4.0.3 spy sweeper
Transcription
4.0.3 spy sweeper
คอมพิวเตอร์ และการประยุกต์ ผศ. ดารารัตน์ แซ่ลี ผศ. อิว ไอยรากาญจนกุล ผศ. ดร. ศิริรัตน์ วณิชโยบล ผศ. นทีกานต์ สุเมธสิทธิกลุ ดร. เพ็ญณี หวังเมธีกลุ ดร. จารุณี ดวงสุวรรณ อ. เชาวนี ศรี วิศาล คอมพิวเตอร์ และการประยุกต์ โดย ผู้ช่วยศาสตราจารย์ดารารัตน์ แซ่ลี ผู้ช่วยศาสตราจารย์อิว ไอยรากาญจนกุล ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.ศิริรัตน์ วณิชโยบล ผู้ช่วยศาสตราจารย์นทีกานต์ สุเมธสิทธิกลุ ดร.เพ็ญณี หวังเมธีกลุ ดร.จารุณี ดวงสุวรรณ อาจารย์เชาวนี ศรี วิศาล คํานํา หนังสือเล่มนี กล่าวถึง คอมพิวเตอร์ และการประยุกต์ ใช้ เพื1อประกอบการสอนนักศึกษาระดับปริ ญญา ตรี ชนปี ั ที1 1 และเหมาะสําหรับบุคคลทัว1 ไปที1สนใจ โดยแบ่งออกเป็ น 7 บท ได้ แก่ บทที 1 ความรู้ เบื อ งต้ นเกี ยวกั บ คอมพิวเตอร์ กล่าวถึง ประวัติคอมพิวเตอร์ บทบาทของ คอมพิวเตอร์ และผลกระทบต่อสังคม ชนิดของคอมพิวเตอร์ องค์ประกอบหลักของระบบคอมพิวเตอร์ การแทน ข้ อมูล บทที 2 ซอฟต์ แวร์ กล่าวถึงซอฟต์แวร์ ระบบ และซอฟต์แวร์ ประยุกต์ และระบบปฏิบตั กิ ารวินโดวส์ 7 บทที 3 ฮาร์ ดแวร์ กล่าวถึงองค์ประกอบของฮาร์ ดแวร์ และอุปกรณ์ตา่ ง ๆ บทที 4 อินเทอร์ เน็ต กล่าวถึงวิธีการเข้ าถึงอินเทอร์ เน็ต การให้ บริ การอินเทอร์ เน็ต การสื1อสาร เครื อข่ายสังคมและพานิชย์อิเล็กทรอนิกส์ บทที 5 การติดต่ อสือสารและระบบเครื อข่ าย กล่าวถึงองค์ประกอบพื นฐานเกี1ยวกับการสื1อสาร ข้ อมูล ชนิดของการสื1อสาร ช่องทางการสื1อสาร อุปกรณ์เครื อข่าย ชนิดของระบบเครื อข่าย บทที 6 ระบบสารสนเทศ กล่าวถึงองค์ประกอบของระบบสารสนเทศ ประเภทของระบบสารสนเทศ และวงจรการพัฒนาระบบสารสนเทศ บทที 7 ความปลอดภัยและจริยธรรมทางคอมพิวเตอร์ กล่าวถึงความปลอดภัยทางคอมพิวเตอร์ ภัยคุกคามต่าง ๆ การป้องกัน จริ ยธรรมทางคอมพิวเตอร์ และสุขภาพกับการใช้ คอมพิวเตอร์ คณาจารย์ผ้ รู ่วมจัดทําหนังสือเล่มนี มี 7 ท่าน ดังต่อไปนี ผู้ชว่ ยศาสตราจารย์ดารารัตน์ แซ่ลี , ผู้ชว่ ย ศาสตราจารย์อิว ไอยรากาญจนกุล, ผู้ชว่ ยศาสตราจารย์ ดร.ศิริรัตน์ วณิชโยบล, ผู้ชว่ ยศาสตราจารย์นทีกานต์ สุเมธสิทธิกลุ , ดร.เพ็ญณี หวังเมธีกลุ , ดร.จารุณี ดวงสุวรรณ และ อาจารย์เชาวนี ศรี วิศาล คณะผู้จดั ทํา สารบัญ หน้ า บทที 1 ความรู้เบือ งต้ นเกียวกับคอมพิวเตอร์ …………………………………………………………… 1 1.1 คุณสมบัติพเิ ศษของคอมพิวเตอร์…………………………………………………………….... 2 1.2 ข้ อดีและข้ อเสียของคอมพิวเตอร์………………………………………………………………. 1.3 วิวฒ ั นาการของการผลิตเครื(องคอมพิวเตอร์ …………………………………………………... 2 3 1.4 วิวฒ ั นาการของการใช้ เครื( องคอมพิวเตอร์…………………………………………………….... 4 1.5 วิวฒ ั นาการใช้ คอมพิวเตอร์ในประเทศไทย……………………………………………………... 5 1.6 ยุคของคอมพิวเตอร์ (Computer Generation)……………………………………………….... 6 1.7 การพัฒนาที(สาํ คัญทางเทคโนโลยีคอมพิวเตอร์……………………………………………....... 7 1.8 บทบาทของคอมพิวเตอร์ ในงานต่าง ๆ………………………………………………………..... 7 1.9 ผลกระทบของคอมพิวเตอร์ กบั สังคม………………………………………………………….... 9 1.10 ชนิดของคอมพิวเตอร์…………………………………………………………………............. 10 1.11 องค์ประกอบหลักของระบบคอมพิวเตอร์ …………………………………………………....... 16 1.12 การแทนข้ อมูลในคอมพิวเตอร์ ………………………………………………………………… 23 บทที 2 ซอฟต์ แวร์ ………………………………………………………………………………………………. . ซอฟต์แวร์ ระบบ……………………………………………………………………………………………. I.J.J ระบบปฏิบตั ิการ…………………………………………………………………………………………………….. 31 31 32 ไอคอน (Icon)……………………………………………………………………. พอยน์เตอร์ (pointer)…………………………………………………………….. วินโดว์ (Window)…………………………………………………………………. ไดอะล็อกบ็อกซ์ (Dialog box)……………………………………………………. 2.1.1.1 วินโดวส์ (Windows)……………………………………………………. 33 33 34 35 36 • • • ส่วนประกอบพื Yนฐานของวินโดวส์ 7………………………………. การใช้ งานเมาส์……………………………………………………. ปุ่ ม Start…………………………………………………………… 38 39 39 • การเรียกใช้ งานโปรแกรม………………………………………….. 41 • • • • • • การเพิ(ม Shortcut Program ใน Program Menu…………………. การลบ Shortcut Program ใน Program Menu…………………… 41 41 • การปิ ดโปรแกรม…………………………………………………….. 41 • การสลับภาษา ไทย – อังกฤษ………………………………………. 42 • การเลือก Active Program………………………………………….. 42 • ไฟล์และโฟลเดอร์ …………………………………………………….. 43 • Windows Explorer…………………………………………………… 44 • การทํางานกับโฟลเดอร์………………………………………………… 47 • การเรียงลําดับไฟล์……………………………………………………… 47 • การค้ นหา ไฟล์ หรือ โฟลเดอร์ ………………………………………….. 48 • การใช้ Computer………………....................................................... 49 การปรับความละเอียดการแสดงผล……………………………………. 50 • • การปรับเปลีย( นวันที( – เวลา……………………………………………. 51 • การติดตังโปรแกรมในระบบปฏิ Y บตั ิการวินโดวส์……………………….. 51 • การถอนการติดตังโปรแกรม Y (Uninstall Program)……………………. 52 • การใช้ งาน Keyboard commands: Hot Key…………………………. 53 • การออกจากวินโดวส์ 7 …………………………………………………. 53 • การ Switch user เพื(อเปลีย( นผู้ใช้ เครื(อง………………………………… 54 2.1.1.2 แมคโอเอส…………………………………………………………………….. 54 2.1.1.3 ยูนกิ ซ์………………………………………………………………………….. 55 2.1.1.4 ลีนกุ ซ์………………………………………………………………………….. 58 2.1.1.5 แอนดรอย์……………………………………………………………………… 60 2.1.1.6 ไอโอเอส……………………………………………………………………….. 62 2.1.2 ยูทลิ ติ ี Y…………………………………………………………………………………………………… 63 • ยูทลิ ติ ีที(เกี(ยวกับการจัดการแฟ้ม……………………………………………………. 64 • ยูทลิ ติ ีการจัดการดิสก์………………………………………………………………. 64 • ยูทลิ ติ ีการรักษาความปลอดภัย…………………………………………………….. 65 • ยูทลิ ติ ีการบํารุงรักษา……………………………………………………………….. 66 2.1.3 ดีไวซ์ไดรเวอร์ …………………………………………………………………………………………… 66 2.1.4 ตัวแปลภาษา………………………………………………………………………………………… 66 • Procedural Languages…………………………………………………………. 67 • Functional Languages………………………………………………………….. 67 • Logic Programming Languages……………………………………………….. 67 • Parallel Programming Languages…………………………………………….. 68 • Object-Oriented Languages…………………………………………………… 68 • Hypertext Markup Languages (HTML)………………………………………… 71 • Scripting Languages…………………………………………………………….. 71 2.2 ซอฟต์แวร์ ประยุกต์…………………………………………………………………………………………………. 72 • การแบ่งตามประเภทของการนําไปใช้ งานหลัก……………………………………. 72 • การแบ่งตามรูปแบบการส่งมอบ…………………………………………………… 75 • ตัวอย่างซอฟต์แวร์ ประยุกต์………………………………………………………… 79 บทที 3 ฮาร์ ดแวร์ ………………………………………………………………………………………………………..87 3.1 องค์ประกอบของฮาร์ ดแวร์ ………………………………………………………………………………………… 87 3.2 หน่วยระบบ………………………………………………………………………………………………………… 89 • แผงวงจรหลัก……………………………………………………………………………………………….. 89 • หน่วยประมวลผลกลาง…………………………………………………………………………………….. 90 3.3 หน่วยความจํา……………………………………………………………………………………………………. 94 3.3.1 ประเภทของแรม…………………………………………………………………………………… 95 • Static RAM (SRAM)…………………………………………………………………………… 95 • Dynamic RAM (DRAM)………………………………………………………………………. 96 3.3.2 แคช…………………………………………………………………………………………………. 99 3.4 การ์ ดและสล็อตเพิ(มขยาย………………………………………………………………………………………. 100 3.5 เส้ นทางบัส………………………………………………………………………………………………………. 103 3.6 พอร์ ต……………………………………………………………………………………………………………. 104 • พอร์ตมาตรฐาน…………………………………………………………………………………………… 104 • พอร์ตชนิดพิเศษ…………………………………………………………………………………………… 3.7 เคเบิล…………………………………………………………………………………………………………….. 3.8 พาวเวอร์ ซพั พลาย……………………………………………………………………………………………….. 3.9 อุปกรณ์นําข้ อมูลเข้ า…………………………………………………………………………………………….. • แป้นพิมพ์………………………………………………………………………………………………….. • เมาส์……………………………………………………………………………………………………… • จอยสติก………………………………………………………………………………………………….. 105 106 106 107 107 109 110 • จอสัมผัส………………………………………………………………………………………………….. 111 • ปากกาแสง………………………………………………………………………………………………… 111 • สไตลัส……………………………………………………………………………………………………… 111 • อิมเมจสแกนเนอร์ …………………………………………………………………………………………. • เครื(องอ่านบัตร…………………………………………………………………………………………….. • เครื(องอ่านบาร์ โค๊ ด………………………………………………………………………………………… • เครื(องอ่านอักขระและเครื(องหมาย………………………………………………………………………… • อุปกรณ์บนั ทึกภาพ………………………………………………………………………………………… 3.10 อุปกรณ์แสดงผล……………………………………………………………………………………………….. • จอภาพ……………………………………………………………………………………………………. จอภาพแบบ CRT………………………………………………………………………………. จอภาพแบบแอลซีด… ี …………………………………………………………………………. • เครื(องพิมพ์……………………………………………………………………………………………….. เครื(องพิมพ์แบบจุด…………………………………………………………………………….. เครื(องพิมพ์แบบ Ink Jet……………………………………………………………………….. เครื(องพิมพ์เลเซอร์ …………………………………………………………………………….. พล๊ อตเตอร์ ……………………………………………………………………………………. เครื(องพิมพ์เทอร์ มนิ อล………………………………………………………………………… เครื(องพิมพ์ภาพ……………………………………………………………………………….. • อุปกรณ์สง่ ออกเสียง…………………………………………………………………………………….. 3.11 อุปกรณ์นําข้ อมูลเข้ าและส่งออกข้ อมูล………………………………………………………………………. • เครื(องโทรสาร…………………………………………………………………………………………….. • อุปกรณ์มลั ติฟังก์ชนั ……………………………………………………………………………………… • อินเทอร์ เน็ตเทเลโฟน…………………………………………………………………………………….. • เทอร์ มินลั …………………………………………………………………………………………………. 3.12 หน่วยความจําสํารอง…………………………………………………………………………………………. • ฟลอปปี ดY ิสก์…………………………………………………………………………………………….. • ฟลอปปี ดY ิสก์ไดร์ฟ……………………………………………………………………………………….. • ฮาร์ ดดิสก์………………………………………………………………………………………………… • ออปติคลั ดิสก์………………………………………………………………………………………………. ซีด… ี ……………………………………………………………………………………………… 112 113 113 113 114 114 115 116 117 119 120 121 121 122 123 123 123 124 124 124 124 125 126 127 128 129 131 132 ดีวีด… ี ……………………………………………………………………………………………. ไฮเดฟ……………………………………………………………………………………………. • เมมโมรี(การ์ด………………………………………………………………………………………………. • Flash Drive……………………………………………………………………………………………….. • Sim Card…………………………………………………………………………………………………. • External Hard Drive……………………………………………………………………………………… 3.13 Cloud Storage………………………………………………………………………………………………… 3.14 ข้ อแนะนําการเลือกซื Yอคอมพิวเตอร์ สว่ นบุคคล……………………………………………………………….. 3.15 การดูรายละเอียดสเป็ คคอมพิวเตอร์ ………………………………………………………………………….. 133 134 135 143 143 143 144 146 151 บทที 4 อินเทอร์ เน็ต……………………………………………………………………………………………… 4.1 ที(มาของอินเทอร์ เน็ต……………………………………………………………………………………………. 4.2 อินเทอร์ เน็ตในประเทศไทย…………………………………………………………………………………….. 4.3 วิธีเข้ าถึงอินเทอร์ เน็ต…………………………………………………………………………………………… 4.4 การให้ บริการอินเทอร์ เน็ต……………………………………………………………………………………… • บริการด้ านการสือ( สาร…………………………………………………………………………………… 157 157 158 161 162 162 • บริการค้ นหาข้ อมูลต่าง ๆ……………………………………………………………………………….. • บริการเช่าทรัพยากรผ่านเครือข่าย…………………………………………………………………….. 4.5 การสือ( สารผ่านอินเทอร์ เน็ตด้ วยจดหมายอิเลคทรอนิกส์……………………………………………………. 4.6 ระบบโดเมน………………………………………………………………………………………………….. 4.7 เครือข่ายสังคม………………………………………………………………………………………………... 4.8 พาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์………………………………………………………………………………………… 166 167 168 169 171 173 บทที 5 การติดต่ อสือสารและระบบเครือข่ าย………………………………………………………………… 5.1 ความรู้เบื Yองต้ นเกี(ยวกับการสือ( สาร…………………………………………………………………………….. 5.1.1 องค์ประกอบพื Yนฐานเกี(ยวกับการสือ( สารข้ อมูล…………………………………………………… 5.1.2 ชนิดของการสือ( สาร……………………………………………………………………………….. 5.2 การสือ( สารข้ อมูลทางคอมพิวเตอร์ ……………………………………………………………………………... 5.3 ช่องทางการสือ( สาร…………………………………………………………………………………………….. 5.3.1 ช่องทางการสือ( สารแบบมีสาย……………………………………………………………………. 5.3.2 ช่องทางการสือ( สารแบบไร้ สาย……………………………………………………………………. 5.4 ระบบเครือข่ายคอมพิวเตอร์ …………………………………………………………………………………… 5.4.1 อุปกรณ์เครือข่าย…………………………………………………………………………………. 175 175 175 176 177 178 178 180 182 182 • อุปกรณ์รวมสัญญาณ…………………………………………………………………………. มัลติเพล็กเซอร์ ……………………………………………………………………… คอนเซ็นเตรเตอร์ …………………………………………………………………….. ฮับ…………………………………………………………………………………… • อุปกรณ์เชื(อมต่อเครือข่าย…………………………………………………………………….. เครื(องทวนสัญญาณ………………………………………………………………… เครื(องขยายสัญญาณ………………………………………………………………. บริดซ์……………………………………………………………………………….. เราเตอร์ …………………………………………………………………………….. สวิตซ์……………………………………………………………………………….. เกตเวย์……………………………………………………………………………… โมเด็ม………………………………………………………………………………. 5.4.2 ลักษณะการใช้ งานเครือข่าย……………………………………………………………………… • ระบบเครือข่ายแบบเพียร์ ทเู พียร์ ……………………………………………………………… • ระบบเครือข่ายแบบไคลเอ็นต์/เซิร์ฟเวอร์ ……………………………………………………… 5.5 ชนิดของระบบเครือข่าย……………………………………………………………………………………….. 183 183 184 184 185 185 186 186 186 187 188 189 190 190 190 191 • LAN (Local Area Network)………………………………………………………………….. • MAN (Metropolitan Area Network)………………………………………………………… • WAN (Wide Area Network)………………………………………………………………… 5.6 สถาปั ตยกรรมของระบบเครือข่าย (LAN Topology)………………………………………………………… • แบบ Bus…………………………………………………………………………………….. 191 192 192 193 193 • แบบ Ring…………………………………………………………………………………… • แบบ Star…………………………………………………………………………………… • แบบ Hybrid……………………………………………………………………………….. 5.7 เครือข่ายแลนไร้ สาย (Wireless LAN : WLAN)…………………………………………………………… • มาตรฐานเครือข่ายไร้ สาย…………………………………………………………………. • Hotspot……………………………………………………………………………………. • WiMAX…………………………………………………………………………………….. 5.8 เซลล์ลลู า่ ร์ …………………………………………………………………………………………………. 5.8.1 ยุคของการสือ( สารด้ วยโทรศัพท์……………………………………………………… ยุค 1G…………………………………………………………………………….. ยุค 2G…………………………………………………………………………….. 194 195 196 197 197 198 198 200 200 200 200 ยุค 3G……………………………………………………………………………… ยุค 2.5 G………………………………………………………………………….. ยุค 3G……………………………………………………………………………… ยุค 4G……………………………………………………………………………… 5.8.2 การให้ บริการ 3Gในประเทศไทย…………………………………………………….... 5.9 เครือข่ายสําหรับองค์กร………………………………………………………………………………………. 5.9.1 อินทราเน็ต (Intranet)………………………………………………………………………………… 5.9.2 เอ็กซ์ทราเน็ต (Extranet)……………………………………………………………………………… 200 200 200 201 202 204 204 206 บทที 6 ระบบสารสนเทศ…………………………………………………………………………………………. 6.1 ข้ อมูลและสารสนเทศ………………………………………………………………………………………… 6.2 ระบบสารสนเทศ…………………………………………………………………………………………….. 6.3 องค์ประกอบของระบบสารสนเทศ………………………………………………………………………….. 6.4 การไหลของสารสนเทศในองค์กร……………………………………………………………………………. 6.5 ระดับการบริหารจัดการ……………………………………………………………………………………….. 6.6 การไหลของสารสนเทศในการบริหารจัดการ…………………………………………………………………. 6.7 ประเภทของระบบสารสนเทศ…………………………………………………………………………………. 6.8 ระบบประมวลผลรายการ…………………………………………………………………………………….. 6.9 ระบบสารสนเทศเพื(อการจัดการ……………………………………………………………………………… 6.10 ระบบสนับสนุนการตัดสินใจ……………………………………………………………………………….. 6.11 ระบบสนับสนุนผู้บริหาร……………………………………………………………………………………. 6.12 ระบบสารสนเทศแบบอื(น ๆ………………………………………………………………………………… • ระบบสํานักงานอัตโนมัต… ิ …………………………………………………………………. • ระบบการทํางานที(ใช้ ความรู้เฉพาะด้ าน……………………………………………………… 6.13 วงจรการพัฒนาระบบสารสนเทศ………………………………………………………………………….. 207 207 208 209 210 211 212 213 215 218 220 221 224 225 226 228 บทที 7 ความปลอดภัยและจริยธรรมทางคอมพิวเตอร์ …………………………………………………………….231 7.1 ความปลอดภัยทางคอมพิวเตอร์ ………………………………………………………………………………. 231 7.1.1 อาชญากรคอมพิวเตอร์ …………………………………………………………………………… 231 7.1.2 อาชญากรรมคอมพิวเตอร์ ………………………………………………………………………… 233 7.1.3 รูปแบบของอาชญากรรมที(มกั จะเกิดขึนในปั Y จจุบนั ……………………………………………… 234 7.2 ภัยต่าง ๆ……………………………………………………………………………………………………… 235 7.2.1 โปรแกรมประสงค์ร้าย……………………………………………..…………………………….. 7.2.2 การโจมตีเพื(อให้ ปฏิเสธการบริการ…………………………………..………………………….. 7.2.3 เลย์อบุ ายในอินเทอร์ เน็ต……………………………………………..…………………………. 7.2.4 การขโมย………………………………………………………………..………………………. 7.2.5 การเปลีย( นแปลงข้ อมูล……………………………………………………………………………. 235 239 240 240 241 7.2.6 ภัยอืน ๆ………………………………………………….……………………………………. 7.3 มาตรการรักษาความปลอดภัย……………………………………………………………………………….. 7.3.1 การเข้ ารหัสลับ………………………………………………………………………………………… 7.3.2 การกําจัดสิทธิในการเข้ าถึง…………………………………………………………………………… 7.3.3 การระวังภัยที(เกิดขึ Yน…………………………………………………………………………………… 7.3.4 การสํารองข้ อมูล……………………………………………………………………………………….. 7.4 จริยธรรมทางคอมพิวเตอร์ ……………………………………………………………………………………. 7.4.1 ความเป็ นส่วนตัว………………………………………………………………………………… 241 242 242 245 247 247 248 249 7.4.2 ความถูกต้ องแม่นยํา……………………………………………………………………………. 7.4.3 ความเป็ นเจ้ าของ………………………………………………………………………………. 7.4.4 การเข้ าถึงข้ อมูล………………………………………………………………………………… 7.5 สุขภาพกับการใช้ คอมพิวเตอร์ ………………………………………………………………………………. 7.5.1 สุขภาพด้ านร่างกาย…………………………………………………………………………….. 7.5.2 สุขภาพด้ านจิตใจ……………………………………………………………………………….. 7.5.3 ผลกระทบของคอมพิวเตอร์กบั สิ(งแวดล้ อม ……………………………………………………. 255 255 256 256 257 259 260 บรรณานุกรม……………………………………………………………………………………………………. ดัชนี…………………………………………………………………………………………………………….. 263 265 บทที 1 ความรู้ เบือ งต้ นเกีย วกับคอมพิวเตอร์ ปัจจุบนั คอมพิวเตอร์เข้ามามีบทบาททีสาํ คัญมากแทบทุกวงการ และจะมีความสําคัญมากยิงขึ"นเป็ น ทวีคณ ู ในอนาคต คอมพิวเตอร์เป็ นอุปกรณ์ทีทาํ งานได้อย่างมีประสิ ทธิ ภาพ โดยช่วยเก็บข้อมูลได้เป็ น จํานวนมากและสามารถตรวจสอบ ค้นหา คํานวณ และเปลียนแปลงข้อมูลได้อย่างรวดเร็ วและสําเร็ จตาม เป้ าหมาย โดยทีงานบางอย่างหากให้มนุษย์ทาํ เองอาจต้องใช้เวลาในการทํางานนั"นนานมาก และผลลัพธ์ที ได้อาจจะไม่ถกู ต้องร้อยเปอร์ เซ็นต์ เมือพูดถึงความสามารถทีหลากหลายของคอมพิวเตอร์ บางคนอาจคิดว่า เครื องคอมพิวเตอร์เป็ นเครื องมือวิเศษเพราะสามารถทํางานได้มากมายเหลือเกิน ทั"งทีความเป็ นจริ งแล้วนั"น เครื องคอมพิวเตอร์สามารถทํางานได้เฉพาะงานคํานวณพื"นฐานในการบวก ลบ คูณ หาร เปรี ยบเทียบ ทางตรรก และสามารถเก็บข้อมูลได้จาํ นวนมากเท่านั"น แต่การแก้ปัญหาทีซับซ้อนมากมายนั"น เครื อง คอมพิวเตอร์ไม่สามารถแก้ปัญหานั"นได้ดว้ ยตัวเครื องคอมพิวเตอร์เอง จําเป็ นต้องอาศัยมนุษย์ทีรู้จกั คอมพิวเตอร์ รู ้จกั สังการให้คอมพิวเตอร์ ทาํ งานตามทีตอ้ งการได้ และบุคคลผูน้ " นั คือ โปรแกรมเมอร์ (Programmer) ซึ งเป็ นผูเ้ ขียนคําสัง ขั"นตอนการทํางานทีสลับซับซ้อนให้อยู่ในรู ปแบบทีเครื องคอมพิวเตอร์ เข้าใจและปฏิบตั ิตามได้ ดังนั"นผูท้ ีมีความสําคัญมากทีทาํ ให้คอมพิวเตอร์ทาํ งานได้ ก็คือ มนุษย์นนั เอง แต่ ต้องเป็ นมนุษย์ผทู ้ ี มีความรู ้ ความเข้าใจ ในการเขียนชุดคําสัง ให้คอมพิวเตอร์ทาํ งานได้ คอมพิวเตอร์ (Computer) มาจากภาษาลาตินว่า Computare ซึงแปลว่า การนับหรื อคํานวณ ดังนั"น คอมพิวเตอร์ จึงหมายถึงเครื องคํานวณทีใช้อุปกรณ์อิเลคทรอนิกส์ (Electronic Computer) ซึ งแตกต่างจาก เครื องคํานวณโดยทัว ไป เช่น เครื องคิดเลข หรื อเครื องจักรทีใช้ลงบัญชี ในปัจจุบนั มีการโฆษณาชวนเชื อ สิ นค้ามากมาย เช่น มีการชักจูงให้ผซู ้ "ื อสิ นค้าโดยโฆษณาว่า เป็ นเครื องคิดเลขทีมีหลายหน่วยความจํา (Memory) สามารถเก็บผลลัพธ์ได้ 15 หลัก สามารถคํานวณค่าทางคณิ ตศาสตร์ สถิติ ได้มากมาย และ รวดเร็ ว และทีสาํ คัญเครื องคิดเลขเหล่านั"นราคาถูกกว่าเครื องคอมพิวเตอร์หลายเท่านัก 2 ความรู ้เบื" องต้นเกียวกับคอมพิวเตอร์ 1.1 คุณสมบัตพิ เิ ศษของคอมพิวเตอร์ 1) คอมพิวเตอร์ ทํางานด้วยระบบอิเล็กทรอนิกส์ และอัตโนมัติ คอมพิวเตอร์มีวงจรอิเล็กทรอนิ กส์ ที ท ํา หน้าที เก็บ ข้อมูลและคําสัง ซึ งจะถูกนํา เข้าไปในตัวเครื องเป็ นสัญ ญาณไฟฟ้ า เพื อประมวลผล เมื อ ประมวลผลสําเร็จก็จะถูกแปลงกลับเป็ นข้อมูลทีคนสามารถเข้าใจได้ 2) คอมพิวเตอร์ สามารถเก็บและจัดการกับข้ อมูลทีมปี ริ มาณมากๆ ไม่ว่าข้อมูลจะมากมายสักปาน ใด คอมพิวเตอร์ สามารถเก็บได้ เช่น ข้อมูลสํามโนครัวประชากรของประชาชนทัว ประเทศ สามารถเก็บ ข้อมูลรายละเอียดทั"งหมดของประชากรทั"งประเทศหรื อทัว โลกได้ ตั"งแต่ ชื อ-สกุล วันเดือนปี เกิด และ สถานที อาศัย บ้านแต่ละหลังอาศัยรวมกันกีคน ใครบ้างเป็ นลูกของใคร มีพีนอ้ งชืออะไรบ้าง เป็ นหญิงชาย อย่างละกีคน และทีสาํ คัญสามารถค้นหาข้อมูลได้อย่างรวดเร็ วมาก 3) คอมพิวเตอร์ สามารถปฏิบัติงานได้ รวดเร็ ว งานบางงานหากใช้กาํ ลังคนจัดทําจําเป็ นต้องอาศัย คนจํานวนมาก แต่ถา้ หากใช้คอมพิวเตอร์ จดั การสามารถทํางานได้รวดเร็ วชัว พริ บตา สามารถแยกแยะออก ได้อย่างรวดเร็ วกว่า เช่น ต้องการทราบข้อมูลจํานวนประชากรทัว ประเทศจากข้อ 1 มีท" งั หมดกีคน กี ครอบครัว เป็ นชายกีคน หญิงกีคน จังหวัดละกีคน เป็ นเด็กและผูใ้ หญ่อย่างละกีคน 4) คอมพิวเตอร์ ทํางานด้วยความแน่ นอนทีเชือถือได้ ผลลัพธ์ทีได้จากการทํางานของคอมพิวเตอร์ นั"นจะมีความถูกต้องแน่ นอน ไม่มีความผิดพลาดเพราะความเผอเรอเหมือนกับการทํางานด้วยมือของคน เช่น ผลลัพธ์ทีได้จากการนับจํานวนหรื อจัดแยกกลุ่มประชากร ดังนั"นหากมีการบันทึ กข้อมูลทีถูกต้อง แน่นอน ผลลัพธ์ทีได้กจ็ ะมีความถูกต้องแน่นอนด้วย 5) คอมพิวเตอร์ สามารถทํางานได้ ต่อเนืองโดยไม่ ต้องหยุดพักผ่ อน คอมพิวเตอร์ ไ ม่รู้จกั เหน็ด เหนือยจากการทํางาน ไม่ตอ้ งการนอนพักผ่อน และหยุดรับประทานอาหารเหมือนการให้คนทํางาน 6) คอมพิวเตอร์ สามารทํางานซําซากได้ โดยไม่เหน็ดเหนือยไม่ เบือ คอมพิวเตอร์ สามารถทํางานได้ โดยไม่ตอ้ งอาศัยอารมณ์ ความรู ้สึก ไม่รู้ร้อน รู ้หนาว ดังนั"นจึงไม่สร้างความยุ่งยาก 7) คอมพิวเตอร์ สามารถทํางานในทุกสภาพ ถึงแม้สถานที น" นั จะมีอนั ตรายจากควันพิษ ก๊าซพิษ มืดหรื อสว่าง ซึ งในสถานทีบางสถานทีคนไม่สามารถเข้าไปทํางานได้ 1.2 ข้ อดีและข้ อเสียของคอมพิวเตอร์ คอมพิวเตอร์มีท" งั ข้อดีและข้อเสี ยได้เช่นเดียวกันกับอุปกรณ์ประเภทอืน ๆ เพราะขึ"นอยูก่ บั ผูใ้ ช้งาน 1.2.1 ข้ อดีของคอมพิวเตอร์ 1) ความเร็วสู ง (High Speed) ทํางานให้ได้รวดเร็ วกว่าการทีให้คนทําด้วยมือ 2) ความถูกต้ อง (Accuracy) คํานวณและประมวลผลได้แม่นยําแม้ขอ้ มูลจะมีจาํ นวนมากก็ตาม 3) ความเชือถือได้ (Reliability) ผลลัพธ์จะเหมือนกันทุกครั"งหลังการประมวลผล ภายใต้ขอ้ มูลชุด เดียวกัน ความรู ้เบื" องต้นเกียวกับคอมพิวเตอร์ 3 4) การเก็บข้ อมูล (Record Keeping) สามารถจัดเก็บข้อมูลได้มาก และค้นหาข้อมูลได้รวดเร็ วมาก 5) การประหยัด (Economy) คือในระยะยาวจะสามารถประหยัดเวลา ทุน และบุคลากร 6) การนําไปใช้ ได้กบั งานหลายด้ าน (Wide Applicability) คือนํามาใช้ได้กบั งานทั"งด้านธุรกิจ การศึกษา การธนาคาร การแพทย์ ฯลฯ 1.2.2 ข้ อเสี ยของการใช้ คอมพิวเตอร์ 1) การทํางานต้ องขึน กับมนุษย์ (Depend on Human) เครื องคอมพิวเตอร์ ไม่สามารถทํางาน เองได้หากปราศจากการสังการจากมนุ ษย์ เพราะคอมพิ วเตอร์ จะสามารถปฏิ บตั ิ งานได้ก็ ต่อเมือได้รับข้อมูลและคําสังจากโปรแกรมทีมนุษย์เป็ นผูเ้ ขียนเท่านั"น 2) การวางระบบของแต่ ล ะงานต้ อ งการเวลานาน (Time-Consuming) การนํา ระบบ คอมพิวเตอร์ เข้ามาใช้งานในองค์กร จะต้องมีการเตรี ยมแผนการ การวิเคราะห์ระบบ การ เขี ย นโปรแกรม การดู แ ลระบบ ตลอดจนการจั ด เตรี ยมและพั ฒ นาบุ ค ลากรให้ มี ความสามารถในการใช้คอมพิวเตอร์ ซึ งจําเป็ นต้องใช้เวลาไม่นอ้ ย แต่ในปัจจุบนั การติดตั"ง ระบบคอมพิวเตอร์ สามารถทําได้เร็ วขึ"น เนื องจากมีคนทีมีความรู ้ทางด้านคอมพิวเตอร์ มาก ขึ"น รวมทั"งอุปกรณ์มีความทันสมัยและติดตั"งง่ายขึ"น 3) การรบกวนระบบงานปกติ (Disruptiveness) การนําระบบคอมพิวเตอร์ มาใช้งานในองค์กร ทีไม่เคยใช้คอมพิวเตอร์ จะต้องมีนกั วิเคราะห์ระบบเข้าไปศึกษาลักษณะงานโดยอาจต้อง สัมภาษณ์พนักงานจนทําให้เกิดความไม่สะดวกในการทํางาน เพราะต้องคอยตอบคําถาม จากนักวิเคราะห์ระบบ นอกจากนี" หากเกิดข้อผิดพลาดขึ"นกับระบบคอมพิวเตอร์ อาจทําให้ การทํางานของพนักงานไม่สามารถดําเนิ นต่อไปได้ 4) การไม่ร้ ูจกั ปรับปรุ งให้ ดขี นึ (Unadaptiveness) คอมพิวเตอร์ เป็ นอุปกรณ์ทีทาํ งานตามคําสัง ของมนุษย์เท่านั"น จึงไม่สามารถแก้ไขข้อผิดพลาดหรื อปรับปรุ งงานให้ดีข" ึนได้ดว้ ยตนเอง 1.3 วิวัฒนาการของการผลิตเครืองคอมพิวเตอร์ การใช้เครื องคอมพิวเตอร์ เริ มมีข" ึนมาตั"งแต่เมือ 50 ปี ที ผ่านมา แต่วิวฒั นาการของเครื องคอมพิวเตอร์ เริ มต้นมาตั"งแต่ • การใช้นิ"วมือในการบอกจํานวนเลข และการคํานวณ ต่อมามีชาวกรี ก รู ้จกั การขีดเขียนบน พื"นดินเป็ นเส้นตรงแนวตั"ง และแนวนอน • การใช้ลูกหิ นเรี ยงเป็ นแถวแทนตัวเลขในแต่ละหลัก • การใช้เชือกมาร้อยลูกหิ นเรี ยงแบบลูกคิด • ชาวจีนและชาวญีปุ่น ดัดแปลงให้เกิดเป็ นลูกคิด (abacus) โดยใช้วสั ดุอืนแทนลูกหิ นและใช้ โลหะแทนเชื อก 4 ความรู ้เบื" องต้นเกียวกับคอมพิวเตอร์ • ค.ศ. 1642 เบลส ปาสคาล (Blaise Pascal) ชาวฝรังเศส ได้สร้างเครื องบวกเลขทีมีชือว่า Mechanical Adding Machine ทํางานด้วยระบบเฟื องทดซึ งถือว่าเป็ นต้นกําเนิ ดของการพัฒนา เครื องคํานวณแผนใหม่ • ค.ศ. 1694 กอตฟริ ต ไลบิส (Gottfried Liebiz) นักคณิ ตศาสตร์ ชาวเยอรมันได้สร้างเครื อง คํานวณทีใช้สาํ หรับการคูณ โดยการใช้หลักการบวกซํ"าๆ กัน • ค.ศ. 1872 ชาร์ ลส์ แบบเบจ (Charles Babbage) นักคณิ ตศาสตร์ ชาวอังกฤษ ได้สร้างเครื อง ผลต่าง (Different Engine) ซึ งใช้สาํ หรับการคํานวณและพิมพ์ตารางทางคณิ ตศาสตร์ เขาใฝ่ ฝันที จะสร้างเครื องคํานวณวิเคราะห์ (Analytical Computer) เป็ นเครื องคํานวณที รับข้อมูลทีบนั ทึก อยูบ่ นบัตรและผลลัพธ์ทีให้ออกมาจะอยู่ในรู ปสิ งพิมพ์ แต่แบบเบจทําไม่สาํ เร็ จ เพราะว่าเขาเอง นั"นยังขาดทุนทรัพย์ในการลงทุน อย่างไรก็ตามลักษณะของเครื องคํานวณวิเคราะห์ เหมือนกับ ลักษณะคอมพิวเตอร์ ทีใช้ในปั จจุบนั ดังนั"น แบบเบจจึงน่าจะได้ชือว่า เป็ นบิดาของคอมพิวเตอร์ • ค.ศ.1944 ศาสตราจารย์โฮเวิร์ด เอช อายเคน (Prof. Howard Hiken) แห่ งมหาวิทยาลัย ฮาร์วาร์ด ร่ วมกับบริ ษทั IBM (International Business Machines Corporation) สร้าง คอมพิวเตอร์ทีทาํ งานอัตโนมัติได้สาํ เร็ จรู ป เป็ นเครื องแรกชือ ASCC (Automatic Sequence Control Calculator) • ค.ศ. 1946 Prof. J.P. Eckert และ Prof. J.W. Mauchly แห่งมหาวิทยาลัยเพนซิ ลวาเนีย ได้สร้าง เครื องคอมพิวเตอร์ชนิ ดอิเลคทรอนิกส์เครื องแรกขึ"นชือ ENIAC (Electronic Numerical Integrator And Calculator) ซึ งใช้หลอดสุ ญญากาศ (Vacuum tube) เป็ นอุปกรณ์หลักในตัว ประมวลผล • ต่อมาได้มีการสร้างเครื องคอมพิวเตอร์ โดยเปลียนจากการใช้หลอดสุ ญญากาศเป็ นวัสดุอืน ๆ ซึงทําให้เครื องคอมพิวเตอร์ทาํ งานได้ดีข" ึน เร็ วขึ"น และยังมีขนาดเล็กลง เช่น วัสดุพวก ทรานซิ สเตอร์ (transistor) วงแหวนแม่เหล็ก (magnetic core) และวงจรรวม (Integrated Circuit : IC) 1.4 วิวฒ ั นาการของการใช้ เครืองคอมพิวเตอร์ • ปี ค.ศ. 1789 ประเทศสหรัฐอเมริ กาได้ประกาศใช้รัฐธรรมนูญ มีการกําหนดไว้ว่าให้มีจาํ นวน สมาชิ กสภาผูแ้ ทนราษฎรเป็ นสัดส่ วนกับจํานวนประชากรในรั ฐต่าง ๆ ดังนั"นเพือให้ทราบ จํานวนสมาชิกสภาผูแ้ ทนราษฎรทีถกู ต้อง จึงต้องมีการทําสํามะโนประชากรของประเทศทุก ๆ 10 ปี • ปี ค.ศ. 1790-1880 ประชากรของสหรัฐฯ เพิมขึ"นจํานวนมากจาก 4 ล้านคนเป็ นเกือบ 50 ล้านคน การทําสํามะโนประชากร จึงต้องใช้เวลามากถึง 7 ปี และแนวโน้มของประชากรก็จะเพิมขึ"น เรื อยๆ จึงได้มีการคิดหาวิธีการเพือให้สามารถทําสํามะโนประชากรได้รวดเร็ วขึ"น ความรู ้เบื" องต้นเกียวกับคอมพิวเตอร์ 5 • ค.ศ. 1890 ดร. เฮอร์แมน ฮแลเลอริ ท (Dr. Herman Hollerith) ได้นาํ ระบบบัตรเจาะรู มาใช้ บันทึกข้อมูลลงบัตร โดยสร้างรหัสสําหรับบัตรเจาะรู และนําไปให้เครื องคอมพิวเตอร์อ่าน ผล ปรากฏว่าการทําสํามะโนประชากร สามารถทําได้เสร็ จภายในระยะเวลาประมาณ 2 ปี • ค.ศ. 1935 ได้มีการสร้างและใช้เครื องจักร เพือทําการประมวลผลข้อมูลทีเจาะบนบัตร ได้แก่ (Punching Machine) เครื องตรวจสอบบัตร (Verifier) เครื องแยกประเภทบัตร (Sorter) เครื อง รวมบัตร (Collator) และเครื องจักรลงบัญชี (Accounting machine) • ค.ศ. 1936 รัฐบาลของประเทศสหรัฐฯ ได้สร้างระบบประกันสังคม โดยใช้เครื องคอมพิวเตอร์ ซึงสามารถคุมบัญชีได้ถึง 30 ล้านบัญชี และได้ขยายไปถึง 125 ล้านบัญชี ในระยะแรก ๆ การใช้คอมพิวเตอร์ ตอ้ งอาศัยการบันทึกคําสังและข้อมูลลงบนบัตรเจาะรู ต่อมาได้มี การใช้เทปแม่เหล็ก (Magnetic Tape) และจานแม่เหล็ก (Magnetic disk) ซึ งสามารถช่วยให้คอมพิวเตอร์ ทํางานได้เร็ วมากขึ"น 1.5 วิวฒ ั นาการใช้ คอมพิวเตอร์ ในประเทศไทย • พ.ศ. 2506 โดยใช้เครื อง IBM1620 ในด้านการศึกษา ซึ งติดตั"งทีคณะพาณิ ชย์ศาสตร์ และการ บัญชี จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย และทําสํามะโนประชากร โดยใช้เครื อง IBM1401 ซึงตั"งอยูท่ ี สํานักงานสถิติแห่งชาติ โดยมีศาสตราจารย์บณ ั ฑิต กันตะบุตร เป็ นผูร้ ิ เริ มกระตุน้ ให้มีการใช้ คอมพิวเตอร์ในประเทศไทย ดังนั"น ท่านจึงได้ชือว่าเป็ นผูบ้ ุกเบิกริ เริ มด้านคอมพิวเตอร์ ของ ประเทศไทย • บริ ษทั ปูนซี เมนต์ไทยและธนาคารกรุ งเทพฯ เริ มนําคอมพิวเตอร์ เข้าไปใช้ธุรกิจขนาดใหญ่ ใน ประเทศไทย • พ.ศ. 2517 ตลาดหลักทรัพย์นาํ คอมพิวเตอร์ แบบมินิ เข้าไปช่ วยงานการซื" อขายกุง้ ซึ งเป็ น จุดเริ มต้นในเรื องการนําคอมพิวเตอร์ เข้าไปใช้กบั ธุรกิจการเงิน • พ.ศ. 2522 Micro Computer เริ มเข้าสู่ประเทศและใช้รับความนิ ยมอย่างกว้างขวาง • พ.ศ. 2525 ธุ รกิ จการศึกษาด้านคอมพิ วเตอร์ ขยายตัวอย่างแพร่ หลาย ทั"งในมหาวิทยาลัย โรงเรี ยน และหน่ วยงานเอกชน โดยเปิ ดหลักสู ตรทีเกียวข้องกับคอมพิวเตอร์ จัดอบรมหัวข้อ ต่างๆด้านคอมพิวเตอร์ 6 ความรู ้เบื" องต้นเกียวกับคอมพิวเตอร์ 1.6 ยุคของคอมพิวเตอร์ (Computer Generation) 1.6.1 เครื องคอมพิวเตอร์ ในยุคที 1 ใช้หลอดสุ ญญากาศเป็ นอุปกรณ์หลักของเครื องคอมพิวเตอร์ ตัวเครื องจึงมีขนาดใหญ่และให้พลังความร้อนสู งในขณะทํางาน จึงต้องอยู่ในห้องปรับอากาศ ได้แก่ เครื อง ENIAC และ EDSAC 1.6.2 เครื องคอมพิวเตอร์ ในยุคที 2 มี 2 ระยะ ระยะที 1 ใช้ทรานซิ สเตอร์ ทํางานแทนหลอดสุ ญญากาศ ซึ งเป็ นอุปกรณ์ทีมีขนาดเล็กกว่า และใช้กาํ ลังในการทํางานน้อยกว่า ระยะที 2 ใช้วงแหวนแม่เหล็ก ทําให้การบันทึ กข้อมูลมีประสิ ทธิ ภาพสู งขึ"น จึ งเกิ ด เครื องรับข้อมูลและเครื องแสดงผลข้อมูล ทําให้เครื องคอมพิ วเตอร์ มีขนาดกะทัดรัด และใช้งาน คล่องขึ"น เช่นเครื อง IBM1620 และ IBM1401 1.6.3 เครืองคอมพิวเตอร์ ในยุคที 3 เป็ นยุคทีเริ มใช้ IC ทําให้คอมพิวเตอร์ มีขนาดเล็กลง และทํางาน ได้รวดเร็ วขึ"น คอมพิวเตอร์ ในยุคนี" มีการเพิมส่ วนประกอบต่างๆในการเปลียนแปลงโปรแกรม หรื อข้อมูล เพือสามารถใช้งานร่ วมกับเครื องคอมพิวเตอร์เครื องอืนได้ 1.6.4 เครื องคอมพิวเตอร์ ในยุคที 4 ใช้ LIC (Large Scale Integrated Circuit) ช่วยลดต้นทุนและทํา ให้การทํางานมีประสิ ทธิ ภาพยิงขึ"น 1.6.5 เครืองคอมพิวเตอร์ ในยุคที 5 ซึงเป็ นยุคปั จจุบนั เป็ นยุคของคอมพิวเตอร์ทีใช้วงจรรวมความจุ สูงมาก (Very Large Scale Integration : VLSI) ในรู ปของไมโครโพรเซสเซอร์ ทีบรรจุทรานซิ สเตอร์ นบั หมื นนับแสนตัว ทําให้เครื องคอมพิ วเตอร์ มีขนาดเล็กลงจนสามารถตั"งบนโต๊ะในสํา นักงานหรื อพกพา เหมื อนกระเป๋ าหิ" วไปในที ต่าง ๆ ได้ นอกจากนี" ยงั มี การพัฒนาปั ญญาให้คอมพิ วเตอร์ เพื อที จะสามารถ นํ า ไปใช้ เ ป็ นผู ้ช่ ว ยของมนุ ษ ย์ ไ ด้ สํ า หรั บ การพัฒ นาด้ า นปั ญ ญาของคอมพิ ว เตอร์ ห รื อที เ รี ยกว่ า ปั ญญาประดิษฐ์ (Artificial Intelligence) หรื อ AI อาจกล่าวได้ว่าเป็ นการพัฒนาด้านการป้ อนข้อมูลด้วย เสี ยงและภาพ ความสามารถในการโต้ตอบด้วยภาษาพูด ความสามารถในการเก็บข้อมูลในด้านความรู ้และ การนําความรู ้ไปใช้ การค้นหาความรู ้จากข้อมูลมหาศาลได้ ความรู ้เบื" องต้นเกียวกับคอมพิวเตอร์ 7 1.7 การพัฒนาทีส ําคัญทางเทคโนโลยีคอมพิวเตอร์ เราจะเห็ นได้ว่า ในยุคคอมพิ วเตอร์ ทีผ่านมา แนวโน้มในการพัฒนาของคอมพิ วเตอร์ ดา้ นต่าง ๆ อัน เนื องมาจากมีการวิจยั พัฒนาทางด้านเทคโนโลยีเกียวกับคอมพิวเตอร์ ให้ดีข" ึนอย่างต่อเนื องตลอดเวลา เป็ น ดังนี" - การลดขนาดลงของเครื องคอมพิวเตอร์ จากยุคต้น ๆ เครื องคอมพิวเตอร์เครื องหนึ งมีขนาด 1 ห้อง แล้วค่อย ๆ ลดขนาดลงมาจนในปัจจุบนั มีขนาดเพียงแค่ฝ่ามือเท่านั"น - การเพิมความเร็ วในการทํางานของคอมพิวเตอร์ยงิ ขึ"น - การปรับปรุ งความน่าเชือถือของคอมพิวเตอร์ได้ดีข" ึน - การขยายความสามารถของคอมพิวเตอร์ ให้รองรับการทํางานที ซับซ้อนได้มากขึ"น เช่น เครื อข่าย คอมพิวเตอร์ อินเทอร์เน็ต - การลดต้นทุนในการดําเนิ นกิจการงานต่าง ๆ เช่น เวลา กระดาษ บุคลากร 1.8 บทบาทของคอมพิวเตอร์ ในงานต่าง ๆ 1.8.1 บทบาทของคอมพิวเตอร์ ในสถานศึกษา ปัจจุบนั คอมพิวเตอร์มีใช้แพร่ หลายในสถานศึกษาอย่างกว้างขวางทั"งใช้เพือการเรี ยน การ สอน ในวิชาคอมพิวเตอร์โดยตรง ยังสามารถนําคอมพิวเตอร์ไปใช้ในด้านอืนๆ อีกมากมาย เช่น ใช้เพืองาน บริ หาร ทั"งด้านบุคลากร ครุ ภณ ั ฑ์ อุปกรณ์ บัญชีเงินเดือน และงานห้องสมุด การจัดการตารางสอน การคิด เกรด ฯลฯ 1.8.2 บทบาทของคอมพิวเตอร์ ในงานวิศวกรรม คอมพิวเตอร์สามารถเข้าไปช่วยงานด้านวิศวกรรมแทบทุกขั"นตอน ตั"งแต่การคิดออกแบบ ต่างๆ ด้านวิศวกรรมสามารถปรับปรุ ง แก้ไข เปลียนแปลงได้ง่ายตลอดเวลา ทําให้วิศวกรมีอิสระในด้าน ความคิดใหม่ๆ เช่น การคิดสร้างจําลองรถยนต์ เครื องบิน หรื อเครื องใช้ใหม่ทีทนั สมัย อีกทั"งยังสามารถ ช่วยงานด้านวิศวกรรมโยธา ทั"งในด้านการคิดโครงสร้าง การคิดคํานวณ รู ปแบบ วัสดุ อุปกรณ์ ตลอดจน ราคาในการก่อสร้างได้ถกู ต้องแม่นยํา และปลอดภัยสูง 1.8.3 บทบาทของคอมพิวเตอร์ ในงานด้านวิทยาศาสตร์ คอมพิวเตอร์มีบทบาทสําคัญมากในด้านความก้าวหน้าทางวิทยาศาสตร์ทุกสาขาวิชา ไม่วา่ จะเป็ นการคิดโครงสร้างองค์ประกอบต่างๆ ทางด้านเคมี หรื อการคิดถึงสิ งประดิษฐ์ทางฟิ สิ กส์ และงานวิจยั ทางชีววิทยา ฯลฯ 8 ความรู ้เบื" องต้นเกียวกับคอมพิวเตอร์ 1.8.4 บทบาทของคอมพิวเตอร์ ในงานธุรกิจ คอมพิวเตอร์มีความสามารถจัดการข้อมูลได้จาํ นวนมากได้อย่างรวดเร็ ว ถูกต้องแม่นยํา ทํา ให้วงการธุรกิจดําเนินไปได้อย่างรวดเร็ วและมีประสิ ทธิ ภาพ ทั"งใน ธุรกิจขนาดเล็ก เช่น ร้านค้า ก็สามารถช่วยตรวจเช็คจํานวนสิ นค้าในร้าน คิดบัญชี รายรับ รายจ่าย ช่วยตรวจสอบความถูกต้องของบัญชี คิดคํานวณภาษีอากร ธุรกิจขนาดกลาง เช่น บริ ษทั ห้างสรรพสิ นค้าทัว ไป ก็สามารถนําคอมพิวเตอร์เข้ามาช่วย ในการจัดการสิ นค้าคงคลัง พัสดุ และครุ ภณ ั ฑ์ คิดเงินเดือน คํานวณรายได้และภาษีอากร ตลอดจนทํา รายงาน และจดหมายโต้ตอบทั"งกับลูกค้าและบริ ษทั คู่แข่ง ธุรกิ จขนาดใหญ่ เช่น ระบบธนาคาร และสถาบันการเงิ นต่าง ๆ คอมพิ วเตอร์ เข้าไปมี บทบาทอย่างมาก โดยเฉพาะระบบธนาคาร มีระบบ ATM (Automatic Teller Machine) ซึ งสามารถให้ความ สะดวก รวดเร็ว แก่ลกู ค้า ทําให้ลดความยุง่ ยาก เสี ยเวลา และเกิดความสบายใจทั"งฝ่ ายธนาคารและฝ่ ายลูกค้า ของธนาคาร อีกทั"งในตลาดหุ น้ ปั จจุบนั ก็มีคอมพิวเตอร์ เข้าไปใช้ทาํ ให้ระบบของตลาดหุ ้นกระทําได้อย่าง รวดเร็ วทันต่อเหตุการณ์ 1.8.5 บทบาทของคอมพิวเตอร์ ในงานสังคมศาสตร์ ปัจจุบนั คอมพิวเตอร์ช่วยในการเก็บข้อมูลด้านงานวิจยั ทั"งในด้านจิตวิทยาหรื อสังคมสงเคราะห์ รวมทั"งด้านเก็บสถิติต่างๆ ทางด้านสังคม 1.8.6 บทบาทของคอมพิวเตอร์ ในวงการแพทย์ คอมพิวเตอร์ได้เข้ามามีบทบาทในโรงพยาบาล ทั"งในงานด้านบริ การเรื องการเก็บข้อมูลคนไข้ ข้อมูลยา ข้อมูลเรื องโรคต่างๆ คอมพิวเตอร์ยงั มีบทบาทเข้ามาช่วยในการตรวจคลืนสมอง บันทึกการเต้น ของหัวใจ คํานวณปริ มาณและทิศทางของรังสี แกมมาทีใช้รักษาโรคมะเร็ง คํานวณหาตําแหน่งทีถกู ต้องของ อวัยวะก่อนการผ่าตัด 1.8.7 บทบาทของคอมพิวเตอร์ ในการคมนาคมและสื อสาร ในวงการคมนาคมและสื อสารมีคอมพิวเตอร์ เข้ามาใช้ประโยชน์มาก เช่น การจองตัว เครื องบิน ซึ ง แต่ละสายการบินมีหลายเทียวบิน แต่มีจาํ นวนทีนงั จํานวนจํากัด และยังสามารถเก็บสถิติเรื องราวของสาย การบินได้ดีอีกด้วย คอมพิวเตอร์ยงั สามารถควบคุมการจราจรทั"งทางบกและทางอากาศ และมีเครื อข่ายทัว โลกทีสามารถติดต่อกันได้อย่างรวดเร็ ว ความรู ้เบื" องต้นเกียวกับคอมพิวเตอร์ 9 1.8.8 บทบาทของเครืองคอมพิวเตอร์ ในงานด้านอุตสาหกรรม คอมพิวเตอร์เข้ามาช่วยพัฒนางานด้านอุตสาหกรรม ทั"งระบบการวางแผนการผลิตให้ผลผลิตได้ มาตรฐาน เช่น โรงงานกลัน นํ"ามันใช้คอมพิวเตอร์ ช่วยตรวจวัดการส่ งนํ"ามันดิบ วัดค่าอุณหภูมิและความดัน เพือปรับสภาพการทํางาน 1.8.9 บทบาทของคอมพิวเตอร์ ในวงราชการ ปัจจุบนั ในหน่วยราชการมีคอมพิวเตอร์เข้ามาแสดงบทบาททีสาํ คัญมาก เช่น ใช้ เก็บทะเบียน ราษฎร ซึ งนําไปช่วยในการสํารวจประชากรผูม้ ีสิทธิเลือกตั"ง และยังนําคอมพิวเตอร์ช่วยในการนับคะแนน เสี ยงเลือกตั"ง จะเห็นว่าปัจจุบนั ประชาชนสามารถทราบผลการเลือกตั"งได้ภายในเวลาอันรวดเร็ ว คอมพิวเตอร์ยงั ช่วยทั"งในงานเก็บข้อมูลด้านคําพิพากษาคดี ทําให้ผพู้ ิพากษามีขอ้ มูลจํานวนมาก ช่วยให้ง่ายต่อการตัดสิ นคดี นอกจากนั"นหน่วยงานอืน เช่น การไฟฟ้ า ประปา กรมสรรพากร ตลอดจนทุก กระทรวง ทบวง กรม ก็ยงั มีคอมพิวเตอร์เข้าไปช่วยในการจัดเก็บข้อมูลเพือนําข้อมูลมาใช้ประโยชน์ได้ มากมายต่อไป 1.9 ผลกระทบของคอมพิวเตอร์ กบั สังคม 1.9.1 ผลกระทบในทางทีดี 1) ช่ ว ยส่ งเสริ มงานค้น คว้า ด้า นเทคโนโลยี คอมพิ ว เตอร์ มี ส่ ว นสํ า คัญ ในการช่ ว ยให้ งานค้นคว้าเทคโนโลยีกา้ วหน้าไปได้ไกล เพราะสามารถช่วยงานคํานวณทีซบั ซ้อน เช่นการควบคุมการส่ ง ดาวเทียม การส่ งยานอวกาศ การคํานวณ ออกแบบอาคารหรื อโครงสร้างใหญ่ๆ ออกแบบรถยนต์รุ่ นใหม่ ให้ มีโครงสร้างสวยงาม มีสมรรถภาพสูงขึ"น 2) ช่วยส่ งเสริ มด้านความสะดวกสบายของมนุษย์ คอมพิวเตอร์ สามารถช่วยให้มนุษย์ทาํ งาน ได้สะดวกสบาย และได้ผลรวดเร็ วขึ"นไม่ว่าจะเป็ นสํานักงาน งานโรงงาน งานโรงพยาบาล หรื อหน่วยงาน การศึกษา 3) ช่วยส่ งเสริ มสติ ปัญญาของมนุ ษย์ คอมพิ วเตอร์ เป็ นเครื องมือทีทา้ ทายสติปัญญาความคิ ด ของมนุ ษย์ ให้หาทางคิดค้นการเขี ยนคําสังให้ค อมพิ วเตอร์ ทาํ งานใหม่ๆ ที มีป ระโยชน์แก้ไขปั ญหาได้ รวดเร็ วและได้ผลถูกต้องแม่นยํา และนอกจากนี"ยงั ส่งเสริ มความก้าวหน้าด้านการศึกษา ช่วยให้การเรี ยนการ สอนง่ายขึ"น เข้าใจในวิชาการต่างๆมากขึ"น 4) ช่ ว ยส่ งเสริ มประชาธิ ป ไตย ถ้าคอมพิ วเตอร์ มีร าคาถูกมากขึ" น ทุ กวัน ในอนาคตทุ ก ครอบครัวก็อาจจะมีความสามารถใช้คอมพิ วเตอร์ ได้ รัฐบาลก็อาจจะใช้คอมพิ วเตอร์ เป็ นเครื องมือส่ ง ข่ าวสารสู่ ครอบครัว ได้โดยตรง และสามารถรั บฟั งความคิ ดเห็ นโดยตรงจากประชาชนสนองต่ อการ ตัดสิ นใจของรัฐบาล 10 ความรู ้เบื" องต้นเกียวกับคอมพิวเตอร์ 5) ช่วยส่ งเสริ มสุ ขภาพ งานค้นคว้าทางด้านการแพทย์ได้รุดหน้าไปมาก ด้วยความช่วยเหลือ ของคอมพิวเตอร์ เช่น เครื องตรวจหัวใจ เครื องตรวจสมอง เครื องตรวจสายตา และยังจัดนําสถิติประวัติการ รักษาคนไข้ 6) ช่วยให้เศรษฐกิ จรุ่ งเรื อง การใช้คอมพิวเตอร์ ก่อให้เกิ ดอุตสาหกรรมใหม่ๆ อีกมาก ทั"ง เกียวข้องโดยตรงและโดยอ้อมกับคอมพิวเตอร์ อย่างน้อยก็เป็ นอุตสาหกรรมผลิตเครื องคอมพิวเตอร์ มีการ บํารุ งและซ่อมคอมพิวเตอร์ มีอาชีพใหม่ๆ ทีเกียวข้องกับคอมพิวเตอร์ และยังมีผลเจริ ญก้าวหน้าทั"งทางธุรกิจ การค้า การธนาคาร และสถาบันการเงิน 1.9.2 ผลกระทบในทางลบ 1) ทําให้เกิ ดความวิตกกังวล ผลกระทบนี" เป็ นที วิตกกังวลกันมากทําให้กลัวว่าเมื อมี เครื อง คอมพิวเตอร์ เข้ามาใช้งานในสํานักงานและโรงงานอุตสาหกรรมแล้วจะทําให้ตอ้ งปลดกําลังคนออก แต่ใน ความเป็ นจริ งแล้ว การนําคอมพิวเตอร์ เข้ามาใช้แทนงานทีมากและซํ"าซาก ซํ"าซ้อนและต้องใช้แรงงานคน มาก คนที เคยทํางานเดิมก็อาจจะถูกส่ งไปฝึ กให้ทาํ งานกับคอมพิวเตอร์ แทน โดยต้องมีความรับผิดชอบมาก ขึ"น แต่ก็ทาํ งานสะดวกสบายมากขึ"น ฉะนั"นการมีคอมพิวเตอร์ เข้ามาช่วยงานจะช่วยทุ่นแรงคนได้มาก และ ไม่ได้ลดกําลังคนให้ตกงานแต่เป็ นการสร้างงานขึ"นต้องการใช้คนทีมีความรู ้ดา้ นคอมพิวเตอร์ จึงเท่ากับเป็ น การเปลียนจากการใช้กาํ ลังแรงงานมาเป็ นการใช้สมอง 2) ทําให้เกิดการเสี ยงทางด้านธุ รกิจ เพราะถ้าไม่มีการเก็บรักษาข้อมูลต่าง ๆ ทีเป็ นหัวใจของ ธุ รกิจทีดีแล้ว หากบังเอิญข้อมูลเสี ยหาย ก็จะทําให้เกิดความเสี ยหายกับธุรกิจนั"น ๆ ได้ นัน คือ การออกแบบ การทํางานทีใช้คอมพิวเตอร์ทีไม่รอบคอบ อาจจะทําให้ธุรกิจไม่คล่องตัวและเสี ยเปรี ยบคู่แข่งได้ดว้ ย 3) ทําให้เกิดอาชญากรรมคอมพิวเตอร์ คอมพิวเตอร์ได้ก่อให้เกิดอาชญากรรมประเภทใหม่ คือการขโมยโปรแกรมและข้อมูลไปขายให้ค่แู ข่ง ทําให้คู่แข่งได้เปรี ยบทางการค้า เพราะล่วงรู ้แผนการ ทํางานบริ ษทั คู่แข่งเสี ยแล้ว นอกจากนี"หากนําข้อมูลความลับไปเปิ ดเผยก็จะทําให้เสื อมเสี ยชือเสี ยงได้ มีการ คิดเปลียนแปลงตัวเลขในธนาคาร 4) ทําให้มนุษยสัมพันธ์ระหว่างมนุษย์เสื อมถอย เมือมีคอมพิวเตอร์เข้ามาช่วยงาน คนจะใช้ เวลาสังงานและโต้ตอบผ่านเครื องคอมพิวเตอร์เท่านั"น การพบปะกันระหว่างเพือนหรื อคนในครอบครัว อาจลดลง 5) ทําให้เกิดอาวุธร้ายแรงชนิดใหม่ มีการนําเอาคอมพิวเตอร์เข้าไปค้นคว้าหาทางสร้างอาวุธ ใหม่ทีมีอนั ตรายร้ายแรง 6) ทําให้เสี ยสุ ขภาพ ปัจจุบนั การนําเครื องคอมพิวเตอร์มาเล่นเกมในหมู่เด็กเล็กเป็ นเวลานาน มีผลทําให้สายตาเสี ยและเกิดปัญหาในเรื องการเรี ยน ความรู ้เบื" องต้นเกียวกับคอมพิวเตอร์ 11 โดยสรุ ป คอมพิวเตอร์ ก็เปรี ยบเสมือนเครื องมือเครื องใช้อืน ๆ ซึ งมีท" งั คุณทั"งโทษแล้วแต่เราจะ เลือกใช้ในทางใด แต่เ มือพิจารณาโดยรวมแล้วจะเห็ นได้ว่า การนําคอมพิ วเตอร์ มาใช้งานมีประโยชน์ มากกว่ามีโทษต่อสังคม 1.10 ชนิดของคอมพิวเตอร์ คอมพิวเตอร์เป็ นอุปกรณ์อิเลคทรอนิกส์ทีทาํ หน้าทีในการรับข้อมูลและคําสัง ต่าง ๆ เพือนํามา ประมวลผล และให้ผลลัพธ์เป็ นสารสนเทศ คอมพิวเตอร์แบ่งออกเป็ น 4 ชนิดได้แก่ ซูเปอร์คอมพิวเตอร์ (Supercomputer) เมนเฟรมคอมพิวเตอร์ (Mainframe Computer) มินิคอมพิวเตอร์ (Minicomputer) และ ไมโครคอมพิวเตอร์ (Microcomputer) • ซู เปอร์ คอมพิวเตอร์ เป็ นคอมพิวเตอร์ ทีมีสมรรถนะในการทํางานสู งกว่า คอมพิวเตอร์ แบบอืน มักใช้ในองค์กรขนาดใหญ่ ดังนั"นจึ งมีผเู ้ รี ยกอีกชื อหนึ งว่า คอมพิวเตอร์ สมรรถนะสู ง (High Performance Computer) คอมพิวเตอร์ ประเภทนี" สามารถคํานวณเลขที มีจุดทศนิ ยม ด้วยความเร็ วสู งมาก ขนาดหลายร้อย ล้านจํานวนต่อวินาที งานทีให้คอมพิวเตอร์ ประเภทนี"ทาํ แค่ 1 วินาที ถ้าหากเอามาให้คนอย่างเราคิด อาจจะ ต้องใช้เวลานานกว่าร้อยปี ด้วยเหตุน" ี จึงเหมาะที จะใช้คอมพิวเตอร์ ประเภทนี" เมือต้องมีการคํานวณมาก ๆ อย่างเช่น งานวิเคราะห์ภาพถ่ายจากดาวเที ยมอุตุนิยมวิทยา หรื อดาวเที ยมสํารวจทรั พยากร งานวิเคราะห์ พยากรณ์ อากาศ งานทํา แบบจําลองโมเลกุ ลของสารเคมี งานวิเ คราะห์ โ ครงสร้ า งอาคารที ซับ ซ้ อ น คอมพิวเตอร์ประเภทนี" มีราคาค่อนข้างแพง ปั จจุบนั ประเทศไทยมีเครื องซูเปอร์ คอมพิวเตอร์ Cray YMP ใช้ ในงานวิจยั อยู่ทีห้องปฏิ บตั ิ การคอมพิวเตอร์ สมรรถภาพสู ง (HPCC) ศูนย์เทคโนโลยีอิเล็กทรอนิ กส์ และ คอมพิ ว เตอร์ แ ห่ งชาติ (NECTEC) ผูใ้ ช้มัก เป็ นนักวิ จัย ด้า นวิ ศ วกรรม และวิ ท ยาศาสตร์ ท ัว ประเทศ บริ ษทั ผูผ้ ลิตเครื องคอมพิวเตอร์ ชนิ ดนี" ทีเด่น ๆ เช่ น บริ ษทั เครย์ รี เสิ ร์ซ (Cray Research) บริ ษทั เอ็นอีซี (NEC) เป็ นต้น รู ปที 1-1 ตัวอย่างซูเปอร์คอมพิวเตอร์ 12 ความรู ้เบื" องต้นเกียวกับคอมพิวเตอร์ • เมนเฟรมคอมพิวเตอร์ คือคอมพิวเตอร์ทีสามารถประมวลผลด้วยความเร็ วทีสูงและมี หน่วยความจําขนาดใหญ่ แต่มีประสิ ทธิ ภาพด้อยกว่าซูเปอร์ คอมพิวเตอร์ เครื องเมนเฟรมคอมพิวเตอร์จะมี อุปกรณ์ต่อพ่วงเป็ นจํานวนมาก บางครั"งมีสถานี งาน (Work Station) หรื อเครื องปลายทาง (Terminal ) มากกว่า 100 แห่ง และสามารถมีผใู้ ช้คอมพิวเตอร์ในเวลาเดียวกันได้เป็ นจํานวนมาก คอมพิวเตอร์ประเภทนี" มักจะใช้ในกิจการขนาดใหญ่ เช่น บริ ษทั ประกันภัย กิจการธนาคาร สายการบิน หน่ วยงานราชการขนาด ใหญ่ เช่นระดับกระทรวง เครื องคอมพิวเตอร์ประเภทเมนเฟรม ส่ วนใหญ่จะมีหน่วยความจําขนาดใหญ่ ประมาณ 8 ล้านตัวอักษรขึ"นไป และมีหน่วยความจําสํารองประมาณ 1,000 ล้านตัวอักษร และสามารถ ทํางานได้ดว้ ยความเร็วสู งมากไม่ตาํ กว่า 5 ล้านคําสังต่อวินาที รู ปที 1-2 ตัวอย่างเมนเฟรมคอมพิวเตอร์ • มินิคอมพิวเตอร์ เป็ นคอมพิวเตอร์ ขนาดกลางทีนิยมใช้ในบริ ษทั ที ไม่ตอ้ งการเครื องคอมพิวเตอร์ ทีมีสมรรถนะสู งมากหรื อขนาดใหญ่มาก เครื องคอมพิวเตอร์ ประเภทนี" มีขนาดความจุหน่วยความจําและ ความเร็ วในการทํางานตํากว่าเครื องคอมพิวเตอร์ แบบเมนเฟรม สามารถต่อพ่วงเครื องได้นอ้ ยกว่า แต่ยงั สามารถทํางานได้พร้อมกันหลายงาน เครื องประเภทนี" มกั ใช้ในหน่ วยงานขนาดย่อมลงมา เช่น บริ ษทั โรงงาน โรงพยาบาล รู ปที 1-3 ตัวอย่างมินิคอมพิวเตอร์ ความรู ้เบื" องต้นเกียวกับคอมพิวเตอร์ 13 • ไมโครคอมพิวเตอร์ หรื อคอมพิวเตอร์ ส่วนบุคคล (Personal Computer) เป็ นคอมพิวเตอร์ ขนาด เล็กที สามารถเคลือนย้ายไปไหนได้ง่ายและสะดวกสบาย ปกติแล้วให้ใช้ครั"งละหนึ งคนต่อหนึ งเครื อง แต่ ปั จจุ บ ัน ไมโครคอมพิ ว เตอร์ มีการต่ อเครื อ งพ่ว งเข้า ด้ว ยกันเป็ นระบบเครื อ ข่า ย (Network System) ความสามารถและความเร็ วในการทํางานของเครื องตํากว่าเครื องเมนเฟรมและมินิคอมพิวเตอร์ และยังมี ความจุหน่วยความจําจํากัดอยู่ในระดับหนึ ง ไมโครคอมพิวเตอร์ เป็ นเครื องที เหมาะสําหรับใช้ในสํานักงาน บริ ษทั ขนาดเล็ก ตลอดจนบ้านพักอาศัยได้ การใช้งานก็ง่าย ไม่จาํ เป็ นต้องใช้ผทู้ ีมีความรู ้สูงด้านคอมพิวเตอร์ มาปฏิบตั ิงาน ไมโครคอมพิวเตอร์ อาจแบ่งออกได้ตามขนาด ดังนี" 1) เดสก์ ท็อปคอมพิวเตอร์ (Desktop computer) เป็ นคอมพิวเตอร์ขนาดเล็ก เหมาะทีจะวาง บนโต๊ะ แต่ใหญ่เกินกว่าทีจะพกพาไปในทีต่าง ๆ 2) โมบายคอมพิวเตอร์ (Mobile computer) เป็ นคอมพิวเตอร์ขนาดเล็ก เหมาะทีจะพกพาไป ในทีต่าง ๆ มีแบตเตอร์ รี ไม่ตอ้ งเสี ยบไฟตลอดเวลา ได้แก่ 2.1 โน้ ตบุ๊กคอมพิวเตอร์ (Notebook computer) เป็ นคอมพิวเตอร์ทีสามารถเคลือนย้ายได้ สะดวก นํ"าหนักเบา สามารถเก็บในกระเป๋ าเอกสารได้ เวลาทํางานสามารถวางบนหน้าตัก แต่ไม่เหมาะทีจะวางบนฝ่ ามือ 2.2 คอมพิวเตอร์ ทีสามารถวางบนฝ่ ามือได้ คอมพิวเตอร์ชนิ ดนี" ไม่จาํ เป็ นต้องมีแป้ นพิมพ์ (keyboard) การป้ อนข้อมูลจะทําบนจอภาพ โดยใช้นิ"วมือหรื อปากกา ได้แก่ 2.2.1 แท็บเล็ตพีซี (Tablet PC) เป็ นคอมพิวเตอร์ทีสามารถวางบนฝ่ ามือได้ ทํางานได้เหมือนโน้ตบุ๊ตคอมพิวเตอร์ และยังสามารถทํางานเหมือน โทรศัพท์มือถือได้ สามารถมีระบบนําทาง (Global Positioning System หรื อ GPS) ได้ ความสามารถดังกล่าวอาจแตกต่างกันขึ"นอยู่กบั ยีห้อและรุ่ นของแท็บเล็ต หมายเหตุ คอมพิวเตอร์บางเครื องรวมแท็บเล็ต กับโน้ตบุ๊ตเข้าด้วยกัน 2.2.2 พีดเี อ (PDA – Personal Digital Assistants) ได้แก่ 2.2.2.1 ปาล์ มคอมพิวเตอร์ (Palm computer) เป็ นคอมพิวเตอร์ มือ ถือ ทีในระบบจะประกอบด้วยปากกา การรู ้จาํ ลายมือ เครื องมือสําหรับจัดการกับงานส่ วนตัว และการสื อสาร 14 ความรู้เบื" องต้นเกียวกับคอมพิวเตอร์ 2.2.2.2 พ็อกเก็ตพีซี (Pocket PC) เป็ นเครื องคอมพิวเตอร์ทีอาํ นวย ความสะดวกในการใช้งานได้ดีเช่นเดียวกับเครื องปาล์ม แต่ จะแตกต่างจากเครื องปาล์มในเรื องของระบบปฏิบตั ิการที ใช้จะอิงกับค่ายไมโครซอฟท์เป็ นหลัก ผูใ้ ช้งานพ็อกเก็ตพีซี ทีชินกับระบบปฏิบตั ิการของไมโครซอฟท์มาก่อน สามารถ ใช้งานได้ง่ายมาก แต่จะกินกําลังของเครื องมากกว่าเครื อง ปาล์ม 2.2.3 สมาทร์ โฟน (Smart Phone) เป็ นโทรศัพท์มือถือทีรวมคอมพิวตอร์ดว้ ย มีขนาดเล็ก สามารถมีระบบนําทางได้ ขึ"นอยู่กบั ยีหอ้ และรุ่ น เดสก์ทอ็ ปคอมพิ วเตอร์ พ็อกเก็ตพีซี โน๊ตบุก๊ แท็บเล็ตพีซี สมาทร์โฟน รู ปที 1-4 ตัวอย่างไมโครคอมพิวเตอร์ ปาล์มคอมพิ วเตอร์ ความรู ้เบื" องต้นเกียวกับคอมพิวเตอร์ 15 คอมพิวเตอร์ ในอนาคต ศาสตร์ ทางด้ านปั ญญาประดิษฐ์ ได้ เข้ ามามีบทบาทในการสร้ างปั ญญา เทียมเลียนแบบการคิดหรื อสมองของมนุษย์ ซึง% ในงานหลายๆด้ านก็มีการประยุกต์เอาคอมพิวเตอร์ เข้ าไป ใช้ เพื%อคิดและตัดสินใจแก้ ปัญหาต่างๆ ได้ เป็ นอย่างดี เช่น ระบบผู้เชี%ยวชาญ (expert system) ระบบหุน่ ยนต์ (robotics) ภาษาธรรมชาติ (natural language) ระบบผู้เชียวชาญ เป็ นศาสตร์ แขนงหนึ งของปัญญาประดิษฐ์ทีนาํ เอาคอมพิวเตอร์มาประยุกต์ใช้ งาน เพือเก็บรวบรวมความรู ้ต่างๆ ทีจาํ เป็ นต้องใช้สาํ หรับงานใดงานหนึ งให้อยูต่ ลอดไปในหน่วยงานโดย ไม่ข" ึนกับบุคคล และช่วยเพิมประสิ ทธิ ภาพในการตรวจสอบ วินิจฉัย ตัดสิ นใจต่างๆ ได้อย่างแม่นยํา เช่น ระบบผูเ้ ชียวชาญในวงการแพทย์เพือวินิจฉัยโรค รู ปที 1-5 ตัวอย่างของระบบผูเ้ ชียวชาญในวงการแพทย์เพือวินิจฉัยโรค ระบบหุ่นยนต์ นําเอาคอมพิวเตอร์มาประยุกต์ใช้เพือให้ทาํ งานร่ วมกับเครื องจักรและอุปกรณ์ บังคับบางชนิ ด เกิดเป็ น “หุ่ นยนต์” (robot) สามารถทํางานทดแทนแรงงานคนได้เป็ นอย่างดี โดยเฉพาะ อย่างยิงกับลักษณะงานที มีความเสี ยงต่ออันตรายมากๆ และอาจพบเห็นการออกแบบหุ่นยนต์โดยอาศัยการ ทํางานของโปรแกรมคอมพิวเตอร์เพือเลียนแบบพฤติกรรมของสิ งมีชีวิต และสามารถนํามาใช้งานได้จริ ง เช่น หุ่ นยนต์สุนขั เป็ นต้น รู ปที 1-6 ตัวอย่างของหุ่ นยนต์สุนขั 16 ความรู ้เบื" องต้นเกียวกับคอมพิวเตอร์ ภาษาธรรมชาติ การเข้าใจภาษาธรรมชาติของมนุษย์เป็ นการนําเอาความสามารถของของ คอมพิวเตอร์เข้ามาช่วยในการสื อสารกับมนุษย์ให้สะดวกขึ"น ตัวอย่างทีพบเห็นมากทีสุด เช่น การใช้ระบบ รับรู ้และจําเสี ยงพูดของมนุษย์หรื อทีเรี ยกว่า speech recognition ทีคอมพิวเตอร์สามารถแยกแยะเสี ยงได้ ทําให้ลดระยะเวลาในการทํางานของผูใ้ ช้ลงได้มากทีเดียว รู ปที 1-7 ตัวอย่างการนําคอมพิวเตอร์ มาช่วยในการเข้าใจภาษาธรรมชาติของมนุษย์ 1.11 องค์ ประกอบหลักของระบบคอมพิวเตอร์ คอมพิ วเตอร์ เป็ นเครื องอิเลคทรอนิ กส์ ทีจะสามารถทํางานได้โดยต้องมีองค์ประกอบหลัก 4 ส่ วน ได้แก่ ฮาร์ ดแวร์ (Hardware) ซอฟต์แวร์ (Software) ข้อมูล (Data) และบุคลากร (People) 1.11.1 ฮาร์ ดแวร์ ฮาร์ ด แวร์ ข องคอมพิ ว เตอร์ เ กื อ บทุ ก ชนิ ด มี อ งค์ ป ระกอบภายในที เ หมื อ น ๆ กัน ซึ ง ประกอบด้วย หน่วยประมวลผลกลาง (Central Processor Unit) หรื อซี พียู (CPU) หน่ วยความจําหลัก (Main Memory unit) และอุปกรณ์ รอบข้าง (Peripheral Devices) เช่น ความจําสํารอง (Secondary Memory) อุปกรณ์นาํ ข้อมูลเข้า (Input Devices) และอุปกรณ์แสดงผล (Output Devices) ความรู ้เบื" องต้นเกียวกับคอมพิวเตอร์ 17 Processor (Central Processing Unit) Control Unit Input Arithmetic-Logic Unit (ALU) Main memory unit Output Devices Secondary memory Peripherals devices รู ปที 1-8 องค์ประกอบทางฮาร์ดแวร์ของคอมพิวเตอร์ หน่ วยประมวลผลกลาง หรื อซี พียู ทําหน้าที ควบคุมการทํางานของเครื องและประมวลผลข้อมูล เพือให้ได้สารสนเทศ (Information) ตามความต้องการของผูใ้ ช้งาน หน่ วยความจําหลัก หรื อ Random Access Memory (RAM) ทําหน้าที เก็บข้อมูลและคําสังต่าง ๆ ของ โปรแกรม (Program) เพือรอการประมวลผล และเก็บสารสนเทศทีผ่านการประมวลผลแล้วเอาไว้ก่อนทีจะ ส่ งไปยังอุปกรณ์เพือการแสดงผล อุป กรณ์ นํา ข้ อ มูล เข้ า ทําหน้าที แปลข้อ มูลและโปรแกรมที มนุ ษ ย์เข้าใจให้อ ยู่ในรู ป แบบที เ ครื อง คอมพิวเตอร์สามารถประมวลผลได้ อุปกรณ์นาํ เข้าทีนิยมใช้โดยทัว ไป เช่น แป้ นพิมพ์ และเมาส์ อุปกรณ์ แสดงผล ทําหน้าทีแปลสารสนเทศที ผ่านการประมวลแล้วจากเครื องคอมพิ วเตอร์ ให้อยู่ใน รู ปแบบทีมนุษย์สามารถเข้าใจได้ อุปกรณ์ส่งออกทีนิยมใช้ เช่น จอภาพ และเครื องพิมพ์ อุปกรณ์ ความจําสํารอง (Secondary storage devices) หรื อความจําสํารอง ทําหน้าที เก็บข้อมูลและ โปรแกรม เหมื อ นกับ หน่ ว ยความจํา หลัก แต่ ต่ า งกัน ที อุ ป กรณ์ ค วามจํา สํา รองสามารถเก็ บ ข้อ มู ลและ โปรแกรมไว้ได้แม้ว่าจะปิ ดเครื องคอมพิ วเตอร์ ไปแล้ว อุปกรณ์ความจําสํารองที นิยมใช้ในปั จจุบ ัน เช่ น ฮาร์ดดิสก์ (Hard Disk) ,ออปติคลั ดิสก์ (Optical Disk) และ แฟลชไดรฟ์ (Flash Drive) 18 ความรู ้เบื" องต้นเกียวกับคอมพิวเตอร์ 1.11.2 ซอฟต์ แวร์ ซอฟต์ แวร์ หรื อ โปรแกรม คื อ ชุ ด คํา สัง ที เ ขี ย นขึ" น ด้ว ยภาษาการโปรแกรมต่ า งๆ ตาม ข้อกําหนดของภาษานั"น ๆ เพื อ ให้ฮาร์ ด แวร์ ของระบบคอมพิ ว เตอร์ ส ามารถทํา งานได้ต ามที ต้อ งการ ซอฟต์แวร์ แบ่งออกเป็ น 2 ประเภท ได้แก่ ซอฟต์แวร์ ระบบและซอฟต์แวร์ ประยุกต์ โดยซอฟต์แวร์ ระบบ เป็ นซอฟต์แวร์ทีเครื องคอมพิวเตอร์ใช้ ส่ วนซอฟต์แวร์ประยุกต์เป็ นซอฟต์แวร์ทีมนุษย์ใช้ •ซอฟต์ แวร์ ระบบ (System Software) ซอฟต์แวร์ ระบบเป็ นโปรแกรมที ช่วยให้ซ อฟต์แวร์ ประยุกต์สามารถติ ด ต่อและใช้งาน ส่ วนฮาร์ ดแวร์ ของเครื องได้ และช่ วยคอมพิวเตอร์ จดั สรรทรั พยากร (Resource) ภายในเครื องให้แต่ละ โปรแกรม เช่น หน่วยความจํา และ ซี พียู ซอฟต์แวร์ระบบเป็ นซอฟต์แวร์ ทีรวมโปรแกรมหลาย ๆ โปรแกรม ไว้ดว้ ยกัน ดังนี" 1) ระบบปฏิบัตกิ าร (Operating System: OS) เป็ นโปรแกรมระบบทีสําคัญทีสุด ทําหน้าที ประสานทรัพยากรต่าง ๆ ของคอมพิวเตอร์ จัดเตรี ยมส่ วนติ ดต่อระหว่างผูใ้ ช้กบั คอมพิวเตอร์ รวมถึงการ ทํ า งานร่ วมกั บ ซอฟต์ แ วร์ ประยุ ก ต์ ระบบปฏิ บั ติ ก ารที รู้ จั ก กั น แพร่ หลายสํ า หรั บ ผู้ ใ ช้ เ ครื อง ไมโครคอมพิวเตอร์ ในปัจจุบนั เช่น วินโดวส์ XP (Windows XP), วินโดวส์ Vista (Windows Vista), ลีนุกซ์ (Linux) และ แมคโอเอส (Mac OS) 2) โปรแกรมอรรถประโยชน์ (Utility Program) เป็ นโปรแกรมทีใช้สาํ หรับจัดการทรัพยากร ของคอมพิวเตอร์ เช่น โปรแกรม Disk Defragmenter, Disk Cleanup เป็ นต้น 3) ดีไวซ์ ไดรฟ์ เวอร์ (Device Driver) เป็ นโปรแกรมเฉพาะทีช่วยให้อุปกรณ์รับ/ส่ งข้อมูล สามารถสื อสารกับระบบคอมพิวเตอร์ได้ 4) ตั ว แปลภาษา (Language Translator) ทํา หน้าที แ ปลชุ ด คํา สั ง ซึ งเขี ย นโดย โปรแกรมเมอร์ ให้อยูใ่ นรู ปทีคอมพิวเตอร์เข้าใจ และสามารถนําไปประมวลผลได้ •ซอฟต์ แวร์ ประยุกต์ (Application Software) ซอฟต์แวร์ประยุกต์เป็ นซอฟต์แวร์สาํ หรับผูใ้ ช้ สามารถแบ่งได้หลายแบบ เช่น แบ่งตาม ประเภทการนําไปใช้งานหลัก และแบ่งตามรู ปแบบการส่ งมอบ การแบ่งตามประเภทการนําไปใช้งานหลัก แบ่งออกได้เป็ น 4 กลุ่ม คือ ความรู ้เบื" องต้นเกียวกับคอมพิวเตอร์ 19 1) ซอฟต์แวร์เพือการติดต่อสื อสาร (Communications Application) เป็ นซอฟต์แวร์ที ผลิตขึ"นมาสําหรับสนับสนุนการติดต่อสื อสาร 2) ซอฟต์แวร์เพือช่วยเพิมผลผลิต (Productivity Application) เป็ นซอฟต์แวร์ทีผลิตขึ"นมา สําหรับสนับสนุนธุรกรรมทางงานธุรกิจ งานจัดการทรัพยากรของบุคคลในองค์กร เป็ นต้น 3) ซอฟต์แวร์เพือกราฟิ กและมัลติมีเดีย (Graphics and Multimedia Application) เป็ น ซอฟต์แวร์ทีผลิตขึ"นมาสําหรับสนับสนุนการจัดการ/สร้างภาพกราฟิ ก มัลติมีเดีย การ ออกแบบ นันทนาการและความบันเทิง 4) ซอฟต์แวร์เพือใช้ในการศึกษา/ใช้ส่วนตัว (Education/ Personal Application) เป็ น ซอฟต์แวร์ทีผลิตขึ"นมาสําหรับสนับสนุนงานทางด้านการศึกษา การใช้งานส่ วนตัว แบ่งตามรู ปแบบการส่ งมอบแบ่งออกได้เป็ น 6 กลุ่ม คือ 1) Packaged software เป็ นซอฟแวร์สาํ เร็ จรู ปทีถกู ผลิตขึ"นมาให้ตรงกับความต้องการที หลากหลายของผูใ้ ช้มีลิขสิ ทธิ (copyright) และถูกผลิตมาเป็ นจํานวนมาก 2) Custom Software เป็ นซอฟแวร์ทีถกู พัฒนาขึ"นสําหรับลักษณะงานเฉพาะขององค์กร ใดองค์กรหนึ ง 3) Open Source Software เป็ นซอฟต์แวร์ทีเจ้าของลิขสิ ทธิ หรื อผูพ้ ฒั นาจะเปิ ดเผยรหัส ต้นฉบับ (Source Code) ไปพร้อมกับการเผยแพร่ โปรแกรม ตามเงือนไขกําหนดไว้ใน ข้อตกลงยินยอม (Licensing Agreement) โดยทีผใู ้ ช้สามารถพัฒนาต่อยอดโปรแกรม ต่อไปได้ โดยไม่ตอ้ งขออนุญาต โดยปกติผใู ้ ช้สามารถดาวน์โหลด Open Source Software ได้จากอินเทอร์เน็ตได้ฟรี และสามารถปรับปรุ ง เปลียนแปลงได้ 4) Shareware เป็ นซอฟต์แวร์ทีมีลิขสิ ทธิ ไม่เปิ ดเผยรหัสต้นฉบับ เป็ นโปรแกรมประเภท ให้ทดลองใช้ ซึ งจะถูกจํากัดระยะเวลาใช้งานหรื อจํากัดความสามารถบางอย่างไว้ เพือให้ผใู้ ช้ได้ทดลองใช้โปรแกรม ถ้าผูใ้ ช้สนใจในโปรแกรมผูใ้ ช้จะต้องจ่ายเงินให้ เจ้าของโปรแกรมผูใ้ ช้กส็ ามารถใช้โปรแกรมต่อจากระยะเวลาทีกาํ หนดหรื อได้ใช้ โปรแกรมฉบับสมบูรณ์ 5) Freeware เป็ นซอฟต์แวร์ทีมีลิขสิ ทธิ แต่เจ้าของหรื อผูผ้ ลิตอนุญาตให้นาํ ไปใช้โดยไม่ คิดค่าใช้จ่าย แต่อาจมีเงือนไข หรื อข้อกําหนด 20 ความรู ้เบื" องต้นเกียวกับคอมพิวเตอร์ 6) Public Domain Software เป็ นซอฟต์แวร์ทีเจ้าของลิขสิ ทธิ สละสิ ทธิ เพือให้นาํ ไปใช้ ให้เป็ นประโยชน์ต่อสาธารณะ หรื อเป็ นโปรแกรมทีไม่ได้มีลิขสิ ทธิ และไม่ได้ควบคุม หรื อเป็ นเจ้าของโดยบุคคลใดโดยเฉพาะ 1.11.3 ข้ อมูล ข้อมูล คือข้อเท็จจริ งทีมีอยูแ่ ต่ยงั ไม่ผา่ นการประมวลผล อาจจะเป็ นข้อความ ตัวเลข รู ปภาพ หรื อเสี ยงก็ได้ ทั"งนี"ขอ้ มูลทีผ่านการประมวลผลด้วยคอมพิวเตอร์ แล้ว เรี ยกว่า สารสนเทศ ข้อมูลมักจัดเก็บ ไว้เป็ นแฟ้ มหรื อไฟล์ (File) ซึ งไฟล์ขอ้ มูลพื"นฐานมี 4 ประเภทคือ ไฟล์เอกสาร ไฟล์แผ่นตารางทํางาน ไฟล์ ฐานข้อมูล และไฟล์การนําเสนอ 1) ไฟล์ เอกสาร (Document file) สร้างจากโปรแกรมประมวลคํา (Word processor program) แล้วบันทึกไว้ในรู ปเอกสาร เช่น บันทึก รายงาน และจดหมาย 2) ไฟล์ แผ่ นตารางทํางาน (Worksheet file) สร้างจากโปรแกรมตารางทํางาน (Spreadsheet program) เพือบันทึกข้อมูลและผลการวิเคราะห์ต่าง ๆ เช่น งบประมาณ และการพยากรณ์การขาย 3) ไฟล์ ฐานข้ อมู ล (Database file) สร้ างจากโปรแกรมจัด การฐานข้อมูล (Database Management Program) โดยจัดเก็บข้อมูลทีรวบรวมเอาไว้ให้เป็ นโครงสร้าง เช่ น ไฟล์ฐานข้อมูลพนักงาน ซึ งอาจจะประกอบด้ว ย ชื อ นามสกุล หมายเลขประกัน สังคม ตํา แหน่ ง งาน และอื น ๆ ที เกี ย วข้อ งของ พนักงานแต่ละคน 4) ไฟล์ การนําเสนอ (Presentation file) สร้างจากโปรแกรมนําเสนอ (Presentation Program) ใช้บนั ทึกเนื"อหาเพือการนําเสนอ โดยในไฟล์หนึ ง ๆ อาจประกอบด้วยเอกสารประกอบการบรรยายสําหรับ ผูฟ้ ัง บันทึกสําหรับผูพ้ ูด และสไลด์อิเล็กทรอนิ กส์ ทั"งนี" โครงสร้างไฟล์ประกอบขึ"นมาจาก ข้อมูลขนาดเล็กระดับบิ ต (Bit) ซึ งเป็ นเลขฐานสองคือ 0 และ 1 แล้วนําแต่ละบิตมาเรี ยงต่อกันเพือแทนตัวอักขระ (Character) หนึ ง ๆ ในเครื องคอมพิวเตอร์ เรี ยกว่า ไบต์ (Byte) ซึ งประกอบด้วย 8 หรื อ 16 บิต จากนั"นหากนําตัวอักขระเป็ นไบต์น" นั มาเรี ยงต่อกันเพือให้แทน ข้อมูลที มีความหมายในการใช้งาน เช่น ชื อ-นามสกุล ประกอบขึ" นมาจากตัวอักษร ก-ฮ เรี ยงกัน หรื อ หมายเลขประจําตัวบัตรประชาชนเกิดจากตัวเลข 13 หลักเรี ยงต่อกัน ข้อมูลในระดับนี"เรี ยกว่า ฟิ ลด์ (Field) เช่น หมายเลขโทรศัพท์มือถือ วันเดือนปี เกิด เงินเดือน รหัสนักศึกษา แต่เพือให้ขอ้ มูลมีความเป็ นระเบี ยบ และมีความหมายมากขึ"น จะนําเอาฟิ ลด์หลาย ๆ ฟิ ลด์ทีสัมพันธ์กนั มาเรี ยงต่อกันเพือให้แทนข้อมูลที บ่งบอก ความหมายได้ดี ข" ึ น ตัว อย่าง ข้อมูลนักศึ กษาแต่ละคนประกอบด้วยฟิ ลด์ต่ าง ๆ เช่ น รหัส นักศึ กษา ชื อ ความรู ้เบื" องต้นเกียวกับคอมพิวเตอร์ 21 นามสกุ ล ที อ ยู่ หมายเลขประจํา ตัว บัต รประชาชน หมายเลขโทรศัพ ท์ หรื อข้อ มู ล สิ น ค้า แต่ ล ะชนิ ด ประกอบด้วยฟิ ลด์ต่าง ๆ เช่น หมายเลขบาร์ โค้ด ราคาต้นทุน ราคาขาย จํานวนคงเหลือในคลังสิ นค้า ข้อมูล ทีประกอบด้วยฟิ ลด์ต่าง ๆ ในระดับนี" เรี ยกว่า ระเบียน (Record) และเมือนําหลาย ๆ ระเบี ยนมาวางเรี ยงกัน เป็ นลําดับต่อเนื องกัน เรี ยกว่า แฟ้ มหรื อไฟล์ นันเอง เช่ น แฟ้ มนักศึ กษาคณะวิทยาศาสตร์ ประกอบด้วย ระเบียนข้อมูลนักศึกษาของคณะวิทยาศาสตร์ทุกคน 1.11.4 บุคลากรในวงการคอมพิวเตอร์ บุ คลากรในวงการคอมพิ วเตอร์ คื อบุ คลากรที ท าํ งานเกี ยวข้องกับหน่ ว ยงานที มีการใช้ คอมพิวเตอร์ ได้แก่ 1) ผู้ใช้ (User) หมายถึงบุคคลที เป็ นผูใ้ ช้ผลจากการทํางานของเครื องคอมพิ วเตอร์ เช่น บุคลากรในแผนกบัญชี จะเป็ นผูใ้ ช้งานโปรแกรมระบบบัญชีดว้ ยเครื องคอมพิ วเตอร์ หรื อบุ คลากรในฝ่ าย ทะเบียนประวัติคนไข้ของโรงพยาบาลจะเป็ นผูใ้ ช้งานของระบบทะเบียนประวัติของคนไข้ในโรงพยาบาล ด้วยเครื องคอมพิวเตอร์ 2) พนักงานบันทึกข้ อมูลหรื อพนักงานป้อนข้ อมูล (Data Entry Operator) หมายถึงบุคคล ทีนาํ ข้อมูลจากเอกสารเบื"องต้นมาแปลงให้อยู่ในสภาพที เครื องคอมพิวเตอร์ สามารถอ่านได้เข้าใจ พนักงาน บันทึ กข้อมูลยังแยกกลุ่มตามชนิ ดของอุปกรณ์ทีใช้งาน เช่น พนักงานเจาะบัตร (Key punch operator) พนักงานบันทึกลงเทป (Key to tape operator) หรื อหัวหน้างานบันทึกข้อมูล (Data entry supervisor) 3) พนักงานโปรแกรม (Programmer) หมายถึงบุคคลซึ งทําหน้าทีเขียนโปรแกรมเพือสัง ให้ เครื องคอมพิวเตอร์ทาํ งานได้ตามรายละเอียดทีหวั หน้างานเป็ นผูก้ าํ หนดให้ โดยพนักงานโปรแกรมต้องมี ความสามารถในการเข้าใจและวิเคราะห์ปัญหาได้ และคิดแก้ปัญหาเป็ นขั"นตอนวิธีการได้อย่างเป็ นระเบียบ ตลอดจนมีความละเอียดรอบคอบในการทดสอบโปรแกรมให้ทาํ งานได้ถูกต้อง ทั"งนี" สามารถแบ่งพนักงาน โปรแกรมได้เป็ น Programmer, Senior Programmer และ Chief Programmer สําหรับหน่วยงานใหญ่ๆ อาจแยกกลุ่มพนักงานโปรแกรมออกเป็ นหลาย ๆ กลุ่มเพือทํา หน้าทีแตกต่างกันไป เช่น - พนักงานโปรแกรมระบบ (System Programmer) ทําหน้าที ดูแล ปรับปรุ งเกียวกับ โปรแกรมระบบและจัดการให้เกิดการประสานงานระหว่างโปรแกรมระบบกับโปรแกรมประยุกต์ได้อย่าง ราบรื น 22 ความรู ้เบื" องต้นเกียวกับคอมพิวเตอร์ - พนักงานโปรแกรมประยุกต์ (Application Programmer) ทําหน้าทีเขียนโปรแกรม สําหรับงานเฉพาะอย่างตามรายละเอียดทีนกั วิเคราะห์ระบบงาน (System Analyst) เป็ นผูก้ าํ หนดหรื อ ออกแบบมาตามความต้องการของผูใ้ ช้ - พนักงานโปรแกรมฝ่ ายบํารุ งรั กษา (Maintenance Programmer) มีหน้าทีดูแล เก็บ รักษาเอกสารโปรแกรมและโปรแกรมทีผ่านการทดสอบแล้ว