Emakumeak plazan (II). - datu

Transcription

Asteazkena
Uztailaren 31
2013. XI. urtea
3.134. zenbakia
1,30 €
www.berria.info
Jauzi lehiaketa,27 metrotik
Altuera handiko jauzien lehiak
ikusmina sortu du Bartzelonan,
munduko txapelketan q 24
Erakunde publikoak %26 gutxituko
ditu Eusko Jaurlaritzak, «aurrezteko»
Sektore publikoa «arrazionalizatzeko» eta
«berrantolatzeko», 47 zuzendari postu kendu
eta 235 milioi gutxituko du finantzaketa
ANALISIA
Iñaki Petxarroman
Argaltzeko agindua
Industrialdeak herrialdekako egituran elkartu,
teknologia parkeak erakunde batean bildu eta
Jaizkibia eta Bilbao Ria 2000 likidatuko ditu q 2-3
Incoesa husteko
baimena eman
du epaileak,
eta langileak
protestan daude
Bediako lantegian 53 langile
kaleratu ditzakete.
Enpresako atarian daude
protestan, hustu ez dezaten.
Manifestaziorako deia
egin dute etziko q 15
EMAKUMEAK PLAZAN (II)
GAIZKA IROZ
Emakumeak
herri kirolean
bidea urratzen,
oztopoen
gainetik
DIbiltariak,kanporatuak. Poliziak 300 karabana inguru kanporatu zituen atzo Donibane Lohizuneko
Chantaco kirol zelaitik.Saltzaileak dira,eta Lapurdi inguruko merkatuetan lan egiten dute.Manifestazioa egin zuten
kanporatzea salatzeko,eta polizia bat zauritu zen eta bi ibiltari atxilotu zituzten.Irudian,poliziak eta ibiltari bat,atzo. q 12
40 ertzain, Buen eta
Varela inputatzeko
eskatu dio Cabacasen
defentsak auzitegiari
Iñigo Cabacas pilotakada batek hil zuen duela
urtebete pasatxo. Auzia instrukzioan dago, eta
epaileak ebatzi behar du epaiketa egin edo ez q 9
p GAUR 40 ORRIALDE
q HARIAN 2
IRITZIA 6
Kamioiei
10 euro bitarte
kobratzea
proposatu du
Gipuzkoak
Diputazioak 2014ko urritik
aurrera indarrean jarri nahi
du errepideen
finantzaketarako araua.
Hiru garraiolari sindikatua
mobilizatzeko prest da q 11
EUSKAL HERRIA 8
EKONOMIA 14
Emakumeak baserrian
lanean beti aritu izan badira
ere, plazarako bidea
gizonezkoei errazago egin
zaie. Baina, pixkanaka, lekua
hartzen ari dira q 38-39
«Herriari
tokatzen zaio
baldintzak
sortzea epaiketa
guztiak bertan
behera uzteko»
Aritz Azkona
Gorenak absolbitutako gazte bat
2008ko urrian atxilotu, hiru urte espetxean egin, eta bere
absoluzioaren epaia jaso berri du. Elkarrizketaq 8
MUNDUA 16
q KIROLA 20
q AGENDA 25
q PLAZA 30
2 berria 2013ko uztailaren 31, asteazkena
Harian›
Administrazioa D Eusko Jaurlaritzaren berregituraketa plana
Entitate publikoak lau bider
baino gehiago dira gaur egun
Azken urteetan Eusko Jaurlaritzaren altzoan entitate publikoak sortu eta sortu
joan dira, eta gaur egun orain 30 urte baino ia bost bider erakunde gehiago dago.
1980an, hamabost entitate ziren, eta
gaur egun 69 dira —horiei gehitu beharrak daude Eusko Jaurlaritza partaide
gisa daukaten beste entitate batzuk—.
Erakunde mota guztiak ugaritu dira, baina sozietate publikoena da igoerarik
handiena. 1980an hamaika zeuden
Jaurlaritzaren menpe, eta gaur egun 42
dira. Bestelakoak ere aintzat hartuta, honako hau da banaketa: erakunde autonomoak bederatzi dira; zuzenbide pribatuko entitate publikoak, bederatzi; sektore publikoko fundazioak, zortzi; eta
sektore publikoko partzuergoak, bat.
Entitateak
69
60
53
50
35
40
30
20
15
10
1980-84 1985-89 1990-94 1995-99 2000-04 2005-09 2010-13
Haurreskolak partzuergoa
kolokan dagoela onartu dute
Desegingo dituzten erakundeen artean
ez dago, baina Haurreskolak partzuergoa ixtea litekeena dela aitortu du txostenean Eusko Jaurlaritzak. Tokiko erakundeei buruz Espainiako Gobernua
prestatzen ari den legeak behartu dezake horretara. Hala izatekotan, Hezkuntza
Sailera pasatuko lirateke haur eskolak.
Lau entitate publikotik bat kendu
nahi du Jaurlaritzak lau urtean
Ricardo Gatzagaetxebarria Ogasun sailburua, Iñigo Urkullu lehendakaria eta Josu Erkoreka bozeramailea, atzoko agerraldia amaituta. JUANAN RUIZ / ARP
Erakunde publikoen finantzaketa %21
urrituko du Urkulluk, 235,2 milioi euroan,
eta 47 zuzendari postu kendu egingo ditu
Teknologia parkeak elkartu eta hainbat
erakunde kenduko ditu, Jaizkibia kasu
Jon Rejado Gasteiz
Sektore publikoa «berrantolatzeko» eta «arrazionalizatzeko» lan
ildoa zehaztu du Iñigo Urkullu
Eusko Jaurlaritzako lehendakariak. «Berrantolaketa» hori Jaurlaritzarekin lotura duten erakunde eta sozietate publikoetan gertatuko da, lau urteko epean. Erakunde publikoen kopurua %26
murriztu, zuzendaritza egituretako bost pertsonatik bat kendu, eta
funtzionamendu gastuetako au-
rrekontua %21 urritu nahi du.
Murrizketak egin arren, Urkulluk lanpostuak mantentzen
«saiatuko» dela aurreratu du.
Egitura publikoen murrizketaren barruan, sektore publikoko
fundazio bat kentzea aurreikusi
du, baita hamalau elkarte publiko
ere. Horrez gain, gobernuak zuzenean edo erakunde publiko bidez
parte hartutako 35 erakundetatik
ateratzea aurreikusi du. Guztira
192 elkartetatik 142ra pasatzeko
helburua du Jaurlaritzak; lautik
bat kentzea, alegia. Bestetik, 239
zuzendaritik 192era pasatzea aurreikusi du gobernuak. 49 postu
kenduko dituzte, baina bi zuzendari postu berri sortu Euskadiko
Arrisku Kapitalaren Kudeaketa
SAn eta Euskal Telebista SAn.
Azkenik, erakundeen funtzionamendu gastuak 235,2 milioi euroan urrituko du Jaurlaritzak
aurten, 2012ko aurrekontuarekin
alderatuta. Ricardo Gatzagaetxebarria Ogasun eta Finantza sailburuak argitu du murrizketa hori
dela 2013ko aurrekontu egitasmoan zegoena, eta egonkortasun fiskala lortzeko helburuarekin bat
datorrela: %21eko murrizketa
sektore publikoan. Horrek bereziki eragingo du erakunde autonomoetan. Erakunde horien egitura
eta zuzendari kopurua mantendu
arren, diru gutxiago jasoko dute.
Hala, erakunde horien aurrekon-
tua 202,6 milioi euroan urrituko
da 2013an.
Urkulluk nabarmendu du hiru
ardatzetan hartutako neurriak lehendakarigai zenean agindutakoaren eskutik doazela. «Egun
dugun egoeran administrazio publikoak eredugarri izan behar du;
gure konpromisoa sektore publikoaren mapa murriztea da, eta bete egingo dugu».
Tapiaren saila,kaltetuena
EAEko sektore publikoa berrantolatzeko eta arrazionalizatzeko
estrategia gisa izendatu duten
murrizketa planaren barruan Garapen Ekonomiko eta Lehiakortasun Saila da kaltetuena, Urkulluk
berak aitortu duen bezala. Sail horren menpe dauden 38 sozietate
edo erakunde publiko desagerraraziko dituzte, bai likidatuz —Sologoen Zentral Hidroelektrikoa
(Soraluze, Gipuzkoa) edota Bilbao
Exhibition Centre Solar (Barakaldo, Bizkaia)—, bai beste erakunde
batekin edo batzuekin elkartuz —
hiru teknologia parkeak erakunde batean elkartuz, edota Gipuzkoako zazpi industrialdeak eta
Bizkaiko laurak batuz—.
Ingurumen eta Lurralde Politika Sailean ere zenbait elkarte publiko kenduko dituzte. Jaizkibia
da horietako bat, Pasaiako (Gipuzkoa) kanpoko portua sustatzeko helburu zuen elkartea. Duela hilabete bat, ekainaren bukaeran, Eusko Jaurlaritzak eta Gipuzkoako Foru Aldundiak aipatu
elkartea desegitea adostu zuten,
eta likidatzeko fasean jarri. Jaizkibiaz gain, Bilbao Ria 2000 ere desegingo dute. Jose Luis Bilbao Bizkaiko ahaldun nagusiak bukaera
hori iragarri zuen ekainaren
12an. «Elkartearen bukaera itxiera plan ordenatu baten bidez izan
daiteke, edo finantza hondamenarekin», iragarri zuen.
Hezkuntza, Hizkuntza Politika
eta Kultura sailaren pean dauden
bost erakunde desagertuko dira.
Horietako batek, Donostia 2016k,
Gipuzkoako hiriburuak Europako kultur hiriburua izateari utzi
arte segituko du abian. Zain Fundazioari dagokionez, haren izaera
juridikoa aldatu, eta Unescoko
katedra bihurtzea aztertu du Eusko Jaurlaritzak. Kultura ondarearen zientzien ikerketa eta azterlana sustatu du Zain Fundazioak,
eta Jaurlaritzak aitortu du erreferentzia zentro gisa sendotu dela.
Hezkuntza Sailean, Araban
Lanbide Heziketa landu, garatu
eta sustatzeko helburua zuten
Hobetuz Fundazioa eta Gasteizen
eta Araban Lanbide Heziketa Bultzatu eta Garatzeko Partzuergoa
kenduko du Jaurlaritzak.
Hedabideen alorrean, Vilau
Media elkartea kenduko duela
iragarri du Eusko Jaurlaritzak.
Gaur-gaurkoz, elkarte hori desagertu dela agertzen da Urkulluk
2013ko uztailaren 31, asteazkena berria 3
14››
19››
Nafarroako ekonomia aurten %1,2 atzeratzea
espero du gobernuak, «baikortasun zuhurrez»
Bake «iraunkorra» lortzeko borondatea dutela
adierazi dute Palestinak eta Israelek
‘‘
‘‘
‘‘
‘‘
Plan horrek ezin ditu ekarri
kaleratzeak, talde
murrizketak eta eskubide
urratzeak; adi egongo gara»
Lopezek hasitako bideari
jarraitzea egokia da, baina ez
da mugatu behar: aldundiei
eta udalei eragin behar die»
Urkulluk zehaztasun
handiagoak eman behar
ditu; aurkeztu duena eta
ezer ez, berdintsu dira»
Sozialistek ere agindu zuten
horrelako zerbait, eta ezer
ez zuten egin. Ekintzak
behar ditugu, ez hitzak»
DANI MAEZTU
RODOLFO ARES
ANTON DANBORENEA
GORKA MANEIRO
EH Bilduko legebiltzarkidea
PSE-EEko legebiltzarkidea
PPko legebiltzarkidea
UPDko legebiltzarkidea
Bi
zk
ai
a
24
9
-6
6
-23
Segurtasuna
47
Lehendakaritza
88
Enplegua
Ingurumena
eta
eta
Gizarte
Lurralde Politika Politikak Osasuna
Herri Administrazioa eta Justizia
Etx
eb
izit
Se
za
s
Or tao B
ub
err
ide
i 20
10
-2
Ogasuna eta Finantzak
Hezkuntza,
Hizkuntza Politika
eta
Kultura
So
rt
De
al
ba
de
Go
Be
ko
ier
he
In
r
iB
du
ko
La
e
st
nd
In
he
du
ab
r
ko
arr
st iald
I
nd
en
ria
ea
u
Tolo
Pa
l
sald
rke stria dea
Irun
eko
ld
Lo
ea
go
Apa
g
i
s
Ind
ttae
ust tikoa
rrek
rial
a In
de
dus
a
tria
Urola
Lur
ko In
ra
d
u
stria
Beterri
ldea
kostak
o Indus
trialdea
Arabako Indust
rialdea*
Garapen
Ekonomikoa
eta
Lehiakortasuna
13
2
2
1
-6
-14
TRAGSA
atiba
kooper
Azkorria
-38
ustrialdea
Urdulizko Ind
e
Socad
ntroa
ko Ze
e
tz
loa
ara
a Po a
sak G
ntz
npre
ts
rriku
ea E
un
e
f
ld
a
B
a
o
rr
aia
Ezke
lde
kuk
Gar
rris
tria dea
a
s
l
u
l
ita
d
a
i
p
n
ea
a
tr
oI
XI k
us riald
tok
oX
Ind
an
st
an
b
o
k
l
u
k
A
E
nd
tia
ra
oI
Ar
ek
ld
ia
r
u
st
Bu
(gaur egun dituzten entitateekin)
-5
-5
Nekazaritza eta arrantza
Ex
hi
bi
tio
Be
nC
r
ga
Ec
en
he
ra
za
t
Ko
rre
ge re S
Ga
t
aK
o
ltza
ne
og
ra lar
rab
z
en
uru
era ioa
Ko
Ma
zio
gen
rtia
a
era
rtu
Kog
zio
a
ene
Zorro
razio
za Ko
a
gene
razio
Ekono
a
mia su
stapen
Mondragon Enp
a
resa eta Berrik
untza Zentro
a
Gasteizko Industria Lurra
Aldaketak izango dituzten arloak
(parentesi artean zenbatekin geratzen den)
Energia
Bi
lb
ao
Kenduko diren entitateak
Kenduko diren zuzendaritzako karguak
Garraioa
Bilbao Ria 2000
Jaizkibia
Tramrail
Zuma
iako K
irol P
Vito
ortua
ri
Zerb a Depo
itzu
r
Inte t
grala
k
trikoa
tral Hidroelek
Sologoen Zen
k
Elkartua
entral
er
Udal Z
arbik
Biog
rkos
ma
san
ieta
Bio
sas
k
Bio
ala
tur gui
e
Na
l
a
atu arde en
a
niz
og
um zio
kro
Bi
ur
a
Mi
ng ner
aI
ge
et
Ko
ak
rri
es
ga
nt
ta
ra
riz
Se
er
aB
gi
er
En
a,
zio
ra
ne
ge
Ko
Kultura
Zain Fundazioa
Donostia 2016
ntza
Hezku
azioa
Fund
oa
etuz
g
r
e
Hob
tzu
k
r
ea
o Pa
bid dia
zek
da
zat
He
Me
Bult
au
eta
Vil
ezik
eH
bid
Lan
Berregituraketa plana
-3 EIT
B (7
)
-1 E
usk
o Irr
atia
-1 Eit
(2)
bne
-1 Rad t (0)
)
sarea (1
Trenbide
Euskal
zia (4)
nt
ge
A
al
ren Eusk
-1 Ura
)
io V
deak (1
itor
ia(0
o Trenbi
sk
Eu
(0)
)
-1
azioak
partizip
n
re
ot
Eusk
)
(0
-1
rtua
)
0)
o kirol po
a (0
oa (
Zumaiak
giko
logik
lo
)
o
-1
7
o
n
(
I
skal
ekn
Tek
)
SPR
aren Eu
eta
rke T
enbide Fundazioa (0
-2
ifiko
o Pa
-1 Tr
aren
ient
bak
Museo
Ara
rke Z
a
P
-4
ko
koa
ipuz
)
-1 G ur (0)
k) (3
ztia
il
r
p
(gu
S
eak
-1
iald
r
t
s
Indu
-1
88)
za (
idet
a
sak
ntz
riku
e
B r
o (1)
sun arak
Osa erket erazioa
Ik
eta al Fed
k
Eus
-22 O
-1
-6
ITURRIA: EUSKO JAURLARITZA
atzo aurkeztu zuen txostenean.
Multimedia alorrean produktuak
garatzea eta merkaturatzea, aholkularitza eta mantenuko zerbitzuak
eskaintzen
zizkion
EITBri, eta Juan Luis Diegok,
EITBko zuzendaritza taldeko kideak, kudeatzen zuen. LABek ondasun publikoak bidegabe erabiltzeagatik salatu zuen urte hasieran, eta epaileak inputatu zuen.
Aurrezteko irizpide anitz
Erakunde eta elkarte publikoak
desagerrarazteko irizpide ezberdinak erabili ditu Eusko Jaurlaritzak. Alde batetik «berregituratze
logikotzat» jo dituzten aldaketak
egin dituzte. Irizpide horren adibide da Araba, Bizkai eta Gipuzkoako hamabi industrialdeak hiru sozietatetan elkartea, bat herrialde
bakoitzeko, edota Zumaiako Kirol
Portua bat egitea Euskadiko Kirol Portuaren barruan. Horrez
gain, hiru herrialdeetako teknologia parkeen zuzendaritzak batean bat egitea kostuak aurrezteko
helburua finkatu du Urkulluk.
Beste irizpide bat, bereziki
arrisku kapitaleko funtsekin jarraitu dutena, akzioen sorta
«esanguratsuen» salmenta indartzea da. Horren bidez, zor publikoa finantzatzea lortuko luke
Eusko Jaurlaritzak. Dena den, akzio horiek saldu ahal izateko gutxieneko batzuk ezarri ditu, akzioak salduta ekimen pribatuaren
estaldurak «gizarte ekitatean»
eragina izatea, kasu. Irizpide horretan oinarrituta Elkano XXI
Erregimen Erraztuko Arrisku
Kapitaleko Funtsa eta Ekintzaile
XXI Erregimen Erraztuko Arrisku Kapitaleko Funtsa daude, besteak beste.
Eusko Jaurlaritzaren «ekintza
planaren» muina legegintzaldia
bukatu arteko epera artekoa da,
2016ra artekoa. 2017rako neurriren bat zehaztu du, baina bi erakundetara mugatuko litzateke;
Donostia 2016 da bat. Lehen erabakiak aurten hartuko dituzte.
Hala, Burdinbidearen Euskal
Museoa desegin, eta museoa Eusko Trenbideen menpe uztea aurreikusi dute. Horrez gain, partaidetutako sei erakundeetatik aterako da, atzo aurkeztutako aurreikuspenaren arabera.
2014an egingo dute mozketa
handiena: iragarritakoaren arabera, bederatzi erakunde publiko
desagertuko dira, bai bertan be-
hera geratzen direlako, bai beste
batzuekin bateratzen direlako.
Horrekin batera partaidetutako
hamahiru erakundetatik aterako
da. 2015ean Eusko Jaurlaritzaren
menpe baino ez dauden beste bost
erakunde publiko kenduko ditu,
baita partaidetutako beste bost
erakundeetatik atera ere. 2016an
bederatzi erakundeetan duen
parte hartzea etengo du, eta,
2017an azken bi erakundeetan
duen parte hartzea.
Legebiltzarrera bidalita
Eusko Jaurlaritzak gaitasuna du
atzo aurkeztutako berregituraketa abiarazteko. Ordea, Eusko Legebiltzarrera bidali du testua, bertako taldeen iritzia eta adostasuna bilatzeko. Eusko Jaurlaritzarekin lotutako egiturak murrizteari
buruzko zenbait legez besteko
proposamen onartu ditu legebiltzarrak, eta, horrenbestez, bertara bidaltzea egokia dela azaldu du
Urkulluk. «Eusko Jaurlaritzaren
egitura zehaztea guri dagokigu,
baina beste erakundeei buruz ere
hitz egin dezakegu».
Halaber, legebiltzarretik egindako ekarpenak entzuteko asmoa
agertu du, eta datozen lau urteetarako eragin eremua hedatu.
«Legebiltzar taldeen ustez beste
aukera batzuk badaude, aztertzeko prest gaude; besteak beste, beste instituzio batzuekin batera ditugun erakundeak». Hain zuzen
ere, Eusko Jaurlaritzak «esklusiboki» parte hartzen duen erakunde eta sozietateetara mugatu da
lau urterako estrategia, lehendakariaren esanetan.
Harian ›
Behiak argaltzeko agindua
Analisia
Iñaki Petxarroman
G
araiak aldatu dira, aldatu direnez. Eremu
publikoaren argaltze,
estutze eta desegite etengabean
dihardute hango eta hemengo
gobernuek. Zerbitzuetan eraginik ez izatea da asmoa, baina,
jakina, igarri igartzen da. Botiken berrordainketa indarrean
dago —baita diru ahalmen urria
duten erretiratuentzat ere—,
etorkinei osasun arta ukatzen
ari zaie, eta bekak lortzea gero
eta zailago zaie ikasleei. Hezkuntzan ikasle ratioak handitzen ari
dira, irakasleen eta gainerako
langileen murrizketa etengabea
da, eta duela ez asko hainbeste
goratzen zen Osakidetza ere
urruti dago garai bateko distiratik.
Esan liteke zuzenbideko estatu soziala amildegiaren ertzean
dagoela, bere oinarria, ezinbestez, eremu publiko sendo bat delako. Eta hemen indarrean dauden politikak justu kontrako norabidean doaz aspalditik.
Jaurlaritzak %21eko murrizketa egin nahi du bere ohiko gastuan —235 milioi euro—, eta,
horretarako, %26 txikituko dute
gobernuko eta bere menpeko
erakundeetako egitura. 50 entitate desegingo ditu, eta erakunde handietan aginte postuetan
egingo dituzte mozketak, Osakidetzan, hezkuntzan, EITBn eta
beste hainbatetan. Kontuan
eduki behar da erakunde horietan murrizketa handiak egin
dituela Jaurlaritzak orain arte,
eta, bereziki, behin-behinean ari
ziren milaka langilek jasan dute
guraize kolpea. Eta horrek, nola
ez, eragin handia izan du, eta du,
zerbitzuaren kalitatean.
Oraingo honetan ere behinbehineko langileekin zer gertatuko den ez du zehaztu Jaurlaritzak, baina okerrenaren zain egoteko arrazoirik ez zaie falta.
Langile finkoei murrizketak ez
diela eragingo esan du bakarrik
Urkullu lehendakariak. Baina,
zer gertatuko da, esate baterako,
likidatu edo ezabatu behar dituz-
ten entitate publikoetako beharginekin? Esate baterako, Bilbao
Ria 2000k 26 langile ditu. Eta beste zalantza bat da nork hartuko
duen bere gain desegingo dituzten erakunde horiek pilatutako
zorra. Bilbao Ria 2000k, adibidez,
ia 200 milioi euroko zorra dauka,
urteetan norbaitek Bilboko hirigintza itxuraldatzearen harira
egin duen kudeaketa ekonomiko
eskas baten adibide.
Esanguratsua da Jaizkibiaren
kasua ere. Pasaiako badiaren eraberritzea eta kanpoko portua
eraikitzea ziren bere helburu nagusiak. Ez bat ez beste egin gabe
desegingo dute erakundea. Zenbat diru bota den alferrik iraga-
nean estrategikotzat eta gaur
egun faraonikotzat jotzen duten
kanpoko portua aitzakiatzat hartuta.
Hezkuntzan ere ez dira falta
kezkatzeko motiboak. Eta Haurreskolak partzuergoaren kasua
nabarmentzekoa da. Izan ere, desegiteko bidean jarri du gobernuak, Espainiako Gobernuaren
tokiko entitateen legea aitzakiatzat hartuta.
50 entitate desegingo dituzte
orain. Galdera da zer dela-eta sortu duten hamarkada hauetan horrenbeste egitura. Zertarako sortu ziren, beharrezkoak ez baziren, eta zergatik iraun dute
horrenbeste?
Eta gauza bera esan liteke
goi karguei buruz. Zergatik behar izan da orain arte hainbeste
goi arduradun, eta zer dela-eta
behar izan duten hainbeste denbora gutxitzen hasteko. PSEEEri egoeraren arduraren zati
bat leporatu dio Urkulluk, eta
izango du ardura zati bat, Lopezen gobernuaren aldian ez ezik
beste aro luze batzuetan ere egon
delako Jaurlaritzan Lopezen alderdia. Baina norbaitek bereziki
marraztu baldin badu Jaurlaritzaren egitura 30 urte hauetan
EAJ izan da. Eta hark indarrean
jarritako politika zehatz baten
amiltzea igar daiteke plan honen
atzean.
Jaizkibia elkartearen bilera bat, 2007an. Likidatzeko asmoa agertu du Eusko Jaurlaritzak proiektuan. OARSOALDEKO HITZA
Jaurlaritza eta Nafarroa, defizit muga negoziatzen
Aldebiko harremana
duten arren, Espainiako
erkidegoei defizit muga
ezartzeko bileran izango
dira gaur, Madrilen
Xabier Martin
Eusko Jaurlaritzak ordezkaritza
izango du gaur Madrilen, Zerga
eta Finantza Politikako bileran,
Espainiako erkidego guztiek bezala, baina Jaurlaritza «begirunea» izateagatik doala esan zuen
atzo Iñigo Urkullu EAEko lehendakariak, Gasteizko gobernua ez
dagoelako «behartuta» batzar horretan negoziatzera. «Bozkatu
ere ez dugu egiten», erantsi zuen
Urkulluk. Lehendakariak garbi
esan zuen «aldebiko harremanetan» ari direla negoziatzen Madrilekin aurtengo eta datozen urteetarako defizit muga, kontzertu
ekonomikoaren barruko batzordean.
«Ez gaude akordio bat lortzetik
oso urrun», azaldu zuen Ricardo
Gatzagaetxebarria Ogasun eta
Finantza sailburuak kazetarien
galderei erantzunez, «baina
oraindik ez dago akordiorik».
Atzo bertan harremanetan ziren
Jaurlaritza eta Cristobal Montororen ministerioa, «eta aurtengoaz aparte 2014tik 2016ra doan hirurtekoan aurrekontuek egonkortasuna izan dezaten» datozen
egunetan negoziatzen jarraituko
dutela esan zuen Gatzagaetxebarriak.
Hamarren bat, milioi asko
Edonola ere, Madrilek defizit
muga ezarriko die gaur Espainiako erkidegoei, eta hura BPGaren
%1,3koa izango da modu orokorrean, Bruselak Espainiari defizit
helburua arindu eta gero. %0,7tik
%1,2ra igo zuten muga hasiera
batean, eta BPGaren beste hamarren bat handitzeak aurrekontuetarako 65 milioi euro gehiago baliatzea ekarriko lioke Eusko Jaurlaritzari; 16 miloi gehiago
Nafarroako Gobernuari.
%1,39ko defizitarekin bukatu
zuen iaz EAEk, eta %1,34koare-
kin Nafarroak. Baina Espainiako
Gobernuak defizit asimetrikoa
ezartzeko erabakia dauka, hau
da, erkidego bakoitzak bere defizit muga izango du praktikan. Beraz, ikusteko dago zein izango diren Hego Euskal Herriko lurraldeek bete beharko dituzten defizit
helburu zehatzak. Nafarroa eta
EAE defizit asimetrikoaren aurkakoak dira.
Nafarroak ez du «zigorra» nahi
defizit mugaren bidez, aurreko
urtean «helburua bete zelako».
Hala dio Lourdes Goikoetxea Industria kontseilariak. Nafarroa
ere Espainiako zerga sistema
arruntetik at negoziatu beharko
luke defizita, eta «datozen orduetan» akordioa lor dezakeela esan
zuen Goikoetxeak atzo. Nafarroako defizit mugaren negoziazioa
%0,7tik abiatzen den arren, kopurua «hobetu» egingo dela dio kontseilariak, alegia, gehiago zorpetzeko baimena izango dutela.
«Defizita betetzeko ahalegina
egin dugunok ezin dugu bete ez
dutenek baino tratu okerragoa
jaso», esan zuen Nafarroako Industria kontseilariak. Eta ohartarazi zuen estatuarekin duen aldebiko harremana baliatzeko prest
dagoela, «besteen defizitak ikusita Nafarroa kalteturik atera dela»
uste badute. «Solidarioak izan
nahi dugu, baina ez Nafarroa kalteturik ateratzea». Bilera konplexua izango da gaurkoa, eta kaltetuak ere izango dira seguru asko.
‹ Publizitatea
Harian › Iritzia
Goraka
goraka, bere forma aldakor, bere gorputz arinarekin, ezerezetik hain hurbil,
desagertzeko sortua, eta aldi berean
hain urrun, gu denok bezala, zu eta ni
bezala, dena hartuz une batez bederen,
asatu da dena, pagatu ditut zorrak,
dena izanez, ahora sartu behar dudan
pozik nago etorri izanaz, hemen
gerezia, adibidez, edo zure begiak.
nago azkenean, itxi da zirkulua, orain
Azkena da hau, irailean ez naiz etorribadaukat berriro hastea. Eta zure ondoko, ederra izan da. Gereziak eta keak
an lo geratzea eternitate batez. Gauza
ekarri ditudala pentsatu nahi dut, dengehiago ere egin nahi dut. Idatzi egin bebora luzez ondutakoak eta bat-baharko nuke beharbada. Ahora sartu
tean piztutakoak, bat ala beste
aurreko unean gerezia adarrean
desagertzeko sortuak, dena izan
hazi arteko denbora guztia etorri
nahi zutenak une batez bederen.
zait bat-batean, zuhaitza hazten,
Esker ona adieraztea tokatzen
adarrak loratzen, loreak haragizait orain, baina ez dakit
tzen, neu naiz-eta gerezi hori,
nondik hasi. Mila esker dehezurra izango naiz hurrena.
noi.
Baina orain kantuan egin
Orain badaukat berriro
nahi dut, zure zerura begi- Jira
hastea, zurekin, leun eta
ratu, zigarro bat piztu, eta
Xabier
Gantzarain
goraka.
kea ikusi ilunpetan, leun,
P
Zuzendaria:
Martxelo Otamendi
Zuzendariordea:
Iñaki Petxarroman
Edizio arduraduna:
Andoni Alvarez
Argitaratzailea:
Euskal Editorea SM
Publizitatea: Bidera
publizitatea
Lege gordailua:
SS-0662/03
Batzorde parekidea:
0712I84059
Egoitza nagusia:
Martin Ugalde kultur parkea.
Gudarien Etorbidea, z/g.
20140 Andoain.
Telefonoa:
(0034) 943-30 40 30
Faxa: (0034) 943-30 09 43
Webgunea:
www.berria.info
Posta elektronikoa:
berria@berria.info
Publizitatea:
publi@bidera.eu
Harpidetza saila:
(0034) 943 - 30 43 45
Date: 31/07/2013
Exemplaire: 3.134
Editeur: Euskal Editorea s.l.
Directeur de publication:
Martxelo Otamendi
Comission paritaire:
0712I84059
Delegation Labourd:
Lisses 3, 64100-Baiona.
Tel.: (0033) 559256220.
Fax: (0033) 559254303.
E-mail: lapurdi@berria.info
ORDEZKARITZAK
Araba: Bizenta Mogel, 6.
Posta kodea: 01008
Gasteiz. Telefonoa:
945-15 04 52. Erredakzioko
faxa: 945-14 83 07.
Posta elektronikoa:
araba @berria.info.
Bizkaia: Uribitarte kalea, 18,
3. C. Posta kodea: 48001
Bilbo. Telefonoa:
94-435 26 00. Erredakzioko
faxa: 94-423 49 75.
Posta elektronikoa:
bizkaia@berria.info.
Lapurdi: Lisses, 3. Posta
kodea: 64100 Baiona.
Telefonoa: 559-25 62 20.
Faxa: 559-25 43 03.
Posta elektronikoa:
lapurdi @berria.info.
Nafarroa: Iratxeko Monasterioa, 45, 13. Posta kodea:
31011 Iruñea. Telefonoa:
948-36 66 22.
Publizitatea: 948-36 66 23.
Posta elektronikoa:
nafarroa@berria.info.
berria
Kriseilua
an aritzeko; patxadaz begiratzeko, patxadaz ukitzeko, patxadaz sentitzeko...
Txarrena, gehienetan ezintasun horretaz jabetu ere ez naizela egiten; banoa,
banoa eta banoa, astirik eza sumatzeko
ale bazterren batean kriseilu bat
aurkitu,igurtzi,barrutik jeinu bat ate- astirik gabe.
Horregatik, zartada bat izan dira alara eta hiru desio eskatzeko esango balibak tupustean jaurtitako galderak:
dake,gauza bera eskatuko nuke hiru biderrez: astia,astia eta astia.Eta laugarren «Ama, zergatik goaz presaka? Zergatik
bat eskainiko balidake,uste dut astia ate- daukagu beti presa?». Hara, hondartzara baikoaz, ustez patxadaz eta astiz gairako litzatekeela berriro ere nire ahotik.
nezka den hegoalde beteko ertz hoAlegia, honezkero argi samar genetan, baina, hala ere, galgarik gaberatu denez, asti falta dut paraimeko zaldia bezala, helmugara
nik handienetakoa: astirik ez gaulehenbailehen iristea beste helburuzak patxadaz pentsatzeko —herririk gabe.
gintzari nahiz etxegintzari
Alabaren urratsean joatea
dagozkionak, neurri handiko
erabaki dut, espaloiko inurri
zein txikikoak, kanpokoak
eta xomorroei adi, harri txineta barrukoak—; astirik ez
Bira
txarretan altxorren bila.
gauzak patxadaz egiteko;
Idurre
Eskisabel
Aurkitu dut kriseilua.
astirik ez patxadaz solase-
K
Koherentzia, baita
Buruko Osasunean ere
Josune Gorospe
EAJko legebiltzarkidea
D
agoeneko Osakidetzak asistentzia-hutsunerik gabe eskaintzen duen zerbitzua kontzertatzea eskatu du EH Bilduk Legebiltzarrean. Hipokresia da, ala ez da?
Patxi Lopezen Jaurlaritzak hartutako erabakia ez betetzea eskatu du
PSEk. Zinikoa da, ala ez da? Ez al da
tamalgarria PP osasunean historiako murrizketarik handienak
egiten ari den bitartean zerbitzu
publiko bat bikoiztea eskatzea?
Edozein kasutan ere, koherentzia
falta.
Eztabaidaren jatorria Jaurlaritza sozialistaren erabaki bat da; sozialistek PPren babesarekin gobernatu zuten. Osasun sailaren eta
Gurutzetako arreta psikosozialeko
Moduluaren arteko kontzertua ez
baldin bada berritu, sozialistek
hala erabaki zutelako izan da.
Gaur egun, ez dago mantendu daitekeen kontzerturik, bere garaian
ez baitzen hori berritu. Egungo
Jaurlaritza iritsi zenerako, Modulua kontzerturik gabe zegoen hala
erabaki zuelako Patxi Lopezek.
Bere garaian erabakitakoa eta
gauzatutakoa kontuan izanda,
orain zerbitzu hori nola eskaini
erabaki behar da: Osakidetzatik
kalitate hobeaz, edo eremu pribatutik. EAJk kalitatezko sistema
publiko ekitatibo eta unibertsalaren aldeko apustua egiten du, eta
sektore publikoak hutsuneak dituenean kontzertaziora jotzea defendatzen du.
Jaurlaritzan legegintzaldi labur
bat egon ondoren, sozialistei me-
moriak huts egiten die… baldin eta
huts egiten diena koherentzia edo
erabakiak hartzeko zorroztasuna
ez badira. Gogoratu beharra dago
Gurutzetako Modulu psikosozialak eskainitako zerbitzuak Osakidetzatik eskaintzeko prozesua ez
dela erabaki isolatua, Bizkaiko Buruko Osasuneko osoko planifikazioari erantzuten dio. Lehen Gurutzetako Moduluak eskaintzen zituen zerbitzuak Buruko
Osasuneko Saretik eskaintzeak
zerbitzu hauen estaldura publikoa
handitzea dakar. Gogora ekarri behar dugu Modulua ireki zenean Barakaldon ez zegoela Buruko Osasun zerbitzurik. Zerbitzu hau Sare
Publikoan batzea planteatu zen aurreko legegintzaldian, Barakaldoko Buruko Osasuneko Zentroaren
espazioa handitzeko aukera suertatu zelako. Batzea erabakita,
Jaurlaritzak inbertsio publiko garrantzitsua egin zuen baliabide fisikoetan zein giza-baliabideetan.
Horretara, urtebete pasata, Osakidetzak zerbitzua eskaintzeko dagoeneko finkatutako prozesu baten
aurrean gaude, eremu pribatutik
ase beharreko asistentzia-hutsunerik gabe.
Gakoa hau da: zein zerbitzu da
hobea Gurutzetako, Lutxanako,
Retuertoko eta Burtzeñako herritarrentzat? Kalitate gutxiagoko
zerbitzu kontzertatua defendatzen
dute Bilduk, sozialistek eta popularrek, Osakidetza kalitate-estandarren arabera eskaintzen ari dena
baino kalitate gutxiagokoa.
