Philippine Collegian

Transcription

Ika-86 taon • Blg. 23 • 29 enero 2009
Tactical
Change
Mapping Obama's plans
for the Middle East
Freed
Verse
Labag sa
Batas
05
07
kULTURA
LATHALAIN
Janu ary 3 0 1 9 1 1
Illustration by Nico Villarete Page Design by: Bianca Bonjibod
Opisyal na lingguhang pahayagan ng mga mag-aaral ng Unibersidad ng Pilipinas - Diliman
SUMMING UP
The ammended law founding UP provided for the establishment of colleges such as
College of Liberal Arts (now CSSP), College of Law and others.
I n com m em or at i on of t he U ni ver s i t y of t h e P h i l i p p i n e s ' c e n t e n n i a l , t h e P h i l i p p i n e C o l l e g i a n l o o k s
back on o n e h u n d r e d y e a r s o f h i s t o r y.
02 Balita
Philippine Collegian | Huwebes, 29 Enero 2009
Pagluwas at pangangarap
Mga OFW sa panahon ng pandaigdigang krisis sa ekonomiya
Richard Jacob Dy
M
ula sa ibang bansa, lumalapag ang mga Pilipinong nakipagsapalaran,
sinasalubong ng yakap ng kanilang
kamag-anakan. Mula sa ibayong
dagat, gumagaod pabalik ang mga
nawalan ng kabuhayan, sawi pa ring
makakalag sa tanikala ng kahirapan.
Ayon sa Ibon Foundation, isang
grupo ng mga tagapagsaliksik, isa sa
bawat walong Pilipino ang nagsisilbi bilang overseas Filipino worker
(OFW) at nanganganib na maapektuhan ng krisis sa ekonomiya ngayong taon.
Ayon sa Migrante International,
alyansa ng mga organisasyon ng
mga OFW, tinatayang 100,000 ang
pauuwiin ngayong taon dahil sa
laganap na resesyon na ayon sa
Ibon ay dulot ng pagbubukas ng
humigit-kumulang 80 porsyento ng
ekonomiya ng bansa sa pandaigdigang merkado.
Sa kabila nito, ani Sonny Africa,
punong tagapagsaliksik ng Ibon,
maglalabas pa rin ang bansa ng mahigit isang milyong Pilipino o 3,500
kada araw tungo sa ibang bansa
ngayong 2009. “This is giving displaced OFWs false hopes that they
will be able to find jobs amid the
global turmoil,” aniya.
“OFWs will likely suffer longer
working hours, deterioration in
working conditions, suspended
benefits, wage freezes or pay cuts.
Migrants will also suffer greater racism and discrimination as they get
blamed for stealing jobs…,” ayon sa
Ibon.
Hindi naman natutugunan ng
pamahalaan ang problema ng mga
OFW sa gitna ng resesyon, kahit
mahigit 10 porsyento ng kabuuang
kita ng bansa ang nanggagaling sa
remittance ng mga OFW, ani Africa.
Dagdag ni Gary Martinez, tagapangulo ng Migrante, wala umanong mabisang solusyon ang
pamahalaan dahil kahit walang resesyon, hindi pa rin nito natutugunan ang mga isyu tulad ng paglabag
sa karapatang-pantao ng mga OFW.
Paglabag sa karapatang-pantao
Sa ngayon, mahigit 1,000 kaso ng
paglabag sa karapatang-pantao ng
mga OFW ang taunang hinahawakan ng Migrante. Sa kanilang pagtatala hanggang Disyembre 2008,
mahigit 40 OFW ang nakahanay
upang bitayin sa iba’t ibang bahagi
ng Gitnang Silangan, ani Martinez.
Dagdag niya, halos 6 hanggang
10 bangkay ang iniuuwi bawat araw,
at tinatayang 21 kaso ng pagkamatay ng mga OFW ang hindi pa rin
nareresolba hanggang sa ngayon.
Ayon kay sociology professor Gianne Sabio, ang Pilipinas lamang
ang may batas na nagbibigay ng
proteksyon sa mga migranteng
manggagawa, ngunit suliranin umano sa implementasyon ang kawalang-katiyakang pagpapairal nito sa
mga bansang pinagsisilbihan ng
mga OFW.
Ani Martinez, “Ang pamahalaan
mismo ang may kapasidad upang
kuwestiyunin ang mga awtoridad
sa ibang bansa. Ngunit, ang ginagawa ng pamahalaan sa ngayon,
tinatanong ang pamilya kung may
sapat silang pera upang kumuha ng
abogado.”
Ani Bayan Muna representative
Satur Ocampo sa isang pahayag,
“The Department of Foreign Affairs
cites the particularly distressing situation of Filipinos incarcerated in the
Middle East to the lack of access to
Shariah lawyers.”
Si Eugenia, mula sa Saudi
Kabilang si Eugenia, namatay sa
edad na 24 sa Saudi Arabia, sa mga
nakaranas ng paglabag ng mga
karapatan sa kamay ng amo.
Ayon sa kanyang kapatid na si
Lilibeth Garcia, bagaman malinaw
umanong lapnos ang mga daliri
ni Eugenia, may malalaking pasa,
nayuping bungo at may bakas ng
pagkaladkad sa mga paa, lumabas sa
Bulaang Pag-asa
kanyang kapatid, ani Garcia, hindi
umano niya pipigilan ang sino man
sa kanyang pamilya na mangibangbansa rin, dahil sa narararanasan
nilang kahirapan sa kasalukuyan.
“This is a symptom of a larger
problem we have in our country,
kasi hindi naman lalabas ang mga
taong ito if the government can
supply their needs…” ani Sabio.
Sa 10 milyong OFW, tinatayang
3 milyon ang iligal na nakapagtatrabaho sa ibang bansa, dagdag ni
Martinez. Aniya, “Umaalis ang mga
OFW nang ligal, ngunit ang nangyayari sa iba, kung may contract
violation o inaapi sila, tumatakas sila
at automatically, nagiging undocumented.”
Dagdag ni sociology professor Ria Jumaquio, “Dapat ipakita
rin natin na ang pagiging OFW ay
hindi lamang puro ganda, saya at
tagumpay.”
Ani Martinez, ayon umano sa
tala ng Overseas Workers Welfare
hanggang ngayon na napauwi siya
matapos lamang ang tatlong buwan
niyang pagsisilbi sa Taiwan mula
noong Hulyo ng nakaraang taon.
Umabot ng mahigit P100,000 ang
hiniram ni Airah upang ipambayad
sa isang ahensiya para sa kanyang
placement fee, taliwas sa minimum
salary ng Taiwan na NT 18,000 o
tinatayang P24,000, na siyang pamantayan sa pagbabayad ng placement fee, alinsunod sa batas hinggil
sa proteksyon ng mga OFW.
Mula sa kinitang NT18,000 ni
Airah sa kaniyang unang buwang
pagiging machine encoder, kinaltasan ito ng kumpanya ng NT1,800
para sa medical check-up at NT4,000
para sa dormitoryo. Kasalukuyang
walang trabaho si Airah, at kulang
P50,000 ang kailangan niyang bayaran sa mga hiniraman niya ng
pera. “Nahihirapan na ako dahil hindi ko alam kung saan [ako] kukuha
ng pambayad.”
mentary stamp tax o 0.15 porsyento ng mahigit $14 bilyong mga
remittance ng mga OFW, saad ni
Martinez, batay sa taya ng POEA at
Department of Finance.
Ani Africa, nanggagaling sa Estados Unidos, Japan at European
Union, na pawang dumaranas ng
matinding krisis-pampinansiya sa
ngayon, ang halos 80 porsyento ng
mga remittance ng mga OFW.
Hungkag na mga solusyon
Bagaman maglalabas umano ang
pamahalaan ng P1 bilyong safety net
o suporta para sa mga mawawalan
ng trabaho ngayong 2009, ani Martinez, hindi ito sapat upang ipansimula o kahit ipantustos man lang
sa inutang ng mga katulad ni Airah
upang makaalis ng bansa.
“Kung ‘yung P1 bilyon piso ang
ilalaan sa 100,000 retrenched OFWs,
tig-10,000 lang ang matatanggap
ng bawat isa. Hindi pa ‘yan sigurado dahil kasama diyan ang mga
mawawalan ng trabaho locally. Kaya
itinuturing naming lip service ito,”
ani Martinez.
Maglalabas rin umano, ani Martinez, ng P250 milyon ang OWWA
para sa livelihood program ng mga
mapapauwing OFW. “Maraming
sinasabi [ang pamahalaan] ngunit
hanggang ngayon, wala naman talagang maliwanag na solusyon dahil
hindi rin nila sinabi na makatatanggap ang mga OFW ng cash.”
Saad ni Martinez, gagamitin lamang umano ang pera upang pondohan ang mga programang magsasanay sa mga OFW sa teknikal na
mga bokasyon sa Technical Education and Skills Development Authority.
Pangmatagalang solusyon
nAbala sa paghahanap ng trabaho sa Philippine Overseas Employment Administration (POEA) ang mga
nagbabalak mangibang-bansa bilang nurse o caregiver. Iilan lamang ang mga ito sa humigit-kumulang isang
milyong OFW na aalis ngayong taon, sa kabila ng banta ng pandaigdigang krisis pang-ekonomya. CHRIS IMPERIAL
ulat ng awtopsiya ng embahada ng
Pilipinas na sinubukan ni Eugenia
na patayin ang sarili at na mayroon
siyang sakit sa puso.
Dagdag ni Lilibeth, “Sa resulta ng
[awtopsiya], ang kapatid ko pa ang
lumabas na may kasalanan. Kasalanan niya raw dahil nagbuhos siya ng
Clorox sa kamay. Nagbasag [umano]
siya ng baso at ipinukpok niya ito sa
kanyang ulo... Kasalanan din daw niyang hindi siya nakakain sa loob ng
35 araw,” ani Garcia.
Pangarap sana ni Eugenia na
maging nars o makapag-aral ng
kompyuter sa Tagbilaran, ani Garcia.
“Gusto niya kasi magkaroon kami
ng sariling kalabaw at lupain sa Bohol.”
Pakikipagsapalaran
Ngunit sa kabila ng sinapit ng
Administration (OWWA), wasak o
dumaranas ng matitinding suliranin sa pamilya ang dalawa sa bawat
sampung pamilya ng mga OFW.
Pagpapauwi sa Pilipinas
Ayon kay Martinez, habang
isinusulat ang balitang ito, halos
11,000 mga OFW mula sa isang
casino sa Macao ang nanganganib
na mapauwi anumang oras dahil sa
pagbabawas ng kumpanya ng mga
manggagawa.
Batay sa tala ng Migrante hanggang Enero 21 ngayong taon, mahigit 4,000 na ang napauwing mga
OFW mula sa Taiwan, isa sa mga
bansang pinakamatinding maaapektuhan ng krisis sa ekonomiya sa
Asya, ani Martinez.
Kabilang sa mga napauwi si
Airah na hindi pa rin makapaniwala
Kita ng pamahalaan
Ani Martinez, naisasakripisyo
ang kalagayan ng mga OFW sa paganunsiyo na marami pang trabaho
sa ibang bansa, taliwas sa totoong
nagaganap, habang patuloy na kumikita ang pamahalaan sa labor export policy nito.
Ayon sa Migrante, kumikita ang
gobyerno ng halos P17 bilyon kada
taon mula sa bayarin para sa kakailanganing mga dokumento ng mga
nais mangibang-bansa. Kabilang
dito ang sedula, pasaporte, National
Bureau of Investigation clearance,
katibayan ng kapanganakan, at mga
babayaran sa pagdaan sa Philippine Overseas Employment Agency
(POEA) at OWWA.
Pumapalo naman sa tinatayang
P62 milyon kada buwan ang nakukuha ng gobyerno mula sa docu-
Sa laki ng salaping inaangkat
ng mga OFW para sa ekonomiya
ng bansa, ani Martinez, sapat na
ito upang makapagtayo ang pamahalaan ng isang industriya at
maipatupad ang mabisang repormang agraryo. Paliwanag ni Africa,
ang mga ito ang pangmatagalang
solusyon upang maibsan ang epekto
ng krisis sa ekonomiya.
Dagdag ni Africa, kailangang
dagdagan ang mga batayang serbisyo, tigilan ang pagbabayad ng
pamahalaan sa mga hindi umano
lehitimong utang ng bansa sa mga
institusyong pampinansiya, tanggalin ang value added tax sa mga
produkto at dagdagan ang sahod ng
mga manggagawa.
Mahigit 5 porsyento ang itinaas
ng daily minimum wage mula 2001
patungong P382 sa nakaraang taon
sa National Capital Region, malayo
sa halos 14 porsyentong pagtaas ng
presyo ng mga bilihin at 30 porsyentong pagtaas ng presyo ng bigas,
ayon sa Ibon.
Sa tala ng Ibon, nakatakdang tumaas ang bilang ng mga walang trabaho ng halos 400,000 Pilipino patungong 11 milyon ngayong 2009,
mula sa mahigit 10 milyong walang
trabaho sa nakaraang taon. Noong
Sun dan sa p.11
Balita
Balita 03
7 Ago
2008
Philippine Collegian | Huwebes, 29
Enero
2009
Upang umabot sa mayorya,
9,500 pang estudyante, kailangang lumahok
sa referendum
Pagratipika sa CRSRS
(Hanggang noong Enero 28
Abigail C. Castillo
at Toni Tiemsin
S
a taya ng Collegian, kailangan pa ang paglahok ng
may 9,494 na estudyante
mula sa buong UP System upang
umabot sa mayorya ang bilang
ng mga botante sa isinasagawang
referendum.
Hanggang noong gabi ng Enero 28, aabot lamang sa mahigit
30 porsyento o mahigit 14,800
estudyante ang naitalang lumahok sa pagratipika ng Codified
Rules for Student Regent Selection.
Alinsunod sa bagong UP
Charter, kailangang ratipikahin
ng mayorya ng mga estudyante
ang mga alituntunin sa pagpili
ng student regent (SR).
Ani SR Shahana Abdulwahid,
mahina ang voter turnout kaysa
inaasahan dahil marami pa umanong estudyante ang nag-aalinlangang bumoto.
Batay sa datos ng opisina ng
SR, kulang 48,600 ang kabuuang
bilang ng botante sa 13 yunit ng
unibersidad, kung saan kalahati
ng populasyon ay nasa UP Diliman.
Ayon kay Airah Cadiogan,
system-wide referendum committee head, upang makamit ang