แต่หลังจากเริ มการใช้งานแล้วอาจจําเป็ นต้อง แก้ไขโปรแกรม ก็ตอ้ งดําเนิ นการปรับ แก้โ ปรแกรมตามความจําเป็ นนั"น หรื อติ ดต่ อ ประสานงานกับ Programmer หรื อผูร้ ับผิดชอบในการพัฒนาโปรแกรมนั"นให้ดาํ เนินการแก้ไข 4) นักวิเคราะห์ ระบบงาน (System Analyst) มีหน้าทีวิเคราะห์ความต้องการของผูใ้ ช้ และ ออกแบบระบบงานทีจะใช้เครื องคอมพิวเตอร์ให้มีลกั ษณะตามความต้องการของผูใ้ ช้ เช่น ผลลัพธ์ ข้อมูล แฟ้ มข้อมูล และระบบควบคุม นอกจากนั"นยังเป็ นผูว้ างแผนและแจกจ่ายงานให้กบั ผูท้ ีเกียวข้อง เช่น พนักงานโปรแกรม และติดตามผลงานทีได้แจกจ่ายไปแล้ว ทดสอบงานทีได้มอบหมายให้ทาํ ฉะนั"น นักวิเคราะห์ระบบงานจึงต้องเป็ นผูท้ ีสามารถแก้ปัญหาได้อย่างดี และมีประสบการณ์เกียวกับงานเขียน โปรแกรม การใช้เครื อง และต้องเป็ นผูท้ ีมีมนุษยสัมพันธ์ดีดว้ ย 5) พนักงานควบคุมเครือง (Computer Operator) ดูแลการทํางานของเครื องคอมพิวเตอร์ ให้เป็ นไปอย่างปกติ นอกจากต้องรู ้วิธีการปิ ด เปิ ดเครื องแล้วยังต้องมีความรู้เกียวกับการทํางานของส่ วน ต่างๆ ของเครื อง สามารถทราบสาเหตุของการทํางานที ผิดปกติของเครื องได้ทนั ที ทีเกิดขึ"นแล้วแก้ไขให้ เครื องคอมพิวเตอร์ กลับมาทํางานได้ตามปกติอย่างรวดเร็ ว บุคคลที ทาํ หน้าที ดา้ นนี" ควรมีความรู ้ในการ ประมวลผลข้อมูล การเขียนโปรแกรมขั"นพื"นฐาน การใช้เครื องคอมพิวเตอร์ และส่ วนประกอบต่างๆของ ระบบคอมพิวเตอร์ ท" งั ระบบ 6) หัวหน้ างานคอมพิวเตอร์ (Manager) หรื อ เรี ยกว่า EDP manager โดยที EDP ย่อมาจาก คําว่า Electronic Data Processing มีหน้าทีเป็ นผูอ้ าํ นวยการและประสานงานเกียวกับการวางแผนและ กิจกรรมต่าง ๆ พิจารณาความต้องการใช้อุปกรณ์ต่าง ๆ ของศูนย์คอมพิวเตอร์ กําหนดงานและระยะเวลา ของงานต่าง ๆ ในศูนย์ ผูด้ าํ รงตําแหน่งนี" ควรมีความรู ้ดา้ นคอมพิวเตอร์ คณิ ตศาสตร์ บริ หารธุ รกิจ หรื อ วิศวกรรม และควรมีประสบการณ์ในการวิเคราะห์และออกแบบระบบงาน การเขียนโปรแกรม ตลอดจน การใช้เครื องคอมพิวเตอร์ 7) เว็บมาสเตอร์ (Web Master) ทําหน้าที พฒั นาและบํารุ งรักษาเว็บไซต์ให้ทนั สมัยอยู่เสมอ รวมทั"งดูแลการเข้าใช้เว็บไซต์ของสมาชิ กด้วย ความรู ้เบื" องต้นเกียวกับคอมพิวเตอร์ 23 8) วิศวกรซอฟต์ แวร์ (Software Engineer) ทําหน้าที วิเคราะห์ความต้องการของผูใ้ ช้ และ พัฒนาซอฟต์แวร์ตามความต้องการของผูใ้ ช้ 9) ผู้บริ หารฐานข้ อมูล (Database Administrator) ทําหน้าที จดั การฐานข้อมูลโดยใช้ โปรแกรมจัดการฐานข้อมูลในการตัดสิ นใจว่าจะจัดการกับข้อมูลอย่างไรเพือให้มีประสิ ทธิ ภาพมากทีสุด 1.12 การแทนข้ อมูลในคอมพิวเตอร์ คอมพิวเตอร์ ไม่สามารถเข้าใจข้อมูลต่ างๆ ได้เหมือนที มนุ ษย์เข้าใจ โดยปกติ สัญญาณต่าง ๆ เช่ น สัญญาณเสี ยง สัญญาณภาพ จะเป็ นสัญญาณ แอนะล็อก (analog) แต่ สัญญาณที คอมพิ วเตอร์ ใช้งานคื อ สัญญาณ ดิจิทัล (digital) ดังนั"นการประมวลผลใดๆ ด้วยคอมพิวเตอร์ จะต้องทําการแปลงสัญญาณต่าง ๆ ให้อยูใ่ นรู ปสัญญาณทีคอมพิวเตอร์เข้าใจก่อน โดยทัว ไป สัญญาณไฟฟ้ าถูกแปลงเป็ นสัญญาณดิจิทลั โดยใช้ หลักการทํางานสองสถานะ เช่น เปิ ด-ปิ ด ใช่-ไม่ใช่ มี-ไม่มี เป็ นต้น ซึ งเปรี ยบเทียบสัญญาณดิจิทลั ให้อยู่ใน ระบบเลขฐานสองนัน เอง ระบบเลขฐานสิ บประกอบด้วยตัวเลขทั"งหมด 10 ตัว ได้แก่ 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8 และ 9 ส่ วน ระบบเลขฐานสอง (Binary System) ประกอบด้วยตัวเลข 2 ตัว คื อ 0 และ 1 และเรี ยกข้อมูลหนึ งหลักซึ ง อาจจะเป็ น 0 หรื อ 1 ว่า บิต (Bit) สําหรับคอมพิวเตอร์ เลข 0 ใช้แทนสัญญาณทางไฟฟ้ าที อยู่ในสถานะปิ ด หรื อระดับตํา และเลข 1 ใช้แทนสัญญาณไฟฟ้ าทีอยู่ในสถานะเปิ ดหรื อระดับสู ง ในการแทนข้อมูลต่างๆ ที เป็ นตัวเลขหรื ออักขระ 1 ตัวในคอมพิวเตอร์ ต้องใช้กลุ่มของบิ ตจํานวน 8 บิต หรื อ 1 ไบต์ (Byte) • รูปแบบรหัสการแทนข้ อมูลในคอมพิวเตอร์ ด้วยเลขฐานสอง คอมพิวเตอร์ใช้เลข 0 และ 1 ประกอบกันขึ"นมาแทนอักขระต่าง ๆ โดยใช้รูปแบบรหัสการ แทนข้อมูลด้วยเลขฐานสอง ปัจจุบนั ใช้หลายรู ปแบบ คือ แอสกี (ASCII) หรื อ ANSI (American National Standards Institute) , เอบซีดิก (EBCDIC), ยูนิโค้ด (Unicode) และ ยูทีเอ็ฟ (UTF ย่อมาจาก Unicode Transformation Format หรื อ Internationally defined Standard ISO/IEC 10646, Universal Character) รู ปแบบรหัสการแทนข้อมูลทีนิยมใช้กนั มากและใช้ขอ้ มูลจํานวน 8 บิตแทน 1 อักขระ ได้แก่ รหัสแอสกีและเอบซี ดิก ต่อมาได้มีการพัฒนารู ปแบบการเข้ารหัสแบบยูนิโค้ด ซึ งใช้จาํ นวนบิต 16 บิตแทน 1 อักขระ และรหัสยูทีเอ็ฟ ซึ งมีท" งั 8 บิต 16 บิต และ 32 บิต - แอสกี (American Standard Code for Information Interchange: ASCII) เป็ นรหัส เลขฐานสองทีนิยมใช้กนั อย่างแพร่ หลายในไมโครคอมพิวเตอร์ - เอบซี ดิก (Extended Binary Code Decimal Interchange: EBCDIC) เป็ นรหัส เลขฐานสองทีพฒั นาโดยบริ ษทั ไอบีเอ็ม ใช้สาํ หรับคอมพิวเตอร์ขนาดใหญ่ 24 ความรู ้เบื" องต้นเกียวกับคอมพิวเตอร์ - ยูนิโค้ ด (Unicode) เป็ นรหัส เลขฐานสองที มีข นาด 16 บิ ต จึ งแทนตัว อักษรได้มากถึ ง 65,536 ตัว รหัสนี" ออกแบบมาเพือให้สามารถสนับสนุ นภาษาต่ างๆ ได้ทวั โลก เช่ น ภาษาจี น ภาษาญีปุ่น และภาษายาวี เนืองจากภาษาเหล่านี" มีตวั อักขระมากเกินกว่าทีจะสามารถใช้รหัสแอสกีหรื อเอบซี ดิกได้ - ยูทีเอ็ฟ (Unicode Transformation Format: UTF) เป็ นรหัสเลขฐานสองทีมีขนาด 8 บิต (UTF-8), 16 บิต (UTF-16) และ 32 บิต (UTF-32) สําหรับ 8 บิต จะมีรหัสเหมือนรหัสแอสกี สําหรับ 16 บิต จะมีรหัสเหมือนยูนิโค้ด และ 32 บิตเพือไว้สาํ หรับอนาคต เนืองจากรหัส 8 บิตมีรหัสเหมิอนยูนิโค้ดด้วยบาง คนจึงเรี ยก UTF-8 ว่า UFT-8 (Unicode) ตารางที 1-1 ตัวอย่างการแทนข้อมูลด้วยรหัส EBCDIC และ ASCII อักขระ รหัส EBCDIC รหัส ASCII A 11000001 01000001 B 11000010 01000010 C 11000101 01000011 : : : X 11100111 01011000 Y 11101000 01011001 Z 11101001 01011010 : : : อักขระ รหัส EBCDIC รหัส ASCII 0 11110000 00110000 1 11110001 00110001 2 11110010 00110010 3 11110011 00110011 : : : ตารางที 1-2 ตัวอย่างการแทนข้อมูลด้วยรหัส ASCII ทั"งไทยและอังกฤษ รหัส 0-127 (ใช้ 7 บิต บิตที 8 ไม่ ใช้) แทนอักขระภาษาอักกฤษ และรหัส 128-255 (ใช้บิตที 8 ด้วย) แทนอักขระภาษาไทย แหล่งทีมา : เว็ปเพ็จ http://www.ascii.ca/cp874.htm ความรู ้เบื" องต้นเกียวกับคอมพิวเตอร์ 25 26 ความรู ้เบื" องต้นเกียวกับคอมพิวเตอร์ ความรู ้เบื" องต้นเกียวกับคอมพิวเตอร์ 27 28 ความรู ้เบื" องต้นเกียวกับคอมพิวเตอร์ ความรู ้เบื" องต้นเกียวกับคอมพิวเตอร์ 29 30 ความรู ้เบื" องต้นเกียวกับคอมพิวเตอร์ บทที 2 ซอฟต์ แวร์ ซอร์ ฟแวร์ หรื อ โปรแกรม คือชุ ดคําสัง ทีเขี ยนขึนด้วยภาษาต่า งๆ ตามข้อกําหนดของภาษานันๆ เพือให้ฮาร์ดแวร์ของระบบคอมพิวเตอร์สามารถทํางานได้ตามทีตอ้ งการ ซอฟต์แวร์ แบ่งออกเป็ น 2 ประเภท คื อ ซอฟต์แ วร์ ระบบ และซอฟต์แวร์ ป ระยุก ต์ รู ป ที 2-1 แสดงสถาปั ตยกรรมของคอมพิวเตอร์ ซ ึ ง ประกอบด้วยชันต่าง ๆ คือ ฮาร์ ดแวร์ ซอฟต์แวร์ ระบบ ซอฟต์แวร์ ประยุกต์ และส่ วนติดต่อผูใ้ ช้ (User Interface) รู ปที 2-1: สถาปัตยกรรมของคอมพิวเตอร์ 2.1 ซอฟต์ แวร์ ระบบ ซอฟต์แวร์ระบบ จะทํางานร่ วมกับผูใ้ ช้ ซอฟต์แวร์ประยุกต์ และฮาร์ ดแวร์ คอมพิวเตอร์ เพื2อควบคุม งานด้านเทคนิค ตัวอย่างเช่น การจัดสรรเนื4อที2ในหน่วยความจําเพื2อติดตั4งโปรแกรมประมวลผลคํา การแปล คํา สั2ง ต่า งๆ เพื2อให้หน่ วยระบบสามารถประมวลผลคํา สั2ง เหล่ า นั4นได้ การจัดสรรตํา แหน่ ง ที2 จะบันทึ ก ไฟล์ขอ้ มูลต่างๆ และการควบคุมการแสดงผลลัพธ์ออกทางเครื2 องพิมพ์ (ดูรูปที2 2-2) ซอฟต์แวร์ระบบใช้ควบคุมรายละเอียดทางด้านเทคนิคต่างๆ ประกอบด้วยกลุ่มของโปรแกรม 4 ชนิดดังต่อไปนี4 • ระบบปฏิบตั ิการ เป็ นโปรแกรมที2ทาํ หน้าที2ประสานงานกับทรัพยากร คอมพิวเตอร์ จัดเตรี ยมส่ วน ติดต่อระหว่างผูใ้ ช้และคอมพิวเตอร์ รวมถึงการดําเนินงานกับโปรแกรมประยุกต์ • ยูทิลติ ี หรื อ โปรแกรมอรรถประโยชน์ (Service Program) เป็ นโปรแกรมที2ประกอบด้วยการ ทํางานพิเศษ ซึ2งเกี2ยวข้องกับการจัดการทรัพยากรคอมพิวเตอร์ 32 ซอฟต์แวร์ • ดีไวซ์ ไดรเวอร์ เป็ นโปรแกรมพิเศษทีออกแบบมาเพือให้อุปกรณ์รับเข้าและอุปกรณ์ ส่งออก สามารถติดต่อกับระบบคอมพิวเตอร์ได้ • ตัวแปลภาษา ทําหน้าทีแปลชุดคําสัง ซึงเขียนโดยโปรแกรมเมอร์ ให้อยูใ่ นรู ปทีคอมพิวเตอร์ เข้าใจ และสามารถนําไปประมวลผลได้ รู ปที 2-2 การทํางานร่ วมกันของผูใ้ ช้ ซอฟต์แวร์ ระบบ ซอฟต์แวร์ประยุกต์ และฮาร์ดแวร์ คอมพิวเตอร์ 2.1.1 ระบบปฏิบัติการ ระบบปฏิบตั ิการ เป็ นกลุ่มของโปรแกรมที2ใช้ควบคุมรายละเอียดทางด้านเทคนิคที2สัมพันธ์กบั การ ใช้งานคอมพิวเตอร์ จัดเป็ นโปรแกรมคอมพิวเตอร์ที2สาํ คัญที2สุด หน้าที2ของระบบปฏิบตั ิการ คอมพิวเตอร์ ทุกเครื2 องจะมีระบบปฏิ บตั ิการ ระบบปฏิ บตั ิการจําแนกตามหน้าที2 ได้ 3 อย่าง คื อ จัดการกับทรัพยากรคอมพิวเตอร์ จัดเตรี ยมส่ วนติดต่อกับผูใ้ ช้ และดําเนินงานกับโปรแกรมประยุกต์ 1. จัดการกับทรั พยากรคอมพิวเตอร์ ระบบปฏิบตั ิการจะประสานงานกับทรัพยากรคอมพิวเตอร์ (resource) ได้แก่ หน่วยความจํา หน่วยประมวลผล อุปกรณ์หน่วยเก็บข้อมูลสํารอง รวมถึงอุปกรณ์รับเข้า และอุปกรณ์ส่งออก เช่น เครื2 องพิมพ์และจอภาพ เป็ นต้น โดยจะดูแลประสิ ทธิ ภาพของระบบ จัดลําดับการ ทํางาน จัดเตรี ยมระบบความปลอดภัย และเริ2 มต้นการทํางานของระบบคอมพิวเตอร์ 2. จัดเตรียมส่ วนติดต่ อกับผู้ใช้ ผูใ้ ช้ติดต่อกับโปรแกรมประยุกต์และฮาร์ ดแวร์ คอมพิวเตอร์ โดยผ่าน ส่ ว นติ ด ต่อ กับ ผูใ้ ช้ ระบบปฏิ บ ัติก ารรุ่ นเก่ า มี ส่ ว นติ ด ต่อ กับ ผูใ้ ช้ผ่า นทางตัว อัก ษร (Character Based Interface) ซึ2 งผูใ้ ช้จะติดต่อกับระบบปฏิบตั ิการด้วยการพิมพ์คาํ สั2ง เช่น "Copy A: assign.doc to C:" สําหรับ ซอฟต์แวร์ 33 ระบบปฏิบตั ิการรุ่ นใหม่ส่วนใหญ่จะมีส่วนติดต่อกับผูใ้ ช้ผา่ นทางรู ปภาพ (Graphical User Interface หรื อ GUI) เช่นไอคอน และวินโดว์ 3. ดํา เนิ น งานกับ ซอฟต์ แ วร์ ประยุ ก ต์ ระบบปฏิ บ ัติ ก ารจะโหลดและดํา เนิ น งานกับ ซอฟต์แ วร์ ประยุกต์ เช่ น โปรแกรมประมวลผลคํา โปรแกรมแผ่นตารางทําการ ส่ วนใหญ่จะสนับสนุ นการทํางาน แบบมัลติทาสกิ4ง (Multitasking) ซึ2 งเป็ นความสามารถในการสลับการทํางานระหว่างโปรแกรมประยุกต์ที2 กําลังใช้งานอยู่ ตัวอย่างเช่น มีการใช้โปรแกรม Microsoft Word และ Microsoft Excel ในเวลาเดียวกัน และ สามารถสลับการทํางานของโปรแกรมทั4งสองได้อย่างง่ายดาย โดยโปรแกรมที2กาํ ลังใช้งานอยูใ่ นขณะนั4นจะ ดําเนิ นงานในลักษณะเบื4องหน้า (Foreground) ส่ วนโปรแกรมอื2นที2กาํ ลังดําเนิ นงานอยูแ่ ต่ไม่ได้ใช้งานใน ขณะนั4นจะดําเนินงานในลักษณะเบื4องหลัง (Background) ลักษณะของระบบปฏิบตั ิการ การติ ด ต่ อ กั บ ระบบปฏิ บ ั ติ ก าร ทํา ได้ โ ดยอาศัย ส่ วนติ ด ต่ อ กั บ ผู ้ใ ช้ ผ่ า นทางรู ปภาพ ซึ2 ง ระบบปฏิบตั ิการส่ วนใหญ่จะจัดเตรี ยมเดสก์ท็อป ไว้สําหรับติดต่อกับผูใ้ ช้เพื2อเข้าถึงทรัพยากรคอมพิวเตอร์ ระบบปฏิบตั ิการจะมีคุณลักษณะต่างๆ ของส่ วนติดต่อกับผูใ้ ช้ที2เหมือนกับซอฟต์แวร์ประยุกต์ ดังนี4 • ไอคอน (Icon) มี ลกั ษณะเป็ นรู ปภาพกราฟิ ก ใช้แทนโปรแกรมหรื อการทํา งานต่า งๆ ทําให้ สามารถจดจําและใช้เมาส์คลิกเรี ยกโปรแกรมที2ตอ้ งการได้อย่างสะดวก ดังตัวอย่างต่อไปนี4 แทนฮาร์ดดิสก์ไดรฟ์ แทนไฟล์เอกสารที2สร้างด้วยโปรแกรม Microsoft Word แทนฟรอปปี4 ดิสก์ไดรฟ์ แทนไฟล์เอกสารที2สร้างด้วยโปรแกรม Microsoft Excel แทนแฟรชไดรฟ์ แทนไฟล์เอกสารที2สร้างด้วยโปรแกรม Microsoft Power Point แทนชอร์ตคัทในการเรี ยกโปแกรม Microsoft Power Point แทนโฟลเดอร์ แทนโปรแกรม Internet Explorer แทน DVD RW ไดรฟ์ • พอยน์ เตอร์ (pointer) ควบคุมโดยเม้าส์ รู ปร่ างของพอยน์เตอร์ ข4 ึนอยูก่ บั การทํางานในขณะนั4น ลักษณะของตัวชี4เมาส์แบบต่างๆ ดังตาราง 34 ซอฟต์แวร์ (Normal Select) (Help) (Working Background) ใช้เพื2อเลือกหรื อชี4วตั ถุตา่ ง ๆ เป็ นตัวชี4 เ มาส์ จ ากตัวชี4 เ มาส์ ป กติ จ ะเปลี2 ยนเป็ นลัก ษณะนี4 เ มื2 อ ชี4 ที2 Help ของหน้า ต่ า ง (Window) จะเปลี2ยนเป็ นตัวชี4เมาส์ลกั ษณะนี4เมื2อชี4อยูเ่ หนือพื4นที2ของโปรแกรมที2กาํ ลังโหลดข้อมูล (Text Select) จะเป็ นตัวชี4 เมาส์ลกั ษณะนี4 เมื2อ เปิ ดโปรแกรมขึ4นมาและเครื2 องคอมพิวเตอร์ กาํ ลังโหลด ข้อมูล คือการเลือกที2จะครอบคลุมวัตถุเพื2อเลือกตัวชี4เมาส์ลกั ษณะนี4 จะพบในโปรแกรม Graphics เป็ นส่วนใหญ่ ใช้พิมพ์ขอ้ ความต่าง ๆ (Hand Writing) จะเปลี2ยนเป็ นลักษณะนี4เมื2อมีการวาดภาพด้วยเมาส์ (Unavailable) จะเปลี2ยนเป็ นลักษณะนี4เมื2อไม่อนุญาตให้คลิกที2ขอ้ ความ หรื อ ปุ่ มนี4 (Vertical Resize) (Horizon Resize) เป็ นการขยาย/ลด หน้าต่างโดยเลื2อนลงจากด้านล่าง (Busy) (Precision Select) (Diagonal Resize1) เป็ นการขยาย/ลดหน้าต่างโดยการเลือนเข้า/ออกจากมุมด้านซ้ายล่าง (เป็ นการขยาย/ลดหน้าต่างโดยการเลือนเข้า/ออกจากมุมด้านขวาล่าง (DiagonalResize2) เป็ นการขยาย/ลดหน้าต่างโดยการเลือนเข้า/ออกจากมุมด้านซ้ายล่าง (Move) เป็ นการย้ายหน้าต่าง (Alternate Select) เป็ นตัวชี4เมาส์ที2ใช้ช4 ีเซลล์งานประเภท Spread sheet (ตารางคํานวณ) (Link Select) เมื2อชี4เมาส์ปกติอยูเ่ หนือข้อความ hyper link • วินโดว์ (Window) พื4นที2สี2เหลี2ยมผืนผ้าสําหรับแสดงสาระสนเทศและดําเนิ นงานกับโปรแกรม ประยุกต์ รู ปข้างล่างนี4เป็ น Window ที2เกิดจากการเปิ ดโปรแกรม WordPad ซึ2 งเป็ นโปรแกรมสําหรับพิมพ์ เอกสาร มีองค์ประกอบดังนี4 (ดูรูปที2 2-3) Control Menu Title Bar Minimize Maximize Close Menu Bar Tool Bar Work Area รู ปที2 2-3 ตัวอย่าง Window (โปรแกรม WordPad) ซอฟต์แวร์ 35 - Title Bar แถบแสดงชื2อโปรแกรมและไฟล์ (File) ที2เปิ ดใช้งานอยูใ่ นขณะนั4น - Control Menu เป็ นไอคอนเล็กมุมซ้ายบน ซึ2 งจะมีเมนูสําหรับการย่อ ขยาย ปรับขนาด ย้าย และปิ ดหน้าต่างโปรแกรม - Menu Bar แถบสําหรับเก็บคําสัง2 การทํางานทั4งหมดของโปรแกรมนั4น - Tool Bar แถบของไอคอนสําหรับเรี ยกแต่ละคําสัง2 ที2ตอ้ งใช้บอ่ ยๆ ในโปรแกรมนั4น - Minimize Button ปุ่ มสําหรับย่อโปรแกรมให้เป็ น Icon Bar ที2อยูใ่ น Task Bar ส่ วนการที2จะ ทําให้หน้าต่างมีขนาดเหมือนเดิมเพียงแต่คลิกปุ่ มที2ถูกย่อจะกลับเข้าสู่ หน้าต่างขนาดเดิม - Maximize Button ปุ่ มสําหรับขยายหน้าต่างโปรแกรมให้เต็มหน้าจอ ซึ2 งเมื2อโปรแกรมขยาย เต็มหน้าจอ ปุ่ มนี4จะเปลี2ยนเป็ น Restore เมื2อคลิกที2ปุ่ม Restore หน้าจอจะกลับสู่ ขนาดเท่าเดิม มีขนาดเท่าตอนก่อนขยาย - Close Button ปุ่ มสําหรับปิ ดโปรแกรม - Work Area พื4นที2สาํ หรับการทํางานของโปรแกรม สรุ ปได้วา่ วินโดว์ คือพื4นที2ทาํ งานของตัวโปรแกรม จะมีสองพื4นที2หลัก ๆ ได้แก่ ส่ วนควบคุมของ โปรแกรม กับพื4นที2ทาํ งาน (Work Area) ของโปรแกรมนั4น • ไดอะล็อกบ็อกซ์ (Dialog box) พื4นที2สี2เหลี2ยมที2แนะนําผูใ้ ช้วา่ ควรทําอะไรต่อไป หรื อรับข้อมูลเข้า จากผูใ้ ช้ หรื อในเมนู โปรแกรมคําสั2งต่าง ๆ ถ้าคําสั2งใด มีเครื2 องหมาย ต่ อ ท้ า ย เ ช่ น Font หมายความว่าคําสั2งนั4นยังสามารถกําหนดรายละเอียดต่าง ๆ เพิ2มเติมในคําสั2งที2มีความซับซ้อน เช่ นการ กําหนดลักษณะต่าง ๆ ซึ2 งรายละเอียดเหล่านี4 จะถูกจัดไว้เป็ นหมวดหมู่ โดยอยูใ่ นหน้าต่างที2เรี ยกว่า Dialog Box (ดูรูปที2 2-4) Text Box List Box Check Box Command Button รู ปที 2-4 ตัวอย่าง Dialog Box 36 ซอฟต์แวร์ - List Box เป็ นการเก็บรายการต่าง ๆ ให้ผใู ้ ช้เลือก - Command Button เป็ นปุ่ มสําหรับสัง2 ให้โปรแกรมทํางานตามที2ผใู ้ ช้กาํ หนดใน Dialog Box เรี ยบร้อยแล้ว หรื อสัง2 ยกเลิก Dialog Box นั4น - Text Box เป็ นช่องสี2 เหลี2ยมสําหรับรับข้อมูลตัวอักษร หรื อตัวเลขจากคียบ์ อร์ด ผูใ้ ช้สามารถ ป้อนข้อความได้ เช่น การตั4งชื2อ File เป็ นต้น - Check Box เป็ นช่องรู ปสี2 เหลี2ยมสําหรับการเลือก หรื อไม่เลือก การทํางานบางอย่างของ Dialog Box นั4น ถ้าถูกเลือก จะมีเครื2 องหมายถูกที2 Check Box นั4นแต่ละ Check Box จะเป็ น อิสระแก่กนั การเลือกแต่ละอัน จะไม่มีผลต่ออันอื2น ระบบปฏิบตั ิการส่ วนใหญ่จะเก็บข้อมูลและโปรแกรม ในรู ปแบบไฟล์และโฟลเดอร์ บันทึกไว้ใน หน่วยความจําสํารอง เช่น ฮาร์ ดดิสก์ ไฟล์ ใช้ในการเก็บข้อมูลและโปรแกรม ส่ วนโฟลเดอร์ (Folder) ใช้ จัดเก็บไฟล์ที2มีความสัมพันธ์กนั รวมถึงโฟลเดอร์ยอ่ ย โดยมีจุดมุง่ หมายเพื2อการจัดการโครงสร้างการจัดเก็บ ตัวอย่างเช่น ใช้โฟลเดอร์ My Documents ในฮาร์ ดดิสก์ จัดเก็บไฟล์และโฟลเดอร์ ยอ่ ยที2เกี2ยวข้อง สําหรับ การตั4งชื2อโฟลเดอร์ ควรสื2 อถึงข้อมูลที2จดั เก็บอยูภ่ ายใน เช่น โฟลเดอร์ Computer ใช้จดั เก็บไฟล์ที2สร้างขึ4น สําหรับการเรี ยนวิชาคอมพิวเตอร์ ระบบปฏิบตั ิการมักจะถูกอ้างเป็ นสภาพแวดล้อมของซอฟต์แวร์ (Software environment) หรื อที2 เรี ยกว่า แพลตฟอร์ม (Platform) ตัวอย่างเช่น ซอฟต์แวร์ที2ออกแบบมาเพื2อทํางานกับเครื2 องคอมพิวเตอร์ แอป เปิ4 ล จะทํางานเข้ากันได้กบั สภาพแวดล้อมของระบบปฏิบตั ิการแมคโอเอส ระบบปฏิบตั ิการส่ วนใหญ่มีบริ ษทั เป็ นเจ้าของลิขสิ ทธิt และเป็ นผูจ้ ดลิขสิ ทธิt เช่น ระบบปฏิบตั ิการ วินโดวส์มีบริ ษทั ไมโครซอฟต์เป็ นเจ้าของลิขสิ ทธิt แต่ระบบปฏิบตั ิการบางระบบเป็ นระบบปฏิบตั ิการทีไม่ มีเจ้าของลิขสิ ทธิt อีกทั4งยังมีการเผยแพร่ ซอร์ สโค้ดให้ผูอ้ ื2นสามารถนําไปพัฒนาปรับปรุ งให้ดีข4 ึนและใช้ ประโยชน์ได้มากยิง2 ขึ4น เราเรี ยกโปรแกรมที2เผยแพร่ ซอร์ สโค้ดให้ผอู ้ ื2นสามารถนําไปพัฒนาต่อได้วา่ โอเพ่น ซอร์ ส (Open source) เช่น ระบบปฏิบตั ิการลีนุกซ์ จัดเป็ นโปรแกรมโอเพ่นซอร์ สที2มีการพัฒนาภายใต้ ข้อตกลงร่ วมกัน ตัวอย่างระบบปฏิบตั ิการ แบบสแตนอโลน ที2นิยมใช้ ได้แก่ วินโดวส์, แมคโอเอส, ยูนิกซ์ (UNIX) ในบางเวอร์ชนั เช่น ลีนุกซ์, วินโดวส์โฟน (Windows Phone), แอนดรอยด์ (Android) และ ไอโอเอส (IOS) 2.1.1.1 วินโดวส์ (Windows) วิน โดวส์ เป็ นระบบปฏิ บ ัติ ก ารของบริ ษ ัท ไมโครซอฟต์ซ2 ึ งนิ ย มใช้ก ัน มากสํ า หรั บ เครื2 อ ง ไมโครคอมพิวเตอร์ โดยครองส่ วนแบ่งทางการตลาดมากกว่า 90 เปอร์ เซ็นต์ และโปรแกรมประยุกต์ส่วน ใหญ่ถูกพัฒนาให้ทาํ งานภายใต้สภาพแวดล้อมของระบบปฏิบตั ิการวินโดวส์ มากกว่าระบบปฏิบตั ิการตัว อื2นๆ โดยออกแบบมาเพื2อทํางานกับชิบอินเทลและไมโครซอฟโพรเซสเซอร์ ที2เข้ากันได้กบั ชิบอินเทล เช่น ซอฟต์แวร์ 37 เพนเทียม 4 ระบบปฏิบตั ิการวินโดวส์มีหลายเวอร์ ชนั ซึ2 งสามารถสรุ ประบบปฏิบตั ิการแบบเดสก์ท็อปของ บริ ษทั ไมโครซอฟต์ ดังนี4 ระบบปฏิบัติการ คําอธิบาย Windows NT Workstation ระบบปฏิบตั ิการแบบไคลแอนต์ ซึงออกแบบให้ทาํ งานกับ Windows NT server Windows 95/98 ระบบปฏิบตั ิการแบบสแตนอโลน Windows 2000 Professional ระบบปฏิบตั ิการทีพฒั นาจาก Windows NT Workstation Windows Millennium Edition หรื อเรี ยกว่า Windows ME เป็ นระบบปฏิบตั ิการทีพฒั นามาจาก Windows 98 Windows XP ระบบปฏบัติการทีพฒั นามาจาก Windows 2000 ซึงมีการปรับปรุ งส่ วน ติดต่อผูใ้ ช้ ความเสถียร และความน่าเชือถือของระบบ Windows Vista เป็ นระบบปฏิบตั ิการทีมีการปรับปรุ งเทคโนโลยีดา้ นความปลอดภัย และการค้นหาทีมีประสิ ทธิภาพ Windows 7 พัฒนาจาก Windows Vista ปรับปรุ งให้มีหน้าตาดูดี และใช้ง่ายขึน มี การทํางานแบบ touch screen Windows 8/8.1 พัฒนาต่อจาก Windows 7 ให้มีหน้าตาใหม่ตา่ งจากวินโดว์รุ่นเก่า สามารถใช้กบั tablets ในปี ค.ศ. 2009 บริ ษทั ไมโครซอฟต์ได้นาํ เสนอระบบปฏิบตั ิการวินโดวส์ 7 (Windows 7) ซึ2งเป็ น ระบบปฏิบตั ิการที2นิยมใช้งานกันอย่างแพร่ หลาย ทั4งในที2สาธารณะ ร้านกาแฟ และสถานที2ส่วนตัว บริ ษทั ไมโครซอฟต์ได้นาํ เสนอระบบปฏิบตั ิการวินโดวส์ 7 โดยมีส่วนแตกต่างจาก วินโดวส์ XP และ วินโดวส์ Vista ได้แก่ - เทคโนโลยีดา้ นความปลอดภัยชั4นสู ง ซึ2 งออกแบบมาเพื2อป้ องกันการขโมยหรื อสู ญหายของข้อมูล จากผูไ้ ม่หวังดี รวมถึงสปายแวร์ - ส่ วนติดต่อกับผูใ้ ช้ในลักษณะ 3 มิติ ที2ออกแบบให้ใช้งานได้ง่ายกว่าเดิ ม ด้วยรู ปแบบที2โปร่ งใส สวยงาม มีระบบ touch screen - ระบบการจัดการไฟล์แบบใหม่ ซึ2 งเรี ยกว่า WinFS (Windows Future Storage) ที2ช่วยให้ผูใ้ ช้ สามารถจัดเก็บ และค้นหาไฟล์ชนิ ดต่างๆ เช่ น ไฟล์เอกสาร ไฟล์ภาพ ไฟล์มลั ติมีเดี ย รวมไปถึ ง อีเมลล์ได้อย่างง่ายดาย รวมถึงให้ผูใ้ ช้สามารถจัดการกับข้อมูลได้อตั โนมัติจากรายละเอียดเนื4 อหา ภายในไฟล์ และสามารถสร้างคําค้นหาที2อาศัยรู ปแบบของความสัมพันธ์ได้ เช่น "show me all mail from people I am meeting with this week" ซึ2 งจะเป็ นการแสดงอีเมลล์ของทุกคนที2เข้าร่ วมประชุม ด้วยในสัปดาห์น4 ี 38 ซอฟต์แวร์ ระบบปฏิบัติการวินโดวส์ 7 1) ส่ วนประกอบพืนI ฐานของวินโดวส์ 7 หลังจากที2เปิ ดเครื2 องแล้วจนกระทั4งเครื2 องคอมพิวเตอร์พร้อมใช้งานจะพบองค์ประกอบต่าง ๆ ที2มี ลักษณะดังรู ปที2 2-5 Shortcut Icon Desktop Taskbar Start Menu Quick Launch Toolbar System Tray รู ปที2 2-5 ส่ วนประกอบพื4นฐานของวินโดวส์ 7 - Desktop เปรี ยบเสมือนโต๊ะทํางานที2วางองค์ประกอบต่างๆ สําหรับการทํางาน เป็ นหน้าจอ แรกที2พบ หลังจากเปิ ดเครื2 อง - Taskbar อยู่ ณ บริ เวณตอนล่างสุ ดของ Desktop เป็ นที2สาํ หรับการเรี ยกดูขอ้ มูล เปลี2ยนการ ทํางานระหว่างโปรแกรม - Shortcut Icons เป็ น Icon เล็ก ๆ บน Desktop ที2เพิม2 ความสะดวกในการเรี ยกใช้งาน โปรแกรมหรื อข้อมูลต่าง ๆ ที2ตอ้ งใช้งานบ่อย ๆ - Computer เป็ น icon สําหรับการเรี ยกใช้งานอุปกรณ์ตา่ ง ๆ เช่น Disk drive ต่างๆ - Network ใช้สาํ หรับการเรี ยกดูเครื2 องคอมพิวเตอร์ที2อยูใ่ นเครื อข่ายเดียวกัน - Start Menu ปุ่ มที2มุมซ้ายสุ ดของ Taskbar เป็ นปุ่ มแรกในการเปิ ดโปรแกรมต่าง ๆ - Quick Launch Toolbar ใช้เพื2อความสะดวกในการเรี ยกใช้งานโปรแกรมที2ใช้บ่อย ๆ - System Tray เป็ นแถบเครื2 องมือที2กาํ ลังทํางานอยู่ แทนด้วยรู ปภาพเล็ก ๆ ซอฟต์แวร์ 39 - Recycle Bin พื4นที2ชว2ั คราว สําหรับ File หรื อ Folder ที2ถูกลบ จนกว่าจะถูกผูใ้ ช้สง2ั Clear Recycle Bin ผูใ้ ช้สามารถกูค้ ืน File หรื อ Folder ที2ถูกลบได้จากที2นี2ถา้ File หรื อ Folder นั4น ๆ ยังไม่ถูก Clear 2) การใช้ งานเมาส์ - คลิก (Click) คือ การกดและปล่อยปุ่ มเมาส์ดา้ นซ้าย 1 ครั4ง มีลกั ษณะการใช้คือ คลิกขณะ ลูกศรอยูบ่ นปุ่ ม เป็ นการกดที2ปุ่มบนจอ หรื อคลิกที2ช่องสําหรับป้อนข้อมูล เพื2อเป็ นการวาง เคอร์เซอร์ตรงตําแหน่งที2ตอ้ งการพิมพ์ - ดับเบิลI คลิก (Double-Click) คือ การกดและปล่อยปุ่ มเมาส์ดา้ นซ้าย 2 ครั4ง ติดกัน มักจะใช้ สําหรับเปิ ดโปรแกรม เปิ ดไฟล์งาน เป็ นต้น - คลิกแล้วลาก (Drag-And-Drop) คือ การกดปุ่ มเมาส์ดา้ นซ้ายค้างไว้และลากเมาส์ถึงตําแหน่ง ที2ตอ้ งการ จากนั4นให้ปล่อยปุ่ มเมาส์ ใช้เลือกข้อความเฉพาะส่ วนที2ตอ้ งการ หรื อใช้ยา้ ยหรื อ คัดลอก (Copy) สิ2 งที2เลือก - คลิกขวา (Right Click) คือ การกดและปล่อยปุ่ มเมาส์ดา้ นขวา 1 ครั4ง โดยทัว2 ไปจะเป็ นการ เรี ยกเมนูลดั ของสิ2 งที2เลือก ซึ2 งจะมีคาํ สัง2 ที2ใช้กบั สิ2 งที2เลือกปรากฏขึ4นมาตรงนั4น 3) ปุ่ ม Start ปุ่ ม Start ดังรู ปที2 2-6 จะมีเมนูและโปรแกรมที2ติดตั4งอยูม่ ากมายซึ2งผูใ้ ช้สามารถเรี ยกใช้เมนูและ โปรแกรมที2ตอ้ งการได้จากปุ่ มนี4 ปุ่ ม Start รู ปที 2-6 ปุ่ ม Start 40 ซอฟต์แวร์ 3.1) Start Program Menu ทีเ% ก็บเอกสาร ทีเ% ก็บรูปภาพ ทีเ% ก็บเพลง โปรแกรมที เรี ยกใช้งาน ปรับแต่งค่าต่างๆ ของระบบ อุปกรณ์และเครือ% งพิมพ์ ดูโปรแกรม ระบบ Help เพือ% ขอคําอธิบาย การใช้งาน ทังหมด ปิ ดเครือ% ง เริม% ต้นใหม่ หรือ sleep ค้นหาโปรแกรม และแฟ้มข้อมูล รู ปที2 2-7 ตัวอย่าง Start Program Menu - Default Programs ปรับตังการทํางานของโปรแกรม โดยผ่านทาง Control Panel - Shut down มีเมนูยอ่ ย ดังนี • Switch user สําหรับให้ผใู ้ ช้งานคนปัจจุบนั เปลียนให้ผใู ้ ช้คนอืนเข้ามาใช้ • Log Off สําหรับให้ผใู ้ ช้งานคนปัจจุบนั ออกจาก Windows • Lock กลับไปหน้าจอ Administrator Locked และ Switch User • Restart ปิ ดแล้วเปิ ดเครื องใหม่ • Sleep เป็ นการเข้าสู่ สภาวะการประหยัดพลังงานโดยตัดไฟเลียงหรื อสัญญาณไป ยังส่ วนทีไม่จาํ เป็ นต้องใช้ระหว่างนัน เป็ นการปิ ดเครื องไว้ชวั คราว เมือเปิ ดเครื อง อีกครัง งานทีทาํ อยูก่ จ็ ะปรากฏขึนมาให้ทาํ งานต่อไปได้ทนั ที • Hibernate ทุกข้อมูลของโปรแกรมทีทาํ งานอยูแ่ ละเก็บไว้ในหน่วยความจําของ คอมพิวเตอร์จะถูกเขียนลง hard disk และเมือโปรแกรมทํางานเสร็ จ คอมพิวเตอร์ จะปิ ด เมือเปิ ดเครื องใหม่ ข้อมูลของโปรแกรมทีเก็บใน hard disk จะอ่านกลับเข้า หน่วยความจําใหม่ และดําเนินการกับโปรแกรมเดิมทีทาํ งานก่อนปิ ดเครื อง ซอฟต์แวร์ 41 4) การเรียกใช้ งานโปรแกรม การเรี ยกใช้โปรแกรมสามารถทําได้หลายวิธี ได้แก่ - ดับเบิล4 คลิกที2 Shortcut Icon บน Desktop ของโปรแกรมนั4น - คลิกที2 Shortcut Icon บริ เวณ Quick Launch Toolbar บน Taskbar ของโปรแกรมนั4น - กดปุ่ ม Start เลือกเมนู All Programs โดยเลือกเป็ นขั4น ๆ ไปตามเมนูยอ่ ย คลิกเมื2อพบ โปรแกรมที2ตอ้ งการ - กดปุ่ ม Start ใส่ ชื2อโปรแกรมใน Search programs and files คลิกเมื2อค้นพบโปรแกรมที2 ต้องการ - เรี ยกที2ตวั โปรแกรมโดยตรง จาก Windows Explorer 5) การเพิม] Shortcut Program ใน Program Menu ผูใ้ ช้ สามารถเพิม2 เติม Shortcut Icon ที2อยูบ่ น Desktop ไปไว้ยงั Program Menu ได้ โดย - คลิกเลือกที2 Shortcut Icon ที2ตอ้ งการ แล้วกดปุ่ มซ้ายไว้ - ลาก (Drag Mouse) Shortcut Icon ที2ตอ้ งการไปทับ ณ ปุ่ ม Start โดยยังคงกดปุ่ มซ้ายไว้ Icon ที2ถูกเลือกจะปรากฏเป็ นสี จาง ๆ - เมื2อนําไปทับปุ่ ม Start แล้ว ให้ปล่อยปุ่ มซ้ายได้ Icon นั4น จะปรากฏอยูต่ อนบนของ Program Menu วิธีการนี4 สามารถใช้กบั การนํา Shortcut Icon ไปไว้ยงั Task Bar ได้เช่นกัน โดยดําเนินการในวิธี เดียวกัน เพียงแต่ใช้การ Drag mouse ไปไว้ ณ Task Bar แล้วจึงปล่อยแทน 6) การลบ Shortcut Program ใน Program Menu ผูใ้ ช้ สามารถลบ Shortcut Icon ที2อยูใ่ น Program Menu ได้ โดย - เลื2อน Mouse ไปที2 Shortcut ที2ตอ้ งการ แล้วกดปุ่ มขวาไว้ จะมี Sub Menu ปรากฏ - เลือกไปคลิกที2หวั ข้อ Unpin from Start Menu - ระบบจะถามยํ4าให้แน่ใจ ถ้ายังยืนยัน คลิกที2 Yes วิธีการนี4 สามารถใช้กบั การลบ Shortcut ที2ไม่ตอ้ งการ ออกจาก Taskbar ได้เช่นกัน โดยดําเนินการ ในวิธีเดียวกัน แต่เลือก Unpin this program from Taskbar หมายเหตุ การลบไฟล์โดยไม่ไปเก็บไว้ที2 Recycle Bin ให้กด Shift ค้างไว้ 7) การปิ ดโปรแกรม เมื2อต้องการปิ ดโปรแกรม มีวิธีในการปิ ด 5 วิธี (ดูรูปที2 2-8) วิธีที2 1 คลิกที2ปุ่ม ที2ดา้ นขวาของ Control Menu วิธีที2 2 คลิกที2 Menu Bar เลือกที2หวั ข้อ File และเลือกต่อที2 Close วิธีที2 3 ดับเบิล4 คลิกที2มุมซ้ายบนสุ ดของ Control Menu วิธีที2 4 ใช้คียล์ ดั คือ Alt+F4 42 ซอฟต์แวร์ วิธีที2 5 ใช้ปุ่มขวาคลิกที2 Shortcut Icon บริ เวณ Quick Launch Toolbar บน Taskbar ของโปรแกรมที2 ต้องการ แล้วเลือก close window วิธีที 1 วิธีที 3 วิธีที 2 วิธีที 5 รู ปที2 2-8 ตัวอย่างการปิ ดโปรแกรม 8) การสลับภาษา ไทย – อังกฤษ ระบบปฏิบตั ิการวินโดวส์ สามารถสลับการใช้ภาษาระหว่างภาษาไทย และอังกฤษได้ การสลับภาษา จะมีผลกับโปรแกรมที2กาํ ลัง Active อยูใ่ นขณะนั4น โดยทัว2 ไปทําได้โดยการกดคียบ์ อร์ ดปุ่ ม ~ หรื อคลิกที2มุม ขวาของ Task Bar จะพบเครื2 องหมาย TH ในกรณี ที2ภาษาในขณะนั4น เป็ นภาษาไทย หรื อ EN ในกรณี ที2ภาษา ในขณะนั4นเป็ นภาษาอังกฤษ คลิกเลือก จะมีเมนูยอ่ ยการสลับภาษาปรากฏขึ4น และเลือกภาษาที2ตอ้ งการ รู ป ที2 2-9 แสดงเมนูสลับภาษา รู ปที 2-9 เมนูสลับภาษา 9) การเลือก Active Program ระบบปฏิบตั ิการวินโดวส์ สามารถรองรับการทํางานแบบ Multi-Tasking ได้ แต่ในขณะใด ๆ จะมี โปรแกรมเดียวเท่านั4น ที2จะสามารถโต้ตอบสื2 อสารกับผูใ้ ช้ได้ เราเรี ยกโปรแกรมที2กาํ ลังติดต่อกับผูใ้ ช้วา่ Active Program (ดูรูปที2 2-10) ซอฟต์แวร์ 43 การเลือก Active Program ทําได้โดยการเลือกโปรแกรมทีต1 ้ องการจาก Taskbar โดยการคลิกเลือก โปรแกรมที2 Taskbar ของโปรแกรมนั4น จะ Active ขึ4นมาส่ วนวินโดว์ของโปรแกรมอื2นจะถูกซ่อน แม้วา่ โปรแกรมนั4น อาจจะยังทํางานอยูก่ ต็ าม อีกวิธีหนึ2งที2ใช้ในการเลือก Active Program คือการกดคีย ์ Alt+Tab Active Program รู ปที 2-10 แสดง Active Program 10) ไฟล์และโฟลเดอร์ ไฟล์และโฟลเดอร์ในระบบคอมพิวเตอร์สามารถเปรี ยบเทียบได้กบั การจัดการเอกสาร นัน2 คือ เปรี ยบ ดิสก์ (Disk) ที2ใช้เก็บข้อมูลทั4งหมดได้กบั ตูเ้ ก็บเอกสาร ตูเ้ อกสาร 1 ตูอ้ าจจะมีหลายลิ4นชักเปรี ยบได้กบั ดิสก์ 1 อันสามารถแบ่งได้เป็ นหลาย ๆ ไดร์ ฟ (Drive) ในแต่ละลิ4นชักอาจจะมีท4 งั แฟ้มข้อมูลและเอกสารที2ไม่ได้ จัด เก็ บ ในแฟ้ ม ซึ2 งเปรี ย บได้ก บั การจัด เก็ บ ไฟล์แ ละโฟลเดอร์ ใ นระบบคอมพิ ว เตอร์ ซ2 ึ งโฟลเดอร์ ก็ คื อ แฟ้มข้อมูลและไฟล์กค็ ือ เอกสาร สําหรับแฟ้มข้อมูล 1 แฟ้มอาจจะใส่ ได้ท4งั เอกสารและแฟ้มข้อมูลอันอื2นได้ อีกนัน2 ก็หมายความว่าโฟลเดอร์ 1 โฟลเดอร์ สามารถจัดเก็บโฟลเดอร์ และไฟล์ได้เช่นกัน ดังนั4นการเรี ยกใช้ งานไฟล์เอกสารในตูห้ รื อไฟล์ขอ้ มูลในระบบคอมพิวเตอร์ จะต้องเรี ยกใช้ให้ถูกที2ถูกตําแหน่ง นัน2 คือจะต้อง ทราบว่าเก็บไฟล์ขอ้ มูลไว้ที2ดิสก์ไหนหรื อตูเ้ อกสารไหน เก็บไว้ที2ไดร์ฟไหนหรื อลิ4นชักไหน อยูใ่ นโฟลเดอร์ หรื อแฟ้มข้อมูลไหนเพื2อที2จะเข้าถึงข้อมูลได้ถูกต้องตรงตําแหน่ง 44 ซอฟต์แวร์ รู ปที2 2-11 ไฟล์และโฟลเดอร์ 11) Windows Explorer Windows Explorer เป็ นโปรแกรมจัดการไฟล์แลโฟลเดอร์ ในวินโดวส์ โดยจะแบ่งเนื4อที2ในการ แสดงผลออกเป็ น 4 ส่ วน คือ เมนูดา้ นบน, Left Pane, Right Pane และ Status Bar สําหรับองค์ประกอบของ Windows Explorer ที2สาํ คัญมีดงั นี4 - เมนูด้านบน มีเมนู File, Edit, View, Tools และ Help และด้านล่างจะมีปุ่ม Change your view. - Left Pane จะแสดงบริ เวณที2เก็บข้อมูล - Right Pane จะแสดงไฟล์หรื อโฟลเดอร์ยอ่ ยที2อยูใ่ นบริ เวณที2เลือกจาก Left Pane - Status Bar เป็ นแถบล่างสุ ดซึ2 งจะบอกข้อมูลเกี2ยวกับจํานวน Object ในโฟลเดอร์ ที2ถูกเลือก ในขณะนั4น และขนาดของ Disk ที2เหลือ ซอฟต์แวร์ 45 เมนู Right Pane Left Pane ปุ่ม Change your view Status Bar รู ปที 2-12 ตัวอย่าง Windows Explorer ปุ่ม Change your view สามารถเลือกแสดงได้ หลายรูปแบบ รู ปที 2-13 แสดงเมนูยอ่ ยเมือเลือก Change your view วิธีเปิ ด Windows Explorer Windows Explorer มีวธิ ีการเปิ ดได้หลายวิธี ได้แก่ - คลิกขวาที2ปุ่ม Start แล้วเลือก Open Windows Explorer - คลิกขวาที2 Shortcut Icon ที2ชื2อ Computer, Network หรื อ Recycle Bin แล้วเลือกคําสัง2 Open 46 ซอฟต์แวร์ - ดับเบิล4 คลิกที2 Computer การใช้งาน Windows Explorer การสร้ างโฟลเดอร์ 1. เลือก Folder หรื อ Drive ที2จะสร้าง โฟลเดอร์ 2. คลิกขวาที2พ4นื ที2วา่ ง ๆ ใน Right Pane จะมีเมนูยอ่ ยปรากฏขึ4น 3. เลือก New 4. คลิกที2 Folder 5. พิมพ์ชื2อของโฟลเดอร์ ใหม่ การลบ ไฟล์ หรื อ โฟลเดอร์ 1. คลิกขวาที2 File หรื อ Folder ที2ตอ้ งการลบ จะมีเมนูยอ่ ยปรากฏขึ4น 2. คลิกที2 Delete จะพบข้อความถามยํ4าให้ยนื ยันการลบ 3. คลิกที2คาํ ว่า Yes เพื2อยืนยัน หมายเหตุ ไฟล์ หรื อ โฟลเดอร์ ที2ลบ จะยังไม่ถูกลบจริ ง แต่จะถูกย้ายไปยัง Recycle Bin การ Copy ไฟล์ หรื อ โฟลเดอร์ 1. คลิกขวาที2 File หรื อ Folder ที2ตอ้ งการ Copy จะมีเมนูยอ่ ยปรากฏขึ4น 2. คลิกที2คาํ ว่า Copy File หรื อ Folder นั4น จะถูกเก็บไว้ใน Clipboard หรื อ กด Ctrl+C การ Cut ไฟล์ หรื อ โฟลเดอร์ 1. คลิกขวาที2 File หรื อ Folder ที2ตอ้ งการ Cut จะมีเมนูยอ่ ยปรากฏขึ4น 2. คลิกที2คาํ ว่า Cut แล้วไฟล์ หรื อ โฟลเดอร์ นั4นจะถูกเก็บไว้ใน Clipboard หรื อ กด Ctrl+X หมายเหตุ การ Cut จะต่างกับการ Copy เพราะการ Cut หมายถึงการย้าย ต้นฉบับที2ถูก Cut จะถูก ย้ายไปด้วย ในขณะที2การ Copy ต้นฉบับจะยังคงอยู่ การ Paste วัตถุที2ถูก Copy หรื อ Cut จะถูกเก็บไว้แล้วใน Clipboard 1. เลือกโฟลเดอร์ ที2ตอ้ งการนําวัตถุใน Clipboard ไปไว้ 2. คลิกที2พ4นื ว่างใน Right Pane จนมีเมนูยอ่ ยปรากฏขึ4น 3. คลิกที2 Paste วัตถุใน Clipboard จะถูกนํามาไว้ในที2ที2ตอ้ งการ หรื อ กด Ctrl+V การ Rename ไฟล์ หรื อ โฟลเดอร์ 1. คลิกขวาที2 File หรื อ Folder ที2ตอ้ งการเปลี2ยนชื2อ จะมีเมนูยอ่ ยปรากฏขึ4น 2. เลือก Rename ซอฟต์แวร์ 47 3. ใส่ ชื2อใหม่ หรื อ คลิกที2 File หรื อ Folder นั4น ๆ 2 ครั4งแต่ไม่ติดกันเหมือน ดับเบิล4 -คลิก การ Restore ไฟล์ หรื อ โฟลเดอร์ การ Restore คือ การกู้ ไฟล์ หรื อ โฟลเดอร์ ที2เราลบทิง4 ไป กลับมายังที2เมก่อนการลบสามารถกูไ้ ด้ เฉพาะไฟล์ที2ลบแล้วไปเก็บไว้ที2 Recycle Bin เท่านั4น มีวธิ ี การทําดังนี4 1. ดับเบิล4 คลิก ที2 Shortcut Icon ชื2อ Recycle Bin 2. เลือก Restore this item หรื อ Restore all items การลบ ไฟล์ หรื อ โฟลเดอร์ แบบถาวร 1. คลิกขวาที2 File หรื อ Folder ที2ตอ้ งการลบ จะมีเมนูยอ่ ยปรากฏขึ4น 2. คลิกที2 Delete โดยกดคียบ์ อร์ ดปุ่ ม Shift ค้างไว้ดว้ ย จะพบข้อความถามยํ4าให้ยนื ยันการลบ 3. คลิกที2คาํ ว่า Yes เพื2อยืนยัน หมายเหตุ การลบในลักษณะนี4 ไฟล์ หรื อ โฟลเดอร์ ที2ถูกลบจะหายไปอย่าถาวรไม่สามารถกูค้ ืนได้ 12) การทํางานกับโฟลเดอร์ การเปิ ดโฟลเดอร์ทาํ ได้โดยการ ดับเบิล4 คลิกโฟลเดอร์ที2ตอ้ งการ Address Bar จะบอกตําแหน่งปั จจุบนั ของ โฟลเดอร์ หรื อ ไดวฟ์ ในขณะนั4น ดับเบิลคลิก โฟลเดอร์ ที2ตอ้ งการเปิ ด รู ปที 2-14 แสดงตําแหน่ง Address Bar 13) การเรียงลําดับไฟล์ การเรี ยงลําดับไฟล์น4 นั ช่วยให้ผใู ้ ช้สามารถเรี ยกหาไฟล์ที2ตอ้ งการได้สะดวกยิง2 ขึ4น สามารถเรี ยงลําดับ ไฟล์ได้จาก ชื2อ (Name) ขนาด (Size) ชนิด (Type) วันที2มีการเปลี2ยนแปลงแก้ไข (Modified) โดยเลือกปุ่ ม Change your view และ Details ตามลําดับ ให้เลือก Name เพื2อเรี ยงตามชื2อ จากมากไปน้อยหรื อเลือกอีกครั4ง หนึ2งเพื2อเรี ยงจากน้อยไปหามาก เลือก Date modified เพื2อเรี ยงตามวันเวลา เลือก Type เพื2อเรี ยงตามชนิด และเลือก Size เพื2อเรี ยงตามขนาด (ดูรูปที 2-15) 48 ซอฟต์แวร์ เรี ยงตามวันที เรี ยงตามชนิด เรี ยงตามขนาด เรี ยงตาม รู ปที 2-15 การเรี ยงลําดับไฟล์ 14) การค้ นหาไฟล์หรื อโฟลเดอร์ ระบบปฏิบตั ิการวินโดวส์ สามารถค้นหา ไฟล์ หรื อโฟลเดอร์ ที2ตอ้ งการได้หลายวิธี ได้แก่ เรี ยกจาก Start Menu 1. คลิกที2ปุ่ม Start 2. ใส่ ชื2อที2ตอ้ งการค้นหาในช่อง Search programs and files หรื อ เลือกที2ที2ตอ้ งการค้นหา จากนั4นใส่ ชื2อที2ตอ้ งการค้นหาตรงช่อง Search ของ Windows Explorer (ดู รู ปที2 2-16) ใส่ ชื2อที2ตอ้ งการ คลิก บริ เวณที2 ต้องการค้นหา Windows Explorer รู ปที2 2-16 วิธีคน้ หาด้วย Windows Explorer ซอฟต์แวร์ 49 ชื] อ: ใช้สาํ หรับป้อนชื2อ ไฟล์ หรื อ โฟลเดอร์ ที2ตอ้ งการค้นหา โดยไม่จาํ เป็ นต้องใส่ ชื2อเต็มทั4งหมดของ ไฟล์ หรื อ โฟลเดอร์ นั4น เช่น ต้องการค้นหาชื2อ test บริ เวณ Drive D: จะปรากฎชื2อที2มีคาํ ว่า test ต่อด้วย ข้อความอื2น (ดูรูปที2 2-17) ใส่ช%อื ทีต% อ้ งการค้นหา รู ปที 2-17 ตัวอย่างการค้นหาไฟล์ทีมีชือ test นําหน้า 15) การใช้ Computer วิธีการเรี ยกใช้ Computer สามารถเรี ยกใช้ได้หลายวิธี ได้แก่ - เลือกจาก ปุ่ ม Start ดูที2 Computer - ดูที2 Shortcut Icon ชื2อ Computer บน Desktop การดูสมบัติ (Properties) ของ Computer ให้ คลิก ขวาที2 Computer เลือก Properties (ดูรูปที2 2-18) รู ปที 2-18 การดูคุณสมบัติของ Computer 50 ซอฟต์แวร์ การดูสมบัติ (Properties) ของ Drive มีหลายวิธี - ให้ คลิก ขวาที2 Computer เลือก Open - ใช้ Windows Explorer เลือก Drive ที2ตอ้ งการ แล้ว คลิก ขวา เลือก Properties (ดูรูปที2 2-19) รู ปที 2-19 การดูคุณสมบัติของไดวฟ์ 16) การปรับความละเอียดการแสดงผล ระบบปฏิบตั ิการ Windows โดยทัว2 ไปสามารถปรับความละเอียดของหน้าจอในการแสดงผลได้หลาย ระดับ ตั4งแต่ 640 X 480 Pixels 800 X 600 Pixels 1,024 X 768 Pixels หรื อ 1,152 X 864 Pixels นอกจากนี4 ยังสามารถแสดงสี ได้ต4งั แต่ 16 สี จนถึง 16 ล้านสี แบบ True Color ซึ2งความสามารถในการแสดงสี จะขึ4นอยู่ กับประสิ ทธิภาพของจอภาพ และความสามารถของ VGA Card การปรับความละเอียดการแสดงผลให้ไปที2 Desktop แล้ว คลิก ปุ่ มขวาบริ เวณที2วา่ ง เลือก Screen resolution (ดูรูปที2 2-20) รู ปที2 2-20 การปรับความละเอียดการแสดงผล ซอฟต์แวร์ 51 นอกจากจะปรับความละเอียดในการแสดงผลแล้วยังสามารถปรับค่าการแสดงผลของ Windows ได้ อีกหลายอย่างในการ คลิก ปุ่ มขวาบริ เวณที2วา่ ง Display Properties แล้วเลือก Personalize คือ Themes ใช้ในการปรับรู ปแบบของ Windows เช่น ลักษณะของ icon พื4นหลัง Desktop Background ใช้ในการเลือกภาพที2จะแสดงเป็ นพื4นหลังของ Desktop Screen Server ใช้ในการเลือก Screen Server หรื อภาพพักหน้าจอ Window Color ใช้ในการเลือกรู ปแบบ หรื อ Style ในการแสดงผลของ Windows Sound ใช้ในการปรับเสี ยงต่าง ๆ 17) การปรับเปลีย] นวันที] – เวลา วันที2 และเวลา สามารถปรับเปลี2ยนได้จาก Date/Time Dialog Box เราสามารถเรี ยก Date/Time Dialog Box ได้โดยการคลิกขวาที2 วัน/เวลา ตรงมุมขวาสุ ดของ Taskbar และสามารถปรับเปลี2ยนเวลาใน Dialog Box นี4ได้โดยเลือก Adjust date/time (ดูรูปที2 2-21) รู ปที 2-21 การปรับเปลียนวันที-เวลา 18) การติดตัIงโปรแกรมในระบบปฏิบัติการวินโดวส์ การใช้งานโปรแกรมใหม่ ๆ ในระบบปฏิบตั ิการวินโดวส์ ต้องมีการติดตั4งโปรแกรม (Install) ลงบน ฮาร์ดดิสก์ของเครื2 องคอมพิวเตอร์ก่อน การติดตั4งโปรแกรมจะแตกต่างกับการ Copy โปรแกรม เพราะใน 52 ซอฟต์แวร์ ระบบปฏิบตั ิการวินโดวส์ เมื2อมีการติดตั4งโปรแกรม อาจจะต้องมีการเปลี2ยนแปลงค่าบางอย่างในตัว ระบบปฏิบตั ิการ เช่นการเปลี2ยนแปลงค่าในส่ วนที2เรี ยกว่า Registry โดยทัว2 ไปไฟล์เริ2 มต้นที2ใช้เรี ยก เพื2อเริ2 มการติดตั4งโปรแกรมคือ Setup.exe หรื อ Install เมื2อเรี ยก ไฟล์น4 ีแล้วจะเข้าสู่ การทํางานของส่ วนที2เรี ยกว่า Install Shield ที2จะช่วยผูใ้ ช้ในการติดตั4งโปรแกรมโดยมี คําแนะนําต่าง ๆ ในการติดตั4ง ผูใ้ ช้สามารถกําหนดรู ปแบบการติดตั4งโปรแกรมได้ ตามคําแนะนําในแต่ละ ขั4นตอนถ้าไม่เข้าใจคําแนะนํา หรื อคําอธิบายต่าง ๆ ผูใ้ ช้สามารถเลือก คลิก Next ไปเรื2 อย ๆ ก็ได้ ตัวอย่าง หน้าต่าง Install Shield มีดงั รู ปที2 2-22 เลือก Next > ตลอดการติดตั4ง รู ปที 2-22 ตัวอย่าง Dialog Box การติดตังโปแกรม 19) การถอนการติดตัIงโปรแกรม (Uninstall Program) เมื2อมีโปรแกรมที2ไม่ตอ้ งการใช้งานแล้ว ไม่สามารถลบโปรแกรมทิง4 โดยการ Delete ไฟล์หรื อ โฟลเดอร์ทิง4 โดยตรงได้ แต่ตอ้ งทําตามขั4นตอนที2เรี ยกว่า การ Uninstall program การเลือก Uninstall Program มีได้ 2 แบบ คือ 1. เลือก Uninstall Program จากปุ่ ม Start ซึ2งในบางโปรแกรม อาจจะไม่สามารถเลือกจากส่ วนนี4 ได้ วิธีการทําเหมือนเลือกโปรแกรม แต่เรี ยกโปรแกรม Uninstall ของโปแกรมนั4น ๆ แทน 2. เลือกจาก Add/Remove Program ในส่ วนของ Control Panel (ดูรูปที2 2-23) ตัวอย่างการ Uninstall จาก Control Panel 1. กดปุ่ ม Start 2. เลือก Control Panel 3. เลือกโปรแกรมที2จะ Uninstall 4. เลือก Uninstall ซอฟต์แวร์ 53 รู ปที 2-23 การถอนโปรแกรมจาก Control Panel 20) การใช้ งาน Keyboard commands: Hot Key คําสัง2 บางอย่างที2ใช้งานบ่อย ๆ มักจะมี Hot Key เพื2อช่วยเพิม2 ความสะดวกให้กบั ผูใ้ ช้ทาํ ให้การใช้ งานง่ายและรวดเร็ วยิง2 ขึ4น สําหรับ Hot Key ที2ใช้งานบ่อย ๆ มีดงั นี4 Alt + F4 ปิ ดโปรแกรมที2กาํ ลังเปิ ดใช้งานในปัจจุบนั Alt + Tab เลือกโปรแกรมให้ Active จากหลาย ๆ Windows ที2เปิ ดอยู่ F1 เรี ยกใช้ Help จากโปรแกรมที2 Active ALT + ESC ย้ายโปรแกรมที2กาํ ลัง Active อยู่ ไปไว้หลังโปรแกรมอื2น Ctrl + P หรื อ กดปุ่ ม PrtScn (สําหรับ note book ที2มีปุ่ม Prnt Scrn และ Fn ให้กดปุ่ มทั4งสอง จะมี Easy Capture Manager ปรากฏให้เลือก Capture Screen) เพื2อ dump screen จากนั4นใช้โปรแกรม paint เพื2อ Paste ภาพที2ได้จากการ dump screen 21) การออกจากวินโดวส์ 7 เมื2อต้องการออกจากวินโดวส์ ผูใ้ ช้ไม่ควรปิ ดสวิตช์เครื2 องให้ออกจากระบบให้ถูกต้องโดยคลิกที2 ปุ่ ม Start จะมีปุ่ม Shut down ปรากฏขึ4น คลิก ถ้าต้องการปิ ดเครื2 อง มิฉะนั4น เลือกลูกศรด้านขวา เพื2อเลือก - Switch user สําหรับให้ผใู ้ ช้งานคนปัจจุบนั เปลี2ยนให้ผใู ้ ช้คนอื2นเข้ามาใช้ - Log Off สําหรับให้ผใู ้ ช้งานคนปัจจุบนั ออกจากวินโดวส์ - Lock กลับไปหน้าจอ Administor Locked และ Switch User 54 ซอฟต์แวร์ - Restart ปิ ดแล้วเปิ ดเครื2 องใหม่ - Sleep เป็ นการเข้าสู่ สภาวะการประหยัดพลัง งานโดยตัดไฟเลี4 ยงหรื อสัญญาณไปยังส่ วนที2ไ ม่ จํา เป็ นต้องใช้ระหว่างนั4น เป็ นการปิ ดเครื2 องไว้ชว2ั คราว เมื2อเปิ ดเครื2 องอี กครั4 ง งานที2 ทาํ อยู่ก็จะ ปรากฏขึ4นมาให้ทาํ งานต่อไปได้ทนั ที - Hibernate ทุกข้อมูลของโปรแกรมที2ทาํ งานอยูแ่ ละเก็บไว้ในหน่วยความจําของคอมพิวเตอร์ จะถูก เขียนลง hard disk และเมื2อโปรแกรมทํางานเสร็ จ คอมพิวเตอร์จะปิ ด เมื2อเปิ ดเครื2 องใหม่ ข้อมูลของ โปรแกรมที2เก็บใน hard disk จะอ่านกลับเข้าหน่วยความจําใหม่ และดําเนินการกับโปรแกรมเดิมที2 ทํางานก่อนปิ ดเครื2 อง 22) การ Switch user เพื]อเปลีย] นผู้ใช้ เครื] อง ให้ทาํ การ Shut down แล้วเลือก Switch user 2.1.1.2 แมคโอเอส ออกแบบมาเพื2อทํางานกับเครื2 องคอมพิวเตอร์แมคอินทอช โดยเป็ นผลิตภัณฑ์ของบริ ษทั แอปเปิ ลคอมพิวเตอร์ ไม่ได้รับความนิยมอย่างแพร่ หลายเท่ากับระบบปฏิบตั ิการวินโดวส์ แมคโอ เอสเท็น (Mac OS X) เป็ นระบบปฏิบตั ิการรุ่ นล่าสุ ดในตระกูลแมคโอเอส สําหรับเครื2 อง คอมพิวเตอร์แมคอินทอช เดือนมกราคม ปี ค.ศ. 1984 บริ ษทั แอปเปิ ลคอมพิวเตอร์ ผลิต คอมพิวเตอร์ส่วนตัวยีห2 อ้ แมคอินทอช โดยมีระบบปฏิบตั ิการชื2อ แมคโอเอส รุ่ นต่าง ๆ ของ ระบบปฏิบตั ิการ แมคโอเอส คือ 1 , 4, 6, 7, 8 และ 10 หรื อ X มีววิ ฒั นาการตามเวลา ดังรู ปที2 2-24 Timeline of Macintosh operating systems รู ปที2 2-24 กราฟ timeline ของโมเดล Macintosh ซอฟต์แวร์ 55 รู ปที 2-25 ตัวอย่างหน้าจอของระบบปฏิบตั ิการแมคโอเอสเท็น 2.1.1.3 ยูนิกซ์ เป็ นระบบปฏิบตั ิการแบบเครื อข่าย ระยะเริ2 มต้นออกแบบมาเพื2อใช้สาํ หรับเครื2 องมินิคอมพิวเตอร์ สามารถทํางานในเครื2 องไมโครคอมพิวเตอร์ อย่างมีประสิ ธิภาพ ประวัติของระบบปฏิบตั ิการนี4 มีดงั นี4 1969 The Beginning The history of UNIX starts back in 1969, when Ken Thompson, Dennis Ritchie and others started working on the "little-used PDP-7 in a corner" at Bell Labs and what was to become UNIX. 1971 First Edition It had a assembler for a PDP-11/20, file system, fork(), roff and ed. It was used for text processing of patent documents. 1973 Fourth Edition It was rewritten in C. This made it portable and changed the history of OS's. 1975 Sixth Edition UNIX leaves home. Also widely known as Version 6, this is the first to be widely available out side of Bell Labs. The first BSD version (1.x) was derived from V6. 1979 Seventh Edition It was a "improvement over all preceding and following Unices" [Bourne]. It had C, UUCP and the Bourne shell. It was ported to the VAX and the kernel 56 ซอฟต์แวร์ was more than 40 Kilobytes (K). 1980 Xenix Microsoft introduces Xenix. 32V and 4BSD introduced. 1982 System III AT&T's UNIX System Group (USG) release System III, the first public release outside Bell Laboratories. SunOS 1.0 ships. HP-UX introduced. Ultrix-11 Introduced. 1983 System V Computer Research Group (CRG), UNIX System Group (USG) and a third group merge to become UNIX System Development Lab. AT&T announces UNIX System V, the first supported release. Installed base 45,000. 1984 4.2BSD University of California at Berkeley releases 4.2BSD, includes TCP/IP, new signals and much more. X/Open formed. 1984 SVR2 System V Release 2 introduced. At this time there are 100,000 UNIX installations around the world. 1986 4.3BSD 4.3BSD released, including internet name server. SVID introduced. NFS shipped. AIX announced. Installed base 250,000. 1987 SVR3 System V Release 3 including STREAMS, TLI, RFS. At this time there are 750,000 UNIX installations around the world. IRIX introduced. 1988 POSIX.1 published. Open Software Foundation (OSF) and UNIX International (UI) formed. Ultrix 4.2 ships. 1989 AT&T UNIX Software Operation formed in preparation for spinoff of USL. Motif 1.0 ships. 1989 SVR4 UNIX System V Release 4 ships, unifying System V, BSD and Xenix. Installed base 1.2 million. 1990 XPG3 X/Open launches XPG3 Brand. OSF/1 debuts. Plan 9 from Bell Labs ships. 1991 UNIX System Laboratories (USL) becomes a company - majority-owned by AT&T. Linus Torvalds commences Linux development. Solaris 1.0 debuts. 1992 SVR4.2 USL releases UNIX System V Release 4.2 (Destiny). October - XPG4 Brand launched by X/Open. December 22nd Novell announces intent to acquire USL. Solaris 2.0 ships. ซอฟต์แวร์ 57 1993 4.4BSD 4.4BSD the final release from Berkeley. June 16 Novell acquires USL Late SVR4.2MP 1993 Novell transfers rights to the "UNIX" trademark and the Single UNIX Specification to X/Open. COSE initiative delivers "Spec 1170" to X/Open for fasttrack. In December Novell ships SVR4.2MP , the final USL OEM release of System V 1994 Single UNIX Specification BSD 4.4-Lite eliminated all code claimed to infringe on USL/Novell. As the new owner of the UNIX trademark, X/Open introduces the Single UNIX Specification (formerly Spec 1170), separating the UNIX trademark from any actual code stream. 1995 UNIX 95 X/Open introduces the UNIX 95 branding programme for implementations of the Single UNIX Specification. Novell sells UnixWare business line to SCO. Digital UNIX introduced. UnixWare 2.0 ships. OpenServer 5.0 debuts. 1996 The Open Group forms as a merger of OSF and X/Open. 1997 Single UNIX Specification, Version 2 The Open Group introduces Version 2 of the Single UNIX Specification, including support for realtime, threads and 64-bit and larger processors. The specification is made freely available on the web. IRIX 6.4, AIX 4.3 and HPUX 11 ship. 1998 UNIX 98 The Open Group introduces the UNIX 98 family of brands, including Base, Workstation and Server. First UNIX 98 registered products shipped by Sun, IBM and NCR. The Open Source movement starts to take off with announcements from Netscape and IBM. UnixWare 7 and IRIX 6.5 ship. 1999 UNIX at 30 The UNIX system reaches its 30th anniversary. Linux 2.2 kernel released. The Open Group and the IEEE commence joint development of a revision to POSIX and the Single UNIX Specification. First LinuxWorld conferences. Dot com fever on the stock markets. Tru64 UNIX ships. 2001 Single UNIX Specification, Version 3 Version 3 of the Single UNIX Specification unites IEEE POSIX, The Open Group and the industry efforts. Linux 2.4 kernel released. IT stocks face a hard time at the markets. The value of procurements for the UNIX brand exceeds $25 billion. AIX 5L ships. 58 ซอฟต์แวร์ 2003 ISO/IEC 9945:2003 The core volumes of Version 3 of the Single UNIX Specification are approved as an international standard. The "Westwood" test suite ship for the UNIX 03 brand. Solaris 9.0 E ships. Linux 2.6 kernel released. 2007 Apple Mac OS X certified to UNIX 03. 2008 ISO/IEC 9945:2008 Latest revision of the UNIX API set formally standardized at ISO/IEC, IEEE and The Open Group. Adds further APIs 2009 UNIX at 40 IDC on UNIX market -- says UNIX $69 billion in 2008, predicts UNIX $74 billion in 2013 2010 UNIX on the Desktop Apple reports 50 million desktops and growing -- these are Certified UNIX systems. รู ปที2 2-26 ตัวอย่างหน้าจอของระบบปฏิบตั ิการยูนิกซ์ 2.1.1.4 ลีนุกซ์ จัดเป็ นเวอร์ชนั หนึ2งของระบบปฏิบตั ิการยูนิกซ์ สามารถใช้งานฟรี เป็ น Open Source ตามข้อตกลงของ GNU General Public License เกิดขึ4นในปี ค.ศ. 1991 โดยนักศึกษาชาวฟิ นแลนด์ชื2อ Linus Torvalds ประวัติมีดังนีI ซอฟต์แวร์ 59 • • • • • • • • • • • • • • 1991: The Linux kernel is publicly announced on 25 August by the 21-year-old Finnish student Linus Benedict Torvalds.[11] 1992: The Linux kernel is relicensed under the GNU GPL. The first so called “Linux distributions” are created. 1993: Over 100 developers work on the Linux kernel. With their assistance the kernel is adapted to the GNU environment, which creates a large spectrum of application types for Linux. The oldest currently existing Linux distribution, Slackware, is released for the first time. Later in the same year, the Debian project is established. Today it is the largest community distribution. 1994: In March Torvalds judges all components of the kernel to be fully matured: he releases version 1.0 of Linux. The XFree86 project contributes a graphical user interface (GUI). In this year the companies Red Hat and SUSE publish version 1.0 of their Linux distributions. 1995: Linux is ported to the DEC Alpha and to the Sun SPARC. Over the following years it is ported to an ever greater number of platforms. 1996: Version 2.0 of the Linux kernel is released. The kernel can now serve several processors at the same time, and thereby becomes a serious alternative for many companies. 1998: Many major companies such as IBM, Compaq and Oracle announce their support for Linux. In addition a group of programmers begins developing the graphical user interface KDE. 1999: A group of developers begin work on the graphical environment GNOME, destined to become a free replacement for KDE, which at the time, depends on the, then proprietary, Qt toolkit. During the year IBM announces an extensive project for the support of Linux. 2000: Dell announces that it is now the No. 2 provider of Linux-based systems worldwide and the first major manufacturer to offer Linux across its full product line. 2002: The media reports that "Microsoft killed Dell Linux" 2004: The XFree86 team splits up and joins with the existing X Window standards body to form the X.Org Foundation, which results in a substantially faster development of the X Window Server for Linux. 2005: The project openSUSE begins a free distribution from Novell's community. Also the project OpenOffice.org introduces version 2.0 that now supports OASIS OpenDocument standards in October. 2006: Oracle releases its own distribution of Red Hat. Novell and Microsoft announce a cooperation for a better interoperability. 2007: Dell starts distributing laptops with Ubuntu pre-installed in them. ซอฟต์แวร์ 60 • • • • • 2009: RedHat's market capitalization equals Sun's, interpreted as a symbolic moment for the "Linuxbased economy" 2011: Version 3.0 of the Linux kernel is released. 2012: the aggregate Linux server market revenue exceeds that of the rest of the Unix market. 2013: Google's Linux-based Android claims 75% of the smartphone market share, in terms of the number of phones shipped. 2014: Ubuntu claims 22,000,000 users. รู ปที2 2-27 ตัวอย่างหน้าจอของระบบปฏิบตั ิการลีนุกซ์ 2.1.1.5 แอนดรอยด์ ออกแบบมาเพื2อทํางานกับเครื2 องคอมพิวเตอร์แบบ แท็บเล็ต และสมาทร์โฟน โดยเป็ นผลิตภัณฑ์ ของบริ ษทั กูเกิล (google) ได้รับความนิยมอย่างแพร่ หลาย รุ่ นล่าสุ ด (ค.ศ. 2014) ชื2อ Android 4.4 KitKat ประวัติรุ่นต่าง ๆ ของแอนดรอยด์ มีดงั นี4 ซอฟต์แวร์ 61 ระบบปฎิบตั ิการแอนดรอยด์ รุ่น ชื] อรุ่น 1.0 Angel Cake (API level 1) 1.1 Battenberg (API level 2) 1.5 Cupcake (API level 3) 1.6 Donut (API level 4) 2.0 Eclair (API level 5) 2.0.1 Eclair (API level 6) 2.1 Eclair (API level 7) 2.2–2.2.3 Froyo (API level 8) 2.3–2.3.2 Gingerbread(API level 9) 2.3.3–2.3.7 Gingerbread (API level 10) 3.0 Honeycomb (API level 11) 3.1 Honeycomb (API level 12) 3.2 Honeycomb (API level 13) 4.0–4.0.2 Ice Cream Sandwich (API level 14) 4.0.3–4.0.4 Ice Cream Sandwich (API level 15) 4.1 Jelly Bean (API level 16) 4.2 Jelly Bean (API level 17) 4.3 Jelly Bean (API level 18) 4.4 KitKat (API level 19) 62 ซอฟต์แวร์ รู ปที2 2-28 ตัวอย่างหน้าจอของระบบปฏิบตั ิการ Android 2.1.1.6 ไอโอเอส ออกแบบมาเพือ2 ทํางานกับเครื2 องคอมพิวเตอร์แบบแท็บเล็ต และสมาทร์โฟน ได้รับความนิยมอย่าง แพร่ หลาย IOS 8 เป็ นระบบปฏิบตั ิการรุ่ นล่าสุ ด (ค.ศ. 2014)ในตระกูลนี4 ปัจจุบนั (ค.