Toruń GruDZIĄDZ

Toruń
GruDZIĄDZ
Toruń
GruDZIĄDZ
Festiwal pod patronatem:
Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego
Bogdana Zdrojewskiego
Marszałka Województwa Kujawsko-Pomorskiego
Piotra Całbeckiego
Prezydenta Miasta Torunia
Michała Zaleskiego
Prezydenta Miasta Grudziądza
Roberta Malinowskiego
prOBALTICA
2014
TALLINN
MORZE
BAŁTYCKIE
vISBY
rYGA
kaliningrad
GrudziąDZ
LIpSK
4
WILNO
TOruŃ
SANKT petersBurG
Kim był Flisak, którego pomnik od 100
lat zdobi nasze miasto? Czy ubogim grajkiem
samoukiem, który wypełniając nasze miasto
cudowną muzyką wyprowadził z niego żaby?
Czy symbolem ludu wiślanego dzięki któremu
przez lata rosło bogactwo Torunia bogactwo?
A może jedynie romantycznym ideałem podążenia za pasją i porzucenia dotychczasowego
monotonnego życia? Dla nas Flisak na pewno
stał się źródłem inspiracji, dzięki któremu już
po raz dwudziesty pierwszy zapraszamy do
Torunia na festiwal PROBALTICA artystów ze
wszystkich miejsc, do których docierali niegdyś
sami f lisacy i inni żeglarze z tych ziem, a także
naszą już również wielonarodową publiczność.
Dlatego też, Niech żyje Flisak!
Who is the Raftsman whose monument
has adorned our town for a hundred years? Was
he a poor self-taught player, who managed, by
filling the town with wonderful music, to drive
frogs out of the city walls? Or does he symbolize
the local people, living by the river, who made
Toruń grow more prosperous? Or maybe merely
a romantic ideal of following one’s passion and
abandoning the past monotonous life? For us,
the Raftsman has certainly become a source of
inspiration. For the 21st time we have invited to
Toruń for the PROBALTICA Festival an international audience and artists from all those
places that raftsmen and all other sailors of the
region reached in the past. Therefore, Long live
the Raftsman!
Henryk Giza
pomysłodawca, twórca i dyrektor artystyczny
Festiwalu Probaltica
Henryk Giza
Founder and Artistic Director
of the Probaltica Festival
prObaltica 2014
5
TOruŃ
1.05
18:00
Koncert z okazji 10 lecia wstąpienia Polski do Unii Europejskiej
ORKIESTRA SYMFONICZNA LITEWSKIEJ FILHARMONII NARODOWEJ
w Wilnie pod dyrekcją Juozasa Domarkasa, solista Vilhelmas Čepinskis skrzypce
Dwór Artusa
2.05
18:00
CHÓR i KAPELA FLISACZA pod dyrekcją Łukasza Wódeckiego
obsada: Antoni - A. Zaremba, Szóstak - J. Lewandowski, Zosia - K. Nowak,
Franek - M. Musiał, Jakub - W. Dyngosz, Feliks - M. Naruszewicz
Rynek Staromiejski – koncert plenerowy
3.05
17:00
obchody 100-nej rocznicy odsłonięcia pomnika toruńskiego Flisaka
PRZEMARSZ FLISAKÓW (uczniów szkół muzycznych w Toruniu, Chełmnie,
Inowrocławiu, Grudziądzu i Włocławku)
wymarsz z Rynku Nowomiejskiego
17:30
KONCERT MŁODYCH FLISAKÓW
oraz BALTIC BAND pod dyrekcją Vadima Brodskiego skrzypce
Rynek Staromiejski – koncert plenerowy
4.05
18:00
LEIPZIGER STREICHQUARTETT (Niemcy)
Ratusz Staromiejski
5.05
19:00
SUBTILU-Z (Litwa)
Ratusz Staromiejski
6.05
19:00
Nikolai Grabovskiy skrzypce (Rosja), Dmitry Serebrennikov skrzypce (Rosja)
Marcin Sikorski fortepian
Dwór Artusa
7.05
19:00
GOTLANDS BLASARKVINTETT (Szwecja)
i MULTICAMERATA (Polska)
Ratusz Staromiejski
8.05
19:00
Aleksandra Jakowlewa flet, Wladimir Slobodian klawesyn (Rosja)
MULTICAMERATA (Polska)
Katedra św. Janów
9.05
19:00
RIGAS SAKSOFONU KVARTETS (Łotwa)
Ratusz Staromiejski
10.05
18:00
koncert muzyki współczesnej
wykonawcy: Magdalena Lewandowska – mezzosopran, ALICJA RÓŻYCKA
– wiolonczela, Wojciech Jeliński – puzon, ORKIESTRA TUTTA FORZA pod
dyrekcją Rafała Kłoczko
Dwór Artusa
16.05
19:00
TORUŃSKA ORKIESTRA SYMFONICZNA pod dyrekcją Zygmunta Rycherta
solistka Ewelina Nowicka skrzypce
Dwór Artusa - koncert biletowany
CZW.
pT.
sob.
ND.
pON.
wt.
Śr .
CZW.
pt.
SO.
pt.
GruDZIĄDZ
3.05
12:00
koncert z okazji obchodów Święta Konstytucji 3 Maja
ZESPÓŁ KAMERALNY MULTICAMERATA
Muzeum w Grudziądzu
4.05
18:00
SUBTILU-Z (Litwa)
Muzeum w Grudziądzu
8.05
18:00
RIGAS SAKSOFONU KVARTETS (Łotwa)
Muzeum w Grudziądzu
9.05
18:00
GOTLANDS BLASARKVINTETT (Szwecja)
Muzeum w Grudziądzu
sob.
Nd.
czw.
pt.
6
1.05
TOruŃ
Orkiestra Symfoniczna
Litewskiej Filharmonii
Narodowej w Wilnie
pod dyrekcją Juozasa Domarkasa
solista: Vilhelmas Čepinskis skrzypce
Koncert z okazji 10 lecia wstąpienia Polski do Unii Europejskiej
w programie:
Vytautas V. Barkauskas (1930- ) – „Dotknięcie” na orkiestrę symfoniczną
Max Bruch (1838-1920) – 1 koncert skrzypcowy g-moll op. 26
Piotr Czajkowski (1840-1893) – Symfonia nr 6 h-moll Patetyczna op.74
prObaltica 2014
7
Litewska Narodowa Orkiestra Symfoniczna została założona w 1940 roku przez
litewskiego kompozytora, dyrygenta i pianistę Balys’a Dvarionas’a. Składający się
z 96 najwybitniejszych litewskich muzyków
prowadzony jest przez absolwenta Konserwatorium w St. Petersburgu prof. Juozasa Domarkasa, który od 1964 roku pełni
funkcję głównego dyrygenta i dyrektora
artystycznego.
Zespół wykonuje ponad 50 koncertów
rocznie w kraju, przede wszystkim w Głównym Audytorium Litewskiej Filharmonii
Narodowej w Wilnie. Podczas corocznych
tournee występował w większości krajów europejskich, w Japonii i Turcji w tak słynnych
salach koncertowych jak m.in. Musikverein
w Wiedniu, Alte Oper we Frankfurcie, Barbican Centre w Londynie, Tokyo Metropolitan
Space oraz na festiwalach takich jak Stars of
Moscow, Russian Winter, Warszawska Jesień
czy Praska Wiosna.
W repertuarze orkiestry obok dzieł
światowej klasyki szczególne miejsce zajmuje
twórczość symfoniczna litewskich kompozytorów począwszy od poematów symfonicznych Mikołaja Konstantyna Ciurlionisa poprzez dzieła orkiestrowe Balysa Dvarionasa,
Antanas Rekašius, Feliksas Bajoras, Vytautas
Barkauskas, po najnowsze dzieła Onutė
Narbutaitė i Anatolijusa Šenderovasa.
Wśród dyrygentów prowadzących
orkiestrę wymienić można takie sławy jak
choćby Balys Dvarionas, Saulius Sondeckis,
Vladimir Fedoseyev, Mstislav Rostropovich,
Krzysztof Penderecki, Kurt Masur, Justus
Frantz, Neeme Järvi, Christoph Spering
i Richard Hickox. Orkiestra grała z wieloma
znakomitymi instrumentalistami i śpiewakami wielu narodowości i wielu pokoleń,
takimi jak śpiewacy operowi: Montserrat
Caballé, Jessye Norman, Sergei Larin, Violeta Urmana, Virgilijus Noreika, Algirdas
Janutas; pianiści Emil Gilels, Dmitri Bashkirov, Daniel Pollack, Mūza Rubackytė i Petras
Geniušas; skrzypkowie Gidon Kremer, Leonid Kogan, Vladimir Spivakov i Vilhelmas
Čepinskis; wiolonczeliści David Geringas,
altowioliści Yuri Bashmet i wielu, naprawdę
wielu innych.
8
Founded in 1940 by Lithuanian composer, conductor and pianist Balys Dvarionas,
the Lithuanian National Symphony Orchestra remains the most experienced and
reputable symphony orchestras in Lithuania.
A 96-piece orchestra currently consolidates
the outstanding forces of Lithuania’s finest
musicians led by a graduate of the St. Petersburg Conservatory, Prof. Juozas Domarkas,
who has served as its Artistic Director and
Chief Conductor since 1964.
The LNSO presents around 50 concerts
throughout the country a year, most of them
in the Main Auditorium of the Lithuanian
National Philharmonic Hall in Vilnius. On its
international tours each year, the LNSO has
repeatedly performed in most of the European countries, Japan and South Korea, and in
some of the world’s greatest concert halls and
major festivals, including the Musikverein
in Vienna, Berliner Philharmonie, Alte Oper
in Frankfurt, London’s Barbican Centre,
Stockholm’s Berwaldhallen and Town Hall,
Tokyo Suntory Hall, Osaka Festival Hall,
Amsterdam’s Concertgebouw, Schleswig-Holstein, Stars of Moscow, Russian Winter,
Warsaw Autumn, Warsaw Beethoven Easter,
Prague Spring, Stresa, Merano, Rheingau,
Ludwigsburg, Gstaad, Saas-Fee and many
other festivals.
The bulk of the LNSO’s repertoire consists of classical and romantic masterpieces
spiced by the most innovative 20th-century
scores and nearly all the symphonic works
written by Lithuanian composers. The Orchestra has demonstrated its long-standing
commitment to the promotion of Lithuanian
symphonic music by performing over a
hundred works to date – from the symphonic
poems by Mikalojus Konstantinas Čiurlionis
through the orchestral opuses by Balys Dvarionas, Eduardas Balsys, Julius Juzeliūnas,
Antanas Rekašius, Feliksas Bajoras, Vytautas
Barkauskas, Osvaldas Balakauskas, Vidmantas Bartulis, Onutė Narbutaitė and Anatolijus
Šenderovas to the first symphonic pieces by
many emerging composers. Some of these
works resulted from close friendship with the
LNSO’s conductors, Juozas Domarkas and
Robertas Šervenikas, and were dedicated to
them. It is thanks to their effort that a great
deal of Lithuanian symphonic music has
been featured not only in live performances
but also on many recordings released on
various labels in Lithuania and elsewhere.
The roster of conductors who led the
LNSO includes historical figures and international celebrities, such as Balys Dvarionas,
Saulius Sondeckis, Jonas Aleksa, Vladimir
Fedoseyev, Mstislav Rostropovich, Krzysztof
Penderecki, Kurt Masur, Justus Frantz, Cyril
Diederich, Neeme Järvi, Christoph Eschenbach, Richard Hickox, among others. The
Orchestra has partnered many great instrumentalists and singers of various generations
and nationalities, such as singers Montserrat
Caballé, Jessye Norman, Sergei Larin, Violeta
Urmana, Virgilijus Noreika; pianists Emil Gilels, Dmitri Bashkirov, Daniel Pollack, Sergio
Tiempo, Freddy Kempf, Mūza Rubackytė and
Petras Geniušas; violinists Gidon Kremer,
Leonid Kogan, Vladimir Spivakov, Julian
Rachlin, Sergey Krylov, Philippe Graffin, Arabella Steinbacher and Vilhelmas Čepinskis;
cellists Misha Maisky, David Geringas, Yuri
Bashmet and many others.
Juozas Domarkas, dyrektor artystyczny i główny dyrygent Litewskiej Narodowej
Orkiestry Symfonicznej, jeden z najbardziej
doświadczonych wykładowców dyrygentury.
Rozpoczął swoją edukację muzyczną od gry
na klarnecie w Litewskim Konserwatorium
Muzycznym, który w 1957 roku zamienił na
batutę dyrygenta, stając się dyrygentem Wileńskiej Orkiestry Dętej. Kolejnym stopniem
w edukacji było ukończenie Konserwatorium
w Petersburgu, gdzie studiował dyrygenturę
operową i symfoniczną u prof. I. Musina.
Dzięki jego rekomendacji w 1963 roku został
wybrany spośród 16 młodych dyrygentów
pochodzących z całego Związku Radzieckiego aby wziąć udział w 4 miesięcznym kursie
dyrygenckim prowadzonym przez światowej
sławy francuskiego kompozytora i dyrygenta
I. Markevitcha. Podczas ostatniego roku studiów w Sankt Petersburgu został zaproszony
do objęcia stanowiska dyrygenta Litewskiej
Narodowej Orkiestrę Symfonicznej, którą
kieruje od 50 lat. W 1969 roku odbył swoje
pierwsze zagraniczne tournee koncertowe
prObaltica 2014
9
w Polsce. Po odzyskaniu niepodległości
przez Litwę w 1990 roku tournee koncertowe
orkiestry pod jego dyrekcją objęły niemal
całą Europę oraz Japonię, a sam Juozas Domarkas dyrygował znakomitymi orkiestrami w Polsce, Rosji, Czechach, Niemczech,
Finlandii, Turcji i Wenezueli. Był członkiem
jury Międzynarodowych Konkursów im.
G. Fitelberga w Katowicach w latach 1991,
1995 i 2003 oraz I i II Międzynarodowych
Konkursów im. S. Prokofiewa w Petersburgu (1993, 1996). Ma na swym koncie liczne
nagrania płytowe z wieloma orkiestrami.
Dedykowano mu wiele kompozycji współczesnych. Artystyczna działalność zapewniła
Juozasowi Domarkasowi uznanie krytyki
w Czechach, Polsce, na Litwie, w Rosji i innych krajach. Z Litewską Narodową Orkiestrą Symfoniczną występował w Niemczech,
Anglii, Hiszpanii, Francji, Wielkiej Brytanii
i Japonii. Koncertował w wiedeńskiej Musikverein, londyńskim Barbican Center,
warszawskiej Filharmonii Narodowej oraz
na festiwalach takich jak Praska Wiosna czy
w Szleswiku-Holsztynie. Kieruje Wydziałem
Dyrygentury Litewskiej Akademii Muzycznej. W 1998 roku otrzymał Order Giedymina
I i Nagrodę Rządu Litewskiego za zasługi
dla kultury litewskiej. W 2001 roku został
laureatem litewskiej Nagrody Państwowej.
W 2006 roku za rozwój kontaktów kulturalnych między Litwą a Polską przez prezydenta RP, Lecha Kaczyńskiego odznaczony
został Krzyżem Kawalerskim Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej.
Juozas Domarkas artistic director and
chief conductor of the Lithuanian National
Symphony Orchestra, one of Lithuania’s
most experienced and inf luential conducting teachers and an accomplished performer having developed a distinctive manner
of interpretation Juozas Domarkas having
started his musical education in Klaipėda, he
first studied clarinet at the Lithuanian State
Conservatory. He switched from clarinet to
baton in 1957, when he became conductor
with the Vilnius Wind Orchestra. Aspiring
to pursue conducting career and broaden
his musical knowledge he went on to study
10
conducting at the St Petersburg Conservatory with Prof. Ilya Musin, a renowned
teacher and founder of the modern Russian
school of conducting. It was on his recommendation that Domarkas was chosen, in
1963, among the sixteen young conductors
from all over the Soviet Union to have a
unique opportunity to participate in the
four-month master course in Moscow with
the world-famous French conductor and
composer Igor Markevitch. In his last year
of studies at St Petersburg Conservatory
Domarkas was invited to conduct and direct
Lithuania’s prime symphony orchestra, the
LNSO. In 1969, the LNSO embarked on their
first international tour in Poland. The ability
of the young maestro and his orchestra to
perform the most complex symphonic scores
was recognised internationally in the 1970s
when they began receiving numerous invitations to perform at the prestigious concert
halls in Moscow and St Petersburg as well as
abroad. In the 1980s they performed to wide
acclaim at two contemporary music festivals
in St Petersburg. After Lithuania regained
independence in 1990, their concert routes
have expanded even more, to include most of
Europe, Japan, major European festivals and
halls, such as Vienna’s Musikverein, London’s Barbican Centre, Philharmonie Köln
and Amsterdam’s Concertgebouw. Domarkas has been frequently invited to perform
with major orchestras of Russia, Poland, the
Czech Republic, Slovakia, Germany, Estonia, Venezuela, Turkey and Finland. Several
memorable productions in musical theatre
may also testify to his artistic versatility.