kahingian ng bagong Charter,
kailangan pang makakalap ng
5,004 boto mula sa Diliman, na
bumubuo sa halos kalahati ng
populasyon ng estudyante sa UP.
(Sumangguni sa talaan.)
‘Kulang sa impormasyon’
Marami pang estudyante ang
kulang ang kaalaman hinggil sa
ginaganap na referendum kaya
pinaiigting pa ng OSR ang pagpapalaganap ng impormasyon,
ani Abdulwahid.
Hanggang noong alas 9:30
nang gabi noong Enero 28, umabot sa halos 33 porsyento ang
nakalap na mga boto sa Los Baños, pangalawang kampus na
may pinakamalaking populasyon,
Deciding Factor
habang nakapagtala naman ng
halos 34 porsyento sa UP Manila.
Pinakamataas naman ang
voter turnout sa Mindanao
kung saan halos apat sa limang
estudyante na ang lumahok sa
referendum.
Humigit-kumulang 40 porsyento naman ang naitalang boto
sa mga yunit sa Baguio, Cebu, at
Miag-ao.
Samantala,
humigit-kumulang 30 porsyento ang bumoto
sa Iloilo at Pampangga, halos
9 na porsyento sa Tacloban; at
pinakamababa sa Open Univesity (OU), 1.83 porsyento.
Kinakailangang boto
Hindi pa rin malinaw kung
anong sistema ang ipatutupad
sa pagtukoy sa resulta ng referendum.
Naunang nagsaad si Vice President for Legal Affairs Theodore
Te sa isang memo na kailangang
makakalap ng 50 porsyento at
Su nd a n s a p.10
Yunit ng
UP
Bilang ng
estudyante
Voter
turnout
Porsyento
Baguio
2,216
1,031
46.53
Baler*
61
0
0
Cebu
1,200
498
41.52
Diliman
22,348
6,171
27.61
Iloilo
1,009
338
33.51
Los Baños
10,535
3,493
33.16
Manila
4,984
1,688
33.87
Miag-ao
1,348
577
42.8
Mindanao
863
642
74.41
Open U**
1,916
35
1.83
Palo*
149
0
0
Pampanga
570
202
35.44
Tacloban***
1,400
130
9.3
System-wide
48,599
14,806
30.47
*Sa Enero 29 pa magbubukas ng presinto
**Batay sa tala ng Collegian
***Hanggang noong Enero 27
Opisina ng Student Regent at tala ng Philippine Collegian
Halos 15 % pagtaas sa
budget ng edukasyon,
kulang pa rin
Abigail C. Castillo
T
n
Students cast their vote on the ratification of the existing Codified Rules for Student Regent Selection
(CRSRS) in a polling precint at the College of Arts and Letters during the system-wide Student Referendum on
January 27. Voting runs until January 31 and the system-wide tallying starts on February 2. Timothy Medrano
BOR tackles major student concerns
Pauline Gidget R. Estella
T
he Board of Regents (BOR),
the highest policy-making
body in UP, tackled on January 28 a series of student concerns
such as the restructuring of the
two-year-old Socialized Tuition
and Financial Assistance Program
(STFAP), the construction of another student dormitory, and a
shady Student Disciplinary Tribunal (SDT) decision, among others.
Another tuition increase?
In UP President Emerlinda Roman’s report during the monthly
BOR meeting at Quezon Hall, the
Committee on STFAP proposed a
readjustment of the STFAP bracketing, according to Student Regent
Shahana Abdulwahid.
Once the proposal is implemented, Bracket E would cover
students whose annual family income is less than P130,000, from
the current P80,000, Abdulwahid
said.
The committee has not yet released a final copy of the proposal.
“Maaaring kaya may proposal
para sa readjustment ng STFAP ay
dahil tataas pa ang matrikula,“ Abdulwahid said.
The restructured STFAP which
the same committee proposed
was implemented along with the
300 percent tuition and other fee
increase approved in late 2006.
In a television interview last
December, Roman said that the
tuition may increase within three
years based on inflation.
Go signal
The university is “clearing” a
2,500 square-meter lot of informal settlers to make way for the
construction of the UP Centennial Dormitory (UPCD), which will
house 576 undergraduates, graduC ont inued on p.11
umaas ng halos 15 porsyento ang badyet para sa
Kagawaran ng Edukasyon
(DepEd) habang 16 na porsyento
naman sa state universities and
colleges (SUCs) ngayong 2009
mula sa badyet noong 2008,
ngunit nananatiling higit na
mababa ang mga ito sa kinakailangan.
Sa 2009 General Appropriations
Act (GAA), nakalaan ang P158.21
bilyon para sa DepEd, mula sa
P138.03 bilyon noong nakaraang
taon, at P22.83 bilyon sa SUCs
mula sa dating P19.64 bilyon.
Bagamat may pagtaas sa badyet
ngayong taon kumpara noong
nakaraan, malaki pa rin ang kaku-
Mga programang
paggagamitan ng
economic stimulus fund
“Talinong Pinoy Program” ng
Commission on Higher Education
sPagsasanay para sa Kabataang Pinoy
ng Technical Education and Skills
Development Authority (TESDA)
sPagsasanay sa mga nawalan ng
trabaho at pagbibigay ng tulongpinansyal sa maliliit na negosyo
sPagpapatayo ng mga paaralan
sPaglalalaan ng mga gamot at
tulong-medikal sa mga malalayong
lugar
sPagpapataas ng produksyon ng
pagkain
s“Bantay Kalikasan”at“Bantay Dagat”
ng Department of Environment and
Natural Resources (DENR)
s Pagreresiklo ng mga produktong
agrikultural at pangkagubatan n
s
langan nito sa hinihinging dagdag
para sa pangangailangan sa edukasyon at SUCs, ani Alvin Peters,
pambansang tagapangulo ng National Union of Students in the
Philippines (NUSP). Dagdag niya,
kahit bahagyang tumaas ang subsidyo para sa SUCs, nananatiling
kulang pa rin ito para paghati-hatian ng 111 SUCs sa Pilipinas.
Batay sa panukalang badyet ng
mga SUC sa Department of Budget and Management, kakailanganin nila ang kabuuang P30.76
bilyon, ngunit mababa ng 26 na
porsyento o P7.93 bilyon ang
kanilang tatanggapin ngayong
2009. Tinataya namang mababa
ng P9.73 bilyon o halos anim na
porsyento ng P167.49 bilyon ang
para sa DepEd.
Batay sa naunang ulat ng Collegian, tinatayang kulang ng halos
P5 bilyon ang taunang subsidyo
ng SUCs mula 2001 at mga magaaral ang nagpupuno sa mahigit
60 porsyento ng kakulangan.
Ani UP Vice President for Planning and Finance Maria Concepcion Alfiler, hindi pa tiyak sa kasalukuyan kung magkano ang nakalaan
sa UP sa niratipikang GAA sapagkat
hindi pa umano naglalabas ng opisyal na tala ng alokasyon.
Economic stimulus fund
Hindi na umano maaaring
dagdagan ang naitakdang kabuuang badyet ng bansa ngunit
maaari itong baguhin sa pamamagitan ng pagbabawas ng
Sun dan sa p.11
04 Balita
Despite granted writ of amparo
Kin of missing UP alumnus appeal to CA
Marjohara Tucay
R
elatives of missing UP
alumnus James Balao is
set to petition the Court of
Appeals for the urgent execution
of the writ of amparo issued by
the Regional Trial Court (RTC) of
La Trinidad, Benguet.
Although the RTC granted the
writ of amparo petition for Balao
on January 19, the court denied
the provisions for the issuance of
inspection orders to search military camps where Balao may be
possibly detained, protection of
witnesses, and orders for production of documents respondents
may hold regarding him.
The 13-page decision penned
by Judge Benigno Galacgac said
the requests were denied because
the petitioners failed to provide
concrete evidence to substantiate the petitions.
However, Mary Ann Bayang,
spokesperson of the National Union of Peoples’ Lawyers-CAR
chapter which holds Balao’s case,
said, “We deplore the Court’s ruling to deny the interim reliefs
prayed for, especially the issuance of an inspection order.”
Balao’s family filed the petition
for writ of amparo on October 8
last year, asking for the investigation of military camps, like Camp
Aguinaldo and Camp Crame in
Quezon City, and the military
detachment of the 50th Infantry
Battalion in San Juan, Ilocos Sur,
where he may be detained.
The writ of amparo grants
protection to victims of enforced
disappearances like Balao by ordering respondents to surface
the missing victim and cease the
violation of their rights.
Balao, a psychology graduate
of UP Baguio and former editor
of Outcrop, the student publication of the said campus, has been
an active member of the Cordillera Peoples’ Alliance, until he
was abducted by alleged military
men in September 2008 at Benguet.
lice (PNP) “to disclose where
Balao is detained or confined,
release [him] considering his unlawful detention since his abduction, and cease and desist from
further inflicting harm upon
[him].”
The RTC included Arroyo in
the list of respondents as she has
command responsibilty over the
AFP as commander in chief.
According to Jude Baggo,
secretary general of the Cordillera Human Rights Alliance, the
court decision proves that “the
President can be held accountable for every case of human
rights abuse, especially enforced
disappearances, even simply on
the level of ensuring the reap-
pearance of the disappeared.”
Since 2001, according to human rights group Karapatan,
199 victims of enforced disappearances have been recorded,
including Balao and UP students
Karen Empeñio and Sherlyn
Cadapan, who are also
allegedly abducted by the military in 2006. n
Implicating the President
The writ issued by the RTC ordered Gloria Arroyo, the Armed
Forces of the Philippines (AFP)
and the Philippine National Po-
Pagpapatuloy ng CARP, isinusulong ng Kamara
Genuine agrarian reform
bill, nakabinbin pa rin
Marjohara S. Tucay
K
asalukuyang isinusulong
sa Mababang Kapulungan
ang pagpapalawig pa ng
limang taon sa implementasyon
ng Comprehensive Agrarian Reform Program (CARP) na natapos
ang bisa noong Disyembre 31.
Dinidinig ng House Committee on Agrarian Reform ang
House Bill (HB) 4077 o CARP
Extension Bill, na nakatakdang
magpahaba sa implementasyon
ng CARP ng limang taon, mula
2008 hanggang 2013.
Ngunit, ani Rafael Mariano,
partylist representative ng Anakpawis, wala nang bisa ang CARP
dahil hindi umano nalagdaan ni
Arroyo ang Joint Resolution No.
19 ng Kongreso, na nagpapalawig sa CARP hanggang Hunyo
ngayon taon.
“Hindi solusyon sa problema
sa lupa ang extention, revival,
o reenactment ng CARP kundi
ang immediate enactment into
law ng GARB (Genuine Agrarian
Reform Bill) o HB 3059, with the
goal of free land distribution sa
ating magsasaka,” ani Mariano.
Aniya, bagaman 20 taon nang
umiiral ang CARP, nananatili pa
ring walang lupa ang walo sa bawat 10 magsasaka sa Pilipinas.
Dagdag niya, dalawang ulit
nang napalawig ang implementasyon ng Republic Act 6657 o
CARP na isinabatas noong 1988,
dahil hindi nito naabot ang 10.3
milyon ektaryang lupaing una
nitong balak ipamahagi sa mga
magsasaka.
Lumiit ang lupang saklaw ng
CARP patungong 8.8 milyon ektarya nang muli itong mapalawig
noong 1998 dahil sa reclassification o pag-iiba ng gamit ng lupa.
Ayon sa ulat ng DAR noong
2007, tinatayang 1.3 milyong
ektaryang lupa ang kailangang
pang ipamahagi ng gobyerno sa
ilalim ng CARP.
Palabang Paggunita
n Nagsagawa ng kilos-protesta ang
mga grupo ng magsasaka mula sa
iba’t ibang lalawigan upang gunitain
ang ika-22 anibersaryo ng Mendiola
Massacre sa Maynila noong Enero 22.
Panawagan pa rin ng mga grupo ang
tunay na repormang agraryo na siyang
panawagan din noong 1987 kung
saan 13 magsasaka ang pinaslang sa
isinagawang marahas na dispersal
ng mga militar at pulis. Contributed
Mga kakulangan ng CARP
Ani Arsenio Balisacan, direktor ng Southeast Asian Regional
Center for Graduate Study and
Research in Agriculture, hindi
nagtagumpay ang CARP dahil
mas marami pang binibigyan ng
land exemption ang Department
of Agrarian Reform (DAR) kaysa
ipinamamahagi nito.
Sa tala ng DAR mula 1979
hanggang 2003, umabot na sa
2,885 ang bilang ng applications
for conversion na inaprubahan ng
ahensya, na sumasaklaw sa 40,485
ektarya.
Ayon naman sa National Statistics Office, umabot na sa 827,892
ektarya ng lupain ang dumaan sa
“land-use conversion” kung saan
pinapalitan ang gamit ng lupa
mula agrikultural para maging
industriyal o komersyal. Hindi
sakop ng CARP ang mga lupang