ศ. 2014) มีรุ่นที2ใช้ และอุปกรณ์ ดังนี4 Current versions Version Release date Highest version for 3.1.3 February 2, 2010 iPhone (1st generation), iPod Touch (1st generation) 4.2.1 November 22, 2010 iPhone 3G, iPod Touch (2nd generation) 5.1.1 May 7, 2012 iPod Touch (3rd generation), iPad (1st generation) 6.1.6 February 21, 2014 iPhone 3GS, iPod Touch (4th generation) ซอฟต์แวร์ 63 Version 7.1.1 (Apple TV Software version 6.1.1) Release date Highest version for April 22, 2014 Apple TV (2nd generation and later) April 22, 2014 iPhone 4, iPhone 4S, iPhone 5, iPhone 5C, iPhone 5S, iPod Touch (5th generation), iPad 2, iPad (3rd generation), iPad (4th generation), iPad Air, iPad Mini (1st generation), iPad Mini (2nd generation) 8.0 Beta 1 June 2, 2014 iPhone 4S, iPhone 5, iPhone 5C, iPhone 5S, iPod Touch (5th generation), iPad 2, iPad (3rd generation), iPad (4th generation), iPad Air, iPad Mini (1st generation), iPad Mini (2nd generation) 8.0 September 19, 2014 iPhone 6, iPhone 6 Plus 7.1.1 รู ปที 2-29 ตัวอย่างหน้าจอของระบบปฏิบตั ิการไอโอเอส 2.1.2 ยูทิลิตี ยูทิลิตีเป็ นซอฟต์แวร์ ระบบที2อนุญาตให้ผใู ้ ช้ทาํ งานเกี2ยวกับการบํารุ งรักษา คอมพิวเตอร์ อุปกรณ์ ต่าง ๆ รวมทั4งโปรแกรม ระบบปฏิบตั ิการส่ วนใหญ่มียทู ิลิตีในตัวแล้ว แต่ผใู ้ ช้อาจใช้ยทู ิลิตีที2ไม่ได้เป็ นส่ วน หนึ2งของระบบปฏิบตั ิการ เป็ นยูทิลิตีที2ติดตั4งในภายหลัง เพราะยูทิลิตีดงั กล่าวอาจทํางานได้ดีกว่า ยูทิลิตีมี หน้าที2เกี2ยวกับ การจัดการแฟ้ม (บีบอัดไฟล์, สํารองไฟล์ (Backing Up Files) และฟื4 นฟูไฟล์ (Restore 64 ซอฟต์แวร์ Files)), การจัดการดิสก์ (ทําความสะอาดดิสก์ (Cleaning Up Disk), จัดระเบียบดิสก์ (Defragmenting Disks)), การรักษาความปลอดภัย (ป้องกันคอมพิวเตอร์จากผูท้ ี2ไม่ได้รับอนุญาต, ป้องกันไวรัส, ลบสปาย แวร์และการโฆษณา, กรองเนื4อหาที2มาจากอินเทอร์เน็ต) เป็ นต้น ยูทลิ ติ ีที]เกีย] วกับการจัดการแฟ้ ม สําหรับระบบปฏิบตั ิการวินโดวส์ 7 สามารถทําการสํารองแฟ้มและ ฟื4 นฟูแฟ้มโดยใช้ยทู ิลิตีใน Control Panel ด้วยการเลือก Backup and Restore หรื อเลือก Action Center และ Backup and Restore (ดูรูปที2 2-30) รู ปที 2-30 การ Backup และ Restore จาก Control Panel สําหรับการบีบอัดแฟ้ม ต้องใช้ยทู ิลิตีทีไม่มีในวินโดวส์ เช่น โปรแกรม WinZip และ WinRAR เป็ นต้น ยูทลิ ติ ีการจัดการดิสก์ สําหรับระบบปฏิบตั ิการวินโดวส์ 7 สามารถทําความสะอาดดิสก์ (ลบแฟ้มที ไม่มีความจําเป็ นต้องใช้ หรื อแฟ้มขยะทิง)ได้ดว้ ยโปรแกรม Disk Cleanup โดยการคลิกทีปุ่ม Start เลือก All Programs, Accessories, System Tools และ Disk Cleanup ตามลําดับ รู ปที 2-31 Disk Cleanup ซอฟต์แวร์ 65 ยูทิลิตีสาํ หรับการทําความสะอาดดิสก์อื2น ๆ ที2นิยมใช้ เช่น โปรแกรม CCleaner และ Baidu PC Faster เป็ นต้น สําหรับการจัดระเบียบดิสก์ (ย้ายข้อมูลในแฟ้มให้มาอยูใ่ น cluster ที2อยูต่ ิดกัน เพื2อให้เหลือ cluster ว่างอยูต่ ิดกัน ทําให้ประสิ ทธิภาพในการเข้าถึงข้อมูลเร็ วขึ4น) วินโดวส์ 7 ทําได้ดว้ ยโปรแกรม Disk Defragmenter โดยการคลิกที2ปุ่ม Start เลือก All Programs, Accessories, System Tools และ Disk Defragmenter ตามลําดับ (ดูรูปที2 2-32) รู ปที2 2-32 Disk Fragmenter ยูทลิ ติ ีการรักษาความปลอดภัย การป้องกันคอมพิวเตอร์ จากผูท้ ี2ไม่ได้รับอนุญาต, ป้องกันไวรัส, ลบ สปายแวร์และการโฆษณา และการกรองเนื4อหาที2มาจากอินเทอร์เน็ต สําหรับวินโดวส์ 7 ทําได้โดยการใช้ Control Panel ด้วยการเลือก Action Center และ Security (ดูรูปที2 2-33) 66 ซอฟต์แวร์ รู ปที2 2-33 Security สําหรับโปรแกรมอื2น ๆ เช่น Avira, AVG, McAfree Security Scan Plus, Baidu Antivirus เป็ นต้น ยูทลิ ติ ีการบํารุงรักษา คอมพิวเตอร์ ของวินโดวส์ 7 ทําได้โดยการใช้ Control Panel ด้วยการเลือก Action Center และ Maintenance 2.1.3 ดีไวซ์ไดรเวอร์ ดีไวซ์ไดรเวอร์เป็ นซอฟต์แวร์ระบบที2ใช้ติดตั4งเพื2อเป็ นตัวเชื2อมโยงระหว่างระบบปฏิบตั ิการกับ อุปกรณ์ของคอมพิวเตอร์ สําหรับวินโดวส์ 7 เมื2อเชื2อมต่ออุปกรณ์ใหม่กบั คอมพิวเตอร์ ดีไวซ์ไดรเวอร์ จะถูกติดตั4งโดยอัตมัติสาํ หรับอุปกรณ์ประเภท plug and play ในกรณี ของอุปกรณ์ประเภทอื2น วินโดว์ 7 จะค้นหาไดรเวอร์ ให้ ถ้าไม่พบจะบอกให้ผูใ้ ช้เลือกไดรเวอร์ เอง โดยปรกติเมื2อซื4 ออุปกรณ์ เช่น printer หรื อ scanner เป็ นต้น ผูข้ ายจะให้แผ่นดิสก์ที2บรรจุไดรเวอร์ ของอุปกรณ์น4 นั ๆ มาให้ หรื อสามารถ download จากอินเตอร์เน็ต 2.1.4 ตัวแปลภาษา คอมพิวเตอร์ รู้จกั คําสั2งภาษาเครื] องเท่านั4น ภาษาเครื2 องเขียนด้วยตัวเลขฐานสอง จึงไม่เหมาะที2จะ นํามาเขียนโปรแกรม จึงได้มีการพัฒนาภาษาขึ4นมาใหม่ โดยใช้สัญลักษณ์แทนตัวเลขฐานสอง เช่น การบวก เลข แทนที2จะเขียนคําสั2งด้วยเลขฐานสอง 1011000 แต่เขียนแทนด้วยคําสั2ง ADD X,Y แทน เป็ นต้น ภาษา สั ญลักษณ์ เรี ยกอีกอย่างหนึ2 งว่า ภาษาแอสเซมบลี (assembly language) เป็ นภาษาระดับตํ]า (low-level ซอฟต์แวร์ 67 language) เพราะใกล้เคียงกับภาษาเครื2 องมาก ต่อมาจึงได้มีการพัฒนาภาษาระดับสู ง (high-level language) ขึ4นมา เช่น ภาษา FORTRAN, ภาษา COBOL, ภาษา BASIC, ภาษา C และ ภาษา Java เป็ นต้น ภาษา ระดับสู ง สามารถแบ่งออกได้ ดังนี4 Procedural Languages เป็ นภาษาที2เน้นการคํานวณด้วยผลกระทบข้างเคียง (side-effect) โดยการ กําหนดค่า ให้ก บั หน่ วยความจําที2 ตาํ แหน่ ง ต่างๆ แล้วเปลี2 ยนค่าเหล่า นั4น หรื อกล่า วได้ว่าเป็ นการเปลี2 ย น สถานะของเครื2 อง โดยใช้ขอ้ ความสั2งกําหนดค่า และข้อความสั2งควบคุ มที2ทาํ งานซํ4าๆ เช่ น ข้อความสั2ง while, repeat หรื อ for เป็ นต้น มีขอ้ ความสั2งกระโดดมีเงื2อนไข เช่น if เป็ นต้น และข้อความสั2งกระโดดไม่ มีเงื2อนไข เช่น goto เป็ นต้น ข้อความสั2งที2กล่าวมาข้างต้น มีหลักการทํางานเหมือนคําสั2งระดับภาษาเครื2 อง เช่ น ข้อความสั2งควบคุ ม ที2ทาํ งานซํ4าๆ แทนได้ด้วยคําสั2ง ภาษาเครื2 อง แบบกระโดดที2 มีเงื2 อนไขและไม่มี เงื2อนไข เป็ นต้น สําหรับการเคลื2อนย้ายข้อมูล จะกระทําที2ละเล็กละน้อยขนาด ไบต์ คํา หรื อ สองเท่าของคํา ส่ วนการกําหนดค่า คือ คําสั2งเคลื2 อนย้ายข้อมูล ในภาษาเครื2 องนัน2 เอง และมองแถวลําดับ (array) หรื อ ระเบียน (record) เป็ นข้อมูลหน่วยย่อยหลายๆ หน่วย ที2เรี ยงติดต่อกันในหน่วยความจํา การเคลื2อนย้ายข้อมูล ยังคงทําทีละหน่วยย่อย แนวคิดในการเขียนโปรแกรมด้วยภาษาในกลุ่มนี4 จึงไม่ได้แตกต่างจากแนวคิดใน การเขี ย นโปรแกรมด้ว ยภาษาเครื2 องเท่า ใดนัก ตัวอย่า งของภาษาในกลุ่ ม นี4 ได้แก่ ซี ปาสกาล โคบอล (COBOL) และ ฟอร์แทรน (FORTRAN) เป็ นต้น Functional Languages ภาษากลุ่มนี4 มีแนวคิดมาจาก แคลคูลสั แลมบ์ดา (lambda calculus) โดย มองว่าการเขียนโปรแกรม ก็คือการนิ ยามฟั งก์ชนั การวิง2 โปรแกรม คือ การคํานวณหาค่าของฟังก์ชนั โดย การส่ งค่าพารามิเตอร์ ไปให้ฟังก์ชนั เน้นฟังก์ชนั ที2เรี ยกซํ4า (recursive function) เป็ นหลัก ซึ2 งต่างกับภาษาใน กลุ่มแรก ที2แม้จะมีฟังก์ชนั การเรี ยกซํ4าให้ใช้ แต่มกั จะมองว่าเป็ นลักษณะพิเศษ และไม่นิยมใช้กนั ภาษาใน กลุ่ม นี4 มองข้อมูลในระดับ ที2ใ หญ่ข4 ึ น เช่ น มองหน่ วยความจํา เป็ นรายการ (list) ของนิ พ จน์สัญลักษณ์ (symbolic expression หรื อ s-expression) จึงเป็ นภาษาที2เหมาะสําหรับการคํานวณทางสัญลักษณ์ เป็ นที2 นิ ย มใช้ก นั มากในกลุ่ ม ที2 ศึ ก ษาทางด้า นปั ญญาประดิ ษ ฐ์ ในการคํา นวณข้อมู ล มัก จะทํา เป็ นกลุ่ ม ใหญ่ ๆ ตัวอย่างของภาษาในกลุ่มนี4 ได้แก่ ลิสป์ (LISP) สกรี ม (SCHEME) และ เอ็มแอล (ML) เป็ นต้น Logic Programming Languages ตรรกะที2ใช้ในภาษากลุ่มนี4 คือ first-order predicate calculus ซึ2ง ใช้อธิบายประโยคทางตรรกะ ที2เป็ นจริ งหรื อเท็จอย่างใดอย่างหนึ2ง เช่น ประโยค “2 เป็ นเลขคู่” เป็ นจริ ง แต่ ประโยค “3 เป็ นเลขคู่” เป็ นเท็จ เป็ นต้น แล้วใช้กฎของการอนุมาน เพื2อพิสูจน์ประโยคว่า เป็ นจริ งหรื อเท็จ หรื อสร้างประโยคใหม่จากประโยคเดิมที2มีอยูแ่ ล้ว เช่น ถ้ามีประโยค “ถ้า a เป็ นจริ ง แล้ว b เป็ นจริ ง” และ “ถ้า b เป็ นจริ ง แล้ว c เป็ นจริ ง” สามารถสรุ ปเป็ นประโยคใหม่ได้วา่ “ถ้า a เป็ นจริ ง แล้ว c เป็ นจริ ง “ เป็ นต้น การเขียนโปรแกรมของภาษาในกลุ่มนี4 คือ การเขียนเซตของประโยค ที2สมมุติวา่ เป็ นจริ ง และสามารถนําไป พิสูจน์หรื อสร้างประโยคอื2นได้ เช่น เซตของประโยคต่อไปนี4 “ม้าเป็ นสัตว์เลี4ยงลูกด้วยนํ4านม” “คนเป็ นสัตว์เลี4ยงลูกด้วยนํ4านม” 68 ซอฟต์แวร์ “สัตว์เลี4ยงลูกด้วยนํ4านมมี 4 ขา และไม่มีมือ หรื อ มี 2 ขาและ 2 มือ” “ม้าไม่มีมือ” “คนมีมือ 2 มือ” สามารถเขียนเป็ นโปรแกรมได้ ดังนี4 mammal(horse). mammal(human). ∀x, mammal(x) -> legs(x,4) and arms(x,0) or legs(x,2) and arms(x,2). arms(horse,0). arms(human,2). สําหรับข้อมูลของโปรแกรม ก็คือ ประโยคสอบถามหรื อประโยคเป้าหมายนัน2 เอง เช่น ถามว่า ∃y, legs(human,y)? โปรแกรมจะให้คาํ ตอบ ดังนี4 yes: y=2 เป็ นต้น เป็ นภาษาอีกกลุ่มหนึ2งที2นิยมใช้ในกลุ่มที2ศึกษาทางด้านปัญญาประดิษฐ์ ตัวอย่างของภาษาในกลุ่มนี4 ได้แก่ โปรล็อก (PROLOG) เป็ นต้น Parallel Programming Languages เป็ นภาษาที2มีขอ้ ความสัง2 เพื2อให้ผใู ้ ช้สามารถเขียนโปรแกรม ในลักษณะขนานได้ เช่น การคูณแมทริ กซ์ อาจจะทําได้โดยการคูณทีละแถวแบบขนานกัน แล้วนําผลคูณที2 ได้มาบวกกันในภายหลัง เป็ นต้น จะเห็นได้วา่ การทํางานแบบขนานไม่ได้ทาํ ขนานตลอดเวลา จะต้องมีการ มาบรรจบกันที2จุดหนึ2ง ณ. เวลาหนึ2ง เรี ยกว่า การประสานเวลา (synchronization) เช่น การคูณแมทริ กซ์ ข้างต้น การคูณแต่ละแถวเป็ นแบบขนาน แต่การบวกไม่ใช่ ต้องรอให้การคูณในแถวเสร็ จก่อน จึงจะบวกกัน ได้ การประสานเวลาทําได้หลายวิธี เช่น ใช้ semaphore, monitor หรื อ message passing เป็ นต้น ลักษณะ ของการขนานที2ใช้ในโปรแกรม อาจจะไม่ใช่การทํางานขนานจริ งๆ ด้วยส่ วนเครื2 อง (hardware) แต่สามารถ ทํางานในภาวะพร้ อมกัน (concurrency) เช่น ระบบปฏิบตั ิการที2ทาํ งานหลายๆ งานพร้อมกัน โดยใช้ซีพียู เพียงตัวเดียว เป็ นลักษณะหนึ2งของการทํางานในภาวะพร้อมกัน การทํางานแบบขนานจริ งกับภาวะพร้อม กัน จึงแตกต่างกันที2ระดับส่ วนเครื2 อง การทํางานแบบขนานจริ งด้วยส่ วนเครื2 อง เช่น การทํางานด้วยซีพียู มากกว่าหนึ2งตัว (จะกล่าวถึงในหัวข้อถัดไป) เป็ นต้น ตัวอย่างภาษาในกลุ่มนี4 ได้แก่ โมดูลา-2 (Modular-2), เอดา, ซีเอสพี (CSP), และ ภาษาในกลุ่มที2กล่าวมาแล้วข้างต้นทั4งหมดที2มีขอ้ ความสั2งในการทํางานขนาน หรื อภาวะพร้อมกันเพิม2 เข้าไปในภาษา เช่น concurrent Pascal เป็ นต้น Object-Oriented Languages ภาษาในกลุ่มนี4เน้นการเขียนโปแกรม โดยการส่ งข้อความ (message) ระหว่างวัตถุ วัตถุประกอบด้วยข้อมูลและการดําเนินการกับข้อมูล การดําเนินการกับข้อมูลเรี ยก อีกอย่างหนึ2งว่า วิธีการ (method) การส่ งข้อความไปยังวัตถุใด ก็คือการเรี ยกใช้ วิธีการ ของวัตถุน4 นั ตัวอย่างเช่น วัตถุที2เป็ นกองซ้อน (stack) มีขอ้ มูลเป็ นแถวลําดับและดรรชนีช4 ีไปยังยอดกองซ้อน (top of ซอฟต์แวร์ 69 stack) มีวธิ ีการ เช่น กด (push) ผุด (pop) ทดสอบกองซ้อนว่าง (stack empty) และทดสอบกองซ้อนล้น (stack overflow) เป็ นต้น ภาษากลุ่มนี4มีลกั ษณะที2สาํ คัญ คือ 1. การซ่ อนสารสนเทศ (information hiding) แนวคิดของการซ่ อนสารสนเทศ มีมานานแล้ว อย่างเช่น กระบวนงานหรื อฟังก์ชนั ในภาษาสองกลุ่มแรก ก็เป็ นลักษณะการซ่อนสารสนเทศอย่างหนึ2ง เป็ น ต้น ผูใ้ ช้ไม่จาํ เป็ นต้องรู ้วา่ ข้างในเขียนอย่างไร เพียงแต่รู้วา่ ทําอะไร ก็สามารถเรี ยกใช้ได้โดยการอ้างชื2อและ ผ่านพารามิเตอร์ ไปมาระหว่างกันเท่านั4น แต่ลกั ษณะเด่นของการซ่อนสารสนเทศในภาษากลุ่มนี4 ก็คือ การ ซ่อนข้อมูลและวิธีการไว้ดว้ ยกัน ดังนั4นการเปลี2ยนแปลงข้อมูล และวิธีการของวัตถุ จะไม่มีผลกระทบกับ วัตถุอื2นๆ ที2เรี ยกใช้ เช่น การเปลี2ยนข้อมูลจากกองซ้อน เป็ น รายการโยง และตัวชี4ไปยังยอดกองซ้อน พร้อม ทั4งเปลี2ยนวิธีการ กด ผุด ทดสอบกองซ้อนว่าง และทดสอบกองซ้อนล้น ตามโครงสร้างข้อมูลใหม่ จะไม่มี ผลกับวัตถุอื2นๆ 2. หลักนามธรรมข้อมูล (data abstraction) ลักษณะการซ่ อนสารสนเทศอย่างเดี ยว ยังไม่เพียง พอที2จะทําให้ภาษาในกลุ่มนี4 มีลกั ษณะเด่น แตกต่างจากภาษาในกลุ่มอื2นๆ วัตถุยงั สามารถมองได้ในรู ปของ หลักนามธรรมข้อมูล ที2ผใู ้ ช้สามารถกําหนดแบบชนิดข้อมูลและการดําเนินการได้ เช่น ในตัวอย่างวัตถุแบบ กองซ้อน ผูใ้ ช้มองกองซ้อนเป็ นที2เก็บข้อมูลเหมือนลักษณะการวางจานซ้อนๆ กัน การเอาข้อมูลออกจาก กองซ้อน จะกระทํากับข้อมูลตําแหน่งบนสุ ดเสมอ เหมือนการนําจานใบบนสุ ดออกก่อนเสมอ ตราบใดที2 การทํางานของก้องซ้อนเป็ นไปตามที2กล่าวมาข้างต้น การใช้แถวลําดับหรื อรายการโยงเป็ นกองซ้อนจึง ไม่ใช่สาระสําคัญ เป็ นต้น 3. การถ่ายทอดพันธุกรรม (inheritance) ลักษณะการถ่ายทอดพันธุกรรมในภาษากลุ่มนี4 เลียนแบบ ลักษณะพันธุกรรมตามธรรมชาติ เช่น สรรพสิ2 งในโลก แบ่งออกเป็ นสองกลุ่ม คือ สิ2 งมีชีวติ และสิ2 งไม่มีชีวติ สิ2 งมีชีวติ แบ่งออกเป็ นกลุ่มย่อยๆ ระดับล่าง ได้เป็ นสองกลุ่มย่อย คือ พืชกับสัตว์ พืชและสัตว์สามารถแบ่ง ออกเป็ นกลุ่มย่อยๆ ระดับล่างลงไปได้อีกหลายระดับ แต่ละกลุ่มมีคุณสมบัติที2เหมือนกัน หรื อร่ วมกัน เช่น สิ2 งมีชีวติ หายใจ แต่ส2ิ งไม่มีชีวติ ไม่หายใจ เป็ นต้น การหายใจและไม่หายใจ เป็ นคุณสมบัติที2แบ่งแยก สิ2 งมีชีวติ และสิ2 งไม่มีชีวติ คุณสมบัติที2เหมือนกัน จะถ่ายถอดจากระดับบน (แม่) ลงไปสู่ ระดับล่าง (ลูก) เช่น การหายใจ จะเป็ นคุณสมบัติของสิ2 งมีชีวติ ที2ถ่ายทอดไปยังพืช สัตว์ และกลุ่มย่อยระดับล่าง (หลาน เหลน ฯลฯ) ของพืชและสัตว์ เป็ นต้น ศัพท์ที2ใช้ในภาษากลุ่มนี4 เรี ยก กลุ่ม ว่า class เรี ยก กลุ่มระดับบน ว่า super class และ เรี ยก กลุ่มระดับล่าง ว่า sub class วัตถุกค็ ือสิ2 งของที2อยูใ่ นกลุ่ม คุณสมบัติของกลุ่ม แทนด้วย ข้อมูลและวิธีการ แต่ละวัตถุจะมีขอ้ มูลเป็ นของตัวเอง แต่ทุกๆ วัตถุในกลุ่มเดียวกัน จะมีวธิ ีการเหมือนกัน โดยใช้วธิ ีการของกลุ่ม ภาษาในกลุ่มนี4สามารถกําหนดให้กลุ่มของวัตถุ มีโครงสร้างเป็ นระดับดังที2กล่าว มาแล้วได้ และสามารถถ่ายทอดพันธุกรรม ในลักษณะที2วตั ถุในระดับล่าง สามารถเรี ยกใช้วธิ ีการของวัตถุ ในระดับบน ที2มีคุณสมบัติเหมือนกันได้ โดยไม่ตอ้ งมีวธิ ีการดังกล่าวเป็ นของตัวเอง ทําให้ประหยัดเนื4อที2 4. โพลีมอร์ฟิซึม (polymorphism) คําว่า โพลีมอร์ฟิซึม มาจากรากศัพท์ภาษากรี ก ซึ2งมีความหมาย ว่า หลายรู ปแบบ โพลีมอร์ฟิซึมในภาษาคอมพิวเตอร์มีหลายอย่าง เช่น 70 ซอฟต์แวร์ • ตัวแปรโพลีมอร์ฟิก (polymorphic variable) คือ ตัวแปรที2เป็ นได้หลายๆ ชนิด เช่น ในภาษาลิสป์ หรื อสมอลทอค (Smalltalk) เป็ นต้น ชนิดของตัวแปรแบบนี4 จะเปลี2ยนไปขณะกระทําการ ขึ4นอยูก่ บั ค่าที2 กําหนดให้กบั ตัวแปรในขณะนั4น ถ้ากําหนดค่าจํานวนเต็มให้ ชนิดของตัวแปรในขณะนั4น ก็จะเป็ นชนิด จํานวนเต็ม แต่ถา้ ในภายหลัง เปลี2ยนเป็ นกําหนดค่าจํานวนจริ งให้ ตัวแปรนั4นก็จะเปลี2ยนชนิดไปเป็ น จํานวนจริ ง เป็ นต้น • ฟังก์ชนั โพลีมอร์ฟิก (polymorphic function) ได้แก่ ฟังก์ชนั ที2มีพารามิเตอร์ซ2 ึงสามารถรับค่าได้ หลายชนิด และค่าที2ส่งกลับอาจเป็ นได้หลายชนิด เช่น ฟังก์ชนั ในภาษาลิสป์ และสมอลทอค เป็ นต้น • ชนิดโพลีมอร์ฟิก (polymorphic type) ในภาษาเอ็มแอล สามารถกําหนดชนิด เป็ นชนิดใดๆ ได้ ตัวแปลจะตรวจสอบและรู ้ชนิด ในช่วงการแปล โดยวิธีการที2เรี ยกว่า การอนุมานชนิด ตัวแปรหรื อฟังก์ชนั เดียวกัน จึงอาจจะมีชนิดได้หลายชนิด ลักษณะที2คล้ายกันนี4กม็ ีในภาษาอื2นๆ เช่น template ในภาษาซี หรื อ generics ในภาษาเอดา (Ada) เป็ นต้น • โอเวอร์ โหลดดิง (overloading) มีหลายรู ปแบบ เช่น ตัวดําเนินการเดียวกัน สามารถดําเนินการได้ กับข้อมูลหลายชนิด หรื อฟังก์ชนั มากกว่าหนึ2งฟังก์ชนั มีชื2อเดียวกัน แต่แตกต่างกันที2จาํ นวนพารามิเตอร์ หรื อชนิดของพารามิเตอร์ หรื อชนิดของค่าที2ส่งกลับ เป็ นต้น ในภาษาปาสกาล ตัวดําเนินการ อย่างเช่น + สามารถดําเนินการได้ท4งั ข้อมูลชนิดจํานวนเต็ม และจํานวนจริ ง แต่ไม่อนุญาตให้ฟังก์ชนั หรื อกระบวนงาน มีชื2อเหมือนกัน ตัวดําเนินการในภาษาปาสกาลถูกกําหนดตายตัวไว้แล้วในภาษา ต่างกับภาษาในกลุ่มนี4 ที2 อนุญาตให้ผใู ้ ช้ กําหนดตัวดําเนินการที2มีอยูแ่ ล้วในภาษา ไปดําเนินการกับข้อมูลชนิดใหม่ที2ผใู ้ ช้กาํ หนดขึ4น ได้ และฟังก์ชนั มากกว่าหนึ2งฟังก์ชนั สามารถมีชื2อเหมือนกันได้ • โพลีมอร์ฟิซึมอีกแบบหนึ2งที2เป็ นลักษณะเด่นของภาษาในกลุ่มนี4 คือ สามารถเขียนวิธีการที2มี คุณสมบัติเหมือนกัน ซึ2งถ่ายทอดทางพันธุกรรม จากระดับบนลงสู่ ระดับล่าง ไว้ที2ระดับแม่ เพียงครั4งเดียว ที2 เดียว แล้วให้วตั ถุที2มีคุณสมบัติเหมือนกันดังกล่าว ที2ระดับ ลูก หลาน แหลน ฯลฯ เรี ยกใช้วธิ ีการนี4ร่วมกัน ได้ วิธีการร่ วมที2วา่ นี4 จึงมีลกั ษณะเป็ นโพลีมอร์ฟิซึม เพราะวิธีการเดียวกัน สามารถใช้ได้กบั วัตถุหลายกลุ่ม 5 การยึดเหนี2ยวพลวัต (dynamic binding) วัตถุอาจจะเกิดขึ4นในช่วงกระทําการ และข้อความ เดียวกันเมื2อส่ งไปยังวัตถุตา่ งกลุ่มกัน อาจจะหมายถึงการเรี ยกใช้วธิ ีการที2ตา่ งกัน เนื2องจากโครงสร้างระดับ ของการถ่ายทอดพันธุกรรม กลุ่มวัตถุระดับล่าง นอกจากจะมีคุณสมบัติร่วมกับกลุ่มวัตถุระดับบนแล้ว ยังมี คุณสมบัติที2แตกต่างจากกลุ่มวัตถุระดับบน ซึ2งเป็ นสาเหตุที2ตอ้ งทําให้แยกกลุ่มออกมา คุณสมบัติที2แตกต่าง ดังกล่าวนี4 สามารถกําหนด ชื2อวิธีการ ให้เหมือนกับ ชื2อวิธีการ ของกลุ่มวัตถุระดับบนได้ ซึ2งเป็ นลักษณะ ของโอเวอร์โหลดดิง ดังที2กล่าวมาแล้วข้างต้น แม้ชื2อของวิธีการจะเหมือนกัน แต่การทํางานจะแตกต่างกัน ดังนั4น ชื2อ(ข้อความ) อย่างเดียว ไม่สามารถกําหนดได้วา่ หมายถึงวิธีการใด จําเป็ นต้องมีการค้นหา โดยเริ2 ม ค้นหาจากชื2อของวิธีการในกลุ่มที2วตั ถุน4 นั อยูก่ ่อน ถ้าไม่พบจึงจะไปค้นหาชื2อวิธีการในกลุ่มระดับบน ไล่ข4 ึน ไปตามลําดับ ถ้าไม่พบก็แสดงข้อความผิดพลาดให้ผใู ้ ช้รู้ แต่ถา้ พบที2ระดับใด ก็เรี ยกใช้วธิ ีการในระดับนั4น ดังนั4นตัวแปลจึงไม่สามารถยึดเหนี2ยววิธีการกับข้อความที2ส่งมาในช่วงการแปลได้ จําเป็ นต้องยึดเหนี2ยว ซอฟต์แวร์ 71 ในช่วงกระทําการ เรี ยกว่า การยึดเหนี]ยวพลวัต ข้อเสี ยก็คือต้องเสี ยเวลาในการยึดเหนี2ยว ภาษาบางภาษา เช่น ซี++ เป็ นต้น จึงออกแบบให้การยึดเหนี2ยวข้อความกับวิธีการส่ วนใหญ่ทาํ ได้ในช่วงการแปล ส่ วนการ ยึดเหนี2ยวที2ไม่สามารถทําได้ในช่วงการแปล จะใช้วธิ ีสร้างตาราง เพื2อช่วยให้การยึดเหนี2ยวในช่วงกระทํา การทํางานได้เร็ วขึ4น แต่มีขอ้ เสี ย คือ ต้องเสี ยเนื4อที2เก็บตาราง ลักษณะที2กล่าวมาข้างต้น เกิดจากความพยายามที2จะแก้ปัญหาของการเขียนโปรแกรม ที2มกั จะล้าช้า กว่ากําหนด และต้องทิง4 ไปเมื2อเริ2 มงานใหม่ ลักษณะของภาษาในกลุ่มนี4 จะช่วยให้การเขียนโปรแกรมเร็ วขึ4น และสามารถนํากลับมาใช้ใหม่ได้ แนวความคิดก็คือ ออกแบบโปรแกรมให้เหมือนกับการสร้างบ้านหรื อ รถยนต์ โดยการสร้างส่ วนประกอบย่อยๆ แล้วเอามาประกอบกัน ส่ วนประกอบย่อยดังกล่าว อาจนําไปใช้ ในงานอื2นได้ เช่น การนําแบตเตอรี2 ของรถยนต์ ไปใช้ในเรื อยนต์ เป็ นต้น ถ้าสามารถออกแบบโครงสร้าง ระดับของวัตถุกลุ่มต่างๆ ได้ดี เมื2อมีงานใหม่ ก็ไม่จาํ เป็ นต้องเขียนใหม่ท4งั หมด เพียงแต่ออกแบบวัตถุใหม่ที2 สามารถติดต่อสื2 อสารกับวัตถุเดิมที2มีอยูแ่ ล้ว หรื อออกแบบกลุ่มวัตถุใหม่ ให้เป็ นกลุ่มย่อยของกลุ่มวัตถุเดิมที2 มีอยูแ่ ล้ว แล้วเรี ยกใช้วธิ ีการที2มีคุณสมบัติร่วมกันของกลุ่มดังกล่าว โดยไม่ตอ้ งเขียนวิธีการใหม่ท4งั หมด เขียนเฉพาะวิธีการที2แตกต่างเท่านั4น เป็ นการประหยัดทั4งเนื4อที2และเวลา ตัวอย่างภาษาในกลุ่มนี4 ได้แก่ ซี++ จาวา และ สมอลทอค เป็ นต้น Hypertext Markup Languages (HTML) เป็ นภาษาที2ใช้สําหรับอธิ บายรู ปแบบของเอกสารบน Web เพื2อให้โปรแกรม Web Browser แสดงไปยังจอภาพ ปั จจุบนั เป็ น HTML 5 ซึ2 งสามารถแสดง music และ video ได้โดยไม่ตอ้ งใช้โปรแกรม plug-in Scripting Languages เป็ นภาษาที2ออกแบบมาเพื2อให้ภาษาแบบ HTML สามารถแสดงของมูลแบบ พลวัฒน์ (dynamic) คือไม่ใช่แสดงเอกสารเหมือนเดิ มทุกครั4ง แต่จะเปลี2ยนไปขึ4นอยูก่ บั การใช้ของผูใ้ ช้ ตัวอย่างภาษาในกลุ่มนี4 เช่น ภาษา JavaScript, Perl, PHP เป็ นต้น ภาษาที2กล่าวมาข้างต้นที2ไม่ใช่ภาษาเครื2 อง จําเป็ นต้องมีตวั แปล ตัวแปลมีสองประเภท คือ ตัวแปล ไปเป็ นภาษาเครื2 อง ตัวแปลที2แปลภาษาแอสเซมบลีเป็ นภาษาเครื2 อง เรี ยกว่า แอสเซมเบลอร์ (assembler) เช่น โปรแกรม MASM, TASM เป็ นต้น ตัวแปลที2แปลภาษาระดับสู งไปเป็ นภาษาเครื2 อง เรี ยกว่า คอมไพเลอร์ (compiler) เช่น คอมไพเลอร์ ภาษา C ได้แก่ โปรแกรม GCC, BorlandC, TURBO C, Virtual Studio C เป็ น ต้น สําหรับภาษา Java มีคอมไพเลอร์ ลกั ษณะพิเศษ คือ แทนที2จะแปลเป็ นภาษาเครื2 องของเครื2 องที2มีอยูจ่ ริ ง แต่แปลไปเป็ นภาษาเครื2 องเสมือน (virtual machine) ซึ2 งไม่มีจริ ง ภาษาของเครื2 องเสมือนดังกล่าว เรี ยกว่า byte code ดังนั4นโปรแกมภาษา byte code ต้องมีตวั แปลอีกประเภทหนึ2 ง เรี ยกว่ า อินเทอร์ พรี เตอร์ (interpreter) มาแปลและ execute อีกทีหนึ2ง ตัวแปลภาษา Java มีชื2อว่า javac สําหรับแปลภาษา Java เป็ น byte code และอินเทอร์พรี เตอร์ของ byte code มีชื2อว่า java อินเทอร์ พรี เตอร์ อีกลักษณะหนึ2 ง คือ แปลไปเป็ น intermediate code และ execute ทันที เช่ น คอมไพเลอร์ภาษา Basic เป็ นต้น ความแตกต่างระหว่าง คอมไพเลอร์ กับ อินเทอร์พรี เตอร์ แสดงได้ตามรู ปที2 2-34 72 ซอฟต์แวร์ รู ปที 2-34 ความแตกต่างระหว่างคอมไพเลอร์กบั อินเทอร์ พรี เตอร์ 2.2 ซอฟต์ แวร์ ประยุกต์ ซอฟต์แวร์ ประยุกต์เป็ นโปรแกรมคอมพิวเตอร์ ที2 พ ฒ ั นามาใช้สําหรั บงานเฉพาะเจาะจง เช่ น นักวิเคราะห์การเงินใช้ Spreadsheet ทําการคํานวณยอดขาย นักออกแบบกราฟิ กใช้ Adobe Photoshop ตกแต่งภาพ เลขานุการใช้ Word Processing พิมพ์จดหมาย และใช้อีเมลล์ในการติดต่อสื2 อสารผ่านทาง เครื อข่ายอินเทอร์ เน็ต เพราะจํานวนของซอฟต์แวร์ ประยุกต์ที2มีมากดังนั4นจึงได้มีการจัดประเภทซอฟต์แวร์ ประยุกต์เพื2อความง่ายต่อการอ้างถึง อย่างไรก็ตามการแบ่งประเภทของซอฟต์แวร์ ประยุกต์สามารถแบ่งออก ได้เป็ นหลายแบบ สําหรับเอกสารฉบับนี4จะกล่าวถึงการแบ่งตามประเภทของการนําไปใช้งานหลัก และการ แบ่งตามรู ปแบบการส่ งมอบ การแบ่งตามประเภทของการนําไปใช้งานหลัก แบ่งออกได้เป็ น 4 กลุ่มคือ 1. ซอฟต์แวร์ เพือการติดต่อสื อสาร เป็ นซอฟต์แวร์ ทีผลิตขึนมาสําหรับสนับสนุ นการติดต่อสื อสาร ตัวอย่างของซอฟต์แวร์ ในกลุ่มนีเช่น โปรแกรมไปรษณี ยอ์ ิเล็กทรอนิกส์ (E-mail) โปรแกรมย้าย โอนข้อมูล (FTP) โปรแกรมสนทนา (Skype) โปรแกรมเว็บเบราเซอร์ (Web Browser) เป็ นต้น (ดู รู ปที2 2-35) ซอฟต์แวร์ 73 รู ปที 2-35 ตัวอย่าง ซอฟต์แวร์เพือการติดต่อสื อสาร 2. ซอฟต์แวร์เพื2อช่วยเพิม2 ผลผลิต เป็ นซอฟต์แวร์ที2ผลิตขึ4นมาสําหรับสนับสนุนธุ รกรรมทางงานธุ รกิจ งานจัดการทรัพยากรของบุคคลในองค์กร เป็ นต้น นิ ยมใช้ง านกันอย่างแพร่ หลาย ตัวอย่างของ ซอฟต์แ วร์ ใ นกลุ่ ม นี4 เ ช่ น โปรแกรมทํา บัญชี (Accounting) โปรแกรมประมวลผลคํา (Word Processing) โปรแกรมตารางคํานวณ (Spreadsheet) โปรแกรมนําเสนอ (Presentation) โปรแกรม จัดการฐานข้อมูล (Database) โปรแกรมบริ หารจัดการองค์กร (Enterprise Computing) โปรแกรม บริ หารจัดการโครงการ (Project Management) เป็ นต้น (ดูรูปที2 2-36) รู ปที 2-36 ตัวอย่าง ซอฟต์แวร์เพื2อช่วยเพิม2 ผลผลิต รู ป ที 2-36 แสดงตัวอย่า ง Microsoft Word ซึ ง เป็ นโปรแกรมประมวลผลคํา โปรแกรมมี ความสามารถในการสร้ า งงานเอกสารต่ า ง ๆ จัด ทํา เอกสารรายงาน จัด ทํา แผ่ น พับ จัด ทํา หนังสื อเวียน จัดทําสื อสิ งพิมพ์ ช่วยให้ผใู ้ ช้งานสามารถดําเนินงานต่าง ๆ โดยทัว ไปเช่น โปรแกรม สํานักงาน ฐานข้อมูล คอมพิวเตอร์เกม เว็บเบราว์เซอร์ โดยโปรแกรมประยุกต์จะมีจียไู อ 74 ซอฟต์แวร์ 3. ซอฟต์แวร์เพื2อกราฟิ กและมัลติมีเดีย เป็ นซอฟต์แวร์ที2ผลิตขึ4นมาสําหรับสนับสนุนการจัดการ/สร้าง ภาพกราฟิ ก มัลติมีเดีย การออกแบบ นันทนาการและความบันเทิง ตัวอย่างของซอฟต์แวร์ ในกลุ่ม นี4 เช่ น โปรแกรมตกแต่ง และจัดการภาพ/วีดีโอ (Photo/Video Editing and Management) โปรแกรมช่วยออกแบบ (Computer-Aided Design หรื อ CAD) โปรแกรมดูหนังฟั งเพลง (Media Player) โปรแกรมเขียนแผ่นซี ดี (Disc Burning) โปรแกรมสร้างหนังและสร้าเวปไซต์ (Multimedia and Website Authoring) เป็ นต้น (ดูรูปที2 2-37) รู ปที 2-37 ตัวอย่าง ซอฟต์แวร์เพื2อกราฟิ กและมัลติมีเดีย 4. ซอฟต์แวร์ เพื2อใช้ใ นการศึ ก ษา/ใช้ส่วนตัว เป็ นซอฟต์แวร์ ที2 ผลิ ตขึ4นมาสําหรับ สนับ สนุ นงาน ทางด้านการศึกษา การใช้งานส่ วนตัว ตัวอย่างของซอฟต์แวร์ ในกลุ่มนี4 เช่น โปรแกรมลงทะเบียน หรื อสมัครเรี ยนของนักศึกษา (Registration) โปรแกรมตรวจสอบผลการเรี ยน (Grading) โปรแกรม คํานวณภาษี (Tax Preparation) โปรแกรมวางแผนการเงินส่ วนตัว (Personal Finance) โปรแกรม ช่วยวางแผนการเดินทาง (Traveling Planning) โปรแกรมแผนที2 (Mapping) โปรแกรมตกแต่ง รู ปภาพ/เสี ยง/วีดีโอ (Photo/Audio/Video Editing) โปรแกรมคิดเงินที2ร้านเซเว่นอีเลฟเว่น (7Eleven) เป็ นต้น (ดูรูปที2 2-38) ซอฟต์แวร์ 75 รู ปที 2-38 ตัวอย่าง ซอฟต์แวร์เพื2อใช้ในการศึกษา/ใช้ส่วนตัว การแบ่งตามรู ปแบบการส่ งมอบ แบ่งได้เป็ น 6 กลุ่มคือ 1. Packaged software Packaged software คือ ซอฟแวร์สาํ เร็ จรู ปที2ถูกผลิตขึ4นมาให้ตรงกับความต้องการที2หลากหลายของ ผูใ้ ช้มีลิขสิ ทธิt (copyright) และถูกผลิตมาเป็ นจํานวนมาก Packaged software ประกอบด้วย โปรแกรมหนึ2งหรื อมากกว่าหนึ2งโปรแกรมขึ4นไป เช่น Microsoft Office ประกอบด้วยโปรแกรม Microsoft Word, Microsoft Excel, Microsoft PowerPoint เป็ นต้น รู ปที2 2-31 แสดงตัวอย่างของ Packaged software ซอฟต์แวร์ในกลุ่มนีจะถูกผลิตมาเป็ นจํานวนมาก ผูใ้ ช้ตอ้ งซือขาดหรื อเช่าหรื อ ซือใบอนุญาต (license) ในการใช้ซอฟต์แวร์ (ดูรูปที2 2-39) รู ปที2 2-39 ตัวอย่าง Packaged Software 76 ซอฟต์แวร์ 2. Custom Software Custom Software คือ ซอฟแวร์ที2ถูกพัฒนาขึ4นสําหรับลักษณะงานเฉพาะขององค์กรใดองค์กรหนึ2ง เช่น โปรแกรมการฝาก-ถอนเงินของธนาคาร โปรแกรมลงทะเบียนเรี ยนของมหาวิทยาลัย เป็ นต้น เนื2องจาก ผูใ้ ช้ไม่สามารถหา Packaged software ที2ทาํ งานตรงกับงานของผูใ้ ช้ ผูใ้ ช้จึงต้องว่าจ้างผูพ้ ฒั นาโปรแกรมให้ มาศึกษา วิเคราะห์และออกแบบตามความต้องการขององค์กรก่อนลงมือพัฒนาโปรแกรมเรี ยกว่าซอฟต์แวร์ ตามคําสัง2 หรื อ Tailor-made custom software ราคาของ Custom software จะมากกว่า Packaged software รู ปที2 2-40 แสดงตัวอย่าง Custom Software รู ปที 2-40 ตัวอย่าง Custom Software 3. Open Source Software Open Source Software หรื อทีเรี ยกเป็ นภาษาไทยว่าโปรแกรมคอมพิวเตอร์ รหัสเปิ ด คือ โปรแกรม ทีเจ้าของลิขสิ ทธิv หรื อผูพ้ ฒั นาจะเปิ ดเผยรหัสต้นฉบับ (Source Code) ไปพร้อมกับการเผยแพร่ โปรแกรม ตามเงื อนไขกําหนดไว้ในข้อตกลงยินยอม (Licensing Agreement) โดยทีผูใ้ ช้สามารถพัฒนาต่อยอด โปรแกรมต่อไปได้ โดยไม่ตอ้ งขออนุญาต โดยปกติผใู ้ ช้สามารถดาวน์โหลด Open Source Software ได้จาก อินเทอร์ เน็ตได้ฟรี และสามารถปรับ ปรุ ง เปลี ยนแปลงได้ ตัวอย่างโปรแกรมหรื อซอฟแวร์ แบบโอเพน ซอร์ ส เช่น Linux, 7-zip, FileZilla, VLC, pdfCreator เป็ นต้น ภาพที 2-41 แสดงตัวอย่าง Open Source Software ซอฟต์แวร์ 77 รู ปที2 2-41 ตัวอย่าง Open Source Software 4. Shareware Shareware คือ โปรแกรมทีมีลิขสิ ทธิv ไม่เปิ ดเผยรหัสต้นฉบับ เป็ นโปรแกรมประเภทให้ทดลองใช้ ซึ งจะถูกจํากัดระยะเวลาใช้งานหรื อจํากัดความสามารถบางอย่างไว้ เพือให้ผูใ้ ช้ได้ทดลองใช้โปรแกรม ถ้า ผูใ้ ช้สนใจในโปรแกรมผูใ้ ช้จะต้องจ่ายเงินให้เจ้าของโปรแกรมผูใ้ ช้ก็สามารถใช้โปรแกรมต่อจากระยะเวลา ทีกาํ หนดหรื อได้ใช้โปรแกรมฉบับสมบูรณ์ ข้อดีของโปรแกรมประเภท Shareware คือ ผูใ้ ช้ไม่จาํ เป็ นต้อง เสี ยเงินก็สามารถทดลองใช้โปรแกรมได้ก่อน เมือพอใจจึงตัดสิ นใจซื อ ส่ วนด้านเจ้าของโปรแกรมสามารถ เป็ นการแนะนําสิ นค้าทีดี ตัวอย่างโปรแกรมประเภท Shareware เช่น PhpED, cyberlink, powerdvd, Internet download manager, DAEMON Tools (ดูรูปที2 2-42) รู ปที 2-42 ตัวอย่าง Shareware 5. Freeware Freeware คือ โปรแกรมทีมีลิขสิ ทธิv แต่เจ้าของหรื อผูผ้ ลิตอนุญาตให้นาํ ไปใช้โดยไม่คิดค่าใช้จ่าย แต่อาจมีเงือนไข หรื อข้อกําหนด โดยโปรแกรมประเภทนี มักมีขนาดเล็ก สามารถหาดาวน์โหลดได้จาก แหล่งอินเทอร์ เน็ต โปรแกรมไม่มีวนั หมดอายุและไม่มีการตัดความสามารถใด ๆ ของโปรแกรมออกไป เนื องจากผูผ้ ลิ ตไม่เปิ ดเผยรหัสต้นฉบับ ทํา ให้เราไม่สามารถนําไปพัฒนาต่อหรื อแก้ไ ขเปลี ย นแปลงได้ เหมือนโปรแกรมคอมพิวเตอร์ รหัสเปิ ด (Open Source Software) 78 ซอฟต์แวร์ ลิขสิ ทธิv เป็ นของบริ ษทั หรื อทีมงาน ยกตัวอย่างโปรแกรมประเภท Freeware เช่น LINE for PC, โปรแกรมตรวจเช็คสเป็ คคอมพิวเตอร์ (CPU-Z), เป็ นโปรแกรมสแกนไวรัสฟรี (AVG), Adobe Reader X (ดู รู ปที2 2-43) รู ปที 2-43 ตัวอย่าง Freeware 6. Public Domain Software Public Domain Software คือ โปรแกรมทีเจ้าของลิ ขสิ ท ธิv สละสิ ทธิv เพือให้นาํ ไปใช้ให้เป็ น ประโยชน์ตอ่ สาธารณะ หรื อเป็ นโปรแกรมทีไม่ได้มีลิขสิ ทธิvและไม่ได้ควบคุมหรื อเป็ นเจ้าของโดยบุคคลใด โดยเฉพาะโดยสามารถทําซํา หรื อปรับปรุ ง เพือป้ องกันการชํารุ ดได้ โดยไม่มีขอ้ จํากัด เช่น SQLlite, SubC (ดูรูปที2 2-44) รู ปที 2-44 ตัวอย่าง Public Domain Software ซอฟต์แวร์ สําหรับอุปกรณ์พกพาขนาดเล็ก (Mobile applications software) เป็ นซอฟต์แวร์ ทีทาํ งาน ผ่านระบบปฏิบตั ิการพิเศษบนอุปกรณ์ขนาดเล็ก เช่น โทรศัพท์มือถือ โดยสามารถแบ่งเป็ นกลุ่มใหญ่ๆ ได้ 2 กลุ่ม คือ (1) ซอฟต์แวร์ เพือสนับสนุนธุ รกรรมทางธุ รกิจ (Business applications) เช่น Mobile banking, Mobile payment, GPS on Mobile, Mobile applications for business process management และ(2) ซอฟต์แ วร์ ส มองกลฝั ง ตัว (Embedded System Software) เป็ นซอฟต์แวร์ ซ ึ ง ฝั ง อยู่ไ ว้ใ นอุ ป กรณ์ อิเล็กทรอนิกส์ ต่างๆ เพือใช้สําหรับควบคุมการทํางานของอุปกรณ์นนๆ ั เช่น ระบบ GPRS ระบบทําความ เย็นอัจริ ยะ ระบบตรวจสอบย้อนกลับ เป็ นต้น ซอฟต์แวร์ 79 ตัวอย่างซอฟต์แวร์ประยุกต์ 1) โปรแกรมประมวลผลคํา โปรแกรมประมวลผลคํา (Word Processing) เป็ นโปรแกรมพื4นฐานที2ใช้ในการสร้างเอกสาร (Document) ซึ2งมีการใช้งานกันอย่างแพร่ หลายไม่วา่ จะเป็ นบุคลทัว2 ไปหรื อตามองค์กรต่างๆ ใช้ในการสร้าง งานเอกสารต่างๆ เช่น บันทึก จดหมาย คูม่ ือ และแผ่นพับ นอกจากนี4โปรแกรมประมวลผลคํายังสามารถใช้ สําหรับการสร้างเว็บเพจส่ วนตัวได้ดว้ ย โปรแกรมประมวลผลคําที2ใช้กนั แพร่ หลาย ได้แก่ Microsoft Word, Corel WordPerfect และ Lotus Word Pro คุณลักษณะของโปรแกรม โปรแกรมประมวลผลคํามีคุณลักษณะที2หลากหลาย เช่น การพิมพ์ การแก้ไข และการจัดรู ปแบบ ของเอกสาร คุณสมบัติพ4นื ฐานอีกอย่างหนึ2งคือ การตัดคํา (Word Wrap) โดยจะปั ดคําที2พิมพ์เกินบรรทัดลง มาบรรทัดใหม่ให้โดยอัตโนมัติ นอกจากนี4 ยัง มี คุ ณ สมบัติ อื2 น ๆ ที2 อ อกแบบมาเพื2 อ สนับ สนุ น การแก้ไ ข (Editing) หรื อ การ เปลี2ยนแปลงเอกสาร เช่น พจนานุกรมที2รวมคําศัพท์ที2มีความหมายใกล้เคียงกัน สามารถค้นหาตําแหน่งของ คําในเอกสารได้อย่างรวดเร็ วโดยใช้คาํ สัง2 ค้นหา (Find) และยังสามารถแทนคําที2คน้ หาได้ดว้ ยคําใหม่โดยใช้ คําสั2ง แทนที2 (Replace) นอกจากนี4ยงั สามารถตรวจสอบการสะกดคําและไวยากรณ์ เพื2อตรวจสอบคําหรื อ ข้อความที2สะกดผิด คําที2มีปัญหาเกี2ยวกับตัวอักษร ภาษาอังกฤษตัวพิมพ์เล็ก ตัวพิมพ์ใหญ่ หรื อตรวจสอบ โครงสร้างประโยคได้ สําหรับคุณสมบัติที2ออกแบบเพื2อการจัดรู ปแบบเอกสารได้แก่ การเลือกลักษณะรู ปแบบตัวอักษร การเลือกขนาดตัวอักษรหรื อเปลี2ยนรู ปแบบตัวอักษรให้เป็ นตัวหนา ตัวเอียงและสี ตวั อักษรได้ตามต้องการ การใส่ สัญลักษณ์และลําดับตัวเลขหน้าข้อความเพือ2 ให้ง่ายต่อการอ่าน รู ปที 2-45 โปรแกรม Microsoft Word 80 ซอฟต์แวร์ 2) โปรแกรมตารางคํานวณ โปรแกรมตารางคํานวณ (Spreadsheet) ใช้สําหรับคํานวณ วิเคราะห์ขอ้ มูลที2เป็ นตัวเลขและสร้าง แผนภู มิ เช่ น งบประมาณและรายงานทางการเงิ น นิ ย มสํา หรั บ ผูใ้ ช้ใ นเกื อ บทุ ก สาขาอาชี พ เช่ น ด้า น การศึกษา อาจารย์ใช้เก็บข้อมูล คํานวณ หาค่าเฉลี2 ย และผลการเรี ยนของนักศึกษา ด้านการตลาด อาจใช้ สําหรับวิเคราะห์แนวโน้มเกี2ยวกับการขาย ด้านการเงิน อาจใช้สําหรับประเมินและวาดกราฟแนวโน้มราคา หุ ้น โปรแกรมตารางทําการที2นิยมใช้กนั มากมีอยู่ 3 โปรแกรม ได้แก่ Microsoft Excel, Corel Quattro Pro และ Lotus 1-2-3 รู ปที 2-46 โปรแกรม Microsoft Excel คุณลักษณะของโปรแกรม โปรแกรมตารางคํานวณใช้สําหรับจัดการข้อมูลที2เป็ นตัวเลขและการสร้างไฟล์ขอ้ มูล ข้อมูลจะถู ก เก็บไว้ในไฟล์สมุดงาน (Workbook File) ซึ2 งประกอบด้วยแผ่นงาน (Worksheet) หรื อแผ่นตารางทําการ (Spreadsheet) หรื อเรี ยกสั4นๆ ว่า ชีท (Sheet) จํานวนหนึ2งแผ่นหรื อมากกว่า แผ่นงานแต่ละแผ่นจะมีเส้นแบ่ง ระหว่างแถวและคอลัมน์ คอลัมน์จะถูกอ้างอิงถึงโดยใช้ตวั อักษรและแถวจะถูกอ้างถึงโดยใช้ตวั เลข ส่ วนที2 ตัดกันระหว่างแถวกับคอลัมน์ เรี ยกว่า เซลล์ (Cell) ในการป้อนข้อมูลลงเซลล์ คุณสามารถพิมพ์ขอ้ ความหรื อตัวเลขก็ได้ ข้อมูลตัวเลขอาจจะเกิดจากการ พิมพ์เลขนั4นเข้าไปหรื อเกิ ดจากสู ตรก็ได้ สู ตร (Formula) คือคําสั2งที2ใช้ในการคํานวณหรื อประมวลผล นอกจากนี4อาจเกิดจากฟังก์ชนั2 (Function) คือ สู ตรที2มีการจัดเตรี ยมไว้ล่วงหน้าโดยโปรแกรมตารางทําการ ซอฟต์แวร์ 81 ใช้สําหรับการคํานวณต่างๆ เช่น หาค่าผลรวม โปรแกรมตารางได้ทาํ การจัดเตรี ยมฟั งก์ชนั ไว้ หลากหลาย ได้แก่ ฟังก์ชนั ทางด้านการเงิน คณิ ตศาสตร์ สถิติ และด้านตรรกศาสตร์ กราฟ (Graph) หรื อแผนภูมิ (Chart) ทําให้เห็นภาพของการวิเคราะห์ขอ้ มูลได้ดีย2ิงขึ4น ข้อมูลที2นาํ เสนอในแผ่นงาน คุ ณ สามารถนํา ข้อมู ลมาสร้ า งแผนภู มิไ ด้ โดยการเลื อกข้อมูล ที2 อยู่ใ นเซลล์และเลื อก ประเภทของแผนภู มิ ที2 ต้อ งการแสดงผล ถ้า เปลี2 ย นแปลงตัว เลขในแผ่นตารางทํา การจะทํา ให้สู ต รที2 มี ความสัม พันธ์กนั ถู กคํานวณใหม่อีกครั4ง และทําให้แผนภูมิ มีการเปลี2 ยนแปลงเช่ นเดี ยวกัน เรี ยกว่า การ คํานวณใหม่ (Recalculation) 3) โปรแกรมนําเสนอ โปรแกรมนําเสนอ (Presentation Program) ใช้เพื2อสร้างงานนําเสนอที2น่าสนใจและมีลกั ษณะเป็ น มือ อาชี พ นอกจากนั4นยังเป็ นเครื2 องมือที2ช่วยในการสื2 อสารข้อความ หรื อชักจูงบุคคลให้มีความสนใจได้ ตัวอย่า งเช่ น ผูจ้ ดั การฝ่ ายการตลาดจะนํา เสนอข้อมู ล เกี2 ย วกับ กลยุท ธ์ ท างด้า นการตลาดพนัก งาน ขาย นําเสนอข้อมูลเกี2ยวกับการขายผลิตภัณฑ์ นักศึกษาใช้เพื2อนําเสนอรายงานที2คน้ คว้ามาได้ โปรแกรมนําเสนอ ที2นิยมใช้มี 3 โปรแกรม คือ Microsoft PowerPoint, Corel Presentations และ Lotus Freelance Graphics คุณลักษณะของโปรแกรม ไฟล์งานนําเสนอจะประกอบด้วยภาพนิ2 ง (Slide) หลายๆ ภาพ โปรแกรมสร้างงานนําเสนอบาง โปรแกรม มีการใช้วซิ าร์ ด (Wizard) อัตโนมัติช่วยแนะนําผูใ้ ช้ให้สามารถสร้างงานนําเสนอได้อย่างง่ายดาย รวมถึงมีเครื2 องมือ เพื2อใช้เลือกสี โครงร่ าง แม่แบบ ลูกเล่นต่างๆ และต้นแบบภาพนิ2ง ทุกๆ งานนําเสนอจะมีตน้ แบบภาพนิ2 ง (Master Slide) ซึ2 งเป็ นภาพนิ2 งพิเศษที2ใช้สําหรับควบคุม รู ปแบบ จัดวางหัวข้อและลักษณะข้อความของทุกภาพนิ2ง เมื2อเปลี2ยนแปลงต้นแบบภาพนิ2ง ภาพนิ2งอื2นๆก็จะ เปลี2ยนแปลงตามไปด้วย รู ปที 2-47 โปรแกรม Microsoft PowerPoint 82 ซอฟต์แวร์ 4) โปรแกรมจัดการฐานข้ อมูล ฐานข้อมู ล (Database) เป็ นการรวบรวมข้อมู ล ที2 มี ค วามสั ม พันธ์ ก นั ระบบจัดการฐานข้อมู ล (Database Management System: DBMS) เป็ นโปรแกรมที2ใช้สําหรับทําโครงสร้างของฐานข้อมูล และมี เครื2 อง มื อ ต่ า งๆ สํ า หรั บ พิ ม พ์ แก้ ไ ข และดึ ง ข้อ มู ล ระบบจัด การฐานข้อ มู ล ที2 อ อกแบบมาใช้ ก ับ ไมโครคอมพิวเตอร์และได้รับความนิยม ได้แก่ Microsoft Access, Corel Paradox และ Lotus Approach คุณลักษณะของโปรแกรม ฐานข้อมูลเชิ งสัมพันธ์ (Relation database) เป็ นฐานข้อมูลแบบโครงสร้างที2นิยมใช้กนั มากที2สุด ข้อมูลจะถูกจัดเก็บอยู่ในตาราง (Table) ที2มีความสัมพันธ์กนั แต่ละตารางจะประกอบด้วยแถวที2เรี ยกว่า ระเบียน หรื อ เรคคอร์ด (Record) และคอลัมน์ที2เรี ยกว่า ฟิ ลด์ (Field) แต่ละเรคคอร์ด ประกอบด้วย ฟิ ลด์ของ สิ2 งที2ตอ้ งการเก็บข้อมูล เช่น บุคคล สถานที2 หรื อสิ2 งของ ระบบจัดการฐานข้อมู ลได้จดั เตรี ยมเครื2 องมือที2หลากหลายสําหรับสร้ างและใช้ฐานข้อมูล เช่ น เครื2 อง มื อในการเรี ย งลํา ดับเรคคอร์ ดตามฟิ ลด์ที2 เลื อก อย่า งไรก็ตามประโยชน์ที2 สําคัญที2สุ ดของระบบ จัดการฐานข้อมูลคือ ความสามารถในการค้นหาและดึงข้อมูลที2อยูใ่ นตารางต่างๆ ที2แยกกันได้โดยการ ใช้ เครื2 องมือในการสอบถามข้อมูล ฟอร์ ม และรายงาน การสอบถามข้อมูล (Query) เป็ นการเรี ยกค้นหา ข้อมูล ที2ตอ้ งการ ฟอร์ มจะมีลกั ษณะคล้ายแบบฟอร์ มในกระดาษเพียงแต่อยูใ่ นรู ปแบบอิเล็กทรอนิกส์ ประโยชน์ ของฟอร์ มคือ ใช้สําหรับเพิ2มข้อมูลเรคคอร์ ดใหม่หรื อเปลี2ยนแปลงข้อมูลที2มีอยู่ ข้อมูลจาก ตารางและการ สอบถามสามารถนําไปใช้สร้างรายงาน (Report) ได้ 5) ซอฟต์ แวร์ สําหรับการจัดการภาพกราฟิ ก ซอฟต์แ วร์ สํ า หรั บ การจัด การภาพกราฟิ ก เป็ นโปรแกรมประยุ ก ต์ที2 มี ค วามสามารถจัด การ ภาพกราฟิ กซึ2งเป็ นภาพที2ผา่ นการตกแต่งด้วยคอมพิวเตอร์ อาจเป็ นภาพที2วาดขึ4นมาใหม่ท4 งั หมด หรื อจะเป็ น การนําภาพถ่ายมารี ทชั (retouch) ตัดต่อก็ได้ เช่น การปรับแต่งสี ของภาพ การลบริ4 วรอยบนใบหน้า การทํา ภาพคนอ้วนให้ดูผอมเพรี ยวขึ4น เป็ นต้น นอกจากนี4ยงั รวมถึงการจัดการตัวอักษรและงานประเภทเว็บไซต์ได้ อีกด้วย คุณลักษณะโปรแกรม ในปั จจุบนั มีซอฟต์แวร์ สําหรับการจัดการภาพกราฟิ กให้เลือกใช้มากมาย ซึ2 งในการตกแต่งภาพที2 ต้องการให้มีคุณภาพที2สูง ดูเป็ นมืออาชีพมากขึ4นนั4น ยังจําเป็ นต้องอาศัยทักษะและความสามารถของผูใ้ ช้ เป็ นสํา คัญ ในที2 น4 ี จะขอยกตัวอย่า งโปรแกรมจัดการภาพกราฟิ กที2 ไ ด้รับ ความนิ ย มมากที2 สุ ดตัวหนึ2 ง คื อ โปรแกรม Adobe Photoshop โปรแกรม Adobe Photoshop เป็ นโปรแกรมสําหรับสร้างและตกแต่งภาพที2มีคุณสมบัติเด่นมากมาย ไม่ว่า จะเป็ นความสามารถจัดการกับไฟล์รูป ภาพหลากหลายชนิ ดที2 ใ ช้ใ นงานประเภทต่า งๆ เช่ น ไฟล์ นามสกุล JPG, GIF, PNG, TIFF เป็ นต้น ความสามารถในการแก้ไขและตกแต่งภาพที2บกพร่ องหรื อมีตาํ หนิ ซอฟต์แวร์ 83 เช่น ปรับสี ที2ผดิ ไป ปรับภาพให้เบลอหรื อคมชัด ปรับผิวกายให้ขาวนวล ลบริ4 วรอยที2ไม่ตอ้ งการบนใบหน้า ลบรอยแตกของภาพ ฯลฯ ความสามารถในการดัดแปลงภาพ เช่ น ทําภาพใหม่ให้กลายเป็ นสี ซีเปี ยแบบ โบราณ หรื อ แปลงภาพเก่ า ๆ ที2 เ ป็ นขาวดํา ให้ก ลายเป็ นภาพสี เปลี2 ย นภาพคนให้อ้ว นขึ4 น หรื อ ผอมลง ความสามารถในการตกแต่งภาพด้วยลูกเล่นพิเศษต่างๆ เช่น การใส่ แสงเงา ทําตัวนู นให้กบั ภาพ การสร้าง ภาพพาโนรามาจากภาพหลายภาพต่อกัน เป็ นต้น นอกจากนี4 ยงั มีความสามารถในการสร้างงานกราฟิ กซึ2 ง ผสมผสานระหว่า งภาพถ่ า ย ข้อความ และภาพวัตถุ หรื อลู กเล่ นพิเศษที2 ส ร้ า งขึ4 น เพื2อใช้ใ นการผลิ ตสื2 อ โฆษณา ทําปกหนังสื อหรื อนิตยสาร หรื อใช้ตกแต่งเว็บเพจได้ โปรแกรม Adobe Photoshop มีคาํ สัง2 และเครื2 องมือมากมายที2มีประสิ ทธิ ภาพและมีความยืดหยุน่ ไม่ ว่าจะเป็ นวิธีสร้าง การเลือกพื4นที2ดว้ ยเครื2 องมือแต่ละชนิด การใช้เครื2 องมือคัดลอกภาพแต่ละแบบ การคร็ อป (Crop) เพื2อเลือกเฉพาะส่ วนในภาพ การบันทึกขั4นตอนที2ตอ้ งทําซํ4าๆ ไว้ใช้เรี ยกภายหลัง การสนับสนุนการ ทํางานด้วยเลเยอร์ (Layer) การใช้ฟิวเตอร์(Filter) ต่างๆในโปรแกรม รูปที 2-48 โปรแกรม Adobe Photoshop 6) ซอฟต์ แวร์ สร้ างเว็บไซต์ ปั จจุบนั มีเว็บไซต์มากมายในอินเทอร์ เน็ต และมีจาํ นวนเว็บไซต์ใหม่ๆ เกิดขึ4นนับร้อยในแต่ละวัน องค์กรต่างๆได้นาํ เว็บไซต์เข้ามาใช้เพื2อเพิ2มช่องทางในการส่ งเสริ มการขายให้กบั สิ นค้าของตนเอง และ บุคคลต่างๆ เริ2 มมีเว็บไซต์ส่วนตัว เพื2อใช้ในการบอกเล่าเรื2 องราวต่างๆ ให้แก่กลุ่มเพื2อนและครอบครัวได้ 84 ซอฟต์แวร์ ทราบ หรื อที2เรี ยกกันว่าเว็บล็อก (web log) หรื อบล็อก (blog) การสร้างเว็บไซต์เริ2 มต้นตั4งแต่การออกแบบ โครงสร้ า งและสร้ า งหน้า เว็บ เพจต่า งๆ โดยอาศัย โปรแกรมสํา หรั บ สร้ า งเว็บ เข้า มาช่ ว ยในการทํา งาน โปรแกรมสร้ างเว็บไซต์ที2นิยมในปั จจุบนั เช่น Macromedia Dreamweaver, NetObjects Fusion และ Microsoft FrontPage คุณลักษณะโปรแกรม ซอฟต์แวร์ สร้างเว็บไซต์จะประกอบด้วย 2 ส่ วนคือ (1) ส่ วนการออกแบบ และ (2) ส่ วนการสร้าง เว็บ เพจ สํา หรั บ ส่ วนการออกแบบจะประกอบด้วยเครื2 องมื อเพื2ออํา นวยความสะดวกให้แก่ ผูใ้ ช้ในการ ออกแบบโครงสร้างของเว็บไซต์ เช่น แผ่นภาพกราฟิ ก (graphical map) ซึ2งช่วยให้ผพู ้ ฒั นาสามารถออกแบบ โครงสร้ างทั4ง หมดของทั4ง เว็บไซต์ในรู ป แบบของแผนภาพและทํา หน้าที2 เปรี ย บเสมื อนแผนที2 ซ2 ึ ง แสดง เส้นทางโยงไปยังหน้าเว็บเพจที2ตอ้ งการ สํา หรั บ ส่ วนการสร้ า งเว็บ เพจจะสนับ สนุ นการสร้ า งและแก้ไ ขเว็บ เพจด้วยภาษา HTML ซึ2 ง โปรแกรมสร้างเว็บจะใช้การเน้นสี ให้แตกต่างกันในแต่ละแท็ก (tag) ของ HTML เพื2อให้การแก้ไขเอกสาร HTML ผ่านรู ปแบบข้อความโดยตรงสะดวกขึ4น แท็ก คือ ป้ ายคําสั2ง ที2ใช้เพื2อกําหนดลักษณะการแสดงผล ข้อ มู ล ที2 ต้องการ และจะบอกให้โ ปรแกรมเบราว์เ ซอร์ ท ราบว่า จะต้อ งแสดงผลข้อ มู ล อย่า งไร ในบาง ซอฟต์แวร์ได้เพิม2 เครื2 องมือต่างๆ ซึ2งช่วยให้การสร้างเว็บมีความสะดวกมากยิง2 ขึ4นที2นอกเหนือจากการเน้นสี สําหรับในแท็กของ HTML โดยให้ผใู ้ ช้งานสามารถสร้างเว็บเพจโดยการใช้วตั ถุเพื2อจัดวางโครงสร้างของ หน้าเว็บ ซึ2 งหน้าเว็บเพจขณะออกแบบจะแสดงผลเหมือนขณะแสดงผลผ่านโปรแกรมเบราว์เซอร์ หรื อที2 เรี ยกว่า What You See Is What You Get (WYSIWYG) จึงทําให้การสร้างเว็บไม่ยากมากนักและผูใ้ ช้งานไม่ จําเป็ นต้องมีความรู ้ภาษา HTML มาก โดยทัว2 ไปโปรแกรมสร้างเว็บยังรองรับการใช้งานภาษาอื2นๆ ซึ2 งถูก นํามาใช้ในการสร้างเว็บรวมกับภาษา HTML เช่น ซี เอสเอส (Cascading Style Sheets : CSS) เอ็กซ์เอ็มแอล (Extensible Markup Language : XML) หรื อจาวาสคริ ปต์ (Java Script) ซอฟต์แวร์ 85 รู ปที2 2-49 โปรแกรม Adobe Dreamweaver 7) ซอฟต์ แวร์ ตัดต่ อเสี ยงและวิดีโอ ในอดีตการตัดต่อภาพและเสี ยงให้ได้คุณภาพและดูเป็ นมืออาชี พนั4นจะต้องทําในห้องปฏิบตั ิการ เฉพาะทางเท่านั4น แต่ปัจจุบนั มีซอฟต์แวร์ ประยุกต์งานเฉพาะงานสําหรับแก้ไขและตัดต่อภาพและเสี ยง เหล่านี4 - ซอฟต์ แวร์ ตัดต่ อเสี ยง (audio editing software) ใช้ สําหรับสร้างและตัดต่อเสี ยง และทําให้ผใู ้ ช้ สามารถปรับปรุ งหรื อเปลี2ยนแปลงเสี ยงที2บนั ทึกไว้ เช่น การตัดเสี ยงรบกวนหรื อเสี ยงอื2นๆออก สามารถใช้ ซอฟต์แวร์เหล่านี4เพื2อสร้างไฟล์ MP3 ซอฟต์แวร์เหล่านี4ได้แก่ Ableton Live และ Sony ACID - ซอฟต์ แวร์ ตัดต่ อวิดีโอ (video editing software) สามารถจัดลําดับภาพ เพิ2มลูกเล่น และอื2นๆ ซอฟต์แวร์ ที2ใช้กนั เป็ นที2แพร่ หลายได้แก่ Apple iMovie และ Windows Movie Maker โปรแกรมเหล่านี4ถูก ออกแบบมาเพื2อตัดต่อภาพจากกล้องวิดิโอดิจิทลั ต้นฉบับ ตัวอย่างเช่น คุณสามารถสร้างภาพยนต์จากการ ถ่ายวิดีโอช่วงวันหยุด และเพิม2 เสี ยงประกอบ เสี ยงบรรยาย และส่ งภาพยนต์ของคุณขึ4นบนเว็บเพื2อให้บุคคล อื2นได้ 86 ซอฟต์แวร์ รู ปที 2-50 โปรแกรม Windows Movie Maker บทที 3 ฮาร์ ดแวร์ ในปัจจุบนั วิวฒั นาการของเครื องคอมพิวเตอร์เป็ นไปอย่างรวดเร็ วมากอุปกรณ์ต่างๆมีประสิ ทธิ ภาพ ทีสู งขึ( นในขณะทีราคาถู ก ลงเมือเที ย บกับประสิ ทธิ ภาพการทํา งานในขณะทีอุปกรณ์ บ างอย่า งไม่มีก าร เปลี ยนแปลงลักษณะของการทํางานมากนักและอุปกรณ์ ต่างๆมีหลากหลายประเภทในบทนี( จะกล่าวถึ ง อุปกรณ์ทีนิยมใช้กบั เครื องไมโครคอมพิวเตอร์ เท่านั(น เครื องไมโครคอมพิวเตอร์ ถูกผลิตขึ(นมาเพือตอบสนองความต้องการเครื องมือช่วยในการคํานวณ และประมวลผลต่างๆตามแต่ทีผใู ้ ช้จะกําหนดขึ(นมาซึ งจะมีกลไกและอุปกรณ์ต่างๆทีจะทํางานร่ วมกันเพือ ตอบสนองความต้องการของผูใ้ ช้องค์ประกอบของคอมพิวเตอร์ อาจแบ่งแยกย่อยออกได้เป็ นหลายๆส่ วนซึ ง บางส่ วนผูใ้ ช้สามารถมองเห็ นและสัมผัสได้ในขณะทีบางส่ วนจะถูกบรรจุไว้ในกล่องสี เหลี ยมทีเรี ยกว่า Case ซึงเปรี ยบเสมือนตัวเครื องคอมพิวเตอร์ รู ปที 3-1 ตัวอย่างคอมพิวเตอร์ Case ภายในเครื องคอมพิวเตอร์ จะมีพ(ืนทีติดตั(งแผงวงจรหลักหรื อเมนบอร์ ด ฮาร์ ดดิสก์ ซี ดีรอม พาวเวอร์ ซัพ พลาย และพัดลมระบายความร้อนซึ งอุปกรณ์ ต่างๆเหล่านี( ประกอบกันขึ(นเป็ นเครื องคอมพิวเตอร์ เรี ยกว่า ฮาร์ดแวร์ 3.1 องค์ ประกอบของฮาร์ ดแวร์ ฮาร์ดแวร์สามารถแบ่งออกเป็ นส่ วนต่างๆตามลักษณะการทํางานได้ดงั นี( หน่วยประมวลผลกลาง จัดได้วา่ เป็ นส่ วนทีสําคัญทีสุดของคอมพิวเตอร์ เปรี ยบเสมือนเป็ นสมองของ เครื องคอมพิวเตอร์ ทาํ หน้าทีควบคุมและประมวลข้อมูลตามคําสังทีอยูใ่ นโปรแกรมเพือให้ได้สารสนเทศ 88 ฮาร์ดแวร์ หน่วยนี(จะประกอบด้วยหน่วยย่อย 2 หน่วย ได้แก่ หน่วยคํานวณเลขคณิ ตและตรรกะวิทยา (Arithmetic and Logical Unit) และหน่วยควบคุม (Control Unit) • หน่วยความจํา ทําหน้าทีเก็บข้อมูลหรื อโปรแกรมทีรับมาจากหน่วยรับข้อมูลและส่ งต่อให้ หน่ ว ยประมวลผลกลางทํา การประมวลผลและรั บ ผลลัพ ธ์ ที ไ ด้จากการประมวลผลเพือ ส่ ง ออกหน่ ว ย แสดงผล • หน่ วยรั บ ข้อมู ล ทํา หน้า ที รับ ข้อมู ล เข้า สู่ ค อมพิวเตอร์ อุป กรณ์ ที ใ ช้นํา ข้อมู ล เข้า ได้แ ก่ คียบ์ อร์ดเรื องรู ดบัตรเครื องอ่านบาร์โค้ดสแกนเนอร์ เป็ นต้น • หน่วยแสดงผล ทําหน้าทีแสดงผลลัพธ์ทีได้จากการประมวลผลเช่นจอภาพเครื องพิมพ์ เป็ นต้น • หน่วยเก็บข้อมูลสํารอง ทําหน้าทีเก็บข้อมูลหรื อโปรแกรมทีจะป้ อนเข้าสู่ หน่วยความจํา หลักก่อนการประมวลผลโดยหน่วยประมวลผลกลางและเก็บผลลัพธ์หลังจากการประมวลผลเพือใช้งาน ต่อไปภายหลัง รู ปที 3-2 องค์ประกอบของฮาร์ดแวร์ อุปกรณ์ฮาร์ ดแวร์ทีนิยมใช้กนั ในปัจจุบนั ซึงแบ่งตามลักษณะการทํางานมีดงั ต่อไปนี( ฮาร์ดแวร์ 89 3.2 หน่ วยระบบ (System unit) ส่ วนประกอบพื(นฐานของหน่ วยระบบได้แก่แผงวงจรหลัก ไมโครโพรเซสเซอร์ หน่วยความจํา สล็อต การ์ดเพิม ขยาย เส้นทางบัสพอร์ต และพาวเวอร์ซพั พลาย 1) แผงวงจรหลัก (System board) แผงวงจรหลักหรื อทีรู้จกั กันทัว ไปในชือเมนบอร์ด (Main board) ส่ วนประกอบทั(งหมดของหน่วย ระบบจะต้องเชื อมต่อเข้ากับแผงวงจรหลักนี( โดยเป็ นเสมือนเส้นทางเดินของข้อมูลทีทาํ ให้ส่วนประกอบ ต่างๆสามารถติดต่อกันได้อุปกรณ์ภายนอกต่างๆ เช่น คียบ์ อร์ ด เมาส์ และจอภาพจะไม่สามารถติดต่อกับ หน่วยระบบได้ถา้ ปราศจากแผงวงจรหลัก Slot Slot Socket Socket รู ปที 3-3 แสดงตัวอย่างเมนบอร์ดทีใช้ในเครื องคอมพิวเตอร์ แผงวงจรหลักของเดสก์ท็อปคอมพิวเตอร์ ประกอบด้วยส่ วนประกอบชิ(นส่ วนอิเล็กทรอนิกส์ต่างๆ รวมถึง ซ็อกเก็ต สล็อต และเส้นทางบัส ซ็ อ กเก็ ต (Socket) เป็ นส่ ว นที ใ ช้ยึ ด ติ ด ชิ( น ส่ ว นอิ เ ล็ ก ทรอนิ ก ส์ ที เ รี ย กว่า ชิ ป (chip) เข้า กับ แผงวงจรหลัก ชิ ป จะประกอบด้วยวงจรขนาดเล็ก มากมายอยู่ภายใน ชิ ปมี ชือเรี ยกหลายชื อด้วยกันเช่ น ซิ ลิกอนชิ ป (silicon chip) เซมิคอนดักเตอร์ (semiconductor) หรื อวงจรรวม ตัวอย่างชิ ปทีใช้เสี ยบบน แผงวงจรหลักได้แก่ ไมโครโพรเซสเซอร์และหน่วยความจํา สล็อต (Slot) เป็ นจุดเชือมต่อสําหรับการ์ ดหรื อแผงวงจรไฟฟ้าการ์ ดเหล่านี(ช่วยขยายความสามารถ ของระบบคอมพิวเตอร์ ตัวอย่างเช่ น การ์ ดโมเด็มจะเสี ยบเข้ากับสล็อตบนแผงวงจรหลักเพือให้สามารถ เชือมต่ออินเตอร์เน็ตได้ เส้ นทางบัส (Bus) เป็ นเส้นทางเชือมต่อสื อสารระหว่างอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ทีอยูภ่ ายในหรื อติด อยูก่ บั แผงวงจรหลัก 90 ฮาร์ดแวร์ แผงวงจรหลักของโน้ตบุ๊ค แท็บเล็ตพีซีและคอมพิวเตอร์ มือถือมีขนาดเล็กว่าแผงวงจรหลักของ เดสก์ทอ็ ปคอมพิวเตอร์มากแต่กท็ าํ หน้าทีเหมือนกัน 2) หน่ วยประมวลผลกลาง หน่วยประมวลผลกลางหรื อทีนิยมเรี ยกว่าซี พียู หรื อ โพรเซสเซอร์ (processor) ถูกบรรจุอยูใ่ นชิป ทีเรี ยกว่า ไมโครโพรเซสเซอร์ (microprocessor) ซึงเสี ยบเข้ากับแผงวงจรหลัก ซี พียูจึงมีความหมายเดียวกับ ไมโครโพรเซสเซอร์ ซึ งเปรี ยบเสมือนสมองของระบบคอมพิวเตอร์ ประกอบด้วย 2 ส่ วนคือหน่วยควบคุม กับหน่วยคํานวณและตรรกะ ซีพยี ู หน่วยคํานวณ และ ตรรกะ หน่วยควบคุม หน่วยความจํา รู ปที3-4 แสดงโครงสร้างการทํางานภายในของซีพียู หน่ วยควบคุม ทําหน้าทีบอกให้ระบบคอมพิวเตอร์ ทราบว่าจะต้องประมวลผลอย่างไร หน่วยนี(จะ ควบคุมการเคลือนทีของสัญญาณไฟฟ้าระหว่างหน่วยความจํากับหน่วยคํานวณและตรรกะอีกทั(งยังควบคุม สัญญาณระหว่างซีพียแู ละอุปกรณ์รับเข้าและส่ งออกด้วย หน่ วยคํานวณและตรรกะ หรื อ ALU ทําหน้าทีหลัก 2 ประการคือ 1. ดํา เนิ นการทางคณิ ตศาสตร์ (Arithmetic operations) ทํา หน้า ที เกี ย วกับ การคํา นวณทาง คณิ ตศาสตร์เช่นบวกลบคูณหาร 2. ดําเนิ นการทางตรรกะ (logical operations) ทํางานในลักษณะเปรี ยบเทียบข้อมูล 2 ส่ วนว่า เท่ากับน้อยกว่าหรื อมากว่าเป็ นต้น ฮาร์ดแวร์ 91 ภายในซีพียยู งั มีหน่วยเก็บข้อมูลชัว คราว (Register) ทีมีความเร็ วสู งเป็ นหน่วยความจําขนาดเล็กทํา หน้า ที เ ป็ นที พ กั ข้อ มู ล ชัว คราวก่ อ นที จ ะถู ก นํา ไปประมวลผลและเป็ นที เ ก็ บ ผลลัพ ธ์ ชัว คราวหลัง การ ประมวลผลนอกจากนี(รีจิสเตอร์ยงั เก็บทีอยู่ (Address) ของข้อมูลในหน่วยความจําอีกด้วย จํา นวนและขนาดของรี จิส เตอร์ ใ นซี พี ยูจ ะเป็ นตัวกํา หนดความเร็ วของซี พี ยู เช่ น 32 บิ ตซี พี ยู หมายถึงแต่ละรี จิสเตอร์ในซีพียเู ก็บข้อมูลได้ 32 บิตจึงสามารถประมวลผลข้อมูลได้ครั(งละ 32 บิตโดยปกติ แล้วในหน่วยประมวลผลกลางจะมีรีจิสเตอร์สาํ หรับเก็บข้อมูลไม่เกิน64 ตัว ผูใ้ ช้ง านคอมพิ ว เตอร์ จ ะไม่ ส ามารถเห็ น การส่ ง ผ่า นข้อ มู ล เข้า ออกรี จิ ส เตอร์ เพราะเนื อ งจาก คอมไพล์ เ ลอร์ จ ะเป็ นตัว จัด การแปลคํา สั ง จากโปรแกรมระดับ สู งมาเป็ นระดับ ภาษาเครื อง เช่ น ภาษาแอสเซมบลีทีรีจิสเตอร์สามารถเข้าใจได้ ซี พี ยูถู ก พัฒ นาให้อ ยู่ใ นรู ป ไมโครชิ ป (Microchip) ที เ รี ย กว่า ไมโครโพรเซสเซอร์ ไมโคร โพรเซสเซอร์ จึงเป็ นหัวใจหลักของระบบคอมพิวเตอร์ ตั(งแต่ซูเปอร์ คอมพิวเตอร์ ถึงไมโครคอมพิวเตอร์ ล้วนแล้วแต่ใช้ไมโครชิปเป็ นซีพียหู ลัก เทคโนโลยีไมโครโพรเซสเซอร์ ได้พฒั นาอย่างรวดเร็ วโดยเริ มจากปี พ.ศ. 2518 บริ ษทั อินเทลได้พฒั นาไมโครโพรเซสเซอร์ ทีเป็ นทีรู้จกั กันดีคือ ไมโครโพรเซสเซอร์ เบอร์ 8080 ซึ งเป็ นซี พียูขนาด 8 บิต ซี พียูรุ่นนี(จะรับข้อมูลเข้ามาประมวลผลด้วยตัวเลขฐานสองครั(งละ 8 บิตต่อมา บริ ษทั แอปเปิ( ลก็เลือกซี พียู 6502 ของบริ ษทั มอสเทคมาผลิตเป็ นเครื องแอปเปิ( ลทูได้รับความนิยมเป็ นอย่าง มากในยุคนั(น รู ปที3-5 ซีพียขู องบริ ษทั ต่างๆทีมีวางจําหน่ายในท้องตลาด ขีดความสามารถของซีพียหู รื อความเร็ วของซี พียูจะขึ(นกับลักษณะการออกแบบทางสถาปั ตยกรรม ภายใน (Architecture) ว่าออกแบบได้ดีเพียงใดโดยทัว ไปถ้า เป็ นซี พียูทีอยู่ในตระกูลเดี ยวกันซึ งจะมี 92 ฮาร์ดแวร์ สถาปั ต ยกรรมภายในที ใ กล้เ คี ย งกัน สามารถทํา งานโดยใช้ซ อฟต์แ วร์ เดี ย วกัน ได้ย งั พิ จ ารณาจาก ความสามารถในการรับข้อมูลจากภายนอกและการประมวลผลภายในซี พียูวา่ จะมีการกระทําครั(งละกีบิต ด้วย เช่นซีพียู 80286 จะทําการประมวลผลครั(งละ16 บิตในขณะที 80486 จะประมวลผลครั(งละ16 บิตแต่เพ นเทียมจะทําการประมวลผลทีละ64 บิตซึ งยิง จํานวนบิตมากแสดงว่าซี พูยูน( นั สามารถประมวลผลบวกลบ คูณหารภายในได้ครั(งละขนาดใหญ่กว่าจึงมีประสิ ทธิภาพสู งกว่า นอกจากความสามารถในการคํานวณแต่ละครั(งแล้วความเร็ วของซี พียูย งั ขึ(นกับ จังหวะ ในการ ทํางานทีเรี ยกว่าสัญญาณนาฬิกาซึ งจะเป็ นตัวบอกรอบในการทํางานซี พียูจะมีการทํางาน1 ครั(งต่อ1 รอบ สัญญาณนาฬิกา ซึ งถ้าจํานวนรอบนี(มีค่าสู งก็จะหมายความว่าซี พียูรุ่นนั(นๆสามารถทํางานได้เร็ ว รอบของ การทํางานนี(จะมีหน่วยเป็ นรอบต่อวินาทีเช่นซีพียู 8088 ทํางานที 4.77 MHz หมายความว่ามีรอบจังหวะการ ทํางาน 4.77 ล้านครั(งต่อวินาที หรื อซี พียูเพนเทียมโฟร์ 1.6 GHz หมายความว่าทํางานทีจงั หวะสัญญาณ ประมาณ 1,600 ล้านครั(งต่อหนึงวินาที บางครั(งในซีพียรู ุ่ นเดียวกันอาจมีได้หลายสัญญาณนาฬิกาขึ(นอยูก่ บั กระบวนการผลิตซี พียูรุ่นนั(นซึ ง ผูผ้ ลิตจะทําการทดสอบว่าซี พียูตวั นั(นสามารถทํางานทีสัญญาณนาฬิกาทีเหมาะสมทีเท่าใด เช่น ซี พียูเพน เทียมทรี อาจมีรุ่นทีทาํ งานทีสัญญาณนาฬิกา 750 MHz, 1 GHz หรื อ 1.2 GHz เป็ นต้นซึ งตัวทีมีสัญญาณ นาฬิกาสู งกว่าย่อมทํางานได้เร็ วกว่า ในปั จจุบ นั มี การพัฒนาประสิ ท ธิ ภาพของไมโครโพรเซสเซอร์ เป็ นแบบ 64 บิ ตก่ อนหน้า นี( คอมพิวเตอร์ แบบ 64 บิต จะใช้สําหรับเมนเฟรมคอมพิวเตอร์ หรื อซู เปอร์ คอมพิวเตอร์ เท่านั(นแต่ในปั จจุบนั กําลังเป็ นทีนิยมใช้งาน สําหรับไมโครโพรเซสเซอร์ ทีมีประสิ ทธิ ภาพสู งๆอย่างไรก็ตามซอฟต์แวร์ ระบบ และซอฟต์แวร์ประยุกต์ในปั จจุบนั ยังถูกออกแบบให้ทาํ งานสําหรับเครื องคอมพิวเตอร์ แบบ 32 บิตถึงแม้วา่ คอมพิวเตอร์ แบบ 64 บิตจะสามารถทํางานกับซอฟต์แวร์ เหล่านี(ได้ แต่ก็ถือว่าไม่ได้ใช้ประสิ ทธิ ภาพเต็มที ดังนั(นบริ ษทั ไมโครซอฟต์จึงได้ออกแบบระบบปฏิบตั ิการสําหรับประมวลผลแบบ 64 บิตทีชือว่า Windows XP Professional X64 Edition และเป็ นทีคาดว่าในอนาคตจะมีซอฟต์แวร์ ประยุกต์สําหรับคอมพิวเตอร์ แบบ 64 บิตมากขึ(น ในอดีตไมโครคอมพิวเตอร์ ทวั ไปจะใช้ชิปไมโครโพรเซสเซอร์ แบบเดียวต่อมาได้มีการพัฒนาชิ ป เป็ นแบบหลายหน่วยประมวลผล ( Multi - Core ) เช่น แบบดูอลั คอร์ (Dual - Core Chip) ซึ งทําให้ซีพียู สามารถแยกการประมวลและเป็ นอิ ส ระต่ อ กัน ทํา ให้ ส ามารถทํา งานแบบมัล ติ ท าสกิ( ง ได้อ ย่ า งมี ประสิ ทธิ ภาพและรวดเร็ วมากขึ(นเกือบสองเท่า การใช้ชิปแบบดูอลั คอร์ ทาํ ให้ไมโครคอมพิวเตอร์ สามารถ ประมวลผลโปรแกรมที มี ค วามซับ ซ้ อ นได้ เช่ น โปรแกรมที ซ ึ งแต่ ก่ อ นสามารถทํา งานได้เ พี ย งบน ฮาร์ดแวร์ 93 เมนเฟรมคอมพิวเตอร์หรื อซูเปอร์ คอมพิวเตอร์ เท่านั(น เพราะว่าโปรแกรมเหล่านี(ถูกออกแบบมาสําหรับการ แบ่ ง การทํา งานออกเป็ นส่ ว นๆ และใช้ซี พี ยู ป ระมวลผลแยกกัน โดยเรี ย กกระบวนการแบบนี( ว่า การ ประมวลผลแบบขนาน(Parallel Processing) ในปัจจุบนั โปรแกรมทีถูกออกแบบสําหรับการประมวลแบบนี( สํา หรั บ ไมโครคอมพิวเตอร์ มี เพิ ม มากขึ( น โปรแกรมเหล่ า นี( เป็ นโปรแกรมซึ ง ต้องการความเร็ วในการ ประมวลผลสู งและต้องการบัฟเฟอร์ หรื อแหล่งพักข้อมูล ซึ งก็คือ แคชทีใหญ่ข( ึน เช่น โปรแกรมทีทาํ งาน เกียวกับมัลติมีเดีย โปรแกรมประยุกต์ หรื อเกมส์รุ่นใหม่ๆ ปั จจุบนั ได้มีการพัฒนาชิ ปเป็ น ควอดคอร์ หรื อ ควอดคอร์ ซีพียู (Quad-Core CPU) เป็ นชิ ปทีเป็ น การพัฒนามาจาก ดูอลั คอร์ แต่มีหน่วยประมวลผลถึงสี หน่วย สามารถทํางานได้ สี ส่วนพร้อมกัน ซี พียูจึง ทํางานได้รวดเร็ วเพิมขึ(นไปอีก แต่ชิปประเภทนี( ตอ้ งการแคชทีใหญ่กว่าชิ ปแบบดูอลั คอร์ มาก ควอดคอร์ ซีพียู เหมาะสมกับงานทีเกียวกับการเป็ นคอมพิวเตอร์ เซิ ฟเวร์ (Server) เนืองจาก การเรี ยกใช้งานจากเครื อง ไคลเอนท์ (Client) จํานวนมากจึงต้องมีการประมวลผลทีรวดเร็ ว ดังนั(นชิปแบบ ควอดคอร์ ทีมีการทํางานสี หน่วยประมวลผลพร้อมกัน จึงสามารถแบ่งภาระงานประมวลผลได้เร็ วยิง ขึ(น ปั จจุบนั ซี พียูแบบมัลติคอร์ ทีมีวางขายของค่ายอินเทล ทีเรี ยกว่า คอร์ ทูแบรนด์ (Core 2 branded) ก็ จะมีท( งั Core 2 Duo, Core 2 Quad, Core 2 Extreme ซึ งโดยทั(งหมดจะใช้ถมปั ดยกรมการผลิตทีเรี ยกว่า "Intel Core Micro architecture" โดยในซี พียูในตระกูล “Core” นี(ก็จะมีชือโค้ดเนม (Code-named) ของซี พียู แต่ละรุ่ นอย่างเช่น Conroe, Kentfield ซึ งใช้กบั คอมพิวเตอร์ แบบเดสก์ทอป ส่ วนซี พียูรุ่นใหม่ล่าสุ ด 45 นา โนเมตร จะเป็ นซีพียมู ีรหัสในการผลิตทีเรี ยกว่า “Penryn” จะใช้กบั เครื องคอมพิวเตอร์ ทีเป็ นแลปท้อป หรื อ โน้ตบุ๊กเป็ นต้น คําว่า DUO เป็ นตัวเสริ มว่าให้รู้วา่ เป็ นซี พียูประเภท Dual Core หรื อ สองหน่วยประมวลผล และ Quad แสดงถึง ซีพียทู ีมีสีหน่วยประมวลผล รู ปที3-6 ตัวอย่างซีพียแู บบมัลติคอร์ของบริ ษทั อินเทลทีมีวางจําหน่ายในปัจจุบนั 94 ฮาร์ดแวร์ นอกจากนี(ยงั มีซีพียูแบบมัลติคอล์จากค่าย AMD เช่น Phenom II X2, AMD Phenom II X4 และ AMD Phenom II X6 สําหรับคอมพิวเตอร์ประเภทเดสก์ทอป ซึ งปั จจุบนั ได้มีการพัฒนาไปถึงรุ่ น AMD FX8150 ซึงมีหน่วยประมวลผลแปดหน่วย หรื อ ออร์ คตะคอร์ (Octa - Core) ค่าย AMD ยังมีซีพียูแบบมัลติคอร์ ทีใช้กบั เครื องโน้ตบุ๊ค หรื อ คอมพิวเตอร์ ขนาดเล็กอีกด้วย เช่น AMD Turion 64 X2 Dual-Core Processor, AMD Turion X2 Ultra Dual-Core, AMD Athlon Neo Processor, AMD Athlon64 X2 เป็ นต้น รู ปที3-7 ตัวอย่างซีพียแู บบมัลติคอร์ของบริ ษทั AMD ทีมีวางจําหน่ายในปัจจุบนั ซึ งถ้าเปรี ยบเทียบ AMD กับ อินเทล คําว่า X2 ของ AMD มีความหมายเหมือนกับ Duo ซึ งเป็ นหน่วย ประมวลผลแบบดูอลั คอร์ ของอินเทล นัน เอง คาดว่าในอนาคตอาจจะมีการพัฒนาชิ ปทีมีหน่วยประมวลผลมากมาย (Many Cores) ซึ งอาจเพิม เป็ นสิ บ หรื อ ถึงร้อยหน่วยประมวลผล 3.3 หน่ วยความจําหลัก หน่วยความจําหลักทําหน้าทีเก็บคําสังและข้อมูลต่างๆสําหรับให้ซีพียูทาํ งานเมือได้ผลลัพธ์แล้วซี พียู ก็จะนําผลทีได้ไปเก็บไว้ในหน่วยความจําหลักก่อนทีจะมีการส่ งผลลัพธ์น( นั ไปยังอุปกรณ์อืนๆต่อไปการ แบ่งประเภทหน่วยความจําหลักถ้าแบ่งตามลักษณะการเก็บข้อมูลกล่าวคือถ้าเป็ นหน่วยความจําทีเก็บข้อมูล ไว้แ ล้ว หากไฟฟ้ า ดับ คื อ ไม่ มี ไ ฟฟ้ า จ่ า ยให้ก ับ วงจรหน่ ว ยความจํา ข้อ มู ล ที เ ก็ บ ไว้จ ะหายไปหมดเรี ย ก หน่วยความจําประเภทนี( วา่ หน่ วยความจําแบบลบเลือนได้ (Volatile memory) แต่ถา้ หน่ วยความจําเก็บ ข้อมูลได้โดยไม่ข( ึนกับไฟฟ้าทีเลี(ยงวงจรก็เรี ยกว่า หน่ วยความจําไม่ ลบเลือน (nonvolatile memory) โดยทัว ไปการแบ่งประเภทของหน่วยความจําจะแบ่งตามสภาพการใช้งานเช่นถ้าเป็ นหน่วยความจําที เขียนหรื ออ่านข้อมูลได้การเขียนหรื ออ่านจะเลือกทีตาํ แหน่งใดก็ได้เราเรี ยกหน่วยความจําประเภทนี(วา่ แรม ฮาร์ดแวร์ 95 (Random Access Memory: RAM) แรมเป็ นหน่วยความจําแบบลบเลือนได้และหากเป็ นหน่วยความจําที ซี พียูอ่านได้อย่างเดียวไม่สามารถเขียนลงไปได้ก็เรี ยกว่ารอม (Read Only Memory : ROM)รอมจึงเป็ น หน่วยความจําทีเก็บข้อมูลหรื อโปรแกรมไว้ถาวรเช่ นเก็บโปรแกรมควบคุมการจัดการพื(นฐานของระบบ ไมโครคอมพิวเตอร์ (Bios) รอมส่ วนใหญ่เป็ นหน่วยความจําไม่ลบเลือนแต่อาจยอมให้ผูพ้ ฒั นาระบบลบ ข้อมูลและเขียนข้อมูลลงไปใหม่ได้การลบข้อมูลนี(ตอ้ งทําด้วยกรรมวิธีพิเศษเช่นใช้แสงอุลตราไวโอเล็ตฉาย ลงบนผิวซิลิกอนหน่วยความจําประเภทนี(มกั จะมีช่องกระจกใสสําหรับฉายแสงขณะลบและขณะใช้งานจะ มีแผ่นกระดาษทึบปิ ดทับไว้เรี ยกหน่วยความจําประเภทนี(วา่ อีพร็ อม (Erasable Programmable Read Only Memory : EPROM) เมือพูดถึงหน่วยความจําของเครื องไมโครคอมพิวเตอร์ โดยทัว ไปจะหมายถึงหน่วยความจําประเภท แรมซึงจะมีหน่วยเป็ นไบต์เช่น 256 เมกะไบต์ (MBytes) ก็จะประมาณ 256 ล้านไบต์ (256 X 1024 X 1024) ซึงถ้ายิง มีมากก็จะมีพ(นื ทีสาํ หรับเก็บโปรแกรมคําสังหรื อข้อมูลต่างๆมากขึ(นทําให้ซีพียูไม่ตอ้ งเสี ยเวลาคอย อ่านข้อมูลจากอุปกรณ์บนั ทึกข้อมูลบ่อยๆทําให้การทํางานเร็ วขึ(น รู ปที 3-8 ตัวอย่างของหน่วยความจําแรม 3.3.1 ประเภทของแรม โดยทัว ไปสามารถแบ่งได้เป็ น 2 ประเภทใหญ่ ดังต่อไปนี( 1. Static RAM (SRAM) นิ ยมนําไปใช้เป็ นหน่ วยแคช (Cache) ภายในตัวซี พียู เพราะมีความเร็ วในการทํางานสู งกว่าแรม ประเภทอืน มาก แต่ไม่สามารถทําให้มีขนาดความจุสูงๆได้ เนืองจากกินกระแสไฟมากจนทําให้เกิดความ ร้อนสู ง 96 ฮาร์ดแวร์ 2. Dynamic RAM (DRAM) นิยม นําไปใช้ทาํ เป็ นหน่วยความจําหลักของระบบในรู ปแบบของชิ ปวงจรรวม บนแผงโมดูลของ หน่วยความจํา RAM แรมประเภทนี( มีหลากหลายชนิ ด เช่น SDRAM, DDR, SDRAM, DDR-II และ RDRAM เป็ นต้น โดยออกแบบให้มีขนาดความจุสูงๆได้ กินไฟน้อย และไม่เกิดความร้อนสู ง DRAM ทีนาํ มาใช้ทาํ เป็ นแผงหน่วยความจําหลักของระบบชนิดต่างๆในปัจจุบนั มีดงั นี( SDRAM (Synchronous DRAM) โดยแรมประเภทนี( ตัวชิ ปจะใช้บรรจุภณ ั ฑ์ (Package) แบบ TSOP (Thin Small Outline Package) ติดตั(งอยูบ่ น แผงโมดูล แบบ DIMM (Dual Inline Memory Module) ทีมีร่องบากบริ เวณ แนวขาสัญญาณ 2 ร่ อง และมีจาํ นวนขาทั(งสิ( น 168 ขา ใช้แรงดันไฟ 3.3 โวลต์ ความเร็ วบัสสามารถ เลือกใช้ได้ท( งั รุ่ น PC-66 (66 MHz), PC-100 (100 MHz), PC-133 (133 MHz) และ PC-150 (150MHz) แรมประเภทนี(ปัจจุบนั หมดความเป็ นทีนิยมไปแล้ว จะพบได้ก็แต่เพียงในคอมพิวเตอร์ รุ่ นเก่าๆทั(งนั(น รู ปที 3-9 ตัวอย่างของหน่วยความจําแรมประเภท SDRAM DDR SDRAM (Double Data Rate SDRAM) แรมประเภทนี( ตัวชิปจะใช้บรรจุภณั ฑ์แบบ TSOP เช่นเดียวกับ SDRAM และมีขนาด ความ ยาวของแผงโมดูลเท่ากัน คือ 5.25 นิ(ว ติดตั(งอยูบ่ นแผงโมดูลแบบ DIMM ทีมีร่องบากบริ เวณแนว ขาสัญญาณ 1 ร่ อง และมีจาํ นวนขาทั(งสิ( น 184 ขาใช้แรงดันไฟ 2.5 โวลต์ รองรับความจุสูงสุ ดได้ 1 GB/แผง ความเร็ วบัสในปัจจุบนั เลือกใช้ได้ตงั แต่ 133 MHz (DDR-266) ไปจนถึง 200 MHz (DDR400) สําหรับ DRAM ชนิดนี(ปัจจุบนั กําลังจะตกรุ่ น การจําแนกรุ่ นของ DDR SDRAM นอกจากจะ จําแนกออกตามความเร็ วบัสทีใช้งาน เช่น DDR-400 (400 MHz effective) ซึงคิดจาก 200 MHz ความถีสัญญาณนาฬิกา x 2 (จํานวนครั(งทีใช้รับส่ งข้อมูลในแต่ละรอบของสัญญาณนาฬิกา) ฮาร์ดแวร์ 97 นอกจากนี(ยงั ถูกจําแนกออกตามค่าอัตราความเร็ วในการรับส่ งข้อมูล (Bandwidth) ทีมี หน่วยความจําเป็ นเมกะไบต์ตอ่ วินาที (MB/s) ด้วย เช่น PC3200 ซึงคิดจาก 8 (ความกว้างของบัส ขนาด 8 ไบต์ หรื อ 64 บิต) x 200 MHz (ความถีสัญญาณนาฬิกา) x 2 (จํานวนครังทีใช้รับส่ งข้อมูล ในแต่ละรอบสัญญาณนาฬิกา) เท่ากับอัตราความ เร็ วในการรับส่ งข้อมูลที 3,200 MB/s โดยประมาณนัน เอง นอกจากนี(ยงั มีรุ่นอืนๆอีก เช่น PC2100 (DDR-266), PC2700(DDR-33), PC3600 (DDR-450), PC4000(DDR-500),PC4200(DDR-533), และ PC5600 (DDR-700) เป็ นต้น รู ปที 3-10 ตัวอย่างของหน่วยความจําแรมประเภท DDR SDRAM DDR-II SDRAM แรมประเภทนี( ตัวชิปจะใช้บรรจุภณ ั ฑ์แบบ FBGA (Fine-Pitch Ball Grid Array) ทีมีความต้านทาน ไฟฟ้าตํากว่าแบบ TSOP ตัวชิปมีขนาดเล็ก และบางชิปดังกล่าวถูกติดตั(งอยูบ่ นแผงโมดูลแบบ DIMM ทีมี ร่ องบากบริ เวณแนวขาสัญญาณ 1 ร่ อง และมีจาํ นวนขาทัง สิ( น 240 ขา ใช้แรงดันไฟเพียง1.8โวลต์ รองรับ ความจุได้สูงสุ ดถึง 4 GB ความเร็ วบัสในปั จจุบนั มีตงั แต่ 200 MHz (DDR2-400) ไปจนถึง 533 MHz (DDR2-1066) สําหรับ DRAM ชนิ ดนี( ปัจจุบนั กําลังได้รับความนิ ยมเป็ นอย่างมาก เนืองจากราคาไม่แพง ปั จจุบนั นี(เมนบอร์ ดเองก็สามารถรองรับการทํางานของแรมชนิดนี(ได้หมดแล้ว ความเร็ วอยูใ่ นเกณฑ์ดีมาก คาดว่าในอีกไม่ชา้ จะเข้ามาแทนทีมาตรฐานเดิมคือ DDR SDRAM ในทีสุด DDR-II นอกจากจะจําแนกออก ตามความเร็ วของบัสทีใช้งาน เช่น DDR2-667 (667 MHz effective) ซึ งคิดจาก 333 MHz (ความถีสัญญาณ นาฬิกา) x 2 จํานวนครั(งทีใช้รับส่ งข้อมูลในแต่ละรอบของสัญญาณนาฬิกา) แล้วยังถูกจําแนกออกตามค่า แบนวิธ (Bandwidth) ด้วย เช่น PC2-5400 ซึ งคิดจาก 8 (ความกว้างของบัสขนาด 8 ไบต์) x 333 MHz ( ความถีสัญญาณนาฬิกา) x 2 (จํานวนครั(งทีใช้รับส่ งข้อมูลในแต่ระรอบของสัญญาณนาฬิกา) เท่ากับอัตรา ความเร็ วในการรับส่ งข้อมูลที 5,400 MB/s โดยประมาณเท่านั(นเอง นอกจากนี(ยงั มีรุ่นอืนๆอีกเช่น PC24300 (DDR-533), PC2-6400(DDR2-800) และ PC2-7200 (DDR2-900) เป็ นต้น 98 ฮาร์ดแวร์ รู ปที 3-11 แสดงตัวอย่างของหน่วยความจําแรมประเภท DDR-II SDRAM DDR-III SDRAM เป็ นแรมประเภทใหม่ล่าสุ ด ซึ งปั จจุบนั มีความเร็ วบัส 666 MHz (DDR3-1333)ไปจนถึ งความเร็ ว สู งสุ ด ถึง 1066 MHz (DDR3-2133) ใช้แรงดันไฟฟ้ าแค่เพียง 1.5 V เท่านั(น มีความเร็ วสู งกว่าแรมทุก ประเภท แต่ปัจจุบนั นี(ได้มีการพัฒนาไปถึง DDR-IV ซึ งมีราคงสู ง แต่กาํ ลังจะได้รับความนิยม ข้อควรระวัง คือ ต้องสังเกตด้วยว่าเมนบอร์ ดของเรานั(นรองรับหรื อไม่ เพราะว่ายังมีเมนบอร์ ดบางประเภททียงั ไม่ รองรับ ความต่างอีกประการของ DDR-III กับ DDR-II คือ ใช้สล็อตเดียวกันไม่ได้ เพราะมีรอยบากต่างกัน จึงไม่ทาํ ให้ผูใ้ ช้สับสนว่าจะใส่ ผิดช่ อง ตัวอย่างรุ่ นของ DDR-III ได้แก่ PC3-10600, PC3-12800, PC314900, PC3-17000 เป็ นต้น รู ปที 3-12 แสดงตัวอย่างของหน่วยความจําแรมประเภท DDR-III SDRAM RDAM (RAMBUS DRAN) แรมชนิดนี(ถูกพัฒนาขึ(นมาโดยบริ ษทั Rambus lnc. โดยนํามาใช้งานครั(งแรกร่ วมกับชิปเซ็ต i850 และ ซี พียู Pemtium 4 ของ Intel ในยุคเริ มต้น ปั จจุบนั ไม่ค่อยได้รับความนิ ยมเท่าทีควร โดยชิ ปเซ็ตและ เมนบอร์ดของ Intel เพียงบางรุ่ นเท่านั(นทีสนับสนุนแรมประเภทนี( ตัวชิปจะใช้บรรจุภณ ั ฑ์แบบ CSP (ChipScale Package) ติดตั(งอยูบ่ นแผงโมดูลแบบ RIMM (Rambus Inline Memory Module) ทีมีร่องบากบริ เวณ แนวขาสัญญาณ 2 ร่ อง ใช้แรงดันไฟ 2.5 โวลต์ และรองรับความจุสูงสุ ดได้มากถึง 2 GB ปั จจุบนั RDRAM ทีมีวางขายในท้องตลาด สามารถแบ่งได้ออกเป็ น 2 กลุ่ม คือ ฮาร์ดแวร์ 99 • • RDRAM (16บิต) เป็ น RDRAM แบบ Single Channel ทีมีความกว้างบัส 1 ช่องทาง(Channel) ขนาด 16 บิต (2ไบต์) มีจาํ นวลขาทั(งสิ( น 184 ขา การจําแนกรุ่ นโดย มากจําแนกออกตามความเร็ ว บัสทีใช้งาน เช่น PC-800 (800 MHz), PC-1066(1,066 MHZ) และ PC-1200 (1,200 MHz) เป็ นต้น RDRAM(32บิต) เป็ น RDRAM แบบ Dual Channel ทีมีความกว้างบัส 2 ช่องทาง ขนาด 32 บิต (4ไบต์) มี จาํ นวนขาทั(ง สิ( น 242 ขา การจํา แนกรุ่ น โดยมากจะจํา แนกออกตามค่ า แบนวิธ (Bandwidth) ทีได้รับ เช่น RIMM 3200(PC-800), RIMM 4200(PC-1066), RIMM 4800(PC-1200) และ RIMM 6400 (PC-1600) เป็ นต้น ในอนาคตอาจมีการพัฒนาพัฒนาบัสให้มีความกว้างเพิมมากขึ(นถึง 4 ช่องทาง ขนาด 64 บิต (8 ไบต์) ทีทาํ งานด้วยความเร็ วบัสสู งถึง 1,333 และ 1,600 MHz effective ออกมาด้วย โดยจะให้แบนวิธมากถึง 10.6 และ 12.8 GB/s ตามลําดับ รู ปที 3-13 แสดงตัวอย่างของหน่วยความจําแรมประเภท RDAM 3.3.2 แคช แคชเป็ นหน่วยความจําชนิดหนึ งทีมกั จะถูกรวมอยูใ่ นชิ ปไมโครโพรเซสเซอร์ หลักการคือ มีหน้าที เก็บข้อมูลทีใช้อยูบ่ อ่ ยๆ ทําให้การค้นหาข้อมูลนั(นซํ(าในครั(งต่อไปทําได้รวดเร็ วขึ(น แคชทีนิยมใช้ในปั จจุบนั มีอยู2่ ประเภทคือ Memory Cache และ Disk Cache หลักการทํางานของทั(ง2 ชนิดนี(มีส่วนทีคล้ายกันคือ • Disk Cache นั(นจะเป็ นการอ่านข้อมูลทีตอ้ งการใช้งานเข้ามาเก็บไว้ในหน่วยความจําหลักเมือซี พียมู ี การเรี ย กใช้ง านก็ จ ะเข้า ไปค้น หาในหน่ ว ยความจํา หลัก ก่ อ นหากว่า ไม่ พ บจึ ง จะไปค้น หาใน ฮาร์ดดิสก์ตอ่ ไป • Memory Cache นั(นจะทําการดึงข้อมูลทีมีการเรี ยกใช้งานบ่อยๆเข้ามาเก็บไว้ในหน่วยความจํา ขนาดเล็ก ทีมี ค วามไวสู ง กว่า หน่ วยความจํา หลัก แคชจึ ง เป็ นทีพ กั หรื อกันชนระหว่า งซี พียูและ หน่ วยความจําหลัก โดยจะมี หน้าทีใ นการเก็บพักข้อมู ลหรื อคํา สังของโปรแกรมที มีก ารใช้งาน บ่อยๆ เมือซีพียตู อ้ งการใช้งานก็จะมองหาข้อมูลหรื อคําสัง ของโปรแกรมทีตอ้ งการทีหน่วยความจํา ขนาดเล็กนั(นก่อนทีจะเข้าไปหาในหน่วยความจําหลักทีมีการเข้าถึงและการส่ งถ่ายข้อมูลทีชา้ กว่า ต่อไป ดังนั(นจึงช่วยลดเวลาของซีพียูในการเข้าถึงหน่วยความจํา ถ้าคําสังหรื อข้อมูลทีซีพียูตอ้ งการ 100 ฮาร์ดแวร์ สามารถหาได้จากหน่วยความจําแคชเราเรี ยกว่า "พบ" (HIT) ถ้าหาไม่ได้เราเรี ยกว่า "พลาด" (MISS) อัตราส่ วนระหว่างพบกับพลาด (Hit Ratio) จะเป็ นเครื องบ่งชี(ถึงประสิ ทธิ ภาพการทํางานของซี พียู ว่ามีมากน้อยเพียงใด นอกจากนี( แคชยังสามารถถูกจําแนกเป็ นประเภทได้ตามระดับตําแหน่งความใกล้และการเข้าถึงของ ซี พียูได้แก่แคชระดับ 1 (L1cache) แคชระดับนี(จะอยูใ่ นแกนของซี พียูอาจถูกเรี ยกว่า Internal Cache และ แคชระดับ 2 (L2 cache) แคชระดับนี(จะอยูบ่ นเมนบอร์ดอาจถูกเรี ยกว่าเป็ น External Cache รู ปที3-14 ประเภทตําแหน่งทีต(งั ของแคช 3.4 การ์ ด และ สล็อตเพิม ขยาย สถาปัตยกรรมคอมพิวเตอร์แบ่งออกเป็ น 2 รู ปแบบคือสถาปัตยกรรมปิ ด (closed architecture) ซึง ผูใ้ ช้ไม่สามารถเพิม อุปกรณ์ใหม่ๆเพือใช้งานร่ วมกับเครื องคอมพิวเตอร์น( นั ได้โดยง่าย อีกแบบคือ สถาปัตยกรรมแบบเปิ ด (Open Architecture) ไมโครคอมพิวเตอร์ส่วนใหญ่จะเป็ นแบบนี(ซ ึงให้ผใู ้ ช้สามารถ เพิม อุปกรณ์ตา่ งๆได้โดยมีสล๊อตเพิม ขยาย (Expansion Slot) อยูห่ ลายช่องบนแผงวงจรหลักผูใ้ ช้เพียงแต่ เสี ยบอุปกรณ์ทีเรี ยกว่าการ์ดเพิม ขยาย (Expansion Card) ลงในสล๊อตนี( การ์ ดเพิมขยายเหล่านี( มีชือเรี ยกได้หลายอย่างเช่ นแผงปลัก อิน (Plug-In Board) การ์ ดควบคุ ม (Controller Card) การ์ ดอะแด็ปเตอร์ (Adapter Card) และการ์ ดอินเทอร์ เฟส (Interface Card) พอร์ ตบน การ์ ดนี(จะทําหน้าทีเชือมต่อการ์ ดเพิมขยายกับอุปการณ์ภายนอกระบบมีการ์ ดอยูห่ ลายชนิดทีเป็ นทีรู้จกั กัน มากได้แก่การ์ดแสดงผล การ์ดเสี ยง การ์ดโมเด็ม การ์ดเชือมต่อเครื อข่าย และการ์ ดรับสัญญาณโทรทัศน์เป็ น ต้น ฮาร์ดแวร์ 101 • การ์ ดแสดงผล (Video Card/ Display Card) หรื อทีรู้จกั กันในชือกราฟิ กการ์ ด (Graphic Card) เป็ นการ์ ดทีเชื อมต่อแผงวงจรหลักเข้ากับจอภาพของคอมพิวเตอร์ การ์ ดชนิ ดนี( จะทําหน้าทีแปลงสัญญาณ อิเล็กทรอนิกส์ทีเข้ามาเป็ นสัญญาณภาพทําให้สามารถแสดงผลบนจอภาพได้ รู ปที 3-15 ตัวอย่างของการ์ดแสดงผล • การ์ ดเสี ยง (Sound card) ทําหน้าทีรับสัญญาณเสี ยงจากอุปกรณ์รับเสี ยงเช่นไมโครโฟนซึ งเป็ น สัญ ญาณอนาล็ อ กแล้ว แปลงให้เ ป็ นสั ญญาณดิ จิ ท ัล และในทางตรงข้า มก็แ ปลงสั ญ ญาณดิ จิ ท ัล ให้เ ป็ น สัญญาณอนาล็อกแล้วส่ งไปให้อุปกรณ์ส่งออกเสี ยงเช่นลําโพง รู ปที 3-16 ตัวอย่างของการ์ ดเสี ยง • การ์ ดโมเด็ม(Modem card) ซึ งรู ้ จกั กันในชื อโมเด็มภายใน(Internal modem) เป็ นการ์ ดที คอมพิวเตอร์ ใช้ติดต่อกับคอมพิวเตอร์ อีกเครื องหนึ งโดยการ์ ดชนิ ดนี( จะแปลงสัญญาณจากหน่วยระบบไป เป็ นสัญญาณอิเล็กทรอนิกส์ทีสามารถเดินทางผ่านสายโทรศัพท์ได้ 102 ฮาร์ดแวร์ รู ปที 3-17 ตัวอย่างของการ์ ดเสี ยง • การ์ ดเชื? อมต่ อเครื อข่ าย(Network interface card) ใช้ในการเชื อมต่อคอมพิวเตอร์ ตวั หนึงเข้ากับ คอมพิวเตอร์ อีกหลายๆตัวทําให้เกิ ดการเชื อมต่อเป็ นเครื อข่ายทําให้ผูใ้ ช้สามารถใช้ขอ้ มูลโปรแกรมและ อุปกรณ์ฮาร์ดแวร์ตา่ งๆร่ วมกันได้ รู ปที 3-18 ตัวอย่างของการ์ดเครื อข่าย • การ์ ดรั บสั ญญาณโทรทัศน์ (TV tuner card) ทําให้สามารถดูโทรทัศน์หรื อบันทึกภาพวิดีโอได้ ในขณะใช้เครื องคอมพิวเตอร์การ์ดนี(ประกอบด้วยส่ วนรับสัญญาณโทรทัศน์และส่ วนแปลงสัญญาณทําให้ สัญญาณโทรทัศน์ทีเข้ามาสามารถแสดงผลบนจอภาพคอมพิวเตอร์ได้ รู ปที 3-19 ตัวอย่างของการ์ดรับสัญญาณโทรทัศน์ ฮาร์ดแวร์ 103 3.5 เส้ นทางบัส เส้นทางบัส (Bus Line) หรื อทีเรี ยกสั(นๆว่าบัส (Bus) เป็ นส่ วนทีใช้เชือมต่อส่ วนต่างๆของซี พียูเข้า ไว้ดว้ ยกันและยังเชือมซี พียูเข้ากับส่ วนประกอบอืนๆของแผงวงจรหลัก บัสเป็ นเส้นทางสําหรับบิตทีแสดง ข้อมูลและคําสัง จํานวนของบิตทีสามารถวิง ได้ในเส้นทางบัสหนีง เรี ยกว่าความกว้างบัส (Bus width) บัสเปรี ยบเหมือนถนนทีมีช่องทางเดินรถหลายช่องโดยจะเป็ นเส้นทางในการย้ายข้อมูลทีเป็ นบิต จากทีหนึงไปยังอีกทีหนึง ถ้าถนนมีความกว้างมากๆหรื อมีช่องทางเดินรถหลายช่อง ก็จะทําให้การจราจร คล่ องตัวรถสามารถวิง ได้เร็ ว เช่ นเดี ย วกับ บัส ยิง มี ข นาดของบิ ตมากจะสามารถส่ ง ข้อมู ล ได้เร็ วยิง ขึ( น ตัวอย่างเช่นบัส 64 บิตมีความเร็ วมากว่าบัส 32 บิต เป็ น 2 เท่า การออกแบบบัสหรื อสถาปั ตยกรรมเป็ น องค์ประกอบสําคัญทีเกียวข้องกับความเร็ วและประสิ ทธิ ภาพสําหรับคอมพิวเตอร์ บางประเภท นอกจากนี( อุปกรณ์บางอย่าง เช่น แผงวงจรขยายจะทํางานกับบัสเฉพาะทีสามารถเข้ากันได้กบั อุปกรณ์ดงั กล่าวเท่านั(น รู ปที 3-20 เส้นทางบัสทีอยูบ่ นเมนบอร์ ด บัสเพิม= ขยาย ทุกๆระบบคอมพิวเตอร์ มี บสั อยู่ 2 ประเภท คือ บัส ระบบ (System Bus) เชื อมต่อซี พียูก บั หน่วยความจําหลัก และบัสเพิม ขยาย (Expansion bus) เชือมต่อซีพียกู บั ส่ วนประกอบอืนๆบนแผงวงจรหลัก โดยทัว ไประบบคอมพิวเตอร์จะประกอบด้วยบัสหลายชนิดแต่สาํ หรับบัสพื(นฐานได้แก่ • บัสไอเอสเอ (Industry Standard Architecture: ISA) พัฒนาโดยระบบไอบีเอ็มบัสชนิดนี(มีความ กว้างเพียง 8 บิตแต่ต่อมาได้เพิมขยายเป็ น 16 บิต บัสชนิดนี(จึงขนส่ งข้อมูลได้ค่อนข้างช้าสําหรับการใช้งาน ในปัจจุบนั • บัสพีซีไอ(Peripheral Component Interconnect: PCI) เป็ นบัสทีมีความเร็ วในการขนส่ งข้อมูล สู ง สามารถส่ งข้อมูลได้ 2 แบบคือ 32 บิตกับ 64 บิตซึ งมีความเร็ วในการขนส่ งข้อมูลเร็ วกว่าบัสไอเอสเอ20 เท่า 104 ฮาร์ดแวร์ • บัสเอจีพี (Accelerated Graphic Port: AGP) เป็ นบัสทีมีความเร็ วสู งกว่าบัสพีซีไอ 2 เท่าในขณะ ทีบสั พีซีไอสามารถใช้ส่งข้อมูลได้หลายชนิดแต่บสั เอจีพีน( นั ใช้สําหรับเร่ งความเร็ วในการแสดงผลกราฟิ ก เท่านั(นดังนั(นบัสเอจีพีจึงนิยมนําไปใช้สาํ หรับการแสดงผลภาพสามมิติ • บัสยูเอสบี (Universal Serial Bus: USB) จะทํางานร่ วมกับบัสพีซีไอบนแผงวงจรหลักเพือ สนับสนุนการทํางานกับอุปกรณ์ภายนอกโดยไม่ตอ้ งใช้การ์ดหรื อสล๊อตเพิมขยายอุปกรณ์ยูเอสบีทีติดอยูก่ บั บัสพีซีไอบนแผงวงจรหลัก • บัสเอชพีเอสบี (High Performance Serial Bus: HPSB) เรี ยกอีกอย่างว่าบัสไฟร์ ไวร์ (FireWire bus) จะทํางานคล้ายกับบัสยูเอสบีและมีความเร็ วคล้ายกับบัสยูเอสบี2.0 บัสเอชพีเอสบีและบัสยูเอสบี2.0 จะ ใช้กบั งานประยุกต์พิเศษบางอย่าง เช่น การบันทึกภาพเคลือนไหวโดยกล้องดิจิทลั และซอฟต์แวร์ ตดั ต่อ ภาพ 3.6 พอร์ ต พอร์ต คือซ็อกเก็ตสําหรับอุปกรณ์ภายนอกเพือให้สามารถเชือมต่อเข้ากับหน่วยระบบได้พอร์ ตบาง ชนิ ดเชื อมต่อโดยตรงกับแผงวงจรในขณะทีพอร์ ตบางอย่างเชื อมต่อกับการ์ ดทีเสี ยบเข้าไปในสล๊อตของ แผงวงจรหลัก พอร์ ตส่ วนใหญ่ทีรู้จกั ได้แก่ พอร์ ตเมาส์ พอร์ ตคียบ์ อร์ ด พอร์ ตวิดีโอ พอร์ ตบางชนิ ดเป็ น พอร์ตมาตรฐานของระบบคอมพิวเตอร์ แต่บางชนิดเป็ นพอร์ตเฉพาะ 1. พอร์ ตมาตรฐาน พอร์ ตบางอย่างใช้กบั อุปกรณ์เฉพาะ เช่น พอร์ ตเมาส์ พอร์ ตคียบ์ อร์ ด พอร์ ตวิดีโอ แต่พอร์ ตทีจะ กล่าวถึงต่อไปนี(สามารถใช้ร่วมกันระหว่างอุปกรณ์หลายประเภทได้เช่น • พอร์ ตอนุกรม (serial port) เป็ นพอร์ตทีใช้กนั กว้างขวาง และมีอุปกรณ์หลายชนิดทีใช้พอร์ต ชนิดนี(ได้ เช่น เมาส์ คียบ์ อร์ ด โมเด็ม และอุปกรณ์อืนๆ โดยใช้ในการเชือมต่อกับหน่วยระบบพอร์ ตอนุกรม จะมีลกั ษณะการส่ งข้อมูลเรี ยงทีละบิตเหมาะสําหรับส่ งข้อมูลเป็ นระยะทางไกลๆได้ • พอร์ ตขนาน (parallel port) ใช้สาํ หรับต่ออุปกรณ์ภายนอกทีตอ้ งรับ-ส่ งข้อมูลเป็ นระยะทาง ใกล้ๆ พอร์ตชนิดนี(ใช้รับส่ งข้อมูลได้ครั(งละ 8 บิตพร้อมกันโดยใช้สายเชือมต่อแบบขนาน พอร์ ตชนิดนี( นิยมใช้เชือมต่ออุปกรณ์ประเภทเครื องพิมพ์เข้ากับหน่วยระบบ ฮาร์ดแวร์ 105 • พอร์ ตยูเอสบี (Universal Serial Bus Port) เป็ นพอร์ ตทีเริ มเข้ามาแทนพอร์ ตอนุกรมและพอร์ต ขนาน พอร์ตชนิดนี(มีความเร็ วในการขนส่ งข้อมูลสู ง และสามารถเชือมต่ออุปกรณ์หลายประเภทเข้ากับ หน่วยระบบ • พอร์ ตเอชพีเอสบี (High Performance Serial Bus Port: HPSB) เรี ยกอีกอย่างว่าพอร์ตไฟร์ไวร์ (FireWire Port) พอร์ ตชนิดนี(ส่งข้อมูลได้เร็ วกว่าพอร์ ตยูเอสบี มักใช้กบั อุปกรณ์พิเศษ เช่น กล้องบันทึกภาพ เคลือนไหวแบบดิจิทลั 2. พอร์ ตชนิดพิเศษ ในระบบคอมพิวเตอร์ นอกเหนื อจากพอร์ ตมาตรฐานต่างๆดังทีกล่าวมายังมีพอร์ ตชนิ ดพิเศษอืนๆ ได้แก่ • พอร์ ตมิดี V (Musical Instrument Digital Interface: MIDI) เป็ นพอร์ ตอนุ กรมชนิ ดพิเศษทีใช้ เชื อมต่ออุปกรณ์ดนตรี เข้ากับการ์ ดเสี ยง หลังจากนั(นการ์ ดเสี ยงจะแปลงเสี ยงดนตรี เป็ นสัญญาณดิจิทลั ที คอมพิวเตอร์สามารถนําไปประมวลผลได้ • พอร์ ตสกัสซี? (Small Computer System Interface: SCSI) เป็ นพอร์ ตขนานความเร็ วสู งชนิ ด พิเศษสําหรับใช้เชือมต่ออุปกรณ์สกลัสซี เช่น ฮาร์ ดดิสก์ซีดีไดรฟ์ สแกนเนอร์ เป็ นต้นเข้ากับอุปกรณ์ควบคุม ทําให้สามารถเชือมต่ออุปกรณ์หลายๆชนิดเข้ากับหน่วยระบบผ่านสล๊อตเดียวบนเมนบอร์ด • พอร์ ตไออาร์ ดีเอ (Infrared Data Association: IrDA) เป็ นพอร์ ตทีใช้คลืนสัญญาณอินฟราเรด ในการโอนถ่ายข้อมูลระหว่างอุปกรณ์แบบไร้สายแทนการใช้สายเคเบิลนิยมใช้สําหรับการโอนถ่ายข้อมูล จากโน้ตบุก๊ คอมพิวเตอร์หรื อคอมพิวเตอร์มือถือไปยังเดสก์ทอ็ ปคอมพิวเตอร์ 106 ฮาร์ดแวร์ รู ปที 3-21 พอร์ตและคอนเน็คเตอร์ทีอยูด่ า้ นหลังเครื องคอมพิวเตอร์ 3.7 เคเบิล เคเบิล คือสายทีใช้เชือมต่ออุปกรณ์ภายนอกเข้ากับหน่วยระบบผ่านทางพอร์ ตต่างๆ โดยสายข้าง หนึงของเคเบิลจะติดอยูก่ บั อุปกรณ์ และอีกข้างหนึงจะมีตวั เชือมต่อกับพอร์ต 3.8 พาวเวอร์ ซัพพลาย เดสก์ทอ็ ปคอมพิวเตอร์ทาํ งานโดยใช้ไฟฟ้ากระแสตรง (Direct connect) หรื อไฟดีซี (DC) เพือให้ อุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ตา่ งๆสามารถทํางานและแสดงข้อมูลหรื อคําสัง ได้ ไฟดีซีสามารถได้จากการแปลง ไฟฟ้ากระแสสลับ (Alternating current) หรื อไฟเอซี (AC) จากปลัก ไฟหรื อได้โดยตรงจากแบตเตอรี เดสก์ทอ็ ปคอมพิวเตอร์มีพาวเวอร์ซพั พลายอยูภ่ ายในหน่วยระบบ โดยจะต่อกับปลัก ไฟภายนอก เปลียนไฟฟ้ากระแสสลับให้กลายเป็ นไฟฟ้ากระแสตรงและจ่ายไฟให้กบั อุปกรณ์อืนๆในหน่วยระบบให้ สามารถทํางานได้ โน้ตบุ๊กคอมพิวเตอร์ ใช้ เอซี อะแด็ปเตอร์ (AC adapter) ซึ งโดยทัว ไปอยูภ่ ายนอกหน่วยระบบเอ ซี อ ะแด็ ป เตอร์ จ ะถู ก เสี ย บเข้า กับ ปลัก ไฟภายนอกแล้ว เปลี ย นไฟฟ้ า กระแสสลับ ให้ ก ลายเป็ นไฟฟ้ า กระแสตรงและจ่ า ยให้ ก ับ อุ ป กรณ์ ต่ า งๆในระบบรวมถึ ง สามารถชาร์ จ ไฟแบตเตอรี ไ ด้ด้ว ยโน้ต บุ๊ ก คอมพิวเตอร์ สามารถทํางานได้ท( งั การใช้ไฟฟ้ ากระแสลับจากปลัก ไฟภายนอกหรื อใช้แบตเตอรี โดยปกติ แบตเตอรี ของโน้ตบุก๊ สามารถใช้งานได้เพียง2-4 ชัว โมง ฮาร์ดแวร์ 107 คอมพิวเตอร์มือถือเช่นเดียวกับคอมพิวเตอร์โน้ตบุก๊ คือใช้เอซีอะแด็ปเตอร์ทีอยูภ่ ายนอกหน่วย ระบบอย่างไรก็ตามโดยปกติคอมพิวเตอร์มือถือจะทํางานได้โดยใช้ไปจากแบตเตอรี สาํ หรับเอซีอะแด็ป เตอร์จะไว้สาํ หรับการชาร์จไผแบตเตอรี ใหม่เท่านั(น 3.9 อุปกรณ์ นําข้ อมูลเข้ า อุปกรณ์นาํ ข้อมูลเข้า คืออุปกรณ์ทีใช้นาํ คําสัง หรื อข้อมูล ต่าง ๆ จากผูใ้ ช้ เข้าสู่ เครื องคอมพิวเตอร์ เพือให้เครื องคอมพิวเตอร์ ทําการประมวลผลตามทีผใู ้ ช้ตอ้ งการ อุปกรณ์ตา่ ง ๆ เหล่านี( จะมีการรับข้อมูลใน รู ปแบบทีแตกต่างกัน เช่นคียบ์ อร์ ด รับข้อมูลจากปุ่ มทีถูกกด Scanner รับข้อมูลทีเป็ นรู ปภาพ แล้วแปลงรู ป นั(นให้อยูใ่ นรู ปแบบข้อมูล Digital ทีคอมพิวเตอร์ สามารถเข้าใจได้ อุปกรณ์นาํ ข้อมูลเข้าทีใช้กนั เป็ นส่ วน ใหญ่ ได้แก่ แป้นพิมพ์, เมาส์ , Scanner, Microphone, Touch screen, Trackball และ digitizer เป็ นต้น รู ปที 3-22 แสดงตัวอย่างอุปกรณ์นาํ ข้อมูลเข้าแบบต่างๆ 1) แป้ นพิมพ์ แป้นพิมพ์เป็ นอุปกรณ์นาํ ข้อมูลเข้าพื(นฐานทีตอ้ งมีมากับคอมพิวเตอร์ ทุกเครื องโดยจะรับข้อมูลจาก การกดแป้นแล้วทําการเปลียนเป็ นรหัสเพือส่ งต่อไปให้กบั คอมพิวเตอร์ แป้ นพิมพ์ทีใช้ในการป้ อนข้อมูลจะ มีจาํ นวนตั(งแต่ 50 แป้ นขึ(นไป แผงแป้ นอักขระส่ วนใหญ่มีแป้ นตัวเลขแยกไว้ต่างหาก เพือทําให้การป้ อน ข้อมูลตัวเลขทําได้ง่ายและสะดวกขึ(น การวางตําแหน่งแป้ นอักขระ จะเป็ นไปตามมาตรฐานของระบบพิมพ์ สัมผัสของเครื องพิมพ์ดีด ที มีการใช้แป้ นยกแคร่ (Shift) เพือทํา ให้สามารถใช้พิมพ์ได้ท( งั ตัวอักษร ภาษาอังกฤษตัวพิมพ์ใหญ่และตัวพิมพ์เล็ก ซึ งระบบรับรหัสตัวอักษรภาษาอังกฤษทีใช้ในทางคอมพิวเตอร์ ส่ วนใหญ่จะเป็ นรหัส 7 หรื อ 8 บิต กล่าวคือ เมือมีการกดแป้นพิมพ์ แผงแป้ นอักขระจะส่ งรหัสขนาด 7 หรื อ 8 บิต นี(เข้าไปในระบบคอมพิวเตอร์ และเมือนําเครื องคอมพิวเตอร์ มาใช้งานพิมพ์ภาษาไทย จําเป็ นต้องมี การดัดแปลงแผงแป้ นอักขระให้สามารถใช้งานได้ท( งั ภาษาอังกฤษและภาษาไทย โดยกลุ่มแป้ นทีใช้พิมพ์ 108 ฮาร์ดแวร์ ตัวอักษรภาษาไทยยังคงเป็ นกลุ่มแป้ นเดียวกันกับภาษาอังกฤษ แต่จะใช้แป้ นพิเศษแป้ นหนึง (~) ทําหน้าที สลับเปลียนการพิมพ์ภาษาไทย หรื อภาษาอังกฤษภายใต้การควบคุมของซอฟต์แวร์อีกชั(นหนึง แผงแป้ นอักขระสําหรับเครื องไมโครคอมพิวเตอร์ ตระกูลไอบีเอ็มทีผลิตออกมารุ่ นแรก ๆ ตั(งแต่ พ.