Hala izanik, zer aldatu da erabakia hartu zenetik? Sozialistek dagoeneko ez dutela Euskadi gobernatzen, Barakaldo baino ez. Eta hortaz, posizioa finkatzeko irizpideak
aldatu egin dituztela. Orain alder-
di-interesei baino ez diote erantzuten, zerbitzu publikoaren kudeaketarako beharrezko planifikazioa albo batera utzita. Non dago zorroztasuna? Zenbat diru erabili zuten
Moduluaren zerbitzuak Buruko
Osasuneko sare publikora ekartzeko? Eta orain erabaki horrek ez du
balio? Hori al da sozialisten kudeaketa-eredua? EAJ Jaurlaritzara iritsi zenean, zerbitzua dagoeneko antolatuta zegoen. Zer egingo dugu
kontratatutako pertsonekin? Kalera bota Bilduk, PSEk eta PPk ez dutelako nahi Osakidetzak zerbitzu
hori eskaintzea?
Sektore publikotik hutsunerik
gabe asetzen den zerbitzu baten
aurrean, zerbitzu pribatua eskatzen du Bilduk, behin eta berriro
zerbitzu publikoa defendatzen duela sutsuki adierazten duen arren.
Bildu «pribatizazio gogorrez» mintzatzen da, baina gero ekimen bat
aurkezten du Legebiltzarrean, zerbitzu bat Osakidetzak eskaintzeari
utzi eta Modulu batera bidaltzeko,
negozio pribatu bati emateko, hain
Tamalgarria da
estatuaren historian
izandako murrizketa
handienak egiten ari
dela PP osasun
publikoan eta hori
egiten duen bitartean
dagoeneko eremu
publikotik eskaintzen
den zerbitzua eremu
pribatutik ere
eskaini nahi izatea
zuzen. Sinesgaitza da. Honako galdera hauek egingo nizkioke Bilduri: zerbitzuak osasun publikotik eskaintzen ari dira, bai ala ez? Zein
da Bilduren apustua zerbitzu bat
publikoa izan daitekeenean eta
hala denean? Eremu pribatutik eskaintzea, nork eskaintzen duenaren arabera?
PPk, bestalde, sektore publikoaren arrazionalizazioaren aitzakiaz,
Administrazio Publikoan berregituraketa sakonak eta murrizketak
inposatu ditu. Osasun publikoaren
murrizketen buruzagiek zerbitzu
pribatu bat exijitzen dute Euskadin, zerbitzu hori Osakidetzatik kalitate hobeaz eskaintzen bada ere.
Baina PPren aldetik ez da hain harrigarria, gauza jakina baita pribatizazioak nola atsegin dituen.
Zinikoa da alderdi batek erabaki
bat hartu eta gauzatu ondoren aurkakoa babestea, horretarako arrazoi bakarra dagoeneko Jaurlaritza
kudeatzen ez duela izanik. Hipokrita da Bilduk osasun publikoaren defentsan ahoa bete ondoren
funtzionatzen duen zerbitzu publiko bat pribatizatzea eskatzeko ekimen bat aurkeztea. Tamalgarria
da estatuaren historian izandako
murrizketa handienak egiten ari
dela PP osasun publikoan eta hori
egiten duen bitartean dagoeneko
eremu publikotik eskaintzen den
zerbitzua eremu pribatutik ere eskaini nahi izatea. Zein arrazionalizazio mota da hori? Aipatutako
edozein kasutan ere: koherentzia
falta nabarmena.
EAJko Legebiltzar Taldearen
posizioa argia da: Darpon sailburuari babesa eman osasun sistema
zuzen, publiko, unibertsal eta kalitatezkoa sendotzeko eta mantentzeko.
Iritzia ‹ Harian
b
Sisifori izkin
Hizpideak
Nomaden arazoa
Jon Ordoñez
jbeasain@berria.info
rantziako legediaren arabera,
5.000 biztanletik gora dituzten herri guztiek izan behar dute, 2010etik,
nomadak hartzeko gune bat, gune
egokia, Ipar Euskal Herrian. Urtero
ehunka dira euren karabanetan hainbat herritara iristen diren nomadak,
baina legea orain dela hiru urtekoa izan
arren, oraindik harrera gunerik gabe
daude herri asko, ehunka lagun.
Udako bidaiariak dira nomadak, eta
urtero arazo berarekin egiten dute
F
r
edabideetan-eta idazten dugunontzat nahiz hedabideen jarraitzaileentzat, errealitatearen alderik neketsuena da eguneroko martxak ez duela atsedenik hartzen. Inoiz ez. Ezta udan ere, albiste gutxi ematen omen
duen sasoian: guk atseden hartzen baitugu, munduaren
ibilaldiak ere har dezala atseden. Alferrik, ordea. Hartan
ere errealitateak uko egiten dio oporrak hartzeari: ez da
falta izaten gerrarik, istripurik, eskandalurik, estimutan
genuen norbaiten heriotzarik. Errealitatea ez da nekatzen, mendian gora eta mendian behera dabilen Sisifo
nekagaitza da, eguneroko gertakarien harri tzarra garraiatzen.
Ez, errealitatea ez da nekatzen. Baina hedabideetaneta errealitatea deskribatu nahian dabilena, bai, nekatzen
da. Eta nekatzen da eguneroko gertakizunak arretatsu
irakurtzen dituen lekuko interesatua ere.
Bada, errealitateak oporrik ematen ez digunez, norberak hartzea onena. Zuek, nik.
Irailera arte.
H
topo. Izan ere, arazoa euren etorrerarekin azaleratzen bada ere, arazoa ez da
etortzea, baizik eta harrera gunerik ez
egotea, hiru urteren ondoren. Urte
osoa dute alkateek legeak agintzen
diena betetzeko, baina hori egin beharrean nahiago dute ezer ez egin, eta nomadak iristen direnean arazoa sortu.
Baina, noski, nomadek harrera gunerik aurkitu ez eta baimendu gabeko
leku batean kanpatzea erabakitzen
dutenean, Polizia ez da joaten herriko
etxera alkatearen bila, haren arduragabekeria zigortzera. Poliziak nomadak
botatzen ditu, ez alkateak, eta arazoak
hor jarraitzen du, herriko etxean.
Hitz beste
Anjel Lertxundi
Iosu
Udara?
iklo baten amaieratzat jotzen du askok udara. Zaharraren amaiera eta berriaren
hasieratzat. Ziklikoki ordenatzen
baitugu bizitza. Ilusio, gogo guztiek daukate abiapuntu bat eta
iraungitze data bat. Hargatik dira
ilusioak ere ziklikoak. Sortu eta desagertu egiten direlako. Aitzakia
berri bat behar du etengabe buruak, ziklo zaharra bukatzen zaionerako berri bati hasteko helduleku bat izateko. Ilusio bati gorengo
puntua luzaz mantentzea nekeza
izaki, ahalegin polita da erdibideko
toki bat bilatzen saiatzea ilusio horri.
Datak dira zikloei hasiera eta
amaiera emateko mugarri aproposak. Promesa berri ugari egiten
dira urte berriaren etorrerarekin
batera. Gogoeta une izan daiteke.
Egin duzunaren eta egin nahiko
zenukeenaren errepaso bat egiteko zirrikitu. Berdin gertatzen da
udararekin ere. Itxiko ez den
parentesi bat iduri lezake. Gehienez ere hamar eguneko oporralditxoa izaten da askoren udara, hori
u
Z
Larrepetit
Julio Soto
Urtaroari eta
oporraldiaren
luzeari erreparatu
gabean, udararen
definizio hauxe
emango nuke
nik: kezkarik
gabeko aro
ere ez zenbait kasutan, eta gehiegiren kasuan lanik gabeko hiru
hilabeteko baino tarte luzeago eta
amaiezin bat. Dena dela, ahoa
eguzkiz, izozkiz, atsedenez betetzen zaigu udara esatearekin,
udara entzutearekin. Ziklo berri
baten abiapuntu izan daiteke.
Udaratik bueltan...
Irakasleena bai udara, diote. Horiek bai bizi. Ekainetik irailerainoko
arnasaldia. Sanjoanetatik sanmigeletarainokoa bertso hiztegian.
Umeena, umeena da udara. Zorte
pixka batekin kurtsoa garbi bukatuz gero pentsatzeko lanik gabeko
hiru hilabete luze. Hauek bai, bukaerako parentesirik gabekoak.
Eskolako mahai azpiko liburuak
motxilan sartu eta patioko ate
handitik kanpora ateratzerakoan,
aske zara, aske. Jolastu eta jolastu.
Pipak jan eta pipak jan. Urtaroari
eta oporraldiaren luzeari erreparatu gabean, udararen definizio hauxe emango nuke nik: kezkarik gabeko aro. Osotasunean ume ez
garenontzat, beraz, udararik ez.
Hala ere, gozatu!!!
Zuzendariari
BERRIAk irakurleen eskutitzak plazaratzen ditu. Ez dituzte 1.400
karaktere baino gehiago izan behar, tarteak barne, eta BERRIAk mozteko
eskubidea du. Helbide honetara bidali behar dira, izen-abizenak eta herria
adierazita: Berria, Martin Ugalde kultur parkea, 20140 Andoain. Eskutitzak
Internet bidez bidaltzeko: iritzia@berria.info.
Lehendakaria
biktima guztion
ordezkaria ote?
«Biktima guztiak» Bizkaitar
Argi izendatu berri ditu Bizkaiko
Aldundiak, «indarkeria erabili
duten talde guztien —ETA, GAL
eta Batallon Vasco Español—
zein frankismoak Espainiako
gerraren ondoren ezarritako
errepresioaren biktimak».
Ez dut ezkutatuko hasieran
sentitutako poza... lehenengo
momentuan, behintzat, indarkeria jasandako sentsibilitate
ezberdinetako pertsona zein
taldeei zuzendutako «aintzat
hartze» ekitaldia baitzirudien.
Agian, egon beharreko guztiak
ez ziren egongo, ziurrenik, baina
tira, abiapuntu gisa ekinbide
polita iruditu zitzaidan.
Tamalez, pozak ez zuen luze
iraun. Nola da posible aitorpendomina indarkeria ezberdinak
pairatu dituzten pertsonen ize-
nean lehendakariak jasotzea?
Haiek espresuki halaxe eskatu
izan balute baino ez zukeen
zentzurik izango, bestela, estropezu ikaragarria iruditzen zait.
Ene ustez,indarkeria ezberdinen ondorioak maluruski zuzenean pairatu behar izan dituztenek izugarrizko ekarpenak eta
maisutza eskaini diezazkigukete gizarte guztiari.Baina nola
zabalduko dituzte,ordea,euren
ekarpenak tokirik eta hitzik eskaintzen ez badiegu? Nola aitorpen ekitaldia egin euren parte hartze aktiborik gabe? Aukera paregabea galdu dugu minaren ahotsa begirunez entzun
ahal izateko; bere urradurak,
bere ubelduak eta,ziurrenik,
baita bere kemenak ere.
Espero dezagun hemendik
aurrera sentsibilitate handiagoz jokatzea halako kasuetan,
denon onerako izanen delakoan bainago.
Miren Harizmendi. Iruñea.
Harian › Euskal Herria
Aritz Azkona q Gorenak absolbitutako gazteetako bat
Ezkutuan egon da azken egunetan Azkona. Orain, berriz ireki
zaizkio ateak bizitzarekin jarraitzeko, «Luis eta Xaporen ondoan
egoteko, herri harresia eraiki eta epaiketa guztiak gelditzeko».
«Lubakiaren beste aldera
pasatu eta borrokarekin
segitzea dagokigu orain»
Hodei Iruretagoiena
2008ko urrian atxilotu eta espetxeratu zuten Aritz Azkona (Iruñea, 1986), Segiren aurkako sarekada batean. Joan den astean jakin zuen absolbitu egin zuela
Espainiako Auzitegi Gorenak, ezkutuan zegoela.
Amaiurren gogora ekarri zenuten
atxilotu zintuztetenetik pasatutako bidea. Nola eragin du guztiak
zuen bizitzetan?
Atxiloketak egin zituztenetik
epai irmoa eman arte, ia bost urte
pasatu dira. Gure kasuan, hiru urte baino gehiago pasatu genituen
espetxean. Epaiketa egin eta hilabetera, kalera atera ginen Maider
[Caminos], Luis [Goñi], Alberto
[Lopez] eta ni. Xabier [Sagardoi]
eta Mikel [Jimenez] espetxean
eduki zituzten, beste kausa batengatik. Azken urte hauek nahiko
latzak izan dira, espetxean egon
garelako. Badakigu espetxean nolako bizi-baldintzak dituzten gatibu dauden euskal preso politikoek: sakabanatuta egon gara; hilabeteak eman ditugu familiarekin
bisean bisekorik izan gabe, miaketak egiten zituztelako; espetxe
aldaketa asko izan ditugu.
Aske geratu da Mikel
Jimenez, ia bost urte
kartzelan pasatu ostean
Kalean da Mikel Jimenez
gaztea. Ia bost urtez izan
dute preso, eta atzo irten zen
Jaengo espetxetik (Espainia).
2008ko urrian atxilotu eta espetxeratu zuten, eta sei urteko
zigorra jarri zion Espainiako Auzitegi Nazionalak, Segiko kide
izatea leporatuta. Aritz Azkona,
Maider Caminos, Luis Goñi eta
Xabier Sagardoiren auzi berean
zegoen, baina espetxean izan
dute atzo arte, beste auzi batengatik. Joan den uztailaren
23an, Auzitegi Gorenak absolbitu egin zuen auzi horretatik,
eta aske geratu zen atzo. Senide eta lagunek egin zioten lehen harrera Jaengo espetxe
atarian.
D
Handik atera, eta Auzitegi Nazionaleko zigorra jaso genuen. Beti
esaten dugu halako gauzek ahalik eta gutxien baldintzatu behar
gaituztela bizitzan eta ahalik eta
ondoen eraman behar dela, zure
erronka edo proiektuak aurrera
ateratzeko. Hala ere, espetxera
sartzeko aukerak dituzula jakiteak baldintzatu egiten zaitu.
Zuek bezala, beste ehunka gazte
atxilotu zituzten Segirekin lotuta.
Zein zen Espainiako Estatuaren helburua?
Urte hauek nahiko latzak izan
dira. Betidanik izan dute jo puntuan gazteria, herri honen motorra delako. Azken finean, ilegalizazio garai hauetan, guda estrategia bat zeukaten, eta errepresio
tresneria guztia topera jarri dute.
Beti bezala, herri hau zapaldu
nahi izan dute. Atxiloketa horiekin guztiekin beldurra zabaldu
nahi zuten gazteriarengan, eta
galga jarri gazteriaren borroka
grinari. Momentu zailak izan diren arren, argi ikusi da gazteriak
eta Euskal Herriak antolatzen jarraitu dutela.
Ostegunean esan genuen ekaitzetik babestu beharrean euripean ere dantzan ikasi dugula. Gazteriak beti erakutsi du zer-nolako
konpromisoa daukan herri honekiko eta zer-nolako borrokarako
grina daukan. Oztopoak oztopo,
eta etsaiaren guda estrategia halakoa izanda ere, aurrera jarraitu
dugu beti, eta jarraituko dugu.
Konpromiso argia dugu herri honekin, eta bestelako herri bat
eraiki nahi dugu, independentzian eta sozialismoan oinarrituta. Estatuak ez du nahi gure
proiektua aurrera eramaterik,
badakielako horrela bukatu egingo dela beren pagotxa.
Uztailaren 23an jakinarazi zuen erabakia gorenak. Ezkutuan zeundeten
ordurako.Zergatik erabaki hori?
Donostiako eta Ondarroako Aske
Guneak ikusita, bagenekien
haiek ere saihestuko zutela hori
sortzea Iruñerrian. Erabaki argia
hartu genuen: ezkutatzea eta bitartean baldintzak sortuz joatea
herri harresia sortzeko. Horrela,
atxiloketak saihesteko, gure militantziarekin jarraitzeko eta ha-
rriak jartzeko epaiketa gehiago
egon ez daitezen. Asteartean atera zen gure erabakiaren berri
eman genuen bideoa, eta arratsaldean bertan kaleratu zuten gorenaren epaia.
Esan beharra dago epaia kaleratu baino lehen jarri zituztela bilatze eta atxilotze agindupean.
Horrek erakusten du estatuak
nola saihestu nahi zuen herri harresia sortzea. Orain, gure lana
hori da: jendea animatzea eta elkartasunetik konpromisora pasatzea, baldintzak sortzeko Iruñerrian, Barañainen edo dena delakoan, erabakitzen dena
sortzeko. Luis eta Xaporekin gaudela adierazteko, eta zaila izango
dutela beraiek eramatea. Ez diegu utziko.
Nola hartzen da halako berri bat,
egoera horretan?
Azken finean, badakigu nola jokatzen duten kasu hauetan. Gure
sentipena gazi-gozoa izan da: batetik, absolbitzen zaituzte, eta horrek aukerak ematen dizkizu
zure bizitzarekin eta militantziarekin jarraitzeko. Baina, bestetik,
inpotentzia eta haserrea dago,
«Epaia kaleratu baino
lehen jarri zituzten
bilatze eta atxilotze
agindupean»
«Herriak aspaldi hartu
zuen hitza: ozen esan
du ez duela onartzen
halako prozesurik»
ikusita Luis eta Xapo zigortu dituztela eta senideen ondotik,
haien herritik eraman nahi dituztela. Horretara jolasten dute.
Orain dagokiguna da lubakiaren
beste aldera pasatu eta borrokarekin segitzea: gure militantziarekin jarraitzeko, eta, batez ere,
kasu honetan, Xapo eta Luisekin
egoteko. Herriak aspaldi hartu
zuen hitza, eta ozen esan du ez
duela onartzen horrelako prozesurik, ez duela nahi atxiloketa
gehiagorik, eta euskal preso eta
iheslariak etxera etorri behar dutela, gutxika-gutxika. Espetxeak
IÑIGO URIZ / ARGAZKI PRESS
hustu behar direla eta iheslariek
Euskal Herrian bizitzeko eskubidea dutela.
Donostiako eta Ondarroako erreferentziak daude, batez ere. Hala ere,
esana duzue filosofia oso bat dela
herri harresia. Zertan datza filosofia
hori? Nola gauzatu duzue?
Herri harresia ez da Aske Gunea
edo harresi fisiko hori bakarrik.
Hori baino gehiago esan nahi du.
Gure lehenengo mezua zen onartuko genuen sententzia bakarra
absoluzioa izango zela, ez dutelako inongo zilegitasunik gu epaitzeko. Hortik aurrera, momentua
da elkartasunetik konpromisora
pasatzeko. Aukera asko daude
horretarako: harresi fisiko horretan, lehen, bigarren edo hamargarren ilaran egonez; etxeko
ateak zabalik utziz; eragile politiko, sindikal eta sozialen kasuan,
ezkutuan geunden bitartean,
gure egoera onartu eta gurekin
elkartzeko konpromisoa hartuz...
Hirugarren pausoa da desobedientziara pasatzea. Planto egitea estatuen erabaki horiei. Luisek eta Xapok bide hori hartu
dute, ezkutatzeko hautua eginez.
Guk ere, herri gisa, desobedientziarako bidea hartu behar dugu.
Hori izan da Iruñerrian hilabete hauetan jorratu dugunaren
bizkarrezurra. Herri harresia denok gara, zuek zarete. Herrikoia
eta parte hartzailea izan behar
du, denok eraikitakoa. Orain,
guri, herriari tokatzen zaigu aukera horiek irekitzea, baldintza
horiek sortzea, etorkizun ahalik
eta hurbilenean epaiketa guztiak
bertan behera uzteko.
Zein izan behar da hurrengo pausoa?
Orain arte, egitasmo batzuk egin
ditugu. Badakigu abuztua sasoi
txarra dela, eta haiek ere horregatik ikusi dute apropos epaia kaleratzeko. Etengabe jendea aktibatuz joan behar gara. Egoera oso
larria da, eta baldintzak sortuz
gero, erabakiko da zer egin. Luis
eta Xapok beren konpromisoa
argi erakutsi zuten, eta espetxera
zigortu nahi dituzte. Guk jarraitu
behar dugu haien konpromisoarekin eta borrokarekin, borroka
delako bide bakarra estatuaren
gerra makinaria geratzeko. Herriaren garaia da.
Zein mezu bidaliko zenieke Goñiri
eta Sagardoiri?
Haien konpromisoa eta borroka
eredugarriak direla eta momentu
hauetan haiekin eta haien senideekin gaudela. Borrokan jarraituko dugula haiekin batera, epaiketa guztiak gelditzeko. Asko maite
ditugula, eta jarraitzeko beti bezala, borroka grina horrekin eta
irribarre gaizto horrekin. Animo
eta egurra.
Euskal Herria ‹ Harian
40 ertzain, Buen eta Varela inputatzeko
eskatu du Iñigo Cabacasen defentsak
Kargutik kendutako sei
agenteak eta Deustuko
polizia etxeko burua
nortzuk diren argitzeko
eskatu du, halaber
Jokin Sagarzazu
Ertzaintzak jaurtitako gomazko
pilota baten ondorioz hildako Iñigo Cabacasen defentsak eskatu
du inputatzeko polizia operazioan parte hartu zuten 40 ertzain
eta, haiekin batera, Miguel Buen
Eusko Jaurlaritzako Herrizaingo
sailburuorde ohia eta Jose Antonio Varela Ertzaintzako zuzendari nagusi izandakoa. Instrukzio
fasean dago auzia, eta orain arte
egindako probetan oinarritu da
Cabacas Lizeranzu familiaren defentsa —zeinak akusazio partikularra ordezkatzen duen— ertzain
horien eta Buen eta Varelaren inputazioak galdegiteko.
Aipatutako 40 ertzainak dira
polizia operazioaren buruak, bertan parte hartu zuten furgonetetako arduradunak eta egun horretan gomazko pilotak jaurtitzeko eskopetak zeramatzaten
ertzainak. Buruzagien artean, herritarren aurka oldartzeko agindua eman zuen Deustuko polizia
etxeko ertzaina identifikatzeko
eskatu du; audio bidezko grabaketetan Ugarteko ezizenez identifikatutako agentea, hain zuzen
ere. Hark agindu zuen herritarrei
gogor oldartzeko, lekuan zeuden
ertzainek egoera kontrolpean zegoela esan bazuten ere.
Horiez gain, operazioarekin lotura izan zuten kaleko jantzitako
ertzainak identifikatzeko eskatu
du akusazioak, haiei ere deklarazioa hartu ahal izateko. Era berean, Cabacas Lizeranzu sendiaren
defentsak epaitegiari eskatu dio
Jaurlaritzako Segurtasun Sailari
eskaera bat bidaltzeko, hark argitu dezan apirilean euren funtzioetatik kargutik kendu zituzten sei
ertzainak nortzuk diren.
Instrukzio fase luzea
Urtebete igaro da Ertzaintzaren
pilotakada batek Iñigo Cabacas
hil zuenetik, eta auzia instrukzio
fasean dago oraindik, Bilboko
epaitegian. Athletic eta Shalke 04
taldeen arteko futbol partidaren
ostean, leporaino beteta zegoen
Bilboko Maria Diaz de Haro kalexkan sartu zen Ertzaintza, eta
han zegoen jendeari oldartu zitzaion. Ertzainek jaurtitako gomazko pilota batek Cabacasen
buruan jo eta larri zauritu zuen.
Koma egoeran hiru egun eman
ondoren, apirilaren 9an zendu
zen gaztea Basurtuko Ospitalean.
Apirilaren 5eko gau hartan ger-
tatutakoa argitu gabe dago oraindik. Familiaren defentsak eskatuta, ekainean peritu probak egin zituzten; besteak beste, begizko
ikuskatzeak, gertaerak berregiteko. Horrekin batera, urtebete baino gehiago luzatzen ari den instrukzio fasean, hainbat lekuko
igaro dira epailearen aurretik eta
proba ugari egin dituzte.
Horien artean dago Gara egunkariak apirilean kaleratu zituen
audio grabazioak. Horietan polizia operazioaren burua izan zitekeenaren —Ugartekoren— eta
furgonetetako arduradunen arteko elkarrizketak entzun daitezke.
Grabaketa horien berri eman eta
egun gutxira, sei ertzain kargutik
kendu zituen Segurtasun Sailak.
Grabazio horiek, halaber, agerian
utzi zituzten gertakaria jazo zen
egunetan orduko Herrizaingo
Sailak eta sailburu Rodolfo Aresek zabaldu zuten bertsioaren
ahuleziak eta kontraesanak.
Orduko Herrizaingo Sailaren
arabera, kalean istiluak zeudelako oldartu zen Ertzaintza, baina
grabazioek agerian utzi zuten po-
liziak hara iritsi zirenean ez zegoela halakorik. Hala ere, eta Deustuko polizia etxetik emandako
aginduei jarraituz, ertzainak kalexkan sartu eta gogor oldartu ziren han zeuden herritarren aurka, Cabacasen heriotza eraginda.
Instrukzio faseko probak eginda, polizia horiek eta Buen eta Varela inputatzeko eskatu du Cabacasen defentsak. Epaileak orain
erabaki beharko du eskaera horiek onartzen dituen edo ez, eta
agente eta Ertzaintzako buruzagi
horiei deklarazio hartu ondoren,
auzia ahozko epaiketarako bidean jartzen duen.
Aurtengo udan...
BIKINI AURREZTE
OPERAZIOA
ZUK AUKERATU NOLA
ERAMAN HAU:
Samsung
Galaxy Mini 2
+
MUGIKORREKO
TARIFA FINKOA
GUZTIA
hilean
,9
14
bakarrik
ordainduta
3OO MB + 12O min
EDO BESTE HAU:
LG L5
+
MUGIKORREKO
TARIFA FINKOA
GUZTIA
hilean
,9
15
bakarrik
ordainduta
3OO MB + 12O min
Eskatu informazioa, doan,
hurbilen duzun saltokian.
Bi hilabete baino gehiagoko fakturazio-epea duten Euskalteleko Zuntzaren bezeroentzako
eskaintza esklusiboa. Hautatutako terminalaren hileko kuota 24 hilabetez ordaintzeko
konpromisoa. BEZa ez dago sartuta. Izakinak agortu arte banatuko ditugu terminalak.
DLaburrak
Hiru eguneko baimena
jaso du Urrusolo presoak
GASTEIZ › Joseba Urrusolo Sistiaga presoari hiru eguneko baimena eman zioten asteburuan.
Langraiz bidea hautatu duten
presoen artean dago. Uztail
erdialdean Espainiako Auzitegi
Nazionalak baimena ematea
adostu zuen, lehen aldiz.
LABen mozioa udalen
lege erreformaren kontra
Etxerat-ek elkarretaratzea
egingo du bihar Azpeitian
Urrutikoetxea atxilotzea,
Madrilen «lehentasuna»
Iñaki Azkunaren osasunak
hobera egin du
BILBO › Hilaren 26an Espainiako Ministroen Kontseiluak onartutako Tokiko Administrazioen
lege erreforma proiektua «inposaketa» bat dela eta «ez aplikatzeko» eskatu du LAB sindikatuak.Horren aurka «harresi
bat» eraiki beharra ikusten du
eta foru erakundeetako enpresa
batzorde eta pertsonal batzordeetan legearen kontrako atxikimenduak jaso eta mozio bat
aurkeztuko dute irailean.
AZPEITIA › Etxerat-ek elkarre-
MADRIL › Josu Urrutikoetxea
BILBO › Iñaki Azkuna Bilboko
taratzera deitu du biharko,
Azpeitiko Loiolako santutegiaren aurrean (Gipuzkoa),
10:30ean. Ohi bezala, hainbat
politikari joango dira han egingo
den meza nagusira, eta
momentu hori aprobetxatuko
du Etxerat-ek euskal presoen
egoerari buruzko txostena,
2013ko lehenengo sei hilabeteei dagokiena, Eusko Jaurlaritzako ordezkariei emateko.
ETAko kidea atxilotzea «erabateko lehentasuna» da Espainiako Gobernuarentzat. Hala
adierazi du Francisco Martinezek, Espainiako Estatuako
Segurtasun idazkariak. Adierazi
du duela bi aste Urrutikoetxea
atxilotzen saiatu zirela Tolosa
inguruan (Okzitania). «Orduan
ezin izan genuen, baina gau eta
egun ariko gara lortu arte»,
nabarmendu du.
alkatearen osasunak hobera
egin du, Jose Luis Sabas zinegotziak jakinarazi duenez. Basurtuko ospitalean dago Azkuna.
Uztailaren 4an erauzi zioten giltzurruna, eta maiatzean ere
beste ebakuntza bat egin zioten. Ibon Areso behin-behineko
alkateak uztailaren 15ean jakinarazi zuen Azkunak alkatetzara irailean itzultzeko asmoa
duela.
Biktimentzako
dirua poltsikoratzea
leporatu dio EAEko
PPk Barcenasi
Onartu dute enpresa
eta norbanakoen
donazioak jaso
zituztela, baina horiek
«legezkoak» zirela diote
Unai Rementeria bozeramailea Bizkaiko PPko eledun Esther Martinezekin hizketan. MIGUEL TOÑA / EFE
Erredakzioa
Bizkaiko Aldundiarentzat,
«behar bezala» banatu dira
Bizkaitar Argiak sariak
Lehenik, esan zuten ez zutela jaso
ETAren biktimen eta EAEko PPko bizkartzainen artean banatzeko legez kanpoko dirurik. Orain,
diru hori jaso bai baina Luis Barcenas PPko diruzain ohiak «poltsikoratu» zuela azaldu dute EAEko PPko kideek. Enpresa eta norbanakoen aldetik justifikatu gabeko diru sarrerei buruzko auziak
bete.betean harrapatu ditu Araba, Bizkai eta Gipuzkoako PPkoak. Hasieran, Bilboko egoitza jarri zuen jo puntuan Barcenasek:
egoitza diru horrekin erosi zela
adierazi zuen. Gero, eta Pablo Ruz
Espainiako Auzitegi Nazionaleko
epailearen aurrean, mahai gainean jarri zituen bizkartzain eta biktimentzako diru laguntzak ere. Bi
akusazioak gezurtatu ditu EAEko PPk.
Bilboko egoitzari buruz, hainbat agiri aurkeztu zituen Iñaki
Oiartzabal alderdiko idazkari nagusiak prentsaurreko batean.
Eta auzi horri buruzko polemika
argitu gabe zegoela, biktimentzako diru laguntzena piztu zuen
Barcenasek berak. Bigarren auzi
horri buruzko azalpenak eman zituen herenegun Javier de Andres
Arabako diputatu nagusiak; zenbait komunikabideren arabera,
alderdiko presidente Arantza
Quirogarekin «kontsultatu» ondoren. De Andresek, Onda Cero
irratian eginiko elkarrizketa batean, azaldu zuen Barcenasek aipatzen duen dirua «legezko diru
bilketa baten bidez» eskuratu zu-
Unai Rementeriak
esan du Iñigo Urkulluk
«euskal herritar
guztien» izenean
«gordeko» duela saria
Erredakzioa
Bizkaiko Foru Aldundiak urtero
ematen duen Bizkaitar Argiak sariari buruzko ika-mika ez da
amaitu. Hainbat eragilek kritikatu egin dute «biktima guztien»
izenean Iñigo Urkullu Eusko
Jaurlaritzako lehendakariak jaso
izana saria, eta horiei erantzun
behar izan zien atzo Unai Rementeriak, Bizkaiko Foru Aldundiko
bozeramaileak. Kazetarien galderei erantzunez, Rementeriak
esan zuen «behar bezala» egin zutela sari banaketa, eta argitu du
Urkulluk ez zuela bere izenean
jaso saria, bitartekaria izan zela,
eta saria «gordetzeko» asmoz utzi
zutela haren eskuetan. «Sari banaketa behar bezala egin genuen;
pentsatzen genuen moduan egin
genuen. Ekitaldian egon zitezkeen sentsibilitate guztietako biktimak ordezkatzen dituen instituzioaren eta pertsonaren —lehendakariaren— eskuetan utzi
genuen domina, hark gorde dezan». Rementeriak gaineratu
duenez, Eusko Jaurlaritzak sortu
asmo duen Memoriaren Institutuan utziko du saria Urkulluk.
PPren haserrea
Rementeriaren adierazpenei
erantzunez, Bizkaiko PPren bozeramaile Esther Martinezek salatu du sari banaketa horrela egiteko erabakia «inorekin adostu
gabe eta azalpenik eman gabe»
hartu zuela foru aldundiak; «Bizkaiko Batzar Nagusien mandatuaren aurka, alegia». «Eta orain
nahi dute besteok bat egitea horrekin», salatu du. Martinezen
ustez, foru aldundiak nahiago
izan du «Bildurekin bat egin».
«Modu honetan eratu nahi badute Memoriaren Institutua, oinarri
txar batzuen gainean ari dira»,
nabarmendu du.
Gaur astebete banatu zituen
foru aldundiak Bizkaitar Argiak
sariak. «Indarkeria erabili duten
talde guztien —ETA, GAL eta Batallon Vasco Español— zein frankismoak Espainiako gerraren ondoren ezarritako errepresioaren
biktimak» saritu zituen.
Aurtengo sari banaketa, baina,
polemikoa izan da. EAJk ez beste
alderdi guztiek kritikatu egin
dute foru aldundiaren erabakia
eta saria banatzeko modua.
PPren eta PSE-EEren arabera,
Bizkaiko Batzar Nagusien erabakiari bizkarra eman eta EAJk
nahi bezala eta nahi zuen biktimei eman die saria. EAEko PPk
gogor kritikatu du frankismoaren errepresioaren biktimei eginiko aipamena. PSE-EEk, berriz,
ez du begi onez ikusi «terrorismoaren» eta frankismoaren biktimak elkarrekin omentzea, eta
ekitaldia egiteko moduagatik
biktimak bigarren mailan gelditu
direla salatu du. EH Bildurentzat,
berriz, foru aldundiak ez ditu aintzat hartu «biktima guztiak», eta
«egia osoa» jakin beharra azpimarratu du.
tela, eta, gero, PPko diruzainak
«poltsikoratu» egin zuela, hark
Suitzan dituen diru kontu batzuetara eramanda.
EAEko PPko egungo eta aurreko buruzagiak batasun irudia
eman dute azken egunetan, eta
nabarmendu dute legez kanpoko
diru bilketarik izan bazen ardura
guztia Barcenasena dela. Ez dute
guztiz argitu, baina, bazekiten ala
ez nondik zetorren diruzain ohiaren bidez jasotako dirua. El País
egunkariari eginiko adierazpen
batzuetan, Jaime Mayor Oreja
EAEko PPko presidente ohiak
esan du «litekeena» dela diruzainak EAEko PPrentzako donazioak ere eskatzea.
Cospedal, lekuko gisa
Auzitegi Nazionaleko Pablo Ruz
epaileak, berriz, Maria Dolores de
Cospedal PPko idazkari nagusia
eta Javier Arenas eta Francisco
Alvarez-Cascos idazkari ohiak
deitu ditu Barcenasen auzia lekuko gisa deklaratzeko. Epailearen
ustez «egokiak, baliagarriak eta
beharrezkoak» dira hiru lekukotza horiek, alderdiaren ustezko legez kanpoko finantzaketarekin
bakoitzak izandako ardurak argitzeko. De Cospedal «pozik» agertu
da Justiziari laguntzeko aukera
iano duela eta. Iragarri du epaileari «egia» esango diola eta «esaten
ari diren gezur eta kalumnia guztiei» erantzungo diela.
Hiru buruzagiekin batera,
PPko langile bat eta Barcenasen
ostean lanean aritu den gerentea
ere deitu ditu epaileak deklaratzera, eta hainbat enpresari dokumentazioa eskatu die. Era berean, Barcenasek Espainian dituen
diru kontuak eta higiezinak bahitzeko agindua eman du epaileak,
hark ezarritako 43,2 milioi euroko
berme zibila ordaintzeko epea bukatu baitzaio Barcenasi.
Kamioiei 10 euro
bitarte kobratu
nahi diete
Gipuzkoan
G Bidaien prezioak,ibilgailu astunak 1 (3,5 tona arte,6-10 metro)
N-I
N-I
N-I
N-I
N-I
Ihurre
Legor.
Aleg.
Irura
Villab.
5,44 1,88
4,64 3,01
0,17
1,30
0,50
2,49
1,78
1,06
3,52 3,88
2,82 4,55
2,10 5,43
2,17
2,84
3,72
1,37
2,03
2,92
0,26
0,92
1,80
0,32
1,10
0,38
N-I Lasarte
3,40
GI-632 Ormaizt. 6,54
0,95
4,57
1,99 6,17
5,60 2,35
4,46
0,64
3,66
1,46
2,55
2,33
1,84
3,00
1,12
3,88
0,47
4,62
0,40
Errepideen finantzaketarako, ibilgailu
astunei dagokien foru-arau proposamen bat
aurkeztu du Gipuzkoako Foru Aldundiak
GI-63 Ezkio
7,60
GI-632 Deskarga 9,21
N-121-A Endarlatsa
5,63
7,23
6,67 3,42
8,27 5,02
1,71
3,31
2,53
4,13
3,40
5,00
4,06
5,67
4,95
6,55
5,69
7,29
1,47
3,07
Hiru sindikatuak mobilizazio plan bat
adostu nahi du bidesari berrien aurka
G Prezioak,ibilgailu astunak 2 (3,5 tona eta 10 metro baino gehiago)
A-15
And.