He also served as a jury member at the
international competitions for conductors,
including Fitelberg (1991, 1995 and 2003)
in Katowice, Poland, and Prokofiev (1993
and 1996) in St. Petersburg, Russia. Juozas
Domarkas became the last Lithuanian artist
to be awarded with the People’s Artist of the
Soviet Union title in 1986. His accomplishments in cultivation of Lithuanian musical
culture have garnered him several highest
national distinctions: the Lithuanian State
Prize (1974), the Lithuanian Government Art
Prize (1998), the Officer’s Cross (1994) and
the Grand Cross (1998) of the Order of the
Lithuanian Grand Duke Gediminas and the
Lithuanian National Arts and Culture Prize
(2000). In September 2006 he was awarded
the Chevalier Cross Order of the Republic of
Poland for his contribution into Polish-Lithuanian cultural collaboration.
Vilhelmas Čepinskis zaczął grać na
skrzypcach w wieku czterech lat ze swoim
ojcem, a będąc siedmiolatkiem zadebiutował jako solista w Filharmonii Kowieńskiej.
W roku 1987 dziesięcioletni Vilhelmas Čepinskis po raz pierwszy wystąpił jako solista
z Litewską Narodową Orkiestrą Symfoniczną, grając Drugi Koncert Skrzypcowy H.
Wieniawskiego. Studiował u renomowanej
Dorothy DeLay w Julliard Music School, której
dyplom zdobył w 1997 roku. Od tamtego
czasu przyznano mu bardzo wiele nagród
na międzynarodowych konkursach, występował w recitalach solo, a także jako solista
z wieloma najważniejszymi orkiestrami
Litwy, Łotwy, Estonii, Białorusi, Rosji, Polski,
Czechosłowacji, Finlandii, Norwegii, Niemiec,
Węgier, Stanów Zjednoczonych oraz wielu
innych krajów. Vilhelmas Čepinskis wystąpił
gościnnie w siedzibie Organizacji Narodów
Zjednoczonych w Nowym Jorku 17 września
1991 roku, kiedy to miała miejsce historyczna
chwila umieszczenia tam litewskiej f lagi narodowej. W tym samym roku, wraz z Królową
Jordanii i Królową Grecji, otrzymał od Jej Królewskiej Mości Królowej Hiszpanii Medal im.
Marii Pii Fanfani (razem za Fundację Pokoju).
W 1992 roku został zaproszony do specjalnego
występu mającego uczcić monarszą wizytę
Króla i Królowej Szwecji na Litwie. Rok później Vilhelmas dał koncert dla Króla i Królowej Norwegii. W grudniu 1994 roku odniósł
triumf z zespołem o światowej sławie, Orkiestrą Kameralną „Moskiewscy Wirtuozi”, pod
batutą Władimira Spiwakowa. Stało się już
tradycją, że występy pana Čepinskisa otwierają i zamykają sezon koncertowy Litewskiej
Narodowej Orkiestry Symfonicznej,
co transmituje ogólnokrajowa telewizja.
Vilhelmas Čepinskis zaczął współpracę
koncertową z Państwową Telewizją i Radiem
Litewskim już w wieku jedenastu lat. Wiosna
prObaltica 2014
11
1997 roku przyniosła muzykowi wiele sukcesów. W maju na Międzynarodowym Konkursie Wileńskim wraz ze skrzypkiem Jurijem
Baszmetem oraz Moskiewskim Zespołem
Solowym wykonał Symfonię koncertującą
Mozarta. W czerwcu miał swój debiut symfoniczny w Carnegie Hall. Wydał także swoją
pierwszą płytę CD z następującymi utworami: Koncert Sibeliusa, Koncert nr 2 Paganiniego
oraz Fantazja „Carmen” Sarasate`a. Nagrał je z Litewską Narodową Orkiestrą Symfoniczną
pod batutą Juozasa Domarkasa. W obecnym
sezonie występuje w Lublanie, Niemczech,
Amsterdamie (w Concertgebouw), Francji,
Turcji, Stanach Zjednoczonych i na Dominikanie.
Vilhelmas Čepinskis began his violin
studies at the age of four with his father and
at seven he made his solo debut at the Kaunas Philharmonic. In 1987, at the age of ten,
Vilhelmas Čepinskis first performed with the
Lithuanian National Symphony Orchestra as
soloist, playing the H. Wieniawsky’s Second
Violin Concerto. He studied with renowned
Dorothy DeLay at the Juilliard Music School,
from which he graduated in 1997. Since then,
he has won a myriad of international competitions, and has been performing to rave
reviews in solo recitals and as soloist with
numerous principal orchestras in the Lithuania, Latvia, Estonia, Belarus, Russia, Poland,
Czechoslovakia, Finland, Norway, Germany,
Hungary, USA, and others.
Vilhelmas Čepinskis was guest artist at
the United Nations on September 17, 1991, on
12
the historic day when the Lithuanian f lag was
raised in New York. That same year, together
with the Queen of Jordan and the Queen of
Greece, he received the Maria Pia Fanfani
(together for Peace Foundation) Medal from
H.R.H. the Queen of Spain. In 1992 he was
invited to give a special performance honouring the Royal visit of the King and Queen of
Sweden to Lithuania. In 1998 Vilhelmas performed for the King and Queen of Norway.
In December 1994 he had a triumph with the
internationally-renowned „Moscow Virtuosi”
Chamber Orchestra, with Vladimir Spivakov
conducting. It has also become a tradition
for Vilhelmas Čepinskis to open and close the
concert season of the Lithuanian National
Symphony Orchestra – events that are always
nationally televised. In fact, he has been performing for Lithuanian National Television
and Radio since the age of eleven. The Spring
of 1997 was highly successful for Vilhelmas
Čepinskis. In May 1997, he performed Mozart’s Symphony Concertante with violinist Youri
Bashmet and the Moscow Soloists Ensemble
at the International Vilnius Festival. In June
he made his symphonic debut at Carnegie
Hall. Also his first CD was released, featuring
performances of Sibelius’ Concerto, Paganini`s
Concerto No. 2 and Sarasate`s „Carmen” Fantasy, together with the Lithuanian National
Symphony Orchestra, conducted by Juozas
Domarkas. During the current season he is
performing in Ljubljana, Germany, Amsterdam (at the Concertgebouw), France, Turkey,
the Dominican Republic and the USA.
2.05
TOruŃ
Stanisław Moniuszko
Opera FLIS
libretto Stanisław Bogusławski
Chór i Kapela Flisacza
pod dyrekcją Łukasza Wódeckiego
Adam Zaremba – Antoni, zamożny rybak
Krystyna Nowak – Zosia, córka rybaka
Maciej Musiał – Franek, młody flisak
Szymon Rona – Franek, młody flisak (dubler)
Marcin Naruszewicz – Feliks, młody flisak
Wojciech Dyngosz – Jakub, fryzjer, fircyk z miasta
Janusz Lewandowski – Szóstak, były żołnierz
obiekt pochodzi ze zbiorów Muzeum Narodowego w Gdańsku. ©Muzeum Narodowe w Gdańsku
Wilhelm August Stryjowski, Obóz flisaków pod Gdańskiem ok. 1860 , nr inw. MNG/SD/637/M
prObaltica 2014
13
Flisacy, oryle i szyprowie podczas kilkuset lat swojej działalności, która zapewniła
rozwój nadwiślańskich miast wytworzyli, dla
siebie charakterystyczne obyczaje, jak również muzykę i pieśni będące również źródłem
natchnienia kolejnych twórców. Jednym z najsłynniejszych był Stanisław Moniuszko, którego nigdy jak dotąd nie wystawiana w Toruniu
w całości opera Flis zabrzmi w wykonaniu
specjalnie powstałej na tą okazję Kapeli i Chóru Flisaków. Po raz pierwszy wystawiona
w Warszawie w dniu 24 września 1858 roku
cieszyła się wielkim powodzeniem, którego
wyrazem było wielokrotne wywoływanie brawami kompozytora na scenę. Choć ówcześni
recenzenci chwaląc walory muzyczne dzieła
mocno wytykali tuzinkowość libretta.
Akcja rozgrywa się w XIX wieku w scenerii nadwiślańskiej wsi, w chwilę bo burzy,
a bohaterami kompozycji są f lisacy, wiejska
społeczność oraz przybysz z miasta. Głównym tematem jest konf likt rozgrywającego
się pomiędzy młodym f lisakiem Frankiem
a przybyłym do wsi miejskim fircykiem
fryzjerem Jakubem, starających się jednocześnie o rękę Zosi, córki zamożnego wiślanego
rybaka Antoniego. Ten przyrzeka ją Jakubowi
nie bacząc na uczucie łączące Franka i Zosię.
Nieszczęśliwy Franek postanawia ruszyć
w świat aby wszystkie siły przeznaczyć na
poszukiwania brata, z którym w dzieciństwie
został nieszczęśliwie rozdzielony. Szczęśliwie
okazuje się jednak, że brat znalazł się sam.
Jest nim jego rywal Jakub, który w obliczu
szczęśliwego odnalezienia się brata i widząc,
jak wielka miłość łączy Zosię i Franka, ustępuje bratu miejsca.
Wśród zalet opery wskazuje się liczne
nawiązania melodyczne do popularnego repertuaru wiejskiego, a w zakresie rytmiki - do
polskich tańców narodowych. Pojawiają się
zatem we „Flisie” kujawiaki jak „Płyną tratwy
po Wiśle...” i krakowiak „Ej, przybywaj, miły
f lisie”. Jednak jak głosi legenda powtarzana
przez pierwszych badaczy życia i twórczości
kompozytora opera powstała w ciągu czterech dni upalnego lata, kiedy zamknął się
on paryskim hotelu w czerwcu 1858 roku.
Prawdopodobnie nie dowiemy się, jak było
naprawdę, jednak z pewnością pisząc Flisy,
14
jak brzmiał pierwotny tytuł utworu Moniuszko przelał na papier emocje towarzyszące
podróży z nurtem Wisły.
During hundreds of years of their activity which contributed to the development
of towns along the Vistula River, raftsmen
and skippers have created unique customs as
well as music and songs that have inspired
the following generations of artists. One of
the most famous was Stanisław Moniuszko,
whose opera Flis has never been fully presented in Toruń, and now will be performed by
the Raftsmen Band and Choir, established
especially for the purpose. It is formed not
by folk players but by professional musicians
from symphony orchestras from Toruń and
Bydgoszcz.
Flis was first performed in Warsaw on
24 September 1858. The press noted that it
was a great success and the composer was
applauded by the audience many times. The
reviewers praised the music, although they
criticised the banality of the libretto. The plot
is set in a 19th-century village by the Vistula
River after a tempest and the protagonists
are raftsmen, the village community and a
visitor from the town. The main theme of the
opera is the conf lict between Frank, a young
raftsman, and Jacob, a young dandy hairdresser who comes to the village from the town.
Both of them are courting Zosia, the daughter
of a wealthy fisherman, Antoni. The father
promises his daughter to Jacob, disregarding
the feelings between Frank and Zosia. Unhappy Frank decides then to leave the village in
order to find his brother, from who he had
been unhappily separated in the past. Luckily,
it turns out the brother finds himself – it is his
rival Jacob, who, rejoicing that he has regained his brother and seeing the power of love
between Zosia and Franek, decides to give
up Zosia and thus allow the two lovers to be
reunited.
What seems particularly appealing in
the opera are the melodic references to the
popular country repertoire and rhythmical
allusions to Polish national dances. Therefore,
in Flis we can appreciate kujawiaks such as
Płyną tratwy po Wiśle... (Rafts down the Vistula
come...) and the krakowiak Przybywaj, miły flisie
(Come, dear raftsman). However, according to
the legend told by the first scholars investigating the composer’s life and music, the opera
was created on an extremely hot summer,
when Moniuszko locked himself in a Paris ho-
tel for four days in June of 1858. Probably, we
will never find out the truth, however, when
the composer was writing the Flisy (Raftsmen),
which was the original title of the opera, he
managed to convey in this work the emotions
accompanying a trip on the Vistula River.
Łukasz Wódecki - przygodę z muzyką
rozpoczął w wieku 7 lat w klasie skrzypiec
profesora Antoniego Kostyły w ZSM im.
K. Szymanowskiego w Toruniu. Następnie
doskonalił grę skrzypcową w PZSM im. A. Rubinsteina w Bydgoszczy w klasie prof. Ireny
Żarnowskiej oraz ad. dr Bolesława Siarkiewicza, by kolejno studiować pod jego okiem
oraz prof. Jadwigi Kaliszewskiej w Akademii
Muzycznej im. F. Nowowiejskiego w Bydgoszczy, kończąc Wydział Instrumentalny Akademii Muzycznej z tytułem magistra sztuki.
Ponad cztery lata temu rozpoczął studia w
macierzystej Uczelni na Wydziale Dyrygentury, Jazz i Edukacji Muzycznej, specjalność
dyrygentura symfoniczno-operowa w klasie
prof. dr Zygmunta Rycherta. Od początku
nauki współpracuje z Orkiestrą Symfoniczną
Akademii Muzycznej, z którą zadebiutował w
Filharmonii Pomorskiej w Bydgoszczy (2010).
Aktywnie uczestniczył w kursach dyrygentury symfonicznej w Juilliard School w Nowym
Jorku prowadzonych przez Maestro Jamesa
Andersona DePreist, a także w Schwob School
of Music w Columbus University gdzie doskonalił swoje umiejętności pod okiem Maestro
Paula Hostettera. W roku 2011 został zaproszony przez wybitną kompozytorkę Joannę
Bruzdowicz do Francji gdzie poprowadził
„Orchestre Perpignan Mediterranee” podczas
sesji nagraniowych jej utworów. W styczniu
2012 wraz z orkiestrą kameralną „Profonica” odbył tournée po Chinach. W 2013 roku
dyrygował orkiestrą kameralną akademii
muzycznej w Bydgoszczy podczas Polsko-Białoruskiego Forum Muzycznego a także po
raz kolejny poprowadził Toruńską Orkiestrę
Symfoniczną, która wystąpiła z najzdolniejszymi uczniami szkoły muzycznej w Toruniu.
W grudniu 2013 roku otrzymał wyróżnienie
prObaltica 2014
15
podczas I Ogólnopolskiego Konkursu Studentów Dyrygentury im. Adama Kopycińskiego
we Wrocławiu. Łukasz Wódecki jest stypendystą Marszałka Województwa Kujawsko-Pomorskiego.
Łukasz Wódecki
His adventure with music started at the
age of seven when he began to play the violin
at the Karol Szymanowski Music School in
Toruń under Professor Antoni Kostyła. He
perfected his skills at the A. Rubinstein State
Music School in Bydgoszcz under Professor
Irena Żarnowska and Assistant Professor
Bolesław Siarkiewicz, who continued to be his
teacher, along with Professor Jadwiga Kaliszewska, also at the F. Nowowiejski Academy
of Music in Bydgoszcz. Upon graduation from
the Instrumental Department of the school,
he was awarded the degree of Master of Arts.
Over four years ago, he started to study at his
Alma mater at the Department of Conducting, Jazz and Music Education, specialising
in symphony and opera conducting under
Assistant Professor Zygmunt Rychter. Since
the beginning of his studies he has co-operated with the Music Academy Symphony
16
Orchestra and he had his debut with the
ensemble at the Pomeranian Philharmonic in
Bydgoszcz (2010). Łukasz Wódecki has participated in classes on symphony conducting
led by Maestro James Anderson DePreist at
the Juilliard School in New York City. He has
also perfected his skills under the supervision of Maestro Paul Hostetter at the Schwob
School of Music at Columbus University. In
2011 he was invited by eminent composer Joanna Bruzdowicz to France where he led the
„Orchestre Perpignan Mediterranée” during
the session when the orchestra recorded their
compositions. In January 2012, he toured China with the “Profonica” chamber orchestra.
In 2013, he conducted the chamber orchestra
of the Academy of Music in Bydgoszcz at the
Polish-Belorussian Music Forum and he also
again led the Toruń Symphony Orchestra
which performed with the most talented students of the Toruń music school. In December
2013, he won a mention at the 1st Adam Kopciński National Competition for Students of
Conducting in Wrocław. Łukasz Wódecki has
been awarded a scholarship by the Marshal of
the Kujawsko-Pomorskie Voivodeship.