ศ. 2524 จะเป็ นแป้ นรวมทั(งหมด 83 แป้ น ซึ งเรี ยกว่า แผงแป้ นอักขระคอมพิวเตอร์ ส่วนบุคคลเอ็กซ์ที ต่อมาในปี พ.ศ. 2527 บริ ษทั ไอบีเอ็มได้ปรับปรุ งแผงแป้ นอักขระ กําหนดสัญญาณทางไฟฟ้าของแป้ นขึ(น ใหม่ จัดตําแหน่งและขนาดแป้ นให้เหมาะสมดียงิ ขึ(นโดยมีจาํ นวนแป้ นรวม 84 แป้ น เรี ยกว่า แผงแป้ น อักขระคอมพิวเตอร์ส่วนบุคคลเอที และในเวลาต่อมาก็ได้ปรับปรุ งแผงแป้ นอักขระขึ(นพร้อมๆ กับการออก เครื องรุ่ น PS/2 โดยใช้สัญญาณทางไฟฟ้า เช่นเดียวกับแผงแป้ นอักขระรุ่ นเอทีเดิม และเพิมจํานวนแป้ นอีก 17 แป้น รวมเป็ น 101 แป้น (101- key enhanced keyboard) การเลื อกซื( อแผงแป้ นอัก ขระควรพิจารณารุ่ นใหม่ที เป็ นมาตรฐานและสามารถใช้ได้กบั เครื อง คอมพิวเตอร์ ทีมีอยู่ สําหรับเครื องขนาดกระเป๋ าหิ(วไม่วา่ จะเป็ นแล็ปท็อปหรื อโน้ตบุ๊ค ขนาดของแผงแป้ น อักขระยังไม่มีการกําหนดมาตรฐาน เพราะผูผ้ ลิตต้องการพัฒนาให้เครื องมีขนาดเล็กลงโดยลดจํานวนแป้ น ลง แล้วใช้แป้นหลายแป้นพร้อมกันเพือทํางานได้เหมือนแป้นเดียว รู ปที 3-23 แสดงแป้ นพิมพ์แบบ 101 คีย ์ แป้นพิมพ์มีหลายชนิดด้วยกันแตกต่างกันไปตามขนาดและลักษณะการออกแบบ ชนิดทีสามารถ พบเห็นได้ทวั ไป ได้แก่ • แป้ นพิมพ์แบบดัAงเดิม (traditional keyboard) มีขนาดใหญ่ รู ปร่ างสี เหลียมผืนผ้า ประกอบด้วย คียส์ าํ หรับพิมพ์อกั ขระ คียต์ วั เลข คียฟ์ ังก์ชนั รวมถึงคียพ์ ิเศษต่าง ๆ • แป้ นพิมพ์พบั ได้ (flexible keyboard) สามารถม้วนหรื อพับเก็บได้ เหมาะสําหรับผูใ้ ช้ทีตอ้ งย้าย สถานทีทาํ งานบ่อย ๆ ทําให้สามารถใช้คียบ์ อร์ดทีมีขนาดใหญ่เหมาะกับมือแต่ใช้ทีเก็บเพียงเล็กน้อย ฮาร์ดแวร์ 109 • แป้ นพิมพ์ ที=ออกแบบตามหลักกายศาสตร์ (ergonomic keyboard) มีลกั ษณะคล้ายคียบ์ อร์ ด แบบดั(งเดิม แต่รูปร่ างไม่ใช้สีเหลี ยมผืนผ้า โดยจะมีทีพกั วางมือเพือให้สามารถลดความตึงเครี ยดบริ เวณ ข้อมือทีเกิดจากการเคลือนไหวในการพิมพ์เป็ นเวลานาน • แป้ นพิมพ์ ไร้ สาย (wireless keyboard) ส่ งข้อมูลเข้าไปยังหน่วยระบบผ่านทางอากาศโดยไม่ ต้องใช้สายเชือมต่อกับตัวเครื อง ทําให้ผใู ้ ช้สามารถใช้งานด้วยแป้นพิมพ์ได้อย่างสะดวกสบาย คุณลักษณะ แป้นพิมพ์ของคอมพิวเตอร์มีลกั ษณะการรวมเอาแป้ นพิมพ์ของเครื องพิมพ์ดีดและแป้ นพิมพ์ตวั เลข (Numeric keyboard) เพือใช้สําหรับใส่ ขอ้ มูลตัวเลขและคํานวณทางคณิ ตศาสตร์ และยังมีคียพ์ ิเศษต่าง ๆ ตัวอย่างเช่น คีย ์ caps lock ซึ งมีลกั ษณะเป็ นคียส์ ลับสถานะเปิ ดและปิ ด (toggle keys) เพือจัดการเกียวกับ อักขระภาษาอังกฤษทีเป็ นตัวพิมพ์เล็กหรื อตัวพิมพ์ใหญ่ หรื อ คีย ์ Ctrl เป็ นคียส์ ําหรับการกระทําต่างๆ ซึ ง ต้องใช้ร่วมกับคียอ์ ืนๆ โดยต้องกดคียน์ ( ี คา้ งไว้แล้วกดคียอ์ ืนตาม เช่น Ctrl+C เป็ นการทําสําเนา บริ เวณที เลือก โดยกดคีย ์ Ctrl ค้างไว้และกดคีย ์ C ตาม 2) เมาส์ ซอฟต์แวร์รุ่นใหม่ทีพฒั นาในระยะหลัง ๆ นี( สามารถติดต่อกับผูใ้ ช้โดยการใช้รูปกราฟิ กแทนคําสัง มีการใช้งานเป็ นหน้าต่าง และเลือกรายการหรื อคําสัง ด้วยภาพ หรื อไอคอน อุปกรณ์รับข้อมูลเข้าทีนิยมใช้จึง เป็ นอุปกรณ์ประเภทตัวชี(ทีเรี ยกว่า เมาส์ เมาส์เป็ นอุปกรณ์ทีให้ความรู ้สึกทีดีต่อการใช้งาน ช่วยให้การใช้ งานง่ายขึ(นด้วยการใช้เมาส์ เลือนตัวชี( ไปยังตําแหน่งต่างๆ บนจอภาพ ในขณะทีสายตาจับอยูท่ ีจอภาพก็ สามารถใช้มือลากเมาส์ไปมาได้ ระยะทางและทิศทางของตัวชี(จะสัมพันธ์และเป็ นไปในแนวทางเดียวกับ การเลือนเมาส์ จุดประสงค์สาํ หรับการใช้เมาส์คือ ใช้ในการควบคุมตัวชี(ทีแสดงอยูบ่ นจอคอมพิวเตอร์ โดยปกติตวั ชี(ของเมาส์จะมีลกั ษณะเป็ นลูกศร แต่อาจจะเปลียนรู ปร่ างไปขึ(นอยูก่ บั งานทีใช้ขณะนั(น เมาส์อาจมีหนึงปุ่ ม สองปุ่ มหรื อมากกว่านั(น โดยปุ่ มเหล่านี(จะใช้ในการเลือกคําสังหรื อควบคุมข้อมูลทีอยูบ่ นจอภาพ เมาส์มีอยู่ หลายประเภทแต่ทีใช้โดยทัว ไปจะมี 3 ประเภทต่อไปนี( รูปที" 3-24 แสดงอุปกรณ์เมาส์ 110 ฮาร์ดแวร์ • เมาส์ แบบกลไก (mechanic mouse) ถือว่าเป็ นเมาส์แบบดั(งเดิมและมีการใช้งานอย่างแพร่ หลาย ทํางานโดยอาศัยลูกกลิ(งทีติดอยูด่ า้ นล่างและมีสายทีเชื อมไปยังหน่วยระบบ เมือเลือนเมาส์ บนพื(นผิวเรี ยบ หรื อแผ่นรองเมาส์ ลูกกลิ(งจะเคลือนทีไปมาทําให้สามารถใช้ระบุตาํ แหน่งบนจอภาพได้ บางเมาส์มีปุ่มกลาง (wheel button) ซึงสามารถหมุนเพือเลือนดูขอ้ มูลทีแสดงบนจอภาพได้อย่างรวดเร็ ว • เมาส์ แบบใช้ แสง (Optical mouse) ไม่ใช้ลูกกลิ(งแต่จะใช้แสงในการตรวจจับการเคลือนทีของ เมาส์ ข้อดีของเมาส์ประเภทนี(เมือเปรี ยบเทียบกับเมาส์แบบกลไกคือ สามารถทํางานได้บนทุกพื(นผิว มีความ แม่นยําในการระบุตาํ แหน่งมากขึ(นและผูใ้ ช้ไม่จาํ เป็ นต้องทําความสะอาดบ่อย ๆ • เมาส์ แบบไร้ สาย (cordless หรื อ wireless mouse) ใช้พลังงานจากแบตเตอรี ในการทํางานและ ใช้คลืนวิทยุหรื อแสงอินฟราเรดในการติดต่อกับหน่วยระบบ ทําให้ไม่จาํ เป็ นต้องมีสายต่อกับตัวเครื อง ผูใ้ ช้ จึงมีความสะดวกในการใช้งานมากขึ(น รู ปที 3-25 แสดงเมาส์แบบใช้หลักการส่องแสง 3) จอยสติLก (Joystick) เป็ นอุปกรณ์นาํ ข้อมูลเข้าทีนิยมใช้กนั มากในการเล่นเกม มีลกั ษณะเป็ นคันโยก เพือให้ผูใ้ ช้โยกคัน โยกบังคับเพือเลือนข้อมูล นอกจากนี( ยงั สามารถกดปุ่ มเพือระบุคาํ สังหรื อการกระทําพิเศษบางอย่างได้อีก ด้วย รู ปที 3-26 แสดงอุปกรณ์จอยสติก ฮาร์ดแวร์ 111 4) จอสั มผัส (Touch Screen) จอสัม ผัส เป็ นหน้า จอชนิ ดพิเศษทีช( นั นอกมีลกั ษณะคล้ายแผ่นพลาสติก ใส ภายใต้ช( ันนี( จะเป็ น ลําแสงอิ นฟราเรดทีมองไม่เห็ น จากการออกแบบนี( ท าํ ให้สามารถควบคุ มคําสัง จากผูใ้ ช้โดยการสัมผัส หน้าจอ การใช้งานกับจอสัมผัสจะกระทําได้โดยใช้นิ(วสัมผัสกับจอภาพ โดยทีบริ เวณจอภาพมีคลืนความถี สู ง อยู่เ ป็ นตัวคอยรั บ สัญ ญาณ เมื อ นิ( ว สัม ผัส จอภาพ คลื นความถี สู ง จะเกิ ด การเปลี ย นแปลงทํา ให้รับ รู ้ ตําแหน่งทีเกิดการสัมผัสในแนวต่าง ๆ ได้ ข้อดีของการใช้จอสัมผัสคือ ใช้งานง่าย นิ(วมือสามารถสังงานบนจอภาพได้โดยตรง ไม่จาํ เป็ นต้อง ใช้อุปกรณ์อืน เช่นเมาส์ หรื อคียบ์ อร์ ด แต่มีขอ้ เสี ยคือ ตัวเครื องจะมีน( าํ หนักมาก และต้องใช้พลังงานไฟฟ้ า มากขึ(น ความเร็ วในการทํางานค่อนข้างตํา เมือเทียบกับการใช้เมาส์ และใช้ในงานทีตอ้ งการความละเอียด เช่นงานวาดภาพ ไม่ได้ ปั จจุบนั มีการนําจอสัมผัสมาใช้ในงานมัลติมิเดียมาก โดยผูใ้ ช้เพียงแต่เลือกหัวข้อทีสนใจโดยการ สัมผัสบนหน้าจอ จากนั(นเครื องก็จะแสดงภาพและเสี ยงของหัวข้อนั(นให้ดู ซึ งช่ วยอํานวยความสะดวก ให้แก่ผใู ้ ช้ได้เป็ นอย่างดี รู ปที 3-27 แสดงอุปกรณ์จอสัมผัส 5) ปากกาแสง (Light pen) ปากกาแสงมีรูปร่ างคล้ายปากกาทัว ไป แต่จะไวต่อแสง ใช้ในการเขียนลงบนหน้าจอชนิดพิเศษทีใช้ ปากกาแสงได้ ตัวอย่างปากกาแสง เช่น ใช้สาํ หรับแก้ไขภาพดิจิทลั 6) สไตลัส (Stylus) สไตลัส เป็ นอุป กรณ์ ที มี ลกั ษณะคล้ายปากกา ใช้แรงกดในการวาดภาพบนหน้าจอ สไตตัส จะ ทํางานคูซ่ อฟต์แวร์รู้จาํ ลายมือ (Handwriting recognition software) โดยจะแปลงสิ งทีเขียนหรื อวาดให้อยูใ่ น รู ปแบบทีหน่วยระบบสามารถประมวลผลได้ มักจะใช้ร่วมกับกราฟฟิ กแท็บแล็ตและพีดีเอ นิยมใช้สําหรับ คัดลอกออกแบบในทางสถาปัตยกรรม วิศวกรรม การทําแผนที และการวาดภาพ 112 ฮาร์ดแวร์ 7) อิมเมจสแกนเนอร์ (Image Scanner) อิมเมจสแกนเนอร์ คืออุปกรณ์ทีใช้ในการจับภาพและเปลียนแปลงภาพจากรู ปแบบของอนาล็อก เป็ นดิจิตอล ซึ งคอมพิวเตอร์ สามารถแสดง เรี ยบเรี ยง เก็บรักษาและผลิตออกมาได้ โดยภาพนั(นอาจจะเป็ น รู ปถ่าย ข้อความ ภาพวาด หรื อแม้แต่วตั ถุสามมิติ ก็ได้ ผูใ้ ช้สามารถใช้สแกนเนอร์ทาํ งานต่างๆได้ดงั นี( - งานเกียวกับงานศิลปะหรื อภาพถ่ายในเอกสาร - บันทึกข้อมูลลงในเวิร์ดโปรเซสเซอร์ - แฟ็ กซ์เอกสาร ภายใต้ฐานข้อมูล และ เวิร์ดโปรเซสเซอร์ - เพิม เติมภาพและจินตนาการต่าง ๆ ลงไปในผลิตภัณฑ์สือโฆษณาต่าง ๆ รู ปที 3-28 แสดงอุปกรณ์อิมเมจสแกนเนอร์ สแกนเนอร์ สามารถจัดแบ่งตามลักษณะทัว ๆ ไป ได้ 2 ชนิด โดยชนิดแรกคือ Flatbed Scanners ซึ ง ใช้ส แกนภาพถ่ า ยหรื อ ภาพพิ ม พ์ต่ า ง ๆ สแกนเนอร์ ช นิ ด นี( มี พ(ื น ผิว แก้ว บนโลหะที เ ป็ นตัว สแกน เช่ น ScanMaker III Transparency และชนิดที 2 คือ Slide Scanners ซึ งถูกใช้สแกนวัตถุโปร่ งใส เช่น ฟิ ล์มและ สไลด์ OCR หรื อ Optical Character Recognition เป็ นวิธีการเข้ารหัสข้อมูลเพือให้เครื องคอมพิวเตอร์ สามารถอ่านเอกสารต้นฉบับได้ เช่น International Standard Book Number (ISBN) ทีปรากฏตามปกหลัง ของหนังสื อทัว ไป ซึ งจะเป็ นตัวเลขทีคอมพิวเตอร์ สามารถอ่านและตีความได้ ทําให้ผูข้ ายหนังสื อไม่ตอ้ ง เสี ยเวลาป้อนข้อมูลเอง OCR สแกนเนอร์ เป็ นอุปกรณ์ทีใช้แสงในการตรวจจับอักษร OCR โดยวัดการสะท้อนกลับของ แสงแล้วมาทําการตีความว่าเป็ นตัวอะไร ส่ วนใหญ่จะนําไปใช้ในการอ่านรหัสแถบ (Bar Code) ซึ งนิยมใช้ กันมากในซูเปอร์มาเก็ต และร้านขายหนังสื อ เป็ นต้น ฮาร์ดแวร์ 113 8) เครื องอ่านบัตร (Card reader) เครื องอ่านบัตรเป็ นอุปกรณ์ทีทาํ หน้าทีอ่านข้อมูลบนบัตรต่าง ๆ เช่น สมาร์ ทการ์ ด บัตรเครดิต บัตร เดบิต บัตรควบคุมการเข้าออกสถานที เช่น บัตรพนักงาน บัตรจอดรถ โดยข้อมูลในบัตรมักจะเป็ นข้อมูล สําคัญและบางครั(งก็เป็ นข้อมูลทีถูกเข้ารหัส สามารถแบ่งออกเป็ น 2 ประเภท คือ • เครื= องอ่ านบัตรแถบแม่ เหล็ก (Magnetic card reader) ข้อมูลในบัตรจะเป็ นข้อมูลทีถูกเข้ารหัส และเก็บอยูใ่ นแถบแม่เหล็กทีอยูด่ า้ นหลังบัตร เมือบัตรถูกรู ดผ่านเครื องอ่าน ข้อมูลทีอยูใ่ นบัตรจะถูกอ่าน ออกมา • เครื= องอ่ านบัตรความถี=คลื=นวิทยุ (radio frequency card reader) บัตรทีใช้กบั เครื องอ่าน ประเภทนี(จะมีไมโครชิปอาร์ เอฟไอดี (Radio Frequency Identification: RFID) ซึ งบรรจุขอ้ มูลในบัตรทีถูก เข้ารหัส จุดเด่นของเครื องอ่านประเภทนี(คือ บัตรไม่จาํ เป็ นต้องสัมผัสกับเครื องอ่าน เมือถือบัตรวางไว้ใกล้ กับเครื องอ่านเพียง 2-3 นิ(ว ข้อมูลทีอยูใ่ นบัตรจะถูกอ่านออกมาได้ทนั ที 9) เครื องอ่านบาร์ โค้ ด (Bar code reader) บาร์โค้ด สามารถพบเห็นได้ตามร้านค้าทัว ไป ตัวอย่างอุปกรณ์ประเภทนี( ได้แก่ เครื องอ่านแบบมือ ถือ (Wand reader) อ่านแบบติดตั(ง (Platform reader) โดยตัวเครื องจะมีอุปกรณ์เปลียนแสงเป็ นกระแสไฟฟ้า ใช้อา่ นบาร์โค้ดทีมีลกั ษณะเป็ นเส้นแถบแนวตั(งสี ดาํ สลับขาวติดกันอยูบ่ นฉลากบรรจุภณั ฑ์ ตามซู เปอร์ มาร์ เก็ตต่าง ๆ จะมีการใช้เครื องคิดเงินอิเล็กทรอนิ กส์ ร่วมกับระบบบาร์ โค้ดเรี ยกว่า ยู พีซี (Universal Product Code: UPC) ซึ งสามารถบอกรายละเอียดสิ นค้าและราคาเพือสะดวกในการออก ใบเสร็ จรับเงิน อีกทั(งยังมีการติดตั(งไว้ตามจุดต่าง ๆ เพือให้ผใู ้ ช้สามารถตรวจสอบราคาสิ นค้าได้อีกด้วย 10) เครื องอ่านอักขระและเครื องหมาย (Character and mark recognition device) เครื องอ่านอักขระและเครื องหมาย คือ สแกนเนอร์ทีสามารถอ่านอักขระและเครื องหมายชนิดพิเศษ ได้และเป็ นอุปกรณ์ทีจาํ เป็ นสําหรับงานบางประเภท โดยแบ่งออกเป็ น 3 ชนิด คือ • เครื=องอ่ านอักขระที=บันทึกด้วยหมึกแม่ เหล็ก (Magnetic-ink Character Recognition: MICR) นิยม ใช้โดยธนาคารเพืออ่านตัวเลขทีอยูด่ า้ นล่างเช็คและใบนําฝากโดยมีอุปกรณ์พิเศษทีเรี ยกว่า เครื องอ่าน/เครื อง เรี ยงลําดับ (reader/sorter) ทําการอ่านตัวเลขเหล่านั(นเป็ นข้อมูลเข้าเพือให้ธนาคารสามารถนําไปประมวลผล กับบัญชีของลูกค้าได้ 114 ฮาร์ดแวร์ • เครื=องอ่ านอักขระด้ วยแสง (Optical-Character Recognition: OCR) เป็ นเครื องทีสามารถอ่าน อักขระทีมีการพิมพ์แบบพิเศษแล้วแปลงสิ งทีอา่ นให้เป็ นรหัสเครื อง อุปกรณ์จาํ พวกโอซีอาร์ทีพบเห็นได้ บ่อย เช่น เครื องอ่านแบบมือถือ (wand reader) มักจะใช้ในห้างสรรพสิ นค้าเพืออ่านป้ายสิ นค้าโดยอาศัย หลักการสะท้อนแสงของอักขระทีพิมพ์ • เครื=องอ่ านเครื=องหมายด้ วยแสง (Optical-Mark Recognition: OMR) หรื อทีเรี ยกว่า อุปกรณ์ ตรวจจับเครื องหมาย (Mark sensing) เป็ นอุปกรณ์ทีใช้อา่ นและประมวลผลเครื องหมายโดยใช้แสง เช่น เครื องหมายทีระบายด้วยดินสอดําลงในตําแหน่งทีกาํ หนด ซึงนิยมใช้สาํ หรับตรวจแบบทดสอบต่างๆ หรื อ ข้อสอบสําหรับการสอบเข้ามหาวิทยาลัย 11) อุปกรณ์บันทึกภาพ (Image capturing device) สแกนเนอร์จะทํางานคล้ายกับเครื องถ่ายเอกสาร คือ สามารถทําสําเนาเอกสารหรื อสําเนาภาพจาก ต้นฉบับได้ โดยเอกสารหรื อภาพทีได้จากการสแกนจะอยูใ่ นรู ปแบบดิจิทลั ในทางตรงข้าม อุปกรณ์ บันทึกภาพ ใช้สาํ หรับสร้างภาพต้นฉบับทีเป็ นดิจิทลั ตัวอย่างอุปกรณ์ชนิดนี( ได้แก่ กล้องถ่ายภาพดิจิทลั กล้องวิดีโอดิจิทลั • กล้ องถ่ ายภาพดิจิทัล (digital camera) หรื อนิ ยมเรี ยกว่า กล้องดิจิทลั มีลกั ษณะคล้ายกล้อง ถ่ายภาพทัว ไปต่างกันเพียงภาพทีได้จากล้องดิ จิทลั จะถู กบันทึกเป็ นไฟล์บนดิ สก์หรื อหน่ วยความจําของ กล้องแทนฟิ ล์ม ผูใ้ ช้สามารถถ่ายภาพและเรี ยกดูภาพได้ทนั ทีหรื อนําไปวางไว้บนหน้าเว็บ • กล้ องวิดิโอดิจิทลั (digital video camera) สามารถจับภาพเคลือนไหวแล้วบันทึกเป็ นไฟล์บน ดิสก์หรื อหน่วยความจําของกล้อง นอกจากนี(กล้องวิดีโอดิจิทลั ส่ วนใหญ่ยงั สามารถจับภาพนิงได้ดว้ ย • เว็บแคม (webcam หรือ web camera) เป็ นตัวอย่างหนึงของกล้องวิดีโอดิจิทลั ทีสามารถจับ ภาพเคลือนไหวแล้วส่ งผ่านคอมพิวเตอร์ไปสู่ เครื องหมายอินเทอร์ เน็ตได้ เว็บแคมกลายเป็ นทีนิยมเพิม ขึ(น โดยเฉพาะสําหรับการประชุมทางไกลผ่านระบบอินเทอร์ เน็ต 3.10 อุปกรณ์ แสดงผล อุปกรณ์แสดงผล ทําหน้าทีแสดงผลลัพธ์ทีได้จากการประมวลผล โดยนําผลทีได้ในหน่วยความจํา หลักออกมาแสดงให้ผใู ้ ช้ได้เห็นทางอุปกรณ์แสดงผล อุปกรณ์แสดงผลทีนิยมใช้ส่วนใหญ่ ได้แก่ จอภาพ และเครื องพิมพ์ เป็ นต้น ฮาร์ดแวร์ 115 รู ปที 3-29 แสดงตัวอย่างอุปกรณ์แสดงผลแบบต่างๆ 1) จอภาพ (Monitor) จอภาพเป็ นอุ ป กรณ์ ห ลัก ที ใ ช้ ใ นการแสดงผลจากการทํา งาน หรื อสภาวะการทํา งานของ คอมพิวเตอร์ ในขณะนั(น เครื องคอมพิวเตอร์ โดยทัว ไปในปั จจุบนั จะต้องสามารถแสดงภาพกราฟิ กได้ ซึ ง ในอดีตแสดงได้เป็ นแบบข้อความเท่านั(น จอภาพมีความหลากหลายตามขนาด รู ปร่ างและราคา สิ งสําคัญ ในการพิจารณาเลือกซื( อจอภาพ คือ ความชัดเจนของจอภาพซึ งมีผลต่อคุณภาพและความคมชัดของการ แสดงผล คุณลักษณะทีม ีผลต่ อความชัดเจนของจอภาพ ได้ แก่ ความละเอียด (Resolution) ภาพทีแสดงบนจอภาพนั(นเกิ ดจากจุดหลาย ๆ จุดมารวมกันหรื อที เรี ยกว่า พิกเซล (pixel) ความละเอียดของจอภาพจะถูกแสดงโดยเมทริ กซ์ของพิกเซล ตัวอย่างเช่น จอภาพใน ปั จจุบนั มักจะมีความละเอียดอยูท่ ี 1,600 x 1,200 พิกเซล โดยจอภาพทีมีความละเอียดสู ง (นัน คือ มีจาํ นวน พิกเซลมาก) ภาพทีแสดงจะมีความชัดเจนมากขึ(น 116 ฮาร์ดแวร์ มาตรฐานและความละเอียดของจอภาพ มาตรฐาน พิกเซล SVGA XGA 800 x 600 1,024 x 768 WXGA 1,366 x 768 SXGA 1,280 x 1,024 UXGA 1,600 x 1,200 QXGA 2,048 x 1,536 HXGA 4,096 x 3,072 HUXGA 6,400 x 4,800 ดอตพิช (Dot pitch) คือ ระยะห่างของแต่ละพิกเซล จอภาพรุ่ นใหม่ๆ มักมีคา่ ของดอตพิชอยูท่ ี 0.31 มิลลิเมตร หรื อน้อยกว่านี( ซึงถ้าค่าดอตพิชยิง ตํา ภาพทีได้จะยิง มีความคมชัดมากขึ(น อัตราการรีเฟรช (Refresh rate) ใช้สาํ หรับระบุความถีในการเปลียนภาพหรื อสร้างภาพใหม่จอภาพ ส่ วนใหญ่จะมีอตั ราการี เฟรชอยูท่ ี 75 เฮิรตซ์ (Hertz) ซึ งหมายความว่า จอภาพนั(นจะมีการเปลียนภาพหรื อ สร้างภาพใหม่ 75 ครั(งต่อวินาที ภาพทีถูกแสดงด้วยอัตราการรี เฟรชตํากว่า 75 เฮิรตซ์จะสันหรื อกระพริ บทํา ให้กล้ามเนื(อตาเกิดอาการล้าได้ อัตราการรี เฟรชทีสูง จะทําให้ภาพทีได้มีคุณภาพสู งตามไปด้วย ขนาด สามารถวัดได้จากแนวเส้นทแยงมุมของพื(นทีทีใช้ในการแสดงผลลัพธ์ ขนาดโดยทัว ไปคือ 15, 17, 19 และ 21 นิ(ว ในปัจจุบนั จอภาพมี 2 แบบคือ จอภาพแบบ CRT และ LCD • จอภาพแบบ CRT (Cathode Ray Tube) จอภาพแบบนี( มีหลักการทํางานโดยใช้กระแสไฟฟ้ าแรงสู ง (High Voltage) ไปกระตุน้ ให้ อิเล็กตรอนภายในหลอดภาพแตกตัว แล้วยิงออกมาด้วยปื นอิเล็กตรอนทําให้เกิดเป็ นลําแสงอิเล็กตรอนผ่าน Shadow mask ซึ งเป็ นแผ่นโลหะทีมีรูจาํ นวนมากเพือบังคับให้ลาํ แสงอิเล็กตรอนเรี ยงกันเป็ นระเบียบอย่าง สวยงาม เมือลําแสงอิเล็กตรอนมากระทบผลึกฟอสฟอรัสทีฉาบอยูบ่ นจอภาพ จึงทําให้เกิดการเรื องแสงและ ปรากฏเป็ นจุดสี ตา่ งๆ (RGB Color) ซึงรวมเป็ นภาพบนจอภาพ รูปที" 3-30 แสดงอุปกรณ์จอภาพแบบ CRT ฮาร์ดแวร์ 117 การพิจารณาคุณภาพของจอภาพขึ(นกับเงือนไขหลายประการ เช่น การแสดงผลต้องเป็ นจุดเล็ก ละเอียดคมชัด ไม่เป็ นภาพพร่ าหรื อเสมือนปรับโฟกัสไม่ชดั เจน ภาพทีได้จะต้องมีลกั ษณะของการกราดตาม แนวตั(งคงที สังเกตได้จากขนาดตัวหนังสื อแถวบน กับแถวกลางหรื อแถวล่างต้องมีขนาดเท่ากันและคมชัด เหมือนกัน ภาพทีปรากฏต้องไม่กระพริ บถึงแม้จะปรับความเข้มของแสงเต็มที ภาพไม่สันไหวหรื อพลิ(ว และการแสดงของสี ตอ้ งไม่เพี(ยนจากสี ทีควรจะเป็ น นอกจากนี( รายละเอียดทางเทคนิคของจอภาพ เช่น ขนาดของจอภาพซึ งวัดตามแนวเส้นทแยงมุม ของพื(นทีแสดงผลบนจอภาพว่า เป็ นจอขนาดกีนิ(ว โดยทัว ไปมีขนาด 15 นิ(วขึ(นไป จอภาพทีแสดงผลงาน กราฟิ กบางแบบอาจต้องใช้ขนาดใหญ่ถึง 20 นิ(ว ความละเอียดของจุดซึ งสามารถสังเกตได้จากสัญญาณแถบ ความถีของจอภาพ จอภาพแบบวีจีเอ (VGA) ควรมีสัญญาณแถบความถีสูงกว่า 25 เมกะเฮิรตซ์ สัญญาณ แถบความถียงิ สู งยิง ดี จอภาพแบบเอ็กซ์วีจีเอ (XVGA) แสดงผลแบบมัลติซิงค์ (Multisync) ใช้สัญญาณแถบ ความถีสูงกว่า 60 เมกะเฮิรตซ์ และยังมีเรื องขนาดของจุดภาพ ซึ งขนาดของจุดยิง เล็กยิง มีความคมชัด เช่น ขนาดจุด .28 มิลลิเมตร ภาพทีได้จะคมชัดกว่าขนาดจุด .33 มิลลิเมตร นอกจากนั(น ยังควรพิจารณา มาตรฐานอืนๆ เช่นเรื องของการประหยัดพลังงาน หรื อคุณสมบัติการป้องกันการแผ่รังสี ดว้ ย จอภาพแบบซีอาร์ทีมกั มีราคาถูกกว่าและมีความละเอียดของจอภาพทีดีกว่าเมือเปรี ยบเทียบกับ จอภาพชนิดอืน แต่มีขอ้ เสี ยคือ มีขนาดใหญ่ทาํ ให้สิ(นเปลืองเนื(อทีในการติดตั(ง • จอภาพแบบแอลซีดี (LCD – Liquid Crystal Display) จอภาพแบบนี( เป็ นเทคโนโลยีทีเริ มพัฒนาประมาณสิ บกว่าปี นี( เอง เริ มจากการพัฒนามาใช้กบั นาฬิกาและเครื องคิดเลข เป็ นจอแสดงผลตัวเลขขนาดเล็ก ใช้หลักการปรับเปลียนโมเลกุลของผลึกเหลว เพือปิ ดกั(นแสงเมือมีสนามไฟฟ้ าเหนี ยวนํา แอลซี ดีจึงใช้กาํ ลังไฟฟ้ าตํา เหมาะกับงานแสดงผลทีใช้กบั แบตเตอรี หรื อถ่านไฟฉายก้อนเล็ก ๆ แอลซี ดีในยุคแรกตอบสนองต่อสัญญาณไฟฟ้าช้า จึงเหมาะกับงาน แสดงผลตัวเลขเท่านั(น ยังไม่เหมาะทีจะนํามาทําเป็ นจอภาพ เมือเทคโนโลยีกา้ วหน้าขึ(น ผูผ้ ลิตแอลซี ดีสามารถผลิตแผงแสดงผลทีมีขนาดใหญ่ข( ึนจนสามารถ เป็ นจอแสดงผลของคอมพิวเตอร์ ประเภทแล็ปท็อป โน้ตบุ๊ค และยังสามารถทําให้แสดงผลเป็ นสี แต่ยงั เป็ น จอภาพขนาดเล็ก ในปัจจุบนั จอภาพแอลซีดีได้รับการพัฒนาให้มีขนาดใหญ่ข( ึน จอภาพแอลซี ดีทีแสดงผลเป็ นสี ตอ้ งใช้เทคโนโลยีสูง มีการสร้างทรานซิ สเตอร์ เป็ นล้านตัวเพือใช้ ควบคุมจุดสี บนแผ่นฟิ ล์มบางๆ ให้จุดสี เป็ นตารางสี เหลียมเล็กๆ การแสดงผลจึงเป็ นการแสดงจุดสี เล็กๆ ที ผสมกันเป็ นสี ต่างๆ ได้มากมาย การวางตัวของจุดสี เล็กๆเหล่านี( เรี ยกว่า เมทริ กซ์ (Matrix) ดังนั(น จอภาพ แอลซีดีจึงเป็ นจอแสดงผลแบบตารางสี เหลียมเล็กๆ ทีมีจุดสี จาํ นวนมาก โดยทัว ไป จอภาพแอลซีดีสามารถแบ่งออกได้เป็ น 2 ประเภท ได้แก่ 118 ฮาร์ดแวร์ พาสซี ฟเมทริ กซ์ (passive-matrix) หรื อเรี ยกอีกอย่างว่า ดูอลั สแกน (dual-scan) ซึ งใช้หลักการ สร้างภาพโดยการสแกนทั(งหน้าจอ ดังนั(นจึงทําให้ประหยัดพลังงาน แต่มีขอ้ เสี ยคือภาพไม่คมชัด แอกทีฟเมทริ กซ์ (active-matrix) หรื อบางครั(งเรี ยกว่า จอภาพทีเอฟที (Thin-Film Transistor: TFT) การทํางานของจอภาพแบบนี( จะไม่ใช้การสแกนทั(งหน้าจอ แต่ใช้หลักการยิงลําแสงอิเล็กตรอนไปทีแต่ละ พิกเซล ดังนั(น จอแบบนี( จะให้สีและความละเอียดดีกว่าแบบแรก แต่ก็มีราคาสู งกว่าและต้องใช้พลังงาน มากกว่าด้วย จอภาพแอลซี ดีเริ มพัฒนามาจากเทคโนโลยีแบบพาสซี ฟเมทริ กซ์ ทีใช้เพียงแรงดันไฟฟ้าควบคุม การปิ ดเปิ ดแสงให้สะท้อนจุดสี มาเป็ นแบบแอกทีฟเมทริ กซ์ทีใช้ทรานซิ สเตอร์ ตวั เล็กๆ เท่าจํานวนจุดสี ควบคุ มการปิ ดเปิ ดจุดสี เพือให้แสงสะท้อนออกมาตามจุดทีตอ้ งการ ข้อเด่นของแอกทีฟเมทริ กซ์คือ มี มุมมองทีกว้างกว่าเดิมมาก การมองจากด้านข้างก็ยงั สามารถเห็นภาพได้อย่างชัดเจน ปั จจุบนั พบว่า จอภาพ แอลซีดีแบบแอกทีฟเมทริ กซ์กาํ ลังเข้ามาแทนทีจอภาพแบบซีอาร์ที การแสดงผลของจอภาพแอลซี ดี มี ค วามคมชัด ไม่ มี ก ารกระพริ บ หรื อ ภาพสัน ไหว ไม่ ส ร้ า ง สัญญาณเสี ยงรบกวน มีขนาดกะทัดรัด นํ(าหนักเบา จอแบนราบ ขนาดแสดงผลมีขนาดเหมาะสมกับการ ประยุกต์เข้ากับอุปกรณ์ต่างๆ ทําให้ผอู ้ อกแบบการแสดงผลสามารถทํางานได้ตามต้องการ ด้วยเทคโนโลยี แอลซี ดีซ ึ ง แสดงผลในลัก ษณะหลายสี เหมื อนจอซี อ าร์ ที ไ ด้ และการเชื อมต่อไม่ต้อ งมี ก ลไก จึ ง ทํา ให้ ออกแบบประยุกต์ได้ง่าย จอภาพแอลซี ดี เป็ นจอที แสดงภาพแบบดิ จิทลั ซึ งมี หลัก การทํา งานโดยใช้การเปลี ย นแปลง ของเหลวทีอยู่ภายใน แล้วใช้การยิงลําแสงออกจากหลอดไฟผ่านจากด้านหลังของจอภาพ เรี ยกว่า Back light หรื อ Backlit และผ่านชั(นกรองแสง จากนั(นแสงจะผ่านชั(นทีผลึกคริ สตัลเหลวเรี ยงตัวกันเป็ น 3 เซลได้ เป็ นแสงสี แดง แสงสี เขียว และแสงสี น( าํ เงิน กลายเป็ นจุดสี บนจอภาพ ปั จจุบนั ชนิดของ Backlit มี 2 แบบ คือ แบบ CCFL (Clod Cathode) ซึ งใช้หลอดฟลูออเรสเซน แบบเย็น จอภาพแอลซี ดีแบบนี(มีในจอภาพแอลซี ดีทวั ไป และแบบ LED (Light Emitting Diode) ซึ งใช้ หลอดแอลอีดี มี 3 สี คือ สี แดง สี เขียว และสี น( าํ เงิน แทนการใช้หลอดฟลูออเรสเซนแบบเย็น จอภาพแบบนี( พบได้ในจอภาพแอลซีดี-แอลอีดี หรื อมักเรี ยกสั(นๆว่า จอแอลอีดี รู ปที 3-31 แสดงอุปกรณ์จอภาพแอลซีดี ฮาร์ดแวร์ 119 • จอภาพชนิดอืน นอกจากทีกล่าวมาแล้วยังมีจอภาพชนิดอืน ๆ อีกซึงพัฒนาขึ(นมาสําหรับงานเฉพาะอย่าง เช่นอ่าน หนังสื ออิเล็กทรอนิกส์ ทํางานนําเสนอ หรื อดูโทรทัศน์ โดยอุปกรณ์ทีถูกพัฒนาขึ(นมาเพือใช้สาํ หรับงาน เหล่านี(ได้แก่ หนังสื ออิเล็กทรอนิกส์ (E-book) หรื อเครื องอ่านหนังสื ออิเล็กทรอนิกส์ (E-book reader) มีขนาด เท่าหนังสื อและสามารถพกพาได้สะดวก โดยสามารถแสดงอักขระ ภาพกราฟิ ก หรื อแสดงข้อมูลทีดาวน์ โหลดจากอินเตอร์เน็ตได้ ผูใ้ ช้สามารถอ่านหนังสื อพิมพ์หรื อนิตยสารต่าง ๆ โดยใช้เครื องนี( ดาต้ าโปรเจคเตอร์ (Data projector) เป็ นอุปกรณ์ทีเชือมต่อกับคอมพิวเตอร์ และแสดงผลลัพธ์ได้ เหมือนกับการใช้จอคอมพิวเตอร์ สามารถฉายขึ(นบนฉากซึ งทําให้มองเห็นได้ในระยะไกล นิยมใช้สําหรับ การศึกษาหรื องานนําเสนอธุรกิจ เอชดีทวี ี (High-Definition Television: HDTV) เป็ นอุปกรณ์ทีพฒั นาขึ(นจากการผสมผสานระหว่าง เทคโนโลยีคอมพิวเตอร์ และโทรทัศน์ทีเรี ยกว่า PC/TV โดยสามารถแสดงผลลัพธ์ทีชดั เจนและขนาดภาพที ใหญ่กว่าการดูจากโทรทัศน์ทวั ไป ภาพทีแสดงออกมามีลกั ษณะเป็ นสัญญาณดิจิทลั ผูใ้ ช้จึงสามารถบันทึก ภาพนิ งจากอุปกรณ์ชนิดนี( แล้วจัดเก็บลงเป็ นไฟล์เพือสามารถนํามาแก้ไขหรื อเปลียนภายหลังได้ ปั จจุบนั มาตรฐานและความละเอียดของเอชดีทีวมี ีหลากหลาย ได้แก่ WXGA : 1366 x 768 , HD : 1600 x 900 , FHD : 1920 x 1080 หรื อ 1920 x 1200 , QHD : 2560 x 1440 หรื อ 2560 x 1080 หรื อ 2560 x 1600 และ UHD : 3840 x 2160 2) เครื องพิมพ์ (Printer) คุ ณ ภาพของงานพิ ม พ์เ อกสารโดยใช้เ ครื อ งคอมพิ ว เตอร์ ส่ ว นหนึ งขึ( น กับ ประสิ ท ธิ ภ าพของ เครื องพิมพ์ เครื องพิมพ์จะแปลงข้อมูลจากหน่วยระบบและแสดงผลลัพธ์บนกระดาษซึ งจะเรี ยกว่า สําเนา แสดงผลถาวร หรื อที นิย มเรี ยกว่า ฮาร์ ดก็อปปี( (Hard copy) เครื องพิมพ์มีอยู่ด้วยกันหลายชนิ ด และมี คุณลักษณะทีแตกต่างกัน คุณลักษณะพืนe ฐานของเครื องพิมพ์ ความละเอียด (Resolution) คล้ายกับความละเอียดของจอภาพคือ เป็ นการประมาณความชัดเจน ของผลลัพธ์ ความละเอียดของเครื องพิมพ์ มีหน่วยวัดเป็ น dpi (dots per inch) เครื องพิมพ์ทีถูกออกแบบมา สําหรับการใช้งานส่ วนบุคคลจะมีความละเอียดประมาณ 1200 dpi ยิง มีจาํ นวน dpi มากภาพผลลัพธ์ทีได้จะ มีคุณภาพดีมากด้วย 120 ฮาร์ดแวร์ การพิมพ์ สี (Color capability) เครื องพิมพ์ในปั จจุบนั จะมีความสามารถในการพิมพ์สีได้ แต่ เนื องจากต้นทุนในการพิมพ์สีจะแพงการพิมพ์แบบขาวดํา ดังนั(นสําหรับงานธรรมดา เช่น จดหมาย โครง ร่ างรายงานหรื อการบ้าน ผูใ้ ช้จึงนิ ยมทีจะใช้การพิมพ์แบบขาวดํามากกว่า สําหรับการพิมพ์สีน( นั เหมาะ สําหรับการพิมพ์รายงานทีมีภาพกราฟิ กหรื อรู ปภาพประกอบ ความเร็ว (Speed) มีหน่วยวัดเป็ นจํานวนหน้าต่อนาที โดยปกติเครื องพิมพ์สาํ หรับการใช้งานส่ วน บุคคลจะสามารถพิมพ์ได้ประมาณ 15-19 หน้าต่อนาทีสาํ หรับการพิมพ์แบบขาวดํา และประมาณ 13-15 หน้าต่อนาทีสาํ หรับการพิมพ์ผลลัพธ์แบบสี ความจุของหน่ วยความจํา (Memory) ใช้สาํ หรับบันทึกคําสัง หรื อไฟล์เอกสารทีรอพิมพ์ ยิง มี จํานวนหน่วยความจุของหน่วยความจํามาก จะทําให้สามารถสร้างงานพิมพ์ทีมีขนาดใหญ่ได้เร็ วขึ(น • เครื องพิมพ์แบบจุด (Dot Matrix Printer) เครื องพิมพ์แบบจุดเป็ นเครื องพิมพ์ขนาดเล็ก มีราคาถูก คุณภาพอยูใ่ นเกณฑ์ดี ใช้งานได้ทวั ไป การทีเรี ยกว่าเครื องพิมพ์แบบจุด เพราะรู ปลักษณะตัวอักษรทีพิมพ์ออกมาจะเป็ นจุดเล็ก ๆ อยูใ่ นกรอบ เช่น ตัวอักษรทีมีความละเอียดในแนวทางสู งของตัวอักษร 24 จุด และความกว้างแต่ละตัวอักษร 12 จุด ขนาด แมทริ กซ์ของตัวอักษรจะมีขนาด 24x12 จุด เครื องพิมพ์บางรุ่ น มีภาวะการพิมพ์แบบสี ได้ การพิมพ์แบบสี จะ ทําให้งานพิมพ์ชา้ ลง และต้องใช้ผา้ หมึกหรื อริ บบอนพิเศษ หรื อ ริ บบอนทีมีสี การสังงานทีแป้ นสังงานบน เครื อง ปั จจุบนั เครื องพิมพ์ส่วนใหญ่จะมีปุ่มควบคุมการสังงานอยูบ่ นเครื องและมีจอภาพแอลซี ดีขนาดเล็ก เพือแสดงภาวะการทํางาน ข้อเสี ยของเครื องพิมพ์แบบนี(คือ มีเสี ยงดังเวลาพิมพ์ งานทีเหมาะสมกับเครื องพิมพ์ประเภทนี(ได้แก่ งานทีไม่ตอ้ งการผลลัพธ์ทีมีคุณภาพสู งมากนักและต้นทุนในการพิมพ์ตาํ รวมถึงงานทีตอ้ งการทําสําเนาจาก การพิมพ์ รู ปที 3-32 แสดงเครื องพิมพ์แบบจุด ฮาร์ดแวร์ 121 • เครื องพิมพ์แบบ Ink Jet เป็ นเครื องพิมพ์ทีใช้กนั มาก สําหรับผูใ้ ช้ตามบ้าน เนืองจากมีความเร็ วในการพิมพ์สูง เสี ยงเงียบ และราคาไม่แพงมากนัก แถมยังสามารถพิมพ์งานทีมีสีได้ แต่ตน้ ทุนทีคอ่ นข้างสู งสําหรับการใช้เครื องพิมพ์ อิงค์เจ็ทคือ หมึกพิมพ์ ซึ งจะทํางานโดยการเพิมความร้อนในตลับหมึก จนเกิดฟอง แล้วให้น( าํ หมึกถูกดัน ออกไปทางหัวหมึก โดยหัวหมึกนั(นจะเป็ นรู ทีมีขนาดเล็ก จํานวนมาก เพือพ่นหมึกออกไปบนกระดาษ โดย ถ้าหากงานพิมพ์น( นั มีความเข้มมาก ก็จะทําให้กระดาษทีพิมพ์น( นั เปี ยกไปด้วย ซึ งถ้ากระดาษทีมีขนาดบาง ก็อาจจะทําให้กระดาษย่นได้ แต่โดยทัว ไปแล้ว เป็ นเครื องพิมพ์ทีได้รับความนิยมมากในปั จจุบนั เนืองจาก สามารถพ่นหมึกสี ได้ นอกจากนี( ยังเหมาะกับงานนําเสนอต่างๆ ทีตอ้ งใช้สีอีกด้วย เพราะมีความละเอียดใน การพิมพ์สูงกว่าเครื องแบบ Dot Matrix โดยปกติเรื องพิมพ์แบบนี(สามารถพิมพ์ได้ 17-19 หน้าต่อนาทีสาํ หรับการพิมพ์แบบขาวดํา และ 1345 หน้าต่อนาที สําหรับการพิมพ์สี รู ปที 3-33 แสดงเครื องพิมพ์แบบ Ink-Jet • เครื องพิมพ์เลเซอร์ (Laser Printer) เครื องพิมพ์เลเซอร์เป็ นเครื องพิมพ์ทีกาํ ลังได้รับความนิยม เครื องพิมพ์น( ีอาศัยเทคโนโลยีไฟฟ้า สถิตทีพบได้ในเครื องถ่ายเอกสารทัว ไปโดยลําแสงจากไดโอดเลเซอร์ จะฉายไปยังกระจกหมุน เพือสะท้อน ไปยังลูกกลิ(งไวแสง ซึ งจะปรับตามสัญญาณภาพหรื อตัวอักษรทีได้รับจากคอมพิวเตอร์ และกราดตามแนว ยาวของลูกกลิ(งอย่างรวดเร็ ว สารเคลือบบนลูกกลิ(งจะทําปฏิกิริยากับแสงแล้วเปลียนเป็ นประจุไฟฟ้าสถิต ซึ ง ทําให้ผงหมึกเกาะติดกับพื(นทีทีมีประจุ เมือกระดาษพิมพ์หมุนผ่านลูกกลิ(ง ความร้อนจะทําให้ผงหมึกหลอม ละลายติดกับกระดาษเกิดเป็ นภาพหรื อตัวอักษร เนืองจากลําแสงเลเซอร์ ได้รับการควบคุมอย่างแม่นยํา ทําให้ความละเอียดของจุดภาพทีปรากฏบน กระดาษสู งมาก งานพิมพ์จึงมีคุณภาพสู งทําให้ได้ภาพและตัวหนังสื อทีคมชัดสวยงาม การพิมพ์ของ เครื องพิมพ์เลเซอร์จะไม่ส่งเสี ยงดังเหมือนเครื องพิมพ์แบบจุด แต่จะเงียบเหมือนเครื องถ่ายเอกสาร 122 ฮาร์ดแวร์ เครื องพิมพ์เลเซอร์ทีนิยมนํามาใช้งานกับเครื องไมโครคอมพิวเตอร์ ส่วนใหญ่จะมีความเร็ วของการ พิมพ์ประมาณ 6 ถึง 24 หน้าต่อนาที โดยมีความละเอียดของจุดภาพประมาณ 300 จุดต่อนิ(ว จึงทําให้ได้ ภาพกราฟิ กทีสวยงามและตัวหนังสื อทีคมชัด มีชุดแบบอักษรหลายชุ ด เครื องพิมพ์เลเซอร์ ระดับสู งจะมี ความเร็ วของการพิมพ์สูงขึ(นคือตั(งแต่ 20 หน้าต่อนาทีไปจนถึง 70 หน้าต่อนาที เครื องพิมพ์เลเซอร์ ระดับสู ง นี(จะมีราคาแพง ไม่เหมาะกับการนํามาใช้งานในสํานักงานทัว ไป เครื องพิมพ์เลเซอร์ ยงั มีการพัฒนาต่อไป โปรแกรมสร้างภาพกราฟิ กจะมีขีดความสามารถสู งขึ(น สามารถสร้างและวาดภาพในลักษณะเป็ นชิ(นส่ วนวัตถุมาผสมผสานกันให้ดูสวยงามยิง ขึ(น โปรแกรมต่าง ๆ จะต้องแปลงข้อมูลภาพมาเป็ นจุดภาพ แล้วจึงส่ งข้อมูลจุดภาพไปยังเครื องพิมพ์ ภาพทีสร้างและแสดงผล ออกทีเครื องพิมพ์จะใช้เวลายาวนานหลายนาทีต่อภาพ เครื องพิมพ์เลเซอร์ ยุคใหม่จะมีหน่วยประมวลผล หรื อไมโครโพรเซสเซอร์ อ ยู่ ภ ายในสํ า หรั บ รั บ ข้อ มู ล ภาพเพื อ แบ่ ง เบาภาระงานของคอมพิ ว เตอร์ ขณะเดียวกันจะมีหน่วยความจําขนาดใหญ่ข( ึนสําหรับเก็บข้อมูลภาพได้มากขึ(น เครื องพิมพ์เลเซอร์ สร้างงานพิมพ์ทีมีคุณภาพ แต่จะมีราคาแพงกว่าเครื องพิมพ์แบบอิงค์เจ็ทจึงมักใช้ กับงานพิมพ์ทีตอ้ งการคุ ณภาพสู ง ความเร็ วในการพิมพ์ข( ึนอยู่กบั คุ ณภาพและราคาของเครื องพิมพ์ เช่ น สําหรับการพิมพ์ขาวดําจะประมาณ 15-17 หน้าต่อนาที หรื อ 50 หน้าต่อนาที นอกจากนี( ยงั สนับสนุ นการ พิมพ์แบบสี และการใช้งานร่ วมกันสําหรับผูใ้ ช้หลายคนอีกด้วย รู ปที 3-34 แสดงเครื องพิมพ์เลเซอร์ • พล๊อตเตอร์ (Plotter) เป็ นอุปกรณ์แสดงผลทางด้านกราฟิ กทีนิยมใช้กนั ในงานด้าน CAD (Computer Aided Design) ซึงแบ่งออกได้เป็ น 1. เพนพล็อตเตอร์ (Pen Plotter) เป็ นพล็อตเตอร์ ทีใช้ปากกาสี ลักษณะการทํางานจะมีการเปลียน รู ปกราฟิ กจากเครื องคอมพิวเตอร์ เช่น รู ปกราฟต่าง ๆ รายงาน ให้เป็ นผลลัพธ์บนกระดาษโดยใช้ปากกาสี ในการสร้าง ฮาร์ดแวร์ 123 2. อิเล็กโทรสแตติกพล็อตเตอร์ (Electrostatic Plotter) ใช้ในการสร้างภาพอย่างคร่ าว ๆ ทีไม่ ละเอียดนัก ใช้สําหรับการตรวจสอบความถูกต้องของงาน เมือเรี ยบร้อยดีแล้วจึงใช้เพนพล็อตเตอร์ ในการ สร้างภาพผลลัพธ์ทีมีความละเอียดสู งต่อไป รู ปที 3-35 แสดงเครื องพิมพ์แบบ Plotter • เครื องพิมพ์เทอร์ มัล (Thermal printer) ใช้ความร้อนในการละลายสี และเทหมึกสี จากแผ่นหมึกไปบนผิวหน้าของกระดาษทีไวต่อ ความร้อนเพือสร้างภาพ เครื องพิมพ์ประเภทนี(มกั ใช้ในห้องแล็บปฏิบตั ิการวิทยาศาสตร์เพือบันทึกข้อมูล แต่ไม่นานมานี(มีการใช้เครื องพิมพ์เทอร์มลั สําหรับผลิตงานศิลปะทีตอ้ งการคุณภาพสู ง แต่เครื องพิมพ์เทอร์ มัลสี ยงั ไม่เป็ นทีนิยมมากนักเพราะราคาแพงและต้องใช้กระดาษชนิดพิเศษ • เครื องพิมพ์ภาพ (Photo printer) ใช้สาํ หรับพิมพ์ภาพจากกล้องดิจิทลั โดยภาพทีได้จะมีขนาด 3x5 หรื อ 4x6 นิ(ว 3) อุปกรณ์ส่งออกเสี ยง (Audio-output device) อุปกรณ์ส่งออกเสี ยง ทําหน้าทีในการแปลงข้อมูลเสี ยงในรู ปแบบดิจิทลั ให้กลายเป็ นเสี ยงทีมนุษย์ รับฟังได้ อุปกรณ์ส่งออกเสี ยงทีนิยมใช้มากทีสุดคือ ลําโพงและหูฟัง อุปกรณ์เหล่านี(เชือมต่อกับการ์ดเสี ยง ในหน่วยระบบ โดยการ์ ดเสี ยงทําหน้าทีในการบันทึกและแสดงเสี ยงเหล่านั(นได้ อุปกรณ์ส่งออกเสี ยงถูก นํามาใช้ในงานต่าง ๆ เช่น การเล่นเพลง และการแสดงข้อมูลจากระบบคอมพิวเตอร์ไปสู่ ผใู ้ ช้ในรู ปแบบของ เสี ยง 124 ฮาร์ดแวร์ 3.11 อุปกรณ์ นําข้ อมูลเข้ าและส่ งออกข้ อมูล มีอุปกรณ์หลายชนิดทีเป็ นทั(งอุปกรณ์นาํ ข้อมูลเข้าและส่ งออกข้อมูลในเครื องเดียวกัน บางครั(งเพือ ประหยัดเนื(อที หรื อเพือวัตถุประสงค์พิเศษ ตัวอย่างของอุปกรณ์ประเภทนี( ได้แก่ เครื องโทรสาร อุปกรณ์มลั ติฟังก์ชนั อินเทอร์เน็ตเทเลโฟน และเทอร์มินลั เป็ นต้น 1) เครื องโทรสาร (Fax machine หรื อ facsimile transmission machine) เครื อ งโทรสารเป็ นอุ ป กรณ์ ที พ บเห็ น ได้ท ัว ไปในสํ า นัก งานเกื อ บทุ ก แห่ ง ในอดี ต จะใช้ เครื องโทรสารสําหรับส่ งและรับเอกสารผ่านทางโทรศัพท์เพียงอย่างเดียว แต่ในปั จจุบนั คอมพิวเตอร์ ส่วน ใหญ่จะมีอุปกรณ์ทีทาํ หน้าทีเป็ นทั(งโทรสารและโมเด็มอยูภ่ ายในเครื อง ในการส่ งโทรสาร อุปกรณ์เหล่านี( จะสแกนรู ปภาพหรื อเอกสารโดยอ่านส่ วนทีสว่างและมืดแล้วแปลงเป็ นข้อมูลอิเล็กทรอนิ กส์ ทีสามารถ ส่ ง ผ่า นสายโทรศัพ ท์ ในการรั บ ข้อมู ล อุ ป กรณ์ เหล่ า นี( จะอ่า นข้อมู ล ที ส่ ง มาทางสายโทรศัพ ท์และพิม พ์ ออกเป็ นเอกสารหรื อแสดงออกทางหน้าจอ 2) อุปกรณ์มัลติฟังก์ชัน (Multifunction device) อุ ป กรณ์ ม ัล ติ ฟั ง ก์ ชั น เป็ นอุ ป กรณ์ ที ร วมความสามารถของสแกนเนอร์ เครื องพิ ม พ์ เครื องโทรสาร และเครื องถ่ายเอกสารเข้าด้วยกัน อุปกรณ์มลั ติฟังก์ชนั มักจะนําเสนอจุดเด่นในเรื องราคากับ พื(นทีใช้งาน ราคาประมาณเครื องพิมพ์หรื อเครื องถ่ายเอกสารแต่มีมีขนาดเล็กกว่าและสามารถทํางานได้ หลายประเภทในเครื องเดียวกัน ข้อเสี ยของอุปกรณ์ชนิดนี(คือ คุณภาพหรื อการทํางานต่าง ๆ อาจไม่เทียบเท่า กับอุปกรณ์ทีออกแบบเพือใช้เฉพาะสําหรับงาน 3) อินเทอร์ เน็ตเทเลโฟน (Internet telephone) อินเทอร์ เน็ตเทเลโฟน เป็ นอุปกรณ์รับเข้าและส่ งออกสําหรับการสื อสารด้วยเสี ยง โดยปกติ อุปกรณ์น( ีจะเชือมต่อกับหน่วยระบบผ่านพอร์ตยูเอสบี และทํางานคล้ายกับเครื องโทรศัพท์ เทเลโฟนี (Telephony) เป็ นการสื อสารพูดคุยด้วยโทรศัพท์ผา่ นเครื อข่ายคอมพิวเตอร์ บางครั(ง เรี ยกว่า อินเทอร์เน็ตเทเลโฟนี (Internet telephony) , ไอพีเทเลโฟนี (IP telephony) หรื อวอยซ์โอเวอร์ไอพี (Voice over IP : VoIP) ก็ได้ โดยจะใช้อินเทอร์เน็ตแทนการใช้ระบบโทรศัพท์แบบปกติเพือทําให้บุคคล สามารถสื อสารกันได้ ดังนั(น ผูใ้ ช้จะต้องมีอินเทอร์เน็ตเทเลโฟนหรื ออุปกรณ์รับและส่ งออกเสี ยงอืนๆที สามารถใช้กบั การสื อสารแบบนี(ได้ มีการเชือมต่ออินเทอร์ เน็ต มีการ์ ดเสี ยง และซอฟต์แวร์ประยุกต์ เฉพาะงาน โดยสามารถแบ่งการสื อสารแบบนี(ออกเป็ น 3 แบบคือ ฮาร์ดแวร์ 125 - ระหว่ างคอมพิวเตอร์ กบั คอมพิวเตอร์ ผูใ้ ช้คอมพิวเตอร์สามารถสื อสารทางไกล ระหว่างกันได้โดยไม่มีคา่ บริ การโทรทางไกลเกิดขึ(น - ระหว่ างคอมพิวเตอร์ กับโทรศัพท์ ผูใ้ ช้คอมพิวเตอร์ สามารถโทรเข้าไปยังโทรศัพท์ ธรรมดาได้ อย่างไรก็ตามการสื อสารแบบนี(ตอ้ งผ่านผูใ้ ห้บริ การอินเทอร์ เน็ตเทเลโฟน จึงทําให้ผูใ้ ช้ตอ้ งเสี ยค่าบริ การตามระยะเวลาทีใช้และปลายทางทีโทรไป ตัวอย่าง ได้แก่ บริ การ CAT2Call ของบริ ษทั กสท โทรคมนาคม จํากัด (มหาชน) - ระหว่ า งโทรศั พท์ กับโทรศั พท์ ผูใ้ ช้สามารถใช้โทรศัพ ท์ธ รรมดาพูดคุ ย กันได้ผ่า น เครื อข่ายอินเทอร์ เน็ต โดยจะต้องสมัครขอใช้บริ การนี(กบั ผูใ้ ห้บริ การหรื อจะต้องกด หมายเลขพิ เ ศษเฉพาะก่ อ นหมายเลขโทรศัพ ท์ที ต้อ งโทรติ ด ต่ อ เช่ น ถ้า ต้อ งการ โทรศัพท์ทางไกลไปต่างประเทศ ผูใ้ ช้สามารถกดหมายเลข 009 (บริ การของบริ ษทั กสท โทรคมนาคม) แล้วตามด้วยรหัสต่างประเทศ และหมายเลขโทรศัพท์ของผูใ้ ช้ที ต้อ งการติ ด ต่ อ ค่ า ใช้ จ่ า ยสํ า หรั บ การสื อสารแบบนี( จะแพงกว่ า แบบระหว่ า ง คอมพิวเตอร์กบั โทรศัพท์ ถึงแม้วา่ ปั จจุบนั คุณภาพเสี ยงทีได้จากการใช้บริ การอินเทอร์ เน็ตเทเลโฟนอาจจะยังไม่ชดั เจนมาก นัก เมือเทียบกับการใช้โทรศัพท์ปกติ แต่ดว้ ยค่าใช้จ่ายทีตาํ กว่า จึงเป็ นทีคาดการณ์วา่ ในอนาคตเทคโนโลยี นี(จะเป็ นทีนิยมอย่างกว้างขวางมากขึ(น 4) เทอร์ มินัล (Terminal) เทอร์มินลั เป็ นอุปกรณ์รับเข้าและส่ งออกข้อมูลซึงเชือมต่อกับเมนเฟรม คอมพิวเตอร์แม่ขา่ ยหรื อ เซิร์ฟเวอร์ สามารถแบ่งเทอร์ มินลั ออกเป็ น 4 ประเภทดังนี( • ดัมบ์ เทอร์ มินัล (dumb terminal) ใช้ในการรับเข้าและแสดงผลข้อมูล แต่ไม่สามารถประมวล ข้อมูลได้ดว้ ยตนเอง ใช้สาํ หรับติดต่อกับเครื องคอมพิวเตอร์ขนาดใหญ่ เช่น การจองตัว โดยสารเครื องบิน จะ ใช้ดมั บ์เทอร์มินลั ในการติดต่อกับเครื องเมนเฟรมคอมพิวเตอร์สาํ หรับเรี ยกดูขอ้ มูลจากสายการบิน • อินเทลลิเจนท์เทอร์ มินัล (intelligent terminal) คือไมโครคอมพิวเตอร์ทีมีซอฟต์แวร์และ อุปกรณ์สาํ หรับการเชือมต่อกับเครื อข่าย เช่น โมเด็ม เทอร์มินลั ชนิดนี(สามารถประมวลผลข้อมูลได้ดว้ ย ตัวเองหรื อจะเป็ นดัมบ์เทอร์มินลั ก็ได้ 126 ฮาร์ดแวร์ • เน็ทเวิร์คเทอร์ มินัล (network terminal) หรื อรู ้จกั กันว่า ธิ นไคลเอนท์ (thin client) หรื อเน็ท เวิร์คคอมพิวเตอร์ (network computer) เป็ นทางเลือกหนึงทีมีราคาถูกกว่าอินเทลลิเจนท์เทอร์ มินลั เน็ทเวิร์ค เทอร์ มินลั ส่ วนใหญ่ไม่มีฮาร์ ดดิสก์และต้องทํางานโดยอาศัยซอฟต์แวร์ ระบบและซอฟต์แวร์ ประยุกต์จาก เครื องเซิร์ฟเวอร์ ปัจจุบนั เริ มมีการใช้อุปกรณ์ชนิดนี(มากขึ(นในองค์กรต่าง ๆ • อินเทอร์ เน็ตเทอร์ มินัล (Internet terminal) หรื อทีรู้จกั กันว่า เว็บเทอร์มินลั (web terminal) อุปกรณ์ชนิดนี( ทําให้ผใู ้ ช้สามารถเข้าถึงอินเทอร์เน็ตและแสดงข้อมูลต่าง ๆ บนเว็บเพจ (web page) จาก โทรทัศน์โดยไม่จาํ เป็ นต้องใช้เครื องคอมพิวเตอร์ โดยทัว ไปอินเทอร์ เน็ตเทอร์มินลั มักจะใช้ตามบ้านเท่านั(น 3.12 หน่ วยความจําสํ ารอง หน่ วยความจํา ในระบบคอมพิ วเตอร์ แ บ่ง ออกเป็ น 2 ประเภท ได้แก่ หน่ ว ยความจํ า หลัก และ หน่ วยความจําสํารอง (Secondary storage หรือ Secondary memory) หน่วยความจําหลัก เป็ นหน่วยความจํา ชัว คราว หรื อ หน่วยความจําแบบลบเลือนได้ เมือปิ ดคอมพิวเตอร์ หรื อกระแสไฟฟ้ าขัดข้องข้อมูลจะสู ญ หาย ดังนั(นจึงจําเป็ นต้องมีหน่วยความจําถาวรหรื อหน่วยความจําไม่ลบเลือน เพือเก็บข้อมูลและโปรแกรม ไว้ใช้เมือปิ ดคอมพิวเตอร์ หน่ วยความจําสํารองเป็ นหน่ วยความจําแบบถาวรสามารถเก็บรักษาข้อมูลและโปรแกรมไว้ได้ แม้วา่ จะปิ ดเครื องคอมพิวเตอร์ ไปแล้วโดยอาศัยการเขียน (Writing) และการอ่าน (Reading) การเขียนเป็ น กระบวนการจัดเก็บข้อมูลหรื อสารสนเทศ การอ่านเป็ นกระบวนการเข้าถึงข้อมูลหรื อสารสนเทศ ลักษณะสํ าคัญบางประการของหน่ วยความจําสํ ารอง • สื=อ (Media) หมายถึงวัสดุทีใช้สาํ หรับเก็บข้อมูลและโปรแกรม • ความจุ (Capacity) หมายถึงปริ มาณข้อมูลทีหน่วยความจําสํารองแต่ละชนิดสามารถเก็บได้ • อุปกรณ์ หน่ วยความจําสํารอง (Storage device) หมายถึงฮาร์ดแวร์ทีใช้อา่ นและเขียนข้อมูลลง สื อหน่วยความจําสํารอง ความเร็ วในการเข้ าถึง (Access speed) หมายถึงเวลาในการเข้าถึง (access time) คือเวลาทีอุปกรณ์ หน่วยความจําสํารองใช้ในการสื บค้นข้อมูลและโปรแกรม หน่วยความจํารอง (Secondary Memory) ใช้เป็ นส่ วนเพิมหน่วยความจําให้มีขนาดใหญ่มากขึ(น ทํางานติดต่อยูก่ บั หน่วยความจําหลัก ส่ วนความจํารองมีความจุมากและมีราคาถูก แต่เรี ยกหาข้อมูลได้ช้า กว่าส่ วนความจําหลักมาก ฮาร์ดแวร์ 127 ในปั จ จุ บ ัน ข้อ มู ล และโปรแกรมคอมพิ ว เตอร์ จ ะมี จ ํา นวนหรื อขนาดใหญ่ ม ากตามความ เจริ ญก้าวหน้าของเทคโนโลยีและความซับซ้อนของปั ญหาทีพบในงานต่างๆ หน่วยความจําหลักทีใช้เก็บ ข้อมูลในคอมพิวเตอร์ จึงต้องมีขนาดใหญ่ตามไปด้วย โดยทัว ไปหน่วยความจําหลักจะมีขนาดจํากัด ทําให้ ไม่พอเพีย งสํา หรั บ การเก็บข้อมูล จํานวนมากในระบบคอมพิวเตอร์ จึ งมัก ติดตั(ง หน่ วยความจํารองเพือ นํา มาใช้เก็บ ข้อมู ล จํา นวนมาก เป็ นการเพิ ม ขี ดความสามารถด้า นจดจํา ของคอมพิวเตอร์ ใ ห้ม ากยิง ขึ( น นอกจากนี(ถา้ มีการปิ ดเครื องคอมพิวเตอร์ในขณะทํางานข้อมูลและโปรแกรมทีเก็บไว้ในหน่วยความจําหลัก หรื อแรมจะสู ญหายไปหมด หากมีขอ้ มูลส่ วนใดทีตอ้ งการเก็บไว้ใช้งานในภายหลังก็สามารถเก็บไว้ในสื อ บันทึกข้อมูลสื อบันทึกข้อมูลต่างๆทีใช้กนั ในเครื องคอมพิวเตอร์ส่วนบุคคล ได้แก่ ฟลอปปี ดิสก์, ฮาร์ ดดิสก์, เทป, CD-ROM, DVD-ROM, Flash Driveเป็ นต้น 1) ฟรอปปีe ดิสก์ ฟรอปปี( ดิ สก์หรื อดิ ส เก็ต (Diskette) เป็ นอุ ป กรณ์ เก็บ ข้อมู ลที เคลื อนย้า ยได้และเคีย งคู่ก บั เครื อง คอมพิวเตอร์ส่วนบุคคลมาตั(งแต่ยคุ แรก ปัจจุบนั มีการใช้งานลดลงเนืองจากไม่ได้มีการพัฒนาความจุเพิมขึ(น และสื อเก็บข้อมูลอืนๆสามารถเก็บข้อมูลได้มากกว่าโดยปกติ ใช้บนั ทึกและถ่ายโอนข้อมูลไฟล์ทีมีขนาดเล็ก เช่นไฟล์ประมวลคําไฟล์แผ่นตารางการทํางานหรื อไฟล์ชนิ ดอืนๆ ขนาดโดยทัว ไปของฟลอปปี ดิสก์คือ8 นิ(ว, 5.25 นิ(ว และ3.5 นิ(ว ตัวดิสก์เก็ตทําจากแผ่นพลาสติกไมลาร์ (Mylar) แบนกลมและฉาบด้วยสาร แม่เหล็ก ดิสเก็ตแบบดัง เดิมมีความจุ 1.44 เมกะไบต์ขนาด 3 ½นิ(วซึ งเทียบได้กบั เอกสารทีพิมพ์ดว้ ยเครื อง พิมพ์ดีดธรรมดามากกว่า 350 หน้า เริ มนํามาใช้งานเมือ 20 ปี ทีแล้วและยังคงใช้ในปั จจุบนั แต่มีจาํ นวนลด น้อยลงมาก เนืองจากมีสือบันทึกข้อมูลอืนทีมีความจุมากว่า และใช้งานได้สะดวกกว่า ดิสเก็ตมีเปลือกหุ ้ม เป็ นพลาสติกแข็งเพือป้ องกันแผ่นดิสก์ซ ึ งอ่อนและโค้งงอง่าย ภายในมี บานเปิ ด (shutter) ทีเลือนเพือให้ เห็นดิสก์ภายในดิสเก็ตมีช่องป้ องกันการเขียนทีสามารถเลือนเปิ ดและปิ ดได้ เมือเปิ ดช่องป้ องกันการเขียน จะไม่สามารถบันทึกข้อมูลลงไป หรื อลบข้อมูลทีมีได้สําหรับการอ่านข้อมูลจากดิสก์สามารถอ่านได้ไม่วา่ ช่องป้องกันจะเปิ ดหรื อปิ ด ภายในดิ ส เก็ตข้อมู ลจะถู กบันทึกในลัก ษณะเป็ นวงปิ ดทีม องไม่เห็ นเรี ย กว่า แทร็ ค (track) ซึ ง มี ลักษณะเป็ นวงซ้อนกันรอบจุดศุนย์กลาง แต่ละแทร็ คแบ่งออกเป็ นส่ วนๆเรี ยกว่า เซกเตอร์ (sector) แต่ละเซกเตอร์มีความจุ 512 ไบต์หรื อ 512 อักขระ 128 ฮาร์ดแวร์ ช่องป้ องกันการเขียน เซ็กเตอร์ แทร็ก บานเปิ ด แสดงฟลอปปี ดสิ ก์ขนาด 3.5 นิ;ว แสดงแทร็กและเซ็กเตอร์ของฟลอปปี ดสิ ก์ รู ปที 3-36 ส่ วนประกอบต่างๆของดิสเก็ต 2) ฟรอปปีe ดิสก์ ไดรฟ์ ฟรอปปี( ดิสก์ไดรฟ์ เป็ นเครื องทีใช้อ่านและบันทึกข้อมูลบนฟลอปปี ดิสก์ มีหลักการทํางานคล้าย เครื องเล่นจานเสี ยงธรรมดาทัว ๆไปแต่แทนทีจะมีเข็มกลับมีหัวอ่านและหรื อหัวบันทึก (read-write head) คล้ายเครื องแถบแม่เหล็กทีเคลือนทีเข้าออกได้ส่วนประกอบของฟรอปปี( ดิสก์ไดรฟ์ มีดงั นี( 1. ส่ วนทีเป็ นแมกคานิกส์หรื อกลไกสําหรับใช้ในการหมุนแผ่นดิสก์ 2. ส่ วนของอิเล็กทรอนิกส์ทีใช้ในการค้นหาและเข้าถึงข้อมูล โดยภายในดิสก์ไดรฟ์ นั(นจะมีหัวสําหรับใช้อ่านหรื อบันทึกข้อมูลโดยหัวอ่านจะเคลือนทีเข้าออก ตามแนวรัศมีของแผ่นดิสก์โดยจะมีข( นั ตอนของมอเตอร์ (Stepping Motor) สําหรับกําหนดตําแหน่งของหัว เข็ม เพือเลือนหัวเข็มไปยังตําแหน่งทีตอ้ งการ และ มีมอเตอร์อีกตัวควบคุมการหมุนของดิสก์ในแนวเส้น รอบวงเพือหาเรคคอร์ ดทีตอ้ งการ นอกจากนี( ยงั มีตวั ตรวจจับอีก 2 ตัว ซึ งตัวแรกจะทําหน้าทีตรวจสอบว่า ขณะนั(นดิสก์อยูท่ ีเซ็กเตอร์ ใด ส่ วนตัวที 2 จะคอยตรวจสอบว่ามีการป้ องกันการเขียน (Write Protect) หรื อไม่หากมีการป้องกันก็จะไม่สามารถเขียนข้อมูลใดๆลงในดิสก์แผ่นนั(นได้ การทํางานเมือเริ มต้นให้ไดรฟ์ ทํางาน หัวอ่านจะเคลือนทีเข้าหาแผ่นดิสก์เพือหาแทร็ กและเซ็กเตอร์ ทีตอ้ งการโดยมอเตอร์ ท( งั 2 ตัวเมือพบแล้วหัวอ่านก็จะเคลือนเข้าไปแตะกับแผ่นดิสก์เพือการส่ งและรับ ข้อมูลอย่างมีประสิ ทธิ ภาพ และเมื อต้องการหาเรคอร์ ดใหม่ทีตอ้ งการหัวอ่านก็จะทําการเคลื อนทีไปยัง ตําแหน่งใหม่ตอ่ ไปกระบวนการนี(เรี ยกว่า Seek Operation ฮาร์ดแวร์ 129 3) ฮาร์ ดดิสก์ ระบบฮาร์ ดดิสก์แตกต่างกับแผ่นดิสเกตต์ แผ่นจานแม่เหล็กของฮาร์ ดดิสก์จะมีความหนาแน่นของ การจุขอ้ มูลบนผิวหน้าได้สูงกว่าแผ่นดิสเกตต์มาก เช่น แผ่นดิสเกตต์มาตรฐานขนาด 5.25 นิ(วความจุ 360 กิโลไบต์ จะมีจาํ นวนวงรอบบันทึกข้อมูล หรื อเรี ยกว่า แทร็ ก อยู่ 40 แทร็ ก กรณี ของฮาร์ดดิสก์ขนาดเดียวกัน จะมีจาํ นวนวงรอบสู งมากกว่า 1000 แทร็ กขึ(นไปขณะเดียวกันความจุในแต่ละแทร็ กของฮาร์ ดดิสก์ก็จะสู ง กว่าซึงประมาณได้ถึง 5 เท่าของความจุในแต่ละแทร็ กของแผ่นดิสเกตต์ เนืองจากความหนาแน่นของการบันทึกข้อมูลบนผิวแผ่นจานแม่เหล็กของฮาร์ ดดิสก์สูงมากๆทําให้ หัวอ่านและเขียนบันทึกมีขนาดเล็กตําแหน่งของหัวอ่านและเขียนบันทึกก็ตอ้ งอยูใ่ นตําแหน่งทีใกล้ชิดกับ ผิวหน้าจานมาก โอกาสทีผิวหน้าและหัวอ่านเขียนอาจกระทบกันได้ ดังนั(นแผ่นจานแม่เหล็กจึงเป็ นแผ่น อะลูมิเนี ยมแข็งแล้วฉาบด้วยสารแม่เหล็ก ฮาร์ ดดิสก์จะบรรจุอยูใ่ นกล่องโลหะปิ ดสนิทเพือป้ องสิ งสกปรก หลุดเข้าไปภายใน ซึ งถ้าต้องการเปิ ดออกจะต้องเปิ ดในห้องเรี ยก Clean Room ทีมีการกรองฝุ่ นละออกจาก อากาศเข้าไปในห้องออกแล้วฮาร์ ดดิสก์ทีนิยมใช้ในปั จจุบนั เป็ นแบบติดภายในเครื องไม่เคลือนย้ายเหมือน แผ่นดิสเกตต์ รู ปที 3-37 อุปกรณ์ฮาร์ ดดิสก์ ฮาร์ดดิสก์ส่วนใหญ่จะประกอบด้วยแผ่นจานแม่เหล็ก (Platters) สองแผ่นหรื อมากกว่ามาจัดเรี ยงอยู่ บนแกนเดียวกันเรี ยก Spindle ทําให้แผ่นแม่เหล็กหมุนไปพร้อมๆกันจากการขับเคลือนของมอเตอร์ ดว้ ย ความเร็ วตั(งแต่ 3600, 5500 หรื อ 7200 รอบต่อนาที แต่ละหน้าของแผ่นจานจะมีหัวอ่านเขียนประจํา เฉพาะโดยหัวอ่านเขียนทุกหัวจะเชือมติดกันคล้ายหวี สามารถเคลือนเข้าออกระหว่างแทร็ กต่างๆอย่าง รวดเร็ ว 130 ฮาร์ดแวร์ รู ปที 3-38 ภาพตัดขวางของฮาร์ดดิสก์ ฮาร์ดดิสก์แบ่งออกเป็ น 3 ชนิดได้แก่ฮาร์ดดิสก์ภายใน ฮาร์ ดดิสก์กล่อง และฮาร์ดดิสก์อดั แน่น • ฮาร์ ดดิ สก์ ภายใน(internal hard disk) หรื อฮาร์ ดดิสก์ยึดติด(fixed disk) ติดตั(งอยูภ่ ายในหน่วย ระบบไมโครคอมพิวเตอร์ ส่วนใหญ่มี ฮาร์ ดดิ ส ก์ภายในที ถูก กํา หนดให้เป็ นไดรฟ์ ซี ใช้เก็บ โปรแกรม ระบบปฏิบตั ิการและโปรแกรมประยุกต์หรื อเก็บไฟล์ขอ้ มูลต่างๆ ฮาร์ ดดิสก์ภายในจึงต้องมีความจุเพียงพอ ต่อความต้องการในการจัดเก็บโปรแกรม และข้อมูลต่างๆเพือให้ฮาร์ ดดิสก์ภายในมีประสิ ทธิ ภาพในการใช้ งานที ดี จะต้อ งมี ก ารบํา รุ ง รั ก ษาเป็ นประจํา และสํา รองไฟล์ที สํา คัญ ไว้ การบํา รุ ง รั ก ษาฮาร์ ดดิ ส ก์และ กระบวนการสํารองไฟล์สามารถใช้ส่วนโปรแกรมยูทิลิต( ีของระบบปฏิบตั ิการวินโดวส์ เช่น Disk Cleanup, Disk Defragmenter และBackup • ฮาร์ ดดิสก์ กล่ อง(hard disk cartridge) หรื อ ฮาร์ ดดิสก์ถอดเคลือนย้ายได้ (removable hard disk) สามารถถอดออกจากระบบได้ง่ายเหมือนการถอดตลับเทปออกจากเครื องเล่นเทปปั จจุบนั ฮาร์ ดดิสก์กล่อง นํามาใช้เพือเสริ มการใช้งานฮาร์ ดดิสก์ภายในเนื องจากสะดวกในการถอดเคลือนย้ายดังนั(นจึงมีประโยชน์ ในการรักษาความปลอดภัยของข้อมูล นอกจากนี(ยงั สํารองข้อมูลหรื อเพิมความจุของฮาร์ ดดิสก์ภายในได้ ด้วย • ฮาร์ ดดิสก์ อัดแน่ น (hard disk pack) เป็ นหน่วยความจําสํารองทีเคลือนย้ายได้ ใช้เก็บข้อมูลทีมี ปริ ม าณมาก ฮาร์ ด ดิ ส ก์แบบนี( มี ค วามจุ ม ากกว่า แบบอื น นิ ย มใช้ก ับ เครื องไมโครคอมพิวเตอร์ ที ต่อกับ อินเตอร์เน็ตมินิคอมพิวเตอร์ หรื อเมนเฟรมคอมพิวเตอร์ การเข้าถึงฮาร์ ดดิสก์อดั แน่นจะผ่านทางสายสื อสาร สํ า หรั บ ธนาคารและบริ ษัท บัต รเครดิ ต ใช้ ฮ าร์ ด ดิ ส ก์ อ ัด แน่ น เก็ บ ข้อ มู ล การเงิ น ฮาร์ ด ดิ ส ก์ อ ัด แน่ น ประกอบด้วยแผ่นบันทึกหลายแผ่นวางซ้อนกันเหมือนฮาร์ ดดิสก์ภายใน จะต่างกันเพียงการใช้แผ่นบันทึก ขนาดใหญ่กว่าและจํานวนมากกว่า ฮาร์ดแวร์ 131 การโอนย้ายข้ อมูลระหว่ างฮาร์ ดดิสก์กบั หน่ วยความจํา ฮาร์ ดดิสก์ทีใช้งานประกอบเครื องไมโครคอมพิวเตอร์ รุ่นเก่าๆ จะต้องมีการ์ ดควบคุมฮาร์ ดดิสก์มา ทํางานร่ วม โดยจะเสี ยบเข้ากับสล็อตทียงั ว่างอยูข่ องเครื องคอมพิวเตอร์ แต่ปัจจุบนั ตัวควบคุมฮาร์ ดดิสก์จะ อยูบ่ นเมนบอร์ดเลย ในการอ่านข้อมูลจากดิสก์หวั อ่านเขียนจะนําข้อมูลทีอา่ นได้ส่งผ่านวงจรอิเล็กทรอนิกส์ ของไดรฟ์ ไปยังตัวควบคุมดิสก์โดยจะเก็บอยูใ่ นเนื( อทีความจําชัว คราวเพือเก็บข้อมูลเรี ยกบัฟเฟอร์ ขอ้ มูล (Data Buffer) ขณะเดียวกัน วงจรบนการ์ ดควบคุม จะส่ งสัญญาณไปยังหน่วยประมวลผลกลาง เพือให้ตวั ซีพียโู อนย้ายข้อมูลจากบัฟเฟอร์ขอ้ มูลไปยังหน่วยความจําหลักของคอมพิวเตอร์ รู ปที 3-39 การโอนย้ายข้อมูลระหว่างฮาร์ดดิสก์กบั หน่วยความจํา 4) ออปติคัลดิสก์ เทคโนโลยีของออปติคลั ดิ สก์ใช้ลาํ แสงเลเซอร์ ในการเปลี ยนพื(นผิวของจานพลาสติก หรื อจาน โลหะแทนข้อมูลซึ งไม่เหมือนกับการใช้ประจุแม่เหล็กในดิสเก็ต หรื อฮาร์ ดดิสก์การอ่านข้อมูล โดยออปติ คัลดิสก์ ไดรฟ์ (optical disk drive) อาศัยการยิงลําแสงเลเซอร์ ขนาดเล็กไปบนพื(นผิวของออปติคลั ดิสก์แล้ว อ่านผลจากการสะท้อนของแสงเลเซอร์ ปริ มาณของแสงสะท้อนจะเป็ นตัวกําหนดค่าว่าเป็ น 0 หรื อ 1 ออปติคลั ดิ สก์จะใช้แทร็ คเดี ยววนแบบก้นหอยเข้าหาศูนย์กลางของดิสก์แล้วแบ่งแทร็ คเดี ยวทีมี ออกเป็ นเซกเตอร์ ขนาดเท่ากันทั(งหมดคุณสมบัติทีสําคัญของออปติคลั ดิสก์ไดรฟ์ คือความเร็ วของการหมุน (rotational speed) ซึ งจะเป็ นตัวกําหนดความเร็ วในการถ่ายโอนข้อมูลจากซี ดีเช่น 24x หรื อ 24-speed drive สามารถถ่ายโอนข้อมูลได้ 3.6 เมกะไบต์ต่อวินาทีขณะที48x สามารถถ่ายโอนข้อมูลได้ 7.2 เมกะไบต์ต่อ วินาทีออปติคลั ดิสก์มีหลายขนาดเช่น 3 ½, 4 ¾ , 5 ¼ ,8, 12 และ 14 นิ(วขนาดทีใช้กนั โดยทัว ไปคือขนาด4 ¾ นิ(วข้อมูลในออปติคลั ดิสก์จะเก็บอยูใ่ นรู ปแบบทีตา่ งกันทีพบเห็นโดยทัว ไปมี 2 ชนิดคือซีดีและดีวดี ี 132 ฮาร์ดแวร์ • ซีด(ี CD) คอมแพ็คดิสก์ (Compact Disc) หรื อซีดี (CD) เป็ นออปติคลั ดิสก์ทีใช้กนั แพร่ หลายในปั จจุบนั ซี ดี แบ่งออกได้เป็ น 3 ชนิด คือ ซีดีรอม ซีดีอาร์ และ ซีดีอาร์ดบั เบิลยู ซี ดีรอม (CD ROM: Compact disc Read Only Memory) มีลกั ษณะเหมือนซี ดีเพลงทัว ไปใช้อ่าน อย่างเดียว (read only) นัน คือผูใ้ ช้ไม่สามารถบันทึกหรื อลบข้อมูลได้ แต่สามารถเข้าถึงข้อมูลที ผูผ้ ลิตให้มาได้เท่านั(น ซีดีอาร์ (CD-R: Compact Disk-Recordable) เป็ นแผ่นซี ดีทีสามารถบันทึกข้อมูลได้แต่ตอ้ งใช้ไดรฟ์ แบบ CD-R ถึงจะบันทึกข้อมูลได้ และเมือบันทึกข้อมูลแล้วจะไม่สามารถลบข้อมูลทีได้บนั ทึกไป ได้ ซี ดีอาร์ ดับเบิลยู (CD-RW: Compact Disc Rewritable) เป็ นแผ่นซี ดีทีสามารถบันทึกข้อมูลได้และ สามารถลบข้อมูลเดิมได้ดว้ ยทําให้มีประสิ ทธิ ภาพสู งกว่าแผ่น CD-R ธรรมดาแต่ก็มีราคาแพงกว่า ด้วย โดยทัว ไปซี ดีรอมไดรฟ์ จะสามารถอ่านทั(งแผ่นซี ดีรอมธรรมดาแผ่น CR-R และแผ่น CD-RW ได้ แต่ถา้ ต้องการให้สามารถบันทึกข้อมูลลงไปในแผ่น CD-R และ CD-RW จะต้องใช้ไดรฟ์ ทีเป็ นไดรฟ์ CDRW ด้วย รู ปที 3-40 อุปกรณ์ซีดีรอมไดรฟ์ เมือพูดถึงความเร็ วของซี ดีรอมไดรฟ์ จะหมายถึงความเร็ วในการถ่ายเทข้อมูล (Transfer rate) ซึ ง ซี ดีรอมไดรฟ์ ในยุคแรกจะมีอตั ราเร็ ว 150 กิโลบิตต่อวินาที ซึ งเราเรี ยกว่าความเร็ ว 1X ในปั จจุบนั ซี ดีรอม ไดรฟ์ จะมีความเร็ วประมาณ 50X ความเร็ วในการถ่ายเทข้อมูลจะเห็นประโยชน์ได้อย่างชัดเจนเมือมีการ ถ่ายเทข้อมูลขนาดใหญ่เท่านั(นเช่นฐานข้อมูลหรื อเกมส์ส่วนไฟล์ขนาดเล็กๆนั(นยังไม่ได้ประโยชน์จากการ เพิม ความเร็ วในการโอนย้ายข้อมูลของไดรฟ์ ซีดีรอมความเร็ วสู งแต่อย่างไร ฮาร์ดแวร์ 133 • ดีวดี ี (DVD) ดีวดี ี ย่อมาจาก Digital Versatile Disc หรื อ Digital Video Disc เป็ นออปติคลั ดิสก์รูปแบบใหม่ทีถูก นํามาใช้แทนซี ดี ดี วีดีมีลกั ษณะคล้ายซี ดีมาก แตกต่างกันทีดีวีดีสามารถเก็บข้อมูลได้มากกว่าโดยดี วีดี 1 แผ่นสามารถเก็บข้อมูลได้ต( งั แต่ 1 กิกะไบต์ถึง 90 กิกะไบต์ ดีวีดีแบ่งออกเป็ น 3 ชนิ ดคล้ายกับซี ดี คือ ดีวีดี รอม ดีวดี ีอาร์ และ ดีวดี ีอาร์ดบั เบิล( ยู ดีวีดีรอม (DVD-ROM) ย่อมากจาก Digital Versatile Disc-Read Only Memory เป็ นดีวีดีชนิดทีอ่าน ได้อย่างเดียว ฮาร์ดแวร์ทีใช้อา่ นข้อมูลจากดีวีดีรอม คือ ดีวีดีรอมไดรฟ์ หรื อทีเรี ยกกันว่า เครื= องเล่ น ดีวีดี(DVD player)ในขณะทีซีดีรอมสามารถบันทึกวีดิทศั น์คุณภาพดีได้เพียงชัว โมงเศษ แต่ดีวีดี รอมสามารถเก็บวิดีโอคุ ณภาพสู งพร้ อมเสี ยงที มีความยาวมากกว่าสองชัว โมงได้และมีคุณภาพ เท่ากับภารพยนต์ทีฉายในโรงภาพยนตร์ ดีวดี ีอาร์ (DVD-R) ย่อมากจาก DVD-Recordable สามารถบันทึกได้เพียงครั(งเดียวไม่สามารถบันทึก ทับหรื อลบได้ ปกติจะนํามาใช้สาํ หรับสร้างและบันทึกงานสําคัญทีมีปริ มาณข้อมูลมากหรื อบันทึก วิดีโอแบบถาวร ดีวดี ีอาร์ ดับเบิลV ยู (DVD-RW)ย่อมากจาก DVD-Rewritable ดีวดี ีแบบนี(สามารถนํากลับมาบันทึก ใหม่ได้ รู ปที 3-41 อุปกรณ์ดีวดี ีรอมไดรฟ์ ดีวดี ีรอมไดรฟ์ แบบ1X จะมีอตั ราการส่ งผ่านข้อมูล (Transfer Rate) เริ มต้นที1.3 เมกะไบต์ต่อวินาที ซึงก็จะเทียบเท่ากับซีดีรอมไดรฟ์ 9X รู ปแบบและชือเรี ยกแผ่นดีวดี ีทีขนาดความจุตา่ งๆเป็ นดังนี( 134 ฮาร์ดแวร์ - DVD-5 มีความจุของแผ่น 4.7 กิกะไบต์โดยบรรจุขอ้ มูลลงในแผ่นเพียงด้านเดียว - DVD-9 มีความจุของแผ่น 8.54 กิกะไบต์โดยมีการบรรจุขอ้ มูลลงในแผ่นเพียงด้านเดียวแต่ ใช้เทคนิคการจัดเก็บข้อมูลเป็ น 2 ชั(นเหลือมกันเรี ยกว่ามี 2 เลเยอร์ทาํ ให้บรรจุขอ้ มูลได้มาก เป็ นเกือบ 2 เท่าของ DVD-5 - DVD-10 มีความจุของแผ่น 9.4 กิกะไบต์โดยจะมีการบรรจุขอ้ มูลลงในแผ่นทั(งสองด้านแต่ ละด้านมีเพียงเลเยอร์เดียวทําให้มีความจุเป็ น 2 เท่าของ DVD-5 - DVD-18 มีความจุของแผ่น 17.1 กิกะไบต์มีการบรรจุขอ้ มูลลงในแผ่นทั(ง 2 ด้านด้านละ2 เลเยอร์ - DVD-R จะมีความจุของแผ่นแบบ 4.7 สําหรับแผ่นทีเขียนได้ดา้ นเดียวและ 9.4 กิกะไบต์ สําหรับแผ่นทีเขียนได้ 2 ด้านโดยแต่ละด้านจะมีเพียงเลเยอร์ เดียวและไม่สามารถลบข้อมูล เก่าในแผ่นได้เช่นเดียวกับแผ่น CD-R - DVD-RW จะมีความจุของแผ่น4.7 กิกะไบต์และสามารถเขียนข้อมูลและลบข้อมูลเก่าใน แผ่นได้ • ไฮเดฟ (Hi-Def) ไฮเดฟ (High definition: hi def) เป็ นออปติคอลดิสก์ทีสามารถบันทึกข้อมูลได้ปริ มาณมากกว่าดีวีดี แบ่งออกเป็ น 2 รู ปแบบ คือ เอชดีดีวดี ี และ บลูเร เอชดีดีวดี ี (HD DVD) ย่อมาจาก High-Definition DVD มีรูปแบบคล้ายดีวดี ีแต่มีความจะมากกว่าคือ มีความจุ 15 ถึง 60 กิกะไบต์หรื อเพียงพอทีจะบันทึกวิดีโอคุณภาพได้ถึง 8 เท่า Physical size Single layer capacity Dual layer capacity 12 cm, single sided 15 GB 30 GB 12 cm, double sided 30 GB 60 GB 8 cm, single sided 4.7 GB 9.4 GB 8 cm, double sided 9.4 GB 18.8 GB ทีมา : http://en.wikipedia.org/wiki/HD_DVD สื บคืนเมือ 23 มิ.