Wordt Amsterdam de University Capital van

Wordt Amsterdam de University Capital van Europa?
Internationaal Hoger Onderwijs
als Economische Motor
AANBEVELINGEN VAN THE CLASS OF 2020 CONFERENTIE AAN DE STAD AMSTERDAM
FEBRUARI 2014
Wordt Amsterdam
de University Capital
van Europa?
Op 13 november 2013 vond de conferentie van The Class of 2020 plaats. Internationale experts
en investeerders in hoger onderwijs, studentenhuisvesting en youth travel kwamen naar
Amsterdam om zich te buigen over het thema The Next European Renaissance: The Rise of
the University City. In dit rapport presenteert The Class of 2020 de aanbevelingen van de
conferentie aan de stad Amsterdam.
Amsterdam presteert onvoldoende als International University Capital: met 6,6%
internationale studenten blijft de stad ver achter bij steden als Londen (26%), Parijs (22%),
Berlijn (16%), Zürich (24%), Wenen (23%), Barcelona (11%) en Brussel (26%), zo blijkt uit
onderzoek van onderzoeksbureau StudentMarketing.
Amsterdam is wereldwijd nummer 5 van meestbezochte steden door jongeren. Het aantal
internationale studenten verdubbelt de komende jaren naar 8 miljoen wereldwijd. Toch weet de
stad al deze jonge bezoekers niet aan zich te binden: het aantal internationale studenten groeit
langzamer dan in andere steden in Nederland en Europa.
Als de stad het aantal internationale studenten zou weten te verdubbelen dan zorgt dit voor
een pool aan internationaal talent die de economie hard nodig heeft. Het levert duizenden
banen, miljoenen aan investeringen en honderden mogelijke nieuwe startups op. Maar zelfs
met een verdubbeling hoort Amsterdam bij de achterhoede van Europa.
Verdubbeling van het aantal internationale studenten is mogelijk wanneer:
t Bestaande universiteiten meer Engelstalig bacheloronderwijs, Summer Schools, etc.
aanbieden.
t Internationale en Nederlandse universiteiten worden uitgenodigd om in Amsterdam een
campus te openen (zoals Nyenrode aan de Keizersgracht).
t De stad actief gepromoot wordt als studiebestemming voor global talent.
In de aanpak om Amsterdam aantrekkelijk te maken voor internationale studenten moet ook
het huisvestingsprobleem worden opgelost: de regelgeving op de studentenhuisvestingsmarkt
weerhoudt investeerders van het bouwen van kamers en studio’s voor studenten, jonge
ondernemers en young professionals.
Internationale studenten verbeteren niet alleen het vestigingsklimaat, het zijn ook mensen
met een directe economische impact op de stad. Internationale studenten geven geld uit, hun
vrienden en familie komen op bezoek, ze hebben een dak boven het hoofd nodig en ze zorgen
voor werkgelegenheid:
Elke extra
internationale
student
betekent
€10.370
ECONOMISCHE
IMPACT/JR
0,289
EXTRA
FTE
€50.000
INVESTERING
HUISVESTING
Bron: StudentMarketing & The Student Hotel, 2014
Hoe doet Amsterdam het?
Amsterdam heeft minder
internationale studenten
Achterstand loopt op
Het aandeel internationale studenten groeit in
Amsterdam langzamer dan in andere steden
in Nederland en Europa. De achterstand loopt
dus op. Als Amsterdam het lage groeitempo
vasthoudt, behoort de stad in 2020 tot de
achterhoede van Europa. Een inhaalslag is
nodig.
Met 6.750 internationale studenten (6,6%) blijft
Amsterdam onder het niveau van vergelijkbare
Europese steden. Londen is in Europa koploper
met ruim 100.000 studenten uit het buitenland,
maar ook steden als Kopenhagen, Berlijn, Madrid
en Wenen hebben ieder ruim driemaal zoveel internationale studenten als Amsterdam. Ook binnen
Nederland is het aandeel internationale studenten
lager dan gemiddeld.
