Maak het verschil zichtbaar

magazine
november 2009
maandblad, verschijnt niet in januari en in augustus - jaargang 42 nr. 9
Filosoof
over diversiteit
blz. 22
Hang me
aan je raam!
blz. 28
www.okra.be www.okrasport.be
Afgiftekantoor 3200 Aarschot - Erkenningsnummer P106333 Tijdschriften - Toelating gesloten verpakking - 3200 Aarschot 1 - BC 1145
ITEM
Je groeit met
Groei jij ook
met OKRA?
Nodig je
vrienden uit!
OKRA
verwent haar nieuwe leden. Bel 02 246 44 41 of surf naar www.okra.be.
2
VOORWOORD
Omringd
Het valt me moeilijker dan anders om te schrijven. Omdat het onderwerp veertien
dagen geleden zo plots en koud op me viel. Een ziekenwagen scheurt laat en luid door
de straat. En stopt vlakbij. Ik ben er niet zo eentje dat dan meteen naar buiten holt.
Mijn buurvrouw wel. Een uur later belt ze aan. Ze vertelt een onwaarschijnlijk verhaal.
Op de derde verdieping van een klein appartementsblok is een jonge man van nauwelijks vijfendertig gestorven. De oorzaak is onduidelijk. Het zal wel iets met het hart of
de hersenen te maken hebben. “Luc, je weet wel, altijd met zijn voetbaltas op stap.”
Intussen weten we dat een hevige hersenbloeding Luc fataal werd. Op de uitvaart was
de kerk te klein. Een grote familie, vrienden en collega’s, de voetbalclub. En de buren
natuurlijk. Het verdriet van zijn ouders benam me de adem. Je voelt je zo machteloos.
Toch lijkt het alsof de vele meevoelende mensen het verlies minder kolossaal maken.
Ik was ontroerd toen de broer van Luc hun kindertijd beschreef, eenvoudig zoals het
leven van twee broertjes is. En dacht: stel dat ik vooraan in de kerk zit om een van mijn
geliefden uitgeleide te doen.
Een uitvaart heeft die zeldzaam ingetogen sfeer waarbij je je bijna lijfelijk bewust wordt
van je sterfelijkheid. Het leven is kort. En de dood kent dag noch uur. Misschien vreemd
om dan goede voornemens te maken. ‘Ik zal proberen er te zijn voor de mensen die ik
graag zie en nog veel meer van elk moment genieten.’ Wat later gaan vreemde vragen
door mijn hoofd. Waar, wanneer en hoe zou ik sterven? En dan besluit ik in stilte: goed
dat je het niet weet, goed dat je het niet kiest. Geboren worden en sterven doe je in
de grootste onzekerheid en eenzaamheid. Alleen. Zelfs al ben je omringd door mensen
voor wie jij alles betekent en die voor jou alles betekenen.
Als de dood onverwacht komt, kan niemand met warmte omringen. Misschien is dit het
zwaarst om te dragen. ‘We waren er niet. We konden niet doen wat we zo vurig wensten.’ Ouders van een verongelukt kind, de vrouw van een man die aan een hartaderbreuk overleed. Maar als dat wel kan, is het een zegen. Ook al is de stervende jong,
ook al lijkt de dood onrechtvaardig. Het verlies en het gemis worden er niet minder door
maar je kon een eind mee op weg naar de overkant. Misschien werd je ondersteund en
begeleid door de engelen van de palliatieve zorg.
Tijdens de koffietafel of maaltijd na de uitvaart gaat het omringen van de overledene
over in het omringen van wie achterblijft. ‘Ik kom elke dag langs als ik de kinderen op school ga halen.’ ‘Je komt toch supporteren hé als de ploeg speelt?’
‘Als we met OKRA gaan fietsen, kom ik je halen. Dan moet je niet alleen
vertrekken.’
Een ingetogen feest van Allerheiligen en Allerzielen gewenst, omringd
door wie je dierbaar is.
Lieve Demeester
ITEM
Te oud om een auto
te huren
14
Sommige ouderen hebben al eens de indruk
dat ze gediscrimineerd worden omwille van
hun leeftijd. De Belgische wetgeving biedt
hiertegen nochtans bescherming. Wat je kan
doen als je het gevoel hebt gediscrimineerd te
worden, legt Huib Hinnekint uit.
20
De stille rebel
Priester, kapucijn, echtgenoot, vormingswerker en echtscheidingsbemiddelaar. Het levensverhaal van Luc Hessel is allesbehalve alledaags. Wat deze geëngageerde zeventiger
bezielt en bezighoudt, vertelde hij aan OKRAmagazine.
Parels in het Meetjesland 42
Het Meetjesland herbergt enkele onbekende
maar boeiende musea. Fiets door het mooie
landschap en ontdek het jeneverhuis Van
Hoorebeke, de Huysmanshoeve en het Canada
War Museum. Alle drie meer dan de moeite!
42
inhoud
30
november 2009
OKRA-magazine
Ledenmagazine van de grootste beweging voor 55+. OKRA, trefpunt 55+: Open,
Kristelijk, Respectvol en Actief. Je ledenmagazine zit boordevol OKRA-leven, niet te
missen info, lifestyle, cultuur, ontspanning, ledenvoordelen… Vertel wat je ervan vindt
aan Chris Van Riet 02 246 44 37, chris.vanriet@okra.be.
4
OKRA november 2009
7
48
6
STANDPUNT
Waardeer inzet van ouderen
7
GEZONDHEID
Goed horen: doe de test!
10 PRIKKERTJES
12 ZINGEVING
Iedere rol betekenisvol
14 INFO
Te oud om een auto te huren
16 DE KEUZE VAN LIESBET WALCKIERS
Brief uit Frankrijk
18 VRAAG EN AANBOD
20 ANDERS OUD
De stille rebel
22 SAMEN HET LEVEN KLEUREN
Maak het verschil zichtbaar
26 RECHTSINFO
Is schenking goede oplossing?
27 IN JE PORTEMONNEE
Mijn energiefactuur, een beetje minder
graag
28 OKRA LEEFT
Hangt je affiche al voor je raam?
30 OKRA-SPORT
En wat als het regent?
31 OVER WAT TELT
Een huisdokter die droomt van India
40
37 MENU
Vegetarisch
40 GROEN
Een notenboom in je tuin
42 TENTOONSTELLING
Parels in het Meetjesland
44 BOEKEN
Onbekend en onterecht onbemind
46 GEDICHT
Futurum
47 UITJES
48 UIT
Laat je verrassen langs de Samber
51 58 WINNAARS!
52 SPEEL EN WIN
54 OKRA-LIDKAART = GELD WAARD!
In je volgende
OKRA-magazine
Op stap in Troyes.
STANDPUNT
Ouderen zijn onontbeerlijk als babysitter, mantelzorger, klusjesman of
-vrouw, hulp bij kinderen, kleinkinderen, buren en familieleden. Als
vrijwilliger zetten ze zich in bij allerlei verenigingen en sportieve en
feestelijke activiteiten. Voor al de taken die ouderen op zich nemen,
vraagt de Vlaamse Ouderenraad aandacht tijdens de ouderenweek.
Waardeer inzet
van ouderen
‘Iedere rol betekenisvol’ is het thema van de ouderenweek dit jaar. Die loopt van 16 tot 22 november
en is een initiatief van de Vlaamse Ouderenraad
waarvan ook OKRA deel uitmaakt. Met deze slogan
wil de raad duidelijk maken dat ouderen nog steeds
meerdere rollen op zich nemen in onze maatschappij. Van leesouder in de lagere school tot vrijwilliger in het ziekenhuis. Van begeleider van jonge
voetballertjes tot mantelzorger voor hun kind met
een chronische ziekte. Ouderen engageren zich
her en der en vervullen allerlei opdrachten.
Eigenaardig toch dat een campagne in het kader
van de ouderenweek nog moet aantonen dat ouderen zich maatschappelijk inzetten en daarvoor de
nodige waardering willen.
Politieke rol?
om eens te berekenen hoe groot de economische
Geen halve maatregelen
bekendmaken
waarde is van het vrijwilligerswerk van alle Vlaamse
We vroegen in ons memorandum ook om maatre-
ouderen gedurende één jaar. Wie dacht dat deze
gelen pas bekend te maken als er zekerheid is dat
inzet gehonoreerd wordt door de volwaardige rol
ze ook uitgevoerd worden. Nu worden er al te vaak
die ouderen op politiek vlak vervullen, heeft het
proefballonnetjes opgelaten die mensen aan het
verkeerd voor. Eén op de drie kiezers is gepen-
schrikken brengen waarna het ballonnetje door-
sioneerd. Dan zou je ook mogen verwachten
prikt en de maatregel afgevoerd wordt. Wij vra-
dat gepensioneerden een derde van de lijsten
gen dat aan deze praktijk een einde wordt
invullen. En dat de plaats die zij krijgen garant
gemaakt en maatregelen pas bekend worden
staat voor een evenredig aantal ouderen dat verko-
gemaakt als er een politiek akkoord is dat
zen wordt en een mandaat kan opnemen. Maar wat
voor iedereen klaar en duidelijk is.
Het zou interessant zijn voor een student economie
blijkt? Na de Vlaamse verkiezingen zetelen slechts
vier 60-plussers in het Vlaams Parlement. Ieder rol
Bij het schrijven van dit standpunt kenden we
is betekenisvol behalve de politieke.
enkel de inhoud van de proefballonnetjes over de
begroting. Bij het verschijnen van dit nummer
Het wordt hoog tijd dat de samenleving zich
weten we wellicht meer. We hopen dat de regering
bezint over de rol en de waardering die ze aan
de moed had om geen bijkomende lasten op te leg-
ouderen willen geven. Ouderen willen volwaar-
gen aan iedereen die leeft van een vervangingsin-
dig opgenomen worden in de samenleving en vol-
komen, die chronisch ziek of werkloos is of die een
ledig betrokken worden bij de opbouw ervan. Deze
klein bedragje gespaard heeft.
eis staat met evenveel woorden in het recente
memorandum van OKRA.
Jan Vandecasteele
Algemeen secretaris
6
OKRA november 2009
GEZONDHEID
Goed horen:
doe de test!
Een wereld zonder lawaai! Dat sprookje kan je enkel nog beleven aan
de Noordpool of midden in de woestijn. Soms is lawaai ook genieten:
een wervelende storm, ruisende golven, je favoriete muziek.
Je gaat veiliger door het leven
slechthorenden sterk toegeno-
andere factoren zoals drugs of
als je goed hoort. Een daveren-
men door langdurige blootstel-
alcohol, worden de gevolgen nog
de vrachtwagen, een spurtende
ling aan lawaai. Soms is de
versterkt.
mountainbiker of een tractor kan
schade, ook bij jonge mensen,
bovendien de kans op arbeids-
je moeilijk ontwijken wanneer je
niet meer te herstellen.
en verkeersongevallen.
het obstakel achter jou niet
Hoe schadelijk lawaai is, hangt
hoort aankomen. Gehoorverlies
af van de duur tijdens dewelke je
Knallers
vermindert ook je sociale con-
aan het lawaai bent blootge-
Volgens de Belgische wetgeving
tacten. Niet kunnen deelnemen
steld, de geluidssterkte uitge-
zijn werknemers vanaf 85 deci-
aan een gesprek werkt een-
drukt in decibel, je persoonlijke
bel verplicht zich te beschermen
zaamheid en isolement in de
gevoeligheid voor lawaai en de
en moet de werkgever een pre-
hand.
frequentie van het geluid. Vooral
ventieprogramma opstellen.
Goed horen is daarom belang-
doffe tonen (lage frequenties)
Vanaf langdurige blootstelling
rijk. Maar met het ouder worden
zijn heel schadelijk.
aan geluid van 75 decibel loop je
Lawaai
verhoogt
echter al risico op gehoorscha-
gaat het gehoor achteruit. Vanaf
je dertigste vang je hoge tonen
Een te lange blootstelling aan
de. In cafés, op fuiven en in
geleidelijk minder goed op. Net
lawaai kan leiden tot oorpijn,
dancings mag het geluidsniveau
die tonen zijn belangrijk om
oorsuizingen (tinnitus), slecht-
niet hoger zijn dan 90 decibel. In
goed te verstaan wat er wordt
horendheid of overgevoeligheid
de praktijk is er weinig controle.
gezegd. Wist je echter dat we de
voor geluid. Tal van andere
Bij ondraaglijk lawaai tussen
grootste gehoorschade zelf toe-
gezondheidsrisico’s hebben een
zonsondergang en -opgang kan
brengen? Slechthorendheid kan
rechtstreekse link met lawaai,
je de politie bellen. De wet pre-
aangeboren zijn of veroorzaakt
denk maar aan verhoogde hart-
worden door bepaalde genees-
slag, slaapmoeilijkheden, ver-
middelen. De voornaamste oor-
hoogde bloeddruk en verhoogd
zaken zijn echter het natuurlijke
ademhalingsritme,
verouderingsproces en een lang-
voedselvertering, verminderde
durige blootstelling aan lawaai.
aandacht en concentratieproble-
De laatste jaren is het aantal
men. Combineer je lawaai met
verstoorde
Een sirene en
vuurwerk knallen met
170 decibel letterlijk je
oren aan stukken.
7
GEZONDHEID
ciseert echter niet wat ‘ondraag-
discotheek, allebei goed voor
gemaakte oordopjes die je oor
lijk lawaai’ is.
140 decibel? Een sirene en vuur-
perfect afsluiten. Je kan ze laten
De blootstellingstijd zonder risi-
werk knallen met 170 decibel
maken
co aan 75 decibel (een elektrisch
letterlijk je oren aan stukken.
Oorkappen zijn verstelbaar en
scheerapparaat, een haardro-
bij
hebben
een
brede
audicien.
afdichtringen
ger, stadslawaai) bedraagt acht
Beschermen
uur. De blootstellingstijd zonder
Met gehoorbeschermers kan je
inkapselen en dus beter bescher-
risico aan 99 decibel (popcon-
het geluid dempen en zo de
men dan oordopjes. Meestal
cert, iPod) bedraagt één minuut
schade beperken. Er bestaan
dempen ze alle geluidsfrequen-
en twaalf seconden. Een gras-
verschillende mogelijkheden om
ties evenveel.
maaier of kettingzaag zorgt met
je
105 decibel bijgevolg al snel
Wegwerpoordopjes passen zich
Beperk de schade
voor gehoorschade. Wat te den-
aan aan de vorm van je gehoor-
■ Zorg ervoor dat er in huis niet
ken
op
gang. Je kan ook otoplastieken
meer apparaten tegelijk aan
een
aanschaffen. Dat zijn op maat
staan dan nodig.
het
van
een
hoogste
autoradio
volume
of
oren
te
zodat ze je oren perfect kunnen
beschermen.
Hoe goed hoor jij? Doe de test!
Beantwoord volgende vragen.
Bereken jouw punten en lees onderaan het resultaat.
■ Hoor je het tikken van de klok?
❏ ja = 0
❏ nee = 2
■ Slaap je af en toe door de wekker?
❏ ja = 4
❏ nee = 0
■ Heb je moeite met telefoneren?
❏ ja = 4
❏ nee = 0
❏ soms = 3
■ Vinden je huisgenoten dat je de radio of tv te hard zet?
❏ ja = 6
❏ nee = 0
❏ soms = 3
■ Hoor je het zingen van de vogels?
❏ ja = 0
❏ nee = 2
❏ soms = 1
■ Merk je een naderende auto soms pas op het laatste moment op?
❏ ja = 4
❏ nee = 0
■ Vind je het moeilijk een gesprek met meerdere personen
❏ ja = 6
❏ nee = 0
❏ soms = 3
■ Hoor je goed in een zaal of tijdens een vergadering?
❏ ja = 0
❏ nee = 6
❏ soms = 3
■ Kan je gefluister op een afstand van circa twee meter verstaan?
❏ ja = 0
❏ nee = 3
■ Hoor je tijdens een concert violen en fluiten even goed als
❏ ja = 0
❏ nee = 3
■ Hoor je de deurbel altijd?
❏ ja = 0
❏ nee = 4
■ Heb je het gevoel dat de meeste mensen onduidelijk praten?
❏ ja = 6
❏ nee = 0
te volgen?
andere instrumenten?
❏ soms = 3
Totaal
Bereken je resultaat
0 punten: Je gehoor is uitstekend.
1-6 punten: Je gehoor is niet meer honderd procent maar je ondervindt nauwelijks hinder.
7-17 punten: Je gehoor is duidelijk verminderd. Misschien heb je nog weinig
last maar je huisarts raadplegen kan geen kwaad.
18-36 punten: Je hebt behoorlijk gehoorverlies. Raadpleeg een deskundige.
37 punten of meer: Je gehoor is slecht. Zonder hoortoestel versta je anderen wellicht niet. Laat je helpen bij het kiezen van een hoortoestel.
Bron: Nationale Vereniging
voor Slechthorenden in Nederland (http://www.nvvs.nl/)
8
OKRA november 2009
BETTER LEVEN
■ Zet het volume van radio en tv niet te luid. Zo
wordt
dit
ook
een
gewoonte
voor
PUBLIREPORTAGE
Maken uw gewrichten u het
leven zuur? Doe wat!
je
(klein)kinderen.
■ Gebruik in je auto liever de handsfreekit voor je
Met het stijgen der jaren
slijten de gewrichten. De
dagelijkse handelingen
zijn niet altijd zo gemakkelijk. Er bestaat tegenwoordig milde methodes
om uw gewrichten op
natuurlijke wijze soepel
te houden.
gsm in plaats van oortjes. Zo belast je je trommelvliezen minder.
■ Werk je met lawaaierige machines, zorg dan voor
voldoende oorbescherming.
■ Ga op feestjes of concerten nooit in de buurt van
luidsprekers zitten.
■ Pas op met vuurwerk.
■ Bescherm je oren met oordopjes als je langere
tijd in een lawaaierige omgeving verblijft.
■ Gun je oren minstens 24 uur rust nadat je langere tijd in een lawaaierige omgeving was.
■ Raadpleeg een neus-, keel- en oorarts bij een
gevoel van gedempt geluid, oorsuizingen of fluittonen die langer dan 24 uur aanhouden.
Hulpmiddelen
Als je signalen van slechthorendheid herkent, kan
je het best zo snel mogelijk je gehoor laten testen.
Daarvoor kan je terecht bij een neus-, keel- en
oorarts of bij een audioloog in een erkend hoorcentrum. Naargelang de diagnose zal de arts een
behandeling opstarten. Een beperkt aantal patiënten is gebaat bij medicatie of een chirurgische
ingreep. Anders pogen de arts of de audioloog met
een hoorapparaat het contact met de omgeving te
verbeteren. Sommige toestellen versterken de
hoge tonen, andere de lage en weer andere de
middentonen. Ze verschillen ook in de hoeveelheid
versterking die ze bieden. Bovendien zijn er verschillende modellen: toestellen die achter of in het
oor gedragen worden. Hoewel er al heel ingenieuze
apparaten op de markt zijn, kan geen enkel hoorapparaat je gehoor honderd procent herstellen en
je opnieuw laten horen zoals vroeger.
Tekst Chris Van Riet
Info
Meer info vind je in de CM-folder Goed
gehoor(d)? Die is gratis te verkrijgen
bij de dienst Gezondheidspromotie
van het CM-ziekenfonds. Je kan hem
ook
bestellen
of
downloaden
via
www.bewustgezond.be (Publicaties).
Kies de milde weg
Het is bekend dat de bevolking van de Noord-Europese
landen veel minder last hebben van zwakke gewrichten
dan de rest van Europa. Hun geheim: een voeding gebaseerd op de consumptie van vette vis zoals haring, zalm en
sardientjes, rijk aan bestanddelen die zeer goed zijn voor
het kraakbeen. Het is tegenwoordig mogelijk van al heilzame werking te profiteren zonder uw voedingspatroon te
veranderen.
Met Phytalgic voelt u zich in 3 weken beter!
Het researchcentrum van Phythea heeft dat goed begrepen en Phytalgic is daarvan het resultaat! Dit natuurlijke
geconcentreerde supplement in capsules met wilde visolie gecombineerd met zink en brandnetel voor groter gewrichtscomfort. Om op natuurlijke wijze het comfort van
uw gewrichten te behouden wordt een dosis van 3 capsules per dag aanbevolen. De eerste resultaten zijn over het
algemeen al na 3 weken gebruik merkbaar. Vanwege de
perfecte verdraagbaarheid kunt u Phytalgic het gehele jaar
door continu worden gebruikt.
Onze mening: een uitstekend
product dat de beloften waar
maakt: gewrichten die geleidelijk aan soepeler worden, blijvende verlichting, een levenscomfort hervonden in slechts enkele
weken tijd!
Phytalgic van Phythea
Te koop bij uw apotheek
CNK: 2399-202
en NUT/PL-code: 968/1
Ongeveer 16,80€ per doos
Aanbod
Phytalgic
2 dozen gekocht = de 3de gratis
van Phythea!
