pengurusan
Penyelidikan(RMI)
61.
Universiti Sains Islam Malaysia
(Teras 2)
Dr. Mohd Hazmi bin Mohd Rusli
Falkulti Syariah dan Undang-undang
62.
Universiti Multimedia (MMU)
(Teras 3)
Olivia Tan Swee Leng
Pensyarah
63.
Universiti Multimedia (MMU)
(Teras 3)
Shereen Khan @ Khin Hnin Oo
Pensyarah
64.
Universiti Teknologi MARA (UiTM)
(Teras 3)
ASSOC. Prof. Dr. Nuraisyah Chua
Abdullah
Pensyarah
65.
Universiti Malaya (UM) (Teras 4)
Prof. Dr. Ramy Bulan
Pensyarah
66.
Universiti Islam Antarabangsa
Malaysia (Teras 5)
Prof. Madya Dr. Khairil Azmin Moktar
Pensyarah
67.
Universiti Kebangsaan Malaysia
(UKM) (Teras 5)
Prof. Madya Dr. Nazri bin Muslim
Pensyarah
68.
Universiti Islam Antarabangsa
Malaysia (Teras 5)
Prof. Madya Dr. Azizah
Pensyarah
69.
Universiti Islam Antarabangsa
Malaysia (Teras 5)
Areej Torla
Pensyarah
70.
Universiti Islam Antarabangsa
Malaysia (Teras 5)
Zuraini binti Ab. Hamid
Pensyarah
71.
Universiti Kebangsaan Malaysia
Nor Hafilah Musa
Pensyarah
Bahagian Hal Ehwal Undang-Undang, Jabatan Perdana Menteri
52
PELAN TINDAKAN HAK ASASI MANUSIA KEBANGSAAN • NATIONAL HUMAN RIGHTS ACTION PLAN
BIL.
KEMENTERIAN/JABATAN/AGENSI/
INSTITUSI
(UKM) (Teras 5)
NAMA
JAWATAN
72.
Universiti Malaysia Sabah (UMS)
(Zon Sabah Sarawak)
Prof. Dato’ Mohd. Hamdan bin Hj, Adnan
Pensyarah
73.
Universiti Malaysia Sarawak
(UNIMAS) (Zon Sabah Sarawak)
Dr. Zaimuariffudin Shukri Nordin
Pensyarah
74.
Universiti Malaysia Sabah (UMS)
Suzalie bin Mohanmad
Pensyarah
Bahagian Hal Ehwal Undang-Undang, Jabatan Perdana Menteri
53
PELAN TINDAKAN HAK ASASI MANUSIA KEBANGSAAN • NATIONAL HUMAN RIGHTS ACTION PLAN
13 November 2014 (Khamis)
BIL.
KEMENTERIAN/JABATAN/AGENSI/
INSTITUSI
NAMA
JAWATAN
1.
YBhg. Dato' Nursiah binti Arshad
Ketua Pengarah
2.
YBhg. Datin Noor Haliza binti Mohd Noor
Timbalan Ketua Pengarah (Dasar &
Pembangunan)
3.
Dr. Nor Mazny binti Abdul Majid
Pengarah Seskyen Dasar
4.
Encik Amir Hamzah bin Awang Ghazali
Timbalan Pengarah Seskyen Dasar
5.
Cik Akhzailina binti Md Akhir
Ketua Penolong Pengarah Seskyen
Dasar
Puan Sarune Beh
Penolong Pengarah
Norazlina bt Abd Hamid
Penolong Pengarah
8.
Shaezliana binti Shaein
Penolong Pengarah
9.
Norliza binti M Jamil
Penolong Pengarah
10.
Suvarna Krisnan
Penolong Pengarah
11.
Farah Nadilah binti Rahmat
Penolong Pengarah
12.
Marietta Rachel Lukie
Penolong Pengarah
13.
Nadia Aimi binti Ab. Wahab
Penolong Pengarah
14.
Nor Dalila binti Md Din
Penolong Pengarah
Siti Zawahir binti Mohamed
Ketua Pengarah
Haji Effendi Nazila Abdullah
Pengarah Penyelidian & Dasar
Dr. Noraisah Spahat
Ketua Seksyen
6.
7.
15.
16.
17.
Bahagian Hal Ehwal UndangUndang, Jabatan Perdana Menteri
Jabatan Bantuan Guaman
Kementerian Kewangan
Bahagian Hal Ehwal Undang-Undang, Jabatan Perdana Menteri
54
PELAN TINDAKAN HAK ASASI MANUSIA KEBANGSAAN • NATIONAL HUMAN RIGHTS ACTION PLAN
18.
Jabatan Peguam Negara
Md Azhari bin Abu Hanit
Peguam Kanan Persekutuan
19.
Jabatan Audit Negara
Fadilah Shah binti Abdul Latif
Penasihat Undang-Undang L48
Haji Azhar bin Jusoh
Ketua Penolong Setiausaha Kerajaan
Terengganu
Kamal Baharin bin Omar
Setiausaha VU7
Roshan Kartih Kayan
Pegawai Undang-Undang L 48
20.
21.
SUK Terengganu
Suruhanjaya Integriti Agensi
Penguatkuasaan
22.
23.
Jabatan Insolvensi Malaysia
Khairunnisa binti Omar
Penolong Pengarah Kanan Bhg
Likuidasi (L44)
24.
Kementerian Pembangunan Wanita,
Keluarga dan Masyarakat
Syarina
Ketua Penolong Setiausaha
Rosmiati Ahmad
Penolong Setiausaha (DPM) 4
26.
Unit Perancang Ekonomi Negeri
Kelantan
Tengku Ab.Rahman bin Tuan Yunus
Timbalan Pengarah (Makro)
27.
Kementerian Sumber Manusia
Puan Fadzilah binti Fadzil
Ketua Penolong Setiausaha M 52
28.
Unit Perancang Ekonomi Negeri
Selangor
Puan Nor Azlina binti Abdul Aziz
Timbalan Pengarah / N52 Seksyen
Sektoral
29.
Kementerian Komunikasi & Multimdia
Y.Brs. Dr. Ismail bin Jamludin
Setiausaha Bahagian / Jusa C
30.
Institut Latihan Kehakiman &
Perundangan (ILKAP)
Dr. Intan Munira Ramli
Pengarah
31.
Kementerian Kesihatan Malaysia
Dr Zakiah Mohd Said
Pakar Kesihatan Awam
32.
Kementerian Kesejahteraan
Bandar,Perumahan & Kerajaan
Tempatan Malaysia
Narmi Nardin
SUB
33.
Jabatan Kemajuan Islam Malaysia
(JAKIM)
Akmal Nadzim Abdullah
KPP
25.
Bahagian Hal Ehwal Undang-Undang, Jabatan Perdana Menteri
55
PELAN TINDAKAN HAK ASASI MANUSIA KEBANGSAAN • NATIONAL HUMAN RIGHTS ACTION PLAN
34.
Kementerian Perdagangan
Antarabangsa Dan Industri (MITI)
Ahmad Hafiz Abdul Aziz
KPP
35.
Suruhanjaya Pencegahan Rasuah
Malaysia
Azizul bin Ahmad Sarkawi
Penolong Kanan Pesuruhjaya P52
36.
Suruhanjaya Perkhidmatan
Kehakiman dan Perundangan
(SPKP)
Anuar bin Othman
SUB
37.
Kementerian Sains, Teknologi dan
Inovasi (MOSTI)
Dr Ibrahim Abu Ahmad
TSUBK
Daniel LO
PTTK kepada YB Senator Datuk Paul
Low Seng Kuan
Hafisul
Penasihat Undang-Undang
Ayunni Ayub
Penolong Setiausaha
Mohd Anizam bin Jamian
Pegawai Khas Undang-Undang
Negeri
38.
39.
40.
41.
Jabatan Perdana Menteri (JPM)
Kementerian Perusahan Peladangan
& Komiditi (MPIC)
Setiausaha Kerajaan Johor
42.
Kementerian Pertahanan Malaysia
Ahmad Nadzri Mohd Hassan
TSUB Dasar
43.
Polis Diraja Malaysia (PDRM)
Supt. S.Shanmugamoorthy
Pegawai Undang-Undang
Nik Salina Nik Idris
Head of Group Corporate
Communications Department
Rashidah Sharif
KPSU
44.
Amanah Raya Berhad
45.
Kementerian Kerjaraya Malaysia
(KKR)
46.
Kementerian Tenaga, Teknologi Hijau Encik Fizry Azmier bin Salehuddin
dan Air (KETTHA)
PSU BPSM
47.
Jabatan Kemajuan Orang Asli
Siti Nur Aslinda binti Mohamad Ayob
Penolong Pengarah
48.
Kementerian Pelancongan &
Suraya binti Arbi
SUB
Bahagian Hal Ehwal Undang-Undang, Jabatan Perdana Menteri
56
PELAN TINDAKAN HAK ASASI MANUSIA KEBANGSAAN • NATIONAL HUMAN RIGHTS ACTION PLAN
Kebudayaan
49.
Kementerian Pendidikan Malaysia
Salwati Badroddin
KPSU Bhg P’rancangan & P’yelidikan
& Penyelarasan Dasar
50.
Kementerian Luar Bandar & Wilayah
Zaniah
SUB (Perancangan)
51.
Kementerian Sumber Asli dan Alam
Sekitar (NRE)
R.M. Luqman Mohamamed
Penolong Setiausaha
52.
Kementerian Belia & Sukan
Shazrill bin Ghazali
Penasihat Undang-Undang
53.
Yayasan Bantuan Guaman
Kebangsaan
Nor Baizura Saubian
Pegawai Eksekutif
Syajaratud Durri binti Abdullah
Penolong Setiausaha
Fazlisya
Ramly
Penolong Setiausaha
Syuhaida
Timbalan Setiausaha Bahagian
Antarabangsa
Rosmadi Mohd Dom
Ketua Penolong Setiausaha
58.
Mohd Hafidzam bin Mohd Haniff
Penolong Setiausaha
59.
Murni Hayat Mahmud
Penolong Setiausaha
Siti Hajar Abd Rahman
Pegawai Tadbir
Linda Ali
Penolong Pegawai Tadbir
54.
55.
Kementerian Luar Negeri
56.
57.
60.
61.
Kementerian Dalam Negeri
Jabatan Ketua Menteri Melaka
62.
Kementerian Pendidikan Malaysia
(KPM)
Sulaiman Mohammad Khalid
Ketua Penolong Setiausaha
63.
Kementerian Wilayah Persekutuan
Latif bin Ali
Timbalan Setiausaha Bahagian
64.
Setiausaha Kerajaan Negeri Pulau
Pinang
Salasiah Yusop
KPSU
Bahagian Hal Ehwal Undang-Undang, Jabatan Perdana Menteri
57
PELAN TINDAKAN HAK ASASI MANUSIA KEBANGSAAN • NATIONAL HUMAN RIGHTS ACTION PLAN
65.
Kementerian Pengangkutan Malaysia
Siti Fatimah Alwani Zainudin
Penolong Setiausaha
66.
Setiausaha Kerajaan Negeri Pahang
Norsaliza
Penolong Setiausaha PM
67.
Universiti Kebangsaan Malaysia
YBhg. Prof. Dato’ Dr. Teo Kok Seong
Timabalan Ketua Penyelidik
Universiti Malaysia Perlis (Teras 1)
Prof. Datin Paduka Datuk Dr. Hajjah
Ramlah Adam
Pensyarah
68.
69.
Universiti Multimedia (MMU)
(Teras 1)
Dr. Mohamad Ishak Abdul Hamid
Pensyarah
70.
Universiti Multimedia (MMU)
(Teras 1)
Muhammad Nor Abdurrahim Muhammad
Nor Abdurrahim
Pensyarah
71.
Universiti Pendidikan Sultan Idris
(Teras 2)
Prof. Dr. Chang Lee Hoon
Pensyarah
72.
Universiti Pendidikan Sultan Idris
(Teras 2)
Prof. Dr. Amir Hasan bin Dawi
Pendidikan/ Sosiologi Pendidikan
73.
Universiti Teknologi MARA (UiTM)
(Teras 2)
Prof. Madya Dr. Rugayah Hashim
Ketua, Impak dan Etika Penyelidikan
74.
Universiti Teknologi MARA (UiTM)
(Teras 2)
Prof. Madya Dr. Mohamad Nidzam
Rahmat
Institut Pengurusan
Penyelidikan(RMI)
75.
Universiti Sains Islam Malaysia
(Teras 2)
Dr. Mohd Hazmi bin Mohd Rusli
Falkulti Syariah dan Undang-undang
76.
Universiti Multimedia (MMU)
(Teras 3)
Olivia Tan Swee Leng
Pensyarah
77.
Universiti Multimedia (MMU)
(Teras 3)
Shereen Khan @ Khin Hnin Oo
Pensyarah
78.
Universiti Teknologi MARA (UiTM)
ASSOC. Prof. Dr. Nuraisyah Chua
Pensyarah
Bahagian Hal Ehwal Undang-Undang, Jabatan Perdana Menteri
58
PELAN TINDAKAN HAK ASASI MANUSIA KEBANGSAAN • NATIONAL HUMAN RIGHTS ACTION PLAN
(Teras 3)
Abdullah
79.
Universiti Malaya (UM) (Teras 4)
Prof. Dr. Ramy Bulan
Pensyarah
80.
Universiti Sains Islam Malaysia
(USIM) (Teras 4)
Puan Izawati Wook
Pensyarah
81.
Universiti Islam Antarabangsa
Malaysia (Teras 5)
Prof. Madya Dr. Khairil Azmin Moktar
Pensyarah
82.
Universiti Kebangsaan Malaysia
(UKM) (Teras 5)
Prof. Madya Dr. Nazri bin Muslim
Pensyarah
83.
Universiti Islam Antarabangsa
Malaysia (Teras 5)
Prof. Madya Dr. Azizah
Pensyarah
84.
Universiti Islam Antarabangsa
Malaysia (Teras 5)
Areej Torla
Pensyarah
85.
Universiti Teknologi MARA (UiTM)
(Teras 5)
Ikmal Hisham bin Md. Tah
Pensyarah
86.
Universiti Islam Antarabangsa
Malaysia (Teras 5)
Zuraini binti Ab. Hamid
Pensyarah
87.
Universiti Kebangsaan Malaysia
(UKM) (Teras 5)
Nor Hafilah Musa
Pensyarah
88.
Universiti Malaysia Sabah (UMS)
(Zon Sabah Sarawak)
Prof. Dato’ Mohd. Hamdan bin Hj, Adnan
Pensyarah
89.
Universiti Malaysia Sarawak
(UNIMAS) (Zon Sabah Sarawak)
Dr. Zaimuariffudin Shukri Nordin
Pensyarah
90.
Universiti Malaysia Sabah (UMS)
(Zon Sabah Sarawak)
Suzalie bin Mohanmad
Pensyarah
91.
SUHAKAM
Datuk Dr. Khaw Lake Tee
Naib Pengerusi
Bahagian Hal Ehwal Undang-Undang, Jabatan Perdana Menteri
59
PELAN TINDAKAN HAK ASASI MANUSIA KEBANGSAAN • NATIONAL HUMAN RIGHTS ACTION PLAN
92.
Puan Nurul Hasanah Ahamed Hassain
Malim
Timbalan Setiausaha, Kumpulan
Dasar, Perundangan dan Aduan
93.
Encik Mohd Azizi Azmi
Ketua Bahagian Dasar
94.
Encik Wan Kasim Wan Kadir
Ketua Bahagian Koordinasi
Antarabangsa
95.
Persatuan Kecederaan Spina
Malaysia (MASIA)
Encik Azhari bin Ibrahim
96.
Women's Aid Organisation (WAO)
Puan Siti Hazwani Hanim binti Ramli
Advocacy Officer
97.
Kelab Veteran MAYC Malaysia
Puan Rohana binti Ahmadun
Tim.Pengerusi Hal Ehwal Wanita
98.
Centre for Public Policy Studies
(CPPS)
Tan Sri Ramon Navaratnam
Chairman
Lynda Lim
Senior Policy Analyst
99.
