eerste leerjaar

EERSTE
LEERJAAR
1
www.lessenpakket.be
Op de boerderij
Werkwijze:
Vertel het verhaal.
Bespreek met de kinderen het verschil tussen de
haan, de hen en het kuiken.
Gebruik het werkblad als verwerking van de les.
Tip:
Misschien is het mogelijk om met de kinderen een
kinderboerderij te bezoeken waar ze de haan, de
hen en het kuiken kunnen bekijken en eventueel
tactiele ervaringen opdoen. Het kan mogelijk ook
bij de buur die wat scharrelkippen kweekt. Eventueel kun je ook kuikentjes meebrengen naar de
klas. Kinderen de werkelijkheid laten observeren
en verwoorden is belangrijker dan luisteronderwijs
met tweedimensionale afbeeldingen. En de betrokkenheid ligt hoger.
Doelen
•
•
•
genietend van het verhaal, kenmerken en
eigenschappen van kippen vernemen;
het verschil kennen en verwoorden tussen
een haan, hen en kuiken;
passende afbeeldingen bij elkaar brengen via
dominospel.
Dit hier zijn Tuur en Mit.
Papa Tuur heeft mooie veren, een grote staart in alle kleuren en een grote, rode kam.
En hij kan prachtig kraaien! ‘Dat moet ook, want anders ben je geen echte haan,’ zegt hij.
Elke ochtend wekt hij zijn vrouw Mit.
Weet je hoe hij dat doet? Juist! Kukelekuu!!!
Mit schrikt wakker! Ze lag net zo heerlijk te dromen…
Mama Mit is een bruine hen, ze heeft ook een rode kam, maar niet zo’n grote als die van
papa Tuur, ook haar staart is een beetje kleiner. Mit kan ook niet kraaien! Ze kakelt, de
hele dag door.
Al snel is Mit klaarwakker. Vandaag is het de 21ste dag dat ze aan het broeden is op
negen van haar eieren. Dat wil zeggen dat vandaag die eitjes gaan uitkomen. Wat is het
spannend!
Ook Tuur is erg nieuwsgierig. 21 dagen lang zijn de kuikentjes in het ei elke dag wat
gegroeid. Nu zijn ze klaar om op eigen pootjes te staan...
www.lessenpakket.be
kip en ei – eerste leerjaar – pagina 1
Op de boerderij
Krrakk… kkkraaakk… krak…
Héél langzaam komt er een klein snaveltje door de schaal piepen.
‘Kijk, dat is Trees,’ kakelt Mit vrolijk.
Krrakk… kkkraaakk… krak… Ook het tweede kuiken breekt langzaam het ei open.
‘Dag kleine Fien!’ kraait Tuur. Al snel komen er nog zes kuikentjes uit hun ei gekropen. Het
zijn Kaat, Toon, Juul, Vik, Loes en Flor. Ze worden allemaal hartelijk begroet door Mit en
Tuur. ‘Wat zijn ze lief, schattig en donzig!’ klinkt het bij mama en papa… Eén ei brak niet
open, daarin zat waarschijnlijk een kuikentje dat ziek was en stierf...
De acht kuikentjes mogen nog niet onmiddellijk buiten spelen. Ze moeten eerst nog
warm gehouden worden in het nest bij Mit, tot ze groot en sterk genoeg zijn om buiten op
avontuur te gaan.
Na enkele dagen is het eindelijk zo ver. Dat vinden ze erg fijn!
Ze maken een mooie rij en lopen vrolijk piepend achter Mit aan. Ze smullen volop van de
graantjes die ze van boer Jan krijgen en kijken verwonderd naar de andere dieren op het erf.
Elke dag worden ze groter en groter en maakt hun gele dons plaats voor bruine veren.
Ook hun rode kam begint te groeien. Daar zijn ze best trots op, de vier hennetjes…
De haantjes daarentegen groeien nog sneller dan hun zussen. Hun dons is veranderd in
bruine veren, maar zij hebben ook een prachtige staart gekregen, in alle kleuren van de
regenboog. Nu is hun staart nog klein, maar binnen enkele maanden is hij net zo groot
en mooi als die van hun papa. Daar kijken de heren echt naar uit! Ook hun kleine, rode
kammetjes zijn al flink gegroeid.