3.05
TOruŃ
koncert młodych
Flisaków
oraz Baltic Band
pod dyrekcją Vadima Brodskiego skrzypce
wykonawcy:
uczniowie Zespołu Szkół Muzycznych im. Karola Szymanowskiego w Toruniu:
Agata i Aleksandra Szymeczko, Olga Pniewska, Krzysztof Wysłouch, Jagna Kończewska,
Martyna Łukasiak, Sofia Tomilov, Agnieszka Marczyńska, Małgorzata Myszkowska,
przygotowni przez Andrzeja Bondela
Państwowej Szkoły Muzycznej I stopnia im. G. G. Gorczyckiego w Chełmnie,
Państwowej Szkoły Muzycznej I i II stopnia im. S. Moniuszki w Grudziądzu:
Zuzanna Bala, Alicja Siemiątkowska, Natalia Kucińska, Julia Szypuła, Łucja Szczepanik,
Marta Tesz, Paweł Drozdowski, Beata Prus, Lidia Gałczyńska, Weronika Bagniewska,
Magdalena Domagalska, Weronika Chruszczewska, Daria Lewandowska, Aleksandra Grzanka
oraz Zespołu Szkół Muzycznych im. Czesława Niemena we Włocławku:
Sandra Walewicz, Julia Łowicka, Wiktoria Ochmańska, Weronika Król
obchody 100-nej rocznicy odsłonięcia pomnika toruńskiego Flisaka
na zdjęciu toruński flisak Adam Siebers
prObaltica 2014
17
3 maja 100tna rocznica odsłonięcia pomnika Flisaka
Jak podają źródła historyczne w 1911 roku
świeżo przybyły do Torunia Nadburmistrz
Arnorld Haase pragnąc upiększyć dziedziniec
Ratusza Staromiejskiego zainicjował budowę
studzienki – pomnika. Pozostawiając otwartą
ostateczną decyzję wyboru tematyki rzeźby
komitetowi organizatorów i uczestników
zbiórki wstępnie zaproponowano uwiecznienie postaci f lisaka, którego licznych wzorów
dostarczało malarstwo gdańskiego malarza
Wilhelma Augusta Stryjowskiego. O trudnościach związanych z zaakceptowaniem
przez wszystkich fundatorów tematu pomnika świadczyć może niemal dwuletni okres
przedstawiania co raz to nowych propozycji i
zażartych sporów. Zamiast f lisaka na cokole
stanąć mógł zatem na przykład rycerz Roland
lub Neptun, albo alegoryczna postać Torunii,
rybaka z wiślanym jesiotrem, czy nawet posąg
popularnego miejskiego puzonisty. Jak wiemy
18
wygrał f lisak, w opinii większości członków
gremium, najlepszy symbol toruńskiego handlu i atmosfery samego miasta, które co roku
oczekiwało przypływających f lisaków jako
zwiastunu nadchodzącego lata. Ostatecznie
jako wykonawcę pomnika wybrano urodzonego w Toruniu ale zamieszkującego w Charlottenburgu Georga Wolfa, który w dniu 28
czerwca 1914 uczestniczył w uroczystości jego
odsłonięcia, zaledwie kilka tygodni poprzedzającej wybuch I wojny światowej. Niewiele
lat później ze szlaków wiślanych zniknęli
ostatni prawdziwi f lisacy, a wraz z nimi
tradycje nakazujące aby to w Toruniu odbywał
się chrzest każdego z młodych f lisaków. Od
wielu lat wiosennych i letnich miesięcy nie
wypełnia również muzykowanie f lisaków
rozłożonych pomiędzy Ratuszem a nieistniejącą już Gospodą pod Turkiem. Dlatego też
po 100 latach, które minęły od postawienia
pomnika Flisaka zaprosiliśmy do Torunia setkę młodych f lisaków, uczniów szkół muzycz-
3 May The 100th anniversary of the
unveiling of the monument of the Raftsman
According to historical sources, in 1911
a newcomer to Toruń, Mayor Arnold Haase,
wishing to make the courtyard of the old
town hall more beautiful, decided to have a
well-monument built. He left the final decision as to the theme of the monument to the
committee of organizers and participants
of the collection. They initially proposed
that the monument of a raftsman should be
erected. The figure of a draftsman was often
depicted in the paintings by an artist from
Gdańsk, Wilhelm August Stryjkowski. The
process of accepting the theme for the monument by all its founders proved difficult,
as for nearly two years new propositions
appeared and there were fierce discussions.
Thus, instead of the raftsman, the base
might have been ornamented with a knight
or Neptune, some allegory figure of Torunia,
a fisherman with a river sturgeon, or even
the figure of a popular town trombonist.
The raftsman won as the best symbol of the
Toruń trade and the atmosphere of the town,
where the appearance of raftsmen was commonly considered a sign of the approaching
summer. Finally, a sculptor was chosen –
Georg Wolf, a Toruń-born artist living in
Charlottenburg. On 28 June 1914, he participated in the ceremony of the unveiling of the
monument, merely a few weeks before the
outbreak of the First World War. Soon, all
true raftsmen disappeared from the Vistula River, and with them died the tradition
which required every new raftsman to be
christened in Toruń. The spring and summer
months are not filled any longer with music
performed by the raftsmen playing in the
square between the town hall and the long
gone Turks’ Inn.
This is why, a hundred years after the
monument of the Raftsman was erected, we
invited to Toruń a hundred young raftsmen,
students of music schools in Brodnica,
Chełmno, Inowrocław, Grudziądz and Włocławek. Dressed in raftsmen’s clothes, coats
and hats, they will be marching through the
town’s main streets, following the raft where
our main navigator – water prince, personified by eminent violinist Vadim Brodski, will
be performing. In the Old Town Square the
new raftsmen will be christened and then
will give a concert together.
Vadim Brodski odtwórca roli f lisaka
Urodził się w Kijowie. Mając zaledwie 11 lat wystąpił jako solista z Orkiestrą
Filharmonii Kijowskiej, wykonując koncert
Dymitra Kabalewskiego pod dyrekcją kompozytora. Kształcił się pod kierunkiem Olgi
Parchomienko i Davida Ojstracha. Został
laureatem pierwszych nagrody na wszystkich
międzynarodowych konkursach skrzypcowych, w których uczestniczył: Wieniawskiego
(Polska 1977 r.), Paganiniego (Włochy 1984 r.),
Tibora Vargi (Szwajcaria 1984 r.). Sukces na
Konkursie Wieniawskiego przyniósł artyście
wiele koncertów w najlepszych salach całej
Europy. Niestety, ówczesne władze radzieckie
zabroniły wyjazdów zagranicznych młode-
mu skrzypkowi. W 1981 roku przeprowadził
się do Polski. Nowojorski debiut w 1982 roku
w Y-Hall zaowocował podpisaniem kontraktu
z Musical Heritage Society, dla którego nagrał
między innymi koncerty skrzypcowe Brahmsa, Bartóka, Paganiniego, Czajkowskiego, Saint-Saënsa i Sibeliusa oraz 6 Sonat na skrzypce solo Eugène Ysaÿe’a. W latach następnych
Brodski kontynuował działalność koncertową,
występując z tak znakomitymi orkiestrami
jak: Filharmonia Moskiewska, Filharmonia
w Sankt Petersburgu, Filharmonia Narodowa
w Kijowie, Filharmonia Narodowa w Warszawie, Mexico National Symphony, London
Philharmonic, Jerusalem Symphony, New Jersey Symphony, Suisse Romande w Genewie.
nych w Brodnicy, Chełmnie, Inowrocławiu,
Grudziądzu i Włocławku. Wszyscy przebrani
w strój w f lisaczy płaszcz i kapelusz przemaszerują głównymi ulicami miasta podążając
za tratwą, na której muzykować będzie nasz
retman – wodny książę, w którego rolę wcieli
się znakomity skrzypek Vadim Brodski. Na
Rynku Staromiejskim nastąpi chrzest f lisaków, a później ich wspólny koncert.
prObaltica 2014
19
Zagrał też z orkiestrą symfoniczną w Sewilli
z okazji otwarcia nowego Teatro de la Maestranza. Współpracuje regularnie z włoską TV, dla której - z orkiestrą RAI - nagrał
koncerty Brucha, Beethovena, Czajkowskiego,
Paganiniego, Bartóka i Vivaldiego. W 2003
roku DUX wydał płytę zawierającą nagrane
przez Brodskiego utwory H. Wieniawskiego koncerty skrzypcowe i Fantazję na motywach
z opery Faust Gounoda , a marcu 2004 roku
ukazał się, także wydany przez firmę DUX,
3-płytowy album Arcydzieła na skrzypce i orkiestrę. Chętnie gra repertuar lżejszy. Nagrał
20
między innymi płyty The Beatles, Bolling
- Vilensky - Brodski Jazz Quartet . Wystąpił
również jako aktor w komedii filmowej To
ja złodziej i w serialu U Pana Boga w ogródku
reżyserowanych przez Jacka Bromskiego. Jest
jednym z nielicznych skrzypków w historii,
którzy mieli zaszczyt zagrać na słynnym
instrumencie Guarneri del Gesù, należącym
do Niccolò Paganiniego. Na tym właśnie
instrumencie grał podczas tournée po Włoszech z orkiestrą Simfonica di Savona w 1998
roku. Od 1985 roku mieszka w Rzymie. Gra na
skrzypcach Gennaro Gagliano z 1747 roku.
Artur Trapszyc
FLISACY NA WIŚLE
Niemal do początku XX wieku największe rzeki Polski stanowiły wciąż podstawowe
arterie komunikacyjne kraju, po których
przemierzały statki, łodzie i tratwy. Dzięki
transportowi wodnemu, głównie wiślanemu,
przywożono do nas wszelkie dobra, na jakie
tylko było zapotrzebowanie. Tą samą drogą,
przez największy port w Gdańsku, następował
wywóz towarów z Polski, które sprzedawano
za granicę. Proceder ten od wieków nazywano
spławem lub f lisem, a zajmujących się nim
ludzi, spławnikami lub f lisakami (f lisami).
Naszym głównym surowcem eksportowym przez okres wielu stuleci było zboże
i drewno. Bogaty w lasy kraj, miał go więcej
niż Holandia, Anglia czy Niemcy. Stąd popyt
na polski las i jego przetwory, stanowił o specjalizacji naszego handlu, do czasu otwarcia
pierwszych linii kolejowych, opierającego się
głównie na transporcie wodnym.
Wśród szerokiej grupy wodniaków wyróżniali się oryle, obsługujący spław drewna.
Była to najliczniejsza i najniżej usytuowana
w hierarchii zawodowej grupa spławników.
Najczęściej wywodzili się oni z wiejskiej
biedoty, byli słabo opłacani, a ich praca
należała do najcięższych. Powszechnie też
nimi pogardzano, stąd nazwa oryl stała się
określeniem obelżywym, kojarzonym z takimi cechami jak grubiaństwo, chamstwo,
prostactwo. Dopiero w 2 poł. XIX wieku, gdy
z rzek poczęły zanikać statki i barki, f lisakami zaczęto nazywać także spławiających
drewno. Z czasem to właśnie do nich przylgnęła nazwa f lisacy.
Transport drewna prowadzono tratwami. Jej podstawową jednostkę stanowiła
tafla (tablica, płytka, matacka), złożona z kilku
lub z kilkunastu związanych bali (kloców)
nieokorowanego drewna. Co najmniej kilka
taf li spiętych jedna za drugą, tworzyły tzw.
pas (pierwsza tafla zwana była głową, druga
zagłówkiem, środkowe buchtą, a ostatnia calem).
Dopiero powiązane ze sobą pasy stanowiły
właściwą tratwę (traftę). Ich zestawy często
przegradzały niemal całą rzekę, powodując
spore utrudnienia w żegludze.
Pnie wiązano w taf le na tzw. bindugach,
czyli w specjalnie wybranych miejscach na
rzece, do której po pochyłym zboczu staczano
składowane wcześniej drewno. Taf le wiązano
na wodzie i transport ruszał w dół rzeki.
Spławy zaczynały się najczęściej na
mniejszych rzekach. Droga (ryza), jaką musiano pokonać, czasem trwała zaledwie kilka
dni. W takim przypadku mówimy o spławach
krótkodystansowych. Najważniejsze spławy
to spławy długodystansowe, trwające kilka
tygodni, czasem nawet ok. dwóch miesięcy.
Drewno docierające do Torunia, Bydgoszczy,
Gdańska, a nawet do Berlina, płynęło górnymi
dopływami Wisły i pochodziło z kompleksów leśnych położonych daleko na południu
i wschodzie Polski. Wędrujące Bugiem i Narwią tratwy, często swoją drogę rozpoczynały
jeszcze dalej, na Polesiu, w puszczach nadprypeckich, naddnieprzańskich lub nadniemeńskich.
Do kierowania tratwami używano
sterów w kształcie dużych wioseł zwanych
drygawkami, mocowanych na pierwszej
i ostatniej tafli. Do ich zatrzymania służył
ostro zakończony, długi (1,5-2 m) drąg (artful),
przywiązywany grubą liną na końcu zestawu.
Flisacy wyrzucali go na brzeg i wbijali w ziemię. Na większych rzekach do hamowania
stosowano przeważnie tzw. szreki, tj. dwa,
większej długości pale, które mocowano na
taf lach między balami i wbijano w dno rzeki.
Wisła i inne polskie rzeki zapełniały
się tratwami już wczesną wiosną, a ostatnie
transporty zawijały do portów późną jesienią
(w Toruniu był to Port Drzewny). Tu je rozwiązywano, załadowywano na statki i wywożono za granicę. Flisackie tratwy zniknęły
z naszych wód w połowie XX wieku. Spław
drewna najdłużej utrzymał się na niektórych
mniejszych rzekach i na jeziorach do lat 70.
minionego stulecia.
Flisacy to jedna z ciekawszych grup
zawodowych dawnej Polski. Wędrując przez
cały kraj, zadziwiali swą odmienną kulturą,
zwłaszcza statecznych mieszkańców miast.
W związku z nadgranicznym położeniem
Torunia w okresie zaborów, mieścił się tu
(od 1826 r.) główny urząd celny i kontrola
przewozu drewna. Stąd i obowiązek postoju
prObaltica 2014
21
zespołów f lisackich w Toruniu, który stał się
celem wielu spławów długodystansowych.
Ten obowiązkowy postój w grodzie Kopernika, bardzo szybko przerodził się w tradycję.
Grupy f lisaków zwyczajowo zatrzymywały
się m.in. w gospodzie „Pod Turkiem” na
Starym Rynku gdzie przy figurze „Grubej
Maryny” odbywały się słynne libacje i frycowanie, czyli pasowanie nowicjusza (fryca) na
f lisaka. Ulubionym miejscem odpoczynku
ludzi z tratew były ławki pod pomnikiem
Mikołaja Kopernika. Wyróżniające się od
statecznych mieszczan, swym wyglądem,
obyczajem i językiem, grupy niechlujnie
ubranych mężczyzn, stanowiły też o specyfice Torunia. Można powiedzieć, że f lisacy
stali się elementem folkloru miasta, wprawdzie napływowym, ale poprzez regularność
i uprawomocnienie swoich postojów, niejako
„oswojonym”. Wyrazem tej adaptacji może
być odsłonięta w 1914 r., rzeźba f lisaka, która
urosła do jednego z wizualnych symboli
Torunia.
Folklor f lisacki, z prostą pieśnią, gwarą
i zwyczajami, był też natchnieniem dla wielu
przedstawicieli świata sztuki, którzy poświęcili f lisakom sporo miejsca w swej twórczości.
Jednym z takich artystów był Wilhelm Stryowski, autor licznych obrazów, na których
uwiecznił barwne, f lisackie życie.
Patronką flisaków była św. Barbara. Brać
flisacka oddawała jej cześć w licznych miejscowościach, gdzie znajdowały się kościoły z ołtarzami i sztandarami tej patronki. Jednym
z takich miejsc były nadwiślańskie Sartowice.
Obrazy św. Barbary do dziś zdobią m.in. kościoły w Nieszawie i podtoruńskiej Złotorii.
Po zakończeniu spławu f lisacy robili
zakupy, a upominki i zarobione pieniądze
przywozili do swych domów. Wśród nich
było jednak sporo „hultai”, dla których f lis
to przede wszystkim przygoda i okazja do
alternatywnego spędzania czasu. Ci, co zarobili, to najczęściej zostawiali w karczmach
i gospodach zimę spędzając w oczekiwaniu na
kolejną ryzę.
obiekt pochodzi ze zbiorów Muzeum Narodowego w Gdańsku. ©Muzeum Narodowe w Gdańsku
Wilhelm August Stryjowski, Flisacy nad Wisłą 1881, nr inw. MNG/SD/636/M
22
3.05
GruDZIĄDZ
ZESpÓŁ KAMErALNY
MuLTICAMErATA
skład zespołu
Piotr Kępiński - fortepian
Wojciech Kołaczyk - skrzypce
Dariusz Groblewski - skrzypce
Zbigniew Szczęch - altówka
Michał Litwa - wiolonczela
koncert z okazji obchodów Święta Konstytucji 3 Maja
w programie:
Stanisław Moniuszko (1819-1872) - I Kwartet smyczkowy
Fryderyk Chopin (1810-1849) - Scherzo h-moll op.20
Piotr Moss (1949-) - Dialogi na skrzypce i fortepian
Grażyna Bacewicz (1909-1969) - I Kwintet fortepianowy cz. 3 i 4
życiorys MULTICAMERATY str. 35
prObaltica 2014
23
LEIpZIGEr QuarTETT
(NIEMCY)
skład zespołu
Stefan Arzberger - skrzypce
Tilman Büning - skrzypce
Ivo Bauer - altówka
Matthias Moosdorf - wiolonczela
w programie:
W. A. Mozart (1756-1791) – Kwartet c-moll K 465
Ludwig van Beethoven (1770-1827) – Wielka Fuga B-dur op. 133
Johannes Brahms (1833-1897) – Kwartet a-moll op. 51 nr 2
24
4.05
TOruŃ
Leipziger Streichquartett od momentu
swojego powstania w 1988 roku zwracał na
uwagę międzynarodowej krytyki i publiczności finezyjnymi interpretacjami niezwykle
wszechstronnego repertuaru. Założony przez
solistów słynnej Orkiestry Gewandhaus
w Lipsku, kwartet pozostaje wierny kanonom
brzmienia i wykonawstwa, z jakimi kojarzono
tę wybitną orkiestrę. Lipski Kwartet Smyczkowy zaliczany jest do światowej czołówki sceny
kameralnej; „Neue Zuercher Zeitung” uznał
go za „jeden z najwybitniejszych i najbardziej wszechstronnych kwartetów naszych
czasów”, a „New York Times” chwalił za to,
że kreuje „bogate, łagodne i nieskazitelne
piękno” oraz prawdziwe „lipskie brzmienie”.