100.
Majlis Belia Malaysia (Malaysia Youth Clive Allen Willians-Hunt
Council)
Presiden
101.
Persatuan Orang-Orang Cacat
Penglihatan Islam Malaysia (Pertis)
Encik Mohammad Faizal Che Yusof
Yang Di Pertua
Yap Swee Seng
Executive Director Suaram
Serene Lim
Project Coordinator Suaram
102.
103.
104.
105.
106.
107.
Suara Rakyat Malaysia (SUARAM)
Malaysian Bar Council
PETPOSITIVE
Encik Roger Chan
Encik Firdaus Husni
Anthony Thanasayan
Presiden
Andrew Martin
108.
Wakil Persekutuan Pertubuhan India
Muslim Malaysia (PERMIM)
Encik Nizam Shah Allabasc
Exco-Council
109.
Malaysia AIDS Council
Sarah Iqbal
Pegawai Dasar
Bahagian Hal Ehwal Undang-Undang, Jabatan Perdana Menteri
60
PELAN TINDAKAN HAK ASASI MANUSIA KEBANGSAAN • NATIONAL HUMAN RIGHTS ACTION PLAN
110.
Fifa Rahman
Pengurus Dasar
111.
Angkatan Belia Islam Malaysia
(ABIM)
Mohd Khairul Anwar Ismail
Exco
112.
Malaysian Consultative Council of
Buddhism, Christianity, Hinduism,
Sikhism and Taoism (MCCBCHST)
Jagir Singh
Presiden
Prematalika
Secretary General
114.
Malaysian Medical Association
(MMA)
Dr. Ashok Philip
President Elect
115.
Pertubuhan Ikram Malaysia
Anwar Ezzad b. Zainal
Peguam
Puan Siti Zabedah Kasim
Peguam
Dr Yogeswaran Subramaniam
PeguamBela dan Peguamcara
118.
Mazni Ibrahim
Peguam
119.
Azril Mohd Amin
Peguam
Dr Amran Muhammad
Peguam
Mohamad Sayuti bin Abdul Malek
Setiausaha Kerja
Zairul Naim Leman
AJK
113.
116.
117.
120.
121.
Human Rights Community, Bar
Council
CENTHRA
122.
123.
YADIM
Dr. Yusri Mohamad
YADIM
124.
Persatuan Promosi Hak Asasi
Manusia(PROHAM)
Encik Rama Ramanathan
Persatuan Promosi Hak Asasi
Manusia(PROHAM)
125.
Foreign Spouse Support Group
Encik Bina Ramanand
Foreign Spouse Support Group
126.
Yayasan Chow Kit
Puan Nor Fadilah binti Alias
Yayasan Chow Kit
127.
Pertubuhan Muafakat Sejahtera
Masyarakat Malaysia
Dr. Mohd Mahyudi bin Mohd Yusop
Pertubuhan Muafakat Sejahtera
Masyarakat Malaysia
128.
Gabungan Persatuan Orang Cacat
Miskan Kasiman
Gabungan Persatuan Orang Cacat
Bahagian Hal Ehwal Undang-Undang, Jabatan Perdana Menteri
61
PELAN TINDAKAN HAK ASASI MANUSIA KEBANGSAAN • NATIONAL HUMAN RIGHTS ACTION PLAN
Malaysia
129.
130.
131.
132.
Kelab Veteran MAYC Malaysia
Protect And Save The Children
Malaysia
Maznah Abdullah
Kelab Veteran MAYC Malaysia
Julita Ilhani Abd. Jabar
Saratha Alagappan
Vijaya Baskar
Programme Coordinator
133.
Hasrul Haniff Harun
134.
Majlis Belia Malaysia (Malaysia Youth
Council) & Majlis Belia Orang Asli
Bibi Zaleha Zurkiple
Majlis Belia Malaysia (Malaysia Youth
Council) & Majlis Belia Orang Asli
135.
Clive Allen Willians-Hunt
Presiden
136.
Shamimi Darshmi
Executive Director
Lee Chee Yang
Campaigner
Camille Dancoisne
Inter
Ahmad Sykri Abdul Razab
Project Co-ordinator
Rashidi Abd Rahim
Legal Officer
Nur Azrina Abdul Razak
Programme Officer
Pertubuhan Hak Asasi Etnik
Rohingya Myamar di Malaysia
(MEHROM)
Zafar Ahmad Abdul Ghani
Presiden
Pertubuhan Membantu Pesakit Parah
Miskin Malaysia
Dato’ Dr Faisal Abdullah
Hajah Aishah
147.
Majlis Kebangsaan PertubuhanPertubuhan Wanita Malaysia
(NCWO)
148.
Yayasan Pembangunan Ekonomi
Hajah Sharina Ramli
137.
Amnesty International Malaysia
138.
139.
140.
141.
142.
143.
144.
145.
146.
Suara Rakyat Malaysia (SUARAM)
SIS Forum (MALAYSIA)
Muhammed Retik
Setiausaha
Emmanuel elango A/L Arjunan
Asmah Jaafar
Bahagian Hal Ehwal Undang-Undang, Jabatan Perdana Menteri
Pengarah Kanan
62
PELAN TINDAKAN HAK ASASI MANUSIA KEBANGSAAN • NATIONAL HUMAN RIGHTS ACTION PLAN
149.
Islam Malaysia
Watinah binti Kandar@Yasin
Ketua Bahagian Sosio Ekonomi
150.
TENAGANITA
Liva Sreedharan
Pengurus Program
Siti Rehan Ahmad
Pekerja Sosial
Roza Suranti Romli
Pengurus
Peguam
151.
152.
Yayasan Salam Malaysia
153.
Pertubuhan IKRAM Malaysia
Wan Anwar Wan Ibrahim
154.
Bahai Community Malaysia
Eric Balan
155.
Christian Federation Of Malaysia
Tan Kong Beng
156.
Amanah Raya Berhad
Mohd Ishak Sulaiman
157.
PT Foundation
Encik Hisham Hussein
158.
Pertubuhan Pembangunan OKU
Malaysia
Ahmad Fakhrul bin Redzuan
Sukarelawan
159.
MPN
Datuk Prof A.Halim Sidek
Profesor
160.
MARMAS
Abdul Aziz Ismail
Badan Bertindak
161.
EMPOWER
Wong Ka Fai
Officer
Bahagian Hal Ehwal Undang-Undang, Jabatan Perdana Menteri
Manager
63
PELAN TINDAKAN HAK ASASI MANUSIA KEBANGSAAN • NATIONAL HUMAN RIGHTS ACTION PLAN
SLAID
PEMBENTANGAN
Bahagian Hal Ehwal Undang-Undang, Jabatan Perdana Menteri
64
PEMBANGUNAN PELAN
TINDAKAN HAK ASASI
MANUSIA KEBANGSAANNHRAP
LAMPIRAN E
MAJLIS BERSAMA
PERTUBUHAN BUKAN KERAJAAN (NGO)
DAN MASYARAKAT SIVIL (CSO)
HOTEL BANGI-PUTRAJAYA
13 NOVEMBER 2014
BAHAGIAN HAL EHWAL UNDANG-UNDANG, JPM
KANDUNGAN
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
Latar belakang
Keputusan Jemaah Menteri
Matlamat utama NHRAP
5 fokus utama NHRAP
Proses mengadakan NHRAP
Tindakan yang telah dilakukan
Perancangan seterusnya
Penutup
LATAR BELAKANG
• Vienna Declaration and Program of Action (Vienna
Declaration) 1993
The destiny of human rights is in the
hands of all our citizens in all our
communities
Eleanor Roosevelt
Chairperson
UN’s Commission on Human Rights
LATAR BELAKANG
• 32 negara dengan NHRAP (termasuk Indonesia, Filipina,
Thailand, China, New Zealand, Afrika Selatan, Nepal,
Mongolia dan Australia)
• BHEUU merupakan Focal Agency bagi menyelaras
Pembangunan NHRAP.
• Syor-syor UPR yang telah diterima akan digunakan oleh
Malaysia sebagai titik rujukan dalam mengenal pasti isuisu yang perlu diberi perhatian dalam NHRAP
KEPUTUSAN JEMAAH MENTERI
•
Kerajaan pada Oktober 2012 telah bersetuju antaranya bahawa:
Ø
Ø
Ø
Ø
Ø
JPUUM menyemak undang-undang sedia ada berkaitan hak asasi
manusia;
Supaya diwujudkan Pelan Tindakan Hak Asasi Manusia Kebangsaan;
Ditubuhkan Jawatankuasa Pemandu Pembangunan Pelan Tindakan
Hak Asasi Manusia Kebangsaan;
Supaya pelan berkenaan memberi fokus kepada 5 teras iaitu hak sivil
dan berpolitik; hak ekonomi, sosial dan kebudayaan;hak golongan
rentan; hak orang asal dan orang asli serta kewajipan antarabangsa;
Supaya dilibatkan agensi-agensi kerajaan, SUHAKAM, badan bukan
kerajaan, pakar-pakar hak asasi manusia, institusi-institusi hak asasi
manusia dan masyarakat sivil.
MATLAMAT UTAMA
Panduan dalam menjalankan tanggungjawab
memastikan hak asasi manusia diberi perhatian
untuk
Memperkasa fungsi badan-badan yang berurusan dengan
isu-isu hak asasi manusia;
Mempromosi ratifikasi triti hak asasi manusia
antarabangsa
Mempromosi standard dan mekanisme hak asasi dalam
bidang-bidang kritikal
Mempromosi kepekaan terhadap isu-isu hak asasi
manusia
Memberi penekanan terhadap aspek hak asasi manusia
* Berdasarkan kepada Handbook on National Human Rights Plan of Action yang dikeluarkan pada tahun 2002.
5 FOKUS UTAMA NHRAP
FOKUS
PROSES MENGADAKAN NHRAP
1.
Fasa
Persediaan
5.
Fasa
Penilaian
4.
Fasa
Pemantauan
2.
Fasa
Pembangunan
3.
Fasa
Pelaksanaan
TINDAKAN YANG TELAH
DILAKUKAN
q Pengumpulan Maklumat/ Perbincangan/ Pertemuan
dengan pihak SUHAKAM dan lain-lain
q Menganjurkan seminar NHRAP (24-25 Mei 2012)
q Mengeluarkan Geran Penyelidikan bagi menyemak
semula undang-undang untuk 5 Teras NHRAP melalui
JPUUM
q Menggerakkan Jawatankuasa Pemandu dan
Jawatankuasa Teknikal Pembangunan NHRAP
TINDAKAN YANG TELAH
DILAKUKAN
q Merangka pelaksanaan Kajian Dasar (baseline study)
Pembangunan NHRAP
q Mengadakan kerjasama dengan Pasukan Penyelidik
Khas
q Mengadakan Mesyuarat Khas bersama Kumpulan
Penyelidik
dan
Jawatankuasa
Teknikal
untuk
mengumpulkan isu/polisi dan program berkaitan hak
asasi manusia pada 27-28 Ogos 2014
PENGUMPULAN MAKLUMAT
• Bersama SUHAKAM
• Bersama wakil dari Office of the High
Commissioner for Human Rights
(OHCHR)
• Bersama Kementerian Luar Negeri
SEMINAR NHRAP
24-25 Mei 2012
Bertempat di IDFR
Drafting a National
Human Rights Action
Plan
Malaysian
Uniqueness in the
Human Rights
Arena
The importance of
National Human
Rights Action Plan
5 KAJIAN SEMULA UNDANGUNDANG
BIL
TAJUK
UNIVERSITI
PENYELIDIK
1.
Teras 1 – Hak Sivil Dan
Berpolitik
MMU
Dr. Bahma
Sivasubramaniam
2.
Teras 2 – Hak Ekonomi, Sosial,
Agama Dan Kebudayaan
USIM
Dr. Mohd Hazmi Bin Mohd
Rusli
3.
Teras 3 - Hak Golongan Rentan
UKM
4.
Teras 4 - Hak Orang Asal Dan
Orang Asli
UM
Prof . Madya Datin Noor
Aziah
Dr. Zalina Abdul Halim
5.
Teras 5 – Kewajipan
Antarabangsa
UIAM
Dr. Najibah Mohd Zin
PEMBENTUKAN JAWATANKUASA PEMANDU
YB Menteri Di
Jabatan Perdana
Menteri
BHEUU
(Urusetia)
Ketua-Ketua
Setiausaha
Kementerian
Ketua Pengarah
Jabatan / Agensi
Kerajaan berkaitan
2 orang ahli
akademik
JAWATANKUASAJAWATANKUASA TEKNIKAL
JAWATANKUASA-JAWATANKUASA
TEKNIKAL
Hak Sivil dan Berpolitik
Hak Ekonomi, Sosial dan
Kebudayaan
Kumpulan Rentan
Kumpulan Orang Asal dan Orang
Asli
Kewajipan Antarabangsa
KAJIAN DASAR
Laporan kajian dasar ini akan menjadi dokumen terpenting yang
mencerminkan kedudukan semasa hak asasi manusia dalam negara
dan seterusnya menjadi tulang balakang kepada pengwujudan
sebuah NHRAP yang komprehensif dan efektif dalam menangani isuisu berkaitan hak asasi manusia bagi Malaysia.
KAJIAN DASAR FASA I
• Penubuhan Pasukan
Penyelidik
• Tempoh 6 bulan (Julai-Dis)
• Akan menyediakan Kertas
Rundingan Awam
KAJIAN DASAR FASA II
• Melantik Konsultan
• Penumpuan adalah kepada
membanyakkan aktiviti
engagement / rundingan awam
• Tempoh 12 bulan
• Menghasilkan satu draf Pelan
Tindakan Hak Asasi Manusia
Kebangsaan
PASUKAN PENYELIDIK KAJIAN
DASAR FASA I
• Diketuai oleh Prof Madya Dr.
Shamrahayu Ab Aziz dan
dibantu oleh Prof. Dato’ Dr.
Teo Kok Seong
• 43 nama akademia yang
dicalonkan oleh 11 universiti
• Ada 6 sub-kumpulan
ditubuhkan
MESYUARAT KHAS PADA OGOS
2014
• Pengumpulan isu-isu/ dasar/
program
• Melibatkan Pasukan Penyelidik
dan juga wakil-wakil
Jawatankuasa Teknikal
• Laporan disediakan
PERANCANGAN SETERUSNYA
• Melantik konsultan • Mewujudkan pusat
data setempat yang
yang bersesuaian
sistematik
• Membanyakkan
• Mendapatkan
engagement
pandangan dan
dengan pihak
persetujuan rakyat
stakeholders
terhadap NHRAP
• Membanyakkan
engagement
• Mendapatkan
dengan kumpulan
persetujuan
sasar
kerajaan untuk
NHRAP
PENUTUP
LAMPIRAN F
PEMBENTANGAN MESYUARAT
PELAKSANAAN KAJIAN DASAR
PEMBANGUNAN PELAN TINDAKAN
HAK ASASI MANUSIA KEBANGSAAN
(NHRAP)
TERAS 1 : HAK ASASI AWAM
DAN POLITIK
KEBOLEHCAPAIAN : Perlindungan
Awam di Dalam Penggunaan
Komunikasi dan Multimedia
Disediakan oleh:
Prof. Datin Paduka Datuk Dr Hajjah Ramlah
Adam
Noormaizatul Akmar Ishak
TAJUK: KONSEP ASAS HAK ASASI
MANUSIA BAGI MALAYSIA
• Kandungan
§ Pengenalan
§ Isi Kandungan
o Perlembagaan Malaysia, Bahagian 2: Kebebasan Asasi
o Hak Asasi Manusia Yang Berkaitan Dengan Isu Kajian
Teras 1 Dan Sub Kumpulan
o Takrifan maksud Komunikasi dan Multimedia
§ Kesimpulan
PENGENALAN
• Setiap kaum mempunyai budaya yang diamalkan sebagai cara
hidup tersendiri.