Om een gratis doos te ontvangen stuurt u vóór
31/12/09 het origineel van de kassabon, de 2 barcodes CNK uit de verpakking van het product en uw adresgegevens naar:
Aanbod Phytalgic - c/o PromoControl - P.B. 3582 - 1414 Waterloo
Aanbod beperkt tot 2 zendingen per persoon - Aankoop en zending van bewijs van aankoop tussen 15/08/09 en 31/12/09.
PRIKKERTJES
Prikkertjes
1
Laat je vaccineren!
Door alle heisa rond de Mexicaanse griep wordt
soms vergeten dat de gewone seizoensgriep ook
niet zonder gevaar is. Het is een erg besmettelijke
ziekte met koorts, koude rillingen, hoofd- en spierpijn, een rauwe keel en een
droge
hoest
als
symptomen.
Soms kan de griep ernstige verwikkelingen veroorzaken die in
bepaalde gevallen zelfs dodelijk
kunnen zijn. Gelukkig kan een
vaccin je beschermen tegen deze
griep.
Ook
dit
jaar
krijgen
65-plussers en mensen met een
chronische ziekte de raad zich te
vaccineren. Je laat je het best
inenten in de maand november.
Zolang de griep niet is doorgebroken, blijft vaccinatie nuttig.
50-plussers en mensen uit de risicogroep krijgen
trouwens veertig procent van het vaccin terugbetaald. Vraag aan je arts een voorschrift met de
vermelding ‘derdebetalersregeling’. Op vertoon van
je SIS-kaart verrekent de apotheker de tegemoetkoming meteen.
Meer info vind je in de CM-folder Griep, meer
dan een verkoudheid. Die is gratis te verkrijgen bij de dienst Gezondheidspromotie van
het CM-ziekenfonds. Je kan hem ook bestellen
of downloaden via www.bewustgezond.be
(Publicaties).
2
Rookvrije kleinkinderen
In 65 procent van de gezinnen waar wordt
gerookt, rookt een ouder in het bijzijn van de kinderen. Dat betekent dat in Vlaanderen maar liefst
115 000 kinderen thuis dagelijks in de sigarettenrook zitten. De Vlaamse Liga tegen Kanker (VLK)
vindt dat dit niet kan en bindt de strijd aan. De
vereniging roept opa’s en oma’s op hun rokende
kinderen op een ludieke wijze op andere gedachten
te brengen. Op www.seniorennet.be kan je leuke
cartoons personaliseren met eigen foto’s en doorsturen naar je kinderen. Zo steun je het ‘Front voor
Rookvrije Kleinkinderen’.
Meer info op www.seniorennet.be/ecards.
10
OKRA november 2009
Vrij blijven bewegen
A.Vogel Alchemilla + Glucosamine
• Voor behoud van soepele gewrichten en veerkracht
• Opbouw van kraakbeen
• Dagdosering van 1500 mg plantaardige glucosamine
Meer weten? Bel de A.Vogel infolijn op 011 31 51 72, stuur een e-mail naar avogel@biohorma.be
of surf naar www.avogel.be. Schrijf u in voor de gratis maandelijkse nieuwsbrief, boordevol tips en
interessante weetjes om goed voor uzelf te zorgen.
§ 2090407
Verkrijgbaar bij uw apotheker.
OKRA-ZINGEVING
Iedere rol
betekenisvol
Heel wat 60-plussers nemen
zorgtaken op zich.
Heel wat ouderen zetten zich in als vrijwilliger, als grootouder, als mantelzorger, als lid
van een ouderenvereniging. Hun bijdrage is onbetaalbaar. Tijdens de ouderenweek die
loopt van 16 tot 22 november wil de Vlaamse Ouderenraad aantonen dat ouderen nog
veel in hun mars hebben en daarvoor waardering verdienen.
De levensverwachting van Vla-
bovendien de ouderen als con-
aandeel dat ouderen in deze
mingen stijgt jaar na jaar. In
sument niet onderschatten.
zorg op zich nemen, mag niet
combinatie met een daling van
Zorgen
voor een snelle veroudering van
Ouderen dragen als mantelzor-
Werken
de bevolking. Vaak wordt deze
gers heel wat bij tot de samen-
Nog een gevolg van de vergrij-
vergrijzing als een probleem
leving. Zo hielp bijna vier op de
zing, is de grote uitstroom van
bestempeld: het prijskaartje van
tien Vlaamse 50-plussers het
oudere
de pensioenen zal steeds groter
afgelopen jaar een familielid,
arbeidsmarkt. Omdat er minder
worden.
vergrijzing
buur of vriend. Ze boden huis-
jongeren aan het werk gaan, zal
biedt ook kansen. Ouderen heb-
houdelijke hulp, hielpen bij de
er een krapte op de arbeids-
ben een groot potentieel aan
verzorging of staken een handje
markt ontstaan. Een manier om
ervaring en kennis. Als die opti-
toe bij de administratie. Meer
dat tekort op te lossen, is gebruik
maal worden ingezet, kunnen ze
dan een op de vijf bood dagelijks
maken van mensen die nu niet
de toenemende ‘lasten’ opvan-
hulp, nog eens veertig procent
aan de slag zijn zoals oudere
gen. Bovendien zorgt de vergrij-
deed dat wekelijks. Veel mantel-
werknemers. Om de werkzaam-
zing voor economische kansen,
zorgers combineren verschillen-
heid bij 50-plussers te verho-
bijvoorbeeld op het vlak van
de zorgtaken. Ze zorgen voor
gen, moeten meer oudere werk-
tewerkstelling. En we mogen
hun zieke partner, de eenzame
zoekenden aangeworven wor-
buurvrouw en hun ouders, staan
den. In Vlaanderen is slechts
hun kinderen bij en springen in
34,3 procent van de 55-plussers
om te babysitten op de kleinkin-
aan het werk tegenover het
deren. Met de vergrijzing van de
Europese
bevolking zal de vraag om infor-
44,7
mele zorg enkel toenemen. Het
oudere werknemers en in hun
Maar
de
Ouderen hebben een
groot potentieel aan
ervaring en kennis.
12
OKRA november 2009
worden verwaarloosd.
het geboortecijfer, zorgt dat
werknemers
van
gemiddelde
procent.
Investeren
de
van
in
opleiding is dus nodig. Dit rendeert trouwens.
Een werkgever heeft meer kans dat een 50plusser vijf jaar later nog bij het bedrijf werkt
dan een 25-jarige. Ouderen zijn trouwer aan
Yvette, 60
het bedrijf.
7.00 uur:
Ouderen zijn ook vaak aan de slag als vrijwil-
Milan kijken me met slaapoogjes aan. Nog even
liger. Zeker de groep tussen zestig en zeventig is zeer actief in het vrijwilligerswerk.
wassen en een boterhammetje eten.
8.10 uur:
23 procent van deze groep geeft aan zich de
afgelopen maand belangeloos te hebben
10.10 uur:
haar morgen naar het ziekenhuis wil brengen.
11.40 uur:
zouden willen inzetten als vrijwilliger maar
Ik pik de kinderen terug op aan de schoolpoort.
Hun oogjes glinsteren als ik hen vertel dat we van-
het nog niet doen. Ouderen zijn vooral actief
middag frietjes eten.
13.30 uur:
politiek. Voor vele organisaties is de inzet van
Suzanne komt me oppikken om samen te gaan
linedansen. Vandaag start onze vereniging met een
ouderen van onschatbare waarde.
nieuwe cursus.
16.45 uur:
Consumeren
Maria, onze buurvrouw van 72 komt langs. Terwijl
we samen een kopje koffie drinken, vraagt ze of ik
tachtig is dit nog 14 procent. Onderzoek
in de erfgoedsector, de sport, de zorg en de
Met Milan achterop en Lize naast me, fietsen we
naar school.
ingezet. Bij de groep tussen zeventig en
stelde ook vast dat evenveel ouderen zich
Mijn dochter en kleinkinderen arriveren. Lize en
Terug thuis. Dat uurtje sporten heeft me goed
gedaan en is zeker voor herhaling vatbaar.
Ouderen spelen ook een belangrijke rol als
20.45 uur:
Een uur aan de telefoon gehangen met mijn oudste
consument. Ze vormen een interessante en
dochter. Ze was helemaal van slag omdat haar oud-
actieve groep van consumenten die steeds in
ste zoon voor de derde keer op rij niet geslaagd is.
aantal toeneemt. Marketeers beschouwen
oudere consumenten vaak als trouwe klan-
Anna, 62
ten. Dat blijkt niet te kloppen. Gepensio-
10.00 uur:
neerden hebben namelijk de tijd om producten en prijzen te vergelijken. Ze kunnen net
Ik sorteer de boeken in de bibliotheek en help een
meisje dat de laatste dvd met Johnny Depp zoekt.
12.15 uur:
Op zaterdag ga ik telkens eten bij mijn moeder.
zo goed trendsetters zijn en belangstelling
Volgende week wordt ze 85. We zijn volop bezig
tonen voor nieuwe producten en technolo-
met de voorbereiding van het verjaardagsfeest.
gieën. Ouderen zijn kritisch en kwaliteitsbe-
14.45 uur:
wust en hechten veel belang aan een goede
dienstverlening. Aangezien er de volgende
bril bij mij vergeten.
16.30 uur:
jaren steeds meer ouderen zullen zijn, zal de
vraag naar bepaalde vormen van dienstver-
Ik spring even binnen bij mijn dochter. Ze was haar
Ik help mijn buurvrouw van 82 met haar administratie.
19.50 uur:
Juist op tijd in het cultureel centrum. Gelukkig heeft
lening en specifieke producten toenemen.
Isabel een plaatsje voor mij gereserveerd zodat ik
Bovendien is de nieuwe generatie gepensio-
de toneelvoorstelling van dichtbij kan volgen.
neerden kapitaalkrachtiger dan de vorige. Dit
biedt marketeers en productontwikkelaars
heel wat nieuwe kansen.
Foto Cois Van Roosendael
Alle informatie over de ouderenweek
vind je in de brochure ‘Iedere rol
betekenisvol’. Surf naar
www.vlaamse-ouderenraad.be
of vraag de brochure aan via
02 209 34 55.
13
INFO
Het gratis busvervoer voor 65-plussers is een
voorbeeld van positieve discriminatie.
Te oud om een auto te huren
Misschien heb je wel eens de indruk dat je gediscrimineerd wordt om je
leeftijd. Maar is dat ook zo? En wat kan je er dan aan doen? Huib
Hinnekint, deskundige bij het Ouderen Overleg Komitee (OOK) licht toe.
Wat is
huren, ongeacht je gezondheid.
De huidige wet over discrimina-
leeftijdsdiscriminatie?
Ook bij ons werd gediscussieerd
tie dateert van 10 mei 2007.”
Huib Hinnekint: “Vele mensen
over een maximumleeftijd voor
voelen zich wel eens gediscrimi-
het rijden met de auto. Gelukkig
Welke vormen van discrimi-
neerd. Bijvoorbeeld als ze ouder
had het gezonde verstand het
natie zijn er?
worden en meer moeten betalen
laatste woord. Een tijdje geleden
Huib Hinnekint: “Ruim gezien,
voor hun hospitalisatieverzeke-
werd ook beslist dat je vanaf een
zijn er drie soorten discrimina-
ring. Ze voelen zich ongelijk
bepaalde leeftijd geen lid meer
tie. In de eerste plaats kan er
behandeld maar daarom worden
mocht zijn van een kerkfabriek.
sprake zijn van directe discri-
ze nog niet gediscrimineerd in
Daartegen hebben verschillende
minatie: een ongelijke behan-
de wettelijke zin. Meestal heeft
organisaties flink geprotesteerd.
deling op grond van leeftijd.
leeftijdsdiscriminatie te maken
OKRA stapte hierover naar de
Een tweede vorm is indirecte
met de arbeidsmarkt. Als vijftig-
rechtbank en kreeg uiteindelijk
discriminatie. Dan is een ogen-
plussers niet meer in aanmer-
gelijk.
schijnlijk
king komen voor een job die hen
België heeft al sinds 2003 een
aanleiding tot een ongelijke
op het lijf geschreven is. Maar
brede wetgeving rond discrimi-
behandeling.
ook zestigplussers kunnen gedis-
natie. Leeftijdsdiscriminatie is
bibliotheek
crimineerd worden enkel omwille
daarin
Nadat
enkel toegankelijk is met trap-
van hun leeftijd. Zo waren er
Europa hierover enkele beslis-
pen, geeft aanleiding tot discri-
landen in Europa waar je als zes-
singen nam, stuurde de Belgische
minatie.
tigplusser
overheid haar wetgeving bij.
handicap en ouderen die slecht
geen
auto
mocht
opgenomen.
neutrale
Een
die
bepaling
openbare
bijvoorbeeld
Personen
met
een
te been zijn, raken er immers
Mensen moeten weten dat
leeftijdsdiscriminatie strafbaar is.
14
OKRA november 2009
niet in. Intimidatie is een derde
vorm
Daarvan
van
is
discriminatie.
sprake
als
OKRA eist!
ongewenst gedrag tot doel of
Maar dat is niet vanzelfspre-
gevolg heeft dat de menselijke
kend. Je hebt ook andere moge-
waarde wordt aangetast en er
lijkheden. Zo kan je je richten
een vijandige, vernederende of
tot het Centrum voor gelijkheid
kwetsbare sfeer wordt gescha-
van kansen en voor racismebe-
pen.”
strijding. Zij zullen je klacht
rond leeftijdsdiscriminatie op
onderzoeken en indien nodig
papier. Naar aanleiding van de
En positieve discriminatie?
bemiddelen. Volstaat dit niet,
Huib
“Ongelijke
kunnen zij samen met jou een
Vlaamse en Europese
behandeling kan natuurlijk wel
juridische procedure opstarten.
als het om specifieke maatrege-
Je hoeft je echter niet recht-
van dit jaar overhandigd aan de
len gaat die een nadeel compen-
streeks
beleidsvoerders.
seren. Denk maar aan het gratis
Centrum. In verschillende regio’s
busvervoer
zijn regionale meldpunten waar
Hinnekint:
voor
65-plussers.
te
wenden
tot
het
Dat komt tegemoet aan de gerin-
je terecht kan.
ge
Maar het kan nog eenvoudiger:
mobiliteit
Natuurlijk
van
moeten
ouderen.
er
enkele
je kan met je klacht naar OKRA
voorwaarden vervuld zijn wil
stappen. OKRA zal bemiddelen
positieve discriminatie een goede
en indien nodig zal ze juridische
zaak zijn. Zo moet de maatregel
stappen ondernemen.”
een legitiem doel dienen en moe-
Hoeveel klachten zijn er over
ten de middelen nodig om de
leeftijdsdiscriminatie?
maatregel uit te voeren, passend
Huib Hinnekint: “Dat valt mee,
en noodzakelijk zijn. Ouderen uit
al worden die niet allemaal gere-
hun isolement halen, is bijvoor-
gistreerd. Zes procent van de
beeld een legitiem doel.”
klachten die het Centrum voor
gelijkheid van kansen en voor
Wat kan je doen als je wordt
racismebestrijding
geconfronteerd
handelt over leeftijdsdiscrimina-
leef-
ontvangt,
tijdsdiscriminatie?
tie. Maar daarvan heeft zestig
Huib Hinnekint: “De grootste
procent
kracht van de wetgeving is het
arbeidsmarkt. De andere klach-
feit dat ze er is. Ze werkt pre-
ten hebben betrekking op het
ventief en draagt bij tot de
bankwezen, vrijetijdsbesteding,
bewustwording. Mensen moeten
mobiliteit en huisvesting. Slechts
weten dat leeftijdsdiscriminatie
enkele gevallen worden voor de
strafbaar is.
rechtbank
Als je het gevoel hebt dat je
lossen de klachten vanzelf op als
wordt gediscrimineerd omwille
een organisatie bemiddelt. Extra
van je leeftijd, kan je klacht
informatie en advies geven, kun-
neerleggen bij de rechtbank.
nen ongenoegen oplossen.”
te
maken
gebracht.
verkiezingen werden die in juni
■ OKRA verzet zich tegen elke vorm van
onterechte discriminatie op basis van
leeftijd en pleit voor de oprichting van
een instantie die informatie verzamelt
en verspreidt op het vlak van leeftijdsdiscriminatie.
■ Er moet een grondig onderzoek gebeuren
gerechtvaardigd zijn, moet hij
met
OKRA zette een aantal eisen
met
de
naar het belang van leeftijdsgrenzen op het
terrein
van
arbeid
en
tewerkstelling,
gezondheidszorg en vrijetijdsbesteding.
■ OKRA eist dat de expliciete leeftijdsdiscriminatie
ingeschreven
in
het
Vlaams
Agentschap voor Personen met een
Handicap geleidelijk afgebouwd wordt.
Vandaag hanteert het Agentschap een leeftijdsgrens van 65 jaar.
■ OKRA eist dat ook ouderen opleidingen
moeten kunnen volgen. Dit moet voor hen
financieel aantrekkelijk en betaalbaar zijn.
De
overheid
moet
hiervoor
voldoende
mogelijkheden creëren zoals ze dit ook doet
voor wie nog werkt.
Meestal
Tekst Nele Joostens
Heb je een klacht rond leeftijdsdiscriminatie? Dan kan je
je wenden tot OKRA of het Centrum voor gelijkheid van
kansen en voor racismebestrijding, Koningsstraat 138,
1000 Brussel, 02 212 30 00, www.diversiteit.be. Op deze
site vind je ook de regionale meldpunten.
15
DE KEUZE VAN LIESBET WALCKIERS
Brief uit Frankrijk
Je kan je bij onze zuiderburen geen familiemaaltijd indenken die - zo
tegen het uur van de koffie - niet uitdraait op een hoogoplopende
discussie over politiek. Fransen komen graag uit voor hun politieke
opvatting. Ze vertellen gretig voor wie ze gestemd hebben.
Politiek zit de Fransen in het bloed. Uren discussieren over essentiële vragen zoals de verhouding
tussen individu en staat, arbeid en kapitaal, de rol
van Frankrijk in de wereld of - nog niet zo lang het voortbestaan van ons milieu, ze kunnen er niet
genoeg van krijgen. Een prachtvoorbeeld kon je
meemaken in 2005, in de aanloop naar het referendum over het voorstel van Europese grondwet.
Elke Fransman had een tekst van het voorstel in
zijn bus gekregen. Je kon - zeker als Belg - bij niemand op het aperitief komen zonder te worden
gevraagd naar je mening: moest het ja of neen
worden? Het werd neen. En elke kiezer had niet
nagelaten zijn stem vooraf vurig te argumenteren.
Een hemelsbreed verschil met het totale gebrek
aan interesse voor het onderwerp in ons land.
Niemand heeft ons daar trouwens onze mening
over gevraagd.
Sarkozy populair?
Zo was het, tot voor kort. De jongste tijd lijkt het wel
of de inhoudelijke discussies niemand nog bezighouden. Rechts van het politieke veld is volledig ingenomen door president Nicolas Sarkozy. Hij is er met
zijn stoere beloften over de aanpak van criminaliteit
zelfs in geslaagd een goed deel van het uiterstrechtse publiek in te palmen. Maar na ruim een jaar
aan het bewind hebben zelfs zijn meest overtuigde
bewonderaars zijn verkiezingsretoriek ontmaskerd.
Hij zou de bezem halen door een verouderd land,
waar de staatsstructuren elke vernieuwing verlamden, zo klonk het. En hij zou de werkloosheid drastisch aanpakken. Maar van zijn grote messianistische aankondigingen is weinig heel gebleven.
Toegegeven, hij heeft het niet makkelijk. Ook hij had
de wereldwijde financiële en economische crisis niet
voelen aankomen en kan alleen maar de brokken
lijmen. En dat hij hoogstpersoonlijk zowat elke rege-
Van de grote
messianistische
aankondigingen van
Nicolas Sarkozy is
weinig heel gebleven.
ringsbeslissing op zijn conto schrijft, is hem uiteindelijk zuur opgebroken. Zijn populariteit is op korte
tijd veel dieper gezakt dan die van zijn eerste minister, François Fillon, die in zijn schaduw weggedoken
zit. Wat wel de dagelijkse media voedt, zijn de anekdotes over zijn privéleven. Dat gaat van zijn achtereenvolgende huwelijken eerst met Cecilia, daarna
met fotomodel en zangeres Carla Bruni, tot zijn trucjes om wat groter te lijken. Wanneer hij een bedrijf
bezoekt mogen alleen de werknemers mee op de
foto die kleiner zijn dan hij.
En links?
Gouden tijden voor de oppositie, zo zou je denken.
