Plattdeutsche Geschichte - Landschaftsverband Stade
Transcription
Plattdeutsche Geschichte - Landschaftsverband Stade
LANDSCHAFTSVERBAND DER EHEMALIGEN HERZOGTÜMER BREMEN UND VERDEN Plattdeutsche Lesetexte von Autoren aus dem Elbe-Weser-Dreieck Die folgenden Texte sind uns in den vergangenen Jahren von den Autoren für die plattdeutschen Lesewettberwerbe und auch zur Veröffentlichung im Internet bzw. zum download aus dem Internet überlassen worden: (Lesehilfe: Lies a, aa, ah, o, oh, oo wie „o“ in Sorgen; g, gg wie „ch“ und das „t“ am Wortende nicht mit.) Gerd Bahr: Puck in' e Arften Gründlich rein moken Op Mullwörpsjagd De Wecker in' e Kark Spargel De Königin hett Geburtsdag No 560 Seemeilen geev 't Malöör Kruutsand, Kruutsand Rekenopgoov De Koptein mutt an 't -Telefon 4 5 6 7 8 9 10 12 13 14 Christine Behrens: Bannig Gepulter Wat nu? Schimpwüer Dat Bispill Dat Kirlsmagazin De Dreeklürte Koder De Stuventiger Een Kriminalfall 15 16 17 18 19 20 21 22 Johann Diedrich Bellmann: Eskimorull Napoleon in der Guldbeker Möhl 23 24 Anna Birreck: Dat kann bloots de Harvst Dat Ne'e Johr! De lüttje Pogg Tronenwulken, Dat reine Taschendook De Saag vun den Osterhoos! Tucki Hansi un Hanseline! De Fehlfarv Wuff Ach, HestDat goot! 26 26 26 27 28 29 30 31 32 33 34 Heike Fedderke: Dat Glückskind Bangbüx Benno Dusendfiefhunnert Dumme Fleeg! Hamlet De Oodler in'n Höhnerstall Online no Hochtied De mit Tronen seien 35 36 37 38 39 40 41 42 43 Hinrich Gerken: „So ein Tag...„ Musst an glöben! De Jugend von vundoog Snackst du Platt? Mogeln un Klatschen Rücksicht un Nodenken Schummelee Tüügnis-Elend 45 46 47 48 49 50 51 52 Liselotte Greife: Op'n Schoolhoff Von den groten Sieg Von Wutteln un Windmokers Höört veel Moot to Verkööp bloots över Internet Lütt Jan sien goden Rat As so`n flegen Üntertass De Swiensböst un de Daschenklock Martina in de Sepenbloos De Schavernack mit de Döörklock Nu heet dat weller oppassen Nu löppt dat allns ‚n beten anners Dat Geheemnis achter de Spieskamerdöör Un nu schall mi noch een wat von Pisa vertelln De geheeme Utschuß Do seet he in de Fall Weltruumfohrt mit Komfor Den Spegel vörholln. 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 Marie-Luise Hoppe: Swienegels Droom All’ns noch to bruken Grööntüüch 71 72 73 Grete Hoops: Een Kriminalen so as Goethe In annere Footstappen Gewitter 74 75 77 Hans-Hinrich Kahrs: Wat twee Steen to vertöllen hebbt Inparken is gor nich so licht! Verleevt 78 79 80 Bernhard Koch: Ostern mit Fritz Fleeschklüten 81 82 Detlef Kolze: In fleegen Hast Hanna ehr Handy Wulken-Football Beleefnis-Alldag Mi geiht dat goot 83 84 85 86 87 Uschi Krämer: To Loot Stiftungsfest oder Karaoke in Hultenkamp Kieken Man eenmol öber'n Tuun kieken Arme Lüe Ännerungen Russisches Roulett Dennis un de Hilligen Dree Könige 88 89 90 91 92 93 94 95 Birgit Lemmermann: De söventigste Geboortsdag orer: Dinner for... Sien un Schien Betere Tieten Landschaftsverband Stade: Plattdeutsche Geschichten für den Lesewettbewerb und fürs Internet - Seite 2 98 99 100 Jürgen O. H. Ludwigs: Numms hett grottere Leef Prolinen lewer sulben eten 102 103 Elke Paulussen: Huusopgoven De Marrik-Gang 103 104 Helmut Riemer: Muus in't Huus Felix hett de gröttste Frieheit in't Huus 105 106 Irmgard Säland: De kranke Goos Arbeitswessel Oma, jümmer to Steed Mien Dokter und ik Giff't dat? Mit mi nich Ideen hett de Mann De Steenhäger 107 108 109 109 110 110 111 112 Carl Scholz: Wat weet Keih vun Autos? An de Straat De Mann, de den Fisch in ’t Water smeet Avendsünn De lütte swatte Wulk De Sunn, de sik verfungen hett Unkel ut Hessen Allens hett sein Grenz Utkieken nah Bleekgesichter De gröne Kööksch weet wat Paul kriggt Besöök 113 114 115 116 116 117 117 119 120 121 124 Fred Würdemann: Gellt dat bloots för Kinner? Un Straaf mutt ween Julus - Een pickenswatten Dag 125 127 128 Landschaftsverband Stade: Plattdeutsche Geschichten für den Lesewettbewerb und fürs Internet - Seite 3 Puck in' e Arften Gerd Bahr Morrns Klock fiev kreep Willem Blohm ut de Puuch. Sien Anna wör al vör em opstohn, harr Melkzupp kokt, den Disch deckt un Thermoskann, Fröhstücksbrot un Klütenketel för ehr'n Willem, de op'e Hütten (Teielee) arbei'n dä, prootstellt. As Willem sick in'e Waschkök raseert, wuschen un antrock'n harr, sett he sick an Disch, smeer sick'n Swattbrot mit Zeegenbotter op un eet dat to sien Teller Melkzupp. Buten wör't noch düster. De letzten acht Doog wör keen Regen mehr full'n. Warme Märzdoog harrn sick dörchsett. Dat wör för Willem un sien Mackers jüst so dat richtige Weller ton Toneerdkuul'n. "Vondoog schient dat ok weller goot to warrn. Güsten obend harr sick de Heben ganz rot farvt," meen Willem, as he sick no'n Fröhstück de smeerleddern Steebel antrecken dä. - Brotbüdel, Escher un Pallas öber de Schuller un den Klütenketel in'e Hand, pett he denn Foot för Foot den Steendamm dool. An' e Heckpoort dreih he sick nochmol üm un wünk sien Anna to, de in't Döörlock stohn dä. Sien Weg güng nu in Richtung Diekfeld, annerhalv Kilometer lang den Schienenstrang von'e Hüttenbohn. - In Oosten wür't al bilütten heller. "Moin - Moin - Moin -", reep'n sick de dree Mannslüüd to, as se an'e Vörwenn von Buer Grootmann sien hogen Ackerstücken op'nanner tokomm'n dän. -"Wo is de lütt Hermann denn vonmorrn?" frög Hannes Schild. -"De kummt glieks, is bloß noch eben mol bi Allwör'n achter't Wogenschuur gohn. He wull vonmorrn al glieks Sprock un Holt mitnehm'n. Denn bruukt he vonmiddag nich mehr extra los, wenn he unse Klütenketels warm mok'n will." Hermann - he wör man eerst sößtein Johr - müß jeden Middag doarför sorgen, dat halbig twölv de Klütenketels opwarmt weer'n. Deswegen harr he an Grobenöber ut'n poor Backsteen un' oole Footrost 'n lüttje Füersteed mokt, wo he so gegen Klock ölben dat Füer anböten dä. Mit'n runde Zinkschöttel düpp he 'n beten Woter ut'n Groben, stell se op't Rost un bröch denn dat Woter so eben ton Kok'n. In dat kok'n Woter köm'n jümme veer Klütenketels to stohn. Noböten bruk he denn nich mehr. De Gloot von'e Holtstück'n höl'n dat Woter warm. Nu köm dat ober ins vör, dat de Ketels mol'n beten to hitt warrn dän. Denn deck he de Deckels af un stell jüm ton Afköhl'n in't Gras. So wör dat vondoog nu ok ween. "Hest dat Eten weller to hitt kreeg'n?" frög Willem, de de Ketels afdeckt in't Gras stohn segh. -"Bit halbig twölv sünd de sowiet afköhlt, dat wi uns de Snuut nich mehr verbrennt," meen Hermann. - Halbig twölv tuut de Damptuut von'e Hütten. Jeder nöhm sien Ketel, hol'n Leepel ut'n Brotbüdel un set t sick an't Grobenöber ton Eten dol. As Willem nu sien Arftenzupp dörchröhr'n wull, üm de Speckstück'n so'n beten to verdeel'n, stutz he opmol. - Twüschen de Speckstück'n dreev 'n lütt'n grönen Puck. - "Al weller hebb ick 'n Puck in'e Arften," schimp he, "Du verdreihte Jung, mok de Ketels doch nich jümmer so hitt! Dat is düt Vörjohr al de tweete Puck." He angel den halvgoar'n Puck rut sien Ketel un smeet em in' Groben. -"Wenn Du Dien Zupp nu nich mehr eten mags', könnt wi jo tuuschen. Ick hebb Melkklüten mit Speck in Putt," meen Hermann un grien doarbi. -Tuuscht hebbt se nich. Hermann bröch den annern Dag 'n oole Appelkist ton Todeck'n mit, kunn doch amenne weller vörkomm'n, dat de Ketels afköhl'n müssen. De Idee mit de Appelkist wör jo nich slecht. Bloß mit Schiet to Markt komm'n is he noher in Sommer an een Middag denn doch weller. To de Kirschentiet harr sien Mudder em mol Kirschenzupp mitgeben. Ohn' notodink'n stell he sien Klütenketel middags mit in dat kok'n Woter. He mark dat no'n poor Minuten -Kirschenzupp smeckt sommerdags doch opbest koolt - un denn gau den Ketel ohn' Deckel ünner de Kist. -Fleutjepiep, nu harr he ton Middag Kirschenzupp mit Klüten un Miegelreem. Quellenangabe: Gerd Bahr, „Wenn de Sünn höger stiggt„, Quickborn - Verlag Hamburg Landschaftsverband Stade: Plattdeutsche Geschichten für den Lesewettbewerb und fürs Internet - Seite 4 Gründlich rein moken Gerd Bahr »Legg mi morrn fröh vör 'n Huus de Plückerledder mol eben op 'n poor Appelkist'n. Du weeßt jo, op de Veeruntwintigfootledder hebb ick anner Johr de Matratzen ganz goot afklopp'n kunnt. Un bi de Gardin in'e Kommer muß' Du mi ok noch eben help'n, denn för de oole wackelige Trittledder hebb ick bannig veel Manschett'n. Du harrst jo al lang mol 'n neue kööp'n kunnt,« sä Liesbeth Becker obends, as se mit ehr'n Hermann to Bett gohn dä. Hermann weer düsse Doog, wo sien Liesbeth an 't Gründlichmok'n wör un in Huus all'ns öber Kopp stohn dä, opleevst weller an Bord gohn. Se harr dat mol jüst weller fein hinkreeg'n. Meis' jedes Johr, wenn he Vörjohrsdag mit sien' See - Ewer ton Bormteer'n op 'e Warft ligg'n dä, füng se mit ehrbool' Gründlichmok'n an. Hermann wör denn jümmer froh, wenn he morrns al bitied'n ut'n Huus komm'n dä un se nich jümmer mit em rümquark'n kunn. Den annern Morrn güng 't denn ok glieks weller los: »Nu pedd mi doch nich' jüst op den frischfeudelt'n Footborm! - Den Utguß in 'e Kök hebb ick man eben eers' reinschüert, un nu kleis' Du mi all'ns weller in. Kiek Di bloß mol den Woterhohn an. .., tool weller vull Seep'nschuum. Du glövs' jo goar nich', wat dat för 'n Arbeit mok'n deit, den mit Sidol richtig blank to krieg'n. Nee, mit jau Mannslüüd is dat jümmer datsülbe, ji hebbt eenfach keen Geföhl för uns Arbeit.« -»Hest jo Rech', Liesbeth, ick wull mi jo man bloß wegen de witte Gardin de Hand'n afwasch'n. De Plückerledder wör nämlich orig stövig. Ick hebb se Di ober glieks 'n beten afwischt, dat de Matratzen man jo nich' schietig ward.« Hermann harr afsluuts keen Lust, sick mit ehr antolegg'n, un segh to, dat he nu man gau de Gardin doolkreeg. - Mit de oole hölt'n Trittledder ünner 'n Arm pedd he denn ganz vörsichtig op sien wulln Söck'n dörch de Kök rin Flur un denn de Trepp no boben hoch. In 'e Kommer leg'n de oprullt'n Bettvörleggers vör 't Kleederschapp. Doar müß he man oppass'n, dat de Ledder doar nich achterhok'n dä. Op 'e rechte Siet vör de Speegelkommood - hier seet de Fastsetter von 'e Gardin - köm se nu to stohn. – Mit 'n Schruubentrecker in 'e Hand steeg he hoch, slög dat linke Been boben öber de Holm'n hinweg, so dat he nu op beide Sied'n von' e Ledder freihännig stohn kunn. He harr ehr sotosegg'n twüschen de Been. Düsse Oart von Leddern hebbt op beide Sied'n Treem'n. Op halbe Höcht sorgt 'n Keed doarför, dat se nich ut'neenrüscht. - Nu mutt bi sien de Keed jo wohl nich mehr ganz fastseet'n hebb'n, denn jüst as he de Gardin bisietschob'n harr un den Schruubentrecker ansett'n wull, füng se an, sick breetbeenig to mok'n. Se ruck so Stück för Stück jümmer 'n beten wieter ut'neen -, un denn gäv 't mitmol 'n ganz lang'n Rutsch -. Hermann seet palloors op'n Footborm, un de eene Holm harr sick ünner de Speegelkommood wrangt. - Hart stött harr he sick ton Glück nich'. Bloß op'n Footborm un an'e ünnerste Kommood'nschuuv seet'n poor orige Smarr'n. Liesbeth harr den Krach ünn in Huus hört un wör nu gau de Trepp hochfielt. -»Dat müß jo komm'n mit dat oole Dings! Hest Di doch hoffentlich nix doon ? - Harrs' Di dat Genick breek'n kunnt.« -»Nee, is nochmol gootgohn, un nu quark man bloß nich wegen de lütten Smarr'n op'n Footborm un an'e Kommood. De warr ick wohl weller wegkrieg'n. Un vondoog ward nu glieks 'n neue Aluledder köfft.« Wegen de Opreeg'n hett Liesbeth dat Quark'n denn ok vergeet'n. Annerthalv Stünn loter stünn ehr Hermann op'n neue veertreemige Aluledder un nöhm de Gardin af. De Smarr'n op'n Footborm un an'e Schuuv hett he noher 'n beten öbersleep'n un mit Bohnerwass inreeb'n. -To sehn sünd se allerdings vondoog jümmer noch so eben. Quellenangabe: Gerd Bahr, „Wenn de Sünn höger stiggt„, Quickborn - Verlag Hamburg Landschaftsverband Stade: Plattdeutsche Geschichten für den Lesewettbewerb und fürs Internet - Seite 5 Op Mullwörpsjagd Gerd Bahr » Kiek Di dat bloß mol an, nu hett de ool Mullwärp doch vonmorrn mien ganz'n Bleek'n op't Goardenland weller dörchwöhlt. Hebb mi de letzten Doog so'n Barg Möh geben, de hard'n Eerdkluten twei to krieg'n un de Eerd fien dörchtohark'n, un nu. ..Man goot, dat ick noch nich soveel plant un inseit hebb, ans harr'k dat man all 'ns nochmol mok'n kunnt,« schimp Hermine Stüben. -»Jo, dat is jümmer to argerlich,« meen ehr Nover Mandus Nogel, de bi sick blang'nan in Hoff de utsogten Tell'ns ünner sien Appelbööm tohopsök'n dä -»'N Fall opstell'n dröv'n opsteeg jo ok nich mehr. Wenn Di doar een bi wieswaarn un denn bi de Polizei anzeig'n deit, mutt'n amenne ok noch mit'n ennige Strof reek'n. -Wo büst Du em letzten Harvst eegentlich losworrn, as he bi Di in'e Roosen sitt'n dä?« -»Eers' hebb ick dat mit leddige Wienbuddels un Petrolumslappens versöcht, doar is he denn in't Roosenbleek ok wegbleven. Ober as he denn eenes Morrns op'n ganz anner Steeg in Goarden doch weller smeet'n harr, bün ick mit de Schüffel achter em ran ween. Tofällig keek ick middags so gegen Klock twölv mol jüst ut't Kökenfinster un segh, dat he sick blang'n Steendamm vör'n Huus langsarbei'n dä un denn vöran op'n Raasen dat Smiet'n anfüng. -Ganz liesen bün ich mit'n Schüffel hingohn, hebb'n Oogenblick tövt un in den Momang tosteek'n, as de een Hoop wackeln dä. Mit'n origen Swunk hebb ick denn de Eerd rutsmeet'n un em doarbi footkreeg'n.« -»Hest em doodsteek'n?« »Nee, muß' so tosteek'n, dat Du em den Rückweg afsnied'n deist.« -»Denn löppt he Di ober doch weg un krüppt amenne eenerwegens weller rin'e Eerd.« -»An't Doogslicht sünd de lütten Dinger goar nich so gau, de kanns' goot mit de Hand griep'n. Ick hebb em in leddigen Ammel kreeg'n un in't Moorfeld weller loop'n lot'n.« -»Dat krieg ick nich torech,« meen Hermine, »gifft dat nich 'n annern Weg, jüm lebennig to fang'n?« -»Jo, Du kanns' sien Löcker un Gäng'n ok mit 'n Goardenschlauch ünner Woter sett'n. Dat kann he nich af, un denn krüppt he eenerwegens rut. Muß doarbi bloß goot oppass'n un dat ganze Gestreek in 't Oog behol'n, wo he an't Wöhl'n ween is.« - »Un wo krieg ick dat Deert denn rin Ammel? Anfot'n mag ick de Dinger nich.« »Du kanns' jo man 'n breede Müllschüffel oder 'n Stück Papp nehm'n, wo du em denn mit rin 'n Ammel höd'n deist -gohn deit dat ok.« -»Dat will ick mol versök'n,« meen se denn. Mandus sleep sien Tell'ns wieter tohop, un Hermine hol stracks den Goardenschlauch ut'n Keller. Se schöv den een Ind rin Mullwörpshümpel un dreih den Woterhohn op. 'N Ammel un 'n Müllschüffel stell se blang'n de Bleek'n dool. Denn töv se op den Mullwörp. -Dat hett nu'n ganze Tiet duert, bit all de Gäng'n un Löcker vullop'n wör'n. Jedenfalls hett Mandus den Momang nich mitkreeg'n, as de Mullwörp natte Fööt krieg'n dä, rant't Doogslicht keem un Hermine em fung'n hett. -He wör middewiel rin 't Schuur gohn un harr sien Goardenschredder kloarmokt. Eers' as Hermine weller trüchkomm'n dä, -se harr den Mullwörp ok glieks rin 't Moorfeld bröcht to hör he ehr weller ganz luut schimp'n: »Oach du meine Güte, wat hebb ick doar nu bloß mokt! -De ganze Kellergoroosch steiht ünner Woter! « Se harr no ehr Mullwörpsjagd vergeet'n, den Woterhohn weller aftodreihn, un nu wör de ganze Tiet öber dat Woter man bloß so den schreeg'n Goardenweg doollop'n un denn üm'e Eck rin 'e Garoosch. Se müß noher jedenfalls so'n twintig Ammels vull Woter weller utdüpp'n un opwisch'n. Mandus is dat denn ok noch wiesworrn, dat se 'n ganzen Stoot achter den Mullwörp herlop'n is un doarbi binoh öber den Ammel störkt weer. -»Wenn he sick nich jüst mit sien Fööt in de lose Planterlien verfiert harr, ick glöv, denn weer he mi dörch de Latten gohn. Denn harrs' du em amenne bi Di op 't Grundstück hatt, den Weg harr he jedenfalls al inslog'n,« meen Hermine un grien doarbi. Quellenangabe: Gerd Bahr, „Wenn de Sünn höger stiggt„, Quickborn - Verlag Hamburg Landschaftsverband Stade: Plattdeutsche Geschichten für den Lesewettbewerb und fürs Internet - Seite 6 De Wecker in' e Kark Gerd Bahr As Konfürmanden müssen wi jeden Sünndag no Kark. Uns Pastor wör ut de Kriegsgefangenschaft no Huus komm'n un höl nu ok weller sülben den Gottesdeenst. Sien Predigten wör'n rech' lebennig. He kunn de Stück'n ut de Bibel so fein mit Bispeel'n ut Leben verkloarn. Morrns Klock acht müß ick ut de Fellern - waschen -rein Ünnertüüg antreck'n Steebel putzen -Hoor fein kämm'n un 'n saubern Daschendook insteek'n. - Dat Fröhstück stünn al op'n Disch: Maisbrot, Muckefuk mit Mogermelk, Röhrei un Appelmoos. Mit'n Gesangbook ünnern Arm güng dat denn Klock negen los. Halbig tein füng de Kark an. - Wi Jungs von Möhl'nhoben dreep'n uns an de Sietwenner Fleetbrück un güng'n denn een blang'n anner merrn op'e Chaussee rin't Dörp no Kark. »Hört mol eben to,« sä Klaus Mattens, »mi is letzten Sünndag in'e Kark wat opfull'n. Amenne hebbt ji dat ok al sehn. Jeden Sünndag sitt doch vör uns Konfürmanden de oole Metto Drews in'e eerste Bank, glieks in'e Eck. Blang'n sick hett se jümmer densülben lütten bruunen Eierkorv mit allerlei Schellerrots'n binnen. Dat weet ji doch, dat de ool Metto no de Liturgie jümmer glieks an to slop'n fangt« - Jo, dat wüß jeder in Dörp. Dat wüß de Pastor ok. Ober wat de meisten nich wüss'n, dat wüß Klaus: »In ehr'n Korv hett se ünner so'n lütt rodes Dook 'n Wecker ligg'n. Doar kickt se no, bevör se inslop'n deit. Se weet denn genau, wo lang se slop'n kann.« -»Jo,« sä ick, »dat hebb ick ok al sehn. Doar hebb ick wieter ober nich öber nodacht.« »Ick ober,« sä Klaus, »un vondoog kunn wi uns mol'n Spoß mok'n.« Wi wüssen glieks, wat he meen'n dä. He wull den Wecker optreck'n un so stell'n, dat he merrn in'e Predigt dat Bimmeln anfüng. So wör dat, sowat harr Klaus sick utdacht. - »Oh Mann,« meen de lütt Hinnerk, »dat lot leeber no, ans ward de Pastor noch argerlich.« »Wieso,« sä Klaus, »dat weet doch nüms, keen den Wecker stellt hett. Dat kann se jo ut Versehn sülben mokt hebb'n.« - Wieter wör doar nu nich mehr von snackt. As wi in Dörp ankomm'n dän, lüden de Glock'n. De Karkendeener stünn in'e Döör un köm sick rech' wichtig vör. Wi müssen uns de Fööt op de groot Kokusmatt vör de Döör afpedd'n. Un denn güng'n wi een achter'n anner ganz liesen no vörn, schööf'n uns sinnig in'e Bank rin, beden un sett'n uns dol. - Metto seet al doar. Den Korv harr se weller blang'n sick stohn. Alle nääslang keek se no achtern, keen doar wohl komm'n dä.- Klaus sett sick glieks achter ehr dol. As denn de Orgel dat Speel'n anfüng, köm de Pastor ut de Sakristei. Wi Konfürmanden müssen opstohn. Bi't Opstohn lang Klaus gau in den Korv, nöhm den Wecker un duk sick no ünnen. Achter de Bank stell he em op Klock tein in. Bevör de Pastor nu no den Altor güng un sick denn ümdreih'n dä, harr he den Wecker al weller in den Korv leggt. De ool Metto harr nix markt. Se harr ganz fromm op den Pastor'n keek'n. Ick stött Klaus an un flüster: »Dat rode Dook.« -»Kummt glieks,« sä Klaus ganz lies'n. Bi't Hinsett'n fummel he dat Dook weller torech'. Metto harr weller nix markt. As de Liturgie toend wör, keek se no ehr'n Wecker. De Pastor güng weller in de Sakristei. De Orgel speel, un de Karkenvörstohers köm'n mit den Klingelbüdel. Se füng'n vörn bi de eerste Bank an. As se denn in alle Regen insammelt harrn, steeg de Pastor op de Kanzel. He slög de Bibel op un lees dat Wort ton hüütig'n Sünndag. Doarbi müssen wi all nochmol opstohn, ok de oll Metto. - Doarno wör't denn sowiet. Se falt die Hand'n, sett sick ganz kommood in'e Eck un keek bi sick sülben no binnen. Wat de Pastor tomols predigt hett, dat weet ick nich mehr. Ick weet bloß noch, dat he jüst 'n Oogenblick Pause bi't Snacken mok'n dä, as de Wecker mitmol dat Rötern anfüng. -Metto schööt in Dutt tohop, wüß ober glieks, wat los wör un hau em op'n Kopp. De Pastor keek uns an, droh so eben mit sein Zeigefinger un grien. Denn predig he wieter. -In de nächste Konfürmandenstünn hett he nich frogt, keen dat wohl mokt harr - nee he meen man bloß, dat so'n Schreck för'n oole Froo gefährlich warrn kunn. Wi wör'n Moot, dat dat doch wohl nix utmokt harr, ton Opstohn röter dat Dings jo ok. Quellenangabe: Gerd Bahr, „Wenn de Sünn höger stiggt„, Quickborn - Verlag Hamburg Landschaftsverband Stade: Plattdeutsche Geschichten für den Lesewettbewerb und fürs Internet - Seite 7 Spargel Gerd Bahr Mien Urgrootvadder wör Schipper. He harr'n hölten Kuff von veertig Tünn un seil doarmit to Fracht. -Von de Teielsteen, de he mol no Hamborg bröcht hett, sitt vondoog amenne noch eenerwegens welke in oole Hüüs un Müerwarks, de in letzten Krieg heelbleben sünd. Viellicht sünd ok welke as »Hambörger Schutt« no'n Krieg weller trüchkomm´n un liggt nu eenerwegens bi uns an'e Elv achter'n Stack. He leev mit sien Dochter, wat mien Grootmudder ween is, tohop in oolt Strohdackhuus achter'n Diek. De Weg no de Hoov wör nich wiet. Grootmudder wör Weetfroo. Se harr ehr'n Mann al vör'n eersten Krieg verlor'n. - As junge Deern hett se in Hamborg mol deent un doar in so'n vönehm Huus dat Koken lehrt. Von't Koken un Backen kunn se fix wat kriegen. Nu wör dat Vörjohrsdag to de Spargeltiet. Urgrootvadder wull mit'n Looden Teielsteen no Hamborg rop. An Grasbrookhoben wör'n Bausteed, wo he 'n ennige Partie Steen afsett'n kunn. De Steenschippers fohr'n tomols veel op eegen Reken. »Du kumms' jo to'n Weekenend weller an't Huus, Vadder, bring man von Markt in Hamborg mol'n dree bit veer Pund Spargel mit. Denn könnt wi Sünndag Spargel mit Schinken eten,« sä Grootmudder to Urgrootvadder. -Ick glöv, he harr in sien Leben noch keen Spargel eten, ans harr he nich nofrogt, wo de denn utsehn dä. Grootmudder verkloar ern dat: »Dat sünd so geelwitte Stang'n,« -doarbi wies se de Längd. Middags seil he denn mit oploop'n Woter no Hamborg rop. -As he sien Looden Steen löscht harr, -dat wör dree Doog loter -güng he in'e Stadt op'n Markt. He harr ok bald'n Marktfroo fund'n, de'n ennige Partie von düsse Spargelstang'n ligg'n harr. Doar geev dat geelwitte, dat Pund för fiev Groschen un grönrode mit'n hell'n Foot, fiev Pund för dree Groschen. Sporsom as he man wör, köff he de fiev Pund to dree Groschen, nöhm dat Bund op'e Schuller un tröck doarmit af. - An'e Hoov köm'n em 'n poor anner Schippers in'e Mööt. De een frög em: »Na Schipper, wullt Di dootschieten?« - »Dat nich, ober ick hebb von mien Dochter Order kreg'n -schull doarvon dree Pund mit an't Huus bring'n -düt sünd sogoar fiev Pund,« anter he. Mit Oostenwind seil he de Elv weller dol. An Sünnobendmiddag köm he mit sien Bund »Spargel« bi sien Dochter in'e Kök an. -»Oh Vadder, womit kummst Du denn doar ansleep'n ? Kiek mol achter'n Huus, op't Goardenland. Mit Rhabarber könnt wi sülben hanneln ! « Quellenangabe: Gerd Bahr, „Wenn de Sünn höger stiggt„, Quickborn - Verlag Hamburg Landschaftsverband Stade: Plattdeutsche Geschichten für den Lesewettbewerb und fürs Internet - Seite 8 De Königin hett Geburtsdag Gerd Bahr Wullt du mol Stüürmann oder Koptein warrn, muß du di von ´e Peek op so Stück för Stück hocharbeiden. Du fangst as Moses oder Jung an, stiggst no ´n fastsette Tiet op ton Lichtmatroos, warrst mit de Tiet Matroos, föhrst noch ´n tietlang un geihst denn op Seefohrtschool. Doar kannst du nu dien eerst Patent moken, kannst ober ok dörfallen, so is dat nich. De Patenten sünd von Ünnerscheed. Dat gifft lüttje un groote Patenten, kummt op an, wat di so vörsweewen deit un wat du di sülben anmoden wullt. Vör ´t Kopteinspatent mutt jeedeen eersmol ´n Stüürmannspatent moken. Nu weern dor in ´e Seefohrtschool von Grönendiek in Ollann mol weller ´n poor junge Stüürlüüd an ´t Büffeln, wullen jümme neegst Patent moken, as de een von jümmerrn in Ünnerricht - dat weer nomiddags so bi Klock dree uten - anfüng, ünnern Disch rümtowöhlen. Ganz sachten hol he ´n Thermosbuddel un ´n Kaffeetass vörtüüg, stell de vör sick op ´n Disch, wickel ´n lütt Paket mit Bodderkoken ut, gööt sick ´n Tass Kaffee in un wull nu eerstmol Kaffeetiet moken. De Seefohrtslehrer Lührs stünn wieldes mit ´n Rüch to sien Schöölers an ´e Tofel. As de sick ümdreihn dä un dat Spillwark sehg, keek he ganz verboost un sä : "Wat is denn mit se los, Meyer? Se könnt doch nich eenfach merrn in Ünnerricht anfangen, Kaffee to drinken. Dat geiht doch woll nich, wi hebbt noch keen Paus." "Doch, Herr Lührs," sä Meyer ganz evenmödig, " dat is jo man so, weet se, de Königin hett vondoog Geburtsdag, un bi de bün ick egentlich to Klock dree inlodt. Nu kunn ick de Inloden jo man nich annehmen, wieldat ick hier nix versüümen dröff. Se hett mi deswegen Kaffee un Koken mitgeven. So, un nu Klock dree sitt de annern all bi ehr in ´e böste Stuuv un drinkt Kaffee." "Bi wat för ´n Königin?" frög Lührs. "Bi uns Königin natürlich," sä Meyer. "Weet se, bi uns to Huus is uns Mudder de Königin." "Wenn ´t so is," sä Lührs, "denn wöllt wi de Königin de Ehr andoon un Paus moken." Landschaftsverband Stade: Plattdeutsche Geschichten für den Lesewettbewerb und fürs Internet - Seite 9 No 560 Seemielen geev ´t Malöör Gerd Bahr: Dat sünd nu meist föftig Johr her. Ganz genau weer dat an 17. März 1956, as Koptein Dierk Krönk mit sien 350 Tünnen-Motorschipp >Irmgard< nomiddags Klock dree ut den Hoben von Halmstad in Schweden utloopen dä. Mit ´n Loden von 108 Stanner Holt an Bord, den gröttsten Deel ünner Deck un den Rest as Deckslooden goot staut un fastlascht, schull de Reis dör ´t Kattegatt üm Skogen rüm dwars öber de Noordsee no Dundee in Schottland gohn. Koptein Dierk stünn sülben boben in ´t Roorhuus, un de Lichtmatros Jan stünn an ´t Roor. Bestmann Klaus weer in ´e Maschin, Matroos Fietje un Jungmann Hans kloarn an Deck op un spölen Stöff un Dreck dör de Speigatten butenboords. De lütt Moses Peter harr in ´e Kombüüs de Kaffeemöhl twüschen de Kneen un mohl den Nomiddagskaffee, wiel de Teeketel op ´n Füerherd dat Singen anfüng. Richtig schöön Vörjöhrswedder weer ´t mit wenig Wind un kloare Sicht. De >Irmgard< lööt sick von den Sößzylinner-MAK mit sien 180 PS so richtig staatsch dör ´t kloare Woter schuven. De witte Boart vör ´n Steven weer bi düsse nee´ Maschin sogoar ´n beten grötter as fröher bi den Tweezylinner-Deutz. De 80 PS mehr möken doch wat ut. Dat Schipp leep mit 8 Knoten een Miel mehr as sünst. As Hans dat Tablett mit Kaffeekann, Tassen un Tweeback in ´t Roorhuus op ´n Kortendisch dolstellen dä, leepen se jüst an den Füertoorn Tylö in Afstand von 3 Mielen vörbi. Nu müß de Kurs op 320° ännert warrn. Op düssen Kurs kunn de Reis nu bit Skogen wieterloopen. Uns Küstenscheep sünd Tweewachen-Scheep. Dat heet, söß Stünn Wach, söß Stünn Freewach. Also jümmer von Klock söß bit Klock twölf un von Klock twölf bit söß hett een Deel von ´e Besatzung Deenst. Bi jede Wach mutt entweder de Koptein, Stüürmann oder Bestmann tohoop mit den Roorgänger in ´t Roorhuus ween. Obends Klock söß, as de Sünn jüst füerrot an ´e Kimm afsacken dä, övernöhm Bestmann Klaus tohoop mit Matroos Fietje de Wach. Dierk un Klaus besnacken noch kott de Arbeit för den annern Dag un denn heet dat: "Goode Wach!" - "Goode Ruh!" No ´t Obendbrot güng de Freewach bit kott vör twölf to Koje, afgesehn von Moses Peter, de noch Backschaft moken un för de neegst Wach den Kaffee koken un in ´e Thermoskann kriegen müß. De neegsten Doog leepen glatt af. Skogen hebbt se den annern Morrn Klock söß tofooten hatt. Un an 18. 3. nomiddags üm halbig veer kunnen se dwars af von Hanstholm op Jütland Kurs 265° anleggen. De Sicht weer jümmer noch goot, un de Wind weih ut SO mit dree bit veer Windstärken, för Seelüüd nix Besünners. An 20. 3. nöhm de Wind bit to söß Stärken ut OSO to. De Noordsee weer in Bewegung kommen, so dat de halwegs achterliche See de >Irmgard< so ´n beten op un dool lüchten dä. Moses Peter harr Last bi ´t Eten, em smeck nich recht wat mehr. He harr ok al mol spei´n müß. Klaus weer an ´t Spektokeln un vertell em wat von Specklollis, de bi Seekrankheit helpen schullen. Middags bi Klock halbig een uten geev dat mitmol ´n bannigen Knall in Maschinenruum. De Slag weer so luut, as wenn ´n Mien hochgohn weer. - "Nu suupt wi af!" meen de lütt Peter. He beber an ganzen Lief. Boben in Roorhuus legg Koptein Dierk den Maschinenhebel op - Stopp un sä to Jan: "Versök du den Kurs to holen. Ick mutt eerstmol sehn, wat ünnen los is." He bleev ganz ruhig dorbi. Un doröber wunner sick Jan. Klaus weer al in Maschinenruum doolfielt, wieldem Dierk in ´t Vörbigohn - de annern dree keemen em jüst in ´e Mööt - Order geven dä, dat Seil kloartomoken un de Flagg -F- to setten. In Maschinenruum sehg dat böös ut. Een Pleuelstangen steek in Stück un Beten in ´e tweisprungen Kurbelwann. De Kolben weer utfranst as ´n Rhabarber - allerwegens legen lüttje un gröttere Iesenstücken rüm. Klaus smeet foorts den Jockel an, dormit se weller Strom harrn un funken un telefoneern kunnen. De Jungs harrn in Ruffdi dat Notseil sett, un dat Schipp bleev vöreerst bi achterlichen Wind op Kurs. De elektrische Strom weer ok weller dor. Dierk Landschaftsverband Stade: Plattdeutsche Geschichten für den Lesewettbewerb und fürs Internet - Seite 10 stell den Funkpeiler an un dikteer: "Isle of May Funkfüer - 3° Backbord vörut, Stavanger Konsolfüer-Sektor B9 - 30 Streek un Bushmilts in Övergang vo B2 op A2." Dat Echolot wies 57 m Woter ünnern Borm an. Jümme Position weer dorno 1° 36 W, 56° 17 N. De Wind weih ut OSO mit 5 bit 7, un de Sicht weer slecht. De >Irmgard< harr sick nu ok al an Wind dreiht. De Kompaßnodel pennel twüschen 180° un 2oo°. Över Telefon snack Dierk denn mit den Assekuranzverein in Schulau un sienen Broer Gustav in Drochters. Gustav sien beiden Scheep , de >Atlantis< lösch to de Tiet in Leith (Edinburgh) un de >Gerfried< leeg in Methil (Firth of Forth in Schottland). Gustav mell sick obends halbig fief weller bi Dierk un vertell em, dat he Order an de >Atlantis< geven harr, uttoloopen, üm de >Irmgard< mit ehr Looden to bargen. Dat weer ´n goode Noricht. 23 Stünn lang smeet de See, de jümmer gröver worrn weer, jüm hin un her. Nüms kreeg ´n Oog to. De lütt Peter harr sick in ´e Kombüüs twüschen Disch un Bank in ´e Eck fastkielt. Em weer de Kloer int Gesicht totol verschooten, un he kunn ok nich mol mehr Kaffee koken, so slecht güng em dat. Dat Kökereern mök nu Fietje, obglieks em ok nich recht wat mehr smecken wull. Klaus, Jan un Hans harrn an Deck all´ns kloarmokt ton Sleepen. In Roorhuus wür alle Stünn peilt un de Position över Telefon an de >Atlantis< dörgeben. Nachts Klock veer hett denn Radio Stonehaven mol versöcht, de beiden Scheep intopeilen. Dat klapp ober nich. As denn de nee´ Dag , dat weer de 21. 3. , in Oosten vörtüüch kommen dä, dat weer so bi Klock söben rüm, weer dat von den Regen, de över Nacht insett harr, dussig worrn. De Sicht leeg nu man bloots noch bi ´n halbe bit to een Miel. De >Atlantis< weer jümmer noch nich in Sicht. Acht Minuten vör Klock ölben keemen Klaus un Jan von de Brückennock in ´t Roorhuus rin: "Wi hebbt ehr in Sicht, so ungefähr een Seemiel achterut!" Bi den Seegang hett dat denn noch ´n annerthalv Stünn duert bit de Sleepverbindung över de Ankerkeed von de >Irmgard< fastsitten dä. Eenmol is bi den Vörlööper von de >Atlantis< nochmol ´n Kardeel broken, doch dat weer in halbe Stünn denn ok weller bi de Reeg. Nu keem dat dorop an, dat bi de hoge See dat Sleepgeschirr sowiet utfiert wür , dat beide Scheep jümmer to glieke Tiet in oder op de Wachten to liggen keemen. Von nomiddags Klock een bit obends Klock viddel vör teihn hett de >Atlantis< de >Irmgard< no Leith insleept, wobi kott vör de Hobeninfohrt opletz nochmol de Trossen broken sünd. Dat weer nu nich mehr so slimm. De >Irmgard< fier den Anker weg un töv op ´n Sleeper ut Leith, de jüm denn nachts in Hoben rinsleept hett. De lütt Moses Peter weer wiel de Tiet ok weller "lebennig" worrn. He versorg jüm nachts all nochmol mit Kaffee, Speegeleier un opbackte Rundstück. "Hest de Nees nu vull von de Seefohrt, mien Jung?" frög de Koptein em. He anter: "Nu, wo all´ns glatt afloopen is, segg ick nee. So ´n Malöör kummt jo nich alle Doog vör." In ´t Logbook schreev de Koptein: 22. 3. 1956, 0:30 Uhr - Feierabend - . Söß Doog hebbt se in Leith legen, bit ´n Sleeper jüm no Dundee hinsleept hett. Von Dundee ut is de >Irmgard< denn över Ostern 450 Seemielen wiet bit no Stod sleept worrn. As dor denn de Keerl von de Stoder Zeitung Dierk utfrogen wull, hett he man wenig vertellt un an Enn meent: "Wi freut uns, dat wi de Reis achter uns hebbt. Ick glöv, mit de oole Maschin weer uns dat nich passeert." Dierk Krönk leevt al lang nich mehr. Ober sien oole Maschin schall jümmer noch in ´n holländschen Fischkutter lopen. So is mi vertellt worrn. Landschaftsverband Stade: Plattdeutsche Geschichten für den Lesewettbewerb und fürs Internet - Seite 11 Kruutsand, Kruutsand Gerd Bahr: In de letzten Johrn heff ick af un an al mol ´n Reis op een von mien Frünn jümme Containerscheep mitmokt. Dat sünd so ´n poor Sößdusendtünner. Se warrt as Feederscheep betekent un tellt noch mit to de Küstenscheep, sünd sotoseggen de Nolööpers von de fröhern Kümos. Kummst du denn dor no boben op de Brüch, de so veer bit fief Stockwark hoch liggen deit, hest du dat Geföhl, as keemst du in een Schalt- oder Överwachungszentrool von jichtenseen technische Anloog. Du finnst keen groot Stüürrad mit Speken, blankschüürtes Nachthuus mit Kompaß un ok keenen Maschinentelegrofen mehr. Nee, dorför sühst du ´n groot Schaltpult mit ´n ganzen Barg Computerknööp, Schalters, Kontrollüchten, Bildschirms von de elektronische Seekoort un Radarapparoten, Sprekfunk- un Telefonhörers un, dat kannst mehrst nich glöven, so ´n lütten Sticken - Joystick heet se den - ton stüürn. Dat Bedenen von all düsse Inrichten kannst in Sitten af. Twee komodige Stüürmannsstöhl, de sick rundüm dreihen lot, stoht vör dat Pult. Wenn in den Computer alln´s richtig ingeven worrn is, stüürt sick so ´n Schipp von ganz alleen. Op den Bildschirm von de elektroonsche Seekoort sühst du, wo dat Schipp sick as lüttje Streek op den instellten Kurs bewegen deit. De Wachoffzier weet jeedtiets de Positschoon von ´t Schipp. Mitlööpers, Entgegenkommers oder Dwarslööpers, so nömt Seelüüd anner Scheep, de in Sichtwiet ünnerwegens sünd, lot sick ok bi den dicksten Dook, bi Sneidrieven oder Regenschuern op ´n Radarschirm utmoken. Nu weer ick mol weller mit an Bord op de >RIJA<. De Reis güng von Hamborg ut no Helsinki. Nachts Klock dree leepen wi ut. Ick seet blangen Koptein Harald op den tweeten Stüürmansstohl, as dat mit eenen Slag so dookig warrn dä, dat keen Lüchttünn, Lüchtfüer un ok von anner Scheep de Positschoonslampen nich mehr to sehn weern. Över UKW-Funk feller Harald bi de Revierzentrool Radarberootung an. So is de >RIJA< denn mit Help von all de neemoodschen technischen Inrichten ohn Makamenten de Elv bit Brunsbüttel dooldampt. Nu frogt sick amenne de een oder anner, de dat hier lesen deit, wo woll unse Vörfohrn dor fröher mit kloarkommen sünd, as dat sowat noch nich geven hett. Dorvon weet oole Kruutsanner Schippers jümmer noch wat to vertellen. So ward de Geschicht von den Koptein Willem Breckwoldt jümmer ins weller vertellt: De harr ´n smucke Brigg von 80 Tünn un seil foken no Ingland. Söß Mann weern bi em an Boord. Mit ´n ganz eenfachen Kompaß, Handloot un Överseilers keemen se jümmers dorhin, wo se hinwull´n un ok weller in jümme Heimathoben op Kruutsand. Wenn dat op so ´n Seereis mol dick von Dook warrn dä, leeten se sick Tiet. Denn wür de Anker wegfiert oder se leeten sick drieven, bit dat weller opkloarn dä. Nu keem dat ober ok ins vör, dat se wiel de Tiet, wo se sick harrn drieven loten, doch ´n orige Eck wegdreeven weern un nich mehr recht wüssen, wo se mit jümme Schipp stünn´. Denn müß de Positschoon jo neu fastleggt warrn. Dat leep so af. Koptein Willem geev denn Order: - Looten! - Een von de Jungs müß nu gau dat Bleiloot, wat an ´n lange Lien anknütt weer, butenboords smieten un bit op de Grund sacken loten, so dat sick dor denn Schiet, Slick oder Sand afsetten kunn. Wenn he dat Loot weller boben harr, leep he dormit no ´n Koptein hin. De hööl sick dat Loot denn ünner de Nees un wüß genau, wo se weern. Sien Lüüd kunnen dat nich recht glöven, hölen dat för Spökenkroom un wull´n em deswegen bi Gelegenheet mol op de Proov stellen. Nu weer dat in Oktober achteinhunnerttachuntachentig, as se mit n Looden Kantüffeln no London seiln schullen. De Jungs harrn Pütz vull Slick ut de Kruutsanner Hoov ünner ´t Ankerspill versteeken. Se wüssen, dat se ganz bestimmt vör de ingelsche Küst in Dook kommen dän. Wenn ´t denn mol weller heeten dä: - Looten! - schull dejeenige, de dat Loot butenboords sacken loten harr, de Schiet gau in Kittel afwischen un denn in de Pütz steeken. Dat keem so, as se sick dat dacht harrn. Vör de ingelsche Küst weer ´t mol weller dick von Dook. Se leeten sick ´n halben Dag drieven, bit dat weller opkloarn dä. To heet dat denn mitmol: - Looten! - De lütt Hannes Bossel leep mit dat Loot no vörn, leet ´t sacken, hol ´t weller hoch, wisch dat Dings in sienen Kittel af, düpp dat gau in de Pütz mit den Kruutsanner Slick un leep dormit no ´n Oolen. De höl sick dat ünner de Nees, schüttel ´n poormol mit ´n Kopp un sä: " Kruutsand , Kruutsand , wo kummst du no Ingeland?" - Süh, nu wüssen se ´t, jümme Koptein kunn wohrhaftig mit sien Nees navigeern. Landschaftsverband Stade: Plattdeutsche Geschichten für den Lesewettbewerb und fürs Internet - Seite 12 Rekenopgoov Gerd Bahr: "Wat wullt du denn warrn, wenn du Ostern ut School kommen deist?" frög Hannes Holtmann den lütten Noversjungen Peter Hogenoh. " Ick will Schipper warrn," sä Peter. "In mien Familje sünd de mehrsten Jungs bi ´n Schipper anfungen." Jo, so weer ´t. Von sien veer öllern Bröer fohren dree siet Johr´n to See. Erich, wat de öllste is, hett Bootsbauer lehrt, wieldat he von lütt op an dat kröpelig Been hett un dorüm keen Schipper warrn kunn. Mit de Kumfermatschoon to Palmarum weer för Peter de Schooltiet to Enn. Eenen Dag no Ostern füng för em denn ´n annert Leben an. He wull bi Jokob Meier op den sienen Klütenewer as Smuttje anfangen. An Dingstagmorrn pett he denn so bi halvig söß uten Foot för Foot mit ´n grooten Seesack op ´n Puckel - de Sack weer meist grötter as he sülven - no de Abbenflether Hoov to. As he bi de >Meta< ankommen dä, stünn de Ool al an Deck, he harr op em luurt. "Na, dor büst du jo, mok ´n beten to un komm an Bord. De >Meta< is al flott. Wi wöllt mit den Flootstrom no Hamborg rop." De lütt Peter klatter vörsichtig op dat smalle Steg hoch. He müß bannig oppassen, dat he mit den swoarn Sack op ´n Puckel keen Övergewicht kriegen dä. - So, nu eenen Foot op dat Schandeck un denn dooljumpen. Dorbi flög de Sack op de Luuk. "Bring dien Klamotten man gau in ´t Vörlock, utpacken kannst vonobend," sä sien Schipper. Op sien hölten Pantinen tappel he denn gau op ´t Vörschipp, smeet den Sack dör de Kapp in ´e Vörkajüüt un keem jüst so gau weller trüch. He müß nu an Land un de Lienen losmoken. Un denn güng sien eerste Reis los. Bit no de groot Elv müssen se stoken. Dor würrn de Seils denn sett. Wind weer an den Morrn nich veel. Se dreeven mehr as wat se seiln. An Deck weer ´t recht ruhig, bloots de Giekboom gnarr männichmol. "So," sä de Schipper, "wi hebbt nu ´n beten Tiet, ick will di mol op de Proov stellen, wat du würklich so goot reken kannst as dat in dien Tüchnis steiht. Du hest jo woll ´n een in Reken kreegen. Nerrn in de Kajüüt liggt Bleefeller un Papier op ´t Schapp. Hol di dat rop, un denn geev ick di mol ´n Rekenopgoov." Lütt Peter steeg dool, hol sick den Krom un stell sick denn blangen sienen Schipper hin. - "Paß goot op!" sä he, "uns Schipp is 45 Foot lang, 14 Foot breet un wi hebbt 30 Tünnen Kantüffeln loodt. Nu reken du mi mol ut, wo oolt ick bün." Peter leed Bleefeller un Papier bisiet, keek ganz plietsch an em hoch un sä: "Dat kann ick in Kopp utreken. Du büst föfftig Johr!" - "Dat stimmt," sä de Schipper, ober wo hest du dat denn utrekent? Dat geiht doch ans goar nich." "Doch," anter Peter, "ick heff ´n grooten Broer, de is half verrückt un is fiefuntwintig Johr. Du büst ganz verrückt un büst föfftig Johr." Wat sick dorno afspeelt hett, weet nüms mehr to vertellen. Landschaftsverband Stade: Plattdeutsche Geschichten für den Lesewettbewerb und fürs Internet - Seite 13 De Koptein mutt an ´t Telefon Gerd Bahr: Wat wür uns dat opsteed woll swoarfallen, wenn wi ohn dat Telefon utkommen müssen. Magst goar nich an dinken, wenn ´t de Dinger nich geven dä. Dor graleers al morrns vör ´n Kaffee dien Swiegermudder to ´n Geburtsdag. Wenn ´t nootdeit, holst du di den Dokter in ´t Huus, frogst bi ´t Amt an, wo loot dat genau is, lettst di de Priesen för fette Swien op ´n Mart gau dörgeeven, giffst Bestellungen bi ´n Versandhannel op, holst neue Tieden in bi dien Frünn oder Bekannten. Oder du klönst stünnlang mit dien Enkelkinner, de wieter weg wohnen doot. - Ick kann ´t goar nich all so gau optellen, worüm de mehrsten Lüüd de Apperoten nich mehr missen müchen. Jo, sogoar de Kinner loopt al mit düsse lütten Handtelefons - Handys heet de Dinger - dör de Gegend un kommt sick wunner wat vör. - Kickst du di de dicken Telefonbööker ins an, denn büst du baff, keen all ´n Telefon hett. Dat sehg vör ´n eersten Weltkrieg hier bi uns doch noch wat anners ut. Dat weet ick von mienen Grootvadder, de de eersten Telegrofenleitungen mit sien Lüüd baut un de Apparoten anslooten hett. De Telefons , de dat tomols bi uns in Kehdingen geven dä, kunnst meist an ´e Hannen aftellen. Dat weern hölten Kassens, meistiets ut Eekenholt, de ´n Discher mokt harr, un wo denn de Fachlüüd de technischen Apparoten inbau ´n dän. An de rechte Siet von düsse Kassens seet de Dreiher ton Anklingeln bi ´t Amt. De Hörer hüng boben op den Kasten an Hoken blangen den Trechter ton Snacken. Dor kunn tomols lang nich jeder mit ümgohn. Dat geev sogoar Lüüd, de harrn Angst vör de Dinger. Een von düsse eersten Telefons weer al kott vör ´n eersten Weltkrieg op Kruutsand in Fährkroog achtern Tresen an ´e Wand anbaut worrn. Den bruken to Hauptsook de Schippers, de wegen jümme Looden mol mit ´n Mokler oder den Reeder wat to besnacken harrn, denn tomols güngen nich all de grooten Scheep bit no Hamborg rop. För deepgohn Scheep weer de Elv bi Sietwoter noch nich deep noog. De bleeven vör Kruutsand op Reed un töven denn op Lüchters, de jüm de Looden afnehmen oder welke bringen dän. Dor heet dat denn foken töven - töven - töven. Dat güng all ´ns noch teemlich suutje weg. Dree Doog harr Jokob Schulten mit sien Schoonerbark nu al tövt. Bi Rumgrog un Skootkoorten sleugen he, sien Stüürmann un afwesselnd ´n poor Matroosen de Tiet in Fährkroog doot, as gegen Obend de Telefonkasten an ´e Wand mitmol dat Rötern anfüng. Tante Mine, so nömen de Schippers de Weertsfroo, leet all ´ns stohn un liggen un fiel op den Kasten to. Se nöhm den Hörer von Hoken un sä: „Hier is de Fährkroog von Kruutsand. Se snackt mit Hermine Nogel.“ Denn sweeg se för ´n Momang, bit se dat verstohn harr, keen op ´n annern Ind an ´t snacken weer un wat de wull. - „Jo, jo,“ sä se denn, „de is hier, ick segg em dat, ick hol em ran.“ Denn dreih se sick üm, höl de Hand hoch un reep: „Weest mol all eben still! Jokob schall ran ´t Telefon kommen. Sien Reeder is op ´n annern Ind. He hett wat mit em to besnacken.“ - Jokob harr woll so ´n Stücker teihn Grog in Lief, keem teemlich swoarfällig hoch, richt sick ganz piel op un schööv, as wenn he ´n poor swoare Fenners an ´e Kneen bummeln harr, sinnig no de Wand to. As he nu jüst den Hörer in ´e Hand nommen harr, keem sien Stüürman achterher, tröck em an ´e Schuller un sä: „Hol dien Muul von den Trechter weg, ans rüükt he dat in Hamborg, dat du ´n Stücker wat Grog in Lief hest.“ Landschaftsverband Stade: Plattdeutsche Geschichten für den Lesewettbewerb und fürs Internet - Seite 14 Bannig Gepulter Christine Behrens Dat Vörjohr künnig sick an mit dat ierste Vagelpiepsen, un de Knuppen an’n Forsythienbusch wullen opspringen. Dat junge Poor leeg to Bett un har lange Tiet vör luder Verleevtheit keen Slap finnen künnt. Seelig legen se nur dor un drömen von ehr gemeensome Tokunft. Do, wat wör dat? Hanni wak op! Nee, nich von Jehann sien Snurken, dor wör wat anners, wat harr dat to bedüden? Gräsig pulter dat, un nu wör dor’n Krieschen twüschen, mol över un mol blangen ehr. Jehann wor von Hanni ut’n Slap rüddelt. Bedüsst froog he nu: „Kannst du woller mol nich slapen, mien zuckersöten Schietbüdel“ Do pulter dat woller, un nu müss he wiesen, dat he’n Mann wör. Blots mit Snurken wull he woll keen verjogen künnen. Gepulter un een Schree! Wor dor eenerwegens wer ümbröcht? Dat junge Poor leeg un lüster. Nu keumen se dor achter, dat dor wat op’m Bööm un in de holtverklierten Wannen togangen wör. Dat künn woll beleev keen Inbreeker ween, oder doch? Nu wor de Slaprock antoogen, dat Kökenmess un’n Bessenstehl snappt, un nu de Böömtrepp hoch. He verop, se beevernd achterrann. Een Deert wör nich to sehn, obers stinken dä dat, un Schiet leeg dor. Nu wüssen se beid, dat dat blots de Marder ween künn. Güstern noch har de Nohver dorvon vertellt, dat dat de ganse Nacht bi em rümrementert harr. He wull dat mit Radiomusik versöken, un nu har de Nohver dat Deert woll dormit verdreeven. Dat wull us junge Poor nu ok anwenn. Dorna hebbt se sick woller to Rauh begeeven. Jehann snurk glieks woller as dull, blots Hanni, de leeg un lüster. Un as se dat vermoot wör, dat Pultern güng woller los! Do nöhm se sick’n klook Book vör, un nu wüss se Bescheed. So bi Februar rüm, denn hollt de Marders Hochtiet, un dat geiht bi jüm mit Kriegenspeeln un bannig Larm vör sick. Schall se jüm dor bös üm ween? De nöchst Nacht nimmt se een Bessen mit an’t Bett. Nich dat se ehrn Leevsten dormit to Fell will, nee se kloppt gegen de Deek, wenn ehr dat dor baven to veel word. Op’m Bööm makt se nu faken inns kloor Schipp, weil at dor Eierschell, Feddern un annern Schiet lingen deit. Se driggt jo sübbs wat Lütts unnern Harten, un dorüm will se de Mardermooder nich verdrieven, ok wenn ehr dat mannigmol üm ehrs Slap bringt. Maidag ist, Hanni geiht in’n iersten Dau dör’n Goorn. De Drossel warnt, is dor’n Kadd? Do süht se veer lüttje nüdelige Marderkinners op’n Dack rümturnen. Dat brune Fell mit den witten Plack anne Kähl, un mit ehrn buschigen Steert hoolt se dat Gliekgewicht. Nüdelig ist dat, un de junge Fro vergitt dorbi ehrn Arger över dat Pultern. Do pessiert dat, een Marderkind rutscht aff, krabbelt vonne Dackrönn op’m Telgen, um plumps segelt dat na Ier. Een Schree, weil at Nohvers Kooder topackt het. Do ist Mardermooder dor twüschen gahn, het den Kooder ollig welk neiht, dat he sick verjoogt het. He leut dat Lüttje ut sein Krallen un suus aff. Mardermooder greep dat Lüttje in’n Nacken, un witsch wör se woller verswunnen. Landschaftsverband Stade: Plattdeutsche Geschichten für den Lesewettbewerb und fürs Internet - Seite 15 Wat nu? Christine Behrens De sneidige junge Mann wör inlad to Hochtiet. Dat is jo wat Besünners, wiel at de jungen Lüde jo faken ahn Troschien tohopkreept. Nu wör düss Hochtiet fiegeliensch för em, weil at dat Brutpoot ut’n Hochadel ist, un blots de Beruf dat mit sich bröcht hat, dat he inlad wor. Nu seet he dor in de Schlottkapell an’n Gang, op anner Siet 'n junge Deern in’n Minirock. Fierlich wör de Brut vör’n Altar ehrn Brögam toföhrt worn, un nu güng dat dor op to, dat woll bald dat „Jawurt“ fällig wör. Man, de junge Mann kreeg dorvon wenig mit. To sien Fööten krööp’n swatten Käfer hen und her, un nu sett dat Beest an, övern Gang na de frömme, blootjunge Deern to krabbeln. Dat „Ave Maria“ klüng dörch de Kapell, un de Deern wör so andächtig, dat se nich sehg, wat op ehr tokeum. Dat swarte Beest kreup bit to’n Rand von ehr Schoh, besünn sik, putz sien Antennen, un do kiehr he üm. Man blots bit to Schohsohl, dor verhool he sick, un nu krabbel he woller hoch, sinnig över de Kant, un ganz sinnig dat slanke Been hoch. Un se mark schients nix nich. De Sweet stünn den jungen Mann oppe Stirn. Wat schull he doon? He kenn de Deern jo nich. De ganse Hochtietsgesellschop lüster na de Wüer von den Priester. Schull he’n frömme Deern anne Been faten? Dat güng jo woll nich. Dat Krabbeldeert wör nu benoh anne Knee. Schull he dat tolaten, dat de ehr ünner’n Minirock kreup? Ehr wat toroopen, dat güng jo ok nich. Wenn dat Krabbeldeert iers ünnern Rock wör, wat denn? Wat müssen de vörnehmen Lüd achter em blots dinken, dat he blots na de slanken Been keek, wo dat Krabbeldeert nu op dat Knee seet un woller mol de Föhler putz. Mien Tiet noch mol, nu verhalt sick dat Beest, bevör dat de letzt Etappe nimmt. Un richtig! Nu krabbel he in Richtung Soom von den Minirock. Nee ok doch, mit de Hann togriepen, blots nich! Nu güng dat üm Millimeder. Schull he tolaten, dat dat Krabbeldeert ünnern Minirock veswinnen dä? Do neih de junge Mann dor op to, neuhm sein Leederzedel, stop den Käfer un pett em doot. Un bi dat Knacken klüng to glieker Tiet von’n Altar her forsch dat „Jawurt“ von den Brögam! Landschaftsverband Stade: Plattdeutsche Geschichten für den Lesewettbewerb und fürs Internet - Seite 16 Schimpwüer Christine Behrens Wenn Plattdütsche dull wierd, denn künnt se sick op allerhand Oort un wies Luff maken. He is een richtigen Bullerballer, dat seggt wi, wenn een Mannsminsch dat öt mit dat Schimpen hett. Un he is een Dagdeev, wenn he bi de Arbeit nich ollich tofaat. "Du Dämelack", dat seggt wi, wenn dor wer nich rech bi de Sak is. Dickkopp, dat is een, de jümmer sien Willen hemm will. Slimm is dat, wenn wi "Du Döösbaddel" seggt. Een Fro, de recht resolut is, de wor fröher Tieden as een rechten Dragoner beteekend. Kann se ehr Muulwark nich hol'n, denn is se een Sludertasch. Fröher Tieden wor jümmers seggt: "Wer gau is bi'n Eeten, de is ok flink bi de Arbeit." Wer an'n Disch to utverschomt tolangen dä, dat wör een Freetsack. Een Fro, de ahn Nadinken furts losbabbeln dä, dat wör een dumme Goos. Wer annere giern anschieten dä, dat wör een rechten Halsaffsnierder. Un de bi Sauweer rümmbibbern dä, den nömen wi "Fröstködel". Geef welk, de jümmers alles beeter wüssen. Dat wönn de Klooschieters. De man twintig Morgen Wind achtern Hus ehr Eegen nömen, dat wönn de lüttjen Krauters. Hett obers ok in fröher Tieden ar Minschen geven, de allerwegens dat Hoor inne Zupp söchen. Dat wönn "Krintenkackers". Un een Moorskreeper, dat is een Minsch, de sick allerwegens inschmeicheln will. He sitt dor as'n Ölgötz sä man woll, wenn een dummerhaftig un sübbsgefällig wör. Plünnkeerl, dat wör de Lumpensammler oder een, de nich rech wat övern Liev har. Queeskopp, dat is de, de an allens wat uttosetten hett. Rietenspliet, dat is de Jung oder de Deern, de ehr Tüch bi dat rümtoven twei makt. Schietbüdel, dat kann een Schimpwurt ween, kann overs ok leevlich von de Mooder to een lütt Göör seggt wiern: " Du büss mien lüttjen söten Schietbüdel." Een rechte Slapmütz is de, de nich fröh ut de Feddern finnen deit. He is een "stah in'n Weg", denn de Arbeit nich vonne Hand geiht. Wer den Alkohol to leev hett, de is een Suupsack. As Swienegel word de betekend, de giern dreckige Witze vertellt. Du Törfkopp seggt de Fro, wenn ehr Kirl den Swiensköper de Fargen to billig verköfft har. Göörn, de nich stillsitten künn, so rechte Wüppsteerten geef dat ok in fröher Tieden ar. Landschaftsverband Stade: Plattdeutsche Geschichten für den Lesewettbewerb und fürs Internet - Seite 17 Dat Bispill Christine Behrens Wat 'n Fro wierd is, dat is op de ganse Wilt verschieden. Welk wierd bannig düer för Veeh köfft, annere woller, de wierd na de Hochtiet piert un sogor dootquält, wenn de Brutschatz nich överkummt. In us Dörper güng dat fröher jümmer dorna: „Groot mutt bi groot blieven”, un har de Deern nix nich inne Melk to krömen, künn se dries dat Freen vergeeten. Dat de Tieden sick bi us bannig ännert hebbt, dat welk Froons al Register teht, dat se den Kirl anne Knipp kommt, dat schall mit mien Bispill dütlich wiern. Dor kummt doch so'n jungen Vadder in'n Laden un will 'n Barby-Popp köpen. He froogt, wat de Popp köst, de so antoogen is, as wenn se jüss Urlaub anne See maakt. 