Zo zijn de kleine kuikens veranderd in flinke hennen en hanen. En wanneer ze oud genoeg
zijn, worden Trees, Fien, Kaat, Toon, Juul, Vik, Loes en Flor zelf mama of papa van enkele
kleine, schattige, donzige kuikens…
Verwerking: Knip de woordjes uit en plak ze op de juiste plaats bij de tekening.
GROTE STAART
GEKLEURDE VEREN
KRAAIEN
GROTE, RODE KAM
LEGT GEEN EIEREN
KLEINERE STAART
EEN KLEUR VAN VEREN
KLEINERE, RODE KAM
KAKELEN
BROEDEN
EIEREN LEGGEN
DONZIG
GEEN KAM
GEEL OF ZWART
PIEPEN
KLEINE SNAVEL
LEGGEN GEEN EIEREN
HAANTJE OF HENNETJE
www.lessenpakket.be
kip en ei – eerste leerjaar – pagina 2
Op de boerderij
www.lessenpakket.be
kip en ei – eerste leerjaar – pagina 3
Rekeneieren
Opdracht:
Kleur de eitjes die je nodig hebt om de
doos vol te maken en doorstreep ze bij de
‘losse eieren’. Je hebt er nu al 10.
Hoeveel eitjes heb je nog over? Hoeveel
eitjes zijn er dan samen? Schrijf dat op.
Doelen
•
•
optellingen en aftrekkingen tot en met 20
met de brug over 10 correct en inzichtelijk
kunnen oplossen;
de opdrachten handelend uitvoeren en
verwoorden.
Werkwijze:
De kinderen lossen de oefeningen zelfstandig of
onder begeleiding op. Behandel bij de aanvang
enkele opdrachten klassikaal.
Differentiatie: zwakke rekenaars neem je apart in
de zorghoek en krijgen verder extra instructie en
begeleiding.
7+8=
4+9=
www.lessenpakket.be
Tip:
Er kan ook met concreet materiaal gewerkt worden.
Zorg dan voor eierdozen van 10 en eitjes van piepschuim. Gebruik twee verschillende kleuren voor
de eitjes, zo wordt het inzichtelijk duidelijker voor
de kinderen.
8+3=
kip en ei – eerste leerjaar – pagina 4
Rekeneieren
9+6=
7+4=
9+8=
8+5=
6+6=
3+9=
www.lessenpakket.be
kip en ei – eerste leerjaar – pagina 5
Rekeneieren
Opdracht:
Doorstreep eerst alle eieren, zodat je nog
een volle doos overhoudt. Hoeveel eieren
heb je nu al weggedaan? Hoeveel moet je
er nog doorstrepen? Hoeveel houd je er
over?
Na enkele oefeningen: doorstreep alle
eieren die je moet aftrekken. Begin bij de
laatste doos.
12–8=
15–7=
13–9=
14–6=
17–8=
www.lessenpakket.be
kip en ei – eerste leerjaar – pagina 6
Rekeneieren
15–9=
12–4=
14–5=
11–7=
17–9=
www.lessenpakket.be
kip en ei – eerste leerjaar – pagina 7
Woorden met ei
Vooraf:
Zet de eitjes-woorden in rijen op het bord.
Werkwijze:
De kinderen lezen de woorden die op het bord staan.
De kinderen werken zelfstandig of onder begeleiding
de opdrachten af.
Opdracht 1:
Trek een lijn van het woord naar de
tekening.
Doelen
•
•
•
•
de eitjes-woorden kunnen lezen;
de eitjes-woorden met de juiste tekeningen
kunnen verbinden;
de eitjes-woorden visueel onderscheiden van
andere;
de eitjes-woorden correct kunnen schrijven.
reis kei zeil geit eik wei trein mei klei ei
www.lessenpakket.be
kip en ei – eerste leerjaar – pagina 8
Woorden met ei
Opdracht 2:
Lees de zinnetjes. Omkring het juiste
woord.
