Türkiyeli öğrenciler, okuyan ile okumayanın ayırt edilmesini istiyor

Türkiyeli öğrenciler, okuyan ile okumayanın ayırt edilmesini istiyor

Çiftçiler ArmaTrac traktörlerinin
gücünü tarlada test etti
Haberler
Türkiye’nin ilk yerli traktör üreticisi Erkunt Traktör’ün Bulgaristan’a ihraç ettiği ArmaTrac marka traktörlerinin üstün
özelliklerinin çiftçilere tanıtılması amacıyla Bulgaristan’ın çeşitli bölgelerinde
tarla gösterileri gerçekleştirildi.
10
2012 Olimpiyatları
Londra’da başladı
Spor
04
Dünyanın en büyük spor organizasyonunun 30’uncusu, İngiltere’nin başkenti Londra’da muhteşem açılış töreniyle
başladı. 12 Ağustos’a kadar devam edecek Yaz Olimpiyat ve Paralimpik Oyunları için 27 milyon sterlin harcandı.
30 TEMMUZ – 5 AĞUSTOS 2012 WWW.ZAMAN.BG YIL: XX SAYI: 31 (1016) 0.70 LV
YÖK, BULGARİSTAN’DA EĞİTİM GÖREN TÜRKİYELİ ÖĞRENCİLERİN DENKLİKLERİNİ DURDURDU
Türkiyeli öğrenciler, okuyan ile
okumayanın ayırt edilmesini istiyor
Cumhurbaşkanı, tarım
sektörü yetkilileri ile
2020 hedeflerini görüştü
FOTOĞRAF: BEYNUR SÜLEYMAN
Yüksek Öğretim Kurulu (YÖK), sahtecilik boyutlarının tahmininde ötesinde olduğu gerekçesi ile Bulgaristan’da eğitim gören Türk öğrencilerin denklik işlemlerini askıya aldı. YÖK’ten
yapılan açıklamada, ikinci bir duyuruya kadar
Bulgaristan’da üniversite eğitimi alan öğrencilerin denklik talebinde bulunmamaları istendi.
1liev, tarımın devlet için stratejik
Cumhurbaşkanı Rosen Plevne-
öneme sahip bir sektör olduğunu söyledi. Cumhurbaşkanı, evsahipliğini yaptığı ‘Tarım Sektöründeki 2020 Ulusal
Hedefler’ konulu toplantıda yaptığı konuşmada, geçiş döneminden farklı olarak bugün, tarım sektörünün devlet için
ne kadar stratejik öneme sahip olduğunda şüphe olmadığını kaydetti. Tüm
dünyada tarım sektörünün aynı öneme
sahip olduğunu belirten Cumhurbaşkanı, tarım ile gıda üretiminin, geleceğin en önemli iki sanayisi olacağının
iddia edildiğini aktardı. 1HABERLER 03
ERKAN TUNCA SOFYA
1Bulgaristan’da eğitim gören Türk öğ-
Yüksek Öğretim Kurulu (YÖK),
rencilerin ders geçmede başvurdukları sahteciliğin tahmininde ötesinde olduğu gereçkesi ile denklik işlemlerini askıya aldı.
YÖK’ün 5 Temmuz’da yaptığı toplantıda,
Bulgaristan’daki yükseköğretim kurumlarından alınan diplomaların denklik işlemleri ile Türkiye ve KKTC’deki üniversitelere
yapılacak yatay geçişlerin Bulgaristan makamlarıyla bu konuda sürdürülmekte olan
müzakereler tamamlanıncaya kadar askıya alınmasını kararlaştırdı. 1HABERLER 02
Başmüftülük:
artması bekleniyor. Tarım Bakanı Miroslav
Naydenov, ay başından itibaren elektriğe
yapılan zam ve buğday fiyatlarının rekor
seviyede yükselmesinden dolayı et, süt ve
ekmek fiyatlarının artabileceğini söyledi.
Ekmek fiyatının artışı için buğday fiyatlarının rekor seviyede seyretmesi ve elektrik fiyatlarına yapılan zam gibi objektif
sebeplerin bulunduğunu belirten Bakan,
buğdayın hayvanların yemleri için de
kullanıldığı için et ve süt ürünlerinin de
zamlanabileceğini kaydetti. 1EKONOMİ 05
03
08
Başmüftülük, Burgas şehrinde ya-
ya organlarında ülkede yaşayan Müslümanlar ile bağdaştırılmasına tepki
gösterdi. Başmüftülük tarafından yapılan basın bildirisinde, terörün, İslam
dini tarafından kabul edilmediği ve terörün dini olmadığı gibi dinde de terörün olmadığı vurgulandı. 1HABERLER 03
03
Светът е
09
Новини
Ülke genelinde bir ürünün fiyatını be1
lirleyen temel unsurların fiyatının artmasından dolayı ekmek, et ve süt fiyatının
1pılan terör saldırısının bazı med-
Спорт
‘Ekmek fiyatlarının
artması için objektif
sebepler var’
Terör saldırısının
Müslümanlarla
bağdaştırılması kabul
edilemez
а
олимпиад
ци над
е от 2 седми
е на повеч страни ще мерят
В продължениисти от 191 й добрия начин
т
т по-на
10 хил. спорт
ще се взема
представя
сили, за да на. Спортистиобщо 26 спорта.
в
стра
своята 302 състезания
в
участие
а
лизацият ия
Турц
овиха лега
Преустанарски дипломи в
на бълг
Турция опо-
ование в зира бълвисше образ
легали
Съвета завременно спира да ование. Като
вести, че ми за висше образ ват фалшигарски диплорешението се посочи от изпити.
за
причина на дипломи и оценк
фициране
ня
ката кух
Българсот чужди гозби
е микс
30 ЮЛИ
Т 2012 ГОДИ
– 5 АВГУС
) WWW.ZAMA
: 31 (1016
НА: XX БРОЙ
N.BG ЦЕНА
: 0,70 ЛВ.
елемент
е водещ
зацията
ст по гоИмпрови ския специали
деликате
за родопчан о е гощавал с
ти.
збите, койт арски президен
бълг
си двама
яе
СОФИЯ
рска кухн ,
СЮЛЕЙМАН
ястия
нната бълга
онални
Традицио
за
много наци о смятаме
смес от
от
тези, коит
ствани
ина от
но мноз но наши, са взаим годишнидълго
и да
традицион и, обяснява
Каквото
чужди кухн
д Мустафа. м, че 100 проя
твач Ахме
каже
БЕЙНУР
1
раха
Демонстритрактори
к”
“АрмаТра
вия
в полеви услотрактор, който
Маневрен
по-малко
го-
с 30%
ост
ляма мощн в
1харчи
и има по-го те машини
риво
ение с други с 2 г. гаран
в сравн
предлаган в различни
своя клас,
представен Полеви деата.
ция, бе
на стран
„Армарегиони и на трактори
Пазармонстрацисе проведоха в
и ИспеТрак” 804 ана, Плевен
зведени
джик, Монт
са прои
торите
т, а ноТрак
Еркун
рих.
ерн
ия конц р в България е
от турск
ибуто
И 11
ия им дистр К ка” 1НОВИН
Българската кухня е микс
от чужди гозби стр. 1-8
Gazetenizle ilgili dağıtım ve diğer
problemler için bizi arayınız! (02)
832 31 11, okurhatti@zaman.bg
GILIBETS KÖYÜNDEKİ FATMA NİNE, GENÇLERE EĞİTİMDE ÖRNEK BİR KİŞİ. Fatma Mustafa Ahmed 1938 doğumlu. Fatma Nine bu yaşına rağmen çoğu gence meydan okuyor. Çok dinamik, akıcı ve güzel Türkçe konuşuyor. Bu
akıcı ve güzel Türkçe konuşmasının sebebi ise günde
en az iki saat okuduğu kitaplardan kaynaklanıyor.
TERAVİH NAMAZI, ORUCUN MEYVESİ, GECENİN BEREKETİDİR.
Ramazan ayı orucuyla, iftarıyla, mukabelesiyle, teravih ve sahuru ile insanların Allah’a ibadete koştuğu bir
aydır. Bu ay, bütün insani hususiyetlerin inkişafına açık
bir fırsat dönemidir. Teravih namazı, ezan, cuma ve
bayram namazları gibi İslami şeairden kabul edilmiştir.
За 11-и път заквасиха кисело мляко
на панаир стр. 1-11
Джемал: Музиката понякога
те кара да плачеш, а понякога
да се смееш стр. 10
02 HABERLER
30 TEMMUZ – 5 AĞUSTOS 2012 ZAMAN
Türkiyeli öğrenciler, okuyan ile
okumayanın ayırt edilmesini istiyor
BİRİNCİ SAYFADAN DEVAM
1cilerden bazılarının yasal olmayan
Bulgaristan’da eğitim gören öğren-
yollardan derslerden geçer not aldığı ve
okula devam etmeden mezun olma imkanı elde ettikleri için denklik işlemlerinin
askıya alındığı duyurulan YÖK’ün açıklamasında şöyle denildi: “Bulgaristan’a
eğitim için giden bazı Türk öğrencilerin
Bulgaristan’da diploma ders notu, şerh ve
damga sahteciliği yapmakta olduklarının
anlaşıldığı, söz konusu öğrencilerin sahte
transkriptlerle Türkiye’deki üniversitelere yatay geçiş yaptıkları, bazı öğrencilerin
yasal olmayan yollardan derslerden geçer
not aldığı, okula devam etmeden mezun
olma imkanı elde ettikleri, sahtekarlığın
boyutlarının tahmin edilenin de ötesinde
olduğu ve örgütlü bir biçimde yapıldığının
gerek öğrencilerle yapılan görüşmelerden
gerek tercüme-danışmanlık büroları gibi
öğrencilerle yakın temas içinde bulunanlardan alınan bilgilerden anlaşıldığı Dışişleri Bakanlığınca bildirilmiştir.
YÖK’ün açıklamasında, Bulgaristan’daki yükseköğretim kurumlarından mezun olan öğrencilerin denklik başvurusunda ya da buradaki üniversitelerin tanınıp tanınmadığına ilişkin belge talebinde bulunmamaları istendi. Bu tarihten önce denklik işlemleri tamamlanan
kişilere ait evrakı ise yeni bir duyuru yapılıncaya kadar başvuru sahibine iade
edilmeksizin YÖK’te muhafaza edilecek.
konusu olmadığını vurguladı. Aynı meselenin dönem dönem Yunanistan ile de
yaşandığını kaydeden Bakan, “Bu sadece Bulgaristan için değil. Oxford’dan mezun bir öğrenci seviye tespit sınavına tabi tutularak bilgisini kanıtlıyor. Dışişleri
Bakanı’nın konudan haberi var ve incelenmesi talimatını verdi.” dedi.
Öğrenciler karara tepkili
Bulgaristan’da eğitim gören Türk öğrencilerinin sayısının 10 binin üzerinde olduğu tahmin ediliyor. Türkiye’den
Bulgaristan’a gelen öğrenciler özellikle
tıp, teknik üniversite ve uluslar arsı ilişkiler gibi alanlarda eğitim görüyor. Kararın
açıklanmasının ardından Türk öğrenciler
karara tepki gösterdi. Öğrenciler bu durumda derslerini hakkıyla alanlara haksızlık yapılmış olduğunu savundu.
Emek verenle vermeyen ayırt edilmeli
Bulgaristan Türk Öğrenciler Derneği Başkan Yardımcısı Kadriye Alimanova, YÖK’ün kararının son derece haksız
bir karar olduğunu, emek veren ve sını-
fını hakkıyla geçen çok öğrenci bulunduğunu söyledi. YÖK’ün yaklaşık bir yıl önce aldığı karar doğrultusunda mezun olan
öğrencilerin seviye tespit sınavına girmelerinin şart koşulduğunu, şu anda bunun
da ortadan kaldırıldığını belirten Alimanova, son kararla tamamen belirsizliğin
hakim olduğunu ve öğrencilerin çok mağdur durumda kaldığını vurguladı. Sahteciliğin hangi okulda ve kimler tarafından
yapıldığının tam olarak bilinemediğini ifade eden Dernek Başkan Yardımcısı, ancak bunların ayrıntılı olarak araştırılmasının ve emek veren öğrencilerin vermeyenler ile ayırt edilmesinin gerektiğini dile getirdi. Alimanova şunları söyledi: “Şu
anda son sınıfta olan öğrenciler beklemekteler. Buraya gelmek isteyen veya birinci sınıfta olanlar başka okullara veya başka ülkelere geçiş yapmayı planlıyor. Belirsizliğin sona ermesini istiyorlar. Öğrenciler Bulgaristan’a gelmeden önce YÖK’ten
üniversitelerin diplomalarının tanındığına
dair olumlu cevap alıp da geliyorlar. Ancak
şu anda çelişkili bir durum hakim. Öğrenciler Türkiye’ye veya KKTC’ye yatay geçiş
Eğitim Bakanı: Türk öğrencilere sahte
diploma verildiğine sahit olmadım
Eğitim Bakanı Sergey Stanişev, son bir
yılda Türk öğrencilere sahte diploma verildiğine şahit olmadığını söyledi. Sahte
diploma verildiği gerekçesi ile YÖK’ün
denklik işlemlerini durdurmasını değerlendiren Bakan İgnatov, “Geçtiğimiz yıl
80 öğrenci mezun oldu. Bunların 57’si
için orjinallik soruşturması geldi. Bunların hepsinin gerçek olduğu tespit edildi.”
dedi. Şu anda Eğitim Bakanlığı ile Dışişleri Bakanlığı’nın Türk öğrencilere verilen diplomaların denetlediğini ifade eden
Bakan İgnatov, şu aşamada ülkedeki üniversitelerin imajının zedelemesinin söz
Sofya Tıp Fakültesi 5. sınıf öğrencisi Şüheda Algün: Yüksek
Öğretim Kurumu haksızlık yaptı diyemem. Bu işe el
atılması gerekiyordu. Fakat ben ve benim gibi dürüst
bir şekilde çalışan, böyle işlere bulaşmayıp mağdur
olan çok arkadaş var. Biz ve bizim gibi öğrencilerin
mağdur edilmesini istemiyorum. Gerekiyorsa bütün
her şeyimizi incelesinler, ama kısa zamanda bunu
bir çözüme kavuştursunlar. Ben ve arkadaşlarım yatay geçiş için üniversitelere başvuruyoruz ve başarılı öğrenciler olmamıza rağmen kabul edilemiyoruz.
Bu çok üzücü bir durum. Keza bazı büyüklerimiz
denkliklerini alamıyor. Lütfen yaş ile kuru ayırt edilsin, alnının akıyla sınavlarını alan öğrenciler mağdur
edilmemesi için bir sistem, bir çözüm geliştirilsin.
Sofya Teknik Üniversitesi - Endüstri Mühendisliği Bölümü
öğrencisi: Bizler buraya egitim almaya geldik. Bir
kaç kişi sahte evrakla yatay geçiş yaptı diye binlerce öğrenci mağdur edilemez, hayatlarıyla oynana-
maz. Bu tamamen haksızlık ve kanunsuzluktur. Zaten bizler okulu bitirdiğimizde son iki senedir Seviye Tespit Sınavı’na giriyoruz. 3-4 yıl öncesine kadar ise direkt denklik veriliyordu. Şimdi bu olaylardan sonra sınavı da kaldırdılar. Şunu söylemek isterim; madem öğrenci okula gitmeden sahte diploma almış ki, ispatı var mı onuda bilmiyoruz, zaten devlet STS yapıyor. Sahtecilik yapan mezun olduğunda bu sınavı geçemez. Neden herkesi mağdur ediyorlar? Öğrenciler daha önce neden Seviye Tespit Sınavı (STS) yapılıyor diye şikayetçiyken,
şimdi öğrenciler STS sınavı olsa da denklik alabilme şansımız bir nebze olsa olacak diye dua eder
duruma geldi. Biz kayıt olduğumuzda YÖK denklik
var dedi. Bu yeni kural Türkiye’de üniversiteye giriş tercihlerinin yapıldığı günlerde yayınlandı. Acaba Türkiye’deki özel üniversiteler yurtdışına öğrenci
kaçırmasın diye mi? Akıllarımızda bir çok soru var.
yapmak istiyorlar. Dernek olarak gerekli
görüşmeleri yapmaya çalışıyoruz. YÖK’ün
denklik şartları ile ilgili kararları tercüme
ettirip üniversitelere gönderiyoruz. İkili
çalışmalar son derece önemli.”
Öğrencilerin aldıkları eğitimin kalitesinin tamamen kişisel olduğunu aktaran
Alimanova, okumak isteyenlerin bunu
başardığını, İngilizcesi iyi olanların İngilizce eğitim aldığını ifade ederek bunun
tamamen kişisel bir mesele olduğunu
vurguladı. Ülkede 10 binden fazla Türk
öğrenci olduğunu ifade eden Alimanova, çoğunun Sofya, Plovdiv ve Pleven’de,
tıp, uluslar arası ilişkiler ve teknik üniversitelerde eğitim gördüğünü aktardı.
Sahtecilik diplomalarda değil notlarda
Konu hakkında görüşlerini aldığımız Boran Tercüme şirketi sahibi Hüseyin Boran,
YÖK’ün aldığı kararla ilgili olarak, duyumlara göre sahteciliğe çoğunlukla tıp bölümünde okuyup da Türkiye’ye yatay geçiş
yapmak isteyenlerin başvurduğunu söyledi. Diplomanın çok resmi bir belge olduğunu, sahteciliğin kolaylıkla anlaşılabileceğini belirten Boran, ancak yatay geçişler için öğrencinin notlarının yetmemesi
durumunda, notları yükseltmek için sahteciliği tercih edebildiklerini belirtti. Milli Eğitim Bakanlığı’nın evraklardaki sahteciliğe karşı çok titiz davrandığını ifade
eden Hüseyin Boran, belgedeki en ufak
bir harf hatasından dolayı evrakı geri çevirdiğini dile getirdi. Boran, Türkiye’deki
özel üniversitelerin Bulgaristan’daki üniversitelere yakın fiyat verdikleri için öğrencilerin yoğun bir şekilde Türkiye’ye yatay
geçiş yapmaya çalıştıklarını ifade etti. Buna karşın Türkiye’den de sahte lise diplomalar geldiğine dikkat çeken Boran, özellikle tıp üniversitelerinin lise diplomalarında öğrencilerin biyoloji ve kimya notlarının
yüksek olmasını istediğini, notları tutmayan öğrencilerin sahteciliğe başvurduğunu
aktardı. Bulgaristan’daki üniversitelerin de
Türkiye’den alınan lise diplomalarının gerçek olup olmadıklarını detaylı olarak araştırmadıklarını aktaran Boran, ülkedeki üniversitelerde öğrenci açığı bulunduğu için
bu sistemin bu şekilde devam etmesi ihtimalinin var olduğu görüşünü paylaştı.
Bulgaristan Plovdiv Gıda Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği
3. sınıf öğrencisi Oğuz Uslu: Yüksek Öğretim Kurulu, böyle bir kararla neyi amaçlıyor belli değil. Fakat “Top
benim, oynatmıyorum” mantığı ile hiç bir kurum çalışamaz ve çalışmamalı. 4 yıldır Bulgaristan’ın Plovdiv şehrindeki İngilizce Bilgisayar Mühendisliği’nde
eğitim almaktayım. Aynı zamanda Bulgarca diline
de hakim olmamız gerekiyor ki, yaşamımızı devam
ettirebilelim. Binlerce lira masrafın ardından 3. sınıfı başarıyla bitirdim ve 4. sınıfa, yani mezun olacağım son seneye geçiş yaptım. Fakat bunca sıkıntı
ve emeğin karşılığını tam alıyoruz derken YÖK’ün
bu kararı ile tamamen şaşkınlık ve üzüntüyü beraberinde yaşıyoruz. Tüm kalbim ile inanıyorum ki,
YÖK aldığı bu kararın hatasını en kısa zamanda anlayacak ve bu durumu düzeltecektir. Bulgaristan’da
gerçekten eğitim alan ve emek harcayan binlerce gerçek öğrencinin bekledikleri karar budur.
03 HABERLER
30 TEMMUZ – 5 AĞUSTOS 2012 ZAMAN
Cumhurbaşkanı Rosen Plevneliev: En ağır kriz
dönemlerinde tarım, büyümenin lokomotifidir
Cumhurbaşkanı Rosen Plevneliev, tarım sektörünün gelişmesi için sektör yetkilileri ile birlikte 2020 yılı hedeflerini masaya yatırdı.
Son yıllarda tarım sektörünün büyük gelişme gösterdiğini belirten Cumhurbaşkanı, mevcut sorunların ise aşılabileceğini ifade etti.
BİRİNCİ SAYFADAN DEVAM
1nemlerinde tarımın ülke
En ağır ekonomik kriz dö-
ekonomisini kalkındıran bir lokomotif görevi gördüğünü dile
getiren Plevneliev, bu sektörün
ciddi miktarda ihracat potansiyeline de sahip olduğunu vurguladı.
Avrupa Komisyonu’nun yedi
yıllık tarım bütçesinin 387 milyar euro gibi çok büyük miktarda olduğunu kaydeden Pleneliev, Bulgaristan’a verilen bütçenin de büyük olduğunu ve 2007-
2013 dönemi için 2,5 milyar euro, 2014-2020 dönemi için 3,2
milyar euro olduğunu belirtti.
Son dört yılda tarım üretiminde
artış yaşandığını aktaran Cumhurbaşkanı şunları söyledi: “Tarım ürünleri ihracatı 2007’den
bu yana bir milyar dolar seviyesine ulaştı. Bu ciddi artışın devam etmesini umuyoruz. İthalat da aynı seviyesini koruyacak
ve bu seviye ihracat seviyesi kadar olacak. Tarım sektöründe
2007’de ithalatçı konumda bulunan Bulgaristan 2011 yılında
1,5 milyar dolar gelir ile ihracatçı
konuma yükseldi. Tarım alanına yapılan yatırımlar da artıyor.
Doğrudan ödemelerin 2014 yılında 1,4 milyar levaya, 2016 yılında ise 1,6 milyar levaya yükselmesi hedefleniyor.”
Bazı alanlarda sorunlar bulunduğunu ve bu sorunların
aşılabileceğine vurgu yapan
Cumhurbaşkanı, sebze üretiminde gelişimin düşüştüğünü,
Bulgaristan’ın şu anda ürettiğinin on katı fazla sebzeyi ithal
ettiğini belirtti. Bahçecilikte ise
2000 yılında işlenen arazilerin
sadece yarısının işlendiğine vur-
gu yapan Cumhurbaşkanı, küçük baş hayvan üretiminin düşük, inek ve koyun sayılarının da
az olduğunu ifade etti.
Cumhurbaşkanı 2020 yılına
kadar tarım politikalarının gıda
üretimi, organik tarım, bahçeciliğin ve sebze üreticiliğinin gelişmesi, besiciliğin artması, çevrenin korunması ve iklim değişikliği ile mücadele üzerine yoğunlaşılacağını belirtti.
Bulgaristan’ın Orta Asya gibi stratejik pazarlara açılabilecek
potansiyeli bulunduğunu aktaran Plevneliev, dünya genelinde
Gılıbets köyündeki Fatma Nine, gençlere
eğitimde örnek bir kişi
İLHAN ŞENOL
1ğumlu. Şu anda Pomorie BeleFatma Mustafa Ahmed 1938 do-
diyesi’ne bağlı Gılıbets (Tatar) köyünde yaşıyor. Fatma Nine bu yaşına rağmen çoğu gence meydan okuyor. Kendi işini kendi yapıyor. Hala çok dinamik,
akıcı ve güzel Türkçe konuşuyor. Bu akıcı ve güzel Türkçe konuşmasının sebebi
ise günde en az iki saat okuduğu kitaplardan kaynaklanıyor. Okumayı sevmeme çağımızın hastalığı olmuş ve hala da
bu hastalığın etrafta kol gezdiği şu günlerde Fatma Nine ile onun eğitim hayatını siz okuyucularımıza sunuyoruz.
Aldığınız eğitimden bahseder misiniz?
İlk eğitimime hemen hemen 400 yıllık tarihi olan köy camimizde başladım. 6 yaşındaydım ve o zamanlar Arapça alfabeyi okuyorduk. Sınıfta 15-20 kişiydik. Dedem Yusuf Mehmed 8 sene İstanbul’da
Arapça Filoloji dersi aldı. Zamanının en
tahsillilerindenmiş. Dayım da onlardan
biriydi. Zaten ben ilk dedemin yanında
başladım sonra dayım ders verdi bana.
8 yaşında Türkçe okumaya başladık. Biz
okuyorduk ama gençler zannetmesinler
ki, bizim zamanımızdaki okullar böyle
lükstü veya Avrupa standartlarındaydı.
Yerde hasır vardı. Üzerine otururduk, hasırın izleri dizlerimizde kalırdı. Ben 10 yaşıma geldiğimde ise 2. Dünya Savaşı neredeyse bitmişti ve bizleri okullara aldılar. 12 yaşına kadar okula devam ettim
ve Bulgarca öğrendim. Ondan sonra da
zaten bir daha okul yüzü göremedim. İşte hayatımın en karanlık dönemleri diyebileceğim o yıllar başlamıştı. Çok meraklıydım okumaya, ama eskiden çok kötü
bir adet vardı. Kız çocukları 12 yaşından
sonra bizim köyde okumaya salınmıyorlardı. Okul sadece Aytos’ta vardı. Şimdiki gibi her tarafta onlarca lise yoktu. Bu
yüzden 12 yaşından sonra kızlardan okumaya giden yoktu köyümüzde. Ama ben
kendi öğrendiğim kadarıyla okumaya devam ettim. Hiçbir zaman okumayı bırak-
tarım ürünleri tüketiminin artacağını, bunun da ülke tarımının
ve tarım sanayisinin gelişimine
imkan sağlayacağını ifade etti.
Toplantıya katılanlar, Cumhurbaşkanı’nın 2020 yılına kadar sektörün öncelikli hedeflerinin belirlenmesi için düzenlenen bu girişimin çok olumlu olduğunu vurguladı. Sektör yetkilileri, çiftçilerin ortak Avrupa pazarında rekabetgücünün
ve mesleki eğitimlerinin, bilimsel araştırmaların ve sektördeki
çalışanların üretim kapasitelerinin artması gerektiğini ifade etti.
Başmüftülük:
Terör saldırısının
Müslümanlarla
bağdaştırılması
kabul edilemez
BİRİNCİ SAYFADAN DEVAM
1leminden sonra, ba-
Başmüftülük, terör ey-
madım. Dedem ve babam ne olursa olsun
hep okumamı tavsiye ederlerdi. 16 yaşına girince 2 yıllık anaokulu öğretmenliği yaptım. Yeterli eğitimim yoktu, lakin
kadro eksikliği vardı ve beni uygun gördüler ve işe başladım. Sonraki yıllarda ise
TKZS’lerde tütünde çalıştım. Komünizmin yıkılışından sonra da üzüm bağlarında üzüm topladım. 51 yaşında emekli oldum, ama 65 yaşında geçirdiğim bir hastalığa kadar çalışmaya devam ettim.
Daha çok neleri okumaktan hoşlanırsınız?
Okuma merakım daha küçükken başlamıştı ve hala devam ediyor. Çalıştığım
yılllarda boş zamanlarımı değerlendirmek için Türkçe romanlar okurdum. Elif
ile Mahmut, Arzu ile Kamber, Ferhat ile
Şirin, Kerem ile Aslı, Türk masalları (Çalıkuşu). Bulgarca da okuduğum ve hala
hatırımda kalanlar var: Kableşkovo Gori,
Nonkena Lyubov gibi kitapları okudum.
Televizyon köyümüze girmeden önce,
kış aylarında akrabalar ve komşular bize
gelirler beraberce Türkçe masallar okurduk. Çok huzurlu ve güzel zaman geçiriyorduk. İşten döndükten sonra da 15-30
dakika gazete okurdum. Güncel haberlerden haberdardım. O zamanlar Türkçe olarak Yeni Işık gazetesi vardı. Bir de
Çernomorski Front gazetesi okuyordum.
1992’den sonra 2011’e kadar ise malesef
Türkçe bir gazete okuyamadım ve varlığından da şüphe içindeydim. Geçen sene iki genç sayesinde bu gazete ile tanıştım ve her hafta gazetemi severek okuyorum. En sevdiğim yabancı diller arasında Fransızca da var. Çok hoşuma giden
bir dil ama öğrenmek nasip olmadı. Her
gence de günde mutlaka 2 saat okumalarını tavsiye ederim. 2 saat ayıramazlarsa
hiç olmazsa 1 saat genel kültür veya din
kitapları okusunlar. Bu şekilde hayatlarını
dolu dolu geçirirler kanaatindeyim.
Okumanın dışında başka ilgi duyduğunuz alan
var mı?
Okumaktan başka hobilerim arasında
spor var. Futbol maçlarını takib ediyorum.
Avrupa takımlarından Chelsea’yi tutuyorum. Şampiyonlar liginde birinci olduk ve
çok sevindim. Bayern Münich çok güçlü
bir takım, ama galip gelen takım benim
takımım oldu. Bulgaristan’da ise ÇSKA’yı
tutuyorum. Eskiden favori oyuncum Dimitır Dermencev’di. Almanya milli takımında Müller’in oyununu çok beğeniyordum. Türk takımlarından ise Galatasaray’ı tutuyorum. En beğendiğim futbolcusu ise kral lakaplı Hakan Şükür’dü.
zı medyalarda bu çirkin olayın
Bulgaristan’da yaşayan Müslümanlara bağlı olarak veya Müslümanların yardım ettikleri şeklinde sorumsuzca iddiaların ortaya atıldığını vurgulayarak, bu
asılsız suçlamaların Müslümanlar için manevi değeri yüksek
olan Ramazan ayında yapılmasının Müslümanları derinden
üzdüğünü ifade etti. Bu suçlamaların hiçbir şekilde kabul
edilemeyeceği vurgulanan açıklamada, “Bir insanın yaptığı bir
topluma mal edilemez. Buna
göre birinin yaptığı çirkin eylem nedeniyle İslam ve Müslümanlar bu şekilde suçlanamaz.
Terörist hem Müslümanların,
hem bütün toplumun düşmanıdır.” ifadelerine yer verildi.
Bir yıl önce böyle bir olayın olabileceği ve bunun faturasının da ülkedeki Müslümanlara kesilebileceği yönünde açıklama yaptıklarını hatırlatan Başmüftülük, açıklamada şunlara yer verdi. “O zaman
biz Müslümanların bu tür olayların failleri değil, ancak kurbanları olurlar demiştik. Bugün
de Bulgaristan’daki Müslümanlar toplumun ve medyaların sorumsuzca suçlamalarına kurban
oldu. Bu adaletsizlik karşısında
hiç bir yönetici, politikacı veya
ehil kişiler tarafından bir açıklama yapılmadı. Bütün medya kuruluşlarına gerçekçi olmalarını ve etnik konularda hassas
davranmalarını diliyoruz.”
04 HABERLER
30 TEMMUZ – 5 AĞUSTOS 2012 ZAMAN
FOTOĞRAFLAR: BEYNUR SÜLEYMAN
Çiftçiler ArmaTrac traktörlerinin
gücünü tarlada test etti
Türkiye’nin ilk yerli traktör üreticisi Erkunt Traktör’ün
Bulgaristan’a ihraç ettiği ArmaTrac marka traktörlerinin üstün özelliklerinin çiftçilere tanıtılması amacıyla Bulgaristan’ın çeşitli bölgelerinde tarla gösterileri gerçekleştirildi. Pazarcik, Montana, Pleven
ve İsperih’te yapılan tarla gösterilerinde çiftçiler,
traktörün gücünü tarlada test etme fırsatı buldu.
ERKAN TUNCA PAZARCİK
1Traktör’ün Bulgaristan’a ihraç ettiği ArmaTrac
Türkiye’nin ilk yerli traktör üreticisi Erkunt
marka traktörleri üstün özelliklerinden dolayı büyük beğeni topluyor. ArmaTrac, Bulgaristan’daki çiftçilerle yaptığı verimli işbirliğini bir adım daha öteye taşımak için
tarla gösterileri düzenledi. Yeni Bulgaristan distribütörü
KİTKA Kooperatifi ile birlikte Pazarcik, Montana, Pleven
ve İsperih’te yapılan tarla gösterilerinde çiftçiler traktörün gücünü tarlada test etme fırsatı buldu.
ArmaTrac İhracat Müdürü Can Balin, yeni Bulgaristan
distribütörü KİTKA Kooperatifi ile çalışmaya başlandığı
bir buçuk ayda 18 adet traktör satışı gerçekleştirdiklerini söyledi. ArmaTrac’ın tercih edilme sebepleri arasında perkins motor kullanılması, ZF şanzıman kullanması,
kendi sınıfındaki diğer traktörlerle kıyas edildiğinde gücünün daha fazla olması ve yüzde 30’luk bir yakıt tasarrufu sağlaması olduğunu aktaran Balin, Bulgaristan’da
traktörlere iki yıllık garanti süresi verilmesinin de satışların artmasında payı olduğunu belirtti. Şu anda 804
modeli ile Bulgaristan’da olan ArmaTrac, Avrupa emisyonlarına uygun olduğuna dair homologasyon belgelerini aldıktan sonra 90, 100 ve 110 beygir gücündeki
traktörleri de Bulgaristan çiftçisinin hizmetine sunacak.
Bu traktörlerin kasım ayından itibaren satışa sunulması planlanıyor. 804 modeli, 76 beygir gücüne sahip olmasına karşın 80 beygir gücü olarak kabul edildiğini dile getiren Balin, traktörün tarla gösterilerinde 90 beygir
gücüne sahip traktörlerin kullandıkları pullukları rahatlıkla kullanabildiğini gösterdiğini belirtti.
Distribütör şirketin değişmesinden sonra, satış sonrası
tüm hizmetlerin yeni şirket tarafından verilmeye başlandığını aktaran Balin, bayinin elinde müşterilerine sunmak
üzere yedek parça stoğu bulunduğunu, bu stok sayesinde
satış sonrası hizmetin de kolaylıkla verilebildiğini aktardı.
804 MODELİNİN BAZI ÖZELLİKLERİ. 16 ileri, 8 geri vitese sahip bulunuyor. Buçuklu şanzımana sahip. 4 çeker birbirinden bağımsız.
Dördü birden patinaj yapabiliyor. Kendi emsallerine göre yüzde 30 yakıt tasarrufu sağlıyor. Hidroliğin kaldırma kapasitesi 3,5 ton.
Güçlü ve sağlam olduğu
için distribütörlüğü aldık
ArmaTrac traktörlerinin yeni Bulgaristan distribütörü KİTKA Kooperatifin Danışmanı Doç. Nedelço
Nedelçev, sağlam, güçlü ve dayanıklı olduğu için ArmaTrac’ın distribütörlüğünü aldıklarını söyledi. Önceki distribütörün mali olarak zor duruma düşmesi nedeniyle kendilerine yapılan teklifi değerlendirirken ilk olarak traktörün Bulgaristan arazisine uyup uymadığını
araştırdıklarını söyleyen Nedelçev
şunları söyledi: “ArmaTrac traktörünü Bulgaristan şartları için uygun olup olmadığını çok iyi araştırdık. Arazide toprağı çekebilmek
için traktörün ağır olması gerekiyor.
Bulgaristan’da toprağın basıncı en
fazla 1.1 megapaskal (1 metrekarelik yüzeye 1 Newton’luk kuvvetin
dik olarak etkimesi sonucu mey-
dana gelen basınç) değerinde. Bu
Avrupa’da ise en fazla 0.6 megapascal. Bu nedenle toprağı işlemek
için daha fazla güç gerekli. ArmaTrac bunu rahatlıkla yapabiliyor. ArmaTrak çok ağır bir traktör. Ağırlığı 4,4 ton civarında. Çiftlik işleri bu
traktör ile rahatlıkla yapılabilir. Diğer bir sebep de çok sağlam ve dayanıklı olması. Traktörler çok zorlu şartlarda çalışıyorlar. Bu şartlara dayanması gerek. ArmaTrac bu
şartlara uygun bir traktör. Bir diğer
sebep de, garanti süresinin iki yıl
olması. Bu garanti süresi direk üreticiden iki yıl olarak veriliyor. Diğer traktörlerde üretici bir yıl garanti verirken bir yıl da distribütör şirket sağlıyor. Direk üreticinin iki yıl
vermesi çok önemli.”
Aynı zamanda Trakya Üniversi-
tesi Ziraat Fakültesi öğretim üyesi olan Nedelçev, ülke genelindeki
temsilcilikler hakkında da bilgi verdi. Merkezin Stara Zagora’da olduğunu, ikinci büyük servisin Dobriç’te
bulunduğunu aktaran Nedelçev, diğer büyük bir servisin ise Veliko Tırnovo yakınlarındaki Pavlikeni’de
olduğunu ve bir de Plovdiv’de servislerinin olduğunu söyledi. Bunun dışında ürünlerin Yambol, Vidin, Burgas ve Pazarcik’teki mağazalarda da satıldığını aktardı.
Tarla gösterileri esnasında traktörü kullanan çiftçi Vasilev Küçükov, traktörün çalışmaya uygun bir
makine olduğunu söyledi. 2 bin dekar arazi işleyen Küçükov, kabin içinin sessiz, klima sayesinde serin olduğunu, kullanımı çok kolay ve sorunsuz bir traktör olduğunu söyledi.
05 EKONOMİ
30 TEMMUZ – 5 AĞUSTOS 2012 ZAMAN
‘Fazla kar etmeyi düşünmeyenler
için kriz dönemi iyi geçti’
MESUT CAFER HASKOVO
göre kaliteli ve uygun fiyata ürün sattığım için müşterilerim devamlı müşteridir. Benim sattığım yün iplikleri çeşidine
göre kilosunda 3 levaya kadar fark ediyor. Bu da alıcı için ciddi bir rakam. Yani, kaliteli ve fazla kar etmeyi düşünmeyenler için bu kriz dönemi iyi geçti. Bu
senenin ilk üç ayı geçen senenin ilk üç
ayına göre bebek giyim ve iç çamaşırı satışlarında azalma var. Diğer satışlarımız
ise hemen hemen aynı. Lakin bu yılda
canlanma bekliyorum, çok umutluyum.
Diğer sattığım ürünler ise çin malı.
Yılmaz Seyrullah Sadullah 24 yaşından bu yana ticaretle uğraşıyor.
Çernooçene, Momçilgrad, Krumovgrad
ve Cebel’deki pazarlarda giyim malzemeleri, ayakkabı vs. satıp köylülerin
ihtiyaçlarını gidermeye çalışan Sadullah, sonraları işini büyüterek ticaretini
Dimitrovgrad’da kaydırdı. Edindiği tecrübelerle her yıl daha iyi bir performans
gösteren işadamı ile son zamanda yaşanan ekonomik gelişmeleri konuştuk.
2008 yılındaki tüm dünyayı etkisi altına alan
krizine kadar işleriniz nasıldı?
Sattığınız ürünleri kendiniz mi üretiyorsunuz
yoksa başka ülkelerden ithal mı ediyorsunuz?
Sizce 2-3 yıla kadar Türk iş adamları Bulgaristan’a yatırımı arttırırlar mı?
Global krize kadar satışlarım çok iyiydi. O zamana kadar sadece yün ipliği satarak ailemi geçindiriyordum. Bebek ve çocuk giyimi, kadın ve erkek iç
çamaşırı, yün iplik ve tuhafiye ürünleri sektörüne kriz çıkınca girdim. Bebek ve çocuk giyiminde Dimitrovgrad
pazarında birçok satıcı olmasına rağmen talebin çok olması nedeniyle herkes çok iyi satış yapıyordu.
Şu anda benim sektörümde Bulgaristanda üretim yok diyebilirim. Malların
yüzde doksan beşi dışarıdan ithal ediliyor. Yün iplikler ise sadece Türkiye’den
ithal ediliyor. Türkiye’de kalitesiyle ün yapmış ürünleri ithal ediyorum.
Şu anki duruma bakılırsa bu çok zor.
Ama bürokrasideki zorluklar hafifletilir,
oturum izinlerinde kolaylık sağlanır ve
Bulgaristan’daki iş kanunları hakkında
doyurucu bilgiler verilirse daha çok Türk
işadamı Bulgaristan’a yatırım yapabilir.
Çiçek ve Deri Dünyası
Tarih: 10.10.2012-14.10.2012
Yer: Sofya İnter Expo Fuar
Merkezi
Konu: Çiçek ve bitki ürünleri,
gübreler, bahçe aksesuarları,
deri ürünleri ve ayakkabı
Organizatör: YPI
Başbakan Boyko Borisov’un Türkiye ziyaretini nasıl değerlendiriyorsunuz?
Başbakanımızın Türkiye ziyareti benim gibi Bulgaristan ekonomisine katkıda bulunan birçok işvereni çok sevindirdi. Türkiye, Bulgaristan’a stratejik bir dosttur. Bunu bir Türk olduğum
için değil, bir Bulgaristan vatandaşı olduğum için söylüyorum. Yapılan anlaşmalar iç açıcı. Umarım Türkiye ile
daha birçok verimli anlaşma yaparız.
İntertekstil-Sonbahar 2012
Tarih: 10.10.2012-14.10.2012
Yer: Sofya İnter Expo Fuar
Merkezi
Konu: Tekstil, trikotaj, deri
ürünleri, tekstil makine ve
teknolojileri fuarı
Organizatör: Bulgaristan Ticaret
ve Sanayi Odası
Stroyko 2000
Tarih: 17.10.2012-23.10.2012
Yer: Sofya NDK
Konu: İnşaat malzemeleri ve
teknolojileri fuarı
Organizatör: Stroyko Expo OOD
FOTOĞRAF: MESUD CAFER
1
fuar takvimi
2008 krizi işlerinizi nasıl etkiledi? Bu sene
sektörünüzde canlanma var mı ?
Kriz çıktıktan sonra satışlarım yarı yarıya geriledi. Başka işlere de başladım.
Krizin başlamasıyla birlikte, bazı arkadaşlarım firmalarını kapatmak zorunda kaldı. Bankalardan çektikleri kredileri ödemek zorlaştı ve daha çok gelir getirebilecek işlere yöneldiler. 2008
krizine kadar Dimitrovgrad pazarında masa alabilmek hayaldi. Şimdi ise
boş masa bile var. Benim faaliyet gösterdiğim alanda 2008-2011 yılları arasında pek fazla bir yükseliş görülmedi. Ülke genelinden müşterilerim var.
Yunanistan’dan gelen müşterilerim bile var. Sektörümüzdeki diğer satıcılara
Şirketlerin
yarısı iflastan
endişeli
1
Ülkedeki şirketlerin yüzde 54’ünün iflastan endişe ettikleri, yüzde 63’ünün
ise yeni bir işe başlamak istedikleri belirtildi. Küçük ve orta ölçekli şirketlerin 2011 ve
2012 yılı kalkınma verilerine göre yapılan
değerlendirmede, 40 yaşına kadar olan işadamlarının yüzde 75’i yönettikleri şirketin
iflas etmesi durumunda yeni bir işe başlayabileceklerini aktardı. Şirket sahiplerinin
yüzde 52’si ise iflas durumunda yeni bir
yeni bir şirket kuracaklarını aktardı. İflastan özellikle 31-40 yaşları arasındaki genç
işadamlarının endişe ettiği savunulurken,
bunların ülke genelindeki işadamlarının
yüzde 64’ünü oluşturduğu vurgulandı.
Araştırmaya göre, şirketlerin yüzde 70’i,
şirketi kuran kişi tarafından yönetilirken,
yüzde 12’sinin ise miras yoluyla sahibi değişmiş. Şirket sahiplerinin yüzde 9’u, şirket
yönetimini bir veya iki yıl içinde aileden birine devretmeyi planlarken, yüzde 11’i bunu 3 veya 5 yıl içinde yapmayı planlıyor.
BIO-ECO EXPO
Tarih: 18.10.2012-21.10.2012
Yer: Sofya NDK
Konu: Organik ürünler ve
teknolojileri fuarı
Organizatör: Bulgaristan Ticaret
ve Sanayi Odası
Yerli Ürünler Fuarı
Tarih: 23.11.2012-02.12.2012
Yer: Sofya, Universiada Spor
Salonu
Konu: Konfeksiyon, trikotaj,
gıda ürünleri, ev ürünleri fuarı
Organizatör: Bulgaristan Ticaret
ve Sanayi Odası
Noel ve Yeni Yıl Pazarı
Tarih: 07.12.2012-22.12.2012
Yer: Sofya, Universiada Spor
Salonu
Organizatör: Bulgaristan Ticaret
ve Sanayi Odası
‘Ekmek fiyatlarının artması için objektif sebepler var’
Buğday, elektrik, su ve yakıt fiyatlarının zamlanmasından dolayı ekmek fiyatlarının kesinlikle artacağı tahmin ediliyor. Tarım Bakanı Miroslav Naydenov, ekmek fiyatının artması için objektif sebeplerin bulunduğunu dile getirdi.
BİRİNCİ SAYFADAN DEVAM
1lırken, Kazakistan ve Ukrayna’da
Rusya’da buğday üretimini aza-
düşük verim elde edildi. Bu nedenle
bu ülkeler Karadeniz bölgesinde aktif buğday dengesine katılmıyor. Bu da
Bulgaristan’daki buğday fiyatının son
beş yılın rekor seviyesine ulaşmasına
neden oldu.
Ulusal Ekmek Üreticileri Sanayi
Odası Sekreteri Kolyo Kolev, ekmek
fiyatlarının kesinlikle artacağını savundu. 1 Temmuz’dan itibaren sanayi elektriğinin yüzde 16, su fiyatlarının
yüzde 5, yakıt fiyatlarının yüzde 10 ve
buğday fiyatlarının yüzde 35 oranında
arttığı bir ortamda ekmek fiyatlarının
aynı kalmasının mümkün olmayacağını dile getiren Kolev, fiyat artışının olacağını ve bu artışın pazar şartlarına göre yapılacağını belirtti.
Bu yıl ülkede 4 milyon ton buğday elde edilmesi beklenirken, bu yılki buğda-
yın kalite bakımından iyi durumda olduğu, buğdayların yüzde 80’inin ekmeklik
kalitede olduğu aktarıldı. Bu hafta içinde Tahıl Danışma Kurulu zamların oranını değerlendirmek üzere toplanacak.
Toplantıda, et ve süt fiyatlarınıda etkileyebilecek yem fiyatları da ele alınacak.
Ekmek fiyatları, yüksek buğday
fiyatlarından dolayı artar
Tarım Bakanı Miroslav Naydenov, büyük fırınların doğalgaz ile çalıştığını ve
elektrik enerjisinin ekmek fiyatında yüzde 6 oranında rol oynadığını belirterek,
ekmek fiyatlarının yüksek buğday fiyatları nedeniyle artacağını söyledi. Karadeniz bölgesi ile Amerika’daki verimin
düşük olması, buğday fiyatlarını yükselttiğini vurgulayan Bakan, Rusya ve
Kazakistan’daki buğday hasadı tamamlanmadan fiyatların düşeceği yönünde
ümitlerin olmayacağını aktardı. Yağmurların yağmaması durumunda mısır veriminin de endişe verici duruma geleceğini aktaran Bakan Naydenov, mısırın yemin hammaddesi olduğunu, bu nedenle
yem fiyatlarının artabileceğini belirterek,
yem üreticilerine yapılan yardımların yakında tamamlandığını aktardı.
Avrupa fonlarından verilen yardımların şimdiki gibi aralık ayında değil
de ekim ayında verilmesi için Avrupa
Komisyonu’na müracaat edeceklerini
vurgulayan Bakan, bir çok sektör kuruluşlarının ödemelerin bu aylarda yapılmasını istediklerini sözlerine ekledi.
06YORUM
30 TEMMUZ – 5 AĞUSTOS 2012 ZAMAN
Kadir Dikbaş
Gıda fiyatları dünyayı ısıtacak
Avrupa’da işler kötü. Çin’de ve
Hindistan’daki yavaşlama da iyice
belirginleşti. İşte bu şartlarda, dünya
emtia fiyatlarında yükseliş değil, düşüş görülüyor. Fakat bu düşüş daha
çok gıda dışı ürünlerde. Petrolde de
beklenen ölçüde değil.
Gıdada, özellikle de tahılda ciddi fiyat artışları var. Sebep son haftalarda ABD’den gelen kuraklık haberleri. Sadece ABD’de değil Asya ve
Avrupa’da, aşırı sıcaklardan hububat,
yem bitkileri ve yağlı tohum bitkilerinin üretimi olumsuz etkileniyor.
ABD önemli, çünkü dünyanın en
büyük buğday, mısır ve soya ihracatçısı. Ülkede 1964’ten bu yana görülen
en şiddetli kuraklık sebebiyle üretimde ciddi düşüş bekleniyor. Son bir ayda
mısır fiyatları yüzde 51, buğday fiyatları
yüzde 40 ve soya fasulyesi fiyatları ise
yüzde 20 civarında artış kaydetti.
ABD Tarım Bakanı Tom Vilsack
“Her gün dizlerimin üzerine çöküp
yağmur yağsın diye dua ediyorum.
Durum felaket.” açıklamasını yaparken, İngiliz ekonomi gazetesi Financial Times, “Kıtlıktan bütün dünya etkilenecek, tarım fiyatları yükselecek”
yorumunu yapmış.
2009-2010 hasat döneminde 651
milyon ton olan dünya buğday üretimi, 2010-2011 döneminde 694,7 milyon ton olmuştu. Bu yıl, yani 2011-
2012 döneminde üretimin 665 milyon
tona gerileyeceği tahmin ediliyor. Sorun burada. Mısırda ve soyada daha
fazla üretim düşüşü bekleniyor.
Uzakdoğu ülkeleri başta olmak üzere, bazı ülkeler için buğdaydan daha
önemli olan bir diğer tahıl pirinç. Pirinçte geçen yıla göre çok daha iyi bir
verim öngörülüyor. Bu da, artan karamsarlık içinde iyimser beklenti. 2010
yılında 440 milyon ton olan dünya pirinç üretimi 2011’de 447 milyona yük-
selmiş. Bu yılın temmuz ayı tahminlerine göre, 2012’de üretim 462 milyon
tona yükselecek. Bunun etkisi fiyatlarda da kendisini gösteriyor ve son aylarda düşüş söz konusu.
Bunun yanında, gıda maddeleri
üzerine para yatıran bazı yatırım fonlarının, yaşanan kuraklığı daha da fazla hissettireceği bir gerçek. Bu fonların insafı yok çünkü.
Böyle bir durumda, özellikle tahıl
ithalatçısı fakir ülkelerin ciddi sorun-
larla karşı karşıya kalacağı açık. Üstelik Avrupa’daki borç krizinin tüm
dünyada yavaşlamaya yol açtığı şu
dönemde. 2007-2008 yıllarındaki fiyat artışlarının, Bangladeş’ten Haiti’ye
kadar pek çok ülkede ayaklanmalara
yol açtığını hatırlatalım.
Türkiye’ye gelince, dünya piyasalarındaki gelişmelerden Türkiye’nin de etkilenmesi mümkün. Tarım Bakanı Mehdi Eker, “ABD’deki kuraklık nedeniyle
meydana gelen krizin bizi etkilemesine
izin vermeyeceğiz.” diyor. Açıkladığına
göre, “Türkiye, bu sene Orta Anadolu
ve Doğu Anadolu bahar yağmurlarının
gecikmesi sebebiyle bir kısım kuraklık
yaşadı. Bu bölgelerde buğday üretimi
yüzde 10 civarında etkilendi. Ama gerek Çukurova, gerek Güneydoğu Anadolu Bölgesi ve gerekse Trakya ile diğer
bölgelerde üretim oldukça iyi. Her halükarda Türkiye’nin ihtiyacından daha
fazla bir üretim söz konusu.”
Umarız öyle olur. Ancak Türkiye’nin
buğday sıkıntısı çekmeyecek gibi görünse de normal dönemlerde bile mısır ve soyanın da aralarında olduğu
bazı tahıllarda önemli miktarda ithalat yaptığını unutmayalım.
Şu Ramazan günlerinde, Allah’ın
bahşetmiş olduğu her türden meyve,
sebze ve diğer nimetlerin kıymetini daha iyi anlamak, bütün yıl boyunca israfın her çeşidinden kaçınmak dileğiyle.
Tıp eğitimi uygulama ile öğrenilir
FIRAT GÜLLÜ SOFYA TIP FAKÜLTESİ
1
Kimileri için bir anlam ifade etmez
belki, Tıp Fakültesi okurken hep
kendini yargılarsın acaba ben ne biliyorum diye. Ama fakülteyi bitirip doktor
olan, bugün en büyük ameliyatlara giren
de bilir ki, tıp okuyarak değil, uygulama ile
öğrenilir. Şimdi diyeceksiniz o zaman sen
birşeyler öğreneceksin diye birileri ölecek
öylemi? Hayır, kimseleri öldürmek için
değil, belki onların acılar içinde geçirdikleri hayatı sonlandırmak için elbet birileri bu ameliyatları olacak, birileri bu ilaçları deneyecek, kimsenin canına kast etmeye hakkımız yok. Ama birileri öldüklerinde toprak olacak cansız bedenini bile paylaşmazken biz ne yapacağız? Her gören
sorar kadavra gördünüz mü, kestiniz mi
diye. Türkiye’de bu uygulamalar şu anda
sadece plastik maketler üzerinde yapılırken, biz Bulgaristan’da birinci sınıftan itibaren elimize verilmiş kesilmiş bir bacak
veya kol üzerindeki deri, yağ tabakası, dokuları, bağları, kasları, sinirleri ve bir kablo
tesisatının düzenlenişi gibi olan damarları
incelemeye çalışıyorduk. Belki lise hayatımız boyunca hayatın zorluğunun farkında olamadık, çalışmadık, ama bu, hiç bir
zaman kendi imkanlarımız ile yurtdışında
tıp eğitimi almamıza engel değildir. Bugün Türkiye’deki en ünlü doktorların bile
aldıkları eğitimi sadece yurt dışında aldıklarını düşünürseniz ve sadece yurtdışında
kalarak bile hayatımıza bir şeyler kattığımızı düşünürseniz, sizin bir hiç gördüğünüz bu insanların kendi dilleri haricinde
en az 2 dil daha bildiklerini düşünürseniz
bu bile Türkiye için bir artıdır.
Bir elin parmakları bile eşit değilken
herkesin çok mükemmel bir birey olmasını beklemek zaten hayatta yapılan en büyük yanlıştır. Ben bugün Türkiye’de mezun olup muadil ilaçları iki farklı ilaçmış
gibi yazan UZMAN doktorlar da gördüm,
bunları fark edebilecek kadar deneyimli
PRATİSYEN hekimler de. Unutmayın her
koyun kendi bacağından asılır. Kimselerin
suçunu kimseye yıkamazsınız.
6 yaşlarındayken karnından bıçaklanarak o zamanlar devlet hastanesi olmadığı için pratisyen bir hekime gelen hastayı mı unutmamı beklersiniz; 7 yaşındayken gözlerimin önünde Aort damarı tamamen tıkandığı için öleni mi? Ve daha o
yaşlardayken 17 – 18 dikiş yiyen hastanın
yarasını temizleyen bir çocuğu mu sınava
tabi tutacaksınız? Buyurun tutun. Ama size şunun garantisini verebilirim ki, bugün
yeni mezun olan her doktoru getirin benim yapabildiğimin fazlasını yapabilirse
buyurun diplomam sizin olsun, ama yapamazsa bana onlar gibi çalışma hakkımı
verin! Ya da üniversite hayatım boyunca aldığım bütün notlarımın ortalamasını alın, belirli bir ortalama altında kalan
öğrenciyi sınava tabi tutun. Buna da razıyım. Şu anda 3. sınıfın 2. dönemini İngilizce okuyorum. Klinikte görüştüğümüz,
takip ettiğimiz hastaların hepsi Bulgar vatandaşı. Hocamız her dakika yanımızda
olamadığı için 4 senede öğrendiğim Bulgarcayla hastanın tüm bilgilerini alıp gerekli teşhis ve tanıyı yapabilmek için arkadaşlarımızla 3 dilde çözümleme üretiyoruz. Ürdün’den, Filistin’den, Fransa’dan
hatta İngiltere’den bile gelen bu kadar insan sadece okulu bitirme derdiyle uğraşırken, bizler hala ne olacağımızın belirsizliği içerisinde okuyoruz.
Bizler artık kendimizi yargılamaktan
bıktık. Kısacası sizler de elinizi vicdanınıza
koyun. Ben 7 yılda buraya vereceğim parayla kendime en sağlam işi kurabilirdim.
Ama ben öncelikle insanlığa, sonra kendi vatandaşıma hizmet edebilmek için bu
kadar masraf ettim, bunca yıl sadece bunun için haftalarca oturup anadilim olmayan dilde cilt cilt kitaplar okudum ve ben
o yüzdendir ki, oturup bu kitapları farklı farklı asistanlara, profesörlere, doçentlere, İngilizce olarak yazdım ve anlattım.
Yeri geldi sadece okuduklarımla geçtim,
yeri geldi bir arkadaşıma sordum. Bu öğ-
rencilik, hanginiz yapmadı ki? Yeri geldi
bildiğimin az olduğu yerde hocanın derslerine düzenli olarak gittiğim için hocanın
töleransı ile geçtim. Bunca sorunu yaşamam için yanlış ne yaptım?
Bütün hocalar, öğrenciler hakkında fiş
tutarlar, her asistan bu fişleri sınav zamanı profesörün veya doçentin önüne koyar.
Öğrencinin ne kadar bilgisi olup olmadığı ara dönemlerde yapılan sınavlarla takip
edilir ve eğer derslere düzenli olarak gidiyorsanız zaten sınavın yarısını geçmişsinizdir. Oluşturacağınız komisyonla gelin,
her üniversitenin bu komisyonlara saygı
ile yaklaşacağından eminim. Gerekli olduğu halde her bölümün anabilim dalı başkanları ile oturun konuşun, ama bizim ne
bildiğimiz konusunda oturup bizi yargılamayın. Bu sizin hakkınızdır, ama doktorluk tamamen terzi-çırak ilişkisi gibidir.
Gerektiği yerde sizden daha deneyimlisi
gelir size ne yapmanız gerektiğini gösterir; yeri gelir siz bildiklerinizi sizden daha
deneyimsiz bir kardeşinize gösterirsiniz.
Tıp hiç bir zaman kitapta yazdığı gibi olmaz, hiç bir zaman adından bahsedilen sinir belirtilen kasın altından geçmez. Bunların hepsini görmeden tanımadan kitaptan okuyarak kimse doktor olamaz.
Herşeyden önce bizler de şunun bilincindeyiz: Doktorun hatasını toprak örter!
07 AİLE
30 TEMMUZ – 5 AĞUSTOS 2012 ZAMAN
Söz dinletemediğiniz çocuklara seçenek sunun
Çocuklara söz geçirememe anne-babaların en sık şikâyet ettikleri konuların başında gelir. Söz geçirme adına bağıran, emir veren, boş tehditlerde bulunan ebeveynler istediklerine de ulaşamaz. Pedagog Ali Çankırılı, 3-4 yaşa mola, 5-12 yaş çocuklara ise seçenek sunma sistemini öneriyor.
ZEYNEP KAÇMAZ
1darlığını ilan etmiş durumda.
Birçok evde çocuklar hüküm-
Anne-babayı parmağında oynatıyor,
her şey onların istediği gibi oluyor.
Anne-baba ise çocuklarına söz geçiremediklerinden yakınıyor. Oysaki çocuklar üzerinde otorite kurmak
o kadar da zor değil. Birkaç yöntemle sözünüzü dinletebilirsiniz. 3-4 yaş
arası çocuklara ‘mola’, 5-12 yaşındakilere ise ‘seçenek sunma’ sistemini
uygulayın.
Pedagog Ali Çankırılı, ebeveynlerin söz dinletebilmek adına yaptığı en büyük yanlışın çocuğun her istediğini yerine getirme ve davranışlarına sınır koymama olduğunu söylüyor. “Biz fakirlik ve baskı altında
büyüdük, çocuklarımız maddî sıkıntı
çekmesin, baskı altında büyümesin.”
diyen ebeveynlerin çocuklarının her
isteğini yerine getirdiğini ifade ediyor. Bu şekilde çocuğun mutlu olacağına ve bağımsız bir kişilik kazanacağına inanıldığını belirten Çankırılı, aksine çocuğun doyumsuz, şımarık, saygısız, sabırsız, şükürsüz, tembel, kural ve sınır tanımayan bir kişiye dönüşeceğini aktarıyor. Sınırların
yol gösterici trafik levhaları gibi olduğunu söyleyen Çankırılı, “Arabanızla
kalabalık bir şehrin sokaklarında seyahat ettiğinizi, daha önce hiç gitmediğiniz bir adresi bulmaya çalıştığınızı, ancak kavşaklarda ve dönemeçlerde hiç levha bulunmadığını düşünün.
Aradığınız adresi bulmak için kim bilir kaç kez yanlış yola girer, kaç kez
kaza atlatırsınız. Doğru ve kabul edilebilir davranışları öğrenmeye çalışan
çocuklar için de durum aynıdır. Koyduğunuz sınırlar yol gösteren levhalar gibidir.” diyor. Çankırılı, sınırların sanıldığı gibi, çocukların haklarını kısıtlamak, onlara baskı uygulamak olmadığını aktararak, “Sınırlar,
çocuklara korundukları, güvende oldukları ve değer verildikleri duygusu
kazandırır. Aile içi kurallara uymalarını, işbirliği yapmalarını, otoriteye
saygı duymalarını sağlar, sorumluluk kazandırır.” şeklinde konuşuyor.
bakkaldan iki ekmek al da gel! Yoksa aşağı inersem gebertirim!” Hasan,
bunların boş tehditler olduğunu bilir.
Çocuk oyuna daldığında iş buyurmayın
Anne-baba, çocuğa sözünü geçirebilmek için oyun anına çok dikkat etmeli. Oyunun, çocuğun en ciddi işi
olduğunu belirten Çankırılı, “Çocuk
oyuna dalmışken ona iş buyurmak,
söz dinletmenin çok zor olduğu bir
andır.” diye konuşuyor. Çankırılı bu
durumu şöyle örneklendiriyor: Anne sokakta arkadaşlarıyla maç yapan
10 yaşındaki oğluna evin balkonundan bağırıyor: “Hasan, çabuk bakkaldan iki ekmek al da gel!” Hasan’ın
çok önemli bir işi var, senin iki ekmeğin kaç para eder? Hasan annesini duymamış gibi yapar, oyununa
devam eder. Anne kızar, sesini yükselterek tekrar bağırır: “Hasan, sana
söylüyorum, bakkaldan iki ekmek al
da gel!” Hasan yine sağır dinleme yapar. Sözünü dinletemeyen anne tehdit yoluna başvurur: “Hasan, çabuk
3-4 yaşa mola yöntemi
Mola yöntemini uygulamaya geçmeden önce çocuğa açıklama yapın:
“Hatalı bir davranışta bulunduğunu
fark ettiğimiz zaman sana durmanı
söyleyeceğiz ve odana gitmeni ve bir
süre odanda kalmanı isteyeceğiz. Süre dolunca sana haber vereceğiz.”
Onaylamadığınız davranışların bir
listesini yapın. Listeyi çocuğa okuyun
ve göreceği bir yere asın. Onaylanmayan davranışlar listesi: Vurmak
yok, ısırmak yok, tekme atmak yok,
saç çekmek yok, tükürmek yok.
Çocuğa ceza alıyormuş kanaati
verecek kızgın bir ses tonu ve yüz
ifadesi kullanmayın. Moladan sonra hiçbir şey olmamış gibi çocukla
aranızda temiz bir sayfa açın. Bekleme süresi dolduğunda, “Sanırım
bir daha böyle davranmazsın” şek-
linde uyarmayın, nasihat etmeyin.
5-12 yaşa alternatif sunun
5- 12 yaş çocuklara seçenekler sunarak söz dinletilebilir. Örneğin: Anne
gazete okurken iki çocuğu oyuncak
kavgası yapmaya başladı. Anne onları uyardı. Çocuklar kavgaya devam
etti. Anne sesini yükseltti: “Size kavgayı kesin dedim!” Çocuklar anneyi
duymamış gibi kavgaya devam ettiler. Çocuklar, annelerini duydukları halde kavgayı kesmiyor, evin içinde koşuşturuyor, oyuncağı birbirinin elinden almaya çalışıyorlardı.
Annenin uyarmaları, kızmaları, boş
tehditleri bir işe yaramadı; çocuklara sözünü dinletemedi. Anne bu gibi durumlarda yerinden kalkıp kızmadan, bağırmadan, oyuncağı çocukların elinden alarak, “Çocuklar,
ya kavga etmeden oynarsınız, ya da
oyuncağı kaldırırım, iki gün onunla oynayamazsınız. Seçiminizi yapın, hangisini istiyorsunuz?” demeli.
Sevgi yoksunluğu sendromu artıyor
ELA DEMİR
1
Bebeği ile göz teması kurmayan, onu
sık sık kucağına alarak fiziksel iletişimde bulunmayan ve bebekleri TV karşısında büyüten annelerin çocuklarında sevgi yoksunluğu sendromu görülüyor. Bu çocuklar dokunmak ve dokunulmaktan hoşlanmıyor, göz teması kuramıyor.
Teknolojinin hızla ilerlediği bir dönemde çocuktan çok teknolojik aygıtlarla vakit
geçiren annelerin çocuklarında sevgi yoksunluğu sendromu görülüyor. Çocuklarda
gelişimsel bozukluklara yol açan sevgi yoksunluğu sendromu, 20 yıl önce 15 bin kişide bir rastlanırken, şimdi bu sayı 250 çocukta bir kişiye kadar çıkmış bulunuyor.
Sevgi yoksunluğu sendromu görülen çocuklar, dokunmaktan ve dokunulmaktan
hoşlanmıyor, göz temasları kurmakta güç-
lük çekiyor ve toplumsal çevre ile ilişkilerinde problemler yaşıyor.
Hastalığın, göz teması kuramama, konuşma problemi gibi belirtileri, otizmle benzerlik gösterse de otizmde, ritmik
hareketler, sallanma gibi tipik hareketler
sevgi yoksunluğu sendromunda görülmüyor. En önemli fark ise erken tespit edildiği takdirde sendrom, 6 ay ile 1 yıl arasında süren bir eğitim ile tedavi edilebilirken
otizmdeki rehabilitasyon süresi çok daha
uzun bir sürede gerçekleştiriliyor. Ancak
sendrom erken teşhis edilmediği takdirde otizme doğru bir süreç de seyredebiliyor. Bebek doğduğu ilk ay içerisinde sadece annenin ağız çizgisini, ilk 3 ay içerisinde ise yüzünün tamamını görebilmeye
başlıyor. Bu sebeple anne ile yoğun vakit
geçiren bebek annenin yüz ifadeleri ve ruh
durumundan etkileniyor. Nöroloji Uzmanı Dr. Bülent Madi, “Çocuk, annenin ağzının aşağı doğru olup olamamasına göre
keyif hormonu salgılar. Dokunma, göz teması bunların hepsi ile birlikte uyaran eksikliği başlar. Ama en önemlisi dokunmadır. Çocuk ilk olarak anne karnında titreşimleri alır.” diye konuştu. Babanın da çocuk ile oyun oynaması, çocukla göz teması kurması önem taşıyor.
Psikolog Mehtap Kayaoğlu ise kültürümüzde bebeğin doğduktan sonra kundakla birlikte anneye verildiğini hatırlatarak,
bebek odası kavramının kültürümüze yerleşmesi ile ebeveyn ile bebeğin uzaklaştığına dikkat çekiyor. Ancak, Kayaoğlu son
dönemde uluslararası kongrelerde de anne-bebek ten temasının vurgulandığı ve
olumlu bir geri dönüş yaşandığını kaydetti.
30 TEMMUZ – 5 AĞUSTOS 2012 ZAMAN
Teravih namazı, orucun
meyvesi, gecenin bereketidir
YRD. DOÇ. ERGÜN ÇAPAN
1
Teravih namazı, ezan, cuma
ve bayram namazları gibi İslâmî şeairden kabul edilmiştir. Allah Resulü, Ramazan gecelerinde
teravihe sözlü teşvikinin yanında
bizzat kendisi ashabı ile birlikte teravih namazını kıldırmış, fakat farz
kılınır endişesi ile bunu devam ettirmemiştir.
Ramazan ayı orucuyla, iftarıyla,
mukabelesiyle, teravih ve sahuru
ile insanların aşk ve şevk ile Allah’a
ibadete koştuğu bir aydır. Bu mübarek ay, bütün insanî hususiyetlerin inkişafına açık bir fırsat, bir
ganimet dönemidir. Allah Resulü
(aleyhi ekmelü’t-tehâyâ), Kur’ân’ın
nazil olduğu, cennet kapılarının ardına kadar açıldığı, mağfiretle tüllenen bu mübarek ve bereketli zaman dilimini ümmetinin dolu dolu geçirmesini, gerek fiili ile gerekse sözleri ile teşvik etmiştir.
Ramazan ayında diğer zamanlarda olmayan bir ibadet vardır ki,
bu, gündüz oruçla melekliğe, ruhaniliğe açılan insanların, geceleyin cemaat hâlinde Allah’a kulluk
borcu olarak eda ettikleri teravih
namazıdır. Teravih namazı, İslâmî
şeairden kabul edilmiştir. Teravih
namazını kılmak, âkil baliğ erkek
ve kadın Müslüman için sünnet-i
müekkededir. Farzların cemaatle
kılınması İslâm’ın şiarı olduğu gibi, teravihin cemaatle kılınması da,
bu sünnetin şiarı olmuştur.
Teravih, Efendimiz’in sünneti
olup, aynı zamanda İslâm dininin
şiarlarından ve zahiri alâmetlerinden kabul edilmiştir. Hz. Peygamber Efendimiz (sas), birçok hadislerinde Ramazan gecelerinde ibadeti teşvik etmiştir: Kim Ramazan’da
inanarak ve sevabını Allah’tan bekleyerek, O’nun rızasını kazanmak
için kıyam ederse (teravih kılarsa),
geçmiş günahları bağışlanır.
Allah, Ramazan ayında oruç tutmanızı farz kıldı. Ben de, Ramazan
gecelerinde kıyam etmenizi (teravih namazı kılmanızı) sünnet kıldım. Kim, inanarak ve sevabını
Allah’tan bekleyerek ihlâsla oruç
tutar ve kıyam ederse (teravih namazı kılarsa), annesinden doğduğu günkü gibi günahlarından temiz hâle gelir. Hadislerde geçen
“Ramazan’da kıyam etme” ile te-
ravih namazının kastedildiği hususunda ittifak vardır.
Allah Resulü, sözlü teşvikinin
yanında bizzat kendisi ashabı ile
birlikte birkaç gece teravih namazını kıldırmış, fakat farz kılınır endişesi ile devam ettirmemiştir. Hz.
Aişe’den rivayet edildiğine göre, Peygamber Efendimiz, iki veya
üç gece mescidde cemaatle teravih
namazını kılmış, üçüncü veya dördüncü gece insanların yoğun ilgisini görünce yatsı namazını kıldırıp, hücresine çekilmiş ve teravihi
kıldırmak için çıkmamıştı. İnsanlar,
Hz. Peygamber’in (sas) çıkacağını
umdukları için beklemişler, hattâ
uyudu ise uyansın diye öksürmeye başlamışlardı, Peygamber Efendimiz (sallallahu aleyhi ve sellem),
(sabah namazı vaktinde) mescide çıkıp, orada bekleyenlere şöyle buyurdu: “Sizin bu namazı kılma hususunda ne kadar istekli olduğunuzun farkındayım; onu size
kıldırmama da bir engel yok. Fakat
teravihin size farz kılınmasından
endişe ettiğim için çıkıp kıldırmadım. Şayet farz kılınacak olsa, bunu hakkıyla yerine getiremezsiniz.”
Ahmed Şahin
Diş tedavisi, göze ilaç,
kadında özel hal, astımlının spreyi
ve insülin, orucu bozar mı?
1. Soru: Oruçlu iken morfinli morfinsiz diş çektirmek doldurtmak,
kaplatmak orucu bozar mı?
Cevap: Diş tedavisi sırasında boğazdan aşağıya, bedenden içeriye bir şey gitmezse, mesela kan ve ilaç yutulmazsa oruç bozulmaz. Bununla beraber, şüpheden kurtulmak
için bu gibi acil olmayan tedavileri iftardan sonraya tehir
etmekte isabet olduğu unutulmamalıdır.
2. Soru: Göze, burun ve kulağa damlatılan ilaç orucu bozar mı?
Cevap: Göze ve zarı delik olmayan kulağa damlatılan ilaç
orucu bozmaz. Ancak buruna damlatılan ilacın (yemek
borusu ve mideyle bağlantısı bulunduğundan dolayı mideye doğru akacak kadar çok olması halinde) orucu bozabileceği görüşü ağırlık kazanmaktadır. Bu itibarla, buruna akıtılan ilaç bulaştığı burun içi cidarlarda kalır da karın boşluğuna akacak kadar çoklukta olmazsa orucu bozmaz. Diyanet ilmihaline de bakılabilir.
3. Soru: Kadın, özel halinin başlayacağı günü de oruca niyet etmeli midir? Yoksa âdet görme ihtimali olan günde oruca niyet etmese de olur mu?
Cevap: Âdet göreceğini sandığı günü de oruca niyet etmesi uygun olur. Özel hal başlamazsa orucunu tamamlar. Başlarsa hemen bırakır. Bir karışıklık söz konusu olmaz. Hatta iftar saatine yakın da olsa özel halin başlamasıyla orucun bozulması uygun olur. O halde iken oruç tutulmayacağı ifade edilmektedir.
4. Soru: İlaç alarak âdeti Ramazan’dan sonraya tehir ettirmek uygun olur mu?
Cevap: Uygun olsa da sıhhî açıdan mahzur ihtimali akla gelmektedir. En iyisi, oruç tutulmalı, özür başlayınca
bırakılmalı, yenilen günleri de sonra kaza ederek borçtan kurtulma yolu tercih edilmeli, ilaç alarak zorlamaya
gerek duyulmamalıdır. Çünkü ‘tut’ emri de dinî emirdir,
âdet başlayınca ‘ye’ emri de.. Bu sebeple tutunca itaat etmiş de tutmayınca isyana yönelmiş olunmaz. Belki her iki
halde de Rabb’imizin emrine uyulmuş, ikisinden de sevap kazanılmış olunur. Bundan dolayı bir maneviyat büyüğünün hanımlara şu hitabı düşünülmeye değer görülmüştür. Demiş ki:
- Hanımefendiler, sizler Allah’ın ne bahtiyar kullarısınız!.
Orucunuzu tutar sevap alırsınız, tutmaz yine sevap alırsınız. Çünkü her iki halde de emre uymuş olursunuz. Emre uyan sevap alır, günaha maruz kalmaz.
5. Soru: Astımlı hastaların kullandığı sprey orucu bozar mı?
Cevap: Nefes almakta zorluk çeken astımlının boğazına
pompaladığı özel karışımlı ilaç orucu bozmaz!. Çünkü bu
bir hayatî ihtiyaçtır. Ayrıca yutulan özel hava zerreciklerinin içeriye gittiği doğru olsa bile akciğerden ileriye geçmediği, mideye ulaşmadığı ve susuzluk ihtiyacını karşılamadığı da ileri sürülmektedir. Bu sebeple astımlının nefes
almayı kolaylaştıran oksijenli hava pompalamasının orucu
bozmayacağı yolunda Diyanet’in de fetvası vardır.
NAMAZ VAKİTLERİ
Günler
30 Pazartesi
31 Salı
1 Çarşamba
2 Perşembe
3 Cuma
4 Cumartesi
5 Pazar
İmsak Güneş Öğle
4.13
4.15
4.17
4.18
4.20
4.22
4.23
6.11
6.12
6.13
6.14
6.15
6.17
6.18
13.40
13.40
13.40
13.40
13.40
13.40
13.40
Efendimiz (sas) kıldırmıştı
İkindi Akşam Yatsı
17.36
17.35
17.35
17.34
17.34
17.34
17.33
20.57
20.56
20.54
20.53
20.52
20.51
20.50
22.42
22.40
22.38
22.37
22.35
22.33
22.31
SOFYA’DAN ÖNCE: Peştera, Velingrad 4 dk Pleven, Smolyan 5 dk. Karlovo,
Plovdiv, Pazarcik 6 dk. Kırcali, Kazanlık, Momçilgrad, Sviştov 7 dk. Haskovo, Krumovgrad, St. Zagora, V. Tırnovo 9 dk. Ruse, Harmanli, N. Zagora
10 dk. Popovo 11 dk. Omurtag 12 dk. Kubrat, Razgrad, Tırgovişte, Yanbol
13 dk. İsperih, Tutrakan, Şumen, Preslav 14 dk. Karnobat 15 dk. Aytos,
Novi Pazar, Silistra 16 dk. Burgas, Provadiya 17 dk. Varna, Dobriç 18 dk.
1. Efendimiz (sas), kendisi birkaç gece çıkarak cemaatle teravih kılmış, daha sonra farz kılınır endişesi ile cemaatle kılmamıştır.
2. Hz. Peygamber (sas), Ramazan ayında bir gece mescide çıkmış
ve mescidin bir kenarında namaz kılan insanlar görerek, “Bunlar
ne yapıyorlar?” diye sorduğunda, orada bulunanlardan biri şöyle
cevap vermiştir: “Ey Allah’ın Resulü, bunlar hafız olmayan kimseler; Übeyy ibn Ka’b onlara namaz kıldırıyor.” Resûlüllah, bu cevaptan memnun olarak, “Ne güzel yapmışlar, isabet etmişler!” buyurmuştur. (Tehanevi, İlaü’s-Sünen 7/59-60)
6. Soru: Oruç tutan şeker hastalarının mecbur oldukları iğneyi
yaptırmaları orucu bozar mı?
Cevap: Belli aralıklarla enjeksiyon yoluyla (insülin) almaları gereken şeker hastalarının oruç tutmalarında tıp
bakımından bir sakınca bulunmazsa, oruçlu iken (insülin) iğnelerini yaptırmaları oruçlarını bozmaz. Çünkü şeker hastaları bunu yaptırmadan yaşayamaz. Hayati bir
tehlikenin olduğu anlarda iğne yasağı yoktur zaten. Ancak, hastalığın şiddetlenmesi gibi ciddi bir mahzur yoksa iğneler iftardan sonraya bırakılırsa daha sağlamı tercih edilmiş olunur. a.sahin@zaman.com.tr
09 KÜLTÜR
30 TEMMUZ – 5 AĞUSTOS 2012 ZAMAN
İDRİS ALİ RAZGRAD
1
Razgrad, geleneksel yoğurt festivaline ev sahipliği yaptı. Yoğurt festivalinin yanı sıra milli gelenekler ve güzel
zanaatlar da sergilendi. Bu yıl geleneksel
yoğurt, milli gelenekler ve güzel zanaatlar festivalin on birincisi yapıldı. Festivalin açılışı belediye kültür merkezi önün-
de gerçekleştirildi. Açılışta sanatçı Petya Büyüklieva, “Razgrad’ın şarkısı” isimli parçayı ilk defa seslendirdi.
Bu yılki festivale yurtiçi ve yurtdışından 80’nin üzerinde zanaatçı katılarak
hünerlerini sergiledi. Bununla birlikte bir
çok küçük ve büyük yarışmalar da festivalde yer aldı. Üç gün süren geleneksel
FOTOĞRAF: İDRİS ALİ
Razgrad’ta geleneksel yoğurt festivalinin on birincisi gerçekleştirildi
yoğurt, milli gelenekler ve güzel zanaatlar festivaline kardeş şehirlerin yanı sıra
Türkiye, Rusya, Sırbistan, Meksiko, İtalya ve Moldova’dan gelen folklor ekipleri de gösteriler sundu. Türkiye’den katılan 23 yaşındaki Ecem Kalkan ise “Panayirin Kraliçesi” seçildi. İkinci ve üçüncülük ise İtalya ve Sırbistan’ın oldu.
EHR’N KAPILARI
DÜNYAYA AÇIK.
Biz EHR’de, kurulduumuz günden beri
uluslararas bir eitim ortam oluturmak için çaltk,
lisans programlarmza dünyann 114 ülkesinden bavuru aldk.
artc burs imkânlar ve bölümlerimizle ilgili bilgi internet sitemizde.
Son bavuru tarihi: 5 Austos.
www.facebook.com/IstanbulSehirUniversitesi
www.twitter.com/SehirUniversite
Kubak Caddesi
No: 27 Altunizade
34662 Üsküdar
stanbul Türkiye
T +90 44 44 0 34
F +90 216 474 53 53
e-posta: uio@sehir.edu.tr
10 SPOR
30 TEMMUZ – 5 AĞUSTOS 2012 ZAMAN
Beş bine yakın madalyanın verileceği
2012 Olimpiyatları Londra’da başladı
Dünyanın en büyük spor organizasyonunun 30’uncusu, İngiltere’nin başkenti Londra’da muhteşem açılış töreniyle başladı. 12 Ağustos’a kadar devam edecek Yaz Olimpiyat ve Paralimpik Oyunları için 27 milyon sterlin harcandı. Dünya genelinde yaklaşık 1 milyar kişinin izlemesinin beklendiği organizasyonda 10 bin gönüllü görev alacak.
1nizasyonlarından olan Yaz OlimDünyanın en büyük spor orga-
piyatları’nın 30’uncusu, İngiltere’nin
başkenti Londra’da başladı. 12 Ağustos’a
kadar devam edecek Yaz Olimpiyat ve
Paralimpik Oyunları için 27 milyon sterlin harcandı. 16 bin 500 sporcunun katılacağı olimpiyatlarda toplam 26 spor
dalında 302 yarışma yapılacak ve 21 bin
kayıtlı gazeteci tarafından takip edilecek. Spor Bakanı Svilen Neykov, Londra’daki oyunlara katılacak Bulgaristan ekibinin, 4 yıl önce Pekin’de yapılan oyunlara göre daha iyi bir performans göstereceği ümidini taşıyor. Madalya kazanabilmek için sporcuların reel şansları bulunduğunu kaydeden Bakan Neykov, 6 veya 7 madalya, hatta
10 madalya dahi alınabileceğini, madalyaların özellikle güreş, boks, halter,
ok atışları ve atletizm dallarında alınabileceğini ifade etti. Rio De Janeiro’da
2016’da düzenlenecek yaz oyunlarında
Bulgaristan’ı temsil etmek için özel bir
program üzerine çalışıldığını vurgulayan
Neykov, bu nedenle Spor Bakanlığı’nın
spor okullarına ağırlık verdiğini aktardı.
Olimpiyat, İngiltere’ye 20
milyar euro kazandıracak
Londra’daki olimpiyat oyunlarının İngiltere
ekonomisine 20 milyar euro kazandırması
bekleniyor. Yapılan araştırmaya göre, en fazla gelirin bilet satışlarından elde edilmesi tahmin edilirken, 10 milyon adet bilet satılması ve bu satışlardan 500 milyon euro gelir elde edilmesi bekleniyor. Olimpiyatları izlemeye gelen turistlerin konaklama için 160 milyon euro, hediyelik eşya için 240 milyon euro,
yiyecek ve içecekler için ise 100 milyon euro
harcaması bekleniyor. Olimpiyatları 10 milyon kişinin izlemesi öngörülürken, bunlardan
8.8 milyonunun İngiliz, 1,2 milyonunun ise
turistler olacağı belirtiliyor. Olimpiyat oyunlarından sonra da İngiltere’nin 10.8 milyon
turist tarafından ziyaret edileceği ve bunların 3 milyar euro harcayacağı tahmin ediliyor.
Dünyanın en pahalı madalyası
Londra 2012’de verilecek
2012 Londra Olimpiyatları’nda verilecek madalyalar için toplam 8 ton altın, gümüş ve bakır kullanıldı. Pekin 2008’deki madalyaların
200 gram olduğu, Londra’daki madalyaların
410 gram olarak tasarlandığı bildirildi. Altın
madalyalarda altın oranının 5,5 grama ulaştığı, kalan kısmının gümüş ve bakır alaşımı olduğu kaydedildi. Londra 2012’de verilecek 4 bin 700 adet altın, gümüş ve bronz
madalyalar Londra Kulesi’nde çelik kapılar
ardında saklanıyor. Madalyanın tasarımını İngiliz sanatçı David Watkins Nike yaptı.
Stefka Kostadinova: Sporcuların motivasyonu çok yüksek
Bulgaristan Olimpiyat Komitesi Başkanı
Stefka Kostadinova, Bulgaristanlı sporcuların olimpiyatlarda iyi bir performansı göstereceklerini ümit ettiğini söyledi. Olimpiyatlarda Bulgaristan’ı temsil
edecek 63 sporcunun motivasyonlarının çok yüksek olduğunu ve çok büyük
şanlarının olduğunu belirten Kostadinova, sporcuların güçlü isimlerden çe-
kinmemeleri gerektiğini, olimpiyatların,
her sporcunun başarısını en iyi sergilemek istediği yarışmalar olduğunu vurguladı. Sporcuların madalya ihtimallerini de değerlendiren Kostadinova,
“Badminton gibi sporlarda sekizincilik
bile başarı kabul edilirken, bronz madalyanın başarısızlık kabul edildiği sporlar var. Bu nedenle sporcular başarıla-
rını ispat etmek ve ülkeyi sevindirmek
istiyorlar. Atletizmde İvet ve Vanya’ya
güveniyorum.” ifadelerini kullandı. Bazı federasyonların Bulgaristan’ın sadece iki madalya alacağı yönündeki söylentilerine karşı ise Kostadinova, “Güreş, atletizm, boks, atıcılık. Bu alanlardaki sporcular son derece başarılı. Halterciler de iyi kondüsyona sahip.” dedi.
Olimpiyatta Müslümanlara
pozitif ayrımcılık yapılacak
Bu yıl Ramazan’a denk gelen olimpiyatlarda
görev alacak Müslümanlar için Londra Olimpiyat Komitesi titiz hazırlıklar yaptı. Ramazan süresince Müslüman ekiplere oruçlarını açmaları için, içinde su, meyve ve besleyici gıdalar bulunan paketler dağıtılacak. Sporcuların ve görevlilerin yaşayacağı olimpiyat
köyündeki yemekhane 24 saat hizmet verecek. Ayrıca Müslümanların ibadet etmeleri için de mescitler hazır bulundurulacak.
Bulgaristan futbolunda hüsran gecesi
İBRYAM HAMZOV
1
Avrupa turnuvalarına katılan Bulgaristan takımları büyük bir hüsran yaşadı. UEFA Avrupa Ligi 2. ön eleme turu rövanş maçlarında Levski Sofia, Sarajevo’ya ve Lokomotif Plovdiv,
Vitesse’ye 3-1 mağlup olurken, Ludogorets takımı da Dinamo Zagreb’e 3-2
mağlup oldu. ÇSKA Sofya ise Mura 05
ile oynadığı karşılaşmada 1-1 berabere kaldı. Rövanş karşılaşmaları sonunda
Bulgar takımları bir üst tura çıkma hakkı-
nı kaybetmiş oldu. Sonuçta yerli takımlar
Avrupa arenasına erkenden veda etmiş
oldu. Son iki yılda futbola ciddi yatırımlar yapılmasına rağmen, istenilen futbol
ortaya konamadı.
Bulgar takımları son yıllarda ismi bilinmeyen bir çok takımlara elendi. Jilina,
Tampere, Bate Borisov. Hakem hataları
ve maçın 8 dakika uzatılmasından dolayı mağlubiyette sadece Ludogorets’in
bahanesi olabilir. Fakat Ludogorets’in
Avrupa’da tecrübe sahibi olmadığı bili-
niyor. Şampiyon olmak yetmiyor. Şampiyonlar Ligi’nde tecrübe ve hırslı oynamak gerekir.
Levski üç senedir herhangi bir kupa
kazanmazken, Avrupa’da da iki yıl içinde
pek başarı gösteremedi. Saray Bosna’da
iki dakikada iki göl gördü. 34. dakikada
penaltıdan bir gol atsalar da, ikinci yarıda Saraevo takımı üçüncü golü attı ve
bir üst tura yükselen takım oldu. Levski ise maçın sonuna kadar pek bir varlık
gösteremeyip karşılaşmadan mağlup ay-
rıldı. ÇSKA takımı ise sürekli skandallar
ile sarsılıyor. Yazın teknik direktörün istediği hiç bir oyuncu satın alınmadı. Bunun için zayıf bir takıma elenmesi de doğal oldu.
Lokomotif Plovdiv ise herkese örnek
olarak gösterilebilir. Hollandalı Vitesse
gibi güçlü bir takıma toplam 5 gol attı.
Maalesef Lokomotif Plovdiv’in sahibi de
sponsorluktan vazgeçtiği için takım sıkıntılı günler geçiriyor. İkinci maçta 3:1
mağlup oldu ve Avrupa’ya veda etti.
11 EĞLENCE
30 TEMMUZ – 5 AĞUSTOS 2012 ZAMAN
Mizah
Üniversiteyi yeni bitiren bir genç iş arayıp buluyor. İlk çalışacağı gün patronu geliyor:
– Hey sen, al şu bezi yerleri silmeye
başla. Genç:
– Ama efendim ben üniversitede okudum. Patron:
– Ha o zaman başka, ver bezi, ben sana nasıl yapacağını göstereyim..
☺☺☺
NASA Mars’a adam gönderecekmiş.
Sadece bir kişi gidebilecek, giden de geri
dönemeyecekmiş. İlk aday olan mühendise bu iş için ne kadar isteyeceğini sormuşlar:
– 1 Milyon Dolar, demiş ve eklemiş –
Kızılhaça bağışlayacağım.
İkinci aday olan doktora da aynı soruyu sormuşlar. Doktor:
– 2 Milyon Dolar demiş. – Bir milyonunu aileme bir milyonunu da tıbbi araştırmalara bağışlayacağım.
Üçüncü aday olan Temel aynı soruya:
– 3 Milyon Dolar, diye cevap verince
yetkililer diğerleri bu kadar az isterken
kendisinin neden 3 milyon dolar istediğini sormuşlar. Temel yetkililere doğru
eğilmiş, kısık bir sesle:
– 1 milyonunu ben alırım, 1 milyonunu
size veririm, mühendisi de Mars’a gön-
deririz.
☺☺☺
Bir fabrikada imalat hattındaki çok
önemli olan ana makinalardan biri arızalanınca fabrikadaki tüm üretim de durdu. Mevcut teknisyenler makineyi çalıştırmak için çok uğraştılar, ancak ne yaptılarsa nafile, bir türlü başaramadılar. Sonunda dışarıdan uzman çağırdılar. Uzman gelip makineyi inceledi. Durumuna
baktı. Sonra çantasından bir çekiç çıkardı. Elinde çekiçle makineye yaklaştı. Makinenin belli bir noktasına elindeki çekiçle dikkatlice sert bir vuruş yaptı. Makine
hemen çalışmaya başladı ve hiçbir arıza
olmamış gibi devam etti. Fabrika tekrar
harekete geçti. Uzman fabrikadan ayrıldıktan iki gün sonra faturasını gönderdi:
“Hizmet bedeli karşılığı 1.000 USD”. Fabrika müdürü bu faturaya çok kızdı. Tepesi
attı ve bir çekiç darbesi için bin doları çok
buldu. Uzmandan ayrıntılı fatura göndermesini istedi. Uzmandan bir gün sonra
aşağıdaki ayrıntılı fatura geldi:
Makineye cekiçle vurma bedeli..........1 $
Nereye vuracağını bilme bedeli......999 $
Toplam...........................................1.000 $
☺☺☺
Bir fizikçi, bir kimyacı ve bir ekono-
mist ıssız bir adaya düşmüş. Yiyecek bir
şey yok. Lakin bir bakmışlar sahile vuran bir konserve kutusu: Dolma! Fizikçi demiş:
– Bir taşla vurup açalım, yeriz.
Kimyacı demiş ki:
– Ateşe atalım hem sıcak bir şeyler yemiş oluruz hem de kutu açılır.
Ekonomist lafa girmiş:
– Farz edelim ki elimizde bir konserve açacağı var.
☺☺☺
Arizona’da demiryolu yapımı sırasında mühendis, yaşlı adamı ikna etmeye çalışıyordu:
– Tom Baba, başka çözüm bulamadık.
Demiryolunu sizin evden geçirmek zorundayız.
Tom Baba öfkelendi:
– Demek benim evimden! Olur mu öyle şey! Yani trenin her geçişinde gelip kapıyı açacağım, öyle mi?
☺☺☺
Fizikçi, matematikçi, kimyacı, jeolog ve
antropologdan oluşan bir heyet bir araştırma için arazide bulunmaktadır. Birden yağmur bastırır. Hemen yakındaki
bir arazi evine sığınırlar. Ev sahibi bunlara bir şeyler ikram etmek için biraz ayrılır.
Hepsinin dikkati soba üzerinde toplanır.
1
SAYI BULMACA
3
9
6
5
7
1
4
8
2
9
2
3
4
9
9
2
8
1
8
3
5
7
3
2
1
5
7
8
4
4
3
7
5
8
1
8
9
2
4
4
3
1
2
4
6
9
3
6
3
1
4
8
3
9
2
5
5
8
6
5
8
1
5
9
6
2
8
7
6
3
2
6
5
4
8
9
3
9
5
6
7
8
2
7
1
4
5
2
2
9
4
1
6
8
7
1
6
6
9
3
4
2
7
9
4
3
4
7
7
1
3
6
7
8
2
9
9
4
4
8
6
7
8
6
5
4
8
6
5
5
7
8
5
9
8
9
7
3
4
6
4
2
2
1
7
4
4
4
8
3
2
1
4
5
7
2
9
2
9
5
7
3
5
5
3
9
7
1
2
5
5
7
5
8
7
9
3
5
6
1
5
2
6
4
1
2
6
4
5
6
7
2
8
6
4
1
8
9
7
2
1
6
9
9
8
1
7
9
3
4
5
6
3
3
9
7
1
6
2
8
7
2
9
8
6
7
8
9
10
11
12
10 11 12
3
4
2
5
6
7
1
8
9
8 1
2 3 7 6 5 9
3 4 8
7
10 11 12
98386
2 6
5 84173
5
4 78946
69599
4
55689
3
97216
2
84139
1
74275
1
68972
$`
4)q+$
\ *
5) < $ < +
6)^
'
+>
7)^
+
> 8)
+
$U
9) & *$
@+
W W 10)
w * + # W 11)
xJ
J ##
+
W ## 12) U
* +$ {
J
>
54397
1)
2) "#$%&
'
* 3) &
+ + #
+ $ <
$ <
= 4) < >
$<
+
5)@
$&+
J#+6) MS 1600-1750
$<+*
7)
Q
+
#
+ +
+
+ +$
U+W 8) X > >
* [\> [WW]' ]$ " #
W * YUKARIDAN
Q
W2)^
>#W*
#+
$<
W3) _
r.aydin@zaman.com.tr
6 92818
81759
Bulmaca
71628
8
63814
4
49587
5
7 44939
4
8 Afla€›daki say›lar› bulmaca karelerinde aray›n ve bulduklar›n›z›n
üzerini iflaretleyin. Bakal›m hepsini kaç dakikada bulabileceksiniz?
54276
3
1
6
41756
2
Soba yerden 1 m. kadar yukarda, altındaki dizili taşların üzerindedir. Sobanın niçin böyle kurulmuş olabileceğine dair bir
tartışma başlar.
Kimyacı:
– Adam sobayı yükselterek aktivasyon
enerjisini düşürmüş, böylece daha kolay
yakmayı amaçlamış.
Fizikçi:
– Adam sobayı yükselterek konveksiyon yoluyla odanın daha kısa sürede ısınmasını sağlamak istemiş.
Jeolog:
– Burası tektonik hareketlilik bölgesi
olduğundan herhangi bir deprem anında sobanin taşların üzerine yıkılmasını
sağlayarak yangın olasılığını azaltmayı
amaçlamış.
Matematikçi:
– Sobayı odanın geometrik merkezine
kurmuş, böylece de odanın düzgün bir şekilde ısınmasını sağlamış.
Antropolog:
– Adam ilkel topluluklarda görülen ateşe tapmanın daha hafif biçimi olan ateşe
saygı nedeniyle sobayı yukarıya kurmuş.
Bu sırada ev sahibi içeri girer ve ona sobanın yukarda olmasının nedenini sorarlar. Adam cevap verir:
– Boru yetmedi!
30 TEMMUZ – 5 AĞUSTOS 2012 ZAMAN
Sahur öğününü atlamayın!
ÖZGE YALIN
Ramazan’ın
vazgeçilmezleri
1
Diyetisyen Esra Baş Toktay, Ramazan boyunca uzun süre aç kalınacağı
için mutlaka sahura kalkılması gerektiğini
söyledi. Ramazan ayında mevsim normallerinin üstünde seyretmesi beklenen hava
sıcaklığı nedeniyle, oruç tutacakları dengeli
ve sağlıklı beslenmeleri konusunda uyaran
Diyetisyen Toktay, “Sahur öğünü kesinlikle atlanmamalı. Atlandığında açlık süresi
daha fazla uzadığı için kan şekeri düşüklüğü, dikkat dağınıklığı, baş ağrısı vb. problemler daha çok yaşanır. Ayrıca öğün sayısı
azaldıkça metabolizma daha çok yavaşlar
ve kilo alma problemi yaşanabilir.” dedi.
HURMA; sahurda ve 2-3 adet tüketilme-
si uygun olur. Lifli olduğu için kabızlık
problemini de engeller.
PİDE; sıcak ve lezzetli olduğu için sevilen
bir besindir, fakat miktarının abartılması kilo alımına sebep olabilir.
GÜLLAÇ; hazırlanırken kullanılan şeker
miktarına, hazırlandıktan sonra da tüketim miktarına dikkat edilmelidir.
Ramazan ayı için
örnek menüler:
Her iki öğünde de mutlaka salata
Sahurda ve iftarda ağır, yağlı, karbonhidratlı besin tüketiminin reflü, kabızlık
ve kilo alımına yol açabileceğini belirten
Toktay, şöyle devam etti: “Her iki öğünde
de mutlaka salata bulunmalıdır. Sahurda
hafif, mideyi geç terk eden ve lifli gıdalar
tüketilmelidir. Sahurda çok fazla çay tüketilmemelidir. Fazla çay tüketimi vücutta sıvı kaybına neden olabilir.”
İftarda ilk olarak hafif ve sindirimi kolay olan çorba ve iftariyelikler ile başlangıç
yapılması gerektiğini de hatırlatan Toktay, “Sonrasında yemeğe kısa bir mola
(yaklaşık 20-30 dk) mutlaka verilmelidir.
İftarda verilen mola sayesinde birden aşırı besin tüketimi ve böylece kan şekerinin
hızlı yükselmesi de engellenmiş olur.
İftarda pilav-makarna yerine bulgur,
Sahur Menüsü
Ramazan boyunca uzun süre aç kalınacağı için mutlaka sahura kalkılması gerekiyor. Diyetisyen Esra
Baş Toktay, sahur öğününün kesinlikle atlanmaması gerektiğini, atlandığında açlık süresi uzadığı için
kan şekeri düşüklüğü, dikkat dağınıklığı ve baş ağrısı gibi problemlerin daha çok yaşanacağını söyledi.
esmer pirinç pilavı veya kepekli makarna tüketimine dikkat edilmelidir. Tabii ki
bu besinlerin tüketiminde de miktarlara özen gösterilmelidir.” diye konuştu.
Meyve ve süt ürünleri tüketilmeli
İftardan sonra meyve ve süt grubu besinleri öneren Toktay, şunları kaydetti: “İftarda asitli, katkı maddeli içecek-
ler değil; ayran, az şekerli komposto veya şekersiz meyve kompostoları tüketilmelidir. İftardan sonra da yatana kadar
su tüketimine özen gösterilmelidir. Tatlı
olarak şerbetli ve yağlı tatlılar yerine sütlü tatlılar tüketilmelidir. Her gün sütlü
de olsa tatlı tüketimi kilo alımına sebep
olabilir. Tüketim sıklığı haftada 1-2 gün
olmalı ve miktarlar abartılmamalıdır.”
Süt, Peynir-yumurta, Salata, 5-6 adet
zeytin, 1-2 tatlı kaşığı bal-pekmez vb.,
2-3 adet hurma veya kayısı veya 1 adet
incir veya 3-4 adet kuru erik, 2 adet ceviz
veya 8-10 adet badem veya fındık vb.
İftar Menüsü
Çorba, 2-3 adet zeytin veya 1 adet hurma, 20-30 dk. ara, et yemeği/etli sebze
yemeği, bulgur pilavı/esmer pirinç pilavı/kepekli makarna, Salata/ızgara sebze/
az yağlı sebze yemeği, Ayran/cacık/yoğurt, Esmer ekmek
İftar Sonrası
Bol su (aralıklarla), Meyve, Süt/yoğurt/
ayran.