39.90 seggt de Ladenswingel. „Un wat köst de mit dat Motorrad?” Jüst so veel, word em seggt. Dor sitt ok een Barby-Popp in'n Auto. „Wat köst de?” De köst ok 39,90! „Un de Popp dor mit de feine Villa?” Ok 39,90, seggt de Ladenswingel. Dor steiht noch so'n fein opkleihte Barby-Popp. „Wat köst de denn?” „De köst 199,90 Euro”, seggt de Verköper. „Mien Tiet noch mol, worüm is de denn so düer?” „Tja,” seggt de Ladenswingel, „de is so düer, wiel at se von ehrn Ken scheeden is.” „Un dat se scheeden is, dat maakt ehr so düer?, worüm dat denn?” De Verköper antert: „Nu hüürt ehr dat Ferjenhus anne See, dat Motorrad, dat Auto un ok de Villa.” Landschaftsverband Stade: Plattdeutsche Geschichten für den Lesewettbewerb und fürs Internet - Seite 18 Dat Kirlsmagazin Christine Behrens He is jüss keen Döösbaddel, un doch kummt he nich vörbi an den Stand mit Tietschriften, ahn sick dat Kirlsmagazin to köpen. At sick dor bi em 'n gansen Barg dorvon stopelt hebbt, do kummt he bilütten in Wut. Dat schient, at wulln se em mit al den Tünkroms un de Fleeschbeschau to'n översnappten Sexprotz maken.. Leev he na dat Vörbild, wat dat Kirlsmagazin in bunte Klüer moolt, dennso müss he glieks smorns 'n Davidoff smöken, dorna rümspaddeln, dormit at de Bukmuskeln straff blievt un noch gau Sex mit de Angetroote. Nu noch gau de Financial Times lesen un mit Kavaliersstart in'n open Sportflitzer na Schrievstuv joogen. Vör de Fröhkonferenz wat seuken, üm den düchtigen Kollegen ut sien Team lütt to kriegen, noch even de Sekretärin vernaschen, un dorna anne Karriere dinken. Middags dör'n Park birsen as bekloppt, to Pleeg von de sportliche Manneskroosch un dorna an'n Röterkassen verseuken bi de dralle Chefin vonne Konkurrenz een Termin för 'n romantischen Avend to kriegen. Bevör at Fieravend is, noch gau de jüngere Sekretärin vernaschen und dorna Pleegmiddel för dat Liev köpen. Een Wisky inne Bar drinken un bi eBay 'n Treff mit 'n Sexi-Girl ersteigern. Vör dat Utgahn in'n Nachtlokal noch 'n Middel innehmen to Stärkung vonne Manneskroosch. Nu noch gau in't Büro un de Daten von den düchtigen Kollegen heemlich to'n Deel löschen. Alles blots för de eegen Karriere. Dor drüppt sick dat goot, dat poor glatte junge Deerns von'n Huulbessenballett noch an'n Wark sünd, de natürlich ok op düssen stootschen Kirl rinfalt. So een Bild teekend dat Kirlsmagazin von den modernen Mann. Weet se gornich, dat Kirlslüd ganz annere Sorgen hebbt? Inne Freetiet sünd Ikea-Möbel optoboon, dat Baby to wickeln, bi Husopgoven to hölpen un för de Femielje intoköpen. Un wat lästig sünd de Danzkurse, to de de Angetroote em mitsleept, un denn is dat an em, de Warkstäer to finnen, de de Femieljenkutsch noch inns woller to günstigen Pries tohoopflickt. Wat den Spieker in'n Breegen angeiht, de funkschoneert ok nich so at he woll schull, sünners Hochtiets- und Geburtsdage kann he sick mit besten Willen nich marken. Un de Keller, wat süht de woller ut, dat is an em, denn mutt he oprümen. Tja, un wenn he woller mol nich anne Wirtschop vörbikomen is, denn 'n Utrede finnen, dormit at de Husseegen nich scheef hingt, dor bruk he Rat. He nimmt sick fass vör, dat Kirlsmagazin nich woller to köpen, man, dor süht he de halfnakte Deern op de Titelsiet! Christine Behrens aus Extra Platt zum 27. März 2004 Landschaftsverband Stade: Plattdeutsche Geschichten für den Lesewettbewerb und fürs Internet - Seite 19 De dreeklürte Koder Christine Behrens Peter word he roopen. He is 'n dreeklürten Koder, un he süht meistiets ut at 'n Bedelmann, de ünner 'n Brüch in Hamborg sien elendig Nachtloger opslahn mutt. Peter süht so ut, wiel at em kuum Tiet to'n Putzen blifft, un an veel Slap is ok nich to dinken. He leevt op'm Buurnhoff, wo he sien Plicht as Rödden- un Müüsjäger nahgeiht, un denn is dor jo ok noch de schöne Nohwersch, Nofretet de Perserkatt. Se hett 'n Leeven at in'n Schlaraffenland, dor in de Villa mit dat groode Grundstück. Dat farvt bannig aff op Nofretete. Will Peter ehr to nachtslapen Tiet nöger kommen, denn gifft dat för em langen Hoovern. Over de Leev to ehr, de lätt em de Wehdage drägen, sünners wenn he mit annere Koders üm ehr strieden deit. Dat Duett, wat dor to Middernach sungen word, dat geiht de Minschen dör Mark un Been. Peter kann sick blots wunnern, worüm at jüm dorbi 'n Ammel ieskoolt Water över't Fell gaten word. Worüm de Minschen ehr Leevsleeven fein inne Komer hebben drövt, un de Kadden dat buden ünner't Komerfinster nich günnt is, dat begrippt he nich. Mit spudderig Fell un tweie Uhrn, so find he sick to Melkertiet in, wiel at he nu op sien warme Melk bannig anwiest is, nu at em de Brutschau keen Tiet lätt op Musjagd to gahn. Nofretet, de to düss Tiet ehr Hochnäsigkeit vergitt, de mauzt buten, he schall rutkomen. Ehr Frauchen brukt nich so fröh rut ut de Puch. Fröhtiet mit Lebber, Hähnchen un al so'n Snückerkroms vör de Leckersnuten von Rassekadden, dat gifft dat för ehr tämlich laat. Peter kann nich wellerstahn, he geiht mit sien Leevste mit. Dor har 'n Uul seeten! Frauchen keum ansuust un smeet mit'n Tüffel na em. Ehr Nofretet mit so'n Rümdriever, dat wull se nich tolaten! Peter suus rüm as wild, un witsch wör he verswunnen. Keen Minsch wüss, wo he affbleeven wör. Dat füll blots op, dat Nofretet siet düssen Dag jümmers blangen de Waschmeschien seet, so as wör dor'n Muus. To Hus op'm Buurhoff wör'n se an'n Roopen na Peter. Verteihn Dage söchen se na em. Nu schull 'n junge Katt her. Miteens to Melkertiet keum Peter anhumpelt. Un wat sehg he ut! Sien Steert slep achter em ran, un he wör blots noch Hut un Knaken. Nu stell sick rut, dat he in de Villa bang un ahn Mauzen achter de Waschmeschien inkielt seeten har. Wiel at Nofretet dor jümmer woller rümluert har, wor dor opletzt na'n Mus söcht, un dat wör sien Rettung! Christine Behrens aus Extra Platt zum 17.01.04 Landschaftsverband Stade: Plattdeutsche Geschichten für den Lesewettbewerb und fürs Internet - Seite 20 De Stuventiger Christine Behrens Frauchen har em optoogen inne Stadtwohnung in'n veerten Stock. Ranwossen to een stootschen kastrierten Smuskooder, wüss he goot dat Regiment to föhrn. Sessel un Sofa worn as Kratzboom, Schapp un Vörhänge as Kladderboom nutzt. Eens Dags, den Steert piel inne Luff, balancier Tiger op't Balkongitter. Frauchen schööt de Schreck inne Knaken. De Veehdokter sä: „Freeheit bruk de Tiger, un Utloop dör de Kaddenklapp to jeder Tiet.” Frauchen töög sienthalben opt Land. Dat wör allens neet för em. Smorns in dat nadde Gras, igitt, wat nöhm he dor de Poten hoch. Man, övern Beek sweev `n Waterjungfer. Een Satz, un Tiger leeg in'n Matsch! Frauchen kööm benoh üm vör Sorg, dat he sick `n Snöv hool'n künn. Na een Dag Stuvenarest, woller kratz he an Teppich un Sofa, dröff Tiger woller rut. Een Katteker witsch an em verbi, rin inne Eschen. He achterher! Kladdern künn he jo. Man, as Tiger sick ümkeek, do wor he wies, dat de Boom meist so hoch wör as de Karkturn. De Schreck töög em inne Knaken, he röög un böög sick nich, dor boven in den Boom. Frauchen rööp vergeevs na em. Hunger pier em, un nu keum ok noch een Reegenschuer mit Störm. Dor seet de Stuventiger bannig inne Bedrullje. He, de jümmers sien eegen Kopp dörsett har, he füng jämmerlich an to mauzen. Na ünnen kladdern? Nee, dat künn he nich, dor wor em bi't Rünnerkieken swiemelig vör Angst. Frauchen stell de Ledder ran, man, de wör veel to kort. Mit beevern Hann pingel se de Füerwehr an. Tatü tata keum de ansuust; gau Heevbühn utföhrn un de Straat spiern. Een Kierl mit Helm un Hanschen dä dat natte Bünnel sachte bargen. Se hett noch mannig watt beleevt mit ehrn Stuventiger. Smorns liggt aff un an een Muus oppe Matt, un flünklohme Vagels hett he ok bannig op'm Kieker. Man, nu at he de Freeheit har, nu bleeven tominnst Teppich, Sessel, Sofa un Gedinen heel, un sobends liggt he tofreeden op ehr'n Schoot. Christine Behrens aus Extra Platt zum 17.01.04 Landschaftsverband Stade: Plattdeutsche Geschichten für den Lesewettbewerb und fürs Internet - Seite 21 Een Kriminalfall Christine Behrens Dat is stickendüster, at ick sobends laat aleen op'm Meyerhoff noch na'n rechten sehn mutt. Dor achter den Eikboom har dat doch knackt, un worüm brenn de Latüchte dor achtern anne Wisch nich? Mien Tiet noch mol, ick bün op wat pett. Dat koole Gröösen löp mi övern Rüch. At anwossen stah ick dor. Dat duer 'n Tiet, bit dat ick mit Hartklebastern mi dorna bücken mag. Ick hool een Schoh inne Hand, een Froonsschooh. Geiht dor nich 'n Spoor na den Busch to? Ick söök Deckung achtern Boom. Woller stah ick still - ick versöök to lüstern - wenn blots dat Hart nich so dull puckern wull! Dor vör dat Hüschelhus, dor liggt doch watt, un nu öcht ok noch Nohwers Köder. Gillt dat mi, oder is dor achter wat togangen? Du büss doch keen Bangbüx, segg ick mi, un beevern sliek ick mi an den Hümpel ran. Mien Oogen hebbt sick an dat Düster gewöhnt, un nu föhl un seh ick, dat dat een Pullover is. Igitt, is dat Bloot, wat dor so an mien Hann kleevt? Wenn de Köder doch sien Öchen leut! Lücht dor achtern anne Wümmwisch nich wat? Kiek an, is hier nich 'n Blickkutsch över dat nadde Gras föhrt? Bilütten bün ick swiemelig vör Angst, un ick mutt mi an'n Boom stütten. Nu hüert de Köder op mit sien Öchen. Een Schoh un een Pullover, un nu dünkt mi, dat sick dor in de düster Eck wat röögt. Ick sliek von Boom to Boom, söök jümmers Deckung. Gah ick vör oder achtern Huus verlangs? Wo bün ick seker? At ick lies an de Wand verlangs üm de Huseck kiek, do steiht dor 'n Bessen. Den Stehl na vörn, so föhl ick mi wat beeter. Dor schall nu mol eener komen, den neih ick een mit'n Bessenstehl övern Döötz. Dor achter den Sood, is dor nich een Schadden? Een Schoh un een Pullover, kann hier wer affmurkst ween? Har ick doch blots vörher nich den gruseligen Krimi bit to Geisterstünn keeken! At ick dat Straatenlich faat heff, do birs ick in'n Swiensgelopp na Hus. Nee, Bloot is nich an mien Hand, se iss blots gröön vonne Bööm, achter de ick mi versteeken heff, over wat kann dor 'n Froonsschoh lingen? Jüss will ick de Polizei anpingeln, do seh ick, dat op den Spieker von mien Röterkassen wat ropsnackt is. Nahrich een: Leeve Fro Behrens, dat deit mi leed, dat ick so laat noch anroop, over ick heff op'm Meyerhoff parkt, un at ick wegföhrn wull, do heff ick de Schoh wesselt, un nu fehlt mi een! Un ick mag dat benoh nich seggen, ick har mien Pullover loos över mien Tasch bungelt, den söök ick ok noch! Landschaftsverband Stade: Plattdeutsche Geschichten für den Lesewettbewerb und fürs Internet - Seite 22 Eskimorull Johann Diedrich Bellmann Wi leegen op Hiddensee fast un tööven op oosten Wind. Dree Daag al, un de Wind wull un wull nich dreih’n. Den veerten Dag weer’t uns to veel, un wi lööpen ut. Müssen natürlich krüüzen. Mit ’n wieden Slag stüern wi op de Insel Mön to un denn mit ’n annern Slag op südwesten Kurs, dat wi Gedser tofaat kreegen. Op halven Weg nu, köömen wi in een Gewitter: Mitmaal weer’t dor. Eben noch frische Bries, un mitmaal kaakt dat Waater as bi Mudder in’n Eierputt. Un de Blitzen – de hau’n man so backboords un stüerboords blangen uns to. Un mitmaal hau mi een direktemang op’n Kopp, dat mi de Mütz wegflöög un de Haar afsengeln mitsamts de Wöttel. Ik slöög koppheister buutenboords, kunn mi aver noch an de Fahnenstang’n fasthool’n. Mien Kaptein leeg plattbuuks op’t Vörschipp un wull de Fock inhol’n. Ik seehg aver twüschen de Breker blooß af un an sien gelen Gummistevel. – Ik wull em roopen, aver to slöögen mi ok al de beiden Gummistevel an de Näs, un ik dach noch: Harrst de Sweetfööt jo ok an’n Aavend eerst waschen kunnt! Un to seehg ik em, den Fleegen Holländer! Un to wüß ik: Nu is’t sowiet. Un dat Spöökminsch von Schipper grins ok al mit sien Kömgesicht op uns daal... Un to seehg ik, dat mien Kaptein sik an Wanten un Reling hoochrappel un sik op de barften Fööt stell, un he rööp em to: „Wi hebbt blooß koolen Kaffee an Boord!„ „Schiet op!„ segg de Fleegen Holländer – un weg weer he. Duer aver nich lang, to wörr’t noch slimmer. Dor kööm een Orkan. Wind bi twölf bit dörteihn – oder weeren’t blooß veerteihn? Na, ik will nich överdrieven, laat wi dat bi veerteihn. Dat Schipp, uns Oliva, weer al dreemaal fief/söß Meter hooch ut de Wellen schaaten, un ik harr dat ümmer wär utbalancieren kunnt, dat wi wedder op den Kiel köömen. Aver bi’t veerte Maal passier dat: Eskimorull! Aver wat heet hier Rull – wi köömen nich wär hooch. Wi bleeven överkopp. Wenn dat nich kennst, is dat wat Neets. Villicht mutt ik för de Nich-Seefohrer dortoseggen. Dat Problem ünner Waater is dat Luftholen. Un dat kööm nu op mi to. Wi weer’n al fief/söß Mielen ünner Waater dorhinschaaten, to wöör mi dat doch wat lästig. Dörch Mund un Näs kreeg ik al keen Luft mehr, blooß noch dörch de Ohren. Un de Ohrmuscheln wörr’n mi ok al slapp. Ik müß se mit beid‘ Hannen hoochhool’n. Un dorbi bün ik denn ok wiesworr’n, wat dat mit den Snack „Hool de Ohren stief„ op sik hett. Dat meent, seeh to, dat du ümmer noog Luft kriggst. Aver ik kreeg nich mehr noog Luft, un ik hör al dat Halleluja singen. – To kööm de Kaptein op mi toswümmt, un ik seehg, dat he ok al Slappohren harr. „Nu hülpt blooß noch een,„ segg he, „tööf ‘n Oogenblick!„ Un he kööm trügg mit ‘n Buddel Rum un twee Gläs. Un he schenk in, geef mi 'n Glas un segg: „Hooch die – Tassen!„ – heff ik verstah’n. Nu lammt aver doch de Zegenbuck, dach ik, sowat segg ik doch nich – un denn in son Tostand .... To hett he mi anbölkt: „Du schallst den Befehl wedderhol’n!„. Dat harr he mi annertiet ok al faaken seggt, wenn he Kommando geef un ik blooß mit’n Kopp nick. – Un to heff ik trüggbölkt: „Hoch die Masten!„ Un dat weer’t. To dreih sik uns Oliva wedder op den Kiel. Landschaftsverband Stade: Plattdeutsche Geschichten für den Lesewettbewerb und fürs Internet - Seite 23 Napoleon in der Guldbeker Möhl Johann Diedrich Bellmann Wat de Lüüd vertellt, dor kannst d` nich op af; al lang nich, wenn se von frööher vertellt. Dor war veel bemaakt oder op`n Kopp stellt, un faaken ist, wat se seggt, ´n Windei. In Nindörp vertellt se, Napoleon is in de Guldbeker Möhl wän. Dat heff ik natürlich glööft, as Hein Stemmann mi dat segg, un ik heff mi vörstellt, woans dat woll weer, as de Kutsch mit den Kaiser op`n Wegg von Rahmstörp naa Guldbek naa de Möhl to afböögt ist un denn op den Möhlenhoff toföhrt. „He müß de Pär beslah`n laaten,“ segg Hein Stemmann, „de harr`n op den langen Wegg von Russland her de Isen verlor´n un güngen lahm. In´n Stuuvenwald weer dat letzt Isen loosgah ´n. As se denn dörch Klecken köömen, fröög de Kutscher ´n lütten Jung´n, wat he nich ´n Smitt wüß – nich gaar to dicht an de grooten Straaten. Un de Jung segg, dat wüß he woll, sien Unkel weer Smitt. Dat weer aver noch ´n langen Stremel dorhin. „Stieg in!“ segg de Kaiser. Un de Jung dä dat. "Hest d´ ook ´n Naam?" fröög de Kaiser. „Heff ik,“ segg de Jung. „Ik heet Hans Eidig.“ Un denn föhr´n se dörch den Roosengaarn an den Karlssteen vörbi op Moisborg to un von dor naa Rahmstörp un von dor naa de Guldbeker Möhl. Un de Smitt, de in de lütt Kaat blangen den Möhlendiek wohn un dor ook sien Smääd harr, beslöög den Kaiser de Pär. Un von dor ut reis he wieter naa Paris. Woans de Jung wär naa Huus kommen ist, hett Hein Stemmann nich vertellt, un ik heff dor ook nich naa fragt. Harr ik dat daan, harr ik gliek Müüs markt. Veel laater eerst bün ik dorachter kommen, dat´t een heel un deel verdreihte Geschichte ist, de vörn un achtern nich stimmt. Ton eersten ist Napoleon nich dörch den Stuuvenwald un den Roosengaarn kommen, as he sien Suldaaten in Russland in´n Stich laaten harr. He ist, wiet wegg von uns, över Dresden naa Paris reist.Ton tweeten weer Hans Eidig, de Wildschütz, 1812 al in Steenbek bi Bispingen. Aver achter all de Geschichten, de dor vertellt ward, stickt wat achter. Een mutt blooß dorachter kommen. Nich Napoleon is in de Guldbeker Möhl wän, aver sien Marschall Michael Ney. Un dat kööm so: As Napoleon naa Russland wull, hett he överall in Düütschland Suldaaten rekrutiert, de mit em kolle Fööt kriegen schullen. Ook in Nindörp. Aver de Nindörper harr´n dor Wind von kregen, un de Mannslüüd versteeken sik in Kurt sien Fuhren, in´n Bröckel oder in´n Brook. As de fransööschen Jandarms in´n Dörp keen Mannslüüd fünnen, söchen se buutendörps naa. Un dor fünnen se twee: Hein und Peter Ürgers (Ölkers) von´n Cassenshoff. De seeten dor an jüm ehr Soll up´n Jittkamp, leeten sik de Sünn op de Fött schienen und keeken de Steertpuggen to. As se de Jandarms kommen seehgen, sprüng Peter, de jüngere, op un lööp wegg. Se harr´n em aver gau inholt, denn se weer´n to Pärd. Un se köömen mit em trügg an´t Soll, Hein ook mittonehmen. Un de seet dor un kipp Waater von ee´n Schooh in den annern un kehr sik an nix. Dat keeken sik de Opgrieper ´n Oogenblick an. Denn fröög de een, wat dat denn schull. „Wenn de Melk suer ist, mutt se ümschütt warr´n,“ segg Hein. Wo hier denn Melk weer, fröög de Jandarm. „Dat Jittenbuck sitt in´t Kreihenneest un melkt Kluckhööhner,“ segg Hein. To tipp Peter mit ´n Finger den een´n Jandarm an un denn sik an´n Kopp un weih mit de Hand vör sien Oogen. Un den Jandarm griesmuul un nickkopp, un denn stött he sien´n Kolleegen an und möök dat jüstso: Tipp sik mit ´n Finger an´n Kopp un weih mit de Hand vör sein Oogen. De anner aver wull´t genau weten. He fröög Hein: „Wullt du mit naa de Suldaaten?“ „Ja,“ see Hein, „wenn de Kaiser mi holt. Ik tööf op em.“ “Ik bün de Kaiser,” segg de Jandarm. To keek Hein op un segg: Du büst nich de Kaiser. De Kaiser hett´n Pärfoot un´n Koohsteert." „Denn tööf, bit di de Düüvel haalt!“ segg de Jandarm. Un se leeten em sitten. Un Hein gööt wär Waater in´n Schooh un snack sik wat dorher. To töögen de beiden Opgrieper mit Peter af. Se seeten to Pärd, un´ Peter müß twüschen jüm loopen. Nu harr Peter twee Guldstücken in den Tasch. Woher he de harr, wüß keeneen; he dröög se ümmer bi sik. As se nu von´n Landschaftsverband Stade: Plattdeutsche Geschichten für den Lesewettbewerb und fürs Internet - Seite 24 Guldbeker Wegg naa de Möhl to afböögen – se wullen woll mit em över Hullenst naa Töst – to wies Peter de beiden Guldstücken un segg to sien Opgrieper: „De sünd för jo, wenn ji mi loopen laat. Ik weet, je möt scheeten. Doot dat, aver scheet vörbi, denn legg ik de Guldstücken an´n letzten Wegknick vör de Möhl op´n Ecksteen.“ Un ehr de beiden Oppasser antern kunnen, lööp Peter loos, un ehr se sik verstutzt ankeken harr´n, dä Peter so, as legg he de beiden Guldstücken op den Ecksteen. To schööt de een in de Luft un de anner achter em her, drööp em aver nich. Un Peter slöög Haasenhaaken un lööp op de Möhl to un an de Möhl vörbi un denn in`n Brook. De Müller nu, Niklaas Gütersloh, harr dat Scheeten hört. He kööm ut de Möhl rutt, naatokieken, wat dor loos weer un lööp de Jandarms liekto vör de Pär. To greepen se em, un he müß mit naa Hullenst (Hollenstedt) un naa Töst (Tostedt) un denn mit naa Russland. Nu weer Niklaas een, de sik op Pär verstünn. Wenn Lüüd in Guldbek, Nindörp oder Rahmstörp ´n Dreejohrigen anspannen wullen, un se köömen dormit nich trech, haalen se Niklaas. De Groote Armee weer al deep in Russland binnen, dicht vör Smolensk, to weer Niklaas bi, een´n von de mitbröchten Dreejohrigen antospannen. Dor kööm de Marschall Ney överto un keek sik dat an. Un as he seeh´n harr, woans Niklaas mit dat sterrsche Deert ümgüng, em in´t Geschirr bröch un denn vör´n Waagen, segg he: „Du kummst mit mir un warrst mien Pärknecht.“ So kööm Niklaas to den Marschall Ney, un he bleef bi em bit op´t letzt, as he mit den Marschall alleen noch weer un de ganze Groote Armee perdü. Woans em dat in Russland gah´n hett un he mit den Marschall bit Moskau un wär trügg naa de Guldbeker Möhl kööm, hett he sülven lang un breet vertellt. Aver de Lüüd hebbt nich goot tohört, oder se kennen den Marschall Ney nich. Se kennen bloß Napoleon. Dorüm vertellt se, Napoleon weer in de Guldbeker Möhl. Landschaftsverband Stade: Plattdeutsche Geschichten für den Lesewettbewerb und fürs Internet - Seite 25 Dat kann bloots de Harvst! Von Anna Birreck Kiek an dat bunte Blatt an 'n Boom, wieveel Farben dat hett. Kuum een Moler kann dat so fein molen. Hör mol, wie heimelig dat ruschelt, wenn dien Fööt dörch de drögen Blöer an de Eerd goht. Kiek mol, wie golden de letzten warmen Sünnenstrohlen dörch de Bööm schient wunnerbor - dat kann bloots de Harvst. De Nebel stiggt ut de Grund un deckt dat Land to, as wull he dat bewohren vör all de Unbill in unse Welt. De Harvststorm suust üm de Huuseck un wöhlt an 'n Heben de Wulken dörcheenanner. He singt sien egen Melodie, hör mol hin, dat kann bloots de Harvst. Kiek mol an de ole Froo mit ehr sneewitten Hoor, langsom geiht se dorhin. Se is al lang gohn dörch een langet Leben. De Lebensstorm hett Falten in ehr Gesicht togen, vele Falten. Ehre Ogen hebbt veel sehn, Godet un Slechtet, Freid un Tronen. Kiek di so 'n Gesicht mol an un kiek een beten länger hin - dat is wunnerschön wie dat Blatt an 'n Boom. Dat kann bloots de Harvst, de Harvst in unse Leben. Dat Ne'e Johr! Von Anna Birreck Nu is dat door, dat Ne'e Johr. Wi hebbt uns gegensietig allens mögliche wünscht: een godet Neejohr, een fröhlicht Neejohr, een gesundet Neejohr, een gesegnet Neejohr un wer weet wat noch all. Doorbi weet keen een von uns, wat uns dat Ne'e Johr wirklich bringt. Groot un mächtig steiht dat vör uns, dat Ne'e Johr mit sien dreehundertfiefunsößtig Doog, un jede Dag is een Geheemnis för uns. Mi kummt dat Ne'e Johr meist so vör as so'n Breefdreger, de mi jeden Dag een Ümschlag mit een Breef givt, wo allens insteiht, wat de Dag mi bringt un wat ik to doon hebb. Mol is de Breef goot, mol is he slecht för mi. Mol bringt he Freid, mol bringt he Tronen. Ik kann dat mitünner villicht ohnen, wat in den Breef steiht, un doch kummt dat mannigmol ganz anners as ik dacht hebb. Wi geseggt, an jeden Dag een annern Breef, jeden Dag mööt wi unse Schicksol so nehmen, wie dat door insteiht. Wenn de Dag goot verlopen deiht, wenn wi mit unsern Dogesbreef goot torechtkomen sünd, jo - denn schulln wi obends nicht vergeten, unsern Herrgott doorför to danken. De lüttje Pogg! Von Anna Birreck Von 'n Turnen föhr ik no Huus, sinnig den Wech langs. Wat weer dat? Door in Lichtschien von mien Auto hüpp wat vör mi över - een Pogg. Ik brems un mien Fohrtüüg stünn. Ik föhr jo ok man ganz langsom. De Pogg müß noch een poor lange Sätz moken, denn weer he an de Siet in 't hoge Gras verschwunnen. " Hest noch mol Glück hatt, du lüttje Deuker," dacht ik bi mi. Wie lichtfarig harr ik em överföhren kunnt. Is he egentlich nützlich för uns Minschen, de lüttje Pogg, güng mi dat dörch den Kopp. Over gewiß weer he dat. He seet nu seker in dat daunatte Gras un füng Mücken. Wieveel Mücken fangt so 'n Pogg woll an´n Dag? Seker 'n ganze Reeg, un jüst de olen Mücken, de uns üm disse Tied so piesacken künnt - sogor in 'n Bett. Doch man goot, dat ik em nich överföhrt harr. Ik frei mi richtig. Dat müß fokener mol so wesen op de Welt, dat de Groten de Lüttjen een Chance geven dän to 'n Wechhüppen, ok bi uns Minschen. Villicht bringt jüst de Lüttjen den gröttsten Nutzen. Landschaftsverband Stade: Plattdeutsche Geschichten für den Lesewettbewerb und fürs Internet - Seite 26 Tronenwulken Anna Birreck Oma Lieschen hör ehr lüttje Enkeldeern wenen, so ganz ut depen Harten un verzogt. Dat duur Oma Lieschen jo nu düchdig, over se harr de Mudder von de lütt Deern vörher schimpen hört, un somit harr dat wohl siene Richtigkeit. Gor so gern harr se dat lüttje Krööt beten tröst; over se wüß, dat Omas sik bi sowat torüch to holen hebbt. Een Ogenblick loter klapp op'n Hof een Autodöör - de Mudder föhr wech. Do woor dat Wenen blangan noch luter. För Oma Lieschen geev dat nu keen Holen mehr. ln'n Nullkommanix weer se door nu hin no den lütten Racker. De seet in de Sofaeck un blaar - allens wat door ruut wull. „Du leve Tiet, mien lütt Zuckersnuut, wat is door denn bloots passeert, dat du so wenen muttst?„ - De Antwoort kunn Oma Lieschen vör luter Snückern erst gornich verstohn. No'n Wiel keem dat over wat düütlicher mang de Sofaküssen ruut: „Mama will inköpen, un ik weer jo so gern mitföhrt. Wiel ik over mien Speeltüüg nich wechrüümt hebb, dörf ik nich mit - huu huu - huu...„ Oma Lieschen streek ehr över dat tronennatte Gesicht un meen: „Jo, mien lütt Deern, dat is jo nu mol so, wi mööt jo all usen Kroom wedder oprümen, un somit du ok diene Poppen un dien Legosteen un wat weet ik, wat door sünst noch all in dien Komer rümliggt. Door mut Mudder jo mol bös warrn.„ - „Ik hebb dat jo man bloots beten vergeten, Oma - huu - huu - huu...„ Oma Lieschen överleg, wie se de Tronen denn nu wohl bloots erstmol to'n Stoppen kriegen kunn. Se sä: „Weet's wat, mien Söten, wi beid wüllt doch mol sehn, dat wi all de Tronen wechkriegt.„ - „De goht nich wech, Oma, door koomt jümmers neee.„ - „Och, kiek doch mol lütt Deern, sühst du de witten Wulken door an'n Heven? Op een von de Wulken joogt wi all diene Tronen ropp, un denn seilt se mit wech, wiet wech bit an dat grote Woter. Door schubbst de Wind jüm rin, un wech sünd se.„ De Deern keek hoch. Een poor dicke Kullers lopen noch langs de Backen,doch denn meen se: „Oma, geiht det würklich? Denn schüllt miene Tronen op de grote, dicke Wulk door ganz vörn. De seilt am gausten, un denn bün ik se bald los.„ - „So mokt wi dat, mien Lüttje, un nu husch - husch- wech mit de Tronen un rop op de Wulk.„ - „Sünd se al boben, Oma?„ „Ganz seker, kiek, du hest doch al gorkeen mehr.„ De lütt Deern dach no, dat kunn man an ehr Gesicht sehn. Un denn keem dat: „Du Oma, ik weer doch in'n Urlaub mit Mama un Papa an dat grote Woter hin to'n Boden. Do hebb ik een beten Woter in 'n Mund kregen. Dat smeck ganz soltig. Mien Tronen sünd ok ganz soltig. Is dat Woter wohl so soltig von all de Tronen, de de Lüüd door hen schickt?„ Ach du leve Tiet, door harr Oma Lieschen sik jo fein wat inbrockt. Wi kreeg se dat nu wedder torecht. „Ach, weest du, lütt Deern, dat Woter is ok ohn de Tronen al soltig, bloots wenn door vele Tronen henschickt ward, denn is dat seker noch wat soltiger.„ - „Ach so, na, denn rüüm ik wohl erst mol mien Speeltüüg weech.„ - „Dat doo du man, un doorno plückt wi in 'n Goorn een feinen Blomenstruuß för Mama. Denn dörfst du tokornen Mol ok seker wedder mit to'n Inköpen.„ So bi sik dach Oma Lieschen noch : „Wat waer dat doch ok för'n feine Sook, wenn wi Minschen all unse Tronen op de Wulken setten kunnen. Denn weern wi jüm jo jümmers korthannig wedder los un kunnen wedder lachen. Kunn wohl angohn, dat dat grote Woter denn mennigmol bannig soltig weer.„ Landschaftsverband Stade: Plattdeutsche Geschichten für den Lesewettbewerb und fürs Internet - Seite 27 Dat reine Taschendook Anna Birreck Vör so etwa föftig Johr güng dat in de School noch bannig anners to as hüdigendags. Dor herrsch noch "Zucht und Ordnung und Sauberkeit," wie de ole Lehrer Harms so schön to seggen pleeg. Mit de Sauberkeit güng dat no 'n Morgengebet forts los. "Hände auf den Tisch," kommandeer de Schoolmester , un denn stook he stiefbenig mit 'n Lineol in de Hand den Middelgang hindol un keek niep rechts un links no de lütten Hannen, de ortig op 'n Disch legen, dorbi harr wohl so mancheen gern de Fingers beten krumm mokt, dat de Nägels nich so to sehn weern, wenn he op 'n Schoolweg in Winter al 'n Sneeballslacht achter sik harr orrer Steen socht harr. Wenn Lehrer Harms denn so'n poor Arbeitshann to sehn kreeg, hau he dor batz een mit sien Lineol rop. Dat smatt ganz bannig. Denn geevt noch de Ermohnung: "Morgen hast du deine Dreckpfoten sauber, verstanden?" Dormit weer de Sook afdoon. Slimmer weer dat, wenn he den Gang trüchkeem. "Taschentücher vorzeigen," gnarr sien scharpe Stimm. Wehe den, de keen rein Snuuvdook vörtowiesen harr. De müß twintig mol opschrieven "Ich muß ein sauberes Taschentuch mit zur Schule nehmen." Den lütten Jochen schööt dat hitt dör 'n Kopp. He harr sien Taschendook vergeten. Un dat bi so 'n fein Winterweer, wo doch de ganze Klass sik an 'n Nomiddag bi'n Klütenbarg to 'n Sledenföhrn dropen dä. He müß nu wohl to Huus blieven un twintig mol dissen verdreihten Satz opschrieven. In siene Not keem em een Idee. He grapsch an 'ne Siet in sien Büx un versöch, een Zippel von sien Linnen Hemd hochtoteen. All heeln se ehre Taschendöker hoch, bloots Jochen sien witten Zippel keek man eben över de Bank ruut. "Höher bitte, Jochen," verlang Harms. De kunn goot snacken. Jochen reet sien Hemdslippen so hoch, as de Pullover un de Hosendregers dat man jichens toleten. "Noch höher," bölk de Schoolmester. Jochen reet dor noch mol an, man, höger güng dat nich. "Höcher gehts nicht, Herr Lehrer," sä Jochen mit verzogte Stimm. Do sehg de Lehrer överhaupt erst, wat dor los weer, un em keem trotz all sien Vergrelltheit meist dat Smustern an. He wurd over ok glieks wedder ernst un schimp:" Das ist ja eine Frechheit ohnegleichen. Was mache ich blos mit dir, du ungezogener Bengel!" Jochen sehg sien Sledenföhrn in wiede Ferne rücken. Vuller Angst keek he sien Lehrer an un stöter: "H herr H ha ha rms, ka kann ich denn nicht mo morgen zwei reine Ta taschendökers mitbringen, von we wegen den Schnee u un das Schlittenfahrn un so, bitte!" Dorop kunn Harms sien Lachen eenfach nich mehr loten. Em weer wohl ok to Bewußtsien komen, dat he ok mol 'n lütten Jung wesen weer, de in 'n Winter gern Sleden föhrt weer. He sä: "Meinetwegen, einmal will ich 's durchgehen lassen. Wenn ihr fleißig mitarbeitet, dürft ihr sogar alle eine Stunde eher nach Hause gehen." Landschaftsverband Stade: Plattdeutsche Geschichten für den Lesewettbewerb und fürs Internet - Seite 28 De Saag vun den Osterhoos! Anna Birreck Dor weer eenmol een lütjen Hoos, de seet ganz alleen in Groben vör dat grote Holt. Dat weer Fröhjohr, overs noch bannig koolt. De lütt Hoos bever, un bannig Smach harr he ok. Den ganzen Dag seet he dor. As de Nacht keem un de Vullmoond opsteeg, wurd dat noch koler. Frost full op de Eerd. De lütt Hoos kneep de Ogen to un dach: "Nu geiht dat mit mi to End." As he de Ogen een lüttjet beten wedder open moken dä, stünn vör em ene gode Fee. De Hoos verjoog sik un wull wechlopen, over dat güng nich. Siene Knoken weern vun de Küll ganz stief. "Hebb man keen Bang, lütt Hoos. Ik will di helpen," sä de gode Fee. "Ach," snücker de lütt Hoos, "mi is nich mehr to helpen. Ik bün jo al meist verhungert un verfroren." "Denn schullst du di man erst mol düchtig sattfreten. Kiek doch mol vör di dool." De Hoos keek vör sik hen. Dor leeg een feine frische Wuddel, noch mit Gröön an, un frischet grönet Gras weer ok wussen jüst vör siene Nees. De Fee over weer verswunnen. De Hoos verputz de Wuddel un dat Gras un sleep wedder to. Dat weer an 'n Grööndonnersdag. As he wedder opwoken dä, schien wedder de Moond. He keek een beten üm sik, un op eenmol weer ok de gode Fee wedder dor. "Na, lütt Hoos, wie geiht di dat?" -"Och, ganz goot. Ik hebb jo woll den ganzen Dag verslopen, nodem ik so fein satt weer. Ok velen Dank för de Wuddel un dat Gras." De Fee streek sinnig över den lüttjen Hoos sien Fell. Dat weer ganz struppig un dünn, over ünner ehre Hannen worr dat glatt un dicht. "Groot schallst du wassen, du lütt Hoos, riesengroot." Denn weer de Fee wedder verswunnen. Vör den Hoos leeg wedder een Wuddel un feinet Gröön. He freet dat op un sleep wedder in. Dat weer an 'n Karfreedag. He sleep wedder den ganzen Dag bit in de tokomen Nacht hinin. As he wedder wook worr, schien wedder de Moond. He reck un streck sik un föhl sik riesengroot. Op eenmol stünn ok de Fee wedder dor. "Di geiht dat goot nu, mien leve Hoos. Du büst bannig groot worrn, gröter as all de Hosen op de Eerd." - "Dat is schön, ik dank di ok," sä de Hoos, "over ik hebb nu grote Angst, wo ik so groot bün. De Minsch kummt mit de Flint un schütt mi doot un bumms bün ik bloots noch een Hosenbroden."- "Hebb man keen Bang," sä de Fee un streek wedder över sien Fell. "Ik will di een Wunnerfell geven. Dormit büst du unsichtbor un kannst dat ganze Johr ohn Bang in Freid leven, un jedeen Dag bring ik di een frische Wuddel un Gröön. Du over schallst ok wat doon dorför. De Minschen fiert düsse Doog jümehr Osterfest. Dor schallst du jüm een Freid moken. Överall boot de Kinner jümehr Osterneester. Du mokst di op de Been un leggst jüm dor överall bunte Ostereier rin." - "Dat will ik geern doon," sä de Hoos un wull al lossusen. "Holt stopp, dien Körv," sä de Fee, un rums harr he een Kiep vull bunte Eier op 'n Rüch. Siet de Tiet givt dat den Osterhosen. Johr för Johr suust he to Ostern döör dat Land un bringt för de Kinner bunte Ostereier. Kannst em jo nich sehn, un he is ok so gau as de Wind. Mi over dünk, ik hebb sien witten Stummelsteert doch al mol sehn, as he bi uns üm de Huuseck flitzen dä. Landschaftsverband Stade: Plattdeutsche Geschichten für den Lesewettbewerb und fürs Internet - Seite 29 Tucki! Anna Birreck De Maisünn dee ehr Bestet. Warm schien se von Heben dool. Dor in de Eck twüschen Schüün un Swienstall fungen sik de Strohlen un warmen de Kluckhehn, de dor al wekenlang op ehre Eier seet. De Tiet weer woll üm, un ünner de Flünken worr dat to piepeln. Eerst ganz liesen un denn jümmer luter. Noch een beten loter steken de eersten lüttjen Küken jümehr plietschen Köpp mang de Feddern rut. De Kluckhehn wüss woll, dat dat nu an de Tiet weer, dat de lütten Piepels eerstmol wat to drinken kregen. Loterhin müss se woll mol sehn, ob de Buersfroo dor irgendwo wat to Freten för jüm harr. Vörsichtig stünn se op un mit veel tuck, tuck, tuck toog se mit ehre lüttjen Kinner üm de Schüüneck. De Buersfroo Lene wüss woll, wat dor för sik gohn weer un harr al Woter un Kükenfutter proot stellt. Se keek ober ok noch mol no dat verlotene Neest un wat sehg se dor? Leg dor doch wohrhaftig noch een anbickt Ei in, un de lüttje Snobel keek dor rut un möök kläglich piep, piep, piep.Weer jo woll nich ganz mit de annern överweg komen, de lüttje Buttjer. De Kluckhehnmudder scheer sik dor wieter nix mehr üm. Se harr jüst noog dormit to doon, de annern twölw Küken op 'n Hümpel to holen Lene nehm dat verlotene Ei mit sik in de Köök. Eerstmol worr de lüttje Snobel beten natt mokt. Denn sett se dat halvutkropene Kükenkind in een warme Wulldeek op een Warmbuddel. "Mol sehn, wat dor bi rut kummt,"see de Froo. Wohrhaftig, no een knappe Stünn in de Warms harr de lüttje Notögler dat schafft. He steek sien Snobel ut dat wulln Dook un verlang luuthals no sien Mudder un no Supen un Freten. För Döst un Hunger kunn de Buersfroo em jo wat geven, ober as se dat lüttje Kükenkind bi de annern op 'n Hoff dolsetten dee, keek de Kluckhehn em överhaupt nich an. As de lüttje Buttjer nolopen wull, hick se mit ehren spitzen Snobel no em. Se wull dat Küken eenfach nich mehr hebben. "So geiht dat jo nu nich," see de Froo un droog den lüttjen Gast wedder rin in 't Huus. Dor kreeg dat Küken een Korv mit warme Deken un af un an en frische Warmbuddel. Bi de gode Pleeg wuss dat Kükenkind jüst so gau ran as de annern twölw bi de Kluckhehnmudder. Een poormol hett Lene dat noch versocht, ehr Kükenteehkind bi de Geswister ünner to bringen, ober dor weer nix to moken, de Kluckhehn wull dat nich. So wurd Tucki, so nööm se dat Küken, in de Köök bi de Buerslüüd groot. Een richtig feine, stolze Höhnerdoom worr dat. As se richtig utwussen weer, sett Lene se denn doch mang de annern Höhner in den Höhnerhoff. Dor intresseer sik de stolte Hohn bannig för Tucki, un somit dörven de annern Höhner ehr ok nix mehr doon. "Na, endlich, dat weer schafft," see Lene. Ober dat harr se sik so dacht. No een Tietlang kokel dat för de Döör. Lene mook open, un för ehr stünn Tucki. "Wat wull du denn hier;" staun Lene. Tucki wies ehr dat. Se mascheer rin in de Köök. In de Eck stünn noch de Korv, wo Tucki in groot worrn weer. Se steeg dor rin un sett sik dool. "Wat schall dat denn nu;" wunnerwark Lene. No een Wiel, as Tucki wedder opstünn un ut den Korv kladder, wüss se dat. In den Korv leeg een Ei. Tucki harr ehr eerste Ei leggt. "Oh, kiek an, danke," see Lene, "Ober dat harrst du mi nich extra hertobringen bruukt." Tucki leet sik doorob ohn veel Gegacker wedder in den Höhnerhoff bringen. An annern Morgen ober stünn se wedder för de Döör, un dat ganze Spillwark güng von vörn los. Bit an ehr Lebensend hett Tucki ehre Eier in 'n Korv in de Köök leggt, un ik segg jo, se is tämlich oold worrn. Landschaftsverband Stade: Plattdeutsche Geschichten für den Lesewettbewerb und fürs Internet - Seite 30 Hansi un Hanseline! Anna Birreck Dor sus wat dörch de Twiegen von de grote Ficht. Sien Fell weer rotbruun, meist so as dat von Reinke den Voss. De weer dat ober nich. Wie schull een Voss ok woll boven in den Dannboom rinkomen. To 'n Klattern sünd siene Krallen nu mol nich mookt. Hansi, de Eekkoter weer dat. He sprung von een Telken no den annernun keek neeschierig no ünnen. Dor lepen Minschen in 'n Holt ünner de Bööm rüm. Se harrn een Korv tohölp, wo se alle Ogenblick wat rin leggen deen. Wat sochen de denn dor? Wohrhaftig, de nehmen de Dannentappen op, de Hansi al ganz afgnault harr. De Dannensoot, de dor twüschen seet, weer nu mol för Hansi een feine Mohltiet. Nu weern de Tappen ober doch kohlknabbert, wat wullen de Minschen dor nu bloots noch mit? Neeschierig kek Hansi von boven dool. He höör, dat de een to den annern sä, de Dinger kunnen se fein bruken för een Gesteck oder to 'n Basteln. Komischen Kroom. De Minschen dünken sik doch jümmers wat slauer as de Deerten, un nu nehmen se sogor wat mit, wat Hansi nich mehr bruken kunn Dat müss he jo woll reinweg sien Froo, de Hanseline , vertellen. Mit grote Sprüng flitz he dörch de Bööm no Huus to. Ganz an annern Enn von dat Holt in een dichten Dannenboom ganz boben in de Spitz harrn se sik een Kogel boot. Kogel heet dat Neest von den Eekkoter. Dat is ründüm toboot un hett bloots een Lock to 'n rinkrepen. Hanseline seet to Huus in den Kogel un harr al lang op Hansi töövt. He schull op de lütten Hansikinner oppassen. Se wull jo ok mol los. De Kattekergören toven ünner de jungen Dannen wat rüm un smeten mit allens, wat se dor so funnen. Hansi keek sik dat an un harr een Idee. So een afgeknabberten Dannentappen weer doch seker ok een fein Speeltüüg för sien Kinner. Villicht weern de Minschen jo doch gornich so dumm, wenn se de Dinger mit no Huus nehmen. Landschaftsverband Stade: Plattdeutsche Geschichten für den Lesewettbewerb und fürs Internet - Seite 31 De Fehlfarv! Anna Birreck Hunnerte von Stiefmüttern stünnen in de Fröhjohrssünn för den Blomenloden, fein sorteert no Farven in blau, geel un witt. Blots ut de een Blomenkist keek een Blomengesicht hoch, dat pass överhaupt nich bi de annern. De lütt Bloom leet witt mit blau un geel, un harr in de Mitt noch een rötlich Oog. De Verköpersch kreeg de Bloom to sehn, de dor so ut den Rohmen full. "Dat is jo een Fehlfarv, de passt jo narms bi." Dormit töög se den Pott ut de Kist rut un stell em biesiet blangen de Döör. Dor stünn se nu, de lütt Fehlfarv, ganz alleen un keen Minsch keek se an. De annern Blomen worrn all fein mit Woter begoten, dormit se bloots nich utdrögen deen. De Bloom an de Döör kreeg keen Drinken af. Trorig leet se ehr bunte Blomengesicht no ünnen sacken. De Middagssünn dröög ehren Pott ganz un gor ut. "Ik bün jo bloots een Fehlfarv un nich wert, dat ik Woter krieg," dach de lütt Bloom verzogt. As de Obend keem, worrn de Blomen all rinholt. Bloots de Fehlfarv, de bleev alleen buten stohn. Köpen wull de schienbor ok keener. Wer will ok al een Bloom, de so ut den Rohmen fallt. Een Hund keem vörbi un snupper an de Bloom. "Oh, wenn de Köter nu ok noch dat Been heevt, is dat mien Dood," dach de Bloom. He dee dat ober nich, he snupper bloots noch mol, müss denn pruschen un leep wieter. Loter in de Nacht toog een Gewitter op. "Wenn dat nu een Platzregen givt, bün ik ok hin,"stöhn de Fehlfarv. Dat güng ober allens noch mol goot. Een schönen sinnigen Fröhjohrsregen keem. De Bloom drunk sik satt un reck ehre bunten Blomenköpp wedder hoch. Morgens keem een ole Froo mit ehren Gehwogen anstökern un bekeek sik de Bloom. "Oh, kiek an, wat för 'n feine bunte Bloom. Is dat wat Besonners? " De Verköpersch lach: "Nee, dat is een Fehlfarv, veel to bunt, passt jo narms bi. De köönt se ümsünst mitnehmen." "Danke," see de Oma. Se stell de Bloom in ehren Wogen un frei sik an de bunten Farven. Jo, dat is nich bloots bi Blomen so, ik denk ok mannigmol bi uns Minschen. Wenn dor een nich ganz in den begängigen Rohmen passt, een beten anners is, mut he foken bisiet stohn un kener hett em so recht leev. Landschaftsverband Stade: Plattdeutsche Geschichten für den Lesewettbewerb und fürs Internet - Seite 32 Wuff Anna Birreck Von ganzen Harten harr Tom sik ton Geburtsdag een Hund wünscht. He weer söben Johr old worrn un schull no School hinkomen in tokomen Sommer. Sien Vadder ober harr meent, dat een Fohrrad beter weer, dormit kunn he denn fein no School hinföhren. Bi jüm no Huus keem de Schoolbus nich her, dat weer to afgelegen. Dat weer November, een griesen, düstern Dag. Tom sien Geburtsdag weer vör een Week wesen, un he harr een Rad kregen. Dat weer wunnerschön, modern mit allens utrüst, wat so een Jungshart sik wünschen kunn. Trotzdem - een Fohrrad weer keen Hund, kunnst nich mit snacken, keek em nich mit lebendige Ogen an. Egentlich weer he jo undankbor, so een schön Rad harr he kregen. Vadder harr seker recht, een Fohrrad weer veel wichtiger. Wat son Hund ok allens kösten dee, dor weer nich bloots dat Fudder, dor keem noch de Stüer un de Versekerung, jo, dat weer wichtig. So af un an müß son Hund woll ok noch mol non Veehdoktor hin. Son Fohrrad dorgegen - ach, he versoch sik jo sülvst Vernunft totosnacken, nütz ober nix. Sien Gedanken weern jümmer wedder bin Hund, den he nu jo mol nich kregen harr. So föhr he wat verzogt un mißmodig langs de Stroot, de dör dat Dörp langs den Kanol güng. As he meist bi de Brügg ankomen weer, de an annern End von Dörp öber den Kanol güng, höör he dor ünnen an de Brügg wat ruscheln. Een Luut weer to hören, dat klung wie lieset Wenen. Tom stell sien Fohrrad af un güng dor nöger ran. He weer jo keen Bangbüx. Een poor helle Ogen lüchen em in de Mööt, un disse Ogen hören to eenen Hund, de dor an de Brügg an een Pool anbunnen weer. Dat harr jo den ganzen Dag regent, un de arme Hund weer pudelnatt. Struppig un verkomen sehg he ut, un sien Ogen keken Tom verzogt an. He bun den Hund los, rop opt Fohrrad und af no Huus. Gau stell he sien Fohrrad af, un denn rin mit den Hund inn Huus.”Vadder, Mudder ik heff een Hund funnen. He weer anbunnen dor ünnen bi de Brügg. Den will woll nüms mehr hebben. Nu heff ik em.” Mudder slöög de Hannen öbern Kopp tohoop un schree: ”Ruut hier mit den struppigen Köter. Kiek mol, he hett hier al allens dreckig peddt!” Denn keem Vadder. He wies op den Hund: „Bring den verkomen Jiffel wedder dorhin, wonem du em herhoolt hest. Kiek di den doch mol an, sowat is doch keen Hund, dat is een elenden Strotenköter. Ruut mit em utn Huus!” För Tom brook de Welt tohoop. Eh he sik versehg, weer he mit den Hund wedder op de Stroot un föhr mit em dorhin, wonem he em funnen harr. An de Brügg ankomen, bunn he den Hund an sien Fohrradlenker an und sett sik an de Överkant blangen em hin. „Hör to, ik dörv di nich beholen. Mi deit dat so leed, ober ik mutt di hier wedder anbinnen.” De Hund keek Tom an, as wenn he em verstünn. „Wuff!!” möök he. Tom kunn nich annders, he leed sien Arm üm den Hund un drück sien Gesicht in dat regennatte Fell. Dorbi dreih he sik beten no Siet, un op eenmol keem he int Rutschen. He greep blangen sik, ober dat Över weer natt un glitschig, un Tom suus hindool in den Kanol rin in dat ieskole Woter. He reep üm Help, ober keeneen höör em. Alleen keem he dor nich wedder ruut. Dat Över weer veel to steil un glatt. De Hund stünn boben un harr em jo geern holpen. He weer jo man an den Lenker anbunnen un kunn dor nich no Tom hindool. „Wuff,” sä hen poormol un winsel verzogt. Op eenmol weer de Hund dor boben ok wech. Dat klöter noch een poormol op de Stroot, un denn weer allens still. Tom weer in sien Unglück alleen. „Wat kratzt dor denn an de Dör?” Toms Mudder möök de Dör open un schree los: „De Köter, oh nee, Tom hett em nich wechbrocht. Wat ober is dat? He is an Tom sien Rad fastbunnen, ober Tom ist nicht to sehn. Wo is he?” Se bunnen den Hund los. De keek jüm an un möök ”Wuffâ€�, un den suus he los langs de Stroot in Richtung Brügg. Vadder und Mudder achteran, so gau as se man kunnen. De Hund bleev bi de Brügg stohn un möök „Wuff!” Tom weer op eenmol so mööd, un dat Woter keem em ok gornich mehr koolt vör. He kreeg dat nich mehr mit, dat Vadder em no Huus dregen dee. To Huus kregen se em eerstmol in de warme Bodewann un denn int Bett. Tom sleep meist tein Stünnen. As he denn de Ogen wedder open kreeg, see dat vör sien Bett „Wuff!” Tom keek rünner. Dor leeg de Hund op een warme feine Wulldeek. He weer ok gornich mehr so strubbelig. Mudder stünn opn mol ok vörn Bett. „Dörv ik em beholen?” froog Tom bang. „Jo, mien Jung, he hett di dat Leben rett. Bloots dien Fohrrad isn beten verschrammt, he hett dat hier jo ganz hersleept, weer jo an den Lenker festbunnen.” Landschaftsverband Stade: Plattdeutsche Geschichten für den Lesewettbewerb und fürs Internet - Seite 33 - „Dat is nich slimm , Mudder, ik hebb jo nu een Hund. Wie nööm ik em denn bloots?” „Wuff!” „Jo, worüm nich,” lach Tom, „hest hört Mudder, he hett sien Noom sülvst seggt. Jo, Wuff schall he heeten.” Ach, du hest dat goot! Anna Birreck „Ach, du hest dat goot,” see ik to mien Katt, „du hest Minschen funnen, de di leev hebbt. Du dörvst sogor bi uns in die Stuuv sitten, wenn dat in Winter koolt ist.” - „Ach, du hest dat goot,” meen de Katt, „Wenn du to mi seggst, ik schall rutgohn, mookst du eenfach de Dör open un seggst to mi, ik schall hingohn un Müüs griepen. Du hest dat goot, du kannst Dörn openmoken. Bloots Müüs griepen kannst du nich. Dor büst du to tüffelig to.” - „Ach, mien Katt, wat hest du dat goot, wenn du keen Lüst hest to'n Müüsgriepen, mookt dat ok nix. Du kriggst dien Fudder jo denn von mi. Ik paß op, dat du jümmer gesund bliffst, keen Flöh kriggst un annere Krankheiten. Ok för de Wörms geev ik di wat.” - „Oh, du Minsch, du hest dat goot. Du geihst no'n Dokter, wenn du dat wullt. Ik warr eenfach in denn Kattenkörv steken, un af geiht dat no'n Veehdokter. Dorbi will ik dat gornich. De givt mi meistiets een Sprütt, un de piekt ganz osig. Dorno kiek ik mien Minsch ok den ganzen Dag nich mehr an. Mitünner is ok wat Komischet in mien Fudder, dat smeckt gresig. Dat schall gegen Wörms helpen.Dorbi heff ik gorkeen Wörms.” - „Oh, mien Katt, wat hest du dat goot. Hest nich all de Krankheiten, de uns Minschen ploogt. Du kannst rümspringen wie di dat Spooß mookt. Du büst so gelenkig un kannst in de höchsten Bööm kladdern un fallst nich hindool.” - „Oh, Minsch, wat hest du dat goot. Wenn Nobers Bello kummt, seggst du to em: Bello sitz, un he deit dat. Wenn he mi süht, mutt ik sehn, dat ik in den eerstbesten Boom hochkoom. Ik hebb Angst vör em, he will mi bieten. Du bruukst keen Angst vör em to hebben, ober wi wullst du ok woll so gau in den Boom hochkomen. Naja, is woll all so richtig as dat is. Ik bün nu mol een Katt, Miau!” „Un ik bün dien Minsch, un ik heff di ganz leev, mien Katt. Koom doch mol her, mien Graue, ik strokel di een beten dien weke Fell.” Landschaftsverband Stade: Plattdeutsche Geschichten für den Lesewettbewerb und fürs Internet - Seite 34 Dat Glückskind Heike Fedderke De Ampel sprüng op root. Woveel Minuten duur dat woll, bit so ’n Ampel weller ümspringen dä op geel un denn op gröön? Weern dat öberhaupt Minuten oder blot Sekunnen? Ik sä keen Woort. Mien Hannen weern natt von Sweet. Gresig, jümmer weller disse Fohrt no Stood! De Ampel schull root blieben: root, root, root! Am leevsten harr ik ehr verhext. Wi wöörn den Termin nich verpassen. Mien Hart slöög mi bit to’n Hals. Mi weer gor nich goot vondoog. Un Mudder wüss dat! „Mi geiht dat hüüt so klöterig„, sä ik. „Ik goh weller no Bett!