• Setiap Negara pula mempunyai undang-undang yang diperlu
dipatuhi oleh setiap warganegaranya bagi menjamin hak-hak
asasi setiap individu dilindungi.
• Namun terdapat juga penindasan berlaku terhadap etniketnik dan kumpulan kecil di dalam sesebuah Negara yang
disebabkan oleh berlainan agama dan fahaman politik.
• Oleh itu di dalam konsep Negara berpelembagaan dengan
masyarakat majmuk berbilang bangsa, Perlembagaan
Malaysia telah mengubal undang-undang di Bahagian 2 :
Kebebasan Asasi.
ISI KANDUNGAN
• Perlembagaan Malaysia, Bahagian 2:
Kebebasan Asasi
“Kebebasan Asasi ialah hak yang kita miliki iaitu hak untuk
hidup, kebebasan daripada perhambaan dan menjadi buruh
paksaan, keseramatan di sisi undang-undang, kebebasan
bergerak, kebebasan bercakap, berhimpun dan bersekutu,
kebebasan agama, hak untuk pendidikan dan hak untuk
memiliki harta.”
PERISYTIHARAN SEJAGAT HAK ASASI MANUSIA 1948,
PERTUBUHAN BANGSA-BANGSA BERSATU
• Perkara 19;
“Setiap orang adalah berhak kepada kebebasan
pendapat dan mengeluarkan fikiran; hak ini
termasuklah kebebasan memegang pendapat
tanpa gangguan dan menuntut, menerima dan
menyebarkan maklumat dan buah fikiran melalui
sebarang media dan tanpa mengira sempadan.”
PERISYTIHARAN SEJAGAT HAK ASASI MANUSIA 1948,
PERTUBUHAN BANGSA-BANGSA BERSATU
• Perkara 27;
“(1) Setiap orang berhak secara bebas mengambil
bahagian dalam kegiatan kebudayaan
masyarakatnya, menikmati kesenian dan samasama merasai kemajuan sains dan faedahfaedahnya.
(2) Setiap orang adalah berhak kepada
perlindungan kepentingan-kepentingan moral
dan kebendaan hasil dari sebarang penghasilan
sains, kesusasteraan atau kesenian yang mana
ianya adalah penciptanya.”
PERISYTIHARAN SEJAGAT HAK ASASI MANUSIA 1948,
PERTUBUHAN BANGSA-BANGSA BERSATU
• Perkara 29;
“(1) Setiap orang mempunyai kewajipan terhadap masyarakat hanya
dalam mana perkembangan keperibadiannya secara bebas dan
sepenuhnya oleh keperibadiannya mungkin.
(2) Dalam menjalankan hak dan kebebasannya, setiap orang tertakluk
hanya kepada batasan-batasan seperti yang ditentukan oleh
undang-undang semata-mata bagi tujuan menjamin pengiktirafan
dan penghormatan yang sepatutnya terhadap hak-hak dan
kebebasan orang lain dan keperluan-keperluan sepatutnya bagi
akhlak , ketenteraman awam dan kebajikan umum dalam suatu
masyarakat yang demokratik.
(3) Hak-hak dan kebebasan ini tidak boleh sama sekali diamalkan
secara bertentangan dengan tujuan-tujuan dan prinsip-prinsip
Bangsa-Bangsa Bersatu.”
TAKRIFAN MAKSUD KOMUNIKASI
(KAMUS DEWAN EDISI 4)
• perhubungan (secara langsung atau dengan
perantaraan surat, radio, telefon, dll); ~ massa
komunikasi atau perhubungan dengan atau yang
sampai kepada orang ramai amnya;
• berkomunikasi berhubungan (secara langsung
atau dengan perantaraan surat, radio, telefon,
dll), mengadakan perhubungan (bercakap,
berbincang, bertukar-tukar pendapat, dll):
• Dari segi bahasa bahasa ialah alat untuk ~ dan
alat untuk berfikir dan melahirkan buah fikiran;
TAKRIFAN MAKSUD KOMUNIKASI
(KAMUS DEWAN EDISI 4) samb
• Kata nama komunikasi bersinonim dengan
perhubungan, perantaraan, penyebaran
maklumat, penyampaian maklumat,
penerbitan, kenyataan
• Dalam konteks alat bersinonim dengan radio,
televisyen, telefon, telefakx, surat, akhbar,
majalah, komputer, internet, CD ROM.
TAKRIFAN MAKSUD MULTIMEDIA
(KAMUS DEWAN EDISI 4)
1. Berkaitan dengan penggunaan pelbagai jenis media
seperti slaid, televisyen dsb, terutamanya dlm
membuat persembahan (mengajar, menunjuk cara
dsb);
2. Berkaitan dgn produk, program dsb yg melibatkan
penggunaan grafik, filem, bunyi, data dsb utk
menyampaikan maklumat dsb: alat ~;
3. Sistem komputer yg menggabungkan suara, animasi,
grafik, teks dan video; memultimediakan menukarkan
atau menyampaikan sesuatu maklumat (bahan dsb)
dlm bentuk multimedia: banyak bahan yg sesuai utk
pelajar yg boleh dimultimediakan.
HAK ASASI MANUSIA YANG BERKAITAN DENGAN ISU
KAJIAN TERAS 1 DAN SUB KUMPULAN
• Daripada takrifan komunikasi dan multimedia tersebut, kajian ini
merujuk kepada sebarang bentuk perhubungan dan penyebaran
maklumat berbentuk suara, tulisan, gambar, bunyi dan video
daripada pihak penghantar kepada pihak penerima samada
mereka adalah pelanggan atau pengguna komunikasi dan
multimedia di Malaysia.
• Menerusi Hak Asasi Manusia yang dirujuk di dalam
Perlembagaan Malaysia, Bahagian 2: Kebebasan Asasi dan
Perisytiharan Sejagat Hak Asasi Manusia 1948, Pertubuhan
Bangsa-bangsa Bersatu, pihak telcos dan penyedia kandungan
komunikasi dan multimedia perlu bertanggungjawab untuk
memastikan hak pelanggan dan pengguna dihormati dan
ditunaikan.
KESIMPULAN
• Hak Asasi Manusia adalah satu amanah dan
tanggungjawab pemerintah yang paling utama yang
perlu ditunaikan.
• Pengabaian dan penafian setiap warga Negara daripada
mendapatkan hak-hak mereka boleh menyebabkan
kegagalan dalam melahirkan Negara yang harmoni,
berjiwa merdeka dan makmur.
• Toleransi, saling menghormati dan bersepakat
merupakan antara perkara-perkara yang boleh
mengeratkan perhubungan di antara kaum yang
berbagai di Malaysia terutama apabila agama, bahasa
dan budaya hidup adalah unik yang berakar sejak
ratusan tahun dahulu.
Sekian. Terima kasih.
TAJUK: CADANGAN ISU-ISU DI
BAWAH TERAS
KEBOLEHCAPAIAN : Perlindungan
Awam di Dalam Penggunaan
Komunikasi dan Multimedia
Disediakan oleh:
Prof. Datin Paduka Datuk Dr Hajjah Ramlah
Adam
Noormaizatul Akmar Ishak
TAJUK: KEBOLEHCAPAIAN –
Perlindungan Awam di Dalam
Penggunaan Komunikasi dan Multimedia
• Pengenalan
• Isi Kandungan
§ Umum
§ Khusus
o Keberhasilan kajian
o Siapa Pelanggan dan Pengguna
o Cadangan
• Kesimpulan
PENGENALAN
• Sebagai pengguna komunikasi dan multimedia di
Negara ini, setiap daripada kita berhak dilindungi di
bawah Akta 588 di mana senario maklumat berada di
hujung jari dan boleh disalahgunakan tanpa kawalan.
Secara tidak langsung, pengguna boleh terdedah sama
ada secara langsung atau tidak dengan maklumat yang
tidak berfaedah, salah dan mengelirukan.
• Pelanggan kepada syarikat perkhidmatan komunikasi
dan multimedia juga tidak mendapat keadilan dan
bersuara untuk sebarang caj dan mutu yang ditawarkan
oleh syarikat-syarikat tersebut.
ISI KANDUNGAN
• UMUM
– Kualiti perkhidmatan, kandungan dan caj bagi langganan
perkhidmatan komunikasi dan multimedia yang
dibekalkan.
• KHUSUS
– Hak mendapat akses kepada liputan rangkaian komunikasi
yang ditawarkan oleh telcos seperti yang dilanggan,
– Mendapat kualiti suara dan kandungan maklumat data
dilanggan seperti yang dijanjikan oleh pembekal
komunikasi dan multimedia,
– Hak mendapat maklumat tepat berkenaan caj yang
dikenakan oleh pembekal kandungan dan telcos, dan
– Hak perlindungan maklumat peribadi pelanggan dan
pengguna.
TUN DR MAHATHIR MOHAMED, MANTAN
PERDANA MENTERI MALAYSIA KE 4
• "Kita sudah lima dekad demokrasi dan
demokrasi kita masih muda, rakyat
belum tahu bagaimana mengawal diri,
tak tahu mendisiplinkan diri. Mereka
hanya ingin menggunakan
kebebasan demokrasi tanpa
perasaan bertanggungjawab." – 24
Mac 2014, Seminar Perdana Polis
Diraja Malaysia (PDRM), Cheras.
• “Sudah tiba masanya kerajaan tapis
Internet kerana ia memainkan
peranan penting dalam menjejaskan
moral awam.” - 1 Ogos 2014, MStar
KEBERHASILAN KAJIAN
• Pelanggan Komunikasi dan Multimedia mendapat hak
untuk menyuarakan pendapat dan rungutan berkaitan
harga caj yang dikenakan dan pemasangan pencawang
komunikasi di tempat mereka oleh syarikat telcos dan
multimedia sebelum dikuatkuasakan.
• Pengguna Komunikasi dan Multimedia mendapat kualiti
perkhidmatan seperti yang dijanjikan pada setiap masa dan
tempat.
• Pelanggan dan pengguna perlu dijelaskan dengan akibat
dan kesan daripada langganan dan penggunaan mereka.
• Syarikat telcos dan multimedia lebih berusaha untuk
menjaga kepentingan dan maklumat peribadi tiga golongan
pengguna perkhidmatan mereka di bawah Akta yang
dinyatakan dalam kajian sebelum menawarkan
perkhidmatan mereka.
DEFINISI
PELANGGAN
• Orang yang melanggan
perkhidmatan komunikasi
dan multimedia daripada
syarikat telcos dan
pembekal kandungan.
PENGGUNA
• Orang yang tidak melanggan
perkhidmatan komunikasi dan
multimedia tetapi mereka
menggunakan perkhidmatan
tersebut daripada orang yang
melanggan contohnya internet
di perpustakaan dan restoran
yang memiliki wi-fi, dan anakanak yang menggunakan akses
internet ibubapa mereka.
SIAPA PELANGGAN DAN PENGGUNA
AKTA
PENERANGAN
Akta 611 Akta Kanak-kanak 2011
istilah “kanak-kanak” –
• Ertinya seseorang yang di bawah umur
lapan belas tahun; dan
•Berhubung dengan prosiding jenayah,
ertinya seseorang yang sudah mencapai
umur bagi tanggungjawab jenayah
sebagaimana yang ditetapkan dalam
seksyen 28 Kanun Keseksaan [Akta 574
Kanun Keseksaan]
Akta 106 Akta Perlindungan Wanita dan
Gadis 1973
memberi perlindungan kepada wanita
dan gadis daripada terdedah kepada
bahaya moral.
SIAPA PELANGGAN DAN PENGGUNA
AKTA
PENERANGAN
Akta 685 Akta Orang Kurang
Upaya 2008
Bahagian IV – Penggalakan dan
Pembangunan Kualiti Hidup
dan Kesejahteraan Orang
Kurang Upaya
Bab 1 - Akses kepada
maklumat, komunikasi dan
teknologi
Perkara 30
• Orang kurang upaya hendaklah mempunyai hak
untuk akses kepada maklumat, komunikasi dan
teknologi atas asas keserataan dengan orang upaya.
• Kerajaan dan penyedia maklumat, komunikasi dan
teknologi hendaklah, bagi membolehkan orang
kurang upaya mempunyai akses sedemikian,
menyediakan maklumat, komunikasi dan teknologi
dalam format dan teknologi boleh akses
bersesuaian dengan pelbagai jenis ketidakupayaan
mengikut cara yang tepat pada masanya dan tanpa
kos tambahan.
• Kerajaan dan sektor swasta hendaklah menerima
dan memudahkan penggunaan Bahasa Isyarat
Malaysia, Braille, komunikasi augmentative dan
alternative, dan semua cara, kaedah dan format
komunikasi boleh akses pilihan orang kurang upaya
dalam urusan rasmi.
CADANGAN
• Kajian akan dilakukan menggunakan kaedah
analisa kandungan (content analysis) Akta 588
Komunikasi dan Multimedia.
• Kemudiannya akan ditrangulatkan dengan isu dan
permasalahan yang dibangkitkan oleh para
pengguna dan pelanggan di akhbar dan
multimedia.
• Kajian akan tertumpu kepada
§ Bahagian VIII Perlindungan Pengguna,
§ Bahagian IX Pengawalseliaan Sosial, dan
§ Bahagian X Am.
KESIMPULAN
• Untuk menyokong hak awam di dalam
Undang-undang Malaysia di bawah Akta 588 –
Akta Komunikasi dan Multimedia 1998.
• Untuk membuat pencanggahan dan cadangan
penambahbaikan kepada Akta 588 sedia ada
bagi melindungan pelanggan dan pengguna
komunikasi dan multimedia di Malaysia.
Sekian. Terima kasih.
LAMPIRAN G
BASELINE STUDY NATIONAL HUMAN RIGHTS ACTION PLAN (NHRAP) 1
PELAN TINDAKAN STRATEGIK
HAK ASASI MANUSIA
TERAS 2: EKONOMI, SOSIAL,
KEBUDAYAAN &
KEAGAMAAN
12/3/2014
Pembentang: Prof Dr Chang Lee Hoon (UPSI)
1. KONSEP HAK ASASI MANUSIA MALAYSIA
2
(i) Konsep HAM bergantung kepada konteks budaya, ideologi politik, agama
dan struktur institusi. Dokumen antarabangsa tidak sesuai diterimapakai
tanpa tertakluk kepada syarat-syarat yang menjadi perlu disebabkan oleh
keadaan tempatan.
Konsep HAM bagi Malaysia perlulah berasaskan tanggungjawab dan
berdasarkan sifat manusia iaitu manusia mempunyai hak untuk melakukan
kebaikan, tetapi tiada hak untuk melakukan kejahatan.
Konsep HAM yang sekular dan bertentangan dengan agama Islam adalah
berlawanan dengan semangat Perlembagaan.
Konsep HAM bagi Malaysia perlulah berasaskan kepada agama. Ia
melindungi bukan sahaja fizikal manusia, tetapi juga kerohanian manusia.
(Mohd Hisham Mohd Kamal, UIAM)
BASELINE STUDY NATIONAL HUMAN RIGHTS ACTION PLAN (NHRAP)
12/3/2014
1. KONSEP HAK ASASI MANUSIA MALAYSIA
3
(ii) Malaysian concept of human rights should avoid turning needs and wishes
into rights or claims. Rights – moral as well as legal – are constituted by
social conventions.
The guiding principle for human rights in Malaysia should be based on the
understanding that all rights, legal or moral, are man made. If calling a
right “natural” means only that it was made and is protected by God, no
empirical meaning can be assigned to the claim.
Rights should rest firmly on the fact that they are negative and so require
less coercion for their protection.
¨
A desire for an expansive list of rights is implausible and it cannot be made
the guiding principle of large, complex, multiethnic society. (Azeem Fazwan
Ahmad Farouk, USM)
BASELINE STUDY NATIONAL HUMAN RIGHTS ACTION PLAN (NHRAP)
12/3/2014
1. KONSEP HAK ASASI MANUSIA MALAYSIA
4
iii) Konsep yang digunakan bagi
Malaysia perlu didasari oleh nilainilai kebudayaan, norma serta
latarbelakang sosio masyarakat
yang sedia ada. (Marhaini Mohd
Noor, UiTM
.
