stomatolo[ki fakultet - Стоматолошки факултет

Transcription

UNIVERZITET „Sv. KIRIL I METODIJ“ vo Skopje
STOMATOLO[KI FAKULTET
Skopje
VODI^
NIZ STUDIITE
I CIKLUS NA STUDII
Doktor po dentalna medicina
STO
MA
TO
LO[KI FA
KU
LT
ET
Skopje, 2010
2010
Редакционен одбор:
Проф. д-р ЉУБЕН ГУГУВЧЕВСКИ, главен и одговорен уредник
Проф. д-р МИРЈАНА ПОПОВСКА, член
Проф. д-р ДАНИЦА ПОПОВИЌ МОНЕВСКА, член
Доц. д-р ИЛИЈАНА АЏИСАНКОВА МУРАТОВСКА, член
Проф.
Проф.
Проф.
Проф.
Проф.
Проф.
Проф.
Проф.
Проф.
Проф.
Проф.
Проф.
Проф.
Проф.
Проф.
Проф.
Проф.
Проф.
Проф.
Проф.
Проф.
Проф.
Проф.
Проф.
Проф.
Проф.
Проф.
д-р
д-р
д-р
д-р
д-р
д-р
д-р
д-р
д-р
д-р
д-р
д-р
д-р
д-р
д-р
д-р
д-р
д-р
д-р
д-р
д-р
д-р
д-р
д-р
д-р
д-р
д-р
ЕВДОКИЈА ЈАНКУЛОВСКА, член
ЈАГОДА БАЕВСКА, член
МАРИЈА ЗУЖЕЛОВА, член
АЛЕКСАНДАР ГРЧЕВ, член
АЛБЕРТО БЕНЕДЕТИ, член
СЛАВЕ НАУМОВСКИ, член
ВЛАДИМИР ПОПОВСКИ, член
ЈАДРАНКА БУНДЕВСКА, член
НИКОЛА ГИГОВСКИ, член
БИЛЈАНА КАПУШЕВСКА, член
ВЕСНА КОРУНОВСКА СТЕФКОВСКА, член
СОЊА АПОСТОЛСКА, член
ЛИДИЈА ПОПОВСКА, член
БОРИС ВЕЛИЧКОВСКИ, член
ОЛИВЕР ДИМИТРОВСКИ, член
ЛИДИЈА КАНУРКОВА, член
МИРА ЈАНКУЛОВСКА, член
МАРИЈА СТЕВАНОВИЌ, член
ЕЛИЗАБЕТА ЃОРГИЕВСКА, член
АНА СОТИРОВСКА ИВКОВСКА, член
ЗЛАТКО ГЕОРГИЕВ, член
ДАНИЦА ПОПОВИЌ МОНЕВСКА, член
МАЈА ПАНДИЛОВА, член
КИРО ИВАНОВСКИ, член
СНЕЖАНА ПЕШЕВСКА, член
СИЛВАНА ГЕОРГИЕВА, член
АНЕТА АТАНАСОВСКА СТОЈАНОВСКА, член
ИСБН: 978-608-4620-00-6
Печатено во Република Македонија
2
SODR@INA
Voveden zbor na Dekanot ..................................... 7
I.
Istorijat na Stomatolo{kiot fakultet ........
1. Istorijat .............................................................
2. Dosega{na nastavna dejnost ............................
3. Kadrovska sostojba ............................................
9
9
9
10
II. Organizacija i upravuvawe na fakultetot ........ 11
1. Organizacija ...................................................... 11
2. Upravuvawe ......................................................... 12
III. Prostor i oprema
na Stomatolo{kiot fakultet ............................. 13
Medicinska etika i medicinska
psihologija .................................................................
Biofizika ..................................................................
Biostatistika ...........................................................
Histologija i embriologija ..................................
Anatomija II ...............................................................
Anatomija i morfologija na vilici i zabi .......
Stomatolo{ki materijali .....................................
Fiziologija I .............................................................
52
55
59
62
68
72
75
77
II GODINA ........................................................... 81
VIII.Studiska programa ................................................ 29
Fiziologija II ............................................................ 81
Mikrobiologija i imunologija ............................. 84
Pretklini~ka mobilna protetika
(totalna proteza) ..................................................... 89
Op{ta patologija ..................................................... 92
Oralna biohemija ..................................................... 98
Ergonomija .................................................................102
Patolo{ka fiziologija .........................................104
Farmakologija ..........................................................108
(parcijalna proteza) ................................................111
Patolo{ki osnovi na bolestite ..........................115
Epidemilogija ...........................................................123
Oralna higiena .........................................................126
Psihijatrija ..............................................................130
I GODINA .............................................................. 41
III GODINA .............................................................133
Medicinska hemija i biohemija ............................ 41
Anatomija I ................................................................. 46
Biologija .................................................................... 49
Pretklini~ka fiksna protetika I ......................133
Interna medicina ....................................................136
Pretklini~ka fiksna protetika II ....................141
IV. Aktivnosti na studentite
od Stomatolo{ki fakultet ................................. 16
V. Evropski kredit transfer sistem ...................... 19
VI. Obrazloènie za izmenite
i dopolnuvawata na nastavniot plan
i programa ................................................................. 21
VII. Pravila za studirawe ............................................ 26
1. Ocenuvawe .......................................................... 27
2. Ispitni rokovi ................................................. 27
3. U~ebna godina, semestralna nastava ............ 27
4. Koordinatori na kredit - sistemot ............. 28
3
Pretklini~ka kariologija ....................................144
Pretklini~ka endodoncija ....................................148
Infektologija ..........................................................151
Nevrologija ...............................................................154
Gnatologija ................................................................157
Otorinolaringologija ...............................................159
Op{ta hirurgija .......................................................162
Pedijatrija ................................................................165
Preventivna stomatologija ..................................168
Dermatovenerologija ..............................................171
Osnovi na klini~ka radiologija ..........................173
Individualen proekt ..............................................175
IV GODINA ..................................................................177
Oralna medicina i patologija I ...........................177
Oralna medicina i patologija II .........................183
Pretklini~ka oralna hirurgija ...........................187
Oralna hirurgija I ....................................................191
Klini~ka mobilna protetika
(totalna proteza) .....................................................194
(parcijalna proteza).................................................197
Klini~ka kariologija I ..........................................200
Klini~ka kariologija II .........................................203
Anestezija i sedacija ...............................................206
Ortodoncija I .............................................................208
Stomatolo{ka rendgenologija .............................212
4
Pretklini~ka parodontologija ............................215
Zabozdravstvo vo zaednicata .................................219
V GODINA ....................................................................223
Ortodoncija II ..........................................................223
Klini~ka fiksna protetika I ...............................226
Klini~ka fiksna protetika II ..............................229
Klini~ka endodoncija I ..........................................232
Klini~ka endodoncija II .........................................235
Oralna hirurgija II ..................................................238
Sudska medicina
so Forenzi~na stomatologija ...............................241
Detska stomatologija I ............................................244
Detska stomatologija II ...........................................249
Klini~ka parodontologija I ..................................254
Klini~ka parodontologija II ................................256
Maksilofacijalna hirurgija I .............................258
Maksilofacijalna hirurgija II ............................261
IZBORNI PREDMETI ........................................................265
IZBORNI PREDMETI GRUPA I ......................265
Opis na izbornite predmeti od grupa I .........265
IZBORNI PREDMETI GRUPA II......................267
Opis na izbornite predmeti od grupa II ........267
PPAKTI^NI INFORMACII ZA STUDENTITE I NASTAVNICITE .269
Organizacija i izveduvawe na studiite...............270
S TO
MA
TO
LO[KI FA
STOMATOLO[KI FAKULTET
KU
LT
ET
Stomatolo{kiot fakultet vo Skopje e ~lenka na Univerzitetot "Sv. Kiril i Metodij".
Toa e visoko{kolska ustanova so najdolga tradicija i iskustvo na poleto na stomatolo{kite
nauki vo na{ata dràva. Vo pove}e od petdeceniskoto postoewe Stomatolo{kiot fakultet
suvereno ja determinira zabozdravstvenata dejnost na naselenieto vo Republika Makedonija.
Vraboteniot nastavnonau~en i sorabotni~ki kadar na fakultetot ja realizira edukativnata,
nau~nata i aplikativnata zabozdravstvena dejnost i taka gi podgotvuva i osposobuva idnite
doktori po dentalna medicina, stru~nite zabni tehni~ari i stru~nite stomatolo{ki sestri
za uspe{no re{avawe na problemite od oblasta na preventivnata, hirur{kata, kurativnata i
restavrativno rekonstruktivnata stomatologija.
5
Na 6 Sednica na Nastavno nau~niot sovet na Stomatolo[kiot fakultet bea usvoeni
izmenite i dopolnuvawata na studiskata programa za doktori po stomatologija i
voveduvawe na studiska programa za doktori po dentalna medicina vo prviot ciklus na
studii odnosno dodiplomski studii na Stomatolo[kiot fakultet vo Skopje.
Na 135-ta sednica na Rektorskata uprava, odràna na 22.12 2009 godina proektot za
izmenite i dopolnuvaweto na studiskata programa za doktori po stomatologija i
voveduvawe na studiska programa za doktori po dentalna medicina vo prviot ciklus na
studii dobi pozitivno mislewe.
Na 16 sednica na Senatot na UKIM odràna na 29.12 2009 godina donesena e odluka za
usvojuvawe na proektot za izmenite i dopolnuvaweto na studiskata programa za doktori
po stomatologija i voveduvawe na studiska programa za doktori po dentalna medicina vo
prviot ciklus na studii na Stomatolo[kiot fakultet.
Na 24 sednica na Odborot za akreditacija na visokoto obrazovanie, odràna na 15.1 2010
godina doneseno e re[enie za akreditacija na proektot za izmenite i dopolnuvaweto na
studiskata programa za doktori po stomatologija i voveduvawe na studiska programa za
doktori po dentalna medicina na prviot ciklus na studii na Stomatolo[kiot fakultet
vo Skopje.
Prof. d-r Quben N. Guguv~evski
Dekan na Stomatolo[kiot fakultet
Prof.d-r Quben Guguv~evski
Dekan na Stomatolo[kiot fakultet
Skopje
Почитувани колешки и колеги студенти,
Стоматолошкиот факултет во Скопје, како како еден од членките на Универзитетот “Св. Кирил и Методиј”
е најстарата високошколска установа од областа на стоматолошките науки со повеќе од петдецениска
традиција. Во целиот овој изминат период факултетот е во постојана динамика со внатрешно пеуредување
и реорганизирање, и сето тоа цел да се следат современите трендови на развојот на стоматологијата.
Благодарејќи на солидната техничко материјална опременост и просторните можности, на факултетот
непречено се одвиваат додипломските студии во трите студиски програми и тоа за доктори по дентална
медицина, стручни забни техничари и стручни стоматолошки сестри. Покрај оваа настава на
Стоматолошкиот факултет се одвива и настава во втор циклус за магистри по стоматолошки науки
и настава во трет циклус за доктори по стоматолошки науки.
7
STO
MA
TO
LO[K I FA
VODI^ NIZ STUDIITE
Stomatolo[ki fakultet
KU
LT
ET
Со цел едукацијата на идните доктори стоматолози да биде на завидно ниво, на Стоматолошкиот факултет
студиските програми се менувани и усовршувани повеќепати. Актуелната студиска програма има
претрпено повеќе измени и дополнувања при што се користени и позитивните искуства на повеќе
еминентни високочколски установи од областа на стоматологијата. При тоа водено е сметка нашата
наставна програма да е компатибилна со европскиот образовен систем, па така е креиран и применет
европскиот кредит трансвер систем (ЕКТС). Преку овој системсе зголемува мобилноста на студентите, тие
може да продолжат со своите студии и на други европски стоматолошки факултети или пак, на многу
поедноставен начин да го пласираат своето знаење на европскиот пазар на трудот. Наставно научниот и
соработничкиот кадар на факултетот ќе продолжи и понатаму со оваа тенденција на следење на студиските
програми на другите факултети и апликација на таквите програми на нашиот факултет.
Покрај додипломските студии на Стоматолошкиот факултет во Скопје се организираат и подипломски
студии за магистри по стоматологија коишто траат два семестра. Третиот циклус на студии се однесува на
докторските студии коишто траат три години по што кандидатите се здобиваат со титулата доктор по
стоматолошки науки.
Благодарејќи на упорната, целосна посветеност кон професијата на наставнонаучниот и соработничкиот
кадар на Стоматолошкиот факултет од неговот формирање до сега со диплома на доктор по дентална
медицина се стекнале 4123 колеги. Академскиот степен магистер на стоматолошки науки го добиле 151
колеги додека на факулетот докторирале 91 колеги и се стекнале со називот доктор по стоматолошки
науки.
Ова е краток приказ на активностите на Стоматолошкиот факултет во изминатиот период во повеќе од
половината вековното негово постоење. Остануваме отворени за сите оние коишто се заинтересирани за
наставната, научната или здравствено апликативната дејност на факултетот да дојдат и одблиску да се
запознаат со неговите активности. Исто така, ги покануваме и потенцијалните идни наши студенти пред да
решат да се запишат на Стоматолошкиот факултет да дојдат и да се уверат во она што значи денес
стоматологијата и каков е бенефитот од успешно третираниот пациент што е основната цел на оваа хумана
професија.
Декан,
Проф. д-р Љубен Н. Гугувчевски
8
I. ISTORIJAT NA STOMATOLO{KIOT FAKULTET
1. Istorijat
Stomatolo{kot fakultet vo Skopje e osnovan vo 1959 godina, kako oddel na Medicinskiot fakultet vo Skopje. Permanentniot organiziran stru~en, kadrovski, tehni~kotehnolo{ki razvoj i izgradbata na dvata objekta so tvrda gradba kade bea smesteni osumte
Stomatolo{ki kliniki, ovozmoì vo u~ebnata 1977/1978 godina da se izdvoi kako samostoen fakultet, ~lenka na Univerzitetot „Sv. Kiril i Metodij“.
Sozdadenite prostorni mo`nosti, opremenosta na laboratoriite i salite za klini~kite ve`bi so visoko sofisticirana oprema so site najsovremeni tehni~ko-tehnolo{ki performansi, opremenosta na amfiteatrite so vrvna audio-vizuelna oprema, centarot
za standardizirana kompjuterska proverka na znaewata na studentite, bibliotekata i
narasnuvaweto na nastavno-nau~niot i sorabotni~kiot kadar na fakultetot, ovozmoìja
studiite po stomatologija da prerasnat vo seriozno podgotveni i realizirani studii,
komparabilni so studiite od pov}e univerzitetski centri vo Evropa.
2. Dosega{na nastavna dejnost
So razvojot na Stomatolo{kiot fakultet i so razvojot na stomatolo{kata nauka, postojano se rabote{e i na usovr{uvawe na studiskata programa za doktori po stomatologija.
Zaradi toa, od strana na Nastavno-nu~niot sovet na Stomatolo{kiot fakultet pove}epati
se praveni izmeni i doplnuvawa na studiskata programa za doktori po stomatologija. Celta
na ovie izmeni bila na idniot stomatolog da mu se ovozmoì pokvalitetno obrazovanie.
Hronologija na usvojuvawe i izmeni na nastavnite planovi i programi
na Stomatolo{kiot fakultet
Izmeni na nastavniot plan se praveni devet pati:
9
STO
MA
TO
LO[K I FA
VODI^ NIZ STUDIITE
Stomatolo{ki fakultet
KU
LT
ET
Vo u~ebnata 1966/67 godina se preminalo na pettgodi{ni studii (10 semestri), so
vkupen fond na ~asovi 4575, od koi teoretska 1995 (44%) i prakti~na nastava 2580 ~asa
(56%), a vkupniot broj na predmeti iznesuval 36.
Vo u~ebnata 1973/74 godina donesen i tretiot nastaven plan na Stomatolo{kiot
fakultet spored koj i ponatamu nastavata se realizirala vo 10 semestri i brojot na
predmetite ostanal nepromenet (36). Vkupniot broj na ~asovi pretrpel mali izmeni i
iznesuval 4665 od koi teoretskata nastava 2115 (45%) a prakti~nata 2550 (55%).
Vo u~ebnata 1979/80 godina bil donesen ~etvrtiot nastaven plan na Stomatolo{kiot
fakultet. Nastavata se izveduvala i ponatamu vo 10 semestri so 49 predmeti i vkupen fond
na ~asovi 4500 od koi teoretska nastava 1950 (43%), a prakti~nata 2550 (57%).
Vo u~ebnata 1981/82 bil donesen pettiot nastaven plan na Stomatolo{kiot fakultet. Nastavata se izveduvala vo 10 semestri so vkupen fond na ~asovi 4500, od koi
1875 (42%) teoretska i 2625 (58%) prakti~na nastava.
Vo u~ebnata 1988/89 godina donesen bil {estiot nastaven plan na Stomatolo{kiot
fakultet. Nastavata se izveduvala vo 10 semestri so vkupen fond na ~asovi 4590 od koi
teoretska 1935 (42%) i 2655 (58%) prakti~na nastava.
Sedmiot nastaven plan ({estgodi{no studirawe) bil donesen vo u~ebnata 1991/92 godina so vkupen fond na ~asovi 4785 od koi teoretski 2025 (42,3%) i 2760 (56,7%) prakti~na
nastava.
Vo 2003 godina Stomatolo{kiot fakultet izvr{il kompletna reorganizacija na
nastavniot plan spored Evropskiot Kredit Trnasfer Sistem (EKTS) so {to se napravil
obid da se realizira akademskoto priznavawe na studiite vo stranstvo. Spored ovoj sistem
nastavata se realizirala vo 10 semestri so vkupen fond na ~asovi 4500 od koi teoretska
2085 (46,3%) i 2415 (53,6%) prakti~na nastava.
Poslednite izmeni na nastavniot plan se napraveni vo u~ebnata 2005/06, a nastavata
e organizirana kako pettgodi{en kurikulum (10semstrii) za profesionalna edukacija na
doktori po stomatologija, spored modelot na Bolowskata deklaracija.
3. Kadrovska sostojba
Nastavata od prviot ciklus na Stomatolo{kiot fakultet ja realiziraat nastavnicite od fakultetot i nastavnicite od drugite fakulteti: Medicinskiot i Prirodno-matemati~kiot fakultet.
10
II. ORGANIZACIJA I UPRAVUVAWE NA FAKULTETOT
1. Organizacija
Fakultetot dejnosta ja vr{i vo nastavnite bazi i toa na pretklinikite i klinikite
vo sostav na: JZU Univerzitetski stomatolo{kiot klini~ki centar i JZU Univerzitetska
klinikata za maksilofacijalna hirurgija, kade vsu{nost se realiziraat vkupnite
aktivnosti na nastavniot i pomo{no-nastavniot kadar (nastavno-obrazovnata, nau~nata
i aplikativnata dejnost).
Na Stomatolo{kiot fakultet vo Skopje, kako osnovni vnatre{ni organizacioni
edinici funkcionirat slednite katedri:
Katedra za bolesti na ustata i parodontot;
Katedra za oralna hirurgija;
Katedra za bolesti na zabite i endodontot;
Katedra za stomatolo{ka protetika;
Katedra za detska i preventivna stomatologija;
Katedra za ortodoncija;
Katedra za maksilofacijalna hirurgija.
Vo realizacijata na nastavno-obrazovniot proces na Stomatolo{kiot fakultet,
u~estvuvaat i lica izbrani vo zvawa na Medicinskiot fakultet vo sostav na Univerzitetot, kako i lica izbrani vo zvawa na drugi fakulteti vo sostav na Univerzitetot, soglasno
so studiskite programi na Fakultetot.
Stru~no-administrativnite raboti od interes na fakultetot gi vr{i stru~nata i
administrativna slu`ba na fakultetot, kako del od integriranata stru~na i administrativna slu`ba na UKIM.
11
STO
MA
TO
LO[K I FA
VODI^ NIZ STUDIITE
KU
LT
ET
2. Upravuvawe
Soglasno so pozitivnite propisi i aktite na fakultetot kako i Zakonot za visoko
obrazovanie, upravuvaweto i rakovodeweto na fakultetot se ostvaruva preku slednite
organi:
Nastavno-nau~niot sovet e stru~en organ koj go so~inuvaat site redovni profesori,
vonredni profesori i docenti vo raboten odnos na fakultetot. Vo sovetot svoi pretstavnici imaat, sorabotnicite i studentite.
Dekanot e rakovoden organ na fakultetot. Na dekanot mu pomagaat trojca prodekani
me\unarodna sorabotka).
(nastava, nauka i finansii).
Dekanska uprava, e organ na upravuvawe na fakultetot i ja so~inuvaat: dekanot, prodekanite, rakovoditelite na 7 katedri i pretsedatelot na studentskiot parlament na
fakultetot.
Dekan na fakultetot
Aleksandar Gr~ev, vonreden profesor
Quben Guguv~evski, redoven profesor
Prodekani na fakultetot
Kiro Ivanovski,
Mirjana
Popovska,vonreden
vonredenprofesor
profesor
Mira Jankulovska, docent
Danica Popovi] Monevska, vonreden profesor
Vlado Vankovski, docent
Ilijana Axisankova Muratovska, docent
Sekretar
ElizabetaAleksovska,
Aleksovska,diplomiran
diplomiranpravnik
pravnik
Elizabeta
12
III. PROSTOR I OPREMA NA STOMATOLO{KIOT FAKULTET
Nastavno-obrazovniot proces vo najgolem del se izveduva vo prostoriite na JZU
Stomatolo{ki klini~ki centar, „Sv. Pantelejmon“ i JZU Klinika za Maksilofacijalna
hirurgija.
Eden del od nastavata se izveduva vo prostoriite na Medicinskiot fakultet i Prirodno-matemati~kiot fakultet vo Skopje.
Ispitite po stomatolo{kite stru~ni predmeti od 2005 godina se realiziraat preku
sistematska kompjuterska proverka na znaewata, koe se realizira vo „Centarot za kompjuterska proverka na znaewata“ na Stomatolo{kiot fakultet vo Skopje.
Za nastavni~kiot i sorabotni~kiot kadar postoi kompletno pokrivawe so mreà
na kompjuteri poedina~no za sekoj, a za studentite isto taka postoi posebna prostorija vo
koja se smesteni komjuteri so pristap na Internet, vo prostoriite na Dekanatot na
Stomatolo{kiot fakultet, kako i
vo bibliotekata smestena vo prostoriite na JZU Stomatolo{ki klini~ki centar „Sv. Pantelejmon“
Skopje.
Stomatolo{kiot fakultet
raspolaga so dva amfiteatri (150 i
100) sedi{ta i predavalna od 50 sedi{ta.
Amfiteatrite i predavalnata se opremeni so audio-vizuelna
oprema (videobimovi, grafoskopi,
slajd proektori, mikrokamera,
13
STO
MA
TO
LO[K I FA
VODI^ NIZ STUDIITE
KU
LT
ET
TV-video oprema, stomatolo{ka stolica, pristap na Internet), digitalni kameri. Vakvata opremenost
ovozmoùva teoretskata nastava da
bide realizirana na visoko-stru~no
sofisticiran na~in.
Prakti~nata nastava se realizira vo ~etiri pretklini~ki zabotehni~ki laboratorii i edna biohemiska laboratorija.
Vo zabotehni~kite laboratorii studentite imaat mo`nost za izrabotka na studio modeli, koristej}i najsovremeni tehniki.
Za potrebite na pretklini~kata nastava za studentite postoi najsovremena oprema
(fantom studio modeli).
Vakvata opremenost ovozmoùva vo potpolnost da se simulira izveduvaweto na intervenciite vrz modelite isto kako vo klini~ki uslovi.
Del od prakti~nata nastava se izveduva vo 12-te ve`balni smesteni po klinikite na
JZU Stomatolo{ki klini~ki centar i JZU Klinika za maksilofacijalna hirurgija. Formiran e i centarot za implantologija.
14
Oddelot za izveduvawe na stomatolo{ki intervencii pod op{ta anestezija namenet za pacienti so koi od
bilo koi pri~ini te{ko se sorabotuva.
Opremen e so aparati za op{ta anestezija i tvrd laser.
Bibliotekata e kompjuterizirana i raspolaga so bibliote~n fond od
nad 8000 knigi, u~ebnici, bilteni, monografii i drugi potrebni u~ebni pomagala.
Bibliotekata e opremena so ~italna so 30 sedi{ta vo prostoriite na
JZU Stomatolo{ki klini~ki centar, od kade studentite imaat pristap na Internet, i
mo`nost da se povrzat so renomirani svetski biblioteki i na toj na~in da gi sledat site
novini od oblasta na svetskata stomatolo{ka teorija i praktika.
Osnovna cel na Institutot za nau~no-istraùva~ka rabota e da ja koordinira
nau~nata rabota na vrabotenite nau~ni rabotnici, idnite mladi nau~ni rabotnici od Stomatolo{kiot fakultet i Stomatolo{kiot klini~ki centar, koi se nositeli na nastavata
(teoretska i prakti~na) i na naukata na Stomatolo{kiot fakultet.
Tuka mladite nau~ni rabotnici se steknuvaat so postdiplomska edukacija.
15
STO
MA
TO
LO[K I FA
VODI^ NIZ STUDIITE
KU
LT
ET
IV. AKTIVNOSTI NA STUDENTITE
OD STOMATOLO{KI FAKULTET
Studentskiot Parlament na Stomatolo{ki fakultet (SPSF) e nevladina, nepoliti~ka i neprofitabilna organizacija, koja gi obedinuva site studenti po stomatologija.
Kako mati~na organizacija na Stomatolo{kiot fakultet ~lenuva vo pove}e doma{ni i
stranski organizacii, vo site kako polnopraven ~len so pravo na glas. Od doma{nite organizacii ~len e na: Studentskiot parlament pri Univerzitetot „Sv. Kiril i Metodij“ vo
Skopje i na Nacionalniot sojuz na Univerzitetite na Makedonija (NSUM), a od stranskite ~len e na: Internacionalnata asocijacija na studentite po stomatologija (IADS) i na
Evropskata stomatolo{ka studentska asocijacija (EDSA). Vakvata postavenost na Studentskiot parlament na doma{no i stransko nivo, ovozmoùva uspe{no da se izveduvaat razni aktivnosti, od koi so najgolema zainteresiranost i uspe{nost se reliziraat: studentskite
razmeni, bilateralni i unilateralni, so golem broj na Evropski zemji; organizirawe na
godi{en nau~nostudentski stomatolo{ki kongres so me|unarodno u~estvo, izdavawe na
studentskoto stomatolo{ko spisanie „Dentitia“ i u~estvo na univerzitetski sportski
natprevari.
Za kontinuiranoto izdavawe na Studentskoto stomatolo{ko spisanie „Dentitia“
odgovoren e poseben Redakciski odbor, sostaven od urednik i sorabotnici, site od redovite na studentite. Spisanieto „Dentitia“ se izdava edna{ vo semestarot so cel da se obezbedi kontinuiran tek na informacii, interesni i korisni za studentite.
Vakvite informacii im pomagaat na studentite i gi naso~uvaat kon podobruvawe
na obrazovanieto, a voedno gi zbogatuvaat nivnite znaewa i interesi kako mladi lu|e. Spisanieto se sostoi od: stru~en, informativen stomatolo{ki del, koj obrabotuva temi od
oblasta na stomatologijata, anketi so profesori i nastavnici od na{iot fakultet, anketi
so studentite kako i del koj obrabotuva kulturni nastani i manifestacii, odnosno se ona
{to e aktuelno vo ìvotot na mladite, zabaven del i.t.n.
16
Nau~niot studentski stomatolo{ki
kongres so me|unarodno u~estvo e manifestacija koja tradicionalno se odrùva sekoja
godina (2010 godina, vo Ohrid se odrà 17-ti
po red). Na Kongresot u~estvo zemaat studenti, profesori, asistenti i mladi doktori
po stomatologija.
Kongresot e vo potpolna organizacija
na studentite po stomatologija, a generalen
pokrovitel na ovoj nastan e Dekanot na Stomatolo{kiot fakultet.
Nau~niot del na Kongresot se sostoi od nekolku sesii. Sekoja sesija e sostavena od:
del A, vo koj po pokana od studentite, vrz baza na dobienite rezultati od prethodno
sprovedena anketa me|u studentite za nivniot najgolem interes za odredena oblast
od stomatologijata, eden profesor ili nastavnik drì predavawe, vo vremetraewe
od polovina ~as;
del B, vo koj studentite gi prezentiraat svoite nau~ni studentski temi, izraboteni
vo tekot na u~ebnata godina, sekako pod mentorstvo na profesori i asistenti od
na{iot fakultet.
So izrabotuvaweto na nau~ni temi studentite se voveduvaat vo nau~noistraùva~kata rabota.
So zapi{uvaweto na Stomatolo{kiot fakultet, site studenti istovremeno stanuvaat ~lenovi na Studentskiot parlament na Stomatolo{ki fakultet. Sekoj student {to
}e pokaè osoben interes i èlba za aktivnost, moè da se vklu~i vo organite na Studentskiot parlament.
Studentskiot parlament na Stomatolo{kiot fakultet go so~inuvaat po 2 pratenici
od sekoja studiska godina i Pretsedatelot. Pratenicite se izbiraat na neposredni i tajni
izbori so mandat od dve godini, so pravo za u{te eden posledovatelen izbor.
Pretsedatelot na SPSF go pretstavuva i zastapuva Studenstkiot parlament na Stomatolo{kiot fakultet na doma{no nivo i po{iroko. Toj rakovodi so rabotata na Parlamentot i Pretsedatelstvoto na SPSF. Za Pretsedatel na SPSF moè da bide izbran
redoven student na Fakultetot so zavr{en tret semestar, na neposredni izbori, so tajno
glasawe so mandat od dve godini.
17
STO
MA
TO
LO[K I FA
VODI^ NIZ STUDIITE
KU
LT
ET
Pretsedatelstvo na SPSF se sostoi od Pretsedatel i 4 ~lena. Pretsedatelot e ~len
na Pretsedatelstvoto so pravo na glas. Od redot na ~lenovite na Pretsedatelstvoto na
predlog na Pretsedatelot eden student se izbira za zamenik na Pretsedatelot, a eden za sekretar na Pretsedatelstvoto. SPSF osnova i komisii so zada~a da informiraat i
prou~uvaat: komisija za nauka, komisija za sorabotka i komunikacija, komisija za ekologija, komisija za sport, komisija za normativna dejnost i komisija za kultura.
Vo sklop na SPSF raboti i Studentskiot pravobranitel na Stomatolo{kiot fakulet, zamenik na Studentskiot pravobranitel na Univerzitetot „Sv. Kiril i Metodij”,
koj {to gi {titi zakonskite prava na studentite i pravata utvrdeni so aktite na Univerzitetot i na edinicite.
Pretsedatel na Studenstkiot parlament
na Stomatolo{ki fakultet:
Pretsedatel na Studenstkiot
parlamentDijana [umenkovska
apsolvent na Stomatolo{kiot fakultet - Skopje.
na Stomatolo[ki
fakultet:
e-mail: d_shumenkovska@yahoo.com
Traj~e Mitrev - apsolvent
na Stomatolo[kiot fakultet - Skopje.
18
V. EVROPSKI KREDIT TRANSFER SISTEM
Klu~en aspekt na Evropskiot sistem na transfer na krediti (EKTS- European Kredit
Transfer Sistem), e priznavaweto na studiraweto vo stranstvo kako integralen del na
studiraweto na doma{nata institucija. So toa se ovozmoùva mobilnosta na studentite
vo ramkite na Programite Erasmus Socrates. So EKTS treba da se sozdade mo`nost periodot
na studirawe vo stranstvo (vklu~uvaj}i gi ispitite i drugite formi na evaluacija) da bide
priznat kako efektivno ekvivalenten na komparabilen period na studirawe (vklu~uvaj}i
gi ispitite i drugite formi na evaluacija) na doma{nata institucija i pokraj mo`nite
razliki vo sodrìnite na programite.
EKTS e zasnovan na dobrovolen karakter i na vzaemna doverba, od akademska gledna
to~ka pome|u instituciite povrzani vo sistemot.
Preku dodeluvawe numeri~ki vrednosti na sekoj predmet, EKTS kreditite go
pretstavuvaat volumenot na rabota {to studentot mora da go realizira za da go poloì
ispitot. EKTS e relativno merilo, bidej}i volumenot na rabota za eden predmet e staven
vo soodnos so vkupniot volumen na rabota potreben da se kompletira cela edna studiska
godina, vo {to se vklu~eni: predavawa, prakti~na rabota, seminari, individualna rabota
kako i drugi mo`ni metodi za evaluacija. EKTS e zasnovan na vkupen volumen na rabota
na studentot, a ne samo na posetuvawe na nastavata i polagaweto na ispitite.
Vo ramkite na EKTS, 60 krediti pretstavuva volumenot na rabota za edna akademska
godina. Op{to pravilo e 30 krediti da se ekvivalentni za eden semestar. Za da se olesni
procesot na akademsko priznavawe na studiite vo stranstvo, potrebno e visoko nivo na
komunikacija i fleksibilnost. Vo toj kontekst, EKTS koordinatorite treba da igraat
re{ava~ka uloga pri upravuvaweto so akademskite i administrativnite aspekti na EKTS.
Evropskiot Kredit Transfer Sistem mu ovozmoùva na studentot da gi kompletira
svoite studii vo stranstvo. Otkako periodot na studirawe e zavr{en, mo`no e na primer,
19
STO
MA
TO
LO[K I FA
VODI^ NIZ STUDIITE
KU
LT
ET
studentot da ne saka da se vrati vo institucijata od koja poteknuva, tuku planira da ostane
na institucijata-doma}in, moèbi so cel tamu da dobie diploma ili pak da odi na nekoja
treta institucija. Sekoja institucija mora da gi uredi ovie mo`nosti i treba da postavi
uslovi koi studentot treba da gi ispolni za da moè da dobie diploma, ili za da izvr{i
trensfer na svojot upis.
EKTS
Ocenka
A
10
Odli~no: isklu~itelni performansi, so minorni gre{ki.
B
9
C
8
D
7
Mnogu dobro: natprose~en standard, no so odredeni gre{ki
Dobro: generalno dobra rabota, no so brojni zabeleìtelni
gre{ki.
Zadovolitelno: dobro, no so zna~ajni nedostatoci.
E
6
Dovolno: performansata gi ispolnuva minimalnite kriteriumi
FX
5
Slabo: potrebna e dopolnitelna rabota pred da se dodeli kredit
F
Definicija
Slabo: Potrebna e zna~itelna dopolnitelna rabota.
Skalata na EKTS za ocenuvawe e relativna skala koja ima za cel da ja zgolemi transparentnosta bez da se me{a vo sistemot na ocenuvawe na instituciite. Skalata se sostoi
od kombinacija na klu~ni zborovi i soodvetni numeri~ki definicii so koi pozitivnite
individualni rezultati na sekoj student se stavaat vo odnos na pozitivnite rezultati na
ostanatite studenti od istata grupa. Eden moèn primer za ova e gorenavedeniot.
20
VI. OBRAZLO@ENIE ZA IZMENITE I DOPOLNUVAWATA
NA NASTAVNIOT PLAN I PROGRAMA
Zaradi usoglasuvawe so noviot Zakon za visokoto obrazovanie (Sl. vesnik br.
35/2008 i br. 103/2008) i vgraduvawe na preporakite od Bolowskata deklaracija, Nastavnonau~niot sovet na Stomatolo{kiot fakultet donese odluka za izmeni i dopolnuvawe na
postoe~kata studiska programa za doktori po stomatologija i voveduvawe na studiskata
programa za doktori po dentalna medicina na I-ot ciklus na studii na Stomatolo{kiot
fakultet. So ovie studii se o~ekuva da se zadovolat potrebite od stomatolozi, kako zdravstveni rabotnici koi svoeto profesionalno mesto go nao|aat vo zdravstvenata dejnost,
farmacevtsko-stomatolo{kata industrijata, i vo drugi op{testveni dejnosti.
Dosega{niot razvoj na biotehnologijata, biomedicinskite i stomatolo{kite nauki
generiraa takvo koli~estvo na novi znaewa, taka {to re~isi e nevozmo`no da se odrì
tekovnosta na tradicionalnite nastavni programi (kade obrazovanieto e bazirano samo na
prenesuvawe na golem broj na podatoci i fakti, nezavisni edni od drugi). Stanuva
o~igledno deka tradicionalnata programa i tradicionalnite metodologii na u~ewe (onie
bazirani na predavawa i steknuvawe na znaewa so mehani~ko u~ewe), ne se dovolni za da se
obrazuva eden sovremen stomatolog koj {to }e moè da odgovori na potrebite na pazarot
na trudot. Edinstveno re{enie za ovoj problem e voveduvaweto na fleksibilnost vo studiskite programi, potrebata da se integriraat bazi~nata biomedicinska, medicinskata i
stomatolo{kata nauka kako vertikalno taka i horizontalno i studentot da se postavi vo
centarot na procesot na u~ewe. Taka studentot }e gi stekne sovremenite nau~ni i prakti~ni znaewa vo stomatologijata }e bide educiran za potrebite od postojano usvojuvawe na
novi informacii i maksimizirawe na steknatoto znaewe i sposobnost. Isto taka potrebno e studentite da se inspiriraat za kontinuirana edukacija vo tekot na profesionalniot ìvot.
So ogled deka kaj site stomatolo{ki {koli vo Evropa, pa i vo na{eto poblisko
okruùvawe, postojat razliki vo strukturata na studiskite programi (razli~en broj na na21
STO
MA
TO
LO[K I FA
VODI^ NIZ STUDIITE
KU
LT
ET
stavni predmeti, razli~no postaveni vo programata itn.) ovaa programa e dizajnirana so modifikacija na postoe~kiot kurikulum na Stomatolo{kiot fakultet, a vo soglasnost so noviot Zakon za visokoto obrazovanie, Direktivite od EU za edukacija na licencirani
stomatolozi [Directive 2005/36/EC of the European Parliament and of the Council of 7th September 2005
I European Communities (Recognition of Professional Qualifications) Regulations 2007 of 19th October
2007)], kako i so preporakite na ADEE (Asocijacija za dentalna edukacija vo Evropa).
Pri dizajniraweto na ovaa studiska programa bea zemeni vo predvid iskustvata na
nekolku evropski univerziteti, osobeno programite na Zagrepskiot, Qubqanskiot, Belgradskiot kako i na dva italianski univerziteti na koi se izveduvaat studii po stomatologija (University of Florence, School of Dentistry, Universita Gabbriele D,Ammunzio, Faculta
odontiatria, Pescara). Ovie iskustva bea zemeni vo predvid so cel da se napravi sovremena obrazovna programa koja }e ovozmoì lesno priznavawe na diplomata i po{iroka mobilnost
na profesorite/studentite vo ramkite na evropskoto obrazovno podra~je. Novata studiska
programa, {to ja predlagame, ima elemnti na kompatibilnost so studiskite programi na
navedenite stomatolo{ki {koli i mo`nosti za mobilnost na studentite, no sepak, ne e identi~na so tie programi. Pri dizajniraweto na ovaa programa gi zedovme vo predvid: a) potrebite na pazarot na trudot od profilot doktor po dentalna medicina, vo na{ata zemja,
b) na{ite mo`nosti (prostorni, materijalni i organizacioni) za sproveduvawe na istata.
Iako Bolowskiot proces na studirawe go prepora~uva 3-5-8 modelot (diplomiran
stomatolog- magister-doktor), postojat specifi~ni profesii, glavno vo zdravstveniot
sektor, koi se regulirani so specifi~ni direktivi na Evropskiot parlament koi gi definiraat titulite i stepenite, i koi bi se prepoznale nadvor od granicite, no voedno pretstavuvaat minimum edukativni barawa za postignuvawe na izvesen stepen vo zvawata.
Direktivata vklu~uva edukativni barawa koi se odnesuvaat na me|usebnite priznavawa
na diplomi, sertifikati i ostanati evidencii dobieni kako prethodni kvalikacii na stomatolozite.
Spored novite op{ti direktivi, slobodata na dvièwe i me|usebnoto priznavawe
na prethodnite kursevi i obuki na doktori, sestri koi se odgovorni za op{ta nega, stomatolozi, veterinari, aku{erki, farmacevti i arhitekti, se bazira vrz fundamentalnite
principi na avtomatsko priznavawe na prethodnite kvalifikacii kako osnovni uslovi za
izveduvawe na nastavata. Stomatolo{kata edukacija vku~uva minimum petgodi{en period
na toeretski i klini~ki studii koi se odvivaat na fakultetite i institutite za
visoka Edukacija, pod direktna supervizija na Univerzitetot.
Stepenot diplomirawe na Stomatolo{kiot fakultet koj bi go sledel modelot na
Bolowskata Deklaracija vo traewe od 3-4 godini (180-240 Evropski krediti) i bi obezbe22
duval kvalifikacija relevantna na Evropskiot raboten pazar e vo konflikt so Evropskata Direktiva koja glasi: „Nastavata koja se izveduva vo zemjite ~lenki treba da im obezbedi sposobnost na prakti~arite potrebna za preventiva, dijagnoza i tretman povrzan so
anomalii i zaboluvawa na zabite, ustata, vilicite i tkivata koi se asocirani so ovie
strukturi kako i da ispolnuva minimum preporaki za obuka koi se definirani vo Direktivata“.
Sledej}i gi Evropskite direktivi za prepoznavawe na reguliranite profesii [Directive 2005/36/EC of the European Parliament and of the Council of 7th September 2005 I European
Communities (Recognition of Professional Qualifications) Regulations 2007 of 19th October 2007)],
ovaa studiska programa se predlaga kako petgodi{en kurikulum koj se sostoi od toeretski
i klini~ki studii na Stomatolo{kiot fakultet. Ova e vo soglasnost so ~len 106 od Zakonot za visokoto obrazovanie kade {to e predviden isklu~ok za brojot na kreditite i za
vremetraeweto na ciklusite na studiite, kade {to nazivite na profilite se povrzani so
vr{eweto na regulirani profesii, vo na{iot slu~aj stru~en/akademski naziv doktor po
dentalna medicina.
Stomatolo{kiot fakultet e prva visokoobrazovna institutcija na koja se organiziraat studii po stomatologija. Prviot nastaven plan i program na Stomatolo{kiot fakultet bea usvoeni vo u~ebnata 1959/1960 godina, so samoto otvarawe na studiite po
stomatologija, a se odnesuva na ~etirigodi{ni studii (8 semestri). Vo u~ebnata 1966/67
godina se preminalo na pettogdi{ni studii (10 semestri), a vo vo u~ebnata 1991/92 godina
e donesen nov nastaven plan i programa na fakultetot so koj e predvideno studiite da
traat {est godini (12 semestri). Stomatolo{kiot fakultet be{e me|u prvite fakulteti
pri Univerzitetot „Sv. Kiril i Metodij“ koj ve}e vo u~ebnata 2003/2004 godina vo studiskata programa vovede evropski kredit transfer-sistem (EKTS) i vo toj segment go prisposobi edukativniot kurikulum za implementacijata na principite i barawata na
Bolowskata deklaracija, ~ij potpisnik stana Univerzitetot.
A. Naziv na predlaga~ot:
Univerzitet „Sv. Kiril i Metodij” , Stomatolo{ki fakultet-Skopje.
B. Naziv na studiskata programa:
Studiska programa za doktor po dentalna medicina
V. Traewe na studiite:
pet (5) godini, deset (10) semestri
Novata studiska programa na Stomatolo{kiot fakultet vo Skopje }e bide organizirana kako petgodi{en kurikulum za profesionalna edukacija na doktori po dentalna
23
STO
MA
TO
LO[K I FA
VODI^ NIZ STUDIITE
KU
LT
ET
medicina, kompetentni za rabota vo javnoto i vo privatnoto zdravstvo, vo firmi koi se zanimavaat so nabavka, distribucija i proda`ba na stomatolo{ki materijali i oprema, i za
edukacija na pomladi kadri, sé so cel da se zadovolat potrebite na pazarot na trudot i vo
javniot i vo privatniot sektor.
G.
Uslovi za zapi{uvawe na studiite:
Uslovite i na~inot za zapi{uvawe na studiite se vo soglasnost so Zakonot za visokoto obrazovanie, kako i so poprecizno utvrdenite kriteriumi objaveni vo Konkursot od
strana na Univerzitetot ,,Sv. Kiril i Metodij” vo Skopje.
D. Specifikacija na generi~kite(op{tite) i specifi~nite kompetencii koi studentot }e gi stekne so zavr{uvawe na studiite i za koi rabotni mesta e sposoben:
So zavr{uvawe na studiite za doktor po dentalna medicina, stomatolozite gi steknuvaat slednite op{ti kompetencii:
- soodvetno poznavawe na naukite na koi se bazira stomatologijata i dobro razbirawe
na nau~nite metodi, vklu~uvaj}i gi i principite za odreduvawe na biolo{kite
funkcii, evaluacija na nau~no dokaànite fakti i analizata na podatocite
- soodvetno poznavawe na konstitucijata, fiziologijata i odnesuvaweto na zdravi i
zaboleni individui, kako i vlijanieto na prirodnata i socijalnata okolina vrz
zdravstvenata sostojba na ~ovekot
- soodvetno poznavawe na strukturata i funkcijata na zabite, ustata, vilicite i ostanatite oralni tkiva i nivnata relacija so op{tata zdravstvena sostojba i so
fizi~kata i socijalnata blagosostojba na pacientot
- soodvetno poznavawe na klini~kite disciplini i klini~kite metodi za prevencija,
dijagnoza i tretman na anomaliite, bolestite na zabite, na ustata, vilicite i ostanatite oralni tkiva.
Specifi~nite kompetencii so koi se steknuvaat stomatolozite, so sovladivawe na
nastavnata programa, od I-ot ciklus na studii na stomatolo{kiot fakultet se:
- kontinuirano sobirawe na podatoci od klini~kata rabota
- dijagnosticirawe na stomatolo{kite zaboluvawa
- donesuvawe na soodvetni terapiski re{enija
- prezemawe na site preventivni merki za spre~uvawe na oralnite zaboluvawa i nivno
primenuvawe vo stomatolo{kata ordinacija i po{iroko vo op{testvoto
24
-
-
dijagnosticirawe i sproveduvawe na soodvetna terapija na oralnite mukozni zaboluvawa kako i rana detekcija na premaligni lezii vo ustata
dijagnosticirawe i konzervativen tretman na parodontalnite zaboluvawa
dijagnosticirawe i tretman na kariesot, na pulpinite i periradikularnite zaboluvawa
ednostavni hirur{ki intervencii na mekite i tvrdite tkiva (ekstrakcija na zab i
mali oralnohirur{ki intervencii)
tretman na orofacijalnata bolka i anestezirawe vo orofacijalnata regija
restvrirawe na defektite i/ili zabite koi nedostasuvaat vo prifatliva, forma i
funkcija kaj pacientite vo site vozrasti
dijagnoza i tretman na dentofacijalnite anomalii vklu~itelno i ortodontsko-maksilofacijalnite proceduri
tretirawe na pove}e itni medicinski i dentalni sostojbi koi moàt da se slu~at vo
sekojdnevnata praksa
medicinsko-eti~ki pristap kon pacientot
po~ituvawe na privatnosta na pacientot i ~uvawe na profesionalna tajna
sorabotka so drugi zdravstveni rabotnici i timska rabota
ponatamo{no razvivawe i unapreduvawe na stomatologijata
poznavawe na strukturata, organizacijata i finansiraweto na zdravstveniot sistem
Rabtni mesta za koi se sposobni:
rabota vo javna zdravstvena ustanova
samostojna rabota vo privatna zdravstvena ustanova
rabota vo firmi koi se zanimavaat so nabavka, distribucija i proda`ba na stomatolo{ki materijali i oprema
rabota vo op{testveni ustanovi (ministerstva, agencii idr.) koi se zanimaavaat so
promocija na oralnoto zdravje.
\. Akademski naziv ili stepen koj se steknuva so zavr{uvawe na studiite:
-
doktor po dentalna medicina
25
STO
MA
TO
LO[K I FA
VODI^ NIZ STUDIITE
KU
LT
ET
VII. PRAVILA ZA STUDIRAWE
Primenuvaj}i go Pravilnikot za edinstveni pravila za studirawe na Univerzitetot
Studentite
poprecizni
informacii
vopravilnici
odnos na pravilata
na studirawe
moàtza
„Sv. Kiril
i Metodij“
vo Skopje,
kako i dvata
od 2009 godina:
a. Pravilnik
donesuvawe
studiski programi
i b. Pravilnik
za uslovite,
kriteriumite
i pravilata
za
da
najdat vo Pravilnikot
za uslovite,
kriteriumite
i pravilata
za zapi{uvawe
i
zapi{uvawe
studirawe
na prv iuniverzitetski
vtor ciklus na studii.
univerzitetski studii, Stomatolo{kiot
studirawe
naiprv
i vtor ciklus
fakultet,
so
novata
studiska
programa
od
prv
ciklus
na studii
za doktori po dentalna
me(Univerzitetski glasnik br. 254, objaven na veb stranata
na Stomatolo{kiot
fakultet
dicina voveduva novi pravila za studirawe:
Skopje).
Sekoj predmet od nastavniot plan e kodiran so kod, so koj se definiraat programskite sodrìni, metodite na u~ewe, izleznosta od u~eweto, na~inot na ocenuvawe i literatura;
Sekoj predmet so opredelen kod se izrazuva so to~no opredlen broj krediti (KR), so
koi se iskaùva celokupnata optovarenost na studentot za sovladuvawe na
predmetot;
Krediti se dodeluvaat samo na onie studenti koi }e gi ispolnat uslovite za
polagawe i uspe{no }e ja zavr{at predmetnata programa. Uslovite {to treba da gi
ispolni studentot za uspe{no zavr{uvawe na predmetnata programa gi utvrduva
Fakultetot, vo dogovor so nositelite na nastavnata programa;
Brojot na kreditite {to studentot treba da gi ostvari, za da se zdobie so odredena
stru~na podgotovka se dviì: za eden semester-30 krediti; za edna godina-60 krediti;
Studentot moè da polaga ispit od opredelen predmet otkako }e ostvari minimalen
broj na bodovi od kontinuiranoto otcenuvawe, predvideno so programata;
Fakultetot vo ramkite na internata mobilnost na studentot, propi{uva
uslovuva~ki kriteriumi, t.e. prethodno sovladani predmeti (osvoeni krediti) kako
uslov za zapi{uvawe na naredni predmeti;
Uslovite i kriteriumite {to gi postavuva Fakultetot vo odnos na uslovuva~kite krediti imaat za cel da mu ovozmoàt na studentot naso~uvawe, vo smisla koi predmeti
26
treba prvo da gi polaga za potoa da zapi{e drugi predmeti vo naredniot semestar, spored studiskata programa, a za polesno i posoodvetno sovladuvawe na programata.
1. Ocenuvawe
Vo tekot na studiraweto potrebniot broj krediti za soodvetna predmetna programa
studentot gi ostvaruva preku kontinuirano i/ili zavr{no ocenuvawe;
Preku kontinuiranoto ocenuvawe studentot steknuva kreditni bodovi za sekoja
aktivnost propi{ana vo soodvetnata nastavna programa;
Zavr{niot ispit za soodvatnata predmetna programa moè da bide usmen ili pismen, a
studentot }e moè da go polaga otkako }e gi ostvari potrebnite bodovi od kontinuiranoto ocenuvawe;
Zavr{nata ocenka se formira od vkupno osvoenite bodovi po dvete osnovi na ocenuvawe;
Terminite za odrùvawe na ispitite vo sekoj ispiten rok se zakaùvaat na po~etokot
na semestarot i se oglasuvaat na oglasna tabla;
Po barawe na studentot koj dva pati na zavr{noto ocenuvawe pokaàl nedovolen uspeh ,
(ocena 5) moè da polaga pred tri ~lena komisija, sostavena od nastavnici od isto
ili srodno nastavno-nau~no podra~je,vo koja ne u;estvuva nastavnikot kaj kogo polagal;
Komisijata i nivnite zamenici ja formira Dekanot na fakultetot vo rok najocna dva
dena po podnesuvaweto na baraweto.
2. Ispitni rokovi
zimski ispiten rok (od 8 januari do 31 januari)
leten ispiten rok ( od 16 maj do 15 juni)
esenski ispiten rok (od 15 avgust do 15 septemvri)
Terminite za odrùvawe na ispitite vo sekoj ispiten rok se zakaùvaat na
po~etokot i se oglasuvaat na oglasna tabla.
Sledeweto, vodeweto i administrativnata podr{ka na studentite vo tekot na
studiraweto se regulira so interen akt na Fakultetot.