Hern. Etxeg.
N-I
A-15 Belabieta
A-15 Andoain
2,66
3,34
0,45
A-15 Hernani
N-I Etxegarate
4,38
8,08
1,48
6,11
0,46
7,15
N-I Ihurre
N-I Legorreta
6,37
5,57
4,40
3,60
N-I Alegia
N-I Irura
N-I Villabona.
4,46
3,75
3,03
N-I
GI-632 GI-63
Lasar. Ormaizt.
GI-632
N-121-A
Ezkio
Deskar.
Endarl.
0,76
2,35
1,31
1,27
0,83
A-15
A-15
A-15
Belab.
And.
Hern. Etxeg.
N-I
A-15 Belabieta
A-15 Andoain
A-15 Hernani.
2,95
3,71
4,87
0,50
1,65
0,51
N-I Etxegarate.
N-I Ihurre
8,98
7,08
6,79
4,89
7,94 1,41
6,04 2,09
0,19
N-I Legorreta
6,19
N-I Alegia
4,95
N-I Irura
4,17
N-I Villabona
3,37
N-I Lasarte
3,78
GI-632 Ormaizt. 7,26
GI-63 Ezkio
8,45
GI-632 Deskarga 10,23
N-121-A Endarlatsa
4,00
2,76
1,89
1,18
1,06
5,07
6,26
8,04
5,16
3,92
3,13
2,33
2,21
6,23
7,41
9,19
1,44
2,41
3,15
4,13
4,96
0,71
1,90
3,68
N-I
N-I
GI-632
N-121-A
Irura
Villab.
Lasar. Ormaizt.
N-I
GI-632 GI-63
Ezkio
Deskar.
Endarl.
0,55
1,52
2,26
3,24
4,07
1,62
2,81
4,59
0,29
1,02
2,00
2,83
2,59
3,77
5,55
0,35
1,22
2,04
3,33
4,52
6,30
0,42
1,25
4,31
5,50
7,28
0,52
5,14
6,32
8,10
0,85
2,61
1,46
0,45
1,63
3,41
0,92
G Arkupeen kokapena
Endarlatsa
Lasarte
Hernani
Andoain
GIPUZKOA
Villabona
Irura
Belabieta
A-15
Hiru, mobilizatzeko prest
Hiru euskal garraiolari autonomoen sindikatuak «erabateko
oposizioa» agertu du foru arauaren kontra. Hala, sindikatua hurrengo asteetan mobilizazioen
plan bat adosten saiatuko da ahalik eta eragile gehienekin, bidesarien egitasmoa «behin betiko
erretiratzeko». Foru araua aurkeztea «arduragabekeria politiko
izugarria» da, Hiruren arabera.
«Diputazioak argi eta garbi utzi
du garraiolari autonomoen lan
etorkizuna eta haien familien
etorkizun ekonomikoa ez daudela
bere lehentasunen artean. Erakutsi du prest dagoela garraio sektorean aritzen diren langileak sakrifikatzeko guztiz bidegabea den
zor bat banketxeei ordaintzeko».
Aurkeztutako tarifak «neurrigabeak eta abusuzkoak» direla salatu du Hiruk. «Ahalik eta diru
gehien biltzeko helburu argia eta
bakarra dute, kontuan hartu gabe
sektorea ez dela gai kostu horri
aurre egiteko».
N-I
Aleg.
21
N-1
duela gogorarazi du. «Espainiako
legeak ez du garraiolaria babesten. Aldundiaren ustez, legeak
babestu egin behar du bertako garraiolaria, hark aukera izan dezan kostuak kargadorearen gain
jartzeko». Irailaren 19an, diputazioa Rafael Catala Espainiako
Sustapen Ministerioko Azpiegituretarako Estatu idazkariarekin
elkartuko da.
N-I
Legor.
N-1
3,34
4,31
5,05
6,03
6,86
2,61
3,80
5,58
N-I
Ihurre
1
N-
Deskarga
GI-6
32
Ezkio
Ormaiztegi
Alegia
Legorreta
NAFARROA
Iurre
N-1
Ibilgailu astunek 26 milioi euroren sarrerak ekarriko dizkiote urtean Gipuzkoako Foru Aldundiari, baldin eta arkupe sistema martxan jartzen baldin badute. Foru
arauaren proposamena aurkeztu
zuten atzo Donostian diputazioko
ordezkariek, eta herritar ororen
eskura dago. Diputatuen Kontseiluak onespena eman behar dio,
eta ondoren Gipuzkoako Batzar
Nagusiek onartu behar dute. Arkupe sistema 2014ko urriaren
1ean martxan izatea espero du Larraitz Ugartek, Bide Azpiegituretako diputatuak. Garraiolariei
egunean 10,23 euro bitarte kobratzea proposatu dute.
N-1, A-15, GI-632 eta N-121 errepideetan jarri nahi dituzten hamalau arkuetan, tarifak 17 zentimotik hamar euro bitartekoak
izango dira. Gehien kutsatzen duten ibilgailu astunek %20ko gainkarga izango dute. Hamabost bidaia baino gehiago egiten dituztenek, berriz, %13ko beherapenak
edukitzeko aukera izango dute; ez
da bereiziko ibilgailua Gipuzkoakoa edo kanpokoa den.
Joseba Altube Bide Azpiegituretako zuzendariak azaldu duenez, Europako joerak ikusten aritu dira, eta adituz osatutako lantalde handi batek parte hartu du
prozesuan. «Mugikortasun azterketak egin ditugu, jakiteko zenbat ibilgailu diren Gipuzkoakoak
eta zenbat kanpokoak». IrunEtxegarate ardatzean, ibilgailu
astunen %24 dira Gipuzkoakoak,
%48 Arabakoak, Bizkaikoak, Nafarroakoak, Herrialde Katalanetakoak, Galiziakoak eta Espainiakoak eta %26 Europako matrikula dutenak. «Datu horiekin, ikusi
genuen gastuak banatu egin behar direla bai gipuzkoarren bai
kanpokoen artean».
Altubek iragarri du arkupe sistemarekin kontrastatu daitekeen
bidea kobratuko zaiela ibilgailuei,
«zehatz-mehatz, ez gehiago». Gainera, «Irungo bidesariarekin inte-
gratuta egongo da sistema». Arkuen bitartez ibilgailuak identifikatzen dira, eta ez dute gelditu beharrik. Bi modu daude ibilgailuak
identifikatzeko: Via-T gailuen irakurketa eta matrikulak automatikoki irakurriz ibilgailuak identifikatzen dituen teknologia.
Ordaintzen ez duten ibilgailuen kasuan, arauaren urratze
arina izango da, eta isuna izango
da zigorra. Zigorra 150 eurotik
1.999 eurorainokoa izango da.
Bestalde, Larraitz Ugartek EAJ
kritikatu du, jeltzaleek astelehenean eman zuten prentsaurreko
baten harira. «Zenbaki nahasketa
eta zorroztasun eskasa izan zuten. Zenbakiak ondo aztertzeko
eskatuko nioke EAJri. Auzo lotsa
sentitu nuen».
EAJko bozeramaile Maria Eugenia Arrizabalagak atzo Ugarteri
ohartarazi zion iristeko erraztanen azterketa falta dela; «uztailaren 10erako egina behar zuen azterketa». EAJren ustez, Ekonomia eta Iristeko Erraztasunen Plana eta zirkulazioaren azterketarik
gabe ezin da behar bezalako iritzia
izan bidesarien proiektuari buruz.
PSE-EEk uste du diputazioa «berandu, gaizki eta estropezuka» kudeatzen ari dela proiektua.
Arkupe sistema Batzar Nagusiek onartzea «derrigorrezkoa»
da, diputazioko bozeramailearen
arabera, eta oposizioko alderdi politikoei «erantzukizunez jokatzeko» eskatu die.
PPk, bestetik, ekinbide bat aurkeztu du Bizkaiko Batzar Nagusietan, Gipuzkoako Foru Aldundiaren bidesari sistemaren «diskriminazioa» salatzeko.
Beste alde batetik, garraiolarien sektorearen egoera eta haien
ezetza ulertzen dutela esan du
Ugartek. «Sektorearen egoera dagoeneko larria da, eta gure erabakiak ez die mesederik egiten». Baina, haren ustez, irtenbidea ez da
bidesariak ez jartzea, «baizik eta
garraioaren kostua kargadoreari
kobratu ahal izatea». Frantziako
legediak garraiolaria babesten
A-15
A-1
5
Urtzi Urkizu Donostia
A-15
Belab.
Etxegarate
ITURRIA: GIPUZKOAKO FORU ALDUNDIA
«Justifikatu gabeko» dirua eta opariak
itzultzeko eskatzea onartu du Bidegik
Fakturen kaxan «justifikatu gabe» zegoen dirua eta opariak
itzultzeko eskatzea onartu zuen atzo Bidegik, Gipuzkoako
Azpiegituren Agentziaren Administrazio Kontseiluak. «28.000
euro baino gehiago ziren justifikatu gabeak», azaldu du Gipuzkoako Bide Azpiegituretako Departamentuak. Bidegiko Administrazio
Kontseiluak bere jarrera finkatzea erabaki du, eta departamentu
juridikoari baimena ematea beharrezkoak diren ekintzak egiteko
egoera argitu dadin. Aholkularitza enpresak eginiko txostenak aldundiko Ogasunera bidaltza ere onartu dute, «beharrezkoak diren
egintza administratiboak egin ditzan». Bestalde, Nestor Arana zuzendari ohiak kontratu babestuak sinatu izana gaitzetsi du Administrazio Kontseiluak, eta horrelako klausulak etorkizunean ez egitea erabaki du.
D
Lohizuneko gune horretan baimenik gabe ezartzea hautatu. Zelai inguruko hesi zati bat hautsi,
hartxinga lurrera bota eta bertaratu ziren. Etorrera oztopatzen
saiatu zen Polizia, baina zirkulazioa blokeatzen zutela, guztiak
sartu ahal izan ziren.
Ibiltariei buruzko departamenduko eskemari segi, 230 tokitako
eremua behar luke eskaini Euskal Kosta Aturri hiri elkargoak.
Baina gaur egun ez da oraindik
horrelakorik. «Arazo handia» dela dio Peyuco Duhar hiriko auzapezak. Azaldu du Donibane Lohizunek legea errespetatzen duela,
jakinda 50 tokitako zelai bat dutela prest. Hiri elkargoak, ordea, ez.
Ibiltariak eta poliziak, aurrez aurre, atzo Donibane Lohizunen. Tentsio uneak izan ziren. GAIZKA IROZ
Donibane Lohizunen kokaturiko
ibiltariak kanporatu ditu Poliziak
Kanporaketa salatzeko,
manifestazioa egin dute
ibiltariek; bi ibiltari
atxiloturik daude, eta
polizia bat kolpaturik
Jenofa Berhokorigoin Baiona
Donibane Lohizunen (Lapurdi)
kokaturiko ibiltariak kanporatu
zituzten atzo goizean. Hamar bat
CRS kamioi bertaratu ziren,
Chantaco kirol zelaian ziren 300
bat karabanen kanporatzera. Horrelakorik ez zutelako onartzen,
egun guztia pasatu behar izan
zuen Poliziak guztien haizatzen.
Egoera gaitzesteko manifestazioa ere egin zuten goizaldean hiri
erdigunean. Poliziarekin tentsio
une gogorrak izan ziren, eta atxilotuak ere baziren barda. France
3 kateak zehaztu zuenez, CRS bat
erori eta kolpatu zen, eta bi ibiltari polizia etxera eramanak izan ziren. Auto zirkulazioa oztopaturik, protestak auto ilarak eragin
zituen luzaz Donibane Lohizunen, Ziburun eta Urruñan gaindi.
Ostegunaz geroz zeuden zelaian. Berehala justiziari dei egin,
eta kanporatze eskaera egin zion
prefetari herriko etxeak. Kanporaketaren saihesten saiatu ziren
nomadak auzitegian, baina epaileak ez zien arrazoi eman. Pauetik (Biarnoa) iritsi ziren iragan astean. Saltzaileak dira, eta Lapurdi inguruko merkatuen egiteko
asmoa dute. Eremu horretan ez
dago ibiltariei zelairik proposaturik. Horregatik zuten Donibane
Donibane Lohizuneko kirol zelaian ezarriak ziren ibiltariak. GAIZKA IROZ
Legea bete gabe oraindik
2011 urteko irailaren 6an berrazterturiko eskemari segi, guztira
bi hektarea zelai ditu hiri elkargoak proposatu behar udan. Orotara 230 toki, hiri bakar batean edo
bat baino gehiagotan banaturik.
Baionako Seque-Bachefores
gunean behar zuten normalki
gune bat ireki, baina azkenean
atzera egin zuten. Jean Grenet
hiri elkargoko ordezkariak martxoan jakitera eman zuenez, bi oztopo nabarmen zituzten: batetik,
nahiz inkesta publikoaren ondorioek gunea balizko kualifikatu,
«hainbat duda» planteatzen zituzten, eta, bestetik, aurkako
ahotsa ere «inportanta» zen.
Uholde arriskuak dituen gune
gisa sailkatua izanki, Barthes
Tarnos Kolektiboak zelai hori ez
emateko eskatu zien bere garaian
hautetsiei.
Zelai hori ez emateko erabakia
harturik, legedia errespetatu
gabe da oraindik hiri elkargoa.
Hori dela eta, maiz izaten dira baimenik gabeko okupazioak. Uztail
hastapenean Urruñako errugbi
zelaian ziren ehun bat karabana
sartu. Baionako auzitegiak kanporaketa manua harturik, iragan
igandean atera ziren bertatik.
Sendagaien berrordainketak 1.900 kexa eragin ditu
Zegokien baino gehiago
ordaindu dituzte
botikak herritar
batzuek; kexa gehienak
horregatik izan dira
Eneritz Albizu Lizaso
Eusko Jaurlaritzak 1.900 kexa
jaso ditu botiken berrordainketa
dela eta. Ekainean jasotako dei
guztien artean, %60 berrordainketari buruzko informazioa eskatzeko izan dira, eta %18,5, kexak
adierazteko. Errentaren arabera
zehazten da botikak eskuratzeko
herritar bakoitzak ordaindu
beharreko zenbatekoa, eta kexa
gehienak herritarrei pagatu
beharko luketen baino gehiago
ordaintzeko eskatu dietelako
izan dira. Hala ere, eredu berriarekin eginiko lehen hilaren balorazioa «positiboa» izan da, eta
jakinarazi dute konpentsazioak
ere martxan jarriko dituztela
aurrera begira.
Iñaki Betolaza Eusko Jaurlaritzako Farmazia zuzendariak botiken berrordainketari buruzko
informazioa eman zuen atzo goizean, Eusko Legebiltzarrean eginiko agerraldi batean. Proiektuaren oinarriez, kudeaketaz eta
herritarren jarreraz hitz egin
zuen, besteak beste.
Kopuru hauek ordaintzen
dituzte Arabako, Bizkaiko,
Gipuzkoako eta Nafarroako
herritarrek, errentaren eta osa-
sun egoeraren arabera: 100.000
euro baino gehiagoko errenta
dutenek %60 ordaintzen dute;
18.000 eta 100.00 euro arteko
errenta dutenek, %50; 18.000 euro
baino gutxiagokoa dutenek, %40;
eta pentsiodunek, %10, hilean
8,14 eurotik 61,08 eurora arte
gehienez. Luzaroan langabezian
daudenek, sindrome toxikoa
duten gaixoek, %33 baino gehiagoko elbarritasuna dutenek, lan
istripua izandakoek eta tratamendu kronikoan dauden herritarrek, berriz, ez dute ezer ordaintzen.
Kostuak eta aurrezkiak
Betolazaren hitzetan, 470.000
euro inguruko kostua izan du botikak ordaintzeko eredu berria
martxan jartzeak. Hala ere, orain
arte jasotako datuak kontuan
harturik, sistema berriarekin urtean hamasei eta hemezortzi milioi euro artean «aurreztea» espero du Eusko Jaurlaritzak. Betolazak adierazi zuen «zaila» izan dela
berrordaintze eredua eratu dutenen lana, herritarrentzat «sinplea» izatea nahi zutelako: «Jende
askok lan egin du proiektuan,
Osakidetzak, farmaziako bulegoek eta Arabako, Bizkaiko eta Gipuzkoako foru aldundiek, besteak beste».
Bestalde, Betolazak gogorarazi
zuen herritarrek ordaindu beharreko gehieneko diru kopuru bat
dutela hilean, eta 68.091 pertsonak jada gainditu dutela kopurua: «Beraz, pertsona horiek ez
dute diru gehiago jarriko hilabete
honetan».
Botiken berrordainketaren
araua Espainiako Gobernuak
onartutako dekretua da. Farmazia zuzendariak nabarmendu
zuen araua ez dela euren gustukoa, baina bete egin behar dutela:
«Ez gaude ados legearen oinarrian, ezta moduan ere. Hura aplikatzera derrigortuta gaude, ordea».
Betolazaren hitzetan, eredu berria martxan jarri zenetik, saiatu
dira «zalantza guztiak argitzen
eta herritarrak ez erotzen»; baina
errentaren inguruko datua ez
dago haien esku. Beraz, kexei
erantzuna emateko, askotan, Gizarte Segurantzara bideratu behar izan dituzte herritarrak.
%64
Bizkaibuseko lizentziak
berritzea onartu dute
pArabako, Bizkaiko eta Gipuzkoako
landetxeen okupazioa. Toprural Interneteko bilatzaileak emandako datuen arabera, Arabako, Bizkaiko eta
Gipuzkoako landetxeek %64ko okupazioa izango dute abuztuan. Kopurua iazkoaren antzekoa da. Orduan
%66koa izan zuten. Azken orduko
erreserbak falta dira.
BILBO› Bizkaiko Foru Aldundiak Bizkaibuseko
lizentziak berritzeko prozesua hasi du. 30 urte
zeramatzan berritu gabe. Egun sei eremu ditu
Bizkaibusek, eta bostetan hasiko du prozesua.
Lizentzia berriek hamar urteko iraupena izango
dute, Itziar Garamendi Garraio diputatuak jakinarazi duenez.
Haur pornografia zabaltzea
egotzita, gizon bat atxilotu dute
8
DONOSTIA › Espainiako Poliziak gizon bat atxi-
pBilboko Udaletxe Bizitzak egindako inbertsioa milioitan. Urtean zortzi
milioi euroren inbertsioak egiten ditu
Bilboko Udaletxe Bizitzak erakundeak. Batez ere etxebizitzak mantentzeko eta zaharrak daudenak berritzeko
erabiltzen du dirua. Iaz, adibidez, 2,8
milioi euro bideratu zituen ohiko etxebizitzak berritzera.
lotu du Mutrikun (Gipuzkoa), Internetez haur
pornografia zabaltzea egotzita. Bartzelonan
hasi zuten ikerketa, iazko ekainean. Sarean haur
pornografia zabaltzen zuen talde bat egon zitekeela ikusi zuten. Ikerketa hasi, eta orain egin
dute lehen atxiloketa Mutrikun.
320.700
pMendekotasunerako laguntzetarako dirua Bizkaian. Mendekotasuna
duten pertsonei etxean laguntzeko
programak dituzten udal eta mankomunitateentzat 320.700 euroko diru
saila onartu du Bizkaiko Foru Aldundiak. Egun hamabi udalerrik eskaintzen dituzte programak.
IRUÑEA› Urederreko natur erreserbara sarrera
arautzea aztertzen ari da Nafarroako Gobernua.
Azken urteetan nabarmen egin du gora hara
joaten diren bisitari kopuruak. Iaz, adibidez,
73.086 bisitari egon ziren. Horrek inguruari eragin diezazkiokeen ingurumen kalteengatik
aztertzen ari da Nafarroako Gobernua neurria.
Ikastolak laguntzeagatik
abantailak proposatu dituzte
IRUÑEA › Eremu ez-euskaldunean dauden ikastoletan ekarpen ekonomikoak egiten dituzten
pertsonek zerga kenkariak izatea proposatu du
Gero Baik. Zehazki kooperatiba moduan funtzionatzen duten sei ikastolari eragingo lieke
neurriak.
2
j
Urederrara sarrera
arautzea aztertzen ari dira
Laburrean
Urederrako putzuetako bat. JOSEAN GIL-GARCIA
‘‘
Eusko Jaurlaritzaren
hizkuntza politikak
porrot egin du. Euskara
hizkuntza gutxitu bat
izatera kondenatu du»
XABIER ISASI
EH Bilduko legebiltzarkidea
Kutxa beltzen arabera,
treneko frenoa sakatu
zuen gidariak azken unean
Erredakzioa
Joan den asteazkenean Santiago de Compostelan istripua
izandako trena orduko 153 kilometroko abiaduran zihoan bidetik atera zenean, treneko kutxa beltzak aztertu ostean Galiziako Justizia Auzitegi Nagusiak atzo jakinarazi zuenez. Hartara, gidariak frenoa sakatu zuen azken unean, trenak orduko
192 kilometro abiadura baitzeraman A Grandeirako bihurgunean sartu aurretik —orduko 80 kilometro abiaduran igaro
behar zuen tarte hori—.
Kutxa beltzen behin-behineko datuek azaleratu dutenez,
makinista telefonoz ari zen istripuaren unean. Trena bidetik
atera baino minutu gutxi lehenago, Renfeko langile baten dei
bat jaso zuen bere telefono profesionalean, «Ferrolerantz joateko zein bide hartu azaltzeko». Auzitegiak uste du gidaria
mapa bat begiratzen ari zela, solasaldiaren atzetik entzundako zaratagatik; orduan konturatu zen azkarregi zihoala.
79 pertsona hil ziren istripuan. Atzo beste 66 lagun ospitaleratuta zeuden oraindik Galiziako zenbat erietxetan, horietako hamabost oso larri. Arduragabekeriagatik eragindako 79
homizidio egotzi dizkio epaileak gidariari, makinistak berak
oker jardun zuela aitortu ondoren; aske dago, eta laguntza
psikologikoa jasotzen hasia da.
Gipuzkoako Foru Aldundiak
386.000 euro gehiago
emango dizkie zahar etxeei
Erredakzioa Donostia
Gipuzkoako Foru Aldundiak 386.000 euro gehiago bideratuko ditu zahar etxeetara, eta, aldundiak jakinarazi duenez,
zehazki hamabi zahar etxeri eragingo die neurriak. «Diru
hori adineko horiekin lanean ari diren 905 langileren baldintzak hobetzeko izango da. Langile horietako gehienak emakumeak dira». Hamabi zahar etxe horietan dagoeneko
sinatu dute lan hitzarmena enpresak eta langileek, eta
aldundiak iragarri du hitzarmena lortu duten enpresen informazioa jasotzen doazen arabera kopuruak berrikusiz joango
direla. Gaur egun zahar etxeen %93k sinatu dute lan hitzarmena. «Langileen baldintzak urratzen ez dituzten itunak
dira».
Zahar etxeen auziak iskanbila dezente sortu du Gipuzkoan.
Langileen baldintzetan esku hartzea egotzita, Adegi patronalak salaketa jarri zuen Gipuzkoako Foru Aldundiaren kontra.
Negoziazio orokorra urratzea leporatu dio. Gainera, Adegik
berak salaketa jarri du Ander Rodriguez Gizarte Gaietarako
diputatuaren kontra. Lan hitzarmenak sinatzeko enpresei
mehatxu egitea egotzi diote Rodriguezi.
Hilberriak
ESKELAK
(0034)943 30 40 30
eskelak@bidera.eu
Harian › Ekonomia
Egoera «egonkortu» bada ere, %1,6
atzeratu da Nafarroako ekonomia
Goikoetxearen ustez, iazko udatik jarduera
ekonomikoaren atzeraldiaren erritmoa
leundu izanak joera aldaketa adieraz dezake
tira egiten ekonomiatik, eta neurri batean barne eskariak izandako beherakada berdintzeko balio
du. Apirileko eta maiatzeko
datuetan, esportazioak %4,6 handitu dira iazko datuekin alderatuta, eta ekainera bitarteko datuen
arabera, 1.402,7 milioi euroko
superabita du Nafarroak.
Enplegua da kezka iturri nagusia. Goikoetxearen arabera, «lan
merkatua egonkortzen ari den
sintomak azaltzen ditu». Dena
den, ezkortasuna da nagusi. INE
estatistika erakundearen arabera, lehen sei hilabeteetan ehun
enplegu galdu ziren, eta langabezia gutxitu arren, lan bila atzerrira doazen pertsonen ondorio izan
daiteke. Horri buruz galdetuta,
Goikoetxeak aipatu du goizegi
dela ezer ondorioztatzeko, eta
ondorio okerrak atera daitezkeela deritzo. Gizarte Segurantzako
afiliazioak egonkortu direla
nabarmendu du, eta enplegu
bulegoetan langabeziarako izen
emateek behera egin dutela.
«Baikortasun zuhurrez», aurten ekonomiak
%1,2 atzera egitea espero du gobernuak
Joxerra Senar Iruñea
Nafarroako ekonomiak iaz jo
zuen hondoa. Barne produktu
gordinak oraindik atzeraka
jarraitzen du, baina gutxienez
jarduera ekonomikoaren galeraren erritmoa ez da aurreko
hiruhilekoetakoa bezain handia,
eta pixkanaka moteltzen doa.
Lourdes Goikoetxea Nafarroako
Ekonomia kontseilariak zantzu
on horiei heldu nahi die, eta,
horregatik, kazetariei «baikortasun zuhurra» azaldu die: «Ingurunea etenik gabe hobetuz doa,
baina errealistak izan behar
dugu. Oraindik oso une zailean
gaude», azaldu du Goikoetxeak.
Iazko uztailetik aurtengo ekainera arteko epean, ekonomiak %1,6
egin zuen atzera, eta gobernuak
espero du urte amaieran atzeraldia %1,2koa izango dela.
Errealitate ezkor horrek adierazten dituen seinale onak hartu
zituen atzo hizpide Lourdes Goikoetxeak. Urteko lehen hiruhilekoarekin alderatuta, ekonomiak
%0,4 egin zuen atzera apiriletik
ekainera bitartean, eta gobernuak aurreikusten du datozen
hiruhilekoetan hasiko dela
gorantz. Urte arteko tasa aintzat
hartuz gero, berriz, iazko hirugarren hiruhilekotik joera aldaketa
bat atzematen da —ikusi alboko
grafikoa—.
Zuhurtziaz jokatu arren, Goi-
koetxearen arabera, hainbat faktore egon daitezke joera aldaketa
horren abiapuntuan. Alde batetik, finantza arloko ziurgabetasuna leuntzen ari da, eta guztiz
aldatu da duela urtebeteko egoerarekin alderatuz gero; adibidez,
zorraren finantzaketa kostuek
behera egin dute, eta arrisku
saria jaitsi da. «Ezin dugu harrokeriaz jokatu, baina joera hor
dago».
Kreditu etena eta konfiantza
Goikoetxearen arabera, beste
zantzu on bat da industria enpresen eta kontsumitzaileen konfiantza neurtzen duten adierazleak hobetzen ari direla, nahiz eta
datuok oraindik ere oso ezkorrak
izan. Konfiantzak hobera egin
arren, ordea, hala enpresek nola
familiek kreditua lortzeko zailtasun handiak dituzte oraindik.
Espainiako Bankuaren arabera,
lehen hiruhilekoan finantza erakundeek banatutako kreditu
kopurua %13,3 jaitsi zen Nafarroan. Horrek esan nahi du iazko
lehen hiruhilekoarekin alderatuta, kreditu etena 2. 993 milioi euro
murriztu zela, hots, ekonomiaren
tamainaren %15,7 izaki, ezinbestean nabaritu behar du egoera.
Goikoetxeak onartu du bankuetatik sektore ekonomikoetarako finantzaketaren fluxua «oso
motel» doala. Dena den, haren
ustez, enpresak eta herritarrek
Esportazioek tira egiten dute ekonomiatik. JESUS DIGES/ EFE
G Nafarroako ekonomiaren hodei beltzak
Barne Produktu Gordinaren
urtearteko bilakaera,
1,5
hiruhilekoka, %etan
1,6
1,9
2,0
1,8
1,4
0,8
-0,1
-0,5
-1,4
-1,8
-2,1
-1,8 -1,8
-1,7
-1,6
-2,7
I
2009
-3,2
II
III
IV
I
2010
II
III
IV
I
2011
II
III
IV
I
2012
II
III
IV
I
2013
II
ITURRIA: NAFARROAKO GOBERNUA
ondo dakite zer gertatzen ari den
kredituarekin, eta zailtasun hori
jada islatzen dute konfiantza
adierazleek. «Adierazle hori
hobetuz doa», nabarmendu du.
Ekonomia kontseilariaren
aburuz, euroaren eremuko industria ere hobetzen ari da. «Beraz,
espero daiteke datu horrek ondorio mesedegarriak izatea Nafarroan». Goikoetxeak azpimarratu duenez, esportazioak ari dira
Espainia erreferentzia
Datuak aztertzerakoan, Espainiako ekonomiaren bilakaerarekin erkatu ditu Goikoetxeak. INE
estatistika erakundearen arabera, Espainiako ekonomiak bigarren hiruhilekoan %0,1 besterik
ez du atzera egin; aldiz, urte arteko tasa aintzat hartuz gero, atzeraldia %1,7koa da. Cristobal Montoro
Espainiako
Ogasun
ministroaren arabera, «inflexio
puntua» ezar dezake.
Goikoetxearen ustez, hiruhilekoko datua hobea izan arren,
Nafarroak «erregistro hobeak»
ditu: 2007. urtetik hona, Espainiako ekonomia %6,6 inguru jaitsi da, eta Nafarroakoa %1,8 besterik ez.
BEZ zergaren bilketan «beherakada handia» iragarri du
VWren iazko sistema
aldaketaren ondorioz,
diru bat biltzeari uzteaz
gain, ehunka milioi
itzuli behar dizkio
J.S. Iruñea
Atzeraldiaren erdian, ekainera
arteko zerga bilketak oso datu
kontrajarriak azaltzen ditu Nafarroan. Zuzeneko zergetan, iragan
urtean baino 46,9 milioi euro
gehiago (%10,98) bildu ditu Oga-
sunak. Aldiz, zeharkako zergetan, 322 milioi euro gutxiago
(%37,9) bildu ditu. Kezkagarriena
da bilakaera txar hori zuzeneko
zergen datua baino okerragoa
dela, eta guztira iaz baino 272 milioi gutxiago bildu dituela. Gainera, gobernuak espero du urte
amaieran balio erantsiaren gaineko zergan «beherakada handia» izatea
Bilketaren beherakadaren
atzean, kontsumoaren beherakadaz gain, arrazoi gehiago daude.
Desoreka handiena BEZ zergak
eragiten du: 345 milioi eurokoa.
Horri buruz galdetuta, Goikoetxeak VWk Landabengo Poloak
esportatzeko sistema aldaketaren eragina aitortu du. 1994tik
iazko apirilera Landabenen ekoitzitako autoak Bartzelonako
Volkswagen Audi España SAri
saltzen zitzaizkion eta salmenta
bakoitzaren BEZa Nafarroak kobratzen zuen. Haatik, auto gehienak Espainiatik at saltzen zirenez, estatuko Ogasunak BEZaren
diferentzia itzultzen zion VWri.
Espainiako Ogasunak behartuta,
iazko apirilean sistema aldatu
zuen VWk, eta geroztik Nafarroa-
tik zuzenean esportatzen duenez,
ehunka milioi jasotzeari utzi dio.
Goikoetxearen arabera, iazko
lehen hiru hilabeteetan aurreko
sistema zegoen indarrean eta datuak erlazionatzerakoan, horrek
distortsioa eragiten du: «Diru bat
biltzeari uzteaz gain, enpresari
esportatutako autoen BEZa itzuli
behar zaio». Datuak parekatzeko,
iazko lehen hiru hilabeteetako
VWren datuak kendu behar dira,
eta, horrenbestez, BEZaren bilketa %0,2 besterik ez da jaitsi.
Dena den, Goikoetxeak aurreratu du urte bukaera bitartean,
BEZaren zerga bilketak «beherakada handia» izango duela. Goikoetxeak azaldu duenez, departamentua egoera horren zergatiak
sakon aztertzen ari da. «Ematen
du ez duela loturarik kontsumoaren beherakadarekin».
Goikoetxeak gogorarazi du enpresa askok esportatzen dutela.
Merkataritza superabita du Nafarroak, eta BEZaren tasa %18tik
%21era igotzeak «eragina» izan
dezakeen aztertzen ari dira. «Diru
gehiago itzuli behar diegu enpresei». Iruzurraren egoera izan daiteke beste arrazoi bat.
Ekonomia ‹ Harian
Epaileak Incoesa hustea baimendu du,
eta beharginak zain daude lantegian
DLaburrak
Etzi plantatik Lemoara
joango den martxa
baterako deia egin dute,
«deslokalizazioari
aurre egiteko»
GASTEIZ› Azken hamabi hilabeteetan %3,4 gehitu dira merkataritza guneetako salmentak: Araban %7,9, Bizkaian
%2,8 eta Gipuzkoan %2,4.
Hala ere, maiatzetik ekainera
salmentek %0,9 egin dute
behera. Emaitza hori, elikagaien
salmenten %3,1eko jaitsierak
ekarri du batik bat, gainontzeko
produktuen %0,5eko salmenta
gehigarriek leundu badute ere.
Arnaitz Lasarte
Incoesa konpainiak Bedian (Bizkaia) duen plantako 53 langileek
gero eta gertuago ikusten dute
kale gorria. Lantegia husteko baimena eman du Durangoko auzitegiko gizarte arloko laugarren
aretoko epaileak. Beharginek
ohartarazi dute zuzendaritzak
plantatik «une batetik bestera»
eraman ditzakeela amaitutako
eta amaitu gabeko ekoizpenak.
Azken egunetan, hori eragozteko,
lantegiko atarian egon dira langileak, gau eta egun, eta hala segituko dute datozen egunetan ere.
Etziko manifestazio batera deitu
dute, «deslokalizazioaren aurka».
Lantegitik Lemoa arteko bidea
egingo dute, 17:30ean hasita.
Enpresak maiatzaren 5ean
esan zien langileei planta ixteko
asmoa zuela. Transformadore
elektrikoak ekoizten 53 langilek
lan egiten dute, eta horietako
gehienak Espainian dituen lantegietara eraman nahi ditu konpainiak: Extremadurara eta Soriara.
Langileek, ordea, ez zuten onartu
enpresak egindako proposamena, eta greba mugagabean daude
maiatzaren 27az geroztik. Juankar Vizan LABeko ordezkariak
azaldu duenez, lan baldintzak
«nabarmen» okertuko litzaizkieke: «Lekuz aldatzeaz gain, soldatak ere %30 eta %40 artean jaitsiko lizkiekete».
CIE Automotivek
32,8 milioi euro irabazi ditu
BILBO › CIE Automotivek 32,8
Incoesako langileak, epaileak igorritako jakinarazpena irakurtzen, atzo goizean. MARISOL RAMIREZ / ARGAZKI PRESS
Langile batzordeak beste proposamen bat egin zion zuzendaritzari. Incoesako langileen %80
erretiroa hartzeko adinetik gertu
daude, eta haiekin erretiro aurreratua adosteko eskatu zion, «produkzioaren zati bat behintzat»
Bedian uzteko. Vizanen arabera,
ordea, enpresak ez du negoziatzeko benetako asmorik erakutsi
inoiz: «Alde bakarreko erabakiak
hartu ditu». LABeko ordezkariaren esanetan, lantegia diru gehiago irabazteko soilik aldatu nahi
du lekuz: «Posible da produkzioari hemen eustea; hemen badago
lana, baina Extremadurara eraman nahi dute, han ekoizpena
merkeagoa delako». Langileen
iritzian, deslokalizazioa da, «argi
eta garbi», Incoesako zuzendari-
tzak egin nahi duena. Hori dela
eta, uste dute erakundeek esku
hartu behar luketela Bediako
lantegia ez ixteko.
«Hitz politak, besterik ez»
Erakundeekin bildu dira langileak egoeraz hitz egiteko. «Denek
onartu dute gure aldeko ebazpen
bat, baina ez dute aurrerapausorik eman», azaldu du Vizanek.
Ebazpen horietan langileen egoera ulertzen dutela esan zuten erakundeek. Horretaz gain, Batzar
Nagusietako osoko bilkurak
adierazpen batean «benetako
negoziazioak» hasteko eskatu
zion enpresari, plantari eusteko.
Incoesari emandako diru laguntzak berraztertzea ere erabaki
zuen, «lekutzeko mehatxua»
Precori egindako eskaerak %475
gehitu dira uztailaren 7tik aurrera
Lehen sei hilabeteetan
255 eskaera jaso ditu
arbitratze organoak,
eta beste 200 azken
hiru aste hauetan
Ane Ubiria
Lan erreformak irekitako bidearekin Hego Euskal Herriko hitzarmen ugarik balioa galdu zuten uztailaren 7an. Ordutik Lan
Harremanetarako Kontseiluaren
(LHK) Preco arbitratze organoari
bidalitako eskaerak asko igo dira
iaztik: %475. Aurten, guztira, 455
eskaera egin dizkiore Precori, ho-
Merkataritza guneetako
salmentak %3,4 igo dira
rrek arbitratze, bitartekaritza eta
kontziliazio eskakizunak bete ditzan.