BASELINE STUDY NATIONAL HUMAN RIGHTS ACTION PLAN (NHRAP)
12/3/2014
1. KONSEP HAK ASASI MANUSIA MALAYSIA
5
iv)
HAM termaktub dalam Perlembagaan Persekutuan khususnya dalam Perkara 5
hingga 13. Keluhuran Perlembagaan telah menjadikan kepegangan Prinsip
ke-empat dalam Rukun Negara.
Berlandaskan kepada keluhuran Perlembagaan, maka HAM bagi Malaysia
seharusnya merujuk kepada hak asasi yang termaktub dalam Perlembagaan
Persekutuan. Hak asasi ini harus diamalkan dengan bertanggungjawab dalam
masyarakat kepelbagaian di Malaysia.
HAM bagi Malaysia juga perlu selaras dengan deklarasi dan triti
antarabangsa yang ditandatangani dan dipersetujui oleh negara Malaysia
misalnya Deklarasi Hak Asasi Manusia Sejagat (UDHR) 1948. Dalam konteks
ini, HAM bagi Malaysia seharusnya selaras dengan deklarasi dan triti
antarabangsa yang ditandatangani dan dipersetujui oleh negara Malaysia.
(Chang Lee Hoon, Amir Hasan b Dawi & Siti Noranizahhafizah binti Boyman,
BASELINE STUDY NATIONAL HUMAN RIGHTS ACTION PLAN (NHRAP) 12/3/2014
UPSI)
1. KONSEP HAK ASASI MANUSIA MALAYSIA
6
(v)
HAM merupakan suatu tuntutan sejagat. Namun
tuntutan itu mestilah selaras dengan keadaan
dan keperluan sesebuah Negara.
Dalam konteks sebuah negara yang berbilang
kaum, Malaysia memberi penekanan terhadap
prinsip melindungi hak umum berbanding
dengan hak individu.( Ramlah Adam & Mahyun
Ab Wahab)
BASELINE STUDY NATIONAL HUMAN RIGHTS ACTION PLAN (NHRAP)
12/3/2014
CADANGAN ISU-ISU DI BAWAH TERAS 2
7
i.
ii.
iii.
iv.
v.
vi.
vii.
viii.
ix.
x.
xi.
xii.
xiii.
xiv.
xv.
Hak asasi berkaitan perniagaan; (ekonomi)
Hak untuk mendapat air bersih; (ekonomi/sosial)
Hak untuk mendapat elektrik; (ekonomi/sosial)
Hak untuk mendapat keperluan asas (makan, tempat tinggal/perlindungan)
perubahan alam sekitar (iklim) dan hak asasi manusia;
Isu perkauman/polarisasi ; (sosial)
Isu diskriminasi; (sosial)
Kebebasan media; (sosial)
Kebebasan beragama; (sosial) dan
Hak untuk pendidikan.(sosial)
Hak budaya (seni, budaya dan warisan)
Keselamatan sosial wanita (social security of women)
Pembangunan seimbang antara bandar, wilayah dan luar bandar (seperti
pengangkutan & perhubungan, kesihatan, media & komunikasi)
Hak bekerja (seperti gaji minima, keselamatan, cuti)
Hak berekreasi
BASELINE STUDY NATIONAL HUMAN RIGHTS ACTION PLAN (NHRAP)
12/3/2014
BASELINE STUDY NATIONAL HUMAN RIGHTS ACTION PLAN (NHRAP)
ISU-ISU UTAMA ( EKONOMI)
BIL
8
ISU-ISU
1
Hak asasi berkaitan perniagaan
2
Hak untuk mendapat keperluan asas (makan,
tempat tinggal/perlindungan
3
Hak untuk mendapat kemudahan asas (
elektrik / air bersih)
4
Hak bekerja (seperti gaji minima,
keselamatan, cuti
12/3/2014
BASELINE STUDY NATIONAL HUMAN RIGHTS ACTION PLAN (NHRAP)
ISU-ISU UTAMA (SOSIAL)
BIL
1
2
3
4
5
6
7
12/3/2014
ISU-ISU
Alam Sekitar
Diskriminasi
Kebebasan media
Kebebasan berpersatuan;
Pendidikan
Keselamatan sosial
- wanita (social security of women)
Hak berekreasi
9
BASELINE STUDY NATIONAL HUMAN RIGHTS ACTION PLAN (NHRAP)
ISU-ISU UTAMA (KEBUDAYAAN)
BIL
10
ISU-ISU
1
Warisan
2
Hak Cipta / Harta Intelek
3
Sekatan berkarya dan persembahan budaya
4
Pendidikan Kebudayaan
5
Adat dan tradisi pelbagai etnik dan kaum
12/3/2014
BASELINE STUDY NATIONAL HUMAN RIGHTS ACTION PLAN (NHRAP)
ISU-ISU UTAMA (KEAGAMAAN)
BIL
ISU-ISU
1
Kebebasan beragama
2
Fahaman dan pengamalan agama
12/3/2014
11
CADANGAN PENYELIDIKAN OLEH PENYELIDIK TERAS 2
12
1
Tajuk
Di bawah cadangan
Isu dalam NHRAP
Nama Penyelidik
Institusi
Pendidikan Hak Asasi
Manusia di Sekolah dan
Institusi Pengajian Tinggi
Hak untuk
pendidikan (Teras 2
ix)
· Prof Dr Chang Lee Hoon
· Prof Amir Hasan bin Dawi
· Cik Siti Noranizahhafizah binti
Boyman
Universiti
Pendidikan
Sultan Idris
changlh@fsk.upsi.edu.my,
amir@upsi.edu.my,
2
Hak asasi seorang
warganegara: Air dan
Elektrik (Fundamental rights
to a citizen: Electric and
running water)
Hak untuk mendapat air
bersih; hak untuk mendapat
elektrik
· Hak untuk
mendapat air
bersih (Teras 2 ii)
· Hak untuk
mendapat elektrik
(Teras 2 iii)
· Dr Hj Resali bin Muda
· Dr Hazmi bin Muhammad Rusli
Universiti Sains
Islam Malaysia
(USIM)
resali.muda@usim.edu.my
mhbmr027@uowmail.edu.my
Hazmirusli@usim.edu.my
BASELINE STUDY NATIONAL HUMAN RIGHTS ACTION PLAN (NHRAP)
12/3/2014
Anggaran
Kos
Perbelanjaan
RM
CADANGAN PENYELIDIKAN OLEH PENYELIDIK TERAS 2
13
3
Mengkaji hak warganegara
dan penduduk-penduduk lain
di Malaysia dalam mendapat
hak-hak berikut:
- Perumahan dan Tanah
(Right of access to land
and housing)
- Hak untuk memilik harta
- Pemeliharaan alam sekitar
(Right to clean
environment)
- Perubahan Iklim
- Hak untuk dapatkan
makanan (right to food)
Perubahan iklim
dan hak asasi
manusia (Teras 2
iv)
· Prof Dr Ainul Jaria Maidin
· Mdm Shahnaz Zuriati Sabri
ainulj@iium.edu.my
BASELINE STUDY NATIONAL HUMAN RIGHTS ACTION PLAN (NHRAP)
Universiti
Islam
Antarabangsa
Malaysia
12/3/2014
withdraw
CADANGAN PENYELIDIKAN OLEH PENYELIDIK TERAS 2
14
4. Kajian penerimaan
· Kebebasan
golongan muda Melayu
Beragama
Islam terhadap hak
(Teras 2 viii)
kebebasan beragama
(dicadangakn pindah
tajuk )
5 Kebebasan
Berpersatuan dan
Media di Malaysia
Dalam Konteks
Pembangunan
Pelan Tindakan Hak
Asasi Manusia
Kebangsaan (NHRAP)
· PM Dr Shireen
Harun (Ketua)
· Prof. Madya Dr.
Rugayah Hashim PM
Dr Nurhidayah
Muhammad Hashim
· PM Dr Ghafarullah
Hj Din
· PM Dr. Mohamad
Nidzam Rahmat
gy@salam.uitm.edu.my
Dr. Azeem Fazwan
· Hak
berpersatua Ahmad Farouk
n (Teras 1 vi) azeemf@usm.my
· Kebebasan
media
(Teras 2 vii)
BASELINE STUDY NATIONAL HUMAN RIGHTS ACTION PLAN (NHRAP)
UiTM
Universiti
Sains
Malaysia
(USM)
12/3/2014
CADANGAN PENYELIDIKAN OLEH PENYELIDIK TERAS 2
15
6 A baseline study
Kebebasan
· Assoc Prof Dr Haidar
on human rights
media (Teras
Dziyaudin
and media freedom 2 vii)
in Malaysia
haidar@salam.uitm.edu.my
Universiti
Teknologi
MARA
Cawangan
Kedah
7 Hak individu di Kebebasan
· Prof. Madya Dr. Mohd Universiti
Islam
Hisham Mohd Kamal
Malaysia terhadap Beragama
(Teras 2 viii)
Antarabangsa
kebebasan
mkmhisham@iium.edu.my Malaysia
beragama,
termasuklah
hak
memilih,
mengamalkan dan
menyebarkan
agama.
BASELINE STUDY NATIONAL HUMAN RIGHTS ACTION PLAN (NHRAP)
12/3/2014
CADANGAN PENYELIDIKAN OLEH PENYELIDIK TERAS 2
16
8 Education Rights:
Hak untuk · Dr. Mohamed Ishak Abdul Universiti
Multimedia
Hamid
Rights & Obligations of pendidikan
(Teras 2 ix)
(MMU)
Educational
riwanan@yahoo.com
Authorities,
Administrators and
Educators
9 Hak Asasi Manusia
dalam
Menghadapi/Menangani
Perubahan Iklim: Isu
Banjir
Perubahan
iklim dan
hak asasi
manusia
(Teras 2 iv)
Adapt and
mitigation
to climate
change
· Prof. Datin Paduka Datuk Universiti
Malaysia
Dr Hajah Ramlah Adam
Perlis
· Mahyun Ab Wahab
(UNIMAP)
norafiqah@unimap.edu.my
ramlahadam@unimap.edu.my
BASELINE STUDY NATIONAL HUMAN RIGHTS ACTION PLAN (NHRAP)
12/3/2014
CADANGAN PENYELIDIKAN OLEH PENYELIDIK TERAS 2
17
10 Hak
Perlindungan
dan
Keselamatan
Wanita
11 Hak Pengekalan
Warisan
Kebudayaan
Setiap Kaum di
Malaysia
Isu
UiTM
· Dr Marhaini Mohd Noor
keselamatan · Puan Azizan Zainuddin
sosial
marhaini550@salam.uitm.edu.my
Isu
kebudayaan
· Prof. Datin Paduka Datuk Dr. UNIMAP
Hajah Ramlah Adam
· En. Mohd Kasturi Nor bin Abd
Aziz
BASELINE STUDY NATIONAL HUMAN RIGHTS ACTION PLAN (NHRAP)
12/3/2014
18
TERIMA KASIH
BASELINE STUDY NATIONAL HUMAN RIGHTS ACTION PLAN (NHRAP)
12/3/2014
LAMPIRAN H
TERAS 3
HAK GOLONGAN
RENTAN
ISU-ISU UTAMA
BIL
1
2
3
4
5
ISU-ISU
WANITA
KANAK- KANAK
WARGA EMAS
ORANG KURANG UPAYA (OKU)
PEKERJA ASING (MIGRANT & FOREIGN)
ISU WANITA
ISU UTAMA
SUB-ISU
KEDUDUKAN UNDANGUNDANG SEDIA ADA
Memperkasak Hak wanita dalam ekonomi (dalam
anperkerjaan dan perniagaan)
Empowerment
Dasar Wanita Negara dan
Pelan Tindakan Wanita
Negara
Keganasan
Perkahwinan kanak-kanak (dibawah
usia 16)
Isu “Marital Rape”
Keganasan rumah tangga
Akta Kanak-Kanak 2001
Kanun Keseksaan
Akta Keganasan
RumahTangga
Gangguan seksual di tempat kerja
Akta Kerja 1955
CEDAW (Convention on the
Elimination of
Discrimination against
Women)
Pemerdagangan wanita dalam
kegiatan-kegiatan haram
ATIP -SOM 2007
Exploitasi
ISU WANITA
ISU UTAMA
SUB-ISU
KEDUDUKAN UNDANGUNDANG SEDIA ADA
Wanita dalam
kebajikan
Cuti Bersalin-swasta dihadkan
Akta Kerja 1955
Wanita dalam
membuat
keputusan
(Board of directors)
30% sektor awam-dicapai
Korporate sektor kekurangan setakat
8.6%
Dasar Wanita Negara dan
Pelan Tindakan Wanita
Negara
ISU KANAK-KANAK
ISU UTAMA
SUB-ISU
KEDUDUKAN UNDANGUNDANG SEDIA ADA
Hak untuk
mendapat
penjagaan dan
pendidikan
awal kanak
kanak yang
berkualiti
Kekurangan Pusat Penjagaan dan Akta Kanak-Kanak 2001
Pendidikan Awal Kanak-Kanak yang Konvensyen Mengenai Hak
berkualiti dan berpatutan
Kanak-Kanak (CRC)
Akta Taman Asuhan KanakKanak 1984
Akta Standard-Standard
Minimum
Penderaan
kanak kanak
Masalah penguatkuasaan
Akta Kanak-Kanak 2001
Kanun Keseksaan
Pengabaian
kanak-kanak
Masalah penguatkuasaan
Pembuangan bayi
Akta Kanak-Kanak 2001
Kanun Keseksaan
Eksploitasi
Kanak-kanak dipaksa menjadi peminta
sedekah
Akta Kanak-Kanak 2001
“Stateless”
Kanak Kanak
Pengendalian dan kebajikan kanakkanak dan yang terlibat
Akta Pendaftaran Negara
Akta Kanak-Kanak 2001
ISU WARGA EMAS
ISU UTAMA
Pengabaian
ibubapa oleh
anak-anak dari
segi
aspek
Kewangan;
Penjagaan;
Penderaan; dan
Keganasan
SUB-ISU
Kewangan
i) Kos perbelanjaan harian – utiliti
ii) Yuran perubatan
KEDUDUKAN UNDANGUNDANG SEDIA ADA
Tiada akta tetapi ada Dasar
dan Pelan Tindakan Warga
Emas Negara
Pengabaian Penjagaan
Penderaan fizikal, mental dan emosi.
Keganasan
i) Memeras ugut wang ibu bapa dengan
memukul / mengacu senjata
Peluang
Pekerjaan
Amat kurang selepas usia 60 tahun
– majikan tidak cenderung menggaji
pekerja di kalangan warga emas
– kekangan keupayaan fizikal dan
kesihatan
Akta Kerja 1955
Akta Umur Persaraan
Minimum 2012
ISU WARGA EMAS
ISU UTAMA
Kekurangan
Rumah
Penjagaan
Warga Emas
SUB-ISU
Kerajaan perlu menggalakkan anakanak untuk menjaga sendiri ibu bapa
dengan meningkatkan kesedaran di
kalangan orang ramai melalui pelbagai
medium.
