faaliyet raporu 2013

Transcription

faaliyet raporu 2013
TÜRK İŞBİRLİĞİ VE KOORDİNASYON AJANSI BAŞKANLIĞI
TİKA FAALİYET RAPORU 2013
T.C. BAŞBAKANLIK
TÜRK İŞBİRLİĞİ VE KOORDİNASYON AJANSI BAŞKANLIĞI
ATATÜRK BULVARI NO: 15 ULUS/ANKARA
TEL: 0 312 508 10 00
FAALİYET RAPORU 2013
ISBN 978-975-19-6258-4
İÇİNDEKİLER
04GIRIŞ
04Sunuş
06Önsöz
10 TİKA’nın Kuruluş Amacı ve Görevleri
12 Teşkilat Yapısı ve Faaliyet Alanları
16 Genel Değerlendirme
22 BALKANLAR VE DOĞU AVRUPA
24Arnavutluk
32Bosna-Hersek
40Karadağ
48Kosova
54Makedonya
62Moldova
68Sırbistan
74Ukrayna
80 ORTA ASYA VE KAFKASLAR
82Azerbaycan
90Gürcistan
96Kazakistan
104Kırgızistan
112Özbekistan
118Tacikistan
122Türkmenistan
128 ORTA DOĞU VE AFRIKA
130Etyopya
134Filistin
140Kenya
144Libya
148Lübnan
152Nijer
156Senegal
162Somali
166Sudan
172Tunus
176Yemen
180 Diğer Ülkeler
190 DOĞU VE GÜNEY ASYA, PASIFIK VE LATIN AMERIKA
192Afganistan
206Moğolistan
212Pakistan
216Myanmar
220 Diğer Ülkeler
226
228
230
232
238
238
239
240
240
241
242
ULUSAL VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ FAALİYETLERİ
STK’larla İşbirliği Projeleri
Uluslararası Polis İşbirliği Projesi
Ulusal Kuruluşlarla İşbirliği
- Sağlık Sektörü
- Kültürel İşbirliği
- Eğitim Programları ve Seminerler
- Muhtelif Konularda Toplantı ve Etkinlikler
Uluslararası Kuruluşlarla İşbirliği
Birleşmiş Milletler Kuruluşları ile İşbirliği
- Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) ile İşbirliği
- Birleşmiş Milletler Sınai Kalkınma Teşkilatı (UNIDO) ile İşbirliği
- Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Teşkilatı (FAO) ile İşbirliği
- Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO) ile İşbirliği
İslam Kalkınma Bankası ile İşbirliği
İslam İşbirliği Teşkilati (OIC) ile İşbirliği
Japonya Uluslararası İşbirliği Ajansı (JICA) ile İşbirliği
Katılım Sağlanan Uluslararası Etkinlikler
EK: Tika Program Koordinasyon Ofisleri İletişim Bilgileri
RAPORU HAZIRLAYANLAR
Füsun Gür, Kübra Türk, Nurdan Çakır,
Şevki Mert Barış, Alper Eren,
Ali Fuat Cebeci, Muhammed Ömer Ersoy
İLETİŞİM
TİKA
faaliyetraporu@tika.gov.tr
TASARIM
Finar Kurumsal
BASKI
Biltur Basım Yayın ve Hizmet A.Ş.
FOTOĞRAFLAR
TİKA Basın ve Tanıtım Birimi
AA Arşivi
ISBN
978-975-19-6258-4
TÜRK İŞBİRLİĞİ VE KOORDİNASYON AJANSI BAŞKANLIĞI
STRATEJİ GELİŞTİRME DAİRESİ BAŞKANLIĞI
RAPORLAMA VE KOORDİNASYON BİRİMİ
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
SUNUŞ
Türkiye, TİKA aracılığıyla Adriyatik’ten Çin seddine,
Ortadoğu’dan Kafkaslara kadar hâkim güç odaklarının
çıkar çatışması arasında, insani değerleri merkeze
alarak adım atmakta, gönüllere hitap ederek ırk, dil,
din, renk ayrımı yapmadan kendi kültür ve medeniyet
kodları ile çalışmalar yürütmektedir.
Prof. Dr. Numan KURTULMUŞ
Başbakan Yardımcısı
4
Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı (TİKA), hükümetimizin uyguladığı proaktif dış politikanın en
önemli araçlarından biridir. Yurtdışında projeler gerçekleştirirken ülkemizin resmi kurumları ve sivil
toplum kuruluşlarıyla işbirliğini tesis eden TİKA, kurumsal kapasitelerin paydaş ülkelere aktarılmasını sağlamaktadır. Bu anlamda, gerek sahada gerçekleştirilen faaliyetler gerekse kamu kurumları
ve STK’larla sürdürülen başarılı koordinasyonun bir sonucu olarak TİKA her geçen gün yeni görevlerin adresi olmaktadır.
Şüphesiz ki TİKA’nın son yıllarda gerçekleştirdiği ilerleme, Türkiye’nin dış politikada yakaladığı başarı ve ülke içerisinde sağladığı gelişmeden ayrı düşünülemez. 90’lı yılların başında Orta Asya ile
faaliyetlerine başlayan TİKA, 2000’li yıllarla birlikte etkinlik alanını genişleterek Ortadoğu, Kafkasya,
Balkanlar’a ve 2005’te ülkemizde ‘Afrika yılı’ ilan edilmesiyle birlikte bu kıtaya açılmıştır. TİKA’nın bu
geniş coğrafyada yakaladığı ivme ile dünyada örnek gösterilen bir kurum haline gelmesi ve üst düzey resmi ziyaretlerde bazı ülke yönetimlerinin ülkelerinde TİKA Program Koordinasyon Ofisi (PKO)
kurulmasını talep etmeleri, milletimiz adına gurur verici bir gelişmedir.
Uluslararası işbirliğinin geliştirilmesine yönelik çalışmalarında TİKA, projelerini doğrudan sahada
üretmekte ve hayata geçirmekte; ilgili uzman personel, sivil kuruluşlar ve diplomatlarımız ile işbirliği halinde çalışmaktadır.
Tarihi ve kültürel olarak ortak bir mirası paylaştığımız Orta Asya ülkeleri ile geçmiş ve gelecek
çizgisinde tesis ettiğimiz sağlam işbirliği faaliyetleri; eğitim, kültür, sağlık ve altyapı başta olmak
üzere, her alanda artarak devam etmektedir. Diğer yandan, geçtiğimiz yüzyıl boyunca kanla, savaşla, göçlerle çalkalanan, acılara tanıklık eden Balkan halklarına yardım eli uzatarak bölge ile daha
etkili bir iletişime katkı sağlanmaktadır. Bu coğrafyada güvenliğin ve istikrarın tesisi için ekonomik
kalkınmayı teşvik ederek Balkanlarla olan bağı daha da güçlendirme yolunda çalışmalara devam
edilmektedir. Afrika’da ise yapılan her proje yerini bulmakta ve bölge halkına büyük bir destek sağlanmaktadır. Bütün bu projeler hayata geçirilirken karşılıklı öğrenmeye ve paylaşmaya dayalı kardeşlik duygusu ve her şeyden önemlisi saygı çerçevesinde hareket edilmektedir.
GİRİŞ
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
SUNUŞ
%80
TİKA kaynaklarının %80’inden
fazlası sağlık, su-sanitasyon,
eğitim, idari-sivil altyapılarda
kullanılmaktadır.
TİKA’nın gerçekleştirdiği
ilerleme, Türkiye’nin dış
politikada yakaladığı başarıdan
ayrı düşünülemez.
TİKA’nın kurumsal olarak en
fazla önemsediği konulardan
biri; geleceği inşa edecek eğitimli
bir nüfus yetiştirilmesidir.
TİKA kaynaklarının % 80’inden fazlası sağlık, su ve sanitasyon, eğitim, idari ve sivil altyapıların güçlendirilmesi gibi binyıl kalkınma hedeflerine doğrudan katkı sağlayan sosyal altyapı ve hizmetlerdeki proje ve faaliyetlerde kullanılmaktadır. Bu kapsamda, TİKA’nın en fazla önemsediği konulardan
biri de geleceği inşa edecek eğitimli bir nüfus yetiştirilmesi olup bu amaçla hayata geçirilen mesleki
eğitim projeleri her geçen yıl artmaktadır.
Şüphesiz kültürel hafızanın korunması da, TİKA’nın üstlendiği en önemli görevlerden biridir. Bu
amaçla Sayın Cumhurbaşkanımızın talimatlarıyla başlatılan çalışmalarda, TİKA öncülüğünde 25
farklı kurumun bir araya gelmesiyle “Yurtdışındaki Kültür Mirasımızın Sürdürülebilir Korunması
Strateji Planı” hazırlanmış ve tespit edilen eserlere sahip çıkmak için çalışmalar başlatılmıştır. Hayatta kalan eserleri gelecek nesillere aktarmak adına çalışmalar büyük bir azim ve kararlılıkla sürdürülmektedir.
Bu kapsamda Türkiye’nin kalkınma yardımları projelerini gerçekleştiren başta TİKA olmak üzere,
yaptıkları azimli ve fedakâr çalışmaları nedeniyle tüm ilgili kurum ve kuruluşlarımızı ve bu çalışmaları bir araya getirerek Türkiye Kalkınma Yardımları Raporunu hazırlayan güzide kurumumuz
TİKA’yı tebrik ediyorum.
Prof. Dr. Numan KURTULMUŞ
Başbakan Yardımcısı
5
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
ÖNSÖZ
TİKA Orta Asya, Balkanlar, Ortadoğu ve Afrika odaklı
projeler hayata geçirirken, Uzak Asya ve Latin
Amerika’yı da içine alan bir hizmet ağına kavuşmuştur.
Son yıllarda dış yardımlarımızın artan ivmesiyle
birlikte TİKA olarak 2013 yılında 1.800’ün üzerinde
projeyi hayata geçirmiş olmanın gurunu yaşamaktayız.
Dr. Serdar ÇAM
TİKA Başkanı
6
Türk milleti, tarihi boyunca Orta Asya’dan Atlas Okyanusuna kadar gittiği her yerde mektepler, medreseler, köprüler, yollar, hastaneler, imaretler, camiler, kervansaraylar ve çeşmeler gibi çok sayıda
hayırlı eserler inşa ederek gelecek nesillere vakfetmiştir. “İnsanların hayırlısı insanlara faydalı olandır” felsefesiyle hareket eden insanımız muazzam ve ölümsüz eserler tesis etmişlerdir. Türk insanı
her nerede olursa olsun vakıf kültürüyle bulunduğu yerde âdeta bir medeniyet inşa edercesine
gayretlerini ve emeklerini sergilemiştir. Bugün gelinen noktada asırlar öncesinde vakfedilmiş olup
hâlâ aynı vazifeyi gören, ihtiyaç sahibi insanların faydalandığı kurumlarımız mevcuttur.
Ülkemizin yurtdışına açılan samimi ve duyarlı yüzünü ifade eden TİKA, tarihi köklerimizde derin
kodlarını bulan vakıf kültürümüzden aldığı ilhamla çalışmalarını yürütmekte; bu da, ülke halkları
tarafından samimiyetle karşılanmakta ve kabul görmektedir. Bu durum bizim proje geliştirmede
çevikliğimizi ve etkinliğimizi arttırmakta; verimli projeler üretilmesini ve taleplerin hızlı karşılanabilmesini sağlamaktadır.
GİRİŞ
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
ÖNSÖZ
TİKA, tarihi köklerimizde
derin kodlarını bulan vakıf
kültürümüzden aldığı
ilhamla yardım çalışmalarını
yürütmektedir.
Yardımlarımız ülkemizin
prestijini artırıyor, projelerimiz
sonrakilere referans oluyor.
Başkanlığımız muhtelif sıkıntıların ve krizlerin yaşandığı geniş bir coğrafyada faaliyet göstermekte
olup özellikle yoksulluğun ve çatışmaların yaşandığı riskli bölgelerde ihtiyaçlara anında cevap verebilme refleksi ile hareket etmeyi kendine görev addetmektedir. Sıkıntılara aldırmadan fedakârca
çalışmalarını sürdüren kadromuz ve TİKA ofisinin olmadığı birçok yerde faaliyet gösteren Sivil Toplum Kuruluşlarımız aynı şuurla yol almakta ve ülkemiz adına gerçekleştirilen projelerde işbirliği
sağlanabilmektedir.
TİKA, bugün Türk dış politikasının ayrılmaz bir parçasını oluşturmakta ve ülkemizin başarılarının
da sahada bizzat yansımasını sağlamaktadır. Yaptığımız çalışmalar ülkemizin uluslararası prestijini
artırmakta, geliştirdiğimiz projeler bir sonrakine referans teşkil etmekte ve pek çok ülke Türkiye’nin
tecrübe ve kapasitesini transfer etmek üzere proje işbirliği teklif etmektedir. Kazandığı bu güvenle
TİKA, 2013 yılında Program Koordinasyon Ofislerine Nijer’i de ekleyerek hızla yoluna devam etmektedir.
Tarihi ve kültürel ortak paydaların getirdiği sorumlulukla Orta Asya, Kafkaslar, Balkanlar, Ortadoğu
ve Afrika projelerde öncelikli coğrafyalar olarak öne çıkarken son yıllarda Doğu ve Güney Asya ile
Pasifik ve Latin Amerika’yı da içine alan çok geniş bir hizmet ağına ulaşılmıştır.
Sudan’da katarakt ameliyatı yapan, Haiti’de deprem olduğunda yardıma koşan, Makedonya’da, Mısır’da ecdad yadigârı eserlerin restorasyonunu yapan, Kırgızistan’da okul inşa eden, Afrika’da çok
sayıda insanı su ile buluşturan, Afganistan’da anne-çocuk sağlığını korumak için çalışan bir kuruluş
haline gelmiştir TİKA.
TİKA, bugün Türk dış politikasının
ayrılmaz bir parçasını
oluşturmakta ve ülkemizin
başarılarının da sahada bizzat
yansımasını sağlamaktadır.
Son yıllarda dış yardımlarımızın artan ivmesiyle birlikte TİKA olarak 2013 yılında 1.800’ün üzerinde
projeyi hayata geçirmiş olmanın gururunu yaşamaktayız. Proje sayılarının dağılımına bakıldığında;
ülkemizin Afrika ülkeleriyle olan ilişkilerinin gelişmesine paralel olarak proje yoğunluğu da bu bölgede oluşmuştur. İkinci sırada Asya Bölgesi, üçüncü sırada ise Balkanlar gelmektedir.
Pek çok ortak mirasımız olan eserlerin yer aldığı Doğu Afrika’da, zamanında Süveyş Kanalının en
önemli limanlarından biri olan Zeyla Limanı üzerinde çalışmalara başlamış bulunmaktayız. Benzer
şekilde, Kızıldeniz’in batı kıyısında, Sudan’ın en önemli turizm merkezlerinden biri olmaya hazırlanan, Sevakin Adasında çalışmalar yürütmekteyiz. Her iki proje de söz konusu ülkelerin turizminin
gelişmesine katkı sağlayacaktır. Kenya’nın güneybatısında yer alan Narok, Kisii ve Nyamira şehirlerinde 30 kişiyle başlayan “Bir Civciv Kampanyası” ile bugüne kadar 30.000 çiftçinin gelirlerinin
arttırılması sağlanmıştır. Söz konusu proje bölgede kırsal kalkınmanın desteklenmesi adına büyük
öneme sahiptir. Diğer yandan Somali’de Tarım Okulu ile Benin’de Pamuk Yetiştiriciliği Projeleri örnek teşkil edecek projeler arasındadır.
7
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
ÖNSÖZ
Başta Orta Asya’daki dost ve akraba devletler olmak üzere dünyada pek çok ülke ile kurumsal
kapasitelerin geliştirilmesine yönelik olarak ülkemizin kurumlarının tecrübelerinin aktarıldığı, güvenlik, eğitim, sağlık ve tarım gibi muhtelif sektörlerde uzman ve eğiticilerin eğitildiği çok sayıda
proje ve faaliyet gerçekleştirilmiştir. Afganistan’da arıcılık, seracılık, bağcılık ve üzüm yetiştiriciliği
gibi tarımsal bilincin gelişmesine matuf projeler yürütülmüştür. Geri dönüşü daha hızlı olan bu tür
projelerin o ülke halkları nazarındaki olumlu etkisi de daha yoğun olmaktadır. Sağlık alanında Azerbaycan’dan 134, Kazakistan’dan 50 ve Özbekistan’dan 22 doktora eğitim verilmiştir. Pakistan’da
hastane inşası, Gürcistan’da 2 adet Rehabilitasyon Merkezi tadilatı ve Sri Lanka’da inşasına başlanan Türkiye-Sri Lanka Dostluk Köyü yine önemli projelerdendir. Ayrıca Asya ülkelerinden Kamboçya, Laos ve Filipinler’de bu yıl ilk kez proje geliştirilmiştir.
Balkanlarda ecdat yadigârı birçok eserin restorasyonu tamamlanmış; yıkılmaya yüz tutmuş, yıpranmış eserlere sahip çıkılmıştır. Bununla birlikte Arnavutluk’ta Kadın Sığınma Evinin İyileştirilmesi,
Bosna-Hersek’te Doğu Bosna Tarımsal Kalkınma Projesi, Karadağ’da Plav Şehri Su İsale Hattı Yapımı, Kosovalı Hâkim ve Savcıların Eğitimi, Makedonya’da 4 ayrı köy okulunun tadilat ve tefrişatı da
öne çıkan projeler arasındadır.
Orta Doğu’da Filistin, Lübnan, Irak, Ürdün ve Yemen’de gerçekleştirdiğimiz projelerle o ülkelerin insanlarına yakınlığımızı hissettirmekteyiz. Son yıllarda Ortadoğu ve Kuzey Afrika’da başlayıp devam
etmekte olan dönüşümler karşısında bölge ülkelerinin Türkiye’den beklentilerine en kısa sürede
cevap verilmiş ve hızlı bir şekilde çalışmalara başlanmıştır. Filistin’de inşa ettiğimiz okul ve hastaneler, bölge insanının temel ihtiyaçlarını karşılaması açısından son derece önemlidir. Yine Filistin’de
başlatılan İrade Projesi savaş mağduru olan engelli insanlara umut olmaya devam etmektedir. Yemen’deki Yemen Türk Mesleki Eğitim Enstitüsü de istihdam alanı oluşturarak ülkede işsizliğin azaltılmasına büyük katkı sağlamaktadır.
Sudan’ın en önemli turizm
merkezlerinden biri olmaya
hazırlanan Sevakin Adası’nda
çalışmalar yürütmekteyiz.
Azerbaycan’da 134,
Kazakistan’da 50,
Özbekistan’dan ise 22 doktora
eğitim verilmiştir.
Son olarak Latin Amerika’da; Meksika, Küba, Peru, Bolivya, Guatemala, Brezilya, Şili, Arjantin, Belize,
Guyana, Kolombiya ve Saint Lucia gibi ülkelerde eğitimden sağlığa, idari ve sivil altyapılardan üretim sektörlerine kadar birçok proje hayata geçirilerek yeni coğrafyalara ulaşılmıştır.
Geride bıraktığımız başarılı bir yılın ardından, başta Sayın Cumhurbaşkanımız olmak üzere, Başbakanımız ve Başbakan Yardımcımıza çalışmalarımızda bize gösterdikleri ilgi ve güven ile sağladıkları
desteklerden dolayı şükranlarımızı sunuyoruz.
Proje ve programların uygulanmasında ve raporlanmasında görev yapan tüm TİKA çalışanları ile
proje bilgilerinin düzenlenerek rapora dönüştürülmesinde emeği geçen Strateji Geliştirme Dairesi
Başkanlığı Raporlama ve Koordinasyon Birimi çalışanlarına teşekkür eder, başarılarının devamını
dilerim.
Dr. Serdar ÇAM
TİKA Başkanı
8
Asya’da yer alan Kamboçya,
Laos ve Filipinler’de bu yıl ilk kez
proje geliştirilmiştir.
GİRİŞ
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
ÖNSÖZ
9
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
TİKA’NIN KURULUŞ AMACI VE GÖREVLERİ
TİKA’NIN KURULUŞ AMACI
VE GÖREVLERİ
KALKINMA
İŞBİRLİĞİ
PROJELERİ…
İŞSİZLİĞİN VE
YOKSULLUĞUN
AZALTILMASI…
Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı
(TİKA) Doğu Bloğu ve Sovyetler Birliği’nin dağılmasından sonra ortaya çıkan ihtiyaçlar kapsamında
480 sayılı yasa ile 1992 yılında Türk İşbirliği ve Kalkınma İdaresi Başkanlığı adıyla, Dışişleri Bakanlığı’na bağlı bir teknik ardım kuruluşu olarak kurulmuş, ardından Devlet Bakanlığına bağlanmıştır.
TİKA’nın görev ve çalışma esasları, 12 Mayıs 2001
tarihli ve 24400 sayılı Resmi Gazete ’de yayımlanan 4668 sayılı Kanun’un ilk maddesinde “Başta
Türk dilinin konuşulduğu cumhuriyetler ve akraba
toplulukları ile Türkiye’ye komşu ülkeler olmak
üzere, kalkınma yolundaki ülkeler ve topluluklarla diğer ülkelerin kalkınmalarına yardımcı olmak,
bu ülke ve topluluklarla ekonomik, ticari, teknik,
sosyal, kültürel ve eğitim alanlarındaki işbirliğini
projeler ve programlar aracılığı ile geliştirmek, yapılacak yardım ve işlemleri yürütmek üzere, Başbakanlığa bağlı ve tüzel kişiliği haiz Türk İşbirliği
ve Kalkınma İdaresi Başkanlığının kurulması ile
teşkilat ve görevlerine ilişkin usul ve esasları düzenlemektir” şeklinde belirlenmiştir. 24 Ekim 2011
tarihinde kabul edilen 656 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile, teknik işbirliği ve koordinasyon
sürecinin etkinliğinin artırılabilmesi amacı ile TİKA
yeniden yapılandırılmıştır.
Buna göre, işbirliğinde bulunulması hedeflenen
devletler ve topluluklarla iktisadi, ticari, teknik,
sosyal, kültürel ve eğitim alanlarındaki ilişkileri
projeler, programlar ve faaliyetler aracılığıyla ge-
10
EĞİTİM
SEVİYESİNİN
YÜKSELTİLMESİ…
Kalkınma alanında
yararlanıcı ülkelerin kamu
kurumları, üniversiteleri,
sivil toplum ve özel
sektör kuruluşları ile
işbirliği halinde program,
proje ve faaliyetler
gerçekleştirmek…
TEKNIK
IŞBIRLIĞI VE
KOORDINASYON...
liştirmek, yapılacak katkı, yardım ve ilgili süreçleri yürütmek ve kanunlarla verilen diğer görevleri
yapmak üzere, Başbakanlığa bağlı, kamu tüzel kişiliğini haiz ve özel bütçeli Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı kurulmuştur. Söz konusu
kanun hükmünde kararname, 02 Kasım 2011 tarihli ve 28103 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak
yürürlüğe girmiştir. Buna göre, TİKA Başkanlığının
görevleri şunlardır:
•• İşbirliğinde bulunulması hedeflenen ülke ve topluluklarla iktisadi, ticari, teknik, sosyal, kültürel
ve eğitim alanlarındaki ilişkileri karşılıklı kalkınmaya da katkıda bulunacak şekilde projeler ve
GİRİŞ
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
TİKA’NIN KURULUŞ AMACI VE GÖREVLERİ
475
404
BALKANLAR VE
ORTA ASYA İÇİN
GERÇEKLEŞTİRİLEN
PROJE SAYISI
KAFKASLAR VE
MERKEZİ ASYA İÇİN
GERÇEKLEŞTİRİLEN
PROJE SAYISI
670
ULUSLARARASI
İŞBİRLİĞİNİN
GELİŞTİRİLMESİ...
faaliyetler temelinde geliştirmek, söz konusu
ülke ve toplulukların kalkınma hedef ve ihtiyaçlarına uygun işbirliği program ve projelerini hazırlamak veya hazırlatmak, bununla ilgili gerekli
düzenlemeleri ve takibi yapmak ve bunların uygulanmasında koordinasyonu sağlamak.
•• İşbirliğinde bulunulması hedeflenen ülke ve toplulukların iktisadi gelişim sürecinde ihtiyaç duyacakları ekonomik altyapı araçlarını ve destek
programlarını hazırlamak, ekonomik büyüme,
yatırım ortamının hazırlanması ve geliştirilmesi, işsizliğin ve yoksulluğun azaltılması, eğitim
seviyesinin yükseltilmesi, iyi yönetişim, kadın
ve ailenin toplumsal yaşamda ve kalkınmadaki
rolü, bilgi teknolojileri transferi, çevre ve doğal
kaynakların yönetimi, enerji, altyapı, sürdürülebilir kalkınma gibi alanlarda katkı temin etmek,
bu ülkelere kurumsal, insan kaynakları ve benzeri alanlarda kapasite geliştirme destekleri
sağlamak.
•• Gerektiğinde yabancı ülke ve topluluklara yapılacak insani ve teknik yardımın koordinasyonunu sağlamak.
•• Kalkınma alanında yararlanıcı ülkelerin kamu
kurumları, üniversiteleri, sivil toplum ve özel
sektör kuruluşları ile işbirliğin halinde program,
proje ve faaliyetler gerçekleştirmek ve gerektiğinde uzman desteği sağlamak.
•• İşbirliği yapılması hedeflenen ülke ve topluluklarda kamu yönetimi, hukuk, eğitim, kültür ve
diğer sosyal alanlardaki işbirliğini güçlendirmek
ORTADOĞU VE AFRİKA
İÇİN GERÇEKLEŞTİRİLEN
PROJE SAYISI
Yabancı ülke ve topluluklara
yapılacak insani-teknik
yardımın koordinasyonunu
sağlamak…
Uluslararası işbirliğine ilişkin
çalışmalarda yer almak ve
koordinasyonu sağlamak...
amacıyla proje ve programlar hazırlamak, hazırlatmak ve uygulamak, bu ülke ve topluluklardan
eğitim ve staj amacıyla Türkiye’ye gönderilecek
kamu görevlileri ve diğer kişilere burs ve benzeri destek sağlamak.
•• Yurtdışında kültürel işbirliği programları yürütmek ve gerektiğinde Türk kültürüyle ilgili faaliyet
gösteren merkezlerle işbirliği yapmak.
•• Kalkınma yardımları ve ülkemizin dış yardımlarıyla ilgili uygulamak ve teknik koordinasyon ile
takibi sağlamak, envanter hazırlamak ve raporlar yayınlamak.
•• Yurtdışında bulunan ortak tarihi, kültürel ve toplumsal mirasın ve değerlerin korunmasına, toplumlar arası önyargıların giderilmesine ve medeniyetler arası önyargıların giderilmesine ve
medeniyetler arası diyaloğun güçlendirilmesine
yönelik sosyal ve kültürel proje ve çalışmaları
uygulamak.
•• Görev alanıyla ilgili olarak uluslararası işbirliğine ilişkin çalışmalarda yer almak ve koordinasyonu sağlamak, gerektiğinde uluslararası kuruluşlar ve bunların temsilcilikleriyle ortaklaşa
projeler yürütmek.
•• İşbirliğinde bulunulması hedeflenen ülkelerin
yanı sıra, özellikle tarihi, coğrafi, sosyal ve kültürel bağlarımızın bulunduğu ülkelere, kalkınmışlık düzeyine bakılmaksızın, teknik katkı ve destekte bulunmak ve ortak projelere açık olan tüm
ülkelerden gelecek talepleri değerlendirmek.
11
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
TEŞKİLAT YAPISI VE FAALİYET ALANLARI
TEŞKİLAT YAPISI VE
FAALİYET ALANLARI
İHTIYAÇLARA
UYGUN IŞBIRLIĞI
PROGRAMLARI…
KARŞILIKLI
KALKINMAYA
KATKI…
TEKNIK DESTEK
VE INSANI
YARDIMLAR…
ULUSAL VE
ULUSLARARASI
KURULUŞLARLA
İŞBİRLİĞİ...
Orta Asya ve Kafkaslar Dairesi Başkanlığı, Balkanlar ve Doğu Avrupa Dairesi Başkanlığı, Ortadoğu
ve Afrika Dairesi Başkanlığı, Doğu ve Güney Asya,
Pasifik ve Latin Amerika Dairesi Başkanlığı; görev
alanına giren ülkelerden işbirliğinde bulunulması hedeflenen ülke ve topluluklarla iktisadi, ticari,
teknik, sosyal, kültürel ve eğitim alanlarındaki ilişkileri karşılıklı kalkınmaya da katkıda bulunacak
şekilde projeler ve faaliyetler temelinde geliştirme,
söz konusu ülke ve toplulukların kalkınma hedef
ve ihtiyaçlarına uygun işbirliği program ve projelerini hazırlama veya hazırlatma, bununla ilgili
gerekli düzenlemeleri ve takibi yapma ve bunların
uygulanmasında koordinasyonu sağlamak üzere
oluşturulmuştur.
Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı
Teşkilatı; hizmet birimleri, program koordinasyon
ofisleri, sürekli kurul ve komisyonlar, danışma ve
yardımcı birimlerden oluşmaktadır.
Başkanlığın hizmet birimleri şunlardır:
•• Orta Asya ve Kafkaslar Dairesi Başkanlığı
•• Balkanlar ve Doğu Avrupa Dairesi Başkanlığı
•• Ortadoğu ve Afrika Dairesi Başkanlığı
•• Doğu ve Güney Asya, Pasifik ve Latin Amerika
Dairesi Başkanlığı
•• Dış İlişkiler ve Ortaklıklar Dairesi Başkanlığı
•• Hukuk Müşavirliği
•• Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığı
•• İnsan Kaynakları ve Destek Hizmetleri Dairesi
Başkanlığı
12
Ülkelerden sorumlu Daire
Başkanlıkları, görev alanına
giren ülkelerden işbirliğinde
bulunulması hedeflenen
ülke ve topluluklarla iktisadi,
ticari, teknik, sosyal, kültürel
ve eğitim alanlarındaki
ilişkileri karşılıklı kalkınmaya
da katkıda bulunacak
şekilde projeler ve faaliyetler
temelinde geliştirmekte ve
bunların uygulanmasında
koordinasyonu
sağlamaktadır.
Dış İlişkiler ve Ortaklıklar Dairesi Başkanlığı tarafından; birden fazla ülke ve bölgeyi ilgilendiren
program, proje ve faaliyetlerin, bölgesel bazda
tanımlanmış daire başkanlıkları ile işbirliği içinde
yerine getirilmesi hedeflenmiştir. Bu birim ayrıca,
kalkınma yardımları ile teknik destek ve insani
yardımları, sivil toplum kuruluşları ve gönüllü kuruluşlarla işbirliği halinde geliştirmek ve uygulamaktan sorumludur.
Hukuk Müşavirliği tarafından; 26 Eylül 2011 tarihli ve 659 sayılı Genel ve Özel Bütçeli İdarelerde
Hukuk Hizmetlerinin Yürütülmesine İlişkin Kanun
Hükmünde Kararname hükümlerine göre hukuk
birimlerine verilen görevler ile Başkan tarafından
verilen benzer görevler yapılacaktır.
Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığı tarafından;
10 Aralık 2003 tarihli ve 5018 sayılı Kamu Mali
Yönetimi ve Kontrol Kanunu, 22 Aralık 2005 tarihli
ve 5436 sayılı Kanunun 15’inci maddesi ve diğer
mevzuatla strateji geliştirme ve mali hizmetler
birimlerine verilen görevlerin, 9 Ekim 2003 tarihli
ve 4982 sayılı Bilgi Edinme Hakkı Kanununa göre
Başkanlığı yapılacak başvuruların etkin, doğru ve
süresinde sonuçlanmasını sağlamak için gerekli
çalışmaların ve Başkan tarafından verilen benzeri
diğer görevlerin yürütülmesi yapılacaktır.
İnsan Kaynakları ve Destek Hizmetleri Dairesi
Başkanlığı tarafından; Başkanlığın insan kaynakları yönetiminin yapılması, 5018 sayılı Kanun’da
yer alan esaslar çerçevesinde Başkanlığı birimleri ve yurtdışındaki ofislerin ihtiyacı olan her türlü yapım, satın alma, kiralama, bakım ve onarım,
ulaştırma ve benzeri idari ve mali hizmetlerin
yürütülmesi, evrak, bilişim ve yönetim sisteminin
e-devlet uygulaması çerçevesinde genel evrak ve
dokümantasyon hizmetlerinin temin edilmesi, yürütülmesi, güncellenmesi ve yerine getirilmesinin
denetlenmesi, Başkanlığın sivil savunma ve seferberlik hizmetlerinin planlanması ve yürütülmesi,
Başkanlığın birimleri ile yurtdışındaki ofislerin bilgi teknolojileri alt yapısının kurulması, işletilmesi,
bakım ve onarımlarının yapılması veya yaptırılması, bunlara ait hizmetlerin ilgili birimlerle yürütülmesi, bilgi işlem projeleri ile ilgili birimler arasında
koordinasyon ve işbirliğinin sağlanması, bilişim
teknolojisindeki gelişmelere uygun yazılımların
üretilmesi veya sağlanması görevleri gerçekleştirilecektir.
GİRİŞ
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
TEŞKİLAT YAPISI VE FAALİYET ALANLARI
Proje, program ve yardım
çalışmalarının gerektirdiği
koordinasyonun sağlanması
amacıyla, ilgili ülkelerde
Program Koordinasyon
Ofisleri (PKO) açılmaktadır.
Program koordinasyon
ofisi bulunmayan ülkelere
ait kalkınma yardımı
çalışmaları bölgedeki
en yakın PKO tarafından
gerçekleştirilmektedir.
TİKA Başkanlığı tarafından yurt dışında yürütülecek proje, program ve yardım çalışmalarının gerektirdiği koordinasyonun sağlanması amacıyla, ilgili ülkelerde Program Koordinasyon Ofisleri (PKO)
açılmaktadır. PKO’lar; ilgili ülkelerde ekonomik,
ticari, teknik, sosyal, kültürel ve eğitim işbirliğini ve
yardım konularını belirlemek ve bu amaca yönelik
proje ve programları hazırlama ve/veya hazırlanan proje ve programları yerinde uygulamak ve/
veya özel kurum veya kuruluşlar aracılığıyla uygulamakla görevlidir. Ülke şartlarının gerektirdiği
durumlarda farklı şehirlerde olmak kaydıyla, aynı
ülkede birden fazla program koordinasyon ofisi
açılabilmektedir.
Program koordinasyon ofisi bulunmayan ülkelere
ait kalkınma yardımı çalışmaları bölgedeki en yakın PKO tarafından gerçekleştirilmektedir.
13
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
TEŞKİLAT YAPISI VE FAALİYET ALANLARI
BAŞKAN
Hukuk Müşavirliği
Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığı
İç Denetçi
İnsan Kaynakları ve Destek Hizmetleri
Dairesi Başkanlığı
Başkanlık Müşavirleri
Özel Kalem Müdürlüğü
BAŞKAN YARDIMCISI
BALKANLAR VE DOĞU
AVRUPA DAİRESİ
BAŞKANLIĞI
BAŞKAN YARDIMCISI
ORTA DOĞU VE AFRİKA
DAİRESİ BAŞKANLIĞI
BAŞKAN YARDIMCISI
ORTA ASYA VE
KAFKASLAR DAİRESİ
BAŞKANLIĞI
ARNAVUTLUK
ETYOPYA
AZERBAYCAN
BOSNA-HERSEK
FILISTIN
GÜRCISTAN
KARADAĞ
KENYA
KAZAKISTAN
KOSOVA
LIBYA
KIRGIZISTAN
MAKEDONYA
LÜBNAN
ÖZBEKISTAN
SIRBISTAN
MISIR
TACIKISTAN
MOLDOVA
NIJER
TÜRKMENISTAN
UKRAYNA
SENEGAL
DIĞER ÜLKELER
SOMALI
DOĞU VE G. ASYA,
PASİFİK VE LATİN
AMERİKA DAİRESİ
BAŞKANLIĞI
AFGANISTAN
MOĞOLISTAN
MYANMAR
PAKISTAN
DIĞER ÜLKELER
SUDAN
TUNUS
YEMEN
DIĞER ÜLKELER
DIŞ İLİŞKİLER VE
ORTAKLIKLAR DAİRESİ
BAŞKANLIĞI
BÖLGESEL PROJELER
İKILI VE ÇOK TARAFLI
PROJELER
MEDYA PROJELERI
PKO GENIŞLEME
ÇALIŞMALARI
POLIS PROJELERI
SAĞLIK PROJELERI
SIVIL TOPLUM
KURULUŞLARI
TARIM VE HAYVANCILIK
PROJELERI
UNDP PROJE
14
GİRİŞ
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
TEŞKİLAT YAPISI VE FAALİYET ALANLARI
15
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
GENEL DEĞERLENDİRME
GENEL DEĞERLENDİRME
88
1.816
GERÇEKLEŞTİRİLEN
TOPLAM PROJE
BÖLGESEL PROJE SAYISI
25
İNŞA EDILEN
SAĞLIK TESISI
1.728
80
İNŞA EDİLEN/
ONARIMI YAPILAN
OKUL SAYISI
ÜLKESEL PROJE SAYISI
Sovyetler Birliği’nin dağılmasının ardından bağımsızlığına kavuşan Türk Cumhuriyetleri’nin yeniden
yapılanma, uyum ve kalkınma süreçlerine destek
verilmesi amacıyla 1992 yılında faaliyetlerine başlayan Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı (TİKA), 2013 yılı sona ererken 5 kıtada 120’yi
aşkın ülkede faaliyet gerçekleştirmektedir.
Küresel ölçekte kalıcı barış için siyasi istikrar, ekonomik refah ve kültürel uyumun her zaman güçlendirilmesi gerektiğinin farkındalığıyla hareket
eden Türkiye; bir taraftan tüm ülkelerle siyasi diyaloğunu genişletirken diğer taraftan ekonomik ve
ticari alanda daima yeni işbirliği imkânlarını araştırmakta ve gelişmekte olan ülkelere yönelik dış
yardımlarını artırmaktadır. Balkanlar, Ortadoğu ve
Kuzey Afrika, Güney Kafkasya, Güney Asya ve Orta
Asya ülkeleriyle mevcut güçlü ilişkilerini pekiştirmektedir.
Küreselleşmenin etkisiyle mesafelerin giderek
önemsizleştiği dünyada Sahra altı Afrika, Latin
Amerika ve Asya-Pasifik bölgelerine yönelik açılımlar derinleştirilmekte ve bölge ülkeleriyle somut
işbirliğine dayalı yakın ilişkiler inşa edilmektedir.
Türkiye’nin uluslararası kalkınma işbirliğindeki
rolü son yıllarda köklü değişimlere uğramıştır. Yeni
ekonomik dinamikler ve sürdürülebilir kalkınmaya
katkı sağlama yoluyla dünya barışı ve istikrarının
desteklenmesi hususunda artan sorumluluk duygusu, Türkiye’nin uluslararası kalkınma işbirliği
yapısı içinde dinamik ve model bir aktör olarak
16
ortaya çıkmasına imkân vermiştir. Diğer bir ifade
ile Resmi Kalkınma Yardımları giderek Türkiye’nin
pro-aktif dış politikasının ayrılmaz bir parçası haline gelmiştir. Bu bilinçle TİKA tarafından 2013 yılında 1.728’i ülkesel ve 88’i bölgesel olmak üzere
toplam 1.816 proje hayata geçirilmiştir. Projeler
temel olarak sosyal altyapılar ve hizmetler sektörünün geliştirilmesine yönelik gerçekleştirilmiştir.
Türkiye; bir taraftan tüm
ülkelerle siyasi diyaloğunu
genişletirken diğer taraftan
ekonomik ve ticari alanda
daima yeni işbirliği
imkânlarını araştırmakta
ve gelişmekte olan ülkelere
yönelik dış yardımlarını
artırmaktadır.
Gelişmekte olan ülkelerle işbirliğin geliştirilmesine
yönelik uygulanan projelerin dışında ortak kültürel mirasın korunması amacıyla başta Balkanlar
olmak üzere çeşitli coğrafyalarda restorasyon ve
konservasyon projeleri yürütülmektedir. Başkanlığımız, bu eserlerin hak ettikleri değeri geri kazanmaları için tüm imkânlarını seferber etmektedir.
Uygulanan projeler sadece Osmanlı coğrafyası ile
sınırlı kalmamakta, dünyanın dört bir tarafında yenileme çalışmaları yürütülmektedir.
TİKA, yalnızca proje uygulayıcı olmanın ötesinde
Türkiye’nin kalkınma işbirliğini ulusal aktörlerin
(tüm kamu kurum ve kuruluşları, sivil toplum kuruluşları ile özel sektör) yanı sıra uluslararası kuruluşlar ve donörlerle koordine etmektedir. Bu çerçevede eğitim, sağlık, kültür, ekonomi, ticaret gibi
konulardan sorumlu sektörel bakanlıklar başta
olmak üzere birçok kurum ve kuruluşla işbirliğinde
projeler hayata geçirilmektedir. Ülkemizin resmi
kalkınma yardımlarının istatistiklerini toplamak
ve raporlamak da yine 2005/11 sayılı Başbakanlık
Genelgesi ile TİKA’nın sorumluluğu altında yer almaktadır.
GİRİŞ
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
GENEL DEĞERLENDİRME
%5,7 ÜRETIM SEKTÖRLERI
%0,5 DIĞER
%12,9
EKONOMIK ALTYAPILAR
VE HIZMETLER
2013 yılında geleneksel donörler olarak nitelenen
OECD-DAC üyesi ülkeler tarafından yapılan kalkınma yardımları, geçtiğimiz yıla oranla %6,1 oranında
artarak 134,8 milyar dolara ulaşmıştır. Buna karşılık Türkiye ise yükselen donör nitelemesine uygun
olarak son yıllarda olduğu gibi bu yıl da rakamını
artırarak 3,3 milyar dolar yardım yapmış ve bir
önceki yıla göre %30 oranında artış sağlamıştır.
Gelinen bu noktada işbirliği yapılan ülkelerin taleplerine uygun projeler gerçekleştirilerek kalkınma
süreçlerine önemli bir katkı sunulmuştur.
2013 YILINDA TİKA
FAALİYETLERİNİN
SEKTÖREL DAĞILIMI
TİKA, üstlendiği misyonla
yoksulluğun giderilmesi
ve sürdürülebilir kalkınma
çerçevesinde başta mesleki
eğitim kursları olmak üzere
doğrudan gelir getirici
projeler uygulamaya öncelik
vermektedir.
TİKA, üstlendiği misyonla yoksulluğun giderilmesi ve sürdürülebilir kalkınma çerçevesinde başta
mesleki eğitim kursları olmak üzere doğrudan gelir getirici projeler uygulamaya öncelik vermektedir. Bu çabanın merkezinde ise şüphesiz ülkemizin
kendi deneyim ve uzmanlığı yatmaktadır. Türkiye
kendi deneyimlerini, kalkınma ortağı ülkelerin kendine özgü ihtiyaç ve kalkınma önceliklerine uyumlu
hâle getirerek aktarmaktadır. İnsan hayatına doğrudan temas eden bu çabalar, projelerin gerçekleştirildiği her ülkede büyük bir ilgi ile karşılanmakta
ve neredeyse her proje yeni bir projeyi beraberinde
getirmektedir.
Eğitimin temel bir hak olmasından hareketle örgün
eğitim faaliyetlerinin kesintisiz bir şekilde sürdürülebilmesi amacıyla okul inşası, onarımı/tadilatı ve
tefrişatı yoluyla eğitim altyapıları oluşturulmaktadır. Bu kapsamda, 2013 yılında 80 okul inşaatı/onarımı ve 102 okul donanımı/tefrişatı gerçekleştirilmiştir. İnşa edilen okullar arasında Makedonya’nın
%80,9
SOSYAL ALTYAPILAR
VE HIZMETLER
Kırçova ve İştip Belediyesi sınırları içindeki köy
okulları, Afganistan’ın Vardak Bölgesi’nde bulunan
12 Sınıflık Dahani Germ Ab Okulu ve Pakistan’ın
Muzeffergah şehrindeki Türk-Dostluk Okulu ile Filistin’in El-Halil Bölgesi’ndeki ilköğretim okulları
bulunmaktadır.
Sağlık sektörüne ilişkin projelere devam edilmiştir.
25 sağlık tesisi inşa edilmiş, 42’sinin ise donanımı/
tefrişatı gerçekleştirilmiştir. 67 adet sağlık taraması yapılmış, başta Afrika ülkeleri olmak üzere çeşitli ülkelere 20 adet ambulans temin edilmiştir. Bu
çerçevede Sırbistan, Afganistan, Pakistan, Kenya,
Etyopya, St.Lucia’ya ambulans, Solomon Adaları’na
ise deniz ambulansı sağlanmıştır.
Daha önceki yıllarda olduğu gibi suya erişim konusunda Başkanlığımız desteği ile binlerce insanın
suya erişimi sağlanmıştır. 2013 yılında toplam 154
su kuyusu inşa edilmiş ve 100 binlerce insan temiz
suya kavuşmuştur.
Türkiye, yükselen
donör nitelemesine uygun
olarak son yıllarda olduğu
gibi bu yıl da yardımlarını
arttırarak 3,3 milyar
dolara ulaşmıştır.
Pozitif ayrımcı özelliğe sahip projeler yoluyla kadın
istihdamına katkı sağlanması amaçlanmıştır. Ayrıca anne ve çocuk sağlığına yönelik birçok proje
hayata geçirilmiştir. Bu amaçla Azerbaycan, Tunus,
Cibuti ve Pakistan’da kadın istihdamının geliştirilmesine yönelik meslek edindirme kursları açılmıştır.
Sivil toplum kuruluşları ile işbirliğinde yürütülen
sağlık taramaları, aşı kampanyaları ve tıbbi operasyonlar aracılığıyla birçok insanın hayatına daha
17
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
GENEL DEĞERLENDİRME
%3,45 SU VE HİJYEN
15,81 EĞİTİM
PROJE VE
FAALİYETLERİN
ALT SEKTÖRLERE
DAĞILIMI
%45,5 SAĞLIK
%20,49 İDARİ VE SİVİL TOPLUM
%14,78 KÜLTÜREL VE RESTORASYON
sağlıklı devam edebilmesi sağlanmıştır. Türk insanının kadim yardımseverlik kültüründe yansımasını bulan bu hizmetler, tamamıyla gönüllülük esasına dayanmaktadır. Bu doğrultuda, yaklaşık 100’ün
üzerinde STK ile işbirliği yapılmış ve 150 proje
hayata geçirilmiştir. STK yardımlarından en çok
yararlanan ülkeler Nijer, Somali, Filistin, Suriye ve
Irak olmuştur. Başkanlığımızca, son yıllarda önemli
proje ortağı ve yürütücüsü olarak önemli görevler
üstlenen STK’lar ile işbirliği konusuna büyük önem
atfedilmektedir. Özellikle, Program Koordinasyon
Ofisi (PKO) bulunmayan ülkelerde bütçe kaynaklarının daha etkin kullanılması noktasında STK’lar
önemli bir konumda yer almaktadır.
2013 yılında Başkanlığımızca gerçekleştirilen proje ve faaliyetlerin sektörel dağılımı, oransal olarak
incelendiğinde; ilk sırada %80,9 ile sosyal altyapılar ve hizmetler, ikinci sırada %12,9 ile ekonomik
altyapılar ve hizmetler, üçüncü sırada ise %5,7 ile
üretim sektörü yer almaktadır.
2013 yılında sosyal altyapılar ve hizmetler kapsamında gerçekleştirilen proje ve faaliyetlerin alt
sektörel dağılımı ise şu şekildedir: %45,5 sağlık,
%20,49 idari ve sivil toplum, %15,81 eğitim, %14,78
kültürel işbirliği ve restorasyon, %3,45 su ve su hijyeni.
Yardımların bölgesel dağılımı sıralandığında Afrika’nın %33,7 ile ilk sırada, Güney ve Orta Asya’nın
%21,83 ile ikinci sırada, Orta Doğu’nun %21,74
ile üçüncü sırada, Balkanlar ve Doğu Avrupa’nın
18
%21,4 ile dördüncü sırada yer aldığı görülmektedir.
Bu veriler ışığında Türkiye yardımlarının jeopolitik
coğrafyası ile son derece uyumlu olduğu dikkat
çekmektedir. Bu çerçevede, 2013 yılında en fazla
yardım alan ülkeler ve oranları sırasıyla şu şekilde
olmuştur: Filistin (%20,20), Tunus (%12,24), Somali
(%10,71), Afganistan (%7,97), Pakistan (%6), Bosna-Hersek (%4,55), Karadağ (%4)
2013 yılında gerçekleştirilen projelerin 404’ü Balkanlar ve Doğu Avrupa’da, 475’i Kafkaslar ve Orta
Asya’da, 525’i Afrika’da ve 145’i ise Orta Doğu’da
gerçekleştirilmiştir. Mevcut sorunlara pratik çözümler bulunması amacıyla üretilen projelerin sayısı ise her geçen yıl artış göstermektedir.
150
Türk insanının kadim
yardımseverlik kültüründe
yansımasını bulan yardımlar,
tamamıyla gönüllülük
esasına dayanmaktadır.
Bu doğrultuda, 100’ün
üzerinde STK ile işbirliği
yapılmış ve 150 proje
hayata geçirilmiştir.
Arap Baharı olarak adlandırılan süreçte bir taraftan dost ve kardeş coğrafyalarda ortaya çıkan acil
insani ihtiyaçlara yönelik faaliyetler gerçekleştirilirken diğer taraftan bu ülkelerin kalkınma süreçlerini destekleyici uzun vadeli işbirliği projelerinin
uygulanmasına gayret edilmektedir.
2005 yılında başlayan Afrika açılımı çerçevesinde
yürütülen çalışmalar hız kazanırken bu kıtada yeni
Program Koordinasyon Ofisleri (PKO) açılmıştır.
2012 yılında Yangon, Beyrut, Trablus, Mogadişu, Tunus, Nairobi, Sanaa ve Kahire’de PKO açılmış; 2013
yılında ise Niamey Ofisi faaliyetlerine başlamıştır.
2013 yılında En Az Gelişmiş Ülkelere (EAGÜ) yönelik yardımlara da devam edilmiştir. 2011 yılında
GİRİŞ
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
GENEL DEĞERLENDİRME
%21,4
%21,8
BALKANLAR VE
DOĞU AVRUPA
%21,7
GÜNEY VE
ORTA ASYA
ORTA DOĞU
%33,7
AFRİKA
İstanbul’da düzenlenen BM EAGÜ IV. Konferansı’nda 2011-2020 dönemi için EAGÜ’lerin ekonomik ve
sosyal durumlarının iyileştirilmesine yönelik ilke
ve tavsiyeleri içeren ve EAGÜ’lere yönelik küresel
kalkınma perspektiflerini belirleyen “İstanbul Eylem Programı” kabul edilmiştir. Başkanlığımız ise
bahsi geçen sürece uyguladığı projeler ile katkı
sağlayarak özellikle Sahra Altı Afrika ülkelerinde
önemli çalışmalara imza atmaktadır. Somali’de
yapılan yol, Sudan ve Moritanya’da açılan su kuyuları, Benin’de hayata geçirilen Çömlekçilik Projesi
bu anlamda kayda değer çalışmalar olarak göze
çarpmaktadır.
Başkanlığımızca kıtalararası kurulan iletişim ve
dayanışma ile Latin Amerika ve Pasifik ülkelerinde de somut projeler uygulanmakta ve buradaki
ülkelere Türk halkının işbirliği eli uzatılmaktadır.
Filipinler’de yaşanan tayfun felaketinin yaralarının
sarılmasına yönelik yapılan desteklerin yanı sıra
Küba’da Güneş Enerjisi Kapasite Artırımı Programı,
Peru, Bolivya ve Guatemala’daki çiftçilere ekipman
desteği örnek projeler olarak ifade edilebilir. Ayrıca;
Samoa ve Vanuatu gibi ülkemizden bir hayli uzak
coğrafyalarda da projeler hayata geçirilmiştir.
Türkiye’nin kalkınma işbirliği alanındaki faaliyetleri,
daha iyi bir gelecek için yoksulluğun giderilmesi ve
sürdürülebilir kalkınmayı hedefleyen küresel çabalara katkıda bulunma konusundaki kararlılığının bir
göstergesidir. Bu anlamda Türk dış politikasının temel ilkelerinden biri olan uluslararası işbirliği uyarınca Başkanlığımız, birçok uluslararası kuruluşla
Türkiye’nin kalkınma işbirliği
alanındaki faaliyetleri,
daha iyi bir gelecek için
yoksulluğun giderilmesi ve
sürdürülebilir kalkınmayı
hedefleyen küresel
çabalara katkıda bulunma
konusundaki kararlılığının bir
göstergesidir.
işbirliği yapmakta ve küresel sorunların küresel
ortaklıklar ile çözülmesi noktasında üzerine düşen
sorumlulukları yerine getirmektedir. Bu kapsamda
Birleşmiş Milletler, OECD ve İslam İşbirliği Teşkilatı
gibi uluslararası kuruluşlarla birlikte hayata geçirilen ortak projeler oldukça önemlidir. Bu anlamda
BM ile Güney İşbirliği Projesinin yanında; FAO, UNIDO ve İİT ile işbirliğinde gerçekleştirilen çalıştaylara 2013 yılı içinde önemli katılım sağlanmıştır.
Bütün bunların yanı sıra 2013 yılında Başkanlığımız öncülüğünde 3 farklı Çalıştay’da, konuyla ilgisi
olduğu düşünülen 25 farklı kurumdan temsilciler
ve akademisyenlerle bir araya gelinmesiyle birlikte “Yurtdışındaki Kültür Mirasımızın Sürdürülebilir
Korunması Strateji Planı” hazırlanmıştır.
TİKA Faaliyet Raporunda, TİKA tarafından 2013 yılında gerçekleştirilen çalışmalar ayrıntılı olarak incelenmektedir. Toplam 7 bölümden oluşan raporun
ilk 4 bölümünde ülkesel projeler incelenirken 5., 6.
ve 7. Bölümlerinde ise ulusal ve uluslararası kuruluşlarla yapılan işbirliği projeleri ile katılım gösterilen etkinlikler hakkında bilgi verilmektedir.
19
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
GENEL DEĞERLENDİRME
HARCAMA BÜYÜKLÜKLERİNE GÖRE EN ÇOK YARDIM ALAN ÜLKELER
FİLİSTİN
%20,20
TUNUS
%12,24
SOMALİ
%10,71
AFGANİSTAN
%7,97
PAKİSTAN
%6,00
1.1. Eğitim
1.1.1. Genel Eğitim
1.1.2. Temel Eğitim
1.1.3. Orta Eğitim
1.1.4. Yüksek Eğitim
1.2. Sağlık
TİKA, yalnızca proje
uygulayıcı olmanın ötesinde
Türkiye’nin kalkınma
işbirliğini ulusal aktörlerin
(tüm kamu kurum ve
kuruluşları, sivil toplum
kuruluşları ile özel sektör)
yanı sıra uluslararası
kuruluşlar ve donörlerle
koordine etmektedir.
2.1. Ulaştırma ve Depolama
2.2. İletişim
2.3. Enerji
2.4. Bankacılık ve Finans
2.5. İş ve Diğer Hizmetler
3. Üretim Sektörleri
3.1. Tarım, Ormancılık ve Balıkçılık
1.2.1. Genel Sağlık
3.1.1. Tarım
1.2.2. Temel Sağlık
3.1.2. Ormancılık
1.3. Nüfus Politika / Programları, Üreme Sağlığı
3.1.3. Balıkçılık
1.4. Su ve Sanitasyon
3.2. Sanayi, Madencilik ve İnşaat
1.5. İdari ve Sivil Altyapılar
3.2.1. Sanayi
1.5.1. İdare ve Sivil Toplum, Genel
3.2.2. Madencilik
1.5.2. Uyuşmazlıkların Önlenmesi ve Çözümü;
Barış ve Güvenlik
3.2.3. İnşaat
1.6. Diğer Sosyal Altyapılar ve Hizmetler
1.6.1. Sosyal Hizmetler / İstihdam
1.6.2. Barınma ve Konut
1.6.3. Kültürel İşbirliği
1.6.4. Diğer
20
KARADAĞ
%4,00
2. Ekonomik Altyapılar ve Hizmetler
KALKINMA YARDIMI ANA SEKTÖRLER
1. Sosyal Altyapılar ve Hizmetler
BOSNA-HERSEK
%4,55
3.3. Ticaret ve Turizm
3.3.1 Ticaret
3.3.2. Turizm
4. Çoklu / Çakışan Sektörler
4.1. Genel Çevre Koruma
4.2. Diğer Çoklu Sektör
GİRİŞ
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
GENEL DEĞERLENDİRME
21
BALKANLAR VE
DOĞU AVRUPA
>> ARNAVUTLUK
>> BOSNA-HERSEK
>> KARADAĞ
>> KOSOVA
>> MAKEDONYA
>> MOLDOVA
>> SIRBISTAN
>> UKRAYNA
BALKANLAR VE
DOĞU AVRUPA
ARNAVUTLUK
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
ARNAVUTLUK
NÜFUSU
2.970.048
TİKA 2013 Arnavutluk
Harcamalarının
Sektörel Dağılımı (%)
Eğitim
İdari ve Sivil Altyapılar
%4,79
%6,13
Sağlık
Diğer Sosyal Altyapı ve Hizmetler
%3,18
%70,46
Su ve Sanitasyon
Üretim Sektörleri
%0,03
%15,42
Arnavutluk’un
yıllara göre bütçeden
aldığı pay (%)
%
1,04
2008
BALKANLAR VE
DOĞU AVRUPA
YÜZÖLÇÜMÜ
28.748 km²
%
1,45
2009
%
1,25
2010
%
0,75
2011
%
1,20
2012
%
1,81
2013
25
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
ARNAVUTLUK
SOSYAL ALTYAPI VE HİZMETLER
Eğitim
Öğrenci Yurduna Donanım Desteği
Arnavutluk Müslüman Cemiyeti, 1923 yılından beri
Arnavutluk’ta hizmet vermektedir. Fiilen Diyanet
İşleri Başkanlığı işlevi gören Cemiyet, bölgedeki
Müslümanlara hizmet verme yetkisine sahip tek
kuruluştur. Cemiyet, Tiran’da çeşitli yardım ve bağışlarla, kırsal bölgelerden gelen fakir ve yetim
öğrencilerin yararlanabileceği bir yurt inşa ettirmiştir. Söz konusu yurdun barınma koşullarının
iyileştirilmesi konusunda Başkanlığımızdan destek talep edilmiştir. Bu kapsamda, yurdun teşrifatı
ile beyaz eşya ve elektronik ekipmanları Başkanlığımızca temin edilmiştir.
Sağlık
Tiran Merkez Polikliniğinde Endoskopi
Ünitesi Kurulması
2012 yılında Tiran Merkez Polikliniği bünyesinde
Başkanlığımız desteğiyle Göz Muayenehanesi Kurulumu gerçekleştirilmiştir. Bu projenin devamı
olarak poliklinikte endoskopi ünitesinin güçlendirilmesine ihtiyaç duyulması, ancak Sağlık Bakanlığı bütçesinin buna imkanı olmaması nedeniyle
Başkanlığımız desteği talep edilmiştir.
Başkanlığımız uzmanlarınca yapılan incelemede, endoskopi ünitesinde bulunan tanı ve tedavi
cihazlarının oldukça yetersiz ve eskimiş olduğu
gözlenerek teşhis ve tedavilerde sorunlar yaşandığı ve hastalara iyi şartlarda sağlık hizmeti sağlanamadığı tespit edilmiştir. Bu kapsamda günde
ortalama 750 hastaya hizmet veren polikliniğin
endoskopi ünitesi için ihtiyaç duyulan tıbbi cihazlar sağlanmıştır.
26
Tanı ve tedavi cihazlarının
oldukça yetersiz ve eskimiş
olduğu Tiran Merkez
Polikliniği’nde Endoskopi
Ünitesi kurularak teşhis
ve tedavi sorunlarının
önüne geçilmesine katkı
sağlanmıştır.
Nöroelektrofizyoloji
Biriminin ihtiyacı olan
tüm tıbbi cihazlar
temin edilmiştir.
Epilepsi Hastaları için Nöroelektrofizyoloji
Birimi Kurulumu
Tiran ili Paskuçan ilçesi sınırları içerisinde bulunan, Paskuçan Polikliniği, 2009 yılından beri Arnavutluk’un kuzeydoğu bölgesinde sağlık hizmeti
vermektedir. Paskuçan Poliklinik Müdürlüğünün
Nöroloji Bölümünün iyileştirilmesine yönelik talebi
doğrultusunda yapılan incelemede epilepsi hastalarının tetkik ve tedavisi maksadıyla kullanılan
tıbbi cihazların eksik ve yetersiz olduğu gözlenerek hastalara iyi şartlarda sağlık hizmeti sağlanamadığı öğrenilmiştir. Bu kapsamda Poliklinikte
epilepsi hastalarının teşhis ve tedavi süreçlerinin
iyileştirilebilmesine yönelik olarak Nöroelektrofizyoloji Biriminin kurulumu yapılarak ihtiyaç duyulan
tüm tıbbi cihazlar temin edilmiştir.
Sporcu Sakatlıkları Fiziksel Tedavi ve
Rehabilitasyon Merkezi Kurulumu
Arnavutluk Turizm, Kültür, Gençlik ve Spor Bakanlığı’na bağlı olarak çalışmalarını sürdüren Spor
Hizmetleri Ajansı Müdürlüğü Milli Spor Merkezi
tıbbi ve fiziksel tedavi malzemelerinin eksikliği
sebebiyle, sakatlanan sporculara gereken fiziksel tedavileri sağlayamamaktaydı. Bu kapsamda
Merkez binasında lisanslı milli sporcular için bir
rehabilitasyon merkezi kurulması için destek talep
edilmiştir. Merkez bünyesinde sporcu sakatlıkları
için Fiziksel Tedavi ve Rehabilitasyon Merkezi’nin
kurulmasına yönelik olarak ihtiyaç duyulan teknik
malzeme ve ekipman sağlanmıştır. Rehabilitasyon
Merkezi Arnavutluk’ta bir ilk olma özelliği taşımaktadır.
Fiziksel Tedavi ve
Rehabilitasyon Merkezi
Arnavutluk’ta bir ilk olma
özelliği taşımaktadır.
Arnavutluk Sayıştay
Başkanlığı uzmanlarına
yönelik olarak eğitim
programları düzenlenmiştir.
İdari ve Sivil Altyapılar
Arnavutluk Sayıştay Başkanlığına Eğitim
İkili anlaşmalar çerçevesinde Sayıştay Başkanlığımız tarafından Arnavutluk Sayıştay Başkanlığı
uzmanlarına yönelik olarak eğitim programları
düzenlenmiştir. Destek verilen eğitim programları
şu şekildedir:
•• 16-22 Aralık 2013 tarihleri arasında Ankara’da
15 uzmana Sayıştay Performans Eğitimi,
•• 24 Şubat-2 Mart 2013 tarihleri arasında Ankara’da 16 uzmana Sayıştay Mali Denetim Eğitimi,
•• 05-11 Mayıs 2013 tarihleri arasında Ankara’da
20 uzmana Uygunluk Denetimi ve Kamu Alımları Alanındaki Uygulamaları Eğitimi,
•• 24-28 Haziran 2013 tarihleri arasında Ankara’da
19 uzmana Kamu Yönetim ve Denetim Eğitimi
verilmiştir.
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
ARNAVUTLUK
Arnavutluk Yüksek Seçim Kurulu’nun
Teknik Altyapısının Yenilenmesi
Arnavutluk Yüksek Seçim Kurulu’nun en önemli
birimlerinden biri olan ve 2005 yılında kurulan Veri
Saklama Biriminin altyapısı, Haziran 2013’te planlanan genel seçimler öncesinde konunun aciliyeti
temelinde, modern ve çağdaş teknoloji ile çalışan
cihazlarla donatılmak suretiyle yenilenmiştir.
Arnavutluk Yargı Heyetine Yönelik
Eğitim Programı
Türkiye Adalet Akademisi Başkanlığı ile işbirliğinde Arnavutluk Hakimlik Akademisi yetkilileri, hakim adayları ve üst düzey yargı mensupları ile hakim ve savcılara yönelik olarak eğitim programları
ve çalışma ziyaretleri düzenlenmesi planlanmıştır.
Bu kapsamda ilk olarak 25-30 Haziran 2013 tarihleri arasında Arnavutluk Korça Bölgesi Mahkeme Başkanı ve Hakimleri ile Arnavutluk Hakimlik
Akademisi yetkililerinden oluşan 17 kişilik heyetin
Türkiye Adalet Akademisi’ne çalışma ziyaretinde
bulunmasına destek verilmiştir. 15-20 Aralık 2013
tarihleri arasında ise Arnavutluk Hakimlik Akademisi yetkilileri ile 1. ve 2. yıl hakim ve savcı adaylarından oluşan 24 kişilik heyet tarafından Türkiye
Adalet Akademisi’ne gerçekleştirilen bir diğer çalışma ziyareti de desteklenmiştir.
Arnavutluk Müslüman Cemiyeti
Heyetinin Çalışma Ziyareti
Arnavutluk Müslüman Cemiyeti Başkanlığı yönetici
ve görevlilerine yönelik olarak Ankara, Konya, Nevşehir, Kayseri ve İstanbul’da bulunan ilgili kurumların işleyişinin incelenmesi ve tecrübe paylaşımı
kapsamında ülkemize bir çalışma ziyareti programı düzenlenmiştir. Söz konusu program adı geçen
Cemiyet’ten 41 kişinin katılımı ile 10 Kasım 2013
tarihinde gerçekleştirilmiştir.
Diğer Sosyal Altyapı
ve Hizmetler
Yetim Eğitim Merkezi Kurulmasına Destek
Arnavutluk Cumhuriyeti Geleceğin Alternatifi Vakfı
(ALSAR), 2012 yılında satın aldıkları yeni bir daireyi
yetim eğitim merkezi olarak faaliyete geçirmek istediklerini, ancak ekonomik imkanlarının yetersiz
olduğunu belirterek, ihtiyaç duyulan donanım malzemelerinin temini kapsamında gerekli tüm elektronik donanım ve mobilya tefrişatı sağlanmıştır.
ALSAR tarafından 2013 yılı boyunca yaklaşık 2.000
yetim çocuğa destek verilmiştir.
Arnavutluk Yüksek Seçim
Kurulu’nun Veri Saklama
Biriminin altyapısı modern
ve çağdaş teknoloji ile
çalışan cihazlarla donatılmak
suretiyle yenilenmiştir.
Kadın Sığınma Evi
uzman ve personeline
yönelik aile içi şiddetle
mücadele yöntemleri,
hukuksal düzenlemeler
ve kadın sığınma evi
hizmetlerine ilişkin
eğitim programı…
Arnavutluk Vlora Engelli Çocuklar
Geliştirme Merkezi Donanımı
Vlora Engelli Çocuklar Geliştirme Merkezi, Arnavutluk’un güneyindeki en önemli şehirlerden biri olan
Vlora’da belediyeye bağlı olarak 2001 yılından beri
faaliyet göstermektedir. Merkezde yaşları 6 ile 25
arasında olan 26 fiziksel ve zihinsel engelli çocuğa
devletin ve diğer yardım kuruluşlarının sağladığı
imkanlar nispetinde barınma ve bakım hizmeti verilmektedir. Merkez Müdürlüğünün talebi üzerine
muayenehane ve çamaşırhane ile oyun parkı kurulmuştur.
Kadın Sığınma Evleri Konusunda
Tecrübe Paylaşımı
Arnavutluk Çalışma, Sosyal İşler ve Eşit Fırsatlar
Bakanlığı tarafından, bakanlık ile Kadın Sığınma
Evi uzman ve personeline yönelik olarak aile içi
şiddetle mücadele yöntemleri, hukuksal düzenlemeler ve kadın sığınma evi hizmetlerine ilişkin
ülkemiz deneyimlerini içeren bir eğitim programı
talep edilmiştir. Bu kapsamda 16 kişilik Arnavut
heyeti için 14-20 Nisan 2013 tarihleri arasında ülkemizde bir eğitim programı gerçekleştirilmiştir.
Kamza Kadın Sığınma Evi Projesi
Arnavutluk Cumhuriyeti Çalışma, Sosyal İşler ve
Eşit Fırsatlar Bakanlığı’na bağlı olarak Kamza ilçesinde faaliyet gösteren Kadın Sığınma Evinin fiziksel kapasitesinin geliştirilmesine yönelik olarak
hobi bahçeleri, spor alanı ve çocuk parkı kurulması ile genel çevre düzenlemesi yapılmasına ihtiyaç
duyulduğu belirlenmiştir. UNDP ile istişare halinde
geliştirilen projeyle aile içi şiddet sonucu psikolojik sorunlar yaşayan, ölüm tehdidi gibi nedenlerle
sığınma evini terk edemeyen ve sürekli aynı ortamda yaşamak zorunda kalan kadın ve çocukların doğayla iç içe yaşayarak stres ve travmalarının
hafifletilmesi amaçlanmıştır. Bunun yanında Sığınma Evinde uygun ortam oluşturulması sonucunda
burada yetiştirilen ürünlerin pazarlanması yoluyla
maddi gelir imkanı da sağlanmıştır.
27
BALKANLAR VE
DOĞU AVRUPA
TÜBİTAK Ulusal Siber Güvenlik Tatbikatına
Arnavutluk’tan Katılıma Destek
Başkanlığımız, TÜBİTAK ve Ulusal Bilişim Güvenliği
Ajansı işbirliğinde Siber Güvenlik Alanında İşbirliği
Projesi yürütülmektedir. Bu kapsamda ilk olarak
Arnavutluk’ta TÜBİTAK uzmanları tarafından danışmanlık hizmeti sağlanmıştır. Daha sonra 1011 Ocak 2013 tarihleri arasında Ankara’da TÜBİTAK tarafından düzenlenen Ulusal Siber Güvenlik
Tatbikatına ise Arnavutluk’tan 8 uzmanın katılımı
sağlanmıştır. Türkiye’nin dünyada siber güvenlik
tatbikatı yapan sayılı ülkelerden biri olması dolayısıyla bu uygulamalı eğitimin oldukça faydalı olduğu değerlendirilmiştir.
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
ARNAVUTLUK
Tiran Yaşlılar Bakımevinin Güçlendirilmesi
1970 yılından bu yana Çalışma, Sosyal İşler ve Eşit
Fırsatlar Bakanlığı’na bağlı olarak faaliyet gösteren Tiran Yaşlılar Bakımevi, kimsesiz, zihinsel
engelli ve muhtaç yaşlıların kaldığı şehirdeki tek
yaşlı bakımevi olma özelliği taşımaktadır. Ancak
kısıtlı imkanlar nedeniyle hizmet sağlamakta çeşitli zorluklar yaşanmaktadır. Bu kapsamda Başkanlığımızca barınmaya ilişkin temel ihtiyaçların
karşılanmasına yönelik olarak yemekhane, çamaşırhane, kütüphane ve mutfak için gerekli donanım
malzemeleri ile doktor odası için tıbbi cihazlar ve
beyaz eşya temin edilmiştir. Bu destek ile 60 kişinin barındığı bakımevinin fiziksel altyapıları güçlendirilerek hizmet kalitesinin yükseltilmesi sağlanmıştır.
Arnavutluk Milli Kütüphanesi’nde
Dijitalizasyon Merkezi Kurulumu
Arnavutluk Milli Kütüphanesi, Arnavutluk’un en
büyük kütüphanesi olup, Arnavutluk Cumhuriyeti
Turizm, Kültür, Gençlik ve Spor Bakanlığı’na bağlı
olarak Tiran’da 1920’den bu yana faaliyet göstermektedir. Kütüphanede el yazma eserler yanında
kitap, dergi, harita ve atlas gibi yazılı ve görsel
materyal sayısı bugün 1 milyona ulaşmıştır. Kütüphane’de Osmanlı Dönemine ait de pek çok eser
bulunmaktadır.
Kütüphane Müdürlüğü tarafından 2012 yılında
arşivlemede sıkıntılar yaşandığı gözlenmiştir. Bu
kapsamda eserlerin dijital ortama aktarılmasına
yönelik olarak Başkanlığımızdan teknik ekipman
ile uzmanlık desteği talebinde bulunulmuştur. Bu
kapsamda Kütüphane bünyesinde bir dijitalizasyon merkezi kurulmasına yönelik olarak fizibilite
çalışmaları Ocak 2013’te tamamlanmış ve nihai
olarak 21 Şubat 2013 tarihinde dijitalizasyon merkezinin açılış töreni yapılmıştır. Törene Arnavutluk
Cumhuriyeti Turizm, Kültür, Gençlik ve Spor Bakanı Aldo Bumçi, Tiran Büyükelçimiz, Arnavutluk
Milli Kütüphane Müdürlüğü ve Koordinatörlüğümüz yetkilileri ile çok sayıda üst düzey bürokrat ve
medya temsilcisi katılmıştır.
60
Tiran’da 60 kişinin
barındığı bakımevinin
hizmet kalitesinin
yükseltilmesi…
1 milyon eserin
bulunduğu Arnavutluk
Milli Kütüphanesi’nde
dijitalizasyon merkezi
kurulması...
Arnavutluk Arkeolojik
Hizmetler Ajansı’nın
teknik altyapısının
yenilenmesi…
Bu proje ile değerli el yazması eserler ile kitapların modern teknolojiyle dijitalizasyonu yapılacak,
bu şekilde eserlerin kaybolması ihtimali önlenmiş
olacaktır.
Kruja Etnografya Müzesi’nin
sunum ve sergileme
tekniklerini iyileştirme
çalışması...
28
Arnavutluk Arkeolojik Hizmetler Ajansının
Kapasitesinin Güçlendirilmesi
2008 yılında kurulan ve bünyesinde 13 personelin
görev yaptığı Arkeolojik Hizmetler Ajansı, Arnavutluk Turizm, Kültür, Gençlik ve Spor Bakanlığına
bağlı olarak ülkedeki arkeolojik kazıların yönetimi
ve kazılarda bulunan kalıntıların korunması işlerini yürütmektedir. Ajans, kentsel ve bölgesel planlamaya yardımcı olmak amacıyla Arnavutluk tarihinin İlirya öncesi dönem ile İlirya, Bizans, İskender
Bey ve Osmanlı dönemlerine ilişkin arkeolojik kazı
ve kültürel miras alanında çalışmalar yürüten tek
resmi kurumdur. Ajans tarafından arkeologlarca
kullanılan aletler ile ofis donanımının yenilenmesi
kapsamında 2012 yılında çalışmalara başlanmış
ve Arkeolojik Hizmetler Ajansının teknik altyapısı
kademeli olarak modernize edilmiştir. Proje 2013
yılının Şubat ayında tamamlanmıştır.
Kruja Müzesinin Teknik Altyapısı ile
Sergileme/Sunum Tekniklerinin Yenilenmesi
Başkent Tiran’a yaklaşık 35 km uzaklıkta yer alan
Kruja şehri, gümüş ve altın işçiliği, yöresel kostüm çeşitliliği ve dokuma halıları ile ünlü bir şehirdir. Antik bir şehir olan Kruja’da Arnavutluk’un
en önemli müzelerinden biri olarak kabul edilen
Kruja Etnografya Müzesi bulunmaktadır. Müze, 18.
yüzyılda Arnavutluk’un ileri gelen ailelerinden Toptani ailesinin Kruja Kalesi’nin içerisinde yer alan
ve günümüze kadar ayakta kalan konağının içi ve
bahçesinin Arnavutluk hükümeti tarafından aslına
sadık kalınarak düzenlenmesi sonucu oluşturulmuştur. Müze, Osmanlı dönemine ait yöresel kıyafetler giydirilmiş cansız mankenlere ev sahipliği
yapmakta olup, sergilenen eşyaların %90’ı orijinal
ve fonksiyonel haldedir.
Ancak Arnavutluk Cumhuriyeti Turizm, Kültür,
Gençlik ve Spor Bakanlığı’na bağlı olarak faaliyetlerini sürdüren müzede, maddi imkansızlıklardan
dolayı yerli ve yabancı ziyaretçilere müzeciliğin
gerektirdiği hizmetler sağlanamamakta, ayrıca
güvenlik sorunları yaşanmaktadır. Bu sorunların giderilmesine yönelik olarak Başkanlığımız
desteğiyle müze içerisinde dokunmatik ekranlar
kurulmuştur. Bu destek ile yılda yaklaşık 50.000
yabancı turiste interaktif olarak müze hakkında
bilgi verilmesi sağlanmıştır. Buna ek olarak, alarm
ve güvenlik kameraları sistemi kurularak güvenlik
sorunlarının önüne geçilmiştir. Proje ile konusu itibariyle Balkan ülkelerinde tek olan Etnografya Müzesi’nin sunum/sergileme teknikleri iyileştirilerek
modern bir görünüme kavuşturulmuştur.
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
ARNAVUTLUK
ÜRETİM SEKTÖRLERİ
Tarım ve Ormancılık
Bu kapsamda Başkanlığımız desteğiyle, Tiran Ziraat Üniversitesi bünyesinde Mart 2013’te Organik
Tarım Laboratuvarı kurulmuştur. Öğrenci, akademisyen ve Tarım Bakanlığı uzmanlarının faydalanabileceği, organik tarım alanında uluslararası
geçerliliğe sahip analiz ve testlerin yapılabileceği
laboratuvar Arnavutluk’ta kendi alanında tek olma
özelliğiyle organik tarım alanında büyük bir ihtiyaca cevap verecek kapasiteye sahiptir.
BALKANLAR VE
DOĞU AVRUPA
Organik Tarım Analiz Laboratuvarı Kurulması
Arnavutluk’ta istihdamın %60’ını sağlayan tarım
sektörü, Arnavutluk ekonomisi için oldukça önemli
bir konumdadır. İklim koşulları, pek çok tarım faaliyetinin yürütülmesine imkân vermektedir. Bunun yanında, ülke yüzölçümünün yaklaşık dörtte
biri tarım alanı olarak kullanılabilir durumdadır.
Ancak, eski üretim yöntemlerinin kullanılması ile
toprak verimliliğinin artırılması hususunda yaşanan sorunlar, ülkenin tarım kapasitesinin verimli
bir şekilde kullanılamamasına sebep olmaktadır.
Tiran Ziraat Üniversitesi
bünyesinde organik tarım
alanında uluslararası
geçerliliğe sahip analiz
ve testlerin yapılabileceği
Organik Tarım Laboratuvarı
kurulmuştur.
•• Ülkede çölleşme ve erozyonla mücadele çalışmalarına ve yanan orman sahalarının ağaçlandırılmasına katkı sağlaması,
•• Kurulması öngörülen orman fidanlığının yalnızca
fidan temini sağlamakla kalmayıp araştırma ve
eğitim amaçlı olarak da kullanılabilecek olması,
•• Fidanlığın Arnavutluk Çevre, Ormancılık ve Su
Yönetimi Bakanlığı tarafından ülkenin farklı bölgelerinde kurulması planlanan diğer fidanlıklar
için örnek teşkil etmesi.
Orman Zararlıları ile Biyolojik Mücadele
Laboratuvarı Kurulması
Arnavutluk’ta binlerce hektarlık orman alanı zararlı böceklerin verdiği tahribattan olumsuz etkilenmekte olup, bunun önlenmesine yönelik
kimyasal maddelerle yapılan mücadele yetersiz
kalmakta ve ayrıca bu şekilde ekolojik denge de
zarar görmektedir.
Elbasan Bölgesinde Orman
Fidanlığı Kurulması
Arnavutluk Çevre, Ormancılık ve Su Yönetimi Bakanlığı Orman Genel Müdürlüğü tarafından Arnavutluk topraklarının %30’unun çölleşme ve erozyon tehdidi altında olduğu, bundan dolayı orman
fidanlığı kurulmasına ihtiyaç duyulduğu bildirilmiştir. Bu kapsamda, Elbasan Cerrik Fidanlık Sahasında 11.000 m2’lik bir alanda orman fidanlığı
kurulmasına ilişkin saha çalışması, vaziyet planı,
altyapı/üst yapı tesislerinin projelerinin çizilmesi
ile üretim alanı kullanımları, keşif, metraj ve ihale
dosyasının hazırlanması işi 20 Mart 2013 tarihinde
tamamlanmıştır. Proje tamamlandığında hizmet
edeceği amaçları aşağıda yer almaktadır;
Elbasan Cerrik Fidanlık
Sahasında 11.000 m2’lik
bir alanda orman fidanlığı
kurulmasına ilişkin saha
çalışması…
Bu kapsamda Orman Genel Müdürlüğü ile işbirliğinde Arnavutluk’a yönelik Orman Zararlıları ile
Biyolojik Mücadele Projesi başlatılmıştır. Projenin
ilk aşamasında Türkiye’den uzmanlar Arnavutluk’un çeşitli bölgelerinde karaçam, meşe alanları
ve köknar ağaçlarına zararlı böcekler tarafından
verilen tahribatla ilgili yerinde incelemelerde bulunmuş ve yapılacaklar tespit edilmiştir.
Projenin ikinci aşamasında ise Tiran Üniversitesi
Orman Fakültesi bünyesinde Orman Zararlıları ile
Biyolojik Mücadele Laboratuvarı kurulması süreci
başlatılmış ve buna yönelik çalışmalar 28 Mart
2013 tarihinde tamamlanmıştır. Laboratuvarın kurulması kapsamında ayrıca arazide ve yırtıcı böcek
(predatör) üretim laboratuvarında çalışacak 2 Arnavut uzmanın Orman ve Su İşleri Bakanlığı İzmir
Orman Bölge Müdürlüğü’nün yırtıcı üretim laboratuvarlarında ve arazide 24-30 Mart 2013 tarihleri
arasında eğitim almaları sağlanmıştır.
29
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
ARNAVUTLUK
Turizm
Durres Limanında Turizm Tanıtım ve
Danışma Ofisi Kurulması
Yılda yaklaşık 1.500.000 kişiyi ağırlayan Tiran
Uluslararası Havalimanında modern iletişim cihazlarıyla ziyaretçilere Arnavutluk hakkında tanıtım, bilgilendirme ve yönlendirme hizmeti sağlayan Tanıtım Ofisi Temmuz 2012’de kurulmuştur.
Arnavutluk için bir ilk olan bu projeyle, turistlerin
interaktif olarak ülke hakkında bilgi edinebilmeleri
sağlanmıştır.
Ülke genelinde oldukça ses getiren bu proje sonrasında, benzer konsepte sahip bir ofisin, ülkeye
deniz yoluyla gelen turistlerin yoğun olarak kullandıkları Durres Limanında da kurulması talep
edilmiştir. Bu kapsamda, interaktif dokunmatik
ekranların ve tanıtım amaçlı LCD ekranların monte
edildiği, yan paneller ile tavan ve zeminden oluşan
kabin şeklinde tasarlanan Durres Limanı Turizm
Tanıtım ve Danışma Ofisi kurulmuştur. Ofiste Arnavutluk Turizm, Kültür ve Spor Bakanlığı’ndan 1
memur görevlendirilmiştir.
ÇOKLU/ ÇAKIŞAN SEKTÖRLER
Diğer Çoklu Sektörler
Gjirokastra Tarihi Eserlerinin Korunması
Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan’ın
23 Ekim 2013 tarihinde Kosova’ya yaptığı ziyaret
esnasında Arnavutluk Başbakanı Edi Rama, bakımsızlık nedeniyle tahrip olan UNESCO koruması
altındaki tarihi Gjirokastra şehrinin restorasyonu konusunda destek talebinde bulunmuştur. Bu
kapsamda ilk olarak projenin gerçekleştirilmesine yönelik olarak konuyla ilgili taraflar arasında
protokol imzalanmıştır. İlk aşamada Gjirokastra
Kalesi, Çarşı Camisi ve tarihi Gjirokastra evlerinin
3 boyutlu taramalarının yapılması kararlaştırılmış
olup, projenin 4 yıl içerisinde tamamlanması planlanmaktadır.
Arnavutluk’ta 5 Cami Restorasyon
Uygulama Projesi
Arnavutluk’ta bakımsızlık nedeniyle restorasyona
muhtaç Osmanlı dönemine ait camiler için Başkanlığımız çalışmalarda bulunmaktadır. Elbasan
Nazire Camisi, Berat Kurşunlu Cami ve Korça
İmrahorlu İlyas Bey Camisi, Preza Şehri Kale Camisi ve Minaresi, Kruja Şehri Murat Bey Camisi
ve minaresinin projelendirilme çalışmalarının ta30
1,5 milyon yolcu kapasiteli
Tiran Uluslararası
Havalimanı için 2012 yılında
yaptırılan interaktif tanıtım
amaçlı danışma ofisinin
aynısı Durres Limanı için de
yaptırılmıştır.
Tarihi mirasın korunması
ve Arnavutluk’ta kültür
turizminin gelişimine
katkı sağlanması
amacıyla birçok cami ve
minarelerin projelendirilme
çalışmalarının
tamamlanmasının ardından,
uygulama projesinin ihalesi
gerçekleştirilmiştir.
mamlanmasının ardından, gerekli onaylar alınarak
uygulama projesinin ihalesi gerçekleştirilmiştir.
Buna ek olarak, restorasyon uygulama çalışmalarının aslına uygun olarak gerçekleştirilebilmesi
için danışmanlık hizmeti de alınmaktadır.
Proje ile tarihi mirasın korunması ve Arnavutluk’ta
kültür turizminin gelişimine katkı sağlanması hedeflenmektedir. Proje kapsamında ayrıca Arnavutluk Kültür Bakanlığı ve Arnavutluk Tarihi Eserler
Enstitüsü ile birlikte çalışılmaktadır. Arnavutluk’ta
tarihi mirasın korunması ve kültür turizminin gelişimine katkı sağlanması hedeflenen restorasyon
çalışmalarının 2014 yılının sonuna kadar tamamlanması planlanmaktadır.
Elbasan Hafız Sabri Koçi Camisine Destek
Elbasan Müftülüğü tarafından şehir merkezinde
Hafız Sabri Koçi ismiyle bir cami inşa edilmiştir.
Ancak caminin kullanıma hazır hale getirilmesi
için halı döşenmesi, ısıtma/soğutma sistemi kurulması, büyük bir avize temin edilmesi ve son
cemaat mahallinde perdeleme yapılması gibi bazı
işlerin tamamlanmasına ihtiyaç duyulmuştur. Bu
kapsamda ihtiyaç duyulan malzemeler Başkanlığımızca temin edilmiştir.
Elbasan şehri 15. yüzyılda Fatih Sultan Mehmet tarafından fethedilmiş olup, Arnavutluk’ta tek Türkçe
şehir ismi olarak günümüze kadar adını yaşatmaya devam etmiştir. Şehrin 300.000 olan nüfusunun
%75’i Müslümanlardan oluşmaktadır. Başkanlığımızca verilen destek ile Elbasan şehriyle var olan
tarihi ve kültürel bağlarımızın güçlendirilmesine
katkıda bulunulmuştur.
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
ARNAVUTLUK
BALKANLAR VE
DOĞU AVRUPA
31
BOSNA-HERSEK
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
BOSNA-HERSEK
NÜFUSU
4.613.414
TİKA 2013 Bosna-Hersek
Harcamalarının
Sektörel Dağılımı (%)
BALKANLAR VE
DOĞU AVRUPA
YÜZÖLÇÜMÜ
51.197 km²
Eğitim
Diğer Sosyal Altyapı ve Hizmetler
%13
%66,63
Sağlık
Ekonomik Altyapılar ve Hizmetler
%15,18
%0,30
Su ve Sanitasyon
Üretim Sektörleri
%0,69
%2,63
İdari ve Sivil Altyapılar
%1,57
Bosna-Hersek’in
yıllara göre bütçeden
aldığı pay (%)
%
6,54
%
2,10
%
1,70
2008
2009
2010
%
1,34
2011
%
2,60
2012
%
4,10
2013
33
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
BOSNA-HERSEK
SOSYAL ALTYAPI VE HİZMETLER
Eğitim
Saraybosna Üniversitesi Siyasal Bilgiler
Fakültesi Konferans Salonu Tadilatı
1961 yılında kurulan 3.500 öğrencinin eğitim gördüğü Saraybosna Üniversitesi’ne bağlı Siyasal
Bilgiler Fakültesi, 1970’li yılların sonunda inşa
edilmiştir. Fakülte bünyesinde yer alan konferans
salonunun ihtiyaçlara cevap verebilecek bir yapıya kavuşturulabilmesi amacıyla, salonun tadilatı
gerçekleştirilmiştir. Konferans salonunun ismi,
fakülte yönetimi ile yapılan istişare neticesinde iki
ülke arasındaki tarihi ve kültürel birlikteliğe işaret
etmek üzere “İstanbul-Saraybosna” olarak belirlenmiştir. Salon 300 kişiye hizmet verecek kapasitededir. Ayrıca salona açılan mekânın üniversiteye
ait iki ana girişinin tadilatı yapılarak, girişlerden
birinde engelli bireylere hizmet verecek asansör
temin edilmiştir.
Mostar Karagözbey Medresesi
Yeni Bina İnşaatına Destek
Yaklaşık 3.000 m²’lik kullanım alanına sahip 68
oda ve 270 öğrenci kapasiteli Mostar Karagözbey
Medresesinin artık ihtiyaçlara cevap veremeyen
eski binasının yerine yeni bir bina inşa edilerek
2013-2014 eğitim ve öğretim yılına hazır hale getirilmiştir.
Medreseler, Osmanlı’dan günümüze miras kalan eğitim kurumları olarak dini-kültürel eğitimin
yanısıra, lise düzeyinde seküler bir müfredat da
içererek mezunlarına yurt içinde ve yurt dışında
nitelikli yükseköğrenim imkânı sunmaktadır. Mostar Karagözbey Medresesi de yeni ve modern binasıyla Hersek bölgesinde önemli bir eğitim kurumu
haline gelmiştir.
34
300
Saraybosna Üniversitesi
Siyasal Bilgiler Fakültesi’ne
300 kişi kapasiteli
konferans salonu…
68 oda ve 270 öğrenci
kapasiteli Mostar
Karagözbey Medresesinin
yenilenmesine destek…
Bünyesinde 10 bin cildi
aşkın kitap ve dergi ile
araştırmacı ve ilgililere
hizmet veren Saraybosna
Şarkiyat Enstitüsü’nün
savaş sırasında tahrip
edilen donanımının
yenilenmesine destek
sağlanmıştır.
Konyits Birinci İlköğretim Okulu
Spor Salonu Tadilatı
Konyits Birinci İlköğretim Okulu, Boşnak ve Hırvat
müfredatı dahilinde, bünyesinde engelli öğrencilere ait rehabilitasyon birimi barındıran, dil kursları
düzenleyen ve hazırladığı sosyal projelerle bölgenin önde gelen eğitim kurumlarındandır. Okul
yönetiminin talebi üzerine okulun ışıklandırma ve
ısıtma sisteminin yenilenmesi, spor salonunun
kapı ve pencerelerinin değiştirilmesi, zemininin
düzeltilmesi, boya ve badana yapılması işlerini
kapsayan tadilat çalışması gerçekleştirilmiştir.
Bosna-Hersek’te Uzaktan Eğitim Sınıfı
Kurulması
Başkanlığımız tarafından Bosna-Hersek’te Uzaktan Eğitim Sınıfı kurulmuştur. Bahse konu Uzaktan
Eğitim Sınıfı, Bosna-Hersek’in ilk Türkçe uzaktan
eğitim sınıfı olma özelliğini taşımakta olup, ülkedeki tüm Türkoloji Bölümleri ve Enstitülere hizmet
vermektedir. Proje ile Bosna-Hersek’te Türk dili ve
kültürüne yönelik ilginin karşılanması kapsamında
Türkçe’nin her seviyede uzaktan öğretilmesi imkânı sağlanmıştır.
Saraybosna Şarkiyat Enstitüsü’ne
Teknik Ekipman Temini
Saraybosna Şarkiyat Enstitüsü, 1950 yılından bu
yana Saraybosna Üniversitesi’ne bağlı olarak Bosna-Hersek ile ortak tarihi ve kültürel mirasımızın
araştırılması, güncellenmesi ve tanıtılması alanında önde gelen araştırma kurumlarından birisidir.
Enstitü, bünyesinde 10 bin cildi aşkın kitap ve dergi ile araştırmacı ve ilgililere hizmet vermektedir.
Enstitü bünyesinde şarkiyat araştırmalarına yönelik çalışmalar da yapılmaktadır. Enstitünün çeşitli
ofis malzemelerinden oluşan mobilya ve teknik
donanımı son savaş sırasında tahrip olmuştur. Gerekli donanımın yenilenmesi sağlanmıştır.
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
BOSNA-HERSEK
Gornyi Vakuf Volyiçe İlköğretim Okulu Tadilatı
Orta Bosna’nın Gornyi Vakuf şehrinde bulunan Volyiçe İlköğretim Okulu, Bosna Savaşı sırasında çok
ciddi tahribata uğramıştır. Savaştan sonra kısıtlı
imkânlar dolayısıyla okulun sadece 3 sınıfı kullanabilir duruma gelmiştir. Gornyi Vakuf Belediyesi
tarafından okulun tam kapasite ile eğitim verebilir
düzeye gelmesine yönelik olarak tadilat ve onarım
için destek talebinde bulunulmuştur. Bu doğrultuda, okulun eski ve oldukça yıpranmış olan kapı
ve pencerelerinin değiştirilmesi, yer döşemesinin
yenilenmesi, işlevini yitiren çatı olukları ile sıra ve
masaların temin edilmesi, boya ve badana işlerini
kapsayan tadilat ve donanım çalışması gerçekleştirilmiştir. Okul toplam 52 öğrenci kapasitesi ile
2013-2014 eğitim ve öğretim dönemine hazır hale
getirilmiştir.
Zenitsa Üniversitesi Felsefe Fakültesi’ne
Teknik Malzeme Desteği
Saraybosna’nın 70 km kuzeyinde, Bosna Nehri
üzerinde kurulmuş Zenitsa şehrinden adını alan
Zenitsa Üniversitesi Felsefe Fakültesi’ne fiziksel
koşullarının iyileştirilmesi ve modern eğitim ihtiyaçlarına cevap verebilmesi maksadıyla teknik
ekipman desteği sağlanmıştır. Bu kapsamda akıllı tahta, diz üstü bilgisayar, projeksiyon cihazı ve
perdesi, fonksiyonel fotokopi makinesi ile bölüm
bünyesinde kurulan Fethi Gemuhluoğlu kütüphanesinde kullanılmak üzere 10 adet kitaplık temin
edilmiştir.
Gorajde Kültür ve Eğitim Kompleksi İnşası
Başkanlığımız ile Diyanet İşleri Başkanlığı, Keçiören Belediyesi ve Şahinbey Belediyesi arasında 3
Nisan 2013 tarihinde Gorajde’de Kültür ve Eğitim
Kompleksi inşa edilmesi ve ayrıca çevre ve peyzaj
düzenlemesi yapılmasına ilişkin bir protokol imzalanmıştır. Bu kapsamda Drina Nehrine nazır arazi
üzerinde 1.500 Gorajdelinin katıldığı iftar davetiyle
temel atma töreni gerçekleştirilmiştir. 9.260 m²’lik
toplam alanda 31 oda ve büyük bir terasa sahip
inşaatın 2014 yılında bitirilmesi planlanmaktadır.
Zenitsa Üniversitesi
Felsefe Fakültesi’nin
fiziksel koşullarının
iyileştirilmesi ve modern
eğitim ihtiyaçlarına cevap
verebilmesi maksadıyla
teknik ekipman desteği
sağlanmıştır.
Balkanları Anadolu’yla Anlamak Sarı
Saltuk’u Yunus’la Okumak Paneli
Başkanlığımız desteğiyle 19-23 Haziran 2013 tarihleri arasında “Balkanları Anadolu’yla Anlamak,
Sarı Saltuk’u Yunus’la Okumak Paneli” kapsamında 3 gün süren bir dizi kültürel etkinlik tertip
edilmiştir. Bu kapsamda Saraybosna ve Mostar
şehirlerinde Bosna-Hersek’ten ve ülkemizden
akademisyenlerin tebliğ sunduğu 2 panel düzenlenmiştir. Bunun yanında şiir ve müzik dinletileri
ile şiir ve edebiyat sohbetleri gerçekleştirilmiştir.
Ramazan 2. Kitap Festivaline Destek
Yeni İnisiyatifler Merkezi tarafından “Saraybosna
için İftar ve Kitap Vakti” adıyla organize edilen Ramazan Kitap Festivaline 2013 yılında da destek verilmiştir. Bu kapsamda Saraybosna şehir kültürü
ve geleneği içinde istisnai öneme sahip Ramazan
ayı süresince kitap sergileri ve diğer faaliyetlerde
kullanılmak üzere 4 adet stantlı çadır temin edilmiştir.
Sağlık
Doğu Bosna Gorajde
şehrinde bulunan
Kanton Hastanesine ait
iki katlı binanın tadilatı
ile 2.000 m²’lik ilave kat
inşaatı Başkanlığımızca
gerçekleştirilmiştir.
Gorajde Kanton Hastanesi Tadilatı ve
İlave Kat İnşaatı
Gorajde Kantonu Sağlık Bakanlığı’nın talebi üzerine Doğu Bosna’da Gorajde şehrinde bulunan
Kanton Hastanesine ait iki katlı binanın tadilatı ile
2.000 m²’lik ilave kat inşaatı gerçekleştirmiştir.
Bu proje ile, yılda yaklaşık 30.000 kişiye hizmet
veren Gorajde Kanton Hastanesinin fiziksel altyapıları iyileştirilerek hastalara daha iyi imkanlarda
hizmet imkanı sağlanmış ve ayrıca sağlık hizmeti
verme kapasitesinin arttırılması yoluyla Doğu Bosna’da yaşayan nüfusun sağlık hizmetini yerinde
alabilmesi sağlanarak Saraybosna’ya yönelik hasta hareketinin de azaltılması mümkün olmuştur.
Doboy Hastanesi Nöropsikiyatri Servisi
Yoğun Bakım Ünitesi Tadilatı ve Donatımı
Doboy, Bosna-Hersek’in kuzeyinde Bosna-Hersek
Sırp Cumhuriyeti sınırları içerisinde yer almaktadır. Savaş sonrası geri dönüş süreci %90 oranında
tamamlanmıştır. Şehirde Sırp ve Boşnak nüfus bir
arada yaşamaktadır.
Doboy Genel Hastanesi, Doboy’a bağlı ve nüfusu 260.000’i aşan Derventa, Modriça, Tesliç, Bosanski Şamats, Vukosavliye, Petrovo ve Bosanski
Brod’dan oluşan 7 şehir ile birlikte Doboy’a komşu
Federasyon şehirleri olan Maglay, Doboy Istok, Doboy Yug ve Usora gibi şehirlerden gelen hastalara
da hizmet sunması açısından önem arz etmektedir.
35
BALKANLAR VE
DOĞU AVRUPA
Balkan Araştırmaları Merkezi Kurulması
Saraybosna Bilim ve Teknoloji Üniversitesi, ülkenin
önde gelen fikir ve siyaset adamlarından Prof. Dr.
Eyüp Ganiç’in idaresinde yapılanma süreci devam
eden genç üniversitelerden biridir. Üniversite bünyesinde kurulması düşünülen Balkan Araştırmaları Merkezi için gereken teknik ekipman desteği
sağlanmıştır.
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
BOSNA-HERSEK
Doboy Genel Hastanesi bünyesinde bulunan ve
yılda ortalama 30.000 hastaya hizmet veren Nöroloji Bölümünün tadilatı yapılarak çeşitli hastane
ekipmanından oluşan donanım desteği verilmiştir.
Projenin açılışı Temmuz ayında yapılmıştır. Nöroloji Bölümü 9 doktor ve 56 hemşire ile hizmet
vermekte olup, yetişkinler için 75, çocuklar için 10
yatak kapasitesine sahiptir.
Visoko Belediyesi Sağlık Merkezi İnşaatı
Visoko Belediyesi’nin talebi üzerine Saraybosna’ya
25 km uzaklıkta yer alan Visoko Belediyesi Moştre beldesinde, 15.000 kişiye hizmet vermek üzere
760 m²’lik bina alanı ile 652 m²’lik kullanım kapasitesine sahip bir sağlık merkezi inşa edilmiştir.
Moştre Sağlık Merkezinde 15 çalışma odasının
yanında, 1 diş hekimliği ünitesi ve 1 eczane bulunmaktadır.
Su ve Sanitasyon
2.300
2.300 kişinin suya erişiminin
olmadığı Nemila bölgesinde
sorunun giderilmesine
yönelik olarak su şebekesi
yapımı için gerekli ekipman
desteği ile 1 adet çeşme
inşaatı yapılmıştır.
Nemila Bölgesi Su Şebekesi Yapımı
ve Çeşme İnşaatı
Zenitsa Belediyesi Doboy Kantonu’na bağlı 3.200
nüfuslu Nemila’da yaklaşık 2.300 kişinin suya
erişimi yoktur. Bu durumdan bölgedeki tek sağlık
ocağı olan Nemila Sağlık Ocağı ve 1.500 öğrenci kapasiteli Bosna-Hersek’in en büyük anaokulu
olan Çamil Siyariç Anaokulu da olumsuz olarak
etkilenmektedir. Bu kapsamda, Nemila bölgesinde su sorununun giderilmesine yönelik olarak su
şebekesi yapımı için gerekli ekipman desteği ile 1
adet çeşme inşaatı yapılmıştır.
Diğer Sosyal Altyapı
ve Hizmetler
Zenitsa Kamu Mutfağının Tadilatı
Bosna-Hersek’in Saraybosna, Banya Luka ve Tuzla’dan sonra dördüncü büyük şehri ve Bosna-Hersek Federasyonu Zenitsa Doboy Kantonu’nun
başkenti olan Zenitsa’da bulunan Kamu Mutfağına
(Aşevi) Zenitsa Belediyesi tarafından bedelsiz ve
süresiz olarak bir yer tahsisi yapılmış, mekânın
tadilatı ise Başkanlığımız tarafından gerçekleştirilmiştir. Söz konusu Kamu Mutfağından günlük
ortalama 825 aile faydalanmaktadır.
3K Saraybosna Ampute Basketbol
Kulübüne Tekerlekli Sandalye
3K Saraybosna Ampute Basketbol Kulübü, engelli
kişilerin basketbol yardımıyla topluma uyum sağlayabilmeleri amacıyla 1996 yılında kurulmuştur.