Iaz 220 bat eskakizun aurkeztu
ziren Precon, guztira 43.676 langileri eragiten zietenak. Aurtengo
lehen seihilekoan, berriz, 255 eskaera aurkeztu dira, eta guztira
59.312 langileri eragiten diete, iaz
baino 15.636 langile gehiagori. Uztailean, berriz, beste 200 eskaeratik gora jaso ditu arbitratze organoak, uztailaren 7tik hitzarmenik gabe geratu diren 248.000
langileren eskutik, batik bat.
Hori da iazko uztailean baino
%475 eskaera gehiago jaso izanaren arrazoi nagusia.
Ekainetik «aurrerapauso han-
diak» eman dira hainbat hitzarmenen kasuan, Lan Harremanetarako Kontseiluak esan duenez,
hala nola Arabako ostalaritzako
eta Gipuzkoako garbitzaile publikoen hitzarmenetan lortutako
akordioa. Dena den, oraindik
284.000 langiletik gora daude hitzarmenik gabe, eta beste 432.260
ituna sinatzeko zain daude Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan. Hitzarmena indarrean dutenak gutxienak dira: 72.424 langile.
Ekainaren bukaeratik sinatu
diren hitzarmenetan, soldatak
batez beste%1,1 igotzea adostu
dute; %1,55 igotzea adostu dute
Arabako, Bizkaiko eta Gipuzkoako hitzarmenetan, eta %0,69ko
zegoelakoan. «Hitz politak, baina
ez dute ezer egin», esan du Vizanek.
Bizkaiko Foru Aldundiak
2007an onartu zuen deslokalizazioaren aurkako foru araua. Hor
zehazten denez, «enpresa jardueraren etena edo murrizketa handia» gertatzea da deslokalizatzea,
baita hiru urte baino lehen enpresak beste leku batean lehen egiten zuen lan bera egitea ere. Maribi Ugarteburu EH Bilduko
legebiltzarkideak salatu du
aldundia, tresna hori eskura izan
arren, «geldirik» dagoela: «Deslokalizazio argia da, baina beste
alde batera begiratu du». Ugarteburu eta koalizioko beste hainbat
kide Bedian izan ziren atzo, langileei elkartasuna adierazteko.
igoera hiru lurralde horietan Espainiako hitzarmenen menpe
daudenen kasuan.
Lan mundua, aztoratuta
Lanaren inguruko beste datu batzuk gogorarazi ditu Lan Harremanetarako Kontseiluak: hala
nola urteko lehen bost hiletan 163
greba egin direla Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan, iaz baino
%21,6 gehiago. Guztira 11.100 langilek hartu dute parte eta 54.915
lanegun galdu dira.
Bestalde, langabezia tasa
%14,5ekoa da; 2000. urtean erregistratu zen halako kopurua azken aldiz. Urteko lehen seihilekoan lana erregulatzeko 1.524 dosier
aurkeztu zituzten Arabako, Bizkaiko eta Gipuzkoako enpresek,
iaz baino %9,8 gehiago. Dosierrek
18.614 langilerengan izan zuten
eragina, iaz baino 635 langilerengan gutxiago.
milioi euro irabazi ditu lehen
seihilekoan, iaz baino %1,7
gutxiago. Haren fakturazioak
ere %0,4 egin du behera: guztira 849,8 milioi euro fakturatu
ditu. Hala ere, zergak ordaindu
aurretik 122 milioi euroko irabazi
ditu, iazko epe berean baino
%3,8 gehiago. Emaitza horiek
nazioartean egindako salmentengatik lortu ditu batik bat.
Rivabellosako Eroskikoa
da gasolina merkeena
ELORRIO › Eroski taldeak ekainetik zerbitzuguneetako erregaia merkatu du, eta Rivabellosan (Araba) eskaintzen duen
gasolina da Araban, Bizkaian
eta Gipuzkoan merkeena. Hala,
egunean mila bezero erakartzen ditu taldeak. Prezioak
aldez aurretik adosteagatik,
Espainiako Lehiakortasun
Batzordeak espedientea ireki
die BP, Cepsa, Disa, Metroil,
Galp eta Repsoli.
Krisiaren «okerrena» igaro
dela diote Bizkaiko datuek
BILBO › Bizkaiko Diputazioko
bozeramaile Unai Rementeriak
esan du «tunelaren amaieran
argia ikusten uzten» dutela Bizkaian jasotako 2013ko datu
«objektiboek»,eta,hortaz,
2014.urtea aurtengoa baino hobea izango dela.Bizkaian 3.000
enplegu galdu badira ere,beste
7.000 sortu direla eta Ogasunak
ere iaz baino %3,3 gehiago jaso
duela esan du Rementeriak.
«Ustelkeria sistemaren
parte bereizezina da»
BILBO › Adolfo Muñoz ELAko
idazkari nagusiak esan du
Mariano Rajoyk Espainiako
Kongresuan bihar egitekoa
duen agerpena «antzerkia»
dela, eta ustelkeria sistemaren
parte bereizezina dela. Politika
horrek «nazka» ematen duela
eta sozialki «oso garesti» ateratzen ari dela gaineratu du.
Harian › Mundua
Zimbabwe,
Mugaberi
erretiroa
eman ala ez
erabakitzear
Robert Mugabe presidenteak 33 urte egin
ditu agintean, eta esan du gaurko bozak
galduko balitu dimisioa emango lukeela
Morgan Tsvangirai lehen ministroa da
89 urteko agintariaren lehiakide nagusia
Amagoia Iban
Milaka polizia erdialdera, Midlands eskualdera bidali dituztela;
eta fusil automatikoekin eta eskuko bonbekin hornitutako kamioikadaka agente Harare hiriburuko bazter auzoetan, Highfield eta Mbare barrutietan
patruilatzen ari direla. Hauteskundeak gaur Zimbabwen, eta
herritarrek bezperatik dakite
62.000 polizia arituko direla 10.000
bozkaleku zaintzen eta duela bost
urteko istilu guneak bereziki zelatatuko dituztela. Irrati publikoak behin eta berriro errepikatu
die mezua. Highfielden eta Mbaren nagusi dira Morgan Tsvangirai lehen ministroaren jarraitzaileak, eta 200 pertsona hil zituzten
bertan 2008an, orduko hauteskundeetako lehen emaitzak haren aldekoak zirela zabaltzen hasi
orduko. Liskar haien ondorioz,
batasun nazionaleko gobernua
osatu zuten Robert Mugaberen
ZANU-PF Zimbabweko Batasun
Nazional Afrikarra-Fronte Patriotikoak eta Tsvangirairen
MDC Aldaketa Demokratikorako
Mugimenduak. Gobernu horretan, presidentetzari eutsi zion
Erresuma Batuko uztarripetik
askatu zenetik —1980tik— Zimbabwe gidatu duen gizonak, Mugabek; eta Tsvangirai lehen ministro bihurtu zen.
Duela bost urteko hautagai berak lehiatuko dira gaur ere. Datozen bost urteetarako lehendakaria izango da bietako bat; lehiakide biek beren burua jo dute faboritotzat. Mugabek dimisioa emango duela iragarri du, galtzen badu.
«Mugabe munduko agintari zaharrena eta diktadore iraunkorrenetako bat da. Hauteskundeak
amarru bidez ari da moldatzen»,
azaldu du Morgan Tsvangiraik
The Washington Post egunkarian. Hautesleen errolda manipulatu izana leporatu dio Mugaberi.
Nazioarteko hainbat kazetariren
arabera, hilda dauden milaka pertsonaren izenak ageri dira errolda
horretan. Mugabek ez du onartu
salaketa, erroldaren gaineko ardura hauteskunde batzordearena
dela esan du.
Kontrol ekonomikoa
Mugaberen aurkako ustelkeria
salaketak ez dira berriak. 1980an
agintera heldu eta herrialdearen
askatzaile izan zenari, gaur egun,
diktadore izatea leporatzen diote
oposizioan eta nazioartean. Hauteskunde hauetan, Mendebaldearen eta homosexualen aurka aritu da, eta herrialdeko jatorriko
biztanleek atzerriko konpainien
aginte guneetan ere lehentasuna
izango dutela iragarri du, botere
ekonomikoaren kontrolak beren
esku behar duela argudiatuta.
Munduko platino erreserba handieneko herrialdeetako bat da
Zimbabwe, beste lehengai askotan ere aberatsa da. Diamanteetan, esaterako. %95eko langabezia tasa dauka, hala ere.
Tsvangiraik, kanpainan esan
duenez, herrialdea «negozioei zabaltzea» eta nazioarteko inbertsoreak erakartzea du helburu.
6,4 milioi pertsonak daukate
gaur boza emateko aukera. Mendebaldeko ikuskatzaileei ukatu
egin zaie hauteskundeak jarraitzeko aukera, baina Afrikako
500ek beteko dute lan hori, Zimbabweko bertako 7.000 ikuskatzailerekin batera. Espero denez,
gehienez bost egun beharko dira
emaitza ofizialak jakiteko. Hautagaietako inork ez balu gehiengo
nabarmena lortuko, bigarren
itzulia egingo litzateke irailaren
11n.
G Soslaiak
Robert Mugabe
33 urtez boterean, iruzurraren susmopean
imbabweko presidente Robert Mugabek 89 urte ditu,
eta 33 daramatza boterean,
hauteskunde iruzurra eginaren
susmopean. 1924an jaio zen,
Harare hiriburutik gertu, eta irakasle eta zurgin baten semea
da. Irakasle izan zen, eta guztira
sei titulu unibertsitario ditu; zuzenbidekoa, esaterako. 36 urterekin eman zion hasiera bere
ibilbide politikoari: Zimbabwek
Erresuma Batutik independentzia lortzearen aldeko talde batzuetako militante izan zen. Horregatik, kartzelatu egin zuten
1964an.
Hamar urtez egon zen kartzelan, eta gerora erbestean bizi
izan zen. Lancaster Houseko
akordioen sinatzaileetako bat
izan zen, herrialdeari Rhodesia
izena kendu, eta 1980an onartutako Zimbabweko Errepublikari ateak irekiz. Lehen hauteskundeetan, errepublika sortu
berriko lehen ministro bihurtu
zen. 1987an kargu hori kendu
eta presidentearena sortu zuten, eta gaur egun arte bete du
ardura hori, ZANU-PF alderdiko
buru gisa, sinesgarritasun gutxi-
Z
ko hainbat hauteskunderen ondoren. Azken hauteskundeak
2008an egin ziren, polemika
eta odol isurtze handien artean:
MDC Aldaketa Demokratikoaren Aldeko Mugimendua oposizioko alderdiaren aldeko 200
lagunetik gora hil eta milaka
torturatu zituzten. Hauteskundeen ondoren, Mugabek esan
zuen «Jainkoak soilik» apartatu
ahal zuela boteretik. Egoerak
bultzatuta, bi alderdiek batasun
gobernua eratu zuten, eta Mugabek MDCko buru Tsvangirairekin banatu zuen boterea. 90
urte betetzeko bidean, independentziako heroi gisa zuen
prestigioaren zati bat galdu du,
baina oraindik badu babesa,
eta zimbabwetarrek 1980an
hasitako «iraultza» amaitzeko
bere beharra dutela uste
du.p JON MUTUBERRIA ALKORTA
Morgan Tsvangirai
Mugaberen alternatiba bakarra
G
aur egun Zimbabweko batasun gobernuko lehen
ministroa da Morgan Tsvangirai.
Hauteskundeetan hirugarren
aldiz jarriko dira aurrez aurre bi
hautagaiak, eta Tsvangirai da
Mugaberen ordezko bideragarri
bakarra. Zimbabwetarren artean babes handia du, eta aurkari
serioa da Mugabe agintetik kentzeko. 1952ko martxoaren
10ean jaio zen, Gutun, familia
xume batean; bederatzi anaiarreben artean zaharrena da.
20 urterekin ehungintzan hasi
zen lanean, eta bi urte geroago
meatzari hasi zen.
Hamar urtez meatzari aritu
ondoren, ZCTU Zimbabweko
Sindikatuen Kongresuko idazkaritzan sartu zen, herrialdeko
sindikatuen gune nagusian.
1997an, gobernuaren aurkako
protestetan nahastu zen, eta
1999an, MDC Aldaketa Demokratikorako Mugimenduaren
sortzea lagundu zuen. 2000an
MDCko mitin batean esan zuen
Mugabe «era baketsuan» joango ez balitz boterea «indarrez»
utzaraziko ziotela. Horregatik,
traizioa leporatu zioten, eta hiru
aldiz inputatu zuten.
Zimbabweko segurtasun indarren aldetik jasandako atxiloketek eta jipoiek, batez ere
2008an lehen ministro kargua
hartu baino lehen, herritarrek
berarenganako fideltasuna eta
babesa areagotzea eragin du.
MDCren buru gisa, ekonomia
krisiak bortizki jo duen herrialdean lana sortzea eta bertako
industria berpiztea promestu
du hauteskunde kanpainan.
Haren ustetan, nazioarteko harremanak sustatzea herrialdearentzat ekonomikoki mesedegarria izango da, eta kanpoko
inbertsioak bultza ditzakeela
uste du; gaur egun, areriotasunean oinarrituta daude harremanak. Gizarte segurantzaren
sistema nazionala eratuko duela ere esan du, osasuna gizartearen lehentasuna bihurtu den
garaian.p J.M.A.
Mundua ‹ Harian
Ehundik goiti
lagun hil dira
Darfurren, tribuen
arteko borroketan
Misseriya eta salamat
tribuak liskarrean dira
lehengo astetik;
Sudango armadak
ez du esku hartu
Mikel Rodriguez
Sudango Darfur eskualdeko misseriya eta salamat tribuen arteko
borrokek utzitako hildako saila
handitzen ari da egunak igaro
ahala. Igande arratsetik gertatu
diren liskarretan ehundik goiti
lagun hil dira Darfur Erdialdea
estatuko hainbat hiritan. Misseriya tribuko buruzagi Ahmed Abdul-Rahman Al-Dikhairiren arabera, 136 dira hildakoak. «Salamateko 108 eta misseriyako 28».
Sudango hedabideek diote ehundik goiti direla hildakoak baina zifra zehatzak jakitea zaila dela, borroken eremuetatik informazioa
jasotzeko dauden zailtasunengatik. Iragan apirilean lehertu zen
bi tribu horien arteko gatazka.
Hil honen 1ean, berriz, Darfur Erdialdeko Zalingei hiriburuan elkartu ziren bi aldeetako ordezkaritzak, eta borrokak gelditzeko
akordio bat lortu zutela jakinarazi zuten. Iragan astean, baina, borrokei ekin zieten berriz ere.
Dabanga irratiaren arabera,
Darfur Erdialdeko Garsila, Bundisi, Deleig eta Mukjar hirietan
dendak, merkatuak, eskolak eta
egoitza publiko guztiak itxita
eduki dituzte igande iluntzetik.
«Hirien inguruko herrietako eta
etxaldeetako bizilagunek alde
egin dute tribuetako kide armatuak ailegatuko diren beldurrez»,
dio Dabanga Irratiak bildutako
testigantza batek. Sudango hedabideen arabera, armadak Garsilako merkatua segurtatu du, baina
ez da bi tribuen arteko borroketan sartu. Ekainean, ordea, salamat tribuko merkatari bat hil ondoren sortu ziren liskarretan, armadak esku hartu zuen Garsilan
eta tribuetako borrokalariak bidali zituen.
Gatazka gunea
Sudanen ia mendebalde osoa hartzen du Darfurrek. Alemania
baino eremu handiago da, eta
zazpi milioi biztanle inguru bizi
dira han. Azken urteetan ezegonkortasun politikoa eta gatazkak
nagusi izan dira, batez ere
2003tik. Hainbat izaeratako
gatazkek bat egiten dute Darfurren. Alde batetik, gobernuaren
eta talde matxinoen arteko borroka dago, eta, bertzetik, tribuen
artekoak, nagusiki nomada abeltzainen eta nekazari sedentarioen artean. Gobernuak tribu arabiarren alde egin ohi du, eta
beltzak diskriminatu. Gatazkak,
baina, ez dira soilik arabiarren
eta beltzen artean izaten. Misseriya eta salamat tribuak, adibidez,
arabiarrak dira.
Gutxienez 28 lagun hil
dituzte Nigerian, Kanoko
auzo kristau batean
Taberna gune batean
hainbat lehergailu
zartarazi dituzte;
agintariek Boko Harami
egotzi diote erasoa
Erredakzioa
Nigeriako Kano hirian hainbat lehergailu zartarazi zituzten herenegun gauean taberna gune batean. Ospitaletako iturriek jakinarazi dutenez, gutxienez 28 gorpu
jaso dituzte Kanoko erietxeetan.
Erasoak nagusiki kristauak bizi
diren auzo batean egin zituzten,
horregatik, agintariek uste dute
Boko Haram talde islamistak jarri zituela lehergailuak.
«Lehenengo bonbaren ondoren, neure burua isurbide batera
bota nuen. Gutxienez hiru leherketa gehiago egon ziren», adierazi
dio Kolade Ade auzoko bizilagunak Associated Press agentziari.
Kano Nigeriako iparraldean
dago. Herritar gehienak musulmanak dira bai hirian, bai iparralde osoan. 2009an, Boko Haram
matxinatu egin zen estatu islamiko bat sortzeko. Armadak operazio handi bat abian du maiatzetik.
Irudia qItalia
BERLUSCONI, EPAIAREN ZAIN
Ehunka kazetari elkartu ziren atzo Italiako Auzitegi Gorenaren kanpoaldean, Erroman, Silvio Berlusconi lehen ministro ohiaren aurkako epaiaren
inguruko erabakiaren esperoan. Mediaset auziagatik lau urteko espetxealdia eta bost urteko in-
habilitazioa ezarri zioten, eta, Berlusconiren abokatuaren arabera, Gorenak erabakia, behin betikoa, gaur edo «agian» bihar jakinaraziko du. Fiskalak zigorra berresteko eskatu du, baina inhabilitazioa hiru urtera jaitsita. ANGELO CARCONI / EFE
Harian › Mundua
Aginte guztia Sharifen eskuetan
Pakistango presidente
Mamnun Hussain
aukeratu dute, egungo
lehen ministroaren
itzalean ibilia urtetan
Xabin Makazaga
Nawaz Sharifen itzalean PML-N
Pakistango Musulmanen LigaNawaz alderdian asko nabarmendu gabeko enpresari bat hautatu dute Pakistango presidente.
Mamnun Hussainek (1940, Agra,
India) egungo lehen ministroari
erabateko leialtasuna erakutsi
izan dio urtetan, eta horregatik
izendatu zuten presidentegai.
Atzo Pakistango Legebiltzarrean
eta lau eskualde batzarretan eginiko bozketan, gehiengo argia
eskuratu zuen, espero zen gisan.
Asif Ali Zardariren lekua hartuko du Hussainek Pakistango
estatuburu gisa, eta Sharifek bazkide zintzo bat izango du presidentetzan.
Bost urtean agintean egon ondoren, PPP Pakistango Alderdi
Popularra jokoz kanpo geratu da
horrenbestez
Islamabaden.
Sindh probintziako gobernua besterik ez zaio geratzen, maiatzean
legebiltzarreko bozetan Pakistango gobernua galdu ostean. Zardari, Benazir Bhuttoren alarguna,
ez da Sharifen oldar kontserbadoreari aurre egiteko gai izan. Ustelkeria kasuek nahasi egin dute
zentro-ezkerreko alderdiaren jarduna —agintarien senide ugari
postu publikoetan ezartzea leporatu zieten—, eta, ekonomia krisiak herrialdea ataka estuan jarria duelarik, PML-Nawaz alderdi
kontserbadoreak aginte osoa eskuratu du Pakistanen.
PPPk boikota egin zion atzo
presidentea aukeratzeko bozketari, Liga Musulmanaren presioengatik botoa emateko eguna aurreratu egin zutelako. Mila parlamentari inguruk zuten botoa
emateko eskubidea, baina 200 baino gehiagok jarraitu zioten boikoterako deiari. Eskualde batzarren
eragina gutxitzeko botoa haztatu
egiten dute Pakistango presidentea aukeratzeko orduan, eta Hussainek 433 hauteskunde boto lortu zituen guztira. PTIko hautagai
Wajihudin Ahmedek, berriz,
—Imran Khan kriket jokalari
ohia da alderdiko burua— 78 hauteskunde boto lortu zituen.
Nawaz Sharifek gobernuaren
jarduna erosoago kudeatu ahal
izango du orain, Pakistanen ohikoa izan baita lehen ministroaren
eta presidentearen arteko ika-mikek gobernu aldaketa eragitea.
1999an, hain justu, gobernua utzi
egin behar izan zuen Sharifek,
Pervez Musharraf jeneralak
emandako estatu kolpearen on-
dotik. Haiek izan ziren Sharifen
urterik zailenak, eta, erbestean
zegoelarik ere, kargutik kendutako lehen ministroari Hussainek
eman zion babesa asko nabarmendu dute egunotan Pakistango komunikabideek.
Pakistanek independentzia lortu aurretik (1947), Indiako Agran
jaiotakoa da Hussain, mohajir gutxiengoko kidea eta urdu hiztuna.
Ehungintzan aritzen zen familia
batean sortu zen, eta Karatxin
ezarri ziren Pakistan independente bihurtu zenean.
Politikan beti itzalean aritutakoa, Sindh probintziako gobernadore izatera iritsi zen 1999an, baina hilabete gutxian iraun zuen
agintean, Sharifen kontrako estatu kolpearen ondoren kargua utzi
behar izan baitzuen.
Karatxi eta Lahore lotzen
Sharifek Punjabeko tigrea deitzen dio bere buruari, eta eragin
handia du Lahore hiriburu administratiboaren inguruetan, Punjab eskualde populatuan. Aldiz,
Karatxin ondo errotutako enpresaria da Hussain, Pakistango metropoli ekonomikoan Merkataritza Ganberako buru izan baitzen,
eta harreman onak ditu hango
negozio munduarekin. 20 milioi
biztanletik gorako hiri kaotikoan
sarbidea emango dio Hussainek
Pakistango gobernuburuari.
Lahore eta Karatxi artean oreka bat bilatzeko ere, Hussain baliagarri izango zaio Sharifi. Pakistan ekonomikoki suspertzea ezarri baitzuen bere agintaldirako
erronka nagusi. Lahoreren pisu
politikoa eta hein batean arrotza
zaion Karatxiko portuaren gaitasun ekonomikoa errazago lotu
ahal izango ditu Hussain presidentetzan dela.
Lehen ministro bihurtu berritan, Indiari eskua luzatu zion
Sharifek bi herrialdeen arteko urteetako gatazka bideratzen ahalegintzeko. Eta auzoarekiko harremanak estutzeko ere, Hussainen
eskua baliatu ahal izango du Pakistango lehen ministroak. Izan
ere, Britainiar Inperioaren garaian egun arrotza zaien lurraldean jaiotako agintariak daude mugaren bi aldeetan. Indiako lehen
ministro Manmohan Singh Pakistango eremuan jaiotakoa baita, eta Pakistango presidentea,
Indiako eremuan sortua.
PPPk aurreko agintaldian Pakistango Konstituzioa aldatu zuelarik, Musharrafen aroa atzean
uzteko, Estatuaren ordezkari izateaz gain zeregin handirik ez zion
utzi presidente karguari. Baina
Sharifek eskertuko du presidente
leial bat izatea. Gainera, alderdi
bateko presidente barik, «pakistandar guztien presidente» bihurtu eta herrialdeko zatiketa gainditzeko nahia agertu du.
Siriako kurduek
mobilizazio
orokorrerako
deia egin dute
islamisten aurka
PYD alderdi kurduko
buruzagi bat hil dute
Qamixli hirian, haren
autoari atxikitako
bonba bat zartarazita
Erredakzioa
Nawaz Sharif, Mamnun Hussain presidente hautatu berria zoriontzen. EFE
Irudia qDera Ismail Khan
250 PRESOREN IHESALDIA
Astelehen gauerdian talibanek Dera Ismail Khan hiriko kartzelari
eraso egin zioten lehergailuekin, eta, Pakistango egunkariek argitaratu dutenez, 250 preso inguruk ihes egin zuten. Hainbat ordu iraun
zuen erasoak, eta sei polizia eta bost erasotzaile suizida hil ziren gutxienez. Britainiar Inperioan eraikia da Dera Ismail Khaneko espetxea, eta 5.000 presoen artean talibanen 50 buruzagi ere atxikitzen dituzte bertan. Agintariek etxeratze agindua ezarri dute, eta
armadak soldaduak bidali ditu iheslariak atxilotzeko. SAUD REHMAN / EFE
Siriako Gobernuaren aurkako
talde islamisten eta kurduen arteko gatazka gogortzen ari da
egunez egun. YPG Herri Kurduaren Defentsarako Unitateek mobilizazio orokorrerako deia egin
diote «arma bat erabili dezakeen
edonori», Al-Nusrah Frontearen
eta Irakeko eta Levanteko Estatu
Islamikoaren aurkako borrokarako. PYD Batasun Demokratikoaren Alderdiko buruzagi baten
hilketaren ondoren egin du dei
hori YPGk. Turkiak muga gurutzatzeko emandako erraztasunak
baliatuz, talde islamistak aspaldian kurduen eremuak hartu
nahian ari dira. Era berean, islamistek Siriako oposizioan duten
eragina da kurduek gobernuaren
aurkako matxinadarekin bat ez
egiteko arrazoietako bat.
Isa Huso PYDko kidea Qamixli
hirian hil zuten atzo, haren autoari atxikitako lehergailu bat zartarazita. Herri Kurduaren Kontseiluko kidea ere bazen Huso.
Siriaren menpeko Kurdistan
kudeatzeko sortu zuten kontseilua alderdi kurduek. 2011n, Siriako armadak kurduen lurrak utzi
zituzten, eta, de facto, bertako
eragileen esku gelditu ziren.
Ordutik, talde islamistek jarri
dute arriskuan lortutako burujabetza. Salih Muslim PYDko
burua Turkian elkartu berri da
hango gobernuko kideekin.
Autonomia ez deklaratzeko esan
dio Ankarak Muslimi; Muslimek,
berriz, islamistei ez laguntzeko
eskatu dio Turkiari. Gainera,
PYDk ohar batean Siriako Gobernuari egotzi dio preso hartutako
Al-Qaedako buruzagi batzuk
aske uztea, «Siriako zati kurduaren egonkortasuna hausteko».
«Kontrabandistak» mugan
Gatazka hasi zenetik, Turkiaren
eta Siriaren arteko muga tentsio
gune handia da, bai Kurdistan banatzen duen tokian, bai kurduenak ez diren eremuetan ere. Turkiako armadak jakinarazi duenez, Siriatik heldu ziren 2.300
«kontrabandista» geldiarazi zituen atzo, negar gasa jaurtiz. Airera tiroak egin zituela ere esan
du armadak. Herenegun, beste
mila «kontrabandista» muga gurutzatu nahian harrapatu zituela
dio Turkiako armadak.
Mundua ‹ Harian
DLaburrak
«Etsaiari laguntzeagatik»
ez dute zigortuko Manning
FORT MEADE › AEBetako
Espioitza Legea urratzeagatik
zigortu egingo dute Bradley
Manning soldadua,Wikileaks
auziko datuen filtratzailea,
baina errugabetzat jo dute
«etsaiari laguntzea» egozten
zioten kargutik. AEBetako
Gobernuak bizi guztiko espetxe
zigorra eskatu zuen Manningentzat. Beste karguengatik 154
urteko espetxea jaso dezake,
baina Denise Lind epaileak
zigorra arintzeko eskatu du,
preso egon den hiru urteetan
jaso duen tratu txarragatik.
Bake prozesua uzteko
prest agertu da Ocalan
ANKARA › Turkiako Gobernuak
Ezkerretik eskuinera, PAEko buru Saeb Erekat, AEBetako Estatu idazkari John Kerry eta Israelgo Justizia ministro Tzipi Livni, atzo. MIKE THEILER / EFE
Bake iraunkorra lortzeko borondatea
agertu dute PAEk eta Israelek
AEBetako Estatu
idazkariaren arabera,
bi aste barru izanen da
hurrengo bilera, Israelen
edo Zisjordanian
Ion Orzaiz
Badakite zaila dela. Izugarri zaila.
Eta jakin badakite, aurrekoak
ikusita, esperantzarako zirrikiturik apenas dagoen. Eta, hala ere,
itxaropentsu agertu nahi izan
dute palestinarren zein israeldarren ordezkariek Washingtonen
(AEB) hasitako bake negoziazioen bigarren saioaren ostean.
AEBetako Ekialde Hurbilerako mandatari berezi Martin Indykekin, Estatu idazkari John
Kerryrekin eta Barack Obama
presidentearekin egin zuten bilera PAE Palestina Askatzeko Erakundeko eta Israelgo negoziatzaileek atzo. Horren ondoren, ordezkari bakoitzak adierazpenak egin
zituen prozesuaren inguruan.
Bake «iraunkorra» erdiestera
«beharturik» daudela eta horretarako ahalegin guztiak eginen
dituztela azpimarratu zuten PAEko buru Saeb Erekatek eta Israelgo Gobernuko Justizia ministro
Tzipi Livnik. Hala ere, argi utzi
nahi izan zuten bidea «luzea eta
zaila» izanen dela, bi herrialdeen
arteko ezadostasunak «handiak»
direlako.
Erekaten ustez, «ordua iritsi da
palestinarrek estatu burujabe
propioa izan dezaten, duintasunez bizi ahal izateko». Horrez gainera, Palestinako herriari bakea
zor zaiola esan zuen, «nahikoa sufritu duelako orain arte».
Israelgo ordezkariaren aburuz,
ordea, lehentasuna «gaurko israeldarren eta etorkizuneko belaunaldien segurtasuna eta bakea»
bermatzea da. «Esperantza badugu, baina ezin dugu inozoak izan,
arazo anitz baitaude eremuan»,
esan zuen Livnik.
AEBetako Estatu idazkaria
izan zen mezu baikorrena zabal-
du nahi izan zuena. Kerryren esanetan, orain arteko elkarrizketak
«oso emankorrak» izan dira, eta
datozen bi asteetan berriz batzartuko dira alde bateko eta besteko
ordezkariak. Israelen edo Zisjordanian bilduko dira alde guztiak
berriz, «afera garrantzitsuenak
lantzeko bilera jarraituak eta funtsezkoak mantentzea adostu dutelako».
AEBek, Europako Batasunak,
NBEk eta Errusiak osatutako
Laukoteak ere zoriondu ditu palestinarrak eta israeldarrak, elkarrizketei heltzeagatik. 2014ko apirilera arte iraungo dute negoziazioek, eta ordurako pausoak
eman nahi dituzte alde guztiek.
urratsik egin ez duelako kexu,
bake prozesua bertan behera
uzteko prest agertu da PKK
Kurdistango Langileen Alderdiko buruzagi Abdullah Ocalan.
Espetxean bisita egin diote
senideek Ocalani, eta haren
osabak esan du Ankarak jarrera
aldatu ezean PKK-ko burua
«prozesutik irten eta esku hartze oro uzteko prest» dagoela.
Talibanen guneak gogor
astindu ditu Afganistanek
KABUL › Afganistango armadak
operazio handi bat hasi du talibanen kontra. Paktiya probintzian azken 24 orduetan eginiko
bonbardaketetan 65 ekintzaile
hil dituztela argitaratu du Khaama Press egunkariak. Logar eta
Nangarhar probintzietan, berriz,
83 ekintzaile hil dituztela jakinarazi zuen astelehenean
Defentsa Ministerioak.
Abortuaren Legea sinatu
du Irlandako presidenteak
DUBLIN › Irlandako Errepublika-
Ashtonek ez du konpromisorik
lortu Egiptoko bilera sailean
Mohamed Mursi
presidente ohiarekin
batzartu da EBko
ordezkaria, eta «ongi»
dagoela nabarmendu du
I.O.
Ikusmin handia sortu zuen Egipton Europako Batasuneko Atzerri Politika eta Segurtasunerako
ordezkari Catherine Ashtonen bisitak. Agintariak, ordea, alde egin
du jada, eta batzuen zein besteen
adierazpenetatik ondoriozta daiteke ezer gutxi aldatu dela herrialdeko panorama politiko katramilatuan. Mohamed Mursi presidente ohiarekin batzartu zen
Ashton atzo, baina bi orduko bilera horretan zer hitz egin zuten ez
da informaziorik argitaratu kasik. Presidente ohia «ongi» dagoela eta telebista ikusteko zein berripaperak irakurtzeko baimena
duela nabarmendu zuen EBko ordezkariak.
Adli Mansur behin-behineko
presidentearekin, Mohamed elBaradei lehen ministrordeare-
kin, Abdel Fatah el-Sisi armadako
buruarekin eta Mursiren aldeko
plataformarekin ere elkarrizketatu da Ashton. Hainbat hedabideren arabera, Egiptoko odol isurketa gelditzeko eta nazio adiskidetzea lortzeko proposamen bat helarazi die EBko diplomaziaren buruak ordezkari politiko eta
militarrei: Anaia Musulmanak
trantsizio prozesuan onartzea eta
haien kontrako prozesu judizialak etetea, protestak bertan behera uztearen truke.
Mursiren aldeko delegazioko
ordezkari Mohamed Ali Bixirren
arabera, alta, Ashtonek ez die inolako proposamenik egin: «Azkenaldian zer gertatu den azaltzeko
besterik ez digu eskatu». El-Baradeik ere hitzaldia egin zuen atzo
Ashtonekin bildu ostean. Mursi
karguan berrezartzeko proposamena «erabat baztertua» dagoela
baina behin-behineko gobernuak
Anaia Musulmanen parte hartzea onar dezakeela esan zuen.
Haien kontrako auziak bertan behera uzteari buruz, berriz, «delituak egin dituztenen eta erantzukizun penalik ez dutenen artean»
desberdindu zuen lehen ministrordeak.
Mursiren jarraitzaileek ere ez
dute atzera egin. Atzo, milaka lagunek bat egin zuten Kairoko kaleetan, militarren indarkeriaren
kontrako manifestazioetan.
ko presidente Michael D. Higgins laboristak oniritzia eman
dio parlamentuak onartu berri
duen Abortuaren Legeari. Amaren bizia arriskuan dagoenean,
baita suizidio arriskua dagoenean ere, legezkoa izango da haurdunaldia etetea. Ez da baimenduko abortatzea, ordea, fetuak
malformazioaren bat duelako
edo bortxaketa kasuetan.
Hugo Chavez gogoratu
dute ALBAren goi bileran
GUAYAQUIL › ALBA aliantza
bolivartarrak XII. goi bilera hasi
zuen atzo, eta Hugo Chavez
Venezuelako presidente ohia,
ALBAren sustatzaile nagusia,
gogoan izan zuen Ekuadorko
presidente Rafael Correak:
«Inoiz baino biziago dago».
Kirola›
Kaikuko trainerua, joan zen igandean, Zumaian jokatutako San Miguel ligako estropada irabazi berritan. JUAN CARLOS RUIZ / ARGAZKI PRESS
Txapelketa da, baina...
Euskadiko Txapelketa jokatuko da gaur
Lekeition: gizonezkoetan, Kaiku da
faboritoa; emakumezkoetan, Zumaia
Emakumezkoetan, lau ontzi
Emakumezkoak ere ariko dira,
eta lau traineruk bakarrik eman
dute izena. Parte hartzeko aukera
denek izan dute, baina azkenean,
Euskotren ligan dabiltzan lau ontziak bakarrik ariko dira: Zumaia, San Juan, Hibaika eta Orio.
Faboritoa Zumaia da. Bandera
bat izan ezik, beste guztiak irabazi ditu aurten. Hala ere, joan zen
larunbatean ikusi zen Euskotren
ligako estropadan San Juan eta
Hibaika ere gai direla banderen
lehian sartzeko, San Juanek irabazi baitzuen estropada hori. Ez
harritu lehia estua izatea.
Egutegia estropadaz beteta egonik, garai
batean zuen indarra eta sona galtzen ari da
Aitor Manterola
Arraun mundua aldatuz doa urteen joanean. Orain, estropadak
beste era batera antolatzen dira,
TKE Traineruen Kluben Elkartea sortu zenetik. Lehen, federazioek zuten ardura hori. Garai
hartan, egutegiko estropada garrantzitsuenetakoa izaten zen
Euskadiko Txapelketa, baina
orain, galtzen ari da indarra. Garrantzia dauka, baina ez lehen
hainbestekoa. Egutegia estropadaz betea dago, ligek hartu dute
loraldia, eta, oro har, traineruak
horretara bideratzen dira. Nekez
dute orain helburutzat Euskadiko Txapelketa.
Estropada soil bat da, beste
hainbaten artekoa, eta hor dago,
egutegiaren erdi-erdian. San Ignazio egunez jokatzen da azken
urteetan, eta aurten ere bai. Gaur
da, beraz, Lekeition. Egun hori asteko zein egunetan tokatzen den,
hortxe izaten da txapelketa. Asteburuan bada, gaitzerdi. Baina as-
te barruan bada aurten bezala, enbarazu handiagoa egiten die klubei mesede baino. Duela hiru
egun izan zituzten ligako estropadak traineruek, eta gaur txapelketakoa dute. Espainiako Txapelketara doazen ontziek —Euskal Herritik Kaikuk eta Oriok bakarrik
esan dute badoazela— larunbatean eta igandean izango dute lehiaketa hori. Non eta Galizian: ostiralean bertan abiatu behar bidaia
luzea egitera.