Isu-isu outsourcing dengan Badanbadan Bukan Kerajaan (NGOs) dan
Swasta
Tiada
Akta Perlu mewujudkan akta khusus untuk
Khusus Untuk warga emas
Warga Emas
Social Safety
Net
Bagi golongan yang bekerja sendiri,
tiada skim persaraan yang menjamin
Kesedaran warga emas untuk memiliki
insurans
Kesedaran untuk melabur
KEDUDUKAN UNDANGUNDANG SEDIA ADA
ISU WARGA EMAS
ISU UTAMA
Khairat
kematian
SUB-ISU
Perbelanjaan pengebumian yang agak
mahal terutamanya di kawasan Bandar
KEDUDUKAN UNDANGUNDANG SEDIA ADA
ISU ORANG KURANG UPAYA
ISU UTAMA
SUB-ISU
KEDUDUKAN UNDANGUNDANG SEDIA ADA
Inclusive
Education
Keprihatinan pengajar terhadap pelajar
OKU
Kekurangan
sekolahsekolah
pendidikan khas
Kekurangan tenaga pengajar terlatih
Akta Orang Kurang Upaya
2008
Dasar Orang Kurang Upaya
2007
Akta Kanak-Kanak 2001
Konvensyen Mengenai Hak
Kanak-Kanak
Kemudahan
tidak
mematuhi
Konsep
Rekabentuk
Sejagat
Kekurangan kemudahan di merata-rata
tempat
Pelanggaran Konsep Rekabentuk
Sejagat
Konvensyen Mengenai Hak
Orang Kurang Upaya
Dasar Orang Kurang Upaya
2007
ISU ORANG KURANG UPAYA
ISU UTAMA
SUB-ISU
Kesukaran
mendapatkan
pekerjaan
Majikan tidak mahu menggaji pekerja
OKU walaupun Kerajaan telah memberi
insentif
Kuota 1% pekerja OKU tidak dipatuhi
oleh sektor Kerajaan dan Swasta
Kesedaran Ibu
bapa dan
Masyarakat
Meningkatkan
kesedaran
dan
pengetahuan di kalangan ibu bapa dan
masyarakat berkenaan OKU dan
keperluan mereka
KEDUDUKAN UNDANGUNDANG SEDIA ADA
ISU ORANG KURANG UPAYA
ISU UTAMA
SUB-ISU
Kekurangan
alat-alat
sokongan dan
bantuan OKU
Ketidakmampuan untuk memiliki:
- Orthosis
- Prosthesis (anggota badan palsu)
- Kerusi roda
Pemantauan
dan
Penguatkuasaa
n
Penyalahgunaan kemudahan yang
disediakan untuk OKU
- Tempat letak kenderaan
- Tempat duduk khas di dalam
pengangkutan awam
KEDUDUKAN UNDANGUNDANG SEDIA ADA
ISU PEKERJA ASING
ISU UTAMA
SUB-ISU
KEDUDUKAN UNDANGUNDANG SEDIA ADA
Diskriminasi
Pembayaran
Gaji
Tidak dibayar gaji / lewat menerima
bayaran gaji
Akta Kerja 1955
Penganiayaan
Bekerja melebihi masa yang ditetapkan
ATIP SOM 2007
Akta Kerja 1955
Kualiti Hidup
Yang Rendah
Majikan tidak menyediakan kemudahan Akta Standard-Standard
asrama pekerja/tempat tinggal –
Minimum Perumahan dan
pekerja terpaksa menyewa
Kemudahan Pekerja 1990
Faedah Dan
Kemudahan
Yang Tidak
Memadai
Tiada cuti
Tiada bantuan pembelaan guaman
(legal aid)
Jurubahasa mahkamah yang tidak
mahir bahasa asal
Akta Standard-Standard
Minimum Perumahan dan
Kemudahan Pekerja 1990
- Untuk pekerja asing
yang duduk di lading
Akta Kerja 1955
ISU PEKERJA ASING
ISU UTAMA
SUB-ISU
KEDUDUKAN UNDANGUNDANG SEDIA ADA
Kesatuan
Pekerja
Tidak dibenarkan memegang jawatan
dalam kesatuan
Akta Kesatuan Sekerja
1959
Hak Asasi Yang
Asas Bagi
Pembantu
Rumah
Tidak dilindungi di bawah skim Insurans
Pekerja Asing
Part XII Akta Kerja 1955 (tidak terpakai
kepada pembantu rumah)
Tidak diberikan cuti sehari dalam
seminggu
Akta Kerja 1955
ATIP SOM 2007
Akta Pampasan Pekerja
1952
Caruman
Insurans
Caruman insurans untuk pekerja asing
di bawah SOCSO - Akta Pampasan
Pekerja tidak selari dengan dengan
SOCSO
Akta Pampasan Pekerja
1952
Akta Keselamatan Sosial
Pekerja 1969
ISU PEKERJA ASING
ISU UTAMA
Majikan
Memegang
Passport
Pekerja Asing
SUB-ISU
Sebagai jaminan bagi mengelakkan
pekerja melarikan diri
KEDUDUKAN UNDANGUNDANG SEDIA ADA
Akta Passport 1966 [Akta
150]
Pekerja Asing Masuk secara sah dan bekerja untuk
Tanpa Izin
majikan – permit tamat tempoh /
dihalau majikan
Masuk secara tidak sah – penyeludupan
Pemerdagangan warga asing
Akta Imigresen 1959
ATIP SOM 2007
Akta Antipemerdagangan
Orang Dan
Antipenyeludupan Migran
2007
Pekerja Asing Peminta sedekah di kalangan kanakdi
Kalangan kanak warga asing
Kanak-Kanak
Akta Kerja 1955
Akta Kanak-Kanak dan
Orang Muda (Pekerjaan)
1966
Akta Kanak-Kanak 2001
LAMPIRAN I
TERAS I
HAK SIVIL DAN
BERPOLITIK
ISU-ISU UTAMA
BIL
ISU-ISU
1
Hak Berhimpun Secara Aman
2
Kebebasan Bersuara
3
Hak untuk Mendapatkan Maklumat
4
Salah Guna Kuasa oleh Pihak Berkuasa
Nota: Isu dicadang untuk digugurkan dari Teras 1
5
Hukuman Mati
6
Hak Perlindungan Komunikasi dan Media– i.e perhubungan
melalui alat komunikasi/ penyalahgunaan kanak-kanak @ wanita
di media
ISU-ISU UTAMA
BIL
ISU-ISU
7
Kebebasan Berpolitik
8
Perlindungan kepada Warganegara
9
Hak Perlindungan Penganut Agama
10
Hak Perlindungan Kaum
11
Hak Perlindungan ke atas Institusi Raja
12
Kewajipan Warganegara
(ISU UTAMA)
ISU UTAMA
1.
Hak
Berhimpun
Secara
Aman
SUB-ISU
•
Isu notis 10 hari
•
Protes jalanan
•
Tempat diwartakan/tidak diwartakan
•
Perhimpunan bersifat
sementara/kekal (eg: flashmob)
•
Penyertaan kanak-kanak
•
Penyertaan warga
asing/pelajar/mahasiswa
•
Umur penganjur (ie: harus melebihi 21
tahun)
•
Kemunasabahan syarat-syarat
•
Rayuan kepada Menteri terhadap
syarat-syarat Polis
KEDUDUKAN UNDANGUNDANG SEDIA ADA
•
Akta Perhimpunan Aman
2012
(ISU UTAMA)
ISU UTAMA
SUB-ISU
KEDUDUKAN UNDANGUNDANG SEDIA ADA
2. Kebebasan
Bersuara
• Peranan Polis dan AGC (Peguam
Negara)
• Definisi kecenderungan menghasut
• Bentuk kebebasan bersuara
• Kekangan dalam penguatkuasaan
undang-undang
• Penggunaan media sosial yang tidak
wajar
• Akta Hasutan 1948
• Akta Penerbitan dan
Mesin Cetak 1984
• Artikel 10, Perlembagaan
Persekutuan
• Akta Fitnah 1950
• Akta Penapisan Filem
2002
3. Hak untuk
Mendapatka
n Maklumat
• Definisi maklumat (persoalan
mengenai kemudahan untuk
mendapatkan maklumat)
• Ketidakseragaman prosedur dalam
menentukan maklumat terperingkat
(eg: Rahsia Besar, Rahsia, Sulit,
Terhad,dll)
• Perlindungan data peribadi individu
yang disalahgunakan
• Akta Komunikasi dan
Multimedia 1998
• Akta Jenayah Komputer
1997
• Akta Rahsia Rasmi 1972
• Akta Hak Cipta 1987
(ISU UTAMA)
ISU UTAMA
SUB-ISU
• Penggunaan budi bicara
4. *Salah
Guna Kuasa • Definisi ‘salah guna kuasa’
oleh Pihak
Berkuasa
Note: * Isu dicadang untuk digugurkan dari Teras 1
KEDUDUKAN UNDANGUNDANG SEDIA ADA
• Akta Suruhanjaya Hak
Asasi Manusia 1998
• Suruhanjaya Integriti
Agensi Penguatkuasa
2009
• Akta Suruhanjaya DIraja
• Perintah-Perintah Am Bab
D - Kelakuan dan
Tatatertib 1993
• Akta Kerajaan Tempatan
(PBT)
• Kanun Keseksaan – Akta
574
(ISU UTAMA)
ISU UTAMA
5. Hukuman Mati
•
•
6. Hak Perlindungan
Komunikasi dan
Media– i.e
perhubungan
melalui alat
komunikasi/
penyalahgunaan
kanak-kanak @
wanita di media
•
•
•
•
•
•
SUB-ISU
KEDUDUKAN UNDANGUNDANG SEDIA ADA
Isu hukuman mati mandatori
(keperluan?)
Hukuman mati terhadap kanakkanak (eg: terhadap kesalahankesalahan keselamatan)
• Akta Culik 1961
• Seksyen 302, Kanun
Keseksaan
• Akta Dadah Merbahaya
1952
• Akta Senjata Api (PLB) 1971
• Seksyen 130C Kanun
Keseksaan
Isu maruah/imej individu (Artikel
29, Klausa 2 UDHR)
Isu moral/akhlak individu
Gangguan seksual
Penipuan iklan
Penipuan alam maya (cyber fraud)
Komunikasi bersifat fitnah
• Data Protection Act 2010
• Akta Anti Pemerdagangan
Orang dan Anti
Penyuludupan Migran 2007
• Akta Kanak-Kanak 2001
• Akta Keganasan
Rumahtangga 1994
(ISU UTAMA)
ISU UTAMA
7. Kebebasan
Berpolitik
SUB-ISU
•
•
•
•
•
Pemakaian ‘Aku Janji’ terhadap Pegawai
Kerajaan dan para Akademik
Isu kempen pilihanraya (Seksyen 24 B, Akta
Kesalahan Pilihanraya) - eg: permit, banner
Isu kawasan/tempat berkempen
Kempen bergerak
Ucapan kempen yang mengelirukan
KEDUDUKAN UNDANGUNDANG SEDIA ADA
•
•
•
•
•
•
•
8. Perlindungan •
kepada
•
Warganegara •
•
•
•
•
Hak ekonomi (berniaga)
Hak tanah
Jenayah oleh orang asing ke atas
warganegara
Pendidikan
Kesihatan
Moral
Perbezaan budaya dalam perkahwinan
•
•
•
•
Akta Universiti dan Kolej
Universiti 1971
Seksyen 24B, Akta
Kesalahan Pilihanraya 1954
Akta Hasutan 1948
Akta Perhimpunan Aman
2012
Akta Fitnah 1950
Akta Kesalahan-Kesalahan
Kecil 1955
Akta Lambang Kebangsaan
1949
Akta Imigresen 1959/63
(pindaan 2002)
Akta Passport 1966
Akta Pendaftaran Negara
1959
Akta Latihan Khidmat
Negara 2003
(ISU UTAMA)
ISU UTAMA
SUB-ISU
•
9. Hak
Perlindungan •
Penganut
•
Agama
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Sekularisma, pluralisma, liberalism
Gaya hidup LGBT ( lesbian, gay,
bisexual & transgender)
Amalan agama
Kedudukan agama Islam sebagai
agama persekutuan
Kedudukan YDP Agong sebagai
Ketua Agama di Wilayah
Persekutuan & negeri-negeri tidak
beraja
Kedudukan Sultan sebagai Ketua
Agama negeri
Isu murtad
Isu kalimah Allah
Perkahwinan campur
Status agama anak dalam
perkahwinan Islam & bukan Islam
Isu fahaman Syiah
Ajaran sesat
Penyalahgunaan poligami
KEDUDUKAN UNDANG-UNDANG
SEDIA ADA
•
•
•
•
•
•
•
•
Akta Undang-Undang Syariah Negeri
(i.e: Akta Jenayah Syariah Negeri
Selangor)
Akta Mahkamah Syariah
Akta Pentadbiran Agama Islam
Akta Memperbaharui Undang-Undang
(Perkahwinan dan Penceraian) 1976 –
untuk bukan beragama Islam
Adat Istiadat, Perayaan dan
Keagamaan
Akta Kebudayaan Kebangsaan 1971
Mengamalkan perayaan mengikut
agama
Perlembagaan Persekutuan:
Ø Fasal 3 - menyentuh mengenai
agama Islam sebagai Agama
Persekutuan dan agama lain bebas
diamalkan dengan cara aman
Ø Fasal 11 – menyentuh tentang
Kebebasan beragama dengan
mengambilkira 11 (4)
(ISU UTAMA)
ISU UTAMA
10. Hak
Perlindungan
Kaum
SUB-ISU
•
•
•
•
KEDUDUKAN UNDANGUNDANG SEDIA ADA
Kedudukan istimewa orang Melayu, anak
• Perlembagaan Persekutuan:
negeri Sabah & Sarawak & hak sah semua
Ø Fasal 12 - Hak berkenaan
kaum di Malaysia
Pendidikan
Hak mengenai pendidikan
Ø Fasal 153 – Special
Hak mengenai pendidikan Islam peringkat
Protections for the
negeri
Malays and Native
Sistem pendidikan – Sekolah Kebangsaan vs
Sabah/Sarawak
Sekolah Jenis Kebangsaan
(Peruntukan Kuota) oleh
Yang Di-Pertuan Agong
• Akta Pekerjaan 1955
• Akta Suruhanjaya Hak Asasi
Manusia 1998
• Akta Pendidikan 1996
• Bidang kuasa dibawah Jabatan
Agama Islam Negeri-negeri
(ISU UTAMA)
ISU UTAMA
11. Hak
•
Perlindungan •
ke atas
Institusi Raja •
SUB-ISU
KEDUDUKAN UNDANGUNDANG SEDIA ADA
Pencemaran imej institusi Raja
• Perlembagaan Persekutuan:
Mempersoalkan kedaulatan & bidang kuasa
Ø Fasal 32 - Institusi Yang
YDPA/ Sultan/ Raja
Di-Pertuan Agong
Tidak memahami pemerintahan Raja
Ø Fasal 38 – Majlis RajaBerpelembagaan
Raja
Ø Fasal 181 – Kedaulatan
Raja-Raja
Ø Fasal 182 – Mahkamah
Khas (Prosiding terhadap
Yang Di-Pertuan Agong
dan Raja-Raja)
Ø Lain-lain Fasal mengenai
Bidang Kuasa Yang DiPertuan Agong, Raja dan
Sultan-Sultan Negeri
(ISU UTAMA)
ISU UTAMA
12. Kewajipan
warganegara
SUB-ISU
•
•
•
Mendokong Perlembagaan Persekutuan
Mendokong Rukun Negara
Toleransi
KEDUDUKAN UNDANGUNDANG SEDIA ADA
• Perlembagaan Persekutuan
• Rukun Negara
LAMPIRAN J
TERAS 4
HAK ORANG
ASAL DAN
ORANG ASLI
SESI PERBINCANGAN)
12-13 November 2014
Teras 4 : Orang Asli
(Semenanjung Malaysia)
Penyelidik
§
Prof Madya Dr Ramy Bulan (UM)
§
Dr Mohd Yazid bin Zul Kepli (UIA)
§
Izawati Wook (USIM)
§
Wan Raisuha Wan Ali (KPM)
§
Zainah bt Ahmad (KWLB)
2
Konsep Hak Asasi Manusia
u
Undang utama Malaysia- Perlembagaan Persekutuan
u
Hak asasi – berdasarkan UN Declaration on Human
Rights (UNDHR) - dengan penyesuaian yang perlu eg.