27
STO
MA
TO
LO[K I FA
VODI^ NIZ STUDIITE
KU
LT
ET
3. U~ebna godina, semestralna nastava
U~ebnata godina zapo~nuva na 15 septemvri, a zavr{uva na 15 septemvri slednata
godina, vo traewe od 30 rabotni nedeli.
Nastavata vo zimskiot semester zapo~nuva na 15 septemvri, a zavr{uva na 31 dekemvri
(15 nedeli).
Nastavata vo letniot semester zapo~nuva na 1 fevruari, a zavr{uva na 15 maj (15 nedeli).
4. Koordinatori na kredit - sistemot
Glaven koordinator
Prof d-r Marija Nakova
e-mail: nakova@freemail.com.mk
Koordinator za II i V godina:
Prof. d-r Kiro Ivanovski
e-mail: kiroivanovski@hotmail.com
Koordinator za III godina:
Prof. d-r Mirjana Popovska
e-mail: popovskam2002@yahoo.com
Koordinator za I i IV godina:
Doc. d-r Mira Jankulovska
e-mail: mirajank@yahoo.com
28
VIII. STUDISKA PROGRAMA
A. Nau~no podra~je i pole:
Nau~no pole: medicinski nauki i zdravstvo, nau~ni podra~je: stomatologija
B. Obem i organizacija na studiskata programa:
Studiskata programa se realizira vo 10 semestri so vkupen broj na krediti 300. Nastavata
po odredena predmetna programa se izveduva vo ramkite na eden semestar. Za del od predmetite nastavata se organizira kako cikli~na ili blok nastava, vo ramkite na eden semestar.
V. Popis na zadolìtelni predmeti i broj na krediti za sekoj predmet
I semestar
II semestar
III semestar
IV semestar
Histologija i
Fiziologija II
Patolo{ka fiziologija
embriologija (9 EKTC)
(5 EKTC)
(5 EKTC)
Anatomija II
Mikrobiologija i
Farmakologija
(8 EKTC)
imunologija (8 EKTC)
(5,5 EKTC)
Anatomija
Pretklini~ka mobilna
Pretklini~ka mobilna
Biologija
i morfologija na
protetika
protetika (parcijalna
(5 EKTC)
vilici i zabi*
(totalna proteza)
proteza) (6 EKTC)
(4,5 EKTC)
(6 EKTC)
Biofizika
Stomatolo{ki materiOp{ta patologija
Patolo{ki osnovi na
(4 EKTC)
jali* (1,5 EKTC)
(4,5 EKTC)
bolestite (6 EKTC)
Medicinska etika i
Fiziologija I
Oralna biohemija
Epidemiologija *
psihologija (2,5 EKTC)
(7 EKTC)
(4 EKTC)
(2,5 EKTC)
Biostatistika*
Ergonomija
Oralna higiena*
(2,5 EKTC)
(2,5 EKTC)
(3 EKTC)
Psihijatrija*
(2 EKTC)
Medicinska hemija i
biohemija (10 EKTC)
Anatomija I
(6 EKTC)
29
STO
MA
TO
LO[K I FA
VODI^ NIZ STUDIITE
KU
LT
ET
V semestar
VI semestar
VII semestar
Pretklini~ka fiksna
protetika I* (4,5 EKTC)
Interna medicina
(7 EKTC)
Nevrologija*
(2,5 EKTC)
Pedijatrija*
(2,5 EKTC)
Infektologija*
(2,5 EKTC)
Pretklini~ka kariologija
(5,5 EKTC)
Gnatologija*
(2,5 EKTC)
Otorinolaringologija
(3 EKTC)
Pretklini~ka fiksna
protetika II* (4,5 EKTC)
Op{ta hirurgija
(5 EKTC)
Preventivna stomatologija
(4 EKTC)
Dermatovenerologija*
(2,5 EKTC)
Osnovi na klini~ka
radiologija*(2,5 EKTC)
Pretklini~ka endodoncija*
(4 EKTC)
Individualen proekt
(2,5 EKTC)
Izborni predmeti od grupa I
(5 EKTC)*
Oralna medicina i patologija I
(4,5 EKTC)
Pretklini~ka oralna hirurgija
(4 EKTC)
(totalna proteza) (6 EKTC)
Anestezija i sedacija*
(3,5 EKTC)
Klini~ka kariologija I*
(4,5 EKTC)
Zabozdravstvo vo zaednicata*
(3,5 EKTC)
Stomatolo{ka rentgenologija
(4 EKTC)
VIII semestar
IX semestar
X semestar
Oralna medicina i patologija II Klini~ka fiksna protetika I* Klini~ka fiksna protetika II *
(4,5 EKTC)
(5,5 EKTC)
(5,5 EKTC)
Oralna hirurgija II
(4,5 EKTC)
(parcijalna proteza) (6 EKTC)
Detska stomatologija I
(4,5 EKTC)
Detska stomatologija II
(5,5 EKTC)
Maksilo-facijalna hirurgija I Maksilo-facijalna hirurgija II
(4 EKTC)
(4 EKTC)
Pretklini~ka parodontologija
(4 EKTC)
Klini~ka parodontologija I *
(3,5 EKTC)
Klini~ka parodontologija II *
(3,5 EKTC)
Klini~ka kariologija II *
(5 EKTC)
Klini~ka endodoncija I *
(4,5 EKTC)
Klini~ka endodoncija II
(3 EKTC)
Ortodoncija I
(6 EKTC)
Ortodoncija II
(4,5 EKTC)
Sudska medicina i forenzi~na
stomatologija*(2,5 EKTC)
Oralna hirurgija II*
(3,5 EKTC)
Izborni predmeti od grupa II*
(6 EKTC)
- * predmeti ~ija nastava se organizira vo pokratok vremenski period kako cikli~na ili blok nastava.
- Vkupen broj krediti: 300 EKTS
- 10% od zadolìtenite i 10% od izbornite predmeti od sekoja studiska godina }e se izveduvaat preku klini~ka praktika
30
VOVED
Popis na nastavni predmeti, so broj na ~asovi i krediti za sekoj predmet, koi se predvidini so
izmenite i doplnuvaweto na studiskata programa za doktori po stomatologija i voveduvawe na studiska programa za doktori po dentalna medicina na I-ot ciklus na studii na Stomatolo{kiot fakultet.
I semestar
Ig
Zadol`Ltelni
Teor.
Prak.
vkupno
EKTS
1101
Medicinska hemija i biohemija
60
60
120
10
1102
Anatomija I
30
45
75
6
1103
Biologija
45
30
75
5
1104
Biofizika
30
15
45
4
1105
Medicinska etika i psihologija
30
0
30
2,5
1106
Biostatistika
15
15
30
2,5
vkupno
210
165
375
30
Ig
II semestar
Zadolìtelni
Teor.
Prak.
vkupno
EKTS
1107
Histologija i embriologija
60
45
105
9
1108
Anatomija II
45
45
90
8
1109
Anatomija i morfologija na vilici
i zabi*
15
45
60
4,5
1110
Stomatolo{ki materijali*
15
0
15
1,5
1111
Fiziologija I
45
30
75
7
vkupno
180
165
345
30
* predmeti ~ija nastava se organizira kako cikli~na ili blok nastava.
31
VODI~ NIZ STUDIITE
Stomatolo{ki fakultet - Skopje
II g
III semestar
Zadolìtelni
Teor.
Prak.
vkupno
EKTS
2101
Fiziologija II
45
15
60
5
2102
Mikrobiologija i imunologija
60
30
90
8
2103
(totalna proteza)
30
45
75
6
2104
Op{ta patologija
35
15
50
4,5
2105
Oralna biohemija
30
20
50
4
2106
Ergonomija
30
0
30
2,5
vkupno
230
125
355
30
Teor.
Prak.
vkupno
EKTS
II g
IV semestar
Zadolìtelni
2107
45
15
60
5
2108
Farmakologija
45
30
75
5,5
2109
(parcijalna proteza)
30
45
75
6
2110
Patolo{ki osnovi na bolestite
60
15
75
6
2111
Epidemiologija*
15
15
30
2,5
2112
Oralna higiena*
15
30
45
3
2113
Psihijatrija*
15
15
30
2
vkupno
225
165
390
30
32
VOVED
V semestar
IIIg
Zadolìtelni
Teor.
Prak.
vkupno
EKTS
3101
Pretklini~ka fiksna
protetika I*
15
45
60
4,5
3102
Interna medicina
60
30
90
7
3103
Nevrologija*
15
15
30
2,5
3104
Pedijatrija*
15
15
30
2,5
3105
Infektologija *
15
15
30
2,5
3106
Ppretklini~ka kariologija
30
45
75
5,5
3107
Gnatologija*
15
15
30
2,5
3108
30
15
45
3
vkupno
195
195
390
30
Teor.
Prak.
vkupno
EKTS
VI semestar
IIIg
Zadolìtelni
3109
Pretklini~ka fiksna
protetika* II
15
45
60
4,5
3110
Op{ta hirurgija
30
30
60
5
3111
30
30
60
4
3112
Dermatovenerologija*
15
15
30
2,5
3113
Osnovi na klini~ka
radiologija*
15
15
30
2,5
3114
Ppretklini~ka kariologija
15
45
60
4
3115
Individualen proekt
2,5
vkupno
120
180
75
5
375
30
VKUPNO KREDITI OD ZADOL@ITELNI PREDMETI OD V i VI semestar = 55
33
STO
MA
TO
LO[K I FA
VODI^ NIZ STUDIITE
KU
LT
ET
vo VI semestar
kod
Izborni predmeti
T
P
vkupno
EKTS
3201
Socijalna medicina*
30
0
30
2
3202
Oftalmologija*
15
15
30
2
3203
Menaxment
vo stomatologijata *
30
0
30
2
3204
Angliski jazik
45
0
45
3
3205
Informatika*
15
0
15
1
3206
Higiena
15
15
30
2
3207
Ginekologija*
15
0
15
1
3208
Fizioterapija*
15
0
15
1
3209
Sociologija na medicina*
15
0
15
1
3210
Zdravstvena ekologija*
15
0
15
1
VII semestar
IV g
Zadolìtelni
Teor.
Prak.
vkupno
EKTS
4101
30
30
60
4,5
4102
Pretklini~ka oralna hirurgija *
15
30
45
4
4103
Klini~ka mobilna
protetika (totalna proteza)
30
75
105
6
4104
Anestezija i sedacija*
20
15
35
3,5
4105
Klini~ka kariologija I*
15
45
60
4,5
4106
Zabozdravstvo vo zaednicata
35
0
35
3,5
4107
Stomatolo{ka rentgenologija
30
15
45
4
vkupno
175
210
390
30
34
VIII semestar
IV g
Zadolìtelni
Teor.
Prak.
vkupno
EKTS
4108
Oralna medicina i patologija II
30
45
75
4,5
4109
Oralna hirurgija I
30
45
75
4,5
4110
Klini~ka mobilna
protetika (parcijalna proteza)
30
75
105
6
4111
30
30
60
4
4112
Klini~ka kariologija II*
15
75
90
5
4113
Ortodoncija I
45
30
75
6
vkupno
180
300
480
30
Vg
IX semestar
Zadolìtelni
Teor.
Prak.
vkupno
EKTS
5101
Klini~ka fiksna protetika I*
15
90
105
5,5
5102
30
45
75
4,5
5103
Klini~ka parodontologija* I
15
45
60
3,5
5104
Klini~ka endodoncija* I
15
75
90
4,5
5105
Maksilo-facijalna hirurgija I
30
30
60
4
5106
Ortodoncija II
30
45
75
4,5
5107
Oralna hirurgija II*
15
45
60
3,5
vkupno
150
375
525
30
35
STO
MA
TO
LO[K I FA
VODI^ NIZ STUDIITE
KU
LT
ET
Vg
X semestar
Zadolìtelni
Teor.
Prak.
vkupno
EKTS
5108
Klini~ka fiksna protetika* II
15
90
105
5,5
5109
30
60
90
5,5
5110
Klini~ka parodontologija* II
15
45
60
3,5
5111
0
75
75
3
5112
Osnovi na klini~ka radiologija*
30
30
60
4
5113
Sudska medicina
i forenzi~na stomatolog.*
15
15
30
2,5
60
6
480
30
Izborni predmeti od grupa II
vkupno
105
315
VKUPNO KREDITI OD ZADOL@ITELNITE PREDMETI OD IX i X semestar = 54
Izborni predmeti od grupa II
vo X semestar
kod
Izborni predmeti
T
P
vkupno
EKTS
5201
Urgentni sostojbi
vo stomatologijata *
15
15
30
3
5202
Fokaloza*
15
15
30
3
5203
Implantologija*
15
15
30
3
5204
Dentalna traumatologija*
15
15
30
3
15
15
30
3
15
15
30
3
5205
5206
Pacienti so rizik za stomatolo{ki
intervencii**
Predhirur{ki ortodontski
tretman*
36
Vo prvite dve godini od studiraweto studentite }e se steknat so opse`ni znaewa od
oblasta na biologijata, biofizikata, biohemijata i fiziologijata, kako i so opse`ni znaewa za anatomskata i histolo{kata gradba na ~ovekovoto telo. Isto taka, studentot steknuva opse`ni znaewa i od drugite bazi~ni biomedicinski nauki: mikrobiologijata,
farmakologijata, patofiziologijata i patologijata. Osven biomedicinski znaewa, studentot se zapoznava i so eti~kite principi vo medicinata, osnovite na odnesuvaweto na li~nostite, a izu~uva i delovi od preventivnata medicina: epidemiologija i statistika.
Bazi~nite stomatolo{ki (pretklini~ki) predmeti zapo~nuvaat da se izu~uvaat u{te od
prva godina, a prodolùvaat i vo vtorata godina na studii. Studentite steknuvaat opse`ni
poznavawa za anatomskite, fiziolo{kite, i biohemiskite karakteristiki na oralnite
tkiva, a isto taka se zapoznavaat so ergonomskite principi vo stomatologijata, ergonomskite karakteristiki na stomatolo{kata oprema kako i so stomatoproteti~kite izrabotki.
U{te vo vtora godina studentite imaat mo`nost da bidat vo kontakt so pacienti vo stomatolo{kata ordinacija.
Vo prodolènie, programata im nudi na studentite prodlabo~eni poznavawa od oblastite na klini~kite medicinski predmeti, so {to idnite doktori po dentalna medicina se
steknuvaat so znaewa i ve{tini koi im se neophodni za da go sogleduvaat oralnoto zdravje
kako integralen del od op{toto zdravje. Isto taka, vo ovoj intermedijalen del od studiite
(VI semestar), predvidena e fleksibilnost vo edukacijata na studentite preku izbor na dva
ili tri od ponudeni 10 izborni predmeti i so izrabotka na individualen proekt na tema
koja ja odbira studentot spored svoite li~ni afiniteti. Izborot na temata moè da bide od
stomatolo{kite predmetite {to studentot gi ima prethodno poloèno. Vo ramkite na ovoj
proekt studentite se zapoznavaat so osnovite na istraùva~kata metodologija vo stomatologijata, imaat mo`nost za pregled na najnovata literatura relevantna za izbranoto
podra~je, sumirawe na sopstvenite zaklu~oci vo pi{an proekt i negova javna prezentacija.
Vo ramkite na proektot, zavisno od kvalitetite na studentot i od tipot na izbranata tema,
moè da mu bide dozvolena i prakti~na rabota.
Vo poslednite dve godini od studiite dominantno se zastapeni stomatolo{kite
klini~ki predmeti od site oblasti na stomatologijata. Studentite vo ovoj del od studiite
gi steknuvaat klu~nite ve{tini za prezemawe na preventivni merki vo stomatologijata,
postavuvawe na dijagnoza na brojni oralni zaboluvawa, odreduvawe na plan na terapija i
sproveduvawe na soodvetni terapiski merki za lekuvawe na oralnite zaboluvawa. Za prodlabo~uvawe na svoite znaewa vo odredeni oblasti od stomatologijata, studentite izbiraat dva predmeti od ponudenite {est izborni predmeti vo petta godina (X semestar) od
studiraweto.
37
STO
MA
TO
LO[K I FA
VODI^ NIZ STUDIITE
KU
LT
ET
Krajna cel na ovaa programa e da gi podgotvi studentite za vrabotuvawe (po obaveniot sta` i poloèniot dràven ispit), vo javna zdravstvena ustanova, vo privatna zdravstvena ustanova, vo firmi koi se zanimavaat so nabavka, distribucija i proda`ba na
stomatolo{ki materijali i oprema i rabota vo op{testveni ustanovi (ministerstva, agencii i dr.) koi se zanimaavaat so promocija na oralnoto zdravje.
Po zavr{uvaweto na prviot ciklus na studii, studentite imaat mo`nost da se
zapi{at na vtor ciklus na studii (magisterski) ili direkno na tret ciklus na studii.
Struktura na studiite, dinamika na studirawe i obvrski na studentite
Studiite se organizirani vo semestri, zimski i leten semestar. Studiskata programa sodrì najmalku 20, a najmnogu 30 ~asa predavawa, ve`bi i seminari nedelno i 30
nedeli godi{no. Vo osmiot, devettiot i desettiot semestar (prakti~no osposobuvawe)
brojot na ~asovite nedelno iznesuva od 32 do 34, {to e vo soglasnost so stav 3, ~len 23 od
Pravilnikot za uslovite, kriteriumite i pravilata za zapi{uvawe i studirawe na prv i
vtor ciklus na univerzitetski studii od 4 avgust 2009 god. Kontinuiranata proverka na
znaeweto se izveduva vo ramkite na dve kolokviumski nedeli vo sekoj semestar (zimski i
leten). Prvata kolokviumska nedela, po pravilo, e vo osmata nedela od semestarot, a vtorata kolokviumska nedela e vo poslednata nedela od semestarot. Zavr{nite ispiti, za
predmeti za koi e predviden zavr{en ispit, se organiziraat vo eden od ispitnite rokovi:
zimskiot, esenskiot ili letniot.
Nastavata po odredena predmetna programa se izveduva vo ramkite na eden semestar.
Za del od predmetite nastavata se organizira kako cikli~na ili blok nastava.
Studentite vo eden semestar zapi{uvaat maksimum od 25 do 35 EKTS-krediti.
Napreduvawe na studentot:
Studenite napreduvaat vo studiite preku ispolnuvawe na obvrskite predvideni so
studiskata programa, polagawe na ispitite, preku administrativna zaverka na osvoenite
EKTS-krediti i zapi{uvawe na nareden semestar. Studentot steknuva uslov za
zapi{uvawe na naredna godina, dokolku ima osvoeno minimum 48 krediti od predvidenite
zadolìtelni i izborni predmeti vo prethodnata godina.
Za zapi{uvawe na oddelni predmeti vo nareden semestar ili godina, studentot
treba da ispolni odredeni uslovi:
38
Uslovuva~ki potpis: predmet koj {to prethodno treba da bide islu{an, {to se potvrduva so potpis od odgovorniot nastavnik vo indeks za redovna poseta na teoretskata i prakti~na nastava, i/ili
Uslovuva~ki krediti: osvoeni krediti od predmeti koi prethodno se islu{ani, {to
se potvrduva so ocenkata vo indeks za poloèniot ispit.
Uslovite koi se potrebni za zapi{uvawe na oddelni predmeti, vo tekot na napreduvaweto na studentot, se dadeni vo formularite vo koi se vneseni nastavnite sodrìni
(kako preduslovi za zapi{uvawe na konkretniot predmet).
39
STO
MA
TO
KU
LT
ET
40
LO[K I FA
VODI^ NIZ STUDIITE
I
GODINA
MEDICINSKA HEMIJA I BIOHEMIJA
Predmet
Medicinska hemija i biohemija
Studiska programa
Kod
1101
Studiska godina
I (prva)
Semestar
I (prv)
Vkupno ~asovi
120 (4 + 4 ) (Medicinska hemija 30 ~ (1+1) Biohemija 90 (3 + 3)
Krediti
10 (Medicinska hemija 3, Biohemija 7)
Vid na predmet
Zadolìtelen - bazi~en biomedicinski predmet
Preduslovi
nema
Izveduva
Katedra po biohemija, Institut za medicinska i eksperimentalna
biohemija
Odgovoren nastavnik
Prof. d-r P. Korneti i prof. d-r S. Alabakovska
Adresa
50 Divizija br. 6 Skopje, tel/faks: 3230 431 tel: 3217 303
kornetip@hot mail. com. mk
Klu~ni zborovi
Stomatolo{ki fakultet, prv ciklus na studii, Op{ta hemija,
Deskriptivna, Dinami~ka biohemija.
Nastavna sodrìna
Teoretska nastava
Gradba na atom, atomska masa, izotopi, elementi, avogardova
konstanta, koli~estvo supstanca, mol, pomali edinici.
Perioden sistem, elementi na glavni i sporedni grupi, perioden
sistem na ìvotot, leguri.
Biohemiski i medicinski va`ni elementi, radioizotopi, vidovi
na zra~ewa, radioaktivnost, radioizotopi vo dijagnostikata.
~as.
1
1
1
41
VODI~ NIZ STUDIITE
42
Osnovni tipovi hemiski vrski, metalni, jonski, katjoni, anjoni,
gradewe soli.
1
Empiriski i strukturni formuli, imiwa na va`ni joni, soli,
soedinenija.
1
Hemiski reakcii i ravenki, hemiska ravnoteà, entalpija,
entropija, slobodna korisna energija, proto~na ramnoteà.
1
Rastvori na soli, disocijacija, elektroliza.
1
Kiselini i bazi, puferi.
Oksidacija i redukcija.
1
Metalni kompleksi-helati i nivna primena vo medicinata.
Definicija na organski soedinija, funkcionalni grupi so
poseben osvrt na jaglenorodot kako edinstven specifi~en
element.
Op{t pregled na alkani, alkeni alkini, aromati.
1
Op{t pregled na alkoholi, fenoli i eteri.
1
Op{t pregled na aldehidi, ketoni, amini.
1
Karboksilni kiselini i nivni derivati.
1
Definicija i zada~i na biohemijata kako nauka, predmet
na izu~uvawe i karakteristiki na ìvata materija.
1
Amino kiselini, dipolarni joni, esencijalni aminokiselini,
sistematika na aminokiselini, so poedine~en pregled.
1
Alifati~ni, polarni, kiseli i bazni aminokiselini.
1
Peptidi, peptidna vrska, nomenklatura, prirodni peptidi.
1
Proteini, primarna, sekundarna,tercierna i kvaternerna
struktura.
1
Denaturacija i renaturacija na proteini, prosti, sloèni
proteini.
1
Serumski proteini, heteromakromolekuli.
1
Hromoproteidi,porfirini, fosfoproteini, metaloproteidi.
1
Nukleoproteidi, pirimidinski, purinski bazi, nukleozidi,
nukleotidi.
1
Nukleinski kiselini DNA, RNA , biosinteza na proteini.
1
Hidrosolubilni vitamini, kako koenzimi na enzimite.
1
Liposolubilni vitamini so nivno zna~ewe.
1
Hemiski sostav i karakteristiki na biolo{kata kataliza.
1
Bioenergetika na enzimskite reakcii, aktivatori, inhibitori.
1
1
1
1
I
GODINA
Koenzimi, izoenzimi, klasifikacija na enzimi.
1
Oksidoreduktazi, transaminazi i nivni kofaktori.
1
Hidrolazi, liazi i nivni kofaktori.
1
Izomerazi, ligazi i nivni kofaktori.
1
Dijagnosti~ko zna~ewe na enzimite.
Regulatorni aktivni supstanci, hormonski sistem, sinteza,
aktivnost transport, celni organi, receptori, inaktivacija,
izla~uvawe.
Mehanizmi na hormonska regulacija.
1
Hormoni na hipofiza, hipotalamus, nadbubre`na `lezda.
1
Polovi hormoni, hormoni na tiroidea, paratiroidni `lezdi.
1
Hormoni na pankreas, tkivni hormoni.
1
Op{ti karakteristiki, poluacetalna grupa, mutarotacija, stepen
na zasladuvawe, podelba na monosaharidi.
1
Derivati na monosaharidi, oligosaharidi, disaharidi.
1
Polisaharidi, homoglukani, heteroglikani.
1
Definicija, podelba, masni kiselini, triacilgliceroli,
fosfolipidi.
1
Svingolipidi, steroli, òl~ni kiselini, karatenoidi.
1
Meatabolizam na voda i neorganski soli.
2
Varewe, resorpcija na masti vo GIT, transport na masti
vo plazma, hilomikroni, VLDL, LDL.HDL, apolipoproteini.
1
Sinteza i beta oksidacija na masni kiselini.
1
Metabolizam na ketonski tela, sinteza na triacilgliceroli.
1
Metabolizam na holesterol, fosfolipidi i òl~ni kiselini.
1
Op{ta digestija na proteini, proteoliti~ki enzimi, resorpcija,
metaboliti~ki fond na aminokiselini, azoten bilans.
Op{t metabolizam na aminokiselini, dekarboksilacija,
dezaminacija, transaminacija.
1
1
1
1
Otstranuvawe na amonijak, sinteza na urea, ornitinski ciklus.
1
Struktura,anabolizam i katabolizam na hemoglobin.
1
Varewe i resorpcija na jaglenohidrati so glikoliza.
1
Oksidativna dekarboksilacija na piruvat vo acetil-KoA.
1
Limunski trikarbonski ciklus.
1
Oksidativna fosforilacija, respiratorna veriga.
1
Glukoneogeneza, sinteza i razgradba na glikogen.
1
43
VODI~ NIZ STUDIITE
Pentozo fosfaten ciklus.
Prakti~na nastava
~as.
Voved vo laboratoriska rabota.
1
Osnovni fizi~ko-hemiski postapki i pribor vo hemiski
laboratorii.
2
Hemiski formuli i ravenki.
2
Rastvori.
2
Koligativni svojstva na rastvori.
2
Volumetriski analizi (ili sinteza na aspirin).
2
pH i puferi.
2
Svojstva i nomenklatura na organski soedinenija va`ni vo
medicinskata praktika.
2
Voved vo biohemiskata prakti~na nastava.
3
Voved vo biohemiski analizi, sovladuvawe na labor. ve{tini.
3
Ispituvawe na op{tite osobini na proteini.
3
Odreduvawe na koncentracijata na vkupni proteini.
3
Elektroforetska separacija na serumski proteini so
celogel lenti.
3
Odreduvawe na koncentracija na vitamin S vo plazma.
3
Vlijanie na pH i temperatura vrz brzinata na enzimskata reakcija.
3
Lipidi i lipoproteini.
3
Hromatografija.
3
Odreduvawe na koncentracija na glukoza vo krv.
3
Laboratorisko ispituvawe na urina.
3
Odreduvawe na koncentracija na Cl- joni vo serum.
3
Odreduvawe na Ca-joni vo serum.
3
Odreduvawe na neorganski fosfor vo serum.
3
Acidobazna ramnoteà.
3
Organizacija
Teoretska nastava 60 ~; prakti~na nastava 60 ~.
Metodi na u~ewe
Teoretska nastava - grupa od 50 st., prakti~na vo grupa od 15 st.
Izleznost od u~eweto
Medicinska hemija - op{to poznavawe
Biohemija
- po{iroko poznavawe
44
1
I
Ocenka na aktivnosta
na studentot
Optovarenost
na studentot/~asovi
GODINA
Kreditni bodovi
Aktivnosti
minimum
maksimum
Redovnost na teoretska nastava
3 < od 50%
prisutnost
5 < 90%
prisutnost
Redovnost na prakti~na nastava
3 izrabot.
min.ve`bi
5 izraboteni
mah. ve`bi
I kolokvium
medicin. hemija - test
15
25 (20 + 5)
II kolokvium
deskriptiv. biohemija
18
30
III kolokvium
metabolizam i aktiv. od prakti~na nastava
21
35 (25 + 10)
vkupno
60
100
Osvoeni kreditni bodovi
ocenka
EKTS
ocenka
< 60
5
F
60-67
6
E
68-75
7
D
76-84
8
C
85-93
9
B
94-100
10
A
Predavawa
60
Podgotovka za predavawe
50
Konsultacii
10
Ve`bi
60
Podgotovka za ve`bi
30
Vkupno
210
Ocenuvawe
90
Se vkupno
300
krediti
10
45
VODI~ NIZ STUDIITE
Proverka na znaeweto
I kolokvium-medicinska hemija
II kolokvium-deskriptivna biohemija
III kolokvium-dinami~na biohemija
U~ebni pomagala
Skripti praktikum i u~ebnik po medicinska hemija izdadeni od
Institutot za ME biohemija, proktikum po biohemija za stomatolozi,
u~ebnik po Biohemija od prof. d-r. S. Xekova-Stojkova so sor.
Jazik na koj se izveduva
nastavata
Makedonski
- vkupno 25 boda
- vkupno 30 boda
- vkupno 35 boda
ANATOMIJA I
Predmet
Anatomija I
Studiska programa
Kod
1102
Studiska godina
I (prva)
Semestar
I (prv)
Vkupno ~asovi
75
Krediti
6
Vid na predmet
Zadolìtelen, bazi~en biomedicinski.
Preduslovi
nema
Izveduva
Katedra po anatomija, Medicinski fakultet, Skopje.
Odgovoren nastavnik
Prof. d-r D. Lazarova
Adresa
Institut za anatomija, 50. Divizija - 6, Skopje, tel. 3125 304
e-mail: lazarova@mt.net.mk
Klu~ni zborovi
Stomatolo{ki fakultet, prv ciklus na studii, zadolìtelen, Anatomija I.
Nastavna sodrìna
46
Teoretska nastava
~as.
Koski i zglobovi na goren ekstremitet.
3
Koski i zglobovi na dolen ekstremitet.
3
Koski i zglobovi na trupot.
2
Miologija na raka.
2
I
GODINA
Krvni sadovi na raka.
1
Nervi na raka.
1
Muskuli na nogata.
2
Krvni sadovi na noga.
1
Nervi na noga.
1
Respiratoren sistem.
3
Kardiovaskularen sistem.
4
Digestiven sistem.
4
Urogenitalen sistem.
3
Prakti~na nastava
~as.
Skelet na raka.
3
Sindezmologija na raka.
3
Skelet na noga.
3
Sindezmologija na noga.
3
Koski i zglobovi na trupot.
3
Fossa axillaris.
3
Regiones brachii, antebrachii et manus.
3
Regio inquinalis, trigonum femorale, regio femoris anterior.
3
Zadni regii na noga.
3
Graden ko{, yidovi, plevropulmonalni regii.
3
Medijastinum, srce, aorta, ezofagus.
3
Cavum peritoneale.
3
Hepar, Lien, Pancreas.
3
Spatium retroperitoneale.
3
Organa genitalia interna.
3
Organizacija
Predavawa 30 ~asa, ve`bi 45 ~asa.
Metodi na u~ewe
Vo tek na predavawata i ve`bite upotreba na nagledni preparati
i kadaveri. Interaktivno u~ewe. Upotreba na atlas i soodvetni u~ebnici.
Komjuterski prezentacii.
Od teoretskata nastava studentot se steknuva so po{iroki poznavawa
od oblasta na sistemite koi se izu~uvaat.Od prakti~nata nastava se
osposobuva samostojno da prepoznava odredeni sistemi i nivna
morfologija.
47
VODI~ NIZ STUDIITE
na studentot
Optovarenost
na studentot/~asovi
minimum
maksimum
1,2
2
Aktivnost na teoretska nastava
1,8
3
1,2
2
Aktivnost na prakti~na nastava
1,8
3
Kontinuirana proverka
(2 kolokviuma)
42
70
Zavr{en ispit (prakti~en)
12
20
vkupno
60
100
ocenka
EKTS
ocenka
< 60
5
F
60-67
6
E
68-75
7
D
76-84
8
C
85-93
9
B
94-100
10
A
Predavawa
30
20
Konsultacii
10
Ve`bi
45
Podgotovka za ve`bi
25
Vkupno
130
Ocenuvawe
50
Se vkupno
180
krediti
48
Kreditni bodovi
Aktivnosti
6
I
GODINA
Preku dva zadolìtelni kolokviumi (test) na koi se osvojuvaat od 42-70
boda i zavr{en prakti~en ispit na koj se osvojuva od 12-20 boda.
U~ebni pomagala
U~ebnici: Osteologija, Graden ko{ so raka, Noga, Abdomen i Karlica.
Izdanie na Prosvetno delo, Skopje. Avtori: Kargovska, \or|evi}.
Xidrova, Lazarova, Korneti, Strateska.
Atlas: Makedonsko izdanie na Netter.
nastavata
Makedonski
BIOLOGIJA
Predmet
Biologija
Studiska programa
Kod
1103
Studiska godina
I (prva)
Semestar
I (prv)
Vkupno ~asovi
75
Krediti
5
Vid na predmet
Zadolìtelen, bazi~en biomedicinski predmet.
Preduslovi
nema
Izveduva
Instituot za biologija
Odgovoren nastavnik
Prof. d-r I. K. Gorgoski
Adresa
Instituot za biologija, PMF, Gazi Baba, b.b. tel. 023249-603;
e-mail: icko@ukim.edu.mk
Klu~ni zborovi
Stomatolo{ki fakultet, prv ciklus na studii, zadolìtelen predmet,
Biologija.
Nastavna sodrìna
Teoretska nastava
~as.
Poteklo na ìvotot i antropogeneza.
3
Osnovni karakteristiki na kletkata i kleto~na diferencijacija.
3
Kontrola na brojot na kletkite.
3
49
VODI~ NIZ STUDIITE
Hemiski sostav na kletkite i dobivawe na energija vo kletkite.
Kleto~na membrana i membranski transport.
Gradba i funkcija na DNK.
Kolokvium
DNK replikacijai sinteza na proteini.
Hromozomi, genska regulacija i genski variaciii.
Rekombinantna DNK tehnologija.
Kleto~na delba.
Kleto~en kontrolen sistem.
Programirana smrt na kletkite.
Kolokvium
Prakti~na nastava
3
6
3
3
3
3
3
3
3
3
3
~as.
Kodeks za odnesuvawe vo laboratorija za biolo{ki istaùvawa.
Voved vo mikroskopirawe.
Mikroskopirawe na prokariotski i eukariotski kletki.
Metodi koristeni vo biolo{kite istraùvawa so mo`na primena
vo stomatolo{kata praktika.
Metodi na rekombinantna DNK tehnologija.
Metodi za izolacija na DNK.
Otkrivawe na polimorfni mesta i odreduvawe na sekvenca
na DNK.
2
4
4
8
4
4
4
Organizacija
45 teoretska nastava i 30 ~asa prakti~na nastava.
Metodi na u~ewe
Interaktivna nastava.
Preku nastavata i ve`bite studentite treba da se zdobijat so osnovite
poznavawa za potekloto na ìvotot i nastanokot na ~ovekot, potoa so
gradbata na kletkite (prokariotni i eukariotni) nivnite sostavni delovi
(hemiski sostav i citofiziolo{ki-organeli), gradbata na nukleinskite
kiselini i nevnite funkcii, kako i so kontrolnite mehanizmi vo kletkite.
na studentot
50
Aktivnosti
Kreditni bodovi
minimum
maksimum
3
5
6
10
3
5
I
Optovarenost
na studentot/~asovi
GODINA
9
15
(2 kolokviuma)
39
65
vkupno
60
100
ocenka
EKTS
ocenka
< 60
5
F
60-67
6
E
68-75
7
D
76-84
8
C
85-93
9
B
94-100
10
A
Predavawa
45
25
Konsultacii
5
Ve`bi
30
Podgotovka za ve`bi
15
Vkupno
120
Ocenuvawe
30
Se vkupno
150
krediti
5
na studentot
Dva (2) kolokviuma, kontinuirana proverka na znaeweto vo tekot na
prakti~nata i teoretskata nastava.
Optovarenost
na studentot/~asovi
1. Gorgoski, I., (2006): Osnovi na biologija za stomatolozi,
avtorizirana skripta.
2. Alberts, B., Bray, D., Johnson. A., Lewis, J., Raff, M., Roberts, K., Walter,
P. (2005): Essential Cell Biology, An Introduction to the Molecular
Biology of the Cell. Garland Publishing, Inc. New York&London.
nastavata
Makedonski
51
VODI~ NIZ STUDIITE
MEDICINSKA ETIKA I MEDICINSKA PSIHOLOGIJA
Predmet
Medicinska etika i medicinska psihologija
Studiska programa
Kod
1105
Studiska godina
I (prva)
Semestar
I (prv)
Vkupno ~asovi
30
Krediti
2,5
Vid na predmet
Zadolìtelen, bazi~en medicinski predmet.
Preduslovi
nema
Izveduva
Katedra po Pedijatrija
Odgovoren nastavnik
Prof. d-r Nada Pop-Jordanova
Adresa
npopjordanova@gmail.com; Klinika za detski bolesti.
Klu~ni zborovi
Etika, odnos doktor/pacient, dilemi, psiholo{ki funkcii, nevronauka,
Stomatolo{ki fakultet, prv ciklus na studii.
Nastavna sodrìna
52
Teoretska nastava
~as.
I Medicinska etika
Kodeks na odnesuvaweto.
Utilitarni teorii. Etika na doblesta.
Profesionalna etika.
1
1
1
1
Po~it sprema li~nolsta. Vistinska vrednost na ìvotot.
1
Op{ti eti~ki principi.
1
Lekovita mo}.
1
Odnosot lekar/ pacient.
1
Etika sprema ~ove~koto telo. Autopsija (poim, indikacii, celi).
1
Klini~ka etika: Genetski dilemi.
1
Dilemi pred ra|aweto. Poroduvawe i potoa.
1
Zloupotreba na decata.
1
Transplantacija. Eti~ki dilemi vo psihijatrijata.
1
I
GODINA
Starost, demencija i etika.
1
Umirawe. Eti~ki problemi so SIDA/HIV.
1
Kolokvium
1
II Medicinska psihologija
1
Bazi~ni potrebi na humaniot organizam.
1
Rastewe i razvitok.
1
Rano emocionalno vrzuvawe (attachment).
1
Gubitok na maj~ina nega.
1
Osnovni modeli vo klini~kata psihologija.
1
Metodi vo medicinskata psihologija.
1
Neuronauka (poim, osnovni poznavawa).
1
Psiholo{ki funkcii: vnimanie, emocii, motivacija, memorija,
kognicija.
1
Psiholo{ki funkcii: percepcija, mislewe, inteligencija
i sposobnosti, temperament.
1
Li~nost
1
Bolka
1
Stres
1
Temporomandibularni problemi (od psiholo{ki aspekt).
1
Psiholo{ka procenka i lekuvawe.
1
kolokvium
1
Organizacija
Teoretska nastava 30 ~asa: predavanwa, seminarski trudovi, povremeni
testovi.
Metodi na u~ewe
Interaktivna nastava (teoretska).
Po{iroki poznavawa za medicinska etika.
Osnovni poznavawa za klini~ka etika.
Po{iroki poznavawa za medicinska psihologija.
na studentot
Kreditni bodovi
Aktivnosti
minimum
maksimum
6
10
15
25
53
VODI~ NIZ STUDIITE
Optovarenost
na studentot/~asovi
(2 kolokviuma)
39
65
vkupno
60
100
ocenka
EKTS
ocenka
< 60
5
F
60-67
6
E
68-75
7
D
76-84
8
C
85-93
9
B
94-100
10
A
Predavawa
30
15
Konsultacii
5
Vkupno
50
Ocenuvawe
25
Se vkupno
75
krediti
2,5
na studentot
Kontinuirana proverka na znaeweto, interaktivna nastava, seminarski
raboti, 2 kolokviuma: 1.kolokvium 35 boda 2. kolokvium 30 boda.
Optovarenost
na studentot/~asovi
Pop-Jordanova Nada: Medicinska Etika (Kultura, 2003 god.) i
Medicinska Psihologija (Kultura, 2003 god.).
nastavata
Makedonski
54
I
GODINA
BIOFIZIKA
Predmet
Biofizika
Studiska programa
Kod
1104
Studiska godina
I (prva)
Semestar
I (prv)
Vkupno ~asovi
45 (30+15)
Krediti
4
Vid na predmet
Zadolìtelen
Preduslovi
nema
Izveduva
Prirodno matemati~ki fakultet, Institut za fizika.
Odgovoren nastavnik
Prof. d-r Nevenka Andonovska
Adresa
Prirodno matemati~ki fakultet, Institut za fizika, Gazi Baba BB;
nevena@pmf.ukim.mk.
Klu~ni zborovi
Stomatolo{ki fakultet, prv ciklus na studii, Biofizika.
Nastavna sodrìna
Teoretska nastava
[to e biofizika i nejzino zna~ewe za stomatologijata. Me|unaroden sistem na merni edinici, SI. Vektori. Silata kako vektor.
Sobirawe na vektori i nivna primena vo stomatologijata.
Osnovi na biomehanikata. Krivolinisko dvièwe. Kru`no
dvièwe na materijalna to~ka. Inercijalni sili kaj krivoliniskite dvièwa. Vlijanie na inercijalnite sili vrz ìvite
organizmi. Primena vo stomatologijata.
Sili na triewe kaj tvrdite tela. Elasti~ni sili. Hukov zakon za
liniski deformacii. Deformacii zna~ajni vo stomatologijata.
Impuls, Impuls na sila- Primana vo stomatologijata pri
vadewe zabi. Zakon za zapazuvawe na impulsot. Fizi~ki osnovi
na balistokatdiografijata.
Rabota na promenliva i postojana sila. Mo}nost. Rabota i
mo}nost na srceto.
Kineti~ka energija. Potencijalna energija vo silovoto pole
na zemjinata teà. Potencijalna energija na elasti~no
deformirana pra~ka.
~as.
1
1
1
1
1
1
55
VODI~ NIZ STUDIITE
56
Dinamika na tvrdo telo vo rotacija. Moment na sila. Moment
na inercija i primena vo stomatologijata.
1
Lostovi i nivna primana vo stomatologijata (instrumenti vo
stomatologijata i dentalnite protezi kako listovi). Koskite
(dolnata vilica) kako sistem od lostovi.
1
Harmoniski oscilacii Nepridu{eni i pridu{eni oscilacii.
Prisileni oscilacii. Rezonancija i nejzin izraz vo
stomatolo{kata praktika.
1
Branovi. Intenzitet na bran i edinici. Priroda i fizi~ki
karakteristiki na zvukot. Rezonancija na zvukot i nejzina
primena vo medicinata. Fizi~ki osnovi na akusti~kite metodi
vo medicinata.
1
Ultrazvuk, izvori, dejstvo i primena na ultrazukot za dijagnostika i terapija.
1
Hemodinamika. Osnovni hidrostati~ki zakoni Zakon za
kontinuitet. Bernulieva ravenka i nejzina primena vo
medicinata i stomatologijata.
1
Viskoznost. Laminarno struewe na viskozna te~nost. Zakon na
Hagen Puazel. Hidrodinami~ki otpor. Viskozimetri.
1
Laminarno i turbulentno struewe. Rejnoldsov broj. Dvièwe
na tvrdo telo vo viskozna te~nost. Zakon na Stoks.
1
Molekularna fizika - Povr{inski napon. Negovo zna~ewe za
primena vo biomedicinskite nauki. Kapilarni pojavi kaj
te~nostite. Gasna embolija vo protok na te~nost odnosno krv.
1
Tranportni pojavi. Difuzija. Osmoza. Osnovi na hemodijalizata.
Metodi za merewe krven pritisok. Edinici za pritisok.
1
Zakoni za prava i nejzino vlijanie na ìvite organizmi.
Elektroforeza i nejzina primena za le~ewe i dijagnostika.
1
Xulov zakon i negova primena. Naizmeni~na struja. Omov zakon
za naizmeni~na struja. Impedans na zabot.
1
Osnovni zakoni na geometriskata optika. Totalna refleksija,
fiber optika, primena kaj instrumenti koi se koristat
vo medicinata.
1
Opti~ki le}i. Nedostatoci na le}ite. Okoto kako opti~ki sistem.
1
Opti~ki ogledala i mibni nedostatoci. Stomatolo{ko ogledalo.
1
Opti~ki instrumenti. Opti~ki i elektronski mikroskop. Vidovi
mikroskopi. Sposobnost na razlagawe i zgolemuvawe na lupa i
opti~ki mrikroskop.
1
I
GODINA
Karakteristi~ni veli~ini na atomot spored Borovata teorija.
1
Rendgensko zra~ewe, dobivawe. Priroda i osobina, i negova
primena vo medicinata. Apsorpcija na rendgensko zra~ewe.
Dobivawe na rendgenska slika. Tomografija.
1
Stimulirana emisija na zra~ewe. Laseri, vidovi na laseri i
nivna primena.
1
Struktura na atomsko jadro. Pirodna i ve{ta~ka radioaktivnost.
Svojstva na α, β i γ zracite.
1
Zakon za radioaktivno raspa|awe. Aktivnost i nejzina primena
vo medicinatas, Edinici.
1
Izvori na jonizira~ko zra~ewe. Radioaktivni izotopi koi se
primenuvaat vo biologijata i medicinata.
1
Vlijanie na jonizira~kite zra~ewa vrz ìvata materija. Za{tita
od nadvore{ni i vnatre{ni izvori na jonizira~ko zra~ewe.
1
Dozometrija. Dozimetri. Dozimetarski veli~ini i edinici.
Maksimalna doza na zra~ewe.
1
Prakti~na nastava
Organizacija
~as.
Vovedno predavawe. Predmet i zada~i na biofizikata vo
medicinata i stomatologijata. Merewe na fizi~kite veli~ini.
Gre{ki i metodi pri mereweto. Me|unaroden sistem na merni
edinici.
2
Merewe na dolìni so {ubler i mikrometarski vint mikroskop.
2
Opredeluvawe na koeficientot na viskoznost.
1
Opredeluvawe na Jungov modul na elasti~nost kaj razli~ni
materijali.
1
Opredeluvawe na koeficientot na povr{inski napon.
1
Rezonancija na zvuk. Stojni branovi. Opredeluvawe na
dolìna kade nastapuva rezonancija spored predhodno
opredelena brzina na zvuk.
2
Termoelement. Ba`darewe i opredeluvawe na nepoznata
temperatura.
2
Elektroliza i nejzina primena vo stomatologijata.
2
Apsorpcija na gama zra~ewe.
2
Teoreska nastava, 30 ~asovi; prakti~na nastava 15 ~asovi.
57
VODI~ NIZ STUDIITE
Metodi na u~ewe
Interaktivna nastava (teoretska), rabota vo mali grupi (ve`bi), i drugi
oblici predvideni so zaedni~kite kriteriumi na EKTS.
Studentot dobiva teoriski i prakti~ni poznavawa za da gi sledi
predmetite od povisokite godini. Sobirawe na sili -Ortodoncija, Moment
na sila, lostovi - Protetika. Impuls na sila, Kle{tite kako lostovi Oralna hirurhija, Elektri~nata struja za opredluvawe dali zabot e ìv.
Elektroforeza za le~ewe na zabi. Laseri, Rendgenski zraci, ultrazvuk,
Funkcionirawe na sovremeni aparati za terapija i dijagnostika.
Karakteristika na materijali koi se koristat vo stomatologijata.
na studentot
Optovarenost
na studentot/~asovi
58
Kreditni bodovi
Aktivnosti
minimum
maksimum
3
5
6
10
3
5
9
15
(2 kolokviuma)
39
65
vkupno
60
100
ocenka
EKTS
ocenka
< 60
5
F
60-67
6
E
68-75
7
D
76-84
8
C
85-93
9
B
94-100
10
A
Predavawa
30
20
Konsultacii
10
Ve`bi
15
Podgotovka za ve`bi
15
Vkupno
90
I
Ocenuvawe
30
Se vkupno
120
krediti
GODINA
4
Dva kolokviumi, kontinuirana proverka na znaeweto vo tekot
na prakti~nata i teoretskata nastava.
U~ebni pomagala
Biofizika, Nevenka Andonovska, Univerzitet „Sv. Kiril i Metodij“,
Skopje, 1998 god.
nastavata
Makedonski
BIOSTATISTIKA
Predmet
Biostatistika
Studiska programa
Kod
1106
Studiska godina
I (prva)
Semestar
I (prv)
Vkupno ~asovi
30
Krediti
2,5
Vid na predmet
Zadolìtelen; medicinski.
Preduslovi
nema
Izveduva
Katedra za epidemiologija i Biostatistika so medicinska informatika.
Odgovoren nastavnik
Prof. d-r Nikola Orov~anec, nikola_orovcanec@hotmail.com
Adresa
Katedra za epidemiologija i Biostatistika so medicinska informatika,
Vodwanska 17, Skopje.
Klu~ni zborovi
Biostatistika.
Nastavna sodrìna
Teoretska nastava
~as.
Voved
1
Statisti~ka analiza na serii so atributivni belezi.
1
59
VODI~ NIZ STUDIITE
Deskriptivna analiza.
1
Merki za varijabilnost na numeri~ki podatoci.
1
Raspredelba na frekvenciite i verojatnosta.
1
Hipotezi.
1
χ2-kvadrat test.
1
Regresiona analiza i linearna korelacija.
1
Ispituvawe na dinamikata na pojavite.
1
Demografska statistika.
1
Umirawe, Op{ta stapka, Specifi~na stapka.
Me|unarodna klasifikacija na bolesti, povredi i pri~ini
za smrt.
Indeksi na dinamika na naselenieto, Priroden prirast.
1
Morbiditet, incidencija i prevalencija, specifi~en morbiditet.
1
Informatika
1
Prakti~na nastava
Organizacija
60
1
1
~as.
Odnosi, proporcii, stapki, indeksi.
1
Indeksi na dinamika.
1
Aritmeti~ka sredina.
1
Standardna devijacija, koeficient na varijacija.
1
Modus i medijana.
1
Procena na parametri od primerok.
1
Studentov t - test.
1
Ve`bawe zada~i.
1
χ2-kvadrat test.
1
Korelacija.
1
Linearen trend na vremenskite serii.
1
Sezonski indeks.
1
Prakti~na primena na terminite od oblasta na demografska
i vitalna statistika.
1
Statistica for Windows, SPSS.
1
Ve`bawe zada~i.
1
Teoretska nastava 15 ~asa, prakti~na nastava 15 ~asa.
Nastavata se organizira kako cikli~na ili blok nastava.
I
GODINA
Metodi na u~ewe
Izleznost od teoretskata nastava:
- Osnovni poznavawa od bistatistika, sobirawe na podatoci i nivna
ponatamo{na obrabotka.
na studentot
Optovarenost
na studentot/~asovi
Kreditni bodovi
Aktivnosti
minimum
maksimum
3
5
6
10
3
5
9
15
1 kolokvium
30
50
Zavr{en ispit
9
15
vkupno
60
100
ocenka
EKTS
ocenka
< 60
5
F
60-67
6
E
68-75
7
D
76-84
8
C
85-93
9
B
94-100
10
A
Predavawa
15
5
Konsultacii
5
Ve`bi
15
Podgotovka za ve`bi
10
Vkupno
50
Ocenuvawe
25
Se vkupno
75
krediti
2,5
61
VODI~ NIZ STUDIITE
Kontinuirana proverka na znaewto, 1 kolokvium: I kolokvium-50 boda,
zavr{en ispit 15, ostanatite 35 boda studentot gi steknuva preku
kontinuirana aktivnost na teoretskata i prakti~nata nastava.
U~ebni pomagala
D.D, N.O, K.V, B.T, V.V.S, R.I, B.Z.I, M.Z, I.P, Biostatistika, Skopje, 2008 g.,
M. Da~i~, Zdravstvena statistika i biomedicinska informatika, Beograd,
2003 g.
Manuel: Internet-explorer, Word, Exel, Power Point, Statistica for Windows
Primeri, Primeneta statistika, Zagreb, 2004 g.
nastavata
Makedonski
HISTOLOGIJA I EMBRIOLOGIJA
Predmet
Histologija i embriologija
Studiska programa
Kod
1107
Studiska godina
I (prva)
Semestar
II (vtor)
Vkupno ~asovi
105
Krediti
9
Vid na predmet
Preduslovi
Potpies od Anatomija I, Biologija.
Izveduva
Katedra za histologija i embriologija
Odgovoren nastavnik
Prof. d-r Liljana Milenkova
Adresa
Katedra za histologija i embriologija, Medicinski fakultet
50 Divizija br. 6, 1000 Skopje.
Tel: 3214 294
e-mail: liljana.milenkova@gmail.com
Klu~ni zborovi
Stomatolo{ki fakultet, prv ciklus na studii, Histologija i embriologija.
62
I
Nastavna sodrìna
GODINA
Teoretska nastava
~as.
1. Gradba na tkivata
9
Histolo{ki karakteristiki na epitelnite tkiva.
2
Histolo{ki karakteristiki na svrznite tkiva.
1
Histolo{ki karakteristiki na rskavi~noto tkivo.