Prowadząc intensywną działalność koncertową kwartet gościł w największych salach
i na najbardziej znanych festiwalach w całej
Europie. Warto wspomnieć, że dwa razy do
roku odbywa podróże artystyczne po Stanach
Zjednoczonych, w ostatnim czasie koncertując
w m.in. w Carnegie Hall, Lincoln Center, Frick
Collection, Metropolitan Museum of Art, Wolf
Trap, Library of Congress oraz na festiwalach
muzyki kameralnej w Baltimore, Bostonie,
Cleveland, Chicago, Los Angeles, Ottawie
i Toronto. Dodatkowo począwszy od 1991
roku kwartet realizuje w Gewandhaus rozpisany na wiele lat autorski cykl koncertowy
„Pro Quatuor”, w ramach którego wykonuje
najważniejsze kwartety smyczkowe pierwszej
i drugiej szkoły wiedeńskiej, a także prezentuje premiery nowych dzieł Alfreda Schnittkego
i Wolfganga Rihma. W minionych sezonach
kwartet współpracował z wybitnym multiinstrumentalistą jazzowym Steve’em Wilsonem dając entuzjastycznie przyjęte koncerty
w nowojorskim klubie Le Poisson Rouge, wziął
udział w trzech różnych cyklach beethovenowskich w ciągu dziesięciu dni (w każdym
prezentując inny program), oraz zainicjował
w Lipsku program pod hasłem „Beethoven na
życzenie”, w ramach którego publiczność na
godzinę przed koncertem wybiera trzy kwartety Beethovena, jakie wejdą do programu.
Dyskografia Leipziger Streichquartett liczy
ponad dziewięćdziesiąt pozycji o rozległym
repertuarze od Mozarta po Cage’a. Nagrania płytowe zespołu uhonorowano licznymi
nagrodami i wyróżnieniami, a rejestracje
płytowe kompletu kwartetów smyczkowych
Franza Schuberta magazyn „Strings” uznał
za „doskonałe, pełne ożywczych, porywających interpretacji, uderzające nieskazitelnie
czystym, bogatym brzmieniem i naturalną
akustyką”. Potwierdzeniem tej opinii są przyznane kwartetowi nagrody Niemieckich Krytyków Fonograficznych (Preis der Deutchen
Schallplaten Kritik) oraz ECHO i Diapason
d’Or. Leipziger Streichquartett chętnie poszerza i wzbogaca swój pokaźny repertuar po-
prObaltica 2014
25
przez współpracę z innymi artystami. Zespół
występował i nagrywał z Alfredem Brendelem, Markiem-André Hamelinem, Josephem
Kalichsteinem, Christianem Zachariasem,
Menahemem Presslerem, Jörgiem Widmannem oraz słynnym klezmerskim klarnecistą
Giorą Feidmanem.
Founded in 1988, the Leipzig String
Quartet is now widely acclaimed as one of
the most exciting string quartets on the
international chamber music scene: The
„Neue Züricher Zeitung” has described the
ensemble as „one of the towering and most
versatile quartets of our time” and in 2002
„The New York Times” wrote „if there is a Leipzig sound, this is it!” Three of its members
were first chairs in the famous Gewandhaus
Orchestra of Leipzig. After studies with
Gerhard Bosse, the Amadeus quartet, Hatto
Beyerle and Walter Levin, the quartet went
on to win numerous prizes and awards, such
as the 1991 International ARD Munich competition, and the Busch and Siemens prizes.
Today, the Leipzig String Quartet concertizes extensively throughout Europe, in Israel,
Africa, Central and South America, Australia, Japan and Asia, including appearances at
many of the major festivals. In North America, engagements include appearances at
Lincoln Center’s Alice Tully Hall, at Carnegie
Hall’s quartet series in Weill Recital Hall,
the 92nd St. Y, The Frick Collection, Wolf
Trap, the Library of Congress, and chamber
music series in Baltimore, Boston, Cleveland,
Chicago, Los Angeles, Salt Lake City, Vancouver, Ottawa, Montréal and Quebec, earning
them praise for their concerts: „superbly
integrated” (Washington Post); „everything,
but everything, was perfect” (Le Devoir,
Montréal). Often offering its own thematic
cycles (Beethoven, Mozart, Schubert, the
contemporaries), the quartet was also one of
the initiators of the 1996 and 1997 Beethoven
Quartet Cycle offered jointly with five other
quartets as a sign of European friendship
in more than 15 European cities. Since 1991,
the ensemble has has its own concert series
„Pro Quatuor” at the Gewandhaus where
it offered, among others, a multi-year cycle
26
of the major quartets of the First and Second Viennese School. Within that series
the quartet played the world-premieres of
Schnittke’s „With Three” for string trio and
orchestra and works by Beat Furrer, Christian Ofenbauer, Wolfgang Rihm, Steffen
Schleiermacher, Jörg Widmann, Cristóbal
Halffter and others. As a member of the
Leipzig-based „Ensemble Avantgarde”, the
quartet is dedicated to contemporary music
and works by the classical moderns. With
this ensemble, the quartet formed in 1990
the „musica nova” series at the Gewandhaus,
and was awarded the 1993 Schneider-Schott
prize of the City of Mainz. Chamber music
partners Juliane Banse, Christiane Oelze,
Alfred Brendel, Menahem Pressler, Michael Sanderling, Andreas Staier, Christian
Zacharias and others enrich and expand the
quartet’s already large repertoire consisting
of almost 300 works by approximately 100
composers. The quartet’s almost 90 recordings, spanning from Mozart to Cage and
including the complete works of Brahms,
Mozart, Mendelssohn Bartholdy, Schubert
and the complete Second Viennese School
have been met with international critical
acclaim. They have brought the group such
recognition as the „Diapason d’Or” and
„Premios-CD-Compact” awards, two nominations for the „Cannes Classical Award”
and the 1999, 2000, 2003, 2008 and 2012
„ECHO-Klassik” awards. Their recording of
the complete Schubert quartet literature,
a first, are considered by many the most
important release for the Schubert year 1997.
Of 18 recordings of the „Trout quintet”, the
French magazine „Répertoire” voted their recording with Christian Zacharias, piano, as
the best recording of this work. Repeatedly,
the quartet won the Quarterly Prize of the
German Record Reviewers, the last for their
recording of Hindemith’s „Minimax” and
the Quartets of Kurt Weill.. Since 2009, the
Leipzig String Quartet is invited by maestro
Claudio Abbado to be member of the Lucerne Festival Orchestra and teaches as Guest
professors at the Tokyo University of the Art
(Geidai).
4.05
GruDZIĄDZ
5.05
TOruń
SuBTILu-Z
(LITWA)
skład zespołu
Laurynas Vaitkus - birbyne
Dmitrijs Mihailovs - akordeon
Povilas Velikis - akordeon
Vytautas Švažas - bębny, instrumenty perkusyjne
w programie:
Povilas Velikis (1980- ) - Come back home
Povilas Velikis (1980- ) - Insertion
Astor Piazzolla (1921-1992) - Winter (from „Four seasons in Buenos Aires”)
Astor Piazzolla (1921-1992) - Preparance
Terem Quartet - Shootkabacha
Oyvind Staveland (1960- ) - Tir n’a Noir
Dmitrijs Mihailovs (1983- ) - Copy-Paste
Joseph Kosma (1905-1969) - Autumn leaves
Teisutis Makacinas (1938 ) - Morning in Lazdynai
Richard Rodgers (1902-1979) - Blue Moon
Duke Ellington/Juan Tizol (1899-1974) - Caravan
Billy Taylor (1921-2010) - I wish
prObaltica 2014
27
Ludzie zwą Subtilu-Z nurkami muzyki,
ponieważ zachęcają publiczność do wspólnego zanurzenia się w kolorowym oceanie muzyki. Są cenieni ze względu na to, że potrafią
zatracić się w muzyce i przekazywać emocje
publiczności. Są prawdziwymi miłośnikami
tej formy sztuki i grają niesamowitą, subtelną
i wciągającą muzykę.
Zespół instrumentalny Subtilu–Z został
założony w 2005 roku i tworzy go czterech
profesjonalnych muzyków. Pierwszymi
członkami zespołu było dwóch akordeonistów
Povilas Velikis i Dmitrijs Mihailovs. W owym
czasie byli jeszcze studentami w Litewskiej
Akademii Muzyki i Teatru. Duet zrozumiał,
że brzmienie akordeonu można urozmaicić
i dlatego w 2007 roku do zespołu zaprosili
perkusistę Vytautasa Svazasa. Rok później
Laurynas Vaitkus – guru tenorowego birbyne – również dołączył do zespołu. Od swego
powstania Subtilu–Z zorganizował dwa tournee koncertowe na Litwie i jedno w Norwegii.
Zespół brał udział w akcjach charytatywnych:
„Aby żyć, nie można umrzeć” („Gyventi negalima mirti”) (2010, 2011) oraz „Zainspirowani
kampanią na rzecz spełnienia“ („Išsipildymo
akcijos įkvėpti”) (2011). Muzycy nie stronią od
eksperymentów, więc pewnego razu zagrali
koncert o 7.30 rano. Zespół występował na
wielu festiwalach, np. „Boże Narodzenie
w Kristup 2011” („Kristupo kalėdos 2011”),
“Dni kapitału 2010“ („Sostinės dienos 2010”)
oraz na Międzynarodowym Festiwalu Muzyki
Akordeonowej 2009 w Wilnie („Tarptautinis
akordeono muzikos festivalis 2009”). Zespół
brał udział w różnych konkursach i festiwalach międzynarodowych na Łotwie, w Estonii,
Polsce, Włoszech, Niemczech, Rosji i Norwegii. W 2008 roku zdobył Pierwszą Nagrodę na
18. Międzynarodowym Konkursie Akordeonowym „Citta di Lanciano” (Włochy). W 2009
roku Subtilu–Z przyznano Trzecią Nagrodę
w kategorii zespołów na jednym z najbardziej
prestiżowych konkursów muzyki akordeonowej „Citta di Castelfidardo” (Włochy), nato-
28
miast w 2010 roku zostali wyróżnieni Oficjalnym listem podziękowania od Pani Prezydent
Litwy Dalii Grybauskaite. W roku 2011 zespół
zdobył Pierwszą Nagrodę na Międzynarodowym Konkursie Muzyki Akordeonowej
„Wilno–2011”. Subtilu–Z wyróżniono również
„Złotym dyskiem” – nagrodą publiczności – na
„Wielkiej Paradzie Muzyków” w 2011 roku.
Subtilu–Z koncertował ze zdobywczynią
Nagrody Państwowej Astą Krikščiūnaitė oraz
śpiewaczką jazzową Valentiną Yaron.
Nie będziecie żałować przyjścia na koncert Subtilu–Z, raczej możecie być zdziwieni,
jak zabawna i różnorodna może być muzyka
akordeonu, tenorowego birbyne oraz perkusji.
Będziecie mieli okazję posłuchać kompozycji
B. Taylora, H. Hancocka oraz D. Ellingtona,
które stały się już jazzowymi standardami,
a także francuskich ballad, niesamowitego A.
Piazzolli oraz własnych kompozycji muzyków
Subtilu–Z. W ich rękach instrumenty stają się
prawdziwą orkiestrą, której to one są prawdziwymi dyrygentami. Subtilu–Z zadziwia
słuchaczy nie tylko nieskazitelną techniką
i improwizacjami, ale również delikatną i ekspresyjną muzyką wykonywaną przez zespół.
People call the Subtilu-Z the divers of the
music, who incite audiences to dive together
in the colourful oceans of music. The band is
much admired because of their ability to get
absorbed in music and convey their emotions to the audience. They are real devotees
of this form of art and play stunning, sensitive and involving music.
The instrumental music group
Subtilu–Z, established in 2005, is a group of
four professional musicians. The first musicians were two accordionists Povilas Velikis
and Dmitrijs Mihailovs. At that time they
were still students at the Lithuanian Music
and Theatre Academy. The duet realized
that the timbre of accordion could be accompanied by different sounds, therefore they
invited percussionist Vytautas Svazas to join
their group in 2007. One year later, Laurynas Vaitkus – the guru of the tenor birbyne
– joined the band. So far the Subtilu–Z have
managed to arrange two concert tours in
Lithuania and one in Norway. They have
taken part in charity campaigns: “To live it is
impossible to die” (“Gyventi negalima mirti”)
(2010, 2011) and “Inspired by fulfilment campaign“ (“Išsipildymo akcijos įkvėpti”) (2011).
The musicians are not afraid to experiment,
so once they held a concert at 07.30 in the
morning. They have performed at numerous
festivals, such as “The Christmas of Kristup
2011” (“Kristupo kalėdos 2011”), the “Days of
capital 2010“ (“Sostinės dienos 2010”) and
the “International Festival of Accordion Music 2009” in Vilnius (“Tarptautinis akordeono muzikos festivalis 2009”). The group has
taken part in various international festivals
and competitions in Latvia, Estonia, Poland,
Italy, Germany, Russia and Norway. In 2008,
they won the 1st Prize at the 18th International Accordionists Competition “Citta di Lanciano” (Italy). In 2009, the „Subtilu–Z“ won
the 3rd Prize in the category of ensembles at
one of the most prestigious competitions
of accordion music “Citta di Castelfidardo”
(Italy), while in 2010 they were awarded
the Official letter of thanks by Lithuanian
President Dalia Grybauskaite. In 2011, the
group won the 1st Prize at the International Competition of Accordion Music “Vilnius–2011”. The Subtilu–Z was also awarded
the “Golden Disc” – the prize of the audience
– at the “Great Parade of Musicians” in 2011.
The Subtilu–Z has performed with National
Award winner Asta Krikščiūnaitė and jazz
singer Valentina Yaron.
You will never regret coming to the
concert of the Subtilu–Z, in fact, you might be surprised how amusing and various
accordion music, tenor birbyne and percussion may be. You will have an opportunity to
listen to B. Taylor, H. Hancock and
D. Ellington’s themes which have already become the standard of jazz, as well as to some
French ballads, amazing A. Piazzolla and the
compositions created by the musicians of the
Subtilu–Z. In their hands, the instruments
become a real orchestra, of which they themselves are conductors. The Subtilu–Z amazes
audiences not only by the f lawless technique
and improvisation but also by their delicate
and expressive music.
prObaltica 2014
29
NIkolai GrabovskIY
Dmitry Serebrennikov
SkrzypcE (rosja)
Marcin sikorski
fortepian
w programie:
Eugene Eyseye (1858–1931) - Sonata na skrzypce solo nr.4 e-moll op.27
I. Alemanda, II. Sarabanda, III. Finał
Sergiusz Prokofiev (1891-1953) - Sonata na skrzypce i fortepian nr.1 f-moll op.80
I. Andante assai, II. Allegro brusco, III. Andante, IV. Allegrissimo - Andante assai, come prima
Eugene Eyseye (1858-1931) - Sonata na skrzypce solo nr.1 g-moll op.27
I. Lento assai, II. Fugato. Molto moderato, III. Allegretto poco scherzoso, IV. Finale con brio
Cezar Franck (1822-1890) - Sonata na skrzypce i fortepian A-dur
I. Allegretto ben moderato, II. Allegro, III. Recitativo – Fantasia, IV. Allegretto poco mosso
30
6.05
TOruŃ
Nikolay Grabovskiy urodził się w Moskwie 15 lipca 1988 roku. Od szóstego roku
życia uczył się gry na skrzypcach w klasie
Genadija Arduchaniana w Dziecięcej Szkole
Muzycznej nr.42 w Moskwie. Od 2003 do 2007
roku uczył się w Akademickim College Muzycznym przy Moskiewskim Konserwatorium
Państwowym im. P. Czajkowskiego w klasie
profesora Alexandra Kirova, potem Eleny Demidenko, który ukończył ze stopniem celujący
ze skrzypiec i za zespół kameralny. Od 2007
do 2009 roku studiował w Moskiewskim Konserwatorium Państwowym im. Piotra Czajkowskiego w klasie profesora Eduarda Gracza.
W 2009 roku rozpoczął naukę na Uniwersytecie Muzycznym Fryderyka Chopina
w Warszawie jako pierwszy numer do klasy profesora Konstantego Andrzeja Kulki.
W 2012 roku ukończył studia magisterskie
z wynikiem celującym. W 2013 roku rozpoczął
naukę na Akademii Muzycznej im. S. Moniuszki w Gdańsku na studia doktoranckie do
klasy profesora Konstantego Andrzeja Kulki.