Ø
bukan sahaja berdasarkan hak individu tetapi
juga “kumpulan” atau kemasyarakatan
Ø
Tidak opsyenal tetapi implimentasi dengan “Cultural
context”-Pangaruh agama, adat resam
Ø
Prinsip-prinsip harus diserapkan kedalam undangundang domestic
u
Bagi Orang Asli/Asal – perlu merujuk kepada UN
Declaration on the Rights of Indigenous Peoples dan
Piawaian Antrabangsa lain eg. CBD, CRC – bertahap
international customary law”
3
UN Declaration on the Rights
of Indigenous Peoples
u
Merangkumi prinsip-prinsip hak asasi yang terkandung
dalam dokumen-dokumen, triti dan konvensyen antara
bangsa - dan pemakaian kepada Indigenous peoples Orang Asal. Orang Asli
u
UNDRIP – Minimum standard for dealing with Indigenous
peoples - “reflects the important balance between
individual and collective rights as well as legitimate
interests and concerns of state governments”
u
UNDRIP diterima pakai (adopted) oleh General Assembly –
13 September 2007.
u
Malaysia mengundi untuk menerima Deklarasi
u
(143 Votes in favour/ 4 against / 11 abstention)
4
ISU-ISU UTAMA
Tanah dan
Wilayah
Kemiskinan
Kesihatan
Infrastruktur
&
Pembangunan
Alam
sekitar
JATI
DIRI
Pendidikan
Representasi
politik
Ekonomi
Wanita
Undangundang
Warisan
Kebudayaan
5
ISU UTAMA
Jati diri
(Self –
determination)
dan Identiti
Orang Asli
SUB-ISU
KEDUDUKAN UNDANGUNDANG SEDIA ADA
v Identiti dan definisi Orang Asli • Perlembagaan Persekutuan Art
v Bahasa
v Warisan kebudayaan
•
•
160
Akta Orang Asli 1954
Pelan Strategik untuk Orang
Asli
v Institusi kemasyarakatan /
social institutions/ sistem
penyelesaian konflik
berdasarkan adat resam
v Budaya & “traditional
knowledge”
v Representasi politik
v Konsultasi /penyertaan dalam
hal masyarakat sendiri
6
ISU UTAMA
SUB-ISU
Tanah
v Tanah warisan/ tanah adat (isu
pengiktirafan)v Hak milik kolektif /
Collective Title /Communal rights
&
KEDUDUKAN UNDANGUNDANG SEDIA ADA
•
•
Perlembagaan Persekutuan
Akta Orang Asli 1954
•
Enakmen tanah negeri-negeri
•
Keputsan-keputsan Mahkamah
•
Akta Pemuliharaan Tanah 1960
Hutan
v Masalah keputusan mahkamah
tidak diberi pengiktirafan
dalam polisi
v Isu tanah yang diusahakan oleh–
individu
• (National) Land (Group
Settlement Areas) Act 1972
v Projek pembangunan di bawah
agensi kerajaan
•
Akta Perhutanan Negara 1984
v Pengunaan hutan
•
Akta Pemuliharaan Hidupan
Liar 2010
Akta Taman Negara 1980
National Parks & Nature
Reserve Ordinance 1998
7
Wild Life Protection
Ordinance 1998
Malay Reservation Enactments
v Pengambilan sumber hutan (
non timber products)
•
•
•
•
ISU UTAMA
Kesihatan
SUB-ISU
KEDUDUKAN UNDANGUNDANG/DASAR SEDIA ADA
v Penyakit malaria/cacing/tibi
• Medical Act 1971
v Kematian ibu/bayi/kekurangan zat
makanan/nutrisi
• Child Act 2001
v Akses kepada perkhidmatan
perubatan
• Dasar kesihatan kerajaan
v Kebersihan diri (hygiene)/kawasan
persekitaran/pergigian
Ekonomi
v Kadar pengangguran
v Jurang kemiskinan
• Employment Act 1955
• Children & Young Persons
(Employment) Act 1966
• Industrial Relation Act
1967
v “Food security”
National8 Agricultural Policy?
v Perladangan/pertanian
ISU UTAMA
Warisan
kebudayaan/
adat resam/
“traditonal
knowledge”
Infrastukur/
pembangunan
SUB-ISU
KEDUDUKAN UNDANGUNDANG SEDIA ADA
v Jati diri & identity
v Bahasa
• Akta Orang Asli 1954
v Pembekalan kemahiran tradisi
& warisan – ukiran, anyaman,
kaedah perubatan tradisi,
tarian, nyanyian, alat muzik,
pakaian tradisi & aksesori
• Akta Warisan
Kebangsaan 2005
• Akta Akedemi Seni
Budaya dan Warisan
Kebangsaan 2006
v Pencegahan eksploitasi dan
Perkongsian faedah
• Akses Benefit Sharing
Bill
v Pemuliharaan dan
pemeliharaan
• Akta Perhutanan
Kebangsaan 1984
• Akta Pemeliharaan
Hidupan Liar 2010
v
v
v
v
v
v
Ameniti sosial
Pengangkutan
Peluang pekerjaan/kouta
Kemahiran
Air/elektrik/jalan
Keselamatan
• Akta Jalan, Saliran dan
Bangunan 1974
• Akta Perancangan
Bandar
9 dan Desa 1976
• Akta Kerja-kerja
Saliran 1974
• Akta Kerajaan
ISU UTAMA
Wanita
SUB-ISU
v Eksploitasi wanita
v Pemerkasaan wanita
v Pemilikan hak kepada harta
bersama
v Pendidikan/pekerjaan
v Perkahwin awal
KEDUDUKAN UNDANGUNDANG SEDIA ADA
• Law Reform (Marriage
& Divorce Act) 1976
• Dasar Perlindungan
Kanak-kanak Negara
• Akta Keganasan
Rumahtangga 1994
• Kanun Keseksaan
• Child Act 2001
• Married Women &
Children Maintenance)
Act 1950
• Married Women &
Children (Enforcement
of Maintenance) Act
1968
• Akta Penjagaan Bayi
dan Kanak-Kanak
• CEDAW
10
ISU UTAMA
SUB-ISU
Representasi/
politik
v Hak untuk diwakili
v Saluran untuk menyuarakan
pendapat
v Meningkatkan
penglibatan/penyertaan dalam
menentukan arah tuju
masyarakat
v Empowerment - untuk
membuat keputusan
Perlembagaan
Persekutuan
Ketidakhadiran ke sekolah
Keciciran(drop out)
Kadar literasi
Kemudahan/infrastruktur
pendidikan
v Pendedahan terhadap sejarah
asal-usul(ko-kurikulum
sekolah)
v Penempatan dan pemantauan
guru- Elaun
Pedalaman/Naziran
Akta Pendidikan 1996
Dasar Pendidikan
Kebangsaan
Pelan Pembangunan
Pendidikan Malaysia
2013-2025
Pelan Transformasi
Pendidikan Orang Asli
Pendidikan
v
v
v
v
KEDUDUKAN UNDANGUNDANG SEDIA ADA
Elections Act
11
ISU UTAMA
Alam sekitar
SUB-ISU
v Bencana alam
v Isu pembangunan tanah dan
kesan negative
KEDUDUKAN UNDANGUNDANG SEDIA ADA
• Akta Kualiti Alam
Sekitar1974
• Akta Perancangan
Bandar dan Desa
v Pembalakan /illegal logging
v Pencerobohan atas tanah
• Enakmen Perlombongan
1976
v Pengekploitasian oleh pihak luar
v Hak konsultasi /isu
membabitkan alam sekitar,
binatang, hutan
• Wild Life Conservation
Act 2010
v Perkongsian faedah
• Malaysian National
Biodiversity Policy
v Pampasan/ restitusi
(penggantian setara
12
• Access
Benefit Sharing
Bill
ISU UTAMA
Sosial/kemasyarakatan
v SUB-ISU
v Kesedaran
masyarakat
berkenaan
kedudukan orang asli
v Pemantapan sumber
manusia
Child Act 2001
Married Women &
Children (Maintenance)
Act 1950
Akta Penjagaan Bayi dan
Kanak-Kanak
Law Reform (Marriage &
Divorce Act) 1976
Dasar Perlindungan
Kanak-kanak Negara
v Akses kepada
keadilan
Perlembagaan Perskutuan
Art 160
v Kepimpinan dan
kemahiran
Undang-undang dan adat
KEDUDUKAN UNDANGUNDANG SEDIA ADA
v Keputusan mahkamah
tidak di iktirafkan
v Pengukuhan
penyelesaian konflik
13
Kesimpulan 1
Hak asasi – “interrelated/ interdependent/
indivisible”
u “Human Rights Based Approach” kritikal bagi
penyelesaian konflik – di antara kerajaan dan
masyarakat Orang Asal/ Orang Asli
u “Self determination” –pra- syarat kepada
perlindungan, promosi, amalan dan penikmatan
(enjoyment) hak yang lain
u Orang Asli - masyarakat yang “distinct”- hak jati
diri (self determination) – hak, identiti dan budaya
mereka perlu dipertahankan
u
14
Kesimpulan 2
u
Tanah adalah nadi hidup mereka - hak budaya dan
mata pencarian amat bergantung kepada tanah
dan sumber alam semulajadi – harus di beri
pengiktirafan yang wajar
u
Pendidikan, kesihatan - hak asasi, termasuk
persekitaran wilayah (environment) yang bersih
u
Kelestarian budaya dan identiti tergantung kepada
sistem undang-undang adat Ø
dasar tuntutan hak atas tanah
Ø
institusi penyelesaian konflik tradisional yang
harus di perkasakan
u
Hak berdasarkan perlembagaan, undang-undang bertulis
dan undang-undang adat
u
Perlu mengambilkira piawaian antarabangsa eg. Prinsip 15
dalam UNDRIP dalam pembentukan dasar hak asasi
LAMPIRAN K
TERAS 5
OBLIGASI
ANTARABANGSA
Prof. Madya Dr Khairil Azmin Mokhtar
Kulliyyah Undang-undang Ahmad Ibrahim
Universiti Islam Antarabangsa Malaysia
Prof. Madya Dr Khairil Azmin Mokhtar
Dato’ Dr Mohd Yusof
Prof. Madya Dr. Juriah
Professor Dr. Md Naqib
Prof. Madya Dr. Azizah
Prof. Madya Dr. Nazri
Pen. Prof. Dr. Areej
Pen. Prof. Dr. Tunku Mohar
Pen. Prof. Dr. Hamimah
Pen. Prof. Dr. Shahrul Mizan Pn Zuraini Abd Hamid
2
Pen. Prof. Dr. Yazid
Pn Nur Hafilah Musa
En Ikmal Hisham
Cik Olivia Tan Swee Leng
July 22, 2012
BASELINE STUDY NATIONAL HUMAN RIGHTS ACTION PLAN (NHRAP)
KONSEP HAK ASASI MANUSIA
BAGI MALAYSIA
i. Hak
ii. Kebebasan
iii. Tanggungjawab
iv. Asasi
v. Manusia
3
July 22, 2012
BASELINE STUDY NATIONAL HUMAN RIGHTS ACTION PLAN (NHRAP)
Kebebasan
4
July 22, 2012
BERHAK
BASELINE STUDY NATIONAL HUMAN RIGHTS ACTION PLAN (NHRAP)
BEBAS
Hak
DUTIES
(TANGGUNGJAWAB)
RIGHTS
(HAK)
5
July 22, 2012
BASELINE STUDY NATIONAL HUMAN RIGHTS ACTION PLAN (NHRAP)
COLLECTIVE
RIGHTS
COLLECTIVE
RIGHTS
INDIVIDUAL
RIGHTS
(HAK
INDIVIDU)
HAK
MASYARAKAT
6
July 22, 2012
BASELINE STUDY NATIONAL HUMAN RIGHTS ACTION PLAN (NHRAP)
HAK
MASYARAKAT
ASEAN HUMAN RIGHTS
DECLARATION
• 6. The enjoyment of human rights and fundamental
freedoms must be balanced with the performance of
corresponding duties as every person has
responsibilities to all other individuals, the community
and the society where one lives. It is ultimately the
primary responsibility of all ASEAN Member States to
promote and protect all human rights and
fundamental freedoms.
7
July 22, 2012
BASELINE STUDY NATIONAL HUMAN RIGHTS ACTION PLAN (NHRAP)
ASEAN HUMAN RIGHTS
DECLARATION
• 8. The human rights and fundamental freedoms of every
person shall be exercised with due regard to the human
rights and fundamental freedoms of others.
• The exercise of human rights and fundamental freedoms
shall be subject only to such limitations as are determined
by law solely for the purpose of securing due recognition for
the human rights and fundamental freedoms of others, and
to meet the just requirements of national security, public
order, public health, public safety, public morality, as well as
the general welfare of the peoples in a democratic society.
8
July 22, 2012
BASELINE STUDY NATIONAL HUMAN RIGHTS ACTION PLAN (NHRAP)
HAK MANUSIA
DAN
TANGGUNGJAWAB
KERAJAAN
9
July 22, 2012
BASELINE STUDY NATIONAL HUMAN RIGHTS ACTION PLAN (NHRAP)
ASEAN HUMAN RIGHTS
DECLARATION
28. Every person has the right to an adequate standard of living
for himself or herself and his or her family including:
• a. The right to adequate and affordable food, freedom from
hunger and access to safe and nutritious food;
• b. The right to clothing;
• c. The right to adequate and affordable housing;
• d. The right to medical care and necessary social services;
• e. The right to safe drinking water and sanitation;
• f. The right to a safe, clean and sustainable environment.
10
July 22, 2012
BASELINE STUDY NATIONAL HUMAN RIGHTS ACTION PLAN (NHRAP)
KONSEP HAK ASASI MANUSIA
BAGI MALAYSIA
Konsep:
i. Perlembagaan dan Undang-undang Malaysia
ii. Undang-undang Antarabangsa
iii. Syariah/Undang-undang Islam
11
July 22, 2012
BASELINE STUDY NATIONAL HUMAN RIGHTS ACTION PLAN (NHRAP)
i. Perlembagaan dan Undang-undang Malaysia
Perkara 4. Undang-undang utama Persekutuan.
(1) Perlembagaan ini ialah undang-undang utama Persekutuan dan apa-apa
undang-undang yang diluluskan selepas Hari Merdeka yang tidak selaras
dengan Perlembagaan ini adalah tidak sah setakat ketidakselarasan itu.
BAHAGIAN II - KEBEBASAN ASASI
Perkara 5. Kebebasan diri.
Perkara 6. Keabdian dan kerja paksa dilarang.
Perkara 7. Perlindungan daripada undang-undang jenayah kuat kuasa ke
belakang dan perbicaraan berulang.
Perkara 8. Kesamarataan.
Perkara 9. Larangan buang negeri dan kebebasan bergerak.
Perkara 10. Kebebasan bercakap, berhimpun dan berpersatuan.
Perkara 11. Kebebasan beragama.
Perkara 12. Hak berkenaan dengan pendidikan.
Perkara 13. Hak terhadap harta.
12
July 22, 2012
BASELINE STUDY NATIONAL HUMAN RIGHTS ACTION PLAN (NHRAP)
-Rukun Negara-
13
July 22, 2012
BASELINE STUDY NATIONAL HUMAN RIGHTS ACTION PLAN (NHRAP)
Kepercayaan
kepada Tuhan
Kesetiaan kepada
Raja dan Negara
Keluhuran
Perlembagaan
Kedaulatan
Undang-undang
Kesopanan dan
Kesusilaan
14
July 22, 2012
• Agama
• Ketuhanan
• Raja Berperlembagaan
• Negara Bebas dan Berdaulat
• Perlembagaan Undang-undang Utama
• Demokrasi
• Negara dan Pemerintah bawah Undang-undang
• Adat Resam dan Kebudayaan Masyarakat
Tempatan
BASELINE STUDY NATIONAL HUMAN RIGHTS ACTION PLAN (NHRAP)
ii. Undang-undang Antarabangsa
CULTURAL RELATIVISM
UNIVERSALISM
-VIENNA DECLARATION
-ASEAN CHARTER
15
July 22, 2012
BASELINE STUDY NATIONAL HUMAN RIGHTS ACTION PLAN (NHRAP)
ASEAN HUMAN RIGHTS
DECLARATION
• 7. All human rights are universal, indivisible,
interdependent and interrelated. All human rights and
fundamental freedoms in this Declaration must be
treated in a fair and equal manner, on the same footing
and with the same emphasis. At the same time, the
realisation of human rights must be considered in the
regional and national context bearing in mind different
political, economic, legal, social, cultural, historical and
religious backgrounds.