“ „Hollt stopp! Hier bliffst du!„ Wenn se so resoluut ward, denn helpt dat allens nix mehr. Wi wüssen beid, wat för hüüt Nomiddag op ’n Kalenner stünn Dor vörn müssen wi rechts af in de Goornstroot. Dat Schild blangen de Ingangsdöör kenn ik al to goot: „Dr. Klaus Schubert, Kieferorthopäde„. Ik harr wetten kunnt, dat ik hooch Feber harr! Schiet Tähnen! De tweten sünd ’n beten groot worrn un hebbt nich all Platz noog. Twee Kusen müss mi letz de Tähndokter al rutrieten, dat geev een beten Luft. Un nu mutt ik disse Klammer dregen, dormit mien Tähnen schöön in de Reeg koomt. Ik bün Sportler! Football is mien Leben! Dor geev ik allens! Dat een dor keen Tähnspang bi bruken kann, is jo woll kloor. Stell di vör, ik krieg den Ball op de Snuut! Gor nich uttodinken! Mien Mudder, de wöör ’n Slag kriegen, wenn mien Mackers mi mit Bloot versmeert an ’t Huus slepen dään. Bi ’n Sport blifft de Klammer in de Doos, dor gifft dat keen Diskuschoon. Eten kannst jo uk nich mit de Spang! Bi uns in de Köök steiht jümmer een Glas, wo ik ehr rinpacken kann. No ’n Fröhstück, Middag un Obendbrot schall ik mien Tähnen putzen un foorts de Klammer weller insetten, hebbt se seggt. De Tähnen schööt jo schöön grood warrn, hebbt se seggt. Un dat ward blot denn wat, wenn du de Spang uk dregen deist, hebbt se seggt. Mudder hett Recht. Vadder hett Recht. Opa snackt mi jümmer goot to. Un Oma, de sitt dor achter her as de Dübel achter de Seel. Schall jo ’n Barg Geld kösten, so ’n Tähnspang. De hebbt all goot Reden, de Groten. De weet gor nich, wo dat is, wenn schebe Tähnen grood mookt warrn schööt. „Freu di man, dat du holpen warrst!„ Wo foken hebb ik dat al höört. Wat de Olen mit jemehr scheben Tähnen fein snacken köönt! Snacken kannst jüst so slecht mit dat gresige Dings! Wat hebb ik mi de eersten Doog afjöökt in de School. Jümmer weer de Schoolmestersche mit mien Utsprook nich tofreden: „Nehm man dien Klammer mol för ’n Ogenblick rut, villicht kannst du dat „th„ denn beter utsnacken. „ Engelsch mookt mi nu wohrhaftig Spooß, dat loot ik mi doch dör de oll Tähnspang nich mies moken! Goot, mitünner vergeet ik, ehr weller intosetten. Man segg doch sübbst: Hest du noch nie nich wat vergeten? Kannst du mi villicht seggen, wannehr ik dat Dings dregen schall? In de Nacht villicht? Mit ’n Inslopen hebb ik al so mien Last mit. Meist flüggt de Tähnspang no ’n Stünnenstiet weller rut. Man dat bruukt Mudder nu jo jüst nich to weten kriegen. Wi weern ankomen. „Jammer nich rüm, dat nützt nu uk nix mehr!„ schimp Mudder un kreeg mi bi de Hand to foten. Mi weer kodderig. Letzmol harr ik eerst Utschellers kregen von Dr. Schubert. Un hüüt wöör ’t weller Theoter geben, dor kunnst op af. Blot de Trepp no de eerste Etoosch trenn mi noch von dat Dunnerwedder. „Nu to!“ blaff Mudder mi an. „Wi sünd al fief Minuten öber de Tiet!„ Mi güng ’t nich goot! Wo foken schull ik ehr dat noch seggen! Se drück op Dr. Schubert sien Klingel. Nu müss ik dor dör. Nüms kunn mi mehr helpen. Dr. Schubert sien Assistentin kööm uns in de Mööt: „Ik hebb noch bi Se to Huus anropen, man Se weern al losföhrt. De Dokter is vör ’n half Stünn mit sein Fro no ’n Krankenhuus föhrt. Schuberts kriegt een Kind! Wi köönt glieks ’n neen Termin afmoken, wenn ’t recht is.„ Een Kind för Dr. Schubert! Jo, sübbstverständlich wöörn wi noch mol weller- komen, meen Mudder. „Sübbstverständlich!„ nickköpp ik liesen, liekers mi nüms froogt harr. Mi füll een Steen von ’n Harten! „Hüüt Nacht sett ik de Tähnspang in, Mudder, versproken! Un morgen no School nehm ik ehr uk mit, kannst mi glöben. Doch, no de Iesdeel köönt wi noch hin! Jo! Mien Buukweh is mit’nmol weg!“ Glück hatt! Een Kind schull op de Welt komen, een Glückskind! Landschaftsverband Stade: Plattdeutsche Geschichten für den Lesewettbewerb und fürs Internet - Seite 35 Bangbüx Heike Fedderke Sachten seil de Moond dör de Wulken. To geern kiek ik s'obends noch mol eben gau ut 'n Finster no 'n Heben, no Moond un Steerns un Wulken. Liekers de Klock al halbig ölben weer, düch mi dat noch gor nich düüster an dissen feinen Sommerobend. Nu weer 't Tiet no Bett. Dat ik een Bangbüx bün, kannst du nu wohrhaftig nich seggen. Goot, ik weer alleen to Huus. Mien Heinrich müss een Kur moken in 'n Schwarzwald. Veer Doog weer he nu al weg. Un ik keek to Huus no 'n Rechten, müss den Rosen meihen, de Blomen versorgen un de Katt. Wat mi dat denn uk gruselig wöör, so alleen in 'n Huus, wullen de Lüüd von mi weten. "Och wat", sä ik. "Ik bün doch keen Bangbüx." Wenn du alleen to Huus büst, kickst du doch noch mol eben gau all de Dören no, wat se uk tosloten sünd: de Kellerdöör, de Terrassendöör, de Huusdöör. Ik dreih den Slötel von de Huusdöör noch to'n tweten Mol rüm, do - unvermodens - güng buten bi 'n Tritt dat Licht an. Hebb ik mi verjoogt! Wo kööm dat von? Wenn 'n den Slötel rümdreiht, geiht doch dat Licht nich an! Weer ik ut Versehn an den Schalter ankomen? Och wat! Dat Licht weer von sübbst angohn. De eenfache Kuntrull geev mi Recht: Eenmol op den Schalter drücken, wenn dat Licht denn nich weller utgeiht, denn is dat von den "Bewegungsmelder" anschalt worrn. Un de mookt dat Licht blot denn an, wenn een Minsch op uns Huus togeiht. Bang bün ik nich. Mit puckern Hart stoh ik achter de Döör un spitz de Ohren. Glieks mutt he bi de Huusdöör ankomen. Ward he klingeln? Wat will de Keerl von mi? Üm disse Klockentiet! Ik röög mi nich. Dat Licht brennt jümmer noch. De Keerl drückt nich op den Klingelknoop. Psst! Weer dor nich eben wat to hören? Hett dor nich wat knackt? Blot nich rögen. Glieks ward he klingeln. Oder is he womööglich een Inbreker? Weet he ameen, dat ik ganz alleen in 'n Huus bün? Wat wullt du von mi, du verdreihte Keerl, du? Geld hebb ik nich in 'n Huus. Un mienen Computer, den kriggst du nich! Denn schech ik di af mit 'n Bössensteel, dor verloot di to! Ut is dat Licht. Buten is dat mucksmusenstill. He is weller weg. Wokeen slickt sik to nachtslopen Tieden üm uns Huus rüm? Dor! Dat Licht brennt weller. O Gott! Bang bün ik nich, man wat passeert dor buten? Mitünner schalt sik "Bewegungsmelder" uk in, wenn dor een Hund löppt oder een Katt, een Swienegel oder wat weet ik. Jedenfalls seggt dat de Lüüd. Ik glööv dor nich an. Dat is een Keerl! Besopen villicht. Un nu weet he nich, wat dit sien Huus is oder mien oder wat. Man he seggt keen Piep, de Knilch. De Lamp geiht ut. Denn geiht se weller an, geiht weller ut. Sünd dor villicht Kinner buten, de Undöög vörhebbt? De mi för 'n Narren holen wüllt? Man üm disse Tiet? Von wat schalt sik dat Dingsen in? Bilütten hebb ik kole Fööt. Op Töhnspitzen sliek ik in de Köök, wo de Jalousie noch nich rünner is. Villicht kann ik von 'n Kökenfinster ut den gresigen Keerl sehn, den Hund oder de Katt. Ik sett mi in 'n Düüstern op de Anricht achter de Gardien un luur. No de Opfohrt kann ik kieken, man nich üm de Eck, wo de "Bewegungsmelder" sitt. Nix röögt sik. Sachten seilt de Moond dör de Wulken. Ik hebb keen Schiss! Dat Bibbern kummt von de Küll. So warm is mien Nachthemd nu uk weller nich, dat ik dor to nachtslopen Tieden Gott weet wo lang mit achter de Gardien sitten kann, ohn to freren. De Lamp geiht ut, an, ut, an ... Mien Kneen sloddert so 'n beten. Wenn 't nich anners ward, roop ik de 110 an. Denn kriegt se em bi 'n Krips, den Knilch. Man wo lang mag dat duurn, bit de Polizei von Gott weet woher hier in Wischhoben ankummt. De Bössen steiht in 'n Kabuff. Een Glück, dat ik keen Bangbüx bün. Langsoom wöör mi dat to bunt. So dösige Inbrekers gifft dat jo gor nich. Keen Hund weer to sehn un keen Katt. Dor kööm nüms nich! Wo kunn dat von komen, dat dat Licht jümmer an un ut güng? Vörsichtig rüüsch ik von de Anricht hindool, möök liesen de Jalousie rünner un dat Licht in de Köök an. Mien Bregenkassen lööp op vulle Tuur. Villicht weer de "Bewegungsmelder" al kaputt? So lang hebbt wi em doch noch gor nich. Ünnen in de Schuuf leeg dat lüttje Heft mit de Bedriefsanwiesung. "Störungsbeseitigung" stünn dor. "Wenn de Melder jümmer un jümmer von alleen anschalten deit, denn is he kaputt." Schiet Technik! Mi so 'n Schreck intojogen. Annern Dag müss ik den Elektriker anropen. Nütz jo nix. De Huusdöör weer afsloten, de Dören no 'n Floor un no 'n Keller uk. Den Slötel von de Sloopkommerdöör dreih ik vörsichtshalber uk üm. Beter is beter. Gau kuschel ik mi in mien Bett un töög mi de Deek öber de Ohren. De "Bewegungsmelder" hett förwiss de hele Nacht noch dat Licht an- un utschalt. Dor quääl ik mi doch gor nich üm. Wo goot, dat ik keen Bangbüx bün. Quellenangabe: Heike Fedderke „Flünken„ Quickborn-Verlag, Hamburg ISBN 3-87651-247-6 Erschienen 2002 Landschaftsverband Stade: Plattdeutsche Geschichten für den Lesewettbewerb und fürs Internet - Seite 36 Benno Heike Fedderke Af un an föhren Heinrich un Catharina mol no Kiel un keken mol no, wat jemehr Studenten so moken dään. "Koomt doch man Sünndag", sä de Söhn, "denn köönt ji uk mienen besten Kumpel Benno mol kennen lehren." Sünndag sünd se no Kiel föhrt. "Kiek!" rööp Catharina mit'nmol, dor steiht uns Jung al vör de Huusdöör!" Heinrich müss doch oppassen, dat he in de Stadt mit de velen Autos kloorkomen dä. Dor kunn he nich eenfach in de Gegend rümkieken. "Du, Heinrich", sä Catharina benaut, "wenn dat eben Benno ween is, denn is Benno 'n Swatten!" Bi 'n Gesangvereen harrn se al foken Gospels ut Ameriko sungen. "Black spirituals_, as de uk heten dään. Geern müch se disse Leder lieden. Dor weer so veel Geföhl in, so veel Höpen un Swung, un se passen jümmer noch in de Tiet. Een von de Gospels güng ehr glieks dör 'n Kopp. "We shall overcome, we shall overcome, we shall overcome some day ..." Man müss ehr Jung sik nu jüst 'n Swatten utsöken as Fründ? Geev dat nich noog annere düütsche Studenten in Kiel? Womööglich kunn de noch nich mol önnig düütsch snacken! Un wokeen wüss, woneem de herstammen dä? As se 'n Parkplatz funnen harrn, kömen jem de beiden jungen Lüüd al in de Mööt. "Hallo! Schöön, dat ji mol weller in Kiel sünd!", strohl Kai sien Öllern an. Meisttiets harrn se doch in 'n Kufferrum noch wat binnen, wat Studenten goot bruken köönt. "Guten Tag!" sä uk Benno un strohl öber beide Backen. Studenten hebbt Hunger. Also güngen se nu eerstmol allemann no een lütt Lokool in de Noberschop. Benno kööm uk mit. Nee, toeerst wull he jo nich so recht. Dat müch he meist nich doon, eenfach so mitgohn to 'n Eten. Man denn lööt he sik ober nich lang nödigen. Beten neeschierig weer se jo nu doch op Benno. Harr Catharina in ehr Leben al mol mit 'n Swatten an enen Disch seten? Nee. Nee! Se müss em jümmer ankieken, den Studenten ut Marokko oder Kenia oder Saudi Arabien oder wo de herstammen dä: Swatte, kruse Hoor. Brune, meist swatte Ogen. Witte, sneewitte Tähnen. Un brune Huut. Dat weer also Benno! "Benno, wat studeert Se denn?" Wat för 'n dusselige Froog! Benno studeer datsülbe as ehr Jung. Dorüm kennen se sik doch. Benno kunn ganz goot to Woort komen. "Also, Düütsch mutt he könen", simmeleer Catharina. Un 'n Akzent von Marokko oder so kunn se uk nich ruthören. "Benno, sünd Se al länger in Düütschland?" Se wull dat nu weten. Benno grien. "Jo! Tweeuntwintig Johr! Ik bün hier op de Welt komen, nich in Kiel, ober in Stood. Mien Öllernhuus steiht in Oolland, un dorüm kann ik uk Plattdüütsch. Dat harrn Se woll nich dacht, wat?" Catharina weer baff: Benno ut Borstel! Nich to glöben: Benno ut Borstel. Schood egentlich. Kunn se em nich 'n beten utfrogen no Marokko oder so. Borstel, dat kenn se doch. Wenn se no Hamborg föhren, ehr Heinrich un se, denn kömen se jümmer dör Borstel. Schood! Marokko harr ehr veel mehr intresseert. Se hebbt noch schöön tosomen eten, drunken un sik wat vertellt. Un mit'nmol kööm ehr weller de ole Gospel-Song in 'n Kopp: "Oh, deep in my hart I do believe, black and white together now some day ..." Benno is jem nu nich mehr frömd. Benno is jüst so as du un ik. Blot sien Huutfarv, de is dunkel. Nu weet se dat, wo se mit em an enen Disch seten hett: Benno is okay. Un förwiss gifft dat in Kiel un in Hamborg, in Berlin un in Stood vele Bennos, de uk okay sünd. Egool, wat se nu ut Borstel stammt oder ut Marokko. Quellenangabe: Heike Fedderke „Anna Catharina – Buten un binnen„ Kreissparkasse Stade Erschienen 1995 (ausverkauft) Landschaftsverband Stade: Plattdeutsche Geschichten für den Lesewettbewerb und fürs Internet - Seite 37 Dusendfiefhunnert Heike Fedderke Is jo wat to dull mit de velen Prospekten un de ganze Werbung, de bi uns in 't Huus fladdert jede Week. Mitünner is dor wat bi, wat ik mi ankieken do. Männichmol kann ik dor uk wat von bruken un schriev dat op mienen Inkoopszeddel. Ober dat mehrste bruuk ik nich. Besünners den enen Zeddel hebb ik op Sicht, de jeden Sünnobend bi uns in 'n Breefkassen stickt. Grötter geiht 't ober uk nich! Minsch nochmol to, kann ik doch tokomen Week al weller mit de ole Appelkist no den Papiercontainer hinfören. As wenn ik anners nix to doon harr! Ober dat schall 'n Enn hebben. Hüüt luur ik em op, den Keerl, de de Werbezeddels sünnobends jümmer in 'n Breefkassen stickt. Mitünner kriegt wi sogor twee Stück von em! Dat loot ik mi nich mehr gefallen, loot ik mi dat nich! Ik dach: So bi Klock twee rüm kummt he jo jümmer. Ik goh eenfach in 'n Goorn, teh een beten Unkruut rut, feeg de Steenplatten af un pass op, wenn he kummt, de Keerl. Un denn warr ik em wat vertellen! Süh! He kummt! Mit sien Fohrrad föhrt he op de Opfohrt rop, so as jede Week, stellt sien Rad an de Garoosch af, grippt in sien ole Tasch, hett weller so 'n ollen groten Werbezeddel in de Hand. Glieks stiemt he no de Huusdöör hin, un ik mutt fix topedden, dat ik em noch jüst eben footkriegen do. "Na? Bringt Se uns weller dat "Angebot" för de neegste Week?" "Jo, wat mutt, dat mutt." "Wat ik al lang mol seggen wull: Bi den Loden, wo Se uns jede Week de Werbung för bringen doot, dor kööpt wi gor nich in!" "Jo, dat kann ik mi dinken. Ik uk nich. Dat is mi mit 'n Fohrrad veel to wiet to föhren. Ik kööp mien beten Kroom in 'n Dörpen in. Dat beten, wat ik bruken do." "Hebbt Se denn keen Auto?" "Nee." "Un wat sünd Se von Beruf?" "Beruf? Dat is al lang her. Ik bün Rentner, bün ik. Is nich veel, wat ik jeden Moond an Rente kriegen do. Dorüm verdeen ik mi doch noch 'n lütt beten to mit disse Werbezeddels." "Un wat kriegt Se dorför? Ik meen, wat betohlt de Firma för enen Zeddel, den Sie verdeelt?" "Söss Pennen." "Un wo veel Zeddels dreegt Se ut in een Week?" "Dusendfiefhunnert." "Jede Week? Sommer un Winter?" "Jo." Wi goht tosomen den Weg von de Huusdöör no de Garoosch, wo sien Fohrrad steiht. Sien Fohrrad is 'n olle Schees, wieter nix. Un von de "Werbetuur" jede Week ward dat uk nich jüst beter. Na, he kennt sik woll ut mit sien Fohrrad. Nich, dat he dor noch mit to Malöör komen deit ... Och, un snacken mag he uk. Ik froog em noch dit un dat, he vertellt noch, wat he fröher arbeidt hett, as he noch jung weer. Un mi dücht, in sien Ogen, dor fangt dat so 'n ganz lütt beten an to lüchten. Nu mutt he ober wieter! Dusend Zeddels hett he noch op sien Fohrrad. Un hüüt is jüst mol keen Regenweller. Adjüüs! Ik goh no den Breefkassen hin, hool den Werbezeddel dor rut un pack em in 'n Keller in de ole Appelkist. Is doch 'n Klacks, is dat. Wenn man blot tokomen Sünnobend dat Weller goot is! Dormit de ole Mann bi 't Utdregen von de Werbung keen natt Fell kriegen deit. Un loot em doch enen von de ollen groten Zeddels rinsmieten in den Breefkassen. Loot em doch! Mienwegen uk twee ... Quellenangabe: Heike Fedderke „Anna Catharina – Buten un binnen„ Kreissparkasse Stade, Erschienen 1995 (ausverkauft) Landschaftsverband Stade: Plattdeutsche Geschichten für den Lesewettbewerb und fürs Internet - Seite 38 Dumme Fleeg! Heike Fedderke So! Dat weer 't! Hebb ik di endlich footkregen! Deist mi gor nich leed! Siet güstern argerst du mi, siet güstern Middag! Allens müsst du probeern in de Köök: den Kees, de Marmelood, de Wust un de Krömels von de Rundstücken. Un wat harrst du för 'n Jieper op unsen Schokolodenpudding! Normol schullst du dor güstern Middag jo al an glöben. Mit 'n natt Schöddeldook hebb ik toslogen, as du op den Dunstaftog langskrabbeln dääst. Un bums weerst du futsch! In 'n Ogenblick dach ik, du kunnst in den Kookputt rinseilt ween mang den witten Kohl. Söcht hebb ik di mit 'n Klütensleef mang den witten Kohl. Stillswiegens pack ik den Deckel op den Kookputt rop, liekers du dor binnen harrst ween kunnt! Un denn weerst du mit'nmol weller dor! Du büst jo nich blööd un fallst in 'n Putt! Du seilst hööchstens in de achterste Eck von de Köök vonwegen dat natte Schöddeldook. Un denn lettst du mi söken un söken. För 'n Ogenblick weer Roh. Du kunnst jo uk op 'n Footboden noch noog to freten finnen, ohn mi to argern. Un leben wullst du uk. Man blot een Deel musst du di nu doch mol frogen loten: Worüm büst du nich still un heemlich in de Köök bleben, sünnern hest mi verfolgt bit in de Stuuv un mi de Middagsstünn vermiest? Dat in uns Stuuv nich so veel Krömels rümliggen doot as in de Köök, dat harr 'k di glieks seggen kunnt! Un denn hest du mi piesackt! De hele Middagsstünn! Toeerst dach ik noch, du wöörst dat leed, wenn ik di in een Tuur weller verjogen wöör. Nich dreemol, nich veermol, och ik kann 't gor nich mehr seggen, wo foken ik mi sübbst haut hebb. Mehr un mehr kööm ik in de Fohrt. Disse Frechheit! Un disse Utduur! Du flöögst in de Hööcht, settst di eben mol op 'n Disch oder op dat Sofaküssen, un denn köömst du weller anflogen. Du musst di woll uk argert hebben, anners harrst du jo nich so brummt. Mol settst du di op mien Hoor, mol op 'n Arm, un sogor vör de Hannen harrst du keen Bang. Ik bün anners nich so keddelig, man bliev mi weg von de Been! Tohauen un von 't Sofa opspringen weer eens, as du mi doch wohrhaftig beten hest! Dat weer güstern. Hüüt harrst du 't weller op mi afsehn. Weller in de Middagsstünn. Keen Oog hebb ik dichtkregen. Dat hest du schafft! Mööglich is 't, du büst dat güstern gor nich ween, sünnern dien Swester oder Cousine, dien Fründin oder Tante. Ik weet nich. Ji seht all so öbereen ut! Nu hebb ik di also footkregen. An de Klatsch backst du fast, krabbelst un brummst nich mehr. Dien Schangs hest du hatt: Ik hebb di dat Finster openmookt un de Döör. Du büst nich no buten flogen. Dumme Fleeg! Dumme Fleeg ... Quellenangabe: Heike Fedderke „Sübbst is de Fro!„ Kreissparkasse Stade Erschienen 1998 (ausverkauft) Landschaftsverband Stade: Plattdeutsche Geschichten für den Lesewettbewerb und fürs Internet - Seite 39 Hamlet Heike Fedderke "Loot uns doch mol wat Lustigs ankieken, wat to'n Lachen!" leeg ik Heinrich in de Ohren. "Lachen is goot för de Seel un för de Utstrohlung. Un Plattdüütsch is goot för de Kultuur." Ohnsorg-Theoter, dat weer no mien Mütz ween. Leider Gotts weer ik ober nich an de Reeg mit Wünschen. Un mien Heinrich, de harr sik dat Düütsche Schauspeelhuus in Hamborg utkeken. Hamlet. Nu hebb ik jo keen Abituur. Ober wi hebbt to Huus eenen Schauspeelföhrer. Hamlet is von Shakespeare, is al teemlich oolt un speelt in Dänemark. Een Truurspeel is dat. Mit Moord un Dootslag. Dat "Düütsche Schauspeelhuus" in Hamborg besteiht siet 1900. Sien Rokoko-Theoter strohlt in de Farven Root, Witt un Gold. Twee von de roden Plüüschsessels hören för dissen Obend uns. Harr mien Heinrich doch wat Besünners utsöcht. "Hamlet" von Shakespeare, drütte Reeg Parkett, Platz negen un teihn. De beiden Sessels vör uns weern noch free. "O nee! Nich dat Froonsminsch! Schall sik de Keerl vör mi hinsetten, ober nich de Fro!" Still protesteer ik. Nützen dä dat nix. Dat güng hüüt nich no mienen Willen. Ik kreeg dat Froonsminsch vör de Nees. Wi seten in de drütte Reeg, mien Heinrich un ik, un vör uns weer de grote, berühmte Bühn von 't Schauspeelhuus Hamborg, wo al Gustaf Gründgens den Mephisto in Goethe sienen Faust speelt hett. So veel wüss ik ut 'n Internet. Sehn kunn ik nix mehr. So spranterige Hoor, sünd de öberhaupt noch in de Mood? Wat harr de Ollsch dat hoochtupiert un mit Hoorspray inpüüstert, dat dat man jo nich weller tohoopsacken dä. Gresige Duftwulken kömen uns in de Mööt. Wat se dat woll alleen trechtkregen harr? Oder wat se dor extra för no'n Putzbüdel hin ween is? Antonehmen is dat. Oder wat ehr Keerl womööglich sülben de Putzbüdel weer? Un se schull nu Reklame lopen för den Salon. De sik so opdönnern mutt, wat de woll uk wat in 'n Kopp binnen hett? Disse opplusterte Hehn de ... "Is Hamlet al dor?" Heinrich harr den Putzbüdel vör sik sitten. Dor kunn he licht öberweg kieken. Wenn Hamlet ganz op de anner Siet von de Bühn stünn, kunn ik em uk sehn. Un wenn ik een Oog dichtkniepen dä, denn weern de spranterigen Hoor nich so in de Weg. "Wenn du nix sehn kannst, köönt wi no de Paus ümtuschen mit den Platz", sä mien Heinrich. Em is dat egool, he is jo teemlich groot. He kann jo meist jümmer goot sehn. Un wat de Lüüd achter uns dinken doot, köönt wi nich weten, wenn se nix seggt. Paus weer, un wi kunnen uns 'n beten de Been verpedden. Dat bimmel al to 'n tweeten Mol. De Paus weer to Enn. De Putzbüdel un sien Madamm setten sik dool op jemehren Platz. Man se harrn leider Gotts densülben Infall hatt as wi. Mien Dag weer dat hüüt nich. Spranterige Hoor un keen Enn ... "Is Hamlet al dor?" "Sien oder Nichsien", höör ik Hamlet simmeleern, "dat is hier de Froog." "Sehn oder Nichsehn", dach ik still bi mi, "dat is hier de Antwoort." Dat güng dor teemlich hooch her bi Hamlet sien Mudder un den König von Dänemark. Eerst kregen se sik gewaltig in de Plünnen, as de Wohrheit öber den Königsmoord an 'n Dag kööm. Un amenn legen se meist all för doot op de Bühn. Tjä, so weer dat. De Rest is Swiegen. Quellenangabe: Heike Fedderke „Flünken„ Quickborn-Verlag, Hamburg ISBN 3-87651-247-6 Erschienen 2002 Landschaftsverband Stade: Plattdeutsche Geschichten für den Lesewettbewerb und fürs Internet - Seite 40 De Oodler in'n Höhnerstall Heike Fedderke Dor leev mol een Buur, de fünn op 'n Fellen 'n jungen Oodler, de harr 'n lohmen Flunk. De Buur nöhm den Oodler mit op 'n Hoff un sparr em in sien Höhnerstall bi de annern Höhner. De Oodler füng an, no de Körner to picken, Woter to drinken un in de Eer to kleien. De Buur weer tofreden, denn he harr nu een Hehn mehr. Do kööm een Vogelkundler vörbi, de sehg den Oodler bi de Höhner. Grantig fröög he den Buurn, wo he woll den Oodler in den Höhnerstall sparren kunn. "Een Oodler mutt flegen, he bruukt sien Freeheit!" De Buur wink af. "Dat is een Vogel, so as de Höhner uk. Kiek doch, wo he dat Koorn oppicken un an de Eer kleien deit. De will gor nich flegen, un 'n Bangbüx is he uk", schüddkopp de Buur. "Wenn ik di wiesen do, dat de Oodler flegen kann", sä de Vogelkundler, "warrst du em denn sien Freeheit trüchgeben?" "Na kloor", grien de Buur, "versöök dat! Ober glööv mi man, he ward nich flegen." De Vogelkundler sett den Oodler op sien utstreckte Hand un sä to em: "Fleeg, Oodler, fleeg in dien Freeheit!" De Oodler ober hüpp to Bodden un güng trüch in 'n Höhnerstall, wo he glieks weller anfüng to kleien. Luuthals lach de Buur: "Glöövst du mi nu?" De Vogelkundler verstünn de Welt nich mehr un wull opsluuts noch enen Versöök moken. De Buur willig in. Ditmol steeg de Vogelkundler mit den Oodler op dat Huusdack un snack em goot to: "Fleeg, Oodler, fleeg in dien Freeheit!" De Oodler ober hüpp op dat Dack un güng sinnig trüch in 'n Höhnerstall. "Nu warrst du 't woll begrepen hebben", lach de Buur. „Eenmol müch ik 't noch versöken", meen trurig de Vogelkundler. "Un wenn de Versöök weller fehlslogen deit, denn schall de Oodler mienwegen een von dien Höhner sien." De Buur lööt den sünnerboren Keerl gewähren. Annern Dag, fröh an'n Morgen, güng de Vogelkundler mit den Oodler op enen hogen Barg, sett sik mit em op de böberste Spitz un tööv, bit an 'n Horizont gleuhnig root de Sünn opgohn dä. He böhr den Oodler in de Hööchd, lüch em den Kopp een beten an, no de Sünn to, un flüster: "Fleeg, Oodler, fleeg in dien Freeheit! Fleeg dor hin, wo du ween wullt! Besinn di doch, wokeen du büst!" Mit'nmol kööm een frische Bries op, un in dissen Ogenblick spegel sik dat Licht in den jungen Oodler sien Ogen. Mit all sien Kroosch spann he breet un gewaltig sien Swingen ut. Stolt as een König seil he hooch an 'n Heben, un sien Schrei weer to hören öber 't ganze Land. Endlich harr he sik besunnen, dat he een Oodler weer, de jümmer een Oodler ween is un jümmer een blieben ward, egool, wo lang dat ganz anners utsehn hett mit em. Landschaftsverband Stade: Plattdeutsche Geschichten für den Lesewettbewerb und fürs Internet - Seite 41 Online no Hochtiet Heike Fedderke Nu bün ik jo bewannert mit de moderne Technik, kann mit 'n Computer ümgohn un mit 'n Fax un Handy un wat nich all, un denn dach ik so: Dat Anmellen to de Gröne Hochtiet, dat mookst du per eMail öber www.freenet.de un schickst dor glieks 'n hübsche Glückwunsch-Koort mit hin. Dat is mol wat Besünners. Anropen doot se jo all. Een Foto mit 'n root Küssen un twee gollen Ringen söch ik bi "freenet" ut, schreev dor noch 'n Dank för de Inloden mit rin un dat wi uns op de Hochtietsfier freuen doot, mien Heinrich un ik. So 'n Bummelee, dor bün ik nich för. Op 'n letzten Drücker, dat is nich mien Oort. Also schick ik de eMail al bitieden af. So 'n schöne eMail as ik hett seker nüms an dat Bruutpoor schickt. Dat weer twee Doog vör de Hochtiet. Wi legen al in de Puuch, mien Heinrich un ik, un wenn wi in 'n Bett liggen doot, denn vertellt wi uns noch wat. "Hest du uns uk anmeldt to Hochtiet?", fröög he. "Al lang!", kreeg he von mi to Antwoort. "Per Super-eMail mit Glückwunsch-Koort un allens dorbi." "Hest denn uk Antwoort kregen, dat de eMail ankomen is?" "Nee - nich würklich. Ober so 'n eMail kummt jümmer an, dor kannst op af!" - "Froog man lever noch mol no!", geev mien Heinrich dat Prieken nich op. "Anners seggt se op de Hochtietsfier to uns: Wat wüllt ji denn? Ji sünd jo gor nich anmeldt! "Un denn mööt wi an 'n Kattendisch sitten ..." Annern Dag rööp ik glieks bi dat Bruutpoor an. "Een eMail ut Wischhoben?", fröög de Brögam verwunnert. Nee, bi jem weer nix ankomen. Ober wenn 't wieter nix weer, dat schull sik woll noch trechtlopen. De Hochtiet weer jo eerst den annern Dag. Sühst du, un so weer ik doch meist in de Bredullje komen mit mien besünnere Anmellen, wenn wi op de Hochtietsfier opkrüüzt weern, to de wi woll inloodt, ober gor nich anmeldt weern. Wo dat nu an legen hett, dat de eMail nich ankomen is, kann 'n nich mehr weten. Bi den tweten Versöök hett de Technik jedenfalls funkschoneert un uns Grötens sünd noch schriftlich enen Dag vör de Hochtiet ankomen, op 'n allerletzten Poeng sotoseggen. Man wat nu uns Hochtiets-Geschenk to rechten Tiet ankomen is, oder wat dat weller enerwo op so 'n "Server" verschütt gohn is, dat mag de Dübel weten. Dat hebb ik nämlich per "onlinebanking" verschickt ... Landschaftsverband Stade: Plattdeutsche Geschichten für den Lesewettbewerb und fürs Internet - Seite 42 De mit Tronen seien Heike Fedderke Dampen hitt stoht de Kummen op 'n Disch. Geiht nix öber Kehdinger Hochtietssupp: dat Fattstück so fein möör, de Meerrettich-Sooß schöön scharp, lecker Backplummen dorto, Ries mit Rosinen. Un keeneen von de gelen Kartuffeln is tweikookt! Achteran schall 't noch 'n Jubi geben un dormit goot. Se fiert de Diamanten Hochtiet man blot lütt. De Clubruum von 't Dörpsgasthuus is jüst passlich. Vadder kickt in de Runn. "Lieschen, woneem stickt Matten? Kann de Herr Student nich mol op uns Diamanten Hochtiet pünktlich ween?" Wat ehr de Hitt nu von de Supp in 'n Kopp stiegen deit oder von Vadder sien forschen Toon oder wat ehr de Wesseljohren mol weller ünnerkriegen wüllt, dat speelt nu uk keen Rull. Jüst will Elisabeth antern, dor stött Hermann ehr sachten an un schüddkoppt: Gor nich üm kümmern ... "Do mi enen Gefallen“ harr se ehren Jung in de Ohren legen, "Klock ölben schall de Fier anfangen. Wi wüllt gemeensom Oma ehr Leed "Kumm un segen uns' ut dat plattdüütsche Gesangbook singen. De mit Tronen seien, bi de Oornt sik freien'. Dat hett Oma sik wünscht. Also, wees pünktlich, ik bidd di!" "Harrn ji em doch man blot dat oll Motoorrad nich köfft!" Elisabeth kickt in 'n Schoot. Dat müss jo komen. De Sweet löppt ehr den Puckel hindool, un twüschen ehre backigen Hannen verknüllt se dat witte Spitzentaschendook, as kunn dat nu wat nützen. Se sitt op Kohlen, siet Vadder "Mohltiet" seggt un dat Hochtietssuppeneten anfungen hett. Wenn 't uk villicht nich de fiene Oort is: Se mutt hier mol för 'n Ogenblick rut, de Hannen waschen un vör de Döör frische Luft snappen. Un kieken no Mathis. Ehren rechten Foot harr se verwetten kunnt, dat de Jung pünktlich komen deit, villicht in Jeansbüx un Pullover, ober doch to rechten Tiet! Wo foken harr se sik den Kopp al tweibroken wegen dat Motoorrad, liekers se sik bit nu jümmer op ehren Söhn verloten kunnt hett. Wiet un siet is nix to sehn von em. "Elisabeth! Wo bliffst du denn? Jochen will een Ansprook holen op dat Diamanten Poor!", kreiht Magdalene as een Hehn, de jüst een Ei leggt hett. Golden blinkert de Halskeed op ehre brune Huut. Wat utsehn deit as Brilljanten, dat is in Wohrheit man blot Zirkonia. Un op Jochen sien dusselige Ansprook, dor harr Elisabeth uk goot op verzichten kunnt. "Is he mol weller nich in de Fööt komen, de Herr Student?", fangt Carola dat Sneren an. De Wien is ehr al to Kopp stegen, un den Jubi harr se man beter wegloten schullt. "Wo veel Semester studeert he nu egentlich al?", gifft se dat Stänkern nich op. "Harrn ji em man lever no 't Finanzamt schicken schullt oder no de Spoorkass. Von't Studeren, dor kriegt se doch blot Grappen von in 'n Kopp. Philosophie un Psychologie, dor brickt 'n sik jo de Tung bi af." "Carola", druckst Elisabeth rüm, "deist mi enen Gefallen? Swieg still!" "Machen wir's den Schwalben nach, bau'n wir uns ein Nest ..." Selig schunkelt sachten dat Diamanten Poor no de Wiener Walzermusik. Sösstig Johr sünd se gemeensom dör Dick un Dünn gohn, hebbt leve Kinner un Grootkinner un sünd tofreden mit sik un jemehr Welt. Bilütten kunn Mathis nu ober uk komen. Anners kriggt he von de schöne Fier jo gor nix mehr mit. Bang kickt Elisabeth op de Klock. Liesen schüfft se ehre lüttje Hand ünner Hermann sien. Wenn Hermann man nich weller veel to hogen Blootdruck hett, so rootbramsig as he utsehn deit. Kann villicht mal ener de Musik 'n lütt beten lieser moken? Dat höllt 'n jo in 'n Kopp nich ut! In vulle Montuur steiht de Schandarm in de Döör. Elisabeth jappst no Luft. Gedanken joogt as Blitzen dör ehren Kopp. Hermann springt op un will den Schandarm in de Mööt. "Oh, pardon", Landschaftsverband Stade: Plattdeutsche Geschichten für den Lesewettbewerb und fürs Internet - Seite 43 seggt de fründlich. "Dor hebb ik woll de verkehrte Döör footkregen." So unvermodens, as he dor stohn hett, so gau is he weller verswunnen. "Köönt Se mi seggen, woneem hier de Diamanten Hochtiet stattfinnen deit?", is dor op 'n Floor een Stimm to hören. "Jo", seggt de Schandarm. "Dor sünd Se hier richtig!" Mit grote, faste Schreed geiht Mathis op dat Diamanten Poor to, in de Hand 'n apaddigen Blomenstruuß mit een witte Amaryllis. "Mien Glückwunsch to dissen besünnern Hochtietsdag!", strohlt he sien Grootöllern an. Dat is mucksmusenstill. Mathis in Slips un Krogen, mit 'n swatten Antog un blitzblanke Schoh ... "Wow!", seggt liesen een von de jungen Lüüd. Ohn Wöör stüürt Mathis op sien Öllern to un drückt Elisabeth de Urkunn in de Hand. "Dr. phil. Mathis Bodendiek" steiht dor schreben. Dat kann Elisabeth jüst eben noch sehn. Landschaftsverband Stade: Plattdeutsche Geschichten für den Lesewettbewerb und fürs Internet - Seite 44 „So ein Tag...„ Hinrich Gerken Von Ansehn kennen se em alltohoop. Ober wie he heten dä un wo he herkööm, dat wüss keeneen. Dreckig un mit afreten Tüüch, nich raseert un nich kämmt, un denn dat grimmige Gesicht! Nee, mit so eenen Keerl kunnen se doch nich snacken! Wenn he dor an den Diek seet un in dat Woter keek un sik sünnen dä, denn möken se eenen wieden Bogen üm em. Un wenn he mit sien beiden Plastiktaschen de Stroot langskööm, denn güngen de annern al bitieden op de annere Siet. Dat wöör al genoog, wenn he dor foken op de Bank seet un de Lüüd sien Mütz hinhööl to ‘n Geldrinsmieten. Un jümmer möök he een böös Gesicht. Keen Minsch hett em mol lachen sehn, de ganzen Johren nich. – Nu seet he dor wedder op de Bank. Dor harr he de letzte Nacht woll slopen. He tell dat Geld, dat se em güstern in de Mütz smeten harrn. De Groschens un Penns bröchen jüst nich veel. Ober een poor Markstücken wöörn ok dorbi. Dat reck woll ut för eenen halben Buddel Kööm – to ‘n Opwarmen. He pack de Wulldeek tohoop, nöhm de beiden Plastiktaschen un möök sik op den Weg no dat Geschäft, wo he Wien oder Kööm oder Liköör köpen kunn. – As he noch mit een brummsch‘ Gesicht in den lüttjen Loden stünn un sik eenen halben Buddel Kööm afmeten leet, do höör he op eenmol achter sik een Stimm: „Ich-liebe-dich!„- He verjoog sik meist un dreih sik üm. Dor harr doch eben een mit em snackt! Ober he kunn kenen Minschen sehn. Blots blangenan in dat Büro stünn een Käfig mit ’n Papagei dor in. – Un denn höör he noch eenmol de Stimm: Ich-liebe-dich-ich-liebe-dich!„ - Nu wüss he dat: De Stimm, de meen em. Un wat harr se to em seggt? – Sowat harr he in sien ganzet Leben noch von kenen Minschen to hören kregen. Sien Ogen füngen op eenmol an to lüchten, - un öber sien stoppelig un grimmig Gesicht töög sik een fründlich Lachen. – Dor harr een mit em snackt! Un de harr ganz gewiss em meent! Un he harr dat ok genau verstohn. – As he sienen Kööm betohlt harr, güng he wedder no buten. He lach un hööl den Kopp no boben un süng, - jümmer wedder datsülbige Leed: „So ein Tag, so wunderschön wie heute....! „ – Dor harr een to em seggt: „Ich liebe dich!„- Un dat glieks dreemol! – „Wat hett de Keerl denn?„, sään de Lüüd, de em in de Mööt kömen. „He singt un lacht jo – un is to anner Tiet doch jümmer so brummelig!„ – Ober se güngen doch leber röver – op de annere Strotensiet. --- Landschaftsverband Stade: Plattdeutsche Geschichten für den Lesewettbewerb und fürs Internet - Seite 45 Musst an glöben! Hinrich Gerken Schwester Margareta stünn mit beide Been op de Eerd. Dat müss se ok. Se wöör as Diakonisse utbildt un möök nu ehren Gemeendeschwesterndeenst dicht bi Oldenborg. In söß verschiedene Dörper müss se de Kranken versorgen. Mit ehren VW-Käfer föhr se jeden Dag ehr Tour. De Lüüd töben al jümmer op ehr, un se leet jüm nich in `n Stich. Jüst so kunn se sik ober ok op ehr ole Auto verloten. Dat harr ehr ok noch niemols in `n Stich loten. Ober eenes Doogs, - dat is noch gor nich so lang her, - do wull dat Auto op eenmol nich mehr. Eenen halben Kilometer vör dat nächste Dörp putter de VW een beten un stünn denn eenfach still. He röög sik nich mehr. – Wat nu? – Schwester Margareta steeg ut un keek in den Benzintank. Tatsächlich! De Spriet wöör restlos all‘, - ok in `n Reservetank. Dat hülp nix, se müss sik Benzin ut dat nächste Dörp holen. Een Liter genüüg jo, dat se wenigstens mit dat Auto no de Tankstell komen dä. Dor kunn se jo vulltanken. Ober ohne Benzinkanister oder eenen Ammel kannst du slecht Spriet holen. Dat eenzige, wat Schwester Margareta bruken kunn un wat se bi ehr Krankenvisiten bi sik in `n Auto harr, dat wöör een Nachtpott. De güng woll sachts. Den nöhm se mit. Naja, - no een halbe Stünn wöör se wedder bi ehr Auto. Langsom un vörsichtig füll se den Spriet üm in den Benzintank. Dor schull ok jo nix vörbipütschern. As se noch dormit beschäftigt wöör, hööl op eenmol een Auto blangen ehr. De Fohrer harr al von wieden sehn, wie dor een Schwester in Diakonissentracht mit eenen Nachtpott wat in den Tank füllen dä. He dreih de Autoschiev hindol un sä to ehr: „Lebe Fro, glöövt Se wirklich, dat Se dat Auto mit de Flüssigkeit in Gang kriegt?„ - Margareta anter: „Weet Se dat denn nich? Bi unsen Herrn gifft dat nix, wat unmööglich is!„ – De Mann sä: „Mööt Se ober eenen starken Globen hebben!„ Un he lach ehr wat ut. He kreeg ober den Mund nich wedder to, as de Schwester insteeg, de Motoor op den eersten Slag ansmeet un afbrusen dä in dat nächste Dörp. In `n Huus vertell de verdutzte Mann: „Dat gifft doch woll noch mehr twüschen Himmel un Eerd, as wat sik unser Schoolweisheit drömen lett!„ – Landschaftsverband Stade: Plattdeutsche Geschichten für den Lesewettbewerb und fürs Internet - Seite 46 De Jugend von vundoog Hinrich Gerken In'n Lokol bi'n Middoogsdisch seet he mi gegenöber un lees in de Zeitung. Un denn hart he enen Artikel funnen, de ein opregen dä. l,Wat is dat blots mit de Jugend von vundoog! Dor is doch nix mit los"! sä he. "Kiek: di dat an! Dor hebbt se in de Stadt wedder een Huuswand vullsmeert - mit jümehr Spraydosen. lk segg jo: De jungen Lüüd döögt nix." Ik bün gewiß ok nich dorför, dat se de Wannen vull Farv smeert", sä ik. "Ober wenn wi jüm alltohoop öber enen Kamm scheren wüllt, denn will ik vörher noch een Geschicht ton besten geben. De Schoolfründin von mien Swester, dat is de Mudder von de beiden jungen Lüüd. De Dochter studeert Musik un de Jung Medizin. Beide verstoht wat von Musik un künnt goot op 'n Klavier na op de Querfleit un op de Gitarre spelen. Vör twee Johren müss de Jung een Praktikum för sien Medizinstudium afleisten. Un dat möök he in een Heim för kranke Kinner in Middelengland - dicht bi York. Dor is he een poor Moond wesen un hett mit veel Freid de kranken Kinner pleegt. Ober se dään em ok bannig leed un duurn em. Letzten Sommer harrn de beiden Geschwister sik wat utdacht. Se wullen tohoop in England Urlaub moken - un bi de Gelegenheit wat för de kranken Kinner doon. Se wullen jüm Freid moken mit Musik. Un as se allens goot vörbereidt harrn, güng de Reis los. In London ünnerbröken se de Fohrt för twee Doog un keken sik de Stadt an. Ober nich blots dar! Se stellen sik eenfach irgendwo in de Stroten op, kregen Fleit un Gitarre her un möken Musik. War se so utwennig kunnen, dar spelen se. Un de Lüüd in London gefüll dat. Se bleben stohn un hören to un wunnern sik, war de twee jungen Lüüd ut jümehr Instrument rutholen kunnen. - De een von de Tohörers kööm an jüm ran un sä, se schullen dor doch irgendwat hinstellen ton Geldrinsmieten. Dat bröch gewiß wat. He harr Recht. As de beiden jungen Lüüd no een poor Stünnen dat Geld tellen dän, do wunnern se sik. Mit so veel harrn se nich rekent. Un dorbi harm se doch blots so ton Spooß Musik mookt. - Den annern Dag beleben se noch eenmol datsülbige. Un denn güng de Reis wieter no York. In de Stadt un in de Ümgegend harrn de Bekannten von den jungen Mann al vörher allens organiseert. Jeden Obend geben se woanners een Konzert. "Benefiz- Konzerr' heet dat jo woll. De Besökers betohlt jümehrn Intritt; ober de Künstlers nehmt keen Geld. - Dat snack sik in de Gegend flink rüm, un von Dag to Dag kömen mehr Minschen, de jümehr Freid an de beiden Düütschen harrn un sik nich satthören kunnen an de schöne Musik mit Klavier un Querfleit - oder Gitarre un Fleit - oder Klavier alleen. Un jeden Obend bröch dat een schöön Stück Geld in, - Geld för de kranken Kinner in dat Heim dicht bi York in Middelengland. Un dat, war se in London op de Stroot tohoopspeelt harrn, dar kööm noch dorto. Du kannst dienen Urlaub so moken un ok anners. Ober wie düsse beiden dat mookt hebbt, dat hett mi bannig goot gefullen. - Un de höört ok to de jungen Lüüd von vundoog." Mien Nover an den Middoogsdisch harr sien Zeitung hinleggt un keek mi nodenkern an un sä: "Dat hett di woll nich paßt, wat ik seggt heff." "lk glööv dat jo", sä ik, "dat gifft vele, de weet mit jümehr free Tiet nix antofangen un mookt denn Dummtüüch. Ober dat gifft ok annere. Un wi dröövt de jungen Lüüd nich alltohoop öber enen Kamm scheren." - - Landschaftsverband Stade: Plattdeutsche Geschichten für den Lesewettbewerb und fürs Internet - Seite 47 Snackst du Platt? Hinrich Gerken In een von de hiesigen Boo-Ünnernehmen snack de Juniorchef mit sienen Vadder, den Seniorchef. Dor harr sik een jungen Mann, de jüst sien Ingenieurprüfung mookt harr, üm enen Arbeitsplatz in jümehr Firma beworben. "Worüm nich", sä de Junior. "lk schriev em, dat he sik mol vörstellen kann. Enen tosätzlichen Booführer künnt wi woll bruken." In de nächsten Doog leet de Seniorchef sik den Kroom noch mol dör den Kopp gohn un sä to sienen Jung: "Schullen wi dor nich noch mit töben? Is dat nich beter, wenn wi eerst tokomen Johr enen neen Booführer instellt?" Se snacken dor öber un wöörn sik ok enig. As de junge Mann sik vörstellen dä, sä de Juniorchef to em: "Wir haben Ihre Bewerbung noch einmal mit Wohlwollen durchgesehen. Aber es tut mir Leid, wir können frühestens im nächsten Jahr einen weiteren Bauführer einstellen, vorausgesetzt, die allgemeine wirtschaftliche Lage lässt es zu." "Dat is to schood", sä de junge Mann, "un ik harr mi dor al so op freit, dat ik in düsse Firma arbeiten kann." He bedank sik, dat he sik tominnst vörstellen dröff. As he "Adjüüs" seggen dä, do rööp de Seniorchef, de blangenan sitten dä: "Ogenblick noch! Du kannst Platt snacken?" "Jo", sä de junge Mann, ik snack de meiste Tiet Platt. Ober ik kann ok Hoochdüütsch." "Wenn du Platt kannst, denn künnt wi di bruken. Wi hebbt vele Kunnen hier in de Dörper ümto. För de mööt wi enen hebben, de mit jüm Platt snackt. Von mi ut kannst du al morgen bi uns anfangen." Un so kööm dat. De junge Mann worr instellt as Booführer, un he arbeit sik mit de Tiet jümmer höger. Em gefüll dat in düsse Firma. Un de Seniorchef un de Juniorchef marken al bald, dat se enen goden Griff doon harrn. Letzt Johr wöörn een Bild un een Artikel von em in de Zeitung to sehn. He harr in de Firma sien 25jähriget Berufsjubiläum. Dor stünn ok to lesen, worüm se ein domols instellt hebbt: He kunn Plattdüütsch snacken. (18.10. 