Horiek denak kontuan hartuta,
ontzi bakoitzak emango dio gaurkoari berari komeni zaion garrantzia. Batzuek handiagoa, besteek
txikiagoa. Indarra kentzen dio
Euskadiko egutegian indar handia izan behar zuen estropadari,
baina gauzak horrela daude. Gizonezkoetan, esaterako, Urdaibaik
garbi azaldu zuen aurreko astean,
Bizkaiko Txapelketaren atarian,
txapelketa horiek ez dituela helburutzat hartu. Orion ere oso garbi dute Kontxako Bandera prestatzen hasita daudela dagoeneko.
San Juanek, Hondarribiak, San
Pedrok eta Santurtzik zer egingo
duten ez dago jakiterik. Horiek
horrela, Bizkaian pausatu behar
dira begiak faboritoez hitz egiten
hasteko: Kaiku eta Portugalete.
Sestaokoek hiru estropada
handi egin dituzte jarraian San
Miguel ligan, nahiz eta aurrenekoan zorte txarrak galarazi bandera irabaztea. Bizkaiko Txapelketan ere, duela astebete, onenak
izan ziren. Garbi esan behar da
hau: berak nahi badu gaur irabazi, kostako zaie besteei txapela
kentzea. Portugalete ere indartsu
dabil. Igandean, San Miguel ligako estropadan, zazpi segundok
eragotzi zioten bandera irabaztea. Herrialdeko txapelketan,
Kaikuren atzetik laugarren sartu
zen, lau segundo eskasera. Oso
gertutik zaindu beharrekoa da
talde hori gaurkoari begira.
Txandaz txandako azterketa
eginda, kontu hau argitu behar
araudiaz: bi txandetako edozeinek du txapelketa irabazteko aukera. Aurrenekoan, Santurtzi
egoteak sortzen du ikusmina.
KAE 1ligako hirugarren sailkatuak bere burua ikusiko nahiko
du liga nagusiko hiru ontzi onen
inguruan. Urdaibaik nahiko du
itxura ona eman, eta San Juan eta
Hondarribia edozer egiteko gai dira. Baina jakina, horretarako,
arraunlaririk onenak atera behar, eta, agian, beste aukeraren
bat egingo dute.
Bigarrengoan, bi bizkaitarrei
heldu dakiekeen bakarra Orio
izan daiteke, baldin eta talderik
onena ateratzen badu. San Pedro
makal antzean dabil emaitza aldetik azkenaldian.
Zumaia,Gipuzkoako Txapelketako garaipena ospatzen. GORKA RUBIO / ARP
EUSKADIKO TXAPELKETA
pEmakumezkoen txanda.
Zumaia, San Juan, Hibaika
eta Orio.
pGizonezkoen lehen txanda.
San Juan, Hondarribia, Urdaibai
eta Santurtzi.
pGizonezkoen bigarren txanda. Kaiku, Portugalete, Orio eta
San Pedro.
pLekua. Lekeitio (Bizkaia).
pOrdua. 18:00 (ETB1).
pAzken irabazleak. Iaz, Kaiku;
2011n, Urdaibai; 2010ean, Kaiku; eta 2009an, Kaiku.
‹ Publizitatea
Kirola ›
Antoine Griezmann, Carlos Martinezekin lehian, denboraldi-aurreko lehen entrenamenduan. GORKA RUBIO / ARP
Eguneroko berri txarra
Antoine Griezmannek
zuntz haustura du
eskuin izterrean,
eta bizpahiru aste
beharko ditu osatzeko
Julen Etxeberria
Lasaitik gutxi du orain arte Realaren denboraldi-aurreak. Hilaren
3an lanean hasi zenetik gutxi izan
dira albiste txarrik gabeko egunak. Lehenbizi, Asier Illarramen-
di Real Madrilera joango ote zen
zalantzarekin hasi zen lanean.
Lau egun geroago, Diefro Ifranek
lesio larria izan zuen entrenatzen
ari zela. Aurrelari uruguaitarrak
ezker belauneko atzeko lotailua
hautsi zuen. 2010ean izan zuen lesio bera zen. Orduan sei hilabete
inguru behar izan zituen osatzeko, eta oraingoan ere antzeko denbora beharko du berriro jokatzeko moduan egoteko.
Beste lau egun, eta beste albiste
txar bat. Hilaren 12an, Real Madrilek Illarramendiren etete klau-
sula ordaindu zuen. Agur taldearen iparrorratzari, Realean historia egitera deituta zegoen jokalariari. Talde txuri-urdinak 32 milioi euro pasatxo jasoko zituen,
negozio galanta, haren joanak taldean utziko zuenaren parekoa.
Illarramendik taldea utzi izanaren kolpea bereganatu nahian zebiltzan txuri-urdinak beste muturreko bat jaso zutenean. Beste lesio bat, beste lesio larri bat. Mikel
Gonzalezek min hartu zuen lepoko hezurrean gimnasioan lanean
ari zenean. Azterketa medikuak
ez zuen berri onik ekarri: hiru hilabete jokatu gabe. Agur denboraldi-aurreari eta agur sasoi hasierari, tartean abuztu amaieran
jokatu beharreko Txapeldunen
Ligako atarikoari.
DLaburrak
Ifran,Mikel,Markel,Prieto...
Ifranena eta Mikel Gonzalezena
izan dira denboraldi-aurrean Realak izan dituen bi lesio larrienak.
Lesio arinagoak izan dituzten jokalarien zerrenda, ordea, luzea
da. Larritasunaren araberako ordena jarraituz gero, Markel Bergara eta Antoine Griezmann dira
lehenak, biek zuntz haustura txikiak izan baitituzte. Markelek joan zen ostiralean hartu zuen min,
eta bi aste beharko ditu oraindik
osatzeko. Griezmann, berriz, atzo
lesionatu zen, eta bizpahiru astez
egon beharko du geldirik. Beraz,
hortxe-hortxe ibiliko da Ligako lehen partida jokatzeko, abuztuaren 17an.
Carlos Martinez eta Xabi Prieto
ere ez dira lesioetatik salbu egon,
eta biek ala biek gainkargak izan
dituzte. Eskuin hegaleko atzelaria bi astez egon da entrenatu gabe, baina jada egun batzuk daramatza lanean taldekideekin batera. Erdilariak, ordea, bost egun
daramatza kili-kolo, eta ikusteko
dago Jagoba Arrasatek zenbat
egunez egon beharko duen zain
Prieto bere esanetara izateko. Haris Seferovicek, Carlos Velak eta
Ion Ansotegik ere arazo fisiko txikiak izan dituzte.
Horrekin guztiarekin egin beharko dio aurre Realak gaur Eibarri, bi taldeek Zarautzen jokatuko
duten lagunartekoan (19:00). Ostiralean, berriz, txuri-urdinak Ingalaterrarantz abiatuko dira. Han
zortzi egun egingo dituzte, eta hiru lagunarteko jokatuko dituzte.
FUTBOLA › Carlos Velak adie-
Vela,pozik Illarramendiren
truke jasotako dirutzagatik
razpen bitxiak egin zituen atzo
Asier Illarramendiren fitxaketaren inguruan. «38 milioi eurogatik Jokin Aperribaik ez balu
Madrilera eraman, nik neuk eramango nuke oinez», esan zuen
Realeko aurrelari mexikarrak.
Haren jardunaz, berriz, Velak
aitortu zuen ez duela oraindik
goia jo. Baikor da ere Txapeldunen Ligako atarikoaz.
Athletic eta Zaragozaren
arteko lehia, gaur Sestaon
FUTBOLA › Athleticek eta Zara-
gozak lagunarteko partida jokatuko dute gaur Sestaon, Las
Llanas futbol zelaian (19:00).
Bestalde, Mikel San Jose talde
zuri-gorriko erdiko atzelariak
atzo aitortu zuen aurten egoera
«lasaiagoa» dela eta taldeak
«eskertu» egiten duela. San
Josek, halaber, nabarmendu
zuen atzelariak «babestuago»
sentitzen direla Ernesto Valverderen sistemarekin, Marcelo
Bielsarenarekin baino.
Morales eta Peleteiro
utzita ariko dira Eibarren
FUTBOLA › Jose Luis Morales
espainiarrak eta Jose Ignacio
Peleteiro galiziarrak Eibarren
jokatuko dute hurrengo denboraldian, Levantek eta Real
Madrilek utzita. Moralesek 26
urte ditu, eta Peleteirok, 21. Biak
ala biak erdilariak dira, eta erdipuntan jokatu ohi dute.
Bidasoa buru-belarri ari da
Asobalen aritu ahal izateko
ESKUBALOIA › Bidasoak onartu
egin du Asobal ligan jokatzeko
Espainiako Federazioak egindako gonbita, eta buru-belarri
ari da lanean maila nagusian
aritu ahal izateko baldintzak
betetzeko. Irungo taldeak ehun
mila euro inguru behar ditu sei
urte geroago Asobal ligan jokatzeko. Klubeko arduradunak
baikor dira, eta bihar emango
dute egoeraren berri.
Getxoko Zirkuitua
jokatuko da gaur
TXIRRINDULARITZA › Hamabi
talde ariko dira gaur 09:30etik
aurrera Getxoko Zirkuituan,
Rikardo Otxoaren Oroimenezkoan. Euskaltel-Euskadi eta
Movistar taldeen arteko lehia
espero da. Bestalde, Koldo Fernandez de Larreak beste urtebeterako berritu du Garmin taldearekin. Txirrindulari
gasteiztarrak bi urte daramatza
AEBetako taldean.
‹ Kirola
Bat bera ere ez dago
Euskal atletarik
ez da ariko Moskun,
abuztuaren 10etik 18ra,
aire libreko Munduko
Txapelketan
J.Etxeberria
Bi mila atleta inguru ariko dira
abuztuaren 10etik 18ra Moskun,
aire libreko Munduko Txapelketan. Bi mila atleta eta bakarra ere
ez Euskal Herrikoa. Espainiako
eta Frantziako federazioek jada
eman dute Errusiako hiriburuan
ariko diren atleten berri, eta zerrendetan ez dago euskal herritar
bat bera ere.
Inoiz ez zen gertatu horrelakorik aire libreko Munduko Txapelketa batean. Deigarria da oso, are
gehiago Moskukoa munduko txapelketaren hamalaugarren ekitaldia dela kontuan hartuta. Baina deigarriagoa da oraindik aintzat hartuz gero Olinpiar Jokoetako azken hamar ekitaldietan beti
gutxienez euskal atleta bat aritu
dela. 1972an Munichen (Alemania) jokatu ziren Jokoetan ez zen
euskal atletarik aritu. Ordutik aurrera, ordea, beti egon da baten
bat.
Naroa Agirre zen Errusiako hiriburuan lehiatzeko aukera
gehien zuena. Pertika jauzilari
donostiarrak urteko markarik
onena zuen Espainiako Federazioko atleten artean (4,40 metro).
Hain zuzen ere, marka horrekin
irabazi zuen joan zen larunbatean
Espainiako Txapelketa. Marka
ona da, Agirrek aspaldian lortzen
ez zuena. Ona bai, baina nahikoa
ez. Izan ere, Munduko Txapelketan parte hartzeko gutxieneko
Naroa Agirre, amorratuta, ahalegin batean langa bota ondoren. K. BRANDT / EFE
marka 4,50 metro da, eta Agirre ez
da gai izan altuera hori gainditzeko. Donostiarrak itxaropena zuen
Moskura joateko, eta horregatik
pena izango du. Hala ere, Agirrek
berak BERRIAri aitortu zionez,
Munduko Txapelketara joan edo
ez, ontzat emango zuen sasoi honetan egindakoa. Agirre orain lau
urte aritu zen azken aldiz aire li-
breko Munduko Txapelketa batean, Berlinen.
Mikel Odriozolarena da beste
hutsune deigarria, ibiltari errenteriarra azken zazpi ekitaldietan
lehiatu baita, 1999an Sevillan (Espainia) estreinakoz aritu zenetik.
Odriozolak, ordea, sasoi gorabeheratsua izan du, eta ezin izan du
postua lortu 50 kilometrokoan.
Hushovdek esprintean irabazi du
Poloniako Itzuliko hirugarren saioa
Ricardo Mestre
Euskaltelekoa eguneko
ihesaldian sartu da,
baina harrapatu egin
dute helmugatik gertu
J.E.
Aukera asko zeuden Poloniako
Itzuliko hirugarren etapan esprintean erabaki zedin. Eta hala
izan zen, eta Thor Hushovd BMC
taldeko txirrindulari norvegiarra
izan zen azkarrena azken metroetan. Bi australiar izan zituen atzetik: Mark Renshaw (Belkin) eta
Steele Von Hoff (Garmin). Sailkapen nagusian ez da aldaketarik,
eta Rafal Majkak (Saxo) jarraitzen du lider. Etxeko txirrindulariak lau segundoren aldea du Sergio Luis Henao kolonbiarrarekiko (Sky) eta sei segundorena Christophe Riblon frantziarrarekiko
(Ag2r). Bi koska beherago dago
Ion Izagirre (Euskaltel-Euskadi),
bosgarren postuan, liderrarengandik bederatzi segundora. Ormaiztegiko txirrindulariak postu
bat igo du atzoko etapa jokatuta.
Atzoko etapari dagokionez, Ricardo Mestre Euskaltel-Euskadiko txirrindulari portugaldarraren lana nabarmendu beharra
dago. Aleksandr Diatxenko (Astana), Mirko Selvaggi (Vacansoleil) eta Bartlomiej Matisiakekin
(CCC) batera sartu zen eguneko
ihesaldian, eta helmugara iristear izan ziren. Tropelak, ordea, bi
kilometro bakarrik falta zirenean
harrapatu zituen.
G Sailkapenak
HIRUGARREN ETAPA
1.Thor Hushovd (BMC)
5.10.02
2.Mark Renshaw (Belkin)
d.b.
3.Steele Von Hoff (Garmin)
d.b.
17.Adrian Saez de Arregi (Eusk.) d.b.
NAGUSIA
1.Rafal Majka (Saxo)
2.Sergio Luis Henao (Sky)
3.Izena (Taldea)
5.Ion Izagirre (Euskaltel)
16.14.45
4ra
6ra
9ra
Kirola ›
Katie Ledeckyk
munduko marka
hobetuta
irabazi du 1.500
metroko finala
Ryan Lochte dominarik
gabe gelditu da estilo
libreko 200 metroko
proban, eta Yannick
Agnelek irabazi du urrea
I.M.E. Donostia
Jauzilari bat airean, Bartzelonako Port Velleko moilan eraikitako 27 metrotako plataformatik jauzi egin ondoren. BERRIA
Altuera handiko jauzien estreinakoak ikusmina sortu du Bartzelonan, Munduko Txapelketan. 27
metrotik egiten dute salto jauzilariek, eta orduko 90 kilometroko abiaduran murgiltzen dira uretan.
Bederatzigarren solairutik
Imanol Magro Eizmendi
A
rtista bokaziodun suizidak dira, euren burua bederatzigarren
solairutik botata harridura eta txaloak eragiteko
ahalmenarekin. Bartzelonan jokatzen ari diren Munduko Igeriketa Txapelketetako berritasun
erakargarrienetako protagonistak dira: altuera handiko jauzilariak. Gizonezkoek 27 metrotako
plataforma batetik egiten dute
jauzi, eta emakumezkoek, hogeikotik. «Beldurra beti nabaritzen
duzu. Hau egiteko burutik pixka
bat jota egon behar duzu, baina
garrantzitsuena prestaketa ona
da; eromenak bakarrik ez du balio». Orlando Duque Superman
jauzilari kolonbiarraren azalpena
da. Gizonezkoen txapelketa gaur
bukatuko da, eta bera dago sailkapenaren buruan. Mito bat da kasik, Munduko Serieak bederatzi
aldiz irabazitakoa.
Altuera handiko jauzien munduko serieak 2009an bultzada handia jaso zuten, Extreme Games
(muturreko jokoak) delakoetan
sartu zutenean. Zirkuituko proba
bakoitzak milaka ikusle batzen zituela ikusita, FINAk (Nazioarteko Igeriketa Federazioak) zaleak
txapelketetara eramateko beita
ona izan zitekeela pentsatu zuen.
«Gure produktua hobetzeko aukera da. Jende asko erakartzen
dute, eta horregatik ditugu izar
hauek hemen. Telebistan ere
arreta handia piztea espero
dugu», aitortu du zintzo Cornel
Marculescuk, FINAko zuzendari
nagusiak. Bartzelonako Port Vellko moilako harmailetan 30.000
ikusletik gora batu dira, eta ez litzateke harritzekoa berandutu
gabe olinpiar kirol bihurtzea.
Emakumezkoen lehiaketa atzo
bukatu zen, eta Cesilie Carton estatu batuarra izan da txapeldun.
Bost jauzilarik hartu zuten parte
Cesilie Carlton izan da
lehen munduko
txapelduna; gizonen
lehia gaur bukatuko da
Iragan larunbatean,
mozkor batek jauzi egin,
eta erietxera eraman
behar izan zuten
bakarrik; gizonezkoetan, berriz,
hamahiruk. Altuera handiko jauzilari gutxi daude, modalitate oso
arriskutsua delako. Funanbulismoa eta kirolaren arteko erdibidean dago. Jauziak hiru segundo
irauten du, eta jauzilariak orduko
80 eta 90 kilometro arteko abiaduran murgiltzen dira uretan. Azelerazioa auto batek izan dezakeena
baino handiagoa da. «Erortzean,
naturaren eta grabitate indarraren esku zaude. 2 eta 3G arteko
azelerazioarekin murgiltzen
zara», azaldu du Donald Kuah
doktoreak, Sidneyko kirol medikuntza institutuko ikerlariak.
Hamar metroko tranpolinarekin alderatuta —aurretik txapelketetan egiten ziren jauzi altuenak—, talkaren indarra bederatzi
aldiz handiagoa da. Gary Hunt ingelesa Duqueren aurkari zuzena
da; Munduko Serieak hiru aldiz
irabazi ditu, eta ondo ezagutzen
ditu arriskuak. «Urarekin talka
egitearen sentsazioa inpaktu angeluaren araberakoa da. Zuzen
zuzena bada, ia ez duzu nabaritzen. Okertuz gero, aldiz, gutxi
bada ere, oso mingarria da». Jauzilari guztiak kolpe handiak harturikoak dira, eta pelbis banaketa
ohiko lesioa da. Horren adibide,
iragan larunbatean gertaturikoaBartzelonan zebilen turista irlandar mozkor batek segurtasun langileari iskin egin eta salto egin
zuen. Erietxera eraman zuten
hainbat hezur hautsi baitzituen.
Logikoa denez, inpaktu unea
da arriskutsuena. Jauzilariek azken 15 metroak uretan sartzeko
unea prestatzeko erabiltzen dituzte airean bospasei itzulipurdi
eman ondoren. «Jauzi zailetan
oso denbora gutxi duzu hor prestatzeko, segundo bat baino gutxiago», ohartarazi du Huntek.
Jauzilariek oinak sartzen dituzte
lehenbizi, eta giharrak uzkurtuta. Duquek aletu du. «Buruz erortzen saiatzea erokeria litzateke.
Gihar garrantzitsuenak hankak
dira, baina atal guztiek behar
dute oreka; zerbait herren badago, han izango duzu mina».
Inpaktua da unerik lazgarriena, baina ez arrisku bakarra, gero
desazelerazioa baitator. Ofizialki
6,6 metroko sakonera behar du
urak, baina uraren dentsitatea
dela eta, metro pare bat aski dira
orduko 90 kilometroak galgatzeko. Kuah doktoreak aztertu ditu
kalteak. «Barneko organo eta
burmuinetan eragin handia du.
Pentsa abiadura horretan doan
auto bat kolpetik gelditzen dela?
Bada hau gogorragoa da ».
Errekorra: 53,26 metro
Lehiaketatik kanpo, altuera handienetik eginiko jauzia 53,94 metrokoa da. Oliver Fabre suitzarrak lortu zuen errekorra 1987an,
neoprenozko bainujantzia eta zapatilekin. Gaizki erori zen, baina,
eta lesio larria izan zuen bizkarrean. Aurreko marka Randy Dickinsonek zuen: 53,26 metro, eta
hanka bat hautsi zuen ahaleginean. Handik gutxira hil zen. Altuera oso handiko jauzietako heroia,
dena den, Dana Kunze da. Haren
errekorra 52,42 metrokoa izan
zen, eta zazpi jauzi egin zituen 50
metrotikk gora. Jauziak oinutsik
eta ohiko bainujantziarekin egiten zituen, airean itzulipurdi pare
bat emanez gainera. Zazpi jauziak onik bukatu zituen. Egun,
AEBetan barrena dabil zirku
itxurako ikuskizun batekin.
Bartzelonako Munduko Igeriketa
txapelketetako izarrek emakume
izena dute. Katie Ledeckik estilo
libreko 1.500 metroetako munduko marka sei segundotan hobetu
zuen atzoko finalean. Txapelketetan lortu den bigarren errekorra
da. Ledeckik 15.36,53ko denborarekin irabazi zuen urrea, aurreko
markarik onena (15.42,54) urrun
utziz. Bigarren, Lotte Friis daniarra izan zen (15.38,88); hark ere aurreko munduko marka hobetu
zuen, eta hirugarren, Lauren Boyle zeelandarra (15.44,71).
Ledeckyrena ez zen erakustaldi bakarra izan, Missy Franklin
erkideak nagusitasunez irabazi
zuelako bizkar estiloko 50 metroko finala (58,42), eta Ruta Leylitute lituaniarrak bular estiloko 100
metrokoa (1.04,42). 16 urteko igerilariak munduko marka hobetu
zuen herenegun; atzo, berriz, estuago ibili zen, eta 60 ehunenen aldea atera zion bakarrik Julija Efimova errusiarrari. Franklinen
atzetik Emily Seebohm australiarra izan zen bigarren (59,06).
Eguneko ustekabekorik handiena Ryan Lochtek eman zuen.
Michael Phelpsen oinordeko izateko hautagaia podiumetik kanpo gelditu zen lehen finalean.
Lochte laugarren izan zen estilo libreko 200 metrokoan (1.45,64). «Ez
dut nire gaua izan, baina ezin naiz
itsutu; proba asko ditut aurretik»,
adierazi zuen. Txapelduna Yannick Agnel frantziarra izan zen
(1.44,20), Conor Dwyer estatubatuarra (1.45,32) eta Danila Izotov
(1.45,59) errusiarraren aurretik.
Ledecky, dominarekin. J. M. / EFE
D
‹Agenda
Ekitaldiak
Zure ekitaldia BERRIAn agertzea nahi baduzu: www.berria.info/zerbitzuak/agenda/bidali/
Musika
pAzpeitia. Fridays Crew musika taldearen kontzertua. Gaur,
22:00etan, txosnetan.
pAzpeitia. Bongo Botrako taldearen emanaldia. Gaur,
23:30ean, herriko plazan.
pAzpeitia. Obaneuke taldearen kontzertua. Gaur, 23:30ean,
Olazko Andre Mariaren plazan.
pAzpeitia. Gatibu taldearen
kontzertua. Bihar, 23:30ean, herriko plazan.
pBaztan. Vendetta musika taldeak kontzertua eskaniko du.
Ostiralean, 22:00etan, Elizondoko plazan.
pBera. Herri aurreskua eta Joseba Irazokiren kontzertua. Ostiralean, 19:00etan, Gaztextebanen.
pBera. Sorotan Babies eta Morrophine musika taldeen kontzertua. Ostiralean, 00:00etan,
Altzateko plazan.
pBera. Gero Berako Bandaren
kontzertua. Larunbatean,
18:00etan, herriko etxearen
plazan.
pBera. Kaskezur eta Zakillers.
Larunbatean, 00:00etan, Altzateko plazan.
pBera. Sukaldean besta! haurrentzako erromeria. Igandean,
18:00etan, eskolako pilotalekuan.
pBera. La Jodedera eta Dj Elvis
Caino musika taldeen kontzertua. Igandean, 00:00etan, Altzako plazan.
pDonostia. Kaixo vs. Cesar,
Amalgama Crew Live! eta Noyzebox & Maria DJs taldeek musika emanaldia eskainiko dute.
Ostiralean, 23:00etan, Le Bukowski tabernan.
pDonostia. Sunday Reggae
party jaialdiaren barruan, Irie
Ites Sound, Selekta Komegan
eta Revolutionary Brothers musika taldeek kontzertua egingo
dute. Igandean, 19:00etan,
Guardetxean.
pEtxebarri. Leioako Udal Musika Banda. Gaur, 12:30ean, udaletxeko plazan.
pFruiz. Hesian musika taldeak
kontzertua eskainiko du. Ostiralean, 23:00etan, aparkalekuan.
pGetxo. Guda Dantza eta Mala
Noche taldeek musika emanaldia eskainiko dute. Gaur,
20:00etan, Txiki Otaegi plazan.
pGueñes. Erdizka Lauetan musika emanaldia. Gaur,
20:30ean, herriko plazan.
pHondarribia. Hondarribiko
Txistu Taldearen alborada.
Gaur, 08:00etan, Alde Zaharrean eta Portuan.
pLemoa. Skakeitan eta Patxuko Nice musika taldeen kontzertua. Gaur, 22:30ean, gaztetxean.
pLemoa. Anje Duhalde
abeslariaren musika emanaldia. Ostiralean, 23:30ean, Elizondon.
pLemoa. Malsujeto, Gatibu eta
Trikizio taldeen kontzertua. Larunbatean, 15:00etan, Elizondon.
pOiartzun. Kirkit Ensemble taldearen kontzertua. Gaur,
19:30ean, Done Eztebe elizan.
pOiartzun. Gozategi musika
taldearen kontzertua. Larunbatean, 23:00etan, Doneztebe
plazan.
pUsurbil. Sen taldearen kontzertua. Ostiralean, 23:00etan,
San Esteban auzoan.
Antzerkia
pDonostia. Gizat taldearen Zapalduen Antzerkia. Gaur,
19:30ean, Trinitate plazan.
pDonostia. Potxin eta Patxin
pailazoen Txangoa. Bihar,
18:00etan, Amara auzoko Easo
plazan.
pLemoa. Galdakaoko Gazte
Asanbladaren Piraten bizitza
hoberena da kale antzerkia.
Bihar, 21:00etan, jubilatuetan.
pMarkina-Xemein.Txotxongiloak, H,o2topoz , gurpil aulkia
eta dantza uztartzen dituen
kale antzerkia. Larunbatean,
20:00etan, arkupe aurrean.
Bertsolaritza
pAbadiño. Salbatore jaietako
bertso saioa. Bertsolariak: Igor
Elortza, Maialen Lujanbio, Unai
Iturriaga, eta Andoni Egaña. Larunbatean, 22:30ean.
pAltzo. Bertso saioa. Bertsolariak: Jexux Mari Irazu Muñoa,
Unai Muñoa, Maialen Lujanbio,
Amets Arzallus, Unai Iturriaga
eta Andoni Egaña. Ostiralean,
22:30ean, frontoian.
pAramaio. Ulibarriko festetako
bertso afaria. Bertsolariak: Igor
Elortza eta Iker Zubeldia. Ostiralean, 20:30ean, Ulibarriko elkartean.
pBera. Bertso saioa. Bertsolariak: Maialen Lujanbio eta
Amets Arzallus. Larunbatean,
12:00etan, herriko etxearen plazan.
pElorrio. Bertso saioa. Bertsolariak: Etxahun Lekue eta Arkaitz Estiballes. Igandean,
21:00etan, Zenita auzoan.
pGasteiz. Bertso saioa. Bertsolariak: Xabier Silveira, Uxue Alberdi, Iker Zubeldia eta Unai Iturriaga. Larunbatean, 13:00etan,
txosnetan.
pGetxo. Bertso saioa. Bertsolariak: Jone Uria Albizuri, Jon Maia,
Fredi Paia eta Andoni Egaña.
Gaur, 13:00etan, Kasino plazan.
pGetxo. Bertso saioa. Bertsolariak: Imanol Uria, Unai Iturriaga,
Onintza Enbeita eta Andoni
Egaña. Bihar, 20:30ean, Santa
Eugenia plazan.
pMarkina-Xemein. Bertso bazkaria. Bertsolariak: Julio Soto,
Mañukorta. Larunbatean,
14:00etan.
Etxe izenen jatorria, argazkitan
Etxeen izenak biltzen
dituen argazki
erakusketa bat izango
da ikusgai bihartik
aurrera Miarritzen
Erredakzioa
Miarritzetik Getxora eta Senperetik Algortara bidaiatzeko aukera
eskainiko du Oskar Alegria kazetari eta argazkilariaren Hitz Enea
erakusketak. Bihar zabalduko
dute, eta abuztuaren 29ra arte
izango da bisitatzeko modua,
Miarritzeko Mediatekan (Lapurdi).
Etxe izenak aztertzen dituen
zientzia landu du Nafarroako artistak: oikonimia. Herriz herri baserri eta etxeen izenak bildu eta
aztertu ditu argazkien bidez.
Antzinako euskal kulturan,
kartografiarik existitzen ez zen
garaian, etxe izenek mapa zaharrak egiteko balio zuten; lanbideak, izengoitiak eta toponimoak
erabili izan dira horiek izendatzek; Arotzena, Tatoena eta Berasalde, adibidez. Egun, nahiz eta
abstraktuagoa izan, oraindik ere
badirau ohitura horrek.
Erantzunik ez duten hainbat
galdera azaleratu nahi izan ditu
Alegriak erakusketaren bitartez:
Nor bizi izan zen Azkaineko Zapata Churienea izeneko etxean?
Etxeen izenak aztertu ditu Oskar Alegriak, argazkien bitartez. BERRIA
Nondik dator Neguriko etxean
dagoen Senditzuegi izena? Kolore
berekoak al dira Urruñako Etche
Berdea eta Algortako Etxe Berdea?
Getxoko Udalak eta Euskal Elkarteen Erakundeak bi urtean
behin antolatzen dute Iparra Galdu Gabe jardunaldiak; horien ba-
rruan prestatu dute Hitz Enea.
Urriaren 4tik azaroaren 4ra egingo dira, eta arduradunek azaldu
dutenez, hitza izango da ardatz.
‘HITZ ENEA’
pNoiz. Bihartik abuztuaren
29ra arte.
pNon. Miarritzeko Mediatekan.
Pailazoak, naturaren irakasle
Izadia ezagutzeko
aukera emango du
‘Txangoa’antzezlanak
bihar, Donostiako Easo
plazan, 18:00etan
Erredakzioa
Donostiako Amara auzoko bizilagunentzat txangoa antolatu dute
Patxin eta Potxin pailazoek, eta
haiekin naturaz gozatzera animatzeko gonbita egin diete auzotarrei nahiz kanpokoei; bihar
Easo plazan izango da ikuskizuna, 18:00etan.
Mendiak, basoak eta zelaiak
ezagutzeko aukera izango dute
bertaratzen direnek. Horrez
gain, txangoan gerta daitezkeen
ezustekoen berri emango dute
antzerkiaren bitartez, eta horiei
aurre egiten lagunduko diete
Patxin eta Potxinek etxeko txikienei.
Eskujokoen, musikaren, jolasen eta mimikaren bitartez, gorputz adierazpena landuko dute bi
Patxin eta Potxin pailazoek Txangoa antzezlana eskainiko dute. BERRIA
pailazoek, saio alai batean. Imajinazioaren eta ilusioaren bitartez,
publikorik gazteena ikuskizunean partaide bilakatuko dute.
Pailazoek diote haurrak kontent bizi daitezkeela materialtasunetik harago. Ohartarazi nahi
dute zoriontsu izateko ez dagoela
tresna eta objektuen beharrik.
Helburu horrekin ekoizten dituzte ikuskizunak. «Imajinazioaren
bidez soilik entretenitzen ditugu», adierazi dute. Urtero-urtero,
lan berri bat aurkezten dute, eta
urte guztian ikuskizuna herri
askotako agertokietan antzezten
dute. Horrez gain, ikastetxeetako, ikastoletako eta herriko festa
ospakizunetan ere parte hartu
izan dute, baita Txirri, Mirri eta
Txiribiton pailazoekin ere.
‘TXANGOA’
pNoiz. Bihar, 18:00etan.
pNon. Donostiako Amara auzoko Easo plazan.
Agenda ›
b
Eguraldia
Joera
Ostirala, 2
Bihar
Larunbata, 3
pEkialdeko haizea ibiliko da 34ko indarrarekin, eta, ondorioz,
itsaskirria edo itsaskia eragingo
du. Ipar-mendebaldeko hondoko itsasoak metro erdi eta metro bete arteko olatuak altxatuko ditu.
Igandea, 4
p
Baiona 18/33
p
Bermeo 17/32
p
Donostia 20/31
p
p
Bilbo 19/33
p
Donibane Garazi 16/36
Durango 15/38
p
Azpeitia 16/35
p
p
p
Leitza 13/32
Arrasate 16/35
Amurrio 15/38
Maule 15/35
p
p
Balmaseda 13/37
Itsasoa
Itsasaldiak
ORDUA
Itsasbehera
05:52
1,76
Itsasgora
12:20
3,26
Itsasbehera
18:35
3,26
METROAK
p
Abaurregaina 8/29
p
Isobara mapa
p
p
Gasteiz 14/36
Iruñea 17/38
Agurain 11/35
Gaur
Tenperatura asko igoko da
pBero handia egingo du.
Eguzkia nagusi izango da
zeruan, eta goizean hegoekialdeko haizea bizi ibiliko
da. Ondorioz, tenperaturak
nabarmen egingo du gora,
eta barnealdeko txoko
askotan altuenak 35-36
gradu ingurukoak izango
dira. Kostaldean brisa altxatuko denez, beroa jasanga-
b
Hego haizea eta bero errea
pUda beteko giroa izango da.
Zerua urdin agertuko da, eta
hegoaldeko haizeak zakar joko
du, bereziki mendi inguruetan.
Bi faktore horien ondorioz, eguraldi egosia espero da. Tenperatura oso altua izango da; barnealdean eta lurraldearen
hegoaldean, maximoek 35 graduren muga gaindituko dute.
Kostaldean, berriz, zertxobait
beherago geratu, eta 32-34
gradu artean ibiliko dira.
p
p
Tafalla 15/35
Guardia 15/36
p
Tutera 15/36
rriagoa izango da; hala ere,
maximoak 31-33 gradu
ingurura iritsiko dira.
Eguzkia
S0RTU
GORDE
07:01
21:35
Ilargia
EGUNA
lberria
Abuztuaren 6a, asteartea
Ilgora
Abuztuaren 14a, asteazkena
Ilbetea
Ilbehera
Hitz jokoak
G Anagrama gezidunak
LEHENGOA
TTAW
MELA
KAIMAN
p Soluzioen anagramak dira azalpen gisa
emaniko hitzak edo hitz antzekoak
G Sudokua
EZKOR
ELKAR
NAKARRA
OREIN
AJ
JARLEN
HATXUZE
HETXA
ERAK
HERAKETA
ELDERGU
9x9-ko laukian hutsik
dauden gelaxkak bete
behar dituzu, 1etik 9ra
bitarteko zenbakiak
idatziz, eta kontuan izanik
zenbaki bakar bat ere ez
dela bi aldiz azaltzen
errenkada eta zutabe
berean, ezta dagokion
3x3-ko laukian ere.
NO
KIDORTU
IN
HARRIKO
PUXAN
ZALPER
RAG
G Goitibehera
IZIAK
KAFUA
G Aurreko erantzunak
ZELGARDIT
NION
OS
1
GOI
I
I
T Z A
O T E
A T O
3
OTI
D
F A
G A S
2
IZU
LAZA
A H A P A L
LEGE
I
K
T
5
AL
I
S
4
INDARTZIE
N
A K T O A K
I
O
I
A
A G A R A
R R
A L A
I
I
I
A
U M E
L
T
A R E
T U A
N E K A Z A
A
S G
O S A G A
E R T
I
A K
R A
L E A K
6
PIKOTU
7
ARTOA
8
KINO
9
Goiti eta beheiti letra bat gutxiago edo
gehiago du asmatu beharreko hitzak.
1. Zutoihalak. 2. Emakumezkoak.
3. Bidasoa ibaiaren adarra. 4. Txori
bidaiaria, ainara. 5. Azalera unitatea. 6. Lur
kolore ilunekoa. 7. Zelaia, soroa. 8. Landare
xehea. 9. Entzuteko organoa.
Goitibehera: 1. Balantze. 2. Balezta.
3. Belatz. 4. Zelta. 5. Leza. 6. Zalea.
7. Zelaia. 8. Malezia. 9. Lemazain.
‹ Agenda
1
Aretoak
D DURANGO. Zugaza.
Araba
Ez dago emanaldirik.
GETXO
GASTEIZ
D LAUREN GETXO
D FLORIDA
San Prudentzio,22 (945-231940).Ikuslearen eguna: asteazkena.