Występował m.in. w Rosji, Polsce, Hiszpanii,
Tunezji, Tadżykistanie, Belgii, Czechach, Włoszech, Rumunii, Austrii, Chorwacji, Litwie
i na Cyprze na takich prestiżowych salach jak
Wielka Sala Moskiewskiego Konserwatorium,
Sala Czajkowskiego w Moskwie, Filharmonia
w Poznaniu, Filharmonia we Wrocławiu, Auditorio Nacional de Música w Madrycie, Auditorio de la Diputación w Alicante, Auditorio
Manuel de Falla w Granadzie, Auditorio w Salamance itd. wyróżniając swoje występy jako
solista z Filharmonią Wrocławską, Orkiestrą
Kameralną „Moscovia”, Orkiestrą Kameralną
„Premiera” i z orkiestrą warszawskiego Uniwersytetu Muzycznego F. Chopina pod batutą
takich słynnych dyrygentów jak Igor Dronov,
Eduard Gracz, Michał Klauza, Mirosław
Jacek Błaszczyk, Janusz Przybylski i Zygmunt
Rychert. Jest laureatem stypendium przyznanego przez Rząd Moskwy i Komitet Kultury
(2000/2001). Otrzymał również stypendium
przyznanego przez Stowarzyszenie Pro-Polonia (2012/2013). Jest laureatem Inagrody na
III Moskiewskim Konkursie Młodych Skrzypków 1998, Grand Prix na festiwalu „Aram
Chaczaturian i jego epoka” w Moskwie 2003,
II nagrody na Międzynarodowym Konkursie-
-Festiwalu „Współczesna sztuka i wykształcenie” w Moskwie 2006, I nagrody na ogólnorosyjskim konkursie „Młode talenty Rosji” 2006,
I nagrody oraz nagrody specjalnej za najlepsze
wykonanie kaprysu na IV Międzynarodowym
Konkursie Młodych Skrzypków „Skrzypce
Północy” w Jakutsku 2009.
Jak powiedział Adam Rozlach na antenie Pierwszego Programu Polskiego Radia
„Bardzo ciekawy, dojrzały i wrażliwy muzyk...
Po prostu profesjonalizm podparty talentem
i artystycznym smakiem.”
Nikolay Grabovskiy was born in 15th
of July 1988 in Moscow. He began to play
the violin at the age of six and studied at
the Children’s Music School №42 in Moscow
with Genadiy Ardukhanyan. In the period
of 2003 – 2007 he studied at the Academic
College of Music in Moscow with Alexander
Kirov and Elena Demidenko. In the period
of 2007 – 2009 he studied at the Tchaikovsky
State Conservatory in Moscow with Eduard Grach. In the period of 2009 – 2013 he
studied at the Frederic Chopin University of
Music in Warsaw with Konstanty Andrzej
Kulka. From the 2013 he studies in post-graduate study at the Moniuszko Academy
of Music in Gdansk with Konstanty Andrzej
Kulka. He was a holder of scholarship given
by Moscow State and Committee of the Culture (2000/2001) and a scholarship given by
Pro Polonia Society (2012/2013).
Nikolay Grabovskiy performed in
Russia, Poland, Spain, Tunisia, Tajikistan,
Belgium, Czech Republic, Italy, Rumania,
Austria, Croatia, Lithuania and Cyprus. His
performances include such prestigious venues as Great Hall of Moscow Conservatory,
Tchaikovsky Concert Hall in Moscow, Poznań Philharmonic Hall, Zielona Góra Philarmonic Hall, Wrocław Philarmonic Hall,
Auditorio Nacional de Música of Madrid,
Auditorio de la Diputación of Alicante, Auditorio Manuel de Falla of Granada, Auditorio
of Salamanca etc. marking out his performances as a soloist with Wrocław Philharmonic Symphony Orchestra, Zielona Góra
Philarmonic Symphony Orchestra, Toruń
Symphony Orchestra, ensemble of soloists
prObaltica 2014
31
„Premiera”, chamber orchestra “Moscovia”
and Symphony Orchestra of the Chopin Music University of Warsaw with such conductors as Igor Dronov, Eduard Grach, Jarosław
Jacek Błaszczyk, Michał Klauza, Janusz
Przybylski and Zygmunt Rychert. Among
his awards at the competitions and festivals
are: 1st prize at the III Moscow Competition
of Young Violinists 1998, Grand Prix at the
festival “Aram Khachaturian and his age” in
Moscow 2003, 2nd prize at the International
Competition “Modern art and education” in
Moscow 2006, 1st prize at the All-Russian
Competition “Young talents of Russia” 2006,
1st prize and the special prize for the best
performance of a Caprice at the IV International Competition of Young Violinists
“Violin of North” in Yakutsk (Russia) 2009.
As told Adam Rozlach on First Program of
Polish Radio „Very interesting, mature and
sensitive musician. It’s just professionalism
supported by talent and artistic taste.”
Dmitry Serebrennikov urodził się w 1992
roku w Sankt Petersburgu w rodzinie o tradycjach muzycznych. W wieku 5 lat rozpoczął
naukę gry na skrzypcach pod kierunkiem
znanego rosyjskiego pedagoga Vladimira
Owczarka, aby po jego śmierci kontynuować
pod kierunkiem Aleksandra Stanga. W 2010
roku ukończył muzyczny college Petersburskiego Konserwatorium Muzycznego i kształcił się dalej pod kierunkiem maestro
P. Amoyal w Haute Ecole Musique de Lausanne. W 2012 roku rozpoczął studia muzyczne
u Bartłomieja Nizioła w Bern University
of Arts. Jeszcze w okresie studiów w Rosji
rozpoczął intensywną działalność koncertową w Rosji, krajach europejskich i Stanach
Zjednoczonych. Spośród zdobytych przez
artystę nagród warto wymienić I nagrodę na
3 Międzynarodowym Festiwalu im. Głazunowa w Paryżu w 2003r. I nagrodę na Konkursie
Funduszu Garta w Santk Peterburgu w 2007
roku, I nagrodę na Międzynarodowym Konkursie im. E. Mravinskiego w Sankt Petersburgu w 2008r. i II nagrodę (pierwszej nie
przyznano) na 29 Międzynarodowym Konkursie „Premio Rodolfo Lipizer” we Włoszech
w 2010r.
Dmitry Serebrennikov was born in
1992 in St. Petersburg in the family of musicians. In the age of 5 he started to study
violin with well known Russian professor
Vladimir Ovcharek and continued under
Alexander Stang. In 2010 Dmitry has finished special music college of St. Petersburg
conservatory and enrolled to Haute Ecole
Musique de Lausanne to the class of maestro
P. Amoyal. In 2012 he starts to study with
maestro B. Niziol in Bern University of Arts.
During the years of studying Dmitry took
part in many concerts in Russia, Europe and
USA. Among his are 1st Prize at 3th International Glazunow Competition in Paris 2003,
1st Prize at the Gart’s Fond Competition in
St. Petersburg 2007, 1st Prize at E. Mravinsky International Competition in St. Petersburg 2008, 2nd Prize,1st prize not awarded
at 29th International Competition „premio
Rodolfo Lipizer” in Gorizia, Italy- 2010.
32
7.05
TOruŃ
Gotlands Blasarkvintett
(SZWECJA)
MuLTICAMErATA
(pOLSKA)
w programie:
Andrzej Panufnik (1914-1991) - Suita Staropolska,
Mordechai Rechtman (1926- ) - 5 Suit Barokowych w aranżacji na kwintet dęty
F. Couperin - „Rondeau”
J.B. Loeillet - „Gigue”
J.S. Bach „Praeludium” BWV 902
J.F. Rameau „Menuet” I, II
J.B. Senaille - „Allegro spiritoso”
Carl Nielsen (1865-1931) – Serenata –Invano
Peter van Tour (1966- ) – Circles and clouds
prObaltica 2014
33
flet – Lars Linna,
obój – David Nisbel,
klarnet – Mangus Dungner,
fagot – Zbigniew Jakubowski,
waltornia – Tomas Danielsson
Gotlands Blasarkvintett powstał w 1971
roku. W jego skład wchodzą: f let, obój, klar­
net, waltornia i fagot. W jego repertuarze
znajdują się głównie utwory XIX i XX wiecznych kompozytorów pisane na małe zespoły
instrumentów dętych (ostatnio koncentruje
się na kompozycjach pochodzących z krajów
nadbałtyckich). Szczególną pozycję zajmują
wśród nich utwory uznanych kompozytorów
skandynawskich dedykowane kwintetowi
z Gotlandii. Zespół koncertował jak dotąd
w niemalże wszystkich krajach europejskich,
regularnie odwiedzając m.in. Danię, Norwegię, Niemcy, Wlk. Brytanię czy Francję. Brał
udział w większości znaczących festiwali
odbywających się na Półwyspie Skandynawskim. Dokonał również licznych nagrań
radiowych. W swojej kolekcji ma siedem płyt
poświęconych głównie muzyce bałtyckiej
XX wieku.
Od czternastu lat zespół współpracuje
z toruńskim kwintetem smyczkowym Multicamerata. We wrześniu 2009 roku z okazji
70-tej rocznicy wybuchu II wojny światowej
Gotlands Blasarkvintett wraz z Multica-
34
meratą zorganizował tournee koncertowe
pt. Szlakiem ORP Orzeł z koncertami w Polsce, Holandii, Szkocji, Estonii i Szwecji.
Gotlands Blasarkvintett was established in 1971. The artists play the following
instruments: the f lute, oboe, clarinet, French
horn and bassoon. The quintet’s repertoire
comprises mainly the works by 19th-century composers written specifically for small
groups performing on woodwind instruments. Recently the band has concentrated
on compositions created in the Baltic Countries with the special emphasis on music
pieces by renowned Scandinavian composers
dedicated to the quintet from Gotland, that
is Gotlands Blasarkvintett. The group has
performed in nearly all European countries,
regularly visiting Denmark, Norway, Germany, Great Britain and France. It has participated in most significant festivals held on
the Scandinavian Peninsula. The quintet has
also made numerous radio recordings. The
band also boasts seven records concentrating mainly on 20th-century Baltic music.
I skrzypce - Izabela Bogusz
II skrzypce - Grzegorz Bogusz
altówka - Marta Wroniszewska
wiolonczela - Karol Wroniszewski
kontrabas - Henryk Giza
Zespół Kameralny MULTICAMERATA
zainaugurował swoją działalność w 1991 roku
cyklem Niedzielne Koncerty Pałacowe w nowo-odrestaurowanym Pałacu Dąmbskich w Toruniu. Od tego czasu zespół wykonał ponad
600 koncertów w kraju i za granicą. W Polsce
koncertował m.in. na Zamku Królewskim
w Warszawie, Filharmonii Narodowej, w Auli
Adama Mickiewicza i Teatrze Wielkim w Poznaniu, Zamku Książąt Pomorskich w Szczecinie etc. Koncerty zespołu objęły również szereg
miast w Niemczech, Francji, Hiszpanii, Włoch,
Holandii, Litwy, Łotwy, Estonii, Rosji, Szwecji,
Finlandii, Wielkiej Brytanii, Austrii, Słowenii
oraz Watykan.
Dla uczczenia pamięci najznakomitszego
toruńczyka Mikołaja Kopernika w związku
z przypadającą w 1993 r. 520 rocznicą urodzin
i 450 rocznicą I wydania „De Revolutionibus”
oraz 450 rocznicy śmierci, Multicamerata zorganizowała wielkie tournee koncertowe w miejscach jego pobytu w Polsce i we Włoszech pt.
„Hommage à Kopernik”.
W 1999 roku dla uczczenia obchodów 150
rocznicy śmierci Fryderyka Chopina MUL-
TICAMERATA zorganizowała europejskie
tournee z koncertami we Francji, Hiszpanii,
Szwecji, Litwie i Łotwie. Ideą koncertów było
wykonywanie muzyki wielkiego kompozytora
wraz z pianistami mieszkającymi w krajach,
w których odbywały się koncerty.
MULTICAMERATA jest pomysłodawcą
i organizatorem Festiwalu Muzyki i Sztuki Krajów Bałtyckich PROBALTICA. Ideą przewodnią
Festiwalu jest inicjowanie współpracy szczególnie w dziedzinie muzyki i sztuk pięknych oraz
prezentowanie dorobku kulturalnego państw
morza bałtyckiego. W dotychczasowych 20
edycjach festiwalu wzięło udział ponad 8000
artystów. W ramach promocji Festiwalu PROBALTICA pod patronatem Ministerstwa Spraw
Zagranicznych RP na przełomie października
i listopada 2001 odbyło się również tournee
koncertowe zespołu kameralnego Multicamerata w 9 krajach bałtyckich. Tournee, po jego
inauguracji koncertem w Filharmonii Narodowej w Wilnie w dniu 16 października 2001,
kontynuowane było koncertami w Sali Koncertowej Ryszarda Wagnera w Rydze (Łotwa),
w Ratuszu w Tallinnie (Estonia), w Muzeum
prObaltica 2014
35
Ermitagu w St. Petersburgu (Rosja), w Kościele
na Skale w Helsinkach (Finlandia), w Teatrze
Strindberga w Sztokholmie (Szwecja), w Kompagni w Kopenhadze (Dania), w Hamburgu
(Niemcy) w Londynie oraz Edynburgu. W 2003
roku odbyły się pierwsze edycje festiwalu PROBALTICA na Litwie i w Szwecji.
W 2006 roku z okazji obchodów 15-lecia
zespół zorganizował bałtyckie tournee, w ramach, którego odbyło się 15 koncertów. Po
inauguracji w Toruniu trasa koncertowa wiodła
po Litwie, Łotwie, Estonii, Finlandii, Szwecji,
Danii i Niemczech. W 2007 roku zespół rozpoczął cykl koncertów Europejska Akademia
Sztuki prezentujący muzykę, literaturę i sztuki
plastyczne narodów Europy, a w 2008 roku zrealizował koncerty i nagranie albumu „Hommage
a Zbigniew Herbert”, stanowiącego rejestrację
koncertu laureatów Ogólnopolskiego Konkursu
Kompozytorskiego poświęconego twórczości
Zbigniewa Herberta. Od czternastu lat zespół współpracuje z Gotlands Blasarkvintett.
W wrześniu 2009 roku z okazji 70-tej rocznicy
wybuchu II wojny światowej Multicamerata
wraz Gotlands Blasarkvintett zorganizowała
tournee koncertowe pt. „Szlakiem ORP Orzeł”.
Multicamerata nagrała 11 płyt CD, dokonała licznych nagrań telewizyjnych i radiowych.
The MULTICAMERATA Chamber Ensemble gave its first concert on 15 September
1991 as part of a series of concerts called Sunday
Palace Concerts, held at the Golden Hall of the
newly restored Dąmbski Palace in Toruń. Since
then the ensemble has given over 600 concerts
both in Poland and abroad. In Poland it has
performed at the Royal Castle in Warsaw, the
National Philharmonic, the Adam Mickiewicz
Hall and the Grand Theatre in Poznań, the Castle of the Pomeranian Princes and many other
venues. The ensemble has also given concerts
in many towns and cities in Germany, France,
Spain, Italy, Holland, Lithuania, Latvia, Estonia, Russia, Sweden, Finland, Great Britain,
Austria, Slovenia and the Vatican. In 1993, in
order to pay tribute to Toruń’s most prominent
citizen, Nicholas Copernicus and to commemorate the 520th anniversary of his birth, the
450th anniversary of his death and the publi-
36
cation of the first edition of „De Revolutionibus”,
the MultiCamerata organised a great concert
tour called „Hommage à Copernic”, visiting the
Polish and Italian towns that had welcomed
the great astronomer. Also in 1993 the ensemble
recorded the first album with music by Handel,
Janiewicz, Koszewski and Lutosławski.
In 1999, to commemorate the 150th
anniversary of Frederic Chopin’s death, the
Multicamerata organised a European concert
tour, performing in France, Spain, Sweden, Lithuania and Latvia. The concerts were unusual
because pianists living in the countries where
concerts were held performed with the ensemble. In 2001, to celebrate its 10th anniversary,
the Multicamerata toured nine Baltic countries
under the auspices of the Polish Ministry of
Foreign Affairs. The tour was inaugurated on
16 October 2001 at the National Philharmonic
in Vilnius and then continued at the R.Wagner
Concert Hall in Riga, the Townhall in Tallinn,
the Ermitage Museum in Saint Petersburg, the
Church on the Rock in Helsinki, the Strindberg
Theatre in Stockholm, Kompagna in Copenhagen and the Museum fur Volkerkunde in Hamburg. As part of the same tour the Multicamerata also performed in London and Edinburgh.
In 2006, to celebrate its 15th anniversary, the Multicamerata toured to eight Baltic
countries.The ensemble’s repertoire comprises
compositions by classic composers, J.S. Bach,
F. Handel, A. Vivaldi. W.A. Mozart but specialises in music by 19th and 20th-century Polish
composers.
The MULTICAMERATA is the founder
and organiser of the PROBALTICA Music and
Art Festival of the Baltic Countries. The main
aim of the festival is to initiate co-operation,
especially in the field of music and fine arts, as
well as to present the cultural heritage of all the
participating Baltic countries. During the nineteen editions of the festival we have had the
pleasure to welcome over 7.500 artists. In 2003
the first regular editions of the PROBALTICA
Festival were held in Lithuania and Sweden.
The Multicamerata has co-operated with the
Swedish Gotlands Blasarkvintett for eight
years. During the nineteen years of performing
the ensemble has recorded eleven CDs and has
made numerous radio and TV recordings.
8.05
TOruŃ
Aleksandra Jakowlewa
FLET (rosja)
Wladimir Slobodian
KLAWESYN (rosja)
MuLTICAMErATA (pOLSKA)
skład MULTICAMERATY
Wojciech Kołaczyk – I skrzypce
Dariusz Groblewski – II skrzypce
Zbigniew Szczęch – altówka
Karol Wroniszewski – wiolonczela
Henryk Giza – kontrabas
w programie:
Andrzej Koszewski (1922- ) - Concerto Grosso (Alle antica per archi)
J.S. Bach (1685–1750) - Koncert Brandenburski Nr 5, Suita nr 2
prObaltica 2014
37
Począwszy od 1995 roku datuje partnerstwo Torunia z Kaliningradem. Dlatego też już
od pierwszych edycji festiwalu gościliśmy w
naszym mieście artystów muzyków, orkiestry,
wystawy, a nawet pokazy mody artystycznej
Kaliningradu. Po ubiegłorocznym koncercie
Orkiestry Symfonicznej Miasta Kaliningradu
w tym roku gościmy jej solistów Aleksandrę
Jakowlewą i Wladimira Slobodiana, z którymi
zespół kameralny MULTICAMERATA występował już w Kaliningradzie z koncertami w lutym
bieżącego roku.