hindi pang-agraryo kaya naman
nakatatakas mula sa programa
ang mga may-ari ng mga lupaing
iniiba ang gamit, ani Balisacan.
Su nd a n s a p.11
Photo/Ilang-Ilang Quijano
Union affiliation bars FR-elect from
taking oath
Marjohara Tucay
F
aculty regent (FR)-elect
Judy Taguiwalo will not be
sworn into office unless
she resigns from being the national vice president for faculty
of the All UP Academic Employees Union (AUPAEU), according
to a memorandum issued by Vice
President for Legal Affairs Theodore Te on January 5.
The memorandum stated that
Taguiwalo’s position in the AUPAEU “constitutes a conflict of
interest with the office of the FR”,
as the Board of Regents (BOR) is
the highest policy-making body
in UP, while AUPAEU represents
the interests of only the rankand-file academic employees.
According to Taguiwalo, she
has been informed by UP President Emerlinda Roman in a
meeting on January 8 that an
agreement has been reached by
the majority of the BOR that she
cannot take oath as regent if she
will not resign from AUPAEU.
Taguiwalo won the FR election
last November and is set to start
her two-year term as FR in January. In a letter dated November
29, Roman already recognized
Taguiwalo’s victory and invited
her to join in the January 28 BOR
meeting “during which [she] may
take [her] oath of office.”
Oath taking uncertain
Though Taguiwalo can attend
Co n tin ued o n p.10
Kultura
Rebyu >>> CD
Huling Lagapak ng Kandado: Mga tula mula sa
libingan ng buhay
Written by: Axel Pinpin
Music by: Bobby Balingit
Freed Vers
e: P
T
ms
fr o
m
Co
gos, mother of missing
activist Jonas Burgos. (Tila
ipinagdaramot ka pa rin sa aking
mga yakap/o kahit man lamang
sa katiyakan na ikaw ay buhay)
Pinpin also perceived his capture as unjust and often thought
of escaping prison. In Itakas ninyo
ako, he cites history to propose
an escape plan, (Gaya ng Hukong
Bayan, salakayin niyo ang bilang-
Illustration
Janno Gonzales
guan) where he dares anyone to
free him while the guards were
busy watching Pacquiao’s fight.
Various organizations and
personalities campaigned for
their release. Balingit was one
of them. Outside prison, he and
Pinpin would collaborate on an
album that would sound shatter the monotonous spaces of
prison.
Resurrection
Pinpin used to declaim his poems to fellow prisoners and the
police guarding them. Still, he
wanted his poems recited to a
bigger audience, as he described
in Itakas ninyo ako (Mga tula ko ay
inyong itakas rin/saka sa Bayanikwento’t bigkasin!) Poems coupled with music, it would seem,
attract a wider public.
Balingit pushed for a spontaneous production of the album.
He recorded music before reading the poems, outside a studio,
near the streets, to deliberately
create unpolished sounds. “Para
sa ‘kin ang tunay na sining ay
hindi iniisip, ito ay [isinasapuso],” he said.
Likewise, Pinpin recorded
his poetry reading without having heard the
music. The individual
records were then
mixed,
in
nf
Article
Dianne Marah E. Sayaman
oe
rack one plays, and a
deep male voice recites: was
huling lagapak ng kanda- only a matdo. A steady beat and electronic ter of time before a
keyboards follow, sounding like grave was dug for him.
On April 28, 2006, the Pinpin
techno music, until verses of defiance take over the disco feel of and the others hired Ybañez to
take them to the meeting for a
the track.
For 859 days, Axel Pinpin re- Labor Day rally. As they passed
cited such verses, in a detention Ligaya Road in Tagaytay, around
cell in Tagaytay which he called a 30 to 40 armed men of the Philippine National Police and the
‘grave for the living’.
After his release, he, together Philippine Navy Intelligence and
with Bobby Balingit, former Security Force abducted them,
vocalist of the progressive The along with Ybañez and Masayes,
Wuds, collaborated on an album who were only picked up along
the way.
featuring his
For seven
poetry
and
days,
the
Bobby’s music.
Even in captivity, he
men, blindEntitled “Hulfolded
and
ing Lagapak ng persisted in the struggle
hogtied, were
Kandado”, the that he began with the
interrogated,
album consists farmers.
threatened
of 12 tracks
and accused
from poems
written while he, Riel Custodio, of destabilization plots for Labor
Michael Masayes, Aris Sarmiento Day. To ensure their continued
and Enrico Ybañez — collectively detention, the Department of
known as the Tagaytay 5 — were Justice formally charged them
detained after being charged of with rebellion based on crudely
planted evidences on May 3,
rebellion.
Through poetry and music, 2006.
After more than two years of
Axel and Bobby unlock days of
detention
at Camp Vicente Lim,
captivity, and the days of strugtheir case was dismissed due to
gle that led to it.
insufficient evidence. Pinpin and
Into the grave
his fellow prisoners heard the fiThe case of the Tagaytay 5 is nal thud of their prison cell closnot isolated. As of September ing on August 28, 2008, as they
2008, the Arroyo regime has im- were finally released from capprisoned 248 activists, according tivity.
to Karapatan, a human rights
watchdog. An unparalleled num- Rhetoric from
ber of extrajudicial killings and the next life
In his poems, Pinpin describes
enforced disappearances also
continue to haunt the adminis- the prison as a grave where ideals
and hope decay. Yet, even in captration.
Pinpin, Custodio, and Sarm- tivity, he persisted in the struggle
iento are peasant leaders and that he began with the farmers.
Apihin ang api, which used the
organizers of Katipunan ng mga
Magsasaka sa Kabite (Kamagsa- coconut as metaphor for the
saka-Ka) and The Cavite Farm- workers (Biyaking tulad
ers Consultative Council (CFCC). ng bao.../ Kayuring tulad
They actively campaigned for ng niyog ang lakas ng
agricultural reforms and rural mahihirap), exposed
development in Southern Taga- feudal relations by
identifying
feasts
log.
Masayes and Ybañez, mean- with the exploitawhile, are residents of Tagaytay tion of workers. (Ang
City. Ybañez leases cars, and the dusa nila’y pulutang
peasant leaders met him playing masarap/sa pagkalango
“sakla” at the funeral of one ac- natin sa kapangyarihang hangad)
tivist.
Pinpin’s poems also
During the time of their capdelved into human rights viture, Pinpin said, one or two acolations. The wordplay, Da Mistivists were killed every week. By
adbentyur of Billy, told of civilians
then, he had confirmed reports of
caught in strife, a reference to
his inclusion in the state’s list of
the Mindanao conflict. (Si Billy
its enemies. He knew then that it
yan! Si Billy yan!/Nagceasefire:
tumambak ang kaswalti/kulang
ang body bag para kay Billy)
The state’s use of blatant force
in obliterating subversion did not
escape Pinpin’s rhetoric. Unang
gabi ng interogasyon, a poem on
illegal abduction, was written
when his captors challenged him
to recite a poem. He recited
it with a gun pointed at
his head.
Solitude
also
found its way into
Pinpin’s poetry.
For instance, the
track
Hiling
dwelled on
the
depression
Pinpin
experienced
while in
prison.
(Mapanglaw at
patay /at
n a kakabulag
ang
lapad
ng
sahig/ at walang
hanggan ang
kisame)
Another somber track, Tagpuan,
was about a mother
searching for her abducted child. It was
written for Editha Bur-
em
e nt
05
with both music and Pinpin’s
voice recorded on their first takes.
The only engineered sounds in
the album were echoes and repetitions of Pinpin’s voice.
They came up with an album
where the lyrics were spoken instead of sung.
Pinpin’s rhetorical rendition
of the poems contrasted with the
electric guitars and keyboards of
the music. The unplanned gaps
and suspended endings, as heard
in Huling lagapak ng kandado
and Liham sa anak, lent drama
to the already poetic pieces. Bakit
hindi ako umiiyak, meanwhile,
was heard with weeping guitar
chords in the background.
Balingit said that toppling
commercial art is the purpose
behind the music he makes.
However, the album does more
than criticize the current music
scene. It also reiterates, in rhyme
and music, the significance of
Pinpin’s ceaseless struggle. This
is most apparent in the track Tagpuan, where the mother learns
that her missing child’s advocacies paved the way for social
change.
True to his poems, Pinpin never wavered in the cause he was
imprisoned for. Upon release,
he, Custodio and Sarmiento returned to their organizational
works. While Balingit’s guitars
screamed and drums bantered
on, his poems affirmed that the
graves were too shallow to bury
them. n ■
Page Design
Bianca Bonjibod
06-07
P
Lathalain
eople from all walks of life
descended upon the United States
Capitol last January 20, gathered
together to witness the historic
inauguration of the first AfricanAmerican US president: Barack Hussein
Obama, now the “most powerful man on
Earth.”
Obama, whose campaign soared on
promises of change, spoke in his inaugural address of “remaking America.” This
was at once a criticism of and a promised
divergence from the policies of his predecessor, George W. Bush.
Yet critics say he is simply shifting the
focus of US military aggression in the
Middle East. According to Rey Casambre
of the Philippine Peace Center and International League of People’s Struggle,
“[With Obama], the basic policy or geopolitical strategy of waging war to consolidate global hegemony remains the same.”
“Our nation is at war against
a far-reaching network of
violence and hatred.”
History shows that the US has benefited from warfare in the past. Indeed,
World War II was waged on the heels of
the Great Depression, which began with
the stock market crash of 1929 and caused
sharp declines in the economies of industrial countries, particularly the US, over
the next decade. With the onset of war, industrial growth in the US was stimulated
through increased production of ships,
aircrafts, and other weaponry for the war.
This also created new jobs, alleviating the
effects of the depression.
Decades later, warfare would once again
be a tactic in preserving US interests. The
Middle East became one of the most contested battlegrounds during the Cold War
between the US and the Union of Soviet
Socialist Republics. And Afghanistan —
Article
Marc Jayson Cayabyab
where civil war raged between the Com- Qaeda. What it had was oil.
munist government and the mujahideen,
“The challenges we face
or fundamentalist rebels — became a
front in the conflict between the two su- are real ... But know this,
America: They will be met.”
perpowers.
When Obama ran for President, he ran
The US shipped arms to the mujaon a platform that counhideen in support of the
tered the Bush doctrine in
rebellion. In response,
military
might the Middle East. In 2007,
troops of the Soviet
there had been a surge
Union marched into Afalone cannot resolve
in US troops sent to Iraq,
ghanistan to assist the
this problem of terrorand the combined civilian
besieged
Communist
ism, nor bring a lasting
and military death toll had
government. Throughout
reached up to 25,000.
the Soviet-Afghan war,
peace to the region
It was “a grave mistake
the US Central Intellito allow ourselves to be
gence Agency (CIA) aided
distracted from the fight
the mujahideen, integratagainst Al-Qaeda ... by ining military training with
Islamic teachings of jihad (holy war). Ac- vading a country that ... had nothing to do
cording to political analyst Michael Chos- with the 9/11 attacks,” said Obama. He added
sudovsky, the US interest in encouraging that while US troops were occupied in Iraq,