40%
PROGRNOSE INTERNATIONALE STUDENTEN: %2013 - %2020
35%
30%
25%
20%
15%
Groningen 10%
10%
Den Haag 14%
Delft 14%
Amsterdam 6,6%
Leiden 6%
Utrecht 4%
Lo
nd
en
Br
us
se
Zü l
ri
ch
W
en
en
Pa
ri
js
D
ub
lin
Be
Ko
r
pe lijn
nh
a
Ba gen
rc
el
on
a
M
a
Am dr
id
st
er
da
m
5%
Enschede 16%
Rotterdam 11%
DUBLIN
10.803 - 12.576
Eindhoven 11%
% Internationale
studenten per
studentenstad 2012
21%
Maastricht 38%
KOPENHAGEN
20.371 - 21.131
31%
Bron: The Class of 2020, 2013
Note: data from higher education institutions
LONDEN
103.000 - 126.182
Groei internationale studenten
aantal internationale
studenten in 2013
20%
% internationale
studenten in 2020
aantal internationale
studenten in 2020
Bron: StudentMarketing, 2014
Note: data includes most, but not all
universities and colleges; as publicly available
AMSTERDAM
8% 6.750 - 8.573
34%
23%
Legenda:
BRUSSEL
10.047 - 13.743
PARIJS
67.279 - 72.884
MADRID
47.359 - 73.793
17%
17%
13%
BARCELONA
21.636 - 33.712
34%
ZÜRICH
11.248 - 16.582
20%
BERLIJN
21.784 - 25.792
34%
WENEN
35.814 - 54.555
Ketenbenadering:
verleiden van talent stokt
Jaarlijks bezoeken ruim 1,2 miljoen youth travelers Amsterdam. Dit zijn allemaal jongeren die verleid
kunnen worden te blijven. Toch studeren er maar 6.750 internationale studenten in de stad.
Dat betekent dus dat slechts 0,56% van de jaarlijkse bezoekers is verleid te blijven. Amsterdam staat
onder jongeren bekend als stad om te feesten en niet om te studeren. Door marketing van Amsterdam
als studiestad te integreren in de campagnes gericht op jonge reizigers, kunnen we bezoekers laten zien
dat Amsterdam ook een plek is om te studeren. Daarbij moet het aantal studieprogramma’s wat
geschikt is voor internationale studenten verder worden uitgebreid.
Afgestudeerde internationale studenten willen graag
blijven, maar vinden onvoldoende aansluiting naar werk
en ondernemerschap. Het actief koppelen van studenten
aan bedrijven via stages en het ondersteunen van startups verhoogt de retentiegraad. Om internationaal talent
te binden aan de Amsterdamse economie is het nodig de
keten van reiziger via student naar werk aan te pakken.
Afgestudeerde internationale studenten
HOEWEL
BLIJFT SLECHTS
OVERWEEGT
TE BLIJVEN
NA AFSTUDEREN
90%
27%
Bron: SER / OECD, 2012
1,2 M
DE YOUTH TRAVELLER
VAN VANDAAG
IS DE INTERNATIONALE
6.750 STUDENT
VAN MORGEN
0,56%
27%
IS DE EXPAT VAN 2020
Amsterdam trekt jaarlijks 1,2 miljoen youth travellers,
maar telt slechts 6.750 internationale studenten
Amsterdam is een sterk merk voor jongeren over de hele wereld. We staan in de top vijf van steden die
wereldwijd door jongeren worden bezocht.
Top 5
Steden
bezocht door
youth travellers
Bron: WYSTC, 2013
1
2
3
4
5
23%
London
New York
Paris
20%
19%
Los Angeles
14%
Amsterdam
13%
Youth travel
is booming
van bezoekers
Amsterdam ...