Starting from 1995 Toruń is twinned with
Kaliningrad. That is why from the beginning of
the PROBALTICA Festival we could welcomed
many musicians, orchestras, art exhibition and
even artistic fashion shows from Kaliningrad.
Last year we could listened to the excellent
concert of The Kaliningrad Symphony Orchestra and now two of its soloists who performed
with MULTICAMERATA ensemble in Kaliningrad couple of weeks before the PROBALTICA
Festival.
Wladimir Slobodian, Zasłużony Artysta
Rosji ukończył z wyróżnieniem Konserwatorium Muzyczne w Sankt Petersburgu w klasie
prof. A. Logovinskiego. Przez wiele lat koncertował jako solista w Rosji, a także Szwecji,
Irlandii, Francji i na Litwie. Prowadził również
zespół kameralny Muzyka 20 wieku, który
skupiał się na prezentowaniu prawykonań
współczesnych kompozytorów rosyjskich. Jest
również kompozytorem i wykonawcą Antologii Światowego Romansu, który wszedł w skład
Złotego Archiwum Rosyjskiego Radia. Obecnie
pełni również funkcję Dyrektora Wydziału Pianistycznego Kolegium Muzycznego im. Rachmaninova oraz prowadzi kursy mistrzowskie
w Polsce, Niemczech, Czechach, Białorusi i na
Litwie. Jest laureatem nagrody Tytuł Inspiracji
i Powołania, a w 2000 roku otrzymał w Kaliningradzie tytuł Mentora Roku.
Vladimir Slobodian, Professor, Merited
Artist of the Russian Federation graduated
with honors from N.A. Rimsky-Korsakov
Conservatoire of Music in Leningrad (currently
Sankt Petersburg) in the class of Professor A.
Logovskij. During many years he had concerts
as soloists in Russia and Sweden, Ireland,
France and Lithuania. For the first time in he
music history of Russia V. Slobodian in collaboration with V. Aliev, composed and performed
the Anthology of World Romance which was
included to the Gold Archives of the Russian
38
Radio. He has been teaching music at the
Rachmaninov College o Music and acting as
the Head of the Music Committee of the Piano
Department and conducted mater classes in
Poland, Germany, Belarus, the Czech Republic
and Lithuania. He has been awarded the prize
Titles of Inspiration and Vocation. In 2000, in
Kaliningrad he was awarded the title of Mentor
of the Year.
8.05
GruDZIĄDZ
9.05
TOruŃ
rigas Saksofonu
Kvartets (ŁOTWA)
w programie:
J.S. Bach (1685-1750) - Concerto Italien BWV 971 (Transciption for saxophone quartet
-Katsuki Tochio), I Allegro, II Andante, III Presto
Rihards Dubra (1964-) - The Healing Rain
Perry Goldstein (1952-) - Motherless Child Variations
Alvils Altmanis (1950-) - Memory Notes of the Childhood, I Elegy, II A Game, III By the River,
IV The Autumn Flowers, V Magic Brush, VII Friends
Astor Piazzolla (1921-1992) - Milonga Del Angel
Mike Curtis (1952-) - A Klezmer Wedding
Gullermo Lago (1960-) - Suite for the saxophone quartet Ciudades (Cities), I Montevideo
(Uruguay), II Cordoba (Espana), III Sarajevo (Bosnia and Herzegovina), IV Addis Ababa (Ehtiopia)
prObaltica 2014
39
Ryski Kwartet Saksofonowy (RKS)
zadebiutował obiecująco w 1992 roku, rozpoczynając nową erę akademickiej muzyki
saksofonowej na Łotwie. Debiut zespołu zbiegł
się z początkami nauczania występów saksofonowych w Łotewskiej Akademii Muzycznej
imienia Jāzepsa Vītolsa (1991). W owym czasie
zespół tworzyli inni muzycy; zespół w obecnym składzie występuje od 2013 roku. Jedynym
muzykiem grającym w nim od początku jest
założyciel kwartetu – Artis Simanis.
RKS wyróżnia charakterystyczny, demokratyczny styl, wielkie artystyczne aspiracje
oraz wyrafinowane brzmienie, a także profesjonalizm, co przynosi mu uznanie zarówno
słuchaczy, jak i krytyków oraz specjalistów od
muzyki. Dobierając szeroki repertuar, kwartet
włożył sporo wysiłku, aby przełamać stereotyp
saksofonu jako instrumentu wyłącznie jazzowego –zespół interpretuje klasyczne dzieła (J.S.
Bacha, G. Gabrieliego, G.F. Handla and B. Marcella), oryginalne kompozycje z dwudziestego
i dwudziestego pierwszego wieku (Andrew
Poppy’ego, Gabriela Jacksona, Carleton Macy,
Joe Cutlera, Perry Goldsteina i innych), a także
liryczne i rytmiczne utwory latynoamerykańskie oraz oryginalne kompozycje i aranżacje
słynnych jazzmanów (między innymi takich
jak G. Gershwin, D. Gillespie, D. Ellington,
Ph. Woods, M. Mower).
Ważną część repertuaru RKS stanowią
utwory kompozytorów łotewskich, które specjalnie dla zespołu napisali Rihards Dubra, Ilze
Arne, Alvils Altmanis, Selga Mence, Vineta Lice,
Karlis Lacis, Nick Gotham, Līga Celma, Valdis
Muktupāvels, Jēkabs Nīmanis, Raimonds Tiguls oraz Rihards Zaļupe. RKS współpracował
z Łotewskim Chórem Radiowym, Narodową
Łotewską Orkiestrą Symfoniczną oraz wieloma
innymi zespołami.
W niemal dwudziestoletniej działalności
zespołu występował on w Norwegii, Szwecji,
Danii, Finlandii, Estonii, Rosji, Polsce, Czechach, Austrii, Niemczech, Portugalii, Kanadzie, Chinach, Stanach Zjednoczonych, Francji, Chorwacji, Słowenii, Bułgarii, Rumunii,
Włoszech, Izraelu oraz na Litwie. Brał udział
prestiżowych festiwalach muzycznych, np.
w Jazz Kaar (Estonia), Rainbow Jazz (Estonia),
Upbeat (Norwegia i Szwecja), Festiwalu Kultury
40
Bałtyckiej (Finlandia), Étonnante Lettonie
(Francja) oraz w Światowym Kongresie Saksofonistów (w Montrealu, Lublanie i St. Andrews). RKS reprezentował Łotwę na Ryskich
Dniach Kultury w Warszawie, Porto, Lübeck,
Moskwie i Pradze. W 1999 roku za działalność
koncertową oraz występy o wyjątkowych
walorach artystycznych Ryskiemu Kwartetowi
Saksofonowemu przyznano łotewską Wielką
Nagrodę Muzyczną – najważniejsze wyróżnienie w łotewskiej muzyce. RKS stanowi trzon
Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Saksofonowej SAXOPHONIA, który od 1999 roku jest
organizowany co dwa lata w różnych salach
koncertowych Łotwy.
The Riga Saxophone Quartet (RSQ)
made its promising debut in 1992, marking the
beginning of a new era for academic saxophone
music in Latvia. The debut coincided with the
beginnings of saxophone performance tutorials
at the Jāzeps Vītols Latvian Academy of Music
(1991). At that time the ensemble consisted of
different musicians; the current members of
the band have performed together since 2013.
The only remaining original member is the
quartet’s founder – Artis Simanis.
The RSQ performances with their characteristically democratic style, unyielding artistic
aspirations as well as refined timbre quality
and professional skills have been recognized
by audiences, critics and music specialists
alike. By selecting wide-ranging repertoire the
quartet has also made a considerable effort in
breaking the stereotype of the saxophone as
a purely jazz instrument – the ensemble performs transcriptions of classical works (by J.S.
Bach, G. Gabrieli, G.F. Handel and B. Marcello), original 20th and 21st century works (by
Andrew Poppy, Gabriel Jackson, Carleton Macy,
Joe Cutler, Perry Goldstein and others), repertoire associated with the lyrical melodies and
engaging rhythms of Latin American music
as well as original compositions and arrangements of world famous jazz composers (G. Gershwin, D. Gillespie, D. Ellington, Ph. Woods,
M. Mower and others).
An important part of the RSQ’s repertoire consists of works by Latvian composers
written specifically for the ensemble by Rihards
Dubra, Ilze Arne, Alvils Altmanis, Selga Mence,
Vineta Lice, Karlis Lacis, Nick Gotham, Līga
Celma, Valdis Muktupāvels, Jēkabs Nīmanis,
Raimonds Tiguls and Rihards Zaļupe. The RSQ
has co-operated with the Latvian Radio Choir,
Latvian National Symphony Orchestra and
many other bands.
During almost twenty years of its existence the quartet has performed in Norway,
Sweden, Denmark, Finland, Estonia, Russia,
Lithuania, Poland, the Czech Republic, Austria,
Germany, Portugal, Canada, China, USA, France, Croatia, Slovenia, Bulgaria, Romania, Italy
and Israel. It has participated in such internationally acclaimed music festivals as the Jazz
Kaar (Estonia), the Rainbow Jazz (Estonia), the
Upbeat (Norway and Sweden), the Baltic Cultural Festival (Finland), the Étonnante Lettonie
(France) and the World Saxophone Congress
(in Montreal, Ljubljana and St. Andrews). The
RSQ has represented the capital of Latvia at the
Riga Culture Days in Warsaw, Porto, Lübeck,
Moscow and Prague. In 1999 for its concert
activity and performances of high artistic quality the Riga Saxophone Quartet received the
Latvian Great Music Award – the highest form
of recognition in Latvian music. The RSQ is
the central axis of the International Saxophone
Music Festival SAXOPHONIA which has taken
place biennially in Latvian concert halls since
1999.
prObaltica 2014
41
GOTLANDS BLASarkvINTETT
(SZWECJA)
w programie:
Giuseppe Verdi – “Nabucco” Uwertura
Gunnar de Frumerie – „Saraband”-Andante sostenuto con gravita, „Siciliano”- Andantiono
amabile
W.A. Mozart – Andante F-dur KV616 ar. M. Rechtman
Pauline Hall – Suita na 5 instrumentów dętych. Alla marcia, Rondeau, Tempo di valse, Polk,
Pastorale, Epilog
Mordechai Rechtman - 5 Suit Barokowych w aranżacji na kwintet dęty
F. Couperin - „Rondeau”
J.B. Loeillet - „Gigue”
J.S. Bach „Praeludium” BWV 902
J.F. Rameau „Menuet” I, II
J.B. Senaille - „Allegro spiritoso”
42
9.05
GruDZIĄDZ
Koncert Muzyki
Współczesnej
10.05
TOruŃ
Wykonawcy:
Magdalena Lewandowska – mezzosopran,
Alicja Różycka – wiolonczela,
Wojciech Jeliński – puzon,
Orkiestra TUTTA FORZA pod dyrekcją Rafała Kłoczko
w programie:
Ewa Fabiańska - Jelińska Concertino na puzon i orkiestrę smyczkową
Rafał Kłoczko - 5 pieśni na mezzosopran i orkiestrę
Jędrzej Rochecki - Gniewna Rapsodia
Mateusz Ryczek - Fuga sprzed stu laty na orkiestrę smyczkową
Tomasz Cywiński - Panneaux na smyczki
Magdalena Cynk - Scherzo na wiolonczelę i orkiestrę
prObaltica 2014
43
Pomorskie Towarzystwo Muzyczne zostało powołane 18 marca w 1921 na wniosek
Konfraterni Artystów. Do jego najważniejszych zasług należy założenie Konserwatorium Muzycznego, obecnego Zespołu Szkół
Muzycznych w Toruniu, które wówczas było
wydarzeniem na miarę ogólnopolską, a Toruń urósł do roli ważnego ośrodka kultury
muzycznej w kraju. Towarzystwo zajmowało
się również organizacją koncertów w Toruniu
i w innych miastach Pomorza, na których
wykonawcami byli najwybitniejsi muzycy
tamtych lat. Przez wiele lat działała również
orkiestra symfoniczna i kameralna PTM, którą dyrygował Adam Kuryłło, założyciel Towarzystwa i jego członek honorowy. Tradycją
były również koncerty uczniów i nauczycieli
konserwatorium, z których pierwszy odbył
się 8 maja 1921.
Po wojnie kontynuowano tradycje
koncertowe, zwłaszcza międzyszkolne popisy.
Towarzystwo jednak zawiesiło swoją działalność w 1998. Po 15-letniej przerwie w listopadzie 2012 powróciło do tradycji organizowania koncertów i działalności edukacyjnej.
W dniu dzisiejszym towarzystwo jest
współorganizatorem koncertu muzyki współczesnej z udziałem kompozytorów toruńskich, którzy związani byli z toruńską szkołą
muzyczną, a obecnie są absolwentami Akademii Muzycznych prężnie działając w różnych
ośrodkach muzycznych w Polsce. Większość
utworów zaprezentowanych podczas koncertu będzie prawykonywana.
44
The Pomeranian Music Society was
established on 18 March 1921 by the Confraternity of Artists. One of its most important
achievements was the founding of the Music
Conservatory (now a complex of music
schools in Toruń), which was then an event of
national importance and which transformed
the town of Toruń into an important music
centre. The Society also organized concerts,
with most famous performers of the time,
in Toruń and other towns across Pomerania.
The symphony and chamber orchestra of the
Pomeranian Music Society also gave numerous concerts over the years. It was led by
Adam Kuryłło, founder of the Society and its
honorary member. After the first concert held
on 8 May 1921, it became a tradition to organize performances of the conservatory’s students and teachers. After the Second World
War, the tradition was continued, especially
the concerts of students from various schools. The Society, however, suspended its
activity in 1998. After a fifteen-year-long
break, in November 2012 the Society started
to organize concerts and educational events
again. Today, the Society is a co-organizer of
this concert of contemporary music with the
participation of composers from Toruń, who
first graduated from the Toruń Music School,
later from various music academies and now
are vibrant artists in many music centres
across Poland. Most of the compositions are
performed for the first time today.
Rafał Kłoczko ur. 28 lipca 1987 roku
w Toruniu, dyrygent, kompozytor, teoretyk
muzyki i organizator wydarzeń kulturalnych.
Wielokrotny stypendysta Stypendium Artystycznego Marszałka Województwa Kujawsko-Pomorskiego, Marszałka Województwa
Pomorskiego i Prezydenta Torunia. Od roku
2012 współpracuje z Wydziałem Wokalno-Aktorskim na Akademii Muzycznej w Gdańsku
prowadząc zajęcia z zespołów operowych.
Na początku 2013 roku objął również funkcję
dyrektora artystycznego Gdyńskiej Orkiestry
Symfonicznej. Zdobywca wielu nagród w ogólnopolskich konkursach kompozytorskich.
Jego utwory wykonywane były na koncertach
w wielu miastach Polski. Ukończył również
dwuletni kurs nauki gry na carillonie w klasie
prof. Gerta Oldenbeuvinga (Holandia).
We wrześniu 2013 został półfinalistą
Międzynarodowego Konkursu Dyrygentów
Operowych BLUE DANUBE organizowanym w Operze Narodowej w Ruse w Bułgarii
prowadząc takie dzieła jak Carmen Bizeta,
Czarodziejski flet Mozarta i Cyganerię Pucciniego. Wcześniej, w sierpniu 2013 poprowadził
premierę spektaklu wg Księżycowego Pierrota
Schoenberga) w Centrum Sztuki Współczesnej „Laboratorium” w Warszawie.
Sztuki dyrygenckiej uczył się pod okiem
W. Michniewskiego, R.J. Delekty i E. Wiesz-
tordt. Uczestniczył w kursach mistrzowskich
z dyrygentury z maestro Gabrielem Chmurą
(został również zaproszony do poprowadzenia koncertu wieńczącego kursy), Colinem
Mettersem (Royal Academy of Music London)
i Marco Guidarinim (Włochy).
Organizuje szereg koncertów, na których
prowadzi muzykę epok od baroku po współczesną. Wielokrotnie prowadził również
prawykonania muzyki współczesnej polskich
kompozytorów. Zorganizował i poprowadził
w roli dyrygenta wiele oper m.in. Verbum
Nobile St. Moniuszki (2010), Aleko S. Rachmaninowa (2011), a w czerwcu 2012 roku w gmachu Opery Bałtyckiej w Gdańsku odbyła się
premiera pierwszej opery Giacomo Pucciniego Le villi. Było to pierwsze po 119 latach wykonanie w Polsce, które otrzymało bardzo dobre
opinie recenzentów.
Stworzył orkiestrę symfoniczną Tutta
forza, którą prowadzi organizując każde kolejne wydarzenie muzyczne. Ostatnim wielkimi sukcesami dyrygenckimi i organizacyjnymi były: poprowadzenie w maju 2013 roku
w gmachu Opery Bałtyckiej dwóch jednoaktowych oper: Weksel Małżeński Rossiniego
i Gianni Schicchi Pucciniego, a także Płaszcz
i Siostra Angelika Pucciniego w Centrum św.