1
Histolo{ki karakteristiki na koskenoto tkivo.
1
Histolo{ki karakteristiki na muskulnite tkiva.
2
Histolo{ki karakteristiki na nervnoto tkivo.
2
2. Histolo{ka gradba na organskite sistemi
24
Histolo{ki karakteristiki na kardiovaskularniot sistem.
2
Histolo{ki karakteristiki na limfnite sadovi, limfnite jazli
i lienot.
2
Histolo{ki karakteristiki na respiratorniot sistem.
2
Histolo{ki karakteristiki na alimentarniot kanal, crniot
drob i pankreasot.
4
Histolo{ki karakteristiki na endokriniot sistem.
2
Histolo{ki karakteristiki na koàta.
2
Histolo{ki karakteristiki na okoto.
2
Histolo{ki karakteristiki na uvoto.
2
Histolo{ki karakteristiki na urinarniot sistem.
2
Histolo{ki karakteristiki na ma{kiot polov sistem.
2
Histolo{ki karakteristiki na ènskiot polov sistem.
2
3. Op{ta embriologija
8
Predembrionalen period vo razvitokot.
2
Embrionalen i fetalen period vo razvitokot.
2
Gradba i funkcija na postelkata, pap~anikot i fetalnite
membrani.
2
Naru{uvawa na prenatalniot razvitok i nastanuvawe
na vrodenite anomalii (pri~ini, mehanizmi, posledici,
terminologija).
2
63
VODI~ NIZ STUDIITE
4. Embrionalen razvitok na usnata praznina i nastanuvawe
na naj~estite vrodeni anomalii
6
Formirawe na glavata, uloga na `drelniot aparat vo formiraweto na strukturite vo i okolu usnata praznina, nastanuvawe
na vrodenite anomalii koi poteknuvaat od `drelniot aparat.
1
Embrionalen razvitok i nastanuvawe na naj~estite vrodeni
anomalii na: maksilata, mandibulata, palatumot, nosot i sinusite, liceto.
2
Embrionalen razvitok i nastanuvawe na naj~estite vrodeni
anomalii na: usnite i obrazite, vestibulum et cavum oris proprium,
jazikot, plunkovite `lezdi, nazo i orofaringsot.
2
Formirawe na zabite (odontogeneza).
1
5. Histolo{ka gradba na yidot i strukturite vo usnata
praznina
6
Histolo{ka gradba na usnite, jazikot, nepceto, obrazite.
2
Histolo{ka gradba na plunkovite `lezdi, orofaringsot,
nazofaringsot, tonzilite.
2
Histolo{ka gradba na strukturite na zabot i potporniot aparat
na zabot.
2
Prakti~na nastava
64
~as.
1. Od oblasta na gradbata na tkivata:
12
Demonstrirawe na procesot na izgotvuvawe na histolo{ki
preparat; obuka za mikroskopirawe;
komparacija na fiksiran i nefiksiran preparat; voo~uvawe na
artefakti; kletka-tkivo-organ.
2
Mikroskopska analiza na razli~ni tipovi epiteli.
2
Mikroskopska analiza na razli~ni tipovi svrzno, rskavi~no,
koskeno tkivo.
4
Mikroskopska analiza na muskulno i nervno tkivo.
4
2. Od oblasta na gradbata na organskite sistemi
18
Mikroskopska analiza na preparati od KVS i limfna `lezda.
2
Mikroskopska analiza na preparati od respiratorniot sistem.
2
Mikroskopska analiza na segmentite na alimentarniot kanal.
4
Mikroskopska analiza na preparati od koàta.
Mikroskopska analiza na organite od endokriniot sistem
(tiroidna i nadbubre`na `lezda).
2
2
I
GODINA
Mikroskopska analiza na organot za vid i organot za sluh
i ramnoteà.
4
Mikroskopska analiza na preparati od urinarniot sistem.
2
3. Od oblasta na op{tata embriologija:
6
Diskusija za konceptot na prenatalniot razvitok; zapoznavawe
so istorijatot i zna~eweto na embriologijata vo medicinskata
praksa so primeri od stomatolo{kata praksa.
3
Diskusija za funkcijata i nastanuvaweto na placentata,
placen-tarnata membrana i placentarnata cirkulacija i analiza
na preparati i mikrofotografii od postelka i papo~na vrvca.
3
4. Oblast: Embrionalen razvitok na usnata praznina
i nastanuvawe na naj~estite vrodeni anomalii
6
Videoanimacija na embrionalniot razvitok i formiraweto
na glavata, `drelniot aparat, strukturite vo i okolu usnata
praznina, nastanuvawe na vrodenite anomalii koi poteknuvaat
od `drelniot aparat.
3
Mikroskopska analiza na preparati od razli~ni stadiumi od
razvitokot na zabot.
5. Oblast: Histolo{ka gradba na yidot i strukturite vo
usnata praznina
Mikroskopska analiza na preparati i mikrofotografii od usni,
jazik, obrazi, tvrdo i meko nepce, uvula.
3
9
3
Mikroskopska analiza na preparati i mikrofotografii od
palatinalna i jazi~na tonzila, parotis, sublingvalna, submandibularna i intramuralni salivarni `lezdi.
3
Mikroskopska analiza na strukturite na zabot i potporniot
aparat na zabot.
3
Organizacija
Nastava vkupno 104 ~asa: teoretska 53 ~asa + prakti~na 51 ~asa.
Nedelno po 4 ~asa vo amfiteatar (2+2) + 4(3) ~asa vo ve`balna.
1. Kolokvium: vo VIII nedela,
2. Kolokvium: vo XV nedela,
3. Kolokvium: vo junskata sesija.
Metodi na u~ewe
Teoretska: interaktivna nastava.
Prakti~na nastava: rabota vo mali grupi (ve`bi so mikroskopirawe)
i interaktivna nastava niz prezentacija na elektronska verzija
na histolo{kata gradba na nekoi organski sistemi so zaedni~ka diskusija
i zaklu~oci.
65
VODI~ NIZ STUDIITE
(1) osnovno poznvawe
(2) po{iroko poznavawe
(3) detalno poznavawe
Od oblasta na tkivata:
Da gi poznava glavnite delovi na mikroskopot i da umee da
mikroskopira;
Da gi poznava osnovite na izgotvuvaweto na histolo{kite
preparati;
Na histolo{ki preparat ili mikrofotografija da go prepoznae
i klasificira sekoj tip tkivo i da gi prepoznae negovite
osnovni strukturni komponenti;
Od oblasta na organskite sistemi:
Da umee da go objasni osnovniot princip na gradba na sekoj organ;
Da gi istakne strukturnite specifiki koi mu ja ovozmoùvaat
funkcijata;
Na histolo{ki preparat ili mikrofotografija da go prepoznae
organot i negovite osnovni strukturni komponenti
Od oblasta na op{tata embriologija:
Da umee da gi objasni:
hronologijata na prenatalniot period
najbitnite razvojni procesi vo trite periodi na prenatalniot
razvitok;
potekloto na tkivata;
implamtacijata;
na~inot na formiraweto na postelkata, nejzinata gradba
i osnovna funkcija;
kako i zo{to doa|a do naru{uvawe na normalniot razvitok,
(3)
(1)
(3)
(2)
(2)
(2)
(2)
(2)
(1)
(2)
(2)
(2)
Od oblasta „Embrionalen razvitok na usnata praznina i nastanuvawe
na naj~estite vrodeni anomalii“:
Da umee da gi objasni:
Konceptot na formiraweto na glavata (i vo sklop na nea usnata
praznina so site strukturi vklu~itelno i zabite)
(3)
Nastanuvaweto na naj~estite vrodeni anomalii na ovaa regija
(3)
Od oblasta „Histolo{ka gradba na yidot i strukturite vo usnata
praznina“:
Da umee da go objasni osnovniot princip na gradba na sekoj
poedine~en segment od usnata praznina;
(3)
Da gi istakne specifikite vo negovata struktura koi ja
ovozmoùvaat negovata funkcija;
(3)
Na histolo{ki preparat ili mikrofotografija da ja prepoznae
strukturata i nejzinite gradbeni komponenti;
(3)
66
I
na studentot
Optovarenost
na studentot/~asovi
GODINA
Kreditni bodovi
Aktivnosti
minimum
maksimum
3
6
12
19
Kontinuirana proverka (1 kolokviumi)
15
25
Kontinuirana proverka (2 kolokvium)
15
25
15
25
vkupno
60
100
ocenka
EKTS
ocenka
< 60
5
F
60-67
6
E
68-75
7
D
76-84
8
C
85-93
9
B
94-100
10
A
Predavawa
60
50
Konsultacii
15
Ve`bi
45
Podgotovka za ve`bi
30
Vkupno
200
Ocenuvawe
70
Se vkupno
270
krediti
9
67
VODI~ NIZ STUDIITE
3 kolokviumi
I = 15-25 boda;
Tkiva i organski sistemi
(teoretski i prakti~en: prepoznavawe na histolo{kata gradba)
II = 15-25 boda;
Op{ta embriologija i embrionalen razvitok na usna praznina
(teoretski)
III = 15-25 boda;
Histolo{ka gradba na usna praznin
(teoretski i prakti~en: prepoznavawe na histolo{kata gradba)
Studentot mora da gi poloì site tri kolokviumi.
U~ebni pomagala
- Milenkova L., Kostovska N.:
Op{ta embriologija na ~ovekot; De Gama 2002 god.
- Kostovska N., Milenkova L.:
Histologija: Gradba na tkivata; Dekatlon, 2008 god.
- Milenkova L., Kostovska N., Bajraktarova B.:
Histolo{ka gradba i embrionalen razvitok na usnata praznina,
De Gama 2005 god.
- Kostovska N. Milenkova:
Skripta - Histolo{ka gradba na organskite sistemi
- Katedra za histologija i embriologija:
Praktikum za ve`bi po histologija i embriologija
nastavata
Makedonski
ANATOMIJA II
Predmet
Anatomija II
Studiska programa
Kod
1108
Studiska godina
I (prva)
Semestar
II (vtor)
Vkupno ~asovi
90
Krediti
8
68
I
GODINA
Vid na predmet
Preduslovi
Potpis od Anatomija I
Izveduva
Katedra po anatomija, Medicinski fakultet, Skopje.
Odgovoren nastavnik
Prof. d-r D. Lazarova
Adresa
Institut za anatomija,
50.Divizija-6 Skopje tel. 3125 304
e-mail: lazarova@mt.net.mk
Klu~ni zborovi
Etika, odnos doktor/pacient, dilemi, psiholo{ki funkcii, nevronauka,
Stomatolo{ki fakultet, prv ciklus na studii.
Nastavna sodrìna
Teoretska nastava
~as.
Koski na ~erepot.
3
Koski na liceto.
1
Kraniofacijalni jami.
1
Kranijalni i kraniovertebralni zglobovi i vrski.
1
Mimi~ni i mastikatorni muskuli.
2
Muskuli na vratot.
1
Krvni sadovi na glava i vrat.
2
Kranijalni nervi.
5
Vraten splet i vraten simpatikus.
1
Organi na glava i vrat: cavum oris, lingua, glandulae salivales, dentes.
3
Pharynx, spatium parapharyngeum.
2
Cavum nasi, sinus paranasales, larynx.
2
Setila-oko
3
Setila-uvo
3
CNS-rbeten mozok
2
CNS-medulla oblongata
1
CNS-pons
1
CNS-cerebellum
1
CNS-ventriculus quartus
1
CNS-mesencephalon
1
CNS-diencephalon
1
CNS-telencephalon
2
69
VODI~ NIZ STUDIITE
Organizacija
Metodi na u~ewe
na studentot
70
CNS-pati{ta
4
CNS-vaskularizacija
1
Prakti~na nastava
~as.
Koski na ~erep-neparni.
3
Koski na ~erep-parni.
3
Koski na lice.
3
Kraniofacijalni jami.
3
Topografska podelba nag lava i vrat so povr{inski regii.
3
Regio parotideomasseterica.
3
Regio colli anterior.
3
Regio sternocleidomastoidea.
3
Regio colli lateralis.
3
Regio infratemporalis.
3
Regio pterygopalatina.
3
Cavum oris, Pharynx.
3
Larynx
3
Regio colli posterior.
3
Preparati od CNS-demonstracija.
3
Predavawa 45 ~asa, ve`bi 45 ~asa.
Vo tek na predavawa i ve`bi so interaktivno u~ewe. Izrabotka
na disekcioni preparati na kadaveri. Upotreba na atlas i soodvetni
u~ebnici. Kompjuterski prezentacii.
Studentot vo tekot na teoretskata nastava se steknuva so po{iroki
poznavawa od oblasta na sistematskata anatomija na glavata i vratot.
Od prakti~nata nastava se osposobuva detalno da ja poznava i prepoznava
anatomskata gradba na strukturite na glavata i vratot, kako
i topografijata na glavata i vratot.
Aktivnosti
Kreditni bodovi
minimum
maksimum
1,2
2
1,8
3
1,2
2
I
Optovarenost
na studentot/~asovi
GODINA
1,8
3
(1 kolokvium-pismen)
12
20
Zavr{en ispit-test
30
50
Zavr{en ispit-prakti~en
12
20
vkupno
60
100
ocenka
EKTS
ocenka
< 60
5
F
60-67
6
E
68-75
7
D
76-84
8
C
85-93
9
B
94-100
10
A
Predavawa
45
30
Konsultacii
15
Ve`bi
45
Podgotovka za ve`bi
30
Vkupno
165
Ocenuvawe
75
Se vkupno
240
krediti
8
Preku eden zadolìtelen kolokvium -test, na koj se osvojuvaat od 12-20
boda, zavr{en ispit-test; zavr{en ispit-prakti~en.
U~ebni pomagala
U~ebnici: Glava i vrat, Centralen nerven sistem so setila, vo izdanie
na Prosvetno delo, Skopje. Avtori: Josifov, Kargovska.
Atlas: Makedonsko izdanie na Netter.
nastavata
Makedonski
71
VODI~ NIZ STUDIITE
ANATOMIJA I MORFOLOGIJA NA VILICI I ZABI
Predmet
Anatomija i morfologija na vilici i zabi
Studiska programa
Kod
1109
Studiska godina
I (prva)
Semestar
II (vtor)
Vkupno ~asovi
60
Krediti
4,5
Vid na predmet
Zadolìtelen, bazi~en stomatolo{ki, pretklini~ki predmet.
Preduslovi
Potpis od Anatomija I
Izveduva
Katedra za stomatolo{ka protetika
Odgovoren nastavnik
Prof. d-r Jankulovska E.
Adresa
Klu~ni zborovi
Nastavna sodrìna
Katedra za stomatolo{ka protetika, Stomatolo{ki fakultet,
ul. Vodwanska br. 17, Skopje.
Anatomija i morfologija na vilici i zabi (bazi~en stomatolo{ki,
pretklini~ki predmet).
Teoretska nastava
Anatomija na ustata (anatomija na liceto odnadvor, anatomija
na usnata praznina, koski, muskuli, plinkovni `lezdi, TMZ).
Karakterisikite na vremenite i postojanite zabi i funkcii
na zabite. Zabni redovi i zabni grupi, anatomija i histologija
na zabite (op{to).
Kontaktni to~ki i povr{ini. Selbahov fenomen.
Karakteristi~ni belzi na zabite.
Sistemi za ozna~uvawe na zabite i potporni tkiva na zabite.
Morfologija na seka~i (gorni i dolni).
72
~as.
2
1
1
1
2
Morfologija na gorni i dolni kanini.
1
Morfologija na gorni premolari.
1
Morfologija na dolni premolari.
1
Morfologija na gorni molari.
1
Morfologija na dolni molari.
1
I
GODINA
Atipi~ni koronki i koreni. Orientacioni to~ki, linii i ramnini.
1
Okluzija na zabite.
1
Kolokvium
1
Prakti~na nastava
~as.
Voved vo prakti~nata nastava.
Crtawe i modelirawe na gornite seka~i.
3
Crtawe i modelirawe na dolnite seka~i.
3
Crtawe i modelirawe na gornite kanini.
3
Crtawe i modelirawe na dolni kanini.
3
Crtawe i modelirawe na gorni premolari.
3
Crtawe i modelirawe na dolni premolari.
3
Crtawe i modelirawe na goren prv molar.
3
Crtawe i modelirawe na goren vtor molar.
3
Crtawe i modelirawe na dolen prv molar.
3
Crtawe i modelirawe na dolen vter molar.
3
Modelirawe na grupa na zabi vo blok od vosok za gorna vilica.
3
Modelirawe na grupa na zabi vo blok od vosok za dolna vilica.
3
Utvrduvawe na materijalot.
3
Kolokvium
1
3
Organizacija
Teoretska nastava se organizira kako cikli~na ili blok nastava.
Metodi na u~ewe
Teoretska nastava, interaktivna, prakti~na nastava (ve`bi) i seminarski
raboti.
Studentot se osposobuva da ja sovlada anatomijata i morfologijata
na zabite i samostojno da modelira morfolo{ki i gnatolo{ki
karakteristiki na zabite.
na studentot
Kreditni bodovi
Aktivnosti
minimum
maksimum
3
5
6
10
3
5
9
15
73
VODI~ NIZ STUDIITE
Optovarenost
na studentot/~asovi
1 kolokvium
30
50
Zavr{en ispit
9
15
vkupno
60
100
ocenka
EKTS
ocenka
< 60
5
F
60-67
6
E
68-75
7
D
76-84
8
C
85-93
9
B
94-100
10
A
Predavawa
15
10
Konsultacii
5
Ve`bi
45
Podgotovka za ve`bi
30
Vkupno
105
Ocenuvawe
30
Se vkupno
135
krediti
4,5
1 kolokvium: minimum 30 boda, maksimum 50 boda.
Zavr{en ispit: minimum 9 boda, maksimum 15 boda.
U~ebni pomagala
Anatomija i morfologija na vilici i zabi, Jankulovska E.
nastavata
Makedonski
74
I
GODINA
STOMATOLO{KI MATERIJALI
Predmet
Stomatolo{ki materijali
Studiska programa
Kod
1110
Studiska godina
I (prva)
Semestar
II (vtor)
Vkupno ~asovi
15
Krediti
1,5
Vid na predmet
Zadolìtelen
Preduslovi
Potpis od Medicinska hemija i biohemija.
Izveduva
Odgovoren nastavnik
Prof. d-r Erol [abanov
Adresa
tel. 3299 014, Vodwanska 17, Skopje.
e-mail: erolsabanov@g mail.com
Klu~ni zborovi
Stomatolo{ki materijali.
Nastavna sodrìna
Teoretska nastava
~as.
Barawa-standardi na stomatolo{kite materijali.
Klasifikacija na materijalite.
Biokompatibilnost na materijalite.
1
Svojstva na materijalite.
1
Gips-proizvod, dobivawe, primena. Stomatolo{ki gipsovi.
1
Vosoci, vidovi i osobini na vosocite.
Stomatolo{ki vosoci.
1
Metali koi imaat primena vo stomatologijata.
Leguri-pri~ini za legirawe i mo`nosti za legirawe.
1
Podelba na stomatolo{kite leguri. Zlatni leguri.
Srebro-paladiumski leguri . Leguri za metal-keramika.
1
Leguri za parcijalni protezi. Leguri od titan. @ici.
Materijali vo implantologijata.
1
Ognootporni masi za vloùvawe.
Izvori na toplina vo zabotehni~kata labaratorija.
1
75
VODI~ NIZ STUDIITE
Plasti~ni masi-akrilati i kompoziti.
Kerami~ki materijali.
1
1
Materijali za otpe~atuvawe. Sredstva za izolacija
i dezoksidacija.
1
Materijali za obrabotka i polirawe.
1
Termi~ka obrabotka na legurite-rekristalizacija,
homogenizacija, oblagoroduvawe.
1
Posledici od nepravilno rabotewe so legurite-korozija
i promena na bojata na metalite i legurite.
Zavr{no predavawe so kratka rekapitulacija i upatstva
za priprema i prijavuvawe na zavr{niot test-kolokvium
po predmetot stomatolo{ki materijali.
Kolokvium
1
1
Organizacija
Teoretska nastava 15 ~asa.
Metodi na u~ewe
Interaktivna nastava (teoretska nastava).
Izleznost od teoretskata nastava
- osnovni poznavawa na fizi~kite, hemiskite i biolo{kite svojstva na
materijalite,
- da se nau~at studentite kako da gi koristat materijalite i tehnilogijata
na rabota so niv.
na studentot
76
Kreditni bodovi
Aktivnosti
minimum
maksimum
3
5
6
10
1 kolokvium
51
85
vkupno
60
100
ocenka
EKTS
ocenka
< 60
5
F
60-67
6
E
68-75
7
D
76-84
8
C
85-93
9
B
94-100
10
A
I
Optovarenost
na studentot/~asovi
Predavawa
15
10
Konsultacii
5
Vkupno
30
Ocenuvawe
15
Se vkupno
45
krediti
1,5
GODINA
Kolokvium na kraj na semestarot, kontinuirana proverka na znaeweto vo
tekot na teoretskata nastava
U~ebni pomagala
Mir~ev E. Tehnologija na materijali, Skopje,1987 god.;
Stamenkovi} D. Stomatolo{ki materijali, Belgrad, 2002 god.;
Grkovi~ B., Teodosijevi~ M.: Tehnologija zubotehni~kog materijala, ZUNS,
Belgrad, 1994 god.
nastavata
Makedonski
FIZIOLOGIJA I
Predmet
Fiziologija I
Studiska programa
Kod
1111
Studiska godina
I (prva)
Semestar
II (vtor)
Vkupno ~asovi
75
Krediti
7
Vid na predmet
Bazi~en biomedicinski predmet.
Preduslovi
Potpis od Biologija, Medicinska hemija i biohemija.
Izveduva
Katedra za fiziologija
77
VODI~ NIZ STUDIITE
Odgovoren nastavnik
Prof. d-r Beti Dejanova
Adresa
50 Divizija br.6; tel.: + 389 (02) 3111 774;
e-mail: bdejanova@medf.ukim.edu.mk
Klu~ni zborovi
Fiziologija.
Nastavna sodrìna
Teoretska nastava
Voved vo fiziologija. Homeostaza.
Fiziologija na krv. Krvni elementi: eritrociti, leukociti i
trombociti. Krvni grupi, Hemostaza i koagulacija na krv.
Fiziologija na muskuli. Fiziolo{ka organizacija,
karakteristiki, ekscitacija i kontrakcija, razliki pome|u
skeletni i mazni muskuli.
Fiziologija na kardiovaskularen sistem. Srcev ciklus, srcevi
tonovi, srceva rabota, energetski metabolizam na srceto.
Regulacija na srcevata rabota.
Sistem za sozdavawe i sproveduvawe na impuls vo srceto,
bioelektri~na aktivnost na srceto, normalen elektrokardiogram.
Arteriski i venski sistem.
Fiziologija na mikrocirkulacija i limfen sistem. Kontropni mehanizmi na regulacija na cirkulacija, regulacija na krven pritisok.
Fiziologija na respiratoren sistem Belodrobna ventilacija,
mehanika na di{ewe.
Belodrobna cirkulacija. Difuzija i transport na kislorod
i jagleroden dioksid: Regulacija na di{ewe.
Fiziologija na gastrointestinalen sistem. Motorna aktivnost;
motilitet i sekretorna aktivnost. Digestija na hrana
i apsorpcija na hranlivi materii.
Regulacija na funkciite na gastrointestinalniot sistem.
Fiziologija na crn drob, na metabolizam i na termoregulacija.
Metabolni procesi na jagleni hidrati, masti i proteini.
fiziolo{ka regulacija na energetska ramnoteà, bazalen
metabolizam, ishrana.
Fiziolo{ki funkcii na crn drob.
Fiziologija na koà Fiziologija na koà, termoregulacija,
telesna temperatura.
Prakti~na nastava
Vovedna ve`ba. Eksperimentalni ìvotni, metodi, aparati,
Kompjuterizirana nastava, fiziolo{ki rastvori, narkoza
i vivisekcija.
78
~as.
2
8
2
8
8
8
7
2
~as.
2
I
GODINA
Fiziologija na krv. Zemawe na kapilarna i venska krv za
ispituvawe, dobivawe plazma /serum, opredeluvawe hematokrit,
specifi~na teìna na krv i plazma.
Broewe na oformeni elementi na krvta i broewe na leukociti
(leukocitarna formula).
Fiziologija na krv. Venepunkcija, opredeluvawe sedimentacija
na krvta, opredeluvawe na krvni grupi, odreduvawe hemoglobin
i hemoliza.
Fiziologija na hemostaza Uloga na jonite na kalcium, ispituvawe
na vreme na krvarewe i vreme na koagulacija.
Fiziologija na muskuli. Muskulni kontrakcii (poedini~ni
drazbi i sumacija na drazbi), tetanus, zamor, dinamometrija,
muskulen tonus, EMG na mastikatorni muskuli.
Fiziologija na àbe{ko srce. Preparacija na àbe{ko srce i
registracija na srcevi kontrakcii, ekstrasistoli.
Regulacija na rabotata na srceto: sprovoden sistem, staniusovi
ligature, dejstvo na razni faktori vrz rabotata na srceto temperatura, joni i indirektno draznewe na n. vagus.
2
2
2
2
2
2
2
Fiziologija na kardiovaskularen sistem. Bioelektri~ni strui
na srceto, registracija i analiza na EKG.
2
Fiziologija na kardiovaskularen sistem. Srcevi tonovi,
opredeluvawe puls i krven pritisok.
2
Mehanika na di{ewe. U~estvo na me|urebreni muskuli.
Belodrobni volumeni i kapaciteti, spirometrija, spirografija.
Varewe na hranata vo èludnik i vo tenko crevo. Odreduvawe
aciditet vo èludo~en sok, dokaùvawe na dejstvoto
na pepsinot, himozinot i pankreasnata amilaza.
Fiziologija na energetski metabolizam. Merewe na telesna
temperatura. Dnevni energetski potrebi i sostavuvawe na dneven
obrok, indeks na telesna masa.
kolokvim
2
2
2
2
2
Organizacija
Teoretskata nastava e organizirana vo 45 ~asa,
a prakti~na nastava e organizirana vo 30 ~asa.
Metodi na u~ewe
Teoretskata nastava e interaktivna, a prakti~nata nastava se izveduva
preku ve`bi i seminari vo pomali grupi na studenti.
Studentot treba da bide zapoznaen so predvidenata nastavna sodrìna
za da se stekne so osnovno poznavawe od predmetot, so poseben osvrt na oddelni delovi od predvidenata nastavna sodrìna koi treba da gi razbira
so cel da znae da gi upotrebuva pri donesuvawe na profesionalni odluki.
79
VODI~ NIZ STUDIITE
na studentot
Kreditni bodovi
Aktivnosti
minimum
maksimum
Redovnost i aktivnost na teoretska nastava
6
10
Redovnost i aktivnost na prakti~na nastava
12
20
Kontinuirana proverka (2 kolokviuma)
36
60
Zavr{en ispit
6
10
vkupno
60
100
ocenka
EKTS
ocenka
Optovarenost
na studentot/~asovi
< 60
5
F
60-67
6
E
68-75
7
D
76-84
8
C
85-93
9
B
94-100
10
A
Predavawa
45
35
Konsultacii
10
Ve`bi
30
Podgotovka za ve`bi
20
Vkupno
140
Ocenuvawe
70
Se vkupno
210
krediti
Proverkata na znaewe se izveduva pismeno preku dva kolokviumi
i usmeno so zavr{en prakti~en ispit
U~ebni pomagala
nastavata
Guyton A, Hall J. Medicinska fiziologija, 2003 god.
Odbrani poglavja od fiziologija (od Katedrata)
Praktikum po fiziologija (od Katedrata)
Makedonski
Elaborat za izmeni i dopolnuvawe na studiskata programa za doktori po stomatologija
- I ciklus na studii na Stomatolo{kiot fakultet vo Skopje
80
7
II
GODINA
FIZIOLOGIJA II
Predmet
Fiziologija II
Studiska programa
Kod
2101
Studiska godina
II (vtora)
Semestar
III (tret)
Vkupno ~asovi
60
Krediti
5
Vid na predmet
Bazi~en biomedicinski predmet
Preduslovi
Osvoeni krediti od: Bilogija, Medicinska hemija i biohemija,
potpis od Fiziologija I.
Izveduva
Katedra za fiziologija
Odgovoren nastavnik
Prof. d-r Beti Dejanova
Adresa
50 Divizija br.6; tel.:+389 (02) 3111 774;
e-mail: bdejanova@medf.ukim.edu.mk
Klu~ni zborovi
Fiziologija.
Nastavna sodrìna
Teoretska nastava
Fiziologija na telesni te~nosti. Sostav na telesni te~nosti.
Regulacija na telesni te~nost.
Fiziologija na urinaren sistem. Procesi na sozdavawe na urina
vo bubrezite i mehanizmi na regulacija. Mikturicija.
Fiziologija na acidobazna ramnoteà.
Regulacija na acido-baznata ramnoteà.
~as.
4
6
2
81
VODI~ NIZ STUDIITE
Fiziologija na elektroliti. Regulacija na osmolarnosta i koncentracijata na natrium, kalium, kalcium, fosfati i magnezium.
Fiziologija na periferen nerven sistem. Nevron. Nervni
impulsi. Sinapsi. Nevrotransmiteri i nevromodulatori.
Fiziologija na centralen nerven sistem. Fiziologija na motoren
korteks, bazalni ganglii, mal mozok, mozo~no steblo, rbeten
mozok. Vegetativni spinalni refleksi. Fiziologija na mozo~en
korteks, intelektualni funkcii i fiziologija na limbi~en
sistem i hipotalamus. Sostojba na mozo~na aktivnost
Fiziologija na avtonomen nerven sistem Fiziolo{ki funkcii
na smpati~niot i parasimpati~niot nerven sistem.
Fiziologija na setila. Receptori. Nervni pati{ta. Senzoren
korteks. Somatski oseti. Op{ta organizacija na setiloto za
dopir i polo`ba. Setilo za vid. Setilo za sluh. Setilo za vkus.
Setilo za miris.
Fiziologija na endokrin sistem. Fiziolo{ki mehanizmi na deluvawe na hormonite: hormoni na hipofiza, metabolni hormoni;
hormoni na nadbubre`na `lezda, endokrina funkcija na
pankreas, paratireoiden hormon, kalcitonin.
Prakti~na nastava
Fiziologija na telesni te~nosti i presmetuvawe osmolarnost.
Fiziologija na urinaren sistem. Ispituvawe na bubre`na
funkcija.
Fiziologija na acidobazna ramnoteà. Puferi na krvna plazma.
Periferen nerven sistem. Membranski potencijal, akciski
potencijal. Mehani~ka, hemiska i elektri~na drazba.
Nervno-muskulen preparat. Direktno i indirektno draznewe
na muskul. Anestezija na nerv. Sekundarna kontrakcija
i sekundaren tetanus.
Refleksi kaj ~ovek. Refleksen lak. Klini~ki va`ni refleksi.
Rbeten mozok.
Refleksna aktivnost kaj àba. Spinalna àba i spinalen {ok.
Ispituvawe na refleksi kaj spinalna àba.
Fiziologija na analizatori. Mehanoreceptivni setila. Setilo
za toplo i ladno, setilo za vkus i miris.
Setilo za vid. Mariotov opit. Perimetrija. Akomodacija na oko
(najbliska i najdale~na to~ka na jasen vid). Ispituvawe na boi
i oftalmoskopija-nabquduvawe o~no dno.
Setilo za zvuk i ramnoteà. Osetlivost na setiloto za zvuk.
Testovi na Veber, Rine i [vabah. Setilo za ramnoteà
(Baranieva stolica, Rombergov test).
82
2
4
7
2
8
10
~as.
1
2
2
2
2
2
2
II
GODINA
Avtonomen nerven sistem. Dejstvoto na simpatikus
i parasimpatikus vrz funkcijata na sistemi i organi.
Endokrin sistem. Ispituvawe na hipofiza, tireoidna `lezda,
pankreas i polovi `lezdi.
kolokvium
Organizacija
Metodi na u~ewe
na studentot/~asovi
na studentot/~asovi
1
1
Teoretskata nastava e organizirana vo 45 ~asa,
a prakti~na nastava e organizirana vo 15 ~asa.
Teoretskata nastava e interaktivna, a prakti~nata nastava se izveduva
preku ve`bi i seminari vo pomali grupi na studenti.
Studentot treba da bide zapoznaen so predvidenata nastavna sodrìna za
da se stekne so osnovno poznavawe od predmetot, so poseben osvrt na oddelni delovi od predvidenata nastavna sodrìna, koi treba da gi razbira,
so cel da znae da gi upotrebuva pri donesuvawe na profesionalni odluki.
Kreditni bodovi
Aktivnosti
minimum
maksimum
Redovnost i aktivnost na teoretska nastava
6
10
Redovnost i aktivnost na prakti~na nastava
12
20
36
60
Zavr{en ispit
6
10
vkupno
60
100
ocenka
EKTS
ocenka
< 60
5
F
60-67
6
E
68-75
7
D
76-84
8
C
85-93
9
B
94-100
10
A
Predavawa
45
35
Konsultacii
5
Ve`bi
15
83
VODI~ NIZ STUDIITE
Podgotovka za ve`bi
10
Vkupno
110
Ocenuvawe
50
Se vkupno
150
krediti
Proverkata na znaewe se izveduva pismeno preku dva kolokviumi i usmeno
so zavr{en prakti~en ispit
U~ebni pomagala
nastavata
5
Guyton A, Hall J. Medicinska fiziologija, 2003
Odbrani poglavja od fiziologija (od Katedrata)
Praktikum po fiziologija (od Katedrata)
Makedonski
MIKROBIOLOGIJA I IMUNOLOGIJA
Predmet
Mikrobiologija i imunologija
Studiska programa
Kod
2102
Studiska godina
II (vtora)
Semestar
III (tret)
Vkupno ~asovi
90
Krediti
8
Vid na predmet
Zadolìtelen, bazi~en biomedicinski predmet.
Preduslovi
Osvoeni krediti od: Medicinska hemija i biohemija, Biologija.
Potpis od: Fiziologija I
Izveduva
Katedra za Mikrobiologija i parazitologija, Medicinski fakultet,
Univerzitet „Sv. Kiril i Metodij“ vo Skopje.
Odgovoren nastavnik
Prof. d-r Elena Trajkovska-Doki}
84
II
GODINA
Adresa
Katedra za Mikrobiologija i parazitologija, Medicinski fakultet,
Univerzitet „Sv. Kiril i Metodij“ vo Skopje.
„50 Divizija“ bb 1000 Skopje, tel: + 389 2 3109-829 mob.: + 389 70 25 49 59
e-mail: elenatd@hotmail.com
Klu~ni zborovi
Mikrobiologija i imunologija.
Nastavna sodrìna
Teoretska nastava
~as.
Voved vo Mikrobiologija i imunologija.
Morfologija i struktura na bakterii.
4
Metabolizam na bakterii.
2
Dejstvo na fizi~ki i hemiski agensi vrz bakteriite.
Antibiotici i hemioterapevtici.
5
Genetika na mikroorganizmite.
3
Ekologija na mikroorganizmite.
2
Patogenost i virulencija na mikroorganizmite.
Patogeneza na infekciite.
2
Imunologija: Antigeni i Hapteni.
Tkivna histokompatibilnost (MHC molekuli), T i B limfociti.
Obrabotka na antigeni. Humoralen imun odgovor. Kleto~en imun
odgovor. Komplement. Preosetlivost. Vrodena otpornost kon
infekcii. Steknata otpornost kon infekcii.
Vakcini i serumi.
8
Prv kolokvium
2
Bakteriologija: Klasifikacija na medicinski zna~ajni bakterii,
Gram pozitivni koki,
Gram negativni koki,
Gram pozitivni bacili,
Gram negativni bacili zna~ajni za respiratorniot trakt,
Gram negativni bacili zna~ajni za urinarniot trakt,
Anaerobni Gram negativni bakterii,
Sporogeni Gram pozitivni bacili,
Mycobacterium tuberculosis,
Spiralni bakterii,
Mycoplasma, i Ureaplasma,
Chlamydia,
Rickettsia,
Aktinomiceti.
14
85
VODI~ NIZ STUDIITE
Mikologija: Morfologija i fiziologija na gabi.
Dermatofiti,
Patogeni i oportunisti~ki kvasnici.
3
Virusologija: Morfologija i struktura na virusi. Razmnoùvawe
na virusi. Antivirusni sredstva. Imunitet kaj virusnite
infekcii. Interferencija i interferon.
Klasifikacija i nomenklatura na virusi,
RNK virusi zna~ajni za stomatologijata,
DNK virusi zna~ajni za stomatologijata.
9
Protozoologija - op{to,
Protozoi zna~ajni za usnata praznina.
1
Mikrobiologija na usna praznina.
2
Intrahospitalni infekcii.
1
Vtor kolokvium
2
Prakti~na nastava
86
~as.
Odnesuvawe vo mikrobiolo{ki laboratorii. Mikroskop i
mikroskopsko ispituvawe na mikroorganizmite. Nativen
mikroskopski preparat.
2
Boewe na mikroorganizmi. Ednostavni boewa. Boewe po Gram.
Mikroskopirawe na oboeni preparati. Sloèni boewa.
2
Kulturelno ispituvawe na mikroorganizmite. Kvantitativni
kulturi. Biohemisko ispituvawe na mikroorganizmite.
2
Ispituvawe na osetlivosta na bakteriite kon hemioterapevtski
sredstva.
2
Sterilizacija i dezinfekcija.
Zemawe, pakuvawe i ispra}awe na materijal za mikrobiolo{ki
pregled.
2
Imunolo{ki metodi vo mikrobiologijata.
2
Metodi na virusolo{ka dijagnoza. Molekularni metodi vo mikrobiologijata. Obrabotka na krv pri septikemija - hemokultura.
3
Mikrobiolo{ka dijagnoza na infekcii so piogeni koki.
3
Mikrobiolo{ka dijagnoza na respiratorni infekcii.
Mikrobiolo{ka dijagnoza na infekcii predizvikani
od mikobakterii i spiralni bakterii (Treponema).
3
Mikrobiolo{ka dijagnoza na urinarni infekcii i infekcii
predizvikani od opurtinisti~ki bakterii. Mikrobiolo{ka
dijagnoza na genitalni i seksualni prenesuva~ki infekcii.
3
II
GODINA
Mikrobiolo{ka dijagnoza na bakteriski infekcii vo
gastrointestinalniot trakt. Mikrobiolo{ka dijagnoza
na infekcii so sporogeni i anaerobni infekcii.
Mikrobiolo{ka dijagnoza i kontrola na intrahospitalni
infekcii. Mikrobiolo{ka dijagnoza na infekcii vo usnata
praznina. Infekcii predizvikana od Candida.
Organizacija
Teoretska nastava: 60 ~asa;
Metodi na u~ewe
na studentot
3
3
Prakti~na nastava: 30 ~asa
Interaktivna teoretska nastava,
Rabota vo mali grupi (ve`bi),
Samostojno u~ewe,
U~ewe bazirano na problemi,
Samostojna analiza na preparati, kulturi, reakcii,
Samostojno tolkuvawe na mikrobiolo{ki rezultati,
Prezentacija so diskusija za vreme na seminari.
Znaewe i razbirawe: izu~uvaj}i gi specifi~nite karakteristiki na
naj~estite medicinski zna~ajni mikroorganizmi studentite }e moàt
da ja razberat patogenezata na infekciite koi tie gi predizvikuvaat,
lokalizacijata na istite i nivnoto {irewe vo organizmot na doma}inot.
Klu~ni ve{tini: pravilno postavuvawe na etiolo{ka dijagnoza
na infekciite, ispituvawe na dejstvoto na antimikrobnite sredstva
i prepora~uvawe na soodvetna antimikrobna terapija.
Aktivnosti
Kreditni bodovi
minimum
maksimum
3
5
6
10
3
5
9
15
39
65
vkupno
60
100
Predvidenite 6 do 10 bodovi za aktivnost na teoretskata nastava
studentite }e moàt da gi steknat preku izrabotka na seminari na temi
koi }e im bidat predloèni od nastavnicite na katedrata.
Od 9 do 15 -te bodovi koi se predvideni studentite da gi dobijat za
aktivnost na prakti~nata nastava se podeleni na dva dela: od 4 do 5 boda
}e se dodeluvaat kako bodovi za znaewe i izrabotka na sekoja ve`ba,
a od 5 do 10 bodovi }e nosi testot koj studentite }e go polagaat na kraj
od semestarot kako zavr{na ve`ba.
87
VODI~ NIZ STUDIITE
Studentite }e moàt da dobjat potpis vo indeks kako potvrda deka go
islu{ale predmetot dokolku osvojat minimum 21 bod od teoretskata i
prakti~nata nastava.
Studentite koi }e gi poloàt dvata kolokviuma }e moàt da dobijat
ocenka spored dolunavedenata tabela. Onie studenti koi nema da
poloàt eden ili nitu eden od kolokviumite }e moraat da pristapat kon
polagawe na celiot ispit za da gi osvojat potrebnite bodovi za ocenka.
Optovarenost
na studentot/~asovi
U~ebni pomagala
88
ocenka
EKTS
ocenka
< 60
5
F
60-67
6
E
68-75
7
D
76-84
8
C
85-93
9
B
94-100
10
A
Predavawa
60
40
Konsultacii
10
Ve`bi
30
Podgotovka za ve`bi
15
Vkupno
155
Ocenuvawe
85
Se vkupno
240
krediti
8
Znaeweto }e se proveruva preku dva kolokviuma koi }e nosat minimum
19.5, a maksimum 32.5 boda.
„Medicinska Mikrobiologija - op{t del“, Panovski Nikola so sorabotnici,
„Dekatlon“, Skopje, 2008 god.
„Medicinska Mikrobiologija i parazitologija - specijalen del“ Panovski
Nikola so sorabotnici, „Dekatlon“, Skopje, 2008 god.
„Praktikum po Medicinska mikrobiologija i parazitologija“, Katedra po
Mikrobiologija i parazitologija, Medicinski fakultet, Skopje, „Dekatlon“
2009 god.
II
GODINA
„Medicinska mikrobiologija“ @avec, Melnik i Adelberg,
Savremena administracija, Beograd, prevod na 20-to izdanie, 1998 god.
„Medical Microbiology and Immunology“, Levinston, Jawetz, 1994 god.
nastavata
Makedonski
PRETKLINI~KA MOBILNA PROTETIKA (TOTALNA PROTEZA)
Predmet
Pretklini~ka mobilna protetika (totalna proteza)
Studiska programa
Kod
2103
Studiska godina
II (vtora)
Semestar
III (tret)
Vkupno ~asovi
75
Krediti
6
Vid na predmet
Zadolìtelen, bazi~en stomatolo{ki, pretklini~ki predmet
Preduslovi
Osvoeni krediti od Stomatolo{ki materijali i Anatomija i morfologija
na vilici i zabi.
Izveduva
Odgovoren nastavnik
Prof. d-r Jankulovska E.
Adresa
Klu~ni zborovi
Pretklini~ka mobilna protetika (totalna proteza).
Nastavna sodrìna
Teoretska nastava
~as.
Biolo{ka osnova (bazalen fundament) za gorna i dolna totalna
proteza.
2
Retencija i faktori za retencija na totalnite protezi.
2
Otpe~atoci od gorna i dolna bezzabna vilica i dobivawe na
anatomski model.
2
89
VODI~ NIZ STUDIITE
Priprema na modelot i izrabotka i vidovi na individualni
laìci.
Postapki na funkcionalno otpe~atuvawe, priprema na
otpe~atokot i dobivawe na definitiven raboten model.
2
Zagrizni {abloni (baza i bedem na zagriznite {abloni) i
nivnite funkcii pri izrabotka na totalni protezi.
2
Test
2
Odreduvawe na me|uvili~nite odnosi kaj totalno obbezzabenite
pacienti (protetski ramnini, vertikalna dimenzija, centralna
relacija-metodi na odreduvawe).
2
Dvièwe na dolnata vilica i artikulatori.
Na~ini na prenesuvawe na rabotniot model vo artikulator.
2
2
Izbirawe na zabi i metodi za nivno postavuvawe za totalni
protezi.
Osnovni principi na uramnoteèna okluzija i artikulacija,
Proba na voso~niot model na totalnite protezi vo ustata
na pacientot.
Zavr{ni laboratoriski postapki, izrabotuvawe na totalni
protezi.
Popravki na totalni protezi i imedijatni totalni protezi.
Test
Prakti~na nastava
90
2
2
2
2
2
2
~as.
Voved vo pretklinikata na totalnoto prtotezirawe.
3
Anatomski otpe~atok od gorna vilica.
3
Anatomski otpe~atok od dolna vilica.
3
Izlevawe na anatomski otpe~atok i dobivawe na raboten model.
3
Izrabotka na individualni laìci.
3
Funkcionalen otpe~atok, priprema i izlevawe, dobivawe
na definitiven raboten model (demonstrirawe).
3
Izrabotka na zagrizni {abloni za totalni protezi
(a. - bazalen del; b. - bedem).
3
Odreduvawe na visina na zagrizot i fiksirawe na zagrizni
{abloni - demonstrirawe i prakti~no izveduvawe.
3
Prenesuvawe na modelite vo artikulator, orientacioni linii i
ramnini, priprema za postavuvawe na zabite za totalni protezi.
3
II
GODINA
Postavuvawe na frontalni zabi za totalni protezi.
3
Postavuvawe na gorni premolari i molarni zabi za totalni
protezi.
Postavuvawe na dolni premolari i molarni zabi za totalni
protezi.
3
3
Zavr{no modelirawe na totalnite protezi.
3
Priprema za kivetirawe i kivetirawe na totalnite protezi demonstrirawe.
3
Utvrduvawe na materijalot.
3
Organizacija
Teoretska nastava 30 ~asa, prakti~na nastava (ve`bi) 45 ~asa.
Metodi na u~ewe
Teoretska nastava, interaktivna, prakti~na nastava (ve`bi) i seminarski
raboti.
Studentot se osposobuva da gi sovlada tehni~kite proceduri za izrabotka
na totalni protezi.
na studentot
Kreditni bodovi
Aktivnosti
minimum
maksimum
3
5
6
10
3
5
9
15
30
50
Zavr{en ispit
9
15
vkupno
60
100
ocenka
EKTS
ocenka
< 60
5
F
60-67
6
E
68-75
7
D
76-84
8
C
85-93
9
B
94-100
10
A
91
VODI~ NIZ STUDIITE
Optovarenost
na studentot/~asovi
Predavawa
30
25
Konsultacii
5
Ve`bi
45
Podgotovka za ve`bi
30
Vkupno
135
Ocenuvawe
45
Se vkupno
180
krediti
2 kolokviuma: minimum 30, maksimum 50 boda.
Zavr{en ispit: minimum 9, maksimum 15 boda.
U~ebni pomagala
-
nastavata
Makedonski
Osnovni: Totalna proteza (pretklinika), Jankulovska E.
Dopolnitelna literatura:
Klinika na totalnoto protezirawe; Guguv~evski, Dejanovski, Veleski
Totalna proteza-praktikum; Guguv~evski
Totalna proteza; Suvin
Stomatolo{ka protetika-totalna proteza; Krsi} i sorabotnici
OP{TA PATOLOGIJA
Predmet
Op{ta patologija
Studiska programa
Kod
2104
Studiska godina
II (vtora)
Semestar
III (tret)
Vkupno ~asovi
50
Krediti
4,5
92
6
II
GODINA
Vid na predmet
Zadolìtelen; bazi~en medicinski, pretklini~ki.
Preduslovi
Potpis od Histologija i embriologija, Anatomija I i II.
Izveduva
Katedra po patologija, Medicinski fakultet.
Odgovoren nastavnik
Prof. d-r L. Spasevska
Adresa
Katedra po patologija, Medicinski fakultet, Vodwanska 17 Skopje
e-mail: lspasevska@ yahoo com.mk
Klu~ni zborovi
Op{ta patologija.
Nastavna sodrìna
Teoretska nastava
~as.
Vidovi na o{tetuvawa na kletka, pri~ini za o{tetuvawe na
kletka.
Mehanizmi za o{tetuvawe na kletkite: ishemi~ni hipoksi~ni
o{tetuvawa: reverzibilni i ireverzibilni, o{tetuvawe na
kletkata so slobodni radikali, hemiski o{tetuvawa, o{tetuvawe so virusi.
Morfologija na o{tetenata kletka:
reverzibilno o{tetuvawe
ireverzibilni o{tetuvawa - nekrozi (makroskopski i mikroskopski promeni, vidovi nekrozi; apoptoza.
Adaptivni odgovori - intracelularni akumulacii
Lipidi: steatoza (masna promena), holesterol i holesterolski
estri Proteini: reapsorpcioni kapki vo proksimalnite renalni
tubuli, Russell-ovi telca,
Glikogen: diabetes mellitus,
Pigmenti: egzogeni (jaglen) i endogeni (lipofuscin, melanin, hemosiderin, bilirubin)
Patolo{ka kalcifikacija: distrofi~na i metastatska.
4
Celularni adaptacii na rast i diferencijacija
Hiperplazija (definicija, podelba, pri~ini, patogeneza
i morfologija)
Metaplazija (definicija, podelba, pri~ini, patogeneza
i morfologija)
Hipertrofija (definicija, podelba, pri~ini, patogeneza
i morfologija)
Atrofija (definicija, podelba, pri~ini, patogeneza
i morfologija)
93
VODI~ NIZ STUDIITE
94
Edem: generaliziran edem (pri~ini za nastanuvawe), lokaliziran
edem.
Hiperemija, kongestija i ishemija: aktivna hiperemija, pasivna
hiperemija, morfologija (beli drobovi, crn drob, splenka).
Krvavewe (hemoragija): pri~ini, vidovi na hemoragija i zna~ewe.
Tromboza: uslovi za sozdavawe na tromb, morfologija na
trombot (arteriski, venski), sudbina na trombot.
Diseminirana intravaskularna koagulacija: mehanizmi na nastanuvawe i morfologija.
Embolija: trombembolija (venska, arteriska), vozdu{na
embolija, (Kesonska bolest), masna embolija, embolija so
amnionska te~nost.
Infarkt: definicija, patogeneza, vidovi, morfologija.
[ok: patogeneza, vidovi, stadiumi, morfologija.
4
Op{to za vospalenijata
Akutno vospalenie
Etiolo{ki faktori.
Vaskularni promeni (promeni vo vaskularniot protok, kalibar i
zgolemena vaskularna propustlivost).
Kleto£ni slu£uvawa: ekstravazacija i fagocitoza.
Ishod na akutniot inflamatoren odgovor.
Hemiski medijatori na vospalenieto.
Tek na akutnoto vospalenie.
Morfolo{ki formi na akutnoto vospalenie: serozno,
fibrinozno, purulentno, ulkus.
Odbrana na organizmot od infekcii.
Hroni£no vospalenie
Etiolo{ki faktori.
Morfolo{ka slika.
Mononuklearna kleto£na infiltracija
Granulomatozno vospalenie.
5
Prv kolokvium
2
Regeneracija
Kontrola na kleto£na proliferacija i rast na kletkite.
Tkivna regeneracija.
Reparacija.
Reparacija so formirawe na svrzno tkivo (angiogeneza,
granulaciono tkivo).
Zazdravuvawe na ko`na rana (primarno zazdravuvawe, sekundarno
zazdravuvawe).
Devijacii vo formiraweto na kolagenoto tkivo.
Lokalni i sistemski faktori od koi zavisi procesot
na zazdravuvawe.
3
II
GODINA
Tuberkuloza: etiopatogeneza, makroskopski i mikroskopski
karakteristiki, klini£ka slika i principi na terapija.
Sifilis: etiopatogeneza, makroskopski i mikroskopski karakteristiki, klini£ka slika i principi na terapija.
Aktinomikoza etiopatogeneza, makroskopski i mikroskopski
karakteristiki, klini£ka slika i principi na terapija.
Osnovni belezi na drugi granulomatozni zaboluvawa:
Sarkoidoza, Lepra, Bruceloza, Rinosklerom.
3
Imunitet
Vroden: celularen: makrofagi, neutrofili, kletki prirodni
ubijci, dendriti~ni kletki i humoralen: sistem na komplement,
interferon.
Ste~en: celularen: T i B limfociti i humoralen: antitela.
Antigeni za histokompatibilnost (HLA): podelba, zna~ewe,
uloga.
Tip I reakcii na hipersenzitivitet (podelba, primeri,
morfolo{ki karakteristiki: sistemska anafilaksa, lokalna
anafilaksa.