the war was to subvert the growing influ- the Al Qaeda had consolidated power in Afghanistan. Indeed, even the Taliban have reence of communism and the USSR.
Among the mujahideen was Osama bin grouped since their defeat by the US in 2001.
As the new President, Obama has promLaden, who had close ties with the CIA. In
1989, after the Soviet war, he founded the ised to remove American troops from Iraq by
Al-Qaeda, a jihadist movement engaging 2010. Instead, he said, the troops would be dein terrorist acts to achieve its goals. They ployed to Afghanistan to crush the Al-Qaeda.
Clearly, American vested interests remain
were backed by the Taliban, the Afghan
despite Obama’s promises to end terrorism,
government following the Soviet war.
In September 11, 2001, the Al-Qae- says Casambre. Where the US is concerned,
proclaimed motives always blur with
hidden ones. The war in Afghanistan may decimate the Al-Qaeda,
but it would also
generate a “war
economy,” calcu-
da inflicted a terrorist attack upon the
US, unprecedented in its magnitude in
American history. Hijacked planes hit the
World Trade Center and Pentagon, claiming over 3,000 people’s lives.
US troops immediately arrived in Afghanistan, crushing the Taliban regime,
but failing to stamp out the Al-Qaeda.
In 2003, then-President Bush moved the
bulk of the troops to Iraq, claiming it was
the new center of his “War on Terror.”
Yet as would later be proven, Iraq did
not have weapons of mass destruction,
nor even any significant ties with the Al-
Illustration
Nico Villarete
lated to ease the effects of the current financial crisis
on the US economy.
“During economic slowdowns,
war serves to revive the economy
by channeling public funds to
the military-industrial complex,”
Casambre said. The defense industry manufactures ammunitions for the US government
and its wartime allies. The production and sale
of weaponry creates new jobs, boosting the US
economy.
According to a Congressional Research Service
(CRS) Report for Congress, from 2000-2007 the
US sold $134.835 billion worth of arms such as
guns, aircraft, submarines, and missiles, among
others. Over 70 percent of the arms sales went
to developing countries.
War production is profitable because its
products are all designed to destroy and be
destroyed, requiring continuous replacement
and thus creating a constant demand for
production, says Casambre.
Still, the economic remedy of militaryindustrial complexes only serves as a stop
gap measure, and constitutes only part of
the US interests in the region. Casambre notes, The real reason [for American
presence in Afghanistan] is to ensure a regime that will go along with US economic
and geopolitical interests, [not to arrest
the Al-Qaeda].
Afghanistan’s location is strategic, making it of primary interest to America. The
Trans-Afghan Oil Pipeline — which extends from the Caspian region, across Afghanistan, to Indian Ocean — is a shorter
route for oil. Furthermore, the US military
presence in the Middle East enables them
to keep an eye on China and Russia, two
countries gaining more and more power
and influence in the international arena.
“We remain the most
prosperous, powerful
nation on Earth.”
Regardless of the current economic
crisis, the US has spent and will continue
to spend billions of dollars on military expansion. According to American research
organization Center for Arms Control and
Non-Proliferation, the US military spending for 2008 reached $711 billion, 48 percent of the world total military spending
that year. It also estimates that US defense
spending for 2009 will amount to $706
billion, almost equal to Obama’s initial
economic stimulus package of $825 billion.
As the violence today in Iraq and
Palestine demonstrates, military
might alone cannot resolve
this problem of terrorism, nor
bring a lasting peace to the
region. However, maintaining a military presence in the
Middle East does have other
benefits for the US, including oil and economic boom
through
warf a r e ,
among others. Essentially, their main goal
is to protect US hegemony, says Casambre.
Obama promised to bring about the
“change we need.” Instead of ending the
War on Terror, however, he has simply
moved it to a different country. Apparently, despite his vow to improve foreign
relations, the “we” in that phrase refers
only to the US — as usual. n
References:
Fouskas, Vassilis K. (2003). Zones of Conflict: US
Foreign Policy in the Balkans and the Greater
Middle East (pp. 30). Sterling, VA, USA: Pluto Press.
Page Design
Aprille Octaviano
Chossudovsky, Michael (2002). War and
Globalisation: The Truth Behind September
11 (pp 18-22). Canada: Global Outlook.
Shah, Anup (2008, November 9). The Arms
Trade Is Big Business. Retrieved January 24,
2009 from http://www.globalissues.org
U
maalingawngaw ang maingay na
sirena ng pulis sa katahimikan
ng gabi. Kumukurap ang pulaasul na ilaw ng patrolya habang
binabagtas ang kahabaan ng
kalsada upang masukol ang hinahabol na suspek.
Sa harap ng kamera, pinoposasan ang salaring
gumambala sa kapayapaan ng lungsod.
Muli, isang krimen ang naisabalita. Sa tala ng
Directorate for Investigation and Detective Management (DIDM), mayroong average monthly
crime rate (AMCR) na 12.47 ang National Capital Region (NCR) at 11.08 naman ang Gitnang
Visayas. Sa buong bansa, ang mga urbanisadong
rehiyong ito ang tanging may double-digit na
AMCR. Samantala, sa 66,846 na krimeng naitala
noong nakaraang taon, 4,857 ang naganap sa
lansangan, liban pa sa mga naganap sa loob ng
mga komersyal na gusaling gaya ng mga mall.
Araw-araw, maraming kaso ng krimen ang
naibabalita sa mga pahayagan at telebisyon.
Nagbabago ang mukha at pangalan ng mga suspek, ngunit magkakatulad lamang ang eksena
ng pagdakip. Kadalasan, iniuulat lamang ang
nangyaring krimen at panghuhuli — hindi naipaliliwanag kung bakit naganap ang krimen, at
kung bakit patuloy na tumataas ang bilang nito
sa bansa.
Salat sa seguridad
Isa sa mga itinuturong dahilan ng pagtaas ng
bilang ng krimen ang paglaki ng populasyon.
Sa pinakahuling census ng National Statistics
Office, umaabot sa 11.55 milyong katao ang
naninirahan sa NCR. Batay sa isang pag-aaral,
mas madalas na malaki ang bilang ng krimen sa
isang lugar na mas malaki ang populasyon dahil
sa dami ng mga posibleng biktima at kaunting
bilang ng mga pulis.
Sa kasalukuyan, nananatiling maliit ang bilang ng mga pulis sa mga rehiyong malaki ang
populasyon. Halimbawa, sa 2.7 milyong rehistradong residente ng Quezon City (QC), mayroon lamang nakatalagang isang pulis sa bawat
1,032 katao. Ayon sa Philippine National Police
(PNP), isang pulis sa bawat 500 katao ang ideyal
na bilang para sa mas tiyak na kaligtasan.
Dahil sa maliit na bilang ng mga pulis, maraming mga kaso ng krimen ang hindi nalulutas. Sa 66,846 na naitalang krimen noong 2008,
59,799 lamang ang naisara. Katumbas nito ang
halos 90 porsyentong kabuuang dami ng mga
kasong naresolba.
Philippine
2009
Collegian || Huwebes,
Biyernes, 29
12 Enero
Set 2008
Subalit hindi lamang sa kaunting bilang
ng pulis maituturo ang pagtaas ng antas
ng krimen sapagkat may mga usapin ring
nakatuon sa mga mismong tauhan ng pulisya. Noong 2008, halos sangkatlo ng 87
kaso ng paglabag sa karapatang-pantao
ang isinisisi sa mga pulis, ayon sa Commission on Human Rights. Ilang mga kaso rin
ng pangongotong ang patuloy na naibabalita na hindi naman itinanggi ng pulisya sa
pagbuo nila ng Kotong Incident Managament System.
Sukdulang kahirapan
Samantala, patuloy pa ring ipinagmamalaki ng PNP ang 1.19 porsyentong pagtaas ng kabuuang rami ng mga kasong nasolusyunan mula 88.37 porsyento noong
2007. Gayunman, bahagya pa ring tumaas
ang bilang ng mga kaso ng pagnanakaw
mula 14,801 hanggang 14,857 noong isang
taon.
Pagnanakaw at iba pang krimen sa pagaari tulad ng holdap at shoplifting ang ilan
sa pinakalaganap na krimen sa kalunsuran.
Sa QC, halimbawa, 71 bahagdan ng 4,032
naitalang krimen noong nakaraang taon
ang mga kaso ng pagnanakaw.
“Kawalan ng perang panustos [ang
madalas na depensa nila],” ani PO1 Arturo
Infante ng QCPD Police Station 9. Karamihan sa kanila, mayroon ding mga pamilyang binubuhay, ani Bernabe Balba, hepe ng
QCPD Intelligence Division.
Hindi kataka-takang maging talamak
ang krimen sa bansa, lalo na sa kalunsuran,
Labag
sa
batas
dahil sa malubhang kahirapang namamayan
rito. Tinatayang 13.9 milyong pamilyang Pilipino ang naghihirap, at humigit-kumulang 70
milyong katao sa bansa ang nabubuhay sa P158
o mababa pa kada araw, ayon sa Ibon Foundation Inc. (Ibon), isang ahensiya ng pananaliksik.
Patuloy ding tumataas ang inflation rate na umabot sa 12.5 porsyento noong Agosto 2008, at
may buwanang average na 9.3 porsyento.
Walang trabaho ang karamihan sa mga
nahuhuling salarin, ayon kay Infante. Bukod sa kawalan ng pagpipilian dahil sa mga
kwalipikasyong kagaya ng pormal na edukasyon, may kakulangan din sa mga trabaho sa
bansa, lalo na sa mga lungsod kung saan mas
maraming nag-uunahan sa mga trabahong nababakante. Ayon sa Ibon, 10.7 milyong Pilipino
ang walang trabaho noong 2008, na inaasahang
aabot sa 11 milyon ngayong taon.
Nananatili ring mababa ang pasahod at hindi
nakasasabay sa patuloy na pagtaas ng mga presyo ng bilihin. Sa kasalukuyan, P362 pa rin ang
minimum wage, kulang na kulang upang punan
ang P871 na cost of living allowance ng isang
pamilyang may anim na miyembro sa NCR.
Isang implikasyon din ng kahirapan ang
kawalan ng pambayad para sa pormal na pagaayos ng kaso sa korte. Liban pa rito, may mga
bayarin pa maging ang mga nahuling bilanggo.
Sa Station 9 ng QCPD, P300 ang halaga ng litratong ilalagay sa mga tala, ayon mismo sa
mga nakapiit doon. Sa kanilang mga dalaw din sila
umaasa para sa kanilang mga pagkain at iba pang
pangangailangan.
Hustisya sa iilan
Pinatitingkad pa ng lumalaking agwat sa pagitan
ng mga mayayaman at mahihirap ang patuloy na
paglala ng kahirapan sa bansa. Ayon sa isang pagaaral hinggil sa mga salik ng krimen, “an increase
in the inequality will induce [the poor] to commit
crimes since his wages and that of the rich now
have an even wider disparity.”
Batay sa Strain Theory ni Robert Merton, ang
“status frustration” ng mga nasa nakabababang
uring panlipunan ang nagtutulak sa kanila upang
sumuway sa batas at gumawa ng krimen. Dulot ng
maraming limitasyon tulad ng kawalan ng trabaho
at sapat na edukasyon, nasasaid ang mga lehitimong
paraan upang maabot nila ang batayan ng magandang buhay na idinikta ng kanilang paligid.
Masasalamin din ang malaking agwat ng mayaman at mahirap sa sistema ng hudikatura sa bansa.
Bukod sa kakayahang umupa ng sariling abogado,
marami na ring naibalitang mga kaso ng panunuhol
sa mga awtoridad ng ilang mga mayayama’t maimpluwensyang akusado. Halimbawa na ang kamakailan lang na P50 milyong panunuhol umano sa
Kagawaran ng Katarungan ng tatlong suspek sa
paggamit at pagbenta ng iligal na droga.
Hindi malulutas ang mataas na bilang ng krimen
sa bansa hangga’t hindi nabaibigyang lunas ang mga
pinag-uugatan nito, ani Infante. Isa nang hakbangin
umano
ang paglikha
ng mas
maraming trabaho sa
bansa at
pagsugpo
sa kahirapan sa
kabuuan.
Ngunit
higit pa sa
mga dahilang nagtutulak sa
ilan upang
sumuway
sa batas,
kailangan ring
sugpuin
maging ang mga salik na nagdudulot sa patuloy na
paglala ng antas ng krimen sa bansa.
Umiiral ang iba’t ibang sanhi ng krimen,
maging mula sa mga ahensiyang inaasahang
magsusulong sa ikabubuti ng nakararaming