Jana w Gdańsku, co spotkało się z bardzo
entuzjastycznym przyjęciem publiczności.
W swojej praktyce dyrygenckiej współpracował m.in. z takimi zespołami jak: Opera
Narodowa w Ruse w Bułgarii, Filharmonia
Bałtycka, Sinfonietta Cracovia, Elbląska
Orkiestra Symfoniczna, Sopocka Filharmonia
Kameralna, Częstochowska Orkiestra Symfoniczna, Gdyńska Orkiestra Symfoniczna,
Toruńska Orkiestra Symfoniczna, Hevelius
Brass, muzycy Teatru Narodowego-Opery Narodowej w Warszawie, orkiestra i chór Opery
Bałtyckiej w Gdańsku, Konserwatorium
im. Antonio Vivaldiego w Aleksandrii we Włoszech czy Orkiestra Symfoniczna Akademii
Muzycznej w Gdańsku i w Krakowie.
W lipcu 2012 roku został Najlepszym
Studentem RP w konkursie Studencki Nobel
w kategorii Sztuka. Został również laureatem
programu Instytutu Muzyki i Tańca „dyrygent rezydent”, jako zaproszony do współpracy przez Toruńską Orkiestrę Symfoniczną.
prObaltica 2014
45
Orkiestra TUTTA FORZA – została założona w roku 2011 przez Rafała Kłoczko działa
przy Fundacji TUTTI. Orkiestra skupia wokół
siebie młodych instrumentalistów środowiska
pomorskiego. Funkcjonuje zarówno jako zespół
symfoniczny, jak i kameralny. Specjalizuje się
w wykonywaniu muzyki operowej
i współczesnej. Do tej pory uczestniczyła
w wykonaniu takich dzieł, jak opera Aleko
S. Rachmaninowa, Le Villi Giacomo Pucciniego,
Weksel Małżeński G. Rossiniego, Il tabarro, Suor
Angelica, Gianni Schicchi G. Pucciniego, a także
wielu koncertach muzyki współczesnej.
Magdalena Cynk jest rodowitą torunianką. Pisze kompozycje solowe, kameralne, orkiestrowe i chóralne, które
wykonywane są w wielu miastach regionu,
Polski i Europy, m. in. w Kłajpedzie, na
Gotlandii, w Szwajcarii, na Węgrzech,
Ukrainie, Holandii, Belgii, a także w Stanach Zjednoczonych i Brazylii. Pisze dla
Toruńskiej Orkiestry Symfonicznej oraz
kwintetu Multicamerata, Cappella Bydgostiensis, ale jej utwory wykonywali również
m. in. Gotlands Blassarkvintett, Hevelius
Brass, Orkiestra Symfoniczna Filharmonii
Pomorskiej, Narodowa Orkiestra Łotewska,
Międzynarodowa Orkiestra Symfoniczna
„PROBALTICA”. Jej utwory prezentowane
były na festiwalu Warszawska Jesień i Poznańska Wiosna Muzyczna. Jest absolwentką toruńskiego Zespołu Szkół Muzycznych
oraz Akademii Muzycznej w Bydgoszczy
(klasa kompozycji prof. Franciszka Woźniaka). Studiowała naukę gry na carillonie
w Akademii Muzycznej w Gdańsku oraz
w Królewskiej Szkole Carillonowej w Mechelen w Belgii. Występuje na Festiwalu
„Tour de Carillon”, którego jest pomysłodawczynią i kierownikiem artystycznym.
W Zespole Szkół Muzycznych w Toruniu
prowadzi zajęcia teoretyczne oraz zajęcia
z kompozycji. Organizuje koncerty kompozytorskie „Szkolna partytura”, w których
prezentowane są utwory uczniów, absolwentów oraz pedagogów Szkoły. Jest pomysłodawczynią odbywającej się coroczne
w Toruniu „Pięciolinii dla Papieża”, kon-
46
The TUTTA FORZA Orchestra was
established by Rafał Kłoczko in 2011 and is
part of the TUTTI Foundation. The orchestra
is composed of young instrumentalists from
Pomerania. It performs both as a chamber
and symphony orchestra and specializes in
opera and contemporary music. So far, the
Orchestra has played in S. Rachmaninoff’s
opera Aleko, G. Puccini’s Le Villi, G. Rossini’s
Marriage Contract, G. Puccini’s Il tabarro, Suor
Angelica and Gianni Schicchi. It has also given
many concerts of contemporary music.
certu kompozytorskiego twórców Pomorza
i Kujaw, a także Koncertów Towarzyskich,
odbywających się w różnych miejscach województwa Kujawko- pomorskiego.
Jej działalność została wielokrotnie
wyróżniona prestiżowymi nagrodami Marszałka Województwa i Prezydenta Miasta
Torunia. W 2001 roku za aktywność twórczą
otrzymałam Odznakę Zasłużonego Działacza Kultury. Jest trzykrotną stypendystką
Prezydenta Miasta Torunia oraz laureatką
Nagrody Prezydenta na działalność pedagogiczną. W 2006 r. otrzymała Stypendium
- Nagrodę Marszałka Województwa Kujawsko-Pomorskiego za wybitne osiągnięcia
w prowadzeniu działalności społecznie
użytecznej, służącej wszechstronnemu rozwoju Województwa Kujawsko-Pomorskiego.
Na początku 2009 roku Prezydent naszego
miasta wręczył jej Honorowy Medal Thorunium za zasługi w dziedzinie kultury.
Z jej inicjatywy w 2012 reaktywowane
zostało Pomorskie Towarzystwo Muzyczne,
którego została prezesem.
Ewa Fabiańska, kompozytorka, absolwentka Akademii Muzycznej im. I. J.
Paderewskiego w Poznaniu. Od 2012 roku
kontynuuje naukę kompozycji w Universität
für Musik und darstellende Kunst w Wiedniu pod kierunkiem Reinharda Kargera.
Laureatka programu stypendialnego Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego
„Młoda Polska”. Stypendystka Prezydenta
Miasta Torunia i Poznania. Jej utwory są
wykonywane w kraju (np. Międzynarodowy
Festiwal Muzyki Współczesnej „Warszawska
Jesień”, Międzynarodowy Festiwal „Muzyka w Starym Krakowie”) oraz za granicą
(w Czechach, Austrii, Holandii, Luksemburgu, na Słowenii, USA). Jest laureatką ogólnopolskich i międzynarodowych konkursów
kompozytorskich m.in. Międzynarodowego
Konkursu Kompozytorskiego „Gramodeska”
w Pradze czy Ogólnopolskiego Konkursu
Kompozytorskiego KM Związku Kompozytorów Polskich im. Z. Mycielskiego (2013). Jej
utwory są wydawane przez Polskie Wydawnictwo Muzyczne oraz Norsk Musikforlag
z Norwegii.
Alicja Różycka - wiolonczelistka, w 2011
r. ukończyła z wyróżnieniem Akademię Muzyczną im. S. Moniuszki w Gdańsku w klasie
prof. K. Sperskiego. Obecnie kontynuuje
naukę na studiach doktoranckich oraz na kierunku teoria muzyki w Akademii Muzycznej
im. F. Nowowiejskiego w Bydgoszczy. Należy
do grona wiolonczelistów, którzy z powodzeniem łączą działalność artystyczną z naukową. Swoją uwagę skupia głównie na muzyce
współczesnej, odnajdując się jednocześnie
w dziełach z epok wcześniejszych. Koncertuje
jako solistka i kameralistka. Współpracowała
z wieloma orkiestrami w Polsce, m.in. Filharmonia Bałtycka, Sinfonia Baltica w Słupsku,
czy Polska Filharmonia Kameralna w Sopocie.
Równolegle z pracą koncertową, prowadzi
ożywioną działalność pedagogiczną.
prObaltica 2014
47
Jędrzej Roch Rochecki kompozytor urodzony w Toruniu. Ukończył Ogólnokształcącą
Szkołę Muzyczną w Toruniu w klasie skrzypiec.
Studiował kompozycję, teorię muzyki i reżyserię dźwięku w Akademii Muzycznej w Bydgoszczy. Doskonalił warsztat kompozytorski
u M.Jasińskiego, Z. Bargielskiego oraz
M. Borkowskiego. W 2012 roku uzyskał dyplom ukończenia studiów magisterskich
z kompozycji. W latach 2011/2013 kontynuował
studia z reżyserii dźwięku na Uniwersytecie
Muzycznym Fryderyka Chopina w Warszawie.
Jest laureatem m.in. nagrody publiczności na
festiwalu „Dźwiękowe Perspektywy Ekranu”
w Bydgoszczy, II nagrody w Ogólnouczelnianym Konkursie na Concerto Grosso, I nagrody
w Konkursie Kompozytorskim im. M. Gordiejuka w Bydgoszczy W 2012 roku otrzymał II
nagrodę w konkursie RUMAKI 2012, organizowanym przez Grupę MAKRUM oraz TVP Bydgoszcz. Jego utwory wystawiane są na w Polsce
i za granicą. Zajmuje się także wykonawstwem
muzyki współczesnej. W swoich pracach kompozytorskich wykorzystuje możliwości muzyki elektronicznej, a także realizuje projekty
intermedialne. Współpracuje z innymi twórcami komponując muzykę do filmów i animacji,
tworząc ścieżkę dźwiękową, czy też udźwiękawiając instalacje plastyczne i wystawy. W sezonie artystycznym 2012/2013 pełnił funkcję
kompozytora-rezydenta Toruńskiej Orkiestry
Symfonicznej w ramach programu „Kompozytor-rezydent” Instytutu Muzyki i Tańca.
48
Mateusz Ryczek, kompozytor; W roku
2011 ukończył z wyróżnieniem studia magisterskie w AM we Wrocławiu pod kierunkiem
Grażyny Pstrokońskiej-Nawratil (kompozycja), Cezarego Duchnowskiego (kompozycja
komputerowa) oraz Zbigniewa Karneckiego
(muzyka teatralna i filmowa). Jest laureatem
wielu konkursów kompozytorskich (m. in.
Crescendo w Tarnowie - I nagroda, 2004;
kontrabasowego konkursu kompozytorskiego
przy Word Bass Festiwal - I nagroda, 2008;
Kompozytorski Koncert Roku 2011, II Nagroda). Utwory Mateusza Ryczka były wielokrotnie wykonywane w kraju i za granicą, (Niemcy, Hiszpania, Portugalia, Belgia, Turcja,
Włochy, Węgry, Czechy, Wielka Brytania,
Białoruś, Rosja). Brał udział w takich projektach: Missa Solemnis, Fabryka dźwięku,
Hallo Wrocław 2016! (współpraca polsko-niemiecka), Flexible Orchestra (jako jedyna
osoba spoza USA) czy Music Masters on Air..
Uczestniczył również w takich kursach kompozytorskich jak Ostrava Days czy Composer
Collider z Ensemble MusikFabrik. Jest autorem muzyki do wielu sztuk teatralnych oraz
muzyki do filmu „Lag Island” Tomka Tryzny. W latach 2006-2011 był członkiem Koła
Młodych, a aktualnie jest członkiem Związku
Kompozytorów Polskich. We wrześniu 2013 r.
ukazała się jego monograficzna płyta PLANETONY nakładem domu wydawniczego For
Tune.
Tomasz Cywiński. skrzypek i kompozytor. Jako aranżer współpracował m.in.
z Toruńską Orkiestrą Symfoniczną, festiwalem Tour de Carillon, Toruńskim Kwartetem
Dętym Blaszanym, gdańskim kwintetem
Hevelius Brass, Tomaszem Kamińskim. Wyróżniony w Konkursie Kompozytorskim Fides
et Ratio (2009) oraz w Międzynarodowym
Konkursie Kompozytorskim Muzyka Ogrodowa Wrocław-Kraków (2010/11). Otrzymał II
nagrodę w Ogólnopolskim Konkursie Kompozytorskim na Chóralny Utwór Liturgiczny
(2011).
Wojciech Jeliński Absolwent Akademii
Muzycznej im. I. J. Paderewskiego w Poznaniu w klasie dr Macieja Łakomego. Obecnie
studiuje w Hochschule für Musik Hanns
Eisler w Berlinie w klasie prof. Christharda
Gösslinga. Wykonawca utworów współczesnych przeznaczonych na puzon podczas
różnych festiwali ogólnopolskich i międzynarodowych oraz koncertów kompozytorskich
organizowanych w kraju (Festiwal Muzyki
Współczesnej „Poznańska Wiosna Muzyczna”, Festiwal „Muzyka w Starym Krakowie”)
i za granicą (Projekt dla młodych kompozytorów europejskich „Gramodeska”, Praga
i Brno), Międzynarodowy Festiwal „Marathon V - Festival for young contemporary
music” w Wiedniu), ww Studiu Koncertowym Polskiego Radia im. W. Lutosławskiego
w Warszawie oraz w Akademii Muzycznej
im. K. Szymanowskiego w Katowicach
(„Witold Szalonek in memoriam”, koncert
organizowany przez Polskie Wydawnictwo
Muzyczne). Wykonuje muzykę „na żywo” do
animacji i filmów wraz z zespołem ANIMATIC.
prObaltica 2014
49
Toruńska Orkiestra
Symfoniczna
pod dyrekcją Zygmunta Rycherta
solistka Ewelina Nowicka skrzypce
w programie:
Apolinary Szeluto (1884-1966) – Koncert A-dur na skrzypce i orkiestrę symfoniczną
(prawykonanie światowe)
Stanisław Moniuszko (1819-1872) – Uwertura od opery Flis
Antonin Dworzak (1841-1904) – IX Symfonia „Z Nowego Świata”, I. Adagio – Allegro molto,
II. Largo, III. Scherzo: Molto vivace – Poco sostenuto, IV. Allegro con fuoco
50
16.05
TOruŃ
Zygmunt Rychert - edukację muzyczną
rozpoczął w czwartym roku życia, od nauki
gry na skrzypcach. Studiował kompozycję
i dyrygenturę w PWSM w Poznaniu, w której
otrzymał dyplom z odznaczeniem. Uzyskał
wiele nagród w tym już jako student i najmłodszy uczestnik został laureatem I Konkursu Dyrygenckiego w Katowicach. Przez trzy
sezony był dyrygentem Filharmonii Narodowej w Warszawie, z którą koncertował na 3
kontynentach. W 1974 roku założył orkiestrę
obecnej Filharmonii Bałtyckiej, w której pełni
funkcję dyrektora artystycznego. Przez szereg
lat był dyrektorem artystycznym oper w Bydgoszczy i Gdańsku. Jako dyrygent koncertował niemal w całej Europie - od Islandii,
Hiszpanii i Malty po Rosję i Ukrainę, koncertował także w Japonii, na Bliskim Wschodzie
oraz w 17 stanach USA z takimi światowymi
solistami jak: I.Ojstrach, D.Roztropowicz,
K.Zimerman, K.A.Kulka, P.Badura-Skoda,
N.Yepes, P.Paleczny, J.Olejniczak, W.Malicki
i wieloma innymi. Dokonał licznych nagrań w Polskim Radiu i TV, a także płyt CD.
W swym repertuarze posiada dzieła od kameralnych po „Symfonię Tysiąca” G.Mahlera,
którą prowadził kilkakrotnie w 850 osobowym międzynarodowym składzie, a nawet
prObaltica 2014
51
utwory wykonane z udziałem 3000 muzyków
i śpiewaków wykonane podczas wizyty Ojca
Świętego Jana Pawła II w Polsce w 1999 roku.
Zygmunt Rychter started to play the violin at the age of four. Later he studied composition and conducting at the Professional Music
School in Poznań, from which he graduated
with distinction. Already as a student, he was
the youngest participant and a laureate of the
First Conducting Competition in Katowice.
For three seasons he had worked as conductor
at the National Philharmonic in Warsaw, with
which he had given concerts on three continents.In 1974 he established the Baltic Philharmonic Orchestra, of which he is the artistic
manager.
As a conductor Zygmunt Rychter has given
concerts in nearly all European countries (e.g.
Iceland, Spain, Malta, Russia and the Ukraine).
He has also performed in Japan, the Middle East
and in 17 states of the USA with many soloists,
including I.Ojstrach, D.Rostropovich, K.Zimerman, K.A.Kulka, P.Badura-Skoda, N.Yepes,
P.Paleczny, J.Olejniczak and W.Malicki. He has
made numerous recordings for the Polish Radio
and TV, as well as recorded Cds.
His repertoire comprises works ranging
from chamber compositions to G.Mahler’s
‘Thousand Symphony’, which he has conducted a concert with 850 musicians from various
countries. During Pope John Paul II’s visit to
Poland in 1999, he even performed with 3000
musicians and singers.
Ewelina Nowicka, polska skrzypaczka
i kompozytorka. Od 6 roku życia gra na skrzypcach, a pierwsze doświadczenia kompozytorskie zaczęła zbierać w wieku 8 lat. W latach
2001-2007 studiowała skrzypce oraz pedagogikę w klasie Prof. Petru Munteanu w Hochschule für Musik und Theater Hamburgu. Od
2007 do 2009 roku podyplomowo studiowała
grę na skrzypcach w Hochschule für Künste
w Bremie, a obecnie studiuje Konzertexamen
w klasie mistrzowskiej Prof. Katrin Scholz
w Hochschule für Künste w Bremie.