is 44,2%
jonger dan 30
Bron: Amsterdam Toerisme & Congresbureau, 2012
Amsterdam als study destination:
Meer internationaal onderwijs nodig
Vergroot het Engelstalig onderwijsaanbod
Het trekken van meer internationale studenten begint bij het bieden van Engelstalig onderwijs. Op dit
moment heeft Amsterdam weinig Engelstalige bachelorprogramma’s, terwijl daar internationaal de
meeste behoefte aan is. Met Bachelorprogramma’s worden studenten vroeg in hun academische carrière aangetrokken. Ook kent Amsterdam weinig Summer Schools, talenscholen en andere laagdrempelige programma’s die een breed publiek aanspreken. Ook deze groepen zijn belangrijk om Amsterdam als studiestad op de kaart te zetten. De diverse programma’s kunnen ontwikkeld en aangeboden
worden door de bestaande én nieuw aan te trekken kennisinstellingen. Utrecht weet met haar Summer
School ieder jaar ruim 3.000 internationale studenten te trekken.
Internationale onderwijsinstellingen willen naar Amsterdam komen
Internationale en Nederlandse kennisinstituten willen opleidingen en dependances openen in
Amsterdam. Het succes van de recente competitie voor een Applied Technology Institute en de
opening van de Nyenrode New Business School aan de Keizersgracht onderstrepen dit. Den Haag
heeft met succes de Universiteit Leiden naar haar stad gehaald, Qatar heeft een campus geopend met
o.a. Texas A&M, Weill Cornell Medical College, Stenden University en anderen. Internationaliserende
onderwijsgroepen zoeken plekken waar zij zich kunnen profileren en waar zij zich thuis voelen.
Amsterdam kan zo’n plek met internationale uitstraling zijn wanneer de stad zich daar actief voor inzet.
De OECD voorziet een verdubbeling van het aantal internationale studenten voor 2020 naar 8 miljoen
wereldwijd. Met deze nieuwe onderwijsinstellingen kan Amsterdam haar aandeel daarin vergroten.
Ontwikkel talent voor de arbeidsmarkt
Het aanbod aan technische en IT-opleidingen in Amsterdam is zeer beperkt, terwijl in de arbeidsmarkt
juist behoefte is aan technisch en IT-talent. IBM is voor personeel afhankelijk van IT-ers uit India, wat
omslachtiger en duurder is dan lokaal opleiden. Maar de spinoff van internationaal talent is breder dan
alleen een match met de arbeidsmarkt: een pool van internationaal talent is een belangrijke vestigingsfactor voor bedrijven en startups. Een recent onderzoek onder ondernemers door Endeavor concludeerde:
“80% of respondents (entrepreneurs) had lived in their current city at least two years before launching
their companies, meaning that cities had to catch them early. And once they started their first company,
these businesses rarely moved. So attracting this mobile group at an early age is key.”
7% van de internationale
studenten in Nederland
kiest voor techniek- en
bètastudies.
Bron: OECD, 2012
7%
NEDERLAND
29%
DENEMARKEN
33%
DUITSLAND
52%
ZWEDEN
Huisvesting voor jong talent: een bottleneck
Wil Amsterdam groeien dan moet een belangrijk knelpunt worden opgelost: het structurele tekort aan
woningen voor studenten en starters. Via wachtlijsten en een groot “grijs circuit” moet jong talent zich
een plekje verwerven in de stad. De toegankelijkheid en reputatie van de stad staat al jaren op het spel.
De huisvesting die beschikbaar is voldoet vaak niet aan de verwachtingen van internationale studenten.
Het aanbod loopt steeds verder achter bij de vraag, terwijl de crisis in de vastgoedsector schreeuwt om
nieuwe banen in de bouw.
De gemeente heeft berekend dat er op basis van de autonome groei de komende vier jaar nog 5.000
kamers bij moeten worden gebouwd. De grote universiteiten UvA, VU en HvA spreken van 7.400 extra
kamers voor 2022. Dit gaat uit van de huidige verwachtingen en houdt geen rekening met de mogelijkheden het aantal internationale studenten met 18.000 te laten groeien. Ook wordt hier nog geen rekening gehouden met de woningnood onder stagiaires, trainees en young professionals. Zij zijn afhankelijk
van kamers en woningen van 500 tot 1000 euro per maand.
Investeerders staan klaar
Internationale investeerders staan klaar om meer en beter te bouwen, maar zij worden weerhouden door
de (huur)regulering die in Amsterdam geldt. De regels maken het onaantrekkelijk voor investeerders
om kleine en betaalbare woningen te bouwen.