Pilipino. At magpapatuloy ang pagdami ng krimen,
at ng mga binansagang kriminal hangga’t nanatili ang kasalukuyang kalagayang pang-ekonomiya,
pampulitika at panlipunan ng bansa kung saan nakalihis maging ang mga inaasahang tagapagtuwid
ng sistema. n
Sipat
sa mga
krimen
ng
kalunsuran
Sanggunian:
Dominguez, R. and M. Lallana. 1979. Economic
Determinants of Crime. Thesis, UP School of Economics.
Patulot, J. and J. Sambas. 2003. A Closer Look at the
Determinants of Crime in the Philippines: A Pooled
Data Analysis. Thesis, UP School of Economics.
Artikulo
Katherine Elona
Litrato
Om Narayan E. Velasco
Disenyo ng Pahina
Aprille Octaviano
08 Kultura
Rebyu >>> Pelikula
Aurora
Panulat at Direksyon ni Adolfo B. Alix Jr.
Produkyon ng Bicycle Pictures
T
he controversial movie of the year!
Inaangkin ito ng indie pelikulang
Aurora, lalo na’t dalawang beses
itong binigyan ng X-rating ng MTRCB.
Malaswa sa panlasa ng sensura ang eksenang nilalamas ang suso ni Rosanna
Roces habang kinakatalik
ng isang bantay ng Lost
Command (LC) – pero
hindi man lang tinukoy kung mula sa aling pangkat ito galing.
Kumalat sa cinema
e-groups ang pagX sa pelikula. Kaya
piniling i-premiere
ang Aurora sa UP
Cine Adarna (CA),
sapagkat malaya
ito sa kamay ng
sensura, nitong
Enero 19.
Hindi na bago
ang ganitong
pag-X sa mga
pelikulang
may eksenang
sex. Marami
na ring mga
tulad nito
ang
ipinalabas sa
CA upang
makilatis
ng mga
er na nagbabalita tungkol sa pagdukot. At
makikita namang tumatakbo si Aurora
sa isang masukal na gubat sa disoras ng
gabi. Maririnig ang kanyang mga yabag
at panay likod niya ang nakikita sa unang
bahagi. Mahusay ang pagpapakita nito ng
kaba at kawalang-katiyakan ni Aurora habang papalayo sa mga dumukot sa kanya.
Maingat ang pelikula sa paglalatag ng
mga detalye ng pagtakas ni Aurora hanggang sa umagang nagising
siya at maghugas
n g
manonood, lalo
na ng mga
taga-UP, kung
karapatdapat
nga
bang ma-X
ang isang
likhangsining.
Dito,
sa
Aurora, may
pagtatangka
ring ikabit ang
salitang sining sa
pagkakontrobersyal nito at, lalo
na, sa sinasabing
social relevance
na aspekto nito.
mga bantay, pangunahin na rito si Sid ni Kumander,” sabi ni Captor 2.
Lucero (Captor 1). Kahit na may tama sa
Matatandaang itinuring na bago ang
hita, matatalo niya si Aurora
mga pelikulang Donsol at
sa pakikipagbuno nito. “Baka
ni Adolf Alix Jr. dahil
Pinasisidhi Kadin
ma-promote pa ako nito,
naipapakita nitong may mga
ng Aurora ang
Ma’am,” nakangiting sabi ni
sa labas ng Maynila,
b a l i g h o n g kuwento
Captor 1. Habang pabalik sa
bagay na hindi napapansin
larawan ng mga ng mainstream movie inkampo ng LC, kinailangan
Muslim bilang dustry. Subalit, pinasisidhi
nilang kumubli sa mga hemga kidnaper ng Aurora ang balighong
likopter sa himpapawid na
at terorista
nagsasagawa ng rescue oplarawan ng mga Muslim
eration para kay Aurora.
bilang mga kidnaper at terSa pagiging indie nito,
orista. Nang magtagpo ang
maituturing na matapang ang Aurora dalawang bantay ni Aurora, naghithit sila
sa pagpapakita ng isang bahagi ng ng marijuana at sinabing kailangang magkasaysayan ng bansa ukol sa arma- bayad ang pamilya niya. Dahil kung hindi,
dong tunggalian, at pagkadamay ng “mag-make up na po kayo para maganda
mga walang kinalaman dito. Kakatwa naman ang ulo ninyo.” Ito na nga ang
ang tauhang si Aurora dahil naroon dominanteng larawan ng isang Muslim sa
siya upang tumulong sa mga inosen- maraming mga di-Muslim sa Pilipinas, at
teng biktima, subalit naging pain siya tila lalo pang idinidiin ng tagpong ito.
ng LC para umigting pa ang labanan.
Pero, may kaunti namang liwanag na
Nangyayari nga naman ito, pero hindi mababanaag sa Aurora. Pumayag si Aurora
naman makikita sa pelikula. Sa tanong na makatalik siya ni Captor 2. Ngunit wala
ni Aurora kay Captor 1 kung bakit hindi siyang reaksyon habang nagaganap ito.
siya naghahanapbuhay, sumagot lamang Matagal ang pokus ng kamera sa mukha
ito ng: “Dito ako mas sanay, Ma’am, (sa ni Roces kaysa suso nito. Sa paggamit
pakikipaglaban).” At dito
ng sex dito, naipapakitang haling na hallang tumigil ang diyaling lamang ang LC sa mga gantimpalang
ogong iyon ng dalamatatamo sa pagdukot kay Aurora. At nang
wa, na nagpapakita
tulog na ang dalawang bantay, binaril niya
ng gawaing ekang mga ito. Bukod sa paghihiganti at
storsyon
lapagkakataon, simboliko ang pagpatay sa
mang ng LC
dalawa bilang senyal na kailangang
sa pagdukitlin ang gawi ng mga LC.
kot kay
Pagsapit ng umaga, nakita
Aurorin ni Aurora ang minimira.
thi niyang kalayaan. At
sa bughaw na langit,
may tila aurorang
mababanaag
ang
sandaling iyon. Ngunit,
isang punglo ang lalagot
sa pag-asang hatid ng aurorang iyon. At ang mga salarin: mga batang Muslim. Hindi
pa pala pinatay ni Aurora ang dalawa niyang bantay, nabubuhay pa
pala ang kasamaan nito sa mga bata.
Isang senyal ito
na hindi na nga
inosente ang
mga bata sa
karahasan,
lalo pa’t
galing sa
M i n danao.
Paglisan at
Pagbabalik
Ang Aurora ang
comeback movie ni Rosanna
Roces, dating TF (titillating film) queen
matapos ang kanyang huling pelikula
noong 2001. Sa bida pa lang, magiging
kontrobersyal na ang pelikula dahil sa sex
flicks naman nakilala si Roces. Bukod pa
rito, naging nude model na rin siya para
sa mga pintor noong kasikatan niya. Sa
premiere ng Aurora, naroon sa lobby ang
mga bagong nude paintings niya habang
wala sa showbiz. At isa na ngang sining na
maituturing ang kanyang paghuhubad.
Pero, kaiba sa mga papel niyang tindera
at puta na madalas ay sa sex lang umiinog
ang istorya, isang social worker dito si Roces (Aurora Herbosa) na dinukot ng isang
LC. Maririnig dito ang AM radio announc-
Artikulo
Louise Vincent B. Amante katawan
mula sa mga
putik na kumapit sa kanya.
Sa buong pelikula,
mahusay ang madalas
na paggamit ng live
sounds
ng kagubatan. Mula
sa
mga
kuliglig, lagaslas ng tubig, at paghingal
ni Aurora, malinaw itong maririnig. Hindi
gaanong nagdidiyalogo ang mga tauhan,
bagay na nagpapatampok sa kanilang
damdamin na kailangang basahin ng mga
manonood.
Subalit masusukol din siya ng kanyang
pa.
Wa l a
nang iba
Ningning at Liwanag
Batay sa suot na keffiyeh, madaling
malaman na Muslim ang mga dumukot
kay Aurora. Sumisigaw pa sa langit ng
“Praise be Allah” si Captor 1 pagkabihag
muli sa social worker. At nang makatakas
siya uli, isa namang walang kasugat-sugat
na kasapi ng LC ang nakahuli kay Aurora.
Sinabi ni Captor 2 (Kristoffer King) na huwag nang tumakas dahil mapupugutan
lang siya ng ulo. “Magagantimpalaan ako
Litrato
Bicycle Pictures
Subalit,
hindi nilinaw kung bakit
kinailangang
magarmas ang mga batang
Muslim. Bukod pa rito, naipako
ng eksena ang balighong paniniwala
na ang mga Muslim ay marahas: mula
pagkabata.
Naaangkin ng Aurora ang pagiging
makasining nito sa pagtugaygay sa isang
bahagi ng kasaysayan, ang mga labanan
sa Mindanao. Subalit, marahil, kulang ang
pagtuon ng pelikula. Kontrobersyal nga
ang Aurora. Hindi dahil sa pagpapakita
ni Roces ng kanyang mapintog na suso,
kundi ang kawalang liwanag at pag-asa sa
buhay ng pagiging Muslim. n
Disenyo ng Pahina
Bianca Bonjibod
Opinyon 09
Survival
of the
Fittest
Diana Kaye Precioso
Friday afternoons
W
hen the rain suddenly pours, without
warning. It drummed
steadily on the windows, while I passed
the time waiting for him in the college
cafeteria. And eavesdropping as, in the
table ahead of me, three friends discussed the student regent referendum.
Student rights have become a bumper
sticker issue, one of them complained,
and she said that she wouldn’t bother to
vote. One of her companions shrugged
and said his organization had a stand,
so he’d vote with them. The third person said, vote about what, exactly? Because the issue still wasn’t clear.
I turned away.
I saw him enter, and I smiled. He slid
into the seat next to mine. It’s a small
detail, I know, but I remember: he always used to sit across me.
Some things, once broken, can’t be
put back together again. Instead they
are melted down and shaped into
something new.
I remembered seeing one of his
notebooks the other week, and amidst
the formulas, equations, calculations —
a poem. “it may not always be so; and i
say/ that if your lips, which i have loved,
should touch/ another’s…/ if this should
be…/ you of my heart, send me a little
word/that i may go unto him, and take
his hands/saying, accept all happiness
from me./ then shall i turn my face, and
hear one bird/sing terribly afar in the lost
lands.” I asked if he had written it, and
he shook his head. I looked it up later.
e.e. cummings.
At one table, that afternoon, there
was a discarded copy of the Collegian’s
latest issue. He never used to read it
much. In fact, he never read my column at all. The things I want to hear
from you, he’d tell me, are not the
things you’re willing to tell everyone
else. From where we sat, he studied the
headline. “When’s the vote?” he asked.
I remembered something else: he had
never voted in any election, whether
at the university or the national level.
“What’s the point?” he’d say.
Is this what it all comes down to, I
thought. Friday afternoons, relationships, stories, the past, politics. I placed
my hand in his, and he turned it over,
tracing my palm with his thumb. (Right
now, mine is still stained with ink. An
indelible reminder of my vote.) “Are
you going to vote?” I asked.
Behind me, the three friends got up.
One of them noticed the Collegian. She
tucked it into her bag.
He watched them leave as he nodded. Then he looked at me. “You know,”
he said, “That was a nice column you
wrote the other week.” n
Dreams
Ma. Rosa Cer M. dela Cruz
I
think a lot. I could lie in bed for hours
without sleeping a wink, just letting
my thoughts roam elsewhere.
At first I think of the things that need
to be done. I’d toss and turn in my bed,
and in the end the obsessive-compulsive
in me wins and I get up, make a to-do list
before I’d finally get a good night’s (or
morning’s) sleep.
Sometimes panic overcomes me and I
worry for several moments. But worrying
is one of the things I hate to do, so I usually end up saying “To hell with it,” or the
perpetual “Bahala na,” and close my eyes
and pretend to sleep.
Other times I think of stories, of fiction
I have long extracted from the recesses of
my mind. I try to find ways to make the
plot flow, or tweak it here and there until I
have successfully twisted it the way I wanted to. Most of the time I just give up — it’s
just my way of unwinding, of escaping, to
keep my mind off things. Darker things.
Things I didn’t want to be bothered with
before I go to sleep, things I was afraid
would give me nightmares if I dwelled on
them long enough.
Perhaps you could call it cowardice on
my part. Or maybe I was just feeling out of
touch, or mayhap floating a bit. The thing
is, everything I believed in, everything I
continue to fight for, has somewhat become an abstraction recently, that I’m
One year to go and I still don’t know
where I’m going to work, or if I’d even be
able to practice my profession in the future. I do know that someday I might get
around to getting another degree (or not),
because I’d really like to teach. But other
feeling the need to connect with reality than that, everything else is abstract.
I’m putting off a lot of things, thinkagain. And yes, I’m beginning to fear the
ing
that one year is long enough to figure
frustration, the feeling of entrapment, the
things
out. I refuse to think in the longlack of practice that should come with the
term, trying only to solve the here and