Niet dus. De socialistische partij, ooit de eerste
16
OKRA november 2009
politieke formatie van het land, ligt aan diggelen.
zijn uitgedraaid op een flop. En uiterst-links is het
Het begon allemaal in de aanloop naar de jongste
landschap al even verdeeld als binnen de Parti
presidentsverkiezingen. Tegen het partijapparaat
Socialiste. Het overblijfsel van wat ooit de machtige
in stuwde een enthousiaste socialistische basis
communistische partij was, heeft een front gevormd
Ségolène Royal naar de kandidatuur voor het
met een groep socialistische dissidenten. Maar de
hoogste ambt. Ze werd gezien als een verfrissend,
meest
moderner, minder ideologisch alternatief voor de
trotskistische postbode Olivier Besancenot, weigert
traditionele kopstukken van de partij. De ‘olifan-
zich bij dat front aan te sluiten. Ook daar is de ver-
ten’, zoals ze smalend worden genoemd. Maar haar
snippering troef. Net op het ogenblik dat de inter-
populistisch socialisme moest het afleggen tegen
nationale economische toestand het bewijs levert
het nog heel wat populistischer neoliberalisme van
dat ze met hun kritiek op het kapitalisme al die tijd
Sarkozy. Onmiddellijk daarna barstte de oorlog los
niet zo ver van de waarheid hebben gezeten.
binnen haar partij. Er zijn daar nu al meer dan een
succesvolle
uiterst-linkse
figuur,
de
half dozijn kandidaten voor het presidentschap, die
Groen dan maar?
elkaar het licht in de ogen niet gunnen. Het gaat al
De enige groepering waar op de avond van de
lang niet meer over politiek of goed bestuur. Het
Europese verkiezingen gelukkige gezichten te zien
zijn persoonlijke vetes die openlijk in de media
waren, was Europe-Ecologie. Het groene boeg-
worden uitgevochten. De conservatieve regerings-
beeld Daniel Cohn-Bendit (‘rode danny’ in ’68) is er
partij mag zich in de handen wrijven. In een poging
in geslaagd uiteenlopende groenen en andersglo-
om de rangen te sluiten hebben de socialisten nu
balisten, zoals de bekende boerenleider José Bové,
beslist dat er - op zijn Amerikaans - voorverkiezin-
achter een gezamenlijk programma te scharen.
gen zullen komen. De winnaar of winnares moet
Met succes, want met hun uitslag staken ze de
zich dan volledig kunnen concentreren op de echte
socialisten ei zo na naar de kroon. Een hele pres-
rivaal en niet op het interne gekissebis. De vraag
tatie, als je weet dat Cohn-Bendit ten tijde van het
is wel of het dan niet nog meer zal gaan over per-
referendum zich had uitgesproken voor Europa,
sonenkwesties in plaats van over ideeën.
terwijl Bové tegen had gestemd. Bijna als enigen
voerden ze een campagne die ging over ideeën. Uit
Is uiterst-links een alternatief?
Het veld ligt dus open voor de talrijke ontgoochelde
hun puike resultaat mag blijken dat de Fransen de
personenruzies stilaan beu zijn.
socialistische kiezers. Maar bij de afgelopen
Binnenkort mag politiek misschien weer over
Europese verkiezingen zijn die er niet in geslaagd
inhoud gaan. Nu nog de hoofdrolspelers van de
zich eensgezind achter één alternatief te scharen.
Franse politiek daarvan overtuigen.
De pogingen van de centrist François Bayrou om
zowel rechts als links stemmen binnen te halen,
Tekst Liesbet Walckiers
17
VRAAG EN AANBOD
Vraag en aanbod
Je zoekt wat of hebt iets aan te bieden? Commerciële aanbiedingen nemen we niet op.
Je zoekertje komt ook op www.okra.be. Stuur je vraag naar OKRA-magazine, Vraag en
aanbod, PB 40, 1031 Brussel of naar joke.callens@okra.be. Vermeld het liefst je
telefoonnummer. Dank in naam van de lezers aan wie reageert.
■ Speelkaarten
Ik verzamel speelkaarten, zowel
van 32 als van 52 kaarten, liefst
met joker. Ruilen is mogelijk.
Marc Vanderplasschen,
Klijtstraat 19,
8570 Ingooigem, 056 77 81 84
■ Postzegels
Ik zoek iemand die graag met
postzegels werkt en mij wil helpen
bij het sorteren en verzamelen.
Mia Luyten,
De Wilders 39 b23,
2382 Poppel, 014 41 35 58,
0497 06 01 90
■ Jules De Meyer
Ik bezit een soldatenkoffertje,
afmeting 28 cm hoog, 70 cm lang
en 30 cm breed, vervaardigd in
gewoon hout en zwart geschilderd. Op het deksel staat de naam
De Meyer Jules, Dendermonde, 1
Regiment de Ligne, 2 battellon, 3
compagnie, 54908. Ik wil dit koffertje graag schenken aan de
familie of aan Jules zelf.
Martine Vanrenterghem,
057 33 53 55,
bert.bouve@skynet.be
■ Oude aandelen
Ik verzamel oude en/of vervallen
aandelen en obligaties van alle landen en thema’s: speciaal België,
Belgisch Congo, Brazilië, Luxemburg
en Nederland. Ook koolmijnen,
Tramways, spoorwegen en plantages. Wie heeft nog wat?
Lucien Huyghe,
Kalmthoutsesteenweg 6,
2950 Kapellen, 03 664 09 18,
lucien.huyghe@pandora.be
■ Vlaamse deuntjes
Ik zoek populaire Vlaamse deuntjes
op kaart voor orgeltje om te gebruiken bij ontspanning voor 65+.
P. Vandenberg, 0477 37 88 18,
pvandenberg@belgacom.net
18
OKRA november 2009
■ Puzzel
Een groepje serviceflatbewoners
zoekt een puzzel, 1 500 stukken,
met spreekwoorden van Bruegel.
Godelieve Voet,
St.-Jozefsdreef 1a b1.1,
3020 Herent, 016 21 99 01
(na 20.00 uur)
■ Schilderij
Ik zoek een schilderij van een
hoeve. Deze stadshoeve van voor
1914 was eigendom van GustaafFlorent Devolder-Pylyser en gelegen in de Duinkerkestraat te
Nieuwpoort. Het schilderij was tot
1989 in het bezit van mevrouw
A. Duyck-Vandevelde Yvonne.
Graag zouden we als aandenken
een foto nemen van dit schilderij.
Antoinette Augustijns,
Onze-Lieve-Vrouwstraat 11,
8620 Nieuwpoort, 058 23 34 41
■ Boek gezocht
Ik zoek al jaren naar het boek De
Tempelridder van Jan Guillon,
tweede deel van een trilogie, uitgegeven bij Van Holkema en
Warendorf, Nederland.
Alex Kleyn,
L. Vissenaekenstraat 50 b32,
2600 Berchem, 03 440 25 80
■ Zangeres Zonder Naam
Ik verzamel alles over de Zangeres
Zonder Naam, Will Tura en Bobby
Prins. Verder verzamel ik ook hummeltjes of namaak-hummeltjes.
Anny Peeters, Grotebaan 5,
2235 Hulshout, 015 22 21 28
■ In de aanbieding
Ongeveer honderd Maria- en
andere oude devotieprentjes en
afbeeldingen en 42 oude bierviltjes zijn gratis af te halen.
R. Venken-Slomers,
Molenlei 40 b7, 2170 Merksem,
03 645 14 14
■ Drainagebuisjes
Ik zoek ouderwetse, rode terra
cotta drainagebuisjes om mijn
insectenwand voor solitaire wespen en bijen af te werken.
Geert Mommerency,
Boerkestraat 8,
8700 Aarsele-Tielt,
051 63 63 50, geert.
mommerency@fulladsl.be
■ Typecassettes
Ik zoek typecassettes voor mijn
elektrische typemachine, type
Brother 8300.
Josée Froyen, Kretenborg 16,
2860 Sint-Katelijne-Waver,
015 55 67 34
■ Yoghurtbloempjes
Kan iemand mij helpen bij het
vinden van yoghurtbloempjes?
Antoon Matelaer,
H. Consciencestraat 16 b22,
8500 Kortrijk
■ Jaklien
Ik zoek alle info over de tekenares
Jaklien.
Marleen Smeets,
Kruisherenlaan 14,
3500 Hasselt, marleen.
smeets@myonline.be
■ Huis van Alijn
Het Huis van Alijn, een museum
rond het dagelijks leven in de 20ste
eeuw, is op zoek naar tijdschriften
en foto’s uit de jaren tachtig. Wie
kan iets missen?
Els Vanaverbeke, Het Huis van
Alijn, Kraanlei 65,
9000 Gent, 09 269 23 56,
els.vanaverbeke@huisvanalijn.be,
www.huisvanalijn.be
■ Geluidsbanden
Ik bezit geluidsbanden maar geen
bandopnemer (groot model). Kan
iemand deze geluidsbanden over-
zetten op cd? Liefst uit de omgeving van Antwerpen.
Isa Goossens, isa.goossens@hotmail.com
■ Dia’s
Ik wil graag dia’s bekijken met mijn projector GAF 603
maar helaas is de lamp van 500W, 220V stuk en onvindbaar. Kan iemand me helpen?
Jean Minnaert, Nekkersputstraat 176,
9000 Gent, 09 226 06 31
■ Zottegem
Ik verzamel alles dat te maken heeft met Zottegem,
vroeger en nu.
Annie Lapaige, Grotenbergestraat 131,
9620 Zottegem, 09 361 28 25, 0473 46 42 19
■ Kerstliedje
Wie helpt me verder met de tekst van het liedje dat vroeger van deur tot deur gezongen werd? Het begint als
volgt: ‘Herderkens van buiten, spoedig op de been, met
trommeltjes en fluiten, zijn we al bijeen. Want er is geboren ene God van al die ons het leven heeft gegeven.’
Lieve Van den Wyngaert, Jules Draeyersstraat 7 b2,
2610 Wilrijk, 03 828 18 69, lief.vdw@telenet.be
■ Sigarenbanden
Wij bezitten een hele reeks sigarenbanden, in vele boeken geklasseerd maar ook losse exemplaren. Wie heeft
interesse? Eventueel om te ruilen tegen postzegels en/
of kaarten.
François en Maria Pedus-Vermeiren, 03 325 82 56,
pedus.vermeiren@skynet.be
■ Nieuwjaarsconcert
Wie kan mij een opname bezorgen van het nieuwjaarsconcert uit Wenen, uitgezonden op één op
1 januari 2008?
Lea Delagaye, Nieuwburcht 21, 9200 Dendermonde,
052 21 31 86
■ Onder de wuivende palmen
Ik zoek het boek Onder de wuivende palmen, uitgegeven in de volksreeks van het Davidsfonds nr. 350 in
1947-3. Het werd geschreven door Simon Smets, hij
leefde en werkte in Wetteren.
Lucie Faingnaert, Laarnesteenweg 118,
9230 Wetteren, 09 369 33 21
■ Liebig
We bezitten honderden dubbele reeksen FR-VL-IT-DUHOLL (1872-1962) en zoeken ruilpartners.
P. Van der Poten, Pastoor Claeysstraat 1,
9200 Dendermonde S.G.,
052 21 17 57 (na 18.00 uur)
■ Oorlog
Ik verzamel alles wat ik kan vinden over de Tweede
Wereldoorlog. Wie helpt mijn verzameling vergroten?
Johnny Bosmans, Grotebaan 5, 2235 Hulshout,
015 22 21 28
■ Tekst gevraagd
Wie kan me helpen met de ontbrekende stukken tekst
die als volgt begint: ‘tien dat zijn je kinderjaren, twintig
gaat men aan het sparen, dertig moet men zijn
getrouwd…’ Ik zoek vooral de nummers zeventig, tachtig en negentig.
Angèle Van Pottelberghe, Jozef Mulsstraat 33,
2170 Merksem, gvanpottelberghe@skynet.be
allesoveruitvaart.be
www.
Het beste advies krijg je immers van
de onafhankelijke begrafenisondernemers
■ Fietsbatterij
Ik zoek een fietsbatterij van het merk Sparta Pharos,
Nic d nikkel/cadmium, bij Yamaha.
Jaklien Van Maele, Zuidstraat 11,
8770 Ingelmunster, jaklienvanmaele@hotmail.com
■ Moederfeest
Ik zoek de tekst van een gedicht dat wij graag willen
hebben voor ons Moederfeest. Het start als volgt: ‘Lief
Vrouwtje dat daar zo eenzaam staat…’.
F. Verbruggen, Zwaantjeslei 93 b301, 2170 Merksem
www.coronadirect.be
19
ANDERS OUD
“Ik was zes toen mijn vader opgepakt werd. Hij
daag eigenlijk, ook nu nog doe ik aan echtschei-
stond aan de verkeerde kant in de oorlog en heeft
dingsbemiddeling.
zwaar moeten boeten. Wij allemaal eigenlijk. Ik
Als je celibatair leeft, kan je vanuit de praktijk niet
werd uitgelachen en uitgescholden voor Duitser.”
meepraten over huwelijksbeleving. Maar ik was
Die gebeurtenis heeft Luc Hessels leven helemaal
organisator. Ik maakte het mogelijk dat mensen
bepaald. 71 jaar is hij nu en zijn huidige levenskeu-
die wel kennis van zaken hadden, hun ervaringen
zes zijn ingegeven door toen. “Ik ben opgegroeid
konden delen. Zo waren we de eersten in Vlaanderen
in een Vlaams-nationalistisch nest. Die ideologi-
die zelfhulpgroepen startten voor mensen met een
sche trek heb ik zeker meegekregen. Toen mijn
nieuwe relatie. Ongezien in de jaren ’70. Je moet
vader opgepakt werd, stond mijn moeder er alleen
dit zien in het kerkelijk klimaat van toen. Iedereen
voor met vier kinderen. Ik was de oudste, mijn
wist dat echtscheidingen en nieuwe relaties een
jongste zusje was amper zes weken. Mijn moeder
uitdaging waren maar niemand wilde zijn handen
was zo bang als een wezel. Ze sloot zich thuis op.
er aan vuil maken. Ik was een buffer tussen het
Daarom nam ik alle contacten met de buitenwereld
kerkelijk denken en wat mensen werkelijk beleef-
op mij: het gemeentehuis, de boodschappen, zelfs
den. Ik had door de jaren heen wel wat autoriteit
de Sinterklaas voor mijn jongere broers en zussen
opgebouwd.”
ging ik kopen.”
Opkomen voor wie niet meetelt
Vrijzinnige katholiek
“Opkomen voor de onderdrukten is mijn rode
“Door die jeugd heb ik altijd gedacht dat ik me het
draad. Als overste van de kapucijnenorde kon ik
beste als religieus kon inzetten voor het levensge-
heel wat projecten opstarten. Pionierswerk. In een
luk van mensen, voor de verheffing van het volk,
groot kloostergebouw richtten we een rusthuis
zo je wil. En dus trad ik in bij de kapucijnenorde. Ik
voor dementerende bejaarden op. We hadden een
heb vier jaar in Rome gestudeerd - in het Latijn -,
biologische tuin waar mensen die elders niet aan
theologie en kerkelijk recht. Dat was in de jaren
werk geraakten, toch aan de slag konden. Er was
’60. Ik noemde mezelf een ‘vrijzinnige’ katholiek.
een vormings- en bezinningscentrum en mensen
Ik had andere opvattingen over geboortebeper-
konden er beschut en beschermd wonen.
king, ik kwam op voor echtgescheidenen. Tot van-
Ik heb me altijd gedragen gevoeld. Vaak stond ik
De stille
rebel
Priester, kapucijn,
echtgenoot,
vormingswerker,
leraar,
echtscheidingsbemiddelaar,
gekwetste jongen,
weerbare
gedreven man.
Luc Hessel heeft
het allemaal in
zich.
20
OKRA november 2009
met angst en zweet in de handen, maar ik heb wel
innige vriendschap, ik had en gaf affectie. De Kerk
mijn intuïtie gevolgd. En dat ging soms in tegen
zou veel bevrijde voorgangers hebben, moest ze
wat ik geleerd had. Mensen die bij mij kwamen
het celibaat voor priesters een vrije keuze laten.
biechten, moest ik volgens die regels laten boeten
De aanpassing met het gewone leven viel goed
voor hun zonde. Maar ik stelde mensen gerust, ik
mee. Eens ik was uitgetreden, stopte de worste-
ondersteunde hen, hielp hen. Daar ben ik nu tevre-
ling. Pas op, ik blijf wel zoekend geloven. Maar nu
den over, dat ik dit heb mogen doen.
in een context van vrijheid, niet meer van moeten.
Heel af en toe kreeg ik wel binnen de Kerk last.
Uittreden was voor mij geen breuk. Wel met het
Dan moest ik eens bij de bisschop komen. Maar
broederschap en met de collega’s-confraters. Al de
mijn orde stond achter mij, dat maakte dat ik mijn
rest was een proces van jaren. Wat ik wel mis, is
gang kon gaan. Ik kende het kerkelijk apparaat van
voorgaan in de liturgie. Dat deed ik heel graag en
binnenuit, dus ik wist de mogelijkheden.”
dat kan nu niet meer. Maar ik voel mezelf nog altijd
Bloem te groot voor bloempot
‘priesterlijk’.”
“Op mijn 61ste ben ik uitgetreden. Ik kon me niet
Kinderen in huis
meer vinden in de kerkelijke ideologie. Mijn leven
“Met Linda had ik jarenlang een intense vriend-
paste niet meer met wat er van mij als religieus en
schap. Een paar jaar nadat ik ben uitgetreden,
priester verwacht werd. Ik wou van binnenuit de
gingen we samenwonen. Sinds drie jaar zijn we
Kerk veranderen. Maar de kloof werd te groot om
getrouwd. We wonen in een kangoeroewoning. Ons
authentiek te kunnen blijven. Daar ging wel een
grote huis delen we met een jong koppel met
hele worsteling aan vooraf. De dogma’s, de sacra-
kleine kinderen, een alleenstaande en een alleen-
menten in de Kerk gewoon aanvaarden, dat was
staande met kinderen. De tuin en de kelder gebrui-
lastig. De eerste keer dat ik kon toegeven dat er
ken we samen, de rest doet ieder apart. Een keer
naast de katholieke Kerk nog andere evenwaardige
per week eten we samen en dan bespreken we de
godsdiensten bestaan, was niet simpel.
concrete engagementen. Wat we met de verwar-
Ik heb collega’s zien wroeten met hun celibatair
ming zullen doen, wie voor de boodschappen zorgt
leven. Voor mezelf had ik er een weg in gevonden.
enzovoort. Maar het gaat verder. We dragen ook
Ik kon graag zien zonder seksualiteit. Ik beleefde
zorg voor elkaar. De kinderen komen af en toe
aanlopen, soms breng ik ze naar school of passen
we op hen. Ik vind het een schitterende vorm van
wonen, het houdt me jong.”
Met enthousiasme
“Nu hol ik mezelf niet meer zo achterna. We engageren ons nog wel maar ik maak geen plannen
meer. De uitdagingen die mijn pad kruisen, neem
ik aan. Voor de rest houd ik voldoende tijd over
voor het proces van verinnerlijking van het ouder
worden. Daar bedoel ik mee dat je terugkijkt op je
leven, dat je bewust bent van het einde. Ooit stopt
het leven en dat moment komt elke dag een stapje
dichter. Als je weet dat je deel bent van een groter
geheel is de dood niet zo angstaanjagend. Ik ben
niet bang om dood te gaan. Wat me wel angst
inboezemt, is de mogelijke aftakeling die er aan
vooraf gaat. En dat ik Linda dan alleen moet achterlaten. Maar voor mezelf hoop ik dat ik met hetzelfde enthousiasme zal sterven als ik geleefd heb.
Met volle overgave.”
Tekst Katrien Vandeveegaete
Foto Violet Corbett Brock
21
SAMEN HET LEVEN KLEUREN
“Samenleven met wie anders is, confronteert ons met onze
De voorbije jaren werd steeds
eigen vreemdheid. Dat maakt de multiculturele samenleving
duidelijker dat de multicultu-
zo moeilijk”, aldus Rudi Visker, hoogleraar wijsbegeerte aan
rele
samenleving
moeilijk
loopt. Hoe komt dat?
de KULeuven. Hij wil geen grote mening verkondigen maar
Rudi Visker: “Niet enkel in
laat ons even stilstaan bij de betekenis en de gevolgen van
België, ook in Nederland gaat het
onze eigen meningen en keuzes.
minder goed. Dat hangt samen
met de aanslagen in New York en
de moord op Theo van Gogh. In
Nederland ligt de nadruk sinds
enkele jaren op de eigen normen
en waarden. In België gebeurt
hetzelfde. Tot voor kort overheerste een ander gevoel: de
vreemdeling
was
interessant.
Van hem kon je iets leren. Hij
heeft andere eigenschappen en
ervaringen dan ik. Hij bood me
de kans mij te verruimen. Maar
niet elke vreemdeling bleek interessant.
De
niet-interessante
andere heeft mij niets te bieden
of heeft eigenschappen of ideeën
die ik afkeur. Zij doet bijvoorbeeld aan vrouwenbesnijdenis.
Met haar wil ik liever niets te
maken hebben.”
Hoe zou je de ander kunnen
definiëren?
Maak het
verschil
zichtbaar
Rudi Visker: “Voor de Franse
filosoof Levinas is de ander al
een persoon op zichzelf en niet
een ding dat anders is door de
eigenschappen die het anders
maken. Zo gaat Levinas er vanuit
dat wie iemand is, losstaat van
zijn eigenschappen. En dat is niet
zo. Een voorbeeld. Stel, ik ben
verliefd op een meisje en zij
vraagt mij waarom ik haar graag
zie. ‘Omdat je zulke lange benen
hebt en omdat je geïnteresseerd
bent in cultuur.’ Zelfs als ik al
haar eigenschappen opsom, zal
mijn geliefde teleurgesteld zijn.