Ahora me ves
Cautiva
Gru 2: mi villano favorito
Keep the Lights On (JBA)
La mejor oferta
Llévame a la luna
Lobezno inmortal
Monstruos University
Una cancion para Marion
Violeta se fue a los cielos
Zarafa
18:00 20:15
17:30 20:00
17:15
20:30
20:00
20:00
17:30 20:00
17:30
17:30 20:00
18:30
17:00
22:30
22:30
22:30
22:30
22:30
22:30
22:30
Ahora me ves
Cautiva
Expediente Warren
La mejor oferta
Llévame a la luna
Lobezno inmortal
Niños grandes 2
17:00
17:00
17:00
17:00
19:30 22:00
19:30 22:00
19:30 22:00
19:30
22:00
19:30
17:00 19:30 22:00
17:00
22:00
LEIOA
D CINESA ARTEA
D YELMO BOULEVARD
Boulevard merkataritza gunea (902-221622).Ikuslearen eguna: osteguna.
After Earth
Ahora me ves
El hombre de acero
Expediente Warren
Gru 2,mi villano favorito 3D
20:45 22:45
15:45 18:00 20:15 22:30
21:30
15:40 17:55 20:10 22:25
16:00
15:30 16:30 17:30 18:30 19:30
20:30
Llévame a la luna
16:40 18:40
Lobezno inmortal
16:30 18:15 19:15 22:00
Lobezno inmortal 3D
15:30
21:00
18:15
Niños grandes 2
18:00 20:00 22:00
Star Trek.En la oscuridad
22:25
The Purge.La noche de las bestias
20:35 22:35
Tres-60
16:40 18:40 20:40 22:40
D YELMO GORBEIA 3D
Artea merkataritza gunea (902-333 231).Ikuslearen eguna: asteazkena.
After Earth
Ahora me ves
Expediente Warren: The Conjuring
Llévame a la luna
Lobezno inmortal
Lobezno inmortal 3D
Niños grandes 2
Tesis sobre un homicidio
Tres-60
22:30
16:00 18:15 20:30 22:45
16:00 18:15 20:30 22:45
19:30
16:00 17:00 18:15 20:30
16:00
20:20
16:40
19:30 22:20
18:00 20:45
17:00 19:00
16:00 18:10
22:00
19:15 22:00
22:45
16:00 18:00 20:00 22:00
D KULTUR LEIOA
Morgan Freeman aktorea, Insaisissables / Ahora me ves filmean. BERRIA
Gorbeia (945-460623).
After Earth
Ahora me ves
El hombre de acero
Gru 2
Lobezno inmortal
Lobezno inmortal 3D
Niños grandes 2
Arriluze z/g (94-4310310).Ikuslearen eguna: asteazkena.
18:15
22:30
17:30 20:00 22:30
22:10
16:00 18:00 20:10
16:00 18:45
21:30
17:00 19:45 22:20
15:30 17:40 19:50
20:20
22:00
16:20
PORTUGALETE
D BALLONTI
El hipnotista
El hombre de acero
Los becarios
R3sacón
17:30 20:00 22:15
18:00
22:00
17:45 20:00 22:30
17:40 20:00 22:20
17:50 20:00
22:15
17:30 20:00 22:30
SANTURTZI
D SERANTES
Bizkaia
(94-4839244).Ikuslearen eguna: asteazkena.
Ahora me ves
Lobezno inmortal
Un amigo para Frank
BILBO
D COLISEO CINESA ZUBIARTE
18:00 20:30
18:00 20:30
18:00 20:30
Leizaola Lehendakariaren kalea,Ikuslearen eguna: astelehena.
After Earth
Ahora me ves
Lobezno inmortal
Lobezno inmortal 3D
Tres-60
16:00
20:20
16:00 18:15 20:30 22:45
16:00 18:15 20:30 22:45
16:00
16:00 18:00 20:00 22:00
16:40
19:30 22:20
18:00 20:45
18:10
22:30
16:00 18:10 20:20 22:30
16:00 18:10 20:20 22:30
D GOLEM ALHONDIGA
(94-6070767).
5 cámaras rotas (JBA)
Ahora me ves
Bestias del sur salvaje (JBA)
Cautiva
La bicicleta verde
La parte de los angeles (JBA)
Llévame a la luna
Perdidos en la nieve
Tres-60
Una canción para Marion
17:30
17:15 20:00 22:30
20:00
17:30 20:00 22:15
16:20 18:20 20:30
20:20 22:15
22:15
17:30 20:10 22:30
22:15
17:00
16:30 18:30
16:30 18:30 20:30 22:15
D MULTICINES
Eskutza kalea,13 (94-4310310).Ikuslearen eguna: astelehena.
Ahora me ves
Colosio el asesinato
El último Elvis
Hannah Arendt
Keep the lights on
La mejor oferta
Llévame a la luna
Tú y yo (JBA)
17:30 20:00
19:45
17:30
17:30 20:00
20:00
17:30 19:45
17:30
17:30 19:45
17:30 20:00
BARAKALDO
D COLISEO CINESA MAX OCIO
Kareaga kalea z/g (94-4310310).Ikuslearen eguna: astelehena.
After Earth
Ahora me ves
El hombre de acero
Lobezno inmortal
Lobezno inmortal 3D
Los becarios
Niños grandes 2
Noche de marcha
Racing Bull
Tres-60
16:00 18:15 20:30 22:45
16:00 18:15 20:30 22:45
16:00
19:00 22:00
16:00 18:15 20:30 22:45
17:00 19:15 22:45
16:00 18:15 20:30 22:00
16:40 19:30 20:00 22:20 22:40
18:00 20:45
17:15
16:00 18:15 20:30
16:00 18:15 20:30 22:45
16:00
22:45
20:00
16:00
19:00 22:00
16:00 18:15 20:30 22:45
16:00 18:00 20:00 22:00
16:00 18:15 20:30 22:45
D YELMO MEGAPARK
After Earth
Ahora me ves
El hombre de acero
Llévame a la luna
Lobezno inmortal
16:30 18:35 20:40 22:45
17:45 20:05 22:25
21:30
18:00 20:15 22:30
16:30 17:30 18:30 19:30 20:30
16:30 18:40
15:30 16:50 18:05 19:25 20:40
22:00
Lobezno inmortal 3D
18:45
21:20
17:40
Niños grandes 2
22:30
19:45 22:20
20:50 22:40
Tres-60
16:30 18:35 20:40 22:45
BASAURI
D SOCIAL ANTZOKIA
Antes del anochecer
After Earth
Ahora me ves
Lobezno inmortal
Lobezno inmortal 3D
Niños grandes 2
Tres-60
16:30 18:30 20:30
16:00 18:15 20:30 22:45
18:15 20:30 22:45
16:00 18:00 20:00
17:10 19:45 22:30
19:15 22:00
16:10
17:00
22:15
22:30
16:00 18:00 20:00 22:15
Urbil merkataritza gunea (943-221622).
D CINEBOX URBIL
D ANTIGUO BERRI
(943-001200).Ikuslearen eguna: astelehena.
Ahora me ves
17:00 20:00 22:30
17:15 19:45 22:15
17:00 19:00
Hijos de la medianoche
19:00 22:00
La bicicleta verde
16:45 18:45 20:45 22:45
Lobezno inmortal
17:00 19:45 22:30
Lobezno inmortal 3D
21:30
17:15
Niños grandes 2
17:00 19:00
21:30
The East
19:45 22:15
Zarafa
17:00
After Earth
Ahora me ves
Lobezno inmortal
Lobezno inmortal 3D
Niños grandes 2
Tres-60
D CGR CENTRE
After Earth
Ahora me ves
El hipnotista
Lobezno inmortal
Lobezno inmortal 3D
Niños grandes 2
Tres-60
(0559-599090).
22:45
16:00 18:15 20:15 22:30
17:15
16:00 18:15 20:30 22:45
16:00 18:00 20:00 22:00
17:15 19:45 22:00 22:30
16:30
19:00
16:00 18:10
16:15 18:30 20:30
19:45 22:30
20:30 22:15
16:00 18:00 20:00 22:15
D PRINCIPE
Aladdin
Fanny
Insaisissables
Le jour attendra
Les schtroumpfs 2 3D
Moi Moche et méchant 2 3D
Monsters Academy 3D
Pacific Rim 3D
Paris a tout prix
Princes et princesses
Wolverine: le combat de ...3D
World War Z 3D
San Joan,10 (943-421247).Ikuslearen eguna: asteazkena.
D L’ATALANTE
Ahora me ves
Antes del anochecer
Cautiva
El último Elvis
Hannah Arendt
La mejor oferta
Llévame a la luna
Tres-60
Tú y yo (JBA)
Zarafa (Euskaraz)
(05559-557363).
16:45
16:45
16:45
16:45
17:15 20:00 22:30
17:00 19:30 22:00
19:30 22:15
18:45 20:45 22:45
20:15 22:30
17:00 19:30 22:15
17:15 20:00 22:30
18:45 20:45 22:45
17:15 19:45 22:30
17:00 19:45 22:00
18:30
D TRUEBA
S.Esnaola,10 (943-271391).Ikuslearen eguna: asteartea.
Keep the Lights On (JBA)
La mejor oferta (JBA)
Springsteen & I (JBA)
17:30
22:00
19:30
17:00 19:30 22:00
EIBAR
D COLISEO
Ikuslearen eguna: astelehena.
18:00 20:30 22:45
20:15 22:35
18:00
20:15 22:30
20:00 22:40
18:30
22:00
18:00
18:15 20:25
22:40
18:00
IRUN
After Earth
Ahora me ves
14:00
11:15 13:30 15:50 18:00 20:10 22:20
22:15
11:15 13:45 16:00 18:00 20:00 22:15
11:15 14:00 16:00 18:00 20:00
11:15 14:00 16:00 18:00 20:00
14:00 16:30
19:45 22:15
16:00 18:00 20:00 22:15
11:15
11:15 14:00 16:30
19:45 22:15
22:15
D L’AUTRE CINEMA
(05559-555298).
ANGELU
D MONCINE
Fanny
Insaisissables
14:00
Les schtroumpfs 2
14:00
Man of Steel
Moi moche et méchant 2
14:00
Monsters Academy
14:00
Pacific Rim 3D
Paris a tout prix
R.I.P.D.Brigade Fantôme
R.I.P.D.Brigade Fantôme 3D
14:00
Wolverine: le combat de ...
14:00
Wolverine: le combat de l’immortel 3D
World War Z
14:00
22:00
17:45 20:00 22:15
Chez nous c’est trois!
17:00
19:30
17:00 19:30 22:00
22:00
D HAZPARNE. Haritz Barne.
18:00
16:30
19:30 22:00
22:00
20:00
19:30
18:00 20:00 22:00
18:00
22:00
20:00
20:00
22:00
22:00
19:30
22:00
18:00
16:00
16:00
16:00
16:30
16:00
16:30
D SAIDE OLITE
LIZARRA
20:30
TUTERA
D HENDAIA. Les Varietes.
Insaisissables 17:00 21:00
D KANBO. Aiglon.
D ROYAL
Alabama Monroe (JBA)
Aya de Yopougon
Bambi
14:00
Dans la Tête de Charles Swan III (JBA)
Gold (JBA)
Grisgris (JBA)
It felt like love (JBA)
Landes
Le roi et l’oiseau
14:00
Metro Manila (JBA)
Monsters Academy
Wolverine: le combat de ...(JBA) 14:00
15:40
16:55
21:45
19:35
17:40
18:30
15:10
20:30
16:00 18:00 20:00 22:00
16:00 18:10 20:20 22:30
16:15 18:15 20:15 22:15
17:00 19:30 22:00 22:30
16:00 18:30
16:30 18:30
16:00 18:00
20:00
22:00
17:15 19:30 22:15
22:30
16:15 18:15 20:15 22:15
D ITAROA
21:30
16:30
18:30
21:15
D GOLEM BAIONA
17:15 20:00
20:00
16:30 18:30
20:00
17:00 19:45
17:15 20:30
D OCINE
After Earth
Ahora me ves
Lobezno inmortal
Lobezno inmortal 3D
Niños grandes 2
Noche de marcha
The East
Tres-60
UHARTE
20:00
22:30
22:30
22:30
22:30
22:30
D GOLEM LA MOREA
(902-463269).Ikuslearen eguna: osteguna.
After Earth
16:30
Ahora me ves
16:00
Antes del anochecer
El hombre de acero
Encierro 3D: Bull Running in Pamplona
Expediente Warren
16:00
16:15
Lobezno inmortal
16:00
Lobezno inmortal 3D
16:15
Los Croods
16:00
16:15
Niños grandes 2
16:15
Rompe Ralph
16:20
Stoker
Tres-60
16:20
18:30 20:30
18:10 20:20
18:20 20:20
17:00
18:30
18:10 20:20
18:15 20:15
18:15 20:30
20:15
22:30
22:30
22:20
22:30
22:30
22:15
22:45
18:15
18:15 20:15 22:15
17:50 20:10
20:15
20:20
18:20 20:20
22:30
22:15
22:20
22:20
VIANA
After Earth
Ahora me ves
El hombre de acero
Lobezno inmortal
Lobezno inmortal 3D
Los becarios
Niños grandes 2
Tres-60
Zarafa
Zarafa (Euskaraz)
16:15
16:20
16:30
16:30
16:30
17:15 20:00 22:30
17:30 20:00 22:30
19:45 22:30
17:30 20:00 22:30
17:30 18:20 20:30 22:30
17:15 20:00 22:30
17:00 19:45 22:30
20:15 22:30
18:25
18:30 20:30 22:30
17:00 19:45 22:30
20:30 22:30
18:30 20:30 22:30
18:10 20:25 22:45
18:00 20:25 22:45
20:25 22:45
20:00 22:45
18:00 20:20 22:40
20:00 22:45
18:30
22:00
17:50
18:00 20:15 22:30
19:30 22:30
Nafarroa Beherea
D DONIBANE GARAZI. Le Vauban.
12 ans d’âge 18:00
Pacifim Rim 21:00
Cautiva
El muerto y ser feliz (JBA)
Hannah Arendt
La bicicleta verde
La mejor oferta
Món petit (JBA)
Perdidos en la nieve
Submarine (JBA)
D LAS CAÑAS
After Earth
Ahora me ves
El hipnotista
El hombre de acero
Lobezno inmortal
Lobezno inmortal 3D
Niños grandes 2
18:30
D GOLEM YAMAGUCHI
17:15 20:00
16:30 18:30
20:00
17:15 20:00
17:15 20:00
20:30
17:15
22:30
D DONAPALEU. St.Louis.
22:30
Zuberoa
D MAULE-LEXTARRE. Baitha.
Ahora me ves
Encierro 3D: Bull Running in Pamplona
Marius 18:00
Fanny 21:00
22:30
22:30
22:30
D SAIDE CARLOS III
14:30
17:30 20:00 22:30
17:30 20:00
17:30 20:00 22:30
22:30
D GOLEM LOS LLANOS
El hombre de acero
La marque des anges 18:00
12 ans d’âge 21:00
Ahora me ves
Antes del anochecer
Llévame a la luna
Lobezno inmortal
Una cancion para Marion
Lobezno inmortal
19:30
17:00
IRUÑEA
11:15
D LE SELECT
(943-345291).
19:30
Nafarroa
DONIBANE LOHIZUNE
D NIESSEN ZINEMAK
Ahora me ves
Insensibles
Lobezno inmortal
Lobezno inmortal 3D
Niños grandes 2
18:15
18:05 20:25 22:45
18:15 20:30 22:45
18:15 20:30
19:00 22:00
19:15 22:15
18:15
20:30 22:45
22:45
16:00 18:15 20:30 22:45
BAIONA
D LA BRETXA
22:00
22:00
17:00
MIARRITZE
16:00
15:45
16:00
16:00
16:00
16:15
16:00
Lapurdi
Arraindegi eraikina (943-421371).
Dans la Tête de Charles Swan III (JBA)
Insaisissables
Insaisissables (JBA)
Le Congrès (JBA)
Les petits princes
Les schtroumpfs 2
14:30
Moi moche et méchant 2
14:30
R.I.P.D.Brigade Fantôme
14:30
Wolverine: le combat de l’immortel
La marque des anges 18:00
Le grand mechant loup 21:00
DONOSTIA
D CINEBOX MENDIBIL
20:00
D OCINE TXINGUDI
Gipuzkoa
Mendibil merkataritza gunea (943-630223).Ikuslearen eguna: osteguna.
17:30
17:45 20:00 22:15
17:45 20:00 22:15
19:00 20:00
17:45 20:00 22:15
18:00 20:00
USURBIL
ERRENTERIA
Erribera etorb.(94-4181672).
Lobezno inmortal
Niños grandes 2
17:30 20:00 22:30
17:30 20:00 22:30
Moi moche et méchant 2 17:00
Wolverine: le combat de l’immortel 3D 17:00
Wolverine: le combat de l’immortel 21:00
Le grand mechant loup 21:00
Agenda ›
Komunikazioa D
Kontrako arrazoibideak
Ekografiak
Aritz Galarraga
Z
utabe hau idatzi eta lasai
asko oporretara joango
nintzela uste nuenean,
hara, ezin ogia bakez jan: asteburu honetarako jarri didate Perdiendo el norte. Ezin uka izen irudimentsua duenik saioak, are se-
paratismoaren sukarrak Espainia osoa hartua duen honetan;
baina berdin da egia gortekoa behar duela izan subjektuak, nekez
ezkuta dezakeela bere
hegoismoa. Ni saioaren gidoilari
banintz, Vascos por España jarriko nioke, edo Vascos y vascas por
el Estado Español, nahiko banu
izan muturreraino zuzena. Lehen
kolpean igartzen zaio zer den
—Españoles por el mundo eta gisakoen ildoko zerbait—, eta ekidingo lituzke, hartara, gurean
hain akigarriak diren borroka politiko beti berdinak.
Ekografiak tarte hau abiatu
nuen —orain dela jada bi urte luze, oso luze— esanez, beste hainbat tontakeriaren artean, ez nuela Goenkale-ko aktore izateko batere asmorik, ez nuela telebistaz
hitz egiteko langintza hartzen gisa bereko helburu gorengo baten
esperantzan. Eta begira nola bukatu dudan denboraldi hau, Perdiendo el norte batean parte hartzen. Zergatik egin dudan? Etengabe galdetzen diot neure buruari, baina ez dut oraindik erantzunik aurkitu. Izan daiteke
telebista saio bat barrutik ezagutzeko. Aitzakia merkea iruditzen
zait, ordea. Fama apur bat esku-
ratzeko balitz, gaitz erdi. Baina
arrazoirik zentzuzkoena iruditzen zait ezetzik esaten ez dakidala —eta orain ez hasi edozer gauza eskatzen, lagunok; adibidez 50
euro—. Zorionez, asteburu honetan ez naiz izango telebistaren aurrean eta, guztietan onena, Ekografia hauek oporretan izango dira bihartik aitzina; beraz, ez dut
aukerarik izango saioa, baina batez ere neure burua, jartzeko behar den lekuan. Eta asteburu honetan esan dizuet, ez jakiteko zehatz zein egunetan, zein ordutan
emango duten, horrela zailagoa
gerta dakizuen ikustea —ez nuke
ETB1eko programazioa indartu eta
lau saio estreinatuko dituzte irailean
ETB1en aldeko apustua
gauzatuko dute irailean;
Anjel Alkainek eta
Xabier Euzkitzek saio
berri bat egingo dute
LABek EITBko
goi kargudunen
kontratazioen
«gardentasunik
eza» salatu du
HKEEren 2010. urteko
fiskalizazio txostenak
dio hainbat langile
deialdi publikorik gabe
kontratatu dituztela
Adrian Garcia
Arratsaldeko tartea ekoizpen propioko saioekin beteko du ETB1ek
irailetik aurrera. Guztira, egunean hamar ordu beteko dituzte saio
berriek. «Bazen hori egiteko garaia. Eguneroko eskaintza freskoa eta Euskal Herrian egina
emango du ETB1ek», azaldu du
Pello Sarasolak, ETBko zuzendariak. «Ilusio handiz egiten ari gara. Ea nola erantzuten duen jendeak». Berrikuntza ugari izango
ditu ETB1ek hurrengo denboraldian, irailetik aurrera. Zuzendaritza berriak kargua hartu zuenetik, lehentasuna euskarazko kateak du, eta eguerdiko Gaur egun
albistegietatik eta iluntzera bitartean ekoizpen propioko saioek beteko dute programazioa. Eguneroko eta asteroko hainbat saio estreinatuko dituzte. «Orain artekoa baino programazio normalagoa eskainiko dugu. Denetariko
edukiak egongo dira, denetariko
ikus-entzuleentzat».
Goizean goizeko Egun on, Euskadi saioari eutsi egingo diote.
Arratsaldean, albistegiaren eta
eguraldiaren iragarpenaren ondoren, Txoriene sukaldaritza
saioa hasiko da. Aldaketa batzuk
izango ditu; nabarmenena, aurkezlea. Saioa ez du Xuban Intxaustik gidatuko, baina oraindik
erabakitzeko daukate nork ordezkatuko duen. 16:00ak inguruan,
Airean hasiko da, Jaime Otamen-
lurraren pare utzi nahi dagoeneko geratzen zaidan prestigio apurra—. Edo, bai, ze demonio, ikusi
nahi baduzue lasai, eta behingoagatik jakingo dut zer den telebistan ateratzen denak jasan behar
duen eskarnioa.
Ekografien tarte hau abiatu
nuen esanez ez nuela Goenkaleko aktore izateko batere asmorik.
Eta begira nola bukatu dudan
denboraldi hau. Hirugarren bat
abiatzea onartu beharko didazue,
akats historikoa zuzentzen saiatzeko. Abuztu osoa daukazue erabakiaren kontrako arrazoibideak
aurkezteko.
Erredakzioa
Zuhaitz Gurrutxagak aurkeztutako Hizkamizka lehiaketa izango da iraileko berrikuntzetako bat. EITB
diren magazine berria. ETBko zuzendaritzaren apusturik indartsuenetakoa da. Gai sozialak jorratuko dituen tertulia eskainiko
dute.
Otamendiren saioaren ondoren, Hizkamizka lehiaketa emango dute. Hasier Etxeberriak zuzendutako lehiaketa da, eta
Zuhaitz Gurrutxaga izango du
aurkezle. Kultura orokorreko galderei erantzun beharko diete
lehiakideek.
Azpimarra saioak hurrengo
denboraldian ere jarraituko du,
Maddalen Iriarte aurkezle duela.
Saio berri bat emango dute ondoren; orain arte ETB2n emandako
Euskadi directo-ren parekidea
izango da. «Eguneroko gaurkotasuneko leihoa izango da, zuzeneko emanaldiekin. Euskadi
directo-ren espiritu berdintsua
izango du», azaldu du Sarasolak.
Iluntzeko albistegiaren ondoren, beste saio bat estreinatuko
dute. «Oso saio indartsua izango
da». Xabier Euzkitzek eta Anjel
Alkainek aurkeztuko dute. Astelehenetik ostegunera emango dute, eta ordu erdi inguru iraungo
du.
Eguneroko saioez gain, asteroko hainbat saiorekin lanean dabiltza, prime time orduan emateko. Goenkale telesaila, Irrikitown
umore saioa eta Debatea saioak
hurrengo denboraldian ere emango dituzte. Aurkezle berri bat edukiko du orain arte Klaudio Landak gidatutako eztabaida saioak.
Bestalde, asteroko bi saio estreinatuko dituzte. Batetik, Julian
Iantzik aurkezturiko 101 Gaztelu
abentura reality-a. Bestetik, Tumatxa saioa. Niko Etxarten abestitik hartu dute izenburua eta
Ezin dut burutik kendu saioaren
ildoari jarraituko dio; klasiko
bihurtu diren euskal abestiak aztertuko dituzte.
Halaber, Sautrela bueltatuko
da ETB1era, eta Teknopolis eta
Txikonen abenturei ere tokia
egingo diete programazioan. Euskararen inguruan eginiko Errazu
saioa ere berreskuratuko dute,
izen berri batekin: Tribuaren berbak. Kike Amonarrizek gidatuko
du.
Aldaketak irratian
Maite Artolak Faktoria saioko
goizeko kronika hartuko du Euskadi Irratian irailetik aurrera.
Manu Etxezortuk jarraituko du
ondorengo magazinea gidatzen.
Maider Segurolak arratsaldeko
saioko gidaritza hartuko du, eta
Ainhoa Etxebestek Mezularia
saioa egingo du, 18:00etatik
20:00etara. Arantxa Iturbek Arratsekoa saioa gidatuko du, eta
Arantza Kalzadak gaueko Terminus saioa estreinatuko du. Bestalde, Musikatea iluntzera aldatuko
dute; kutsu espezializatuagoa
izango du.
HKEE Herri Kontuen Euskal
Epaitegiak EITBren eta haren
menpeko sozietateen 2010. urteko
fiskalizazio txostena egin du.
LAB sindikatuak txosten horren
gainean ondoko interpretazioa
egin du: «EITBk organigrama
soilik makillatu eta adiskidekeriaz kontratatzen jarraitzen du».
HKEEk langileei dagokien atalean azaldu duenez, bederatzi pertsonak zuzendaritza postuetarako sarbidea izan zuten. «Horietatik lauk ez zuten aurretik EITBrekin inongo loturarik, eta ez dira
goi kargudun modura azaltzen.
Izan ere, lan kontratu finkoekin
kontratatu dira merezimendu eta
gaitasun printzipioak bete gabe,
ez baita deialdi publikorik bideratu aipatutako legeak berak agintzen duen moduan».
LABek kontratazioetan dagoen iluntasuna kritikatu du. Sindikatuaren arabera, azken urteetan
22 pertsonari enplegu eskaintza
publikoa gainditu gabe kontratu
mugagabea egin zaie. «Era irregularrean, beraz, Andoni Ortuzarren taldeak kudeatzaileen sistema asmatu zuenetik». Sindikatuak dio 22 langile horietatik
hainbatek ez dituztela betetzen
derrigorrezkoak diren baldintzak, eta, ondorioz, ez lituzketela
lanposturik eskuratu behar.
‹ Agenda
CANAL +1
E
Gaurko filmak
Euskaltel (13)
17:20: ‘Battleship’ filma.
15:30: ‘En fuera de juego’ filma.
El secreto de la última luna
XTREME
Csupo. Akt.: Dakota Blue, Ioan
Gruffudd, Tim Curry. 2008.
Euskaltel (18)
16:50: ‘Commando’ akzio filma.
18:30: ‘Ulises y la isla de la niebla’ filma.
El primer caballero
Sean Connery, Richard Gere, Julia Ormond. 1995.
Euskadiko Traineru
Txapelketa jokoan
Euskaltel (53)
18:10: ‘Cazadores de dragones’ akzio filma.
19:50: ‘Muerte a la vista’.
Realaren eta Eibarren
arteko lagunartekoa
Antilletako altxorren
bila abiatuko dira
Euskadiko Traineru Txapelketa
jokatuko dute bihar Lekeition
(Bizkaia), eta ETBk probaren
berri emango du. Mikel Olazabalek, Ibon Gaztañazpik eta
Amane Ibañezek egingo dute
kontakizuna.
C.Hollywood
Realaren eta Eibarren arteko
denboraldi-aurreko partida
emango du ETB1ek. Zarautzen
jokatuko dute, eta Xabier
Anduezak eta Juanan Larrañagak komentatuko dituzte partidaren xehetasunak.
Antilletako altxor ezkutuen bila
abiatuko dira gaurko saioan.
Martinika uhartean egingo dute
lehenengo geldiadia. Karibe
itsasoko Frantziako kolonia bat
da, eta hango natura eta mendialdea erakutsiko dute.
Futbola. ETB1, 20:45.
‘Des racines...’. France 3, 20:50.
Estropadak. ETB1, 16:35.
11
p ETB2, 16:25. Zuz.: Jerry Zucker. Akt.:
MGM
Euskaltel (56)
20:20: ‘De ladrón a policía’ komedia.
22:00: ‘Estado de sitio’.
1
p ETBK Sat, 12:00. Zuz.: Gabor
Fuerza 10 de Navarone
11
p ETB2, 18:35. Zuz.:Guy Hamilton.
Akt.:Robert Shaw, Harrison Ford, Edward Fox, Barbara Bach. 1978.
Conejo en la luna
111
p La2, 22:00. Zuz.: Jorge Ramirez
Suarez. Akt.: Bruno Bichir, Lorraine Pilkington, Jesus Otxoa. 2004.
Tactical Force
1
p Antena3, 00:00. Zuz.: Adamo P.
Cultraro. Akt.: Steve Austin. 2011.
D
D
Telebista
ETB 1
ETB 2
Hamaika
Antena 3
Cuatro
TF1
06:15-14:00: Nafarroan
ETB3ko programazioa
emango dute.07:40: Mihiluze.
08:25: Bost Baietz!. 09:25:
Martin. 10:00: Meza Santua.
11:00: Euskal Herria: Lau haizetara. 11:25: San Inazioak.
12:30: Dantzaldia Azpeitian.
14:00: Gaur egun. 14:45: Eguraldia. 15:00: Bisitaria. 15:25:
Barne barnetik. 16:35: Estropadak. Zumaiako XXVIII. ikurrina. 18:00: Estropadak. Lekeition Euskadiko Traineru
Txapelketa. 19:25: Txirrindularitza. Getxoko Sari Nagusia.
19:50: Iparaldearen orena.
20:00: Gaur Egun. 20:35: Eguraldia. 20:45: Futbola. Realaren eta Eibarren arteko partida. 22:25: ETB Kantxa. 00:30:
Barne barnetik. 01:00: Elkartasunaren bideak. 01:30: Travel notes. 01:55: Musika gauak
jazz.
08:55: Vida Salvaje. 09:25:
N.G.: El rey de los crótalos.
10:15: N.G: Zorros del Kalahari.
11:10: Euskal Herria: la mirada
mágica. 11:25: Se ha escrito un
crimen. 13:45: Robin Food.
14:58: Teleberri. 16:10: Eguraldia. 16:25: Zinema. 'El primer
caballero'. Zuz.: Jerry Zucker.
Akt.: Sean Connery, Richard
Gere, Julia Ormond. 1995.
18:35: Zinema. 'Fuerza 10 de
Navarone'. Zuz.:Guy Hamilton. Akt.:Robert Shaw, Harrison Ford, Edward Fox, Barbara Bach. 1978. 20:58: Teleberri.
22:15: Eguraldia. 22:20: Zinema. 'Swat: los hombres de
Harrelson'. Zuz.: Clark Johnson. Akt.: Samuel L. Jackson,
Colin Farrell, Michelle Rodriguez. 2003. 00:15: Zinema.
'La gran pelea'. Zuz.:Buddy
van Horn. Akt.: Clint Eastwood. 1980.
08:00: Marrazki bizidunak.
08:20: Bada planik. 08:50: Telebista 2.1. 12:05: Sargori.
14:05: GG berezia 3. 15:20:
Onein. 15:40: Marrazki bizidunak. 16:10: Bizi musika. 17:40:
Gernika sutan antzezlana.
18:00: Bada planik. 18:40:
Frontoia. 19:40: Bada planik.
20:10: EHko dantza txapelketa. 20:55: Gurean Gaur berezia. 22:10: Rikardo Arregi saria.
23:40: Gurean Gaur Berezia.
Azken berriak biltzen dituen
saioa. 00:35: Bada planik.
00:50: Rikardo Arregi Saria.
02:20: Bizi Musika.
08:55: Espejo público. 12:20:
Karlos Arguiñano en tu cocina. 12:50: La ruleta de la suerte. 14:00: Los Simpson. 15:00:
Antena3 noticias. Azken berriak biltzen dituen saioa.
15:45: Deportes. 16:00: Eguraldia. 16:30: Amar es para siempre. 17:30: El secreto de Puente Viejo. 18:45: Ahora caigo.
20:00: Atrapa un millon diario. 21:00: Antena3 noticias2.
21:40: Deportes. 22:40: Zinema. 'En pata de guerra'. Zuz.:
Roger Kumble. 2010. 00:00:
Zinema. 'Tactical Force'. Zuz.:
Adamo P. Cultraro. 2011.
07:00: El zapping de surferos.
08:45: El encantador de perros. 09:45: Rush. 10:30: Alerta
Cobra. 12:30: Las mañanas de
cuatro con Jesus Cintora.
14:00: Noticias cuatro. Azken
berriak biltzen dituen saioa.
14:50: Deportes Cuatro. 15:45:
Negocia como puedas. 16:30:
Castle. 18:30: Te vas a enterar.
20:00: Noticias cuatro. 21:00:
Lo sabe, no lo sabe express.
22:30: Scandal. 00:00: El
cuerpo del delito. 02:00: Caso
abierto. 02:45: La línea de la
vida. 04:00: Shopping. 05:15:
Puro Cuatro.
06:30: TFou. 09:55: Secret
Story. 10:50: Au nom de la vérité. 11:20: Mon histoire vraie.
12:00: Les 12 coups de midi!.
13:00: Journal. 13:55: Section
de recherches. 16:30: Quatre
mariages pour une lune de
miel. 17:20: Bienvenue chez
nous. 18:15: Secret story. 19:05:
Money drop. 20:00: Journal.
saioa. 20:40: Nos chers voisins. 20:50: Esprits criminels.
Telesaila. 23:10: Fringe. Telesaila. 00:50: Post mortem.
01:40: 50 mn inside. 02:40:
Falstaff. Opera.
La 1
Tele 5
Arte
France 2
Getxoko Sari Nagusia. 19:25
‘La gran pelea’. 00:15
06:00: Noticias 24 horas.
10:05: La mañana de La1.
14:00: Informativos territoriales. 14:30: Corazón. 15:00: Teldiario. Azken berriak biltzen
dituen saioa. 16:00: Informativo territorial resumen. 16:20:
Eguraldia. 16:30: Gran reserva,
el origen. 17:35: Las bandidas.
18:30: España Directo. 20:15:
Corazon. 21:00: Telediario 2.
saioa. 22:15: Eguraldia. 22:30:
Comando al sol. 23:30: Comando actualidad. 01:30:
TVE es musica. 03:30: Noticias 24h.
07:00: Informativos Telecinco. Azken berriak biltzen dituen saioa. 08:55: El programa de Verano. 12:45: Mujeres
y Hombres y Viceversa.
Emma Garciak zuzentzen
duen saioa. 14:30: De buena
ley. 15:00: Informativos Telecinco. Azken berriak biltzen
dituen saioa. 16:00: Sálvame
diario. Jorge Javier Vazquezek
aurkezturiko tartea. 20:10: Pasapalabra. 21:05: Informativos Telecinco. 22:15: Hay una
cosa que te quiero decir.
02:30: Premier casino. 05:00:
Fusión sonora.
10:40: La Fièvre de l'Everest.
11:30: Cuisines des terroirs.
12:00: Vins à la carte. 12:30:
Arte Journal. 12:40: 360º
GEO. 13:35: Telefilma. 'L'Abbaye de Northanger'. 2007.
15:20: Mystères d'archives.
15:50: Forêts vierges d'Europe. 'La Gomera'. 16:35: Le
peuple des volcans. 17:15: Xenius. 18:10: Le Club des exploratuers. 19:00: Les rivages
de la mer du Nord à velo
(3/5). 19:45: Arte Journal.
20:50: Zinema. 'Paheli, le
fantôme de l'amour'. 2005.
23:05: Zinema. 'Pianomania'.
06:30: Télématin. 09:05: Des
jours et des vies. 09:30:
Amour, gloire et beauté.
09:55: Le jour où tout a basculé. 10:55: Motus. 11:25: Les z'amours. 12:00: Tout le monde
veut prendre sa place. 13:00:
Journal. 13:50: Toute une histoire. 15:00: Comment ça va
bien!. 15:50: Dernier recours.
16:15: The Closer. Telesaila.
17:55: Igeriketa. Munduko Txapelketa. 20:00: Journal. 20:45:
Un flic. Telesaila. 23:55: Sentiments provisoires. Antzezlana. 00:00: Les chemins de la
foi, émissions religieuses.
ETB 3
ETBK Sat
La 2
La Sexta
Teledeporte
France 3
06:15: Autobus magikoa.
06:50: Hartz txiki. 08:00:
Abeltxoroak. 08:20: Doraemon. 09:30: Hartz txiki. 10:15:
Hirukiak. 11:00: Doraemon.
12:10: George oihanekoa.
12:50: Kung fu mofeta. 13:25:
Doraemon. 14:55: Hello Kitty.
15:55: Maite Kuttuna. 16:40:
Hirukiak. 17:25: Aita-Amabitxi
magikoak. 18:15: Doraemon
katu kosmikoa. 19:40: Martin
Mystery. 20:20: Galactik football. 21:05: Doraemon. 21:50:
Shin Chan. 22:35: Kamera ezkutua. 00:15: Dragoi bola Z.
01:20: Tom eta Jerry.
06:40: Musika gaua klasikoa.
08:05: Zu kirolari. 09:00: Txoriene. 10:00: Pil-pilean. 10:35:
Robin Food. 12:00: Zinema. 'El
secreto de la última luna'.
Zuz.: Gabor Csupo. Akt.: Dakota Blue, Ioan Gruffudd.
2008. 13:35: Vaya semanita.