Die boom is een eik – iek – ijk.
Ik ga op ries – reis met de trijn – trien – trein.
In de wie – wei – wij staat een geit – giet.
De kip legt een ei – ij – ie.
Ik maak een kie – kei met klie – klei - klein.
De boot heeft een ziel – zeil – zlei.
Is het maart of mei – mie – eim?
Opdracht 3:
Schrijf de woordjes netjes over.
reis
trein
geit
ei
eik
wei
kei
mei
zeil
klei
www.lessenpakket.be
kip en ei – eerste leerjaar – pagina 9
Mmmm... ei
Vooraf:
Zorg voor een klassikale ‘actieve voedingsdriehoek’.
De voedingsdriehoek leert ons hoe een evenwichtige
voeding eruit ziet. Dat is niet zo vanzelfsprekend. Er
is zoveel dat je kunt kiezen om te eten, maar het is
niet allemaal even gezond. Het onderste deel van
de driehoek is heel breed, je hebt het heel veel nodig.
Gaan we hoger in de driehoek, dan heb je het ook
nodig, maar let op, niet te veel.
Doelen
•
•
•
de plaats van het ei in de actieve
voedingsdriehoek kunnen duiden;
enkele bereidingen met eieren kunnen
opnoemen (+ wat ze lusten / niet lusten);
een visueel stappenplan uitvoeren i.v.m. de
bereidingswijze van een roerei.
Voorzie eveneens een lege actieve voedingsdriehoek
Werkwijze:
Bespreek met de kinderen de actieve voedingsdriehoek aan de hand van de plaat. Focus op de plaats
van het ei in de driehoek. rechtsboven in de driehoek,
in hetzelfde vak van vlees en vis.
Bied daarna een lege voedingsdriehoek en de
verschillende ‘niveaus’ aan. Laat de kinderen de
driehoek opnieuw samenstellen. Kleur de plaats
van het ei in de actieve voedingsdriehoek.
Wijs de kinderen erop dat eieren eten gezond is. Ze
bevatten veel vitaminen en eiwit. Dit kun je doen
door volgend versje voor te dragen.
Kringgesprek:
Wie lust (geen) eieren?
Hoe worden ze bij jullie bereid (denk aan omelet,
roerei, spiegelei ...) ?
Maak met de kinderen een omelet (roerei past meer
voor het 1°lj). Werk in groepjes. Voorzie per groep
de verschillende benodigdheden en een stappenplan
voor de bereiding.
Een eitje lekker gezond,
een eitje bijna rond,
met veel vitamientjes en eiwit,
dank u, kippetje Mit!
www.lessenpakket.be
kip en ei – eerste leerjaar – pagina 10
Mmmm... ei
www.lessenpakket.be
kip en ei – eerste leerjaar – pagina 11
Mmmm... ei
VOORBEELD VAN DE ACTIEVE
VOEDINGSDRIEHOEK
www.lessenpakket.be
kip en ei – eerste leerjaar – pagina 12
Mmmm... ei
Opdracht:
Bereid met de kinderen een roerei. Werk in groepjes.
Voorzie een visuele voorstelling van:
de ingedriënten: bv. bakboter of -olie, zout, 4 (...) eieren;
een stappenplan: schaal breken en de eieren klutsen- pan op het vuur - bakboter erin eieren toevoegen - zout toevoegen - even roeren - klaar: vuur afzetten.
www.lessenpakket.be
kip en ei – eerste leerjaar – pagina 13
Wat maak je van ei?
Werkwijze:
Laat de kinderen voorbeelden geven van producten
waarin eieren verwerkt zijn;
De kinderen verbinden met een lijn het ei met de
voedingsproducten, waarin eieren verwerkt zijn.
www.lessenpakket.be
Doelen
•
•
enkele producten kunnen aangeven waar
eieren verwerkt worden;
de relatie leggen tussen een voedingsproduct
en een ei als ingrediënt.
kip en ei – eerste leerjaar – pagina 14
Kippen-rap
Werkwijze:
Leer de spreektekst aan.
• Enkele mogelijkheden:
• het ritme voor- en naklappen
• de tekst voor- en nazeggen.