ย. 57 บลูเร (Blu-Ray) มีความจุ 25 ถึง 130 กิกะไบต์ ไดรฟ์ ทีออกแบบมาใช้กบั เอชดีดีวีดีไม่สามารถใช้ กับบลูเรได้ และไดรฟ์ ทีออกแบบมาใช้กบั บลูเรก็ไม่สามารถใช้กบั เอชดีดีวดี ีได้เช่นกัน Type Diameter (cm) Layers Capacity Standard disc size, single layer 12 1 25.0 GB Standard disc size, dual layer 12 2 50.1 GB Standard disc size, XL 3 layer 12 3 100.1GB ฮาร์ดแวร์ 135 Standard disc size, XL 4 layer 12 4 128.0GB Mini disc size, single layer 8 1 7.8 GB Mini disc size, dual layer 8 2 15.6 GB ทีมา : http://en.wikipedia.org/wiki/Blu-ray_Disc สื บคืนเมือ 23 มิ.ย. 57 รู ปที 3-42 อุปกรณ์เอชดีดีวดี ี(ซ้าย) และบลูเร(ขวา) 5) เมมโมรีการ์ ด (Memory Cards) เมมโมรี ก าร์ ดคื อ สื อ หรื ออุ ป กรณ์ ที ใ ช้เก็บ ข้อมู ล สามารถเอามาเก็ บ ข้อมู ล อะไรก็ไ ด้เหมื อนกับ แผ่นดิ ส ค์ทีใ ช้อยู่ท วั ๆไป อุ ป กรณ์ เหล่ า นี( จะใช้ก บั กล้องดิ จิตอลเป็ นส่ วนใหญ่ท าํ ให้หลายท่า นเข้า ใจว่า อุปกรณ์ พวกนี( สามารถเก็บได้เฉพาะรู ปภาพเท่านั(นซึ งเป็ นความเข้าใจทีไม่ถูกต้อง เมมโมรี การ์ ดเหล่านี( สามารถใช้งานได้กบั อุปกรณ์อืนๆได้อีกอาทิเช่น PDA, Music Player, Electronic Books, Handheld PCs, Mobile Phones, Notebooks/PCs, Voice Recorders เป็ นต้น จุดเด่นของอุปกรณ์ทีเรากําลังพูดถึงนี( คือ ความสามารถในการเก็บ ข้อมู ล ได้ถึ ง แม้จะไม่มี ก ระแสไฟฟ้ า หล่ อเลี( ย ง ซึ ง ปั จจุ บ ันมี อยู่ม ากมายหลาย ประเภทดังนี( • Compactflash หรื อ CF บริ ษทั SanDisk ได้ผลิตการ์ ดขนาดเล็กทีเรี ยกว่า CompactFlash (CF) เป็ นครั(งแรกเมือปี 1994 โดย ใช้มาตรฐานการผลิตแบบ ATA สามารถนําไปใส่ ในอะแดปเตอร์ แบบพีซีการ์ ดได้ ทําให้ได้รับความนิยม อย่างแพร่ หลายมาจนถึงทุกวันนี( CompacFlash มีความจุในการเก็บข้อมูลตั(งแต่ 2 MB ไปจนถึง 3GB และที สํา คัญคือมี ราคาต่อความจุ ค่อนข้า งตํา เมื อเทีย บกับ อุป กรณ์ เก็บข้อมูล ประเภทเดี ย วกันชนิ ดอื นสามารถ แบ่งย่อยออกเป็ น 2 ประเภทคือCF Type I, และCF Type II ต่างกันทีความหนาโดยCF Type II จะมีความ หนาที 5.5mm ส่ วนCF Type I จะมีความหนา 3.3 mm อุปกรณ์ส่วนใหญ่ทีใช้CF Type II ได้จะสามารถใช้ CF Type I ได้แต่อุปกรณ์ใดหากใช้CF Type I ได้เพียงอย่างเดียวจะไม่สามารถใช้ได้กบั CF Type II 136 ฮาร์ดแวร์ รู ปที 3-43 อุปกรณ์ Compactflash หรื อ CF • SD/MMC เป็ นอุปกรณ์เก็บข้อมูลชนิดใหม่ทีคิดค้นขึ(นโดย 3 บริ ษทั คือToshiba/Panasonic/Sandisk มีลกั ษณะ เด่นคือมีขนาดเล็กเท่าแสตมป์ เมือเปิ ดตัวมีความจุให้เลือกใช้ต( งั แต่8/16/32/64/128/256และ512MB ทั(ง SD Card/MMC มีลกั ษณะภายนอกเหมือนกันเกือบทุกประการทั(งขนาดและรู ปร่ างโดย SD Card จะหนากว่า MMC เล็กน้อยนอกจากนั(น SD Card จะมีตวั ล็อคเพือป้ องกันการเขียนทับข้อมูลส่ วนการทํางานภายใน SD Card จะมีระบบการเข้ารหัสข้อมูล (Data Encryption) เพือป้ องกันการก๊อปปี( ข้อมูลส่ วนMMC จะมีความเร็ ว ในการรับส่ งข้อมูลสู งสุ ดอยูท่ ี 2.5 MB ต่อวินาทีในขณะที SD Card จะมีความเร็ วอยูท่ ี 10 MBต่อวินาทีหรื อ เร็ วกว่าเป็ น4เท่าแต่ท( งั นี( ท( งั นั(นความเร็ วจริ งในการทํางานจะขึ(นอยู่กบั อุปกรณ์ ทีจะนํามาใช้ร่วมกันด้วย อย่างไรก็ดีเนื องจาก SD Card และMMC ได้ถูกออกแบบให้มี Controller อยูใ่ นตัวเช่นเดียวกับ CF ใน อนาคตจึงเป็ นไปได้วา่ จะมีการปรับปรุ งความสามารถในการทํางานให้เร็ วขึ(นดังทีเกิดขึ(นกับ CF ปั จจุบนั ได้รับความนิยมมากในกล้องหลายยีห อ้ มีผผู ้ ลิตหลายยีห้อและราคาไม่แพงนอกจากใช้กบั กล้องดิจิตอลแล้ว ยัง ได้ถู กนํา ไปใช้ก บั อุป กรณ์ อิเล็ก ทรอนิ ก ส์ อืนๆอี ก หลายอย่างเช่ นคอมพิวเตอร์ มือถื อขนาดเล็ก เครื อง บันทึกเสี ยงเป็ นต้น รู ปที 3-44 อุปกรณ์ SD/MMC ในปั จจุบนั SD card ได้ถูกพัฒนาเป็ น SD card รุ่ นใหม่ เรี ยกว่า SDHC Card (Secure Digital HighCapacity) cards ซึงมีคุณสมบัติเหมือนกับ SD card แต่มีความจุข(นั ตํา 4 กิกกะไบท์ นอกจากนี(ภายใน SDHC cards ยังบรรจุการ์ ดอันเล็กทีสามารถถอดออกมาได้และสามารถนําไปใช้กบั อุปกรณ์ ทีใช้ SD card ชนิดที เล็กกว่า เช่น กล้องถ่ายรู ปดิจิทลั กล้องถ่ายวิดิโอดิจิทลั PDA เครื องเล่นMP3 เป็ นต้น ฮาร์ดแวร์ 137 รู ปที 3-45 อุปกรณ์ SDHC card • Memory Stick & Memory Stick Pro การ์ ดชนิ ดนี( มีขนาดเล็กมากรู ปทรงยาวคล้ายหมากฝรังออกแบบ โดยบริ ษทั โซนี ใช้ได้กบั กล้อง ดิจิตอล เครื องบันทึกเสี ยง กล้องวีดีโอดิจิตอล กรอบรู ปดิจิตอล เครื องเล่นเพลงMP3 และอืนๆอีกมากมาย MS แบ่งออกเป็ นสองประเภท คือสี ม่วง และ สี ขาว ทั(งสองประเภททํางานเหมือนกันประสิ ทธิ ภาพเท่ากัน แต่ต่างกันทีสีขาวทีมีชือเรี ยกต่อท้ายว่า MagicGate นั(นมีระบบป้ องกันการก๊อปปี( เพือป้ องกันการละเมิด ลิขสิ ทธิ โดย MS ทั(งสองชนิดสามารถนํามาใช้กบั กล้องดิจิตอลได้เหมือนกัน ความจุเริ มต้นตั(งแต่ 4MB ขึ(น ไปจนถึง 128MB แต่ทางบริ ษทั Sony ได้ประกาศแล้วว่าจะมีการผลิตรุ่ น 256MB ออกมาในไม่ชา้ แต่ยงั ไม่มี ประกาศใดๆ เกียวกับMS ทีมีความจุมากกว่านั(น และมีแบบ Memory Stice Pro ความจุสูงสุ ดถึง1 GB แต่ นําไปใช้กบั กล้องรุ่ นเก่าๆไม่ได้ปัจจุบนั มีผผู ้ ลิตอิสระทําการ์ดชนิดนี(ออกมาขายด้วย รู ปที 3-46 อุปกรณ์ Memory Stick & Memory Stick Pro • Microdrive พัฒนาขึ(นโดยบริ ษทั IBM มีรูปร่ างหน้าตาคล้าย Compact Flash แต่มีขนาดหนากว่า CF Type II อยู่ .5 mm ภายในไม่ได้ใช้ Flash Memory เหมือนกับCompact Flash แต่เป็ น Hard disk ทีมีขนาดเล็กมากๆหาก จะนํามาใช้ตอ้ งระมัดระวังเรื องการกระแทก/กระเทือนเป็ นอย่างมาก ข้อเสี ยของ Microdrive เมือเทียบกับ Compact Flash แล้วมีอยูม่ ากมาย เช่น ความเร็ วในการทํางานช้ากว่า, กินกําลังไฟฟ้ามากทําให้ Battery หมด เร็ วมีความร้อนสู งและอาจเสี ยหายได้ง่ายมาก หากทําตกแต่มีขอ้ ดีมากๆอยูห่ นึงข้อทีทาํ ให้ Microdrive ได้รับ ความนิยม คือ เมือเทียบราคาต่อความจุแล้ว Microdrive มีราคาถูกมากประมาณแค่ 40% ของ CompactFlash (หรื อหากเทียบจากราคา Microdrive แล้ว CompactFlash จะมีราคาอยู่ที 250%ของราคาMicrodrive เลย 138 ฮาร์ดแวร์ ทีเดียว) การพัฒนา Microdrive แบ่งออกเป็ นสองช่วงหลักๆคือรุ่ นแรก 340/512 MB และรุ่ นหลัง 1GB ซึ ง รุ่ นหลังถูกออกแบบมาให้มีความจุสูงกว่าใช้กาํ ลังไฟฟ้าน้อยกว่าและทดต่อแรงกระเทือนได้สูงกว่า (หาก ไม่ได้ทาํ งานรุ่ น340MB จะทนแรงกระเทือนได้1000G แต่รุ่น1GB จะสามารถทนได้1500G) การนําMicrodrive มาใช้กบั กล้องดิจิตอลนั(นต้องศึกษาให้แน่ใจก่อนว่ากล้องของเราสามารถใช้กบั Microdrive ได้หรื อไม่และสามารถนํารุ่ นใดมาใช้ได้บา้ งหรื อหากนํามาใช้ตอ้ งมีขอ้ ระมัดระวังอะไรบ้าง เท่าทีผเู ้ ขียนทราบ เช่นกล้อง Nikon D1 สามารถใช้ MD ได้ท( งั สองรุ่ นแต่จะต้องระมัดระวังในการลบภาพที ไม่ตอ้ งการซึ งจะทําได้เฉพาะภาพล่าสุ ดทีเพิงถ่ายไปเท่านั(นไม่เช่นนั(น MD ตัวนั(นจะไม่สามารถทํางานกับ กล้อง Nikon D1 ได้อีกจนกว่าจะทําการFormat MD ด้วยอุปกรณ์อืนๆเช่นเครื องคอมพิวเตอร์ ก่อนถึงจะใช้ งานต่อไปได้หรื อ Olympus E-10 ใช้ได้กบั MD 340GB รุ่ นdmdm-10340 เท่านั(นห้ามใช้กบั รุ่ น1GB หรื อ 340MB รุ่ นอืนเด็ดขาดมิเช่นนั(นกล้องอาจจะหยุดทํางานและต้องส่ งเข้าศูนย์เพือแก้ปัญหา กล้องบางรุ่ นอาจจะระบุมาเลยว่าถูกออกแบบมาให้ใช้กบั Microdrive ได้ เช่น Nikon D1x ซึ งระบุ มาในเอกสารเลยว่าสามารถใช้กบั Microdrive ได้แต่จะต้องเป็ นรุ่ น1GB เท่านั(นหรื อOlympus E-20 ซึ งระบุ มาเลยว่าใช้ได้ทุกรุ่ นเป็ นต้นเป็ นดิสก์ทีมีขนาดเล็กมากออกแบบให้มีขนาดเละรู ปร่ างเหมือนการ์ ดCF จึง ใช้ได้กบั กล้องหลายรุ่ นทีใส่ การ์ ดแบบ CF และMicrodrive ถือเป็ นคู่แข่งสําคัญของแฟลชเมมโมรี เช่น Compact Flash และ Memory Stick ของโซนี (Sony) นอกจากนั(นยังโดดข้ามตลาดไปชนกับDigital Capture Technology 1.5GB ซึงเป็ นอุปกรณ์จดั เก็บข้อมูลรุ่ นใหม่ของบริ ษทั ไอโอเมก้า (Iomega) รู ปที 3-47 อุปกรณ์ Microdrive • Smart Media เป็ นอุปกรณ์ทีขบั เคียวกับ CF มาตั(งแต่แรกมีจุดเด่น คือ ขนาดทีบางมากมีสองรุ่ นคือรุ่ นทีใช้ความ ดันไฟ 3.3V และ 5V ในขณะทีCF ตัวเดียวสามารถทํางานได้กบั แรงดันไฟฟ้าสองระดับ แต่SM จะถูกผลิต ออกมาเพือทํางานระบุเจาะจงกับความดันไฟฟ้าแต่ละระดับโดยเฉพาะเลยการใช้งานห้ามใช้งานผิดแรงดัน มิฉะนั(นSMจะเสี ยหายได้ มาตรฐานทีนิยมนํามาใช้กบั กล้องดิจิตอลจะทํางานอยูท่ ีระดับไฟ3.3Vซึ งต่างจาก CF ทีทาํ งานอยูท่ ี5V ทําให้กินกระแสไฟฟ้าในการทํางานน้อยกว่า ข้อเสี ยของSM อยูท่ ีการออกแบบมาตั(งแต่ แรกทีออกแบบให้ในตัว SM มีแต่หน่วยความจําเพียงอย่างเดียวตัวควบคุมการทํางานทีเรี ยกว่าController ฮาร์ดแวร์ 139 จะอยูใ่ นตัวกล้องดิจิตอล ดังนั(นกล้องดิจิตอลทีใช้ Controller รุ่ นเก่าอาจจะไม่รู้จกั SM ความจุสูงรุ่ นใหม่ๆที พัฒนาขึ(นมาทีหลังได้ซ ึงปัญหาเหล่านี(เกิดขึ(นครั(งแรกเมือมีการพัฒนา SM ทีมีความจุ 64MB ขึ(นมา และเมือ มีการพัฒนา SM ทีมีความจุ 128MB ขึ(นมาก็เกิดปัญหาแบบเดียวกันขึ(นอีกครั(งเป็ นครั(งทีสองต่างจาก CF จะ มี Controller อยูใ่ นตัวอุปกรณ์เก็บข้อมูลเลยปั จจุบนั หยุดการพัฒนาไปแล้วแต่ยงั มีผลิตเพือจําหน่ายอยู่ โดย ผูส้ นับสนุน SM รายใหญ่ คือ Fuji และ Olympus ได้เปลียนไปพัฒนาอุปกรณ์เก็บข้อมูลทีมีชือว่า xD Picture Card แทน รู ปที 3-48 อุปกรณ์ Smart Media • XD Picture Card XD Picture Card เกิดจากการร่ วมมือกันระหว่าง 2 บริ ษทั ยักษ์ในวงการกล้องถ่ายภาพคือ Fuji Photo Film Co.,Ltd และ Olympus Optical Co.,Ltd. โดยทั(งสองเคยร่ วมกันพัฒนาในตัวสื อบันทึกข้อมูลมา ก่อน คือ Smart Media ซึ งมีชือเสี ยงมากถือว่าเป็ นสื อชั(นแนวหน้าในอุปกรณ์ ประเภทพอร์ เทเบิล สามารถ ทํางานร่ วมกับเครื องPC ประหยัดต้นทุนปั จจุบนั Smart Media ก็เป็ นอีกหนึงมาตรฐานสื อบันทึกข้อมูลชิ(น หนึงและในทีสุดการโคจรมาพบกันระหว่าง / บริ ษทั ก็เกิดขึ(นอีกโดยครั(งนี(มาในนาม XD Picture Card โดย มีความเห็นพ้องกัน3 ประการคือ 1. การพัฒนาให้กล้องดิจิตอลมีขนาดเล็กทีสุด 2. ความต้องการขนาดความจุของสื อบันทึกข้อมูลทีมีขนาดใหญ่มากๆ 3. ให้สือบันทึกข้อมูลต่างยีห อ้ สามารถทํางานร่ วมกันได้อย่างดีทีสุด และชือXD Picture Card นั(นก็ได้รับแรงบันดาลใจมากจากคําว่า Extreme Digital ซึ งชวนให้นึกถึงสื อบันทึก ข้อมูลแบบใหม่ทีมีความเป็ นเลิศในเรื องของการบันทึกการเก็บรักษาข้อมูลและการส่ งผ่านข้อมูลซึ งเป็ น อุปกรณ์เก็บข้อมูลชนิดใหม่ทีออกแบบมาแทนทีSM มีความสามารถในการเก็บข้อมูลตั(งแต่16 MB ไปสู งสุ ด ที 8 GB มีความขนาดความจุขอ้ มูลให้เลือกใช้ต( งั แต่16/32/64/128 MB ส่ วนขนาด256MB นั(นทางบริ ษทั Olympus ประกาศว่าจะนําออกวางตลาดในเร็ วๆนี(ในเรื องของความเร็ วในการทํางานนั(นจะแตกต่างกันไป ในแต่ละรุ่ นเช่นรุ่ นทีมีความจุ 16/32 MB จะมีความเร็ วในการอ่านเขียนข้อมูล1.3 MB ต่อวินาทีในขณะทีรุ่น ความจุ64 MB จะมีความเร็ วที5 MB ต่อวินาทีXD Card ใช้หลักการออกแบบเช่นเดียวกับSM คือไม่มี 140 ฮาร์ดแวร์ Controller ในตัวซึ งจะทําให้มีขอ้ เสี ยเช่นเดียวกับ SM แต่อย่างไรก็ดีทางบริ ษทั Fuji เชือมัน ว่าข้อจํากัดของ ความจุที 8 GB นั(นเพียงพอต่อการใช้งานไปอีกนานมากนอกจากนั(นการทําเช่นนี( ยงั มีขอ้ ดีอีกหลายอย่าง เช่น ในอนาคตอาจจะมีการผลิตAdapter ออกมาในรู ปแบบของ Compact Flash ทีจะทําให้เราสามารถนํา XD Card ไปใช้กบั กล้องทีใช้อุปกรณ์เก็บข้อมูลประเภท CF ได้ รวมไปถึงต้นทุนการผลิตตํากว่าอุปกรณ์เก็บ ข้อมูลชนิดอืน เช่น SD Card ปั จจุบนั กล้องดิจิตอลรุ่ นใหม่ท( งั ของ Fuji และOlympus ได้หนั มาใช้ XD Card กันหมดแล้วโดยกล้องบางรุ่ นอาจจะสามารถใช้ได้ท( งั SM และ XD Card แต่กล้องบางรุ่ นก็จะใช้ได้เฉพาะ XD Card เท่านั(น รู ปที 3-49 อุปกรณ์ XD Picture Card ทีมา : http://en.wikipedia.org/wiki/Comparison_of_memory_cards สื บคืนเมือ 23 มิ.ย. 57 Card family Standards organizations Compact Flash SanDisk Smart Media Toshiba Multimedia Card Siemens AG, SanDisk Entry date 1994 Picture Main features Thinner (3.3 mm), flash only, now up to 256 GB, although standard goes up to 128 PB(Petabyte) since CF 5.0 Thicker (5.0 mm), older flash, but usually Micro drives, up to 128 PiB(pebibyte) 1995 Very slim (45.0×37.0×0.76 mm3), no wear leveling controller, up to 128 MB. 1997 Slim and small (24×32×1.4 mm3), up to 16 GB ฮาร์ดแวร์ 141 Card family Standards organizations Entry date 2003/2005 Secure Digital Panasonic, SanDisk, Toshiba, Kodak Picture Main features Compact (24×18×1.4 mm3), up to 16 GB 2005 Compact (24×32×1.4 mm3), swifter, optional DRM, up to 16 GB 2005 Subcompact (14×12×1.1 mm3), optional DRM, 16 MB to 4 GB 1999 Small (32×24×2.1 mm3), DRM, up to 4 GB. 2003 Compact (21.5×20×1.4 mm3), DRM, up to 4 GB. 2005 Subcompact (11×15×1 mm3), DRM, up to 4 GB. 2006 Same build as SD but greater capacity and transfer speed, 4 GB to 32 GB 2008 Same build as miniSD but greater capacity and transfer speed, 4 GB to 32 GB. 2007 Same build as microSD but greater capacity and transfer speed, 4 GB to 64 GB. 2009 Same build as SD, but greater capacity and transfer speed, 32 GB and higher. Standard goes up to 2 TB). 142 ฮาร์ดแวร์ Card family Memory Stick XQD xD Standards organizations Entry date Olympus, Fujifilm Main features 2009 Same build as microSD, but greater capacity and transfer speed, 32 GB and higher. Standard goes up to 2 TB 1998 Slim and narrow (50×21.5×2.8 mm3), optional DRM, up to 128 MB 2003 Slim and narrow (50×21.5×2.8 mm3), swifter, optional DRM, up to 4 GB (not to scale) Sony/SanDisk Sandisk, Sony, Nikon, CFA Picture 2003 Compact (31×20×1.6 mm3), optional DRM, up to 128 MB 2002-06 Compact (31×20×1.6 mm3), optional DRM, up to 32 GB 2007-08 Compact (31×20×1.6 mm3), swifter, optional DRM, up to 32 GB 2006-02 Subcompact (15×12.5×1.2 mm3), optional DRM, up to 16 GB 2011-12 High-capacity, high-speed standard using PCIe as interface 2002-07 Slim and small (20×25×1.78 mm3), electrically identical to SmartMedia, no wear-leveling controller, up to 512 MB 2005 Slim and small (20×25×1.78 mm3) but slower read/write, no wear-leveling controller, up to 2 GB 2005 Slim and small (20×25×1.78 mm3) and swifter, no wear-leveling controller, up to ฮาร์ดแวร์ 143 Card family Standards organizations Entry date Picture Main features 2 GB 6) Flash Drive หรื อ Handy Drive สื อบันทึกข้อมูลขนาดเล็กทีใช้ร่วมกับช่อง USB คอมพิวเตอร์ ปั จจุบนั เป็ นทีนิยมมีขนาดตั(งแต่ 128, 256MBขึ(นไป บางรุ่ นสามารถฟังเพลง MP3อัดเสี ยงฟังวิทยุได้ รู ปที 3-50 อุปกรณ์ Flash Drive 7) Sim Card สื อบันทึกข้อมูลขนาดเล็กใช้ในโทรศัพท์มือถือเก็บข้อมูลรายชือสมุดโทรศัพท์ขอ้ มูลระบบทีต(งั ค่า ไว้ในเครื องโทรศัพท์ รู ปที 3-51 อุปกรณ์ Sim Card 8) External Hard Drive สื อบันทึกข้อมูลทีอยูภ่ ายนอกตัวเครื องคอมพิวเตอร์ เป็ นทีนิยมใช้ทวั ไปในปัจจุบนั ร่ วมกับช่อง USBโดยใช้สายเคเบิลเชือมต่อกับเครื องคอมพิวเตอร์เพือรับส่ งข้อมูลผูใ้ ช้งานสามารถใช้เรี ยกใช้งาน บางโปรแกรมโดยตรงจาก External Hard Drive ขนาดของ External Hard Drive บางชนิดมีขนาดใหญ่ กว่าฮาร์ดดิสก์และมีพดั ลมระบายความร้อน บางชนิดในปั จจุบนั มีขนาดเล็กพกพาสะดวกและง่ายต่อ การใช้งานจึงถูกใช้เป็ นหน่วยความจําสําหรับสํารองข้อมูล (back up)จากเครื องคอมพิวเตอร์แยกจากตัว ฮาร์ดดิสก์ภายในเครื องเพือป้ องกันข้อมูลทีสาํ คัญสู ญหาย เมือฮาร์ดดิสก์ในเครื องมีปัญหาผูใ้ ช้งาน สามารถกูข้ อ้ มูลกลับคืนมาได้จากข้อมูลสํารองทีได้บนั ทึกไว้ 144 ฮาร์ดแวร์ รู ปที 3-52 อุปกรณ์ External Hard Drive 3.13 Cloud Storage (เก็บข้อมูลแบบก้อนเมฆ) Cloud Storage คือ ทีเก็บข้อมูลบนอินเตอร์ เน็ต ซึ งสามารถจัดเก็บข้อมูลและเรี ยกใช้ขอ้ มูลได้อย่างสะดวก รวดเร็ วโดยผ่านการใช้อินเตอร์ เน็ตเป็ นสื อกลาง ดังนั(นจึงทําให้สามารถเข้าถึงข้อมูลต่างๆ ได้จากทุกๆที ทุกๆเวลา นอกจากนี( Cloud Storage ยังให้บริ การฟังก์ชนั ทีเกียวกับการจัดการฐานข้อมูล เช่น การจัดเก็บ ไฟล์ดิจิตอลมีเดี ย การให้บริ การซิ งโครไนซ์(synchronize/sync)ของข้อมูล หรื อ Network Attached Storage(NAS) โดยทีการให้บริ การด้านข้อมูลจะเป็ นการจ่ายเท่ากับทีใช้งานจริ ง (pay-as-you-go) ซึ งใน ปัจจุบนั เป็ นการจ่ายแบบ pay-per-GB ทั(งข้อมูลทีจดั เก็บและข้อมูลทีมีการถ่ายโอน ทําให้ปัจจุบนั บริ การของ Cloud Storage ได้รับความนิยมเป็ นอย่างมาก อีกทั(งยังมีปัจจัยทีสนับสนุนอย่างการเติบโตของอุปกรณ์โม บายต่างๆ ทั(ง Smart Phone และ Tablet ทําให้สามารถเข้าถึงได้อย่างง่าย ทําให้สามารถรับส่ งข้อมูลได้สบาย มากขึ(น หัวใจของ Cloud Storage คือการ “ซิ งค์(sync)” ข้อมูลทีเราต้องการ ระหว่างอุปกรณ์หลายชนิดเพือความ คล่องตัวในการใช้งาน เนืองจากปัจจุบนั นี(เราไม่ได้ใช้งานอยูบ่ น PC เพียงอย่างเดียวอีกต่อไป ยังมีท( งั Smart Phone Laptop เเละ Tablet ทีมีความสามารถสู งพอทีจะทํางานทดแทน PC บางอย่างได้ เช่ น เเก้ไขไฟล์ ฮาร์ดแวร์ 145 เอกสารเล็กๆ น้อยๆ หรื ออ่านไฟล์ PDF ดังนั(นสมัยก่อนเวลาเรี ยกใช้ขอ้ มูลนั(นเราต้องทําการก็อปปี( ข้อมูลที ตรงการลงบนอุปกรณ์เเต่ละชนิ ด ซึ งถ้ามีการเปลี ยนเเปลงหรื ออัพเดทเราต้องทําการก็อปปี( ไฟล์ใหม่ดว้ ย ตัวเอง ซึงมีความยุง่ ยากเเละน่าเบือ เเต่ถา้ เราใช้งานบน Cloud Storage นั(นเมือเราเเก้ไขไฟล์ทีอุปกรณ์เครื อง ใดเครื องหนึงเเล้ว ก็จะทําการอัพเดทไฟล์ดงั กล่าวไปยัง Cloud Storage โดยอัตโนมัติเพือให้อุปกรณ์อืนๆ ของเราได้รับไฟล์เวอร์ชนั ล่าสุ ดเช่นเดียวกัน ประโยชน์ของการใช้งาน Cloud Storage - สามารถเข้าถึงไฟล์ตา่ งๆ ได้ทุกทีทุกเวลา ่ ในการเพิม หรื อลดขนาดจัดเก็บข้อมูลตามความต้องการ - มีความยืดหยุน - ลดต้นทุ นการซื( ออุปกรณ์ จดั เก็บข้อมูล เช่ นฮาร์ ดดิ สก์ รวมถึ งลดต้นทุนค่าดู แลบํารุ งรักษาเนื องจาก ค่าบริ การได้รวมค่าใช้จา่ ยตามทีใช้งานจริ ง - ได้เครื องแม่ขา่ ยทีมีประสิ ทธิ ภาพ มีระบบสํารองข้อมูลทีดี มีเครื อข่ายความเร็ วสู ง รวมถึง ได้รับบริ การ เสริ มต่างๆ เช่น การสํารองข้อมูล การรับประกันในกรณี ขอ้ มูลสู ญหาย เป็ นต้น ข้อเสี ยของการใช้งาน Cloud Storage - จําเป็ นต้องใช้งานผ่านการเชือมต่ออินเตอร์ เน็ตเท่านั(น - ความปลอดภัยของข้อมูลซึ งอาจถูกแฮ็กข้อมูลได้ - เนื องจากเป็ นการใช้ทรัพยากรทีมาจากหลายทีหลายแห่ งทําให้อาจมีปัญหาในเรื องของความต่อเนื อง และความเร็ วในการเข้าทรัพยากรมากกว่าการใช้บริ การ Host ที Local หรื ออยูภ่ ายในองค์การของเราเอง - ความไม่มีมาตรฐานของแพลทฟอร์ ม(platform) ทําให้ลูกค้ามีขอ้ จํากัดสําหรับตัวเลือกในการพัฒนาหรื อ ติดตั(งระบบ ในปัจจุบนั นี(มีผใู ้ ห้บริ การ Cloud Storage จํานวนมาก ซึงก็มีทีรู้จกั กันดีกนั ทัว ไปได้แก่ iCloud, Google Drive, Dropbox, OneDrive และ Box โดยสามารถ เปรี ยบเทียบการให้บริ การ Cloud Storage ดังตารางข้างล่าง 146 ฮาร์ดแวร์ iCloud Google Drive Dropbox OneDrive Box บริ ษทั ผูพ้ ฒั นา Apple Inc. Google Dropbox Inc. Microsoft Box Inc. พื(นทีจดั เก็บ ออนไลน์ 5 GB 15 GB 2 GB 7 GB 10 GB Windows, Mac, Android, and iOS Windows, Mac, Android, Blackberry, and iOS ระบบปฏิบตั ิการ ทีรองรับ Windows, Mac, and iOS Windows, Mac, Android, and iOS Windows, Mac, Linux, Android, iOS, Blackberry ในกรณี ทีผูใ้ ช้ตอ้ งการบริ การพื(นทีจดั เก็บไฟล์เพิมเติมจากทีให้บริ การแบบฟรี ผูใ้ ช้ก็สามารถรับบริ การ เพิมเติมจากเดิมได้แต่ตอ้ งเสี ยค่าบริ การ สําหรับ iCloud อนุญาตให้เก็บไฟล์ฟรี ได้เฉพาะไฟล์บางประเภท เท่านั(น อย่างเช่น รู ปภาพ ในกรณี ตอ้ งการเก็บไฟล์เอกสาร iWork ในระบบ iCloud ผูใ้ ช้ตอ้ งซื( อ iWork App เพิม เติม 3.14 ข้ อแนะนําในการเลือกซืeอคอมพิวเตอร์ ส่วนบุคคล เราไม่สามารถบอกได้วา่ เครื องคอมพิวเตอร์ เครื องใดดีทีสุด แต่ข( ึนอยูก่ บั ความต้องการของเรา ดังนั(น สิ งทีควรจะต้องคํานึงถึงมากทีสุดในการเลือกซื( อเครื องคอมพิวเตอร์ ใหม่ คือเราต้องการซื( อคอมพิวเตอร์ มา เพือทําอะไร เช่น 9) สําหรับใช้งานทัว ๆ ไปเช่น พิมพ์งานเอกสารต่างๆ หรื อสําหรับเล่นอินเตอร์ เน็ต 10) สําหรับการเล่นเกมส์คอมพิวเตอร์โดยเฉพาะ หรื อ ใช้กบั โปรแกรมประยุกต์อะไร 11) สําหรับงานทีตอ้ งใช้ความเร็ วของ CPU สู ง เช่นการใช้ทาํ งานเกียวกับ มัลติมิเดีย กราฟิ ก CAD หรื อการ Encode ต่างๆ 12) สําหรับใช้เป็ นเครื อง Server อุปกรณ์และเครื องคอมพิวเตอร์ มีการเปลียนแปลงตามเทคโนโลยีอย่างรวดเร็ ว อีกทั(งผูผ้ ลิตมีการ แข่งขันสู ง ดังนั(นราคาจึงเปลียนแปลงตลอดเวลา หาเราเลือกซื( อคอมพิวเตอร์ ทีราคาแพงๆ เมือใช้งานไปได้ สักระยะหนึ ง เครื องที เราเคยภูมิใ จนัก หนา อาจจะมีราคาตกลงมาเหลื อแค่หลักพัน ดังนั(น จึง ควรเลื อก ฮาร์ดแวร์ 147 พิจารณาอุปกรณ์ คอมพิวเตอร์ ต่างๆ อย่างฉลาดให้เหมาะสมกับงาน กับราคา โดยทีอาจจะมีการเผือการ Upgrade ในอนาคตด้วย เมือเราทราบว่าเรามีงบประมาณอยูเ่ ท่าไหร่ แล้ว เราควรพิจารณาถึงปัจจัยต่างๆดังนี( ขนาดและนํ(าหนัก โดยพิจารณาว่า เรามี ความจํา เป็ นทีจะต้องเคลื อนย้า ยเครื องคอมพิวเตอร์ ตามสถานทีต่า งๆ หรื อไม่ ถ้าไม่ตอ้ งการเดสก์ท็อปคอมพิวเตอร์ เป็ นทางเลือกหนึง สําหรับผูใ้ ช้งานทีบ้าน สถานที? ทํางาน หรื อ สถานศึกษา เนืองจากราคาถูกกว่าโน้ตบุ๊คคอมพิวเตอร์ มาก นอกจากนี(ถา้ พิจรณาตาม การใช้งานโดยใช้งานเป็ นเซิ ฟเวร์ เพือเชื อมต่อเป็ นเครื อข่าย เพือติดต่อสื อสารกับคอมพิวเตอร์ เครื องอืนได้ ควรใช้เครื องคอมพิวเตอร์ แบบเดสก์ทอป เนืองจากไม่ตอ้ งมีการเคลือนย้ายเครื องอยู่ บ่อยๆ แต่ถา้ เราต้องการนําเครื องคอมพิวเตอร์ ไปใช้ตามสถานทีต่างๆ ไปนําเสนอผลงาน โน้ ตบุ๊คค อมพิวเตอร์ ซึง เป็ นคอมพิวเตอร์ ขนาดเล็ก มี นํ(าหนักเบาประมาณ 2-4 กิโลกรัม และบางกว่าแบบ ตั(งโต๊ะ สามารถพกพาไปยังสถานทีต่าง ๆ ได้สะดวก โดยมีหน้าจอและคียบ์ อร์ ดติดกัน ส่ วนเม้าส์ (Mouse) และลําโพงจะอยูต่ ิดกับตัวเครื อง โดยสามารถหาอุปกรณ์ดงั กล่าวติดตั(งภายนอกเพิมเติมก็ ได้ มีเครื องอ่านแผ่นดิสก์ (Floppy Disk Drive) และเครื องอ่านแผ่นซี ดีรอม (CD-ROM drive) และ พัฒนาให้มีขนาดเล็กกว่าเดิมสามารถวางบนตักได้ ข้อเสี ยคือ ราคาแพง และการ upgrade เครื องทํา ได้ยากกว่าเครื องคอมพิวเตอร์แบบเดสก์ทอป ซีพียแู บบไหน ซี พียูแบบ Quad core เริ มเข้ามาสู่ ตลาดในปี 2007 เราควรพิจารณาเลือกซี พียูประเภทนี( ถา้ เรา ต้องการเครื องทีทาํ งานได้มีประสิ ทธิ ภาพ ประมวลผลได้อย่างรวดเร็ ว สําหรับงานประเภท 3D แอนนิ เมชัน , AutoCAD หรื อ การประมวลผลในงานวิศวกรรมซอฟแวร์ อย่างไรก็ตามถ้า เราใช้เครื อง คอมพิวเตอร์ ในงานทัว ไป ในการ ท่องอินเตอร์ เน็ต ส่ งอีเมลล์ ใช้โปรแกรมไมโครซอฟต์ออฟฟิ ต ซี พียู ประเภท Intel Dual Core, Core 2 Duo หรื อ X2 ของ AMD ก็เพียงพอต่อการใช้งานแล้ว เพราะราคา คอมพิวเตอร์ ส่วนใหญ่แปรผันตามราคาของซี พียู นอกจากนี( ยงั ควรพิจารณาถึงความเร็ วของแคชด้วย เช่น สําหรับการประมวลผลทีตอ้ งการความรวดเร็ ว ควรจะมีแคชอย่างน้อย 2 เมกกะไบท์ และความเร็ ว ของซีพียปู ระมาณ 2.2 GHz (กิกกะเฮิร์ท) 148 ฮาร์ดแวร์ หน่วยความจําเท่าไหร่ ขึ( น อยู่ก ับ ความต้อ งการของเราว่า เราต้อ งการเครื อ งที มี ค วามเร็ ว สู ง หรื อ ไม่ เช่ น การใช้ง าน คอมพิวเตอร์แบบทัว ๆ ไปกับ Windows 98 ควรทีจะมี RAM ประมาณ 64 M(เมกกะไบท์) ถ้าน้อยกว่านี( ถึงแม้วา่ จะสามารถใช้งานได้ก็ตาม การทีใช้ RAM น้อย ๆ จะทําให้ ฮาร์ ดดิสก์ ต้องทํางานหนักขึ(นอีก มาก จึงเป็ นสาเหตุหลักทีทาํ ให้ ฮาร์ดดิสก์เสี ยได้เร็ วกว่าทีควร หากเราเน้นการเล่นเกมส์ หรื อการใช้งาน หนัก ๆ ก็ควรจะมี RAM ไม่นอ้ ยกว่า 128M เครื องรุ่ นใหม่ๆในปั จจุบนั RAM จะมีขนาดมากขึ(นในการ ประมลผลขั(นสู งควรมี RAM อย่างน้อย 4 GB (กิกกะไบท์) จึงจะทํางานได้รวดเร็ ว และ มีประสิ ทธิ ภาพ อย่างไรก็ตามนอกจากเราจะพิจารณาประเภทการใช้งานแล้ว เรายังต้องคํานึ กถึงการ upgrade RAM เพือให้เครื องทํางานเร็ วขึ(น รองรับโปรแกรมทีมีการพัฒนาใหม่ๆ ซึ งต้องใช้หน่ วยความจําสู ง ควร พิจารณาว่า เครื องที เราจะซื( อมี เมนบอร์ ดทีส ามารถสามารถเพิม RAM ได้หรื อไม่ เนื องจาก บน เมนบอร์ดจะมีของช่องใส่ RAM อยูจ่ าํ กัด เช่น ใส่ ได้ 3 หรื อ 4 ช่อง หากเลือก RAM ทีมีขนาดน้อยๆต่อ ชิ(นเช่นเลือก RAM แถวละ32 เราก็ตอ้ งซื( อ 2 แถวเพือให้ได้ 64M ในอนาคตอยากจะเพิมอีกก็จะเริ มเป็ น ปัญหาว่าไม่มีช่องใส่ RAM ไม่พอ การใช้ RAM ทีมีขนาด และความเร็ วทีไม่เท่ากันก็อาจจะเป็ นปั ญหา ให้กบั ระบบคอมพิวเตอร์ ของเราได้ เช่น การไม่เสถียร หรื อ เครื องแฮงค์บ่อยๆ ได้ดงั นั(น การซื( อRAM ใหม่ให้เลือกขนาดทีใหญ่ทีสุดทีเราต้องการเลยเช่น 64M หรื อ128M ต่อ1แถวและใส่ ให้นอ้ ยแถวทีสุด เท่าทีจะเป็ นไปได้ อย่างไรก็ตาม ในปั จจุบนั เครื องคอมพิวเตอร์ ทีขายตามท้องตลาด RAM มีขนาดเพิมขึ(นมาก ส่ วน ใหญ่ขนาดของ RAM จะอยูท่ ี 2 GB ขึ(นไป และ ความเร็ วของ RAM จะมากกว่า 800 MHz คนส่ วนใหญ่ มักจะต้องการ RAM ขนาด 4GB เพิมรันโปรแกรม เล่นเกมส์ แต่ ถ้าต้องการใช้งานสําหรับการ ประมวลผลโปรแกรมทีใช้หน่วยความจําสู ง หลายๆงานพร้อมกัน ควรใช้หน่วยความจําขนาด 8 GB ขึ(น ไป ใช้กบั ระบบปฏิบตั ิการแบบไหน เราควรพิจารณาว่าเครื อง คอมพิวเตอร์ทีเราซื( อมาจะใช้กบั ระบบปฏิบตั ิการแบบไหน เช่น ถ้าเราซื( อ MAC BOOK ระบบปฏิบตั ิการจะเป็ นเมคโอเอส ถ้าเราไม่คุน้ เคยกับการใช้งานระบบปฏิบตั ิการประเภท นี( หรื อ หาซอฟแวร์ ทีเราใช้งานเป็ นเวอร์ ชนั ทีสามารถรันบนระบบปฏิ บตั ิการนี( ได้ยาก เราก็ควรจะ พิจารณาเครื องทีใช้กบั ระบบปฏิบตั ิการวินโดวส์ 32 bit หรื อ 64 bit. สําหรับการใช้งานโดยทัว ๆไป คอมพิวเตอร์ หรื อ แลปท้อป จะใช้ระบบปฏบัติการ และโปรแกรมต่างๆทีรองรับการทํางาน แบบ 32 ฮาร์ดแวร์ 149 บิต ปัจจุบนั ระบบปฏิบตั ิการแบบ 64 บิต เริ มเข้ามาสู่ ตลาดมากขึ(นเพือรองรับการเปลียนแปลงให้มีการ พัฒนาโปรแกมทีประมวลผลแบบ 64 บิตทีมากขึ(นสําหรับการประมวลผลโปรแกรมทีตอ้ งการความเร็ ว สู งมาก เช่น เครื องมือในการคํานวณ หรื อการสร้างโมเดลต่าง ๆเราอาจต้องการ ระบบปฏิบตั ิการแบบ 64 บิต เช่น วินโดวส์ 7 หรื อ วินโดวส์ Vista 64 bit เพือให้การทํางานเร็ วยิง ขึ(น ฮาร์ดดิสก์เท่าไหร่ เพือให้เข้าใจการเปรี ยบเทียบความจุของดิ สก์ทีจะอธิ บายดังต่อไป เราควรจะทําความเข้าใจ ตารางการเปรี ยบเทียบหน่วยความจุของดิสก์มีดงั ต่อไปนี( 1Bit=BinaryDigit 8Bits=1Byte 1000Bytes=1Kilobyte 1000Kilobytes=1Megabyte 1000Megabytes=1Gigabyte 1000Gigabytes=1Terabyte การเลือกฮาร์ ดดิสก์มีผลกระทบต่อประสิ ทธิ ภาพการทํางานของเครื องคอมพิวเตอร์ ราคาของ ฮาร์ดดิสก์ลดลงอย่างมากตลอดเวลา เครื องคอมพิวเตอร์ ส่วนใหญ่ในปั จจุบนั ตามท้องตลาดมักจะมี ความจุของฮาร์ดดิสก์ประมาณ 500GB ซึงก็พอเพียงแล้วกับการใช้งานทัว ๆไป เราสามารถอัพเกรด ฮาร์ ดดิสก์ได้สูงถึง 1TB (Terabyte) ด้วยราคาทีไม่แพง สําหรับผูใ้ ช้งานทีวางแผนทีจะใช้งานเก็บ ข้อมูลรู ปภาพมากๆและมีความละเอียดสู งในเครื องคอมพิวเตอร์ หรื อ แก้ไข เก็บไฟล์วิดิโอ ควร เลือกขนาดฮาร์ดดิสก์อย่างน้อย 2TB จอภาพขนาดเท่าไหร่ สําหรับเครื องคอมพิวเตอร์แบบเดสก์ทอป โดยปรกติ จอภาพขนาด 19 นิ(ว ก็สามารถใช้งานได้เป็ น อย่างดีแล้ว บางคนต้องการจอภาพทีใหญ่ภาพมากขึ(นเพราะคิดว่าจอภาพยิง ใหญ่ยงิ ดี การเลือกจอจอภาพก็ ไม่ได้มีราคาสู งมากในปัจจุบนั ถ้าต้องการเพือเอามาเล่นเกมส์ บางคนอาจต้องการจอภาพทีมีขนาดใหญ่ถึง 24 นิ(ว และมีการตอบสนองเปลียนภาพได้รวดเร็ ว ถ้าต้องการจอภาพเพือการดูหนัง เล่น HD video อาจจะ ต้องใช้จอขนด 22 นิ(วขึ(นไป เนืองจากมีคุณสมบัติทีสนับสนุนการทํางานของ HD video 150 ฮาร์ดแวร์ สําหรับคอมพิวเตอร์ โน้ตบุ๊ค จอภาพ ก็จะมีขนาดต่างกันไป เหมือนกับคอมพิวเตอร์ แบบเดสก์ทอป ขนาดทีนิยม และมีขายทัว ไปตามท้องตลาด ได้แก่ ขนาด 13, 14, 15 และ17 นิ(ว เป็ นต้น ขนาดจอภาพบน เครื องโน้ตบุ๊ค ยิงใหญ่ข( ึน นํ(าหนักของเครื องก็จะมากขึ(นตามไปด้วย แต่เครื องโน้ตบุ๊คทีมี จอภาพขนาด ใหญ่กว่าจะมีราคาถูกกว่า ดังนั(นขั(นอยูก่ บั ความต้องการของเราว่าต้องการเคลือนย้ายเครื องทีมีน( าํ หนักเบา หรื อ ต้องการเครื องทีมีน( าํ หนักพอเหมาะ และเหมาะสมกับราคา ต้องการชิปกราฟิ กหรื อไม่ โดยปรกติ ท วั ไปเครื องคอมพิว เตอร์ ต ามท้อ งตลาดจะรวมชิ ป กราฟฟิ กมาให้แล้ว บนเมนบอร์ ด สําหรับการใช้งานทัว ไปถือว่าพอเพียงแล้ว แต่ถา้ ต้องการใช้งานสําหรับงาน หรื อ โปรแกรมกราฟฟิ กทีมาก ขึ(น เช่น เล่นเกมส์ เราจึงต้องการการ์ดกราฟิ กเพิม ขึ(น โดยต้องการการ์ดทีมี RAM อย่างน้อย 512 MB ถ้าเราต้องการดู หนัง วิดิโอ บนเครื องคอมพิวเตอร์ ควรเลื อกติดตั(ง HD graphics card (High Definition) เช่น การ์ด Intel Graphics Media Accelerator HD เพือให้ได้ภาพกราฟิ กทีดี สําหรับซาวการ์ ด โดยทัว ไปทีมากับเครื องคอมพิวเตอร์ เช่น เวอร์ ชนั 5.1 ก็เพียงพอแล้วสําหรับการ ใช้งานโปรแกรมทัว ๆไป ซึงรวมถึงการเล่นเกมส์ คุณภาพเสี ยงอยูใ่ นระดับทีพอใช้ได้ แต่ถา้ ผูใ้ ช้งานต้องการ ให้มี คุ ณ ภาพเสี ย งที ดีม ากไปกว่า เดิ ม หรื อ ผูใ้ ช้งานที ใ ช้เครื องขยายเสี ยงหลายๆเครื อง อาจจะต้องการ อัพเกรดการ์ดเสี ยงเป็ นเวอร์ชนั ทีสูงกว่า เช่น ซาวการ์ด Dolby Digital 7.1 ต้องการพอร์ตและอุปกรณ์เชือมต่ออะไรบ้าง เราควรพิ จ ารณาก่ อ นซื( อ เครื องคอมพิ ว เตอร์ ว่า เครื องที เ ราจะซื( อ สามารถเชื อ มต่ อ อุ ป กรณ์ คอมพิวเตอร์ อะไรได้บา้ ง เช่น คียบ์ อร์ ดและเมาส์ สําหรับเครื องคอมพิวเตอร์ แบบเดสก์ทอป ซึ งอุปกรณ์ ดังกล่าวมีให้เลือกหลายประเภท เช่น มีสาย ไร้สาย หรื อ สามารถเชือมต่อกับเครื อข่ายได้ เครื องทีเราจะซื( อมี พอร์ ตรองรับอุปกรณ์เหล่านั(นหรื อไม่ มีช่องสําหรับ เฮดโฟน (headphones )หรื อไม่ มีเว็บแคม (web cams) หรื อไม่เพือใช้กบั โปรแกรมสื อสารบนอินเทอร์ เน็ต มีช่อง USB พอร์ ตสําหรับเชือมต่อกับอุปกรณ์ อืน เช่น เมาส์ พริ นเตอร์ Flash Drive หรื อไม่ ทั(งนี( ก็ข( ึนอยูก่ บั ความต้องการของผูใ้ ช้งานว่าจําเป็ นจะต้องใช้ และ เหมาะสมกับงบประมาณของเราหรื อไม่ ฮาร์ดแวร์ 151 ประเภท Optical Drives เราต้องการให้เครื องคอมพิวเตอร์ สามารถอ่าน บันทึกบนแผ่น CD หรื อ DVD ประเภทใดได้บา้ ง เครื องคอมพิวเตอร์ ในปั จจุบนั ทัว ไปทีมี ไดรฟ์ ประเภท DVD +/- RW สามารถรองรับความต้องการของ ผูใ้ ช้ง านได้ท วั ไปสามารถอ่า น บันทึ ก ข้อมู ล ลงแผ่น ได้เกื อบทุ ก ประเภท แต่ อย่า งไรก็ตามถ้า ผูใ้ ช้ง าน ต้องการดูหนังประเภทบลูเรย์ บนเครื องคอมพิวเตอร์ จะต้องใช้ไดรฟ์ เฉพาะสําหรับอ่านแผ่นบลูเรย์เท่านั(น ไดรฟ์ ชนิดนี(มีราคาสู ง จะทําให้ราคาของเครื องคอมพิวเตอร์ สูงขึ(นตามไปด้วย ถ้าเรามีงบประมาณทีจาํ กัด เราสามารถซื( อเครื องเล่นสําหรับบลูเรย์ต่างหาก แทนการมีไดรฟ์ ฟบลูเรย์ติดอยูก่ บั ตัวเครื อง ซึ งจะช่วยลด ราคาของเครื องคอมพิวเตอร์ลงไปได้มาก การรับประกันตัวเครื อง (Warranty) ขึ(นอยูก่ บั แต่ละที บางทีก็ 1 ปี บางทีก็ 3 ปี ข้อควรสังเกต ถ้ามี คําว่า Onsite แสดงว่า บริ ษทั มีบริ การทีซ่อมให้ถึงบ้าน ซึ งคอมพิวเตอร์ แบบประกอบจะไม่มีใน ส่ วนนี( 3.15 การดูรายละเอียดสเป็ คคอมพิวเตอร์ เมือเราไปเลือกซื( อคอมพิวเตอร์ โดยทัว ไปตามท้องตลาดจะบอก สเป็ คของเครื องเอาไว้ เราสามารถ อ่านเพือทําการตัดสิ นใจว่าเครื องคอมพิวเตอร์ น( นั ตรงกับความต้องการของเราหรื อไม่ เพือทีจะทําความ เข้าใจรายละเอียดของสเป็ คเครื องคอมพิวเคอร์ ท( งั ประเภทเดสก์ทอป และโน้ตบุ๊ค เราจะทําการศึกษาจาก ตัวอย่างดังต่อไปนี( ตัวอย่างที 1: ตารางอธิบายสเป็ คคอมพิวเตอร์ คุณสมบัติของคอมพิวเตอร์ 1. Intel Core i7-860 processor (2.8GHz with Turbo Boost up to 3.46GHz, 8 MB Cache) 2. Windows 7 Professional (32 bit) 3. 640GB SATA HDD 4. 2x2GB DDR3-1333 Up to 16 GB 5. Intel Q57 Express Chipset 6. DVD-RW 16X SuperMulti 7. Integrated Intel HD Graphics คําอธิบาย 1. ซี พียยู ห ี อ้ อินเทล รุ่ น คอร์ ไอเจ็ด (เซเว่น) ความเร็ ว 2.8 GHz แต่สามารถปรับให้สูงได้ สู งสุ ด 3.46 GHz ด้วยความสามารถของระบบ Turbo Boost มีแคช 8 MB 2. วินโดวส์ 7 รุ่ น 32 บิท (หมายถึงมีการติดตั(ง Windows ในคอมพิวเตอร์มาให้เลย (ระวังถ้า ระบุเป็ น DOS, Linux คุณอาจจําเป็ นต้องซื( อ Windows ใหม่) 3. ฮาร์ ดดิสก์ความจุ 640 กิกะไบต์ (มีความจุ 152 ฮาร์ดแวร์ 8. 1 Parallel Port, 1 Serial Port 9. Gigabit Ethernet LAN on Board 10. Embedded High Definition Audio Codec 5.1 11. Warranty 3 years part, Labour & onsite service 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. ค่อนข้างมาก) หน่วยความจํา หรื อแรมมี 2 ชิ(นๆ ละ 2 กิกะไบต์ ชิบเซ็ทของ อินเทล ทีเหมาะกับซีพียตู ระกูล Core i ดีวดี ีไดรฟ์ สําหรับผ่านและบันทึกลงแผ่น CD/DVD มีความเร็ ว 16 เท่า การ์ดจอ พอร์ตในการเชือมต่อ แบบ Parallel (ต่อ เครื องพิมพ์แบบเก่า) และ Serial (สําหรับต่อ เม้าส์, จอยสติกส์ หรื อ พอร์ตเกมส์) มีการ์ดแลน สําหรับเชือมต่อเน็ตเวิร์ค ระวัง ความเร็ วกิกะบิต ระบบเสี ยงรองรับ รหัสสัญญาณเสี ยง 5.1 ประกัน 3 ปี รวมอะไหล่ ค่าแรง และบริ การถึง ทีบา้ นหรื อทีทาํ งาน ตัวอย่างที 2: รู ปที 3-53 รายละเอียดสเป็ คเรื องคอมพิวเตอร์จากโบรชัวร์ ฮาร์ดแวร์ 153 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. คุณสมบัตขิ องคอมพิวเตอร์ Microsoft® Windows® 7 Basic AMD Athlon 64 X2 Dual Core 3250e 1.5 GHz with Hyper Transport Technology AMD RS 780 MN/SB700 2048MB DDR2 (expandable up to 4.0GB) FSB 800 MHz 320 GB SATA with 7200 RPM SuperMulti SATA Lightscribe Double Layer (8.5GB) 18.5” diagonal widescreen BrightView LCD ATI Radeon TM HD3200 Integrated graphic up to 895MB 10/100 Base-T Network, Wireless 802.11 b/g /nLAN Integrated Stereo Audio 6 USB 2.0 ( 2 front 4 rear) 1.3 Megapixel built in camera with microphone 1 1394, Audio-Out, SPDIF-Out, IROut, AC inlet Optical mouse and USB keyboard 1 year warranty onsite service คําอธิบาย 1. Operating System หรื อ ระบบปฎิบตั ิการ ซึงคอมพิวเตอร์ใน ชุดนี(ใช้ Windows 7 Basic 2. Processor หรื อ ซีพียู (CPU) ซึงเป็ นหน่วยประมวลผล คอมพิวเตอร์หลัก คอมพิวเตอร์จะเร็ วหรื อไม่ ขึ(นกับส่วนนี( แต่ ราคาก็จะแปรผันไปกับความเร็ ว 3. Chipset เป็ นตัวทีควบคุมการทํางานทีสาํ คัญของเมนบอร์ด บางครั(งผูข้ ายไม่บอกรุ่ นของ Chipset แต่บอกรุ่ นของ Mainboard แทน 4. Memory หน่วย ความจําสํารอง หรื อทีเราเรี ยกว่า แรม (Ram) ในทีน( ีมี 2048 MB หรื อ 2 GB เป็ นแรมประเภท DDR2 ปั จจุบนั เริ มต้นควรจะมีที 2GB (2048 MB) ถึงแม้ตอนนี( จะเริ มมี DDR3 เข้ามา แต่ DDR2 ก็ยงั ได้รับความนิยมอยู่ 5. Harddisk เป็ น ตัวเก็บข้อมูลในคอมพิวเตอร์ ความจุ 320GB ตามสเปคคอมพิวเตอร์น( ีกเ็ พียงพอต่อการใช้งาน แต่ถา้ มีมากถึง 500 – 1000 GB ก็ยงิ ดี เพราะราคาของ Harddisk ตอนนี(กร็ าคาไม่ แพง และได้ความจุทีมากขึ(น 6. Optical Drive เป็ นอุปกรณ์สาํ หรับการเขียนซีดี หรื อ ดีวดี ี ซึง ในปัจจุบนั ควรรองรับการเขียน DVD แบบ Double Layer (8.5GB) ตามสเป็ คเป็ นขั(นพื(นฐาน ส่วนแบบ Blu-ray ยังมีราคาสูง อยู่ 7. Monitor จอภาพแสดงผล ซึงปัจจุบนั จอภาพแบบ LCD มีราคา ถูกพอๆ กับจอภาพ CRT ขนาดทีทวั ไปทีใช้กนั อยูค่ ือ 19 นิ(ว + Wide Screen ซึงในสเป็ คนี(จะเป็ น 18.5 นิ(ว ซึงใกล้เคียง 19 นิ(ว 8. Graphics เป็ นอุปกรณ์ในส่วนของระบบการแสดงผลของ ภาพ หรื อเรี ยกว่า “การ์ดจอ” (VGA Card) โดยจะมี 2 รู ปแบบคือ แบบทีติดมาพร้อมกับ Mainboard (On Board) และแบบทีเป็ น อุปกรณ์แยกต่างหาก ( Graphics Card) โดยถ้าเป็ นแบบ On Board นั(น จะเหมาะสมกับการใช้งานทัว ไป ไม่เหมาะกับการนํามาใช้ เล่นเกมส์ เราจะสังเกตได้วา่ คอมพิวเตอร์ในโฆษณานี(เป็ นแบบ On board หรื อไม่ ให้ดูวา่ มีคาํ ว่า “Integrated” หรื อไม่ ถ้ามีคาํ นี( แสดงว่า เป็ นแบบ On Board 9. Connection ระบบการเชือมต่ออินเทอร์เน็ต ซึงคอมพิวเตอร์ รุ่ นนี(จะมี Wireless Lan รวมอยูใ่ นระบบ 10. Audio ระบบเสี ยงในทีน( ี ถ้ามีคาํ ว่า “Integrated” แสดงว่า เป็ น ระบบ Audio On Board 154 ฮาร์ดแวร์ คุณสมบัตขิ องคอมพิวเตอร์ คําอธิบาย 11. I/O ports เป็ นช่องสําหรับการเชือมต่ออุปกรณ์ภายนอกอืนๆ เช่น USB Port , Fire-Wire Port, ช่องสําหรับเสี ยบไมค์ หูฟัง หรื อ ลําโพง 12. Keyboard + Mouse เ สามารถเชือมต่ออุปกรณ์เมาส์และ คียบ์ อร์ด ในทีน( ีเป็ นแบบ Optical mouse and USB keyboard 13. Warranty การ รับประกันตัวเครื อง ขึ(นอยูก่ บั แต่ละบริ ษทั 1 ปี หรื อ 3 ปี ถ้ามีคาํ ว่า Onsite แสดงว่า มีบริ การทีซ่อมให้ถึงบ้าน ซึงคอมพิวเตอร์แบบประกอบจะไม่มีบริ การนี( ตัวอย่างที3 Acer Aspire S3-951-2464G52iss/2001 Silver Intel Core i5-2467M/4GB DDR3/500GB/13.3" LED/Intel UMA/Win7 HP เป็ นคอมพิวเตอร์ แบบแลปท้อป หรื อโน้ตบุค๊ ยีห ้อเอเซอร์ ซึงมีสเป็ คดังต่อไปนี( ฮาร์ดแวร์ 155 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. สเป็ คเรื องคอมพิวเตอร์ CPU 2nd Generation Intel® Core i5-2467M Processor (1.6GHz with Turbo Booster to 2.1GHz,3 MB L3 Cache, DDR3 1333MHz), supporting Intel® Smart Cache Chipset Mobile Intel® UM67 Express Chipset RAM 4GB DDR3 Hard Drive 500GB Display 13.3 inch HD (1366 x 768 pixel)Acer CineCrystal™ LED 16:9 aspect ratio Communication Integrated Bluetooth 4.0+EDR, IEEE 802.11b/g/n Wi-Fi CERTIFIED™ Webcam Acer Crystal Eye high-def webcam OS Genuine Windows 7 Home Premium Sound Dolby® Home Theater v4 HDMI Output HDMI™ port with HDCP support Weight 1.35kg Warranty 2 Year Locals and 1 Year International Travel Warranty by Acer, 1 Year Insurance by Acer 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. คําอธิบาย หน่วยประมวลผล หรื อซีพียยู หี อ้ อินเทล รุ่ น คอร์ ไอ ห้า ความเร็ ว 1.6 GHz แต่สามารถปรับให้สูงได้สูงสุด 2.1 GHz ด้วยความสามารถของระบบ Turbo Boost ใช้ แรมประเภท DDR3มาทําเป็ น L3 แคช โดยมีความเร็ ว บัสเป็ น 1333 เมกะเฮิร์ท ชิปเซ็ต ควบคุมการทํางานของเมนบอร์ด รุ่ นIntel® UM67 Express หน่วยความจํา 4 กิกกะไบต์แบบ DDR3 ฮาร์ดดิสก์ 500 กิกะไบท์ ขนาดจอของจอภาพ 13.3 นิ(ว แบบ LED backlit antiglare ความละเอียดระดับ (1366x768 Pixel) อัตราส่วน 16:9 คุณสมบัติการเชือมต่อ มีบลูทูธในตัว มี LAN และ ไว ไฟร์อยูใ่ นเครื อง มีเว็บแคมติดอยูก่ บั ตัวเครื อง ระบบปฏิบตั ิการ Windows 7 Home Premium การ์ดเสี ยงเป็ นแบบ Dolby® Home Theater v4 มีพอร์ตสนับสนุน High-Definition Multimedia Interface สําหรับเสี ยงและวิดิโอ นํ(าหนักเครื อง 1.35 กิโลกรัม รับประกันสองปี ภายในประเทศ แต่รับประกันหนึงปี ถ้าใช้งานนอกประเทศ จากตัวแทนจําหน่าย และ รับประกันหนึงปี จากบริ ษทั เอเซอร์ 156 ฮาร์ดแวร์ บทที 4 อินเทอร์ เน็ต (Internet) อินเทอร์เน็ต คือ เครื อข่ายคอมพิวเตอร์ขนาดยักษ์ทีเชื อมต่อกันทัว โลก โดยมีมาตรฐานการรับส่ง ข้อมูลระหว่างกันเป็ นหนึ งเดียว ซึ งคอมพิวเตอร์แต่ละเครื องสามารถรับส่ งข้อมูลในรู ปแบบต่างๆ เช่น ตัวอักษร ภาพ และเสี ยงได้ รวมทั.งสามารถค้นหาข้อมูลจากทีต่าง ๆ ได้อย่างรวดเร็ ว เราสามารถกล่าวได้วา่ มีการแบ่งอินเทอร์เน็ตออกเป็ น 2 ส่ วนคือ 1. ส่ วนของเครื อข่ายทีเชือมคอมพิวเตอร์ เข้าด้วยกัน 2. ส่ วนของข้อมูลทีคอมพิวเตอร์แต่ละเครื องเก็บเอาไว้ ดังนั.นในอินเทอร์เน็ตจะขาดส่ วนใดส่ วนหนึงไปไม่ได้ ทั.ง 2 ส่ วนต้องใช้ร่วมกันจึงจะมีประโยชน์ สูงสุ ดสําหรับสังคมข่าวสารในยุคของโลกไร้พรมแดน อินเทอร์เน็ตมีมาตรฐานการรับ-ส่งข้อมูลทีชดั เจนและเป็ นหนึ งเดียว จึงทําให้สามารถเชือมต่อ คอมพิวเตอร์คนละชนิ ด คนละแบบ เป็ นไปได้อย่างง่ายดาย ไม่วา่ จะเป็ นเมนเฟรมคอมพิวเตอร์ มินิคอมพิวเตอร์ หรื อไมโครคอมพิวเตอร์ สามารถต่อเข้าเป็ นส่ วนหนึ งของอินเทอร์เน็ตได้ และส่ วนใหญ่ มักต่อเข้ากับระบบเครื อข่ายของมินิคอมพิวเตอร์ หรื อระบบเครื อข่ายท้องถิน (Local Area Network : LAN) และเครื อข่ายของเมนเฟรมคอมพิวเตอร์ หรื อเรี ยกว่า เครื อข่ายของเครื อข่าย (Network of Network) อินเทอร์เน็ตมีการขยายตัวอย่างรวดเร็ วตามเทคโนโลยีทีเปลียนไป และเป็ นประโยชน์ต่อผูใ้ ช้ทุกคน โดยขึ.นอยู่กบั ว่าผูใ้ ช้แต่ละคนจะเลือกใช้อย่างไร เช่น อินเทอร์เน็ตอาจเป็ นแหล่งของข้อมูลบันเทิ ง แหล่ง ของข้อมูลสิ นค้า ข้อมูลแหล่งท่องเทียว หรื อเป็ นแหล่งข้อมูลทางวิชาการทุกสาขาวิชาดุจดัง ห้องสมุดโลก 4.1 ทีม าของอินเทอร์ เน็ต • พ.ศ. 2512 กระทรวงกลาโหมของประเทศสหรัฐอเมริ กาได้พฒั นาระบบเครื อข่าย ARPANET (Advanced Research Project Agency Network) เพือใช้ในการทหาร สามารถรับส่ งข้อมูลระหว่างเครื อง คอมพิวเตอร์ 4 เครื องคือ 1. เครื องคอมพิวเตอร์ ของมหาวิทยาลัยยูทาห์ 2. เครื องคอมพิวเตอร์ ของมหาวิทยาลัยแคลิฟอร์เนียทีซานตาบาบารา 3. เครื องคอมพิวเตอร์ ของมหาวิทยาลัยแคลิฟอร์เนียทีลอสแองเจลิส 4. เครื องคอมพิวเตอร์ ของมหาวิทยาลัยสแตนฟอร์ด 158 อินเทอร์เน็ต • พ.ศ. 2515 ระบบเครื อข่ายของ ARPANET ได้ขยายออกเป็ น 50 แห่งและใช้ในงานค้นคว้าและวิจยั ทางทหารเป็ นส่ วนใหญ่ โดยจะมีมาตรฐานการรับส่ งข้อมูลอันเดียวกันเรี ยกว่า Network Control Protocol (NCP) เป็ นส่ วนควบคุมการรับส่งข้อมูล และตรวจสอบความผิดพลาดในการส่ งข้อมูล แต่ NCP ก็ยงั มี ข้อจํากัดในด้านจํานวนเครื องคอมพิวเตอร์ ทีต่อกับ ARPANET • พ.ศ. 2525 ได้เกิดมาตรฐานใหม่เรี ยกว่า Transition Control Protocol / Internet Protocol (TCP/IP) ซึ ง สามารถทําให้เครื องคอมพิวเตอร์ต่างชนิ ดกันสามารถรับส่ งข้อมูลไปมาระหว่างกันได้ คือ เป็ นการ วางรากฐานของอินเทอร์เน็ต • พ.ศ. 2529 มูลนิ ธิวิทยาศาสตร์ แห่งชาติ หรื อ Nation Science Foundation (NSF) ของประเทศ สหรัฐอเมริ กาได้วางระบบเครื อข่ายอีกระบบคือ NSFNET ซึ งประกอบด้วยซูเปอร์คอมพิวเตอร์ จาํ นวน 5 เครื องใน 5 รัฐเชือมต่อเข้าด้วยกันเพือใช้ประโยชน์ทางการศึกษาและค้นคว้าทางวิทยาศาสตร์ และใช้ TCP/IP เป็ นมาตรฐานในการรับส่ งข้อมูล นอกจากระบบ ARPANET และ NSFNET ก็ยงั เกิดระบบเครื อข่ายอืนอีกมากมาย เช่น UUNET, UUCP, BITNET, CSNET ฯลฯ และมีการเชื อมต่อเข้าด้วยกัน โดยมี NSFNET เป็ นเครื อข่ายแกนหลัก ซึ ง เปรี ยบเสมือนกระดูกสันหลัง (Backbone) ของระบบ อินเทอร์ เน็ตก่อกําเนิ ดขึ.นและพัฒนาอย่างต่อเนืองในลักษณะของการถ้อยที ถอ้ ยอาศัยกันมากกว่าจะ เป็ นการกําหนดหรื อบังคับ เครื อข่ายแกนหลัก หรื อ Backbone ของอินเทอร์ เน็ตได้เปลียนจาก ARPANET เป็ น NSFNET ซึงเป็ นหน่วยงานทีไม่หวังผลกําไรและมีงบประมาณจํากัด บรรดาผูใ้ ห้บริ การในการเชื อมต่อ กับอินเทอร์ เน็ต (Internet Service Provider หรื อ ISP) ทั.งหลาย จึงร่ วมมือกันสร้างทางอ้อมหรื อ bypass ข้อมูลที เกิ ดจากการใช้งานเชิ งพาณิ ชย์ท. งั หลายให้ไปใช้เครื อข่า ยแกนหลักอื นแทน ดังนั.น ในปั จจุ บ ัน อินเทอร์เน็ตมีเครื อข่ายแกนหลักหลายเครื อข่าย 4.2 อินเทอร์ เน็ตในประเทศไทย ในประเทศไทยได้เริ มมีการใช้อินเทอร์ เน็ตในการศึกษาของมหาวิทยาลัยและหน่วยงานราชการเริ ม ตั.งแต่ • พ.ศ. 2530 มหาวิทยาลัยสงขลานคริ นทร์และสถาบันเทคโนโลยีแห่ งเอเชีย (Asian Institute of Technology : AIT) ได้เชือมต่อเครื องมินิคอมพิวเตอร์เข้ารับส่ งจดหมายอิเล็กทรอนิกส์ (E-mail) กับ มหาวิทยาลัยเมลเบิร์น ประเทศออสเตรเลีย โดยใช้สายโทรศัพท์ติดต่อรับส่ งข้อมูลกันผ่านทางโมเด็ม โดย ประเทศออสเตรเลียเป็ นผูอ้ อกค่าใช้จ่ายในการโทรทางไกล วันละ 4 ครั.ง (มหาวิทยาลัยละ 2 ครั.งต่อวัน) • พ.ศ. 2535 จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยได้เริ มเช่าวงจรถาวรเชือมต่อรับส่ งข้อมูลกับอินเทอร์ เน็ตแบบ ออนไลน์เป็ นครั. งแรก โดยเชื อมต่ อกับเครื อข่ายของอินเทอร์ เน็ตที UUNET และเนคเทค (National Electronics and Computer Technology Center : NECTEC) ได้เชื อมต่อคอมพิวเตอร์ และสถาบันการศึกษา อินเทอร์เน็ต 159 ภายในประเทศ 6 แห่ งคื อจุ ฬ าลงกรณ์ มหาวิ ท ยาลั ย , สถาบั น เทคโนโ ลยี แห่ งเอเชี ย, มหาวิทยาลัยสงขลานคริ นทร์ , เนคเทค, มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ และมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ โดย เรี ยกเครื อข่ายใหม่น. ี ว่า ไทยสาร (Thai Social / Scientific Academic and Research Network : Thai SARN) เป็ นจุดเริ มต้นของบริ การอินเทอร์เน็ตในประเทศไทย โดยใช้คอมพิวเตอร์ทีจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยเป็ นจุด เชือมต่อการรับส่ งข้อมูลกับต่างประเทศเพียงจุดเดียว • พ.ศ. 2536 เครื อข่ายของไทยสารขยายขอบเขต มีการเชือมต่อเพิมขึ.นเป็ น 19 แห่ ง ประกอบด้วย สถาบันในอุดมศึกษา จํานวน 15 แห่ ง และหน่วยงานรัฐบาลอีก 4 แห่ ง ซึงใช้เนคเทคเป็ นจุดเชื อมต่อกันแทน จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย และปี ต่อมาก็มีการเพิมการเชื อมต่อมากขึ.นเรื อยๆ บริ ษทั ต่าง ๆ เริ มมองเห็นประโยชน์ของการใช้งานอินเทอร์เน็ตในประเทศไทย และมีความต้องการ ใช้งานเพิมมากขึ.นเรื อยๆ การสื อสารแห่งประเทศไทยและองค์การโทรศัพท์จึงได้ร่วมมือกับบริ ษทั เอกชนที สนใจเปิ ดให้บริ การอินเทอร์เน็ตแยกออกจากเครื อข่ายไทยสาร เช่น ศูนย์บริ การอินเทอร์เน็ตประเทศไทย (Intenet Thailand) บริ ษทั KSC ComNet บริ ษทั Loxinfo บริ ษทั Infonew ฯลฯ • ประวัติ อินเทอร์เน็ตในมหาวิทยาลัยสงขลานคริ นทร์ ย้อนรอย "อีเมลฉบับแรกของไทย" เกิดขึ#นที$ คณะวิทย์ ม.อ.หาดใหญ่ ข้อมูลจาก http://www.manager.co.th/South/ViewNews.aspx?NewsID=9560000075803 สําหรับอีเมลฉบับแรกนั#น มีขอ้ ความดังนี# Return-path: kre@sritrang.psu.th Received: from mulga.OZ by munnari.oz (5.5) id AA06244; Thu, 2 Jun 88 21:22:14 EST (from kre@sritrang.psu.th for kre) Received: by mulga.oz (5.51) id AA01438; Thu, 2 Jun 88 21:21:50 EST Apparently-to: kre Date: Thu, 2 Jun 88 21:21:50 EST From: kre@sritrang.psu.th Message-id: <8806021121.1438@mulga.OZ> Hi. Bye 160 อินเทอร์เน็ต มหาวิทยาลัยสงขลานคริ นทร์ . เป็ นมหาวิทยาลัยภูมิภาคที$อยู่ห่างไกลจากกรุ งเทพฯ มาก จึงต้องการ พัฒนาระบบสื$ อสารเพื$ อดึ งดูดให้บุคลากรทางการศึ กษาอยู่ในพื# นที$อย่างมีความสุ ข รวมทั#งป้ องกันภาวะ สมองไหลด้วย รัฐบาลออสเตรเลียจึงส่ งผูเ้ ชี$ ยวชาญทางด้านวิทยาศาสตร์คอมพิวเตอร์ และโปรแกรมเมอร์ คือ อาจารย์โรเบิร์ต เอลซ์ และ ศ.จูริส ไรน์เฟลด์ มาช่วยพัฒนางาน และจัดตั#งระบบ UUCP (Unix to Unix Communication Protocol) ซึ$ งเป็ นซอฟต์แวร์ ที$ใช้ในการติดต่อสื$ อสารจาก ม.อ. ไปยังมหาวิทยาลัยอื$นๆ ทัว$ โลกที$ มีร ะบบคล้า ยๆ กัน ได้ ทําให้เ กิ ด การส่ งอี เ มลฉบับ แรกจากประเทศไทยออกไป โดยใช้ที$ อยู่บ น อินเทอร์เน็ต (URL) ที$ชื$อว่า Sritrang.psu.th (เครื$ องชื$อศรี ตรัง) ซึ$ งหมายถึงดอกศรี ตรัง อันเป็ นดอกไม้ประจํา มหาวิทยาลัยสงขลานคริ นทร์นน$ั เอง จากคํากล่าวของ ผศ.วุฒิพงศ์ ได้กล่าวไว้ว่า "อีเมลฉบับแรกของประเทศไทยถูกส่ งเมื$อวันที$ 2 มิ.ย. 2531 โดยอาจารย์โรเบิ ร์ต เอลซ์ เป็ นผูส้ ่ งอีเมลฉบับนี# ไปยังมหาวิทยาลับเมลเบิร์น โดยเนื#อความในอีเมลมี เพียงคําทักทายว่า Hi และลงท้ายว่า Bye ไม่ได้มีสาระสําคัญอะไร เพื$อเป็ นการทดสอบระบบเท่านั#น ซึ$ งเป็ น การสร้างประวัติศาสตร์ ในวงการอินเทอร์ เน็ตของประเทศไทยโดยไม่ได้ต# งั ใจ" หลังจากส่ งอีเมลฉบับแรกสําเร็ จ คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานคริ นทร์ ก็พฒั นาระบบ และ นํามาประยุกต์กบั การใช้งานต่างๆ อย่างต่อเนื$องตลอดมา สําหรับเหตุการณ์สําคัญอืน ๆ ในอดีต มีดงั นี# - พ.ศ.2524 ม.อ.เริ$ มเปิ ดให้มีการลงทะเบียนเรี ยนด้วยคอมพิวเตอร์ และนําคอมพิวเตอร์มาใช้ในการรวมคะแนน และ จัดลําดับที$ในการสอบคัดเลือกโดยวิธีรับตรง - คณะแพทยศาสตร์ ม.อ. เริ$ มนําคอมพิวเตอร์มาใช้ในงานเวชระเบียน - พ.ศ.2525 พัฒนาระบบ Payroll ของมหาวิทยาลัยโดยคอมพิวเตอร์ - พ.ศ.2526 เปิ ดสอนหลักสูตรปริ ญญาโท สาขาวิศวกรรมไฟฟ้ า (คอมพิวเตอร์) - ภาควิชาคณิตศาสตร์ ใช้คอมพิวเตอร์ในการประมวลผลการประเมินการเรี ยนการสอน - พ.ศ.2527 ตรวจข้อสอบคัดเลือกโดยใช้เครื$ อง OMR และจัดห้องสอบคัดเลือกโดยใช้คอมพิวเตอร์ - 27 เม.ย.2527 ประกาศจัดตั#งศูนย์คอมพิวเตอร์ในพระราชกิจจานุเบกษา - ได้รับเครื$ องแมคอินทอช รุ่ น Classic จํานวน 8 เครื$ อง และ Lisa จํานวน 1 เครื$ อง จากประเทศออสเตรเลีย (เป็ นล็อ ตแรกในไทย) - ร่ วมมือกับสถาบันเทคโนโลยีพระจอมเกล้าเจ้าคุณทหารลาดกระบัง ในโครงการพจนานุกรมอังกฤษ-ไทย โดยใช้ คอมพิวเตอร์ จัดทําพจนานุกรม 6 เล่ม 6 สาขา - พ.ศ.2529 ทดลองเชื$อมโยงคอมพิวเตอร์ ระหว่างคอมพิวเตอร์ต#งั โต๊ะที$ ม.อ.หาดใหญ่ กับคอมพิวเตอร์ต#งั โต๊ะของ สํานักวิจยั และระบบคอมพิวเตอร์ของสถาบันเทคโนโลยีพระจอมเกล้าเจ้าคุณทหารลาดกระบัง พร้อมๆ กับเปิ ด หลักสูตรปริ ญญาโท สาขาวิทยาการคอมพิวเตอร์ - 2 มิ.ย.2531 ส่ งอีเมลฉบับแรกจาก ม.อ.หาดใหญ่ ไปยังมหาวิทยาลัยเมลเบิร์น ประเทศออสเตรเลีย จากนั#นก็เริ$ มมี การใช้อีเมลใน ม.อ. - พัฒนาระบบรายงานผลการแข่งขันกีฬาแห่งชาติแบบออนไลน์ ใช้งานที$สมิหราเกมส์ (พ.ศ.2532), นครพิงค์เกมส์ จ.เชียงใหม่ (พ.ศ.2533), กรุ งเก่าเกมส์ (พ.ศ.2534) และดอกคูณเกมส์ (พ.ศ.2535) อินเทอร์เน็ต 161 4.3 วิธกี ารเข้ าถึงอินเทอร์ เน็ต (Internet Access Method) การเข้าถึงอินเทอร์เน็ตจําเป็ นต้องอาศัยคอมพิวเตอร์ และอุปกรณ์ต่าง ๆ ซึ งแตกต่างกันไปแล้วแต่ ความต้องการใช้งานและความสะดวกของผูใ้ ช้ โดยทัว ไปวิธีการเข้าถึงอินเทอร์เน็ตมี 7 วิธี ได้แก่ 1. การเชือมต่ อโดยตรง (Direct Internet Access) ผูใ้ ช้ตอ้ งมีคอมพิวเตอร์ ทีเชื อมต่อกับโครงข่ายหลัก และต้องมีอุปกรณ์ทีทาํ หน้าที เป็ นเกตเวย์ (Gateway) ซึ งการเชือมต่ออินเทอร์ เน็ตแบบนี.เป็ นการเชื อมต่อแบบตลอดเวลา ทําให้เสี ยค่าใช้จ่ายค่อนข้าง สูง แต่การรับ-ส่ งข้อมูลจะทําได้โดยตรงจึงทําให้มีความน่าเชือถือสูง 2. การใช้ งานอินเทอร์ เน็ตผ่ าน Dial Up เป็ นการเชื อมต่ ออินเทอร์ เน็ตที เคยได้รับความนิ ยมในยุคแรก ๆ โดยใช้เครื องคอมพิวเตอร์ บุคคลกับสายโทรศัพท์บา้ นทีเป็ นสายตรงต่อเชื อมเข้ากับโมเด็ม (Modem) ในการแปลงสัญญาณเพือให้ สามารถส่ งผ่านข้อมูลไปกับสายโทรศัพท์ได้ ผูใ้ ช้บริ การอินเทอร์ เน็ตต้องทําการติ ดต่ อ กับ ผูใ้ ห้บริ การ เชือมต่ออินเทอร์ เน็ตผ่านหมายเลขโทรศัพท์บา้ น โดยผูใ้ ห้บริ การเชื อมต่ออินเทอร์ เน็ตจะกําหนดชื อผูใ้ ช้ (Username) และรหัสผ่าน (Password) มาให้เพือเข้าใช้บริ การอินเทอร์ เน็ต ข้อดีของการเชื อมต่อแบบนี. ทํา ให้ค่าใช้จ่ายถูกกว่าการเชื อมต่อโดยตรง เนืองจากจะเสี ยค่าบริ การก็ต่อเมือมีการติดต่อผ่านโมเด็มเท่านั.น 3. การใช้ งานอินเทอร์ เน็ตผ่ าน ISDN (Internet Services Digital Network) เป็ นการเชื อมต่อทีคล้ายกับแบบ Dial Up เพราะต้องใช้โทรศัพท์และโมเด็มในการเชือมต่อ แต่ ต่างกันตรงทีระบบโทรศัพท์เป็ นระบบที มีความเร็ วสู งเพราะใช้เทคโนโลยีระบบดิจิทลั และต้องใช้โมเด็ม แบบ ISDN Modem ในการเชือมต่อเท่านั.น 4. การใช้ งานอินเทอร์ เน็ตผ่ านดีเอสแอล (Digital Subscriber Line : DSL) เป็ นเทคโนโลยีทีใช้สายโทรศัพท์ซ ึ งเป็ นสายคู่ตีเกลี ยวให้กลายเป็ นเส้นทางเข้าถึงมัลติมีเดี ย และการสื อ สารข้อ มู ล ด้ว ยความเร็ ว สู ง ได้ ชนิ ด ของเทคโนโลยี น. ี ที เ ป็ นที นิ ย มใช้คื อ เอดี เ อสแอล (Asymmetric Digital Subscriber Line: ADSL) เพราะผูใ้ ช้บริ การยังสามารถพูดคุยโทรศัพท์และใช้ อินเทอร์ เน็ตได้ในเวลาเดียวกัน เอดีเอสแอลมีอตั ราการรับส่ งข้อมูลทีแตกต่างกัน โดยมีอตั ราการส่ งข้อมูล ได้ถึง 1 เมกะบิตต่อวินาที และสามารถรับข้อมูลได้ดว้ ยความเร็ วสู งถึง 9 เมกะบิตต่อวินาที ทําให้ตอบสนอง ต่อการใช้งานอินเทอร์เน็ตของผูใ้ ช้งานได้เป็ นอย่างดี 5. การใช้ งานอินเทอร์ เน็ตผ่ านเคเบิล (Cable) เป็ นบริ ก ารอิ นเทอร์ เน็ ต ความเร็ วสู ง ด้ว ยเครื อข่ า ยเดี ย วกัน กับ เคเบิ ล ที วี เ พื อ ส่ งข้อ มูล ด้ว ย ความเร็วสูง โดยอาศัยอุปกรณ์สําหรับแยกสัญญาณคอมพิวเตอร์ออกจากสัญญาณโทรทัศน์ ดังนั.นสําหรับ 162 อินเทอร์เน็ต ผูท้ ี เป็ นสมาชิ กของเคเบิ ลที วีก็จะสามารถรั บชมสัญญาณเคเบิ ลที วี ในขณะที ส ามารถใช้งานอินเทอร์ เน็ ต ความเร็วสูงไปด้วยในเวลาเดียวกัน สําหรับความเร็ วในการให้บริ การจะเริ มตั.งแต่ 256 กิโลบิตต่อวินาที ไป จนถึงความเร็วสู งสุ ดที 1024 กิโลบิตต่อวินาที 6. การใช้ งานอินเทอร์ เน็ตผ่ านดาวเทียม (Satellites) เป็ นการเชื อมต่ ออิ นเทอร์ เน็ตที มีค่าใช้จ่ายค่ อนข้างสู ง ระบบที ใช้กนั อยู่ในปั จจุ บนั เรี ยกว่า Direct Broadcast Satellites หรื อ DBS โดยผูใ้ ช้ตอ้ งจัดหาอุปกรณ์เพิมเติม คือ จานดาวเที ยมขนาด 18-21 นิ.ว เพือทําหน้าที เป็ นตัวรับสัญญาณจากดาวเที ยม ใช้โมเด็มเพือเชือมต่อระบบอินเทอร์ เน็ต การใช้งานผ่าน ดาวเที ยมในการดาวน์โหลดหรื อส่ งข้อมูลจะมีความเร็ วมากกว่าการหมุนโมเด็มผ่านสายโทรศัพท์ประมาณ 7 เท่า บริ การดาวเทียมแบบเก่าไม่สามารถอัพโหลด (upload) หรื อส่ งข้อมูลไปบนดาวเที ยมได้ แต่ปัจจุบนั มีบริ การดาวเทียมแบบสองทางซึ งทําให้สามารถรับและส่ งข้อมูลได้ ถึงแม้ว่าเรื องของความเร็ วในการรับส่ ง ข้อมูลจะช้ากว่าดีเอสแอล และเคเบิล แต่ขอ้ ดีคือ ดาวเทียมหรื อการสื อสารผ่านอากาศสามารถส่ งได้ทุกแห่ ง ทีมีจานรับสัญญาณดาวเทียม 7. การใช้ งานอินเทอร์ เน็ตผ่ านเซลลูลาร์ (Cellular service) เป็ นทางเลือกสําหรับโทรศัพท์เคลือนทีและโน้ตบุ๊กคอมพิวเตอร์ โดยต้องใช้อุปกรณ์เฉพาะที ออกแบบมาสําหรับเครื อข่ายเซลลูลาร์ แบบ 3G (Third Generation) ซึ งทําให้อุปกรณ์ต่าง ๆ สามารถดาวน์ โหลด (download) หรื อรับข้อมูลจากอินเทอร์ เน็ต และอัพโหลดข้อมูลผ่านทางอินเทอร์ เน็ตได้ทีความเร็ ว 400-700 กิโลบิตต่อวินาที 4.4 การให้ บริการบนอินเทอร์ เน็ต อินเทอร์เน็ตเป็ นเครื อข่ายทีเชือมโยงกับทัว โลก แต่ละเครื อข่ายจะมีคอมพิวเตอร์ ทีทาํ หน้าทีเป็ นผู้ ให้บริ การ เรี ยกว่า เซิ ร์ฟเวอร์ (Server) หรื อ โฮสต์ (Host) เชือมโยงกันอยูเ่ ป็ นจํานวนมาก ซึ งเราสามารถแบ่ง ประเภทการให้บริ การบนอินเทอร์เน็ตได้เป็ น 2 กลุ่มคือ 1. บริ การด้ านการสื อสาร (Communication Service) เป็ นการให้บริ การกับผูใ้ ช้ สามารถติดต่อรับส่ งข้อมูลได้อย่างรวดเร็ ว และเสี ยค่าใช้จ่ายค่อนข้าง ถูกมาก เช่น • E-mail (ไปรษณี ยอ์ ิเล็กทรอนิ กส์) เป็ นบริ การกล่องจดหมายอิเล็กทรอนิกส์ ให้ผใู ้ ช้ สามารถรับ และส่ งจดหมายทางอินเตอร์เน็ตเพือประโยชน์ดา้ นการสื อสาร ปัจจุบนั เป็ นบริ การจดหมายผ่าน Web-Based Mail ซึ งเป็ นบริ การทีได้รับความนิยมมากๆ จึงมีหลายบริ ษทั เปิ ดให้บริ การฟรี เช่น hotmail.com, yahoo.com,thaimail.com, chaiyo.com, lampang.net, thaiall.com อินเทอร์เน็ต 163 • สนทนาแบบออนไลน์ ผูใ้ ช้บริ การสามารถคุยโต้ตอบกับผูใ้ ช้อินเทอร์ เน็ตในเวลาเดียวกัน โดยการพิมพ์ขอ้ ความพูดคุยผ่านทางคียบ์ อร์ดสู่จอภาพ รู ปที 4-1 ตัวอย่างโปรแกรมสนทนาออนไลน์ • กระดานข่าวหรื อบูเลตินบอร์ด (Bulletin board) เป็ นการแบ่งกลุ่มตามความสนใจข้อมูล ของผูใ้ ช้ เช่นกลุ่มศิลปะ กลุ่มเพลงลูกทุ่งยุคใหม่ กลุ่มอนุรักษ์วฒั นธรรมไทย โดยมีการให้บริ การในลักษณะ ของกระดานข่าวสารทีสนใจนั.นๆ รู ปที 4-2 ตัวอย่างการใช้งานแบบกระดานข่าว 164 อินเทอร์เน็ต • FTP (File Transfer Protocol) เป็ นการให้บริ การโอนย้ายแฟ้ มข้อมูล หรื อโปรแกรมต่างๆ จากอินเทอร์เน็ต นัน$ คือบริ การนี# สามารถใช้ download แฟ้ มผ่าน browser ได้เพราะการ download คือ การ คัดลอกโปรแกรมจากเครื$ องผูใ้ ห้บริ การ (server) มาไว้ในเครื$ องของตน แต่ถา้ จะ upload แฟ้ ม ซึ$ งหมายถึง การส่งแฟ้ มจากเครื$ องของตนเข้าไปเก็บในเครื$ องผูใ้ ห้บริ การ เช่นการปรับปรุ ง หน้าจอเอกสารบนหน้าเว็บ (homepage) ให้ทนั สมัย ซึ$ ง เอกสารบนหน้าเว็บของตนถูกจัดเก็บใน เครื$ องผูใ้ ห้บริ การที$อยูอ่ ีกซี กโลกหนึ$ง จะต้องใช้โปรแกรมอื$น เพื$อส่ งแฟ้ มเข้าไปในเครื$ องให้บริ การ เช่นโปรแกรม cuteftp หรื อ wsftp หรื อ ftp ของ windows รู ปที 4-3 ตัวอย่างโปรแกรมทีให้บริ การโอนย้ายแฟ้ มข้อมูล • Telnet เป็ นการใช้งานเครื องคอมพิวเตอร์เครื องอืนซึ งตั.งอยู่ไกลออกไป โดยจําลอง คอมพิวเตอร์ของเราเป็ นจอภาพบนเครื องคอมพิวเตอร์เครื องนั.น • Internet Telephony เป็ นวิธีการสื อสารไม่ว่าจะเป็ นด้วยเสี ยง ระบบแฟกซ์ หรื อระบบส่ ง ข้อความผ่านเครื อข่ายอินเทอร์ เน็ตแทนระบบเครื อข่ายโทรศัพท์พ.ื นฐาน (Public Switched Telephone Network : PSTN) ในบางครั.งเราอาจจะได้ยินการใช้คาํ ว่า IP Telephony สําหรับระบบ Internet Telephony ที เ ป็ นการโทรศัพ ท์หรื อ การส่ งเสี ย งพูด ของเราผ่านอิ นเทอร์ เน็ ต เรี ย กว่า วอยซ์ โ อเวอร์ อิ นเทอร์ เ น็ ต โพรโตคอล (Voice over Internet Protocol : VoIP) ตัวอย่างเช่น Skype , Net2Phone เป็ นต้น อินเทอร์เน็ต 165 รู ปที 4-4 ตัวอย่างโปรแกรมแบบ Internet Telephony • Video Conferencing หรื อการประชุมทางไกล บางครั. งอาจจะเรี ยกกว่า Netmeeting คื อ การนําเทคโนโลยีสาขาต่างๆ เช่น คอมพิวเตอร์ กล้องโทรทัศน์ และระบบสื อสารโทรคมนาคมผสมผสาน เป็ นการประชุ มที ผูเ้ ข้าร่ วมประชุ มอยู่กนั คนละสถานที ไม่จาํ กัดระยะทาง สามารถประชุ มร่ วมกันและมี ปฏิ สั มพันธ์โ ต้ตอบกันได้ การส่ งข้อความและภาพสามารถส่ งได้ท. ังทางสายโทรศัพ ท์ คลื นไมโครเวฟ สายไฟเบอร์ ออฟติกของระบบเครื อข่าย และการส่ งสัญญาณผ่านดาวเที ยม โดยการบี บอัดภาพ เสี ยงและ ข้อความ กราฟิ กต่างๆ ไปยังสถานทีประชุมต่างๆ ทําให้ผเู ้ ข้าร่ วมประชุมสามารถเห็นภาพและข้อความต่างๆ เพืออภิปรายร่ วมกันได้เพือสนับสนุนในการประชุมให้มีประสิ ทธิ ภาพ • Game Online เป็ นบริ การเพือความบันเทิงที มีการเติบโตอย่างรวดเร็ วและทํารายได้จาํ นวน มาก เนื องจากผูท้ ีเข้าไปจะต้องจ่ายค่าลงทะเบียน เพือขอรหัสผูใ้ ช้ เข้าเครื องให้บริ การ เพือการติดต่อสื อสาร หรื อร่ วมกันสู ้ กับเพือร่ วมรบทีมีจุดมุ่งหมาย หรื อชืนชอบในเรื องเดียวกัน รู ปที 4-5 ตัวอย่างเกมออนไลน์ 166 อินเทอร์เน็ต • Software Updating เป็ นบริ การเกี ยวกับ การปรั บปรุ งโปรแกรม แบบออน์ไลน์ เช่ น โปรแกรมฆ่าไวรัส โดยเมือผูใ้ ช้ตอ้ งการทําการปรับปรุ งก็จะทํากดปุ่ ม Update ในโปรแกรมเพือที จะทํา หน้าทีเชือมต่ออินเทอร์เน็ตไปยังเว็บไซต์ทีกาํ หนดไว้และทํางานเองจนการปรับปรุ งเสร็ จสมบูรณ์ รู ปที 4-6 ตัวอย่างบริ การปรับปรุ งโปรแกรมแบบออนไลน์ 2. บริ การค้นหาข้อมูลต่ างๆ ผูใ้ ช้บริ การสามารถค้นหาข้อมูลต่างๆ ที ตอ้ งการได้อย่างง่ายดาย เปรี ยบเสมือนมีห้องสมุด ขนาดมหึ มาบนอินเทอร์เน็ต • WWW (World Wide Web) เป็ นบริ การค้นหาและแสดงข้อมูลทีใช้วิธีการของ Hypertext โดยมีการทํางานแบบลูกข่าย-แม่ข่าย (Client-Server) การทํางานในลักษณะนี.จะมีฝ่ายหนึงเป็ นผูร้ ้องขอ ข้อมูล จากอีกฝ่ ายทีเป็ นผูใ้ ห้ขอ้ มูล โดยผูข้ อข้อมูลสามารถค้นหาข้อมูลจากเครื องทีให้บริ การข้อมูล ซึ ง เรี ยกว่า Web Server โดยใช้โปรแกรม Web Browser เช่น Microsoft Internet Explorer (IE), Netscape Navigator และ Mozilla Firefox เพือแสดงข้อมูลในเว็บไซต์ (web site) ทีส่งมาจากเซิ ร์ฟเวอร์บนเครื อง คอมพิวเตอร์ของผูใ้ ช้ได้ ทั.งนี.กลไกในการจัดรู ปแบบและแสดงเอกสารทีใช้ในเว็บไซต์น. นั จะใช้ภาษาที เรี ยกว่า Hypertext Markup Language (HTML) ซึ งปั จจุบนั การแสดงผลมีการผนวกเอารู ปภาพ ภาพเคลือนไหว เสี ยง หรื อที เราเรี ยกว่า เป็ นแบบมัลติมีเดีย (Multimedia) หรื อสื อประสม นอกจากนี. HTML ยังสามารถทําให้เกิดการเชือมโยงจากเอกสารชิ.นหนึ งไปยังเอกสารชิ.นอืน ๆ ที มีอยู่ในเครื องคอมพิวเตอร์ ผ่านอินเทอร์เน็ตได้ โดยระบุตาํ แหน่งของเอกสารในรู ปแบบของ URL (Uniform Resource Locator) ซึ งเรา เรี ยกการเชือมโยงกันของเอกสารต่าง ๆ ในลักษณะนี. วา่ Hyperlink ด้วยเหตุน. ี การเชื อมโยงกันของเอกสาร ในลักษณะนี.ทาํ ให้เกิดเป็ นเครื อข่ายขนาดใหญ่ครอบคลุมทัว โลก เรี ยกว่า เครื อข่ายใยแมงมุมหรื อ WWW อินเทอร์เน็ต 167 o Uniform Resource Locator (URL) ดังทีกล่าวในข้างต้น การเกิดขึ.นของเครื อข่ายใยแมงมุม เป็ นผลจากการเชือมโยง เอกสารในเว็บไซต์ต่าง ๆ ด้วยการระบุตาํ แหน่ งเอกสารหรื อแฟ้ มข้อมูลบนอินเทอร์เน็ตด้วย URL (Uniform Resource Locator) ซึ งมีรูปแบบการเขียนดังนี. Service://Node/Path ประกอบด้วย 3 ส่ วนหลัก ได้แก่ • Service หมายถึง ชนิดของบริ การหรื อวิธีการทีจะใช้ในการนําแฟ้ มนั.นมา เช่น http เป็ นแฟ้ มประเภท html หรื อ htm ftp เป็ นแฟ้ มทีตอ้ งใช้ FTP หรื อ File Transfer Protocol file เป็ นแฟ้ มที อยูใ่ นเครื องเดียวกัน • Node เป็ นชือของเครื อง (Domain Name) ทีแฟ้ มข้อมูลทีเราต้องการอยู่ เช่น www.google.com หรื อ www.psu.ac.th โดยส่ วนท้ายของชือ Node จะบอกถึง ลักษณะขององค์กรทีเป็ นเจ้าของเครื องนั.น เช่น com, edu, ac, org และอาจมีการ ระบุประเทศทีเป็ นทีต. งั ของเครื องด้วย เช่น ประเทศไทย ใช้ th ประเทศญีปุ่นใช้ jp สหราชอาณาจักร ใช้ uk ประเทศออสเตรเลีย ใช้ au เป็ นต้น • Path เป็ นส่ วนของชือและตําแหน่งของแฟ้ มในเครื องนั.น ๆ ตัวอย่างเช่น http://www.cs.psu.ac.th/somsri/345-201/index.html อธิบาย ได้วา่ เว็บเพจทีตอ้ งการเข้าถึงนี.เป็ นแฟ้ มประเภท html จึงต้องใช้วิธีการแบบ http โดยแฟ้ มอยู่ในเครื องคอมพิวเตอร์ ชือ www.cs.psu.ac.th และแฟ้ มทีตอ้ งการชือ index.html อยูใ่ นไดเรคทอรี หรื อโฟลเดอร์ somsri/345-201 และอีกตัวอย่างเช่น ftp://staff.cs.psu.ac.th/345-101 หรื อ ftp://172.25.1.5 ซึงเป็ นการบ่งบอกถึงความ ต้องการรับหรื อส่ งข้อมูลระหว่างเครื องคอมพิวเตอร์ทีเป็ นแม่ข่ายกับเครื อง คอมพิวเตอร์ของผูใ้ ช้ทีเป็ นลูกข่าย โดยอาจมีการใช้โปรแกรมช่วยในการรับส่ ง ข้อมูล เช่น FileZilla 3. บริ การเช่ าทรัพยากรผ่ านเครือข่ าย (Cloud Service) เป็ นการให้บริ การกับผูใ้ ช้ เพือให้ผใู ้ ช้ลดภาระในเรื องการดูแลรักษาฮาร์ ดแวร์ และซอฟต์แวร์ ที มีมลู ค่าสูงขององค์กร และพื.นทีเก็บข้อมูล เพือรองรับความต้องการในการใช้งานระบบคอมพิวเตอร์ทีมี จํานวนเพิมสู งขึ.น ดังนั.