In het Nationaal Akkoord Studentenhuisvesting hebben woningbouwcorporaties aangegeven 50% van
nieuwe studentenhuisvesting te willen bouwen. In Amsterdam is dat een forse opgave door de hoge
ontwikkelingskosten. Private ontwikkelaars en internationale investeerders zien enorme kansen om die
andere helft van de markt te bedienen. Zij kunnen nieuwe concepten voor zelfstandige en onzelfstandige woningen voor studenten en starters bouwen. De huidige huurregels maken het echter onaantrekkelijk voor internationale investeerders om in kleine woningen te investeren. Door steeds nieuwe huur- en
bouwregels op elkaar te stapelen overheerst onzekerheid. De mate van huuregulering is binnen Europa
ongekend en past niet meer bij deze tijd. Het levert Amsterdam een achterstand op ten opzichte van de
Europese universiteitssteden waar ze mee concurreert. Wanneer de private studentenhuisvestingsmarkt
gedereguleerd wordt kunnen ontwikkelaars en investeerders vernieuwende concepten aanbieden die de
diversiteit van de markt vergroot.
Aanbevelingen van The Class of 2020:
1
Verhoog de ambitie voor internationalisering
2
Verruim het aanbod Engelstalig onderwijs
3
4
5
6
7
8
9
10
De OECD voorspelt een verdubbeling van het aantal internationale studenten wereldwijd. Maar als Amsterdam
het aantal internationale studenten verdubbelt blijven we nog altijd onder het Europees gemiddelde. Een hogere
ambitie is realistisch mits bestaande en nieuwe kennisinstellingen, bedrijfsleven en de gemeente zich committeren.
Meer Engelstalige opleiding zijn een voorwaarde voor verdere internationalisering. Het aanbod kan worden
vergroot door meer Bachelors, University Colleges, Foundation Year, Executive Education en Summer Schools te
ontwikkelen. Het succes van het Amsterdam University College toont dat de vraag er is.
Trek nieuwe onderwijsinstellingen aan
Een campus in de global business hub Amsterdam is voor veel kennisinstellingen een aantrekkelijke propositie.
Haal met Amsterdam in Business meer vestigingen van internationale en Nederlandse kennisinstellingen naar
Amsterdam. De komst van Nyenrode, StudyGroup en de belangstelling voor de derde universiteit onderstrepen de
potentie.
Haal een IT-Bachelor universiteit naar Amsterdam
Amsterdamse bedrijven hebben dringend behoefte aan IT talent. Talent uit het buitenland halen kan, maar hier
opleiden is op termijn makkelijker en goedkoper. Volg het voorbeeld van de stad New York en haal een universiteit
naar Amsterdam die is gespecialiseerd in IT –Bachelors.
Ontwikkel ketenbenadering: verleiden en binden jong talent
Amsterdam trekt jaarlijks 1,2 miljoen jongeren uit de hele wereld, waarvan er slechts 6.750 komen studeren. In haar
internationale marketingstrategie moet de stad jonge reizigers wijzen op de mogelijkheden om in Amsterdam te
studeren. Korte programma’s zoals Summer Schools zijn uitstekend als eerste kennismaking.
Benchmark prestaties van Amsterdam als University Capital
Gekwantificeerde doelstellingen en de gespecificeerde economische en maatschappelijke spin-off (meer banen,
meer investeringen) zijn de basis voor doelgerichte samenwerking tussen stad, onderwijs en bedrijfsleven. GrootBrittannië heeft goede ervaringen met het ontwikkelen van een dashboard. Het CPB heeft methodes ontwikkeld
voor het meten van impact.
Promoot Amsterdam als study destination
Internationale jongeren kennen Amsterdam als partystad en niet als studiestad. Marketing kan dit veranderen:
Ook in hoger onderwijs moet je veel en vaak vertellen wat je te bieden hebt. Succesvolle campagnes van Australië,
Wenen en Singapore laten zien hoe we Amsterdam als University Capital op de kaart kunnen zetten.