Tip II reakcii na hipersenzitivitet (podelba, primeri, morfolo{ki karakteristiki): Tip III reakcii na hipersenzitivitet
(podelba, primeri, morfolo{ki karakteristiki).
Tip IV reakcii na hipersenzitivitet (podelba, primeri, morfolo{ki karakteristiki).
Avtoimuni bolesti
Patogeneza na avtoimunite bolesti imunolo{ki faktori
Verojatni avtoimuni bolesti i
Amiloidoza: etiopatogeneza, morfolo{ka slika, klini~ki tek.
Sistemski lupus eritematodes: etiopatogeneza, morfolo{ka
slika, klini~ki tek.
Skleroderma: etiopatogeneza, morfolo{ka slika, klini~ki tek
Sjogren-ov sindrom etiopatogeneza, morfolo{ka slika,
klini~ki tek.
Voved vo patologijata na tumorite: definicija, nomenklatura,
razliki me|u benignite i malignite tumori.
Epidemiologija na neoplazmite: geografski razliki
i vlijanija od okolinata, vozrast i pol, genetski predispozicii,
steknati predisponira~ki sostojbi
Molekularnite osnovi na rakot: klu~ni alteracii za maligna
transformacija.
Invazija i metastazirawe: stromalna mikrookolina,
molekularni osnovi na multietapnata karcinogeneza.
4
4
95
VODI~ NIZ STUDIITE
Karcinogeni agensi i nivnite }eliski interakcii: hemiska
karcinogeneza, radijaciona karcinogeneza, mikrobna
karcinogeneza.
Odbranata na doma}inot protiv tumorite (tumorski imunitet)
Klini~kite belezi na tumorite: lokalni i hormonalni efekti,
paraneoplasti~ni sindromi.
TNM klasifikacija, stepenuvawe na tumorite i opredeluvawe
na stadiumot na bolesta.
Laboratoriska dijagnoza na rakot.
kolokvium
Prakti~na nastava
2
~as.
Voved ( zadoznavawe so dijagnosti~kite analizi vo
patolo{kite laboratorii )
1
Patologija na kletka:
Degeneratio parenhimatosa hepatis, Degeneratio hydropica renis,
Steatosis hepatis.
1
Infarctus anemicus renis, Encephalomalatio alba, Lymphadenitis
tuberculosae.
1
Hemosiderosis hepatis, Atrophia fusca myocardii, Oedema pulmonum.
1
Hemodinamski naru{uvawa
Stasis pulmonum chronica, Stasis hepatis chronica, Infarctus
haemorrhagicus intestini.
1
Zapoznavawe so makroskopska disekcija na operativen i
biopti~en materijal.
1
kolokvium
96
Vospalenija
Granulationes, Leptomeningitis suppurativa, Appendicitis acuta
phlegmonosa.
1
Abscessus cerebri, Pericarditis fibrinosa in st. Organisationem,
Tuberculosis milliaris pulmonum.
1
Benigni tumori
Lipoma, Haemangioma capillare, Polypus adenomatosus recti.
1
Leomyoma, Teratoma cysticum benignum.
1
Maligni tumori
Adenocarcinoma colonis, Fibrosarcoma.
1
kolokvium
1
II
GODINA
Organizacija
Metodi na u~ewe
- po{iroki poznavawa za kleto~no o{tetuvawe, adaptacija i smrt,
- osnovni poznavawa na hemodinamski poremetuvawa, tromboza i {ok,
- po{iroki poznavawa na akutno i hroni~no vospalenie,
- osnovni poznavawa na tkivna reparacija i regeneracija,
- osnovni poznavawa na specifi~ni vospalenija,
- osnovni poznavawa na imunopatologija,
- osnovni poznavawa na patologija na tumorite.
na studentot
Optovarenost
na studentot/~asovi
Kreditni bodovi
Aktivnosti
minimum
maksimum
3
5
6
10
3
5
9
15
39
65
vkupno
60
100
ocenka
EKTS
ocenka
< 60
5
F
60-67
6
E
68-75
7
D
76-84
8
C
85-93
9
B
94-100
10
A
Predavawa
35
25
Konsultacii
10
Ve`bi
15
97
VODI~ NIZ STUDIITE
Podgotovka za ve`bi
15
Vkupno
100
Ocenuvawe
35
Se vkupno
135
krediti
4,5
Kontinuirana proverka na znaeweto vo tekot na teoretskata
i prakti~nata nastava, 2 kolokviuma.
I kolokvium - 30 boda
II kolokvium - 35 boda
U~ebni pomagala
1. Avtorizirani predavawa po Patologija 1. Katedra po patologija
Medicinski fakultet, 2008.
2. Kumar V, Cotran RS, Robbins SL. Robbins basic pathology. 7th ed. W.B.
Sounders Company, Philadelphia, 2003.
3. Kumar V, Kotran RS, Robins SL. Osnovi patologije. 5 izdawe. [kolska
kwiga, Zagreb, 1994.
nastavata
Makedonski
ORALNA BIOHEMIJA
Predmet
Oralna biohemija
Studiska programa
Kod
2105
Studiska godina
II (vtora)
Semestar
III (tret)
Vkupno ~asovi
50
Krediti
4
Vid na predmet
Zadolìtelen, bazi~en stomatolo{ki, pretklini~ki
Preduslovi
Osvoeni krediti od: Biologija, Medicinska hemija i biohemija
Potpis od Fiziologija I.
98
II
GODINA
Izveduva
Katedra za bolesti na ustata i parodontot
Odgovoren nastavnik
Prof. d-r Kiro Ivanovski
Adresa
Katedra po bolesti na ustata i parodontot, Stomatolo{ki fakultet,
Vodwanska 18 Skopje. Tel. +389 (0)2 3299 038.
e-mail: kiroivanovski@hotmail.com
Klu~ni zborovi
Oralna biohemija.
Nastavna sodrìna
Teoretska nastava
~as.
Plunkovni `lezdi i la~ewe na plunka.
1
Mehanizam na sekrecija na plunkata.
1
Op{ti karakteristiki na salivarni proteini.
1
Vidovi na salivarni proteini i nivni funkcii.
2
Plunka i samo~istewe na oralnata praznina.
1
Plunka i odrùvawe na integritetot na oralnite strukturi.
1
Puferizacija na oralnata sredina.
1
Za{tita na oralnata ligavica i biohemiski karakteristiki na
imunoglobulinite.
1
Sekretoren imunoglobulinski sistem (sIgA).
1
Zna~ewe na plunkata za odrùvaweto na oralnoto zdravje.
1
Biohemiski karakteristiki na gingivalniot fluid.
1
I kolokvium
2
Metabolizam na kalcium i fosfor.
1
Biohemiski karakteristiki na emajlot na zabot.
2
Promeni vo sostavot na hidroksiapatitot.
1
Uloga na elektrolitite vo za~uvuvawe na emajlot na zabot.
1
Biohemiski karakteristiki na dentinot, cementot i zabnata
pulpa.
1
Biohemiski karakteristiki na sintezata na kolagenot.
1
Biohemiski karakteristiki na sozdavaweto na plakot-biofilmot.
1
Proteinskiot matriks na biofilmot.
1
Ekstrakleto~ni polisaharidi vo biofilmot.
1
Metaboli~ki procesi vo biofilmot.
1
Biohemiski procesi na bakteriite vo biofilmot.
1
99
VODI~ NIZ STUDIITE
Biofilmot i oralnata homeostaza (karakteristiki na Ca - soli).
1
1
2
Metabolizam na fluor.
II kolokvium
Prakti~na nastava
~as.
Metodi za kolekcija na nestimulirana plunka.
Metodi za kolekcija na stimulirana plunka.
2
2
Dokaùvawe na deluvaweto na salivarnata amilaza.
2
Metodi za odreduvawe na pH na plunkata.
2
Dokaùvawe na vlijanieto na pH na plunkata vrz aktivnosta
na salivarnata amilaza.
2
Demonstracija na rastvorlivost na sialomucinot.
2
Kolekcija na gingivalen fluid od gingivalniot sulkus so pomo{
na filter hartija.
2
Seminari
6
Organizacija
Teoretska nastava 30 ~asa, prakti~na nastava 14 ~asa + seminari (6).
Metodi na u~ewe
- po{iroki poznavawa na fiziolo{kite i biohemiskite procesi vo
oralnata praznina koi se zna~ajni za odrùvaweto na oralnoto zdravje,
- osnovni poznavawa na biohemiskite karakteristiki na oralnite tkiva,
- po{iroki poznavawa na biohemiskite karakteristiki na osnovniot
etiolo{ki faktor na oralnite zaboluvawa (dentalniot plak),
- osnovni poznavawa na biohemiskata osnova na preventivnite merki vo
stomatologijata.
na studentot/~asovi
100
Aktivnosti
Kreditni bodovi
minimum
maksimum
3
5
6
10
3
5
9
15
39
65
vkupno
60
100
II
GODINA
Ako studentot na go poloì prviot kolokvium (prvata proverka na
znaeweto), celata nastavna sodrìna ja polaga vo ispitnata sesija.
Optovarenost
na studentot/~asovi
ocenka
EKTS
ocenka
< 60
5
F
60-67
6
E
68-75
7
D
76-84
8
C
85-93
9
B
94-100
10
A
Predavawa
30
20
Konsultacii
10
Ve`bi
20
Podgotovka za ve`bi
10
Vkupno
90
Ocenuvawe
30
Se vkupno
120
krediti
U~ebni pomagala
nastavata
4
Kontinuirana proverka na znaewto, 2 kolokviuma
I kolokvium- 30 boda
II kolokvium- 35 boda
Nakova, Ivanovski, Pe{evska
Osnovi na oralnata fiziologija i biohemija
Ivanovski, Praktikum so teoretski osnovi
Todorovi}, Oralna Biohemija
Makedonski
101
VODI~ NIZ STUDIITE
ERGONOMIJA
Predmet
Ergonomija
Studiska programa
Kod
2106
Studiska godina
II (vtora)
Semestar
III (treti)
Vkupno ~asovi
30
Krediti
2,5
Vid na predmet
Zadolìtelen predmet, Stomatolo{ki, Pretklini~ki
Preduslovi
Osvoeni krediti od: Stomatolo{ki materijali i Anatomija i morfologija
na vilici i zabi.
Izveduva
Katedra po dentalna patologija
Odgovoren nastavnik
Prof. d-r Qupka Matovska
Adresa
Vodwanska 17, 1000 Skopje, tel. 3299 000
Klu~ni zborovi
Stomatolo{ki fakultet, prv ciklus na studii, Ergonomija,
Nastavna sodrìna
102
Teoretska nastava
~as.
Vovedni napomeni za Ergonomijata.
Definirawe na Ergonomijata vo stomatologijata.
Ergonomski koncepti.
Ergonomski metodi.
1
1
1
1
Ergonomski kriteriumi vo stomatolo{kata praksa.
1
Anatomski i fiziolo{ki aspekti na korektnata rabotna
polo`ba na terapevtot i pacientot.
2
Dizajn na stomatolo{kiot instrumentarium i lokalni
neuromuskularni opteretuvawa.
2
Ergonomski aspekti na ekipiranosta na rabotniot prostor
Evaluacija na rabotata-prakti~na ergonomska metodologija.
2
Zna~ewe na dizajnot na stati~kite i dinami~kite stomatolo{ki
instrumenti, instrumenti niz prizma na ergonomskite merila.
1
Ergonomija, dizajn, anatomija-korelacija so angaìranite delovi
na teloto vo izveduvawe na intervenciite.
2
II
GODINA
Ergonomija na rabotnata obleka.
Organizacija i dizajn na tretmanskiot raboten prostor, ~ekalna,
laboratorija.
Rabotna kondicija i ergonomski merki i mo`nosti.
1
1
2
Prv kolokvium
êtvorora~na stomatologija.
2
Higiena i ergonomija.
2
Dizajn na rabotnata sredina.
1
Epidemiologija na nepravilnata rabotna polo`ba i naviki.
2
Kompjuterizacija na stomatolo{kata ordinacija niz prizma
na ergonomski mo`nosti.
1
Multimediite vo ergonomizacija na celokupnata stomatolo{ka
dejnost (preventivna, terapiska, postterapiska itn.).
1
ôve~kite faktori vo dizajniraweto, razvitokot i progresot
na stomatolo{kite instrumenti.
1
Ergonomski kriteriumi vo stomatolo{kata praksa i kontrola
na infekcijata.
1
Ergonomija vo preparacija na kavitetite i mehani~kata kanalna
preparacija.
1
Vtor kolokvium
Organizacija
Metodi na u~ewe
Interaktivna nastava (teoretska) rabota vo grupi, seminarska rabota.
- osnovni poznavawa za ergonomskite metodi vo stomatolo{kata praksa,
- osnovni poznavawa za dizajn na rabotnata sredina,
- po{iroki poznavawa za anatomski i fiziolo{ki aspekti na korektnata
rabotna polo`ba na terapevtot i pacientot,
- temelni poznavawa za dizajn na stomatolo{kiot instrumentarium,
i ergonomski aspekti na ekipiranosta na rabotniot prostor.
na studentot
Aktivnosti
Kreditni bodovi
minimum
maksimum
3
5
6
10
51
85
vkupno
60
100
103
VODI~ NIZ STUDIITE
Optovarenost
na studentot/~asovi
ocenka
EKTS
ocenka
< 60
5
F
60-67
6
E
68-75
7
D
76-84
8
C
85-93
9
B
94-100
10
A
Predavawa
30
25
Konsultacii
5
Vkupno
60
Ocenuvawe
15
Se vkupno
75
krediti
2,5
Kontinuirana proverka na znaeweto, interaktivna nastava, seminarski
raboti, 2 kolokviuma: 1. kolokvium 45 boda, 2. kolokvium 40 boda.
U~ebni pomagala
Avtorizirani predavawa od prof. d-r Qupka Matovska
nastavata
Makedonski
PATOLO{KA FIZIOLOGIJA
Predmet
Studiska programa
Kod
2107
Studiska godina
II (vtora)
104
II
GODINA
Semestar
IV (~etvrti)
Vkupno ~asovi
60
Krediti
5
Vid na predmet
Preduslovi
Osvoeni krediti od Fiziologija I, potpis od Fiziologija II.
Izveduva
Univerzitet „Sv.Kiril i Metodij“ vo Skopje, Medicinski fakultet,
Katedra po patolo{ka fiziologija.
Odgovoren nastavnik
Prof. d-r Daniela Pop \or~eva
Adresa
Katedra po patolo{ka fiziologija, Institut za patofiziologija
i nuklearna medicina, Medicinski fakultet, Skopje, 17 Divizija 50, Skopje,
02 / 3112 831, e-mail: dpopmed@gmail.com
Klu~ni zborovi
patolo{ka fiziologija.
Nastavna sodrìna
Teoretska nastava
~as.
Op{ta patofiziologija:
Predmet, metodi i zna~ewe na patofiziologija. Bolest, periodi
na bolesta, terminalni sostojbi, smrt. Op{ta etiologija i patogeneza.
1
Patogeni faktori na nadvore{nata sredina: patofiziologija na
{okot.
1
Dejstvo na termi~kiot faktor.
1
Dejstvo na elektri~na struja. Psihi~ki faktor.
1
Hemiski faktor.
1
Dejstvo na zracite, ultrazvukot. Laser.
2
Op{ta reaktivnost i otpornost.
1
Imunitet
3
Naru{uvawa na lokalnata cirkulacija.
2
Hipoksija
1
Groznica
1
Naru{uvawa na energetskiot metabolizam.
1
Naru{uvawa na jaglenohidraten metabolizam.
1
Naru{uvawa na proteinskiot metabolizam.
1
Naru{uvawa na metabolizam na mastite.
1
105
VODI~ NIZ STUDIITE
Naru{uvawa na metabolizmot na vodata i elektrolitite.
1
Naru{uvawa na metabolizmot na vitamini.
1
Specijalna patofiziologija:
Naru{uvawa na hematopoezniot sistem.
4
Naru{uvawa na kardiovaskularniot sistem.
3
Naru{uvawa na respiratorniot sistem.
3
Naru{uvawa na urinarniot sistem.
3
Naru{uvawa na gastrointestinalniot sistem.
2
Naru{uvawa na hepatobilijarniot sistem.
1
Naru{uvawa na endokriniot sistem.
5
Naru{uvawa na acidobaznata ramnoteà.
1
Prakti~na nastava
Vovedna ve`ba-narkoza, eksperiment.
1
Radiometrija.
1
Hipotermija.
1
Eksperimentalna ve`ba.
1
Klirens na radiotraser od potko`no tkivo.
1
Ko`ni i medikamentozni reakcii.
1
Seminar Bolka.Ishemi~na bolka.
1
Hemostaza.
3
Resorpciono vreme po McClure Aldrich.
Hiperosmolarna dehidratacija.
1
Fiksacija na radiojod vo tiroidata.
1
Hiperventilaciski test.
1
Ventilaciski testovi.
1
Organizacija
Teoretska nastava - 45 ~asa, prakti~na nastava - 15 ~asa.
Metodi na u~ewe
Teoretska nastava (klasi~en i interaktiven tip).
Prakti~na nastava (seminarski tip, samostojna rabota i u~ewe).
106
~as.
Osnovno poznavawe na predmetot i metodite na patofiziologija
(izu~uvawe na etiologijata i patogenezata na bolesti na eksperimentalni
modeli i so klini~ki metodi).
Po{iroko poznavawe na op{tite mehanizmi na kompenzacija i dekompenzacija pri patogenoto dejstvo na faktorite na nadvore{nata sredina.
II
GODINA
Po{iroko poznavawe na faktorite na op{tata reaktivnost i otpornost
na ~ovekot, nivnata relacija so nadvore{nata sredina i nivnite
naru{uvawa.
Detaqno poznavawe na mehanizmite na metabolnite poremetuvawa.
Detaqno poznavawe na mehanizmite na inicijacija, tekot i ishodot na
naru{uvawa na kardiovaskularniot, respiratorniot, urinarniot gastrointestinalniot, hepatobilijarniot i endokriniot sistem.
na studentot
Optovarenost
na studentot/~asovi
Kreditni bodovi
Aktivnosti
minimum
maksimum
3
5
6
10
3
5
9
15
30
50
Zavr{en ispit
9
15
vkupno
60
100
ocenka
EKTS
ocenka
< 60
5
F
60-67
6
E
68-75
7
D
76-84
8
C
85-93
9
B
94-100
10
A
Predavawa
45
35
Konsultacii
10
Ve`bi
15
Podgotovka za ve`bi
10
Vkupno
115
107
VODI~ NIZ STUDIITE
Ocenuvawe
35
Se vkupno
150
krediti
5
Dva kolokviumi- po op{ta patofiziolgija i po specijalna
patofiziologija. Zavr{en ispit po prakti~nata nastava.
U~ebni pomagala
Karanfilski i sor. Op{ta patolo{ka fiziologija za studenti
po stomatologija, Studentski zbor, 1987 g.
Korubin i sor. Specijalna patolo{ka fiziologija za studenti po
stomatologija, Studentski zbor, 1987 g.
Praktikum po op{ta i specijalna patofiziologija za studentite po stomatologija, Boro Grafika, 2007 g.
U~ebnik po patolo{ka fiziologija za studentite po stomatologija (vo
podgotvka).
nastavata
Makedonski
FARMAKOLOGIJA
Predmet
Farmakologija
Studiska programa
Kod
2108
Studiska godina
II (vtora)
Semestar
IV (~etvrti)
Vkupno ~asovi
75
Krediti
5.5
Vid na predmet
Zadolìtelen, biomedicinski predmet
Preduslovi
Osvoeni krediti od: Medicinska hemija i biohemija; Fiziologija I
Izveduva
Katedra za farmakologija, Medicinski fakultet
Odgovoren nastavnik
Prof. d-r P. Milo{evski
108
II
GODINA
Adresa
Katedra za farmakologija, Medicinski fakultet,
e-mail: pharma@on.net.mk.
Klu~ni zborovi
Farmakologija.
Nastavna sodrìna
Teoretska nastava
~as.
Poim za lek i otrov, dozi i dozirawe na lekovi:
farmakodinamika i farmakokinetika.
3
Interakcii pome|u lekovite, nesakani dejstva na lekovite,
pretklini~ko i klini~ko ispituvawe na lekovi.
3
Farmakologija na centralen nerven sistem (medijatori na CNS,
op{ta anestezija, nevroleptici, antidepresivi, halucinogeni
sretstva, hipnotici, antiepileptici, narkoti~ni analgetici).
3
Farmakologija na periferen nerven sistem (lokalni
anesteti~ni sretstva).
3
Farmakologija na avtonomen nerven sistem (simpatomimetici,
simpatolitici, parasimpatomimetici, parasimpatolitici).
3
Farmakologija na respiratoren sistem (stimulatori na di{ewe,
oksigenoterapija, antitusivni sretstva, ekspektoranti,
antiastmati~ni sretstva).
Farmakologija na kardiovaskuleren sistem (sretstva protiv
koronarna insuficiencija, antilipemi~ni, kardiotonici,
antiaritmiski, antihipertenzivi).
Farmakologija na krv i tkiva (koagulantni i antikoagulantni
lekovi, antianemski sretstva, fibrinolitici, antihistaminski
sretstva).
Farmakologija na digestiven sistem (zameni za èlude~en sok,
èlude~ni i pankreasni enzimi, antacidi, antiulkusni,
laksanti).
3
3
3
3
Farmakologija na bubrezi (diuretici i uroantiseptici).
3
Vitamini (B1, B6, C, A, D) i hormoni (na hipofiza, tireoidea,
antitireoidni lekovi, parathormon, kalcitonin, kalcium,
insulin i oralni antidijabetici, mineralo i glikokortikoidi,
estrogeni, progesteron i androgeni).
3
Antisepti~ni i dezinfekcioni sretstva; fluor.
3
Hemoterapiski sretstva (sulfonamidi, penicilini,
cefalosporini, antituberkulozni lekovi, tetraciklini,
hloramfenikol).
3
109
VODI~ NIZ STUDIITE
Hemoterapiski sretstva (aminoglikozidi, makrolidi, antibiotici za lokalna upotreba, upotreba na antibiotici vo stomatologija, fungicidi, antivirusni lekovi, citostatici,
imunosupresivni lekovi).
3
Toksikologija (podelba na otrovi i op{ti principi na nivno
dejstvo, truewa so krvni otrovi i te{ki metali).
3
Prakti~na nastava
~as.
Podelba na lekovi, farmakopeja, recept, tableti, kapsuli,
pra{oci, ~aevi, ekstrakti, supozitorii, rastvori, emulzii,
kapki, masti i pasti, injekcii, klizmi, ispitni recepti (1-80).
30
Organizacija
Teroretska nastava 45 ~asa, prakti~na nastava (ve`bi) 30 ~asa.
Metodi na u~ewe
Teoretska nastava, interaktivna nastava, prakti~na nastava (ve`bi),
seminarski raboti.
- Osnovni poznavawa za farmakodinamikata i farmakokinetikata na
lekovite,
- Po{iroki poznavawa za lokalnite anestetici,
- Osnovni poznavawa za farmakologijata na respiratorniot i
kardiovaskularniot sistem,
- Po{iroko poznavawe za antisepti~nite i dezinfekcionite sretstva.
na studentot
110
Kreditni bodovi
Aktivnosti
minimum
maksimum
3
5
6
10
3
5
9
15
39
65
vkupno
60
100
ocenka
EKTS
ocenka
< 60
5
F
60-67
6
E
68-75
7
D
II
Optovarenost
na studentot/~asovi
GODINA
76-84
8
C
85-93
9
B
94-100
10
A
Predavawa
45
20
Konsultacii
5
Ve`bi
30
Podgotovka za ve`bi
20
Vkupno
120
Ocenuvawe
45
Se vkupno
165
krediti
5,5
2 kolokviuma, kontinuirana proverka na znaeweto vo tekot na prakti~nata
i teoretskata nastava
U~ebni pomagala
Farmakologija, Varagi} i Milo{evi}
nastavata
Makedonski
PRETKLINI~KA MOBILNA PROTETIKA (PARCIJALNA PROTEZA)
Predmet
Pretklini~ka mobilna protetika (parcijalna proteza)
Studiska programa
Kod
2109
Studiska godina
II (vtora)
Semestar
VI (~etvrti)
Vkupno ~asovi
75
111
VODI~ NIZ STUDIITE
Krediti
6
Vid na predmet
Zadolìtelen, bazi~en stomatolo{ki pretklini~ki predmet.
Preduslovi
Osvoeni krediti od: Anatomija i morfologija na vilici i zabi; potpis:
Pretklini~ka mobilna protetika (totalna proteza).
Izveduva
Odgovoren nastavnik
Prof. d-r Guguv~evski Q.
Adresa
Klu~ni zborovi
Pretklini~ka mobilna protetika (parcijalna proteza).
Nastavna sodrìna
112
Teoretska nastava
~as.
Kratok istoriski pregled na razvojot na parcijalnata protetika
(organizacija, materijali i tehniki i koncepciski osnovi na PP-i
i istraùvawa vo problematikata).
2
Promeni vo stomatognatniot sistem po delumnoto gubewe na
prirodnite zabi (ekstra i intraoralni promeni).
2
Otpe~atoci vo parcijalnata protetika (standardni laìci,
anatomski otpe~atoci od dolna i gorna vilica).
2
Tehnika na izlevawe na anatomskite otpe~atoci, individualni
laìci, otpe~atoci so elastomerna masa vo standardni i
individualni laìci.
2
Karakteristiki na bezzabnite alveolarni grebeni, bezzabni
poliwa, koskeno tkivo, oralna ligavica, reziliencija
na ligavicata.
2
Voved vo dentalnata paralelometrija (ekvator na zabot, vode~ki
ramnini, dentalen paralelometar, principi na rabota so dentalniot paralelometar, analiza na modelite vo paralelometar).
2
Poim retencija vo parcijalnata protetika, elementi za retencija,
op{to za kuki~kite, odnos me|u kuki~kata i retencioniot zab.
2
Tehni~ka izrabotka na ì~eni kuki~ki, kuki~ki od prva i vtora
grupa, ate~menite kako retencioni elementi na PP-i, vidovi
naj~esto koristeni ate~meni.
2
Prva kolokviumska sedmica.
2
Poim stabilizacija na PP-i. Statika na PP-i.
2
II
GODINA
Sostavni delovi na skeletiranite parcijalni protezi (SPP).
2
Tehni~ki postapki vo izrabotkata na SPP.
2
Karakteristiki na potpornite tkiva na koi leì PP-a (xvakalni
muskulni sili, xvakalen i parodontalen pritisok, fiziologija na
prenos na xvakopritisokot, funkcionalno-mehani~ka ramnoteà
na parodontot, granici na optovaruvawe na parodontot.
Upotreba na ligavi~nata i parodontalnata potpora, xvakalni
opteretuvawa, opteretuvawa pri stiskawe so zabite, principi
na raspredeluvawe na opteretuvawata, soodnos me|u potporata
i retencijata.
Vtora kolokviumska sedmica
Prakti~na nastava
2
2
2
~as.
Voved vo pretklinika na parcijalnoto protezirawe.
3
Anatomski otpe~atok od gorna parcijalno bezzabna vilica.
3
Anatomski otpe~atok od dolna parcijalno bezzabna vilica.
3
Izlevawe na anatomskite otpe~atoci i dobivawe na rabotni
modeli.
3
Izrabotki na individualni laìci za parcijalni protezi.
3
Funkcionalen otpe~atok, priprema, izlevawe, dobivawe na
definitiven raboten model (demonstrirawe).
3
Retencija kaj parcijalni protezi (op{to). Tehni~ka izrabotka na
ekvatorijalna kuki~ka
3
Tehni~ka izrabotka na opfatna kuki~ka.
3
Tehni~ka izrabotka na Bonihard kuki~ka.
3
Tehni~ka izrabotka na Xekson kuki~ka.
3
Modelirawe na Nej sistem na kuki~ki so voso~ni profili.
3
Izrabotka na zagrizni {abloni za parcijalni protezi
i fiksirawe na zagrizot.
3
Fiksirawe na modelite vo artikulator.
3
Postava na zabi za parcijalni protezi.
3
Zavr{ni laboratoriski proceduri (kivetirawe, polimerizacija,
obrabotka i polirawe) - demonstrirawe.
3
Organizacija
Metodi na u~ewe
Teoretska nastava, interaktivna nastava,
prakti~na nastava (ve`bi), seminarski raboti.
113
VODI~ NIZ STUDIITE
na studentot
Optovarenost
na studentot/~asovi
Studentot se osposobuva da gi sovlada tehni~kite proceduri za izrabotka
na parcijalni protezi.
minimum
maksimum
3
5
6
10
3
5
9
15
30
50
Zavr{en ispit
9
15
vkupno
60
100
ocenka
EKTS
ocenka
< 60
5
F
60-67
6
E
68-75
7
D
76-84
8
C
85-93
9
B
94-100
10
A
Predavawa
30
25
Konsultacii
5
Ve`bi
45
Podgotovka za ve`bi
30
Vkupno
135
Ocenuvawe
45
Se vkupno
180
krediti
114
Kreditni bodovi
Aktivnosti
6
II
2 kolokviuma: minimum 30 boda, maksimum 50 boda.
Zavr{en ispit: minimum 9 boda, maksimum 15 boda.
U~ebni pomagala
Osnovno: Pretklinika na parcijalnite protezi, Guguv~evski Q.
Dopolnitelna literatura: Delimi~na proteza, Suvin
Stomatolo{ka protetika-parcijalna proteza, Babi}.
nastavata
Makedonski
GODINA
PATOLO{KI OSNOVI NA BOLESTITE
Predmet
Patolo{ki osnovi na bolestite
Studiska programa
Kod
2110
Studiska godina
II (vtora)
Semestar
IV (~etvrt)
Vkupno ~asovi
75
Krediti
6
Vid na predmet
Zadolìtelen; bazi~en medicinski, pretklini~ki
Preduslovi
Potpis od Op{ta patologija
Izveduva
Katedra po patologija, Medicinski fakultet
Odgovoren nastavnik
Prof. d-r L. Spasevska
Adresa
Katedra po patologija, Medicinski fakultet, Vodwanska 17 Skopje;
e-mail:lspasevska@yahoo.com
Klu~ni zborovi
Patolo{ki osnovi na bolestite.
Nastavna sodrìna
Teoretska nastava
Patologija na RES
Patologija na anemiite: podelba.
Patologija na belata krvna loza i limfni jazli.
Leukopenija: neutropenija, agranulocitoza.
~as.
5
115
VODI~ NIZ STUDIITE
Reaktivna (inflamatorna) proliferacija na belite krvni
kletki i limfnite jazli: leukocitoza, akuten nespecifi£en
limfadenit, hroni~en nespecifi£en limfadenit.
Neoplasti£na proliferacija na belata krvna loza etiolo{ki i patogenetski faktori.
Limfoidi neoplazmi: non-Hodgkin i Hodgkin lymphomi.
Mieloidni neoplazmi (akutna mieloi~na leukemija, mielodisplasti£en sindrom, hroni~na mieloproliferativna bolest).
116
Patologija na kardiovaskularen sistem.
Bolesti na arteriskite krvni sadovi.
Ateroskleroza i arterioloskleroza: definicija,
epidemiologija, rizik faktori, etiopatogeneza, morfologija,
komplikacii.
Anevrizmi: definicija, vidovi spored etiologija i forma,
komplikacii i prognoza.
Bolesti na venite: varikozni veni, flebotromboza
i tromboflebit.
Patologija na srceto
Kongestivna (leva i desna ) srceva slabost: op{to za srcevata
slabost: pricipi, kompenzatorni menhanizmi, dekompenzacija,
morfologija, efekti na drugi organi.
Ishemi~na srceva bolest (etiologija i patogeneza): angina
pektoris, miokarden infarkt (etiologija i patogeneza,
morfologija, klini~ka prezentacija, docni komplikacii),
hroni~na ishemi~na srceva bolest, nagla srceva smrt.
Bolesti na miokardot
Miokarditisi: definicija i klasifikacija spored Dalas-ovite
kriteriumi: primarni, sekundarni, miokarditi kaj Morbus
rheumaticus.
Endokarditisi : najzna~ajnite vidovi (definicija, morfologija,
komplikacii):
6
Patologija na respiratoren sistem
Patologija na nosna parznina i paranazalni sinusi: akuten i
hroni~en rinit, alergiski riniti, hroni~ni specifi~ni riniti,
akuten i hroni~en sinuzit, tumorovidni tvorbi i tumori na nosot i
paranazalnite sinusi.
Patologija na larinks: akuten i hroni~en laringit, edem i
amiloidoza na larinks, tumori na larinks.
Patologija na beli drobovi
Cirkulatorni i vaskularni promeni vo beli drobovi:
akuten i hroni~en zastoj, belodroben edem, ARDS, pulmonalna
hipertenzija.
5
II
GODINA
Opstruktivni belodrobni zaboluvawa: emfizem, akuten i
hroni~en bronhit i bronhiolit, bronhijalna astma, bronhiektazii.
Vospalenija na beli drobovi: bronhopneumonija, lobarna pneumonija, belodroben apsces, intersticijalni pneumonii.
Restriktivni belodrobni zaboluvawa:
Tumori na beli drobovi: primarni tumori, sekundarni (metastatski) tumori.
Patologija na plevra: nasobirawe na vozduh i te~nosti,
vospalenija.
Usna {uplina
Kongenitalni malformacii
Vospalenija na sluzokoàta na usnata {uplina: nespecifi~ni
vospalenija: bakteriski i virusni specifi~ni i specijalni
formi na vospalenija,
Periapikalna bolest,
Promeni na usnata sluznica kaj sistemskite bolesti,
Pseudotumorski lezii i benigni tumori na sluzokoàta:
papilloma, myoblastoma, fibroma, haemangioma, epulis,
Prekancerozni lezii na sluzokoàta: leukoplakija
i eritroplakija,
Maligni tumori na sluzokoàta: carcinoma planocellulare, adenocarcinoma, melanoma malignum, sarcomi,
Odontogeni cisti i cisti na vilicite: radikularna,
folikularna i cista dentigeroza; fisuralni cisti,
Odontogeni tumori: dentinom, cementom, fibrom, ameloblastom,
Plunkovni `lezdi: vospalenija, avtoimuni zaboluvawa, cisti,
sijalolitijaza,
Tumori na plunkovnite `lezdi
benigni: monomorfen i pleomorfen adenom, Warthinov tumor
maligni: carcinoma mucoepidermoide, cylindroma, carcinoma
acinocellulare, karcinomi nastanati vo tumor mixtus,
adenocarcinoma, carcinoma anaplasticum.
Hranoprovodnik
Bolesti na hranoprovodnikot:
Lezii povrzani so motorni disfunkcii, vospalenija tumori;
@eludnik
Vospalenija: akuten i hroni~en gastritis,
Ulkusna bolest: pepti~en ulkus i akutni ulceracii
na èludnik,
Tumori: benigni (neneoplasti~ni i neoplasti~ni polipi)
i maligni (adenocarcinoma, lymphoma).
5
3
117
VODI~ NIZ STUDIITE
Tenko i debelo crevo
Vospalenija- infektivni enterokolitisi,
Idiopatska inflamatorna crevna bolest: Morbus Crohn
i collitis ulcerativa,
Mehani~ki i vaskularni crevni bolesti: ishemi~na crevna
bolest, intestinalna opstrukcija,
Tumori na tenkoto crevo: carcinoid, lymphom, stromal cell tumors,
Tumori na debeloto crevo i rektum: polipi i adenokarcinomi.
Patologija na hepatobilijarniot sistem i pankreas:
Virusni hepatitisi,
Cirozi,
Tumori na crn drob,
òl~no kese: vospalenie, kalkuloza, tumori,
Pankreas: akutna hemoragi~na nekroza,
Tumori na egzokrin i endokrin pankreas.
3
kolokvium
4
Patologija na urinaren sistem:
Glomerulopatii: definicija, klini~ki sindromi, patogeneza
na glomerularnoto o{tetuvawe, mehanizmi na progresija
na glomerularnite bolesti,
Opstruktivna uropatija i urolitijaza,
Tumori na bubregot: benigni i maligni
Mo~en meur: vospalenija, kalkuloza, tumori.
2
Patologija na hipofiza. Tireoidea:
Tireotoksikoza,
Hipotireoidizam,
Struma: difuzna netoksi~na, nodozna,
Tumori: adenomi i maligni tumori - karcinomi,
(papilaren, folikularen, medularen anaplasti~en).
Hipo i hiperparatireoidizam
3
Mastopati~na bolest na gradata,
Tumori na gradata,
Benigni tumori (fibroadenom, gigantski fibroadenom,
filodes tumor, intraduktalen papilom),
Maligni tumori:
Karcinom (incidencija, etiologija, lokalizacija, vidovi,
patoanatomski promeni, metastazirawe).
118
2
II
Mozo~en edem, poka~en intrakranijalen pritisok
i hernijacija
Cerebrovaskularni zaboluvawa
Intrakranijalni krvavewa
Intracerebralni,
Subarahnoidalni,
Infarkt,
traumatski.
Infekcii
Akuten meningoencefalitis : bakteriski, virusen, mozo~ni
abscesi,
Encefalitisi.
Tumori
Gliomi (Astrocytoma Oligodendroglioma Ependimoma,
Meduloblastoma),
Meningeomi,
Tumori na periferni nervi.
Patologija na testis i epididimis
Tumori na testis i epididimis ( epidemiologija,
klasifikacija, i klini~ko zna~ewe).
Patologija na prostata
Nodularna hiperplazija (epidemiologija, etiologija,
patogeneza, morfologija i klini~ki implikacii),
Tumori: prostati~en karinom (epidemiologija, etiologija,
faktori na rizik, klasifikacija i klini~ki implikacii).
Patologija na grloto na matkata
Tumori,
Benigni: endocervikalen polip,
Premaligni i maligni: cervikalna intraepitelna neoplazma
i invaziven karcinom (epidemiologija, etiologija, rizik
faktori, patogeneza, morfologija i klasifikacija na
prekursornite lezii i karcinomot i klini~ki implikacii).
Patologija na teloto na matkata
Hormon-inducirani promeni,
Tumori na endometriumot i maznata muskulatura.
Patologija na ovarium
Tumori,
Primarni (epidemiologija, klasifikacija, i klini~ko
zna~ewe),
Sekundarni (metastatski).
GODINA
4
2
3
119
VODI~ NIZ STUDIITE
Patologija na koà
Definicija na terminite
Makroskopski termini: makula, papula, nodul, plaka, vezikula,
bula, meur, pustula, urtika, skvama lihenifikacija,
ekskorijacija, oniholiza.
Mikroskopski termini: hiperkeratoza, parakeratoza, akantoza,
dizkeratoza, akantoliza, papilomatoza, lentiginozen,
spongioza, egzocitoza, erozija, ulceracija, vakuolizacija.
Poremetuvawa na pigmentacijata i melanociti
Poremetuvawa na pigmentacija: vitiligo, pigmentni lezii:
efelidi, melazma i lentigo.
Tumori od melanocitno poteklo: pigmenten nevus, displasti~ni
nevusi i maligni melanom.
Tumori na koà
Epitelni (epidermalni) tumori,
Dermalni tumori.
Bulozni dermatozi
Inflamatorni bulozni bolesti: pemfigus, bulozen pemfigoid,
herpetiformen dermatit.
4
Vospalitelni dermatozi
Vospalenija: osteomielitis
Tumori na koski i tumorovidni lezii
Tumori koi sozdavaat koska: osteoma, osteoid osteoma,
osteoblastoma, osteosarcoma,
Tumori koi sozdavaat rskavica: osteochondroma,
chondroblastoma, chondromixoid fibroma, chondrosarcoma,
Tumori na fibrozno tkivo: fibrozna displazija, fibrosarcoma,
malignant fibrous histiocytoma,
Ewing sarcoma, giant cell tumor, metastatski tumori.
4
Tumori koi poteknuvaat od:
Muskulnoto tkivo,
Masnoto tkivo,
Drugi tumori.
2
kolokvium
3
Prakti~na nastava (35 preparati)
Patologija na kardiovaskularen sistem
Thrombosis arteriae atherosclerotica, Infarctus myocardii, Endocarditis
bacterialis
120
~as.
1
II
GODINA
Patologija na respiratoren sistem
Sinusitis chronica, Pneumonia lobaris, Carcinoma planocellulare
pulmonum.
Patologija na usnata {uplina
Gingivitis chr., Syaloadenitis chr., Cystis radicularis, Epulis
gigantocellulare,
Papilloma linquae, Tumor mixtus glanullae salivaris, Adenoid cystic
carcinoma.
Patologija na digestivniot sistem
Ulcus chronicum pepticum ventriculi, Cholecystitis chronica, Cirrhosis
hepatis.
Patologija na urinaren sistem
Pyelonephritis suppurativa ac., Carcinoma transitiocellulare vesicae
urinariae, Hyperplasio simplex endometrii, BPH.
kolokvium
Patologija na grada i RES
Mastopathia fibrosa cystica, Carcinoma mammae, Limphadenitis chr.
Reactiva, Hodgking Limphoma.
1
1
1
1
1
2
1
Patologija na endokrin sistem
Struma colloides, Carcinoma papillare glandulae thyreoideae.
1
Patologija na centralen nerven sistem
Meningeoma, Glioblastoma, Schwannoma.
Patologija na koà
Carcinoma planocellilare labii oris inferioris, Carcinoma baseocellulare
cutis, Melanoma malignum.
Patologija na lokomotoren sistem
Osteochondroma, Osteosarcoma, Rabdomyosercoma.
1
kolokvium
2
1
1
Organizacija
Metodi na u~ewe
Teoretska nastava, interaktivna nastava, prakti~na nastava (ve`bi),
seminarski raboti.
- osnovni poznavawa za patologija na kardiovaskularen sistem,
- osnovni poznavawa na patologija na RES,
- po{iroki poznavawa na patologija na digestivniot sistem,
- osnovni poznavawa na patologija na respiratoren sistem,
- osnovni poznavawa na patologija na hepatobilijaren-pankreati~en sistem,
- osnovni poznavawa na patologija na urinarniot sistem,
- osnovni poznavawa na patologija na endokrin sistem,
- osnovni poznavawa na patologija na koà.
121
VODI~ NIZ STUDIITE
na studentot
Optovarenost
na studentot/~asovi
Kreditni bodovi
Aktivnosti
minimum
maksimum
3
5
6
10
3
5
9
15
30
50
Zavr{en ispit
9
15
vkupno
60
100
ocenka
EKTS
ocenka
< 60
5
F
60-67
6
E
68-75
7
D
76-84
8
C
85-93
9
B
94-100
10
A
Predavawa
60
40
Konsultacii
5
Ve`bi
15
Podgotovka za ve`bi
15
Vkupno
135
Ocenuvawe
45
Se vkupno
180
krediti
122
6
II
GODINA
Kontinuirana proverka na znaeweto vo tekot na teoretskata i prakti~nata
nastava, 2 kolokviuma; zavr{en ispit: Teoretski: usna {uplina, RES,
Gorni di{ni pati{ta, Periferen nerven sistem, Koà, Lokomotoren
sistem. Prakti~en: 5 preparati (2 op{ta +3 specijalna)
U~ebni pomagala
1. Avtorizirani predavawa po Patologija 1. Katedra po patologija,
Medicinski fakultet, 2008 god.
2. Kumar V, Cotran RS, Robbins SL. Robbins basic pathology. 7th ed. W.B.
Sounders Company, Philadelphia, 2003 god.
3. Kumar V, Kotran RS, Robins SL. Osnovi patologije. 5 izdawe. [kolska
kwiga, Zagreb, 1994 god.
nastavata
Makedonski
EPIDEMILOGIJA
Predmet
Epidemilogija
Studiska programa
Kod
2111
Studiska godina
II (vtora)
Semestar
IV (~etvrti)
Vkupno ~asovi
30
Krediti
2,5
Vid na predmet
Zadolìtelen; medicinski
Preduslovi
Potpis od Mikrobiologija so imunologija, osvoeni krediti
od Biostatitistika
Izveduva
Katedra za epidemiologija i biostatistika so medicinska informatika
Odgovoren nastavnik
Prof. d-r Nikola Orov~anec
Adresa
Katedra za epidemiologija i biostatistika so medicinska informatika,
e-mail: nikola_orovcanec@hotmail.com
Klu~ni zborovi
Epidemiologija.
123
VODI~ NIZ STUDIITE
Nastavna sodrìna
Teoretska nastava
~as.
Epidemiolo{ki metodi.
1
Pokazateli na zaboluvawata.
1
Epidemiski proces.
1
Epidemiolo{ki modeli. Ekolo{ki trijas.
1
Nastanuvawe na infekcijata i zaraznite bolesti.
1
Prevencija na bolestite i naru{uvawe na zdravjeto.
1
Intrahospitalni infekcii.
1
Epidemiolo{ki karakteristiki na crevni zarazni bolesti.
1
Epidemiolo{ki karakteristiki na respiratorni zarazni
bolesti.
1
Epidemiolo{ki karakteristiki na transmisivni zarazni
bolesti.
1
Epidemiolo{ki karakteristiki na zoonozi.
1
Virusni hepatiti.
1
Epidemiolo{ki karakteristiki na bolesti koi se prenesuvaat
po seksualen i drugi pati{ta.
1
Epidemiolo{ki karakteristiki na nezarazni zaboluvawa i
o{tetuvawe na zdravjeto.
1
Epidemiolo{ki karakteristiki na bolestite na ustata,
vilicite i zabite.
1
Prakti~na nastava
124
Deskriptiven epidemiolo{ki metod.
1
Anamnesti~ki ispituvawa / odreduvawe na OR.
1
Kohortni ispituvawa / odreduvawe na RR.
1
Eksperimentalen epidemiolo{ki metod / procenka na efikasnost
na lekovi primeneti vo stomatologijata.
1
Skrining
1
Prevencija pri profesionalna ekspozicija.
1
Epidemiolo{ki karakteristiki na crevni zarazni zaboluvawa.
1
Epidemiolo{ki karakteristiki na respiratorni zarazni
zaboluvawa.
1
Epidemiolo{ki karakteristiki na transmisivni zarazni
zaboluvawa.
1
II
GODINA
Epidemiolo{ki karakteristiki na zoonozi.
1
Virusni hepatiti.
Epidemiolo{ki karakteristiki na bolesti koi se prenesuvaat
po seksualen pat.
Epidemiolo{ki karakteristiki na maligni zaboluvawa.
Epidemiolo{ki karakteristiki na zaben karies.
Epidemiolo{ki karakteristiki na parodontopatija.
1
1
1
1
1
Organizacija
Nastavata se organizira kako cikli~na ili blok nastava.
Metodi na u~ewe
Interaktivna nastava(teoretska), rabota vo mali grupi (ve`bi), i drugi
- Osnovni poznavawa od epidemiologijata i preventivnata medicina.
na studentot
Kreditni bodovi
Aktivnosti
minimum
maksimum
3
5
6
10
3
5
9
15
30
50
Zavr{en ispit
9
15
vkupno
60
100
ocenka
EKTS
ocenka
< 60
5
F
60-67
6
E
68-75
7
D
76-84
8
C
85-93
9
B
94-100
10
A
125
VODI~ NIZ STUDIITE
Optovarenost
na studentot/~asovi
Predavawa
15
10
Konsultacii
5
Ve`bi
15
Podgotovka za ve`bi
5
Vkupno
50
Ocenuvawe
25
Se vkupno
75
krediti
2,5
Kontinuirana proverka na znaewto, 1
kolokvium: I kolokvium-50 boda , zavr{en ispit 15, ostanatite 35 boda
studentot gi steknuva preku kontinuirana aktivnost na teoretskata
i prakti~nata nastava.
U~ebni pomagala
D.D, N.O, K.V, B.T, V.V.S, R.I, B.Z.I, M.Z, I.P, Op{ta epidemiologija, Skopje,
2007 g.
D.D, N.O, K.V, B.T, V.V.S, R.I, B.Z.I, M.Z, I.P, Specijalna epidemiologija,
Skopje, 2009 g.
nastavata
Makedonski
ORALNA HIGIENA
Predmet
Oralna higiena
Studiska programa
Kod
2112
Studiska godina
II (vtora)
Semestar
IV (~etvrti)
Vkupno ~asovi
45
Krediti
3
126
II
GODINA
Vid na predmet
Zadolìtelen
Preduslovi
Osvoeni krediti od Anatomija i morfologija na vilici i zabi.
Potpis od Oralna biohemija.
Izveduva
Odgovoren nastavnik
Prof. d-r M. Popovska, doc. d-r M. Pandilova
Katedra po bolesti na ustata i parodontot, Stomatolo{ki fakultet, Vodwanska 17, Skopje
Tel. +389 2 3299 038 e-mail: popovskam2002@yahoo.com;
majapan@freemail.com
Oralna higiena.
Adresa
Klu~ni zborovi
Nastavna sodrìna
Teoretska nastava
~as.
Voved vo predmetot i postapka za zgriùvawe na pacientot.
1
Anamnesti~ki podatoci povrzani so oralnata higiena i detekcija
na dentalniot plak.
1
Indeksi na dentalen plak.
1
Indeksi na zaben kamen.
1
Plak kontrola.
1
Odrùvawe na oralnata higiena vo doma{ni uslovi.
1
Tehniki na ~etkawe na zabite.
1
Grià za interdentalnite prostori.
1
Farmakolo{ki preparati vo odrùvaweto na oralnata higiena.
1
Ambulantsko otstranuvawe na dentalniot plak.
1
Pigmentacii na zabite i nivno otstranuvawe.
1
Odrùvawe na oralna higiena kaj ortodontski, protetski i pacienti so implanti.
1
Odrùvawe na oralna higiena kaj pacienti so posebni potrebi.
1
Motivacija, remotivacija na pacientite, evaluacija i odrùvawe
na postignatite rezultati.
1
kolokvium
1
Prakti~na nastava
~as.
Voved, postapka za zgriùvawe na pacientite.
2
Anamneza, detekcija na dentalen plak.
2
Indeksi na dentalen plak.
2
127
VODI~ NIZ STUDIITE
Indeksi na zaben kamen
2
Plak kontrola
2
Odrùvawe na oralna higiena vo doma{ni uslovi
2
Grià za interdentalnite prostori
2
Tehniki na ~etkawe na zabite
2
Farmakolo{ki preparati vo oralnata higiena
2
Ambulantsko otstranuvawe na dentalniot plak
2
Pigmentacii na zabite i nivno otstranuvawe
2
Odrùvawe na oralna higiena kaj ortodontski, protetski i pacienti so implanti
2
Odrùvawe na oralna higiena kaj pacienti so posebni potrebi
2
Proverka na steknatite ve{tini
2
kolokvium
2
Organizacija
Metodi na u~ewe
- Po{iroki poznavawa za zna~eweto na oralnata higiena za oralnoto i
op{toto zdravje.
Klu~ni ve{tini:
- osposoben za identifikacija na plakot,
- osposoben za obuka na pacientot za odrùvawe na oralna higiena,
- osposoben za obuka na pacientot so protetski i ortodontski pomagala
za odrùvawe na oralna higiena,
- osposoben za motivacija na pacientot i komunikacija so nego.
na studentot
128
Aktivnosti
Kreditni bodovi
minimum
maksimum
3
5
6
10
3
5
12
20
30
50
Zavr{en ispit
9
15
vkupno
60
100
II
Optovarenost
na studentot/~asovi
GODINA
ocenka
EKTS
ocenka
< 60
5
F
60-67
6
E
68-75
7
D
76-84
8
C
85-93
9
B
94-100
10
A
Predavawa
15
10
Konsultacii
5
Ve`bi
30
Podgotovka za ve`bi
15
Vkupno
75
Ocenuvawe
15
Se vkupno
90
krediti
3
Kontinuirana proverka na znaewto, 1 test + proverka na steknatite
znaewa i ve{tini od prakti~nata nastava na poslednata ve`ba
- test 50,
- proverka na studentite vo tekot na teoretskata i prakti~nata nastava
+ proverka na poslednata ve`ba 50.
U~ebni pomagala
Minovska, Pandilova, Ivanovski: Oralna higiena
Ivanovski, Pandilova: Oralno zdravje
nastavata
Makedonski
129
VODI~ NIZ STUDIITE
PSIHIJATRIJA
Predmet
Psihijatrija
Studiska programa
Kod
2113
Studiska godina
II (vtora)
Semestar
IV (~etvrti)
Vkupno ~asovi
30
Krediti
2
Vid na predmet
Zadolìtelen, klini~ki medicinski
Preduslovi
Osvoeni krediti: Medicinska etika i psihologija. Fiziologija I
Izveduva
Katedra za Psihijatrija, Medicinski fakultet
Odgovoren nastavnik
Prof. d-r V. Pejovska - Gerazova
Adresa
Medicinski fakultet, Vodwanska 17; prof.pejoska_gerazova@yahoo.com
Klu~ni zborovi
Psihijatrija.