theory. And as such, I don’t
now before moving on to
dwell on things I don’t see,
Maybe
it’s
the
other concerns.
avoid analyzing things beI say I don’t dream anyreason why I don’t
yond my realm.
more. But the truth is that
dream anymore.
And I hate myself for it.
I just refuse to realize the
I understand what I am No fairy tale rodreams that have pervaded
doing — at least for the most mances, no dream
my thoughts now in expart. But I don’t think that’s
job,
no
prospects
change of fairy tales and
enough. I fear that one day I
high-paying jobs. While I alfor
the
future
would revert to my old self;
ready know and accept that I
the dreamer who couldn’t do
probably won’t end up workanything, the pretend-realist who was out
ing
in
some
high-profile
media company,
of touch with herself.
Maybe it’s the reason why I don’t dream that I just might never experience having
anymore. No fairy tale romances, no a large salary, I still could not make peace
with the person I have become.
dream job, no prospects for the future.
For all the firmness of my beliefs, and
I only have a year to go before I officially leave the academe, and still, I continue for all the waking hours I spent in thinktrudging on with uncertainty. I don’t know ing and enacting these beliefs, I couldn’t
what the hell I’m doing in my course, ex- overcome certain contradictions in my
cept for the fact that I don’t know what life. So I surmise I still have a lot to learn.
I know that someday, all these deciother course I could have taken, and the
sions
I couldn’t make would someday
fact that I like to finish what I started. My
relationship with my major is pretty much crash down on me. And it would be my
a messy mix of love-hate. Some parts I re- fault. Before the deadline comes, I hope to
ally like doing and some subjects I think finally see where I’m headed. And I hope,
are worth taking, while others I’d rather by that time, my dreams will become clear,
do without and are practically useless in and that I would be able to enact on them.
n
my viewpoint.
BUKNOY the campus walker
(by Chichibu)
Buknoy
L
akad dito. Lakad doon. Ito ang paulit-ulit kong ginagawa bawat araw
ng buhay ko dito sa U.P. Syempre
naman, ‘di lang sa paglalakad nauubos
ang oras ko, marami rin naman akong
ginagawa bukod dun. Tamad kasi akong
sumakay ng dyip kaya naman paglalakad
ang nakahiligan kong gawin. Hanggang
sa napagod ako at naupo sa bench dun
sa may bandang Sunken Garden tapat ng
Vinzons. Nang biglang may tumabi sa’kin
na lalaking mukhang terorista. Kulet nga
eh. Kinausap ba naman ako bigla dahil
pinapagawa daw siya ng komix sa Kule at
wala siyang maisip kung anong gagawin.
Ayun, nakwento ko na taga-F.A. ako. Kulot
na wirdong buhok ko pa nga lang eh, F.A.
na F.A. ang dating.
Kabilang ako sa unang batch ng mga
estudyanteng nakatikim ng pesteng 300%
tuition increase. Simula noon, naging
magkaibigan kami. Nagkakwentuhan
kami sa aming mga hilig at mga katarantaduhang talakayan. Mapalad pa nga ang
kaibigan kong ‘yun dahil sila ang huling
batch na hindi naapektuhan ng TOFI.
mga nangyayari at nagaganap sa paligid.
Malawak ang makikita kaysa kapag nasa
loob ng apat na sulok ng dyip, kung saan
mabilis lilipas sa iyong paningin ang mga
pangyayaring nagaganap sa paligid.
Alam ko rin namang mahirap para sa
Naging interesado siya sa buhay ko sa kaibigan ko ang gumawa ng komix sa
hindi malamang kadahilanan at nakiusap Kule. Marami ang makakakita’t makabapa sa’kin na ako raw ang gagawin niyang basa, papuri at batikos galing sa makapubida sa komix ng Kule. “BUKNOY the pulot ng kopya ng Kule. Alam kong andun
Campus Walker” pa nga ang naisip niyang ang pressure dahil madalas tingnan o bapangalan ng komix. Naikuwento ko kasi sa sahin ang komix page pero kahit ganu’n,
kanya na mahilig akong maglakad sa cam- lagi sana niyang tatandaan na kasama niya
pus. Praning talaga siya. Akala ko nga biro ko sa bawat kalokohan at kakornihan ng
lang ang lahat, hanggang sa nakapulot ako titik at guhit ng mukha ng komix. Hindi
ng kopya ng Kule at nakita ko ang gawa naman isang tungkulin ang mapatawa
niyang komix. PAKSHET! (Ang unang ang lahat ng makakakita ng komix. Sapat
salita na lumabas sa aking bibig.) Ginawa na sigurong mapagsilbihan sila sa abot ng
nga ng mokong na yun ang
kanyang makakaya. ‘Yun naplano niyang komix sa Kule Nasabi ko na sa
man ang mahalaga dun ‘di
kaya pala kada linggo lagi si- paglalakad mas
ba?!
yang nangangamusta. Gina- nabibigyangSalamat sa espasyo
gawa niyang komix ang mga
na ito dahil binigyan niya
pansin ang mga
karanasan ko sa loob at labas
ako ng pagkakataong magng campus, maging seryoso nangyayari at nasulat na dapat ay sa kanya.
man o katatawanan. Tulad gaganap sa paligid
Reresbak ako sa kolum na ito
ngayon, makikita na naman
hindi dahil laging siya ang
ang karanasan ko sa page 11 ng dyaryong may kapangyarihang gumawa ng komix
ito. Haynaku!
kundi nais kong magpasalamat ng husto
Minsan, naitanong niya kung bakit dahil binigyan niya ng buhay ang pagigmahilig akong maglakad. Nasabi ko na sa ing bida ko. Salamat kaibigan. n
paglalakad mas nabibigyang-pansin ang
Download the
in PDF!
http://kule-0809.deviantart.com
10 Opinyon
Contact us!
Write to us via snail mail or submit a soft copy to Rm. 401, Vinzons Hall, UP Diliman, Quezon City. ••• Email us kule0809@gmail.com. Save Word attachments
in Rich Text Format, with INBOX, NEWSCAN or CONTRIB in the subject. ••• Fax us 9818500 local 4522. Always include your full name, address and contact details.
••• Contributions We are open for contributed articles from student writers, subject to the approval of the Editorial Board. All submitted articles should have a maximum length of 900 words.
gako nito. Mabagal pa umano ang UPM-SVS sa Palo, Leyte ,at UP Baler
Re fer e n d u m . . . p. 3
euFAIRia Arise presents
paglabas ng pondo dahil kailangan pa at School of Management sa UP MinRico Blanco
Get free publicity!
isang boto upang magkaroon ng umano nitong dumaan sa burukar- danao (UPMin) na lamang ang hindi
Email us your press
nakapagsisimula ng referendum.
Mark your calendars for another
bisa ang referendum, at boto ng tikong proseso.
releases,
invitaTanging ang mga volunteers at
Nakatakdang magbukas ang mga
euFAIRia experience as Delta Pi Omipagsang-ayon ng mahigit sa kalahati
tions,
etc.
DON’T
mga estudyante ang nagtutulungpresinto sa UPM-SVS sa Palo at Baler
cron Sorority, with Dental First, Indios
ng mga bumoto.
TYPE IN ALL CAPS
Bravos Multimedia and support from
tulong upang matugunan ang mga
ngayong Huwebes dahil sa mga duty
Ngunit ani Abdulwahid, wala umand, go easy on...
UP BLC, bring you euFAIRia Arise at
pangangailangan sa referendum.
sa ospital ng mga estudyante roon.
the punctuation!?
anong ipinakitang ligal na batayan si
the UP Sunken Garden on February
Sa UP Los Baños (UPLB), sumulat
Sa kampus ng Palo, tanging ang
Complete senten
Te sa kanyang memo. “Majority votes
09, 2009.
ces only. Dnt use txt
ang Univerity Student Council (USC) badyet na lamang mula sa adminiscast” ang susundin sa bilangan, aniya.
With the hottest bands and artists
lnguage pls. Please
at mga student council (SC) sa Office trasyon ang hinihintay, ani Roderick
Dagdag niya, kung may estudyante
provide a short title.
performing like Rico Blanco, Queso,
of the Chancellor OC at Office of Stu- Belleza, tagapangulo ng SC. Dagdag
na makapagpapakita ng ligal na
Be concise, 100
Slapshock, Razorback, Markus Highdent Activities upang humiling ng pa niya, sapat na umano ang isang
batayan ng sinasabi ni Te, ang 50
words maximum.
way, Bloodshedd, Callalily, Chicosci,
araw upang makaboto ang 185 na
porsyento at isa umano ang susundin. tulong pinansiyal, subalit hindi sila
Sin, Intolerant, Franco, Reklamo, Pelinabigyan ng administrasyon, ani Cha- estudyante dito.
Ngunit, ani Abdulwahid, pinipilit pa
Pambansang Balagtasan 2008
gro, Brigada, Badburn, Meatballs, and
Samantala, ani Abdulwahid, durin nilang maabot ang 50 porsyento at risse Bernandine Bañez, tagapangulo
many more, we assure you a night of
Witness the “Pambansang Balagng
UPLB-USC.
mating
na
sa
Baler
ang
mga
kailanisang voter turnout.
elation and great entertainment!
tasan 2008” National Finals of High
Sa ngayon, pondo mula sa mga SC
gang kagamitan para sa referendum
Tickets are at 90 pesos only. For
School students on February 9, 2009,
at
kontribusyon
mula
sa
estudyante
kaya
makapagsisimula
na
ang
botoqueries and purchases, contact
1pm at the U.P. Theater.
Kakapusan ng pondo
ang
ginagamit
pantustos
sa
mga
panhan
dito
sa
Enero
29.
0905.266.8944 or visit our Multiply
The finalists are from San PeSa pagbubukas ng mga presinto
Sa Sabado naman magbubukas ang
site: www.eufairia09.multiply.com. You
dro High School Hagonoy, Bulacan
sa iba’t ibang kampus noong Lunes, gangailangan sa UPLB. Sumulat na
can also log on to www.musikko.com
(Northern Luzon), Nabuslot National
tanging P60,000 lamang ang tangan muli ang mga SC hinggil sa badyet presinto ng School of Management sa
for free backstage passes!
High School Pinamalyan, Oriental
ng opisina ng SR upang maisagawa ngunit matatagalan pa umano bago UP Mindanao dahil hindi agad napirmatugunan ito, ani Bañez.
mahan ang kanilang permiso, ani SuMindoro (Southern Luzon), UP High
ang referendum.
san Serrano, referendum committee
School Iloilo (Visayas), and Molave
TARA, USAP TAYO!
Ayon kay Abdulwahid, wala umVocational Technical School, Zamchair sa UPMin.
Naantalang referendum
anong badyet mula sa administrasyon
Gusto mo bang maglabas ng opinboanga
del
Sur
(Mindanao).
Nakatakdang
magsara
ang
mga
Samantala,
ang
UP
ManilaSchool
para sa iba’t ibang yunit ng UP maliyon sa mga napapanahong isyu? O
This event is brought to you by UP
presinto
sa
buong
UP
sa
Sabado,
at
biof
Health
Sciences
(UPM-SVS
)
exban sa halagang nauna nang ipinankaya naman ay maghanap lang ng
Sentro ng Wikang Filipino through
tension campus sa Baler, Aurora, langin ang mga boto sa Pebrero 2. n
makakausap? Tama na ang pagsusulat
Sen. Edgardo Angara, together with
sa pader para lamang magtanong at
and the faculty regent is not an adposibleng magkaroon ng conflict of
UP Diliman, UP College of Arts and
F R . . . p. 4
makipag-usap. Ipaglaban ang paniniinterest at magamit ang opisina mo ministrative position but is concerned
Letters, Department of Education and
wala. Maging kritikal. Makibahagi. Paexpressed doubts on whether her
National Commission for Culture
sa pangangampanya,” said Taguiwalo. with policy making,” she added.
sok lang sa http://tatakup.forumcircle.
and the Arts
votes on matters arising in the meetShe added, “I see no basis for setting
com. Ipagmalaki at panindigan na tayo
ing would be valid, as she is not yet my resignation as a union officer as a
Accredited union
ay TatakUP.
formally sworn to office. “Sa susunod
precondition for assuming the office
Taguiwalo noted that in other
MUST LOVE DOGS
na meeting, nandoon ako dapat. Pero of the FR.”
state universities and colleges, the
In its celebration of the Deltan
LOVERAGE3: Break the Curse
kung mag-ooath ako, iba pang usapin
During the BOR meeting on
president of the faculty association
Month, the UP Delta Lambda Sigma
yan,” Taguiwalo said.
January 28, the regents clarified that authomatically becomes a member
On Friday the 13th, February 2009,
Sorority will hold a two-fold fundrais“Nakausap ko na si Prof. Harry Taguiwalo’s resignation to the union of the BOR, in compliance with the