16
July 22, 2012
BASELINE STUDY NATIONAL HUMAN RIGHTS ACTION PLAN (NHRAP)
KESIMPULAN
KESIMPULAN
Konsep Hak Asasi Manusia bagi Malaysia mestilah
1. Selaras dengan Perlembagaan Malaysia
2. Selaras dengan Rukun Negara
3. Berdasarkan prinsip dan nilai Agama, Adat dan Kebudayaan
Masyarakat Tempatan
4. Menolak prinsip dan nilai yang bertentangan dengan
Perlembagaan negara dan yang bercanggah dengan Agama, Adat
dan Kebudayaan MasyarakatTempatan
5.
Mengimbangi hak individu (individual rights) dan hak masyarakat
(collective rights)
6. Mengiktiraf tanggungjawab kerajaan dan negara terhadap rakyat
7. Mengiktiraf tanggungjawab rakyat terhadap negara
18
July 22, 2012
BASELINE STUDY NATIONAL HUMAN RIGHTS ACTION PLAN (NHRAP)
Obligasi
Antarabangsa
Kerajaan
Persekutuan
Kerajaankerajaan
Negeri
Perjanjian Antarabangsa
– Perkara 74(1) – Kuasa Parlimen
– Senarai I dan III dalam Jadual Kesembilan
1.Hal ehwal luar negeri, termasuk—
(a)Triti, perjanjian dan konvensyen dengan negara lain dan segala
perkara yang menghubungkan Persekutuan dengan mana-mana
negara lain;
(b)Perlaksanaan triti, perjanjian dan konvensyen dengan negara
lain;
- Perkara 76(1)(a)
Parlimen boleh membuat undang-undang mengenai apa-apa perkara yang
disebut satu persatu dalam Senarai Negeri, tetapi hanya seperti yang
berikut sahaja, iaitu:
bagi maksud melaksanakan apa-apa triti, perjanjian atau konvensyen antara
Persekutuan dengan mana-mana negara lain, atau apa-apa keputusan
sesuatu organisasi antarabangsa yang dianggotai oleh Persekutuan;
- Perkara 76(2)
Tiada undang-undang boleh dibuat menurut perenggan (a) Fasal (1) mengenai
apa-apa perkara
mengenai hukum Syarak atau adat orang Melayu atau
mengenai apa-apa perkara tentang undang-undang atau adat anak negeri di
Negeri Sabah dan Sarawak dan
tiada Rang Undang-Undang bagi suatu undang-undang di bawah pereng gan itu
boleh dibawa di dalam mana-mana satu Majlis Parlimen sehingga Kerajaan
mana-mana Negeri yang berkenaan telah dirundingi.
21
July 22, 2012
BASELINE STUDY NATIONAL HUMAN RIGHTS ACTION PLAN (NHRAP)
Konflik
• Kes Terbaru Mahkamah Rayuan
• Merujuk
kepada
konflik
undang-undang
antarabangsa dan undang-undang negeri
22
July 22, 2012
BASELINE STUDY NATIONAL HUMAN RIGHTS ACTION PLAN (NHRAP)
• IN THE COURT OF APPEAL, MALAYSIA
• (APPELLATE JURISDICTION)
• PALACE OF JUSTICE, PUTRAJAYA
• CIVIL APPEAL NO. N-O1-498-11/2012
• MOHD HISHAMUDIN YUNUS, JCA
• AZIAH ALI, JCA
• LIM YEE LAN, JCA
23
July 22, 2012
BASELINE STUDY NATIONAL HUMAN RIGHTS ACTION PLAN (NHRAP)
• Appellants
• (1) MUHAMAD JUZAILI BIN MOHD KHAMIS
• (2) SHUKUR BIN JANI
• (3) WAN FAIROL am WAN ISMAIL
• V.
• Respondents
• (1) STATE GOVERNMENT OF NEGERI SEMBILAN
• (2) DEPARTMENT OF ISLAMIC RELIGIOUS AFFAIRS, NEGERI
• SEMBILAN
• (3) DIRECTOR OF ISLAMIC RELIGIOUS AFFAIRS, NEGERI
• SEMBILAN
• (4) CHIEF ENFORCEMENT OFFICER, ISLAMIC RELIGIOUS
• AFFAIRS, NEGERI SEMBILAN
• (5) CHIEF SYARIE PROSECUTOR, NEGERI
24
July 22, 2012
BASELINE STUDY NATIONAL HUMAN RIGHTS ACTION PLAN (NHRAP)
• National Legal Services Authority v Union of India
and others, Writ Petition (Civil) No. 400 of 2012
(decided in 2014) the Indian Supreme Court explores
a myriad of international human rights conventions
and norms case laws on transsexuals, and legislation
in other countries on transgenders and rules as
follows:
‘ any international convention not inconsistent with
the fundamental rights and in harmony with its spirit
must be read into those provisions.....of the
Constitution to enlarge the meaning and content
thereof and to promote the object of constitutional
guarantee);
25
July 22, 2012
BASELINE STUDY NATIONAL HUMAN RIGHTS ACTION PLAN (NHRAP)
It is relevant to highlight here the Malaysian
Government's 2010 UN General Assembly (UNGASS)
Country Progress Report on HIV/AlDs states:"Transgendered person or transsexuals are labelled as
sexual deviants and often shunned by society in
Malaysia. As a result of such stigmatization and
discrimination, the majority of those in this
community are unable to obtain employment and
thus end up doing sex work”.
Decision:
We hold that section 66 is invalid as being
unconstitutional. It is inconsistent with Arts. 5(1), Art.
8(1) and (2), Art. 9(2), and Art. 10(1)(a) of the Federal
Constitution.
26
July 22, 2012
BASELINE STUDY NATIONAL HUMAN RIGHTS ACTION PLAN (NHRAP)
CADANGAN
ISU-ISU
BERKAITAN
OBLIGASI
ANTARABAN
GSA
1
TERAS
5
14
• OBLIGASI
ANTARABANGSA
13
12
15
•PENYELIDIK
•KLUSTER
28
July 22, 2012
•MENGIKUT
TRITI
BASELINE STUDY NATIONAL HUMAN RIGHTS ACTION PLAN (NHRAP)
3
4
TERAS 5
OBLIGASI
ANTARABANG
SA
11
14
2
5
10
6
9
7
8
CLUSTER & LAWS
RESEARCHERS
CLUSTER 1
International Convention on the
Elimination of All Forms of Racial
Discrimination
Co-ordinator: ASST PROF DR
SHAHRUL MIZAN
CLUSTER 2
International Covenant on Civil
and Political Rights
-Optional Protocol
Co-ordinator: ASST PROF DR
TUNKU MOHAR
-Second Optional Protocol to the
AP Dr Nazri Muslim
International Covenant on Civil
Asst Prof Dr Yazid
and Political Rights, aiming at the
abolition of the death penalty
Mdm Norhafilah
CLUSTER 3
International Convention on the
Co-ordinator: PROF DR MD NAQIB
Protection of the Rights of All
AP Dr Khairil Azmin
Migrant Workers and Members of
Their Families
29
July 22, 2012
BASELINE STUDY NATIONAL HUMAN RIGHTS ACTION PLAN (NHRAP)
CLUSTER & LAWS
CLUSTER 4
International Convention for the
Protection of All Persons from
Enforced Disappearance
CLUSTER 5
International Covenant on
Economic, Social and Cultural
Rights
-Optional Protocol
CLUSTER 6
Convention on the Elimination of
All Forms of Discrimination
against Women
-Optional Protocol
30
July 22, 2012
BASELINE STUDY NATIONAL HUMAN RIGHTS ACTION PLAN (NHRAP)
RESEARCHERS
Co-ordinator: PROF DR MD
NAQIB
AP Dr Khairil Azmin
Co-ordinator: ASST PROF DR
AREEJ TORLA
Co-ordinator: AP DR AZIZAH
Cik Olivia Tan
CLUSTER & LAWS
CLUSTER 7
Convention against Torture and
Other Cruel, Inhuman or
Degrading Treatment or
Punishment
-Optional Protocol
CLUSTER 8
Convention on the Rights of the
Child
CLUSTER 9
Convention on the Rights of
Persons with Disabilities
31
July 22, 2012
BASELINE STUDY NATIONAL HUMAN RIGHTS ACTION PLAN (NHRAP)
RESEARCHERS
Co-ordinator: PROF DR MD
NAQIB
AP Dr Khairil Azmin
Co-ordinator: AP DR JURIAH
JALIL
AP Dr Azizah
Co-ordinator: AP DR KHAIRIL
AZMIN
Mr Ikmal Hisham
CLUSTER & LAWS
RESEARCHERS
CLUSTER 10
The Universal Declaration of
Human Rights
Co-ordinator: ASST PROF DR
SHAHRUL MIZAN
Dr Norhafilah Musa
CLUSTER 11
United Nations Declaration on
the Rights of Indigenous
Peoples
CLUSTER 12
Cairo Declaration of Human
Rights In Islam (CDHRI)
32
July 22, 2012
Co-ordinator: ASST PROF DR
HAMIMAH
AP Dr Juriah Jalil
Asst Prof Dr Yazid
Co-ordinator: ASST PROF DR YAZID
BASELINE STUDY NATIONAL HUMAN RIGHTS ACTION PLAN (NHRAP)
CLUSTER & LAWS
CLUSTER 13
ASEAN Declaration
RESEARCHERS
Co-ordinator: DATO’ DR MOHD
YUSOF
Asst Prof. Dr Dr Tunku Mohar
CLUSTER 14
United
Nations
Convention
against Transnational Organized
Crime
Co-ordinator: AP AP DR KHAIRIL
AZMIN
Protocol to Prevent, Suppress
Pn Zuraini
and
Punish
Trafficking
in
Persons, Especially Women and
Children, Supplementing the
United
Nations
Convention
Against Transnational Organized
Crime
33
July 22, 2012
BASELINE STUDY NATIONAL HUMAN RIGHTS ACTION PLAN (NHRAP)
Scope of Research
The research shall EXAMINE AND ANALYSE all the ten core
international human rights instruments and their protocols.
The research shall SEARCH, COLLECT, EXAMINE AND ANALYSE
Malaysian laws and policies which are related to the
international human rights instruments and their protocols..
-Consistent or not. –What need to be done –Justification for
conflict (in any)
To look into the term ‘obligation’ because international law is
horizontal and therefore so not obligatory for Malaysia to
comply. Though Malaysia pressured, there is no obligation to
ratify everything and we can have own justification. The aim is
not to ratify all but get the spirit of any convention and apply
whichever that is possible.
34
July 22, 2012
BASELINE STUDY NATIONAL HUMAN RIGHTS ACTION PLAN (NHRAP)
• To consider the aspect of ‘equality’ as Malaysia has
adopts privileges and social contract. This can be
termed as a positive discrimination which is to level
ongoing inequality. Equality at times does not
promote justice so equality has to be to promote
justice.
• To consider how other countries respond to noncompliance and study the Malaysian laws and
policies in reference to the international treaties.
• Malaysia can apply certain international standards
and comply to all but in doing so we have to be
confident on what we want and know wat we really
want and be firm in that stand.
35
July 22, 2012
BASELINE STUDY NATIONAL HUMAN RIGHTS ACTION PLAN (NHRAP)
• Other pertinent considerations include whether any policy base to
institutionalize something and whether country obliged to do so under
certain law and policy.
• For all the clusters, 2 approaches may be considered: Ratify with some
reservations
and/or
Justify
whichever
cannot
be
reserved/implemented.
• To consider whether we have obligations or not. Look into what we
have ratified and acceded and what we have done as a ratified party. As
a ratified party, need to comply the obligations but no legal force.
• For the ones which we haven’t ratify, to make sure our legislation in
place in order to perform the obligation. We must ensure regulation
not against the purpose and object of the convention. On
interpretative declaration, we must look into consequences after that
and theto report to the committee.
• Complying obligations of convention is also about educating the
nation.
36
July 22, 2012
BASELINE STUDY NATIONAL HUMAN RIGHTS ACTION PLAN (NHRAP)
CLUSTER 1
CLUSTER
2
CLUSTER
3
37
July 22, 2012
• Article 153, 52 and 8 of Federal Constitution
• Equality in terms of privileges to Sabah & Sarawak
(political equality)
• Civil rights and political rights
• On certain sensitive issues, freedom of expression, freedom of
assembly , freedom of movement (political rights)
• Abolishment Death penalty – (not confined to drug cases)
• In addition to the covenant has option to accept the protocols
• Definition of migrant workers (International law vs Malaysian Law)
• Home Affairs Ministry, Health Ministry, Immigration Department,
Education Ministry
• Trafficking, Forced Labour
• Migrant workers means legal- ‘prohibited immigrants’ under
jurisdiction of immigration
• Foreign workers only for 6 sectors
• Equality of treatment between nationals and non-nationals (i.e.
compensations,
protections)
BASELINE STUDY NATIONAL HUMAN RIGHTS ACTION PLAN (NHRAP)
CLUSTER
4
CLUSTER
5
38
July 22, 2012
• Illegal rendition
• 2 research questions:
• 1. Are economic, social and cultural rights not
sufficient; and 2. why Malaysia shd ratify that
convention.
• 1st issue more relevant - Determine the duties
under the convention and relevant laws which are
scattered in numerous laws and policies. Analysis
whether we comply and justify if not complied. To
look into the shortcomings and what we need to
do to fulfill or comply. Look into any particular
issues that need to be addressed.
BASELINE STUDY NATIONAL HUMAN RIGHTS ACTION PLAN (NHRAP)
• Issues includes articles relating to family issues (domestic violence,
marital rape) and also from syariah law perspective
CLUSTER • Trafficking of women [women not represented in empowerment,
6
violence and representation (women in decision making mostly
private)
• Women’s welfare - maternity leave issue (mostly in private)
• Malaysia able to lay out what efforts been taken to improve further.
• Element of reservations n justification for that? Issues of enforcement
and increase man power and sensitivity
• In line with Federal Constitution
CLUSTER • May consider hudud Issue, abolition of death penalty, whipping
7
• KPWKM has filed reservation on articles such as discrimination, citizenship,
education for all, capital punishment and life imprisonment [child act vs
Penal code] and torture
CLUSTER
• Issue on ‘stateless’. Law silence on this - implementation issue
8
• Education for all/free for all – for non-citizens – need comments from KPM
39
July 22, 2012
BASELINE STUDY NATIONAL HUMAN RIGHTS ACTION PLAN (NHRAP)
LAMPIRAN L
TERAS 1 - 5
ZON BORNEO
ISU-ISU UTAMA
BIL
ISU-ISU
1.
IDENTITI
2.
ISU TANAH
3.
SISTEM PENYELESAIAN KONFLIK DAN TADBIR URUS ANAK
NEGERI SERTA AKSES KEPADA KEADILAN
4.
PEMBANGUNAN SOSIO-EKONOMI
5.
KEMISKINAN
6.
PENDIDIKAN
7.
KESIHATAN
8.
SOSIAL DAN KESELAMATAN
1. IDENTITI
ISU UTAMA
IDENTITI
SUB-ISU
KEDUDUKAN UNDANGUNDANG SEDIA ADA
·
Ketidakseragaman dari segi identiti, etnik dan agama. Sebagai contoh, kekeliruan
status
agama
dan
penggunaan istilah ‘bin’ dan ‘binti’ bagi warga yang bukan beragama
Islam.
·
Kaum Bajau Laut (Pelahu) yang tinggal
kawasan perairan laut Sabah yang
menimbulkan
masalah
status
kewarganegaraan yang perlu dikaji.
·
Masalah
pendatang
daripada
Indonesia dan Filipina diberi status
kerakyatan dan identiti Melayu supaya
mendapat keistimewaan anak negeri.
Ordinan Anak Negeri
Akta
Pendaftaran
Negara 1969
Akta Imigresen
1. IDENTITI
Samb…
ISU UTAMA
IDENTITI
SUB-ISU
·
·
·
·
Tanggapan
bahawa
terdapat
diskriminasi
dalam
pengambilan
pelajar IPTA.