นระบบประมวลผลทีสามารถจัดสรรทรัพยากรได้อย่างรวดเร็ วจึงเป้ นสิ งสําคัญ และ ง่ายต่อการบริ หารจัดการได้อย่างมีประสิ ทธิภาพ 168 อินเทอร์เน็ต ระบบ Cloud Computing เป็ นระบบที$ผใู ้ ช้ได้รับการจัดสรร CPU , RAM , Hard Disk รวมถึง ส่ วนของระบบปฏิบตั ิการ (Operating System : OS) และโปรแกรมต่างๆ ให้ทาํ งานได้อย่างอิสระต่อกัน นอกจากนั#นยังสามารถที$จะปรับเพิ$มขนาดของเครื$ องเซิ ร์ฟเวอร์ ได้ตามความต้องการของผูใ้ ช้หรื อที$เรี ยกกัน ว่า Virtual Resources อีกทั#งบริ การนี#จะมีการพัฒนาที$ มีความปลอดภัยโดยใช้ Firewall และ Backup บริ การที$มีให้สาํ หรับผูใ้ ช้มีอยู่หลายตัวด้วยกัน คือ Cloud Web Hosting , Cloud Server (VPS) , Cloud Mail Hosting ผูใ้ ห้บริ การในประเทศไทยนั#นมีอยูห่ ลายแห่ งด้วยกันยกตัวอย่างเช่น IRIS ขององค์การสื$ อสาร แห่งประเทศไทย (CAT) , บริ ษทั TRUE คอเปอร์เรชัน$ เป็ นต้น รู ปที 4-7 แสดงแผนผังบริ การ Cloud computing ทีมาจาก http://en.wikipedia.org/wiki/Cloud_computing (7 / ก.ค./ 2557) 4.5 การสือสารผ่านอินเทอร์ เน็ตด้ วยจดหมายอิเลคทรอนิกส์ (Electronic Mail) อินเทอร์เน็ตทําให้มีการติดต่อสื อสารถึงกันได้อย่างรวดเร็ว และประหยัดค่าใช้จ่ายอย่างยิง เช่น การ รับ-ส่ งจดหมายอิเลคทรอนิ กส์หรื ออีเมล์ (Electronic Mail: E-mail) โดยปกติการติดต่อทางไปรษณี ยต์ อ้ งมี ชือ ทีอยู่ ของผูร้ ับส่ งข้อมูลข่าวสาร ในทํานองเดียวกัน การติดต่อกันผ่านทางอินเทอร์เน็ตก็จาํ เป็ นทีจะต้องมี ชือผูใ้ ช้หรื อทีเรี ยกกันว่า E-mail Address เช่นกัน โดยรู ปแบบของ E-mail Address ประกอบด้วยส่ วนชื อ ผูใ้ ช้ (User name) และต้องมี @ เครื องหมายคัน แล้วตามด้วยชือคอมพิวเตอร์ ทีใช้บริ การ เช่น อินเทอร์เน็ต 169 เครื องหมายคัน ชือกลุ่มของการ ใช้อินเทอร์เน็ต ชือย่อประเทศ angsana.u@psu.ac.th ชือผูใ้ ช้อนิ เทอร์เน็ต ชือเครื องคอมพิวเตอร์ ทีใช้บริ การ 4.6 ระบบโดเมนเนม (Domain Name System: DNS) อิ น เทอร์ เ น็ ต เป็ นเครื อข่ า ยคอมพิ ว เตอร์ ที เ ชื อมต่ อ กัน ทัว โลก ซึ งภายในแต่ ล ะเครื อ ข่ า ยมี เครื อ ง คอมพิวเตอร์ เป็ นจํานวนมาก ท่านอาจสงสัยว่า การทีเราส่ งอีเมล์ไปยังปลายทางจะเป็ นไปได้อย่างไร หรื อ เมือเราต้องการ log in เข้าเครื องอืนทีอยู่บนเครื อข่าย ระบบเครื อข่ายรู ้ได้อย่างไรว่าเครื องนั.นอยู่ทีใด ดังนั.น เมือใดที ตอ้ งใช้อินเทอร์ เน็ตเพือรับ-ส่ งข้อมูลจากเครื องคอมพิวเตอร์ อืน ๆ เราจําเป็ นต้องระบุ ตาํ แหน่งหรื อ ชื อเครื องคอมพิวเตอร์ ให้ถูกต้อง นัน คือ เครื องคอมพิ วเตอร์ ทุกเครื องทีอยู่ในเครื อข่ายต้องได้รับหมายเลข ประจําเครื องสําหรับการใช้อา้ งอิ งถึงเมือเข้าสู่ อินเทอร์ เน็ต การอ้างอิงเข้าหากันเพื อหาตําแหน่งที อยู่ของ เครื องคอมพิวเตอร์ จึ งต้องมีการจัดระบบทีดี ซึ งเครื อข่ายอินเทอร์เน็ตเป็ นเครื อข่ายที มีการออกแบบมาเป็ น อย่างดี เพือทําให้การขยายเครื อข่ายทําได้ง่ายและเป็ นระบบ 1. รหัสหมายเลข IP ประจําเครือง (IP Address) คอมพิวเตอร์ทุกเครื องทีต่ออยูบ่ นเครื อข่ายจะมีหมายเลขรหัสประจําเครื อง ซึ งหมายเลขรหัส นี.เรี ยกว่า IP Address โดยที ตวั เลข IP ทีกาํ หนดให้แต่ละเครื องทัว โลกต้องไม่ซ. าํ กัน และตัวเลขนี. จะได้รับ การกําหนดไว้เป็ นกฎเกณฑ์ให้แต่ละองค์กรนําไปปฏิบตั ิตาม โดยผูท้ ี จะสร้างเครื อข่ายใหม่ตอ้ งทําการขอ หมายเลขประจําเครื อข่ายเพือมากําหนดส่ วนขยายต่อสําหรับแต่ ละเครื องภายในเครื อข่ายขององค์กรนั.น เช่น เครื องคอมพิวเตอร์ SUN ที ทาํ หน้าที เป็ นเครื องแม่ข่าย สําหรับอีเมล์ของเครื องนนทรี ชือ nontri มี หมายเลข IP เป็ นตัวเลขประจําเครื องขนาด 32 บิต โดยแบ่งเป็ น 4 ฟิ ลด์ ดังตัวอย่างต่อไปนี. 11101001 11000110 00000010 01110100 ทั.งนี.แต่ละฟิ ลด์จะมี 8 บิต แต่เมือมีการเรี ยกรหัสหมายเลข IP นี. เราใช้ตวั เลขฐานสิ บแทนเพือความ สะดวก โดยรหัสหมายเลข IP นี. แบ่งเป็ น 4 ส่ วนทีตอ้ งมีจุด ( . ) คัน ระหว่างส่ วน ดังนั.น จากตัวเลข 32 บิต ดังข้างต้น เรี ยกแทนได้เป็ น 158.108.2.71 170 อินเทอร์เน็ต จากการใช้ตวั เลขฐานสอง 32 หลักเป็ นตัวเลขทีจดจําได้ยาก แต่เครื องคอมพิวเตอร์ก็ใช้เลขเหล่านี. ได้อย่างถูกต้อง และเมือกําหนดเป็ นเลขฐานสิ บ 4 ฟิ ลด์ โดยทีแต่ละฟิ ลด์มีขนาดค่าตั.งแต่ 0-255 ซึ งเมือดูแล้ว จะทําให้เราจดจําได้ง่ายขึ.นกว่าการใช้เลขฐานสอง 2. ระบบโดเมนเนม อย่างไรก็ตาม การจดจําตัวเลขหลาย ๆ ชุดแทนเครื องคอมพิวเตอร์หลาย ๆ เครื องเป็ นเรื องที ยุง่ ยากและลืมได้ง่าย จึ งได้มีการจัดระบบการตั.งชื อมาแทนตัวเลขซึ งผูใ้ ช้สามารถจดจําได้ง่ายกว่า นัน คือ ระบบโดเมนเนม เป็ นระบบการตั.งชือเครื องคอมพิวเตอร์ให้เป็ นตัวอักษรเพือใช้แทน IP Address เช่น หมายเลข IP Address 203.146.15.9 แทนทีดว้ ยโดเมนเนมชือ moe.go.th โดยจะมีการจัดเก็บฐานข้อมูล ของชือและหมายเลข IP เป็ นลําดับชั.น (hierarchical structure) อยูใ่ นเครื องคอมพิวเตอร์ ทีเรี ยกว่า Domain Name Server หรื อ Name Server ทั.งนี.โครงสร้างฐานข้อมูลของ Domain Name ในระดับบนสุ ดจะมี ความหมายบอกถึงประเภทขององค์กร หรื อชือประเทศทีเครื อข่ายนั.นตั.งอยู่ สําหรับประเทศไทยใช้ .th เป็ นโดเมนประจําประเทศไทย โดยมีโดเมนย่อย (Subdomain) ได้แก่ .co, .ac, .go, .mi, .net และ .or ดัง ตารางต่อไปนี. ตารางที 4-1 ความหมายของโดเมนย่อย โดเมนสากล .com .edu .gov .mil .net .org โดเมนในไทย co.th ac.th go.th mi.th net.th or.th หมายถึง บริ ษทั เอกชน สถาบันการศึกษา หน่วยงานรัฐบาล องค์กรทางทหาร องค์กรทีทาํ ธุรกิจเกียวกับ Internet องค์กรทีไม่หวังผลกําไร อินเทอร์เน็ต 171 4.7 เครือข่ ายสังคม (Social Network) ปัจจุบนั ผูใ้ ช้คอมพิวเตอร์ทุกคนต้องการเข้าใช้อินเทอร์เน็ตเพือการติดต่อสื อสารกันได้โดยไม่จาํ กัด เวลาและสถานที การถ่ายโอนข้อมูลทีตอ้ งการได้อย่างรวดเร็ วและง่ายดาย การส่งข้อมูลข่าวสารถึงกัน ภายในกลุ่ม โดยเฉพาะอย่างยิง การพูดคุยแบบออนไลน์ ได้ภายในกลุ่ม เครื อข่ายสังคมออนไลน์ หรื อเรี ยกสั.น ๆ ว่า เครื อข่ายสังคม เป็ นการรวมตัวของกลุ่มผูใ้ ช้งานบน อินเทอร์เน็ตที มีความสนใจในเรื องเดียวกัน สามารถติดต่อสื อสารกันได้ภายในกลุ่มของตนเองและสามารถ เผยแพร่ ออกไปสู่ภายนอกกลุ่มได้ดว้ ย โดยทีรูปแบบเครื อข่ายสังคมอาจเป็ นการแสดงความคิดเห็นร่ วมกัน การเขียนและจัดทําเป็ นบันทึ กให้ผสู ้ นใจเข้ามาอ่านได้ ตลอดจนถึงการทําธุรกิจผ่านเครื อข่ายสังคม 1. องค์ ประกอบของเครือข่ ายสั งคม ปัจจุบนั มีซอฟต์แวร์ เพือสร้างเครื อข่ายสังคมเกิดขึ.นมากมาย แต่ทุก ๆ โปรแกรมมักจะ ประกอบด้วย 4 องค์ประกอบ ได้แก่ • การบอกตัวตน (Definition) เป็ นส่ วนทีใช้เพือบอกความเป็ นตัวตนของผูใ้ ช้ในเรื องราว รายละเอียดทีตอ้ งการให้ผอู ้ ืนได้รับรู ้ เช่น งานอดิเรกทีชอบ ประเภทภาพยนตร์หรื อเพลงทีโปรดปราน ทั.งนี. อาจมีผเู ้ ข้าใช้สนใจสมัครเป็ นเพือนจนสร้างเป็ นกลุ่มเพือนทีมีความสนใจร่ วมกันขึ.นมาก็ได้ • การติดต่อสื อสาร (Communication) เป็ นส่ วนทีจดั ให้ผใู ้ ช้สามารถติดต่อสื อสารกับ ผูอ้ ืนได้ง่ายและรวดเร็ ว เช่น กระดานเขียนข้อความเพือแสดงความคิดเห็นต่าง ๆ การจัดประชุมพูดคุยกัน ภายในกลุ่มทีมีการเชือมต่อกัน • การแบ่ งปัน (Sharing) เป็ นส่ วนทีใช้สาํ หรับการเผยแพร่ ขอ้ ความ รู ปภาพ หรื อคลิป (clip) สื อประสมบนเครื อข่ายสังคมได้ โดยสามารถอนุญาตเฉพาะผูท้ ีสามารถเข้ามาดูได้ตามความต้องการ ของเราหรื ออนุญาตให้ผใู ้ ช้ทวั ไปเข้ามาดูกไ็ ด้ • เครื อข่ าย (Network) เป็ นส่ วนทีช่วยให้มีการรวมกลุ่มหรื อจัดกลุ่มเพือนโดยแยกไปตาม ความต้องการของเราได้ เช่น เพือนกลุ่มเลี.ยงกระต่าย เพือนกลุ่มแฟนคลับดาราหรื อนักร้องคนเดียวกัน 2. ประเภทของเครือข่ ายสั งคม เครื อข่ายสังคมเป็ นรู ปแบบการติดต่อสื อสารแบบใหม่ทีเป็ นทีนิยมกันมาก แต่จุดประสงค์ การใช้งานอาจมีความต้องการทีแตกต่างกัน ด้วยเหตุน. ี เราอาจแบ่งประเภทเครื อข่ายสังคมได้เป็ น 6 ประเภท ได้แก่ • การเผยแพร่ ตวั ตน (Identity Network) เป็ นเครื อข่ายสังคมทีตอ้ งการบอกความเป็ น ตัวตนของผูใ้ ช้ให้กลุ่มได้รับรู ้ เช่น งานอดิเรกทีชอบ ภาพยนตร์หรื อเพลงทีชอบ โดยภายในกลุ่มมักเป็ นการ พูดคุยกันไปตามหัวข้อทีบางคนตั.งขึ.นมาหรื อส่ งรู ปภาพให้เพือนบางคนในกลุ่มก็ได้ 172 อินเทอร์เน็ต • การเผยแพร่ ผลงาน (Creative Network) เป็ นเครื อข่ายสังคมทีจดั ให้ผใู้ ช้ได้แสดงผล งานส่ วนตัว เช่น บันทึ กความรู ้เฉพาะด้านของตน คลิปวิดีโอทีตอ้ งการเผยแพร่ ให้ผอู ้ ืนได้ดู อย่างเช่นที ผา่ น มา มีนกั ร้องหรื อนักดนตรี ชือดังเกิดขึ.นจากการเผยแพร่ คลิปวิดีโอของตนเองแล้วมีผคู ้ นในเครื อข่ายสังคม เข้าไปชมอย่างล้นหลาม หรื อเขียนบันทึกเกียวกับตนเองได้อย่างน่าสนใจแล้วนําไปตีพิมพ์เป็ นหนังสื อก็ได้ • ความสนใจตรงกัน (Interested Network) เป็ นเครื อข่ายสังคมทีผใู ้ ช้มีความสนใจใน เรื องใดเรื องหนึ งร่ วมกันมารวมกลุ่มกันเพือพูดคุยในเรื องราวนั.นทั.งในแง่การแสดงความคิดเห็น ให้ คําปรึ กษาแนะนํา หรื อจัดกิจกรรมร่ วมกัน เช่น แฟนคลับของศิลปิ นคนใดคนหนึ งเหมือนกัน กลุ่มจิต สาธารณะทีนดั จัดกิจกรรมรู ปแบบต่าง ๆ ด้วยกัน • ทํางานร่ วมกัน (Collaboration Network) เป็ นเครื อข่ายสังคมที ผใู้ ช้ติดต่อสื อสารกับ ผูอ้ ืนเพือร่ วมมือกันทํางานใดงานหนึ งด้วยกันโดยอาจไม่หวังผลประโยชน์ใด ๆ ตอบแทน เช่น การร่ วมกัน ให้ความรู ้เรื องหนึ ง ๆ แก่ชาวเครื อข่ายสังคม การร่ วมประชุมพูดคุยกันภายในกลุ่มทีมีการเชื อมต่อกัน • เกมส์ หรือโลกเสมือนจริ ง (Gaming/Virtual Reality) เป็ นเครื อข่ายสังคมทีใช้เพือ ต้องการเล่นเกมส์บนอินเทอร์เน็ตโดยให้ผอู ้ ืนได้ร่วมเล่นด้วยกันหรื อเพียงแค่สังเกตการณ์เท่านั.น • การติดต่ อแบบตัวต่ อตัว (Peer to Peer) เป็ นเครื อข่ายสังคมทีจดั ให้ผใู้ ช้สามารถ ติดต่อสื อสารกับผูอ้ ืนได้โดยตรง เช่น การใช้โปรแกรมสนทนากันผ่านอินเทอร์เน็ต การแบ่งปั นไฟล์กนั ภายในกลุ่ม 3. ข้ อดีและข้อเสี ยของเครือข่ ายสั งคม ถึงแม้เครื อข่ายสังคมเป็ นรู ปแบบการติดต่อสื อสารทีมีผใู ้ ช้นิยมกันมากในปัจจุบนั แต่ใน กลุ่มผูใ้ ช้เครื อข่ายสังคมอาจมีท. งั คนดีและคนประสงค์ร้ายปะปนกัน ดังนั.น ผูใ้ ช้งานต้องมีวิจารณญาณใน การเข้าไปใช้งานในเครื อข่ายสังคมและการรับเพือนใหม่ดว้ ย เพราะเครื อข่ายสังคมก็มีท. งั ข้อดีและข้อเสี ย ทั.งนี.ข. ึนอยู่กบั ตัวผูใ้ ช้งานเองด้วยส่ วนหนึ ง • ข้ อดี ได้แก่ การได้แลกเปลี$ยนความรู ้หรื อได้รับคําปรึ กษาจากผูเ้ ชี$ ยวชาญในสิ$ งที$สนใจ ร่ วมกันได้ง่ายและรวดเร็ ว จนอาจรวบรวมกลายเป็ นคลังข้อมูลความรู ้ขนาดย่อมให้ผอู้ ื$นได้รับประโยชน์ไป ด้วย การได้เผยแพร่ ผลงานตัวเอง เช่น งานเขียน รู ปภาพ และคลิปวิดีโอ ซึ$ งถ้ามีผเู ้ ข้าชมมากอาจนําไปสู่ อาชีพใหม่ได้หรื ออาจได้รับคําแนะนําให้ปรับแก้ไขเพื$อจะได้สร้างผลงานที$ดีข# ึ นและสร้างรายได้ให้ดว้ ยก็ ได้ และการใช้เป็ นสื$ อโฆษณาหรื อการให้บริ การทางธุรกิจโดยไม่ตอ้ งมีค่าใช้จ่ายเพิ$มขึ#น • ข้ อเสี ย ได้แก่ การเปิ ดเผยข้อมูลส่ วนตัวมากเกินไปจนมีผไู ้ ม่หวังดีนาํ ไปใช้หรื อละเมิด สิ ทธิ ส่วนบุคคลจนทําให้เราเสี ยหายได้ การหลอกลวงผูใ้ ช้งานด้วยข้อมูลปลอมหรื ออาจใช้ขอ้ มูลจริ งมาทํา ให้หลงเชื$อและนําไปสู่การสูญเสี ยทรัพย์สินได้ง่าย การเผยแพร่ ผลงานอาจถูกละเมิดลิขสิ ทธิ ได้ง่าย อินเทอร์เน็ต 173 4.8 พาณิชย์อเิ ลคทรอนิกส์ (Electronic Commerce) หรือ อี-คอมเมิร์ซ (E-Commerce) คือ การทําธุ รกรรมผ่านสื$ ออิเลคทรอนิ กส์ ในทุกช่องทางที$เป็ นอิเลคทรอนิ กส์ เช่น การซื# อขายสิ นค้า และบริ การ การโฆษณาผ่านสื$ ออิเลคทรอนิ กส์ ไม่วา่ จะเป็ นโทรศัพท์ โทรทัศน์ วิทยุ หรื อแม้แต่อินเทอร์ เน็ต เป็ นต้น โดยมี ว ตั ถุ ป ระสงค์เพื$ อ ลดค่ า ใช้จ่า ย และเพิ$ มประสิ ท ธิ ภาพขององค์กร โดยการลดบทบาท องค์ประกอบทางธุ รกิ จลง เช่ น ทําเลที$ ต# งั อาคารประกอบการ โกดังเก็บ สิ นค้า ห้องแสดงสิ นค้า รวมถึ ง พนักงานขาย พนักงานแนะนําสิ นค้า พนักงานต้อนรับลูกค้า เป็ นต้น จึงลดข้อจํากัดของระยะทาง และเวลา ลงได้ 1. ประเภทของอี-คอมเมิร์ซ • ผู้ประกอบการ กับ ผู้บริ โภค (Business to Consumer : B2C) คื อการค้าระหว่างผูค้ า้ โดยตรงถึงลูกค้าซึ งก็คือผูบ้ ริ โภค เช่น การขายหนังสื อ ขายวิดีโอ ขายซี ดีเพลง เป็ นต้น • ผู้ประกอบการ กับ ผู้ประกอบการ (Business to Business : B2B) คือการค้าระหว่างผูค้ า้ กับ ลูกค้าเช่นกัน แต่ในทีน. ี ลกู ค้าจะเป็ นในรู ปแบบของผูป้ ระกอบการ ในที น. ี จะครอบคลุมถึงเรื อง การขายส่ ง การทําการสังซื. อสิ นค้าผ่านทางระบบอิเลคทรอนิกส์ ระบบห่วงโซ่ การผลิต (Supply Chain Management) เป็ นต้น ซึ งจะมีความซับซ้อนในระดับต่างๆกันไป • ผู้บริ โภค กับ ผู้บริ โภค (Consumer to Consumer : C2C) คือการติดต่อระหว่างผูบ้ ริ โภค กับผูบ้ ริ โภคนั.น มีหลายรู ปแบบและวัตถุประสงค์ เช่นเพือการติดต่อแลกเปลียนข้อมูล ข่าวสาร ในกลุ่มคนที มีการบริ โภคเหมือนกัน หรื ออาจจะทําการแลกเปลียนสิ นค้ากันเอง ขายของมือสองเป็ นต้น • ผู้ประกอบการ กับ ภาครั ฐ (Business to Government : B2G) คื อการประกอบธุ รกิ จ ระหว่า งภาคเอกชนกับ ภาครั ฐ ที ใ ช้กัน มากก็ คื อ เรื อ งการจัด ซื. อ จัด จ้างของภาครั ฐ หรื อ ที เ รี ย กว่ า eGovernment Procurement ในประเทศทีมีความก้าวหน้าด้านพาณิ ชย์อิเลคทรอนิ กส์แล้ว รัฐบาลจะทําการ ซื. อ/จัดจ้างผ่านระบบอิเลคทรอนิ กส์เป็ นส่ วนใหญ่เพือประหยัดค่าใช้จ่าย เช่นการประกาศจัดจ้างของภาครัฐ ในเว็บไซต์ www.mahadthai.com • ภาครั ฐ กับ ประชาชน (Government to Consumer : G2C) ในทีน. ี คงไม่ใช่วตั ถุประสงค์ เพือการค้า แต่จะเป็ นเรื องการบริ การของภาครัฐผ่านสื ออิเลคทรอนิ กส์ ซึ งปั จจุบนั ในประเทศไทยเองก็มี ให้บริ การแล้วหลายหน่วยงาน เช่นการคํานวณและเสี ยภาษีผ่านอินเทอร์เน็ต การให้บริ การข้อมูลประชาชน ผ่านอินเทอร์เน็ต เป็ นต้น เช่นข้อมูลการติ ดต่อการทําทะเบี ยนต่างๆของกระทรวงมหาดไทย ประชาชน สามารถเข้า ไปตรวจสอบว่าต้องใช้หลักฐานอะไรบ้างในการทํา เรื อ งนั.น ๆ และสามารถดาวน์ โ หลด แบบฟอร์มบางอย่างจากบนเว็บไซต์ได้ดว้ ย 174 อินเทอร์เน็ต 2. ประโยชน์ ของอี-คอมเมิร์ซ ดังทีทราบแล้วว่า E-Commerce ทําให้ทุกฝ่ ายสามารถประหยัดค่าใช้จ่ายด้านต่าง ๆ ได้ เช่น ค่า เดินทาง ค่าขนส่ ง ค่าเช่าร้าน รวมทั.งทําให้ไม่มีขอ้ จํากัดด้านเวลาและสถานทีในการทําธุรกิจผ่านทาง อินเทอร์เน็ต เราสามารถแยกประโยชน์ของอี-คอมเมิร์ซ ทีมีต่อแต่ละฝ่ ายได้ ดังนี. • ผู้บริโภค (Consumer) • สามารถค้นหาข้อมูลที$ตอ้ งการจากหลาย ๆ แหล่งได้ง่ายเพื$อใช้เปรี ยบเทียบราคาของ สิ นค้าหรื อการบริ การ • มีการแลกเปลียนข้อมูลสิ นค้าระหว่างผูบ้ ริ โภคด้วยกันเองได้ • มีร้านค้าให้เลือกมากขึ.นโดยไม่ตอ้ งเสี ยเวลาเดินทางไปด้วยตนเอง • ได้รับสิ นค้าหรื อการบริ การอย่างรวดเร็ว • ลดนายหน้าหรื อพ่อค้าคนกลาง • ผู้ขาย (Business) • เพิมยอดขายและจํานวนผูบ้ ริ โภคทีเข้าร่ วมเป็ นสมาชิก • เพิ มความสั มพันธ์ กบั ผูบ้ ริ โ ภคได้ท ัว ถึงขึ. นและติ ด ต่ อ ถึ งผูบ้ ริ โ ภคโดยตรงได้อ ย่าง รวดเร็ ว • เพิมประสิ ทธิ ภาพการทํางานภายในองค์กรหรื อสํานักงาน เช่น ลดภาระในการจัดการ สิ นค้าคงคลัง ไม่ตอ้ งขยายสาขาเพิมหรื อจ้างพนักงานมากขึ.น • เพิมสิ นค้าหรื อการบริ การใหม่ได้ง่ายและรวดเร็ ว • เปิ ดตลาดกลุ่มผูบ้ ริ โภคใหม่ ๆ ได้ง่ายขึ.นโดยไม่ตอ้ งคํานึ งถึงทําเลทีต. งั หน้าร้าน • ผู้ผลิต (Producer) • เพิมกําไรเพราะไม่ตอ้ งมีนายหน้าหรื อพ่อค้าคนกลาง • เพิมประสิ ทธิ ภาพการทํางานภายในองค์กรหรื อสํานักงาน เช่ น ลดเวลาในการจัดซื. อ สิ นค้าหรื อส่งมอบสิ นค้า ลดภาระในการจัดการสิ นค้าคงคลัง • ลดความผิดพลาดในการสื อสารกับผูบ้ ริ โภคหรื อผูข้ าย บทที 5 การติดต่ อสื อสารและระบบเครื อข่ าย 5.1. ความรู้เบือ งต้นเกีย วกับการสือสารข้ อมูล 5.1.1 องค์ประกอบพืน ฐานในการสื อสารข้ อมูล องค์ประกอบพืนฐานของการสื อสารข้อมูลสามารถแบ่งออกได้เป็ น 5 ส่วนแสดงดังรู ปที 5.1 รู ปที 5-1 องค์ประกอบการสื อสาร 1. ผู้ส่งหรืออุปกรณ์ ส่งข้ อมูล (Sender) เป็ นแหล่งต้นทางของการสื อสารโดยมีหน้าทีในการให้ กําเนิ ดข้อมูล หรื อเตรี ยมข้อมูล เช่น ผูพ้ ดู คอมพิวเตอร์ตน้ ทาง เป็ นต้น 2. ผู้รับหรืออุปกรณ์ รับข้ อมูล (Receiver) เป็ นแหล่งปลายทางของการสื อสาร หรื อเป็ นอุปกรณ์ สําหรับข้อมูลทีจะนําข้อมูลนันไปใช้ดาํ เนินการต่อไป เช่น ผูร้ ับ คอมพิวเตอร์ปลายทาง เครื องพิมพ์ 3. ข่ าวสาร (Massage) เป็ นตัวเนือหาของข้อมูล ซึ งมีได้หลายรู ปแบบดังนี คือ • ข้ อความ (Text) ข้อมูลที อยูใ่ นรู ปอักขระ หรื อเอกสาร เช่น ข้อความในหนังสื อ เป็ นต้น • เสียง (Voice) ข้อมูลเสี ยงทีแหล่งต้นทางสร้างขึนมา ซึ งอาจจะเป็ นเสี ยงทีมนุษย์หรื ออุปกรณ์ บางอย่างเป็ นตัวสร้างก็ได้ • รูปภาพ (Image) เป็ นข้อมูลที ไม่เหมือนข้อความตัวอักษรที เรี ยงติดต่อกัน แต่จะมีลกั ษณะเหมือน รู ปภาพ เช่น การสแกนภาพเข้าคอมพิวเตอร์ เป็ นต้น เมือเปรี ยบเทียบข้อมูลรู ปภาพกับข้อมูลข้อความ แล้ว รู ปภาพจะมีขนาดใหญ่กว่า • สื อผสม (Multimedia) ข้อมูลทีผสมลักษณะของทังรู ปภาพ เสี ยงและข้อความเข้าด้วยกัน โดย สามารถเคลือนไหวได้ เช่น การเรี ยนผ่านระบบ VDO conference เป็ นต้น โดยข้อมูลจะมีขนาดใหญ่มาก 176 การติดต่อสื อสารและระบบเครื อข่าย 4. สื อกลางหรือตัวกลางในการนําส่ งข้ อมูล (Medium) เป็ นสื อหรื อช่องทางทีใช้ในการนําข้อมูลจาก ต้นทางไปยังปลายทาง ซึ งอาจเป็ นตัวกลางทีมีสายสัญญาณ เช่น สายไฟ หรื อตัวกลางทีไม่ใช้สายสัญญาณ เช่น อากาศ เป็ นต้น 5. โปรโตคอล (Protocol) เป็ นข้อกําหนดหรื อข้อตกลงถึงกฎระเบียบและวิธีการที ใช้ในการสื อสาร เพือให้ผสู้ ่ งและผูร้ ับมีความเข้าใจตรงกัน 5.1.2 ชนิดของการสื อสาร การสื อสารข้อมูลระหว่างผูร้ ับกับผูส้ ่ งสามารถแบ่งได้เป็ น 3 ประเภท 1. การสื อสารข้ อมูลทิศทางเดียว (Simplex Transmission) เป็ นการติดต่อสื อสารเพียงทิ ศทางเดียว คือผูส้ ่ งจะส่ งข้อมูลเพียงฝังเดียวและโดยฝังรับไม่มีการตอบกลับ เช่น การกระจายเสี ยงของสถานีวิทยุ การ ส่ ง e-mail เป็ นต้น แสดงดังรู ปที 5.2 รู ปที 5-2 การสื อสารข้อมูลทิศทางเดียว 2. การสื อสารข้ อมูลสองทิศทางสลับกัน (Half Duplex Transmission) เป็ นการสื อสาร 2 ทิศทางแต่ คนละเวลากัน เช่น วิทยุสือสาร เป็ นต้น แสดงดังรู ปที 5.3 รู ปที 5-3 การสื อสารข้อมูลสองทิศทางสลับกัน การติดต่อสื อสารและระบบเครื อข่าย 177 3. การสื อสารข้ อมูลสองทิศทางพร้ อมกัน (Full Duplex Transmission) เป็ นการสื อสาร 2 ทิศทาง โดยสามารถส่ งข้อมูลในเวลาเดียวกันได้ เช่น การคุยโทรศัพท์ เป็ นต้น แสดงดังรู ปที 5.4 รู ปที 5-4 การสื อสารข้อมูลสองทิศทางพร้อมกัน 5.2 การสือสารข้ อมูลทางคอมพิวเตอร์ การสื อ สารข้อ มู ลทางคอมพิ ว เตอร์ หมายถึ ง การโอนถ่ า ย (Transmission) ข้อ มูลหรื อ การ แลกเปลียนข้อมูลระหว่างผูส้ ่ งต้นทางกับผูร้ ับปลายทาง ทังข้อมูลประเภท ข้อความ รู ปภาพ เสี ยง หรื อข้อมูล สื อผสม โดยผูส้ ่ งต้นทางส่ งข้อมูลผ่านอุป กรณ์อิเล็กทรอนิ กส์ หรื อคอมพิวเตอร์ ซึ งมี หน้าที แปลงข้อมูล เหล่านันให้อยู่ในรู ปสัญญาณทางไฟฟ้ า (Electronic data) จากนันถึงส่ งไปยังอุปกรณ์หรื อคอมพิวเตอร์ ปลายทาง 5.2.1 ประเภทของสัญญาณ ข้อมูลที ใช้ในการสื อสารข้อมูลทางคอมพิวเตอร์ ต้องเป็ นข้อมูลทีอยูใ่ นรู ปสัญญาณทางไฟฟ้ า ซึ ง สามารถจําแนกสัญญาณได้ 2 ลักษณะ 1. สั ญญาณแบบดิจทิ ัล (Digitals signal) เป็ นสัญญาณที ถูกแบ่ งเป็ นช่ วงๆ อย่างไม่ต่ อเนื อง (Discrete) โดยลักษณะของสัญญาณจะแบ่ ง ออกเป็ นสองระดับเพือแทนสถานะสองสถานะ คื อ สถานะของบิต 0 และสถานะของบิต 1 โดยแต่ละ สถานะคือ การให้แรงดันทางไฟฟ้ าทีแตกต่างกัน การทํางานในคอมพิวเตอร์ ใช้สัญญาณดิจิทลั แสดงดังรู ปที 5.5 รู ปที 5-5 สัญญาณแบบดิจิทลั 178 การติดต่อสื อสารและระบบเครื อข่าย 2. สั ญญาณอนาลอก (Analog Signal) เป็ นสัญญาณคลื นแม่เหล็กไฟฟ้ าที มีความต่ อเนื องของสัญญาณ โดยไม่เปลี ย นแปลงแบบทันที ทันใดเหมือนกับสัญญาณดิจิทลั เช่น เสี ยงพูด หรื ออุณหภูมิในอากาศเมือเทียบกับเวลาทีเปลียนแปลงอย่าง ต่อเนื อง รู ปที 5-6 สัญญาณแบบอนาลอก 5.3 ช่ องทางการสื อสาร ช่ องทางการสื อสารจะเป็ นเส้นทางขนส่ งข้อมูลจากคอมพิวเตอร์ เครื องหนึ งไปยังเครื องอืนๆ ซึ ง แบ่งออกเป็ น 2 ประเภท 5.3.1 ช่ องทางการสือสารแบบมีสาย (Physical Wire) เป็ นการสื อสารโดยใช้สายเชือมระหว่าง อุปกรณ์ส่งและรับข้อมูล เช่น สายคู่ตีเกลียว (Twisted-pair Cable) สายโคแอกเชียล (Coaxial Cable) และ สายใยแก้วนําแสง (Fiber-optic Cable) เป็ นต้น • สายคู่ตีเกลียว ประกอบด้วยสายทองแดงเล็ก ๆ เป็ นจํานวนมาก การติดตังภายในอาคารจะ ยึดติดกับตัวยึดบนผนังโดยทีสามารถเสี ยบสายต่อเข้ากับโทรศัพท์และเครื องคอมพิวเตอร์ได้ สายคู่ตีเกลียว จัดได้วา่ เป็ นสื อมาตรฐานในการส่ งเสี ยงและข้อมูลเป็ นระยะเวลานาน แต่กาํ ลังจะล้าสมัยในอนาคตอันใกล้ เนืองจากในปั จจุบนั ด้วยเทคโนโลยีทีกา้ วหน้าขึน จึงมีการพัฒนาสายส่ งทีมีประสิ ทธิ ภาพและน่าเชื อถือได้ ในการขนส่ งข้อมูลมากกว่าการใช้สายคู่ตีเกลียว รู ปที 5-7 สายคู่ตีเกลียว การติดต่อสื อสารและระบบเครื อข่าย 179 • สายโคแอกเชียล ประกอบด้วยสายทองแดงเพียงเส้นเดียวเป็ นแกนกลางหุ ม้ ด้วยฉนวนสาย ยาง ถ้าจะเปรี ยบเทียบการขนส่ งข้อมูลกันแล้ว สายโคแอกเชียลสามารถส่ งข้อมูลได้มากกว่าสายคู่ตีเกลียว ประมาณ 80 เท่า ส่ วนใหญ่แล้วสายโคแอกเชียลจะใช้ในการส่ งสัญญาณโทรทัศน์ แต่ก็สามารถใช้ในการส่ ง ข้อมูลของระบบเครื อข่ายคอมพิวเตอร์ได้เช่นกัน รู ปที 5-8 สายโคแอกเชียล • สายใยแก้วนํา แสง ส่ งข้อ มูลโดยใช้หลักการสะท้อนของแสงผ่านหลอดแก้วขนาดเล็ก สายใยแก้วนําแสงสามารถส่ งข้อมูลได้เร็ วถึง 26,000 เท่าของสายคู่ตีเกลียวและเมือเปรี ยบเที ยบกับสายโค แอกเชียล สายใยแก้วนําแสงจะมีน าํ หนักทีเบาและมีความน่าเชือถือในการขนส่ งข้อมูลมากกว่า และในการ ขนส่ งข้อมูลจะใช้ลาํ แสงที มีความเร็ วเที ยบเท่ าความเร็ วของแสง ทําให้การขนส่ งข้อมูลรวดเร็ วกว่าการ ขนส่ งข้อมูลในสายทองแดงมาก ดังนันในอนาคตคาดว่าสายใยแก้วนําแสงจะถูกนํามาใช้แทนสายคู่ตีเกลียว รู ปที 5-9 สายใยแก้วนําแสง 180 การติดต่อสื อสารและระบบเครื อข่าย 5.3.2. ช่ องทางการสือสารแบบไร้ สาย (Wireless connection) เป็ นการเชือมต่อทีไม่ตอ้ งใช้สาย เชือมต่อระหว่างอุปกรณ์รับและส่ ง แต่จะใช้อากาศเป็ นสื อกลาง เช่น อินฟราเรด (Infrared) ไมโครเวฟ (Microwave) ดาวเทียม (Satellite) สัญญาณวิทยุ (Broadcast Radio) เป็ นต้น • อินฟราเรด ใช้คลืนแสงอินฟราเรดในการติดต่อสื อสารสําหรับระยะทางใกล้ ๆ โดยการส่ ง ข้อมูลจะส่ งในแนวตรง และไม่ควรมีสิ งใดกีดขวางในแนวของคลืนลําแสง เพราะลําแสงไม่สามารถทะลุ ผ่านสิ งของทีมีความหนาได้ การเชือมต่อแบบไร้สายแบบนีนิยมใช้สาํ หรับถ่ายโอนข้อมูลระหว่างอุปกรณ์ แบบพกพา เช่น คอมพิวเตอร์โน๊ตบุ๊กหรื อพีดีเอไปยังเดสก์ท็อปคอมพิวเตอร์ • ไมโครเวฟ เป็ นการสื อสารโดยใช้คลืนวิทยุความถีสูง เช่นเดียวกับอินฟราเรดคือ การส่ งข้อมูล จะเป็ นแบบแนวเส้นตรงไม่สามารถหักเลียวหรื ออ้อมโค้งได้ จึงสามารถรับส่ งได้ในช่วงระยะสัน ๆ ดังนัน จึงต้องมีสถานีรับส่ งเป็ นระยะ ๆ จากจุดส่ งถึงจุดรับ นิยมใช้ไมโครเวฟสําหรับการสื อสารระหว่างตึกใน เมืองเดียวกัน หรื อระหว่างวิทยาเขตต่าง ๆ ของมหาวิทยาลัย สําหรับการสื อสารระยะทางไกลๆ จําเป็ น จะต้องมีสถานี รับและขยายสัญญาณ ซึ งมีลกั ษณะเป็ นจานหรื อเสาอากาศเพือรับสัญญาณเป็ นช่วงๆ โดยจะ ติดตังบนหอคอย ตึกสู งๆ หรื อบนยอดเขา • ดาวเทียม เป็ นการสื อสารโดยใช้ดาวเทียมทีโคจรอยูเ่ หนื อพืนโลก ประมาณ 22,000 ไมล์หรื อสูง กว่า โดยทําหน้าทีเป็ นสถานี ส่งและสถานี รับข้อมูล ถ้าหากมีการส่ งข้อมูลจากภาคพืนดินไปยังดาวเทียมจะ เรี ยกว่า อัปลิงค์ (uplink) ส่วนการรับข้อมูลจากดาวเทียมสู่ภาคพืนดินเรี ยกว่า ดาวน์ลิงค์ (downlink) เทคโนโลยีทีกาํ ลังเป็ นทีนิยมและอาศัยการทํางานของดาวเทียมคือ เทคโนโลยีระบบนําทางหรื อจีพีเอส เป็ นเทคโนโลยีทีทาํ ให้ทราบตําแหน่งทีอยู่บนพืนโลกหรื อสภาพภูมิศาสตร์ต่างๆ ตัวอย่างการใช้งาน เช่น การติดตังอุปกรณ์จีพีเอสไว้ในรถและทํางานร่ วมกับแผนทีผใู ้ ช้กส็ ามารถขับรถไปตามระบบนําทางได้ หรื อถ้าหากมีผตู ้ อ้ งการรู ้วา่ รถคันดังกล่าวขับไปตําแหน่งใดก็สามารถตรวจสอบได้ ในปัจจุบนั มีการนํา อุปกรณ์จีพีเอสมาติดตังในระบบโทรศัพท์แบบเคลือนทีอีกด้วย รู ปที 5-10 เทคโนโลยีจีพีเอส การติดต่อสื อสารและระบบเครื อข่าย 181 • สัญญาณวิ ท ยุ การสื อสารแบบนี ใช้อุ ป กรณ์ ส่ งและรั บ ข้อ มูลพิ เ ศษที เรี ย กว่า ทรานซี ฟ เวอร์ (transceiver) เพือทําหน้าที ส่งและรับสัญญาณวิทยุจากอุปกรณ์ชนิ ดไร้สาย เช่น โทรศัพท์เคลือนที หรื อ อุ ป กรณ์ เ ข้า ถึ งเว็บ ผูใ้ ช้บ างคนเชื อมต่ อ โน๊ ต บุ๊ ก คอมพิ ว เตอร์ เข้า กับ โทรศัพ ท์เ คลื อ นที เพื อ ใช้บ ริ การ อินเตอร์ เน็ต อุปกรณ์เข้าถึงเว็บจะเป็ นตามมาตรฐานทีเรี ยกว่า ไวร์ไฟร์ (Wireless Fidelity : Wi-Fi) หรื อ บางครังเรี ยกว่า 802.11 ในปัจจุบนั มีเทคโนโลยีไร้สายทีกาํ ลังเป็ นทีนิยม คือ บลูทูธ (Bluetooth) ซึ งเป็ นการส่ งสัญญาณ โดยใช้คลืนวิทยุระยะสัน (short-range radio links) เหมาะสําหรับการสื อสารในระยะใกล้หรื อไม่เกิน 33 ฟุต การส่ งสัญ ญาณไม่ใช่ ในแนวเส้น ตรงและสามารถผ่านสิ งกี ดขวางได้ จึ งนิ ยมใช้เ ทคโนโลยี บ ลูทู ธ สําหรับอุปกรณ์ต่าง ๆ เช่น โทรศัพท์แบบเคลือนที เครื องพีดีเอ เครื องพิมพ์ โน๊ตบุ๊กคอมพิ วเตอร์ สมาร์ ท โฟน แท็บเล็ต ไอ-แพด (iPAD) รู ปที 5-11 อุปกรณ์ทีใช้บลูทูธ 182 การติดต่อสื อสารและระบบเครื อข่าย 5.4. ระบบเครือข่ ายคอมพิวเตอร์ ระบบเครื อข่ายคอมพิวเตอร์ หรื อระบบเน็ตเวิร์ก คือกลุ่มของคอมพิวเตอร์ และอุปกรณ์ต่างๆ ทีถูก นํามาเชื อมต่อกันเพือให้ผใู ้ ช้ในเครื อข่ายสามารถติดต่อสื อสาร แลกเปลียนข้อมูล และใช้อุปกรณ์ต่างๆ ใน เครื อข่ายร่ วมกันได้ เครื อข่ายนันมีหลายขนาด ตังแต่ขนาดเล็กทีเชื อมต่อกันด้วยคอมพิวเตอร์ เพียงสองสาม เครื อง เพือใช้งานในบ้านหรื อในบริ ษทั เล็กๆ ไปจนถึงเครื อข่ายขนาดใหญ่ทีเชือมต่อกันทัว โลก ส่ วน Home Network หรื อเครื อข่ ายภายในบ้าน เป็ นระบบเครื อข่ายคอมพิวเตอร์ ขนาดเล็กๆ หมายถึ งการนําเครื อง คอมพิวเตอร์ และอุปกรณ์ มาเชื อมต่อกันในบ้าน สิ งทีเกิดตามมาก็คือประโยชน์ในการใช้คอมพิวเตอร์ ดา้ น ต่างๆ เช่น 1. การใช้ทรั พยากรร่ วมกัน หมายถึง การใช้อุปกรณ์ต่างๆ เช่น เครื องพิ มพ์ร่วมกัน กล่าวคือ มี เครื องพิ มพ์เพี ยงเครื องเดี ยว ทุ กคนในเครื อข่ ายสามารถใช้เครื องพิ มพ์น ี ได้ ทําให้ส ะดวกและประหยัด ค่าใช้จ่าย เพราะไม่ตอ้ งลงทุนซื อเครื องพิมพ์หลายเครื อง (นอกจากจะเป็ นเครื องพิมพ์คนละประเภท) 2. การแชร์ไฟล์ เมือคอมพิวเตอร์ถกู ติดตังเป็ นระบบเน็ตเวิร์กแล้ว การใช้ไฟล์ขอ้ มูลร่ วมกันหรื อการ แลกเปลียนไฟล์ทาํ ได้อย่างสะดวกรวดเร็ ว ไม่ตอ้ งหาอุปกรณ์เก็บข้อมูลใดๆ ทังสิ นในการโอนย้ายข้อมูล ทํา ให้ตดั ปัญหาเรื องความจุของสื อบันทึกข้อมูล 3. การติดต่อสื อสาร โดยคอมพิวเตอร์ทีเชื อมต่อเป็ นระบบเน็ตเวิร์ก สามารถติดต่อพูดคุยกับเครื อง คอมพิวเตอร์อืน โดยอาศัยโปรแกรมสื อสารทีมีความสามารถใช้เป็ นเครื องคอมพิวเตอร์ได้เช่นเดียวกัน หรื อ การใช้อีเมล์ 4. การใช้อินเทอร์ เน็ตร่ วมกัน คอมพิวเตอร์ ทุกเครื องทีเชื อมต่อในระบบเน็ตเวิร์ก สามารถใช้งาน อินเทอร์เน็ตได้ทุกเครื อง โดยมีโมเด็มตัวเดียว ไม่วา่ จะเป็ นแบบอนาล็อกหรื อแบบดิจิตอลอย่าง ADSL 5.4.1 อุปกรณ์ เครือข่ าย ในการเชือมต่อคอมพิวเตอร์เข้าเป็ นเครื อข่าย จะต้องทําการเชือมระหว่างอุปกรณ์และสื อกลางแบบ ต่างๆ เข้าด้วยกัน ซึงอาจมีความต้องการเฉพาะรู ปแบบต่าง ๆ เช่น การรวมข้อมูลจากหลาย ๆ จุดเพือส่ งผ่าน ไปยังสายเคเบิลโทรศัพท์เพี ยงสายเดียว หรื ออาจต้องการขยายระยะทางการใช้งาน หรื ออุปกรณ์ทีช่วยใน การแก้ปัญหาสัญญาณอ่อนกําลัง ปั ญหาสัญญาณรบกวนเมือมีการส่ งสัญญาณ ซึ งสามารถทีจะแบ่งอุปกรณ์ เหล่านีออกได้เป็ น 2 ประเภทคือ อุปกรณ์รวมสัญญาณ และอุปกรณ์เชือมต่อเครื อข่าย - อุปกรณ์รวมสัญญาณได้แก่ มัลติเพล็กซ์เซอร์ , คอเซนเตรเตอร์ และ ฮับ เป็ นต้น - อุปกรณ์เชื อมต่อเครื อข่าย ได้แก่ เครื องทวนสัญญาณ ,เครื องขยายสัญญาณ ,บริ ดจ์ , เราเตอร์ และสวิทซ์ เป็ นต้น การติดต่อสื อสารและระบบเครื อข่าย 183 1. อุปกรณ์ รวมสั ญญาณ • มัลติเพล็กซ์ เซอร์ (Multiplexer) นิยมเรี ยกกันว่า มัก (MUX) เป็ นอุปกรณ์ทีใช้ในการรวมข้อมูล (multiplex) จาก เครื องเทอร์มินลั จํานวนหนึ งเข้าด้วยกัน และส่ งผ่านไปยังสายสื อสารเดียวกัน และทีปลายทาง MUX อีกตัว จะทําหน้าทีแยกข้อมูล (de-multiplex) ส่ งไปยังจุดหมายที ตอ้ งการ (a) (b) รู ปที 5-12 (a) การทํางานของอุปกรณ์มลั ติเพล็กเซอร์และ (b) อุปกรณ์มลั ติเพล็กเซอร์ การ Multiplex เป็ นวิธีการรวมข้อมูลจากหลายจุด แล้วส่ งผ่านไปตามสายส่ งเพียงสายเดียวซึ งแบ่ง ได้เป็ น 2 แบบ คือ 1. การมัลติเพล็กซ์แบบแบ่งเวลา (Time Division Multiplexer หรื อ TDM) เป็ นวิธีทีเพิงจะได้รับการ พัฒนาได้ไม่นาน การมัลติเพล็กซ์แบบแบ่งเวลาจะใช้เส้นทางเพียงเส้นทางเดียว และคลืนพาห์ความถีเดียว เท่านัน แต่ผใู ้ ช้แต่ละคนจะได้รับการจัดสรรเวลาในการเข้าใช้ช่องสัญญาณเพือส่ งข้อมูลไปยังปลายทาง รู ปที 5-13 การมัลติเพล็กซ์แบบแบ่งเวลา 184 การติดต่อสื อสารและระบบเครื อข่าย 2. การมัลติเพล็กซ์แบบแบ่งความถี (Frequency Division Multiplexer หรื อ FDM) เป็ นวิธีทีใช้กนั ทัง ระบบทีมีสายและระบบคลืนวิทยุ หลักการของการมัลติเพล็กซ์แบบแบ่งความถีคือ การรวมสัญญาณจาก แหล่งต่างๆ ให้อยูใ่ นคลืนพาห์เดียวกันทีความถีต่างๆ สัญญาณเหล่านีสามารถทีจะใช้เส้นทางร่ วมกันได้ • คอนเซนเตรเตอร์ (Concentrator) นิ ยมเรี ยกกันสันๆ ว่า คอนเซน เป็ นมัลติ เ พลกเซอร์ ที มี ประสิ ทธิ ภาพสู งขึน คือ - มีหน่วยความจํา (buffer) ทีใช้เก็บข้อมูลเพือส่ งต่อได้ ทําให้สามารถเชือมต่อระหว่างอุปกรณ์ที มีความเร็วสู งกับความเร็ วตําได้ - มีการบีบอัดข้อมูล (compress) เพือให้สามารถส่ งข้อมูลได้มากขึน รู ปที 5-14 การเชือมต่ออุปกรณ์ของคอนเซนเตรเตอร์ • ฮับ (Hub) Hub ใช้ในการเชื อมต่อคอมพิวเตอร์ เข้ากับเครื อข่าย จะมี “พอร์ ต (Port)” ใช้เชื อมต่อระหว่าง Hub กับเครื องคอมพิวเตอร์ หรื ออุปกรณ์เครื อข่ายตัวอืน ๆ Hub จะทวนสัญญาณและส่ งต่อข้อมูลนันออกไปที เครื องคอมพิวเตอร์ ทุกเครื องทีเชือมต่ออยู่กบั Hub HUB รู ปที 5-15 ฮับและการเชือมต่อ การติดต่อสื อสารและระบบเครื อข่าย 185 ประเภทของฮับ a. Intelligent Hub เป็ นฮับ ที ส ามารถจัด การควบคุ มบางอย่ า งกับ โหนดที เชื อมต่ อ อยู่ เช่น การอนุญาตให้ผบู้ ริ หารระบบเครื อข่ายควบคุมแต่ละพอร์ ตได้อย่างอิสระ ไม่ว่าจะเป็ นการสังให้ทาํ งาน หรื อหยุดทํางานก็ตาม Intelligent Hub บางประเภทสามารถเฝ้ าติดตาม กิจกรรมของระบบเครื อข่ายได้ เช่น ติดตามจํานวนแพ็กเกจทีส่งผ่านและการเกิดความ ผิดพลาดขึ<นในแพ็กเกจเหล่านั<น b. Standalone Hub เป็ นอุปกรณ์ภายนอกที เชือมต่อเข้ากับเครื องคอมพิวเตอร์ เป็ นฮับทีพบ เห็นโดยทัว ไปซึ งไม่มีความสามารถในการจัดการ มีเฉพาะความสามารถในการเชื อมต่ อไปยังฮับตัวอืน เท่านั<นและการเกิดความ ผิดพลาดขึ<นในแพ็กเกจเหล่านั<น c. Modular Hub เป็ นฮับทีสามารถจัดการได้โดยมีลกั ษณะเป็ น การ์ดสล็อต การ์ดแต่ละตัว จะมีการทํางานเช่นเดียวกับ Standalone Hub 1 ตัว การใช้ฮบั ประเภทนี< ทาํ ให้สามารถขยายระบบเครื อ ข่าย ได้โดยง่าย บางตัวก็สามารถสนับสนุนการเชื อมต่อกับเครื อข่ายได้มากกว่า 1 ประเภท เช่น ใช้ได้กบั ระบบ เครื อข่ายทั<งแบบ Ethernet และ Token ring 2. อุปกรณ์ เชือมต่ อเครือข่ าย • เครื องทวนสัญญาณ (Repeater) เป็ นอุปกรณ์ทบทวนสัญญาณ และป้ องกันการขาดหายของสัญญาณ เนื องจากการสื อสาร ข้อมูลต้องใช้สัญญาณไฟฟ้ าในการรับส่ งข้อมูล โดยตามปรกติเมือสัญญาณทางไฟฟ้ าเดินทางจากจุดๆหนึ ง ไปยัง ปลายทางจะเกิ ด การสู ญ เสี ย แรงดัน ทางไฟฟ้ า และส่ ง ผลให้ สั ญ ญาณเกิ ด อ่ อ นกํา ลัง ดังนั น จึ ง จําเป็ นต้องมีรีพีตเตอร์ มาช่วยในการรับส่ งข้อมูล โดยรี พีตเตอร์ ทาํ หน้าทีทบทวนสัญญาณไฟฟ้ าขึนใหม่ให้ เหมือนสัญญาณเดิมทีถูกส่ง รู ปที 5-16 เครื องทวนสัญญาณ 186 การติดต่อสื อสารและระบบเครื อข่าย • เครื องขยายสัญญาณ (Amplifier) เป็ นอุ ป กรณ์ ข ยายสั ญ ญาณ โดยมี ห น้า ที ก ารทํา งานเหมื อ นกับ รี พี ต เตอร์ แต่ จ ะใช้กับ สัญญาณอนาล็อก โดยเมือสัญญาณอนาล็อกอ่อนกําลังเครื องขยายสัญญาณจะทําการขยายสัญญาณที อ่อน กําลังให้มีค่าเพิมขึ นใกล้เคี ยงหรื อมี ค่าเท่ากับสัญญาณเดิม แต่ ของเสี ยของเครื องขยายสัญญาณคื อ มันจะ ขยายสัญญาณรบกวนทีผสมมากับสัญญาณข้อมูลด้วย • บริ ดจ์ (Bridge) มักใช้ในการเชือมต่อวงแลน (LAN Segment) 2 วงเข้าด้วยกัน ทําให้สามารถขยายขอบเขต ของ เครื อข่ายออกไปเรื อยๆ โดยที ประสิ ทธิ ภาพรวมของระบบไม่ลดลงมากนัก โดยบริ ดจ์อาจเป็ นได้ท งั ฮาร์ ดแวร์ เฉพาะ หรื อ ซอฟแวร์ บนเครื องคอมพิวเตอร์ บริ ดจ์จะทําการกรองสัญญาณและส่ งผ่านแพ็กเก็ต ข้อ มูลไปยังส่ ว นต่ างๆ ของระบบเครื อ ข่ า ย ซึ งอาจจะเป็ นส่ ว นของระบบเครื อ ข่า ยที มีโ ครงสร้ าง สถาปั ตยกรรมทีแตกต่างกันได้ เช่น บริ ดจ์สามารถเชื อมโยงส่ วนของ Ethernet เข้ากับ ส่ วนของ Token Ring ได้ และถึงแม้วา่ ระบบเครื อข่ายทังคู่จะใช้โปรโตคอลทีแตกต่างกัน บริ ดจ์ก็ยงั คงสามารถโยกย้ายแพ็ก เก็ตข้อมูลระหว่างระบบเครื อข่ายทังสองได้อยูด่ ี รู ปที 5-17 การเชือมต่อเครื อข่ายโดยใช้บริ ดจ์ • เราเตอร์ (Router) เป็ นอุปกรณ์ทีทาํ งานอยู่ในระดับที สูงกว่าบริ ดจ์ ทําให้สามารถใช้ในการเชื อมต่อระหว่าง เครื อข่ายทีใช้โปรโตคอลเครื อข่ายต่างกัน และสามารถทําการกรองเลือกเฉพาะชนิ ดของข้อมูลที ระบุไว้ว่า ให้ผ่านไปได้ ทําให้ช่วยลดปั ญหาการจราจรที คบั คัง ของข้อมูล และเพิมระดับความปลอดภัยของเครื อข่าย นอกจากนีเราเตอร์ยงั สามารถหาเส้นทางการส่ งข้อมูลทีเหมาะสมให้อตั โนมัติดว้ ย (ในกรณี ทีสามารถส่ งได้ หลายเส้นทาง) อย่างไรก็ดีเราเตอร์ เป็ นอุปกรณ์ทีข ึนกับโปรโตคอล นัน คือในการใช้งานจะต้องเลือกซื อเรา เตอร์ ทีสนับสนุนโปรโตคอลของเครื อข่ายทีตอ้ งการจะเชือมต่อเข้าด้วยกัน การติดต่อสื อสารและระบบเครื อข่าย 187 รู ปที 5-18 การเชือมต่อเครื อข่ายโดยใช้เราเตอร์ • สวิทซ์ (Switch) สวิตซ์ หรื อทีนิยมเรี ยกว่า อีเธอร์เนตสวิตซ์ (Ethernet Switch) เป็ นอุปกรณ์ทีคล้ายกับฮับ แต่มีความฉลาดกว่า จะใช้สาํ หรับเชือมโยงเครื อข่ายย่อย ๆ เข้าด้วยกัน การทํางานของสวิทซ์น ี เมือโหนดใด ส่ งข้อมูลเข้ามายังสวิทซ์ มันจะรับข้อมูลที เข้ามาทางพอร์ ตนันและตรวจสอบที อยู่ของผูร้ ับ จากนันจะส่ ง ข้อมูลไปยังพอร์ ตที ผูร้ ับ ต่ออยู่เท่ านัน โดยจะไม่ส่งไปยังพอร์ ตอืน ๆ ในเครื อข่ายเหมือนที เกิดขึนในการ ทํางานของฮับ รู ปที 5-19 ก) การเชือมต่ออุปกรณ์ต่างๆในเครื อข่ายโดยใช้สวิทซ์ 188 การติดต่อสื อสารและระบบเครื อข่าย รู ปที 5-19 ข) การเชือมต่อระหว่างอุปกรณ์ต่างๆโดยใช้สวิทซ์ • เกตเวย์ (Gateway) เป็ นอุปกรณ์ทีมีความสามารถสูงสุ ดในการเชือมต่อเครื อข่ายต่างๆเข้าด้วยกัน มีหน้าทีใน การเชือมต่อและแปลงข้อมูลระหว่างเครื อข่ายทีแตกต่างกันทังในส่ วนของโปรโตคอลและสถาปั ตยกรรม ของเครื อข่าย รู ปที 5-20 การเชือมต่อเครื อข่ายโดยใช้เกตเวย์ และตัวอย่างเกตเวย์ การติดต่อสื อสารและระบบเครื อข่าย 189 • โมเด็ม (Modem) โมเด็มจะสามารถทํางานให้สําเร็ จได้ดว้ ยการเชื อมต่อระหว่างคอมพิ วเตอร์ เข้าคู่สายของ โทรศัพท์ธรรมดาคู่หนึ งซึ งโมเด็มจะทําการแปลงสัญญาณดิจิตอล (digital signals) จากเครื องคอมพิวเตอร์ ให้เป็ นสัญญาณอนาล็อก (analog signals) เพือให้สามารถส่ งไปบนคู่สายโทรศัพท์ รู ปที 5-21 โมเด็ม โมเด็มแบ่งออกเป็ น 4 ประเภท ได้แก่ โมเด็มแบบภายนอก โมเด็มแบบภายใน โมเด็มแบบพีซีการ์ ด และโมเด็มแบบไร้สาย 1. โมเด็มแบบภายนอก (External modem) อยู่ภายนอกเครื องคอมพิวเตอร์ และเชื อมต่อผ่านพอร์ ต อนุกรม และใช้สายโทรศัพท์เชือมต่อระหว่างโมเด็มกับเครื องคอมพิวเตอร์ 2. โมเด็มแบบภายใน (Internal modem) ประกอบด้ว ยวงจรแบบฝั งตัว รวมเป็ นชิ นเดี ย วกับ แผงวงจรหลักของเครื องคอมพิวเตอร์ 3. โมเด็มแบบพีซีการ์ด (PC card modem) เป็ นการ์ ดเพิมขยายขนาดเท่าบัตรเครดิต ใช้เสี ยบเข้ากับ โน้ตบุ๊กคอมพิวเตอร์ และใช้สายโทรศัพท์เชือมต่อระหว่างโมเด็มกับกล่องโทรศัพท์ 4. โมเด็มแบบไร้สาย (wireless modem) อาจจะเป็ นแบบภายนอก แบบภายใน หรื อพีซีการ์ ด แต่ไม่ ต้องใช้สายเคเบิลเพือเชือมต่อ โดยส่ งและรับข้อมูลผ่านอากาศ 190 การติดต่อสื อสารและระบบเครื อข่าย 5.4.2 ลักษณะการใช้ งานเครือข่ าย แต่ ละเครื อข่ ายจะมีรูปแบบลักษณะการใช้งานในการแลกเปลี ยนข้อมูลและทรั พ ยากร รู ปแบบ ลักษณะการใช้งานเครื อข่ายทัว ไป ได้แก่ ระบบเครื อข่ายแบบเพียร์ ทูเพียร์ หรื อจุดต่อจุด ระบบเครื อข่ายแบบ ไคลเอ็นต์/เซิร์ฟเวอร์ 1) ระบบเครือข่ ายแบบเพียร์ ทูเพียร์ (Peer To Peer) เป็ นระบบทีเครื องคอมพิวเตอร์ ทุกเครื องบนระบบเครื อข่ายมีฐานเท่าเทียมกัน คือทุกเครื องสามารถ จะใช้ไฟล์ในเครื องอืนได้ และสามารถให้เครื องอืนมาใช้ไฟล์ของตนเองได้เช่ นกัน ระบบเครื อข่ายแบบ เพี ยร์ ทูเ พี ยร์ มีการทํางานแบบดิ ส ทริ บิวท์(Distributed System) โดยจะกระจายทรั พยากรต่ างๆ ไปสู่ เวิร์กสเตชัน อืนๆ แต่จะมีปัญหาเรื องการรักษาความปลอดภัย เนื องจากข้อมูลทีเป็ นความลับจะถูกส่ งออก ไปสู่ คอมพิวเตอร์ อืนเช่นกันโปรแกรมทีทาํ งานแบบ Peer To Peer คือ Windows for Workgroup และ Personal Netware รู ปที 5-22 ระบบเครื อข่ายแบบเพียร์ทูเพียร์ 2) ระบบเครือข่ ายแบบไคลเอ็นต์ /เซิร์ฟเวอร์ (Client / Server) เป็ นระบบการทํางานแบบ Distributed Processing หรื อการประมวลผลแบบกระจาย โดยจะแบ่ง การประมวลผลระหว่างเครื องเซิ ร์ฟเวอร์ กบั เครื องไคลเอ็นต์ แทนที แอพพลิเคชัน จะทํางานอยู่เฉพาะบน เครื องเซิ ร์ฟเวอร์ ก็แบ่งการคํานวณของโปรแกรมแอพพลิเคชัน มาทํางานบนเครื องไคลเอ็นต์ดว้ ย และ เมือใดทีเครื องไคลเอ็นต์ตอ้ งการผลลัพธ์ของข้อมูลบางส่ วน จะมีการเรี ยกใช้ไปยัง เครื องเซิ ร์ฟเวอร์ ให้นาํ เฉพาะข้อมูลบางส่ วนเท่านันส่งกลับ มาให้เครื องไคลเอ็นต์เพือทําการคํานวณข้อมูลนันต่อไป การติดต่อสื อสารและระบบเครื อข่าย 191 รู ปที 5-23 ระบบเครื อข่ายแบบไคลเอ็นต์/เซิ ร์ฟเวอร์ 5.5 ชนิดของระบบเครือข่ าย ระบบเครื อข่ ายสามารถแบ่ งตามระยะห่ างระหว่างอุปกรณ์ ทีเชื อมโยงกันเป็ นเครื อข่ายได้เป็ น 3 ประเภท คือ 1). LAN (Local Area Network) ระบบเครื อข่ายท้องถิน เป็ นเน็ตเวิร์กในระยะทางไม่เกิน 10 กิโลเมตร ครอบคลุมพืนที เล็ก ๆ เช่น ภายในห้องเดียวกัน ภายในชันเดียวกัน หรื อภายในอาคารเดียวกัน ทําให้คอมพิวเตอร์ ท งั หมดสามารถเข้าถึง เครื องอืน ๆ ทีต่ออยู่ในเครื อข่าย และสามารถใช้ทรัพยากรต่างๆ ร่ วมกันได้ เช่น เครื องพิมพ์ โปรแกรมต่างๆ ไฟล์ขอ้ มูล ถ้าหากข้อมูลใดหรื ออุป กรณ์ ใ ดต้องการให้ค วามสําคัญ กับ ผูใ้ ช้ก็สามารถให้ผูใ้ ช้แ ต่ ละคนมี รหัสผ่านในการเข้าถึงทรัพยากรต่าง ๆ ได้อีกด้วย รู ปที 5-24 เครื อข่าย LAN 192 การติดต่อสื อสารและระบบเครื อข่าย 2) MAN (Metropolitan Area Network) ระบบเครื อข่ายเมือง เป็ นเน็ตเวิร์กที จะต้องใช้โครงข่ายการสื อสารขององค์การโทรศัพท์ หรื อ การสื อสารแห่ งประเทศไทย เป็ นการติ ดต่ อ กัน ในเมื อ ง เช่น เครื องเวิ ร์กสเตชันอยู่ที สุ ขุมวิท มีการ ติดต่อสื อสารกับเครื องเวิร์กสเตชัน ทีบางรัก รู ปที 5-25 เครื อข่าย MAN 3) WAN (Wide Area Network) ระบบเครื อข่ายกว้างไกล หรื อเรี ยกได้ว่าเป็ น World Wide ของระบบเน็ตเวิร์ก โดยจะเป็ นการ สื อสารในระดับประเทศ ข้ามทวีปหรื อทัว โลก จะต้องใช้มีเดีย (Media) ในการสื อสารขององค์การโทรศัพท์ หรื อการสื อสารแห่ งประเทศไทย (คู่สายโทรศัพท์ dial-up / คู่สายเช่า Leased line / ISDN) (lntegrated Service Digital Network สามารถส่งได้ทงั ข้อมูล เสี ยง และภาพในเวลาเดียวกัน) รู ปที 5-26 เครื อข่าย WAN การติดต่อสื อสารและระบบเครื อข่าย 193 5.6 สถาปัตยกรรมของระบบเครือข่ าย (LAN Topology) 1) แบบ Bus การเชือมต่อแบบบัสจะมีสายหลัก 1 เส้น เครื องคอมพิวเตอร์ ท งั เซิ ร์ฟเวอร์ และ ไคลเอ็นต์ทุกเครื องจะต้องเชื อมต่อสายเคเบิลหลักเส้นนี โดยเครื องคอมพิวเตอร์ จะถูกมองเป็ น Node เมือ เครื องไคลเอ็นต์เครื องทีหนึง (Node A) ต้องการส่ งข้อมูลให้กบั เครื องทีสอง (Node C) จะต้องส่ งข้อมูล และ แอดเดรสของ Node C ลงไปบนบัสสายเคเบิ ลนี เมือเครื องที Node C ได้รับข้อมูลแล้วจะนําข้อมูล ไป ทํางานต่อทันที รู ปที 5.27 แสดงสถาปัตยกรรมแบบ Bus ข้ อดีข้อเสี ยของการเชือมต่ อแบบบัส ข้ อดี 1. ใช้ส ายส่ ง ข้อ มู ล น้อ ยและมี รู ป แบบที ง่า ยในการติ ด ตัง ทํา ให้ล ดค่ า ใช้จ่ า ยในการติ ด ตังและ บํารุ งรักษา 2. สามารถเพิมอุปกรณ์ชินใหม่เข้าไปในเครื อข่ายได้ง่าย ข้ อเสี ย 1. ในกรณี ทีเกิดการเสี ยหายของสายส่ งข้อมูลหลัก จะทําให้ท งั ระบบทํางานไม่ได้ 2. การตรวจสอบข้อผิดพลาดทําได้ยาก ต้องทําจากหลาย ๆจุด 194 การติดต่อสื อสารและระบบเครื อข่าย 2) แบบ Ring การเชือมต่อแบบวงแหวน เป็ นการเชื อมต่อจากเครื องหนึ งไปยังอีกเครื องหนึ ง จน ครบวงจร ในการส่ งข้อมูลจะส่ งออกที สายสัญญาณวงแหวน โดยจะเป็ นการส่ งผ่านจากเครื องหนึ ง ไปสู่ เครื องหนึ งจนกว่าจะถึงเครื องปลายทาง ปั ญหาของโครงสร้างแบบนี คือ ถ้าหากมีสายขาดในส่ วนใดจะทํา ให้ไม่สามารถส่ งข้อมูลได้ ระบบ Ring มีการใช้งานบนเครื องตระกูล IBM กันมาก เป็ นเครื อข่าย Token Ring ซึ งจะใช้รับส่ งข้อมูลระหว่างเครื องมินิหรื อเมนเฟรมของ IBM กับเครื องลูกข่ายบนระบบ รูปที 5.28 แสดงสถาปัตยกรรมแบบ Ring ข้ อดีข้อเสียของการเชือมต่ อรู ปวงแหวน ข้ อดี 1. สามารถส่ งข้อมูลไปยังผูร้ ับหลายๆ โหนดพร้อมกันได้ 2. การส่ งข้อมูลเป็ นไปในทิศทางเดียวกัน จึงไม่มีการชนกันของสัญญาณข้อมูล ข้ อเสี ย 1. ถ้ามีโหนดใดโหนดหนึ งเกิดเสี ยหาย ข้อมูลจะไม่สามารถส่ งผ่านไปยังโหนด ต่อไปได้ และจะทําให้เครื อข่ายทังเครื อข่ายขาดการติดต่อสื อสาร 2. เมือโหนดหนึ งต้องการส่ งข้อมูลโหนดอืน ๆ ต้องมีส่วนร่ วมด้วย ซึ งจะทําให้เสี ยเวลา การติดต่อสื อสารและระบบเครื อข่าย 195 3) แบบ Star การเชือมต่อแบบสตาร์ น ี จะใช้อุปกรณ์ฮบั เป็ นศูนย์กลางในการเชื อมต่อ โดยที ทุก เครื องจะต้องผ่านฮับ สายเคเบิลทีใช้ส่วนมากจะเป็ นสายคู่ตีเกลียวและสายใยแก้วนําแสงในการส่ งข้อมูล ฮับ จะเป็ นเสมือนตัวทวนสัญญาณ ปัจจุบนั มีการใช้สวิทซ์ เป็ นอุปกรณ์ในการเชื อมต่อซึ งมีประสิ ทธิ ภาพการ ทํางานสูงกว่า รูปที 5.29 แสดงสถาปัตยกรรมแบบ Star ข้ อดีและข้อเสี ยของการเชือมต่อแบบดาว ข้ อดี 1. การติดตังเครื อข่ายและการดูแลรักษาทําได้ง่าย 2. หากมีโหนดใดเกิดความเสี ยหายก็สามารถตรวจสอบได้ง่าย 3. ง่ายในการให้บริ การเพราะการเชือมต่อแบบดาวมีศูนย์กลางทําหน้าทีควบคุม ข้ อเสี ย 1. ถ้าสถานี กลางเกิดเสี ยขึนมาจะทําให้ท งั ระบบทํางานไม่ได้ 2. ต้องใช้สายส่ งข้อมูลจํานวนมากกว่าการเชือมต่อแบบบัส และ แบบวงแหวน 196 การติดต่อสื อสารและระบบเครื อข่าย 4) แบบ Hybrid เป็ นการเชื อมต่อทีผสมผสานเครื อข่ายย่อยๆ หลายส่ วนมารวมเข้าด้วยกัน เช่น นําเอาเครื อข่ายระบบ Bus, ระบบ Ring และ ระบบ Star มาเชื อมต่อเข้าด้วยกัน เหมาะสําหรับบางหน่วยงาน ทีมีเครื อข่ายเก่าและใหม่ให้สามารถทํางานร่ วมกันได้ ซึ งระบบ Hybrid Network นี จะมีโครงสร้างแบบ Hierarchical หรื อ Tree ทีมีลาํ ดับชันในการทํางาน รู ปที 5-30 สถาปัตยกรรมแบบ Hybrid การติดต่อสื อสารและระบบเครื อข่าย 197 5.7 เครือข่ ายแลนไร้ สาย (Wireless LAN: WLAN) เทคโนโลยีเครื อข่ายแลนแบบไร้สาย (Wireless LAN: WLAN) หรื อทีเรี ยกว่า Wi-Fi (ย่อมาจากคํา ว่า Wireless Fidelity) เป็ นการเชื อมต่อคอมพิ วเตอร์ เข้าด้วยกันโดยจะใช้สัญญาณความถีวิทยุในการส่ ง ข้อมูลระหว่างเครื องคอมพิวเตอร์ และอุปกรณ์กระจายสัญญาณ (access point) โดยทุกการสื อสารจะผ่าน ศูนย์กลางเครื อข่ายทีเป็ นตัวรับสัญญาณไร้สาย (wireless receiver) หรื อ สถานีรับส่ งสัญญาณ (base station) 5.7.1 มาตรฐานเครือข่ ายไร้ สาย • IEEE 802.11b เป็ นมาตรฐานเครื อข่ายไร้สายแรกที มี ซึ งทํางานทีสญ ั ญาณความถี 2.4 Gigahertz และมีความเร็ ว รับส่ งข้อมูลได้สูงสุดที 11 Mbps นับเป็ นมาตรฐานทีมีความเร็วตําสุ ด แต่ก็เป็ นทีแพร่ หลายและมีราคาตํา มาตรฐาน 802.11b นันมีระยะทางทีทาํ งานได้ดีประมาณ 35-50 เมตรในพืนที เปิ ด ใช้ในเครื อข่ายแบบ Hotspot • IEEE 802.11a เป็ นมาตรฐานต่อจากมาตรฐาน 802.11b ซึ งทํางานทีสัญญาณความถี 5 Gigahertz และมีความเร็ ว รับส่ งข้อมูลได้สูงสุดที 54 Mbps มีระยะทางทีทาํ งานได้ดีประมาณ 8.5-25 เมตรเท่านัน มาตรฐาน 802.11b นีมีราคาสู ง และยังไม่เป็ นทีแพร่ หลายนัก • IEEE 802.11g เป็ นมาตรฐานทีได้รวบรวมคุณสมบัติทีดีของทังสองมาตรฐานก่อนหน้านีเข้าไว้ดว้ ยกัน ซึ งทํางาน ทีสัญญาณความถี 2.4 Gigahertz มีระยะทางทีทาํ งานประมาณ 35-50 เมตร และมีความเร็ วรับส่ งข้อมูลได้ สูงสุ ดถึง 54 Mbps ใช้ในเครื อข่ายแบบ Hotspot • IEEE 802.11n เป็ นมาตรฐานใหม่ทีองค์กรสากล IEEE ต่อยอดจากมาตรฐาน 802.11 เดิม ซึ งทํางานทีสญ ั ญาณ ความถี 2.4 Gigahertz หรื อ 5 Gigahertz มีระยะทางทีทาํ งานประมาณ 70-100 เมตร และมีความเร็ วรับส่ง ข้อมูลได้สูงสุ ดถึง 248 Mbps 198 การติดต่อสื อสารและระบบเครื อข่าย 5.7.2 Hotspot เป็ นจุดบริ การอินเตอร์ เน็ตสาธารณะไร้สายความเร็ วสูง ด้วยเทคโนโลยีของ Wireless LAN หรื อ Wi-Fi ซึ งในปัจจุบนั ก็มีให้บริ การกันมากขึนเรื อยตามแหล่งชุมชน ต่างๆ เช่น สนามบิน ร้านอาหาร โรงแรม โรงพยาบาล หรื อ ธนาคาร ผูใ้ ช้บริ การอินเทอร์ เน็ตไร้สาย Hotspot สามารถใช้กบั คอมพิวเตอร์ แบบพกพา เช่น โน้ตบุ๊ก หรื อ PDA รู ปที 5-31 ตัวอย่างเครื อข่ายแบบ Hotspot ของ บริ ษทั KSC 5.7.3 WiMAX (Worldwide Interoperability for Microwave Access) เป็ นเทคโนโลยี สื อสารข้อมูลดิ จิทัลความเร็ ว สู งที ถูกพัฒนาเพื อ ให้บ ริ การบรอดแบนด์ไ ร้ ส าย (Broadband Wireless Access) โดยใช้คลืนไมโครเวฟสามารถให้บริ การด้วยรัศมีระยะไกล สามารถสื อสาร ข้อมูลได้ท< งั แบบจุดต่อจุด (Point-to-point) ด้วยระดับความเร็ วข้อมูล 72 Mbps ทีระยะทาง 50 กิโลเมตร หรื อแบบกระจายสัญญาณในลักษณะจากจุดเดี ยวไปยังหลายจุ ด (Point-to-multipoint) ที ระดับความเร็ ว ข้อมูลเดียวกัน ได้พร้อมๆ กัน โดยมีความสามารถรองรับการทํางานในแบบ Non-Line-of-Sight หมายถึง สามารถทํางานได้แม้กระทัง มีสิ งกี ดขวาง เช่น ต้นไม้ หรื อ อาคารได้เป็ นอย่างดี แต่ดว้ ยระยะทางลดลง เหลือประมาณ 6 กิโลเมตร หรื อแบบที เครื องลูกข่ายอยู่ในสภาวะเคลือนที (Mobile) ด้วยความเร็ วของ ข้อมูลทีลดหลัน ลงไป ด้วยความเร็ วข้อมูลทีสูงกว่า 3G ถึงเกือบ 4 เท่า WiMAX จึงเป็ นเทคโนโลยีทีเหมาะ มากสําหรั บการสื อสารข้อมูล อินเทอร์ เน็ตความเร็ วสู ง โทรศัพท์ผ่านไอพี วีดิโอ และไอพีทีวี ด้วยระดับ ความเร็ ว 72 Mbps ทําให้สามารถส่ งวีดิโอคุณภาพดี แบบ MPEG4 ส่ งผลให้ WiMAX สามารถช่วยให้ผทู ้ ี ใช้งาน สามารถขยายเครื อข่ายเชื อมต่ออินเทอร์ เน็ตได้กว้างขวางด้วยรัศมีทาํ การถึง 31 ไมล์ หรื อประมาณ 48 กิโลเมตร และยังสามารถใช้งานร่ วมกับอุปกรณ์มาตรฐานชนิ ดอืนๆ ทีออกมาก่อนหน้านี< ได้เป็ นอย่างดี จากคุ ณสมบัติดงั กล่าว WiMAX จึ งถูกจัดให้อยู่ใ นกลุ่มของ Wireless Metropolitan Area Network การติดต่อสื อสารและระบบเครื อข่าย 199 (WMAN) การออกแบบโครงสร้างและอุปกรณ์สือสารแบบไร้สายทีได้ถูกพัฒนามาจาก Wireless LAN หรื อ Wi-Fi ข้อดี คือ – ระยะทําการทีครอบคลุมมากกว่าเครื อข่ายแบบ Wireless LAN หลายเท่า – ความเร็วในการให้บริ การสู งจึงทําให้สามารถเชือมต่อระหว่างตึกต่างๆ ได้ง่าย – ยังมีการเข้ารหัสข้อมูลทีปลอดภัยสูง เหมาะสําหรับอุปกรณ์แบบพกพาในการเดินทาง – ช่วยให้ผใู ้ ช้งานสามารถสื อสารได้อย่างมีคุณภาพและมีเสถียรภาพขณะใช้งานแม้มีการ เคลือนทีอยูต่ ลอดเวลา จุดอ่อนของระบบ WiMAX – มีการเปลียนแปลงในเรื องของมาตรฐาน อุปกรณ์ยงั ไม่หลากหลาย – ราคาอุปกรณ์ค่อนข้างสูง ความถีของการให้บริ การจะใช้ความถีช่วง 2-6 GHz (802.16e) และ 11 GHz (802.16d) ซึ งในบางประเทศจะเป็ นช่วงความถีทีมีการควบคุม ต้องมีการขอ อนุญาตก่อนให้บริ การ สําหรั บ WiMAX ในประเทศไทย โดยคณะกรรมการกิจการโทรคมนาคมแห่ งชาติ (กทช.) ซึ ง เป็ นหน่วยงานทีมีอาํ นาจหน้าทีพิจารณาจัดสรรคลืนความถีและการกําหนดระเบียบข้อบังคับต่างๆ สําหรับ ประยุกต์ใช้เทคโนโลยี WiMAX เพือให้บริ การบรอดแบนด์ไร้สายในประเทศไทย ได้มีการดําเนิ นการมา ตั<งแต่เดื อนพฤศจิ กายน 2543 โดยทาง กทช. ได้ร่วมกับ ศูนย์เทคโนโลยีอิเล็กทรอนิ กส์และคอมพิวเตอร์ แห่ งชาติ (NECTEC) ศึกษาแนวทางการจัดสรรคลืนความถีสําหรับเทคโนโลยี WiMAX ในเบื<องต้นตาม รายงานการศึกษาแนวทางการจัดสรรคลืนความถีสาํ หรับการประยุกต์ใช้เทคโนโลยี WiMAX ในประเทศ ไทย ในขณะเดี ยวกัน กทช.ได้มีประกาศคณะกรรมการกิ จการโทรคมนาคมแห่ งชาติ เรื อง แผน ความถีวิทยุ Broadband Wireless Access (BWA) เพือการทดลองหรื อทดสอบ (รวมถึง WiMAX ) โดย ประกาศลงใน ราชกิจจานุเบกษา เล่มที 124 ตอนพิเศษ 92ง ลงวันที 3 สิ งหาคม 2550 โดยมีการกําหนด ย่านความถีทีใช้งาน 4 ย่านดังนี< - 2300 - 2400 MHz - 2500 - 2520 และ 2670 - 2690 MHz - 3300 - 3400 MHz - 3400 - 3700 MHz 200 การติดต่อสื อสารและระบบเครื อข่าย 5.8 เซลล์ ลูลาร์ (Cellular) เป็ นการสื อ สารที ใช้คลื น วิ ท ยุ โดยจะมี ก ารแบ่ งพื< นที ออกเป็ นเซลล์ๆ และแต่ ละเซลล์จะมี เสา สัญญาณเพือใช้รับส่ งข้อมูล โดยเมือมีการติดต่อสื อสาร ข้อความจะถูกส่ งไปยังเซลล์ทีอยูใ่ กล้ทีสุด จากนั<นจะถูกส่ งต่อไปยังเซลอืนๆ จนถึง Mobile Telephone Switching Office (MTSO) ซึ งทําหน้าที ใน การหาเซลล์จุดหมายปลายทาง จากนั<นจึงส่ งข้อมูลต่อไปยังเซลล์ปลายทางนั<น เพือสื อสารกับอุปกรณ์ เป้ าหมาย ขณะทีอุปกรณ์พกพาทีใช้ในการสื อสาร เคลือนทีจากเซลล์หนึ งไปยังอีกเซลล์หนึง ระบบเซลลูลาร์ ก็จ ะส่ งผ่า นการเชื อ มต่ อ จากเซลล์เ ดิ ม ไปยังเซลล์ใหม่ที ใ กล้ที สุ ด ทํา ให้คุ ณ ภาพของสั ญ ญาณยังดี เหมือนเดิม มักจะนิยมใช้ในการสื อสารในอุปกรณ์การสื อสารแบบพกพา เช่น โทรศัพท์มือถือ 5.8.1 ยุคของการสื อสารด้ วยโทรศัพท์ • • ยุค 1G (First-Generation) – Analog Voice - Analog cellular networks for voice communication - สําหรับการสื อสารของเสี ยง บนเครื อข่ายแบบ Analog ยุค 2G (Second-Generation) – Digital Voice - Digital Wireless network, primarily for voice communication - สําหรับการสื อสารของเสี ยง บนเครื อข่ายไร้สายแบบ Digital • ยุค 2.5G - เป็ นระบบทีพฒั นามาจากระบบ 2G ซึงสามารถรับส่ งข้อมูล ด้วยระดับความเร็ ว 50 - 144 Kbps เป็ นระบบทีสามารถเชื อมต่อเข้ากับระบบ Internet ได้อย่างมีประสิ ทธิ ภาพ เช่น GPRS, EDGE • ยุค 3G (Third-Generation) – Digital Voice and Data - การบริ การโทรศัพท์เคลือนทีทีสามารถให้บริ การรับส่ งสัญญาณเสี ยง ข้อมูล และภาพ (วิดีโอ) ด้วยความเร็ วสู งทีความเร็ วขั<นตํา 144 Kbps ในทุกสภาวะแวดล้อม และ 2 Mbps ในสภาวะ เคลือนทีตาํ (Low-Mobility) และสภาวะภายในอาคาร (Indoor) - มีการเชื อมต่อกับระบบเครื อข่ายของ 3G ตลอดเวลาทีเราเปิ ดเครื องโทรศัพท์ (always on) นัน คือไม่จาํ เป็ นต้องต่อโทรศัพท์เข้าเครื อข่าย และ log-in ทุกครั<งเพือใช้บริ การรับส่ งข้อมูล - การเสี ยค่าบริ การ จะเกิดขึ<นเมือมีการเรี ยกใช้ขอ้ มูลผ่านเครื อข่ายเท่านั<น การเสี ย ค่าบริ การแบบนี< จะเกิดขึ<นเมือมีการเรี ยกใช้ขอ้ มูลผ่านเครื อข่ายเท่านั<น โดยจะต่างจากระบบทัว ไป ทีจะ เสี ยค่าบริ การตั<งแต่เราล็อกอินเข้าในระบบเครื อข่าย อุปกรณ์สือสารไร้สายระบบ 3G สําหรับ 3G การติดต่อสื อสารและระบบเครื อข่าย 201 อุปกรณ์สือสารไม่ได้จาํ กัดอยู่เพียงแค่โทรศัพท์เท่านั<น แต่ยงั ปรากฏในรู ปแบบของอุปกรณ์ สื อสารอืน เช่น ปาล์ม, พีดีเอ, แท็บเล็ต และสมาร์ทโฟน • ยุค 4G (Forth-Generation) - เทคโนโลยี 4จี เป็ นเครื อข่ายไร้สายความเร็วสู งชนิดพิเศษ หรื อเป็ นเส้นทางด่วนสําหรับ ข้อมูลทีไม่ตอ้ งอาศัยการลากสายเคเบิล โดยระบบเครื อข่ายใหม่น< ี จะสามารถใช้งานได้แบบไร้สาย รวมถึงคุณสมบัติการเชือมต่อเสมือนจริ งในรู ปแบบสามมิติ (three-dimensional) ระหว่างผูใ้ ช้โทรศัพท์ ด้วยกันเอง นอกจากนั<นสถานีฐานซึ งทําหน้าทีในการส่ งผ่านสัญญาณโทรศัพท์เคลือนทีจากเครื องหนึง ไปยังอีกเครื องหนึง และมีตน้ ทุนการติดตั<งทีแพงลิวในขณะนี< จะมีให้เห็นกันอย่างแพร่ หลายเช่นเดียวกับ หลอดไฟฟ้ าตามบ้านเลยทีเดียว สําหรับ 4จี นั<นจะสามารถส่งผ่านข้อมูลแบบไร้สายด้วยระดับความเร็ ว สูงทีเพิมขึ<นถึง 100 เมกะไบต์ต่อวินาที ซึ งห่างจากความเร็ วของชุดอุปกรณ์ทีใช้กนั อยูใ่ นปั จจุบนั ที ระดับ 10 กิโลบิตต่อวินาที ลักษณะเด่ นของ 4G เมือพูดถึงเทคโนโลยีสื อสารในยุค 4G เรื องความเร็ วนั<นเหนื อกว่า 3G มาก คื อทํา ความเร็ ว ในการสื อสารได้ถึงระดับ 20-40 ที ญีปุ่นนั<นเครื อข่ ายโทรศัพท์ทีใ ช้เทคโนโลยี 4G สามารถ ให้ บ ริ การรั บ ชมรายการโทรทัศ น์ ผ่ า นมื อ ถื อ ได้แ ล้ว หรื อจะโหลดตัว อย่ า งภาพยนตร์ ม าชมบน โทรศัพท์มือถือก็มีให้เห็นเช่นกัน เหตุผลทีมีการพัฒนาไปสู่ ยุค 4G กันอย่างรวดเร็ วก็เพราะ “ดิจิตอลคอน เทนต์” เป็ นตัวผลักดันให้เกิดการเปลียนแปลงขึ< น และเพือให้บริ การได้หลายหลายรู ปแบบมากขึ<นใน อนาคต โดยบริ การเหล่านั<นจําเป็ นต้องอาศัยเครื อข่ายทีมีความเร็ วสู ง สามารถรับส่ งข้อมูลได้ในปริ มาณ มาก ๆ ดังนั<น จึงมีการผลักดันเทคโนโลยีให้เข้าสู่ ยุค 4G ที มีการใช้เทคโนโลยีทีเหนื อกว่า 3G ก่อน คู่แข่ง ความโดดเด่นของ 4G คือ ถูกออกแบบมาเพือการใช้งานบนเครื อข่ายทีกินพื<นทีกว้างๆหรื อจะทําเป็ น เครื อข่ายขนาดย่อม ๆ แบบ WLAN ได้ ซึ งลักษณะนี<จึงทําให้หลายคนมองว่า 4G จะมาเบียดเทคโนโลยีของ Wi-Fi เพราะสามารถใช้งานได้ท< งั สองแบบ อย่างไรก็ตามในประเทศไทยยังคงอิงกับมาตรฐานของ 3G อยู่ และกําลังมี การนําเทคโนโลยี WiMAX ใช้ในระบบสื อสารในอนาคตซึ งเป็ นระบบที ให้ความยืดหยุ่น สูง สามารถครอบคลุมพื<นทีได้กว้างไกล ความเร็ วในการสื อสารสูงสุ ดในขณะนี< 202 การติดต่อสื อสารและระบบเครื อข่าย 5.8.2 การให้ บริการ 3G ในประเทศไทย เนื องจากคลืนความถีน< นั มีหลายย่าน ย่านที ถูกใช้ในการสื อสารยุค 1G, 2G ได้ถูกกําหนดเอาไว้ เป็ นมาตรฐานแล้ว ส่ วนคลืนความถี 3G จะเป็ นการนําคลืนความถีอืนๆทียงั ไม่ได้ถูกใช้งาน นํามาให้บริ การ เป็ น 3G คลืนความถีทีเราเห็นกันทุกวันนี< ก็จะมี 850, 900, 1800 และ 2100 ซึ งก่อนหน้านี< การในการซื< อ โทรศัพท์เราจําเป็ นต้องดูว่ารองรับ 3G คลืนความถีเดียวกับกับผูใ้ ห้บริ การหมายเลขโทรศัพท์ของเราหรื อไม่ โดยผูใ้ ห้บริ การ 3 รายใหญ่ในบ้านเรา ในปัจจุบนั จะใช้ 3G ความถีดงั นี< • เครื อข่ายของ TruemoveH ให้บริ การ 3G บนความถี 850MHz และ 2100MHz • เครื อข่ายของ Dtac ให้บริ การ 3G บนความถี 850MHz และ 2100MHz • เครื อข่ายของ AIS ให้บริ การ 3G บนความถี 900MHz และ 2100MHz • เครื อข่ายของ TOT และเครื อข่ายของ i-mobile 3GX ให้บริ การ 3G บนความถี 2100MHz AIS ให้บริ การ 2G บนคลืน 900 (นัน คือสาเหตุทีทาํ ให้ 3G ของ AIS ช้ามากเพราะแย่งสัญญาณ กันเองกับเครื อข่าย 2G แต่ตอนนี< สัญญาณใหม่บนคลืน 2100 ซึ งทําให้สามารถส่ งสัญญาณได้รวดเร็ วมาก แล้ว สําหรับ TruemoveH กับ Dtac ได้ใช้คลืนความถี 1800 ในการให้บริ การ 2G จึงพอสรุ ปได้ว่า 3G ใน บ้านเราก็จะมีคลืน 850MHz กับคลืน 2100MHz ทั<งคู่ก็เป็ น 3G เหมือนกัน ดังนั<นในประเทศไทยตอนนี< สามารถให้บ ริ การ 3G บนความถี 2100 ได้เหมื อนกันหมด แต่จะมีเพียง TruemoveH เท่านั<นที มีการ ให้บริ การ 3G บนความถี 850MHz ด้วยเท่านั<นเอง รู ปที 5-32 การให้บริ การ3G บนคลืนความถีต่างของผูใ้ ห้บริ การในประเทศไทย การติดต่อสื อสารและระบบเครื อข่าย 203 • ความแตกต่างของคลืน 3G ความถี 850MHz และ 2100MHz คือ • คลืน 850MHz สามารถส่งสัญญาณได้ไกลกว่า มีความแรงมากกว่าและความครอบคลุมของ พื<นทีสูงกว่า • คลืน 2100 MHz พื<นทีครอบคลุมน้อยกว่าทําให้ตอ้ งตั<งเสารับส่ งสัญญาณถี แต่ว่ารองรับการ ให้บริ การ 4G ทีจะเปิ ดให้บริ การในอนาคต • บทสรุ ปของ 3G ในประเทศไทย • 3G เป็ นเทคโนโลยีของการให้บริ การ ไม่ได้ผูกติ ดว่าจะต้องใช้กบั แค่ย่านความถีใดความถี หนึ ง • 3G บนย่านความถี 850 MHz, 900 MHz หรื อ 2100 MHz ก็เป็ น 3G จริ งทั<งหมด เพียงแต่การ ให้บริ การ 3G บนความถี 2G จะทําให้ช่องทางส่ งข้อมูล (Bandwidth)ไม่พอ เพราะต้องแย่ง กันใช้งาน • คลืนความถี 2100 MHz เป็ นเพียงคลืนความถีที กสทช. นํามาให้ประมูลในการให้บริ การ ซึ ง TruemoveH ก็ จ ะนํ า มาให้ บ ริ การทั<ง เทคโนโลยี 3G และ 4G ข้อ มู ล จาก http://news.thaiware.com/2757-3G.html รู ปที 5.33 แสดงความแรงของคลืนสัญญาณ 204 การติดต่อสื อสารและระบบเครื อข่าย 5.9 เครือข่ ายสําหรับองค์ กร ในปัจจุบนั องค์กรต่าง ๆ พยายามประยุกต์ใช้เทคโนโลยีอินเทอร์ เน็ตสําหรับการทํางานภายในและ ระหว่างองค์กร โดยการใช้อินทราเน็ตและเอ็กซ์ทราเน็ต ในยุคทีอินเตอร์ เน็ตขยายตัวอย่างต่อเนื อง บริ ษทั ธุ รกิจและองค์กรต่าง ๆ เริ มหันมาใช้ประโยชน์จากอินเตอร์ เน็ตในการโฆษณา การขายหรื อเลือกซื อสิ นค้า และชําระเงิ น ผ่ า นทางเครื อ ข่ า ยอิ น เตอร์ เ น็ ต ในขณะที อ งค์ก รบางแห่ งที ไ ม่ มุ่ งเน้น การบริ ก ารข้อ มู ล อิ นเตอร์ เ น็ ตระหว่ างเครื อข่ ายภายนอก แต่จัด สร้ างระบบบริ การข้อ มูลข่ า วสารภายในองค์กรและเปิ ด ให้บริ การในรู ปแบบเดี ยวกับทีมีอยู่ในโลกของอินเตอร์ เน็ตจริ งๆโดยมีเป้ าหมายให้บริ การแก่บุคลากร ใน องค์กร จึงก่อให้เกิดระบบอินเตอร์เน็ตภายในองค์กร เรี ยกว่า "เครื อข่ายอินทราเน็ต (Intranet)" 5.9.1. อินทราเน็ต (Intranet) เครื อข่ายอินทราเน็ตนัน เริ มเป็ นทีรู้จกั กันทัว ไปในปี พ.ศ.2539 แต่ที จริ งแล้วได้มีผรู้ ิ เริ มพูดถึงชือนี ต งั แต่สีปีก่อนหน้าแล้ว หลังจากนันระบบอินทราเน็ตจึงได้รับความนิ ยมมาก ขึ น ในยุ คแรก ๆ ระบบนี มีชื อ เรี ย กกัน หลายชื อ เช่ น แคมปั ส เน็ ตเวิ ร์ ก (Campus Network) โลคัล อินเตอร์ เน็ต (Local Internet) เอนเตอร์ ไพรท์เน็ตเวิร์ก (Enterprise Network) เป็ นต้น แต่ทีรู้จกั กันมากที สุด คือชือ อินทราเน็ต ชือนีจึงกลายเป็ นชือยอดนิยมและใช้มาจนถึงปัจจุบนั ดังนันอิ นทราเน็ ต คื อ ระบบเครื อข่ ายภายในองค์กร เป็ นบริ การและการเชื อมต่ อคอมพิ วเตอร์ เหมือนกับอินเทอร์ เน็ต แต่จะเปิ ดให้ใช้เฉพาะสมาชิกในองค์กรเท่านัน เช่น อินทราเน็ตของธนาคารแต่ละ แห่ง หรื อระบบเครื อข่ายมหาดไทยทีเชื อมศาลากลางทัว ประเทศ เป็ นต้น เป็ นการสร้างระบบบริ การข้อมูล ข่าวสาร ซึ งเปิ ดบริ การคล้ายกับอินเทอร์ เน็ตเกื อบทุ กอย่าง แต่ยอมให้เข้าถึงได้เฉพาะคนในองค์กรเท่านัน เป็ นการจํากัดขอบเขตการใช้งาน ดังนันระบบอินเทอร์เน็ตในองค์กร ก็คือ "อินทราเน็ต" นัน เอง กล่าวได้ว่าการใช้งานอินทราเน็ต ก็คือ การใช้งานของเทคโนโลยีอินเตอร์ เน็ตโดยจํากัดขอบเขต การใช้งาน ส่ วนใหญ่อยู่เฉพาะภายในเครื อข่ายของหน่ วยงานเท่านัน และนอกจากนี ระบบ อินทราเน็ตยัง สามารถเชื อมต่อเข้ากับอินเตอร์ เน็ตได้เช่นกัน ซึ งทําให้ผูใ้ ช้งานอินทราเน็ตสามารถใช้ท งั อินทราเน็ตและ อินเทอร์เน็ตไปพร้อม ๆ กันได้ โดยทัว ไปอินทราเน็ตจะไม่เน้นการเชื อมต่อไปสู่ อินเตอร์ เน็ตภายนอก เพือ สื บ ค้นหรื อใช้ป ระโยชน์จากข้อมูลภายนอก หากแต่ มุ่งหวังที จะจัด เตรี ยมข้อมูลและสารสนเทศภายใน องค์กร ด้วยการจัดเตรี ยมคอมพิวเตอร์ ซ ึ งทําหน้าทีเป็ นเครื องแม่ข่ายที ให้บริ การข้อมูลในรู ปแบบเดียวกับที ใช้งานในอินเตอร์ เน็ต และขยายเครื อข่ายคอมพิวเตอร์ ไปถึงบุคลากรทุกหน่ วยงาน ให้สามารถ เรี ยกค้น ข้อมูลและสื อสารถึงกันได้ รู ปแบบสําคัญทีมีในอินทราเน็ต คือ การใช้ระบบเว็บเป็ นศูนย์บริ การข้อมูลและ ข่าวสารภายใน สามารถให้ขอ้ มูลได้ท งั ข้อความ เสี ยง ภาพนิ ง หรื อภาพเคลือนไหวและเป็ นเครื องมือทีง่าย ต่อการใช้งาน โดยได้ผนวกบริ การข้อมูลอืนรวมไว้ในตัวเช่ น จดหมายอิ เล็กทรอนิ กส์ การถ่ายโอนย้าย แฟ้ มข้อมูล หรื อกระดานข่าว เป็ นต้น การติดต่อสื อสารและระบบเครื อข่าย 205 อินทราเน็ตจะช่วยปรับเปลียนรู ปแบบการจัดการเอกสารจากเดิ มใช้วิธีทาํ สําเนาแจกจ่าย ไม่ว่าจะ เป็ นข่าว ประกาศ รายงาน สมุดโทรศัพท์ภายใน ข้อมูลบุคลากร มาจัดทําให้อยู่ในรู ปอิเล็กทรอนิ กส์ แทน ผูใ้ ช้สามารถเรี ยกค้น ข้อมูลข่ าวสารได้เมือต้องการ การประยุกต์ใช้อินทราเน็ตในหน่ วยงานถื อเป็ นการ ปฏิ รูปในองค์กรและก่ อให้เกิ ดผลกระทบต่ อ กระบวนการและขันตอนการทํางานทังในปั จจุ บนั และใน อนาคต ช่ วยให้การดําเนิ นงานเป็ นไปได้อย่างคล่องตัว และลดค่าใช้จ่ายลงได้อย่างมาก หากมีการวางแผน งานและเทคโนโลยีทีเหมาะสมก็จะช่วยเพิมประสิ ทธิ ภาพการดําเนินงานขององค์กรให้สูงขึน ประโยชน์ ของการนําอินทราเน็ตเข้ ามาประยุกต์ใช้ ในหน่ วยงาน 1. การสื อ สารเป็ นแบบสากล ผูใ้ ช้ร ะบบอิ นทราเน็ต สามารถส่ งข่ า วสารในรู ป ของ จดหมาย อิ เ ล็กทรอนิ กส์ ทีเ ป็ นมาตรฐานสากลระหว่ างผูร้ ่ ว มงานภายในหน่ ว ยงานและผูใ้ ช้อิ น เตอร์ เ น็ ต ซึ งอยู่ ภายนอกหน่วยงานได้ 2. อินทราเน็ตใช้มาตรฐานเครื อข่าย และโปรแกรมประยุกต์ได้เช่นเดียวกับเครื อข่ายอินเตอร์ เน็ต ซึ ง มี ใช้อ ย่า งแพร่ ห ลาย และผ่ า นการยอมรั บ ให้เ ป็ นมาตรฐานตามความนิ ย มไปโดยปริ ย าย โดยมี ท ัง ผลิตภัณฑ์ฮาร์ดแวร์และซอฟต์แวร์ให้เลือกใช้ได้หลากหลาย 3. การลงทุ นตํา ด้วยความต้องการด้านฮาร์ ดแวร์ และซอฟต์แวร์ คล้ายคลึงกับ ที ใช้ในเครื อข่ าย อินเตอร์เน็ตซึ งมีผลิตภัณฑ์ให้เลือกมากมายและราคาตํา จึงทําให้ค่าใช้จ่ายการวางระบบเครื อข่ายตํากว่าเมือ เทียบกับ ค่าใช้จ่ายทีตอ้ งลงทุนกับระบบอืน ๆ 4. ความน่ าเชื อ ถื อ เทคโนโลยี ทีใ ช้น ัน ได้ผ่านการทดลองใช้แ ละปรั บ ปรุ ง จนกระทังอยู่ใ น สถานภาพทีมีความเชือถือได้สูง 5. สมรรถนะ สามารถสื อสารข้อมูลรองรับการส่ งข้อมูลทีประกอบด้วย ข้อความ ภาพและเสี ยงได้ ในปั จจุ บนั บริ ษทั ธุ รกิ จชันนําในประเทศต่าง ๆ ได้นาํ เทคโนโลยีอินทราเน็ตมาประยุกต์ใช้ใน องค์กรกันอย่างแพร่ หลาย สําหรับอินทราเน็ตในประเทศไทยกําลังอยู่ในช่วงของการเริ มต้น และการขยาย แนวความคิดให้กบั ผูบ้ ริ หารองค์กร อีกทังองค์กรหลายแห่ งยังคงไม่พร้อมทังด้านงบประมาณ และบุคลากร ทีจะเชือมโยงสู่ อินเตอร์ เน็ตอย่างแท้จริ ง อินทราเน็ตจึงเป็ นช่องทางในการพัฒนาและเตรี ยมความพร้อมใน ระยะแรก แต่กม็ ีศกั ยภาพทีจะเติบโตได้อีกมาก 206 การติดต่อสื อสารและระบบเครื อข่าย 5.9.2 เอ็กซ์ ทราเน็ต (Extranet) หรื อ เครื อข่ายภายนอกองค์กร คื อ ระบบเครื อข่ ายซึ งเชื อม เครื อ ข่ า ยภายในองค์ ก ร (อิ น ทราเน็ ต ) เข้า กับ ระบบคอมพิ ว เตอร์ ที อ ยู่ ภ ายนอกองค์ ก ร เช่ น ระบบ คอมพิวเตอร์ ของสาขา ของผูจ้ ดั จําหน่ ายหรื อของลูกค้า เป็ นต้น โดยการเชื อมต่อเครื อข่ายอาจเป็ นได้ท งั การเชื อมต่อโดยตรงระหว่าง 2 จุ ด หรื อการเชื อ มต่ อระหว่างระบบเครื อข่ ายอินทราเน็ตจํานวนหลายๆ เครื อข่ายผ่านอินเทอร์เน็ตก็ได้ จากระบบอินทราเน็ตที จาํ กัดขอบเขตการทํางานอยู่ภายในองค์กรแต่ละองค์ ก็มีความพยายามทีจะขยายขอบเขตการใช้งานให้กว้างขวางขึน เป็ นระบบ Extranet ตัวอย่างเช่น บริ ษทั ที ทาํ ธุรกิจเกียวเนืองกันจะถูกเชือมโยงเข้าด้วยกัน เพือให้สามารถติดต่อสื อสารได้สะดวก ความสัมพันธ์ระหว่าง องค์กรก็จะเป็ นไปอย่างราบรื น มีความรวดเร็ วต่อเนื อง ปั ญหาเรื องประสิ ทธิ ภาพในการประกอบธุ รกิ จไม่ได้ข ึ นอยู่กบั ประสิ ทธิ ภาพการทํางานภายใน องค์กรเพียงอย่างเดียว แต่จะขึนกับการสื อสารกับองค์กรอืนๆ ที ทาํ ธุ รกิ จด้วย ดังนันถ้าสามารถนําระบบ คอมพิวเตอร์ มาช่ วยในกระบวนการเหล่านี ได้ เหมือนกับในระบบอินทราเน็ตก็จะทําให้ธุรกิ จทังระบบมี ประสิ ทธิ ภาพมากขึน ก่อนนี บริ ษทั ต่างๆ ที มีเครื อข่ายคอมพิวเตอร์ ของตนเอง ต่างพยายามหาซอฟต์แวร์ มา ช่ ว ยในการทํา งาน และส่ ว นใหญ่ จะใช้ซ อฟต์แ วร์ ที เขี ยนขึ นมาเฉพาะกิ จ ซึ งต้อ งใช้เ วลาและค่ าใช้จ่า ย ค่ อ นข้า งมาก ที สํา คัญ ก็คื อ ไม่ มีค วามยื ด หยุ่ น ในการทํา งาน การปรั บ เปลี ย นให้เ ข้า กับ ลักษณะงานที เปลียนไปจึงทําได้ยาก และมีปัญหาในการเชื อมโยงของข้อมูลข่าวสารกับบริ ษทั อืน โดยเฉพาะอย่างยิงถ้า เป็ นบริ ษทั ทีใช้ระบบเครื อข่ายซอฟต์แวร์ ต่างกัน แต่ถา้ เครื อข่ายและซอฟต์แวร์ สาํ หรับการติดต่อสื อสารทัง ทีใช้ภายในองค์กรและการติดต่อระหว่างองค์กรต่างก็เป็ นเทคโนโลยีของระบบอินเตอร์ เน็ตทังหมด การ ถ่ายเทหรื อแลกเปลียนข้อมูลข่าวสารจึงทําได้ง่ายขึน ประโยชน์ ของการนําเอ็กซ์ ทราเน็ตเข้ ามาประยุกต์ใช้ ในหน่ วยงาน 1. ช่ วยให้การทําธุ รกิ จผ่านระบบเครื อข่ายคอมพิ วเตอร์ เป็ นไปอย่างรวดเร็ วและมีประสิ ทธิ ภาพ เพราะสามารถติดต่อกับสมาชิกเครื อข่ายได้หลายรู ปแบบ ทังการโต้ตอบ การข่าวสาร หรื อการส่ งโทรสาร 2. ทําให้ธุรกิจสามารถบริ หารสิ นค้าคงคลังได้ดีข ึน เนื องจากมีการเชือมต่อเครื อข่ายของบริ ษทั เข้า กับบริ ษทั คู่คา้ หรื อบริ ษทั ขายสิ นค้าโดยตรง เช่น ผูค้ า้ ปลีกที มีการติ ดต่อกับผูค้ า้ ส่ งย่อมมีการตรวจสอบอยู่ ตลอดเวลาว่า สิ นค้าตัวไหนขายดี เป็ นการตัดปัญหาเรื องสิ นค้าขาดตลาดไปได้ 3. ช่ ว ยรั ก ษาความสั ม พัน ธ์ ใ นแบบตัว ต่ อ ตัว กับ ลู กค้า โดยจะลดเวลาและต้น ทุ น ที ใ ช้ใ น กระบวนการติ ดต่อลูกค้าหรื อให้บริ การลูกค้าลดลง ตัวอย่างเช่น บริ ษทั สามารถเสนอข้อมูลที เกี ยวกับตัว สิ นค้าและบริ การไปยังลูกค้าได้ง่ายขึน 4. สามารถสร้างกลุ่มข่าวสารส่ วนบุคคล (Private Newsgroup) ทีเป็ นแหล่งทีให้ธุรกิจที รวมกลุ่ม กันนันแลกเปลียนความคิดเห็ นและประสบการณ์ต่างๆร่ วมกัน สามารถให้บริ การหรื อขายสิ นค้าเฉพาะ ลูกค้าทีเป็ นสมาชิกเท่านัน 5. สามารถจัดฝึ กอบรมให้แก่พนักงานร่ วมกันภายในกลุ่มโดยผ่านทาง Extranet บทที 6 ระบบสารสนเทศ 6.1 ข้ อมูลและสารสนเทศ ข้อมูล หมายถึงค่าความจริ ง ซึ งแสดงถึงความเป็ นจริ งที ปรากฏขึ! น เช่ น ชื อพนักงานและจํานวน ชัว โมงการทํางานในหนึ งสัปดาห์, จํานวนสิ นค้าที อยู่ในคลังสิ นค้า เป็ นต้น ข้อมูลมี หลายประเภท เช่ น ข้อมูลตัว เลข ข้อมูลตัว อักษร ข้อมูลรู ปภาพ ข้อ มูลเสี ย งและข้อมูลภาพเคลื อ นไหว ซึ งข้อมูลชนิ ดต่ า งๆ เหล่ า นี! ใช้ใ นการนํา เสนอค่ า ความจริ งต่ างๆ โดยค่ า ความจริ งที ถู กนํา มาจัด การและปรั บ แต่ งเพื อ ให้ มี ความหมายแล้ว จะเปลียนเป็ นสารสนเทศ สารสนเทศ หมายถึงกลุ่มข้อมูลที ถกู จัดการตามกฎหรื อถูกกําหนดความสัมพันธ์ให้ และต้องผ่าน การ processed เพือให้ขอ้ มูลเหล่านั!