Misschien loopt er een tweede
rond met dezelfde eigenschappen, zal ze denken. Ze zal het
uitmaken. Ik word nog een keer
verliefd en krijg dezelfde vraag.
Ik heb mijn lesje geleerd en pak
het helemaal anders aan. ‘Of je
nu blond of bruin bent, lange
22
OKRA november 2009
benen of korte benen hebt, ik
eigenheid en die van de ander
zijn. Het is geen neutrale, publie-
houd
ik.
bloot. Maar we hebben de nei-
ke ruimte maar een actieve die
Opnieuw word ik gedumpt. Zo
ging ons te concentreren op het
de verschillen een plaats moet
kom ik te weten dat sommige
verschil van de ander. Die zal de
kunnen geven. Ook de manier
eigenschappen die voor mijn
schuldige voor ons eigen onbeha-
waarop we denken en praten
geliefde van betekenis zijn, ook
gen zijn. Maar hij is niet schuldig!
over deze publieke ruimte maakt
voor mij van betekenis zouden
Door zijn andersheid confron-
er deel van uit.
moeten zijn. Al weet ze niet wat
teert hij ons ongewild met ons
Op zulke plaats kunnen we ons
die eigenschappen voor haar
eigen verschil waarvan we de
onbehagen
betekenen, ze is er kwetsbaar in.
betekenis niet helemaal begrij-
voorbeeldje. Homoseksualiteit is
In die kwetsbaarheid moet ik
pen. De ander laat me de scheur
toegelaten in de publieke ruimte.
haar bijstaan.”
in mezelf zien. Die was er al maar
Mannen worden niet gestraft of
van
je’,
antwoord
achterlaten.
Een
de confrontatie met wie anders
vreemd bekeken als ze hand in
Hoe past multiculturaliteit in
is,
bloot.
hand op straat lopen. Als ze dit
dit plaatje?
Daardoor voel ik mij ongemak-
doen, plaatsen ze hun verschil,
Rudi Visker: “Multiculturaliteit
kelijk, angstig of verveeld.”
hun anders zijn dat ze niet hele-
legt
dat
verschil
maal begrijpen, buiten zichzelf.
heeft te maken met verschillen in
wat voor mensen betekenisvol is.
Hoe kunnen we beter omgaan
Zo ontlasten ze de rest van hun
Vroeger werd gedacht dat als we
met dit verschil zodat samen-
leven van dit verschil, ze hoe-
maar ons best doen en ons open-
leven aangenamer wordt?
ven er niet de hele tijd mee
stellen, de verschillen tussen
Rudi Visker: “We moeten de
bezig te zijn. Het verschil wordt
mensen wegvallen. Maar zo werkt
verschillen - die van mij en die
draaglijk.”
het niet, zo ontken je ook je
van de ander - een plaats geven
eigen eigenheid. Wie anders is,
in de publieke ruimte. Dat heeft
confronteert me immers met
een woordje uitleg nodig. Stel, er
mijn eigenheid. En dat zorgt voor
is een conflict in een bedrijf. Je
een gevoel van onbehagen want
belegt hierover een vergadering.
ik weet niet wat die eigenheid
Dan zijn er twee mogelijkheden.
betekent. Stel, ik geef een lezing
Ofwel blijft het conflict broeien
in Nederland. Het publiek rea-
op elk moment van de dag ofwel
geert er net hetzelfde als in
concentreer je het meningsver-
Vlaanderen. Ze vonden het boei-
schil tijdens de vergadering. Dan
Is de hoofddoek ook een
end, leerrijk of te moeilijk. Maar
geef je de ruzie een concrete tijd
manier om dit onbehagen in
ze zeggen ook dat ze mijn smeu-
en plaats: maandagochtend van
de publieke ruimte te depone-
ig Vlaams zo leuk vonden. Terwijl
10.00 tot 12.00 uur in de verga-
ren?
ik me daarvoor helemaal niet
derzaal. De andere plaatsen en
Rudi Visker: “Vandaag wordt de
bewust was van mijn Vlaming-
de rest van de week blijven vrij
discussie gevoerd tussen twee
zijn en ik ook niet helemaal kan
van dit conflict.
groepen die eigenlijk van dezelf-
uitleggen wat dat Vlaming-zijn
Met ons onbehaaglijk gevoel kun-
de
voor mij betekent. Ik zit vast aan
nen
Het
Enerzijds zijn er mensen die vin-
mijn Vlaming-zijn maar die eigen-
gevoel
ik
den dat de hoofddoek een teken
heid blijft me vreemd. Daarom
gewaar word zonder de betekenis
is van de onderdrukking van de
voel ik me een beetje onbehaag-
te vatten als ik geconfronteerd
vrouw. Daarom vinden ze dat de
lijk bij die opmerking. Ik kan bij-
word met een ander, zou ik bui-
hoofddoek niet mag gedragen
voorbeeld ook niet uitleggen wat
ten mezelf moeten kunnen plaat-
worden in de openbare ruimte.
het betekent man of vrouw of
sen en achterlaten. Dan blijft de
Een andere groep werpt op dat
allochtoon te zijn. En toch hang
rest van mijn leven dit onbe-
de hoofddoek geen teken is van
ik vast aan dit verschil.”
haaglijk gevoel bespaard.”
onderdrukking maar een manier
Verklaart dit onbehagen het
Wat versta je onder de publie-
zijn ervan overtuigd dat de hoofd-
moeilijke samenleven in een
ke ruimte?
doek een teken is van wat al
multiculturele maatschappij?
Rudi Visker: “Het is geen plaats
aanwezig was: de onderdrukking
Rudi Visker: “Ja. De multicultu-
waar je kan doen wat je privé ook
van de vrouw of de wil tot eman-
rele
doet, waar je jezelf moet kunnen
cipatie.
we
hetzelfde
van
doen.
ongemak
dat
Ik kan niet uitleggen
wat het betekent man of
vrouw of allochtoon te zijn
en toch hang ik eraan vast.
veronderstelling
uitgaan.
om zich te emanciperen. Beiden
structuren
leggen
onze
23
ITEM
Incontinentie�hoeft�geen�belemmering��
�
te�zijn�bij�een�actief�leven�
�
Maar je kan de hoofddoek ook anders bekijken: de
hoofddoek als symbool, niet als teken. Een symbool
verandert iets, geeft het betekenis, een plaats. Als de
�
Een�compleet�assortiment
voor�zeer�licht�tot�zwaar�urineverlies.�
�
�
Gratis�proefpakket�en�inlichtingen�via�service�lijn�015/50�95�97�
hoofddoek een symbool is, is hij voor moslima’s een
manier om met hun geloof om te gaan. Het geloof is iets
wat je overvalt, waartegen je weerloos bent, dat verschroeiend is. Rituelen, symbolen en teksten zijn
manieren om het religieuze draaglijk te maken. Ze creeren een afstand en maken een omgang met het god-
www.attends.be�
delijke mogelijk.
Nu hoor je vaak: ‘Als we de hoofddoek toelaten, laten we
het fundamentalisme toe.’ Ik vraag me af of het niet eerder omgekeerd is. Moslima’s die een hoofddoek dragen,
worden niet voortdurend met hun geloof geconfronteerd.
Ze hebben bewegingsvrijheid. Ze kunnen afstand nemen
van hun geloof en er ook naar terugkeren. Ze hoeven
zich niet voortdurend gelovig te voelen.”
Je pleit er dus voor om je verschillen in de publieke ruimte te deponeren.
Rudi Visker: “Als je terecht kan in de publieke ruimte
met je verschil, je onbehagen, zal dat je minder bezig
houden, ben je ervan ontlast. Pas wanneer het verschil
teruggedrongen wordt naar het private, blijf je zitten
met je andersheid. Maar die publieke ruimte kan natuurlijk niet alles oplossen. Sommige verschillen zijn er niet
toegelaten, denk maar aan negationisme of perversies.
Deze oplossing voor de multiculturele samenleving veronderstelt bovendien dat we op een andere manier
denken over de publieke ruimte en over het multiculturele. We moeten meer vertrekken van het eigen onbehagen, het eigen verschil.”
Tekst Nele Joostens
Foto’s Jürgen Doom
Op 8 februari 2010 om 19.30 uur spreekt Rudi
Visker over multiculturele verschillen in de
publieke ruimte in het kader van de Lessen
voor de XXIste Eeuw in Aula Pieter De Somer in
Leuven. Meer info via 016 32 63 28.
24
OKRA november 2009
skinn.be
nieuw
nu verkrijgbaar
VOOR EEN
GEVARIEERD
DAGJE UIT
Wens je een onvergetelijke familiereünie te organiseren in Knokke-Heist? Of wat denk je van een uitwaaidag
voor je kookclub? Is de beklimming van de watertoren van Duinbergen een haalbare kaart voor je bridgeclub?
Toerisme Knokke-Heist levert gesneden koek voor jouw dagexcursie.
We stellen je een mooi aanbod dagtrips voor die je familie, vereniging of bedrijf zeker kan bekoren. Je uitstap naar
onze badstad wordt kant en klaar en op maat georganiseerd, zodat je er optimaal kunt van genieten.
VRAAG NU UW GRATIS EXEMPLAAR VAN DE BROCHURE AAN:
��������������������������������
������������������������������������������������
�����������������������������������
��������������������������������������������������������
Ja, ik wil de “DAGTRIPS IN KNOKKE-HEIST” brochure ontvangen.
�����
�����������������
���������������������������������� �
�
�
�������
�������������
�
�
�������
�
��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������
25
RECHTSINFO
Is schenking goede oplossing?
“Kan ik successierechten besparen als ik nu al een schenking
doe van een deel van mijn spaargeld?” Hoewel deze vraag
vaak wordt gesteld, is ze niet makkelijk te beantwoorden.
Verschillende factoren spelen een rol.
erfgenaam
zal
krijgen.
Hier
bespreken we enkel de hypothese dat er kinderen zijn. Is
het erfdeel dat je kinderen zullen ontvangen lager dan 50 000
euro, is een schenking minder
Wie zullen je
vermoedelijke
erfgenamen zijn?
schenkingsrechten te betalen,
(of niet) voordelig. Op de eerste
kan dit ook zonder dat je een
schijf van 50 000 euro betalen
regel overtreedt. Hiertoe kan je
de kinderen immers een suc-
Ben je gehuwd of samenwonend
bijvoorbeeld een som overschrij-
cessierecht van drie procent.
en heb je kinderen, zal een
ven op een rekening van een
Dat is evenveel als het schen-
schenking minder voordeel ople-
neef
begeleidende
kingsrecht dat verschuldigd is
veren dan wanneer enkel broers,
- aangetekende - brief waaruit
op een schenking van roerende
zussen, neven of nichten zullen
duidelijk blijkt dat je een schen-
goederen (spaargeld) aan je
erven. Voor deze laatste groep
king wil doen aan die neef. Dit
kinderen.
is het verschil tussen de succes-
wordt een bankgift genoemd.
Overweeg je om een schenking
sierechten en de schenkings-
Mocht je echter binnen de drie
te doen aan je kinderen via een
rechten heel groot. De succes-
jaar na deze gift overlijden, zal
notariële akte, moet je bij het
sierechten voor neven en nich-
je neef deze som toch moeten
berekenen
ten schommelen tussen de 45
aangeven in de aangifte succes-
zeker rekening houden met de
en 65 procent. De schenkings-
sierechten. Hij zou dit kunnen
kosten
rechten bedragen slechts zeven
vermijden door vóór je overlij-
belangrijk deel van het voordeel
procent, ongeacht het bedrag.
den de schenkingsrechten als-
dat je eventueel kan doen, gaat
Bovendien is het schenkings-
nog te betalen. Dit kan bijvoor-
immers verloren als ereloon aan
recht van zeven procent enkel
beeld wanneer je gezondheid
de notaris. Wil je toch een deel
vereist wanneer je de schenking
plots achteruitgaat.
van je vermogen schenken aan
laat opnemen in een akte bij de
met
een
van
van
de
het
voordeel
notaris.
Een
je kinderen, kan dit het best via
tussenkomst van een notaris -
Hoe groot is het
vermogen?
de schenking laat registreren bij
Heb je een groot vermogen bij
via registratie bij de ontvanger
de ontvanger van registratie en
elkaar gespaard, zou het wel
van registratie en domeinen.
domeinen. Dit kan op basis van
eens nuttig kunnen zijn om een
een typedocument dat de admi-
schenking te doen. Omdat in de
Om een antwoord te geven op
nistratie ter beschikking stelt.
meeste gevallen een erfgenaam
de vraag uit de inleiding is dus
belast wordt op het erfdeel dat
wat rekenwerk vereist. Staar je
Wens je een schenking te doen
hij concreet ontvangt, zal je
echter niet blind op het bespa-
aan een nicht of neef zonder
moeten schatten hoeveel iedere
ren van successierechten. Zorg
notaris of wanneer je - zonder
een bankgift waarop je al dan
niet schenkingsrechten betaalt
er in de eerste plaats voor dat
je
nog
voldoende
spaargeld
hebt om al je toekomstige kosten te kunnen betalen. Niet
iedereen kan rijkelijk leven met
zijn pensioen. Troost je met het
idee dat het betalen van de successierechten op jouw nalatenschap jouw probleem niet meer
zal zijn.
Tekst Pascal Hoedt
26
OKRA november 2009
IN JE PORTEMONNEE
Mijn energiefactuur,
een beetje minder graag
Energie is duur. Brandstof, gas- en elektriciteitsprijzen
schieten de hoogte in. Ons energieverbruik voelen we niet
enkel in onze portemonnee, ook het klimaat heeft eronder
te lijden. En toch kunnen enkele eenvoudige ingrepen ons
verbruik spectaculair doen dalen.
Naar de radio luisteren, een
Je kan zelf heel wat doen om je
kopje koffie zetten, de lichten
energieverbruik terug te schroe-
aandoen, de verwarming opzet-
ven. Je dak isoleren, de binnen-
ten. Elke dag opnieuw gebruiken
deuren gesloten houden als de
we energie. En voor we het goed
verwarming aanstaat, de gor-
en wel beseffen ligt er een flinke
dijnen toetrekken ’s avonds,
energierekening in onze bus.
kiezen voor spaarlampen. Het
Niet alleen onze portemonnee
zijn maar enkele voorbeeldjes.
maar ook het milieu is gebaat bij
We geven er nog enkele en
een zuiniger energieverbruik.
rekenden uit hoeveel besparing
Ons hoog energieverbruik zorgt
ze opleveren.
immers voor te veel broeikasgassen en zo dragen we allemaal
Tekst Isabel Rainchon
bij tot de klimaatopwarming.
Kopenhagen
In
december
wereldleiders
beslissen
in
de
over de inhoud en doelstellingen
van het nieuwe internationale
klimaatverdrag. Dat moet vanaf
2012 in werking treden. Nu al
staat vast dat er heel wat
inspanningen geleverd moeten
worden om de uitstoot van
broeikasgassen terug te draaien
willen we onze kinderen en
kleinkinderen een goede toekomst verzekeren.
Besparing1 in CO2
per jaar
Gemiddelde besparing1
per jaar
■ Overschakelen op groene
stroom.
95 procent
Afhankelijk van je
leverancier.
■ Koken met het deksel op de
pot.
3 tot 6 procent
24-44 euro
■ IJslaagje in je diepvriezer
verwijderen (10mm).
1 tot 2 procent
7-17 euro
■ Een half uur voor je gaat
slapen de thermostaat op 16°C
zetten.
2 procent
17-28 euro
■ Eén dag per week een stuk
vlees door vis vervangen.
5 procent
Kopenhagen
1 Berekeningen Ecolife maart 2009.
Benieuwd naar meer?
In tal van OKRA-trefpunten worden de volgende maanden
activiteiten georganiseerd over milieu, klimaat en energie.
Kijk ook eens op www.ecolife.be of www.acw.be.
27
OKRA LEEFT
Hangt je
affiche al
voor je raam?
In het septembernummer van OKRA-magazine zat een leuke affiche. Vele
lezers hingen ze voor het raam en maakten zo kans op een mooie prijs.
Hieronder vind je de 180 winnaars. Zij zullen een waardevol boek en een
flesje aromatische olie ontvangen.
Ook jij maakt kans op een mooie prijs! Haal deze affiche uit je magazine en
hang ze meteen aan je raam! In een van de volgende nummers maken we
nog eens 180 winnaars bekend.
Hartelijk dank.
Rik Hessel uit Oostnieuwkerke
Aloïs Raes uit Evergem
Raymond Debie uit Leuven
Lena Moeyaert uit Oostnieuwkerke
Annie Vandaele uit Oostakker
Suzanne Veekmans uit Ottenburg
Mariette Decaestecker uit
Zoë Verdonck uit Merelbeke
André Fillé uit Hoegaarden
Oostnieuwkerke
Etienne Delespaul uit Bottelaere
Josephine Jacobs uit Schaffen
Noël Degryse uit Oostnieuwkerke
Nicole Thienpondt uit Gent
Alice De Hert uit Kersbeek-Miskom
Rita Vanhee uit Staden
Godelieve Mertens uit Sint-Amandsberg
Maria Parton uit Heverlee
Benigna Defour uit Izegem
Mark Thienpondt uit De Pinte
Nicole Demaegt uit Izegem
Monique Smeets uit Sint-Denijs-
Jan Smits uit Bonheiden
André Vierstraete uit Izegem
Westrem
Phillippe Driessens uit Mechelen
Godelieve Crombez uit Roeselare
Rita Vandenbussche uit Gistel
Jozef Dillen uit Kessel
Paul Luttun uit Roeselare
Monique Vanpaemel uit Handzame
Marie-Louise Lauwers uit Hombeek
Cecile Vanderplaetse uit Hooglede
Bolle-Baillieu uit Ichtegem
Jozef Nijs uit Heist o/d Berg
Willy Vandewalle uit Hooglede
Aurel Decanq uit Merkem
Norma Aerts uit Putte
Hendrik Reynaert uit Merkem
Karel Keulemans uit Blaasveld
Paul Vandecandelaere uit Roeselare
Rogier Moorkens uit Nijlen
Pierre De Meersseman uit Zwevegem
Herman Lips uit Nieuwpoort
Edwin Van de Veken uit Mariekerke
Lucien Windels uit Kortrijk
Zanders-Denys uit Nieuwpoort
Alfons Vergauwen uit Sint-Amands
Lieve Guillemyn uit Kuurne
Raymonde Claeys uit Werken
Rita Rigolle uit Sint-Denijs
Vervaele-Vanhaeverbeke uit Torhout
Theo Vanbeselare en Derluyn Margriet
Romain Waegebaert uit Heestert
Christiane Quintens uit Oudenburg
uit Ieper
Trees Loosveldt uit Lendelede
Etienne Ortibus-Breckpot uit
Eric Lefebure uit Avelgem
Jozef Heremans uit Begijnendijk
Langemark
Rita Rigolle uit Sint-Denijs
Aline Goedhuys uit Bekkevoort
Daniël Staessen-Misplon uit Poelkapelle
Roger Beernaert uit Bissegem
Marie-Louise Vingerhoedt uit Rotselaar
Paula Railly uit Ieper
Marc Beunens uit Heestert
Ida Titeux uit Duisburg
Antoine Gisquiere uit Ieper
28
OKRA november 2009
Roza Billiau uit Ieper
Christiane Bral uit Adegem
Antoinette Lermitte uit Langemark
Lucien Leuntjens uit Oostwinkel
Helene Van den Camp uit Deurne
Margriet Vandecaveye uit Kemmel
Jacques Tack uit Assenede
Griet Bollen uit Peer
Frans Couchez - Verstraete uit Brielen/
Godelieve Ryckaert uit Adegem
Jozef Put uit Heusden
Ieper
Roza Claeys uit Sint-Margriete
Yvonne Geraerts uit Lanaken
Brigitte Laconte uit Poperinge
Robert Vermeire uit Kaprijke
Gerarda Vaes uit Koersel
Rita Cornelis uit Eeklo
Simonne Van Doren uit Genk Bret-
Marianne Verleyen uit Oeselgem
Georges De Smet uit Sint-Laureins
Gelieren
Frieda Van Thuyne uit Oeselgem
Cyriel Verstraete uit Kluizen
Simonne Achten uit Hasselt Katarina
Daniël Tassaert uit Oostrozebeke
Agnes Van Den Broecke uit Maldegem
Julien Cabergs uit Heer
Jan Baerelle uit Ruiselede
August Horions uit Opitter
R. Desmet en Y. Defauw uit Ruiselede
Jeanine Goossens uit Sint-Michiels
Marie-Jeanne Tilkin uit Tongeren
Christine Seynhaeve uit Ruiselede
Jenny Manhout uit Sint-Michiels
Maria Meynkens uit Paal
Antoinette Delaere uit Dentergem
Florentine Verbruggen uit Assebroek
Margaretha Denolf uit Dentergem
Agnes Lampaert uit Oostkamp
Germaine Van Breusegem uit Itterbeek
Lena Rosseel uit Wakken
Henri De Coussemaeker uit Assebroek
Andrea Kesteloot uit Ternat
Jaak Byls uit Wakken
Ludwine Blondeel uit Sint-Michiels
De Win-Van Praet
Adrienne Fourmanoïr uit Zedelgem
uit Kapelle-op-den-Bos
Vic Dierckx uit Kasterlee
Marie-Thérèse Verstraete uit Zedelgem
Marcel Smessaert uit Dilbeek
Jan Leemans uit Meerle
Sylveer Deruwe uit Zedelgem
Ben Lamberts uit Steenhuffel
Leonie Verschueren uit Ravels
Gilbert Vervenne uit Zedelgem
Lisette Vandendungen uit Retie
Jef De Bonte uit Grembergen
Maria Schoonis uit Balen
Agnes De Gendt uit Welle
Paul Bracke uit Kalken
Luc Beyens uit Turnhout
Julien De Swarte uit Welle
Yvonne De Fré uit Kalken
Staf Peerlinck uit Wortel
Anaïs Bavens uit Erondegem
Marie-Louise De Bock uit Kalken
Leo Aarts uit Retie
Jozef De Vroe uit Erondegem
Denise Cours uit Kalken
Anny Stoops uit Hoogstraten
Roger en Jeanne De Bolle - De Jaeger
Clazina Roest uit Zele
Familie Mast-Matthijs uit Mol
uit Haaltert
Paul Bracke uit Zele
Johny en Paula Verhofstadt - Van der
Denise Galle uit Wichelen
Anna Foret uit Kluisbergen (Ruien)
Eecken uit Haaltert
Monique Baert uit Wetteren
Adrienne De Cock uit Horebeke
André Platteeuw uit Burst
Monique Goedertier uit Brakel
Jooris Firmin uit Aalst
Jozef Meert uit Belsele
Gerarda De Waele uit Horebeke
Jozef Braeckman uit Sint-Lievens-
Marie-Josée De Bosschere
Paula ’t Kindt uit Kruishoutem
Houtem
uit Sint-Niklaas
Christiane Bruyneel uit Oudenaarde
Jozef Mertens uit Ninove
Simonne De Meyer uit Sint-Niklaas
Marc De Zitter uit Nukerke
Annie Geeraerts uit Sint-Niklaas
Raoul Sap uit Ronse
Lahey-De Groof uit Deurne
Godelieve De Block uit Haasdonk
Georges Ghistelinck uit Wortegem-
Jos Verhaert uit Lint
Irene Coppens uit Haasdonk
Petegem (Elsegem)
Lucienne Heinckiens uit Antwerpen
Lutgardis Hoskens uit Kieldrecht
Clara Goeman uit Zingem
Laverijsen-Borgmans uit Schoten
Anita Pierssens uit Meerdonk
Simonne Vanderstraeten uit
Karel Van Winckel uit Zoersel
Maria Van Puyvelde uit Sint-Pauwels
Wortegem-Petegem
Hilda Dierickx uit Oostmalle
Maria Poppe uit Temse
Gabriëlle Leyman uit Everbeek
Catharina Tuerlings uit Deurne
Mimi Borremans uit Everbeek
Roger De Herdt uit Antwerpen
Gisèle Vincke uit Everbeek
Gerard Lenaerts uit Zoersel
29
OKRA-SPORT
Ben jij ook een van de vele enthousiaste deelnemers aan
‘Elke stap telt!’? En bekijk jij ook dagelijks je opbouwplan?