Bied studenten aansluiting op ondernemerschap en werk
Het CPB berekende dat de economische bijdrage internationale studenten omhoogschiet als ze na hun studie
blijven. Op dit moment blijft slechts 27% van de internationale studenten, terwijl 90% overweegt te blijven. Het
koppelen van studenten aan bedrijven via stages en het ondersteunen van start-ups verhoogt de retentiegraad.
Maak hoger onderwijs prioriteit van het stadsbestuur
De onderschatte economische potentie van hoger onderwijs voor Amsterdam vereist een bestuurlijke strategie en
ondersteuning. De gemeente Den Haag heeft met een wethouder voor hoger onderwijs de stad als International
University City op de kaart gezet (14% van de studenten is internationaal).
Dereguleer private markt studenten- en starterswoningen
Internationale studenten en jong talent zijn afhankelijk van ongesubsidieerde huisvesting. Private investeerders uit
binnen- en buitenland staan klaar om in Amsterdam starterswoningen (tot 40m2) en studentenkamers te bouwen
mits deze markt wordt gedereguleerd. De huidige overregulering houdt investeerders onnodig buiten de deur.
AMSTERDAM:
5.170
€225M
3.250
€186M
ECONOMISCHE
IMPACT/JR
ECONOMISCHE
IMPACT/JR
EXTRA
BANEN
EXTRA
BANEN
18.000
INTERNATIONALE
STUDENTEN
25.000
€894M
INTERNATIONALE
STUDENTEN
EXTRA
INVESTEING
HUISVESTING
20%
€562M
EXTRA
INVESTEING
HUISVESTING
16%ARIO
SCEN
SCENARIO
EUROPEES
GEMIDDELDE
BERLIJN
2020
KIES JE AMBITIE
€91M
1.950
€139M
527
ECONOMISCHE
IMPACT/JR
ECONOMISCHE
IMPACT/JR
EXTRA
BANEN
EXTRA
BANEN
8.573
13.500
INTERNATIONALE
STUDENTEN
INTERNATIONALE
STUDENTEN
€337M
EXTRA
INVESTEING
HUISVESTING
12%
€89M
EXTRA
INVESTEING
HUISVESTING
8%ARIO
SCEN
SCENARIO
HUIDIGE
KOERS
VERDUBBELING
Iedere internationale student brengt direct economische dynamiek met zich mee. Het is aan
Amsterdam om te kiezen wat de ambitie van de stad is. The Class of 2020 ontwikkelde vier
scenario’s voor 2020 en brengt in beeld wat deze scenario’s betekenen. De keuze is aan Amsterdam:
ƌɄɄɄɄźǘɄ$)/ -)/$*)' Ʉ./0 )/ )ƈɄ Ʉ#0$$" Ʉ1 -2#/$)"Ʉ1**-ɄŴŲŴŲ
ƌɄɄɄɄųŴǘɄ$)/ -)/$*)' Ʉ./0 )/ )ƈɄɄ )Ʉ1 -0 '$)"Ʉ1)Ʉ# /Ʉ#0$$" Ʉ)/'
ƌɄɄɄɄųŸǘɄ$)/ -)/$*)' Ʉ./0 )/ )ƈɄ-*)Ʉ# /Ʉ0-*+ . Ʉ" ($ '
ƌɄɄɄɄŴŲǘɄ$)/ -)/$*)' Ʉ./0 )/ )ƈɄ# /Ʉ1 -2#/ Ʉ)$1 0Ʉ1)Ʉ -'$%)Ʉ$)ɄŴŲŴŲ
Scenarios by THE CLASS OF 2020
Source: StudentMarketing, The Student Hotel, 2014
Leiderschap betaalt zich terug
Het aantrekken van jong talent is essentieel voor elke stad. Amsterdam kent het economische en
maatschappelijke belang van internationale studenten en kan politiek leiderschap tonen om de achterstand in te lopen. De stad kan haar kansen verzilveren door zich aan een nieuwe ambitie te verbinden.