นเกิดประโยชน์หรื อมีความหมายเพิมขึ!น ซึ งต้องมีคุณสมบัติดงั นี! จึงถือ ได้วา่ เป็ นสารสนเทศทีดี • ความถูกต้องเทียงตรง แม่นยํา (accurate) • มีความเชือถือได้ • ความทันต่อการใช้งาน • ความสมบูรณ์ ตรงตามประเด็นทีตอ้ งการ • ยอมรับได้ • ใช้งานได้ง่าย • มีความคุม้ ทุน • มีความชัดเจน • สามารถตรวจสอบได้ • มีความยืดหยุ่น ความแตกต่างระหว่างข้อมูลและสารสนเทศ ดังแสดงในรู ปที 6-1 208 ระบบสารสนเทศ รู ปที 6-1 แสดงความแตกต่างระหว่างข้อมูลและสารสนเทศ 6.2 ระบบสารสนเทศ (Information System หรือ IS) ระบบแบบเฉพาะเจาะจงชนิ ดหนึ ง ซึ งอาจกล่าวได้ว่าเป็ นกลุ่มของส่ วนประกอบพื!นฐานต่างๆ ที ทํางานเกียวข้องกันในการเก็บ (นําเข้า), จัดการ (ประมวลผล) และเผยแพร่ (แสดงผล) ข้อมูลและสารสนเทศ และสนับสนุนกลไกลของผลสะท้อนกลับ เพือให้บรรลุตามวัตถุประสงค์ แสดงดังรู ปที 6-2 รู ปที 6-2 แนวคิดของระบบสารสนเทศ ความสามารถของระบบสารสนเทศ • มีการประมวลข้อมูลขนาดใหญ่ ได้ผลรวดเร็ วและถูกต้อง • สามารถใช้สือสารระหว่างหน่วยงานต่างๆ ได้อย่างรวดเร็ ว • สามารถเข้าถึงสารสนเทศได้อย่างรวดเร็ ว • สามารถใช้เป็ นตัวกลางในการเชือมโยงงานกันได้ • มีขอบเขตของช่วงเวลา เพือบอกความทันสมัยของสารสนเทศ ระบบสารสนเทศ • สนับสนุนการตัดสิ นใจของผูบ้ ริ หาร • สนับสนุนข้อมูลย้อนหลังเพือการศึกษาของระบบ • เป็ นการฝึ กการทํางานประจําขององค์กร • การบริ การทีดีข! นึ • เป็ นรู ปแบบขององค์กรทีชดั เจน • เป็ นระบบการทํางานในรู ปแบบอัตโนมัติ 6.3 องค์ ประกอบของระบบสารสนเทศ ระบบสารสนเทศประกอบด้วย 5 ส่ วน คือ บุคลากร ซอฟต์แวร์ ฮาร์ ดแวร์ ระเบี ยบปฏิบตั ิการ และ ข้อมูล ดังรู ปที 6-3 ซึ งมีรายละเอียดดังต่อไปนี! • บุคลากร เนื องจากทุ กๆงานทีเกียวข้องกับคอมพิวเตอร์ จะต้องกระทําโดยบุ คลากร หรื อ ผูใ้ ช้ ทั!งสิ! น ดังนั!นบุคลากรจึงเป็ นองค์ประกอบทีสาํ คัญทีสุดของระบบสารสนเทศ • ระเบี ยบปฏิบ ตั ิการ (Procedure) เป็ นกฎหรื อแนวทางสําหรับบุคลากรในการใช้ซอฟแวร์ ฮาร์ดแวร์ และข้อมูล ระเบียบปฏิบตั ิการอาจรวมถึงคู่มือการใช้ซอฟต์แวร์ และฮาร์ ดแวร์ ที ผูช้ าํ นาญด้านคอมพิวเตอร์ เขียนขึ!นก็ได้ • ซอฟต์แวร์ หรื อ โปรแกรม ประกอบด้วยคําสังหลายๆ คําสังที บอกให้คอมพิวเตอร์ รู้ว่า จะต้องทํางานตามขั!นตอนอย่างไร ซอฟต์แวร์ทาํ หน้าทีแปลงข้อมูล หรื อข้อเท็จจริ งทียงั ไม่ ผ่านการประมวลผลให้อยูใ่ นรู ปของสารสนเทศ • ฮาร์ ดแวร์ เป็ นอุปกรณ์ทีใช้ในการประมวลผลข้อมูลเพือสร้างสารสนเทศ ได้แก่ คียบ์ อร์ ด เมาส์ จอภาพ หน่วยระบบ และอุปกรณ์อืนๆ ฮาร์ดแวร์ จะถูกควบคุมโดยซอฟต์แวร์ • ข้อมูล เป็ นค่าความจริ งทีเกิดขึ!นจากการดําเนินกิจกรรมต่างๆ 209 210 ระบบสารสนเทศ บุคลากร ระเบียบปฏิบตั ิการ ซอฟต์แวร์ ฮาร์ ดแวร์ ข้อมูล รู ปที 6-3 แสดงองค์ประกอบของระบบสารสนเทศ 6.4 การไหลของสารสนเทศในองค์ กร องค์กร คือ การรวมตัวของหน่วยงานย่อย ๆ ทีมีความเกียวข้องสัมพันธ์กนั ภายใต้สิ งแวดล้อม ที มี ผลต่อการวิเคราะห์และออกแบบสารสนเทศขององค์กรนั!น ๆ ระบบ หมายถึง การนําองค์ประกอบต่างๆ ได้แก่ คน ทรั พยากร แนวคิ ด และขบวนการ มา ผสมผสานการทํางานร่ วมกันเพือให้บรรลุเป้ าหมายอย่างใดอย่างหนึ งทีวางแผนไว้ ในองค์กรขนาดใหญ่และขนาดกลางที มีการนําคอมพิวเตอร์ มาช่ วยประมวลผลระบบสารสนเทศ ไม่ เพี ย งแต่ ใช้เ ก็บ บันทึ กรายการเปลี ย นแปลงและการดําเนิ นงานธุ ร กิ จ ประจําวันเท่ านั!น แต่ ย งั ใช้เ พื อ สนับสนุ นการไหลของสารสนเทศในองค์กรทั!งแนวตั!งและแนวนอน โดยก่อนอื นต้องเข้าใจโครงสร้าง องค์กร และศึ ก ษาลักษณะงานพื! นฐานที แตกต่ า งกัน ในองค์กร รวมถึ งหน้า ที ข องพนักงานภายในฝ่ าย เหล่านั!น ภายในองค์กรจะมีการแบ่งออกเป็ นฝ่ ายต่างๆ ส่ วนใหญ่จะมีฝ่ายเฉพาะซึ งแบ่งตามหน้าทีพ!ืนฐาน ดังนี! คือ ฝ่ ายบัญชี ฝ่ ายการตลาด ฝ่ ายทรัพยากรบุคคล ฝ่ ายการผลิต และฝ่ ายวิจยั อาจจะใช้ชือแตกต่างกันไป ในแต่ละองค์กร ในรู ปที 6-4 แสดงลักษณะพื!นฐานขององค์กร • ฝ่ ายบัญชี (Accounting) ทําหน้าทีบนั ทึกกิจกรรมต่างๆ ทางการเงินทั!งหมด เช่น สังซื! อ สิ นค้า คํานวณค่าแรง • ฝ่ ายการตลาด (Marketing) ทําหน้าทีการวางแผน กําหนดราคา โฆษณาประชาสัมพันธ์ ขายและกระจายสิ นค้าและให้บริ การลูกค้า ระบบสารสนเทศ • ฝ่ ายทรัพยากรบุคคล (Human resource) ทําหน้าทีประกาศรับสมัคร คัดเลือกพนักงาน ฝึ กอบรม ออกหมายเลขประจําตัว โดยทํางานสัมพันธ์กบั บุคลากรแต่ละฝ่ ายภายในองค์กร • ฝ่ ายการผลิต (Production) ทําหน้าทีผลิตสิ นค้าจากวัตถุดิบต่าง • ฝ่ ายวิจยั (Research) ทําหน้าที วิเคราะห์ ศึกษา และนําความรู ้ทีได้มาพัฒนาผลิตภัณฑ์ใหม่ๆ และการบริ การต่าง ๆ ฝ่ ายบัญชี บันทึกกิจกรรมต่าง ๆ ทางการเงิน ฝ่ ายการตลาด วางแผน กําหนดราคา โฆษณา กระจายสินค้ า ฝ่ ายทรัพยากรบุคคล ประกาศรับสมัค คัดเลือกพนักงาน ฝึ กอบรม ฝ่ ายการผลิต ผลิตสินค้ าจากวัตถุดิบ ฝ่ ายวิจยั วิเคราะห์ ศึกษา พัฒนาผลิตภัณฑ์ใหม่ ๆ รู ปที 6-4 ลักษณะพื!นฐานขององค์กร 6.5 ระดับการบริหารจัดการ ภายในองค์กรต้องมีการบริ หารจัดการ เพือให้องค์กรคงอยู่หรื อพัฒนาขึ! น จึ งมีร ะบบการบริ หาร จัดการเกิดขึ!น เราสามารถเปรี ยบเทียบองค์กรได้กบั รู ปพีระมิด โดยทีส่วนฐานของพีระมิดแต่ละองค์กรก็คือ พนักงานฝ่ ายต่างๆ ที มีหน้าทีผลิตและให้บริ การ เหนื อขึ!นมาคือบุ คลากรระดับผูบ้ ริ หาร เช่น หัวหน้างาน ผู้ คุมงาน ผูจ้ ดั การเขต หรื อรองประธานบริ ษทั บุคคลเหล่านี!เป็ นผูท้ ีทาํ หน้าทีในการวางแผน ชี!นาํ อํานวยการ จัดระบบงาน และควบคุมการปฏิบตั ิงานให้สาํ เร็ จ ดังนั!นการบริ หารจัดการในองค์กร สามารถแบ่งเป็ น 3 ระดับ ดังแสดงในรู ปที 6-5 รายละเอียดแต่ละส่ วนมีดงั ต่อไปนี! 211 212 ระบบสารสนเทศ • หัวหน้างาน (Supervisor) ทําหน้าที ในการจัดการและติดตามการทํางานของพนักงานหรื อ ลูกจ้างที ทาํ หน้าทีผลิตหรื อให้บริ การสิ นค้าต่างๆภายในองค์กร ดังนั!นหัวหน้างานจะต้อง รั บ ผิ ด ชอบเกี ย วกับ เรื องต่ า งๆที เ กิ ด ขึ! น ในระหว่ า งการปฏิ บ ัติ ง าน ติ ด ตามเหตุ ก ารณ์ ประจําวันและทําการแก้ไขให้ถกู ต้องทันทีถา้ จําเป็ น • ผูบ้ ริ หารระดับกลาง (Middle-level Manger) ทําหน้าทีควบคุมและวางแผนทีเรี ยกว่า แผน ยุทธวิธี (Tactical Planning) รวมทั!งทําการตัด สิ นใจเพือให้การดําเนิ นงานบรรลุตาม เป้ าหมายจองแผนระยะยาว • ผูบ้ ริ หารระดับสู ง (Top-level Manager) ทําหน้าที วางแผนระยะยาวทีเรี ยกว่า แผนกลยุทธ์ (Strategic Planning) โดยเป็ นผูท้ ีตอ้ งการสารสนเทศเพือช่วยวางแผนการเจริ ญเติบโตของ องค์กรในอนาคต และกําหนดทิศทางขององค์กร ผู้บริหารระดับสูง ผู้บริหารระดับกลาง หัวหน้ างาน รู ปที 6-5 ระดับของการบริ หาร 6.6 การไหลของสารสนเทศในการบริหารจัดการ การบริ ห ารงานในแต่ ล ะระดับ ต้อ งการสารสนเทศที แ ตกต่ า งกัน ผู ้บ ริ หารระดับ สู ง ต้อ งการ สารสนเทศทีสรุ ปจากเงือนไขต่างๆ ทางธุรกิจ และต้องการสารสนเทศจากภายนอกองค์กรอีกด้วย เนื องจาก การบริ ห ารระดับ สู ง จํา เป็ นต้อ งพยากรณ์ แ ละวางแผนสํ า หรั บ เหตุ การณ์ ต่ า งๆในระยะยาว ผู ้บ ริ ห าร ระดับกลางต้องการสารสนเทศที สรุ ปเป็ นรายสัปดาห์หรื อรายเดือนเพื อพัฒนางบประมาณของโครงการ ต่ างๆ และประเมิ นผลการทํา งานของหัว หน้างาน หัว หน้า งานต้อ งการสารสนเทศที มีร ายละเอี ย ดเป็ น ปัจจุบนั แบบวันต่อวันเพือให้การปฏิบตั ิงานในฝ่ ายเป็ นไปอย่างราบรื น เพือสนับสนุนความต้องการทีต่างกัน การไหลของสารสนเทศจึงไหลในทิศทางทีต่างกัน แสดงในรู ปที 6-6 ระบบสารสนเทศ สํา หรั บ ผูบ้ ริ หารระดับ สู ง สารสนเทศจะไหลภายในองค์กรทั!งแนวตั!งและแนวนอน ผูบ้ ริ หาร ระดับสู งต้องการสารสนเทศจากระดับล่างจากทุกฝ่ ายและต้องการสารสนเทศจากภายนอกองค์การมาช่วย ในการตัดสิ นใจ สําหรั บผูบ้ ริ หารระดับกลาง สารสนเทศจะไหลในแนวตั!งและแนวนอน ข้ามสายงานต่างๆตาม บทบาทหน้าทีของฝ่ ายต่างๆ ภายในองค์กร สําหรั บหัวหน้างาน สารสนเทศส่ ว นใหญ่จะไหลในแนวตั!งเป็ นหลัก เนื องจากหัว หน้างานต้อง ติดต่อสื อสารกับผูบ้ ริ หารระดับกลางและบุคลากรภายใต้การควบคุม เมือทราบว่าองค์กรขนาดใหญ่มีโครงสร้างและมีการไหลของสารสนเทศอย่างไรภายในองค์กร ต่อไปก็ควรจะทราบว่าระบบสารสนเทศที ใช้คอมพิวเตอร์ ทาํ งาน ต้องมีการเตรี ยมการทีเหมาะสมเพือทีจะ สนับสนุนความต้องการในการใช้งานระบบสารสนเทศแต่ละประเภทได้ ผู้บริหารระดับสูง ผู้บริหารระดับกลาง หัวหน้ างาน ฝ่ ายบัญชี ฝ่ ายการตลาด ฝ่ ายวิจยั ฝ่ ายการผลิต ฝ่ ายทรัพยากรบุคคล รู ปที 6-6 การไหลของสารสนเทศ 6.7 ประเภทของระบบสารสนเทศ องค์ประกอบส่ วนใหญ่ของระบบสารสนเทศ ทีใช้คอมพิวเตอร์ทาํ งาน องค์กรขนาดใหญ่จะมีระบบ ทีได้รับการออกแบบเพือใช้ในการรวบรวมข้อมูลและใช้ขอ้ มูล ซึ งแต่ละองค์กรจะใช้ชือระบบแตกต่างกัน ไป แต่โดยทัว ไประบบสารสนเทศจะมีดงั นี! ระบบประมวลผลรายการ ระบบสารสนเทศเพือการจัดการ ระบบสนับสนุนการตัดสิ นใจ และระบบสนับสนุนผูบ้ ริ หาร แสดงในรู ปที 6-7 213 214 ระบบสารสนเทศ • ระบบประมวลผลรายการ (Transaction Processing System: TPS) ระบบนี! จะบันทึ ก รายการประจําวัน เช่น ใบสังซื! อสิ นค้า ใบเสร็ จชําระเงิน จํานวนสิ นค้าคงคลัง และจํานวน ผลผลิต ระบบประมวลผลรายการช่วยหัวหน้างานสร้างฐานข้อมูลที เป็ นพื!นฐานสําหรั บ ระบบสารสนเทศอืน ๆ • ระบบสารสนเทศเพือการจัดการ (Management Information System: MIS) ทําหน้าที นาํ ข้อมูลจากระบบประมวลผลรายการมาสรุ ปให้เป็ นรายงานสําหรับ ผูบ้ ริ หารระดับกลาง เช่นรายงานสรุ ปยอดขายรายสัปดาห์ รายงานตารางการผลิต • ระบบสนับสนุ นการตัดสิ นใจ (Decision Support System: DSS) เป็ นการจัดเตรี ยม เครื องมื อที ยื ดหยุ่นสําหรั บการวิเคราะห์ ระบบสนับสนุ นการตัดสิ นใจจะช่ ว ยผูบ้ ริ หาร ระดับกลางและระดับอืนๆ ในองค์กรมีขอ้ มูลสําหรับการวิเคราะห์ปัญหาอย่างกว้างๆ เช่น ผลกระทบจากเหตุการณ์ต่างๆ และแนวโน้มจากภายนอกองค์กร และเช่ นเดี ยวกับระบบ สารสนเทศเพื อ การจัด การคื อ ระบบสนับ สนุ น การตัด สิ น ใจจะใช้ข ้อ มู ล จากระบบ ประมวลผลรายการ • ระบบสนับสนุนผูบ้ ริ หาร (Executive Support System: ESS) หรื อรู้จกั กันในชื อของระบบ สารสนเทศสําหรับผูบ้ ริ หาร (Executive Information System: EIS) เป็ นระบบทีใช้งานง่าย มี ก ารนํา เสนอสารสนเทศในรู ป แบบที เ ป็ นการสรุ ป ขั!น สู ง ช่ ว ยให้ผูบ้ ริ หารระดับ สู ง สามารถมองเห็นภาพรวมการดําเนิ นงานของบริ ษทั และช่ ว ยพัฒนาแผนกลยุทธ์ ระบบ สนับสนุนผูบ้ ริ หารเป็ นระบบที รวบรวมข้อมูลภายในจากระบบประมวลผลรายการและ ระบบสารสนเทศเพือการจัดการกับข้อมูลทีได้จากภายนอกองค์กร ระบบสารสนเทศ ESS DSS MIS TPS รู ปที 6-7 ระบบสารสนเทศทีใช้คอมพิวเตอร์ทาํ งาน 6.8 ระบบประมวลผลรายการ ระบบประมวลผลรายการ เป็ นระบบสารสนเทศทีเกี ยวกับการบันทึกและประมวลข้อมูลทีเกิดจาก ธุ รกรรมหรื อการปฏิ บตั ิ งานประจําหรื องานขั!นพื! นฐานขององค์การ เช่ น การซื! อขายสิ นค้า การบันทึ ก จํานวนวัสดุคงคลัง เมือใดก็ตามทีมีการทําธุรกรรมหรื อปฏิ บตั ิงานในลักษณะดังกล่าวข้อมูลที เกียวข้องจะ เกิดขึ! นทันที เช่ น ทุกครั!งที มีการขายสิ นค้า ข้อมูลที เกิ ดขึ!นก็คือ ชื อลูกค้า ประเภทของลูกค้า จํานวนและ ราคาของสิ นค้าทีขายไป รวมทั!งวิธีการชําระเงินของลูกค้า 1) วัตถุประสงค์ ของ TPS 1. มุ่งจัดหาสารสนเทศทั!งหมดทีหน่วยงานต้องการตามนโยบายของหน่วยงานหรื อตาม กฎหมาย เพือช่วยในการปฏิบตั ิงาน 2. เพือเอื!ออํานวยต่อการปฏิบตั ิงานประจําให้มีความรวดเร็ ว 3. เพือเป็ นหลักประกันว่าข้อมูลและสารสนเทศของหน่ วยงานมีความถูกต้องเป็ นอันหนึ งอัน เดียวกันและรักษาความลับได้ 4. เพือเป็ นสารสนเทศทีป้อนข้อมูลเข้าสู่ระบบสารสนเทศทีใช้ในการตัดสิ นใจอืน เช่น MIS หรื อ DSS 215 216 ระบบสารสนเทศ 2) หน้ าทีของ TPS 1. การจัดกลุ่มของข้อมูล คือ การจัดกลุ่มข้อมูลลักษณะเหมือนกันไว้ดว้ ยกัน 2. การคิดคํานวณ การคิดคํานวณโดยใช้วิธีการคณิ ตศาสตร์ เช่น บวก ลบ คูณ หาร เพือให้ได้ ผลลัพธ์ทีเป็ นประโยชน์ เช่น การคํานวณภาษีขายทั!งหมดที ตอ้ งจ่ายในช่วง 3 ปี ที ผ่านมา การคิดคํานวณทีสาํ คัญมากคือ งานบัญชี การทําบัญชีจะมีกิจกรรมพื!นฐานหลัก 6 กิจกรรม โดย 5 กิจกรรมแรก คือ การประมวลผลใบสังซื! อสิ นค้า บัญชี ลูกหนี! สิ นค้าคงคลังและการ สังซื! อ บัญชี เจ้าหนี! บัญชี เงินเดื อน ข้อมูลทั!งหมดจะถูกบันทึ กลงบัญชี แยกประเภททัว ไป ซึ งเป็ นกิจกรรมที 6 กิจกรรมในงานบัญชีท! งั 6 กิจกรรมสําหรับองค์กรส่ วนใหญ่ มีดงั นี! - การประมวลผลใบสังซื! อ (Sale Order Processing) เก็บบันทึกข้อมูลทีลูกคําสัง ซื! อ สิ นค้าจากบริ ษทั หรื อการบริ การต่างๆ - บัญชีลูกหนี! (Account Receivable) เก็บบันทึกการชําระเงินจากลูกค้า - สิ นค้าคงคลังและการสังซื! อ (Inventory and Purchasing) สิ นค้าทีผลิตเสร็ จแล้วเก็บ อยูใ่ นโกดังสิ นค้า เรี ยกว่า สิ นค้าคงคลัง (Inventory) ระบบควบคุมสิ นค้าคงคลัง (Inventory Control System) จะเก็บบันทึกข้อมูลจํานวนสิ นค้าแต่ละชนิดทีมีอยู่ใน โกดังสิ นค้า การสังซื! อสิ นค้า ( Purchasing ) เป็ นการสังซื! อวัสดุและบริ การ โดยจะ มีใบสัง ซื! อสิ นค้า ( Purchase Order) แสดงรายชือบริ ษทั คู่คา้ - บัญชีเจ้าหนี! (Account Payable) จะอ้างอิงถึงรายการและจํานวนเงินทีบริ ษทั ค้าง ชําระเมือสังซื! อสิ นค้าหรื อบริ การและได้รับของเรี ยบร้อยแล้ว - บัญชีเงินเดือน (Payroll) เกียวข้องกับการคํานวณค่าแรงที ตอ้ งจ่ายให้พนักงาน โดย พิจารณาจากประเภทของงาน ชัว โมงการทํางาน และส่ วนหักลบต่างๆ ( เช่น ภาษี เงินประกันสังคม ค่ารักษาพยาบาล) โดยอาจคํานวณค่าจ้างจากบัตรลงเวลาของ พนักงาน หรื อในบางกรณี จากเอกสารบันทึกการทํางานของหัวหน้างาน - บัญชีแยกประเภททัว ไป (General Ledger) บันทึกข้อมูลสรุ ปทั!งหมดของรายการที กล่าวมาแล้วข้างต้น ระบบบัญชีแยกประเภททัว ไปจะถูกนําไปใช้ในการทําบัญชี รายได้ (Income Statements) ซึ งแสดงรายรับ รายจ่าย และผลต่างของรายรับและ รายจ่าย และบัญชี งบดุล (Balance Sheet) ซึ งแสดงรายการสถานะทางการเงิน ทั!งหมดขององค์กร เช่น ทรัพย์สิน หนี!สิน เป็ นต้น ระบบสารสนเทศ 3. การเรี ยงลําดับข้อมูล (Sorting) การจัดเรี ยงข้อมูลเพือทําให้การประมวลผลง่ายขึ!น เช่น การ จัดเรี ยง invoices ตามรหัสไปรษณี ยเ์ พือให้การจัดส่ งเร็วยิงขึ!น 4. การสรุ ปข้อมูล (Summarizing) เป็ นการลดขนาดของข้อมูลให้เล็กหรื อกะทัดรัดขึ!น เช่น การคํานวณเกรดเฉลียของนักศึกษาแต่ละคน 5. การเก็บ (Storage) การบันทึ กเหตุการณ์ทีมีผลต่อการปฏิ บตั ิ งาน อาจจําเป็ นต้องเก็บรั กษา ข้อมูลไว้ โดยเฉพาะข้อมูลบางประเภทที จาํ เป็ นต้องเก็บรักษาไว้ตามกฎหมาย ที จริ งแล้ว TPS เกียวข้องกับงานทุกระดับในองค์การ แต่งานส่ วนใหญ่ของ TPS จะเกิดขึ!นในระดับ ปฏิบตั ิการมากกว่า แม้ว่า TPS จะจําเป็ นในการปฏิบตั ิงานในองค์การแต่ระบบ TPS ก็ไม่ เพี ยงพอในการสนับ สนุ นในการตัดสิ นใจของผูบ้ ริ หาร ดังนั!นองค์การจึงจําเป็ นต้องมี ระบบอืนเพือช่วยงานผูบ้ ริ หารด้วย 3) ลักษณะสําคัญของระบบสารสนเทศแบบ TPS • มีการประมวลผลข้อมูลจํานวนมาก • แหล่งข้อมูลส่ วนใหญ่มาจากภายในและผลทีได้เพื อตอบสนองต่อผูใ้ ช้ภายในองค์กรเป็ น หลัก อย่างไรก็ตามในปั จจุบนั หุ ้นส่ วนทางการค้าอาจจะมี ส่วนในการป้ อนข้อมูลและ อนุญาตให้หน่วยงานทีเป็ นหุน้ ส่ วนใช้ผลทีได้จาก TPS โดยตรง • กระบวนการประมวลผลข้อมูลมีการดําเนิ นการเป็ นประจํา เช่น ทุกวัน ทุกสัปดาห์ ทุกสอง สัปดาห์ • มีความสามารถในการเก็บฐานข้อมูลจํานวนมาก • มีการประมวลผลข้อมูลทีรวดเร็ ว เนืองจากมีปริ มาณข้อมูลจํานวนมาก • TPS จะคอยติดตามและรวบรวมข้อมูลภายหลังทีผลิตข้อมูลออกมาแล้ว • ข้อมูลทีป้อนเข้าไปและทีผลิตออกมามีลกั ษณะมีโครงสร้างทีชดั เจน (Structured Data) • ความซับซ้อนในการคิดคํานวณมีนอ้ ย • มีความแม่นยําค่อนข้างสู ง การรักษาความปลอดภัย ตลอดจนการรักษาข้อมูลส่ วนบุคคลมี ความสําคัญเกียวข้องโดยตรงกับ TPS • ต้องมีการประมวลผลทีมีความน่าเชื อถือสู ง 217 218 ระบบสารสนเทศ 4) กระบวนการประมวลข้ อมูลของ TPS มี 3 วิธี คือ 1. Batch processing การประมวลผลเป็ นชุ ดโดยการรวบรวมข้อมูลที เกิ ดจากธุ รกรรมที เกิดขึ!นและรวมไว้เป็ นกลุ่มหรื อเป็ นชุด (batch) เพือตรวจสอบความถูกต้อง หรื อจัดลําดับ ให้เ รี ย บร้ อ ยก่ อ นที จะส่ ง ไปประมวลผล โดยการประมวลผลนี! จะกระทํา เป็ นระยะๆ (อาจจะทําทุกคืน ทุก 2-3 วัน หรื อทุกสัปดาห์) 2. Online processing คือ ข้อมูลจะได้รับการประมวลผล และทําให้เป็ นเอาท์พุททันทีทีมีการ ป้ อนข้อมูลของธุรกรรมเกิดขึ!น เช่น การเบิกเงินจากตู ้ ATM จะประมวลผลและดําเนิ นการ ทันที เมือมีลกู ค้าใส่ รหัสและป้ อนข้อมูลและคําสังเข้าไปในเครื อง 3. Hybrid systems เป็ นวิธีการผสมผสานแบบที 1) และ 2) โดยอาจมีการรวบรวมข้อมูลที เกิดขึ! นทันที แต่การประมวลผลจะทําในช่ วงกระยะเวลาที กาํ หนด เช่น แคชเชี ยร์ ทีป้อน ข้อมูล การซื! อขายจากลูกค้าเข้าคอมพิวเตอร์ ณ จุดขายของ แต่การประมวลผลข้อมูลจาก แคชเชียร์ ทุกคนอาจจะทําหลังจากนั!น (เช่น หลังเลิกงาน) 6.9 ระบบสารสนเทศเพือ การจัดการ 1) วัตถุประสงค์ ของระบบสารสนเทศเพือ การจัดการ ระบบสารสนเทศเพือการจัดการ เป็ นระบบสารสนเทศทีใช้คอมพิวเตอร์ ทาํ งาน ผลิตรายงานสรุ ปที มี รูปแบบและมี โครงสร้ างที เป็ นมาตรฐาน ใช้ส นับ สนุ นผูบ้ ริ หารระดับกลาง ระบบสารสนเทศเพื อการ จัดการต่างจากระบบประมวลผลรายการคื อ ระบบประมวลผลรายการเป็ นการสร้างฐานข้อมูล แต่ระบบ สารสนเทศเพือการจัดการเป็ นการใช้ฐ านข้อมูล ระบบสารสนเทศเพื อ การจัดการสามารถดึ งข้อมูลจาก ฐานข้อมูลในฝ่ ายต่างๆ โดยใช้ระบบจัดการฐานข้อมูล (Database Management System) มาบูรณการเข้าไว้ ด้วยกัน ผูบ้ ริ หารระดับกลางต้องการข้อมูลสรุ ปทีได้จากฝ่ ายต่างๆทีเกียวข้องกัน ระบบสารสนเทศเพือการจัดการผลิตรายงานตามรู ปแบบทีได้กาํ หนดไว้แล้วล่วงหน้า โดยมีเนื! อหา แตกต่างกันไปตามลักษณะธุ รกิจ สามารถแบ่งรายงานออกเป็ น 3 ประเภท คือ รายงานทีออกตามระยะเวลา รายงานทีออกเป็ นกรณี พิเศษ และรายงานทีออกตามความต้องการ • รายงานทีออกตามระยะเวลา (Periodic Report ) จะมี ระยะเวลาที ออกสมําเสมอ เช่ น รายงานสัปดาห์ รายเดือน หรื อไตรมาส เป็ นต้น ระบบสารสนเทศ • รายงานที ออกเป็ นกรณี พิเศษ (Exception Report) เป็ นรายงานทีไม่ได้เกิ ดขึ! นเป็ นประจํา อาจจะถูกจัดทําขึ!นเมือมี สิ งผิดปกติ หรื อเกิ ดปั ญหาเฉพาะหน้าขึ! น เช่ น รายงานการขายที นอกเหนือการพยากรณ์ของฝ่ ายการตลาด • รายงานทีออกตามความต้องการ (Demand Report) จะออกเมือมีการร้องขอ เช่น รายงาน ยอดคงเหลือของวัตถุดิบคงคลังเพือนํามาใช้ในการสังซื! อวัตถุดิบครั!งต่อไป 2) ประโยชน์ ของระบบสารสนเทศเพือ การจัดการ 1. ช่ ว ยให้ผูใ้ ช้ส ามารถเข้าถึ งสารสนเทศที ต ้องการได้อ ย่ างรวดเร็ ว และทันต่ อ เหตุ การณ์ เนื องจากข้อมูลถูกจัดเก็บและบริ หารเป็ นระบบ ทําให้ผบู ้ ริ หารสามารถจะเข้าถึงข้อมูลได้ อย่างรวดเร็ วในรู ปแบบทีเหมาะสม และสามารถนําข้อมูลมาใช้ประโยชน์ได้ทนั ต่อความ ต้องการ 2. ช่ วยผูใ้ ช้ในการกําหนดเป้ าหมายกลยุทธ์ และการวางแผนปฏิ บตั ิ การ โดยผูบ้ ริ หารจะ สามารถนําข้อมูลทีได้จากระบบสารสนเทศมาช่วยในการวางแผนและกําหนดเป้ าหมายใน การดําเนิ นงาน เนื องจากสารสนเทศถูกเก็บรวบรวมและจัดการอย่างเหมาะสม ทําให้มี ประวัติของข้อมูลอย่างต่อเนื อง สามารถที จะชี! แนวโน้มของการดําเนิ นงานได้ว่าน่ าจะ เป็ นไปในลักษณะใด 3. ช่วยผูใ้ ช้ในการตรวจสอบประเมินผลการดําเนิ นงาน เมือแผนงานถูกนําไปปฏิบตั ิในช่วง ระยะเวลาหนึ ง ผูค้ วบคุมจะต้องตรวจสอบผลการดําเนิ นงานโดยนําข้อมูลบางส่ วนมา ประมวลผลประกอบการประเมิน สารสนเทศที ได้จะแสดงให้เห็ นผลการดําเนิ นงานว่า สอดคล้องกับเป้ าหมายทีตอ้ งการเพียงไร 4. ช่วยผูใ้ ช้ในการศึกษาและวิเคราะห์สาเหตุของปั ญหา ผูบ้ ริ หารสามารถใช้ระบบสารสนเทศ ประกอบการศึกษาและการค้นหาสาเหตุ หรื อข้อผิดพลาดทีเกิดขึ!นในการดําเนิ นงาน ถ้า การดําเนิ นงานไม่เป็ นไปตามแผนทีวางเอาไว้ อาจจะเรี ยกข้อมูลเพิมเติมออกมาจากระบบ เพื อ ให้ท ราบว่ า ข้อ ผิ ด พลาดในการทํางานเกิ ด ขึ! น มาจากสาเหตุ ใ ด หรื อจัดรู ป แบบ สารสนเทศในการวิเคราะห์ปัญหาใหม่ 5. ช่วยให้ผใู ้ ช้สามารถวิเคราะห์ปัญหาหรื ออุปสรรคทีเกิดขึ!น เพือหาวิธีควบคุม ปรับปรุ งและ แก้ไขปั ญหา สารสนเทศที ได้จากการประมวลผลจะช่ ว ยให้ผูบ้ ริ หาร วิเคราะห์ว่าการ ดําเนิ นงานในแต่ละทางเลือกจะช่วยแก้ไข หรื อควบคุมปั ญหาทีเกิดขึ! นได้อย่างไร ธุ รกิ จ 219 220 ระบบสารสนเทศ ต้องทําอย่า งไรเพือ ปรั บ เปลี ย นหรื อพัฒ นาให้การดํา เนิ นงานเป็ นไปตามแผนงานหรื อ เป้ าหมาย 6. ช่วยลดค่าใช้จ่าย ระบบสารสนเทศทีมีประสิ ทธิ ภาพ ช่วยให้ธุรกิจลดเวลา แรงงานและ ค่าใช้จ่ายในการทํางานลง เนืองจากระบบสารสนเทศสามารถรับภาระงานทีตอ้ งใช้ แรงงาน จํานวนมาก ตลอดจนช่วยลดขั!นตอนในการทํางาน ส่ งผลให้ธุรกิจสามารถลด จํานวนคนและระยะเวลาในการประสานงานให้นอ้ ยลง โดยผลงานทีออกมาอาจเท่าหรื อดี กว่าเดิม ซึ งจะเป็ นการเพิมประสิ ทธิภาพ และศักยภาพในการแข่งขันทางธุรกิจ 6.10 ระบบสนับสนุนการตัดสิ นใจ ระบบสนับสนุนการตัดสิ นใจ เป็ นระบบทีช่วยในการวิเคราะห์และตัดสิ นใจภายใต้สถานการณ์ต่าง ๆ ในบางครั!งเมือมีปัญหาใหญ่เกิดขึ!นต้องมีการรวมทีมงานในการตัดสิ นใจเพื อแก้ปัญหานั!นโดยใช้ ระบบ สนับสนุนการตัดสิ นใจกลุ่ม (Group Decision Support System: GDSS) ระบบสนับสนุ นการตัดสิ นใจต่างจากระบบประมวลผลรายการซึ งเพียงแต่บนั ทึ กข้อมูล และต่าง จากระบบสารสนเทศเพื อ การจัด การซึ งสรุ ปข้อมูลเป็ นรายงานที มีการกําหนดรู ป แบบไว้แล้ว ล่ วงหน้า กล่าวคือ ระบบสนับสนุนการตัดสิ นใจใช้วิเคราะห์ขอ้ มูลและสร้างรายงานทีไม่มีกาํ หนดรู ปแบบซึ งจัดเป็ น เครื องมือสําหรับการวิเคราะห์ขอ้ มูลทีมีความยืดหยุน่ ระบบสนับ สนุ นการตัดสิ นใจส่ วนใหญ่ถูกออกแบบมาสําหรั บระบบคอมพิวเตอร์ ขนาดใหญ่ แต่ ปัจจุบนั เครื องไมโครคอมพิวเตอร์ มีสมรรถนะเพิมขึ!นและมีซอฟต์แวร์สมัยใหม่ เช่น โปรแกรมแผ่นตาราง ทําการ โปรแกรมฐานข้อมูล ซึ งสามารถทํางานได้ซับซ้อนยิ งขึ! น ผูใ้ ช้ระบบนี! คื อ ผูบ้ ริ หาร ดังนั!นระบบ สนับสนุนการตัดสิ นใจจึงเป็ นระบบทีใช้งานง่าย ระบบสนั บ สนุ น การตัด สิ น ใจทํา งานอย่ า งไร ระบบสนั บ สนุ น การตัด สิ น ใจประกอบด้ว ย องค์ประกอบ 4 ส่วน คือ ผูใ้ ช้ ซอฟแวร์ ข้อมูล และแบบจําลองการตัดสิ นใจ • ผูใ้ ช้ โดยทัว ไปเป็ นผูท้ ีมีหน้าทีในการตัดสิ นใจ มักเป็ นผูบ้ ริ หารระดับกลาง • ซอฟแวร์ ใช้จดั การรายละเอียดในการทํางาน มีคาํ สังให้เลือกใช้และสะดวกในการใช้งาน โดยจะมีรายการคําสัง หรื อไอคอนทีสามารถเข้าใจง่าย • ข้อมูล ในระบบสนับสนุนการตัดสิ นใจ ข้อมูลที เก็บไว้ในฐานข้อมูลจะแบ่งเป็ น 2 ประเภท คื อ ข้อมูลภายใน ซึ งเป็ นข้อมูลภายในองค์กรจากระบบประมวลผลรายการและข้อมูล ระบบสารสนเทศ ภายนอก เป็ นการรวบรวมข้อมูลภายนอกองค์กร เช่ น ข้อมูลจากบริ ษทั ที ทาํ วิจยั ทางการ ตลาด • แบบจํา ลองการตัดสิ น ใจ (Decision model) ทํา ให้ร ะบบสนับ สนุ น การตัดสิ นใจมี ความสามารถในการวิเคราะห์ แบ่งออกเป็ น 3 แบบ คือ แบบจําลองกลยุทธ์ แบบจําลอง ยุทธวิธี และแบบจําลองการปฏิบตั ิงาน แบบจําลองกลยุทธ์ (Strategic model) ช่วยผูบ้ ริ หารระดับสูงในการวางแผนระยะยาว แบบจําลองยุทธวิธี (Tactical model) ช่ วยให้ผูบ้ ริ หารระดับกลางในการควบคุมงาน ขององค์กร แบบจําลองการปฏิ บตั ิ งาน (Operational model) ช่ วยผูบ้ ริ หารระดับล่างให้ดาํ เนิ น กิ จกรรมต่ างๆในองค์กรให้แ ล้วเสร็ จในแต่ละวัน เช่ น การประเมิ นผลและควบคุ ม คุณภาพ 6.11 ระบบสนับสนุนผู้บริหาร ระบบสนับสนุนผูบ้ ริ หาร ประกอบด้วยซอฟต์แวร์ ทีมีความซับซ้อนซึ งสามารถนําเสนอ สรุ ปและ วิเคราะห์ขอ้ มูลจากฐานข้อมูลขององค์กร ระบบสนับสนุนผูบ้ ริ หารถูกออกแบบอย่างพิเศษเพือให้ใช้งานง่าย เนื องจากผูบ้ ริ หารระดับสู งมักจะไม่มีความรู ้ทางด้านคอมพิวเตอร์ มากนัก ดังนั!นสารสนเทศที ได้รับควรจะ อยูใ่ นรู ปแบบทีสามารถเข้าใจได้ง่ายและมีลกั ษณะเป็ นกราฟิ ก ตัวอย่างการใช้ระบบสนับสนุ นผูบ้ ริ หาร เช่ น ประธานบริ ษทั แห่ งหนึ งจะใช้ไมโครคอมพิวเตอร์ เรี ยกดูขอ้ มูลผ่านระบบสนับสนุนผูบ้ ริ หาร บนจอภาพจะแสดงข้อมูลสรุ ปจากกิจกรรมทั!ง 5 ฝ่ าย ได้แก่ บัญชี การตลาด ทรัพยากรบุคคล การผลิต และวิจยั จากภาพแสดงให้เห็นว่าฝ่ ายการตลาด ทรัพยากรบุคคล การ ผลิ ต และวิ จัย ดําเนิ นกิ จ กรรมไปอย่างราบรื น แต่ ในฝ่ ายบัญชี มี อตั ราร้ อยละของลูกค้าที จ่ ายเงิ นช้ากว่า กําหนดเพิมขึ!นร้อยละ 3 นี! อาจจะดูเหมือนไม่มาก แต่บริ ษทั มีประวัติการมีปัญหาจากผูท้ ี จ่ายเงินช้า ดังนั!น ประธานบริ ษทั จึงเลือกเข้าไปดูรายละเอียดจากฝ่ ายบัญชี ระบบแสดงกราฟที เกี ยวข้องกับข้อมูลบัญชี ทีเลยกําหนดชําระเงินมาแล้ว (ดูรูปที 6-8) ทางสี เข้ม แสดงสถานะของผูจ้ ่ ายเงินช้ากว่ากําหนด ณ เวลาปั จจุบนั ส่ วนสี อ่อนแสดงสถานะผูจ้ ่ายเงินช้ากว่ากําหนด ณ เวลาเดียวกันในปี ที ผ่านมา ซึ งกราฟแสดงให้เห็นถึงความแตกต่างอย่างชัดเจน ดังนั!นประธานบริ ษทั จึงมี 221 222 ระบบสารสนเทศ ความเห็นว่าบริ ษทั ควรจะต้องออกนโยบายบางอย่างเพือทําให้ลกู ค้าชําระเงินเร็ วขึ!น เช่ น ผูท้ ี ชาํ ระเงินก่อน จะได้รับส่ วนลด หรื อผูท้ ีชาํ ระเงินช้าจะต้องเสี ยดอกเบี!ยเพิมขึ!น 5 แสดงข้ อมูลบัญชีที4เลยกําหนดชําระเงิน 4.5 4 3.5 3 Series 1 2.5 Series 2 2 1.5 1 0.5 0 Category 1 Category 2 รู ปที 6-8 การนําเสนอแบบกราฟิ ก 1) คุณสมบัติของระบบสารสนเทศสํ าหรับผู้บริหาร เพื อ ให้ก ารใช้งานของระบบสารสนเทศสํา หรั บ ผูบ้ ริ หารเกิ ด ประโยชน์ สู ง สุ ด ดังนั!น ระบบ สารสนเทศสําหรับผูบ้ ริ หารควรมีคุณสมบัติดงั ต่อไปนี! 1. สนับสนุ นการวางแผนกลยุทธ์ (Strategic Planning Support) การพัฒ นาระบบ EIS ผูพ้ ฒั นาจะต้องมีความรู ้ในเรื องกลยุทธ์ธุรกิจ (Business Strategy) และปั จจัยสําคัญในการ วางแผนกลยุทธ์ (Strategic Factors) เพือทีจะสามารถประยุกต์ใช้เทคโนโลยีสารสนเทศใน การช่วยเพิมประสิ ทธ์ภาพในการกําหนดแผนทางกลยุทธ์ทีสมบูรณ์ 2. เชือมโยงกับสิ งแวดล้อมภายนอกองค์กร (External Environment Focus) เนื องจากข้อมูล หรื อสารสนเทศ เป็ นสิ งสํ า คั ญ มากที จ ะนํ า มาประกอบการตั ด สิ นใจของ ผูบ้ ริ หาร ดังนั!น EIS ทีดี จะต้องมีการใช้ฐานข้อมูลขององค์การได้อย่างรวดเร็ วแล้ว ยัง จะต้องออกแบบให้สามารถเชื อมโยงกับแหลงข้อมูลทีมาจากภายนอกองค์การ เพือให้ได้ ซึ งข้อมูลทีสาํ คัญทีจาํ เป็ นต่อการตัดสิ นใจของผูบ้ ริ หาร ระบบสารสนเทศ 3. มีความสามารถในการคํานวณภาพกว้าง (Broad-based Computing Capabilities) การ ตัด สิ น ใจของผู้บ ริ หารส่ ว นใหญ่ เ กี ย วข้อ งกับ ปั ญ หาที มี โ ครงสร้ า งไม่ แ น่ น อนและ ขาดความชัดเจน โดยส่ วนใหญ่จะมองถึงภาพโดยรวมของระบบแบบกว้าง ๆ ไม่ลงลึกใน รายละเอี ย ด ดังนั!นการคํา นวณที ผูบ้ ริ ห ารต้องการจึ งเป็ นลักษณะง่ าย ๆ ชัด เจน เป็ น รู ปธรรม และไม่ซบั ซ้อนมาก เช่น การเรี ยกข้อมูลกลับมาดู การใช้กราฟ การใช้แบบจําลอง แสดงภาพเหตุการณ์ทีเกิดขึ!น 4. ง่ายต่อการเรี ยนรู ้และใช้งาน (Exceptional Ease of Learning and Use) ผูบ้ ริ หารจะมี กิจกรรมที หลากหลายทั!งภายในและภายนอกองค์การ ผูบ้ ริ หารจึงมีเวลา ในการตัดสิ นใจ ในแต่ละงานน้อยหรื อกล่าวได้ว่าเวลาของผูบ้ ริ หารมีค่ามาก ดังนั!นการพัฒนา EIS จะต้อง เลือกรู ปแบบการแสดงผลหรื อการโต้ตอบกับผูใ้ ช้ในแนวทางที ง่ายต่อการใช้งาน และใช้ ระยะเวลาสั!น เช่น การแสดงผลรู ปกราฟ ภาษาทีง่าย และการโต้ตอบทีรวดเร็ ว 5. พัฒนาเฉพาะสําหรับผูบ้ ริ หาร (Customization) การตัดสิ นใจของผูบ้ ริ หารส่ วนใหญ่จะมี ความสั ม พัน ธ์ ต่ อ พนั ก งานอื น และต่ อ การดํา เนิ น ธุ ร กิ จ ขององค์ก าร ซึ งเป็ นสิ ง ที นักวิเคราะห์และออกแบบระบบ (System Analyst and Designer) ต้องคํานึ งถึงในการ พัฒนา EIS เพือให้สามารถพัฒนา EIS ให้มีศกั ยภาพสู ง มีประสิ ทธิ ภาพดีเหมาะสมกับการ ใช้งานและเป็ นแบบเฉพาะสําหรับผูบ้ ริ หารทีจะเข้าถึงข้อมูลได้ตามต้องการ 2) ข้ อดีของระบบสารสนเทศสํ าหรับผู้บริหาร 1. ง่ายต่อการใช้งานของผูใ้ ช้โดยเฉพาะผูบ้ ริ หารระดับสูง 2. ผูใ้ ช้ไม่จาํ เป็ นต้องมีความรู ้อย่างลึกซึ! งในเรื องคอมพิวเตอร์และเทคโนโลยีสารสนเทศ 3. ค้นหาสารสนเทศทีตอ้ งการได้ในเวลาสั!น 4. ช่วยให้ผใู ้ ช้เข้าใจสารสนเทศทีนาํ เสนออย่างชัดเจน 5. ประหยัดเวลาในการดําเนินงานและการตัดสิ นใจ 6. สามารถติดตามและจัดการสารสนเทศอย่างมีประสิ ทธิ ภาพ 3) ข้ อจํากัดของระบบสารสนเทศสํ าหรับผู้บริ หาร 1. มีขอ้ จํากัดในการใช้งาน เนื องจาก EIS ถูกพัฒนาขึ!นเพือใช้งานเฉพาะอย่าง 2. ข้อมูลและการนําเสนออาจไม่สอดคล้องกับความต้องการของผูบ้ ริ หาร 3. ยากต่อการประเมินประโยชน์และผลตอบแทนทีองค์การจะได้รับ 223 224 ระบบสารสนเทศ 4. ไม่ถกู พัฒนาให้ทาํ การประมวลผลทีซบั ซ้อนและหลากหลาย 5. ซับซ้อนและยากต่อการจัดการข้อมูล 6. ยากต่อการรักษาความทันสมัยของข้อมูลและของระบบ 7. ปัญหาด้านการรักษาความลับของข้อมูล สามารถดูสรุ ปรายละเอียดของระบบสารสนเทศทั!ง 4 ระบบ ได้จากตารางที 6-1 ตารางที 6-1 สรุ ปรายละเอียดของระบบสารสนเทศทั!ง 4 ระบบ ระบบ ประมวลผลรายการ สารสนเทศเพือการจัดการ สนับสนุนการตัดสิ นใจ สนับสนุนผูบ้ ริ หาร รายละเอียด บันทึกรายการประจําวันลงฐานข้อมูล บางครั!งเรี ยกว่าระบบประมวลผล ข้อมูล ผลิตรายงานมาตรฐานต่างๆ (รายงานทีออกตามระยะเวลา รายงานทีออกเป็ น กรณี พิเศษ และรายงานทีออกตามความต้องการ) ใช้ฐานข้อมูลจากระบบ ประมวลผลรายการ วิเคราะห์สถานการณ์ต่างๆ โดยใช้ขอ้ มูลจากภายในและภายนอกองค์กร และ แบบจําลองการตัดสิ นใจ (แบบจําลองกลยุทธ์ แบบจําลองยุทธวิธี และ แบบจําลองการปฏิบตั ิงาน) นําเสนอข้อสรุ ปของสารสนเทศทียืดหยุ่น ง่ายต่อการใช้งาน รู ปแบบนําเสนอ แบบกราฟิ ก ออกแบบมาเพือผูบ้ ริ หารระดับสูง 6.12 ระบบสารสนเทศอืน ๆ นอกจากระบบสารสนเทศทั!ง 4 ระบบที กล่า วมาข้า งต้น ยังมี ร ะบบสารสนเทศอื นๆ อี กที ใช้ สนับสนุนกลุ่มบุคคลตามสาขาอาชีพทีแตกต่างกันไป เช่น ระบบสารสนเทศทีถูกออกแบบมาเพือสนับสนุน พนักงานสารสนเทศ • พนักงานสารสนเทศ (Information worker) มีหน้าทีกระจาย ติดต่อสื อสาร และสร้าง สารสนเทศอาจเป็ นเลขานุ การ เสมียน วิศวกร หรื อนักวิทยาศาสตร์ • พนักงานข้อมูล (Data worker) หน้าที กระจายและติดต่อสื อสารสารสนเทศ พนักงาน • ผูช้ าํ นาญการ (Knowledge worker) ผูท้ ีทาํ หน้าทีสร้างสารสนเทศ ระบบทีสนับสนุนพนักงานสารสนเทศมี 2 ระบบ คือ ระบบสารสนเทศ 1. ระบบสํ านักงานอัตโนมัติ (Office Automation System :OAS) เป็ นระบบที ถูกออกแบบมาเพื อสนับสนุ นพนักงานข้อมูลโดยมุ่งไปที การจัดการเอกสาร การติ ดต่ อสื อ สาร และสร้ างตารางเวลาทํางาน เช่ น การจัดการงานเอกสารต่ า งๆด้วยโปรแกรม ประมวลผลคํา โปรแกรมสร้างเว็บไซต์ โปรแกรมจัดการภาพกราฟิ ก โปรแกรมจัดการโครงการ ซึ ง เป็ นโปรแกรมที ถกู ออกแบบเพือใช้ในการวางแผนและควบคุมโครงการ ระบบการประชุมทางวีดี ทัศน์ (Video Conferencing System) เป็ นระบบคอมพิวเตอร์ ทีทาํ ให้บุคคลที อยู่ต่างสถานที สามารถ ติดต่อสื อสารถึงกันได้เหมือนอยูต่ ่อหน้ากัน (ดูรูปที 6-9) รู ปที 6-9 ระบบการประชุมทางวีดีทศั น์ • โปรแกรมจัดการเอกสาร (Document Management Systems : DMS) เป็ นระบบจัดการเอกสารโดย ใช้โปรแกรมประมวลคําจัดเก็บข้อมูลในรู ปแบบเอกสารอิเล็กทรอนิ กส์ เพืiอสะดวกในการสื บค้น และเข้าถึง สามารถพิมพ์และแจกจ่ายเอกสารนัmนๆ ปัจจุบนั มีการบันทึกอยู่ในหลายรู ปแบบ เช่น สืi อ มัลติมีเดีย ตัวหนังสื อ รู ปภาพ เสี ยง และภาพเคลืiอนไหวหรื อวิดีโอ เป็ นต้น • การประชุม ผ่านวิดีโอ (Video Conferencing) เป็ นการใช้วิดีโอในการติดตอสืi อสาร และเป็ นการ ติดตอกันระหวา งคนตัmงแต่สองคนขึmนไป โดยนังi อยูห นา คอมพิวเตอร์ และมีกล้องถ่ายวิดีโอเล็กๆ และโปรแกรมทีiเหมาะสม ซึiงต้องใช้คอมพิวเตอร์ทีiมีความเร็ วเพียงพอ • โปรแกรมวางแผนและควบคุมโครงการ (Project Support Tools) เป็ นเครืi องมือทีiทาํ ให้สามารถ ทํางานเป็ นกลุ่ม และทีมงานโครงการแบ่งปั นเอกสาร และแลกเปลีiยนข่าวสารร่ วมกัน คล้ายกับ ทีมงานประชุมทางไกล เพืiอระดมสมอง และสร้างทางเลือกในการใช้สารสนเทศ หรื อข้อคิดเห็น ตัวอย่างเครืi องมือสนับสนุนโครงการ เช่น โปรแกรม Microsoft Project 225 226 ระบบสารสนเทศ 2. ระบบการทํางานทีใช้ ความรู้ เฉพาะด้ าน (Knowledge Work System :KWS) นอกจากพนักงานผูช้ าํ นาญการจะใช้ระบบสํานักงานอัตโนมัติช่วยในการทํางานแล้ว ยัง จะต้องใช้ระบบการทํางานทีใช้ความรู้เฉพาะด้าน เพือสร้างสารสนเทศทีเกียวข้องกับสายงาน เช่น โปรแกรมการออกแบบหรื อการผลิต (CAD/CAM) ระบบผูเ้ ชียวชาญ ระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์ (Geographic information System) • โปรแกรมการออกแบบหรื อการผลิ ต (Computer –Aided Design/Computer Aided Manufacturing Systems: CAD/CAM) ใช้ไมโครคอมพิวเตอร์ สมรรถนะสู งทํางานร่ วมกับ โปรแกรมเฉพาะทางเพืiอออกแบบและสร้างผลิตภัณฑ์ ระบบคอมพิวเตอร์ ช่วยในการออกแบบ และการผลิตทีi ใช้คอมพิวเตอร์ ช่วยมีการใช้กนั อย่างแพร่ หลายในโรงงานอุตสาหกรรมรถยนต์ และโรงงานอืiนๆ ช่วยในการสร้าง และแก้แบบ มีลกั ษณะเป็ นสามมิติ หรื อการใช้ระบบความ จริ งเสมือน (virtual reality systems) ซึi งเป็ นโปรแกรมทีiพฒั นาจากโปรแกรมแคด มีลกั ษณะ โตตอบได (interactive) ในการสรางภาพจําลองใกลเคียงกับความจริ ง • ระบบผูเ้ ชีiยวชาญ คือโปรแกรมคอมพิวเตอร์ทีiถูกสร้างขึmนมาเพืiอทํา หน้าทีiเป็ นผูเ้ ชีiยวชาญ และ ให้คาํ ปรึ กษา ช่วยแก้ปัญหาทีiยากและซับซ้อน โดยระบบจะอาศัย ความรู ้ ทีiมีอยูใ่ นตัวเองมาทํา การวินิจฉัย (Inference) ด้วยกลไกการวินิจฉัย (Inference Engine) ร่ วมกับความจริ ง ทีiได้มา ใหม่ จากผูใ้ ช้ แล้วให้คาํ แนะนํา หรื อวินิจฉัยออกมาได้ ระบบผูเ้ ชีiยวชาญ ประกอบด้วย 5 ส่ วน สําคัญดังนีm ฐานความรู ้ (Knowledge base) กลไกการวินิจฉัย (Inference Engine) ส่ วนดึง ความรู ้ (knowledge Acquisition) ส่ วนติดต่อกับผูใ้ ช้ (User Interface) และหน่วยความจํา ของ ระบบ (Working Memory) ดังรู ปทีi 6-10 ระบบสารสนเทศ รู ปที 6-10 แสดงองค์ประกอบสําคัญของระบบผูเ้ ชียวชาญ • ระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์ (Geographic information Systems(GISs)) คือ ระบบสารสนเทศทีiรวม สารสนเทศทางภูมิศาสตร์เข้าไว้ร่วมกัน เพืiอให้ผใู ้ ช้เข้าใจถึงความสัมพันธ์ระหว่างข้อมูลและพืmนทีi ได้ดียiิงขึmน ระบบสารสนเทศทางภูมิศาสตร์ มกั จะถูกนําไปประยุกต์กบั การตัดสิ นใจเพืiอหาจุด เหมาะสมในการหาตําแหน่งทีiตmงั โดยพิจารณาจากข้อมูลประกอบอืiนๆ เช่น ความหนาแน่นของ การจราจร ประชากร ราคาทีiดินและบ้าน และรายรับครัวเรื อน ทีiสมั พันธ์กบั ตําแหน่งพืmนทีiนm นั ๆ รู ป 6-11 แสดงตัวอย่างการประยุกต์ใช้งานสารสนเทศ GIS 227 228 ระบบสารสนเทศ รู ปทีi 6-11 แสดงตัวอย่างการประยุกต์ใช้ระบบสารสนเทศ GIS 13. วงจรการพัฒนาระบบสารสนเทศ (The System Development Life Cycle (SDLC)) การพัฒนาระบบสารสนเทศประกอบด้วยกิจกรรมและขัmนตอนมากมาย หากจัดลําดับขัmนตอนในการ พัฒนาสามารถแบ่งเป็ นกิจกรรมหลักได้ 7 ระยะ ดังแสดงในรู ป 6-12 คือ 1. การกําหนดปั ญหา (Investigation) 2. การวิเคราะห์ 3. การออกแบบ 4. การพัฒนา 5. การทดสอบ 6. การนําระบบไปใช้ (Implementation) 7. การบํารุ งรักษา (Maintenance) ระบบสารสนเทศ รู ปทีi 6-12 แสดง System Development Life Cycle ระยะทีi 1 การกําหนดปั ญหา • รับรู ้สภาพของปั ญหาทีiเกิดขึmน • ค้นหาต้นเหตุของปั ญหา รวบรวมปั ญหาของระบบงานเดิม • ศึกษาความเป็ นไปได้ของโครงการพัฒนาระบบ • จัดเตรี ยมทีมงาน และกําหนดเวลาในการทําโครงการ • ลงมือดําเนิ นการ ระยะทีi 2 ระยะวิเคราะห์ วิเคราะห์ระบบงานปัจจุบนั รวบรวมความต้องการ และกําหนดความต้องการของระบบใหม่ วิเคราะห์ความต้องการเพืiอสรุ ปเป็ นข้อกําหนด สร้างแผนภาพกระแสข้อมูล( Data Flow Diagram (DFD)) และแผนภาพความสัมพันธ์กนั ของข้อมูล (Entity-Relationship (E-R)) ระยะทีi 3 การออกแบบ • พิจารณาแนวทางในการพัฒนาระบบ • ออกแบบสถาปั ตยกรรมระบบ • ออกแบบรายงาน • • • • 229 230 ระบบสารสนเทศ • ออกแบบหน้าจออินพุตข้อมูล • ออกแบบผังงานระบบ • ออกแบบฐานข้อมูล • สร้างต้นแบบ • ออกแบบโปรแกรม ระยะทีi 4 การพัฒนา • พัฒนาโปรแกรม • เลือกภาษาโปรแกรมทีiเหมาะสม • สามารถนําเครืi องมือมาช่วยพัฒนาโปรแกรม • สร้างเอกสารประกอบโปรแกรม ระยะทีi 5 การทดสอบ • ทดสอบไวยากรณ์ภาษาคอมพิวเตอร์ • ทดสอบความถูกต้องของผลลัพธ์ทีiได้ • ทดสอบว่าระบบทีiพฒั นาตรงตามความต้องการของผูใ้ ช้หรื อไม่ ระยะทีi 6 การนําระบบไปใช้ • ศึกษาสภาพแวดล้อมของพืmนทีiก่อนทีiจะนําระบบไปติดตัmง • ติดตัmงระบบให้เป็ นไปตามสถาปั ตยกรรมทีiออกแบบไว้ • จัดทําคู่มือระบบ • ฝึ กอบรมผูใ้ ช้ • ดําเนิ นการใช้ระบบงานใหม่ • ประเมินผลการใช้งานของระบบใหม่ ระยะทีi 7 การบํารุ งรักษา • กรณี เกิดข้อผิดพลาดขึmนจากระบบ ให้ดาํ เนินการแก้ไขให้ถกู ต้อง • อาจจําเป็ นต้องเขียนโปรแกรมเพิiมเติม กรณี ทีiผใู ้ ช้มีความต้องการเพิiมเติม • วางแผนรองรับเหตุการณ์ทีiอาจเกิดขึmนในอนาคต • บํารุ งรักษาระบบงาน และอุปกรณ์ บทที 7 ความปลอดภัยและจริยธรรมทางคอมพิวเตอร์ ในปั จจุบนั มีการใช้งานเครื องคอมพิวเตอร์ สาํ หรับเก็บและจัดการข้อมูลในด้านต่าง ๆ เพิมมากขึ(น หลายล้านเครื องทัว โลก จึ งมีคาํ ถามเกิ ดขึ(นมากมาย เช่น การนําเทคโนโลยีมาใช้อย่างแพร่ หลายนี( จะส่ งผล กระทบตามมาอย่างไรบ้าง หรื อจะช่วยทําให้ขอ้ มูลทีเก็บอยู่ถกู ล่วงลํ(าได้ง่ายขึ(นหรื อไม่ สมมุติว่าถ้าเราไปทํา เรื องกูเ้ งิ นกับธนาคาร ข้อมูลของเราจะถูกจัดเก็บไว้ในเครื องคอมพิวเตอร์ น( นั จะถูกส่ งออกไปเครื องอืนๆ หรื อไม่หรื อจะมี การนําไปใช้โดยไม่ได้รับอนุ ญาตหรื อไม่ เมื อมี การใช้งานอิ นเตอร์ เน็ตข้อ มูลอาจจะถูก บุคคลอืนเข้ามาล่วงลํ(าได้ ในฐานะที เป็ นผูใ้ ช้งานคอมพิวเตอร์ ควรที จะมีความระมัดระวังถึงผลกระทบที อาจจะเกิ ดขึ(น เรี ยนรู ้ถึงวิธีการป้ องกันตนเองจากการใช้งานคอมพิวเตอร์ และอินเตอร์ เน็ต รวมถึงเข้าใจถึง ผลกระทบทีเกียวข้องกับสุ ขภาพการใช้คอมพิวเตอร์ และผลกระทบต่อสิ งแวดล้อม 7.1 ความปลอดภัยทางคอมพิวเตอร์ (Computer security) ความปลอดภัยทางคอมพิวเตอร์ หมายถึง การปกป้ องเครื องคอมพิวเตอร์ จากอาชญากรคอมพิวเตอร์ ภัยธรรมชาติ และภัยคุกคามอืนๆ รวมไปถึงป้ องกันไม่ให้ผทู ้ ีไม่มีสิทธิ3 เข้าถึงข้อมูลได้ 7.1.1 อาชญากรคอมพิวเตอร์ (Computer criminal) อาชญากรคอมพิ วเตอร์ หมายถึ ง คนที ใช้ความรู ้ ความสามารถทางด้านเทคโนโลยีคอมพิ วเตอร์ สําหรับการกระทําทีผิดกฎหมาย แบ่งได้ดงั นี( • พนักงานหรื อลูกจ้ าง เป็ นกลุ่มใหญ่ทีสุ ดของอาชญากรคอมพิ วเตอร์ และเป็ นกลุ่มคนที สามารถเข้า ถึ งคอมพิ วเตอร์ ไ ด้ง่า ยที สุด ด้ว ย โดยอาจจะขโมยหรื อทําความเสี ย หายกับ อุป กรณ์ ซอฟแวร์ และข้อมูลที เป็ นกรรมสิ ท ธิ3 ของนายจ้า ง หรื อ อาจเป็ นพนักงานหรื อ ลูกจ้างทีออกไปแล้วก็ได้ • บุ ค คลภายนอก ไม่ เ พี ย งแต่ พ นั ก งานภายในบริ ษัท เท่ า นั( น ที มี โ อกาสเข้ า ถึ ง ระบบ คอมพิวเตอร์ของบริ ษทั ได้ แต่ยงั มีบุคคลภายานอก เช่น บริ ษทั คู่คา้ ผูผ้ ลิต ตัวแทนจําหน่ าย ลูกค้า ช่างซ่อมเครื อง หรื อพนักงานซ่ อมบํารุ งรักษาระบบจากภายนอก เป็ นต้น บุคคลกลุ่ม นี( มี โ อกาสจะเข้า ถึ ง ระบบคอมพิ ว เตอร์ ข องบริ ษัท และก่ อ ความเสี ย หายให้กับ ระบบ 232 ความปลอดภัยและจริ ยธรรมทางคอมพิวเตอร์ คอมพิวเตอร์ได้เช่นเดียวกับพนักงานหรื อลูกจ้างภายใน ผูใ้ ช้เหล่านี( อาจจะมีท( งั รหัสผ่านซึ ง ได้มาอย่างถูกต้องหรื อไม่ถูกต้อง และวิธีการเข้าถึงระบบภายในด้วย • Cybercrime เป็ นบุคคลที ใช้อินเตอร์ เน็ตในทางที ผิดกฎหมาย ซึ งจะมีการใช้ซอฟต์แวร์ บางอย่างช่วย จะเรี ยกซอฟต์แวร์น( นั ว่า crime ware สามารถแบ่งได้ดงั นี( • แฮกเกอร์ (hacker) หรื อนักเลงคอมพิวเตอร์ เป็ นผูท้ ี มีความรู ้ความสามารถทาง คอมพิ วเตอร์ และระบบเครื อข่ ายคอมพิ วเตอร์ เป็ นอย่างดี ต้อ งการเข้าถึ งระบบ คอมพิ วเตอร์ เพื อทดสอบความรู ้ ของตัวเองโดยไม่ได้รับอนุ ญาต เพือความสนุ ก หรื อความท้าทาย โดยไม่มีเจตนามุง่ ร้ายแต่อย่างใด • แครกเกอร์ (cracker) หรื อนักเจาะระบบ เป็ นกลุ่มคนที มีความรู้ ความสามารถ เช่นเดี ย วกับ แฮกเกอร์ แต่มีจุดประสงค์ทีจะมุ่งร้ าย โดยอาจต้องการขโมยข้อมูล หรื อใส่โปรแกรมทีเรี ยกว่า บอมบ์ (bomb) เพือทําลายหรื อก่อให้เกิดความเสี ยหาย กับ ระบบ ถื อได้ว่าเป็ นบุ ค คลที ร้ า ยแรงที สุ ดในปั จจุ บ ัน ตัว อย่า งเช่ น Kevin Mitnick ในขณะทีเป็ นวัยรุ่ นได้ใช้ความรู ้ของตนเองก่อให้เกิดความเสี ยหายให้กบั หน่ วยงานต่างๆ มากมาย แต่ ในปั จจุ บันได้หันมาให้ความรู้ เกี ยวกับระบบรักษา ความปลอดภัยแทน รู ปที 7-1 Kevin Mitnick • Script kindle มี ลกั ษณะคล้ายกับแครกเกอร์ แต่จะมีความชํานาญและความรู ้ ทางด้านเทคนิ คทีนอ้ ยกว่า เป็ นกลุ่มคนทีถือได้ว่ากําเนิ ดขึ(นมากเป็ นทวีคูณ มีการ แลกเปลียนสคริ ปต์ทีมีคนเขียน และนําออกเผยแพร่ ให้ทดลองใช้กนั อย่างมาก คน กลุ่มนี( มกั อยากรู ้อยากเห็น ไม่จาํ เป็ นต้องมีความรู ้เกียวกับการเจาะระบบมากนัก ความปลอดภัยและจริ ยธรรมทางคอมพิวเตอร์ 233 อาศัยเครื องมือหรื อโปรแกรมบางอย่างทีหามาได้ เช่ นการแฮกอีเมลล์ หรื อขโมย รหัสผ่านผูอ้ ืน หรื อใช้โปรแกรมก่อกวนอย่างง่ายๆ • องค์ กรด้ านอาชญากรรม เป็ นกลุ่ มของอาชญากรที ร่ วมมื อ กับ อย่า งเป็ นระบบโดยใช้ เทคโนโลยีคอมพิ วเตอร์ เพือประกอบธุ รกิ จที ผิดกฎหมาย ตัวอย่างเช่น การติ ดต่อซื( อขาย ของผิดกฎหมาย การซื( อขายข้อมูลความลับ ทางราชการหรื อทางเทคโนโลยี การแก้ไข ข้อมูลส่ วนบุคคลหรื อองค์กรทีเกียวข้องกับการกระทําผิด การพนัน การปลอมแปลงหรื อ เลียนแบบเอกสารทางราชการ เช่น เช็ค หนังสื อเดินทาง หรื อใบขับขี เป็ นต้น • ผู้ ก่ อ การร้ าย กลุ่ม ผู ้ก่ อ การร้ า ยหรื อ ผูท้ ี เ ป็ นปฏิ ปั กษ์กับ รั ฐ บาลอาจจะใช้เ ทคโนโลยี คอมพิวเตอร์ มุ่งทําให้เกิดความสับสนและความเสี ยหายกับประชาชนและประเทศชาติ ตัวอย่างเช่ น การทําให้ดาวเที ย มทํางานผิดพลาด และการทําให้เศรษฐกิ จของประเทศ ปันป่ วนหรื อตกตําโดยทําให้ระบบสื อสารขัดข้อง เป็ นต้น 7.1.2 อาชญากรรมคอมพิวเตอร์ อาชญากรรมคอมพิวเตอร์ เป็ นการกระทําที ฝ่าฝื นกฎหมายซึ งเป็ นการกระทําให้เหยือได้รับความ เสี ยหายและผูก้ ระทําได้รับผลประโยชน์ตอบแทน โดยใช้ระบบคอมพิ วเตอร์ หรื อข้อมูลทางคอมพิวเตอร์ เป็ นเครื องมือหรื อเป็ นเป้ าหมายในการกระทําผิด สามารถดู ตารางสรุ ปฐานความผิดและโทษตามร่ าง พระราชบัญญัติการกระทําความผิดทางคอมพิวเตอร์ พ.ศ. 2550 โดยย่อทีนกั ศึกษาควรทราบ ในตารางที 71 สําหรับพระราชบัญญัติการกระทําความผิดทางคอมพิวเตอร์ฉบับราชการ อยู่ในภาคผนวก ตารางที 7-1 สรุ ปความผิดและโทษตามร่ างพระราชบัญญัติการกระทําความผิดทางคอมพิวเตอร์ มาตรา ฐานความผิด โทษจําคุก สู งสุ ด โทษปรับสู งสุ ด (บาท) 5 เข้าถึงคอมพิวเตอร์โดยมิชอบ 6 เดือน 10,000 บาท 6 การเปิ ดเผยมาตรการป้ องกันการเข้าถึง 1 ปี 20,000 บาท 7 เข้าถึงข้อมูลคอมพิวเตอร์โดยมิชอบ 2 ปี 40,000 บาท 8 การดักข้อมูลคอมพิวเตอร์ 3 ปี 60,000 บาท 9 การรบกวนข้อมูลคอมพิวเตอร์ 5 ปี 100,000 บาท 234 ความปลอดภัยและจริ ยธรรมทางคอมพิวเตอร์ มาตรา ฐานความผิด โทษจําคุก สู งสุ ด โทษปรับสู งสุ ด (บาท) 10 การรบกวนระบบคอมพิวเตอร์ 5 ปี 100,000 บาท 11 ปกปิ ด หรื อ ปลอมแปลงแหล่งมีมา 12 การกระทําต่อความมัน คง 13 100,000 บาท - ก่อความเสี ยหายแก่ขอ้ มูลฯ 10 ปี 200,000 บาท - กระทบต่อความมัน คง 3 ปี – 15 ปี 60,000 บาท – 300,000บาท - อันตรายแก่ร่างกายหรื อชีวิต 10 ปี -20 ปี การจํา หน่ า ย/เผยแพร่ ชุ ด คํา สั ง เพื อ การ 1 ปี 20,0000 บาท กระทําผิด 14 การเผยแพร่ เนื( อหาอันไม่เหมาะสม เป็ น 5 ปี 100,000 บาท เท็จ 15 ผู ้ใ ห้ บ ริ การสนั บ สนุ น /ยิ น ยอมในการ 5 ปี 100,000 บาท 3 ปี 30,000 บาท กระทําผิด ตามข้อ 14 16 การตัดต่อภาพผูอ้ ืน 17 กระทําผิดนอกอาณาจักรโดยผูก้ ระทําเป็ น ต้องรับโทษในราชอาณาจักร คนไทย/ต่างด้าว 7.1.3 รูปแบบของอาชญากรรมที3มกั จะเกิดขึน7 ในปัจจุบัน อย่างไรก็ต าม รู ป แบบและจํา นวนของอาชญากรรมคอมพิ ว เตอร์ ที เ กิ ด ขึ( น นั(น ได้มีพ ฒ ั นาการ เปลี ย นแปลงไปตามยุคสมัย ซึ งรู ปแบบของอาชญากรรมที มกั จะเกิ ดขึ( นในปั จจุ บนั ได้แก่ การโจมตี ใน ระบบอินเตอร์เน็ตและระบบเครื อข่าย อาจจะอยู่ในรู ปของโปรแกรมประสงค์ร้าย การโจมตีเพือให้ปฏิเสธ การบริ การ เล่ห์อุบายในอินเตอร์ เน็ต นอกจากนี( มีเรื องของการขโมยทางฮาร์ ดแวร์ ซอฟต์แวร์ สารสนเทศ และการเปลียนแปลงข้อมูล การโจมตี ในระบบอินเทอร์ เน็ตและระบบเครื อข่าย (Internet and Network Attacks) ความปลอดภัยและจริ ยธรรมทางคอมพิวเตอร์ 235 ข้อมูลและสารสนเทศขององค์การทีส่งผ่านในระบบอินเตอร์เน็ตต้องการความปลอดภัยสู ง จึงต้อง มีผดู้ แู ลระบบเครื อข่ายช่วยป้ องกันคอมพิวเตอร์และข้อมูลจากอันตรายทีจะเกิดขึ(นดังต่อไปนี( 7.2 ภัยต่ าง ๆ 7.2.1 โปรแกรมประสงค์ ร้าย (Malicious program) โปรแกรมประสงค์ร้าย หรื อเรี ยกย่อๆ ว่า มัลแวร์ (malware) เป็ นโปรแกรมที ถกู สร้างขึ(นมาเพือทํา ความเสี ยหายกับระบบคอมพิวเตอร์ โปรแกรมประสงค์ร้ายทีแพร่ หลายมี 3 ประเภท 1) ไวรัส (virus) เป็ นโปรแกรมคอมพิวเตอร์ ทีถูกออกแบบให้สามารถแพร่ กระจายตัวเองภายใน เครื องคอมพิวเตอร์ผา่ นทางไฟล์ โดยอาจจะเป็ นไฟล์ขอ้ มูลของผูใ้ ช้ ไฟล์โปรแกรม ไฟล์ฐานข้อมูล หรื อ อืนๆ ภายในเครื อง เมือผูใ้ ช้นาํ ไฟล์ทีติดไวรัสเข้าสู่ เครื องคอมพิวเตอร์จะทําให้เครื องคอมพิวเตอร์น( นั ติด ไวรัสด้วย เช่น การคัดลอกไฟล์จากหน่วยความจําสํารองภายนอก ไฟล์ทีแนบมากับอีเมลล์ การใช้ไฟล์ ร่ วมกันผ่านระบบเครื อข่าย หรื อการติดตั(งโปรแกรมที มีไวรัส เป็ นต้น ความเสี ยหายทีเกิดจากไวรัสขึ(นอยูก่ บั รายละเอียดการทํางานภายใน ไวรัสบางตัวอาจจะสร้างความ รําคาญในขณะใช้งานหรื อทําให้อุปกรณ์คอมพิวเตอร์บางอย่างไม่สามารถใช้งานได้ แต่ส่วนใหญ่จะสร้าง ความเสี ยหายให้กบั ข้อมูลโดยทําให้ขอ้ มูลเสี ยหาย หรื อลบไฟล์ทีมีอยู่ในเครื อง การสร้างและแพร่ กระจายไวรัสจึงเป็ นอาชญากรรมคอมพิวเตอร์ทีรุนแรงมาก การไม่นาํ ไฟล์ท( งั ที เป็ นข้อมูลและโปรแกรมเข้าสู่เครื องคอมพิวเตอร์จึงเป็ นวิธีการป้ องกันไวรัสคอมพิวเตอร์ ทีดีทีสุด แต่เป็ นไป ได้ยาก ผูใ้ ช้จึงควรติดตั(งโปรแกรมตรวจสอบไวรัส (virus checker) ทีสามารถแจ้งเตือนเมือมีไวรัสเข้ามา เพือป้ องกันความเสี ยหายทีจะเกิดขึ(น ตารางที 7-2 แสดงตัวอย่างของไวรัส ตารางที 7-2 ตัวอย่างชือไวรัสทีพบในปั จจุบนั ไวรัส Boot Sector Viruses Program Viruses รายละเอียด ไวรั ส จะเข้ า ไปแทนที โ ปรแกรมที อ ยู่ ใ นบู ต เซกเตอร์ เมื อ มี ก ารเรี ยก ระบบปฏิ บ ัติ ก าร โปรแกรมไวรั ส จะทํา งานก่ อ นและเข้า ไปฝั ง ตัว อยู่ ใ น หน่ วยความจําเพือเตรี ยมพร้อมทีจะทํางานตามทีได้ถูกโปรแกรม มา ก่อนที จะ ไปเรี ยกให้ระบบปฏิบตั ิการทํางานต่อไป ไวรัสจะติดอยูก่ บั โปรแกรมที6มีนามสกุลเป็ น COM หรื อ EXE หรื อ SYS เมื6อเรี ยก โปรแกรมที6ติดไวรัส ส่ วนของไวรัสจะทํางานก่อนและจะถือโอกาสนีCฝังตัวเข้าไปอยูใ่ น หน่วยความจําทันทีแล้วจึงค่อยให้โปรแกรมนัCนทํางานตามปกติ เมื6อฝังตัวอยูใ่ น 236 ความปลอดภัยและจริ ยธรรมทางคอมพิวเตอร์ Trojan Horse Polymorphic Viruses Stealth Viruses Macro viruses W32.MSN.Worm Hacked By MooZilla W32.Sober.AG@mm W32.Nimda หน่วยความจําแล้วหลังจากนีCหากมีการ เรี ยกโปรแกรมอืน6 ๆ ขึCนมาทํางานต่อ ตัวไวรัสจะ สําเนาตัวเองเข้าไปในโปรแกรมเหล่านีCทนั ที เป็ นการแพร่ ระบาดต่อไป เป็ นโปรแกรมที6ถกู เขียนขึCนมาให้ทาํ ตัวเหมือนว่าเป็ นโปรแกรมธรรมดาเพื6อหลอกล่อผูใ้ ช้ เรี ยกขึCนมาทํางานเข้าไปทําอันตรายต่อ ข้อมูลทีม6 ีอยูใ่ นเครื6 อง หรื ออาจมีจุดประสงค์ เพื6อที6จะล้วง เอาความลับของระบบคอมพิวเตอร์ ม้าโทรจันไม่ใช่ไวรัส เพราะเป็ น โปรแกรมที6ถกู เขียนขึCนมาโดด ๆ และจะไม่มีการเข้าไปติดในโปรแกรมอื6นเพื6อสําเนา ตัวเอง แต่จะใช้ความรู้เท่าไม่ถึงการณ์ของผูใ้ ช้ เป็ นตัวแพร่ ระบาดซอฟต์แวร์ที6มี เป็ นไวรัสที6มีความสามารถในการแปรเปลี6ยนตัวเอง ได้เมื6อมีการสร้างสําเนาตัวเองเกิดขึCน ซึ6งอาจเป็ นได้ถึงหลายร้อยรู ปแบบ ผลก็คือ ทําให้ไวรัสเหล่านีCยากต่อการถูกตรวจจัดโดย โปรแกรมตรวจหาไวรัสทีใ6 ช้วิธีการสแกนอย่างเดียว ไวรัสใหม่ ๆ ในปัจจุบนั ที6มี ความสามารถนีCเริ6 มมีจาํ นวนเพิม6 มากขึCนเรื6 อย ๆ ไวรัสที6มีความสามารถในการพรางตัวต่อการตรวจจับได้ ขนาดของ โปรแกรมนัCนใหญ่ขC ึน จนไม่สามารถตรวจดูขนาดที6แท้จริ งของโปรแกรมทีเ6 พิ6มขึCนได้ จะติดต่อกับไฟล์ตน้ แบบ (template) ในการสร้างเอกสาร (documents หรื อ spreadsheet) หลังจากทีต6 น้ แบบในการใช้สร้างเอกสาร ติดไวรัสแล้ว ทุก ๆ เอกสารทีเ6 ปิ ดขึCนใช้ดว้ ย ต้นแบบอันนัCนจะเกิดความเสียหายขึCน เป็ นไวรัสประเภท Worm ลักษณะที6ส่งจะประกอบไปด้วยข้อความต่างๆ แล้วตามด้วยไฟล์ Image.zip และสามารถแพร่ กระจายผ่านทางโปรแกรมสนทนา MSN Messenger เครื6 องจะไม่สามารถ Double Click เปิ ดไดร์ฟต่างๆได้ แต่จะคลิกเมาส์ขวาเพื6อเปิ ดไดร์ฟ โดยเลือกเมนู Open หรื อ Exploreได้ มีขอ้ ความปรากฏบน Title Bar ของ Internet Explorer ว่า “Hacked by Moozilla” และจะลิงค์ไปที6หน้าของเวปเกมทุกครัCง ไวรัสจะส่ งอีเมลล์ออกมาเป็ นจํานวนมาก โดยหนอนจะส่ งอีเมลล์โดยใช้ SMTP ของ หนอนเอง หรื อ เครื6 องอาจทํางานผิดพลาด จากการที6หนอนไปแก้ไขไฟล์และรี จิสทรี ย ์ ทํา ให้เครื6 องทํางานผิดพลาดได้ หรื อ ลดระดับความปลอดภัยของเครื6 อง โดยเขียนทับไฟล์ที6 ชื6อ luall.exe ซึ6งจะรันตัวหนอนทุกครัCงที6มีการเรี ยกโปรแกรม Live Update กระจายตัวจาก client ไปยัง client โดยผ่านทางอีเมลล์ ผ่านทาง network shares หรื อ จาก web server (ที6ถกู compromised) ไปยัง client โดยผ่านทาง web browser โดยที6 จะขึCน prompt ให้ดาวน์โหลดไฟล์ .eml หรื อ จาก client ไปยัง web server ( IIS 4.0/5.0 directory traversal vulnerability VU #11677) ผ่านทาง backdoor ที6เปิ ดไว้โดย Code Red II และ Sadmind/IIS worm ความปลอดภัยและจริ ยธรรมทางคอมพิวเตอร์ 237 2) เวิร์ม (worm) หรื อหนอนคอมพิวเตอร์ เป็ นโปรแกรมคอมพิวเตอร์ทีถูกออกแบบให้แพร่ กระจาย โดยการคัดลอกตัวเองไปยังเครื องอืนๆ ผ่านทางระบบเครื อข่ายได้อย่างอัตโนมัติโดยอาศัยอีเมลล์และช่อง โหว่ ข องระบบปฏิ บัติ ก ารหรื อโปรแกรมที ใ ช้ติ ด ต่ อ สื อ สารระหว่ า งเครื อ งเป็ นช่ อ งทางเข้า สู่ เ ครื อ ง คอมพิ วเตอร์ และมักจะไม่แพร่ ติดไปกับไฟล์ เครื องคอมพิวเตอร์ และเครื อข่ ายที มีหนอนคอมพิวเตอร์ จะ ส่ งผลให้ทาํ งานได้ชา้ ลงหรื อหยุดการทํางาน เช่น Nimda W32.blaster ทีทาํ การค้นหา e-mail address ใน เครื องทีติด แล้วทําการส่ง e-mail ทีมีไฟล์แนบเป็ น worm ส่ งไปให้ตาม e-mail address ทีได้มา เนื องจากหนอนคอมพิวเตอร์ สามารถแพร่ กระจายไปยังเครื องคอมพิวเตอร์ ต่างๆ ทัว โลกได้ภายใน เวลารวดเร็ ว โดยอาศัย อิ นเตอร์ เน็ ต ทํา ให้เป็ นปั ญ หาที สําคัญ และยากต่ อ การกําจัด วิ ธีการกําจัด หนอน คอมพิวเตอร์ ภายในเครื องต้องอาศัยโปรแกรมกําจัดหนอนนั(นๆ โดยเฉพาะ ส่ วนวิธีการป้ องกัน ได้แก่ การ ไม่ รั บ หรื อไม่ เ ปิ ดอ่ า นอี เ มลล์ที ส่ งมาจากคนที ไ ม่ รู้ จัก ไม่ คุ ้น เคย หรื อ ที มีหัว ข้อ ผิ ดปกติ และปรั บ ปรุ ง โปรแกรมโดยการแก้ไขช่องโหว่ของระบบปฏิบตั ิการหรื อโปรแกรมประยุกต์เพือไม่ให้หนอนคอมพิวเตอร์ ทํางานได้ 3) ม้าโทรจัน (Trojan horse) เป็ นโปรแกรมคอมพิวเตอร์ ทีมีวตั ถุประสงค์ร้ายโดยการอําพรางแผง ตัว หรื อปลอมตัวเป็ นอย่างอืนเพือให้ผใู ้ ช้นาํ สู่เครื องคอมพิวเตอร์ ตัวอย่างของการอําพรางแฝงตัว แต่จะไม่ แพร่ กระจายไปยังเครื องอืน เช่ น เกมส์ โปรแกรมพักหน้าจอ การ์ ดอวยพร หรื อโปรแกรมยูติลิตีต่างๆ เป็ น ต้น และเมือผูใ้ ช้เรี ยกโปรแกรมม้าโทรจันก็จะเริ มต้นการทํางาน จุดประสงค์ของม้าโทรจันมีหลายรู ปแบบ ตัวอย่างเช่น การดักเก็บข้อมูลส่ วนตัวแล้วส่ งกลับไปยัง ปลายทางที กาํ หนด ปิ ดระบบความปลอดภัย หรื อเปิ ดบริ การบางอย่างเพือเปิ ดทางให้กบั ผูบ้ ุกรุ กแบบอืนๆ เข้าโจมตี เป็ นต้น บางครั(งอาจจะนําไวรัสหรื อหนอนคอมพิ วเตอร์มาด้วย ม้าโทรจันไม่ได้ออกแบบมาเพือ ทํา ลายระบบหรื อ สร้ างความเสี ย หายให้กับ เครื อ งคอมพิ วเตอร์ โ ดยตรง ไม่ ส ามารถสําเนาตัว เอง และ แพร่ กระจายตัวเองได้ แต่เป็ นตัวกลางทีจะก่อให้เกิดความเสี ยหาย ผูใ้ ช้จึงควรระมัดระวังการนําโปรแกรม หรื อข้อมูลเข้าสู่เครื องโดยเฉพาะโปรแกรมทีดาวน์โหลดฟรี จากอินเตอร์เน็ตจากแหล่งทีไม่มีความน่าเชื อถือ การกําจัดม้าโทรจันออกจากเครื องสามารถทําได้โดยการลบโปรแกรมหรื อข้อมูลทีมีมา้ โทรจันแอบแฝงอยู่ รู ปที 7-2 แสดงการทํางานของม้าโทรจัน 238 ความปลอดภัยและจริ ยธรรมทางคอมพิวเตอร์ รู ปที 7-2 การทํางานของม้าโทรจัน 4) Rootkit เป็ นโปรแกรมที แฝงตัวอยู่ในเครื องคอมพิวเตอร์ และจะอนุญาตให้คนอืนเข้าถึงและ สามารถควบคุมการทํางานของเครื องคอมพิวเตอร์ ได้ เมือ Root Kit ถูกติ ดตั(งในเครื องแล้วจะสามารถ เรี ยกใช้งานโปรแกรมและสามารถเปลียนแปลงการตั(งค่าต่างๆของเครื องได้ 5) โค้ด (Exploit) หมายถึง โปรแกรมทีออกแบบมาให้สามารถเจาะระบบโดยอาศัยช่องโหว่ของ ระบบปฏิบตั ิการ หรื อแอพพลิเคชัน ที ทาํ งานอยู่บนระบบ เพือให้ไวรัสหรื อผูบ้ ุ กรุ กสามารถครอบครอง ควบคุม หรื อกระทําการอย่างหนึ งอย่างใดบนระบบได้ 6) ข่าวไวรัสหลอกลวง (Hoax) มักจะอยู่ในรู ปแบบของการส่ งข้อความต่อๆ กันไป เหมือนกับการ ส่ งจดหมายลูกโซ่ โดยข้อความประเภทนี( จะใช้หลักจิ ตวิทยา ทําให้ข่าวสารนั(นน่ าเชื อถือ ถ้าผูท้ ี ได้รับ ข้อความปฏิบตั ิตามอาจจะทําให้เกิดความเสี ยหายต่อระบบคอมพิวเตอร์ เช่น การให้ลบไฟล์ขอ้ มูลทีจาํ เป็ น ของระบบปฏิบตั ิการโดยหลอกว่าเป็ นไวรัสคอมพิวเตอร์ ทําให้ระบบปฏิบตั ิการทํางานผิดปกติ เป็ นต้น ถ้า คอมพิ ว เตอร์ ที เ ราใช้ง านอยู่ แ สดงอาการดังต่ อ ไปนี( แสดงว่า เครื องคอมพิ ว เตอร์ อ าจจะมี โปรแกรมประสงค์ร้ายแอบแฝงอยู่ - ระบบปฏิบตั ิการมีการทํางานทีชา้ กว่าปกติ - หน่วยความจํามีนอ้ ยกว่าปกติทีควรจะเป็ น - ไฟล์ทีได้รับมักจะเกิดความเสี ยหาย - ไฟล์เสี ยงหรื อเพลงจะเล่นผิดปกติ - โปรแกรมหรื อไฟล์อาจจะมีอยูใ่ นเครื องแต่ไม่ปรากฏให้เห็น - โปรแกรมหรื อไฟล์ทาํ งานได้ไม่ปกติ - คุณสมบัติบางอย่างของระบบปฏิบตั ิการมีการเปลียนแปลง - ระบบปฏิบตั ิการอาจจะปิ ดตัวเอง ความปลอดภัยและจริ ยธรรมทางคอมพิวเตอร์ 239 การป้ องกันโปรแกรมประสงค์ ร้าย วิธีทีจะรับประกันได้ว่าเครื องคอมพิวเตอร์ หรื อระบบเครื อข่ายจะปลอดภัยจากโปรแกรม ประสงค์ร้ายได้น( นั ผูใ้ ช้อาจจะติดตั(งโปรแกรมที สามารถป้ องกันไว้ก่อน หรื อป้ องกันคอมพิวเตอร์ เบื(องต้นได้ง่ายๆจากวิธีการดังนี( 1) ไม่ ค วรเปิ ดเครื อ งคอมพิ ว เตอร์ ข ณะที มี อุ ป กรณ์ เ สริ ม เสี ย บอยู่ เช่ น แฟรชไดรฟ์ เนื องจากในระหว่างกระบวนการเริ มต้นการทํางาน คอมพิ วเตอร์ จะพยายามเปิ ดทุ ก ไดร์ ฟ และพอร์ ต ถึ ง แม้ว่ า จะเปิ ดไม่ สํา เร็ จ แต่ ถ้า ในอุ ป กรณ์ เ สริ ม นั(น มี โ ปรแกรม ประสงค์ร้ายอยู่ มันจะเข้าไปอยู่ในคอมพิ วเตอร์ ได้ง่าย ซึ งมีผลกระทบต่อฮาร์ ดดิ สก์ โดยตรง ถ้าจําเป็ นต้องเปิ ดคอมพิวเตอร์ ขณะที มีอุปกรณ์เสริ มเสี ยบอยู่ควรที จะมัน ใจ ได้วา่ อุปกรณ์เสริ มนั(นไม่มีไวรัสอยู่ 2) ไม่เปิ ดอีเมลล์จากบุคคลที ไม่รู้จกั หรื อควรตรวจสอบให้แน่ ใจก่ อนว่าไม่ใช่ อีเมล์ที มี ไวรัสแฝงมาด้วย รวมถึงตรวจสอบไฟล์ทีจะดาวน์โหลดก่อนทุกครั( งมาจากแหล่งที เชือถือได้หรื อไม่ 3) ไวรั สบางชนิ ดแอบแฝงมากับซอฟต์แวร์ บางตัว เช่ น MS Office จะอยู่ในรู ปของ ชุดคําสังในแมโคร (macro) ควรจะตั(งค่าความปลอดภัยของแมโครไว้ในแอพพลิเคชัน นั(น ช่วยเตือนผูใ้ ช้ก่อนจะเปิ ดไฟล์ 4) ทีสําคัญผูใ้ ช้เครื องคอมพิวเตอร์ ควรติดตั(งโปรแกรมแอนติ ไวรัสและควรปรับปรุ งให้ ทันสมัยอยู่เสมอ โปรแกรมเหล่านี( ช่วยป้ องกันโปรแกรมประสงค์ร้ายต่างๆได้ ซึ งจะ ทําการตรวจสอบทุกครั(งเมือโปรแกรมหรื อไฟล์ทีจะเข้าสู่ เครื อง ยังใช้ตรวจหาไวรัสที แอบแฝงอยู่ไ ด้ โดยทัว ไปแล้ว เมื อ เราซื( อ เครื อ งคอมพิ ว เตอร์ ใ หม่ ทางร้ า นจะลง โปรแกรมแอนติไวรัสมาให้อยู่แล้ว โปรแกรมทีนิยมได้แก่ AVG- Anti-Virus a vast! Antivirus, CA Anti-Virus, F-Secure Anti-Virus, Kaspersky Anti-Virus, McAfee Virus Scan, Norton Antivirus, Trend Micro Antivirus, Vexira Antivirus 5) ติดตั(งโปรแกรมประเภท Firewall 7.2.2 การโจมตีเพือ3 ให้ ปฏิเสธการบริการ (Denial of Service Attack: DoS attack) การโจมตีเพือให้ปฏิเสธการบริ การ เป็ นการโจมตีเครื องคอมพิวเตอร์ในอินเตอร์ เน็ตโดยการส่ งการ ร้องขอข้อมูลพร้อมกันเป็ นจํานวนมากเพือให้เครื องไม่ส ามารถให้บริ การได้ทนั เป็ นปกติ ส่ งผลให้เครื อง 240 ความปลอดภัยและจริ ยธรรมทางคอมพิวเตอร์ ทํางานได้ชา้ ลงหรื อหยุดการทํางาน ซึ งคล้ายกับหนอนคอมพิวเตอร์ ผูใ้ ช้บริ การปกติทวั ไปก็จะถูกปฏิ เสธ การบริ การไปด้วย เป้ าหมายของการโจมตีแบบนี( มกั จะเป็ นเครื องคอมพิวเตอร์ ของผูใ้ ห้บริ การอินเตอร์ เน็ต และเครื องให้บริ การเว็บ ซึ งถ้าเป็ นเครื องให้บริ การเว็บถูกโจมตีจะทําให้ไม่สามารถให้บริ การเว็บไซต์ต่อไป ได้ หรื อถ้าเป็ นเครื องให้บริ การอีเมลล์ก็จะทําให้ไม่สามารถรับหรื อส่ งอีเมลล์ได้ เช่น มักใช้กบั เว็บไซต์ที ให้บริ การทางธุรกิจ เช่น ping of death ทีโจมตี amazon.com และ CNN.com 7.2.3 เล่ห์อบุ ายในอินเตอร์ เน็ต (Internet Scan) เล่ห์อุบายในอินเตอร์ เน็ต คือ กลลวงที ทาํ ให้บุคคลใช้เวลาหรื อเงิ นไปโดยไม่ได้ผลตอบแทนคื อ โดยอาศัยเทคนิ คทางจิ ตวิทยาเพือให้เกิดความน่ าเชื อถือ เช่ น อีเมลล์ทีมีลกั ษณะคล้ายจดหมายลูกโซ่ หรื อ ปลอมเป็ นหน่ วยงานส่ งมาอ้างว่าจะให้รางวัลต่างๆ โดยขอให้กรอกข้อมูลส่ วนตัวแล้วจะมีสิทธิ3 ในการชิ ง รางวัล เป็ นต้น 7.2.4 การขโมย (Theft) การขโมย เป็ นการนําสิ งของต่างๆ หรื อ ข้อมูลทีเป็ นของผูอ้ ืนมาสวมรอยเป็ นของตนเอง ซึ งมีหลาย รู ปแบบ เช่น ขโมยฮาร์ ดแวร์ ขโมยซอฟต์แวร์ ขโมยข้อมูล หรื อขโมยเวลา • การขโมยฮาร์ดแวร์ การนําอุปกรณ์คอมพิวเตอร์ ต่างๆมาเป็ นของตนเอง เช่น ไปหยิบเมาส์จากร้าน ขายคอมพิ วเตอร์ มาโดยไม่ไ ด้จ่า ยเงิ น หรื อ เข้า เรี ยนในห้องปฏิ บัติการแล้ว นําอุ ป กรณ์ บ างส่ ว น กลับไปใช้ทีบา้ นโดยไม่ขออนุญาต • การขโมยซอฟแวร์ การคัดลอกโปรแกรมโดยไม่ได้รับอนุ ญาตเป็ นการขโมยรู ปแบบหนึ งและเป็ น การละเมิดลิขสิ ทธิ3 ซอฟต์แวร์ (software piracy) ประเทศไทยได้ประกาศใช้พระราชบัญญัติลิขสิ ทธิ3 พ.ศ.2537 เพือใช้บงั คับแทน พระราชบัญญัติลิขสิ ทธิ3 พ.