6PM Onwards at the UP Sunken Garer for the benefit of the resident aniden, catch the groundbreaking perforRoque ng College of Law at sinasabi
is only a recommendation and not a Higher Education Modernization
mals of the Philippine Animal Welfare
mances by Bamboo, Sugarfree, Urbanniya, ang conflict of interest [ay puprerequisite to her oath-taking. The
Act.
Society (PAWS). This donation drive
dub, Kjwan, Itchyworms, Razorback,
mapatungkol lamang sa] business BOR also allowed Taguiwalo to vote
“Kung accredited na at may Colwill welcome Php20 pledges from
Typecast, Silent Sanctuary, Stonefree,
interest. Ang unyon ay hindi nain matters taken up in the meeting, lective Negotiations Agreement ang
concerned individuals of the univerMayonnaise, Hilera, and many more!
man business, ang interes namang
even if she has not yet took her oath
sity. The pledge will also serve as a bid
unyon, this means [it] represents all
Also, witness a spectacular fireworks
isinusulong nito ay interes ng mga of office.
for an auction on February 5, 2009
the faculty except the management.
display at midnight for Valentine’s
6-8pm at Malcolm Hall in which the
faculty,” said Taguiwalo. Being an FR
The regents suggested that if
So kung baga, ang presence ng isang
Day. Tickets are priced for P90 each.
highest bidder will be awarded a free
and a union official even puts her in
Taguiwalo does not want to resign in
union officer sa management, ay
For reservations and inquiries, contact
coffee date and a visit to the PAWS
a better position to serve the faculty, the AUPAEU, she may opt to go on parang recognition na bukas ang
09054736096 or drop by the Ticket
animal shelter with the person that
she added.
leave.
management na marinig ang boses
Booth at the AS Walk from February
she/he bid for.
Taguiwalo also noted that the
The AUPAEU, recognized by the ng mga hindi kabilang sa kanila,”
3-13, 2009. Visit loverage3.multiply.
See posters and print ads for adrules for the FR selection process do administration as the sole negotiat- Taguiwalo said.
com for more details.
ditional
details.
For
inquiries,
contact
not prohibit affiliations with the AUing unit for academic employees,
Taguiwalo believes that she won
Loverage3 is presented by Pan Xenia
Peb
Inciong
0916.210.8986.
PAEU. The selection process only dishas its own internal rules regarding the FR selection partly because of
Fraternity and Adelfe Enu Crea Sorority
qualifies nominees who hold adminconflict of interest. If a union offi- her being a union leader. “The facin cooperation with UP Cursor and UP
To Hannah Chan: sa tngn k0y hndi naistrative positions such as president cer or member is appointed as dean, ulty recognized my contribution to
Circuit.
man tama ang pgk2sb m0ng natl ambx0n
or dean, not unless such nominees
chancellor, president, vice-president advance their rights and welfare, ng mga pin0y ang mgbgo ng nati0nality.
resign from their post before the secor other management positions, the kaya mabigat sa akin na gumagawa cgur0y mgtrbho s ibng bnsa,pero hnd ang
UP BroadGuild
ond stage of nominations begin.
magng hnd pin0y. 06-61427
union asks him or her to go on leave, ang admin ng panibagong rules para
Anniversary Week
Aus
ah!
D
q
inaasahang
mkta
ang
name
“Kapag may administrative posisaid Taguiwalo.
maging dahilan ng aking pagrereOn its 10th anniversary celebration,
ni
batman
sa
sakim
comic
strip
ng
KULE!
At
tion ka, dapat kang magresign, kasi
“But I was elected, not appointed, sign sa unyon,” she said. n
UP Broadcasters' Guild brings you
updated p hah? Cgura nga dhlan dn un kng
the MEDIA REVOLUTION. Open to
bkt nmtay xa nung jan14. 07-54402
man, sna mafEel lang tlaga
beauty contest n0h! Kaloka! 06-40766 HS
TxaTck
students and professionals, the conSend in your opinions and feedback via
Ung
article
ni
marj0hara
tucay
nun
jan22
ang impRovment ng mga
b
schoolmate ni Pempengco
SMS! Type: KULE <space> YOUR MESvention tackles the changing media
issue,bt
gnun?
“bumagal
ang
pglag0
ng
kgmitan. 06-70986
SAGE <space> STUDENT NUMBER (reI’d go for Charice Pempengco! She’s
landscape and its role in empowering
GDP
patung0ng
7.1%
mula
4.6%...”
huh?
quired), NAME and COURSE (optional)
young and has a l0ng way to go pero ung
individuals to make change. It will be
S
INO
ANG
MAS
An0
daw?
Bumagal
b
un?
08-02374
and send to:
quality nia, definitely matches and beats
on January 29, 2009, 1 - 4pm, at the BaMAGALING, SI SARAH
To dkprecioso,mgnda ang writing style mo
0927.419.2853
Sarah’s… Un eh opini0n ko lng naman…
lay Kalinaw Conference Hall. Speakers
GERONIMO O CHARICE
Non-UP students must indicate any school,
pro meron siyang diary feel,sna mwla yun s
Haha… Ang cute p nia! Hahaha! Love her!
include Howie Severino (GMA7), Gang
PEMPENGCO?
organizational or sectoral affiliation.
mga susunod mong columns. 06-45935
07-06097, drin, BSCE
Badoy (RockEd Philippines) and Nina
khit sabhn pa ng bulgar
PANAWAGAN
Mas magaling si Sarah Geronimo (favorTerol (Yvote Philippines).
na c charice ang sikat na
Dapat pati mga taong-gobyerno may
NOTICE: Messages without the correspondite sya ni Kas Prof. Tantoco hehe)..Pero nung
Everyone is also invited to take part
wlang fans mas nani2wla
ing student number (or school/organization
drug test,eh. I-drug test ko pagmumukha
‘Little Big Star’ pa lang tingin ko mas magalin Destino - a free open-air screening
pa rin aq na mas magaling
for non-UP students) will not be published.
nila,eh. Ano naman kung naka-droga ang
ing talga si Charice kesa kay Sam Concepof Griffin and Phoenix at the AS ParkGreetings, love notes, and the like will also
xa.nkakapanindig balahib0
estudyante?pano na lang ang nasa linya
cion, na nanalo don. 08-44947 delajoker
not be entertained.
ing Lot on January 30, from 7 PM onang perf0rmance nya abr0ad.
ng arts?pano kung na-mental block sila at
Para skin parehong magaling pramis.
wards. See you there!
06-78890
tanging droga lang ang makakatulong sa
NEWSCAN
PABOR KA BA SA NABABALITANG
LAB FEE INCREASES NG ILANG
MGA KOLEHIYO? BAKIT
Hindi ako sang-ayon. Dapat kasi ang pinipilit nila ay ang pagkakaroon ng up ng tamang budget, hindi ang pagpiga ng kulang
na pera sa mga studyante. Anlaki na nga ng
tuition, anlaki pa ng lab fees. 08-18088
Ndi aq pabor! Andae dae nang increase,
kaliwa’t kanan, pti ba nman lab fees dadagdagan pa?? e minsan mei lab fee, tp0s ndi
nman nggmit. E anung saysay, db? ndi.ndi
talaga aq pab0r!! 06-01061 ba psych
Pabor ako s pagtaas ng lab fee. Sa lab
namin mejo nagimprove na ung lab namin.
Umayos ng bongang2x. Sana lang talga
magamit ung increase sa pagpapaayos ng
lab sa ibang colleges. At sana mbilis ung
pagimprove-asa pa ako s UP no? 04-38561
Hindi. Pampmhal n nman ng tUiti0n.
Bgla n nga lang sumulpot ang ch0bang
LWDF(ine) s amNg mga chem. Dadagdag
pa ang laB fEe increase. Nag TOFI na, d ba
dpat dun n kunin ang fund para s kng anumang kelangan s laB. Sana lang if tUmaAs
c sarah mas magaling. Keri nya kahet
anung type ng music. Sold out concerts…
Certified Platinum albums…box office
movie. And super down 2 earth!ü 05-38290
Reghz NCPAG
Sarah vs. charice. both have their own
styles. mahirap mag-compare :) sarah is
more mature in her style and more versatile
while charice has more potentials because
she’s still young :D 08-41170
Hai grbe ah! Wats d big deal abt dem b?!
C Sarah, laos n. C Charice, mala2os din. Its
just a matter of tym. Ders just 1 thing common 2 dem, preho malaki ulo nila. Literally man or Ironically speakin. Hahaha. 0878138, Ten BSCE
…DUH?! Tinatanong pa bay an? Syempre
si SARAH GERONIMO! Pwde sya sa lhat ng
genre di tulad ni Pempengco na si Whitney
Houston lang ata ang kilalang singer! Loser.
Haha. Magsama sila ng epal nyang nanay na
pinagpipilitan na panalo dpat ang anak niya
s beauty contest. Grr.. Todo walk-out ang
drama ng 2 nung inann0unce nmin na talo
si Charice. Hindi lang talent ang kylngan s
Naha-hype lang maxado si charice. And
I think mas malaki rin ang voice range na
kaya ni charice. Pero mukhang mayabang c
charice at trying hard mag-english. Dapat
mag-train xa. 04-38561
Sarah Geronim0. Walang duda dun.
Magaling kumanta, sumsyaw din, at napakahUmbLe. Sikat lang c charice s amerika.
Haha. 06-70986
C sarah xempre! mas mtaas ang timbre
ng b0ses nia, ndi lng birit ang gngwa, mgaling umarte at sumayaw. Mas magaling c
sarah kxe pang all-ar0und xa, ndi 2lad ni
charice n ilang kanta lng ata ang knkanta.
06-01061 ba psych
c sarah ang mas magaling noh! Nakatambal na ba ni charice ang poging poging si
john lloyd?? Haha! Panis. 08-39122
Mas magaling sa? Pabilisan ng paglaki ng
ulo? Literally at figuratively mas magaling si
Charice. Wo o o. Para syang watermelon na
natakpan ng itim na dayami. 06-02803
hmM, snu c charice pemengko? C sara
geronimo nlang sguro kc I f0und a very
sPxal luv in her. Ö 07-78404 ger eduk
COMMENTS
kanila gumawa ng astiging sining?napakaliit
na porsyento lang ang epekto ng droga
sa isang estudyante na kinabukasan ng
bayan. Un mga batang Jamaicans nga
nakakapag-droga,eh…dadalhin pa sa rehabilitation center ang mga estudyante pag
positive?malaking epekto ‘to sa psychological development ng bata.pano na din ang
kanilang pagaaral?tsk.naman! 08-41170
SAGUTAN
To 08-00476: mali yan. Dapat kahit freshie
k p lng, nakikialam ka na sa mga issues sa
loob at labas ng unibersidad. D excuse ang
pgiging freshie. Ako, freshie p lng dn at
magyeYes ako s referendum. 08-10039
TANONG
1) Ano ang masasabi mo sa online/ real
time coverage ng Collegian sa student referendum.
2) Kung hayop ka, alin ka sa chinese zodiac at bakit?
SINAGBAYAN invites
you to dare!
Dare! to go bold. Dare! To take the
challenge! is an alternative class with
Veteran artists and reps of cultural orgs
to share their experience and opinions
on the art of organising and performing to uphold students' rights and welfare. Feb. 4, 1-5 pm, at the Vargas Museum Basement. For inquiries, contacts
Apple Talave 0915-9737706.
CALLING ALL COLLEGE BANDS
DZUP Radio Circle, in cooperation with
NUrock107, brings you COLLEGE COLLISION Year 2.
Battle with different college/university
bands for a chance to win P15,000 cash
plus a chance to have you music heard
on-air!
Call for auditions is until February 13.
For mechanics/more information, visit:
collegecollision.multiply.com or contact
Mel at 0915-222-2782.
Grapiks 11
Budget.. mula sa p.3
sentative Satur Ocampo ng
Bayan Muna.
Habang positibo umano ang
paglalagay ng economic stimulus fund bilang pananggalang ng
Pilipinas mula sa mga epekto ng
pandaigdigang krisis pampinansiya
at pang-ekonomiya, kahina-hinala
naman kung sa pagpapapatatag
nga ng ekonomiya mapupunta ang
mga programa nito, aniya.
Nakalaan ang P10.07 bilyon
para sa economic stimulus fund,
na magmumula sa mababawas sa
pondong pambayad-utang.
Ani Airah Cadiogan, pangalawang tagapangulo ng University
Student Council (USC), nasasaklawan na umano ng ibang mga
kagawaran ang mga programa sa
ilalim ng economic stimulus fund.
“These are things to be provided
for. Hindi na kailangan i-allocate as
economic stimulus fund,” ani Cadiogan. (Sumangguni sa sidebar)
Nararapat lamang umano na
ilagay ang mga naturang programa kung saan sila nabibilang,
ayon kay Cadiogan. n
B O R . . . p. 3
ate students and junior faculty members.
The university forged the partnership with
the Philippine Investment-Management,
(PHINMA) Inc. as the second party and the
UP Engineering and Research Development
Foundation, Inc. (UPERDFI) as the developer.
UPERDFI will manage UPCD under an
Oversight Committee headed by the Chancellor.