Schitterend! Tel je wandelfiches er maar eens op na. Je bent
al halfweg. Ongetwijfeld voel je dat je conditie er stilaan op
vooruit gaat. Maar soms heb je misschien geen zin om je
dagelijkse wandeling te maken. Geen nood!
En wat als het regent?
Als je wandeling eens niet past in je agenda of je
hebt echt geen zin, hoef je ‘Elke stap telt!’ niet
helemaal op te geven. “Het is normaal dat je al
eens minder goesting hebt om te wandelen. Maar
als je je dagelijks leven ietwat anders organiseert,
kan je dit gevoel opvangen en tegengaan”, zegt
Als je weet dat er iemand
op je wacht, geef je ook
minder snel toe om niet te
wandelen.
Mia Van Laeken van het ViGeZ (Vlaams Instituut
voor Gezondheidspromotie en Ziekte-preventie).
“Het herfstweer nodigt inderdaad niet altijd uit om
om daaraan te beginnen. Op zulke momenten
een stapje te zetten. Je voelt je wat vermoeid na
speld ik mijn stappenteller op en volg het opbouw-
een drukke dag of bent gewoon niet in de stem-
plan. Na het wandelen voel ik me terug vijf man
ming.”
sterk. En daarna is de vaat in een mum van tijd
Onder de paraplu
gedaan, door mijn man.” (lacht)
Willy Verspecht is een fervent deelnemer en toch
Vast moment
heeft hij al eens een dipje. “De herfst heeft zo zijn
Marleen Helderweirt: “Ik probeer elke dag op een
grillen. Vertrekken als het regent, vind ik niet leuk.
vast moment mijn oefensessie te doen. ’s Morgens
Maar mijn paraplu staat altijd klaar. En als de wind
onmiddellijk na het ontbijt. Als ik het dan niet doe,
te hard blaast, neem ik mijn wandelcape. Zo blijf ik
komt het er die dag niet van. Bovendien stap ik
altijd droog. Trouwens de kop koffie achteraf doet
nooit alleen. Ik spreek af met mijn beste vriendin.
dan extra deugd.”
We pikken elkaar om beurt op. Als je weet dat er
Ook Christine Ghesquière heeft een oplossing.
iemand op je wacht, haak je ook minder snel af.”
“Eindelijk rust, denk ik als ik vermoeid in de zetel
“Ik vertrek binnenkort op vakantie”, vertelt Leo
plof na een dagje met mijn zes kleinkinderen. Toch
Joosen. “Beetje genieten van zon, zee en strand.
heeft het geen zin om in de zetel te blijven hangen.
Op reis gaan, wil toch niet automatisch zeggen dat
De vaat vult het hele aanrecht. Dan heb ik geen zin
je niet meer kan oefenen. Integendeel. Al wandelend leer je de omgeving kennen. Een tochtje
neemt ook geen uren in beslag zodat we ook volop
van de rust, het eten en de uitstappen kunnen
genieten.”
“Afwisseling. Daar draait het om”, zegt Romain
Windels. “Wij nemen nooit dezelfde route. Eenzelfde
traject gaat vlug vervelen. Daarom variëren we:
kerkwegels, landelijke wegen, verharde of onverharde banen. Op die manier blijft het spannend en
aantrekkelijk. Trouwens, ik dacht dat ik mijn dorp
van binnen en buiten kende maar nu heb ik het
gevoel dat ik het pas echt ontdek.”
Tekst Wim Bogaert
30
OKRA november 2009
OVER WAT TELT
Rabindranath Tagore en Guido Gezelle in één
ziel. Zeven jaar geleden ging Jan Gysen als
Genkse huisdokter met pensioen. Maar hij bleef
meer dan ooit in de weer voor zijn droomproject
in India. Jan Gysen, een bewogen dokter, die
heel wat in beweging bracht.
Een huisdokter die
droomt van India
31
OVER WAT TELT
In zijn ruim, sober huis met een
het heel moeilijk maar zo word
het
eettafel waaraan twintig man
je hard gemaakt en kan je veel
thuisbevallingen te mogen doen.
royaal kan aanschuiven en een
aan. Ik kreeg mijn droom niet op
De geboorte en alle blijheid die
tuin waar elk kleinkind een plant-
een schoteltje aangeboden. Ik
eraan vooraf ging, maakte ik
perceeltje heeft, heerst grote
heb ervoor gevochten.”
mee. Maar ik begeleidde thuis
rust. Net als in de wijze ogen
van de 72-jarige huisdokter.
tweehonderd
ook stervende mensen. Ik zag
de droefheid van het sterven. Er
was toen maar één ziekenhuis in
de mensen nog te biechten.
Genk. De mensen bleven thuis
“Ik kom uit een gezin van acht
Onze patiënten hadden ons daar
om te sterven en de dokter was
kinderen. We hadden thuis een
niet voor nodig. Bovendien had
erbij. Men mocht sterven.
drukkerij. Maar voor vier zonen
ik wetenschappen gestudeerd
Vroeger kon je op tijd sterven.
en vier dochters was er geen
en voelde ik mij niet geroepen
De levensverwachting lag niet zo
werk in dat bedrijf. Mijn oudste
om psychotherapeut te spelen.
hoog. Vijfenzestig, zeventig, de
broer volgde vader op. Ik mocht
Maar toen de biecht verwaterde,
uitzonderingen niet te na gespro-
naar de humaniora en toen had
was je huisdokter de enige per-
ken. Nu is daar minstens tien
je maar twee richtingen: je kon
soon met wie je nog kon praten.
jaar bijgekomen, met alle pro-
dokter worden of priester. Ik
Indien hij bereid was te luisteren
blemen
droomde ervan dokter te wor-
- en in die tijd waren huisartsen
Sterven wordt niet meer aan-
den. In die (oorlogs)tijd was een
dat - kon je bij hem terecht.
vaard. De dood is verhuisd van
dokter iemand. En je wilde toch
Onze huisdokter kwam destijds
de familie naar het ziekenhuis en
iemand zijn! Maar het was niet
met de fiets. Hij zette zich aan
daar mag je niet sterven of het
vanzelfsprekend dat een kind uit
tafel met zijn malletje en luis-
moet ‘gedaan’ worden.
een eenvoudige middenstands-
terde. De dokter passeerde niet
Doodgaan is gebannen uit het
familie naar de universiteit ging.
zomaar in de straat. Als hij
leven. Eén pool is weg. Wat in de
Dat was voor de high society.
ergens stopte, was dat een
westerse wereld dramatisch is,
Mijn vader zei eens tegen een
gebeurtenis
andere
is in het Oosten helemaal anders.
notabele: ‘Jan wil naar Leuven
bewoners want dan scheelde er
Daar mag je sterven. Als je het
en dokter worden.’ Daarop ant-
iets in dat huis.”
sterven afsnijdt van het leven, is
woordde die man: ‘Jef, gij weet
OKRA november 2009
zo’n
“Toen ik huisdokter werd, gingen
Dokter worden
32
Geen biechtvader
geluk
voor
de
die
daarbij
horen.
de spanning weg die tussen
niet wat dat kost! En eigenlijk is
Geboorte en dood
dat toch niks voor die jongen!’
“Wij hadden weinig middelen
zoekt een nieuwe spanning in
Terwijl de zoon van die notabele
voor onderzoek en medicatie.
allerhande verzekeringen. Dat
op de retorica met de hakken
Een bloedonderzoek, onze ste-
kost alleen veel geld. Ik ben een
over de sloot slaagde en wel
thoscoop, röntgenopnames, een
kleine filosoof maar sta wel met
naar Leuven mocht. Op die leef-
aspirientje, een druppeltje, een
mijn twee poten op de grond. De
tijd neem je zulke onrechtvaar-
pilletje tegen de hoge bloed-
verzekeringsmaatschappijen rij-
dige beslissing niet. Ik trok als
druk. Dat was het. Maar het bij-
zen als paddenstoelen uit de
werkstudent
Leuven.
zondere en boeiende aan die job
grond.
Zelfstandigen kregen immers
waren de twee geweldige polen
maken mensen niet gelukkiger.
geen studiebeurs voor hun kin-
waartussen je werkterrein zich
Ik verzorg een paar nachtdien-
deren. Ik verdiende wat geld bij
afspeelde: geboorte en dood
sten op de palliatieve afdeling
met lesgeven. In het begin was
met het leven middenin. Ik had
van het ziekenhuis in Genk. Ik
naar
geboorte en dood hangt. Je
Hun
enorme
winsten
Het tonen
van interesse.
Dat was de sleutel,
dat deed de
deur open.
ben daar gewoon aanwezig, zorg
ervoor dat de mensen geen pijn
hebben. Ik zet me bij hen met
de krant. ‘Zal ik eens wat vertellen uit de gazet?’
‘Ja, want ik kan dat toch niet
meer lezen.’ En terwijl ik voorlees, vallen ze rustig in slaap.”
Schoenen met veters
“Ik had destijds patiënten uit
alle lagen van de bevolking. Alle
soorten. Ik heb veel plezier
gehad
aan
dat
gemengde
publiek. Zo droeg ik nooit schoe-
Jan Gysen: “De eerste taak van een huisdokter is om zelf geen angst te hebben.”
nen met veters want bij de moslims deed ik mijn schoenen uit.
Ik moest dat niet maar ik wist
Het lange wachten in de wacht-
onderzoek zijn voor sommigen
dat de vloer van de woning voor
kamer probeerde ik te doorbre-
lang niet genoeg. Men wil een
hen heilig was. Ze apprecieer-
ken
en
scan, bijkomende onderzoeken,
den het dat ik mijn schoenen
meestal begonnen de mensen
de mening van een specialist.
aan de deur liet staan. Mijn
met elkaar te praten, dat hielp
En dan is er vandaag de angst
vrouw zorgde er wel voor dat ik
een beetje. Sommige patiënten
voor de Mexicaanse griep die
sokken zonder gaten droeg.
van wie ik wist dat ze meer tijd
men hier en daar aanwakkert.
Moslimvrouwen onderzocht ik
nodig hadden, liet ik op donder-
Mensen denken snel dat een
nooit thuis. In hun keel kijken
dagvoormiddag komen. Dan had
flinke verkoudheid een griep is.
deed ik wel eens maar voor een
ik geen spreekuur want er was
Griep, dat is dagen met hoge
gynaecologisch
onderzoek
markt. Die regeling maakte het
koorts, niet kunnen eten, nau-
moesten ze naar hier komen
voor iedereen rustiger en de
welijks drinken en bijna uitdro-
met hun man erbij. In de rama-
wachttijden korter.”
gen. De mensen die van Mexico
dan schreef ik medicijnen voor
met
een
kwinkslag
terugkomen, krijgen meestal
die ze maar één of twee keer per
Angst maakt ziek
dag moesten innemen. Daar
“De eerste taak van een huis-
niet. Er zijn wel patiënten die
hield ik rekening mee. Ik wilde
dokter is om zelf geen angst te
de Mexicaanse griep krijgen en
hen niet bekeren. Als ik bij hen
hebben. Je neerzetten bij de
er aan sterven. Maar in aantal-
thuis kwam, ging ik zitten, zette
patiënt en luisteren, is vaak al
len overtreft dat helemaal niet
mijn malletje neer maar deed
de helft van de genezing. Maar
de slachtoffers van een gewone
het niet meteen open. Ik vroeg:
het lukt niet altijd om de angst
griep. Toen ik een jonge dokter
‘Hoe gaat het nog met u?’ ‘Met
weg te nemen.
was, telde men in Genk in de
mij goed maar met die kleine
Angst maakt ziek en is daarom
griepperiode zo’n vijftig geval-
niet!’ Het tonen van interesse.
ook de motor van de hele medi-
len. Daar kraaide geen haan
Dat was de sleutel, dat deed de
sche industrie. Een gesprek
naar,
deur open.
met de dokter en een gewoon
selectie’.
een goede verkoudheid, meer
dat
was
de
‘normale
33
OVER WAT TELT
Waarom ik naar India trok?
Je kan daar gewoon meer doen
dan hier.
Het belang van een dokter is dat
stoffen in onze voeding blokke-
mijn malletje thuis. Ik ben eigen-
hij de mensen geruststelt. Maar
ren de nieren enorm. Ik kan wat
lijk met mijn malletje getrouwd,
hij moet op dezelfde manier
vergelijken
Daar
ik had het altijd bij me. Het was
leven, geruststellend. Toen ik de
gebeurt dat veel minder. Het is
het eerste dat ik in mijn auto
eerste jaren tijdens de zomerva-
ontstellend met hoeveel procent
legde. Zelfs als ik naar een bij-
kantie bij moeder Theresa ging
de nierdialyses gestegen zijn de
eenkomst of een feestje ging,
werken in Calcutta, hadden som-
voorbije jaren. Er kwamen apar-
vergat ik het nooit. Nu nog trou-
mige patiënten er last mee dat ik
te afdelingen in de ziekenhuizen
wens, er gebeurt immers bijna
zo lang weg was. Vooral voor de
en er blijven lange wachtlijsten.
altijd iets.
oude mijnwerkers was dat moei-
Dat roept toch vragen op.
Maar als ik slecht nieuws moest
lijk, die bleven aan mijn deur
Geneeskunde is een industrie
brengen, ging ik zonder malletje
staan kijken tot ik wegreed. Maar
geworden en als je daarin als
binnen.
ik zei: ‘Je mag niet sterven ter-
huisdokter niet mee stapt, kan
‘Is er iets gebeurd?’
wijl ik weg ben, wacht tot ik terug
je nog moeilijk functioneren. Je
‘Ja, we moeten er eens over pra-
ben want ik alleen heb een tic-
moet
ten, kom even zitten.’
ketje voor u!’ Flauwe kul natuur-
groepspraktijk en de mensen
En dan ging dat tamelijk vlot.
lijk maar het hielp. Altijd aan de
kunnen tevreden zijn want de
Mijn patiënten hadden mij nooit
dood denken, is moordend.
dienst is verzekerd.”
bij hen thuis zonder malletje
Vandaag is er onmiskenbaar
Slecht nieuws
meer kanker dan vroeger. Dat
“Een slechte tijding brengen,
komt omdat mensen ouder wor-
was altijd het grote probleem. Ik
den maar ook veel jonge men-
had er veel moeite mee. Dikwijls
Arts op een ander
sen hebben kanker. Boosdoeners
reed ik driemaal in de richting
“Zowel
zijn onder meer de uitwasemin-
van het huis en reed het toch
Grenzen als voor Artsen zonder
gen
onze
voorbij. Zou ik niet beter telefo-
Vakantie heb ik veel respect.
manier van leven en de voe-
neren? Neen, dat doe je niet, dat
Artsen zonder Grenzen doet mij
dingsproductie. Daar mag je
is onpersoonlijk, dat is afstand
denken aan de scheutisten van
echter niet te veel over zeggen
nemen. En dan ging ik toch. Er
vlak na de oorlog. Het waren
of ze schieten je af. De bewaar-
was één ding dat mij hielp: ik liet
jonge idealisten die niet terug-
van
de
industrie,
je
met
India.
associëren
in
een
zien komen. Als dat toch gebeurde, werkte dat als een rood
lampje.”
voor
Artsen
zonder
schrokken voor gevaarlijk gebied
en daar enthousiast gingen werken. Artsen zonder Vakantie
groepeert mensen met jarenlange ervaring die naar streken
trekken waar al een structuur is
maar te weinig opleiding en middelen. Oogartsen gaan er bijvoorbeeld cataract behandelen,
anderen voeren operaties uit
waarbij ze hun kennis, vaardigheid en durf aan de mensen ter
plaatse meegeven. Ik vind dat
geweldige initiatieven.
Ik wou ook niet aan de zee gaan
liggen tijdens mijn vakanties.
34
OKRA november 2009
LIG- EN ZITCOMFORT
gratis *
bedbodem
t.w.v. € 425
En ik droomde er altijd van om mij te engageren voor
mensen die minder aan hun trekken konden komen.
Waarom ik naar India trok? Je kan daar gewoon meer
doen dan hier. Het werd vrijwilligerswerk bij moeder
Theresa in de armenwijken van Calcutta. Kinderen
overbrengen van India naar hier, lag me niet omwille
van de heel andere cultuur. Moeder Theresa had ook
Het drukverlagend Tempur materiaal
vormt zich onder invloed van
lichaamstemperatuur en gewicht
naar de contouren van het lichaam.
Door de druk op uw gewrichten en
ruggengraad evenredig te verdelen
wordt pijn verminderd en slaap je
rustiger en dieper.
het liefst dat de kinderen in eigen land een vader en
moeder hadden. Zo ontdekte ik een pientere weesjongen, een Bengaal, Sujut Kumar Mandal, die doodgraag
dokter wilde worden. We hebben hem gesponsord en
het is hem gelukt. De drie Brahmanen uit de rijkste
kaste met wie hij een kot deelde, mochten zich specialiseren in het buitenland. Ik wist dat Sujut graag kindergeneeskunde had gedaan. We hebben ervoor
gezorgd dat hij vier jaar in Leuven kon studeren op
+
voorwaarde dat hij terug naar India ging. ‘Wat wij voor
jou gedaan hebben, moet jij voor jouw mensen doen’,
zeiden we hem. Het werd hard werken hier. In de
weekends verdiende hij geld om een praktijk in India
op te starten. Met zijn diploma onder de arm is hij nog
twee jaar gratis gaan werken bij moeder Theresa.”
Schoolkinderen
Het indrukwekkende veldwerk dat Jan Gysen in Calcutta
realiseerde, is niet in één gesprek te vatten. Hij lanceerde onder meer een project om bedelaars van de
straat te halen. Hij bood hen de kans materiaal te verkopen en zo hun gezin een medische behandeling te
geven en hun kinderen naar school te sturen. Na
enkele jaren had dit succes. Hij zette een scholenproject op poten waar nu al 3 000 leerlingen les krijgen.