ศ. 2531 โดยมีผลบังคับใช้ในวันที 21 มีนาคม 2538 พระราชบัญญัติฉบับนี( ให้ความคุม้ ครองต่ อโปรแกรมคอมพิวเตอร์ โดยจัดให้เป็ น ผลงานทางวรรณกรรมประเภทหนึ ง ในกฎหมายระบุ ไ ว้ว่า “การกระทํา อย่ างใดอย่ างหนึ งแก่ โปรแกรมคอมพิวเตอร์ อนั มีลิขสิ ทธิ3 ตามพระราชบัญญัติน( ี โดยไม่ได้รับอนุ ญาตจากเจ้าของลิขสิ ทธิ3 ถือว่าเป็ นการละเมิดลิขสิ ทธิ3 ได้แก่ ทําซํ(าหรื อดัดแปล เผยแพร่ ต่อสาธารณชน หรื อให้เช่าต้นฉบับ หรื อสําเนางานดังกล่าว” การละเมิดลิขสิ ทธิ3 โดยตรงมีโทษปรับตั(งแต่ 20,000 บาท ถึง 200,000 บาท และหากเป็ นการกระทําเพือการค้า มีโทษ จําคุกตั(งแต่ 6 เดือน ถึง 4 ปี หรื อปรับตั(งแต่ 100,000 บาท ถึง 800,000 บาทหรื อทั(งจําทั(งปรับ ความปลอดภัยและจริ ยธรรมทางคอมพิวเตอร์ 241 ในประเทศสหรั ฐอเมริ กามีการใช้ซอฟแวร์ ทีผิดกฎหมายประมาณ 40 เปอร์ เซ็นต์ นอกจากนี( ใน หลายๆ ประเทศรวมถึ งประเทศไทยยังคงมี ก ารใช้ซ อฟแวร์ ที ผิ ดกฎหมาย การละเมิ ดลิ ข สิ ท ธิ3 ซอฟต์แวร์ ในประเทศไทยอยู่ในระดับ สู ง และมีมูลค่าของการสู ญเสี ยนับพันล้านบาท ซึ งส่ งผล กระทบต่อเศรษฐกิจของชาติ โดยลดโอกาสการจ้างงานลง ทําให้รัฐสู ญเสี ยรายได้จากการเก็บภาษี กิ จ การ ธุ ร กิ จ ซอฟต์แ วร์ ที ด ํา เนิ น ธุ ร กิ จ อย่า งถู กกฎหมายกลับ แข่ ง ขัน ไม่ ไ ด้ และที สํา คัญ เป็ น อุปสรรคต่อการพัฒนาด้านเทคโนโลยีของชาติ • การขโมยข้อมูล • การขโมยเวลาหมายถึง การใช้คอมพิวเตอร์ ในเวลาทํางานไปทํากิจกรรมอย่างอืนทีไม่เกี ยวข้องกับ งานหรื อเพือการส่ วนตัว 7.2.5 การเปลีย3 นแปลงข้ อมูล (Data manipulation) การเปลี ย นแปลงข้อ มู ล เป็ นการเข้า ไปในระบบคอมพิ ว เตอร์ ห รื อ เครื อ งคอมพิ ว เตอร์ แ ล้ว เปลี ยนแปลงแก้ไขข้อมูลหรื อทิ( งข้อความบางอย่างเพื อหวังผลอย่า งใดอย่างหนึ ง การทิ(งข้อความล้อเล่น ตลกๆไว้อ าจจะดู เป็ นเรื องสนุ กที เหล่ าพวกแฮกเกอร์ ท าํ กัน ถื อ ว่ าเป็ นสิ งผิ ดกฎหมาย ซึ งดู เหมื อนไม่ มี อันตราย แต่อาจทําให้ผทู ้ ีเข้ามาใช้เครื อข่ายเกิดความรําคาญและเสี ยเวลา 7.2.6 ภัยอืน3 ๆ นอกจากอาชญากรรมคอมพิ ว เตอร์ แ ล้ว ยังมี ภ ัย อื น ๆอี ก มากมายที อาจจะเกิ ด ขึ( น ได้กับ ระบบ คอมพิวเตอร์และข้อมูล เช่น • ภัยธรรมชาติ มีท( งั ไฟไหม้ นํ(าท่วม พายุ และแผ่นดิ นไหว ผูใ้ ช้คอมพิ วเตอร์ ควรจะทําการ สํารองโปรแกรมและข้อมูล และเก็บรักษาไว้ในสถานทีปลอดภัย • การต่อสู ้กนั ของพลเมืองและการก่อการร้าย สงคราม กบฏ กิจกรรมของผูก้ ่อการร้ ายเป็ น สิ งที เกิ ดขึ( นได้ในทุกที ในโลกนี( แม้ป ระชาชนในประเทศที พฒั นาก็ควรพึ งระวังต่ อการ กระทําเหล่านี( • ความผิดพลาดทางด้านเทคโนโลยี ในกรณี ทีกระแสไฟฟ้ าน้อยเกินไปซึ งอาจจะเกิดจากไฟ ตกหรื อ ไฟดับ อาจจะทํา ให้ สู ญ เสี ย ข้อ มู ล ในหน่ ว ยความจํา หลัก และเกิ ด การทํา งาน ผิดพลาด หรื อการมีกระแสไฟฟ้ ามากเกินไป เช่น เมือฟ้ าผ่าหรื อกระแสไฟฟ้ าถูกรบกวนก็ อาจจะส่ งผลทําให้เ กิดแรงดันไฟกระชาก (Voltage surge) หรื อไฟเกิน (Spike) กรณี 242 ความปลอดภัยและจริ ยธรรมทางคอมพิวเตอร์ กระแสไฟฟ้ าเกินอาจจะทําลายซิ ปหรื ออุปกรณ์อิเล็กทรอนิ กส์อืนๆ ในเครื องคอมพิวเตอร์ ดังนั(นจึ งควรมี เครื องป้ องกันกระแสไฟฟ้ ากระชาก (Surge protector) ซึ งเป็ นอุปกรณ์ สําหรับแยกคอมพิวเตอร์ จากแหล่งกําเนิ ดไฟจากปลัก เสี ยบทีกาํ แพง เมือมีแรงดันไฟฟ้ าไม่ คงที ตัว เบรกเกอร์ ใ นเครื องป้ องกัน กระแสไฟฟ้ ากระชากจะทํา งานป้ องกัน ระบบ คอมพิ วเตอร์ ความเสี ยหายอีกอย่างที จะเกิ ดขึ( นได้ คื อ การที ฮาร์ ดดิ สก์เสี ยกะทันหัน ซึ ง อาจจะเกิ ดจากถูกกระแทกบ่ อยๆ ถ้าผูใ้ ช้ไ ม่ได้สํา รองข้อมูลไว้ใ นสื ออื น ๆ ก็จะสู ญเสี ย ข้อมูลได้ • ความผิดพลาดจากมนุ ษย์ เป็ นสิ งที เกิดขึ(นได้อยู่บ่อยๆ เช่น การคี ยข์ อ้ มูลผิด การออกแบบ ระบบผิดพลาด ระเบียนปฏิบตั ิการทีไม่ชดั เจน รวมถึงการใช้ชือไฟล์เอกสารสําคัญทีไม่สือ ความหมายกับบุคคลอืน ๆ ก. ฟ้ าฝ่ า ข.นํ(าท่วม รู ปที 7-3 ภัยอืนๆ ทีเกิดขึ(นกับเครื องคอมพิวเตอร์ 7.3 มาตรการรักษาความปลอดภัย ความปลอดภัย เป็ นกระบวนการที เกียวข้องกับการปกป้ องคุม้ ครองข้อมูลคอมพิวเตอร์ ฮาร์ ดแวร์ และซอฟต์แวร์จากความเสี ยหายทีอาจจะเกิดขึ(นได้จากการใช้งานโดยผูท้ ีไม่รับสิ ทธิ3 เข้าใช้หรื อผูบ้ ุกรุ ก การ ก่อวินาศกรรม และอุบตั ิภยั ธรรมชาติ ตัวอย่างของมาตรการการรักษาความปลอดภัยคอมพิวเตอร์ มีดงั นี( 7.3.1 การเข้ารหัสลับ (Encryption) ในวงการธุรกิจได้มีการเข้ารหัสลับ มาหลายปี แล้ว ซึ งเป็ นการเข้ารหัสทีมีประสิ ทธิ ภาพมาก จนกระทัง หน่วยงานตรวจสอบไม่สามารถดักดูขอ้ ความของบริ ษทั ทีสงสัยว่าจะกระทําผิดได้ การเข้ารหัส ข้อความ คือการแปลงข้อความทีอ่านเข้าใจให้เป็ นข้อความทีอ่านไม่เข้าใจ หรื อกล่าวอีกนัยหนึ งคือ กระบวนการหรื อขั(นตอนในการเข้ารหัสข้อความทัว ไป (Plain text) ให้เป็ นข้อความไซเฟอร์ (Cipher text) โดยข้อความในทีน( ี อาจจะหมายถึง แฟ้ มข้อมูล ข้อมูลเสี ยงดิจิทลั ข้อมูลวิดีโอดิจิทลั และอืนๆ ความปลอดภัยและจริ ยธรรมทางคอมพิวเตอร์ 243 กระบวนการเข้ารหัสลับ จะเรี ยกโดยทัว ไปว่า วิทยาการเข้ารหัสลับ (Cryptography) ซึ งจะ ประกอบด้วยส่ วนสําคัญ 2 ส่ วนคือ ขั(นตอนวิธีในการเข้ารหัส (Algorithm) และ กุญแจ (Key) ทีใช้ในการ เข้ารหัสและถอดรหัสข้อความ ตัวอย่างของวิทยาการเข้ารหัสลับทีเป็ นทีรู้จกั กันอย่างกว้างขวางคือ1) วิทยาการเข้ารหัสลับแบบกุญแจลับ (Secret-key Cryptography) หรื อวิทยาการเข้ารหัสลับแบบกุญแจ สมมาตร (Symmetric-key Cryptography) โดยวิธีการนี( จะใช้กุญแจตัวเดียวกันในการเข้ารหัสและถอดรหัส ข้อความ ตัวอย่างของวิทยาการเข้ารหัสแบบนี(ได้แก่ DES (Data Encryption Standard) AES (Advanced Encryption Standard) และ 2) วิทยาการเข้ารหัสลับแบบกุญแจสาธารณะ (Public-key Cryptography) หรื อ วิทยาการเข้ารหัสลับแบบกุญจอสมมาตร (Asymmetric-key Cryptography) โดยจะใช้กญ ุ แจส่วนตัวซึ งเก็บ เป็ นความลับทีฝังผูส้ ่ งในการเข้ารหัสข้อความและใช้กญ ุ แจสาธารณะทีประกาศให้ทราบทัว กันในการ ถอดรหัสข้อความ ตัวอย่างของวิทยาการเข้ารหัสทีเป็ นทีรู้จกั อย่างกว้างขวาง ได้แก่ RSA (ซึ งย่อมาจาก Rivest, Shamir และ Adleman นักวิจยั ทีคิดค้นวิธีน( ี ข( ึนมา) ปัจจุบนั มีการนําวิทยาการเข้ารหัสลับมาประยุกต์ใช้บนอินเทอร์ เน็ตมากมาย เช่น 1. การเข้ารหัสอีเมล์ เพือป้ องกันการอ่านข้อความในขณะทีขอ้ ความนั(นส่ งผ่านบนอินเทอร์ เน็ต ได้แก่โปรแกรม PGP (Pretty Good Privacy) โดยใช้ เข้า/ถอดรหัสข้อความ และลงลายมือชื อในการส่ งอีเมล์ ดังแสดงในรู ป 7-4 รู ปที 7.4 การเข้ารหัสอีเมล์ ทีมา: http://support.gpgtools.org/kb/faq-gpgservices/how-to-encrypt-and-sign-text-or-files-withgpgservices 2. การเข้ารหัสแฟ้ มข้อมูล เพือป้ องกันข้อมูลส่ วนตัวทีสาํ คัญจากผูไ้ ม่หวังดีทีไม่มีสิทธิ3 ในการอ่าน ข้อมูลเข้าถึงข้อมูลได้ ตัวอย่างโปรแกรมเข้ารหัสแฟ้ มข้อมูลได้แก่ AxCrypt ดังแสดงในรู ป 7-5 244 ความปลอดภัยและจริ ยธรรมทางคอมพิวเตอร์ รู ปที 7.5 ตัวอย่างการใช้งานโปรแกรม AxCrypt ทีมา: http://www.axantum.com/AxCrypt/Introduction.html 3. การเข้ารหัสในเครื อข่ายส่ วนตัวเสมือน (Virtual Private Network: VPN) เครื อข่ายระบบ ส่ วนตัวเสมือนเป็ นระบบเครื อข่ายทีจดั ตั(งขึ(นไว้สาํ หรับหน่วยงานหรื อองค์กรทีเป็ นเจ้าของและมีการใช้ ทรัพยากรร่ วมกัน โดยผูใ้ ช้สามารถใช้งานเครื อข่ายขององค์กรได้จากทีบา้ นผ่านอินเทอร์เน็ต ซึ งบุคคลใน องค์กรเท่านั(นทีมีสิทธิ3 เข้ามาใช้ทรัพยากรเหล่านี( บุคคลภายนอกเครื อข่ายไม่สามารถเข้ามาใช้งานบน เครื อข่ายขององค์กรได้ โดยการส่ งข้อมูลในเครื อข่ายส่ วนตัวเสมือนนี(จาํ เป็ นต้องมีการเข้ารหัสข้อมูลก่อน การส่ง ตัวอย่างโปรแกรมเครื อข่ายส่ วนตัวเสมือน ได้แก่ OpenVPN ดังแสดงในรู ป 7-6 ความปลอดภัยและจริ ยธรรมทางคอมพิวเตอร์ 245 รู ปที 7.6 ตัวอย่างหน้าจอการเข้าใช้งานโปรแกรม OpenVPN 4. การเข้ารหัสเครื อข่ายไร้สาย เนืองจากปั จจุบนั มีการใช้เครื อข่ายไร้สายมากขึ(น เพือไม่ให้ผใู ้ ช้ทีไม่ มีสิทธิ3 เข้าถึงเครื อข่ายไร้สายสามารถเข้าใช้งานได้โดยมิได้รับอนุญาต จึงจําเป็ นต้องมีการเข้ารหัสเครื อข่าย ไร้สาย ตัวอย่างการเข้ารหัสเครื อข่ายไร้สายทีเป็ นทีรู้จกั ได้แก่ WEP (Wired Equivalent Privacy) และ WPA (Wi-Fi Protected Access) ซึ งทีใช้กนั ในปัจจุบนั คือ WPA2 7.3.2 การกําจัดสิทธิCในการเข้ าถึง ผูเ้ ชียวชาญทางด้านความปลอดภัยมีขอ้ แนะนําในการป้ องกันระบบคอมพิวเตอร์ ไม่ให้คน ทีไม่มีสิทธิ3 เข้าถึงหรื อเข้าใช้ระบบคอมพิวเตอร์โดย เช่น • ควรมียามเฝ้ าหน้าห้องคอมพิวเตอร์เพือตรวจบัตรประจําตัวของผูท้ ีเข้าใช้ บางแห่ งมีการใช้ อุปกรณ์ส แกนทางชี วภาพ (Biometric Scanning) เช่ น อุป กรณ์ ส แกนลายนิ( วมือและ อุปกรณ์สแกนม่านตา วิธีเหล่านี( สามารถป้ องกันการขโมยฮาร์ ดแวร์ ได้ รู ปที 7-7 แสดง อุปกรณ์แสดงลายนิ(วมือและอุปกรณ์แสดงม่านตา รู ปที 7-7 อุปกรณ์แสดงลายนิ(วมือและอุปกรณ์แสดงม่านตา 246 ความปลอดภัยและจริ ยธรรมทางคอมพิวเตอร์ • การกําหนดรหัสผ่าน เป็ นอีกแนวทางหนึ งในการจํากัดสิ ทธิ3 การเข้าถึง ซึ งอาจเป็ นข้อความ หรื อตัวเลขทีใช้ควบคุมการเข้าใช้งานระบบคอมพิวเตอร์ รหัสผ่านทีดี ต้องยากต่อการเดา ซึ งควรประกอบด้วยทั(งตัวเลข ตัวอักษร และอักขระพิเศษอืน ๆ มีความยาวมากกว่า 8 ตัว และไม่ควรเป็ นชื อหรื อคําที สือความหมายอย่างใดอย่างหนึ ง และควรเปลี ยนแปลงเป็ น ประจําด้วย ตัวอย่างรหัส ผ่านทีดี เช่ น #12*Pw-3 หรื อ @t38*o=01 เป็ นต้น โดยวิธีน( ี สามารถป้ องกันการขโมยซอฟต์แวร์ได้ ในรู ปที 7-8 แสดงตัวอย่างการเข้าใจระบบด้วยการ ใส่ รหัสผ่าน รู ปที 7-8 ตัวอย่างการเข้าใช้ระบบต้องใส่ รหัสผ่าน • หน่ วยงานส่ วนใหญ่ในปั จจุบนั มีการใช้ ไฟร์วอลล์ เพือควบคุมการเข้าถึงเครื อข่ายภายใน ของบริ ษทั ไฟร์ วอลล์ คื อ ระบบหรื อกลุ่มของระบบคอมพิวเตอร์ ทีทาํ หน้าทีอนุญาตหรื อ ปฏิเสธการเข้าถึงเครื อข่ายตามนโยบายที ได้กาํ หนด โดยจะทําหน้าทีเป็ นตัวกลางระหว่าง เครื อข่ายส่ วนตัวภายในบริ ษทั และเครื อข่ายภายนอก เช่น อินเตอร์ เน็ต การติดต่อสื อสารที เข้ามาและส่ งออกไปจะต้องผ่านและถูกประเมินโดยไฟร์วอลล์ ความปลอดภัยและจริ ยธรรมทางคอมพิวเตอร์ 247 รู ปที 7-9 ไฟร์วอลล์ 7.3.3 การระวังภัยทีเกิดขึนH บริ ษทั หรื อบุคคลจะต้องเตรี ยมตัวสําหรับภัยที เกิดขึ(นโดยการป้ องกันความปลอดภัยด้านกายภาพ ซึ งหมายถึง การป้ องกันฮาร์ ดแวร์ จากคนหรื อภัยธรรมชาติ การป้ องกันความปลอดภัยด้านข้อมูล คือการ ป้ องกันซอฟต์แวร์และข้อมูลจากการดักจับหรื อทําลายโดยไม่ได้รับอนุ ญาต หน่วยงานขนาดใหญ่ส่วนมาก จะมีแผนกูภ้ ยั (Disaster Recovery Plan) ซึ งจะมีวิธีทีจะทํางานต่อไปได้จนกว่าระบบคอมพิวเตอร์ จะกลับมา ทํางานได้ดงั เดิม ไฟและนํ(าจะทําลายเครื องคอมพิวเตอร์ ได้มาก ดังนั(นหลายๆ บริ ษทั จึ งร่ วมมือกันที จะวางแผนใช้ อุปกรณ์ ร่ว มกันเมื อเกิ ด ภัยพิ บัติโดยสร้ างหรื อเช่ าสถานที สําหรั บระบบคอมพิ วเตอร์ ทาํ งานเมื อเกิ ดเหตุ ฉุ กเฉิ นซึ งมี 2 แบบคือ ฮอตไซต์ (Hot Site) เป็ นสถานทีทีมีการจัดเตรี ยมระบบคอมพิวเตอร์ สํารอง พร้อม อุปกรณ์ต่างๆครบครัน พร้อมทีจะใช้งานเมือเกิดเหตุร้ายทันที ส่ วน โคลต์ไซต์ (Cold Site) จะมีเพียงสถานที ดังนั(น จะต้องทําการติดตั(งคอมพิวเตอร์ก่อนจึงจะใช้งานได้ 7.3.4 การสํ ารองข้ อมูล อุปกรณ์อืนๆ ถ้าสู ญหายไปก็สามารถหาใหม่ได้ แต่ขอ้ มูลนั(นบางครั(งก็ยากที จะหาใหม่ได้ ดังนั(น กระบวนการทีสาํ คัญอีกอย่างหนึ งทีขาดไม่ได้คือ การสํารองข้อมูลอยูเ่ สมอ และเก็บไว้ในสถานทีปลอดภัย 248 ความปลอดภัยและจริ ยธรรมทางคอมพิวเตอร์ Down load คือ การสําเนาข้อมูล ไฟล์ขอ้ มูล หรื อโปรแกรมที อยู่ในพื(นที เก็บข้อมูลหลักไปยังพื(นที อืน เพือให้นาํ เอากลับมาใช้ได้อีก หากข้อมูลต้นฉบับนั(นเกิดสูญหายหรื อถูกทําลาย Up load คือการนําข้อมูลเก็บสํารองไว้เพือนํากลับมาใช้อีกในอนาคต วิธีการสํารองข้อมูลอาจทําทั(งระบบหรื อแค่บางส่ วน โดยเก็บลงหน่วยเก็บบันทึ กข้อมูลสํารอง เช่น ฮาร์ ดดิสก์หรื อ CD-ROM หากข้อมูลมีความสําคัญมากอาจต้องสํารองข้อมูลทุกวัน หรื อทุกสัปดาห์แต่หาก ข้อมูลมีความสําคัญน้อย การสํารองเพียงเดือนละครั(งหรื อนาน ๆ ครั(งก็ย่อมเพียงพอ 7.4 จริยธรรมทางคอมพิวเตอร์ (Computer Ethics) จริ ยธรรมทางคอมพิ วเตอร์ เป็ นหลักศี ลธรรมจรรยาที กาํ หนดขึ( นเพื อใช้เป็ นแนวทางปฏิบัติหรื อ ควบคุมการใช้ระบบคอมพิวเตอร์และสารสนเทศอย่างมีศีลธรรม มีความรู้สึกผิดชอบชัว ดี หรื อใช้งานในสิ ง ทีบุคคลในสังคมยอมรับ แบ่งเป็ น 4 ประเด็นต่อไปนี( • ความเป็ นส่วนตัว (Privacy) เกียวข้องกับการเก็บรักษาข้อมูลส่ วนบุคคลและการนําไปใช้ • ความถูกต้องแม่นยํา (Accuracy) เกียวข้องกับความถูกต้องของข้อมูลทีเก็บรักษาไว้ • ความเป็ นเจ้าของ (Property) เกี ยวข้องกับกรรมสิ ทธิ3 ความเป็ นเจ้าของข้อมูล และลิขสิ ทธิ3 การใช้ซอฟต์แวร์ • การเข้าถึงข้อมูล (Accessibility) เกียวข้องกับการเข้าถึงและการใช้ขอ้ มูล รู ปที 7-10 พื(นฐาน 4 ประเด็น ความปลอดภัยและจริ ยธรรมทางคอมพิวเตอร์ 249 7.4.1 ความเป็ นส่ วนตัว จะเห็นได้ว่าจริ ยธรรมทางคอมพิ วเตอร์ ทุกเรื องมักจะเกียวข้องกับสิ ท ธิ ในการครอบครองข้อมูล ส่ วนบุคคล เช่น ข้อมูลบัตรเครดิต ประวัติการเข้ารักษาพยาบาล เป็ นต้น ข้อมูลเหล่านี( ตอ้ งป้ องกันไม่ให้อยู่ ในมือของผูไ้ ม่มีสิทธิ3 ซึ งช่องทางและวิธีการละเมิดข้อมูลส่ วนตัวมีรายละเอียดดังนี( 1) การเก็บข้ อมูลไว้ ในฐานข้ อมูล ในปั จจุ บนั นี( หลายหน่ วยงานทั(งรั ฐบาลและเอกชนมี ฐานข้อมูลขนาดใหญ่สําหรั บ เก็บรวมรวม ข้อมูลส่ วนตัวของพนักงานแต่ละคนไว้ เช่น กรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทยมีฐานข้อมูลประชากรซึ ง จัดเก็บไว้ป ระกอบไปด้วยรหัสประจําตัวประชาชน ชื อ-นามสกุล ที อยู่ และอืนๆ บางเว็บไซต์ให้บริ การ ฐานข้อมูลสําหรั บการค้นหาเบอร์ โทรศัพท์ ส่ วนธนาคารก็จะมีฐานข้อมูลทางการเงิ นของลูกค้าแต่ ละคน เช่ น หมายเลขบัญ ชี ชื อ บัญ ชี รายละเอี ย ดการฝาก-ถอน ยอดคงเหลื อ และการธุ ร กรรมอื นๆ เป็ นต้น หน่วยงานขนาดใหญ่เหล่านี( มีการป้ องกันทีเข้มงวดจากคนทีไม่มีสิทธิ3 เข้าถึง โดยปกติแล้วเรามักจะไม่ค่อยระมัดระวังว่าจะมีผูอ้ ืนที ทราบข้อมูลต่างๆและนําไปใช้ในทางที ผิด เช่ น บางบริ ษ ทั มีการดําเนิ นการทางธุ ร กิ จเรี ยกว่า ผูข้ ายข้อมูล (Information Reseller หรื อ Information Broker) มีหน้าทีในการเก็บรวบรวมข้อมูลส่ วนตัวของบุคคลจากแหล่งต่างๆ ทั(งแหล่งสาธารณะและข้อมูล ไม่สาธารณะ จากนั(นจะนําข้อมูลทีได้ไปขายให้กบั หน่วยงานอืนๆ ทีตอ้ งการ เช่น ธุ รกิจขายตรง และบริ ษทั ระดมทุน เป็ นต้น ทําให้หน่ วยงานเหล่านั(นรู ้ ขอ้ มูลต่างๆ ซึ งอาจเกี ยวข้องกับตัวเราก็ได้ การกระทําเหล่านี( ทําให้เกิดประเด็นทีมีการถกเถียงกัน ได้แก่ • การแพร่ กระจายข้ อมูลโดยไม่ได้รับอนุญาตจากเจ้ าของ ถ้ามีคนเผยแพร่ ขอ้ มูลส่ วนบุคคลโดยไม่ได้รับอนุญาตแล้วเราจะรู ้ได้อย่างไร เช่น ชอบดู ละครประเภทไหน ชอบทานอาหารอะไร เป็ นต้น อาจจะรู ้สึกได้ถา้ เจ้านายนําข้อมูลบางอย่าง เช่น ประวัติการรักษาพยาบาลไปใช้เป็ นปัจจัยในการตัดสิ นจ้างงาน เลือนขั(นเงินเดือน หรื อในกรณี ของ โจรสวมรอย (Identity theft) ที ใช้ข้อมูลบางอย่างไปสร้างความเสี ยหาย เช่ น นําหมายเลขบัตร เครดิตไปสัง ซื( อของต่างๆ เป็ นต้น • การแพร่ กระจายข้ อมูลที ไม่ถกู ต้ อง อาจเกิดจากความผิดพลาดในระบบ เช่น ข้อมูลประวัติส่วนตัวของเราพบว่าเคยเป็ นอาชญา กรมาก่ อ น ทํา ให้ ไ ม่ ไ ด้ง านหรื อ โดนไล่ อ อกจากงาน เพราะมี ก ารสลับ ข้อ มู ล กัน คนอื น ก็ ไ ด้ (Mistaken identity) 250 ความปลอดภัยและจริ ยธรรมทางคอมพิวเตอร์ 2) การล่ วงละเมิดสิ ทธิส่วนบุคคล ตัวอย่างเช่ นบางบริ ษทั มีการแอบดูการทํางานของลูกจ้างซึ งอาจจะเป็ นการแอบดูไฟล์หรื ออีเมลล์ โดยใช้โปรแกรมที เรี ยกว่า สนูปแวร์ (Snoop Ware) โดยโปรแกรมนี( จะบันทึ กทุกๆอย่างทีเราทําบนเครื อง คอมพิ ว เตอร์ บางบริ ษ ัท มี ก ารตรวจดู ว่ า พนัก งานใช้เ ครื องคอมพิ ว เตอร์ ท ําอะไรบ้า งเพื อ ตรวจสอบ ประสิ ทธิ ภาพการทํางาน แต่อย่างไรก็ตามในกรณี น( ี ผวู ้ ่าจ้างควรจะมีการแจ้งให้พนักงานในบริ ษทั ทราบก่อน ว่ามีการตรวจสอบการทํางาน 3) การใช้ งานอินเตอร์ เน็ตและเว็บ ในการใช้งานอินเตอร์ เน็ตนั(นคนส่ วนใหญ่ไม่ได้คาํ นึ งถึงการทีจะเปิ ดเผยชื อจริ งหรื อข้อมูลส่ วนตัว จริ ง เพราะคิ ดว่าไม่มีอะไรกระทบมากนัก ผูเ้ ชี ยวชาญเรี ยกว่า ความลวงของการไม่มีตวั ตน (Illusion of anonymity) ในหลายบริ ษทั มีการเฝ้ าดูขอ้ ความในอี เมลล์ทีถูกส่ งออกไปทางเครื อข่าย วิธีการนี( ถือว่าเป็ นการ กระทําที ไร้ศีลธรรมที ไปแอบดูขอ้ มูลส่ วนตัวของบุคคลอืน เนื องจากเป็ นวิธีการที ทาํ ได้ง่าย ในขณะทีเรา กําลังดูขอ้ มูลบนเว็บอยูน่ ( นั อาจจะมีผทู ้ ีกาํ ลังเฝ้ าดูสิ งทีเรากําลังทําอยู่ก็ได้ โดยทีไม่เคยรู้ตวั เลย เช่น บาว์เซอร์ จะสร้าง ไฟล์ประวัติ (History file) ทีเก็บรวบรวมที อยู่ของเว็บไซต์ทีเราเคยเปิ ดเข้าไปดู สามารถดูวิธีการ เรี ยกดูไฟล์ประวัติทีถกู เก็บในฮาร์ดดิสก์ได้ดงั รู ปที 7- 11 รู ปที 7-11 การเรี ยกดูไฟล์ประวัติ ความปลอดภัยและจริ ยธรรมทางคอมพิวเตอร์ 251 รู ปที 7-12 การเรี ยกดูคุกกี( นอกจากนั(น ยังมีการเฝ้ าดูกิจกรรมทีเรากระทําบนเว็บโดยคุกกี( (cookies) ซึ งเป็ นโปรแกรมพิเศษที อยู่ภายในเครื อ งและจะทํางานโดยที เราไม่ รู้ ต ัว โปรแกรมดังกล่า วจะบันทึ กกิ จกรรมและข้อ มูลอื นๆที เกียวข้อง เช่น เว็บไซต์ทีเรี ยกดูขอ้ มูล ชือบัญชีและรหัสผ่านเข้าใช้งาน เป็ นต้น สามารถดูวิธีการเรี ยกคุกกี(ได้ ในรู ปที 7-12 และแบ่งคุกกี(ได้เป็ น 2 ประเภทดังนี( • คุกกี(แบบดั(งเดิม (Traditional cookies) เป็ นโปรแกรมเฝ้ าดูการทํากิจกรรมต่างๆบนเว็บไซต์ หนึ ง เมือเข้าดูเว็บไซต์เป็ นครั(งแรกก็จะมีการเก็บคุกกี(เอาไว้ในเครื องสําหรับเฝ้ าดูกิจกรรม ทีเราทํา เมือออกจากเว็บไซต์น( นั คุกกี( ก็ยงั คงเฝ้ าฝั งตัวอยู่ในเครื องของเรา เมือกลับเข้ามาที เว็บไซต์น( นั อีกครั(งจะมีการเรี ย กข้อมูลจากคุ กกี( มาใช้ จุ ดประสงค์ของคุกกี(ป ระเภทนี( คือ ต้องการให้เว็บไซต์สามารถให้บริ การแบบเฉพาะบุคคลได้ เช่น เมือเราเข้าเว็บไซต์ประเภท 252 ความปลอดภัยและจริ ยธรรมทางคอมพิวเตอร์ การพาณิ ชย์อิเล็กทรอนิ กส์ ก็จะมี การทักทายชื อ และแสดงข้อมูลว่าเราเคยเข้าชมสิ นค้า อะไรบ้างในครั(งทีแล้ว เป็ นต้น • คุกกี(แอดเน็ทเวิร์ค หรื อ คุกกี(แอ็ดแวร์ (Ad network cookies หรื อ Adware cookies) เป็ น โปรแกรมเฝ้ าดูกิจกรรมที กระทําบนทุ กๆ เว็บ ไซต์ และเก็บ รวบรวมแล้วส่ งกลับ ไปยัง ปลายทางที กาํ หนด หน่ วยงานที เก็บรวบรวมและขายข้อมูล เช่ น Double click และ Avenue A จะเป็ นผูเ้ ขียนโปรแกรมเพือฝังคุกกี(เหล่านี( ลงบนเครื องของคุณโดยไม่รู้ตวั และ กําหนดปลายทางในการส่ งข้อมูลกลับมาเก็บรวบรวมได้ ตัวอย่างข้อมูลเช่น ข้อมูลส่ วนตัว บัญชีจ่าหน้า ทีอยูอ่ ีเมลล์ เป็ นต้น รู ปที 7-13 การป้ องกันการฝังตัวของคุกกี( บาว์เซอร์ ส่วนมากจะมีส่วนสําหรับกําหนดค่าเพือรับหรื อไม่รับและควบคุมการทํางานของ คุกกี( เช่ น IE8 สามารถดูวิธีการกําหนดค่าเพือป้ องกันการฝั งตัวของคุกกี(ลงบนฮาร์ ดดิสก์ ดังรู ปที 7-13 คุกกี(แอ็ดเน็ทเวิร์คนี(ยงั จัดเป็ นโปรแกรมสายลับชนิ ดหนึ ง เรี ยกว่า โปรแกรม สายลับ หรื อ สปายแวร์ (Spyware) เป็ นชื อเรี ยกโปรแกรมทีถูกออกแบบมาเพือบันทึ กและ ความปลอดภัยและจริ ยธรรมทางคอมพิวเตอร์ 253 รายงานกิ จกรรมที ผูใ้ ช้แต่ ละคนทํา บนเครื องคอมพิ ว เตอร์ หรื ออิ นเตอร์ เน็ต โดยไม่รู้ต ัว ตัวอย่างโปรแกรมสายลับ ได้แก่ เว็บบัก (web bug) เป็ นโปรแกรมเล็กๆที ถูกซ่ อนอยู่ในโค้ด HTML สําหรับเว็บเพจ หรื อซ่ อนอยู่ในอีเมลล์ในลักษณะภาพกราฟิ ก เว็บบัก จะ เข้าสู่ เครื องเมือเข้าไปดูเว็บไซต์หรื อเปิ ดอีเมลล์ทีมีเว็บบัก โดยจะทํางาน ร่ วมกับคุกกี(ทีอยู่บนเครื องคอมพิวเตอร์เพือเก็บข้อมูลและรายงานกลับไป ยังปลายทางทีกาํ หนดไว้ นอกจากนี( เว็บบัก ยังใช้เพือลอบอ่านอีเมลล์ของ ผูอ้ ืนอีกด้วย โปรแกรมติดตามการใช้คอมพิวเตอร์ (Computer Monitoring Software) เป็ นโปรแกรมที บ ัน ทึ กการทํา งานทุ กอย่ างที กระทํา บนคอมพิ ว เตอร์ รวมถึงข้อมูลเข้าด้วย เช่น ชื อบัญชี รหัสผ่าน หมายเลขบัตรเครดิ ต ที อยู่ และข้อความในอีเมลล์ เป็ นต้น โปรแกรมประเภทนี( บ างครั(งรู ้จกั ในชื อ ของ โปรแกรมสนิ ฟเฟอร์ (Sniffer Program) หรื อ โปรแกรมบันทึกการ เคาะแป้ นพิมพ์ (Keystroke Logger) โปรแกรมประเภทนี( จดั ว่ามีอนั ตราย และสามารถเข้าสู่ เครื องได้ท( งั การติ ดตั(งโดยตรง หรื อแอบแฝงมาเมือเรา เข้าไปดู เ ว็ บ ไซต์บ างแห่ ง โปรแกรมสนู ป แวร์ ก็ จัด ว่ า เป็ นโปรแกรม ติ ดตามการใช้คอมพิ วเตอร์ ป ระเภทหนึ งที ใช้ในทางธุ รกิ จสําหรั บเฝ้ าดู กิจกรรมการทํางานของพนักงานในบริ ษทั ฟิ ชชิ ง เป็ นการหลอกลวงเหยือเพือล้วงเอาข้อมูลส่ วนตัว โดยการส่ ง อีเมลล์หลอกลวง (Spoofing) เพื อขอข้อมูลส่ วนตัว หรื ออาจสร้ าง เว็บไซต์ปลอม เพือหลอกลวงให้เหยือ หรื อผูร้ ับอีเมลล์เปิ ดเผยข้อมูลส่ วน บุคคล หรื อข้อมูลด้านการเงิน เพือนําไปใช้ประโยชน์ในทางทีผิดต่อไป การที จะกําจัดโปรแกรมสายลับ ให้หมดไปจากเครื องคอมพิ ว เตอร์ เ ป็ นเรื อ งที ท ําได้ย าก เพราะ โปรแกรมดังกล่ า วยากต่ อ การตรวจพบและนํา ออกจากเครื อ งคอมพิ วเตอร์ นอกจากนี( ยังมี การพัฒ นา โปรแกรมสายลับ ใหม่ ๆ ให้มีค วามสลับ ซับ ซ้อ นและใช้เ ทคนิ ค วิ ธี การที จ ะทํา ให้ ส ามารถเข้า สู่ เ ครื อ ง คอมพิ วเตอร์ โ ดยผูใ้ ช้ไ ม่รู้ตวั การกําจัดโปรแกรมดังกล่าวจึ งเป็ นหน้า ที ของโปรแกรมต่ อต้านโปรแกรม สายลับ (Anti-Spyware Program) หรื อ โปรแกรมกําจัดโปรแกรมสายลับ (Spy Removal Program) ซึ งเป็ น 254 ความปลอดภัยและจริ ยธรรมทางคอมพิวเตอร์ โปรแกรมที ออกแบบและสร้ างมาเฉพาะสําหรับ การตรวจสอบและนํา โปรแกรมสายลับออกจากเครื อง คอมพิวเตอร์ ในตารางที 7-3 แสดงรายชือโปรแกรมกําจัดสายลับ ตารางที 7-3 รายชือโปรแกรมกําจัดสายลับ โปรแกรม ThreatSecure Spy Sweeper Ad-Adware PC Tools เว็บไซต์ www.threattracksecurity.com www.webroot.com www.lavasoftusa.com www.pctools.com 4) กฎหมายเกีย วกับความเป็ นส่ วนตัว การละเมิดความเป็ นส่ วนตัวจะมีเพิมมากขึ( น และทําให้เกิดความเสี ยหายเพิมตามมาด้วย ในหลาย ประเทศได้มีก ารออกกฎหมายคุ ้มครองมานานแล้ว แต่ ก็ ย งั ไม่ค รอบคลุ มถึ งข้อ มูลส่ ว นตัว ที เ ก็บ อยู่ใ น หน่ วยงานเอกชน สําหรั บในประเทศไทยได้มีโ ครงการพัฒนากฎหมายเทคโนโลยีสารสนเทศ โดยศูนย์ เทคโนโลยีอิเล็กทรอนิกส์และคอมพิวเตอร์แห่งชาติ (เนคเทค) เป็ นผูร้ ่ างกฎหมายเกียวกับการคุม้ ครองข้อมูล ส่ วนบุคคล (Data Protection Law) ซึ งจะให้ความคุม้ ครองข้อมูลส่ วนตัวที เป็ นข้อเท็จจริ งหรื อเรื องราว เกียวกับบุ คคล เช่น ชื อ รู ปภาพ ลักษณะเฉพาะทางร่ างกาย เช่น ความพิการ นํ(าเสี ยง เหล่านี(เป็ นข้อเท็จจริ ง เกียวกับบุ คคล ส่ วนเรื องราวเกียวกับบุคคล เช่ น พฤติกรรมการจ่ายเงิน ประวัติสุขภาพ ความคิดความเชื อ ทางศาสนาหรื อการเมือง เป็ นต้น ร่ างกฎหมายคุม้ ครองข้อมูลส่ วนบุคคลได้กาํ หนดหน้าทีหลัก 7 ประการต่อไปนี( ให้แก่ผคู ้ รอบครอง หรื อควบคุมข้อมูล ได้แก่ 1. ต้องเก็บรวบรวมข้อมูลเท่าที จาํ เป็ นกับวัตถุประสงค์ทีจะใช้หรื อเปิ ดเผย 2. ข้อมูลส่ วนบุ คคลที จะใช้ห รื อเปิ ดเผยจะต้องถูกต้อง ครบถ้วน และเป็ นปั จจุบัน เมื อพิจารณาจาก วัตถุประสงค์ของการใช้หรื อเปิ ดเผย 3. ก่อนจะเก็บรวบรวมข้อมูลต้องมีการกําหนดวัตถุประสงค์อย่างใดอย่างหนึ งที แน่ นอน และชัดเจน ว่าจะนําไปใช้เพือการใด 4. ในกรณี ทีใช้หรื อเปิ ดเผยข้อมูลส่ วนบุ คคลแตกต่างไปจากวัตถุประสงค์ทีเก็บรวบรวมข้อ มูลส่ วน บุคคลไม่สามารถกระทําได้เว้นแต่ได้รับความยินยอมของเจ้าของข้อมูลหรื อผูแ้ ทน หรื อโดยอํานาจ ของกฎหมาย 5. รักษาความปลอดภัยข้อมูลส่วนบุคคลทีอยูใ่ นความครอบครองหรื อในความควบคุมของตน ความปลอดภัยและจริ ยธรรมทางคอมพิวเตอร์ 255 6. ต้องเปิ ดเผยข้อมูลทัว ไปเกียวกับการเก็บรวบรวม การเก็บรักษา และการใช้ขอ้ มูลส่ วนบุคคล 7. ยอมรับสิ ทธิในการเข้าถึงและสิ ทธิ ในการแก้ไขข้อมูลของเจ้าของข้อมูลส่ วนบุคคล 7.4.2 ความถูกต้ องแม่ นยํา ความถูกต้องขึ(นอยู่กบั ความถูกต้องในการบันทึกข้อมูล จะต้องมีผรู ้ ับผิดชอบในเรื องความถูกต้องและมี การตรวจสอบความถูกต้องก่อนการบันทึ กข้อมูลทุกครั(ง เช่น ถ้าให้ลูกค้าป้ อนข้อมูลเอง ต้องให้สิทธิ3 ในการ เข้าไปตรวจสอบความถูกต้องด้วยตนเองได้ และควรให้ขอ้ มูลต้องมีความทันสมัยอยู่เสมอ ตัวอย่างเช่ น ข้อมูลทีเผยแพร่ อยูใ่ นอินเตอร์เน็ต บางครั(งขาดการตรวจสอบความถูกต้อง ดังแสดงในรู ปที 7-14 รู ปที 7-14 ข้อมูลทีปราศจากการตรวจสอบ 7.4.3 ความเป็ นเจ้าของ สังคมยุคสารสนเทศมีการเผยแพร่ ขอ้ มูลอย่างง่ายดาย มีเครื องมื อและอุปกรณ์สนับสนุ นมากขึ( น ก่อให้เกิ ดการลอกเลียนแบบ ทําซํ(าหรื อละเมิดลิขสิ ทธิ3 (Copyright) โดยเจ้าของผลงานได้รับผลกระทบทั(ง โดยตรงและโดยอ้อม ตัวอย่าง เช่น การทําซํ(าหรื อผลิตซีดีเพลง หรื อโปรแกรมละเมิดลิขสิ ทธิ3 กรรมสิ ทธิ3 ในการถือครองทรัพย์สิน โดยทรัพย์สินแบ่งเป็ น • ทรัพย์สินทีจบั ต้องได้ คอมพิวเตอร์ รถยนต์ • ทรัพย์สินทีจบั ต้องไม่ได้แต่บนั ทึกลงในสื อต่างๆ ได้ (ทรัพย์สินทางปั ญญา) บทเพลง โปรแกรม คอมพิวเตอร์ ทรัพย์สินจะได้รับความคุม้ ครองสิ ทธิภายใต้กฎหมาย • ความลับทางการค้า เกียวกับสู ตร กรรมวิธีการผลิต รู ปแบบสิ นค้า 256 ความปลอดภัยและจริ ยธรรมทางคอมพิวเตอร์ • ลิขสิ ทธิ3 สิ ทธิ ในการกระทําใดๆ เกียวกับ งานเขียน ดนตรี ศิ ลปะ คุม้ ครองในเรื องการคัดลอก ผลงานหรื อทําซํ(าโดยคุม้ ครอง 50 ปี หลังจากได้แสดงผลงานครั(งแรก • สิ ทธิ บตั ร หนังสื อทีคุม้ ครองเกียวกับสิ งประดิษฐ์ หรื อ ออกแบบผลิตภัณฑ์ มีอายุ 20 ปี นับตั(งแต่ วันทีขอรับสิ ทธิ3 สําหรับการละเมิดลิขสิ ทธิ3 ทางซอฟต์แวร์ เป็ นสิ งที ได้รับ การคุม้ ครองจากลิขสิ ทธิ3 หรื อสิ ทธิ บตั รต้องเป็ น เปิ ดเผยต่อสาธารณะ ให้คนทัว ไปใช้ ซึ งต่างจากความลับทางการค้า โดยทีโปรแกรมคอมพิวเตอร์ จะได้รับ ความคุม้ ครองภายใต้ลิขสิ ทธิ3 (License) Copyright หรื อ SW license ผูใ้ ช้ตอ้ งซื( อลิขสิ ทธิ3 มาและมีสิทธิ3 ใช้ Shareware เป็ นตัวโปรแกรมให้ทดลองใช้ก่อนตัดสิ นใจซื( อ หรื อจะเลือกใช้โปรแกรมทีเป็ น Free ware จะ อนุญาตให้ใช้งานได้ฟรี รวมถึงสามารถคัดลอกให้ผอู้ ืนได้ รู ปที 7-15 ตัวอย่างการแสดงความเป็ นเจ้าของ 7.4.4 การเข้ าถึงข้ อมูล ในการเข้าใช้งานระบบ ต้อ งมี ผูท้ ี กาํ หนดสิ ทธิ3 ตามระดับผูใ้ ช้งาน เพื อช่ ว ยป้ องกันการเข้าไป ดําเนิ นการต่างๆ กับข้อมูลของผูท้ ีไม่เกียวข้อง และต้องมีการออกแบบระบบรักษาความปลอดภัยในการ เข้าถึงข้อมูลของผูใ้ ช้ นอกจากนี(แล้วข้อมูลเหล่านั(นต้องสามารถให้บริ การและเข้าถึงได้หลากหลายวิธี เช่น ภาพถ่ายหรื อรู ปภาพทีปรากฏบนเว็บไซต์ ควรมีคาํ อธิ บายภาพ (Attribute alt) เพื อสื อความหมายไว้ดว้ ยว่า เป็ นภาพอะไรหรื ออาจเป็ นการสร้าง link ทีตอ้ งมีความหมายในตัว เพือบอกให้ผใู้ ช้ทราบ 7.5 สุ ขภาพกับการใช้ งานคอมพิวเตอร์ เมือคอมพิวเตอร์ ได้กลายเป็ นเครื องมือที มีการใช้งานกันอย่างแพร่ หลายเพือช่วยเพิมประสิ ทธิ ภาพ ของงาน แต่ ในบางอาชี พ ที มีการใช้คอมพิ ว เตอร์ เ ป็ นเวลานานๆ สามารถได้รั บ ผลกระทบข้า งเคี ยงด้ว ย เช่นกัน ตัวอย่างเช่น ผูค้ ียข์ อ้ มูลคอมพิวเตอร์ หรื อพนักงานพิมพ์เอกสาร และด้วยเหตุทีกล่าวมานี( จึงเป็ นทีมา ของการศึกษาสาขากายศาสตร์ (Ergonomics) ความปลอดภัยและจริ ยธรรมทางคอมพิวเตอร์ 257 กายศาสตร์ เป็ นศาสตร์ ทีเกี ย วข้องกับ การจัด สภาพแวดล้อ มต่ างๆในการทํางานเพื อ ให้สามารถ ทํา งานได้อย่า งมี ป ระสิ ท ธิ ภ าพ ผูผ้ ลิ ต อุ ป กรณ์ ค อมพิ ว เตอร์ ไ ด้พ ยายามออกแบบอุ ป กรณ์ เ พื อ ช่ ว ยเพิ ม ประสิ ทธิ ภาพในการทํางาน และลดความเสี ยงทีจะเกิดกับสุ ขภาพ แต่อย่างไรก็ตาม ผูใ้ ช้คอมพิวเตอร์ทุกคน ควรจะต้องรู ้ถึงความเสี ยงทีเกิดขึ(นเมือใช้คอมพิวเตอร์ท( งั ทางร่ างกายและจิตใจ เพือหลีกเลียงหรื อป้ องกันได้ อย่างถูกต้องเหมาะสม รวมไปถึงการใช้อุปกรณ์ต่าง ๆ ทีสามารถลดความเสี ยงเหล่านั(น 7.5.1 สุ ขภาพทางด้านร่ างกาย การนังอยู่ห น้า จอคอมพิ ว เตอร์ ด ้ว ยท่ าที ไ ม่ถูกต้องเป็ นเวลานานๆ อาจจะทําให้เกิ ดปั ญ หา ทางด้า นร่ างกายได้ เช่ น เมือยสายตา ปวดหัว ปวดคอ และปวดหลัง ผูใ้ ช้สามารถลดปั ญหาเหล่านี( ได้ โดยพักผ่อนบ่อยๆขึ( นและใช้อุปกรณ์คอมพิวเตอร์ โต๊ะ และเก้าอี(ทีถูกออกแบบมาอย่างดี ผูเ้ ชี ยวชาญ แนะนําการตั(งวางคอมพิวเตอร์ ดังรู ปที 7-16 รู ปที 7-16 การจัดสภาพแวดล้อมในการทํางานเมือใช้คอมพิวเตอร์ ปัญหาด้านร่ างกายทีมกั จะเกิดกับผูใ้ ช้คอมพิวเตอร์มีรายละเอียดดังนี( • เมือยสายตาและปวดหัว ดวงตาของคุณจะมีประสิ ทธิ ภาพมากสุ ดเมือมองในระยะไกลๆ อย่างไรก็ตาม การดูหน้าจอคอมพิ วเตอร์ จะต้องใช้สายตาในการมองสิ งที อยู่ใกล้ๆ เป็ น ระยะนานซึ งอาจก่อให้เกิดการปวดเมือยสายตา ปวดหัว หรื อเห็นภาพซ้อนได้ เมือนังอยู่หน้าจอคอมพิวเตอร์ ควรจะพักสายตาประมาณ 15 นาที ทุ กๆ ชัว โมงหรื อสอง ชัว โมง หลี กเลี ยงการใช้จอภาพที สันหรื อกระพริ บ วางจอภาพให้ไกลจากหน้าต่างหรื อ 258 ความปลอดภัยและจริ ยธรรมทางคอมพิวเตอร์ แหล่งแสงสว่างทีสะท้อนหรื ออาจเลือกใช้จอภาพทีเคลือบสารลดการสะท้อนของแสง วาง อุปกรณ์ทีจะใช้งาน เช่น หน้าจอ แป้ นพิมพ์ แท่นวางเอกสาร ให้อยู่ห่างจากตัวเกิน 20 นิ( ว และหมัน ทําความสะอาดฝุ่ นทีติดอยูบ่ นอุปกรณ์ต่างๆอย่างสมําเสมอ • ปวดหลังหรื อปวดคอ การทํางานกับจอภาพหรื อคียบ์ อร์ดทีวางในตําแหน่งทีไม่ถกู ต้อง จะ ทําให้ปวดหลังหรื อปวดคอได้ เพือหลีกเลียงปัญหาเหล่านี( ควรเลือกใช้อุปกรณ์ทีสามารถ ปรั บ ระดับได้ เช่ น เก้า อี( ทีสามารถปรั บ ความสู งและความเอีย งของพนักพิ งได้ โต๊ะวาง คอมพิวเตอร์ควรทีจะปรับระดับได้เช่นเดียวกันรวมถึงจอภาพที ใช้ก็ตอ้ งสามารถปรับหมุน และเอียงได้ ควรวางจอภาพทีระดับสายตา หรื อตํากว่าระดับสายตาเล็กน้อย แป้ นพิมพ์ควร อยูบ่ นถาดทีเลือนเข้าออกได้ อาจจะเพิมแท่นวางเท้าเพือลดความล้าของขาก่อน ใช้งานควร ปรับระดับให้อยู่ในตําแหน่งทีเหมาะสมเพือความสบายในการทํางาน • การบาดเจ็บ ตึ งเครี ยดจากการทําซํ(าๆ (Repetitive Strain Injury: RSI) ในการใช้งาน คอมพิ วเตอร์ แป้ นพิมพ์และเมาส์เป็ นอุปกรณ์ทีมีการใช้งานบ่ อยครั( งที สุ ดซึ งต้องอาศัย อวัยวะทั(งแขน มื อ และนิ( วสัมพันธ์กนั การเคาะคี ยบ์ อร์ ดหรื อการคลิ กเมาส์ บ่อยๆ และ เร็ ว ๆ หรื อ การเกร็ งข้อ มือ ในขณะที ใช้คีย ์บอร์ ด หรื อใช้เ มาส์ เป็ นที มาของกลุ่ มอาการที เรี ยกว่า การบาดเจ็บตึงเครี ยดจากการทําซํ(าๆ และส่ งผลให้เกิดอาการโพรงกระดูกอักเสบ (Carpal Tunnel Syndrome) • การบาดเจ็บตึ งเครี ยดจากการทําซํ(าพบบ่อยในคนที ใช้คอมพิวเตอร์ มากๆ เป็ นระยะเวลา นานรวมไปถึ ง บางอาชี พ เช่ น คนทอผ้า เป็ นต้น อาการเบื( อ งต้น จะเจ็ บ ปวดที อ วัย วะ ดังกล่ า ว เช่ น ปวดคอ ปวดข้อ มื อ และข้อ นิ( ว มื อ ในขณะที มีก ารงอข้อ มื อ และนิ( ว เป็ น เวลานานๆ จะสร้ างความกดดันให้กบั เส้นประสาทส่ วนกลางที ควบคุมมือและนิ( วที อยู่ ภายในโพรงกระดูกมือซึ งสามารถทําให้เส้นเอ็นและเส้นประสาทเกิ ดอาการปวดได้ ใน ระยะยาวอาจจะทําให้เกิดการอักเสบนําไปสู่ การปวดแปล่บ ชา และปวดรุ นแรงที นิ(วมือได้ ผูป้ ่ วยบางคนอาจมีอาการมากจนไม่ส ามารถเปิ ดประตูได้ ซึ งการรั กษาจะต้องอาศัยการ ผ่าตัด • การใช้แ ป้ นพิ ม พ์แ ละเมาส์ ที อ อกแบบตามหลัก กายศาสตร์ จ ะช่ ว ยลดอาการดังกล่ า ว นอกจากนี( ผูใ้ ช้ควรคํานึ งถึงการบริ หารอวัยวะร่ างกายบริ เวณดังกล่าวเหมาะสมเป็ นเวลา สั(นๆ บ่อยๆ การพักผ่อนให้เพียงพอ การออกกําลังกาย การควบคุมนํ(าหนัก การนัง ตัวตรง และการจัดการความเครี ยดทีเกิดจากการทํางานอีกด้วย ความปลอดภัยและจริ ยธรรมทางคอมพิวเตอร์ 259 7.5.2 สุ ขภาพด้ านจิตใจ เทคโนโลยีคอมพิวเตอร์ สามารถทําให้เพิมประสิ ทธิ ภาพและประสิ ทธิ ผลในการทํางานได้ แต่ใน ขณะเดี ยวกันก็อาจจะทําให้ลดลงได้เช่นเดี ยวกัน เทคโนโลยีคอมพิวเตอร์ ไม่เพียงแต่ส่งผลกระทบต่อทาง ร่ างกายเท่านั(น ยังอาจจะส่ งผลต่อสุขภาพทางด้านจิตใจได้ดว้ ย ซึ งมีรายละเอียดดังนี( • เสี ย งรบกวน (Noise) ระบบคอมพิ วเตอร์ แ ละอุป กรณ์ ที เกี ย วข้อ งอาจจะก่ อให้เกิ ดเสี ย ง รบกวนได้เช่น เครื องพิมพ์บางชนิ ด เสี ยงจากพัดลมระบายความร้อนภายในคอมพิวเตอร์ หรื อเสี ยงจากฮาร์ ดดิ สก์ในขณะทํางาน นอกจากนี( ยังอาจจะมีเสี ยงจากลําโพงของเพือน ร่ วมงานด้วย เสี ยงเหล่านี(จะก่อให้เกิดความรําคาญและความเครี ยดขึ(นได้ • การหลีกเลียงปั ญหาดังกล่าวทําได้โดยการใส่ หูฟังซึ งช่ วยลดผลกระทบที เกิ ดจากเสี ยงได้ ระดับหนึ ง การติ ดตั(งผนังดูดซับเสี ยง หรื อการติ ดตั(งชิ( นส่ วนคอมพิวเตอร์ ให้แน่นเพือลด เสี ยงรบกวน เปลียนอุปกรณ์บางชิ(นเพือช่วยลดเสี ยงในขณะทํางานและการแยกอุปกรณ์ที ก่อให้เกิดเสี ยงห่างจากทีนงั ทํางาน • การติ ดตามแบบอิ เ ล็ก ทรอนิ ก ส์ (Electronic Monitoring) การวิ จัย ได้แ สดงว่ า ผูท้ ี ถูก ตรวจสอบพฤติ ก รรมโดยวิ ธี ติ ด ตามการทํา งานแบบอิ เล็กทรอนิ ก ส์ มี ปั ญ หาทางด้า น ทางด้า นจิ ต ใจมากกว่าผูท้ ี ถูกตรวจสอบโดยหัว หน้า งาน เช่ น บริ ษ ัท อาจใช้โ ปรแกรม คอมพิ วเตอร์ ตรวจสอบประสิ ทธิ ภาพของพนักงานคี ยข์ อ้ มูลจากการนับจํานวนครั(งที กด แป้ นคียบ์ อร์ ด หรื อนับจํานวนการรับสายของพนักงานลูกค้าสัมพันธ์ ซึ งการทําเช่นนี( อาจ ไม่เพีย งทําให้พนักงานเสี ยสุ ขภาพทางด้านร่ างกายแล้ว อาจจะก่อให้เกิ ดปั ญหาทางด้าน จิ ต ใจอี ก ด้ว ย การศึ ก ษาชิ( น หนึ ง ได้ร ายงานว่ า การควบคุ ม พนัก งานโดยวิ ธี น( ี จะทํา ให้ พนัก งานเกิ ด ความเครี ยดสู ง มี ค วามหงุ ด หงิ ด มาก หดหู่ โกรธ และเกิ ด ความอ่ อ นล้า มากกว่ากลุ่มทีถูกควบคุมโดยหัวหน้างาน • ปัจจุบนั มีศพั ท์ใหม่เกิ ดขึ( นคื อคําว่า ความเครี ยดจากเทคโนโลยี (Techno Stress) หมายถึง ความเครี ย ดที เ กี ย วข้อ งกับ การใช้คอมพิ วเตอร์ ที ก่อ ให้เ กิ ด อัน ตรายต่ อ มนุ ษ ย์ หรื อ เป็ น ความเครี ยดทีเกิดเมือต้องปรับตัวเข้าหาคอมพิวเตอร์ 260 ความปลอดภัยและจริ ยธรรมทางคอมพิวเตอร์ 7.5.3 ผลกระทบของคอมพิวเตอร์ กบั สิ งแวดล้อม แม้ว่าเครื องคอมพิวเตอร์ เป็ นเครื องมือที ช่วยเพิมประสิ ทธิ ภาพและประสิ ทธิ ผลในการทํางานของ มนุษย์แต่ในขณะเดียวกัน คอมพิวเตอร์ ได้สร้างมลพิษมากมายให้กบั โลกนี( โดยเริ มตั(งแต่กระบวนการผลิต ในขณะทํางาน และหลังจากยกเลิกการใช้งานแล้วก็ตาม ในกระบวนการผลิตจําเป็ นต้องใช้สารเคมีทีมีพิษ พลัง งาน และวัต ถุ ดิ บ จากธรรมชาติ จ ํา นวนมาก และเมื อ ใช้ง านต้อ งมี ก ารใช้พ ลัง งานไฟฟ้ า เครื อง คอมพิวเตอร์ เป็ นหนึ งในอุปกรณ์ทีใช้ไฟฟ้ าเป็ นจํานวนมากในสํานักงานซึ งส่ งผลโดยตรงต่อกําลังการผลิต กระแสไฟฟ้ าที จะต้องมีเพิมมากขึ(นและส่ งผลให้เกิดมลภาวะทางด้านอากาศ และการเผาผลาญทรัพยากรที ไม่สามารถนํากลับมาใช้ใหม่ได้ และเมือยกเลิกการใช้งาน เครื องคอมพิวเตอร์ ยงั เป็ นขยะที ยากต่อการย่อย สลาย เป็ นพิษต่อสิ งแวดล้อม และสร้างปัญหาให้กบั หลายๆ ประเทศในปัจจุบนั องศ์กรปกป้ องสิ งแวดล้อม (Environmental Protection Agency : EPA) ของสหรั ฐอเมริ กาได้ นําเสนอโครงการ Energy Star ขึ(นมาเพือรณรงค์ให้อุตสาหกรรมการผลิตคอมพิวเตอร์ส่วนบุคคลทิ(งของ เสี ยให้นอ้ ยลง และด้วยความร่ วมมือของบริ ษทั ทีผลิตประมาณ 50 บริ ษทั EPA มีเป้ าหมายที จะทําให้เครื อง คอมพิ ว เตอร์ ส่ ว นบุ ค คลซึ งเป็ นเครื องคอมพิ ว เตอร์ ที มี ผูใ้ ช้สู ง สุ ด ให้ ใ ช้ไ ฟฟ้ าน้อ ยลง โดยที จ ะเรี ย ก คอมพิ ว เตอร์ เ หล่านี( ว่าเป็ น กรี นพี ซี (Green PC) แสดงในรู ป ที 7-17 ซึ งมี ค วามหมายเป็ นนัย ว่า เป็ น คอมพิวเตอร์ทีคาํ นึ งถึงสิ งแวดล้อม รู ปที 7-17 กรี นพีซี ความปลอดภัยและจริ ยธรรมทางคอมพิวเตอร์ 261 1) กรีนพีซี เป็ นการลดการใช้พลังงานจากคอมพิวเตอร์ ซึ งสามารถทําได้ดงั นี( ส่ วนของหน่วยระบบ มีการใช้เทคโนโลยีของโน้ตบุ๊กคอมพิวเตอร์สําหรับหน่วยระบบ ได้แก่ (1) ใช้ไมโครโพรเซสเซอร์รุ่ นประหยัดพลังงานที6กินไฟน้อยกว่า (2) ใช้ไมโครโปรเซสเซอร์และฮาร์ดดิสก์ที6มีโหมดประหยัดพลังงาน เมื6อเครื6 องไม่ทาํ งาน (Sleep mode) (3) เปลี6ยนจากการใช้พาวเวอร์ซพั พลายแบบเดิม เป็ นอะแด็ปเตอร์ที6กินไฟน้อยกว่า (4) ไม่ใช่พดั ลมระบายความร้อน จอภาพ มีการปรับปรุ งให้ประหยัดพลังงานโดยใช้ (1) จอภาพแบบแบนที6ใช้พลังงานน้อยกว่าจอแบบซี อาร์ ที (2) จอภาพรุ่ นที6 สามารถปิ ดตัวเองอัตโนมัติเพื6อประหยัดพลังงานขณะที6 เปิ ดเครื6 องอยู่แต่ ไม่ได้ใช้เครื6 องเป็ นเวลานาน (3) โปรแกรมรักษาหน้าจอ (Screen saver) ที6ไม่แสดงภาพขณะที6ไม่ได้ใช้งานเครื6 อง กระบวนการผลิต บริ ษทั ผูผ้ ลิตคอมพิวเตอร์ เช่น อินเทล คอมแพค แอปเปิC ล มีนโยบายลด การใช้ส ารเคมี ที6 อ นั ตรายในกระบวนการผลิ ต โดยเฉพาะการใช้ส ารคลอโรฟลู โอโร คาร์ บอนหรื อ สารซี เอฟซี (CFCs) ในตัว ทําละลาย หรื อ ตัวทําความสะอาด (ซี เ อฟซี จะ ระเหยขึCนไปชัCนบรรยากาศ ซึ6 งนักวิทยาศาสตร์ เชื6 อว่าสารชนิ ดนีCเป็ นตัวทําลายชัCนโอโซน ของโลก) นอกจากนีC ยังพยายามเลิ ก หรื อลดการใช้ส ารนิ เ กิ ล และโลหะหนักอื6 นๆ ใน กระบวนการผลิตอีกด้วย 2) ความรับผิดชอบส่ วนบุคคล สิ6 งที6ผใู ้ ช้คอมพิวเตอร์ทC งั หลายสามารถทําได้เพื6อช่วยป้ องกันสิ6 งแวดล้อม เช่น การประหยัดพลังงาน EPA ได้ประมาณว่าผูใ้ ช้คอมพิวเตอร์ ราว 30-40 เปอร์ เซ็นต์ เปิ ดเครื6 องทิCงไว้ทC งั วันทัCงคืน หรื อบางครัCงเปิ ดทิCงไว้ในช่วงวันหยุดสุ ดสัปดาห์โดย ไม่ได้ใช้งาน เมื6อเสร็ จงานแล้วควรปิ ดเครื6 องคอมพิวเตอร์ และอุปกรณ์ไฟฟ้ าอื6นๆ ทันที EPA ยังได้ประมาณว่าราว 80 เปอร์เซ็นต์ของเวลาที6เปิ ดหน้าจอคอมพิวเตอร์ ไม่มีใครมองที6 หน้าจอ ดังนัCนควรตัCงเวลาสําหรับให้โปรแกรมรักษาหน้าจอที6 ไม่มี รู ปภาพทํางานเมื6อไม่ได้ใช้เครื6 องคอมพิวเตอร์เป็ นเวลา 3-5 นาที 262 ความปลอดภัยและจริ ยธรรมทางคอมพิวเตอร์ การรี ไซเคิล มีการใช้กระดาษจํานวนมากในธุรกิจ และงานอื6นๆกระดาษเหล่านัCน สามารถนํากลับมารี ไซเคิ ลได้หลังจากใช้แล้ว นอกจากนีC ยังสามารถนํากล่องใส่ คอมพิ ว เตอร์ ตลับ หมึ กเครื6 อ งพิ มพ์และแผ่นดิ ส เก็ต นํากลับ มาใช้ใ หม่ หรื อถ้า ต้องการจะทิC งคอมพิวเตอร์ ที6เก่าแล้วแต่ยงั พอใช้ได้อยู่ อาจจะเลือกบริ จาคให้กบั โรงเรี ยนที6ขาดแคลนคอมพิวเตอร์กไ็ ด้ ควรศึ ก ษาหาความรู ้ เ พิ6 ม เติ ม เกี6 ย วกับ สิ6 ง ที6 เ ป็ นอัน ตรายต่ อ ระบบนิ เ วศและ สิ6 งแวดล้อม และควรสนับสนุนผลิตภัณฑ์ที6มีตรารับรองว่าคํานึ งถึงสิ6 งแวดล้อม บรรณานุกรม 1. Michael Stutz, The Linux Cookbook : Tips and Techniques for Everyday Use, คศ. 2004. 2. Peter Norton, Introduction to Computers, sixth Edition, สํานักพิมพ์ McGraw Hill, คศ. 2006. 3. Shelly, G., et al., Discovering Computers, Complete: Your Interactive Guide to the Digital World, South-Western College Publishing, คศ. 2012. 4. Timothy J.O'Leary, Linda I.O'Leary, คอมพิวเตอร์ และเทคโนโลยีสารสนเทศสมัยใหม่ , แปลโดย เสรี ชะ นะ, สารภี จุลแก้ ว, สกรรจ์ รอดคล้ าย, นลินี อินทมะโน, ดินาถ หลําสุบ, ญาณพัฒน์ ชูชืTน, จักสิทธิV โอฬาริ กชาติ, คมกฤช เจริ ญ, คมกฤช นิลวิจิตร, ผศ. เพ็ญศรี ปั กกะสีนงั , ผศ.ดร. อํานาจ ทองขาว, ผศ.ดร. ศศลักษณ์. สํานักพิมพ์ McGraw Hill, พศ. 2556. 5. ชิษณุพงศ์ ธัญญลักษณ์, จริยธรรมในอาชีพคอมพิวเตอร์ รหัสวิชา 2201-2403, ซัคเซส มีเดีย, บจก, พศ. 2554. 6. ดารณี พิมพ์ชา่ งทอง, ระบบสารสนเทศในองค์ กร, ทริ ปเพิ bล เอ็ดดูเคชันT , บจก, พศ. 2552. 7. ธนัชสร จิตต์เนืTอง, 500 iOS Apps, สวัสดี ไอที, บจก, 2555. 8. นวอร แจ่มขํา, พิจาริ ณี สวัสดินนั ทน์, Mac OS X Mavericks ฉบับสมบูรณ์ , โปรวิชนัT , บจก, พศ. 2557. 9. ฝ่ ายตําราวิชาการคอมพิวเตอร์ , ระบบเครือข่ ายเบือU งต้ น, บริ ษัท ซีเอ็ดยูเคชันT จํากัด (มหาชน), พศ. 2553. 10. ฝ่ ายตําราวิชาการคอมพิวเตอร์ , วิทยาการคอมพิวเตอร์ เบือU งต้ น, บริ ษัท ซีเอ็ดยูเคชันT จํากัด (มหาชน), พศ. 2553. 11. ฝ่ ายตําราวิชาการคอมพิวเตอร์ , ฮาร์ ดแวร์ และยูทิลติ ีเU บือU งต้ น, บริ ษัท ซีเอ็ดยูเคชันT จํากัด (มหาชน), พศ. 2552. 12. ไพบูลย์ อมรภิญโญเกียรติ, คําอธิบาย พ.ร.บ. คอมพิวเตอร์ พ.ศ. 2550, โปรวิชนัT , บจก, พศ. 2553. 13. พันจันทร์ ธนวัฒนเสถียร, Windows 7 สําหรับผู้เริ^มต้ น, บริ ษัท ซีเอ็ดยูเคชันT จํากัด (มหาชน), พศ. 2557. 14. พิษณุ ปุระศิริ, คู่มือการเรียนรู้ และใช้ งานคอมพิวเตอร์ เบือU งต้ น ฉบับสมบูรณ์ Windows 7, บริ ษัท ซีเอ็ด ยูเคชันT จํากัด (มหาชน), พศ. 2554. 15. วรเศรษฐ สุวรรณิก, ทศพล ธนะทิพานนท์, เขียนโปรแกรม JAVA เบือU งต้ น, 2nd edition, บริ ษัท ซีเอ็ดยูเคชันT จํากัด (มหาชน), พศ. 2556. 16. วฤษาย์ ร่มสายหยุด, พัฒนาเว็บไซต์ ด้วย HTML5 ฉบับมืออาชีพ, บริ ษัท ซีเอ็ดยูเคชันT จํากัด (มหาชน), พศ. 2556. 17. วัชราภรณ์ สุริยาภิวฒ ั น์, คอมพิวเตอร์ เบือU งต้ นและเทคนิคการเขียนโปรแกรม, สํานักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์ มหาวิทยาลัย, พศ. 2553. 264 บรรณานุกรม 18. อนิรุทธิV รัชตะวราห์, ภาสกร พาเจริ ญ และคณะ, คู่มือ ช่ างคอม 2015 ฉบับสมบูรณ์ , บริ ษัท โปรวิชนัT จํากัด, พศ. 2557. 19. โอภาส เอีTยมสิริวงศ์, เครือข่ ายคอมพิวเตอร์ และการสื^อสาร (ฉบับปรับปรุ งเพิ^มเติม), บริ ษัท ซีเอ็ดยูเคชันT จํากัด (มหาชน), พศ. 2552. 20. โอภาส เอีTยมสิริวงศ์, การเขียนโปรแกรมด้ วยภาษา C (Programming with C), บริ ษัท ซีเอ็ดยูเคชันT จํากัด (มหาชน), พศ. 2552. 21. อัมริ นทร์ เพ็ชรกุล, อินเทอร์ เน็ต ฉบับสมบูรณ์ , ซิมพลิฟาย, สนพ, พศ. 2553. 22. อรพิน ประวัติบริ สทุ ธิV, คู่มือเรียนระบบปฏิบัตกิ าร Operating System, บริ ษัท โปรวิชนัT จํากัด, พศ. 2551. 23. อิว ไอยรากาญจนกุล, ทฤษฎีการเขียนคอมไพเลอร์ , สํานักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, พศ. 2551. 24. อิศเรศ ภาชนะกาญจน์, Easy Android คู่มือใช้ งาน Android ที^ง่ายที^สุด, บริ ษัท ซีเอ็ดยูเคชันT จํากัด (มหาชน), พศ. 2555. ดัชนี A Accelerated Graphic Port AGP AI American National Standards Institute Amplifier ดู บัสเอจีพี ดู บัสเอจีพี ดู ปั ญญาประดิษฐ์ ดู แอสกี ดู เครื/องขยายสัญญาณ Analog Signal Analytical Computer Android ANSI Application Software ดู สัญญาณอนาลอก ดู เครื/องคํานวณวิเคราะห์ ดู แอนดรอยด์ ดู แอสกี ดู ซอฟต์แวร์ ประยุกต์ Arithmetic and Logical Unit Artificial Intelligence ASCC ASCII assembler ATM Audio-output device Automatic Sequence Control Calculator Automatic Teller Machine ดู หน่วยคํานวณเลขคณิตและตรรกะวิทยา ดู ปั ญญาประดิษฐ์ 4 ดู แอสกี ดู assembler 8 ดู อุปกรณ์สง่ ออกเสียง ดู ASCC ดู ATM B Bar code reader Binary System Bit Blaise Pascal Blu-Ray Bridge Broadcast Radio Bulletin board Bus Byte ดู เครื/องอ่านบาร์ โค้ ด ดู ระบบเลขฐานสอง ดู บิต ดู เบลส ปาสคาล ดู บลูเร ดู บริดจ์ ดู สัญญาณวิทยุ ดู กระดานข่าวหรือบูเลตินบอร์ ด ดู เส้ นทางบัส ดู ไบต์ C Cable Cache CAD/CAM Card reader ดู การใช้ งานอินเทอร์ เน็ตผ่านเคเบิล ดู แคช ดู โปรแกรมการออกแบบหรือการผลิต ดู เครื/องอ่านบัตร 266 ดัชนี Cathode Ray Tube CD CD ROM CD-R CD-RW Cellular Cellular service Central Processor Unit CF Character and mark recognition device Charles Babbage Client / Server Cloud Storage Communication Service Communications Application Compact disc Read Only Memory Compact Disc Rewritable Compact Disk-Recordable Compactflash Compiler Computare Computer Computer –Aided Design/Computer Aided Manufacturing Systems Computer criminal Computer Ethics ดู จอภาพแบบ CRT ดู ซีดี ดู ซีดีรอม ดู ซีดีอาร์ ดู ซีดีอาร์ ดบั เบิลยู ดู เซลล์ลลู าร์ ดู การใช้ งานอินเทอร์ เน็ตผ่านเซลลูลาร์ ดู หน่วยประมวลผลกลาง ดู Compactflash ดู เครื/องอ่านอักขระและเครื/องหมาย ดู ชาร์ ลส์ แบบเบจ ดู ระบบเครือข่ายแบบไคลเอ็นต์/เซิร์ฟเวอร์ 144 ดู บริการด้ านการสื/อสาร ดู ซอฟต์แวร์ เพื/อการติดต่อสื/อสาร ดู ซีดีรอม ดู ซีดีอาร์ ดบั เบิลยู ดู ซีดีอาร์ 135 ดู คอมไพเลอร์ 1 ดู คอมพิวเตอร์ ดู โปรแกรมการออกแบบหรือการผลิต ดู อาชญากรคอมพิวเตอร์ ดู จริยธรรมทางคอมพิวเตอร์ Computer Monitoring Software Computer security Concentrator ดู โปรแกรมติดตามการใช้ คอมพิวเตอร์ ดู ความปลอดภัยทางคอมพิวเตอร์ ดู คอนเซนเตรเตอร์ Control Unit ดู หน่วยควบคุม cookies CPU cracker Custom Software Cybercrime ดู คุกกี d ดู หน่วยประมวลผลกลาง ดู แครกเกอร์ 19 76 232 D Data Data manipulation Data projector DDR SDRAM ดู ข้ อมูล ดู การเปลี/ยนแปลงข้ อมูล ดู ดาต้ าโปรเจคเตอร์ ดู Double Data Rate SDRAM ดัชนี 267 DDR-II SDRAM Decision Support System Desktop computer Device Driver Dialog box Different Engine digital camera Digital Subscriber Line Digital Versatile Disc-Read Only Memory digital video camera Digitals signal Direct Internet Access diskette DNS Domain Name System Dot Matrix Printer Double Data Rate SDRAM DRAM Drive DSL DSS dumb terminal DVD DVD-R DVD-Recordable DVD-Rewritable DVD-ROM DVD-RW Dynamic RAM 97 ดู ระบบสนับสนุนการตัดสินใจ ดู เดสก์ท็อปคอมพิวเตอร์ ดู ดีไวซ์ไดรฟ์ เวอร์ ดู ไดอะล็อกบ็อกซ์ ดู เครื/องผลต่าง กล้ องถ่ายภาพดิจิทลั ดู การใช้ งานอินเทอร์ เน็ตผ่านดีเอสแอล ดู ดีวีดีรอม ดู กล้ องวิดิโอดิจิทลั ดู สัญญาณแบบดิจิทลั ดู การเชื/อมต่อโดยตรง ดู ดิสเก็ต ดู ระบบโดเมนเนม ดู ระบบโดเมนเนม ดู เครื/องพิมพ์แบบจุด 96 ดู Dynamic RAM ดู ไดร์ ฟ ดู การใช้ งานอินเทอร์ เน็ตผ่านดีเอสแอล ดู ระบบสนับสนุนการตัดสินใจ ดู ดัมบ์เทอร์ มินลั ดุ ดีวีดี ดู ดีวีดีอาร์ ดู ดีวีดีอาร์ ดู ดีวีดีอาร์ ดบั เบิ dลยู ดู ดีวีดีรอม ดู ดีวีดีอาร์ ดบั เบิ dลยู 96 E EBCDIC E-book E-Commerce Education/ Personal Application Electronic Commerce Electronic Computer Electronic Numerical Integrator And Calculator Electrostatic Plotter E-mail ดู เอบซีดิก ดู หนังสืออิเล็กทรอนิกส์ ดู พาณิชย์อิเลคทรอนิกส์ ดู ซอฟต์แวร์ เพื/อใช้ ในการศึกษา/ใช้ สว่ นตัว ดู พาณิชย์อิเลคทรอนิกส์ ดู อิเลคทรอนิกส์คอมพิวเตอร์ ดู ENIAC ดู อิเล็กโทรสแตติกพล็อตเตอร์ ดู ไปรษณีย์อิเล็กทรอนิกส์ Encryption ดู การเข้ ารหัสลับ 268 ดัชนี ENIAC EPROM 4 ดู อีพร็อม Erasable Programmable Read Only Memory ESS Executive Support System Expert System Exploit External Hard Drive Extranet ดู อีพร็อม ดู ระบบสนับสนุนผู้บริหาร ดู ระบบสนับสนุนผู้บริหาร ดู ระบบผู้เชี/ยวชาญ ดู โค้ ด 143 ดู เอ็กซ์ทราเน็ต F facsimile transmission machine Fax machine File File Transfer Protocol FireWire bus Flash Drive floppy disk Folder Freeware FTP Full Duplex Transmission Functional Languages ดู เครื/องโทรสาร ดู เครื/องโทรสาร ดู ไฟล์ 164 ดู บัสเอชพีเอสบี ดู แฟลชไดรฟ์ ดู ฟรอปปี ดd ิสก์ ดู โฟลเดอร์ 19 77 ดู File Transfer Protocol ดู การสื/อสารข้ อมูลสองทิศทางพร้ อมกัน 67 G Game Online Gateway 165 ดู เกตเวย์ Geographic information Systems ดู ระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์ GISs Global Positioning System Gottfried Liebiz GPS Graphics and Multimedia Application ดู ระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์ ดู ระบบนําทาง ดู กอตฟริต ไลบิส ดู ระบบนําทาง ดู ซอฟต์แวร์ เพื/อกราฟิ กและมัลติมีเดีย H hacker Half Duplex Transmission Handy Drive Hard Disk Hardware HD DVD ดู แฮกเกอร์ ดู การสื/อสารข้ อมูลสองทิศทางสลับกัน 143 ดู ฮาร์ ดดิสก์ ดู ฮาร์ ดแวร์ ดู เอชดีดีวีดี ดัชนี 269 HDTV Herman Hollerith Hi-Def High Performance Computer High Performance Serial Bus High Performance Serial Bus Port High-Definition DVD High-Definition Television Hoax Hotspot Howard Hiken HPSB HPSB HTML Hub Hypertext Markup Languages ดู เอชดีทีวี ดู เฮอร์ แมน ฮแลเลอริท ดู ไฮเดฟ ดู คอมพิวเตอร์ สมรรถนะสูง ดู บัสเอชพีเอสบี ดู พอร์ ตเอชพีเอสบี ดู เอชดีดีวีดี ดู เอชดีทีวี ดู ข่าวไวรัสหลอกลวง 198 ดู โฮเวิร์ด เอช อายเคน ดู บัสเอชพีเอสบี ดู พอร์ ตเอชพีเอสบี ดู Hypertext Markup Languages ดู ฮับ 71 I IC Icon IEEE 802.11a IEEE 802.11b IEEE 802.11g IEEE 802.11n Image Image capturing device Image Scanner Industry Standard Architecture Information system Infrared Infrared Data Association Input Devices Integrated Circuit intelligent terminal Internet Internet Access Method Internet Scan Internet Services Digital Network Internet telephone Internet Telephony Internet terminal interpreter ดู วงจรรวม ดู ไอคอน 197 197 197 197 ดู รูปภาพ ดู อุปกรณ์บนั ทึกภาพ ดู อิมเมจสแกนเนอร์ ดู บัสไอเอสเอ ดู ระบบสารสนเทศ ดู อินฟราเรด ดู พอร์ ตไออาร์ ดีเอ ดู อุปกรณ์นําข้ อมูลเข้ า ดู วงจรรวม ดู อินเทลลิเจนท์เทอร์ มินลั ดู อินเทอร์ เน็ต ดู วิธีการเข้ าถึงอินเทอร์ เน็ต ดู เล่ห์อบุ ายในอินเตอร์ เน็ต ดู การใช้ งานอินเทอร์ เน็ตผ่าน ISDN ดู อินเทอร์ เน็ตเทเลโฟน 164 ดู อินเทอร์ เน็ตเทอร์ มินลั ดู อินเทอร์ พรีเตอร์ 270 ดัชนี Intranet IOS IP Address IrDA IS ISA ดู อินทราเน็ต ดู ไอโอเอส ดู รหัสหมายเลข IP ดู พอร์ ตไออาร์ ดีเอ ดู ระบบสารสนเทศ ดู บัสไอเอสเอ J J.P. Eckert J.W. Mauchly 4 4 Joystick ดู จอยสติuก K keyboard ดู แป้นพิมพ์ Knowledge Work System KWS ดู ระบบการทํางานที/ใช้ ความรู้เฉพาะด้ าน ดู ระบบการทํางานที/ใช้ ความรู้เฉพาะด้ าน L LAN LAN Topology Language Translator Large Scale Integrated Circuit Laser Printer LCD – Liquid Crystal Display LIC Light pen Linux Local Area Network Logic Programming Languages ดู Local Area Network ดู สถาปัตยกรรมของระบบเครือข่าย ดู ตัวแปลภาษา ดู LIC ดู เครื/องพิมพ์เลเซอร์ ดู จอภาพแบบแอลซีดี 6 ดู ปากกาแสง ดู ลีนกุ ซ์ 191 67 M Mac OS magnetic core Magnetic-ink Character Recognition Main Memory unit Mainframe Computer ดู แมคโอเอส ดู วงแหวนแม่เหล็ก ดู เครื/องอ่านอักขระที/บนั ทึกด้ วยหมึกแม่เหล็ก ดู หน่วยความจําหลัก ดู Mainframe Computer Malicious program ดู โปรแกรมประสงค์ร้าย malware MAN Management Information System ดู โปรแกรมประสงค์ร้าย ดู Metropolitan Area Network ดู ระบบสารสนเทศเพื/อการจัดการ ดัชนี 271 Mbytes Mechanical Adding Machine Media Memory Cards Memory Stick Memory Stick Pro Message Metropolitan Area Network MICR Microchip Microcomputer Microdrive Microwave MIDI Minicomputer MIS Mobile computer Modem Modem card Monitor mouse Multifunction device Multimedia Multiplexer Musical Instrument Digital Interface ดู เมกะไบต์ 4 ดู สื/อกลาง ดู เมมโมรีการ์ ด 137 137 ดู ข่าวสาร 192 ดู เครื/องอ่านอักขระที/บนั ทึกด้ วยหมึกแม่เหล็ก ดู ไมโครชิป ดู ไมโครคอมพิวเตอร์ 137 ดู ไมโครเวฟ ดู พอร์ ตมิดี d ดู Minicomputer ดู ระบบสารสนเทศเพื/อการจัดการ ดู โมบายคอมพิวเตอร์ ดู โมเด็ม ดู การ์ ดโมเด็ม ดู จอภาพ ดู เมาส์ ดู อุปกรณ์มลั ติฟังก์ชนั ดู สื/อผสม ดู มัลติเพล็กซ์เซอร์ ดู พอร์ ตมิดี d N NECTEC ดู ศูนย์เทคโนโลยีอิเล็กทรอนิกส์และคอมพิวเตอร์ แห่งชาติ Network interface card Network System network terminal ดู การ์ ดเชื/อมต่อเครือข่าย ดู ระบบเครือข่าย ดู เน็ทเวิร์คเทอร์ มินลั nonvolatile memory Notebook computer หน่วยความจําไม่ลบเลือน ดู โน้ ตบุ๊กคอมพิวเตอร์ O OAS Object-Oriented Languages OCR Office Automation System OMR Open Source Software ดู ระบบสํานักงานอัตโนมัติ 68 ดู เครื/องอ่านอักขระด้ วยแสง ดู ระบบสํานักงานอัตโนมัติ ดู เครื/องอ่านเครื/องหมายด้ วยแสง 76 272 ดัชนี Operating System Optical Disk Optical-Character Recognition Optical-Mark Recognition OS Output Devices ดู ระบบปฏิบตั ิการ ดู ออปติคลั ดิสก์ ดู เครื/องอ่านอักขระด้ วยแสง ดู เครื/องอ่านเครื/องหมายด้ วยแสง ดู ระบบปฏิบตั ิการ ดู อุปกรณ์แสดงผล P Packaged software Palm computer parallel port Parallel Programming Languages PCI PDA Peer To Peer Pen Plotter People Peripheral Component Interconnect Peripheral Devices Personal Computer Personal Digital Assistants Photo printer 19 75 ดู ปาล์มคอมพิวเตอร์ ดู พอร์ ตขนาน 68 ดู บัสพีซีไอ ดู พีดีเอ ดู ระบบเครือข่ายแบบเพียร์ ทเู พียร์ ดู เพนพล็อตเตอร์ ดู บุคลากร ดู บัสพีซีไอ ดู อุปกรณ์รอบข้ าง ดู คอมพิวเตอร์ สว่ นบุคคล ดู พีดีเอ ดู เครื/องพิมพ์ภาพ Physical Wire Plotter Pocket PC Primary memory Printer Procedural Languages processor Productivity Application Program Protocol Public Domain Software ดู ช่องทางการสื/อสารแบบมีสาย ดู พล๊ อตเตอร์ ดู พ็อกเก็ตพีซี ดู หน่วยความจําหลัก ดู เครื/องพิมพ์ 67 ดู โพรเซสเซอร์ ดู ซอฟต์แวร์ เพื/อช่วยเพิ/มผลผลิต ดู โปรแกรม ดู โปรโตคอล 20 78 R RAM RAMBUS DRAN Random Access Memory RDAM Receiver Repeater ดู หน่วยความจําหลัก 98 ดู หน่วยความจําหลัก ดู RAMBUS DRAN ดู ผู้รับ ดู เครื/องทวนสัญญาณ ดัชนี 273 ROM Rootkit Router S Satellite Script kindle Scripting Languages SCSI SD/MMC SDLC SDRAM Secondary Memory Secondary memory Secondary storage Sender serial port Service Program Shareware Sim Card Simplex Transmission Slot Small Computer System Interface Smart Media Smart Phone Social Network Socket Software Updating Sound card SRAM Static RAM Stylus Supercomputer Switch Synchronous DRAM System board System Software System unit ดู รอม 238 ดู เราเตอร์ ดู ดาวเทียม ดู การใช้ งานอินเทอร์ เน็ตผ่านดาวเทียม 232 71 ดู พอร์ ตสกัสซี/ 136 ดู วงจรการพัฒนาระบบสารสนเทศ ดู Synchronous DRAM ดู ความจําสํารอง ดู หน่วยความจําสํารอง ดู หน่วยความจําสํารอง ดู ผู้สง่ ดู พอร์ ตอนุกรม ดู ยูทิลิตี 19 77 143 ดู การสื/อสารข้ อมูลทิศทางเดียว ดู สล็อต ดู พอร์ ตสกัสซี/ 138 ดู สมาทร์ โฟน ดู เครือข่ายสังคม ดู ซ็อกเก็ต ดู บริการเกี/ยวกับการปรับปรุงโปรแกรมแบบออน์ไลน์ ดู การ์ ดเสียง ดู Static RAM 95 ดู สไตลัส ดู ซูเปอร์ คอมพิวเตอร์ ดู สวิทซ์ 96 ดู แผงวงจรหลัก ดู ซอฟต์แวร์ ระบบ ดู หน่วยระบบ ดู แท็บเล็ตพีซี 274 ดัชนี T Tablet PC Telephony Telnet Terminal Terminal Text The System Development Life Cycle Theft Thermal printer Touch Screen TPS Transaction Processing System transistor ดู เทเลโฟนี 164 ดู เครื/องปลายทาง ดู เทอร์ มินลั ดู ข้ อความ ดู วงจรการพัฒนาระบบสารสนเทศ ดู การขโมย ดู เครื/องพิมพ์เทอร์ มลั ดู จอสัมผัส ดู ระบบประมวลผลรายการ ดู ระบบประมวลผลรายการ ดู ทรานซิสเตอร์ TV tuner card ดู การ์ ดรับสัญญาณโทรทัศน์ U Unicode Unicode Transformation Format Uniform Resource Locator Universal Serial Bus Universal Serial Bus Port UNIX URL USB User Interface UTF Utility Program ดู ยูนิโค้ ด ดู ยูทีเอ็ฟ 165 ดู บัสยูเอสบี ดู พอร์ ตยูเอสบี ดู ยูนิกซ์ ดู Uniform Resource Locator ดู บัสยูเอสบี ดู ส่วนติดต่อผู้ใช้ ดู ยูทีเอ็ฟ ดู โปรแกรมอรรถประโยชน์ V Very Large Scale Integration Video Card/ Display Card Video Conferencing ดู VLSI ดู การ์ ดแสดงผล ดู การประชุมทางไกล Virtual Private Network virus VLSI Voice ดู เครือข่ายส่วนตัวเสมือน ดู ไวรัส 6 ดู เสียง Volatile memory ดู หน่วยความจําแบบลบเลือนได้ W ดัชนี 275 WAN ดู Wide Area Network web bug web camera web terminal webcam Wide Area Network WiMAX Window Windows Windows 7 Windows Explorer Windows Phone Windows Vista Windows XP Wireless connection Wireless LAN WLAN Work Station World Wide Web Worldwide Interoperability for Microwave Access worm WWW ดู เว็บบักu ดู เว็บแคม ดู อินเทอร์ เน็ตเทอร์ มินลั ดู เว็บแคม 192 ดู Worldwide Interoperability for Microwave Access ดู วินโดว์ ดู วินโดวส์ ดู วินโดวส์ 7 44 ดู วินโดวส์โฟน ดู วินโดวส์ Vista ดู วินโดวส์ XP ดู ช่องทางการสื/อสารแบบไร้ สาย ดู เครือข่ายแลนไร้ สาย ดู เครือข่ายแลนไร้ สาย ดู สถานีงาน 166 198 ดู เวิร์ม ดู World Wide Web X XD Picture Card 139 ก กระดานข่าวหรือบูเลตินบอร์ ด กล้ องถ่ายภาพดิจิทลั กล้ องวิดิโอดิจิทลั กอตฟริต ไลบิส การขโมย 163 114 114 4 240 การเข้ ารหัสในเครือข่ายส่วนตัวเสมือน 244 การเข้ ารหัสลับ การเชื/อมต่อโดยตรง การใช้ งานอินเทอร์ เน็ตผ่าน Dial Up การใช้ งานอินเทอร์ เน็ตผ่าน ISDN การใช้ งานอินเทอร์ เน็ตผ่านเคเบิล การใช้ งานอินเทอร์ เน็ตผ่านเซลลูลาร์ การใช้ งานอินเทอร์ เน็ตผ่านดาวเทียม 242 161 161 161 161 162 162 276 ดัชนี การใช้ งานอินเทอร์ เน็ตผ่านดีเอสแอล 161 การ์ ดเชื/อมต่อเครือข่าย การ์ ดโมเด็ม 102 101 การ์ ดรับสัญญาณโทรทัศน์ การ์ ดเสียง การ์ ดแสดงผล การประชุมทางไกล การเปลี/ยนแปลงข้ อมูล การสื/อสารข้ อมูลทิศทางเดียว การสื/อสารข้ อมูลสองทิศทางพร้ อมกัน การสื/อสารข้ อมูลสองทิศทางสลับกัน เกตเวย์ 102 101 101 165 241 176 177 176 188 ข ข้ อความ ข้ อมูล ข่าวไวรัสหลอกลวง ข่าวสาร 175 16 20 238 175 ค ความจําสํารอง ความปลอดภัยทางคอมพิวเตอร์ คอนเซนเตรเตอร์ คอมพิวเตอร์ คอมพิวเตอร์ สมรรถนะสูง คอมพิวเตอร์ สว่ นบุคคล คอมไพเลอร์ 17 231 184 1 11 13 71 คุกกี d เครือข่ายแลนไร้ สาย เครือข่ายส่วนตัวเสมือน เครือข่ายสังคม เครื/องขยายสัญญาณ เครื/องคํานวณวิเคราะห์ เครื/องทวนสัญญาณ เครื/องโทรสาร เครื/องปลายทาง เครื/องผลต่าง เครื/องพิมพ์ เครื/องพิมพ์เทอร์ มลั เครื/องพิมพ์แบบ Ink Jet เครื/องพิมพ์แบบจุด 251 197 244 170 186 4 185 124 12 4 119 123 121 120 ดัชนี 277 เครื/องพิมพ์ภาพ เครื/องพิมพ์เลเซอร์ เครื/องอ่านเครื/องหมายด้ วยแสง เครื/องอ่านบัตร เครื/องอ่านบาร์ โค้ ด เครื/องอ่านอักขระด้ วยแสง เครื/องอ่านอักขระที/บนั ทึกด้ วยหมึกแม่เหล็ก เครื/องอ่านอักขระและเครื/องหมาย แคช แครกเกอร์ โค้ ด 123 121 114 113 113 114 113 113 95 232 238 จ จริยธรรมทางคอมพิวเตอร์ จอภาพ จอภาพแบบ CRT จอภาพแบบแอลซีดี 248 115 116 117 จอยสติuก จอสัมผัส 110 111 ช ช่องทางการสื/อสารแบบมีสาย ช่องทางการสื/อสารแบบไร้ สาย ชาร์ ลส์ แบบเบจ 178 180 4 ซ ซ็อกเก็ต ซอฟต์แวร์ ซอฟต์แวร์ ประยุกต์ ซอฟต์แวร์ เพื/อกราฟิ กและมัลติมีเดีย ซอฟต์แวร์ เพื/อการติดต่อสื/อสาร ซอฟต์แวร์ เพื/อช่วยเพิ/มผลผลิต ซอฟต์แวร์ เพื/อใช้ ในการศึกษา/ใช้ สว่ นตัว ซอฟต์แวร์ ระบบ ซีดี ซีดีรอม ซีดีอาร์ ซีดีอาร์ ดบั เบิลยู ซีพียู ซูเปอร์ คอมพิวเตอร์ เซลล์ลลู าร์ 89 16 18 31 18 72 19 74 19 72 19 73 19 74 18 31 132 132 132 132 ดู หน่วยประมวลผลกลาง 11 200 278 ดัชนี ด ดัมบ์เทอร์ มินลั ดาต้ าโปรเจคเตอร์ ดาวเทียม ดิสเก็ต ดีวีดี ดีวีดีรอม ดีวีดีอาร์ ดีวีดีอาร์ ดบั เบิ dลยู ดีไวซ์ไดรฟ์ เวอร์ เดสก์ท็อปคอมพิวเตอร์ ไดร์ ฟ ไดอะล็อกบ็อกซ์ 125 119 180 127 133 133 133 133 18 32 66 13 43 35 ต ตัวแปลภาษา 18 32 66 ท ทรานซิสเตอร์ เทเลโฟนี เทอร์ มินลั แท็บเล็ตพีซี 4 6 124 125 13 น เน็ทเวิร์คเทอร์ มินลั โน้ ตบุ๊กคอมพิวเตอร์ 125 13 บ บริการเกี/ยวกับการปรับปรุงโปรแกรมแบบออน์ไลน์ บริการด้ านการสื/อสาร บริดจ์ บลูเร บัสพีซีไอ บัสไฟร์ ไวร์ บัสยูเอสบี บัสเอจีพี บัสเอชพีเอสบี บัสไอเอสเอ บิต บุคลากร เบลส ปาสคาล 166 162 186 134 103 ดู บัสเอชพีเอสบี 104 104 104 103 23 16 21 4 ดัชนี 279 ไบต์ 23 ป ปั ญญาประดิษฐ์ ปากกาแสง ปาล์มคอมพิวเตอร์ แป้นพิมพ์ โปรแกรม โปรแกรมการออกแบบหรือการผลิต 6 15 111 13 107 18 31 226 โปรแกรมติดตามการใช้ คอมพิวเตอร์ โปรแกรมประสงค์ร้าย โปรแกรมอรรถประโยชน์ โปรโตคอล ไปรษณีย์อิเล็กทรอนิกส์ 253 235 18 31 63 176 162 ผ ผู้รับ ผู้สง่ แผงวงจรหลัก 175 175 89 พ พล๊ อตเตอร์ พ็อกเก็ตพีซี พอร์ ตขนาน พอร์ ตมิดี d พอร์ ตยูเอสบี พอร์ ตสกัสซี/ พอร์ ตอนุกรม พอร์ ตเอชพีเอสบี พอร์ ตไออาร์ ดีเอ พาณิชย์อิเลคทรอนิกส์ พีดีเอ เพนพล็อตเตอร์ โพรเซสเซอร์ 122 14 104 105 105 105 104 105 105 172 13 122 90 ฟ ฟรอปปี ดd ิสก์ ฟรอปปี ดd ิสก์ไดรฟ์ 127 128 ฟิ ชชิ/ง แฟลชไดรฟ์ 253 33 143 280 ดัชนี โฟลเดอร์ ไฟล์ 43 43 ม มัลติเพล็กซ์เซอร์ 183 มัลแวร์ มินิคอมพิวเตอร์ เมกะไบต์ เมนเฟรมคอมพิวเตอร์ เมมโมรีการ์ ด เมาส์ แมคโอเอส โมเด็ม โมบายคอมพิวเตอร์ ไมโครคอมพิวเตอร์ ไมโครชิป ไมโครเวฟ ดู โปรแกรมประสงค์ร้าย 12 95 12 135 109 18 54 189 13 13 91 180 ย ยุค 1G ยุค 2.5G ยุค 2G ยุค 3G ยุค 4G ยูทิลิตี ยูทีเอ็ฟ ยูนิกซ์ ยูนิโค้ ด 200 200 200 200 201 ดู โปรแกรมอรรถประโยชน์ 23 24 36 55 23 24 ร รหัสหมายเลข IP 168 รอม 95 ระบบการทํางานที/ใช้ ความรู้เฉพาะด้ าน ระบบเครือข่ายคอมพิวเตอร์ ระบบเครือข่ายแบบไคลเอ็นต์/เซิร์ฟเวอร์ ระบบเครือข่ายแบบเพียร์ ทเู พียร์ ระบบโดเมนเนม ระบบนําทาง ระบบปฏิบตั ิการ ระบบประมวลผลรายการ ระบบผู้เชี/ยวชาญ 225 182 190 190 168 13 18 31 32 214 215 15 226 ดัชนี 281 ระบบเลขฐานสอง ระบบสนับสนุนการตัดสินใจ ระบบสนับสนุนผู้บริหาร ระบบสารสนเทศ ระบบสารสนเทศเพื/อการจัดการ 23 214 214 207 214 ระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์ ระบบสํานักงานอัตโนมัติ รูปภาพ เราเตอร์ แรม 226 224 175 186 ดู หน่วยความจําหลัก ล ลีนกุ ซ์ เล่ห์อบุ ายในอินเตอร์ เน็ต 18 58 240 ว วงจรการพัฒนาระบบสารสนเทศ วงจรรวม วงแหวนแม่เหล็ก วิธีการเข้ าถึงอินเทอร์ เน็ต วินโดว์ วินโดวส์ วินโดวส์ 7 วินโดวส์ Vista วินโดวส์ XP วินโดวส์โฟน เว็บแคม เว็บเทอร์ มินลั 227 4 6 4 6 161 34 36 37 38 18 37 18 37 36 114 ดู อินเทอร์ เน็ตเทอร์ มินลั เว็บบักu เวิร์ม ไวรัส 253 237 235 ศ ศูนย์เทคโนโลยีอิเล็กทรอนิกส์และคอมพิวเตอร์ แห่งชาติ 11 ส สไตลัส สถานีงาน สถาปั ตยกรรมของระบบเครือข่าย สถาปั ตยกรรมของระบบเครือข่ายแบบ Bus สถาปั ตยกรรมของระบบเครือข่ายแบบ Hybrid 111 12 193 193 196 220 221 208 218 282 ดัชนี สถาปั ตยกรรมของระบบเครือข่ายแบบ Ring สถาปั ตยกรรมของระบบเครือข่ายแบบ Star สนทนาแบบออนไลน์ สมาทร์ โฟน สล็อต ส่วนติดต่อผู้ใช้ สวิทซ์ สัญญาณแบบดิจิทลั สัญญาณวิทยุ 194 195 163 14 89 31 187 177 181 สัญญาณอนาลอก สายคูต่ ีเกลียว สายโคแอกเชียล สายใยแก้ วนําแสง สื/อกลาง สื/อผสม เส้ นทางบัส เสียง 178 178 179 179 176 175 89 175 ห หน่วยควบคุม 88 หน่วยความจําแบบลบเลือนได้ 94 126 หน่วยความจําไม่ลบเลือน หน่วยความจําสํารอง หน่วยความจําหลัก 94 126 126 16 94 126 หน่วยคํานวณเลขคณิตและตรรกะวิทยา หน่วยประมวลผลกลาง หน่วยระบบ หนังสืออิเล็กทรอนิกส์ 88 16 90 89 119 อ ออปติคลั ดิสก์ อาชญากรคอมพิวเตอร์ อาชญากรรมคอมพิวเตอร์ อินทราเน็ต อินเทลลิเจนท์เทอร์ มินลั อินเทอร์ เน็ต อินเทอร์ เน็ตเทเลโฟน อินเทอร์ เน็ตเทอร์ มินลั อินเทอร์ พรีเตอร์ 17 131 231 233 204 125 157 124 126 71 ดัชนี 283 อินฟราเรด อิมเมจสแกนเนอร์ อิเล็กโทรสแตติกพล็อตเตอร์ อิเลคทรอนิกส์คอมพิวเตอร์ อี-คอมเมิร์ซ อีพร็อม อุปกรณ์นําข้ อมูลเข้ า อุปกรณ์บนั ทึกภาพ อุปกรณ์มลั ติฟังก์ชนั อุปกรณ์รอบข้ าง อุปกรณ์สง่ ออกเสียง อุปกรณ์แสดงผล เอ็กซ์ทราเน็ต เอชดีดีวีดี เอชดีทีวี เอบซีดิก แอนดรอยด์ แอสกี แอสเซมเบลอร์ ไอคอน ไอโอเอส 180 112 123 12 ดู พาณิชย์อิเลคทรอนิกส์ 95 16 17 107 114 124 16 123 16 17 114 206 134 119 23 24 36 60 23 24 71 33 36 62 ฮ ฮับ ฮาร์ ดดิสก์ ฮาร์ ดแวร์ เฮอร์ แมน ฮแลเลอริท แฮกเกอร์ โฮเวิร์ด เอช อายเคน ไฮเดฟ 184 17 129 16 87 5 232 4 134 284 ดัชนี
Similar documents
fff reflex v1
การเขารหัสเครือขายเชิงเสนสําหรับปญหาการสื่อสารระหวางตนทางปลายทางแบบหลายคู Linear Network Coding for the Multiple Source-Sink Pair Communication Problem
More informationนิตยสาร Car Stereo ปีที่ 33 ฉบับที่ 387 กันยายน 2558
สําหรับผูเริ่มตน ที่ตองการลองเลนสมารท วอทช U WATCH U8 ดูจะเปนทางเลือกทีน่ า สนใจ ดวยฟงคชันการทํางานครบเหนือราคา เชื่อม ตอผานบลูทูธเวอรชัน 3.0 ไดทั้งระบบ IOS และ ANDROID ไมแบงคาย ต...
More informationtraffic routing guide - The History of Phone Phreaking
San Pedro ele Rosales 51 rei San Pedro el Saueito • • . • • • • rd San Peelro ~i rd Santa Ana . • • • • • • • • • • • • • Santa Cruz . . . . • . . . . . . . rd Santa Rosalia SJ.C..
More information