The memorandum of agreement (MOA)
between the three parties, dated December
18, 2007, states that the university finds the
cost of operating and maintaining residence
halls “challenging” because of its limited resources. The university also “recognizes the
role of the private sector” in financing university programs, the MOA states.
According to the MOA, PHINMA will
construct two of the four five-storey UPCD
buildings to be located at Jacinto corner C.P.
Garcia street. Engineering majors will have
first priority over 50 percent of the slots in
the second party buildings.
The existing dormitories on campus can
accommodate only 2,600 students, or 11 percent of the student population. Kamagong
Residence Hall can house only 78 junior faculty members.
G e n u i n e. . . p. 4
Sariling lupa
Nararapat din umanong bigyan ng sariling titulo ang mga magsasaka na may lupang
nakapaloob sa collective certificate of land
ownership award (CLOA), dagdag ni Balisacan.
Paliwanag niya, kung walang hawak na
titulo ang isang magsasaka, hindi siya makapangungutang sa mga bangko ng puhunan
para sa pananim dahil wala siyang maipakikitang katibayan na makapagbabayad siya.
Looming demolitions
The Regents will also remind the chancellors to execute the court judgments that order
the demolition of more than 100 informal
settler-households in different UP units, Abdulwahid said.
“Judgments have been made many years
ago but the execution of projects has not been
implemented,” Roman told the Collegian.
Ten out of the 14 court cases versus informal settlers in the campuses of Mindanao,
Los Baños and Visayas were decided in favor
of UP.
Dubious decision
Meanwhile, the SDT has imposed a 45day suspension on the 11 students from the
School of Economics for “acts of misconduct”
rather than cheating, Abdulwahid said.
The students were allegedly caught cheating in a Business Administration 161 exam
last August 2007.
“Alanganin ang Board sa naging desisyon
ng SDT sa isyu,” said Abdulwahid, adding that
the BOR asked for an explanation from the
SDT on “why cheating was not established.”
The students involved did not appeal the
decision, said Abdulwahid. n
Sa halip na muling palawigin ang CARP
ng lima pang taon sa pamamagitan ng CARP
Extension Bill, nararapat umanong talakayin
na sa Kamara ang GARB na 14 na buwan
nang nakabinbin sa Committee on Agrarian
Reform.
Ayon kay Mariano, hindi tulad sa CARP
kung saan kailangang bayaran ng magsasaka
ang pamahalaan sa lupang naibigay sa kanya,
libre umanong ipamamahagi sa GARB ang
lupa. Sasaklawin din ng GARB ang mga lupaing dating hindi sakop sa CARP. n
Priming the Mandate: The Philippine Collegian and Solidaridad
Coverage on the Student Regent Referendum
http://collegiannews.multiply.com
SIPAT
Pagluw as... p.2
2008, tinatayang 500,000 trabaho
lamang ang nalikha para sa halos
950,000 na naghahanap ng trabaho,
ayon sa Ibon factbook.
“May responsibilidad ang gobyernong mabigyan ng disenteng
kabuhayan ang mga Pilipino. Subalit
naipagkait ito sa amin kaya napupuwersa kaming lumabas ng bansa. Ito
rin naman ang pinagkaugatan kung
bakit nag-aabroad ang mamamayan,” ani Martinez. n
Murky Waters, Laguna Lake
-Chris Imperial
12 Opinyon
Philippine
Collegian
Huwebes, 22 Enero 2009
opisyal na lingguhang
pahayagan ng mga mag-aaral ng
unibersidad ng pilipinas - diliman
Punong Patnugot
Larissa Mae R. Suarez
Kapatnugot
Melane A. Manalo
Tagapamahalang Patnugot
Frank Lloyd B. Tiongson
Patnugot sa Balita
Antonio D. Tiemsin Jr.
Mga Patnugot sa Grapiks
Piya C. Constantino
Candice Anne L. Reyes
Tagapamahala ng Pinansiya
Ma. Rosa Cer M. dela Cruz
Piya Constantino
S
a bawat pamahalaan,
ang
pagkakaroon
ng
pambansang
badyet ang susing
makapagtitiyak
na
naitatakda,
naipapamahagi
at nagagamit ang kaban ng
bayan para sa ikagiginhawa
ng buhay ng mayorya ng
mamamayan.
Nababalangkas
dito ang mga tunguhin ng
pamamahala at nasasalamin sa
paghahain nito ang pag-angkop
ng pamahalaan sa kasalukuyang
pang-ekonomikong
kalagayan
ng bansa.
Ngunit salungat na mga pansariling interes ng nasa administrasyon ang nangingibabaw sa mga
pang-ekonomiyang
palisiyang
ipinapasa na taun-taong masasalamin sa maling alokasyon ng
pambansang badyet.
Kamakailan, ipinasa ng Kongreso at pinagtibay ng Senado ang
panukalang pambansang badyet
para sa taong 2009 na nagkakahalaga ng P1.415 trilyon. Nakapaloob dito ang dagdag na P50 bilyong ìeconomic stimulus fundî na
maaaring madagdagan pa mula
sa kontribusyon ng mga korporasyong hawak at kontrolado ng pamahalaan. Ito rin ang terminong
ginamit para sa pondong inihain
sa Estados Unidos (EU).
Ang bagong pondong ito ang
sinasabing ìpangsalbaî sa bansa
ngayong panahon ng pandaigdigang krisis sa ekonomiya.
Ramdam ang malupit na paghagupit ng resesyon ngayong
mayroon nang kabuuang 23,485
Pilipino ang tinanggal sa trabaho
mula sa ibaít ibang nagsasara at
nagtitipid na kumpanya dito at
sa ibang bansa, ayon sa Department of Labor and Employment.
Inianak nito ang lalo pang pagdausdos ng ekonomya dahil sa
bumababang pasok ng remittance
mula sa mga OFW. Bukod pa rito,
ang pinakatinatamaan ng lumalalang krisis ay ang tinatayang 28
milyong itinuturing na nabubuhay sa ìpoverty line,î o halagang
P18-44 kada araw, ayon sa pananaliksik ng IBON.
Sa halip na direktang italaga
ang ìeconomic stimulus fundî
sa kaukulang badyet ng mga kagawaran ng pinakamahahalagang
serbisyong panlipunan tulad ng
edukasyon, kalusugan, at repor-
Edi tor ya l
Huwad na Pagsalba
mang agraryo, ihinihiwalay pa sa bawat 100 estudyanteng pumaang P10 bilyon mula rito para sa pasok sa Grade 1, 58 lamang ang
mga panakip-butas na programa nakatutuntong sa mataas na paarpara sa mga natanggal sa trabaho, alan at 14 lamang sa kanila ang
pagpapagawa ng dagdag na mga nakapagtatapos ng kolehiyo. Tiyak
klasrum, imprastraktura, at iba pa. na lalala pa ito ngayong taon dala
Kabilang dito ang mga ìprogra- ng kawalan ng trabaho, mababang
mangî matagal nang dapat natu- pasahod at mataas na presyo ng
tugunan ng pamahalaan bago pa mga bilihin.
Hindi na bago ang misaman tamaan ng pandaigdigang
lokasyon ng badyet, lalo na ang
krisis ang bansa.
nabangggit
na
Mahigit P200
malalaking pagbilyon ang inilaan Marapat na bukaskaltas
upang
bilang pambayadmadagdagan
utang
ngayong
ang ìpork barrelî.
2009,
habang matang arukin
Sang-ayon ang
P157 milyon ang
ilang mga senaidinagdag sa De- ang lalim at lawak
dor na isa itong
partment of Somalinaw na macial Welfare and ng kagutuman,
nipestasyon ng
Development at
pagmamanipula
P400.5
milyon
pati ng kaban
para sa Depart- sakit at kawalan
ng bayan upang
ment of Health.
magkaroon
ng
Napakaliit
nito ng kabuhayan
pondo ang pagkumpara sa P3.4
susulong ng pagbilyong idinagdag ng mayorya ng
amyenda sa Salisa Priority Degang Batas, na
velopment Assis- mamamayan upang
ang kontrobertance Fund o ìpork
syal na ìeconomic
barrel,î na kinuha
stimulus fundî ay
mula sa badyet maiwasto ang
hindi malayong
sa debt service at
magamit din para
badyet ng Depart- pinatutunguhan ng
sa darating na
ment of Agrarian
eleksyon. NanReform. Saman- kaban ng bayan
gangahulugan
talang ang pondo
lamang na huli sa
para sa militar, na
matagal nang mas binibigyang- mga prayoridad ng kasalukuyang
rehimen ang tunay na pag-unlad
prayoridad ay hindi nagalaw.
Isa pang halimbawa ng ìespe- ng ekonomiya, na patuloy na nasyal na badyetî mula sa ìeconomic pangingibabawan ng pansariling
stimulus fundî ang P500 milyon interes ni Arroyo sa pananatili sa
para sa Talinong Pinoy Program puwesto.
Hindi
lamang
maling
at Kabataang Pinoy na nakapokus
sa pagbibigay ng scholarship at alokasyon ang kapuna-puna sa
vocational na mga kurso, na higit pagpasa ng pambansang badyet.
sanang mapakikinabangan kung Ilang mambabatas ang nagsabing
idinagdag sa kabuuang badyet iisang beses lamang nagtipon
sa edukasyon na P158.2 bilyon. ang Bicameral Conference ComKakarampot ang alokasyong ito mittee at nagtagal lamang ito ng
lalunaít patuloy na nakararanas 15 minuto, sa kabila ng maagang
ng pagkaltas sa badyet, kasabay paglapit ng ibaít ibang grupo sa
ng pagtaas ng matrikula, ang mga komite upang buksan ang proseso
mag-aaral bunga ng Long Term sa publiko. Karapatan ng bawat
Higher Education Development mamamayan na malaman kung
Plan ni Gloria Arroyo. Sa tala ng saan napupunta ang kanilang ibDepartment of Education (DepEd), inabayad na buwis.
Higit sa lahat, dagdagan
man ang pambansang badyet,
walang mangyayaring pag-unlad kung ang talamak na korapsyong patuloy na nagbabaon
sa mamamayan sa kahirapan
ay hindi lubusang mareresolba
at mabibigyang-pansin ng pamahalaan. Tinatayang 20-60% ng
pambansang badyet ng nakaraang taon na umabot sa P1.227 trilyon ay napunta umano sa korapsyon, ayon sa maraming sarbey
at mga grupo ng negosyante. Bigo
rin ang pamahalaan sa paghihigpit sa mga taripa at nananatiling
mapagbigay sa mga dayuhang namumuhunan. Kayaít muliít muli,
ang mamamayan ang pumapasan
sa bigat ng ipinapataw na buwis
tulad ng Reformed Value Added
Tax (RVAT) na nagpataas ng presyo ng mga pangunahing bilihin
at serbisyo.
Ang pagpapahawak din ng P40
bilyong bahagi ng ìeconomic
stimulus fundî sa mga ahensya ng
pamahalaan ay maaaring magbigay-daan sa madaling pagnanakaw
ng pondo. Hindi naipaliliwanag
sa publiko kung paano gagamitin
ito sa ìjob generation programs,î
gayong sa kasalukuyan ay nagkakaroon ng ìrationalization programî at laganap sa mismong mga
ahensya ng pamahalaan ang tanggalan ng libo-libong empleyado.
Pinaiikot ng pamahalaan ang
mamamayan sa walang hanggang siklo ng pandaraya at maling
paglalaan badyet na kahit kailan ay
hindi naging sapat upang malutas
ang sosyo-ekonomikong mga suliranin. Kinakailangang magbaliktanaw sa mga nakaraang pagbabadyet at pag-aralan kung paano
ito lubos na makatutugon sa hinaing ng taumbayan, hindi kung
paano ito mapagkakasya sa bulsa
ng mga nanunungkulan.
Walang magagawa ang pag-asa
sa bulag na puwersa ng pamilihan.
Marapat na bukas-matang arukin
ang lalim at lawak ng kagutuman,
sakit at kawalan ng kabuhayan ng
mayorya ng mamamayan upang
maiwasto ang pinatutunguhan
ng kaban ng bayan. Tila hindi na
lamang tagibang ang ekonomiya
ng bansa, nag-aagaw buhay na ito
sa pagkadayukdok. At ang mga
huwad na ìpagsalbaî ng pamahalaan ay hindi maituturing na
pang-matagalang kalutasan. n
Mga Kawani
Louise Vincent B. Amante
Janno Rae T. Gonzales
John Francis C. Losaria
Timothy Medrano
Archie A. Oclos
Jan Marcel V. Ragaza
Dianne Marah E. Sayaman
Om Narayan E. Velasco
Mixkaela Z. Villalon
Nico Villarete
Pinansiya
Amelyn J. Daga
Tagapamahala sa
Sirkulasyon
Paul John Alix
Sirkulasyon
Gary Gabales
Ricky Icawat
Amelito Jaena
Glenario Omamalin
Mga Katuwang na Kawani
Trinidad Basilan
Gina Villas
Pamuhatan
Silid 401 Bulwagang
Vinzons, Unibersidad ng
Pilipinas, Diliman, Lungsod
Quezon
Telefax
9818500 lokal 4522
Email
kule0809@gmail.com
Website
http://philippinecollegian.tk
http://kule-0809.deviantart.
com
Kasapi
Solidaridad UP System-wide
Alliance of Student
Publications and Writers’
Organizations
College Editors Guild of the
Philippines

Philippine Collegian

Transcription

Similar documents

Students are challenged to apply science concepts and skills to

k i k o s a n c h e z

Prowler™ Big Game

BONDING Filipina Mothers!!!

Mga Pagbati Tawag ng Pagsamba Mga Awit ng Papuri at

photo documentation gathered by romelito i. fenix on august 13

Mag-Filipino Tayo - Cognella Titles Store

Buwan ng Wika: Buwan ng Pagkakaisa Nagkaisa ang

Ang ating mundo, sa kalawakan, kay gandang pagmasdan

A1Travel - Ecuador