14:15: ETB Kantxa. 15:30: Zinema. 'Mayor Dundee'. Zuz.:
Sam Peckinpah. 1964. 17:25:
Esto no es serio. 17:45: Vaya
semanita. 19:25: Estropadak.
21:10: Zona zapping. 21:30: Teleberri. 22:30: Zinema. 'Basil'.
Zuz.: Radha Bharadwaj.
1998.
09:30: Exportador. 10:00:
Otros pueblos. 10:55: Zoom
net. 11:10: Dokufilia. 12:00: Para
todos La2. 12:30: Dokumenatala. 13:30: Curro Jimenez.
14:30: Docufilia. 14:35: Dokufilia. 15:35: Saber y ganar. 16:05:
Dokumentala. 18:00: Docufilia. 18:55: Biodiario. 19:00: España entre el cielo y la tierra.
20:00: La noche tematica.
21:00: Docufilia. 22:00: Zinema. 'Conejo en la luna'. Zuz.:
Jorge Ramirez Suárez. 2004.
23:50: La 2 noticias. 00:15: Zinema. 'Bellas durmientes'.
Zuz.: Eloy Lozano. 2011.
06:00: La Sexta en concierto.
07:45: Al rojo vivo. 09:30: Crimenes imperfectos. 10:30:
Crimenes imperfectos: Ricos
y famosos. 11:30: Historias criminales. 12:25: Al rojo vivo.
14:00: La Sexta noticias. Azken berriak biltzen dituen
saioa. 15:00: Jugones. 15:35:
Eguraldia. 15:45: Sea patrol.
17:40: Mas vale tarde. 20:00:
La Sexta noticias. 20:55: Eguraldia. 21:00: La Sexta deportes. 21:30: El Intermedio summer time. 22:30: Juegos de
tronos. 00:40: Escudo humano. 02:15: Astro TV.
06:10: Igeriketa. Munduko
Txapelketa. 20 metroko jauziak. 07:20: Igeriketa. Munduko Txapelketa. Waterpoloa.
09:30: Igeriketa. Sailkatze serieak. 11:30: Igeriketa. Munduko Txapelketa. 20 metroko
jauziak. 13:20: Igeriketa. Waterpoloa. 16:00: Igeriketa. 27
metroko jauziak. 18:00: Igeriketa. Finalerdiak eta finalak.
20:05: Igeriketa. Waterpoloa.
23:00: Igeriketa. Eguneko laburpena. 23:30: Objetivo Rio.
00:05: Saskibaloia. Espainiako selekzioaren aurkezpena.
00:35: Hipika.
06:00: Euronews. 06:40:
Ludo. 08:25: Ludo vacances.
12:00: Le 12/13. 12:55: Nous
nous sommes tant aimes.
13:30: Un cas pour deux. 14:35:
Maigret. 16:10: Des chiffres et
des lettres. 16:55: Harry. 17:25:
Slam. 18:05: Questions pour
un champion. 19:00: Le 19/20.
19:55: Igeriketa. Munduko
Txapelketa. 20:25: Plus belle
la vie. 20:50: Des racines &
des ailes. 22:50: Soir 3. 23:15:
L'Ombre d'un doute. 'Nostradamus: la vérité sur ses prophéties'. 00:25: Comment ils
ont fait fortune (2/2).
Plaza›Kultura
Donostiako Musika Hamabostaldiak etxeko musikari handiak eta kanpoko izarrak batuko ditu aurtengo
ekitaldian, eta duela bi mende hiria suntsitu zuen sutea molde askotako musika obrekin gogora ekarri.
Kanoikada baretzeko musika
Eskoziako Ganbera Orkestrak Arnold Schoenbergen Gau itxuraldatua eskainiko du abuztuaren 2an. MARCO BORGGREVE
Arkaitz Mendoza Donostia
landuz (abuztuak 23 eta 24). Hiru
orkestratzar horiez gain, Euskadiko Orkestra Sinfonikoak klasizismoan diharduen egitaraua
azalduko du (abuztuak 20), eta Galiziako Orkestra Sinfonikoari
jaialdiko azken kontzertua eskaini zaio, Donostiako Orfeoiarekin
batera Gustav Mahler omenduaren 2. sinfonia. Berpizkundea interpretatuz. Victor Pablo Perez
zuzendariak galiziarrekin bizitako 20 urteko egonaldi luzea biribiltzeko amaiera polita izango du azken hats horretan. (abuztuak 31).
B
i mende igaro dira Donostiako hiria suteak
suntsitu zuenetik. Heriotzaren sua biziki islatzen da Musika Hamabostaldiaren aurtengo egitarauan. Etxeko
musikari handiek hartu dute zor
zitzaien berezko lekua, eta kanpoko izar handiekin batera bi hamabostaldi irauten duen hamabostaldi sentikor bat aurkeztuko
dute. Munduan badira zazpi mirari harrigarri; ba hona hemen hamabostaldiko zazpi mirari txiki.
4. Dantzaren hegaldia
1. Opera famatua
Giuseppe Verdi musikari italiarraren jaiotzaren bigarren mendeurrena ospatzeko denok ezagutzen dugun musika operarik famatuena antzeztuko da: La Traviata. Madrilgo El Escorialeko
San Lorenzorekin, Oviedoko Operarekin eta Iruñeko Baluarte
Fundazioarekin batera ekoitzi du
Donostiako Hamabostaldiak elkarlan gustagarri hau. Josep Bros
eta Desirée Rancatore abeslariak
izango dira protagonista eta Pietro Rizzo musika zuzendariarekin eta Susana Gomez eszena ar-
La Traviata operaren emanaldiko entsegu bat. OWAIN SHAW
duradunarekin batera betiko talde lanean etxeko bi zutabe emankorrak azalduko dira: Euskadiko
Orkestra Sinfonikoa eta Easo
abesbatza (abuztuak 11 eta 13).
2. Orkestra handiak
Eskoziako Ganbera Orkestraren
soinu gozoa berritasun paregabea izango da. Ezin ahaztu Mariinsky Antzokiko Orkestrak Valery Gergiev zuzendari handiarekin berriz ere Donostia bisitatuko
duela. Eskoziarrek Arnold Schoenbergen Gau itxuraldatua obra
eskainiko dute (abuztuak 28), eta
errusiarrek Dimitri Xostakovi-
txen Babi yar sinfonia, Donostia
Hiria suntsitu zuen sutearen bigarren mendeurrena gogoratzeko
musika aproposa (abuztuak 4).
Orkestra handien podiuma osatzeko, Frankfurt Irratiko Orkestra etorriko da, Anton Brucknerren Wagner sinfonia eta Carl
Nielsenen Agortezina sinfonia
Azken urteotan gorantz dabilen
artelana dugu dantza, edo balleta, kasu honetan. Aurten, Hector
Berliozen musika Romeo eta Julieta kondairan urtuko da Miarritzeko Malandain Ballet konpainiaren eskutik (hanketatik
hobe). Abuztuaren lehenengo bi
egunetan izango dira Viktoria
Eugenia antzokian, Musika Hamabostaldiari itxaropenezko
dantza hegaldia txertatuz.
5. Hiru abeslari
Hiru izen handi entzungo dira
32››
Ulrich Seidl zuzendari austriarraren trilogia
estreinatuko da udan zinema aretoetan
aurten, hiru ahots guztiz ezberdin, hiru kantu koloretsu. Gazteenak Viktoria Eugenia antzokia
izango du dastatzeko leku, Julia
Lezhneva errusiarrak, hain
zuzen, Salzburgoko musika jaialdiaren iazko ekitaldian musika
adituak txundituta utzi zituen
artista gazteak. Barrokotik eta
klasizismotik igarota, Vincenzo
Bellini edota Giaccomo Rossiniren musikak gailenduko ditu
(abuztuak 6). Antzinako musikan erreferentzia ezaguna den
Carlos Mena gasteiztarra Carlos
Garcia-Bernalt organo jotzailearekin bateratu eta Santa Maria
Kapera izenpekoarekin agertuko
dira Santa Teresa komentuan.
Musika ingelesa eta italiarra
oparituko dizkigute, XVI. eta
XVII. mendeetako melodiaz
gozatzeko (abuztuak 7). Eta,
azkenik, ahots hirukotea trinkotzeko, Ainhoa Arteta dugu. Aurkezpenik behar ez duen andere
tolosarrak errezitaldi bat eskainiko du Arantzazun (abuztuak
26), eta, handik gutxira, Richard
Straussen Azkeneko 4 liederrak
interpretatuko ditu arestian
aipatutako orkestra galiziarrarekin batera (abuztuak 30). Une
gozoan dugu Arteta; bi paradisu
—Arantzazuko santutegia eta
Kursaal auditoriuma—, bi premiazko aukera entzuleontzat.
6. Organoen tutuak
Urtero bezala, organo musikari
eskainitako zikloak zaletuak guztiz asetzen ditu, denera 11 kontzertu eskainiz. Doan direlako
edota edozein biztanlerentzat auditoriumetik at «gertuago» sentitzen delako, arrakasta handiko
emanaldiak izaten dira. Atzerriko organo jotzaileak etortzen dira
organo instrumentuen ondareak
mirestera, baina kontzertuen kalitateak etxeko musikariengan
du oinarria. Louis Robilliard mai-
34››
Izagirrek dio Donostia 2016 bulegoko zuzendari
berriaren hautaketa «garbia» izan dela
su frantziarraren gidaritzapean
antolatzen den ikastaroa ere hor
dugu, etorkizuneko zenbait teklatu jotzaileren bertuteaz gozatzeko prest.
6. Antzinakoa eta berria
Bospasei menderen aldea nabarmentzen da antzinako musika ziklotik musika garaikidera. Funtsean, musikaz ari gara: notak,
sintaxiaren beraren trinkotasuna eta barne erlazioak. Bata Santa Teresa komentuaren horma biluzien distira bakunean, eta bestea Kursaal auditoriumeko
erabilera anitzeko areto modernoan. Conductus Ensemble taldearen Claudio Monteverdiren Missa in illo tempore-tik (abuztuak 6)
Diotima laukotearen Pierre Boulezen liburuetara (abuztuak 19).
Bospasei mende arrasto sotil dotorean apainduta, bi bidaia, bi
pausatze, norabide berean.
7. Motxila eta
ogitartekoa,prest
Donostiako Musika Hamabostaldiak eta naturak elkarlotura berezia dute hilabete berotsu honetan. Eguraldiak mesede eginez
gero, ibilaldi apartak antolatzen
dira musika muino delarik. Bidasoa eskualdean Ametsa Gazte
abesbatza gaztearen kalitatea eta
ilusioa Amets Arzallusen bertsoekin urtuko dira Irungo San Martzial ermitan (abuztuak 24), eta
Oriotik Zarautzera bidean musika ikuskizunak izango ditugu
abuztuaren 17an. Ezin ahaztu Gabriel Baltes maisuaren aginduetara dugun Kup Ahots Taldea
Orioko San Nikolas elizan (abuztuak 12). Hondarribia, Pasai Donibane, Zubieta eta Zumaiak musikaren kanoikadak jasango dituzte hilabete honetan, naturaren
argia musikaren arnas hartze
izan arte.
Miarritzeko Malandain Ballet konpainiaren Romeo eta Julieta. OLIVIER-HOUEIX
Inaugurazio eguneko ekitaldietako parte hartzaileetako batzuk, aurkezpenean. GORKA RUBIO / ARGAZKI PRESS
Hasieratik musika kalean
Hamabostaldia
Donostiako hainbat
txokotan antolatutako
askotariko ekitaldiekin
inauguratuko da, bihar
Manex Munduate Donostia
Musika klasikoa kalera atera eta
publiko guztiarengana zabaltzea
izan ohi da Donostiako Musika
Hamabostaldiaren inaugurazio
eguneko egitarauaren xedea.
Aurten ere, 74. aldian, hori da
asmoa. Horretarako, bihar, ohikoak ez diren guneetara iritsiko
da musika, hiriaren hainbat txokotan antolatu diren ekitaldien
bidez. Oraingoan ere Hamabostaldi Solidarioaren barnean jaialdia zahar etxeetara eta Kutxaren
Institutu Onkologikora helduko
da, musika kalera irten ezin dutenengana eramanez.
Era guztietako publikoarengana iritsi ahal izateko moduko egitaraua prestatu dute; tartean,
Musika Bai musika udalekuetan
parte hartu duten haur eta gaztetxoek eskainitako ikuskizuna,
eta Ahots Teknikari buruzko III.
Ikastaroaren amaiera kontzertua izango dira.
Dantzak ere leku berezia izango du. Alde batetik, 20:30ean
Pasealeku Berrian Jorge Oteizaren heriotzaren hamargarren
urteurrena dela eta, Otehitza
gure artean ikuskizuna eskainiko
dute Kukai dantza taldeak eta
Tanttaka antzerki konpainiak.
Bestetik, Miarritzeko Malandain
Balletak Romeo eta Julieta lana
taularatuko du Viktoria Eugenia
antzokian.
Azken ekitaldi hori inaugurazio eguneko garrantzitsuenetakoa da, Patrick Alfaya Musika
Hamabostaldiko zuzendariaren
iritziz. «Malandain Balletaren eta
Donostia Kulturaren arteko lankidetza harremanaren adierazgarri da, eta iaz ez zen dantzarik
egon hasiera ekitaldietan» esanez arrazoitu du ekitaldiaren
garrantzia. Hector Berliozen
musikan oinarrituko da Lapurdiko dantza taldeak eskainiko duen
balleta, eta ostegunean nahiz
ostiralean ikusi ahal izango da,
20:00etan.
Berliozen musika berezia da,
Alfayaren ustez. «XIX . mendeko
musikagile frantsesa haustaile,
futurista eta outsider-a izan zen
bere garaian, nahiz eta denborarekin klasiko handi bilakatu
den». Thierry Malandain Miarritzeko Balleteko zuzendari eta
koreografoaren arabera, Berliozen oratoria hau ez da dantzarako sortua. Opera eta kantata
nahasketa da; hau da, orkestrarako, korurako eta ahots bakarlarientzako sortua den musika.
Horrek guztiak koreografia osatzeko garaian moldaketa lan
garrantzitsua egin beharra ekarri du, eta, era berean, balletean
ohikoa ez den publikoa erakarriko duela uste du Malandainek.
Eguerdian emango zaio hasiera jaialdiari, Donostiako Udaletxeko Batzar Aretoan Imanol Eli-
zasuk zuzentzen duen Errenteriako Orereta Abesbatzaren
eskutik. Felix Mendelssohn, Giulio Caccini eta Josu Elberdinen
lanak eskainiko ditu, besteak
beste. Ordu berean, Gipuzkoa
Plazan, Musikeneko ikasleek osatutako AdSax Laukoteak hainbat
saxo barietatez baliatuz Mendelssohnengandik hasi eta musika
garaikiderainoko errepertorio
zabala eskainiko dute. Talde bera
Alderdi Ederren ikusi ahal izango da 19:00etan.
Gazteenen artean musika zaletasuna pizteko asmoz, 17:30ean
Bulebarrean Musika Bai udalekuan parte hartu duten gazteek
prestatutako ikuskizuna emango
dute, eta, 19:00etan, Donostiako
Orfeoiaren egoitzan Ana Luisa
Chova eta Ruben Fernandez Agirrek zuzendu dituzten Ahots Teknikari buruzko III. Ikastaroaren
amaiera kontzertua.
San Bizente elizan, 20:00etan
Errenteriako Landarbaso Abesbatzaren txanda izango da. Iñaki
Tolaretxipi zuzendariak azaldu
duenez, musika garaikidea nahiz
folklorea eta euskal musika biltzen dituen programa eklektikoaren obra batean urez betetako 40
kopa baliatuko dituzte oinarrizko
zazpi noten doinuak lortzeko.
Jorge Oteizaren Eraikuntza hutsa eskulturaren inguruan haren
omenezko Otehitza gure artean
ikuskizunarekin amaituko da
eguna. Mireia Gabilondo zuzendariak esan duenez, obrari ezin
hobeto datorkion ingurune telurikoan kokatutako ikuskizuna da.
Plaza › Kultura
Zinema D Estreinaldiak
Udan ere,paradisu zinematografikoaren bila
Hainbat film
interesgarri
estreinatuko dira
abuztuan eta irailean
Euskal Herrian
Gontzal Agote
Uda ez da garairik onena izaten zinema onarekin disfrutatzeko. Banatzaileak eta zinematokiak ez
daude arriskatzeko egoeran, eta
familia osoaren gustukoak izaten
ahal diren estreinaldi komertzialetara jo ohi dute. Hala izanda ere,
datozen asteotan hainbat pelikula interesgarriren estreinaldiekin disfrutatzeko aukera izanen
dugu.
Munduaren amaiera iragartzen duten film apokaliptiko eta
tiro festa diren akzio pelikula klonikoen artean, bestelako eskaintza ere ailegatuko da Euskal Herriko pantailetara abuztuan eta
irailean. Akaso, horien guztien
artean Ulrich Seidl zuzendari
austriarraren trilogiaren estreinaldia da udako gertakari zinematografikorik aipagarriena.
Michael Hanekez gain, izan
badira zinemagile gehiago Austrian, nahiz eta horiek ezagutzeko aukera hutsaren hurrengoa
den. Seidlek ere gizakiaren alderdi ilunenetan arakatzen du,
baina, Hanekek ez bezala, probokaziorako joera nabarmena du.
Haren filmek zeresan ugari eragin dute Europako zinemaldietan; Venezian eta Cannesen, besteak beste.
Paradies trilogia hiru film
independentez osatuta dago.
Horietan, hiru emakume austriarren bilaketa berezia kontatzen
du zuzendariak. Denek paradi-
Paradies trilogiako Hoffnung pelikula.
sua bilatu nahi dute, baina bakoitzak bere modura eginen du; hortazm bideak erabat diferenteak
dira. Liebe, Glaube eta Hoffnung
dira pelikuletako bakoitzak duen
izenburua, amodioa, fedea eta
esperantzarena baitira paradisuaren bila hartutako bide
horiek. Hiru filmok abuztuan
estreinatuko dira.
Keiichi Kobayashi japoniarraren proposamena ez da horren
muturrekoa. Hala ere, Momoiro
sora o bitxiak oso harrera ona
izan zuen Sundanceko Zinemaldian, eta Gijongoan filmik onenaren saria eskuratu zuen. Haur
talde bat da protagonista. Diruz
beteriko kartera bat aurkituko
dute, eta hura itzultzea erabakitzen dutenean hasiko dira komeriak.
Abuztuan, oihartzun mediatiko handiegirik izanen ez duten
beste bi film aipagarri estreinatuko dira. Gilles Bourdosek iazko
Cannesko Zinemaldian aurkeztu
zuen Renoir pelikula. Izenburuak ez du argi uzten zein den
biografiaren protagonista, pintorea ala zinemagilea, Auguste ala
Jean. Biak agertuko dira pelikulan, nahiz eta lehenak protagonismo handiagoa duen.
Iazko Cannesen, Jeff Nicholsen bigarren filma ere eman
zuten: Mud. Take Shelter apokaliptikoak izan zuen harrera beroaren ostean, oraingo honekin
Mississipiko bazterrean girotuta
dagoen drama intimista batekin
dator zuzendari estatubatuarra.
Pelikula orain dela aste batzuk
estreinatu zen Ipar Euskal
Herrian, eta Hego Euskal Herrira abuztuaren amaieran ailegatuko da.
Data bertsuan, oso bestelako
Etekin komertzialaren bila
Apokalipsia, akzioa
eta aurpegi ezagunak
dira arrakasta lortu nahi
duten udako filmen
arma nagusiak
G.Agote
World War Z-rekin batera, antzeko beste hainbat pelikula saiatuko dira 2013ko udan arrakasta komertziala edukitzen. Gore Verbinskik oso ongi daki txarteldegietan aurreneko postuan egotea
zer den, eta horixe bera errepikatzen saiatuko da The Lone
Ranger-ekin. Disneyk babestu
duen western moduko bat da, eta,
Pirates of the Caribbean frankizian gertatu zen moduan, Johnny
Depp aktoreak parte hartze ezinbestekoa du.
Michael Bay ekoizle eta zuzendaria da filmen etekinei adi egoten den horietako beste bat.
Oraingoan, ekoizpen handiak
alde batera utzi, eta kulturismoaren inguruko komedia beltz batekin dator. Mark Wahlberg da Pain
& Gain-eko protagonista nagusia.
Independence Day, Godzilla,
The Day after Tomorrow, 2012,…
Robert Emmerichek urteak dara-
matza Lurra suntsitzearekin tematuta. White House Down film
berrian, ordea, mundua suntsitu
ez, baina AEBetako presidentea
salbatu beharko du Channing Tatumek.
Dieselen trilogia
Gisa bereko beste pelikula
batzuk estreinatuko dira abuztuan eta irailean: Vin Dieselen
Riddick trilogiaren hirugarrenena, frankizia berri bat hasi nahi
duen The Mortal Instruments:
City of Bones sail fantastikoa,
Bruce Willis, John Malkovich eta
agente erretiratuen bigarren bilkura Red 2-n...
Mark Wahlberg, eskuinean, Pain & Gain filmean. JAMIE TRUEBLOOD
Kultura ‹ Plaza
Zinema D Estreinaldiak
film ganberro bat estreinatuko
da: Kick Ass 2. Lehenengoa sorpresa oso atsegina izan zen, eta
oraingoan zuzendari berriarekin
dator komikiaren moldaketa
berezi hau. Hartara, Jeff Wadlowek Matthew Vaughen tokia hartuko du.
Cannesko uzta
Iraila sagar baten istorioarekin
hasiko da. Apple-en sortzailearen
biografia da Jobs; batez ere, bere
hastapenen ingurukoa. Ashton
Kutcher da protagonista nagusia,
eta ez dakiguna da ea istorioa
noraino izanen den onbera orain
dela bi urte hil zen negozio gizonarekin.
Steve Jobsen bizitza baino erakargarriagoak dira bi zuzendari
interesgarriren azken lanak.
Batetik, Derek Cianfrancek The
Place Beyonfd the Pines estreinatuko du. Blue Valentine-k izan
zuen harrera ona errepikatu
nahiko du zinemagile estatubatuarrak, eta, horretarako, protagonista bera du film berriak:
Ryan Gosling.
Bestetik, Michael Gondry onirikoa sorterrira itzuli da bere
azken pelikula filmatzeko. Frantzian egin du L’ ecume des jours,
Boris Vianen eleberri batean
oinarritzen den istorioa. Audrey
Tautou eta Romain Duris dira
protagonista nagusiak, eta argi
dago film horrek ez duela batere
zerikusirik Gondryren azken
lanarekin, The Green Hornetekin.
Azkenik, udako hilabeteotan
aurtengo Cannesko sail ofizialean lehiatu diren hainbat film
estreinatuko dira, baina oraingoz
soilik Ipar Eukal Herrian. Claire
Denisen Les Salauds, François
Ozonen Jeune et joli, Arnaud Desplechinen Jimmy P. eta Steven
Soderberghen Behind the Candelabra. Horiez gain, Woody Allenen azkena ere ailegatuko da:
Blue Jasmine.
Itxuraz horiek guztiak baino
fundamentu handiagoa du Neil
Blomkampen bigarren filmak:
Elysium. Lau urte pasatu dira
District 9 bikaina egin zuenetik,
eta berriro ere zuzendari hegoafrikarrak zientzia fikzioara jo du.
Istorioa 2159. urtean dago girotuta, Lurra bi multzotan banatuta
dagonenean: aberatsak eta gainerako guztiak. Matt Damon da protagonista nagusia.
Den-dena ez da zientzia fikzioa,
apokalipsia eta akzioa. Komedia
bat ere estreinatuko dute hurrengo hilabetean, ordu pare on bat
pasatzeko modurik onena izaten
ahal da. Seth Rogen aktoreak
bere lehen filma egin du, Evan
Goldbergen batera zuzendu duen
This Is the end. Eta hau ere amaiera da.
1
Beste film batzuk
‘World War Z’
‘The Smurfs 2’
‘Ce que le jour doit à la nuit’
Zuzendaria: Marc Foster. Aktoreak:
Brad Pitt, Mireille Enos, Daniella
Kertesz, David Morse, Matthew Fox,
Eric West, James Badge Dale, Bryan
Cranston. Herrialdea: AEB. Urtea:
2013. Iraupena: 116 minutu.
Zuzendaria: Raja Gosnell.
Herrialdea: AEB. Urtea: 2013.
Iraupena: 104 minutu.
Zuzendaria: Alexandre Arcady.
Aktoreak: Nora Arnezeder, Fu'ad Ait
Aattou, Anne Parillaud, Vincent Perez,
Anne Consigny, Fellag, Nicolas Giraud.
Herrialdea: Frantzia. Urtea: 2012.
Iraupena: 159 min.
da honetarako apustu komertzialik inportanteenetakoa da Marc Fosterrek zuzendu duen akzio film hau.Max
Brooksen liburu batean oinarrituta dago,eta zientzia fikzioa
eta zonbien generoa bereganatu nahi dituen ekoizpen garestia
eta ikusgarria da.Beste behin
ere,munduaren amaiera da gako nagusia; heroi bakarti batek
horri nola aurre egin asmatu beharko du.Kasu honetan,Gery
Lane,Nazio Batuetako ikertzaile
aditua da heroi hori; zonbien izurrite bat gertatuko da mundu
osoan,eta horren kontra borrokatu beharko da.Gaitzaren jatorriaren bila,uste baitu hori ezagututa errazago aurkituko dutela horren kontrako jokabidea.
U
eyo komikilari belgikarrak
sortutako pertsonaien gainean,hainbat film eta telesail
egin izan dira azken urteotan.
Iazko udaran,sail berri hau abiatu zen,eta nahiko harrera ona
jaso zuen filmak.Raja Gosnellek
zuzendu zuen pelikula hura,eta
bera izan da bigarren atalaren
arduraduna.Gargamel aztiak
pottokien kopia maltzur bat
sortuko du,baina laster konturatuko da horrekin ere ezin izanen duela izaki urdinen edabe
magikoa lortu.Horregatik,pottokina bahitzea erabakiko du.
Parisera eginen du harekin,eta
gainerako pottoki guztiek hara
jo beharko dute pottokina erreskatatzera.Sailaren aurrekoaren
moduan,film hau ere hiru dimentsiotan ikusteko aukera izanen da.
P
asmina Kadraren eleberri
batean oinarritu da Alexandre Arcady film hau idazteko
eta zuzentzeko.Iragan mendeko 30eko hamarkadan girotuta
dago istorioa.Younesek 9 urte
ditu aitak erabaki gogor bat hartu behar duenean: mantendu
ezin duenez,osabarekin bidaliko du Oranera.Han,kolonoen
arteko bizimodu berria hasiko
du gaztetxoak.Jonasen izena
hartu,eta munduan gertatzen
ari diren aldaketa guztietatik
aparte dirudien mundu eroso
bat ezagutuko du.Halako batean,Emile gaztea ailegatuko da
hirira,eta lagun guztiak aztoratuko ditu.Horrela,garai bateko
lagunen arteko batasuna pitzatzen hasiko da.
Y
Berliner Schule II
Fantasien gatibu
Beñat Eizagirre Indo
I
parraldeko ikusleek Berlingo Eskolako zinema ezagutzeko aukera handiagoa
dute hegoaldekoek baino. Hegoaldean Christian Petzolden Barbara (2012) ikusi ahal izan zen
duela gutxi, eta orain Nina Hoss
aktorearen azken lanaz gozatzeko aukera dute iparraldekoek.
Oraingo honetan, ordea, Thomas Arslan zuzendariaren esanetara jardun du Hossek. Gold
(2013) Berlingo jaialdian estreinatu zen, baina, antza denez, ez
du banatzaileen interesa pizterik lortu. Petzold Berlingo Eskolako kiderik ospetsuena izanik
ere, haren obra publikoaren
gehiengoak apenas ezagutzen
duen, eta hortaz, argi dago Arslanen zinema deskubritzea are
eta zailagoa dela. Beraz, Gold-en
estreinaldia azpimarratzekoa
da. Iparraldean Arslanen Ferien
(2007) soilik ikusi ahal izan da,
eta bi urteko atzerapenarekin
iritsi zen aretoetara. Hannah
Arendt-en egilea Berlinen jaioa
da, baina Margarethe von Trottaren zinemak ez du Arslan eta
Petzoldenarekin zerikusirik. Zinema ulertzeko moduan dago
gakoa, eta garai berriek zinema
berri bat eskatzen dute derrigor.
Norberak bere bidea aurkitu behar du, eta aurreko belaunaldien jakinduria baliagarria izan
daitekeen arren, bakoitzak bizi
duen garaiaren diagnosia egin
behar du ezinbestean. Norberak
sentitzen duena islatu behar du
pantailan, eta, horregatik, eskema zaharkituek ez dute egungo
mundua hautemateko balio.
Ziurgabetasuna nagusi den egunotan, Arslanek errealitateari
aurrez aurre begiratu nahi dio.
Egungo munduaren analisi zorrotza eskaintzen digu, apaindurarik gabea, eta estetikari dagokionez, soiltasunaren aldeko
hautu irmoa egiten du. Petzoldek bezala, analisiari ematen
dio garrantzia, eta pertsonen
sentimenduei buruz mintzatzen diren arren, gertaera oro
objektibotasunez aurkezten
dute. Askorentzat hutsalak eta
aspergarriak izango dira, baina
zintzotasunez eta pasio handiarekin egindako zinema dela ezin
uka daiteke. Hausnartzeko aukera paregabea eskaintzen
dute, zinez.
Plaza › Kultura
Izagirre: «Maila
handiko jendea
bilatu behar dute
erakundeek»
Lehiaketa egin behar
zela jakin aitzin, Itziar
Noguerasekin Donostia
2016ko zuzendaritzaz
hitz egin zuen alkateak
Mikel Lizarralde Donostia
Itziar Nogueras Donostia 2016ko
bulegoko zuzendari izendatzeko
prozesua «garbia» izan dela esan
du Juan Karlos Izagirrek, Donostiako alkate eta kultur hiriburutza kudeatzen duen fundazioaren
presidenteak. Azken asteetan Noguerasen izendapenak sortu
duen zalapartak bultzatuta eta
Donostia 2016ren gainean izan
daitezkeen zalantzak argitze aldera, Izagirrek topaketa egin
zuen atzo komunikabideekin, eta
Noguerasen balio profesionala
defenditu nahi izan zuen. «18 pertsona aurkeztu dira lehiaketara,
eta LKS enpresak egindako elkarrizketa eta galbaheak gaindituta, berak lortu du puntuaziorik altuena».
Izagirrek argitu zuenez, Eva Salaberria Donostia 2016ko zuzendariak kargua utziko zuela jakinarazi bezain pronto, postu hori
betetzeko norbaiten bila hasi ziren. «Europatik esan ziguten soslai egokiko norbait bilatzeko, ardura handiko postua baita. Europako proiektuetara bideratutako
kudeatzailea izan behar du, en-
2
presa kudeaketan esperientzia
duena». Horiek horrela, Izagirre
bera Itziar Nogueras Elhuyar
Fundazioko zuzendariarekin jarri zen harremanetan. «Galdetu
nion ea prest egongo litzatekeen
Donostia 2016 bulegoa zuzentzeko, eta berak baiezkoa eman zidan».
Noguerasekin hitz egin zuenean, artean, izendatzeko modua
zein zen ez zekien Izagirrek. «Baina begiratu eta ohartu ginen
lehiaketa publiko bidez egin behar zela. Orduan izena ematera
bultzatu nuen. Baina jakinda irten zitekeela edo ez. Eta norbaitek
Itziarrek [Nogueras] baino puntuazio hobea lortu izan balu, ba
primeran. Pertsonarik egokiena
lortzea zen helburua».
Donostia 2016ren zuzendari kudeatzaile berriaren gaineko polemika uztailaren 5ean piztu zen.
Egun horretan, Abc egunkariak
Noguerasek ekainaren 20an Elhuyarreko lankideei bidalitako email bat argitaratu zuen, zeinetan
adierazten zien hiru urteko eszedentzia eskatu zuela Donostia
2016ko zuzendaritzaz arduratzeko. Informazio haren harira, Donostiako Udaleko oposizioko alderdiek azalpenak eskatu zizkioten Fundazioari. Handik gutxira,
bilera bat egin zuen Fundazioaren patronatuak —Donostiako
Udalak, Gipuzkoako Foru Aldundiak eta Espainiako Kultura Ministerioak osatua—, eta joan den
astean erabaki zuen gehiengoz
eta LKS enpresaren txostenari
erreparatuta Itziar Nogueras
izendatzea Donostia 2016 bulegoko zuzendari kudeatzailea.
Atzoko agerraldian, alkateak
onartu zuen gaizkiulerturen bat
gertatu ahal izan dela, baina prozedura garbia izan dela esan zuen.
Alde horretatik, haren iritziz,
tzuk gaur egungo zuzendaritzak
adierazi zuen komeni zela gidaritza talde berri bat. Ildo horretan,
ekainean eman zuen Fundazioak
zazpi lagunen kontratazioaren
berri, bi zuzendari eta bost koordinatzailerena, eta bide horretan
lanean segitzen dute, Izagirreren
arabera. «Baina denbora epeak
errespetatu behar dira».
‘‘
Txosten konfidentziala
Proiektua gainbegiratzen duen
Europako batzordeak egindako
azken txostenari dagokionez, berriz, «konfidentziala» dela argitu
nahi izan zuen Izagirrek, eta baita
«proiektua hobetzeko gomendioak» biltzen dituela ere. Oposizioko alderdiek adierazi dute txostena «birrintzailea» dela, baina alkatearen iritziz, ohiko lan txosten
bat da. «Halako lanek ez lukete argia ikusi beharko. Haiek esaten
digute non hobetu, eta gu saiatzen gara hori konpontzen. Baina
kultur hiriburu izan diren edo diren beste hiriekin ere berdin egiten dute. Eta nik esango nuke bes-
Europatik esan ziguten
soslai egokiko norbait
bilatzeko, ardura handiko
postua baita»
JUAN KARLOS IZAGIRRE
Donostia 2016 Fundazioaren presidentea
lehiaketa publikoa egon arren,
erakundeen eginbeharra da «mailako jendea bilatzea».
Itziar Noguerasen izendapenarekin, Donostia 2016k izango
duen zuzendaritza berria definitzen hasi da Fundazioa. Hain zuzen ere, orain dela hilabete ba-
te hiri batzuekin izan dena baino
bigunagoa dela Donostiarekin».
Alde horretatik, autokritika
ere egin zuen Izagirrek. «Askotan
arrazoia dute kritikatzen gaituztenek. Eta halakoetan zuzendu
egiten dugu gaizki egindakoa.
Baina ez dugu ezer ezkutatzeko
inolako asmorik».
Fundazioari dagokionez, «politizatuegia» deritzo Donostiako alkateak, eta haren iritziz, kultura,
gizarte eta enpresa alorreko kideei zabaldu beharko litzaieke.
Gaur egun, zortzi kide ditu patronatuak —Udaleko hiru ordezkari, Aldundiko eta Jaurlaritzako
bina eta Kultura ministerioko
bat—, eta hogeirako irits daiteke.
Nolanahi ere, konfiantza du
Izagirrek Fundazioa osatzen duten instituzio guztietan. Baita Espainiako Gobernuan ere, nahiz
eta oraindik ez duen dirurik jarri:
«Modu positiboan hitz egin nahi
dut [Kultura] Ministerioaz. Esaterako, 2016rekin lan egingo duten
enpresek tratamendu fiskal berezia izango dute».
Hilberria
Walter De Maria
Tximistak erein zituen artista
rtelanak ez bazaitu eramaten, ez badizu fisikoki
eragiten, eta ez badizu zure bizitza eta osasunari buruzko beldurrik pizten, orduan kasik esan
daiteke ez duela funtzionatzen». Neurrigabe dena harrapatzea da Walter De Maria artistaren piezen erronka (Albany,
AEB, 1935- Los Angeles, AEB,
2013), eta horregatik da klabea.
land art-aren aitzindari nagusietariko bat izan zen 60ko hamarkada amaieran, eskala handiko lanek bilakatu dute ezinbesteko erreferentzia. 1977an
sortutako Lightning Field (Txi-
A
Juan Karlos Izagirre hedabideekin bildu zen atzo, Donostia 2016ren inguruko azalpenak emateko. GORKA RUBIO / ARP
misten larrea) pieza da bere lanik ezagunena. 400 metalezko
tutu «landatu» zituen artistak
AEBetako lautada erraldoi batean, eta erraldoia da emaitza.
Izan ere, handiegia da pieza erabat ulertu ahal izateko, baina
are handiagoa bilakatzen da
ekaitz egunetan, artistak jarritako tutuek ehunka tximista erakartzen dituztenean. Gehiegizkoa. Giza eskalaz kanpokoa.
Bere amaren ehungarren urtebetetzea ospatzeko harengana
bisitan joan, eta garun isuri baten ondorioz hil da orain artista,
77 urterekin.
Historia ikasketak egin zituen
unibertsitatean, eta musikari
gisa ere aritu zen gaztetan. Lou
Reed eta John Cale The Velvet
Undergroundeko musikariekin
batera aritu zen bateria jotzaile
lanetan, eta hainbat musika
pieza sortu eta bi film ere ekoitzi zituen 50 urteko ibilbidean.