Hij richtte met Sujut in een koeienstal een kliniekje op
-
matras: 80 x 200 of 90 x200
dikte: 15 of 20 cm
jersey of incontinentie hoes
vanaf € 815
=
- hoofdkussen naar keuze
- vanaf € 90
gratis
* niet verstelbare
bedbodem
80 x 200 of 90 x 200
Informeer naar de andere Tempur voordelen
en na vijftien jaar staan er vier kliniekjes met vijftien
dokters. Hij hielp mee aan het microkredietproject
Grameen dat arme huishoudens met goedkope leningen aan een inkomen helpt. Gestart met 22 vrouwen,
Alle acties zijn geldig in de Thuiszorgwinkel
van 14 oktober tot en met 14 november 2009.
Niet cumuleerbaar met andere acties of voordelen.
zijn er nu 13 000 spaarders.
“Maar ik vind het project voor de bedelaars een van de
beste dingen die wij doen. In de hele omtrek in Calcutta
waar we actief zijn, zie je geen enkele bedelaar meer.
Lees meer over onze aanbiedingen op
www.thuiszorgwinkel.be
En wat een voldoening is het om te zien dat die kinderen naar school gaan. De school, dat is het begin.”
Tekst Hilde Masui
Foto’s François De Heel
35
���������������
����������������� ������������
��
��
���������������������������������
������������������������������������������������
�����������������������������������������������������������������������
������������������������������������
���������������������������������������������������������������������������
�������������������������������������������������������������
�������������������������������������
by
®
������������������������������������������
������������������������������������������������
�����������������
������������������
�����������
Je ziet niet meer hoe goed je hoort
OKRA november 2009
OKRA november 2009
MENU
Vegetarische kip
Dinsdagavond zes uur. Elizabeth komt thuis van haar werk. “’t Spijt me
dat ik een beetje te laat ben, er was echt heel veel verkeer.” Dochter
Athénaïs van twee heeft honger, Elizabeth duikt snel de keuken in en
tovert een heerlijke maaltijd op tafel. Made in Nicaragua.
“Ik woon intussen al meer dan vijftien jaar in
Hier kreeg ik eerst les in een speciale klas voor
België. Maar Nicaragua is nooit ver weg. Moeilijk
nieuwkomers. Ik leerde heel intensief Nederlands
vond ik het niet om te beslissen naar België te
en na drie maanden kon ik de gewone lessen vol-
komen. Hier krijg ik kansen, kan ik dingen doen die
gen in het vierde middelbaar. Ik ben blij met mijn
in Nicaragua onmogelijk zijn. Toen ik nog klein
diploma kantoor administratie en gegevensbe-
was, vertrok mijn moeder naar België. Ze wilde
heer maar na het zevende specialisatiejaar moest
geld verdienen voor haar gezin. Mijn vader bleef in
ik aan de slag, geld voor bijkomende studies was
Nicaragua, hij werkte op het veld. Wij bleven bij
er niet.
hem. Maar toen mijn moeder hier een paar jaar
Maar ik ben tevreden met mijn huidige job. Ik
was, leerde ze iemand kennen. Ze stuurde steeds
werk als educatief medewerker bij de Federatie
minder geld naar huis.
van Zelforganisaties in Vlaanderen en in Brussel.
Intussen werden we ouder en zag mijn vader hoe
En ik ben heel actief in de sociaal-culturele sec-
meer en meer jongens belangstelling voor mij kre-
tor. Zo ben ik voorzitster van het Comité de
gen. ‘Binnenkort komt er iemand om je hand vra-
Ayuda Nicaragua. Ja, Nicaragua blijft belangrijk in
gen, ben je getrouwd en heb je kinderen. Ik kan dat
mijn leven. Ook in de keuken: ik kook nog vaak
niet voorkomen, ik heb niet de middelen om je ver-
gerechten uit Nicaragua. Mijn vader bezorgt me
der te laten studeren’, zei hij. Daarom stuurde hij
trouwens regelmatig ingrediënten die ik hier
me naar mijn moeder in België. Ik kon me daarin
moeilijk kan vinden. De maïsbloem voor de tor-
vinden, ik wilde de kansen grijpen die ik kreeg.
tilla heeft hij zelf gemalen. En dat proef je!”
37
MENU
1
2
3
4
5
Gallo Pinto
Rosquilla tostada
Gekleurde kip (zonder kip)
(ringvormige koekjes)
2 uien
poeder
■
■
400 gr rode bonen
4 bakbananen
■
■
olijfolie
1 advocaat
■
■
400 gr rijst
■
peper
■
zout
■
look-
200 gr zachte kaas (Turkse kaas of
100 gr maïsmeel
80 gr boter
■
■
50 gr zelfrijzend bakmeel
100 gr geraspte kaas
■
■
2 eetlepels
feta).
water
Gebruik je gedroogde bonen (1), week ze dan een nacht en
Meng alle ingrediënten in een kom en
kook ze een kwartiertje in de hogedrukpan. Je kan ook kiezen
kneed tot een homogeen deeg. Maak met
voor een blik rode bonen.
de hand platte koekjes en maak in het
Snipper de uien fijn, snijd de bakbananen in dikke plakken (2).
midden een gat met behulp van een
Spoel de rijst grondig onder stromend water.
stokje. Vet de bakplaat in en bak de koek-
Bak de rijst in olijfolie tot hij geel kleurt (3). Voeg dan pas water
jes een halfuur op 175°C. Laat de koekjes
en zout toe en kook 20 min.
afkoelen alvorens ze op te dienen.
■
1 theelepel zout.
Bak de uien in olijfolie tot ze glazig zijn en voeg de bonen toe.
Kruid met lookpoeder, peper en zout.
Tajadas
Bak de bakbananen aan beide zijden. Neem ze uit de pan en
Groene bakbananen ■ (zonnebloem)olie.
druk ze plat tussen een
servet. Bak opnieuw (4).
Als de rijst gaar is, schep
je hem bij de boontjes.
Meng
goed.
mengsel
Maak
indien
het
nodig
smeuïger met een beetje
olie of het vocht van de
boontjes (5).
Pel de bananen en snijd ze in plakjes van
1 cm dik. Verhit de olie in een wokpan en
bak de bananenschijfjes tot ze goudgeel
zien. Laat ze uitlekken.
Serveer warm als bijgerecht bij vlees of
vis.
Gebakken bonen
Serveer met de bakbana-
200 gr zwarte bonen
■
1 teentje look
nen, een stukje avocado
1 tomaat
■
olie
en een plakje kaas.
blaadjes.
■
1 citroen
■
zout
■
■
1 ui
■
koriander-
Was de bonen. Snij de ui fijn en de tomaat
in kleine stukjes. Verhit wat olie in een
pan en bak de fijngesneden ui. Voeg de
bonen bij de ui, giet er water op en laat
koken tot ze zacht zijn. Roer de stukjes
tomaat en het sap van de citroen er bij.
Pureer de bonen en de tomaat. Versier
met verse korianderblaadjes en dien op
met gebakken rijst.
Tekst Nele Joostens en
Kristien Descheemaeker
38
OKRA november 2009
Foto’s Emy Elleboog
De Nicaraguaanse keuken
Enkele specialiteiten
De Nicaraguaanse keuken is vooral eenvoudig en
goed te vergelijken met de Mexicaanse. Er worden veel bonen, maïs, rijst, kaas en kip gegeten.
De variaties zijn eindeloos. Tortilla’s staan ook
vaak op het menu. Dat zijn pannenkoeken gemaakt
van maïs of tarwemeel. Vlees wordt meestal op
spiesjes gestoken. Aan de kust eet men vooral vis
en worden de gerechten pittiger gekruid.
Fruitsappen zijn er in overvloed. De nationale
drank is een soort rum, flor de caña. Vele typische
gerechten zijn op straat te koop in kraampjes.
Enkel in de steden zijn er restaurants.
■ Nacatamales: maïsbolletjes
gevuld met vlees, groente en
rijst gekookt in bananenblad.
■ Tajadas: knapperige dunne
chips van groene banaan.
■ Chancho con yuca: varkensvlees met gekookte yuca en
koolsalade.
■ Tamal: deeg met vulling van
kaas of vlees, gewikkeld in een
maïsblad.
■ Cossayarno: maïs-kaascake.
■ Gallo pinto: rijst met bonen,
geserveerd met eieren en quesillos.
■ Quesillos: tortilla met kaas en
ui.
■ Enchilada: opgerolde tortilla
met vulling van vlees en kaas,
geserveerd met guacamole of
salsa-saus.
Enkele typische drankjes:
■ Pinol: kruidendrankje van
geroosterd
maïsmeel
met
kaneel.
■ Pinolillo: energierijke drank
van gemalen maïs en cacaobonen, water en suiker.
■ Cebada: gerstdrankje.
DE GENEESHEREN VAN DE CLINICAL PHARMACOLOGY UNIT ANTWERPEN,
GESPECIALISEERD IN GENEESMIDDELENONDERZOEK, ZOEKEN
GEZONDE MANNELIJKE EN VROUWELIJKE VRIJWILLIGERS
TUSSEN 65 EN 80 JAAR VOOR DEELNAME AAN MEDISCHE ONDERZOEK
VOORWAARDEN:
INTERESSE:
������������������������������������������������������������
�����������������������������������������������������������������
�����������������������������������������������������������������
������������������≤��������������������������������������������
�����������������������������������������������������������
�������������������������������������������������������������
�����������������������������������������������������������������
���������������������������������������������������������������
����������������������������������������������������������������
�������������������������������������������������������������������
���������������������������
���������������������������������������������������������
��������������������������������������������������������������
�����������������������������������������������������
�����������������������������������������������������������
����������������������������������������������������������������
�����������������������������������������������������������������
��������������������������������������������������������������
���������
VOOR DE STUDIE BE-80-1090613 :
�����������������������������������������������������������
�������������������������������������������������������
WIJ BIEDEN:
��������������������������������������������������������������
��������������������������������������������������������������������
������������������������������������������������������������
�����������������������������������������������������
Nadat u bent ingeschreven zullen uw persoonlijke gegevens worden opgenomen
in de databank van SGS Belgium NV/SA, divisie SGS Life Science Services. In
overeenstemming met de Belgische Wet op de Privacy van 8 december 1992 en
latere zullen uw gegevens vertrouwelijk worden behandeld en heeft u recht op
toegang en correctie van deze gegevens.
ADRES:
���������������������������������������������������
���������������������������������������������������������
SGS is the world’s leading inspection, verification,
testing and certification company
Bezoek ook onze website:
www.resunit.com
39
GROEN
Groene vruchten van de notenboom.
Van alle bomen die sinds eeuwen in onze streken
groeien, is de notenboom een van de boeiendste. De
groene tint van zijn grote samengestelde bladeren is
uniek, zijn schaduw verkwikkend en zijn noten tokkelen
een van de mooiste symfonieën van de herfst.
Een notenboom in je tuin
Vanaf half november kan je een notenboom plan-
sprake van, onder andere in het Hooglied. Koning
ten. Doe het als je er de plaats voor hebt en kies
Salomo had een landgoed met tal van okkernoten-
een geënt ras dat zonder kruisbestuiving al op
bomen.
jonge leeftijd grote, lekkere noten draagt.
40
OKRA november 2009
In het volksgeloof
Hoog in aanzien
Aan de okkernoot worden talloze krachten toege-
Juglans regia heet de okkernoot, vrij vertaald
schreven. Vaak hadden onze voorouders duidelijk
koninklijke godseikel. Dat wijst erop hoe hoog onze
een tegengestelde visie. In sommige tijden ver-
voorouders de boom schatten. Daar is ook alle
dacht men de okkernoot van contacten met de
reden toe. Zijn noten zijn een delicatesse. Zijn
duivel en was de boom een landingsplaats voor
kruin laat net genoeg en net niet te veel zonlicht
heksen. Ook zou hij de bliksem aantrekken. Veel
door. Onder een notenboom is het heerlijk zitten.
indruk hebben die verhalen niet gemaakt, want de
Een zacht briesje speelt met de milde zonnevlekken
boom kreeg steeds weer een ereplaatsje. Geen
op de tuintafel en geen mug haalt het in haar hoofd
boerenerf of hij mocht er zijn kruin spreiden. Toch
je als een speldenkussen te gebruiken. Vermoedelijk
vinden we vooral in Vlaanderen maar weinig okker-
komt dat door de sterke tanninegeur die de okker-
noten ouder dan tachtig jaar. Dat heeft de boom
noot afgeeft. Die bittere geur van looistoffen komt
aan een andere goede eigenschap te danken. Zijn
ook vrij wanneer je een deelblaadje onder je neus
hout is uitermate geschikt voor geweerkolven. De
kneust. Okkernoten hebben geveerde bladeren en
Duitse bezetters hebben de bomen tijdens de Grote
het groen ervan is heel apart. Ook de schors heeft
Oorlog dan ook in groten getale geveld. Het hout
een heel eigen tint. Daarmee is een notenboom van
van Juglans regia is trouwens ook heel gegeerd
ver te herkennen, ook in de winter. De cultuurnoot
voor vredelievende doeleinden. Tafels, kasten,
is ontstaan in Klein-Azië. Zelfs in de Bijbel is er al
stoelen en siervoorwerpen allerhande zijn uit noten-
Noteninkt.
hout vervaardigd. Het mooiste kwastenpatroon
geeft wortelnotenhout, verzaagd van de dikke
stronk in de grond. Het hout daarvan diende onder
andere voor dure meubels en voor Amsterdammers,
typische staande klokken uit de 17de eeuw.
De allerbeste voor de tuin
Het enten van notenbomen is geen eenvoudige
bezigheid. Slechts enkele gespecialiseerde boomkwekers wagen zich er aan. Dat verklaart de vrij
hoge prijs die voor deze geënte bomen wordt
gevraagd. Maar deze wat duurdere bomen blijken
zich al gauw terug te betalen in lekkere, gemakkelijk te kraken noten. In vele kwekerijen zijn deze
geënte cultivars op naam te koop. Bekend zijn
onder andere Broadview en Buccaneer. Broadview
heeft vrij lange noten. De noten van Buccaneer zijn
rond. Beide rassen zijn zelfbestuivend, dragen rijk
en dat al op zeer jonge leeftijd. Bovendien worden
de bomen niet echt reuzengroot en hebben de
noten een relatief dunne schil. In mijn tuin en in
vele andere zijn het de allerbeste. Temeer omdat
beide notenrassen ongevoelig zijn voor bacteriebrand en brandvlekkigheid, twee ziekten die zwarte
vlekken veroorzaken op de bladeren en de bolsters
waarna een deel van de noten rot.
Voor kamergeleerden?
Enkele jaren geleden heb ik een keertje noteninkt
Notenolie
In Frankrijk en Zuid-Europa wordt olie uit okkernoten geperst. Notenolie is een voortreffelijke slaolie,
geen bakolie. Jammer genoeg is deze culinaire olie
uitgesproken vet en dus minder geschikt voor wie
wil lijnen.
gemaakt. Het is een bruine, bistere inkt die erg prettige
effecten geeft. Noteninkt is geliefd bij vele artiesten. Ik
heb speciaal voor jou het recept nog even opgediept.
‘Kook de groene bolsters van okkernoten in regenwater. Zeef de vloeistof wanneer ze koud geworden is door
een doek. Laat ze één dag staan. Giet ze voorzichtig af,
Tekst en foto’s Ivo Pauwels
zodat de droesem achterblijft. Voeg er een weinig
borax bij, kook de vloeistof tot de gewenste dikte in.
Vul er kleine flesjes mee.’
In de middeleeuwen en de renaissance gingen heelmeesters ervan uit dat de natuur zelf aangaf waarvoor
een plant helende eigenschappen bezat. Men noemde
dat de signatuurleer. Omdat noten zonder schil op hersenkwabben lijken, lag het gebruik voor de hand.
Wie veel noten at, moest wel slim worden. Helemaal is
dat idee nog niet verdwenen. In studentenhaver zitten
nog steeds okkernoten. In mijn studententijd leek deze
lekkernij niet te helpen. Ik ga er daarom van uit dat het
gunstige effect van noten op de hersenen pas vele, vele
jaren later te meten is. Misschien moet ik mijn computer aan de kant schuiven, mijn oude verroeste pen in de
noteninkt dopen en een uilenbrilletje op mijn neus zetten. Misschien word ik dan een echte kamergeleerde.
Notenboom boven hosta’s.
41
TENTOONSTELLING
De imposante poort van de
Huysmanshoeve.
Parels in
het Meetjesland
Natuur en cultuur combineren? Fietsen langs kreken en
in jenever gedoopt en hij kreeg
riviertjes en het regionale erfgoed ontdekken in kleinschalige
de smaak te pakken zodat hij
musea? En daarna verpozen in een typisch café of een
gids verklapt je het geheim van
sfeervol restaurantje? In het Meetjesland kan het allemaal.
de musea en bezoekerscentra
In het centrum van Eeklo vind je
samen met jou het geheim van
het jeneverhuis Van Hoorebeke.
het volle aroma en laat je bij het
Als oudste jenevermerk in ons
afscheid de proef op de som
land stond Van Hoorebeke aan
nemen. Daarna zweef je terug
de wieg van de ambachtelijke
naar buiten, de nasmaak van de
graandistillatie. De eerste jene-
onvervalste jenever in de mond
verstokers
en
schiedenis. Ambacht en nijverheid, tradities en volkscultuur,
markante gebeurtenissen en uitzonderlijke figuren komen aan
bod. Trouwens, ook kinderen zullen geboeid zijn. De brochure
Meetjesland, niet voor mietjes
staat boordevol grappige beschrijvingen en tekeningen. Vijf
figuren uit het Meetjesland leggen
de
geschiedenis
bezienswaardigheden
gebied uit.
OKRA november 2009
mooie decors, toont je de weg
Een druppel of drie
onale erfgoed en de streekge-
42
de echte jenever, loodst je langs
Het Meetjesland telt verschillendie een licht werpen op het regi-
Het jeneverhuis
Van Hoorebeke
staat in het
centrum van
Eeklo.
later zelf begon te stoken. De
en
de
van
dit
legden
een
open
van korrel tot borrel, ontrafelt
met
de
wetenschap
dat
vuurtje aan onder glazen distil-
gekoelde jenever het best wordt
leerkolven. Zo traden zij in de
gedronken in een gekoeld glas.
voetsporen van middeleeuwse
monniken en alchemisten. De
Boerderij met stijl
sterk geurende jeneverbes die
Net
de lichtjes aangebrande smaak
Huysmanshoeve, een hoevecom-
neutraliseert, schonk haar naam
plex dat waarschijnlijk in de der-
aan de geestrijke drank. De
tiende eeuw werd opgetrokken.
graanjenever was geboren. In
Een bezoekerscentrum in het
dit museum vind je, naast de
gerestaureerde woonhuis toont
productieketen, de historiek van
je het Meetjesland vanuit vier
deze jeneverstokerij. Na een
invalshoeken: cultuur, natuur,
periode als bierbrouwers, scha-
geschiedenis en landschap. Je
kelden de Van Hoorebekes over
vindt hier een prachtig voorbeeld
op jenever. Dat gebeurde in
van een authentiek achttiende-
1669 toen Pieter het levenslicht
eeuws interieur. De inkomplaats
zag. Zijn fopspeentje werd vaak
die gebruikt werd voor familie-
buiten
Eeklo
ligt
de
In het Canada War Museum
bewonder je levensechte
opstellingen uit de Tweede
Wereldoorlog.
feesten of tijdens de kermis, is
typisch voor oude boerderijen.
Misschien ontdek je de bel die
gebruikt werd bij etenstijd. Langs
een smal houten trapje kom je op
de
voute,
waar
de
alkoven
bewaard zijn. Hier sliepen de
meisjes vanaf hun dertiende.
Onder de trap ontdek je de vleeskelder en er tegenover de broodkelder voor het brood, de boter
en de kaas. Je vindt er een wastafel in baksteen. Een derde kel-
Canada boven
der is de aardappelkelder, waar
In Adegem, deelgemeente van
de voorraad steeds werd aange-
Maldegem, ontdek je het Canada
vuld zodat moeder niet buiten
War Museum. Dat is een realisa-
naar de put moest. In de beste
tie van Gilbert Van Landschoot
kamer werden gasten ontvan-
die hiermee een belofte nakwam
gen. Hier zagen de kinderen het
aan zijn vader. Die had zijn leven
levenslicht
afscheid
te danken aan Canadese solda-
genomen van overleden gezins-
ten. Veel Canadezen zijn hier
leden. Je merkt hoe de bakste-
trouwens gesneuveld, getuige
nen van de trap in de loop van de
het Canadese kerkhof in de buurt.
eeuwen zijn uitgesleten. Op de
In het museum wordt de bevrij-
hoogkamer sliepen moeder en
ding van Vlaanderen op een
vader en de kinderen tot hun
levendige
dertiende. Achter een deurtje
aan de hand van diorama’s,
bevindt zich de appelzolder, waar
authentieke filmbeelden en The
van alles werd bewaard. Van op
Maple-Leafmuseum, een minia-
de zolderverdieping heb je een
tuurmuseum op schaal 1/35. In
prachtig uitzicht op het monu-
dit
mentale poortgebouw. Dat bood
word je geconfronteerd met mili-
rond 1400 onderdak aan pestlij-
taire acties, de Duitse bezetter,
ders en melaatsen en deed later
de Canadese en Poolse bevrij-
dienst
ders en het Belgische leger. Het
als
en
werd
verblijfplaats
voor
manier
geheel wordt ondersteund met
voorgesteld
indrukwekkende
interieur
foto’s en beeldmateriaal, kledij
en instrumenten, wapens en uitrustingen.
De tentoonstelling is in voortdurende ontwikkeling want Gilbert
Van Landschoot zit niet stil. Hij
vertelt
je
dertiende en werden de hespen
gedroogd. De rommelzolder is
omgebouwd tot een interactieve
plek. Je kan er iets bijleren over
de geluiden van het krekengebied, je kan zelf reiger spelen en
zo veel mogelijk vissen vangen of
braakballen uitpluizen. Op het
einde van je bezoek kan je een
kijkje nemen in het achterhuis,
de vroegere leefkamer van de
familie. Verder kan je het gerestaureerde ovenhuis bekijken of
gewoon uitrusten, genieten en
dromen van een ver verleden.
de
gebrachte symbolen. In de pijlers
van de tearoom zitten bijvoorbeeld heel wat boodschappen
verborgen. Het smeedwerk aan
de bar was ooit een communiebank en de zuilen achter de bar
zijn van een doksaal van een
middeleeuwse kerk.
Deze prachtige streek heeft nog
meer te bieden. In een volgende
bijdrage gaan we nog eens op
stap in het Meetjesland.
schaapherders. Hier op zolder
sliepen de jongens vanaf hun
onverbloemd
geschiedenis en vertaalt de aan-
Tekst Erik Lauwers
Info
■ Jeneverhuis Van Hoorebeke, Van Hoorebekeplein 2, 9900 Eeklo, 09 378 45 69.
Individueel bezoek: dinsdag, woensdag, vrijdag en zaterdag van 10.00 tot
12.00 uur. Tickets: 2 euro (één druppel inbegrepen).
Groepen: elke dag (behalve zondag). Reserveren via 09 378 44 44 of 09 373 46 75.
Tickets: 2,50 euro per persoon (minimum tien personen) (gids en drie druppels
inbegrepen).
■ De Huysmanshoeve, Bus 1, 9900 Eeklo, 09 327 04 47.
Open van midden april tot de eerste week van november: dinsdag tot vrijdag van
10.00 tot 17.00 uur, weekend en feestdagen van 14.00 tot 17.00 uur.
Gratis toegang. Zie ook op www.degrootstereiziger.be.
■ Canada War Museum, Heulendonk 21, 9991 Adegem, 050 71 06 66.
Open elke dag behalve maandag: van april tot september van 10.00 tot 18.00 uur,
van oktober tot maart (ook op dinsdag gesloten) van 12.00 tot 18.00 uur.
Tickets: 5 euro, groepen 4 euro per persoon.
43
Onbekend en
onterecht
onbemind
© Jan Simoen
BOEKEN
Soms liggen literaire kleinoden hopeloos verborgen in wouden van
literaire wildgroei. Maar een onooglijke recensie, een gelukkig
plaatsje in de etalage van een boekhandel of een plotse blik op een
verborgen boek in de lange bibliotheekrekken kunnen je doen
besluiten zulk onbekend boek te lezen. Zo was het deze maand.
Els Beerten.
Twee prachtige romans en een knappe biografie vielen ons te beurt.
Allemaal willen we de hemel
Remi wordt vertederend getekend als de eeuwige
Een echt boek van bij ons. Waarom niet? Het loont
vraagstaart die overal buiten wordt gehouden
meer dan de moeite. Els Beerten ontving talrijke
wegens te jong. Dat belet niet dat hij toch een
prijzen voor Allemaal willen we de hemel. Dit boek
belangrijke rol speelt in de plot van de roman.
is bedoeld als jeugdboek maar het is veel meer dan
Het boek bestaat hoofdzakelijk uit vlotte dialogen
dat. Geen enkel ogenblik had ik de indruk dat dit
en leest bijgevolg als een trein.
boek louter voor jongeren is geschreven. Lezers
De roman kreeg weinig weerklank en dat is jam-
die geïnteresseerd zijn in de Tweede Wereldoorlog,
mer want dit boek verdient beter!
zullen zich zeker geboeid weten.
dromen ervan oorlogsheld te worden. Ze bewande-
Kaart van
een onzichtbare wereld
len echter een verschillende weg. Ward kiest voor
De literatuur uit het Verre Oosten komt meer en
het Oostfront uit Vlaams idealisme. Jef mag niet
meer tot bij ons. Dat is een goede zaak want ze
vertrekken maar wordt toch een held tegen wil en
heeft heel wat te bieden. Zo ook de boeken van
dank. Els Beerten brengt het verhaal vanuit ver-
Tash Aw. Hij werd geboren in Taipei uit Maleisische
schillende perspectieven: Ward, Jef, zijn zus Renée
ouders en groeide op in Kuala Lumpur. Nu woont
en hun broertje Remi. Alles draait rond goed en
hij al jaren in Londen. Zijn debuutroman De zijde-
kwaad, heldendom en lafheid, trouw en verraad. In
handelaar werd bekroond met verschillende prij-
oorlogstijd blijken de grenzen hiertussen flinter-
zen. Na het lezen van zijn tweede boek Kaart van
dun.
een onzichtbare wereld is er geen twijfel meer. De
Beerten zet levensechte figuren neer waarin de
auteur verdient alle lof!
lezer zich kan herkennen. Ze biedt situaties aan die
Zijn jongste boek vertelt het verhaal van de twee
alledaags zijn en toont hoe de gewone man in
broers Johan en Adam. Ze groeien op in een wees-
Vlaanderen de oorlog heeft ervaren. De kleine
huis in Indonesië en hebben enkel elkaar nog.
Limburg 1942. De twee jeugdvrienden Jef en Ward
Els Beerten, Allemaal willen we de
hemel, Querido, Amsterdam, Antwerpen,
2009, 498 blz., 17,95 euro.
Tash Aw, Kaart van een onzichtbare
wereld, Mouria, Amsterdam, 2009,
398 blz., 22,50 euro.
Geert van Istendael, Gesprekken met
mijn dode God, Atlas, Amsterdam,
Antwerpen, 302 blz., 19,90 euro.
44
OKRA november 2009
© Jürgen Doom
© Alex Lake
Tash Aw.
Johan waakt over zijn kleine broer en zweert hem
nooit te verlaten. Maar de broers worden geadopteerd door twee verschillende families. Johan komt
terecht bij een rijke familie in Kuala Lumpur. Adam
wordt opgevoed door een Hollandse schilder op
Geert van Istendael.
Allemaal willen we de hemel bestaat
hoofdzakelijk uit vlotte dialogen en
leest als een trein.
een Indonesisch eiland. Ze verliezen elkaar uit het
oog zonder dat ze de traumatische gebeurtenis van
de scheiding helemaal vergeten.
niet tot een goed einde brengen want hij moest per
Het verhaal begint in 1964 als er een burgeroorlog
se een religieuze roeping hebben. En die had hij
dreigt op Indonesië en alle Nederlanders en andere
niet. Gust werd lid van de KAJ en kwam via die weg
vreemdelingen worden geviseerd. Adam is op dat
bij de christelijke vakbond (ACV) terecht. Die vak-
ogenblik zestien. Karl, zijn pleegvader, wordt gear-
bond ging zijn lust en zijn leven vormen. Europa
resteerd en Adam besluit hem te zoeken. Tijdens
werd te klein voor hem en hij trok naar Afrika, Azië
deze zoektocht ontmoet hij heel wat personages
en vooral Zuid-Amerika om de christelijke arbei-
die het boek inhoud en kleur geven. Het brengt
dersbeweging te verspreiden. Maar Gust was niet
hem ook dichter bij zijn verloren broer Johan.
alleen een vakbondsman, hij was ook een over-
Kaart van een onzichtbare wereld bevat niet enkel
tuigde, breeddenkende katholiek die niet altijd zo
een degelijk en mooi verhaal, het leert ons ook
hoog opliep met de hiërarchische Kerk. Ontrouw
verrassend veel over de geschiedenis van Indonesië
wilde hij echter niet worden, hij was zelfs een van
onder het bewind van Soekarno. Tash Aw kent het
de weinige leken die als waarnemer het Tweede
schrijversvak. Hij hanteert een taal die aanspreekt
Vaticaans Concilie kon bijwonen. Gust was ook een
en vertelt een degelijk onderbouwd verhaal. Een
poëtische ziel die op alle mogelijke plaatsen zijn
aangename en vlotte roman!
pennenvruchten neerschreef. En bovenal was hij
Gesprekken met mijn dode God
een man met een sterke visionaire kijk op de
wereld.
Geert van Istendael tekent een portret van zijn
Zijn zoon Geert heeft een prachtig beeld geschetst
vader. Dat was voldoende om mij op het boek te
van zijn vader, zonder sentimentaliteit en met een
gooien, zijn vader komt immers uit dezelfde
enorm respect. Gesprekken met mijn dode God is
kweekvijver als die van ons: Cardijn, de Katholieke
een zeer levendige kroniek omdat van Istendael nu
Arbeidersjeugd (KAJ) en de vakbond. Het boek
eens in de ik-vorm, dan in de jij- of de hij-vorm
heeft me geboeid maar ook ontroerd. Geert van
schrijft. Dit boek is een absolute must voor wie uit
Istendael beschrijft op plastische wijze uit welk
de Cardijn-leerschool stamt. Voor anderen is het
bloedrood proletarisch nest ‘Gustje’ kwam: een
een leerzaam en interessant tijdsdocument over
overvloed aan kinderen, armoede, overmatig alco-
een grote persoonlijkheid.
holgebruik. Dankzij een alerte priester kreeg hij de
kans om te studeren. Zijn studies kon hij echter
Tekst Annemie Verhenne en Hugo Verhenne
45
GEDICHT
gewoon meegaan met de tijd
niet sneller rusten, trager denken
niet losgescheurd van dag
niet ingeplant in nacht
gewoon, geen te opmerkelijk
Futurum
verlangen naar geschenken
stap voor stap als de seconden
uur na uur dichter bij het licht
de schaduw verlaten
en door de reeds vergeten straten
de sporen volgen van de geest
weten dat zelfs de diepste wonde
ooit, ooit eens geneest
46
OKRA november 2009
Erik Lauwers
© Piet Pollet, Poetical Brain, galerie s&h de buck.
UITJES
Brussel keer op keer
Mensen van hier van elders
gekomen.
Delvaux 1829-2009
Uit het geheugen
Over weten en vergeten.
Een Delvaux tas. Wie wil er niet
eentje bezitten? In afwachting dat
je spaarvarken vol is, kan je al
eens een kijkje gaan nemen in het
MoMu in Antwerpen.
De tentoonstelling Delvaux 18292009 schetst een beeld van het
huis Delvaux doorheen de tijd.
Vanaf de productie van reisgoederen voor de plaatselijke adel in de
19de eeuw, via de opkomst van de
moderne handtas in de 20ste eeuw
tot de hedendaagse visie van het
bedrijf. Met Veronique Branquinho
als toekomstig artistiek directeur
staat deze visie garant voor een
nieuwe elegantie.
In samenwerking met het Huis
Delvaux worden heel wat publieksactiviteiten georganiseerd.
Deze tentoonstelling brengt een
overzicht van wat ons als mensen zo kenmerkt: weten en vergeten. Waarom vergeten we?
Wat is heimwee? Ze haakt in op
de brandende actualiteit van de
ziekte van Alzheimer maar verbreedt het perspectief: hoe
dachten kunstenaars en wetenschappers eeuwen geleden over
het geheugen? De tentoonstelling vraagt aandacht voor de
eeuwenoude zoektocht naar de
werking van het geheugen. Maar
ze toont ook hoe kunstenaars
het geheugen ‘verbeelden’.
Uit meer dan zestig collecties in
binnen- en buitenland worden
stukken getoond.
Brussel is altijd al een toevluchtsoord geweest. De meeste
Brusselaars hebben dan ook een
of andere voorouder afkomstig
uit het buitenland. Maar wie zijn
deze buitenlanders? Waarom
komen ze naar ons? Hoe leven
ze en wat brengen ze ons bij? Op
deze vragen tracht het Archief
van de Stad Brussel te antwoorden aan de hand van documenten en beeldmateriaal uit zijn
rijke collecties maar ook met
frappante getuigenissen. Een
gelegenheid om het brede panorama te schetsen van de
Brusselse immigratie vanaf de
16de eeuw.
Info
Tot 21 februari 2010 in het
Modemuseum, Nationalestraat 28,
2000 Antwerpen,
03 470 27 70, www.momu.be,
info@momu.be.
Voor reservaties en meer informatie over het publieksaanbod kan je
terecht bij Frieda de Booser
03 470 27 74, fax 03 470 27 71,
frieda.debooser@momu.be
Open van dinsdag tot zondag van
10.00 tot 18.00 uur.
Tickets: 6 euro, 55+ 4 euro.
Bereikbaar met tram 4 vanaf
Antwerpen-Zuid, halte
Kammenstraat. Of lijn 5 vanaf
Antwerpen Centraal, halte
Groenplaats.
Maak kans op een gratis
duoticket! Kijk op blz. 54.
© Archief van Stad Brussel
Info
Tot 2 mei 2010 in het Museum
Dr. Guislain, J. Guislainstraat 43,
9000 Gent, 09 216 35 95,
www.museumdrguislain.be.
Open van dinsdag tot vrijdag van
9.00 tot 17.00 uur: zaterdag en
zondag van 13.00 tot 17.00 uur.
Tickets: 6 euro.
Bereikbaar met tram 1 aan station
Gent Sint-Pieters, stop Guislainstraat.
Met de wagen: afrit Gent, dan
Gent alle richtingen, volg ‘Eeklo’
gedurende ca. 5 km via de hoofdweg. Aan T-kruispunt naar rechts
en onmiddellijk naar links.
Maak kans op een gratis
duoticket! Kijk op blz. 54.
Info
Tot 29 januari 2010 in het
Archief van de Stad Brussel,
Huidevettersstraat 65,
1000 Brussel. Open op weekdagen
van 8.00 tot 16.00 uur, op zondag
van 11.00 tot 17.00 uur,
02 279 53 20, www.brussel.be.
Gesloten 1, 2, 10 en 11 november
2009 en van 21 december 2009
tot 4 januari 2010.
Gratis toegang. Rondleidingen
op aanvraag.
Bereikbaar: met de trein tot
Brussel-Centraal of BrusselKapellekerk.
47
UIT
Hangende Tuinen, abdijruïnes, een Ecomuseum,
een stokerij, een belfort. Je vindt het allemaal in
en rond Thuin. Dit Henegouwse stadje tussen
Binche en Charleroi verdient meer aandacht
dan het krijgt.
Laat je verrassen
langs de Samber
De Hangende
Tuinen van
Thuin.
De Samber meandert door het
de luchtbogen en de enorme lan-
maca). Talrijke molentjes aan de
landschap. Turende vissers aan
cetvensters
spectaculair.
rivier brachten die hamers in
de oever. Een jachthaventje met
Deze abdij behoort terecht tot
werking. De Makas waren vooral
sas en houten ophaalbrug. Files
het Werelderfgoed.
schippers die ruilhandel bedre-
noch wegwijzers te bespeuren.
Later stichtte Landelinus even-
ven in het buitenland. Catula is
Geen wonder dat we ons in de
eens de abdij van Lobbes. Hier
de bijnaam die de Makas aan de
vallei van de vrede bevinden. Na
rest alleen de collegiale Sint-
bewoners
een kronkelige weg langs de
Ursmaruskerk, de oudste kerk
gaven. Die naam gaat terug tot
rivier doemt plots de dreigende
van België. Dit logge, ruwe bouw-
1654. Toen kreeg de bourgeoisie
wand van de reusachtige abdij-
werk boezemt ontzag in door zijn
van Thuin, de inwoners van de
ruïne voor ons op. In de laatgoti-
monumentale schip en ontroert
bovenstad, het voorrecht een
sche cisterciënzerabdij van Aulne
tegelijk door zijn eenvoud.
zwaard te dragen. De andere
wordt duidelijk niet meer gebrou-
OKRA november 2009
inwoners
van
de
bovenstad
reageerden
hierop
tot 656 toen de berouwvolle
Hamers
en zwaarden
struikrover Landelinus ze sticht-
Het middeleeuwse stadje Thuin
Sindsdien heten zij Catulas. Een
te. De onlangs opnieuw aange-
is verdeeld in een boven- en een
vestingring
legde boomgaard vormde de bin-
benedenstad. “De verstandhou-
domein van de Catulas perfect.
nenplaats van de voormalige zie-
ding tussen de bevolking van
De betere sociale klasse, de reli-
kenboeg. Op de plaats van de
beide stadsdelen is bijzonder
gieuzen en de stadsinstellingen
conciërgewoning bevond zich de
koel”, beweert Christine Charue,
liepen geen gevaar.”
tuin met geneeskrachtige plan-
directrice van het Toerismehuis
“Begin 1900 telde Thuin meer
ten. Kuieren tussen de stenen
van Val de Sambre et Thudine.
dan 1 100 binnenschippers op
van deze mastodont doet je mij-
“De bewoners gaven elkaar spot-
een bevolking van minder dan
meren over zoveel vergane glo-
namen die hun oorsprong von-
vijfduizend inwoners. Bovendien
rie. Let vooral op het maaswerk
den in een ver verleden. De
waren er vijf scheepswerven.
van het grote spitsboogvenster
Makas of de bewoners van de
Thuin leefde van de scheepvaart.”
in de zuidelijke kruisbeuk van de
benedenstad danken hun naam
Ik kan me moeilijk voorstellen
zestiende-eeuwse abdijkerk. Ook
aan een hamer (marteau of
waar al die schepen aangemeerd
wen. Haar oorsprong gaat terug
48
zijn
uiterst jaloers met de opmerking
‘qu’as-tu là?’ of ‘wat heb je daar?’
beschermde
het
sen op de zuide-
fruitoogsten. Daarom is het hier
lijke helling van
soms erg druk en op andere tijd-
het stadje moet
stippen heel kalm.
inderdaad
De vier koperen distilleertoestel-
tastisch geweest
len zijn indrukwekkend. Koper is
zijn. Bezoekers
een uitstekende warmtegeleider
vinden er van-
en wordt niet aangetast door
daag probleemloos hun weg via
fruitzuren. Het rusten en rijpen
elf borden. Wanneer je vertrekt
gebeurt in roestvrij stalen kui-
aan de voet van het belfort op de
pen. Wil je weten wat je favoriete
Place du Chapitre zie je onder-
likeurtje doormaakt vooraleer
weg het begin van de Chaussée
het in zijn gestroomlijnde flesje
Notre Dame, ook de muur van
verdwijnt? Je kan het allemaal
Thuin genoemd. Deze straat was
van dichtbij meemaken tijdens
een belangrijke toegangsweg tot
een bezoek en/of een degustatie
de middeleeuwse stad. De rue
in de Grange des Belges.
Saint Jacques heeft net als in de
vandaag niet zo veel voor. Het
antwoord op dit vraagstuk en
nog veel meer kom je te weten in
het Ecomuseum van de binnenscheepvaart. De museumboot
Thudo ligt aan de rechteroever in
de benedenstad. Het leven draaide hier rond de binnenscheepvaart. In de schipperswijk Le
Quartier du Rivage proef je nog
de sfeer van het schippersvolk
fan-
middeleeuwen een gootje in het
Groene waterval
lagen want het haventje stelt
Een proefsessie
in de Grange des
Belges brengt
je dadelijk op
temperatuur.
produceert op het ritme van de
midden. De Grand’Rue herken je
In de Hangende Tuinen van Thuin
aan de statige herenhuizen uit
plantte men enkele jaren gele-
de 16de tot 18de eeuw. Rechts zie
den
aan.
je de Posty des Soeurs Grises.
Hiervan produceert de stokerij
Regent-wijnstokken
Vanuit hun klooster daalden de
de
Zouaves,
zusters dit steegje af om de zie-
genoemd naar de folkloristische
wijn
Clos
des
ken te verzorgen in het toenma-
wijnoogst. De tuinen op zich zijn
lige
trouwens ook de moeite. Dichter
Wanneer je beneden aan de
Jean de la Biesmelle beschreef
splitsing de trapjes aan je linker-
ze als volgt: ‘de in terrassen
kant neemt en vervolgens de
aangelegde tuinen, die trapsge-
grindweg, kom je bij het uitkijk-
wijs als een waterval op de heu-
punt Le Chant des Oiseaux. Hier
vels lagen, boden, van de rivier
heb je niet alleen een prachtig
tot aan de hemel, manden vol
zicht op de Hangende Tuinen,
planten, vruchten en bloemen.’
ook op de kerk Notre Dame des
Het uitzicht van op deze terras-
Carmes, het belfort en het voor-
Sint-Elisabethziekenhuis.