9 kulübün katıldığı Bosna-Hersek Liginde 1998,
2001 ve 2004 yıllarında şampiyonluk kazanan
Kulüp, 2012 yılında Bosna-Hersek kupasını kazanmış ve yine aynı yıl Slavonski Brod’da düzenlenen
uluslararası turnuvada ise birinci olmuştur. Bu
başarılı spor kulübünü desteklemek üzere 5 adet
özel olarak üretilmiş sportif tekerlekli sandalye temin edilmiştir.
Saraybosna Kantonu Çocuk Islah Merkezine
Destek: İkinci Şansımız Projesi
Saraybosna Kantonu Çocuk Islah Merkezi, mahkeme ve okul disiplin kurulları tarafından ıslah
amacıyla gönderilen çocukları eğitim yoluyla topluma kazandırmaya yönelik çalışmalar yürüten
bir kamu kurumudur. Merkez bünyesinde bir çamaşırhane kurulmasına yönelik malzeme ve ekipman desteği sağlanmıştır. Çamaşırhanenin ayrıca
rehabilitasyon gören çocukların temizlik bilincinin
geliştirilmesi yoluyla gerekli alışkanlıkları kazan-
36
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
BOSNA-HERSEK
EKONOMİK ALTYAPILAR VE HİZMETLER
İletişim
200 Çocuğa Kışlık Giyim Yardımı
Savaşta hastalanan ve hayatını kaybeden mağdurların çocukları da bugün ailelerinin kaderini yaşamaya devam etmektedir. Bu durum işsizliğin çok
yüksek boyutlarda olduğu Bosna-Hersek’te özellikle öksüz çocuklar için geçerli olup, bu çocuklar
çeşitli ekonomik zorluklarla baş etmek zorunda
kalmaktadır.
Yetim Gülümsemesi Derneği (Osmjeh Jetima), öksüz çocukların sosyo-kültürel gelişimi ve eğitimi
konularında faaliyet göstermektedir. Başkanlığımız tarafından bahse konu Dernek ile işbirliğinde
okul çağındaki 220 çocuk için kışlık mont ve bottan
oluşan giyim yardımı yapılmıştır.
Zenitsa Üniversite Kütüphanesine
Kitap Desteği
Zenitsa Üniversite Kütüphanesi’ne aralarında Safahat, Hikayeler ve Çalıkuşu’nun da bulunduğu
Türk Edebiyatının temel eserlerinden oluşan 100
kitap Başkanlığımızca sağlanmıştır.
Zenitsa Üniversite
Kütüphanesi’ne Türk
Edebiyatının temel
eserlerinden oluşan 100
kitap hibe edilmiştir.
Bosna-Hersek’e medya alanında verilen bir diğer
destek ise devlet kanalı BHRT’nin dijital yayına geçiş süreci kapsamında sağlanan teknik ekipman
hibesidir.
Jepa ve Srebrenitsa
Anneleri Derneği ile
işbirliğinde üç aşamalı
Tarımsal Kalkınma Projesi
geliştirilmiştir. Srebrenitsa
merkezli olarak Bratunats,
Zvornik, Miliçi, Vlasenitsa,
Rogatitsa, Vişegrad, Han
Piyesak ve Jepa’da yaşayan
toplam 287 mülteci aileye
23 çeşit tarla ve bahçe
tohumu dağıtılmıştır.
ÜRETİM SEKTÖRLERİ
Tarım ve Hayvancılık
Doğu Bosna Tarımsal Kalkınma Projesi
Başkanlığımız, Bosna Savaşını etnik temizlik ve
zorunlu göç uygulamalarıyla en ağır biçimde yaşayan Srebrenitsa merkezli Doğu Bosna bölgesinde
geri dönüş sürecini desteklemek üzere proje ve
faaliyetler gerçekleştirmektedir. Bu kapsamda,
konuyla ilgili çalışmalar yürüten sivil toplum kuruluşlarına da destek olunmaktadır. Bunlardan biri
de Jepa ve Srebrenitsa Anneleri Derneği’dir. Dernek, Bosna Savaşının ardından, hayatta kalanları
ve savaşta ölenlerin ailelerini bir araya getirmek
maksadıyla 1996 yılında Saraybosna merkezli olarak kurulmuştur.
Jepa ve Srebrenitsa Anneleri Derneği ile işbirliğinde üç aşamalı Tarımsal Kalkınma Projesi geliştirilmiştir Bu kapsamda, ilk aşama olarak Doğu Bosna
Tarımsal Kalkınma Projesi başlatılmış ve Srebrenitsa merkezli olarak Bratunats, Zvornik, Miliçi,
Vlasenitsa, Rogatitsa, Vişegrad, Han Piyesak ve Jepa’da yaşayan toplam 287 mülteci aileye 23 çeşit
tarla ve bahçe tohumu dağıtımı gerçekleştirilmiştir. Srebrenitsa Belediyesi ve bölgedeki tarım bir-
37
BALKANLAR VE
DOĞU AVRUPA
malarına da yardımcı olacağı öngörülmektedir.
“Her çocuk ikinci bir şansı hak eder” deyişinden
hareketle projeye “İkinci Şansımız” adı verilmiştir.
Medya Sektörüne Destek
Tuzla Kantonu Radyo Televizyon Kurumu, Una-Sana Kantonu Radyo Televizyonu ve Gorajde merkezli Bosna Podrinye Kantonu Radyo Televizyonu’nun
katılımıyla ortak bir medya projesinin uygulanması
kapsamında Una-Sana Kantonu Radyo Televizyonu için 29 kalem, Tuzla Kantonu Radyo Televizyonu
için 8 kalem ve Bosna Podrinye Kantonu Radyo
Televizyonu için de 19 kalem malzeme temin edilmiştir. Bu destek ile Bosna-Hersek medyasının ortak yayın ve programlar gerçekleştirmesine imkân
sağlanmıştır. Proje ile TÜRKSAT’tan uydu desteği
ile diaspora Boşnaklarının anavatanlarıyla olan
kültürel irtibatının güçlendirmesi de amaçlanmaktadır.
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
BOSNA-HERSEK
likleriyle işbirliği halinde uygulanan projenin ikinci
ayağı ise tarımsal mekanizasyona yönelik olup 3
adet traktör temin edilmiştir. Srebrenitsa Belediyesi ile işbirliğinde uygulanan projenin üçüncü ve
son ayağında ise 7 adet sebze ve meyve kurutma
makinesi hibe edilmiştir. Her biri 300 kg kapasiteye sahip olan ve bölge şartlarına uygun ucuz
enerjiyle çalışan kurutma makinelerinin, meyve
üreticilerinin gelirini önemli ölçüde artıracağı öngörülmektedir. Bunun yanında proje kapsamında
ayrıca Srebrenitsa Belediyesi tarafından ailelere
ekim faaliyetleri hakkında eğitim programları düzenlenmiştir.
400
Arıcılık Projesi kapsamında
2013 yılında 400 adet
kovan, 400 koloni oğul
arı ve arıcılık malzemesinden
oluşan ekipman
hibe edilmiştir.
Organik Tarım Üretiminin
Geliştirilmesine Destek
Orta Bosna Kantonu Organik Üreticiler Birliği, 2007
yılından beri hem organik hem de geleneksel tarım üretimine destek veren bir kuruluştur. Merkezi
Yeni Travnik’te olup, Orta Bosna Kantonu Hükümetinden de destek görmektedir.
Başkanlığımız tarafından Orta Bosna Kantonu
Organik Üreticiler Birliği ile işbirliğinde organik
tarımın geliştirilmesine yönelik olarak bir proje
geliştirilmiştir. Bu kapsamda üretim için sertifika
almış 150 organik üretim yapan çiftçi ile şifalı bitki
ve orman meyveleri toplayan 250 kişiye özel olarak ahşap malzemeden üretilen 15 adet taşınabilir
dükkan hibe edilmiş, bu şekilde ürettikleri ürünleri
stantlarda satışa sunma fırsatı sağlanmıştır. Bunun yanında organik üretimle uğraşacak kişilere
yönelik olarak farklı şehirlerde eğitim programları
da düzenlenmiştir.
Sanayi
Jelyezno Polye Arıcılık Projesi
Zenitsa Doboy Kantonu’na bağlı Jepçe Belediyesi’nde bulunan ve Sırbistan sınırına 4 km uzaklıkta
bulunan Jelyezno Polye, 5.000 kişilik Boşnak nüfusa sahip toplam 11 köyden oluşmaktadır. Bölge,
Bosna Savaşının sonuçlarından oldukça olumsuz
bir şekilde etkilenmiştir. Savaş öncesinde sanayinin yoğun olduğu bölgede, savaşın ardından fabrikalar çoğunlukla kapanmış ya da az kapasite
ile çalışmak zorunda kalmıştır. Mesela buradaki
en önemli istihdam kaynaklarından biri olan demir-çelik fabrikası savaş sonrasında ölçek küçültmüştür. Bu durumun bir sonucu olarak birçok Jelyezno Polyeli işsiz kalmıştır.
Bu kapsamda bölgede istihdamın artırılmasına
yönelik olarak Arıcılar Birliği ile işbirliğinde Arıcılık
Projesi geliştirilmiştir. Proje kapsamında ilk olarak
2012 yılında ülkemiz uzmanları tarafından eğitim
programları düzenlenmiştir. Bunun yanında 80
arıcıya toplam 1.200 kovan oğul arı kolonisi ve bir
dizi ekipman desteği verilmiştir. 2013 yılında ise
400 adet kovan, 400 koloni oğul arı ve arıcılık malzemesinden oluşan ekipman hibe edilmiştir.
38
Saraybosna Üniversitesi
Tarım-Gıda Fakültesine,
bal ve diğer arı ürünlerinin
kontrolünün yapılabilmesine
yönelik Analiz Laboratuvarı
kuruldu.
150 organik üretim yapan
çiftçi ile 250 kişiye özel
olarak ahşap malzemeden
üretilmiş 15 adet taşınabilir
dükkan hibe edildi.
Saraybosna Üniversitesi TarımGıda Fakültesi’nde Bal Analiz
Laboratuvarı Kurulması
Başkanlığımızca Saraybosna Üniversitesi Tarım-Gıda Fakültesi bünyesinde başta polen olmak
üzere, bal ve diğer arı ürünlerinin kontrolünün
yapılabilmesine yönelik olarak Analiz Laboratuvarı kurulmuştur. Bahse konu Laboratuvar, Bosna-Hersek genelinde ilk olma özelliği taşımakta
olup, piyasada çok az bulunan yerel balın analizini gerçekleştirme ve AB standartlarına uygun
hale getirme yoluyla AB ülkelerine ihraç imkânı
sağlayacağı öngörülmektedir. Bunun yanında, Laboratuvarın bal kontrolüne yönelik denetleyici bir
rolü de olacak ve arı dernekleri bal sertifikasını
buradan alabileceklerdir. Bu şekilde bal kalitesinin
izlenmesi yoluyla balın etiketlenerek tüketicilerin
korunması planlanmaktadır. Bunun yanında projenin sektörün en önemli sorunlarından biri olan
pazarlamaya da katkı sağlaması beklenmektedir.
Geleneksel Bosanski Petrovats
Kilimlerinin Üretimine Destek
Bosna-Hersek’in batısında Una-Sana Kantonunda
yer alan Bosanski Petrovats’ın nüfusu savaş öncesi dönemde 15.600 civarında iken savaş sonrası
dönemde 8.000’e kadar gerilemiştir. Bu arada nüfus içerisinde çalışan kişi sayısı da 903 olarak belirlenmiştir. Bölgede temel geçim kaynağı tarım ve
hayvancılıktır. Şehir aynı zamanda geçmişten bu
yana geleneksel kilim üretim merkezlerinden biri
olma özelliği ile ön plana çıkmaktadır.
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
BOSNA-HERSEK
UNESCO Dünya Mirası
Listesinde bulunan
Sokullu Mehmet Paşa
(Drina) Köprüsü’nün
restorasyonu…
ÇOKLU/ÇAKIŞAN SEKTÖRLER
Diğer Çoklu Sektörler
Sokullu Mehmet Paşa (Drina)
Köprüsü Restorasyonu
Başkanlığımız tarafından Sokullu Mehmet Paşa
(Drina) Köprüsünün restorasyonuna yönelik bir
proje geliştirilmiştir. Proje uygulamasına 2013
yılında başlanmış olup, çalışmaların 2014 yılında
tamamlanması planlanmaktadır. UNESCO Dünya
Mirası Listesinde de bulunan köprünün restorasyon süreci, bölgesel ve uluslararası kamuoyu, mimarlık çevreleri ve medya organlarınca da yakından takip edilmektedir.
Sokullu Mehmet Paşa (Drina) Köprüsü, 1571 ila
1577 yılları arasında Sadrazam Sokullu Mehmet
Paşa tarafından Mimar Sinan’a yaptırılmıştır. Balkanlarda Osmanlı klasik dönem mimarisinin en
önemli eserlerinden biri olup, Bosna-Hersek ve civarındaki köprü mimarisi örneklerinin de en güzel
ve sıra dışı olanlarından birisidir. Bosna eyaleti ile
İstanbul arasındaki anayol üzerinde inşa edilmiş,
etrafındaki köy ve şehirlerin gelişmesinde anahtar
rol üstlenmiştir.
Köprü, bölgede yaşayan farklı etnik ve kültürel
gruplar arasındaki ilişkinin son 350 yılını Drina
Köprüsünün tanıklığıyla aktaran İvo Andriç’in Nobel ödüllü Drina Köprüsü romanına da ilham kaynağı olmuştur. Türk edebiyatında da roman, hikâye
ve deneme tarzı edebi anlatılara konu olmuştur.
Aliya İzzetbegoviç Hatıra Evi
Bosna-Hersek’in kurucu Cumhurbaşkanı Aliya
İzzetbegoviç’in doğduğu evin tadilatı vefatının 10.
yıl dönümünde gerçekleştirilmiş olup, Aliya İzzetbegoviç Hatıra Evi olarak hizmet verecektir. Hatıra
Evi, İzzetbegoviç’in özel eşyalarının sergileneceği
bir müzeyi içermesinin yanısıra, konuyla ilgili kültürel etkinliklere de ev sahipliği yapacaktır.
Selçuklu Belediyesi ile
işbirliğinde Saraybosna
Mevlevihanesi (İsa Bey
Tekkesi) restore edilmiştir.
İzzetbegoviç ailesi, 1868 yılında Belgrad’dan Osmanlı dönemindeki ismi Aziziye olan Bosanski Şamats’a ve 1928 yılında da oradan Saraybosna’ya
göç etmiştir. Ailenin Bosanski Şamats’ta ikameti
sırasında Aliya İzzetbegoviç’in kendisiyle aynı ismi
taşıyan dedesi, Şamats Belediye Başkanlığı yapmıştır. Dede İzzetbegoviç’e ait evde, doğumundan
1928 yılına kadar Aliya İzzetbegoviç’in de yaşadığı
ve çocukluğunun ilk yıllarını geçirdiği bilinmektedir.
Saraybosna Mevlevihanesi Restorasyonu
Saraybosna Mevlevihanesi, Evliya Çelebi’nin seyahatnamesinde “Milatska nehri kenarında, cennet
bağı gibi bir yerde olup semahane ve meydanlı bir
Celaleddin-i Rumi tekkesi” ifadesiyle bahsettiği,
şehirdeki 47 tekkeden birisidir. 1462 yılında inşa
edildiği rivayet edilmektedir. 1697 tarihinde Zenta
Savaşı sonrasında Prens Öjen’in şehirde mevcut
177 camiden 120’sini yaktırdığı Saraybosna kuşatmasında tamamen kül olmuş, 1781-1782 yıllarında Bosna Valisi Vecihi Paşa tarafından yeniden
inşa edilmiştir.
Osmanlı döneminde önemli bir merkez olan Mevlevihane, Şam, Konya, Girit, Filibe, Selanik, Üsküp
ve Budapeşte gibi Anadolu ve Balkan coğrafyasını
birleştiren kültürel iletişim ağının üzerinde durmaktadır. Ancak, Mevlevihane 1954 yılında Tito
Yugoslavyasının kültür politikalarının bir sonucu
olarak yıkılan birçok Osmanlı dönemine ait eserle
aynı kaderi paylaşmıştır.
Bosna-Hersek’in kurucu
Cumhurbaşkanı Aliya
İzzetbegoviç’in doğduğu
evin tadilatı vefatının 10. yıl
dönümünde Başkanlığımızca
gerçekleştirilmiştir.
Starigrad Belediyesinin talebi doğrultusunda ve
Selçuklu Belediyesi ile işbirliğinde Saraybosna
Mevlevihanesi (İsa Bey Tekkesi) restore edilmiştir.
Şehrin en güzel tepelerinden birinin üzerinde yer
alan Mevlevihane, Balkanlar Mevlana Araştırmaları Merkezi olarak hizmet verecektir.
Maglay Kurşunlu Cami Restorasyonu
Bosna-Hersek’in kuzeyinde Zenitsa-Doboy Kantonu’na bağlı Maglay şehrinde bulunan Kurşunlu
Cami, 1560’ta Kalavun Yusuf Paşa tarafından yaptırılmıştır. Cami, Bosna Savaşı sırasında büyük bir
tahribata uğramış olup, Başkanlığımız tarafından
restore edilmiştir. Restorasyon projesi kapsamında rölöve ve kalem işleri yanında cami zemininde
kullanılmak üzere 200 m2 halı döşemesi ile ses
sistemi kurulumu gerçekleştirilmiş ve dış çevre
düzenlemesi ile bahçede şadırvan yapılmıştır.
39
BALKANLAR VE
DOĞU AVRUPA
Başkanlığımız tarafından Bosanski Petrovats Belediyesi’nin talebi üzerine Kilim Dokuma Atölyesi
açılmıştır. Bu kapsamda toplam 50 adet kilim tezgâhı temin edilmiştir. Atölyede çalışmak üzere ilk
etapta 190 kadın başvurmuştur. Proje ile sanatsal
bir değeri bulunan, yüz yıllardır kuşaktan kuşağa
aktarılan, Bosnalı kadınların bilgi, tecrübe ve becerilerini yansıtan geleneksel Boşnak kilimlerinin
üretimini canlandırma yoluyla istihdama da katkı
sağlanmıştır.
KARADAĞ
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
KARADAĞ
NÜFUSU
684.736
TİKA 2013 Karadağ
Harcamalarının
Sektörel Dağılımı (%)
BALKANLAR VE
DOĞU AVRUPA
YÜZÖLÇÜMÜ
13.812 km²
Eğitim
Diğer Sosyal Altyapı ve Hizmetler
%13,23
%70,71
Sağlık
Ekonomik Altyapılar ve Hizmetler
%4,28
%0,48
Su ve Sanitasyon
Üretim Sektörleri
%8,49
%0,05
İdari ve Sivil Altyapılar
%2,76
Karadağ’ın yıllara
göre bütçeden
aldığı pay (%)
%
5,74
%
3,39
2008
%
3,56
%
1,37
2009
%
1,30
2010
2011
%
0,90
2012
2013
41
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
KARADAĞ
Karadağ Devlet Üniversitesi Tıp Fakültesi Bilimsel
Araştırma Laboratuvarının kapasitesini arttırmak
üzere ihtiyaç duyulan tıbbi cihazlar temin edilmiş
ve kurulumları yapılmıştır. Ayrıca donanım hakkında eğitim de verilmiştir.
SOSYAL ALTYAPI VE HİZMETLER
Eğitim
Karadağ Üniversitesi Yabancı Diller
Enstitüsü’ne Ekipman
Başkanlığımız tarafından 2008 yılından beri başkent Podgoritsa ile Bar ve Rojaye şehirlerinde dil
kursları düzenlenmektedir. Karadağ Yabancı Diller
Enstitüsü bünyesinde düzenlenen kurslara her yıl
ortalama 250 kişi katılmaktadır. Dil kurslarının
daha etkin öğrenilmesine yönelik olarak bahse
konu Enstitü’ye bağlı bir Bilgisayar Laboratuvarı
kurulmuştur.
Podgoritsa Mehmed Fatih Medresesi’nin
Desteklenmesi
Podgoritsa’da bulunan Mehmed Fatih Medresesinin yapım işi, 2008 yılında Başkanlığımızın desteğiyle tamamlanmış olup, eğitim-öğretim faaliyetlerine tekrar başlamıştır. 2009 yılından beri tüm
öğretmen, idari ve yardımcı personel istihdamı ile
ekipman ve tefrişat ihtiyacı da Başkanlığımızca
karşılanmaktadır. Medrese, 2012 yılında ilk mezunlarını vermiş olup, 2013 yılında 161 öğrenciyle
eğitim-öğretim hayatına devam etmiştir.
Karadağ Devlet Üniversitesi Tıp Fakültesi
Bilimsel Araştırma Laboratuvarına
Ekipman Desteği
Yugoslavya döneminden kalan eski yapılarda faaliyetlerini sürdüren eğitim kurumlarının fiziksel
altyapılarının iyileştirilmesi, ülkede devam eden
ekonomik kriz sebebiyle yeterli kaynak aktarılamadığı için mümkün olamamaktadır. Karadağ
Devlet Üniversitesi Tıp Fakültesi Bilimsel Araştırma Laboratuvarı da diğer devlet kurumları gibi
sınırlı imkânlarla faaliyetlerini sürdürmektedir.
Laboratuvardan, 363 tıp, 109 diş hekimliği ve 244
ihtisas öğrencisi yararlanmaktadır.
UDG Üniversitesi Yaz Okulu Programına Destek
Başkent Podgoritsa’da yerleşik özel UDG Üniversitesi tarafından teması Bölge Ülkeleri ve Türkiye
olarak belirlenen 15 günlük bir programa destek
verilmiştir. Programa 6 ülkeden 30 öğrenci katılmıştır.
Karadağ Devlet Üniversitesi
Tıp Fakültesi Bilimsel
Araştırma Laboratuvarı’nın
fiziksel altyapısının
iyileştirilmesi...
5.000
Rasovo beldesinde
yaklaşık 5.000 kişinin
faydalanabileceği İslam
Eğitim Merkezinin yapımı
tamamlanmıştır.
Nikşiç Meslek Lisesi’ne Bilgisayar
Laboratuvarı Kurulumu
Nikşiç, Karadağ ortalamasına göre daha gelişmiş bir sanayi şehridir. Bununla birlikte, eğitim
kurumları diğer şehirlerle benzer şekilde fiziksel
yetersizliklere sahiptir. Bunlardan biri de Nikşiç
Meslek Lisesi’dir. Lise Müdürlüğünün kullanılamaz
durumdaki bilgisayar sınıfının yenilenmesi talebi
kapsamında 20 adet bilgisayar, birer adet yazıcı,
projektör, kesintisiz güç kaynağı ile dolap, bilgisayar masaları ve sandalyeler hibe edilmiştir. Bu
destek ile Lise bünyesinde modern bir Bilgisayar
Laboratuvarı oluşturulmuştur. Laboratuvarın açılışına Karadağ Milli Eğitim Bakanı ve üst düzey bürokratlar katılmıştır.
Bistrica Köyü Vuk Karaciç Okuluna
Isıtma Sistemi Kurulumu
2.500 nüfusa sahip Biyelo Polye’ye bağlı Bistrica
köyünde faaliyet gösteren 20 sınıflı Vuk Karaciç
Okulunda merkezi ısıtma sistemi olmadığı için
odun sobası kullanılmaktaydı. Ancak bölgede ağır
kış koşulları etkili olduğundan okul binasının odun
sobası ile ısıtılması tam olarak mümkün olmamaktaydı. Bu kapsamda bahse konu Okul Müdürlüğünün talebi doğrultusunda bir proje geliştirilmiş
ve 20 sınıf, öğretmen odaları ve koridorlar olmak
üzere tüm okul modern bir kalorifer sistemine kavuşturulmuştur. Okul 160 öğrenci kapasiteli olup,
30 öğretmen görev yapmaktadır. Projenin açılışı 5
Kasım 2013 tarihinde gerçekleştirilmiştir.
Rasovo İslam Eğitim Merkezi
İnşaatının Tamamlanması
Rasovo beldesinde yaklaşık 5.000 kişinin faydalanabileceği Rasovo İslam Eğitim Merkezinin
yapımına destek verilmiştir. Yapılan çalışmalarla
eğitim faaliyetleri ve kültürel etkinliklerin gerçekleştirileceği ve kreş olarak kullanılacak mekânların tamamlanması sağlanarak, 2013 yılında merkez hizmet vermeye başlamıştır.
42
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
KARADAĞ
Sağlık
Karadağ’ın en büyük
hastanesi olan 283 yatak
kapasiteli Niksiç Devlet
Hastanesi’ne röntgen
cihazı ile kadın hastalıkları
bölümünde kullanılmak
üzere 2 adet ultrason cihazı
temin edilmiştir.
Ostroslulara kısıtlı koşullarda hizmet veren ve
açıldığı 1978 yılından bu yana herhangi bir tadilat görmemiş Ostros Sağlık Ocağının donatımı ve
onarımı gerçekleştirilmiş, 3 Temmuz 2013 tarihinde düzenlenen törenle hizmete açılmıştır. Törene,
Karadağ Sağlık Bakanı ve üst düzey bürokratlar
katılmıştır. Bunun yanında halihazırda Fransa’da
yaşayan Ostroslular da Ostros Sağlık Ocağına bir
ambulans hediye ederek projeye destek olmuşlardır.
Danilo I Devlet Hastanesine Destek
Ülkenin eski başkenti ve kültürel merkezi olan Çetinye’de bulunan Danilo I Devlet Hastanesi 1964
yılında inşa edilmiştir. Hastanede yılda ortalama
1.000 cerrahi operasyon ile 500 doğum gerçekleştirilmektedir. Ayrıca ülkedeki tek tüp bebek merkezine sahip olması dolayısıyla da önem taşımakta
olup, bu özelliğiyle ülkenin diğer şehirlerinden de
hasta kabul etmektedir.1979 yılında meydana gelen depremden sonra ilk tadilatını gören hastanede
bu tarihten sonra hiç bakım yapılmamıştır. Bundan
dolayı mevcut elektrik sisteminin eski olmasından
dolayı sık sık elektrik kesintileri yaşanmakta, bu
durum özellikle prematüre doğumlar ve kuvözdeki
çocuklar ile ameliyattaki hastalar için ciddi riskler
oluşturmaktaydı.
Bu kapsamda, Başkanlığımızca 1 adet jeneratör
temin edilmiştir. Bunun yanında Yenidoğan Ünitesinde teknik imkansızlıklar nedeniyle gerekli
hijyen koşullarını sağlayamayan Laktarium (Emzirme) Odası rehabilite edilerek anne ve yenidoğan
bebekleri için sağlıklı bir ortam oluşturulmuştur.
Rojaye Devlet Hastanesi Göz
Kliniğinin Desteklenmesi
20.000 nüfuslu Rojaye şehri, Sancak bölgesinin
Karadağ tarafında kalan kısmında merkezi bir
konumdadır. Rojaye’de bulunan Devlet Hastanesi Göz Kliniği, 30 yıl önce hizmet vermeye başlamış ancak günümüze kadar hiç tadilat ve bakım
görmemiştir. Ekipmanı kullanılamayacak duruma
gelen kliniğin doktor odası ile muayene odasının
Dağlık yapı ve teknik
imkansızlıklar sebebiyle
hem içilebilir hem de
sulama suyuna erişimde
sıkıntılar yaşayan Karadağ’ın
kuzeyinde yer alan Haliloviçi
köyünde yaklaşık 200
kişinin, Pluntse köyünde ise
175 kişinin faydalanması
öngörülen su depoları
hizmete açılmıştır.
Nikşiç Devlet Hastanesi’ne Ultrason Cihazı
Karadağ’ın ikinci büyük şehri olan Nikşiç’te bulunan Devlet Hastanesi, 283 yatak kapasitesi ile Karadağ’ın en büyük hastanesi olup, bünyesinde tüm
poliklinik bölümler yer almaktadır. Hastane Müdürlüğü, hastanede kullanılan bazı cihazların eski
olduğu ve doğru sonuçlar vermediğini belirterek
destek talebinde bulunmuştur. Bu kapsamda acil
ihtiyaç duyulan röntgen cihazı ile kadın hastalıkları bölümünde kullanılmak üzere 2 adet ultrason
cihazı temin edilerek 14 Haziran 2013 tarihinde
teslim edilmiştir.
Su ve Sanitasyon
Rojaye Haliloviçi ve Pluntse Köylerine
Su Deposu
Karadağ Başbakan Yardımcılığı, Rojaye Belediyesi’ne bağlı Haliloviçi ve Pluntse köylerinin ihtiyacı
olan su deposunun Başkanlığımızca yaptırılmasını
talep etmiştir. Karadağ su zengini bir ülke olmasına rağmen, dağlık yapısı ve teknik imkansızlıkları
sebebiyle hem içilebilir hem de sulama suyuna
erişimde sıkıntılar yaşamaktadır. Bölge halkının
temiz ve içilebilir suya erişiminin sağlanabilmesi
için ülkenin kuzeyinde yer alan Haliloviçi köyünde
yaklaşık 200 kişinin, Pluntse köyünde ise 175 kişinin faydalanması öngörülen depoların yaptırılması
sağlanmış ve hizmete açılmıştır.
43
BALKANLAR VE
DOĞU AVRUPA
Ostros Sağlık Ocağı Onarım ve Donatımı
Ülkenin Güney Bölgesinin Karadağ tarafında kalan
kesiminde yer alan Ostros Beldesi, Bar şehrinden
yaklaşık 40 km uzaklıktadır. İklim koşullarının elverişsizliği ve iş alanlarının bulunmaması sebebiyle sürekli göç vermektedir. Ayrıca, şehirdeki altyapı
eksiklikleri halkın hizmet alımını sınırlamaktadır.
yeniden düzenlenmesi, onarımının yaptırılması ve
ihtiyaç duyulan tıbbi ekipmanın alınması konusunda Başkanlığımızdan destek talep edilmiştir. Talep
doğrultusunda, Başkanlığımızca kliniğin doktor
odası ve muayene odasının tadilatı, boya badana,
zemin düzeltmesi, fayans işleri ve elektrik işleri
yaptırılmıştır. Ayrıca kliniğin ihtiyacı olan bilgisayarlı görme alanı, oftalmoloji ultrason cihazı, muayene yatağı ve doktor odası ile muayene odasının
mobilyaları alınmıştır. Proje sonucunda şehirdeki
tek devlet hastanesinin göz kliniğinin yeniden hizmete açılması sağlanmıştır.
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
KARADAĞ
Buna ek olarak, Ostros Belediyesi’nin talebi doğrultusunda Kocaeli Büyükşehir Belediyesi İSU uzmanları tarafından 2011 yılında fizibilite çalışması
ile proje çizim süreci başlatılan Ostros Beldesi Su
İsale Hattı Projesi, Mayıs 2013 tarihinde Başkanlığımız desteğiyle tamamlanmıştır.
Plav Şehri Su İsale Hattı Yapım İşi ile Ostros
Su İhale Hattının Projelendirilmesi
Karadağ’ın Arnavutluk ile 52 km uzunluğundaki sınır bölgesinde kurulu Plav şehrinin nüfusu
13.000 civarındadır. 16. yüzyıldan 1911 yılına kadar Osmanlı idaresinde kalan Plav şehri, ülkenin
en kaliteli sularına sahip olmasına rağmen, dağlık
bir alanda olmasından dolayı suyun tutulmasında
sorun yaşamaktadır.
Plav Belediyesi ile
Ostros Belediyesinin
Su İsale Hattı Projeleri
Başkanlığımız desteğiyle
gerçekleştirilmiştir.
Biyelo Polye Gubavaç Köyü İçme
Suyu Şebekesinin Yenilenmesi
Karadağ Başbakan Yardımcılığı, Biyelo Polye Belediyesi’ne bağlı Gubavaç köyünün ihtiyacı olan içme
suyu borularının asbest içermesi sebebiyle insan
sağlığını tehdit ettiği belirtilerek içme suyu borularının temini hususunda destek talebinde bulunulmuştur. Başkanlığımızca temin edilen borular,
Belediye yetkililerine teslim edilmiş ve şebekenin
tadilatı tamamlanarak anılan projenin açılışı 30
Kasım 2013 tarihinde gerçekleştirilmiştir.
Plav Belediyesi, şehre su temin eden isale hattının
asbestli olması ve kanserojen madde içermesi sebebiyle halk sağlığını tehdit eden bir boyuta ulaştığını belirterek mevcut içme suyu isale hattının
iyileştirilmesi ve dağıtım şebekesinin yenilenmesi
konusunda destek talebinde bulunmuştur.
Toplam uzunluğu 7,5 km olan isale hattının proje
çizimleri, Kocaeli Büyükşehir Belediyesi İSU uzmanları tarafından yapılmıştır. Belediyenin tüm
hatları yenilemek için hazırladığı su projesinde
yapılan düzenleme ile yaklaşık 2 km’lik yeni su
isale hattı yapılarak mevcut sistem iyileştirilmiştir.
Yüksek dağlarla çevrili olmasından dolayı suyun
tutulmasındaki sorunların önüne geçilmiş ve mevcut eski borular yenileriyle değiştirilerek asbest ve
kanserojen madde içeren ve halk sağlığını tehdit
eden unsurlar ortadan kaldırılmıştır. Yeni kaynak
bağlantıları ile su seviyesinin yükseltilmesi sağlanarak anılan proje tamamlanmıştır.
Yol kontrol ekipmanlarının
eksikliğinin giderilmesi
amacıyla Karadağ Emniyeti
için modern sistemde 4 adet
radar temin edilmiştir.
İdari ve Sivil Altyapılar
Berane Emniyet Binası Tadilatı
50 yıl önce yaptırılan Karadağ Berane Emniyet binasının fiziksel altyapısının iyileştirilmesine yönelik olarak Emniyet Müdürlüğü tarafından başlatılan
çalışma ile dış cephe ve çatı sistemi onarılmış, ancak kaynak yetersizliğinden dolayı kapı ve pencereleri yaptırılamamıştır. İnşaatın tamamlanması
ile ısıtma ve izolasyon sıkıntılarının giderilmesine
yönelik destek talebi kapsamında Berane Emniyet
Müdürlüğü binasının kapı ve pencereleri yenilenmiştir.
Karadağ Emniyeti İçin Modern
Sistemde 4 Adet Radar
Karadağ Emniyet Müdürlüğü tarafından, yol kontrol ekipmanının yeterli olmaması sebebiyle trafik
denetimlerinin aksadığı, bundan dolayı trafik kazalarının meydana geldiği belirtilmiştir. Yine ülkenin dağlık yapısı ve otoyollarının tek şeritli olması
44
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
KARADAĞ
seyahat güvenliğini olumsuz olarak etkilemekte
olup, bu durum da yol kontrol ekipmanını daha
elzem hale getirmektedir. Bu kapsamda Karadağ
Emniyeti için modern sistemde 4 adet radar temin
edilmiştir.
Bar İslam Kültür Merkezi toplam 4.000 m2 kullanım alanından oluşmaktadır. Caminin yanısıra
araştırma merkezi, misafirhane, kütüphane, kreş,
taziye evi ve çeşitli sosyal etkinlikler için alanlar
da bulunan Bar İslam Kültür Merkezinin yapım işi
2013 yılı sonunda tamamlanmıştır.
Merkezin tüm ince işleri ve tezyinatı ile elektrik, su
ve kanalizasyon bağlantıları ve çevre düzenlemesi
yapılmıştır. Adriyatik kıyısındaki en büyük kültür
merkezi olarak faaliyet gösterecek olan Bar İslam
Kültür Merkezinin iç ve dış mimarisi, vitray, süsleme ve kalem işleri tamamen Türk mimari özelliklerini taşımaktadır.
Byelo Polye’de Düzenlenen Toplantıya Destek
Karadağ’da bilimsel nitelikli çeşitli toplantı ve organizasyonlar yoluyla kültürlerarası diyalogun
geliştirilmesine yönelik çalışmalar yapan Karadağ-Türk Dostluk Derneği tarafından 21-24 Kasım
2013 tarihleri arasında Byelo Polye’de “Karadağ
Kuzey Bölgesinin İşbirliği İmkânları, Sorunları ve
Mevcut Durumu” başlıklı özellikle gelişmemiş olan
kuzey bölgesinin ekonomik sorunlarının çözüm
yollarının ele alındığı bir toplantı düzenlenmiştir.
İki ülkeden sivil toplum kuruluşlarının bir araya
getirildiği, bu yıl beşincisi düzenlenen toplantıya
Türkiye’den katılan 25 kişi için destek sağlanmıştır.
30
30 otistik ve bedensel
engelli çocuğa eğitim
verildiği, toplam 2.264 m2’lik
alana sahip Berane Engelli
Merkezi’nin desteklenmesi...
Karadağ’ın Ulçin şehrinde
faaliyet gösteren Sirena
Engelliler Merkezi için
elektrik, aydınlatma; internet,
telefon ve kamera sistemi
kurulumu gibi altyapı
eksiklikleri giderilmiş, buna
ek olarak, tüm elektronik
donanım, beyaz eşya ve
ahşap mobilyaları temin
edilmiştir.
Sirena Engelliler Merkezi’nin Desteklenmesi
Karadağ’ın Ulçin şehrinde faaliyet gösteren Sirena
Engelliler Merkezi, şehrin tek engelli merkezi olup
belediyeye ait eski bir kültür merkezi binasında çalışmalarını sürdürmektedir. Ancak fiziksel engellilerin merkezden faydalanamadıklarını belirten
merkez yetkilileri, fiziksel şartlarının iyileştirilmesi
ve engellilere uyumlu hale getirilmesi amacıyla
merkezin elektrik, aydınlatma; internet, telefon
ve kamera sistemi kurulumu gibi altyapı eksiklikleri giderilmiş, buna ek olarak, tüm elektronik
donanım, beyaz eşya ve ahşap mobilyaları temin
edilmiştir. Merkezin açılışına Karadağ Çalışma ve
Sosyal İşler Bakanı Predrag Boşkoviç ile bürokratlar katılmıştır.
Berane Engelli Merkezi Donatımı
Berane Belediyesi tarafından otistik çocukların
faydalanabileceği Engelli Merkezi inşa edilmiştir.
Merkezde fiziksel engelleri sebebiyle normal eğitim sistemine katılamayan 30 otistik ve bedensel
engelli çocuğa eğitim verilmekte, fizik tedavileri
yapılmakta ve sosyalleşmelerine imkân verecek
hizmetler sunulmaktadır. Berane Belediyesi’nin
talebi doğrultusunda, 2264 m2’lik toplam alana
sahip merkez için mobilya, beyaz eşya, elektronik
ekipman ile otizm tedavisinde kullanılan eğitim
aktivasyon materyalleri temin edilmiştir.
Rojaye’ye Sosyal Etkinlik Merkezi
Karadağ’ın Sancak bölgesinde yer alan ve nüfusunun %95’ini Boşnakların oluşturduğu Rojaye’de,
yapımı tamamlanan Sosyal Etkinlik Merkezinin
eksik kalan işlerinin ve donatımının sağlanması
hususunda çalışmalara başlanılmıştır. Yaklaşık
10.000 kişinin faydalanacağı merkezde eğitim,
sosyo-kültürel etkinlikler ve taziye evi gibi çeşitli
alanlar oluşturulmuştur. Bu kapsamda, merkezin
eksik kalan inşaat işleri tamamlanarak donanımı
yapılmıştır. Taziye evi ile gasilhane kısmının havalandırma, ışıklandırma, boya ve badana işleri yaptırılmış ve Sosyal Etkinlik Merkezi bahçesinin İbar
nehri ile olan kıyısına taş duvarlar örülmüştür. Ayrıca caminin ön cephesinin ışıklandırma ve çevre
düzenlemesi yaptırılmıştır. Taziye evi için Boşnak
kültürünü yansıtan mobilya (sedir, minder, masa,
sehpa, kitaplık) ile mutfak için mutfak dolabı, mutfak tezgahı, evye ve buzdolabı alınmıştır.
45
BALKANLAR VE
DOĞU AVRUPA
Bar İslam Kültür Merkezi Yapım İşi
Yapımına 2002 yılında başlanan, ancak imkânsızlıklar sebebiyle tamamlanamayan Bar İslam
Kültür Merkezi, Başkanlığımız tarafından devralınmıştır.
Toplam 4.000 m2 kullanım
alanına sahip Bar İslam
Kültür Merkezi’nin yapım
işi 2013 yılı sonunda
tamamlanmıştır.
Diğer Sosyal Altyapı
ve Hizmetler
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
KARADAĞ
Karadağ olmak üzere, Plav ve Gusinye şehirlerinin Osmanlı dönemine ait tarihleri, yaşayışları ve
Osmanlı Devleti’nin çekilmesi sırasında yaşanan
olaylar ele alınmıştır.
15. Geleneksel Spor Müsabakalarının
Desteklenmesi
Her yıl farklı bir Balkan ülkesinde düzenlenen ve
Balkan ülkeleri arasındaki dayanışmanın artırılmasını hedefleyen Geleneksel Spor Müsabakaları,
2013 yılı Ağustos ayında Başkanlığımız desteğiyle
Karadağ’ın Bar şehrinde gerçekleştirilmiştir. Balkan ülkelerinden 250 yarışmacının katıldığı müsabakalarda Bosna-Hersek, Hırvatistan, Arnavutluk,
Kosova, Karadağ ve Sancak bölgesinden toplam
16 takım yarışmıştır. Organizasyonda futbol, basketbol, atletizm, gülle atma, uzun atlama ile satranç ve masa tenisi dallarında yarışmalar düzenlenmiştir.
Muhtelif İftar Etkinlikleri
Gelir düzeyi düşük Roman toplumunun yaşadığı
Konik mahallesi ile çoğunluğun Boşnak ve Arnavutlardan oluştuğu Karabuşko Polye beldesinde
Başkanlığımız tarafından iftar programları düzenlenmiştir. İlk iftar, 21 Temmuz 2013 tarihinde 150
Romanın katılımıyla Konik mahallesinde, ikinci iftar, 22 Temmuz 2013 günü Boşnak ve Arnavut 165
kişinin katılımıyla Karabuşko Polye beldesinde ve
üçüncü iftar ise 23-25 Temmuz 2013 tarihleri arasında Tuzi ve civar köylerinde düzenlenmiştir. Bu
program kapsamında, Tuzi merkezden 130 kişi,
Dinoşa’dan 170 kişi, Mileş köyünden de 90 kişi üç
gün süre ile ağırlanmıştır. Son iftar programı ise,
26 Temmuz 2013’te Türk Misyonu ve Stara Varoş’tan 150 kişinin katılımıyla Podgoritsa merkezde düzenlenmiştir. Ramazan boyunca gerçekleştirilen iftar programları kapsamında toplamda 855
kişi Başkanlığımızca ağırlanmıştır.
Plav Anma Programının Desteklenmesi
100 yıl önce Osmanlının bölgeden çekilmesinin
ardından yaklaşık 5.000 kişinin yaşamını yitirdiği
Plav ve Gusinye bölgelerinde hayatını kaybedenler için Karadağ İslam Birliği tarafından 5-8 Mart
2013 tarihlerinde Plav’da anma etkinliği düzenlenmiştir. Bu kapsamda Türkiye’den de 8 akademisyenin katılımıyla düzenlenen sempozyumda başta
46
Vranyi Köyü Mezarlığı ile
Gasilhanenin Onarımı
Tuzi beldesine bağlı Vranyi köyünde Osmanlı döneminden kalma bir mezarlık, şehitlik olarak bilinmekte ve halen köy halkı tarafından mezarlık
olarak kullanılmaktadır. Mezarlıkta bulunan Osmanlı döneminden kalan mezar taşlarının bakım
ve onarımı, tüm mezarlığın çevre düzenlemesi ile
gasilhanenin çatısı yaptırılmıştır.
Bosna-Hersek, Hırvatistan,
Arnavutluk, Kosova, Karadağ
ve Sancak bölgesinden
toplam 16 takımın
yarıştığı Geleneksel Spor
Müsabakalarına destek
verilmiştir.
Devletin en eski medyası
olan Karadağ Ulusal Radyo
ve Televizyon Kurumu’na
ekipman desteği...
EKONOMİK ALTYAPILAR VE HİZMETLER
İletişim
Karadağ Ulusal Radyo ve Televizyon
Kurumuna Ekipman
1944 yılında kurulan devletin en eski medyasıdır.
Ancak, teknik malzeme eksikliği sebebiyle faaliyetlerini sürdürmekte zorlanan kuruma Başkanlığımızca ekipman desteği sağlanmıştır. Radyonun
teknik veri tabanının güçlendirilmesi, stüdyolarının modernleştirilmesi ve diğer teknik donanımının iyileştirilerek program kalitesinin artırılmasına
yönelik başlatılan projeyle bilgisayar, sunucu, USB,
kayıt cihazları, yorumcu ve muhabir setleri ile yayın kalitesini artırmaya yönelik teknik ekipman tedarik edilmiştir. 2013 yılında Radyo Televizyon Kurumu’nun 69. kuruluş yıldönümü münasebetiyle
radyo ve televizyon alanında en başarılı isimlerine
plaket verilirken, katkılarından dolayı Başkanlığımıza da bir teşekkür plaketi verilmiştir.
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
KARADAĞ
BALKANLAR VE
DOĞU AVRUPA
ÇOKLU/ÇAKIŞAN SEKTÖRLER
Diğer Çoklu Sektörler
Nizam Camisi Tadilati ile Belgesel Film Çekimi
Nizam Camisi, Fatih Sultan Mehmet döneminde
Karadağ’ın Podgoritsa şehri Tuzi kasabasında inşa
ettirilmiş ve hemen yanına savaşlarda şehit düşen
Osmanlı askerlerinin defnedildiği bir şehitlik yaptırılmıştır. Yüzyıllarca bölge halkı tarafından kullanılan cami ile yanında yer alan şehitlik, savaşlar sırasında tahribata uğramış ve depremlerden zarar
görerek yıkılmaya yüz tutmuştur. Başkanlığımız
tarafından caminin restorasyonu yaptırılarak 2011
yılı Ramazan ayında tekrar ibadete açılmıştır. 2013
yılında ise, Nizam Camisinin kurtarılması için 1912
yılında yazılan mektubun ve bir asır sonra gerçekleştirilen restorasyonun serüvenini anlatan belgesel çekimlerine destek verilmiştir.
Gornya Klezna Camisi Restorasyonu
Karadağ’ın en güneyinde Arnavutluk sınırının hemen yanında yer alan Ulçin (Ülgün) şehri, ağırlıklı
olarak Boşnak ve Arnavut nüfustan oluşmaktadır.
Şehirde 6’sı merkezde olmak üzere, çoğu Osmanlı döneminden kalma ve halen faaliyette olan 26
cami bulunmaktadır.
Nizam Camisinin
kurtarılması için 1912 yılında
yazılan mektubun ve bir
asır sonra Başkanlığımızca
gerçekleştirilen
restorasyonun serüvenini
anlatan belgesel film
çekilmiştir.
1660-70 yılları arasında inşa edilen ve 1917 yılında
restorasyonu yapılan Klezna Camisi, 1979 yılında
yaşanan depremle yıkılmıştır. Bölge halkının katkılarıyla bir kısmı yeniden yaptırılan caminin eksik
işlerinin tamamlanması hususunda gelen talep
ile caminin ihtiyaç duyulan onarımı gerçekleştirilmiştir. Köyün tek camisi olan Klezna Camisinde 30
öğrencinin eğitim alabileceği bir bölüm oluşturulmuştur. İnşaat, zemin düzenlemesi ve boya badana işleri ile mihrap, minber ve aydınlatmaları yapılarak cami halıları ile birlikte 30 öğrenci için masa
ve sandalye, bilgisayar, yazıcı, projektör, seslendirme ve klima gibi teknik donanım temin edilmiştir.
Plav Bogayiç Köy Camisine Minare
Yaptırılması
2010 yılında 441 nüfuslu Bogayiç köyünde ibadet,
gasilhane ve taziye odalarından oluşan bir cami
inşa edilmiş ancak imkansızlıklar sebebiyle caminin minaresi tamamlanamamıştır. Köy halkının
talebi doğrultusunda, köy camisinin minaresi Başkanlığımız tarafından tamamlanmıştır.
47
KOSOVA
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
KOSOVA
NÜFUSU
1.836.529
TİKA 2013 Kosova
Harcamalarının
Sektörel Dağılımı (%)
BALKANLAR VE
DOĞU AVRUPA
YÜZÖLÇÜMÜ
10.908 km²
Eğitim
Diğer Sosyal Altyapı ve Hizmetler
%28,67
%59,01
Sağlık
Ekonomik Altyapılar ve Hizmetler
%0,37
%0,11
Su ve Sanitasyon
Üretim Sektörleri
%0,18
%0,41
İdari ve Sivil Altyapılar
%11,25
Kosova’nın yıllara
göre bütçeden
aldığı pay (%)
%
4,09
2008
%
3,19
2009
%
2,10
2010
%
2,33
2011
%
1,00
2012
%
0,83
2013
49
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
KOSOVA
ve üniversitenin idari bölümüne dönüştürülmesi
sağlanmıştır. Buna ek olarak, üniversitenin teknik
donanımı ile bazı bölümlerin tefrişatı sağlanarak
eğitim kalitesi arttırılmıştır. Bu kapsamda 15 adet
sabit misafir sandalyesi, 12 adet dolap, 12 adet bilgisayar, 11 adet koltuk, 11 adet çalışma masası, 1
adet toplantı masası ve koltukları, 6 adet perde, 5
adet sehpa, 5 adet yazıcı / tarayıcı / fotokopi cihazı,
2 adet dolap, 1 adet çalışma masası, 1 adet sehpa,
1 adet koltuk takımı temin edilmiştir.
SOSYAL ALTYAPI VE HİZMETLER
Eğitim
Hacı Ömer Lütfü İlköğretim Okulu
Gezi Programına Destek
Kosova’nın güneyinde yer alan 5.000 nüfuslu Mamuşa Belediyesi, 2011 yılında Kosova’da faaliyet
gösteren 38 belediye arasından örnek belediye seçilmiştir. Anılan belediyeye bağlı 1951 yılında kurulan Hacı Ömer Lütfü İlköğretim Okulu’nun Ankara’da Anafartalar Koleji ile Nevşehir’de Altın Yıldız
Kolejine yönelik ziyaret programı ile öğrencilerin
Türkiye’yi ve eğitim sistemini yakından tanımaları planlanmıştır. Bu kapsamda, 17-31 Mayıs 2013
tarihleri arasında gerçekleştirilen programa 25
öğrenci katımıştır. Program kapsamında Nevşehir,
Eskişehir ve Bursa’nın tarihi ve kültürel mekanları
da gezilmiştir.
Priştine Üniversitesi
tarafından kütüphane olarak
kullanılması planlanan
odanın teknik donanım ve
tefrişatı sağlanmıştır.
Drenas İskender Bey Lisesine Bilgisayar
Laboratuvarı Kurulması
Kosova Ovasının batısında yer alan Drenas bölgesinin 44 derslikli İskender Bey Lisesi, 1.748 Arnavut öğrenciye hizmet vermektedir. Lisenin eğitim
koşullarının iyileştirilebilmesi amacıyla kurulan
40 kullanıcılı bilgisayar laboratuvarına projektör,
dizüstü bilgisayar, yazıcı, ve tarayıcı gibi elektronik
donanımın yanı sıra muhtelif mobilya temin edilmiştir.
Maşhed-i Hüdavendigar Derneği
Okul Gezisine Destek
Maşhed-i Hüdavendigar Derneği tarafından Priştine, Prizren ve Mitroviça’daki 10 okuldan yaklaşık
850 ortaokul ve lise öğrencisi için Tarihi ve Kültürel Okul Gezisi Programı düzenlenmiştir. Program
kapsamında, Sultan Murat Türbesi, Adem Yaşari
Kompleksi, Prizren ile Priştine’deki tarihi ve kültürel merkezlere yapılan ziyaret Başkanlığımızca
desteklenmiştir.
Prizren Üniversitesinin Tadilatı ve Tefrişatı
Genç nüfusun oldukça yüksek olduğu Kosova’da
2010 yılında açılan Prizren Üniversitesi bünyesinde 7.000 öğrenci öğrenim görmektedir. Başkanlığımız tarafından üniversite bünyesinde mevcut
spor salonu ve kafeteryadan oluşan yapının amfi
Priştine Üniversitesi Şarkiyat Bölümü Tefrişatı
400.000 nüfuslu Priştine şehrinde yer alan Priştine Üniversitesi Filoloji Fakültesi’ne bağlı Şarkiyat
Bölümü 1973 yılında eğitim vermeye başlamıştır.
Bölüm tarafından kütüphane olarak kullanılması
planlanan odanın teknik donanım ve tefrişatı sağlanmıştır.
Yaklaşık 360 öğrencinin
öğrenim gördüğü Reçane
Meto Bayraktari Okulunda,
yeni sınıfların açılabilmesi
amacıyla 7 derslikli ek bina
inşaatı yapılmıştır.
Reçane Meto Bayraktari Okulu Ek Bina
İnşaatı ve Çevre Düzenlemesi
Meto Bayraktari İlköğretim Okulu, Jupa bölgesinde
1.200 kişinin yaşadığı Reçane köyünde bulunmaktadır. Yaklaşık 360 öğrencinin öğrenim gördüğü
okulda, eğitim şartlarının düzeltilebilmesi ve yeni
sınıfların açılabilmesi amacıyla toplam 7 dersliği içeren ek bina inşaatı tamamlanmıştır. Bunun
yanında öğrencilerin güvenliğini sağlamak üzere
toprak kaymasını önleyecek istinat duvarı inşaatı,
3.000 litre kapasiteli su deposu ve hidrofor yapımı
ve 400 m2 olan okul avlusunun beton küplerle döşenmesi işleri de yapılmıştır.
Balkan Türkoloji Araştırmaları
Merkezi Çalışmalarına Destek
2000 yılında kurulan Balkan Türkoloji Araştırmaları Merkezi (BAL-TAM), Kosova’daki Türkoloji kaynaklarını araştıran ve bu hususta çalışan kurum
ve kuruluşların araştırmalarına katkı sağlayan bir
kuruluştur. Merkezin Balkanlardaki çalışmalarını
desteklemek amacıyla 6-8 Aralık 2013 tarihleri arasında düzenlenen BAL-TAM Türk Edebiyatı
Semineri için 15 kişinin katılımı Başkanlığımızca
desteklenmiştir.
50
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
KOSOVA
İdari ve Sivil Altyapılar
76
Kosova Yargı Enstitüsü
yöneticilerinden oluşan
toplam 76 kişinin “Çocuk
Adaleti, Organize Suçlar
ve Yolsuzlukla Mücadele”
alanlarında düzenlenen
eğitim programlarına
katılımı desteklenmiştir.
İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi
ve Trakya Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Balkan
Dilleri Bölümü ile işbirliğinde Priştine Albanoloji
Enstitüsü’nden 4 akademisyenin 31 Mart-2 Nisan
2013 tarihlerinde ülkemize yaptıkları çalışma ziyareti desteklenmiştir.
Prizren İslam Birliği Binasına
Güvenlik Kamerası Kurulumu
Kosova genelinde bulunan 700 cami için verilen
hizmet ile vakıf eserleri ve vakıf mallarının işletilmesinden sorumlu olan Prizren İslam Birliği Başkanlığı talebiyle, kütüphane olarak kullanılan Gazi
Mehmet Paşa Türbesindeki değerli el yazmalarının
güvenliğinin sağlanması ve aynı kompleks içerisinde yer alan Bayraklı Cami avlusundaki birlik
binası ve kütüphanenin kamera sistemiyle donatılması desteklenmiştir.
Mamuşa Belediyesi Kalkınma ve
İmar Planlamasına Destek
Mamuşa Belediyesi Kalkınma, Planlama, Şehirleşme, Jeodezi ve Kadastro Müdürlüğü ile UN-Habitat
kuruluşu arasında 29 Haziran 2010 tarihinde iyi
niyet anlaşması imzalanmıştır. Anlaşma kapsamında, Mamuşa’nın planlı bir şekilde gelişmesini
sağlayacak bir çalışma başlatılmış; ancak, plan çizimlerinin son aşamasında bütçe yetersizliğinden
dolayı çalışmalar durdurulmuştur. Bu kapsamda
kalkınma ve imar planlaması için ihtiyaç duyulan
kadastro ölçümleri yapılmıştır.
İstanbul Üniversitesi
Siyasal Bilgiler Fakültesi
ve Trakya Üniversitesi
Edebiyat Fakültesi
Balkan Dilleri Bölümü
ile işbirliğinde Priştine
Albanoloji Enstitüsü’nden
4 akademisyenin ülkemize
yaptıkları çalışma
ziyareti Başkanlığımızca
desteklenmiştir.
Diğer Sosyal Altyapı
ve Hizmetler
Perparimi Zihinsel Engelliler Okulu
Spor Salonuna Teknik Donanım
Eğitim, Bilim ve Teknoloji Bakanlığı tarafından
1985 yılında Priştine’de kurulan Perparimi Zihinsel Engelliler Okulu için yeni bir okul binası inşa
edilmiştir. Okulda eğitim gören engelli öğrenciler,
2007, 2010 ve 2011 yıllarında katıldıkları Dünya
ve Avrupa müsabakalarında 4 altın, 4 gümüş ve 4
bronz madalya kazanmıştır.
Kosova Muhasebeciler Birliğinin
Türkiye’ye Çalışma Ziyareti
Türkiye Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler ve
Yeminli Mali Müşavirler Odaları Birliği (TÜRMOB)
ile Kosova Muhasebeciler Birliği (SCAAK) arasında
işbirliği kapsamında TÜRMOB’a ait Koza ve Luca
muhasebe sistemleri ile denetim yazılımlarının
Kosova’ya uyarlanmasına yönelik olarak SCAAK
yetkililerinden oluşan 11 kişilik heyetin 11-13 Haziran 2013 tarihleri arasında Ankara ve İstanbul’a
yaptığı çalışma ziyareti desteklenmiştir.
51
BALKANLAR VE
DOĞU AVRUPA
Kosova Hakim ve Savcılarına Yönelik
Eğitim Programı
Adalet ve hukuk alanında bilgi ve tecrübe paylaşımını sağlamak amacıyla Türkiye Adalet Akademisi
Başkanlığı tarafından karşılıklı değişim programları düzenlenmektedir. Bu kapsamda Kosova Yargı
Enstitüsü yöneticileri, hakim adayları, üst düzey
yargı mensupları, hakim ve savcılarından oluşan
toplam 76 kişinin 3-8 Mart, 31 Mart-5 Nisan ve 2-7
Eylül 2013 tarihlerinde “Çocuk Adaleti, Organize
Suçlar ve Yolsuzlukla Mücadele” alanlarında düzenlenen eğitim programlarına katılımı Başkanlığımızca desteklenmiştir.
Priştine Albanoloji Enstitüsüne Destek
Albanoloji Enstitüsü, 1 Haziran 1953 tarihinde
Priştine’de kurulmuş ve Sırbistan Hükümeti kararı
ile 25 Aralık 1955 tarihinde kapatılmıştır. 1966 yılında üniversitelerin açılmasıyla yeniden çalışmalarını başlatan Enstitü; bilimsel konular, etnolojik
ve dilbilimsel halk çalışmalarını derlemiştir. Bugün
Albanoloji Enstitüsü dilbilim, edebiyat, tarih, folklor
ve etnoloji olmak üzere beş dalda araştırmalarını
sürdürmektedir.
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
KOSOVA
Başkanlığımız tarafından engelli öğrencilerin spor
etkinlikleri için ihtiyaç duyulan spor araç ve gereçleri hibe edilmiştir. Temin edilen ekipman şu kalemlerden oluşmaktadır: 1 basketbol potası; 1 mini
futbol kalesi (çift kale), 1 hentbol kalesi (çift kale), 1
denge ağacı; 10 jimnastik minderleri; 3 sabit bisiklet; 3 spor aleti, 30 holohop; 2 çekme ipi, 1 paralel
bar alanı arabası; 10 basket topu; 10 hentbol topu;
10 futbol topu; 1 parmaklık; duvar ve pencere koruma filesi; 5 sünger; 12 jimnastik yoga minderleri; 4
kasa standart; 2 pinpon masası; 10 tenis raketi; 10
pinpon raketi; 10 tenis topu; 10 pinpon topu; 1 tenis
ağı; 3 orbitrek; 10 pilates topu.
Türk El Sanatları Kursuna Destek
Konya Büyükşehir Belediyesi Meslek Edindirme
Kursları (KOMEK) işbirliğinde, 24 Mart 2012 tarihinde başlatılan ebru, çini, ahşap boyama ve takı
tasarım kursları 24 Haziran 2012 tarihinde tamamlanarak yaklaşık 100 kursiyer sertifikalarını
almıştır. Projenin ikinci aşamasında ise, en başarılı 4 kursiyerin 3-18 Mart 2013 tarihleri arasında
Konya’da eğitim almaları sağlanmıştır.
Perparimi Zihinsel Engelliler
Okulunun spor salonunun
teknik donanımı sağlanmıştır.
ÇOKLU/ÇAKIŞAN SEKTÖRLER
Diğer Çoklu Sektörler
Priştine Yaşar Paşa Camisi Restorasyonu
ve Çevre Düzenlemesi
İç süslemeleriyle Osmanlı mimarisinin en güzel
örneklerinden biri olan Yaşar Paşa Camisi, 1834
yılında, aslen Priştineli olan Üsküp Mutasarrıfı Yaşar Mehmed Paşa tarafından inşa edilmiştir. Cami,
Fatih Camisi ile Sultan Murat Camisi arasında olduğu için Orta Cami olarak da bilinmektedir. Anılan
caminin ibadet için kullanılabilir hale getirilebilmesi amacıyla Başkanlığımız, Kosova İslam Birliği
ve Priştine Tarihi Eserleri Koruma Enstitüsü işbirliğinde caminin restorasyonuna yönelik bir proje
geliştirilmiştir. Bu kapsamda Cami önündeki yolun
genişlemesi sırasında son cemaat yeri yıkılmış ve
sundurma ilave edilmiştir. Caminin rölöve ve restitüsyon işleri ile mekanik, elektrik ve yapısal olarak
güçlendirilmesi ve çevre düzenlemesine ilişkin çalışmalar ise devam etmektedir.
Vıçıtırın Gazi Ali Bey Hamamı Restorasyonu
ve Çevre Düzenlemesi
Fatih Sultan Mehmed döneminde Sancakbeyi olan
Gazi Ali Bey tarafından 1455 yılında inşa edilen
Gazi Ali Bey Hamamı, 70.000 nüfuslu Vıçıtırın şehrinin merkezinde yer almaktadır. Ancak, bakımsızlık nedeniyle hamamın kullanılamaz duruma
52
Konya Büyükşehir Belediyesi
Meslek Edindirme Kursları
işbirliğinde ebru, çini, ahşap
boyama ve takı tasarım
kursları…
2012 yılında inşasına
başlanan Mitroviça İsa Bey
Camii çalışmaları devam
etmektedir.
gelmesi sonucunda, Kosova Kültür Bakanlığı ve
Vıçıtırın Belediyesi tarafından hamamın restorasyonu talep edilmiştir. Bu kapsamda söz konusu
hamamın restorasyon ve çevre düzenlemesine
dair projelendirme çalışması gerçekleştirilmiştir.
Mitroviça İsa Bey Camisi İnşaatının
Desteklenmesi
Kosova’nın kuzeyinde yer alan Mitroviça, iki farklı belediye idaresinin kontrolündedir. 1999 yılında
NATO’nun müdahalesi ardından Mitroviça şehri
kuzey ve güney olarak ikiye bölünmüştür. Şehrin
güneyinde 11 Eylül 2012 tarihinde Türkiye Diyanet Vakfı Bayrampaşa İlçe Müftülüğünce sağlanan
destekle İsa Bey Camisinin inşaatına başlanmış ve
2013 yılında caminin kubbelerinin kurşunla kaplatılması Başkanlığımız tarafından sağlanmıştır. İnşaatı tamamlandığında caminin 1.500 kişilik kapalı
ve 3.500 kişilik açık alanla toplam 5.000 kişilik cemaat kapasitesine sahip olması planlanmaktadır.
Priştine Fatih Camisi Çevre Düzenlemesi
ve Ek İşlerin Yapımı
Kosova ve Türkiye Kültür Bakanlıkları işbirliğinde
Kosova’daki kültürel mirasın korunmasına yönelik olarak Fatih Sultan Mehmet tarafından 146061 yıllarında inşa edilen Priştine Fatih Camisi ile
1608-09 yıllarında Sinan Paşa tarafından inşa
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
KOSOVA
edilen Prizren Sinan Paşa Camisi restorasyonlarının yapımı kararlaştırılmıştır. İşbirliği çerçevesinde, büyük kare şeklinde ve kesme taşlardan inşa
edilen Fatih Camisinin restorasyonu 2010 yılında
Başkanlığımız desteği ile gerçekleştirilmiştir.
Elektrik tesisatı yenilenerek caminin dış aydınlatma sayısı artırılmış, bahçe içerisinde çiçeklikler
yapılmış ve oturma alanları ile inşa edilen dükkânların önünde yer alan taş kaplama çalışmaları
tamamlanmıştır. İlaveten, merdiven korkulukları,
tuvalet havalandırması ve tuvaletlerin mevcut kuyuya bağlanması çalışmaları da Ekim ayında yaptırılmıştır.
Cami çevresinde vatandaşların kullanımı için sınıf,
toplantı ve dinlenme odası gibi sosyal ve eğitim
alanlarının da donatım ve tefrişatı sağlanmıştır.
BALKANLAR VE
DOĞU AVRUPA
4 Kasım 2010 tarihinde Başbakanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan tarafından açılışı yapılan caminin restorasyonunu tamamlayıcı bir çalışma olması nedeniyle, Başkanlığımız girişimiyle başlatılan
Fatih Camisi Çevre Düzenlemesi, 2013 yılı Eylül
ayı içerisinde tamamlanmıştır. Çevre düzenlemesi kapsamında camiye şadırvan yaptırılmış, cami
avlusunda yer alan Kosova İslam Birliği’ne ait eski
bina yıkılarak yerine derslik, imam odası ve dinlenme-toplantı odası yaptırılmış, cami duvarı hizasında 4 dükkân inşa edilmiştir.
Kosova’nın en büyük
köylerinden Restelica
Köyü Yeni Cami’nin yarım
kalan inşaat çalışmalarına
devam edilmiş, 40 metre
yüksekliğindeki
2 minarenin inşası
gerçekleştirilmiştir.
sunulmak amacıyla 2 tuvalet, 2 şadırvan ve çevre
duvarı inşa edilmiş; çim ekimi, yürüme alanı ve
kaldırımlar yapılmıştır.
Anılan çalışmalarla birlikte, son cemaat mahallindeki kubbe içleri boyanarak dış aydınlatmanın
tamiratı gerçekleştirilmiş, çevre duvarlarının güçlendirilmesi sağlanmış ve kapanıp tekrar açılmasında zorluk çekilen 12 adet ahşap pencere sökülerek yerine kullanışlı ve caminin tarihi dokusuna
uygun yeni pencereler yerleştirilmiştir.
Restelica Köyü Yeni Cami İnşaatına Destek
Şar Dağları eteklerindeki Restelica, Kosova’nın en
büyük köylerinden biridir. Köy cemaati tarafından
2011 yılında yeni bir cami inşaatı başlatılmıştır.
Ancak, kaynak yetersizliği nedeniyle caminin yalnız kaba inşaatı tamamlanabilmiştir. Kalan çalışmalar için köy mütevelli heyetinin talebi doğrultusunda 40 metre yüksekliğindeki 2 minarenin
inşası gerçekleştirilmiştir.
Sinan Paşa Camisi Çevre Düzenlemesi
ve Ek İşlerin Yapımı
Sinan Paşa Camisi, Kosova’daki en önemli Osmanlı eserlerinden biri olarak kabul edilmektedir.
Başkanlığımız, Türkiye Kültür Bakanlığı ve Kosova
Kültür Bakanlığı işbirliğinde Prizren’in Şadırvan
merkezinde yer alan Sinan Paşa Camisi, 31 Temmuz 2011 tarihinde ibadete açılmış ve caminin
çevre düzenlemesi işi 2013 yılı Ekim ayında tamamlanmıştır. Çevre düzenlemesi kapsamında,
cami avlusunda yapılacak sosyal etkinliklerde kullanılması öngörülen 6 ofis ile halkın kullanımına
6
Kosova Sinan Paşa
Camisi’nde sosyal
etkinliklerde kullanılmak
üzere 6 ofis inşa
edilmiştir.
Yanova Murat Bey Camisi Restorasyonu
ve Çevre Düzenlemesi
Yanova halkı arasında Çarşı Cami olarak da bilinen Murat Bey Camisi, Priştine’ye yaklaşık 25
km mesafedeki Lipyan Belediyesi’ne bağlı Yanova
kasabasında bulunmaktadır. İşlevselliğini zaman
içerisinde yitiren caminin yıkımının önlenerek kasabadaki tek Osmanlı eseri olan camiyi ibadete
açabilmek amacıyla caminin restorasyon ve çevre
düzenlemesini kapsayan çalışmalara 2013 yılında
başlanmıştır. Anılan çalışmaların 2014 yılı içerisinde tamamlanması planlanmaktadır.
53
MAKEDONYA
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
MAKEDONYA
NÜFUSU
2.144.550
TİKA 2013 Makedonya
Harcamalarının
Sektörel Dağılımı (%)
BALKANLAR VE
DOĞU AVRUPA
YÜZÖLÇÜMÜ
25.713 km²
Eğitim
Diğer Sosyal Altyapı ve Hizmetler
%29,52
%45,43
Sağlık
Ekonomik Altyapılar ve Hizmetler
%7,29
%1,36
İdari ve Sivil Altyapılar
Üretim Sektörleri
%11,67
%4,73
Makedonya’nın
yıllara göre bütçeden
aldığı pay (%)
%
15,00
%
3,80
2008
%
2,33
2009
%
2,15
2010
2011
%
3,51
2012
%
2,30
2013
55
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
MAKEDONYA
SOSYAL ALTYAPI VE HİZMETLER
Eğitim
620 Öğrenciye Burs Desteği
65 sivil toplum kuruluşunun çatı kuruluşu olan Makedonya Türk Sivil Toplum Teşkilatları Birliği (MATÜSİTEB) 2003 yılında kurulmuştur. MATÜSİTEB
işbirliğinde maddi durumu elverişsiz olan ailelerin
çocuklarına yönelik başlatılan burs desteği 2007
yılından beri devam etmektedir. Bu kapsamda,
2013 yılında 200’er ilköğretim ve lise öğrencisi ve
220 üniversite öğrencisi olmak üzere toplam 620
öğrenciye burs desteği verilmiştir.
354 Kişiye Yönelik Taşımalı Eğitim
MATÜSİTEB ile işbirliğinde Üsküp ve civar köyler,
Kalkandelen, Kırçova, Debreşte, Kanatlar ve Plasnitsa olmak üzere ülkenin 9 farklı bölgesinde taşımalı eğitim projesi 2008 yılından beri sürdürülmektedir. 2013-2014 eğitim ve öğretim yılında da
319 öğrenci ve 35 öğretmen olmak üzere toplam
354 kişiye taşımalı eğitim desteği sağlanmıştır.
620
Makedonya Türk Sivil
Toplum Teşkilatları Birliği
işbirliğinde 2013’te
200’er ilköğretim ve lise
öğrencisi ile 220 üniversite
öğrencisi olmak üzere
toplam 620 öğrenciye
burs verilmiştir.
İştip Belediyesi Şaşavarlı Köyü Yeni
Okul Binası İnşaatı ve Tefrişatı
Makedonya’nın güneydoğusunda İştip Belediyesi
sınırları içinde yer alan Plaçkovitsa Dağı’nın eteklerinde, eski bir Yörük köyü olan 90 nüfuslu Şaşavarlı’da 20 aile yaşamaktadır. 1970 yılında inşa edilen
Şaşavarlı Okulunun, hiç bakım ve onarım görmediğinden güvenlik açısından risk taşıdığı, ayrıca mevcut su ve kanalizasyon bağlantısının bulunmadığı,
doğramaların eski ve çatısının çökmek üzere olması sebebiyle özellikle kış aylarında ısınma probleminin yaşandığı tespit edilmiştir. Bu kapsamda,
Başkanlığımızca yeni bir okul binası inşa edilmiştir.
1 adet öğretmen odası ile 3 adet dersliğin bulunduğu yeni binanın tefrişatı da gerçekleştirilerek eğitim ve öğretime hazır hale getirilmiştir.
Makedonya’da ihtiyaç
sahibi 1.300 öğrenciye
kırtasiye yardımı
yapılmıştır.
MATÜSİTEB İlkokul Öğrencilerine Kırtasiye
MATÜSİTEB tarafından Başkanlığımıza iletilen talep doğrultusunda Makedonya genelinde ihtiyaç
sahibi 1.300 öğrenciye kırtasiye yardımı yapılmıştır.
Kiril Metodi Üniversitesi Filoloji
Fakültesi’ne Teknik Donanım
1949 yılında 3 fakülte ile Üsküp’te eğitim hayatına
başlayan Kiril Metodi Üniversitesi, bugün 21 fakülte ve 5 araştırma enstitüsüyle eğitim hizmeti vermeye devam etmektedir. Bugüne kadar 126.000
civarında lisans, 5.300 civarında yüksek lisans ile
3.000 doktora mezunu vermiş olan üniversite, Balkanların en prestijli üniversitelerinden biri olmasının yanısıra, günümüzde yaklaşık 50.000 öğrencinin eğitim gördüğü, eğitim ve bilim konularında
56
uzman akademisyen kadrosu ile kalifiye mezun
yetiştirmektedir. Üniversitenin 1976 yılında kurulan ve 300 öğrenciye hizmet veren Blaye Koneski
Filoloji Fakültesi bünyesinde mevcut dersliklerinin
yetersiz olması sebebiyle, 2011 yılında ek bina inşaatı yapılmıştır. Yapılan çalışmaların bir bütünlük
kazanması, mekânın kullanımının kolaylaştırılması
amacıyla inşa edilen ek bina ve mevcut binadaki sınıflar ile ofislerin mobilya donanımı ve eğitim
araç gereçlerinin temini ise 2013 yılında gerçekleştirilmiştir. Bu doğrultuda masaüstü bilgisayar,
projeksiyon, yazıcı ve tarayıcı gibi teknik donanım
hibe edilmiştir.
Tetova Devlet Üniversitesi
Rektörlüğüne 44 masaüstü
bilgisayar temin
edilmiştir.
Tetova Üniversitesi’ne Teknik Ekipman
Ülkenin kuzeybatısında yer alan Kalkandelen’de
(Tetova) çeşitli sivil toplum kuruluşları, Arnavut
aydınlar ve hayırseverlerin girişimleri ile 17 Aralık
1994 yılında kurulmuş olan Tetova Devlet Üniversitesi; Üsküp, Gostivar, Kumanova, Kırçova, Debre ve
Ustruga’da bulunan binalarında 650 personeli ile
15.000 öğrenciye eğitim vermektedir. Tetova Devlet
Üniversitesi Rektörlüğünün talebi üzerine kuruma
44 adet masaüstü bilgisayar temin edilmiştir.
Makedonyalı Öğrencilerin Bilimsel-Kültürel
Gezi Programına Destek
MATÜSİTEB ile işbirliğinde Makedonya’da eğitim
gören öğrenciler için düzenlenen ve Edirne, Çanakkale, İstanbul, Gebze ve Bursa’yı kapsayan gezi
programına destek verilmiştir. Eğitim, kültür ve
tarihi bilgi birikimini geliştirmek amacıyla 19-26
Temmuz 2013 tarihleri arasında düzenlenen sosyal içerikli bu programa 225 öğrenci katılmıştır.
Prof. Dr. Sebahattin Zaim Yurdunun Tadilatı
Hamidiye Medresesi Dayanışma ve Yardımlaşma
Derneği’nin talebi doğrultusunda, İştip’te bulunan
Gotse Delçev Devlet Üniversitesi’nde eğitim almak
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
MAKEDONYA
Kırçova Belediyesi Mahmudovci Köyü
Yeni Okul Binası İnşaatı ve Tefrişatı
Kırçova Belediyesi sınırları içinde yer alan Mahmudovci köyünde, komşu Lazarovci köyünden gelenler de olmak üzere 26 öğrencinin eğitim gördüğü
ve 6 öğretmenin ders verdiği okulun çatısının kullanılamaz durumda olması sebebiyle köy için yeni
bir okul yapılması ihtiyaç haline gelmiştir. Bu kapsamda, 3 derslikli yeni bir okul binasının inşası ve
teşrifatı gerçekleştirilmiştir.
Valandova Belediyesi Dedeli Köyü Yeni
Okul Binası Tadilat ve Tefrişatı
Makedonya’nın güneydoğusundaki 12.000 nüfuslu
Valandova bölgesinde merkezden 15 km uzaklıkta
bulunan Dedeli İlkokulunun inşa edildiği 1980 yılından beri bakım ve onarımı yapılmamıştır. Okulun 3
adet derslik, 1 adet öğretmen odası, 2 adet mutfak,
bilgisayar ve dil laboratuvarlarının çatısı, tesisat
sistemi ve doğramaları başta olmak üzere tadilatı
gerçekleştirilmiştir.
Mavrova-Rostuşe Belediyesi Skudrinye
Köyü Okul Binası Tadilat ve Tefrişatı
Makedonya’nın batısında yer alan Mavrova Rostuşe Belediyesi’ndeki 42 köyden birisi olan 4.000
nüfuslu Skudrinye köyünde bulunan Skudrinye Köy
Okulu, 1954 yılında inşa edilmiş ve günümüze kadar herhangi bir tadilat görmemiştir. 2013 yılında
10 sınıflı, 1. sınıftan 9. sınıfa kadar 247 öğrencinin
eğitim aldığı ve 12 öğretmenin hizmet verdiği okulun tadilatı ve tefrişatı gerçekleştirilmiştir. Tadilat
kapsamında 10 adet derslik, 2 adet tuvalet, mutfak
ile bilgisayar ve dil laboratuvarlarının kurulumu
gerçekleştirilmiştir.
50
Makedonya’da 1.153
nüfuslu Lisiçani köyü Lisiçani
İlköğretim Okulu’nun
ilk mezunları olan
50 öğrencisi ile
öğretmenlerinin ülkemize
yaptıkları geziye
destek sağlanmıştır.
Mahmudovci köyünde 3
derslikli okul binasının inşası
gerçekleştirilmiştir.
Köprü Kültür, Sanat ve Eğitim Derneği
Eğitim Çalıştayına Destek
Gençlerin milli ve manevi değerler konusunda bilinçlendirilmesi ile gönüllülük ve sorumluluk duygularının güçlendirilmesi amacıyla 25-27 Temmuz
2013 tarihleri arasında Köprü Kültür, Sanat ve
Eğitim Derneği tarafından düzenlenen Eğitim Çalıştayına destek sağlanmıştır. 80 kişinin katıldığı
çalıştay kapsamında Balkanlar ve Türkiye, vakıf
medeniyeti, iletişim becerileri, gençlik şuuru, manevi değerler konuları ağırlıklı olarak ele alınmıştır.
Çeşitli film gösterimleri ve değerlendirme anketlerinin yapıldığı Çalıştay için destek verilmiştir.
Mirko Mileski Lisesi Ek Bina İnşaatı,
Tefrişatı ve Dış Cephe İyileştirmesi
Makedonya’nın batısında yer alan 30.000 nüfusa
sahip Kırçova şehrinde 1955 yılında inşa edilen
Mirko Mileski Lisesi; Kırçova, Drugovo, Vraneştitsa,
Zayas, Oslomey ve Plasnitsa bölgelerinde yaşayan
öğrencilere hizmet veren tek lisedir. Okul, 2 ana
blok, 1 spor salonu ve uygulama dersleri için de
1 atölyeye sahiptir. 240 öğrencisi bulunan ve 12
öğretmenin eğitim verdiği Mirko Mileski Lisesine
3 kat, 12 sınıf, idari odalar ve tuvaletlerden müteşekkil ek bina inşa edilmiş ve okul için gerekli tefrişat gerçekleştirilmiştir. Kırçova Belediyesi Konseyi
tarafından alınan resmi kararla inşaatı ve tefrişatı
gerçekleştirilen bina, Mehmet Akif Ersoy Ek Lise
Binası olarak adlandırılmıştır. İlaveten, lisenin yapılan ek binası ile bütünlük sağlanabilmesi amacıyla
ısı yalıtımlı dış cephe uygulaması da gerçekleştirilmiştir. Ek bina sayesinde, Kırçova ve civar şehirlerde yaşayan ailelerin çocukları için yeterli okul
kapasitesi sağlanmıştır.
Lisiçani İlköğretim Okulunun Türkiye Gezisi
Makedonya’nın batısında Plasnitsa Belediyesi sınırları içerisinde yer alan 1.153 nüfusa sahip Lisiçani köyünde 2005 yılında kurulan Abdi Bayraktar
Derneğinin talebi üzerine, Lisiçani İlköğretim Okulunun ilk mezunları olan 50 kişilik öğrenci grubu ile
öğretmenlerinin ülkemize yaptıkları kültür ve tarih
gezisine destek sağlanmıştır. 8 günlük gezi süresince Lisiçanili öğrenci ve öğretmenler, İstanbul ve
Edirne’yi ziyaret etmiştir.
Üsküp İştip Hamidiye Medresesi Tadilatı
Makedonya’nın doğusunda yer alan yaklaşık 50.000
nüfuslu İştip’te bulunan, 80 öğrenci kapasiteli İştip
Hamidiye Medresesi’nin tadilatı ile sıva ve boya-badanası yapılmıştır. Medrese, civar köylerden gelen
öğrencilerin barınmasına da imkan sağlamaktadır.
240 öğrencisi bulunan
Mirko Mileski Lisesi’ne
ek bina inşa edilmiştir.
Zor Derneği Her Çocuğa Kitap Projesi
Üsküp merkezli Zor Derneği’nin talebi üzerine
Üsküp, Kalkandelen, Gostivar, İştip, Radoviş, Resne, Kırçova, Ustruga ve Merkez Jupa bölgelerinde
yaklaşık 1.000 öğrencinin faydalanması amacıyla
ilkokul ve lise kütüphanelerine kitap desteği sağlanmıştır.
57
BALKANLAR VE
DOĞU AVRUPA
üzere ülkenin farklı bölgelerinden gelen öğrencilerin barınma sorunlarına çözüm olması amacıyla
2007 yılında kurulan Sabahattin Zaim Üniversite
Öğrenci Yurdunun iç ve dış kısım tadilatı kapsamında kapı ve pencereleri yenilenmiş ve bahçe düzenlemesi gerçekleştirilmiştir. Söz konusu yurt 3 katlı
olup 35 öğrenci kapasitelidir.
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
MAKEDONYA
Sağlık
Kalp Hastalıkları ve Cerrahi Kliniğine
675 Litrelik Otoklav Cihazı
Üsküp’te bulunan Aziz Kiril ve Metodi Üniversitesi Hastanesi Kalp Hastalıkları ve Cerrahi Kliniğine
Başkanlığımızca 675 litrelik otoklav cihazı temin
edilmiştir. Cihazla birlikte, ameliyatta kullanılan
malzeme ve ekipmanın sterilizasyonunun sağlanarak ameliyat esnasında oluşabilecek muhtemel
kontaminasyonların önüne geçilebilmesi ve doktorların ameliyat esnasında kullandığı cerrahi aletlerle tekstil malzemelerinin EN 285 standartlarına
göre sterilizasyonunun yapılabilmesi hedeflenmektedir. Anılan cihaz, 109 yedek parçadan oluşan
bir sterilizatör olmasının yanısıra Makedonya’da
bu hacimde kullanılan ilk cihaz olmuştur. Bu destekle Kalp Hastalıkları ve Cerrahi Kliniğinde tedavi
gören hastaların, ameliyat esnasında oluşabilecek
ikincil enfeksiyonlardan korunması amaçlanmaktadır.
Üsküp’te bulunan
Aziz Kiril ve Metodi
Üniversitesi Hastanesi
Kalp Hastalıkları ve Cerrahi
Kliniğine 675 litrelik otoklav
cihazı temin edilmiştir.
Cihaz Makedonya’da bu
hacimde kullanılan ilk
cihaz olmuştur.
İdari ve Sivil Altyapılar
Gostivar Asliye Mahkemesi’ne
Teknik Donanım Desteği
Makedonya Cumhuriyeti Adalet Bakanlığının talebiyle, ülkenin kuzeybatısında bulunan 81.000
nüfuslu Gostivar’da 2010 yılında inşa edilen ve 26
hâkimin görev yaptığı adliye binasına teknik donanım desteği sağlanmıştır. Bu kapsamda 40 adet
masaüstü bilgisayar, 20 adet yazıcı, 2 adet renkli
yazıcı, 10 adet tarayıcı ve klima temin edilmiştir.
Üsküp Temyiz Mahkemesi’ne
Muhtelif Malzeme
Üsküp merkezde bulunan ve 53 hakim ile 114 idari
personelin görev yaptığı Üsküp Temyiz Mahkemesi’ne teknik donanım desteği sağlanmıştır. Malzeme kalemleri şu şekilde sıralanmaktadır: 65 adet
masaüstü bilgisayar, onar adet yazıcı ve ses kayıt
cihazı, 3 adet tarayıcı ve birer adet renkli yazıcı ile
projeksiyon cihazı.
Üsküp’e Çocuk Hastalıkları Kliniği ve
Acil Merkezi
Başkanlığımız tarafından 600 m2 alanda 60 gün
süre içerisinde yapımı tamamlanarak hizmete
açılan Çocuk Hastalıkları Kliniği ve Acil Merkezi,
yalnızca Makedonya’da değil tüm Balkanlarda ilk
olma özelliğine sahiptir. Son derece yüksek standartlarda hizmet verecek olan klinik bünyesinde
gastroenterohepatoloji, revmakardiyoloji, immünoloji, nefroloji, pulmoloji ve acil müdahale birimi
olmak üzere 6 poliklinik mevcuttur. Bunların yanısıra tıbbi cihazlar ve tüm donanım Başkanlığımızca
sağlanmıştır. Merkezin açılış törenine, Makedonya
Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı ile Sağlık Bakanının
yanı sıra çok sayıda üst düzey bürokrat katılmıştır.
58
40
2010 yılında inşa edilen ve
26 hâkimin görev yaptığı
adliye binasına 40 adet
masaüstü bilgisayar ve
diğer teknik donanımları
temin edilmiştir.
Anayasa Mahkemesi’ne Teknik Ekipman
9 üyeli ve bünyesinde 25 büro personeli çalıştıran
Makedonya Anayasa Mahkemesi’nin kurumsal kapasitesinin geliştirilmesi amacıyla 25 adet masaüstü bilgisayar, 11 adet dizüstü bilgisayar, 15 adet
yazıcı, ikişer adet tarayıcı, faks makinesi ve sunucu
ile birer adet fotokopi makinesi ve telefon santrali
temin edilmiştir. Sağlanan teknik destek ile hizmet
kalitesinin artırılarak yürütülen davaların daha
kısa sürede çözüme kavuşturulması hedeflenmektedir.
Maliye Bakanlığı Kamu Giderleri İdaresi Adli
Laboratuvarı Tefrişatı ve Malzeme Desteği
Kamu Gelirleri İdaresi, ülke genelinde vergi işlemlerini yürüten ve denetleyen tek yetkili kurumdur.
İdare, bünyesinde çalışan 30 personeliyle ülkede
şirketlerin ve vatandaşların vergi ödeme durumunu denetlemektedir. Başkanlığımızca adı geçen
İdare bünyesinde bir adli laboratuvar kurulumuna
yönelik destek verilmiş olup, proje Balkanlar’da bir
ilk olma özelliği taşımaktadır.
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
MAKEDONYA
MATÜSİTEB’e Malzeme Desteği
2003 yılında kurulan ve 65 Türk STK’nın çatı kuruluşu olan Makedonya Türk Sivil Toplum Teşkilatları
Birliği’nin kurumsal kapasitesinin geliştirilmesine
yönelik olarak birer adet LCD televizyon, renkli yazıcı, lazer yazıcı, fotoğraf makinesi, çalışma odası, sedir odası, ofis ve mutfak malzemeleri temin
edilmiştir.
200
2003 yılında kurulan
Köprü Kültür, Sanat ve
Eğitim Derneği bünyesinde
200 kadına ebru sanatı, takı
tasarımı, kurdele nakış ve
ahşap boyama alanlarında
eğitim verilmesi
sağlanmıştır.
Mustafa Paşa Eğitim, Kültür ve İnsani Yardım
Vakfı’na Teknik Ekipman Desteği
Üsküp’te çocukların ve gençlerin gelişimine katkıda bulunulması amacıyla 2012 yılında kurulan Mustafa Paşa Eğitim, Kültür ve İnsani Yardım
Vakfı’na dizüstü bilgisayar, projeksiyon cihazı ve
perdesi temin edilmiştir. (Üsküp, Kalkandelen, Kırçova, Ustruga, Kumanova, İştip, Vinitsa, Topolnitsa,
Kanatlar ve Radoviş’te faaliyet gösteren vakıf bünyesinde yaklaşık 90 kişinin devam ettiği kursların
bilgisayarlı eğitime geçmesinin ardından eğitim
hizmetleri daha verimli bir hale gelmiştir.
Debreli Hasan Derneği’ne Ekipman
2012 yılında kurulan Debreli Hasan Eğitim, Sanat,
Spor ve Yardımlaşma Derneği, Makedonya’nın
batısında Arnavutluk sınırında yer alan ve 2002
nüfus sayımına göre 14.561 kişinin yaşadığı Debre’de ağırlıklı olarak faaliyetlerini sürdürmektedir.
Dernek, çok kısa bir süre içinde 50’den fazla üyesi
ile Debre şehrinde önemli bir STK haline gelmiştir.
Adı geçen derneğe LCD televizyon, masa üstü bilgisayar, diz üstü bilgisayar, yazıcı vb. teknik donanım ile ofis mobilyası desteği verilmiştir.
Köprü Kültür, Sanat ve Eğitim
Derneği’ne Destek
2003 yılında kurulan Köprü Kültür, Sanat ve Eğitim
Derneği, unutulmaya yüz tutmuş geleneksel el sanatlarını tanıtmak, uzun vadede ise Türk Cumhuriyetleri ile akraba topluluklarında sanatseverlerle yeni ilişkiler oluşturmak ve ekonomik durumu
elverişsiz ancak sanata ilgi duyan vatandaşlara
yardımcı olmak amacıyla faaliyet göstermektedir.
anılan faaliyetlere katkı sağlama amacıyla dernek
bünyesinde 200 kadına ebru sanatı, takı tasarımı,
kurdele nakış ve ahşap boyama alanlarında eğitim
verilmesi sağlanmıştır. Mayıs 2013-Mayıs 2014 tarihleri arasında sürecek olan söz konusu kurslara,
ilk etapta yaşları 20 ile 30 arasında değişen 100
kişi katılmıştır. 25 kişilik gruplar halinde 3 ay boyunca kurslara katılım sağlanmıştır.
Diğer Sosyal Altyapı
ve Hizmetler
Üsküp’te faaliyet gösteren
Mustafa Paşa Eğitim, Kültür
ve İnsani Yardım Vakfı’na
teknik ekipman temin
edilmiştir.
Merhamet Derneği Kitap Dağıtım
Projesine Destek
1999 yılında Üsküp’te kurulan ve Kalkandelen ve
Kumanova şehirlerinde de faaliyetlerde bulunan
Merhamet Kültür ve Yardımlaşma Derneği ile
işbirliğinde geliştirilen proje kapsamında çeşitli kitapların Arnavutçaya tercümesi yaptırılarak
12.000 adet basım ve dağıtımı gerçekleştirilmiştir.
Proje kapsamında ayrıca çeşitli okuma kitaplarının da tercümesi yaptırılarak 5.000 adet basımı ve
ülke genelinde dağıtımı gerçekleştirilmiştir. Anılan
okuma kitapları 1., 2., 3. ve 4. sınıflar için seçilmiş
ve şu eserlerden oluşmaktadır: Harflerin Dansı,
Gökkuşağı, Pamuk Prenses, Fabula ve Masal, Cüceler, Yanımıza Gelin, Zeki Kız, Telefonla Görüşme,
Hastayım Doktor Bey, Bizim Sarayın Çocukları,
Kurt Dişçide, Ceylan ve Asma, 35 Mayıs, Karlson ve
Cüceler, Orhan, Gemide Hayat, Kırmızı Güller, Yaz
Bülbülü, Pinokyo, Dalgaların Yeri Taro, Şeker Meşalesi. Böylece anılan proje kapsamında tercüme
edilen kitapların 30.000 adet basımı ve dağıtımı
gerçekleştirilmiştir.
Gostivar, Kruşevo ve Çair Belediyeleri İçin
Çocuk Oyun Parkları Kurulması
Farklı yaşlarda çocukların fiziksel gelişimine katkıda bulunmak amacıyla Gostivar, Kruşevo ve Çair
Belediyelerinde çocuk oyun parkı kurulum ve çevre düzenlemeleri gerçekleştirilmiştir. Bu kapsamda, Gostivar Belediyesi bünyesinde 33, Kruşevo
Belediyesi’nde 17 ve Çair Belediyesi’nde 36 oyun
aleti (kaydırak, oyun evleri, salıncak, tren, vb.) ve
bankolardan oluşan parklar kurulmuş, çim ekilmiş, çit örülmüş ve giriş kapıları yaptırılmıştır.
59
BALKANLAR VE
DOĞU AVRUPA
Merkez Jupa Belediye Hizmet Binası Donatımı
Merkez Jupa Belediyesi hizmet binasının işlevselliğine katkı sağlanması ve binanın hizmet kalitesinin artırılması amacıyla donanım konusunda destek talep edilmiştir. Bu kapsamda çalışma masası,
toplantı masası, arşiv dolabı ve oturma grubu gibi
muhtelif büro mobilyaları temin edilmiştir.
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
MAKEDONYA
Saray Belediyesi Oyun Parkı Kurulumu ve
Çevre Düzenlemesi
Saray Belediyesi sınırları içerisinde yer alan ve
1946 yılında kurulmuş olan 1.100 öğrencinin eğitim aldığı Dituriya Merkezi İlköğretim Okulu alanında inşa edilen yeni anaokulu binasında 2-6 yaş
grubundan 80 öğrenci ve 0-2 yaş grubundan 25
öğrenci olmak üzere, toplam 105 öğrenci eğitim
görmektedir. Söz konusu okul alanında 13 oyuncak (kaydırak, oyun evleri vb.) ve 11 masadan oluşan oyun parkı kurulumu Başkanlığımız tarafından
gerçekleştirilmiştir.
22. Uluslararası Hıdırellez Bahar
Şenlikleri Festivali
Makedonya’da 22 yıldır kesintisiz olarak düzenlenen Hıdrellez Şenliklerine 2007 yılından beri destek verilmektedir. Ülkenin güney doğusunda yer
alan yaklaşık 12.000 nüfuslu Valandova Belediyesi
sınırları içinde düzenlenen etkinlikler kapsamında,
uluslararası sempozyum, tiyatro temsili ve Valandova, Ustrumca, Kalkandelen şehir konserleri düzenlenmiştir. Makedonya Cumhurbaşkanının katılımıyla başlayan etkinliklere 2.000 kişi katılmıştır.
ÜRETİM SEKTÖRLERİ
Tarım
Makedonya’da Pirinç Kalitesi ve
Üretiminin Geliştirilmesi
Makedonya Cumhuriyeti Tarım, Ormancılık ve Su
Ekonomisi Bakanlığı’nın talebi üzerine, Aziz Kiril
ve Metodi Üniversitesi, Üsküp Tarımsal Araştırma
Enstitüsü, Koçani Pirinç Araştırma Enstitüsü ile
T.C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Tarımsal
60
650
Kırçova’da 650 m uzunluk
ve 6 m genişlikte Duşan
Yovevski Caddesi asfaltlama
çalışması sürdürülmektedir.
Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü’ne
bağlı Trakya Tarımsal Araştırma Enstitüsü ile işbirliğinde Makedonya’da Pirinç Kalitesi ve Üretiminin Geliştirilmesi Projesi uygulanmaktadır.
Makedonya’nın Koçana bölgesinde 2012 yılında
pirinçte yaşanan kalite düşüklüğünün tekrarının
önlenmesi, Makedon çiftçilerin kendi ekolojik şartlarına uyan kırıksız pirinç randımanının ve verimi
yüksek yeni çeşitlerin ekiminin sağlanması, sertifikalı tohumluk kullanımın yaygınlaştırılması, çeltik
tarımının modernizasyonu ve AR-GE faaliyetlerinin
desteklenmesi yoluyla rekabet gücünün artırılarak
ihracatın gelişmesine katkı sağlanması amacıyla
geliştirilen projeden 20 aile faydalanmıştır. Proje
kapsamında aşağıdaki faaliyetler gerçekleştirilmiştir:
•• Kırıksız pirinç randımanı ve verimi yüksek Trakya Tarımsal Araştırma Enstitüsü çeşitlerinden
Makedonya ekolojisine uygun çeşitlerin belirlenip tohumlarının çiftçilere dağıtılması
•• Çiftçi ve araştırıcıların Türkiye’ye getirilerek çeltik tarımının incelenmesi ve çeltikle ilgili makine,
tohum vb. girdileri üreten kuruluşlarla tanıştırılması,
•• Çeltik araştırma istasyonunun teknik donanımı
ve tefrişatı.
EKONOMİK ALTYAPILAR VE HİZMETLER
Ulaştırma
Makedonya’da 22 yıldır
kesintisiz düzenlenen
Hıdırellez Şenliklerine
2007 yılından beri destek
verilmektedir.
Duşan Yovevski Caddesinin Asfaltlanması
ve Yaya Yürüyüş Yolu Tadilatı
Kırçova şehrinde bulunan 650 m uzunluğa ve 6 m
genişliğe sahip Duşan Yovevski Caddesinin asfaltlanmasına yönelik çalışmalar, Kırçova Belediyesi
tarafından sürdürülmektedir. Anılan yolun 500
metrelik kısmının asfaltlanması çalışmalarına
Başkanlığımızca destek verilmiştir. Buna ek olarak, yol boyunca yaya yürüyüş yolu çalışmalarına
yönelik 3.300 m² beton kalıp kilitli kaldırım taşı ve
1.300 m2 beton kalıp kaldırım taşının döşemesi
gerçekleştirilmiştir.
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
MAKEDONYA
İletişim
BALKANLAR VE
DOĞU AVRUPA
EDO TV’ye Teknik Ekipman Desteği
1995 yılında kurulan EDO TV, ülke çapında Boşnakça yayın yapan tek televizyon kanalıdır. Kurumsal kapasitenin artırılması amacıyla ekipmanıyla
birlikte kamera hibe edilmiştir. Bu destek ile EDO
TV’nin çalışmalarının profesyonel bir biçimde yürütülmesine katkı sağlanmıştır.
ÇOKLU/ÇAKIŞAN SEKTÖRLER
Diğer Çoklu Sektörler
Manastır Askeri İdadisi Tadilat ve Tefrişatı
Makedonya Kültür Bakanlığı ve Manastır Müzeler
ve Anıtları Koruma Müdürlüğü işbirliği ile Manastır şehrinde bulunan ve Mustafa Kemal Atatürk’ün
1896-99 yılları arasında eğitim gördüğü Manastır
Askeri İdadisi’nin, genel fiziksel altyapısının geliştirilmesi amacıyla, tadilatı ve tefrişatı gerçekleştirilmiştir. Osmanlı dönemine ait yapı, döneminin en
ihtişamlı yapılarından birisi olup Manastır’ın merkezinde ve bugünkü adı Şirok Sokak olan Hamidiye
Caddesinin başlangıcında bulunmaktadır. Günümüzde büyük bir bölümü müze olarak kullanılan
İdadinin ikinci katında Mustafa Kemal Atatürk anısına düzenlenen anı odası bulunmaktadır. Birçok
ülkeden ziyaretçileri ağırlayan müzenin giriş bölümü, zemin ve 1. katları ile Atatürk anı odasının
tadilat ve tefrişatı Başkanlığımızca yapılmıştır.
Manastır’da bulunan
ve Mustafa Kemal
Atatürk’ün 1896-99 yılları
arasında eğitim gördüğü
Manastır Askeri İdadisi’nin
tadilatı ve tefrişatı
gerçekleştirilmiştir.
Mustafa Kebir Çelebi Camisi Restorasyonu
ve Çevre Düzenlemesi
Ustruga Belediyesi sınırları içinde yer alan Osmanlı döneminden kalma Mustafa Kebir Çelebi
Cami ve Külliyesi’nde yer alan türbenin restorasyon, restitüsyon ve konzervasyonu, yeni ek cemaat
mahfili ve şadırvan inşaatı ile çevre düzenlemesinin gerçekleştirilmesine yönelik uygulama projesi
yerel birimlerle istişare edilerek Başkanlığımızca
hazırlanmıştır. Makedonya Kültür Bakanlığı’na
bağlı Ohri Anıtları Koruma ve Müzeler Müdürlüğü
ile işbirliği çerçevesinde hayata geçirilen proje ile
eserin korunarak gelecek kuşaklara kazandırılması sağlanmıştır.
Ali Rıza Efendi Anı ve Akraba Evi
Müze Kompleksi
Türkiye ve Makedonya Kültür Bakanlıkları işbirliği
ve Başkanlığımız destekleriyle Cumhuriyetimizin
kurucusu Mustafa Kemal Atatürk’ün babası Ali
Rıza Efendi’nin köyü olarak bilinen Jupa Belediyesi’ne bağlı Kocacık köyünde Makedonya Kültür
Bakanlığı’nca koruma altına alınmış olan iki anı
evinin aslına uygun şekilde inşası yapılarak çevre düzenlemesi gerçekleştirilmiştir. Müze olarak
kullanılacak anı evlerinin biri yöresel kültürün sergileneceği etnoloji müzesi olarak yeniden düzenlenirken, daha geniş bir alana sahip Ali Rıza Efendi’nin evi ise Atatürk ve ailesinin hayatını anlatacak
şekilde hazırlanmıştır. Proje ile bölgedeki turizmin
canlandırılmasına katkı sağlanmıştır.
61
MOLDOVA
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
MOLDOVA
NÜFUSU
3.559.500
TİKA 2013 Moldova
Harcamalarının
Sektörel Dağılımı (%)
BALKANLAR VE
DOĞU AVRUPA
YÜZÖLÇÜMÜ
33.846 km²
Eğitim
Diğer Sosyal Altyapı ve Hizmetler
%1,69
%4,65
Sağlık
Ekonomik Altyapılar ve Hizmetler
%12,40
%17,90
İdari ve Sivil Altyapılar
%63,36
Moldova’nın yıllara
göre bütçeden
aldığı pay (%)
%
7,17
%
0,50
2008
2009
%
0,90
2010
%
1,08
2011
%
0,68
2012
%
0,85
2013
63
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
MOLDOVA
tuda, 19-24 Mayıs 2013 tarihlerinde Eğitim Bakanı,
Gagavuz Yeri Özerk Bölgesi Başkan Yardımcısı,
Meslek Eğitim Müfettişi ve Eğitim Merkezi Müdüründen oluşan 4 kişilik heyet, ülkemizde meslek/
teknik liselerdeki mevcut işleyişi incelemek ve
ileriki yıllarda benzeri yapıları kendi bölgelerinde
oluşturmak üzere Ankara’daki 5 meslek okuluna
(Balgat Teknik ve Endüstri Meslek Lisesi, Çankaya
IMKB Otelcilik ve Turizm Meslek Lisesi, Atatürk Kız
Teknik ve Meslek Lisesi, Aydınlıkevler Ticaret Meslek Lisesi, Keçiören Anadolu Sağlık Meslek Lisesi)
ziyarette bulunmuştur.
SOSYAL ALTYAPI VE HİZMETLER
Eğitim
Komrat Atatürk Kütüphanesi’ne Destek
Komrat Atatürk Kütüphanesi, Gagavuz Yeri Özerk
Bölgesi’nin başkenti Komrat’ta 1998 yılında Başkanlığımızca kurulmuştur. Kütüphanede, 1’i müdür
olmak üzere 5 personel görev yapmaktadır. 2013
yılında, Başkanlığımız tarafından kütüphaneye kitap desteğinde bulunulmuştur. Bu kapsamda Türk
Klasikleri Ansiklopedisi, Dil ve Diksiyon ve Çağdaş
Türk Lehçeleri kitaplarının da aralarında bulunduğu 10.000 kitap temin edilmiştir. Ayrıca, kütüphanenin fiziksel şartlarının iyileştirilmesi amacıyla
tadilat ve tefrişatı yaptırılmış, elektrik ve internet
sistemi yenilenmiştir. Asma tavan ile yerler yeniden yaptırılmış, okuma salonu sandalyeleri yenilenmiş, kitap rafları ve dolapları bakıma alınarak
onarılmıştır. Teknik donanım desteği de verilerek
kütüphane güçlendirilmiştir.
20-24 Mart 2013 tarihleri
arasında KKTC Magosa’da
14.’sü gerçekleştirilen
Uluslararası KIBATEK
(Kıbrıs, Balkanlar,
Avrasya Türk Edebiyatları
Kurumu) Edebiyat Şöleni
desteklenmiştir.
Elde edilen bilgiler doğrultusunda, Gagavuz Yeri
Özerk Bölgesi Bakanlık Komitesi tarafından bölgede Gagavuz dilinde eğitim sağlayacak yeni meslek
liselerinin açılması ve mevcut okulların ise müfredatlarında değişikliklerin yapılmasına ilişkin çalışmalara başlanmıştır.
KIBATEK Edebiyat Şölenine Destek
2013 yılında on dördüncüsü gerçekleştirilen Uluslararası KIBATEK (Kıbrıs, Balkanlar, Avrasya Türk
Edebiyatları Kurumu) Edebiyat Şöleni, 20-24 Mart
2013 tarihleri arasında KKTC’nin Magosa şehrinde
düzenlenmiştir. Başkanlığımızca desteklenen şölen kapsamında Edebiyatta Kıbrıs, Edebiyatta Bahar konulu deneme, Gagavuz dilinde sunulmuştur.
Sağlık
Çadır-Lunga Kimsesizler Okulu Isıtma
Sisteminin Yenilenmesi
Gagavuz Yeri Özerk Bölgesi Eğitim Müdürlüğü’ne
bağlı Çadır-Lunga Kimsesizler Okulu (ortaokul ve
lise) bölgede yer alan tek kimsesiz çocuklar okuludur. Okulun toplam öğrenci, öğretmen ve idareci
sayısı yaklaşık 200 kişidir. Okul şartlarının iyileştirilmesi amacıyla, kazan dairesinin 2 kazanlı olarak yeniden kurulması ile yemekhane bölümünün
ısıtma sistemi ve borularının yenilenmesi için çalışmalar başlatılmıştır. Anılan çalışmaların 2014
yılında tamamlanması planlanmaktadır.
Gagavuz Meslek Liseleri İnceleme Ziyareti
Gagavuz Yeri Özerk Bölgesi’ndeki mevcut tarım
potansiyeli, eldeki kısıtlı imkanlar sebebiyle değerlendirilememektedir. İşsizlik oranının da oldukça
yüksek seyrettiği bölge sürekli göç verir durumdadır. Gagavuz Yeri Özerk Bölgesi Eğitim Bakanlığı,
hem bölgedeki ekonomiyi canlandırmak hem de
bölge dışına göçü azaltmak amacıyla Başkanlığımızdan destek talebinde bulunmuştur. Bu doğrul64
Gagavuz Yeri Özerk
Bölgesinin başkenti
Komrat’ta 40 yataklı
Komrat Cerrahi Hastanesi
ile Kişinev’de 100 yataklı
Cumhuriyet Klinik Hastanesi
Cerrahi Bölümü yaptırılmıştır.
Hastanelerde kullanılmak
üzere toplam 104 adet yatak
ve motorlu yoğun bakım
karyolası temin edilmiştir.
Moldova Sağlık Bakanlığı Bünyesindeki
Hastaneler İçin Malzeme Desteği
Başkanlığımız tarafından 2013 yılı sonu itibariyle
Gagavuz Yeri Özerk Bölgesinin başkenti Komrat’ta
40 yataklı Komrat Cerrahi Hastanesi ile Kişinev’de
100 yataklı Cumhuriyet Klinik Hastanesi Cerrahi
Bölümü yaptırılmıştır. 2014 yılında hizmete açılması planlanan ve Moldova Sağlık Bakanlığı bünyesinde yer alan anılan hastanelerde kullanılmak
üzere, toplam 104 adet yatak ve motorlu yoğun
bakım karyolası Başkanlığımızca temin edilmiştir.
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
MOLDOVA
Komrat Bölge Hastanesine Cihaz Desteği
Komrat Bölge Hastanesi, Gagavuz Yeri Özerk Bölgesi’nin 25.000 nüfuslu başkenti Komrat’ta faaliyet gösteren tek hastanedir. 245 yatak kapasiteli
Komrat Bölge Hastanesinde sadece 2013 yılında
16.843 kişi yatılı olarak tedavi görürken 2013 yılında hastaneden hizmet alan toplam hasta sayısı ise
143.474 kişiye ulaşmıştır. Ancak, kısıtlı imkanlarla
hastalara hizmet sunan hastane, solunum cihazının olmaması sebebiyle Başkanlığımız tarafından
suni solunum cihazı temin edilmiştir. bu sayede
hastanenin yoğun bakım ünitesinde tedavi gören
hastaların hayati bir ihtiyacı karşılanmıştır.
naların ana girişi, koridorları, merdivenleri, büyük
ve küçük toplantı salonları ile Bakanlık Komitesi
Başkanlık makamı yenilenmiştir.
Komrat Bölge Hastanesi’nde
2013 yılında 16.843 kişi
yatılı olarak tedavi görürken
hastaneden hizmet alan
hasta sayısı 143.474’e
ulaşmıştır.
Bir hafta süren eğitim programında Moldova
Cumhuriyeti Gagavuz Yeri Komrat Şehri Belediye
Başkanı ve TDBB Eş Başkanı başkanlığındaki heyet, İstanbul Büyükşehir Belediyesi iştirakleri, ilçe
belediyeleri ve Sakarya-Hendek Belediyesi’nin çalışmaları hakkında uygulamalı eğitim almıştır. Bu
kapsamda bütçe yönetimi, entegre tesisler, spor
tesisleri, mali yapı, kentsel dönüşüm, rekreasyon
projelerinin gerçekleştirilmesi, sosyal belediyecilik
ve afet yönetimi gibi birçok konuda bilgi verilmiştir.
İlaveten, Hendek Belediyesi’ne ait beton santrali,
kilitli parke taşı fabrikası, taş kırma ve eleme tesisi ile mobilya atölyesinde incelemelerde bulunulmuştur.
İdari ve Sivil Altyapılar
Moldova Cumhuriyeti Dışişleri ve Avrupa
Entegrasyon Bakanlığı Toplantı Salonu Tadilatı
Ülkedeki kamu binaları Sovyet Döneminden kalma yapılar olduğundan tadilat ihtiyaçları bizzat
Moldova Devleti tarafından gerçekleştirilmektedir.
Ancak, kısıtlı imkanlar sebebiyle tadilatlar kısmen
tamamlanabilmektedir. Moldova Cumhuriyeti Dışişleri ve Avrupa Entegrasyon Bakanlığı, Protokol
Toplantı Salonunun yenilenmesi talebinde bulunmuştur. Bu doğrultuda, söz konusu salon için mobilya (toplantı masası ve koltuklar) temin edilmiş,
sunum, ses sistemi ve simultane çeviri odaları ile
elektrik sistemi yenilenmiştir.
Gagavuz Başkanlık Komitesi ve Halk Meclisi
İdare Binasının Tadilat ve Tefrişatı
Gagavuz Yeri Özerk Bölgesi, Moldova tarafından
özerkliği tanınmış tek bölgedir. Bölgenin kendine has bir Bakanlık Komitesi ile Halk Meclisi bulunmakta ve her iki yapı aynı binanın içinde yer
almaktadır. Sovyet Döneminden kalma binaların
kısıtlı imkânları sebebiyle, bölge halkına daha
etkin ve kaliteli hizmet verilebilmesi için binalar
Başkanlığımızca yenilenmiştir. Bu kapsamda, bi-
Moldova Belediye Başkanlarına
Yönelik Eğitim Programı
Başkanlığımız ile 24 ülkede 1.055 üyesi bulunan Türk Dünyası Belediyeler Birliği işbirliğinde
Moldova ve Gagavuz Yeri Özerk Bölgesi Belediye
Başkanlarına yönelik eğitim programı düzenlenmiştir. Türkiye’nin yerel yönetim alanındaki bilgi
ve tecrübelerinin paylaşılması ve yerel yönetimler
alanında uygulamalı çağdaş yönetim tekniklerinin
aktarılması amacıyla Türk Dünyası Belediyeler
Birliği tarafından oluşturulan Uluslararası Yerel
Yönetimler Eğitim ve Araştırma Merkezi bünyesinde 23-30 Aralık 2013 tarihleri arasında 20 belediye
başkanına eğitim verilmiştir.
23-30 Aralık 2013
tarihlerinde Moldova ve
Gagavuz Yeri Özerk Bölgesi
Belediye Başkanlarına
yönelik eğitim programı
düzenlenmiştir.
Moldova Başsavcılarına Eğitim Programı
Moldova’nın Avrupa Birliği uyum süreci çalışmaları kapsamında, özellikle hukuk ve yoksullukla
mücadele hususları önem kazanmaktadır. Moldova Cumhuriyeti Adalet Bakanlığı Başsavcılığı, AB uyum süreci çalışmalarına paralel olarak
Başkanlığımızdan Moldovalı başsavcılara yönelik
eğitim desteği talep etmiştir. Başkanlığımız ve
Türkiye Adalet Akademisi işbirliğinde Ankara’da
düzenlenen eğitim programına 15 başsavcının katılımı sağlanmıştır. 15-20 Nisan 2013 tarihlerinde
gerçekleştirilen program kapsamında Türk yargı
sisteminin genel tanıtımı, Türk terörle mücadele
sistemi tanıtımı, terör soruşturmalarında örnek
davalar, terör ve organize suçların soruşturulma
yöntemleri, hazırlık soruşturma yöntemleri ile
delillerin toplanması ve incelenmesi başlıkları ele
alınmıştır. Buna ek olarak, Jandarma Kriminal Daire Başkanlığı’nda fizik, kimya, biyolojik inceleme
ile balistik ve bomba imha konularında eğitim alan
heyet, Başkanlığımız ve Sincan Belediye Başkanlığı
ile Anayasa Mahkemesi’ne ziyarette bulunmuştur.
65
BALKANLAR VE
DOĞU AVRUPA
Çadır-Lunga Bölge Hastanesinin Tadilatı
Sovyet Döneminden kalan yapılardan biri olan
ve Gagavuz Yeri Özerk Bölgesi’nde yer alan Çadır-Lunga Bölge Hastanesi, kurulduğu günden beri
herhangi bir tadilat görmediğinden işlevselliğini
büyük ölçüde yitirmiştir. Mevcut kazan dairesinin
yıpranan çatısı yaptırılmıştır. Bu kapsamda, 525
m2’lik çatı sökülerek modern standartlarda yapılan
yeni çatı ile değiştirilmesi sağlanmıştır. Böylelikle,
kazan dairesinin bulunduğu binanın su ile teması
kesilmiş, yağmur ve kar nedeniyle ekipmanda oluşabilecek zararın önüne geçilmiş ve binanın duvarlarında oluşabilecek hasar engellenmiştir.
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
MOLDOVA
Diğer Sosyal Altyapı
ve Hizmetler
Kimsesiz Çocuklar İçin Giyecek Yardımı
Başkanlığımız ile Moldova Türk İşadamları Derneği (MİTİAD) işbirliğinde kimsesiz çocuklara giyecek
temini yapılmıştır. 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve
Çocuk Bayramı’nda gerçekleştirilen destek ile 720
takım eşofman ve 720 çift ayakkabı tedarik edilmiştir. Temin edilen malzemeler Beltsi Rehabilitasyon Merkezi, Çadır-Lunga ve Kişinev Kimsesiz
Çocuklar Yurtlarına teslim edilmiştir.
23 Nisan Çocuk Festivaline Şen Uşaklar
Çocuk Grubunun Katılımına Destek
Çadır-Lunga Kültür Merkezi, yöresel ve milli dans
eğitimi veren ve çeşitli organizasyonlar yoluyla Gagavuz kültürünün tanıtımına yardımcı olan bir sivil
toplum kuruluşudur. 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve
Çocuk Bayramı kapsamında İzmit’te düzenlenen
etkinliklere Çadır-Lunga Kültür Merkezi’ne bağlı
Şen Uşaklar isimli 14 kişilik çocuk grubunun katılımı sağlanmıştır.
Kaybolan Dil Gagavuzcanın Korunması
UNESCO’nun kaybolan diller kategorisine yer alan
Gagavuz dili, Gagavuz Yeri Özerk Bölgesi’nde bile
gerek günlük hayatta gerekse resmi yazışmalarda yerini Rusça’ya bırakmaktadır. Bu kapsamda,
Türkiye Toplumsal Gelişim Derneği tarafından
Gagavuz Yeri Özerk Bölgesi’ndeki Gagavuz dilinin
konumunun değerlendirilmesi amacıyla 21-22 Şubat 2013 tarihleri arasında Ana Dil Toplantısı düzenlenmiştir. Ankara’da gerçekleştirilen toplantıya
destek verilmiştir.
66
Stüdyo ışık sistemi,
video kurgu sistemi ve
aksesuarları, 3G naklen
yayın sistemi seti ve dekor
temin edilerek GRT’nin
TV bölümünün altyapısı
yenilenmiştir.
EKONOMİK ALTYAPILAR VE HİZMETLER
İletişim
Gagavuz Radyo Televizyon Kurumu (GRT)
Teknik ve İdari Altyapısının Yenilenmesi
1995 yılında Başkanlığımızca başlatılan Moldova/
Gagavuz Radyo ve Televizyonu’nun Yayın Ağının
Genişletilmesi Projesi kapsamında kurulan Gagavuz Radyo Televizyon Kurumu, 14 Kasım 2006 tarihinde Gagavuz Yeri Özerk Bölgesi Bakanlık Komitesi ve Halk Meclisi Yerel İdaresi’ne devredilmiştir.
Anılan proje kapsamında, Gagavuz Radyo Televizyon Kurumu’nun stüdyo ve aktüel kameraları,
prompter sistemi, monitörler, telsiz mikrofon seti,
stüdyo ışık sistemi, video kurgu sistemi ve aksesuarları, 3G naklen yayın sistemi seti ve dekor temin edilerek GRT’nin TV bölümünün altyapısı tamamen yenilenmiştir. Bunun yanısıra Radyo ve TV
Müdürlüklerinde bulunan toplantı, kurgu, muhabir,
pazarlama, web tasarım odaları ile depolar yenilenerek çalışan personel için çalışma masası ve mobilyalar temin edilmiştir. GRT’nin ihtiyaç duyduğu
haber stüdyosunun tadilatı yapılarak TV Reji Bölümü tamamen yenilenerek modern bir görünüm
kazandırılmıştır. Sonuç olarak, Başkanlığımız tarafından yürütülen projeyle GRT’nin teknik ve idari
altyapısının tamamen yenilenmesi sağlanmıştır.
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
MOLDOVA
BALKANLAR VE
DOĞU AVRUPA
67
SIRBİSTAN
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
SIRBİSTAN
NÜFUSU
7.243.007
TİKA 2013 Sırbistan
Harcamalarının
Sektörel Dağılımı (%)
Eğitim
Diğer Sosyal Altyapı ve Hizmetler
%19,20
%8,80
Sağlık
Üretim Sektörleri
%58,54
%13,46
Sırbistan’ın yıllara
göre bütçeden
aldığı pay (%)
%
1,63
2008
BALKANLAR VE
DOĞU AVRUPA
YÜZÖLÇÜMÜ
88.361 km²
%
1,62
2009
%
1,23
2010
%
2,04
2011
%
2,77
%
1,10
2012
2013
69
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
SIRBİSTAN
SOSYAL ALTYAPI VE HİZMETLER
Eğitim
Sancak Bölgesi İlköğretim Okulları İçin
Kitap Desteği
Sancak bölgesinde Novi Pazar, Senitsa ve Tutin’de
Boşnak dilinde eğitime süreklilik kazandırabilmek
amacıyla Kasım 2013’de Novi Pazar, Tutin, Senitsa
ve Priyepolye şehirlerinden 12 ilköğretim okuluna
1. ve 5. sınıflar ile lise 1. sınıflar için Boşnak dilinde
7.850 adet eğitim-öğretim kitabı temin edilmiştir.
Novi Pazar İlköğretim Okulu Donatımı
100 bin nüfuslu Novi Pazar’da okul sayısının yetersizliği nedeniyle mevcut okullarda eğitim 3
vardiyalı olarak yapılmaktadır. Bölgede eğitim
kalitesinin artırılması ve modern eğitimin sağlanabilmesi amacıyla yeni bir okul inşa edilmiştir.
Bu kapsamda kapalı spor salonu, biyoloji, fizik ve
kimya laboratuvarları bulunan okuldan 800 öğrencinin faydalanması planlanmaktadır. Modern
eğitim araç gereçleriyle donatılan okulun 20 sınıflı
olacak şekilde tüm donanımı karşılanmıştır. İnşası
tamamlanan okul ile bölgede 3 vardiyalı yürütülen
eğitimin 2 vardiyaya düşürülmesi sağlanmıştır.
İlaveten, okul için talep edilen ekipman temin edilmiştir.
Novi Pazar Mladost Anaokulu Tadilatı
Yaklaşık 2.700 çocuğun eğitim gördüğü ve 230
kişinin çalıştığı Novi Pazar Mladost Anaokulunun
tadilatı kapsamında yalıtım, fayans, kanalizasyon
ile boya, duvar ve marangoz işleri tamamlanmıştır.
Yoşanitsa Okuluna Teknik Donanım
Sancak bölgesinde yer alan Novi Pazar şehrine
bağlı 1.009 öğrencinin eğitim gördüğü Lukare
köyü Yoşanitsa İlköğretim Okulundaki mevcut sıra,
masa ve sandalyelerin kullanılamaz durumda ol70
800
800 öğrenci kapasiteli
ve 20 sınıflı Novi Pazar
İlköğretim Okulunun tüm
donanımı Başkanlığımızca
sağlanmıştır.
Kladnica Köyünde 156
öğrenciye eğitim veren Vuk
Karadçiç Okulu’nun tadilatı
gerçekleştirilmiştir.
duğu tespit edilmiş ve gerekli ekipman satın alınarak okulun hizmetine sunulmuştur. Bu kapsamda
400 adet öğrenci masası, 40 adet öğretmen masası, 800 adet öğrenci sandalyesi ile 40 adet öğretmen sandalyesi temin edilmiştir.
Buyanovats Muharem Kadiru Veliki
Trnovac İlköğretim Okulu İçin Çevre
Düzenlemesi ve Malzeme Desteği
Buyanovats ilçesi Sırbistan’ın güneyinde 45.000
nüfuslu bir yerleşim yeridir. 2011 yılında bölgedeki okul ihtiyacına binaen Buyanovats ilçesine
bağlı 10.000 nüfuslu Veliki Trnonac köyünde 500
öğrencinin eğitim göreceği 22 derslikli, bilgisayar
ve fizik laboratuvarı bulunan Muharem Kadiru Veliki Trnovac İlköğretim Okulu inşa edilmiş, okulun
alan düzenlemesi yapılmış ve tefrişi için gerekli
malzemeler sağlanmıştır. 2012’de yapım işi biten
okulun 2013 yılında çevre düzenlemesi yapılmış
ve bilgisayar, sıra-masa ve sandalyeden oluşan
ekipmanı temin edilerek Eylül ayında okulun açılışı
gerçekleştirilmiştir.
Preşevo Medresesi İnşaatı ve
Bahçe Düzenlemesi
2009 yılında Preşevo şehrinde yapımına başlanılan Preşevo Medresesi’nin proje çizimi ile kaba inşaatı tamamlanmış, iç kısım ve çevre düzenlemesi
işleri yapılmıştır. Anılan medreseden 120 öğrencinin faydalanması planlanmaktadır. 25 öğretmenin
görev aldığı medresede Kuran, hadis, tefsir, İslam
felsefesi, İslam tarihi gibi dini ilimlerin yanısıra
Türkçe, İngilizce, Sırpça ve Arapça ile matematik,
fizik, kimya ve coğrafya derslerinin yer aldığı bir
müfredat uygulanması planlanmaktadır.
Senitsa Vuk Karadçiç Okulu Tadilatı
Sırbistan’daki en az gelişmiş belediyeler arasında
bulunan Senitsa Belediyesine bağlı Kladnica köyünde 156 öğrenciye eğitim veren Vuk Karadçiç
Okulunun tadilatı gerçekleştirilmiştir. Tadilat kapsamında okulun pencere ve kapı pervazları değiştirilmiş, duvar sıvaları gerçekleştirilmiş ve ayrıca
ısı yalıtımı yapılmıştır.
2.700
2.700 çocuğun eğitim
gördüğü Novi Pazar Mladost
Anaokulunun yalıtım,
fayans ve marangoz işleri
tamamlanmıştır.
TOBB Eğitim Seminerine Destek
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) tarafından 27-31 Mayıs 2013 tarihlerinde Ankara’da sanayi ve ticaret odalarının işleyişi hakkında eğitim
semineri düzenlenmiştir. Sanayi ve ticaret odalarının çalışma ve yönetim usullerine ilişkin hususların ele alındığı seminere Novi Pazar Belediyesi’nin
çeşitli çalışma birimlerinden 5 uzmanın katılımına
destek olunmuştur.
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
SIRBİSTAN
Sağlık
Sancak bölgesinde
50.000 nüfuslu Priyepolye’de
faaliyet gösteren ve yılda
yaklaşık 60.000 hastaya
hizmet veren 170 yataklı
Priyepolye Devlet Hastanesi,
Priboy, Senitsa, ve Nova
Varoş şehirlerine de
hizmet vermektedir.
Varvarin Sağlık Merkezi’ne Teknik Donanım
Varvarin şehrinde bulunan ve 20.000 kişiye hizmet
veren Varvarin Sağlık Merkezi’nde 20 yıldır kullanılmakta olan dişçi koltuklarının işlerliğinin azalması nedeniyle diş hekimi koltuk setleri, doktor
sandalyeleri ve sterilizatörler sağlanmıştır.
İdari ve Sivil Altyapılar
Priyepolye Hastanesine Laparoskopi
Cihazı Temini
Sancak bölgesinin az gelişmiş şehirlerinden biri
olan 50.000 nüfuslu Priyepolye’de faaliyet gösteren ve yılda yaklaşık 60.000 hastaya hizmet veren
170 yataklı Priyepolye Devlet Hastanesi, Priyepolye dışında Priboy, Senitsa, ve Nova Varoş şehirlerinin tamamına hizmet vermektedir. Hastane
bünyesinde sağlık hizmetlerinin daha iyi şartlar
altında verilebilmesi amacıyla laparoskopi cihazı
temin edilmiştir.
Sancak Bölgesinde 7 Hastaneye 7 Ambulans
300.000 nüfuslu Sancak bölgesinde yer alan hastanelerde yerinde yapılan incelemeler sonucu
ambulans eksikliği tespit edilerek 6 şehirdeki 7
hastanenin hizmetinde kullanılmak üzere 7 ambulans Başkanlığımız tarafından temin edilmiştir.
Ambulans temini ile sağlık hizmetlerinin geliştirilmesi, acil vakalarda hızlı müdahale etme olanağının sağlanması ve can kaybının en aza indirilmesi
amaçlanmaktadır.
12
Sancak Boşnak Milli
Konseyinin talebi
doğrultusunda 25 dizüstü
bilgisayar ile 12 interaktif
tahta temin edilmiştir.
Projeden 12 eğitim
kuruluşunun faydalanması
sağlanmıştır. Böylelikle
Novi Pazar, Senitsa ve
Tutinli öğrencilerin ihtiyaç
duyduğu ekipmanın tedarik
edilmesi yoluyla mevcut
eğitim kalitesinin artırılması
sağlanmıştır.
Boşnak Milli Konseyi’ne Malzeme Desteği
Sancak Boşnak Milli Konseyinin talebi doğrultusunda 25 dizüstü bilgisayar ile 12 interaktif tahta
temin edilmiştir. Projeden 12 eğitim kuruluşunun
faydalanması sağlanmıştır. Böylelikle Novi Pazar,
Senitsa ve Tutinli öğrencilerin ihtiyaç duyduğu
ekipmanın tedarik edilmesi yoluyla mevcut eğitim
kalitesinin artırılması sağlanmıştır.
Sancak İnsan Hakları ve Özgürlüklerini
Koruma Derneği’ne Ekipman
Sancak İnsan Hakları ve Özgürlüklerini Koruma
Derneği, 1991 yılından beri Novi Pazar’da kadına
karşı ayrımcılığın önlenmesi, kadın haklarının ve
kadının statüsünün korunması ve geliştirilmesine
yönelik ulusal politika ve stratejilerin belirlenmesi
hususunda çalışmalar yürüten ve koordine eden
bir dernektir.
Derneğin talebi doğrultusunda, 5 adet 2x3m ebadında, 3 adet 1,5x2m ebadında ve 2 adet 1x1m
ebadında örme makinesi temin edilmiştir. Böylelikle, geleneksel el sanatlarının yeniden canlandırılması ve oluşturulan istihdam alanları ile kadınların sosyo-ekonomik açıdan güçlendirilmesi
planlanmaktadır.
Subotitsa Hastanesi’ne Uyku Apnesi ve
Taşınabilir Mikroskop Temini
Voyvodina bölgesi Varvarin şehrinde yer alan ve
bölgede obstrüktif uyku apnesi tanı çalışması
yapan tek hastane olan Subotitsa Hastanesi 400
yatak kapasiteli olup, 150.000 kişiye hizmet ver71
BALKANLAR VE
DOĞU AVRUPA
Dragişa Mişoviç Hastanesi Ameliyathanesi
ve Yoğun Bakım Ünitesinin Tadilatı
Eğitim ve araştırma hastanesi olarak Belgrad’da
hizmet veren 546 yatak kapasitesine sahip Dragişa Mişoviç Hastanesi, Sırbistan’ın en büyük hastanesidir. 2009 yılında ek binası yanan hastanenin
ikinci katında bulunan ameliyathane ve yoğun bakım ünitesinin tadilatı yapılmıştır.
mektedir. Hastane yetkilileri tarafından anılan rahatsızlıkların tanı ve tedavisinde yaşanılan teknik
ekipman eksikliği Başkanlığımıza bildirilmiştir. Bu
doğrultuda, uyku apnesi cihazları ile taşınabilir
mikroskop, Başkanlığımız tarafından temin edilmiş, böylece, uyku apnesi tanı sistemi ile uykuda
solunumun durmasına bağlı kalp krizi ve kalp yetmezliği sorunlarının önüne geçilebilmesi hedeflenmiştir.
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
SIRBİSTAN
Diğer Sosyal Altyapı
ve Hizmetler
Karlofça Belediyesi Kültür Merkezinin Tadilatı
Modern Sırp tarihinin en önemli merkezi ve Voyvodina bölgesinin en önemli turistik mevki olan
Karlofça’da yer alan Kültür Merkezi, bölgede yaşayan Sırp ve Boşnak halkın kültürel öğelerinin korunması, yaşatılması ve etnik azınlıklar arasındaki
ayrışmanın kültürel etkinliklerle ortak zeminde
birleştirilmesi hususlarında hizmet veren bir kurumdur. Kurulduğu 1990 senesinden beri herhangi bir tadilat görmeyen merkezin kapı ve pencereleri değiştirilmiş, boya ve badanası yapılmış, çatısı
onarılmıştır. Merkezin tadilatıyla, bölgede yaşayan
Sırp ve Macar halkının kültürel değerlerinin korunarak merkezin kültür hizmetinin devamlılığına
katkı sağlanması planlanmaktadır.
ÜRETİM SEKTÖRLERİ
20
Arilye Belediyesi’ne destek
kapsamında, 20 çiftliğe
40.000 adet ahududu
kökü verilmiştir.
Tarım ve Hayvancılık
Tarım Alanında Ahududu Yetiştiriciliğinin
Geliştirilmesi
Arilye Belediyesi, Sırbistan’ın güney batısında
Sırbistan tarafından belirlenen en az gelişmiş 46
belediye içerisinde yer almaktadır. Bölgenin tarım
potansiyeli meyve üretimine dayanmakla birlikte,
en çok ahududu üretilen bölge olma özelliğini taşımaktadır. Üretilen ahududunun %90’ı diğer ülkelere ihraç edilmektedir. Arilye Belediye Başkanı
tarafından ahududu köklerinin temini hususunda
talep edilen destek kapsamında, 40.000 adet ahududu kökü ahududu üretimiyle ilgilenen 20 çiftliğe
verilmiştir.
Sırbistan’ın Sancak
bölgesinde Hayvancılık
Üretiminin Geliştirilmesi
Projesi kapsamında 4 adet
saman makinesi
hibe edilmiştir.
Seçilen 100 çiftçi 10 sene boyunca doğrudan ahududu ekiminden sorumlu tutulmuştur. Bu kapsamda, Sırbistan’da bulunmayan ve Hollanda’dan ithal
edilecek “tulamen” tipi ahududu kökleri ekildikten
sonra elde edilen ahududular, taze şekilde pazarlara ihraç edilerek sadece donmuş şekilde ihraç
edilebilen diğer tip ahududulardan daha fazla gelir
getirebilecektir. Böylelikle, bir taraftan küçük orta
girişimciliğin gelişmesi diğer taraftan da uzun vadede işsizliğin azaltılması beklenmektedir.
Kurşumliya, Priboy, Priyepolye,
Raşka Belediyeleri ve Novi Pazar
Ziraat Birliği için Sera Temini
Sırbistan Hükümeti tarafından başlatılan Tarımsal
ve Kırsal Alanlarda Sürdürülebilir Kalkınma Desteği Amaçlı Program doğrultusunda Kurşumliya,
Priboy, Priyepolye, Raşka Belediyeleri ve Novi Pazar Ziraat Birliği, yerel adıyla Klekovite Nyive Sebze Yetiştiricileri Birliği tarafından Başkanlığımızdan sera temini hususunda destek talep edilmiştir.
Anılan Belediyelere 5x21 metre ebadında 20’şer
adet plastik sera, 105 m2 metal konstrüksiyonlu
naylon folyo ile kaplatılarak dağıtılmıştır. İlaveten,
seralara 500 litrelik depo hacminde sulama sistemi kurulumu sağlanmıştır. Seralar belediye tarafından belirlenen çiftçilere verilerek çiftçilerle belediye arasında sözleşme imzalanması ve anılan
sözleşme ile çiftçilerin hak ve yükümlülüklerinin
belirlenmesi sağlanmıştır. Sera temini ile kırsal
hanelerin gelişimi teşvik edilmektedir.
Saman Makinesi Temini
Sırbistan’ın Sancak bölgesinde tarımın geliştirilmesi amacıyla 45 tarım birliğinin oluşturduğu Belediyelerarası Tarım Birliği ve Başkanlığımız işbirliğinde Hayvancılık Üretiminin Geliştirilmesi Projesi
yürütülmektedir. Proje kapsamında 4 adet saman
makinesi Novi Pazar, Tutin, Senitsa ve Priyepolye
çiftçilerine dağıtılmıştır. Projeyle Novi Pazar, Tutin
ve Senitsa Belediyelerindeki çiftliklerde sağlıklı et
ve et ürünleri ile süt ve süt ürünlerinin üretim potansiyelinin artırılması amaçlanmaktadır.
72
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
SIRBİSTAN
Saman makinelerinin kullanımı, anılan belediyelerde yaşayan çiftçiler arasından, birlik tarafından
seçilenlere, kullanma süresi karşılığında saatlik
ücret mukabili verilecek ve buradan temin edilen
para, saman makinelerinin bakımı için kullanılacaktır. Anılan bölgede hayvancılığın geliştirilerek
çiftçilerin ekonomik gücünün önemli ölçüde artırılması planlanmaktadır.
Diğer Çoklu Sektörler
Ram Kalesi’nin Işıklandırılması
Veliko Gradişte Belediyesi’nin sınırları içerisinde
yer alan Ortaçağdan kalma Ram Kalesi, Tuna nehri
üzerinde bulunan 7 kaleden birisi olup Smederevo
Bölgesel Kültür Anıtları Koruma Müdürlüğü’nün en
önemli eseri olarak kabul edilmektedir. Kale, Ortaçağın gereklerine uygun olarak soğuk ve ateşli
silahlardan korunmak amacıyla yaptırılmıştır.
Orta Sırbistan’da
Smederevo’ya 40 km
mesafede olan Ram
Kalesi’nin ışıklandırılması
gerçekleştirilmiştir.
Sanayi
Pirot Belediyesi’ne Süt Sağım ve
Soğutma Makinesi Temini
Başkanlığımız tarafından Pirot Belediyesi’ne 20
adet süt sağım makinesi ile 3 adet 125 litre kapasiteli süt soğutma makinesi dağıtılmıştır. Dağıtımı
yapılan makineler, Avrupa standartlarında, 125
litre kapasiteli, 72 saate kadar sütü koruyabilen,
tekerlek ve el arabası monte edilebilir özeliklere
sahiptir. Süt sağım ve soğutma makinelerinin temini ile sütlerin hazırlanma süresi kısalarak sütün
uzun süreli muhafazası sayesinde daha kaliteli süt
üretiminin yapılması sağlanacaktır.
Pirot’te 20 süt sağım
makinesi, 3 adet 125 litre
kapasiteli süt soğutma
makinesi dağıtılmıştır.
Orta Sırbistan’da Smederevo’ya 40 km mesafede
bulunan, II. Bayezid tarafından sağlamlaştırılan
Ram Kalesi’nin ışıklandırılması gerçekleştirilmiştir.
Şeyh Mustafa Türbesi Restorasyonu
ve Çevre Düzenlemesi
Belgrad Kalesi’nin aşağı tarafında yer alan Şeyh
Mustafa Türbesi, Belgrad’ta Osmanlı döneminden
kalma 2 türbeden biridir. Kayıtlardan ulaşılan bilgiye göre, türbenin Kaymakam Hüsnü Efendi tarafından 1783-84 yıllarında yaptırıldığı bilinmektedir.
Belgrad’ın en merkezi yerlerinden biri olan Dörtyol’daki Şeyh Mustafa Türbesi, farklı inançları bir
araya getiren özelliğiyle her kesimden ziyaretçinin
dikkatini çekmektedir.
Bugüne kadar hiç tadilat görmeyen Şeyh Mustafa
Türbesi’nin restorasyonu, bölgedeki tarihi eserlerin işlerliğini devam ettirebilmesini sağlama
amacıyla Başkanlığımız tarafından yaptırılmıştır.
Çevre düzenlemesi kapsamında ise betonarme,
taş kaldırımı ve ağaçlandırma faaliyetleri tamamlanmıştır.
Pojega Soğuk Hava Deposu ve Kurutma Tesisi
Novi Pazar Belediyesi’ne bağlı Pojega Tarım Birliği’ne 1 adet 30 tonluk soğuk hava deposu ile 1
adet 500 kg kapasiteli tünel tipi sebze-meyve kurutma tesisi sağlanmıştır. Soğuk hava deposu alan
itibariyle 96 m2 olup 307 m3 hacmindedir. Kurutma
makinesi tünel tipinde 500 kg / 24 sa kapasiteli,
80 derecede çalışabilen, 40 kw kurutma gücüne
sahiptir.
Soğuk hava deposu ile bölgede üretilen sebze ve
meyvenin bozulmadan uzun süre kalitesinin korunabilmesi, kurutma tesisi ile üretilen sebze ve
meyvelerin kurutularak ömrünün uzatılabilmesi
sağlanarak köylüler tarafından ticaretin yapılabilmesi için hizmete sunulmuştur. Bu kapsamda,
meyve ve sebzeciliğin geliştirilmesine katkıda bulunulması hedeflenmektedir.
73
BALKANLAR VE
DOĞU AVRUPA
Sera Sulama, Isıtma ve Su Serpme
Sistemi Kurulumu
Sırbistan Hükümeti tarafından başlatılan Tarımsal
ve Kırsal Alanlarda Sürdürülebilir Kalkınma Desteği Programı çerçevesinde Başkanlığımız tarafından Modern Sancak Tarım Kooperatif Birliği’ne
seralarda sulama, ısıtma ve su serpme sistemi kurulumu hususunda destek sağlanmıştır. Tutin şehrinde 35 kişiye istihdam sağlayan Birliğe verilmek
üzere 2 adet 300 m2’lik sera ısıtma sistemi, 2 adet
300 m2’lik damla ile sulama sistemi ve 2 adet 300
m2’lik su serpme sistemi temin edilmiştir.
ÇOKLU/ÇAKIŞAN SEKTÖRLER
UKRAYNA
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
UKRAYNA
NÜFUSU
44.573.205
TİKA 2013 Ukrayna
Harcamalarının
Sektörel Dağılımı (%)
Ukrayna’nın yıllara
göre bütçeden
aldığı pay (%)
%
1,86
2008
BALKANLAR VE
DOĞU AVRUPA
YÜZÖLÇÜMÜ
603.628 km²
Eğitim
Diğer Sosyal Altyapı ve Hizmetler
%35,35
%23,48
Sağlık
Ekonomik Altyapılar ve Hizmetler
%10,58
%0,80
İdari ve Sivil Altyapılar
Üretim Sektörleri
%29,47
%0,32
%
2,86
%
1,30
2009
2010
%
1,45
2011
%
0,87
2012
%
0,65
2013
75
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
UKRAYNA
SOSYAL ALTYAPI VE HİZMETLER
Eğitim
Kırım Pervomayskiy İli Krestyanovka Okulu
ve Kolokolçik Anaokulu Tadilatı
Kırım Özerk Cumhuriyeti Eğitim Bilim Gençlik ve
Spor Bakanlığı’nın talebi üzerine, Başkanlığımızca Pervomayskiy ilinde bulunan 1.930 nüfuslu
Krestyanovka köyündeki Genel Eğitim Okulu’nun
141 penceresi ile 9 adet kapısı yenilenmiştir. Proje
kapsamında aynı köyde bulunan Kolokolçik Anaokulunun ise pencere ve kapılarının yenilenmesi,
dış cephe ısı yalıtımının yapılması, kazan dairesi
kurulumu, döküm ısıtma kazanı temini, ısı dağıtım
kolektörü montajı, 120 metre plastik boru döşenmesi, su ve kanalizasyon sisteminin yenilenmesi,
mutfak montajı ve çocuk parkı için oyuncak temini
yapılmıştır. Projenin hayata geçirilmesi ile okullarda yaşanan aşırı sıcaklık sorunu çözüme kavuşturulmuş ve bahsi geçen okullarda eğitim gören 191
öğrenci ile çalışan 42 personelin daha sağlıklı bir
ortamda eğitim-öğretime devam etmesi sağlanmıştır.
Belogorsk’ta 3 Anaokulunun Donatımı
Belogorsk Belediyesi’nin talebi üzerine, 18.200
nüfuslu Belogorsk (Karasubazar) şehrinde faaliyet
gösteren 3 anaokulunun fiziksel kapasitesinin artırılması amacıyla ihtiyaç duyulan eğitim araç-gereç ve donanımı sağlanmıştır. 663 çocuğun eğitim
aldığı ve 95 personelin görev yaptığı okullar için
sağlanan çocuk parkı malzemelerinden, diz üstü
bilgisayara kadar çok çeşitli malzemeler, çocukların daha sağlıklı bir ortamda eğitim almalarına
katkı sağlayacaktır.
76
191
Krestyanovka köyündeki
191 öğrenci kapasiteli
Genel Eğitim Okulu ile
Kolokolçik Anaokulu’nun
kapı ve pencereleri
yenilenmiştir.
18.200 nüfuslu Belogorsk
(Karasubazar) şehrinde
faaliyet gösteren
3 anaokulun fiziksel
kapasitesinin artırılması
amacıyla ihtiyaç duyulan
eğitim araç-gereç ve
donanımı sağlanmıştır.
Melniçnoye Genel Eğitim Okulu Tadilatı
Belogorsk ilinin 1.800 nüfuslu Melniçnoye köyünde bulunan ve bünyesinde 105 öğrenci ile 30
personeli barındıran Genel Eğitim Okuluna, destek
sağlanmıştır. Fiziksel altyapısının güçlendirilmesi
amacıyla okulun 107 adet penceresi ve 7 adet kapısı yenilenerek eğitim faaliyetlerinin daha sağlıklı
bir ortamda gerçekleştirilmesi hedeflenmiştir.
Kotelnikovo Genel Eğitim Okulu Tadilatı
Kırım Özerk Cumhuriyeti Eğitim, Bilim, Gençlik
ve Spor Bakanlığı’nın başvurusu üzerine, 15.992
kişinin yaşadığı Krasnogvardeyskoye ilinde bulunan Kotelnikovo köyü Genel Eğitim Okulu’na
Başkanlığımızca su ve kanalizasyon iç hat borularının onarımı hususunda destek sağlanmıştır. Bu
kapsamda, binadaki tüm tuvaletler tamir edilerek
su ve kanalizasyon sistemi değiştirilmiştir. 2013
yılı Aralık ayında sona eren çalışmalar neticesinde, köy okulundan faydalanan 121 öğrenci ve 32
personelin daha sağlıklı bir ortamda eğitim alması
sağlanmıştır.
Kiev Ulusal Taras Şevçenko
Üniversitesi’ne Destek
Ukrayna’nın en prestijli yükseköğretim kurumlarından biri olan ve bünyesinde barındırdığı 15 fakülte, 7 enstitü, 1 bilimsel eğitim merkezi, 2 kolej,
2 müze ve 1 adet büyük kütüphane ile 26 binden
fazla öğrenciye eğitim veren Kiev Ulusal Taras
Şevçenko Üniversitesi’nde Başkanlığımız desteğiyle 19 Haziran 2003 tarihinde Türk Enformasyon
ve Araştırma Merkezi açılmıştır. 32 dilin eğitiminin
verildiği üniversitenin Filoloji Enstitüsü bünyesinde bulunan 34. ve 35. sınıf odalarıyla Türkoloji
Bölümü Odası ve Türk Enformasyon ve Araştırma Merkezi’nde onarım ve donanım çalışmaları
gerçekleştirilmiştir. Ayrıca, Türk Enformasyon ve
Araştırma Merkezi’nin 10. yılını doldurması nedeniyle Ukrayna’nın önde gelen akademisyenlerinin,
mezun olan ve hâlâ üniversitede öğrenim gören
öğrencilerin oluşturduğu 75 kişinin katılımıyla düzenlenen etkinliklere destek sağlanmıştır.
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
UKRAYNA
50 Çernobil mağduru
çocuk için Karadeniz
kıyısında yer alan Herson
şehrinin yakınlarındaki
Jelezniy Port köyünde
bir kamp düzenlenmiştir.
Kampta, Çernobil’den en
çok etkilenen 50 çocuk için
yeni bir tedavi programı
uygulanmıştır.
IV. Uluslararası Karadeniz Ekonomi
Forumuna Destek
Ukrayna Cumhurbaşkanı himayesinde Kırım
Özerk Cumhuriyeti (KÖC) Bakanlar Kurulu ve KÖC
Ekonomik Kalkınma ve Ticaret Bakanlığı işbirliğinde Yalta’daki Livadiya Sarayı’nda 24-26 Ekim 2013
tarihleri arasında Ekonomik Gelişimi Aktifleştirme
Devlet Programı kapsamında düzenlenen IV. Uluslararası Karadeniz Ekonomi Forumu’na Başkanlığımızca destek verilmiştir. Anılan foruma Ukrayna,
Türkiye, Avusturya, Azerbaycan, Ermenistan, İngiltere, Gürcistan, Rusya’nın da bulunduğu 12 ülkenin
temsilcilerinin yanısıra, uzmanlar ve yatırımcılardan oluşan yaklaşık 150 kişi katılmıştır.
Sağlık
50 Çernobil Mağduru Çocuğa Tedavi
Programı Uygulanması
1992 yılında Çernobil bölgesinden aileleriyle beraber tahliye edilen bir grup girişimci Ukraynalı
kadın tarafından Çernobil Çocukları Yaşam Vakfı
kurulmuştur. Vakıf, Çernobil bölgesinden tahliye
edilen çocukların çevresel açıdan temiz bölgelerde
tedavi edilmelerinin sağlanmasına yönelik çalışmalar yapmakta ve ağır hasta olan çocukların ailelerine maddi destekte bulunmaktadır. Halihazırda,
Ukrayna’nın 14 bölgesinde şubesi bulunan Çernobil Çocukları Yaşam Vakfı, 15.000 Çernobil mağduru çocukla ilgilenmektedir. Çernobil faciasının
ardından çeyrek asır geçmesine rağmen Kiev, Jitomir, Rovno, Çernigov ve Volin bölgelerinde sürekli
radyosezyum etkisine maruz kalan 100.000’den
fazla Ukraynalı çocuk yaşamaktadır. Bu çocukların
çevresel açıdan temiz olan sahil bölgelerinde görülen tedavileri sonucu iyot, demir ve diğer önemli
oligo-elementlerin eksikliği giderilebilmektedir.
Ancak, ülkedeki düşük gelir seviyesi dikkate alındığında çoğu ailenin bütçesi tedavi masraflarını
karşılayabilecek düzeyde değildir. Bu kapsamda,
vakfın talebi doğrultusunda, 50 Çernobil mağdu-
IV. Uluslararası Karadeniz
Ekonomi Forumu’na 12
ülkenin temsilcilerinin
yanı sıra, uzmanlar ve
yatırımcılardan oluşan
yaklaşık 150 kişi katılmıştır.
Vilino Hastanesi için temin
edilen ultrason cihazı ile
merkezden uzakta yaşayan
insanların hastalıklarına
erken teşhis imkânı
sağlanmıştır.
ru çocuk için Karadeniz kıyısında yer alan Herson
şehrinin yakınlarındaki Jelezniy Port köyünde Başkanlığımızın destekleriyle bir kamp düzenlenmiştir. Kampta, Çernobil’den en çok etkilenen 50 çocuk
için yeni bir tedavi programı uygulanmıştır. Tedavi
programında çocukların vücutlarında mevcut mikro elementlerin eksikliğini giderecek gıda takviyesi
yapılmıştır. Bununla birlikte, kamp bünyesinde yer
alan basketbol ve futbol sahası ile park alanlarında çocuklara yönelik sosyal etkinlikler düzenlenmiştir. Diğer yandan söz konusu proje kapsamında, Hazine Müsteşarlığımız tarafından da Avrupa
İmar ve Kalkınma Bankasına 1milyon Avro hibe
edilmiştir.
Vilino Hastanesine Ultrason Cihazı
Vilino Hastanesi, Akmescit’ten (Simferopol) 55
km uzaklıkta bulunmakta ve Bahçesaray bölgesinin Vilino Rayonu’nda 18.000 kişinin yaşadığı 7
köye hizmet vermektedir. Vilino Hastanesi yetkilileri Başkanlığımıza, bölge sakinlerinin %33’ünün
kardiyovasküler hastalıklara sahip olduğunu, bu
nedenle de tıbbi cihaza ihtiyaçları olduğunu bildirmişlerdir. Bu doğrultuda, hastane için temin edilen ultrason cihazı ile merkezden uzakta yaşayan
insanların tedavilerinde önemli bir aşama kaydedilmiş ve hastalıkların erken teşhis edilerek tedavi
edilmesine ciddi bir katkı sağlanmıştır.
Ukrayna Sağlıklı Yaşam Hareketi
Birliği’ne Destek
Sağlıklı Yaşam Hareketi Birliği’nin iki ülke arasında sağlık reformları konusunda tecrübe, bilgi ve
teknolojilerin paylaşımına yönelik talebi üzerine,
sağlık alanında Kiev üst düzey yöneticileri grubu
tarafından ülkemize yapılan çalışma ziyaretine
destek sağlanmıştır. Ukrayna Sağlık Bakanlığı
Müsteşarı, Kiev Belediyesi Sağlık Dairesi Başkanı,
Kiev Belediyesi Sağlık ve Sosyal Koruma Daimi Komisyonu Başkanı ve Ukrayna Sağlıklı Yaşam Hareketi Birliği Başkanının oluşturduğu 4 kişilik heyet,
13-16 Kasım tarihleri arasında İstanbul ve Bursa İl
Sağlık Müdürlüğü, Bursa Valiliği, İstanbul Mehmet
77
BALKANLAR VE
DOĞU AVRUPA
Uluslararası Teknik Yardım Kuruluşları
Forumuna Destek
Ekonomik Kalkınma ve Ticaret Bakanlığı tarafından yardım kuruluşları, devlet kurumları ve sivil
toplum kuruluşları için Kırım Özerk Cumhuriyeti
genelinde proje ve program uygulama konusunda diyalog platformunun kurulması amacıyla Kırım’da düzenlenen Uluslararası Teknik Yardım
Kuruluşları Forumuna Başkanlığımızca destek
sağlanmıştır. 30-31 Mayıs 2013 tarihlerinde düzenlenen foruma, çeşitli sektör ve ülkelerden 200
kişi katılmıştır.
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
UKRAYNA
Akif Ersoy Göğüs Kalp ve Damar Cerrahisi Eğitim
Araştırma Hastanesi, Fatih Üniversitesi Tıp Fakültesi, Acıbadem Hastanesi, Medikal Park Hastanesi
ve Uludağ Tıp Fakültesi temsilcileri ile görüşmeler yapmıştır. Anılan ziyaret sırasında, 2013 yılının
Eylül ayında İzmir’de yapılan Dünya Sağlık Örgütü
63. Avrupa Bölge Komitesi toplantısında Ukrayna
ile Türkiye Sağlık Bakanlıklarının karşılıklı işbirliklerinin geliştirilmesi hususunda aldıkları karar
çerçevesinde, İstanbul İl Sağlık Müdürlüğü, Bursa
İl Sağlık Müdürlüğü ile Kiev Belediyesi Sağlık Departmanı arasında dostluk ve işbirliği protokolleri
imzalanmıştır.
İdari ve Sivil Altyapılar
15
Merhamet Vakfına ranza
ve dolaplarla birlikte 15
adet bilgisayarın temini
gerçekleştirilmiştir.
ATR Televizyonu için
Ankara’da düzenlenen eğitim
programlarına 18 kişinin
katılımı sağlanmıştır.
Merhamet Vakfına Donanım Desteği
Başta anavatanlarına dönen Tatarlar olmak üzere
Kırım’da yaşayan halkın bilinç düzeyinin yükseltilmesi suretiyle yanlış uygulamaların ve radikal yönelişlerin önüne geçebilmek için faaliyet gösteren
Merhamet Vakfı’nda ihtiyaç duyulan malzemeler
Başkanlığımızca temin edilmiştir. Proje kapsamında çok sayıda ranza ve dolaplarla birlikte 15 adet
bilgisayarın temini gerçekleştirilmiştir.
İş ve Diğer Hizmetler
82. İzmir Enternasyonal Fuarına
Katılıma Destek
Kırım Özerk Cumhuriyeti’nin ekonomik ve ticari
potansiyelinin tanıtılması amacıyla 82. İzmir Enternasyonal Fuarı’na Kırım’ı temsilen Ekonomik
Kalkınma ve Ticaret Bakanı Birinci Yardımcısı ile
Ekonomik ve Ticaret Bakanlığı Uluslararası Teknik Yardım ve İmaj Politikası İdaresi Başkanının
katılımı için destek sağlanmıştır. Fuar süresince,
Kırım yarımadasının tanıtımına ilişkin materyaller
ile bölge turizminin canlandırılmasına yönelik çalışmalar gerçekleştirilirken uzun vadede Kırım ve
Türkiye arasındaki bölgesel bazlı ekonomik işbirliği ihtimalleri değerlendirilmiştir.
EKONOMİK ALTYAPILAR VE HİZMETLER
İletişim
ATR Televizyonu Eğitim Programı
Başkanlığımızın 2006 yılında kurulmasına destek verdiği ATR, Kırım’da Tatarca yayın yapan tek
televizyon ve radyo kanalı olarak ülke genelinde
yayınlarını anadilde sürdürmektedir. Çalışanların
uzmanlıklarına göre mesleki gelişimini artırmak
amacıyla Başkanlığımız ile Türkiye Radyo Televizyon Kurumu (TRT) işbirliğinde Ankara’da 1-5 ve
5-12 Nisan tarihleri arasında düzenlenen iki ayrı
eğitim programına 18 kişinin katılımı sağlanmıştır.
Kalkınma ve Ticaret Bakanlığı
seminerlerine 250 kişinin
katılımı sağlanmıştır.
ÜRETİM SEKTÖRLERİ
Ticaret ve Turizm
KÖC Ekonomik Kalkınma ve Ticaret
Bakanlığı Seminerlerine Destek
Ukrayna’da çalışmalarını yürüten uluslararası
kuruluş ve fonların faaliyetleri ile belli başlı uluslararası program ve projelerin tekliflerinin hazırlanmasında pratik yönlerin gösterilerek valilik ve
belediye birimlerinin, muhtarlık ve sivil toplum
kuruluşlarının bilgilendirilmesi amacıyla Başkanlığımız ve Ekonomik Kalkınma ve Ticaret Bakanlığı
işbirliğinde eğitim seminerleri organize edilmiştir.
250 kişinin katıldığı seminerler Kırım’ın Akmescit
(Simferopol), Gözleve (Yevpatoriya) ve Kefe (Feodosiya) şehirlerinde düzenlenmiştir.
78
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
UKRAYNA
BALKANLAR VE
DOĞU AVRUPA
79
ORTA ASYA VE
KAFKASLAR
>> AZERBAYCAN
>> GÜRCISTAN
>> KAZAKISTAN
>> KIRGIZISTAN
>> ÖZBEKISTAN
>> TACIKISTAN
>> TÜRKMENISTAN
ORTA ASYA VE
KAFKASLAR
AZERBAYCAN
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
AZERBAYCAN
NÜFUSU
9.494.600
YÜZÖLÇÜMÜ
86.600 km²
Eğitim
Diğer Sosyal Altyapı ve Hizmetler
%6,56
%17,88
Sağlık
Ekonomik Altyapılar ve Hizmetler
%21,77
%15,46
Su ve Sanitasyon
Üretim Sektörleri
%0,14
%26,36
ORTA ASYA VE
KAFKASLAR
TİKA 2013 Azerbaycan
Harcamalarının
Sektörel Dağılımı (%)
İdari ve Sivil Altyapılar
%11,84
Azerbaycan’ın yıllara
göre bütçeden
aldığı pay (%)
%
2,52
%
2,35
%
1,20
2008
2009
2010
%
1,05
2011
%
1,32
2012
%
0,77
2013
83
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
AZERBAYCAN
SOSYAL ALTYAPI VE HİZMETLER
Eğitim
Azerbaycan’dan 14 Başarılı Öğrencinin
Türkiye’de Üniversite Teknoparklarına
İnceleme Ziyareti
Ülkemizde teknopark/teknokent kavramı 1980’li
yılların ortalarında gündeme gelmiş, 1992 yılında ise TÜBİTAK MAM Teknoloji Geliştirme Merkezi kurulmuştur. 90’lı yıllardaki teknolojik gelişim
trendine paralel olarak teknopark olgusu ülkemiz
gündeminde geniş yer bulmuş ve günümüze dek
çok sayıda Teknoloji Geliştirme Bölgeleri kurulmuştur. Ülkemizin önde gelen üniversitelerinde
teknoparkların bulunması nedeniyle Azerbaycan
Kafkas Üniversitesi öğrencileri için söz konusu
teknoparklara çalışma ziyareti düzenlenmesi konusunda Başkanlığımızdan destek talep edilmiştir.
Anılan üniversite, çalışma ziyaretine katılacak öğrencileri düzenlediği bir yarışma ile belirlemiştir.
Bu kapsamda düzenlediği Yeni Fikir Yarışmasına
150 öğrenci katılmış ve aralarından en iyi 3 iş fikri
seçilmiştir. Söz konusu en iyi 3 fikrin sahibi olan
14 öğrencinin 12-31 Ağustos 2013 tarihleri arasında Orta Doğu Teknik Üniversitesi, İstanbul Teknik
Üniversitesi ve Yıldız Teknik Üniversitesi’nin teknoparklarında düzenlenen çalışma ziyaretine destek
sağlanmıştır.
Bakü Türk Anadolu Lisesi’ne Malzeme Desteği
1992 yılından beri Bakü’de faaliyet gösteren Bakü
Türk Anadolu Lisesi’ne 10 adet projeksiyon cihazı,
15 adet öğretmen masa ve sandalyesi ile dizüstü
bilgisayar yardımı yapılmıştır.
Türk Dünyası Araştırmaları
Vakfı Bakü Atatürk Lisesi’ne
23 bilgisayar, 10 projeksiyon
cihazı ile donanım
malzemeleri temin edilmiştir.
Kafkas Üniversitesi’nden
14 öğrencinin Orta Doğu
Teknik, İstanbul Teknik ve
Yıldız Teknik Üniversitesi’nin
teknoparklarında
düzenlenen çalışma ziyareti
desteklenmiştir.
Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı Bakü
Atatürk Lisesi’ne Malzeme
Bakü Atatürk Lisesi, Türk Dünyası Araştırmaları
Vakfı tarafından 1992 yılında kurulmuştur. Vakıf tarafından lisede ihtiyaç duyulan mobilya ve elektronik ekipman ihtiyacının giderilmesi amacıyla 1.500
öğrenci kapasitesine sahip Bakü Atatürk Lisesi için
23 bilgisayar, 10 projeksiyon cihazı, masa ve sandalye gibi tefrişat ve donanım malzemeleri temin
edilmiştir.
Kafkasya Üniversiteler Birliği III. Olağan
Kongresine Katılıma Destek
Kafkasya Üniversiteler Birliği, Ardahan Üniversitesi’nin girişimiyle Türkiye, Azerbaycan ve Gürcistan’dan üniversitelerin katılımı ile 11 Kasım
2009 tarihinde kurulmuştur. Birliğin temel amacı,
Kafkasya coğrafyasındaki paydaş ülkelerin sahip
oldukları ortak mirastan hareketle, üniversiteler
aracılığıyla geleceğe ışık tutacak bir vizyon belirlemektir. Ayrıca dil, kültür, tarih, ekonomi ve eğitim
gibi alanlarda ortak bilimsel çalışmalar amacına
da sahiptir.
Birincisinin Ardahan’da, ikincisinin ise Gürcistan’da düzenlendiği Kafkasya Üniversiteler Birliği
Kongresi’nin üçüncüsü 20-21 Mayıs 2013 tarihleri arasında Başkanlığımız destekleri ile Bakü’de
gerçekleştirilmiştir. Kongreye Azerbaycan, Gürcistan, Kırgızistan, Moldova, Kazakistan, Ukrayna,
İran, Amerika Birleşik Devletleri, Kuzey Kıbrıs Türk
Cumhuriyeti ve diğer ülkelerden çok sayıda rektör
ve akademisyen katılmıştır.
I. Uluslararası Kimya ve Kimya Mühendisliği
Konferansına Katılıma Destek
Kafkas Üniversitesi Kimya Mühendisliği Bölümünün organizasyonunda, I. Uluslararası Kimya ve
Kimya Mühendisliği Konferansı (CCE2013), Azerbaycan Eğitim Bakanlığı, Azerbaycan Devlet Petrol
Şirketi (SOCAR), Azerbaycan Devlet Petrol Akademisi, Bakü Devlet Üniversitesi, Yıldız Teknik Üniversitesi ve Atatürk Üniversitesi işbirliğiyle 18-21
Nisan 2013 tarihleri arasında Bakü’de yapılmıştır.
Konferans kapsamında, Kazakistan ve Kırgızistan’dan 4 kişinin katılımına destek sağlanmıştır.
84
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
AZERBAYCAN
Sağlık
Talasemi Merkezi Kemik İliği Nakli Merkezinin
İnsan Kaynakları Kapasitesinin Arttırılması
Başkanlığımızca 2008-2009 yıllarında hayata geçirilen Azerbaycan’da Kemik İliği Nakli Merkezi Kurulması ve İşletilmesi Projesi kapsamında Bakü’de
Talasemi Hastanesi bünyesinde Kemik İliği Nakli
Merkezi kurulmuştur.
7
Anesteziyoloji ve
Reanimasyon Uzmanları
Derneği ile Azerbaycan Tıp
Üniversitesi işbirliğinde
Bakü’de düzenlenen
Transplantasyon
Anestezisinde Güncel
Gelişmeler konulu kongreye
Türkiye’den 25 uzman ile
Orta Asya ülkelerinden 7
bilim adamının katılımına
destek verilmiştir.
Özbekistan Kemik İliği Nakli
Merkezi’ndeki 3 uzmanın
Bakü’deki nakil merkezi
çalışmalarına katılımları için
destek sağlanmıştır.
Takip eden süreçte bahse konu Merkez bünyesinde çalışan uzmanların yerinde inceleme ve
değerlendirmelerde bulunmalarının faydalı olacağı belirlenmiştir. Bu kapsamda, Özbekistan’da
yine Başkanlığımız desteğiyle açılan Kemik İliği
Nakli Merkezinin kuruluş sürecinde görev yapan
3 uzmanın Bakü’deki Kemik İliği Nakli Merkezi
çalışmalarına katılımları için destek sağlanmıştır.
Ayrıca, ülkemizdeki kemik iliği nakli alanındaki
çalışmaları görmek üzere Bakü Talasemi Merkezi Müdürü 19-22 Ağustos 2013 tarihleri arasında
ülkemize gelerek Ankara Onkoloji Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nde incelemelerde bulunmuştur.
Ruhsal Sağlık Merkezi’nin İnsan Kaynakları
Kapasitesinin Geliştirilmesi
Azerbaycan Sağlık Bakanlığı’na bağlı Ruhsal
Sağlık Merkezi’nin, ruhsal sağlık alanında ülkede
faaliyet gösteren kurumları denetleme görevi bulunmaktadır. Azerbaycan Sağlık Bakanlığının, söz
Transplantasyon Anestezisinde Güncel
Gelişmeler Kongresine Katılıma Destek
Anesteziyoloji ve Reanimasyon Uzmanları Derneği
ile Azerbaycan Tıp Üniversitesi işbirliğinde 19-23
Nisan 2013 tarihleri arasında Bakü’de transplantasyon konusunda bilimsel farkındalığı artırmak,
kurumlar arası işbirliği ile transplantasyon organizasyon ve koordinasyonunda standartların
oluşturulması ve geliştirilmesine destek vermek,
toplumda organ bağışı bilincinin yaygınlaştırılmasına katkıda bulunmak amacıyla Transplantasyon
Anestezisinde Güncel Gelişmeler konulu kongre
yapılmıştır. Anılan kongreye Türkiye’den 25 uzman
ile Orta Asya ülkelerinden 7 bilim adamının katılımına destek verilmiştir.
X. Anadolu Adli Bilimler Kongresine
Azerbaycan’dan Katılıma Destek
Azerbaycan Sağlık Bakanlığı Adli Tıp Uzmanlığı ve
Anatomik Patoloji Birliği’nin talebi üzerine, İnönü
Üniversitesi’nin ev sahipliğinde 30 Ekim-2 Kasım
2013 tarihleri arasında Malatya’da düzenlenen 10.
Anadolu Adli Bilimler Kongresine destek verilmiştir. Kongrede 4 gün boyunca, adli bilimler ve hukuk,
adli bilimlerde uygulamalar, tıbbi uygulama hataları-malpraktis ile fitoterapinin genel sağlık alanındaki ve tedavideki yeri hususları tartışılmıştır.
Su ve Sanitasyon
Ağcabedi Bölge Valiliğinin
Yukarı Giyameddinli ve
Mirzehagverdili köylerinde
3 adet artezyen su kuyusu
hizmete sunulmuştur.
Ağcabedi Bölgesinin Yukarı Giyameddinli
ve Mirzehagverdili Köylerinde Artezyen
Kuyusu Açılması
Ağcabedi Bölge Valiliğinin 3.900 kişinin yaşadığı
Yukarı Giyameddinli ve Mirzehagverdili köylerinde
tarımsal sulama ihtiyacının giderilmesi amacıyla
Ağcabedi bölgesindeki 2 köyde 3 adet artezyen su
kuyusu açılarak bölge halkının hizmetine sunulmuştur. Bu destek ile bölge halkının tarım arazilerini daha verimli kullanarak gelir ve istihdamlarına katkı sağlanması ve Dağlık Karabağ ile temas
hattında bulunan söz konusu yerleşim yerlerinin
boşaltılmasının önüne geçilebilmesi amaçlanmıştır. Açılan kuyulardan ortalama 70 ailenin istifade
etmesi sağlanmıştır.
85
ORTA ASYA VE
KAFKASLAR
Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti Sağlık
Bakanlığı Personeline Staj Programı
Başkanlığımız ve Sağlık Bakanlığı işbirliğinde 2008
yılından beri Azerbaycan Devleti Nahçıvan Özerk
Cumhuriyeti’nde sağlık alanında verilen hizmetlerin kalitesinin artırılabilmesi amacıyla çeşitli alanlarda eğitim ve staj programları düzenlenmektedir.
2013 yılında, Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti Sağlık
Bakanlığı personeli için Ankara’da Sağlık Bakanlığı’na bağlı hastanelerde staj programının oluşturulması kapsamında sekizer kişilik toplam 32 doktor ve sağlık personeli grubuna yönelik birer aylık
sürelerle Nisan, Haziran, Eylül ve Kasım aylarında
Ankara Atatürk Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nde
dört aşamadan oluşan programlar düzenlenmiştir.
konusu merkezde çalışan uzmanların Türkiye’de
psikiyatri eğitimi almaları yönündeki talebi doğrultusunda Ruhsal Sağlık Merkezi’nde çalışan 5
psikiyatrist, 5 psikolog ve 7 sosyal hizmetler görevlisi için Sağlık Bakanlığımız ile işbirliğinde Ankara Dışkapı Yıldırım Beyazıt Eğitim ve Araştırma
Hastanesi’nde 2013 yılı Eylül ve Kasım aylarında
eğitim programları düzenlenmiştir.
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
AZERBAYCAN
TBMM’nin ilgili komisyonunda izlemek ve tecrübe
paylaşımında bulunmak üzere 3-9 Kasım 2013 tarihleri arasında Azerbaycan Milli Meclisi’nin İnsan
Hakları Daimi Komisyonu’ndan 5 uzmanın ülkemize gelmesine destek sağlanmıştır.
İdari ve Sivil Altyapılar
Kamu Yatırımları Kadro Potansiyelinin
Güçlendirilmesi Projesi
Azerbaycan Hükümeti ve Dünya Bankası Uluslararası Kalkınma Birliği arasında 1 Ekim 2009 tarihinde Finansman Anlaşması imzalanmıştır. Söz konusu anlaşma 2010-2013 yıllarını kapsamaktadır.
Anlaşma çerçevesinde 2013 yılında kamu yatırımları alanında Kadro Potansiyelinin Güçlendirilmesi Projesi hayata geçirilmiştir. Proje kapsamında
Azerbaycan Eğitim Bakanlığı ile Azerbaycan Yol
Bilimsel Proje Araştırma Enstitüsü uzmanlarına
yönelik ülkemizde staj programı düzenlenmiştir.
Karayolları Genel Müdürlüğü tarafından 7 Ocak3 Mart 2013 tarihleri arasında gerçekleştirilen
program sırasında yol sektöründe laboratuvar ortamında test denemelerinin yapılması konusu ele
alınmıştır.
Azerbaycan Sayıştay İdaresine Yönelik
Kapasite Geliştirme Programı
Sayıştay Başkanlığı ile Azerbaycan Sayıştay İdaresi arasındaki ikili anlaşmalar çerçevesinde,
Azerbaycan Sayıştay İdaresi personeli için 25-30
Kasım 2013 tarihleri arasında Ankara’da Sayıştay
Başkanlığı’nda tecrübe paylaşımı eğitimi düzenlenmiştir. Eğitim programında, Azerbaycan Sayıştay İdaresinden 20 kişilik heyete, Türk Sayıştayı’nın
hukuki yapısı, denetimde kalite kontrolü, uluslararası denetim standartları çerçevesinde yürütülen
mali denetim ve uygunluk denetimi faaliyetleri,
bilgisayar destekli denetim uygulamaları, kesin
hesap denetimi ve raporlaması konularında bilgilendirme yapılmıştır.
Azerbaycan Milli Meclisi İnsan Hakları Daimi
Komisyonu Kapasite Geliştirme Programı
2011 yılından beri Başkanlığımız ve TBMM işbirliğinde Azerbaycan Milli Meclisi uzmanlarına yönelik eğitim programları düzenlenmektedir. Türk
Dili Konuşan Ülkeler Parlamenter Asamblesi
(TÜRKPA) Genel Sekreterliği’nin talebi çerçevesinde, insan hakları konularında yapılan çalışmaları
86
Azerbaycan
Cumhurbaşkanlığı Devlet
İdarecilik Akademisi ile
Türkiye ve Orta Doğu
Amme İdaresi Enstitüsü
(TODAİE) işbirliğinde Bakü’de
Azerbaycan belediyelerinin
başkan ve yöneticilerine
yönelik eğitim programı
düzenlenmiştir.
20
Sayıştay Başkanlığı ile
Azerbaycan Sayıştay İdaresi
anlaşması çerçevesinde,
Ankara’da 20 kişiye
tecrübe paylaşımı eğitimi
düzenlenmiştir.
30 Azerbaycanlı Yerel Yöneticiye Yerel
Yönetimler Eğitim Programı
Azerbaycan Cumhurbaşkanlığı Devlet İdarecilik
Akademisi ile Türkiye ve Orta Doğu Amme İdaresi
Enstitüsü (TODAİE) işbirliğinde 4-15 Mart 2013 tarihleri arasında Bakü’de Azerbaycan belediyelerinin başkan ve yöneticilerine yönelik eğitim programı düzenlenmiştir. Devlet İdarecilik Akademisi’nde
gerçekleştirilen eğitim programlarına başta başkent Bakü’nün ilçe belediyeleri olmak üzere Gence, Sumgayıt, Şirvan, Lenkeran, Mingeçevir, Şeki,
Yevlah, Nahçıvan, Guba, Gusar, Haçmaz, Gebele
Şamahı, Şemkir ve Celilabad’ın belediye başkan ve
yöneticileri olmak üzere toplam 30 yerel yönetici
katılmıştır. Eğitimler TODAİE, Ankara Üniversitesi
ve Gazi Üniversitesi öğretim üyeleri ile İçişleri Bakanlığı ve Kalkınma Bakanlığı uzmanlarından oluşan toplam 20 kişilik heyet tarafından verilmiştir.
Eğitim programı kapsamında yerel yönetimlerde
iletişim, personel rejimi, afet yönetimi, yerel yönetimlerde denetim, Türkiye’de yerel yönetimler
reformu, yerel yönetimler ve siyasal katılım, yerel
yönetimlerde e-dönüşüm, halkla ilişkiler, stratejik
planlama, yatırım planlaması, yerel yönetimler
maliyesi ve bütçe süreci, yerel yönetimler ve demokrasi, uluslararası ilişkiler ve değişim yönetimi konularına yer verilmiştir. Eğitim programıyla
Azerbaycan’da yerel yönetimlerin kapasitelerinin
geliştirilmesi ile Türkiye’nin yerel yönetimler alanında sahip olduğu bilgi ve tecrübenin Azerbaycan
ile paylaşılması amaçlanmıştır.
TDBB Yerel Yönetimler Eğitim
Programına Azerbaycan’dan 30
Temsilcinin Katılımına Destek
Türk Dünyası Belediyeler Birliği (TDBB) bünyesinde
2008’de kurulan Uluslararası Yerel Yönetimler Eğitim Merkezi (UYEM) tarafından kamu kurum ve kuruluşları, büyükşehir belediyeleri ve akademisyenlerin katkılarıyla 2008-2012 yılları arasında, her
yıl üç dönem halinde teorik ve uygulamalı eğitim
programları düzenlenmektedir. Programın 2008
yılı I. dönemi 24 Mart-1 Nisan 2008 tarihleri arasında Makedonya, Kosova ve Yunanistan’dan katılan meclis üyeleri, belediye başkanları ve başkan
yardımcılarına yönelik olarak gerçekleştirilmiştir.
Programın devamı doğrultusunda 1-8 Aralık 2013
tarihleri arasında TDBB UYEM’de gerçekleştirilen
eğitim programına ise Azerbaycan’dan 20 temsilcinin katılımına destek sağlanmıştır.
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
AZERBAYCAN
Gençliğe Yardım Fonu Konferans
Salonu Tadilatı ve Tefrişatı
Gençliğe Yardım Fonu, bir sivil toplum kuruluşu
olarak 1994 yılında Azerbaycan Adalet Bakanlığı
tarafından kurulmuştur. Eğitim, sosyal, kültürel ve
insani yardım alanlarında faaliyet gösteren Fon,
2004 yılında Birleşmiş Milletler Ekonomik ve Sosyal Konseyi (ECOSOC) istişare kurulu üyeliğine katılım hakkı da elde etmiştir.
Diğer Sosyal Altyapı
ve Hizmetler
Azerbaycan Haftası Etkinlikleri
Azerbaycan Cumhurbaşkanlığı Stratejik Araştırmalar Merkezi’nin talebi doğrultusunda, Başkanlığımız ve Dışişleri Bakanlığı Stratejik Araştırmalar
Merkezi işbirliğinde 18-21 Kasım 2013 tarihleri
arasında Edirne, Sakarya, Bursa, Yalova ve Ankara’da Azerbaycan Haftası etkinlikleri düzenlenmiştir. Etkinlikler kapsamında Uludağ, Trakya ve
Yalova Üniversiteleri ile Balıkesir Üniversitesi Bandırma İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi’nde paneller gerçekleştirilmiştir. Panellerde Azerbaycan,
Azerbaycan-Türkiye İlişkileri, Azerbaycan Dış Politikası Nereye Gidiyor? gibi konular ele alınmıştır.
Azerbaycan Haftası etkinliklerine Azerbaycan’dan
4 kişinin katılımına destek sağlanmıştır.
Başkanlığımızca yenilenen
Gençliğe Yardım Fonu
merkezindeki 300 kişilik
konferans salonu, Fon
tarafından düzenlenen
programlar yanında diğer
STK’lar, devlet kurumları,
üniversiteler, öğrenci
birlikleri ve dernekler
tarafından da ücretsiz olarak
kullanılabilmektedir.
Yaşayan Yunus Emre konulu
uluslararası sempozyuma 16
bilim adamı katılmıştır.
Siyezenli Gençlere Bilgisayar Kursu
Azerbaycan’da faaliyet gösteren Sosyal Destek İçtimai Birliği tarafından Siyezen bölgesinde düşük
gelirli ailelerin çocukları için düzenlenmesi planlanan bilgisayar kursu için 6 adet bilgisayar ile 1
adet yazıcı temin edilmiştir.
VII. Uluslararası Gülen Çocuk Şenliği
Türkiye Omurilik Felçlileri Derneği tarafından 2013
yılında yedincisi düzenlenen Uluslararası Gülen
Çocuk Şenliği, dünyanın çeşitli bölgelerinden çocukları İstanbul’da bir araya getirerek “engelli
Siyezen’deki bilgisayar
kursuna 6 bilgisayar ile 1
yazıcı temin edilmiştir.
Yunus Emre Kültürünün Yaşatılmasına Destek
Gerek dil ve edebiyat açısından gerekse her iki ülkede önemli izleri olan tasavvuf kültürü bakımından büyük önemi olan Yunus Emre’nin Azerbaycan
toplumuna tanıtılması amacıyla Yunus Emre’nin
gönüllere hitap eden mısralarının Azerbaycan’da
okul, ev ve ortak mekânlara ulaşabilmesi için özel
tasarım kitap ayraçları ve levhalar basılarak dağıtılmıştır. Bunun yanında Bakü Büyükelçiliğimiz ile
Azerbaycan Milli İlimler Akademisi Edebiyat Enstitüsü işbirliğinde 9 Aralık 2013 tarihinde Bakü’de
düzenlenen Yaşayan Yunus Emre konulu uluslararası sempozyuma 16 bilim adamının katılımına destek sağlanmış, ayrıca etkinlik sırasında da
bahse konu ayraç ve levha dağıtımı gerçekleştirilmiştir. Azerbaycan’da Yunus Emre adının yaşatılmasına destek kapsamında ayrıca Türkiye’den 2
akademisyen ve 1 araştırmacı yazarın Azerbaycan
Gah Bölgesi Oncallı Köyü Oğuz Kabristanı’ndaki
Yunus Emre ve hocası Taptuk Emre’ye atfedilen
mezarların bakım ve restorasyona tabi tutularak
iyileştirilmesine yönelik bir çalışma ziyaretine destek sağlanmıştır.
“Türk Dünyasını Aydınlatanlar: Mehmet
Akif Ersoy ve Hüseyin Cavid” Uluslararası
Konferansına Destek
Azerbaycan Milli İlimler Akademisi Şarkiyat Enstitüsü, Mehmet Akif Ersoy Fikir ve Sanat Vakfı ile
Kafkas Üniversitesi işbirliğinde 16-18 Mayıs 2013
tarihleri arasında Bakü’de “Türk Dünyasını Aydınlatanlar: Mehmet Akif Ersoy ve Hüseyin Cavid”
başlıklı uluslararası konferans düzenlenmiştir.
Büyük Türk şair Mehmet Akif Ersoy ile Azerbaycan’ın büyük şairlerinden Hüseyin Cavid’in yaşam
ve eserlerinin ele alındığı ve 3 gün süren ve Kazakistan, Türkmenistan, Kırgızistan, Mısır, Özbekistan, Ukrayna, Bosna-Hersek, Makedonya, Sırbistan
ve Rusya’dan çok sayıda bilim adamının katıldığı
konferansa katılıma Başkanlığımızca destek verilmiştir.
87
ORTA ASYA VE
KAFKASLAR
Gençliğe Yardım Fonunun merkez binalarında 250
m2 alanda, 300 kişilik çok amaçlı bir konferans salonu bulunmakta olup, Fon tarafından düzenlenen
programlar yanında ülkede faaliyet gösteren diğer
STK’lar, devlet kurumları, üniversiteler, öğrenci
birlikleri ve dernekler tarafından da ücretsiz olarak kullanılabilmektedir. Bu kapsamda, konferans
salonunun günümüz şartlarına uygun tamiratının
yapılarak ihtiyaç duyulan tefrişatının gerçekleştirilmesine yönelik olarak salonun koltukları ve
kapıları yenilenmiş, duvarları kağıt ile kaplanmış,
zeminine halılar döşenmiştir. İlaveten ses sistemleri, projeksiyon cihazı ve perdesi, toplantı masası,
jeneratör ve 2 adet klima alınmıştır.
300
çocukların eşit yaşam haklarının önündeki engellerin kaldırılması” mesajının ulusal ve uluslararası
kamuoyuna duyurulması ile ülkemizin ve kültürümüzün tanıtılmasını amaçlamaktadır. Kimsesiz,
engelli, göçmen ve mülteci çocukların haklarının
korunması ile onların eğitim ve öğretimlerine destek vermek amacıyla faaliyet gösteren Azerbaycan
Çocuk Fonu Binegedi Bölge Şubesinin talebi üzerine 26-30 Nisan 2013 tarihleri arasında düzenlenen
şenliğe Azerbaycan Çocuk Fonu’na kayıtlı 8 engelli
çocuk ve genç ile refakatçi olarak 3 ebeveyn ve 1
Azerbaycan Çocuk Fonu temsilcisinden oluşan 12
kişilik grubun şenliğe katılımı için destek sağlanmıştır.
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
AZERBAYCAN
Azerbaycan Halk Cumhuriyeti ve Kafkas
İslam Ordusu Kitabının Basımı
Bakü’nün, Nuri Paşa Komutasındaki Kafkas İslam
Ordusu tarafından işgalden kurtarılmasının 95.
yıldönümü vesilesiyle, Büyükelçiliğimiz tarafından
15 Eylül 2013 tarihi itibariyle bir dizi etkinlik düzenlenmiştir. Söz konusu etkinlikler kapsamında,
Azerbaycan Halk Cumhuriyeti ve Kafkas İslam Ordusu kitabından 1.000 adet basılmıştır.
EKONOMİK ALTYAPILAR VE HİZMETLER
İletişim
Azerbaycan’dan 15 Kişilik Basın
Müşavirleri ve Basın Mensupları
Heyetinin Türkiye’ye İnceleme Ziyareti
Azerbaycan Cumhurbaşkanlığı Kitle İletişim Araçlarının Gelişimine Devlet Desteği Fonu ile işbirliğinde 25-29 Mart 2013 tarihleri arasında ülkemize
düzenlenen çalışma ziyareti için destek sağlanmıştır. Ziyaret programına, Azerbaycan Adalet,
Maliye, Vergi, İçişleri, Gençlik ve Spor ile Kültür ve
Turizm Bakanlıkları; Standardizasyon, Metroloji ve
Patent Komitesi; Bakü Şehir Emniyet Genel Müdürlüğü Trafik Dairesi; Merkezi Seçim Komisyonu;
Devlet Sosyal Güvenlik Fonu; Nerimanov Rayon
İcra Hâkimiyeti (Valiliği); Bakü Elektrik Şebeke A.Ş.
ve Azerbaycan Basın Konseyi’nin basın müşavirleri ile Kitle İletişim Araçlarının Gelişimine Devlet
Desteği Fonu ve Azerbaycan Gazeteciler Şebekesi temsilcileri katılmıştır. 15 kişilik heyet; Ankara,
Konya ve İstanbul’da Başkanlığımız, Türkiye Büyük
Millet Meclisi, Başbakanlık Basın-Yayın ve Enformasyon Genel Müdürlüğü, TRT Genel Müdürlüğü,
Fox TV, Kanal D, Show TV ile diğer kurum ve kuruluşları ziyaret ederek tecrübe paylaşımında bulunulmuştur.
Bankacılık ve Finans
5
Azerbaycan Merkez Bankası
personeline yönelik insan
kaynakları, kredi kayıt
sistemi ve idari işler eğitim
programları kapsamında,
3 Azeri uzmana İstanbul’da,
2 uzmana ise Ankara’da idari
işler konularında seminerler
verilmiştir.
Azerbaycan Merkez Bankası
Kapasite Geliştirme Programı
Başkanlığımız ve Merkez Bankası işbirliğinde
Azerbaycan Merkez Bankası personeline yönelik
insan kaynakları, kredi kayıt sistemi ve idari işler
başlıklarında eğitim programları düzenlenmiştir.
Bu doğrultuda, 3 Azeri uzmana 27-28 Mayıs 2013
tarihleri arasında İstanbul’da, 2 uzmana ise 27-31
Mayıs 2013 tarihlerinde Ankara’da idari işler konularında seminerler verilmiştir. Söz konusu işbirliği çalışması kapsamında, 10-12 Haziran 2013
tarihleri arasında ise 2 uzman için Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) tarafından
bankacılık ve finans konularında eğitim verilmiştir.
ÜRETİM SEKTÖRLERİ
Tarım ve Hayvancılık
Kardeş Kömeği Dergisi Kitabının
Yeniden Basımı
1915 yılında Bakü’de kurulan Kardeş Kömeği (Yardımı) Komisyonları tarafından ilk olarak 1917’de
yayınlanan Kardeş Kömeği Dergisi geçtiğimiz yıl
Başkanlığımız ve Azerbaycan Gençliğe Yardım
Fonu işbirliğinde Latin alfabesiyle kitap haline
getirilerek yeniden basılmıştır. 2012 yılında 1.000
adet basılan Kardeş Kömeği kitabının yoğun ilgi
nedeniyle kısa sürede tükenmesi üzerine, Azerbaycan’ın devlet üniversite ve kütüphaneleri başta
olmak üzere ilgili kurum ve kuruluşlara dağıtılmasının faydalı olabileceği düşünülerek, 2013 yılında
ilaveten 1.500 adet basılmıştır.
88
Azerbaycan Ekonomi
Kalkınma Bakanlığı
tarafından tarım ürünlerinin
üretimini artırmak ve
tarımsal ürünlerde dışa
bağımlılığını ortadan
kaldırmak amacıyla Özel
Pilot Tarım İşletmeleri
oluşturulması için 2012
yılında çalışmalara
başlanmıştır.
Özel Pilot Tarım İşletmelerine
Danışmanlık Desteği
Azerbaycan Devlet Programı kapsamında, Azerbaycan Ekonomi Kalkınma Bakanlığı tarafından
ülkede tarım ürünlerinin üretimini artırmak, ekmeklik buğday üretimini yeterli duruma getirmek
ve Azerbaycan’ın tarımsal ürünlerde dışa bağımlılığını ortadan kaldırmak amacıyla Ağcabedi ve
Beylagan bölgelerinde Özel Pilot Tarım İşletmeleri
oluşturulması için 2012 yılında çalışmalara başlanmıştır. Bu çerçevede söz konusu işletmelerde
modern teknoloji kullanımı ve özel olarak da basınçlı sulama sistemleri ile planlama ve projelendirme konularında danışmanlık desteği sağlanmıştır.
Proje kapsamında kaliteli ve yüksek verimli tohumlarla ekim nöbetinin tespiti, toprak özelliklerinin belirlenmesi ve iyileştirilmesi, ikinci ürün
yetiştirme teknikleri ve doğrudan ekim yönteminin
uygulanabilmesi gibi konularda başarılı çalışmalar
yapılmıştır. Örneğin Ağcabedi ve Beylagan bölgele-
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
AZERBAYCAN
malar yürütülmektedir. Bu kapsamda, el yazması
eserleri kataloglama, yenileme ve dijital ortama
aktarma konularında ülkemizin sahip olduğu tecrübenin Azerbaycan’a aktarılması sağlanmıştır.
rinde yaklaşık 50.000 dekarlık araziden bir yılda 2
ürün alınması sağlanmıştır. Türkiye menşeli buğday ve mısır tohumlarıyla Azerbaycan’da yüksek
verim değerlerine ulaşılmıştır. Buğdayda 1 dekardan 810 kilogram, dane mısırda 1 dekardan 1.250
kilogram verim elde edilmiştir.
Turizm
Termal Tesisler Kapasite Geliştirme
Çalışma Ziyareti
Zengin bir kültürel mirasa ve doğal güzelliklere
sahip Azerbaycan’a gelen turist sayısı her geçen
yıl artmaktadır. Ancak, ülkede termal turizm için
altyapı yetersiz durumdadır. Termal turizm alanında geliştirilen projelerle hem ülkenin bu yöndeki
ihtiyaçlarının karşılanması hem de turizm potansiyelinin geliştirilmesine katkı sağlanması planlanmaktadır. Bu doğrultuda, Azerbaycanlı yetkililerin
ülkemizde Afyonkarahisar yöresindeki kaplıcalar
ile yaz ve kış turizmini birlikte barındıran ve termal
kapasitesi gelişmiş olan Bursa ilimizi ziyaret etmelerinin faydalı olacağı düşünülmüştür. Başkanlığımız, Bursa Valiliği ve Afyon Kocatepe Üniversitesi işbirliğinde 11 seyahat acentesi temsilcisi ile 5
basın mensubundan oluşan 16 kişilik Azerbaycan
heyeti 1-10 Aralık 2013 tarihleri arasında Bursa ve
Afyonkarahisar’daki kaplıcalara yönelik info-tur
(bilgi turu) olarak tabir edilen bir inceleme ziyareti
gerçekleştirmişlerdir.
ÇOKLU/ÇAKIŞAN SEKTÖRLER
Diğer Çoklu Sektörler
Azerbaycan’da 3.752 Adet
El Yazma Eserin Korunması
Konya Bölge Yazma Eserler Kütüphanesi Müdürlüğü ile işbirliğinde Azerbaycan’da bulunan elyazması eserlerin korunmasına yönelik olarak çalış-
16
11 seyahat acentesi
temsilcisi ile 5 basın
mensubundan oluşan 16
kişilik Azerbaycan heyetine
termal tesislerimizde
çalışma ziyareti
düzenlenmiştir.
Azerbaycan’daki elyazması
eserlerin korunmasına
yönelik çalışmalar
yapılmaktadır.
Bu doğrultuda, Başkanlığımız tarafından Azerbaycan Milli İlimler Akademisi Muhammed Fuzuli El
Yazmaları Enstitüsü ile Bakü İslam Üniversitesi
Zagatala İlahiyat Fakültesi Kütüphanesi’ne projenin ilk aşaması olarak ekipman ve malzeme desteği sağlanmıştır. Bu kapsamda nem ve ısı ölçme
cihazları, dijital fotoğraf makinesi, çekim sehpası,
farklı renklerde ibrişim makara, zamk, kemik isteka, Japon kağıdı, boyanmamış deri ile deri boyası,
deri balsamı ve deri bıçağı, 22 ayar altın varak gibi
malzemelerden oluşan 32 kalem malzeme hibe
edilmiştir. Programın ikinci aşamasında ise, Azerbaycan’dan 10 uzmana yönelik 4-15 Kasım 2013
tarihleri arasında ülkemizde Konya Yazma Eserler
Bölge Müdürlüğü’nde klasik cilt ve sayfa tamiri, kitap tespit ve kataloglama ile kitap sayısallaştırma
konularında eğitim verilmiştir.
89
ORTA ASYA VE
KAFKASLAR
Azerbaycan’da Arıcılığın Geliştirilmesi
Azerbaycan’da arıcılığın geliştirilmesi ve yaygınlaştırılmasına yönelik hazırlanan ve Azerbaycan
Arıcılar Birliği işbirliğinde sürdürülen Kırsal Kalkınma Programı kapsamında göçmen ve mültecilerin geçici olarak iskân ettikleri ülkenin güney ve
güneybatı bölgelerinde toplam 100 aileye yönelik
arıcılık işletmeleri kurulmuştur. Bu doğrultuda,
ihtiyaç duyulan malzeme, ekipman ve ilaç desteği sağlanmış, buna ek olarak 115 kişiye arıcılık
eğitimi verilmiştir. Anılan projenin teknik takibine
devam edilmektedir.
Türkiye’den konu uzmanları ilk olarak, 1823 yılında kurulan Kafkas Müslümanları İdaresi Kütüphanesi ile Bakü İslam Üniversitesi Kütüphanesinde
incelemelerde bulunarak mevcut 1.928 adet el
yazması ile 1.824 adet Arap harfli matbu eser olmak üzere toplam 3.752 adet eserin kataloğunun
çıkarılması, restore edilmesi, sayısallaştırılması,
koruma tedbirlerinin belirlenmesi ile çalışanların
eğitilmesi hususlarında bir yol haritası belirlemiştir. Ardından Azerbaycan Milli İlimler Akademisi
Muhammed Fuzuli Elyazmaları Enstitüsü ziyaret
edilerek benzer şekilde mevcut elyazması eserlerin korunarak yenilenmesi ve sayısallaştırılması
faaliyetleri ile ilgili enstitü yönetimi ve çalışanlarıyla bir değerlendirme toplantısı yapılmıştır.
GÜRCİSTAN
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
GÜRCİSTAN
NÜFUSU
4.483.000
YÜZÖLÇÜMÜ
69.700 km²
Gürcistan’ın yıllara
göre bütçeden
aldığı pay (%)
Eğitim
İdari ve Sivil Altyapılar
%61,72
%13,48
Sağlık
Diğer Sosyal Altyapı ve Hizmetler
%1,54
%5,60
Su ve Sanitasyon
Tarım ve Hayvancılık
%17,35
%0,31
ORTA ASYA VE
KAFKASLAR
TİKA 2013 Gürcistan
Harcamalarının
Sektörel Dağılımı (%)
%
3,65
%
1,50
2008
%
0,69
2009
2010
%
0,66
2011
%
1,28
2012
%
1,29
2013
91
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
GÜRCİSTAN
öğrenci eğitim görmektedir. 2013 yılında ısıtma
sistemi kurulan okulun çevre düzenlemesi de yapılmıştır. Bu doğrultuda, 970 m2 alanın iç cephe
boyaması yapılmış, girişteki tel örgüler yenilenmiş
ve 12x20 m alanda çocuk oyun alanı kurulumu
gerçekleştirilmiştir.
SOSYAL ALTYAPI VE HİZMETLER
Eğitim
I. Kösali Köy Okulu Tadilatı
2006 yılından beri Gürcistan Milli Eğitim ve Bilim
Bakanlığı tarafından Kamu Okullarının Rehabilitasyonu Milli Projesi yürütülmektedir. Proje çerçevesinde, ülke genelinde 240 okulun büyük çaplı,
942 okulun ise kısmi rehabilitasyonu yapılmış, 83
yeni okul inşa edilmiştir.
Bu kapsamda, 2012 yılında kapalı spor salonu tadilatı Başkanlığımız tarafından yaptırılan 32 derslikli, 412 öğrencinin eğitim gördüğü I. Kösali Köy
Okulu’nun atıl durumda olan tuvaletlerinin tadilatı
2013 yılında yaptırılmış ve okula 5 tonluk su deposu monte edilmiştir.
Gürcistan II. Kösali Medresesi’ne Destek
Kvemo Kartli bölgesi Marneuli Rayonu II. Kösali
Köyü Muhtarlığının talebiyle, II. Kösali köyünde bulunan medresenin tadilatı ve çevre düzenlemesinin yapımına destek verilmiştir. 1.587 kişiden oluşan köy halkı ile birlikte civar köylerden gelen 100
kadar öğrencinin anılan medreseden yatılı olarak
faydalanması sağlanmıştır.
Yürütülen çalışmalar çerçevesinde, medresenin
onarımı ile 312 m2’lik alanda çevre düzenlemesi
yapılmış, medrese içerisine bir banyo eklenerek
güneş enerjisi ile ısıtma sistemi kurulmuştur. Buna
ek olarak, bahçe içerisine birer adet voleybol ve
basketbol sahası yapılmıştır. Çalışmalar 17 Temmuz 2013 tarihi itibariyle tamamlanmıştır.
Yılmazlı Köyü Okulu Çevre Düzenlemesi
Başkanlığımız tarafından 2011 yılında tadilatı,
2012 yılında ise eğitim malzemeleri temini ile mobilya tefrişatı gerçekleştirilen Yılmazlı Köyü Okulu,
Gürcistan’ın Kvemo Kartli bölgesinde yer almaktadır. 1975 yılından beri 2 katında 15 sınıfla hizmet
veren okulda 25 öğretmen görev yapmakta, 170
92
Tiflis merkezde yer alan
1.720 ve 1.169 öğrenci
kapasiteli 2 kamu okuluna
birer sınıf oluşturularak iç
donanımları sağlanmıştır.
170
170 öğrenci kapasiteli Yılmazlı
Köyü Okulu’na ısıtma sistemi
kurularak, okulun çevre
düzenlemesi yapılmıştır.
Tiflis 53. ve 55. Kamu Okullarında
Dil Sınıfı Açılması
Tiflis Yunus Emre Türk Kültür Merkezi tarafından
Tiflis merkezde yer alan 1.720 öğrencinin eğitim
gördüğü 53. Kamu Okulu ile 1.169 öğrenci kapasiteli 55. Kamu Okulu’nda dil bölümlerinin oluşturulması amacıyla destek talep edilmiştir. Bu
kapsamda, 2 okulda birer sınıf oluşturularak iç
donanımları sağlanmıştır.
İvane Javakhişvili Üniversitesi Beşeri Bilimler
Fakültesi’nde 2 İdari Odanın Rehabilitasyonu
1918 yılından beri hizmet veren ve Gürcistan’ın
en köklü eğitim kurumlarından biri olan 30.000
öğrenci kapasiteli Tiflis İvane Javakhişvili Devlet
Üniversitesi Beşeri Bilimler Fakültesi’nin 2 idari
odasının tadilat ve tefrişatı yapılmıştır.
İmparatorluğun Alacakaranlığında
Kafkaslar Konferansına Destek
1918 yılında eğitim hayatına başlayan Tiflis İvane
Javakhişvili Devlet Üniversitesi bünyesinde yaklaşık 30.000 öğrenci öğrenim görmektedir. Üniversite Rektörlüğü tarafından 5-9 Haziran 2013 tarihleri arasında İmparatorluğun Alacakaranlığında
Kafkaslar: 1870’lerden 1920’lere Milliyetçilik, Etnik
Kimlik ve Millet İnşası Konferansı düzenlenmiştir.
Çeşitli ülkelerden akademisyenleri bir araya getiren Konferans çerçevesinde, I. Dünya Savaşı sırasında Kafkasya’da oluşan güç dengeleri, Kafkas
ülkelerinin ulus-devlet süreci ile I. Dünya Savaşının
sosyal, politik ve askeri koşullarının Osmanlı karar
vericileri üzerindeki etkisine yer verilmiştir. Konferans ile akademisyenler ve farklı alanlarda araştırmalar yapan sosyal bilimciler bir araya gelmiştir.
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
GÜRCİSTAN
Sağlık
Gürcistan Sağlık Sektörüne Yönelik
Kapasite Geliştirme Programı
Başkanlığımız, Sağlık Bakanlığımız ve Gürcistan
Kanserle Mücadele Milli Vakfı işbirliğinde 20 Mayıs-8 Haziran 2013 tarihleri arasında Gürcü doktor
ve hemşireler için Ankara’da staj ve eğitim programı düzenlenmiştir. Gürcistan’dan 14 doktor ve 3
hemşire olmak üzere toplam 17 sağlık personelinin katıldığı programda sağlık personeli, Ankara
Yüksek İhtisas Eğitim Araştırma Hastanesi ile Ankara Atatürk Eğitim Araştırma Hastanesi’nin patoloji, kardiyoloji, radyoloji ve cerrahi bölümlerinde
staj eğitimi almıştır.
Gürcistan’dan 14 doktor ve
3 hemşire toplam 17 kişiye
Ankara’da staj ve eğitim
programı düzenlenmiştir.
Marneuli Sünnet Organizasyonuna Destek
Gürcistan’ın güney doğusunda yer alan Kvemo
Kartli bölgesinin aynı adı taşıyan ilinin merkezi
olan 20.000 nüfuslu Marneuli’de faaliyet gösteren
Gürcistan Dostluk Derneği kültür, sanat, eğitim,
ekonomi ve turizm alanlarında Mayıs 2013 tarihinde gerçekleştirilen sünnet şöleni için destek
verilerek 500 çocuğun sünnet kıyafetleri temin
edilmiştir.
Su ve Sanitasyon
28.300
Gürcistan’da iki yılda açılan
toplam 18 su kuyusundan
28.300 kişinin faydalanması
sağlanmıştır.
Gürcistan’a 8 Su Kuyusu
Gürcistan’ın Ozurgeti, Lançhuti, Mtsheta, Kaspi, Marneuli, Helvaçauri ve Kobuleti bölgelerine
bağlı bazı köy belediyelerinde temiz içme suyuna
erişimde sıkıntılar yaşanmaktadır. Bu doğrultuda, anılan bölgelerin belediyeleri ile Acara Özerk
Cumhuriyeti’nin düzlük bölgelerinde içme suyu
sıkıntılarının ortadan kaldırılması ve yerleşim birimlerinde yaşayan halkın sağlıklı içme suyuna
kavuşturulması amacıyla 2012 yılında çalışmalara başlanarak Temiz İçme Suyu Projesi hayata
geçirilmiştir. Lançhuti bölgesi Lesa köyü, Mtsheta
bölgesi Tserovani köyü, Kaspi bölgesi Kodistskaro
köyü, Marneuli bölgesi Hancigazlo, Kiraç-Muganlo,
Kuşçu, Keşalo, I. Kösali ve Krasniselo köylerinde
toplam 10 adet su kuyusu açılmıştır. 2013 yılında
devam eden çalışmalarla Ozurgeti bölgesi Pampalet köyü, Kaspi bölgesi Khidikuri köyü, Acara Helvaçauri bölgesi Peria Ahalşeni köyü ile Çarnali Ahalsopeli köyü, Acara Kobuleti bölgesi Oçhamuri köyü,
Tsetshlauri köyü, Cihancuri köyü ile Tikeri köyünde
toplam 8 adet su kuyusu daha açılmıştır. Kuyulardan daha etkin bir şekilde yararlanmak amacıyla
çeşme ve depolar yaptırılmış ve boru hatları döşenmiştir. 2013 yılı itibariyle toplam 18’e ulaşan
su kuyularından anılan bölgelerde yaşayan 28.300
kişinin faydalanması sağlanmıştır.
93
ORTA ASYA VE
KAFKASLAR
Tisemlari Köyüne İlk Yardım
Merkezi Kurulması
Gürcistan Acara Özerk Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı, merkezi hükümetten bağımsız olarak Acara
Bölgesinde sağlık politikasının belirlenmesiyle
yükümlüdür. 1990’lı yıllardan bu yana sağlık sektöründe hızla devam eden özelleştirme süreci
ülkede sağlık sektörünün gelişmesini olumsuz
etkilemiş ve özelleştirilen sağlık merkezlerinin
birçoğu faaliyet alanını değiştirmek zorunda kalmış, bazıları kapatılmış, kimilerinde ise zamanla
cihazlar eskimiş ve kullanılamaz hale gelmiştir.
2012 yılı itibariyle Devlet tarafından özelleştirilen
merkezlerin geri alınması, sağlık merkezi olmayan yerlerde yeni sağlık ocaklarının kurulması ve
sağlık hizmetleri kalitesinin iyileştirilmesi yönünde önemli adımlar atılmakta olup bu kapsamda
Sağlık Bakanlığına Tisemlari köyünde ilk yardım
merkezi eksiliğinin giderilmesi ve merkezin tıbbi
donanımı hususunda destek sağlanmıştır. Destek
kapsamında, Tisemlari köyünde bulunan tek kat
ve 44 m2 üzerine inşa edilen anılan merkezin tüm
mobilya ve tıbbi donanımı temin edilerek 221 nüfuslu köy halkının hizmetine sunulmuştur.
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
GÜRCİSTAN
katılmıştır. Çalıştayda Gürcistan’da demokrasinin
geliştirilmesi, sivil toplumun oluşturulması ve ülkenin Avrupa entegrasyonu ile Türkiye-Gürcistan
işbirliği, bölgesel planda demokratik standartların
yükseltilmesi başlıkları ele alınmıştır.
İdari ve Sivil Altyapılar
Gürcistan Genç Kamu Görevlileri
Eğitim Programı
1999 yılından beri faaliyet gösteren Gürcistan
Strateji ve Uluslararası Araştırma Derneği, kamu
yönetiminin geliştirilmesi, siyasi ve ekonomik reformların uygulanması ve bölgesel işbirliğinin geliştirilmesine katkı sağlaması amacıyla kurulmuştur. Dernek, Gürcistan’ın potansiyeli ve sorunlarına
ilişkin uluslararası toplumun dikkatini çekme ve
Gürcistan Hükümeti ile araştırma yapan kurumlar
arasında diyalogun geliştirilmesine yönelik çalışmalar yürütmektedir. Dernek tarafından yürütülen
programlar ile gençlerin kamu kurumları ile sivil
toplum kuruluşlarında aktif rol almaları sağlanmaktadır.
Tiflis’te genç kamu görevlileri için düzenlen eğitim
programına katılacak diplomatlar ve yüksek kamu
görevlileri sınavla seçilmiştir. Kasım 2013-Mart
2014 arasında 4,5 ay süreyle düzenlenen eğitim
programından 20 kişi faydalanmıştır.
Seçim Sonrası Demokrasi ve Siyasi
Kültür Çalıştayına Destek
Tiflis Devlet Üniversitesi Sosyal ve Siyasal Bilgiler
Fakültesi bünyesinde sivil toplumun oluşturulması, insan haklarının korunması, etnik sorunların
çözülebilmesi, bölgesel güvenlik ve jeopolitik tehditlerin analizi hususlarında dersler verilmekte ve
çok sayıda uluslararası çalıştay ve yuvarlak masa
toplantılarına ev sahipliği yapmaktadır. Bu şekilde
farklı bakış açıları ile bölge sorunlarına getirilebilecek çözümlerin tartışıldığı ortak zeminler oluşturulmaktadır.
Fakülte tarafından 15 Mayıs 2013 tarihinde gerçekleştirilen Seçim Sonrası Demokrasi ve Siyasi
Kültür Uluslararası Çalıştayı için destek sağlanmıştır. Çalıştaya yerel yönetimler, basın, hukuk ve
sivil toplum temsilcilerinden oluşan 50 uzman
94
Diğer Sosyal Altyapı
ve Hizmetler
Tiflis’te genç kamu
görevlileri için düzenlen
eğitim programına katılacak
diplomatlar ve yüksek
kamu görevlileri sınavla
seçilmiştir. Kasım 2013Mart 2014 arasında 4,5 ay
süreyle düzenlenen eğitim
programından 20 kişi
faydalanmıştır.
50
Tiflis Devlet Üniversitesi
Sosyal ve Siyasal Bilgiler
Fakültesi tarafından 15
Mayıs 2013 tarihinde
gerçekleştirilen Seçim
Sonrası Demokrasi ve Siyasi
Kültür Uluslararası Çalıştayı
için destek sağlanmıştır.
Çalıştaya yerel yönetimler,
basın, hukuk ve sivil toplum
temsilcilerinden oluşan 50
uzman katılmıştır.
AİSİ Rehabilitasyon ve Sosyal
Adaptasyon Merkezi’ne Destek
AİSİ Rehabilitasyon ve Sosyal Adaptasyon Merkezi, 2004 yılından beri engelli çocuk ve yetişkinlere
yönelik rehabilitasyon çalışmaları yürütmektedir.
Merkez, Gürcistan Milli Eğitim ve Bilim Bakanlığı
ile Çalışma, Sağlık ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı
mevzuatına uygun olarak eğitim ve rehabilitasyon
faaliyetlerini yürütmektedir.
Tadilatı yaptırılan 60 kişi kapasiteli AİSİ Rehabilitasyon ve Sosyal Adaptasyon Merkezi’nde, 5-12
yaşındaki engelli çocukların kamu okullarında özel
eğitim alabilmeleri ve 12-18 yaş aralığındaki gençlerin meslek öncesi eğitimine yönelik gerekli teknik donanımları sağlanmaktadır. Bu doğrultuda,
408 m2’lik 3 katlı bina ve 822 m2’lik 2 katlı binanın
tadilatı ile iki bina arasına geçit yapılmış, iki bina
için birer asansör ile ısıtma sistemi kurulmuştur.
Ayrıca, 1.855 m2’lik alanda çevre düzenlemesi yapılmıştır.
2013 yılı Mart ayı içerisinde anılan tadilat ve çevre
düzenlemesi çalışmaları devam ederken, engelli
çocukların sebze üretimi çalışmaları için merkezin
bahçesinde mini bir uygulama serası yapımı talep
edilmiştir. Bu kapsamda, merkezden destek alan
engellilere istihdam oluşturulabilmesi amacıyla
merkezin bahçesinde makine ile tesviye yapılmış,
210 m2’lik alanda demir konstrüksiyonlar aracılığıyla bahçe sera örtüsüyle kaplanmış ve seraya
toprak getirilmiştir. 2013 yılı Mayıs ayında tadilat,
Temmuz ayında ise sera çalışmaları tamamlanmıştır. Tadilatın tamamlanmasının ardından 28
kalemden oluşan toplam 226 adet mobilya, müzik ve spor aletleri temin edilerek merkeze teslim
edilmiştir.
Bolnisi Belediyesi Eğitim ve Rehabilitasyon
Merkezi’nin Desteklenmesi
Güney Gürcistan’ın Kvemo Kartli bölgesinde bulunan Bolnisi rayonu yerel yönetimine bağlı olarak
faaliyet gösteren Gantiadi Engelli Merkezi, Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu (UNICEF) desteği ile 22 Eylül 2009’da hizmete açılmıştır. Merkez
bünyesinde 4-22 yaş aralığındaki zihinsel engelli
çocuk ve gençler için okul öncesi terapi ve reha-
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
GÜRCİSTAN
bilitasyon hizmeti verilmektedir. Yaklaşık 40 kişi
kapasitesiyle 253,4 m2 alana sahip 2 katlı binada
faaliyet sürdürülmektedir. Söz konusu binanın 20
yıllık olduğu ve merkez faaliyete başlamadan önce
herhangi bir tadilat görmemesi nedeniyle elektrik,
su ve kanalizasyon tesisatı ile döşeme, pencere ve
kapılar yenilenmiştir. Buna ek olarak, ısıtma sistemi ile çevre düzenlemesi yapılmış ve dış cephe duvarları boyanarak tadilat tamamlanmıştır. Mobilya,
bilgisayar, müzik aletleri ile özel oyuncaklardan
oluşan 25 kalem malzeme temin edilerek tefrişat
tamamlanmıştır.
100
Batum Engelliler
Merkezine verilen tadilat
desteğiyle merkezin hizmet
kapasitesi 100 kişiye
çıkarılmıştır.
Arıcılığın Geliştirilmesi
Programı kapsamında, 20
aileye onar kovan ve sektörel
malzemeler temin edilmiştir.
Tiflis’teki tek ve tarihi cami
özelliğine sahip Tiflis Cuma
Mescidi’nin restorasyonu
tamamlanmış ve hizmete
açılmıştır.
Tarım ve Hayvancılık
Dağlık Acara ve Macahela Vadisinde
Arıcılığın Geliştirilmesi
Gürcistan’da arıcılık faaliyetleri tarım sektörü
içinde önemli bir paya sahip olmamakla birlikte,
arıcılık yapan çiftçiler öncelikle kendi ihtiyaçlarını
karşılayarak geriye kalan ürünlerin satışını yapmaktadır. Ancak, dağlık Acara ve Macahela vadisinde arıcılık için ciddi bir potansiyel bulunmaktadır. Bu potansiyelin değerlendirilebilmesi amacıyla
yoğun olarak yetiştiriciliği yapılan Kafkas arı ırkının saf hatlarının kapalı havza özellikleri korunacak şekilde mevcut kolonilerin çoğaltılması yoluyla
üretimin kademeli olarak artırılması planlanmaktadır. Bu kapsamda, bölge halkına verilecek malzeme desteğinin yanı sıra anılan hususlarda eğitimlerin yapılması gerekmektedir.
Üç yıllık bir süre içinde aşamalı olarak gerçekleştirilecek Dağlık Acara ve Macahela Vadisinde Arıcılığın Geliştirilmesi Programı kapsamında, 2012
yılının yaz aylarında 20 aileye onar kovan ve sektörel malzemeler temin edilmiştir. Buna ek olarak,
kovan verilen ailelere yönelik sonbahar ve kış aylarında Türkiye’den uzmanlarca yerinde eğitimler
verilmiştir. 1-4 Mayıs 2013 tarihleri arasında ise
Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından
görevlendirilen 2 uzman tarafından kovan dağıtılan ailelere verilen eğitim için destek sağlanmıştır.
ÇOKLU/ÇAKIŞAN SEKTÖRLER
Diğer Çoklu Sektörler
Tiflis Cuma Mescidi Restorasyonu
Ülke genelinde bulunan cami, medrese ve benzer
yapıların inşaat ve tadilatı, bölge halkından toplanan kaynaklarla yapılmaktadır. Tiflis’teki tek ve
tarihi cami özelliğine sahip Tiflis Cuma Mescidi’nin
restorasyonu kapsamında caminin zemin düzenlemesi, çevre duvarlarının, şadırvan, abdesthane
ve gasilhanenin yenilenmesi yapılarak XIX. yüzyıl
sonlarında inşa edilen yapının tarihi özellikleri ön
plana çıkartılmıştır. Ayrıca su, elektrik tesisatı ve
aksesuarları yenilenen camiye 4 tonluk su deposu
monte edilmiş, güneş enerjili ısıtma sistemi kurulmuştur. Restorasyonu tamamlanan cami, 26 Temmuz 2013 tarihinde hizmete açılmıştır.
95
ORTA ASYA VE
KAFKASLAR
Batum Engelliler Rehabilitasyon
Merkez’inin Desteklenmesi
Acara Özerk Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı tarafından TANA Sağlık Derneği’ne devredilen Mahincauri
Yenidoğan Evi, Acara Özerk Cumhuriyeti’nde 2002
yılından beri faaliyet göstermektedir. Aynı binada
Batum Engelliler Merkezi de hizmet vermektedir.
Binada hem daha fazla engelliye hem de kimsesiz
kadınlara hizmet verilebilmesi amacıyla 4 kattan
oluşan 2.629,6 m2 kapasiteli Mahincauri binasının
tadilatı yapılmıştır. Binanın elektrik, su ve kanalizasyon tesisatı, pencere ve kapıları, yer döşemeleri, tavanları, dış merdiven ve balkonları yenilenmiş,
iç ve dış duvarları ile çatısı temizlenip boyanmış,
bahçe havuzuna fayans döşenmiş, binaya yeni
asansör ve ısıtma sistemi yapılmıştır. Anılan binada tadilat öncesinde 10’u fiziksel, 33’ü zihinsel
engelli toplam 43 engelli öğrencinin eğitim ve rehabilitasyonu yapılırken tadilat sonrası Batum Engelli Merkezi binası, 100 yararlanıcı kapasitesine
ulaşmıştır. Ayrıca, Merkez’de zamanla yapılacak
düzenlemelere paralel olarak yararlanıcı kapasitesinin 150’ye çıkarılması ve kimsesiz kadınların
çocuklarıyla birlikte barınmalarının sağlanması
hedeflenmektedir.
ÜRETİM SEKTÖRLERİ
KAZAKİSTAN
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
KAZAKİSTAN
NÜFUSU
16.967.000
YÜZÖLÇÜMÜ
2.724.900 km²
Eğitim
Diğer Sosyal Altyapı ve Hizmetler
%82,01
%3,45
Sağlık
Üretim Sektörleri
%3,66
%1,31
ORTA ASYA VE
KAFKASLAR
TİKA 2013 Kazakistan
Harcamalarının
Sektörel Dağılımı (%)
İdari ve Sivil Altyapılar
%9,57
Kazakistan’ın yıllara
göre bütçeden
aldığı pay (%)
%
9,28
%
0,73
2008
%
0,90
2009
%
3,18
2010
%
1,96
2011
2012
%
1,86
2013
97
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
KAZAKİSTAN
SOSYAL ALTYAPI VE HİZMETLER
Eğitim
60 Kazak Öğretmenine Mesleki
Eğitim Programı
Milli Eğitim Bakanlığımız işbirliğinde, Kazakistan
Eğitim ve Bilim Bakanlığı bünyesinde görev yapan
60 meslek okulu öğretmeni için eğitim programı
düzenlenmiştir. Tarım, veterinerlik, okul öncesi
eğitim, turizm ve inşaat olmak üzere beş farklı
branştan öğretmenlere yönelik olarak hazırlanan
program, 30 Eylül-12 Ekim 2013 tarihleri arasında
İstanbul’da gerçekleştirilmiştir.
Çimkent ve Şamalgan Meslek
Yüksekokullarına Destek
Güney Kazakistan vilayetinin merkezi olan Çimkent şehrinde 27 Eylül 2008’den bu yana faaliyet
gösteren Çimkent Yüksekokulu toplam 320 öğrenci
ve 50 personele sahiptir. 190 öğrencinin yatılı eğitim gördüğü okulun tadilatı Başkanlığımızca gerçekleştirilmiştir. Bu çerçevede, okula ait yemekhanenin tavanı onarılmış, havalandırma tesisatı
yenilenmiş ve okul için otomatik yangın sistemi
kurulmuştur. Ayrıca kızlar bölümüne dikiş makinesi, masa, sandalye ve mutfak malzemeleri temin
edilmiş ve bu sayede dikiş-nakış ve aşçılık üzerine
mesleki eğitim kurslarına başlanabilmiştir.
Diğer taraftan Almatı yakınlarında bulunan ve Kazakistan 2030 Kazak-Türk Gençleri Vakfı tarafından yönetilen Şamalgan Meslek Yüksekokulu bünyesinde halı saha inşa edilmiş, ayrıca sıra, masa ve
dolap temin edilmiştir.
Cumhurbaşkanlığı Kamu Yönetimi Akademisi
Öğrencilerine Eğitim Programı
Kazak bürokratları yetiştiren Cumhurbaşkanlığı
Kamu Yönetimi Akademisi ile işbirliğinde anılan
akademinin öğrencilerine yönelik Türkiye Adalet
Akademisi’nde insan hakları konusunda eğitim
programı düzenlenmiştir. 19 yüksek lisans öğrencisinin katıldığı program, 29 Nisan-4 Mayıs tarihlerinde Ankara’da gerçekleştirilmiştir.
98
320 öğrencinin öğrenim
gördüğü, 190 öğrencinin
de yatılı eğitim gördüğü
Çimkent Yüksekokulu’nun
tadilatı Başkanlığımızca
gerçekleştirilmiştir. Ayrıca
kızlar bölümü için dikiş-nakış
ve aşçılık üzerine mesleki
eğitim verilmesine yönelik
gerekli malzemeler temin
edilmiştir.
Yabancı Diller ve Mesleki Kariyer
Üniversitesi’ne Yurt Binası
Yabancı Diller ve Mesleki Kariyer Üniversitesi, 2000
öğrenci kapasitesiyle Kazakistan’daki en genç ve
en gelişmiş yükseköğretim kurumlarından biridir.
İlk önce Abilayhan Dünya Dilleri ve Uluslararası
İlişkiler Üniversitesi’nin Yabancı Diller Fakültesi
olarak kurulan, daha sonra da Yabancı Diller ve
Mesleki Kariyer Enstitüsü olarak yapılanan kurum
2005 yılında üniversite statüsüne kavuşmuştur.
Üniversitenin yurt ihtiyacının giderilmesine yönelik
bina inşaatı Başkanlığımızca gerçekleştirilmiştir.
Çimkent Şehrinde Öğrenci Yurdu’na
13 Kişilik Servis Aracı
İhlas Vakfı, 1975 yılında İstanbul’da öğrenciler için
yurt açma, yiyecek, giyecek ve yatacak yer temin
etme, Türk Cumhuriyetlerinden gelen öğrencilere
burs verme, kimsesizler, düşkünler ve yaşlılar için
huzurevleri ve şefkat yuvaları açma amacıyla kurulmuştur. Başkanlığımızca Vakfın Kazakistan’ın
Çimkent Şehrinde bulunan yurdunda kullanılmak
üzere 13 kişilik bir servis aracı temin edilmiştir.
Kazakistan’ın Çimkent
şehrinde bulunan ve
burslu öğrencilere
barınma imkanı sunan
öğrenci yurdu için13 kişilik
bir servis aracı temin
edilmiştir.
Fazıl Gazi Toplu Derneği Yurdu’na
Muhtelif Malzeme
Astana şehrinde eğitim, kültür ve sosyal yardım alanında gönüllü olarak faaliyette bulunan
ve mağdur durumdaki çocuklara eğitim vermeyi
amaçlayan Fazıl Gazi Toplu Derneği’nin yurt binasının tefrişatı yapılmıştır. Tefrişat kapsamında şu
malzemeler temin edilmiştir: 50 adet ranza, 100
adet yatak, 60 adet elbise dolabı, 16 adet kitaplık, 4
adet öğretmen masası ve koltuğu, 36 adet sıra, 72
adet sandalye ve 5 adet çamaşır makinesi.
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
KAZAKİSTAN
nöropatoloji alanında Ankara Atatürk Eğitim ve
Araştırma Hastanesi’nde verilen eğitimlere katılmıştır. Son olarak, 10-23 Kasım ve 3-30 Kasım
2013 tarihlerinde Onkoloji ve Travmatoloji branşlarından onar kişilik doktor grupları, Dr. Abdurrahman Yurtalan Onkoloji Eğitim Araştırma Hastanesi
ve Atatürk Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nde eğitim görmüştür.
VI. Astana Ekonomik Forumu’nun
Düzenlenmesine Katkı
Kazakistan Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev’in himayesinde düzenlenen ve pek çok devlet
adamı, iş adamı, akademisyen ve gazetecinin katıldığı VI. Astana Ekonomik Forumu Başkanlığımız
destekleriyle 21-24 Mayıs 2013 tarihlerinde düzenlenmiştir. İlki 2008 yılında yapılan Astana Ekonomik Forumu, uluslararası finansal, iktisadi ve
toplumsal sorunların ele alındığı önemli bir platform haline gelmiştir. Cumhurbaşkanı Nazarbayev’in konuşmasıyla başlayan foruma, 100’ü aşkın
ülkeden 10.000’den fazla temsilci katılmıştır. Forum bünyesinde ağırlıklı olarak küresel ekonomik
büyüme perspektifleri, altyapı tesislerinde kullanılan yeni teknolojiler, rekabet gücü ve büyümeyle
ilgili toplumsal etkenler ile küresel finans riskleri
ele alınmıştır.
101
Engelli 101 çocuğa yatılı
hizmet veren Kuşum
Nöropsikiyatrik Tıbbi
Sosyal Kurumu’nun fiziki
imkânlarının geliştirilmesine
yönelik destek verilmiştir.
İdari ve Sivil Altyapılar
Kazakistan Devlet Personel Yönetim Merkezi
Uzmanlarına Eğitim Programı
Devlet Personel Başkanlığı ve Ölçme, Seçme ve
Yerleştirme Merkezi (ÖSYM) işbirliğinde 14-20
Nisan 2013 tarihlerinde Ankara ve İstanbul’da
Kazakistan Devlet Personel Yönetim Merkezi uzmanlarına yönelik eğitim programı düzenlenmiştir. 5 uzmanın katıldığı program kapsamında insan
kaynakları yönetimi, kamu personeli aday seçimi,
veri tabanlarının oluşturulması ve e-devlet uygulamaları konuları ele alınmıştır.
Sağlık
Kazak Doktorlara Fitizyoloji,
Nöropatoloji, Onkoloji ve Travmatoloji
Dallarında Eğitim Programı
2012 yılında 64 Kazak doktorun 5 ayrı branşta
Türkiye’deki hastanelerde aldığı eğitim, 2013 yılında da sürdürülmüştür. Fitizyoloji branşında 3-16
Mart ve 24 Mart-6 Nisan 2013 tarihinde onar kişilik 2 grup, Keçiören Atatürk Göğüs Hastalıkları
Hastanesi’nde eğitim almıştır. 5-18 Mayıs ve 9-22
Haziran 2013 tarihlerinde beşer kişilik 2 grup ise
Ereymentau İlçesi Sağlık Kurumlarına
15 EKG Cihazı
Başkanlığımız ve Kazakistan Hükümeti işbirliğiyle
sağlık sektörünün iyileştirilmesine yönelik çalışmalar devam etmektedir. Bu kapsamda, Kazakistan’ın Akmola iline bağlı Ereymentau ilçesinde
bulunan sağlık kurumları tarafından talep edilen,
kalp hastalıklarının erken teşhisinde hayati öneme
sahip 15 adet EKG cihazı ilçedeki sağlık kurumlarına teslim edilmiştir.
Kazakistan’ın Akmola iline
bağlı Ereymentau ilçesinde
bulunan sağlık kurumlarına
15 adet EKG cihazı teslim
edilmiştir.
Kamu Yönetimi Akademisi’nde
Tercüme Merkezi Kurulması
Kazakistan Cumhurbaşkanlığına bağlı Kamu Yönetimi Akademisi bünyesinde Tercüme Merkezi açılmıştır. Merkez, uluslararası ilişkiler, diplomasi ve
kamu yönetimi konularında yabancı dildeki eserlerin Kazakça’ya çevrilerek yayınlanması işlevini
görecektir.
99
ORTA ASYA VE
KAFKASLAR
İskender Derneği Öğrenci Yurduna
16 Kalem Malzeme
Astana şehrinde eğitim, kültür ve sosyal yardım
alanında gönüllü olarak faaliyet gösteren İskender
Derneği’nin 50 öğrenci kapasiteli yurduna ranza,
yatak, nevresim takımları, elbise dolapları, yemek
masaları ve sandalyeleri, mutfak gereçleri ve halı
gibi 16 kalemden oluşan malzeme temin edilmiştir.
Kuşum Nöropsikiyatrik Tıbbi Sosyal
Kurumu’nun Rehabilitasyonu
Batı Kazakistan iline bağlı Zelenovski ilçesine bağlı
Kuşum kasabasında bulunan ve zihinsel engelli çocuklara hizmet veren Kuşum Nöropsikiyatrik
Tıbbi Sosyal Kurumu, 1949 yılından bu yana faaliyet göstermektedir. Kurum, farklı derecelerde
zihinsel engeli bulunan ve bir kısmı fiziksel olarak
da engelli 101 çocuğa yatılı hizmet vermektedir.
Kurumun imkânlarının geliştirilmesi amacıyla
pencereleri yenilenmiş ve ortak kullanım alanları
için halı ve halı kaplama temin edilmiştir.
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
KAZAKİSTAN
Terörizmle Mücadele Konusunda İşbirliği
Türkiye Adalet Akademisi işbirliğinde il başsavcıları, milletvekilleri ve emniyet müdürlerinin aralarında bulunduğu 17 kişilik heyet için terörizmle
mücadele konusunda bir çalışma programı düzenlenmiştir. 24-30 Mart 2013 tarihlerinde gerçekleştirilen program kapsamında Türkiye Adalet
Akademisi, Kamu Düzeni ve Güvenliği Müsteşarlığı, Emniyet Genel Müdürlüğü ve Diyanet İşleri Başkanlığı ziyaret edilmiştir.
Diğer Sosyal Altyapı
ve Hizmetler
Semeyli Engelli Vatandaşlara Servis Aracı
Kazakistan’ın doğusunda bulunan Semey bölgesinde, 1949-89 yılları arasında gerçekleştirilen
yüzlerce nükleer deneme nedeniyle kanser ve sakat doğum vakası yaygın bir şekilde görülmektedir.
Bu durumun sonucu olarak halihazırda şehir merkezinde yaklaşık 2.000 bedensel engelli vatandaş
bulunmaktadır.
Semey Engelliler Vakfı ile Semey Valiliği işbirliğinde gerçekleştirilen çalışmayla engellilerin sosyal
hayata katılımını kolaylaştırmak ve zaruri işlerini
gerçekleştirmelerine yardımcı olmak amacıyla 1
servis aracı temin edilmiş, engelli vatandaşların
ücretsiz olarak servis hizmetinden yararlanması
sağlanmıştır.
43
Kazakistan’ın Almatı ilinin
Karasay ilçesinde bulunan
Perzent Yetimhanesi, 43
engelli yetim çocuğun ev
ortamında yetiştirildiği özel
bir vakıf konumundadır. Söz
konusu vakıf bünyesindeki
yurda ait yatakhanenin
yenilerek koşullarının daha
iyi hale getirilebilmesi için
12 kalem malzeme temin
edilmiştir.
Perzent Yetimhanesine 12 Kalem Malzeme
Almatı ilinin Karasay ilçesinde bulunan Perzent
Yetimhanesi, 43 engelli yetim çocuğun ev ortamında yetiştirildiği özel bir vakıf konumundadır. 2009
yılında kurulan Vakıf, hâlihazırda 1,5-18 yaş aralığındaki çocuklara hizmet vermektedir. Söz konusu
vakıf bünyesindeki yurda ait yatakhanenin yenilerek koşullarının daha iyi hale getirilebilmesi için 12
kalem malzeme temin edilmiştir.
Semey Görme Engelliler Okuluna Braille
Alfabesi Okuma Cihazı, Kabartma Baskı
Yazıcısı ve Ses İzolasyon Kabini
Doğu Kazakistan’ın Semey şehrinde bulunan 3
No.lu Görme Engelliler Okulu, 1979 yılından beri
bölgede görme engelli çocuklar için faaliyet gösteren tek okuldur. Eğitimin sınıflar yanında tedavi
odalarında da yapıldığı okulda 63 eğitimci görev
yapmaktadır. Anılan okul için Braille alfabesi okuma cihazı, kabartma baskı yazıcısı ve ses izolasyon kabini temin edilmiştir.
Almatı Zihinsel Engelli ve Kimsesiz
Çocuklar Okuluna Muhtelif Malzeme
Kazakistan Eğitim ve Bilim Bakanlığı bünyesinde
faaliyet gösteren 8 No.lu Zihinsel Engelli ve Kimsesiz Çocuklar Okulu başkent Almatı’da bulunmaktadır. 7-18 yaş arası 90 öğrencinin eğitim gördüğü okulda Bakanlık tarafından planlanan özel bir
program uygulanmaktadır. 50 personelin görev
yaptığı okul tarafından ihtiyaç duyulan 90 adet tek
kişilik yatak, 10 adet halı, birer adet projektör, LCD
televizyon ve akıllı tahta temin edilmiştir.
7 No.lu Zihinsel Engelli Çocuklar Okulu’na
Mobilya ve Teknik Donanım
Ağırlıklı olarak down sendromlu çocuklardan oluşan 7 No.lu Zihinsel Engelli Çocuklar Okulu, 217
öğrencisi ve 103 personeli ile başkent Almatı’da
faaliyetlerini sürdürmektedir. Çocukların daha
sağlıklı bir ortamda eğitim alabilmesi ve okul şartlarının iyileştirilmesi için ihtiyaç duyulan mobilya
ve teknik ekipman temin edilmiştir.
100
Almatı Zihinsel Engelli ve
Kimsesiz Çocuklar Okuluna
yatak, halı, projektör, LCD
televizyon ve akıllı tahta
desteği verilmiştir.
Ulıtau 2013 Altın Adam Yaz Kampına Destek
Uluslararası İşletme Akademisi tarafından 2009
yılından beri düzenlenen Ulıtau Yaz Kampı her yıl
Kazakistan’ın farklı bir bölgesinde kurulan Kazak
çadırlarında gerçekleştirilmektedir. Başkanlığımızca desteklenen kampa 4 yılda yaklaşık 300 kişi
katılmıştır. 40 saatlik Kazak dili eğitimi ile 40 saatlik geleneksel beşparmak yemeğinin hazırlanmasından kımız sağılmasına kadar Kazak kültürünün
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
KAZAKİSTAN
çeşitli öğelerinin tanıtıldığı ağırlıklı olarak uygulamalı derslerin düzenlendiği kamp sırasında ayrıca
alana yakın tarihi eser ve anıtlar gezilerek Kazak
tarihi hakkında bilgilendirme yapılmaktadır. Söz
konusu kamp, bu yıl Ulıtau-2013 Altın Adam adıyla
Almatı şehri yakınlarındaki Türgen köyünde kurulmuştur. Anılan kamp, Kazak dilinin yaygınlaştırılması ve Kazak kültürünün tanıtılmasında oldukça
önemli bir rol oynamaktadır.
5,5 milyon kitap kapasiteli
Almatı Milli Kütüphanesi’ne
masaüstü bilgisayar ile
çeşitli kırtasiye malzemeleri
temin edilmiştir.
zarbayev’in Türk Dünyasında işbirliğinin gelişmesi
için oynadığı öncü rol anlatılmaktadır. Belgesel
kapsamında Cumhurbaşkanımız Sayın Abdullah
Gül, Başbakanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan,
9. Cumhurbaşkanımız Sayın Süleyman Demirel,
Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ve Kırgızistan Cumhurbaşkanı Almazbek Atambayev,
röportaj yapılan kişiler arasında yer almaktadır.
Bankacılık ve Finans
Ahıska Türkleri Derneği’nin Tefrişatının ve
Donanımının Sağlanması
Kazakistan’da yaşayan yaklaşık 100.000’den fazla
Ahıskalı Türkünü temsil eden Kazakistan Ahıska
Türkleri Derneği’nin 2 odasının teknik donanımı ve
tefrişatı sağlanmıştır.
100 Dilde 5,5 Milyon Kitaba Ev Sahipliği Yapan
Almatı Milli Kütüphanesi’ne Destek
1910 yılında kurulan Almatı Milli Kütüphanesi 1931
yılında günümüzdeki işleviyle hizmet vermeye
başlamıştır. Kütüphane koleksiyonunda 100 dilde
5,5 milyon kitap bulunmaktadır. Başkanlığımızca
kütüphanenin okuma salonunda bir yıl süre ile eleman görevlendirilmiş, ayrıca masaüstü bilgisayar
ile çeşitli kırtasiye malzemeleri sağlanmıştır.
Kazakistan
Milli Bankası uzmanlarına
yönelik düzenlenen eğitime
5 Kazak uzman katılmış,
programda ağırlıklı olarak
bankacılık ve uluslararası
finansman konuları
tartışılmıştır.
Kazakistan Milli Bankası Uzmanlarına
Yönelik Eğitim Programı
Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası (TCMB), Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK)
ve Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu (TMSF) işbirliğinde Kazakistan Milli Bankası uzmanlarına yönelik eğitim programı gerçekleştirilmiştir. 10-16
Şubat 2013 tarihlerinde İstanbul ve Ankara’da
düzenlenen 5 Kazak uzmanın katıldığı programda
ağırlıklı olarak bankacılık, sorunlu akreditifler ve
aktiflerin yönetimi konuları ile uluslararası finansman konuları tartışılmıştır.
EKONOMİK ALTYAPILAR VE HİZMETLER
İletişim
“Türk Dünyasının Büyük Şahsiyeti Nursultan
Nazarbayev” Belgeseli Yapımı
Kazakistan Cumhurbaşkanlığı Teleradyo Kompleksi işbirliğinde “Türk Dünyasının Büyük Şahsiyeti Nursultan Nazarbayev” isimli bir belgesel
hazırlanmış ve 11 Aralık 2013 tarihinde Astana’da
gösterimi gerçekleştirilmiştir. Kazakça, Türkçe ve
İngilizce olarak 3 dilde hazırlanan 34 dakikalık
belgeselde, Kazakistan’ın bağımsızlığını kazanmasının ardından Cumhurbaşkanı Nursultan Na101
ORTA ASYA VE
KAFKASLAR
“Kökü Bir Türkler” Kitabının Basımı
Kazak Dilbilimci Seydin Bizakov tarafından Türk
halklarının dostluğunu geliştirmeye katkı amacıyla
derlenen “Kökü Bir Türkler” kitabı, dünya genelinde farklı coğrafyalarda yaşayan Türk topluluklarıyla ilgili bilgiler içermekte ve Türk dünyasına ilişkin
tarihsel detayları ele almaktadır. Başkanlığımızca
anılan kitaptan 1.000 adet satın alınarak Kazakistan genelindeki okul ve kütüphanelere dağıtımı
sağlanmıştır.
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
KAZAKİSTAN
ÜRETİM SEKTÖRLERİ
Tarım
Meyvecilik ve Pamuk Yetiştiriciliği
Konusunda İşbirliği
Başkanlığımız ve Güney Kazakistan Valiliği’ne
bağlı olarak faaliyet gösteren Çimkent Sosyal Girişimcileri işbirliğinde Türkiye’deki meyvecilik ve
pamuk yetiştiriciliği uygulamalarının incelenmesi
amacıyla bir gezi programı düzenlenmiştir. 27 Mayıs-3 Haziran 2013 tarihlerinde Antalya ve Isparta’da enstitü, üniversite ve özel işletmeleri kapsayan programa valilik yetkilileri ile girişimcilerden
oluşan 12 kişinin katılımı sağlanmıştır. 14 kişilik
diğer grup için aynı eğitimler 22-28 Haziran ile 1219 Eylül 2013 tarihleri arasında Antalya, Adana ve
Şanlıurfa’da verilmiştir.
26
Çimkent Sosyal
Girişimciler heyetine
Türkiye’deki meyvecilik
ve pamuk yetiştiriciliği
uygulamalarının incelenmesi
amacıyla Adana, Antalya,
Isparta ve Şanlıurfa’da
düzenlenen eğitimlerden
26 kişinin faydalanması
sağlanmıştır.
Turizm
Meslek Okulu Öğretmenlerine
Turizm Eğitim Programı
Çankırı Karatekin Üniversitesi ile Astana’da bulunan Kazak Teknoloji ve İdari Bilimler Üniversitesi
işbirliğinde akademisyen ve öğrencilere yönelik
3 haftalık turizm eğitim programı düzenlenmiştir.
10-30 Mart 2013 tarihlerinde Çankırı’da gerçekleştirilen programa 10 kişinin katılımı için destek
sağlanmıştır. Otelcilik alanında 50 saatlik teorik
eğitimin verildiği programda Ilgaz Dağı çevresindeki turistik işletmeler ile Ankara Üniversitesi
ÖRSEM tesislerinde uygulamalı eğitim yapılmıştır.
Eğitim ağırlıklı olarak kat hizmetleri, mutfak ve ön
büro hizmetlerini kapsamıştır.
ÇOKLU/ÇAKIŞAN SEKTÖRLER
Diğer Çoklu Sektörler
Kumay Arkeoloji Kompleksinde
Muhtelif Çalışmalar
2009 yılından bu yana Kazak arkeologlar tarafından yapılan kazılarda bulunan Hun ve Göktürk devirlerine ait tapınak, mezar ve yerleşim merkezlerine yönelik çalışmalar devam etmektedir. Astana’ya
130 km uzaklıktaki Akmola ili Ereymentau ilçesi
yakınlarında bulunan Kumay Arkeoloji Kompleksinde yapılan kazılarda elde edilen ve dağınık halde bulunan 2.000 yıllık kalıntıların koruma altına
alınması amacıyla 2013 yılında çevreleme (metal
çitlerin kesilmesi, metal rafların kesilme, kaynatma işlemleri ile gri astar boyaması, çift ve rafların
montajı) çalışmaları yapılmıştır. İlerleyen dönemde,
bölgede bulunan yapıların rekonstrüksiyonunun
yapılması ve bulunan eşyaların sergileneceği açık
hava müzesi inşa edilmesi yoluyla bölgenin bir turizm alanı haline getirilmesi planlanmaktadır.
İnceleme gezisi kapsamında Antalya’nın Elmalı ilçesinde Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Elmalı İlçe Tarım Müdürlüğü ve Elmalı Ziraat Odası ziyaret edilmiş, Isparta’nın Eğirdir ilçesinde bulunan
Meyvecilik Araştırma İstasyonu’nda verilen eğitimlere katılarak elma yetiştiriciliği hakkında bilgi
alınmıştır. Buna ek olarak, Türkiye’nin en başarılı
meyvecilik işletmelerinden Gülbudak Elma Üretim
Tesislerinde ve Eğirdir Meyvecilik Araştırma Enstitüsü’nde incelemelerde bulunulmuş, program
sonunda sertifika verilmiştir.
102
Otelcilik alanında
50 saatlik teorik eğitimin
verildiği Çankırı Karatekin
Üniversitesi tarafından
düzenlenen programa
10 turizm öğretmeninin
katılımı sağlanmıştır.
Batı Göktürk Kağanlığı Belgeseli
Kazakistan’da Batı Göktürk Kağanlığına ait kalıntılar konusunda bir belgeselin yapım süreci devam
etmektedir. Söz konusu belgeselin sadece Kumay
bölgesini değil, Jambıl ilindeki Merke ve Caysan tarihi bölgelerini, Güney Kazakistan ilindeki tarihi Otrar ile Taraz ve Türkistan şehirlerindeki ortak Türk
tarihi eserleri ele alması planlanmaktadır. Türkçe,
Kazakça ve İngilizce olmak üzere 3 dilde hazırlanacak belgeselde, kalıntıların antik dönemdeki durumları ile işlevlerini kolaylaştıracak gelişmiş üç
boyutlu grafik canlandırma çalışmalarına da yer
verilecektir.
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
KAZAKİSTAN
ORTA ASYA VE
KAFKASLAR
103
KIRGIZİSTAN
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
KIRGIZİSTAN
NÜFUSU
5.482.000
YÜZÖLÇÜMÜ
199.951 km²
Eğitim
Diğer Sosyal Altyapı ve Hizmetler
%36,83
%4,92
Sağlık
İş ve Diğer Hizmetler
%27,56
%1,95
Su ve Sanitasyon
Üretim Sektörleri
%4,52
%3,59
ORTA ASYA VE
KAFKASLAR
TİKA 2013 Kırgızistan
Harcamalarının
Sektörel Dağılımı (%)
İdari ve Sivil Altyapılar
%20,63
Kırgızistan’ın yıllara
göre bütçeden
aldığı pay (%)
%
4,84
%
1,88
2008
%
1,00
2009
%
6,06
%
0,85
2010
%
0,84
2011
2012
2013
105
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
KIRGIZİSTAN
SOSYAL ALTYAPI VE HİZMETLER
Eğitim
Batken İli Kademçay İlçesi Kotormo KızılBulak Köy Okuluna Mobilya ve Ekipman
Kırgızistan’ın güneyinde bulunan ve ülkenin en
kırsal bölgesinde yer alan Batken iline bağlı Kadamcay ilçesi Kotormo Kızıl-Bulak köyünde bulunan okul, 27 Temmuz 2012 tarihinde eğitime hazır
hale getirilmiştir. İnşaat sürecine katkılarından
dolayı okula eski TBMM Başkanı Köksal Toptan’ın
adı verilmiştir. 2013 yılında, köy idaresi tarafından
eğitimin daha verimli bir şekilde sürdürülebilmesi
amacıyla mobilya, mutfak malzemesi vb. ihtiyaçların giderilmesi amacıyla 60 öğrencinin eğitim
gördüğü okul için oyuncak, sandalye, yatak, battaniye, masa, dolap, buzdolabı, televizyon, halı ve çok
sayıda benzeri tefrişat malzemesi temin edilmiştir.
Bökönbayev Köyü 81 No’lu Meslek
Lisesine Muhtelif Destek
Başkanlığımız, Kırgızistan’ın Issık Göl eyaletinde 50
bin nüfuslu Ton ilçesindeki 9 köyün merkezi olan
Bökönbayev’deki 81 No’lu Yüksek Meslek Lisesi’ne,
öğrencilerin mesleki eğitimlerine katkı sağlamak
üzere, kaynak makineleri, fırın, dikiş makineleri ve
araç tamir takım aletleri hibe etmiştir.
Askeri Okulun 2 Dil Sınıfına
Ekipman ve Mobilya
Kırgızistan Savunma Bakanlığı’nın talebi doğrultusunda, okulda öğrenim gören Kırgız subaylarının
dilbilgisinin geliştirilmesine katkı sağlamak amacıyla 2 dil sınıfının teknik donanımı ve tefrişatı yapılmıştır.
Kırgız-Türk Dostluk Lisesi’ne Kitap Temini
Kırgız-Türk Dostluk Lisesi, 2012 yılında Oş şehrinin Ak-Tilek semtinde Başkanlığımız tarafından
yaptırılmıştır. 850 öğrenci kapasitesi ile 25,000 m2
arsa üzerine kurulan lisede, 350 kişilik konferans
106
278
Kırgız-Türk Dostluk Lisesi,
2012 yılında Oş şehrinin
Ak-Tilek semtinde
Başkanlığımız tarafından
yapılmıştır. Bünyesinde
toplam 36 derslik ve 16
laboratuvarı barındıran
okulun kütüphanesinin
zenginleştirilmesi amacıyla
278 adet edebi, bilimsel,
tarihi, sosyal ve kültürel
konuları içeren Kırgızca ve
Rusça kitap temin edilmiştir.
Kırgız subayların
yararlanması amacıyla
Askeri Okul bünyesinde 2 dil
sınıfının teknik donanım ve
tefrişatı yapılmıştır.
salonu ve 220 m2’lik bir kütüphane bulunmaktadır.
Bünyesinde toplam 36 derslik ve 16 laboratuvarı
barındıran okulun kütüphanesinin zenginleştirilmesi amacıyla 278 adet edebi, bilimsel, tarihi, sosyal ve kültürel konuları içeren Kırgızca ve Rusça
kitap temin edilmiştir.
Bişkek Sosyal Bilimler Üniversitesi Tadilatı
Kırgızistan’ın en köklü ve önde gelen eğitim kurumlarından biri olan ve 10.000 öğrencinin aktif
olarak eğitim gördüğü Bişkek Sosyal Bilimler Üniversitesi’nin tadilatı kapsamında üniversitenin ana
bina giriş kapısı, konferans salonu ve kabul bölümünün tadilatı yapılmıştır. Bu şekilde üniversitenin
fiziki şartları iyileştirilerek öğrencilerin eğitimi için
uygun bir ortam sağlanmıştır.
Girişte yer alan eski profil sökülmüş, 2 adet havalandırma duvarı kırılarak yerine 4 adet kapı monte
edilmiştir. Granit döşeme, tadilat ve boya işleri ile
lento betonu yapılmış, aydınlatma sistemi düzenlenmiş ve 2 adet hava perdesi konulmuştur. Yine
konferans salonunun aydınlatma sistemi de yenilenmiştir.
Altın Muun Hayır Vakfı Özgen İlçesi Öğrenci
Yurdu İnşaatına Destek
Kırgızistan’ın ikinci büyük şehri olan Oş’a 54 km
uzaklıkta bulunan 190.000 nüfuslu Özgen ilçesinde 2010 yılından beri yardıma muhtaç aile çocuklarının eğitimlerine katkı sağlanması amacıyla faaliyetlerini sürdüren Altın Muun Hayır Vakfı
tarafından 35 öğrenci kapasiteli yurt inşaatının
tamamlanması ve faaliyete geçirilmesi amacıyla 20.000 adet tuğla, 8 mm’lik laminat kaplama,
200 m2’lik 30 adet çatı kaplama malzemesi, 250
m2 fayans taban, 5.000 kg çimento, 30 adet kapı,
1 adet 3 tonluk su tankı, 2.000 adet boya, 30 adet
9’lu kalorifer ve 1 adet kalorifer kazanı gibi inşaat
malzemeleri temin edilmiştir.
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
KIRGIZİSTAN
Tarihten Günümüze Kırgız-Türk İlişkileri
Uluslararası Sempozyumuna Destek
İki ülke arasındaki ilişkilerin ve tarihi paylaşımın
geliştirilmesi, Türkiye arşivleri ve kütüphanelerindeki verilerin incelenmesi, tarihe yönelik bilgi akışının sağlanması ve yeni keşiflerin teşvik edilmesi
amacıyla Uludağ Üniversitesi’nde 3-4 Mayıs 2013
tarihleri arasında düzenlenen Tarihten Günümüze
Kırgız-Türk İlişkileri Uluslararası Sempozyumuna
30 akademisyen tebliğ sunmak üzere katılmış ve
Anadolu’da Kırgız izlerinden Hanlıklar dönemine
ve 20. yüzyıla uzanan ilişkiler tartışılmıştır.
Cengiz Aytmatov
Uluslararası Issık Göl
Forumu Başkanlığı
tarafından düzenlenen
uluslararası kongreye
destek sağlanmıştır.
havalandırmalı dolap, 110 m2 perde, 1 takım telefon santrali, 8 buzdolabı, 10 bilgisayar, 8 telefon, 15
paravan, otuzar adet çöp kovası ile serum askısı,
beşer adet hasta sedyesi ve tekerlekli sandalye,
kırkar adet ayaklı elbise askısı ve havlu, 1 takım
oturma grubu, 8 masa lambası, 2 klima, 2 evrak
arşiv dolabı (20 bölmeli), 1 evrak arşiv dolabı (12
bölmeli), birer adet LCD televizyon, kesintisiz güç
kaynağı, KBB koltuğu, banko ve yönetici çalışma
grubu.
2013 yılında 14-17 Kasım tarihleri arasında düzenlenen forum Bişkek’te başlamış, daha sonra Issık Göl’de devam etmiştir. Dünya çapından önemli
isimleri bir araya getiren, çevre kirliliği başta olmak üzere insanlığın ortak sorunlarına dikkat
çeken forum, yeni koşullarda küresel sorunların
ele alınmasını amaçlamıştır. Başkanlığımızca 25
uzmanın anılan kongreye katılımı için destek sağlanmıştır.
Sağlık
Oş Şehri Hastanesine Muhtelif Tefrişat
Malzemesi Desteği
Yapımı Başkanlığımızca 2012 yılında tamamlanan
ve bu kapsamda; genel cerrahi, kbb, jinekoloji, diş,
üroloji, göz, fizik tedavi, iç hastalıkları, nöroloji ve
aile hekimliği alanlarında poliklinikleri bulunan ve
günlük 700 hasta kapasitesine sahip olup, 36’sı
doktor olmak üzere toplam 140 personeli bulunan
Oş Şehri Kırgızistan-Türkiye Dostluk Hastanesinin
tefrişatı gerçekleştirilmiştir. Hastanede kullanılmak üzere temin edilen malzemeler şunlardır:
100 sandalye, 40 yazı masası, 37 muayene yatağı,
34 çalışma masası, 33 elbise dolabı, yirmişer takım nevresim, battaniye, 10 malzeme dolabı ile 2
ORTA ASYA VE
KAFKASLAR
Cengiz Aytmatov Uluslararası Issık Göl
Forumu
Cengiz Aytmatov’un doğumunun 85. yıldönümü
münasebetiyle Cengiz Aytmatov Uluslararası Issık Göl Forumu Başkanlığı tarafından düzenlenen
uluslararası kongreye destek sağlanmıştır. 1986
yılında ünlü Kırgız yazar Cengiz Aytmatov’un girişimi ile kurulan Issık Göl Forumu, SSCB’nin dağılmasından önceki Perestroyka döneminin ilk yıllarında
seçkin aydınları bir araya getirmeyi amaçlamıştır.
Aytmatov’un, kültürler arasında diyaloğu geliştirmek amacıyla başlattığı Issık Göl Forumu, yazarın
sağlığında 2 kez düzenlenmiş, vefatının ardından
adı Cengiz Aytmatov ve Issık Göl Forumu olarak
değiştirilmiştir.
700
Yapımı Başkanlığımızca
2012 yılında tamamlanan
700 hasta kapasiteli Oş
Şehri Kırgızistan-Türkiye
Dostluk Hastanesi’nde ihtiyaç
duyulan malzemelerin temini
gerçekleştirilmiştir.
Ana-Çocuk Sağlığı Merkezi Perinatal
Patoloji Bölümünün Tadilatı
Başkent Bişkek’te bulunan ve yılda yaklaşık 100
bin hastanın tedavi gördüğü ülkenin en büyük
sağlık merkezlerinden Ulusal Ana-Çocuk Sağlığı
Merkezi’nde yer alan Perinatal Patoloji Bölümü,
Kırgızistan’da alanında tek olma özelliğine sahiptir.
Merkez’de ebelik, çocuk sağlığı hizmetleri ile pediatri alanlarında hizmet verilmektedir. Ülkenin uzak
bölgelerinden gelen ve genellikle imkânları sınırlı
ailelerin merkezi sinir sistemi rahatsızlığı bulunan
çocukları tedavi görmektedir.
Başkanlığımızca Perinatal Patoloji Bölümünün
daha verimli sağlık hizmeti sunabilmesi amacıyla
tadilatı gerçekleştirilmiştir. 6 Eylül 2013 tarihi itibariyle tamamlanan tadilat çalışmaları kapsamında pencere, kapı ve lavabo montajları yapılmıştır.
Onkoloji Merkezi’ne Mamografi ve
Doppler Ultrason Cihazları
Kadınlarda göğüs kanserinin erken teşhis edilmesi amacıyla Bişkek Ulusal Onkoloji Merkezi ile Oş
Onkoloji Merkezi’ne ekipman desteğinde bulunulmuştur. Bu kapsamda, ikişer adet dijital mamografi ve üst düzey renkli doppler ultrason cihazları
sağlanmıştır.
107
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
KIRGIZİSTAN
Su ve Sanitasyon
Tepke ve Kurbu Köylerinde 2500 Kişinin
Sağlıklı İçme Suyuna Erişiminin Sağlanması
Ülkenin kuzeyinde bulunan Issık Göl ili Ak-Suu ilçesine bağlı 200 haneli Tepke köyü ile Kurbu köyünde
Sovyetler Birliği zamanından kalan ve kullanılamaz halde olan su dağıtım sistemi sebebiyle temiz içme suyuna erişim neredeyse imkânsız hale
gelmiştir. Bu kapsamda 1,5 km’lik isale hattı yenilenmiş, 25 tonluk su deposu kurulmuş ve 2 adet
derin kuyu temizlenerek su verimliliği ve kalitesi
artırılmıştır. Ayrıca, Tepke köyünde bulunan 750
m3 kapasiteli, kullanılamaz haldeki su deposu temizlenmiştir. İçme suyu basıncının artırılarak sürekliliğinin sağlanması ile 2.500 kişi sağlıklı içme
suyuna kavuşmuştur.
6.000 Nüfuslu Karacigaç Köyünün
Su Sisteminin Yenilenmesi
Başkent Bişkek’e 12 km uzaklıkta bulunan 6.000
nüfuslu Karacigaç köyüne kesintisiz temiz içme
suyu ulaştıracak içme su deposu ve dağıtım merkezi inşa edilerek 5.000 kişinin temiz ve sağlıklı su
ihtiyacı karşılanmıştır. Böylelikle özellikle kış aylarında tamamen kesilen suyun, açılan su deposu
ve yenilenme sistemi ile kesintisiz olarak tedarik
edilmesi sağlanmıştır.
İdari ve Sivil Altyapılar
Cumhurbaşkanlığı Basın Hizmetine
Teknik Ekipman
Kırgızistan Cumhurbaşkanlığı İdaresinin talebi
üzerine, Cumhurbaşkanlığı Basın Hizmetine altyapı ve teknik donanımının yenilenmesi amacıyla kamera, dizüstü bilgisayar, montaj bilgisayarı
ve fotoğraf makinesi gibi malzemelerden oluşan
ekipman desteğinde bulunulmuştur.
108
2.500
Tepke köyü ile Kurbu
köyünde kullanılamaz halde
olan su dağıtım sistemi
yenilenmiş, 25 tonluk su
deposu kurulmuş ve 2 adet
derin kuyu temizlenerek
su verimliliği ve kalitesi
artırılmıştır. İçme suyu
basıncının artırılarak
sürekliliğinin sağlanması
ile 2.500 kişi sağlıklı içme
suyuna kavuşmuştur.
Ülkemizin hukuk
alandaki tecrübelerinin
paylaşılması amacıyla
Kırgız başsavcılar için
Ankara’da düzenlenen
eğitim programlarına
60 başsavcının katılımı
sağlanmıştır.
Kırgız Sayıştay Uzmanlarına Türkiye’de Eğitim
1996 yılında kurulan Kırgızistan Sayıştayı, 2000
yılında Devlet Mali Müfettişlik Dairesi ile birleştirilmek suretiyle Kırgızistan’ın tek yüksek denetim
kurumu haline getirilmiştir. 2004 yılında yenilenen
denetim yasası ile Kırgız Sayıştayı’nın denetim
gücü önemli ölçüde artmıştır. Kırgız Sayıştayı’nın
ülkemizin tecrübesinden faydalanabilmesi, denetim ve yönetim konularında bilgisinin artırılmasına
yönelik talebi doğrultusunda, 3 uzmanın 20 Ağustos-29 Kasım 2013 tarihleri arasında ülkemizdeki
eğitimlerine destek sağlanmıştır.
60 Kırgız Başsavcısına Kapasite
Geliştirme Programı
Ülkemizin hukuk alandaki tecrübelerinin paylaşılması amacıyla, Kırgızistan Başsavcılığı’nın talebi
üzerine, 27 Mayıs-1 Haziran ve 2-8 Kasım 2013
tarihleri arasında düzenlenen 2 farklı eğitim programına 60 başsavcının katılımı için destek sağlanmıştır. Eğitimler kapsamında, başsavcılık birimlerinin faaliyetlerinin düzenlenmesi, yönetimin
geliştirilmesi, mevzuat uygulama ve suç soruşturma kontrolü ile soruşturma denetimi, yolsuzlukla
mücadelenin geliştirilmesi, insan kaynakları yönetimi, uluslararası ve toplum ilişkilerinin geliştirilmesi, kitle iletişim araçları ile işbirliği, başsavcılık
birimlerinde lojistik ve sosyo-hukuki garantilerin
oluşturulması konuları işlenmiştir. Eğitime ek olarak, konuk başsavcılar Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı, Anayasa Mahkemesi, Adalet Bakanlığı ve
Sincan Adliyesini ziyaret ederek ülkemizdeki adalet mekanizmasının işleyişini yerinde gözlemleme
fırsatı bulmuştur.
Din İşleri Devlet Komisyonu’na
Teknik Ekipman
Kırgızistan Din İşleri Devlet Komisyonunun çalışma şartlarının daha verimli hale getirilebilmesi
amacıyla Komisyon için şu malzemeler temin
edilmiştir: Birer adet projeksiyon cihazı ve perdesi,
birer adet LCD televizyon, tarayıcı ve belge kasası,
ikişer adet dizüstü bilgisayar ile renkli baskı fotokopi makinesi ve 3 adet masaüstü bilgisayar.
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
KIRGIZİSTAN
İttifak Uygurlar Derneği’ne
Bilgisayar Ekipmanı
1989 yılında kurulan İttifak Uygurlar Derneği,
Bişkek dışında 7 ilde şubeye sahip olup, yaklaşık
600.000 Uygurun yaşadığı Kırgızistan’da sosyal ve
kültürel alanlarda çalışmalar yürütmektedir. Derneğin teknik donanımının geliştirilmesi kapsamında sekizer adet çift çekirdekli bilgisayar ve yazıcı,
derneğin Bişkek şubesi için temin edilmiştir.
Diğer Sosyal Altyapı
ve Hizmetler
Bişkek ve Oş Belediyelerine Yerel Yönetim
Konusunda Eğitim Programı
Kırgızistan’ın Bişkek Belediyesi’nden 11, Oş Belediyesi’nden 2 olmak üzere toplam 13 uzman için
şehir yönetimi, şehir planlama, toplu ulaşım hizmetleri, yeşillendirme, şehir temizliği, katı atık
yönetimi ve sosyal yardım hizmetleri konularında Başkanlığımız ve Ankara Büyükşehir Belediye
Başkanlığı işbirliğinde bir hafta süreyle Ankara’da
eğitim programı düzenlenmiştir. Bişkek ve Ankara
arasındaki kardeş şehir ilişkilerinin geliştirilmesi
ve Kırgızistan’da belediye hizmetlerinin iyileştirilmesine katkı sağlanması amacıyla gerçekleştirilen program çerçevesinde Ankara Büyükşehir
Belediyesi’nin çalışmaları yerinde incelenmiş,
Ulus Tarihi Kent Merkezi Yenileştirme, Kuzey Ankara Kentsel Dönüşüm, Dikmen Vadisi Kentsel
Dönüşüm ve Yeni Çiftlik Bulvarında proje alanları
ziyaret edilmiş ve üstyapı, yol ile köprü çalışmaları
hakkında yetkililerden bilgi alınmıştır. Ayrıca, Ankara Büyükşehir Belediyesi’nin sosyal alanlardaki
faaliyetleri gözlemleme amacıyla Sokakta Çalışan
Çocuklar Merkezi ile Planet Aile Yaşam Merkezi ziyaret edilmiştir.
Bişkek’te 376 m2 arazi
üzerinde oyun bahçesi
olan 2 katlı bir binada
Başkanlığımızca çocuk
yuvası açılmıştır.
Kırgızistan’ın Bişkek
Belediyesi’nden 11, Oş
Belediyesi’nden 2 olmak
üzere toplam 13 uzman
için belediyecilik eğitimi
verilmiştir.
Issık Göl’e 200 Çocuk Kapasiteli
Balıkçı Yetimhanesi
2006 yılından itibaren Kırgızistan’da halk sağlığının geliştirilmesi, sosyal yardımlaşma, eğitim ve
meslek edindirme alanlarında faaliyetlerini yürüten Orta Asya Gençlik Vakfı’nın talebiyle, yapımına
başlanan Issık Göl bölgesi Balıkçı şehir merkezinde yer alan ve toplam 1.800 m2 kapalı alana sahip
yetimhane binasına destek verilmiştir. Bina inşaatının tamamlanmasının ardından 200 çocuğun
faydalanması planlanan yetimhane için çok çeşitli
kalemlerde malzeme temin edilmiştir.
Özgen İlçesi’ne Çocuk Parkı
Kırgızistan’ın Oş Bölgesi Özgen ilçesinde Bursa’nın
Yıldırım Belediyesi işbirliğiyle yapılan ve bölge halkı tarafından yoğun ilgi gören çocuk parkı hizmete
açılmıştır. Parkta çocuklar için oyun alanlarının yanında ebeveynler için de spor aletleri yer almaktadır. “Türkiye-Kırgızistan Dostluk Parkı” adı verilen
park halk için önemli bir dinlenme alanı olmuştur.
Kırgızistan Ahıska Türkleri Derneği’nin
Desteklenmesi
Kırgızistan’da yaşayan yaklaşık 50.000 Ahıska Türkünü aynı çatı altında toplayan ve 1989 yılında kurulan Ahıska Türkleri Derneği’ne ait Bişkek’te bulunan ofisin onarımı ve tefrişatı yapılarak modern bir
görünüme kavuşturulması sağlanmıştır.
109
ORTA ASYA VE
KAFKASLAR
Bişkek’te 376 m2 Arazi Üzerinde
2 Katlı Çocuk Yuvası
Kırgız-Türk İşadamları ve Sanayicileri Derneği’nin
(KITİAD) talebi üzerine, Bişkek’in en işlek caddelerinden Yunusaliyev caddesinde 376 m2 arazi
üzerinde müstakil, etrafı duvarla çevrili, oyun bahçesi olan 2 katlı bir binada Başkanlığımızca çocuk
yuvası açılmış ve işletimi için Kırgızistan-Türkiye
Manas Üniversitesi Meslek Yüksek Okulu’na devredilmiştir.
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
KIRGIZİSTAN
29 Ahıska Türkünün Anavatanlarını
Ziyaretine Destek
1944 yılında Kırgızistan’a sürgün edilen Ahıska
Türklerinin vatan hasretlerinin dindirilmesine katkıda bulunabilmek amacıyla, Ahıska Türkleri Derneği’nin talebi üzerine, 29 Ahıska Türkünün 2-9
Aralık 2013 tarihleri arasında Gürcistan’ın Ahıska
bölgesini ziyaretlerine destek sağlanmıştır. Bu
destek ile Kırgızistan’ın Çüy, Oş ve Celalabad eyaletlerinde yaşayan Ahıska Türkleri 69 yıl sonra vatanlarını ziyaret etme imkânı bulmuştur.
platformda sunulması, deneyimlerin paylaşılması
ve karşılıklı işbirliği çalışmalarının geliştirilmesi konuları ele alınmıştır. Kongre sonunda toprak
ve su kaynaklarının korunması ile tarımsal yenilik
sistemlerinin geliştirilmesi kapsamında bölgesel
proje ve işbirliği alanları belirlenmiştir. Kongreye
20 bilim adamının katılımı için Başkanlığımızca
destek sağlanmıştır. Kırgızistan Tarım ve Islah
Bakanlığı, Türkiye’nin yardımları sayesinde Kırgızistan’da 3 binin üzerinde tarımsal işletmenin
gelişme yolunda ilerlediğini ve bu çerçevede üretimin geliştirilmesi, modern teknoloji ve uluslararası gıda güvenliği standartlarının uygulanması ile
pazar çeşitliliğinin oluşturulması amacıyla Türkiye’nin tecrübesinden faydalanıldığını belirtmektedir.
EKONOMİK ALTYAPILAR VE HİZMETLER
İş ve Diğer Hizmetler
KITİAD Türk Ürünleri Fuarına Destek
Kırgızistan’da 17 yıldır faaliyetlerini sürdüren ve
100’ün üzerinde üyesi bulunan Kırgız-Türk İşadamları ve Sanayicileri Derneği (KITİAD) tarafından
2-6 Eylül 2013 tarihleri arasında düzenlenen Türk
Ürünleri Fuarı desteklenmiştir. 1.100 m2 alanda
50 binden fazla insanın ziyaret ettiği fuarda, başta
inşaat ve hizmet olmak üzere gıda, tarım, turizm,
inşaat, tekstil, ticaret, bankacılık, eğitim, sanayi ve
mobilya gibi birçok sektörde faaliyet gösteren firmalar, kendi ürünlerini sergileme fırsatı bulmuştur.
29
Gürcistan’ın Ahıska bölgesini
ziyaretlerine destek ile
Kırgızistan’ın Çüy, Oş ve
Celalabad eyaletlerinde
yaşayan 29 Ahıska Türkü 69
yıl sonra vatanlarını ziyaret
etme imkânı bulmuştur.
Sanayi
Kırgız Standardizasyon ve Metroloji Merkezine
Zaman Dağıtım Sistemi Kurulumu
Kırgızistan Ekonomi Bakanlığı’na bağlı olarak faaliyetlerini sürdüren Standardizasyon ve Metroloji
Merkezi, izlenebilirlik alanında uluslararası standartlara uygun şekilde devlet politikasının uygulanması ile kullanıma izin verilen ölçüm birimlerinin kurulumunu yapan, metrolojiye ilişkin yasal
mevzuatın geliştirilmesi, objektif, güvenilir ve karşılaştırmalı ölçümlerin alınmasında devletin ve
toplumun ihtiyaçlarını sağlayan kurumdur. Anılan
merkeze TÜBİTAK ile işbirliğinde 12 parçalı bir zaman etalonu sağlanmıştır. Ayrıca, Bişkek’in 4 ayrı
noktasına senkronize çalışan tablo yerleştirilmesi
planlanmaktadır.
Ticaret
ÜRETİM SEKTÖRLERİ
Tarım
Orta Asya Modern Tarım Teknikleri
Kongresine Katılıma Destek
Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi ev sahipliğinde 1-3 Ekim 2013 tarihleri arasında Orta Asya
Modern Tarım Teknikleri Kongresi düzenlenmiştir.
Kongrede, modern tarım ve bitki besleme alanında
yapılan farklı disiplinlerdeki tarımsal araştırmaların ve bu alanda geliştirilen yeni tekniklerin ortak
110
Kırgızistan Gümrük
İdaresinden 10 gümrük
uzmanına Ankara’da
eğitim verilmiştir. Eğitim
kapsamında, gümrük
alanında reformların
yapılabilmesi amacıyla
strateji planı oluşturulmuş
ve altyapının işler hale
getirilebilmesi konuları ele
alınmıştır.
Kırgızistan Gümrük İdaresi Kapasite
Geliştirme Programı
Kırgızistan Gümrük İdaresinden 10 gümrük uzmanına Ankara’da 3-7 Haziran 2013 tarihleri arasında
eğitim verilmiştir. Eğitim kapsamında, gümrük alanında reformların yapılabilmesi amacıyla strateji
planı oluşturulmuş, gümrük mevzuatının iyileştirilmesi, gümrük izni ve kontrolü, yönetim ve insan
kaynaklarının geliştirilmesi, gümrük işlemlerinde
bilgi teknolojilerinin uygulanması ile altyapının işler hale getirilebilmesi konuları ele alınmıştır.
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
KIRGIZİSTAN
ORTA ASYA VE
KAFKASLAR
111
ÖZBEKİSTAN
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
ÖZBEKİSTAN
NÜFUSU
29.559.100
YÜZÖLÇÜMÜ
447.400 km²
Eğitim
Diğer Sosyal Altyapı ve Hizmetler
%0,88
%5,47
Sağlık
Üretim Sektörleri
%86,42
%6,05
ORTA ASYA VE
KAFKASLAR
TİKA 2013 Özbekistan
Harcamalarının
Sektörel Dağılımı (%)
İdari ve Sivil Altyapılar
%1,18
Özbekistan’ın yıllara
göre bütçeden
aldığı pay (%)
%
2,79
%
0,71
2008
%
1,28
2009
%
0,56
2010
2011
%
0,90
2012
%
0,81
2013
113
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
ÖZBEKİSTAN
doktor, 3 Kasım-1 Aralık 2013 tarihlerinde ise 22
uzman doktora yönelik Ankara’da Sami Ulus Kadın Doğum, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Eğitim ve
Araştırma Hastanesi ile İstanbul’da Etlik Zübeyde Hanım Kadın Hastalıkları Eğitim ve Araştırma
Hastanesi’nde ilgili alanlarda eğitim programları
düzenlenmiştir.
SOSYAL ALTYAPI VE HİZMETLER
Eğitim
Özbekistan’da Kapsayıcı Eğitim
Projesi Devam Ediyor
2007 yılında Özbekistan Milli Eğitim Bakanlığı ve
Sosyal İnisiyatifleri Destekleme Fonu (SİSF) işbirliğinde Özbekistan’da Kapsayıcı Eğitim Projesi başlatılarak engelli çocukların akranlarıyla aynı fiziksel ortamda ve eşit şartlarda eğitim görmelerinin
sağlanması amaçlanmıştır. Proje, 2007 yılından
beri Özbekistan’daki kamu ve sivil toplum kuruluşları işbirliğiyle yürütülmektedir. Anılan proje kapsamında, 2013 yılında Kaşkaderya ili Karşi ilçesinde yer alan ve 20’si engelli 451 öğrencinin eğitim
aldığı 10 No.lu Okul için ihtiyaç duyulan bilgisayar
sınıfının donanım ve tadilatı yapılmış, bilgisayar ve
klima gibi ekipman temin edilmiştir.
Sağlık
2013-2015 Yılları Arasında Toplam
125 Özbek Doktora Eğitim
Özbekistan Sağlık Bakanlığının talebi doğrultusunda Sağlık Bakanlığımız işbirliğiyle Özbek doktorlara yönelik bir eğitim programı hazırlanmıştır.
Bu kapsamda ilk olarak Türkiye’de düzenlenecek
eğitimlerin kapsamı ile ileriye dönük işbirliği alanlarının belirlenmesi için Sağlık Bakanlığı ve eğitim verilecek hastanelerde görevli uzmanlardan
oluşan 4 kişilik uzman heyet, 17-21 Eylül 2013
tarihleri arasında Özbekistan’a bir inceleme ziyaretinde bulunmuştur. Bunun sonucunda, Özbekistan’da ana-çocuk sağlığı alanında çalışmakta olan
çocuk doktoru, neonatalog (yenidoğan uzmanı),
doğum uzmanı ve jinekologlardan oluşan toplam
125 uzman doktor için 2013-2015 yılları arasında
Türkiye’de kısa süreli eğitim programlarının düzenlenmesi kararlaştırılmıştır. Bu çerçevede, 18
Haziran-7 Temmuz 2013 tarihlerinde 13 uzman
114
Özbekistan’da 2007’den
beri uygulanan Kapsayıcı
Eğitim Projesinden bu yıl
20’si engelli 451 öğrenci
faydalandı.
35
Ankara ve İstanbul’da
düzenlenen eğitim
programlarından 35 Özbek
doktorun faydalanması
sağlandı.
Göğüs Kanseri ile Mücadele Alanında İşbirliği/
Özbek Doktorlara 2 Aylık Onkoloji Eğitimi
Hayat için Göğüs Kanseri Ulusal Derneği, göğüs
kanserinin erken teşhis ve tedavisi ile kanserli hastalara yönelik mediko-sosyal ve psikolojik
destek sağlanabilmesi amacıyla 2010 yılında
kurulmuştur. Başkanlığımız ve Hayat için Göğüs
Kanseri Ulusal Derneği arasında 2012 yılında göğüs kanseri ile mücadele alanında işbirliği protokolü imzalanmıştır. Bu kapsamda, Özbekistan’ın
değişik illerinde göğüs cerrahisi alanında çalışan
doktorların Türkiye’de göğüs kanseri hastalığının
teşhisi ve tedavisinde kullanılmakta olan teknoloji
ve yöntemleri yerinde inceleyerek deneyim kazanmaları amacıyla Ankara Onkoloji Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nde 2 aylık eğitim programı düzenlenmiştir. 16 Aralık 2012-16 Şubat 2013 tarihleri
arasında düzenlenen eğitime Özbekistan’ın 10 ayrı
şehrindeki hastanelerden 10 onkoloji uzmanı katılmıştır. Bunun yanında, Kadınlar Konseyi Yönetim
Kurulu Derneği Başkanı, Hayat için Göğüs Kanseri
Ulusal Derneği Başkanı ve Özbekistan Sağlık Bakanlığı Ulusal Onkoloji Bilimsel Araştırma Merkezi
Başkanından oluşan grup için ülkemizde bir haftalık çalışma ziyareti düzenlenmiştir.
366 Çocuğa Plastik Cerrahi Operasyonu ve
1.110 Çocuğun Muayene Edilmesi
2009 yılında İnterplast Türkiye Derneği işbirliğinde
Özbekistan’da plastik cerrahi operasyonları başlatılmıştır. 2011 yılında Özbekistan Kadınlar Konseyi’nden gelen taleple devam edilen proje kapsamında “Gülen Çocuk, Mutlu Aile” sloganıyla 27
Eylül-5 Ekim 2013 tarihleri arasında Buhara’da çalışmalar sürdürülmüştür. Bu kapsamda İnterplast
Türkiye Derneği, Özbekistan Sağlık Bakanlığı ve
Kadınlar Konseyi işbirliğinde beşincisi gerçekleştirilen proje ile dudak ve damak yarıkları, yanık izleri
ve doğumsal şekil bozuklukları olan 0-24 yaş aralığındaki 210 çocuk ve yetişkin muayene edilmiş ve
90 çocuğa plastik cerrahi operasyon gerçekleştirilmiştir. Operasyonlar, İnterplast Türkiye Derneği
Başkan Yardımcısı başkanlığında Türkiye’nin çeşitli üniversitelerinin Plastik ve Rekonstrüktif Cerrahi
Ana Bilim Dalında görev yapan 15 doktor ve hemşireden oluşan ekip tarafından Semerkand, Nevai,
Buhara ve ülkenin diğer illerinden gelen hastalara
gerçekleştirilmiştir. Proje kapsamında, 5 sene içe-
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
ÖZBEKİSTAN
Projenin sürdürülebilirliğini sağlamak üzere 2013
yılında Merkezde görev yapan 13 doktorun 1 Eylül-25 Kasım tarihleri arasında Demetevler Onkoloji Hastanesi’nde yapılan eğitimlere katılımı
sağlanmıştır. Ayrıca, 3 doktor 1 ay, 2 doktor 2 ay
ve kalan 8 kişi de 2,5 aylık süre ile Türkiye’deki eğitimlerden faydalanmıştır.
risinde 1.110 çocuk muayene edilmiş ve operasyona elverişli 366 çocuğa plastik cerrahi operasyon
uygulanmıştır.
Sağlık hizmetlerinin yaygınlaştırılması, hamile kadınlar ve çocukların sağlık kontrollerinin düzenli
yapılması ile hastalıkların teşhisi ve tedavisine ilişkin faaliyetlerde kullanılmak üzere, tam donanımlı
mobil klinik temin edilmiştir. 2 milyonun üzerinde
nüfusa sahip Semerkant ilinde kullanılacak mobil
klinik içerisinde renkli ultrason, elektrokardiyogram, portatif otoklav ve kolposkop cihazları yer almaktadır. Kadın hastalıkları, çocuk doktoru ve endokrinoloji uzmanlarından oluşan sağlık ekibiyle
hizmet veren mobil klinik aracıyla yılda ortalama
15.000 kişiye sağlık hizmeti götürülmesi planlanmaktadır.
Kemik İliği Nakli Merkezi Doktorlarına
Türkiye’de Eğitim
Başkanlığımız ve Özbekistan Sağlık Bakanlığı işbirliğinde 2008 yılında başlatılan Hematoloji ve
Kemik İliği Nakli Alanında İşbirliği Projesi kapsamında, Özbekistan’ın ilk Kemik İliği Nakli Merkezi
2011 yılında Taşkent’te hizmete açılmıştır. Hematoloji ve Kan Nakli Bilimsel Araştırma Enstitüsü
bünyesinde kurulan Kemik İliği Nakli Merkezi için
ihtiyaç duyulan tüm tıbbi cihaz ve malzemeler temin edilmiştir.
15.000
Kadın hastalıkları, çocuk
doktoru ve endokrinoloji
uzmanları tarafından hizmet
verilen mobil klinik aracıyla
yılda ortalama 15.000 kişiye
sağlık hizmeti götürülmesi
planlanmaktadır.
Andican Devlet Tıp Enstitüsü
Doktorlarına Eğitim
Acıbadem Sağlık Grubu ile Andican Devlet Tıp Enstitüsü arasında Sağlık Alanında İşbirliği Protokolü
imzalanmıştır. Protokol kapsamında, Enstitüde
görevli 5 doktora İstanbul, Ankara ve Bodrum’da
bulunan Acıbadem Hastanelerinde sağlık turizmi
konusunda 1-16 Eylül 2013 tarihleri arasında eğitim verilmiştir.
Özbekistan’ın 12 İline Uzaktan Eğitim Cihazı
Özbekistan Sağlık Bakanlığı Taşkent Doktor Hizmet İçi Eğitim Enstitüsü, Özbekistan’da sağlık
personelinin mesleki bilgi ve uzmanlıklarının geliştirilmesi amacıyla eğitim veren bir kamu kurumudur. 1932 yılında kurulmuş olan enstitü, bilim
ve teknoloji alanında yaşanan gelişmelere uygun
olarak sağlık kurumlarının sunduğu hizmetin nitelik, nicelik ve verimliliğini artırmak amacıyla yılda
15.000’e yakın sağlık personeline kısa süreli hizmet içi eğitim vermektedir. Enstitü ayrıca, komşu
ülkelerden gelen öğrenciler için de eğitim imkânı
sunmaktadır.
Enstitü tarafından verilen hizmet içi eğitimin yaygınlaştırılması amacıyla Özbekistan’ın 12 ilinde
eğitim sınıfları kurulmuştur. Başkanlığımızca sınıflar için uzaktan eğitim cihazı ihtiyacı kapsamında
telekonferans sistemi ile bilgisayar ve projeksiyon
cihazı temin edilmiştir.
Buhara Kardiyoloji Dispanseri
için hastalıkların tanı ve
tedavisi amacıyla kullanılmak
üzere renkli doppler ultrason
cihazı temin edilmiştir.
Buhara Kardiyoloji Dispanserine
Doppler Ultrason Cihazı
1,6 milyon nüfusa sahip Buhara ilinin tek kardiyoloji merkezi olan 90 yataklı Buhara Kardiyoloji Dispanseri, 1994 yılında hizmete açılmıştır. 60 doktor
ve hemşireyle kalp-damar hastalıklarının teşhisi
ve tedavisi alanında hizmet veren Dispanser bünyesinde aritmiler, iskemik kalp hastalığı, acil kardiyoloji ve akut miyokard infarktüsü, kalp yetmezliği,
arteriyel hipertansiyon, hasta rehabilitasyonu ve
fonksiyonel teşhis bölümleri ile laboratuvar bulunmaktadır. Anılan hastalıkların tanı ve tedavisi kapsamında kullanılmak üzere ihtiyaç duyulan renkli
doppler ultrason cihazı Başkanlığımızca temin
edilmiştir.
115
ORTA ASYA VE
KAFKASLAR
Mobil Klinik Temini ile 15.000 Kişiye
Sağlık Hizmeti
Özbekistan nüfusunun %48,2’sinin yaşamakta
olduğu kırsal kesimlerde, sağlık hizmetlerinde
zorluklar yaşanmaktadır. Ülke genelinde bulunan
yaklaşık 3.000 sağlık ocağı genel olarak ilçe merkezlerinde konumlandığından merkezden uzakta
yaşayan halkın, sağlık ocaklarından faydalanma
imkânları kısıtlıdır. Bu sebeple, Özbekistan Cumhurbaşkanlığı Kararnamesiyle 1993 yılında kurulan Sağlam Evlat Vakfı, tıbbi cihazlarla donatılmış
mobil kliniklerle sağlık görevlileri eşliğinde merkezden uzak köy ve yerleşim yerlerinde sağlık taramaları yaparak hastalıkların teşhis ve tedavisine
yönelik faaliyetler gerçekleştirmektedir.
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
ÖZBEKİSTAN
EKONOMİK ALTYAPILAR VE HİZMETLER
Diğer Sosyal Altyapı
ve Hizmetler
Ahangaran Huzurevine Muhtelif Ekipman
Özbekistan Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na bağlı 1933 yılında kurulan Ahangaran Huzurevi, başkente 100 km mesafede bulunan şehrin
en büyük huzur evi konumundadır. Huzurevinde
faaliyet gösteren 6 bölümde 40’a yakını hasta ve
hareket güçlüğü çeken 200 kişiye hizmet sunulmaktadır. Huzurevinin daha kaliteli hizmet sunabilmesi amacıyla 40 adet 3 fonksiyonlu hasta
yatak takımı, 80 adet nevresim takımı, 16 adet televizyon, 1 adet video görüntü takibi sistemi ve 1
adet hasta alarm sistemi temin edilmiştir.
Görme Engelliler Derneği Semerkant
Şubesine Bilgisayar Sınıfı
Görme Engelliler Derneği, 37.000’den fazla görme
engellinin bulunduğu Özbekistan’da, engellilerin
sosyal hayata kazandırılması ve haklarının korunması amacıyla çalışan bir sivil toplum kuruluşudur.
Görme Engelliler Derneği ve ayrıca Özbekistan’ın
12 ilindeki Belediye Başkanlıkları işbirliğinde görme engelliler için kurulan bilgisayar sınıflarının
donanımının yapılması konusunda bir proje geliştirilmiştir. Bu kapsamda 2012 yılında 7 ilde görme
engelliler için bilgisayar sınıfları kurulmuş, 2013
yılında ise Derneğin Semerkant şubesi bünyesinde
Bilgisayar Sınıfının donanımı sağlanmıştır.
23 Nisan Çocuk Şenliğine Özbekistan’dan
15 Çocuğun Katılımına Destek
2000 yılında Özbekistan’ın başkenti Taşkent’te kurulan “Tantana”, çeşitli ülkelerde düzenlenmekte
olan uluslararası festival ve etkinliklerde Özbekistan’ı temsil eden 8-14 yaş arası çocuklardan
oluşan bir müzik grubudur. TRT tarafından 14-24
Nisan 2013 tarihleri arasında İzmir’de düzenlenen
35. Uluslararası 23 Nisan Çocuk Şenliğine 15 kişiden oluşan Tantana grubunun katılımı Başkanlığımızca desteklenmiştir.
116
İletişim
40’a yakını hasta ve hareket
güçlüğü çeken 200 kişiye
hizmet veren Ahangaran
Huzurevine muhtelif ekipman
temin edilmiştir.
Özbekistan’ın Belediye
Başkanlıkları işbirliğinde
7 ilde görme engelliler
için bilgisayar sınıfları
kurulmuştur.
Özbekistan ve Orta Asya Dergisinin
Basımına Destek
Siyasi Çalışmalar Merkezi, Dışişleri Bakanlığı, Dünya Ekonomi ve Diplomasi Üniversitesi, Milli Üniversite ile Stratejik ve Bölgesel Araştırmalar Enstitüsü’nün desteğiyle Özbek dış politikası, uluslararası
işbirliği, bölgesel güvenlik ve sosyo-ekonomik kalkınma konularında çalışmalar yapmak üzere 2005
yılında kurulan bir araştırma merkezidir.
Söz konusu merkez tarafından üç ayda bir, Rusça
ve İngilizce olarak basılan Özbekistan ve Orta Asya
dergisi, bakanlıklar, uluslararası kuruluşlar, büyükelçilikler, Özbekistan’ın yurtdışındaki diplomatik
misyon temsilcilikleri ve STK’lara gönderilmektedir. Bu doğrultuda, derginin 2013 yılına ait ve her
biri 1.300 adet olmak üzere 3 ayrı sayısı Başkanlığımız desteğiyle basılmıştır.
Özbekistan İktisadi Trendler
Dergisinin Basımına Destek
Ekonomik Araştırmalar Merkezi, 1999 yılında Özbekistan Hükümeti ve UNDP Temsilciliğinin ortak
girişimiyle kurulmuş bir düşünce kuruluşudur.
Merkez, Özbekistan Maliye Bakanlığı, Ekonomi
Bakanlığı, Merkez Bankası, İstatistik Komitesi ve
Ticaret ve Sanayi Odası gibi kamu kurumları uzmanlarının katılımıyla sosyo-ekonomik kalkınma,
kamu yönetimi, idari reformlar ve bölgesel kalkınma konularında analiz raporları hazırlamaktadır.
Bunlardan biri olan ve ülke ekonomisine ait istatistiki veriler ve analizlerin yer aldığı Özbekçe, Rusça
ve İngilizce olarak hazırlanan Özbekistan İktisadi
Trendler Dergisinin 4 adet sayısının basımı gerçekleştirilmiştir.
ÜRETİM SEKTÖRLERİ
Tarım
Özbekistan’da Kavak Yetiştiriciliğinin
Geliştirilmesi
Özbekistan sanayisinin kereste ihtiyacını karşılamak için hızlı yetişen bir ağaç türü olan kavak
yetiştiriciliğinin daha modern ve etkin yöntemlerle
gerçekleştirilmesi amacıyla 2010 yılında Özbekistan Tarım ve Su İşleri Bakanlığı Ormancılık Genel
Müdürlüğü’nden gelen talep üzerine, Özbekistan’da Kavak Yetiştiriciliğinin Geliştirilmesi Projesi
başlatılmıştır. Proje; T.C. Orman ve Su İşleri Bakan-
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
ÖZBEKİSTAN
Turizm
14 Özbek Yetkilinin Turizm Sektörünün
Geliştirilmesine Yönelik Çalışma Ziyareti
Taşkent, Buhara, Semerkant ve Harezm gibi tarihi
şehirleri olan Özbekistan, yılda ortalama 2 milyon
turist tarafından ziyaret edilmektedir. Ülkede, turizmin geliştirilmesine yönelik çalışmalar Özbekistan Turizm Ajansı tarafından yürütülmekte ve
valiliklerce takip edilmektedir. Özbekistan Dışişleri
Bakanlığı’nın talebiyle Kültür ve Turizm Bakanlığımız ile Özbekistan Dışişleri Bakanlığı işbirliğinde, vali yardımcılarına yönelik Türkiye’nin turizm
alanındaki tecrübesinin paylaşılması amacıyla 25
Mayıs-2 Haziran 2013 tarihlerinde Türkiye’de inceleme ziyareti düzenlemiştir.
2010 yılında Semerkant Comboy Devlet Orman
Çiftliği deneme sahasında başlatılan kavak yetiştiriciliği çalışmaları, başarılı sonuçların ardından,
2013 yılı programı kapsamında Taşkent, Hokand
ve Harezm Devlet Orman Çiftlikleri ile merkezi
Taşkent’te bulunan Cumhuriyet Süslü Bitkiler ve
Orman Araştırma Enstitüsü’nün deneme sahalarında uygulanmıştır. İzmit Kavak ve Hızlı Gelişen
Orman Ağaçları Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü
uzmanlarının katılımıyla 4-10 Mart 2013 tarihleri
arasında ekim çalışmaları yapılmıştır.
Özbekistan’ın farklı bölgelerinde yeni kurulan deneme sahalarındaki kavak fidanlarının bakımı, kavak yetiştiriciliği için uygun arazi seçimi ve toprak
tahlilinin yapılması konularında Özbekistan Tarım
ve Su İşleri Bakanlığı Orman Genel Müdürlüğü
yetkilileri ile Taşkent, Hokand ve Harezm Devlet
Orman Çiftlikleri ve Cumhuriyet Süslü Bitkiler ve
Orman Araştırma Enstitüsü’nde çalışan görevlilerden oluşan 9 Özbek uzman için 16-19 Mayıs 2013
tarihleri arasında Kavak ve Hızlı Gelişen Orman
Ağaçları Araştırma Enstitüsü tarafından uygulamalı bir eğitim programı düzenlenmiştir.
Taşkent, Hokand ve Harezm
Devlet Orman Çiftlikleri
ile merkezi Taşkent’te
bulunan Cumhuriyet
Süslü Bitkiler ve Orman
Araştırma Enstitüsü’nün
deneme sahalarında
Kavak Yetiştiriciliği Projesi
uygulanmıştır.
100
Özbekistan’ın Taşkent
şehrinde otelcilik üzerine
düzenlenen eğitim
seminerlerine farklı otellerde
çalışan 100 personel
katılmıştır.
Taşkent’te 100 Otel Personeline
Otelcilik Seminerleri
Orta Asya’nın en ilgi çeken turizm merkezlerinden
biri olan Özbekistan’da turizm hizmetlerinin niteliğinin artırılabilmesi için insan kaynaklarının yetiştirilmesi önem arz etmektedir. Bu ihtiyaç doğrultusunda Kültür ve Turizm Bakanlığımız ile Özbek
Turizm Milli Kurumu işbirliğinde Taşkent’te otelcilik eğitim seminerleri düzenlenmiştir. Ön büro,
yiyecek-içecek üretim ve servisi ile kat hizmetleri
konularında teorik eğitim ve pratik uygulama şeklinde gerçekleştirilen eğitimlere, Özbekistan’ın
farklı otellerinde çalışan 100 personel katılmıştır.
2015’e kadar devam etmesi planlanan proje kapsamında, Comboy Orman Çiftliğindeki kavak ekimi
ve fidanlığı ile plantasyon alanlarının genişletilmesi, Türkiye’den uzmanlar tarafından verilen eğitim
ve danışmanlık hizmetlerinin sürdürülmesi planlanmaktadır.
117
ORTA ASYA VE
KAFKASLAR
lığı Orman Genel Müdürlüğü Kavak ve Hızlı Gelişen
Orman Ağaçları Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü ve
Özbekistan Tarım ve Su İşleri Bakanlığı Ormancılık
Genel Müdürlüğü işbirliğinde yürütülmektedir.
Ziyaret kapsamında Taşkent, Cizzah, Nevai, Semerkant, Andican, Namangan, Sırderya, Buhara,
Karakalpakistan Özerk Cumhuriyeti bölgelerinin
Vali Yardımcıları ile Belediye Başkan Yardımcılarından oluşan 14 kişilik üst düzey yönetici, Eskişehir, Bursa, İzmir ve İstanbul’da kültür ve turizm
alanında yetkililerden bilgi almış ve tarihi ve turistik yerlerde incelemelerde bulunmuşlardır.
TACİKİSTAN
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
TACİKİSTAN
NÜFUSU
7.800.000
YÜZÖLÇÜMÜ
143.100 km²
Eğitim
Ekonomik Altyapılar ve Hizmetler
%5,11
%1,98
Sağlık
Üretim Sektörleri
%69,18
%2,62
İdari ve Sivil Altyapılar
Diğer Sosyal Altyapı ve Hizmetler
%12,60
%8,51
Tacikistan’ın yıllara
göre bütçeden
aldığı pay (%)
%
1,40
%
1,17
%
1,55
%
0,71
%
0,55
2008
2009
2010
ORTA ASYA VE
KAFKASLAR
TİKA 2013 Tacikistan
Harcamalarının
Sektörel Dağılımı (%)
2011
2012
%
0,31
2013
119
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
TACİKİSTAN
SOSYAL ALTYAPI VE HİZMETLER
Eğitim
Sadriddin Ayni Devlet Pedagoji Üniversitesi’ne
Dil ve Bilim-Araştırma Laboratuvarları
Ülkenin başlıca üniversitelerinden biri olan ve
başkent Duşanbe’de bulunan Sadriddin Ayni Devlet Pedagoji Üniversitesi, kurulduğu 1992 yılından
itibaren öğretmenlerin yetiştirilmesinde önemli bir
rol üstlenerek eğitim sisteminin geliştirilmesine
yönelik olarak eğitim sürecinde etkileşimli öğretim
yöntemlerinin kullanımı ve kredili eğitime geçiş
konusunda son derece başarılı çalışmalar yürütmektedir. Bu kapsamda üniversitede verilen eğitimin iyileştirilmesine yönelik dil ve bilim-araştırma
laboratuvarları kurulması önemli bir ihtiyaç olarak
belirlenmiştir. Bu doğrultuda, üniversiteye elektronik yazı tahtası, bilgisayar, kesintisiz güç kaynağı
ve çok fonksiyonlu yazıcı temin edilmiştir.
Sadriddin Ayni Devlet
Pedagoji Üniversitesi’nde
dil ve bilim-araştırma
laboratuvarlarının
kurulması…
Sağlık
Huşyori Romatizmalı Kalp Hastalıklı Çocuklar
Sanatoryumunun Fiziksel ve İnsan Kaynakları
Kapasitesinin Güçlendirilmesi
Duşanbe-Varzob karayolu 42. kilometresinde yer
alan Huşyori Romatizmalı Kalp Hastalıklı Çocuklar Sanatoryumu, 1956 yılında açılmış olup, günümüzde yaklaşık 750 çocuğa çeşitli sağlık birimlerinde tedavi imkânı sağlamaktadır. Buna ek olarak,
Sanatoryumda çocuklar için spor alanı, futbol, voleybol, 2 adet yüzme havuzu, kulüp, kütüphane ve
hamam gibi sosyal tesisler de yer almaktadır.
Başkanlığımızca Sanatoryumun merkeze uzaklığı
sebebiyle, hasta çocukların taşınması için 24 yolcu
kapasiteli bir otobüs temin edilerek Duşanbe ve diğer illerdeki fakir aileler ile yatılı okullardaki hasta
çocukların taşınması sağlanmıştır. Bunun yanında,
Sanatoryumun fizyoterapi bölümündeki tıbbi aletlerin fonksiyonelliğini yitirmesi sebebiyle ihtiyaç
duyulan taşınabilir EKG, ultrason/ultra dalga terapi, ultraviyole ışınlama ve inhalatör (soluk aldırma)
cihazları ile dişçi koltuğu ve diş ünitesi temin edilerek hastaların kullanımına sunulmuştur. Sanatoryuma destek kapsamında son olarak doğuştan
romatizmalı kalp, kulak, burun ve boğaz hastalıklı
çocukların tedavileri üzerine çalışan doktorların
ülkemizin söz konusu alandaki bilgi ve tecrübelerinden faydalanabilmeleri amacıyla 11-17 Kasım
2013 tarihleri arasında 3’ü doktor, 2’si hemşire 5
sağlık görevlisine Ankara’da eğitim verilmiştir.
120
Duşanbe Çocuk Onkoloji Merkezi’nin
Tıbbi Donanımı ve Tefrişatı
Tacikistan Sağlık Bakanlığı’na bağlı Duşanbe’de faaliyet gösteren Onkoloji Bilim Merkezi bünyesinde
kanser hastası çocukların tedavileri yapılmaktadır.
Ancak, hastane gerek sahip olduğu yatak kapasitesi gerekse hijyen koşulları ve teknik ekipman
altyapısındaki eksiklikler nedeniyle ihtiyacın karşılanmasında yetersiz kalmaktadır. Bu nedenle,
1991 yılına kadar merkeze bağlı olarak radyoloji
binası olarak kullanılan, o tarihten bu yana metruk
bir durumda bulunan binanın tadilat ve tefrişatının
yaptırılarak bağımsız bir çocuk onkoloji merkezine
dönüştürülmesine yönelik bir çalışma başlatılmış
ve 2012 yılında binanın tadilatı tamamlanmıştır.
Ardından 2013 yılında, merkezin tıbbı donanımı
gerçekleştirilerek elektrokoter, ventilatörlü anestezi, EKG, infüzyon pompası, yoğun bakım ventilatörü ve hasta başı monitörü gibi tıbbi cihazlar ile
ameliyathane ve hasta odaları için hasta yatağı,
masa, sandalye, buzdolabı, fırın ve ocak gibi tefrişat malzemeleri temin edilmiştir.
Tıbbi Bilim Araştırma Merkezi’ne 25 Kalem
Malzeme ve Ekipman Desteği
Tacikistan Sağlık Bakanlığı Tıbbi Bilim Araştırma
Merkezi’nin çalışma koşullarının iyileştirilmesi
amacıyla bilgisayar, yazıcı, kesintisiz güç kaynağı
cihazı, termostat, bakteriyolojik lamba, dozatör ve
santrifüj cihazı ile laboratuvar masa, sandalye ve
dolabı gibi tefrişat malzemeleri olmak üzere toplam 25 kalem tıbbi ekipman ve malzeme sağlanmıştır.
Tacikistan Sağlık Bakanlığı
Tıbbi Bilim Araştırma
Merkezi’nin çalışma
koşullarının iyileştirilmesi
amacıyla toplam 25 kalem
tıbbi ekipman ve malzeme
sağlanmıştır.
Diğer Sosyal Altyapı
ve Hizmetler
7.000 Engelliye Hizmet Veren İmkoniyat
Engelliler Birliğinin Çatısının Tadilatı
İmkoniyat Engelliler Birliği 1989 yılında başkent
Duşanbe’de engellilerin hayatını kolaylaştırmak
ve onları topluma kazandırabilmek amacıyla kurulmuştur. Birlik 3.000’i erkek, 4.000’i kadın olmak
üzere yaklaşık 7.000 engelli insanın bedensel ve
duygusal davranışları ile yetenek ve kapasitelerinin
geliştirilmesi amacıyla çalışmalarını sürdürmektedir. Bu doğrultuda, İngilizce ve Rusça dilleri ile muhasebe, dikiş, makyaj, aşçılık gibi çeşitli branşlarda kursların verilerek engellilerin sosyal yaşama
uyum sağlamaları, meslek sahibi olarak hayatlarına devam edebilmeleri için çalışmaktadır. Birlik
binasının yıllar içerisinde işlevselliğinin azalması
sebebiyle, özellikle, kış aylarında ısınma sorunlarının olduğu tespit edilerek 400 m² olan bina çatısının tadilatı Başkanlığımızca gerçekleştirilmiştir.
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
TACİKİSTAN
Engelliler Meslek Lisesinin Rehabilitasyonu
ve 60 Adet Engelli Sandalyesi
Tacikistan Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na
bağlı olarak faaliyetlerini sürdüren Engelliler Meslek Lisesi, 1948 yıllında Sovyet askerlerinin tedavisi
için Duşanbe’de kurulmuştur. Daha sonra muhasebecilik alanında eğitim faaliyetlerine başlamış,
1962 yılında ayakkabıcılık, 1972 yılında terzilik ve
2002’de bilgisayar kursları ile çeşitlendirilen eğitimler günümüzde radyo-televizyon tamirciliği, terzilik ve beyaz eşya alanında yoğunlaşmıştır. Bugün
244 öğrencisi bulunan lisede yatılı kalan engelli
öğrencilerin yaşam standartlarını iyileştirebilmek
amacıyla yurt binası ile yemekhane ve tüm lavaboların tadilat ve tamiratı Başkanlığımızca gerçekleştirilmiştir. Ayrıca, 60 adet engelli sandalyesi temin
edilmiştir.
EKONOMİK ALTYAPILAR VE HİZMETLER
İletişim
Cahannamo TV Yetkililerinin İnceleme Ziyareti
2009 yılında Duşanbe’de kurulan Cahonnamo TV,
bir haber kanalı olarak Tacikçe, Rusça ve İngilizce dillerinde yayın yapmaktadır. Uydu aracılığıyla
dünyanın 55 ülkesine erişimi olan kanal, genç bir
ekiple dijital yayıncılık hizmeti vermektedir. TRT
ile işbirliğinde 21-27 Ekim 2013 tarihleri arasında Cahonnamo TV’den redaktör, rejisör, operatör
ve montajcıdan oluşan 4 kişilik televizyon ekibinin
Türkiye’de modern televizyonculuk alanında kaydedilen gelişmeleri incelemesi amacıyla ülkemize
yaptıkları ziyarete destek sağlanmıştır.
5.000
Tacikistan Sanayi ve
Ticaret Odası işbirliğinde
başta iş adamları ve diğer
ülke yatırımcılarına yönelik
olarak Tacikistan’ın genel
tanıtımı ile ülkenin tarihi,
kültürel ve ticari yapısının
anlatıldığı 5.000 adet
CD basımına destek
verilmiştir.
Tacikistan’ın Tanıtımına 5.000 Adet
CD Basımı Yoluyla Destek
Tacikistan Sanayi ve Ticaret Odası işbirliğinde başta iş adamları ve diğer ülke yatırımcılarına yönelik
olarak Tacikistan’ın genel tanıtımı ile ülkenin tarihi,
kültürel ve ticari yapısının anlatıldığı 5.000 adet CD
basımına Başkanlığımızca destek verilmiştir.
ÜRETİM SEKTÖRLERİ
Sanayi
Sanayide Enerji Verimliliği ve Yönetimi
Eğitimine Tacikistan’dan Katılıma Destek
Japonya Uluslararası İşbirliği Ajansı (JICA) ve Yenilenebilir Enerji Genel Müdürlüğü işbirliğinde 4-15
Kasım 2013 tarihleri arasında Ankara ve İstanbul’da düzenlenen Sanayide Enerji Verimliliği ve
Yönetimi Eğitimlerine 2 Tacik uzmanın katılımı için
destek sağlanmıştır. Eğitimler kapsamında Batı
ve Orta Asya, Doğu Avrupa ve Karadeniz Bölgesi
ile Ortadoğu ülkelerinden gelen katılımcılar için
bölgede enerjinin verimli kullanılması, CO2 emisyonunun azaltılması ve enerji maliyetlerinin düşürülmesinde uygulanabilir fırsatların belirlenmesi
konusunda bilgilendirme yapılmıştır.
121
ORTA ASYA VE
KAFKASLAR
Tacikistan İstatistik Altyapısının
Güçlendirilmesi
Tacikistan’da 2010 yılında Devlet İstatistik Ajansının (TCCDİA) kurulması ile istatistik alanında çalışmalar başlamıştır. Başkanlığımızca ülkede istatistik altyapısının kurulması ve güçlendirilmesine
destek olmak üzere 2012 yılında, TCCDİA’ya bağlı
İstatistik Koleji’nin eğitim müfredatının güncellenmesi amacıyla danışmanlık desteği sağlanması ve
6 bölgede bulunan ve yaklaşık 1.500 kişinin çalıştığı Bölge İstatistik Ofislerinin teknik altyapılarının
güçlendirilmesi planlanmıştır. Bu kapsamda 2012
yılında verilen destek 2013 yılında da devam etmiş
ve istatistik ofisine, masaüstü bilgisayar, yazıcı, siyah-beyaz ve çok fonksiyonlu yazıcı ile kesintisiz
güç kaynağı gibi cihazlar temin edilmiştir.
Engelliler Meslek Lisesi
için 60 adet engelli
sandalyesi...
TÜRKMENİSTAN
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
TÜRKMENİSTAN
NÜFUSU
5.450.000
YÜZÖLÇÜMÜ
488.100 km²
Türkmenistan’ın yıllara
göre bütçeden
aldığı pay (%)
%
0,71
2008
Eğitim
Diğer Sosyal Altyapı ve Hizmetler
%55,08
%13,63
İdari ve Sivil Altyapılar
Üretim Sektörleri
%10,19
%21,09
ORTA ASYA VE
KAFKASLAR
TİKA 2013 Türkmenistan
Harcamalarının
Sektörel Dağılımı (%)
%
1,11
%
0,68
2009
2010
%
0,65
2011
%
0,69
2012
%
0,33
2013
123
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
TÜRKMENİSTAN
suçla mücadelede işbirliğine yönelik olarak 30 Eylül-4 Ekim 2013 tarihleri arasında Ankara’da Kara
Para Aklama ve Terörizmin Finansmanı ile Mücadele konusunda bir eğitim programı düzenlenmiştir. Eğitime Türkmenistan’dan 8 uzmanın katılımı
için destek sağlanmıştır. 15-21 Aralık 2013 tarihleri arasında gerçekleştirilen Gizli Laboratuvar ve
Sentetik Uyuşturucular konusundaki eğitim programına ise 10 uzmanın katılımı sağlanmıştır.
SOSYAL ALTYAPI VE HİZMETLER
Eğitim
2.000 Öğrenci Kapasiteli Aşkabat
İlköğretim Okulu’na Ekipman
1992 yılında kurulan Aşkabat İlköğretim Okulu,
Türkmenistan’ın bağımsızlığını kazanmasının ardından ilk yabancı okul olarak faaliyetlerine başlamıştır. Bugün, %50’si Türkmen çocuklardan oluşan
okulda, toplam 2.000 öğrenci eğitim görmektedir.
Başkanlığımızca Aşkabat İlköğretim Okulu’nda
verilen eğitimin kalitesinin artırılması amacıyla
bilgisayar, yazıcı, fotokopi makinesi ve tarayıcı gibi
teknik donanım ile masa ve sandalye gibi mobilyalar temin edilmiştir.
Sağlık
I. Uluslararası Türkiye Sağlık
Mezunları Kurultayına Türkmenistan’dan
Katılıma Destek
Tüm Sanayi ve İşadamları Derneği (TÜMSİAD) işbirliğinde İstanbul’da gerçekleştirilen I. Uluslararası Türkiye Sağlık Mezunları Kurultayı’na Türkiye’deki üniversitelerden mezun 3 Türkmen sağlık
meslek mensubunun katılımı sağlanmıştır. Bu
destek ile 2012-2017 yıllarını kapsayan Türkmenistan Sağlık Alanını Geliştirme Stratejik Planı’nın
uygulanmasına da katkı sağlanmıştır.
İdari ve Sivil Altyapılar
Türkmenistan Sağlıklı Toplum Güvenliğini
Koruma İdaresi Uzmanlarına Eğitim
Türkmenistan Sağlıklı Toplum Güvenliğini Koruma
İdaresi, Türkmenistan Devlet Başkanı Kararnamesi ile organize suç ve uyuşturucuyla mücadele
etmek üzere 2011 yılında kurulmuştur. Türkiye ile
Türkmenistan arasında uyuşturucu ve organize
124
2.000 öğrenci kapasiteli
Aşkabat İlköğretim Okulu’na
ekipman desteği...
Ülkemizin hukuk
alanındaki tecrübelerinin
paylaşılması Uyuşturucu ve
organize suçla mücadelede
işbirliğine yönelik olarak
Türkmenistan Sağlıklı
Toplum Güvenliğini Koruma
İdaresinde görevli 18 uzman
için Ankara’da eğitim
programları düzenlenmiştir.
Türkmenistan Dışişleri Bakanlığı Uluslararası
İlişkiler Enstitüsü ile İşbirliği
Türkmenistan Dışişleri Bakanlığı’na bağlı Uluslararası İlişkiler Enstitüsü ile geniş çaplı bir işbirliği süreci yürütülmektedir. Bu kapsamda, Enstitü
bünyesinde internet ağı ve diplomasi kütüphanesi
kurulmasına destek sağlanmıştır. Bunun yanında,
Türkmenistan’da her yıl 18 Şubat’ta kutlanan Diplomatlar Günü’nde bahse konu Enstitü bünyesinde
bir Uluslararası İlişkiler Kitaplığı açılmıştır. Bu kapsamda öğrenci, akademisyen ve araştırmacıların
faydalanması amacıyla uluslararası ilişkiler alanında yaklaşık 2.000 yerli ve yabancı kitap, dergi
ile diğer yayınlardan oluşan bir set Başkanlığımızca temin edilmiştir.
Dışişleri Bakanlığı Diplomasi Akademisi Başkanlığı
ile işbirliğinde 14-16 Mart 2013 tarihleri arasında
tarihi İpek Yolu üzerinde uygulanan diplomasinin
kökenleri ve etkilerinin tartışıldığı “Büyük İpek Yolu
Diplomasisi: Tarihten Geleceğe” isimli uluslararası
bir konferans gerçekleştirilmiştir. Konferansa 22
ülkeden 51 yabancı ve 550 Türkmen bilim adamının katılımı sağlanmıştır. 16 Eylül 2013 tarihinde
ise yine Uluslararası İlişkiler Enstitüsü işbirliğinde
“Bilim Geleneğinin Kadim Kökleri: Türkmenistan
ve Türkmen Kökenli Bilginler Konferansı” düzenlenmiştir. Enstitü Rektörü, Türkmenistan Büyükelçimiz ve Başkan Yardımcımızın açılış konuşmaları
ile başlayan ve 550 kişinin katıldığı konferansta
toplam 51 tebliğ sunulmuştur.
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
TÜRKMENİSTAN
Diğer Sosyal Altyapı
ve Hizmetler
Dünya Engelliler Günü Münasebetiyle
Türkmenistan Engelliler Birliği ile İşbirliği
Türkmenistan Engelliler Birliği, Sosyal Güvenliğin
Korunması Kanunu’na istinaden engellilerin sosyal
güvenliğini korumak ve rehabilitasyonunu desteklemek amacıyla 1998 yılında kurulmuş olup, 2.000
üyesi bulunmaktadır. 3 Aralık 2013 tarihinde Dünya Engelliler Günü münasebetiyle ihtiyaç sahipleri
için 35 adet tekerlekli sandalye, tansiyon ve şeker
ölçme aletleri, baston, değnek ve şilte ile omurga
kuşakları temin edilerek, Engelliler Birliği ile işbirliğinde ihtiyaç sahiplerine ulaştırılmıştır.
Tarım ve Hayvancılık
Türkmenistan’da Ahalteke Atlarının
Genetiklerinin Korunması
Türkmenistan, dünyaca meşhur Ahalteke atlarına
sahiptir. Ancak, gerekli sertifikalar temin edilemediği için Ahalteke atlarının tanıtımında zorluk
çekilmektedir. Bu sorunun üstesinden gelmek
üzere Türkmen Atları Devlet Birliği ile işbirliğinde
Ahalteke Atlarının Genetiklerinin Korunması Projesi geliştirilmiştir. Bu kapsamda, öncelikli olarak
Başkanlığımızca Moleküler ve Genetik Laboratuvarı’nın sarf malzemeleri olan 10 kutu (1.000 testlik) DNA testi temin edilmiştir. Bu testlerle Türkmenistan’da mevcut Ahalteke atlarının nesil tescili
yapılacaktır.
Engelliler Birliği ile
işbirliğinde Dünya Engelliler
Günü münasebetiyle
Türkmenistanlı ihtiyaç
sahipleri için 35 adet
tekerlekli sandalye ile
muhtelif tıbbi cihaz ve
malzeme temin edilmiştir.
5
Türkmenistan’da dünyaca
meşhur Ahalteke Atları için
Türkmen Atları Devlet Birliği
ile işbirliğinde geliştirilen
proje çerçevesinde 5
Türkmen jokey için 24
Şubat-2 Mart 2013 tarihleri
arasında İstanbul’da
bir eğitim programı
düzenlenmiştir.
Ormancılık
Türkmenistan ile Ormancılık Alanında İşbirliği
Topraklarının %80’i çöl ve dağlardan oluşan Türkmenistan’da orman bölgelerinin artırılması, il ve
ilçelerin yeşillendirilmesi ve parkların oluşturulması önem arz etmektedir. Bu kapsamda, 2000
yılında Türkmenistan Devlet Başkanı Gurbanguli
Berdimuhamedov tarafından çevrenin yeşillendirilmesi amacıyla Gök Kuşak isimli politika ilan
edilmiş ve sorumlu kurum olarak Gök Kuşak
Anonim Birliği kurulmuştur. Birlik, bazı yapısal
değişimlerin ardından daha sonra Çevre Koruma
Bakanlığına bağlı Ormancılık Genel Müdürlüğü’ne
dönüştürülmüştür. Genel Müdürlük, ormanların
canlandırılması ile peyzaj ve milli parkların geliştirilmesinden sorumludur.
Türkmenistan’da ormancılığın geliştirilmesine katkı sağlamak ve Türkiye’nin orman alanındaki tecrübelerini aktarmak amacıyla Orman ve Su İşleri
Bakanlığımıza bağlı Orman Genel Müdürlüğü ve
Türkmenistan Çevre Koruma Bakanlığı işbirliğinde
coğrafi bilgi sistemi ve uzaktan algılama teknikleri
kullanarak “Ekosistem Tabanlı Fonksiyonel Orman
Amenajman Planı Yapımında Kapasite Geliştirme
Projesi” geliştirilmiştir. Proje kapsamında sürdürülebilir orman yönetimi, orman amenajman planı
yapımı, uzaktan algılama, CBS ve veri tabanı konularında 11–15 Şubat 2013 tarihleri arasında Türkiye’den 4 danışman ön incelemelerde bulunmak
üzere Türkmenistan’da görevlendirilmiştir.
Proje kapsamında 2013 yılında ise 5 Türkmen jokey için 24 Şubat-2 Mart 2013 tarihleri arasında
İstanbul’da bir eğitim programı düzenlenmiştir.
Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığımız ile Türkiye Jokey Kulübü işbirliğinde düzenlenen program
kapsamında Türkmen jokeylere İstanbul Ekrem
Kurt Apranti Eğitim Merkezi’nde kenter ve tempo
çalışması, sprint, start makine, galop çalışmaları,
mekanik at eğitimleri ve binicilik teknikleri ile hi125
ORTA ASYA VE
KAFKASLAR
ÜRETİM SEKTÖRLERİ
35
podromda binicilik konularında eğitim verilmiştir.
Ayrıca, 5 Türkmen at yetiştiricisi için 10–16 Mart
2013 tarihleri arasında atçılık alanında mevcut
uygulamaların yerinde görülmesi amacıyla İstanbul, Bursa ve İzmit şehirlerinde eğitim programları
düzenlenmiştir. Toplam 4 veterinere yönelik ayrıca
18-30 Ağustos 2013 tarihlerinde Ahalteke atlarının ülke dışına çıkarılabilmesine yönelik uluslararası veteriner kuralları ve prosedürleri konusunda
bir eğitim verilmiştir. Proje kapsamında ayrıca danışmanlık hizmeti de verilmektedir.
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
TÜRKMENİSTAN
Turizm
Türkmenistan ile Turizm Alanında
İşbirliği Programı
Hazar Denizi kıyılarındaki Avaza’nın turizm bölgesi
haline getirilmesi ve bölgedeki yatırımların giderek yoğunlaşması kapsamında bölgede bulunan
otellerde çalışan personelin mesleki kapasitesinin
geliştirilmesine ihtiyaç duyulmaktadır. Bu doğrultuda, Başkanlığımızca 2000’li yılların başından
itibaren turizm alanındaki eğitim faaliyetleri desteklenmeye devam edilmektedir.
Bu konuda Başkanlığımız ülkedeki turizm faaliyetlerini koordine eden, turizm ile ilgili eğitim veren
enstitüleri bünyesinde barındıran Türkmenistan
Turizm Komitesi ile partner olarak çalışmaktadır.
Bahse konu Komite ile işbirliğinde 1-12 Nisan,
15 Nisan-10 Mayıs ve 13 Nisan-7 Haziran 2013
tarihleri arasında üç etap halinde Türkiye’den 21
uzman Türkmenistan’da görevlendirilmiştir. Bu
kapsamda Avaza 461 ve Antalya’da ise toplam 49
personelin eğitim alması sağlanmıştır. Ayrıca, Komite’ye bağlı Turizm Enstitüsü ile Turizm Meslek
Lisesi’nde yerel okutmanlar görevlendirilmiş ve
ayrıca ders kitapları basımına destek olunmuştur.
Selçuklu Hükümdarı Sultan
Alparslan’ın mezarının
bulunması ve türbe
inşaatının yapımı için
Türkiye’den malzeme bilimci,
arkeometri uzmanı, arkeolog,
tarihçi, sanat tarihçisi
ile bilimsel ve mimari
danışmanlık teknik çalışma
grubu oluşturulmuştur.
ÇOKLU/ÇAKIŞAN SEKTÖRLER
Diğer Çoklu Sektörler
Merv ve Bureyde’de Sahabe
Türbelerinin Restorasyonu
Merv ilinde Hakem el-Gifari ile Bureyde el-Aslami
isimli iki sahabeye ait türbelerin restore edilmesi
talep edilmiştir. Bu çerçevede, 1–5 Nisan 2013 tarihleri arasında Türkmenistan’da görevlendirilen
mühendis, sanat tarihçisi ve mimardan oluşan danışman grubu tarafından restorasyon raporu hazırlanmıştır. 23-28 Ağustos ile 12-19 Kasım 2013
tarihlerinde ise sahabe türbelerinin bina temeli ve
çevresini kapsayan jeofizik çalışmaları ve proje çizimleri çalışmalarına başlanılmıştır.
Sultan Alparslan’ın Mezar Yerinin Bulunması
ve Türbesinin Yapılması
2001-2004 yılları arasında yürütülen Sultan Sancar Türbesi Restorasyonu Projesinin Başkanlığımız tarafından tamamlanmasının ardından, Büyük
Selçuklu Hükümdarı Sultan Alparslan’ın mezarının
bulunması ve türbe inşaatının yapımı süreci de
başlamıştır. Bu kapsamda ilk olarak bilimsel ve
mimari danışmanlık teknik çalışma grubu oluşturulmuştur. Çalışma grubu Türkiye’den malzeme
bilimci, arkeometri uzmanı, arkeolog, tarihçi, sanat
tarihçisi ile Türkmenistan’dan arkeolog, mimar ve
Türkmenistan Tarihi ve Kültür Anıtları Koruma ve
Restorasyon İşleri Müdürlüğü uzmanlarından oluşmaktadır. Söz konusu grup 26-30 Ağustos 2013
tarihleri arasında Merv’de ön incelemelerde bulunmuştur. Çalışma raporları, belgeler ve yapılan
toplantı ve incelemelerin ardından Sultan Alparslan’ın mezarının olabileceği bölgeler beş ayrı alana
bölünerek çalışmalara başlanmıştır. Çalışmaların
ilk ayağını oluşturan jeofizik incelemeleri ve haritalandırma çalışmaları ise halen devam etmektedir.
126
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
TÜRKMENİSTAN
ORTA ASYA VE
KAFKASLAR
127
ORTA DOĞU VE
AFRİKA
>> ETYOPYA
>> FILISTIN
>> KENYA
>> LIBYA
>> LÜBNAN
>> NIJER
>> SENEGAL
>> SOMALI
>> SUDAN
>> TUNUS
>> YEMEN
>> DIĞER ÜLKELER (GABON, GAMBIYA, GANA,
DEM. KONGO CUM., MALI, TOGO, FILDIŞI SAH.,
BENIN, MADAGASKAR, MALAVI, MORITANYA,
ÇAD, UGANDA, TANZANYA, BENIN, LESOTHO,
KAMERUN, SVAZILAND, GINE-BISSAU)
ORTA DOĞU VE
AFRİKA
ETYOPYA
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
ETYOPYA
NÜFUSU
81.053.286
YÜZÖLÇÜMÜ
1.104.300 km²
TİKA 2013 Etyopya
Harcamalarının
Sektörel Dağılımı (%)
Eğitim
Diğer Sosyal Altyapı ve Hizmetler
%7,01
%34,84
Sağlık
Bankacılık ve Finans
%2,07
%0,24
Su ve Sanitasyon
Üretim Sektörü
%40,36
%10,22
İdari ve Sivil Altyapılar
Etyopya’nın yıllara
göre bütçeden
aldığı pay (%)
ORTA DOĞU VE
AFRİKA
%5,26
%
2,31
%
1,38
2008
%
0,64
2009
2010
%
0,43
2011
%
0,45
2012
%
0,40
2013
131
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
ETYOPYA
Ane Derneğine Tefrişat Malzemesi
Ane Derneği, Etyopya’nın Oromia bölgesinin Gujiborena, Moyale (Liben Somali) ve Negelle şehirlerinde faaliyet gösteren bir sivil toplum kuruluşudur. Dernek çoğunlukla iç savaş yüzünden
yaşadıkları yeri terk eden mültecilerle, yardıma
muhtaç kişilere yönelik hizmet sunmaktadır. Dernek yetkililerinin talebi doğrultusunda 5 bilgisayar,
LCD projektör gibi teknik donanım malzemeleri ile
5 yuvarlak yarım masa, 6 yönetici koltuğu, 12 misafir sandalyesi ve 22 koltuk hibe edilmiştir.
SOSYAL ALTYAPI VE HİZMETLER
Eğitim
Abadir Enstitüsü İlköğretim Okulu’na
2.290 Adet Kitap
Etyopya Eğitim Bakanlığı Ledeta Yerel Yönetim Ofisinin talebi ile Başkanlığımız tarafından Etyopya
Eğitim Bakanlığı Ledeta Yerel Yönetim yerleşkesinde bulunan yaklaşık 1.000 öğrenci kapasiteli Abadir Enstitüsü İlköğretim Okulu’ndaki öğrencilere
82 farklı kalemde toplam 2.290 adet kitap dağıtımı
gerçekleştirilmiştir.
Robe Ortaokulu’na Bilgisayar Laboratuvarı
ile Muhtelif Tefrişat Malzemesi
1952 yılında kurulan Robe Ortaokulu 120 çalışanı
ile yaklaşık 3.500 öğrenciye eğitim vermektedir.
Başkanlığımız tarafından okul kapasitesinin artırılarak eğitim kalitesinin iyileştirilebilmesi amacıyla
bilgisayar laboratuvarı kurulumu ile derslik tefrişatının yapımı gerçekleştirilmiştir. Bu kapsamda,
temin edilen malzemeler şu kalemlerden oluşmaktadır: 4 sandalye, 4 masa, 8 kitaplık, 25 laboratuvar sandalyesi, 34 bilgisayar, faks makinesi,
projektör, 2 yazıcı, fotokopi makinesi, kamera ve
fotoğraf makinesi.
1952 yılında kurulan, 120
çalışanı ile yaklaşık 3.500
öğrenciye eğitim veren Robe
Ortaokulu’na Bilgisayar
Laboratuvarı tefrişat
malzemesi sağlandı.
Etyopya Türkiye Mezunları Kalkınma ve
Yardımlaşma Derneği’ne Destek
Türkiye Mezunları Kalkınma ve Yardımlaşma Derneği, Etyopya’da bulunan Türkiye mezunları ile ilgili mezuniyet alanlarına göre bir veri tabanı oluşturan ve Etyopya’nın temel sorunları olan su, eğitim
ve sağlık gibi alanlarda Türkiye ve Türk STK’larıyla işbirliği halinde projeler yürüten bir dernektir.
Başkanlığımız tarafından Etyopya Türkiye Mezunları Kalkınma ve Yardımlaşma Derneği’ne hizmet
standartlarının iyileştirilmesi amacıyla ihtiyaç duyulan mobilya, malzeme ve ekipman desteği sağlanmıştır. Bu doğrultuda; 4 bilgisayar ve birer adet
projektör, kamera, dijital fotoğraf makinesi, faks
makinesi, yazıcı ve tarayıcı, fotokopi makinesi, TV
ve buzdolabının yanı sıra muhtelif ofis mobilyası
temin edilmiştir.
İdari ve Sivil Altyapılar
EKONOMİK ALTYAPILAR VE HİZMETLER
Etyopya’ya Yönelik Tecrübe
Paylaşım Programı
Ülkemize davet edilen Harar Eyalet Başkanlığı üst
düzey yetkilileri, Eyalet Su Bakanı ve beraberindeki 26 kişilik bürokrattan oluşan heyet, ülkemiz
deneyim ve birikimlerini yerinde incelemek, ilgili
makamlarla görüşmeler yapmak amacıyla 22-29
Ekim 2013 tarihleri arasında İstanbul ve Edirne’yi
kapsayan bir ziyaret gerçekleştirmiştir. Ziyaret
kapsamında, İstanbul Büyükşehir Belediyesi ve
Kızılay ile görüşmelerde bulunan yetkililer meslek
edindirme kursları hakkında bilgi almışlardır.
Etyopya tecrübe paylaşım programının ikinci aşaması olarak, Etyopya Tigray Bölgesi Kültür ve Turizm Ajansı uzmanları ülkemizin turizm alanındaki
deneyim ve birikimlerini yerinde incelemek ve ilgili
makamlarla görüşmelerde bulunmak amacıyla 30
Eylül-5 Ekim 2013 tarihleri arasında ülkemize gelmişlerdir. Ankara, Bursa ve İstanbul’u kapsayan inceleme programına 10 Etyopyalı yetkili katılmıştır.
132
Bankacılık ve Finans
Mayıs 2013 ve Eylül 2013
tarihleri arasında Addis
Ababa’da gerçekleştirilen
eğitim programlarında
Türkiye Kalkınma
Bankası’ndan 16 uzman
görevlendirilmiştir.
Etyopya Kalkınma Bankası Kapasite
Geliştirme Programı
1909 yılında kurulan Etyopya Kalkınma Bankası,
934 personeli ile faaliyet gösteren bir kamu bankasıdır. Etyopya Hükümeti tarafından büyük bir titizlikle yürütülen Ekonomik Büyüme ve Dönüşüm
Planı kapsamında aktif rol üstlenen banka ile Türkiye Kalkınma Bankası arasında 2012 yılında teknik işbirliği projesi başlatılmış, Başkanlığımız desteğiyle 18 Nisan 2013 tarihinde üçlü mutabakat
zaptı imzalanmıştır. Bu doğrultuda, Mayıs 2013 ve
Eylül 2013 tarihleri arasında Addis Ababa’da gerçekleştirilen eğitim programlarında Türkiye Kalkınma Bankası’ndan 16 uzman görevlendirilmiştir.
Diğer yandan, 3 ayrı program kapsamında Ankara’ya gelen toplam 27 uzmana eğitim verilmiştir.
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
ETYOPYA
ORTA DOĞU VE
AFRİKA
ÇOKLU/ÇAKIŞAN SEKTÖRLER
Diğer Çoklu Sektörler
Necaşi Türbesi Restorasyonu ve Çevre
Düzenlemesinin Yapılması
Hz. Muhammed döneminde Mekke’deki baskılar
üzerine Habeşistan’a (Etyopya) hicret eden Müslümanlara sahip çıkan dönemin Kralı Necaşi Eshame’nin Etyopya’nın Mekele şehrine 60 km mesafedeki Necaşi köyünde yer alan türbesi ve burada
bulunan cami ile 15 sahabenin mezarlarının restorasyonu ve çevre düzenlemesinin yapımı Başkanlığımız tarafından gerçekleştirilecektir. Genel
olarak İslam tarihi ve özel olarak da Etyopya için
oldukça önemli olan projenin aynı zamanda Etyopya turizmine katkı sağlayacağı da düşünülmektedir. Projeye ilişkin çalışmalara 2014 yılında devam
edilecektir.
15
Kral Necaşi Eshame’nin
Etyopya’nın Mekele şehrine
60 km mesafedeki Necaşi
köyündeki türbesi ve
cami ile 15 sahabenin
mezarlarının restorasyonu
ve çevre düzenlemesinin
yapımı gerçekleştirilecektir.
Etyopya için oldukça
önemli olan projenin aynı
zamanda Etyopya turizmine
katkı sağlayacağı da
düşünülmektedir.
Osmanlı Harar Konsolosluk Binasının
Restorasyonu ve Çevre Düzenlemesi
Etyopya’da 1.000 yıllık geçmişe sahip Harar eyaletinde Osmanlı Devleti’nin 1912 yılında açtığı ve bakımsızlık nedeniyle yıkılma tehlikesiyle karşı karşıya kalan konsolosluk binasının restore edilerek
koruma altına alınması Başkanlığımız tarafından
gerçekleştirilecektir. Aynı zamanda, Osmanlının
son konsolosu Muhammed Ali Paşa’nın evi olan
binanın restorasyonuyla ortak tarihimize sahip çıkarak bölge halkı ile ilişkilerimizin güçlendirilmesi
hedeflenmektedir. Bu kapsamda, 2013 yılında proje çizimleri tamamlanan restorasyon çalışmaları,
2014 yılında devam edecektir.
133
FİLİSTİN
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
FİLİSTİN
NÜFUSU
4.550.368
YÜZÖLÇÜMÜ
6.220 km²
TİKA 2013 Filistin
Harcamalarının
Sektörel Dağılımı (%)
Eğitim
Diğer Sosyal Altyapı ve Hizmetler
%4,09
%0,52
Sağlık
Üretim Sektörü
%89,64
%3,37
Su ve Sanitasyon
Diğer Çoklu Sektörler
%0,88
%0,87
İdari ve Sivil Altyapılar
ORTA DOĞU VE
AFRİKA
%0,62
Filistin’in yıllara
göre bütçeden
aldığı pay (%)
%
2,20
2008
%
2,31
2009
%
3,31
2010
%
9,00
2011
%
15,59
2012
%
18,02
2013
135
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
FİLİSTİN
SOSYAL ALTYAPI VE HİZMETLER
Eğitim
Nablus Türk Kız Lisesi İnşası
Filistin Ulusal Yönetimi Eğitim Bakanlığı ile işbirliğinde tüm Filistin şehirlerine bir okul hedefi kapsamında, Nablus Belediyesi bünyesinde Nablus Türk
Kız Lisesi 2013 yılında inşa edilmiştir. Üç dönüm
arazi üzerinde 2.666 m² kapalı alanda yer alan
okul, 3 katlı ve 450 öğrenci kapasitesine sahiptir.
14 dersliğe sahip okulda fizik, kimya, biyoloji ve bilgisayar laboratuvarları bulunmaktadır. 2013-2014
eğitim öğretim yılında hizmete açılan okul ile uzak
mesafelere gidilmesine gerek kalmadan şehirdeki
kız öğrencilerin eğitime devam etmesi sağlanmış
ve okullardaki derslik sıkıntısı çözüme ulaştırılmıştır. İlaveten, okul ile yakında bulunan mülteci
kampında hayatlarını sürdüren kız öğrencilerin
eğitimine katkı sağlanması planlanmaktadır.
Nizamiye Kız Lisesi ile Şeyh Sa’d Erkek
Lisesi’nin Rehabilitasyonu
Filistin genelinde olduğu gibi Kudüs şehrinde
de eğitim altyapılarının iyileştirilmesine yönelik
gerçekleştirilen projeler öncelik arz etmektedir.
Kudüs’te emlak fiyatlarının çok yüksek olması ve
ruhsat işlemleri sırasında yaşanan siyasi ve idari
sorunlar nedeniyle yeni bir okul binası inşa etmek
yerine mevcut okulların geliştirilmesi ağırlıklı olarak tercih edilmektedir. Bu kapsamda, Kudüs’te
faaliyetlerine devam eden Nizamiye Kız Lisesi ile
Şeyh Sa’d Erkek Lisesi’nin Başkanlığımızca elektrik tesisatı yenilenmiş, mobilya ve kamera sistemi
temin edilmiş ve her iki okul bünyesinde de bilgisayar laboratuvarı kurulmuştur.
Gazze İslam Üniversitesi Öğrencilerine
Burs Desteği
1978 yılında kurulan Gazze İslam Üniversitesi tıp,
mühendislik ve sanat başta olmak üzere toplam
11 fakültede 20.000 öğrenciye eğitim vermektedir.
Üniversitede eğitim alan dar gelirli ailelere mensup 21 doktora öğrencisine 2012-2013 eğitim-öğretim yılında burs desteği verilmiştir.
Sağlık
Batı Şeria’nın 40.000
nüfuslu Tubas şehrinde
2012 yılında inşaatı
tamamlanan ve şehrin ilk
hastanesi olma özelliğine
sahip 30 yataklı Tubas
Türk Dostluk Hastanesi
için 2013 yılında mobilya
ve ofis ekipmanı
sağlanmıştır.
Batı Şeria’nın en büyük
şehirlerinden El-Halil’de
bulunan El-Halil Kızılay
Hastanesi’ne sağlık
hizmetlerinin daha hızlı ve
etkin verilebilmesi için
1.000 adet çağrı cihazı
temin edilerek tüm
bağlantıları ile çağrı
sistemi kurulumu
gerçekleştirilmiştir.
Tubas Türk Dostluk Hastanesine
Mobilya ve Ofis Ekipmanı
Başkanlığımız tarafından Batı Şeria’nın 40.000 nüfuslu Tubas şehrinde 2012 yılında inşaatı tamamlanan ve şehrin ilk hastanesi olma özelliğine sahip
30 yataklı Tubas Türk Dostluk Hastanesi için 2013
yılında mobilya ve ofis ekipmanı sağlanmıştır. Hastane Tubas şehri ve civar ilçelerde her yıl yaklaşık
170.000 hastaya hizmet verebilecek kapasiteye
sahiptir.
Filistin Hastanelerine Çağrı Sistemi
Batı Şeria’nın en büyük şehirlerinden El-Halil’de
bulunan El-Halil Kızılay Hastanesi’ne Filistin Kızılay Derneği’nin talebi doğrultusunda toplam 1.000
adet çağrı cihazı temin edilerek tüm bağlantıları
ile çağrı sistemi kurulumu gerçekleştirilmiştir.
Geçmiş yıllarda Filistin Kızılayı bünyesinde faaliyet gösteren diğer hastaneler bünyesinde de çağrı
sistemleri kurulumu yapılmıştır. Böylece, verilen
sağlık hizmetlerinin daha hızlı ve etkin bir şekilde
yürütülmesi hedeflenmiştir.
Su ve Sanitasyon
Cebaliye’ye Temiz İçme Suyu
Gazze’nin altyapısı İsrail saldırıları sonrasında büyük ölçüde hasar görmüştür. Bu kapsamda temiz
içme suyuna erişimin bölgede en önemli problemlerin başında geldiği ve yaklaşık 200.000 kişinin
yaşadığı Gazze Cebaliye Belediyesinde yaklaşık 90
m derinliğinde bir su kuyusu açılarak 1.400 m³’lük
suya erişim sağlanmıştır.
136
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
FİLİSTİN
İdari ve Sivil Altyapılar
Filistin Emniyet Teşkilatı Kapasitesinin
Güçlendirilmesi
Filistin Emniyet Teşkilatı’na yönelik eğitim ve destekler Uluslararası Polis Eğitim İşbirliği Projesi
çerçevesinde 2008 yılından bu yana devam etmektedir. Proje ile bugüne kadar 100’ü aşkın konu başlığında 1.000’in üzerinde polise eğitim verilmiştir.
Bunun yanında Filistin Emniyet Genel Müdürlüğü’nün, motorlu güvenlik ve eskort timleri oluşturması ve daha hızlı hizmet verebilmesi amacıyla
motosiklet ihtiyacının olduğu tespit edilmiştir. Bu
kapsamda, 1200 cc motor hacmine sahip tam donanımlı 10 adet motosiklet Türkiye’den temin edilerek Filistin’e nakledilmiş ve Ramallah’ta düzenlenen törenle Filistin Emniyetine teslim edilmiştir.
1.000
Filistin Emniyet Teşkilatı’na
yönelik eğitim ve destekler,
Uluslararası Polis Eğitim
İşbirliği Projesi çerçevesinde
2008 yılından bu yana devam
etmektedir. Proje ile bugüne
kadar 100’ü aşkın konu
başlığında 1.000’in üzerinde
polise eğitim verilmiş, 1.200
cc motor hacmine sahip tam
donanımlı 10 adet motosiklet
temin edilmiştir.
Gazze Belediyesi’ne 4 Adet Jeneratör
Altyapı yetersizliğinin en üst seviyede olduğu
Gazze’de özellikle 2012 yılı Aralık ayı içerisinde
yaşanan yoğun yağışlar sonucu sel felaketi yaşanmıştır. Bunun sonucu olarak temiz su ile atık
suyun pompalanmasında kullanılan jeneratörler
tahrip olmuştur. Filistin Sosyal İşler Bakanlığı ve
Gazze Belediyesinin talebi üzerine 2013 yılının
Aralık ayında 2 adet 250 kva ve 2 adet 550 kva’lık
toplam 4 adet jeneratör temin edilerek taşkın sularının tahliyesi için büyük bir ihtiyaç giderilmiş ve
yaşanabilecek daha büyük olumsuzlukların önüne
geçilmesi hedeflenmiştir.
Gazze Han Yunus Belediyesinin Hizmet
Kapasitesinin Arttırılması
Gazze’de yer alan Han Yunus Belediyesinde büyükbaş ve küçükbaş hayvanların sağlıklı ve hijyenik koşullarda kesilebilmesi amacıyla 2012 yılında
mezbaha inşa edilmiştir. 2013 yılında ise ihata duvarı, idari bina, güvenlik kulübesi, giriş-çıkış kapıları, elektrik tadilat işleri, hayvan barınağı, otopark
ve çevre düzenlemesi yapılmıştır.
Diğer Sosyal Altyapı
ve Hizmetler
Gazze Han Yunus
Belediyesi’nde büyükbaş
ve küçükbaş hayvanların
sağlıklı ve hijyenik koşullarda
kesilebilmesi amacıyla
mezbaha inşa edilmiştir.
Filistin Merkezi İstatistik Bürosu
Uzmanlarına Eğitim Programı
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) ile işbirliğinde, Filistin Merkezi İstatistik Bürosu uzmanlarına yönelik
6-8 Mayıs 2013 tarihlerinde Ankara’da bilgi işlem
teknolojisi ve istatistik veri bankası konusunda ve
14-17 Mayıs tarihleri arasında ise istatistik işbirliği,
veri üretici ve kullanıcı konusunda olmak üzere iki
eğitim programı düzenlenmiştir.
Kudüs Zeytindağı Spor Kulübü
Stadyum Aydınlatması
Kudüs Zeytindağı Spor Kulübü bünyesinde faaliyet
gösteren Zeytindağı Stadyumu, Sultan II. Abdülha137
ORTA DOĞU VE
AFRİKA
Filistin Meteoroloji Uzmanlarına
Eğitim Programı
Meteoroloji İşleri Genel Müdürlü ile işbirliğinde, Filistin Meteoroloji İşleri uzmanlarına yönelik 2006
yılından beri çeşitli konularda eğitim programları ile kurslar düzenlenmektedir. 2013 yılında ise
Filistinli meteoroloji uzmanlarına yönelik iki ayrı
eğitim programı düzenlenmiştir. Anılan programlarının ilki, 12 kişinin katılımıyla 11-19 Mart 2013
tarihlerinde Ankara’da Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğümüze bağlı birimlerde gerçekleştirilirken,
15 kişinin yer aldığı 7-13 Aralık 2013 tarihleri arasında düzenlenen ikinci program ise Filistin’in Ramallah şehrinde Türkiye’den gelen 2 uzman tarafından verilmiştir. Bu kapsamda, Filistin’in değişik
kentlerinde yer alan meteoroloji istasyonlarında
incelemelerde bulunulmuş, kapasite ve durum değerlendirmesine yönelik sorun ve çözüm istişareleri gerçekleştirilmiştir.
Gazze’li Savaş Mağduru ve Engellilere
İrade Programı
Gazze İslam Üniversitesi bünyesinde Mart 2012
itibariyle başlatılan Gazze’de mukim savaş mağduru ve engellilere yönelik rehabilitasyon hizmeti ve
mesleki eğitim verilmesini amaçlayan İrade Programı 2013 yılında da devam etmiştir. Program kapsamında rehabilitasyon, bilgisayar-mobil cihazların bakımı ile grafik tasarımı, marangozluk, cam,
seramik işçiliği, ahşap oyma, boyama ile ciltçilik
kursları yer almakta olup, Şubat 2013 yılı itibariyle
400 kursiyer mezun olmuştur. Mezun kursiyerlerin
istihdamına yönelik çalışmalar da yapılmaktadır.
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
FİLİSTİN
mid döneminde Alman Protestan Kilisesi’ne bağışlanan arazi içinde inşa edilmiş olup, I. Dünya Savaşı esnasında Osmanlının askeri karargâhı olarak
kullanılmıştır. Bu stadyumun yerine Augusta Victoria Hastane binasının arsasında İslam Kalkınma
Bankası’nın katkısıyla yeni bir bina inşa edilmiştir.
2013 yılında Başkanlığımız, Filistin Devleti Gençlik
ve Spor Bakanlığı Kudüs İl Müdürlüğü ile Zeytindağı
Spor Kulübü işbirliğinde Zeytindağı Stadyumu’nun
aydınlatılması için çalışmalara başlanmıştır. Bu
kapsamda, tadilat işlemleri tamamlanan alanda
14 m uzunluğunda 6 adet aydınlatma direği kurulmuştur. Bu destek ile stadyumun gece ve gündüz
kullanılması mümkün hale getirilmiştir.
5. Filistin Kültür Haftası Etkinliklerine Destek
29 Ağustos-8 Eylül 2013 tarihlerinde Ankara’da
düzenlenen 5. Filistin Kültür Haftası Etkinliklerine
24 kişilik Filistinli folklor ekibi ile 33 kişinin katılımı
sağlanmıştır. Ayrıca, etkinlik kapsamında hazırlanan basılı materyaller (broşür, afiş, el kartları vb.)
için de destek sağlanmıştır.
Kudüs ve Ramallah’ta Klasik
Türk Müziği Konserleri
Başkanlığımız ve Filistin Kültür Bakanlığı işbirliğinde, kültür ve sanat alanında toplumlararası yakınlaşmayı sağlamak üzere 22 Ağustos 2013 tarihinde
Kudüs’te ve 24 Ağustos 2013 tarihinde Ramallah’ta
Klasik Türk Müziği konserleri düzenlenmiştir. İstanbul Solistleri Türk Sanat Musiki Topluluğu tarafından verilen konser, Kudüs Ulusal Tiyatroda
tanbur, ney, ud ve kemençe eşliğinde sergilenmiştir. Kudüs’ün ardından Ramallah’ta verilen konser,
El-Kasaba Kültür Merkezi’nde gerçekleştirilmiştir.
Yafa Kültür ve Folklor Derneği Çocuk
Folklor Ekibinin Desteklenmesi
Başkanlığımız ve İstanbul Esenler Belediyesi işbirliğinde 22-24 Nisan 2013 tarihleri arasında Ulusal
Egemenlik ve Çocuk Bayramı Kültür ve Sanatsal Etkinlikleri programı gerçekleştirilmiştir. Birçok ülke138
33
29 Ağustos-8 Eylül 2013
tarihlerinde Ankara’da
düzenlenen 5. Filistin
Kültür Haftası Etkinliklerine
24 kişilik Filistinli folklor
ekibi ile 33 kişinin katılımı
sağlanmıştır.
Toplam ekilebilir tarım
arazisinin 120 bin dönüm
olduğu Gazze’deki tarımsal
üretimin arttırılmasına
yönelik Tarım Bakanlığı’na
10 traktör ile ekipmanları
temin edilmiştir.
den folklor ekiplerinin katıldığı etkinlikte, Filistin’in
Nablus şehrinden Yafa Kültür ve Folklor Derneği
bünyesinde faaliyet gösteren çocuk folklor ekibinden 10 kişinin katılımına Başkanlığımızca destek
verilmiştir. 14-16 yaş grubundan oluşan Filistinli
ekip, Filistin halk oyunlarını İstanbul’da tanıtmıştır.
ÜRETİM SEKTÖRLERİ
Tarım ve Hayvancılık
Gazze Tarımsal Kapasite Geliştirme Programı
Gazze’de tarım alanında yaşanan sıkıntıların azaltılması ve tarımsal kalkınmanın desteklenmesi
amacıyla Gazzeli çiftçilerin eğitimi ve tarım arazilerinin kontrolünün sağlanabilmesi için Gazze
Tarım Bakanlığı işbirliğinde çalışmalar yürütülmektedir. Bu kapsamda çiftçilere çeşitli konularda
eğitimler verilerek hangi ürünlerin ekileceği konusunda rehberlik hizmetlerinin daha hızlı ve yerinde
verilmesinin sağlanması amaçlanmıştır. Program
kapsamında, Gazze’deki 3.500 çiftçiye doğrudan
tarımsal danışmanlık hizmeti sunularak bölgede
icra edilen tarımsal faaliyetlerin takibinin sürekli
hale getirilmesi sağlanmıştır. Toplam ekilebilir tarım arazisinin 120 bin dönüm olduğu Gazze’deki
tarımsal üretimin, verimlilikle eşgüdümlü olarak
artırılarak büyük bir sorun olan gıda güvenliğinin
iyileştirilmesine yönelik Gazze Tarım Bakanlığı’na
10 traktör ile 5 taraklı 9 dişli pulluk, 5 taraklı 2 dişli
pulluk, 2 çukur açma makinası, 2 hububat biçerdöver ve 5 kültivatör ile 2013 model 2 adet 4x4 arazi
aracı Başkanlığımızca temin edilmiştir. Bu sayede,
Gazze’nin İsrail ile sınırında bulunan ve hali hazırda kullanılamayan yüksek verimliliğe sahip ekilebilir arazinin 30 bin dönümlük kısmının tarıma
açılması hedeflenmiştir.
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
FİLİSTİN
Hayvancılığı Destekleme
Programı ile Gazze’de 166
yoksul aileye 3 erkek ve 1
dişi olmak üzere dörder
adet yüksek verimli 750 cins
küçükbaş hayvan, yemleriyle
birlikte hibe edilmiştir.
İnsani Yardım
Gazzeli 13 Ağır Yaralının Türkiye’de Tedavisi
Gazze’ye yapılan saldırılar sonucunda çok sayıda
Filistinli yaralanmış ve ülkenin tedavi kapasitesi
yetersiz kalmıştır. Bu kapsamda, Başkanlığımızca
13 ağır yaralının ülkemize nakli sağlanarak tedavileri yapılmış ve tekrar Gazze’ye geri dönüşleri
sağlanmıştır.
Gazze’ye Acil Akaryakıt Temini
Gazze’de hüküm süren olağanüstü koşullar, Refah
sınır kapısının kapatılması ve ihtiyaçların karşılanması için kullanılan tünellerin yıkılmasıyla daha da
ağırlaşmıştır. Özellikle, Mısır’dan alınan akaryakıtın temininde yaşanan güçlüklere bağlı olarak Gazze genelinde yaşanan elektrik kesintileri artmıştır.
Halkın günde sadece 4 saat elektrik alabildiği ve
kamu kurumlarının kullandığı jeneratörlerin yakıtlarının tükendiği dönemde Birleşmiş Milletler
vasıtasıyla Gazze’ye acil akaryakıt yardımı gerçekleştirilmiştir.
Filistin Uluslararası İlişkiler
Akademik ve Sosyal
Araştırmalar Topluluğu
(Passia) tarafından
hazırlanan “Mescid-i Aksa
(Haremi Şerif) Rehberi”
isimli bir çalışmaya destek
olunmuştur.
ÇOKLU/ÇAKIŞAN SEKTÖRLER
Diğer Çoklu Sektörler
Kubbet-üs-Sahra Hilalinin Restorasyonu
Kültür Bakanlığımız ile işbirliğinde, 2011 yılında
Kubbet-üs-Sahra hilalinin restorasyonuna ilişkin
çalışmalar başlatılmıştır. Bu kapsamda İstanbul
Üniversitesi Taşınabilir Kültür Varlıklarını Koruma
ve Onarım Bölümü’nden 1 öğretim üyesi 2011 yılında görevlendirilmiştir. Hazırlanan rapor neticesinde Başkanlığımızca proje için gerekli altın varak
ile diğer malzemeler temin edilmiştir. 2013 yılında
Kültür Bakanlığı İstanbul Konzervasyon Müdürlüğü
uzmanlarından 2 kişi, Nisan ve Mayıs ayları süresince Filistin’de görevlendirilerek Kubbet-üs-Sahra
hilalinin restorasyonunu tamamlamışlardır.
Mescid-i Aksa Rehberi Hazırlanmasına Destek
Filistin Uluslararası İlişkiler Akademik ve Sosyal
Araştırmalar Topluluğu (Passıa) tarafından hazırlanan “Mescid-i Aksa (Haremi Şerif) Rehberi” isimli
bir çalışmaya destek olunmuştur. Yayının İngilizce
ve Türkçe tercümeleri de yapılmış olup, her dilde
3.000’er adet bastırılmıştır. Adeta açık hava müzesini andıran Mescid-i Aksa’ya gelen ziyaretçiler
için oldukça önemli tanıtıcı bir çalışma olan rehber
Mescid-i Aksa’nın içerisinde yer alan 76 adet tarihi
bina ve eser hakkında bilgi ve harita içermektedir.
139
ORTA DOĞU VE
AFRİKA
Gazze’de 166 Yoksul Aileye
750 Cins Küçükbaş Hayvan
Filistin Ulusal Yönetimi Tarım Bakanlığı işbirliğinde, geçimini hayvancılıkla sağlayan ailelere yönelik olarak 2012 yılında hayvan bakım eğitiminden
hibeye uzanan Hayvancılığı Destekleme Programı
başlatılmıştır. İsrail saldırıları sırasında hayvanlarını kaybedenlere yönelik olarak başlatılan bu teşvik programı, 2013 yılında tekrarlanarak Gazze’de
yaşayan 166 yoksul aileye 3 erkek ve 1 dişi olmak
üzere dörder adet yüksek verimli 750 cins küçükbaş hayvan, yemleriyle birlikte hibe edilmiştir. Bunun yanında Selam Yardım ve Kalkınma Derneği
tarafından hayvanların bakımı konusunda ailelere
eğitim verilmiştir. Projenin sürdürülebilirliğinin
sağlanmasına yönelik olarak ailelerle hayvanların
üçüncü şahıslara satışını yasaklayan bir sözleşme
imzalanmış ve belirli aralıklarla denetim şartı getirilmiştir.
Gazze’ye Acil İlaç ve Tıbbi Malzeme Temini
Gazze’nin dünyaya açılan tek sınır kapısı olan Refah’ın kapatılması ve Gazzelilerin ihtiyaçlarını karşılamak için kullandıkları tünellerin yıkılmasının
ardından Gazze’deki insani krizin boyutları giderek
artmıştır. Gazze Sağlık Bakanlığı yetkililerinin acil
yardım çağrısı üzerine harekete geçen Başkanlığımız, Gazze’deki ilaç stoklarının yetersiz olması ve
insani bir kriz ihtimali üzerine ilaç ve tıbbi malzeme yardımında bulunmuştur. Bu kapsamda, Gazze
Sağlık Bakanlığı Eczacılık Genel Müdürlüğü ve Dış
İlişkiler Genel Müdürlüğü ile yapılan istişareler neticesinde belirlenen acil ihtiyaçlar doğrultusunda
ilaç ve malzeme temini gerçekleştirilmiştir.
KENYA
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
KENYA
NÜFUSU
39.002.772
YÜZÖLÇÜMÜ
582.650 km²
TİKA 2013 Kenya
Harcamalarının
Sektörel Dağılımı (%)
Eğitim
Diğer Sosyal Altyapı ve Hizmetler
%5,78
%1,21
Sağlık
İletişim
%58,74
%1,88
İdari ve Sivil Altyapılar
Hayvancılık
%30,53
%1,86
ORTA DOĞU VE
AFRİKA
Kenya’nın yıllara
göre bütçeden
aldığı pay (%)
%
1,24
%
0,71
%
0,03
2008
%
0,01
2009
2010
%
0,07
2011
%
0,42
2012
2013
141
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
KENYA
SOSYAL ALTYAPI VE HİZMETLER
Eğitim
Leheley İlköğretim Okulu’nun Fiziki
Kapasitesinin Güçlendirilmesi
Her geçen gün artan ülke nüfusu, Kenya’da zaten
kısıtlı şartlar altında eğitim veren okulların kapasitelerini zorlamaktadır. Kenya Hükümeti, Bölgesel
Kalkınma Fonu ile işbirliğinde özellikle kırsal kesimlerde yer alan okulların tadilatı ile yeni derslik
inşaatları yapmaktadır. Ancak söz konusu fon, tüm
okulların ihtiyacını karşılamada yetersiz kalmaktadır.
6
Kenya’nın kuzeydoğu
bölgesinde bulunan ve
yaklaşık 100.000 nüfusa
sahip Wajir şehrinde, şehir
merkezine 15 km mesafedeki
Leheley İlköğretim Okulu’na
6 adet yeni derslik
inşa edilmiştir.
Kenya’nın kuzeydoğu bölgesinde bulunan ve yaklaşık 100.000 nüfusa sahip Wajir şehrindeki Leheley İlköğretim Okulu, bölgenin en eski okullarından
biri olarak kısıtlı şartlarda eğitim vermektedir.
Wajir şehir merkezine 15 km mesafede yer alan
okulda birkaç sınıfın zorunlu olarak birleştirilmesi
sonucu 100’den fazla öğrenci tek bir derslikte kalabalık ve sıkışık bir ortamda eğitim görmektedir.
Öğrencilerin daha ferah dersliklerde daha etkin
eğitim alabilmelerini sağlamak amacıyla Başkanlığımızca okul bünyesinde 6 adet yeni derslik inşa
edilmiştir.
Alliance (Birlik) Lisesi’ne Bilişim
Teknolojileri Kütüphanesi ve Muhtelif
Donanım ve Malzeme Desteği
Kenya’da Afrikalı öğrencilere kapılarını açan ilk
lise olan Alliance (Birlik) Lisesi 1926 yılında kurulmuştur. Lise, Nairobi merkezine 22 km uzaklıktaki Kikuyu’da bulunmaktadır. Her yıl yüzbinlerce
öğrencinin ilk sırada müracaat ettiği okula, eğitim
politikası uyarınca 200-300 öğrenci seçilmektedir.
Yatılı erkek lisesi olarak faaliyet gösteren lise, ülke
genelinden gelen 1.400 öğrenciye hizmet vermektedir. Kenya’nın en eski ve prestijli devlet okullarından biri olan Alliance Lisesi için devlet fonu ile
bilişim teknolojileri kütüphanesi kurulmuştur. Söz
konusu fonlarla inşası tamamlanan kütüphanenin
tüm tefrişatı sağlanmış, 50 bilgisayar ve diğer teknik donanım cihazları temin edilmiştir.
Pwani Üniversitesi’ne Yabancı
Dil Laboratuvarı Kurulması
2007 yılında Kenyatta Üniversitesi bünyesinde
kurulan Pwani Yüksek Okulu; eğitim, öğrenim,
araştırma ve yenilik sağlama misyonuyla eğitim
faaliyetlerine başlamıştır. Mombasa’nın kuzeyinde
ve Mombasa’ya 60 km uzaklıktaki Kilifi’de bulunan
okul, 2013 yılı itibariyle üniversite statüsü kazanmıştır. Kıyı bölgesinde yer alan 2 üniversiteden biri
142
Alliance (Birlik) Lisesi’ne
Bilişim Teknolojileri
Kütüphanesi’nin muhtelif
donanım ve malzeme desteği
kapsamında, 50 bilgisayar
ve diğer teknik donanım
cihazları temin edilmiştir.
olan Pwani Üniversitesi’nde 6.000 öğrenci eğitim
görmektedir. 4 fakülteye sahip üniversite, lisans ve
yüksek lisans düzeylerinde eğitim vermektedir.
Üniversite bünyesinde akademik çalışmaların desteklenmesine katkı sağlanması amacıyla kurulan
yabancı dil laboratuvarı için ihtiyaç duyulan donanım ve teknik malzeme desteği Başkanlığımızca
sağlanmıştır. Bu kapsamda, 30 adet masaüstü
bilgisayar, masa ve sandalyeler ile Türkçe, Arapça,
Fransızca ve İngilizce dillerinde dil öğrenim seti,
ses sistemi, projeksiyon cihazı, yazıcı ve öğretim
kürsüsü temin edilmiştir.
Uluslararası Najah Mesleki Eğitim Merkezi’nin
Kapasitesinin Arttırılması
2012 yılında Başkanlığımız tarafından tadilatı gerçekleştirilen Najah Mesleki Eğitim Merkezi için
2013 yılında teknik ekipman ve donanım desteği
sağlanmıştır. Yılda yaklaşık 150 kişiye hizmet veren Najah Eğitim Merkezi; Kenya, Tanzanya, Komor
Adaları ve Zanzibar’dan gelen öğrencilere marangozluk, oto tamirciliği, terzilik, sıhhi tesisat, elektrik ve bilgisayar konularında mesleki eğitimler
vermektedir. Merkezde 4 yerel ve 2 Mısırlı olmak
üzere toplam 6 eğitici görev yapmaktadır. Başkanlığımızca söz konusu merkeze onar adet dikiş makinesi, bilgisayar, masa ve sandalye ile birer adet
yazıcı, tarayıcı ve fotokopi makinesi hibe edilmiştir.
Ayrıca, 4 ek derslik inşa edilmiş ve 4 yatakhanenin
tadilatı yapılmıştır.
Sağlık
Kenya Sağlık Bakanlığı’na 3 Adet Tam
Donanımlı Ambulans
Başkanlığımız tarafından Kenya Sağlık Bakanlığı’na 3 adet tam donanımlı ambulans temin edilmiştir. Ambulansların ikisi, Nairobi-Mombasa yolu
üzerinde bulunan yılda yaklaşık 150.000 kişinin
hizmet aldığı Makindu Hastanesi ile 100.000 kişinin faydalandığı Mariakani Bölge Hastanesi’ne
verilmiştir. Diğer ambulans ise Kenya’nın en az
gelişmiş bölgelerinden biri olan ve yılda yaklaşık
50.000 kişiye hizmet veren İjara Bölge Hastanesi’ne ulaştırılmıştır.
İjara Bölge Hastanesi Doğum Öncesi
Sağlık Merkezi İnşaat ve Tefrişatı
Kenya’da anne-çocuk sağlığı alanındaki imkânsızlıklar ölü doğumlar ile anne ve yeni doğan ölümlerini artırmaktadır. Özellikle, kuzeydoğu eyaletinin
kırsalı ile merkez arasında yaşanan ulaşım sıkıntısı koşulları daha da zorlaştırmaktadır.
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
KENYA
Bu kapsamda ülkenin kuzeydoğu kesimi olan İjara’da yer alan bölge hastanesi bünyesinde Başkanlığımızca 2013 yılında Doğum Öncesi Sağlık
Merkezi inşa ettirilerek merkezin tefrişatı yaptırılmıştır. Merkez bünyesinde 8 adet 2 kişilik oda, 1
mutfak, ortak kullanılacak banyo ve tuvaletler ile
dinlenme tesisi bulunmaktadır. Tefrişat kapsamında ise 16 yatak ve yatak takımı, dolap, sandalye, 4
televizyon, 2 buzdolabı, çeşitli mutfak malzemeleri
ve tıbbi ekipman temin edilmiştir.
Garissa Bölge Hastanesi’ne
Muhtelif Tıbbi Ekipman
Kenya’nın sağlık kurum ve kuruluşları altyapı,
teknik ekipman ve nitelikli insan kaynağı eksikliğiyle mücadele etmektedir. Kenya’nın kuzeydoğu
kesiminde yer alan 250.000 nüfuslu Garissa ilinde hizmet veren ve eyaletin en büyük hastanesi
olan Garissa Bölge Hastanesi’nin fiziki altyapısının
iyileştirilmesi amacıyla Başkanlığımızca destek
verilmiştir. Bu doğrultuda, hastane bünyesinde faaliyet gösteren ameliyathane, yeni doğan ünitesi,
çocuk polikliniği, sterilizasyon bölümü, göz hastalıkları bölümü, radyoloji bölümü ve laboratuvar
için temin edilen tıbbi ekipman şu kalemlerden
oluşmaktadır: 3 anestezi cihazı, 2 otoklav, 5 hasta
monitörü, 1 jeneratör, 1 modern röntgen cihazı, 2
ultrason cihazı, 1 EKG cihazı, 1 uzun eliza cihazı, 5
inkübatör, 3 ameliyat yatağı ve muayene koltukları.
250.000 nüfuslu Garissa
eyaletinin en büyük hastanesi
olan Bölge Hastanesi’nin
fiziki altyapısının
iyileştirilmesi amacıyla
ameliyathane, laboratuvar ve
poliklinikler için gerekli tıbbi
ekipman yardımı yapılmıştır.
İletişim
Kenya’nın Güney Batı
Bölgesi’nde küçükbaş
hayvancılığı destekleme
konusunda 30 kişiyle
başlayan proje, bugün 50.000
kişinin faydalandığı önemli
bir programa dönüşmüştür.
Küçükbaş Hayvancılığı Destekleme
Programına Destek
Yeniliği Güçlendirme Programı, Kenya’nın Güney
Batı Bölgesinde yer alan Kisii, Narok ve Nyamira
şehirlerinde tavuk yetiştiriciliği alanında çalışan
bir sivil toplum kuruluşudur. Dünya Bankası tarafından ödül verilen Küçükbaş Hayvancılığı Destekleme Programı kapsamında anılan STK tarafından
her aileye 1 tavuk ve kümes verilerek 6 ay sonra
ailelerden 2 civciv vermeleri istenmiştir. 30 kişiyle
başlayan proje, bugün 50.000 kişinin faydalandığı
önemli bir programa dönüşmüştür. Program kapsamında, modern kümeslerin kullanılarak verimliliğin artırılması hedeflenmiştir. Bu çerçevede, Başkanlığımız tarafından 500 adet tavuk kümesi ile 3
adet modern kümes temin edilmiştir. Kenya’nın bir
tarım ülkesi olması nedeniyle tavukçuluk sektörü;
gıda, gelir ve istihdam açısından önemli bir kaynak
olmasının yanı sıra, ülkenin gayri safi yurtiçi hasılasına da önemli bir katkı sunmaktadır. “Bir Civciv
Kampanyası” adı ile hayata geçirilen program ile
geçimini tarım ve hayvancılıkla sağlayan özellikle
kadın ve gençlere yönelik destek verilmiştir.
Afrika Medya Kuruluşu’nun Modernizasyonu
Afrika Medya Kuruluşu (AMI); Bill & Melinda Vakfı,
Norveç Kalkınma İşbirliği Ajansı ve Omdiyar ve Mo
İbrahim Vakıflarından gelen fonlar ile Mart 2010’da
kurulmuştur. AMI’nin genel merkezi başkent Nai143
ORTA DOĞU VE
AFRİKA
EKONOMİK ALTYAPILAR VE HİZMETLER
ÜRETİM SEKTÖRLERİ
Hayvancılık
İdari ve Sivil Altyapılar
İsiolo Valiliği’nin Fiziki Şartlarının
İyileştirilmesi
Kenya’da 2010 yılında yapılan anayasa değişikliğinin ardından yenilenen yerel yönetim sınırları ile
İsiolo Valiliği kurulmuştur. 100.000 nüfuslu İsiolo
ili, Kenya’nın en az gelişmiş bölgelerinden biri olarak ülkenin doğusunda yer almaktadır. Yeni yapılanmakta olan valiliğe destek veren Başkanlığımız,
yönetim ofislerinin temsil potansiyeline uygun bir
şekilde tefriş edilmesi amacıyla vali, vali yardımcısı, sekreter ve valiliğin üst düzey yöneticilerinin
ofis mobilyasını yenilemiştir.
robi’de bulunmaktadır. AMI, medya alanında Afrika
genelinde günümüze kadar yapılmış en kapsamlı araştırmayı yürütmekte, danışmanlık hizmeti
vermekte, medya çalışanlarının kapasitelerini artırmaya yönelik faaliyetler gerçekleştirmekte ve
medya aracılığıyla sosyal kalkınmanın, ekonomik
büyümenin ve insan haklarının yaygınlaştırılmasını teşvik etmektedir. Birçok uluslararası kuruluş
ve hükümet ile işbirliği çerçevesinde ortak projeler
gerçekleştiren kuruluş, Afrika’nın medya alanındaki en büyük toplantısı olan ve her yıl düzenlenen Afrika Medya Liderleri Forumu’nu da organize
etmektedir. 2012 yılında ülkemizde düzenlenen
forum vesilesiyle Başkanlığımızı ziyaret eden AMI
başkanı, kurumsal altyapısının güçlendirilmesi
amacıyla Başkanlığımızdan destek talep etmiştir.
Bu kapsamda, 20 adet telefon ve dijital kartı içeren telefon santrali ve telekonferans sistemi kurulmuş, 15 dizüstü bilgisayar, 5 tablet bilgisayar, 1
fotokopi makinesi ve yazıcı temin edilmiştir.
LİBYA
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
LİBYA
NÜFUSU
6.420.000
YÜZÖLÇÜMÜ
1.759.541 km²
TİKA 2013 Libya
Harcamalarının
Sektörel Dağılımı (%)
Eğitim
Diğer Sosyal Altyapı ve Hizmetler
%12,03
%6,68
Sağlık
Hayvancılık
%42,69
%34,77
İdari ve Sivil Altyapılar
%3,83
ORTA DOĞU VE
AFRİKA
Libya’nın yıllara
göre bütçeden
aldığı pay (%)
%
0,80
%
0,43
%
0,002
2008
%
0,00
2009
%
0,004
2010
%
0,09
2011
2012
2013
145
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
LİBYA
SOSYAL ALTYAPI VE HİZMETLER
Sağlık
Libya Misurata Fizyoterapi Hastanesi İnşası
Misurata’da bir fizyoterapi hastanesi inşa edilmesi
talebi doğrultusunda, bölgedeki çatışmalarda sakat kalan binlerce hastanın tedavisinin yapılması
ve yaşanan sıkıntılı sürecin olumsuz etkilerinin
bertaraf edilmesi amacıyla başkent Trablus’un
190 km batısında bulunan Misurata kentinde, günlük 200 ile 250 kişiye hizmet verebilecek hastanenin inşaatına 2012 yılında başlanmıştır. Proje,
Libya Sağlık Bakanlığı Uluslararası İşbirliği Ofisi ile
ortaklaşa yürütülmektedir. 2.500 m2 alana sahip
hastanenin 2014 yılının sonlarında tamamlanması
hedeflenmektedir.
Diğer Sosyal Altyapı
ve Hizmetler
El-Beyda Zihinsel Engelli Çocuklar
Eğitim Merkezi İnşaatı
Yerel Meclis Başkanlığının talebi doğrultusunda,
2012 yılında Başkanlığımızca El-Beyda kentinde
yaptırılan çocuk parkının ardından, bu sefer de zihinsel engelli çocuklar için bir proje geliştirilmiştir.
Libya’nın doğusunda yer alan El-Beyda’da 2012
yılında inşasına başlanan El-Beyda Zihinsel Engelli
Çocuklar Merkezi, 15 derslik, müdür, öğretmen ve
sekreterya odaları ile terapiye uygun çocuk yüzme
havuzu bölümlerinden oluşmaktadır. 600 engelliye
hizmet verebilecek kapasitedeki merkezin inşaatı
hala devam etmektedir.
146
600
Libya’nın doğusunda
El-Beyda’daki 15 derslik,
müdür, öğretmen ve
sekreterya odaları ile
terapiye uygun çocuk
yüzme havuzundan oluşan,
600 engelliye hizmet
verebilecek kapasitedeki
El-Beyda Zihinsel Engelli
Çocuklar Merkezi’nin
inşaatı sürmektedir.
ÜRETİM SEKTÖRLERİ
Hayvancılık
El Merc İl Tarım Müdürlüğü Heyetinin Eğitimi
El Merc İl Tarım Müdürlüğü personeline yönelik
olarak Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Tarımsal Araştırmalar Genel Müdürlüğü (TAGEM) işbirliğinde Şanlıurfa’da Türkiye’de tarım ve sulama
yönetimi, toprak-bitki-su ilişkileri ve araştırma sonuçları, sulama programlarının oluşturulması, basınçlı sulama sistemleri, sulama suyu kalitesi, drenaj ve arazi ıslahı konularında bir eğitim programı
düzenlenmiştir. Eğitimin gerçekleştiği Şanlıurfa
bölgesi, Libya’nın Merc Bölgesi ile iklim ve toprak
özellikleri açısından birbirine benzemektedir.
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
LİBYA
ORTA DOĞU VE
AFRİKA
147
LÜBNAN
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
LÜBNAN
NÜFUSU
4.467.000
YÜZÖLÇÜMÜ
10.452 km²
TİKA 2013 Lübnan
Harcamalarının
Sektörel Dağılımı (%)
Eğitim
İdari ve Sivil Altyapılar
%0,05
%16,44
Sağlık
Diğer Sosyal Altyapı ve Hizmetler
%6,75
%0,47
Su ve Sanitasyon
Ekonomik Altyapılar ve Hizmetler
%75,98
%0,30
ORTA DOĞU VE
AFRİKA
Lübnan’ın yıllara
göre bütçeden
aldığı pay (%)
%
14,70
%
0,004
2008
%
3,66
2009
%
0,34
2010
2011
%
0,16
2012
%
0,37
2013
149
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
LÜBNAN
SOSYAL ALTYAPI VE HİZMETLER
Sağlık
Ain Wazein Hastanesine PCR Cihazı ve Eğitimi
Yaklaşık 250 bin Dürzinin yaşadığı Lübnan’ın
Shouf bölgesinde bulunan Ain Wazein Hastanesi
yetkilileri tarafından, hastane laboratuvarında bulunmayan ancak yaygın hastalıkların teşhisinde
hayati öneme haiz olan PCR cihazı talep edilmiştir.
Bölgedeki hastalıkların teşhisinde önemli bir işlevi
olan, dünya genelinde canlıların genetik yapısına
ait bilginin elde edilmesi ve genetik bilgilere dayalı
hastalıklara sağlıklı bir tanının konulması fonksiyonunu yerine getiren PCR cihazı temin edilerek
yetkililere teslim edilmiştir. Ayrıca, Başkanlığımız
ve Hacettepe Üniversitesi işbirliğinde 3-10 Kasım
2013 tarihleri arasında Ankara ve İstanbul’da PCR
cihazına ilişkin bir eğitim programı düzenlenerek
Lübnanlı 3 yetkilinin katılımı sağlanmıştır.
Su ve Sanitasyon
Kuaşra, El-Birre ve Aydamun Beldeleri Su
Kaynaklarını Geliştirme Programı
Kuzey Lübnan Su İdaresi Başkanlığı ile işbirliğinde
su kaynağı ve şebeke sistemlerine yönelik kısıtlı
imkânların iyileştirilmesi amacıyla 2008 yılında
çalışmalara başlanmıştır. Trablus kentine yaklaşık
150
Lübnan’ın Shouf bölgesindeki
Ain Wazein Hastanesi’ne,
hastane laboratuvarında
bulunmayan ancak yaygın
hastalıkların teşhisinde
hayati öneme haiz olan PCR
cihazı temin edilmiştir.
60 km uzaklıkta Suriye sınırında yer alan ve toplam nüfusu 12.000 civarında olan Kuaşra, El-Birre
ve Aydamun köylerine elektrik jeneratörü yerleştirilmiş, otomasyon sistemi kurulmuş ve sistemin
işletilmesine yönelik bilgilendirici bir eğitim verilmiştir. Temiz içme suyunun sağlandığı program
bünyesinde 40.000 metrelik su şebeke hattının
tamamı döşenmiş ve anayol, okul gibi önemli noktalarda yangın hidrantları inşa edilmiştir.
Lübnan’da kullanılabilir su sistemi için örnek teşkil etmesi planlanan programın tamamlanmasının
ardından Kuzey Lübnan Sular İdaresi Başkanlığınca yönetilmek üzere devri gerçekleştirilecektir. İçilebilir temiz suyun temin edildiği köylerde abonelik
sistemi başlatılmıştır.
İnsani Yardım
Filistinli mülteciler için
Trablus şehrinin 5 km kadar
kuzeyinde 1955 yılında
kurulan ve 40.000 kişinin
yaşadığı Beddavi Mülteci
Kampı’na 1.000 ton kristal
şeker yardımı yapılmıştır.
Beddavi Mülteci Kampına Kristal Şeker Temini
Beddavi Mülteci Kampı, Filistinli mülteciler için
Trablus şehrinin 5 km kadar kuzeyinde 1955 yılında kurulmuştur. 2009 yılından sonra Suriye’nin
Nehr el-Bared kampında yaşayan 28.000 mülteci de buraya sığınmıştır. Bu gelişme üzerine,
daha önce 16.000 kişinin yaşadığı kampın nüfusu
40.000’e ulaşmıştır. 2012 yılından beri Başkanlığımızca destek verilen kamp için Haziran 2013’te Kızılay ile işbirliğinde 1.000 ton kristal şeker yardımı
yapılmıştır.
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
LÜBNAN
ORTA DOĞU VE
AFRİKA
151
NİJER
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
NİJER
NÜFUSU
17.129.076
YÜZÖLÇÜMÜ
1.267.000 km²
TİKA 2013 Nijer
Harcamalarının
Sektörel Dağılımı (%)
Eğitim
Diğer Sosyal Altyapı ve Hizmetler
%9,71
%40,98
Sağlık
İletişim
%12,22
%0,51
Su ve Sanitasyon
Ormancılık
%27,75
%3,33
İdari ve Sivil Altyapılar
Nijer’in yıllara
göre bütçeden
aldığı pay (%)
ORTA DOĞU VE
AFRİKA
%5,50
%
1,07
%
1,00
%
0,60
2008
2009
%
0,44
2010
2011
%
0,71
2012
%
1,08
2013
153
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
NİJER
SOSYAL ALTYAPI VE HİZMETLER
Sağlık
Niamey’e Fistül Araştırma ve
Rehabilitasyon Hastanesi
Yeryüzü Doktorları ile işbirliğinde yürütülen Nijer
Umut Menekşeleri Projesi kapsamında Niamey’de
Fistül Araştırma ve Rehabilitasyon Hastanesi açılmıştır. Ayrıca, hastanede tedavi gören kadınların
sosyal yaşama uyum sağlamasına katkı sağlama
maksadıyla hastane bünyesindeki dikiş atölyesine
muhtelif dikiş malzemesi sağlanmıştır.
6.000
La Morde Hastanesi’nde
Katarakt Kliniği’nin faaliyete
geçmesiyle beraber yılda
ortalama 6.000 ameliyatın
gerçekleştirileceği
öngörülmektedir.
uygulamalarını kapsamıştır. Nijerli heyet eğitim
kapsamında İzmir Sağlık Müdürlüğü ve Narlıdere
Komuta Kontrol Merkezini ziyaret etmiştir. Eğitimin ikinci aşaması ise İzmir Sağlık Müdürlüğü
ambulans servisinde görevli doktorlar tarafından
verilerek travma ve erişkin ileri yaşam destekleri,
senaryo uygulamalarıyla eş zamanlı olarak anlatılmıştır.
Nijer’de Katarakt Ameliyatları
Nijer’de faaliyetlerini sürdüren Sağlık ve Eğitim
Köyleri Gönüllüler Derneğine (Biseg) katarakt
ameliyatlarında kullanılan Fako cihazı, göz ameliyat mikroskobu ile ultrason cihazı ve ekipmanları
sağlanmıştır. 654 gönüllünün katıldığı organizasyonlar kapsamında bugüne kadar sağlık alanında
13 bin 929 poliklinik dahiliye muayenesi, 2.960 ultrason çekimi, 2.005 cerrahi ameliyat, 10 bin 467
poliklinik göz muayenesi, 3.113 katarakt ameliyatı,
7.009 poliklinik diş muayenesi, 9.277 diş çekimi,
8.034 poliklinik kulak-burun boğaz muayenesi ve
5.017 kulak aspirasyon tedavisi yapılmıştır.
Su ve Sanitasyon
Niamey La Morde Hastanesi
Katarakt Kliniği İnşaatı
İnsan Hak ve Hürriyetleri İnsani Yardım Vakfı (İHH)
ve İslam Kalkınma Bankası işbirliğinde Niamey’deki La Morde Hastanesi bünyesinde Aralık 2012’de
başlatılan Katarakt Kliniği inşaatı Başkanlığımız
destekleri ile devam etmektedir. 2014’te tamamlanması planlanan proje kapsamında göz sağlığı
ünitesinde 5 yıl süresince katarakt ameliyatları ücretsiz yapılacaktır. Günlük hayata adapte olmakta
zorlanan ve başkalarına bağımlı olarak hayatlarını
devam ettirmek zorunda kalan on binlerce insanın
ışığa kavuşturulması hedeflenmektedir. Kliniğin
faaliyete geçmesiyle beraber yılda ortalama 6.000
katarakt hastasının ameliyatının gerçekleştirileceği öngörülmektedir.
Acil Ambulans Servisi Eğitim Programı
Sağlık Bakanlığı ile işbirliğinde Nijer Sağlık Bakanlığı Acil Ambulans Servisinde görevli 10 sağlık
personeline acil müdahale teknik eğitimi verilmiştir. Bahse konu eğitim, 11-18 Aralık 2013 tarihleri
arasında İzmir Uluslararası Urla Acil, Afet Eğitim
ve Simülasyon Merkezinde gerçekleştirilmiştir.
Eğitimin ilk aşaması acil sağlık hizmetleri, ambulans çeşit ve malzemeleri ile taşıma teknikleri
154
214
13.654 metre delgi yapılmak
suretiyle 214 su kuyusu
açılmış, Niamey ve Maradi
çevresinde yaklaşık 740.000
kişi temiz suya kavuşmuştur.
Nijer Su Kuyuları Projesi 7. Etap Çalışmaları
Devlet Su İşleri ve Uluslararası Gökkubbe Yardım
Derneği işbirliğinde Nijer’de yürütülen 7. etap su
kuyusu çalışmalarında ihtiyaç duyulan sondaj
malzemeleri ile 28 adet su pompası temin edilerek solar sistemli su kuyusu kurulmuştur. 7. etap
su kuyusu çalışmaları ile toplam 53 adet su sondaj
kuyusu inşa edilmiş ve 3.920 metre delgi yapılmıştır. Ülkede bugüne kadar yapılan çalışmalarla
toplam 214 adet su sondaj kuyusu inşa edilerek
13.654 metre delgi yapılmıştır. Niamey ve Maradi
çevresinde yaklaşık 740.000 kişiye yetecek içme
ve kullanma suyu temin edilmiştir.
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
NİJER
Diğer Sosyal Altyapı
ve Hizmetler
Nijer İstatistik Kurumu Kapasite
Geliştirme Programı
TÜİK ile işbirliğinde, Nijer İstatistik Kurumu uzmanlarına yönelik Ankara’da iki farklı eğitim programı
düzenlenmiştir. Bu kapsamda 20 Nijerli uzmana
22-24 Mayıs ile 11-14 Kasım 2013 tarihlerinde genel nüfus sayımı sonrası sayım sonuçlarının değerlendirilmesi ve istatistik mevzuatının geliştirilmesi
konularında eğitim verilmiştir.
EKONOMİK ALTYAPILAR VE HİZMETLER
İletişim
Nijer Radyo ve Televizyon Kurumunun
Güçlendirilmesi
TRT ile işbirliğinde Nijer’de 50 yıldır faaliyet gösteren Nijer Radyo ve Televizyon Kurumu (ORTN)
için 3 adet video kaydedici ve 1 adet kamera temin
edilmiştir. Yaklaşık 750 kişinin çalıştığı Radyo ve
Televizyon Kurumu; Agadez, Diffa, Dosso, Maradi,
Niamey, Tahoua, Tillabery, Zinder şehirleri ağırlıklı
olmak üzere günde ortalama 7 milyon dinleyiciye
ulaşmaktadır.
5.672
Ekonomi Bakanlığı, Orta
Anadolu İhracatçılar Birliği
ve Türk Kızılayı işbirliğinde
yürütülen Batı Afrika
İnsani Yardım Operasyonu
kapsamda, Nijer’e ulaştırılan
toplam 5.672 ton un ve
şeker, ülke genelindeki
8 eyalete (Niamey, Agadez,
Dosso, Diffa, Maradi,
Tahoua, Tillaberi, Zinder)
dağıtılmıştır.
İnsani Yardım
Batı Afrika İnsani Yardım Operasyonu
Başkanlığımız, Ekonomi Bakanlığı, Orta Anadolu İhracatçılar Birliği ve Türk Kızılayı işbirliğinde
yürütülen Batı Afrika İnsani Yardım Operasyonu
ile Moritanya, Nijer ve Senegal’de açlıkla mücadele edilmesi ve sürdürülebilir gıda güvenliğinin
sağlanarak temel insani ihtiyaçların karşılanması
hedeflenmektedir. Bu kapsamda Başkanlığımız
destekleriyle Türk Kızılayı tarafından Nijer’e ulaştırılan toplam 5.672 ton un ve şeker, ülke genelindeki 8 eyalete (Niamey, Agadez, Dosso, Diffa, Maradi,
Tahoua, Tillaberi, Zinder) dağıtılmıştır.
ÇOKLU/ÇAKIŞAN SEKTÖRLER
Türkiye-Nijer Dostluk Ormanı Projesi
Başkanlığımız ile Orman ve Su İşleri Bakanlığı işbirliğinde yürütülen Türkiye-Nijer Dostluk Ormanı
Projesi, Nijer Ulusal Kurtuluş Günü ve Ağaçlandırma Bayramı kutlamaları çerçevesinde 2012 yılında
tamamlanmıştır. Proje kapsamında, Orman ve Su
İşleri Bakanlığı tarafından 10 hektarlık sahada çalışma yapılmış, 2 hektarlık alan kent ormanı-mesire yeri olarak planlanmış ve geri kalan 8 hektarlık
sahada yöresel türlerle ağaçlandırma çalışması
gerçekleştirilmiştir. 2013 yılı itibariyle kent ormanı
olarak planlanan 2 hektarlık alanda güneş enerjisi
ile çalışacak su kuyusu, 10 ton kapasiteli su deposu, 3 adet çeşme, 5 adet kamelya, 25 adet oturak ve
1 adet mini futbol sahası bulunmaktadır.
6 bin fidanın dikildiği Türkiye-Nijer Dostluk Ormanının bakımı, 2 yıllık süre boyunca ülkemiz tarafından
gerçekleştirilecektir. Proje kapsamında, 2014 yılı
itibariyle ormanın iyileştirilmesine yönelik genel
peyzaj ve çevre düzenlemesi ile yenileme ve geliştirme çalışmalarının Başkanlığımızca gerçekleştirilmesi kararlaştırılmıştır.
155
ORTA DOĞU VE
AFRİKA
Diğer Çoklu Sektörler
SENEGAL
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
SENEGAL
NÜFUSU
13.711.597
YÜZÖLÇÜMÜ
196.722 km²
TİKA 2013 Senegal
Harcamalarının
Sektörel Dağılımı (%)
Diğer Sosyal Altyapı ve Hizmetler
%35,12
%4,50
Sağlık
İletişim
%25,15
%2,74
Su ve Sanitasyon
Tarım
%8,41
%18,53
İdari ve Sivil Altyapılar
Diğer Çoklu Sektörler
%0,61
%4,94
Senegal’in yıllara
göre bütçeden
aldığı pay (%)
%
0,90
2008
%
0,84
2009
%
1,23
2010
%
0,95
2011
%
0,70
2012
ORTA DOĞU VE
AFRİKA
Eğitim
%
0,50
2013
157
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
SENEGAL
SOSYAL ALTYAPI VE HİZMETLER
Eğitim
Tivaoune Anaokulu Tadilat ve Tefrişatı
Başkanlığımızca Senegal’in Tivaoune şehrinde
kurulan Anaokulu, 120 öğrenci olarak planlanan
mevcudu yoğun talep neticesinde iki katına ulaşarak ikinci bir binada faaliyet göstermeye başlamıştır. İhtiyaca cevap vermesi için kapasitesinin
arttırılarak daha fazla sayıda öğrenciye sağlıklı koşullarda eğitim imkânı sağlanması amacıyla ikinci
binanın fiziki koşullarının iyileştirilmesine ilişkin
ihtiyaç duyulan tadilat ve tefrişat işleri de gerçekleştirilmiştir.
Mboumba Bölgesi Daaralarının
Güçlendirilmesi
Batı Afrika’da yaygın olarak görülen daaralar, çocukların yatılı olarak eğitim aldığı okullardır. Bu
okullardan yetimler de faydalanmaktadır. Senegal’de de yaygın olarak görülen bu okulların sabit
gelir kaynakları bulunmamaktadır. Daaralar ihtiyaçlarını kendilerine ait tarlalarda yetiştirdikleri
ürünlerle ve hayırseverlerin yardımlarıyla karşılayarak ayakta kalmaya çalışmaktadır. Bu kapsamda, Mboumba bölgesinde toplam 800 öğrencinin
yatılı eğitim gördüğü 5 daara için Başkanlığımız
tarafından eğitim ve yatakhane malzemeleri, elbise, ayakkabı, temizlik ve gıda malzemeleri temin
edilmiştir.
Dakar Mesleki Eğitim Merkezi’nin
Donanım ve Tefrişatı
Afrika Yükseköğretime Destek ve Tanıtım Merkezi
(CACSUP) işbirliğinde başta engelli ve yoksul gençlerin meslek edindirme yoluyla istihdamının artırılması amacıyla başkent Dakar’da kurulan eğitim
merkezine destek verilmiştir. Senegal halkına eğitim fırsatı sunan ve verdiği eğitim üzerinden iş istihdamı oluşturarak bölge ekonomisinin geliştirilmesini hedefleyen merkezin tefrişatı sağlanmıştır.
158
800
Mboumba bölgesinde
toplam 800 öğrencinin yatılı
eğitim gördüğü 5 daara
için eğitim ve yatakhane
malzemeleri, elbise,
ayakkabı, temizlik ve
gıda malzemeleri
temin edilmiştir.
Kolda Mesleki Eğitim
Merkezi’ne bilgisayar
laboratuvarı kurulması için
ihtiyaç duyulan malzeme ve
ekipman desteği...
170 öğrenciye hizmet veren
Dakar İslam Enstitüsü’nün
iyileştirilmesi çalışmaları
kapsamında konferans
salonunun koltukları
yenilenmiştir.
Bu kapsamda, ofisin mobilya donanımları ile klima, bilgisayar, yazıcı, fotokopi makinesi, projektör
gibi ekipman temin edilmiştir.
Kolda Mesleki Eğitim Merkezi’ne Destek
Ülkenin güneyinde yer alan ve yoksul halkın en
yoğun yaşadığı bölge olan Kolda, 20 yılı aşkın süredir devam eden silahlı çatışmalar sonucunda
sahip olduğu ekonomik potansiyeli hayata geçirememiştir. Çatışmalar ve kara mayınları sebebiyle
sakat kalan ve zor şartlar altında yaşamlarını sürdürmeye çalışan Senegallilerin yaşam şartlarının iktisadi olarak iyileştirilebilmesi ve toplumsal
yaşama entegrasyonlarının sağlanması amacıyla
Başkanlığımız tarafından bölgede çalışmalar yapılmaktadır. Bu kapsamda, bölgede yer alan Kolda
Mesleki Eğitim Merkezi’ne bilgisayar laboratuvarı
kurulması ve tavukçuluk konusunda eğitim programının gerçekleştirilebilmesi için ihtiyaç duyulan
malzeme ve ekipman desteği sağlanmıştır. Çalışmalar bünyesinde dörder aylık dönemler halinde
kırkar öğrenciye bilgisayar sistemi, bilgisayar bakım ve onarımı, muhasebe ve tavuk yetiştiriciliği
alanlarında eğitim verilmesi planlanmıştır.
Dakar İslam Enstitüsü Kapasite
Geliştirme Programı
2011-2012 eğitim-öğretim yılında lise müfredatıyla eğitim faaliyetlerine başlayan Dakar İslam Enstitüsü’nde toplam 170 öğrenci yatılı ve gündüzlü
olarak hizmet almaktadır. Şefkat Yolu Derneği ile
işbirliğinde kitap, araç ve gereç takviyesi yapılmış,
okul ve yurt binaları onarımdan geçirilmiş ve kız
fakültesi binası 5 ay gibi kısa bir sürede yeniden
inşa edilmiştir. Erkek öğrenci bölümünün yenilenmesine ilişkin tadilat çalışmaları yapılmış ve bu
bölüme bir dil laboratuvarı kurulmuştur. Enstitü
bünyesinde modern derslikler, bilgisayar laboratuvarı, kütüphane, konferans salonu, toplantı salonu,
idari bölümler, yemekhane, çamaşırhane, tuvalet
ve banyolar ile çevresinde geniş bir avlu ve bahçe
bulunmaktadır. Enstitünün iyileştirilmesi çalışmaları kapsamında konferans salonunun yenilenmesi
amacıyla 402 adet koltuk temin edilmiştir.
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
SENEGAL
Sağlık
UCAD Mediko-Sosyal Merkezi’ne Destek
Dakar’da bulunan UCAD Üniversitesi kampüsü içerisinde tahsis edilen 400 m2’lik arsaya 2011 yılında
Başkanlığımızca inşa edilen Mediko-Sosyal Merkezi’nin faaliyetlerini etkin ve verimli bir biçimde
sürdürebilmesi amacıyla destek verilmeye devam
edilmektedir. Bu doğrultuda, 2013 yılında merkezin mevcut su ihtiyacının giderilmesi amacıyla su
deposu, çeşme ve çevre düzenlemesi ile binanın
genel bakımı yapılmış ve röntgen odaları kurşun
plaka ile kaplanmıştır.
16
Tuba Peykok Sağlık Ocağı’nın
yapımıyla birlikte cüzzam
hastalığının tedavisi yanında
yakın civarda yer alan
16 köyde yaşayanların
sağlık hizmetlerine erişimi
sağlanmıştır.
miştir. 1-15 Aralık 2013 tarihleri arasında Ankara’da düzenlenen hastane yönetimi konulu eğitime
4 Senegalli doktorun katılımı sağlanmıştır.
Tuba Peykok Sağlık Ocağının
Kapasitesinin Güçlendirilmesi
Günümüzde yaygınlığını kaybetmiş olan cüzzam
hastalığı ile yaşamak zorunda olan Senegalli mağdur köy sakinlerine uygun şartlar altında tedavi
imkânı sunulması, hastalığın yayılmasının önlenmesi ve özellikle çocukların söz konusu hastalıktan korunması amacıyla Tuba Peykok Sağlık Ocağının fiziki şartlarının iyileştirilmesi amaçlanmıştır.
Bu doğrultuda anılan ocağın tadilat ve tefrişatı gerçekleştirilmiştir. Sağlık ocağının yapımıyla birlikte
cüzzam hastalığının tedavisi yanında yakın civarda
yer alan 16 köyde yaşayanların sağlık hizmetlerine
erişimi kolaylaştırılmıştır.
Su ve Sanitasyon
Senegal Fann Hastanesi Doktorlarına
Eğitim Programı
Dakar’da bulunan ve yaklaşık 60 yıllık bir geçmişe sahip Fann Devlet Hastanesi, ülkenin en
önemli hastanelerinden biridir. Psikiyatri alanında
sahra-altı Afrika’da öncü konumda yer alan hastanenin çalışmalarına katkı sağlanması ve acil
servisinin daha etkin hizmet verebilmesi amacıyla
Başkanlığımız ve Sağlık Bakanlığımız işbirliğinde
doktorlara yönelik bir eğitim programı düzenlen-
Temiz suya erişim
için Tambacounda ve
Matar şehirlerinin kırsal
bölgelerinde 10 su kuyusu
açılmıştır.
Diğer Sosyal Altyapı
ve Hizmetler
Dakar Zihinsel Engelliler Merkezine
2 Adet Öğrenci Servisi
Senegal’deki yoksul ailelerin zihinsel engelli çocuklarına eğitim hizmeti sunan 55 kişi kapasiteli
Dakar Zihinsel Engelliler Merkezi, çocukların toplumsal yaşama uyum becerisi edinebilmesine
katkı sağlamak amacıyla faaliyetlerini sürdürmektedir. Merkezin ihtiyacı olan 2 adet öğrenci servisi
Başkanlığımızca temin edilmiştir.
Dakar’ın yaklaşık 50.000
nüfuslu Sicap Liberte
ilçesinde amatör 5 futbol
takımı ile 1 basketbol
takımına destek verilmiştir.
5 Futbol Takımı ile 1 Basketbol
Takımına Destek
Senegal halkının yaşamında önemli bir yer tutan
ve kısıtlı imkânlar dâhilinde sürdürülen sportif faaliyetlerin desteklenmesi amacıyla Başkanlığımızca
spor malzemeleri desteği verilmiştir. Bu kapsamda, Dakar’ın yaklaşık 50.000 nüfuslu Sicap Liberte
ilçesinde bulunan ve amatör olarak faaliyetlerini
sürdüren 5 futbol takımı ile 1 basketbol takımının
ihtiyaçları doğrultusunda destek verilmiştir.
159
ORTA DOĞU VE
AFRİKA
Pikine Ana-Çocuk Sağlığı Merkezi
Çevre Düzenlemesi
1964 yılından beri faaliyet göstermekte olan Pikine Sosyal Pediatri Enstitüsü bünyesinde Başkanlığımız tarafından 2010 yılında Ana-Çocuk Sağlığı
Merkezi inşa edilmiştir. Senegal’in yanı sıra Mali,
Fildişi Sahilleri, Nijer, Gine, Gambiya gibi komşu ülkelerden gelen ebeler ile toplum hekimliği bölümü
öğrencilerine yönelik kadın doğum ve çocuk sağlığı alanında staj imkânının da sunulduğu merkezin
çevre düzenlemesi 2013 yılında yine Başkanlığımızca gerçekleştirilmiştir. Böylece, başkent Dakar’ın en kalabalık ve yoksul kesimini barındıran
Pikine’den sağlık sorunları nedeniyle şehir merkezine gidilmesine gerek kalmadan Senegallilerin
hizmet alabilmesi ve ilgili alanda sağlık personelinin eğitimine yönelik önemli bir katkı sağlanmıştır.
Tambacounda ve Matar’da Kırsal
Bölgelere 10 Su Kuyusu
Temiz suya erişim konusunda yaşanan sıkıntı ülke
genelinde kendini göstermektedir. Senegal Hükümeti’nin yoğun çaba gösterdiği içme suyuna erişim
ve sanitasyon çalışmalarında halihazırda ülkenin
özellikle doğu ve güneyindeki kırsal bölgelerinde
yaşanan sorunlar ise devam etmektedir. Bu kapsamda 2013 yılında Tambacounda ve Matar şehirlerinin kırsal bölgelerinde 10 su kuyusu açılmıştır.
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
SENEGAL
EKONOMİK ALTYAPILAR VE HİZMETLER
İletişim
Senegal Radyo Televizyon Kurumu
Personeline Teknik Eğitim
10 kişiden oluşan Senegal Radyo Televizyon Kurumu (RTS) teknik personeline yönelik 25 Kasım
2013 tarihinde TRT Genel Müdürlüğü’nde kamera,
ışık, montaj ve grafik konularını içeren bir eğitim
programı düzenlenmiştir.
ÜRETİM SEKTÖRLERİ
Tarım
Kurak Alanlardaki Küresel Değişimlere
Dayanıklı Ormanlar Kurulması Rehberi
II. Uluslararası Çalıştayı
Çölleşme ve Erozyonla Mücadele Genel Müdürlüğü’nün katkılarıyla Kurak Alanlardaki Küresel Değişimlere Dayanıklı Ormanlar Kurulması Rehberi
II. Uluslararası Çalıştayı Dakar’da düzenlenmiştir.
Afrika’nın en önemli sorunlarının başında gelen
çölleşmeye karşı mücadelenin ele alındığı Çalıştay, 25-28 Şubat tarihleri arasında Afrika ülkeleri
ağırlıklı olmak üzere 30 farklı ülkeden 120 uzman
ve akademisyenin katılımı ile gerçekleştirilmiştir.
Çalıştay kapsamında, kurak alanlarda küresel değişimlere dayanıklı orman ekosistemlerinin oluşturulması rehberine ilişkin metnin geliştirilerek
onaylanması ve kurak alanların yeniden yeşil ve
verimli hale gelebilmesi için bilgi ve tecrübelerin
paylaşılabileceği bir zeminin oluşturulması amaçlanmıştır, 10 yıl süre ile 40 ülkede kullanılacak olan
Kurak ve Yarı Kurak Alanlarda Ağaçlandırma ve
Rehabilitasyon Rehberi hazırlanmıştır.
Dakar Ulu Camii’nde eğitim
merkezi olarak kullanılması
amacıyla 1 adet dil
laboratuvarı kurulmuştur.
ÇOKLU/ÇAKIŞAN SEKTÖRLER
Diğer Çoklu Sektörler
Dakar Ulu Cami Tadilat ve Tefrişatı
Senegal’in başkenti Dakar’da bulunan Ulu Cami,
Afrika’nın en büyük ve önemli İslami merkezlerinden biridir. Faslı ve Fransız mimarlar tarafından
tasarlanan Ulu Cami, Fas Kralı II. Hasan ve Senegal
Devlet Başkanı Leopold Sedar Senghor tarafından
açılmıştır. 67 m yüksekliğinde minareye sahip olan
cami, şehrin her kesiminden görülebilmektedir.
Cami, içinde bulunan zengin kütüphanesiyle İslami
araştırmalar ve eğitim merkezi olarak da kullanılmaktadır. Yapımı 1964’te tamamlanan caminin
yemekhanesi ile konferans salonu yenilenerek
kapasitesi artırılmış, çevre düzenlemesi, aydınlatması ve peyzaj çalışmaları yapılmıştır. Ayrıca, eğitim merkezi olarak kullanılması amacıyla binada 1
adet dil laboratuvarı kurulmuştur.
160
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
SENEGAL
ORTA DOĞU VE
AFRİKA
161
SOMALİ
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
SOMALİ
NÜFUSU
10.428.043
YÜZÖLÇÜMÜ
637.657 km²
TİKA 2013 Somali
Harcamalarının
Sektörel Dağılımı (%)
Eğitim
Diğer Sosyal Altyapı ve Hizmetler
%1,98
%0,49
Sağlık
Ekonomik Altyapılar ve Hizmetler
%22,72
%70,21
Su ve Sanitasyon
Tarım
%0,38
%0,47
İdari ve Sivil Altyapılar
ORTA DOĞU VE
AFRİKA
%3,74
Somali’nin yıllara
göre bütçeden
aldığı pay (%)
%
9,57
%
0,16
2008
%
0,19
2009
%
0,26
2010
%
0,94
2011
%
2,28
2012
2013
163
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
SOMALİ
SOSYAL ALTYAPI VE HİZMETLER
Sağlık
Tıpta Uzmanlık Programı
Somali’de süreklilik kazanan istikrarsızlık, sağlık
sektörü dahil ülkede temel sektörlerin gelişimini
engellemiştir. Bu kapsamda Somali Sağlık Bakanlığı ile işbirliğinde tıpta uzmanlık eğitiminin
verilmesi ve sektörde nitelikli insan gücünün yetiştirilmesi amaçlanmaktadır. Düzenlenen eğitim
programlarıyla 3 yıl süreyle kadın doğum, dâhiliye,
genel cerrahi, ortopedi, göz ve çocuk hastalıkları
branşlarında görev yapan asistanlara uzmanlık
eğitimi verilmektedir.
3 yıllık eğitimin ardından genel ve acil travma
cerrahi alanlarında uzmanlaşma amaçlanmıştır.
Eğitimin ilk yılının tamamlandığı 2013 yılında 10
Somalili doktorun 2 ay boyunca Türkiye’de eğitim
ve araştırma hastanelerinde eğitim almaları sağlanmış, ayrıca yıl boyunca 2 defa Türk doktorlarından oluşan 3 kişilik ekip Somali’ye giderek yerel
hastanelerde eğitim vermiştir.
45.000
Başkanlığımız destekleriyle
bugüne kadar 5 su kuyusu
inşa edilerek yaklaşık
45.000 kişiye yetecek içme
ve kullanma suyu temin
edilmiştir.
Mogadişu Türk Hastanesine
600 Kalem Malzeme Temini
Doğan her 1.000 bebekten 180’inin hayatını kaybettiği Somali’de Başbakanlık Toplu Konut İdaresi
Başkanlığı tarafından inşası gerçekleştirilen hastanenin tıbbi donanımı ve iç tefrişatı Başkanlığımızca
gerçekleştirilmiştir. Proje kapsamında hastaneye
600 kalem malzeme temin edilmiştir. Tek kişilik
17 oda, 4 kişilik 34 oda, 3 kişilik ve 5 kişilik birer
odanın yer aldığı hastane Doğu Afrika’da kapasite ve teknoloji açısından en modern hastane olma
özelliğine sahiptir. Hastanede ayrıca poliklinikler,
yataklı servis, acil servis, görüntüleme ve merkezi
laboratuvar üniteleri, yoğun bakım, doğumhane ve
ameliyathane birimleri ve hastaneye hizmet verecek mutfak, çamaşırhane, sterilizasyon, morg ve
teknik merkezler gibi servis birimleri bulunmaktadır. Hastanenin 2014 yılı içinde faaliyete geçmesi
planlanmaktadır.
Su ve Sanitasyon
45.000 Kişinin Temiz İçme Suyuna
Erişiminin Sağlanması
Somali’yi etkisi altına alan şiddetli kuraklık ve altyapı eksikliği, temiz ve sağlıklı içme suyuna erişimi
zorlaştırmaktadır. Başkanlığımız tarafından Mogadişu ve çevresinde 2012 yılında açılan 19 su kuyusunun ardından DSİ şantiyesi, Somaliland’ın Burao
kentine taşınarak bu bölgede sıkıntı çeken yerleşim yerlerine temiz içme suyu sağlanması için çalışmalara başlamıştır. Başkanlığımız destekleriyle
bugüne kadar 5 su kuyusu inşa edilerek yaklaşık
45.000 kişiye yetecek içme ve kullanma suyu temin edilmiştir. Öte yandan önümüzdeki dönemlerde Somaliland bölgesinde 35 adet su kuyusunun
açılması planlanmaktadır.
164
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
SOMALİ
Diğer Sosyal Altyapı
ve Hizmetler
Mogadişu Yetimhanelerinin Güçlendirilmesi
Mogadişu’da 2013 yılı Ağustos ayında hizmete
açılan Anadolu Eğitim Merkezi ile Daryel ve İleys
Yetimhanelerine Başkanlığımızca destek sağlanmaktadır. 155’i yatılı olmak üzere toplam 374 kimsesiz çocuğun öğrenim gördüğü Anadolu Eğitim
Merkezi’ne ve 450 öğrencinin sabah ve öğle vardiyalarında eğitim gördüğü İleys Yetimhanesine ve
50 öğrencinin eğitim aldığı Daryel Yetimhanesine
yatak, çarşaf, okul sırası, kırtasiye malzemeleri,
jeneratör, TV, bilgisayar ve yazıcı gibi malzemeler
sağlanmıştır.
EKONOMİK ALTYAPILAR VE HİZMETLER
Ulaştırma
Mogadişu’da hizmete
açılan Anadolu Eğitim
Merkezi ile Daryel ve
İleys Yetimhanelerinin
fiziki altyapılarının
iyileştirilmesi amacıyla
muhtelif malzeme
desteği verilmiştir.
Başkent Mogadişu’nun ana
arterlerinden oluşmakta
olan Mogadişu şehir içi yol
yapım çalışmaları sayesinde
Cumhurbaşkanlığı Sarayı,
Havalimanı ve Kızılay Kampı
gibi önemli noktalara ulaşım
sağlanmaktadır.
ÜRETİM SEKTÖRLERİ
Tarım
Somali Tarım Okulu Faaliyetleri
İnsan Hak ve Hürriyetleri İnsani Yardım Vakfı (İHH)
ile işbirliğinde açılan Somali Tarım Okulu, 16 Mart
2013 tarihinde eğitim faaliyetlerine başlamış ve
bugüne kadar 150 mezun vermiştir. Ağırlıklı olarak
Mogadişu, Balat, Afgoye, Kismayo, Bay ve Cevher
bölgesinden gelen öğrencilerin eğitim aldığı okulda toprak işleme, tohumdan fide elde etme, fide
şaşırtma, çapalama, sulama, tohum elde etme,
saklama ve arıcılık konuları yanında 4 hafta süreli
tarımsal uygulama eğitimi de verilmektedir. Eğitim
sonunda kurak şartlarda sebze yetiştiriciliği, sulama teknikleri, su tasarrufu detaylarını öğrenen öğrencilere sertifikalarının yanı sıra tarım için gerekli
alet ve tohumlar da Başkanlığımızca sağlanmıştır.
Şebella ve Juba nehirlerinin sulu tarım yapımına
izin veren şartları ile ülkenin yaklaşık 15 derecede seyreden hava sıcaklığı, Somali’yi doğal bir sera
haline getirmekte ve aynı topraktan yılda 3-4 kez
ürün alabilmeyi de mümkün kılmaktadır. Proje
kapsamında ülkenin şartlarına uygun olarak ilk kez
sera kurulmuş, kavun ve patlıcan gibi ürünler ilk
kez yetiştirilmeye başlanmıştır. Damlama sulama
sistemlerinin kullanımı ve teknik arıcılık da yine ilk
kez öğretilmeye başlanmıştır. Eğitim gören öğrencilere Somali şartlarında çok iyi yetişen fakat Somali halkının tüketmediği patlıcan, kavun, semizotu
gibi sebzelerden yemek yapımı öğretilmiş ve öğrencilerin bu ürünlerle tanıştırılması sağlanmıştır.
165
ORTA DOĞU VE
AFRİKA
Mogadişu Dostluk Yolu Yapımı
Mogadişu şehir içi yollarının yapımı çalışmalarına 2012 yılı Ekim ayında başlanmıştır. Yaklaşık
23 km uzunluğunda, çift yönlü, genişliği 20-30 m
arasında değişen asfalt yol yapımı, orta refüjde
10 m genişliğindedir. Yol yapım çalışmaları, 736
aydınlatma direği ile sosyal tesislerin yapımını da
(yemekhane, yatakhane, idari bina, laboratuvar,
depo vb.) kapsamaktadır. Başkent Mogadişu’nun
ana arterlerinden oluşmakta ve Cumhurbaşkanlığı Sarayı, Havalimanı ve Kızılay Kampı gibi önemli
noktalara ulaşımı sağlamaktadır. Yolun 2013 yılında kullanılmaya başlanması ile geniş kaldırımlı
yaşam alanlarının oluşturulduğu başkentte trafik
ışıkları araç trafiğini düzene sokmuş, yol boyunca
yeni dükkânların açılması ise ekonomiyi görece
canlandırmıştır.
SUDAN
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
SUDAN
NÜFUSU
30.894.000
YÜZÖLÇÜMÜ
1.886.068 km²
TİKA 2013 Sudan
Harcamalarının
Sektörel Dağılımı (%)
Eğitim
Diğer Sosyal Altyapı ve Hizmetler
%12,49
%35,14
Sağlık
Ekonomik Altyapılar ve Hizmetler
%30,32
%0,05
Su ve Sanitasyon
Tarım ve Hayvancılık
%12,52
%8,89
İdari ve Sivil Altyapılar
ORTA DOĞU VE
AFRİKA
%0,58
Sudan’ın yıllara
göre bütçeden
aldığı pay (%)
%
29,37
%
3,50
2008
%
0,80
2009
%
2,90
2010
%
12,76
2011
%
1,47
2012
2013
167
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
SUDAN
planlanmaktadır. Kurulduğundan bu yana, Çankırı Karatekin Üniversitesi işbirliğinde çalışmalarını
yürüten Merkezin, Sudan tarafınca işletilebilecek
kapasiteye ulaştırılabilmesi için gerekli uzman
kadronun oluşturulmasının ardından devrinin gerçekleştirilmesi hedeflenmektedir.
SOSYAL ALTYAPI VE HİZMETLER
Eğitim
Sudan Manar Al-Huda Derneği
Kız Yurdu Tefrişatı
Ülkede hüküm süren iç karışıklıkların ve son olarak Güney Sudan’ın Sudan’dan ayrılması ülke ekonomisinde ciddi sorunlara sebep olmuş, yaşanan
olumsuzluklar ise eğitime ayrılan bütçenin önemli
ölçüde azalmasına yol açmıştır. Bu kapsamda
Manar Al-Huda Derneği işbirliğiyle yoksul öğrencilerin eğitiminin desteklenmesi hedeflenmiş ve
30 kişi kapasiteli kız öğrenci yurdunun tefrişatı
yapılmıştır. Manar Al-Huda Derneği, 2012 yılında
Türkiye’den Sudan’a giden gönüllüler tarafından
kurularak eğitim alanında çalışmalar yürütmeye
başlamıştır.
Sudan-Türkiye Mesleki ve Teknik
Eğiticilerin Eğitim Merkezi
Sudan’ın gittikçe büyüyen mesleki ve teknik personel açığını kapatmak amacıyla Başkanlığımız ve
Hartum Eyalet Valiliği arasında 2010 yılında işbirliği protokolü imzalanmıştır. Protokol kapsamında,
5.000 m² alan üzerine kurulu Mesleki ve Teknik
Eğiticilerin Eğitim Merkezi’nin inşası ve donanımının yapılması kararlaştırılmıştır. Bünyesinde makine teknolojileri (CNC programlama), mobilya ve
dekorasyon, iklimlendirme ve soğutma, elektrik,
elektronik, mekatronik, bilgisayar programlama,
turizm ve otel yöneticiliği olmak üzere 8 atölye
barındıran merkezde kütüphane, turizm uygulama
restoranı ve uygulama oteli de bulunmaktadır. Yıllık eğitici eğitim kapasitesi 150-200 kişi arasında
olan Mesleki ve Teknik Eğitim Merkezi’nin bir kurs
dönemi için her bölümüne en az 5, en fazla ise 10
eğitici kabul edilmektedir. Merkezde tam zamanlı
olarak 35 eğitici ve yönetici çalışmaktadır.
Ocak 2012-Haziran 2013 tarihleri arasında merkezde 8 farklı alanda 1 aylık sürelerle yaklaşık
120 kişi eğitim almıştır. 2015 yılının başına kadar
yönetici ve eğitici desteğinin sürdürülmesi, takip
eden süreçte ise Türk eğiticilerin koçluk yapması
168
Sağlık
Sudan’ın Hartum Eyaleti’nde
kurulan Mesleki ve Teknik
Eğitim Merkezi’nin yıllık
eğitici eğitim kapasitesi
150-200 kişi arasındadır.
Sudan’ın Cezire eyaletinde
750.000 kişiye hizmet
veren Abu Gute İhtisas
Hastanesi için çok sayıda
tıbbi cihaz ve ekipman
temin edilmiştir.
Darfur’da bulunan
Nyala Sudan Türkiye
Eğitim ve Araştırma
Hastanesi, 2013-2018 yılları
arasında Başkanlığımızca
işletilecektir.
Nyala Sudan Türkiye Eğitim ve Araştırma
Hastanesi’nin İşletilmesi
Darfur’da sağlık hizmetlerinin en iyi şekilde sürdürülebilmesi amacıyla modern şartlarda bir
hastane yaptırılması için 2010 yılında çalışmalara
başlanmıştır. 2012 yılında inşası ve donanımı tamamlanan ve 2013 yılında 600 kalem ilaç ile 238
kalem sarf malzemesi temin edilen Nyala Sudan
Türkiye Eğitim ve Araştırma Hastanesi, 2013-2018
yılları arasında Başkanlığımızca işletilecektir. 50
bin m2 alan üzerinde kurulu 150 yataklı hastane,
11 bin m2 kapalı alandan oluşmaktadır. Bünyesinde 46 yoğun bakım yatağı, 3 ameliyathane, 2 doğumhane ile 1 tam donanımlı radyoloji ünitesi ve 1
laboratuvar bulunmaktadır. Hastane, Darfur bölgesinin en modern ve donanımlı hastanesi özelliğini
taşımaktadır. Hastane’de 15 ayrı dalda toplam 107
asistana eğitim verilebilmesi planlanmaktadır.
Abu Gute İhtisas Hastanesi Modernizasyonu
Ülke genelindeki pek çok hastane, temel tıbbi
ekipman ve uzman personel sayısı bakımından
oldukça yetersizdir. Cezire eyaletinde 750.000 kişiye hizmet veren Abu Gute İhtisas Hastanesi de
benzer sıkıntılarla mücadele etmektedir. Hastane
yetkilileri, hastanenin acil olarak teknik donanıma
ihtiyaç duyduğunu belirterek destek talep etmiştir.
Hastanenin modernizasyonu kapsamında operasyon masası, cerrahi ve jinekoloji setleri ve masası,
pediyatrik cetvel, küvöz, oksijen desteği cihazı monitörü, CTG, fototerapi cihazı, nebülizatör, röntgen
cihazı, ECG-CH, fener, mikroskop, santrifüj aleti,
hematoloji analiz cihazı, inkübatör, spektrofotometre, kan bankası soğutucusu, ISE analiz cihazı,
sfigmomanometre, muayene koltuğu ve yatak gibi
çok sayıda tıbbi cihaz ve ekipman temin edilmiştir.
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
SUDAN
Su ve Sanitasyon
Sudan Temiz Suya Erişim Projesi
Sudan’da temiz suya erişim, özellikle merkezden
uzak kırsal alanlarda oldukça kısıtlıdır. Halk temiz
suya ancak kuyulardan ulaşabilmektedir. Yeterli
sayıda kuyunun olmayışı, diğer taraftan temiz suya
erişimin olmadığı durumlarda kullanılan kirli sular ise insan sağlını tehdit etmektedir. 2010 yılında
Afrika’da Temiz İçme Suyuna Ulaşım Projesinin
Sudan’da uygulanması amacıyla çalışmalara başlanmış ve 2013 yılı sonu itibariyle Sudan’ın 6 farklı
eyaletinde toplam 28 su kuyusu açılmıştır. Proje
kapsamında; Başkanlığımız, İller Bankası Genel
Müdürlüğü, Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü, Afrika Teknoloji Kenti (Sudan) işbirliğinde Beyaz Nil,
Nil Nehri, El Cezire, Sinnar, Kuzey Kurdufan, Hartum, Kuzey Darfur, Güney Darfur, Batı Darfur bölgelerinde su kuyuları açılmıştır. Açılan kuyulardan
yaklaşık 300.000 Sudanlı faydalanmaktadır.
28
2010 yılında Afrika’da
Temiz İçme Suyuna Ulaşım
Projesinin Sudan’da
uygulanması amacıyla
çalışmalara başlanmış ve
2013 yılı sonu itibariyle
Sudan’ın 6 farklı eyaletinde
toplam 28 su kuyusu
açılmıştır. Açılan kuyulardan
yaklaşık 300.000 Sudanlı
faydalanmaktadır.
Diğer Sosyal Altyapı
ve Hizmetler
Gönüllü Genç Sosyal Liderler Programı
Gençlik ve Spor Bakanlığı ve TRT işbirliğinde, 12
Türk gencin katıldığı Gönüllü Genç Sosyal Liderler
etkinliği düzenlenmiştir. 10-20 Eylül 2013 tarihleri
arasında gerçekleştirilen etkinlik boyunca 12 genç,
Sudan’da faaliyet gösteren üç ayrı yetimhanede
gönüllü yardım faaliyetlerinde bulunmuştur. Etkinlik kapsamında; çocuklar için el sanatları, resim ve
halk oyunları istasyonları kurulmuş, selden etkilenen köylere gidilerek ihtiyaç sahibi ailelere erzak
dağıtımı yapılmış ve çadırlar kurulmuştur. Gerçekleştirilen tüm etkinliklerin çekimleri TRT aracılığıyla ülkemizde yayınlanmıştır.
İdari ve Sivil Altyapılar
Vücut izi geliştirme laboratuvarı, soruşturmalar
sırasında elde edilen maddi delillerin bilimsel
usullerle inceleme ve değerlendirmesini yaparak
suçun ve suçlunun tespit ve ispatı ile vücut izlerini
saptayarak işlenen suçlarla mücadelede güvenlik
kuvvetlerine ve adli mercilere destek sağlayan
teknik bir birimdir. Bu proje ile Sudan Emniyet
Teşkilatı’nın parmak izi tespiti alanında nitelikli donanıma sahip olmasına yönelik önemli bir destek
sağlanmıştır
Yürütülen işbirliği çerçevesinde Sudan Emniyet
Genel Müdürlüğü tarafından inşasına başlanılan
Kriminal Polis Laboratuvarı binasının yapımında
ülkemiz tecrübelerinin paylaşılması amacıyla Sudan’dan 10 uzman, 4-11 Mayıs 2013 tarihleri arasında ülkemizde inceleme gerçekleştirmiştir.
ORTA DOĞU VE
AFRİKA
Emniyet Genel Müdürlüğü Kapasite
Geliştirme Programı
Türkiye ve Sudan arasında Güvenlik İşbirliği Anlaşması imzalanmış ve her iki ülkenin polis teşkilatları arasında işbirliği çalışmaları başlamıştır.
Bu çerçevede, Sudan Emniyet Genel Müdürlüğü
Kriminal İnceleme ve Araştırmalar Dairesi’nden
gelen talep üzerine, Genel Müdürlük bünyesinde
vücut izi geliştirme laboratuvarı kurulmuştur. Laboratuvardaki cihazların kullanımı konusunda 2
uzman tarafından 15 günlük bir eğitim semineri
verilmiştir.
ÜRETİM SEKTÖRLERİ
Darfur bölgesindeki çiftçilere
destek vermek ve ülkede
kaderine terk edilen tarımın
iyileştirilebilmesi amacıyla
10 kasabada yaşayan 60.000
çiftçiye tohum ve tarımsal
ekipman yardımı yapılmıştır.
Tarım ve Hayvancılık
Darfurlu 60.000 Çiftçiye Muhtelif Tohum
İstikrarsızlığın yaşandığı Darfur bölgesindeki çiftçilere destek vermek ve ülkede kaderine terk edilen tarımın iyileştirilebilmesi amacıyla 2010-2012
yılları arasında Darfurlu çiftçilere çeşitli türlerde
tohum sağlanmıştır. Bölgede yağışın az olması,
sulama kaynaklarının yetersiz olması, yanlış tarım
metotlarının uygulanması sonucu tarımdan elde
edilen verim oldukça düşüktür. Bölge halkı temel
gıda ihtiyaçlarını karşılamakta yetersiz kalmaktadır. 2012’ye kadar Başkanlığımızca uygulanan
anılan çalışma, 2013’te farklı çiftçiler için tekrar
uygulanmıştır. Darfur bölgesinde yer alan Zalence, Garsilah, Sölü, Bedensi, Dilej, Nertati, Abatah,
Mukejir, Dimbar ve Um Duhün kasabalarında yaşayan toplam 60.000 çiftçiye sarı darı, beyaz darı,
bamya, nohut, yer fıstığı, domates, buğday, soğan,
moringa, tatlı darı ve el-jatröfe tohumlarından 78
ton, karpuz tohumundan ise 25 koli tohum dağıtılmıştır. Ayrıca saban, sulama pompası, muşamba
ve çapa gibi tarımsal ekipman temin edilmiştir.
169
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
SUDAN
Çiftçilerin söz konusu tohumların bir miktarını ayırarak gelecek yıl bu tohumları tekrar ekmekte ve
sürekli bir gelir sağlanmaktadır. Sürdürülebilirliği
açısından önem kazanan programdan şimdiye kadar 385.000 çiftçi yararlanmıştır.
Sudan-Türk Genetik Kaynaklar ve
Sperma Üretim Merkezi
Hem ekonomik hem de sosyal yaşamda önemli bir
yer tutan tarım ve hayvancılık ürünlerinin önemli
bir çoğunluğu El Cezire eyaletinden sağlanmaktadır. Mavi Nil, Rahad ve Dinder nehirleri arasında
yer alan, 27.550 km² yüzölçümüne sahip eyaletin
%92’si ekilebilir araziden oluşmaktadır. Eyalet, Sudan’daki sulanabilir arazinin %60’ına sahip olup,
yabancı girişimcilerin ilgisini çekmektedir.
Bölgenin sahip olduğu potansiyelin verimli bir
şekilde kullanılabilmesini sağlama amacıyla
2011 yılında Sudan-Türk Gen Kaynakları ve Suni
Tohumlama Merkezi kurulmuştur. 2012 yılında
tamamlanan merkez, 2013 yılında faaliyete geçmiştir. Lalahan Hayvancılık Merkez Araştırma Enstitüsü işbirliğiyle, merkez bünyesinde hayvan bakımı ve beslenmesi, hayvan hastalıkları, tarımsal
üretim, et-süt işletmesi, gıda ve yaşam güvenliği,
yetiştirici birlikleri ve pazarlama ile ıslah programlarında veri tabanı oluşturulması hedeflenmektedir. Ayrıca, yerli ve kültür ırklardan dondurulmuş
sperma üretimi, yerel genetik kaynakların korunması, yabancı ırkların etkisiyle genetik kaynakların
iyileştirilmesi, bruselle, sığır löykozu ve ekonomik
kayıplara neden olan hastalıkların kontrol altına
alınabilmesi planlanmaktadır.
İnsani Yardım
Sudanlı Selzedelere Gıda ve 360 Çadır
2013 yılının Ağustos ayında son 20 yılın en yoğun yağışlarının yaşandığı Sudan’da ortaya çıkan
sel felaketinden özellikle başkent Hartum’a bağlı
yerleşim birimleri büyük ölçüde zarar görmüş,
bölgede yaşayan birçok insan evini kaybetmiştir.
Sel nedeniyle yolların kapanması sonucunda ulaşımda ciddi sıkıntılar yaşanmıştır. Sudan İnsani
Yardım Komisyonu tarafından hazırlanan raporda
felaketten etkilenen insan sayısının yaklaşık 200
bin olduğu belirtilmiştir.
Sudan’da sel felaketinin ardından hızlı bir çalışma başlatılarak belirlenen en acil ihtiyaca binaen
temin edilen 360 çadır ile gıda paketleri, selin en
fazla etkilediği başkent Hartum’a bağlı Fakih Ebul
Kasım, Soba, Ciref, Kiryab ve Merabial Şerif bölgelerine gönderilmiştir.
170
ÇOKLU/ÇAKIŞAN SEKTÖRLER
Diğer Çoklu Sektörler
Şehir Planlama Eğitim Programı
Kırsal Planlama Bakanlığı üst düzey yetkililerinden oluşan 10 uzman için şehir planlama eğitim
programı düzenlenmiş, Ankara ve Gaziantep illeri
ziyaret edilerek bu alandaki uygulamalar yerinde
gösterilmiştir.
Sudan-Türk Gen Kaynakları
ve Suni Tohumlama Merkezi
ile ekonomik kayıplara neden
olan hayvan hastalıklarının
kontrol altına alınabilmesi
planlanmaktadır.
Kırsal Planlama Bakanlığı üst
düzey yetkililerinden oluşan
Sudanlı 10 uzman için şehir
planlama eğitim programı
düzenlenmiştir.
Sudan Sevakin Adasında Bulunan
Eserlerinin Restorasyonu
Kızıldeniz’in batı kıyısında, Süveyş Limanı’na 700,
Cidde Limanına 200 ve Musava Limanına 285 mil
uzaklıkta bir ada olan Sevakin (Suakin), gerçekleştirilen restorasyon projeleriyle Sudan’ın önemli turizm merkezlerinden biri olmaya hazırlanmaktadır.
Kızıldeniz’in dört önemli limandan biri olan Sevakin
Adasındaki binalar, zaman içerisinde yıpranarak
kullanılmaz hale gelmiştir. Adada 250 bina bulunmaktadır.
Sudan Turizm, Tarihi Eserler ve Yaban Hayatı Bakanlığı’na bağlı Tarihi Eserler ve Müzeler Kurulu
ile 2010 yılında imzalanan protokol çerçevesinde
Kızıldeniz’den çıkarılan mercan taşıyla yapılan üç
tarihi eserin yenilenme çalışmaları başlatılmıştır.
Tarihi adada gerek Sudan gerekse Türkiye’nin ortak kültürel tarihi bağlarını güçlendirmek amacıyla
gümrük binası ile Hanefi ve Şafii Camilerinin restorasyonları tamamlanmıştır. Proje ile sadece kültürel ve tarihi açıdan değil, turizm açısından da Sevakin adasına önem kazandırılması planlanmaktadır.
Projenin tamamlayıcı unsurları olan yol, içme suyu
ve çevre düzenleme işlerinin ise 2014 yılı içerisinde
tamamlanması hedeflenmektedir.
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
SUDAN
ORTA DOĞU VE
AFRİKA
171
TUNUS
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
TUNUS
NÜFUSU
10.432.500
YÜZÖLÇÜMÜ
163.610 km²
TİKA 2013 Tunus
Harcamalarının
Sektörel Dağılımı (%)
Eğitim
Diğer Sosyal Altyapı ve Hizmetler
%0,22
%0,09
Sağlık
Ekonomik Altyapılar ve Hizmetler
%4,57
%1,11
İdari ve Sivil Altyapılar
Üretim Sektörleri
%93,87
%0,15
ORTA DOĞU VE
AFRİKA
Tunus’un yıllara
göre bütçeden
aldığı pay (%)
%
10,96
%
0,004
%
0,001
%
0,006
%
0,003
2008
2009
2010
2011
%
2,18
2012
2013
173
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
TUNUS
duyulan teknik malzemeler temin edilmiştir. Bu
kapsamda; 550 detektör ile 10 adet kapı tipi arama
cihazı yetkililere teslim edilmiştir.
SOSYAL ALTYAPI VE HİZMETLER
Eğitim
Yurt Binası ve Etüt Salonlarının Donanımı
Tunus Diyanet İşleri Başkanlığı ve Tunus-Türk
Dostluk Derneği işbirliğinde Tunus’ta önemli bir
ihtiyaç olan öğrenci yurtlarının iyileştirilmesi hedeflenmiştir. İlk ve ortaöğretim için ülkenin özellikle kırsal bölgelerinden başkente gelen öğrencilerin
barınma, etüt salonları ve diğer ihtiyaçlarının karşılanması için Tunus-Türk Dostluk Derneği tarafından hizmete açılan ve öğrencilere sosyal bilimler
alanında kurs ve seminerler düzenlemek üzere
kurulan yurt binası ve etüt salonlarının donanımı
gerçekleştirilmiştir. Masa ve sandalyesi, 106 yatak,
buzdolabı, çamaşır makinası gibi ihtiyaç duyulan
tüm eşya donanımı temin edilmiştir.
Tunus’ta öğrencilere sosyal
bilimler alanında kurs ve
seminerler düzenlemek
üzere kurulan yurt binası ve
etüt salonlarının donanımı
gerçekleştirilmiştir.
İdari ve Sivil Altyapılar
Tunus İdari Yapıların Güçlendirilmesi
Programı
2012 yılından beri Tunus Bölgesel Kalkınma ve
Planlama Bakanlığı ile T.C. Kalkınma Bakanlığı arasında Tunus İdari Yapıların Güçlendirilmesi Programı yürütülmektedir. Başkanlığımız organizasyonunda gerçekleştirilen Program kapsamında,
26 Şubat-4 Mart 2013 tarihleri arasında Tunuslu
9 kalkınma uzmanına ve 24-31 Mart 2013 tarihleri
arasında 15 Maliye Bakanlığı uzmanına T.C. Ekonomi Bakanlığı ile Maliye Bakanlığı’nda mesleki eğitim verilmiştir. 6-9 Mayıs 2013 tarihleri arasında
ise 3 uzmana kapasite geliştirme konusunda eğitim verilmiştir.
Tunus Adalet Akademisi Kapasite Artırımı
Tunus Adalet Bakanlığı’nın adalet ve yargı sistemi ile mevzuatını güçlendirmek amacıyla Türkiye
Adalet Akademisi’nde bir eğitim programı düzenlenmiştir. Tunus Adalet Akademisi Başkanı ile
Yargıtay Başsavcı vekili ve diğer yargı organları
temsilcilerinden oluşan 6 Tunuslu uzmanın katılım
sağladığı 5 günlük eğitim programının ardından
Anayasa Mahkemesi, Adalet Bakanlığı, Yargıtay,
Yüksek Seçim Kurulu ve Sincan Adliyesi ziyaret
edilerek kurumların yapısı ve faaliyetleri hakkında
bilgilendirme yapılmıştır.
İçişleri Bakanlığı Güvenlik ve Sivil Savunma Kapasitesini Güçlendirme Ülkemiz ile Tunus arasında
imzalanan emniyet ve güvenlik işbirliği mutabakatı çerçevesinde Tunus Emniyet Teşkilatı görevlileri ile sivil savunma ekipleri tarafından ihtiyaç
174
Tunus Adalet Bakanlığı’nın
adalet ve yargı sistemi ile
mevzuatını güçlendirmek
amacıyla Türkiye Adalet
Akademisi’nde bir eğitim
programı düzenlenmiştir.
Acil Müdahale Genel Müdürlüğü
İzleme Merkezi
Tunus Acil Müdahale Genel Müdürlüğü, siyasi ve
ekonomik istikrarın sürdürülmesi noktasında olası
toplumsal olayları etkin bir şekilde yönetebilmek
için bünyesinde oluşturacağı İzleme Merkezi için
destek talebinde bulunmuştur. Acil Müdahale Genel Müdürlüğü’nün sunduğu hizmetin teknik kapasitesini ve etkinliğini artırabilmek amacıyla Tunus
İçişleri Bakanlığı ve Tunus Emniyet Genel Müdürlüğü işbirliğinde 3 takım güvenlik izleme kamera
sistemi, 15 bilgisayar, 5 yazıcı, 4 fotokopi makinası
ile 1 tarayıcı temin edilmiştir.
Acil Durum Yönetimi ve Sivil Savunma Eğitimi
Başkanlığımız, Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD) ile Tunus Ulusal Sivil Savunma Ofisi
Genel Müdürlüğü ve Uluslararası İşbirliği Genel
Müdürlüğü işbirliğinde Tunuslu 3 uzmana yönelik
7 günlük acil durum yönetimi ve sivil savunma
eğitimi düzenlenmiştir. Program süresince Türkiye’deki acil durum yönetimi uygulamaları tanıtılmış, AFAD Eğitim Merkezi, Antalya Valiliği, 112 Acil
Çağrı Merkezi, İstanbul Büyükşehir Belediyesi Afet
Koordinasyon Merkezi (AKOM) ve İstanbul İl Afet ve
Acil Durum Müdürlüğü Kriz Merkezleriyle temasta
bulunarak çalışma teknikleri ve faaliyet alanları
hakkında bilgi verilmiştir.
Mahalli İdareler Eğitim Programı
Tunus İçişleri Bakanlığı işbirliğinde mahalli idareler konusunda teknik işbirliğini artırmak ve tecrübe paylaşımında bulunmak amacıyla bir program
düzenlenmiştir. 26 Ocak-2 Şubat 2013 tarihleri
arasında gerçekleştirilen program çerçevesinde,
Türkiye’de mahalli idarelerin organizasyonu ve yapısı hakkında bilgi verilerek yerel yönetim uygulamaları yerinde gösterilmiştir. Programa 29 Tunuslu yönetici katılmıştır.
Tunus Belediyecilik Kapasite
Geliştirme Programı
Tunus’ta yaşanan Yasemin Devrimi’nin ardından ülkede çok sayıda idari ve sivil bina ile araç
hasar görmüştür. Kullanılmaz durumdaki pek
çok araç ve ekipman, belediyecilik hizmetlerinin
sağlıklı bir şekilde yürütülmesine engel teşkil etmektedir. Özellikle, cadde ve sokakların temizliği
ile çöp toplama ve taşıma hizmetlerinde yaşanan
sorunlar neticesinde, Tunus belediyelerinin talepleriyle Belediyecilik Kapasite Geliştirme Programı
uygulanmaya başlanmıştır. Tunus’ta belediyecilik
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
TUNUS
Yöresel Tabun Ekmeği Fırını Kurulumu
Az gelişmiş kırsal bölgelerde yaşayan kalabalık
ailelerin günlük ekmek ihtiyaçlarının yerinde ve
düşük maliyetle karşılanması, işsiz ev kadınlarının
gündelik gelir elde edebilmelerine imkân sağlanması amacıyla yöresel tabun ekmeği fırını kurulumu projesi hayata geçirilmiştir. Proje kapsamında,
temin edilen 200 adet yöresel tabun ekmeği pişirme fırını, gaz tüpü ve 200 paket ilk kullanım mamulleri ihtiyaç sahibi ailelere teslim edilmiştir.
hizmetlerinin iyileştirilmesi amacıyla 32 çöp kamyonu, 30 yol süpürme aracı, 30 damperli kamyon,
50 kazıcı-yükleyici iş makinesi temin edilmiştir.
Toplam 434 aracın teslim töreni 17-18 Mart 2013
tarihlerinde gerçekleştirilmiştir.
Diğer Sosyal Altyapı
ve Hizmetler
Tunus Ulusal İstatistik Enstitüsü’nün
Güçlendirilmesi
Başkanlığımız, Tunus Ulusal İstatistik Enstitüsü ve
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) arasında 15 Mart
2013 tarihinde mesleki gelişimde teknik işbirliği protokolü imzalanmıştır. Protokol kapsamında
düzenlenen eğitimlerle istatistik alanında mesleki-teknik işbirliğinin geliştirilmesi amaçlanmıştır.
Bu çerçevede ilk eğitim 19-22 Şubat 2013 tarihleri
arasında TÜİK’te, ikinci eğitim 8-11 Mayıs 2013 tarihleri arasında Tunus Ulusal İstatistik Enstitüsü’nde TÜİK istatistik uzmanları tarafından verilmiştir.
Mevcut istatistik veri dağıtımı ve yayımlama süreçlerinin değerlendirildiği eğitimlerin üçüncüsü
ise 21-24 Mayıs 2013 tarihleri arasında istatistik
sistemlerinin ve yasal çerçevesinin tartışıldığı
Tunus’ta düzenlenmiştir. Kurumsal kapasite ve
tecrübe paylaşımının gerçekleştirildiği programlardan Tunuslu 20 istatistik uzmanı faydalanmıştır.
Sanayi
Tekstil Atölyesi ve Sürekli Eğitim Merkezi
Amal Derneği işbirliğinde üretim sektörünün geliştirilmesi, istihdamın artırılması ve özellikle ev
kadınlarına yönelik girişimciliğin teşvik edilmesi
amacıyla dernek bünyesinde tekstil atölyesi kurulmuştur. Kurulan atölyenin sürekli eğitim ve meslek edindirme merkezi olarak faaliyetlerini sürdürmesi planlanmıştır. Projeyle işsiz ve meslek sahibi
olmayan genç kadınlara yönelik meslek edindirme
eğitimleri verilmiştir. 2013 yılında meslek edindirme uygulamalarına 30 kursiyer katılmıştır.
Ülkenin az gelişmiş bölgelerinde işsizliğin azaltılması ve tekstil sektöründe küçük ölçekli üretim
atölyelerinin yaygınlaştırılmasına önemli bir katkı
sağlaması planlanan atölyenin kurulumu aşamasında 7 overlok makinesi, buton düğme dikme makinesi, 10 dikiş nakış makinesi, 2 dikiş nakış onarım makinesi, 1 elektrikli konfeksiyon dikiş keski
makinesi, konfeksiyon makas keski cihazı, 5 konfeksiyon kesim masası, jeneratör, 4 ütü masası ve
elektrikli buharlı ütü takımı temin edilmiştir.
30
Amal Derneği işbirliğinde
özellikle ev kadınlarına
yönelik girişimciliğin teşvik
edilmesi amacıyla dernek
bünyesinde tekstil atölyesi
kurulmuştur. Projeyle
işsiz ve meslek sahibi
olmayan genç kadınlara
yönelik meslek edindirme
eğitimleri verilmiştir. 2013
yılında meslek edindirme
uygulamalarına 30 kursiyer
katılmıştır.
Yöresel tabun ekmeği, Afrika ve Ortadoğu coğrafyasına özgü geleneksel yöntemlerle kümbet tarzı
balçık yapımı ocaklarda pişirilen bazlama-gobit
benzeri lezzetli bir ekmektir. Tunus’ta özellikle kırsal bölgelerle turistik alanlarda pazarlama imkânı
olan yöresel bir üründür.
Balıkçılık
Gabes-Ganuş Balıkçılık Projesi
Tunus’ta istihdamın artırılması ve üretim sektörlerinin desteklenmesi öncelikli sorunlar arasında
yer almaktadır. 2013 yılı Tunus Ulusal İstatistik
Enstitüsü verilerine göre, işsizlik oranı %16,9 civarındadır. Özellikle, az gelişmiş bölgelerde işsizliğin
azaltılması ve üretim sektörlerinin mesleki ve teknik alanlarda desteklenmesine yönelik sivil toplum
kuruluşları önemli çalışmalar yürütmektedir. Bu
kapsamda, Tunus Balıkçılık Kooperatifi işbirliğinde
Tunus’un iç bölgelerinde yer alan Gabes şehrinde
ruhsatlı balıkçılık yapan ihtiyaç sahibi ailelerin kullanımı için 12 adet motorlu balıkçı teknesi temin
edilmiştir.
İlk aşamada 12 balıkçı ailenin doğrudan yararlandığı proje bünyesinde Ganuş Balıkçılık Kooperatifi üyesi toplam 52 aile ise balıkçılıkla elde edilen
gelir paylaşımına dâhil olmuştur. Balıkçılığın ilk
sezonunda motorlu balıkçı teknelerinin kooperatif
gözetiminde ailelerin ortak kullanımı yoluyla elde
edilen gelirle 13. ve 14. motorlu balıkçı tekneleri
satın alınarak Kooperatif üyelerinin müşterek kullanımına sunulmuştur. Böylece, bölgede yaşayan
52 yoksul balıkçı aile için her yıl 2-3 motorlu tekne
satın alınması hedeflenmektedir.
175
ORTA DOĞU VE
AFRİKA
ÜRETİM SEKTÖRLERİ
Tunus’ta yer alan Gabes
şehrinde ruhsatlı balıkçılık
yapan ihtiyaç sahibi ailelerin
kullanımı için 12 adet
motorlu balıkçı teknesi
temin edilmiştir.
YEMEN
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
YEMEN
NÜFUSU
23.580.000
YÜZÖLÇÜMÜ
527.968 km²
TİKA 2013 Yemen
Harcamalarının
Sektörel Dağılımı (%)
Eğitim
Diğer Sosyal Altyapı ve Hizmetler
%58,98
%11,68
Sağlık
İletişim
%23,08
%0,36
Su ve Sanitasyon
Üretim Sektörleri
%0,04
%0,14
İdari ve Sivil Altyapılar
%5,72
ORTA DOĞU VE
AFRİKA
Yemen’in yıllara
göre bütçeden
aldığı pay (%)
%
1,62
%
0,15
2008
%
0,80
%
0,28
2009
%
0,03
2010
2011
2012
%
0,76
2013
177
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
YEMEN
SOSYAL ALTYAPI VE HİZMETLER
Eğitim
Yemen-Türk Mesleki Eğitim Enstitüsü
Başkanlığımız katkıları ile 2012 yılında kurulan Yemen-Türk Mesleki Eğitim Enstitüsü, eğitim-öğretim faaliyetlerine 2013 yılı Kasım ayında başlamıştır. Enstitü bünyesinde altın ve gümüş işlemeciliği,
kuyumculuk, seramik, giyim, üretim teknolojisi,
halıcılık, grafik ve fotoğraf bölümleri bulunmaktadır. Enstitünün tüm tefrişat ve teknik donanımı
yapılmış, okulun halıcılık bölümünde kullanılan
tezgahlarda ipek dokuma halı üretimi için 15 tezgah malzemesi temin edilmiştir. T.C. Milli Eğitim
Bakanlığı’na bağlı okullardan 2 idareci ve 10 öğretmen Yemen’de görevlendirilmiş, Enstitünün seramik bölümünden 9 öğrencinin Haziran ve Temmuz
aylarında Uşak Üniversitesi’nin seramik bölümünde eğitim almaları sağlanmış, Ekim ve Kasım
aylarında kuyumculuk teknolojisi bölümünden 9
öğrenciye Beypazarı Kız Meslek Lisesi’nde 3 hafta
süreyle gümüş işlemeciliği eğitimi verilmiştir.
Yemen Orta ve Yükseköğretim Sınav
Teknolojisinin Geliştirilmesi
ÖSYM ve Milli Eğitim Bakanlığı işbirliğinde Yemen
Eğitim Bakanlığı bünyesindeki orta ve yükseköğretim sınav teknoloji altyapısının geliştirilmesi ve
sınav teknolojisi konusunda uzman yetiştirilmesinin teşvik edilmesi amaçlanmıştır. Bu kapsamda
ÖSYM ve Milli Eğitim Bakanlığı Yemen’e bir inceleme ziyareti gerçekleştirmiştir. Yemen Eğitim
Bakan Yardımcısı başkanlığındaki 6 uzman ülkemizde ÖSYM ve Milli Eğitim Bakanlığı sınav merkezlerinde, Türkiye’nin sınav faaliyetleri ve sınav
teknoloji altyapısı hususunda bilgilendirilmiş, tecrübe ve materyal paylaşımı gerçekleştirilmiştir.
178
Sağlık
Yemen-Türk Mesleki
Eğitim Merkezi Seramik
Bölümünden 9 öğrenciye
Uşak Üniversitesi’nde,
Kuyumculuk Teknolojisi
Bölümünden 9 öğrenciye
de Beypazarı Kız Meslek
Lisesi’nde eğitim verilmiştir.
Aden Mobil Sahra Hastanesine Jeneratör
Ülkemiz, Yemen’de sağlık alanında mevcut altyapı
yetersizliğinin giderilmesine destek olmak amacıyla çalışmalar yürütmektedir. Bu doğrultuda,
Aden Mobil Sahra Hastanesi tarafından ihtiyaç duyulan jeneratör alımı gerçekleştirilerek Yemenlilerin kullanımına sunulmuştur.
80 Yemenli Hastanın Tedavisi
Yemen’de meydana gelen iç çatışmalarda yaralanan hastalar için ülkemizde tedavi imkânı sağlanmaktadır. Bu kapsamda, İstanbul Bakırköy Dr. Sadi
Konuk, Kartal Koşuyolu, Şişli Etfal ve Ankara Dışkapı Yıldırım Beyazıt ile Numune Eğitim ve Araştırma Hastanelerinde 80 Yemenli hastanın tedavisi
sağlanmıştır.
İdari ve Sivil Altyapılar
Yemen Adalet Bakanlığı
Müsteşarı ve beraberindeki
6 bürokratın katılımıyla
9-14 Eylül 2013 tarihleri
arasında Türkiye Adalet
Akademisi’ne çalışma
ziyareti düzenlenmiştir.
Yemen Yargı Mensupları Tecrübe
Paylaşım Programı
Yemen Adalet Bakanlığı Müsteşarı ve beraberindeki 6 bürokratın katılımıyla 9-14 Eylül 2013 tarihleri
arasında Türkiye Adalet Akademisi’ne çalışma ziyareti düzenlenmiştir. Tecrübe paylaşım programı
kapsamında Anayasa Mahkemesi, Hâkimler ve
Savcılar Yüksek Kurulu, Bilgi İşlem Daire Başkanlığı (UYAP) ve Sincan Adliyesi’nde temaslarda bulunulmuştur.
Yemen’e Yönelik E-Devlet Programı
Yemen Telekomünikasyon ve Teknoloji Bakanlığı
işbirliğiyle Başbakanlık e-Devlet Grubu tarafından Yemen’in başkenti Sana’da 8-14 Aralık 2012
tarihleri arasında e-devlet konulu çalıştay düzenlenmiştir. Çalıştayın ardından, Yemen Yüksek Seçim Kurulu’nda görevli 4 kurul üyesi, Türkiye’nin
e-devlet çalışmaları kapsamında incelemelerde
bulunmak üzere Türkiye’ye gelmiştir. Program süresince, 13-15 Mayıs 2013 tarihleri arasında e-seçim sistemi ile ilgili SEÇSİS (e-seçim) projesi kapsamında T.C. Yüksek Seçim Kurulu, MERNIS projesi
kapsamında T.C. Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel
Müdürlüğü, UYAP projesi kapsamında ise T.C. Adalet Bakanlığı ile temaslarda bulunmuş ve ayrıca
TODAİE, TURKSAT ve HAVELSAN’a inceleme ziyaretleri gerçekleştirilmiştir. Programın 3. aşaması
olarak, Yemen Nüfus Genel Müdürlüğü’nde görevli
5 uzman ülkemizde yürütülen anılan çalışmaları
yerinde incelemek üzere ülkemize gelmiştir.
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
YEMEN
Yemen Mahalli İdareler Eğitim Programı
Yeni Yemen Anayasası’nın hazırlanmasına yönelik düzenlenen ve 6 ay sürmesi planlanan Yemen
Milli Diyalog Konferansı çalışmaları kapsamında,
yerel yönetimlerin yeniden yapılandırılması amacıyla çalışmalar yürüten Yemen Mahalli İdareler
Bakanlığı, Türkiye’nin yerel yönetimler konusundaki deneyimlerinden faydalanmak istemiştir.
Bu çerçevede, Programın 1. aşamasında İstanbul
Medeniyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü,
Çukurova Kalkınma Ajansı ve Türkiye Belediyeler
Birliği üst düzey yöneticileri danışmanlık hizmeti
vermiştir. Mahalli İdareler Bakanı ve 13 ilin valilerinin katılımıyla gerçekleştirilen toplantıların
ardından mahalli idareler üst düzey bürokratlarına ilgili alanda Türkiye’de eğitim verilmesi kararlaştırılmıştır. Programın 2. aşamasında, 15 kişilik
Yemenli bürokrata Türkiye Belediyeler Birliği tarafından 26 Haziran-11 Temmuz 2013 tarihleri arasında eğitim verilmiştir.
15
Yemen Milli Diyalog
Konferansı çalışmaları
kapsamında, yerel
yönetimlerin yeniden
yapılandırılması amacıyla
çalışmalar yürüten Yemen
Mahalli İdareler Bakanlığı
üst düzey bürokratlarından
oluşan 15 kişilik heyet için
26 Haziran-11 Temmuz
2013 tarihleri arasında
Türkiye Belediyeler Birliği
tarafından düzenlenen
eğitim programına destek
verilmiştir.
Yemen-Türk Kalkınma Vakfına
Elektronik Malzeme ve Mobilya
Ülkemizde eğitim görmüş Yemenli mezunlar
tarafından 2012 yılında kurulan ve merkezi Sana’da bulunan Yemen-Türk Kalkınma Vakfı, iki
ülke arasındaki güçlü ilişkilere yeni bir boyut kazandırılması ve ülke halklarının paylaşımlarının
artırılması amacıyla faaliyetlerini sürdürmektedir. Vakıf bünyesinde kültürel, mesleki ve iktisadi
alanda düzenlenecek faaliyetler ile mevcut dostluk
ilişkilerinin pekiştirilmesi hedeflenmektedir. Bu
kapsamda, vakıf çalışmalarının gerekli altyapıya
ulaştırılarak desteklenmesi amacıyla talep edilen
mobilya ve elektronik malzemeler Başkanlığımızca temin edilmiştir.
EKONOMİK ALTYAPILAR VE HİZMETLER
İletişim
Yemen Radyo Televizyon Kurumu
Tecrübe Paylaşım Programı
Başkanlığımız desteği ile Yemen Radyo Televizyon Kurumu Genel Müdürü ile beraberindeki 2
uzman, TRT’yi ziyaret etmiştir. TRT’nin faaliyetleri
hakkında bilgi alarak TRT Haber Kanalı stüdyolarının çalışmaları incelenmiştir. TRT Arabia Kanalı
Yemen’de oldukça ilgi görmekte ve belgesel programları ile Türk dizileri ülkede yakından takip edilmektedir. Yemenli yetkililer, TRT Arabia Kanalı ile
bazı özel TV-Radyo kurumlarıyla da temasta bulunmuşlardır.
179
ORTA DOĞU VE
AFRİKA
Yemen Belediyecilik Faaliyetlerinde
Kapasite Artırımı
İstanbul Büyükşehir Belediyesi ve Aksaray Belediyesi işbirliğinde Yemen’in Sana ve El-Beyda
şehirlerinde görevli belediye personeline yönelik
belediyecilik faaliyetlerinde kapasite artırımı eğitimi verilmiştir. Belediyecilik çalışmalarının modern
anlayışla yeniden düzenlenmesi, çöp toplama hizmetinin geliştirilmesi, çevre düzenleme çalışmalarının iyileştirilmesi ve park yapımı gibi konularda
ülkemiz tecrübelerinin aktarılması amacıyla her
iki belediyeden toplam 6 kişi 2013 yılı Nisan ve
Mayıs ayları içerisinde İstanbul’a gelmiştir.
DİĞER ÜLKELER
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
DİĞER ÜLKELER
Benin
Madagaskar
Çad
Fildişi
Sahilleri
Malavi
Mali
Gabon
Gambiya
Moritanya
Gana
Svaziland
GineBissau
Tanzanya
Kamerun
Kongo
Demokratik
Cumhuriyeti
Lesotho
Togo
Uganda
Zambiya
ORTA DOĞU VE
AFRİKA
181
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
DİĞER ÜLKELER
SOSYAL ALTYAPI VE HİZMETLER
Eğitim
Libreville’de Okul İnşası (Gabon)
Gabon’un başkenti Libreville’de Gabon Yüksek İslam Konseyi işbirliğinde 6.500 m2 alan üzerinde
500 öğrenci kapasiteli bir okul inşa edilmektedir.
Bölgenin okul ihtiyacına binaen yürütülecek çalışmalar için gerekli mutabakat zaptı imzalanmıştır.
İnşaatına başlanan okulun, 2014 yılı içerisinde tamamlanması planlanmaktadır.
500
Gabon’un başkenti
Libreville’de 6.500 m2
alan üzerinde 500 öğrenci
kapasiteli okulun inşası ile
ilgili yürütülecek çalışmalar
için gerekli mutabakat zaptı
imzalanmış ve çalışmalara
başlanmıştır.
Kololi Çok Amaçlı Eğitim Merkezine
Muhtelif Destek (Gambiya)
Nüfusu 45.000 civarında olan başkent Banjul, ada
üzerine kurulu bir şehir olduğu için gelişme imkânı bulamamıştır. Banjul’un en işlek semti olan
Kololi’de yer alan Çoklu Eğitim Merkezi bünyesinde faaliyet gösteren dikiş nakış kursuna dikiş
malzemeleri; bilgisayar kursuna bilgisayar ve
bilgisayar ekipmanları ile ilkokula kitap, kırtasiye
malzemeleri ve elektronik cihaz temin edilmiştir. Ayrıca, Merkez bünyesinde faaliyet gösteren kliniğe ise ilaç yardımında bulunulmuştur.
Gana Kasoa Ortaöğretim Okulu İnşası (Gana)
Yaklaşık 25 milyon nüfusun yaşadığı Gana’da,
maddi imkânsızlıklar nedeniyle 12 yıldır tamamlanamayan Gana Kasoa Ortaöğretim Okulu’nun
inşası 4 ay gibi kısa bir sürede tamamlanmıştır. 3
katlı ve 16 derslikli okulunun 600 öğrenci kapasitesi bulunmaktadır.
Gana Kasoa Ortaöğretim
Okulu’nun inşası 4 ay
gibi kısa bir sürede
tamamlanmıştır.
Pigmelere Eğitim ve Teknik Ekipman Desteği
(Kongo Demokratik Cumhuriyeti)
Kongo Demokratik Cumhuriyeti’nin orta bölgelerinde, ülkenin geri kalanından yalıtılmış olarak,
ilkel şartlarda var olma mücadelesi veren Pigme
nüfusuna yönelik 2013 yılında çalışmalara başlanmıştır. Türkiye Cumhuriyeti tarihinde ilk kez Pigmelerle temas kurulmuştur. Yaşadıkları ülkelerin
sosyo-ekonomik açıdan en zorlu koşullarında yaşayan Pigmeler, örgün eğitim de dâhil olmak üzere
hiçbir devlet hizmetinden yararlanamamaktadır.
Doğu Kasai bölgesi kırsalında yaşamını sürdüren
Pigmelere tarım yapmayı, meslek kazandırmayı
ve Pigme kadınlarına okuma-yazma öğretmeyi
hedefleyen Femoder adlı sivil toplum kuruluşuyla
işbirliğinde hayata geçirilen çalışma ile kadınlara
okuma-yazma öğretilmesi, erkeklere de briket ve
tuğla yapımı gibi gelir getirici meslek kazandırılması amaçlanmıştır. Çalışmalar çerçevesinde kırtasiye malzemesi, bilgisayar, teknik kurulum ekip182
manı, çeşitli zirai makine, meslek eğitimi için dikiş
makineleri ile tuğla yapımında kullanılacak makine ve ekipman temin edilmiştir. Faaliyetlerden
3.000 Pigmenin yararlanması planlanmaktadır.
Fosapma Derneği Mesleki
Eğitim Merkezi (Mali)
Türk gönüllüleri tarafından kurulan Mali Halkına
Yardım ve Dayanışma Vakfı (Fosapma), 2010 yılından beri Mali’de faaliyet göstermektedir. Vakıf
tarafından başkent Bamako’da açılması planlanan
Mesleki Eğitim Merkezi için bilgisayar ve dikiş-nakış sınıflarının kurulumu ile mesleki eğitim atölyesinin tefrişi gerçekleştirilmiştir. Ayrıca mesleki
eğitim merkezi için büro malzemeleri temin edilmiştir.
Deo Gratias El Zanaatları
Eğitim Merkezi (Togo)
Togo, Batı Afrika’nın tarım ve hayvancılıkla uğraşan küçük bir ülkesidir. Eğitim düzeyinin düşüklüğü ve mesleki eğitim imkânlarının kısıtlı oluşu
nedeniyle işsizlik, ülkede önemli bir sorun teşkil
etmektedir. Ülkedeki mevcut işsizlik oranını düşürmek ve meslek edindirme faaliyetlerini teşvik
etmek amacıyla kurulan Deo Gratias El Zanaatları
Eğitim Merkezi, 2005 yılından beri faaliyet göstermektedir. Gençlere nitelikli meslek edindirme yoluyla ailelerin geçimine katkı sağlayan dernek için
4 odalı bir atölye binası inşa edilmiş; marangoz,
kaynak ve biçki-dikiş eğitimleri verilecek olan atölyelerin gerekli teknik donanımları temin edilmiştir.
Merkez de 2013 yılı sonu itibariyle 50 kursiyere
hizmet verilmiştir.
Sağlık
Abidjan Kardiyoloji Enstitüsüne Muhtelif
Tıbbi Cihazlar (Fildişi Sahilleri)
Kalp ve damar hastalıklarının tedavisinde önemli
bir yeri olan ve önde gelen sağlık kuruluşları arasında yer alan Abidjan Kardiyoloji Enstitüsü, çevre
ülkelerden gelen hastalara da hizmet vermektedir.
Kardiyovasküler sorunlara bağlı ölüm oranının
%80’lere ulaştığı bölgede, Abidjan Kardiyoloji Enstitüsü önemli bir fonksiyonu icra etmektedir.
Fildişi sahillerindeki Abidjan
Kardiyoloji Enstitüsü, çevre
ülkelerden gelen hastalara
da hizmet vermektedir.
Enstitüden gelen talep üzerine, 2013’te 10 kişiden
oluşan sağlık personelinin ülkemizde eğitilmesi ile
başlayan süreç, tıbbi malzeme desteğiyle sürdürülmüştür. Radyasyon riski taşımayan göğüs kanseri erken teşhis cihazı, nabız ölçme aleti, solunum
cihazı, nebülizatör, elektrikli muayene yatağı ve
EKG simülatörü gibi çeşitli tıbbi cihazlar enstitü yönetimine teslim edilmiştir. Yakın geçmişte yaşanan
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
DİĞER ÜLKELER
iç savaş nedeniyle özellikle sağlık alanında altyapı ve malzeme sıkıntısı çeken Fildişi Sahilleri’ne
yapılan tıbbi yardım, ülkenin önemli bir ihtiyacına
çözüm sunmuştur.
Gambiya Viktorya Kraliyet Hastanesi
Otomasyon Projesi (Gambiya)
Gambiya’nın başkenti Banjul’da hizmet veren Viktorya Kraliyet Eğitim Hastanesi (Edward Francis
Small Teaching Hospital) yetkilileri tarafından tıbbî kayıt verilerinin dijital ortama aktarılabilmesi
amacıyla destek talep edilmiştir. İhtiyaç duyulan
bilgisayar sistemi ve hastane otomasyon yazılım
sisteminin kurulumu ile söz konusu daire personeline yönelik otomasyon sisteminin kullanımına
yönelik olarak eğitim çalışmalarına başlanmıştır.
Öncelikle server odasının tadilatı yapılmış, ardından hastane otomasyon sisteminin kurulumu için
18 bilgisayar, 14 çok amaçlı yazıcı, 2 masaüstü sunucu, fotokopi makinesi ve ağ materyalleri temini ile kurulumu tamamlanmış olan bilgisayarlara
otomasyon yazılımının yüklenme işlemleri gerçekleştirilmiştir.
ölümler istatistiğinde dünyada üst sıralarda bulunan Malavi’ye yapılan destek ile doğum sırasındaki ölüm oranlarının düşürülmesi, anne sağlığının
iyileştirilmesi ve üreme sağlığının geliştirilmesi
amaçlanmıştır.
Gambiya Banjul’da hizmet
veren Viktorya Kraliyet Eğitim
Hastanesi’ne otomasyon
sistemi kurulmuştur.
Moritanyalı Doktor, Hemşire ve Ebelere
Yönelik Eğitim (Moritanya)
Anne ve bebek ölümlerinin azaltılması amacıyla
kullanılabilecek yöntemlerin (aile planlaması vb.)
belirlenmesi için Moritanya Sağlık Bakanlığı’nda
görevli doktor, ebe ve hemşirelerden oluşan 10
kişilik heyete 20 Ekim-23 Kasım 2013 tarihleri
arasında Ankara Zekai Tahir Burak Kadın Sağlığı
Eğitim ve Araştırma Hastanesi; 9 kişilik heyete ise
11-25 Aralık 2013 tarihleri arasında Ankara Hastanesi’nde kadın sağlığı ve doğum konularında
eğitim verilmiştir.
Mahajanga Üniversitesi Diş Hekimliği
Fakültesi Kurulumu (Madagaskar)
Madagaskar’ın ikinci büyük şehri olan Mahajanga’da yer alan Mahajanga Üniversitesi bünyesinde
Diş Hekimliği Fakültesi kurulumu için 2012 yılında çalışmalara başlanılmıştır. 2013 yılında protez
tedavisinde kullanılması amacıyla 92 kalem malzeme temin edilmiştir. İmplant yapımında kullanılmak üzere tedarik edilen birçok modern ekipmanın kullanımını da içeren malzemelere ilişkin
eğitim verilmiştir. Verilen teknik destek ve eğitimlerle fakültede sağlanan hizmet kalitesinin artırılmasına katkı sağlanmıştır. Başta Mahajangalılar
olmak üzere çevre illerdekilerle birlikte yaklaşık
250.000 kişinin destekten faydalanması planlanmaktadır.
Malavi Anne Sağlığı ve Güvenli Annelik
Girişimi Programı (Malavi)
Malavi Devlet Başkanı Joyce Banda’nın öncülüğünde başlatılan Anne Sağlığı ve Güvenli Annelik
Girişimi Programı kapsamında ihtiyaç duyulan 28
kalem tıbbi ekipman ve malzeme Malavi Sağlık
Bakanlığına teslim edilmiştir. Doğum sırasındaki
Madagaskar’daki Mahajanga
Üniversitesi Diş Hekimliği
Fakültesi’ne 92 kalem
malzeme temin edilmiştir.
Ülke genelinde kullanılmak
üzere Moritanya Sağlık
Bakanlığı’na 2 adet 2013
model ambulans teslim
edilmiştir.
Moritanya’ya 2 Adet Ambulans (Moritanya)
Moritanya’da sağlık sektöründe yaşanan problemlere çözüm bulabilmek, hastaneler arası sevkiyat
sıkıntısını giderebilmek ve acil müdahaleyi hızlandırabilmek amacıyla 2 adet 2013 model ambulans,
ülke genelinde kullanılmak üzere Moritanya Sağlık
Bakanlığı’na teslim edilmiştir.
Zambiya Kadınlar Bakımevine Tıbbi
Malzeme ve Ekipman (Zambiya)
Nüfusunun %14’e yakın bir kısmının AIDS / HIV virüsü taşıdığı Zambiya’nın başkenti Lusaka’da 2001
yılında yardıma muhtaç AIDS hastalarına evlerinde
bakım hizmeti vermek üzere kurulan Kadınlar Bakımevine (Our Lady’s Hospice) 2003 yılından itibaren yatılı hasta kabulü de yapılmaktadır. Ayda 40’ı
yatılı olmak üzere yaklaşık 1.200 hastaya hizmet
veren 35 bakımevinde çocuk hastalar için de bir
koğuş bulunmaktadır. Önceleri AIDS hastaları için
yoğun bakım hizmeti, virüsün yayılmasını yavaşlatıcı tedavi ile hasta ve yakınlarına psikolojik destek
hizmeti verilen merkezde bir süredir kanser hastaları da tedavi edilmektedir. Anılan bakımevine
tıbbi malzeme ve ekipman temin edilmiştir.
183
ORTA DOĞU VE
AFRİKA
Proje ile ülke çapında ilk kez bir hastane dijital
kayıt sistemine kavuşturulmuştur. Hasta bazında
tüm bilgilerin dijital olarak kayıt altına alınmasını
sağlayan otomasyon sistemi kurulumu ile hizmet
kalitesinin artırılmasına katkıda bulunularak projenin ülkedeki diğer hastaneler için de model olması amaçlanmıştır.
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
DİĞER ÜLKELER
Su ve Sanitasyon
35.000 Nüfuslu Ngaoundal Şehrine
7 Su Kuyusu (Kamerun)
Kamerun’da 2006 yılındaki verilere göre, nüfusun
%70’i temiz içme suyuna ulaşırken kırsal alanda
bu oran %47’ye düşmektedir. Ancak ülkede hızlı
şehirleşmeyle altyapı yetersizliğinden kaynaklanan sorunlar, suya erişimin bugün şehir merkezlerinde % 58, kırsalda ise %42’lere düşmesine sebep olmuştur. Su sıkıntısına çözüm üretilebilmesi
amacıyla Kamerun’un Adamaoua bölgesinin yönetim merkezi olan 35.000 nüfuslu Ngaoundal şehrinde çalışmalara başlanmış ve 2013 yılı sonuna
kadar 7 su kuyusu açılmıştır. 3 su kuyusunun ise
2014 yılında tamamlanması beklenmektedir.
İdari ve Sivil Altyapılar
Mali’de fizibilite
çalışmalarının ardından 2013
Eylül ayı itibariyle toplam 36
adet su kuyusu açılmıştır.
Mali’de 36 Adet Su Kuyusu (Mali)
Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü ile işbirliğinde
Batı Afrika Temiz İçme Suyuna Ulaşım Projesi
kapsamında Afrika’nın batısında yer alan Burkina
Faso, Mali, Nijer, Senegal, Gine Bissau, Gambiya,
Gana, Benin ve Togo’da ülkemiz adına su kuyuları
açılmaktadır. Mali’de su kuyularının yer tespitine
yönelik yapılan ihtiyaç analizi ve fizibilite çalışmalarının ardından 2013 yılı Eylül ayı itibariyle toplam
36 adet su kuyusu açılmıştır.
Savziland’da 5 Su Kuyusu Açılması
Güney Afrika’nın en uç noktalarından birinde yer
alan Svaziland, insan ömrünün en kısa olduğu ülke
olarak bilinmektedir. Kuzey ve güney mesafesi sadece 200 km olan Svaziland, Afrika’nın oldukça
küçük bir ülkesidir. Tüberküloz oranlarının en fazla
görüldüğü, HIV nedeniyle yok olma tehdidi altında
olan ve genç nüfusun neredeyse yarısının enfeksiyon taşıdığı ülkede 2013 yılında temiz içme suyuna erişimin sağlanması kapsamında çalışmalara
başlanmıştır. Ülkede okul ve klinik bahçelerinde
açılması planlanan 5 su kuyusu için gerekli tüm
inşaat malzemeleri temin edilmiştir.
5
Kuzey ve güney mesafesi
sadece 200 km olan
Savziland’da okul ve klinik
bahçelerinde açılması
planlanan 5 su kuyusu
için gerekli tüm inşaat
malzemeleri temin edilmiştir.
Bissau Belediyesi’ne Kapasite
Artırma Projesi (Gine-Bissau)
Bissau Belediyesi’nde fiziksel şartların geliştirilerek hizmet birimlerinin verimliliğinin artırılması ve
anılan Belediyenin hizmet kalitesinin geliştirilmesi
amacıyla 12 kalemden oluşan büro malzemesi temin edilmiştir. Bu kapsamda 20 bilgisayar, çalışma
masası, sandalye, fotokopi cihazı, fotoğraf makinesi, projektör ve projektör perdesi yetkililere teslim
edilmiştir. Buna ek olarak, kamu ve belediyecilik
hizmetlerinin güçlendirilmesi amacıyla ihtiyaç duyulan topografi cihazı alınmıştır.
Birçok alanda altyapı eksiklikleri bulunan Bissau
Belediyesi’ne verilen destekle, belediyenin fiziksel
kapasitesinin güçlendirilmesine katkıda bulunulmuştur. 2014 yılında da Bissau Belediyesi’nden 5
uzmanın Türkiye’de topografi alanında eğitim görmesi planlanmaktadır.
Kamerun Özelleştirme Programı (Kamerun)
Kamerun Başbakanlığı koordinasyonunda Başkanlığımız, Özelleştirme İdaresi Başkanlığı ve ilgili Bakanlıklarımız işbirliğiyle Kamerunlu yetkililer için özelleştirmeye ilişkin bir eğitim programı
düzenlenmiştir. 2-6 Eylül 2013 tarihleri arasında
gerçekleştirilen eğitime 11 bürokrat katılmış olup
yap-işlet-devret modelinin işleyiş ve mevzuat
bilgileri hakkında ülkemizin deneyimleri aktarılmıştır. Ankara, Mersin ve İstanbul’da çeşitli kurum ve kuruluşlarda programlar düzenlenmiş,
Ankara’da Kalkınma Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı,
Türk Telekom; Mersin’de Mersin Limanı İşletmesi;
İstanbul’da Atatürk Havalimanı ve son olarak da
Borsa İstanbul’da görüşmeler gerçekleştirilmiştir.
Özelleştirme İdaresi Başkanlığının 30 yıllık tecrübesi ve uzman personeli ile Kamerun’da gerçekleştirilmesi planlanan yeni altyapı yatırımları ve
özelleştirme uygulamaları alanında önemli katkı
sağlanmıştır.
Maroua Şehrine Endüstri
Meslek Lisesi (Kamerun)
Kamerun’da faaliyet gösteren Acamas Derneği
işbirliğiyle Kamerun’un Çad sınırına yakın Maroua
şehrinde Endüstri Meslek Lisesi inşa edilmiştir. Yaklaşık 800 öğrenciye hizmet verecek lisede
bulunan bilgisayar sınıfı ile biçki-dikiş atölyesi de
Başkanlığımızca tefriş edilerek bölgede mesleki
eğitime yönelik önemli bir katkı sağlanmıştır. Bilgisayar sınıfı için kırkar adet bilgisayar, masa ve
sandalye ile 10 regülatör, 4 fotokopi makinesi, 4
184
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
DİĞER ÜLKELER
yazıcı, biçki-dikiş sınıfına ise; 34 dikiş makinesi, 8
nakış makinesi, 4 düğme ilik makinesi ile 52 adet
çeşitli terzilik malzemesi temin edilmiştir.
Acced Kültür ve Eğitim Derneğine
Bilgisayar Sınıfı (Kamerun)
2010 yılından bu yana Kamerun’da çalışmalarını sürdüren Kamerun Eğitim ve Kültür Derneği
(Acced), başkent Yaunde’de gönüllülük esasıyla
gençlere eğitim vermektedir. Öğrencilere aldıkları
eğitimlerin sonunda sertifika verilerek mezunların meslek hayatına atılmaları teşvik edilmektedir. 2013 yılı itibariyle 40 öğrenciye hizmet veren
dernek bünyesinde bir bilgisayar sınıfı oluşturulmuştur. Söz konusu dernek merkezinde yabancı
dil eğitiminin yanı sıra bilgisayar eğitimi de verilebilecektir.
40
Kamerun’da çalışmalarını
sürdüren Kamerun
Eğitim ve Kültür Derneği
(Acced), başkent Yaunde’de
gönüllülük esasıyla gençlere
eğitim vermektedir. 2013
yılı itibariyle 40 öğrenciye
hizmet veren dernek
bünyesinde bir bilgisayar
sınıfı oluşturulmuştur.
ise konuk protokol memurlarına yönelik diplomatik mesajlar, mütekabiliyet esasları, gelen heyet
hazırlıkları, konvoy sıralaması ile silah izinleri hakkında bilgilendirme yapılmıştır.
Zanzibar Devlet Üniversitesine Kütüphane
ve Bilişim Sınıfı (Tanzanya)
1999 yılında kurulan Zanzibar Devlet Üniversitesi, eğitim-öğretim faaliyetine 2001 yılında başlamıştır. 2001 yılında yalnızca 55 öğrencinin eğitim
gördüğü okul, bugün 1.500 öğrenci kapasitesine
ulaşmıştır. 4 fakülte ile 2 araştırma merkezi bulunan üniversitenin rektörlüğünü Zanzibar Cumhurbaşkanı Mheshimiwa Dk. Ali Mohamed Shein yürütmektedir. Başkanlığımız tarafından 2013 yılında
üniversite bünyesinde kütüphane ve bilişim sınıfı
kurulumu gerçekleştirilmiştir.
Diğer Sosyal Altyapı
ve Hizmetler
Moritanyalı Protokol Görevlilerinin
Eğitimi (Moritanya)
Dışişleri Bakanlığı işbirliğinde Moritanya Dışişleri
ve İşbirliği Bakanlığı’nda görevli 2 protokol memuruna Dışişleri Bakanlığı Protokol Genel Müdürlüğü’ne bağlı birimlerce protokol uygulamaları hakkında eğitim verilmiştir. Diplomasi Akademisi’nde
Encemine’de ve Encemine’ye
20 km mesafede bulunan
Koundoul şehrinde olmak
üzere toplam 11 sosyal
faaliyet merkezine malzeme
desteğinde bulunulmuştur.
Moritanya Kamu
Hizmetleri ve Yönetimin
Modernizasyonu Bakanlığı
uzmanlarından oluşan 18
kişilik heyete ülkemizde
eğitim verilmiştir.
Gambiya’nın 7 Bölgesine Masa Tenisi
Malzemesi (Gambiya)
Uluslararası Masa Tenisi Federasyonu (ITTF) ile bu
federasyona üye olan Gambiya Masa Tenisi Federasyonu işbirliğinde spor kamp ve organizasyonları gerçekleştirilmektedir. Gambiya Olimpiyat Komitesi tarafından desteklenen Federasyon, ülkenin
7 ayrı bölgesinde faaliyet gösteren okullardaki
185
ORTA DOĞU VE
AFRİKA
Kamu Hizmetleri ve Yönetimin
Modernizasyonu Bakanlığı Kapasite
Geliştirme Programı (Moritanya)
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ile işbirliğinde Moritanya Kamu Hizmetleri ve Yönetimin
Modernizasyonu Bakanlığı’nda görevli uzman ve
orta düzey yöneticilerden oluşan 18 kişilik heyet
için 3-7 Haziran 2013 tarihleri arasında Çalışma
ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Eğitim ve Araştırma Merkezi’nde eğitim programı düzenlenmiştir.
Katılımcılara Türkiye’deki iş teftiş uygulamaları,
Türk çalışma ve sosyal güvenlik mevzuatı, sosyal
güvenlik reformu, iş sağlığı ve güvenliği, kayıt dışı
istihdamla mücadele, çocuk işçiliği ile mücadele,
kadın işçilerin korunması, iş ve çalışma istatistikleri hakkında bilgi verilmiştir.
Encemine’deki 11 Sosyal Faaliyet
Merkezine Destek (Çad)
10 milyonun üzerinde nüfusa sahip Çad, Orta Afrika’da bir kara ülkesidir. 1960 yılında bağımsızlığını
ilan eden ülke, en son 2008 yılında çıkan iç savaşın
etkisini hala üzerinde taşımaktadır. Söz konusu
çatışmalardan etkilenen mağdur ve engelli insanlar için, Çad Aile ve Sosyal Faaliyetler Bakanlığı çalışmalar yürütmektedir. Bakanlığa bağlı 11 sosyal
faaliyet merkezi, çeşitli kurs ve etkinliklerle Çad
halkına meslek edindirmeyi amaçlamaktadır. Başkanlığımızca, Bakanlığa bağlı olarak faaliyet gösteren başkent Encemine’de 10 merkez ve Encemine’ye 20 km mesafede bulunan Koundoul şehrinde
olmak üzere toplam 11 sosyal faaliyet merkezine
malzeme desteğinde bulunulmuştur. Proje çerçevesinde, yardıma muhtaç kadınlar ve genç kızlara dikiş-nakış eğitimi sağlamak amacıyla her bir
merkeze ikişer adet dikiş makinesi hibe edilmiştir.
İç savaş yıllarında yaralanan ve işsiz kalan çoğu
engelli ve yardıma muhtaç erkeklere ise 5 numaralı merkez bünyesinde kaynakçılık eğitimi için lehim makinesi temin edilmiştir. Ayrıca bu merkezlerde okuma-yazma bilmeyenler için kurs hizmeti
verilebilmesi amacıyla her bir merkeze yazı tahtası ile gerekli masa ve sandalye temin edilmiştir.
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
DİĞER ÜLKELER
sportif faaliyetleri desteklemek amacıyla masa tenisi malzemeleri talep etmiştir. Bu kapsamda 16
adet masa tenisi masası, çok sayıda raket ve tenis
topları temin edilmiştir.
Gana-Türkiye Eğitim Gönüllüleri Derneği
Yetimhanesi (Gana)
Gana’nın başkenti Akra’da, özellikle yetim ve öksüz
çocukların temel ihtiyaçlarını ve eğitimlerini karşılayarak onların kişisel, mesleki ve kültürel gelişimlerine destek olmak üzere faaliyet gösteren
Gana-Türkiye Eğitim Gönüllüleri Derneği Yetimhanesinde 30 öğrenci bulunmaktadır. Söz konusu
yetimhanenin imkânlarının iyileştirilmesi amacıyla
yatakhane ve yemekhane tefrişi yapılmış; mobilya,
öğrenci sıraları ve bilgisayar alınmış, binanın su sıkıntısını gidermek üzere jeneratör ve 15 tonluk su
deposu temin edilmiştir.
440
Yılda 440 kadın öğrenciye
çeşitli alanlarda eğitimlerin
verilebileceği Madagaskar
Ulusal Kadın El Sanatları
Merkezi’nin dokuma, biçkidikiş ve takı tasarımı sınıfları,
konferans salonu, dinlenme
alanı ile avlunun tadilatı
yapılmıştır.
Timbuktu El Yazmalarının Korunması (Mali)
Timbuktu, Mali’nin yaklaşık 55.000 nüfuslu en eski
şehirlerinden biridir. Şehirde özel ve kamu koleksiyonlarında 13. ve 16. yüzyıllardan kalma yaklaşık
300 bin el yazması eserin bulunduğu tahmin edilmektedir. Bu eserlerde dönemin ulaştığı medeniyet seviyesini gösteren ve İslami ilimler, matematik, tıp, astronomi, müzik, edebiyat ve mimari gibi
konuların işlendiği metinler yer almaktadır.
Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü işbirliğinde Mali’nin çatışmalarda zarar görmüş
kültür mirasının yenilenmesi ve Timbuktu kentinde bulunan el yazması eserlerin korunması için
gerekli önlemlerin alınması hususunda çalışmalar
yapılmıştır. Projenin ilk aşamasında Mali el yazmalarının bulunduğu depo koşullarının iyileştirilmesi,
186
EKONOMİK ALTYAPILAR VE HİZMETLER
İletişim
Tanzanya Radyo TV Kurumu TBC’nin
Modernizasyonu (Tanzanya)
Tanzanya Dışişleri ve Uluslararası İşbirliği Bakanlığı işbirliğinde Tanzanya’nın ulusal televizyon ve
radyo yayın kuruluşu olan ve 2007 yılında kurulan
TBC’nin kapasitesinin iyileştirilmesi kararlaştırılmıştır. Tanzanya’da televizyon ve multimedya
alanında yayın yapan tek kuruluş olma özelliğine
sahip TBC, daha önce Tanzanya Yayın Hizmetleri
Kuruluşu tarafından kullanılan ve TBC’ye devredilen analog teknoloji sistemiyle yayınlarını ülkenin
12 bölgesel merkezine ulaştırmaktadır. Mevcut
ekipmanın iyileştirilerek televizyon ve radyo yayınlarının kalite ve işlevinin yükseltilebilmesi amacıyla TBC’ye kamera, VTR, karakter jeneratörü, kurgu
seti ve dizüstü bilgisayar temin edilmiştir.
Madagaskar Ulusal Kadın El Sanatları
Merkezi (Madagaskar)
Yardıma muhtaç kadınlara el sanatları alanında
eğitimler vererek onların meslek edinmesi ve yaşam standartlarının iyileştirilmesi için Madagaskar’ın başkenti Antananarivo’da kurulan Ulusal El
Sanatları Merkezi, ülkenin ekonomik durumu ve
siyasi belirsizlikleri nedeniyle 2001 yılından beri
faaliyet gösterememekteydi. Madagaskar Turizm
ve El Sanatları Bakanlığı işbirliğiyle dokuma, biçki-dikiş ve takı tasarımı sınıfları, konferans salonu, dinlenme alanı ile avlunun tadilatı yaptırılarak
merkez yeniden hizmet vermeye başlamıştır.
Yılda 440 kadın öğrenciye dokuma, takı imalatı ve
biçki-dikiş konularında eğitimlerin verilebileceği
merkezde, öğrencilere ayrıca pazarlama ve girişimcilik eğitimlerinin verilmesi de planlanmaktadır.
sayısallaştırılarak dijital ortama aktarılması, konservasyon ve restorasyonu yapacak uzmanların
eğitimleri konusunda çalışmalar yapılması planlanmıştır. Bu kapsamda, Mali Yüksek Öğretim ve
Bilimsel Araştırmalar Bakanlığına bağlı Timbuktu
Ahmed Baba Yüksek Öğretim ve İslam Araştırmaları Enstitüsü’nden iki uzmana 1 ay süreyle Süleymaniye Kütüphanesi bünyesinde eğitim programı
düzenlenmiştir.
Uganda’nın Mbale şehrinde
yayın yapan 2 yerel radyo
istasyonunun teknik altyapısı
ile anten ve verici sistemleri
yenilenmiştir.
Uganda ile İletişim Alanında İşbirliği (Uganda)
Yüksek İslam Meclisi’ne bağlı olarak yayın yapan
yerel radyonun teknik altyapısı tamamen yenilenmiştir. Bunun yanında Mbale’deki radyo istasyonlarının anten ve verici sitemi yenilenmiştir. Ayrıca
Uganda Kaddafi Camisi külliyesi içinde tahsis edilen 40 m2 büyüklüğündeki mekân, radyo istasyonu
olarak kullanılmak üzere tadil edilmiştir.
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
DİĞER ÜLKELER
pamuk hastalıkları ve zararlıları, lif ve tohum kalite
eğitimi, tarım ekonomisi ile hasat ve tarımsal mekanizasyon konuları ele alınmış, teorik derslerin
yanı sıra çevre yörelerde bulunan örnek arazi ve
işletme ziyaretleri de yapılmıştır.
ÜRETİM SEKTÖRLERİ
Tarım ve Hayvancılık
Benin Pamuk Yetiştiriciliği Programı (Benin)
Benin 1960 yılında tam bağımsızlığını kazanmış
bir Batı Afrika ülkesidir. Yaklaşık 10 milyon nüfuslu
ülke halkının çoğu tarımla uğraşmaktadır. Kahve,
hurma, yer fıstığı, tütün, fasulye, biber ve patates
yetiştiriciliği ülke genelinde yaygın görülmektedir.
Pamuk üretimi ise ülke ekonomisinde önemli bir
paya sahiptir. Nüfusun %60’ının pamuk yetiştiriciliğiyle uğraştığı ülkede, pamuk ihracatı %75’lik bir
oranla ihracatta ilk sırada yer almaktadır.
Benin’de pamuk yetiştiriciliğinin güçlendirilmesi amacıyla projenin ilk ayağı olarak 2013 yılının
Haziran ayında, ülkenin kuzey bölgesinde yer alan
Bohicon ve Parakou Tarımsal Araştırma Enstitüsü’ne pamuk üreticilerine dağıtılmak üzere 500’er
adet sırt pülverizatörü, el çapası, maske, eldiven ve
gözlük tedarik edilmiştir.
Ostim Ahi Evran Mesleki
Eğitim ve Girişimci Yetiştirme
Merkezi tarafından Çadlı
işadamlarına girişimcilik
eğitimi verilmiştir. 15 kişinin
katıldığı eğitim programında
özellikle tarım, hayvancılık,
oto tamirciliği ve kasaplık
gibi konularda bilgilendirme
yapılmıştır.
Benin’de 2012-2013 pamuk üretim sezonunda
yaklaşık 300.000 hektar alanda 250.000 ton pamuk hasadı yapılmış, 2013-2014 pamuk üretim
sezonunda ise yaklaşık 450.000 hektar alanda
pamuk ekimi gerçekleştirilmiştir. Ancak toprak
işlemede hayvan gücünün kullanıldığı ve pamuk
üreticilerinin mevcut alet ve makinelerinin yetersiz
oluşu sebebiyle yapılan ekim ve üretim işlerinde
verim alınabilmesi için 4 traktör ve tarım ekipmanı temin edilmiştir. Söz konusu hibe, Benin Tarım
Hayvancılık ve Balıkçılık Bakanlığı yetkililerine teslim edilmiştir. Benin’in kalkınmasına yönelik katkılarından dolayı Başkan Yardımcımıza Benin Devlet
Nişanı verilmiştir.
Çadlı Girişimcilere Traktör, Pulluk ve
Römork Temini (Çad)
Ostim Ahi Evran Mesleki Eğitim ve Girişimci Yetiştirme Merkezi (Omeg), ülkemizde ve dünyada
mesleki eğitime, girişimciliğe ve toplumsal kalkınmaya yönelik proje ve çalışmaları yürüten ve destekleyen bir kuruluştur. Omeg tarafından 2013 yılı
başlarında Çadlı işadamlarına girişimcilik eğitimi
verilmiştir. 15 kişinin katıldığı eğitim programında
özellikle tarım, hayvancılık, oto tamirciliği ve kasaplık gibi konularda bilgilendirme yapılmıştır. İşadamlarının ülkemizde kaldıkları zaman boyunca
ülkemize dair edindikleri izlenimler arasında, küçük iş adamlarının kooperatifleşerek kendi imkânlarıyla kurdukları sanayi siteleri oldukça ilgi çekmiştir. Eğitimler sonunda ülkelerine dönen Çadlı
işadamları, kendi kooperatiflerini kurmak suretiyle
güç birliği oluşturmuş ve kapasite artırımına yönelik yardım talebinde bulunmuştur. Bu kapsamda,
Encemine yakınlarındaki iki ayrı kasabada faaliyet
gösteren Yalvaç ve Gapap kooperatifleri için takım
traktör, çeşitli özelliklerde pulluk ve 5 ton kapasiteli römork temin edilmiştir.
187
ORTA DOĞU VE
AFRİKA
Projenin ikinci ayağında ise pamuk üretiminde
verim yönünden ilk sıralarda yer alan ülkemizin
alana ilişkin teknik detay ve deneyimlerinin aktarılması amacıyla eğitim programı düzenlenmesi
kararlaştırılmıştır. Ayrıca, Afrika’nın batısında Gine
Körfezinde yer alan ve tropikal nemli iklimin görüldüğü Togo da söz konusu proje kapsamına alınmıştır. Benin ve Togo Pamuk Yetiştiriciliği Projesi
çerçevesinde Nazilli Pamuk Araştırma İstasyonu
Müdürlüğü’nde gerçekleştirilen eğitim programına Benin’den 15 ve Togo’dan 5 uzman katılmıştır.
Eğitim programında toprak hazırlama, doğru girdi
temini, yetiştirme tekniği, pamukta biyo-teknoloji,
Benin’de pamuk
yetiştiriciliğinin geliştirilmesi
amacıyla 4 adet traktör ile
çeşitli tarımsal ekipman
yardımının yanı sıra
üreticilere ülkemizde eğitim
düzenlenmiştir.
Ülkemizde düzenlenen eğitimin ardından uzmanların etkin olarak çalışabilecekleri Bohicon ve Parakou Araştırma Enstitülerinde pamuk üretimi ve
araştırmalarını gerçekleştirmek için gerekli teknolojik altyapının yetersiz olduğu tespit edilmiştir.
Bu doğrultuda, 2013 yılında Bohicon Pamuk Araştırma Enstitüsü Entomoloji Laboratuvarının tefrişi
gerçekleştirilmiştir. Proje kapsamında temin edilen laboratuvar malzemeleri, bilgisayar, projektör
ve saha içi ulaşım için temin edilen motosikletler
düzenlenen törenle yetkililere teslim edilmiştir.
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
DİĞER ÜLKELER
unde’ye 800 km uzaklıktaki Ngaoundere ve 450
km uzaklıktaki Babungo yerleşim merkezlerinde,
modern arıcılık yöntemleri konusunda uygulamalı eğitim verilmiştir. Bu kapsamda, Türkiye’den 3
uzman 22 Şubat-5 Mart 2013 tarihleri arasında
Kamerun’da görevlendirilmiştir. Kamerunlular tarafından ilgi ile takip edilen eğitim programlarına,
Ngaoundere bölgesinde 40 kişi, Babungo bölgesinde ise 35 kişi katılmıştır.
Bölgesel Tarım ve Hayvancılık Kapasitesinin
Geliştirilmesi (Gambiya)
Sosyal ve Ekonomik Yaşamda Nitelikli Değişim ve
Gelişime Destek Derneği ile Kadınların İlerlemesi ve Çocuk Bakımı Derneği ile işbirliğinde Soma,
Sankuja, Si-Kunda, Pakalinding, Jenoi, Kani Kunda
ve Karantaba olmak üzere 5 farklı bölgede yaşayan 100 aileye, 4’er dişi ve 1’er erkek olmak üzere
toplam 500 küçükbaş hayvan dağıtılmıştır. Proje
ile bölge hayvancılığının geliştirilerek ekonomik
katma değer oluşturulması ve ülkede gıda güvenliğinin sağlanmasına katkıda bulunulması hedeflenmiştir.
Bunlarla birlikte, Birikama şehrinde dağıtımı gerçekleştirilen 22 adet tahıl üretme makinesi ile
bölgedeki küçük üreticilerin fizikî kapasitelerinin
arttırılarak bölgedeki iktisadi ve ziraî faaliyetlerin desteklenmesi öngörülmüştür. Ayrıca, Birikama şehrinde yaşayan kadın üreticilerin evlerinde
buz ve meyve suyu üretip satabilmesi amacıyla
gerekli malzeme temin edilerek hane gelirlerine
katkı sağlanmıştır. Son olarak, bölgenin balıkçılık
kapasitesinin geliştirilmesi amacıyla 2012 yılında Başkanlığımızca temin edilen balık teknesinin
ardından 2013 yılında projenin devamı niteliğinde
üreticilere 7 adet balık ağı takımı desteği verilmiştir.
Ngaoundere ve Babungo Arıcılık
Programı (Kamerun)
Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Arıcılık Araştırma İstasyonu Müdürlüğü ile işbirliğinde Kamerun’un kuzey doğusunda yer alan ve başkent Ya188
22
Hayvancılığının geliştirilerek
ekonomik katma
değer oluşturulması
amacıyla Gambiya’nın
Birikama şehrinde
dağıtımı gerçekleştirilen
22 adet tahıl üretme
makinesi ile bölgedeki
küçük üreticilerin fizikî
kapasitelerinin arttırılarak
bölgedeki iktisadi ve ziraî
faaliyetlerin desteklenmesi
öngörülmüştür.
Eğitim kapsamında temin edilen arıcılık malzemeleri ve demonte arı kovanları, mahallinde monte
edilerek flora açısından arıcılık yapmaya müsait
olan bölgede, arıcıların teknik bilgilerini takviye
etmek amacıyla verilen eğitim, büyük bir memnuniyetle karşılanmıştır. Bölgede zirai mücadele
ilaçları ile arı hastalık ve zararlılarına karşı ilaç
kullanılmaması, üretilen balın kalitesine olumlu
katkı yapacağından elde edilen ürün Türkiye koşullarında “organik bal” üretimine denk düşmektedir.
Bu kapsamda, Kamerun’daki bal üretim kooperatiflerine arıcılık konusunda verilecek teknik destek
ve ekipman temini sayesinde bölgede arıcılığın geliştirilmesi hedeflenmektedir.
Foumban Tarımsal Kapasite Geliştirme
Programı (Kamerun)
Kamerun’un kuzeydoğusuna uzanan yaklaşık
85.000 nüfuslu Foumban, Kamerun’un tarihi, kültürel ve turistik merkezi konumundadır. Ekonomisi
ise büyük ölçüde tarıma dayalıdır. Foumban beldesinde tarımsal faaliyetleri desteklemek üzere
Foumban Belediye Başkanlığı işbirliğinde beldede
yaşayan yaklaşık 300 aile için tarım ekipmanı, tohum ve gübre temin edilmiştir. Çeşitli zirai gübre,
ilaç ve sebze tohumunun yanı sıra el arabası, kürek
ve ilaçlama makinesinden oluşan malzemelerin
dağıtımı düzenlenen törenle gerçekleştirilmiştir.
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
DİĞER ÜLKELER
Kamerun Goulfey Sultanlığına
Su Pompası (Kamerun)
23 milyonun üzerinde nüfusa sahip Kamerun’da
tarımsal ürünlerin başında patates ve mısır gelmektedir. Ardından tahıl, muz, kauçuk, palmiye
yağı, kakao, kahve ve pamuk da yaygın olarak üretilenler arasında yer almaktadır. Üretimin verimliliğini artırmak amacıyla Kamerun’un Çad sınırı
yakınlarında bulunan Goulfey Sultanlığı’nın tarımsal çalışmalarını desteklemek üzere nehir yatağından su çekerek tarımsal sulama yapmak üzere, 1
adet su pompası temin edilmiştir. Bölgede içme ve
kullanma suyuna erişimin oldukça zor koşullarda gerçekleştiği göz önünde bulundurularak yöre
halkının tarımsal faaliyetlere yönelik kapasitesinin
artırılması amacıyla temin edilen su pompası, beldeye ulaştırılarak hizmete sunulmuştur.
Sanayi
Antalya Muratpaşa Turizm
Meslek Lisesi ve Rixos Otel
işbirliği ile Zambiya Otel ve
Turizm Eğitim Enstitüsü’nden
10 turizm eğitmenine
eğitim ve staj programı
düzenlenmiştir.
145
Yaklaşık 2 milyon kişinin
yaşadığı ve en Az Gelişmiş
Ülkeler kategorisinde
bulunan Lesotho için 145 ton
un temin edilmiştir.
Zambiya Turizm Kapasite Artırma
Programı (Zambiya)
Zambiya’da turizm faaliyetlerinin geliştirilmesi, turizm sektöründe çalışacak nitelikli eleman eksikliğinin giderilmesi, turizm eğitimi veren okulların
kalitesinin yükseltilmesi ve bu okullarda eğitim
verecek elemanların yetiştirilmesine katkıda bulunulması amacıyla Zambiya Otel ve Turizm Eğitim Enstitüsü’nden 10 turizm eğitmenine Antalya
Muratpaşa Turizm Meslek Lisesi ve Rixos Otel işbirliği ile 1 ay süren eğitim ve staj programı düzenlenmiştir. Program kapsamında eğitmenlere
30 gün boyunca servis, mutfak, ön büro ve kat
hizmetleri gibi temel konularda hem meslek lisesi
atölyesinde hem de otelde kapsamlı inceleme ve
uygulamalarda bulunma imkânı sağlanmıştır. Ayrıca, eğitmenler Türkiye Seyahat Acenteleri Birliği,
Antalya Üniversitesi Turizm Fakültesi ve bazı seyahat acenteleriyle görüşerek çeşitli temaslarda
bulunmuştur.
İnsani Yardım
Lesotho’ya 145 Ton Un (Lesotho)
Afrika kıtasında etrafı tamamen Güney Afrika
Cumhuriyeti ile çevrili Lesotho, bağımsız bir krallıktır. Güney-kuzey doğrultusunda en geniş yeri ortalama 515 km olan ülkede yaklaşık 2 milyon kişi
yaşamaktadır. En Az Gelişmiş Ülkeler (EAGÜ) kategorisinde bulunan Lesotho için 145 ton un temin
edilmiştir. Ulaştırılan gıda yardımı 5 yaş altı kreşlere, HIV merkezlerine ve emziren annelere öncelik
verilerek dağıtılmıştır.
Kuraklık ve gıda yetersizliği
sıkıntısı çeken 9 Afrika
ülkesine acil gıda yardımı
yapılmıştır.
Afrika Ülkelerine Gıda Yardımı (Uganda)
Afrika’daki farklı ülkelerde yaşanan iç savaş, siyasi
gerginlikler, kamu ve özel sektörde mevcut kapasite yetersizlikleri, endemik hastalıklar ve salgınlar
kıtada yer alan ülkelerin kalkınma potansiyellerini olumsuz olarak etkilemektedir. Bu kapsamda,
kuraklık ve gıda yetersizliği sıkıntısı çeken 9 Afrika ülkesine (Ruanda, Burundi, Kenya, Tanzanya,
Uganda, Cibuti, Sudan, Çad, Mali) acil gıda yardımı
yapılmıştır.
189
ORTA DOĞU VE
AFRİKA
Sé Bölgesinde Çömlekçiliğin
Geliştirilmesi (Benin)
Benin Turizm ve El Zanaatları Bakanlığı tarafından
Benin’in Turistik Sé bölgesinde el sanatı olarak
kabul edilen çömlekçiliğin oldukça ilkel şartlarda
makine yardımı olmaksızın yapıldığı bildirilmiştir.
Söz konusu talep doğrultusunda geliştirilen projeyle ilk etapta, Anadolu çömlekçiliğinin merkezlerinden Menemen’de Benin’den davet edilen 9 kadın 2 ay süre ile eğitim görmüştür. Çömlek ustaları
tarafından makine ile üretim teknikleri öğretilmiş
ve Beninli çömlekçilere Menemen Belediye Başkanı tarafından makine hediye edilmiştir. Projenin
ikinci aşaması olarak ise Benin’in Sé bölgesinde
bir çömlek atölyesi inşasının yapılması uygun görülmüştür. Çömlekçilik atölyesinin tefrişi için çok
sayıda teknik ekipman Türkiye’den temin edilerek
Benin’e gönderilmiştir. Gönderilen malzemelerin
kullanımı hususunda ise 2 aylık bir eğitimin de yerinde düzenlenmesi planlanarak turistlerin rağbet
ettiği bölgede, gelir sağlayıcı nitelikte olan çömlekçiliğin geliştirilebilmesine olanak sağlanmıştır.
Turizm
DOĞU VE GÜNEY ASYA,
PASİFİK VE LATİN AMERİKA
>> AFGANISTAN
>> MOĞOLISTAN
>> PAKISTAN
>> MYANMAR
>> DIĞER ÜLKELER (ARJANTIN, BANGLADEŞ,
BELIZE, BOLIVYA, BREZILYA, ENDONEZYA,
FILIPINLER, FIJI, GUATEMALA, KAMBOÇYA,
KOLOMBIYA, KÜBA, LAOS, MALDIVLER,
MEKSIKA, PERU, SAMOA, SOLOMON ADALARI,
SRI LANKA, ŞILI, VANUATU)
DOĞU VE GÜNEY ASYA,
PASİFİK VE LATİN AMERİKA
AFGANİSTAN
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
AFGANİSTAN
NÜFUSU
29.835.392
YÜZÖLÇÜMÜ
652.864 km²
TİKA 2013 Afganistan
Harcamalarının
Sektörel Dağılımı (%)
Eğitim
Diğer Sosyal Altyapı ve Hizmetler
%26,64
%1,49
Sağlık
Ekonomik Altyapılar ve Hizmetler
%32,92
%36,11
Su ve Sanitasyon
Tarım ve Hayvancılık
%0,39
%0,99
İdari ve Sivil Altyapılar
%3,45
Afganistan’ın yıllara
göre bütçeden
aldığı pay (%)
%
18,60
2008
2009
%
24,40
2010
%
29,83
%
10,30
2011
2012
%
7,11
2013
193
DOĞU VE GÜNEY ASYA,
PASİFİK VE LATİN AMERİKA
%
45,12
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
AFGANİSTAN
Sarıpul’da düzenlenen eğitim için ise yine 3 akademisyen görevlendirilmiş ve öğretmenlere yönelik
aynı eğitim programı 29 Ocak-13 Şubat 2013 tarihleri arasında verilmiştir.
SOSYAL ALTYAPI VE HİZMETLER
Eğitim
Belh Vilayeti Eğitim Müdürlüğü’nün
Desteklenmesi
Belh Vilayeti Eğitim Müdürlüğü’nün talebi üzerine,
müdürlük binalarının tadilat ve tefrişatı yapılmıştır.
Tadilat kapsamında 385 m2’lik alanda iç boya yapılmış ve ayrıca müdür odası, yazı birimi, sekreterlik ve koridor duvarları 140 cm yüksekliğine kadar
lambiri ile kaplanmıştır. Tefrişat kapsamında ise
konferans salonuna 160 koltuk, ses sistemi, 95 m2
perde, projeksiyon ve perdesi, kürsü, klima, çelik
dolap, müdür odası takımı, ofis masası ve sandalyesi gibi donanım malzemeleri temin edilmiştir.
4 köye hizmet veren
16 derslikli Şehit Malik
Gulrahman Okulu’nun tadilat
ve tefrişatı...
Şehit Malik Gulrahman Okulu’nun
Tadilat ve Tefrişatı
Kabil ili Bagrami ilçesine bağlı Jerneyl Seyfettin Han köyü ve çevre 4 köye hizmet veren ve 37
öğretmen ve idari personelin görev yaptığı, 2.498
öğrencinin eğitim gördüğü Şehit Malik Gulrahman
Okul binasının ihtiyaç duyduğu tadilat ve tefrişat
gerçekleştirilmiştir. Bu kapsamda 16 derslikli okul
için 250 öğrenci sıra ve masası ile 15 yazı tahtası
temin edilmiştir. Okulda, ilk, orta ve lise düzeyinde
eğitimler 3 vardiyalı olarak verilmektedir. 8.000 m2
arazi üzerinde kurulu binada idari oda, laboratuvar,
kütüphane, depo ve bekçi odası bulunmaktadır.
Cevizcan Vilayeti Şibirgan İli Kazancı
Baba Okulu Tadilatı
Cevizcan Vilayetinde Başkanlığımızca yaptırılan
Kazancı Baba Okulu’nun tuvaletlerinin su tesisatları yenilenmiş, su kuyusu ile su deposu mekanik
bağlantısı kurulmuş, ana bina kapı ve pencere
tadilatı ile dış cephe boyası yapılmış ve jeneratör
temin edilmiştir. 1.500’den fazla öğrencinin eğitim
gördüğü okulun genel tadilatı ise 7 Mayıs 2013’te
tamamlanmıştır.
Cevizcan Vilayeti Eğitim Müdürlüğü’ne
Malzeme Temini
Afganistan genelinde mevcut 12.000 devlet okulunda % 37’si kız olmak üzere 7 milyon öğrenci
eğitim görmektedir. Ülke genelinde eğitimle ilgili
fiziksel altyapının yetersiz olmasına paralel olarak,
Cevizcan Vilayetinde de altyapı yetersizlikleri görülmektedir. Örneğin yaşanan elektrik kesintileri
birçok kurumun işleyişinde sorunlar doğurmakta
olup, bu durumdan etkilenen kurumlardan biri de
Eğitim Müdürlüğü’dür. Bu kapsamda Cevizcan Valiliği’nin talebi üzerine 1 adet 15 kilovatlık jeneratör, 1 adet 100 kilovatlık regülatör ve 20 metrelik
elektrik kablosu temin edilerek Cevizcan Vilayeti
Eğitim Müdürlüğü’ne teslim edilmiştir.
Cevizcanlı ve Sarıpullu Anaokulu
Öğretmenlerine Formasyon Eğitimi Verilmesi
Cevizcan ve Sarıpul merkez ve ilçelerinde görev
yapan 70 anaokulu öğretmeninin formasyon eğitimine destek verilerek Cevizcan’da düzenlenen eğitim için 3 akademisyen 11–27 Ocak 2013 tarihleri
arasında Türkiye’den görevlendirilmiştir. İki gruba
ayrılan öğretmenlere birer hafta eğitim verilmiştir.
194
Celriz’de 600 öğrencili
8 sınıflı Veli Asır Okulu
ile Çak’da bin öğrencili
16 sınıflı Şehit Kerim
Okulu’nun yapımı…
Cevizcan ve Sarıpul’da
70 anaokulu öğretmeninin
formasyon eğitimine
destek verildi.
Vardak Veli Asır Okulu ile Çak Şehit
Kerim Okulu’nun Tefrişatı
Afganistan’ın eğitim altyapısındaki eksikliklerin giderilmesi amacıyla Afganistan Eğitim Bakanlığı ile
işbirliğinde Vardak iline bağlı Celriz’de 600 öğrenci
kapasiteli 8 sınıflı Veli Asır Okulu ile Çak ilçesinde
yaklaşık 1.000 öğrenci kapasiteli 16 sınıflı Şehit
Kerim Okulu’nun yapımı tamamlanmıştır. Anılan
okullar için ihtiyaç duyulan müdür masası ve oturma takımı ile toplam 480 öğrenci sıra ve masası ve
36 öğretmen masa ve sandalyesi temin edilmiştir.
Belh Vilayeti Mezar-ı Şerif İli Bektaş
Ortaokulu’nun Tefrişatı
Başkanlığımız tarafından 2005 yılından günümüze
kadar Afganistan’da 86 adet okul inşası gerçekleştirilerek bu sayede yılda 100 binden fazla öğrencinin eğitim hizmeti alması sağlanmıştır. Aynı
şekilde, 300.000’den fazla öğrencinin eğitim gördüğü Belh Vilayetinde okullardaki ekipman yetersizliği için çalışmalar yapılmıştır. 2013 yılında Belh
Vilayeti Mezar-ı Şerif ilinde yer alan Bektaş Ortaokulu’na destek verilmiştir. 2.474 öğrencinin eğitim
gördüğü okul için 320 öğrenci masa ve sırası ile
16 öğretmen masa ve sandalyesi temin edilmiştir.
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
AFGANİSTAN
görmektedir. Cevizcan Valiliği’nin talebi üzerine
anılan okul için 320 adet öğrenci masa ve sırası ile
16 adet öğretmen masa ve sandalyesi alımı gerçekleştirilmiştir.
Belh Mezar-ı Şerif İli Sultan Raziye Kız
Okulu’nun Tefrişatı
Belh Vilayeti İktisat Müdürlüğü tarafından 4.000
öğrenci kapasiteli Mezar-ı Şerif Sultan Raziye
Kız Lisesi’nin masa ve sıra ihtiyacının giderilmesi
amacıyla 500 adet öğrenci masa ve sırası ile 25
adet öğretmen masa ve sandalyesi temin edilmiştir.
Belh Vilayeti Mezar-ı Şerif İli Mevlana
Celaleddin Belhi Okulu’nun Tefrişatı
1 milyonun üzerinde nüfusa sahip Belh Vilayetinde
300.000’i aşkın öğrenci eğitim görmektedir. Öğrenci sayısının yoğunluğu ve ilin fiziksel imkansızlıkları nedeniyle okullardaki ekipman yetersizlikleri
büyük bir sorun teşkil etmektedir. Bu kapsamda
Mevlana Celaleddin Belhi Okulu’nda eğitim gören
öğrenciler için yeterli sayıda masa ve sıra bulunmadığı tespit edilerek 12.000 öğrencinin öğrenim
gördüğü okula 500 öğrenci masa ve sırası ile 25
öğretmen masa ve sandalyesi temin edilmiştir.
12.000
12.000 öğrenci kapasiteli
Mevlana Celaleddin
Belhi Okulu için yetersiz
gelen öğrenci masa
ve sandalyeleri
temin edilmiştir.
Faryab Kurgan ilçesinde
tam donanımlı ve ihtiyaçlara
cevap veren 1.200 m2
kapalı alana sahip 2 katlı,
12 derslikli bir lise inşa
edilmiştir.
Faryab Kurgan İlçesi 12 Sınıflık
Lise Hizmet Binası Tefrişatı
Faryab Vilayetinde bulunan 339 okulda yaklaşık
200.000 öğrenci yetersiz fiziksel koşullarda eğitim
görmektedir. Bu kapsamda, Kurgan ilçesinin okul
ihtiyacına cevap vermek amacıyla tam donanımlı
ve ihtiyaçlara cevap veren okul yapımı tamamlanarak 1.200 m2 kapalı alana sahip 2 katlı, 12 derslikli bir lise inşa edilmiştir. Toplam alanı 5.400 m2
olan lise arazisi ise duvar ile çevrilmiştir. Anılan
195
DOĞU VE GÜNEY ASYA,
PASİFİK VE LATİN AMERİKA
Hamid Karzai Lisesi’ne Teknik Malzeme
NATO’nun Afganistan’daki Uluslararası Güvenlik
Yardım Kuvveti olan ISAF’ın görev alanını Afganistan’ın tamamına yaymak amacıyla İl İmar Ekipleri
(PRT) kurulmuştur. Bunlardan bir tanesi ülkemiz
tarafından Vardak’ta oluşturulmuştur. Afganistan’ın güvenlik sorumluluklarının ISAF tarafından
2014 yılı sonuna kadar tedricen Afgan makamlarına devredilmesi sürecinde görevi nihayete eren
Vardak PRT’ye ait tesislerin Hamid Karzai Lisesi’ne
dönüştürülmesi kararlaştırılmıştır. Bu kapsamda,
Hamid Karzai Lisesi için laboratuvar ekipmanı,
sıra, masa, yatak ve yemekhane malzemelerinden
oluşan temel ihtiyaçlar karşılanmıştır.
Belh Çarkent İlçesi Pas-i Çay Beldesi
12 Sınıflı Okul Tefrişatı
Yaklaşık 3.500 kişinin yaşadığı Belh ili Çarkent ilçesi Pas-i Çay beldesinde yer alan 12 sınıflı okul,
çevre köylerden gelen öğrencilerle birlikte 500 kişiye hizmet vermektedir. Yapımı 2012 yılında Başkanlığımızca tamamlanan okulun 2013 yılında ise
tefrişatı yapılmıştır. Bu kapsamda, 276 öğrenci sıra
ve masası, 18 öğretmen sandalye ve masası, müdür ve müdür yardımcısı odaları için masa, koltuk,
dolap ve koltuk takımı, öğretmen odası için masa,
sandalye, kütüphane için sandalye, masa, kitaplık
ve dolap alınmıştır. Ayrıca, 1.000’er adet okuma ve
ders kitabı ile öğrenciler için kırtasiye malzemeleri
temin edilmiştir.
Cevizcan Vilayeti Şibirgan Şehri Şehit Abdul
Hâkim Kahraman Okulu’nun Tefrişatı
Ortalama 450.000 nüfuslu Cevizcan Vilayetinde
bulunan 203 okulda 100.000’in üzerinde öğrenci
eğitim görmektedir. İlde okur-yazar oranı erkeklerde % 46, kadınlarda ise % 22’dir. Cevizcan Vilayetine bağlı Şıbırgan şehrinde yer alan Şehit Abdul
Hâkim Kahraman Okulu’nda 2.703 öğrenci eğitim
Cevizcan Vilayeti Lise Müdürlerine Yönelik
Kapasite Geliştirme Programı
Afganistan Hükümeti tarafından yürütülen Afganistan Stratejik Planı ve Birleşmiş Milletler Ulusal
Eğitime Destek Stratejisi ile paralel olarak Afganistan’ın geçiş sürecinde insan kaynaklarının geliştirilerek kurumsal kapasitelerin artırılmasına
yönelik projeler desteklenmekte ve eğitim projeleri önceliği oluşturmaktadır. Cevizcan İl İmar
Ekibinin talebi doğrultusunda, Cevizcan merkez ve
ilçelerinde görev yapan 60 lise müdürüne 16-25
Şubat 2013 tarihleri arasında 54 saat süreli Eğitim
Yönetimi Semineri verilmiştir. Seminer ile liderlik
ve eğitim yönetimi alanlarında farkındalık amaçlanarak kurumsal kapasitenin iyileştirilmesine katkı
sağlamak hedeflenmiştir.
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
AFGANİSTAN
okulun tefrişi ise 2013 yılında yapılarak 276 öğrenci sıra ve masası, 18 öğretmen masa ve sandalyesi, müdür masası ve oturma takımı ile kitaplık
temin edilmiştir.
Cevizcan Vilayeti Şibirgan İli Yengi Arık
Kız Lisesi Çevre Düzenlemesi
Cevizcan Valiliği tarafından Yengi Arık Kız Lisesi’nin çevre duvarının yaptırılması okulda öğrenim
gören öğrencilerin korunması ve güvenliklerinin
temin edilmesi açısından önem arz etmektedir.
Bu kapsamda, okulun çevre duvarı ile bahçe kapısı yapılmış, tören alanı ve yürüme yolu için 103
m3 beton dökülmüş ve 300 m3 toprak dolgu yapılmıştır. Çalışmalar, 30 Haziran 2013 tarihinde
tamamlanmıştır. Cevizcan Vilayetinde bulunan 41
kız okulunda yaklaşık 40 bin öğrenci bulunmaktadır. Yengi Arık Kız Lisesi’nde ise 950 kız öğrenci
öğrenim görmektedir.
Cevizcan Vilayeti Şibirgan İli Gevher Şad
Begüm Kız Lisesi (Çerimgerhane Lisesi)
Cevizcan Vilayetinin Şibirgan şehrinde bulunan
Çerimgerhane Lisesi olarak da bilinen Gevher Şad
Begüm Kız Lisesi, 1984 yılından bu yana 4.000 öğrenciye hizmet vermekte ve eğitim faaliyetlerini
kurulan çadırlarda yürütmektedir. Başkanlığımız
tarafından lisenin bina ihtiyacının karşılanmasına
yönelik olarak 42 sınıflı Kız Okulu inşa edilmiştir.
Okul 10.000 m2 arazi üzerinde 3.000 m2 kapalı
alana sahiptir. Çift vardiyalı eğitim sisteminin uygulandığı ve her vardiyada 1.680 öğrenciye hizmet
verebilecek kapasitede yaptırılan okul, Afganistan’da Başkanlığımızca gerçekleştirilen ikinci büyük okul projesidir.
Yapımı Haziran 2012’de tamamlanan okulun tefrişatı 2013 yılının Mayıs ayında yapılarak 9 kalem
mobilya malzemeleri, 17 kalem elektrik ve elektronik malzemeleri, 125 kalem kimya laboratuvarı
malzemeleri, 43 kalem biyoloji laboratuvarı malzemeleri ile 120 kalem fizik laboratuvarı malzemeleri temin edilmiştir.
16
Sarıpul’da 16 sınıflı Asyaabad
Kız Lisesi’nin 2013 yılında
tefrişatı yapılmıştır.
Sarıpul Vilayeti Asyaabad Kız Lisesi Tefrişatı
Okur-yazar oranlarının son derece düşük olduğu
532.000 nüfuslu Sarıpul’da, erkeklerin % 18’i, kadınların ise % 6’sı okuma yazma bilmektedir. Anılan bölgede yer alan ve 700 öğrencinin eğitim gördüğü, 2012 yılında yapımı tamamlanan 16 sınıflı
Asyaabad Kız Lisesinin 2013 yılında ise tefrişatı
yapılmıştır. Anılan lise için 320 öğrenci masa ve sırası, 24 öğretmen masa ve sandalyesi, müdür masası ve koltuk takımı ile kitaplık temin edilmiştir.
Kabil Askeri Lisesine Muhafız Binası
Başkanlığımız tarafından çağın gereklerine uygun,
modern bir eğitim tesisi olarak yeniden inşa
edilen Kabil Askeri Lisesi, 13 Mayıs 2010 tarihinde
düzenlenen törenle Afganistan’a teslim edilmiş
olup okulda 1.460 öğrenci eğitim almaktadır. 2013
yılında ise okul bünyesinde Muhafız Binasının
temelleri atılmıştır.
Kabil Askeri Lisesine Muhafız
Binasının temelleri atılmıştır.
Kabil İli Blok 13 Lisesi ile Blok 7 Liselerinin
Tefrişatı
Yaklaşık 5 milyon nüfusa sahip Kabil’de 16 Sınıflı
Blok 13 Lisesi ile Blok 7 Lisesi’nin yapımı gerçekleştirilmiştir. 3.000 öğrencinin faydalanmasının
öngörüldüğü okulların tefrişatı için toplam 640
öğrenci sıra ve masası, 48 öğretmen sandalye ve
masası, müdür masası ve oturma takımı ile kitaplık temin edilmiştir.
Cevizcan Vilayeti Şibirgan İli Hatice Cevizcani
Kız Lisesi’nin Desteklenmesi
Şibirgan ilinde bulunan 3.100 öğrenci kapasiteli
Hatice Cevizcani Kız Lisesi’ne 500 öğrenci masa ve
sırası ile 25 öğretmen masa ve sandalyesi sağlanmıştır.
196
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
AFGANİSTAN
Belh Mezar-ı Şerif Falah Eğitim Merkezi
Yurdu Çevre Düzenlemesi
Belh Vilayetinde Mezar-ı Şerif ilinde yer alan Falah
Eğitim ve Öğretim Yatılı Yurdu, 120 çocuğa ücretsiz
yatılı eğitim hizmeti vermektedir. Okulun fiziksel
şartlarının iyileştirilmesi amacıyla yurdun çevre
düzenlemesi yapılarak sulama tesisatı kurulmuş,
fıskiyeli çakıl havuz ile kamelya yapılmış, ahşap
bank temin edilmiş ve yürüyüş yolu için beton bordür ile beton parke döşenmiştir.
Belh Üniversitesi Ziraat Fakültesi’ne
Bilgisayar Laboratuvarı Kurulması
1988 yılında Mezar-ı Şerif’te kurulan Belh Üniversitesi, 4 fakülte ile eğitim-öğretim faaliyetlerine
başlamış ve bugün 15 fakülteyle hizmet vermektedir. Üniversite bünyesinde Mühendislik, Ekonomi,
Ziraat, İlahiyat, Edebiyat, Bilgisayar Bilimi, Gazetecilik, Hukuk, Kamu Yönetimi, Tıp, Eğitim Fakülteleri
ile Semangan ilinde yer alan Eğitim, Ziraat, Veterinerlik ve Eczacılık Fakülteleri bulunmaktadır.
Şirintagab Kohi Sayad Köyü 16 Sınıflık
Eğitim Enstitüsü’nün Tefrişatı
Özbek, Türkmen, Tacik ve Peştunların çoğunlukta
yaşadığı Faryab’ın Şirintagab ilçesine bağlı Kohi
Sayad köyü 30.000 nüfusuyla ülkenin en büyük
köyüdür. Köyde yaşayan çocukların eğitim ihtiyacını karşılamak amacıyla 2012 yılı Haziran ayında
Başkanlığımız tarafından 1.300 m2 kapalı alana
sahip 16 sınıflı Eğitim Enstitüsü inşa edilmiştir.
40
15 fakülteyle hizmet veren
Belh Üniversitesi Ziraat
Fakültesi’ne 40 kullanıcılı
bilgisayar laboratuvarı
kurulmuştur.
Cevizcan Vilayeti Teknik Eğitim Enstitüsü
ve Yurt Binası Yapımı
Cevizcan Vilayetinin Şibirgan şehrinde bulunan
Teknik Enstitü, 27 yıldır eğitim hizmeti vermektedir. Ancak imkânsızlıklar nedeniyle yurt ve idari
işlerini kiralık ve geçici binalarda devam ettirmektedir. 600 öğrencisiyle eğitim hayatına devam eden
enstitünün ihtiyaçlarının karşılanabilmesi amacıyla, yeni bir enstitü ve yurt binasının yapımına karar
verilmiş ve 2013 yılının Ocak ayında anılan çalışmalar başlatılmıştır.
Kabil Üniversitesi Türkoloji Bölümü’ne Destek
Afganistan’da en çok konuşulan ikinci yabancı dil
haline gelen Türkçe öğretimi ile ilgili talebi karşılamak üzere Kabil Üniversitesi Türkoloji Bölümü’nün
iyileştirilmesine yönelik çalışmalar yürütülmüştür.
185 öğrencinin eğitim aldığı fakültede, 6 derslik,
157 kişilik konferans salonu, 4 öğretmenler odası,
toplantı odası, dil laboratuvarı, bilgisayar laboratuvarı, kütüphane ile 3 çalışma odası ve dinlenme
salonu bulunmaktadır.
Sağlık
Afganistan’da Sağlık Altyapısının Kurulması
Afganistan’da uzun süren savaşlar, Afgan halkının
sağlık hizmetlerine ulaşımını zorlaştırmış, sağlık
alanında fiziksel altyapı yetersizlikleri ile uzman
sağlık personeli hususunda sıkıntı yaşanmasına
sebep olmuştur. Başkanlığımız tarafından işletilmekte olan sağlık kuruluşları ve sağlık alanında
verilen destekler aracılığıyla Afganistan’ın en büyük sorunlarından birisi olan sağlık sektörünün
iyileştirilmesi amaçlanmaktadır. İşletilen bu sağlık
kuruluşlarında 2005 yılından 2013 yılının sonuna
kadar olan süre zarfında 5 milyona yakın Afgan vatandaşına sağlık hizmeti sunulmuştur. Bu amaçla
işletilen sağlık kuruluşlarından bazılarının hizmetlerine aşağıda yer verilmektedir.
Faryab Vilayeti Meymene Afgan-Türk
Dostluk İl Hastanesi
2005 yılından itibaren işletilmekte olan Faryab
Vilayeti Meymene şehrinde yer alan Meymene
Afgan-Türk Dostluk İl Hastanesi, şehrin en büyük
hastanesidir. 170 yatak kapasitesine sahip hastanede, 37’si doktor olmak üzere toplam 167 personel görev yapmaktadır. Hastane bünyesinde yata197
DOĞU VE GÜNEY ASYA,
PASİFİK VE LATİN AMERİKA
Belh Üniversitesi Rektörlüğü’nün talebi üzerine,
Başkanlığımızca Ziraat Fakültesi’nin bilgisayar laboratuvarı için malzeme desteği sağlanmıştır. Bu
kapsamda 40 masaüstü bilgisayar, 4 projeksiyon
ve perdesi, 3 siyah beyaz yazıcı, renkli yazıcı, bilgisayar masa ve sandalyesi, perde, halı, çelik kapı ve
dolap temin edilerek malzemeler üniversite yetkililerine teslim edilmiştir.
Belh Mezar-ı Şerif
Falah Eğitim Merkezi
Yurdu’nda fiziksel şartların
iyileştirilmesi amacıyla
yurdun çevre düzenlemesi
yapılarak sulama tesisatı
kurulmuştur.
Enstitü için ihtiyaç duyulan tefrişat ise 2013 yılında gerçekleştirilmiştir. Bu kapsamda 320 öğrenci
masa ve sırası, 24 öğretmen masa ve sandalyesi,
müdür masası ve oturma takımı ile kitaplık temin
edilmiştir.
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
AFGANİSTAN
rak tedavi gören günlük ortalama hasta sayısı 140
iken ayakta tedavi edilen hasta sayısı 400 civarındadır. Hastanede 2013 yılında yaklaşık 310.000 kişiye sağlık hizmeti verilmiştir.
Hastaneye olan yoğun talep nedeniyle ek poliklinik
hizmet binası inşa edilmiş ve söz konusu binaya
20 Haziran 2013 tarihi itibariyle malzeme desteği sağlanmıştır. Temin edilen malzemeler şu kalemlerden oluşmaktadır: 4 aspiratör, 4 muayene
lambası, 1 röntgen cihazı, 8 tekerlekli sandalye, 40
hasta yatağı ve dolabı, 75 hasta başı yemek masası, çim biçme makinesi, kamera sistemi, 7 TV, 4
termosifon, vantilatör, klima, EKG cihazı, jeneratör,
ultrason cihazı, 70 battaniye, buzdolabı, 2 koltuk
takımı, lojman için 3 çekyat.
Şibirgan Afgan-Türk Dostluk Çocuk Hastanesi
2005 yılından beri işletilmekte olan Şibirgan Afgan-Türk Dostluk Çocuk Hastanesi, 75 yatak kapasitesi ile Afganistan’ın kuzey bölgesinde yer alan
tek çocuk hastanesi olmasının yanında bölgede
çocuk cerrahi bölümüne de sahip tek hastanedir.
Hastanede, 30’u doktor olmak üzere toplam 130
personel görev yapmaktadır. Hastane bünyesinde
yatarak tedavi gören günlük ortalama hasta sayısı
70 iken ayakta tedavi edilen hasta sayısı 300 civarındadır. Hastanede 2013 yılında yaklaşık 150.000
kişiye sağlık hizmeti verilmiştir.
Hastane tarafından her yıl düzenlenen sünnet şölenleri kapsamında toplam 3.000 çocuk sünnet
edilmiştir. Buna ek olarak, hastane görevlilerince
bölgede bulunan yetimhaneler ile sağlık hizmetinden yoksun merkezden uzak alanlara gidilerek 1-3
gün arasında değişen sürelerle sağlık taramaları
yapılmaktadır. Taramalar ile yaklaşık 3.000 hasta tedavi edilmiş ve tedavi için gerekli ilaçlar temin edilmiştir. Belirli aralıklarla kan bağışı ve aşı
kampanyaları düzenlenmektedir. Başkanlığımızca
hastanenin anılan ihtiyaçlarının karşılanmasına
destek vermek için 2013 yılı içerisinde laparotomi,
apendektomi, torasik, üroloji, mikro cerrahi setleri
198
300.000
Yılda 300.000 kişiye sağlık
hizmeti sunan Talokan ve
Hoca Bahauddin İlçeleri
Afgan-Türk Dostluk AnaÇocuk Sağlığı Kliniklerine
konteynerler, hasta nakil
araçları ile teknik donanım
temin edilmiştir.
Meymene Afgan-Türk Dostluk
İl Hastanesi’ne ek poliklinik
hizmet binası inşa edilmiştir.
150.000
Şibirgan Afgan-Türk
Dostluk Çocuk Hastanesi’nde
Hastanesi’nde yılda 150.000
kişiye hizmet verilmektedir.
kan elektrolit belirtme cihazı, hormanların belirtme cihazı, inkibator, kalp ritim motörü, röntgen
filmi yıkama ve kurutma makinesi gibi çok sayıda
tıbbi cihaz ve hastanenin donanımı için çok çeşitli
kalemlerde malzeme alımı yapılmıştır.
Talokan ve Hoca Bahauddin İlçeleri AfganTürk Dostluk Ana-Çocuk Sağlığı Klinikleri
Tahar ilinde biri Hoca Bahaüddin ilçesinde, diğeri
Talokan ilçesinde olmak üzere 2005 yılından beri 2
adet Ana-Çocuk Sağlığı Kliniği işletilmektedir. Talokan ilçesinde bulunan Afgan-Türk Dostluk Ana-Çocuk Sağlığı Kliniğinde 6’sı doktor olmak üzere
toplam 38 personel hizmet vermektedir. Hoca
Bahaüddin ilçesinde bulunan Afgan-Türk Dostluk
Ana-Çocuk Sağlığı Kliniğinde ise 4’ü doktor olmak
üzere toplam 30 personel görev yapmaktadır. Kliniklerde 2013 yılında yaklaşık 300.000 kişiye sağlık hizmeti verilmiştir.
Söz konusu kliniklerde doğum kontrol ile ana-çocuk sağlığı konusunda eğitim verilmeye başlanmasıyla birlikte herhangi bir sağlık personelinin
yardımı ile doğum yapanların oranı başlangıçta
sadece % 5 iken 2013 yılında bu oran % 60’lara
ulaşmıştır. Aile planlamasına yönelik eğitimlerden faydalanan ailelerin oranı ise % 10’lardan %
90’lara yükselmiştir. Gezici ambulanslarla köylerde yapılan sağlık taramalarında sağlık merkezine
ulaşması mümkün olmayan birçok insana sağlık
hizmeti sunulmuş ve çocukların aşı olmaları için
bölgede önemli çalışmalar yapılmaktadır. Kliniklerin tıbbi ve tıbbi olmayan malzemelerinin temini
kapsamında 2013 yılı içerisinde 3 klimalı konteyner, 2 arazide kullanışlı motor, 2 dizüstü bilgisayar,
2 televizyon ve 1 otoklav alımı yapılmıştır.
Dr. Rıfkı Kamil Urga Sanatoryumunun
Yeniden Yapımı
Ülkemizin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk’ün
özel doktorluğunu yapmış, yine Atatürk’ün görevlendirmesi üzerine Dr. İbrahim Rebi Barkın ve Dr.
Fuat Togar’dan oluşan ekibinin başında Kabil’e
giderek ülkenin ilk tıp fakültesini kuran Dr. Rıfkı
Kamil Urga, Afganistan’da geçirdiği 17 yıl boyunca sayısız hizmette bulunmuştur. Urga, Afganistan’daki ilk yıllarında Mülkiye Hastanesi cerrahi
uzmanlığı, Emanullah Han zamanında kralın özel
doktorluğu ve sonrasında hanedan doktorluğu görevlerini üstlenmiştir. Daha sonra Afganistan’da
yaşanan karışıklıklar üzerine bir dönem Türkiye’ye
dönen Urga, Afgan lider Muhammed Nadir Şah’ın
daveti üzerine 1930’da tekrar Afganistan’a dönmüş ve ekibi ile birlikte Mektebi Tıbbiye Okulunda
tıp eğitimi vermiştir. Şah’ın Kabil’in batısındaki Aliabad bölgesinde 1931-1933 yılları arasında yaptır-
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
AFGANİSTAN
dığı büyük tüberküloz sanatoryumuna Afgan Kralı
ve halkının kendisine duyduğu sevginin işareti olarak Dr. Rıfkı Kamil Urga Sanatoryum Hastanesi adı
verilmiştir.
Başkanlığımız tarafından yıkık ve harabe durumda
bulunan sanatoryum binasının rölöve ve tespitlerinin yapımının ardından aynı arazi içerisinde, yeni
bir sanatoryum binası yapılması için çalışmalar
başlatılmıştır.
Sarıpul Vilayeti Süzmekale İlçesi
Katakale Köyü CHC Klinik Yapımı
Afganistan genelinde yaptırılan klinikler, ülkenin
sağlık sektörüne verilen öneme işaret etmektedir.
Katakale’de yaptırılan CHC Klinik Hizmet Binası da
bunun en güzel örneklerinden birisidir. Süzmekale
ilçesinin merkezi olan Katakale, Sarıpul merkeze
yaklaşık 70 km mesafede ve nüfusu 15.000 olan
bir yerleşim yeridir. Sarıpul Vilayeti Süzmekale ilçesinin merkezi Katakale’ye kazandırılan kliniğin
2013 yılı Eylül ayında açılışı yapılmıştır. Söz konusu klinik doğum odası, ameliyat odası, laboratuvar, muayene odası, eczane, depo, doktor odası,
sterilizasyon odası, bebek bakım odası ve danışma
odasından oluşmaktadır. Bina 400 m2 kapalı alana
sahip olup tek katlıdır. Ayrıca bahçede 6 bölmeden
oluşan tuvalet binası, 1 su deposu ve 1 jeneratör
binası bulunmaktadır. Katakale civarında bulunan
18 köyün faydalanması öngörülen kliniğin yılda
yaklaşık 35 bin kişiye sağlık hizmeti vermesi planlanmaktadır.
HAS Derneği El-Hayat
Hastanesi’ne acil vakalarda
yaralıların Kabil’deki diğer
hastanelere sevkinin
yapılabilmesi amacıyla,
1 adet tam teşekküllü
ambulans temin edilmiştir.
Koruma Genel Müdürlüğü Sağlık Kliniği
Personeli Kapasite Geliştirme Programı
Afganistan Cumhurbaşkanlığı Koruma Başkanlığı
sağlık personeline yönelik olarak planlanan kapasite artırımı programı kapsamında Sağlık Bakanlığı
ile işbirliğinde eğitim programları düzenlenmiştir.
İlk program, 3 sağlık personelinin katılımıyla 3 Eylül-24 Ekim 2012 tarihleri arasında, ikinci program
4 personelin katılımıyla 18 Kasım-8 Aralık 2012 tarihleri arasında ve 5 kişinin katılımının sağlandığı
üçüncü program ise 23 Aralık 2012–13 Ocak 2013
ile 6 Ocak-26 Ocak 2013 tarihleri arasında gerçekleştirilmiştir.
HAS Derneği El-Hayat Hastanesi’ne
Ambulans Temini
İnsani Yardım Derneği (HAS), 2001 yılının Eylül
ayında bir grup Afgan gönüllü doktor tarafından
kurulan bir Afgan sivil toplum kuruluşudur. Al-Hayat Hastanesi de HAS tarafından Kabil’in batısında
kurulmuştur. Hastane; Kabil, Vardak, Gazne, Kandahar ve Pagman ana yolu üzerinde yer almakta
olup bu yolların darlığı nedeniyle meydana gelen
birçok kazada yaralananlara tedavi imkânı sunmaktadır. Benzer şekilde, yaralıların tedavilerinin
mümkün olmadığı durumlarda şehirdeki başka
hastanelere sevk etmektedir. Bu kapsamda hastaneye acil vakalarda yaralıların Kabil’deki diğer
hastanelere sevkinin tam zamanında yapılabilmesi amacıyla, 1 adet tam teşekküllü ambulans temin
edilmiştir.
Kabil İli BHC Kliniklerine Tıbbi
Donanım Desteği
Kabil’in kuzeyinde yer alan ve Kabil’den 44 km
uzaklıkta olan Karabağ ilçesi, 95.000 kadın ve
85.000 erkek nüfusa sahiptir. İlçede 68 tane İlçe
Yerel Kalkınma Şurası, 6 adet klinik, 20 yataklı
hastane ve veteriner kliniği bulunmaktadır. Kabil ili
Karabağ ilçesinde bulunan İstergıç BHC Kliniği, Kale-i Musa BHC Kliniği ve Bağ-ı Alam BHC Kliniği adı
geçen köylere sağlık hizmeti sunmaktadır. Anılan
199
DOĞU VE GÜNEY ASYA,
PASİFİK VE LATİN AMERİKA
Meymene Afgan-Türk Dostluk
Ebe Eğitim Merkezi
Nitelikli ebe yetiştirilmesi ve böylelikle anne ve
çocuk ölüm oranının düşürülmesinin hedeflendiği
Ebe Eğitim Merkezi’nde bir eğitim dönemi 24 ay
olup, bu dönem süresince 32 öğrenci eğitim görmektedir. Böylece 4 yıl içerisinde bölgenin ebe ihtiyacının karşılanması planlanmaktadır. Bunun yanı
sıra inşa edilen okul binası ebe adayı öğrencilerin
ve hemşirelerin aynı anda eğitilmesine imkân sunacak kapasitede tasarlanmıştır.
Katakale’ye kazandırılan
kliniğin yılda 35.000 kişiye
sağlık hizmeti verebilecektir.
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
AFGANİSTAN
klinikler tarafından ihtiyaç duyulan 28 kalem tıbbi
ekipman ve malzemeler temin edilmiştir. Buna ek
olarak, Kabil ili Bagrami ilçesine bağlı Jerneyl Seyfettin Han köyünde bulunan ve civardaki 4 köye de
hizmet sunan BHC Kliniğinin tıbbi donanımı gerçekleştirilmiştir.
Tahar ve Badahşan Vilayetlerinde
Sünnet Şöleni
Yaklaşık 850.000 nüfuslu Tahar ve Badahşan Vilayetlerinde yer alan Talokan ve Hoca Bahaüddin
Afgan-Türk Dostluk Ana-Çocuk Sağlığı Kliniklerinde kimsesiz ve yoksul aile çocukları sünnet ettirilmektedir. 3-10 Haziran 2013 tarihleri arasında
Tahar’da, 1-8 Temmuz 2013 tarihleri arasında ise
Badahşan’da düzenlenen sünnet organizasyonları
kapsamında toplam 2.560 çocuk sünnet ettirilmiştir. Organizasyonlar çerçevesinde doktor ve hemşirelerin bölgeye sevk edilerek görevlendirilmeleri
ile sağlık ekipleri için gerekli olan tıbbi malzemelerin temini gerçekleştirilmiştir.
İdari ve Sivil Altyapılar
2.560
Talokan ve Hoca Bahaüddin
Afgan-Türk Dostluk AnaÇocuk Sağlığı Klinikleri’nde
kimsesiz ve yoksul aile
çocuklarının sünnet
organizasyonları kapsamında
2.560 çocuk sünnet
ettirilmiştir.
Kan Verme Bilincinin Geliştirilmesine
Yönelik Bilgilendirici El Broşürü Basımı
Afganistan Halk Sağlığı Bakanlığı İyileştirici Tıp
Genel Başkanlığı çeşitli programlarla ülkedeki kan
verme bilincini geliştirecek çalışmalar yürütmektedir. Bu kapsamda, kan verme bilincinin geliştirilmesi amacıyla temel bilgilerin yer aldığı 16.000
adet el broşürü basılmıştır.
Su ve Sanitasyon
Cevizcan Vilayeti Mısırabad Köyü
Su Deposu Yapımı
Cevizcan Vilayetinde yer alan Mısırabad köyünde
yaklaşık 2.000 kişi yaşamaktadır. Köyde sağlıklı
içme suyu temininde yaşanan sıkıntıların giderilmesi amacıyla çalışmalar, 13 Haziran 2013 tarihinde başlatılarak 250 m3 hacminde betonarme
bir su deposu inşa edilmiş ve 9 Eylül 2013 tarihinde köy halkının hizmetine sunulmuştur.
Tahar Vilayeti Talokan İlçesi Ali Şir
Nevai Köyüne Su Kuyusu Açılması
Tahar Vilayeti Talokan ilçesine bağlı Ali Şir Nevai
köyünde içme suyu temininde yaşanan sıkıntıyı
gidermek için Mayıs 2013 tarihi itibariyle çalışmalara başlanmış, bu kapsamda 1 adet 10 inçlik su
kuyusu açılarak gerekli olan su pompası, 3 kilovatlık jeneratör ve 4 m yüksekliğinde ayaklı 6.000 litre
kapasiteli su deposu temin edilmiştir. 3 Temmuz
2013’te açılan su kuyusu köyde yaşayan 200 ailenin hizmetine sunuluştur.
200
Tahar Vilayeti Talokan İlçesi
Ali Şir Nevai Köyü’nde 6.000
litre kapasiteli su deposu ve
su kuyusu köyde yaşayan
200 ailenin hizmetine
sunulmuştur.
Ulusal Meclis Bürokratlarının Eğitimi
Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından Afganistan
Ulusal Meclisi Genel Sekreterliği’nde görev yapan
9 kişilik bürokrat heyeti için, TBMM’de yasama, denetim süreçleri, idari teşkilat yapısı ve işleyişi ile
anılan heyetin çalışma alanlarına ilişkin bir eğitim
programı düzenlenmiştir. 6-12 Ekim 2013 tarihleri arasında gerçekleştirilen program kapsamında
konuk bürokratlara yasama, denetim, bütçe, dış
ilişkiler ve halkla ilişkiler konularında sunumlar
yapılmıştır. Program sonunda katılımcılara sertifika verilmiştir. Sertifika töreninde Afganistan
Ulusal Meclisi görevlilerinden oluşan bürokratlar
adına konuşan Afganistan Ulusal Meclisi Bilgi ve
Halkla İlişkiler Genel Müdürü Qadam Ali Niqpai,
Türkiye’nin her zaman kendilerine yardımcı olan
bir ülke olduğunu ve Afgan halkının Türkiye’yi dost
ve kardeş ülke olarak gördüğünü vurgulamıştır.
Hâkim ve Savcılara Yönelik Terörizm ve
Organize Suçlarla Mücadele Eğitimi
Türkiye Adalet Bakanlığı Eğitim Dairesi Başkanlığı ile işbirliğinde Afgan hâkim ve savcılara Adalet
Akademisi’nde terörizm ve organize suçlarla mücadele konulu bir seminer düzenlenmiştir. Otuzar
kişilik iki grup halinde düzenlenen programların
ilki 17-22 Haziran, diğeri ise 18-25 Kasım 2013
tarihleri arasında gerçekleştirilmiştir. Program
çerçevesinde, ülkemizdeki yargı ve savcılık sistemi
ile terörizm ve organize suçlarla mücadele konularında Türk mevzuatı ve uygulamalarına ilişkin
sunumlar yapılmıştır. Buna ek olarak, yargı ve savcılık sistemi uygulamalarının yerinde görülmesi
amacıyla Anayasa Mahkemesi Başkanlığı, Yargıtay
Başkanlığı, Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu,
Bilgi İşlem Daire Başkanlığı ve Sincan Cumhuriyet Başsavcılığı ziyaret edilmiştir. Anılan heyet için
İstanbul’u kapsayan bir kültürel gezi programı da
düzenlenmiştir.
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
AFGANİSTAN
Kabil Valiliği Heyetinin Türkiye Ziyareti
Kabil Yerel Yönetimler Genel Başkanı ve Kabil Valisi başkanlığında 10 kişiden oluşan heyet, 10-18
Aralık 2013 tarihleri arasında ülkemize gelerek
başta İçişleri Bakanlığı olmak üzere, TOKİ Başkanlığı, Ankara, Konya, İstanbul Valilikleri, İstanbul
Büyükşehir Belediyesi ve Altındağ Belediyesi’nde
görüş alışverişinde bulunmuşlardır. Afgan heyet,
Konya ziyareti sırasında Konya Valisi tarafından,
İstanbul ziyareti sırasında ise İstanbul Büyükşehir
Belediye Başkanı ve İstanbul Valisi ile görüşme imkânı bulmuştur.
Vardak İl Şura Binası Tadilatı
İl ve ilçe şuraları, Afganistan’da toplumsal barışın
sağlanmasında oldukça önemli bir role sahiptir.
Afgan makamlarınca Vardak halkının bir evi olarak
nitelenen İl Şura binası, yapılan sivil ve idari kalkınma çalışmalarının merkezindedir. 2011 yılında
Başkanlığımızca açılışı yaptırılan Vardak İl Şura
Binası, 23 Kasım 2012 tarihinde meydana gelen
terör saldırısının ardından kullanılamaz duruma
gelmiştir. Gerçekleştirilen çalışmaların ardından
tekrar fonksiyonel duruma getirilen bina, tüm Afgan halkının kullanımına sunulmuştur.
Sarıpul’da 6 kaymakam,
1 vali yardımcısı ve
6 il müdürüne, kamu
yönetimindeki yeni
yönelimler konusunda
eğitim verilmiştir.
Çatışmalarda kullanılamaz
hale gelen Vardak İl Şura
binasının tadilatı yapılmıştır.
Cevizcan Vilayeti Kaymakamlarına
Kamu Yönetimi ve Güvenliği Eğitimi
Cevizcan Valiliği ve Cevizcan İl İmar Ekibinden gelen talep üzerine, Afganistan’ın Stratejik Planı ve
Birleşmiş Milletler Ulusal Eğitime Destek Stratejisi
ile uyumlu olarak Afganistan’ın geçiş sürecinde
Cevizcan Vilayetinin idari yapısının güçlendirilmesi, insan kaynaklarının geliştirilmesi ve kurumsal
kapasitelerinin artırılması amacıyla eğitim programı düzenlenmesine karar verilmiştir. Cevizcan’da
1-17 Mart 2013 tarihleri arasında kamu yönetimi
ve güvenliği konusunda gerçekleştirilen eğitimler,
ülkemizden görevlendirilen Mülkiye Başmüfettişi
ile 2 kaymakamdan oluşan heyet tarafından verilmiştir. Eğitim programı kapsamında temsil ve
liderlik keyfiyeti, insan hakları, etik ve yolsuzlukla mücadele gibi küresel yaklaşımlara farkındalık
kazandırmak amaçlanmıştır. Eğitimlere il ve ilçelerde görev yapan 10 kaymakam ile 130 üst düzey
kamu görevlisi katılmıştır.
201
DOĞU VE GÜNEY ASYA,
PASİFİK VE LATİN AMERİKA
Sarıpul Vilayeti İdari Yapısının Güçlendirilmesi
Afganistan Hükümeti tarafından yürütülen Afganistan Stratejik Planı ve Birleşmiş Milletler Ulusal Eğitime Destek Stratejisi ile uyumlu olarak
Afganistan’ın geçiş sürecinde Sarıpul Vilayetinin
kurumsal kapasitesinin iyileştirilmesine katkı
amacıyla, Başkanlığımız tarafından Sarıpul Vilayeti İdari Yapısının Güçlendirilmesi Projesi geliştirilmiştir. Sarıpul Valiliği ve Cevizcan İl İmar Ekibini
ile işbirliğinde gerçekleştirilen proje çerçevesinde
biri Afganistan’da, diğeri de ülkemizde olmak üzere iki eğitim programı düzenlenmiştir. Sarıpul’un
ilçelerinde görevli 6 kaymakam, 1 vali yardımcısı
ve 6 il müdürü olmak üzere toplam 13 yöneticiye,
5-11 Ekim 2013 tarihleri arasında Cevizcan İl Tarım Müdürlüğü tesislerinde kamu yönetimindeki
yeni yönelimler ve kamu güvenliği konusunda bir
eğitim verilmiştir. Söz konusu programın devamı
niteliğinde 18-28 Aralık 2013 tarihleri arasında ise
Sarıpul Valisi başkanlığında ilçelerde görev yapan
17 kişilik heyet için Türkiye’ye çalışma ziyareti düzenlenmiştir. Bu kapsamda, İçişleri Bakanlığımız
tarafından seminer düzenlenmiş, ardından, Mardin, Şanlıurfa ve Gaziantep’e gidilerek, buralardaki ilçe kaymakamları tarafından kamu yönetimi,
kamu güvenliği, koordinasyon, liderlik, problem
çözme, kriz yönetme, halkla ilişkiler ve iyi yönetişim gibi konularda tecrübe paylaşımı yapılmıştır.
13
Cevizcan Valiliği İdari Birimlerine
Malzeme Alımı
Cevizcan Valiliği bünyesinde faaliyet gösteren
idari birimlerin ihtiyaç duyduğu masaüstü ve dizüstü bilgisayarlar, yazıcılar, fotokopi makineleri,
fotoğraf makinesi, kamera, ofis masası ve koltuğu,
sandalye grubu ile 200 m2 halı kaplama temin edilmiştir.
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
AFGANİSTAN
Vardak İli Meydan-ı Şehir Valilik Makamı
Yemekhane Binası Yapımı
Afganistan’ın 34 ilinden biri olan Vardak, konumu
itibariyle Kabil’in 40 km batısında Logar, Gazne,
Bamyan ve Parvan illeri arasında yer almaktadır.
800.000 nüfusa sahip Vardak ilinin merkezi konumundaki Meydan-ı Şehrin idari altyapısının geliştirilmesi kapsamında Valilik binasının yemekhanesi
yaptırılmıştır. 100 kişi kapasiteli yemekhane, ihtiyaç halinde toplantı salonu olarak da kullanılmaktadır.
Cevizcan Kaymakamı ve Üst Düzey Yöneticileri
Kapasite Geliştirme Programı
İçişleri Bakanlığımız, Cevizcan İl İmar Ekibi ve Cevizcan Valiliği işbirliğiyle Cevizcan Vilayeti kaymakam ve üst düzey yöneticileri için 12-13 Haziran
2013 tarihlerinde Ankara’ya çalışma ziyareti gerçekleştirilmiştir. Cevizcan Vali Yardımcısı başkanlığında 10 kaymakam ile ilde görev yapan 7 üst
düzey yöneticiden oluşan heyete İçişleri Bakanlığımızca eğitim verilmiştir. Programda ilçe yönetimi, yetki ve sorumluluklar, stratejik yönetim, insan
hakları, ulusal kamu performans yönetimi, yeni
kamu yönetimi, kamu güvenliği ve kriz yönetimi
konularda bilgilendirme yapılmıştır.
Vardak İli Polis Eğitim Merkezi Tadilatı
2009 yılından bu yana Vardak ili Meydan-ı Şehir’de Başkanlığımızca Türk-Afgan Polis Eğitim
Merkezi’nde Vardak İl İmar Ekibinin kontrolünde
Afgan polislerine eğitim verilmektedir. 80 öğrenci kapasiteli Merkez, Türk eğitmenler tarafından
verilen eğitimin sona ermesinin ardından Vardak
Valiliği’ne devredilmiştir. Bu süreçte merkezin tüm
tadilatı Başkanlığımızca yaptırılmıştır.
Üçer aylık sürelerle Vardak’ta görev yapan polislere yönelik verilen Temel Polis Eğitimi Kursları, 28
Mart 2013 tarihinde sona ermiştir. 2009 yılından
bu yana düzenlenen 39. dönem kursları kapsamında, toplam 1.378 Vardak polisine, insan hakları, ilk
yardım ve sağlık bilgisi, karakol güvenliği, silah
kullanımı ve bakımı, trafik kuralları, istihbarat, polis
etiği, araç kontrolü, genel güvenlik, uyuşturucuyla
mücadele, terör, mayın ve patlayıcılar konularında eğitimler verilmiştir. Buna ek olarak, hizmet içi
eğitim kapsamında suç soruşturma teknikleri, VIP
koruma, olay yeri inceleme, bilgi toplama usul ve
yöntemleri, polis eğiticileri eğitimi, kaçakçılık ve
mesleki gelişim konuları işlenmiştir.
202
Cevizcan Vilayeti
kaymakam ve üst düzey
için 12-13 Haziran 2013
tarihlerinde yöneticilerden
oluşan 17 kişi için
Ankara’ya çalışma ziyareti
gerçekleştirilmiştir.
Vardak’ta görev yapan
polisler için 2009
yılından beri devam eden
eğitimlerden toplam 1.378
polis faydalanmıştır.
Kabil Belediyesi Eğitim Programı
Türk Dünyası Belediyeler Birliği ile işbirliğinde
Türk dili ve lehçelerini konuşan ülke ve bölgelerdeki yerel yönetim yetkilisi, temsilcileri ve çalışanlarına yönelik yerel yönetimler konusunda bilgi ve
tecrübelerin paylaşıldığı bir eğitim programı düzenlenmiştir. 18-24 Kasım 2013 tarihleri arasında
İstanbul’da verilen eğitim kapsamında yerel yönetimlerde mali yapı ve kentsel planlama başlıkları ele alınmıştır. Kabil Belediyesi’nde çalışan 15
kişinin faydalandığı eğitim çerçevesinde, İSFALT,
BİMTAŞ ve Darülaceze gibi çeşitli kamu kurum ve
kuruluşlara da ziyaret düzenlenmiştir.
İslam Sakafat ve Kültür Merkezi’nin Tefrişatı
İslam Sakafat ve Kültür Merkezi, Afganistan Adalet Bakanlığı’na bağlı bir kurum olarak 2010 yılından bu yana faaliyet göstermektedir. Kunduz,
Kunar, Celalabad, Host, Lağman, Hilmend, Bağlan
ve başkent Kabil illerinde olmak üzere toplam
12 şubesi bulunan merkez, 6.000 Afganlıya kimya, biyoloji, matematik, geometri, fizik, coğrafya,
tarih, dil ve bilgisayar dersleri gibi destekleyici
eğitimler vermektedir. Bunlara ek olarak, ücretsiz
olarak terzilik kursları, özürlülere yönelik marangozluk eğitimi ile yaşlılara yönelik okuma-yazma
kursları düzenlemektedir. Başkanlığımızca anılan
merkezin Kabil, Hilmend, Host ve Kunar illerinde
bulunan şubelerine yazı tahtası, bilgisayar masası,
bilgisayar donanımı ve kitaplık olmak üzere eğitim
ekipmanı ile mobilyalar temin edilmiştir.
Belh Vilayeti İktisat Müdürlüğü Binası
Lambiri ve Çevre Düzenlemesi
Belh Vilayeti İktisat Müdürlüğü binasının iç duvarları ile çevre düzenlemesine yönelik olarak toplam
568,5 metrekarelik bir alana yönelik bir proje geliştirilmiştir. Bu kapsamda bina iç duvarları 140
cm yüksekliğe kadar 330 metre lambiri ile kaplanmış ve teras kata 1 adet kamelya yapılarak zemini
160 m2’lik sentetik çim halıyla döşenmiştir.
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
AFGANİSTAN
Diğer Sosyal Altyapı
ve Hizmetler
Sarıpul Vilayetinde Yaşayan Kadınlara
Yönelik Meslek Edindirme Programı
Yaklaşık 532.000 nüfuslu Sarıpul Vilayetinde okuma-yazma oranı erkeklerde % 18, kadınlarda ise %
6’dır. Bu oranlar eğitim sektörünün içinde bulunduğu olumsuz durumu gözler önüne sermektedir. Bu
bağlamda, Sarıpul Valiliği tarafından kadınların kişisel becerilerinin geliştirilmesi ve dil öğreniminin
teşvik edilmesi amacıyla düzenlenen dil ve bilgisayar kurslarına 15 bilgisayar ile masası, 30 sandalye, 1 regülatör, 180’er adet ilköğretim İngilizce ve
Türkçe ders kitabı ve kırtasiye malzemeleri temin
edilmiştir. Dörder aylık süreyle düzenlenen kurslardan 1 yılda 180 kadın faydalanmıştır.
180
Sarıpul vilayetinde dörder
aylık süreyle düzenlenen
meslek edindirme
kurslarından 1 yılda 180
kadın faydalanmıştır.
EKONOMİK ALTYAPILAR VE HİZMETLER
Ulaştırma
Puli Sokhta-Darulaman Sarayı
Yol Yapım Çalışması
Afganistan’ın yeniden imarı kapsamında, ülkenin
ulaştırma alt yapısının geliştirilmesi projelerinden
biri olan başkent Kabil şehir içi yollarının asfaltlama çalışmaları doğrultusunda Puli Sokhta-Darulaman Sarayı yol yapımına ilişkin çalışmalara 2012
yılı Aralık ayında başlanmıştır. Anılan yolun, yaklaşık 4,5 km uzunluğunda ve 60 metre genişliğinde
gidiş dört ve geliş dört şeritli olmak üzere toplam
sekiz şeritli olması tasarlanmıştır. LED aydınlatma
ve yaya yollarına sahip ve orta refüjlü olarak projelendirilen yolun 2014 yılı içerisinde tamamlanması
planlanmaktadır.
Bu kapsamda 7 Nisan 2013 tarihinde köprünün
temel atma töreni gerçekleştirilmiş ve Ekim ayı
itibariyle ise inşaat tamamlanmıştır. Köprü, 35
metre uzunluğunda ve 11 metre genişliğinde olup,
11 metrelik 3 adet açıklıktan oluşmaktadır. Ayrıca
İletişim
Afganistan Haberleşme ve Bilgi Teknolojileri
Bakanlığı’na Destek
PTT Genel Müdürlüğü işbirliğinde, Afganistan Haberleşme ve Bilgi Teknolojileri Bakanlığı Bakan Yardımcısı ve beraberindeki Afgan Posta İdaresi’nden
4 yetkilinin, 20–26 Ocak 2013 tarihleri arasında ülkemize gerçekleştirdikleri çalışma ziyaretine destek sağlanmıştır. Ziyaret kapsamında, PTT Genel
Müdürlüğü başta olmak üzere Ankara’da muhtelif
kurum ve kuruluş temsilcileriyle görüşen Afganistan heyeti, 22 Ocak 2013 tarihinde Başkanlığımızla
temasta bulunarak Afganistan’da gerçekleştirilen
ve hâlihazırda sürdürülen projeler hakkında görüş
alışverişinde bulunmuştur. Ardından 23 Ocak tarihinden itibaren İstanbul’a geçen heyet, şehrin posta işleme ve dağıtım işlemleri hakkında bilgi alarak
PTT’nin en yeni yatırımlarından biri olan Hadımköy
Posta İşleme Merkezi ve Uluslararası Posta İşleme Merkezi’ni de ziyaret edip buradaki konveyör
sistemleri ile otomatik mektup ayrım sistemlerini
yerinde inceleme fırsatı bulmuştur.
ÜRETİM SEKTÖRLERİ
Tarım ve Hayvancılık
10 köyü şehir merkezine
bağlayan ve selden
yıkılan Deryahan
Köprüsü’nün yeniden inşası
gerçekleştirilmiştir.
Kabil İli Karabağ İlçesinde Üzüm
Yetiştiriciliğinin Geliştirilmesi
Kabil’e 44 km uzaklıkta yer alan 175.000 nüfuslu
Karabağ ilçesi, başta üzüm olmak üzere tarımsal
üretim alanında önemli bir merkezdir. İlçede bulunan 6.616 hektarlık tarımsal arazinin 5.176 hektarında üzüm ve meyve bahçeleri bulunmaktadır.
Kişmişi, Şinduhani, Hüseyni ve Tayifi gibi üzüm
çeşitleri yetiştirilen ilçede bir yılda üretilen üzüm
miktarı 40.000 tonu geçmektedir. Bu potansiyele
rağmen, bölgedeki bağcılık tarımı üretimden yetiştirmeye, yetiştirmeden pazarlamaya kadar geçen
sürede birçok sorunla karşı karşıyadır. Özellikle,
birim alandan alınan ürün miktarı ve buna bağlı
olarak kalite konusunda sorunlar bulunmaktadır.
Çeşit seçimi, dikim şekilleri, gübreleme, sulama,
203
DOĞU VE GÜNEY ASYA,
PASİFİK VE LATİN AMERİKA
Semangan Vilayeti Aybek İli
Deryahan Köprüsü Yapımı
Merkezi Aybek şehri olan Semangan Vilayetinin
toplam nüfusu 380.000 civarındadır. Aybek şehrinde bulunan Deryahan Köprüsü, 10 köyü şehir merkezine bağlayan tek köprü olması sebebiyle yöre
halkının ulaşımı açısından oldukça önem arz eden
bir konumdadır. Ancak aşırı yağışlar neticesinde
oluşan seller sonucu köprü yıkılmış, bu durum ulaşım açısından büyük bir sorun doğurmuştur.
Puli Sokhta-Darulaman
Sarayı yolu 4,5 km
uzunluğunda ve 60 metre
genişliğinde dört gidişdört geliş olmak üzere
toplam sekiz şeritli olarak
tasarlanmıştır.
üzerinde gidiş ve geliş toplam 2 şeritli yol ile iki
tarafında 1,5 metrelik yaya yolları ve korkulukları
bulunmaktadır. İlaveten, mevcut su yatağının düzenlenmesi amacıyla toplam 80 metre uzunluğunda ve 3 metre yüksekliğinde taş duvar yapılmıştır.
Köprünün üst kısmı ile giriş ve çıkışları 6 adet güneş enerjisiyle çalışan yol aydınlatma direkleri ile
ışıklandırılmıştır.
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
AFGANİSTAN
budama, hastalıklarla mücadele, hasat ve pazarlama gibi konularda bilgi eksikliği ve yanlış uygulamalar da ekonomik katkıyı azaltmaktadır.
Yaşanan bu sorunların çözülmesi amacıyla hazırlanan Üzüm Yetiştiriciliğinin Geliştirilmesi Projesi
ile Kabil ili Karabağ ilçesinde üzüm tarımının geliştirilerek bölge ve ülke ekonomisine katkı sağlanması amaçlanmıştır. Bu kapsamda Türkiye Gıda,
Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’ndan 2 uzman 8-13
Kasım 2013 tarihleri arasında Karabağ’da üzüm
tarımının yerinde incelenmesi, konuya ilişkin analizler yapılması, kısa ve orta vadeli çalışmaların
hazırlanabilmesi konusunda çalışmalar yapmak
üzere görevlendirilmiştir.
Cevizcan ve Sarıpul Vilayetlerinde
Kavun Sineği ile Mücadele
Cevizcan İl İmar Ekibinin talebi doğrultusunda,
Cevizcan ve Sarıpul Vilayetlerinde Kavun Sineğine Karşı Mekanik Mücadele Projesi geliştirilmiştir.
Kavun sineği ile mücadele kapsamında çalışmalar
ilk defa 2011 yılında yapılmıştır. Cevizcan ve Sarıpul Tarım Müdürlüklerince pilot bölge seçilen 30
dönümlük bir alanda toplam 3 ilaçlama yapılmıştır.
İlaçlama sonrasında Cevizcan’da % 95, Sarıpul’da
% 30 başarı sağlanmıştır. Ancak, Afganistan’da
Tarım Sulama ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından
kavun sineği (myiopardalis pardalina) ile mücadelede kimyasal yöntemlere izin verilmemekte,
bunun yerine mekanik mücadele yöntemlerinin
uygulanması istenmektedir. Bu kapsamda Cevizcan’da gerçekleştirilen proje ile 135.600 adet koruyucu bez torba alınarak Cevizcan Tarım Müdürlüğü’ne teslim edilmiştir. 20 Haziran 2013 tarihi
itibariyle tamamlanan proje sayesinde bölgedeki
üreticilerin ürünlerinden daha iyi verim elde edebildiği gözlenmiştir.
Cevizcan ve Sarıpul Vilayetlerinde
Görevli Tarım Personeline Yönelik Kapasite
Geliştirme Programı
1979 yılından bu yana süren karışıklıklar nedeniyle Afganistan’ın ekonomisi oldukça zayıflamış,
ülke BM Kalkınma Programı’nın (UNDP) İnsani
204
45
Cevizcan ve Sarıpul’da
görevli tarım personeline
5-11 Ocak 2013 tarihleri
arasında Cevizcan’da
görevlendirilen 2 tarım
uzmanımız tarafından verilen
eğitimlerden 45 personel
yararlanmıştır.
Cevizcan ve Sarıpul’da
20 teknik personel ile yöre
üreticilerinden oluşan
25 kişiye bağcılık eğitimi
verilmiştir.
10 Afgan ziraat mühendisi
için Konya’da bulunan
Bahri Dağdaş Uluslararası
Tarımsal Araştırma
Enstitüsü’nde eğitim
programı düzenlenmiştir.
Gelişme Raporunda ekonomik verileri ve yaşam
düzeyi açısından 173 ülke arasında 171. sırada
yer almıştır. Ülke topraklarının sadece % 12’si ekilebilir olmasına rağmen, tarım Afganistan’ın en
önemli gelir kaynağını oluşturmaktadır. 2013 yılı
resmi verilerine göre, ekilebilir alanların sadece %
6’sı kullanılmaktadır. Bu olumsuzlukların yanı sıra
Cevizcan genelinde ailelerin % 67’si tarım ile uğraşırken, Sarıpul genelinde ise % 75’i tarımla geçimini sağlamaktadır. Afganistan’ın sürdürülebilir
kalkınmasına katkı sağlama ve nitelikli insan gücünü artırabilme amacıyla Cevizcan ve Sarıpul Vilayetleri Tarım Müdürlüklerinde çalışan tarım teknik personeline yönelik Kapasite Geliştirme Eğitim
Programı düzenlenmiştir. Bu kapsamda 5-11 Ocak
2013 tarihleri arasında Cevizcan’da görevlendirilen 2 tarım uzmanı tarafından verilen eğitimlerden
45 personel yararlanmıştır.
Cevizcan ve Sarıpul Vilayetlerinde
Bağcılık Eğitimi
Cevizcan genelinde ailelerin % 67’si, Sarıpul genelinde ise % 75’inin tarımla uğraştığı bölgede bağcılık önemli bir yere sahiptir. Cevizcan İl İmar Ekibi
ile işbirliğinde Cevizcan ve Sarıpul tarım dairelerinde görev yapan teknik personel ile yöredeki üreticilerin eğitilmesi kapsamında anılan illerin tarım
dairelerinde görev yapan 20 teknik personel ile
yöre üreticilerinden oluşan 25 kişiye 18-22 Kasım
2013 tarihleri arasında bağcılık eğitimi verilmiştir.
Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’na bağlı Tekirdağ ve Manisa’daki Bağcılık Araştırma İstasyonu
Müdürlüğü’nde görev yapan iki yetkili tarafından
verilen eğitim ile teknik personelin niteliklerinin
artırılmasının yanı sıra örnek teşkil edecek üzüm
yetiştiricilerinin çoğaltılması yoluyla sürdürülebilir
kalkınmaya katkı sağlanması amaçlanmıştır. Eğitim kapsamında asmanın ekolojisi, bağ tesisi, bağlarda yıllık kültürel işlemler, hastalık ve zararlılar,
sulama, gübreleme, aşılama hasat ve depolama
konuları ile kış budaması konuları ele alınmıştır.
Afgan Ziraat Mühendislerinin Eğitimi
Türkiye Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Tarımsal Araştırmalar Genel Müdürlüğü (TAGEM)
işbirliğinde Afgan ziraat mühendislerinden oluşan
20 kişilik heyet için onar kişilik gruplar halinde
Türkiye’de eğitim verilmesi planlanmıştır. 2013
yılı içerisinde programın birinci ayağı 2012 yılında
Belh ile kardeş şehir olan Konya’da bulunan Bahri
Dağdaş Uluslararası Tarımsal Araştırma Enstitüsü’nde gerçekleştirilmiştir. 19 Ocak-15 Nisan 2013
tarihleri arasında Afganistan’ın kuzey bölgesinde
görev yapan 10 ziraat mühendisi için bahse konu
Enstitünün Kalite ve Teknoloji Bölümü laboratuvarında uygulamalı eğitim verilmiştir. Eğitim prog-
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
AFGANİSTAN
ramında ekmeklik buğday, makarnalık buğday,
arpa, tritikale ve yulaf gibi bitkilerin fiziksel özellikleri ile bu özelliklerin kalite ile olan ilişkileri uygulamalı olarak anlatılmıştır. Buğdayı öğütmeden
önce geçirilen işlemler ve tavlanması, değirmende
kabuğunu ayırarak öğütme ve kırma işlemleri ile
karabuğday, aspir ve soya türlerinin öğütülmesi
suretiyle bunlar üzerinde analizler yapılmıştır.
Medresenin restorasyon öncesi planının belirlenip
rölöve çizimleri ile restitüsyon çalışmalarının hazırlanabilmesi için gerekli olan kazı çalışmaları,
Gazi Üniversitesi Rektör Yardımcısı, Gazi Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölüm Başkanı ve
Kültür Bakanlığı Anıtlar ve Müzeler eski Genel Müdürünün katılımlarıyla 14-17 Mayıs 2013 tarihleri
arasında Belh’de gerçekleştirilmiştir.
Vardak İli Süt Toplama ve İşleme
Merkezi İnşaatı
Vardak ilinde tarımın ardından ekonomik ve sosyal
hayata etki eden bir diğer sektör hayvancılık olup,
hayvancılık faaliyetleri kapsamında süt ürünleri
önemli bir yer tutmaktadır. Ancak üreticiler, ilçede üretilen sütlerin işlenmesi, değerlendirilmesi
ve pazarlanması konusunda modern imkânlardan
yoksundur. Bu kapsamda, hayvansal üretimden
elde edilen gelirin artırılması, üretilen sütlerin piyasa değerinde satılması ve değerlendirilmesi için
günlük kapasitesi 6 ton olan Meydan-ı Şehir Süt
Toplama ve Soğutma Merkezi Projesi hayata geçirilmiştir.
Kazı çalışmaları neticesinde, medresenin XIII.
yüzyılın başlarında yapıldığı, fakat, XV. yüzyılda
değişikliğe uğradığı tahmin edilmekte ve yapının
kuzey bölümüne ilaveler yapıldığı anlaşılmaktadır.
Medresenin güneye bakan duvarında kapı giriş kemeri ortaya çıkarılmış ve çalışma alanı tel örgü ile
çevrilmiştir. Söz konusu çalışma kapsamında 175
m2 galvanizli tel örgü, 36 adet galvanizli boru direk,
210 metrelik dikenli tel, 1 adet tel örgülü profil kapı
ve 1 adet alkapon tabela kullanılmıştır.
600
Burhaneddin Rabbani Anıt
Mezarı çevre düzenlemesi
kapsamında 600 metrelik
yolun asfaltlanması
için gerekli çalışmalara
başlanmıştır.
ÇOKLU/ÇAKIŞAN SEKTÖRLER
Diğer Çoklu Sektörler
Belh Vilayeti Hoca Bahaüddin Veled
Medresesi Restorasyonu
Afganistan’ın kuzeyindeki Belh Vilayeti Mezar-ı Şerif ili yakınlarında Belh kasabasında bulunan Mevlana Celaleddin Rumi’nin babası Sultan-ül Ulema
Hoca Bahaüddin Veled’in ders verdiği medresenin
rölöve, restitüsyon, restorasyon, mekanik, elektrik
ve yapısal güçlendirme ile çevre düzenlemesine
ilişkin çalışmalar başlatılmıştır.
10.000 adet fidan dikimiyle
2011 yılında oluşturulan
Pagman Afgan-Türk Dostluk
Korusuna 1.000 adet daha
çam fidanı dikilmiştir.
Cevizcan Vilayeti Şibirgan Merkez
Camisi ve Müştemilatı Yapımı
Şibirgan Merkez Camisi, Mezar-ı Şerif ile Sarıpul
yol ayrımında yer alan, şehrin en büyük camisidir.
Hac ve Evkaf Bakanlığı’na ait alan üzerinde bulunan cami, 8.561,4 m2 çevre duvarı ile sınırlı ve hâlihazırda içerisinde 9.450 m2 alanla tek katlı konumdadır. Merkez Camisinin eski olması ve ihtiyaçları
karşılayamaması nedeniyle yeni bir cami yapılması
hususunda Başkanlığımızdan destek talep edilmiştir. Bu doğrultuda, iki minareli ve iki katlı olarak
planlanan caminin, müştemilatıyla birlikte toplam
3538,8 m2 kapalı alan üzerinde 2.200 kişi kapasiteli
olması düşünülmüştür. Buna ek olarak, cami avlusunda çevre duvarı, yeşil alan, yaya yolları, oturma
bankları, tuvalet, şadırvan, revak ve dükkân yapılması planlanmaktadır. Anılan çalışmalara 22 Nisan
2013 tarihinde başlanılmıştır.
Belh Valiliği Parkının Çevre Düzenlemesi
Belh Vilayeti İktisat Müdürlüğü’nün talebi üzerine,
Belh Valiliği Parkına çevre düzenlemesi yapılmıştır. Bu kapsamda çevre duvarı, bordür döşemesi ile
çimlendirme ve ağaçlandırma çalışmaları tamamlanmıştır.
205
DOĞU VE GÜNEY ASYA,
PASİFİK VE LATİN AMERİKA
Pagman Afgan-Türk Dostluk Korusuna
1.000 Adet Çam Fidanı Dikimi
Kabil’de yaşanan hava kirliliğinin çözümüne yönelik Kabil Belediye Başkanlığı tarafından yapılan çalışmalara destek kapsamında eski dönemde halk
tarafından yoğun olarak ziyaret edilen ve bir mesire yeri olan şehrin batısındaki Pagman Tepesinin
savaş döneminde tahrip edilen kuzey yamacında
bir koru oluşturulması kararlaştırılmıştır. Bu kapsamda 2011 yılında Afgan-Türk dostluğunun sembolü olarak 10.000 fidan dikilerek Pagman Tepesinde Afgan-Türk Dostluk Korusu oluşturulmuştur. İki
ülke arasında diplomatik ilişkilerin başladığı 1 Mart
1921 tarihinin yıldönümünde kutlanan Afgan-Türk
Dostluk Günü etkinlikleri kapsamında 2012 ve
2013 yıllarında ise söz konusu koruda 1.000 adet
çam fidanı dikilmiştir.
Burhaneddin Rabbani Anıt Mezarı
Çevre Düzenlemesi ve Yol İnşaatı
Afganistan Yüksek Barış Konseyi ve Kabil Belediyesi ile işbirliğinde, Kabil’de Vezir Akbar Han Tepesinde bulunan Burhaneddin Rabbani’ye ait anıt
mezara ulaşım için kullanılan 600 metrelik yolun
asfaltlanması ve 50 araç kapasiteli otoparkın inşa
edilmesi kararlaştırılarak gerekli çalışmalara başlanmıştır. Anılan projenin 2014 yılı başlarında tamamlanması planlanmaktadır.
MOĞOLİSTAN
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
MOĞOLİSTAN
NÜFUSU
2.921.287
YÜZÖLÇÜMÜ
1.564.115,75 km²
TİKA 2013 Moğolistan
Harcamalarının
Sektörel Dağılımı (%)
Eğitim
Diğer Sosyal Altyapı ve Hizmetler
%32,82
%17,93
Sağlık
Ekonomik Altyapılar ve Hizmetler
%1,90
%6,32
Su ve Sanitasyon
Tarım ve Hayvancılık
%6,52
%15,14
İdari ve Sivil Altyapılar
%19,36
Moğolistan’ın yıllara
göre bütçeden
aldığı pay (%)
2008
%
2,27
%
1,60
%
0,98
2009
2010
%
0,40
2011
2012
2013
207
DOĞU VE GÜNEY ASYA,
PASİFİK VE LATİN AMERİKA
%
1,27
%
3,12
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
MOĞOLİSTAN
SOSYAL ALTYAPI VE HİZMETLER
Eğitim
Bayan Ölgi İli 9. Kreşe Muhtelif
Ekipman ve Mobilya
Bayan Ölgi’de 2001 yılında açılan 9. Kreş bünyesinde 136 çocuk eğitim görmektedir. Kreş Müdürlüğünün talebi doğrultusunda 230 çocuğa hizmet
verilebilmesini teminen 5 sınıflı kreşin sınıf sayısının 6’ya çıkarılması kapsamında tefrişatı gerçekleştirilmiştir. Temin edilen malzemeler şu şekildedir: 1 dolap, 10 öğretmen masası, 10 koltuk, 1
kanepe, 150 çocuk yatağı, 150 şilte-yorgan-yastık
takımı, 1 buzdolabı, 8 elbise dolabı, 1 toplantı masası, 100 çocuk sandalyesi, 25 yemek masası, 30
oyuncak rafı, 1 müzik seti, 6 23 m² halı ve 30 m²
halı kaplama.
Han Uul Mesleki Eğitim ve Öğretim
Merkezi’ne Bilgisayar Laboratuvarı
Han Uul Belediyesi Mesleki Eğitim ve Öğretim
Merkezine teknik ekipman desteği sağlanmıştır.
Bu kapsamda, 10 bilgisayar ve masası, 10 öğrenci
sandalyesi, 1 öğretmen masa ve sandalyesi ile 10
kulaklık temin edilmiştir. Merkez bünyesinde toplam 200 kişinin bilgisayar eğitiminden yararlanması planlanmaktadır.
Moğolistan Bilim ve Teknoloji
Üniversitesi ile İşbirliği
Moğolistan’ın başkenti Ulanbator’da yer alan Moğolistan Bilim ve Teknoloji Üniversitesi, Jeoloji ve
Petrol Mühendisliği Bölümü, Hacettepe Üniversitesi Hidrojeoloji Mühendisliği Bölümü ve Hacettepe
Üniversitesi Uluslararası Karst Su Kaynakları Uygulama ve Araştırma Merkezi arasında su stoku
alanında üniversiteler arası tecrübe ve teknoloji
paylaşımına karar verilmiştir. Başkanlığımızca bu
sürece destek olmak üzere Hacettepe Üniversitesi’nde görevli 3 öğretim üyesi Mayıs 2013’te Ulanbator’a giderek bölüm personeli ile görüşmelerde
bulunmuş ve iki üniversite arasında söz konusu
alana ilişkin işbirliği protokolü imzalanmıştır.
Moğolistan Savunma Üniversitesi’ne
Malzeme Desteği
1921 yılında kurulan Moğolistan Savunma Üniversitesi Yabancı Dil Eğitim Merkezi bünyesinde başta Türkçe olmak üzere Rusça, Çince, İngilizce ve
Korece eğitim veren dil sınıflarında toplam 4.500
civarında öğrenci eğitim almaktadır. Merkez bünyesinde faaliyet gösteren Türkçe sınıfı, ülkemizin
desteğiyle 2000 yılında kurulmuş olup, bugüne kadar toplam 134 subay adayı burada Türkçe eğitim
almıştır.
208
200
Han Uul Belediyesi Mesleki
Eğitim ve Öğretim Merkezi’ne
10 kullanıcılı bilgisayar
laboratuvarı kurularak
200 kişinin istifadesine
sunulmuştur.
230 çocuğa hizmet
verebilmesi için 5 sınıflı
Bayan Ölgi Kreşine yeni
bir sınıf eklenerek tefrişatı
yapılmıştır.
Türkçe sınıfında mevcut ekipmanın fonksiyonelliğini yitirmesi sebebiyle 20 öğrenci masası, 1 öğretmen masası, 20 kulaklık, 1 televizyon, 20 masaüstü bilgisayar, 1 projeksiyon cihazı, 1 projeksiyon
perdesi, 1 hoparlör, 2 kitaplık, 1 video kamera, 1
arşiv dolabı ve 1 DVD oynatıcısından oluşan elektronik malzeme ve ekipman temini gerçekleştirilmiştir. Bu destek ile eğitim-öğretim faaliyetlerinin
daha verimli şartlarda yapılabilmesi sağlanmıştır.
Hovd Öğrenci Yurdunun Tefrişatı
Hovd Miras Derneği, 2008 yılında Moğolistan’ın en
batısında yer alan Hovd ilinde Türkiye’de yaşamış
ve eğitimini tamamlamış Moğol gönüllü eğitimcilerin bir araya gelerek kurduğu eğitim alanında
faaliyet gösteren bir sivil toplum kuruluşudur. Derneğin talebi doğrultusunda, maddi imkânları kısıtlı
lise ve üniversite öğrencileri için barınma, yemek
ve ders etüt imkânı sağlayan 80 erkek öğrenci kapasiteli öğrenci yurdunun tefrişatı sağlanmıştır. Bu
kapsamda 40 metrelik masa, 80 sandalye, 5 yazı
tahtası, 5 kütüphane, 14 yemek masası, 90 tabure, televizyon, elektrikli ocak, yemek kazanı, servis
arabası, 40 çift katlı ranza, 90 yaylı yatak, 180 nevresim takımı, 90 yastık, 5 tekli karyola, 35 elbise
dolabı, 1 ofis masası, 1 oturma grubu, 2 çamaşır
makinesi, 5 çalışma masası, halı, perde ve 100
ayakkabılık tedarik edilmiştir.
Konya Kültür Merkezi’nin Tefrişatı
Dost Eli Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği tarafından öğrenci yurdu, kütüphane ve eğitim sınıflarından müteşekkil başkent Ulanbator’dan 35 km
uzaklıkta olan Nalayh ilçesi sınırları içerisinde yaklaşık 4.000 kişinin faydalanması öngörülen Konya
Kültür Merkezi inşa edilmiştir. Merkezin tefrişatına
Başkanlığımızca katkıda bulunulmuştur.
Sağlık
Dost Eli Yardımlaşma
ve Dayanışma Derneği
tarafından inşa edilen ve
4.000 kişinin faydalanması
öngörülen Konya Kültür
Merkezinin tefrişatı
yapılmıştır.
Moğolistan Doktorları Nöroloji Eğitimi
Başkanlığımız, Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı ile
Uluslararası Çocuk Nöroloji Derneği (ICNA) arasında sürdürülen işbirliği kapsamında, 22 Ekim
2012’de Ulanbator’da düzenlenen sağlık eğitimi
programının devamı niteliğinde, 22 Nisan 2013’te
Hacettepe Üniversitesi Hastanesi’nde Moğolistan
Ulusal Ana-Çocuk Sağlığı Merkezi çocuk nöroloji
uzmanlarından oluşan 4 doktorun uzmanlık alanlarında eğitim alması sağlanmıştır. Program kapsamında çocukların muayenesi için örnek odaların
hazırlanması, uluslararası kalite standartlarına
uygun programların oluşturulması ve hastalıklara ilişkin sonuçların değerlendirilmesi çalışmaları
yapılmıştır.
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
MOĞOLİSTAN
Bayan Ölgi Sağlık Kurumlarının Desteklenmesi
Bayan Ölgi ilinde bulunan sağlık ocakları, bölge
hastanesi ve sağlık merkezlerinde kullanılmak
üzere 16 adet bilgisayar ve 4 adet projektör cihazı
temin edilmiştir. Proje ile sağlık hizmetlerinin hızlı
bir şekilde yürütülmesine katkı sağlanmıştır.
Kan Bağışı Kampanyasına Destek
2005 yılında Moğolistan Sağlık Bakanlığı işbirliğinde Ulanbator I. Hastanesi bünyesinde Moğol-Türk
Kan Bankası kurulmuş, ayrıca burada görev yapan
10 Moğol sağlık görevlisinin Türkiye’de 60 gün süreyle eğitim görmesi sağlanmıştır. Kan Bankası
Müdürlüğü’nün talebi doğrultusunda, Dünya Kan
Bağışçıları Günü münasebetiyle kan bağışının teşvik edilmesi amacıyla 20-24 Mayıs 2013 tarihleri
arasında gerçekleştirilen Kan Bağışı Kampanyasına destek verilmiştir. Kampanyadan yaklaşık olarak 500 hastanın faydalanacağı düşünülmektedir.
10
Moğol-Türk Kan Bankası’nda
çalışan 10 Moğol sağlık
görevlisinin Türkiye’de 60
gün süreyle eğitim görmesi
sağlanmıştır.
Moğolistan Sayıştay Denetçileri
Performans Denetimi Eğitimi
Yargıtay Başkanlığı ile işbirliğinde 10-21 Haziran 2013 tarihleri arasında Sayıştay Başkanlığı
Eğitim Merkezi’nde Moğolistan Başsavcılığından
10 uzmana yönelik Performans Denetimi Eğitimi
düzenlenmiştir. Program kapsamında etkinlik ve
verimlilik denetiminin temel kavramları ve ilkeleri, performans denetim süreçleri ile uygulama örnekleri, denetim standartları, performans denetim
bilgisi ve afet denetimi konuları ele alınmıştır.
Su ve Sanitasyon
Songinohairhan, Suhbaatar, Bayanzurh,
Baganuur, Bagahangai ve Nalayh
Belediyelerine Su Tedariki
Ulanbator Büyükşehir Belediyesi sınırları içerisinde bulunan Songinohairhan, Suhbaatar, Bayanzurh, Baganuur, Bagahangai ve Nalayh Belediyelerinde halkın büyük çoğunluğu merkezden uzakta
ve çadır mahallelerinde yaşamaktadır. Anılan belediyelerde, temiz içme suyu temininde ve hijyenik olmayan koşullar dolayısıyla su kullanımında
sıkıntılar yaşanmaktadır. Bu kapsamda mevcut
sorunların giderilmesi amacıyla anılan belediyeler
için 4 su kuyusu ve 2 su deposu inşa edilmiştir.
İdari ve Sivil Altyapılar
Moğolistan Başsavcılığından
20 savcıya Ankara Adalet
Akademisi’nde Türkiye’nin
Hukuki Düzeni ve Ağır
Suç Üzerinde İncelemeler
eğitimi verildi.
Adil Rekabet ve Tüketici Haklarını Koruma
Kurumu Kapasite Geliştirme Programı
Moğolistan Başbakanlığı Adil Rekabet ve Tüketici
Haklarını Koruma Kurumu 2005 yılında haksız rekabetin yasaklanması konulu kanunun uygulanması amacıyla kurulmuştur. Tüketiciyi koruma, ihale
ve reklam kanunlarının uygulanmasından sorumlu
olan Kurum’un kapasite oluşumuna destek olmak
üzere 1-4 Nisan 2013 tarihleri arasında Ankara’da
6 uzman için uygulamalı bir eğitim programı düzenlenmiştir. Eğitim kapsamında adil rekabetin
teşvik edilmesi ve tüketicinin korunmasına yönelik
elverişli piyasa ortamının oluşturulması konuları
ile Türkiye’nin rekabet politikası, mevzuatı, Rekabet Kurumu’nun yapısı, işleyişi, politika araçları ve
tüketici haklarının korunmasına yönelik yapılan
düzenlemeler hakkında bilgi paylaşımı yapılmıştır.
209
DOĞU VE GÜNEY ASYA,
PASİFİK VE LATİN AMERİKA
Moğolistan Savcıları Kapasite
Geliştirme Programı
Moğolistan Başsavcılığı, ceza kanun ve mevzuatının uygulanması kapsamında ilk ve son merci durumundadır. Başsavcılığa bağlı 21 İl ve 9 Belediye
Savcılığı bulunmaktadır. Moğolistan Başsavcılığı ile
Yargıtay Başkanlığı arasında 18 Haziran 2012’de
bir mutabakat zaptı imzalanmıştır. Bu kapsamda,
Moğolistan Başsavcılığında görev yapan 20 savcıya
yönelik 9-15 Mart 2013 tarihleri arasında Ankara’da Adalet Akademisi’nde Türkiye’nin Hukuki Düzeni ve Ağır Suç Üzerinde İncelemeler konulu bir
eğitim programı düzenlenmiştir. Programda, mahkeme reformunun uygulanışı, savcıların uzmanlık
kabiliyetlerinin artırılması ve yargı kurumlarının
faaliyetleri ve yapısal düzenlemeleri konuları ele
alınmıştır.
Moğolistan Savcıları Adli Tıp ve
Olay Yeri İnceleme Eğitimi
Başkanlığımız ve Türkiye Adalet Akademisi işbirliğinde, 28 Eylül-6 Ekim 2013 tarihleri arasında
Ankara’da 25 Moğol savcı için Adli Tıp ve Olay Yeri
İnceleme Eğitimi verilmiştir. Eğitim kapsamında,
Moğol savcılar Anayasa Mahkemesi, Yargıtay Başkanlığı, Sincan Adliyesi, İstanbul Adliyesi ve Emniyet Genel Müdürlüğü Kriminal Polis Laboratuvarlarını ziyaret ederek, olay yeri inceleme, delillerin
toplanması, korunması ve nakledilmesine ilişkin
uygulamalar hakkında bilgi almıştır.
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
MOĞOLİSTAN
Diğer Sosyal Altyapı
ve Hizmetler
Yardıma Muhtaç Birey ve Ailelere
Yönelik Eğitim Programı
UNESCO ile Moğolistan Hükümeti arasında imzalanan memorandum kapsamında, göçmen haklarının korunması, aile içi şiddetin önüne geçilmesi
ve toplumsal değişim ile yönetim programlarının
uygulanması konularında çalışmalar yapılmaktadır. Başkanlığımızca bu süreci desteklemek üzere UNESCO Moğolistan Milli Komitesi’nin talebi
doğrultusunda, Yardıma Muhtaç Birey ve Ailelere
Yönelik Eğitim Programı düzenlenmiştir. Program
Kasım 2012-Nisan 2013 tarihleri arasında Bayanzurh Belediye’sinin 19. ve 24. Muhtarlığına bağlı
mahallelere kırsal bölgelerden göç ederek yerleşen ve hâlihazırda sosyal yardım ve hizmetlere erişimi kısıtlı aile, genç ve çocuklara yöneliktir. Bu tür
eğitim programları ile trafik kurallarına uyma, sigara ve zararlı alışkanlıklardan korunma, çocukların
okullaşma oranının arttırılması, kadınların istihdamına yönelik mesleki eğitim programlarının oluşturulması ve bireylerarası iletişime yönelik sosyal
programların düzenlenerek vatandaşların sürece
katılımı teşvik edilmektedir. Bu süreci desteklemek
üzere ayrıca video kamera, projektör, megafon ve
fotoğraf makinesi gibi ihtiyaç duyulan malzemeler
de temin edilmiştir. Programdan nihai olarak 2.600
ailenin faydalanması öngörülmektedir.
Bayan Ölgi Engelli Çocuklar Eğitim ve
Rehabilitasyon Merkezi
Ulanbator’dan 1.700 km uzaklıkta bulunan Bayan
Ölgi ilinde 2004 yılından beri faaliyet gösteren Engelli Çocuklu Ebeveynler Derneğine bağlı 900 çocuğa hizmet veren Engelli Çocuklar Eğitim ve Rehabilitasyon Merkezi’nin çatısı tamamlanmış, 150
metrelik alana çit yaptırılmış ve ayrıca bina merkezi su sistemine bağlanmıştır. Bu destek ile engelli çocukların güvenli bir ortamda eğitim alması
sağlanmıştır.
210
2.600
UNESCO ile Moğolistan
Hükümeti arasında
imzalanan memorandum
kapsamında, göçmen
haklarının korunması, aile
içi şiddetin önüne geçilmesi
ve toplumsal değişim ile
yönetim programlarının
uygulanması konularında
yapılan çalışmalardan
2.600 ailenin yararlanması
sağlanmıştır.
Moğolistan istatistik
altyapısının güçlendirilmesi
kapsamında 2013 yılı içinde
Türkiye ve Moğolistan’da
muhtelif teorik ve pratik
eğitim programları
düzenlenmiştir.
Duha Türklerine Giyecek ve Barınma Yardımı
Moğolistan’ın Hövsgöl ili Tsagaannuur ilçesi Ulanbator’dan 1.030 km uzaklıkta olup 1.673 kişilik bir
nüfusa sahiptir. İlçede yaklaşık 600 Duha Türkü
yaşamaktadır. Moğolistan Cumhurbaşkanlığı kararıyla Duha Türklerinin yaşam seviyesinin yükseltilmesine yönelik olarak muhtelif çalışmalar
yürütülmektedir. Bu kapsamda Tsagaannuur İlçe
Kaymakamlığı tarafından organize edilen ve geleneksel bir kutlama özelliği taşıyan Tsagaan Sar
Bayramı kapsamında Duha Türklerine yönelik 50
hane için çadır bezi ve 217 kişi için kışlık giysiden
oluşan insani yardım Başkanlığımızca gerçekleştirilmiştir.
Tuva Türklerine Ekipman Desteği
Tuva Türklerinin Gelişimini Destekleme Derneği,
Hovd ilinin Buyant ilçesinde yaşayan Tuva Türklerinin dil ve kültürlerinin muhafaza edilmesi amacıyla
faaliyet gösteren bir sivil toplum kuruluşudur. 2.647
kişilik nüfusa sahip ilçede 843 Tuva Türkünün yaşadığı tespit edilmiştir. Tuva Türklerinin eğitim için
ihtiyaç duyduğu çadır, projektör ve perdesi, dizüstü
bilgisayar, çok fonksiyonlu yazıcı, bilgisayar, masa
ve sandalye temin edilmiştir. Proje ile 221 Tuva çocuğunun eğitimine katkı sağlanmıştır.
Moğolistan İstatistik Altyapısının
Güçlendirilmesi
Başkanlığımız, TÜİK ve Moğolistan Milli İstatistik
Ofisi işbirliğinde Moğolistan Milli İstatistik Ofisi’nin
kapasitesinin geliştirilmesi ve istatistik faaliyetlerinin güçlendirilmesine ilişkin mutabakat zaptı imzalanmıştır. Bu kapsamda 2013 yılı içinde Türkiye
ve Moğolistan’da muhtelif teorik ve pratik eğitim
programları düzenlenmiştir.
17-22 Haziran 2013 tarihleri arasında Ulanbator’da
İşgücü Piyasası konusunda bir eğitim programı düzenlenmiştir. 7 Moğol uzmanın katıldığı program
kapsamında Moğolistan’ın işgücü istatistikleri sistemi, bilgi kaynağı, göstergeleri ve hesaplama yön-
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
MOĞOLİSTAN
temi ile mevcut sorunlar tartışılmış ve Türkiye’nin
işgücü istatistiklerinin yapısı ve kaynağı ile raporların aralıkları, akımı ve bilgi toplama yöntemleri
hakkında paylaşımda bulunulmuştur.
ÜRETİM SEKTÖRLERİ
İlk olarak 17-19 Eylül 2013 tarihleri arasında Ankara’da Nihai Kullanım Yöntemi ile Gayri Safi Milli
Hasılanın Hesaplanması konusunda düzenlenen
eğitim programına Moğolistan Milli İstatistik Ofisi’nden 3 uzmanın katılımı sağlanmıştır. Eğitim
kapsamında, TÜİK’in proje ve faaliyetlerine ilişkin
yerinde incelemeler ile nihai kullanım yöntemi ile
gayri safi milli hasıla hesaplamalarının geliştirilmesi ve sermaye bilgilerini oluşturma yöntemleri
konusunda bilgi verilmiştir.
Moğolistan Köy İşleri Bakanlığı’na
Eğitim Programı
22-29 Nisan 2013 tarihleri arasında Gıda, Tarım
ve Hayvancılık Bakanlığı’na bağlı tesislerde Moğolistan Sanayi ve Köy İşleri Bakanlığı’na bağlı
kurumlarda çalışan uzman ve özel işletmecilik
temsilcilerinden oluşan 12 kişinin katıldığı bir eğitim programı düzenlenmiştir. Program ile et ve et
ürünlerinin ihracatına yönelik Dünya Sağlık Örgütü şartlarına uygun tescilli hayvan yetiştiriciliği ve
hayvansal ürünlerde gıda güvenliğinin sağlanması
amaçlanmıştır.
30 Eylül-5 Ekim 2013 tarihleri arasında Ulanbator’da düzenlenen Hanehalkı ve İşyeri Anketleri
için Örneklem Tasarımı eğitimine 6 Moğol uzman
katılmıştır. Eğitim kapsamında TÜİK Örnekleme ve
Analiz Teknikleri Daire Başkanlığı uzmanları tarafından genel anlatım ve araştırmalarda kullanılan
istatistiksel kavramlar, yıllık ve dönemlik olarak
uygulanan hanehalkı ve işyeri araştırmaları, örneklem stratejileri, örneklem hacmi hesaplama ve
dağıtım stratejileri, işgücü araştırmaları için kullanılan standart hata hesaplama yöntemleri, SAS
paket programı, işyeri araştırma ve kayıtları, işyeri
araştırmasında genel örneklem süreci, örnekleme
çerçevesi ve örnekleme metotları hakkında bilgi
verilmiştir.
6-8 Kasım 2013 tarihleri arasında İşgücü Araştırması İşçilik Maliyeti Endeksi konusunda Ankara’da
düzenlenen eğitim programına Moğolistan Milli
İstatistik Ofisi Nüfus ve Sosyal İstatistikleri Daire
Başkanlığı’ndan 2 uzman katılmıştır. Program kapsamında, maaş ve işçilik maliyeti endeksinin belirlenmesi, bilgi toplama metotları ve hesaplamaları,
ayrıca maaş, ücret ve işçilik maliyeti ile mesai saati
göstergelerini içeren anket örnekleri incelenmiş,
istihdam araştırması ve işyeri anketleri için örnek
tasarımlar üzerinden uygulamalı çalışmalar yapılmıştır. Yine 7 Moğol uzmana cinsiyet istatistik verilerine ilişkin bir eğitim programı düzenlenmiştir.
12
Moğolistan Sanayi ve Köy
İşleri Bakanlığı’na bağlı
kurum çalışanlarından
oluşan 12 kişilik bir
gruba eğitim programı
düzenlenmiştir.
ÇOKLU/ÇAKIŞAN SEKTÖRLER
Diğer Çoklu Sektörler
Tonyukuk Anıtı Çevre Düzenlemesi
Tonyukuk Anıtı, Cengiz Kağan Kompleksi, Ulusal
Doğa Parkı, Prenses Tapınağı gibi önemli tarihi
mekanlar Ulanbator’dan 55 km uzaklıkta, Moğolistan’ın gözde turizm yeri olan Töv ili Erdene ilçesi
sınırları içerisinde bulunmaktadır. Başkanlığımızca
burada bulunan Bilge Tonyukuk Anıtı’nın etrafında
çevre düzenlemesi yapılmış, bu şekilde Göktürk
dönemine ait eserlerin korunması sağlanmıştır.
Proje kapsamında çit yapımı tamamlanmış, bilgi amaçlı İngilizce, Moğolca ve Türkçe metinlerin
bulunduğu tabelalar yerleştirilmiş, yazıtların etrafındaki zincirler yenilenmiş ve anıta gidecek yolu
gösteren levha yapılmıştır.
Türk Anıtları Projesi
kapsamında Ulanbator’a
400 km mesafede Orhun
Müzesi’nin çatı tadilatı
yapılmıştır.
Orhun Müzesi (Koşo Saydam Müzesi)’nin
Çatı Tadilatı
Başkanlığımız tarafından Moğolistan’da yürütülen
projelerden birisi olan Türk Anıtları Projesi kapsamında Ulanbator’dan 400 km uzaklıkta Arhangai ili
Haşaat ilçesi sınırları içerisinde 2010 yılı itibariyle Orhun Müzesi inşaatı tamamlanmıştır. Müzede
başta Orhun Anıtları olmak üzere, Göktürk dönemine ait eserler sergilenmektedir.
Başkanlığımızca 2013 yılında müze çatısının tadilatı yapılmıştır. Bu kapsamda çatı komple sökülmüş,
kaplaması yapılmış, su sızıntıları giderilmiş ve ayrıca levha ve kapıları değiştirilmiştir. Bunun yanında
iç kısımlarda meydana gelen su sızıntıları sebebiyle bozulan boyalar yenilenmiştir.
211
DOĞU VE GÜNEY ASYA,
PASİFİK VE LATİN AMERİKA
23-25 Ekim 2013 tarihleri arasında Ankara’da düzenlenen Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) konulu eğitim programına ise Moğolistan Milli
İstatistik Ofisi Sayım Bürosu Başkanı ile 2 uzman
katılmıştır. Eğitim kapsamında Moğolistan’da hane
halkı tüketiminde mal ve ürün akımı yönteminin
kullanılması, sermaye birikimi ve ticari hacim birikim hesaplamalarında kullanılan kaynak, veri,
araştırmalar ve bilgi toplama konuları ele alınmıştır.
Tarım ve Hayvancılık
PAKİSTAN
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
PAKİSTAN
NÜFUSU
172.900.000
YÜZÖLÇÜMÜ
796.095 km²
TİKA 2013 Pakistan
Harcamalarının
Sektörel Dağılımı (%)
Eğitim
Diğer Sosyal Altyapı ve Hizmetler
%58,44
%0,32
Sağlık
Ekonomik Altyapılar ve Hizmetler
%35,35
%0,07
İdari ve Sivil Altyapılar
Üretim Sektörleri
%0,19
%5,64
Pakistan ‘ın yıllara
göre bütçeden
aldığı pay (%)
%
0,006
2008
%
0,02
2009
%
0,30
2010
%
0,86
2011
%
2,52
2012
2013
213
DOĞU VE GÜNEY ASYA,
PASİFİK VE LATİN AMERİKA
%
14,97
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
PAKİSTAN
ren 50’şer yatak kapasiteli Dera Allah Yar Bölge
Hastanesi ile Usta Muhammed Devlet Hastanesi
tarafından ihtiyaç duyulan tıbbi malzeme temin
edilmiştir. Buna ek olarak, bölgede yaşanan uzun
süreli elektrik kesintisinin sebep olduğu aksaklığı
giderebilmek amacıyla 2 adet jeneratör tedarik
edilmiştir.
SOSYAL ALTYAPI VE HİZMETLER
Eğitim
Muzaffergah Şehri Türk Dostluk Okulu ve
Yurt Binaları Tefrişatı
2010 yılında Pakistan’da Her Eyalete Bir Okul Projesi kapsamında çalışmalar başlatılmıştır. Bu kapsamda Pencap eyaletinin Muzaffergah şehrinde
15,5 dönümlük arazi üzerine okul ve yurt binası
yapımına ilişkin süreç Haziran 2012’de başlatılmıştır. Muzaffergah şehri Basira ilçesine bağlı
Mouza Qalandar Vala yerleşim yerinde bulunan
okul ve yurt, iki ana bloktan oluşmaktadır. Okul 640
öğrenci kapasiteli olup, 32 derslik içermektedir.
Yurt ise 200 öğrenci kapasiteli ve 72 odalıdır. 2013
yılında okul ve yurt için gerekli tefrişat ve mobilyalar temin edilmiştir.
İdari ve Sivil Altyapılar
Muzaffergah Şehri Türk
Dostluk Okulu ve Yurt Binaları
için gerekli tefrişat ve
mobilyalar temin edilmiştir.
Pakistanlı Uzmanlara TIR Sistemi Eğitimi
Başkanlığımız ile Gümrük ve Ticaret Bakanlığı AB
ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü işbirliğinde 14 kişiden oluşan Pakistan Gümrük İdaresi uzmanlarına
TIR Sistemi Eğitimi verilmiştir. 18-24 Mayıs 2013
tarihlerinde Ankara’da gerçekleştirilen eğitim ile
Pakistan’ın gümrük mevzuatının geliştirilmesine
yönelik bilgilendirme yapılmıştır.
Belediye Hizmetlerini Geliştirme Çalıştayı
Başkent İslamabad’da hizmet veren Milli Bilim ve
Teknoloji Üniversitesi, Pakistan’ın farklı eyaletlerinde görev yapan yerel yönetim temsilcileri ile
Ankara, İstanbul ve Konya Büyükşehir Belediyeleri
temsilcilerinin iştiraki ile Katı ve Sıvı Atık Yönetimi
konularında Belediye Hizmetlerini Geliştirme Çalıştayı düzenlemiştir. İslamabad’da 20-22 Ağustos
2013 tarihlerinde gerçekleştirilen Çalıştaya 25 kişinin katılımı için destek sağlanmıştır.
Sağlık
Muzaffergah Şehri Türk Dostluk Hastanesi
Yapımı ve Donanımı
Pencap Eyaletinin Muzaffergah şehrinde Türk
Dostluk Hastanesi inşaatı 2013 yılında tamamlanmıştır. Hastane, Muzaffergah şehri Basira ilçesine
bağlı çevreyolunun Muzaffergah ayrımında, bahçesi ile birlikte 4,5 dönümlük arazi üzerinde 4 katlı
bloktan oluşmaktadır. 50 yataklı hastanede elektronik girişli 2 ameliyathane ile 1 morg ve çamaşırhane bulunmaktadır. Hastane, taşıdığı özellikler
itibariyle, bölgede tek hastanedir. Hastanenin ihtiyaç duyduğu donanım da sağlanmıştır.
Dera Allah Yar Bölge Hastanesi ve Usta
Muhammed Devlet Hastanesi’ne Malzeme
2012 yılında muson yağmurları sonucunda yaşanan sel felaketinden özellikle Sind ve Belucistan
eyaletlerinde yaşayan yaklaşık 4,8 milyon kişi etkilenmiştir. Bu kapsamda Belucistan eyaletine bağlı
Nasirabad bölgesinde felaketzedelere hizmet ve214
Malik Saad Spor Vakfı’nın
kriket, futbol, hokey, voleybol
ve basketbol dallarında
ihtiyaç duyduğu malzemeler
temin edilmiştir.
Malik Saad Spor Vakfı’na Malzeme Alımı
Pakistan’ın Hayberpaktunkva eyaletinin merkezi
Peşaver’de bulunan Malik Saad Spor Vakfı’nın kriket, futbol, hokey, voleybol ve basketbol gibi spor
dallarında ihtiyaç duyduğu malzemeler temin edilmiştir. Bu kapsamda 50 takım kriket malzemesi,
100 takım futbol ekipmanı, 100 basketbol topu ve
ayakkabısı ve 5 pota, 40 tenis raketi, 200 tenis topu
ve 12 file alınmıştır.
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
PAKİSTAN
Diğer Sosyal Altyapı
ve Hizmetler
Keşmir Özürlüler Rehabilitasyon
Merkezi’ne Ambulans Temini
2005 yılında Keşmir’de meydana gelen deprem sırasında en fazla hasar gören Bagh şehri genelinde
omurilik sakatlanması sonucu felç vakaları artmıştır. Bu kapsamda, 250 kapasiteli Özürlüler Rehabilitasyon Merkezi kurulmuştur. Başkanlığımızca
anılan merkeze hasta hizmetleri için dağlık arazi
tipi ambulans temin edilmiştir. Bu şekilde acil durum vakaları dahil hastaların Bagh şehrinden 150200 km uzaklıkta yer alan İslamabad, Ravalpindi ve
çevresindeki hastanelere nakli kolaylaşmıştır.
Yoksulluğun Azaltılması ve Kırsal
Bölgede Kadının Güçlendirilmesi
Faysalabad Tarım Üniversitesi ile işbirliğinde
Pencap eyaletinde bulunan Faysalabad şehri ve
etrafındaki kırsal bölgelere yönelik olarak 2012
yılından beri Pakistan’da Keçi Yetiştiriciliği Yoluyla
Yoksulluğun Azaltılması ve Kırsal Bölgede Kadının Güçlendirilmesi Projesi yürütülmektedir. Proje
kapsamında 50 kadın çiftçi seçilerek biri damızlık
olmak üzere 6 adet keçi dağıtımı yapılmış, 1 yıl sonra ise her bir çiftçinin doğan 2 keçi yavrusunu yeni
çiftçilere teslim etmesi yoluyla projenin kapsam
alanının giderek genişletilmesi ve ayrıca 5 yıl sonra
bir Çiftçi Birliği kurulması planlanmıştır.
Pakistan’da ilk defa bir donör kuruluş tarafından
kadınlara yönelik başlatılan projeyle, hayvancılığın
geliştirilmesi, köylerde yoksulluğun azaltılması ve
kadın çiftçilerin ekonomik olarak güçlendirilmesi amaçlanmıştır. Proje, bölge şartlarına göre seçilmiş aile işletmeleri bünyesinde üretimde girdi
temini ve çıktıların pazarlanmasına yönelik bilinçlendirme çalışmalarını da içermektedir. Proje kap-
700
2013 yılı Ağustos ayında
meydana gelen sel felaketi
sırasında Pencap eyaleti
Muzaffergah şehri oldukça
zarar görmüştür. Felaket
sonrası 400.000 kişinin
evsiz kaldığı şehirde selden
etkilenen 700 kişiye Khubaib
Vakfı işbirliğinde 1 ay süre
ile günlük yemek dağıtımı
yapılmıştır.
samında ilk keçi yavrusu dünyaya gelmiş ve 2013
yılı içerisinde verilen keçilerin % 70’inde hamilelik
tespit edilmiştir.
Projeyi desteklemek üzere 2013 yılında ayrıca Faysalabad Üniversitesi Veterinerlik Bölümü öğrencilerinden oluşan on beşer kişilik iki gruba yönelik
olarak Selçuk Üniversitesi Veterinerlik Fakültesi’nde embriyo transferi, suni tohumlama, aşı üretimi
ve veteriner klinikleri konusunda 13 günlük bir eğitim programı düzenlenmiştir.
İnsani Yardım
1200 Aileye Ramazan Yardım Paketleri
Yoksulluk oranının % 54’e ulaştığı Pakistan’da Hayberpaktunkva, Pencap ve Azad-Keşmir bölgeleri
ile Faysalabad, Okara, Ravalpindi, Haripur ve Keşmir şehirlerinde 1.200 aileye un, yağ, şeker ve tuz
gibi temel gıda maddelerinden oluşan Ramazan
yardım paketleri dağıtımı yapılmıştır.
215
DOĞU VE GÜNEY ASYA,
PASİFİK VE LATİN AMERİKA
Muzaffergah’ta 700 Kişiye Yemek Dağıtımı
2013 yılı Ağustos ayında meydana gelen sel felaketi sırasında Pencap eyaleti Muzaffergah şehri
oldukça zarar görmüştür. Felaket sonrası 400.000
kişinin evsiz kaldığı şehirde selden etkilenen 700
kişiye Khubaib Vakfı işbirliğinde 1 ay süre ile günlük yemek dağıtımı yapılmıştır.
MYANMAR
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
*MYANMAR
NÜFUSU
50.519.000
YÜZÖLÇÜMÜ
678.500 km²
TİKA 2013 Myanmar
Harcamalarının
Sektörel Dağılımı (%)
Eğitim
Tarım
%1,96
%97,51
İdari ve Sivil Altyapılar
%0,53
* Myanmar PKO, 2012 yılında hizmete açılmıştır.
DOĞU VE GÜNEY ASYA,
PASİFİK VE LATİN AMERİKA
217
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
MYANMAR
SOSYAL ALTYAPI VE HİZMETLER
ÜRETİM SEKTÖRLERİ
Eğitim
Ayeyarwady’de Pathein 3 Nolu Temel Eğitim
Okuluna Bilgisayar Laboratuvarı
Myanmar’da eğitim imkânları başkent Yangon ve
Mandalay dışında oldukça kısıtlıdır. Resmi istatistiklere göre ilkokul öğrencilerinin yüzde 10’dan
azı lise düzeyinde eğitime devam etmektedir. Ülkedeki eğitim altyapısının geliştirilmesi amacıyla Yangon’a 4 saat uzaklıkta bulunan ve Rakhine
Eyaleti’ne komşu olan 35.000 nüfuslu Ayeyarwady
Bölgesi’ndeki Temel Eğitim Okuluna bir adet bilgisayar laboratuvarı kurulmuştur. Proje kapsamında
20’şer adet bilgisayar, bilgisayar masası ve sandalyesi, 5 adet yazıcı, 2 adet klima ve diğer sarf
malzemeler temin edilmiştir.
Sağlık
“Yangon Muslim Free Hospital”ın
Desteklenmesi
Myanmar’ın Yangon şehir merkezinde 1937 yılında
bir dispanser olarak kurulan Muslim Free Hospital,
bugün itibariyle 130 yatak kapasiteyle, etnik ayrım
yapmaksızın ihtiyaç sahibi tüm Myanmarlılara
ücretsiz sağlık hizmeti vermektedir. Bu yönüyle
Myanmar’da önemli bir uygulama örneği olarak
öne çıkan hastanenin yetkilileri, sayıları gün geçtikçe artan diyabet hastaları için temininde zorluk
çekilen ve elzem olan ilaçlar için destek talebinde bulunmuştur. Bu doğrultuda, Yangon Muslim
Free Hospital Yönetimi ve Yangon Bölgesi İdaresi
ile işbirliğinde diyabet hastaları için ihtiyaç duyulan “metformin” ve “metformin extended release”
ilaçlarından önemli miktarlarda temin edilerek
hastaların kullanımına sunulmuştur.
İdari ve Sivil Altyapılar
Magvay Bölgesi Thayet Şehri İdaresinin
Kapasitesinin Güçlendirilmesi
Mynmar Magway Bölgesi Thayet Şehri İdaresi’nin
talebi doğrultusunda, masa üstü bilgisayar, lazer
yazıcı, renkli lazer yazıcı, faks cihazı, taşınabilir
bellek, renkli lazer kartuş, siyah beyaz lazer kartuş,
faks cihazı karbonları, fotokopi kağıdı gibi ofis cihaz
donanımları ve sarf malzemeleri Başkanlığımız tarafından temin edilmiştir.
218
Tarım
Myanmar Tarım ve Sulama Bakanlığının
Tarımsal Kapasitesinin Arttırılması
İş gücünün yanı sıra gayrisafi milli hasılasının da %
65’ini tarım sektörünün oluşturduğu Myanmar’ın
tarımsal altyapısının mekanize hale getirilmesine
katkıda bulunmak üzere Myanmar Tarım ve Sulama Bakanlığı için 4 adet tarım traktörü, 4 adet
diskli pulluk, 4 adet mekanik kaydırmalı rotavatör,
4 adet punamatik mibzer baltalı gübreleme, 2 adet
off set disk harrow ve 1 adet ilaçlama makinesi
hibe edilmiştir.
Myanmar’ın tarımsal
kapasitesinin artırılmasına
yönelik olarak 4 adet
traktörle birlikte tarımsal
ekipman temin edilmiştir.
130 yatak kapasitesiyle
hizmet veren Yangon Muslim
Free Hospital’e muhtelif ilaç
desteği...
İnsani Yardım
Arakan Kamplarına İnsani Yardım
•• 2012 yılında ülkede başlayan karışıklıklar nedeniyle evlerini terk etmek zorunda kalan Rohingya Müslümanlarının kaldığı kamplara 1.000
kutudan oluşan insani yardım ile battaniye, deterjan ve sivrisinek cibinliği gibi günlük hayatı
kolaylaştırıcı malzemeler temin edilmiştir.
•• Arakan Bölgesi’nden gelen yardım talebi üzerine, 1250 ton pirinç, 100 ton bezelye, 11 ton sıvı
yağ ve 1 ton kurutulmuş balıktan oluşan gıda
yardımı ile tişört, longyi, battaniye, sivrisinek
cibinliği ve ilaç gibi yardım malzemeleri ihtiyaç
sahiplerine ulaştırılmıştır.
•• Arakan Eyaleti Thandwe kasabasında 23 Eylül
2013 tarihinde çıkan olaylarda 11’i Budistlere
ait toplam 160 ev ateşe verilmiş ve bunun sonucunda 950 kişi evsiz kalmıştı. Olayların ardından
ortaya çıkan acil ihtiyaçların karşılanması kapsamında pirinç, mercimek ve sıvı yağdan oluşan
gıda maddeleri ile pişirme seti, çelik tas ve çelik
tabak gibi mutfak malzemeleri ve erkek ve bayan longyi, battaniye, sivrisinek cibinliği ve kışlık
giyecek gibi giyim malzemesi temin edilmiştir.
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
MYANMAR
DOĞU VE GÜNEY ASYA,
PASİFİK VE LATİN AMERİKA
219
DİĞER ÜLKELER
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
DİĞER ÜLKELER
Arjantin
Bangladeş
Endonezya
Belize
Filipinler
Kolombiya
Bolivya
Fiji
Küba
Laos
Brezilya
Guatemala
Kamboçya
Maldivler
Meksika
DOĞU VE GÜNEY ASYA,
PASİFİK VE LATİN AMERİKA
Peru
Samoa
Solomon
Adaları
Sri Lanka
Şili
Vanuatu
221
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
DİĞER ÜLKELER
Havana Üniversitesinde Türk Tarihi ve Kültürü
Kürsüsü Kurulması (Küba)
Havana Üniversitesi, Amerika kıtasında kurulan
ilk üniversite olma özelliğine sahiptir. 1728 yılında
kurulan ve köklü bir geçmişe sahip olan üniversite, başkent Havana’nın Vedado bölgesinde bulunmaktadır. 15 fakülteye sahip olup, ayrıca uzaktan
eğitim de vermektedir. Havana Üniversitesinde
toplam 6.000 öğrenci eğitim görmektedir.
SOSYAL ALTYAPI VE HİZMETLER
Eğitim
Salta ve Buenos Aires’te Eğitim Altyapılarının
Güçlendirilmesi (Arjantin)
Arjantin Dışişleri Bakanlığı’nın talebi üzerine, Arjantin’in Salta Eyaleti ile Buenos Aires’te bulunan
temel eğitim okullarının donanımı sağlanmıştır.
Bangladeş’te Eğitim Altyapılarının
Geliştirilmesi (Bangladeş)
Bangladeş’te eğitim altyapılarını geliştirme kapsamında muhtelif projelere destek verilmiştir. Bangladeş’te Yurt Dışında Çalışan Vatandaşlar Bakanlığı bünyesinde tekstil alanında faaliyet göstermek
üzere Teknik Eğitim Merkezi kurulmuştur. İkinci
eğitim merkezi ise işitsel ve görsel eğitim alanında
faaliyet göstermek üzere Eğitim Bakanlığı Teknik
Eğitim Bölümüne bağlı olarak kurulmuştur. Bir
diğer destek de ABC Türkiye-Bangladeş Teknik
Okulu’na verilmiştir. Okul, Bangladeş’in önemli bir
liman ve ticaret kenti olan Şitagong’da bulunmaktadır. Bünyesinde gemi kaynakçılığı ve sınai dikiş
bölümlerini barındıran okulun malzeme ve makine
ihtiyaçları karşılanmıştır.
Türkiye-Bangladeş Dostluk ve Kardeşlik
Bilgisayar Laboratuvarı Kurulumu (Bangladeş)
Cox’s Bazar, Bangladeş’in başkenti Dakka’ya 900
km uzaklıkta olup, burada daha çok Myanmar’dan
Bangladeş’e sığınan Arakanlılar yaşamaktadır.
Başkanlığımızca bölgedeki gençlerin kullanımı
amacıyla 50 adet bilgisayar üniteli Türkiye-Bangladeş Dostluk ve Kardeşlik Bilgisayar Laboratuvarı
kurulmuştur. Laboratuvar kurulumu için gerekli
olan fotokopi makinesi, tarayıcılar, projektör, soğutma klimaları, öğretmen masası, klasör dolapları, yangına dayanıklı çelik dolap, malzeme dolabı
ile masa ve sandalye gibi malzemeler de hibe edilmiştir. Bu destek ile gençlere daha kolay iş bulma
imkânı sağlanmıştır.
Filipinler Eğitim Altyapılarının
Güçlendirilmesi (Filipinler)
Haiyan tayfunundan zarar gören okulların evrak
arşivlerinin dijital ortamda kayıt altına alınarak
korunması amacıyla Filipinler Eğitim Bakanlığı’na
40 adet tablet bilgisayar sağlanmıştır. Bunun yanında Filipinler’in ikinci büyük adası Mindanao’da
bulunan Mindanao Müslüman Özerk Bölgesi’nde
yer alan okullardaki yetersiz eğitim koşullarının
iyileştirilebilmesi amacıyla, bölgedeki 45 okul için
80 adet bilgisayar temin edilmiştir.
222
50
Bangladeş’in başkenti
Dakka’ya 900 km uzaklıkta
yer alan Cox’s Bazar’da
yaşayan gençlerin kullanımı
amacıyla 50 adet bilgisayar
üniteli Türkiye-Bangladeş
Dostluk ve Kardeşlik
Bilgisayar Laboratuvarı
kurulmuştur. Bu destek ile
gençlere daha kolay iş bulma
imkânı sağlanmıştır.
Ankara Üniversitesi Latin Amerika Araştırma ve
Uygulama Merkezi (LAMER) girişimiyle, Başkanlığımız ile Havana Üniversitesi arasında 2011 yılında protokol imzalanmıştır. Protokol çerçevesinde,
Havana Üniversitesi bünyesinde Türk Tarihi ve
Kültürü Kürsüsü kurulmuştur. Bu kapsamda eğitim sınıfı ile idari odanın tadilat ve tefrişatı (sıra,
masa, sandalye, bilgisayar, TV, klima vb.) yapılmıştır. Ayrıca Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya
Fakültesi’nden öğretim üyesi görevlendirilmiş ve
anılan eğitim yılı için 50 öğrencinin eğitim görmesi sağlanmıştır. 2013-2014 yılı güz döneminde ise
yaklaşık 20 öğrenci bölümden faydalanmıştır.
Meksiko’da İlköğretim Okulunun
Desteklenmesi (Meksika)
Türkiye’ye duyulan sempati sebebiyle Türkiye
Cumhuriyeti İlköğretim Okulu adını alan ve Meksika’nın başkenti Meksiko’da faaliyet gösteren
okula teknik donanım sağlanmıştır. Bu kapsamda
17 bilgisayar, 15 yazıcı, 5 projeksiyon cihazı, ses
sistemleri ve diğer donanım malzemeleri temin
edilmiştir.
Samoa Destek Okuluna Bilgisayar
Laboratuvarı (Samoa)
Şiddete ve cinsel istismara uğrayan çocukların
topluma kazandırılması ve eğitimi amacıyla 2005
yılında Tuana’imato şehrinde 60 öğrenci kapasiteli
Samoa Destek Okulu kurulmuştur. Samoa Eğitim,
Kültür ve Spor Bakanlığının talebine istianeden on
beşer adet bilgisayar, kesintisiz güç kaynağı ve yazıcı temin edilmek suretiyle okul bünyesinde Bilgisayar Laboratuvarı kurulmuştur.
Mindanao’da bulunan
Mindanao Müslüman
Özerk Bölgesi’nde yer alan
okullardaki yetersiz eğitim
koşullarının iyileştirilebilmesi
amacıyla, bölgedeki 45 okul
için 80 adet bilgisayar temin
edilmiştir.
Mannar Gençlik Merkezi Eğitim Altyapısının
İyileştirilmesi (Sri Lanka)
Mannar, ülkenin az gelişmiş kuzey bölgesinde
35.000 nüfuslu bir yerleşim yeri olup, 30 yıl süren
iç savaştan en çok zarar gören bölgelerden birisidir. Sri Lanka Gençlik Bakanlığı’na bağlı olarak
faaliyet gösteren Ulusal Gençlik Konseyi işbirliğinde bölgede eğitim altyapısının iyileştirilmesine
katkı amacıyla bir projeye destek olunmuştur. Bu
kapsamda ülke genelinde toplam 36 eğitim merkezine sahip olan Ulusal Gençlik Konseyinin Man-
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
DİĞER ÜLKELER
nar Şubesine 20 bilgisayar, 20 güç kaynağı, yazıcı
ve tarayıcı hibe edilmiştir. Ayrıca, dikiş atölyesi için
18 ev tipi ve 2 sınai dikiş makinesi hibe edilmiştir. Burada dikiş-nakış, bilgisayar ve kuaförlük gibi
alanlarda eğitim verilmektedir.
Vanuatu Eğitim Altyapılarının
Güçlendirilmesi (Vanuatu)
Pasifik Okyanusu’nda yer alan 16 ada ülkesinden
biri olan Vanuatu’nun yaklaşık 300 bin nüfusu bulunmaktadır. Vanuatu Dışişleri Bakanlığı’nın talebi
doğrultusunda çeşitli okullara ve kamu kuruluşları
tarafından kullanılmak üzere 50 adet bilgisayar temin edilmiştir.
Sağlık
Bangladeş’e 10 Sağlık Ocağı (Bangladeş)
Bangladeş’te sağlık kapasitesinin geliştirilmesi amacıyla 10 adet sağlık ocağı inşasına yönelik
2013 yılının Temmuz ayında protokol imzalanmıştır. İnşasına başlanan sağlık ocakları, Dakka,
Manikgonj, Narayangonj, Munshigonj, Faridpur ve
Jhinaidah bölgelerinde yer almaktadır.
Fiji Sağlık Bakanlığı’na
hayatifonksiyonları izleme
cihazı ile EKG cihazı temin
edilmiştir.
Mittabhap Hastanesi Kardiyoloji
Bölümünün Güçlendirilmesi (Laos)
Mittabhap Hastanesi, 1988 yılında kurulmuş olup,
ülkenin 3 üniversite hastanesinden birisidir. 90
doktor kapasitesi ile Laos’un kardiyoloji alanındaki
en başarılı hastanesidir. Hastane yaklaşık 6,5 milyon nüfuslu, Laos’un başkenti ve aynı zamanda en
büyük şehri olan Vientiane’de faaliyet göstermektedir. Başkanlığımızca 250 yatak kapasiteli hastanenin kardiyoloji bölümünde kullanılmak üzere
görüntüleme ve tanı cihazlarından oluşan 4 parça
tıbbi ekipman hibe edilmiştir.
Indira Gandhi Memorial Hastanesi Ana-Çocuk
Sağlığı Merkezine Ultrason Cihazı (Maldivler)
Indira Gandhi Memorial Hastanesi, Hindistan’ın
desteğiyle Male’de 1990 yılında kurulmuş olup,
1994 yılında Maldivler Hükümeti’ne devredilmiştir. Hastane yaklaşık 140.000 nüfuslu Male halkına
hizmet vermektedir. Maldivler Sağlık Bakanlığının
talebi doğrultusunda anılan hastane bünyesinde
yer alan Ana-Çocuk Sağlığı Merkezi için 1 adet ultrason cihazı temin edilmiştir.
St. Lucia İtfaiyesine Ambulans (Saint Lucia)
St. Lucia İtfaiye Departmanına Başkanlığımız tarafından ambulans temin edilmiştir. Ambulans, 2013
yılının Kasım ayında düzenlenen törenle yetkililere
teslim edilmiştir.
Solomon Adaları’na 4 Adet Deniz
Ambulansı (Solomon Adaları)
Güney Pasifik Okyanusu’ndaki ada devletlerden
biri olan Solomon Adaları, yaklaşık 600 bin nüfusu ile bölgenin en az gelişmiş ülkeleri arasında
223
DOĞU VE GÜNEY ASYA,
PASİFİK VE LATİN AMERİKA
Karl Heusner Memorial Hastanesi
Pediyatrik Yoğun Bakım Ünitesi Kapasite
Geliştirme Projesi (Belize)
Karl Heusner Memorial Hastanesi Belize’nin başkenti ve en büyük şehri olan toplam 80.000 nüfuslu Belize City’de faaliyet göstermektedir. Bölgenin
en büyük ikinci hastanesi olup, 115 yatak kapasitesine sahiptir. Belize Başbakanının eşi Sayın Kim
Simplis Barrow’un yönettiği Kadın ve Çocuklar için
Özel Temsilcilik tarafından anılan hastanede Pediyatrik Yoğun Bakım Ünitesi kurulması planlanmıştır. Başkanlığımızca 2014 yılında tamamlanması
planlanan ünite için 6 yoğun bakım hasta yatağı, 1
açık yatak, 5 mekanik vantilatör, 7 invazif monitör,
1 defibrilatör, 2 nebulizatör, 2 pulse oksimetre ve 1
EKG cihazı temin edilmiştir.
Laos’un başkenti ve aynı
zamanda en büyük şehri
olan Vientiane’de faaliyet
gösteren ve Laos’un
kardiyoloji alanındaki en
başarılı hastanesi olan 250
yatak kapasiteli Mittabhap
Hastanesi’ne görüntüleme ve
tanı cihazları temin edilmiştir.
5 Acil Servis Birimine Hayati Fonksiyonları
İzleme ve EKG Cihazı (Fiji)
Fiji Sağlık Bakanlığı’nın talebi doğrultusunda geliştirilen ve ülke genelindeki acil servis birimlerinin
hizmet kapasitelerinin artırılmasını amaçlayan
projeyle 5 acil servis birimine birer adet hayati
fonksiyonları izleme cihazı ile EKG cihazı temin
edilmiştir.
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
DİĞER ÜLKELER
yer almaktadır. İrili ufaklı adalardan oluşan ülkede
ulaşım imkânlarının pahalı ve kısıtlı olması, uzak
adalarda yaşayan halka eğitim ve sağlık gibi temel hizmetlerin götürülmesini zorlaştırmaktadır.
Bu doğrultuda, ülke genelinde sağlık altyapılarının desteklenmesi amacıyla uzak adalarda yer
alan sağlık ocakları ile yerel hastaneler arasında
hastaların ve doktorların ulaşımını sağlayacak 4
adet motorlu bot temin edilerek Solomon Adaları
Dışişleri Bakanlığı yetkililerine teslim edilmiştir.
Sağlanan destekle merkeze uzak Makira ve Ulava illerinde kullanılacak botların burada yaşayan
nüfusun hayati bir ihtiyacına cevap vereceği ifade
edilmiştir.
21
Adalet Akademisi Başkanlığı
tarafından 22-29 Eylül 2013
tarihleri arasında Ankara ve
İstanbul’da 21 Endonezyalı
hâkim ve savcıya meslek
içi eğitim seminerleri
düzenlenmiş, Türk
mevzuatına ilişkin sunum
yapılmıştır.
Santiago El Pino Hastanesi Çocuk Bölümünün
Güçlendirilmesi (Şili)
Şili Uluslararası İşbirliği Ajansı’nın (AGCI) talebiyle, Şili’nin başkenti ve en büyük şehri olan
Santiago’da yer alan El Pino Hastanesi’nin çocuk
bölümünün güçlendirilmesi sağlanmıştır. Bu doğrultuda, 1 endoskopi yıkama ve dezenfektör cihazı,
2 EKG’li defibrilatör cihazı, 3 otomatik defibrilatör
cihazı, 16 çocuk yatağı, 4 hasta başı monitörü, 2
adet üç kanallı EKG cihazı, merkezi monitör sistemi, erişkin ve çocuklar için laringoskop setleri
temin edilmiştir.
İdari ve Sivil Altyapılar
21 Endonezyalı Hâkim ve Savcıya Meslek İçi
Eğitim Semineri (Endonezya)
Türkiye Adalet Akademisi Başkanlığı tarafından
22-29 Eylül 2013 tarihleri arasında Ankara ve İstanbul’da 21 Endonezyalı hâkim ve savcıya meslek
içi eğitim seminerleri düzenlenmiştir. Eğitim seminerleri kapsamında, Türk yargı sistemi ile savcılık
sistemi hakkında bilgi verilmiş, Türk mevzuatı ve
uygulamalarına ilişkin sunum yapılmıştır. Eğitim
programının ardından sertifikalarını alan hâkim
ve savcılar, hukuk alanında uluslararası işbirliğinin geliştirilmesi için ülkelerin hukuk sistemlerini
karşılıklı tanımalarına imkân veren programların
düzenlenmesinin oldukça faydalı olduğunu ifade
etmiştir.
Kamboçya Emniyet Genel Müdürlüğü ve
Eğitim Bakanlığı’nın Teknik Altyapısının
Güçlendirilmesi (Kamboçya)
Kamboçya’da merkezi idarenin bilgisayar kullanımı ve iş verimliliğini artırma amacıyla yürütülen
çalışmalar kapsamında Eğitim Bakanlığı ve Emniyet Genel Müdürlüğü için toplam 80 adet bilgisayar, yazıcı ve kesintisiz güç kaynağı cihazından
oluşan teknik ekipman temin edilmiştir.
224
Kolombiya Cumhurbaşkanlığı İşbirliği Ajansı
İle İşbirliği (Kolombiya)
Kolombiya’nın uluslararası kalkınma işbirliğinden
sorumlu resmi kuruluşu olan Kolombiya Cumhurbaşkanlığı Uluslararası İşbirliği Ajansı (APC) Başkanı ve beraberindeki yetkililer 7-12 Ekim 2013
tarihleri arasında ülkemize bir ziyaret gerçekleştirmiştir. Bu kapsamda Başkanlığımız yanında
KOSGEB, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Balıkçılık Su İşleri Genel Müdürlüğü ve GAP İdaresi
ziyaret edilerek görüş alışverişinde bulunulmuştur. Başkanlığımız ile APC arasında sosyal ve ekonomik altyapılar, üretkenlik ve rekabetçilik, üretim
sektörleri ve toplumsal destek alanlarında karşılıklı işbirliğinin tesis edilmesi amacıyla bir mutabakat zaptı imzalanmıştır.
EKONOMİK ALTYAPILAR VE HİZMETLER
Enerji
Küba Dış Ticaret Bakanlığı
ile 2011 yılında imzalanan
işbirliği protokolü
çerçevesinde Güneş
Enerjisi Laboratuvarları
Kapasite Artırımı Programı
yürütülmektedir. Program ile
yenilenebilir enerji alanında
yol haritasına katkıda
bulunmak hedeflenmiştir.
Güneş Enerjisi Laboratuvarları Kapasite
Geliştirme Programı (Küba)
Başkanlığımız ile Küba Dış Ticaret Bakanlığı arasında 2011 yılında imzalanan işbirliği protokolü
çerçevesinde Güneş Enerjisi Laboratuvarları Kapasite Artırımı Programı yürütülmektedir. Program ile ülke koşullarına uygun yenilenebilir enerji
alanında hedeflenen yol haritasına katkıda bulunmak hedeflenmiştir. Bu kapsamda Küba’dan gelen
6 uzmana yönelik olarak Ege Üniversitesi Güneş
Enerjisi Enstitüsü’nde 4 hafta süren bir eğitim
programı düzenlenmiştir. Bunun yanında güneş,
biyokütle ve rüzgar gibi yenilenebilir enerji üretim
sistemlerinin ve tesislerinin yerinde incelenmesi
gerçekleştirilmiştir. Kübalı uzmanlar Konya’da da
güneş enerjisi sistemleri üreten bir firmada iki
hafta boyunca incelemelerde bulunmuştur.
ÜRETİM SEKTÖRLERİ
Tarım
Guatemala’da 5.000 kahve
işçisine kahve hasat ve
dağıtımı için ekipman ve
kamyonet desteği…
Bolivya, Guatemala ve Perulu
Çiftçilere Muhtelif Destekler
(Bolivya, Guatemala ve Peru)
Guatemala, Peru ve Bolivya’da kırsal yoksulluk
oranı oldukça yüksektir. Bu kapsamda Başkanlığımız tarafından çiftçilere yönelik olarak muhtelif
destekler verilmiştir. Bunlar:
•• Guatemala’da 5.000 kahve işçisine kahve hasat
ve dağıtımı için tarımsal ekipman ve kamyonet
desteği,
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
DİĞER ÜLKELER
•• Peru’da 450 kadın mandıra çiftçisine saman,
yulaf ve benzeri yemlerin öğütülmesi amacıyla
yem değirmeni, veteriner kiti ve teknik destek,
•• Bolivya’da 625 kinoa çiftçisine verimliliği artırmak üzere tarımsal ekipman desteği.
Guatemala, Peru ve Bolivya’lı çiftçilere yönelik bu
desteklerin tanıtımı kapsamında 17 Eylül 2013 tarihinde Amerikan Temsilciler Meclisi’nde bir program düzenlenmiştir. Programa ABD Kongre üyeleri, Peru, Bolivya ve Guatemala’nın Washington’daki
büyükelçileri ve temsilcileri, Amerika Ülkeleri Kalkınma Bankası’nın Latin Amerika ülke yetkilileri,
Dünya Bankası, Türk-Amerikan Koalisyonu, Uluslararası Kalkınma Stratejileri Derneği (SID) yetkilileri ve Başkanlığımız temsilcileri katılmıştır.
Sanayi
Peru’da 450 kadın mandıra
çiftçisine yemlerin
öğütülmesi amacıyla
yem değirmeni, veteriner kiti
ve teknik destek, Bolivya’da
ise 625 kinoa çiftçisine
verimliliği artırmak
üzere tarımsal ekipman
desteği sağlanmıştır.
İnsani Yardım
3-11 Kasım 2013 tarihlerinde
7.000’in üzerinde insanın
hayatını kaybetmesine neden
olan Haiyan felaketinin
yaralarını sarmaya çalışan
Filipinler’e acil gıda yardımı
yapılmıştır. Yardımdan
yaklaşık 25 bin kişi
faydalanmıştır.
Bangladeş’de bulunan Leda
Mülteci Kampı’nda yaşayan
2.200 aileye gıda yardımı
yapılmıştır.
Bangladeş’teki Arakanlı Mültecilere
75 Ton Gıda (Bangladeş)
Başkanlığımız tarafından Myanmar’ın Arakan
bölgesinde yaşanan olaylar neticesinde ülkesini
terk etmek zorunda kalarak Bangladeş’e sığınan
Arakanlı mültecilere destek verilmektedir. Bu kapsamda Birleşmiş Milletler tarafından resmi olarak
tanınmayan ve Bangladeş’in Cox’s Bazar bölgesinde bulunan Leda Mülteci Kampı’nda yaşayan 2.200
aileye gıda yardımı yapılmıştır. Sosyal barışın korunması adına Leda Kampı civarında yaşamakta
olan ihtiyaç sahibi 800 Bengal ailesine de gıda
dağıtımı yapılmıştır. Bu kapsamda dağıtımı yapılan
toplam 75 ton gıda paketi ile 24 bin insanın acil
gıda ihtiyacının karşılanmasına katkı sağlanmıştır.
Ormoc Bölgesine 55 Ton Gıda (Filipinler)
3-11 Kasım 2013 tarihlerinde 7.000’in üzerinde
insanın hayatını kaybetmesine neden olan Haiyan
felaketinin yaralarını sarmaya çalışan Filipinler’e
acil gıda yardımı yapılmıştır. Bu kapsamda, afet
bölgesine yakınlığı dolayısıyla yardımların temini
noktasında üs haline gelen Cebu Adasından Ormoc’a feribotla makarna, pirinç, şeker ve yağ gibi
malzemeler içeren toplam 55 tonluk gıda paketleri
gönderilmiştir. Yardımdan yaklaşık 25 bin kişinin
faydalanmıştır.
Endonezyalı Girişimcilere Yönelik
Eğitim Programı (Endonezya)
247 milyon nüfusa sahip Endonezya’da işsizlik
oranı yaklaşık % 7’dir. Bu kapsamda istihdamın
artırılmasına katkı sağlanması amacıyla Başkanlığımız ile Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı (KOSGEB)
işbirliğinde girişimciliğin geliştirilmesi amacıyla
Endonezyalı uzman ve girişimcilere yönelik eğitim
225
DOĞU VE GÜNEY ASYA,
PASİFİK VE LATİN AMERİKA
Vanuatu ile Tarım Sektöründe
İşbirliği (Vanuatu)
Ülkemiz ve Vanuatu arasında tarım alanında işbirliğinin geliştirilmesine yönelik olarak 21-30 Eylül 2013 tarihleri arasında Vanuatu Tarım Bakanı
ve beraberindeki yetkililerin ülkemizi ziyaretine
destek olunmuştur. Bu kapsamda Vanuatu Tarım
Bakanı, Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanı Sayın
Mehmet Mehdi Eker ile de bir görüşme yapmıştır.
Ziyaret kapsamında ayrıca Et Balık Kurumu dâhil
olmak üzere çeşitli kamu kurum ve kuruluşlarımız
ziyaret edilerek temaslarda bulunulmuştur. Vanuatu, milli gelirinin büyük bir bölümünü tropikal tarım ürünleri ile balıkçılık ve turizm faaliyetlerinden
elde etmektedir.
625
programı düzenlenmiştir. Ankara ve İstanbul’da
2 grup halinde verilen eğitimlerin ilki 13-20 Ocak
2013 tarihleri arasında 20 kişiye ve diğeri ise 1-9
Nisan 2013 tarihleri arasında 16 kişiye yönelik
olarak düzenlenmiştir. Program kapsamında Endonezyalı uzman ve girişimciler Bilim, Sanayi ve
Teknoloji Bakanlığı, KOSGEB ve Hacettepe Üniversitesi’nde Türkiye’de girişimciliği geliştirme
politikaları üzerine çeşitli seminer ve eğitimlere
katılmışlardır. İstanbul’da ise KOSGEB bünyesinde
kadın girişimciliğini desteklemek amacıyla faaliyet
gösteren Pendik Kadın İş Geliştirme Merkezi’nde
KOSGEB tarafından desteklenen örnek girişimciler
ile bilgi alışverişinde bulunulmuştur.
ULUSAL VE ULUSLARARASI
İŞBİRLİĞİ FAALİYETLERİ
>> STK’LAR İLE İŞBİRLİĞİ PROJELERİ
>> ULUSLARARASI POLİS İŞBİRLİĞİ PROJESİ
>> ULUSAL KURULUŞLARLA İŞBİRLİĞİ
>> ULUSLARARASI KURULUŞLARLA İŞBİRLİĞİ
>> KATILIM SAĞLANAN ULUSLARARASI ETKİNLİKLER
ULUSAL VE ULUSLARARASI
İŞBİRLİĞİ FAALİYETLERİ
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
STK’LAR İLE İŞBİRLİĞİ PROJELERİ
STK’LAR İLE İŞBİRLİĞİ
PROJELERİ
100’Ü
AŞKIN STK ILE
IŞBIRLIĞI
150
PROJE VE
FAALIYET
70 ÜLKEDE
STK’LARIN
YÜRÜTTÜĞÜ
PROJELERE
KATKI
STK’LARLA
ORTAK PROJELERE
MALI VE IDARI
DESTEK
birlikte vize ve izin işlemleri, uzman görevlendirme, danışmanlık ve koordinasyon vb. alanlarda
da idari destek sağlanmaktadır. Başkanlığımız
yurtdışında gerçekleştirmek istediği proje ve faaliyetlerde projenin daha verimli, maliyeti düşük ve
sürdürülebilir olması gibi amaçlarla işbirliğinde
bulunduğu sivil toplum kuruluşları ile En Az Gelişmiş Ülkeler (EAGÜ) kategorisindeki ülkelerde meslek edindirme, istihdam ve ekonomik sektörlerle
ilgili projeler de yürütmektedir.
Başkanlığımız, gerçekleştirdiği proje ve faaliyetlerde dış politika ilke ve öncelikleri ile kurumsal mevzuat ve hedeflere uygun olmak kaydıyla sivil toplum kuruluşları ile ortak proje ve faaliyetler hayata
geçirmekte veya söz konusu kuruluşlar tarafından
gerçekleştirilen proje ve faaliyetlere mali ve idari
destek sağlamaktadır.
Hedef ülkelerdeki kalkınma işbirliğine yönelik faaliyet gösteren sivil toplum kuruluşlarına Başkanlığımızca ulaşım, konaklama, malzeme-ekipman,
lojistik, organizasyon vb. hususlarda destekler ile
228
2013 yılında Başkanlığımız
ve sivil toplum kuruluşları
işbirliğiyle eğitim, sağlık,
su ve sanitasyon, ekonomi,
kültürel işbirliği ve insani
yardım alanlarında yaklaşık
150 proje ve faaliyet
gerçekleştirilmiştir.
2013 yılında sivil toplum kuruluşları işbirliği çerçevesinde Başkanlığımızca eğitim, sağlık, ekonomik,
insani ve sosyal, kültürel, su ve sanitasyon alanlarında yaklaşık 150 proje ve faaliyet gerçekleştirilmiştir. Eğitimden sağlığa, su temini çalışmalarından tarımsal kalkınmaya çok geniş bir alanda
faaliyetlerini sürdüren Başkanlığımız yaklaşık 70
ülkede sivil toplum kuruluşlarının yürüttüğü kalkınma yardımları projelerine katkıda bulunmuştur.
Yine 2013 yılında gerçekleştirilen projelerin büyük
bir kısmı EAGÜ kategorisindeki ülkelerin yoğun
olduğu Orta Doğu ve Afrika ülkelerine yönelik olmuştur.
2013 yılında 100’ü aşkın STK ile işbirliği yapılmış
olup en çok yardım alan ülkeler ise Nijer, Somali,
Filistin, Suriye ve Yemen olmuştur. Özellikle Başkanlığımız temsilcisinin bulunmadığı yerlerde
bütçe kaynaklarının daha verimli kullanılmasında
proje ortağı ve yürütücüsü olan sivil toplum kuruluşları önemli rol oynamaktadır.
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
STK’LAR İLE İŞBİRLİĞİ PROJELERİ
MUHTELIF SEKTÖRLERDE İŞBIRLIĞI PROJELERI
Eğitim Sektörü
Kalkınma yardımı alabilen ülkelerde ihtiyaç duyulan alanlarda eğitim imkânlarının oluşturulması, eğitim kapasitelerinin geliştirilmesi, insanları
toplumlarına ve tüm insanlığa faydalı hale getirecek bilgi, beceri, meslek, davranışlar ve birlikte iş
görme alışkanlığı kazandırılması, eğitim tesisleri
ve teknik altyapının geliştirilmesi, insan kaynaklarının yetiştirilmesi ve eğitim organizasyonlarının
yürütülmesi noktasında Başkanlığımız sivil toplum
kuruluşları ile işbirliğinde birçok proje gerçekleştirmiştir.
•• Yemen’de Meslek Edindirme Projesi
•• Nijer’de Bilgisayar Laboratuvarı Kurulması
•• Kamerun Eğitim Merkezine Tefrişat Desteği
•• Nijer Milli Eğitim Bakanlığı Heyetinin Müfredat
Çalışması Kapsamında Ülkemize Çalışma Ziyaretine Destek
•• Türk-Mek Uluslararası Meslek Edindirme Programları
Sağlık Sektörü
2013 yılında başta EAGÜ kategorisindeki ülkelerde olmak üzere, koruyucu sağlık tedbirlerinin uygulanmasıyla hastalıkların azaltılması, ekonomik
refah seviyesine bakılmaksızın tüm insanların tanı
ve tedavi araç ve hizmetlerine erişiminin sağlanması, ihtiyaç duyulan tüm sağlık alanlarında yeterli miktarda ve nitelikte uzman ve ara eleman
yetiştirilmesi, sağlık taramaları ve operasyonların
gerçekleştirilmesi ve insan kaynağının oluşturulması aşamalarında sivil toplum kuruluşlarının yürüttüğü projelere Başkanlığımız destek vermiştir.
Yürütülen bu faaliyetlerle birçok insanın sağlıklı bir
şekilde hayatlarını sürdürmeleri sağlanmıştır.
•• Gineli Doktorların Eğitimi (Üroloji, Plastik Cerrahi, Jinekoloji, Göz, Genel Cerrahi)
•• Uygulamalı Fistül Ameliyatı Eğitimi
•• Nijer’de Sünnet ve Sağlık Organizasyonu
•• Mali’de Sağlık Eğitimi Programı
•• Somali Tıpta Uzmanlık Eğitimi Programları
•• İşitme Engellilere İşitme Cihazı Alımı ve Eğitim
Programı
•• Lübnan’da Kan Bankası ve Laboratuvar Kurulması.
ile dul ve yetimlerin korunması ve geliştirilmesi
kapsamında sivil toplum kuruluşlarının yürüttüğü
yardımlara Başkanlığımız katkı sağlamaktadır.
•• Nijer’deki Devlet Yetimhanesine Malzeme Desteği
•• Pakistanlı Yetim Öğrencilere Kitap Desteği
•• Gürcistan’da Engelliler İstişare Toplantısı
•• Uluslararası İstanbul Yaşlılık Girişimi, Nesiller
Arası Dayanışma Kongresi
•• Kırgızistan’da Yetimlere Kışlık Kıyafet Yardımı
100
2013 yılında 100’ü aşkın
STK ile işbirliği yapılmış
olup en çok yardım alan
ülkeler ise Suriye, Somali,
Nijer, Filistin ve Kırgızistan
olmuştur.
En Az Gelişmiş Ülkelere
yönelik meslek edindirme,
istihdam ve ekonomik
sektörlerle ilgili projeler
hayata geçirilmektedir.
Kültürel İşbirliği
Ortak kültür varlıklarının korunması ve geliştirilmesi ekseninde kalıcı bir işbirliğine katkı sağlamak, insanların barış içinde birlikte yaşama
imkânlarını kolaylaştırmak ve teşvik etmek, Türk
dili ve kültürünün yaygınlaştırılması üzerine çalışmalar yapmak amacıyla yürütülen projelere de
Başkanlığımız katkı sağlamaktadır.
•• IV. Uluslararası Halk Ozanları Buluşması
•• Avrasya’da Türk Dili ve Tarihi Eğitimi Sempozyumu
•• Sarı Saltuk Buluşmaları
Üretim Sektörleri
TİKA, açlık ve yoksulluğu önlemek ve sağlıklı bir
ekonomiye katkıda bulunmak, insanlara temel geçim imkânları sağlamak ve geliştirmek, ticari ya
da bireysel kar amaçlı olmayan kooperatif üretim
süreçlerini desteklemek, girişimciliği teşvik etmek
gibi bazı projelerde sivil toplum kuruluşları ile işbirliği yapmaktadır.
•• Somali Tarım Okulu Projesi
•• Çad, Kamerun, Moritanya, Etyopya Girişimcilik
Eğitim Programları
•• Gambiya’da Küçükbaş Hayvancılığı Geliştirme
Projesi
•• Gambiya Balıkçılığı Geliştirme Projesi
•• V. Uluslararası İktisatçılar Zirvesi
229
ULUSAL VE ULUSLARARASI
İŞBİRLİĞİ FAALİYETLERİ
Diğer Sosyal Altyapılar ve Hizmetler
Doğal afetler, savaş vb. acil ve geçici durumlardan
kaynaklanan ya da bölgenin ekonomik, sosyal ve
coğrafi yapısı nedeniyle süreklilik arz eden temel
insani ihtiyaçları karşılama sorununun çözülebilmesi amacıyla kapasite oluşturulması, temel
beslenme ve giyinme ihtiyacının karşılanması, insanların temiz içme suyuna erişiminin sağlanması
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
ULUSLARARASI POLİS İŞBİRLİĞİ PROJESİ
ULUSLARARASI POLİS
İŞBİRLİĞİ PROJESİ
Başkanlığımız ile Emniyet Genel Müdürlüğü İşbirliğinde; 2007-2008 döneminde pilot ülke olarak seçilen Arnavutluk ve Kırgızistan ile başlayan Uluslararası Polis Eğitim İşbirliği Projesi 2008-2009 yıllarında Kazakistan, Türkmenistan, Moğolistan ve Filistin, 2010 yılında Bosna-Hersek, 2011 yılında Azerbaycan ve Özbekistan, 2012 yılında Makedonya ve Tunus, 2013 yılında Karadağ, Maldivler, Güney Sudan ve Libya’nın da
dâhil edilmesiyle geniş bir coğrafyada başarılı bir şekilde devam etmektedir.
Proje ile dost ve kardeş ülkelerin emniyet teşkilatı mensuplarına yönelik olarak; iki ülke teşkilatlarının sahip oldukları tecrübelerin karşılıklı
olarak paylaşılması, suçla mücadelede ortak bilinç geliştirme ve iki ülke polis teşkilatlarının terminolojilerinde birlik sağlanması amacıyla
hizmet içi ve uygulamalı eğitimler verilmektedir.
Ayrıca, polislik uygulamalarındaki uluslararası standartların yaygınlaştırılması, bölgesel güvenlik sorunlarına eşgüdüm halinde mücadele
anlayışının geliştirilmesi, Türkiye’nin güvenlik işbirliği içerisinde olduğu ülkelerdeki üst düzey polis yöneticilerinin ve uzmanlık gerektiren
birimlerin Türk polislerince verilecek eğitimlerle güvenlik alanında yaşanan gelişmelerden haberdar edilerek Emniyet Teşkilatlarındaki gelişimlerin hızlandırılması amaçlanmaktadır.
Faydalanan Ülke
Arnavutluk
Bosna-Hersek
Filistin
Karadağ
Kazakistan
Kırgızistan
Libya
230
Etkinlik Konusu
Liderlik-Yöneticilik Kursu
Toplumsal Eylem ve Etkinliklerde
Güvenlik Yönetimi Kursu
Temel İstihbarat Kavramları ve
Yaya Mobil Takip Kursu
Masaüstü Yayıncılık ve
Grafik Tasarım Kursu
VİP Koruma ve Terörizme Karşı
Önemli Tesisleri Koruma Kursu
Seri Numara İncelemeleri Kursu
Polis Eğiticilerin Eğitimi Kursu
Yabancılar Temel Eğitimi Kursu
Operasyonel Atış Teknikleri ve Taktik
Müdahale Temel Eğitimi Kursu
Rehine Müzakere Kursu
Özel Harekât Kursu
Dini İstismar Eden Terör Örgütleriyle
Mücadele Kursu
Terörle Mücadelede Radikalleşme
Süreci ve Engellenmesi Kursu
Kırgızistan Trafik Polis Müdürlüğü’nden
gelen yetkililerin ziyareti
Trafik Eğitimi
Organize Suçlarla Mücadele
İstihbarat Kursu
Dini İstismar Eden Terör Örgütleriyle
Mücadele Kursu
Alkolmetre Cihazlarının Kullanımı ile
Güvenli Sürüş Teknikleri Kursu
Toplumsal Olaylara Müdahale
Araçlarına İlişkin Eğitim Kursu
Uyuşturucu Suç Soruşturmaları Kursu
Temel Adli Balistik İnceleme Kursu
Tarih
15-19 Nisan 2013
27-31 Mayıs 2013
Yer
Arnavutluk
Türkiye
Eğitim Alan
Kişi Sayısı
18
19
19-30 Ağustos 2013
Bosna-Hersek
20
13-17 Mayıs 2013
Filistin
14
19-28 Haziran 2013
Türkiye
20
6-11 Ekim 2013
16-27 Eylül 2013
3-9 Kasım 2013
17-30 Kasım 2013
Filistin
Karadağ
Karadağ
Türkiye
14
16
15
18
16-28 Aralık 2013
13-31 Mayıs 2013
30 Eylül-4 Ekim 2013
Karadağ
Kazakistan
Kazakistan
16
27
16
4-9 Kasım 2013
Türkiye
12
18-20 Mart 2013
Türkiye
2
1-5 Nisan 2013
24-30 Haziran 2013
Türkiye
Kırgızistan
5
19
30 Eylül-6 Ekim 2013
Türkiye
12
1-8 Aralık 2013
Türkiye
20
15-26 Eylül 2013
Libya
7
28 Ekim-11 Kasım 2013
3-17 Kasım 2013
Türkiye
Türkiye
16
5
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
ULUSLARARASI POLİS İŞBİRLİĞİ PROJESİ
Faydalanan Ülke
Makedonya
Maldivler
Moğolistan
Tunus
Türkmenistan
Kosova
Tacikistan
Tanzanya
Haiti
Fildişi Sahili
Etkinlik Konusu
İleri ve Güvenli Sürüş Teknikleri Kursu
Suç Soruşturmaları Kursu
Adli Balistik Temel Eğitimi Kursu
Önemli Tesisleri Koruma Kursu
Stratejik Yönetim ve Planlama Kursu
Bilişim Suçları ile Mücadele Kursu
Kriminal Laboratuvar Yönetim ve
Akreditasyon Kursu
İç Güvenlik İstihbaratı Kursu
Temel İstihbarat Kavramları ve
Yaya Mobil Takip Kursu
Bina, Kara ve Hava Araçları
Operasyonu Kursu
Toplumsal Olaylara Müdahale Eğitimi
Narkotik ve Psikotrop Maddelerle
Mücadele Kursu
Terörle Mücadele Harekât Eğitimi Kursu
Bilişim Suçları Olay Yeri İnceleme Kursu
İkili Askeri İşbirliği Ziyareti
Toplumsal Olaylara Müdahale Araçları
ile Müdahale Taktikleri Eğitimi Kursu
Göz Yaşartıcı Gazlar ve Teçhizatları
Kullanım Kursu
Çevik Kuvvet Temel Eğitimi Kursu
Çevik Kuvvet Temel Eğitimi Kursu
Kara Para Aklama ve Terörizmin
Finansmanı ile Mücadele Kursu
Gizli Laboratuvar ve Sentetik
Uyuşturucular Kursu
Yönetici Personel Eğitimi ve
Güvenlik Yönetimi Kursu
Pasaport Eğitimi Kursu (I)
Pasaport Eğitimi Kursu (II)
Suç Süreçleri ve Ülkelerarası
Sınır Tehditleri Kursu
Organize Suçlarla Mücadele Kursu
Olay Yeri İnceleme Kursu
Kriminalistik ve Adli Laboratuvar
Teknikleri Kursu
Polis Liderliği Semineri
İç Güvenlik İstihbaratı Eğiticilerin
Eğitimi Kursu
Tarih
6-8 Kasım 2013
2-6 Aralık 2013
9-13 Aralık 2013
6-13 Aralık 2013
1-7 Eylül 2013
6-19 Ocak 2013
3-16 Şubat 2013
Yer
Türkiye
Türkiye
Türkiye
Maldivler
Moğolistan
Türkiye
Türkiye
Eğitim Alan
Kişi Sayısı
16
10
2
22
20
14
4
4-15 Şubat 2013
4-15 Mart 2013
Türkiye
Tunus
12
20
3-16 Mart 2013
Türkiye
14
8-14 Nisan 2013
24-30 Mart 2013
Tunus
Türkiye
20
14
14 Nisan-4 Mayıs 2013
5-18 Mayıs 2013
16-21 Haziran 2013
16-27 Eylül 2013
Türkiye
Türkiye
Tunus
Tunus
14
10
2
35
25-29 Kasım 2013
Türkiye
20
8-21 Aralık 2013
17-28 Haziran 2013
30 Eylül-4 Ekim 2013
Tunus
Türkmenistan
Türkiye
40
47
10
15-21 Aralık 2013
Türkiye
10
20-27 Ocak 2013
Türkiye
16
20-26 Mayıs 2013
9-13 Eylül 2013
13-24 Mayıs 2013
Türkiye
Türkiye
Tacikistan
12
12
35
12-24 Haziran 2013
Tacikistan
21 Haziran-12 Temmuz 2013 Tanzanya
17 Eylül-11 Ekim 2013
Türkiye
22
21
14
23 Eylül-4 Ekim 2013
9-20 Eylül 2013
8
11
Türkiye
Türkiye
Uluslararası Polis İşbirliği Kapsamında Yürütülen Muhtelif Projeler
Başkanlığımız ile Emniyet Genel Müdürlüğü Polis Akademisi Başkanlığı işbirliğinde yürütülen Uluslararası Lisansüstü Eğitim Projesi kapsamında, Polis Akademisi Başkanlığı’nda yüksek lisans yapan, Filistin (2), Makedonya (2), Bosna-Hersek (1), Sudan (2), Afganistan (1), Kazakistan (1) ve Kosova (1) uyruklu toplam 10 öğrenciye 2013 yılında Başkanlığımızca burs desteği verilmiştir.
Türk Cumhuriyetleri, Türk Kültürü ile Akraba Devlet ve Toplulukları Emniyet Teşkilatları personeli arasında teknolojik ortak paylaşımın sağlanarak insanlığı tehdit eden her türlü suça karşı etkin ve hızlı kolluk hizmetinin sağlanması amacıyla 27 bölge ülkesinden üst düzey temsilcilerin katılımıyla 13-17 Kasım 2013 tarihleri arasında Türkiye’de düzenlenen Uluslararası Özel Harekât Çalıştayı Başkanlığımızca desteklenmiştir.
231
ULUSAL VE ULUSLARARASI
İŞBİRLİĞİ FAALİYETLERİ
17-18 Nisan 2013 tarihlerinde Ankara’da düzenlenen Gine-Türkiye Karma Ekonomik Komisyonu II. Toplantısına katılım amacıyla ülkemize
gelen Gine Uluslararası İşbirliği Bakanı Koutoub Moustafa Sano’nun başkanlık ettiği Gine heyeti, Başkanlığımıza gerçekleştirdikleri resmi
ziyarette, Gine Emniyet Teşkilatına malzeme temin edilmesi ve Gine Polis Teşkilatı’na eğitim verilmesini talep etmiştir. Bu kapsamda, Emniyet
Genel Müdürlüğü ile işbirliğinde Gine Cumhuriyeti Emniyet Genel Müdürlüğü için 700 adet güvenlik malzemesi temin edilmiş ve Gine Polis
Teşkilatı’na 9-20 Aralık 2013 tarihleri arasında eğitim verilmiştir. Anılan faaliyetlerle yakın tarihte demokratik seçimlerle iktidara gelen Gine
Hükümeti’nin ülkede tesis ettiği sosyal barış ve istikrarın devam ettirilmesine katkı sağlanması amaçlanmıştır.
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
ULUSAL KURULUŞLARLA İŞBİRLİĞİ
ULUSAL KURULUŞLARLA
İŞBİRLİĞİ
MUHTELİF SEKTÖRLERDE İŞBİRLİĞİ PROJELERİ
SAĞLIK SEKTÖRÜ
XII. Uluslararası Lösemili Çocuklar Haftası
Onlar Bizim Gerçek Kahramanlarımız teması ile LÖSEV tarafından 25-31 Mayıs 2013 tarihleri arasında Türkiye’nin farklı şehirlerinde düzenlenen etkinliklere 6 ülkeden 12 çocuğun katılımı sağlanmıştır.
V. Üroonkoloji Kış Kongresi
Üroonkoloji alanında güncel gelişmelerin tartışılması ve paylaşımların gerçekleştirilmesi, Türk ve Balkan ülkelerinden bilim adamları arasında bilimsel ve sosyal yeni işbirliği alanları inşa edilmesi amacı ile Avrasya Üroonkoloji Derneği çatısı altında, 30 Ocak-3 Şubat 2013
tarihleri arasında düzenlenen kongreye 40 doktorun katılımına destek verilmiştir.
Uluslararası Temel Nöroşirürji Kursu
Türk Nöroşirürji Derneği tarafından 15-19 Mart 2013 tarihleri arasında Antalya’da gerçekleştirilen International Basic Neurosurgery Course
temalı eğitim programına Afrika ve Balkan ülkelerinden katılan 11 akademisyene destek verilmiştir.
Dünya Sağlık ve III. Yaş Turizmi Kongresi
19-23 Nisan 2013 tarihleri arasında İzmir Sağlık Turizmi Derneği tarafından İzmir’de gerçekleştirilen kongreye Afrika, Orta Asya ve Doğu
Avrupa’dan toplam 17 kişinin katılımı sağlanmıştır.
Uluslararası Avrupa Eczacılık Fakülteleri Birliği Kongresi
Avrupa Eczacılık Fakülteleri Birliği tarafından her yıl düzenlenmekte olan yıllık olağan kongre, 16-18 Mayıs 2013 tarihleri arasında Ankara
Üniversitesi Eczacılık Fakültesi’nde gerçekleştirilerek Özbekistan, Kazakistan ve Karadağ’dan gelen katılımcılar desteklenmiştir.
V. Avrasya Tıp Günleri Sempozyumu
Başkanlığımızın görev alanına giren ülkelerle sağlık alanında yürütülen işbirliği programını değerlendirmek, ülkemizde bu alanda kaydedilen gelişmeleri aktarmak ve özel sektör ile söz konusu ülke katılımcıları arasında işbirliğine katkı sağlamak amacıyla, 30 Mayıs-1 Haziran
2013 tarihleri arasında Bayındır Hastanelerinin de katkılarıyla Avrasya Tıp Günleri Sempozyumu düzenlenmiştir. Sempozyuma 15 ülkeden
70 kişi katılmıştır.
I. Uluslararası Sağlık Mezunları Kurultayı
Tüm Sanayiciler ve İşadamları Derneği (TÜMSİAD) tarafından 14-16 Haziran 2013 tarihleri arasında İstanbul’da gerçekleştirilen kurultaya
Başkanlığımız desteğiyle Afrika, Orta Asya ve Kafkasya’dan 73 katılımcı ülkemize gelmiştir.
I. Uluslararası Üroanatomi Kongresi
Uluslararası Genç Ürologlar Derneği, Türk Anatomi ve Klinik Anatomi Derneği, Avrupa Klinik Anatomi Derneği ve Ege ve Hacettepe Üniversiteleri işbirliğinde 14-16 Haziran 2013 tarihleri arasında İzmir’de düzenlenen kongreye Orta Doğu, Kafkasya ve Kuzey Afrika’dan gelen 24
katılımcı desteklenmiştir.
VI. Uluslararası Onkoloji Günleri
Gençlerin ve sivil toplum kuruluşlarının kanserle mücadelede aktif rol almasını sağlamak, Türkiye’den sivil toplum kuruluşlarının kanserle
mücadele alanındaki uluslararası ilişkilerinin geliştirilmesini kolaylaştırmak ve tecrübe paylaşımında bulunmak amacıyla; Başbakanlık
Tanıtma Fonu’nun katkılarıyla Genç Birikim Derneği tarafından 24-30 Mayıs 2013 tarihleri arasında Muş’ta düzenlenen etkinliğe Makedonya
ve Mısır’dan 3 kişinin katılımı desteklenmiştir.
IV. Uluslararası Hematoloji Kongresi
9-14 Ekim 2013 tarihleri arasında Antalya’da düzenlenen kongreye Azerbaycan, Kosova, Kırgızistan, Moldova, Bosna-Hersek ve Kenya’dan
toplam 35 sağlık personelinin katılımı desteklenmiştir.
232
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
ULUSAL KURULUŞLARLA İŞBİRLİĞİ
III. Komşu Ülkeler Diş Hekimleri Birlikleri İşbirliği Platformu Toplantısı
Komşu Ülkeler Diş Hekimleri Birlikleri İşbirliği Platformu’nun (KÜDBİP) 3. toplantısı 28-31 Ağustos 2013 tarihleri arasında İstanbul’da düzenlenmiştir. 15 ülkenin katılımıyla gerçekleşen toplantıya 7 diş hekiminin katılımı Başkanlığımızca desteklenmiştir.
VIII. Ulusal Aferez Kongresi
Türk Aferez Derneği tarafından 5-8 Eylül 2013 tarihleri arasında KKTC’de düzenlenen kongreye; aferez, hematoloji, kemik iliği nakli ve kök
hücre ile ilgilenen Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Moğolistan ve Özbekistan’dan 19 katılımcıya destek verilmiştir.
XX. Avrupa Ürogenital Radyoloji Sempozyumu
Avrupa Ürogenital Radyoloji Derneği tarafından 19-22 Eylül 2013 tarihleri arasında İstanbul’da gerçekleştirilen sempozyum ve kurslara
Kazakistan, Makedonya ve Ürdün’den 21 bilim adamının katılımına destek verilmiştir.
XXV. İleri Uygulamalı Laparoskopi Kursu
Almanya ve Romanya’da temel ve ileri laparoskopi alanında çalışan bilim adamları ile Türkolap Eğitim Araştırma Grubu tarafından 2-6 Ekim
2013 tarihleri arasında düzenlenen kursa Azerbaycan ve Kosova’dan 18 üroloji uzmanının katılımı sağlanmıştır.
XX. Ulusal Alerji ve Klinik İmmünoloji Kongresi
Türkiye Ulusal Alerji ve Klinik İmmünoloji Derneği tarafından 2-6 Kasım 2013 tarihleri arasında Antalya’da düzenlenen kongreye 3 Azerbaycanlı doktorun katılımı sağlanmıştır.
VI. Uluslararası Sağlık Turizmi Kongresi
Türkiye Sağlık Turizmi Derneği tarafından 22-25 Kasım 2013 tarihleri arasında İstanbul’da düzenlenen kongreye Azerbaycan, Kazakistan,
Kırgızistan, Moldova, Özbekistan ve Ukrayna’dan 23 doktorun katılımı sağlanmıştır.
KÜLTÜREL İŞBIRLIĞI
V. Uluslararası Barış Ekmeği Festivali
Başkanlığımız ve İstanbul Esenler Belediyesi işbirliğinde gerçekleşen etkinliğe Filistin, Libya, Mısır, Tunus ve Yemen olmak üzere 5 ülkeden
63 öğrencinin katılımı sağlanmıştır.
XXI. Uluslararası Hazar Şiir Akşamları
1992 yılından beri düzenlenen etkinlik 2013 yılında Başkanlığımız, Elazığ İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü ve Elazığ Eğitim, Kültür, Sanat,
Araştırma, Tanıtma ve Hizmet Vakfı (ELESKAV) işbirliğinde 20-23 Haziran 2013 tarihleri arasında Elazığ’da gerçekleştirilmiştir. 9 ülkeden
14 şair, yazar ve bilim adamının katılımı desteklenmiştir.
TÜRKSOY Ressamlar Buluşması
Uluslararası Türk Kültürü Teşkilatı’nın (TÜRKSOY) geleneksel etkinlikleri arasında yer alan ve 1-15 Temmuz 2013 tarihleri arasında Eskişehir’de düzenlenen etkinliğe 10 ülke ve 6 Türk topluluğundan 18 sanatçının katılımı sağlanmıştır.
V. Irak Türkmen Basın Konseyi Kurultayı
Türkmen Basın Konseyi Derneği tarafından 18-19 Mayıs 2013 tarihleri arasında İstanbul’da düzenlenen kurultaya; Orta Doğu, Avrupa ve
Amerika’dan 130 kişinin katılımı desteklenmiştir.
Uluslararası Folklor Festivali
10 Temmuz 2013 tarihinde Çek Cumhuriyeti’nin başkenti Prag’da düzenlenen festivale Anadolu Gençlik Eğitim Merkezi Gençlik Spor Kulübü
Halk Oyunları Derneği (AGEM) folklor ekibinin katılımı desteklenmiştir.
IV. Uluslararası Tulum ve Müzik Festivali
Vira Kültür, Sanat, Gençlik ve Spor Derneği tarafından 2-6 Temmuz 2013 tarihleri arasında, Rize ve Artvin illerinde düzenlenen festivale
Ukrayna’dan katılan heyet Başkanlığımızca desteklenmiştir.
Hacı Bektaş Veli Kültür Derneği tarafından Aşık Veysel anısına 22-23 Haziran 2013 tarihleri arasında düzenlenen buluşma için Azerbaycan,
İran, Kazakistan, Kosova, Moldova, Özbekistan ve Ukrayna’dan gelen 10 katılımcıya Başkanlığımızca destek verilmiştir.
233
ULUSAL VE ULUSLARARASI
İŞBİRLİĞİ FAALİYETLERİ
IV. Uluslararası Halk Ozanları Hacıbektaş Buluşması
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
ULUSAL KURULUŞLARLA İŞBİRLİĞİ
Atilla Kurultayı
Uluslararası Kalkınma ve İşbirliği Derneği (UKİD) tarafından 9-12 Ağustos 2013 tarihleri arasında Macaristan’da gerçekleştirilen kurultaya
Avrupa ülkelerinden 20 kişinin katılımına destek verilmiştir.
XVI. Uluslararası Altın Saz Ödüllü Karacaoğlan Aşıklar Festivali
Osmaniye Düziçililer Derneği tarafından 27-28 Eylül 2013 tarihleri arasında Osmaniye’de düzenlenen festivale Azerbaycan’dan 2 kişinin
katılımı sağlanmıştır.
Uluslararası Folklor Şöleni (Çveneburebi Festivali)
İnegöl Kafkas Folklor ve Kültür Derneği tarafından 28-30 Haziran 2013 tarihleri arasında Gürcistan’da gerçekleştirilen festival Başkanlığımızca desteklenmiştir.
EĞITIM PROGRAMLARI VE SEMINERLER
TÜRK-MEK Uluslararası Mesleki ve Teknik Eğitim Programı
Başkanlığımız, İstanbul Ticaret Odası ve Mavi Ay Derneği işbirliğinde gerçekleştirilen program kapsamında 2013 yılı Ocak-Nisan ayları arasında düzenlenecek olan 4, 5 ve 6. etap kurslar için Balkanlardan 15, Afrika’dan ise 26 katılımcıya destek verilmiştir.
Endüstriyel Otomasyon Teknolojilerinin Yaygınlaştırılması Eğitimi
JICA, Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) ve Başkanlığımız tarafından ortaklaşa düzenlenen proje kapsamında 2013 yılında Kazakistan’dan 12,
Pakistan’dan ise 20 kişinin eğitim alması sağlanmıştır.
Uluslararası Genç Diplomatlar Eğitim Programı
Dışişleri Bakanlığı ile işbirliğinde gerçekleştirilen eğitim programına 65 ülkeden gelen 66 katılımcı desteklenmiştir.
VI. Türk Dünyası Eğitim Programı
Ekonomi Bakanlığı ile işbirliğinde Türk Cumhuriyetleri Eğitim Programının altıncısı bu yıl 2-16 Haziran 2013 tarihleri arasında düzenlenmiştir. Söz konusu programa Azerbaycan, Irak, Kazakistan, Kosova, Kırgızistan, Makedonya, Moldova, Özbekistan ve Türkmenistan’dan ekonomi
ve dış ticaret alanlarında çalışan 25 bürokrat ve akademisyen iştirak etmiştir.
OMEG Geleceğin Ahileri Girişimcilik Eğitim Projesi
Ostim Ahi Evran Mesleki Eğitimi Geliştirme, Girişimci Yetiştirme ve Toplumsal Kalkınmayı Destekleme Derneği (OMEG) tarafından ülkemizde gerçekleştirilen eğitim programına Fas'tan 16, Moritanya'dan 20, Çad'dan 2 kişinin katılımı sağlanmış; ayrıca, Etyopya’da düzenlenen
eğitim için ülkemizden 1 uzmanın Etyopya’da görevlendirilmesi ve Çadlı işadamlarına yönelik ülkemizde düzenlenen programa 15 kişinin
katılımı desteklenmiştir.
Aday Ticaret Müşavirleri Eğitimi
Balkan ülkelerinden Türkiye'ye ticaret müşaviri olarak atanması muhtemel kişilere Ekonomi Bakanlığı Dış Ticaret Müsteşarlığı tarafından
3-10 Kasım 2013 tarihleri arasında düzenlenen eğitim programına Arnavutluk, Bosna-Hersek, Karadağ, Kosova, Makedonya, Sırbistan ve
Bulgaristan gibi ülkelerden toplam 25 kişinin katılımı sağlanmıştır.
TÜBİTAK-TÜSSİDE-TİKA Liderlik Okulu
Orta Asya, Balkan ve Orta Doğu ülkelerinde kamuda çalışan orta ve üst düzey yöneticilere, Türkiye'de liderlik alanında var olan tecrübe ve
bilgi aktarımı amacıyla düzenlenen eğitim programının ikincisi, Kosova kamu kurum ve kuruluşları ile STK ve basın temsilcileri için gerçekleştirilmiştir. Programa 72 kişi katılmıştır.
ITAP Uluslararası Bilim Olimpiyatları
Türk Dünyası Kültür Başkenti etkinlikleri kapsamında, Kuramsal ve Uygulamalı Fizik Araştırma Enstitüsü (ITAP) tarafından Eskişehir’de
gerçekleştirilen olimpiyatlara; Afganistan, Beyaz Rusya, Gürcistan ve Moldova’dan 24 öğrenci ile 8 öğretmenin katılımı sağlanmıştır.
234
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
ULUSAL KURULUŞLARLA İŞBİRLİĞİ
MUHTELIF KONULARDA TOPLANTI VE ETKINLIKLER
Türkiye’nin Doğu Afrika İlişkilerinin Dünü, Bugünü ve Geleceği Konferansı
Ankara Düşünce ve Araştırma Merkezi (ADAM) tarafından 20-27 Ocak 2013 tarihleri arasında Tanzanya’da gerçekleştirilen konferansa 15
temsilcinin katılımı desteklenmiştir.
Türkiye-Afrika İlişkileri: Ortak Kader, Ortak Gelecek
Başbakanlık Kamu Diplomasisi Koordinatörlüğü, TOBB ETÜ, Uluslararası Orta Doğu Barış Araştırmaları Merkezi (IMPR) ile işbirliğinde 7
Şubat 2013 tarihinde düzenlenen panele Afrika ülkelerinden katılan 12 kişi desteklenmiştir.
Sarı Saltuk Gazi’yi Anma ve Saltukname’yi Tanıtım Toplantısı
Uluslararası Kalkınma ve İşbirliği Derneği ile işbirliğinde Sarı Saltuk Gazi'nin Balkanlara Gidişinin 750. yılı münasebetiyle 14 Nisan 2013
tarihinde İstanbul Dolmabahçe Sarayı’nda düzenlenen toplantıya Orta Asya ve Balkanlardan 30 kişinin katılımı desteklenmiştir.
II. Uluslararası Sarı Saltuk Buluşması
Uluslararası Kalkınma ve İşbirliği Derneği tarafından 6-12 Eylül 2013 tarihleri arasında Romanya ve Arnavutluk'ta düzenlenen buluşmalara
Balkanlar ve Doğu Avrupa’dan 50 kişinin katılımı sağlanmıştır.
Uluslararası İpekyolu Kongresi
ADAM Derneği’nin 10. ADAM Konferansı etkinliği kapsamında 27-29 Ekim 2013 tarihleri arasında İstanbul'da düzenlediği kongreye Balkan
ülkelerinden 35 kişinin katılımı desteklenmiştir.
Uluslararası Emek Buluşması
Hak-İş ve Hizmet-İş Sendikası ile işbirliğinde 20-27 Ocak 2013 tarihleri arasında Su, Sanitasyon ve HIV temasıyla düzenlenen sosyal zirveye
27 farklı ülkeden yaklaşık 74 kişinin katılımı sağlanmıştır.
Avrupa Özel Hukukunun Uyumlaştırılması Kongresi
28 Şubat-1 Mart 2013 tarihleri arasında İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi tarafından düzenlenen kongreye Balkanlar ve Doğu Avrupa
ülkelerinden 17 kişinin katılımı desteklenmiştir.
XXI. Yüzyılda Kamu Yönetiminin Yeniden Düşünülmesi
Orta Doğu Amme İdaresi Enstitüsü (TODAİE), Fırat Üniversitesi ve Elazığ Valiliği işbirliğiyle Kamu Çalışanlarının İlişkiler, İletişim ve İşbirliği
Alanlarında Kapasitelerinin Geliştirilmesi temasıyla 12-14 Haziran 2013 tarihleri arasında Elazığ’da düzenlenen konferansa Azerbaycan,
Kazakistan ve Kırgızistan’dan gelen 11 katılımcıya destek verilmiştir.
Bölgelerarası Standardizasyon Birliği’nin (BASB) Olağan Genel Kurul Toplantısı
Türk Standartları Enstitüsü’nün öncülüğünde 1991 yılında Ankara’da kurulmuş olan ve halen 21 üyesi bulunan birliğin Olağan Genel Kurul
Toplantısı 6-10 Mayıs 2013 tarihleri arasında Antalya'da gerçekleştirilmiştir. Tam üye statüsüne sahip olan Kırgızistan'dan 2, Gürcistan ve
Tacikistan'dan ise birer yetkilinin toplantıya katılımı sağlanmıştır.
V. Uluslararası Posta Sempozyumu
PTT Genel Müdürlüğü tarafından bölge ülkelerinin posta idareleri arasında görüş alışverişi yapılması ve muhtemel işbirliği fırsatlarının
geliştirilmesine imkân sağlamak amacıyla her yıl düzenlenen sempozyumun beşincisi, 10-14 Haziran 2013 tarihleri arasında Antalya’da
gerçekleştirilmiştir. Bu yıl “Posta Sektöründe Serbestleşmenin Ürün/Hizmet Çeşitliliğine Etkileri” temasıyla düzenlenen sempozyuma Arnavutluk, Burkina Faso, Filistin, Gambiya, Kamerun, Mali, Sudan ve Yemen'den iştirak eden katılımcılara destek verilmiştir.
IX. Nanobilim ve Nanoteknoloji Konferansı
Avrasya İpek Yolu Üniversiteler Birliği Bilim ve Teknoloji Forumu çerçevesinde 24-28 Haziran 2013 tarihleri arasında Erzurum'da düzenlenen IX. Nanobilim-Nanoteknoloji Konferansına Başkanlığımızca destek verilmiştir.
Yoksulluğa Yenilikçi Çözümler Çalıştayı
İslam Kalkınma Bankası ve SESRIC işbirliğinde 26-28 Haziran 2013 tarihleri arasında düzenlenen çalıştaya Afganistan, Bangladeş, Cibuti,
Moritanya, Nijer, Somali, Tacikistan ve Togo’dan 8 kişinin katılımına destek verilmiştir.
Kırık Gönüllere Kırk Gönüllü Projesi
VI. Uluslararası Anadolu İnanç Önderleri Toplantısı
Cem Vakfı tarafından 1-3 Kasım 2013 tarihleri arasında İstanbul'da düzenlenen toplantıya Orta Asya ve Balkan ülkelerinden 63 kişinin
katılımı Başkanlığımızca desteklenmiştir.
235
ULUSAL VE ULUSLARARASI
İŞBİRLİĞİ FAALİYETLERİ
Uluslararası Genç Derneği’nin 2013 yılı Temmuz-Ağustos aylarında gerçekleştirdiği eğitim projesi çerçevesinde Tanzanya, Uganda, Gana ve
Burkina Faso’ya giden gönüllülere Başkanlığımızca destek verilmiştir.
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
ULUSAL KURULUŞLARLA İŞBİRLİĞİ
Terörle Mücadelede Özgürlük ve Güvenlik Dengesi Sempozyumu
Türkiye Adalet Akademisi Başkanlığı ile Uluslararası Hukuk ve Adalet Vakfı işbirliğinde, 30 Ekim-1 Kasım 2013 tarihleri arasında İstanbul’da
düzenlenen Terörle Mücadelede Özgürlük ve Güvenlik Dengesi Sempozyumuna 12 ülkeden 20 katılımcıya destek verilmiştir.
VIII. Milletlerarası Türkoloji Kongresi
İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi ile İstanbul Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü tarafından 30 Eylül-4 Ekim 2013 tarihleri
arasında İstanbul’da gerçekleştirilen kongreye Bosna-Hersek, Kazakistan, Moğolistan, Mısır ve Özbekistan’dan iştirak eden 19 katılımcı
Başkanlığımızca desteklenmiştir.
Hazar'dan Karadeniz'e Stratejik Bakış Sempozyumu
Avrasya Ekonomik İlişkiler Derneği (EkoAvrasya) ve Marmara Üniversitesi tarafından 2-3 Aralık 2013 tarihlerinde ortaklaşa düzenlenen
uluslararası sempozyuma Azerbaycan ve Kazakistan’dan katılan 10 kişi desteklenmiştir.
X. Uluslararası Gençlik Buluşması
İslam Dünyası Sivil Toplum Kuruluşları Birliği’nin yılda iki kez düzenlediği Uluslararası Gençlik Buluşmalarının onuncusu 20-26 Eylül 2013
tarihleri arasında Arnavutluk’un başkenti Tiran’da gerçekleştirilmiştir. Orta Doğu, Güney Asya, Avrupa, Afrika, Amerika ve Orta Asya bölgelerinde sivil toplum kuruluşlarında aktif olarak görev alan 38 genç temsilcinin söz konusu etkinliğe katılımı desteklenmiştir.
III. ISA Konferansı
Başkanlığımız desteğiyle 12-17 Mayıs 2013 tarihleri arasında üçüncüsü düzenlen konferans, dünya çapında önemli bir platform olan Uluslararası Sosyoloji Derneği’nin (ISA) bir etkinliği olarak, ODTÜ Sosyoloji Bölümü’nün ev sahipliğinde, Türk Sosyal Bilimler Deneği ve Sosyoloji
Derneği’nin işbirliğiyle ilk defa Türkiye’de gerçekleştirilmiştir.
İnsani Diplomasi Konferansı
Dışişleri Bakanlığı Stratejik Araştırmalar Merkezi ve Ankara Siyasal ve Ekonomik Araştırmalar Merkezi (ASEM) ile işbirliğinde İstanbul
Şehir Üniversitesi ev sahipliğinde 5-7 Aralık 2013 tarihleri arasında “Teori ve Sahadan Perspektifler” temasıyla düzenlenen konferansa
katılan 14 kişi Başkanlığımızca desteklenmiştir.
VII. Asya Uygulamalı Süperiletkenlik ve Kriyojenik Konferansı
Ankara Üniversitesi Ulusal Süperiletkenlik Araştırma ve Uygulama Merkezi tarafından 22-25 Ekim 2013 tarihleri arasında Nevşehir'de
düzenlenen konferansa Başkanlığımızca Pakistan’dan 8 kişinin katılımına destek verilmiştir.
Türkiye Beyazay Derneği Batum Buluşması
Türkiye Beyazay Derneği’nin 10-13 Ocak 2013 tarihleri arasında Gürcistan'ın Batum şehrinde engelli bireylerle ilgili olarak düzenlediği
toplantı Başkanlığımızca desteklenmiştir.
Arap-Türk Sosyal Bilimler Kongresi
Stratejik Düşünce Enstitüsü tarafından 2-4 Mayıs 2013 tarihleri arasında İstanbul’da gerçekleştirilen kongreye Orta Doğu ülkelerinden 33
kişinin, Afrika ülkelerinden ise 31 kişinin katılımı sağlanmıştır.
V. Gelecekle İletişim Çalıştayı
Başkanlığımız ile Başbakanlık Basın Yayın Enformasyon Genel Müdürlüğü işbirliğinde, Radyo ve Televizyon Üst Kurulu tarafından 16-18
Mayıs 2013 tarihleri arasında Edirne’de çalıştay düzenlenmiştir. İşbirliği imkanlarının araştırıldığı ve sayısal yayıncılıkla ilgili çalışmaların
ele alındığı çalıştaya 19 ülkeden 50 kişinin katılımı sağlanmıştır.
TÜRKSAV 17. Türk Dünyasına Hizmet Ödülleri
Türk Dünyası Yazarlar ve Sanatçılar Vakfı (TÜRKSAV) tarafından 17 Mayıs 2013 tarihinde Amerika Birleşik Devletleri’nde düzenlenen ödül
törenine 18 kişinin katılımına Başkanlığımızca destek verilmiştir.
Avrasya’da Türk Dili ve Tarihi Eğitimi Uluslararası Sempozyumu
Türk Ocakları İstanbul Şubesi tarafından 15-17 Mayıs 2013 tarihleri arasında İstanbul'da düzenlenen sempozyuma Orta Asya ülkelerinden
18 kişinin katılımı sağlanmıştır.
Uluslararası Ekonomi ve Hukuk Sempozyumu
Konya Mevlana Üniversitesi tarafından Orta Asya Ülkelerinde Piyasa Ekonomisine Geçiş Sürecinde Karşılaşılan Sorunlar temasıyla 13-14
Haziran 2013 tarihleri arasında düzenlenen sempozyuma Azerbaycan’dan 4 kişinin katılımı desteklenmiştir.
Doğunun Batısı Batının Doğusu Uluslararası Balkanlar Konferansı
Yalova, Balıkesir, Prizren, Tirana ve Korça Üniversitelerinin ortaklaşa düzenlediği konferans 5-8 Haziran 2013 tarihleri arasında Kosova’nın
Prizren şehrinde gerçekleştirilmiştir. Söz konusu konferansa 29 kişinin katılımı sağlanmıştır.
236
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
ULUSAL KURULUŞLARLA İŞBİRLİĞİ
Uluslararası Yerel Yönetimler Sempozyumu
Muhtarlar Konfederasyonu tarafından 25 Eylül 2013 tarihinde Bosna-Hersek’te kamu yöneticileri, üniversite öğretim üyeleri ve uzman bilim
adamlarının katılımıyla düzenlenen panele 22 kişinin katılımı sağlanmıştır.
Balkan Romanları İstanbul Buluşması
UKİD tarafından 3-5 Mayıs 2013 tarihleri arasında İstanbul’da gerçekleştirilen toplantı Başkanlığımızca desteklenmiştir.
Balkan Romanları Edirne Buluşması
UKİD tarafından 4-6 Ekim 2013 tarihleri arasında Balkan Romanları Birliği’nin tüzük, iç tüzük ve yıllık program çalışmaları için Edirne’de 3
günlük bir çalıştay düzenlenmiştir. Söz konusu organizasyon Başkanlığımızca desteklenmiştir.
Esnaf Bayramı Ahilik Kutlamaları
Esnaf ve Sanatkarlar Derneği tarafından her yıl yapılan geleneksel Ahilik kutlamaları, bu yıl Ekim ayında Makedonya’nın başkenti Üsküp’te
gerçekleştirilmiştir. Kutlama kapsamında gerçekleştirilen “Balkanlarda Sosyal Barışın İnşasında Ahilik’in Rolü” konulu sempozyuma destek verilmiştir.
Uluslararası İstanbul Yaşlılık Girişimi
Merkezi Kanada’da bulunan Uluslararası Yaşlılık Federasyonu ve Türkiye Yaşlılık Konseyi Derneği tarafından 4-6 Ekim 2013 tarihleri arasında İstanbul’da Nesiller Arası Dayanışma temasıyla düzenlenen kongreye Orta Asya ülkelerinden 18 kişinin katılımı sağlanmıştır.
VII. Uluslararası Mübadele ve Balkan Türk Kültürü Araştırmaları Kongresi
Samsun Mübadele Derneği tarafından 5-7 Ekim 2013 tarihleri arasında Samsun’da düzenlenen kongreye Balkan ülkelerinden 8 kişinin
katılımı sağlanmıştır.
V. Uluslararası İktisatçılar Zirvesi
İstanbul İktisatçılar Derneği ve İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi tarafından 31 Ekim-1 Kasım 2013 tarihleri arasında İstanbul'da Küresel ve Bölgesel Değişim Sürecinde Yeni Türkiye’nin Ekonomik Vizyonu temasıyla düzenlenen zirveye katılmak üzere Pakistan'dan gelen 2
kişiye destek verilmiştir.
Atatürk, Maneviyat ve İnsan Hakları Paneli
Batı Trakya Kadın Platformu tarafından 11 Kasım 2013 tarihinde Yunanistan’ın İskeçe şehrinde düzenlenen panele Başkanlığımızca destek
verilmiştir.
II. Uluslararası Yüksek Mahkemeler Zirvesi
Yargıtay Başkanlığı ve Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı Türkiye Ofisi ortaklığında 20-22 Kasım 2013 tarihleri arasında İstanbul’da
düzenlenen zirveye Azerbaycan, Gürcistan, Hindistan, Nepal, Pakistan, Tacikistan ve Türkmenistan’dan 16 kişinin katılımı desteklenmiştir.
Yaşayan Somali Sergisi
Fatih İnsan, Çevre, Sosyal ve Kültürel Yardımlaşma Derneği tarafından Somali halkının içinde bulunduğu, özellikle Somalili çocukların eğitim sorunlarının anlaşılmasını sağlamak amacıyla 2 Ağustos 2013 tarihinde düzenlenen sergiye Somali’den 18 çocuk ülkemizde misafir
edilmiştir.
İstanbul Televizyon Forumu ve Fuarı
Radyo Televizyon Yayıncıları Meslek Birliği’nin, 20-22 Haziran 2013 tarihleri arasında yayıncılık endüstrisi ile ilgili kurum ve kuruluşları
arasında işbirliği ve iletişim kanallarını geliştirmek amacıyla İstanbul Haliç Kongre Merkezi’nde düzenlediği forum ve fuara Avrupa’dan 20
kişinin katılımı desteklenmiştir.
XIII. Uluslararası Sera, Tarım Ekipmanları ve Teknolojileri Fuarı
Growtech Avrasya Fuarı kapsamında 4-7 Aralık 2013 tarihleri arasında Antalya’da düzenlenen fuara Irak Türkmen Ziraat Mühendisleri
Derneğinden 3 uzmanın katılımı sağlamışlardır.
ULUSAL VE ULUSLARARASI
İŞBİRLİĞİ FAALİYETLERİ
237
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
ULUSLARARASI KURULUŞLARLA İŞBİRLİĞİ
ULUSLARARASI KURULUŞLARLA
İŞBİRLİĞİ
BİRLEŞMİŞ MİLLETLER KURULUŞLARI İLE İŞBİRLİĞİ
BIRLEŞMIŞ MILLETLER KALKINMA PROGRAMI (UNDP) ILE İŞBIRLIĞI
Güney-Güney İşbirliği Projesi
Başkanlığımız bünyesinde Türk Uzman Bilgi Bankası kurulmuştur. Uzman Bilgi Bankası ile belli konularda uzmanlaşmış kamu personelinin
tespit edilerek Başkanlığımızın yurtdışında yürüttüğü veya koordine ettiği projelerde görevlendirilmeleri ve başta UNDP olmak üzere Birleşmiş Milletlere bağlı kuruluşlarda görev almaları amaçlanmıştır.
Güney-Güney İşbirliği Projesi kapsamında Başkanlığımız bünyesinde oluşturulan Kalkınma Yardımları Strateji Belgesi Hazırlama Komisyonuna uzman desteği yanında danışman görevlendirmesi yoluyla katkıda bulunulmuştur. Bununla birlikte, diğer donörler ile koordinasyon
ve uyumu sağlamak amacıyla Paris Beyannamesi Uygulama Planı doğrultusunda seçilen 3 pilot ülkeye (Bosna Hersek, Tacikistan, Senegal)
yönelik strateji belgesi hazırlanması çalışmalarına başlanılmıştır.
İstanbul UNDP Uluslararası Özel Sektör ve Kalkınma Merkezi
Başkanlığımız ile Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) arasında imzalanan 2 Mart 2011 tarihli Uygulama Protokolü kapsamında
faaliyetlerine başlayan Uluslararası Özel Sektör ve Kalkınma Merkezi aracılığıyla özel sektörün kalkınma işbirliği faaliyetlerine katılımının
artırılması hedeflenmektedir. Merkezin yer tahsisi gerçekleştirilerek Başkanlığımızdan 3 uzman merkezde çalışmak üzere görevlendirilmiştir.
UNDP İşbirliği İle Geliştirilen Büyüyen Kapsayıcı Piyasalar İnisiyatifi
Başkanlığımız ile UNDP Bratislava Merkezi tarafından 2009 yılında uygulanmaya başlayan Güney Doğu Avrupa ve Bağımsız Devletler Topluluğu Ülkeleri Büyüyen Pazar İnisiyatifi ile Bosna Hersek, Kosova, Kazakistan ve Özbekistan’da iş modelleri geliştirilmesi ve somut kapsayıcı
piyasalara yönelik yatırım projelerinin gerçekleştirilmesi amaçlanmaktadır.
BIRLEŞMIŞ MILLETLER SINAI KALKINMA TEŞKILATI (UNIDO) ILE İŞBIRLIĞI
Diğer Partner
Kuruluşlar
TÜBİTAK
Bilim, Sanayi ve Teknoloji
Bakanlığı
Ulusal Nanoteknoloji
Araştırma Merkezi
Bilim, Sanayi ve Teknoloji
Bakanlığı
TÜBİTAK Bursa Test
ve Analiz Laboratuvarı
(BUTAL)
238
Etkinlik
Laboratuvar Akreditasyonu,
Sürdürülebilir Üretim ve
Geri Dönüşüm Teknolojileri
Uluslararası Çalıştayı
Tarih
28 Mayıs- 7 Haziran 2013
III. Uluslararası Kritik ve
Sürdürülebilir Teknolojiler için
Temiz Oda–Yenilenebilir Enerji
Çalıştayı
24 Haziran-6 Temmuz 2013
UNIDO Test Laboratuvarlarının
Akreditasyonu Konulu
Uluslararası Çalıştay
2-13 Aralık 2013
Yaş Meyvenin İşlenmesinde
Fizibilite, İmalat Ve Kalite
Kontrolü Çalıştay ve Eğitim
Programı
17-21 Haziran 2013
Faydalanıcı Ülkeler
Etiyopya, Bangladeş,
Endonezya, Lesoto,
Malavi, Nijerya, Sri
Lanka, Tunus, Uganda,
Zimbabve
Arnavutluk, Azerbaycan,
Mısır, Etiyopya,
Gürcistan, Kazakistan,
Kenya, Kırgızistan, Libya,
Makedonya, Pakistan,
Sudan, Türkmenistan,
Ukrayna, Özbekistan,
Yemen, Ürdün
Etiyopya, Endonezya,
Irak, Myanmar, Namibya,
Sierra Leone, Sri Lanka,
Uganda, Sudan, Zambiya
Bosna-Hersek,
Etiyopya, Kazakistan,
Kırgızistan, Moğolistan,
Moldova, Nijer, Ukrayna,
Tacikistan, Yemen
Katılımcı
Sayısı
10
30
10
12
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
ULUSLARARASI KURULUŞLARLA İŞBİRLİĞİ
BIRLEŞMIŞ MILLETLER GIDA VE TARIM TEŞKILATI (FAO) ILE İŞBIRLIĞI
Orta Asya ve Kafkaslar Bölgesel Balıkçılık ve Su Ürünleri Yetiştiriciliği Komisyonu (CACFish)
Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı ile FAO Orta Asya Alt Bölge Ofisi işbirliğinde Orta Asya ve Kafkas Ülkeleri arasında su ürünleri alanında
mevcut deneyimlerin paylaşımı ve doğal su kaynaklarının sürdürülebilir kullanımına yönelik ortak bir mekanizma kurulmasına ilişkin yürütülen çalışmalar sonunda Orta Asya ve Kafkaslar Bölgesel Balıkçılık ve Su Ürünleri Yetiştiriciliği Komisyonu (CACFish) kurulmuştur. 15-17
Nisan 2013 tarihlerinde Tacikistan’da gerçekleştirilen Komisyonun ikinci oturumu için Başkanlığımızca destek verilmiştir.
FAO ile Mutabakat Zaptı İmzalanmasına Yönelik Görüşmeler
Başkanlığımız ile FAO arasındaki işbirliği çerçevesini belirlemek ve geleceğe yönelik iki kuruluşun birlikte gerçekleştireceği faaliyetlere
zemin hazırlamak üzere mutabakat zaptı imzalanması ve FAO ile işbirliği bağlamında gerekli somut adımların atılabilmesi maksadıyla
Roma’daki FAO Merkezine 19-23 Mayıs 2013 tarihlerinde bir ziyaret gerçekleştirilmiştir.
FAO Gıda Güvenliği Eğitimi
Başkanlığımız ile FAO arasında 21 Mayıs 2013 tarihinde İşbirliği Anlaşması imzalanmıştır. Anlaşma çerçevesinde Başkanlığımız, FAO, Gıda,
Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı ile ODTÜ işbirliğinde Gıda Güvenliği temalı bir eğitim programı düzenlenmiştir. 18 Kasım-7 Aralık 2013 tarihlerinde Ankara’da gerçekleştirilen eğitime Kırgızistan, Tacikistan, Afganistan ve Özbekistan’dan 15 kişi katılmıştır.
Orta Asya ve Kafkaslarda Dağlık Havzaların Sürdürülebilir Yönetimi için Kapasite Geliştirme Projesi
FAO/Türkiye Ortaklık Programı kapsamında, Başkanlığımız ile Orman ve Su İşleri Bakanlığı işbirliğinde yürütülen Orta Asya ve Kafkaslarda
Dağlık Havzaların Sürdürülebilir Yönetimi için Kapasite Geliştirme Projesi çerçevesinde 27 Mayıs-2 Haziran 2013 tarihleri arasında eğitim
programı düzenlenmiştir. Mersin, Adana ve Maraş’ta gerçekleştirilen eğitimlere Kırgızistan, Azerbaycan, Özbekistan ve Tacikistan’dan 32
kişi katılmıştır.
Kurak Alanlarda Çölleşme ile Mücadele Teknikleri Çalıştayı
BM Çölleşme İle Mücadele Sözleşmesi sekretaryası tarafından desteklenen ve Başkanlığımız ile Orman ve Su İşleri Bakanlığı işbirliğinde
yürütülen proje kapsamında çölleşmeden etkilenen Orta Asya, Balkanlar ve Afrika ülkelerinin teknik kapasitelerinin arttırılması amacıyla
“Kurak Alanlarda Çölleşme İle Mücadele Teknikleri” konulu bir eğitim düzenlenmiştir. 12-17 Haziran 2013 tarihleri arasında, Mersin ve
Konya illerinde gerçekleştirilen eğitim programına söz konusu bölgelerden 41 kişinin katılımı sağlanmıştır.
BIRLEŞMIŞ MILLETLER EĞITIM, BILIM VE KÜLTÜR ÖRGÜTÜ (UNESCO) İLE İŞBIRLIĞI
Asya Yenilenebilir Enerji Okulu
Başkanlığımız ile UNESCO arasında 27 Nisan 2011 tarihinde Mutabakat Zaptı imzalanmıştır. Mutabakat Zaptı çerçevesinde Başkanlığımız,
UNESCO, ISESCO ve SERI işbirliğinde 1-5 Temmuz 2013 tarihlerinde Asya Yenilenebilir Enerji Okulu Çalıştayı düzenlenmiştir. Malezya’da
(Selangor) düzenlenen Çalıştaya Program Koordinasyon Ofislerimizin bulunduğu 5 ülkeden (Azerbaycan, Pakistan, Kazakistan, Tacikistan,
Kırgızistan) ve Bangladeş’ten gelen katılımcılar için Başkanlığımızca destek sağlanmıştır.
Güneydoğu Avrupa’da Osmanlı Kültür Mirasının Restorasyonu
Başkanlığımız ve UNESCO işbirliğinde Güneydoğu Avrupa’da Osmanlı Kültür Mirasının Restorasyonu konulu Çalıştay, 21 Ekim-1 Kasım
2013 tarihlerinde Arnavutluk’ta gerçekleştirilmiştir.
Afrika Güneş Enerjisi Okulu
Başkanlığımız ve UNESCO arasındaki mutabakat zaptı çerçevesinde 9-13 Aralık 2013 tarihlerinde Senegal’de (Dakar) Afrika Güneş Enerjisi
Okulu Çalıştayı düzenlenmiştir. Çalıştaya Angola, Benin, Burkina Faso, Burundi, Kamerun, Çad, Kongo, Cibuti, Demokratik Kongo, Gabon,
Gine, Orta Afrika Cumhuriyeti, Gine Bissau, Fildişi Sahilleri, Madagaskar, Mali, Nijer, Seyşeller, Togo, Sao Tome ve Principe Demokratik Cumhuriyeti, Mauritius Cumhuriyeti, Ekvator Ginesi, Cabo Verde ve Senegal’den temsilciler katılmıştır.
İSLAM KALKINMA BANKASI İLE İŞBİRLİĞİ
Etkinlik
Katılımcı
Sayısı
Yer
Faydalanıcı Ülkeler
Yatırım Reformu Alanında
Türkiye Deneyiminin
Paylaşılması
23-27 Eylül 2013
Ankara,
Balıkesir,
Çanakkale
Arnavutluk, Afganistan, Azerbaycan,
Bangladeş, Bosna-Hersek, Cibuti, Cezayir,
İran, Ürdün, Kazakistan, Kırgızistan, Mali,
Moritanya, Fas, Mozambik, Nijerya,
Pakistan, Filistin, Katar, Oman, Sudan,
Tacikistan, Özbekistan, Gambiya, Tunus,
Uganda, Yemen
27
Türkiye’nin Barajlar, Tarımsal
Sulama Alanları Oluşturulması
ve Yönetimi Alanındaki
Deneyiminin Paylaşılması
19 Mayıs-1 Haziran 2013
Ankara,
Konya,
Antalya,
İstanbul
Burkina Faso
4
239
ULUSAL VE ULUSLARARASI
İŞBİRLİĞİ FAALİYETLERİ
Tarih
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
ULUSLARARASI KURULUŞLARLA İŞBİRLİĞİ
İSLAM İŞBİRLİĞİ TEŞKİLATİ (OIC) İLE İŞBİRLİĞİ
Etkinlik
Katılımcı
Sayısı
Tarih
Yer
Faydalanıcı Ülkeler
TSE, TÜBİTAK, OIC, TİKA
işbirliğinde EAGÜ Çalıştayı
7-10 Mayıs 2013
Gebze,
Ankara
Afganistan, Bangladeş, Benin, Burkina Faso,
Orta Afrika Cumhuriyeti, Çad, Komorlar,
Cibuti, Gambiya, Gine, Mali, Moritanya,
Mozambik, Nijer, Senegal, Sierra Leone,
Sudan
19
OIC Üyesi Ülkelerde
Standardizasyonun
Geliştirilmesi
19-23 Ağustos 2013
Ankara
Mısır, Moritanya, Mozambik, Surinam,
Uganda, Gambiya, Nijer, Filistin
16
Rekabet Kurumları Çalıştayı
9-10 Aralık 2013
İstanbul
Arnavutluk, Azerbaycan, Bangladeş, Benin,
Bosna Hersek, Kamerun, Fildişi Sahilleri,
Gambiya, Gine, Kosova, Kırgızistan, Beyrut,
Makedonya, Senegal, Ürdün, Sudan,
Türkmenistan, KKTC, Yemen, Filistin
26
Ticari Sicil Teşkilatları
Arasında İşbirliği ve Tecrübe
Paylaşımı Çalıştayı
10-12 Eylül 2013
Ankara
Azerbaycan, Bangladeş, Burkina Faso,
Filistin, Gambiya, Lübnan, Nijer, Sudan,
Tacikistan, Uganda
30
JAPONYA ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ AJANSI (JICA) İLE İŞBİRLİĞİ
Etkinlik
Partner
Orta Asya ve Orta Doğu
Ülkelerinde Endüstriyel
Otomasyon Teknolojileri
Yaygınlaştırılması Projesi
JICA
Sanayide Enerji Verimliliği
ve Yönetimi III. Ülke Eğitim
Programı
JICA
Süt Sağıcılığı, Koyun ve
Keçi Yetiştiriciliği Teknik
Eğitimi
JICA
240
Tarih
Faydalanıcı Ülkeler
İzmir
Afganistan, Azerbaycan,
Filistin, Kazakistan,
Kırgızistan, Pakistan,
Tacikistan, Türkmenistan
85
4-15 Kasım 2013
Ankara,
İstanbul
Arnavutluk, Azerbaycan,
Bosna Hersek, Gürcistan,
İran, Kazakistan,
Kırgızistan, Moldova,
Özbekistan, Pakistan,
Ukrayna, Tacikistan,
Türkmenistan
17
21 Ekim-8 Kasım
2013
Ankara
Kazakistan, Kırgızistan,
Özbekistan, Tacikistan
10
Milli Eğitim Bakanlığı
İzmir Mazhar Zorlu
Teknik Lisesi
Yenilenebilir Enerji
Genel Müdürlüğü
Gıda Tarım ve
Hayvancılık Bakanlığı
Katılımcı
Sayısı
Yer
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
KATILIM SAĞLANAN ULUSLARARASI ETKİNLİKLER
KATILIM SAĞLANAN
ULUSLARARASI ETKİNLİKLER
DÜZENLEYEN
UNFF
OECD DAC
İslam Ülkeleri
Standardizasyon ve Metroloji
Enstitüsü (SMIIC)
FAO, TİKA
OECD
UNDP, Dünya Bankası, DFID
İslam İşbirliği Teşkilatı
İslam İşbirliği Teşkilatı
ECOSOC, UNDESA, TİKA
Afrika Birliği
OECD DAC
FAO
ECOSOC
ETKİNLİK
BM X. Ormancılık Forumu
Kıdemli Memurlar Toplantısı (SLM)
İİT Üyesi EAGÜ’lerde Standardizasyon,
Metroloji ve Akreditasyon Kapasitesi
Geliştirme Çalıştayı
FAO ile Mutabakat Zaptı İmzalanmasına
Yönelik Görüşmeler
Üçgen İşbirliği Toplantısı
Parlamenter Kalkınmaya İlişkin V. Donör
Koordinasyon Toplantısı
Darfur’un Kalkınması ve Yeniden Yapılanması
için Uluslararası Donör Konferansı
İslam İşbirliği Teşkilatı Üyesi Ülkeler Arasında
İşbirliği ve Tecrübe Paylaşımı Çalıştayı
Güney Ortakları Çekirdek Grubu Toplantısı
Üçüncü Küresel Ortaklık Yönlendirme Kurulu
Toplantısı
Kalkınma Yardımları Forumu
FAO Orta Asya Alt Bölge Ofisi Ev Sahibi Ülke
Anlaşması 3.Tur Müzakereleri
Kalkınma İnisiyatifleri (Development
Initiatives) 2013 Yılı Küresel İnsani Yardımlar
Raporunun Hazırlanmasına Yönelik
Gerçekleştirilen Açık Oturum
Cenevre Uygulayıcıların Öğrenme ve Program
Sunumu Çalıştayı
TARİH
27 Aralık 2013
2-6 Nisan 2013
7-10 Mayıs 2013
YER
İSTANBUL
FRANSA
Gebze/TÜRKİYE
19-23 Mayıs 2013
ROMA
16-17 Mayıs 2013
13 – 14 Haziran 2013
LİZBON
Paris/FRANSA
7-8 Nisan 2013
Doha/KATAR
11-12 Eylül 2013
Dakar/SENEGAL
2-3 Aralık 2013
26-27 Temmuz 2013
İSTANBUL
Addis Ababa/
ETYOPYA
Paris/FRANSA
ROMA
3-5 Nisan 2013
10-13 Kasım 2013
CENEVRE/
İsviçre
9-11 Aralık 2013
Cenevre/İSVİÇRE
BM Sinai Kalkınma Teşkilatı Toplantısı
30 Kasım - 6 Aralık 2013
PERU
Kalkınma Ortakları Toplantısı
UNESCO Afrika Güneş Enerjisi Çalıştayı
24 Haziran - 2 Temmuz 2013
9-13 Aralık 2013
FİJİ
DAKAR
20 Ekim-1 Kasım 2013
1-5 Temmuz 2013
11-13 Haziran 2013
18-19 Haziran 2013
ARNAVUTLUK
MALEZYA
Paris/FRANSA
Paris/FRANSA
4-6 Eylül 2013
Japonya Dışişleri Bakanlığı,
UNDP, OSAA (BM Afrika
Özel Danışman Ofisi), Dünya
Bankası, Afrika Birliği
Azerbaycan Hükümeti
UNESCO Çalıştayı
(ASRE) Asya Yenilenebilir Enerji Çalıştayı
İstatistik Çalışma Grubu Toplantısı
Kalkınma Yardımları İzleme ve
Değerlendirme Toplantısı
I. Uluslararası Enerji, Bölgesel Entegrasyon
ve Sosyo-Ekonomik Kalkınma Konferansı
Afrika’nın Kalkınması İçin V. Tokyo Konferansı
1-3 Haziran 2013
Bakü/
AZERBAYCAN
Yokohama/
JAPONYA
III. Bakü Uluslararası İnsani Forumu
31 Ekim 2013
AMEXCID, GIZ
Uluslararası Kalkınma İşbirliği Atölye Çalışması 11-13 Kasım 2013
Cenevre Uluslararası ve
Kalkınma Çalışmaları
Enstitüsü
UNIDO
UNESCO, ISESCO (İslami
Eğitim, Bilim ve Kültür
Kurumu), CIFRES
(Uluslararası Güneş Enerjisi
Eğitim ve Araştırma Merkezi)
UNESCO
UNESCO
OECD DAC
OECD DAC
EİT
Bakü/
AZERBAYCAN
Meksiko/MEKSİKA
241
ULUSAL VE ULUSLARARASI
İŞBİRLİĞİ FAALİYETLERİ
16-18 Temmuz 2013
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
EK: TİKA PROGRAM KOORDİNASYON OFİSLERİ İLETİŞİM BİLGİLERİ
ÜLKE
AFGANİSTAN
ADRES
KABİL PKO
Kart-e Char Tepe-i Selam
Kabil / Afganistan
AFGANİSTAN MEZAR-I ŞERİF PKO
Karte Zehirruddin Faryabi 2. Mah. 3.Sok. No: 193
Mezar-ı Şerif / Afganistan
ARNAVUTLUK TİRAN PKO
Elbasan yolu, 125/1,
Tiran / Arnavutluk
AZERBAYCAN BAKÜ PKO
Hagani Cad. No: 31/24, AZ1095
Bakü / Azerbaycan
BOSNA-HERSEK
SARAYBOSNA PKO
Radnička 25, 71000
Saraybosna / Bosna-Hersek
ETYOPYA
ADDİS ABABA PKO
Bole Kifle Ketema Kebele 03, No: 625
Addis Ababa / Etyopya FİLİSTİN
KUDÜS PKO
Nablus Yolu Sheikh Jarrah, 87
Kudüs / İsrail
FİLİSTİN
GAZZE İRTİBAT OFİSİ
Gazze Şehri, al-Rashed Caddesi, Balıkçılar Limanı
Karşısı, Hanadi Apartmanı, Kat: 12 No: 3
Gazze / Filistin Ulusal Yönetimi
FİLİSTİN
RAMALLAH-Ek Hizmet Binası
Kolej Sokak No: 9,
Ramallah / Filistin Ulusal Yönetimi
GÜRCİSTAN
TİFLİS PKO
S. Mgaloblişvili Sok. No.14, 0160,
Tiflis / Gürcistan
KARADAĞ
PODGORİTSA PKO
Vlaha Bukovca Sokak, No: 2, Stari Aerodrom 81000
Podgoritsa / Karadağ
KAZAKİSTAN
ASTANA PKO
Konayev Sokak No: 27/3
Astana / Kazakistan
KAZAKİSTAN
ALMATI İRTİBAT OFİSİ
Kazıbek-bi Cad. No: 117/86,Kapı No: 205
Almatı / Kazakistan
KENYA
NAİROBİ PKO
Camphor Yolu, No. 62 Runda 2673-00621 (posta kodu)
Nairobi / Kenya
KIRGIZİSTAN
BİŞKEK PKO
Aydaraliyev (eski Novosibirskaya) Sok
No: 5, 720017
Bişkek / Kırgızistan KOSOVA
PRİŞTİNE PKO
Eduard Lir Caddesi No. 4 – Arberia, 10 000
Priştine / Kosova
LİBYA
TRABLUS PKO
El Nasr Caddesi, El Nergiz Sokak,
Khalife Nureddin El Kobbi Villası,
El Mansura Trablus / Libya
MAKEDONYA
ÜSKÜP PKO
Pitu Guli Caddesi, No: 3 Vodno
Üsküp / Makedonya
242
E-POSTA
kabil@tika.gov.tr
kabil@tika.gov.tr
TELEFON / FAKS
T: +93 (0)796 38 95 38
+93 (0) 796 38 95 31
F: +93 (0)796 38 95 38
+93 (0) 796 38 95 31
T: +93 75 501 36 41
F: +93 77 840 47 19
tiran@tika.gov.tr
T: +355 4 236 64 16
F: +355 4 236 64 18
baku@tika.gov.tr
T: +994 12 493 10 24
+994 12 493 64 24
F: +994 12 493 64 24
T: +387 33 558 145
+387 33 225 964
F: +387 33 558 146
+251 11 662 67 55/51
+251 11 662 6752
saraybosna@tika.gov.tr
addisababa@tika.gov.tr
kudus@tika.gov.tr
T: +972 2 532 23 96
F: +972 2 540 02 08
kudus@tika.gov.tr
F: +970 8 283 8032
kudus@tika.gov.tr
T: (970) 2 297 47 44-5
tiflis@tika.gov.tr
astana@tika.gov.tr
T: +995 32 2 99 84 16
+ 995 32 2 38 10 43
F: + 995 32 2 98 54 30
T: +382 (0)20 652 000
+382 (0) 20 652 001
F: +382 (0)20 652 802
T: (+7 7172)43-49-43
astana@tika.gov.tr
(+7 7172)43-49-43
nairobi@tika.gov.tr
T: +254 20 214 0328
+254 20 214 0329
F: +254 20 214 03 27
T: +996 (312)564956
+996 (312)298327
+996 (554)451308
F: + 996 (312) 549346
T: +381 (0)38 604 454
+381 (0)38 225 354
F: +381 (0)38 604 453
T: +218 21 444 06 99
+218 21 334 64 50
F: +218 21 334 64 50
+218 21 444 06 99
T: +389 230 916 25
F: +389 230 916 26
podgoritsa@tika.gov.tr
biskek@tika.gov.tr
prizren@tika.gov.tr
trablus@tika.gov.tr
uskup@tika.gov.tr
TİKA 2013 FAALİYET RAPORU
EK: TİKA PROGRAM KOORDİNASYON OFİSLERİ İLETİŞİM BİLGİLERİ
ÜLKE
MISIR
MOĞOLİSTAN
MOLDOVA
MYANMAR
NİJER
ÖZBEKİSTAN
PAKİSTAN
SENEGAL
SIRBİSTAN
SOMALİ
SUDAN
SUDAN
SURİYE
TACİKİSTAN
TUNUS
TÜRKMENİSTAN
UKRAYNA
UKRAYNA
BELGRAD PKO
Uziçka 58b, 11000
Belgrad / Sırbistan
MOGADİŞU PKO
Lido Bölgesi
Mogadişu / Somali
HARTUM PKO
21. Mahalle, No: 247, Riyad
Hartum / Sudan
NYALA İRTİBAT OFİSİ
Nyala Town Hay-el Cinema Blok No 5 Daire No: 12/18
Nyala / Sudan
ŞAM PKO
Mezzeh Vellat Garbiye Saad bin
Ebi Vakkas Cad. No: 39/1
Şam / Suriye
DUŞANBE PKO
Turdiyeva Sok. No: 12
Duşanbe / Tacikistan
TUNUS PKO
Mohamed V Caddesi, 47 Sokak, 1082
Tunus
AŞKABAT PKO
Muallimler Caddesi, 1. Geçit No: 4,744000
Aşkabat / Türkmenistan
KİEV PKO
Lüteranskaya Sok. No: 13/21
Kiev / Ukrayna
KIRIM İRTİBAT OFİSİ
Keçkemetskaya Caddesi, No: 24, Akmescit
Kırım / Ukrayna
SANA PKO
Fajju Attan Sok. Qaati’l-Qimme
Li’l-A’ras arkası, Gramer Okulu önü
Sana / Yemen
E-POSTA
kahirepko@tika.gov.tr
TELEFON / FAKS
T: (00202) 37493419
ulanbator@tika.gov.tr
Myanmar@tika.gov.tr
T: +976 11 32 12 78
+976 11 31 05 14
F: +976 11 327668
T: +373 22 22 35 54
+373 29 24 65-66-67
F: +373 22 22 33 04
T: +959 420 197 444
niamey@tika.gov.tr
T: 0022720370700
taskent@tika.gov.tr
+998 71 252 54 57
+998 71 256 66 19
F: +998 71 252 59 51
T: +92 51 260 97 48
+92 51 260 97 50-52
F: +92 51 260 97 49
+221 33 869 80 88
+221 33 869 80 89
+221 77 818 97 52
F: +221 33 860 51 46
T: +381 11 266 20 23
+381 11 266 20 33
F: +381 11 266 2043
+252 618 868 487
+252 699 322 233
kisinev@tika.gov.tr
islamabad@tika.gov.tr
dakar@tika.gov.tr
belgrad@tika.gov.tr
MogadishuPKO@tika.
gov.tr
hartum@tika.gov.tr
hartum@tika.gov.tr
sam@tika.gov.tr
dusanbe@tika.gov.tr
tunus@tika.gov.tr
askabat@tika.gov.tr
ukrayna@tika.gov.tr
kirim@tika.gov.tr
sana@tika.gov.tr
T: + 249 183 251 457
+ 249 183 251 458
F: + 249 183 251 459
T: + 249 183 251 457
+ 249 183 251 458
F: + 249 183 251 459
T: +963 11 612 16 30
F: +693 11 613 20 71
T: +99 2372 21 90 41
+99 2372 27 29 08.
F: +99 2372 51 01 22
T: 216 7 013 23 24
F: 216 7 176 70 45
T: +99 312 94 53 73
+99 312 94 62 82
F: +99 312 94 52 70
T: +38 044 278 73 80
F: +38 044 278 29 67
T: +38 0652 543 420
+38 0652 260 798
F: +38 0652 543 419
T: +96 701 434 682
F: +96 701 434 662
243
ULUSAL VE ULUSLARARASI
İŞBİRLİĞİ FAALİYETLERİ
YEMEN
ADRES
KAHİRE PKO
Muhammed Salih Caddesi, No: 14
Dokki / Kahire / Mısır
ULANBATOR PKO
1 Meydanı Bodi Kulesi 6. Kat No: 601
Ulanbator / Moğolistan
KİŞİNEV PKO
Sfatul Tarii sok. 26/1
Kişinev / Moldova
MYANMAR PKO
T.C. Nepido Büyükelçiliği
No.19 (AB), Kan Yeik Thar Street,
Mayangone Township/Yangon/Myanmar
NİAMEY PKO:
Quartier Koira Kano Parcelle K de l’ilot 2232 Niamey
TAŞKENT PKO
V. Vahidov Ko’chasi, No: 52 Yakasaray,
Taşkent / Özbekistan
İSLAMABAD PKO
Bölge F-7/2, 13. Cadde, No: 30
İslamabad / Pakistan
DAKAR PKO
Almadies Yolu, No: 22 9. Bölge
Dakar / Senegal
TÜRK İŞBİRLİĞİ VE KOORDİNASYON AJANSI BAŞKANLIĞI
TİKA FAALİYET RAPORU 2013
T.C. BAŞBAKANLIK
TÜRK İŞBİRLİĞİ VE KOORDİNASYON AJANSI BAŞKANLIĞI
ATATÜRK BULVARI NO: 15 ULUS/ANKARA
TEL: 0 312 508 10 00
FAALİYET RAPORU 2013
ISBN 978-975-19-6258-4

Similar documents

balkanlar ve doğu avrupa

balkanlar ve doğu avrupa projeler ve faaliyetler temelinde geliştirmek, söz konusu ülke ve toplulukların kalkınma hedef ve ihtiyaçlarına uygun işbirliği program ve projelerini hazırlamak veya hazırlatmak, bununla ilgili ge...

More information

mermer sektöründe katma değerin ve ihracatın artırılması

mermer sektöründe katma değerin ve ihracatın artırılması  Firmaların teknolojik yeniliklere adaptasyonu hızlanacak; özellikle yeni ürünlerin tasarımına ve üretimine imkân veren bilgisayar destekli teknolojilerin yaygınlaşmasına katkı sağlanacaktır. Yeni...

More information