2002) Landschaftsverband Stade: Plattdeutsche Geschichten für den Lesewettbewerb und fürs Internet - Seite 48 Mogeln un Klatschen Hinrich Gerken Mit Latien harr Freddy nix in `n Sinn. Dat sture Pauken för düt Fach, dat leeg em nich, - al gor nich de komplizeerte Grammatik un de velen Vokobeln. Ober wenn dat dorüm güng, dat de Klass to Huus eenen latienschen Text in dat Düütsche öbersetten schull, denn wöör he mit sien Schoolarbeiden meistens teemlich flink fardig. He harr sik een ganze Reeg von de lüttjen Böker besorgt, wo de düütsche Öbersettung von de latienschen Texte in stünn. „Klatschen“ sään wi dorto. De wöörn ton Schummeln un Mogeln dor un dorüm von de Schoolleitung un von de Schoolmesters verboden. Dor dröffen se di nich mit foot kriegen. Se harrn een handliche Grött, - so an de fief mol acht Zentimeter groot. Wenn du in de Ünnerrichtsstünn mit de rechte Hand schrieben däst, denn kunnst du de Klatsche in de flache linke Hand hollen un de Sieden mit den Dumen ümblödern. Dat füll no vörn hin gor nich op. Un wenn de Schoolmester mol dör de Regen güng, denn kunnst du dat lüttje Dings mit eenen flinken Griff in den Ärmel verswinnen loten. Jümmer, wenn Freddy mol in de Stünn wat öbersetten schull, denn lees he dat eenfach ut sien Klatsche vör. Dat möök he so geschickt, dat de Schoolmester dor lange Tiet nich achterkööm. Freddy sien bestet Fach in de School, dat wöör dat Mogeln. Eenes Doogs schull een Klassenarbeit schreben warrn. De Klass schull een Kapittel ut Cäsar sien „De bello Gallico“ öbersetten. De latiensche Text, de stünn op een Blatt Papier, dat de Studienroot verdelen dä. Freddy keek sik dat eenen Ogenblick an, blöder ünner den Disch in sien Klatsche un harr ok al bald de richtige Stell funnen. – Nu kunn dat los gohn. He harr dat lüttje Mogelbook in de linke Hand un schreev in aller Roh dat Kapittel in Düütsch af. Vörsichtshalber bröch he dor noch eenen Fehler mit ünner, dat de Kroom nich so opfallen dä. As de Stünn üm wöör, sammel de Studienroot de Arbeitshefte wedder in. No een poor Doog harr he de Arbeiden korrigeert un wull se wedder trüchgeben. Ober vörher sä he noch wat dorto: Dat Öbersetten von den latienschen Text, dat harr so halfweegs klappt. Een poor gode Arbeiden wöörn dorbi, ober ok een poor slechte, - de meisten hören to eenen goden Dörsnitt. Ober twee dorvon wull he noch mol vörlesen un seggen, worüm he bi de een as Zensuur een glatte „Twee“ geben harr, - ok wenn dor noch een poor Unebenheiten binnen wöörn. As he dormit fardig wöör, kreeg he dat Heft von Freddy her. Jo, sä he, un hier wöör een Arbeit, dor stimm dat Öbersetten von vörn bit achtern. Blots een ganz lütten Fehler wöör dor binnen. De harr ober nix to seggen. Un trotzdem müss he dor een „Söss“ för geben. De Schriever, Freddy -, de harr in de Mitt twee Sätze to veel öbersett. De stünnen gor nich mit in den latienschen Text op dat Blatt. De Arbeit schull jo nich to lang warrn. Deuscheweg! De Blitz harr insloon! – Von nun an harr de Studienroot Freddy op `n Kieker un föhl em op den Tähn. Un wat kööm dorbi rut? Dat Schummeln un Mogeln platz op eenmol as een Sepenbloos. Freddy sien Tüügnis kreeg noch een „Fief“, - he bleev sitten – un müss de Klass noch eenmol wedderholen. Landschaftsverband Stade: Plattdeutsche Geschichten für den Lesewettbewerb und fürs Internet - Seite 49 Rücksicht un Nodenken Hinrich Gerken Wenn du dat richtig nehmen deist, denn müss dat egenlich heten „Vörsicht un Vördenken“. – Mook di vörher dien Gedanken öber dat, wat du moken wullt! Denn kummt dat gor nich eerst to Arger un Striet. Du kannst nich eenfach in dienen Gorden een Füer anböten un püüstern, al gor nich, wenn de Novers de Wäsche op de Lien hebbt. – Dat harrst du di ober ok al vörher seggen kunnt. – Un jüst so is dat, wenn di dünkt, du musst utgerekent in de Nacht oder in de Middoogsstünn Klavier spelen. Ok dat bringt di keen Frünnen in. Ober wunnert di dat? – Wer Rücksicht nimmt op annere, de höört gewiss nich to de slechten Minschen. Jan meen dat ok un wull sien Deel dorto bidregen. – He un sien Grete harrn nu jümehr Stuuv un ok de Sloopkomer mit enen neen Teppichfootbodden utleggen loten. Grete harr dat allens utsöcht no ehren Gesmack. Un Jan müch dat ok lieden. He harr Grete ok ganz fast toseggt, dat he nu nich mehr mit de Strotenschoh op den feinen Teppich pedden wull. Sien Fro harr em extro noch een Poor Puuschen mitbröcht. Und de stünnen to `n Wesseln vör de Stubendöör. Buten dröff he de ober nich antehn. De schullen jo nich dreckig warrn. Un Jan hööl sik dor ok an. För de Arbeit op den Hoff un in den Kohstall stünnen jo de Gummistevel proot – buten vör de Huusdöör. Den annern Morgen wull he den Stall utmessen. In de Komer töög he sik dat Arbeitstüüch an un dach dorbi an Grete un an den neen Footbodden. He pedd in de Puuschen un güng vörsichtig öber den neen Teppich – dör de Stuuv, über den Floor – bit an de Huusdöör. Buten steeg he in de Gummistevel. – Un denn nöhm he de feinen Puuschen in de Hand un dröög se öber den Floor un dör de Stuuv in de Sloopkomer. Dor stell he jüm fein blangen dat Bett. As Grete rinkööm, do sehg se de Bescherung. – Wat denn passeer, dorvon swieg ik leber still. – Rücksicht nehmen, dat is goot. Ober vörher kummt dat Nodenken – oder beter noch: dat Vördenken! - Landschaftsverband Stade: Plattdeutsche Geschichten für den Lesewettbewerb und fürs Internet - Seite 50 Schummelee Hinrich Gerken As wi körtens mol wedder von de School snacken dään, geev Mathias een Geschicht ton Besten, de he vör twee Johr beleevt harr: „Dat wöör bi de Vörprüfung in Latien. Wi wüssen al vörher, dat wi irgendwat von Cicero öbersetten müssen. Düsse Arbeit müss op alle Fälle goot warrn. Un dorüm harr ik mi een poor von de lüttjen Böker besorgt, wo de latiensche Text in `t Düütsche öbersett is. „Klatschen“ heet düsse lüttjen Hefte, un de sünd streng verboden. Wenn se di in de School dormit foot kriegt, denn büst du ünnerdör. Ober ik kunn mi jo vörsehn. De Prüfung speel sik in den Physiksool af. De wöör grötter as de Schoolklassen. Dor müssen wi uns in `n Afstand von twee Meter hinsetten, dat nich de een von den annern afschrieven kunn. De Bänk stegen no achtern hin an. Studienroot Dr. Junge harr von vörn den vullen Öberblick. He geev dat Thema bekannt: Een Kapittel ut „De senectute“ von Cicero. – Dat wöör goot! Dat Heft mit den düütschen Text harr ik in de Tasch. Den bruuk ik blots noch aftoschrieven. Vörsichtig kreeg ik dat lüttje Book ut de Tasch, söch de richtige Stell un lä dat opgesloon op de Bökertasch, de ünner de Schriefdischplatt ehren Platz harr. - Dr. Junge sä nu, dat wi mit de Arbeit anfangen kunnen. He harr sik eenen Packen Schoolhefte mitbröcht, de he nu bi sien Opsicht in de Twüschentiet dörsehn wull. Un denn passeer dat Malör. He sett sik nich vörn an den Disch, - nee, he nöhm Platz direktemang blangen mi – un füng an un keek een Heft no dat annere dör – un sä nix – un leet uns in Roh arbeiden. Un ik? – Ik seet dor, - kenen Meter von em af, - vör mi op den Disch harr ik den latienschen Text un schull den öbersetten, - un dor ünner leeg de Klatsche ton Mogeln, de mi hülpen schull bi de Prüfung. Un ik kunn de nich utnutzen. Een Blick in dat lüttje Book, - un he harr dat sehn, - un ik wöör dörfullen. Mi bleev nix anners öber, - ik müss mi ranhollen un mi tohooprieten. Wat sünd mi för kole Gräsen öber den Rüch lopen, - un wat heff ik sweet‘! – Ober as de Tiet rüm wöör, do düch mi, ik harr dat Öbersetten woll so halfweegs hinkregen. – Dr. Junge stünn op, nöhm sien Packen Schoolhefte mit no vörn un sammel dor uns Arbeiden in. As ik mien Blatt afgeben dä, do sä he: „Ich wollte Sie noch etwas fragen. Hat es denn geklappt mit dem Cicero-Text?“ – Ik anter: „Ach, ich denke doch, - so einigermaßen,“ – He sä: „Na also! Sehen Sie!“ – Mehr nich. Ik dreih mi üm un wull no mienen Platz gohn. Do kreeg ik eenen Schreck. Ik kunn in den Physisool ünner all de Dischplatten dörkieken. Un von hier ut sehg ik ok ganz düütlich de Klatsche, mien Book ton Schummeln, dat opsloon op de Bökertasch leeg. Minsch, Minsch! Wenn Dr. Junge dor achterkomen wöör! Wenn he de sehn harr! Nich uttodenken. Jedenfalls harr ik dat Exomen vergeten kunnt. Ober een Froog, de geiht mi jümmer wedder dör den Sinn: Worüm hett sik Studienroot Dr. Junge utgerekent blangen mi hinsett un is dor de ganze Stünn nich weggohn?“ Landschaftsverband Stade: Plattdeutsche Geschichten für den Lesewettbewerb und fürs Internet - Seite 51 Tüügnis-Elend Hinrich Gerken Klaus wöör een plietschen Jung. He stünn mit beide Been op de Eerd, un em interesseer allens, wat üm em rüm passeern dä. Ok in Sport wöör he goot. Ober een Deel güng em öber allens, - un dat wöör dat Rieden. Sien Vadder harr Peer, - un een dorvon höör Klaus. Egol, ob dat bi een Turnier wöör oder bi ‘t Voltijeern: Klaus wöör jümmer een von de Eersten. Sien Peerd, dat wöör sien beste Fründ. He reed dormit sogoor no School. Dichtbi kunn he dat vörmiddoogs bi Frünnen ünnerstellen. Wat sien Öllern mit em vörharrn, dat weet ik nich. Jedenfalls richten se sik nich no den Rootslag von de Schoolmesters un schicken em doch op de högere School. Un dormit füng Klaus sien School-Elend an. Gewiß, reken kunn he düchtig, ober de Sproken, - Düütsch, Englisch un Latien, - de legen em gor nich un bröchen em so mannicheen Fief oder Söss in. Un denn geev dat jedesmol to Huus een groot Theoter. Mudder kreeg dat Schreen - un Vadder schimp oder greep no den Stock oder bestroof sienen Jung mit Huusarrest. Dat bröch ober nix. In de School güng dat mit Klaus jümmer mehr bargaf, - un jümmer fokener reed he middoogs mit grote Angst no Huus. In den Blauen Breef harr stohn: ‘Versetzung gefährdet!“ Een Fief kunn he sik nu nich mehr leisten. Un denn kööm de letzte Latien-Arbeit vör de Tüügnisse. Klaus ohn’ dat al un kunn in de nöögsten Nachten nich mehr slopen. Wenn de Arbeit nich goot utfallen dä, denn bleev he sitten. Un wat denn? Wat wöör denn in ‘n Huus los? - No een Week kreeg he sien Arbeit trüch, - een slechte Fief! Langsoom trotten sien Peerd un he no Huus. Klaus sien Angst worr jümmer grötter. He müch sien Öllern de Arbeit nich wiesen. - Ünnerwegens steeg he af, slöög dat Latien-Heft op, dat ‘n de Fief glieks sehn kunn - un steek dat wedder in de Bökertasch, de an den Saddel hangen dä. - Dat Peerd leet he alleen lopen. Dat kenn jo den Weg no Huus. Un he versteek sik achter eenen Busch un bleev dor stünnenlang sitten. As dat Peerd ohne Klaus op ‘n Hoff ankööm, do ohnen de Öllern nix Godes: Wo is de Jung? Wat is mit em? - Se keken in de Tasch un fünnen de Latien-Arbeit. Un nu kregen se dat mit de Angst: He hett sik mit de Fief nich no Huus troot! Wo is he nu? Hoffentlich hett he sik nix andoon! - Mudder schree, un Vadder sä nix. Ober beide löpen se los un füngen an un söchen jümehrn Klaus un röpen no em. De Angst worr jümmer grötter bi jüm. Wenn he doch blots noch an ‘n Leben wöör! - He schull ok ganz gewiss keen Utschüllers hebben. He harr jo egenlich ok gor keen Schuld, dat he in de School afsackt wöör. Worüm hebbt se em blots no de högere School hinschickt? Woanners wöör he gewiss beter ophoben wesen! As Klaus sien Öllern von wieden sehg, do güng he jüm in de Mööt. Se nöhmen em in den Arm un freien sik, dat se em wedder bi sik harrn. Keen slecht Woord, - keen Vörwurf! - Troost un Hülp, de harr Klaus nödig. -Wat ik noch seggen wull: Klaus hett sienen Weg mookt - op een annere School. He is een düchtigen Geschäftsmann worrn. Dat Reken, dat leeg em jo. Un Milljonäär is he ok an lang. Landschaftsverband Stade: Plattdeutsche Geschichten für den Lesewettbewerb und fürs Internet - Seite 52 Op'n Schoolhoff Liselotte Greife De School is ut. De Kinner drängt sik ut de Döör. Een Deel rennt no'n Schoolbus, de annern mookt sik op den Weg no Huus. Se snackt miteenanner, se schreet sik wat to, se striet sik. Allns döreenanner. De Schoolhoff is vull Leven. Stefan höllt sik so'n beten afsiets. He will gau no Huus. Dat hett weller nich so goot klappt mit dat Lesen. För sien Stöttern kann he nix för. In'n Huus geiht dat over jümmer beter. He öövt dat jo ok, hett ok Sprookünnerricht. Man in de School, vör all de annern Kinner, dor will dat nich so. Dor ward he bang, un dennn geiht dat nich so as he dat will. He is ok nu bang - bang, dat een wat seggt. Man gau weg, man gau no Huus. Over dor kummt Thorsten an em ran. "Du hest jo weller örnlich stöttert", seggt he. "Wat is dat jümmer langwierig di totohöörn! Büst to doof to'n Lesen. Stefan will wiedergohn. "Lot mi doch in Rooh" , antert he. "Doof, doofl" schreet Thorsten. Dor blifft Stefan stohn. "Over nich so een Angeber as du een büst", antert he. "Segg dat nich nochmol!" schreet Thorsten. Un Stefan maarkt nu, woans he Thorsten argern kann. "Angeber! Angeber!" schreet he nochmol. Un denn goht de beiden opeenanner los. Se schubst sik un haut sik. Annere Jungs koomt dorto. Se kiekt, schreet un mookt de beiden jümmer duller. Denn - denn stölkt Thorsten över sien Schooldasch, fallt mit den Kopp op de Steen un liggt dor as doot. Nu is miteens allns vergeten. Stefan bückt sik daal, stött Thorsten an, röppt em an. Thorsten antert nich. To'n Glück kummt een von de Schoolmesters un weet, wat to doon is. He leggt Thorsten op de Siet, hoolt een Deck ut sien Auto un deckt em to. Stefan mutt no'n Schoolleiter gohn, de Dokter mutt anropen warrn. --Is to'n Glück nich so slimm worrn, as dat utsehn harr. Thorsten hett een Gehirnerschütterung un mutt för'n poor Daag in't Krankenhuus. Dat harr leger ween kunnt. Over egens - egens geiht dat jo ok anners. Oder nich ? Landschaftsverband Stade: Plattdeutsche Geschichten für den Lesewettbewerb und fürs Internet - Seite 53 Von den groten Sieg Liselotte Greife Mennigmol is dat för den Schoolmester jo ok nich eenfach. So to'n Bispill, wenn een Sportünnerricht hett in de letzte Stünn - Sportünnerricht mit twölf- bit dörteihnjährige Jungs. Vörher hebbt annere Schoolmesters de Kinner mit Zinsreken, mit Interpunktschoon un mit dat Intimleven von de Immen kujoneert. All so'n sitten Kroom hebbt se moken müßt. Dor hett sik wat opstaut, dat nu free warrn mutt. Arms un Been wöllt sik regen, un ut de Kehl will wat ruut, wat mit Zinsreken un Interpunktschoon nix to doon hett. Eerstmol 'n beten lopen loten. De Schoolmester kann richtig föhln, wo goot dat de Jungs deit. Achterno köönt se sik örnlich in de Rehg stelln un een no'n annern över den groten Kassen jumpen. Düürt over nich lang, dor geiht de Rangelee in de Rehgen an, dor sünd se kuum noch to holln. De Schoolmester lett se nochmol in de Wett lopen, dor köönt se sik utdoon. Over nu geiht dat eerst richtig loos. All wöllt se sik wiesen, keeneen will achteran ween. "Der war zu weit vom!" "Thorsten hat mich festgehalten, das gilt nicht!" So fangt dat an. Un denn nimmt dat gegensietige Anschreen een Oort an, de sik swatt op witt nich so goot utnehmen deit. Dor mookt de Schoolmester een Enn. "Setzt euch alle auf die große Matte!" seggt he. "Moralpredigt!" kummt dat trüüch. Un dor is düütlich ruuttohööm, wo leed se sowat sünd. Se loot sik veel Tiet mit dat Tohoopkomen. Over de Moralpredigt kummt nich. De Schoolmester vertellt wat - verteilt wat von een Begeevnis, dat he foken mol Schölers verteilt hett in all de Johrn. He vertellt von de Olympiade 1928 in Amsterdam. Von den Finnen Nurmi vertellt he un von den Franzosen Duchesne. Von een Hindernislauf över dreedusend Meter un von een Sieg, de all de annem Siegen överdropen hett. Gegen Nurmi weer domols nich antokomen. Duchesne wüß dat. Ok he weer een von de Besten, harr anners keen, de dat mit ein opnehmen kunn. Eenmol - eenmol wull he ok gegen den Finnen ankomen - eenmol. Un denn keem wat, wat nüms vermoden ween weer - Nurmi stölkte glieks bi den eersten Graven un full stracklangs in't Woter. Duchesne harr dütmol....... Over de Franzoos dreih sik üm, geev Nurmi de Hand un hölp em ut den Graven. Se löpen wieder, harrn bald een groten Vörsprung vör all de annern Löpers. Denn wull keen den annern den Sieg nehmen - un so güngen de beidem Siet an Siet dör dat Ziel. Düt Begeevnis vertellt de Schoolmestert op eenfache Oort - so as een Begeevnis ut de Alldaagstiet. Over he mutt doch woll de richtigen Wöör funnen hebben. De Jungs sünd ganz still. Ok loterhen bi't Ümtrecken is nich veel to höörn. He hett jüm doch woll so'n beten nodinkern mookt. Höölt nich lang vör sowat, dat weet he goot. Over he ward se ok in de tokomen Tiet noch Schölers vertelln - de Geschicht von den groten Sieg. Landschaftsverband Stade: Plattdeutsche Geschichten für den Lesewettbewerb und fürs Internet - Seite 54 Von Wutteln un Windmokers Liselotte Greife Fein Sündagmorgen is dat. Is Vörjohr, un Bernhard Bruns steiht in sien Goorn un freit sik. Bööm un Blömen blöht üm em to. Over de gröttste Freid mookt em dat Wuttelblick. Dat Wuttelkruut steiht goot un hett de richtige Klöör. Von Backbordsiet her kummt Nober Hömann bi em an. „Moin„, seggt he. „Moin Korl„, seggt Bruns. „Feine Wutteln hest du al.„ „Jo, stoht goot. Heff ik fröhtietig inkregen.„ „Hest ok wat gegen de Wuttelfleeg mit andoon?„ „Nee, du. So`n Schietkroom kummt bi mi ich in de Eer.„ Hömann antert nich glieks. Over dat is em antosehn, dat he dat nich gootheten deit. „Bi Wutteln geiht dat nich ohn Chemie, dat kannst mi glöven.„ Bernhard brummelt wat von aftöven, un Korl seggt nochmol: „Kannst mi glöven!„ Denn geiht he. Over no`n poor Schreed kummt he nochmol trüch. „Wenn du afsluuts keen Chemie hebben wullt – denn versöök dat doch mol mit Zippeln. Zwischen de Wutteln Zippeln planten, dat schall ok hölpen. „Jo, seggt Bernhard. Kann ik jo versöken. Korl is kuum weg, dor kummt de annere Nober anlopen. „Stoht goot, dien Wutteln. Junge Brennettel schöllt jo goot gegen de Wuttelfleeg ween. Dor bruukst du gor keen Gift mehr. Brennetteln in een Ammer, Woter dorop un `n poor Daag stohn loten.„ „Denn stinkt dat so, dat mi mien Froo de Wacht anseggt.„ „Wenn du dor de Wutteln mit begoten hest, markst du nix mehr von.„ „Dat vertell du mol mien Froo!„ « Nee, lot man! Gegen de Froonslüd kumm ik ok nich an.„ As düsse Nober weg is, kummt noch een an, de sien Klookheit gern ünner Bewies stelln will. „De Wutteln harrst du man örnlich in de Windeck sein schullt„, meent he. „Wind is goot gegen de Wuttelfleeg. In`t Holsteensche mookt se dat so. Dor ward Wutteln dor plant, nem de Wind an`n dullsten weiht.„ „In`t Holsteensche – dor is dat ok eenfach. Wenn dor de Wind von See kummt, denn hebbt se Osten- un Westenwind togliek. Denn krüselt de Wuttelflegen solang, bit se düselig sünd. Un wenn se düselig sünd, denn köönt se keen Eier mehr afleggen.„ Op düssen Snack weet de Tuungast eerstmol nix to seggen. He kann sik dor so recht keen Riem op moken. No`n Wiel besinnt he sik over un seggt noch: „ Dien Wuttelblick is nu over jüst in`n Windschadden von dienen Huus.„ „Jo„, seggt Bernhard sinnig, „Over dat Huus kann ik dorüm doch nich mehr ümstelln. „ „Lütte Windmöhl kannst opstelln.„ „Dat is wiss nich nödig„, antert Bruns. „Windmokers hebbt wi hier al noog.„ Un dor mutt woll wat an ween, denn Bruns hett feine grote Wutteln kregen – ohn Gift, ohn Brennettelschü, ohn Zippeln twüschendör – un sogor noch in`n Windschadden. Landschaftsverband Stade: Plattdeutsche Geschichten für den Lesewettbewerb und fürs Internet - Seite 55 Höört veel Moot to Liselotte Greife Schoolmeesters hebbt dat ok nich jümmer eenfach vondaag. Welke Schölers hebbt ene ruge Oort un Wies sik optoföhrn. Is swoor, mit jüm ümtogohn. Jüst de hebbt denn oftins noch dat Regeer över de ganze Klass. Steiht woll mennigmol ok veel Unglück achter so een Opföhrn. De Kinner weet nich mehr, wonem se sik an holln schöllt. Toveel ward rünnerreten. Se mööt sik in ene Welt trechtfinnen, de keen Trüchholln mehr hett. Een goden Schoolmeester mookt sik över sowat Gedanken. Un wenn he ok nich veel ännern kann – in sien Rebeet, bi siene Schölers, dor will he dat tominnst versöken. Mit gode Wöör – geiht dat nich. Mit Strofen – al lang nich. Woll mutt he mennigmol strofen. Over ännern – ännern deit sik dorüm nix. Speel – Speel is noch jümmer een Weg toeenanner ween. He hett sik een Speel utdacht, dat veel Moot von em föddert. O jo – he weet dat. Over he is goot anschreven bi sien Schölers un bi jümehr Öllern. He kann dat wogen. He hett ok Kollegen funnen, de mitmoken wöllt. Mit jüm un mit siene Schölers sett he sik denn tohoop, besnackt allns. Denn schrifft he een lütt Theoterstück. Schoolmeesters un Schölers schöllt dor mitspeeln. Over de Rullen sünd utwesselt. Schölers speelt Schoolmeesters un Schoolmeesters speelt Schölers. Jo, dor höört Moot to. Sik so opföhrn op de Bühn as ruge Schölers dat mennigmol doot, ok leege Wöör bruken – dröff sowat överhaupt ween? De Kinner sünd all in de letzte Klass – föfteihn un sössteihn Johr oold. Liekers – wat schöllt de Öllern dorto seggen? Over he will den Spegel vörholln. So mutt he denn ok de Wohrheit afspegeln. Bi dat Speel, al bi de Proven, kummt denn ok ruut, dat Schölers goot beluurn köönt. Ganz besünners denn, wenn dat üm de Egenorten von de Schoolmeesters geiht. Se höllt ok enen Spegel vör, un mennigeen mutt över sien Schadden springen. Dat Speel kummt to`n Schooljohrsenn würklich op de Bühn. De Schoolmeester, de sik dat utdacht hett, un ok dat Regeer föhrt, seggt to Anfang wat se vörhebbt. He meent, dat dat woll nödig is. He sülm hett een Schöler to speeln, de ganz besünners rug un opsternaatsch is. So, as all de annern ok, speelt he dat best. Elkeen Speler harr jo lange Tiet dat to sehn kregen, wat he nu speeln schall. Un pröövt hebbt se jo ok. Bi düsse Proven hett dat nich bloots veel Spooß geven – ok veel Nodinken, un veel opeenanner togohn. Dat gifft denn mehr Bifall as de Schoolmeesters sik dat dacht harrn.De Öllern – de mehrsten tominnst – hebbt dat goot opnomen. Se hebbt den Sinn von dat Speel verstohn. Mag woll ween, dat de ene oder annere ok een anner Urdeel hett. Over to höörn is nix. Ännert sik wat no so enen Speel? Jede Proov hett den Spegel klorer mookt. Enen Versöök – enen Versöök ist dat doch woll wert. Landschaftsverband Stade: Plattdeutsche Geschichten für den Lesewettbewerb und fürs Internet - Seite 56 Verkööp bloots över Internet Liselotte Greife De Weckklock rötert. To luut för een, de eerstmol ut sienen Sloop finnen mutt. Otto streckt sienen Arm ut un stellt dat Larmwark af. Dat geiht von alleen, so as elkeen Morgen. Dat geiht – sotoseggen – mechanisch. Wack is he dorüm noch lang nich. He mutt sik eerst besinnen. Und dat geiht hüüt nich so gau. Weer he nich – weer he nich even noch dör de Strooten lopen, von enen Loden no`n annern? Harr he nich even noch för sien Froo – se hett in dree Daag Geburdsdag – wat inköpen wullt? He harr dat over nich kunnt. An elkeen Lodendöör harr een Schild bummelt: „Verkauf nur über Internet„. Ooch nee, wat weer he in de Kniep komen! In`n Huus, an sienen olen PC, dor hett he jo gorkeen Internet. Bi den Togang in`n Internet in sienen Büro, dor kann he doch nich för siene Froo inköpen. Wenn dat jedereen moken wull. He wull ok gor nich över Internet schoppen, he wull inköpen. Und dat op gode ole Oort. He wull sik von ene fründliche Verköpersch beroten loten. Wokeen kennt sik denn mit Froonslüüd so goot ut, as de Froonslüüd sülm. He will dat ok anfoten, wat he köfft. Man – wonem he ok henkeem, över all: „Verkauf nur über Internet“. Un de Stadt weer so leer, as he dat noch nich eenmol beleevt harr. Keen Autos an de Parkuhrn, keen Footgängers. Nich mol de halfwussen Kinner, de anners mit jümehr gediegen Rullbreder de Stroten in dat Footgängerrebeet unseker moken dän, weern to sehn. Ok de Bank lieköver dat grode Inköpshuus, de Stammplatz von de Monarchen, ok de weer leddig. Dat weer wohrhaftig as in ene Geisterstadt. Dat Cafe an de Eck – dat kann jo woll nich över Internet bedenen. Dor man hen! Over jüst as he dat anstüürn wull, dor röter de Weckklock. Hett he dat allns würklich bloots dröömt? Is dat gor nich so? Siene Froo steckt den Kopp in de Döör. „Fröhstück is glieks trecht. Wecken heff ik all köfft.„ Dor is Otto wack. „Wecken hest du köfft? Richtig so bi`n Bäcker köfft?„ De Froo kiekt em verwunnert an. „Wonem harr ik de woll anners köpen schullt? De Bäckers stoht fröh op. Is doch elkeen Dag so.„ Jo – se stoht fröh op – siene Froo ok. Kummt em hüüd eerst richtig to Sinn. He will för ehr ok ganz wat Besünners köpen – mit de Hölp von ene fründliche Verköpersch – nich över Internet. De Werbung in`n Kiekschapp, de schull een sik gor nich so foken ankieken. Kannst jo swore Drööm von kriegen. So goot as hüüd hett Otto dat Fröhstück lang nich smeckt. Landschaftsverband Stade: Plattdeutsche Geschichten für den Lesewettbewerb und fürs Internet - Seite 57 Lütt Jan sien goden Rat Liselotte Greife Lütt Jan un sien Opa sünd gode Frünnen. Se sünd geern tohoop, hebbt sik veel to vertelln un köönt ok fein tohoop speeln. Dat is over nich so, dat se jümmer Tiet föreenanner hebbt – lang nich. Jan geiht jo al no School. Dor hett he siene Schoolarbeid un siene Schoolfrünnen. In`n Huus, bi de Öllern, gifft dat för em ok to doon. He kann al den Disch trechtmoken, wenn dat Eten geven schall, he kann Brefen no`n Postkassen henbringen, mol wat inköpen un mit sienen lütten Hund no buten gohn. Jan hett to doon. Opa ok. Opa hett sienen Goorn, un he ward von sienen Vereen bruukt. He hett ok jümmer wat to schrieven. Wat dat för`n Kroom is, dat weet Jan nich. He kann dat egens ok gor nich begriepen, dat een freewillig soveel schrieven deit. Vondaag – vondaag is Jan ok bi Opa to Besöök. Over mit Opa is dat hüüd nich so as annere Tiet. Jichtenswat mutt em argert hebben. He mookt so`n vergrellt Gesicht. He höört ok gor nich op dat, wat Jan em vertellt. So`n beten swoor höörn deit he jo al, dat weet Jan. He weet ok, dat dat bi öllere Lüüd oftins so is. Over vondaag versteiht Opa ok rein gor nix. Jan hett em dreemol vertellt, dat se ene nee`e Schoolmeestersch hebbt, und dat de bi sienen Fründ Pit wohnen deit. Und dat is doch wat! „Hest höört?„ froogt he em nochmol. He schreet dat meist. Dor gifft em Opa een Stück Popier un enen Stift un seggt: „Weetst wat, schrief mi dat mol op! Ik kumm glieks weller.„ Un denn geiht he no blangenan. Nu kiekt Jan over verbaast. Denn dinkt he `n ganze Tiet no. Wat hett sik Opa dor utdacht? Soveel kann he jo noch gor nich schrieven. Denn – denn schall Opa dat ok nich to weten kriegen, hett he sülm de Schuld an. Jan weet een Utweg. He schrifft groot un düütlich op dat Blatt: „Fagieses„, un as Opa weller in de Stuuv kummt, dor wiest he em dat. Opa kiekt – denn lacht he uns eggt: „Dat is `n goden Rat, mien Jung.„ Jo, he hett dat kloorkregen – hett dat in „Schriftdeutsch„ für Erwachsene översett. Dor heet dat: „Vergiss es!„ Und dat, meent Opa, dat is `n ganz goden Rat. Landschaftsverband Stade: Plattdeutsche Geschichten für den Lesewettbewerb und fürs Internet - Seite 58 As so`n flegen Üntertass Liselotte Greife Ik glööv nich, dat anners nochmol een Auto op so afsünnerliche Oort un Wies to een Buul in dat Vörderdeel komen is. Andreas sien Wogen is sicher de eerste un de eenzige. Andreas is een anstelligen un kloken Minschen. Man bloots von dat, wat op Hoochdüütsch „Orientierungssinn„ nöömt ward, dor fehlt em so`n lütt beten an. In de Stadt, nem he tohuus is, dor kennt he sik ut. Annerswo richt he sik no Strotenschiller un Landkorten oder lett sik von siene Froo seggen, woans dat längs geuht. Over vonovend is he alleen ünnerwegens un will een Fründ besöken. He is dor al mol ween. Over dat hett bi Andreas nich veel to bedüden. He harr jo ok noch bi Dag ankomen wullt. Man Harvstdaag sünd kott, un op de Autobohn weer he nich so goot vörankomen. Opstünns is dat düster. De Fründ wohnt op`n Land. Andreas hett al de Stroot footkregen, de no dat nee`e Wohnrebeet föhrt. Nu söcht he den Fohrweg no de Hüüs hen. De güng links von de Stroot af un dör een Waldstück, dat weet he noch. Over links sünd bloots Wischen, de Wald is op de annere Siet. Düürt `n ganze Tiet, bit he dorop kummt, dat he dütmol von de annere Siet in de Stroot rinföhrt is un nu rechts afbiegen mutt. He föhrt ganz langsom. Wonem is de Schüün bleven, de lieköver von den Fohrweg stünn? De hett he sik doch domols markt. Andreas mookt dat Fernlich an. Harr he woll leven nich doon schullt. Dor kummt miteens wat von boben op em doolflogen un landt mit enen örnlichen Knall op dat Vörderdeel von sienen Auto. Oh nee – wat verjoog he sik! He höllt den Wogen an, lett over den Motor lopen. Keen weet – villicht hebbt Rövers dat op em afsehn, un he mutt ganz gau utneihn. Wenn een Deel von so`n flegen Ünnertass op sien Auto knallt weer, harr sik dat woll anners anhöört. Egens glöövt he ok gor nich an so enen Kroom. Over – weer dor nich gliektietig mit düssen Knall wat över sien Auto wegflogen? He töövt. Allns blifft still. No`n Wiel stiggt he vörsichtig ut. He mutt doch nokieken, wat op sien Auto doolsuust is. Noch jümmer praat sik glieks weller an dat Stüür to setten un lostoföhrn, geiht he no vörn. Wat he süht – dat is nich so recht to begriepen. Gifft dat in düsse Gegend Kaninken, de flegen köönt? Een von jüm liggt jo woll op sienen Auto – doot. Mit de Daschenlamp süht he denn, dat dat Deert ok Wunnen hett, Wunnen von scharpe Krallen. Hett een Stöttvogel sienen Fang fallen loten? Villicht hett he sik verjoogt, as de Schienwarfers oplücht weern. Andreas leggt dat doote Deert an`n Strotenrand. Lütte Buul hett sien Auto kregen. To`n Glück is he goot versekert un hett bit nu keen Schoden melln müsst. Argerlich is dat liekers. Un wat sik de Lüüd von de Versicherung dinkt, wenn he jüm schrifft, dat een Kaninken von boben doolsuust un op sienen Auto opslahn is – dat mag he sik gor nich vörstelln.Over nu kriggt he de Schüün in Sicht. De wiest em den Weg. Ooch ne – wat goot. Landschaftsverband Stade: Plattdeutsche Geschichten für den Lesewettbewerb und fürs Internet - Seite 59 De Swiensböst un de Daschenklock Liselotte Greife Ene Klock, de`n överall mit hennehmen kann, de hett jo nu meist jedereen. Man, wenn dat wohr is, wat ik annerletzt leest heff – denn is dat de Verdeenst von enen Swien, von enen dicken Swien, dat wi nu so ene Klock hebben köönt. De öllste Klock is – de Sünn. No de Sünn hebbt al de olen Griechen un de Ägypters de Tiet utrekent. Wenn twee Lüüd tohoop komen wulln, denn hebbt se de Tiet no de Läng von jümehr Schadden utmookt. „Kumm wenn dien Schadden teihn Foot lang is„, hebbt se sik seggt. So ganz op de Minut kann dat jo woll nich gohn sien. De Lüüd harrn jo ok domols wiss al verscheden grote Fööt. In`t Middelöller – so üm 1300 rüm – geev dat denn de groten un sworen Klocken, de mit Rödern in de Gangen holln worrn. De weern in de Karktoorns inboot, un de Lüüd harrn sik no den Klockenslaag to richten. Dor geev dat de Warkklock, de de Lüüd an de Arbeid reep un de Middaagsklock. De Lüüd kunnen sik domols nich so eenfach an den Disch setten, se müssen töven, bit de Klock lüden dä. Mit de Fieerovendklock weer dat Dagwark to Enn, un mit de Doorklock worrn de Stadtdoorn dichtmookt. Denn geev dat noch de Wienklock. Wenn de to höörn weer, denn müssen de Weertshüüs dichtmoken. Dat weer so, as bi uns de Polizeistünn. Un denn keem – tweehunnert Johr loter – de junge Smitt Peter Henlein in Nürnberg op den Gedanken, ene lütte Klock to moken. Ene, de`n in de Dasch steken kann. Man, so`n Röderwark kunn de jo nich hebben. Von ene ganz fiene Feller müss de andreven warrn. Over – wonem schull he so ene herkriegen? He dach dor lang över no, kunn over keen Utweg finnen. Enen Ovend, as he no Huus gohn wull, dor keem em een Swien in de Mööt. Dat weer utbüxt un leep op de Stroot rüm. Weer domols jo nich gefährlich. Autos geev dat noch lang nich. De Buur wull dat Swien fangen, de junge Smitt keem em to Hölp. Dor bleev an sienen Büxenbeen een von de Swiensbörsten behangen. In`n Huus nöhm Peter Henlein de af. Villicht hett he dor so`n beten mit rümspeelt un weer in Gedanken weller bi siene lütte Klock ween, de he trechtkriegen wull. Jo – un denn hett he woll markt, dat de Swiensböst so fein un so smiedig is, ok so ganz fiene Wedderhaken hett. He hett markt, dat he dat in de Hannen harr, wonem he so lang no söcht harr. An Swiensbösten weer jo ok jümmer antokomen. So harr he denn de eerste Daschenklock boot, und dat dicke Swien hett den Verdeenst an. Vondaag – vondaag hebbt wi over keen Swiensbösten mehr in uns Klocken. Un de sünd jo ok nich mehr so groot as domols. Ut de eerste Daschenklock hebbt se loterhen dat – „Nürnberger Ei„ mookt. Dor weer over Peter Henlein al doot. Landschaftsverband Stade: Plattdeutsche Geschichten für den Lesewettbewerb und fürs Internet - Seite 60 Martina in de Sepenbloos Liselotte Greife Martina is `n lütte Deern. Se is dat eerste Johr in de School, un se is dor ok geern. Over `s nomiddaags, wenn se ehr Schoolarbeid trecht hett, un wenn fein Weller is, denn sitt se opleevst buten vör de Döör un mookt Sepenblosen. Wat schemert un glinstert de so fein, wat spegelt sik dor nich allns binnen. De Heven, de Sünn, Bööm un Blööm, allns is in so een Sepenbloos to sehn. Un wenn een ganz vörsichtig blosen deit, denn ward de Bloos so groot as een Football. Mennigmol fliggt se ganz wied weg. Denn wesselt dat Sepenbild. De lütte Deern weer woll geern mol mit so een Sepenbloos flagen – bit in de Wulken. Se harr sik denn de Eer von boven bekieken kunnt. Over Martina is jo al groot – se weet, dat dat sowat nich gifft. Man – denn kummt eenmol een Sommerovend, dor kann se nich in`n Sloop finnen. Buten is dat noch ganz hell. Vadder un Mudder sünd mol eben no de Noverslüüd hengohn. Dor stiggt de Deern ut`n Bitt un geiht vör de Döör. De Sünn is noch nich ganz ünnergohn. Over ok de halve Maan steiht an`n Heven. Dat sik de Maan in een Sepenbloos spegelt, dat hett Martina bit nu noch nich sehn. Se mutt eenmol probeern, woans dat utsüht. Dar glückt ehr ok. De Maan spegelt sik in ehr Sepenbloos, und dat süht ut, as wenn he lacht. Man – wat is dat? De Sepenbloos ward grötter un grötter, de Maan lacht jümmer duller. Un denn sitt de Deern miteens in de Sepenbloos un fliggt mit ehr weg. Se sweevt över dat Huus hen un över all de annern Hüüs. Wat is dat fein, so von boven över de Stadt to kieken! All de Stroten sünd to sehn, all de Hüüs un all de Goorns. Nu geiht dat över de School weg un över de Kark. Dat güng man knapp an den Karktoorn vörbi. Over nu kummt dat Woter, nu kummt de See. De is so wied un so düster. Keen Schipp is to sehn un keen Lüchttoorn. Martina ward dat ganz bang to Moot. Se kann doch nich över de See flegen. Woans schall se weller op de Eer komen? För Bangigkeit stött se mit ehrn Rüch no achtern gegen de Kugel. Se will ehr weller no Stadt to drieven. Over de Kugel geiht twei. De Deern fallt un fallt un schreet. Un denn – denn waakt se op. Se liggt in ehrn Bitt un hett dat allns bloots dröömt. Dör dat Finster kiekt de Maan – un de lacht würklich. Landschaftsverband Stade: Plattdeutsche Geschichten für den Lesewettbewerb und fürs Internet - Seite 61 De Schavernack mit de Döörklock Liselotte Greife De Schrieversfroo sitt an ehrn Schrievdisch. Se mutt vondaag noch een Geschicht för de Zeitung schrieven. Man nu hett se dor jüst keen goden Infall för. Fröhertieten hebbt Schrieverslüüd un ok Schoolkinner, wenn se een Opsatz to schrieven harm mol an'n Bleesticken gnabbert. Dat hett villicht ok mennigmol holpen. Over wokeen schrifft nu noch mit Bleesticken? Un denn pingelt dat ok noch an de Döör. Buten is over nüms to sehn. Bloots ut den Autoünnerstand von den Nober kummt so'n ganz fienes Lachen. Ooch so. So'n Vergnögen kennt de Schrieversfroo ut ehr Kinnertiet ok. Se geiht weller trüch an den Schrievdisch. Over no een halve Stünn, se hett nu jüst een ganz goden Gedanken, geiht de Döörklock nochmol. Dütmol kiekt dat ene Been von den lüttsten Jung ut de Noberschaft noch eben ut den Ünnerstand ruut. He is woll nich so gau achter de annem Kinner herkomen. Oh nee nu is de gode Infall weller weg. De Froo harr woll Lust, den Spijök een Enn to moken. Over denn, denn steiht ehr een Bild vör Ogen ganz düütlich, obschonst dat al lang her is. Dat is meist, as spöör se dat Koppsteenplaster von de Pfarrgass noch ünner de Fööt. An'n Enn von düsse Pfarrgass stünn dat Pfarrhuus. Lieköver harr de Vadder von een Schoolfründin sien Grööntüüchloden. Christa hett de Fründin heten. De Pastoor harr so'n feinen langen Klingeltoog, un Christa harr een lütten witten Hund. Purzel hett de heten. Weer ok gor nich so swoor, heemlich een Stück Wusst an den Klingeltoog antobinnen. Christa möök dat ganz sinnig. Wenn de Pastoor ruutkeem, denn wull se ein no'n Kinnergottsdeenst frogen. Sünd de Noberskinner nich egentlich ganz truschüllig? Dat hett domols nich lang duurt, dor harr de Hund de Wurst in de Nees kregen. He weer dorop tolopen. De Schoolfründinnen nich. De weern ganz gau achter den Grööntüüchloden verswunnen. De Pastoor möök de Döör open. De Hund lööp gau weg. De fromme Mann keek sik üm, schüttkopp un güng weller in't Huus. Sien Döör güng no buten hen op, he harr dat Anhangsel an sienen Klingeltoog noch gor nicht in Sicht kregen. Eerst bi'n tweeten Mol keem de Hund an de Wurst un de Pastoor op de Undöögt. Schimpt hett he nich. Wat de Kinner em woll bi sien Arbeid an de Predigt stöört hebbt? Wat he ok eerstmol sien gode Gedanken verloorn harr? De Schrieversfroo sitt un smuustert. Se weet nu, wonem se een Geschicht över schreven kann. Över Undöögt - fröher un vondaag. Landschaftsverband Stade: Plattdeutsche Geschichten für den Lesewettbewerb und fürs Internet - Seite 62 Nu heet dat weller oppassen Liselotte Greife Se hett dat nu weller hild, uns Swattdrossel. Se is licht to kennen. Ehr Flünken hebbt nerden een smalen witten Striepen. Den ganzen Winter över hett se bi uns in'n Goorn leevt. Se is an't Fudderhuus komen un hett sik bi'n Kompost wat tohoopsöcht. Hunger hett se nich lieden müsst. Verleden Johr harr se ehr Nest in een Fichtenboom, un de Jungen sünd ok al utflogen. Oh, dat weer di wat! Al vör de Sünn weer uns Swattdrossel jümmer togangen. Toeerst hett se dat Nest treechtmookt. Weer jümmer an't Söken no drögen Spieren un Moos. Dor, wonem de Telgen von de Ficht so ganz besünners dicht sünd, dor hett se ehr Nest boot. Weer ok goot so, de Nover hett een Katt. De Swattdrosselmann hett wieldes op de Wacht seten, ganz boben op uns Barkenboom. Von dor ut hett he allns översehn kunnt. Un sungen hett he ok al lang vör de Sünn un 's obends solang, bit dat düster weer. Sien Seken* weer denn 'n ganze Tiet nich mehr to sehn. Vörsichtig heff ik eenmol in de Telgen von de Ficht keken. Dor seet se denn ok ganz still un kuum to sehn. Over an enen Dag keem een Jiepen un Snirren ut de Fichtentelgen. Ganz liesen un ganz fien toeerst. Un denn weer ok uns Swattdrossel weller to sehn. Wat harrn de Vogelöllem nu to flegen un to söken. He harr kuum noch Tiet, sien Leed to singen. In'n Nest weern bloots Snavels to sehn, opsparrte Snavels. lk weer jümmer mit op de Wacht, dat man jo keeneen to dicht an de Ficht rankeem. Jo - un denn flegen se sülm, de Lütten. Toeerst noch ganz unbehölpsch. De Steert weer jo ok noch to kott. Modder müss jümmer noch wat in de Snavels stoppen. Nu is een Johr vergohn, un nu is dat weller sowied. Twüschen Bullnkruut söcht de Swattdrossel mit de witten Striepen no drögen Spieren. Se sammelt sik wat tohoop un flüggt no de Ficht hen. Op den Barkenboom singt de Drosselmann sien Leed. Nu heet dat weller oppassen. *Seken=Weibchen Landschaftsverband Stade: Plattdeutsche Geschichten für den Lesewettbewerb und fürs Internet - Seite 63 Nu löppt dat allns `n beten anners Liselotte Greife Eenmol kemen Greta Mertens de olen Socken weller in de Hannen, de se sik sülm mol knütt hett. Ehr Grootmudder hett ehr dat Knütten bibröcht – oder beter seggt – se hett ehr dat bibringen wullt. Dat hett nich so ganz klappt. Mit düsse Socken kann se kenen Stoot mit moken. Se sünd holperig knütt, un se hebbt dor Löcker, wonem gorkeen henhöörn doot. Wegsmieten much se ehr nich. Se hett ehr ok antrocken, over jümmer bloots in`n Huus, wenn keen annern dor weer. De Socken sünd ut griese Wull, un se warmen jo ok. Opbewohrt hett Greta de over bloots to`n Andenken an Grootmudder. De hett sik würklich Möh geven mit de Lehrstünnen. Se harr dat over nich licht mit de Deern. De dä dat allns bloots ehr to Leev, over se harr to keen Lust to, dat weer licht to marken. De Lehrmeestersch hett dat denn ok opgeven. Nu is Greta de Grootmudder. Over bi ehr un ehr Grootdochter löppt dat allns ganz anners. Knüttkunst kann Greta jo al so nich wiedergeven. Se süht de Grootdochter ok nich so foken. Dorothea wohnt mit ehr Öllern mehr as dreehunnert Kilometer wied weg. As se denn so in dat Öller is, nem Greta de Lehrstünnen in`t Knütten kregen hett – so bi veerteihn Johr – kummt Dorothee weller mol to Besöök. Greta is in de Twüschentiet nich mehr in`n Deenst, se hett dat Schrieven anfungen un sik jüst `n Computer köfft. Dat düürt bloots `n poor Minuten, do hett Dorothee düssen Apperot in Sicht kregen. „Du hest enen PC? Un Internet ok? Wau!“ Dat „Wau“ steiht för een groot Anerkennen. De Deern kiekt ehr Grootmudder ganz respektierlich an. Un so wat deit goot! „Jo – ik heff em, over mennigmol hett de ok mi. De deit nich allns dat, wat ik doon müch“, antert Greta, un dat is de reine Wohrheit. Vörmoken loten sik de jungen Lüüd nix, un dat schall een ok gor nich eerst versöken. „Wat willst du wissen? Dröff ik mol?“, seggt Dorothee. Un bi: “Dröff ik mol?” hett se all op den Knoop drückt un de Computer hett ehr „Willkommen“. heten. Dat deit he jo mit jedeen, de weet, wonem de Anstellknoop is. Greta kriggt nu weller Lehrstünnen. Man – dütmol kummt dor würklich allerhand bi ruut – mit de löckerigen Socken gor nich to verklieken. De PC kriggt enen feinen „Bildschirmschoner“, de Dateien ward no „Arbeitsgebieten“ tohoopfaat, un de Grootmudder weet achterno, woans so een Datei as „Anhang“ afschickt warrn kann. De beiden sünd ganz iefrig bi de Arbeit. De Deern harr ok geern noch wiest, wat allns ut den Internet ruuttoholln is. Over se hebbt al so de Tiet för dat Ovendeten vergeten. Un allns op eenmol geiht in enen olen Kopp ok nich rin. „De Welt steiht Kopp, allns ward ümdreiht“, hett noletzt mol een seggt. Mag jo ween. Over mennigmol mookt dat Ümdreihn denn ok bannig veel Spooß. . Landschaftsverband Stade: Plattdeutsche Geschichten für den Lesewettbewerb und fürs Internet - Seite 64 Dat Geheemnis achter de Spieskomerdöör Liselotte Greife Ferien bi Grootmudder! Ferien in den olen Huus mit den groten Goorn ümto. Ferien mit all de Frünnen de Lars dor hett un mit all de Steden, nem een bi dat Verstekenspeeln swoor to finnen is. So ganz anners is dat, as in de Stadt. Dat Huus, nem Grootmudder in leevt, hett Grootvadder sien Grootvadder mol köfft, un do is dat ok al oold ween. To enen Kloster hett dat mol tohöört, so as de grote Kark blangenbi. De eerste Feriendag geiht denn hen mit Frünnen besöken, mit bekieken, wat sik villicht verännert hett, un mol an de Weser gohn, de nich wiedaf is. . Von den tweeten Feriendag an versöcht Lars denn over ok weller, achter dat Geheemnis to komen – dat Geheemnis achter de Döör, de Grootmudder so ganz un gor versloten höllt. Den Slötel hett se jümmerto bi sik. De Döör geiht von de Köök ut eerstmol in de Spieskomer. Dor stoht op enen groten Regol Köörv mit Appels un Beern, dor stoht Glöös mit inkookte Plummen, Kassbeern un Marmelaad. Grootmudder seggt: „ Dor boben in de Deek sünd Stenen, de nich ganz fast sitt. Een mutt dor ganz vörsichtig ringohn, un du schallst lever buten vör blieben!“ Over Lars hett doch mol sehn, dat von de Spieskomer ut ene enge Trepp no nerden geiht. Un he weet – so ole Hüüs hebbt foken geheeme Gäng un geheeme Komern. He hett oftins versöcht, ruuttofinnen, wonwem de Trepp henföhrt. He hett de ganze Tiet siene Daschenlamp bi sik. Over an den Slötel för de Spieskomerdöör is nich antokomen. Man denn – as Grootmudder eenmol wat ut de Spieskomer kregen hett, steiht miteens de Postbüdel in de Döör un hett een Paket för ehr. Se mutt ünnerschreven, dat se dat kregen hett – un se lett in de Iel den Slötel stecken. Do wutscht Lars gau dör de Döör. So, as he vermoden ween is, kummt he an`n Enn von de Trepp in enen düsteren Gang. Man goot, dat he de Daschenlamp hett. Is jo doch so`n beten gruulich. Överall sünd Asseln an de Wannen un Spinnweven hangt von de Deek. Ene Muus huscht över sienen Weg un is denn gau verswunnen. Lars geiht wieder. De Gang ward jümmer enger un sieder. He mutt den Kopp intrecken. Denn höört he dat miteens ruschen, so as Woter ruscht. Wenn nu Woter düssen Gang versparrt? Schall he trüüchgohn? Dat Ruschen ward jümmer luter. Do weet he – de Gang geiht no de Weser. Over nu kummt Sünnenlicht in den düsteren Gang. Sünnenlicht dör de Bläder von Buschwark. He kummt ruut, he hett den geheemen Gang funnen. Man denn ruscht dor noch wat anners. Dat Bläderwark deelt sik un een Keerl kummt von de annere Siet in den Gang. Vor luter Schreck fallt Lars de Daschenlamp ut de Hannen. He will ehr opböörn, bückt sik daal. Do packt em ene grote, faste Hand in de Nack. He versöcht gor nich eerst sik lostomoken. Wat verjoogt he sik! Kann sik gor nich röhrn vör Schreck. „Wat hest du Bengel hier to söken? Diene Grootmudder is in Angst un Bangen. Hett se di nich seggt, du schallst nich achter de Döör gohn?“ De Goorner – de Mann, de Grootmudder af un an bi ehr Goornarbeid hölpen deit. Lars is so wat von verlichtert, ok wenn em de grote Hand nu so unsacht dör dat Buschwark teht, dat em de Twiegen in`t Gesicht schrammt. „Mook to, dat du in`t Huus kummst!“, seggt de Mann. Lars kann jüst noch sehn, dat de Weser ganz dicht bi is. Denn geiht he. Is froh, dat he de faste Hand nich mehr in`n Nacken hett. Utschellers von Grootmudder – de sünd meist nich gor so slimm. Un he – he is doch endlich achter dat Geheemnis komen un weet nu, worüm de Spieskomerdöör jümmer so good verslotten weer. Landschaftsverband Stade: Plattdeutsche Geschichten für den Lesewettbewerb und fürs Internet - Seite 65 Un nu schall mi noch een wat von Pisa vertelln Liselotte Greife Nu hett sik dat ruutstellt, dat de Lüüd, de vör mehr as dusend Johrn hier in uns Land leevt hebbt, dat de ehr Tiet ganz besünners wied vörruut weern. Dat se dat ruutfunnen hebbt, dat is jo egens dat Verdeenst von de Russen - obschonst de dat seker gor nich wullt hebbt. Dat is so komen - in Rußland hebbt Archäologen groovt - hunnert Meter deep in de Eer. Ünnere annere Soken hebbt se dor een Stück Kupperdroht funnen. Jichtenseen hett denn seggt, dat de Droht al tusend Johr oold weer. Solang harr he in de Eer legen. Von düssen Fund un düssen Snack hett een Zeitungsmann to weten kregen. Un de hett denn in sienen Bladd schreven, dat dat in Rußland al vör dusend Johrn ene Telefonleitung geven harr. Wat dat de Lesers nu glöövt, oder wat he dat sülm glöövt - dat weet wi nich, un dat is ok nich ruuttokriegen. Over schreven hett he dat, un dor kummt dat jo op an. Dat is nu over so, dat hüdigendaags allns dat, wat eenmol in de Zeitung steiht, dat dat överall henkummt, ok in annere Eerdtelen. So keem de Noricht ok no Amerika. Un - as jedereen weet - de Amerikoners wulln bi sowat jo nich trüüchstohn. Se hebbt ganz fix ok groven. Se hebbt ene groote Groovsteed mookt un de von alle Sieten fotografeern loten. `n poor Daag loter stünn dann in alle amerikonschen Zeitungen, dat se bi dat Groven - nich wiedaf von Washington - Glasfaserkabels funnen harrn, de - no de Deepte to urdelen in de se groven hebbt - al 1500 Johr oold weern. Un de weern de Bewies dorför, dat de Amerikoners von Lüüd afstammen doot, de al lang vör de Tiet, ut de de Kupperdroht von de Russen weer, ene "hochtechnisierte Telefonleitung" nützt harrn. Bi düsse Noricht is dat woll teemlich seker, dat dor nich veel achter is. Man - de Amerikoners sünd dor nich so pingelig. Un Zeitungen gifft dat in düssen groten Land veel, dat gifft veel Platz, wat to drucken. Un ok veel Möhn, dat allns to verköpen. Un so ene Noricht - dat is doch wat. Un de Noricht keem ok överall hen - ok no Norddüütschland. In Norddüütschland hebbt se jo ok veel in de Eer funnen, wat ut ole Tieten is. In dat Land Wursten an de Wesser hebbt Archäologen sogor een ganzes Dörp utgroven, dat in de eerste Tiet no de Tietenreken entstohn is. Dat heet denn, vör meist tweetusend Johrn. Telefonkabels sünd dor nich ween. An veele annere Steden is noch groovt worrn, ok üm Lünborg, in de Lönbuger Heid, - over överall keen Telefonkabels. Kiek - un dat is doch de Bewies doför, dat uns Vöröllern sik al lang över dat schnurlose Telefon miteenanner besnackt hebbt. Dat hebbt de Archäologen bi uns nich an de Zeitung geben, dor is nix von schreven worrn. De Lüüd sünd hier jo nich so, dat se mit allns Opsehn moken wöllt. Over wohr is dat - se hebbt wiss un wohrhaftig keen Telefonkabenls in de Eer funnen. Un nu schall mi noch een wat von Pisa vertelln. Landschaftsverband Stade: Plattdeutsche Geschichten für den Lesewettbewerb und fürs Internet - Seite 66 De geheeme Utschuß Liselotte Greife Siet köttens is Korl Mitglied in enen Utschuß. "Du büst jo Buurn ween", hebbt se em all seggt, un : "Du büst dor jüst de richtige Mann för." Do is he denn ok inverstohn ween. Worüm ok nich? Tiet hett he, ünner Lüüd mag he ok geern ween. Dorüm hett he sik vör `n poor Johrn ok in ene Partei rinsnacken loten. Een Macker ut de Schooltiet hett em mol to ene Versammlung mitnomen. Hett em dor goot gefalln, un dat gefallt em ok nu noch. He kriggt jümmer mol wat Nee`s to weten, kann över düt un dat so`n beten mitsnacken un achterno mit de annern bi Beer un Klönsnack tohoopsitten. Glieks bi de eerste Tosamenkunft von den nee`n Utschuß geiht dat dorüm, dat een Vörstand wählt warrn mutt. Un denn noch een Vörstandsvertreter un ok noch een Birot. De Wohl treckt sik so bit halvig teihn hen, un denn goht se no Huus. Bi de tweete Sitzung geiht dat üm dat Lokol, nem se in de tokomen Tiet in tohoopkomen wöllt. De Sook is nich eenfach. Twee von de Weertslüüd sünd ok in ene Partei, un se wöllt af un an mol `n beten ünnerstützt warrn. Toletzt ward se sik eenig - half Johr bi den enen un half Johr bi den annern Weert. Denn mutt noch een Wekendag för de Tosomenkunft utmookt warrn. Dat bruukt ok siene Tiet. Een von den Utschuß is in enen Gesangvereen un hett mondaags Proov. Twee sünd an elkenen Middeweken bi`n Kegeln, un een annern hett dünnersdaags sienen Skotovend. Freedaags is al Wekenenn un de Krimi in`n Kiekschapp. Blifft de Dingsdag. Un so ward se sik denn ok eenig jümmer den tweeten Dingsdag in`n Mond schall de Sitzung ween. Över dat Diskereern üm düsse wichtige Sook is de tweete Ovend ok hengohn. So bi Klock teihn rüm is Korl weller in`n Huus. Sien Ella hett al op em töövt. Se will nu weten, in wat för enen Utschuß he denn egens is, un wat se dor beschicken mööt. Jungedi - do kummt Korl in de Kniep. Dat - weet he jo ok nich. Se hebbt do doch bit nu noch gor nich över snacken kunnt. Man - schall he dat Ella so seggen? To`n Glück kummt em rechttietig een plitschen Infall. He seggt eerstmol: "Do dröff ik nich över snacken, dat is geheem." Geheem, wat is dat för een Zauberwoort! Ella seggt em dat no, köst dat Woort so richtig ut. Geheem un ehr Korl is dor mit bi. Over den annern Dag verleert sik de Respekteerlichkeit för düt Woort so no un no. Un nu meent Korl siene Fro, dat müß doch mit den Düvel togohn, wenn se achter dat geheem nicht achterkomen kunn. Se froogt denn ok nochmol no - toeerst vörsichtig, un denn jümmer mol `n beten wat resoluter. Toletzt ward Korl dat toveel un he gnaddert: " Nu loot mi doch tominnst eerst nochmol hengohn un wat mihr to weten kriegen. Ik will di dat denn jo ok richtig verklookfideln." Do gifft Ella Rauh. Se weet woll, dat se töven mutt, wenn se nich allns verdarven will. Un Korl weet, dat he bi de neegste Sitzung nipp un nau oppassen un allns goot mitkriegen mutt. Man bi de neegste Sitzung is do so`n Klooksnacker ut de Stadt mit `n Vördraag togangen. Geiht üm Stüern. Over de Keerl snackt twee lang un twee breet. He snackt hoochdüütsch, weet `n poor utländsche Wöör butenkopps to seggen un mengeleeert mol wat op Plattdüütsch dortwüschen. Dat höört sik bi em over ok ganz frömd an. Korl hett ganzen Nomoddag in sienen Goorn rümwöhlt, un dat duurt nich lang - do dusselt he in. As he weller opwaken deit, is de Redner jüst bi de letzten Wöör: "......das geht gegen die Legalität", seggt he. Un nochmol ganz düütlich: "Gegen die Legalität!" Denn is he mit sienen Vördrag to Enn. `n poor Lüüd klatscht in de Hannen, un de Sitzung is ut.Do is Korl jo to sienen Glück noch rechttietig opwookt. He weet nu Bescheed un kann siene Ella dat in`n Huus richtig verkloorn. "Wi mookt enen Utschuß gegen dat Leege" , seggt he. In de Stadt nöömt se dat Leg ...Legalität." Süh - un nu versteiht Ella ok, worüm sowat geheem blieven mutt. Landschaftsverband Stade: Plattdeutsche Geschichten für den Lesewettbewerb und fürs Internet - Seite 67 Do seet he in de Fall Liselotte Greife De Geschicht is wohr, un de mutt mi ok jedereen glöven, denn utdinken kann`n sik sowat nich. Dat gifft – ganz afsiets von enen Dörp – een oles Huus. Üm dat Huus is een – jo, kann woll seggen Naturschutzrebeet. Dor dröff allns so wassen, as dat will. Un een kann sik wunnern, wat dor allns blöht, wasst un wunnerbor gedeiht. Nu, in`n Harvst, gifft dat Appels un Beern, Plummen, Nööt un allerlee Beeren. Dat gifft Quitten un Poggenhööt, un allns rieklich. Un smecken deit dat allns so, as de Früchten fröher smeckt hebbt. Mennigmol is in ene Frucht de Wurm in. Over dat mookt nich veel ut. Kannst wegsmieten, is jo noog dor. Un all de Deerten, de sik op dat Grundstück wat to Freten söcht, de rüümt dor örnlich op. In dat ole Huus leevt Anna Wolter mit ehrn Vadder. Un ik weer noletzt to Besöök bi ehr un dröff ok över de Nacht blieven. In`n Huus is allns op Schick. Wi seten `s Ovends in de kommodige Wohnstuuv. Mit Anna to klönen is een Vergnögen. Se weet veel to vertelln, hett veel beleevt. Un se kann ok goot tohöörn. Een Auto mutt ween, wenn een so afsiets leevt. Un so hett Anna denn ok ene Infohrt no ehrn Huus hen, de nich towussen is. Over – ik müß mien Auto liekers an de Stroot stohn loten. Anna wies op ene ole Ficht, de blangen de Infohrt stünn. De stünn scheep un weer old un mörr. „Wenn de fallt“, meen Anna, „denn is de Infohrt sparrt un keeneen kummt mihr ruut. Ik stell mienen Wogen eerstmol ok jümmer an de Stroot af.“ Bi all uns Snackeree weer dat denn loot worrn. Nu wulln wi slopen gohn. Wat weer dat so still üm dat Huus. Af un an schree een Kattuul. Man denn – denn weer miteens een Motor to höörn. Anna stünn op un güng an de Döör. „Dat mutt een Frömden ween, all de annern weet, dat se nich rinföhrn köönt.“ Anna harr dat kuum seggt, dor weer en Krachen un en Opprall to höörn. Dat weer kloor, de Boom weer fulln. Wi güngen no buten. In de Infohrt stünn een Kassenwogen, un dor achter leeg de grote Ficht. Ut den Auto steeg een Keerl ut, de nich so utsehn dä, as harr he man fründlich gode Nacht seggen wullt. He harr de Schienwarfers an sienen Auto nich an, un weer woll gegen de Ficht komen. Nu seet he in de Fall, un dat harr he ok al mitkregen. Anna güng ganz forsch op em to. He stammer wat von „in de falsche Infohrt komen“, un „in`n Düstern nich trechtfunnen“. „In düsse Stroot gifft dat keen annere Infohrt“, anter Anna. „Ik kann bloots nich verstohn, wat se hier söcht. Klaun köönt Se bi mi nix, wat sik to Gild moken lett, dat köönt Se mi glöven. Over Se sitt in de Fall. Wenn Se düsse Nacht in ehrn Wogen slopen un annern Dag den Boom tweisagen un von de Infohrt rümen doot, denn köönt wi de Polizei ut`n Speel loten.“ En fründlich Gesicht möök de Keerl nich to düssen Vörslaag. So harr he sik dat Enn von siene Utfohrt nich vörstellt. He brummel noch wat, wat keeneen verstünn, denn steeg he in sien Auto. Annern Dag bröch Anna em een Fröhstück ruut, un de Keerl möök sik ganz fix an de Arbeid. As de Utfohrt free weer, dampf he af, sä nich mol tschüß. Anna lach: “De hett mi `n ganzen Barg Gild spoort”, sä se. Un in de tokomen Tiet mookt he ganz seker enen groten Bogen üm uns Grundstück.“ Landschaftsverband Stade: Plattdeutsche Geschichten für den Lesewettbewerb und fürs Internet - Seite 68 Weltruumfohrt mit Komfor Liselotte Greife Dat hett Gert nu kloorkregen - ene Zeitung, de elkeen Dag kummt, de höört jo to de "Regenbogenpresse" nich to. Un dorüm mutt een de ganz richtig lesen - nipp un nau. Nich so von den een oder annern Artikel bloots de Överschrift un denn so dwars dör de Rehgen. Bi so een Vörgohn, do kann licht wat översehn warrn, wat wichtig is. Noletzt stünn in so een Bladd een Artikel mit de Överschrift: "Gemütlich wohnen auf Weltraumreisen". Jungedi - dat is doch wat. Gert is noch nich oold, un he freit sik op allns wat nee is, un wat he mit beleven kann. Man kommodig mutt dat ween. Wannern oder mit Drohtesel dör de Gegend föhrn, dat is nix för em. Un kommodig ünnerkomen, dat mutt bi em ok ween. Un nu - wohnen as in een goden Hotel - un dorbi dör den Weltruum sweven. Meern dör all de Steerns föhrn un de Eer von boben bekieken. In de Nacht höllt een Luftkissen den Weltruumfohrer in`n Bedd fast, he kann slopen, so as op de Eer. He mutt keen Bang hebben, dat he rümflegen deit wieldat jo de Eerdanziehung fehlt. Duschen dat geiht annern Morgen ok - dat geiht in Woterdampf. Ganz wat Nee`s. Un dat mookt bannig neeschierig. In Swung holln kann een sik in een Fitnissruum - kann dat over ok noloten. Gert ward dat woll eher noloten. Ok een Leseruum gifft dat, mit Böker. So blifft de Brägenkassen in de Gangen. Un villicht kann een sik ok noch mol op den Mond ümkieken oder op den Mars. Un wieldat jo nu allns so kommodig is, is ok vör de Reis keen "Fitness un Ausdauertraining" mihr nödig. Man bloots - wokeen schall dat betohln? Mit dat Gild von düssen Touristen schall jo de Ruumfohrt betohlt warrn. Dat heet - sowat is düür. Mit dat, wat Gert op sien Spoorbook hett, is do nich veel to moken. Soveel Gild kummt nich mol bi een Quiz tohoop. Blifft bloots - een Gewinn bi`n Lottospeel. Villicht kunn he jo doch mol Glück hebben. Also losgohn, Lottoschien holln, utfülln un afgeven. Hett he denn ok würklich mookt. As he weller an`n Huus is, hett he de Zeitung nochmol herkregen un den Artikel richtig dörkeken. Jo - un dor hett he denn sehn, dat dat mit den Komfor för de Weltruumfohrt eerst in dörtig Johrn mööglich is. Bit nu hebbt se dor bloots een Modell utstellt in een Museum in Mannheim. Denn denn ward dat jo woll nix mihr mit sien Ruumfohrt. Denn is he do to oold för, un se wöllt em gor nich mihr mithebben. Meisttiets bruukt sowat jo ok noch mihr Tiet, as se egens ansett harrn. Un villicht fehlt jüm denn ok dat Gild för sowat. Nee - dat mit de kommodige Weltruumfohrt, dat ward nix, dat mutt he vergeten. Schood - he harr sik dat so fein vörstellt. Wenn he nu würklich de richtigen Talln op sien Lottoschien ankrüüzt hett - wat de Weltruumfohrt angeiht, hölpt em dat ok nich mihr. Landschaftsverband Stade: Plattdeutsche Geschichten für den Lesewettbewerb und fürs Internet - Seite 69 Den Spegel vörholln. Liselotte Greife Hanne is `n gode Mudder. Se kümmert sik üm ehr Dochter - ok nu noch, obschonst de doch al groot is un verheirod un för sik sülm instohn kann. De Mudder will jümmer weten, wat ehr dat ok goot geiht. Se müch ehr opleevst de Sorgen afnehmen un ehr Hölp tokomen loten, wenn se meent, dat dat nödig deit. Is jo ok goot so, over een kann allns överdrieven, ok dat Ümsorgen. Hanne is jo anners ene kloke Froo. Se weet, dat dat Leven keen Danzvergnögen is, un dat do de Alldaag mit tohöört, un dat een Minsch ok mit dat trecht warrn mutt, wat nich so licht to dregen is. Blots - wat ehr Dochter angeiht, do vergitt se dat allns. Do meent se, dat Petra dat jümmer bloots goot hebben schall, un dat se jümmer hölpen mutt, ehr Stenen ut den Weg to rümen. Dorbi hett Petra dat doch würklich goot. Se hett een goden, flietigen Mann, leevt mit em in een feinen Huus un hett blangenbi ok noch halfdaags een Arbeid, de ehr meistiets Spooß moken deit. De jungen Lüüd lod de Mudder geern mol in. Petra hölpt ehr ok geern in Soken, nem de Mudder so`n beten wat unbehölpsch is. To`n Bispill, wenn dat dorüm geiht, dat se wat to`n Anteihn nödig hett. Petra mookt dat Spooß, wat uttosöken, wat de Mudder goot to Gesicht steiht. Se weet ok jümmer dat Richtige, un de Mudder is do ok dankbor för. Man, se froogt denn jümmer soveel, wat Petra ok Tiet hett, un wat se ehr ok nich lastig is. Un mit de Frogeree, do is se denn ok würklich lastig mit. Petra harr dat so geern, dat de Mudder dat eenfach annehmen dä. Nu schall Petra sülm Mudder warrn. Se un ehr Arne freid sik düchtig op dat Kind. Man de Mudder - se will sik dat jo nich anmarken loten - over se mookt sik weller Sorgen. Se sorgt sik, wat dat all goot geiht, wat Petra de swore Stünn nich to swoor ward, un wat se achterno ok mit allns trechtkummt. Mit dat "nich anmarken loten" klappt dat nich so ganz. Un nu ward dat Petra toveel. Se snackt mit ehrn Mann doröver. De seggt eerstmol nix, dinkt `n beten wat no. Denn grient he un antert: "Denn mööt wi dat mol ümdreihn". Petra kiekt em froogwies an. "Ümdreihn?" Denn versteiht se, un lacht: "Wat heff ik doch `n kloken Mann!" Se lod de Mudder för Sünndag in. Over al an`t Telefon froogt Petra: "Over is di de Weg ok nich to wied? Ward di dat nich toveel? Schall ik di nich lever mit Auto afholln?" Hanne is verwunnert. Wat schall dat? Petra weet doch, dat se goot to Foot is. Un Auto hett se doch sülm. Se föhrt bloots nich so geern in de Stadt rüm. Hanne antert denn ok, dat se geern `n beten lopen deit. Bi`t Koffitrinken froogt de Swiegersöhn, woans ehr dat geiht, un wat se nich toveel alleen is. Un denn meent he noch:"Wenn wi di wat hölpen köönt, wi doot dat geern." De Mudder ward nu al `n beten wat ungedüllig. Se kann sik doch goot alleen hölpen un se kann ok goot alleen leven. Se hett Frünnen un se goht mit jüm ok mol tohoop ut oder föhrt mit Auto weg. Se seggt dat ok so. Over de Beiden froogt jümmer nochmol weller, wat ehr dat ok würklich goot geiht. Weller in`n Huus kiekt Hanne in den Spegel. Süht se villicht krank ut? Se mookt de Lamp över den Spegel an. Over se süht ut as jümmer - `n beten oold, jo, over doch würklich nich krank. Wat schall so`n dösige..... dösige - un miteens versteiht se dat. Se hebbt ehr den Spegel vörholln wullt. Hett de Swiegersöhn nich grient, as he ehr so`n dumme Frogen stellt hett? He he hett sik dat utdacht. Dat süht em liek! Man - hett he nich recht? Mookt se dat nich ok so? Se mutt do wat an ännern. Se hett jo nu sülm maarkt, wo lastig toveel Kümmern is. Jo, se will sik möhn, so goot, as se dat kann. Landschaftsverband Stade: Plattdeutsche Geschichten für den Lesewettbewerb und fürs Internet - Seite 70 Swienegels Droom Marie-Luise Hoppe De lüttje Swienegel is al lang nich mehr mit sik tofreer. Keen will wat mit em to doon hebben. Sien Stickels mookt bang. Wo geern müch he een beten mehr Farv hebben, jümmer so gries rumlopen, dat is doch nix. Reinweg unglücklich föhlt sik de lüttje Keerl. He kann een duurn. Eenes Doogs is he dat leed. So mookt he sik op `n Padd un geiht no `n Putzbüdel. De kickt ganz verbaast un froogt em: „Na, du lüttje griese Keerl, wat wullt du denn bi mi? Hest di wull verlopen?„ – „Ne„, antert de lüttje Kunn, un em loopt önnig een poor Swienegeltronen hindol, „ik bün so trurig, dat ik so gries un stickelig dör de Welt lopen mutt. Dorüm bün ik no di komen. Mien Meckihoor mag ik nich mehr lieden. Kannst du mi nich hülpen?„ De Barbeer is fix mit de Scheer togang: Ritsch, ratsch, klötert de griesen Stickels op `n Footborrn. As de Swienegel sik buten in een Dümpel to sehn kriggt, verjoogt he sik bannig. Een Swienegel mit `n Kahlkopp? Wat wüllt de woll tohuus seggen? De lacht em womööglich düchtig ut. – Ganz benaut tippelt he no Huus. Igelvadder un Igelmudder koomt em ober al in de Mööt un begööscht den lüttjen Keerl: „Nu ween man nich mehr„, seggt Igelmudder, de jümmerto eenen Utweg wüss. „Wi kiekt mol, of wi för di een fiene Prüük kriegt.„ Vull Hööp stebelt de twee in eenen Loden. – Sowat harr de Verköpersch ehr Leevdag noch nich sehn, twee Swienegel in `n Koophuus. – „Wat schall `t denn ween?„ froogt se ganz fründlich. – „Ik harr geern een Prüük, wieldat ik mien Glatz versteken mutt„, süüfzt de lüttje Kahlkopp. Nu geiht dat Söken los: De blonden, de swatten, de roothoorigen Prüken, de mag us lüttje Swienegel nich lieden. Opletzt süht he achterto, ganz in de Eck, een in Lila. Jo, dat is jüst dat Rechte! Mit so een gleunig Koppdeel kummt endlich Farv in sein Leben. As een staatschen Keerl stebelt Mecki nu dör de Gegend. Keen is mehr bang vör em. Ne, in `n Gegendeel: All seggt se em fründlich Goden-Dag-ok! - De Vogels singt för em Leder, un de Blomen bleiht besonners bunt, wenn he dor langs kummt. – Us lüttje Swienegel is nu glücklich un tofreer, he geiht geern unner Lüüd. - Schullen ji em tofällig dropen, denn vergeet‘ dat nich, em düchtig to gröten. -- Landschaftsverband Stade: Plattdeutsche Geschichten für den Lesewettbewerb und fürs Internet - Seite 71 All’ns noch to bruken Marie-Luise Hoppe In Opas Rumpelkamer dor kann een Saken finnen, de gifft dat anners kuum noch to sehn: Klapperig Rööd, ‚n olen Sliepsteen, Melkkannen, een Lüttjen „Volksempfänger“ (Radio) Schruven, Plünnen un Iesen, een Leinboom un wat nich all. Mudder meent: „Den ganzen Kraam den schull Opa man opletzt wegsmieten.” Over Opa deit dat nich. „Opa“, worüm bewohrst du egentlich den ganzen Krempel op?“ will de lüttje Tim weten, „kannst doch all’ns in’n Koophuus köpen.“ „Jo mien Jung, dat seggst du so. Hüdigendaags kannst för Gild all’ns kriegen. Dat weer over nich jümmer so.“ „Hest woll keen Gild hat, Opa?“ fraagt Tim. Nu kummt Opa in’t Vertell’n: „Weest wat, mien Jung, as ik so oolt weer as du, do harr’n wie Krieg. Dat ganze Volk müss spoorsom leven, un meist gor nix wörr wegsmeten. Kunnst all’ns noch to irgenwat bruken. Dat güng all in de School los: Jedeen Dag nehmen wi dat Nachrichtenblatt vun’n Vördag mit na School. Keen Stück Papier keem um. Wi kreegen ok eerst een neet Schoolheft, wenn wi dree vullschreven Hefte den Schoolmester afgeven haarn. Un wenn wi dormit nich utkemen, denn hebbt wi de Kanten vun dat Narichtenblatt vullschreven. Un wat meenst, wat wi noch all’ns mit na School bringen schull’n? Knoken ton Bispill, de överbleven weern vun den Braden. Ut de Knoken wörr Sepen maakt. Ole Kleeder, Plünnen, Pröppens, Kapseln von Buddels, Iesen un Metallen, dat all wörr bruukt. Jo, veele Gemeenden müssen sogor de Karkenklocken aflevern, de wörrn smölt un to Waffen maakt. Na de School tögen wi mit’n ganze Horde Jungs un Deerns dör de Fildmark un sammeln Krüder, ut de worr Tee un Medizin maakt. Brennetteln, Brummel-un Bickbeern, Blomen vun’n Linnenboom, Eckern un Kastanjen, Blöör vun’n Barkenboom. Junge, dat geev nix, wat’n nich bruken kunn. All, wat wi so tohop söcht harrn, dat slepen wi mit na School. Dor müss de Kraam eerstmal op’n Böön drögen. De Froonslüüd domols, de hebbt neiht un knütt för de Soldaten, ok wenn’t keen Tüüg un keen Wull to köpen geev. Ut twee kaputte Büxen worr een nee maakt. Een ole Strickjack hebbt se oprebbelt un ut de Wull, de noch nich so möör weer, Socken knütt. Zü, mien Jung, so sünd wi as Kinner opwussen: Blot nix wegsmieten, kannst all’ns bruken. Un dat sitt dor vundaag noch bi mi binnen.“ „Opa, ik maak mit mien Fründ Benno noch’n Lüttje Radtour.“ „Paß goot op“, röpt Opa achteran. Dat duur nich lang, dor kaamt de beiden Jungs wedder an. „Opa, de Bimmel vun Benno sien Rad is twei, kannst du de amenn wedder trechtmaken?“ fragt Tim. Opa verswinnt in sein Rumpelkomer, un kummt vohrhaftig mit ‚n Bimmelklock rut. „Man“, seggt Benno to sein Fründ, „dien Opa, de kann woll hexen?“ „Ne“, antert Tim, „mien Opa smitt nix weg, de kann all’ns noch bruken.“ Landschaftsverband Stade: Plattdeutsche Geschichten für den Lesewettbewerb und fürs Internet - Seite 72 Grööntüüch Marie-Luise Hoppe Vergangen Sommer harr Inge, de Nobersch, so'n feine Zucchini övern Tuun langt: „Probeer mal”,harr se seggt, „wo good de smeckt”. Dit Johr will Liesbeth sülben welk anboon. De Goorn is jo groot noog. Se geiht no'n Goorner und holt sik ‘n ganze Reeg Zucchiniplanten. „Wat will de Fro mit so veel Planten?”, dinkt sik de Goorner, over frogen deit he nich. Liesbeth is mit Iever bi de Sook un plant'n önnig Stück Goornland vull mit Zucchiniplanten. Ok dat Geeten un Düngen mookt se ganz gewetenhaftig, dat de lütten Planten man jo richtig wasst. Dat war Sommer un Liesbeth kann de Zucchini wassen sehn. Jeden Dag ward se'n ganz End grötter. De halve Goorn is al vull mit Zucchini. Seht jo verdullt ut, de bannig grooten Blöör un de veelen geel'n Blomen. Over so harr Liesbeth sik dat egentlich nich dacht. Ehr ward al meist'n beten grulich dorbi. Wat schall dat woll afgeven, wenn de Früchten sowiet sünd? De eersten Zucchini, de se oornen kann, wiest se glieks ehr Nobersch. „Kiek an, wat för'n schöön Grööntüüch ik heff! Ik will di foorts wat schinken, kannst mol probeern!” Un denn geiht Liesbeth an't Koken: Zucchinisupp mit Fisch. Den annern Dag ward Zucchini bradt in de Pann. Middeweek gifft dat Zucchini in'n Backoben. Dönnersdag Zucchini sööt-suur, Freedag Zucchini mit Hackfleesch, un so geiht dat jeden Dag. Liesbeth lett sik wat infallen, so, se köfft sik extra ´n Kookbook mit Zucchini-Rezepten, dat se noch mol'n beten wat Niet op'n Disch bringen kann. Un in'n Goorn wasst de Zucchini mit Vergnögen vor sik hin. De Gedüür vun Jochen is nu over bald to Enn. ”Mien leeve Liesbeth”, seggt he, un sien Stimm klingt meist'n beten griesmulig, ”ik weet jo, dat du'n goode Kööksch büst, over wenn dat füdderhen jeden Dag Zucchini gifft, denn driffst du mi reinweg ut'n Huus. Ik müch mol wedder Arfen, Bohnen un Salaat.” Liesbeth is reinweg verzogt: „Un wat schall ik mit all de veelen Zucchini moken, de noch in'n Goorn sünd?”, froogt se benaut. „Smiet de man Nobers Swien in'n Trog”, antert Jochen basch. Wat kann Liesbeth een duurn. Se sitt in de Kniep. Nu gifft dat Sommerferien un de Kinner un Enkelkinner komt op Besök. Viellicht kann Liesbeth dor noch'n poor Zucchini loswarn? Over no'n poor Daag is de Freid ok vörbi. Een glücklich Enn bringt een's Dags de lüttje Sarah. Se tappert alleen dör'n Goorn, sütt de veelen geel'n Blomen und plückt'n grooten geel'n Blomenstruuk. Ganz vergnögt kummt se op Oma Liesbeth to, drückt ehr den Blomenstruuk in de Hand un seggt: „Oma, de heff ik extra för di söcht, wieldat de so schöön utseht!” Liesbeth weet nich recht, of se lachen or weenen schall. Nu hett dat Kind wohrhaftig de Zucchiniblomen afplückt. Jochen grient sik een un meent: „Jo, mien Kind, dat hest du fein mokt, över den schöönen Blomenstruuk freit sik Oma un Opa ganz afsünnerlich. Hest du ok all de Blomen plückt, de du sehn hest?” „Nee”, antert Sarah, „'n poor heff ik dor noch an sitten loten.” Liesbeth is verlichtert. „Tokomen Johr”, meent se, „plant ik keen Zucchini wedder an, denn nehm ik leever Kürbis!” Landschaftsverband Stade: Plattdeutsche Geschichten für den Lesewettbewerb und fürs Internet - Seite 73 Een Kriminalen so as Goethe von Grete Hoops He is soon litten "Spring op'n Bülten", so sä Opa dat, wenn he mit Lust un Freide na sien Enkelkind keek. De Littje heet Willi, he har Opa sien Namen kregen. Richtig utschreben heten beide Wilhelm. Opa wüss noch, dat he uck nich jüst still ween wör, as he noch soon litten Schietbüdel wör, un he jüstso as nu disse littje Ütz, fröher uck Undöög maakt har. Oma aber, de meen: "He is soon litten "Kiek inne Wilt'. He kickt mit sien groten blauen Ogen so wiet weg un fragt so veel, wo useener gorne öber nadinkt." Bloß de Mudder meen: "He is doch noch so litt, dat verwasst sik al noch. Solangen he keen slimme Undöög maakt un keeneen ton Wrak is, so langen kann he doch doon, wat em höögt, he het doch noch nix ümtokehrn. Dat kummt noch fröh nog, dat he na de Obrigkeit ehr Fleiten danzen un doon mutt, wat de em heten doot." De Vadder har woll geern sehn, dat he Discher lehrn dä, denn he sülvst wör Meister in sein grode Discheree, de he all von sien Vadder öbernahmen har. Gesellen un Lehrjungs arbeiden hier Dag för Dag un verdenen so ehr Brot. Inne Warksteer wör de littje Willi aber nich to bruken. Hier keek he bloß rin, wenn sien Vadder nich dorbi wör. Denn spörn he eenmal dör de Höbelspöön un raak de ümuut, so arger he de Lehrjungs, bit de em lange Been möken. Aber bi goot Weer, wenn de Sünn warm schinen dä, denn söch de littje Muscheplund sik een Steer int hoge Gras, wo dat schön schuuln dä. Hier fünn em nüms, hier kunn he stunnenlang lingen un kukeluurn. He bekeek sik de Wulken, de door langsam an'n Heben hinseiln. De Ingels möken woll ganz dicke Backen un pusten jüm vörwarts. Mitünner sehg he uck noch'n poor rötliche Ingelshoor oder jümehr Flünk. Den leven Gott mit sien langen Boort wör he uck all mal künnig worn. Hier wör Willi sien Wilt, hier pass he hin. He drööm so dör den Dag, vergeet Tiet un Stunnen, wieldes se em to Huus vermissen dän. Dor har nich veel fehlt, denn har he woll'n Jackvull kregen, bloß Oma hööl em denn de Hand vörn Moors, se kunn verstahn, dat he dat eenfach vergeten har. "Och, Oma, an'n Heben sünd so veel lustige Biller to sehn. Wenn ik man eers de Bookstaben kenn dä, denn bleev ik bi di to Huus un lees masse kloke Böker." "De littje smächtige Keerl kann vör Klookheit nich wassen, de mutt na School, de mutt wat lehrn", dat menen uck de Nabers. As he denn endlich dat Üller har un na School güng, do steek he bloß noch de Näs int Book. To Huus in'n Glasschapp stünnen aber bloß'n poor Böker: de Bibel, dat Gesangbook, un Goethes Werke wörn uck dortwüschen. Keeneen wüss, wi de dorhin kamen wörn, denn lesen dä dor von jüm nüms in. Oma un Opa kregen woll mal de Bibel un dat Gesangbook vörtüch, aber mit de dicken Bände von Goethe, dor kun keener wat mit anfangen, de wörn ganz vullstoben. Aber de littje Klookschieter de bloor dor in rüm, un dat duurt nix, so kunn he allns lesen. "Gah doch mal ninne Warksteer un hülp dien Papa, du wull doch mal'n düchdigen Discher und keen Schriebersmann weern", so sä Oma to em. "Nä, Oma, ik will een Kriminalen weern, so as Goethe." "Aber, aber, dat gilt nix, Goethe wör doch een von de kloken Schrieverslüüd, jüstso as Schiller, de beiden stünnen sik woll nix na." "Oma, von Schiller heff ik noch nix höört, aber von Goethe, dat heff ik allns naleest, dat wör een ganz gerissenen Kriminalen. He het dat von Götz von Berlichingen uck ruutkregen un opschreben. Oma, weeßt doch, de har doch bloß de een Hand ut Fleesch un Bloot, de annere wör ut Iesen." "Götz von Berlichingen, wer is dat denn, den kenn ik gorne, dor sünd wi doch woll nich mit verwandt?" fragt Oma. "Nä, Oma, de is all langen doot, schaad, denn he is to Lebenstiet een ganz goden Minschen ween, een Ritter is he ween. He het jedeneem to sien Rech verhulpen. Eenmal het he mal Kölner Kooplüüd opluurt un jüm so langen drammt, bit se hunnert Daler ruutrückt hebbt. Dat Gild kööm nämlich een Snieder ut Stuttgart to, de har dat in Köln op'n Schützenfest bien Landschaftsverband Stade: Plattdeutsche Geschichten für den Lesewettbewerb und fürs Internet - Seite 74 Bogenscheten gewunnen. Weil he aber keen Kölner wör, dörüm wulln se em den Pries nich betahln. Götz het aber op siene Ort dorför sorgt, dat de Snieder to sien Rech kööm. Al de Arme un uck de ünnerdrückten Buurn het he biestahn, Freeheit un Rech het he ganz hoch hooln. Mit de Fürsten un Bischööf har he sik meisttiets vertöörnt, he wull bloß den Kaiser pariern. Aber dat slimme Woort, dat har he doch nich seggen dröfft, aber Goethe, diese kloke Kriminale, ist dat wies worn un het dat uck opschreben." "Ja, wie het denn dat slimme Woort?", fragt Oma nu ganz neeschierig. "O, Oma, dat is so slimm, wenn dat vondaag een ton Schoolmester sä, denn kreeg he Strafarbeiden oder flöög sogor vonne School." "Un di Woort het Götz in'n Mund nahmen?" "Ja, aber bloß, weil een Hauptmann em bannig beleidigt un em as Räuber un Verbräker behannelt het, so het Götz dat ruutslaan: " He kann mi mal fix an'n ... " "Ock, denn weet ik dat all", seggt Oma: "He kann mi mal fix an'n Puckel daalrutschen." "Nä, Oma, aber Goethe, disse kloke Kriminale, de het dat richtig ruutkregen, wat he Slimmes seggt het, un denn het he dat opschreben. Un wenn ik groot bün, will ik uck allns wies weern un allns nipp un nau opschrieben". Landschaftsverband Stade: Plattdeutsche Geschichten für den Lesewettbewerb und fürs Internet - Seite 75 In annere Footstappen Grete Hoops Dat de Jüngste, de Wolfgang, dat swatte Schaap inne Familie is, dat kann man jüst nich seggen. He is een orntlichen, ehrlichen un arbeitsamen Minschen, bloß'n beten anners as sien nöögsten Verwandten. He kummt ut een Akademiker-Familie, wat em tietslebens nich stöört het, wenn se em man in Ruh leten. Sien Vadder is Dokter vet. un nimmt sien Söhn faken mit na de Buurn, wenn een Stück Veeh krank is. He hööpt wollsachs, dat he Wolfgang dorför begeistern kann, dat denn wenigstens een von sien Kinner mal Veehdokter lehrn deit. De üllste Söhn hat Medizin studeert un arbeit nu all as Dokter med. in'n Krankenhuus. De beiden Deerns wörn Lehrerinnen worn, jüstso as jümehr Mudder, de dat op'n tweeten Bildungsweg lehrt har. Ehr Üllern, Grootüllern un Urgrootüllern wörn Buurn un harn hööpt, dat ut jümehr Deern uck mal een düchtige Buurfroo weern dä. Von dit Bloot har de Jüngste, de Wolfgang, uck wollsachs wat inne Knaken, denn he müch gern inne wiete Natur rümstromern. Een Buur to ween, dat har em woll behagen kunnt. Sik jeden Dag so richtig utarbeiten un's abends sehn künnen, wat beschickt worn wör, dat wör wat för em. Aber Buurhööf wasst jo nich as Pilze ut de Eer. So eenigt he sik mit sien Üllern, un doröber is he glücklich, he will Handwarker weern. Dat höögt em, denn he nimmt jümmer gern sien Hannen to Hülp, ob dat bien Eten is oder bien Arbeiden. Wenn sien Geschwister dat Botterbrot mit silbern Messer un Gabel eet, denn klappt he dat tohoop un kann rinbieten. Jüstso itt he uck de Knackwust, de nimmt he inne Hand un bitt dor af, so smeckt em dat alltiet op best. He müch am leevsten Timmermann lehrn un mit Hult umgahn, dat liggt em. Aber he is man een smächtigen Jungen, dorüm will he Dreier weern, denn sünd woll de Hultstücken wat litter und wat lichter, un denn kann he de beter regiern. Nu is sien Wilt rund, un an keen Ecken un Kanten kann he sik stöten. Aber een goden Dags kunn dat denn doch woll een von de Dörpsjungs nich af, dat Wolfgang so goot toweeg is. Sien Klassenkamerad Alfred de will em dat nich günnen un mutt em een bipuuln. Dor, wo de Lüüd am dichtesten staht, op'n Füürwehrfest, dor fangt he an to stänkern: „Na, Wolfgang, wie kannt angahn, al ut dien Familie sünd se wat worn, bloß du hest dat to nix bröcht, büst nich in dien Üllern ehr Footstappen pett.” Wolfgang wör em am leevsten anne Görgel sprungen, aber dat kunn he nich riskiern. Alfred es een Bull von Kerl. Wo de hinpett, dor wasst keen Gras woller, de Büx mutt he sik mit de Knieptangen antehn. Wolfgang is een besonnenen Minschen, aber op'n Mund fulln is he nich. He mutt Alfred dat trüchgeben, in't Muuslock krepen bruukt he nich. He hett dat lehrt, sik mit Wöör to Wehr to setten. Dat dröfft he nich so op sik sitten laten, denn he maakt sien Arbeit goot, sien Meister is mit em bannig tofreer. He mutt Alfred de Tähnen wiesen. Dorüm antert Wolfgang ganz sinnig: „Dat drüppt sik goot, du hest dat doch uk nich daan, du büst doch wiet von'n Stamm fulln. Ik heff dien Üllern beide goot kennt. Dien Mudder wör sone feine Froo, de to keeneen wat Leegs sä, un dien Vadder wör so'n oprichtigen Minschen, de nie un nimmer taktlos worn wör. Züh, un dorvon hest du doch uck nix annahmen, büst'n hülsch groben Klotz worn un hest nich in dien Üllern ehr Footstappen pett.” Landschaftsverband Stade: Plattdeutsche Geschichten für den Lesewettbewerb und fürs Internet - Seite 76 Gewitter Grete Hoops Hinnerk Buur dat is een Lebenskünstler. Nix un nüms kann em ümsmieten. He kann ut allns dat Beste maken. Dat gifft woll keen Tweeten, de sik mit em meten kann. Wenn den gansen Dag de Sünn hitt von'n Heben brennt hett, un he dat Hau dröög maakt het, dat he dat bloot noch opladen un na Huus haaln mutt, ja un wenn denn doch de Regen to fröh kummt un em dat oppe Wisch in dat dröge Hau regent, wat meent ji woll, wat Hinnerk Buur denn seggt? Hinnerk Buur argert sik nich, den Gefalln deit he keeneenen, nä denn meent he bloot: „Och, dat is man goot, us Mudder he güstern Kohl plant, de kann nu goot anwassen.” Wenn em de Zug, mit den he noch gau na Stadt wull, jüst vör de Näs wegföhrt, denn seggt Hinnerk: „Mi kanns nich anschieten, mornen kaam ik wat ehrder un denn muss mi mitnehmen.” So het Hinnerk Buur jümmer un för allns den richtigen Spruch praat. He kummt jeden Dag goot klor un is jeden Abend mit sik un de Wilt tofreer. Kummt denn aber mal son Queeskopp un nörgelt un klagt em wat vör, dat he dat doch so leeg drapen het, denn seggt Hinnerk Buur bloot: „Dat muss du so hinnehmen, dor änners du nix an, denn wenn't nich bottern will, denn bottert dat nich un wenn du dor uck rin speest.” Ja, Hinnerk Buur de passt inne Wilt, as'n Swien op't Sofa. As dat inne Koornaarn mal woller hill her geiht, un dat bannig bröddig is un dat Gewitter woll nich mehr wiet weg is, do schall noch so veel afmeiht weern as man jichens geiht. Mannig een Sweetdrapen fallt op't Stoppelfild. Un denn hebbt se dat doch noch schafft. Bevör de Heben al sien Natts rünner laten hett, is de Rurgen af, aber al de Garben liggt noch platt anne Eer. De fliedigen Hülpslüüd sünd nu na Huus hinflücht, denn bin'n swoort Gewitter is nich geern een buten. Hinnerk Buur blifft alleen bi de Arbeit un will de Garben ophocken, de schüllt doch nich in son Plasterregen swümmen. Jüst as he bi de letzte Hocken is, do geit dat los. Dat blitzt un dönnert binah to glieker Tiet. Hinnerk smitt sik man so ünner de Hocken platt op'n Stoppel daal. Aber nu ward he wies, dat dor noch Telgens von'n Eekboom röber reckt. Em fallt de Spruch woller in, den he all inne School lehrt het: „Eichen sollst du weichen, Buchen sollst du suchen.” Nu kriggt he dat doch mit de Angst to doon. He krüppt dor unner rut und birst in'n dicken Regen wiet weg von dissen gefährlichen Boom un störrt man so nach güntsiet von'n Weg na den Naber sein Haberland un krüppt dor gau nünnern Bökenboom. Nu blitzt un dönnert dat, dat Hinnerk Buur höörn un sehn vergeiht. He verjaagt sik so gräsig, dat he nich vonne Eer hochkamen mag. Wat ist passeert? De Blitz het in den Eekboom inslaan, wo Hinnerk Buur vör'n poor Minuten noch ünner schuult het. De dicke Boom is inne Midde dörspläten. Dor het Wucht achter seten. Dat duurt noch'n ganse Tiet bi Hinnerk sik von dissen Donnerslag verhaalt hett. Aber weil he doch'n Buur ist, de sik von nix ünnerkriegen lett, stellt he sick risch hin, kickt na baben na een düstere Wulken wo he den Blitz vermoot wör und meent denn ganz dröög: „Ätsch, hest mi man doch nich kregen.” Landschaftsverband Stade: Plattdeutsche Geschichten für den Lesewettbewerb und fürs Internet - Seite 77 Wat twee Steen to vertöllen hebbt Hans-Hinrich Kahrs In’n Steingoorn op’n Westerbarg an de Landstroot von Loomst no de Wingst, dor liggt ‘n ganzen Barg groote Steen ut de Gegend twüschen Elv un Weser. Een von de Steen, een Granit, de nich groot wöör, dorför aver glatt as poliert, de keek an enen schönen Sömmermorgen no sienen Nohber rover. He rööp em een fründlichet „Moin„ to un keek dorbi plietsch ut de Oogen. Sien Nohber knippöög langsoom wöör trüch. Dat wöör ok een Granit, nich groot, aver mit een poor leittje Punkte, as wenn dat Massels wöörn. No een ganze Tiet lang sä he ok „Moin„. „Fein Weer vondoog„ sä de glatte Granit un keek no de Sünn. „Denn man to„, brummel de annere miehr för sick un wies temlich düütlich, dat he egentlich sien Roh hebben wull. „Jo, is meist so as fröher tohuus in Schweden.„ De anner Steen sä nicks. „Weest du, wo Schweden liggt?„ fröög de eerste. „Dat will ik woll weten, ik koom sülvst dorher„ sä Granit mit de Punkte een leit beten argerlich. „Is nich wohr„ sä de glatte. „Ik koom von de Alandinseln, dat is twüschen Schweden un Finnland....un wöher büst du„ fröög he glieks asteran. „Ik„, sä de annere Stein, legg sienen Kopp dorbi een beten scheev „ik bün een Rapakiwigranit„. „Mensch, denn sünd wi jo verwandt„, sä de Alandgranit un den annern full blots dorto in: „Mag ween, sien Verwandtschaft kann sick nüms utsöken„. sä de annere. De Alandgranit güng dor nich op in. „Ik wöör ok leiver in Schweden bleven, aver wat schull ik moken„ sä he. De Snee woor jümmer miehr, smült un freer, dat dat dor Ies ut woor un as dat so’n poor dusend Meter dick wöör, schööv dat Ganze vörwarts, jümmer wieter bet hierher no Loomst. „So, so„ meen de Rapakiwigranit, as wull he dat nich glöven. „Un ob„, sä de Alandgranit, „ dat is all hunnertföfftigdusend Johr her, aver ik weet dat genau, ik wöör nämlich ganz vörn dorbi. As een grootet Planierschild hett dat Ies uns för sick herschoven. Goot, dat hett woll enige dusend Johr‘ duert, bet wi hierherkoomen sind, aver as dat warmer worr, güng de Reis nich wieter. Dat Ies smült un een Wall ut Sand un Steen bleev liggen. Von de Wingst over de Börd‘ Loomst bet no Bremervöör und wieter no Zeben. Hesst du dor denn gor nicks von mitkregen„? „Nee„ sä de Rapakiwigranit. „Ik heff ünner dat Ies seten. Wat glöövst du woll, wat dat för Schrammen geven hett op den Weg hierher. Dusende von Johren heff ik hier al legen. Un wenn dat för twintigdusend Johren nich noch een Iestiet geven harr, denn harr ick vondoog noch mien Roh. „Harrst du di so goot versteken?„ fröög de Alandgranit spietsch. „Nee„ sä de Rapakiwigranit, „aver von de Ieskant in Schleswig-Holstein dor weih dat hier jümmer so dull rover, dat de ganze fruchtboore Ier wegpuust is. Ick leeg mit eenmaal free un de Sand weih bet no Hannover hin.„ „Is’n Schanne wiert„ sä de Alandgranit. „Dor liggt uns fruchtboore Bodden vondoog noch„ schimp de Rapakiwigranit. „De Buern hebbt de dicken Zuckerröben un för uns sünd blots de Geest un de Sandkuhlen nableven„. „Un genau dor hebbt se mi funnen„ sett de Alandgranit wöör an un mark aver doch, dat de annere sick wegdreih un still vör sick liggen wull, as sick dat för Steen ok jo schicken deit. De Alandgranit faat aver doch noch een Tuur no: „Segg maal, wat gefallt di enig op best‘ hier in de Börd‘ Loomst?„ un noch ehrder de annere Antwurt geven kunn sä he sülvst „also, mi...mi gefallt jo de Hadler Hochtietssupp op best‘.„ De Rapakiwigranit keek em een lange Tiet von de Siet an un sä denn: „Also ik„ un dor mook he noch een Pause, dat de annere ok würlich tohöör‘n dä, „also ik mag op leevst, dat de Lüüd hier nich so veel sabbeln doot.„ Landschaftsverband Stade: Plattdeutsche Geschichten für den Lesewettbewerb und fürs Internet - Seite 78 Inparken is gor nich so licht! Hans-Hinrich Kahrs Dat Autoföhren mookt bi uns meisttiets mien Mudder, so lang ick dinken kann. As ick leit wöör heff ick eenmaal froogt, worüm se Vadder nich fokener föhren lett. Dor hett se blots to mi seggt: Wees froh, dat ick föhren do. Dor bi is he noch gor nich so oolt, mien Vadder meen ick, eerst sößunveertíg. Aver mit dat Autoföhren hett he dat nich so. Wenn he maal sülvst an‘t Stüür mütt, boah eh, denn wohr di weg. Dat Inköpen, dat is nämlich sein Sook. Mien Mudder ritt sick dor nich üm, stünnenlang an de Kass antostohn un mien Ool weet genau, wo de besten Sonderangebote sünd, egool Tomaten oder Waschpulver. Aver sein Autoföhren wierd dordör ok nich beter. Eerst joogt he den tweeten Gang hooch bet föfftich un denn knallt he glieks den veerten rin. Dat spoort eenmaal schalten, seggt he jümmers. Un wo he föhren deit... So lang dat liekut geiht, is dat jo in Ornung. Aver wehe, wenn dor maal n beten wat anners kummt. Bi‘t trüchoors föhren mütt een meist ganze de Stroot afspierren. Un ick mütt em jümmers inwiesen, egool wat för’n Schietweer dat is. Afbögen deiht he grundsätzlich ohne to blinken. „De seht doch, dat ick afbögen do„, seggt he denn. Aver noch veel leeger is dat Parken, goh mi af, dat is jedes Tour een echte Katastrophe. Twee Maal hett he all een anner Auto anschrammt, jümmer blots Blickschoden, aver de Arger mit de Verskerung un mien Mudder, dat wöör echt uncool. Dorno is he noch vörsichtiger worrn. Nich blots dat he nu tominnst twee free’e Parkplätze blangeneenanner bruken deit, nee, de Tofohrt no’n Parkplatz mütt ook so breet ween as een Schüünendöör. Wenn wi denn sünnobends to’n Inköpen föhrt, sitt‘ wi den halven Morgen un kurvt enerwegens op’n Parkplatz rüm. Ick kiek al jümmers un wies em denn an: „Du Papa, dat is noch einer frei„, un wenn he dor op to ruckelt, denn hett annerseen sick al lang an uns vörbi in de Parklücke mogelt. Un dat mookt mi füünsch un mienen Vadder noch veel miehr. Letzt‘ is mienen Oolen dat to bunt worrn, dor hett he sick tomään op de Parkplatztofohrt stöllt un op beide Sieden de Dören so wiet openmookt, dat dor nüms an vörbikunn. He wull so lang töven bet dor genoog Plätze free wöörn, dat he dor parken kunn. Dat hett eenen Verkehrsstau geben, denn hebbt se n halve Stünn later in’t Radio müld. Aver glöövt, nich dat mien Oolen dat stöört hett. To’n Sluss sünd de witten Müüs komen, weil uns Auto, mit Dören open un so, utsehg, as wenn dor een Bankoverfall wöör oder tominnst Kidnapping. Boah eh, dree maskierte SEK-Lüüd hebbt em ruthoolt, op de Köhlerhaube knallt un dörsocht, ob he enen Revolver oder een Handgranaten bi sick harr. Dat hett n halve Stünn duert, bet se mienen Vadder wöör to Woort komen laten hebbt. Na ja, also as dat Mißverständnis opklärt wöör, hett een von de Grönen dat Auto in de Parklücke föhrt. Oh Mann, wöör dat pienlich. Dat hett mienen Oolen hunnert Mark köst. Dor wöörn de billigen Tomaten ut’n Sonderangebot aver nix gegen. Tweemaal hett he denn noch bi’t Inparken een middelswooret Verkehrschaos utlöst. Wenn de annern Autofohrer dor so richtig böös over siene Bummelee worrn un schafutern un hupen dään, denn höög he sick sogoor een. De mit de witten Mützen kunnen dor nich over lachen un hebbt em dree Punkte un tweehunnert Mark opbrummt. Sienen Lappen hebbt se för’n half Johr intogen - eerstmaal. Mien Mudder seggt, dat geiht voröver, un de Polizeipsychologe hett ok meent, mien Ool schull nu man veel spazieren gohn un eenfach afschalten. Ick mütt nu alleen to’n Inköpen. Denn ganzen Krom mit Tomaten un Waschpulver mütt ik op mien Rad slepen. Na egool. Dorför duurt dat Inparken nu nich miehr so lang. Landschaftsverband Stade: Plattdeutsche Geschichten für den Lesewettbewerb und fürs Internet - Seite 79 Verleevt Hans-Hinrich Kahrs Kai kinn ehr von leit op an. Se wöörn al tohoop in de Grundschool ween un seten sick nu in´n Zuch na School faken gegenover. Af un to snacken se tohoop. As een von sien Kollegen weten wull, ob he een ne´e Fründin harr, worr he richtig bös. He nöhm em in´n Sweetkasten un bööd em een Foder Schechs för so´n Sabbelee an. Steffi wöör würklich een smucke Diern. Aver se wöör so fründlich dat he nicks op ehr kamen laten wull un Snackeree al lang nich. As Kai sick enes Doogs op de Zugfohrt na Huus wöör op sienen Platz setten wull, harr sick dor al anners een breet mookt. "Kiek nich as so´n Oss" sä de Kierl, de twee Klassen over em in de Oberstufe güng. De kau sien Kaugummi hen un her un Kai stünn de ganze Tiet vör de Bank un keek. "Disse Platz is besett´ un du schuvst nu in´n Wind" sä de ut de Oberstufe, dreih sick wöör no Steffi hen un vertöll er wat van de nee´e Disco. Kai güng suutje dör den Gang un sett sick denn bi een öllere Fro dool. An´n nächsten Dag beluur he von wieten, wat dor bi sienen Platz los wöör. Een annern Kierl seet dor. An´n nächsten Dag al wöör een annern. All Ogenblick swormen dor frömme Jungs bi Steffi rüm. Kai güng ehr ut´n Weg un joog aster sien Frünnen ran, ween de em hochnöhmen. He wöör nich unglücklich verleevt. Keen Stück. As he een Morgen op den nee´n Fohrplaan keek, snack em mit´n Maal een bekannte Stimm an: "Hallo, Kai" sä Steffi aster em. "Föhrst du gor nich miehr mit´n Zuch?" "Bün, bün krank ween" stöter he over de Schuller un keek gau wöör op den Fohrplaan. "Achso. Ick heff mi al wunnert, worüm du nich dor weurst. Ick meen, op dienen Platz". "Heff Grippe hat", sä he lies "mit düchtig Koppweh un so" un he arger sick over sien Lögen. "Schön dat du wöör op´n Damm büst" freih Steffi sick. "Mook´t goot. Ick mütt los. Bet morgen, in´n Zuch. Ick hool den Platz för di frei." As Kai sick ümdreih, wöör Steffi al meist weg un wink em noch eenmaal to. Bet morgen harr se seggt. Sien Hals wöör mit eenmaal as dichtsnöört. Se wull, dat he wöör bi ehr seet. Hitt un kold lööp em dat overn Puckel. In´n Huus overlegg he den ganzen Nomiddach, wat he mit ehr snacken schull. Un wenn he blots doran dacht, dat Steffi em in de Oogen kieken dä, sweev he un föhl he sick doch as wenn he krank wöör. An nächsten Morgen bruuk he in`t Badezimmer dütlich linger. Alleen för de Hoor miehr as fief Minuten. Un ok dat Tüügutsöken duur solang, dat he meist to laat ut´n Huus kööm. Op´n Bahnhoff versteek he sick, dat se em nich all op´n Bahnstieg bemöten dä. As de Schaffner de Fleit in´n Mund nöhm, sprung he noch gau in den Zug. Ob se overhaupt dor wöör? Sien Hart pucker bet to´n Hals. Dor stünn se op, lach, as se em sehg un wink em von wieten to. He nöhm den Arm unseker hoch, beweeg em een poor Maal hen un her un güng mit weeke Knee op sienen Platz to. Langsom sett he sick bi ehr gegenover dool. "Moin, Kai, schön dat du dor büst" lach se em fründlich an. "Moin, Steffi", anter he un keek ehr blots een korten Moment lang in de Oogen. "Ick bün froh, dat du hier sisst un nich een von de annern Glattsnacker" strahl se em an. Kai sluck een Tuur dröög dool un sweeg still. "Weest du, dat is mi eenfach to blöd, wenn ick mi s ´morns al so´n Gesabbel anhören schall, wat för coole Mackers se sünd." "Dat geiht mi ook so", sä Kai miehr för sick. "Een slimmer as de annere" reeg Steffi sick op. "Dor hett mi richtig wat fehlt, as du krank wöörst". Steffi vertöll un bald wöör´t so as jümmer. Se snacken un marken gor nich, dat de Zuch holen dä. Op den Weg na de School güngen se jümmer noch blangeneenanner her un vertöllen. Kai kreeg dat gor mit, dat sien Frünnen jüm nofleiten dän. "Weest du, Kai" sä Steffi vör de School, "wenn ick weet, dat du kummst, hool ick den Platz in ´n Zuch jümmer för di frei". Dormit mook se em een Freid, de noch lang over de eerste Schoolstünn anhööl. Landschaftsverband Stade: Plattdeutsche Geschichten für den Lesewettbewerb und fürs Internet - Seite 80 Ostern mit Fritz Bernhard Koch „Du, Opa?„ sä ik, „segg mol: Bringt uns Fritz dit Johr de Ostereier?„ Fritz, dat weer dat witte Kanieken in den lütten Kaniekenbuer vör uns Huus, un Opa anter: „Hm, mit sowat kenn ik mi gor nich ut. Dor mutt ik mol bi‘n Osterhoosen nofrogen.„ ‘n poor Doog loter kääm Opa mit ‘n Breef bi mi an: „Kiek, de Osterhoos hett schreeben.„ Ik weer gespannt as ‘n Flitzebogen. Jo, wohrhaftig, dit Johr schull Fritz de Eier bringen. So stünn dat in den Breef vun‘n Osterhoosen binnen. Mann in de Tünn! Uns Fritz in so en wichtige Mission! Ik weer richtig stolt op em. Man woanns schull he sik utkennen in uns Goorn? He säät jo den ganzen Dag in sinen Käfig! Nee, Fritz müss mol ruut un sik dat allens ankieken. Un so heff ik em denn de Döör opmookt. Gott, nee. Wat hett dat Deert sik freut! Endlich mol so richtig een uthoppeln. Un denn dat Osterglockenutbuddeln, wat harr he dor för‘n Freud an! Vadder nich. He meen, nu weer‘t Tiet, dat Fritz wech kääm. Fett noog weer he, un nu schull he verköfft warden. En Dag loter weer uns Fritz verswunnen... **** Wat seggst du? De Geschicht heet „Ostern mit Fritz„, un dat, wo he al vör Ostern verköfft ward? Pass op, ik bün noch nich fardig! Ostern geev dat Swiensbroden. Man de Swiensbroden, de smeck... hm, jo, gediegen smeck de. So ganz anners. Mien Broder stööt mi in de Siet un swiester mi to: „Du. Mi dücht, dat is Fritz, wat wi op‘n Töller hebbt.„ Ik füng an to blarren: „Mama! Segg de Wohrheit! Eet wi jüst Fritz op?„ „Och, mien lütten Schieter. Mook di man keen Sorgen. Dat is austroolschen Springhoosen, wat wi hier eten doot. Ganzen feinen Kroom un hett bi‘n Slachter düchtig wat köst.„ Na, ik weer ersmol ruhig. An‘n neegsten Dag bün ik ober glieks no‘n Slachter hen. Ik wull weten, woveel de austroolsche Springhoos kosten deit. „Ho, ho, hoo!„ De Slachter kunn sik meist gor nich wedder inkriegen. „Ho, ho, hoo! Austroolschen Springhoos! Du, dat is morgen noch goot!„ Ik harr also minen Fründ Fritz op-eten, keen Twiefel. Un dat, wo he doch so en wichtige Mission harr! Mien Leevdag heff ik keen Kaniekenbroden wedder anfoot‘... Landschaftsverband Stade: Plattdeutsche Geschichten für den Lesewettbewerb und fürs Internet - Seite 81 Fleeschklüten Bernhard Koch „Guten Morgen, Herr Schlichting! Ich komme zum Waschen!„ Guten Morgen? Worüm denn guten Morgen? Is de Nacht al to Enn? Wat seggt de Wecker? De Klock is ers fief! Jüst hett Opa Schlichting noch so fein dröömt. Vun dicke Zigarren. Klock fief – so fröh müss he nich mol ruut, as he noch sinen lütten Loden harr. Brrrr! De Swester hett jo ieskoole Hannen! Un dat Woter is veel to natt! Tominst för Klock fief! „Nnnnnee! Ik... ik wwwill nich!„ Dat Snacken fallt Johann Schlichting swoor no sinen Slag-Anfall. Ok allens annere fallt em swoor. Dorüm hebbt se em in‘t Pflegeheim bröcht: „Seniorenhaus Sonnenschein„. De Swester hett keen Tiet: „Nun kommen Sie endlich! Mensch, Herr Schlichting, Sie werden auch immer schwerer. So, jetzt wollen wir uns aber schön waschen!„ Johann Schlichting sien Tohuus is nu Zimmer 309. Dat Huus, wo he in leevt hett, dat schall afreten warrn. So will dat de Swiegersöhn. En groten Neubaukomplex schall dor hen, un dat Huus steiht in‘n Weg. Fehlt blots noch de Ünnerschrift vun Johann Schlichting – dat Formular liggt al op‘n Disch... In de Stuuv blangenan wohnt Froo Abromeit. Af un an is se teemlich dör‘n Wind: „Morjen kommt mejn Mann aus Keenichsberch!„ seggt se denn, „da arbejtet ‘r bejm Zoll!„ – De arme Froo, denkt Johann Schlichting. Ehr Mann is doch al doot. Un dorvun is Froo Abromeit tüdelig worrn – so hebbt de Swestern em dat vertellt.Dat Eten smeckt Johann Schlichting noch goot. He ward jümmer runder. Wenn dat to Middag Fleeschklüten geeben deit, denn kennt Johann Schlichting keen Torüchhollen mehr: Mmh, Fleeschklüten! De sünd meist, as harr Johann sien selige Anita de torechtmookt. Un dat Foto op‘n Nachtdisch seggt: „Laat di dat man smecken, mien Jehann!„ De ne‘e Zivi in‘t Huus heet Jörg. Nülichs hett he en Buddel Sekt för Johann Schlichting rinsmuggelt. Roden Sekt, dat schull partuu roden Sekt ween. „As dddee Llleevde„, strohl Johann Schlichting. „Sssech mol, hhhest du ‘n lütte Fründin, Jörg?„ „Jo, Cathrin heet se.„ „Mmmmönsch! Kkkatrien!„ Un Johann Schlichting strohlt noch mehr. Den Sekt will he natürlich sübst opmoken, versteiht sik. Un – peng! De Proppen, de geiht los, un de Knallkööm sprütt ut de Buddel ruut un mookt ‘n groten roden Placken an de Wand. „Dddu llleebe Tiet!„ lacht Johann Schlichting. Jo, he lacht. Un denn stööt de beiden an: „Op dien Kkkatrien!„ De Doog in‘n November, de sleept sik so dorhen. Man hüüt gifft dat Fleeschklüten. Fein! – Och, kiek an. De Herr Swiegersöhn kummt op Besöök. Nee, du, dien Formular kannst di an‘n Hoot steken. Mien Ünnerschrift kriegst du nich! Un kiek nich so dösig, dat is ‘n ganz normolen Sektplacken an de Wand. Jo, jo, kloor: he hett nich veel Tiet. Jo, bet anner Mool. „Tttschüüß!„ Un de Döör geiht wedder to. Man de Döör is dünn. Buten, op‘n Gang, snackt de Swiegersöhn noch mit Jörg. „Is woll nich jüst licht mit den olen Knacker, wat? Hier hest teihn Mark. Minsch, de Ool ward jo jümmer fetter. Un snacken kann een ok nich mehr vernünftig mit em. Is meist blots noch... blots noch, ja, ‘n lebennigen Fleeschklüten, mehr is he doch nich! Heff ik nich Recht? Tschüß ok.„ Wat hett de Swiegersöhn seggt?? Fleeschklüten?? ‘n lebennigen Fleeschklüten?? Johann Schlichting blifft dat Eten in‘n Hals steken. Tronen fallt dohl. Gott, fix afwischen! En Johann Schlichting, de weent nich. Nee, nee, bi de Beerdigung vun Anita, dat weer wat anners; dat weer blots vunwegen den kolen Oostenwind... Jümmer afrackert, dat ganze Leeben, un nu sowat. Nix harr he, as he ut‘n Krieg torüchkeem, nix! Dat Huus: platt! De Öllern: doot! Un denn mook he tosomen mit Anita den lütten Loden op. Jungedi, dat weer ganz schön riskant! Ober allens mit de egen Hannen opbuut. Ok dat lütte Huus. Un nu schall dat wech. Steiht in‘n Wech. Un ik, denkt Johann Schlichting, ik bün ok in‘n Wech... „Hhhier, Jörg. Nnnee, nnnehm den Kkkroom man mit. Ik eet nnnix mehr. Nnnnee...„ Dree Doog lang sitt Johann Schlichting dor. Un stiert dör‘t Fenster. He strohlt nich mehr. Un seggt nix. Blots af un an „Ffffleeschklüten... jjjoo...„ He itt ok nix mehr. Ok keen Fleeschklüten. Dat Formular op‘n Disch, dat hett he ünnerschreeben. Nu köönt se Johann Schlichting sien Huus afrieten... *** En Week loter bringt se em no‘n Karkhoff hen, un Zimmer 309 ward utrüümt. Vun Johann Schlichting blifft blots de rode Placken an de Wand no. Wieter nix. Un denn kümmt de Moler un witschert den öber... Landschaftsverband Stade: Plattdeutsche Geschichten für den Lesewettbewerb und fürs Internet - Seite 82 In fleegen Hast Detlef Kolze He harr woller verslapen. In fleegen Hast weer he ut de Puuch schaten un stünn as blind vör Waschkumm un Speegel. Paarmaal harr he mit sien lütten Kamm all vörbistökert un de natten Haar woller döörnanner wischt. Dat dösige Dings dröff he eegens gaar nich mehr herkriegen, dach he. Door weern bloots noch dree Tinken an, un de weern nich maal blangenanner. Dat de vermuckte Brill nich to finnen weer! Güstern Avend weer se em ut de Hand fullen, as he noch maal op’n Pott müss, un he kunn ehr in all sien Döörnanner nich woller faat kriegen. He rück mit'n Kopp noch dichter an’n Speegel ran. Suutje kreeg sien Kunterfei Slieren un Striepen, un denn weer meist nix mehr ruuttokennen - he weer to dicht rankamen un harr sik den Speegel dichtpuust. De natten Haar hüngen em as'n Quast vör de Steern. He smeet den dreetimpigen Kamm in de Waschkumm un schüddel den Haarbommel an de Siet. Över de Balje hüng sien Jack un weer noch nich woller dröög. Güstern avend müss he ehr afbrusen vun wegen de backigen Druppen, as he düsse vermuckte Beerbücks nich openkriegen kunn. He slipp in de Arms vun de natte Jack un jump ut de Döör. De Slips flöög em üm de Snuut, as he de Trepp hendaal klabaster un na sien Arbeit hen loosjachter. De Bus stünn noch an de Statschoon, as he sik twüschen paar oole Lüüd döörrangeln müss. In'n lesten Momang witsch he mit rin un kreeg sien Platz achtern op de Bank. He haal deep Luft un keek na de Uhr. An'n linken Arm, woneem se eegens henhöör, door weer se nich to finnen, man in de böverste Jackentasch, door steek se. Güng vundaage noch, eerst 'n Viddelstünn na de Anfangstiet, door kunn he meist noch mit tofreden sien. Gegenöver vun em seet 'n oole Fru, de em angluup un doorbi ehr Muul opensparr, as keem he vun'n annern Steern. He tucks mit de Schullern un trock sien Slips trecht. Dat harr he sik anwennt sörrer de Tiet, dat he em paarmaal vergeten harr. De Fru füng an, dat Muul as'n Karpen hen- un her to klappen. Gresig sehg dat ut, dat oole Wief, dach he un dreih sien Kopp na’t Finster hen. Warm weer dat vundaage, un he lang na sien Taschendook. Door slöög em dat vun baben bit na ünnen hen döör'n Lief, as harr em een mit de Fuust twüschen de Oogen haut - he harr keen Büx an. As he vörsichtig na baben lüüstern dä, door füng de oole Fru mit ehr Karpenmuul ganz gresig an to gackeln un to lachen. De Dag füng woller maal vergnöögt an, dach he - tominnst för de annern. Landschaftsverband Stade: Plattdeutsche Geschichten für den Lesewettbewerb und fürs Internet - Seite 83 Hanna ehr Handy Detlef Kolze Hanna hett ‘n Handy, dat is klaar. Hanna is 21 Jahr oold, geiht noch na School hen, verdeent sik twischendöör maal beten Geld in’n Pizza-Backstuuv un is geern mit anner Lüüd ünnerwegens. Se is ‘n smucke Deern, groot, blond, un staffeert sik so ut, dat ehr Schöönheit ook goot ruut kummt. Hanna is’n junge Fru ut uuse Daag. Se pleegt sik, mag geern middenmang sien, hett Mudder ehr Auto to Hand, wenn’t för’t Radfahren to düüster or to koolt is, un se hett ehr lütte Telefoneer-Schachtel allerwegens mit doorbi. Se is ‘n Kind vun uuse neemoodsche Tiet. Annerletz seet se bi’t Koffiedrinken mit an’n Disch, an’n schöönen Sommerdag buten op de Terrass vun’t Naverhuus. Hanna harr noch ehr Fründin Bescheed seggt, se schull man ook vörbikieken. Un so düker twüschen all dat Snacken un Vertellen ook de Fraag op, woans de Fründin denn rinkamen kunn, denn bi Hanna weer ja nüms tohuus, un keen vun de Navers dat weer, dat kunn se nich weten. „Ich hab ihr vorhin ‘ne SMS auf ihr Handy geschickt„, sä Hanna. „Sie soll mich eben anrufen, wenn sie vor der Tür steht.„ För de jungen Lüüd weer door nix Besünners bi, man de Oolen kreegen dat Grienen. Woans kunnen de Minschen fröher bloots torechtkamen, as dat noch nich maal dat normaale Telefoon geef. Un wat för Geld geeft de Lüüd vundaage för sowat ut. „Da kostet ja allein das Reinkommen bald eine Mark„, wunnerwark een vun de Oolen. Hanna lach. Man dat weer so’n Lachen, as eben de Jungen oftins över de Oolen lachen doot. Beten ooldmoodsch sünd se, ut de Tiet, vun güstern, grien Hanna villicht. Se mookt sik dat Leben lichter un bruukt doorför dat, wat to Hannen is. För de Oolen is dat toeerst ‘n beten vigeliensch, man door mööt se sik rin finnen - so, as düsse Oolen ehr Öllern dat ook müssen, as düsse Oolen noch jung weern. Landschaftsverband Stade: Plattdeutsche Geschichten für den Lesewettbewerb und fürs Internet - Seite 84 Wulken-Football Detlef Kolze De dree Bengels moken sik lustig över de dicke Fru. Direktemang vör ehre Oogen rumpel un pumpel se över den Strand un wull na dat Water hen. De dree keeken sik mit groote Oogen an. Se hauen sik op de Schullern, apen den bulterigen Lief mit de Hannen na un grienen över soveel Fleesch op een Bülten. Bi’t eerste Henkieken sehg de Fru worraftig ‘n beten wat vigeliensch ut. Twee dennige BeenStampen hollen den Lief an de Eer fast, un all överall wölter sik de Speck ut dat beten Baadtüüg ruut. Rank un slank un schöön sehg dat allens jüst nich ut, man de Fru harr sik mit ehre Figuur inricht, un se weer doorbi ook noch heel un deel kregel bleben. So as se door meist ‘n beten stolt över den Strand güng, weer se afsluuts nich bloots ‘n slappen Fettklopps, de sik meist nich mehr rögen kunn. Door seet Knööf un Wuppdi achter, dat kunn ‘n goot sehen. De Bengels weern an’t Footballspeelen un föhren sik op as lütte Artisten. De eene harr sogaar den Namen vun den famöösen Ronaldo op sien Hemd stahn. Se flögen döör de Luft achter den Ball her, jachtern över den Sand vun hier na door un bölken as nix Goodes. As nu de Ball direktemang op de Fru to kuller, füngen de dree noch maal woller an to gackeln un to juuchen un reepen ehr to, se schull den Ball man maal ornlich trüch ballern. De Fru besinn sik nich langen un stüür op dat witte Dings loos. Quick un licht leet se dat rechte Been kort na achtern bammeln un dunner denn wedder den Ball, as harr dat sowat as ‘n Raketenstart geben. In’n sülbigen Oogenblick leegen de Jungs all op’n Buuk in’n Sand un hollen sik de Hannen an de Ohren, denn de Ball suus jem as’n worraftigen Komeet mit’n Füürsteert över de Köpp weg, dat jem woll meist de Haar ansengelt weern, wenn se sik nich so gau hensmeten harrn. De dicke Fru dammel wieter den Strand langs, as weer nix Besünneres passeert. As ‘n Aal slängel se sik ünnen in dat brusen Water rin, glipp suutje döör de Bülgen un speel vergnöögt mit dat Water. Bloots de Jungs weern fardig mit de Welt. Bleek stünnen se door un lüüstern achter de Fru her, as weer se ut een vun düsse Films ruut jumpt, de in’t Kino för Angst un Schrecken sorgen schüllt. Un ganz wiet baben twüschen de Wulken - wat de Bengels gaar nich sehen kunnen - door grien de leeve Gott un meen, dat op de Eer ja denn un wenn doch tominnst ‘n lütt beten Gerechtigkeit ween mutt. So speel denn de Oole door baben an düssen Namiddag noch ’n beten Wulken-Football mit siene Engels. Een richtig schöönen Ball doorför harrn se ja jüst kreegen. Landschaftsverband Stade: Plattdeutsche Geschichten für den Lesewettbewerb und fürs Internet - Seite 85 Beleefnis-Alldag Detlef Kolze So mookt wi dat, brabbel de Oole vör sik hen un hau op'n Disch. Ik mook mi op miene lesten Daag noch sülfstännig. Ik produzeer Beleefnissen för de Minschen, dat se opletz keen klaaren Gedanken mehr in ehrn Kopp kriegen köönt. Ik warr Erlebnis-Erfinder för allens in't Leben, so'n richtigen neemoodschen Beleefnis-Inschenöör. De Oole schüddel mit'n Kopp. Harr he nu worraftig een an de Marmel kreegen? Beleefnissen ruutklamüüstern! Man he harr dat ja graad in't Blatt lesen - door wullen se 'n Auto verköpen, un in'n Pries mit binnen steken schull dat Afholen sien. Man dat weer keen normaal Afholen vun'n neeje Benzinkalesch, nee, dat weer 'n "Erlebnisabholung". Dunnerslag, weer em dat in'n Kopp schaten, door is doch wat to moken. So kannst den heelen Alldag vullstännig op'n Kopp stellen. Förwiss, Urlaub as 'n grugelige Wuselee vun nix as 'n lange Keed vun Beleefnissen gifft dat all. Etenmoken un eten kannst ook all as Beleefnis kriegen, Inköpen ook. Man wat is mit all dat annere? sinneer de Oole. Worüm schast du nich ook dat Slapen as Beleefnis op de Been kriegen? Nu ja, wenn he sülbens mit siene Leefste an't Knudeln un Swiestern weer, denn kunn 'n dat woll ook as Beleefnis ansehen. Man villicht weer ja ook mit dat normaale Slapen wat to moken. To'n Bispill dat bi sien Fru bunte Luftblasen ut de Nääs blubbern, wenn se an't Snorken keem. Or dat se sik 'n Mini-Stroboskop implanteeren leet, dat bi't Aten in de Nacht Flackerlichter utsenden dä? Man villicht weer't noch intressanter, wenn de Bettwäsch un de Kleddaasch för de Nacht vullstännig döörsichtig mookt un anlücht ward, dat he den nakelten Lief vun sien Fru de heele Nacht goot sehen kunn. Beleefnis-Bettwäsch un Beleefnis-Nachthemden - sowat kunn 'n doch maal vörslahn. Un wenn een morrns ünner de Bruus geiht, denn ward de heele Kabien illumeneert un mit Töön utstaffeert, dat 'n dat Beleefnis-Afbrusen beleben kunn, as weer de Minsch jüst merrn in'n Urwald or ünner'n Waterfall. Un wenn du op'n Pott geihst, denn funkelt un blubbert dat ut de Schöttel, as seet de Minsch all direktemang op'n Hilligen Graal or tominnst op'n Wunner-Blubber-Pott. Un wenn du dat Pappeer anfaten deist, denn singt di dat eerstmaal 'n Arie vör, un bi jeden Puups gifft dat 'n Tusch. Dunnerslag, sinneer de Oole. Dat ward lopen. Ik mook 'n Geschäft op un verdeen mi noch 'n güldene Nääs mit all de Beleefnissen in uusen Alldag - bi't Slapen un Opwaken un Afbrusen un Pupen un Tähnputzen un Haarkämmen un Nääspopeln un wat nich noch allens. De Oole keem in Füür. So geiht dat, door weer he vullstännig seker. Dat ward de Welt vullstännig verrückt moken. Landschaftsverband Stade: Plattdeutsche Geschichten für den Lesewettbewerb und fürs Internet - Seite 86 Mi geiht dat goot Detlef Kolze Op'n eersten Blick sehg dat ut, as sweev de Oole de Straat langs. He harr sien Kinn na baben reckt, swüng de Arms op un daal un wipp meist 'n beten mit de Knee. Liekers kunn 'n marken, dat dat mit sien Knööf nich sünnerlich wiet her weer. Bi jeden Huckel op'n Padd slurren siene Schoh över'n Grund, un sien Gesicht sehg gries un mööd ut. Moin, du oole Hüppmoors, bölk em 'n Stimm vun achtern her an, dat he sik verfehr un op'n Batz stahn bleef. He greep na de Siet un taper mit de Hand na'n Tuun. Wo geiht di dat, verdammig noch maal? trumpeet woller düsse Stimm, un de Oole müss eerst maal 'n Swapps Luft insugen, bit dat he sien "Goot, as jümmers, dat is doch klaar" ruut kriegen kunn. De annere schuul na em röver. Dat geiht di goot? fröög he. Du büst doch graad eerst in't Krankenhuus ween. De Oole föhl, dat em de Arger in'n Kopp keem. Wat weetst du denn vun't Krankenhuus? grummel he. Mi geiht dat goot un fardig. Man dien Fru hett mi dat jüst vertellt, holl de annere doorgegen un grien den Oolen driest an. De Oole tucks mit de Schullern. Mag ween, fluuster he mit sien ruuge Stimm, man wat is eegenlich mit di? Du sühst ja ook jüst nich besünners kregel ut. Wat hest du denn door för'n Muskelfladdern an'n Hals? Gott, dat süht ja grugelig ut. Sowat mutt di ja een Bever na 'n annern in de Büx jagen. Hest all 'n Termin bi'n Nervendokter? De annere keek em verbaast an un föhl suutje mit siene Hand an'n Hals. Wat för 'n Muskelfladdern, fröög he. Du tüünst ja. De Oole grien. Du mookst di wat för, sä he. Du weetst doch, den negenten Dag kriegt de Hunnen Oogen, un du müsst ja woll all langen sowiet sien. Dien Fell an düsse Stee süht bleek un blaag ut, as weer dat all an't Afstarben. De annere kreeg dat Muul nich mehr dicht, man de Oole weer nu in Füür kamen. Du, sä he, door heff ik annerletz wat in't Blatt över lesen. Wenn dat all so dull to sehen is as bi di, denn büst du meist schoon an't Afnibbeln. Mehrstendeels is dat to düsse Tiet all na de binnersten Organe röver lopen. Düsse Bakteriozellen un Virolalien kruupt vermuckt gau döör dien Lief, segg ik di. De jachtert man bloots so vun een Deel in'n annern un freet sik överall fast. Versprütt ehrn Giftkraam, dat sik de Minschenlief stantepee oplösen deit. Weetst wat? sä de Oole un keek mit so'n rechten Grugel na den annern röver. Dat geiht mennigmaal so gau, dat de Minsch nich maal mehr vun'n Spazeergang na Huus kummt, dat he in sien Puuch starben kann. Minsch, loop bloots loos, reep he, un segg Bescheed. Dat geiht mit di to Ennen. De Oole leet den Tuun loos. Ik will door nich an Schuld sien, wenn du noch op de Straat afnibbelst, meen he düüster. Ik gah nu loos un holl di nich länger op. He dreih sik üm un seil doorvun - nich so risch as vörher, denn he müss 'n beten acheln. So'n Dööskopp, dach de Oole. Wull de Keerl mi 'n Leiden an'n Hals snacken. He un Krankenhuus. Naja, sinneer he, mag ja ween, dat ik worraftig in't Krankenhuus weer, man door kann ik mi jüst nich mehr op besinnen. He dreih sik üm un sehg den annern üm de Eck witschen. Kumm du mi noch maal mit Krankenhuus, gnurr he. Laat mi an Land. Mi geiht dat goot. Dat wüllt wi doch maal sehen. Landschaftsverband Stade: Plattdeutsche Geschichten für den Lesewettbewerb und fürs Internet - Seite 87 To Loot Uschi Krämer Buer Lemmerhoff wöör anners 'n ganzen ümgänglichen Keerl. Ober in een Deel, dor verstünn he keen Spooß nich in. Wat sien wöör, wöör sien, un dor harr nüms nich wat up un in to söken. Sönnerlich argern em jedet Wekenenn düsse olen Benzinkutschers. Dat gnadder un suus foken noog up de nu ok nich mehr ganz nee Stroot. Mößden ja 'n Barg Tiet hebben, düsse Rasebälgers. Ja ja, dat Wekenenn free! Kunn he sick nich leisten. Sien Veeh wull dor nämlich rein gor nix vun weten. Wokeen mag ok woll geern hungern oder dösten oder amenn de ganze Tiet öber in Dreck liggen. Nee nee, de Buern mößden egolweg arbeiden. Man denn schüllen se de Landlüe nich noch de Luft verpesten mit ehr Motorschesen un ehr Knattermaschinens. So mennicheen harr he mit sien groden Trecker ok al den Wegg versparrn wullt. Man up 'n lesden Enn möß he de Pajatze jümmer woller dörloten. Ober up sien Privatwegg dar harr ja nu nüms wat to söken. Sien Privatwegg wöör de lange Jammer, de no sien Hoff hendool güng un denn wieter hen no sien Holt. Dirk Lemmerhoff seet up sien groden Meihdöscher un böög in sien Wegg in. Stolt dirigeer he dat grode Geschütz. He wöör woller mol Käpt'n up grode Fohrt. Dor - wat wöör dat? Dünkde em meist, as wenn em wat up sien Wegg nokomen wull. Tatsache wohr. 'n Auto kööm nöger un nöger! Mann in de Tünn, de harr ja teemlich Fohrt up! Wöör dat amenn Veehhannelsmann Brassdörp? Nee, wöör he nich. Düt Auto kenn he öberhaupt nich un den Keerl dorin al lang nich.Wat gluupscht de blots! Dat mutt een vun de Wekenennfuulenzers ween, den will ick kramsheistern! "Tööw du man, du ole Tüsseltüter" smustergrien he, "an Dirk Lemmerhoff kummst du nich vörbi!" "Tuuut" un noch ees "Tuuut" un jümmer wieter "Tuuut". "Nu ward de Keerl ok noch upsternootsch! Siet wenn geiht Dirk Lemmerhoff up sien egen Grund un Bodden an de Siet? Di will ick hölpen, du Slöpendrieber!" un he nöhm ornich Gas wegg - jüst soveel, dat he nich stohnblieben dä. Un he wöör egolweg an 't Schimpen. "Wenn denn de Wegg mal to Ennen is - man dat duert bi mi Tempo noch wat - dennso öberlegg ick mi. off ick di denn dörloten do. Wat wullt du öberhaupt up mien Hoff un in mien Holt? Na, Hektor ward di denn ok woll noch 'n schönen goden Dag wünschen". Dat Hupen leet nich no. "De hett woll 'n Bleefinger. Wenn de utstiegen deit, denn segg ick eersmol Hektor Bescheed, de will em woll dat Bevern in de Been jogen, ok wenn he nüms wat deit. Man alleen wenn se em in sien ganze Grött seeht, dat langt, de Lüe hen to bugseern, wonööm se henhöört!" Nu kunn Dierk in sien Spegel sehn, datt de Keerl anfüng Grappen to moken. "De rasselt ja mit Arms un Been! Hett jawoll 'n Klack an de Jack!" Un denn füng Dierk an to singen "Ich bin ein freier Wildbretschütz..." He wöör mit sick tofree. Kanns di doch nich för 'n Pannkoken ankieken loten! Süh, dor wöör Hektor ja all...oder? Nee, dat wöör nich Hektor, dat wöör Marlies, sien Fro, de dor üm de Eck susen dä. Un wat se no em utkeek! Se sochde mit ehr Ogen jo rein den ganzen Wegg af. Wat harr dat denn to seggen? Marlies taper up den Frömden to un töög em in 't Huus. Dierk wull de beiden achterno scheten, man he strunkel öber Lütt Dirk Willem sien Roller. Mit 'n gruvelig Geföhl staper he in 't Huus, rin in de Köök - nüms. Un denn höör he ok al de frömde Stimm, de ut Dirk-Willem sien Kinnersloopstuuv kööm. "Ich weiß, Ihr Hausarzt war nicht zu erreichen, aber wenn ich wenigstens eher hätte hier sein können - ein paar Minuten hätten uns schon sehr geholfen!" Landschaftsverband Stade: Plattdeutsche Geschichten für den Lesewettbewerb und fürs Internet - Seite 88 STIFTUNGSFEST ODER KARAOKE IN HULTENKAMP Uschi Krämer Weet Ji, wat 'n Stiftungsfest is? Nich? Dennso mööt Ji us mol besöken. Dor köönt Ji wat beleben. Wat dat mit den Nomen Stiftungsfest up sick hett, dat weet ick ok nich. Mutt ja woll mol ener wat stift hebben, un dat ward vundoog noch fiert. Dor quält wi us wieter nich üm. Ick heff dor ok eers no froogt, man dor hebbt se seggt, wenn ick wieters so dösig frogen dä, dennso güng de nöögsde Runde up mi. Aber ünner een Fatt Beer wöör dor nix to berieten. Blots de Schoolmester sä, datt dat mit de Vereensgründung un de Vereensfohn tohoop hüng. Man den hebbt se öberstimmt un rünnersnauelt. Siet denn froog ick nich mehr - ick mook mit! Dat heet, för tokomen Johr weet ick dat noch nich. Dat is nämlichs düt Johr nich so aflopen as dat schüll. To dat Stiftungsfest höört bi us dat plattdüütsche Theoterstück vun den SchützenAngler un Sportvereen mit to. Ick bün jo in jeden Vereen un dorüm möß ick ok bi 't Theoter mitmoken. Düt Johr harr ick mi 'n Barg Arbeit infungen. Ick schüll den Dreihorgelmann moken. Düsse Leierkastenmann, de künnigt jeden neen Uptritt un jeden neen Akt an. Un denn mutt he dor wat to singen - wat so passen deit. Also, lebe Lüe, scheten kann ick un drepen ok, so mennicheen dicken Fisch heff ick al an Land trocken, naja un as Sportsmann bün ick nich mang de Lesden - man singen, nee singen, dat kann ick nu up den Doot nich. Kanns beter 'n verrusterde Geetkannen nehmen as mien Stimm. Wat heff ick allns ingang mookt, den Posten loostoweern. Dat hölp ober nich. Jedereen harr 'n Updrag weg. Blots ick wöör noch no. Un 'n Leierkasten harrn wi ok nich. Dat hett aber keen teihn Minuten wohrt, dor harr Mählmanns Manfred den Trichter funnen. 'n Pappgestell up de Bühn, anmolt as 'n Leierkasten un to 'n Dreihn 'n Swengel dor an - ferdig is de Leierkasten. De Swengel, datt wöör so en, de an'n Fleeschwolf höör, to 'n Fleesch dördreihn. Un jümmer, wenn ick de Lüe vertellt harr, wat un wokeen nu up jüm tokomen dä, schüll achter 'n Band lopen. Ick bruuk blots mien Mund mitbewegen, un denn seehg dat so ut, as wenn ick dor 'n gewaltigen Bariton ünner de Lüe smieten kunn. So sünd wi dat ok angohn. Mann, dat leep as Biefermanns ehr Bello achter usen Koter. De Lüe wöörn rein ut de Tüüt. De vele Beifall wöör mi al scheneerlich. Ok in de grode Paus heff ick nich vertellt wokeen mi sien Stimm - wenn ok nich freewillig lehnt harr. Na, unbekannt wöör de jedenfalls nich. De een oder anner hett denn ok woll mol fallen loten, dat mien Stimm 'n bannige Ähnlichkeit mit... harr. Of mi nu ener hett rinrieten wullt oder wat sick afspeelt hett, dat heff ick bit sowiet noch nich rutkregen. Man no de grode Paus wull ick so recht woller mit mien Gesang den groden Max moken, dor güng - so bumms - de ole Swengel af. Ick harr em in de Hand! Un achter den Vörhang harrn se dat doch nich mitkregen. Se leten dat Band vull wieterlopen. Ok de lesde in Saal hett mitkregen, datt se nich mi sönnern...höört harrn. Mann in de Tünn, wat heff ick mi schoomt. Ick much de Lüe lange Tiet nich mehr ünner de Ogen komen. Man siet güstern heff ick mi woller berappelt. Un tokomen Johr goh ick doch woller no dat Stiftungsfest hen. Ick weet nu - ick heff de nee Tiet na Hultenkamp bröchd. Ick heff Karaoke mookt. Un anner Lüe kriegt för sowat sogar 'n Pries. Villich schüll ick dat nu ok mol - ick meen so profimäßig - versöken, oder? Landschaftsverband Stade: Plattdeutsche Geschichten für den Lesewettbewerb und fürs Internet - Seite 89 Kieken Uschi Krämer "Liesbeth! Wat suust du denn för dull de Stroot langs? Wo wullt du denn up to?" "Ochott, Lore, hold mi blots nich up! Ick heff jo gor keen Tiet! Mitden sprung se ober al vun her Fohrrad runner. Lore kunn sick dor keen Vers up moken, dat Liesbeth keen Tiet hebben schüll. Se harr in Huus nich veel to doon. Ehr Mann wöör al vör Johren dootbleben, un de Kinner wöörn al lang ut'n Huus. Enkel, de se harr uppassen künnt, wöörn bit sowiet noch keen dor. Un so wöör Liesbeth jümmer för'n Snack to hebben. Un sludern dä se för her Leben geern. Blots wundoog nich. "Nee, du Lore, ick mutt nu gau wieter. Büst dor denn noch nix vun gewohr wurrn? An de Eck vun de Bohnhoffstroot ist 'n gräsiget Unglück ween. 'n Schoolbus is mit 'n LKW tohoopdunnert!" Lore kreeg dat Bebern in de Been. Un denn froog se ganz sachten: "...un de Kinner? Wat ist mit de Kinner? Hebbt de wat afkregen?" "Dat willt se sachts woll. Dat bün ick vermoot. Schall dor jo gruselig utsehn. Dat hebbt se ebend bi den Melkmann vertellt." Lore wöör ganz gröön-geel in Gesicht, as se ehr Hannen up Liesbeth ehrn Arm leggen un den so'n beten stroken dä: "Hest du dor wen mang? Enkelkinner hest doch keen, nich? oder sünd dor amenn vun us hier... ick meen so Kinner, de 'n kennen deit...?" Liesbeth wurd nu wat gnadderig. Se möch dat nich to geern höörn, dat se keen Enkelkinner harr: "Tüünkroom! Nee, vun de Kinner will ich woll keen kennen!" "Is de Fohrer denn amenn...?" "Ok nich", anter Liesbeth kort af. Un denn meen Lore, dat se sülben jo dösig wöör, Liesbeth höör doch to dat Rode Krüüz to, un dorüm möß se gau los un hölpen, wat to hölpen güng. "Ick kunn sowat nich ankieken", sä Lore. "Dorüm bün ick ok gor nich bi dat Rode Krüüz mit bi. Man denn will ick di nu ok nich mehr upholen. Hest jo dien Deel Arbeit noch vör di!" Liesbeth swüng sick op ehr Fohrrad un leet de Been bummeln. Se reck dör jüst mit an de Eer. "Du schast mi ok nich mehr upholen. Un du tüdelst mi vundoog rein toveel. Siet wann höör ick denn to dat Rode Krüüz to? Ick goh dor doch blots hen, wenn de 'n Wiehnachtsfier oder sowat mookt. Schall 'n sick jo nich ut de Nääs gohnloten!" "Un jüst dorüm dachd ick..." "Du schast nich dinken, du schast nodinken!" "Wees doch nich so patzig. Ick heff di jo nix doon." "Hest du woll! Upholen hest du mi! Anners wöör ick al lang henween no de Bohnhoffstroot. Amenn is dat dor nu al brassenvull!" "Wat wullt du dor egenlik, wenn du dor gor nix bi to söken hest? Un hölpen kanns ok nich!" "Wat ick dor will? Froogt mi düt Froonsminsch doch wohr- und wohraftig, wat ick dor will! So dösig is mi al lang nüms mehr komen. Wat ick dor will? K i e k e n !" Landschaftsverband Stade: Plattdeutsche Geschichten für den Lesewettbewerb und fürs Internet - Seite 90 Man eenmol öber'n Tuun kieken Uschi Krämer Dag för Dag - Moond för Moond - Johr för Johr - harr he an sien Warkbank stohn. Wiß doch, mit de Tiet harr sick veel ännert hatt, 'n Masse wöör beter wurrn. Den Lohn harrn se rupsett, mehr Urlaub harrn se jüm günnt. Man bit sowat harr dat noch nich langt, dat he eenmol in Urlaub harr föhrn kunnt. Fief Kinner, 'n egen Huus - wenn't ok man ´n lüttjet wöör - dat köst teemlich wat. He harr sick noch 'n beten Goornland topacht hatt, wonööm he allerlei seihn un planten kunn. Nee, slecht leevt harrn se nich, wiß nich. Man eenmol öber'n Tuun kieken, dat wöör dat, wat he sick in all de Johrn utmolt harr. He un sien Hannchen, se wöörn woll vun Huus ween, so is dat nich. So'n poormol no'n Hochtiet, 'n poor Konfirmationsfiern, un ok woll mol to'n Verlobung harrn se jüm inloodt hatt. Meiste Tiet wöörn se ober to Beerdigungen ut 'n Huus komen. Man 'n Urlaub ... so richdig mit Sünnschien ... nee! Twee Johr ehrder dat he in Rente güng, harr he sick fast vörnohmen:"Mit den Dag, wo ick in Rente goh, nehm ick mien Hannchen, un denn föhrt wi in Urlaub!" He wüß ok nipp, wonööm he henwull - no Griechenland. Un dor wull he wieter nix bedrieben, as sick mit Hannchen an Strand - an dat blage Woter - in de Sünn henleggen. Un nix doon. Öberhaupt nix. De Sünn up sien Fell brennen loten un de Hannen utrohn. Villich mol so'n beten warmen witten Sand dör de Finger glippen loten... Un vun 's morrns bit 's obends wullen se sick vun de Sünn straken loten. Twee Johr sünd 'n lange Tiet, wenn du de vör di hest. Wenn se achter de liggt, denn markst, wo kort de ween ist. Hannchen seet al up de Kuffern, as he vun sien lesden Arbeitsdag no Huus sluurn kööm. Gau den "Blaumann" an de Siet un denn rin in de Urlaubs-Sünnenplünnen, de Hannchen em akkrot trechtleggt harr. Dree Weken nu nix as Sand un Sünn! Dat se ok 'n beten goot eten wullen, harr Hannchen sick vörnohmen, Man he dach dor gor nich an. Se sünd goot vun Huus wegkomen. Se hebbt ok 'n Masse sehn. Man blots - dat hett de vullen dree Weken, meist in een Stremel, regent. He verstünn de Welt nich mehr! Griechenland un Regen? För em, in all siene Drööm, harr Griechenland mit Sünn tohoophöört. Dat hett keen half Johr mehr wohrt, dor hebbt se em no Kösters Kamp henbröchd. He harr keen Moot mehr hatt - he harr keen Droom mehr! Landschaftsverband Stade: Plattdeutsche Geschichten für den Lesewettbewerb und fürs Internet - Seite 91 Arme Lüe Uschi Krämer Dat wöör to Adventstiet, un se seten mit teihn Mann hoch in de lüttje Dönz _ Vadder, Mudder un acht Kinner. Se harr'n Dannentelgen up den Disch, den Vadder enerwärts afknepen harr. De lüttje Telgen wöör so un so al afknackelt ween un harr klöterig rünnerhungen. 'n Talglicht harrn se sick ok henstellt, man ansteken wurr dat nich. Dat möß jo för jeden vun de veer Adventssünndoog langen. "Papa", fröög de lüttje Jochen, "wi hebbt vundoog in de School vun arme Lüe to doon hatt. Wat sünd dat egenlik?" Friederike, de öllste vun de Deerns böör ehrn Kopp hoch un smeet em in 'n Nacken. "Du Dösel! War froogst denn sowat noch! Wenn du arme Lüe finnen wullt, bruukst nich wiet lopen. Kiek de doch ens üm!" "Woso?" fröög de lüttje Muschepund, "wo schall ick denn henkieken?" "No, hier allerwärts hen. Dor de halfverdröögde Telgen! Un nich ens to'n Talglicht langt dat bi us." "Dor steiht doch een. Un Mama hett dor Sülberpapier ümto dreiht. Sütt ornich no wat ut!" geff de Lüttje ehr contra. "Sowat is Arme-Lüe-Kroom", kumpelmenteer Marianne ehr Schwester Friederike. "Ick bün heelfroh, wenn ich hier rut bün, Arbeitslosigkeit, Krankheit un nix as lüttje Kinner." "Jüst! Wenn ick ok blots eers ut'n Huus kann. Geld moken, wat vörstellen! Wat vun dat Leben hebben! Hier versuerst jo!" "Un verdröögst up'n Halm!" "Fienet Tüüg mutt dor her, 'n poor Fingerringe von Guld un Keern, de dorto passt... Amenn 'n schönet Auto. Ick wünsch mi man blots, dat ick hier ut düsse Armut rutkoom. Denn krieg ick dat woll allns, un wieter bruuk ick nix." Nu wull de lüttje Jochen dat vun sien Papa ganz nipp weten. "Tjä", meen de, "amenn hebbt Friederike un Marianne dor recht in. Mi dünkd de beiden ok teemlich arm. Man wi annern? Du, dien Mama, dien Papa un de annern fief? Sünd wie arm? Wi hebbt us, wi föhlt us hier tohuus un mööt nich jümmer achter wat herjiepern, wat wi amenn gor nich bruukt. Dat schall nu nich heten, dat ick nich ganz heet up'n nee Arbeitsstee luern do, un dat ick Jo nich dat een oder anner vergünnt wöör un Jo köpen much, Jo un Joe Mama." "Denn wüünscht du di amenn to Wiehnachten nix anners as 'n nee Arbeitsstee, Papa", fröög Claudia. "Doch, ick wünsch mi noch wieters wat", meen Papa. "Süh, kummst to Wiehnachten woll ok so 'n beten in Kaufrausch", stichel Marianne. "Ick wünsch mi 'n neen Arbeitsplatz, gewiß. Man dat kummt eers in de twete Stee. Vör allen wünsch ick mi Gesundheit för us all, un dat Ji alltohoop jümmer so tofree ween muchen as Mama un ick dat tietlebens ween sünd. Un dat kannst för Geld nich köpen." "Denn sünd arme Lüe nich wekke, de keen Geld hebbt", prökel Jochen dat wieter no. "Nich jümmer", sä Papa, "nich jümmer mien Jung!" Landschaftsverband Stade: Plattdeutsche Geschichten für den Lesewettbewerb und fürs Internet - Seite 92 Ännerungen Uschi Krämer Veel gifft 't dat vundoog jo nich mehr, dat sick de Froonslüe ehr Tüüg sniedern loot. An de ganz groden Pottjemannottjes dink ick nu nich, de sick för Dusende un Oberdusende ehr Plünnen in Paris oder annerwärts moken loot. Nee, ick dink mehr so an Lüe as Du un ick. De goht doch nu veel hen un kööpt sick dat, wat se bruken doot oder wat se hebben willt. Fröher wör dat 'n ganzen annern Bewehr. Dor seten 'n Barg Sniederdeerns un sticheln und stricheln för de, de wat in de Melk to krümeln harrn, de ehr Kledoosch no de neeste Mood. De Fro Meisterin deel de Arbeit in un snack allns mit de Kundschaft af. Dorbi möß se böös up den Kaneel passen. Wohr Di weg, wenn Du so 'n Kleed nich to rechde Tiet ferdig harrst. Dor kööm ober wat up Di dool, wat Du Dien lebelang nich woller vergeten kunnst. Oder wenn dat nich so sitten dä, as Madam sick dat inbild harr! Eenfach ist dat wiß nich, wenn en 'n gode hunnertsößdig Pund up de Waag to smieten hett un much 'n Kleed hebben, wat en to 'n Porzellonpopp mookt. Dat gifft un geef nu woll so allerhand Kneep, wonööm Du de Punnen mit öberdeken kannst. Tallje wat länger moken, de Striepen längs lopen loten, keen Krüsels in Rock, dat de Achtersteven nich to ballerig ward. Man ut 'n Elefant 'n Windhund moken, dat kann ok de beste Sniedersch nich. Nu geef dat in Bremen en, de harr sükke Kundschaft, de 'n fröher woll "betere Lüe" nömen dä. Un mang düsse "beteren Lüe" wöör nu 'n Madam, de dünkde sick noch wat beter as de annern. Se harr jümmer wat to nödeln. Mol kneep ehr dat ünner den Arm, denn hüng dat to dull up'n Puckel un de Knööp mößden jümmer anners - mol no links un mol no de günnen Siet. Eens Doogs wöör se dorbi un paß 'n neet Swatt-Samtenet an. As se nu vör den Spegel stünd, güng ehr dat as 'n Regenschuur öber't Gesicht. "Das Kleid ist zu lang", blaff se glieks los. "Viel zu lang!" Dat Kleed wöör ober akkrot trecht. Dor nütz dat ok nich för, dat de Deerns ehr vun achter, vun vör un vun beide Sieten Spegels henhol'n däen. Dat Kleed wöör - no ehrn Dünken - to lang. "Einen Strohhalm breit bitte kürzen!" Dat wurd ehr forts toseggt, un annern Doogs schüll dat Kleed ferdig ween. Madam ruusch ut de Warkstee rut, un de Neiherschen wullen nu gau bi dat Kleed bigohn. Man ehr Fro Meisterin holl jüm trüch. Se harr sick dat öberleggt, dat se sick vun de Madam nich mehr hen- und herjogen loten wull. Ober seggen, nee, seggen dröff se jo nix. Man wat schüll se doon? Nix. Se dä nix. Se leet dat Kleed an Schapp hangen. Annern Doogs kööm Madam un paß dat Kleed an. "Sehen Sie", meen se mit glönig Ogen, "einen Strohhalm breit kürzer, und das ganze Kleid kriegt eine andere Fasson!" Siet de Tiet hüngen de Kleder, de twee Millimeter, 'n Knüttnodel oder 'n Strohhalm breet enger oder wieter, körter oder länger mookt weern mößden, een Nacht an Schapp - un se wöörn topaß! Landschaftsverband Stade: Plattdeutsche Geschichten für den Lesewettbewerb und fürs Internet - Seite 93 Russisches Roulett Uschi Krämer Se seten an Disch un wöörn mit dat Obendbrot al dör. Oliver pack dat Blatt, wo he jüst noch so n beten in studeert harr, tohoop un steek dat in. Bi Wegg längs sä he: "Mann in de Tünn, wat wöörn de Lüe fröher mall in Kopp!" Wenn he sowat seggt, goht Vadder un Mudder glieks up de Palmen. Dütmol wöör dat blots Vadder, Mudder harr noch in de Köök to doon. "Wat schall dat woller heten? Wenn du glöövst, dat dat Dösigween mien Generation an ist, denn hett dien Generation de Flegelhaftigkeit an sick!" Oliver leet sick noch ees up sien Stohl an Disch doolplumpsen. He wull Vadder verkloorn, dat he em gor nich meent hatt. Man de bruus glieks woller up: "Och so, an dien Mudder hest dachd. Schall ick di mol wat seggen? Du hest nich noog an de Riestüten kregen fröher, un nu is dat woll meist to loot!" Un denn güng dat noch n ganzen Stremel wieter, dat Oliver blots noch mit de Ohrnklappern dör den Dag leep. Walkman nöömde he de jo woll. Wat Oliver nu ok dä, he kööm dor nich twüschen. Vadder spudder egolweg wieter. "Man in een Deel hest du sogor recht! Dösig sünd wi ween, dat wi jümmer arbeidt hebbt. Ji vundoog sitt fuul rüm un barkt Sünn un Moond an!" Oliver wöör upstohn un stünn al an de Döör, as he nu doch mol dat Woort kreeg. "Ick wull doch man seggen, dat ick ebend in dat Blatt wat öber düt -Russische Roulett gewohr wurrn bün, wat se fröher woll foken bedreben hebbt. Un du mößd mi doch togeben, dat Lüe, de sowat mookt, en up n Böen hebbt, de sünd doch mall! Kanns doch dien Leben nich den Tofall öberloten! Of düsse Ballermann nu losgeiht, oder of du dor för dütmol noch an längssluurt büst. En speelt doch nich so dösig mit sien Leben!" Un dorbi tick sick Oliver egolweg an sien Kopp. Vadder wöör ganz still wurrn un möök blots "Hm". "Is doch so, oder? Dien Leben kann doch woll nich an dat grode Froogteken hangen -Kummt dor nu wat oder nich? "Nee, dor bedank ick mi för. Un dat blots ut Schierschandudel ! Nich mit mi!" Vadder wurd jümmer stiller un jümmer lütter, Deepdenkern seet he up sien Stohl an Disch. "So", reep Oliver un reet de Döör open, "un nu klemm ick mi mien Füerstohl ünner den Achtersteven un bruus af no ... enerwärts oder kenerwärts. Tschüß, bit denn!" "Jo, bit denn!" sä Vadder liesen un güng ant Finster. Oliver joog jüst för dull de Stroot rünner. "... kanns doch dien Leben nich den Tofall öberloten ... en speelt doch nich so dösig mit sien Leben ...un dat blots ut Schierschandudel ..." Un he sehg, dat Oliver man ebend die Kurve kregen harr. "Russischet Roulett?" fröög sick Vadder. Landschaftsverband Stade: Plattdeutsche Geschichten für den Lesewettbewerb und fürs Internet - Seite 94 Dennis un de Hilligen Dree Könige Uschi Krämer Düsse lüttje Geschicht kunn allerwärts spelen. Se kunn allerwärts dor spelen, wonööm sick Kinner findt, de för anner Kinner wat doon willt. Un dat geiht so: En klatert sick anner Tüüg an, deklameert Gedichten, mookt Musik oder speelt sowat as Theaterstücken. Bedankt weert de Spelers denn mit mehr oder minner Geld, wat se nödig bruukt üm förannerseen wat Godet to doon. So güng dat ok mit Marco, Timm un Michi. De dree sünd wat' n dicke Frünne nöhmen deit. In ehr Dörp gifft dat ok noch anner Kinner, so as den Sascha, den Dirk, den Nils, den Matthies und de Deerns Anja, Tanja un Svenja. Un denn ist dor noch de Dennis. Dennis hett dat in dat Dörp von den ick Jo vertellen will, gor nich so eenfach. Sien Huut is'n beten wat düster un sien Hoor is noch düsterer un ganz krüllig. De anner Kinner kennt sowat in ehr Dörp nich un dorüm ok findt Dennis keen Frünnen. Nüms will mit em spelen. Wat 'n Truurspeel. He ist so 'n netten Jungen. Un em deit dat so weh jümmer alleen! De annern denkt dor nich wieter öber no, wenn se den Lütten eenfach an die Siet schuben un em dor stohnloten doot. Froogst nu Marco, Timm oder Michi dorno, zuckt de blots mit de Schüllern un meent: "Ooch, de will ok jo gor nich, oder?" Jo, jo, oder ...! Marco, Tim un Michi sünd anners beste Kumpeln. Se sünd ok jo de in Dörp, de in jedet Johr dorbi hölpt, wat för Kinner to doon. Vun Momang hebbt de ganzen Lütten 'n Kinnergoorn nödig, un de dree Jungs willt hölpen Geld dorför tohooptokleihn. In Dezember - wenn dat so up Wiehnachten geiht, willt Marco, Timm und Michi 'n Vörstellung as de "Hilligen Dree Könige ut dat Morrnland" geben. Achterher goht se mit 'n Hoot rüm, Geld sammeln för den neen Kinnergoorn - so harrn se sick dat dachd. Twee Doog ehrder dat 't losgohn schall, mookt sich also Marco un Timm up den Padd, mit Michi allns besnacken un noch 'n beten döröben. Ober - oh Josef un Maria! - De Michi liggt in Bett, kann nich upstohn un meist nich Piep un nich Papp seggen. Böös verküllt! "De Doktor hett seggt, ik möß noch tomins een ganze Week in Bett blieben", piepst Michi ünner sien Deek vor. Un denn fangt he böös an mit Hosten. "Vull uncool", seggt Marco. (He seggt jümmer cool oder uncool. He geiht doch mit de Tiet jedenfalls meent he dat.) "Un Du kanns amenn nich doch ..." versocht Tim dat noch ees. "Dat kann doch 'n Blinner mit sien Krückstock sehn, dat dat nich geiht", schüddkoppt Marco trurig. Michi dreiht sick no de Wand, dat de annern sien Tronen nich seht. "Un wenn wi beide alleen, Tim, Du un ick ... versocht Marco dat. "Wi köönt doch nicht de t w e e "Dree Hilligen Könige" ween. Nu loopt ok bi Tim de Tronen. As Michi dat gewohr ward, dreiht he sick üm un kreiht: "Ji kunnen doch den Jens frogen!" Landschaftsverband Stade: Plattdeutsche Geschichten für den Lesewettbewerb und fürs Internet - Seite 95 "Geiht doch nich, de hett doch helle Hoor!" meent Marco. "Un mit Huut un Hoor lett de sick bestimmt nich för uns infarben!" nöölt Tim. "Ober - wenn ick dat so bedinken do - ganz düsterhoorn sünd wie doch ok nich." "Ober nich flasshoorn." Nu güngen se aal dör. Ober se fünnen nüms, den se as "Düstern König ut dat Morrnland" harrn bruken kunnt. De möß ok jo in Michi sien Kostüm rinpassen. De en wöör to groot, de anner to lütt, woller 'n annern wöör to dick oder to spiddelig. Nix wull passen. As nu ener vun Anja, Tanja un Svenja to doon harr, heet dat: "Mien Gott, nee, dat sünd doch Deerns!" "Dat markt doch nüms!" "Nee, dor mook ick nich mit. Mit Deerns treck ick nich los!" Dor rappel sick dat lüttje kranke Hohn noch ees up: "Ick wüß woll een ..." "Un? Wen?" "Ji drööfd mi dat ober nich för Öbel nehmen ..." "Hold Di dor noch nich an up! Wen?" "Den Dennis!" "Segg mol hebbt se Di?" "Büst Du öberkandidelt, büst Du bregenklöterig, goht se mit Di dör?" "So en as den Dennis kanns doch nich nehmen! De is doch gor nich vun hier. Un wat noch veel leger is, he is 'n Utlänner!" "De Hilligen Dree Könige wöörn ok nich vun hier ... Utlänner döörn se doch woll ok ... as Ji dat so seggt ..." "Dat is doch ganz wat anners!" "Wat ist denn dor so anners?" will Michi dat nu weten. "Nu jo, ebend anners." Michi prökel noch ees no: "Un Klook is de Dennis ok. De kann inspringen, ohn, dat he lang an den Text leern mutt. Un he kunn ok jo direkt ut dat Morrnland komen." "Jo, deit he ok woll, quees Tim. "Ick will ober keen Utlänner dorbi hebben!" "Denn speel Du doch de "Hilligen Twee Inlänner!" wurd Michi vergrellt. "Do ick ok!" steek Marco nu 'n dicken Kopp up. "Un dat Ji 't man weet. Mien Kostüm kriegt nüms anners as Dennis! Päng!" Un he dreih de annern den Puckel to. "Wat schall dat denn?" "Ick ... ick ... ick mag em ebend. Vun all de Kinner is he mi an Leefsden. Glieks no Jo!" "Hm", brummel Marco. "Hm", gnuffel Tim. "Nee", güng Tim dat woller an. "De Kroom löppt nich. Mit den Dennis snackt doch nüms. De is doch ..." "Wat is he?" kööm Michi in sien Bett woller hoch. Landschaftsverband Stade: Plattdeutsche Geschichten für den Lesewettbewerb und fürs Internet - Seite 96 Marco un Tim wöörn an 't Grummeln un Brummeln ... nee, den Dennis ... nee, den wullen se dor nich bihebben. "Tja ..." meen Michi "De Dennis, de hett akkroot mien Grött. He kunn so in mien Kostüm rinslappen. Un .. as ick al sä ... annerseen kriegt mien Kostüm so un so nich. Un noch ees: Päng! Un nu loot mi slopen." Marco un Tim sleken sick no buten. Lange Tiet säen se nix nich. Se stappern liesen un griesmulen noch Huus to. Doch denn füng Tim an: "Du Marco ..." "Wat is?" "Du weeßt doch, dat ick Karnickel heff ...?" "Wat fangst denn nu vun diene narrschen Karnickel an?" "Miene Karnickel sünd nich narrsch! Un all lang nich de "Ralle"." "Ralle?" fröög Marco sick dat no. Dat is doch dat gnetterswatte Karnickel, nich?" "Hm." "Du den mag ick lieden. Den mag ick besönners lieden. 'n ganzen plietschen, nich?" "Ick sülben mag em ok so geern. Is ober anners as all de annern. De Farv … de Ogen … is so veel schöner!" "Hm, jo, is ober anners!" "Dat is doch jüst dat Schöne! Mann, he bringt Leben in de Buud!" "Is woll wohr. Un so klook is he, de schöne Ralle, nich?" "Hm hm. Dor koomt de annern nich mit!" "Weeßt wat?", Tim bleef miteens stohn, "Ick heff ebend vörher an den Ralle dinken mößd, as wi dat vun Dennis to doon harrn!" "Ach, Du ok?" "Schüllen wi woll ...?" "Jo, schüllen wie woll ...?" "Ick glööv dat meist." "Denn loot uns man upstunns. Un Michi ..." "Hm?" "Ick meen, de Michi de will sick bestimmt freihn, wenn wi nu woller bi em ankoomt ... ick meen ... dat Kostüm för Dennis afhooln ..., un dat wie Dennis frogen willt." Wat glöövt Ji, wo dull sick Micki freit hett. Un denn eers Dennis! Vun de Tiet an sünd Dennis, Tim, Michi un Marco dicke Frünnen. Dennis ist vull mittmang! Landschaftsverband Stade: Plattdeutsche Geschichten für den Lesewettbewerb und fürs Internet - Seite 97 De söventigste Geboortsdag orer: Dinner for... Birgit Lemmermann Dat ganz Huus stünn al siet Moonde op’n Kopp. Opa wörr 70. Dor kunn keeneen vör utkniepen, soveel stünn fast. Ok wi wörrn verdonnert, dat wi uns blots nix vörnemmen schullen. Un nich mit uns Frünnens wat afmaken!. Un nich den Dag vergeten! Un al mol överleggen, wat wi denn antrecken wullen! Ollig schull dat utsehen, ok dat stünn fast. Nich mol achteran dröffen wi in’e Disco, denn al de Tanten un Onkels freien sik doch so op uns. Un Opa schull siene ganze Fomilie op’n Dutt hebben. Den heelen Dag! In’t leste Tüchnis harr ik ne 1 hatt, in Kunst. Dorvör kunn ik ok nix. Wörr over Grund noog, dat se utgerekent mi dorto utkeken, de Inlodung to gestalten. Na, tominst müss ik nu nich mehr helpen, mit’n Grinsen in’t Gesicht Sekt uttoschenken. Beter de Inlodung torechtmaken as den Köter, dach ik, denn de schull jo ok na wat utsehn. Un sett mi an’n Computer. Ik möök dat allens mit Bedacht un mit Geduld , mit veele Blomen dorbinnen un mit överhaupt allens, wat ik in’e Kist harr. DIN A 4, duppelt falt’, mit Dotum un Ort un de Tiet von’n Empfang. Un mit’n Extra-Kort dorbi, wo man sik anmellen kunn. Heff ik allens alleen makt. Ok in’e Post steken. Schoolarbeiden kunnen töven, Mama schreev mi ‘ne Entschulligung. Goot wörr ok dat Inköpen gahn, ik kreeg allens, wat ik wull, ohn dat Mama op’e Priese kieken dee. Blots de Büx, de Jörn wull, kreeg he nich, Mama wörr bang, dat se em op Opas Geboortsdag von’n Mors füll. Je nöger de Dag keem, ümso schöner wörr dat för uns. De Grooten harrn den Kopp so full von all dat Organiseern, dat sik keeneen üm uns kümmern kunn. Jörn hett sik tweemol mit siene Frünnens in Papa sienen Wienkeller besopen, mien Fründ hett bi mi övernacht un as ik denn den neegsten Dag de iersten beiden Schollstünnen schwänzen dee, hett jümmers noch keeneen wat markt. De wörrn nich mehr to bruken, de Ollen! Opa kreeg dat Verköhlen un wörr mit warme Döker un mit Pillen indeckt, Mama harr all de Navers an’n Band, wieldat de ok helpen müssen un Oma wörr tofreden, dat de ganze grote Fomilie sik anmellen dee - op miene Inlodungskort! Blots Papa kneep ut. He harr noch wat natoarbeiden. An’n Moorn von den groten Dag seet ik mit Jörn in mien Kammer. Wat de sik blots harrn mit all dat Gedöns! Alleen mit de Bargens von’t Eten, wat de Ollen bestellt harrn, kunn man egens al wat gegen den Hunger in’ Welt beschicken. Jörn överlegg noch, of he nich doch leever siene Skater- Büx antrecken schull, denn wohrschienlich wörr dat in den Trubel uter Tante Hermine doch keeneen marken. Uter uns wörrn se all so jiddelig, dat’n jüm beter ut’n Weg güng. Wi nehmen Opa an’e Siet un güngen mit den Köter Gassi. Leider reet he siene roden Schlippen ut Hoor. Ok de groote Rott, de he achteran vör Mamas Kökendisch lee, de nich jüst wat dorto bidregen, dat sik de Situation entspannen dee. To’n Glück wörr dat denn sowiet. Wi güngen Klock veer al na’t Heimathuus, wo de Party loopen schull. „Leever ‘n beten ehrder“, see Mama, „ meist sünd de Lüüd to fröh dor!“ Un so stünnen wi denn dor in’t Heimathuus un töven. De Klock wörr fief un wörr süss, un wi müssen Mama beruhigen, dat schull doch ok ierst Klock süss angahn! Opa kreeg Hunger un von Oma dat Verbot to eten. Papa wörr mit den Hund üm’e Eck, noch so’ne Rott kunnen wi do doch nich bruken. De Klock wörr söven un denn half acht. Un denn wies Jörn mi wat. Op siene Inlodungskort, de ok von mi wörr. Bi dat Dotum. Freedag, den 22. Oh Gott. De Computer! Freedag, den 2.2. „Im Februar wollen wir feiern. Freitag, den 2.2.“ - Dat wörr toveel Verantwortung för ‘ne Schooldeern, ik warr ierst neegst Johr achteihn. „Jörn! Kannst du loopen mit diene nee Büx?“, froog ik em, noch müss ik nich blahen. Opa seggen wi noch Bescheed, wieldat he doch so Hunger harr. Un denn segen wi to, dat wi üm’e Eck keemen. De Fomilie von miene Fründin in’n Kunstkurs, de hett al annere Asylanten opnommen. Landschaftsverband Stade: Plattdeutsche Geschichten für den Lesewettbewerb und fürs Internet - Seite 98 Sien un Schien Birgit Lemmermann „Bo mi doch mol’n lütten Schuppen“, see Mama to Papa. Sowat müss se woll hebben, för de Harken un ehren Platthoker un de annern Soken för’n Goorn. Ik kunn dat al sehn,disse Schuppen schull ehr egen Instellung to’t Leven sichtbar maken. Un se dach ok, dissen lüttjen Schuppen kunnen wi - dat heet, ehr Kirl- jo sülvst maken, ut ollet Boholt, ‘n poor Döörns un Finsters von’n Sparrmüll un denn buntig anmolen. -“Köst nich veel un sütt individuell ut“, see se. Un: „ De Ferdiggoornhüs ut’n Katalog gefallt mi wieso nich. De hebbt de Navers ok al all“. Olt Holt harrn wi noog, denn wi, dat heet miene Öllern, sammelt allens. Ok dorför wörr so’n Schuppen good to bruken, as dröög Loger för all jümehren Schiet,- un dat wörr denn ok dat Hauptargument, för Papa. De egentlich keen Praktiker is, wenn man as Kind sowat seggen dröff. Over man kann jo an siene Opgaven wassen. Dat heff ik over nich luut seggt. Twee Wekenennens wörrn för den Fomilienfreden perdü. De Ollen kregen sik al över den Standoort in’e Wull; dat Saagen köst mienen Vadder acht nee Saagblädder un’n nee Stichsaag; ik wull nich mehr mit Papa snacken, wieldat de mi nich sagen leet un in’e Köök brenn Mama de nee Pann swatt, as se wat dorto seggen wull. As de Eckpielers al fast stünnnen, kreeg mien Papa den Gebel op’n Kopp , un as dat ganze Ding fertig wörr, pass de Döör nich. De Finsters harrn se ok vergeten, over dat maakt woll nix - wat bruukt’n Hark Licht!? Güstern avend is mien Papa fertig worrn. Over schöön sütt’ egentlich nich ut, ditte Schuppending, ok nich bannig individuell. Ik hebb over nix mehr seggt. Minschliche Motivation dröff man nich angriepen. Uterdem laat sik al so veele Öllern scheden. Ik glööv, Mama tövt op den Wedderbericht. Störm schall dat geven un Störm, soveel kann ik sehn, hullt disse Schuppen nich lang ut. Un wenn doch, denn, glööv ik, geiht Mama mit’n Vörschlaghammer in’n Goorn, wenn Papa bi sien Sport is. Ik glööv, nu bün ik an’e Tuur. Dat se blots beide miene Öllern blievt. ‘n lütten Schuppen för de Harken warr ik woll kriegen. Mien Grootöllern nämlich, de hebbt dat ganz geern ‘n beten ollig in unsen Goorn, dat dat ok wat hermaakt, för de Lüüd. De gefallt disse Goornhüs ut’n Katalog. Mi ok. Un Mama hett bald Geboortsdag. Landschaftsverband Stade: Plattdeutsche Geschichten für den Lesewettbewerb und fürs Internet - Seite 99 Betere Tieten Birgit Lemmermann Ik glööv, dat mien Mama dat ganz goot maakt mit mi. „Se schafft dat“, seggt Oma. Mama arbeit’ un ik gah na School. Veerte Klass bün ik. „Du büst al groot”, seggt Oma. Mama seggt dat ok. Wenn se avends noch ‘n Tuur weg mutt. Kurs geven an’e Volkshochschool. Mama maakt dor sowat för annere Mamas, de arbeiten doht, dat de sik mal entspannen künnt. „Ik bün nich in’n Stress“, seggt Mama. Ik glööv aver doch. So faken kann ik nich an’e verkehrte Steed stahn. Mama överleggt jümmersto, wat för mi goot is. Mannigmol knippt mi de Buuk un ik kann nich inslapen, avends in’t Bett. Aver ik segg dat Mama lever nich. Wenn ik wat heff, mutt ik glieks Kügelchen eten, von’e Planten maakt. Dat geiht jüst noch, de Kügelchen sünd ut Zucker, wat egens jo nich gesund is. Beter aver as de Dropen. „Dar is Akohol binnen“, seggt Mama, „keen Schnaps.“ Also is dat nich gefohrlich för mi. Lesde Week bün ik op en annere School komen. Dat is beter för mi. Ik mutt nich mehr so wiet fohren un morgens nich so fröh rut. De ole School, dor hett Mama mi hinfohrt, aver nu is dat to komplizeert, Mama gifft doch ehre Kurse. De ole School wörr to allereerst bi uns, un denn sünd wi ümtogen, op’t Land. In’e Stadt is dat slecht för Kinner, toveel Autos, de stinkt, un as Kind kriggt man denn blots wat von al den Larm un ok von de Autos. Hett nich blots Mama seggt. Papa hett dat ok seggt. Un Papa, de wörr ok toeerst bi uns. Aver denn müss he na siene nee Fründin hin. De nee School is nu wedder hier, in uns Dörp, so as wi. Dar kann ik ok Frünnen finnen. An’e ole School bün ik komen, wieldat Kinner in de normale School to fröh wat leisten mööt. Dar, wo ik wöör, dar schullen wi jümmers singen un malen. Keene Noten. Malen is beter, hett Mama seggt, ok, wenn en Kind keen Zensuren kriggt. Mi is dat eens. In’e nee School gifft dat Noten. Nich so veel Singen un Malen. Finn ik egens ok beter. Denn makt enen tominst wat för de School. So as Kind. Mama ehre Fründin wöör hier. De ehr Jung güng mit mi in ene Klass. Veerte ok. In’e ole School. Mama hett seggt, de Mama von dissen Jungen överleggt dat ok. Of de School noch goot is för em. Mama hett seggt, ik schall överleggen, of ik de nee School ok för dissen Jung empfehlen kunn. Ik glööv, in Mathe kann he dat schaffen. Reken kann he. Aver sik glieks an de Noten wennen? Ik weet nich. He schafft dat woll ok nich, allens optohalen, wat uns Klass al makt hett, in Mathe. Ik weet ok nich, of em de Mappen gefallen künnt, de wi hebbt. Wi hebbt jümmers so Kopien un nich allens sülvst schreven un wat dorto malt, wat passen deit. As de Fründin-Mama dor wörr, hebbt wi an’e Kökendöör luurt. Un höört, dat de Fründin-Mama överleggt, ümtotehn. In’e Stadt. „Dor gifft dat betere Scholen“, hett se seggt. Mien Fründ ut miene ole Klass weet ok nich, of de dor singen mööt. Orer of Comics verboden sünd. „Villich dröff man dor echte Turnschoh antrecken, bi Sport“, heff ik mienen Fründ ut de ole Klass seggt. Villich kann em dat tröösten. In unse School hier in’t Dörp dröff man. Un wi Jungens dröövt de Deerns kloppen. De wehrt sik aver, un loopt nich glieks na de Schoolmestersch un blarrt. „Echte Zegen“, heff ik seggt to em. He is ganz niedsch un müch ok an de School hier in’t Dörp. Villicht kann sien Vadder em helpen. De is dar bi jüm mit in’t Huus. Dat heet, nich jümmers. In’e Week is he weg op siene Arbeit. Mama hett seggt, dat is enfach, dat Öllern denn tohop blievt. Ik finn Deerns blöd. Ik wüll ok keene Verliebte hebben. Dat is mi to komplezeert. Siet Mama den neen Fründ hett, is hier Stress. De weet nich, wat se wüllt. He finnt, ik schall Football spelen. Mama seggt, dat is nich goot för Kinner, so fröh al de Leistung. Se hett mi verspraken, se wüll en Danztheoterkurs söken för mi. Gifft dat aver nich hier in’t Dörp. Wi mööt sehn, of se mi fohren kann. Villich schall mien Fründ ut de ole School dar ok hin. Denn künnt wi uns dat ümgahn laten mit dat Fohren, siene Mudder un miene. Wenn he nich ümtrecken mutt. Ik glööv nich, dat enen ut de nee School dar hin wüll. Landschaftsverband Stade: Plattdeutsche Geschichten für den Lesewettbewerb und fürs Internet - Seite 100 An miene nee School kriegt de Kinner von jüm ehre Öllern Geld, wenn se ’n Een schreven hebbt. De Slechteren ok för ’n Twee. „Wenn enen wat schafft hett, schall he ok belohnt warrn“, hett Mama seggt. Ik krieg nu 50 Cent för ’n Een. Ik heff al allens ophaalt in de nee School. Wenn se mi fragen wöör, wöör ik seggen, ik finn dat heel goot so, mit dat Geld för de nee School. Ik hoff, se kriggt noch mehr to dohn, dat se nich al wedder överleggt, of de School goot noog is för mi. Ik finn, för mi is dat goot noog. Ok den neen Kerl, de mi op’t Klavier wat bibringen schall, finn ik goot. Mama harr mi ierst bi so ene Fro anmeldt, de schull goot för Kinner ween. Dar müssen wi aver noch wieter fohren as na de ole School. Un denn wörr dat för Mama toveel. Nu is dat beter so. Papa hett seggt, wo he wahnt, is ok’n gode School för Kinner in mien Öller. Vereene gifft dat dar mehr as hier bi Mama un mi. Ik denk blots, siene nee Fründin wörr miene lütten Hamsters nich so nett finnen. Oma un Opa möögt de Hamsters lieden. Oma kann Mama dat seggen. Dat de Hamsters bi Oma un Opa wahnen wüllt. Ik ok. Dat kann Oma ehr seggen. Dat se denn ehre Kurse in Ruh maken kann, un ok de Arbeit. Dat mit de School is mi liekers egol. Ik kann ok bi Oma un Opa wat lehren. ’n Vereen warrt de dar woll hebben, dat kann Oma Mamas Fründ vertellen. De twee Hamsters weet al Bescheed. “Dar warrt ji dat heel goot hebben”, heff ik seggt to jüm. Keen Stress un so. De beiden weet, dat ik mi för jüm dat Beste utdenken do. Ik heff den Koffer al ferdig. Mit ene Eck för de beiden dar binnen. Ik heff ’n olligen Bülten Hau in disse Eck packt, dat de sik nix doht op’e Reis. Un denn geiht dat los. De warrt sik wunnern, wat enfach dat geiht, allemann warrt de sik wunnern. „Wi sünd al groot. Un echt verstännig”, heff ik de Hamsters seggt. Un wenn de Mama von mienen olen Fründ wedder nich weet, na welkeen School he nu al wedder schall, denn künnt wi em jo ok noch nahalen. Landschaftsverband Stade: Plattdeutsche Geschichten für den Lesewettbewerb und fürs Internet - Seite 101 Numms hett grottere Leef Jürgen O. H. Ludwigs „Niemand hat größere Liebe denn die, dass er sein Leben lässet für seine Freunde.„ So steiht dat vondaag noch op den Neddersassensteen to lesen. – Dat grode Denkmaal op’n Weyerbarg wöör jüst ferdig worn un inweiht as Mahnmaal for de fullen Suldaten. As wi us dat Boowark to’n eersten Maal so recht von allen Sieten bekeken harrn, lock us dat to’n Rop- un Rumstiegen. Nah een Stunnstiet, door kennen wi jede Klattergelegenheit un wussen nipp un nau, wo wi henpedden kunnen und hengriepen mussen. As ick just een Reis unnen wöör, sehg ick den Weyerbarger Landjäger kamen un Hinnerk baben op den höchsten Tacken von den Vagelkopp sitten. Wohrschonen kunn ick em nich mehr, dat wöör to laat. De Schandarm harr em all to sehn kregen. „Kaam door maal foorns daal, du Slungel!„ rööp he nah baben. Man Hinnerk maak gor keen Anstalten, runnertostiegen. „Denn mutt ick eben ju’e Fohrrö’er in Beslag nehmen„, meen he un stüer op use Rö’er to. Nu kunn Hinnerk aber maken, datt he daalkööm. Meist harr he sick door noch bi vertütert. „Wo heet ji?„ fröög de Landjäger in strengsten Amtstoon. Wi sään use Nööms. „Wo kaamt ji her? „ fröög he wieter. „Uut Barkenmoor„, antern wi vull Bevern in’e Stimm. „Dat reckt mi! Un nu seht to, datt ji hier weggkaamt, anners mutt ick scharper döörgriepen.„ Wi brummeln noch so wat as „Danke„. Denn rennen wi nah use Rö’er un susen af. Den annern Morgen in’e School kregen wi usen Lex vonwegen „eenmaliget Kunstwark„, „ehrwerdige Denkste’er„, „grode Lebensgefohr„ un sowat doorher. Nahst mussen wi Schoolkinner denn all‘ verspreken un Hinnerk un ick sogoor mit’n grodet Ehrenwoort, datt wi op’n Neddersassensteen nie nich woller rumklattern dään. --Dat wöör woll een half Johr later. Wi kömen döör den Busch nah’t Denkmaal. Door harrn sick vele Minschen sammelt. „Wenn nich foorns Hulp door is, stort he af!„ rööp een un wies an dat Muerwark hooch. Ganz baben an den rechten Flunken wöör he fastklemmt, anners sweef he free in’e Luft. Rögen dä he síck nich. „Hullt! Wo wullt du hen?„ rööp een ollern Herr un verspeer mienen Frund Hinnerk den Wegg. „Ick kann den Jung helpen„, sä he. „Di köönt wi hier just noch bruken. Hau aff!„ wöör de Antwoort. Hinnerk dä so, as höör he op em. Man as dem den Puckel todreih, door schööf he sick as’n Katt an’e Siet vorbi un mit fief , soss Tre’er wöör he an dat Pult, den Vorboo von dat Denkmaal. Mit’n „Wuppdi„ hung he all an de steenern Bookstaben, de door wat vorstunnen. „Wat wullt du door, Jung?„ röpen wecke em nah, „blief hier!„ Man as se so recht wussen, wat posseer, door stunn Hinnerk all baben op den Podest twussen de Vagelpootschen. Nu bolken noch mehr: „Minsch, büst du unklook? Kumm foorns retuur!„ Denn stunnen se stief un still, keken em nah un wöörn bannt. Nah’n knappe Minuten krööp Hinnerk op de böberste Kant von de Flunken. He böög sick wiet ower un sä to den Jung: „Verjaag di nich un röög di nich, ick will di helpen..„ Hinnerk kreeg sein Band uut de Bocksentaschen ruut, knutt sick dat eene Enn um sien Lief un dat anner bunn he stramm um de beiden Knee von den Jung. „Wööt hapen, dat hollt„, sä een Mann liesen, man all‘ kunnen dat verstahn, se dachen ja all‘ datsulbige.--In’t Schoolhuus to Barkenmoor fröög de Schoolmester: „Hest du door ook an dacht, mien Jung, datt du von Rechts wegen nich woller op dat Denkmaal klattern wullst?„ – „He hett door an dacht„, sä ick. „As wi door op to kömen un dat Molöör to sehn kregen, meen Hinnerk: Ick heff doch mienen Schoolmester mien Ehrenwoort geben, anners...„ – „Un wenn een Jung sien Woort geben hett,...„ smeet de Schoolmester dortwussen. – „... denn hollt he dat ook, so hett Hinnerk dat to mi seggt.„ – „Ja, un nu?„ – „Se köönt mi nu doch woll nich mehr troon„, meen Hinnerk door sulben. „Man, ook dat heff ick bedacht; aber ick kunn eenfach nich anners. Een Minschenleben wöör in Gefohr un dat ducht mi mehr weert as’n Verspreken." –„Dat hett di recht ducht! Un doorum dankt di vondaag de ganze Moorgemeen; denn numms hett grottere Leef, as de, datt he sick insett för sienen Mitminschen. So is dat meen, wat door op Hoochdüütsch an de schräge Vorderwand bi den Sockel von den Neddersassensteen steiht." Landschaftsverband Stade: Plattdeutsche Geschichten für den Lesewettbewerb und fürs Internet - Seite 102 Prolinen lewer sulben eten Jürgen O. H. Ludwigs Wübke Wischhusen uut Worpheim harr bald ehrn achteihnsten Geboortsdag. Se wull ehrn Führerschien maken un doorum wünsch se sick von jeden een Geldgeschenk. Se harr dat ook ehre Oma von Timmersloh weten laten. Oma wöör aber hellsch spoorsaam un kööm anners jummer blooß mit’n Poor sulbenknutte Hanschen oder Strump, doorum reken Wübke bi ehr höchstens mit fief Mark. Aber ook dat kunn ja mithelpen! As nu de Besökers kömen, drucken se dat Geboortsdagskind all‘ een Kuwert in’e Hand, Blooß Oma Timmersloh kööm mit’n lüttjen Kasten an un schööf em mit so’n mildgewersche Mien ehre Enkeldeern unnern Arm. Wübke bedank sick mit’n suret Lachen in’t Gesicht un dach: „Oma kann doch nich ower ehrn Schadden hüppen, door is se ook woll meist to oolt to.„ Ehre Mudder, de dat Spillwark mitkregen harr, bedü’e ehre Deern, se schull mit ruutkamen. Se güngen in’e Köken. Gau puuln se dat Inwickelpapier an de eene Siet uutenanner: Allerbeste Prolinen! De hefft seker teihn Mark kost. Mudder maak dat Papier woller dicht un meen: „Na, Wübke, nu heff di man nich so, du weeßt ja, wo Oma is. Se hett de Prolinen seker schunken kregen un wull nu dat Geld spoorn. Ick kööp di den Kasten af. Tokaam Week mutt ick nah Tant Lisbeth, denn heff ick glieks een Geschenk for ehr und du kummst doch noch to dien Geld. Un doormit steek Mudder ehr teihn Mark to. --Twee Weken later kööm een Anroop von Tant Lisbeth. Eene besonners frundliche Stimm klung uut den Telefonhörer: „Du, Mogreet, ick will mi noch veelmaals bedanken for dien Geschenk. De Prolinen wöörn wunnerboor un all meist owerdreben – un denn noch de hunnert Mark! Huusopgoven Elke Paulussen „Kiek mol!„ reup Anne un höll ehr Mudder dat Huusopgovenheft ünner de Nees. „Das sind ja starke Sätze!„ stünn dor ünner un froogt harr ehrn Düütsch-Schoolmester: „Na, Anne, wer hat denn mit dir die Hausaufgaben gemacht?„ „Mein Bruder!„ anter se. Jo, wenn Anne ehrn groden Broder dor is, mookt se de op’t leevst mit em. So ok annerletzt. „Also, ihr sollt aus den vorgegebenen Wörtern Sätze bilden,„ harr he faststellt. „Dennso fang man an!„ Dat wüürn Wüür as: „auffallen, beruhigen, fragen, krachen, kochen, leidend usw. „ Na, Anne leeg jo los op ehre Oort un schreev mit dat erst Woort den Satz: „Ich bin auffallend.„ „Hm„, meen ehr Broder, de wüür veel to kott, se harr 25 Wüür kregen, de se ünnerbringen müß, un wenn een so bi fief oder süß Wüür in een Satz ünnerbringen dee, denn wüür se veel gauer von ehr Arbeit af.„ Dat wüür een goden Gedanken, man he schull ehr dorbi helpen. Dat dee he denn ok. De tokomm Satz wüür all heel wat beter: „Krachend fiel Peter auf den schlafenden Gerold, der wütend und rasend dem daraufhin lachenden Peter eine schallende Ohrfeige gab.„ Kiek, dor harr se nu glieks fief Wüür in, un keem veel gauer to Pott. Anne ehre Ogen lüchten. Geiht doch nix öbern plietschen groden Broder! Denn keum de tweet Satz: „Passend zu den leuchtenden Sternen küßte der Junge das sich mit ihm zum erstenmal treffende Mädchen.„ Also, beter güng’t jo nich, un se harrn meist alle Wüür bi’n Wickel. Man denn säg he een Satz, dor keum Anne wat inne Bredullje. „Mama„, reup se! „Den kannst du so lassen, brauchst Mama gar nicht rufen,„ meen Pit un grien. „Mama„, Anne reup nochmol. „Kann ick dat so schrieven? Ward dor ok nüms beus bi: „Die so viel wissenden Lehrer leben zwar lebend, aber leidend! Also Mama, wenn Herr Schmidt das nu komisch findet! Mama, weiß nicht! Geht so’n Satz?„ Ehre Mudder puust vör Lachen. „Wat mookt ji denn dor egens för’n Kroom?„ „Siehste! Mama lacht!„ meen Anne un wull den Satz wegstrieken. Mann Mudder meen, Herr Schmidt kunn so’n Oort Schrievwark goot verdregen. Se neuhm dat Heft vör de Nees un lach un lees: „Der kochende Mann schaute fragend in die nicht sehr beruhigend glänzenden Augen seiner weinenden Frau... „ „Dat hüürt sick jo an, as wüür de Mann kookt!„ „Tschä„, meen Anne, egens schull dat jo heten: „Der vor Wut kochende Mann schaute...„ Man miteens wüürn ehr de Sätze to lang, denn harr se dat eenfach wegloten. Un wüür jo allens ok goot wodden. „Stark!„, dat harr de Landschaftsverband Stade: Plattdeutsche Geschichten für den Lesewettbewerb und fürs Internet - Seite 103 Düütschlehrer noch nienich bi ehr ünnerschreven! Wat is dat doch vör een Vördeel, wenn een so’n groden, plietschen Broder hett. De Marrik-Gang Elke Paulussen Also, wenn du as Mudder dien Kinner ernst nehmen deist, meenst du jo ook, dat se dat jüst so mit di hollt, un gläuvst jüm so temlich allns. Jümmer wadder vergittst du dat, wenn se di mol rinleggt hebbt. „Mama„, sniffelt mien lütt Dochter nülich, „ick heff inne Arbbeit ne Fief schreven.„ Ick nehm ehr jo in’n Arm un trööst un begöösch ehr, segg wat allns nich so slimm is – dor blitzt se mi mit ehre Ogen an un höllt mi gau dat Heft ünner de Snuut: „Stimmt jo gonnich, ik hev een Twee! Du gläuvst ober ok allens!„ Zü, un noch veel beter köönt dat ehr Breuder. Bün ick doch güstern Obend dorbi, hev een Poket Räukerlachs un will dat to’n Obendbrot servieren. „Mienstied„, snack ick liesen mit mi söbst, „ ans is doch jümmer so’n lütt Poket mit Marrik bi. Man nu – nix! Wo ist bloß der Meerrettich„, froog ik luut. „Was suchst du?„ froogt mien Nils, de op de Kökenbank sitt un leest. „Hier ist doch sonst immer ein kleines Paket mit Meerrettich beim Lachs.„ „Sonst...„, seggt Nils. „Du liest wohl keine Zeitung, was?„ „Ober jo doch„, anter ick, „nich so nipp un nau, as een dat schull, man dat Blatt lees ick wohl.„ „Da stand das doch drin, ganz groß- von der Meerrettich-Gang.„ „Von wat?„ wunner ick mi. „Na von den Dieben, die immer die kleinen Meerrettich-Pakete klaun.„ „Mienstied„, segg ik un dreih den Lachs hin un her, „hier is ober nix to sehn, ik meen, dat se wat opsneen un ruthoolt hebbt!„ Un denn segg ik noch: „Worüm klaut de denn nich glieks den goden Lachs oder dat ganze Poket – woso üm allens in de Welt man blots den lütten Büdel?„ „Ja, ja die Meerrettich-Mafia hat eben ihre eigenen Gesetze„, seggt Nils un mütt sick all wegdreihn, dat ick sein Grientje nich wies warr. „Meerrettich-Mafia„, wunnerwark ik – also....„ „Also, ha, ha, ha„, lacht he nu luut los,„ „O Mama, du gläuvst een würklich allens!„ Nu mark ik endlich Müüs. „Du verdreihte Sleef„, lach ik, „dor wüür gorkeen Marrik-Poket bi, düttmol. So du führst nu gau no’n Koopmann un hoolst mi een!„ Landschaftsverband Stade: Plattdeutsche Geschichten für den Lesewettbewerb und fürs Internet - Seite 104 Muus in't Huus Helmut Riemer Annalena wahnt mit ehr'n Mann Hinnerk in een lütt smucket Huus in uns schöne Stadt. Annerletzt harr se een Beleevnis, dat se so gau nich wedder vergeten ward. In ehr Köök harr se siet Daag so'n egenaardiges Gnistern un Gnaastern höört. Doch jümmer, wenn se in de Eck keek, woneem dat herkeem, weer rein nix to sehn. Düsse Spöök güng Annalena al bi lütten op den Geist. Ehr'n Hinnerk harr se dat ok al vertellt. He harr dat aver foorts afdoon, harr sik bi't Lesen vun sien Zeitung kuum stören laten. As jümmer harr he nich nipp un nau tohört, as sien Annalena ein vun de Spökels ut de Köök verdellen de. Sien Piep in't Muul un de Nees in't Blatt harr he bloot seggt: "Laat mi mit dien Narrenkraam in Roh!" Keek denn noch ganz kort in de Richt, wo sik de Geist opholl'n schull, un dormit weer för ein de Saak to Enn. Aver dat schull noch ganz anners kamen. Een poor Daag later, nadem Annalena ehr'n Hinnerk dat vun den Spijöök vertellt harr, dwerte een lütt Muus de Köök un verkreep sik gau ünner dat ole Kökenschapp. Annalena, as vun een Blitz drapen, schmitt sik, so as se lang is, op'n Buuk. Un dor süht se in de büterste Eck ok de lütte Muus. De kickt mit ehr lütten angsthaftigen Ogen liekto in de moordsgeilen Ogen vun Annalena. Wieldes krüppt de nu suutje op'n Buuk jümmer neger to dat Opper ran, de Ogen egalweg fast op de Muus richt. Beide Arms kaamt nu jümmerto neger to de Steed, wo de Muus versöcht, sik noch mehr un mehr in de Eck to verkrupen. Nu grippt Annalena to. Se hett de Muus! Doch denn een Schrie: "Au! Au!" Annalena keem meist so gau wedder in de Hööchde, as se rünner kamen weer. Handook över de rechte Poot! In den Wiesfinger harr de Muus in ehr allerhööchste Noot rinbeten. Annalena schmeet de Schört bisiet. Jack över un denn leep se in Draff to ehr Fru Dokter. Bi de Anmellung seggte se bloot: Ik bün beten worrn! lk mutt gau to de Fru Dokter!" As de Hölpersch vun de Fru Dokter noch fragen de: "Un wokeen hett se denn beten?" Dor leggte Annalena sik över den Disch un suuster ehr liesen in't Ohr: "Een Muus!" Mit een Grientje güng de Hölpersche foorts to de Fru Dokter. As denn de Fru Dokter Annalena in ehr'n Spreekruum reep, kunn ok se sik een Smuustern nich verkniepen. In'n Achtersteven kreeg se nu een Tetanus Sprütt rinjagt. Un denn kunn Annalena na den verlustigen Sieg wedder na Huus hin aftrecken. To Huus wedder ankamen, kunn se sehn, dat de Köken as ok de Böhndören apen stünn'n. So weer dat nich verwunnerlich, dat de Muus den Wapen-Hoolstopp nütten de, üm uttoneihen. Maanden later funn Annalena de lang vergetene, aver ganz un gor verdrögte Muus achter de Oken op'n Böhn. Verhungert weer de dore Muus. För Annalena weer dat sünnenkloor, dat dat de Muus weer, de ehr beten harr. Nu müß Annalena grienen, as se mit Handuhl un Schüffel de Muus wegbröchte. Ganz liesen seggte se noch to de dode Muus: "Nu kannst du mi nich mehr bieten - dat hest du nu dorvun!" Landschaftsverband Stade: Plattdeutsche Geschichten für den Lesewettbewerb und fürs Internet - Seite 105 Felix hett de gröttste Frieheit in't Huus Helmut Riemer De ganze Familie kickt egentlich so 'n beten afgünstig op ehren Mitbewahner Felix. He kann even maken, wat he will. He kann kamen un gahn, wenn ein dat jüst so passen deit. He kann denn slapen, wenn ein dorna is. Hett he Lust to Jagen, denn kann he dat ok. Sien Freten kriggt he to de Tiet, wenn he sik instellt. Ok wenn he Lust op gaarnix hett, denn gifft dat nüms, de ein andrieven oder opmünnern deit. Felix leevt as een Gott in Frankriek, as man so seggt wenn he nich bloot de Kater vun Annalena un Hinnerk weer. Dree Johr leevt Kater Felix nu al in't Huus vun Annalena un Hinnerk. He hett in't Huus twee Placken, de sotoseggen sien sünd. In Winter hett he sien Platz in een vun de Sessels in de gode un warme Stuuv. Doch in'n Sommer liggt he op'n Schoohschrank in den Vörbu. Dorop liggt natüürlich een weket Küssen. Sünst weer dat ok nienich siene Steed worrn. Annerletzt harr Felix Arger mit Annalena un Hinnerk kregen. Annalena weer mit een groot Geschrie ut de Köök lopen, as Felix dree lütte Müüs in de Wahnung haalt harr un in de Köök akkraat blangenenanner leggt harr. "Hinnerk, kumm doch maal gau her un kiek di dien Kater an, wat de in't Huus sleept hett!" "Du verflixte Düvel vun Kater!", hett Hinnerk em anschregen: "Wenn du dien Müüs sülfst al nich freten deist, wieldat du lever KattenRagout ut de Doos frittst, laat uns mit dien blödigen Müüs in Roh!" Felix harr dat fix spitzkregen, dat dor dicke Luft weer, un leet dat Huus gau achter sik un leet sik ok för de neegste Tiet nich wedder sehn. Jüst so güng dat Felix, as he een Pogg an een Dag mit in't Huus sleept harr. Annalena verfehr sik so, dat se luuthals ehrn Söhn to Hölp reep: "Dennis! Kumm her un smiet mi düssen Pogg ruut! lk haal dat ok mit düssen Kater nich mehr ut!" In de Twüschentiet harr Felix dat Feld wedder gau rüümt. Al lang harr Felix een Oog op den lütten Dümpel mit de nüüdlichen Goldfisch bi den Naver smeten. Jümmer sleek he wedder un wedder to de smucken un lütten Fisch un fragte sik woll sülven: "Wo kaam ik bloot an de doren Fisch ran?" Doch an een Dag keem dat över em. Felix kunn eenfach nich mehr an sik holen. He harr ok dat Geföhl, dat een vun de Goldfisch jüst em argern wull un jümmer ganz dicht an de Kant swömm. He grapsch to. Doch nix in sien Poten. He söcht wieder. Doch de Goldfisch weern jümmer veel flinker. Felix gifft letztenns op. Ahn Fang aver pudelnatt verleet he den Dümpel. So keem he an't Huus. Annalena müß luut lachen, as se ehrn pitschnatten Felix so vör sik sehg. Un wat seggte se to em: "So kann dat passeern, wenn man lütte, nüüdliche Goldfisch nich in Roh swömmen laten lött!" Annalena drögte ehrn Kater örnlich af. Denn makte se aver för em een Doos op. Un de Fraag is, wat kreeg woll Felix? Doch dat weer doch kloor! Se strakelte un krauelte ehrn Kater un seggte em ganz liesen in't Ohr: "Du hest Glück, ik heff jüst noch düsse Doos KattenRagout för di! Di ward dat doch woll smecken?" Landschaftsverband Stade: Plattdeutsche Geschichten für den Lesewettbewerb und fürs Internet - Seite 106 De kranke Goos Irmgard Säland Vergohn Maimoond wöör dat, as Annegret un Klaus sik dree Stück een beten gröttere Göös- un een Ganterküken köpen. Bi gode Pleeg wussen de veer ran, un in’n Oktober stelln se merrnmang dat bruunbunte Höhner- un Ohntenvolk mit ehr nu witte Fellernpracht den Middelpunkt op den intüünten Hoff her. Uk harrn se twüschentiets een stootsche Grött un dormit een ansehnlich Gewicht kregen. Kööm ik mol to Besöök, denn füngen de Göös dat Krakeeln an, meist nich to’n Utholen. De lange Görgel wiet vörut, mit een gresig Sissen von veer utstekte Gööstungen un een förchterlich Schreen ut wiet opreten Snobels, so jogen se op mi los. As in Roosch flögen de witten Flünken dorbi man so op un dool, dat ik lever bang vör de Puut stohnbleef. Eenen Hund bruken Annegret un Klaus wohraftig nich. De veer Göös ersetten em vull un ganz. „Un opeten kannst jem uk noch!„, meen Annegret, wenn wi ins doröber snacken. „Man wat uns lütt Simone is, de duurt dat jümmer hart, wenn wi jem to Wiehnachten slachten doot. Se worr an levsten dat ganze Fellerveh beholen„: Ehrgüstern nu, as Klaus un Annegret buten an oprümen wöörn, füll jem op, dat bloot dree von de Göös vör jem her löpen. Wiel dat ober so ungewennt wöör, füng Annegret glieks dat Söken an no de veerte Goos. Ober narms kunn se ehr finnen, nich in’n Stall un uk nich as anners mol in’n Schadden von den hogen Sireenbusch. Al ganz hiddelig sehg se de Goos oplest bebernd in een deep Mull achter den Stall lingen. „Wat is mit di, Goos?„ fröög Annegret ehr bang, wat nich wieter verwunnerlich wöör, snack se doch foken ins mit de Tieren, „warrst du uns woll krank?„ Se bück sik un nöhm de, wo ehr düch, och so kranke Goos vörsichtig op den Arm. Se wehr sik nich. Annegret strökel ehr mitledig un lee ehr Gesicht licht op de weken Fellern. „Güstern kööm mi dat al so vör, as wenn du nich recht op den Damm wöörst„, tuster se leevvull, „wat mookst du bloot för Soken?! Du schust jo egenlich noch bet Wiehnachten lopen!„ Goot, dat dat de Goos nich verstünn! Op Mol kööm lütt Simone anrennt, de jichenwat mitkregen harr, un geev den goden Root: „Du muss mit ehr no den Vehdokter, Mama! De mookt ehr wiss gesund!„ Annegret ehr Klaus meen uk: „Tschä, wenn dat denn bit morrn nich beter ward, denn man los!„ „Morrn kann dat to loot ween!„ rööp Annegret heetsch, „kiekt her, wo de Goos mit de Been slackert! Se is jo sowat von krank! Se hett dat wiss mit den Darm! Hier kummt jo al Fett ruut! Allns is ganz witt! Ik föhl doch, se drückt önnig! Oh, nee!„ stöhn Annegret wieter, „wat deist du mi leed!„, un se keek de Goos dorbi trurig in de Ogen. Tohoop mit de lütt Simone dreeg Annegret de Goos foorns no ehr Auto. Man se verjogen sik alle beid bannig un tokken tohoop, as mit Mol een groot witt Ei öber ehr Arms kullern dä. „Mama!„, bölk Simone los un „dor!„ Ober tau meuk dat al „rums!„, un bums plums dat Ei hendool. Landschaftsverband Stade: Plattdeutsche Geschichten für den Lesewettbewerb und fürs Internet - Seite 107 Arbeitswessel Irmgard Säland Ines is Fackangestellte bi’n Arbeitsamt in Xstadt. Ober ehr gefallt dat dor nich so goot, dorüm denkt se öber eenen Wessel no. „Koom man mit no’n Finanzamt!“, sleit ehr Fründin Tanja vör. „Mi dücht, dor herrscht een prima Arbeitsklima. Ik bün dor geern“.Ines horkt op. Ober se kickt eerst ins no ehr Horoskop för disse Week. „Sollten Sie Ihren Arbeitsplatz wechseln wollen ist die Zeit günstig!“, steiht in dat Blatt. Na, also, dat passt jo! Nu nix as hin no dat Finanzamt un dor vörstellig warrn! Ehr Fründin leggt een goot Woort för ehr in. So kann Ines bald bi’n Finanzamt anfangen. De eerste Dag steiht bevör. Ines, ganz hippelig, will ehr Fründin to Siet hebben. „Stoh mi bloots bi, Tanja“, beddelt se jümmerto, „anners kann ik woll glieks weller gohn!“ Dorbi klabastert ehr Hart so luut, dat se meent, jedereen kann dat mitkriegen. Tanja begööscht ehr un weet dat so intorichten, dat se alle beid in eenen Ruum to sitten koomt. Gegen Middag ist dat ober so, dat de Chef boben in ’n Amt siene Opgoben in de Rehg bringen mutt. „Ines“, seggt he to ehr, „Si köönt mi an ’n Telefoon vertreden, wenn wat is. Ober dat Opschrieben nich vergeten! Na, dat kennt Se woll von ’t Arbeitsamt.“ – „Kloor, mi dücht, dat kann ik“, antert Ines trüchhollern. Kuum is de Chef buten bimmelt dat Telefoon al. Ines langt no den Hörer un mellt sik so as jümmer: „Hier Arbeitsamt Xstadt, Müller!“ Wat ’n Malöör! Se markt glieks, dat dor wat scheef gohn is. Ober an ’n annern Enn blifft dat still. Üm sik nich noch mehr to blameern, reckt se den Hörer no ehr Fründin röber. De seggt in den Apporoot: „Hier Finanzamt, Fierobend!“ Uk nu blifft allens still. Wokeen dat uk is an ’n Enn, he mellt sik nich. Wohrschienlich denkt he, dat he sik vergrepen hett oder meent, de Froonslüüd dor sünd nich ganz dicht! Dorüm ober ward he nu nich wies, dat de beiden wirklich so heet: Ines „Müller“ un Tanja „Fierobend“! Un du denkst nu „is Fieroben“! Nee, «is eerst Middag! Landschaftsverband Stade: Plattdeutsche Geschichten für den Lesewettbewerb und fürs Internet - Seite 108 Oma, jümmer to Steed Irmgard Säland Heini, Elke un Birte leben goot tohoop. Bloote Birte, noch nich veer Johr oolt, slöp jümmer noch twüschen ehr Öllern. Dat Kuscheln morrns mit Papa un Mama wöör to schöön! Lütt anfungen kunn un much se sik nich dorvon trennen. Se müss jo as eerste no Bett. Dat heet, se pack sik no veel Hin un Her von ganz alleen op de Ritz twüschen Heinis un Elkes Ehebetten. Ehr egen Bettdeek, de jümmer proot leeg, trock se sik bit wiet öber de Ohren un sleup meist al oder dä so, wenn ehr Mama loter noch „gode Nacht, mien lütte Deern!“ seggen wull oder ehr tominnst een lütten Söten opdrück. Dat Kuscheln ober twüschen Heini un Elke bleef so op de Streck. Elke bekloog sik dorüm bi Oma: „Heini ist sowat von appeldwatsch worrn. Kuum in ’n Bett dreiht he sik op de Siet un fangt dat Slopen an! Nix is mehr so as fröher! Denn nöhmen wi uns wenigstens in ’n Arm un kuscheln!“ Dorbi löpen een poor Tronens an Elkes Backen hendool. „Wo kummt dat von?“ freug Oma. „Ji hebbt jau doch noch leev?!“ – „Jo, jo! Man twüschen uns liggt Birte. Se will afsluut nich in ehr Bett!“ „Dat wüss ik ober aftoännern“, keum Omas Anter. „Un, Elke, ik snack mit de Lütt. Loot mi man moken!“ Dat wöör echt Oma. Jümmer to Steed, wenn man ehr bruuken dä. „Birte“, meen Oma annern Dags to ehr Enkeldochter, „du schusst man in dien nee Bett slopen in dien Zimmer. Dat Bett hett so schöne bunte Küssens! De hebbt wi, Opa un ik, di doch extra köfft. Dor warrst du uk nich wook, wenn Papa un Mama no Bett goht, oder wenn de beiden noch tohoop een beten kuscheln wööt“. Birte wull sik de Sook öberleggen. „Ober“, meen se loter, keek Oma plietsch an un stell glieks een Beding: „Denn goht wi ober op den Speelplatz, nich, Oma!“ Se güngen un harrn veel Spooß. Dor an de hoge Rutsch stünn von grode Jungs (oder Deerns?) mit witte Farv rankleiht: Ich will Sex! Un denn noch een Telefoonnummer, nämmich de Tohlen 2678. Birte wull von Oma weten, wat dor stüün. „Ich will Sex!“, lees Oma luut un keek sik verschüchtert üm. Dat harr ober woll nüms höört uter Birte, Gootloff! „Wat is Sex, Oma?“, Birte lee nich no. “Na, mien Lütt, dat is kuscheln!” – „Un de Tohlen, Oma, wat schööt de door?“ – „Dat is woll een Telefoonnummer“, verklor Oma gedullig. „Och, Oma, schöön! Dat seggt wi Pap, de mag doch geern kuscheln! Denn kann he hier morrn glieks mool anropen!“ Mien Dokter und ik Irmgard Säland Wenn ik mi recht besinnen do, denn wöör mien Dokter een groten stotschen Kerl. He leev de ganzen Johrn bi uns in'n Dörp - eerst an'n Norderenn, denn meist wat mehr no'n Süden ran wenn'n dat so seggen dröfft. Töben müss ik bi em jümmer lang, bit ik an de Rehg keum. Meisttiets harr ik nämmich dat Pech, dat al een Imker bi em seet. Un denn duur dat, jungedi! Ji mööt weten, de Imkeree wöördat Hobby von mien'n Dokter - een Hobby von mehr. Uk as Jägersmann mit sienen Hund an de Siet meuk he een gode Figur. Bi'n Schützen- oder Piepenfest op Mangels sienen Sool vergnöög he sik mit Nobers un Frünnen. Worüm uk nich! Man he wöör jümmer för mi dor. Egool, wat dat vör de Spreekstünn, üm Klock teihn lang no Fierobend oder Sünndags wöör. Öber't Telefoon stell he fix Ferndiagnosen, dor kenn he nix. Un jammer ik em wat vör öber miene Wehdoog verord he mi: "Teihn Kneebögen jeden Dag, de hölpt! De hölpt di beter al dree Sprütten in den Moors!" Eenmool harr ik so richdig de Süük un müss dorbi in'n Bett blieben. Karl, wat mien Mann is, wull von'n Doktor weten, wo he mi helpen kunn. "Tschä", sä Dokter Werner, "geev ehr nix to freten, bloots kloor Woter supen loten! Denn un mit disse groten Pillen ward se weller gesund!" Landschaftsverband Stade: Plattdeutsche Geschichten für den Lesewettbewerb und fürs Internet - Seite 109 Un kloog ik mool: "Herr Dokter, mi brennt dat Been so", tau füng he glatt dat Griemeln an un meen, as he sik de Sook bekeken harr: "Dat kann nich angohn! Dat rökert jo gor nich!" - Wat heff ik mi argert öber sien Sprüche kloppen! Man dat wöörn - kannst seggen - eben siene Markenteken. Nichmool siene Froo hett dat in all de Johrn to'n Stoppen kregen. Dor müssen wi denn woll mit leben. Ober nu is mien Dokter al lang doot. Un ik schriev dit bloots as Erinnern an em. Gifft't dat? Irmgard Säland Also, dat mutt ik di vertelln, wat mi letzt passeert is. Ik glööv, ik warr oolt! "Bün ik doch vergohn Week dorbi, buten un binnen de Fenstern to putzen. Noch so op ole Oort. Mit Woter, Lellerdook un Halflinnenlappen. Un as ik jüst so schöön de Schieben krüüz und queer dröögreev, füll mi in, ik kunn jo man glieks noch de Ecken un tapezeerten Wand'n in de Komern von boben bit ünnen een beten afwischen. Villicht haarn sik dor jo öber den Winter Spinnwöb'n breetmookt. So, de Fenstern wöörn blank. Kunnst direkt weller dörkieken! Ik stebel tofreed mit mien Ammel inne Köök, sett em af un steeg foorms de Trepp hendool in den Keller, woneem mien Rosshoorstuvenbessen an de Wand hangt. Ober al bi de 6. Stuff harr ik doch wohrhaftig vergeten, wat ik enich in'n Keller wull! Automootsch güng ik wieter rünner, de 7., 8., 9., 10. Stuff. Ünnen ankomen keek ik mi belämmert üm.Von de een Siet strohl mi meist schobernacksch dat Inweckte an: Arfen und Bohnen, gele Plummen to'n Noeten, rote Beet un Mammelood. Von de anner Siet de Kist Ber un de fief Buddels Selterwoter. Nee, de wull ik nich holen, dat wöör dat nich! Ik kratz mi an'n Achterkopp un füng an mit mir sübst to snacken: "Wat wuss du hier? Wat wöör dat noch, wat du holen wuss?" Meenst, mi füll dat weller in? So'n Schiet ober uk, ik kunn mi eenfach nich dorop besinn'n! Ik stünn dor as fastnogelt op een Plack. Mit mien rechte Hand streek ik mi sacht öber de Steern. Man dat scheel uk nix. "Tschä, Irmgard, sä ik denn no een Tietlang luut to mi, as sik nix dä, "denn goh man weller no boben!" Man du glöövst dat jo nich, as ik inne Köök den Woterammel op den lütten Disch stohn sehg un dat natte Dook blangan, tau wüss ich op'n Stoot weller, wat ik in'n Keller wullt harr. Mi den Rosshoorstuvenbessen mitnehmen! "Gifft dat sowat?! Kloor nich, dat ik de Komern glieks schiermookt heff! Anners harr ik dat an Enn uk noch vergeten! Ober nu vertell du mi mool,wat schall'n dorvon holen? Warr ik woll doch oolt?! Mit mi nich Irmgard Säland Dat wöör taumools as dat Postauto noch bi uns, de Poststeed II, anholl un wieter öber Land bit no Loomst henföhr. De Fohrer nöhm uter Pakete uk ins Lüüd mit von hier, de inkeupen oder to'n Bispill no'n Tehnbreker wulln. Bloots mit den Trüchweg öber teihn Kilometers wöör dat so'n Sook: Eerst een Stück mit den Bus un denn noch de öberblebenen dree Kilometers to Foot lopen! Jehann, de woll so ölben wöör, un sien Mudder harrn sik no rieklich Tehnpien öberleggt, dat dat woll dat Beste wöör, den Lomster Tehndokter optosöken. Mien linke Kusen meuk mi bi Hitt un Küll uk orig wat to schaffen, un ik föhr mit. Ut "Sympathie" wull Edith, wat mien Fründin is, uk mit. Un dat ganz ohne Pien! Ehr Lüüd eten tohuus veel Swattbroot un Appels. Dat hollt nich so op de Tehnen as bi mi mit de Bontjes. Bi'n Tehnbreker müssen wie lange Tiet töben, Jehann sein Mudder wöör denn de eerst von uns, de an de Rehg keum. "Ji Lütten, ji wööt doch nich all mit rin?", fröög uns de Doktershelper un stöhn in vörut. Ober "nee", anter Jehann driest, "bloots ik!" He wull tokieken, wenn sien Mudder behannelt worr und weten, wat de Dokter mit ehr vörharr. Landschaftsverband Stade: Plattdeutsche Geschichten für den Lesewettbewerb und fürs Internet - Seite 110 Edith un ik kunn'n nix verstohn, wat binnen in de Spreekstuuv vörsik güng. Bloots af un an kreesch uns sien Bohrer in de Ohren, sodat ik mi verjoog un mien linke Back hol. Edith ut "Sympathie" glieks mit. Op Mool flöög de Döör to de Töövstuuv op, Jehann keum so gau as de Warbelwind an uns vörbisuust, bölk: "Mit mi nich! Mit mi nich!" un birs wieter dör de Deel no buten, knall mit den jungen Mann tohoop, de jüst rin wull, reet sik los, grööl weller luut: "Mit mi nich! Mit mi nich!" un wöör nich mehr to sehn. Wi all - Jehann sien Mudder, Edith un ik, sogoor de Doktershölper achter em her! Man Jehann wöör flink ween, harr sik jichenswo versteken un denn eerst afhaut, as wi al opgeben. "Loot em man", sä'n wi all ünnereenanner, "dor bruukt wi nich achterran! De is op Droht! De kummt goot an!" Un so wöör dat. Ideen hett de Mann Irmgard Säland De Arbeit weer doon, dat Huus schier. Nu kunnt Oostern warrn. Mudder weer as in fröhere Tieden - tau noch jung und krall - in alle Ecken ween. Man an een Morgen, knapp vör Palmsünndag, as beide - Vadder un Mudder - noch so'n beten bi'n Klöönsnack tohoop an'n Fröhstücksdisch seten, füng se sacht un sinnig an endlich dat to seggen, wat ehr al lang vörher dör den Kopp gohn weer. "Also weeßt du, Vadder, egenlich müss uns lütt Stuuv noch tapzeert warrn, de hett dat jo soo nödig!" "Vör Oostern woll doch nich mehr", pulter Vadder tau los. "Nu wo du allens trecht hest? Harr di dat nich wat eder infallen kunnt, Mudder?!" Dorbi keek he meist argerlich op. Mudder, jo, de nickkopp ganz bedröövt, eenmool, tweemool, wull ober uk nich opgeben. "Höör! De olen Tapeten sitt al - tööv ins - öber twölf Johr. Ik kann jem nich mehr sehn! Un wenn de Kinner Oostern koomt..." "So, so, wenn de Kinner koomt, ...mh, mh", knurr Vadder, "also ik find uns Stuuv jümmer noch komodig noog. Ober wenn de Kinner koomt ...! Mientwegen! Tapzeert wi!", meen he opletzt appeldwatsch un geev sik eenen Ruck. "As ik di kenn, Mudder, hest du uk al Tapeten utsöcht, wat? Ober dat me keen Klogen koomt, wenn du an Oostern denn schier kaputt büst!" Dorbi keek Vadder Mudder direkt in de Ogen. "Un dat segg ik di, dat hoge swore Schapp blifft stohn, wo dat steiht. Dor tapzeert wi rundrüm un de Gadinen blievt an!" Mudder kunn de Freud öber Vadder sien Inverständnis nich verbargen, keek em nu ober doch verdattert an und rööp: "Du büst woll nich be Troost, Vadder! Du wull tapzeern, wenn de Gardinen noch hangt?!" "Jo, worüm nich? Ik holl de langen Schools solang hooch!" Züh, he harr sik al goot Gedanken mookt. "Vadder, nee, dor ward nix von", sä Mudder resolut, "sowat geiht nich. Wenn wi tapzeert, koomt de Gardinen rünner! Basta! Un de mööt uk mool wuschen warrn!" "Also eerstins sünd de gor nich schietig", versöch Vadder eenen nee'n Anloop, "denn bruukst du jem nich to waschen, un in'n Puckel kriggst du dat uk nich!" "Mannslüüd! Dat sünd di Mannslüüd!", rööp Mudder unglöövsch "hebbt keen Ohnung von Brootkartüffeln!" Man mit Vadder sein Help lööp nach allens trecht, uk wenn dat Schapp stohn bleev. Ober de Gardinen keumen rünner! As de Kinner jem Oostern beseuken, strohlen de nee'n Tapeten mit de witten schieren Gardinen aprilfrisch üm de Wett. Un all weern tofreed. Landschaftsverband Stade: Plattdeutsche Geschichten für den Lesewettbewerb und fürs Internet - Seite 111 De Steenhäger Irmgard Säland „Züh, züh, kiek mool an!”, meen Korl letzt op sienen Geboortsdag meist öberrascht to Hanne, wat sien Froo wöör, „önnig een Schinkenhäger!” Un he böör den Steenkroog nu hoch in de Luft, dat em all sien Frünnen von alle Sieden sehn kunn'n. Jo. Ober dat bleev uk bi dissen een'n Steenhäger, wo he no ole Tradition nöhmt worr, twüschen de ganzen annern Köömbuddels. Welk von Korl sien Beseukers menen noch, de lerrige Buddel wöör winterdags mit hitt Woter in goot as Warmsteen to bruken, un een sä, dat so een 38er uk beter dunen dä, dat harr he sübst beleevt. Jedenfalls wannern annerndags all Geschenke von Korl in't Regool. För den nöögsten Beseuk to'n Utschenken. Ober as he ehrgüstern böös wat do doon harr bi Huus un Hoff düch em, he un sien Froo wulln sik obends al mool vörher eenen lütten Sluck von den Steenhäger gönnen. „Wat meenst du, Hanne, den hebbt wi uns doch verdeent?!” Un Korl lees to'n xten Mool weller luut: „Schinkenhäger 38%” un freu sik. Dorbi harr Korl em doch extro wiet no achtern op't Schapp stellt, üm em noch een beten to schonen. Man nützt hett dat nix. Jüst de schull dor jo nu an glöben. „Tööv, ik hool twee Glääs”, sä Korl sien betere Hälft ieberig, keum ober doch bloots mit een Glas weller an. „Dat reckt”, griemel se, „wi drinkt anners jo uk man ut een!” Indes meuk Korl siek an Buddel un Deckel to schaffen un wull em jüst mit Kraft open dreihn. Tau güng he al as von sübst op. „Mann!”, rööp Korl öberrascht, „de Buddel is al open ween! Dat kann jowoll meist mich angohn! - Ober mi dücht dat doch!” Hanne, Korl sien lütt Froo, anter em nodenkern: „Denn hebbt's den groden Sluck woll eerst sübst probeern wull, wat!” „Sowat is jo noch nienich dor ween”, streed Korl af, „ober ik will dat nu weten!” Dormit söch he sik een lerrigen Köömbuddel her, so von 0,7 l un ee'n Trichter. Denn gööt he suttje sienen Schinkenhäger üm. Ganz vull worr de Buddel nich. Nee, so twee, dree önnige Slück fehlen woll! „Dor kannst doch an sehn, dat de Lüüd an sporen sünd! Jungedi!”, stell Korl fast. „Tschä, dat is'n Witz!”, meen uk Hanne un griemel, „dat wat de Steenhäger dürer ween is as'n reellen Kööm mit 32% in'n Loden, dat hebbt se för sik behooln. So sünd de Lüüd! Dor höört uk dien Robert mit to, de di den Buddel schenkt hett, Korl!” Afwesselnd nöhmen Hanne un Korl nu een von den Steenhäger mit sien 38% to Lief. Man bloots soveel, dat se nich duurn worrn. Se dachen dorbi an Robert un den sien Geboortsdag trüch. Tau nämich haarn de beiden - Korl un Hanne - em mit dat Book „Wasser ist Lebenskraft” öberrascht, wo vörn an de Innensiet noch von vergohn Johr „för mienen leven Korl von Elfriede” inschreben stünn. Wat se, ohn dat to weten, so an Robert wieter verschenkt harrn. seggt harr de jo nix. So kann dat komen, wenn een den annern wat will. Ober nu sünd se jo weller quitt! Süst woll, Schütt! Uk von Cognac war'n duun! Landschaftsverband Stade: Plattdeutsche Geschichten für den Lesewettbewerb und fürs Internet - Seite 112 Wat weet Keih vun Autos? Carl Scholz Keih loopt di achterna, wenn du frömd büst un kummst an so'n Koppel vörbi. Bliffts du stahn, kiekt se groot, snuuvt verlegen, schraapt mit de Fööt, so as de Peer ok. Geihst du wieter, denn loopt se all mit di, trampt dör‘nanner, umeenanner, staht wedder as blööd. Un mennigmal sund ok welke darbi, de gluupt truurig vör sik hen, as sinnen se över wat. Ik bün dar veel unnerwegens mit Auto un so. Un kortens müß ik anholen, dar klöter miteens wat unner de Motorhuuv. Dar kriggst dat ja mit de Angst. Ik heel an, steeg ut, klapp de Motorhuuv hoch un stier in mien Unverstand up den Motor. Wat kunn dar mallöört wesen? Ik grabbel hier, ik faat dar an, lang na wat. Aver bet up schiettige Finger keem dar nix bi rut. Wat den dösigen Motor fehl, ik wüß dat ok nich! Ik överlegg noch, wat to doon weer, dar höör ik so snuffen un truffen achter mi. Ik keek mi um. Dar stunn en ganze Reeg Keih. De pedden unrusig vun een Been up dat anner, schüern sik an den Draht un keken heel neeschierig, wat ik dar nu jüst vör ehre Koppel stahn bleven weer un rumtoklamüstern harr. Kunnen de marken viellicht, dat ik mi nich to helpen wüß? Denn een vun de Keih, dar harr ik den Indruck, dat de mi angrien. Vör disse Bagaasch vun Keih wull ik mi ja nu nich blameern, un ik dä vun dar an heel wichtig. Ik haal mi eerstmal vun achtern ‘n Putzlappen, hanteer wedder unner de Motorhuuv rum, funn jummer noch nix, kunn to keen Urdeel kamen. Ik lang ‘profi-like’ mit den Putzlappen um de Hand na baven an de Motorhuuv, hung dar so, as överlegg ik, keek mehr sülvstvergeten in dat Maschienenwarks, dar sä doch de Koh, de dar vördemst so utsehg, as harr se mi angrient: „Dat is seker de Lichtmaschien.„ – Dar baller ik doch för Verjagen de Motorhuuv to. De Putzlappen klemm dartwuschen, aver dat weer mi nu egaal. Ik leet dat Auto, Auto sien, keek mi nich mehr um, denn nich wiet, dar weer ‘n Hoff. Dar müß ik hen! En Koh, de snacken dä, wat weer dat gegen en tweien Motor? Ik leep mehr as ik gung. De ganze Koppel Keih achter mi, snuven, sappen un prußen. Aver ik dreih mi nich mehr um, bewahr. Ik bün wiss nich bang, un för Keih al gaarnich, ok nich för snacken Keih möglicherwies. Aver över Autokraam snacken Keih, dat kunn ik so eenfach nich af. Pusterig keem ik up den Hoff an. Un ik harr Glück, denn dat weern den Buurn sien Keih. Ik vertell em hapachen, wat mi dar eben jüst mallöört weer, un dat een vun sien Keih meent harr, dat weer de Lichtmaschien. Aver den Buurn schien dat överhaupt nich to verwunnern. He keek na de Keih röver, kneep de Ogen, fröög noch mal na: „Wat seggst, dat weer de swattbunte, de mit de Bless?„ „Ja„, anter ik ieverig, „jüst de!„ „Och so„, sä de Buer, „dat is Olga. - Dar mußt Di nix bi denken. De hett keen Verstand vun Autos!„ Landschaftsverband Stade: Plattdeutsche Geschichten für den Lesewettbewerb und fürs Internet - Seite 113 An de Straat Carl Scholz In dat hoge Gras wahnt Ottokar, de Käver. He leevt buten vör de Stadt, dar wo de Straat keen Kantsteen mehr hett. En Grüpp mit Water in löppt längelangs de Straat. Achterto sund Wischen un Veehkoppeln. Ottokar is gneterswart un sien Rüch glinstert. Ottokar tornt geern up de Graspieren rum un wöhlt sik unner de Botterbloom dör, so as wenn Minschenkinner unner Struukwarks rumslieken un Versteken spelen. Mennigmal stiggt Ottokar ok de Stengels vun de Kamellen hoch, bet he bi de Blöden ankamen is. Dar sitt he denn komood un ganz still, lett sik ok mal vun den liesen Wind hen un her dümpeln. Wenn keen Wind geiht, versocht he bet up de annere Siet vun de Straat to kieken. He much gaar to geern weten, wo dat dar woll utsehn deit. Is de Welt dar liek as hier? Wahnt dar ok swarte Kävers, so as he? Leevst much he ja eenfach över de Straat rönnen, aver dar jaagt de Autos vörbi. Mit Gresen denkt he noch an torüch, wo he mal versocht harr över de Straat to rönnen. He weer man jüst halv röver, dar keem dar doch en Auto ansusen un he weer, so gau as dat man gung, wedder torüchlopen. Dat weer em so in de swarten Been schaten, dat he sik över lange Tiet nich mehr vun de Stä röhren kunn. Vör luter Angst un Bang harr he sik unner en Botterbloom verkropen. So mutt he woll wieterdrömen vun de annere Stratenkant. Aver viellicht finnt Ottokar ja mal een, de em anfaat un mit över de Straat nehmen deit. Dat weer schöön! Landschaftsverband Stade: Plattdeutsche Geschichten für den Lesewettbewerb und fürs Internet - Seite 114 De Mann, de den Fisch in ’t Water smeet oder: Wo dösig dat mennigmaal lopen kann Carl Scholz Wat gifft dat’n beter Wark, as an’n Sunndag an’n Werserdiek spazeern lopen. Dat Oog bruukt sien Verhalen jüst so as de Lung ehr frische Luft. De junge Fro hett sik bi ehren Keerl vun Mann inhaakt. Se loopt unnen an ’t Water lang, geruhig un suutje. De ehr beiden Hunne jachtern den Diek up un daal un mit hangen Tungen. All veer, dat Paar un de twee Hunne, hebbt al‘n ganzen Enn trüch leggt, as de Fro ehren Keerl licht an de Hand nehmen deit. Blangenbi stappen nu de Hunne, mööd un beten wat af vun de vele Jachteree. Dar süht de Mann en Fisch em sik liek vör de Föte platschen. De smitt sienen Steert hen un her, snappt begierig na Luft oder na Water. Een vun de Hunne will em faten, aver de Mann is fixer. He grippt den Fisch an’n Steert un smitt em in’n hogen Bagen in ’t Water torüch, darhen, wo he henhöört. Unvermodens kummt vun achter den Wiedenbusch so en Karateminsch mit’n Angelswöpen in de Hand dat Över hochstiegen. He kickt, geiht flink up den Keerl to, de den Fisch in ’t Water trüchsmeten hett un haut em een an de Backelee, eenfach so. Dat speelt sik in’n paar Sekunnen af, so dat nichmal de Fro Tiet hett un schreen oder gaar, dat se den Mund wedder tomaken kunn. „Wieso schmeißt du meinen Fisch wieder ins Wasser?