• de tekst ritmisch begeleiden met (lichaams)instrumenten: tikken, stappen, ...
Doelen
•
•
de tekst ritmisch correct uitspreken;
de tekst van het lied kunnen zingen op een
gekende melodie.
Bespreek nadien met de kinderen.
Enkele richtvragen:
• Waarover gaat het lied?
• Waar zitten de kippen?
• Wat doen de kippen?
• Over welke soorten eitjes wordt er gepraat?
• Wat wordt er bedoeld met ‘allemaal zo anders’,
denk je?
• Wie vindt eitjes lekker?
• Wat eet je graag?
• …
Verwerking:
Wanneer de kinderen de spreektekst goed kennen,
begin je aan de verwerking van het lied.
Enkele suggesties hiervoor zijn:
• Kinderen geven voorbeelden van woorden uit de
tekst die kunnen uitgebeeld worden. Eventueel
reik je zelf enkele suggesties aan.
Bv. kippen, eitjes, lekker, …
• één groep zingt het lied of spreekt het ritmisch
uit, een andere groep beweegt op het ritme.
Wissel van groep;
• wisselzang en -beweging: idem als hierboven
maar in 4 groepen: groep 1 en 2 spreken en
bewegen op regel 1 en 3 zoals hierboven; groep
3 en 4 op regel 2 en 4.
Zing de tekst van het lied met begeleiding
van de cd ‘Aapjes’(Notenpaleis-Abimo)
Kip - pen in de
stal - len
leg- gen heel veel ei - tjes.
Wit - te ei - tjes! Lek - ker! Brui - ne ei - tjes! Lek- ker!
Al - le - maal zo
Het is zo
www.lessenpakket.be
an - ders, hoe moet ik ze ma - ken?
ge - zond en daar bij nog lek - ker ook!
kip en ei – eerste leerjaar – pagina 15
Kwak
Doelen
•
•
Werkwijze:
Draag het gedicht expressief voor.
Bespreek het nadien samen met de kinderen.
Enkele richtvragen:
• Wat voor dier zou Kwak zijn?
• Hoe weet je dat?
• Wat zou het nog kunnen zijn?
• Welke naam zou je het kuikentje kunnen geven?
• Waarom koos de auteur voor Kwak, denk je?
• Wat gebeurde er?
• Wat voor huisje is dat?
• Van waar komt die ‘krak’?
• Waarom wil niemand het huisje kopen?
• ‘Nu ligt het open’. Wat bedoelt de auteur met
deze zin?
Bespreek ook de illustratie die bij het gedicht hoort.
Enkele richtvragen:
• Wat gebeurt er op de tekening?
• Wie verdwijnt er uit het beeld?
• Waarom heeft de tekenaar het zo getekend?
• Bij welk deeltje van het gedicht past de tekening?
het gedicht expressief kunnen voordragen
en/of dramatiseren;
een vervolgverhaal tekenen.
Verwerking:
Herhaal het laatste vers.
Wat is kuikentje Kwak gaan doen denk je?
De kinderen tonen aan elkaar wat kuikentje Kwak
volgens hen gaat doen.
Bespreek de beeldspraak of figuurlijke betekenis
van ‘huisje’
Teken het vervolgverhaal.
Waar gaat kuikentje Kwak naartoe? Wat gaat het
daar doen?
Je kunt de kinderen individueel, per 2 of in groep
aan de tekening laten werken.
Nadien kunnen ze het vervolgverhaal voorstellen
aan de andere kinderen.
• Organiseer een waarderingsronde, wijs kinderen
op de positieve elementen en voeg verrijkende
suggesties toe.
Tip:
Werk met prenten om het gedicht aan te leren.
www.lessenpakket.be
kip en ei – eerste leerjaar – pagina 16
Kwak
Kwak
Krak!
deed kuikentje Kwak
en z’n huisje brak…
Nu ligt het open
en niemand wil het kopen.
En kuikentje Kwak?
Kuikentje Kwak,
die is gaan lopen …
www.lessenpakket.be
kip en ei – eerste leerjaar – pagina 17