Jest zdobywczynią wielu nagród w międzynarodowych i krajowych konkursach
skrzypcowych. Między innymi jest laureatką
nagrody Radia Heskiego we Frankfurcie nad
Menem, II nagrody na międzynarodowym
konkursie skrzypcowym w Goch (1997), I nagrody na ogólnopolskim konkursie muzyki
kameralnej we Wrocławiu (2001), III nagrody
na konkursie Elise Meyer w Hamburgu (2003),
III nagrody na konkursie „Moderne Solo Streicher” w Bremie (2008).
W wieku 16 lat debiutowała jako solistka
z różnymi orkiestrami, m. in.: Polską Filharmonią Bałtycką, Lwowską Orkiestrą Symfoniczną, Polską Orkiestrą Kameralną „Amadeus”, Sinfonią Varsovia, Narodową Orkiestrą
52
Symfoniczną Polskiego Radia w Katowicach,
Jihoceska Komorni Filharmonie w Czeskich
Budziejowicach, Hamburger Klassik Philharmonie, Orchesterakademie w Düsseldorfie.
W jej repertuarze znajdują się znane
koncerty skrzypcowe Mozarta, Paganiniego,
Wieniawskiego, Czajkowskiego, Strawińskiego i wiele innych. W roku 2001 odkryła wraz
z dyrygentem Zygmuntem Rychertem unikatowe koncerty skrzypcowe Ludomira Różyckiego i Ignacego Jana Paderewskiego, których
prawykonań i nagrań dokonała z Narodową
Orkiestrą Symfoniczną Polskiego Radia w Katowicach, Filharmonią Szczecińską i Filharmonią Bałtycką.
Brała udział w wielu kursach mistrzowskich u renomowanych pedagogów. Byli to m.
in.: Wolfgang Marschner, Thomas Brandis,
Krzysztof Węgrzyn, Petru Munteanu, Katrin
Scholz, Mieczysław Ławrynowicz, Herman
Krebbers, Krzysztof Jakowicz, Konstanty
Andrzej Kulka, Wanda Wiłkomirska, Takaya
Urakawa.
Już od dzieciństwa zajmuje się kompozycją i współpracowała z wieloma znanymi kompozytorami, m. in. Michael Volpe, Krzysztof
Olczak, Stanislaw Moryto, Peter Michael Hamel, Elisabeth Sikora, Helmut Zapf, Eugeniusz
Głowski, Matthias Jann, Sebastian Stier, Georg
Hajdu, Manfred Stahnke i Helmut Erdmann.
Swoje kompozycje wykonuje jako solistka
na koncertach. Współpracuje także z profesjonalnymi orkiestrami jak i chórami. W roku
2008 otrzymała wyróżnienie na konkursie
„Jugend Komponiert” za utwór na skrzypce i fortepian „Kaddish 1944”, wyróżnienie
Bremer Kompositionspreis 2008 za utwory
„Concerto ebraico” i „Concerto für Amadeo”.
W roku 2009 otrzymała V nagrodę na Crossover Composition Award w Mannheim oraz
w ramach nagrody publikację jej utworu na
dwoje skrzypiec „Jongleurs” przez Verlag Ries
& Erler.Od roku 2010 kompozycje Eweliny są
publikowane także w wydawnictwie Neue
Musik Verlag w Berlinie.
Stypendystka Prezydenta Aleksandra
Kwaśniewskiego (1999), Ministra Kultury
(1999-2001), Otto Stöterau- Stiftung (20012005) oraz Oskar und Vera Ritter Stiftung
(2009-2010).
Obok działalności solistycznej i kompozytorskiej zajmuje się pedagogiką skrzypcową.
Od roku 2008 jest członkiem Związku Kompozytorów Niemieckich, GEDOK Hamburg
i International Alliance for Women in Music.
Ewelina Nowicka, is a Polish violinist
and composer. She graduated with honours
in violin and violin–related training from the
class of Prof. Petru Munteanu at the Hochschule für Musik und Theater in Hamburg,
Germany. During 2007–2009, she was enrolled
in postgraduate studies, perfecting her violin
playing skills under Prof. Katrin Scholz at the
Hochschule für Künste in Bremen, Germany.
Currently she is participating in the master
class Konzertexamen of Prof. Katrin Scholz.
She has won many prestigious awards at
international and national violin competitions,
i.e. she received an award from the Hessian
Radio, Frankfurt am Main, Germany; the
second prize at the International Violin Competition at Goch (1997); the first prize at the
National Chamber Music Competition in Wrocław (2001); the third prize at The Elise Meyer
Competition in Hamburg (2003); and finally,
the third prize at the Moderne Solo Streicher
Competition in Bremen, Germany (2008).
At the age of 16, she made her solo debut
with several orchestras, i.e. the Polish Baltic
Philharmonic, Polish Chamber Orchestra
“Amadeus”, Sinfonia Varsovia, Polish National
Radio Symphony Orchestra in Katowice, Lviv
Philharmonic, Jihočeská Komorni Filharmonie
in České Budějovice, Hamburger Klassik Philharmonie, Orchesterakademie in Düsseldorf
and others.
Ewelina Nowicka enjoys performing
famous violin masterpieces by such composers as Mozart, Paganini, Wieniawski, Tchaikovsky, Glazunov, Stravinsky, Saint–Säens,
et al. In 2001, she discovered, together with
conductor Zygmunt Rychert, a unique set
of violin concertos by Ludomir Różycki and
Ignacy Jan Paderewski. She then gave world
premiere performances of these pieces and
recorded them with the Polish National Radio
Symphony Orchestra, the Szczecin Philharmonic Orchestra and the Baltic Philharmonic
Orchestra.
prObaltica 2014
53
She has taken part in many music master
workshops with such famous teachers as Wolfgang Marschner, Thomas Brandis, Krzysztof
Węgrzyn, Petru Munteanu, Katrin Scholz,
Mieczysław Ławrynowicz, Herman Krebbers,
Krzysztof Jakowicz, Konstanty Andrzej Kulka,
Wanda Wiłkomirska and Takaya Urakawa.
For many years, Ewelina has been composing and co–operating with such other composers as: Michael Volpe, Krzysztof Olczak,
Stanisław Moryto, Peter Michael Hamel, Elisabeth Sikora, Helmut Zapf, Eugeniusz Głowski,
Mathias Jann, Sebastan Ster, Georg Hajdu,
Manfred Stahnke and Helmut Erdmann.
You can listen to Ewelina’s compositions
from her own concerts, where she performs
them either as a soloist or with orchestras and/
or choirs. In 2008, she received an award for
her violin and piano piece, Kaddish 1944 at the
Jugend Komponiert Competition; she also won
a prize for her Concerto ebraico and Concerto
für Amadeo at the Bremer Kompositonspre-
is 2008. In 2009, she was one of the prize
winners at the Crossover Composition Award
in Mannheim, and accepted an offer from
the Ries & Erler Verlag to have her piece (for
two violins) entitled Jongleurs published. Her
active association with the publisher Verlag
Neue Musik in Berlin started in the summer of
2010; the company has now published most of
her compositions.
Ewelina Nowicka has been awarded
scholarships from among the following
institutions: The Polish President Aleksander
Kwaśniewski Scholarship (1999), The Ministry
of Culture Scholarship (1999–2001), Otto Stöterau–Stiftung Scholarship (2001–2005) and
Oskar und Vera Ritter Stiftung (2009–2010).
Apart from her achievements as a soloist and
composer, Ewelina Nowicka also teaches violin
at music schools in Hamburg. She is a member
of such organisations as the German Composers Association, International Alliance for
Women in Music and GEDOK Hamburg.
Toruńska Orkiestra Symfoniczna w roku
2014 obchodzi swoje XXXV urodziny Założona jako Toruńska Orkiestra Kameralna
w sezonie artystycznym 1978/79, pod zarząd
Miasta Toruń przeszła w 1990 roku. Utrzymywana jest przez Miasto Toruń i jemu zawdzięcza dynamiczny rozwój. W lutym 2006 roku
zmieniła nazwę na Toruńską Orkiestrę Symfoniczną. Na przestrzeni swojej ponad trzydziestoletniej działalności orkiestra wykonała
około dwóch tysięcy koncertów we wszystkich
znaczących miastach Polski oraz w wielu krajach Europy (m.in. Belgia, Szwajcaria, Czechy,
Słowacja, Niemcy, Dania, Wielka Brytania,
Włochy, Francja, Białoruś, Litwa), a także na
prestiżowych festiwalach. Ostatnio Orkiestra
może się również poszczycić miesięcznym tournee w Chinach oraz uczestnictwem w Gali
Operowej w Pamplonie. W październiku
2010 roku Toruńska Orkiestra Symfoniczna
zagrała koncert w Cirque Royal w Brukseli.
Znaczącym wydarzeniem w historii Toruńskiej Orkiestry jest organizowanie od 1997
roku Międzynarodowego Letniego Festiwalu
Toruń – Muzyka i Architektura, którego kolejna, już 16 edycja odbyła się latem 2012.
Orkiestra brała udział w licznych
festiwalach krajowych i europejskich, ma na
swym koncie nagrania dla Polskiego Radia i Telewizji oraz Radia Suisse Romande.
W 1996 roku, jeszcze jako Toruńska Orkiestra
Kameralna, nagrała pod kierunkiem Jerzego Salwarowskiego CD „Słynne miniatury
klasyczne”, rok później CD monograficzny
z muzyką F. Mendelssohna-Bartholdy’ego.
Kolejne nagrania płytowe orkiestry z muzyką
W.A. Mozarta powstały w Danii w latach 1997,
1999 i 2001. Na przestrzeni kilkudziesięciu lat
z Orkiestrą współpracowali najlepsi dyrygenci: T. Bugaj, M. J. Błaszczyk, J. Domarkas,
D. Gimenez, J. Kaspszyk, K. Missona,
M. Pijarowski, , J. Salwarowski, J. Swoboda,
K. Stryja, T. Wojciechowski oraz wybitni soliści: A. Bauer, R. Blechacz, V. Brodski,
K. Danczowska, A. Hiolski, E. Indjic, J. Jakowicz, K. Jakowicz, M. Jaszwili, K. Kenner,
U. Kryger, K. A. Kulka, P. Kusiewicz,
W. Malicki, J. Mechliński, I.Monighetti,
54
P. Paleczny, P.Pławner, J. Rappe, B. Ringeissen, K.Suska, W. Wiłkomirska, A. Zdunikowski. W lipcu 2010 roku zespół Toruńskiej
Orkiestry Symfonicznej towarzyszył Jose
Carrerasowi podczas jego występu na toruńskiej Motoarenie. Dyrektorem Toruńskiej Orkiestry Symfonicznej jest Paweł Dudzik, a zespół artystyczny tworzy 56 muzyków.
The State Chamber Orchestra was a state
institution until 1990. Then it was taken over
by the Toruń Muncipal Authorities and on
22 October 1992 it assumed the name of the
Toruń Chamber Orchestra. On 9 February
2006 our great dream came true. That day The
Toruń Council set up the Toruń Symphony
Orchestra. In the artistic season 2014/2014 the
Toruń Symphony orchestra celebrated a great feast – The Orchestra’s 35th anniversary.
Orchestra give concerts mostly in Toruń, but
music lovers from other cities know us very
well – we take part in various cultural events.
Orchestra also perform abroad and has given
concerts in Belgium, Switzerland, Slovakia,
Germany, Denmark, the UK, Italy, France,
Belarus, China and Lithuania. Toruń Symphony Orchestra perform with Jose Carreras
during his concert in Torun, in July of 2010.
The most important event organized is the annual Toruń – Music and Architecture Festival,
initiated in 1997. The main idea of the festival
is to present classical music in historic interiors. The festival concerts take place during
the summer holidays in July and August in the
most beautiful monuments of the Toruń Old
Town. The festival has become a landmark in
the cultural calendar of the city, emphasising
the unique ambient of the treasures of the
Toruń architecture. The artists who participate
in the summer concerts come from various
countries from a world and show mastery in
their domains.
In 1996 the Toruń Chamber Orchestra recorded a CD entitled Famous Classical Miniatures and in 1997 a monographic CD with
F. Mendelssohn-Bartholdy’s music. Another
CDs were recorded in Denmark with Mozart’s
Production in 1997, 1999 and 2001. Orchestra
has also made recordings for the Polish Radio
and Television, as well as Suisse Romande Radio. The Orchestra is proud to have cooperated
with such Conductors as: M. J. Błaszczyk,
Ł. Borowicz, S. Chrzanowski, J. Domarkas,
A. Duczmal, Z. Frieman, J. Maksymiuk,
M. Niesiołowski, J. Salwarowski, R. Silva,
T. Wicherek, T. Wojciechowski, S.A. Wróblewski, such soloists instrumentalists as:
A. Bauer, B. Bilińska, R. Blechacz, V. Brodski,
K. Danczowska, E. Indjic, R. Jabłoński, J. Jakowicz, K. Jakowicz, M. Yashvili, R. Kabara,
K. Kenner, A. Klocek, K. A. Kulka, A. Makowicz,
W. Malicki, I. Monighetti, B. Nizioł,
J. Olejniczak, P. Paleczny, P. Piekutowska,
P. Pławner, R. Smendzianka, A. M. Staśkiewicz,
D. Stabrawa, J. Stanienda, T. Wojnowicz,
W. Wiłkomirska, Z. Zgraja, G. Żyslin.
Nowadays there are 56 musicians in our
artistic group, Paweł Dudzik is general manager of the orchestra.
prObaltica 2014
55
NASZE CIEPŁO
W TWOIM DOMU
CIEPŁO PRZEZ CAŁY ROK
• dostarczamy ciepło cały rok, również w chłodne dni wiosny
i lata
• węzeł włącza się i wyłącza automatyczne w zależności od
temperatury zewnętrznej i potrzeb Klientów
edftorun.pl
W PE¸NI MOBILNE
KONTO GODNE POLECENIA
Za∏ó˝ mobilne Konto Godne Polecenia z kartà i us∏ugami BZWBK24
w Banku Zachodnim WBK i odbierz w promocji do 700 z∏ nagrody.
Korzystaj z najlepszej na rynku aplikacji mobilnej BZWBK24 mobile,
która wygra∏a w g∏osowaniu internautów na najlepsze rozwiàzanie
mobilne.
odbierz do
700z∏
nagrody
BZWBK24 mobile
NAJLEPSZÑ APLIKACJÑ MOBILNÑ
Szczegó∏y oferty, informacje o op∏atach i prowizjach oraz regulamin promocji „Mobilni zyskujà wi´cej – nawet 700 z∏ dla Ciebie”, do której klient mo˝e
przystàpiç w terminie od 24.03 do 18.05.2014 r., dost´pne sà w placówkach Banku Zachodniego WBK S.A. oraz na stronie internetowej bzwbk.pl. Najlepsza
bankowoÊç mobilna wg wyników konkursu Mobile Trends Awards 2013: Bank Zachodni WBK S.A. zajà∏ 1. miejsce w kategorii „bankowoÊç mobilna”,
a aplikacja BZWBK24 mobile wygra∏a w g∏osowaniu internautów na najlepsze rozwiàzanie mobilne. Infolinia: 1 9999 – op∏ata zgodna z taryfà danego
operatora. Stan na 24.03.2014 r.
Dyrektor Naczelny i Artystyczny Festiwalu
Henryk Giza
Organizatorzy:
Fundacja Europejskiej Akademii Sztuki
ul. Szosa Chełmińska 50
e-mail: Henryk.Giza@probaltica.art.pl
www.probaltica.art.pl
Zespół Kameralny MULTICAMERATA
Współpraca:
Paweł Dudzik, Dyrektor Toruńskiej Orkiestry Symfonicznej
Jadwiga Drozdowska, Muzeum w Grudziądzu
Muzeum Okręgowe w Toruniu
Centrum Kultury DWÓR ARTUSA w Toruniu
Tłumaczenia na język angielski: Anna i Wojciech Kallas
Zdjęcia: Piotr Giza, Daniel Pach, Oskars Ludvigs oraz archiwa zespołów
Projekt i skład: Agencja Reklamowa GALL, Toruń, ul. Szosa Chełmińska 50
Druk: P. W. “FORMATOR” sp. z o.o., 87-100 Toruń, ul. Grudziądzka 163
Organizatorzy pragną podziękować:
Piotrowi Całbeckiemu
Marszałkowi Województwa Kujawsko-Pomorskiego
Michałowi Zaleskiemu
Prezydentowi Miasta Torunia
Robertowi Malinowskiemu
Prezydentowi Miasta Grudziądza
Jerzemu Janczarskiemu
Dyrektorowi Departamentu Kultury i Dziedzictwa Narodowego
Urzędu Marszałkowskiego Województwa Kujawsko-Pomorskiego
Zbigniewowi Derkowskiemu
Dyrektorowi Wydziału Kultury Urzędu Miasta Torunia
Małgorzacie Sadowska-Rodziewicz
Naczelnikowi Wydziału Kultury, Sportu i Promocji Urzędu Miejskiego w Grudziądzu
ks. mgr Jacek Kwiatkowski
Administrator Parafii pełniący obowiązki Proboszcza Parafii Św. Janów w Toruniu
58
FESTIWAL FINANSOWANY prZEZ
MIASTO
GRUDZIĄDZ
MIASTO TORUŃ
WOJEWÓDZTWO
KUJAWSKO-POMORSKIE
SpONSOrZY
pATrONAT MEDIALNY
DZIENNIK TORUŃSKI
Hotel festiwalowy
przewoźnik festiwalowy
www.probaltica.art.pl