Nastavna sodrìna
Teoretska nastava:
Op{ta psihopatologija(rastrojstva na percepcii, vnimanie,
pomnewe, mislewe, emocii, volja , svest i intelegencija).
2
Specijalna psihopatologija (rastrojstva vo adolescentniot i
adultniot period, psihoorganski sindrom, mentalni rastrojstva
i rastrojstva od psihoaktivni supstancii).
5
[izofrenija, {izopatni i naludni~avi rastrojstva.
3
Rastrojstva na raspoloènieto, navrotski povrzan stres
i somatoformni rastrojstva, bihevioralni sindromi
so fiziolo{ki naru{uvawa.
2
Urgentni sostojbi vo psihijatrijata, mentalno zdrava li~nost.
2
klokvium
1
Prakti~na nastava
Psihijatriski pregled, li~na i semejna anamneza, klini~ka slika
i terapija na rastrojstva kaj pacienti vo adolescentniot period
i adultniot period.
130
~as.
~as.
15
II
GODINA
Organizacija
Teoretska nastava so 15 ~asa i prakti~na nastava so 15 ~asa, seminarski
temi (konsultacii okolu seminarskite temi).
Metodi na u~ewe
Teoretska nastava, rabota vo grupi za prakti~nite ve`bi.
Osnovni poznavawa od pshopatologijata, zna~ajni za stomatolo{kata
praksa.
na studentot
Optovarenost
na studentot/~asovi
Kreditni bodovi
Aktivnosti
minimum
maksimum
3
5
6
10
3
5
9
15
1 kolokvium
39
65
vkupno
60
100
ocenka
EKTS
ocenka
< 60
5
F
60-67
6
E
68-75
7
D
76-84
8
C
85-93
9
B
94-100
10
A
Predavawa
15
5
Konsultacii
5
Ve`bi
15
Podgotovka za ve`bi
5
Vkupno
45
Ocenuvawe
15
Se vkupno
60
krediti
2
131
VODI~ NIZ STUDIITE
1 kolokvium i kontinuirano ocenuvawe na aktivnosta na studentite na
teoretskata i prakti~nata nastava.
U~ebni pomagala
Psihijatrija 1 i 2 od G. âdlovski i V. Micev; Psihijatrija za stomatolozi
G. âdlovski.
nastavata
Makedonski
132
III
III
GODINA
GODINA
PRETKLINI~KA FIKSNA PROTETIKA I
Predmet
Pretklini~ka fiksna protetika I
Studiska programa
Kod
3101
Studiska godina
III (treta)
Semestar
V (petti)
Vkupno ~asovi
60
Krediti
4,5
Vid na predmet
Zadolìtelen, stomatolo{ki, pretklini~ki predmet.
Preduslovi
Osvoeni krediti od: Anatomija i morfologija na vilici i zabi i od
Stomatolo{ki materijali. Potpis od: Pretklini~ka mobilna protetika
(totalna proteza), Pretklini~ka mobilna protetika (parcijalna proteza).
Izveduva
Odgovoren nastavnik
Prof. d-r Jagoda Bajevska
Adresa
Vodwanska 18, Skopje, tel.: 3299 012.
Klu~ni zborovi
Pretklini~ka fiksna protetika.
Nastavna sodrìna
Teoretska nastava
~as.
Ve{ta~ki koronki, vidovi i podelba na koronkite,
uslovi {to treba da gi ispolnat.
1
Informacija za preparacija na zabite za ve{ta~ki koronki,
granica na preparacija, vidovi na otpe~atoci.
1
133
VODI~ NIZ STUDIITE
Dobivawe na raboten model so podvi`ni trup~iwa, i toa:
so neevi metalni kol~iwa i drugi razni metodi, dobivawe na
podvi`ni trup~iwa bez kol~iwa so separirawe (model trej).
1
- dobivawe na podvi`ni trup~iwa so korensko prodolènie
i metalno kol~e bez separirawe,
- dobivawe na podvi`no trup~e so galvanizacija.
1
Izrabotka na ednodelnoleana koronka so i bez me|uprostor,
metodi za izrabotka na ko{ulka.
1
Modelirawe na aksijalni povr{ini, na okluzalna povr{ina,
vloùvawe, leewe.
1
Ednodelno leana fasetirana koronka, fasetirana so kompoziti.
1
Namenski ili atipi~ni koronki, galvanotehni~ka izrabotka
na metalen skelet za koronka, sinteruvani koronki.
1
Nemetalni koronki, nemetalni koronki so kompozitni masi;
porcelanska Xeket koronka.
1
Vita in Ceram. Ivoklar porcelanski sistem, Dikor keramika.
1
Dvojni teleskopski koronki.
1
Modifikacii na teleskopskite koronki, otvorena
teleskopska koronka, konusni koronki po Kerber.
1
Polni koronki, Ri~mond koronki, izrabotka na nadgradbi,
ri~mond osnova so postavuvawe na razni ate~meni,
indirektna izrabotka na za{titni koronki.
2
kolokvium
1
Prakti~na nastava
Zapoznavawe so instrumentariumot i aparatite za
izrabotka na fiksni konstrukcii. Preparacija na zabi
na fantom. Modelirawe na koronki na fantom,
vloùvawe vo masa za vloùvawe, leewe, obrabotka
i fasetirawe. Izrabotka na nemetalna koronka.
Organizacija
Teortska nastava 15, prakti~na nastava 45,
teortskata nastava se organizira kako cikli~na ili blok nastava.
Metodi na u~ewe
Rabota vo mali grupi (ve`bi) i drugi oblici predvideni po EKTS.
- da go podgotvi studentot da gi poznava osnovnite principi
na izrabotka na ve{ta~kite koronki od tehni~ki aspekt.
134
~as.
45
III
Ocenka na aktivnosta na
studentot
Optovarenost
na studentot / ~asovi
GODINA
Kreditni bodovi
Aktivnosti
minimum
maksimum
3
5
6
10
3
5
9
15
1 kolokvium
39
65
vkupno
60
100
ocenka
EKTS
ocenka
< 60
5
F
60-67
6
E
68-75
7
D
76-84
8
C
85-93
9
B
94-100
10
A
Predavawa
15
10
Konsultacii
5
Ve`bi
45
Podgotovka za ve`bi
25
Vkupno
100
Ocenuvawe
35
Se vkupno
135
Krediti
4,5
i prakti~nata nastava, 1 kolokvium.
135
VODI~ NIZ STUDIITE
U~ebni pomagala
Mir~ev E. Pretklinika na fiksnata stomatolo{ka protetika, Studentski
zbor 1996 god, Skopje
Mir~ev E. Stomatolo{ka tehnologija, nemetali, metali i materijali za
polnewe kaviteti, 2 izdanie, Prosvetno delo 1993 god., Skopje
Trifunovi} D. I sor. Stomatolo{ka protetika-pretklinika, Belgrad 2000
god.
nastavata
Makedonski
INTERNA MEDICINA
Predmet
Interna medicina
Studiska programa
Kod
3102
Studiska godina
III (treta)
Semestar
V (petti)
Vkupno ~asovi
90
Krediti
7
Vid na predmet
Zadolìtelen, klini~ki medicinski
Preduslovi
Osvoeni krediti od Fiziologija I i II, Patofiziologija i Farmakologija.
Izveduva
Katedra za interna medicina, Medicinski fakultet.
Odgovoren nastavnik
Prof. d-r K. âkalarovski
Adresa
Katedra za interna medicina, Medicinski fakultet
Adresa: Vodwanska 17.
Klu~ni zborovi
Interna medicina.
Nastavna sodrìna
136
Teoretska nastava
~as.
Reumatoiden artritis.
1
Sistemski lupus eritematozus.
1
Sjogrenov sindrom.
1
Sistemska skleroza.
1
III
GODINA
GIHT
1
Osteoporoza.
1
Anemija poradi nedostig na èlezo.
1
Megaloblastna anemija (perniciozna), anemija kaj hroni~ni
zaboluvawa.
1
Hemoliti~ki anemii (avtoimuni).
1
Aplasti~na anemija.
1
Akutni i hroni~ni mijeloi~ni leukozi.
1
Akutni i hroni~ni limfocitni leukozi.
1
Morbus Hodgkin i non Hodgkin.
1
Vaskularno usloveni hemoragi~ni sindromi. Trombocitopenii.
1
Koagulacioni naru{uvawa na krvta.
1
Pristap kon bolen so bubre`no zaboluvawe, aspekt od
stomatologija.
1
Akutna bubre`na insuficiencija.
1
Hroni~na bubre`na insuficiencija.
1
Bubre`na transplantacija - promeni vo usta od ciklosporini.
1
Nefrotski sindrom.
1
Akuten i rapidno progresiven glomerulonefritis.
1
Renovaskularna hipertenzija. Dijabeti~na nefropatija.
1
Infekcii na urinarniot sistem. Hroni~en pielonefritis.
1
Nefrolitijaza.
1
Simptomi pri kardiovaskularni zaboluvawa.
1
Kardiolo{ki problemi vo stomatologijata.
1
Akutna i hroni~na srceva slabost.
1
Kongenitalni srcevi mani.
1
Revmatska treska.
1
Miokarditis. Perikarditis. Infektiven endokarditis.
1
Srcevi tahiaritmii.
1
Bradiaritmii i srcevi blokovi.
1
Arterioskleroza.
1
Koronarna arteriska bolest (epidemiologija, rizik faktori).
1
137
VODI~ NIZ STUDIITE
Akuten koronaren simptom i angina pektoris.
1
Akuten infarkt na miokardot.
1
Simptomi na respiratorniot sistem.
1
Virusni infekcii na gornite respiratorni pati{ta, SARS.
1
Sinuzitis.
1
Alergi~ni zaboluvawa. Alergiski rinitis.
1
Astma.
1
Akuten bronhitis i bronhiolitis.
1
Hroni~en bronhitis.
1
Pneumonija.
1
Hroni~na opstruktivna bolest.
1
Zaboluvawa na plevrata.
1
Tuberkuloza na beli drobovi.
1
Refluksen ezofagitis.
1
Gastritis akuten i hroni~en.
1
îr na èludnik i dvanaestopala~no crevo.
1
Sindrom na malapsorpcija.
1
Morbus Crohn
1
Naj~esti sindromi prisutni kaj zaboluvawata na debeloto crevo.
1
Akuten i hroni~en pankreatitis.
1
Crnodrobna ciroza i nejzinite komplikacii.
1
Hipofizni tumori, akromegalija i gigantizam.
1
Hipotirozi, Struma, Thireoditis Hashimoto.
1
Syndroma Cushing.
1
Diabetes mellitus.
1
Urgentni sostojbi vo internata medicina. Simptomi i znaci kaj
akutnite intoksikacii.
1
Prakti~na nastava
138
~as.
Objektiven pregled, primena na fizikalni metodi, pomo{ni
metodi za dijagnoza i diferencijalna dijagnoza.
2
Pregled na graden ko{-inspekcija, palpacija, perkusija,
auskultacija, ekspektoracija, fizikalno ispituvawe
na respiratorniot sistem.
2
III
GODINA
Fizi~ki pregled na srceto: inspekcija, palpacija, perkusija,
auskultacija na srcevi tonovi i {umovi.
2
Neinvazivna i invazivna dijagnostika na zaboluvawata
na srceto i krvnite sadovi.
2
Osnovi na EKG, fonokardiografija, ehokardiografija.
2
Anamneza i pregled na bolen so zaboluvawe na digestivniot
trakt.
2
Inspekcija, palpacija, perkusija, auskultacija na abdomen.
2
kolokvium
2
Instrumentalen pregled na digestivniot sistem.
2
Principi i metodi na pregled na lokomotorniot aparat.
2
Op{ta nefrolo{ka propedevtika.
2
Etiolo{ka, morfolo{ka i funkcionalna procena na bubrezite.
2
Hematolo{ka anamneza kaj pacienti vo stomatolo{ka
ordinacija, pregled na hematopoeti~ni organi.
2
Principi i na~in na parenteralna terapija i urgentno
zgriùvawe na bolen, davawe na venozna i muskulna inekcija.
2
kolokvium
2
Organizacija
Metodi na u~ewe
Interaktivna nastava(teoretska), rabota vo mali grupi (ve`bi),
i drugi oblici predvideni so zaedni~kite kriteriumi na EKTS.
- osnovni poznavawa na internisti~kite zaboluvawa zna~ajni za
stomatologijata,
- po{iroki poznavawa na implikaciite na internisti~kite zaboluvawa
vrz stomatognatiot sistem,
- po{iroki poznavawa za mo`nite komplikacii kaj internisti~kite
bolni pri stomatolo{kite intervencii.
studentot
Aktivnosti
Kreditni bodovi
minimum
maksimum
3
5
6
10
3
5
9
15
139
VODI~ NIZ STUDIITE
Optovarenost na studentot
/ ~asovi
39
65
Zavr{en ispit (prakti~en)
9
15
vkupno
60
100
ocenka
EKTS
ocenka
< 60
5
F
60-67
6
E
68-75
7
D
76-84
8
C
85-93
9
B
94-100
10
A
Predavawa
60
50
Konsultacii
10
Ve`bi
30
Podgotovka za ve`bi
10
Vkupno
160
Ocenuvawe
50
Se vkupno
210
Krediti
Kontinuirana proverka na znaewto, 2 kolokviuma.
Zavr{en (prakti~en) ispit.
U~ebni pomagala
U~ebnik Interna medicina od grupa avtori na katedrata za
Interna medicina.
nastavata
Makedonski
140
7
III
GODINA
PRETKLINI~KA FIKSNA PROTETIKA II
Predmet
Pretklini~ka fiksna protetika II
Studiska programa
Kod
3109
Studiska programa
III (treta)
Semestar
VI ({esti)
Vkupno ~asovi
60
Krediti
4,5
Vid na predmet
Zadolìtelen, stomatolo{ki pretklini~ki.
Preduslovi
Potpis od Pretklini~ka fiksna I
Izveduva
Odgovoren nastavnik
Prof. d-r Elena Petkova
Adresa
Vodwanska 18, Skopje, tel.: 3299 012.
Klu~ni zborovi
Pretklini~ka fiksna protetika I.
Nastavna sodrìna
Teoretska nastava
~as.
Op{ti karakteristiki na mostovite, definicija, uslovi za
izrabotka, podelba, delovi na most.
1
Modelirawe i izrabotka na dentalni mostovi vo zavisnost od
lokalizacijata, higienskite, estetskite i fonetskite uslovi.
Modelirewe i izrabotka na dentalni mostovi so voso~na folija
i so gotovi polufabrikati. Goren frontalen most.
1
Goren bo~en most, dolen bo~en i dolen frontalen most.
1
Modelirawe na krilen i ekstenzionen most. Alternativni
mostovi.
1
Modelirawe na celosno fasetiran most.
1
Modelirawe i izrabotka na cirkularni mostovi.
1
Obrabotka i polirawe na mostovnite konstrukcii.
1
Metodi za fasetirawe na mostovnite konstrukcii.
1
Metalkerami~ki mostovni konstrukcii, karakteristiki
vo modelacijata.
1
141
VODI~ NIZ STUDIITE
Izrabotka na metalkerami~ki mostovi, goren frontalen most,
goren bo~en most, dolen frontalen most i dolen bo~en most.
1
Vloùvawe i obrabotka na metalkerami~kite mostovi,
kondicionirawe.
1
Fasetirawe na mostovite so keramika, izbirawe na boja,
nanesuvawe na keramikata i pe~ewe. Pe~ki za pe~ewe
na keramikata, korekciono pe~ewe i zavr{no glazurno pe~ewe.
1
Modelirawe na zabite po gnatolo{ki principi so navoso~uvawe.
1
Zavr{no predavawe so kratka rekapitulacija i upatstva
za priprema i prijavuvawe na zavr{niot test-kolokvium.
1
Kolokvium
1
Prakti~na nastava
~as.
Izrabotka modelirawe na mostovi (gorni frontalen, gorni
bo~en i dolni frontalen i dolni bo~en most). Priprema
za vloùvawe, vloùvawe leewe, obrabotka gruba / fina
i polirawe (demonstracija). Fasetirawe na most,
polimerizacija, obrabotka i polirawe (demonstracija).
45
Organizacija
Teortska nastava 15, prakti~na nastava 45.
Teoretskata nastava se organizira kako cikli~na ili blok nastava.
Metodi na u~ewe
Interaktivna nastava (teoretska nastava)
- da go podgotvi studentot da gi poznava osnovnite principi na izrabotka
na mostovnite konstrukcii od tehni~ki aspekt i da implementira
odredeni metodologii vo sekojdnevnata stomatolo{ka praksa.
studentot
142
Aktivnosti
Kreditni bodovi
minimum
maksimum
3
5
6
10
3
5
9
15
1 kolokvium
30
50
Zavr{en ispit
9
15
vkupno
60
100
III
/ ~asovi
GODINA
ocenka
EKTS
ocenka
< 60
5
F
60-67
6
E
68-75
7
D
76-84
8
C
85-93
9
B
94-100
10
A
Predavawa
15
10
Konsultacii
5
Ve`bi
45
Podgotovka za ve`bi
25
Vkupno
100
Ocenuvawe
35
Se vkupno
135
Krediti
4,5
i prakti~nata nastava, 1 kolokvium, zavr{en prakti~en ispit.
U~ebni pomagala
Mir~ev E. Pretklinika na fiksnata stomatolo{ka protetika, Studentski
zbor 1996 god., Skopje.
polnewe kaviteti, 2 izdanie, Prosvetno delo 1993 god., Skopje.
Trifunovik D. I sor. Stomatolo{ka protetika-pretklinika, Belgrad 2000
god.
nastavata
Makedonski
143
VODI~ NIZ STUDIITE
PRETKLINI~KA KARIOLOGIJA
Predmet
Pretklini~ka kariologija
Studiska programa
Kod
3106
Studiska programa
III (treta)
Semestar
V (petti)
Vkupno ~asovi
75
Krediti
5,5
Vid na predmet
Izveduva
Zadolìtelen, stomatolo{ki, pretklini~ki
Osvoeni krediti: Stomatolo{ki materijali, Ergonomija,
Anatomija i morfologija na vilici i zabi, Oralna biohemija
Katedra za dentalna patologija
Odgovoren nastavnik
Adresa
Vodwanska 17,1000 Skopje, tel.
Klu~ni zborovi
pretklini~ka kariologija.
Preduslovi
Nastavna sodrìna
Teoretska nastava
Voved vo predmetot, zabna nomenklatura, sistemi
za obeleùvawe na zabite.
Specijalna anatomija i morfologija na zabite i okoluzabnite
strukturi od aspekt na predmetot, interdentalen prostor
i dopirna to~ka.
Histologija, hemiski sostav, fiziologija na tvrdite zabni
suspstanci. Klini~ki karakteristiki i zna~ewe na kariesot,
epidemiologija, sovremeni sva}awa za kariozniot proces.
Zaben karies. Klasifikacija na zabniot karies spored:
lokalizacija, tek, na~in na {irewe, soodnos so pulpata,
klasifikacija na kavitetite spored Black, klasifikacija
spored Mount.
Klini~ka slika na zabniot karies (subjektiven, objektiven naod,
dijagnosti~ki metodi). Morfologija i patohistologija
na kariozniot proces vo emajl, dentin, cement.
Terapija na kariozniot proces: principi za preparacija,
instrumenti (ra~ni i ma{inski) za obrabotka na kavitetite,
otstapki pri preparacijata, sovremeni terapiski stavovi.
144
~as.
1
1
2
2
2
2
III
GODINA
Dentinska rana i za{titni postapki.
2
Sekundaren i recidivira~ki karies.
Preparacija na kaviteti od I, V klasa.
2
Prv kolokvium
Preparacija na kaviteti od II, MOD klasa.
Preparacija na kaviteti od III, IV klasa.
Principi za preparacija na kaviteti za adhezivna tehnika
Nekonvencionalna preparacija na kaviteti-atraumatski
restavrativen tretman, minimalno-invazivna preparacija,
Sonicsys tehnika, laser preparacija i dr.
Separacija na zabite, potisnuvawe na interdentalna papila
Toaleta na kavitetite, sretstva i zna~ewe za definitivnata
opturacija na kavitetite.
Za{titni podlogi (na~in na priprema, postavuvawe i nivni
alternativi). Restorativni materijali.
Materijali za privremena opturacija na kaviteti (vidovi,
sostav, osobini, tehnika na podgotvuvawe, aplikacija).
Materijali za definitivna opturacija na kaviteti (vidovi,
sostav, osobini, tehnika na podgotvuvawe, aplikacija)-amalgami.
Vidovi matrici.
Kompoziti, glas-jonomerni cementi, lajneri, kompomeri i dr.
2
2
2
2
2
2
Preparacija na kaviteti za leani polnewa: inlei, onlei, pinlei.
Preparacija na kaviteti za porcelanski inlej, kompjuterska
izrabotka na inlej (Cerec ).
2
Interaktivna rekapitulacija na materijalot.
2
Vtor kolokvium
Prakti~na nastava
~as.
Rabota na akrilatni modeli:
Opis i demonstracija na rabotnoto mesto i instrumentariumot
za preparacija.
Principi za preparacija i preparacija na I, V klasa.
3
3
Preparacija na II, MOD klasa.
3
Preparacija na III, IV klasa.
Aplikacija na podlogi ili nivni zameni na prepariranite
kaviteti.
Matrici: vidovi i nivna aplikacija spored vid na kavitet.
3
Amalgam i aplikacija vo prepariranite kaviteti po indikacija.
3
3
3
145
VODI~ NIZ STUDIITE
Kompoziti i nivna apikacija vo prepariranite kaviteti
po indikacija.
3
Rabota na fantom modeli:
Preparacija na kaviteti od I, V klasa,aplikacija na podlogi.
3
Preparacija na kaviteti od II, MOD klasa,aplikacija na podlogi.
3
Preparacija na kaviteti od III, IV klasa,aplikacija na podlogi.
3
Upasuvawe na matrici,aplikacija na amalgamski polnewa kaj
I, II, V, MOD klasa.
3
Aplikacija na kompozitni polnewa.
3
Mikroskopirawe na tvrdite zabni supstanci, preparacija
za inlej, otpe~atok.
3
Terapija na caries profunda.
3
Organizacija
Metodi na u~ewe
Interaktivna nastava (teoretska), rabota vo grupi (ve`bi).
TEORETSKA NASTAVA
Kariologija (voved vo predmetot, specijalna anatomija i morfologija na zabite od zna~ewe za predmetot), zabni supstanci-emajl, dentin, cement, zaben
karies-klasifikacija, klini~ka slika, morfologija i patohistologija, terapija na zabniot karies-pravila i principi za preparacija, dentinska rana,
preparacija na kaviteti spored klasi, postavuvawe na podlogi i nivni modifikacii, definitivni polnewa na kavitetite, materijali za definitivno polnewe na kavitetite, materijali za provizorno zatvorawe na
kavitetite, sekundaren i recidivira~ki karies, amalgami, kompoziti.
PRAKTI^NA NASTAVA
Opis i demonstracija na rabotnoto mesto i instrumenti, polo`ba pri
rabota, preparacija na kaviteti spored klasi na akrilatni zabi, aplicirawe na podlogi i definitivni polnewa, polirawe, vidovi matrici i nivna
prakti~na aplikacija. Preparacija na site predvideni kaviteti,
postavuvawe na podlogi, matrici i definitivni polnewa na site klasi
na fantom-modeli, terapija na dlabok karies, izrabotka na leani polnewa
(preparacija, podloga, upasuvawe, cementirawe, obrabotka na fantom model).
studentot
146
Aktivnosti
Kreditni bodovi
minimum
maksimum
3
5
6
10
III
/ ~asovi
GODINA
3
5
9
15
30
50
Zavr{en ispit
9
15
vkupno
60
100
ocenka
EKTS
ocenka
< 60
5
F
60-67
6
E
68-75
7
D
76-84
8
C
85-93
9
B
94-100
10
A
Predavawa
30
25
Konsultacii
5
Ve`bi
45
Podgotovka za ve`bi
25
Vkupno
130
Ocenuvawe
35
Se vkupno
165
Krediti
5,5
Kontinuirana proverka na znaeweto, 2 kolokviumi + zavr{en ispit
U~ebni pomagala
Osnovni u~ebnici: Kariologija - Matovska Qupka, Sigmapres 2001 god.,
Endodoncija - Matovska Qupka, Sigmapres 2002 god.
Dopolniteli u~ebnici: Materijali - Karaxov i sor. Beograd,
Dentin adhezivna sretstva u stomatologiji - Slavoqub @ivkovi},
Balkanski stomatolo{ki Forum, Beograd, 1998 god.
nastavata
Makedonski
147
VODI~ NIZ STUDIITE
PRETKLINI~KA ENDODONCIJA
Predmet
Pretklini~ka endodoncija
Studiska programa
Kod
3114
Studiska programa
III (treta)
Semestar
VI ({esti)
Vkupno ~asovi
60
Krediti
4
Vid na predmet
Zadolìtelen, stomatolo{ki, pretklini~ki.
Preduslovi
Potpis od Pretklini~ka kariologija
Izveduva
Odgovoren nastavnik
Adresa
Vodwanska 17, 1000 Skopje.
Klu~ni zborovi
Pretklini~ka endodoncija.
Nastavna sodrìna
148
Teoretska nastava
~as.
Vovedni napomeni i razvojni fazi na endodoncijata.
1
Anatomo-morfolo{ki karakteristiki na endodontskiot prostor.
1
Endodontski instrumenti-ra~ni, ma{inski i ultrazvu~ni.
1
Trepanacija po grupi na zabi.
1
Ekstirpacija na zabnata pulpa.
1
Vitalna ekstirpacija na zabnata pulpa.
1
Mortalna ekstirpacija na zabnata pulpa.
1
Ra~ni metodi za obrabotka na korenskiot kanal.
1
Ma{inski metodi i tehniki na obrabotka na korenskiot kanal.
1
Irigacija na korenskiot kanal, sretstva i na~in na primena.
1
Medikamenti vo endodontskata terapija-vidovi i na~in
na primena.
1
Polnewe na korenskiot kanal-uslovi i zada~i.
1
Tehniki na polnewe na korenskite kanali.
1
III
GODINA
Komplikacii vo tek i po endodontskata terapija.
1
Kolokvium
Prakti~na nastava
~as.
Metodi i na~ini za dijagnostika na zaboluvawata na pulpata.
3
Endodontski instrumenti (ra~ni, ma{inski, ultrazvu~ni).
3
Trepanacija-ednokorenski zabi.
3
Trepanacija-pove}ekorenski zabi.
3
Vitalna ekstirpacija.
3
Mortalna ekstirpacija.
3
Obrabotka na korenskite kanali so ra~ni instrumenti.
3
Obrabotka na korenskite kanali so ma{inski instrumenti.
4
Polnewe na korenskite kanali-klasi~en na~in.
3
Primena na drugi tehniki za polnewe na korenskite kanali.
3
Irigacija na korenskite kanali.
3
Komplikacii vo tek na kanalnata terapija-prikaz na slu~aj.
3
Kanalna terapija kaj ednokoren zab.
4
Kanalna terapija kaj pove}ekorenski zab.
4
Organizacija
Teoretska nastava 15 ~asa (nastavata se organizira kako cikli~na ili
blok nastava).
Prakti~na nastava 45 ~asa.
Metodi na u~ewe
Interaktivna nastava (teoretska) rabota vo grupi (ve`bi).
studentot
- Morfologija na endodontskiot prostor -mortalna ekstirpacija - vitalna
ekstirpacija,
- endodontski instrumenti (ra~ni i ma{inski)-metodi i tehniki
na obrabotka na korenskite kanali,
- irigacija i medikamenti - medikamenti vo endodontskata terapija tehniki na polnewe na korenskite kanali - komplikacii pri
endodontskata terapija.
Aktivnosti
Kreditni bodovi
minimum
maksimum
3
5
6
10
149
VODI~ NIZ STUDIITE
/ ~asovi
3
5
9
15
1 kolokvium
30
50
Zavr{en ispit
9
15
vkupno
60
100
ocenka
EKTS
ocenka
< 60
5
F
60-67
6
E
68-75
7
D
76-84
8
C
85-93
9
B
94-100
10
A
Predavawa
15
10
Konsultacii
5
Ve`bi
45
Podgotovka za ve`bi
25
Vkupno
100
Ocenuvawe
20
Se vkupno
120
Krediti
4
Kontinuirana proverka na znaeweto vo tekot na prakti~nata
i teoretskata nastava, 1kolokvium + zavr{en ispit
U~ebni pomagala
Osnovni u~ebnici: Kariologija - Matovska Qupka, Sigmapres 2001 god.,
Endodoncija-Matovska Qupka, Sigmapres 2002 god.
Dopolniteli u~ebnici: Materijali - Karaxov i sor., Beograd,
Dentin adhezivna sretstva u stomatologiji - Slavoqub @ivkovi},
Balkanski stomatolo{ki Forum, Beograd, 1998 god.
nastavata
Makedonski
150
III
GODINA
INFEKTOLOGIJA
Predmet
Infektologija
Studiska programa
Kod
3105
Studiska programa
III (treta)
Semestar
V (petti)
Vkupno ~asovi
30
Krediti
2,5
Vid na predmet
Zadolìtelen, klini~ki medicinski predmet.
Preduslovi
Osvoeni krediti od Mikrobiologija i Imunologija, Epidemiologija.
Izveduva
Katedra po infektologija
Odgovoren nastavnik
Prof. d-r Irena Kondova Topuzovska
Adresa
Katedra po infektologija, Medicinski fakultet, Skopje, Vodwanska 17,
1000 Skopje, 3 228 224, e-mail: irenakon2001@yahoo.com
Klu~ni zborovi
Stomatolo{ki fakultet, prv ciklus na studii, zadolìtelen predmet
Infektologija.
Nastavna sodrìna
Teoretska nastava
Infekcija i antiinfektiven imunitet. Osnovni i klini~ki
karakteristiki na infektivnite bolesti. Temperatura
i temperatura so nepoznata etiologija.
Sepsa i septi~en {ok. Isleduvawa vo infektologijata.
Imunolo{ki aspekti na infektivnite bolesti.
Imunoprofilaksa.
Principi na terapija na infektivnite bolesti. Antimikrobna
terapija - antibioterapija (op{ti principi; betalaktamski
antibiotici: penicilin G i V, penicilin A, cefalosporini,
nhibitori na betalaktamazata; makrolidi), antivirusni
medikamenti (op{ti napomeni, anti-herpes virusni
medikamenti); antiseptici; ostanat ne-antiinfektiven tretman.
Alimentarni toksoinfekcii. Netifusni salmonelozi.
Dizenterija bacilaris. Rotavirusen enterokolit.
Angini. Difterija. Skarlatina. Rinit. Grip. Mumps
Gnojni meningiti.
Serozni meningiti. Encefaliti. Rabies.
~as.
1
1
1
1
1
1
1
1
151
VODI~ NIZ STUDIITE
Morbili. Rubeola. Varicela. Herpes zoster.
1
Herpes simpleks infekcii. Mononukleoza.
1
Virusni hepatiti.
1
HIV/SIDA.
1
Oralni infekcii. Mikozi. Malarija
1
Tetanus. Antraks. Bruceloza.
1
Nozokomijalni (bolni~ki) infekcii.
1
Prakti~na nastava
Menaxment na infektivnite zaboluvawa na razli~ni nivoi
na zdravstveniot sistem.
1
Dijagnosti~ki protokol - anamneza i status na pacienti
so infektivno zaboluvawe.
1
Sero i vakcino profilaksa kaj infektivnite zaboluvawa.
1
Virusni gornorespiratorni infekcii.
1
Tonzilofaringiti: angini.
1
Meningealen i likvoren sindrom.
1
Vodno-elektrolitni poremetuvawa kaj akutnite infektivni
prolivi.
1
Infekcii so ko`no-mukozni promeni.
1
Mononukleozen sindrom i mumps.
1
Ikteri~en sindrom.
1
Virusni hepatiti.
1
Sindrom na steknata imunodeficiencija i oportuni infekcii
kaj imunosuprimirani.
1
Infektivni zaboluvawa so febrilen sindrom.
1
Encefaliti~en sindrom. Rabies. Tetanus.
1
Mikozi.
1
Organizacija
Нastavata se organizira kako cikli~na ili blok nastava.
Metodi na u~ewe
Interaktivna nastava (teoretska), rabota vo mali grupi (ve`bi).
152
~as.
Osposoben e za postavuvawe na dijagnoza.
Osposoben e za odreduvawe na plan na terapija.
Osposoben e za odreduvawe na plan za specifi~na imuno
i hemioprofilaksa.
III
studentot
GODINA
Kreditni bodovi
Aktivnosti
minimum
maksimum
Redovnost na teoretska nastava*
3
5
Aktivnost na prakti~na nastava**
9
15
- teoretski pismen del (test) i
- prakti~en usmen del
24
24
40
40
vkupno
60
100
Zavr{en ispit:
* (12 predavawa - 3 boda; 13 predavawa - 4 boda; 14-15 predavawa -5 boda)
** (9 ve`bi - 9 boda; 10 ve`bi -10 boda; 11 ve`bi -11 boda; 12 ve`bi -12 boda;
13 ve`bi -13 boda; 14 ve`bi -14 boda; 15 ve`bi -15 boda)
/ ~asovi
ocenka
EKTS
ocenka
< 60
5
F
60-67
6
E
68-75
7
D
76-84
8
C
85-93
9
B
94-100
10
A
Predavawa
15
10
Konsultacii
5
Ve`bi
15
Podgotovka za ve`bi
10
Vkupno
55
Ocenuvawe
20
Se vkupno
75
Krediti
2,5
Zavr{en ispit 48-80 boda /pismen (24 - 40 boda) + usmen del (24 - 40 boda)/
153
VODI~ NIZ STUDIITE
U~ebni pomagala
1. „Infektivni bolesti“ Ivanovski Q, glaven urednik. Skopje: TRIMAKS,
2007, podgotven od nastavnicite i sorabotnicite pri Katedrata po
infektologija.
2. „Praktikum po infektologija za studentite po stomatologija“ podgotven
od nastavnicite i sorabotnicite pri Katedrata po infektologija.
nastavata
Makedonski
NEVROLOGIJA
Predmet
Nevrologija
Studiska programa
Kod
3103
Studiska programa
III (treta)
Semestar
V (petti)
Vkupno ~asovi
30
Krediti
2,5
Vid na predmet
Zadolìtelen, klini~ki medicinski predmet.
Preduslovi
Osvoeni krediti od Anatomija I i II i Patofiziologija.
Izveduva
Katedra po nevrologija
Odgovoren nastavnik
Prof. d-r Vera Daskalovska, verus@mt.net.mk
Adresa
Klu~ni zborovi
Nastavna sodrìna
Klinika za nevrologija Vodwanska 17, Skopje, 02 3 111 904,
e-mail: nevrologija@nevrologija.com.mk
Stomatolo{ki fakultet, prv ciklus na studii, Nevrologija,
zadolìtelen predmet.
Teoretska nastava
Nevrologija - zna~ewe, istorijat, motorni i senzitivni sindromi.
Kranijalni nervi: anatomija, fiziologija, patologija
na kranijalni nervi (od prviot do {estiot).
Kranijalni nervi: anatomija, fiziologija, patologija
na kranijalni nervi (od sedmiot do dvanaesettiot).
Zaboluvawa i povredi na spinalnite koreni, spletovi
i periferni nervi.
154
~as.
1
1
1
1
III
GODINA
Multipla Skleroza.
1
Bolesti na ekstrapiramidniot sistem.
1
Bolesti na maliot mozok: tumori, ataksii, vaskularni,
vospalitelni.
1
Cerebrovaskularni bolesti: ishemi~en, hemoragi~en mozo~en
udar, subarahnoidalna hemoragija.
2
Tumori na golemiot i rbetniot mozok.
1
Encefaliti: akuten virusen encefalit, subakuten sklerozanten
panencefalit i drugi vospalenija na mozokot.
1
Epilepsii: etiopatogeneza, klasifikacija, dijagnoza i terapija.
1
Migrena i drugi glavobolki: etiopatogeneza, formi, dijagnoza,
diferencijalna dijagnoza, terapija.
1
Nevropatii
1
Miopatii
1
Prakti~na nastava
~as.
Nevrolo{ki status
1
Anamneza
1
Motilitet
2
Senzibilitet
2
Kranijalni nervi
3
Refleksi
2
Prakti~na rabota so pacienti so: CVI, Multipla skleroza,
Epilepsija, ekstrapiramidni zaboluvawa.
4
Organizacija
Teoretska nastava 15 ~asa, ve`bi 15 ~asa, nastavata se organizira
kako cikli~na ili blok nastava.
Metodi na u~ewe
Interaktivna nastava, prakti~na rabota so pacienti so nevrolo{ki
zaboluvawa.
Studenetite treba da se steknat so osnovni poznavawa od nevrologijata.
studentot
Aktivnosti
Kreditni bodovi
minimum
maksimum
3
5
6
10
155
VODI~ NIZ STUDIITE
/ ~asovi
3
5
9
15
1 kolokvium
39
65
vkupno
60
100
ocenka
EKTS
ocenka
< 60
5
F
60-67
6
E
68-75
7
D
76-84
8
C
85-93
9
B
94-100
10
A
Predavawa
15
10
Konsultacii
5
Ve`bi
15
Podgotovka za ve`bi
10
Vkupno
55
Ocenuvawe
20
Se vkupno
75
Krediti
2,5
Eden kolokvium so bodovi od 39 do 65, kontinuirana proverka na
znaeweto vo tekot na teoretskata i prakti~nata nastava.
U~ebni pomagala
U~ebnik po nevrologija: Osnovni principi na sovremenata nevrologija,
grupa avtori, 2002 god., Prosvetno delo, Skopje.
nastavata
Makedonski
156
III
GODINA
GNATOLOGIJA
Predmet
Gnatologija
Studiska programa
Kod
3107
Studiska programa
III (treta)
Semestar
V (petti)
Vkupno ~asovi
30
Krediti
2,5
Vid na predmet
Izveduva
Zadolìtelen, bazi~en stomatolo{ki pretklini~ki predmet.
Osvoeni krediti: Anatomija I i II, Fiziologija I i II, Histologija
i embriologija, Anatomija i morfologija na vilici i zabi; Biofizika
potpis: Pretklini~ka mobilna protetika (totalna i parcijalna proteza).
Katedra za mobilna stomatolo{ka protetika
Odgovoren nastavnik
Prof. d-r Quben Guguv~evski
Adresa
Katedra za mobilna protetika, Stomatolo{ki fakultet, Vodwanska 17,
tel.: 3115 647.
Klu~ni zborovi
Gnatologija.
Preduslovi
Nastavna sodrìna
Teoretska nastava
~as.
Voved vo gnatologijata.
1
Pregled na postapkite za celosna rehabilitacija na ustnata praznina.
1
Gnatolo{ki aspekti na okluzijata. Sostavni elementi na okluzijata.
1
Okluzija i artikulacija.
1
Grani~ni mandibularni dvièwa.
1
Fiziolo{ko miruvawe i centri~na relacija.
1
Artikulatori i licev lak.
1
Funkcionalna analiza na stomatognatniot sistem.
1
Preduslovi za obezbeduvawe na optimalni okluzalni sostojbi.
1
Funkcii na stomatognatniot sistem.
1
Pre~ki i nepravilnosti vo funkcijata na stomatognatniot sistem.
1
Terapija na pre~kite i nepravilnostite vo funkcijata
na stomatognatniot sistem.
1
157
VODI~ NIZ STUDIITE
Selektivno istruùvawe.
1
Sovremeni okluzalni {emi {to se koristat vo gnatologijata.
1
Zavr{en test
1
Prakti~na nastava
~as.
Izrabotka na studio modeli od tvrd gips so eugnat me|uvili~en
soodnos.
1
Postavuvawe na studio modelite vo artikulator (predvidena
e rabota vo poluindividualen artikulator tip Stratos 200).
3
Prou~uvawe na grani~nite mandibularni dvièwa.
4
Prakti~na primena na licev (obrazen) lak.
4
Prakti~na primena na postapkite na selektivno istruùvawe na
studio modelite izraboteni od tvrd gips.
3
Organizacija
temi (konsultacii okolu seminarskite temi), nastavata se organizira
kako cikli~na ili blok nastava.
Metodi na u~ewe
studentot
158
Osposoben za postavuvawe na dijagnoza na okluzalnite naru{uvawa,
osposoben za odredeni terapevtski proceduri od domenot na okluzijata
kaj prirodnata i ve{ta~kata denticija.
Kreditni bodovi
Aktivnosti
minimum
maksimum
3
5
6
10
3
5
9
15
1kolokvium
30
50
Zavr{en ispit
9
15
vkupno
60
100
ocenka
EKTS
ocenka
< 60
5
F
60-67
6
E
III
/ ~asovi
GODINA
68-75
7
D
76-84
8
C
85-93
9
B
94-100
10
A
Predavawa
15
10
Konsultacii
5
Ve`bi
15
Podgotovka za ve`bi
10
Vkupno
55
Ocenuvawe
20
Se vkupno
75
Krediti
2,5
1 kolokvium: minimum 30 boda, maksimum 50 boda.
Zavr{en ispit: minimum 9 boda, maksimum 15 boda, kontinuirana proverka
na znaeweto vo tekot na teoretskata i prakti~nata nastava.
U~ebni pomagala
1. Osnovi na gnatologijata (od prof. Q. Guguv~evski),
2. Modern Gnathological Concepts (od V. Lucia)
nastavata
Makedonski
OTORINOLARINGOLOGIJA
Predmet
Studiska programa
Kod
3108
Studiska programa
III (treta)
Semestar
V (petti)
159
VODI~ NIZ STUDIITE
Vkupno ~asovi
45
Krediti
3
Vid na predmet
Zadolìtelen, klini~ki medicinski.
Preduslovi
Osvoeni krediti: Anatomija I i II
Izveduva
Katedra za Otorinolaringologija
Odgovoren nastavnik
Prof. d-r Marina Dav~eva-âkar
Adresa
Medicinski fakultet, Vodwanska 17; e-mail: orlklinika@yahoo.com
Klu~ni zborovi
Otorinolaringologija.
Nastavna sodrìna
Teoretska nastava
Kongenitalni malformacii na nadvore{no, sredno i vnatre{no
uvo. Tu|i tela i vospalitelni zaboluvawa na nadvore{no uvo.
2
Povredi na nadvore{no uvo; Frakturi na temporalna koska.
2
Vospalitelni procesi na sredno uvo, otogeni komplikacii
i endokranijalni komplikacii.
2
Nevospalitelni procesi na vnatre{no uvo. Mo Meniere, Sy Costen.
2
Parezi i paralizi na n.Facialis.
2
Anatomija i fiziologija na nos i paranazalni sinusi;
Kongenitalni anomalii na nos i paranazalni sinusi.
2
Povredi na liceviot predel (Lefort I, II, III fraktura na zigomati~nata koska, frontoetmoidalna povreda, fraktura na dolnata
vilica, impresivna fraktura na orbita). Krvavewe od nos.
2
Kolokvium
2
Vospalitelni procesi i tumori na nos i paranazalni sinusi.
Egzokranijalni sinusogeni komplikacii. Oroantralni fistuli.
2
Kongenitalni malformacii na usnata praznina i `dreloto.
Nevrogeni naru{uvawa na farinks. Sindrom na stiloidniot
procesus, neuralgija na n.glossopharyngealis i n.vagus.
Hiperplazija i vospalitelni procesi na adenoidnite vegetacii,
lingvalnata i palatinalnite tonzili, tumori vo epifarinks i
hipofarinks.
Anatomija i fiziologija na larinks. Kongenitalni malformacii
na larinks.
160
~as.
2
2
2
III
GODINA
Parezi i paralizi na larinks. Vospalitelni procesi i tumori na
larinks.
2
Tu|i tela vo larinks, edem na larinks, traheotomoija 2.
2
kolokvium
2
Prakti~na nastava
~as.
Rutinski ve`bi, otorinolaringolo{ki pregled, so akcent
na zna~ajnite metodi na investigacija za studentite
po stomatologija.
15
Organizacija
temi (konsultacii okolu seminarskite temi).
Metodi na u~ewe
Osnovni poznavawa za simptomite i znacite na odredeni sostojbi od
domenot na otorinolaringologijata zna~ajni za stomatolo{kata praksa.
studentot
Kreditni bodovi
Aktivnosti
minimum
maksimum
3
5
6
10
3
5
9
15
39
65
vkupno
60
100
ocenka
EKTS
ocenka
< 60
5
F
60-67
6
E
68-75
7
D
76-84
8
C
85-93
9
B
94-100
10
A
161
VODI~ NIZ STUDIITE
/ ~asovi
Predavawa
30
10
Konsultacii
5
Ve`bi
15
Podgotovka za ve`bi
10
Vkupno
70
Ocenuvawe
20
Se vkupno
90
Krediti
3
2 kolokviumi i kontinuirano ocenuvawe na aktivnosta na studentite
na teoretskata i prakti~nata nastava.
U~ebni pomagala
Otorinolaringologija za studenti po stomatologija - Prof. d-r Ranko
Dergenc, odredeni poglavja.
nastavata
Makedonski
OP{TA
HIRURGIJA
Predmet
Op{ta hirurgija
Studiska programa
Kod
3110
Studiska programa
III (treta)
Semestar
V (petti)
Vkupno ~asovi
60
Krediti
5
Vid na predmet
Zadolìtelen, klini~ki, medicinski.
Preduslovi
Osvoeni krediti od Anatomija I i II, Op{ta patologija.
Izveduva
Katedra za Hirurgija, Medicinski fakultet.
Odgovoren nastavnik
Prof. d-r G. Kondov; Katedra za hirurgija, Medicinski fakultet.
Adresa
Katedra za hirurgija, Medicinski fakultet
Adresa: Vodwanska 17; e-mail: mail: kondov@yahoo.com
162
III
Klu~ni zborovi
Nastavna sodrìna
GODINA
Op{ta hirurgija.
Teoretska nastava
Voved vo hirurgija i osnovni hirur{ki principi; operaciona sala
i osnovni hirur{ki instrumenti. Asepsa, antisepsa i kontrola
na infekcijata. Nespecifi~ni i specifi~ni hirur{ki infekcii.
Sistemski odgovor na povredata. Mehani~ka povreda. Termi~ki
povredi. Inicijalno zgriùvawe i tretman na povredeni. Povredi
vo voeni uslovi i tretman na povredite vo voeni uslovi.
Rani, zarasnuvawe na rani, tretman na rani. Frakturi, luksacii,
distorzii. Krvavewa, hemostaza, i transfuzija na krv i krvni
derivati
Transplantacija. Onkologija. Anestezija i tretman na bolka.
Specifi~ni hirur{ki problemi: kraniocerebralni povredi i
spaciokompresiven sindrom.
Povredi na periferni nervi. Neuralgija na n.trigeminus. Tumori
na mozokot i medulla spinalis.
Skr{enica na rbetniot stolb, karlica, goren i dolen
ekstremitet. Povredi na gradniot ko{.
kolokvium
Bolesti na tireoidnata i paratireoidnata `lezda. Bolesti na
ezofagus: tu|i tela, inicijalen i definitiven tretman.
Tumori na di{nite pati{ta, bolesti na belite drobovi, tu|i
tela, inicijalen i definitiven tretman.
Bolesti na srceto, arteriite, venite i limfnite pati{ta,
bolesti na dojka.
Bolesti na bubregot, ureterot, uretrata, prostata i v. urinaria.
Povreda na abdomen, akutna abdominalna bolka, bolesti na
èludnikot, duodenumot i tenkoto crevo.
Bolesti na crniot drob, òl~nite pati{ta i pankreas.
kolokvium
Prakti~na nastava
Studentite preku rabota vo laboratorii se zapoznavaat
so bazi~nite koncepti na hirur{kata postapka. Studentite
pregleduvaat pacienti, popolnuvaat medicinska dokumentacija
i u~estvuvaat vo bazi~nite tretmanski postapki. Prisustvuvaat
i asistiraat vo postapka za inicijalna i definitivna dijagnoza,
tretman i sledewe na hirur{ki bolni.
~as.
3
3
2
2
2
2
2
3
3
3
2
2
2
2
~as.
30
163
VODI~ NIZ STUDIITE
Organizacija
Metodi na u~ewe
studentot
/ ~asovi
164
- osnovni poznavawa na osnovni hirur{ki principi,
- osnovni poznavawa za rani, zarasnuvawe na rani,
- osnovni poznavawa na onkolo{ki zaboluvawa i anesteziologija,
- po{iroki poznavawa za asepsa, antisepsa i kontrola na infekcijata,
- po{iroki poznavawa za kraniocerebralni povredi.
Kreditni bodovi
Aktivnosti
minimum
maksimum
3
5
6
10
3
5
9
15
39
65
vkupno
60
100
ocenka
EKTS
ocenka
< 60
5
F
60-67
6
E
68-75
7
D
76-84
8
C
85-93
9
B
94-100
10
A
Predavawa
30
20
Konsultacii
10
Ve`bi
30
Podgotovka za ve`bi
10
Vkupno
100
III
Ocenuvawe
50
Se vkupno
150
Krediti
i teoretskata na stava, 2 kolokviuma.
U~ebni pomagala
Op{ta i specijalna hirurgija, Panovski
Skripta za studentite po Stomatologija (vo podgotovka).
nastavata
Makedonski
GODINA
5
PEDIJATRIJA
Predmet
Pedijatrija
Studiska programa
Kod
3104
Studiska programa
III (treta)
Semestar
V (petti)
Vkupno ~asovi
30
Krediti
2,5
Vid na predmet
Zadolìtelen, klini~ki medicinski.
Preduslovi
Osvoeni krediti od Patofiziologija, Mikrobiologija i imunologija.
Izveduva
Katedra za detski bolesti
Odgovoren nastavnik
Prof. d-r Rozana Kacarska
Adresa
Klinika za detski bolesti, Vodwanska 17, Skopje
Tel. +389 2 3147 711, e-mail: rozesk2002@yahoo.com
Klu~ni zborovi
Pedijatrija.
165
VODI~ NIZ STUDIITE
Nastavna sodrìna
Teoretska nastava
~as.
Voved vo pedijatrija.
1
Rast i razvoj.
1
Dijabetes mellitus.
1
Hereditarni bolesti so zafa}awe na usna {uplina.
1
Prirodna ishrana.
1
Rahitis.
1
Malnutricii.
1
Hemoragi~en sindrom.
1
Febris reumatika.
1
Kongenitalni kardiopatii.
1
Maligni bolesti vo detska vozrast.
1
Gorni respiratorni infekcii.
1
Bronhopnevmonii, primarna TBC.
1
Postreptokokov glomeluronefrit.
1
Paroksizmalni poremetuvawa.
1
Prakti~na nastava
~as.
Klini~ki ve`bi na Klinikata za pedijatrija. Na ve`bite
studentite prosleduvaat pacienti vo detska vozrast
so zaboluvawa koi {to se navedeni vo teoretskite metodski
edinici.
Organizacija
Metodi na u~ewe
studentot
166
15
Нastavaта se organizira kako cikli~na ili blok nastava.
Interaktivna nastava (teoretska), rabota vo mali grupi (ve`bi),
- Osnovni poznavawa na bolestite vo detska vozrast koi imaat vlijanie
vrz oralnoto zdravje.
Aktivnosti
Kreditni bodovi
minimum
maksimum
3
5
6
10
III
/ ~asovi
GODINA
3
5
9
15
1 kolokvium
39
65
vkupno
60
100
ocenka
EKTS
ocenka
< 60
5
F
60-67
6
E
68-75
7
D
76-84
8
C
85-93
9
B
94-100
10
A
Predavawa
15
10
Konsultacii
5
Ve`bi
15
Podgotovka za ve`bi
5
Vkupno
50
Ocenuvawe
25
Se vkupno
75
Krediti
2,5
Kontinuirana proverka na znaeweto, 1 kolokvium: I kolokvium - 65 boda
ostanatite 35 boda studentot gi steknuva preku kontinuirana aktivnost
na teoretskata i prakti~nata nastava.
U~ebni pomagala
Katedrata za pedijatrija podgotvi skripta so site predavawa.
nastavata
Makedonski
167
VODI~ NIZ STUDIITE
PREVENTIVNA
STOMATOLOGIJA
Predmet
Studiska programa
Kod
3111
Studiska programa
III (treta)
Semestar
VI ({esti)
Vkupno ~asovi
60
Krediti
4
Vid na predmet
Klini~ki stomatolo{ki predmet.
Preduslovi
Osvoeni krediti od Oralna biohemija, Epidemiologija, Oralna higiena.