Een speciaal aangestelde wethouder voor hoger onderwijs kan het thema stevig op de kaart zetten. De
nieuwe bestuurder promoot Amsterdam als onderwijsstad en kan harde afspraken maken om de nieuwe
aanpak te realiseren. De wethouder Hoger Onderwijs gaat zelf actief op zoek naar onderwijsinstellingen
die zich in Amsterdam willen vestigen. Den Haag heeft met een wethouder hoger onderwijs de stad op
de kaart gezet als studiestad met een helder profiel en met succes de Universiteit Leiden naar de stad
gehaald.
Aanbod aan de stad Amsterdam:
The Class of 2020 helpt de nieuwe ambitie realiseren
Stichting The Class of 2020 wil het niet bij aanbevelingen laten. Zoals dit rapport laat zien is het
strategisch belang van hoger onderwijs voor de stad zeer groot en is nu visie en leiderschap nodig om
de opgelopen achterstand in te halen. De gemeente kan dat niet alleen, maar heeft publieke en private
inzet en investeringen nodig. The Class of 2020 biedt de internationale partners, expertise en netwerken
aan die onmisbaar zijn om de nieuwe ambitie van Amsterdam te realiseren. Samen met The Class of
2020 kan de stad de meest effectieve strategie voor het hoger onderwijs ontwikkelen en uitvoeren.
Zo kan Amsterdam University Capital van Europa worden.
English Summary:
Will Amsterdam be Europe’s
next University Capital?
The Class of 2020 Conference took place in Amsterdam on November 13th 2013. This
report summarises the conference’s recommendations for the City of Amsterdam.
Amsterdam is underperforming as international university capital: with only 6,6% international students
Amsterdam is far behind leading university cities such as London (26%), Paris (22%), Berlin (16%), Zurich
(24%), Vienna (23%) and Barcelona (11%).
Amsterdam’s conversion rate from visitor to student is extremely low. As the 5th global destination for
youth travellers this gap is inexcusable.
If the city were to double the number of international students, it would create a pool of much needed
young talent, generate thousands of new jobs, millions in student housing investment and hundreds of
potential new start-ups.
One major bottleneck must be resolved: overregulation of the housing market prevents investors from
building rooms and small studios for students, young entrepreneurs and young professionals.
10 recommendations to Amsterdam:
1. Commit to an ambitious vision for academic internationalisation;
2. Increase the number of English language programmes offered in the city;
3. Attract new higher education institutions;
4. Focus on IT bachelor education as top specialisation;
5. Develop a chain approach: from visitor to student to expat;
6. Benchmark Amsterdam’s performance as a University Capital;
7. Market Amsterdam as a study destination;
8. Offer international students the prospect of work and entrepreneurship;
9. Make higher education a priority for city government;
10. Deregulate the private residential market for students.
A production of The Class of 2020 foundation
Concept & production: Frank Uffen
Text & editing: Wouter Onclin
Research: The Class of 2020, StudentMarketing
Design & concept: Bart Sasim, Jean-Paul Frans
More information: info@classof2020.nl
The Class of 2020 is een denktank en platform gericht op studentenhuisvesting en hoger onderwijs in Europa.
Door het ontwikkelen en delen van kennis willen wij de investeringscondities in studentenhuisvesting
verbeteren en de markttransparantie vergroten. Wij verbinden partijen, organiseren events en publiceren
onderzoek. Voor meer informatie zie www.classof2020.nl
NL/ Dit rapport bevat de conclusies van The Class of 2020 conferentie die plaatsvond op 13 november 2013.
De conferentie is mogelijk gemaakt door de steun van onze partners en sponsors. Dit raport kan afwijken van
de mening van de afzonderlijke partners en sponsers van de stichting The Class of 2020.
EN/ This report contains the conclusions of The Class of 2020 conference that was held on November 13th 2013.
The Class of 2020 conference was made possible by the generous support of our partners and sponsors.
This report does not necessarily reflect the opinion of individual partners and sponsors of The Class of 2020
foundation.
Partners:
Sponsors:
Institutional Partners:
Real Estate Media Partner:
Education Media partner:
Supporter: