Por favor, Primadomus

Nummer 68
herfst 2009
Por favor,
Primadomus
NIEUWS
Chimpanseeverblijven maximaal bezet
De chimpanseeverblijven in het ‘gezonde’ deel van het
Chimpanseecomplex zijn optimaal in gebruik. Behalve
het groepje van Julio, Jim, Freddy en Fiffy genieten ook
Antoine, Bingo, Gingo, Urtain, Buddy en Guidage van
de ruime binnen- en buitenverblijven. En dat is nog niet
alles: de drie quarantaine-units bevatten maar liefst
zeven chimpansees! Koko uit Macedonië, de drie FransAfrikaanse dames Brigitta, Daza en Jeudi en in de laatste
unit de Spaanse Maggy met haar vrienden Totó en Sony.
Totó
De maximale bezetting illustreert niet alleen het belang
van deze Almeerse faciliteiten, maar vooral ook de
noodzaak van een betere Europese regelgeving. Zolang
de quarantaine vol is kunnen we immers geen dieren
opnemen, die soms al jaren, onder erbarmelijke omstandigheden, op onze hulp wachten. Alleen een verbod op
het houden van mensapen, privé of voor entertainment,
en een strakker toezicht op het welzijn van dierentuindieren, zal het aantal opvangaanvragen op den duur
doen afnemen. Hopelijk is het voor de chimpansees op
de wachtlijst dan nog niet te laat en kunnen ook zij in
Almere worden verwelkomd.
Bijna 15 jaar geleden werd
door onze toenmalige bestuurs­
secretaris, Jan Kaiser, het zaadje
geplant voor een project dat heel
wat bloed, zweet en tranen zou
kosten... Maar het resultaat zal
dan toch eindelijk aan de buiten­
wereld gepresenteerd worden,
op 24 november, door niemand
minder dan Jane Goodall.
Een mijlpaal voor ons, voor de
­chimpanseegroep van Donkey en
vooral ook voor al die donateurs
die er steeds in bleven geloven:
Primadomus!
de dieren het er fijn hebben! Het
ontwerp werd gemaakt door Vasili
Popov, onze vaste architect, die
niet alleen rekening hield met de
eisen die een verblijf voor chimpansees stelt, maar de gebouwen
ook aanpaste aan de Spaanse
bouwtraditie. Eén en ander werd
gerealiseerd door een lokale aannemer (die hierna vermoedelijk
niet snel meer met Nederlanders
wil werken!) en door onze eigen
mensen voltooid en ingericht.
D
Tegen de avond van maandag
2 november zullen onze tien
­chimpansees ingeladen worden
in de speciaal voor dit doel aangepaste truck van KAV autoverhuur. Een jaar geleden maakten
ependances in den vreemde.
Zo heette de oplossing voor
al die dieren waar we, na hun
treurige verleden, meer ruimte en
rust voor zochten. Ook in 1995
kenden we al het probleem van
makkelijk herplaatsbare diersoorten én soorten waar dierentuinen
niet op zaten te wachten… Meer
ruimte en een beter klimaat, tegen
lagere verzorgingskosten, vormden de uitgangspunten voor de
haalbaarheidsstudie die volgde.
Met de oprichter van AAP, Okko
Reussien, had ik niet lang voor
zijn dood nog gesprekken over
waar zo’n plek te vinden zou zijn.
Hoe om te gaan met de politieke
instabiliteit in veel Afrikaanse
­staten? De gedachte groeide
dat we binnen Europa moesten
­zoeken. Ons oog viel op Spanje,
een land waar ik voordien weinig
binding mee had.
Trots
www.aap.nl
De eerste stappen waren snel
gezet, maar een goed begin bleek
niet het halve werk. Bijna 10 jaar
ligt er tussen toen en nu... Maar
wat zijn we trots! Hoe hadden we
ooit kunnen dromen dat het zo
mooi zou worden en wat zullen
ze op woensdagmorgen 4 november uit hun transportkooi overlopen in het spiksplinternieuwe
chimpanseeverblijf in Villena!
Een week of drie zullen ze de tijd
krijgen om te wennen. En dan…
De ­officiële opening in het bijzijn
van een aantal betrokkenen uit
­binnen- en buitenland: vertegenwoordigers uit alle geledingen van
AAP in Almere, AAP in Spanje en
AAP in Europa.
Geduld
Beloning
Niels Geerse (bestuurslid sinds
1989) en ik dezelfde trip al eens,
bij wijze van test, maar voor de
dieren zal de 36 uur durende reis
een nieuwe en waarschijnlijk niet
bijzonder prettige ervaring zijn.
Onderweg zullen we dan ook
regelmatig stoppen voor een hapje
en een drankje voor hen. En hun
beloning zal des te groter zijn als
Voor chimpansee Eva kwam
Primadomus te laat. Zij stierf in
2008 van ouderdom. Donkey,
Bob, Achille, Patrick, Anna,
Wilma, Prudence, Sita, Peggy en
Babsie hadden geen keus en moesten maar hopen dat AAP en haar
trouwe supporters de hoop niet
zouden opgeven... En dat geduld
hebt u getoond! Mede namens u
zal ik op 24 november de hoop
uitspreken dat Primadomus het
leven van nog vele dieren zal verrijken. Por Favor!
David van Gennep
directeur Stichting AAP
Iets nieuws onder de zon!
Gezond
in Spanje
Terwijl de groep van Donkey in
Almere zich nog overgeeft aan
zalig nietsdoen, is het inrich­
tingsteam in Villena druk bezig
een prachtig stekkie voor de
chimpansees te creëren.
Meer dan 120.000 Nederlandse senioren ver­
toeven jaarlijks tijdens de wintermaanden in
Spanje, hét overwinterland bij uitstek. Dit
jaar zullen ze worden vergezeld door een
groep heel bijzondere pensionados: de tien
prachtig gespierde chimpansees Donkey,
Anna, Patrick, Peggy, Achille, Wilma, Bobby,
Sita, Babsie en Prudence.
I
n Almere zijn – door vele
handen – grote hangmatten
gemaakt van gerecyclede brandslangen, die ervoor zorgen dat
de dieren ook in hun 7.000 m2
Voordat het luidruchtige stel naar de Spaanse
zon vertrekt, zal het nog één keer helemaal
­worden nagekeken in Almere. De vrouwen
­krijgen nieuwe hormoonimplantaten voor anticonceptie, ze worden ontwormd, gecontroleerd
op tuber­culose en de gebitten worden nagekeken en zonodig behandeld. Zo garanderen we
dat de dieren gezond en wel hun transportkisten
ingaan.
Voor deze laatste behandeling zal dierenarts
Salvador Marín Lillo overkomen uit Spanje, om
kennis te maken met het tiental, maar ook met
AAP’s medische protocollen. Salvador, werkzaam in een dierenziekenhuis in Alicante en
bekend met dierentuindieren, zal de chimpangrote buitenverblijf lekker kunnen luieren. Het inrichtingsteam
heeft zes klimconstructies en twee
hangbruggen gemaakt, zodat de
dieren het hele verblijf kunnen
overzien en op de hete zomerse
dagen genoeg schaduw kunnen
opzoeken. Touwen en ander uitdagend materiaal garanderen dat
ze genoeg beweging krijgen. En
sees de eerste maanden bij Primadomus regelmatig een bezoek brengen om te zien of ze als
gevolg van de stress van transport en de nieuwe
omgeving, geen problemen ondervinden. Ook
daarna zal hij voor spoedgevallen beschikbaar
zijn.
Als de chimpansees bij Primadomus kleine
behandelingen moeten ondergaan, zullen die
veelal in de chimpanseeverblijven plaatsvinden,
opdat de dieren niet langer dan nodig verdoofd
hoeven te worden noch uit de groep gehaald.
Op het terrein van Primadomus is echter ook
een volledig ingerichte behandelkamer aanwezig, waar de dieren voor grotere ingrepen
en behandelingen naartoe kunnen worden
gebracht. Denk hierbij aan het verzorgen en
hechten van grote (bijt)wonden, tandheelkundige ingrepen en uitgebreid specialistisch onderzoek met behulp van röntgen of echo.
Volgens de wereldgezondheidsorganisatie is de
Costa Blanca het gezondste gebied van Europa,
en dan vooral iets landinwaarts, omdat het daar
minder vochtig is. We verwachten dus een blakende gezondheid van onze dieren. Maar mochten ze toch ziek worden, dan staat Salvador voor
ze klaar!
Hester van Bolhuis
Dierenarts
doordat we hun eten in verrijking verstoppen zullen ze,
net zoals chimps in het wild,
veel tijd kwijt zijn aan het
zoeken naar voedsel.
die ­irritante vliegen zich er niet
­prettig voelen… Zonnepanelen
voorzien het gebouw van warm
water, waardoor de energie­
rekening laag blijft.
Knuffelmuren
Goed toeven
Maar nu eerst staat de
Spaanse winter voor de
deur. Men denkt bij Spanje
meteen aan warme zomerdagen, maar in Villena
kan het in de winter, zeker
’s nachts, behoorlijk koud worden.
Gelukkig voor de dieren zijn er
‘knuffel­muren’: een soort vloer­
verwarming in de wanden, waar
ze – behaaglijk in hun nest van
houtwol – tegenaan kunnen liggen. ’s Zomers, wanneer het juist
weer bloedheet is, staan de koelblauw geschilderde muren in het
binnen­verblijf er borg voor dat al
Behalve aan het verblijf voor
Donkey en de zijnen, wordt er
natuurlijk ook hard gewerkt aan
de inrichting van de veterinaire
kliniek, de keukens, de technische
ruimte en het kantoor. Dankzij
de steun van onze donateurs en
de sponsoring door heel veel
goede relaties, is het straks in
Primadomus goed toeven voor
zowel het verzorgersteam als
de groep van Donkey. Bedankt
namens ons allen!
Eva Schippers
Hoofd Opvang en Rehabilitatie
Spaans benauwd
Op 2 november is het zo ver,
Donkey’s groep gaat emigreren!
In Spanje zullen ze een nieuw
leven beginnen, een nieuw
land ontdekken, met een ander
­klimaat en een – voor hen –
­exotische natuur.
N
atuurlijk zal het in het
begin allemaal erg onwennig voor ze zijn. Door de stress
van de lange reis per vrachtwagen
zullen ze het misschien ‘Spaans
benauwd’ hebben... Ik ben blij
dat ik er dan ben om de overgang
gemakkelijker voor ze te maken.
In zo’n toch wat beangstigende
nieuwe omgeving is het belangrijk
voor ze om een bekend gezicht te
zien – en hoewel ikzelf Spanjaard
ben en dus niet compleet ontheemd, kijk ik er evengoed naar
uit om hun vertrouwde gezichten
te zien. Na driekwart jaar Almere
wordt dit voor mij, mét hen, ook
een nieuwe start!
Welkom
Natuurlijk zullen de dieren veel
tijd nodig hebben om zulke ingrijpende veranderingen in hun
leven te verwerken. Wij van het
Primadomusteam willen ze daarbij
helpen: ze op hun gemak stellen
en ze stapsgewijs introduceren in
hun nieuwe wereld. Ik zie het als
mijn belangrijkste taak om ze het
gevoel te geven dat ze welkom
zijn.
Hechte groep
Mijn grootste beloning: als ik
straks dezelfde hechte groep zie
als die ik destijds in Almere ontmoette. Elkaar vlooiend, samen
spelend of rustend, of elk voor
zich verdiept in verrijking. Als we
dat voor elkaar krijgen, beschouw
ik ons werk als geslaagd. Ik zal er
mijn uiterste best voor doen!
Sergio Blanes Fraces
Een leeuwenkleuter in Almere
Dit verhaal begon enige tijd
geleden toen ons collegaopvangcentrum DEPANA, in
de omgeving van Barcelona, een
leeuwen­welpje redde van de
dood. Aan AAP werd gevraagd
of we wilden meebetalen aan zijn
reis naar Zuid-Afrika, gepland
voor jongstleden ­oktober. Ook
al hadden we nog nooit eerder
met leeuwen te maken gehad,
we konden geen nee ­zeggen – we
wilden er graag uw Air Miles
voor gebruiken!
M
aar na een paar maanden
volgde een tweede telefoongesprek. Het welpje groeide
als kool en werd wat lastig in de
omgang; verschillende medewerkers van het opvangadres hadden
diepe schrammen in hun kuiten
dankzij zijn stoeipartijen. Een
paar weken later was de maat vol.
Mufasa moest weg of…
Helaas was het opvangcentrum
in Afrika waar Mufasa naar toe
zou kunnen, nog niet gereed en
er was te weinig geld. AAP benaderde alle geschikte contacten in
haar netwerk, maar niemand had
plaats. Er was maar één oplossing
om Mufasa het leven te redden:
opname in Almere. Gelukkig heeft
AAP behoorlijk wat roofdier­
experts in huis en gezamenlijk
maakten we een plannetje.
Schuw
Minder dan drie weken later
stond ik in Noord-Spanje oog in
oog met een schuw en angstig
leeuwenkind. Ofschoon Depana
veel energie had besteed aan het
welzijn van
Mufasa, waren
de tekenen van
verwaarlozing
en mishandeling nog niet
verdwenen…
Zo jong als
hij was, kroop
Mufasa weg
voor me. Toen
echter Joseph,
de beheerder
van het asiel,
in het verblijf
stapte, zagen
we een totaal
ander dier: blij
sprong Mufasa
tegen hem op en likte zijn gezicht.
Zonder probleem liet hij zich door
Joseph aan zijn nekvel naar de
transportkist voeren. Pas in de
transportkooi maakte de angst
zich van hem meester en hoorde je
een piepend protest.
elkaar hebben en de ontvanger in
Afrika klaar is, mag Mufasa terug
naar het continent van oorsprong.
Wie weet horen we hem daar nog
eens een echte leeuwenbrul laten
schallen over de savanne?
David van Gennep
Leeuwenbrul
In Almere stapte Mufasa, 25
uur later, zijn nieuwe verblijf
in. Snorrende videocamera’s en
flitsers van fototoestellen hinderden hem niet; belangstellend
onderzocht hij de nieuwe ruimte.
Wel zagen we toen pas duidelijk
hoe moeizaam hij liep. Veterinair
onderzoek heeft intussen uitgewezen dat de spieren op zijn achterhand slecht zijn ontwikkeld, maar
dankzij dagelijkse training gaat
het al beter.
Zodra we genoeg Air Miles bij
Zwaaien naar de chimps!
Zondag 25 oktober was een
­bijzondere dag voor de groep van
Donkey én voor hun adoptie­
ouders! Vanwege de aanstaande
verhuizing naar Primadomus in
Spanje kregen de adoptieouders
de kans hun ‘eigen’ chimp uit te
zwaaien.
O
m de kans te vergroten dat
de dieren buiten zouden
zijn, hadden de dierverzorgers
voor extra verrijking, eten en
dekens gezorgd. Het weer werkte
ook nog eens mee, het was een
stralende najaarsdag. De chimps
waren blij met elke groep die ze
kwam uitzwaaien want dan kregen ze weer iets lekkers te eten.
Moe maar voldaan
De dieren hebben die dag veel
mensen en camera’s gezien
en waren aan het eind van de
afscheidsdag behoorlijk moe
van alle aandacht. Anna was
het zwaaien zo beu dat ze naar
dierverzorger Jenny spuugde.
Donkey lag aan het eind van de
dag languit en viel bijna in slaap.
Hij bleef natuurlijk wel nieuwsgierig naar de laatste groep en
heeft daar vast en zeker niets van
gemist.
Een nieuw leven
Voor de adoptieouders was het
een onvergetelijke dag, voor sommigen zelfs een beetje een emotionele. Toch was iedereen er blij om
dat de groep van Donkey naar een
mooie plek verhuist én nog steeds
kan rekenen op de zorg van AAP.
Tot slot…
wensen wij met z’n allen Donkey,
Anna, Patrick, Babsie, Peggy,
Sita, Bob, Wilma, Achille en
Prudence een zonnige toekomst in
Spanje!
Elma Greven
NIEUW BIJ AAP
Via het Belgische Natuur­
hulpcentrum Opglabbeek:
pallaseekhoorn Titaan, die in
een rattenval bij een particulier
in de tuin was gevonden. Ook
degoe Olivier was gevonden.
Degoe Plano was afgestaan
door een particulier, evenals
berberaapvrouwtje Ndidi. De
wasberen Zoem, Miami en
Micmac vormen een familie.
◆ Babyberberaap Qibla was
door toeristen gekocht in
Marokko. Volgens de v­ erkoper
zou het aapje niet groter worden, maar hij bleek toch te
groeien! Het jongetje is inmiddels pleegzoon van Ndidi.
◆ De impulsief aangekochte
degoes Proton en Jiwaki en
prairiehond Ianus kwamen
eveneens via het NHC bij
AAP. Degoes Nazio en Loyola
komen van een Nederlandse
particulier.
◆ Drie chimpansees, Totó,
Sony en Maggy, komen uit
een inmiddels gesloten Spaans
opvangcentrum. Een flink
aantal dieren afkomstig van
het Spaanse opvangcentrum
DEPANA, reisde met hen
mee: berberapen Quart en
Chiviruca, neusbeer Taia, de
jonge leeuw Mufasa en was­
beertje Cervello.
◆ Wasbeer Cheyenne, ook een
heel jong dier, kwam speciaal
uit het NHC om Cervello gezelschap te houden.
◆ Groene baviaan Marta,
uit een Spaans circus, kon in
Tierheim München opgevangen
worden tot wij plaats voor haar
hadden.
◆
Primadomus
Een blik in de toekomst
I
n eerste instantie zal
Primadomus dienen om
Almeerse dieren meer welzijn te
bieden, tegen lagere verzorgingskosten. Elke dag zon en veel meer
bewegingsruimte! Producten zoals
noten en subtropisch fruit zijn
lokaal aanwezig, dus goedkoop,
en verder blijven de verwarmingskosten beperkt tot een aantal
nachten in de winter.
Redden
Onlangs mocht ik bij een Golfclub in Alkmaar een
mooie cheque in ontvangst nemen. Na afloop werd
ik aangesproken door een dame die meer wilde
weten over de toekomst van Primadomus. Haar
vraag was onomwonden: hoe gaat het nu verder?
Leuk dat Primadomus er is voor een paar chim­
pansees, maar hoe zorgen we ervoor dat het in de
toekomst van groter belang wordt?
Maar voor de toekomst hoop
ik dat Primadomus ook een rol
kan spelen bij het oplossen van
de Spaanse problemen rond
de opvang van apen en andere
illegaal geïmporteerde dieren.
Dat die problemen talrijk zijn,
zal iedereen begrijpen – alleen
al de aantallen berberapen die
via de veerboten nabij Gibraltar
Europa binnenkomen, zijn enorm.
Wetshandhaving is vanwege de
zomerse drukte een groot probleem, waar de smokkelaars dankbaar gebruik van maken. AAP wil
deze dieren óók redden, of ze nu
wel of niet in Almere belanden.
Als Primadomus daarbij van nut
kan zijn, is dat een extra bestaansreden. Mede daarom wordt er
nu een tweede huisvestingsunit
(modulo) gebouwd.
Resultaten
Moeten de AAP-donateurs de
kosten van al deze Spaanse
activiteiten blijven dragen?
Ik hoop én verwacht van niet.
Voorzichtig zoeken we nu al naar
financierings­bronnen in Spanje en
de rest van de EU. Het is echter
nog te vroeg om resultaten van dit
lobbyisme te ­verwachten.
Voor de komende jaren hebben
we met Primadomus een prachtig
terrein voor de opvang van onze
eigen dieren!
Donkey en zijn negen vrienden zijn de
eerste bewoners van Primadomus. Wij
hopen dat zij daar nog een lang en gelukkig
leven krijgen. Net als de vele apen die hen
in de toekomst zullen volgen. Hiervoor is
structurele steun aan AAP van groot belang.
Met een periodieke schenking vastgelegd bij
de notaris, zijn wij verzekerd van uw hulp
voor een langere periode.
✂
ik help aAp Giften en
Acties
Ja, ik wil AAP helpen en:
❏word donateur voor minimaal €15 per jaar
❏maak een door mijzelf vast te stellen gift over
op giro 2777530 of KBC Bank Merksem België
414.1222671-22 t.g.v. Stichting AAP, Almere
❏stuur mij informatie en een formulier over­
­notarieel schenken
DHR/mevr
naam en voorletters
straat en huisnummer
postcode
AAP bedankt: alle donateurs die
het servicekaartje van de vorige
Apenote ingevuld hebben, voor
hun medewerking aan onze administratie.
◆ NewDirections
en d=consulting
met hun partners Gram, Bouter
en Groku BV voor de keuken.
telefoonnummer
mobiel
colofon
colofon
e-mailadres
AN.68
AAP is een van de goede
doelen van de
voorbeeld
zonder
akte
met
akte
Uw netto schenking
Teruggave belasting
Jaarlijkse schenking aan AAP
€ 200
€0
€ 200
€ 200
€ 145
€ 345
die maakt de akte op. Als u een
schenking doet vanaf € 120 per
jaar, regelt AAP gratis – en geheel
gesponsord – de notariële akte.
Een rekenvoorbeeld
Stel, uw tarief inkomstenbelasting
is 42% en u verdient € 32.000.
U wilt netto € 200 schenken. Dat
is minder dan 1% van uw bruto
◆ NewDirections
voor de adoptie
van chimpansee Patrick.
◆ Bort de Graaf voor de koelinstallatie.
◆ Roma Nederland BV voor de
koelcel.
◆ Electrolux voor de koelkast.
◆ KAV Autoverhuur voor de aanpassingen aan de transportwagen
naar Spanje.
◆ Solahart voor zonneboilers.
◆ Alvon voor de bedrijfsadoptie
van chimpansee Wilma.
◆ Alle adoptieouders van de vertrekkende chimpansees.
◆ Al onze andere trouwe supporters die hebben bijgedragen aan
het realiseren van Primadomus!
Primadomus
plaats
Opsturen aan: Stichting AAP
Antwoordnummer 1441
1300 VE Almere
Gevonden voorwerpen: tijdens
onze Open Dagen hebben we een
fotocamera en een gouden kettinkje gevonden. Hebt u dit verloren? Bel ons tijdens kantooruren
op 036 – 523 87 87.
is een opvangcentrum voor apen
en andere kleine uitheemse
z­oogdieren. Ons doel is de dieren
zoveel mogelijk te herplaatsen in een
natuurlijke omgeving. De stichting
ontvangt hiervoor geen structurele subsidie en is afhankelijk van
­donaties. ­U kunt donateur worden
vanaf €15,- per jaar. Als begunstiger
kunt u zelf de hoogte van uw gift
bepalen. Uw bijdrage is van harte
welkom op gironummer 2777530.
Het is ook mogelijk Stichting AAP
te steunen door het sparen van
Air Miles of inzamelen
van cartridges en mobiele
telefoons.
David van Gennep
Een lang en gelukkig leven…
Dankzij u!
W
ist u trouwens dat u uw
gift praktisch kunt verdubbelen zonder dat het u meer
kost? Dat klinkt vreemd, maar
niets is minder waar. Als u een
jaarlijkse schenking doet, vastgelegd in een notariële akte voor vijf
jaar, mag u het hele giftbedrag van
de belasting aftrekken. Zo kunt u
meer geven.
Bovendien is het heel makkelijk.
U vult een formulier van AAP in,
wij sturen het naar de notaris en
AAP
En verder:
◆ CanDo,
leverancier van o.a.
binnen- en buitendeuren, intro-
inkomen en daarom niet aftrekbaar, maar wél als u een notariële
akte laat opstellen.
Anders gezegd, de schenking kost
u in beide gevallen netto € 200,
maar bij een schenking mét akte
gaat er maar liefst € 345 naar
AAP. De dieren zullen u er dankbaar voor zijn!
duceert bij de grote bouwmarkten
twee nieuwe, duurzame houtsoorten. Aan de introductie hiervan
koppelt CanDo een actie waarvan
de opbrengst voor AAP is.
◆ Trudy Dortmont uit AlmereHaven plantte 18 jaar geleden
druiven, en gaf nu 18 kilo.
◆ Jan Wisse Tweewielers in
Almere schonk AAP twee fietsen.
◆ Ichelle van Alem (10 jaar)
en Claire Stuijvenberg (9 jaar)
zamelden bij buren en bekenden
€ 13 voor AAP in. Dit gaan ze
elke maand herhalen.
◆ Deelnemers aan het golftoernooi van Golfbaan Sluitepolder
te Alkmaar brachten maar liefst
€ 6.500 bij elkaar.
◆ Basisschool St. Laurentius
haalde met de musical ‘In de aap
gelogeerd’ € 95 op.
uitgave Stichting AAP, Postbus 50313, 1305 AH Almere, telefoon 036 523 87 87,
fax 036 538 42 40, e-mail info@aap.nl, internet www.aap.nl eindredactie Christine Kraft aan dit nummer werkten mee
Sergio Blanes Fraces, Hester van Bolhuis, David van Gennep, Elma Greven, Carolien Hoogenhout, Christine Kraft, Eva
Schippers, Petra Sleven foto’s Sabine Joosten, Jenny Adames, Godelieve Kranendonk, Iris van der Eerden, Petra Sonius,
Stichting AAP vormgeving Sandra van der Putten inkt gesponsord door Sun Chemical O+R drukwerk StolwijkGrafax, Zaandam