Izveduva
Katedra za detska i preventivna stomatologija
Odgovoren nastavnik
Prof. d-r Mile Car~ev
Stomatolo{ki Fakultet, Vodwanska br. 17. tel 3115647
e-mail: carcev_m@stomfak.ukim.edu.mk
Stomatolo{ki fakultet, prv ciklus na studii, zadolìtelen,
preventivna stomatologija.
Adresa
Klu~ni zborovi
Nastavna sodrìna
168
Teoretska nastava
~as.
Voved, podelba na preventivata, kategorii na oralni
zaboluvawa.
2
Dentalen plak i negovata uloga vo nastanuvawe na zabniot karies.
1
Razvoj na kariozna lezija.
3
Mehani~ka i hemiska kontrola na dentalniot plak.
3
Uloga na fluoridite vo preventivata na zabniot karies.
6
Zalevawe na fisuri i jami~ki.
2
Oralna biolo{ka odbrana-demineralizacija i remineralizacija.
3
Testirawe na karies aktivnosta.
2
Kariogen potencijal na hranata.
2
Preventiva na parodontalnata bolest.
1
Interceptivna ortodoncija.
3
Edukacijata i motivacijata kako faktor vo promocijata
na oralnoto zdravje.
2
III
GODINA
Prakti~na nastava
~as.
Vovedni ve`bi
- kategorii na oralni zaboluvawa,
- primarni preventivni merki.
Priem na pacientot i zapoznavawe so osnovnite principi
na klini~kata rabota so pacienti.
Dentalen plak i negovata uloga vo nastanuvaweto na zabniot karies
(vizualizacija na dentalniot plak i odreduvawe na plak indeks).
Mehanii~ka i hemiska kontrola na dentalniot plak
(profesionalno otstranuvale na dentalniot plak).
Metodi na ~etkawe na zabite (demonstracija).
Metodi na endogena primena na fluoridite(fluoridni
tableti-dozirawe).
Lokalna aplikacija na fluoridni preparati.
2
2
2
4
4
2
4
Zalevawe na fisuri
(vovedno predavawe, rabota so pacienti).
4
Detekcija na inicijalna kariozna lezija.
2
Dijagnostika na hroni~en kataralen gingivit.
2
Edukacijata i motivacijata kako faktori za promocija na oralnoto
zdravje (drèwe na predavawa vo u~ili{ni i predu~ili{ni
ustanovi).
2
Organizacija
Metodi na u~ewe
- steknuvawe na osnovni poznavawa za razvojot na karioznata lezija,
- steknuvawe na po{iroki poznavawa za zna~eweto na fluorot,
vo prevencijata na kariesot,
- steknuvawe na po{iroki poznavawa za merkite za odrùvawe
na oralna higiena,
- steknuvawe na po{iroki poznavawa za promocija na oralnoto zdravje.
studentot
Aktivnosti
Kreditni bodovi
minimum
maksimum
3
5
6
10
3
5
169
VODI~ NIZ STUDIITE
/ ~asovi
9
15
39
65
vkupno
60
100
ocenka
EKTS
ocenka
< 60
5
F
60-67
6
E
68-75
7
D
76-84
8
C
85-93
9
B
94-100
10
A
Predavawa
30
15
Konsultacii
5
Ve`bi
30
Podgotovka za ve`bi
10
Vkupno
90
Ocenuvawe
30
Se vkupno
120
Krediti
4
2 kolokviumi: vkupno 65 kreditni boda, kontinuirana proverka
na znaeweto vo tekot na prakti~nata i teoretskata nastava.
U~ebni pomagala
Osnoven u~ebnik „Preventivna stomatologija”, prof. d-r Mile Car~ev,
izdava~ Stomatolo{ki Fakultet - Skopje, 2006 godina.
nastavata
Makedonski
170
III
GODINA
DERMATOVENEROLOGIJA
Predmet
Dermatovenerologija
Studiska programa
Kod
3112
Studiska programa
III (treta)
Semestar
VI ({esti)
Vkupno ~asovi
30
Krediti
2,5
Vid na predmet
Klini~ki medicinski predmet.
Preduslovi
Osvoeni krediti od Op{ta patologija, Farmakologija, Mikrobilogija.
Potpis od: Interna medicina.
Izveduva
Katedra za Dermatovenerologija
Odgovoren nastavnik
Prof. d-r Q. Pavlova
Adresa
Klinika za Dermatovenerologija, Vodwanska br. 17.
Klu~ni zborovi
Dermatovenerologija.
Nastavna sodrìna
Teoretska nastava
~as.
Makro-mikroskopska struktura na koàta i vidlivite sluzokoì.
1
Osnovni histopatolo{ki procesi vo koàta.
1
Eflorescencii na koàta.
1
Terapija na ko`nite bolesti.
1
Infektivni ko`ni bolesti, vklu~itelno i STD polovo
prenoslivite bolesti (gonorea, sifilis i HIV).
3
Alergiski ko`ni bolesti.
1
Medikamentozni egzantemi.
1
Avtoimuni i bulozni dermatozi.
1
Eritemoskvamozni dermatozi.
1
Bolesti na lojnite `lezdi; prekancerozi.
1
Bolesti na veni so posledi~ni sostojbi.
Genodermatozi, bolesti na kosata, noktite i poremetuvawa vo
pigmentacijata.
1
1
171
VODI~ NIZ STUDIITE
kolokvium
1
Prakti~na nastava
~as.
Obrabotka na instruktivna kazuistika od hospitalizirani/ambulantski pacienti so dijagnozi; poseta i zapoznavawe so rabotata
na subspecijalisti~kite ambulanti na Klinikata za dermatovenerologija.
15
Organizacija
Teoretska nastava -15 ~asa, prakti~na nastava -15 ~asa.
Metodi na u~ewe
- osnovni poznavawa za dermatovenerolo{kite zaboluvawa,
- osposoben za postavuvawe na diferencijalna dijagnoza i podgotovka na
plan na terapija.
studentot
172
Kreditni bodovi
Aktivnosti
minimum
maksimum
3
5
6
10
3
5
9
15
1 kolokvium
30
50
Zavr{en (prakti~en) ispit
9
15
vkupno
60
100
ocenka
EKTS
ocenka
< 60
5
F
60-67
6
E
68-75
7
D
76-84
8
C
85-93
9
B
94-100
10
A
III
/ ~asovi
Predavawa
15
10
Konsultacii
5
Ve`bi
15
Podgotovka za ve`bi
5
Vkupno
50
Ocenuvawe
15
Se vkupno
75
Krediti
2,5
1 kolokvium, zavr{en (prakti~en) ispit, kontinuirana proverka
na znaeweto vo tekot na prakti~nata i teoretskata nastava.
U~ebni pomagala
Dermatovenerologija za stomatolozi, Pavlova.
nastavata
Makedonski
GODINA
OSNOVI NA KLINI~KA RADIOLOGIJA
Predmet
Osnovi na klini~ka radiologija
Studiska programa
Kod
3113
Studiska programa
III (treta)
Semestar
VI ({esti)
Vkupno ~asovi
30
Krediti
2,5
Vid na predmet
Klini~ki medicinski predmet.
Preduslovi
Osvoeni krediti od Anatomija I i II
Izveduva
Katedra za Radiologija
Odgovoren nastavnik
Prof. d-r Klime \oreski (e-mail: kgjoreski@hotmail.com)
Adresa
Univerzitetska klinika za radiologija, Belgradska bb.
Osnovi na klini~ka radiologija.
Klu~ni zborovi
173
VODI~ NIZ STUDIITE
Nastavna sodrìna
Teoretska nastava
~as.
Osnovi na radiolo{ka fizika.
1
Osnovi na radiolo{ka radiobiologija.
1
Geometriski zakonitosti pri sozdavaweto na rentgenskata slika.
1
Principi na radiolo{ka za{tita.
2
Radiologija na kardiovaskularniot sistem.
1
Radiologija na respiratorniot sistem.
1
Radiologija na gastrointestinalniot sistem.
1
Radiologija na hepatobilijarniot i urinarniot sistem.
1
Radiologija na osteoartikularniot sistem.
Kompjuterizirana tomografija i nejzina primena
vo stomatologijata.
Magnetna rezonanca i nejzina primena vo stomatologija.
2
Ultrazvuk
1
kolokvium
1
Prakti~na nastava
Metodi na u~ewe
studentot
15
Teoretska nastava -15 ~asa; prakti~na nastava -15 ~asa;
nastavata se organizira kako cikli~na ili blok nastava.
Interaktivna nastava (teoretska), rabota vo mali grupi (ve`bi),
- osnovni poznavawa na radiobilogija,
- osnovni poznavawa na radiologijata na oddelni sistemi,
- osnovni poznavawa za sovremenite metodi vo radiologijata,
- po{iroki poznavawa na principite na radiolo{ka za{tita.
Aktivnosti
1 kolokvium
vkupno
174
1
~as.
Demonstracija na izveduvawe na oddelni radiolo{ki metodi,
osnovni pojmovi za rentgenskata slika i nejzina analiza,
principi na radiolo{ka za{tita.
Organizacija
1
Kreditni bodovi
minimum
maksimum
3
5
6
10
3
5
9
15
39
65
60
100
III
/ ~asovi
GODINA
ocenka
EKTS
ocenka
< 60
5
F
60-67
6
E
68-75
7
D
76-84
8
C
85-93
9
B
94-100
10
A
Predavawa
15
10
Konsultacii
5
Ve`bi
15
Podgotovka za ve`bi
5
Vkupno
50
Ocenuvawe
15
Se vkupno
75
Krediti
2,5
1 kolokvium, kontinuirana proverka na znaeweto vo tekot na prakti~nata
i teoretskata nastava.
U~ebni pomagala
Avtorizirani predavawa od katedrata za radiologija
nastavata
Makedonski
INDIVIDUALEN PROEKT
Predmet
Individualen proekt
Studiska programa
Kod
Studiska programa
3115
III (treta)
175
VODI~ NIZ STUDIITE
Semestar
VI ({esti)
Krediti
2,5
Vid na predmet
Zadolìtelen proekt
Preduslovi
Studentot mora da gi poloì ispitite srodni so oblasta od koja e odbran
proektot.
Izveduva
Vo zavisnost od izborot na temata za izrabotka na individualniot proekt.
Odgovoren nastavnik
Vo zavisnost od izborot na temata za izrabotka na individualniot proekt.
Klu~ni zborovi
Stomatolo{ki fakultet, prv ciklus na studii, zadolìtelen proekt.
Nastavna sodrìna
Postavuvawe na proektna zada~a (PBL orientirana zada~a). Selekcija
na relevantna literatura, pregled na soznanijata i donesuvawe
na sopstveni zaklu~oci koi treba da se formuliraat vo pi{an izve{taj,
usna prezentacija i odbrana na proektot pred ~lenovite na katedrata
i studentite koi odbrale proekt kaj istiot profesor.
Voveduvawe na studentite vo nau~noistraùva~kata rabota, kriti~ko
razmisluvawe, pi{uvawe i usmena prezentacija na mini proekt.
na studentot
Usno prezentirawe na proektot, evaluacija na pi{aniot proekt.
/ ~asovi
Definirawe na proektnata zada~a
(postavuvawe na PBL orientirana zada~a).
4
Pregled i obrabotka na relevantna literatura.
15
Preliminarna podgotovka na izve{tajot za
proektot.
10
Pi{uvawe na izve{tajot.
35
Podgotovka za javna prezentacija.
9
Javna prezentacija i odbrana.
2
Se vkupno
75
Krediti
2,5
U~ebni pomagala
Selektirana literatura relevantna za izbraniot proekt.
nastavata
Makedonski
176
IV
GODINA
ORALNA MEDICINA I PATOLOGIJA I
Predmet
Studiska programa
Kod
4101
Studiska godina
IV (~etvrta)
Semestar
VII (sedmi)
Vkupno ~asovi
60
Krediti
4,5
Vid na predmet
Zadolìtelen, klini~ki, stomatolo{ki.
Preduslovi
Osvoeni krediti od Interna medicina i Op{ta patologija,
Patolo{ki osnovi na bolestite, Dermatovenerologija.
Izveduva
Prof. d-r. M. Nakova, prof. d-r. Z. Belazelkoska, prof. d-r. M. Popovska.
Odgovoren nastavnik
Prof. d-r Z. Belazelkoska
Adresa
Katedra za bolesti na ustata i parodontot, Stomatolo{ki fakultet,
Vodwanska 18 Skopje. Tel. +389 2 3299 038 e-mail:belazlatanka@yahoo.com
Klu~ni zborovi
Oralna medicina i patologija.
Nastavna sodrìna
Teoretska nastava
час.
VOVED VO ORALNATA MEDICINA
Oralna medicina (MINATO, SEGA[NOST, IDNINA).
1
Klasifikacija na oralnite zaboluvawa.
1
177
VODI~ NIZ STUDIITE
178
Anatomski karakteristiki na oralnata ligavica. Mikroskopska
slika, funkcionalni karakteristiki, i fiziolo{ki procesi
na oralnata ligavica.
2
Patolo{ki promeni na oralnata ligavica, mikroskopski i
makroskopski.
2
Faktori na odbrana na usnata praznina.
1
Povredi na oralnata ligavica (mehani~ki, termi~ki, hemiski,
radijacioni).
1
Nuspojavi na lekovi i toksi~ni reakcii na oralnata ligavica.
1
Patolo{ki promeni i vospalenija na usnicite.
3
Patolo{ki promeni na ligavicite, vospalenija na jazikot i
razvojni anomalii.
Patolo{ki promeni na ligavicata i vospalenija na nepceto.
3
Bolesti na plunkovnite `lezdi.
1
Naru{uvawa vo sekrecijata na plukovnite `lezdi.
1
Sindromot na pe~ewe i àrewe vo ustata i naru{uvawe
vo osetlivosta na vkusot.
1
Manifestacii na krvnite zaboluvawa na oralnata ligavica.
Naru{uvawe vo funkcijata na eritrocitite i trombocitite.
1
Manifestacija na krvnite zaboluvawa na oralnata ligavica.
Naru{uvawa vo funkcijata na leukocitite.
1
Manifestacii na kardiovaskularnite i respiratornite
zaboluvawa na oralnata ligavica.
1
Manifestacii na hormonalnite i metaboli~kite naru{uvawa
2
Manifestacii na neurolo{kite i psihosomatskite naru{uvawa
vo ustata.
1
Manifestacii na bolestite na gastrointestinalniot trakt
na oralnata ligavica. Manifestacii na bubre`nite zaboluvawa
1
Manifestacii na nutritivnite naru{uvawa i nedostatokot
na vitamini na oralnata ligavica.
1
Oralna medicina vo detska vozrast.
2
Oralna medicina kaj bolni so posebni potrebi.
Oralni zaboluvawa koi se posledica na seksualen kontakt.
1
1
IV
GODINA
Prakti~na nastava
час.
OSNOVI NA ORALNATA PROPEDEVTIKA
Anatomija na usnata praznina (usni, obraz, predvorje na usnata
praznina, nepce, jazik, pod na usnata praznina, plunkini `lezdi).
2
Histologija na usnata praznina
Mastikatorna ligavica
(Oralen epitel. Sulkusen epitel. Pripoen epitel. Dezmozomski
vrski. Bazalna membrana. Krzno)
Pokrovna ligavica, Specijalizirana ligavica.
3
Oralna flora
Asocijacii pome|u mikroorganizmite
- simbioza.
Sostav na oralnata flora
- Bakterii (gradba, podelba na bakteriite spored oblikot i
di{eweto),
- Gabi,
- Virusi (gradba, podelba) protozoi.
2
Oralen imunitet
Mehanizam na nespecifi~na za{tita
1. Nespecifi~na pasivna za{tita
- anatomo-histolo{ki karakteristiki na oralnata ligavica,
- plunka,
- sijalomucin,
- xvakawe,
- stabilnost na oralnata flora,
- specifi~na polo`ba i oblik na zabite.
2. Nespecifi~na aktivna za{tita
2
3. Nespecifi~na kleto~na za{tita
Mehanizam na specifi~na za{tita
- humoralen imun odgovor,
- celularen imun odgovor.
Reakcii na hipersenzibilnost
- Anafilakti~na reakcija,
- Citotoksi~na reakcii,
- Artusov fenomen,
- Docen tip na hipersenzibilnost.
179
VODI~ NIZ STUDIITE
O{tetuvawe i zazdravuvawe na oralnite meki tkiva
Vospalenija. Eksudativni vospalenija. Mehanizam na formirawe
na eksudat. Podelba na eksudativnite vospalenija.
Proliferativni vospalenija. Alterativni vospalenija
Podelba na vospalenijata spored vremetraewe (akutni,
hroni~ni, subakutni). Kleto~ni otstapuvawa.
Kleto~ni adaptacii (atrofija, hipertrofija, hiperplazija,
metaplazija, displazija). Kleto~ni akumulacii (degeneracii) reverzibilni o{tetuvawa
- intracelularen edem,
- vakuolna degeneracija,
- sluzna degeneracija,
- hijalina degeneracija,
- amiloidna degeneracija,
- masna degeneracija,
- fibrinoidna degeneracija.
2
O{tetuvawe i zazdravuvawe na oralnite meki tkiva
Kleto~ni dezintegracii-ireverzibilni o{tetuvawa
- Nekroza,
- Gangrena.
Zazdravuvawe na povredenoto tkivo
- Regeneracija,
- Reparacija (primarna, sekundarna).
2
Patologija na oralnata ligavica.
Osnovni patolo{ki procesi vo epitelot i krznoto.
Primarni eflorescencii na oralnata ligavica.
Eflorescencii vo nivo na oralnata ligavica (makula, enantem)
- Eflorescencii nad nivo na oralnata ligavica.
Eflorescencii so te~na, cvrsta i polute~na sodrìna
- Eflorescencii pod nivo na oralnata ligavica.
Sekundarni eflorescencii na oralnata ligavica.
2
ANAMNESTI^KO I DIJAGNOSTI^KO SLEDEWE
180
Priod i anamneza, Priod kon pacientot.
Anamneza za pacientot (anamnesti~ki generalii) glavni tegobi,
sega{na bolest. Minata anamneza. Li~na anamneza.
Semejna anamneza. Socijalna anamneza. Zapazuvawe na
doktrinarnite principi pri oralno medicinskite zaboluvawa.
1
Klini~ki pregled
Postavenost na pacientot za pregled
1. Status localis extraoralis: Sostojba na liceto i okolnite
strukturi, Nabquduvawe, Opipuvawe.
2
IV
GODINA
2. Status localis intraoralis: Nabquduvawe. Opipuvawe.
3. Status morphe: Nabquduvawe na promenite (lokalizacija,
vid, distribucija,aran`man, broj, forma, golemina, granici,
okolina, boja, povr{inska struktura).
Opipuvawe na promenite (konzistencija, pridviùvawe, ekspanzija, fluktuacija, bolka).
2
Razvoj na diferencijalnata dijagnoza.
Grupirawe na promenite. Povtorno ispituvawe na leziite.
Klasifikacija na promenite. Prelistuvawe na mo`nite
dijagnozi. Finalizacija na diferencijalnata dijagnoza.
2
Ponatamo{ni dijagnosti~ki postapki
1. Klini~ki testovi ( testirawe na otokot na oralnata ligavica,
lingvalen test, toluidinski test, {ilerova jodna proba, test
na vitropresija, Breningov test, kserostomi~en test,
testirawe na Ph plunkata, test na Nikolsky).
2. Klini~ko laboratoriski testovi (mikrobiolo{ki, zemawe
bris za antibiogram, virusolo{ki ispituvawa, mikoti~ni
ispituvawa nativen preparat, eksfolijativno-citolo{ki test,
citolo{ka analiza Tzanck-ov test).
3. Laboratoriski testovi: Hematolo{ki ispituvawa.
Biohemiski ispituvawa; Alergolo{ki ispituvawa; Imunolo{ki
ispituvawa.
2
Postavuvawe definitivna dijagnoza:
Rabotna dijagnoza, Krajna dijagnoza, Terapija.
2
Klini~ki ve`bi vo sala
Zemawe anamneza, sproveduvawe klini~ki pregled, postavuvawe
dijagnoza, plan na terapija.
2
2
2
Organizacija
Metodi na u~ewe
Osnovni poznavawa za patolo{kite zbidnuvawa vo oralniot kavitet
i prevzemawe na preventivni i kurativni metodi.
181
VODI~ NIZ STUDIITE
studentot
/ ~asovi
Kreditni bodovi
Aktivnosti
minimum
maksimum
3
5
6
10
3
5
9
15
39
65
vkupno
60
100
ocenka
EKTS
ocenka
< 60
5
F
60-67
6
E
68-75
7
D
76-84
8
C
85-93
9
B
94-100
10
A
Predavawa
30
20
Konsultacii
5
Ve`bi
30
Podgotovka za ve`bi
15
Vkupno
100
Ocenuvawe
35
Se vkupno
135
Krediti
4,5
Kontinuirana proverka na znaeweto, 2 testa + proverka na steknatite
znaewa i ve{tini od prakti~nata nastava na poslednata ve`ba.
U~ebni pomagala
1. Dimitrovski V. Popovska M. Osnovi na oralnata propedevtika.
Stomatolo{ki fakultet. Skopje 2002 god.
2. Belazelkoska Z. Nakova M. Orlna patologija.
182
IV
GODINA
3. Popovska M. Dimitrovski V. Atanasovska - Stojanovska A.
Diferencijalna dijagnoza na oralnite lezii. Magnasken 2004 god.
4 Nakova M. Popovska M. Dijagnostika na oralnite lezii. Stomatolo{ki
fakultet. Skopje 2006 g.
5. Ceki}- Arambasin A. Oralna medicina. [kolska kwiga - Zagreb, 2005 god.
6. Greenberg M. Glick M. Burketova oralna medicina dijagnoza i lije~ewe.
Deseto izdawe. Medicinska naklada. Zagreb, 2006 god.
nastavata
Makedonski
ORALNA MEDICINA I PATOLOGIJA II
Predmet
Oralna medicina i patologija II
Studiska programa
Kod
4108
Studiska godina
IV(~etvrta)
Semestar
VIII (osmi)
Vkupno ~asovi
75
Krediti
4,5
Vid na predmet
Zadolìtelen, klini~ki, stomatolo{ki predmet
Preduslovi
Potpis od Oralna medicina i patologija I
Izveduva
Katedra za bolesti na ustata i parodontot;
prof. d-r. M. Nakova., prof. d-r. Z. Belazelkoska., prof. d-r. M. Popovska
Odgovoren nastavnik
Prof. d-r. Z. Belazelkoska
Adresa
Katedra po bolesti na ustata i parodontot, Stomatolo{ki fakultet,
Vodwanska 18 Skopje Tel. +389 2 3299 038 e-mail:belazlatanka@yahoo.com
Klu~ni zborovi
Oralna medicina i patologija.
Nastavna sodrìna
Teoretska nastava
час.
Nespecifi~ni bakteriski infekcii na ustata.
2
Specifi~ni bakteriski infekcii na ustata.
3
183
VODI~ NIZ STUDIITE
Glivi~ni infekcii na ustata.
2
Virusni infekcii na ustata.
3
Klasifikacija oralnite imunolo{ki poremetuvawa na Lichen
planus.
2
Oralni aftozni ulceracii.
3
Mukokutani bulozni bolesti.
4
Sistemski avtoimuni bolesti.
2
Oralni promeni kaj HIV infekciite.
2
Oralni manifestacii kaj imunodeficiite.
1
Oralni manifestacii kaj vaskulitis, paraproteinemija
i amiloidoza.
1
Oralni alergiski reakcii.
2
Prakti~na nastava
час.
KLINI^KI, LABORATORISKI VE@BI I SEMINARI
Vovedni predavawa
Oralni genodermatozi, Nasledni i razvojni anomalii na ustata.
Obrabotka na pacient od anamneza do plan za terapija.
3
Vovedni predavawa
Oralni zaboluvawa povrzani so starosta, Klini~ki ve`bi
vo sala, Obrabotka na pacient od anamneza do plan za terapija.
3
Vovedni predavawa
Oralni bolesti kako posledica na sistemski naru{uvawa.
Vovedni predavawa
Svetli (beli) promeni na oralnata ligavica.
Vovedni predavawa
Svetli (beli) promeni na oralnata ligavica.
Vovedni predavawa
Crveno-sini promeni na oralnata ligavica.
184
3
3
3
3
IV
GODINA
Vovedni predavawa
Crveno-sini promeni na oralnata ligavica.
3
Vovedni predavawa
Pigmentacii na oralnite i perioralnite tkiva.
3
Vovedni predavawa
Pigmentacii na oralnite i perioralnite tkiva.
3
Vovedni predavawa
Veziko-bulozni zaboluvawa.
3
Vovedni predavawa
Veziko-bulozni zaboluvawa.
3
Vovedni predavawa
Ulcerativni sostojbi.
3
Vovedni predavawa
Ulcerativni sostojbi.
3
Vovedni predavawa
Zaboluvawa na salivarnite `lezdi.
3
Vovedni predavawa
Zaboluvawa na salivarnite `lezdi.
3
Organizacija
Metodi na u~ewe
185
VODI~ NIZ STUDIITE
studentot
/ ~asovi
186
Po{iroki poznavawa za patolo{kite zbidnuvawa vo oralniot kavitet i
prevzemawe na preventivni i kurativni metodi.
Klu~ni ve{tini:
- osposoben za dijagnostika na oralnite zaboluvawa,
- osposoben za rasvetluvawe na diferencijano dijagnosti~ki dilemi i
razgrani~uvawe na fiziolo{koto od patolo{koto,
- osposoben za klini~ki pregled na pacient so oralni zaboluvawa,
- osposoben za ordinirawe terapija,
- osposoben za sledewe na terapiski rezuktati i eventualni komplkacii.
Kreditni bodovi
Aktivnosti
minimum
maksimum
3
5
6
10
3
5
9
15
30
50
Zavr{en ispit
9
15
vkupno
60
100
ocenka
EKTS
ocenka
< 60
5
F
60-67
6
E
68-75
7
D
76-84
8
C
85-93
9
B
94-100
10
A
Predavawa
30
20
Konsultacii
5
Ve`bi
45
Podgotovka za ve`bi
15
Vkupno
115
IV
Ocenuvawe
20
Se vkupno
135
Krediti
4,5
GODINA
Kontinuirana proverka na znaeweto, 2 testa + proverka na steknatite
znaewa i ve{tini od prakti~nata nastava na poslednata ve`ba (zavr{en
ispit)
U~ebni pomagala
1. Dimitrovski V. Popovska M. Osnovi na oralnata propedevtika.
2. Belazelkoska Z. Nakova M. Orlna patologija. Stomatolo{ki fakultet.
Skopje 2003 god.
3. Popovska M. Dimitrovski V. Atanasovska - Stojanovska A.
Diferencijalna dijagnoza na oralnite lezii. Magnasken 2004 god.
4. Nakova M. Popovska M. Dijagnostika na oralnite lezii. Stomatolo{ki
fakultet. Skopje 2006 god.
5. Ceki}- Arambasin A. Oralna medicina. [kolska kwiga - Zagreb, 2005 god.
6. Greenberg M. Glick M. Burketova oralna medicina dijagnoza i lije~ewe.
Deseto izdawe. Medicinska naklada. Zagreb, 2006 god.
nastavata
Makedonski
PRETKLINI~KA ORALNA HIRURGIJA
Predmet
Pretklini~ka oralna hirurgija
Studiska programa
Kod
4102
Studiska godina
IV (~etvrta)
Semestar
VII (sedmi)
Vkupno ~asovi
45
Krediti
4
Vid na predmet
Zadolìtelen, pretklini~ki, stomatolo{ki
187
VODI~ NIZ STUDIITE
Preduslovi
Dobieni krediti od:
Pretklini~ka kariologija i Interna medicina, Op{ta patologija,
Patolo{ki osnovi na bolestite, Otorinolaringologija.
Izveduva
Katedra za oralna hirurgija
Odgovoren nastavnik
Prof. d-r. Boris Veli~kovski
Adresa
Katedra za oralna hirurgija, Stomatolo{ki fakultet, Vodwanska 18
Skopje Tel. +389 (0)2 3299 033
Klu~ni zborovi
Pretklini~ka oralna hirurgija.
Nastavna sodrìna
Teoretska nastava
Anatomo-topografija na orofacijalna regija: osteologija,
muskuli, vaskularizacija, inervacija.
1
Principi na asepsa i antisepsa.
1
Predoperativna evaluacija na pacient (medicinska istorija na
bolen).
1
Priprema na bolen za oralnohirur{ka intervencija.
1
Bolka kako oralno-hirur{ki problem.
1
Voved vo anestezija.
1
Terminalna infiltrativna anestezija vo gorna i dolna vilica.
1
Sprovodni anestezii vo gorna vilica.
1
Sprovodni anestezii vo dolna vilica.
1
Komplikacii pri izveduvawe na lokalna anestezija.
1
Principi na egzodoncija.
1
Tipi~ni ekstrakcii.
1
Atipi~ni ekstrakcii.
1
Komplikacii vo tek na ekstrakcija na zabi.
1
Kolokvium
1
Prakti~na nastava
188
час.
час.
Vovedno zapoznavawe so zada~ite, celite i metodite
na predmetot oralna hirurgija.
1
Principi na asepsa i antisepsa.
1
IV
GODINA
Zemawe na anamneza kaj pacienti za oralnohirur{ki
intervencii.
1
Klini~ki (ekstraoralen i intraoralen) pregled
1
Zapoznavawe so instrumentarium:
- polugi i kle{ti za rabota vo gorna vilica.
2
Zapoznavawe so instrumentarium:
- polugi i kle{ti za rabota vo dolna vilica.
2
Zapoznavawe so oralnohirur{ki instrumentarium.
2
Terminalna anestezija vo gorna i dolna vilica.
2
2
2
Komplikacii vo tek i po davawe na anestezija.
2
Ekstrakcija na zabi na pooddelni morfolo{ki grupi, stav na
lekarot i fazi na ekstrakcii.
2
2
Anestezija i ekstrakcija na zabi od strana na studentot
(so asistencija na asistentot).
8
Organizacija
Teoretska nastava 15~asa, prakti~na nastava 30 ~asa.
Metodi na u~ewe
Interaktivna nastava (teoretska), rabota vo mali grupi (ve`bi)
i drugi oblici predvideni so zaedni~ki kriteriumi na EKTS.
- osnovno poznavawe na oralnohirur{kiot instrumentarium,
- osnovno poznavawe na metodite na lokalna infiltrativna anestezija,
- po{iroko poznavawe na metodite na ekstrakcija na zabi.
studentot
Aktivnosti
Kreditni bodovi
minimum
maksimum
3
5
6
10
3
5
9
15
39
65
vkupno
60
100
189
VODI~ NIZ STUDIITE
/ ~asovi
< 60
5
EKTS
ocenka
F
60-67
6
E
68-75
7
D
76-84
8
C
85-93
9
B
94-100
10
A
ocenka
Predavawa
15
10
Konsultacii
5
Ve`bi
45
Podgotovka za ve`bi
15
Vkupno
90
Ocenuvawe
30
Se vkupno
120
Krediti
4
Kolokvium, kontinuirana proverka na znaeweto vo tekot na prakti~nata i
teoretskata nastava
U~ebni pomagala
Sistematizirani, avtorizirani i uredeni predavawa od ~lenovite na katedrata (do izdavawe na u~ebnik po Oralna hirurgija).
„Praktikum oralne hirurgije“ - Markovi} A.
„Oralna hirurgija“ - Joji} B. i Perovi} J.
„Oralna hirurgija“ - Todorovi} Q.
„Anestezija u stomatologiji“ - Todorovi} Q.
„Sprovodne anestezije u gorwoj i dowoj vilici“ - Lotri} N.
„Oralna hirurgija“ - Mi{e I.
„Hemostaza i weni poreme}aji u stomatolo{koj praksi“ - Perovi} J.
„Periapikalne lezije“ - Petrovi} V.
nastavata
Makedonski
190
IV
GODINA
ORALNA HIRURGIJA I
Predmet
Oralna hirurgija I
Studiska programa
Kod
4109
Studiska programa
IV (~etvrta)
Semestar
VIII (osmi)
Vkupno ~asovi
75
Krediti
4,5
Vid na predmet
Zadolìtelen; klini~ki stomatolo{ki predmet
Preduslovi
Potpis od: Pretklini~ka oralna hirurgija
Izveduva
Odgovoren nastavnik
Prof. d-r Boris Veli~kovski
Adresa
Skopje. Tel. +38923299033.
Klu~ni zborovi
Oralna hirurgija I.
Nastavna sodrìna
Teoretska nastava
~as.
Zarasnuvawe na ekstrakciona rana.
2
Dolor post extractionem (komplikacija po ekstrakcija na zabi).
2
Oralnohirur{ki aspekti pri pacienti so rizik.
2
Hemostaza vo oralnata hirurgija.
2
Zaboluvawa so hemoragi~en sindrom.
2
Odontogeni infekcii.
2
Kompleksni odontogeni infekcii.
2
Kolokvium
2
Osnovni principi vo hirurgija.
2
Hroni~ni periapikalni procesi.
2
Terapiski postapki na hroni~ni periapikalni procesi.
2
Impaktirani zabi.
2
Rtg vo oralnata hirurgija.
2
191
VODI~ NIZ STUDIITE
Prevencija i tretman na urgentni sostojbi.
2
kolokvium
2
Prakti~na nastava
час.
Zemawe na anamneza na pacienti za oralnohirur{ki intervenci.
1
Klini~ki (ekstraoralen i intraoralen) pregled, zaben status.
1
Op{ti (internisti~ki zaboluvawa) od oralno hirur{ki iteres.
2
Instrumenti (polugi i kle{ti) za rabota vo gorna vilica.
2
Instrumenti (polugi i kle{ti) za rabota vo dolna vilica.
2
Oralnohirur{ki instrumentarium.
2
4
2
2
2
Ekstrakcija na zabi na poodelni morfolo{ki grupi, stav na
lekarot i fazi na ekstrakcii.
3
2
Anestezija i ekstrakcija na zabi od strana na studentot.
18
Komplikacii posle ekstrakcija na zabi.
2
Organizacija
Metodi na u~ewe
Interaktivna nastava (teoretska), rabota vo mali grupi (ve`bi) i drugi
oblici predvideni so zaedni~ki kriteriumi na EKTS.
Po{iroko poznavawe vo odnos na odredena oralnohirur{ka kazuistika:
zarasnuvawe na ekstrakcioni rani, komplikacii po ekstrakcija na zabi,
tretman na pacienti so rizik, hemostaza i zaboluvawa so hemoragi~en
sindrom, akutni odontogeni infekcii, hroni~ni periapikalni procesi,
impaktirani zabi, tretman na urgentni sostojbi
192
klu~ni ve{tini:
- osposoben e za postavuvawe na dijagnoza, diferencijalna dijagnoza,
- osposoben e za odreduvawe na plan na terapija,
- osposoben e za izveduvawe na odredeni terapiski postapki (metodi
na lokalna infiltrativna anestezija, tipi~ni i atipi~ni ekstrakcii
na razli~ni morfolo{ki grupi na zabi, tretman na postanestezioni
i postekstrakcioni komplikacii).
IV
studentot
/ ~asovi
U~ebni pomagala
GODINA
Kreditni bodovi
Aktivnosti
minimum
maksimum
3
5
6
10
3
5
9
15
30
50
Zavr{en ispit
9
15
vkupno
60
100
ocenka
EKTS
ocenka
< 60
5
F
60-67
6
E
68-75
7
D
76-84
8
C
85-93
9
B
94-100
10
A
Predavawa
30
20
Konsultacii
5
Ve`bi
45
Podgotovka za ve`bi
15
Vkupno
115
Ocenuvawe
20
Se vkupno
135
Krediti
4,5
2 kolokviumi, kontinuirano ocenuvawe vo tekot na prakti~nata
i teoretskata nastava, zavr{no ocenuvawe: minimum 9, maksimum 15 boda
Sistematizirani, avtorizirani i uredeni predavawa od ~lenovite
na katedrata (do izdavawe na u~ebnik po Oralna hirurgija).
193
VODI~ NIZ STUDIITE
„Hemostaza i weni poreme}aji u stomatolo{koj praksi“ - Perovi} J.
nastavata
Makedonski
KLINI~KA MOBILNA PROTETIKA (TOTALNA PROTEZA)
Predmet
Klini~ka mobilna protetika (totalna proteza)
Studiska programa
Kod
4103
Studiska programa
IV (~etvrta)
Semestar
VII (sedmi)
Vkupno ~asovi
105
Krediti
6
Vid na predmet
Zadolìtelen, klini~ki stomatolo{ki predmet
Preduslovi
Osvoeni krediti od: Pretklini~ka mobilna protetika (totalna
i parcijalna proteza); Gnatologija, potpis: Pretklini~ka fiksna protetika
Izveduva
Odgovoren nastavnik
Prof. d-r Veleski D.
Adresa
Klu~ni zborovi
Nastavna sodrìna
Klini~ka mobilna protetika (totalna proteza).
Teoretska nastava
Anamneza i dijagnostika na problemite kaj pacienti so totalna
anodoncija.
Ekstraoralni i intraoralni promeni po celosnoto gubewe na
prirodnite zabi.
Upasuvawe i testirawe na individualnite laìci za izrabotka
na totalnite protezi (TP).
194
~as.
2
2
2
IV
GODINA
Otpe~atoci (anatomski i funkcionalni) za izrabotka na (TP).
Fiziolo{ko miruvawe, metodi za odreduvawe na centri~na
relacija i okluzija kaj TP, prednosti od upotrebata na licev lak.
Kriteriumi za izbor na ve{ta~kite zabi za TP.
Okluzalni koncepti kaj TP.
Metodi za redewe (artikulirawe) na ve{ta~kite zabi za TP.
Prv kolokvium
2
Zavr{ni laboratoriski postapki vo izrabotkata na TP.
2
Predavawe na TP na korisnikot, re{avawe na problemite
povrzani so predavaweto na TP.
2
Imedijatna i edini~na TP.
Upatstva za odrùvawe i koristewe na TP.
Reparaturi kaj TP.
Vtor kolokvium
2
2
2
2
Prakti~na nastava
75
2
2
2
2
2
Dijagnoza, planirawe i priprema na totalni protezi.
Realizacija na anatomski otpe~atok za totalni protezi.
Funkcionalen otpe~atok za totalni protezi.
Odreduvawe na me|uvili~nite odnosi kaj totalna bezzabnost
i nivno fiksirawe so pomo{ na zagrizni {abloni.
Proba na postavenite zabi na totalnata proteza vo vosok.
Predavawe na gotovi totalni protezi, soveti za odrùvawe
i nosewe na istite.
Planirawe, priprema i realizacija na imedijatni totalni
protezi.
Kontrola, reparaturi i korekturi kaj totalni protezi.
Organizacija
Metodi na u~ewe
Teoretski predavawa, interaktivna i prakti~na nastava, seminarski
raboti.
- Osposoben za postavuvawe dijagnoza, plan na terapija i sproveduvawe na
klini~ki porceduri kaj totalnite protezi i imedijatnite totalni protezi.
studentot
Aktivnosti
Kreditni bodovi
minimum
maksimum
3
5
6
10
195
VODI~ NIZ STUDIITE
/ ~asovi
3
5
9
15
39
65
vkupno
60
100
ocenka
EKTS
ocenka
< 60
5
F
60-67
6
E
68-75
7
D
76-84
8
C
85-93
9
B
94-100
10
A
Predavawa
30
20
Konsultacii
5
Ve`bi
75
Podgotovka za ve`bi
15
Vkupno
145
Ocenuvawe
35
Se vkupno
180
Krediti
6
2 kolokviuma, kontinuirana proverka na prakti~nata i teoretskata
nastava.
U~ebni pomagala
Osnovno:
- Klinika na totalnoto protezirawe, Guguv~evski Q., Dejanovski K.,
Veleski D.
Dopolnitelna literatura:
- Totalna proteza; Suvin
- Stomatolo{ka protetika-totalna proteza; Krsi} i sorabotnici.
nastavata
Makedonski
196
IV
GODINA
KLINI~KA MOBILNA PROTETIKA (PARCIJALNA PROTEZA)
Predmet
Klini~ka mobilna protetika (parcijalna proteza)
Studiska programa
Kod
4110
Studiska programa
IV (~etvrta)
Semestar
VIII (osmi)
Vkupno ~asovi
105
Krediti
6
Vid na predmet
Zadolìtelen, klini~ki stomatolo{ki predmet
Preduslovi
potpis od: Klini~ka mobilna protetika (totalna proteza)
Izveduva
Odgovoren nastavnik
Prof. d-r Veleski D.
Adresa
ul. Vodwanska br.17, Skopje.
Klu~ni zborovi
Klini~ka mobilna protetika (totalna proteza).
Nastavna sodrìna
Teoretska nastava
Voved vo parcijalnoto protezirawe. Istoriski razvoj
na parcijalnata proteza.
Potporni tkiva kaj parcijalnite protezi.
Okluzalni i drugi vidovi oralni sili i nivnoto dejstvuvawe
na potpornite tkiva.
Promeni na mastikatorniot sistem po delumnoto gubewe na
prirodnite zabi.
Klasifikacija na parcijalnite protezi i parcijalnite
bezzabnosti.
Celi na protetskata terapija so parcijalna proteza;
Indikacii i kontraindikacii za plo~esta parcijalna proteza
Delovi na akrilatna parcijalna proteza
Retencija na parcijalna proteza
Karakteristiki i primena na paralelometar pri parcijalnoto
protezirawe
Kuki~kite kako osnovni retencioni elementi na parcijalnata
proteza
час.
1
1
1
1
1
1
1
1
1
2
197
VODI~ NIZ STUDIITE
Planirawe na parcijalna proteza.
1
Prv kolokvium
2
Klini~ki proceduri kaj parcijalnoto protezirawe
(dijagnoza, plan na terapija, pretprotetska podgotovka).
Otpe~ato~ni postapki kaj parcijalnite protezi
(anatomski otpe~atok).
Otpe~ato~ni postapki kaj parcijalnite protezi
(funkcionalen otpe~atok).
Odreduvawe na me|uvili~nite relacii kaj parcijalnata
bezzabnost.
Skeletirana proteza - osnovni karakteristiki, indikacii
i kontraindikacii.
2
1
1
1
1
Sostavni delovi na skeletirana proteza (gingivalen del).
1
Sostavni delovi na skeletirana proteza (dentalen del).
1
Sovremeni retencioni sistemi kaj skeletirana proteza ate~meni.
1
Teleskop sistemi vo sostav na skeletirana proteza. Frezuvawe.
1
Tehni~ki proceduri kaj skeletirana proteza.
1
Zavr{ni laboratoriski proceduri pri izrabotka na klasi~na
parcijalna proteza i skeletirana proteza.
1
Reparaturi na parcijalnite protezi. Kontrola, odrùvawe i
soveti za nosewe na parcijalnite protezi.
1
Mo`ni {tetni efekti pri lekuvaweto so parcijalnata proteza.
1
Vtor kolokvium
2
Prakti~na nastava
Planirawe, priprema i realizacija na plo~esta parcijalna
proteza; planirawe, priprema, proekcija i realizacija na
skeletirana proteza.
Planirawe priprema i realizacija na imedijatni i pokrovni
protezi.
Reparaturi i korekturi na parcijalni protezi.
час.
75
Organizacija
Metodi na u~ewe
Teoretski predavawa, interaktivna i prakti~na nastava, seminarski
raboti.
- osposoben za postavuvawe dijagnoza, plan na terapija i finalna
izrabotka na parcijalni plo~esti, skeletirani, imedijatni i pokrovni
protezi, vgraduvawe na retencioni elementi, reparaturi i korekturi.
198
IV
studentot
Aktivnosti
Zavr{en ispit
/ ~asovi
GODINA
Kreditni bodovi
minimum
maksimum
3
5
6
10
3
5
9
15
30
50
9
15
ocenka
EKTS
ocenka
< 60
60-67
68-75
76-84
85-93
94-100
5
6
7
8
9
10
F
E
D
C
B
A
Predavawa
Konsultacii
Ve`bi
Podgotovka za ve`bi
Vkupno
Ocenuvawe
Se vkupno
Krediti
30
20
5
75
15
145
35
180
6
2 kolokviuma, kontinuirana proverka na znaeweto na prakti~nata
i teoretskata nastava. Zavr{en ispit: minimum 9, maksimum 15 boda.
U~ebni pomagala
- Pretklinika na parcijalnoto protezirawe;, Guguv~evski Q.
- Klinika i tehnika na parcijalnite protezi, Veleski D. (vo pe~at)
- Klinika na totalnoto protezirawe, Guguv~evski Q., Dejanovski K.,
Veleski D.
- Totalna proteza, parktikum, Guguv~evski Q.
- Stomatolo{ka protetika - parcijalna proteza, Babi} B.
- Delomi~na proteza, Suvin M.
- Parcijalni protezi, Stamenkovi}
nastavata
Makedonski
199
VODI~ NIZ STUDIITE
KLINI~KA KARIOLOGIJA I
Predmet
Klini~ka kariologija I
Studiska programa
Kod
4105
Studiska programa
IV (~etvrta)
Semestar
VII (sedmi)
Vkupno ~asovi
60
Krediti
4,5
Vid na predmet
Zadolìtelen, Stomatolo{ki, Klii~ki predmet
Preduslovi
Osvoeni krediti od Pretklini~ka kariologija
Izveduva
Odgovoren nastavnik
Adresa
Vodwanska 17, 1000 Skopje, tel.
Klu~ni zborovi
Klini~ka kariologija.
Nastavna sodrìna
Teoretska nastava
Rekapitulacija na histolo{kite,fiziolo{kite i hemiskite
karakteristiki na tvrdite zabni supstanci.
Klini~ko zna~ewe na tvrdite zabni supstanci.
Dijagnosti~ki proces na zabniot karies (subjektiven
iskaz - objektiven naod).
1
1
1
Metodi za dijagnostika na zabniot karies.
1
Rana dijagnostika i dijagnostika na aproksimalen karies.
1
Morfolo{ki i patohistolo{ki karakteristiki na zabniot
karies vo emajl.
Morfolo{ki i patohistolo{ki karakteristiki na zabniot
karies vo dentin.
Pravila i principi za preparacija spored vidot
na kaviteti-op{ti nasoki.
Ra~ni i ma{inski instrumenti za obrabotka na kavitetite.
Preparacija na kaviteti spored lokalizacija (I, V klasa).
200
час.
1
1
1
1
1
IV
GODINA
Preparacija na kaviteti spored lokalizacija (II, MOD).
Preparacija na kaviteti spored lokalizacija (III, IV).
Nekonvencionalna preparacija na kaviteti:atraumatski
restavrativen tretman,minimalno-invazivna preparacija,
Sonicsys, laser preparacija i dr.
Toaleta na kaviteti,za{titni podlogi.
Sredstva za definitivna opturacija na kaviteti.
Kolokvium
Prakti~na nastava
Pregled na pacient, plan za terapija.
Instrumenti za praparacija.
Na~ini za vospostavuvawe na suvo rabotno pole.
Metodi za preparacija na kaviteti kaj predni zabi.
Metodi za preparacija na kaviteti kajdistalni zabi.
Ispituvawe na vitalitet.
Vidovi matrici i nivna aplikacija po klasi.
Aplikacija na amalgamski polnewa I, II, V klasa.
Polirawe na amalgamski polnewa.
Aplikacija na kompozitni polnewa III, IV, V klasa.
Obrabotka i polirawe na kompozitni polnewa.
Dlabok karies: dijagnostika,terapija.
Toaleta na kaviteti.
Modifikacii na preparaciite na kaviteti.
Mo`nosti za estetska sanacija (metodi, materijali, tehniki).
kolokvium
1
1
1
1
1
час.
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
Organizacija
Metodi na u~ewe
- Klini~ko zna~ewe na tvrdite zabni supstanci. Proces na dijagnostika na
zabniot karies. Op{ti nasoki za preparacija na kaviteti.
Instrumenti za preparacija na kaviteti (ra~ni, ma{inski),
- Preparacija na kaviteti spored klasi. Novi metodi i tehniki
za preparacija na kaviteti,
- Sretstva za definitivna opturacija na kaviteti (amalgami, kompoziti i
dr.)
- Sovladuvawe na dijagnosti~kiot proces na kariozniot proces so poseben
osvrt vrz ranata dijagnostika,
- Osnovni poznavawa za izrabotka na inlej, onlej, pinlej (sovremeni na~ini
za nivna izrabotka).
201
VODI~ NIZ STUDIITE
- Suvo rabotno pole-na~ini za postignuvawe na istoto. Matrici.
Sogleduvawa, stavovi i mo`nosti za preparacija na kaviteti. Dlabok
karies. Kompozitni materijali (vidovi, na~in na aplikacija, mo`nosti).
Aktivnosti
studentot
/ ~asovi
U~ebni pomagala
nastavata
202
kolokvium
vkupno
Kreditni bodovi
minimum
maksimum
3
5
6
10
3
5
9
15
39
65
60
100
ocenka
< 60
60-67
68-75
76-84
85-93
94-100
5
6
7
8
9
10
Predavawa
Konsultacii
Ve`bi
Podgotovka za ve`bi
Vkupno
Ocenuvawe
Se vkupno
Krediti
EKTS
ocenka
F
E
D
C
B
A
15
10
5
45
15
90
45
135
4,5
i teoretskata nastava, 1kolokvium.
Kariologija - Matovska Qupka, Sigmapres 2001 god. Skopje,
Materijali - Karaxov i sorabotnici, Belgrad, Slavoqub @ivkovi}
Dentin adhezivna sretstva u stomatologiji, Balkanski Stomatolo{ki
forum, Beograd 1998 god.
Makedonski
IV
GODINA
KLINI~KA KARIOLOGIJA II
Predmet
Klini~ka kariologija II
Studiska programa
Kod
4112
Studiska programa
IV (~etvrta)
Semestar
VIII (osmi)
Vkupno ~asovi
90
Krediti
5
Vid na predmet
Zadolìtelen, stomatolo{ki, klini~ki predmet
Preduslovi
Пotpis od Klini~ka kariologija I
Izveduva
Odgovoren nastavnik
Adresa
Vodwanska 17,1000 Skopje,tel.
Klu~ni zborovi
Klini~ka kariologija.
Nastavna sodrìna
Teoretska nastava
~as.
Dijagnosti~ki metodi za otkrivawe na zabniot karies, pregled,
pomo{ni dijagnosti~ki metodi, rana dijagnostika.
1
Preparacija za inlej, onlej, pinlej.
1
Vospostavuvawe na suvo rabotno pole.
1
Vidovi matrici i nivna primena.
1
Sekundaren i recidiven karies:etiologija,klini~ka slika,
terapija.
1
Funkcionalni o{tetuvawa na zabite.
1
Strukturni nepravilnosti na zabite.
1
Estetski restavracii na tvrdite zabni strukturi: materijali,
mo`nosti, tehniki.
1
Koronarana restavracija na endodontski tretirani zabi.
1
Dlabok karies: etiologija, klini~ka slika, terapija.
1
Separacija na zabite.
1
Najnovi sogleduvawa i stavovi za preparacija na kaviteti.
1
203
VODI~ NIZ STUDIITE
Biolo{ko zna~ewe na tvrdite zabni supstanci od aspekt na
restavrativnite proceduri.
Preparacii na kaviteti spored novite mo`nosti,tehniki
i materijali.
Novi kompozitni materijali:osobini,aplikacija i mo`nosti.
Kolokvium
Prakti~na nastava
Dijagnostika na kariozni lezii so osoben osvrt na metodite za
rana dijagnostika.
Preparacii za inlej, onlej, pinlej.
Na~ini za vospostavuvawe na suvo rabotno pole.
Matrici-na~in na postavuvawe kaj frontalnite zabi.
Matrici-aplikacija kaj kaviteti vo distalnata regija.
Sanacija na pacienti so strukturni i funkcionalni o{tetuvawa.
Koronarna restavracija na endodontski tretirani zabi.
Terapiski postapki kaj dlabok karies.
Na~in na separacija na zabite.
Novi metodi za preparacija na kaviteti.
Rabota so novi kompozitni materijali.
Mo`nosti za estetska sanacija (na~ini, materijali).
Analiza na rendgen naodi po terapija na dlabok karies.
Podlogi i nivni alternativi, Rabota so athezivni materijali.
kolokvium
1
1
1
1
час.
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
Organizacija
Metodi na u~ewe
- Klini~ko zna~ewe na tvrdite zabni supstanci. Proces na dijagnostika
na zabniot karies. Op{ti nasoki za preparacija na kaviteti.
Instrumenti za preparacija na kaviteti (ra~ni, ma{inski).