Tanggapan bahawa kad pengenalan
mudah diperolehi tanpa menepati
syarat-syarat yang ditetapkan.
Penduduk yang tinggal di sempadan
Sabah dan Sarawak dengan Indonesia
dan Filipina mengambil kesempatan
mendapat sijil lahir/kad pengenalan/
kewarganegaraan.
Di kawasan yang mempunyai ramai
etnik/kaum, bahasa ibunda etnik
berkenaan perlu diajar di sekolah
berkenaan.
KEDUDUKAN UNDANGUNDANG SEDIA ADA
1. IDENTITI
Samb…
ISU UTAMA
IDENTITI
SUB-ISU
·
·
·
Sistem pemberian status anak negeri
perlu dikaji semula supaya tidak
disalahgunakan. Masalah ini ketara di
Sabah dan disyorkan sistem/mekanisma
yang digunapakai di Sarawak dirujuk bagi
mengatasi masalah ini.
Kesukaran
mendapatkan
dokumen
pengenalan (sijil lahir/kad pengenalan di
Sabah dan Sarawak disebabkan kos yang
tinggi dan masalah pengangkutan).
Justeru itu, ia perlu dipermudahkan.
Kanak-kanak yang tiada status
warganegara (stateless child di Sabah).
KEDUDUKAN UNDANGUNDANG SEDIA ADA
2. ISU TANAH
ISU UTAMA
ISU TANAH
SUB-ISU
·
·
Kos pengukuran tanah yang terlalu tinggi
kerana memerlukan juru ukur yang
bertauliah menyebabkan ramai anak-anak
negeri tidak dapat menuntut hak milik
tanah. Akibatnya, semakin ramai anak-anak
negeri terpaksa menjadi setinggan.
Jumlah tanah anak negeri semakin
berkurangan disebabkan pertukaran status
tanah Native Title (NT) kepada Commercial
Land (CL). Jika masalah ini tidak diatasi,
ramai anak negeri akan terpinggir.
Disyorkan masalah ini diatasi dengan
menggunakan sistem tanah rizab Melayu di
Semenanjung iaitu apabila tanah diambil
ianya akan diganti dengan tanah Kerajaan.
KEDUDUKAN UNDANGUNDANG SEDIA ADA
-
Kanun
Tanah
Negeri/Ordinan
Akta Taman Negara
Enakmen
Tribunal-tribunal yang
berkaitan
2. ISU TANAH
Samb…
ISU UTAMA
ISU TANAH
SUB-ISU
·
Tanah
Adat
(pencerobohan/
pensempadanan yang tidak teratur).
·
Isu tanah adat perlu diperhalusi dan
diperjelaskan oleh pihak berkuasa
berkenaan
memandangkan
kebanyakan aduan diterima adalah
mengenai isu tanah adat. Sebagai
contoh, SUHAKAM di Sabah dan
Sarawak melaporkan isu tanah adat
adalah aduan yang tertinggi. Perlu
mewujudkan
sistem/mekanisme
penyelesaian yang lebih berkesan.
KEDUDUKAN UNDANGUNDANG SEDIA ADA
3. SISTEM PENYELESAIAN KONFLIK DAN TADBIR URUS ANAK
NEGERI SERTA AKSES KEPADA KEADILAN
ISU UTAMA
SUB-ISU
SISTEM
PENYELESAIAN
KONFLIK DAN
TADBIR URUS
ANAK NEGERI
SERTA AKSES
KEPADA
KEADILAN
· Masalah penguatkuasaan yang longgar
dan undang-undang yang perlu dikaji
semula mengikut keperluan semasa.
· Sistem penyelesaian konflik dan tadbir
urus anak negeri serta akses kepada
keadilan perlu dikaji semula dan
diperkemaskan.
· Akta sedia ada di peringkat persekutuan
hendaklah
dipanjangkan
dan
digunapakai di Sabah dan Sarawak
seperti Akta Buruh, Akta Pembangunan
Perumahan.
· Tanggapan berkenaan wujud daripada
masalah penyelesaian kes yang agak
lama seperti isu tanah adat.
KEDUDUKAN UNDANGUNDANG SEDIA ADA
3. SISTEM PENYELESAIAN KONFLIK DAN TADBIR URUS ANAK
NEGERI SERTA AKSES KEPADA KEADILAN
Samb…
ISU UTAMA
SISTEM
PENYELESAIAN
KONFLIK DAN
TADBIR URUS
ANAK NEGERI
SERTA AKSES
KEPADA
KEADILAN
SUB-ISU
KEDUDUKAN UNDANGUNDANG SEDIA ADA
·
Sekiranya Malaysia menandatangani
ICERD, banyak minoriti memerlukan
pertimbangan
dengan
adil
dan
sewajarnya
·
Mencadangkan
Malaysia
supaya
menandatangani Convention Against
Torture (CAT).
·
Mencadangkan
Malaysia
menandatangani CPED.
·
Memastikan Sabah dan Sarawak
mematuhi segala konvensyen yang
ditandatangani.
supaya
4. PEMBANGUNAN SOSIO-EKONOMI
ISU UTAMA
PEMBANGUNAN
SOSIO-EKONOMI
SUB-ISU
·
·
·
Pembangunan sosio-ekonomi yang
tidak seimbang di antara Semenanjung
Malaysia serta Sabah dan Sarawak.
Peluang
perniagaan
dikuasai/
dimonopoli oleh pendatang asing yang
diragui kesahihan. Misalnya ramai
peniaga/peruncit/kontraktor
yang
wujud adalah berketurunan Indonesia,
Pakistan
dan
Filipina.
Warga
berketurunan Bugis yang terlibat dalam
perniagaan kenderaan.
Penahanan Pasport pekerja migran oleh
majikan perlu mempunyai syarat-syarat
yang jelas. Kepentingan kedua-dua
pihak perlu dilindungi secara adil.
KEDUDUKAN UNDANGUNDANG SEDIA ADA
-
Akta Pembangunan
Perumahan
Akta Kawalan Harga
Akta Perlindungan
Pengguna
Dasar Cabotage
Akta Maritim
4. PEMBANGUNAN SOSIO-EKONOMI
Samb…
ISU UTAMA
PEMBANGUNAN
SOSIO-EKONOMI
SUB-ISU
·
Kuota pembelian rumah oleh pemaju
perumahan 30% perlu dikaji semula
memandangkan penduduk anak negeri
semakin
ramai
dan
kian
berkemampuan.
·
Perlindungan pembeli rumah Sabah dan
Sarawak
perlu
selaras
dengan
pelaksanaan di Semenanjung. Akta
Pembangunan Perumahan (Housing
Development Act) perlu dipanjangkan
kepada Sabah dan Sarawak serta harga
rumah perlu berpatutan selaras dengan
pendapatan isi rumah dan kos sara
hidup anak negeri.
KEDUDUKAN UNDANGUNDANG SEDIA ADA
4. PEMBANGUNAN SOSIO-EKONOMI
Samb…
ISU UTAMA
PEMBANGUNAN
SOSIO-EKONOMI
SUB-ISU
·
Dasar Cabotage (dasar kawalan
pengangkutan kargo) yang merugikan
penduduk di Sabah dan Sarawak.
Justeru itu, dasar tersebut dikaji semula
bagi memastikan kesamaan harga
barang di Sabah dan Sarawak.
KEDUDUKAN UNDANGUNDANG SEDIA ADA
5. KEMISKINAN
ISU UTAMA
KEMISKINAN
SUB-ISU
·
KEDUDUKAN UNDANGUNDANG SEDIA ADA
Statistik pada tahun 2007 menunjukkan umumnya jumlah kemiskinan tegar di
Sabah (13,837) adalah tertinggi dan
Sarawak
(6,516)
yang
keempat
termiskin di Malaysia. Kadar kemiskinan
ini juga meningkat dari tahun ke tahun
sehingga
kini
selaras
dengan
peningkatan garis kemiskinan. Justeru
itu, peruntukan pembangunan perlu
ditambah untuk mengurangkan jurang
kemiskinan dan meningkatkan kualiti
hidup setaraf seperti penduduk di
Semenanjung.
Lazimnya
kuasa
pembelian di Sabah dan Sarawak adalah
rendah berbanding harga barang runcit
di luar bandar.
Pelan Induk
Pembangunan Luar
Bandar
5. KEMISKINAN
Samb…
ISU UTAMA
KEMISKINAN
SUB-ISU
• Anak negeri Sabah terpaksa bersaing
dengan pendatang yang mendapat
kerakyatan untuk mendapatkan bantuan
Kerajaan serta meningkatkan taraf hidup
termasuk
kemudahan
kesihatan,
pendidikan dan lain-lain.
• Meningkatkan taraf prasarana asas di
kawasan luar bandar seperti jalan raya,
bekalan air dan elektrik, sekolah, pusat
kesihatan dan lain-lain agar ia setaraf
dengan kawasan bandar.
• Perlu juga mengkaji isu kemiskinan
bandar yang semakin meningkat.
Penghijrahan warga luar bandar ke
bandar merumitkan keadaan ini dengan
pewujudan kawasan setinggan dan
peningkatan isu kemiskinan bandar.
KEDUDUKAN UNDANGUNDANG SEDIA ADA
6. PENDIDIKAN
ISU UTAMA
PENDIDIKAN
SUB-ISU
·
·
·
KEDUDUKAN UNDANGUNDANG SEDIA ADA
Tahap
pendidikan
yang
kurang membangun.
Justeru
itu,
taraf
pendidikan perlu dinaik taraf setaraf
dengan
peningkatan
kemudahan/
infrastruktur.
Tahap pendidikan golongan pendidik
perlu dipertingkatkan (guru cemerlang).
Bilangan pelajar cemerlang Sabah dan
Sarawak perlu ditingkatkan dalam
kemasukan ke IPTA terbilang bagi
memastikan mereka mampu bersaing di
peringkat global dan tidak bersikap
‘katak di bawah tempurung’.
Dasar Pendidikan
Negara
Pelan Strategik
PSPTN
6. PENDIDIKAN
Samb…
ISU UTAMA
PENDIDIKAN
SUB-ISU
·
Sekolah
Pendidikan
Khas
perlu
diperluaskan
dan
dipertingkatkan
mengikut keperluan setempat.
·
Pendidikan anak-anak pekerja asing
yang berdaftar wajib dihantar ke
sekolah di atas tanggungan majikan
(Sabah dan Sarawak).
·
Tahap
pendidikan
yang
kurang
membangun.
Justeru
itu,
taraf
pendidikan perlu dinaik taraf setaraf
dengan
peningkatan
kemudahan/
infrastruktur dan tahap pendidikan
golongan pendidik di Semenanjung.
KEDUDUKAN UNDANGUNDANG SEDIA ADA
6. PENDIDIKAN
Samb…
ISU UTAMA
PENDIDIKAN
SUB-ISU
·
Graduan institusi perguruan yang
cemerlang ditempatkan di Sabah dan
Sarawak dan khasnya di kawasan yang
lebih memerlukan. Dasar penempatan
guru perlu mengutamakan kawasan
yang mundur.
KEDUDUKAN UNDANGUNDANG SEDIA ADA
7. KESIHATAN
ISU UTAMA
KESIHATAN
SUB-ISU
·
Masalah penyakit/wabak berjangkit
seperti TB dan Malaria yang telah
dihapuskan kembali semula di Sabah
dan Sarawak akibat kemasukan
pendatang-pendatang. Justeru itu,
tapisan kesihatan perlu diperketatkan
kepada semua pendatang dan para
pelancong yang memasuki Sabah dan
Sarawak.
·
Kekurangan pakar-pakar kesihatan
(specialist) di hospital dan pusat
kesihatan di luar bandar Sabah dan
Sarawak.
KEDUDUKAN UNDANGUNDANG SEDIA ADA
8. SOSIAL DAN KESELAMATAN
ISU UTAMA
SOSIAL DAN
KESELAMATAN
SUB-ISU
KEDUDUKAN UNDANGUNDANG SEDIA ADA
·
Kadar jenayah seperti gejala dadah, minuman keras yang diseludup berada pada tahap yang membimbangkan di Sabah dan Sarawak.
·
Kawalan keselamatan di sempadan di Sabah
dan
Sarawak
perlu
dipertingkatkan
untuk
mengatasi
jenayah seperti penyeludupan dan
pencerobohan.
·
Keperluan dan kemudahan warga emas
perlu diberi perhatian oleh kerana
bilangan warga emas yang semakin
meningkat.
·
Kekurangan
kemudahan
golongan
Orang Kelainan Upaya (OKU).
Akta Imigresen
Akta OKU
Akta Pemerdagangan
Manusia
MKN
8. SOSIAL DAN KESELAMATAN
Samb…
ISU UTAMA
SOSIAL DAN
KESELAMATAN
SUB-ISU
·
Masalah kanak-kanak gelandangan yang
tiada kesudahan di Sabah.
·
Mangsa pemerdagangan (terutamanya
wanita) dan ketiadaan perlindungan
yang menjamin mangsa.
KEDUDUKAN UNDANGUNDANG SEDIA ADA
LAMPIRAN M
SUHAKAM’S HOPES AND ASPIRATIONS FOR
MALAYSIA'S FIRST NHRAP
1 3 N OV E M B E R 2 0 1 4
BY D AT U K D R . K H AW L A K E T E E
VICE-CHAIRMAN OF SUHAKAM
SUHAKAM’s Involvement
Proposed
NHRAP since
2001
Submitted
proposal
paper in 2006
Appointed as
member of
Steering
Committee
Organised
RTD in 2011
Submitted
position paper
in May 2014
Hopes and Aspirations
1. Practical and achievable
2. Action-oriented
• Clear, measurable and time-bound goals with
tangible indicators
3. Unequivocal support by Government
• Adopted by highest level of Government
• Involve all agencies at both Federal and State levels
• Allocate adequate human and financial resources
Hopes and Aspirations
4. Must include a monitoring and evaluation
mechanism
5. NHRAP process (development, implementation,
monitoring and evaluation) should be based on:
• Broad, regular and meaningful participation of
stakeholders including CSOs
• Transparency
Hopes and Aspirations
6. Public document
• Should be made available and widely
disseminated throughout the population via
electronic and non-electronic means
7. Expedite development
• Should not take 6 years to develop a 5-year
plan, therefore development of NHRAP
should be expedited
Recommendations
— To engage in broad, regular and meaningful consultations
with stakeholders including CSOs at all stages of the
NHRAP process
— To appoint CSO representatives as members of the
NHRAP Steering Committee
— To
incorporate/prioritise UPR recommendations
accession to human rights treaties
and
— To ensure consistency of the NHRAP with other related
Action Plan, such as the RMK-11 and the UPR Action Plan
Thank You!
LAMPIRAN N
National Human
Rights Action Plan
BY
Roger Chan Weng Keng
Human Rights Committee, Bar Council
Are we serious for commitment
•
•
•
•
To Human Dignity
Equality
Justice
Non-Discrimination.
The First Vital Step of a NHRAP.
• Malaysia to sign up all the remaining Human
Rights Conventions such as the ICCPR, ICESCR,
CAT, and ICERD.
• To create a passageway for the attributes of
these conventions into our own legislative
framework.
The Second Vital Step of NHRAP
• To establish the enforcement mechanism to
ensure such a plan is carried forward. For
example dealing with violation of human
rights and related complaints.
• Having human rights law without enforcement
will lull us into complacency and a false sense
of security.
PELAN TINDAKAN HAK ASASI MANUSIA KEBANGSAAN • NATIONAL HUMAN RIGHTS ACTION PLAN
BAHAGIAN HAL EHWAL UNDANG-UNDANG
JABATAN PERDANA MENTERI
BANGUNAN HAL EHWAL UNDANG-UNDANG
PRESINT 3, PUSAT PENTADBIRAN KERAJAAN PERSEKUTUAN
62692 PUTRAJAYA
TEL: 03-88851000 FAKS: 03-88851088