„ schreet de Karateminsch den Mann in ’t Gesicht. Darbi lett he an so en japaanschen Ridder denken, so mit sien dusterswarte Haar, un dat nich blot up’n Kopp, ok up Bost un Arms. De Keerl, de den Fisch in ’t Water trüchsmeet, de hett sik aver nu fungen. He treckt miteens dat Knee gegen den Karateminschen hoch, dat de sik na vörn överbögen mutt vör Pien. Dar kriggt he noch’n lichten Slag in’n Nacken, un he sleit lang hen. De Fro hett jummer noch keen Tiet hatt to schreen, so gau geit dat all, un ehr Mund steiht jummer noch open. „Karate„, seggt de Mann, de den Fisch in ’t Water smeten hett. De Fro ritt nu endlich de Hand vör’n Mund, as se en Leevspaar ut dat Gras hochspringen süht. De beiden kaamt up jem to un bolkt vun: „Da sieht man wieder die Ausländerfeindlichkeit. Sich an wehrlose Asylanten vergreifen, ungeheuerlich!„ Se wöllt up den Mann los, de den Fisch ..., as de Angelswöpenkeerl en depen Süüfzer deit. Dar wennen se sik em to, klatschen em vörsichtig an de Backelee, dat he to sik kamen schall. Nu hett de Fro vun den Mann, de den Fisch in ’t Water smeten hett, ehr Spraak endlich wedder, un se seggt to em: „De Hunne sund weg!„ As se de Hunne endlich wedder infungen hebbt, laat se sik in ’t Gras vun’n Werserdiek fallen un lachen un wenen dör’nanner. De Hunnen slecken jem wieldes de Gesichter, as wullen se sik entschülligen, dat se in ehre Verjaagtheit weglopen weern. Landschaftsverband Stade: Plattdeutsche Geschichten für den Lesewettbewerb und fürs Internet - Seite 115 Avendsünn Carl Scholz Vadder un Dochter lepen noch'n beten up den Werserdiek spazeern. En warme Summerdag gung toenn. De Sünn stunn al deep un dat wörr so bilütten schummrig. En groten Vagel trock möe över den Heben liek up de Sünn to, viellicht en Aadbaar oder en Reiger, dreih denn aver af över den Stroom. Dar sä de Deern: Kiek doch mal, Pappa, de Vagel flüggt över de Sünn weg. De Vadder: Och Deern, över de Sünn doch nich. De Vagel flüggt dör de Sünn, seggt de Lüüd. He kann nich över de Sünn flegen. De Sünn is doch veel to wiet weg. De Deern: Dat glööv ik nich, Papa. De Sünn, de is dar doch, root un groot! Sowiet kann de also gaarnich weg sien. De Vadder: Doch, mien Deern! Du mußt du al vele, vele Jahren flegen, wenn du na de Sünn hen wullt. Dat warrt en lange Reis. De Deern: Dat kann gaarnich angahn. Kiek doch sulben! De Avendsunn is ganz groot nu un dichte bi. Blot in de Middagstiet, denn is se ganz lütt un wiet weg. Denn steiht se aver ok ja bald över mi, so hoch is de denn, Papa. De Vadder: Ja, mien lütt Deern, so kann een sik wat vörmaken laten. Dat mit de grote Sünn süht blot so ut. Dat kummt vun de Luft dartwuschen, seggt de vun de Wetenschap. - Un nu kumm, wi wöllt na Huus! De lütte swatte Wulk Carl Scholz Dat harr stramm regend dissen Morrn ut en groot un duster Wulk. Eerst namiddag keem de warme Sünn achter de Wulk rut to kieken. Se wull doch mal sehn, wat dat dar unnen up de Eer vun de grote swatte Wulk för ‘n Nattigkeit geven harr. Se müß dat ja jummer all wedder updrögen. Un se süüfz ditmaal, denn dat weer teemlich natt worrn dar unnen. Miteens, de Sunn weer al meist wedder trecht mit dat Updrögen, dar seil dar so en ganz lüttje, swatte Wulk heran, schoov sik eenfach so vör de Sünn un bleev dar nu behangen. „Ja, wat„, schimp de Sünn, „wat is dat denn för ‘n Aart, sik to benehmen?„ „Och„, sä de lüttje Wulk, „nu hebb Di man nich so. Ik söök doch blot mien Mudder!„ „Dien Mudder„, fröög de Sünn unglöövsch. „Ja„, snuck de lüttje Wulk, „hest Du ehr nich vöröver trecken sehn?„ „De mit all den Regen in’n Buuk? – Och de, de is al lang weg.„ Dar füng de lütte Wulk an to blarren. „Hool up,„ reep de Sünn, „nu, wo ik allens jüst wedder updröögt heff, maakst Du allens wedder natt!„ „Ik weet doch nich, wo mien Mudder is.„ „Dar lang„, sä de Sünn. Un se wies mit een vun ehr Strahlen darhen, wo de grote Stadt man jüst noch jüst eben so an de Kimm to sehn is. Dar holl de lüttje Wulk mit Blarren up un sett sik langsaam wedder in Gang. Se reep ok bedelhaftig nah den Wind. De weer bi de Snackeree inslapen, un he schull nu schuven helpen. Dar kunn de Sunn wedder lachen. Un dat weer ok keen so grote Saak nich mehr, dat beten Natt, wat överbleven weer, nu vun de Eer uptolicken. „Kann een ja leed daan, dat lüttje Worm vun Wulk„, sä se noch, „aver de finnt ehr Mudder seker wedder. Up’n richtigen Weg is se ja.„ Un nu schien den ganzen Namiddag de Sünn. Landschaftsverband Stade: Plattdeutsche Geschichten für den Lesewettbewerb und fürs Internet - Seite 116 De Sunn, de sik verfungen hett Carl Scholz In 'n Gaarn vun de Familie Jessen stunn en riesig groten Haselnöötstruuk. In de Summertiet geiht jüst achter dissen Hasel de Sünn unner, ganz langsaam. Mennigmaal is de Sünn kreevsrood vun all dat Afmarachen, denn se mutt ja den ganzen leven, langen Dag ahn uphalen schienen. Dar hett se seker ok en Barg Arbeit vun. Eens Daags nu, dar mutt de Sünn ja woll to dicht an den Haselnöötstruuk rankamen sien. Up jeden Fall harr de Sünn sik in de Haselnööttwiege verfungen, jüst as se weddermal unnergahn wull, dar harr se sik regelrecht vertückelt. Se kunn nich mehr vör un nich wedder torüch. Dat sehg so ja ganz schöön ut, so as se dar in den Hasel hung. Man wat dar schlimmet an weer, dat dat mit eenmal keene Nacht mehr warrn wull. De Sunn kunn ja nich unnergahn! Dat kummt den Summer över ja al maal vör, dat dat nich so richtig Nacht warrn will. „Man ditmal drifft de Sunn dat denn doch to dull„, sään de Minschen. De mehrsten vun de Lüüd wüssen ja nich, dat de Sunn dar eenfach nich wedder los keem ut dat Struukwarks vun den Haselnöötstruuk. Ja, wat kunn dar helpen? De Füürwehr müß her. Keen anners woll kunn dar woll helpen? De kemen denn ok ja teemlich fix un mit Tatütata. Ho, de weern böös upgereegt, de Füüwehrlüüd. Sowat harrn se denn doch noch nich hatt. Se wüssen eenfach nich, wo se dat nu henkriegen schullen, dat se de Sunn wedder free kregen. De Hauptmann schimp blot. Dat hulp ja ok nich. So wullen se al den Rettungshubschrauber kamen laten un wullen dar denn dicke Taue andal laten, dat se vun baven an de Sunn ran kunnen. „Unsinn„, reep de Füürwehrhauptmann, „de Taue, de verbrennen doch. Nee, so kriegt ji dat nich hen!„ „Ja, wat nu denn?„ frögen de Füürwehrlüüd. Dar stunn dar nu so'n lüttjen Bödel rum. De harr sik dat Schauspill al de ganze Tiet al nipp un nau ankeken. As he de Füürwehrlüüd so reden un lamenteern höör, dar sä he to den Füürwehrhauptmann: „Ji mööt welke vun de dicken Twiege rutsnieden!„ – „Dat is'n gode Idee„, meen de Hauptmann. Dar sneden sien Lüüd mit de Motorsaag en paar vun de Twiege twuschen rut. De Hasel haar ja genoog darvun, keem dar so nich up an. Un kiek, dat harr hulpen. Mit’nmaal kunn de Sunn sik wedder bewegen. Ganz suutje sunk de Sunn na den Horizont hendal. Un nu kunn dat endlich Nacht warrn. „Ja„, reep de Füürwehrhauptmann stolt, „wi hebbt dat schafft. Nu köönt de Lüüd endlich to Bedd gahn un slapen!" Unkel ut Hessen Carl Scholz Unkel Enno weer nu endlich dar mit sien Autobatterie för dat Auto, wat’r een Jahr lang in de Seeluft stahn harr. De Batterie harr Unkel rutnahmen un mitnahmen damals, as he wedder nochtern weer un vun sien Gästehuus wedder na Huus in Hessen wull. Dat kenn he, so mit Batterie rutnehmen. In 'n Krieg harrn se dat so maakt. Dat de Ruskies, as he sä, dar nich so eenfach mit ehr Autos wegfahren kunnen, wenn se de nachts stahn laten müssen - se harrn ok ja mal'n Mütz vull Slaap nödig hatt up den Rücktoch. Annern Morrn harrn se de Batterien denn gau wedder insett un weern wieterbrackert. Unkel stell de Batterie swaar neven dat Auto, beweeg de krampen Fingers paarmal, puus de Luft rut ut de Lung un plier dör de wat blinnen Schieven in dat Auto. Nix nich schien anröhrt. Up de Insel geev't ok sowat ok nich. Dat Slott vun de Döör sprung open gliek. Unkel dreih denn aver eerst na vörn lever, grabbel unner de Motorhuuv na den Riegel, möök em los. De Huuv sprung hoch. He greep na, stell de Stang fast. De Motor sett hier un dar Rust an. He keek na dat Öl. Dat lang noch hen. Denn eerst wucht Unkel de Batterie up ehren Platz, möök dat Binneband nich af. He leet dat all so stahn miteens, wull nu eerst dat Huus bekieken. De Kamers röken muffig. He reet Finster un Dören open. För dat Land umto aver, för de Insel, dar harr he nu keen Sinns nich, liekers stunn dar un keek lang ut'n Finster. Landschaftsverband Stade: Plattdeutsche Geschichten für den Lesewettbewerb und fürs Internet - Seite 117 De Kraam leeg all so dar, as he dat vör een Jahr achterlaten harr. Up'n Hoffplatz en Dör'nanner vun Drahtrullen, Balkens un Stangen. Kruut wuß dartwuschen hoch. Ok jüst keen Ogenweid. Man dat schien em nix to maken. He trock sienen Mantel ut, smeet em över een vun de afschüürten Sessels, grabbel sik’n Schruvenslötel ut de Kökenschuuvlaad, nöhm noch'n Metz mit för’t Band um de Batterie. De klemm he nu an, steeg denn in't Auto, dreih den Slötel. De Motor ächz, stöhn heesterig un lungsch, sprung aver an, leep klöterig eerst, rund denn. Unkel Enno vertrock keen Mien darbi. Klaar doch, dat so een Maschien leep. De Batterie weer frisch. Nu wat? He leet den Motor Ogenblick warm lopen. He slarr dör't Huus na achtern up'n Hoffplatz, möök sik an de Drahtrullen. He reet dat Unkruut twuschen de Rullen rut, sehg rood dat Bloot över sien Fingers lopen, quääl sik nich um, sleep de Rullen na vörn dör't Huus, smeet de neven dat Auto. Den Dachgepäckdräger vun't Auto nöhm he nie nich af. Unkel taxeer na jede Rull, jedet Paar Balkens un jeden Arm vull Stangen twuschen sien Snuuveree lüttjen Ogenblick, wat he dat ok woll all mitkriegen dä? Denn eerst puckel he Balkens un Stangen baben up den Dachgepäckdräger, de Drahtrullen achterna. Dat Auto fedder sacht jummer mehr in de Knee. Dat aver gung Unkel vörbi. Dunntomalen in Rußland, wo he sik de Koppverletzung haalt harr, dar harrn se de Autos jüst so vullpackt, sowiet, dat de Kaross up de Räder schüür. Dat helen de ut, de Autos. Un he föhl good, as he sehg, dat he nu allens mitkreeg. Mit unhannige Tauen, de he vun de Fischers snurrt harr, bunn he fast, wat na sien Menen viellicht in't Rutschen kamen kunn. De överlangen, freen Ennen vun dat Tau smeet he eenfach babenup. He möök Dören un Finster dicht, slööt de Huusdöör af. As he sik ganz af un ut de Puust in't Auto fallen leet, geev dat knarrschen na. He stell liekers den Motor an, stell den Spegel richtig, geev sinnig Gas. Schraueln beweeg sik de överladen Fohr. Dat ächz un stöhn as up so'n ool Seilschipp. Aver dat leep. Unkel waag dat so mit de Tiet un kamen up fofftig. Dar stüer he, ahn en Mien to vertrecken, över'n Damm vun de Insel na't Festland röver. Sien Grundstück bruuk’n fasten Tuun. De Köh schullen nich utbreken könen un em weglopen. Up Festlandsiet vun'n Damm stunn al de Polizei. Unkel, nu beten vergrellt: „Wasch mer denn nu schon wieder vun em wulle?“ He schull man eerstmal utstiegen, sien Fahrtüüchs weer doch woll teemlich överladen, oder? Unkel kunn dat överhaupt nich insehn, versoch wedder in sien Auto to kamen, aver de Polizei leet em nich. Dar vergrell Unkel sik mit sien Schicksaal, un he schimp: „Ungereschtiggeit up disse Welt. En arme Haimgehrer zu scheganiere. Un sei Keih brauche diese Sache all." De Polisten harrn Möh sik trüchtoholen, keken sik gegensiedig an, frögen Unkel noch, of he wat drunken harr, leten em upletzt losfahren, mahnen aver noch „schöön langaam zu fahre, gell." – „Ei, klare Sach’ “, reep Unkel noch un tucker wedder los. Landschaftsverband Stade: Plattdeutsche Geschichten für den Lesewettbewerb und fürs Internet - Seite 118 Allens hett sien Grenz Carl Scholz Dör de scheven Finster glinster un flucker dat dusterbreed vun de Gracht röver. Smaal un diagonaal umhoch blänkern de Aluminiumstangen. As nich wahr schöten baben dat Duster de Dubbelkegel vun de Autos hen un her. En Koppel Stöhle harrn se tosamenrückt, tosamendrückt un geven mit ehr swatte Farv sowat as Riegen vun Bookstavens up en witt Blatt. Hell de Footbodden? Weet so en Architekt, wat dat Schüern vun so’n Footbodden för Arbeit maakt? Tögerlich, as sochen de wat, so treden de Minschen dör dat smaal Lock dar achtern in de nakig Wand. De een oder anner vun de Lüüd harrn sik so sett, as gung’t hier um verbaden Doon, welke keeken ok rundum, as bruken se Hulpe, annere stunnen mit sik rum, wüssen nich wat. Ik klüter rum an’t Enn vun dissen Slauch vun Saal. Midden dör de Stohlriegen trock sik’n Padd, stohlbreed. Ik dreih mi de Lamp vun’t Leespult mehr na unnen. Dat Licht baben warrt laterhen mit so’n Minneseerregler (Dimmer) runnerregelt. Dat Waterglas stunn up de Kipp. Ik schoov dat na achtern. Dar ramenter dat bi’t Döörlock. Neben de veerde, foffde Reeg Stöhl bögen sik Mannslüüd över en Kreatuur blot vun swatte Haar. Sehg wahrhaftig so ut. Ja, en Ballig vun swatte Haar hungen bet up den Footbodden. Se hoven dat Wesen wedder up de Been. Dat drööp mi midden. Ik müß na Luft jappen, greep mi an’n Hals. En smachtig Gestalt leet ut den Haarballig man blot en lütt witt Gesicht kieken mit twee dustergrote Ogen dar in. De smaal Mund schien licht to smielen. En unwürklich Froensminsch. Ik much ehr kennen lehren. De helpen Mannslüüd leten ehr aver gaarnich los. Ik kenn dat Minsch nich – oder doch? Ja, is dat’n Minsch? Dat keek stief up mi, wrangel sik los upletzt, keem mit faste Trää up mi to. Ik kunn mi nich bewegen, much ok woll nich. Vun de inkamen Minschen lepen disse Fro welke achterna, stunnen um ehr rum denn. Dar bleev se vör mi stahn. Wat för Ogen! Dat Wesen greep na mien Hannen. Dat gung mi dör. Disse Froenshannen leten ieskoolt. All mien Föhlen kehr sik um vun Bewunnern in en vun deep Binnen upstiegen Gegenan. En Fro un ieskole Hannen! Ik harr dat Geföhl, en Gräsen schuul dat Gegenan över de Schuller. Se drück un drück mien Hannen, heel de fast un faster. Ik versoch disse Ieshannen uttokamen, keem aver nich los. Elfenfro, Kobold, Computerfro, anner Steernfru? Unwahr, wat ik beleev. „Welkom in Wardeningen!“, sä en hoge Stimm, de nich to dit Wesen to passen schien, „ik kenn woll joe Böker; aver joe Stimm, de kenn ik nich, darum ...“ „Ik warr mi Möh geven“, höör ik mi reden. De Fro leet mi los, dreih sik. De Minschen möken, leten sowat as en Twiete. Dar stapp se dör, mang de Stöhle - glööv ik, dat ik seh! Ik keek up mien Hannen denn, de harrn sik bleek verfarvt, vun de Ieskulle ja woll, vun den fasten Greep. Ik versoch to begriepen. Dar, in de veerde, foffde Reeg pulter dat gräsig. Mannslüüd storten bi, grepen to. De swatten Haar schienen wedder bet up de Eer to hangen. Un de Saal weer nu vull bet up den letzten Platz. Een vun de Minschen broch mi vörsichtig na en Stohl hen, födder mi up, mi daltosetten. Ik weer woll beten wat bleek in’t Gesicht. Ik höör wat vun Begröten as ut wiete Feern. Ik faat mi an de Bost, wull weten, wat ik noch leven dä. He hett di nochmaal utlaten, dach ik. Wull mi afsekern denn un keek de Stohltwiete lang. Is nums nich to sehn mit lange swatte Haar! Dar glööv ik de Wänne fluckern un bevern to sehn. Een vun de Sülverfolien an de Wand hung dal, blänker. De rosa Wandfarv sik bleek nu un ik kreeg Noot mit Aten halen. De begrötern Minsch wull mi tospringen. Ik wunk af. Gung al wedder, wenn ik ok meen nu, dat de Footbodden sik nu gries verfarvt harr. Ik glööv ok fast, dat dar swatte Balkens krüüz un verdwars up den Footbodden legen. Ik rappel mi hoch denn, steeg up den Podest, gung an’t Pult. Dar sehg ik dör de scheven Finster dat Water blänkern vun de Gracht röver. Un ik harr nu mienen Text vör mi. De Lüüd later stunnen an de Gadroov al, paar sund bleven in’n Saal, wullen mi dit un dat fragen. Ik fröög dargegen, wat se nich’n Fro mit lange swatte Haar sehn harrn? Nee, nums nich harr sowat sehn. Buten de Döör en Knauel Minschen. De harrn to doon mit Mantel un Jacken överstriepen. Dar grien mi en kahlen Dööts an, as wull he seggen, dar heff ik di een injaagt, wat? Dat is, dat du mi nich to upsternaatsch warrst, allens hett sien Grenz! – Weer de ok unner de Lüüd bi mi in’n Saal, sehg de nich meist ut as Dick Huismann, de PerformanceKunstmaker? Dat wüß ik nu ok so genau nich un gung teemlich nadenkern in mien Hotel. Landschaftsverband Stade: Plattdeutsche Geschichten für den Lesewettbewerb und fürs Internet - Seite 119 Utkieken nah Bleekgesichter Carl Scholz Vör use Kark treckt sik lang hen en Rebett mit smucke Hüüs un veel Grööns. Rechter Hand steiht in 'n Appelgaarn dat witte Pastorenhuus, paar Trääd wieter treckt sik dat Gemeendehuus, wat ganz fröher maal as Buernhuus deen, wo de Pastor sien Keih in harr. Noch wieter achterto is de Speelplatz för den Kinnergaarn. Nah de Straat to, wo de Bus langrötert is 'n grote, griese Muer mit veel Buschwarks, Struukwarks, lüttje un grote Bööm darvör, so dat 'n de ole Muer nich so sehn kann. Paarmaal in 't Jahr fiert de Gemeen en gröttere Veranstalten in 't Gemeendehuus, so as nu an dissen laten Summerdag. Överall is noch Licht, Dören un Finster staht open. Dat Gemeendefest klingt so langsaam ut. De Groten staht noch to klönen, köönt sik noch nich recht losmaken. Kinner sund dar blot noch twee, dat sund Eike, de Söhn vun usen Pastor, he kummt tokamen Jahr na de School, un sien Frund Heiko. Eike hett sik in de gröttsten Appelboom twuschen de Hüüs en Boomhuus ut ole Breder tosameschostert un dat is en groten Spaaß, dar baben to sitten un sik wat vertellen, Indianner spelen un de Lüüd dar unnen to beobachten un to beluurn. Dat is nu meist duster worrn un de Tied is dar överhen. En Fro röppt: "Heiko, wir müssen jetzt gehen, kommst du?" As Jungens so sund, se geven keen Antwoord nich un de Mudder röppt un röppt. Man up de Duer holen de Jungens dat nich ut, gniggern eerst, lachen denn luuthals. Dar warrt Heiko sien Mudder vergrellt: "Kaamt runner darbaven, wi mööt los!" Nu is Eike alleen. Un dat mit dat Verstekenspelen hett em dreven, dat he sik in de dichtwussen Büsche versteken deit, so as de Indianer dat ok maakt hebbt. Ganz still sitten, sik nich rögen un allens vun hier beobachten, wat de Bleekgesichten dar woll utbaldovern. Duert ok ja nich lang, un sien Vadder, us Pastor, röppt na Eike. Eike aver is nu Indianer un draff sik nich rögen. Pastor W. aver warrt unruhig. He hett sienen Söhn över alle Maten geern. He unnersocht dat Boomhuus. Dar is nums. He löppt röver na sien egen Huus, wo de Fro an'n pütjern is. "Is Eike bi di?" "Nee, de weer ok nich hier. He hett toletzt mit Heiko speelt." "Ja, aver ik finnt em nich." Nu warrt dat för Eike spannend. He kann good beobachten, wo de verbleven Lüüd söökt. Se wennen sik hierhen un darhen, sund upgereegt ja woll. Twee hebbt ehr Fahrrad nahmen un wöllt de Straten rundumto afsöken. "Eike hett sik seker in't Gebüsch verkropen!" röppt Eike sein Mudder ut dat open Finster. Dar wuseln nu denn de velen Mannslüüd rum. Dat rischelt un raschelt. Man se finnen nix. Eike höört af un an Stimmen ganz dichte bi. En Indianer aver lett sik nich vun Bleekgesichter finnen. Dar mutt Eike mit ankieken, wo en Mannsminsch sienen Vadder in'n Arm nehmen deit, denn de sluckt, snuckt un weent. He hett sienen Vadder noch nie nich wenen sehn. "Wenn em nu wat passeert is!" "Och wat", will de Mann trösten, "wi finnt em seker!" Dat geiht Eike nu doch beten an de Nieren. Mudder is nu ok unruhig worrn, un se hett de Polizei anropen. De is nu dar un verhannelt mit sien jummer noch snucken Vadder. Eike höört blot noch: "Kommen sie mal eben mit, wir müssen das maal eben aufnehmen." Se nehmen em in de Midd un lopen na den Streifenwagen hen. Dar hollt Eike dat nich mehr ut. He stört ut sien Versteek un schreet so luut as kann: "Nee, nee, er ist unschuldig!" Nu liggen Vadder un Söhn sik in de Arms: "Eike, mien Eike! Tu das nie wieder, höörst du, nie wieder!" "Och, Pappa, ik heff mi doch blot för de Bleekgesichter verstaken!" Landschaftsverband Stade: Plattdeutsche Geschichten für den Lesewettbewerb und fürs Internet - Seite 120 De gröne Kööksch weet wat Carl Scholz In en groote Stadt, dor hebbt maalins twee Kinner wohnt, de heten Gabi un Kai, Süster un Broder. Se wullen so geern maal verreisen. Vadder un Mudder gungen beid up Arbeit, man liekers kunnen se ehr Kinner keen Reis nich betohlen. So swutjern de beiden den leven langen Dag alleen enerwarts in de Stadt rum. Un foken kemen se laat wedder an de Borg. De Ollern sään nix dorto, weern meist to möe, froh, dat se sik nich noch mit de Kinner afgeven müssen. So stunnen Kai un Gabi foken ok an'n Bahnhoff rum. Se bekeken sik, wo de Lüüd an- un afreisen, drömen vun de Feern un wat'n dor viellicht all beleven kunn. De Lüüd, de up'n Bahnhoff arbeiten, de kennen de Kinner al un leten se gewährn. Un ok de Stadtstriekers wüssen, vun wat de Kinner drömen. Man een vun jem harr de Kinner besunners geern. Se nömen em Opa wegen sienen langen Baart. De beobacht de Kinner al'n ganze Wiel un besnack sik eensdaags mit de annern Stadtstriekers, wo se de Kinner villicht helpen kunnen, dat de villicht maal an en lange Reis komen kunnen. An't Enn harrn se wat rutfunnen. „Ji mööt nachts kamen”, sä Opa eensdaags to Gabi un Kai, „bi Doge geiht dat nich. De Maand mutt lüchen, anners finnt Ji den Weg nich!” De Kinner over nöhmen em nich so ganz eernst un lachen em wat ut. Over liekers drömen se in ehre Betten noch dorvun, dat Opa jem en lange Reis verspraken harr, en Reis dör de ganze Welt, villicht ok noch wieter, no de Steerns oder so. Moie Drööm weern dat, un se slepen goot dorno. De Tiet leep so dorhen un de Drööm, de bleven Drööm. Bet dat an so een Summerdag OpaStadtstrieker de Kinner miteens fröög, wat se nu nich endlich ehr grote Reis moken wullen, vunnacht weer nämlich Vullmaand? De Kinner wüssen eerst nich recht, keken sik denn gegensiedig in de Ogen un begrepen upletzt, dat Opa dat eernst meen, dat de Tiet nu kamen weer. So gungen se dissen Ovend nu nich no Huus. Gabi slöög sik lüttjen Ogenblick mit ehr Geweten rum, dach an Vadder un Mudder, dat de seker trurig keken, wenn se nu nich no Huus kemen. Over dat unbannige Verlangen no de grote Reis kreeg denn doch de Bovenhand. So kunn't denn endlich losgohn. Opa kreeg'n gröön Buddel ut sien Umhangentasch un jieper dreemaal mit'n Proppen up den Buddel up un daal. Gabi heel sik de Ohren to för de hogen Töön, de dat Jiepern möök. Dorno müssen Kai un Gabi jeder een groten Sluck ut den Buddel nehmen. Pfui Deibel, dat Tüüchs smeck jo gresig, un de Kinner schuddeln sik. Opa over verseker jem, den Sluck bruken se, dat se dat Füer in't Lief kregen, wat dor nödig weer, dat de Reis ok goot aflopen dä. Denn kraam Opa ut sien kladderig Weeswark twee Flögels unnerrut. De tüter he Kai un Gabi mit'n Tüdelband up'n Rüch fast. „Dat mutt heel un deel fast sitten”, sä Opa, „dat mi dor nix passeern kann.” Un he trock ok dat Band nochmal richtig noh. Nu stapp de Opa mit de Kinner un all de annern Bahnhoffs-Stadtstriekers up de annere Siet vun de Straat. All stegen se up den lüttjen Barg, wo dat Denkmaal steiht mit de paar Bööm dor umto. „So”, sä de Opa nu, „dat hier is de aller-, allerhöchste Stä in use Stadt! Vun hier ut köönt ji licht in'n Heben flegen up joe grote Reis gohn!” Dorbi grien he achtersinnig, wat'n over jo nich sehn kunn wegen den langen Baart. De annern Stadtstriekers stunnen rundumto. Se wullen jo de grote Stunn mitbeleven. Opa fröög in de Runne, wat dat denn nu ok duster noog weer? Jo, duster noog weer dat woll, aver de Maand leet sik noch nich sehn. Denn müssen se woll noch'n lüttjen Ogenblick töven. Bald over keem he, de Maand, rund un sinnig un keek neeschierig över de Hüüs, töögsaam eerst, dusterroot denn un farv sik so bilütten goldgeel. Miteens reet de Opa de Arms in de Höchde un sä mehr fierlich: „Leve Kinner, nu gaht up joe grote Reis!” Un se müssen de Flögels bewegen, dat se afheven dään vun de Eer. „Jo, so is good”, repen all de Stadstriekers dör'nanner, „faste slogen un jummer up den Maand toflegen! - Jummer liekut! - Un fein de Richt holen! - Nich vörbiflegen, anners kaamt ji nich wedder no Huus!” Un wat se för Raatslääg mehr mit up ehr Reis kregen. Landschaftsverband Stade: Plattdeutsche Geschichten für den Lesewettbewerb und fürs Internet - Seite 121 Kai un Gabi slögen as dull mit ehre Flögels. Se juchheihen as dat afgung, höger un höger. De Lichter vun de Stadt bleven wiet unner jem. Hier boven höörn se keen Mucks nich mehr, heel un deel still. Man Kai faat Gabi doch lever an, dat se sik nich verleern in de Dusternis. So sweven se dör de swarte Nacht in den Heben, wo blot de Steerns um se to weern. Wenn se vörrut keken, wörr de Maand nu grötter un grötter. Dor kreeg Gabi doch beten Bang un fung mit snucken an. Over Kai begöösch ehr: „Ween man nich, wi sund jo bold dor. Kiek doch, de Maand töövt up us!” Kai over kunn gaarnich noog kriegen vun dat Flegen. Dat weer so recht wat för Vadder sien Jung. So wull he denn ok nich mehr anholen, as se an den Maand ran weern. He reep in sienen Övermoot: „Laat us wieterflegen, Gabi. Dor up den Maand weern de Astronauten doch al. Wi flegen lever no den Mars hen, jo! Dor weer bet nu noch nums vun de Minschen.” Gabi over mohn Kai: „De Opa hett over seggt, blot bet up den Maand, anners kemen wi nich wedder no Huus!” „Och, de ole Knacker”, ütz Kai, „wat weet de, wo schöön dat hier boven is?” Dor dreih Kai ok al bi, dat se nich an den Maand anstöten. Gabi schoov he eenfach wieter, leet sik nich afbringen vun'n Weg un stüer up'n Mars to. De groten Lüüd vertellen doch, dat't Marsminschen gifft! Also, wat schull jem passeern? Villicht funnen se dor jo ok welke. Un welke, de beten mehr Tiet för jem harrn as ehr egen Vadder un Mudder. Un se müssen nich jummer alleen spelen. So sweven se ok al dol, sehgen to, dat se dichte an so'n Mars-Kanaal upsetten kunnen. As se wedder Grund unner de Föten harrn, keken se rundum un sehgen nich wiet vun jem en grootet Huus. En Slott möglicherwies. Dor lepen se nu hen, stappen dör den roden Sand. In dat Slott stunnen all de Dören wiet open. Minschen sehgen se keen. As wenn dor nums nich tohuus weer. Kai un Gabi nöhmen sik ganz fast an de Hand. Se troen dat nu doch nich. En so groot Slott un allens still, keen Minsch nich to sehn? De Kinner gungen ganz liesen, bekeken sik nippe de moien Schapps un de güllen Stöhle in de Kamers. Allens mit feine Biller un Teppiche utstaffeert. In den gröttsten Saal stunn'n Schottel mit rode Appels up'n Disch. Dor kreeg Kai grote Ogen. Un Smacht harr he jummer. Man Gabi leet em nich, wörr wedder gnarrig: „Laat us lever wedder umdreihen. Mi gefallt dat nich. Ik tro dat hier nich!” „Ie wat”, wiesnääs Kai, „wenn wi nu al maal up Reisen sund, denn wöllt wi ok wat sehn, denk ik!” Un so gungen se rund dör dat Slott. Se keken sik allens an un wullen denn al wedder torüch, as se wedder an de Appels vörbikemen. Kai kunn sik nich mehr laten. He lang fix noh so en moien, dicken, roden Appel un beet dor richtig mit Smackes rin. Dor rumms dat förchterlich un all de Dören flögen dicht. De Kinner rönnen los, versochen noch ruttokamen, man dat gluck jem nich mehr. Se weern infungen. Verjogen un schaambüddelig legg Kai den Appel in de Schottel torüch. In den Ogenblick over stunn an't Enn vun de Halle een vun de Marsminschen - gröön un abasig antokieken. Up'n Kopp 'n Kroon. Villicht de Marsminschenkönig? He dä eerst frundlich. Se schullen man keen Bang nich hebben, meen he. Un se schullen man geruhig wat neeger komen. He wull vun jem blot weten, wo dat up de Eer so togung hütigendaags. Un wo dat dor nu utsehg twuschentiets. He weer lang nich mehr dor west up de Eerd. Man as dat Marsminsch achter keem, dat de beiden blot arm Lüüd Kinner weern, dor reep he miteens de Wachen un leet de Kinner wegbringen. Se kregen gröön Tüüchs an, dat se tominnst so utsehgen as Marsminschen. Vun nu af an müssen se in de Marsköken helpen. Wat weern de Kinner dor truurig, sunnerlich Kai. Wenn he doch blot up sien Süster höört hatt harr! Weern se doch blot up den Maand flagen, so as de Stadtstriekers dat jem befohlen harrn. Nu seten se hier up'n Mars, un noch dorto in de Köök. Se föhlen sik eensaam, harrn nums nich, wo se mit snacken kunnen. Blot mit de dicke Kööksch kunnen se af un an maal 'n Woord wesseln. De kunn schients so'n beten ehr Erden-Spraak. Meisttiets over schell se blot Kantüffeln. De beestige Kökenchef leet nich to, dat se veel mit'nanner reden. Eensdaags maal weern se alleen mit de gröön Kööksch. Dor haal de dicke Kööksch de Kinner an sik ran un wisper jem to: „Ji beiden duert mi. Un ik glööv, ik weet'n Möglichkeit, woans ji beiden wedder noh Huus komen köönt!” Na, wat wullen de Kinner nich lever höörn. Man as Belohnen wull de gröön Kööksch vun jem beiden en Söten up jede vun ehre runnen Backen hebben. Over de Kinner gruulen sik. Se wullen nich. De Kööksch sä an Kai: „Ik verraad di ok, dat de König keen echten is. De rechte König sitt up de Eer un kann nich wedder torüch. De Marsminschen vertellt, he leevt dor as Stadtstrieker. Ik weet nich genau, wat dat is, over nu krieg ik doch wiss'n Söten vun di Kai, wat?" Landschaftsverband Stade: Plattdeutsche Geschichten für den Lesewettbewerb und fürs Internet - Seite 122 Kai wunner sik, dat de gröön Kööksch so'n lange Reed hollen dä, over he wull liekers jummer noch nich. Gabi over vertell, dat een vun de Stadtstriekers jem ut'n Buddel drunken loten un jem de Flögels umbunnen harr. Dor kreeg de Kööksch ganz grote Ogen un fröög: „Weer dat'n grönen Buddel un hett he mit den Proppen jiepert?” „Jo”, reep Gabi hööglik, „dat hett he!” „Psst, nich so luut”, begöösch de Kööksch, „dat us blot nums nich höört!” As de Kööksch nu ok noch to weten kreeg, dat de Kinner jüst ut den Buddel drunken harrn, dor sä se: „Jo, wenn dat so is, un ji dor vun drunken hebbt, denn hebbt ji vun dat Marselixier in't Liev. Denn mutt ik eerst recht'n Söten vun jo beiden hebben, denn krieg ik nämlich vun dat Elixier sien Kraft in mien Lief. Un denn köönt wi endlich den falschen König ut 'n Weg kriegen.” Gabi heel nu nix mehr torüch, un se drück de Kööksch up jede Siet een up. Over Kai stell sik jummer noch an. Man Gabi schoov em hen no de Kööksch un mit gresen broch Kai dat achter sik. Paarmaal aver wisch he sik achteran noch över de Snut. Nu strokel de gröön Kööksch Gabi mit ehre gröön Fingers över't Haar. Un jüst dor keem de bestige Kökenbaas vörbi, keek, wat de Kööksch up jede Siet vun ehre Backen den Afdruck vun een Söten harr. För Straaf nu schull de dicke Kööksch vun nu af an jeden Dag Pellkantüffeln pulen. Un se ween dicke Tranen dorbi, möglicherwies ok dorum, dat de Pellkantüffeln so heet weern? Man de Wachen slepen un tarren de Kinner nu vör den falschen König. De harr vun den Kökenbaas to weten kregen, dat de Kinner de Kööksch küßt harrn. Un nu wull de falsche König vun jem ok so een Söten. Over de Kinner leten sik för Nix nich in de Welt bewegen, den glibberigen König een uptodrucken. Dor schimp de falsche König, keem unbannig in Raasch un leet de Kinner in't Lock smieten. Nu seten jo ganz in de Bedrullje. Un wo blot schullen se wedder no Huus kamen? De falsche König wull sienen Arger dolspölen un verlang noh Wien. De Kööksch stell de Pellkantuffeln an de Siet un goot mit Snucken un Wenen den Wien in en Glas. So bleev dat nich ut, dat'n paar vun de Tranen in den Wien kullern. As nu de falsche König vun den Wien drinken dä, dor blaas de König sik up, worr jummer dicker un dicker. Upletzt steeg he hoch un flöög as'n Luftballon in den dustern Weltenruum, de dor keen Enn nich hett. Un ganz vun wieden kunnen se noch sien Bolken höörn, ehrder dat still worr upletzt. De Kinner wunnern sik, wo de dicke gröne Kööksch miteens lopen kunn. Se sorg dorför, dat de Kinner ehr Flögels wedder kregen. De worrn jem fix umbunnen un se schick de Minschenkinner torüch up de Eer. As Updrag kregen se mit up'n Weg, dat se an den Opa sienen Buddel ran müssen. Wenn se em denn harrn, dennso müssen se dreemaal mit den Proppen jiepern. Dat swaarste over, de Opa müß dor vun drinken. Dat weer wiß nich so licht to, dat se dat all vör'nanner kregen. Man dat weer meist nich to glöven, aver dat gluck jem upletzt. As de Opa den letzten Sluck daan harr, keem en groot un gröön Ruumschipp anflogen, sett sik ganz sachten daal up de Anhööchd mit dat Denkmaal. Gröne Minschen stegen ut un kleden den Opa mit sien rechtmäßig Königstüüch an. Dor fullen all de annern Stadtstriekers up de Knee. De König-Opa aver gung noh de Kinner hen, bedank sik bi jem un schunk jem'n Kasten vull mit Gold. Wat'n Freid! Vun nu af an bruken se keen Noot nich mehr to lieden. Un se kunnen Reisen, wohen se wullen. De Marskönig grööt noh sien Stadtstriekerkollegen röver, steeg in sien Ruumschipp un flöög in sien Riek up den Mars torüch. Wat nu de Kai un Gabi noch wat vun ehren Riekdom hebbt? - Dat weet ik ok nich. In'n Ogenblick sund se nämlich up Reisen! Landschaftsverband Stade: Plattdeutsche Geschichten für den Lesewettbewerb und fürs Internet - Seite 123 Paul kriggt Besöök Carl Scholz Paul is de dicke, swatte Kater ut de Queerlandstraat. He möök man blot eerst een Oog open as se Elly brochen, Elly, en junge Kattendeern. De ehr Lüüd möken Urlaub. Un Elly kunn doch nich dree Weken alleen blieven, so schull Elly en Unnerkamen bi Paul hebben. Warrt sik woll verdrägen, Elly un Paul. Paul leet normalerwies keen anner Katt in sien Revier to. Na, weer ja'n Froensminsch. Dat kunn em nich över. Emmy möök toeerst 'n Puckel, mauz heel luud un füünsch. Man Paul dreih sik blot eenmaal um sik sülben. Wiever interesseern em nu nich. In de Nacht kunn'n dar villicht maal över reden. As Paul laten Avend up'n Swutsch gung, dar överlegg Emmy nich lang un suus achterna. Mööd un schiettig kemen de beiden annern Morrn wedder an de Borg. So gung dat Dag för Dag bet na'n tietlang Paul alleen na Huus keem. De Plegeollern nehmen dat nich so ganz eernst. Dat kummt bi so Katten maal vör, dat de'n Dag länger blieven, man Emmy bleev verswunnen un de Plegeollern möken sik Sorgen. Se sochen rundum in de Straat, verdelen Zedels, frögen bi de Nabers, man Emmy bleev verswunnen. Keem darto, dat ok Paul nu över wat längere Tiet wegbleev. Katers hebbt sowat an sik, dar kummt dat maal vör, wenn se'n nee Leevde funnen hebbt. Paul dä twaars, as schullen sien Lüüd mitkamen, man se verstunnen em nich, wüssen nich recht to düden, wat Paul wull. Elly ehr Lüüd kemen na dree Weken torüch ut'n Urlaub. Un Frauke, ehr Dochter ween sik de Ogen ut'n Kopp, dat Elly verswunnen weer. Dar beslaten alltohope, dat se tominnst noch eenmaal up Sööktuur gahn wullen. Se verdelen sik in de Nabershop unr funnen tominnst Paul up en Terrass' liggen paar Hüser wieter weg. Dar leev en ollere Fro. De harr Paul mit Eten versorgt af un an. Man nu harr Paul al länger nix annahmen, hett blot jummer blarrt un weer ok nich wegtojagen. „Nu”, sä Fraukes Mudder, „dat hett doch wat to bedüden!” Un se söken um dat Huus herum. Miteens gewahr Frauke en heel liesen Miauen ut dat Kellerlock. Un wahrhaftig funnen se Emmy. De weer woll in ehr Neeschierigkeit in'n Keller dalhüppt un harr nich wedder rut kunnt. Teemlich afmagert, aver gesund drück Frauke ehr Katt an sik. De Freude weer ja groot. Paul droff vundage, liekers he so schiettig weer, sogaar up't Sofa, darför dat he Elly nich in'n Stich laten harr un Frauke striekel in ehr Glück afwesseln Paul un Elly. Landschaftsverband Stade: Plattdeutsche Geschichten für den Lesewettbewerb und fürs Internet - Seite 124 Gellt dat bloots för Kinner ? Fred Würdemann Claas Themann keek noch mit Slaap in de Ogen op sien Wecker: fief Minuten vör halvig söben, so as elk een Morrn. Wenn Dag för Dag de Wecker halvig söben bimmeln deit, büst faken al kort vorher von alleen waak. Elke, sien Fro, weer jümmer toeerst in de Baadstuuv. Un Claas kunn dat nochmaal geneten, sik to recken un strecken. He föhl sik utslapen as lang nich. So keem he mit Swung ut ‘n Bett. Bi 't Raseern weer he froh den „River-Kwai-Marsch" an fleiten, wieldeß Peter, sien Söhn, sik „een Etaasch deper" de Tähnen putzen dä. Peter harr foorts markt, dat sien Vadder vondaag sünnerlich goot op weer. So fröög he an Fröhstücksdisch miteens: "Papa, dörf ik nich doch al bald maal mit 'n Rad no School?" "Nee, dat is veel to gefährlich op de Landstraat!" sä Mudder Elke. "Naja, wenn de Radweg tokamen Johr kloor is, köönt wi över snacken. Denn büst du al in de drütte Klass un denn kunn dat wat warrn. All right, Partner?„ weer Vadder Claas sien Söhn an begööschen, strakel em öber sien Wuschelkopp un plinker em to. "lk föhr denn dör de Wischen, Partner. All right ?" "Och, Jung, dör de Wischen bit hen na de Brügg över de Wettem un denn op de annere Siet trüch. Wat is dat för 'n Ümweg!? Büst denn ja 'n Stünn ünnerwegs." - Dat Thema weer dar! Pause. "Du, Mama, allens ward jümmer düürer, nich?" "Ja, Peter, is so." "De Papa is nu uk düürer worrn för sien Chef" "Wo meenst dat?" ,Kriggt he nu nich mehr Geld as verleden Johr?" „Lütt beten, ja." Mudder Elke kunn sik dat Smuustem nich verkniepen. "Mien Daschengeld kunn uk maal mehr warrn - lütt beten." "Ah, dorher weiht de Wind", dach Vadder Claas, leet sik achtert Blatt aver nix anmarken. "Du, Papa, ik wect, wo du Geld sporen kunnst." "So? Denn laat maal höörn!" "Wenn du mi dat Geld för den Schoolbus geven deist, harr ik mehr Daschengeld,' ohn dat di dat mehr kosten deit!" "Un wo wullst du dat anstellen? Etwa swatt föhren?" "Nee, Papa, to Foot - or mit' Rad. - Ji bruukt bloots ja seggen!" Claas Themann leggt den Arm üm sien Fro un meen: "Wat hebbt wi doch för 'n kloken Söhn!" Un to Peter sä he: "Slaag di dat ut 'n Kopp, Jung!„ „So is dat jümmer. Wenn "t gegen mi geiht, plöögt ji op een Stück!" muul Peter. Ut 'n Radio quarr dat: " Die Zeit: Es ist fünf Minuten vor acht, 7 Uhr 55" "Still!" Claas Themann sprüng op, sien Koffietass füll üm. Nix mehr in, man goot. He suus in de Kamer. De Wecker stünn jümmer noch op fief Minuten vor halvig söben. Trüch na de Köök, "Sluß mit Snackeree. Wi hebbt verslapen. Dien Schoolbus is weg, Peter. Los, snapp dien Schooltasch, Anorak an, tomaken kannst em in 'n Auto. lk föhr di even na School." Un denn güng dat allens man bannig fix: hen na de Garaasch, rin in 't Auto - ansnallen nich vergeten - un af güng de Fohrt. Claas Themann föhr ömlich mit een "Kavalierstart" an, dat de Rööd dördreihten un de Wagen an de eerste Eck 'n lütt beten ut de Kurve rutschen dä. Peter weer heel begeistert: "Klasse, Papa. Jüst so as Schumi!" Landschaftsverband Stade: Plattdeutsche Geschichten für den Lesewettbewerb und fürs Internet - Seite 125 Dree Kilometer wieder stünn een mit de witte Mütz un weer mit een rode Kell an fuchteln. Claas Themann föhr rechts ran, dreih de Schiev rünner un tööv ungedullig. He trummel mit sien Fingern op 't Lenkrad. De Wachtmeester keem un meen fründlich: "Sie haben es heute aber eilig. Sie sind zu schnell gefahren!" "Kann nich angohn. Föhr ik nie nich!", anter Themann un trummel wieder mit sien Fingers. Höör sik an as: "Wir wollen unsere alten Kaiser Wilhelm wieder haben!"Oh, Sie sind sogar viel zu schnell gefahren!" sä de Wachmeester nochmaal fründlich. "Stimmt nich. lk föhr jümmer wat ik dörf un nich mehr!" Themann worr jümmer argerlicher un dorbi wüß he woll, dat de Wachtmeester Recht harr. Do meen Peter von achtem: "Doch, Papa, du büst achtig föhrt. Heff ik genau sehn!" "Swieg still! Dööskopp!" brüll Claas Themann ärgerlich un steeg ut. Denn keem dat übliche Ritual: Papiern verwiesen, Belehrung un Geld betohlen. As Claas Themann wedder in 'n Wagen steeg, lepen Peter Tranen de Backen hendaal. So luut harr he sien Vadder noch nich beleevt. "Deit mi leed, Peter," sä he to sien Söhn. He föhl sik slecht dorbi. Un na een Wiel fröög he: "All right, Partner? - Oder is sünst noch wat?" Do snucker Peter. "Nix Partner! Nix all right! To mi seggt ji jümmer: Lögen is leeg un - un een schall jümmer de Wohrheit seggen. - Ja, gellt dat denn bloots för Kinner?" Landschaftsverband Stade: Plattdeutsche Geschichten für den Lesewettbewerb und fürs Internet - Seite 126 Un Straaf mutt ween Fred Würdemann Ik bün een Labrador-Deern un dree Johr oolt. Herrchen, Frauchen un jemehrn Dochter nöömt mi Farah. Wi kaamt bannig goot miteenanner ut. Man düt Johr wüllt mien Lüüd ohne mi in Urlaub. Ik schall tohuus blieven. Dat Flegen schall goor nich goot ween för mi - hebbt se meent. Villicht is ‘t ja würklich beter so. Fleegt de doch op een Eiland, wo dat so asig warm ween schall. Ik mag dat nich so warm. Un wenn de dor doch bloots den leven, langen Dag in de Sünn rümliggen doot, hebbt de amenn goor keen Tiet för mi?! Man wat ik güstern so rein tofällig opsnappt heff - ik leeg op den kuscheligen Berber vör ‘n Kamin un harr de Ogen dicht, aver de Ohrn natüürlich nich! Also ik dach, mi dreep de Slag. Ja, wohrachtig! Fröög doch de Deern ehr Mama: „Oma un Opa kaamt doch morrn un paßt op Farah op, wenn wi weg sünd?“ Op mi oppassen. Op mi! Wenn ik man nich op jem oppassen mutt. Wo dat sünst jümmer heten deit: „Paß fein op, Farah!“ Un wo ik sogoor luuthals bellen mutt, wenn ‘t maal wedder eenerwegens knackt oder knarrt hett in ‘n Huus. Un nu schüllt twee Ole op mi oppassen. Dat is doch woll starken Toback! „Kloor kaamt Oma un Opa. Dat is so afmaakt mit jem. Farah mutt ehren Utgang un Freten hebben. Miene Blomen mööt goten warrn. Opa will den Rasen meihen un in de Garaasch wat basteln. Un keen schall anners woll inköpen gahn?“ harr Mama antert. Dat ik Freten hebben mutt, do hebbt se ja tominnst an dacht. Liekers, Recht is mi dat nich, dat miene Lüüd in Urlaub fleegt un mi hier trüchlaten doot. Harrn de doch man jüst so goot to jemehrn Wohnwagen föhren kunnt, so as sünst uk. Dor kann ik so schöön mit Navers Nico rümjachtern un in ‘n See baden gahn. Na, de schüllt sik noch wunnern! Ik kunn ja krank warrn. Wat de beiden Olen denn woll maakt? Dree Weken later Morrn kaamt miene Lüüd trüch. Is de Tiet doch man gau hengahn mit Oma un Opa. Un allens wat Recht is, hett gor nich so lang duurt, as ik ‘t dacht harr, dat se wussen, wat goot för mi is un wat ik wennt bün. Elk een Morrn in de Fröh un uk namiddaags nocheens bün ik mit Opa op Tour ween. Wi sünd eerst een Stremel langs de Feller lopen. Un dat he sik man nich verlopen kunn, heff ik mi eenfach vör de Döör hensett, wenn dat loosgahn schull, un heff den Weg eerst free maakt, wenn Opa sik mit de Lien an mi fastmaakt harr. He kennt sik ja in use Gegend nich so ut un schull mi nich verlustig gahn. Un so heff ik us denn to „mien“ Speelplatz - een grote Weid henführt. Eenmaal kort: „Wuff“ un Opa wüß denn, dat he sik nu von mi afkoppeln dörf. Wo eenfach weer dat doch, Opa ‘ne Freud to maken. Harr de den Ball wegsmeten un ik em den trüchbrocht, denn freu he sik as ‘n Kind un hett mi uk noch reinweg dull löövt. Jümmer nadem ik mien „Geschäft“ erledigt harr, heff ik mi vör Opa hensett un kort eenmaal „Wuff“ maakt un ik harr mien „Leckerchen“, so as ik dat wennt bün von miene Lüüd. Wenn ik dat so bedenk, wat ik Oma un Opa in düsse poor Daag allens bibrocht heff. Un överhaupts is dat een ganz kommodige Tiet ween mit de beiden Olen. Gode Wöör, un „Leckerchen“ heff ik noog hatt. Un strakelt hebbt se mi uk jümmer, wenn ik Lust op harr. Dat weer uk ganz eenfach. Ik heff jem bloots mit miene troen, swatten „Kullerogen“ - as miene Lüüd jümmer seggt - anpliert un denn hebbt se mi strakelt över ‘n Kopp, in ‘n Nacken un denn an ‘n Hals hendaal, wo ik dat so besünners geern heff. As ik al seggt heff: Morrn kaamt miene Lüüd trüch. Ik freu mi al düchtig. Dat heet, wiesen will ik jem dat nich. Nee, von wegen! Eerst maal nich. Mi hier dree Weken alleen laten. Wenn miene Lüüd in de Döör staht, denn gah ik snoorstracks in mien Korv un maak de Ogen to. Un wenn nödig, nehm ik noch mien Steert twüschen de Tehnen, dat de mi mit sien asige „Hen- un Her-Wackelee“ nich verraden deit. Ik will eerstmaal beleidigt spelen. Ach wat, spelen. Ik bün beleidigt! Un Straaf mutt ween! Landschaftsverband Stade: Plattdeutsche Geschichten für den Lesewettbewerb und fürs Internet - Seite 127 Julus - Een pickenswatten Dag Fred Würdemann Dirk smeet den Tennisball hooch un Julus dreep em vull mit sien Knüppel. De Mitspeeler Gerd un Hannes kunnen em nich to faten kriegen. In hogen Bogen flöög de Ball över jemehre Köpp. Un wedder weern Julus un Dirk een poor Meter vöran kamen. De Veer spelen twee gegen twee "Drieven", so een Oort Slagball. Un dat Speel güng hen un her op de Dörpstraat. Wunnen harr de Mannschop, welke de annern ut't Dörp rutdreven harr. As Släger harrn de Jungs sik Knüppels trechtsnittjert un blank rubbelt. Nu weer dat Hannes sien Part, den Ball to slaan. Un he haal för Gewalt ut - wull ja wedder Bodden goot maken - so dull, dat he an'n Ball vörbislagen dä un em de Knüppel ut de Hand rutsch. Bit in dat böberste Finster von Ooltbuer Richard Henken sien Huus. Jüst bi den olen Quaakbüdel. Dor bleev de Knüppel steken un schaukel as een Wippe sinnig op un daal, half binnen in de Gardien un half buten. Dat sehg sowat von putzig ut, dat Julus luuthals lachen müß un dorbi gor nich marken dä, dat siene Mackers middewiel achter Hebbelmann sien Holtschuppen verswunnen weern. Aver dat Lachen vergüng em gau, as de Richard Henken unvermodens buten stünn, mit sien Handstock drohen un schimpen dä: "Julus Brand, du al wedder! Nu heff ik di. Eerst smittst mi de Schieven in un denn amüseerst di noch. Tööv, ik warr dien Vadder vonavend Bescheed geven. Dor kummt noch wat na!" Un he schafuter mit puterroden Kopp egaalweg wieder, meist ohn Luft to halen. Julus keem nich dorto, em to verkloren, da he dat gor nich wesen is. Un he wull den Ooltbuern egens uk fragen, woso he von "al wedder" snack. He harr em noch nie nich bi wat Unrechts andropen. Julus tuck mit de Schullern un taaghaft haal he sien Knüppel in de Hööchde un wull so wiesen, dat he doch sienen Knüppel noch in de Hand hett. Aver dat harr he beter nich doon. Nu brüll ole Henken luuthals: "Wat wullt du vermaledeite Bengel? Een olen Mann mit'n Knüppel slaan? Du büst ja een Fall för den Udel, du Döögnix!" Heel benaut leep Julus na Huus. He wull sien Mudder vörwarnen un de Geschicht mit de tweie Schief bi Richard Henken vertellen. Op de Deel over sehg he een Mantel an de Gardroov hangen. Un den Mantel kenn he. De höör de Krögersch to. Jümmer wenn de in'n Dörp wat to weten kregen harr, keem se to'n Sludern. Dat Sluderwiev wull Julus düssen Dag nich uk noch in de Mööt kamen. So güng he in sien Stuuv un höör sik liesen Musik an. Man de Dag weer noch nich to End. As sik de Krögersch op de Deel verafscheden dä, höör Mudder sien Musik, möök sien Döör op un meen: "Julus, al trüch? Harrst doch even maal goden Dag seggen kunnt." In düssen Momang kreih Selma Kröger achtern von de Deel: "Mien Fief-Mark-Stück is weg. Dat weer in mien Manteldasch. Bi'n Slachter heff ik't noch hatt. Dat weet ik nipp un nau! Dat mutt Julus ween hebben. Dorüm is he uk an de Döns vörbi sleken. Annerseen weer hier doch gor nich!" Mudder fröög Julus: "Büst du an den Mantel wesen?" Julus snapp na Luft. Wat weer dat bloots för'n Dag hüüt? Or weer dat man een slechten Droom? He wull wat seggen, aver kreeg keen Woort rut. Wenn de Krögersche doch tominnst noch fraagt harr, aver ne, glieks: "Dat mutt Julus nahmen hebben!" Dat weer to veel för em. He schüddel bloots den Kopp un verstünn de Welt nich mehr. Mudder aver lang dat, as se ehrn Jung so sehg. To Selma Kröger sä se forsch: "Selma, dat langt! Paß op, wat du seggst. Un nu geihst Du beter!" Avends müß Julus sien Vadder vertellen, wat den Dag passeert weer. Denn hett Vadder em rutschickt un een poor Mal telefoneert. Julus kunn nich verstahn, wat sien Vadder seggen dä, aver dat he twüschendör teemlich luut worrn is, kunn he goot höörn. Bi Disch meen Vadder denn miteens: "Mit Richard Henken bün ik kloor. Deit em leed, dat he di to Unrecht utschimpt hett. Man wat de Schiev angeiht, Julus, ji Veer hebbt tosamen speelt un ji Veer ward de Schiev uk tosamen von joe Daschengeld betohlen. Wat mutt, dat mutt!" Vadder haal deep Luft un mit een argerlich Bevern in de Stimm sä he denn noch: "Un wat Selma Kröger angeiht. Mit de fief Mark hett sik dat uk opkläärt. Dormit hett se na'n Slachter noch bi'n Schooster betahlt. Aver an Telefoon meen se noch stiefköppsch: "Harr ja doch ween kunnt, dat Julus..." Dorüm heff ik ehr seggt, dat ik ehr hier nich mehr op'n Hoff sehn will!" Mit grote Ogen keek Julus dankbor von Vadder na Mudder un wedder trüch. Düssen pickenswatten, schönen Dag hett Julus tietlevens nich vergeten. Landschaftsverband Stade: Plattdeutsche Geschichten für den Lesewettbewerb und fürs Internet - Seite 128