- Preparacija na kaviteti spored klasi. Novi metodi i tehniki za
preparacija na kaviteti.
- Sredstva za definitivna opturacija na kaviteti (amalgami, kompoziti
i dr.).
- Sovladuvawe na dijagnosti~kiot proces na kariozniot proces so poseben
osvrt vrz ranata dijagnostika.
- Osnovni poznavawa za izrabotka na inlej, onlej, pinlej (sovremeni
na~ini za nivna izrabotka).
204
IV
GODINA
- Suvo rabotno pole-na~ini za postignuvawe na istoto. Matrici.
Sogleduvawa, stavovi i mo`nosti za preparacija na kaviteti. Dlabok
karies. Kompozitni materijali (vidovi, na~in na aplikacija, mo`nosti).
studentot
Aktivnosti
1 kolokvium
Zavr{en ispit
vkupno
/ ~asovi
U~ebni pomagala
nastavata
Kreditni bodovi
minimum
maksimum
3
5
6
10
3
5
9
15
30
50
9
15
60
100
ocenka
< 60
60-67
68-75
76-84
85-93
94-100
5
6
7
8
9
10
Predavawa
Konsultacii
Ve`bi
Podgotovka za ve`bi
Vkupno
Ocenuvawe
Se vkupno
Krediti
EKTS
ocenka
F
E
D
C
B
A
15
10
5
75
15
120
30
150
5
i teoretskata nastava, 1 kolokvium, zavr{en, prakti~en ispit.
Kariologija - Matovska Qupka, Sigmapres 2001 god. Skopje.
Materijali Karaxov i sorabotnici, Belgrad, Slavoqub @ivkovi}.
Dentin adhezivna sretstva u stomatologiji, Balkanski Stomatolo{ki
forum, Beograd 1998 god.
Makedonski
205
VODI~ NIZ STUDIITE
ANESTEZIJA I SEDACIJA
Predmet
Anestezija i sedacija
Studiska programa
Kod
4104
Studiska programa
IV (~etvrta)
Semestar
VII (sedmi)
Vkupno ~asovi
35
Krediti
3,5
Vid na predmet
Zadolìtelen, stomatolo{ki, klini~ki predmet
Osvoeni krediti od: Interna medicina, Neurologija,
potpis: Op{ta hirurgija
Katedra za maksilofacijalna hirurgija
Preduslovi
Izveduva
Odgovoren nastavnik
Adresa
Klu~ni zborovi
Nastavna sodrìna
Дoc. d-r D. Popovi} Monevska
Katedra za maksilofacijalna hirurgija, Stomatolo{ki fakultet,
Vodwanska 18, Skopje, Tel: 3147 745.
Stomatolo{ki fakultet, prv ciklus na studii, anestezija, sedacija.
Teoretska nastava
Voved. Predoperativna evaluacija na pacientot (istorija na
bolest, rizi~ni pacienti so kompromitirano zdravje, hroni~ni
zaboluvawa, pacienti so radio i hemoterapija).
Nerofiziologija na bolka (bolka vo maksilofacijalnata regija,
generirawe i transmisija na bolkata od taa regija).
Lokalna anestezija (mehanizam na deluvawe na lokalnite
anesteici, hemiska struktura na anestetik, disocijacija na
lokalniot anestetik).
Farmakologija na lokalni anestetici (resorpcija, distribucija,
metabolizirawe i ekskrecija, brzina na deluvawe na razni
anestetici, potentnost na anestetik i sistemski efekti na
lokalen anestetik.
Vazokonstriktori (farmakologija, sistemski efekti interakcija
so lekovi).
Vidovi na lokalni anestetici.
Tehniki na lokalna anestezija.
Komplikacii od lokalni anestetici (lokalni i sistemski).
206
час.
2
1
2
2
2
1
2
1
IV
GODINA
Monitoring na pacienti.
1
Sedacija (definicija na sedacija). Indikacii za sedacija.
1
Medikamenti koi se koristat za sedacija i tehniki na sedacija.
2
Op{ta anestezija. (Indikacii, fazi na op{ta anestezija, tehniki
na op{ta anestezija i komplikacii na op{ta anestezija.
2
Reanimacija
1
час.
Prakti~na nastava
Voved, zemawe anemneza.
Rizi~ni pacienti za anestezija.
2
2
Izbor na tip na anestezija najsoodveten za pacientot
i dijagnozata.
2
Aplikacija na lokalen anestetik pri oralnohirur{ki
intrevencii, pacienti so kontraindikacii za lokalen anestetik i
vazokonstriktor.
Demonstracija na monitoring aparatura(puls oksimetar,
kapnogram).
Izbor na pacienti za sedacija i op{ta anestezija.
2
2
2
Demonstrirawe na aparatura za op{ta anestezija.
1
Demonstrirawe na srcevo belodrobno oìvuvawe na model.
2
Organizacija
Teoretska nastava 20 ~asa, пrakti~na nastava 15 ~asa;
nastavata se organizira kako cikli~na ili blok nastava.
Metodi na u~ewe
Izleznost od teoretskata nastava: Po{iroki poznavawa za lokalnata
anestezija i sedacija,
prakti~ni ve{tini: anemneza, izbor na najsoodvetna anestezija vo zavisnost od pacientot i dijanozata, prva pomo{ - srcevo belodrobno oìvuvawe
studentot
Aktivnosti
1 kolokvium
Vkupno
Kreditni bodovi
minimum
maksimum
3
6
3
12
36
60
5
10
5
20
60
100
207
VODI~ NIZ STUDIITE
/ ~asovi
ocenka
EKTS
ocenka
< 60
60-67
68-75
76-84
85-93
94-100
5
6
7
8
9
10
F
E
D
C
B
A
Predavawa
Konsultacii
Ve`bi
Podgotovka za ve`bi
Vkupno
Ocenuvawe
Se vkupno
Krediti
i teoretskata nastava, 1 test.
U~ebni pomagala
Handbook of Local Anesthesia - Stanley Malamed - 2008 god.
[ok SBO, Andonov V.
nastavata
Makedonski
ORTODONCIJA I
Predmet
Ortodoncija I
Studiska programa
Kod
4113
Studiska programa
IV (~etvrta)
Semestar
VIII (osmi)
208
20
20
10
15
10
75
30
105
3,5
IV
GODINA
Vkupno ~asovi
75
Krediti
6
Vid na predmet
Zadolìtelen
Preduslovi
Osvoeni krediti od: Anatomija i morfologija na zabi i vilici Pretklini~ka mobilna protetika; potpis od Pretklini~ka fiksna protetika.
Izveduva
Katedra za ortodoncija
Odgovoren nastavnik
Prof. d-r Marija Zuèlova
Adresa
Vodwanska 17, Skopje, Makedonija
Klu~ni zborovi
ortodoncija.
Nastavna sodrìna
Teoretska nastava
час.
Ortodoncija, voved.
2
Definicija na normalna okluzija.
2
Rast i razvoj na kraniofacijalniot kompleks.
2
Prenatalen rast i razvoj na kraniofacijalniot skelet.
2
Postnatalen rast i razvoj na kraniofacijalniot skelet:
neurokranium.
2
Postnatalen rast i razvoj na kraniofacijalniot skelet.
Rast i razvitok na normalna okluzija.
Rast i razvitok na normalna okluzija.
2
2
2
Anatomija i fiziologija i embriologija na orofacijalni
muskuli TMZ-anatomija i funkcii.
2
Funkcii vo orofacijalnata regija: ishrana.
Funkcii vo orofacijalna regija.
Ortodontska dijagnoza.
Gantometriski analiza za procena na malokluziite.
Rentgentska dijagnoza vo ortodoncija.
Telerentgen.
2
2
2
2
2
2
Analiza na fotografija i rtg na {aka - odreduvawe na osealna
vozrast.
2
Op{ti etiolo{ki faktori.
Lokalni etiolo{ki faktori.
Lokalni etiolo{ki faktori.
Malokluzii i klasifikacija na malokluzii.
2
2
2
2
209
VODI~ NIZ STUDIITE
Nepravilnosti na poedini zabi.
Nepravilnosti na dentalni lakovi.
2
2
час.
Prakti~na nastava
Voved vo ortodoncijata.
Zapoznavawe so dijagnosti~kite metodi vo ortodoncijata.
Soklirawe i oblikuvawe na studiskite modeli.
Kolokvium (materijal od prvite tri ve`bi).
Gnatometriska analiza na studiski modeli.
Gnatometriska analiza na studiski modeli.
Rendgendijagnostika.
Rendgendijagnostika.
Kolokvium (materijal od 5-8 ve`ba).
Klasifikacija na malokluziite.
Pregled i prikaz na pacienti so nepravilnosti na dentalni
lakovi.
Pregled i prikaz na pacienti so nepravilnosti vo sagitalna nasoka.
Pregled i prikaz na pacienti so nepravilnosti
vo transverzalna nasoka.
Pregled i prikaz na pacienti so nepravilnosti vo vertikalna
nasoka.
Kolokvium (od 10 do 14 ve`ba).
Organizacija
Metodi na u~ewe
studentot
2
2
2
2
2
Teoretska nastava (45 ~asa), prakti~na nastava (30 ~asa),
seminarski trudovi.
Interaktivna nastava (teoretska), rabota vo mali grupi-ve`bi.
- po{iroko poznavawe za otkrivawe na ortodontskite anomalii,
- po{iroko poznavawe na normalniot rast i razvoj na zabite
i dentalnite lakovi.
izleznost od prakti~nata nastava:
- zemawe na anatomski otpe~atok i izrabotka na studio modeli.
Aktivnosti
210
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
Kreditni bodovi
minimum
maksimum
3
6
3
9
5
10
5
15
IV
/ ~asovi
GODINA
(2 kolokviuma)
39
65
vkupno
60
100
ocenka
EKTS
ocenka
< 60
5
F
60-67
6
E
68-75
7
D
76-84
8
C
85-93
9
B
94-100
10
A
Predavawa
45
35
Konsultacii
5
Ve`bi
30
Podgotovka za ve`bi
15
Vkupno
130
Ocenuvawe
50
Se vkupno
180
Krediti
6
2 kolokviuma, kontinuirana proverka na znaeweto vo tekot na
prakti~nata i teoretskata nastava.
U~ebni pomagala
Ortodoncija, Markovi} i sor.
Ortodoncija, Zuèlova.
nastavata
Makedonski
211
VODI~ NIZ STUDIITE
STOMATOLO{KA RENDGENOLOGIJA
Predmet
Stomatolo{ka rendgenologija
Studiska programa
Kod
4107
Studiska programa
IV (~etvrta)
Semestar
VII (sedmi)
Vkupno ~asovi
45
Krediti
4
Vid na predmet
Zadolìtelen, Stru~no-aplikativen predmet
Preduslovi
Osvoeni krediti od Pretklini~ka kariologija i Osnovi na klini~ka
radiologija.
Izveduva
Katedrata za detska i preventivna stomatologija
Odgovoren nastavnik
Doc. d-r. Marija Stevanovi}
Adresa
Katedra za detska i preventivna stomatologija,
Stomatolo{ki fakultet - Skopje, ul. Vodwanska 17, Skopje.
Klu~ni zborovi
Stomatolo{ka rendgenologija.
Nastavna sodrìna
Teoretska nastava
Bazi~na fizika.
Sozdavawe i emisija na rendgen zracite.
Za{tita od rendgen zra~ewe.
Vidovi na redgen snimawa vo orofacijalnata regija.
Izveduvawe na intraoralni, ekstraoralni i specijalni rendgen
snimki.
Procesirawe na rendgen filmovite.
Tolkuvawe na rendgen snimkite.
Normalna rendgengrafska anatomija na zabite.
Normalna rendgengrafska anatomija na potpornite tkiva.
Normalna rendgengrafska anatomija na gornata vilica.
Normalna rendgengrafska anatomija na dolnata vilica.
Nepravilnosti vo brojot i goleminata kaj mle~nite i kaj trajnite
zabi.
212
час.
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
IV
GODINA
Nepravilnosti vo formata i goleminata kaj mle~nite
i kaj trajnite zabi.
Nepravilnosti vo strukturata na mle~nite i trajnite zabi.
Nepravilnosti vo razvojot na licevo-vili~nite koski.
Rendgen dijagnostika na povr{ni kariozni lezii.
Rendgen dijagnostika na sredno dlaboki i dlaboki kariozni
lezii.
Primena na rendgen snimkite vo endodontskata terapija.
Rendgen dijagnostika na dentogenite infekcii.
Rendgen dijagnostika i detekcija na strani tela vo zabite
i vilicite.
Cisti
Tumori
Rendgen dijagnostika na patolo{kite promeni na salivarnite
`lezdi.
Rendgen dijagnostika na patolo{kite promeni vo TMZ.
Rendgen dijagnostika na traumi na zabite i potpornite tkiva.
Rendgen dijagnostika na traumi na gornata vilica.
Rendgen dijagnostika na traumi na dolnata vilica.
Rendgen dijagnostika na traumi na koskite na liceto.
Rendgen dijagnostika na resorptivni promeni na zabite i na
koskite.
Rendgen dijagnostika na impaktiranite zabi.
Prakti~na nastava
Osnovi na Stomatolo{kata rendgenologija
- sozdavawe na rendgen zraci,
- zapoznavawe so rendgen laboratorija i aparatura,
- za{tita pri rabota vo rendgen laboratorija,
- zapoznavawe so vidovi na rendgen snimki i nivno izveduvawe,
- procesuirawe na rendgen snimki,
- tolkuvawe na rendgen snimki.
Normalna rendgengrafska anatomija na zabi, potporni tkiva
i vilici.
Rendgen promeni pri anomalii - na mle~ni i trajni zabi - na lice
i vilici.
Rendgen promeni pri karies i endodoncija.
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
час.
8
1
1
1
Rendgen dijagnostika na traumi na mle~ni i trajni zabi.
1
Rendgen dijagnostika na traumi na vilici.
1
213
VODI~ NIZ STUDIITE
Rendgen dijagnostika na: - cisti - benigni i maligni tumori
Rendgen dijagnostika na - tmz - salivarni `lezdi
Organizacija
Metodi na u~ewe
studentot
Teoreska nastava, - 30 ~asa, prakti~na nastava - 15 ~asa.
Interaktivna nastava(teoretska), rabota vo mali grupi (ve`bi), izrabotka
na seminarska rabota i drugi oblici predvideni so zaedni~kite
kriteriumi na EKTS.
Po odslu{anata nastava i poloèniot ispit studentot bi trebalo da se
stekne so slednite znaewa i ve{tini:
- osnovni poznavawa za odnesuvaweto na oralnite tkiva na rentgenskite
zraci,
- osnovni poznavawa za upotrebata na rendgenot vo stomatologijata,
- po{iroki poznavawa za za{tita od rendgenskite zraci.
Aktivnosti
vkupno
/ ~asovi
214
1
1
Kreditni bodovi
minimum
maksimum
3
5
6
10
3
5
9
15
39
65
60
100
ocenka
< 60
60-67
68-75
76-84
85-93
94-100
5
6
7
8
9
10
Predavawa
Konsultacii
Ve`bi
Podgotovka za ve`bi
Vkupno
Ocenuvawe
Se vkupno
Krediti
EKTS
ocenka
F
E
D
C
B
A
30
20
5
15
10
80
40
120
4
IV
GODINA
Kontinuirana proverka (2 kolokviuma).
U~ebni pomagala
U~ebnik vo podgotovka: Stomatolo{ka rendgenologija, M. Stevanovi}.
nastavata
Makedonski
PRETKLINI~KA PARODONTOLOGIJA
Predmet
Studiska programa
Kod
4111
Studiska programa
IV (~etvrta)
Semestar
VIII (osmi)
Vkupno ~asovi
60
Krediti
4
Vid na predmet
Zadolìtelen; stomatolo{ki, pretklini~ki predmet.
Preduslovi
Osvoeni krediti od Oralna biohemija i Op{ta patologija.
Izveduva
Odgovoren nastavnik
Prof. d-r Kiro Ivanovski; prof. d-r A. Minovska
Adresa
Katedra za bolesti na ustata i parodontot, Stomatolo{ki fakultet,
Vodwanska 18 Skopje Tel. +389 2 3299 038 e-mail: kiroivanovski@hotmail.com
Klu~ni zborovi
Pretklini~ka parodontologija.
Nastavna sodrìna
Teoretska nastava
час.
Parodontologijata kako granka na stomatologijata.
1
Anatomo-histolo{ki karakteristiki na gingivata.
1
Anatomo-histolo{ki karakteristiki na periodonciumot.
1
Anatomo-histolo{ki karakteristiki na alveolarnata koska
i cementot.
1
Klasifikacija na parodontalnata bolest.
1
Epidemiologija na gingiviti i na parododontalnata bolest.
1
215
VODI~ NIZ STUDIITE
Etiologija na parodontopatija, dentalen plak (biofilm)-op{ti
karakteristiki.
1
Sozdavawe na biofilmot.
1
Karakteristiki na subgingivalniot plak.
1
Mikrobiologija na parodontalna bolest (mehanizmi na
patogenost na bakteriite vo biofilmot).
3
Ostanati lokalni etiolo{ki faktori.
1
Modificira~ki faktori na parodontalna bolest (dijabet,
pubertet, bremenost i pu{ewe).
1
I kolokvium
2
Ulogata na okluzalniot traumatizam vo etiologijata
na parodontalna bolest.
2
Patogeneza na parodontalnata bolest.
2
Patogeneza na parodontalen xeb.
2
Klini~ka slika na hroni~na parodontopatija (inflamacija,
recesija, parodontalen xeb,luksacija).
Agresivna parodontopatija, ulceronekrozna parodontopatija
i parodontalni apscesi.
2
Sistemski efekti od parodontalnata bolest.
2
II kolokvium
2
Prakti~na nastava
216
2
час.
Anatomo-histolo{ki karakteristiki na zdrav parodoncium.
2
Procena na sostojbata na oralnata higiena (PI, IZK).
Otstranuvawe na plakot i zabniot kamen, mahani~ko
otstranuvawe na zaben kamen i instrumenti za mehani~ko
otstranuvawe na zaben kamen.
Ultrazvu~na instrumentacija.
2
2
2
Parodontalen xeb, klasifikacija, sodrìna na parodontalniot
xeb.
2
Procena na sostojbata na parodontot (inspekcija, palpacija,
parkusija) i sondirawe na modeli.
2
I kolokvium
2
Parodontalen instrumentarium i instrumentacija vo gorniot lev
kvadrant.
2
Parodontalen instrumentarium i instrumentacija vo gorniot
desen kvadrant.
2
IV
GODINA
Parodontalen instrumentarium i instrumentacija vo dolniot
lev kvadrant.
2
desen kvadrant.
2
Parodontalen instrumentarium i instrumentacija vo gorniot
frontalen sekstant.
2
frontalen sekstant.
2
Proverka na steknatite ve{tini na studentite.
2
II kolokvium
2
Organizacija
Metodi na u~ewe
- Detalni poznavawa za gradbata na parodontalnite tkiva,
- Detalni poznavawa na etiologijata na parodontalnata bolest,
- Osnovni poznavawa na patogenezeta na parodontalnata bolest,
- Detalno poznavawe na klini~kata slika na parodontalnata bolest.
Izleznost od prakti~nata nastava:
- osposoben za prepoznavawa i detektirawe na klini~kite znaci na
parodontalnata bolest,
- osposoben za ultrazvu~na instrumentacija,
- osposoben za rabota so parodontalni instrumenti vo razli~ni regii vo
ustata (izbor na instrumentot, drèwe na instrumentot i fiksacija na
rakata).
studentot
Kreditni bodovi
Aktivnosti
minimum
maksimum
3
5
6
10
3
5
9
15
39
65
vkupno
60
100
217
VODI~ NIZ STUDIITE
Ako studentot na go poloì prviot kolokvium (prvata proverka na
znaeweto), celata nastavna sodrìna ja polaga vo ispitnata sesija.
/ ~asovi
ocenka
EKTS
ocenka
< 60
5
F
60-67
6
E
68-75
7
D
76-84
8
C
85-93
9
B
94-100
10
A
Predavawa
30
20
Konsultacii
5
Ve`bi
30
Podgotovka za ve`bi
15
Vkupno
100
Ocenuvawe
20
Se vkupno
120
Krediti
4
Kontinuirana proverka na znaeweto, 2 kolokviuma: I kolokvium - 30 boda
II kolokvium - 30 boda; na poslednata ve`ba vo semestarot proverka na
prakti~nite kompetencii na studentot: 5 boda; ostanatite 35 boda
studentot gi steknuva preku kontinuirana aktivnost na teoretskata
i prakti~nata nastava.
U~ebni pomagala
Parodontopatija 2008 god., A. Minovska; Parodontologija 2006 god., \aji} i
\ukanovi}, Klini~ka parodontologija, Jann Lindhe; Clinical Periodontology,
Carranza.
nastavata
Makedonski
218
IV
GODINA
ZABOZDRAVSTVO VO ZAEDNICATA
Predmet
Zabozdravstvo vo zaednicata
Studiska programa
Kod
4106
Studiska programa
IV (~etvrta)
Semestar
VII (sedmi)
Vkupno ~asovi
35
Krediti
3,5
Vid na predmet
Zadolìtelen, stru~no-aplikativen predmet
Preduslovi
Osvoeni krediti od Preventivna stomatologija, Oralna higiena,
Epidemiologija
Izveduva
Katedra za detska i preventivna stomatologija
Odgovoren nastavnik
Doc. d-r. Mira Jankulovska
Adresa
Katedra za detska i preventivna stomatologija, Stomatolo{ki fakultetSkopje, ul. Vodwanska 17.
Klu~ni zborovi
Zabozdravstvo vo zaednicata.
Nastavna sodrìna
Teoretska nastava
час.
Zakon za zdravstvena za{tita.
1
Definicija na zdravstvenata za{tita.
1
Prava od zdravstvenata za{tita.
1
Odnosi i prava od zdravstvenoto osiguruvawe.
1
Sistem i organizacija na zdravstvenata za{tita.
1
Zdravstveni organizacii.
1
Zdravstveni rabotnici i sorabotnici.
1
Preventivna stomatolo{ka zdravstvena za{tita.
1
Op{ti celi. Specifi~ni celi i merki.
1
Metodologija na izveduvawe na programata.
Organizacija na sproveduvawe na programata.
1
219
VODI~ NIZ STUDIITE
Zada~i na stomatolo{kata zdravstvena slu`ba.
1
Aktivnosti na stomatolo{kata zdravstvena slu`ba.
Princip na aktivna stomatolo{ka za{tita.
Princip na pasivna stomatolo{ka za{tita.
Organizacija na stomatolo{kata slu`ba na naselenieto.
Organizacija na stomatolo{kata slu`ba na naselenieto spored
vidot na tretmanot koj se realizira. Organizacija
na stomatolo{kata slu`ba na naselenieto po vozrasni grupi.
Planirawe i rasprostranetost na stomatolo{kata slu`ba:
Medicinska administracija.
Indeksi za registracija na dentalniot karies.
Indeksi za registracija na promenite na mekite delovi
vo usnata praznina.
Kartoni za stomatolo{ka zdravstvena za{tita.
1
Zabozdravstveno vospituvawe. Celi na zabozdravstvenoto
prosvetuvawe. Zada~i na zabozdravstvenoto prosvetuvawe.
Sodrìna na zabozdravstvenoto prosvetuvawe na trudnici.
Sodrìna na zabozdravstvenoto prosvetuvawe na novorodeni,
mali i predu~ili{ni deca, u~ili{ni deca i mladinci i
vozrasni.
[ema za planirawe na zabozdravstvenoto prosvetuvawe.
Metodi na zabozdravstvenoto prosvetuvawe. Sredstva na
zabozdravstvenoto prosvetuvawe. Te{kotii vo sproveduvaweto
na zabozdravstvenoto prosvetuvawe.
Voved vo javnoto zdravstvo.
Zdravstvena edukacija, ve{tini i kompetencii.
Kriteriumi za izbor na celna grupa.
Procenka na potrebite na celnata grupa.
Planirawe na efikasna programa za zdravstvena edukacija.
Primena na programata za zdravstvena edukacija. Procenka
na efikasnosta na programata za zdravstvena edukacija.
Zabozdravstven rabotnik-pravila, povrzanost i potrebi.
Konkurentnost i kvalitet na zabozdravstvenite uslugi.
220
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
Optimalno oralno zdravje. Oralno zdravje kaj vozrasnata
populacijata.
2
Promocija na oralnoto zdravje: socijalnite faktori i oralnoto
zdravje.
3
Strategii za promocija na oralnoto zdravje i prevencija
na parodontalnata bolest.
2
IV
GODINA
Organizacija
Teoreska nastava, broj na ~asovi -35.
Metodi na u~ewe
izrabotka na seminarska rabota i drugi oblici predvideni
so zaedni~kite kriteriumi na EKTS.
- osnovni poznavawa za sistemot na zdravstvena za{tita,
- osnovni poznavawa za zdravstvenata edukacija, ve{tini i kompetencii,
- po{iroki poznavawa za za planirawe i rasprostranetost
na stomatolo{kata slu`ba,
- po{iroki poznavawa za organizacija na stomatolo{kata slu`ba,
- po{iroki poznavawa za optimalno oralno zdravje,
- po{iroki poznavawa za promocija na oralnoto zdravje; socijalnite
faktori i oralnoto zdravje.
studentot
Kreditni bodovi
Aktivnosti
minimum
maksimum
3
5
6
10
3
5
9
15
39
65
vkupno
60
100
ocenka
EKTS
ocenka
< 60
5
F
60-67
6
E
68-75
7
D
76-84
8
C
85-93
9
B
94-100
10
A
221
VODI~ NIZ STUDIITE
/ ~asovi
Predavawa
35
30
Konsultacii
10
Vkupno
75
Ocenuvawe
30
Se vkupno
105
Krediti
3,5
- Kontinuirana proverka (2 kolokviuma) - 65 bodovi, kontinuirana
proverka na znaeweto na teoretskata nastava.
U~ebni pomagala
U~ebnik „Zabozdravstvo vo zaednicata“, 2007 god., Iqovska, Jankulovska i
sor.; Oralno zdravje, 2008 god., Ivanovski, Pandilova.
nastavata
Makedonski
222
V
GODINA
ORTODONCIJA II
Predmet
Ortodoncija II
Studiska programa
Kod
5106
Studiska godina
V (petta)
Semestar
IX (devetti)
Vkupno ~asovi
75
Krediti
4,5
Vid na predmet
Zadolìtelen
Preduslovi
Potpis od Ortodoncija I
Izveduva
Katedra za ortodoncija
Odgovoren nastavnik
Prof. d-r Marija Zuèlova
Adresa
Vodwanska 17, Skopje, Makedonija.
Klu~ni zborovi
ortodoncija.
Nastavna sodrìna
Teoretska nastava
~as.
Nepravilnosti vo sagitala I klasa po Angle.
1
Nepravilnosti vo sagitala II klas po Angle.
2
Nepravilnosti vo sagitala III klasa po Angle.
2
Prav mandibularen prognatizam.
1
223
VODI~ NIZ STUDIITE
Transferzalni nepravilnosti na okluzija-vkrsten zagriz.
2
Vertikalni nepravilnosti:otvoren i dlabok zagriz.
2
Morfolo{ki sindromi.
1
Rascepi na usni i palatum.
1
Biolo{ki osnovi na ortodontskata terapija i biomehanika.
1
Planirawe na ortodontska terapija.
1
Ortodontska preventivna terapija.
1
1
Aktivni ortodontski mobilni aparati.
1
Lekuvawe na ortodontski nepravilnosti so funkcionalni
aparati.
2
Lekuvawe na ortodontski malokluzii so fiksni aparati.
2
Fiksni aparati so labiolingvalna tehnika.
1
Ekstraoralni fiksni aparati.
1
Retencioni aparati i pozicioneri.
1
Ortodontska terapija vo periodot na me{ovita denticija.
1
Ortodontska terapija vo periodot na permanentna denticija.
2
Terapija na pacienti so rascepi na usta i nepce
i kraniofacialni sindromi.
1
Ekstrakciona terapija.
1
Interdisciplinarna ortodontska terapija.
1
Prakti~na nastava
224
~as.
Приказ на картонот на пациентот.
3
Прием на пациент.
3
Гнатометриска анализа на модели сo заклучна дијагноза
и одредување на план на терапија.
3
- Ортодонтска превентива- Ортодонтска интерцептива.
3
I Колоквиум
3
Ортодонтска терапија.
3
Предавање на мобилен апарат на пациент.
3
Прием на пациенти со фиксни апарати.
3
Прием на пациенти со аномалии нa одредени заби.
3
II Колоквиум
3
V
GODINA
Прием на пациенти со аномалии во сагитална насока и одредување
на план на терапија.
3
Прием на пациенти со ортодонтски аномалии во трансверзална
насока и одредување на план на терапија.
3
Прием на пациенти со аномалии во вертикална насока
и одредување на план на терапија.
3
Мултидисциплинарен пристап на пациенти со тешки ортодонтски
аномалии.
3
III Колоквиум
3
Organizacija
Teoretska nastava (30 ~asa), prakti~na nastava (45 ~asa);
seminarski trudovi.
Metodi na u~ewe
Interaktivna nastava (teoretska), rabota vo mali grupi-ve`bi.
- po{iroko poznavawe za otkrivawe na ortodontskite anomalii,
- po{iroko poznavawe na normalniot rast i razvoj na zabite i dentalnite
lakovi,
- po{iroko poznavawe na preventivata vo ortodoncijata,
- izleznost od prakti~nata nastava:
- popolnuvawe na ortodontski karton i dijagnosticirawe na etiolo{kite
faktori.
studentot
Kreditni bodovi
Aktivnosti
minimum
3
6
3
9
30
9
60
maksimum
5
10
5
15
50
15
100
ocenka
EKTS
ocenka
< 60
60-67
68-75
76-84
85-93
94-100
5
6
7
8
9
10
F
E
D
C
B
A
Zavr{en ispit
vkupno
225
VODI~ NIZ STUDIITE
/ ~asovi
Predavawa
30
10
Konsultacii
5
Ve`bi
45
Podgotovka za ve`bi
10
Vkupno
105
Ocenuvawe
30
Se vkupno
135
Krediti
4,5
2 kolokviuma, kontinuirana proverka na znaeweto vo tekot na prakti~nata
i teoretskata nastava, zavr{en ispit: minimum 9, maksimum 15 boda.
U~ebni pomagala
Ortodoncija, Markovi} i sor., Ortodoncija, Zuèlova.
nastavata
Makedonski
KLINI~KA FIKSNA PROTETIKA I
Predmet
Klini~ka fiksna protetika I
Studiska programa
Kod
5101
Studiska godina
V (petta)
Semestar
IX (devetti)
Vkupno ~asovi
105
Krediti
5,5
Vid na predmet
Zadolìtelen, klini~ki, stomatolo{ki predmet.
Osvoeni krediti od: Klini~ka kariologija, Pretklini~ka oralna
Hirurgija, Pretklini~ka fiksna protetika I i II, Ortodoncija I
i Preventivna stomatologija.
Preduslovi
Izveduva
Odgovoren nastavnik
Prof. d-r Jagoda Bajevska
226
V
GODINA
Adresa
Katrdra za stomatolo{ka protetika, Stomatolo{ki fakultet,
Vodwanska 17, Skopje, tel. 3299 012.
Klu~ni zborovi
Klini~ka fiksna protetika.
Nastavna sodrìna
Teoretska nastava
Priem, pregled, dijagnoza i plan na terapija.
Klinika na ve{ta~kite zabni koronki, indikacii
i kontraindikacii, vidovi i podelba, uslovi za nivna izrabotka.
Preparacija na zabite za ve{ta~ki koronki, vidovi na demarkacioni linii, lokalizacija na granicata na preparacija.
Pribor za preparacija, nasadni instrumenti, brusni tela,
rotira~ki instrumenti, svrdli, boreri, nega na nasadni instrumenti i brusni tela.
Metodi za preparacija na zabi, preparacija na zabi so tangencijalna demarkaciona linija.
Preparacija na zabite so pravoagolna demarkaciona linija
(klasi~en i sovremen metod).
Preparacija na zabi so zaoblena stapalka.
Preparacija na zabi so pravoagolna stapalka so zakosuvawe,
preparacija na zabi so pravoagolna stapalka so zaoblen vnatre{en agol, forma na zabno trup~e.
Parodoncium, obezboluvawe i olesnuvawe na preparacijata,
za{tita na prepariran zab so hemiski i so mehani~ki sredstva.
Otpe~atoci za izrabotka na ednodelnoleani fiksnoproteti~ki
konstrukcii,podgotovka na gingivalniot sulkus i usnata praznina
za otpe~atuvawe, laìci za otpe~atuvawe.
Dvofazen metod na otpe~atuvawe, modifikacii, dvoen ili kombiniran otpe~atok, otpe~atok vo zagriz.
Proba na fiksnoproteti~kite izrabotki, metodi na testirawe.
Cementirawe na fiksnoproteti~kite izrabotki.
Klinika na polnite koronki, Ri~mond koronki i nadgradbi,
klinika na alternativni koronki, simnuvawe na stari koronki.
Kolokvium
Prakti~na nastava
Pregled na oralnata praznina i analiza na istata, postavuvawe
na dijagnoza na zabite i zabnite nizi, plan na terapija i metodi
na realizacija: preparacija i izrabotka na koronki, nadgradbi;
demontirawe na koronki; za{titni koronki.
~as.
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
~as.
90
227
VODI~ NIZ STUDIITE
Organizacija
Teortska nastava 15, prakti~na nastava 90;
teortskata nastava se organizira kako cikli~na ili blok nastava.
Metodi na u~ewe
- da go podgotvi studentot da gi poznava osnovnite principi na izrabotka
na ve{ta~kite koronki od klini~ki aspekt i da implementira odredeni
metodologii vo sekojdnevnata stomatolo{ka praktika.
- studentot da bide osposoben za postavuvawe na dijagnoza, plan
na terapija, da bide osposoben da primeni odredeni proceduri od ovaa
oblast (preparacija, otpe~atok, izrabotka na privremeni koronki, proba
na koronki, cementirawe na koronki, demontirawe i reparatura
na koronki).
studentot
Aktivnosti
1 kolokvium
vkupno
/ ~asovi
228
Kreditni bodovi
minimum
maksimum
3
5
6
10
3
5
9
15
39
65
60
100
ocenka
EKTS
ocenka
< 60
5
F
60-67
6
E
68-75
7
D
76-84
8
C
85-93
9
B
94-100
10
A
Predavawa
15
10
Konsultacii
5
Ve`bi
90
Podgotovka za ve`bi
20
Vkupno
140
V
Ocenuvawe
Se vkupno
Krediti
GODINA
25
165
5,5
i teoretskata nastava, 1 kolokvium.
U~ebni pomagala
Mir~ev E., Klinika na fiksnata stomatolo{ka protetika
NIP Studentski zbor, Skopje 1996 god.
Radlovi}-Panteli} S., Stomatolo{ka protetika
Fiksne nadoknade 2 del, Univerzitet Belgrad,1998 god.
Trifunovi} D, Vujo{evi} L., Stomatolo{ka protetika
Fiksni nadoknadi, Univerzitet Belgrad, 1998 god.
nastavata
Мakedonski
KLINI~KA FIKSNA PROTETIKA II
Predmet
Klini~ka fiksna protetika II
Studiska programa
Kod
5108
Studiska godina
V (petta)
Semestar
X (deseti)
Vkupno ~asovi
105
Krediti
5,5
Vid na predmet
Zadolìtelen
Preduslovi
Potpis od: Klini~ka fiksna protetika I.
Izveduva
Odgovoren nastavnik
Prof. d-r Erol [abanov
Adresa
Katrdra za stomatolo{ka protetika, Stomatolo{ki fakultet,
Vodwanska 18, Skopje, tel. 3299 012.
Klu~ni zborovi
Стоматолошки факултет, prv ciklus na studii, задолжителен предмет,
Kлиничка фиксна протетика.
229
VODI~ NIZ STUDIITE
Nastavna sodrìna
Teoretska nastava
Orofacijalen sistem i negovite komponenti. Artikulaciona
ramnoteà i pri~ini za nejzinoto naru{uvawe. Nastanuvawe
na defekti vo zabnite nizi i posledici od toa.
Priem, pregled, dijagnoza i plan na terapija. Primena na
paraklini~ki metodi pri planirawe na mostovnite konstrukcii.
Biolo{ki osnovi na mostovnite konstrukcii. Zabi nosa~i
i nivno vrednuvawe.
Vrski na mostovite, telo na most i analiza na teloto
na napre~en presek. Promena na ligavicata pod teloto na mostot.
Uloga na mostot, potrebni uslovi za izrabotka, indikacii
i kontraindikacii, prednosti i nedostatoci, podelba
na dentalnite mostovi.
Statika na mostovite. Statika na most vo prava linija, statika
na most vo lak, statika na ekstenzionite i krilni mostovi.
Planirawe na mostovite.
Preparacija na zabi za most i specifi~nostite kaj ovaa
preparacija. Problem na disparalitet na zabite nosa~i na most.
Mo`nosti za podobruvawe na retencijata na vrskite kaj
prirodno kratki zabi. Otpe~atuvawe. Privremeni mostovi.
Proba na metalnata konstrukcija. Proba na definitivnata
konstrukcija. Cementirawe na mostovnite konstrukcii, vremeno
i definitivno.
Komplikacii kaj izrabotkata na mostovnite konstrukcii.
Reparatura na mostovnite konstrukcii. Demontirawe na
mostovni konstrukcii.
Distalno ekstendirani mostovi. Cirkularni mostovni
konstrukcii. Priprema na fiksen del za izrabotka na mobilni
konstrukcii.
Metalkerami~ki mostovi.
Alternativni mostovni re{enija.
Adhezivni mostovi.
Trajnost na mostovnite konstrukcii.
Колоквиум
Prakti~na nastava
Преглед на оралната празнина и анализа на истата, поставување
на дијагноза и план на терапија и методи на реализација.
Препарација и изработка на мостовни конструкции, репаратура
на фасети. Демонтирање на мостовните конструкции. Привремени
мостовни конструкции.
230
~as.
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
~as.
90
V
GODINA
Organizacija
Teoretska nastava 15, prakti~na nastava 90.
Metodi na u~ewe
Интерактивна настава (теоретска настава)
Работа во мали групи (вежби) и други облици предвидени по ЕКТС.
Da go podgotvi studentot da gi poznava osnovnite principi na izrabotka
na mostovnite konstrukcii od klini~ki aspekt i da implementira
odredeni metodologii vo sekojdnevnata stomatolo{ka praksa
- osposoben za postavuvawe na dijagnoza, plan na terapija,
- osposoben da primeni odredeni proceduri od ovaa oblast
(preparacija, otpe~atok, izrabotka na privremeni mostovi, proba
na metalnata konstrukcija, proba na definitivnata konstrukcija,
cementirawe na mostovnata konstrukcija, demontirawe na mostovni
konstrukcii, reparaturi na mostovni konstrukcii).
studentot
Kreditni bodovi
Aktivnosti
minimum
3
6
3
9
30
9
60
maksimum
5
10
5
15
50
15
100
ocenka
EKTS
ocenka
Zavr{en ispit
vkupno
/ ~asovi
< 60
5
F
60-67
6
E
68-75
7
D
76-84
8
C
85-93
9
B
94-100
10
A
Predavawa
15
10
Konsultacii
5
Ve`bi
90
231
VODI~ NIZ STUDIITE
Podgotovka za ve`bi
20
Vkupno
140
Ocenuvawe
25
Se vkupno
165
Krediti
5,5
i teoretskata nastava, 1 kolokvium, zavr{en ispit.
U~ebni pomagala
Mir~ev E., Klinika na fiksnata stomatolo{ka protetika
NIP Studentski zbor, Skopje 1996 god.
Radlovi}-Panteli} S., Stomatolo{ka protetika
Fiksne nadoknade 2 del, Univerzitet Belgrad,1998 god.
Trifunovi} D, Vujo{evi} L., Stomatolo{ka protetika
Fiksni nadoknadi, Univerzitet Belgrad, 1998 god.
nastavata
Мakedonski
KLINI~KA ENDODONCIJA I
Predmet
Klini~ka endodoncija I
Studiska programa
Kod
5104
Studiska godina
V (petta)
Semestar
I X (devetti)
Vkupno ~asovi
90
Krediti
4,5
Vid na predmet
Zadolìtelen, stomatolo{ki, klini~ki predmet.
Preduslovi
osvoeni krediti od Pretklini~ka endodoncija i Klini~ka kariologija I,
potpis od Klini~ka kariologija II.
Izveduva
Odgovoren nastavnik
232
V
GODINA
Adresa
Vodwanska 17,1000 Skopje
Klu~ni zborovi
Klini~ka endodoncija.
Nastavna sodrìna
Teoretska nastava
~as.
Anatomski, histolo{ki i funkcionalni karakteristiki na
pulpo-parodontalniot kompleks.
1
Zaboluvawa na zabnata pulpa: etiologija, patogeneza, klasifikacii.
1
Dijagnostika na zaboluvawata na zabnata pulpa, serozni pulpiti.
1
Purulentni i hroni~ni pulpiti (etiologija, klini~ka slika,
dijagnoza,terapija).
1
Regresivni metamorfozi na pulpa, dentikli, cementikli.
1
Bolkata vo oralnata praznina.
1
Nekroza, nekrobioza, gangrena na zabnata pulpa (etiologija,
klini~ka slika, terapija).
1
Parodocium (anatomski, histolo{ki i fiziolo{ki
karakteristiki od aspekt na predmetot).
1
Parodontitis apicalis acuta (etiologija, klini~ka slika,
patohistologija,terapija).
1
Parodontitis chronica (etiologija, klini~ka slika, patohistologija,terapija).
Endodontska terapija kaj poedini op{ti zaboluvawa, incidenti
vo tek na endodontskata terapija.
Biolo{ki aspekti na endodontskata terapija.
1
1
Zna~ewe na rendgen dijagnostikata vo endodontskata terapija.
1
Alternativni metodi po neuspe{na endodontska terapija
(retretman, endodontskahirurgija).
1
Reparacija na apikalniot parodoncium
(proces na osteocementogena cikatrizacija).
1
Kolokvium
1
Prakti~na nastava
~as.
Analiza na rendgengrafija na pulpini zaboluvawa.
5
Dijagnosti~ki postapki kaj pulpini zaboluvawa.
5
Dijagnosti~ka postapka kaj zaboluvawa na parodonciumot.
5
Postapki pri urgentni sostojbi vo endodoncijata.
5
233
VODI~ NIZ STUDIITE
Terapiski postapki kaj nekroza i nekrobioza.
5
Terapiski postapki kaj gangrenozno raspadnata pulpa.
5
Terapiski postapki kaj akutni apikalni parodontiti.
5
Terapiski mo`nosti kaj hroni~nite parodontiti-metodi
na terapija.
10
Kanalni polnewa-metodi.
10
Periapikalni polnewa.
10
Odontometriski metodi.
10
Organizacija
Metodi na u~ewe
Osnovni poznavawa:
- za anatomo-histolo{kite karakteristiki na pulpo-parodontalniot
kompleks,
- za dijagnosti~ki proceduri kaj poedinite zaboluvawa na pulpa
i parodoncium,
- za biolo{ki terapiski mo`nosti.
studentot
234
Kreditni bodovi
Aktivnosti
minimum
maksimum
3
5
6
10
3
5
9
15
1 kolokvium
39
65
vkupno
60
100
ocenka
EKTS
ocenka
< 60
5
F
60-67
6
E
68-75
7
D
76-84
8
C
85-93
9
B
94-100
10
A
V
/ ~asovi
Predavawa
15
10
Konsultacii
5
Ve`bi
75
Podgotovka za ve`bi
10
Vkupno
115
Ocenuvawe
20
Se vkupno
135
Krediti
4,5
GODINA
U~ebni pomagala
Osnovna literatura: Endodoncija-Matovska Qupka 2002 god.;
Dopolnitelna literatura: Klini~ka enodoncija, Pavlovi} V.1997 god.,
Endodoncija-Filipovi}.
nastavata
Makedonski
KLINI~KA ENDODONCIJA II
Predmet
Studiska programa
Kod
5111
Studiska godina
V (petta)
Semestar
X (deseti)
Vkupno ~asovi
75
Krediti
3
Vid na predmet
Zadolìtelen, stomatolo{ki, klini~ki predmet.
Preduslovi
Potpis od Klini~ka endodoncija I, osvoeni krediti od Klini~ka
kariologija II.
Izveduva
Odgovoren nastavnik
Prof. d-r. Qupka Matovska
235
VODI~ NIZ STUDIITE
Adresa
Vodwanska 17,1000 Skopje, tel.
Klu~ni zborovi
Stomatolo{ki fakultet, prv ciklus na studi, zadolìtelen predmet,
Klini~ka endodoncija.
Nastavna sodrìna
Prakti~na nastava
~as.
Zaboluvawa na zabnata pulpa,terapiski postapki, metodi,
modifikacii.
5
Terapiski postapki kaj gangrenozno raspadnata pulpa.
5
Metodi za terapija na hroni~ni pulpiti.
5
Endodontska hirurgija-indikacii, metodi.
5
Vidovi anestezii vo endodontskata terapija, alternativi.
5
Urgentni endodontski terapiski postapki.
5
Endodontska terapija kaj poedini op{ti zaboluvawa.
5
Evaluacija na razni vidovi rendgen snimki, dijagnoza i procenka
na terapiskite mo`nosti.
5
Terapiski modaliteti kaj hroni~nite parodontiti.
5
Rekapitulacija na metodite za kanalna opturacija.
5
Biolo{ki aspekti na endodontskata terapija-medikamenti.
5
Plan za terapija vo endodoncijata.
10
Timska podgotovka i sanacija na pacientot za protetski
nadomestoci.
10
Organizacija
Metodi na u~ewe
Po{iroki poznavawa za:
- Rendgen dijagnostika vo endodoncijata
(pred terapija, vo tek i po terapija),
- Alternativni mo`nosti za terapija po neuspe{na endodontska procedura,
- Endodontskai proceduri kaj poedini op{ti zaboluvawa.
studentot
236
Aktivnosti
Kreditni bodovi
minimum
maksimum
12
20
18
30
Zavr{en ispit
30
50
vkupno
60
100
V
/ ~asovi
GODINA
ocenka
EKTS
ocenka
< 60
5
F
60-67
6
E
68-75
7
D
76-84
8
C
85-93
9
B
94-100
10
A
Ve`bi
75
5
Vkupno
80
Ocenuvawe
10
Se vkupno
90
Krediti
3
Kontinuirana proverka na znaeweto vo tekot na prakti~nata nastava,
zavr{en ispit.
U~ebni pomagala
Osnovna literatura: Endodoncija - Matovska Qupka 2002 god.;
Dopolnitelna literatura: Klini~ka enodoncija, Pavlovi} V.1997 god.,
Endodoncija - Filipovi}.
nastavata
Makedonski
237
VODI~ NIZ STUDIITE
ORALNA HIRURGIJA II
Predmet
Oralna hirurgija II
Studiska programa
Kod
5107
Studiska programa
V (petta)
Semestar
IX (devetti)
Vkupno ~asovi
60
Krediti
3,5
Vid na predmet
Preduslovi
Osvoeni krediti od Pretklini~ka oralna hirurgija
i Klini~ka kariologija I.
Izveduva
Odgovoren nastavnik
Prof. d-r. Boris Veli~kovski
Adresa
Skopje Tel. +38923299033.
Klu~ni zborovi
Oralna hirurgija.
Nastavna sodrìna
238
Teoretska nastava
~as.
Odontogeni cisti na vilicite.
1
Neodontogeni cisti.
1
Hirur{ki tretman na cisti vo vilicite.
1
Prevencija i zgriùvawe na oralnohirur{ki komplikacii.
1
Oralnohirur{ki-ortodontski intervencii.
1
Oralnohirur{ki intervencii vo detska vozrast.
1
Traumatski povredi na zabi.
1
Dentalni graftovi. Reimplantacija na zabi.
Transplantacija na zabi.
2
Bazi~na predprotetska hirurgija.
Pretprotetski intervencii na mekite tkiva.
1
Pretprotetski intervencii na koskenite tkiva.
1
Primena na koskeni graftovi vo orofacijalna regija.
1
Primena na aloplasti~ni materijali vo orofacijalna regija.
1
V
GODINA
Primena na aloplasti~ni materijali vo orofacijalna regija.
1
I kolokvium
2
Prakti~na nastava
~as.
Zemawe na anamneza na pacienti za oralnohirur{ki intervencii.
1
Klini~ki (ekstraoralen i intraoralen) pregled, zaben status.
1
Op{ti (internisti~ki zaboluvawa) od oralno hirur{ki iteres.
2
4
2
2
2
Ekstrakcija na zabi na poodelni morfolo{ki grupi,
stav na lekarot i fazi na ekstrakcii.
2
2
Anestezija i ekstrakcija na zabi od strana na studentot.
22
Komplikacii posle ekstrakcija na zabi.
2
Prisustvo vo operaciona sala pri izveduvawe
na oralnohirur{ki intervencii.
3
Organizacija
Metodi na u~ewe
Interaktivna nastava (teoretska), rabota vo mali grupi (ve`bi) i drugi
oblici predvideni so zaedni~ki kriteriumi na EKTS.
Po{iroko poznavawe vo odnos na odredena oralnohirur{ka kazuistika:
- odontogeni i neodontogeni cisti na vilicite i hirur{ki tretman,
- prevencija i zgriùvawe na oralnohirur{ki komplikacii,
- oralnohirur{ki-ortodontski intervencii,
- oralnohirur{ki intervencii vo detska vozrast,
- dentalni graftovi,
- bazi~na predproteska hirurgija,
- primena na koskeni graftovi i aloplasti~ni materijali
vo orofacijalna regija.
Klu~ni ve{tini:
- osposoben e za postavuvawe na dijagnoza, diferencijalna dijagnoza,
- osposoben e za odreduvawe na plan na terapija,
- osposoben e za izveduvawe na odredeni terapiski postapki (metodi
na lokalna infiltrativna anestezija, tipi~ni i atipi~ni ekstrakcii
na razli~ni morfolo{ki grupi na zabi, tretman na postanestezioni
i postekstrakcioni komplikacii).
239
VODI~ NIZ STUDIITE
studentot
/ ~asovi
U~ebni pomagala
240
Kreditni bodovi
Aktivnosti
minimum
maksimum
3
5
6
10
3
5
9
15
1 kolokvium
30
50
Zavr{en ispit
9
15
vkupno
60
100
ocenka
EKTS
ocenka
< 60
5
F
60-67
6
E
68-75
7
D
76-84
8
C
85-93
9
B
94-100
10
A
Predavawa
15
10
Konsultacii
5
Ve`bi
45
Podgotovka za ve`bi
10
Vkupno
85
Ocenuvawe
20
Se vkupno
105
Krediti
3,5
i prakti~nata nastava, 1 kolokvium koj se polaga kompjuterski
i zavr{en ispit.
Sistematizirani, avtorizirani i uredeni predavawa od ~lenovite
na katedrata (do izdavawe na u~ebnik po Oralna hirurgija).
V
GODINA
„Hemostaza i weni poreme}aj u stomatolo{koj praksi“ - Perovi} J.
„Dentalna reimplantacija i transplantacija“ - Janev J.
„Oralna implantologija“ - Perovi} J.
nastavata
Makedonski
SUDSKA MEDICINA SO FORENZI~NA STOMATOLOGIJA
Predmet
Sudska medicina so Forenzi~na stomatologija
Studiska programa
Kod
5113
Studiska programa
V (petta)
Semestar
X (desetti)
Vkupno ~asovi
30
Krediti
2,5
Vid na predmet
Zadolìtelen
Preduslovi
Osvoeni krediti od Patolo{ki osnovi na bolestite, Interna medicina,
Op{ta hirurgija. Potpis od Oralna hirurgija I.
Izveduva
Katedra po sudska medicina
Odgovoren nastavnik
Prof. d-r Biqana Janeska
Adresa
Medicinski fakultet, Vodnjanska br 19
tel.: 3177-044, bjaneska@sudskamedicina.com.mk
Klu~ni zborovi
Stomatolo{ki fakultet, prv ciklus na studii, zadolìtelen, sudska
medicina, forenzi~na stomatologija.
Nastavna sodrìna
Teoretska nastava
~as.
Predmet na izu~uvawe, zada~i i forenzi~na stomatologija.
1
Sudskomedicinska obdukcija, indikacii, vidovi.
1
241
VODI~ NIZ STUDIITE
Smrt, vidovi smrt, utvrduvawe na smrt, pri~ina za smrt.
1
Forenzi~na traumatologija- mehani~ki povredi.