Baina arte ikasketarik egin ez
bazuen ere, arteak erakarri zuen
De Maria hasieratik, eta hainbat
happening eta egitasmo artistikotan parte hartzen hasi zen
Kalifornian lehenik, eta New
Yorken ondoren. Margolan gutxi
batzuk egin zituen, baina eskultura landu zuen nagusiki,
dadaismoaren eraginpean
lehenik, eta minimalismoaren,
arte kontzeptualaren eta land
art-aren bidetik ondoren. Eta
haren pieza erraldoietan ere
igartzen dira erreferentzia
horien guztien oihartzunak.
Natur guneetan egindako lanek egin zuten ezagun. AEBetako Mohave desertuan lurrean
egindako milia bateko lerro zuzenak, esaterako. Natura, eguraldia eta argia esperientzia fisiko indartsu bilakatzea zen haren asmoetariko bat, eta
horregatik jo zuen hainbestetan
lur eremu zabaletara. «Isolamendua da Land art-aren funtsa». Bere proiektuak gauzatzeko finantzaketa lortzeko zituen
arazoez kexu zen artista 1972an
eskainitako elkarrizketa bakanetariko batean.
Baina hiri guneetarako ere
sortu zituen piezak. Eskala handikoak horiek ere. 191, 4 metro
kubo lur bota zituen 1.097 metro
koadroko areto batean, esaterako 1968an Munichen, eta kilometro beteko kobrezko tutu bat
sartu zuen lurrean Alemaniako
Kassel hiriko erdigunean.
1981ean atzera begirakoa eskaini zioten haren lanaren Parisko
Pompidou zentroan, eta halako
gehiago izan ditu geroztik beste
hainbat museotan.p IÑIGO ASTIZ
‹ Publizitatea
BIDAIA ETA
MENDI
KRONIKEN
LEHIAKETA
2013
Euskal Herriko mendiak, edo atzerrikoak;
gertuko bidaiak nahiz urrunekoak. Oporrak
toki berriak ezagutzeko baliatuko dituzte
askok. Abentura horiek guztiak ezagutu
nahi ditugu, eta, horregatik, aurten ere, bidaia eta mendi kroniken lehiaketa antolatu
du BERRIAk. Sari ederrak dituzue zain!
Animatu eta parte hartu!
Sariak:
1. DIrabazlearentzat, Mendiak eta Herriak mendiko gidarien elkartearen oparia.
Izotzezko Itsasoko Balkoietara 8 eguneko bidaia, lagun
batentzat. Alpeak, Chamonix
Mer de Glace glaziarra edo Izotzezko Itsasoko glaziarra
Chamonix inguruko ospetsuena da, Alpe mendietako sonatuenetariko bat.
Ibilaldi honek aukera ematen du Izotzezko Itsaso horren inguruko glaziar guztiak ezagutzeko, aterpez aterpe, glaziarrez glaziar.
Ezinbestekoak: kranpoiak, pioleta, uhaleria eta soka.
Taldea: 4/5 lagun + Mendiak eta Herriak elkarteko gidaria.
Izotzezko Itsasoa: 12 kilometro, 2.000 metroko desnibela,
Col du Miditik eta haren azken mingaineraino. Sakonerarik
handiena, 350 metro.
PROGRAMA:
1. Chamonixerako bidaia.
2. Montentvers (1.913 m)-D’Envers des Aiguilles aterpea
(2.523 m)-Requin aterpea (2.516 m).
3. Requin aterpea-Leschaux aterpea (2.130 m).
4. Leschaux aterpea-Couvercle aterpea (2.735 m).
5. Couvercle aterpea (2.735 m)-Charpoua aterpea (2.700 m).
6. Charpoua aterpea 2.700 m-Montenvers-Chamonix.
7. Chamonix.
8. Etxera itzulia.
2.D: Aralar dendan gastatzeko 100 euroko bonua.
Baldintzak ‘www.berria.info’ webgunean.
Babesleak
Mendiak eta Herriak
Mendi gidari elkartea
Tel./Faxa:948-51 32 33
info@mendiaketaherriak.com
www.mendiaketaherriak.com
Aralar Kirolak
Laskorain,7.Tolosa
Tel.:943-65 49 16
Oinarriak
DTestuaren neurria:Idazlana 8.000
eta 10.000 karaktere artekoa izan beharko da (tarteak kontuan hartuta).
DIdazlanak beste inon argitaratu gabeak izango dira.
DTestuekin batera,8-12 argazki aurkeztu beharko dira.Diapositibak,papereko argazkiak eta argazki digitalak onartuko ditugu.Argazki digitalek ondorengo baldintzak bete beharko dituzte:1.800x1.200 pixel gutxienez eta jpg formatua izan
beharko dute.
DArgazkiez gain,bestelako elemen-
tu grafikoak ere onartuko ditugu:
mapak,ibilbideak…
DBaloratuko dira esperientzia eta
kontakizunaren originaltasuna,hizkuntzaren egokitasuna eta aberastasuna,material grafikoaren kalitatea
eta mapa edo bestelako osagarrien
ekarpena.
DIzen-abizenak,posta elektronikoa
eta harremanetarako telefono batzehaztu beharko ditu parte hartzaileak.
DEUSKAL EDITOREA SLk beretzat
gordetzen du jasotako lanak publikatzeko eskubidea.Lehiaketa honetako
parte hartzaileak,bidalitako lanaren
jabe den neurrian,lanak erabiltzen,
jendaurrean erreproduzitzen eta jakinarazten utziko dio EUSKAL EDITOREA SLri,euskarri inprimatuan,Interneten edo beste edozein modutan.
DLanak azaroaren 17a baino lehen
bidali beharko dira,posta arruntez
edo elektronikoz,helbide honetara:
Bidaia eta mendi kroniken lehiaketa.
BERRIA
Martin Ugalde kultur parkea,z/g.
20140 Andoain
Posta elektronikoa:
irakurle@berria.info
DGabonetan argitaratuko dira aukeratutako lanak eta lan irabazleak.
Plaza › Bizia
Gerizpean
pIrten: 07:01.
pSartu: 21:35.
pUraren
tenperatura:
23-24 gradu.
pItsasgora:
12:20 (3,26 m.).
pItsasbehera:
05:52 (1,76 m.).
18:35 (1,8 m.).
abuztuaren 11n Saharako musika tradizionalaz gozatzeko aukera izango da, 21:30ean. Haurrentzat, berriz, tailerrak antolatu
dituzte arratsaldero, munduko
arkitekturaren inguruan. Amazonaseko herriak nola eraikitzen
diren eta Irlandako etxeak nolakoak diren ikasiko dute haurrek,
jolasean. Gazteentzat, berriz, DJ
gaua izango da egunero Kursaaleko Urumea terrazan. Aurten,
gazteek hala eskatuta, aurreko
urteetan baino ordu erdi gehiago
‘‘
Manteo kiroldegian,
eguraldi txarra eginda
ere, haurrek jaiez
gozatuko dute»
NEREA TXAPARTEGI
Donostiako Kultura eta Euskara arduraduna
Gazteek hala eskatuta, hip hopari eskainitako eguna izango da Aste Nagusian Kursaaleko terrazetan, abuztuaren 13an. GORKA RUBIO / ARGAZKI PRESS
«Jaietan, areagotu egiten
dira eraso sexistak,
eta ez dugu Donostian
hori gertatzerik nahi»
NAIARA SANPEDRO
Berdintasun saileko zinegotzia
«Inoiz baino gazteagoa»
Abuztuaren 10etik 17ra, 300 ekitalditik gora
izango dira Donostiako Aste Nagusian;
boluntarioek abestuko dute ‘Artillero’
Betagarri, Obrint Pas, Fermin Muguruza eta
Gatibu izango dira Saguesen, besteak beste
Maialen Igartua Donostia
Donostiako Aste Nagusia «inoiz
baino gazteagoa» izango da aurten, Juan Karlos Izagirre alkatearen hitzetan. Abuztuaren 10etik
17ra, 358 ekitaldiz gozatzeko aukera izango da. «Hamaika arrazoi
izango dira ongi pasatzeko, jateko, dantza egiteko, musika entzuteko eta beste mila gauzatarako».
Abuztuaren 10ean emango diote hasiera Aste Nagusiari, kanoikadarekin. Aurten, musu truk
lan egiten duten boluntarioek
abestuko dute Artillero abestia
kanoikadan. «Urte guztian baina
batez ere jaietan egiten duten
lana eskertu nahi diegu, hiriaren-
tzat oso garrantzitsua delako»,
adierazi du Izagirrek.
Jaiak prestatzeko, udala Donostiako hainbat elkarterekin
bildu da aurten, eta haiek proposatutako hamabost ekarpen egitarauan jaso dituzte. 13 eta 17 urte
bitarteko gazteek, berriz, inkesta
bat bete dute, eta Izagirrek esan
du haien eskaerak ere kontuan
hartu dituztela. Hala, lehen aldiz,
Manteo kiroldegian haurrentzako jolasak izango dira goizero,
Bera Bera kirol elkarteak antolatuta. «Estalitako lekua denez,
eguraldi txarra eginda ere haurrek jaiez gozatuko dute», adierazi du Nerea Txapartegik, Donostiako Kultura eta Euskara ardu-
radunak. Abuztuaren 16an, gainera, 24 orduko futbito txapelketa
mistoa egingo dute Manteo kiroldegian.
Musikaz gozatu nahi duenak,
berriz, era guztietako taldeak entzuteko aukera izango du Aste Nagusian, hiriko hainbat lekutan.
Kontzertu nagusiak Saguesen
izango dira, egunero, 23:45ean:
Auryn, Julieta Venegas, Betagarri, Gatibu, Riot Propaganda,
Obrint Pas, Lain eta Fermin Muguruza Kontrakantxa taldeen
emanaldiak izango dira.
Konstituzio plazan, berriz,
erromeria egingo dute gauero.
Han izango dira Bide Batez, Boston Jai, Ingo Al Deu, Erdizka
Lauetan eta Ai Ene taldeak. Bertso musikatuen emanaldia ere
izango da, Oskar Estanga eta Jon
Martin bertsolariekin, abuztuaren 14an. Bestalde, abuztuaren
10ean 36. txistulari alardea egingo
dute
Konstituzio
plazan,
19:00etan. Eta, gainontzeko arratsaldeetan, euskal dantza ikuskizunak izango dira.
Musika eta dantza eskaintza ez
da horrekin amaituko, ordea. Bulebarrean, musika banden emanaldiak izango dira, egunero,
19:00etan. Gauetan, berriz, denetariko kontzertuak eta dantza
ikuskizunak zango dira: Kherau
folk taldea, Elegancia Mexicana
mariatxiak eta Cachivache dantza taldearen tango erakustaldia,
besteak beste. Bestalde, Easo plazan dantzaldiak izango dira gauetan, Egan, Avenida eta beste hainbat talderekin. Zurriolako pasealekuan, Kontxako pasealekuan
eta erdialdeko kaleetan, berriz,
txarangak ibiliko dira arratsaldeetan.
Zurriolan,kultura trukea
Kursaaleko terrazek ere protagonismo handia hartuko dute Aste
Nagusian, Izagirreren esanetan.
Kultura ezberdinak ezagutzeko
aukera izango da han, gastronomiaren, musikaren eta haurrentzako tailerren bidez. Egunez,
nazioarteko taldeen musika emanaldiak izango dira. Adibidez,
iraungo dute DJ gauek. Azkenik,
hip hopari eskainitako eguna ere
izango du Aste Nagusiak: abuztuaren 13a.
Nola ez, su festak ere gauero
izango dira, 22:45ean. Aurten 50
urte beteko ditu su artifizialen nazioarteko lehiaketak, eta, aurreko
urteetan bezala, azken eguneko
ikuskizuna berezia izango da. Europla su etxeak ikuskizun piromusikala eskainiko du, 50. urteurrena gaitzat hartuta.
Illunben, bestalde, aurten ez da
zezenketarik izango, lehendabiziko urtez. «Illunben ez dugu ekitaldirik antolatu, ez zezenketarik
eta ez beste jarduerarik», adierazi
du Izagirrek. Iaz amaitu zen Illunben zezenketak egiteko hitzarmena, eta udalak ez berritzea erabaki du.
Azkenik, Naiara Sanpedro Berdintasun saileko zinegotziak
Aste Nagusia berdintasunean bizitzeko eskatu du: «Jaietan, tamalez, areagotu egiten dira eraso sexistak, eta ez dugu Donostian
hori gertatzerik nahi».
Aurkezpenaren
bideoa, BERRIAren
webgunean:
www.berria.info
Bizia ‹ Plaza
Gerizpean D
DLaburrak
San Adriango tunelera
bisita gidatua, doan
ZERAIN › Larunbatean, Zeraingo Udalak antolatuta, San
Adriango tunelera bisita gidatua egingo dute. Aranzadi zientzia elkarteko adituek gidatuko
dute ordubeteko bisita.
09:30ean abiatuko dira Zeraingo plazatik. Bisita doakoa izango da, eta Goierri Arabarekin
lotzen duen 70 bat metroko
tunelari buruzko xehetasunak
ezagutu ahalko dituzte bisitariek.
G
Non zer
Gaur
pAlgorta. Herri kirolak,
17:30ean. Euskadiko orga-joko
txapelketa, 19:00etan. Guda
Dantza eta Mala Noche taldeen
kontzertua, 20:00etan.
pAzpeitia. Udal Musika Bandaren kontzertua, 13:00etan. Eskuz binakako pilota partidak,
Itsaspeko ekosistemak
ezagutzeko aukera
BUSTURIA › Euskadiko Bioaniz-
tasun Zentroan, eta AZTI-Tecnaliaren eskutik, Itsas hondoak
arakatzen: MeshAtlantic
proiektua egongo da ikusgai
abuztu guztian. Erakusketaren
xedea itsas hondoen mapak
eratzea da, Europako itsasoetako ekosistemak hobeto ezagutzeko helburuarekin. Hondoen argazki, kartografia, mapa
eta azalpenezko panelez osatuta dago erakusketa, eta doakoa izango da.
Su festen segurtasuna
arautu du Jaurlaritzak
GASTEIZ › Dekretu baten bidez
arautu ditu Eusko Jaurlaritzak
adituek egindako su festak.
Hala, ekitaldia egitera baimentzen dien txartela izan beharko
dute adituek. 10 kilo baino
gutxiago erabiltzen diren ekitaldiak ez dira dekretu horietan
sartzen, hala ere, dagokien
araudia bete beharko dute
horiek ere.
Bongo Botrako taldea. BERRIA
22:30ean. Bongo Botrako taldearen kontzertua, 23:30ean.
pDerio. Kalejira, 11:00etan. Idi
proba, 19:00etan.
pDonostia. Loiola auzoko jaietan: DJ Mikeltxi, 20:30ean. Karaokea, 00:00etan. Amara auzoko jaietan: Buruhandiak,
19:00etan. Sagardo eta txorizo
dastatzea, 18:30ean. DJ Txorimalo, 23:30ean.
pGueñes. Ehiza txakurren monografikoa, 11:00etan. Erromeria Erdizka Lauetan taldearekin,
20:30ean.
pLemoa. Igel txapelketa,
18:00etan. Bolo txapelketa,
19:00etan. Skakeitan eta Patxuko Nice taldeen kontzertua,
22:30ean.
pPasai Donibane. Sokamuturra, 08:00etan. Su festa,
23:00etan. Erromeria Tsunami
taldearekin, 23:30ean.
pVillabona. Kalejira, 17:30ean.
Disko festa Oihan Vegarekin,
00:00etan.
Joan den urtean Reala Lyongo Olympicen aurka aritu zen, Seaskaren alde. BOB EDME
Futbola, ikastolen alde
Bilboko Athletic Club
eta Nizako OGC
taldeen artean izango da
Seaskaren aldeko
partida, larunbatean
Mikel Izarra Donostia
Seaska ikastolen federazioak Garaziko futbol taldearekin elkarlanean, futbol partida bat antolatu
du larunbat arratsalderako. Zehazki, Baionako Etxepare Lizeoarentzat izango dira irabaziak, hurrengo ikasturterako matrikulazio kopurua igo baita eta egoera
ekonomiko konplikatuan baita-
go. Partida arratsaldeko seietan
izango da, Bilboko Athletic eta
Nizako OGC taldeen artean. Athletic taldea aski ezaguna da Euskal Herrian, eta 2012ko urtean
denboraldi paregabea egin zuen,
bi finaletan sailkatuta: Europako
Kopan eta Espainiako Errege Kopan. Nizako OGC taldea, berriz,
ez da hain ezaguna, Frantziako ligan lau aldiz txapeldun izan bada
ere. Aurten denboraldiko ezustekoa izan da, laugarren gelditu baita ligan, eta Txapeldunen Ligarako sailkapena lortu. Bi taldeak Seaskaren bandera hartuta sartuko
dira zelaian.
Seaskako ikastolek ez dute
Frantziako Gobernuaren diru la-
guntzarik jasotzen, bakarrik irakasleak ordaintzeko. Gainerako
guztia gurasoek ordaindu behar
izaten dute, eta horrek egutegiak
egin eta saltzera, festak antolatzera edota pastak saltzera bultzatzen ditu, material didaktikoa,
bidaiak edota egoitza ordaindu
ahal izateko.
Joan den urtean ohitura hori
berreskuratu zuen Seaskak, ikastolentzat laguntza lortzeko. Donostiako Reala Lyongo Olympicen aurka aritu zen, eta 4.000 ikuslek gozatu ahal izan zuten
partidaz. Irabaziak Kanboko Xalbador Kolegioarentzat izan ziren,
Seaskako zaharrena izanda berritze lanak behar baitzituen.
UDAKO ARGAZKI LEHIAKETA
1. saria
BERRIAren
10. urteurreneko
material sorta
DD
-3 elastiko (haurrena,
emakumezkoena eta
gizonezkoena)
-Katilua
-Haurren eta helduen amantal
bana
-Oihalezko poltsa eta boligrafoa
Zozketa parte
hartzaileen artean:
-5 elastiko
D Diapositibak, papereko argazkiak eta argazki
digitalak onartzen dira. Argazki digitalek baldintza
hauek bete beharko dituzte: gutxienez 1.800x1.200
pixel, eta jpg formatua.
D EUSKAL EDITOREA SMk beretzat gordetzen du
jasotako lanak publikatzeko eskubidea. Lehiaketa
honetako parte hartzaileak, bidalitako lanaren jabe
den neurrian, lanak erabiltzen, jendaurrean
erreproduzitzen eta jakinarazten uzten dio EUSKAL
EDITOREA SMri, euskarri inprimatuan, Interneten edo
ezagutzen den beste edozein modutan.
D Lanak irailaren 15a baino lehen bidali beharko dira.
Posta arruntez:
DD
BERRIA
Martin Ugalde kultur parkea, z/g. 20140 Andoain
Posta elektronikoz: irakurle@berria.info
D Argazkiak www.berria.info webgunean jarriko dira
ikusgai.
Plaza › Bizia
Emakumeak plazan (II) D Kirola
Aurten, lehenengo aldiz, giza probatan parte hartu ahal izan dute emakumeek. Harrera bikaina izan dute, eta uda sasoian erakustaldi bat baino gehiago egingo dituzte. TOLOSALDEKO HITZA
Emakumezkoen kirola gizonezkoenarekin parekatzeko oraindik dezente geratzen da: emakumeen taldeek
laguntza ugari jasotzen badute ere, oraindik bide asko dagoela egiteko diote emakume kirolariek.
Oraindik ere jokoz kanpo?
Jon Eskudero Donostia
H
emerotekan jasoa
dago, 1908an Donostiako hainbat egunkaritan hala argitaratu baitzen, Maria Jesus Ezeizak
beste edozein emakumeri botatako desafioa: nork egin lehenago
Zumaia eta Deba (Gipuzkoa) arteko bidea. Ezeizak egunero egiten
zuen Deba eta Andutz mendiaren
arteko bidea; sasoi ederrean zegoen, beraz. Izan omen ziren apustua onartzeko prest zeuden emakumeak, baina, azkenean, gobernuak berak debekatu egin zuen,
hainbat apaizek egindako eskaerari men eginez. Eguneroko lana
desafio bihurtzeko ohitura horretan daude oinarrituta kirol gehienak. Ordea, erabat gizonezkoen
mundua izan da betidanik. Emakumeak etxeko lanak edozein gizonek bezalaxe egin arren, ez dira
plazara atera izan. Ez behintzat
gizonak adina.
Izan dira kasu gutxi batzuk.
Esate batera, Maria Asuncion
Maria Anjeles Goitia,Mindegia eta Ugartebururekin Tolosan. NOTICIAS DE GIPUZKOA
Azeo ezagun egin zen 1960ko hamarkadan. 37 urte zituen artean
oiartzuarrak, eta lau seme-alabaren ama zen. Segan inoren inbidiarik gabekoa zen, eta hori jendaurrean erakusteko aukera ere
izan zuen. Senarrak antolatu zion
lehen apustua 1967an. Gainera,
gizonezko bat izan zuen kontrario: Antonio Larraza. Ordubetean, gizonezkoak emakumezkoaren bikoitza moztuko ote zuen
zen kontua. Larrazak 2.325 kilo
ebaki zituen, eta Azeok, 1.896.
Apustua emakumeak irabazi
zuen, beraz. Hernaniko Jauregi
baserrian (Gipuzkoa) jokatu zen
desafioa, eta jendetza bildu zen.
Gerora ere egin zuen apustu bat
edo beste Azeok; maila onekoak,
gainera.
Orduan ez bezala, gaur egun
emakume gehiago ikusten dira
plazan. Are gehiago uda sasoian,
han eta hemen erakustaldiak egiten aritzen baitira. Kirolean aritzen diren emakume gehienek
gauza bera nabarmendu dute:
gero eta emakume gehiago ani-
matzen dela kirola egitera baina
oraindik bide asko dagoela jorratzeko.
Emakumezko kirolariek sekula ez dute gizonezkoen jarraipenik izan ikusleen eta komunikabideen aldetik, baina Maria Anjeles
eta Maria Jesus Goitia ahizpek
milaka ikuslek eurek txalotzea
lortu zuten duela hiru hamarkada. Bi ahizpak aizkolariak izan ziren, eta 1980ko urtarrilaren 20an
Euskadiko Sei Orduetan parte
hartu zuten. Egun hartan «Arkonadaren eta Retegiren pare» sentitu zirela aitortu du Maria Anjeles Goitiak. Zumarragako Aitza
baserrian (Gipuzkoa) sortu ziren,
eta txikiak zirela aita hil egin zitzaienez, umetatik aritu behar
izan zuten baserriko lanetan, «gizonen pare-parean». «Emakumeak beti aritu izan dira baserriko lanetan, traktorearekin zein segan,
eta inork ez zuen ezer esaten. Hori
bai, plazan aritzea beste gauza bat
zen». Eta Goitia ahizpak asko aritu ziren plazetan.
Gaur egun, ez dira emakume
Bizia ‹ Plaza
Emakumeak plazan (II) D Kirola
Reyes Azkoitia 1Bergarako pilota eskolako kidea
«Berdintasunaren
zain ezin da egon;
bila joan behar da»
J.Eskudero Donostia
Kasualitatez hasi zen segan Otamendi, eta Gipuzkoako txapela irabazi berri du, nazioarteko eran. TOLOSALDEKO HITZA
asko aritzen aizkoran, eta, garai
hartan, gutxiago. «Neskak aizkoran aritzea gauza berria zen eta toki askotatik deitzen ziguten. Heltzen ginenean harrituta geratzen
ziren: zuek egin behar al duzue
aizkoran?, galdetzen ziguten»,
azaldu du Goitiak. Haren esanetan, ez zuten aparteko ezer egiten,
baina enborra mozteko gai izate
hutsa ez zen gutxi. «Nobedadea ginen. Gu ginen aizkoran egiten zuten neska bakarrak». Gazterik,
baina, afizioa utzi egin zuten.
Aizkorak alde batera utzi
arren, bizitako momentuak memorian betiko gorderik dituztela
nabarmendu du Goitiak: «Saio gogoangarriak egin genituen». Tolosako zezen plazan Miel Mindegiaren errekor ahalegin batean
parte hartu zuten, besteak beste:
«Saio hartarako inoiz baino gehiago entrenatu ginen. Une bat aukeratzekotan, dena den, Euskadiko
Sei Orduetakoa aipatu behar da.
Txomin Perurenari omenaldia
egin zioten: nire ahizpa Mindegiarekin aritu zen, eta ni Joxemari
Mendizabalekin». Gizonekin oso
ongi moldatzen zirela aitortu du
Goitiak: «Ez ziguten gaizki begiratzen. Oso giro ona genuen geure
artean, eta saioen ondoren elkarrekin joaten ginen afaltzera. Irakatsi egiten ziguten, beti aizkoraren bat uzteko pronto izaten ziren…».
Laguntza faltarik ez zuten izaten, Goitiaren esanetan, eta Ainara Otamendi Ibarrako (Gipuzkoa)
segalariak ere kontu bera nabarmendu du: «Kasualitatez hasi
nintzen segan. Orain Joxe Gabirondo segalariarekin entrena-
tzen dugu, eta eskerrak hari, bestela ezingo baikenuke gustatzen
zaigun kirola egin». Nazioarteko
eran, Gipuzkoako txapela jantzi
berri du Otamendik, eta ez zaio sekula damutu segan hasi izana.
«Egun batean alboko herri batean
sega proba bat egin behar genuela
esan zidan kuadrillako batek. Familian beti ezagutu izan dut zer
den segan aritzea, eta ni ere animatu egin nintzen. Saiotxo bat
‘‘
Emakumeak beti aritu
izan dira baserrian, eta ez
zen inor kexatzen; plaza
beste kontu bat zen»
MARIA ANJELES GOITIA
Aizkolari ohia
«Emakumeen Euskal
Herriko Sega Txapelketa
estreinakoz antolatu da
aurten, eta pozgarria da»
AINARA OTAMENDI
Segalaria
«Giza probatan aurten
hasi gara hiru talde
Gipuzkoan, eta harrera
bikaina izan dugu»
LEIRE ZUMETA
Giza probalaria
egin genuen, eta gustura erretiratu ginen etxera». Proba huts bat
ofizio bilakatu zaio ia. «Hasieran
zera nuen helburu: gurea zen kirol bati eusteko asmoz segan aritzea. Gerora sortu zen txapelketetan izena emateko aukera, eta
hortxe gabiltza».
Txapelketetan aritzeko ahalik
eta ondoena entrenatu beharra
dago, Otamendiren esanetan, eta
«Gabirondori esker», hori egiteko
aukera dutela adierazi du: «Zaila
da belarra bilatzea, eta Gabirondok laguntzen digu. Segak ere
hark uzten dizkigu». Segan emakume gehiago ikustea gustatuko
litzaioke Otamendiri: «Neskok
beti animatu egiten gaituzte. Gainera, aurten lehenengo aldiz emakumeentzako Euskal Herriko Sega Txapelketa antolatu dute, eta
hori oso pozgarria da».
Giza probatan ere bai
Segan ez ezik, sokatiran eta giza
probatan ere aritzen da Otamendi. Giza probatan, hain zuzen ere,
taldekide du Leire Zumeta anoetarra. «Ez da oso ohikoa emakumeak giza probatan ikustea, baina Gipuzkoan hiru talde sortu gara, eta orain txapelketak jokatzeko aukera dugu», adierazi du Zumetak. Gipuzkoako Txapelketa
jokatu zuten orain hilabete inguru, eta Ibarrak irabazi zuen, Astigarragaren eta Orioren aurretik.
«Jende ugari bildu zen harmailetan, eta harrera bikaina izan genuen. Pentsa, telebistak ere eman
zuen gure saioa, eta hori zinez pozgarria da».
Gauzarik pozgarriena, dena
den, emakumeak kirol guztietan
ikustea da, Zumetaren iritziz:
«Oraindik ere muga dezente ditugu emakumeok kirola egiteko.
Orain arte gizon proba deituriko
kirolean hasi gara gu. Zergatik gizon proba? Gizonentzat bakarrik
delako?». Azkenaldian giza proba
edo emakumezkoen proba irakurri ahal izan dute karteletan. «Hori da segitu beharreko bidea».
Gizonezkoen artean bizitzera ohituta dagoen emakumea da Reyes
Azkoitia (Azkoitia, Gipuzkoa,
1952). Emakume adoretsua. Sei
anaien artean arreba bakarra
izanda, pilota munduari lotuta
egon da betidanik: «Txikia nintzela, neskak soka dantzan egiten
zuten, eta mutilek pilotan». Bada,
mutil kuadrillan ibiltzen zen bera
ere. Hala jarraitzen du oraindik.
24 urte daramatza Bergarako pilota eskolako entrenatzaile gisa,
eta fruitu onak lortzen ari da, gainera.
Emakumea eta pilota.Ohikoa ez den
arren,bi hitz horiek uztarri berean lotuta dauzkazu zuk.
Lehenik, pilotaria izan nintzen.
Eta, orain, berriz, entrenatzailea.
Txikitan jolasteko eta ongi pasatzeko asmoz soilik ibiltzen nintzen pilotan, eta 27 bat urte nituela hasi nintzen partidak jokatzen.
Semea pilotan ibiltzen zen garai
hartan, eta niri ere eskaintza egin
zidaten. Partida dezente jokatu
nituen. Hori bai, ia denak galtzen
nituen, gizonen kontra aritzen
bainintzen.
Galtza zuriak jantzita ikustean, nolako harrera egin zizun jendeak?
Oztoporik edo trabarik ez dut sekula sentitu izan. Hori bai, beti
dago jendea kritikatzeko, bai lehen eta bai orain. Frontoian baino sukaldean hobeto egongo nintzela entzun izan dut behin baino
gehiagotan. Beste batean, berriz,
honela galdetu zidan emakume
batek: ‘Hiri nola uzten din senarrak pilotan jokatzen?’ Eta zera
erantzun nion: ‘Baimena eskatu
behar al diot, ba?’. Halako batzuk
entzutea tokatu zitzaidan, baina
jaso nuen laguntza eta maitasuna
handiagoa izan zen.
Hala ere,aitortu izan duzu senar ona
izan duzula alboan. Beste bat izan
bazenu akaso ez zenuela hainbeste
erraztasun izango pilota munduan
aritzeko.
Beti jakin izan dut hori. Pilotan
jokatzen nuenean, txaloak jotzen
zizkidaten gehienak gizonezkoak
ziren. Eta nire tokian euren emaztea egon balitz, berdin egingo al
zuten txalo? Ez dut uste. Behin
izan nuen aukera emakume baten kontra jokatzeko. Nafarra
zen, eta hark deituta jarri ginen
harremanetan. Hark mugitu
zuen kontua norgehiagoka antolatzeko, baina azkenean gizonak
ANDONI CANELLADA / ARGAZKI PRESS
ez zion utzi jokatzen. Niri oso gogorra iruditzen zait, nik ez dudalako halakorik bizi izan, baina halaxe gertatu zen.
Aspaldiko kontuak dira horiek. Eta
gaur egungo neskatilek ba al dute pilotan egiteko aukerarik?
Bergarako pilota eskolan baditugu hiru neska, eta oso gustura dabiltza, gainera. Aurten, lehenengo aldiz, nesken arteko txapelketa ere egin dugu herrian. Hori
Gipuzkoa mailara zabaltzea ez da
erraza. Gutxieneko kopuru bat
behar da, eta oraindik ez gara iritsi zenbaki horietara. Bergaran
orain arte ibili diren neskek ez
dute asko iraun izan pilota eskolan. Hasi eta utzi, hasi eta utzi.
Zergatik?
Lehen pilota munduan emakume
bat aurkitzea ez zen erraza, eta
orain ere ez. Neska dezente etortzen dira frontoira, baina ez dira
ausartzen sartzen, eta zain egoten dira, norbaitek lekua egin
arte. Baina inork ez du bidea irekitzen, norberak egin behar du bidea, galdetu gabe. Galdetzen hasiz gero, lekurik gabe geratzeko
arriskua dago. Nik esan ohi dut
hori dela gure akatsik handiena,
berdintasuna etorriko zain geratzea bila joan beharrean.
Mutilekin zein neskekin, zuk lanean
segiko duzu,behintzat.
Dudarik gabe. Pilotalekura etortzen direnak besoak zabalik hartuko ditugu. Eta, neskak badira,
izugarri poztuko gara.
r
Zakilixut
D
Asteazkena
2013ko uztailaren 31
Diru premiak bultzatuta, Iruñeko Mercaderes
eta Estafeta kaleak bat egiten duten
bihurguneko eraikina enkantean jarri du
Nafarroako Gobernuak, 1,4 milioi euroan.
Entzierroko
bihurguneko
etxea, salgai
Irene Arrizurieta Iruñea
U
ztailaren 7tik 14ra
Iruñeko Alde Zaharreko kaleetan korritzen den entzierroko
etxerik ezagunena izanen da
seguruenera Iruñeko Estafeta
eta Mercaderes kaleen bihurgunean dagoena. Milaka lasterketen lekuko izan da, eta, maiz,
haren pareten aurka talka egin
izan dute zezenek. Estafeta kaleko lehen zenbakian dagoen etxea,
Mercaderes kaleko bihurgunea
bukatu eta berehala dagoen
etxea, hain zuzen, salgai da. Nafarroako Gobernuarena da eraikina, eta, diru premiak behartuta,
enkantera atera du. Etxearen
behealdea da ezaguna, batik bat.
Lasterketak irauten duen bitartean, adardunen kolpeak saihesteko, margotutako oholak jartzen
dituzte paretan. Ohol horiek
Francisco Marcilla artistak margotu zituen 1995. urtean. Idulki
barroko baten gainean San Fermin sainduaren irudi bat ageri da
eta Iruñeko peñen zapiak ere bai.
Nafarroako Gobernuak, Nasuvinsa sozietatearen bidez, eraikina enkantera atera du. Enkanterako irteera prezioa 1.394.000
eurokoa da. Eraikina erosi nahi
duenak abuztuaren 2ra arte du
eskaintza egiteko aukera. Zenbatekoaren proposamena gobernuan aurkeztu beharko du.
Eskaintzen irekiera ekitaldia
heldu den asteartean, abuztuaren 5ean, eginen da.
Ez da eraikina enkantean jartzen den lehen aldia. Nafarroako
Gobernuak beste bitan jarri du
salgai. Izan ere, krisi ekonomikoa
dela eta, gobernuak likidezia
falta nabarmena du, eta modu
batean edo bestean dirua bildu
behar du. Joan den urteko ekainean atera zen aurrenekoz eraikina enkantera. Hasierako prezioa
1.890.000 eurokoa izan zen. Artean, baina, banaka ere eskaini
ziren eraikineko etxeak. Salmenta prezioak ere ezberdinak izan
ziren. Bosgarren pisua 157.310
euroan jarri zen salgai, eta lehenengo eta bigarren solairuko
pisuak, berriz, 340.382 euroan.
Eraikinaren behealdean eskuinetara dagoen lokala ere bazegoen
eskaintzan 102.500 euroan, eta
teilatupeko trastelekua ere bai,
27.300 euroan. Baina usteak ustel
izan ziren, eta gobernuak ez zuen
eskaintzarik jaso.
%27ko jaitsiera
Bigarrenez, joan den urteko
urrian jarri zuen enkantean eraikina Nafarroako Gobernuak.
Eraikin osoa jarri zuen salgai, eta
hasierako prezioa jaitsi egin
zuen, 1.554.793 eurora. Halere, ez
zuen erosteko eskaintzarik jaso.
Orain, hirugarrenez, prezioa
jaitsi egin behar izan du, eta
Peñen zapiak eta San Ferminen irudia ageri dira etxean. IDOIA ZABALETA / ARGAZKI PRESS
1.394.000 euroan jarri du salgai.
Beraz, urte bakarrean, erostunik
lortu ahal izateko, Nafarroako
Gobernuak kasik %27an jaitsi du
eraikinaren prezioa.
Enkantera ateratako eraikinak bost pisu ditu, bi lokal
komertzial eta teilatupean kokatzen den trasteleku bat ditu. 198
metro koadro ditu orubeak. Urteetan Nafarroako Gobernuko langile franko lekutu dituen arren,
egun etxebizitza guztiak hutsik
daude. Komertzioei dagokienez,
bakarra dago martxan. Gerendiain familiak etxearen behealdeko eskuinean duen komunen eta
bainu altzarien denda. Bainugela
eta komun-ontziak saltzen dituen
denda bat du Pio Gerendiainek
bertan. Alokairua heldu den
urtearen amaieran bukatzen
zaio, 2014ko abenduaren 31n.
Krisi garaiotan, enkantean erai-
kinagatik jarritako prezioa
«gehiegizkoa» zela iritzi dio.
«Merkatuan balio duena baino
gehiago eskatzen zuen gobernuak, eta ez zuen eroslerik izan».
XVIII. mendera arte, partikular batena izan zen Estafeta 1ko
eraikina, baina 1754. urtean
Benefizentziako Ospitaleari, —
gero Nafarroako Ospitalea izanen zenari—eman zitzaion eraikina.

Emakumeak plazan (II). - datu

Transcription

Similar documents

"Ugarteko" ez dutelako inputatu - datu

Gerra hotz berri baten hotsak - datu

berria - datu