2
- fizi~ki povredi, hemiski povredi, asfikti~ni povredi,
fizi~ki povredi, nutritivni.
2
Sudsko medicinsko ve{ta~ewe.
2
Kvalifikacija na telesni povredi.
1
Identifikacija.
2
Krivi~na odgovornost na stomatolozite.
2
Lekarska gre{ka.
1
Prakti~na nastava
~as.
Sudsko medicinska obdukcija.
2
Lekarsko uverenie.
2
Odreduvawe na pol spored koskite na ~erepot.
1
Odreduvawe na vozrast spored zabaloto.
2
Dentalna identifikacija.
2
Stomatolo{ka dokumentacija.
1
Analiza na ~ove~ki griznatini.
2
DNK identifikacija od zabi.
1
Prikaz na slu~ai.
2
Organizacija
Teoretska nastava 15 ~asa, prakti~na 15 ~asa.
Metodi na u~ewe
Prakti~na nastava blok od najmalku 3 ~asa (do 5) vo grupi od 5 studenti
Od teoretska nastava:
- osnovno poznavawe za sudsko medicinska obdukcija i indikacii;
smrt i vidovi smrt;
- po{iroki poznavawa za ve{ta~ewe, kvalifikacija na telesni povredi,
forenzi~na DNA analiza;
- detalni poznavawa za dentalna identifikacija.
Od prakti~na nastava: osposoben za
- pi{uvawe lekarsko uverenie;
- pregled na zabaloto na umren za identifikacija;
- sporedba na predsmrtnite podatoci na zabite so posmrtniot naod.
242
V
studentot
/ ~asovi
GODINA
Kreditni bodovi
Aktivnosti
minimum
maksimum
5
10
5
10
5
10
10
15
1 kolokvium
15
25
Zavr{en ispit
20
30
vkupno
60
100
ocenka
EKTS
ocenka
< 60
5
F
60-67
6
E
68-75
7
D
76-84
8
C
85-93
9
B
94-100
10
A
Predavawa
15
10
Konsultacii
5
Ve`bi
15
Podgotovka za ve`bi
10
Vkupno
55
Ocenuvawe
20
Se vkupno
75
Krediti
2,5
1 kolokvium (test) i zavr{en usmen ispit.
U~ebni pomagala
Sudska medicina, Milovan Milovanovi}; Sudska medicina, Luki}.
nastavata
Makedonski
243
VODI~ NIZ STUDIITE
DETSKA STOMATOLOGIJA I
Predmet
Studiska programa
Kod
5102
Studiska programa
V (petta)
Semestar
IX (devetti)
Vkupno ~asovi
75
Krediti
4,5
Vid na predmet
Zadolìtelen, klini~ki, stomatolo{ki.
Preduslovi
Osvoeni krediti od: Preventivna stomatologija, Pedijatrija, Klini~ka
kariologija I, Infektologija, Psihijatrija, Zabozdravstvo vo zaednicata.
Izveduva
Katedra za Detska i preventivna stomatologija
Odgovoren nastavnik
Prof. d-r. Sneàna Iqovska
Adresa
Katedra po detska i preventivna stomatologija, Stomatoli{ki fakultet,
Vodwanska 18, Skopje, tel.: 3299 065, iljovskasnezana@yahoo.com
Klu~ni zborovi
Stomatoli{ki fakultet, prv ciklus na studii, zadolìtelen predmet,
Detska stomatologija.
Nastavna sodrìna
Teoretska nastava
Voved vo detskata stomatologija, celi, zada~i, osnovni
principi, mentalen razvitok na decata i stomatolo{kite
intervencii.
Stomatolo{ka rabota so deca (podelba na decata sprema
vozrasta, sprema odnesuvaweto).
244
~as.
1
1
Kontrola na bolkata.
1
Stomatolo{ka za{tita na deca so posebni potrebi.
Anamneza i klini~ki pregled (anamneaza familijarna,
medicinska, stomatolo{ka). Klini~ki pregled, op{t izgled,
pregled na glava i vrat, intraoralen pregled, pregled
na parodontot, pregled na zabite i vodewe na dokumentacija.
Rast i razvitok na na orofacijalnata regija, Prenatalen razvoj,
postnatelen razvoj, Razvitok na zabite-odontogeneza, razvitok
na emajlot, razvitok na dentinot, razvitok na korenot na zabite,
razvitok na zabnata pulpa i alveolarniot greben, razvitok na
trajnite zabi.
1
2
4
V
GODINA
Niknuvawe na mle~ni i trajni zabi (fazi na niknuvawe,
mehanizam na niknuvawe).
1
Resorpcija na korenite na mle~nite zabi.
1
Hronologija na razvitok na mle~nite i trajnite zabi,
obeleùvawe na zabite.
1
Anatomohistolo{ki i morfolo{ki karaktereistiki na mle~nite
i trajni zabi (emajl, dentin, cement, zabna pulpa, periodoncium).
2
Morfolo{ki karakteristiki na mle~ni zabi.
1
Morfolo{ki karaktereistiki na mladi trajni zabi, anatomski
karakteristiki na vilicite vo razvitok kaj decata.
1
Nepravilnosti vo razvitokot na zabite (op{ti poremetuvawa
pri niknuvaweto na zabite, lokalni poremetuvawa pri niknuvaweto na zabite, predvremeno niknuvawe na zabite, zakasneto
niknuvawe na zabite. Poremetuvawe vo tekot na resorpcijata
na korenite.
1
Nepravilnostivo brojot na zabite, nepravilnosti vo golemina
na zabite, nepravilnosti vo oblik na zabite, nepravilnosti
vo polo`ba na zabite, nepravilnosti vo boja na zabite.
1
Nepravilnosti vo struktura na zabite. Nepravilnosti
vo struktura na zabite predizvikani od op{ti faktori,
nepravilnosti vo struktura na zabite predizvikani
od intoksikacii, nepravilnosti vo struktura na zabite
predizvikani od nasledni faktori. Klini~ki aspekti.
2
Dentalen karies, klasifikacija i terapiski postapki pri lekuvawe kaj deca i adolescenti, karies na mle~ni zabi (karakteristiki na kariesot na mle~nite zabi, lokalizacija na kariesot na
mle~nite zabi, terapija na karies na mle~ni zabi).
2
Cirkularen karies.
1
Karies na mladi trajni zabi (klasifikacija, karakteristiki,
terapija)
2
Zaboluvawa na pulpata i parodontalnite tkiva kaj mle~nite
zabi (klasifikacija, etiologija, indikacii za lekuvawe,
klini~ka slika i diferencijalna dijagnoza na zaboluvawata na
pulpata, metodi na terapija na zaboluvawa na pulpata).
3
Zaboluvawa na pulpata i parodontalnite tkiva kaj trajni zabi
(etiologija, indikacii za lekuvawe na zabite, klini~ka slika i
diferencijalna dijagnoza na zaboluvawata na pulpata
i parodontalnite tkiva).
1
245
VODI~ NIZ STUDIITE
Prakti~na nastava
Deteto vo stomatolo{kata ordinacija (vozrasta na deteto za
prifa}awe na stomatolo{ki tretman,stomatolo{ki personal i
oprema za ordinacija so deca, prva poseta, priem na decata
nepodobni za stomatolo{ki tretman).
Stomatoli{ki pregled na deteto.
Op{ta procena na deteto.
Anamneza i klini~ki pregled (anamneaza familijarna,
medicinska, stomatolo{ka).
Klini~ki pregled, op{t izgled, pregled na glava i vrat,
intraoralen pregled, pregled na parodontot, pregled na zabite.
Stomatol{ka dokumentacija i obrasci za izve{taj.
Kontrola na bolkata (Dokumentacija za dadenata anestezija,
lokalna anesetezija,priprema na deteto za anestezija,
indikaciii kontraindikacii za davawe na anestezija,
komplikacii od anestezija).
Razvitok na mle~nite i trajnite zabi.
Fazi i mehanizam na niknuvawe na mle~nite zabi.
Resorpcija na korenite na mle~nite zabi.
Hronologija na niknuvawe na zabite.
Obeleùvawe na zabite.
Atomohistolo{ki i morfolo{ki karakteristiki na mle~nite i
trajni zabi (emajl, dentin, cement, zabna pulpa, periodoncium).
Nepravilnosti vo razvitokot na zabite
Nepravilnosti vo brojot na zabite, Nepravilnosti vo golemina
na zabite, Nepravilnosti vo oblik na zabite,
Nepravilnosti vo polo`ba na zabite.
Nepravilnosti vo boja na zabite.
Nepravilnosti vo strukturata na zabite.
Klini~ki aspekt.
Planirawe na stomatolo{ki tretman kaj decata.
Planirawe na stomatolo{ki tretman kaj decata.
Terapija na dentalniot karies vo detska vozrast.
Suvo rabotno pole.
Preparacija na kavietite na mle~nite zabi kaj decata.
Terapija na cirkulaten karies.
Preparacija na kavitetite na trajni zabi kaj decata.
Minimalno invaziven tretman na dentalniot karies (tretman na
okluzalnite, aproksimalnite i pasivnite povr{ini na zabite),
altermnativnit emetodi na preparacija na karioznata lezija,
mikroabrazija na emajlot).
246
~as.
3
3
3
3
3
3
3
1
5
3
V
GODINA
Priprema na kavitetite za restavracija.
3
Terapija na pulpata i parodontalnite tkiva na mle~nite i trajni
zabi (plan na terapija).
Terapiski metodi za lekuvawe na pulpata na mle~nite zabi
(vitalna i mortalna amputacija, ekstirpacija na pulpata).
3
Terapija na zabolena pulpa na trajni zabi.
3
Lekuvawe na pulpata kaj zabi so nezavr{en rast na korenot
(mladi trajni zabi)vitalna ekstirpacija (pulpektomija).
Lekuvawe na apikalnite parodontiti na trajnite zabi
so nezavr{en rast na korenot.
3
Materjali za restavracija vo detskata stomatologija (sretstva
za na toaleta na kavitetite, materjali za privremeno
zatvorawe na kavitetite, podlogi.
3
Organizacija
Metodi na u~ewe
Interaktivna teoretska nastava, rabota so mali grupi na prakti~na
nastava, izrabotka na seminarski trudovi i drugi oblici predvideni
so zaedni~kite kriteriumi na EKTS.
Posle odrànata teoretska nastava i poloèniot ispit studentot
bi trebalo da gi apsolvira slednive poznavawa:
- zapoznavawe na pacientot, procenka na psiholo{kiot tip na deteto,
stomatolo{ki pristap i plan na terapija,
- da go poznava rastot i razvitokot na orofacijalnata regija so poseben
osvrt na zabite, da gi dijagnosticira nepravilnostite na zabite,
- da moè da postavi dijagnoza i primeni terapiski postapki
pri lekuvawe na karies kaj decata i adolescentite i primeni soodvetni
materijali za restavracija,
- da dijagnosticira i lekuva zaboluvawa na pulpata i parodontalnite
tkiva na mle~ni i mladi trajni zabi,
- da dijagnosticira i lekuva zaboluvawa na mekite tkiva kaj decata,
- da planira i izveduva oralno hiru{ki intervencii kaj decata i lica
so posebni potrebi,
- da planira i sanira traumatski povredi i komplikacii na zabite
i parodontalnite tkiva kaj decata,
- da planira i realizira estetski intervencii kaj decata (belewe na
zabite, estetska korekcija so laminati i porcelan).
247
VODI~ NIZ STUDIITE
studentot
/ ~asovi
Kreditni bodovi
Aktivnosti
minimum
maksimum
3
5
6
10
3
5
9
15
39
65
vkupno
60
100
EKTS
ocenka
F
ocenka
< 60
5
60-67
6
E
68-75
7
D
76-84
8
C
85-93
9
B
94-100
10
A
Predavawa
Konsultacii
Ve`bi
Podgotovka za ve`bi
Vkupno
Ocenuvawe
Se vkupno
Krediti
30
15
5
45
10
105
30
135
4,5
i teoretskata nastava, 2 kolokviumi
U~ebni pomagala
De~ija stomatologija, Dragan Beloica i sor. 2000 god.
Dentalna traumatologija, Bona Bajraktarova 2006 god.
Pediatric Dentistry - Goran Koch, Sven Poulsen, Naklada, 2004 god.
Trajna denticija: embriologija i anatomohistomorfologija,
Bona Bajraktarova i sor, 2000 god.
nastavata
Makedonski
248
V
GODINA
DETSKA STOMATOLOGIJA II
Predmet
Studiska programa
Kod
5109
Studiska programa
V (petta)
Semestar
X (desetti)
Vkupno ~asovi
90
Krediti
5,5
Vid na predmet
Preduslovi
Potpis od Detska stomatologija I
Izveduva
Katedra za Detska i preventivna stomatologija
Odgovoren nastavnik
Prof. d-r.Sneàna Iqovska
Adresa
Katedra za Detska i preventivna stomatologija, Stomatoli{ki fakultet,
Vodwanska 18, Skopje, tel.: 3299 065, iljovskasnezana@yahoo.com
Klu~ni zborovi
Stomatoli{ki fakultet, prv ciklus na studii, zadolìtelen predmet,
Detska stomatologija.
Nastavna sodrìna
Teoretska nastava
Lekuvawe na pulpata kaj zabi so nezavr{en rast na
korenot(mladi trajni zabi).
Materijali za restavracija vo detskata stomatologija (sredstva
za toaleta na kavitetite, materjali za privremeno zatvorawe na
kavitetite, podlogi.
Materijali za definitivno zatvorawe na kavitetite (amalgami,
kompomeri, glas-jonomer cementi, sredstva za zalevawe,
kompoziti).
Zaboluvawa na mekite tkiva vo ustata kaj deteto.
Klasifikacija na povredi na ligavicata na ustata.
Povredi na ligavicata vo usnata praznina (mehani~ki povredi,
termi~ki povredi, hemiski o{tetuvawa, o{tetuvawa od zra~ewa).
Zaboluvawa na usnicite (chielitis angularis, echfoliativa).
Zaboluvawa na jazikot (lingva geografika, lingva plikata, lingva bifida,
ankiloglosija, makroglosija, mikroglosija i aglosija, razvojni
anomalii na jazikot).
~as.
2
2
2
1
1
249
VODI~ NIZ STUDIITE
Zaboluvawa na gingivata (gingivitis kataralis, gingivitis
ulcero-nekrotikans, gingivitis na niknuvawe, perikoronitis).
Zaboluvawa na parodonciumot (etiologija, lokalni i op{ti
faktori, Juvenilna parodontopatija).
Oralni manifestacii kaj infektivnite zaboluvawa
(bakteriski infekcii, virusni i gabi~ni infekcii).
Herpeti~en stomatit.
Gabi~ni zaboluvawa vo ustata na decata (soor).
Alergiski zaboluvawa vo ustata na decata.
Nutritivni poremetuvawa vo ustata kaj decata.
Oralni manifestacii kaj hroni~ni zaboluvawa kaj decata
(hematolo{ki zaboluvawa, ko`ni zaboluvawa, kardiovaskularni
zaboluvawa, respiratornizaboluvawa, endokrini poremetuvawa,
poremetuvawa na metabilizmot).
Nutritivni poremetuvawa i zdravjeto na ustata i zabite
(nedostatok na minerali i vitamini).
Traumatski povredi na mle~nite i trajnite zabi (epidemiologija, etiologija, klasifikacija, priem na pacientiteklini~ka postapka, terapija na povredite na mle~ni zabi,
trajni zabi, parodontalni tkiva, komplikacii od povredite).
Tumori i cisti vo detska vozrast.
Oralno-hirur{ki intervencii vo detska vozrast (instrumenti
za ekstrakcija, ekstrakcija na mle~ni zabi, ekstrakcija na trajni
zabi).
Akutni dentogeni infekcii kaj decata (akutni dentogeni
infekcii, specifi~ni oralnohirur{ki intervencii).
1
2
1
1
1
2
5
1
1
1
Primena na antibiotici vo detska vozrast.
1
Protetsko zbrinuvawe vo detska vozrast.
1
1
Urgentni sostojbi.
1
Metodi na belewe na zabite.
1
Prakti~na nastava
Materijali za definitivno zatvorawe na kavitetite
(amalgami, kompomeri, glas-jonomer cementi, kompoziti
Sredstva za zalevawe na fisuri).
Materjali za definitivno zatvorawe na korenskite kanali.
Zaboluvawa na mekite tkiva vo ustata kaj deteto
(dijagnoza, klasifikacija,tretman vo stomatol{ka ambulanta).
250
1
~as.
4
4
4
V
GODINA
Terapija na zaboluvawa na parodonciumot kaj decata.
Klasifikacija na zaboluvawata na parodonciumot, mahani~ka
i hemiska kontrola na dentalen plak.
4
Terapija na zaboluvawa na gingivata i periodonciumot.
4
Stomatolo{ko zgriùvawe na decata so op{ti zaboluvawa
Stomatolo{ko zgriùvawe na decata so visok medicinski rizik
(stomatolo{ki tretman na decata so hemoragi~en sindrom,
stomatolo{ki tretman na decata so zaboluvawa na belata
krvna loza, stomatolo{ki tretman na decata so zaboluvawa
na crvenata krvna loza, stomatolo{ki tretman na decata
so kardiovaskularni zaboluvawa).
4
Stomatolo{o zgriùvawe na decata so pre~ki vo
psihofizi~kiot razvitok.
Stomatolo{ki tretman.
4
Povredi na zabite.
Klasifikacija na povredite.
Povredi na mle~nite zabi.
Posledici od povredite na mle~nite zabi.
Povredi na trajnite zabi.
Terapija na pulpata pri fraktura na zabite.
Frakturi na korenot na zabite.
Kombinirani frakturi na koronkata i korenot na trajnite zabi.
Povredi na parodontalnite tkiva na trajnite zabi.
Oralno -hirur{ki intervencii vo detska stomatologija.
Anatomo-histolo{ki specifi~nosti na vilicite i zabite
vo detska vozrast.
Psiholo{ki pristap kon pacientot.
Ekstrakcii na zabite i na zabite od ortodontski pri~ini
i na prekubrojnite zabi.
Komplikacii od ekstrakcija.
Krvavewe vo stomatologijata.
Ostanati ambulantno-hirur{ki intervencii.
Hirur{ka terapija na akutnite dentogeni infekcii.
Oralno-mukozni lezii.
Epidermoidni, dermoidni i teratomatozni cisti.
Mukogingivalna hirurgija vo detska vozrast.
Krvavewe vo stomatologijata.
Ostanati ambulantno-hirur{ki intervencii.
Hirur{ka terapija na akutnite dentogeni infekcii.
Oralno-mukozni lezii.
Epidermoidni, dermoidni i teratomatozni cisti.
Mukogingivalna hirurgija vo detska vozrast.
4
4
4
251
VODI~ NIZ STUDIITE
Urgentni sostojbi vo stomatolo{kata ordinacija za deca
(alergi~na reakcija, anafilakti~en {ok,sinkopa, histeri~en
napad, akuten astmati~en napad, epilepti~en napad,
opstrukcija na respiratornite pati{ta, toksi~na reakcija
na anestetik, insulinski {ok, akuten zastoj na srcevata rabota,
hipoventilaciski sindrom, hiperventilaciski sindrom.
4
Primena na antibiotici vo detska stomatologija Kauzalna
terapija na dentogenite infekcii.
Profilakti~na upotreba na antibioticite kaj pacienti so visok
medicinski rizik.
4
Protetsko zgriùvawe na deca i mladinci.
Protetsko zgriùvawe vo period na mle~nata denticija.
Protetsko zgriùvawe na trajnite zabi vo detska vozrast.
4
Iterceptivna ortodoncija.
4
Belewe na zabite.
4
Organizacija
Metodi na u~ewe
Interaktivna teoretska nastava, rabota so mali grupi na prakti~na
nastava, izrabotka na seminarski trudovi i drugi oblici predvideni
so zaedni~ki kriteriumi na EKTS.
Posle odrànata teoretska nastava i poloèniot ispit studentot
bi trebalo da gi apsolvira slednive poznavawa:
- zapoznavawe na pacientot, procenka na psiholo{kiot tip na deteto,
stomatolo{ki pristap i plan na terapija,
- da go poznava rastot i razvitokot na orofacijalnata regija so poseben
osvrt na zabite, da gi dijagnosticira nepravilnostite na zabite,
- da moè da postavi dijagnoza i primeni terapiski postapki pri
lekuvawe na karies kaj decata i adolescentite i primeni soodvetni
materijali za restavracija,
- da dijagnosticira i lekuva zaboluvawa na pulpata i parodontalnite
tkiva na mle~ni i mladi trajni zabi,
- da dijagnosticira i lekuva zaboluvawa na mekite tkiva kaj decata,
- da planira i izveduva oralno hirur{ki intervencii kaj decata i lica
so posebni potrebi,
- da planira i sanira traumatski povredi i komplikacii na zabite
i parodontalnite tkiva kaj decata,
- da planira i realizira estetski intervencii kaj decat (belewe
na zabite, estetska korekcija so laminati i porcelan).
252
V
studentot
Aktivnosti
Zavr{en ispit
vkupno
/ ~asovi
GODINA
Kreditni bodovi
minimum
maksimum
3
5
6
10
3
5
9
15
30
50
9
15
60
100
ocenka
< 60
60-67
68-75
76-84
85-93
94-100
5
6
7
8
9
10
EKTS
ocenka
F
E
D
C
B
A
Predavawa
30
25
Konsultacii
5
Ve`bi
60
Podgotovka za ve`bi
15
Vkupno
135
Ocenuvawe
30
Se vkupno
165
Krediti
5,5
Kontinuirana proverka na znaeweto, 2 kolokviumi, zavr{en ispit
U~ebni pomagala
De~ija stomatologija, Dragan Beloica i sor. 2000 god.
Dentalna traumatologija, Bona Bajraktarova 2006 god.
PediatricDentistry - Goran koch, Sven Poulsen, Naklada, 2004 god.
Trajna denticija: embriologija i anatomohistomorfologija,
Bona Bajraktarova i sor, 2000 god.
nastavata
Makedonski
253
VODI~ NIZ STUDIITE
KLINI~KA PARODONTOLOGIJA I
Predmet
Klini~ka parodontologija I
Studiska programa
Kod
5103
Studiska programa
V (petta)
Semestar
IX (devetti)
Vkupno ~asovi
60
Krediti
3,5
Vid na predmet
Preduslovi
Osvoeni krediti od Pretklini~ka parodontologija, Stomatolo{ka
rentgenologija.
Izveduva
Katedra za Bolesti na ustata i parodontot
Odgovoren nastavnik
Prof. d-r Ana Minovska; prof. d-r K. Ivanovski
Adresa
minovskaana@hotmail.com
Klu~ni zborovi
klini~ka parodontologija.
Nastavna sodrìna
Teoretska nastava
Gingiviti /klasifikacija, dijagnoza, terapija/.
3
Anamneza i dijagnoza na parodontalnata bolest.
3
Prognoza na parodontalnata bolest.
4
Plan na parodontalna terapija.
4
kolokvium
1
Prakti~na nastava
Klini~ki ve`bi so pacienti, koi se sostojat od: Anamneza
i dijagnosticirawe na zaboluvawata na zabnopotporniot aparat,
prognoza i plan na terapija na parodontalnata bolest, terapija
na zaboluvawata na zabnopotporniot aparat. Terapija na
odrùvawe.
Organizacija
Metodi na u~ewe
Interaktivna nastava, rabota vo mali grupi.
254
~as.
~as.
45
V
studentot
/ ~asovi
GODINA
Studentot }e se stekne so po{iroko znaewe od oblasta na klini~kata
parodontologija.
Klu~ni ve{tini:
- osposoben e za zemawe na anamneza i postavuvawe na dijagnoza na
zaboluvawata na zabnopotporniot aparat; odreduvawe na prognozata
i postavuvawe na plan na terapija;
- osposoben za izveduvawe na konzervativnata ( ne-hirur{ka) faza od
terapijata i sproveduvawe na terapijata na odrùvawe.
Kreditni bodovi
Aktivnosti
minimum
maksimum
3
5
6
10
3
5
9
15
1 kolokvium
39
65
vkupno
60
100
ocenka
EKTS
ocenka
< 60
5
F
60-67
6
E
68-75
7
D
76-84
8
C
85-93
9
B
94-100
10
A
Predavawa
15
10
Konsultacii
5
Ve`bi
45
Podgotovka za ve`bi
10
Vkupno
85
Ocenuvawe
20
Se vkupno
105
Krediti
3,5
255
VODI~ NIZ STUDIITE
U~ebni pomagala
Parodontopatija 2008 год., A. Minovska; Parodontologija 2006 год, \aji} i
\ukanovi}, Klini~ka parodontologija, Jann Lindhe;
Clinical Periodontology, Carranza.
nastavata
Makedonski
KLINI~KA PARODONTOLOGIJA II
Predmet
Klini~ka parodontologija II
Studiska programa
Kod
5110
Studiska programa
V (petta)
Semestar
X (deseti)
Vkupno ~asovi
60
Krediti
3,5
Vid na predmet
Preduslovi
Potpis od klini~ka parodontologija I
Izveduva
Katedra za Bolesti na ustata i parodontot
Odgovoren nastavnik
Prof. d-r Ana Minovska; prof.d-r K. Ivanovski
Adresa
minovskaana@hotmail.com
Klu~ni zborovi
klini~ka parodontologija.
Nastavna sodrìna
256
Teoretska nastava
~as.
Terapija na parodontalna bolest.
8
Odrùvawe na post-terapiskite rezultati ili terapija na
odrùvawe.
2
seminari
4
kolokvium
1
V
GODINA
Prakti~na nastava
~as.
Klini~ki ve`bi so pacienti, koi se sostojat od: Anamneza
i dijagnosticirawe na zaboluvawata na zabnopotporniot aparat,
prognoza i plan na terapija na parodontalnata bolest, terapija
na zaboluvawata na zabnopotporniot aparat.
Terapija na odrùvawe.
45
Organizacija
Teoretska nastava 9 ~asa, prakti~na nastava 45 ~asa. Seminari 4 ~asa.
Metodi na u~ewe
Interaktivna nastava, rabota vo mali grupi.
Studentot }e se stekne so po{iroko znaewe od oblasta na klini~kata
parodontologija.
Klu~ni ve{tini:
- ospo -osposoben e za zemawe na anamneza i postavuvawe na dijagnoza na
zaboluvawata na zabnopotporniot aparat; odreduvawe na prognozata
i postavuvawe na plan na terapija;
- ospo osposoben za izveduvawe na konzervativnata ( ne-hirur{ka) faza
od terapijata i sproveduvawe na terapijata na odrùvawe.
studentot
Aktivnosti
1 kolokvium
Zavr{en ispit
vkupno
Kreditni bodovi
minimum
maksimum
3
5
6
10
3
5
9
15
30
50
9
15
60
100
ocenka
EKTS
ocenka
< 60
5
F
60-67
6
E
68-75
7
D
76-84
8
C
85-93
9
B
94-100
10
A
257
VODI~ NIZ STUDIITE
Predavawa
Konsultacii
Ve`bi
Podgotovka za ve`bi
Vkupno
Ocenuvawe
Se vkupno
Krediti
/ ~asovi
15
10
5
45
10
85
20
105
3,5
i teoretskata nastava, 1 kolokvium, zavr{en ispit.
U~ebni pomagala
Parodontopatija 2008 год., A. Minovska; Parodontologija 2006 год., \aji}
i \ukanovi}, Klini~ka parodontologija, Jann Lindhe;
Clinical Periodontology, Carranza.
nastavata
Makedonski
MAKSILOFACIJALNA
HIRURGIJA
I
Predmet
Maksilofacijalna hirurgija I
Studiska programa
Kod
5105
Studiska programa
V (petta)
Semestar
IX (devetti)
Vkupno ~asovi
60
Krediti
4
Vid na predmet
Zadolìtelen, klini~ki predmet.
Preduslovi
Osvoeni krediti od: Oralna medicina i patologija I i II, Neurologija,
Anestezija i sedacija.
Izveduva
Odgovoren nastavnik
Prof. d-r S. Naumovski, prof. d-r V. Popovski, prof. d-r A. Benedetti,
prof. d-r. A. Gr~ev, doc. d-r D. Popovi} Monevska.
258
V
GODINA
Adresa
Katedra po maksilofacijalna hirurgija, Stomatolo{ki fakultet,
Vodwanska 18 Skopje, Tel.: 3147 745.
Klu~ni zborovi
Stomatolo{ki fakultet, prv ciklus na studii, Maksilofacijalna
hirurgija.
Nastavna sodrìna
Teoretska nastava
~as.
Predoperativna evaluacija na pacientot.
Priprema na pacient so kompromitirano zdravje.
2
Krvni diskrazii.
2
Osnovni principi vo hirurgijata. Zarasnuvawe na rana.
2
Dijagnostika i imixing tehniki vo maksilofacijalnata
hirurgija.
2
Prevencija i menaxment na hirur{ki komplikacii.
2
Bazi~na predprotetska hirurgija.
Sloèna predprotetska hirurgija.
2
Implantologija.
2
Odontogeni infekcii.
2
Kompleksni odontogeni infekcii.
2
Odontogeni zaboluvawa na maksilaren sinus.
2
Zaboluvawa na plunkovni `lezdi.
2
Oralni lezii.
2
Odontogeni cisti na vilicite. Hirur{ki tretman na odontogeni
cisti.
2
Mekotkivni cisti.
2
Odontogeni tumori.
2
Prakti~na nastava
Prikaz na pacienti so maksilofacijalna patologija,
vo ambulantni uslovi i pacienti so bolni~ko lekuvawe. Analiza
na predoperativnata priprema na pacientite za hirur{ka
intervencija, prisustvo pri tretman na skr{enici i ve`ba
na modeli za imobilizacija na vilici. Pasivno u~estvo
na hirur{ki intervencii od ambulanten karakter.
~as.
30
Organizacija
Metodi na u~ewe
259
VODI~ NIZ STUDIITE
studentot
Po{iroki poznavawa za maksilofacijalnata patologija.
Prakti~ni ve{tini:
Davawe prva pomo{, prevrski, zavoi, suturi, imobilizacija
na skr{enici i dr.
Aktivnosti
Kontinuirana proverka 2 kolokviumi
vkupno
/ ~asovi
Kreditni bodovi
minimum
maksimum
3
5
6
10
3
5
12
20
36
60
60
100
ocenka
< 60
60-67
68-75
76-84
85-93
94-100
5
6
7
8
9
10
Predavawa
Konsultacii
Ve`bi
Podgotovka za ve`bi
Vkupno
Ocenuvawe
Se vkupno
Krediti
i teoretskata nastava, 2 kolokviuma.
U~ebni pomagala
Contemporary Oral and Maxillofacial surgery, Larry J.Peterson.
nastavata
Makedonski
260
EKTS
ocenka
F
E
D
C
B
A
30
15
5
30
10
90
30
120
4
V
MAKSILOFACIJALNA
HIRURGIJA
GODINA
II
Predmet
Maksilofacijalna hirurgija II
Studiska programa
Kod
5112
Studiska programa
V (petta)
Semestar
X (deseti)
Vkupno ~asovi
60
Krediti
4
Vid na predmet
Zadolìtelen, klini~ki predmet.
Preduslovi
Potpis od Maksilofacijalna hirurgija I.
Izveduva
Odgovoren nastavnik
Prof. d-r S. Naumovski, prof. d-r V. Popovski, prof. d-r A. Benedetti,
prof. d-r. A. Gr~ev, doc. d-r D. Popovi} Monevska.
Adresa
Katedra po maksilofacijalna hirurgija, Stomatolo{ki fakultet,
Vodwanska 18, Skopje Tel.: 3147 745.
Klu~ni zborovi
Stomatolo{ki fakultet, prv ciklus na studii, maksilofacijalna
hirurgija.
Nastavna sodrìna
Teoretska nastava
~as.
Vratni limfadeniti.
2
Maligni zaboluvawa vo oralnata praznina.
4
Hirur{ki tretman na malignite tumori na oralnata praznina.
Hirur{ka rekonstrukcija na koskeni defekti.
4
Povredi na meki tkiva i dentoalveolaren kompleks.
2
Povredi na licevi koski.
6
Etiologija na dentofacijalni deformiteti,
Evaluacija na pacienti so licevi deformiteti.
2
Podelba na deformiteti.
Operativni tehniki koi se koristat za korekcija na licevite
deformiteti.
2
261
VODI~ NIZ STUDIITE
Embriologija na rascepi.
Etiologija na rascepi.
Podelba na rascepi.
Tretman na rascepi.
Retki- sindromski zaboluvawa so manifestacija.
vo maksilofacijalnata regija.
Fiziologija na bolka.
Klasifikacija na bolka.
Facijalni neuralgii.
Patologija na TMZ.
Evaluacija na pacienti so TM bolka.
Klasifikacija na TMZ poremeruvawa.
Tretman na TMZ zaboluvawa.
MBDS.
Prakti~na nastava
4
2
2
~as.
Prikaz na pacienti so maksilofacijalna patologija,
vo ambulantni uslovi i pacienti so bolni~ko lekuvawe.
Analiza na predoperrativnata priprema na pacientite za
hirur{ka intervencija, prisustvo pri tretman na skr{enici
i ve`ba na modeli za imobilizacija na vilici. Pasivno u~estvo
na hirur{ki intervencii od ambulanten karakter.
30
Organizacija
Metodi na u~ewe
Po{iroki poznavawa za maksilofacijalnata patologija.
Prakti~ni ve{tini:
Pruàwe prva pomo{, prevrski, zavoi, suturi, imobilizacija
na skr{enici i dr.
studentot
Aktivnosti
Kontinuirana proverka 2 kolokviumi
Zavr{en ispit
vkupno
262
Kreditni bodovi
minimum
maksimum
3
5
6
10
3
5
9
15
30
50
9
15
60
100
V
/ ~asovi
GODINA
ocenka
EKTS
ocenka
< 60
5
F
60-67
6
E
68-75
7
D
76-84
8
C
85-93
9
B
94-100
10
A
Predavawa
30
15
Konsultacii
5
Ve`bi
30
Podgotovka za ve`bi
10
Vkupno
90
Ocenuvawe
30
Se vkupno
12
Krediti
4
Kontinuirana proverka na znaeweto, 2 kolokviuma i zavr{en ispit.
U~ebni pomagala
Contemporary Oral and Maxillofacial surgery, Larry J.Peterson.
nastavata
Makedonski
263
VODI~ NIZ STUDIITE
264
IZBORNI
PREDMETI
IZBORNI
PREDMETI
IZBORNI PREDMETI GRUPA I
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
Socijalna medicina 2 ECTS
Oftalmologija 2 ECTS
Menaxment vo stomatologijata 2 ECTS
Angliski jazik 3 ECTS
Informatika 1 ECTS
Higiena 2 ECTS
Ginekologija 1 ECTS
Fizioterapija 1 ECTS
Sociologija na medicinata 1 ECTS
Zdravstvena ekologija 1 ECTS
Opis na izbornite predmeti od grupa I
1. Kod 3201 Socijalna medicina
2 EKTS
Nastavnite sodrìni koi se opfateni so ovoj predmet se: ulogata i vlijanieto na
socijalno-ekonomskite uslovi i faktori vrz zdravjeto i bolesta, determinanti na zdravjeto, ekonomskoto zna~ewe na zdravjeto, priroden tek na bolesta i prevencija: primarna,sekundarna i tercijarna, Strategija na SZO „Zdravje za site“. Ponatamu, so izu~uvawe
na ovoj predmet studentot moè da se zapoznae so: zdravstvenata dejnost, stomatolo{kata
dejnost, ulogata na sistemot na zdravstvena za{tita, bolni~kata dejnost i zdravstvenite
organizacii. Predmetnite nastavni sodrìni opfateni so ovoj predmet gi izu~uvaat i
265
VODI~ NIZ STUDIITE
planiraweto i programiraweto na razvojot na zdravstvenata za{tita, zdravstveni rabotnici, zdravstvena i socijalna za{tita na deca od 0-6 godini, zdravstvena i socijalna
za{tita na ènite vo reproduktivniot period, zdravstveni organizacii.
2. Kod 3202 Oftalmologija
2 EKTS
Kursot e osmislen da gi zbogati znaewata na studentite za zaboluvawata na palpebrite, orbitite, solzniot aparat, kowuktivata, rogovicata, povredite na okoto. Isto taka,
studentite moàt da se zapoznaat i so zaboluvawata na sklerata, irisot, uveiti i tumori,
zaboluvawa na le}ata, glaukom, kako i fokalozite i okoto.
3. Kod 3203 Menxment vo stomatologijata
2 EKTS
Celta na kursot e zapoznavawe na studentite so definicijata na menxmentot, nivoata i funkciite na menaxmentot, sposobnosta na menaxerot. Isto taka, nastavnite
sodrìni opfa}aat: menaxment proces, organizirawe, koordinirawe, motivirawe i kontrolirawe kako karakteristikite na odborot na direktori.
4. Kod 3204 Angliski jazik
3 EKTS
Studentite so izborot na ovoj predmet gi povtoruvaat osnovnite poznavawa i se
steknuvaat so po{iroki znaewa i v e{tini za medicinskata terminologija na angliski
jazik za~ovekovoto telo, za lokomotorniot sistem, kardiovaskularniot sistem, nervniot,
respiratorniot, urogenitalniot, digestivniot i ekskretorniot sistem. Studentite se zdobivaat so osnovnite poznavawa i gi prodlabo~uvaat istite za anatomskite i za
fiziolo{kite karakteristiki na sistemite, potoa obrabotuvaat i sovladuvaat temi kako
{to se ortodoncija, zaboluvawa na zabite, dijagnoza, terapija i sli~no.
5. Kod 3205 Informatika
1 EKTS
Celta na kursot e zapoznavawe na studentite so istorijatot na smeta~ite, elementi
na softverot, internet, aplikativen softver za kancelarisko rabotewe. Isto taka predmetot gi opfa}a i slednite sodrìni: Elementi za koristewe na operativniot sistem
Windows, koristewe na Microsoft Internet Explorer, Microsoft Word, Microsoft Excel, Microsoft
Power Point.
6. Kod 3206 Higiena
2 EKTS
Komunalna higiena. Higiena na trudot. Higiena na hranata i ishranata, biolo{ka
i hemiska bezbednost na hranata, nutritivni bolesti. U~ili{na higiena. Li~na higiena.
266
IZBORNI
PREDMETI
Mentalna higiena i zdravstveno prosvetuvawe. Voena higiena. Metodi za ispituvawe i
istraùvawe vo higienata. Vlijanie na higienata vrz zdravjeto na lu|eto, higienski barawa vo dizajniraweto i eksploatacijata na farmacevticite, bezbednost na proizvodite.
7. Kod 3207 Ginekologija
1 EKTS
Nastavnite sodrìni pomesteni vo ovoj predmet se: ovarijalen i menstrualen ciklus, seksualni hormoni, ovulacija i oploduvawe. Isto taka, nastavnite sodrìni koi se
izu~uvaat vo ovoj predmet se: razvoj na plodot, poroduvawe, planirawe na semejstvoto i
kontracepcija, vospalenija na genitalni organi kaj ènata i tumori na genitalnite organi.
8. Kod 3208 Fizioterapija
1 EKTS
Studentite so izborot na ovoj predmet }e se zapoznaat so osnovite na Fizkalnite
metodi na terapija koi nao|aat primena i vo stomatologijata: Krioterapija, Termoterapija, Fototerapija (infracrveni zraci, ultravioletovi zraci, laseroterapija), Manuelna
masaà, Elektroterapija, Sonoterapija, Magnetoterapija, Kineziterapija, Ortopedski
pomagala
9. Kod 3209 Sociologija na medicinata
1 EKTS
Nastavnite sodrìni koi se opfateni so ovoj predmet se: procesot na diferencirawe na naukite i nivniot predmet na prou~uvawe, predmetot i metodite na sociologijata
na medicinata, odnosot na sociologijta na medicinata i drugite srodni nauki. Kursot gi
vklu~uva i slednite sodrìni: poteklo i razvoj na sociologijata na medicinata, osnovni
sodrìni i kategorii na sociologijata na medicinata, definicii i koncepti za bolesta,
subjektivni aspekti i komponenti na bolesta, mentalno zdravje i mentalna bolest, odnos
pacient-doktor, barawe i koristewe na zdravstveni uslugi.
10. Kod 3210 Zdravstvena ekologija
1 EKTS
Kursot se zanimava so fizi~kite faktori vo sredinata i vlijanie vrz zdravjeto,
zdravstveno-ekolo{kite aspekti na zagaduvawe na vozduhot, na vodata za piewe i vodosnabduvaweto. Predmetnite nastavni sodrìni opfateni so ovoj predmet gi izu~uvaat i
zdravstveno-ekolo{kite aspekti na u~ili{nata sredina kako i hranata i ishranata na naselenieto.
267
VODI~ NIZ STUDIITE
IZBORNI PREDMETI GRUPA II
1. Urgentni sostojbi vo stomatologijata
2. Fokaloza
3. Implantologija
4. Dentalna traumatologija
5. Pacienti so rizik za stomatolo{ki intervencii
6. Predhirur{ki ortodontski tretman
Opis na izbornite predmeti od grupa II
1. Kod 5201 Urgentni sostojbi vo stomatologijata
3 EKTS
Celta na kursot e zapoznavawe na studentite so urgentnite sostojbi vo stomatolo{kata praktika: Krvavewe, komplikacii pri akutni odontogeni infekcii, sostojbi
na naru{ena svest, {okovi sostojbi, urgentni kardiovaskularni i respiratorni sostojbi,
toksi~ni reakcii, povredi na usnata praznina, zabite i vilicite.
2. Kod 5202 Fokaloza
3 EKTS
Teorii na fokalnata infekcija, oralni àri{ta, konsekutivni zaboluvawa. Patogeneza na fokalnata infekcija, dijagnosticirawe na oralnite àri{ta preku primena
na specifi~ni testovi. Isto taka, nastavnite predmetni sodrìni opfa}aat: terapija na
fokalnite àri{ta i premedikacija, merki za prevencija na fokalnata infekcija i kritika na sva}aweto na oralnite àri{ta i konsekutivnite zaboluvawa.
3. Kod 5203 Implantologija
3 EKTS
Nastavnata sodrìna opfatena so ovoj predmet se sostoi od: materijali koi se primenuvaat vo implantologijata, izbor na pacienti za predimplantolo{ka priprema, idikacii i kontraindikacii, vrska na implantot so okolnoto tkivo, klasifikacija i
kvalitet na koskenoto tkivo, vidovi na dentalni implanti, tehniki na vgraduvawe na poedini implanti, protetska suprastruktura, komplikacii i procenka na uspe{nosta na implantot.
268
IZBORNI
4. Kod 5204 Dentalna traumatologija
PREDMETI
3 EKTS
Nastavnite sodrìni sodràni vo predmetot se: Dentalna traumatologija vo detska vozrast, klasifikacija, povredi na mle~nite zabi, povredi na trajnite zabi, terapija
na pulpata kaj traumite na zabite i povredi na parodontalnite tkiva na trajnite zabi.
5. Kod 5205 Pacienti so rizik za stomatolo{ki intervencii
3 EKTS
Definicija na pacientite so rizik, kardiolo{ki i pulmolo{ki pacienti, hematolo{ki pacienti, endokrinolo{ki i nefrolo{ki pacienti, pacienti so infektivni zaboluvawa i psihijatriski pacienti. Isto taka, studenite }e bidat vklu~eni vo izu~uvawe
na identifikacija na rizi~nite pacienti vo stomatolo{kata ordinacija i nivnoto menaxirawe.
6. Kod 5206 Predhirur{ki ortodontski tretman
3 EKTS
Nastavnite sodrìni koi se opfateni so ovoj predmet se: plan na ortodontskohirur{kata terapija, mo`nosti za {irewe na maksilata, podgotovka za hirur{ki tretman
na pacientite so: rascepi na vilicite, skeletna II klasa na malokluzija, skeletna III klasa,
otvoren zagriz, te{ki kraniofacijalni deformiteti i ankiloza na TMZ i podgotovka na
pacientite so asimetrija na liceto.
269
VODI~ NIZ STUDIITE
PRAKTI^NI INFORMACII
ZASTUDENTITE I NASTAVNICITE
Pravilnikot za uslovite, kriteriumite i pravilata za zapi{uvawe i studirawe na prv i vtor ciklus na univerzitetski studii, Univerzitetski glasnik br.254
od 12. septemvri 2013 god.
Pravilnikot e objaven na veb stranata na fakultetot.
http://stomfak.ukim.edu.mk/mk_bibl.php?gid=12
270
АНЕКС – Измени на одговорни наставници по предмети 2013
Стр.
Предмет
Професор
Проф. д-р П.Корнети и
Проф. д-р С.Алабаковска
Проф. д-р Д. Лазарова
Проф. д-р Д. Лабудовиќ
Проф. д-р Нада Поп - Јорданова
Доц. д-р Јулијана Николовска
Проф. д-р Невенка Андоновска
Проф. д-р А. Танушевски
Проф. д-р Весна Велиќ
Стефановска, *
Проф. д-р Д. Лазарова, *
Проф. д-р.Бајевска Ј.,
Проф. д-р В. Коруновска
Проф. д-р Сунчица Петровска. *
Проф. д-р Сунчица Петровска. *
41
Медицинска хемија и биохемија
46
55
Анатомија 1
Медицинска Етика I
Медицинска Психологија
Биофизика
59
Биостатистика
Проф. д-р Никола Оровчанец,
68
Анатомија II
Проф. д-р Д. Лазарова
75
Стоматолошки Материјали
Проф. д-р Ерол Шабанов
78
81
Физиологија I
Физиологија II
84
Микробиологија и Имунологија
93
Општа Патологија
Проф. д-р Бети Дејанова
Проф. д-р Бети Дејанова
Проф. д-р Елена Трајковска Докиќ
Проф. д-р Л. Спасевска
99
Орална биохемија
Проф. д-р Киро Ивановски
102
Ергономија
Проф. д-р Љупка Матовска
105
108
Проф. д-р Даниела Поп Ѓорчева
Проф. д-р П. Милошевски
115
Патолошка физиологија
Фармакологија
Претклиничка мобилна протетика
(парцијална протеза)
Патолошки основи на болестите
123
Епидемилогија
Проф. д-р Никола Оровчанец
127
Орална хигиена
Проф. д-р М. Поповска,
Доц. д-р М. Пандилова
130
Психијатрија
Проф. д-р В. Пејовска – Геразова
133
Претклиничка фиксна протетика I
Проф. д-р Јагода Бајевска
136
141
Интерна медицина
Претклиничка фиксна протетика II
Проф. д-р К. Чакаларовски
Проф. д-р Елена Петкова
144
Претклиничка кариологија
148
Претклиничка ендодонција
151
Инфектологија
154
Неврологија
Проф. д-р Ирена Кондова
Топузовска
Проф. д-р Вера Даскаловска,
160
Оториноларингологија
Проф. д-р Марина Давчева-Чакар
52
112
Проф. д-р Љ. Гугувчевски
Проф. д-р Л. Спасевска
Настаната Измена
Проф. д-р Д. Лазарова, *
Проф. д-р Жаклина Цековска, *
Проф. д-р Л. Спасевска,*
Проф. д-р Киро Ивановски,
Проф. д-р Снежана Пешевска
Проф. д-р С.Апостолска,
Проф. д-р Л. Поповска,
Доц. д-р И. Муратовска
Проф. д-р Даниела Поп Ѓорчева,*
Доц. д-р Д. Зафировски, *
Проф. д-р Љ. Гугувчевски,
Проф. д-р Ј. Бундевска
Проф. д-р Л. Спасевска, *
Проф. д-р Весна Велиќ
Стефановска, *
Проф. д-р Маја Пандилова,
Проф. д-р Силвана Георгиева
Проф. д-р В. Пејовска – Геразова,
*
Проф. д-р Јагода Бајевска,
Проф.д-р Никола Гиговски
Проф. д-р С. Генадиева - Ставриќ*
Проф. д-р Билјана Капушевска
Проф. д-р С. Апостолска,
Проф. д-р Л. Поповска,
Проф.д-р Л. Поповска,
Доц.д-р И. Муратовска
Проф. д-р Ирена Кондова
Топузовска, *
Проф. д-р Сашо Стојчев, *
Проф. д-р Марина ДавчеваЧакар, *
_____________ АНЕКС – Измени на одговорни наставници по предмети 2013 _____________
162
165
Општа хирургија
Педијатрија
Проф. д-р Г. Кондов
Проф. д-р Розана Кацарска
168
Превентивна стоматологија
Проф. д-р Миле Царчев
171
173
Дерматовенерологија
Основи на клиничка радиологија
Проф. д-р Љ. Павлова
Проф. д-р Климе Ѓорески
177
Орална медицина и патологија I
Проф. д-р З. Белазелкоска
183
Орална медицина и патологија II
Проф. д-р. З. Белазелкоска
188
Претклиничка орална хирургија
Проф. д-р. Борис Величковски
191
Орална хирургија I
Проф. д-р Борис Величковски
194
Клиничка мобилна протетика
(тотална протеза)
Проф. д-р Велески Д.
196
Клиничка мобилна протетика
(парцијална протеза)
Проф. д-р Велески Д.
200
Клиничка кариологија I
203
Клиничка кариологија II
209
Ортодонција I
Проф. д-р Марија Зужелова
215
Претклиничка Пародонтологија
Проф. д-р Киро Ивановски;
Проф. д-р А. Миновска
223
Ортодонција II
Проф. д-р Марија Зужелова
229
Клиничка Фиксна Протетика II
Проф. д-р Ерол Шабанов
232
Клиничка Ендодонција I
235
Клиничка Ендодонција II
Проф. д-р. Љупка Матовска
Проф. д-р М. Петровски, *
Проф. д-р Розана Кацарска, *
Проф. д-р Ана СотировскаИвковска,
Проф. д-р Златко Георгиев
Доц. д-р Сузана Николовска, *
Проф. д-р Михаил Груневски, *
Проф. д-р Мирјана Поповска ,
Проф. д-р Силвана Георгиева
Проф. д-р. М. Поповска,
Проф. д-р А. Атанасовска
Стојановска
Проф. д-р Б. Величковски,
Доц. д-р М. Пеева Петровска,
Проф. д-р О. Димитровски
Проф. д-р Љубен Гугувчевски,
Проф. д-р Јадранка Бундевска
Проф. д-р Љ. Гугувчески,
Проф. д-р Н. Гиговски,
Проф. д-р В. Коруновска
Стефковска
Проф д-р Л.Поповска,
Проф. д-р С.Апостолска, Проф д-р
Л.Поповска, Доц.д-р
И.Муратовска
Проф. д-р Л. Кануркова,
Проф. д-р М. Зужелова,
Доц. д-р Г. Ќурчиева Чучкова
Проф. д-р Киро Ивановски;
Проф. д-р М. Пандилова
Проф. д-р Л. Кануркова,
Проф. д-р М. Зужелова
Доц. д-р Г. Ќурчиева Чучкова
Проф. д-р Ј. Бајевска, Доц.д-р Г.
Ковачевска
Проф д-р Л. Поповска,
Проф д-р Л. Поповска,
_____________ АНЕКС – Измени на одговорни наставници по предмети 2013 _____________
238
Орална Хирургија II
Проф. д-р. Борис Величковски
241
Судска Медицина Со Форензична
Стоматологија
Проф. д-р Биљана Јанеска
Проф. д-р Биљана Јанеска, *
244
Детска Стоматологија I
Проф. д-р. Снежана Иљовска
249
Детска Стоматологија II
Проф. д-р.Снежана Иљовска
254
Клиничка Пародонтологија I
Проф. д-р Ана Миновска;
Проф. д-р К. Ивановски
256
Клиничка Пародонтологија II
Проф. д-р Ана Миновска;
Проф. д-р К. Ивановски
Проф. д-р. Марија Стевановиќ,
Проф. д-р Елизабета Ѓоргиевска
Проф. д-р.Марија Стевановиќ,
Проф. д-р Елизабета Ѓоргиевска
Проф. д-р С. Пешевска;
Проф. д-р А. АтанасовскаСтојановска
Проф. д-р М.Поповска; Проф. д-р
А. Атанасовска-Стојановска,
Проф. д-р С. Георгиева

stomatolo[ki fakultet - Стоматолошки факултет

Transcription

Similar documents

Sound Equipment - PROEVENT Solutions – Event.mk

ТЕХНОМА 2012 / TEHNOMA 2012

ТЕХНОМА 2012 TEHNOMA 2012

SPISOK NA POSTAVENI POSTOJANI SUDSKI PREVEDUVA^I VO

UPATSTVA ZA ANTIMIKROBNA TERAPIJA