De distilleerderij
van Biercée.
uit die tijd. Maak een rondje op
de Samber en je maakt zelf deel
uit van die wereld.
Tien kilo fruit
In het dorpje Ragnies vind je een
groot familiebedrijf, de distilleerderij van Biercée. Een proefsessie in de Grange des Belges
brengt je dadelijk op temperatuur. En je leert wat bij over het
stoken van likeur. Hoe tover je
tien kilo fruit om in een fles lekkere eau-de-vie of fruitlikeur?
Hoe wordt de Eau de Villée en de
P’tit Peket gebrouwen? Je komt
het hier te weten. De stokerij
49
UIT
Het kasteel van Fosteau.
De abdijruïnes
van Aulne zijn
indrukwekkend.
malige vluchthuis van de abdij
al ben je geen gekke bekken-
Amerika tot de fascinerende
van Lobbes is het zicht betove-
trekker,
Internationaal
tradities van Azië en Oceanië.
rend. Keer terug naar het parkje.
Museum van het Carnaval en
Honderden maskers en ver-
Halverwege
Alphonse
het Masker mag je niet voorbij-
mommingen in een ongelooflijk
Liégeois merk je op je rechter-
lopen. Je krijgt er niet alleen
spectrum van kleuren, vormen
kant het oude kanon Le Spantole.
een lesje over het ontstaan van
en materialen. Travestieten en
Even verder sla je rechtsaf rich-
het carnavalsgebeuren in Binche
gay parades passeren de revue.
ting Les Remparts du Nord, de
maar evengoed een gemasker-
Een confrontatie met de besnij-
oude vestingmuur. De Samber-
de reis door de wereld. Je maakt
denisrituelen blijft evenmin uit.
vallei schittert aan je voeten.
er kennis met de gemaskerde
Vanaf nu is carnaval nooit meer
ceremonieën
hetzelfde.
de
rue
Waterloo
het
van
Noord-
Tekst en foto’s Chris Van Riet
Een kasteelbezoek is altijd meegenomen. Op de N559 tussen
Lobbes en Beaumont ligt het
Château du Fosteau. Dit ver-
OKRA november 2009
■ Toerismedienst van Thuin, Place Albert I 2, 6530 Thuin,
sterkte veertiende-eeuwse kas-
071 59 54 54, www.thuin.be, open van 1 april tot 30 september,
teel bevat een rijke collectie
van woensdag tot zondag van 14.00 tot 18.00 uur. De folder met
antieke meubels en kunstvoor-
de beschreven wandelingen vind je bij de dienst voor toerisme.
werpen die ook te koop zijn. Op
■ Grange des Belges, Ferme de la Cour, rue de la Roquette,
aanvraag leiden de eigenaars je
Ragnies. In maart, oktober, november, tot 15 december: zaterdag
eigenhandig
het
en zondag van 14.00 tot 19.00 uur, rondleiding om 15.00 uur. Van
Nederlands. Het kasteel bevat
april tot september is de stokerij elke dag (behalve op maandag)
onder andere een ridderzaal, een
open van 11.00 tot 19.00 uur. Rondleiding om 15.00 en om
museum van de apotheek en een
16.30 uur. Gesloten in januari en februari;
rond
in
kamer ter nagedachtenis van
Tickets: 6,50 euro, kinderen tot zes jaar gratis, jongeren van
generaal Reille. Op weg naar de
zeven tot achttien: 3 euro.
beroemde slag van Waterloo
■ Internationaal Museum van het Carnaval en het Masker,
verbleef deze graaf op 14 juni
Rue Saint-Moustier 10, 7130 Binche, 064 33 57 41. Open van
1815 met meer dan 24 000 man-
dinsdag tot vrijdag van 9.30 tot 17.00 uur en op zaterdag en zon-
schappen op het kasteel van
dag van 10.30 tot 17.00 uur.
Fosteau. Vervolgens leverde hij
Tickets: 6 euro, 60+ 5 euro, kinderen 3,5 euro.
strijd aan de Vier Armen en bij
■ Château du Fosteau, open tot 31 maart van 14.00 tot 18.00 uur,
Waterloo. In de kamer vind je
van 1 april tot 31 oktober van 14.00 tot 19.00 uur, 071 59 23 44,
enkele authentieke documenten
www.chateaufosteau.be. Tickets: 3 euro, 60+ 2,50 euro, bezoek
over zijn leven.
aan de tuinen en park 1 euro.
Parade!
Bereikbaar
Nu je toch in de buurt bent, kan
■ E19 Brussel-Parijs, afrit 20 Feluy. N59 richting Thuin.
je moeilijk om Binche heen. Ook
50
Info
■ E42 Bergen-Charleroi, afrit 18 Chapelle-lez-Herlaimont,
N59 richting Thuin.
■ Met de trein: de lijn Charleroi-Erquelinnes.
58 winnaars!
���������������������
������������������
���������������
Winnaars kruiswoord september 2009.
Meer dan 4 000 deelnemers!
■ Wie wint een weekend in
Chinon, de Loirestreek?
Francine Vercammen uit SintKatelijne-Waver.
Ekeren, Daniel Reynaert uit Gits,
Rita Vandenborre uit Kortrijk.
■ Voor wie is De paleisraad?
Stephaan Windey uit Moerzeke,
■ Wie mag overnachten en André Terrijn uit Vichte,
ontbijten in De Linde te Margareta Pallemans uit Deurne,
Retie?
André Vanhoeck uit Puurs, Josée
Dirk Steenkiste uit Aartrijke.
Wuestenberg
uit
Landen,
Monique De Groof uit Bazel, Marc
■ Wie wint een tienbeurten- Himpe uit Roeselare, Marcel Van
kaart voor het Provinciaal Meervenne uit Temse, Marc
Recreatiedomein Zilvermeer Vervoort uit Temse, John
te Mol?
Demesmaeker uit Bertem.
Maria Reymen uit Hechtel, Hilda
De Coensel uit Okegem, Roger ■ Wie kan op stap met Brussel
De Grauwe uit Schellebelle, onder vriendinnen?
Noppe Devroe uit Harelbeke, Chris Van Rompaey uit Knokke,
Simone Diels uit Hove.
Agnes Elebaut-Vander Beken uit
Oudenaarde, Trees Basyn uit
■ Wie krijgt een waardebon Koekelare, Simonne Vanhoutte
van 125 euro?
uit Roeselare, Leonia Desmedt
Mia Leyman uit Merksem.
uit Oostrozebeke.
■ Wie kan beginnen in
Verbrande schaduwen?
Joseph Van Laer uit Adinkerke,
Walburga Vande Casteele uit
Wondelgem, Elza Van Haver uit
Tielrode-Temse, Lea Riemis uit
Beerse, Christiane Destoop uit
Middelkerke-Westende, Léona
Caestecker uit Menen, Jacqueline
Vander Linden uit Denderwindeke,
André Knockaert uit SintMichiels-Brugge, Ann Mergaert
uit Roeselare, Victor Van
Reepingen uit Burst.
■ Wie krijgt Fietsen door
Noord-Frankrijk?
Pierre D’Hondt uit Sint-Amands,
Antoon Hollevoet uit Sint-Kruis,
Jos Volders uit Scherpenheuvel,
Louis Van Loy uit Retie, Monica
Dehaes uit Bonheiden, Felix De
Meester uit Boom.
■ Wie krijgt De geheimen van
de zee?
Lea Proost uit Temse, Willy Van
Eynde uit Tielrode, Terese
Vervueren uit Wemmel, Liliane
De Plecker uit Grimbergen,
Therese Vanden Bempt uit
Kessel-Lo, Michel Migom uit
Wondelgem, Denise Maertens uit
Oostende, Greta Nuyens uit
■ Wie kan beginnen in De
vrouw die met vuur speelde?
Gilbert Govaert uit Belsele,
Eugeen Lochs uit Mol, Arlette
Vandevijvere uit Kuurne.
■ Voor wie is Mannen die
vrouwen haten?
Marcel Sterckx uit Meerhout,
Marc Roefs uit Tielen, Willy
Michiels uit Sint-Katelijne-Waver.
■ Wie krijgt Gerechtigheid?
Roger Roelands uit Anderlecht,
Monique De Winter uit Mortsel,
Rachella Jouck uit Herk-de-Stad.
Oplossing: academie.
Antwoord op de schiftingsvraag:
kerkwerk multicultureel
samenleven.
������������
SPEEL EN WIN
�����������������������������
��������������������
���������������������������
�����������������������
����������������
�����
����������������
�������
���
���
�
���
���
���������������
����������
������������������������������������
���
����
�����
����
���������������������������������������������������������������������������������������
�������������������������������������������������������������������������������������������
Beleef de gezelligheid van Kerst aan zee in
HOTEL SANDESHOVED
NIEUWPOORT
Hotel Sandeshoved, gelegen op de
verkeersvrije Zeedijk van Nieuwpoort-Bad, heeft een fantastisch
pakket samengesteld om de mooi-
ste tijd van het jaar in alle heerlijkheid te beleven. U verblijft naar keus
2, 3 of 4 nachten op een kamer of
studio/appartement.
Inbegrepen: halfpension (ontbijt + middag- of avondmaal)
Kerstbanket op 24/12 (5-gangen met aperitief, wijn, water & koffie inb.)
Kerstbrunch op 25/12 (buffet van vis & schaaldieren, vleesbereidingen, wokschotels, hoofdschotels en kaas- en dessertbuffet, apero, wijn, water & koffie inb.)
Formule: U kiest zelf: 2, 3 of 4 nachten
prijzen 2 nachtenarrangement*:
prijzen 3 nachtenarrangement*:
€ 174 p.p. met 2 op een tweepers.kamer
€ 210 p.p. met 2 op een tweepers.kamer
€ 206 p.p. met 2 op een studio/app
€ 255 p.p. met 2 op een studio/app
€ 184 p.p. alleen op een kleine single
€ 224 p.p. alleen op een kleine single
€ 220 p.p. alleen op een grote single
€ 270 p.p. alleen op een grote single
prijzen 4 nachtenarrangement*:
€ 240 p.p. met 2 op een tweepers.kamer • € 290 p.p. met 2 op een studio/app
€ 259 p.p. alleen op een kleine single • € 312 p.p. alleen op een grote single
*speciale prijzen voor kinderen t.e.m. 15 jaar tarief 2009
Informeer ook naar onze andere promoties & arrangementen,
wij sturen u graag onze folder!
Oplossing sudoku
oktober 2009.
Oplossing kruiswoordraadsel
september 2009.
ZEEDIJK 26 TE 8620 | NIEUWPOORT- BAD
058/22 23 60 | Fax 058/23 95 23
info@sandeshoved.be
51
Website: www.sandeshoved.be
SPEEL EN WIN
Winnaars september 2009 op blz. 51!
Kruiswoordraadsel
HORIZONTAAL
1 zuigorgaan van sommige dieren 6
bewaarplaats van thee 12 lekkernij 14
lucht (voorvoeg.) 15 kind, baby 17
boezemvrienden 19 doelpunt 20 appelsoort 23 schrander 24 tijdperk 25 vol
wondvocht 27 Europese Tolunie 28
plaats in Frankrijk 30 dof van geest 31
aanvankelijk 33 windrichting 35 bar 36
te voet 37 maalinrichting 39 eigenlijk
(afk.) 41 mannetjesbij 43 schelp van
de porseleinslak 46 moderne muziek
48 gifslang 51 houterig meisje 52
speeltuintoestel 55 grootmoeder 56
bijwoord 58 verdovend middel 59
scheepskabel 60 zeeroverij 62 volstrekt arm persoon 64 denkbeeld 65
rivier in Duitsland 66 naaiwerk 67
armoedig.
2
1
7
9
VERTICAAL
1 geld voor kleine uitgaven 2 droombeeld 3 nuk 4 kloosterzuster 5 duidelijk
7 Caraïbische staat 8 lidwoord 9 delfstof 10 warmwatertoestel 11 hoofddeksel 13 geest, strekking 16 halfaap
18 op voorwaarde dat 21 grafisch
kunstwerk 22 grond om boerderij 25
uit één ei ontstaan 26 oud-Europeaan
29 schaakstuk 32 ontzag 34 ongeveer
35 gelofte 38 ijkmerk 40 verplaatsbaar
42 met welig gras begroeid 44 bijzondere uitstraling 45 land van volmaaktheid 46 rookgerei 47 plaats in Frankrijk
49 drempel 50 soort struisvogel 53
vrouwelijke gast 54 nauwelijks 57 het
zuiden van Frankrijk 59 zacht buisje 61
landtong 63 bergweide.
4
3
8
5
6
Stuur je oplossing naar
OKRA-magazine, Kruiswoord november 2009, PB 40, 1031 Brussel, voor
30 november 2009. De winnaars verschijnen in het februari nummer 2010.
Voeg één postzegel van 0,59 euro toe (niet vastkleven).
Oplossing kruiswoord november 2009
1
2
3
4
5
6
7
8
9
Naam:
Straat:
Nr.:
Postnr.:
Woonplaats:
Tel.:
E-mail:
OKRA-lidnummer of trefpuntnummer:
Schiftingsvraag: Waar vind je het Internationaal Museum van het Carnaval en het Masker?
Vergeet niet een postzegel van 0,59 euro toe te voegen!
52
OKRA november 2009
Sudoku
Alle cijfers van 1 tot en met 9
moeten één keer voorkomen in
alle kolommen, in alle rijen en in
elk van de 9 vierkantjes van
3 keer 3 vakjes.
SPEEL EN WIN
37 prijzen!
■ Gratis weekend in Thuin.
Overnachting met ontbijt voor twee personen in
Hotel Le Manoir de la Drève (waarde 85 euro).
Info
Le Manoir de la Drève, Drève des Alliés 30,
6530 Thuin, 071 598 827.
■ Waardebon van 125 euro.
Te gebruiken in De Kinkhoorn, Ravelingen of
Ol Fosse d’Outh. Een heerlijk ontspannend verblijf
gegarandeerd. Aan zee of in de Ardennen.
35 boeken
Tien exemplaren van Allemaal willen we de hemel
van Els Beerten (waarde 17,95 euro).
Tien exemplaren van Gesprekken met mijn dode
god van Geert van Istendael (waarde 19,90 euro).
Vijf exemplaren van Kaart van een onzichtbare
wereld van Tash Aw (waarde 22,50 euro).
Vijf exemplaren van Steen van verdriet. Vorm
geven aan rouw (waarde 16,95 euro).
Vijf exemplaren van Onuitwisbare tekens van liefde. 100 gedichten over de liefde van Claire Vanden
Abbeele (waarde 12,95 euro).
Info
De Kinkhoorn, Zeedijk 330, 8400 Oostende,
059 70 16 97, fax 059 80 90 88,
receptie@dekinkhoorn.be, www.dekinkhoorn.be.
Ravelingen, Zeedijk 290, 8400 Oostende,
059 55 27 55, fax 059 55 27 59,
info@ravelingen.be, www.ravelingen.be.
Ol Fosse d’Outh, rue Ol Fosse d’Outh 1,
6660 Houffalize, 061 28 88 01, fax 061 28 88 04,
olfosse@olfossedouth.com, www.olfossedouth.com.
53
OKRA-LIDKAART = GELD WAARD
Win gratis duoticket
Uit gelezen blz. 48? Maak kans op
een van de twintig gratis duotickets (waarde 12 euro) voor het
Maskermuseum in Binche.
Stuur deze bon vóór 30 november
2009 naar OKRA-magazine, Joke
Callens, Maskermuseum, PB 40,
1031 Brussel of mail naam en adres
naar joke.callens@okra.be met de
mededeling Maskermuseum.
Info zie blz. 50.
✂
1 euro korting
Uit gelezen blz. 48? Op vertoon van
deze bon krijg je 1 euro korting
voor een rondleiding in de Distillerie
de Biercée te Ragnies.
Je betaalt 5,50 i.p.v. 6,50 euro.
Naam en voornaam:
Naam en voornaam:
Straat en nr.:
Straat en nr.:
Postnr.:
Woonplaats:
Telefoon:
Postnr.:
E-mail:
Uitjes gelezen blz. 47? Maak kans op
een van de vijf gratis duotickets
(waarde 12 euro) voor de tentoonstelling Delvaux 1829-2009.
Stuur deze bon vóór 30 november
2009 naar OKRA-magazine, Joke
Callens, Delvaux, PB 40, 1031
Brussel of mail naam en adres naar
joke.callens@okra.be met de mededeling Delvaux.
Woonplaats:
Telefoon:
Win gratis duoticket
Info zie blz. 47.
E-mail:
Win gratis ticket
Tentoonstelling gelezen blz. 42? Zin in
een gratis druppel tijdens je bezoek?
Maak kans op een van de zes gratis
tickets (waarde 2 euro) voor het
Jeneverhuis Van Hoorebeke in
Eeklo.
Stuur deze bon vóór 30 november
2009 naar OKRA-magazine, Joke
Callens, Jeneverhuis, PB 40,
1031 Brussel of mail naam en adres
naar joke.callens@okra.be met de
mededeling Jeneverhuis.
Naam en voornaam:
Naam en voornaam:
Straat en nr.:
Straat en nr.:
Postnr.:
Woonplaats:
Telefoon:
Postnr.:
E-mail:
Tentoonstelling gelezen blz. 42?
Op vertoon van je lidkaart krijg je
1 euro korting voor een bezoek aan
het Canada War Museum in Adegem.
Info zie blz. 43.
E-mail:
Win gratis duoticket
Uitjes gelezen blz. 47? Maak kans op
een van de twintig gratis duotickets (waarde 12 euro) voor de tentoonstelling Uit het geheugen in het
Museum Dr. Guislain te Gent.
Stuur deze bon vóór 30 november
2009 naar OKRA-magazine, Joke
Callens, Uit het geheugen, PB 40,
1031 Brussel of mail naam en adres
naar joke.callens@okra.be met de
mededeling Uit het geheugen.
Naam en voornaam:
Naam en voornaam:
Straat en nr.:
Straat en nr.:
Postnr.:
Telefoon:
Woonplaats:
E-mail:
Info zie blz. 43.
Woonplaats:
Telefoon:
1 euro korting
Info zie blz. 50.
Postnr.:
Telefoon:
Woonplaats:
E-mail:
Info zie blz. 47.
colofon
OKRA-regio’s
OKRA-magazine
ledenmagazine van OKRA vzw
PB 40, 1031 Brussel
02 246 44 37, fax 02 246 44 42,
www.okra.be, magazine@okra.be
Redactie
Lieve Demeester, Nele Joostens,
Chris Van Riet
Redactieraad
Magriet Daenen, Herman De
Leeuw, Erik Lauwers, Hilde Masui,
Griet Trioen, Dirk Van Beveren,
Jan Vandecasteele,
Cois Van Roosendael,
Hugo Verhenne
Verantw. uitgever
Jan Vandecasteele,
Vier Uitersten 19, 8200 Brugge
OKRA-Limburg vzw
Koningin Astridlaan 33,
3500 Hasselt
011 26 59 30
fax 011 22 59 50
limburg@okra.be
www.okra.be/limburg
Oost-Brabant
Platte Lostraat 541,
3010 Leuven
016 35 96 94
fax 016 35 95 55
oostbrabant@okra.be
www.okra.be/oostbrabant
Brugge
Oude Burg 23, 8000 Brugge
050 44 03 81
fax 050 44 03 90
brugge@okra.be
www.okra.be/brugge
Mechelen
Begijnenstraat 18 bus 2,
2800 Mechelen
015 40 57 45
mechelen@okra.be
www.okra.be/mechelen
Brussel
Bergensesteenweg 436,
1070 Brussel
02 555 08 30
fax 02 555 08 39
brussel@okra.be
www.okra.be/brussel
Midden-Vlaanderen
www.okra.be/middenvlaanderen
Poel 8, 9000 Gent
09 269 32 15 • 09 269 32 16
middenvlaanderen@okra.be
■ Aalst
Hopmarkt 10,
9300 Aalst
053 76 16 53
fax 053 76 15 16
aalst@okra.be
■ Eeklo
Garenstraat 46, 9900 Eeklo
09 376 13 40
fax 09 376 12 99
eeklo@okra.be
■ Gent
Poel 8, 9000 Gent
09 269 32 15
gent@okra.be
■ Oudenaarde
Sint-Jozefsplein 7,
9700 Oudenaarde
055 33 47 33
fax 055 33 47 94
oudenaarde@okra.be
Oostende
Ieperstraat 12, 8400
Oostende
059 55 26 90
fax 059 55 26 12
oostende@okra.be
www.okra.be/oostende
Ieper
Sint-Jacobsstraat 24,
8900 Ieper
056 26 63 40
fax 056 26 63 06
ieper@okra.be
www.okra.be/ieper
Vormgeving
gevaert graphics nv
Coverbeeld
Jürgen Doom
Kempen
Korte Begijnenstraat 22,
2300 Turnhout
014 40 33 50
fax 014 40 33 52
kempen@okra.be
www.okra.be/kempen
Druk
Corelio Printing, Erpe-Mere
Reclameregie
Publicarto
Sylvain Van Der Guchtlaan 24,
9300 Aalst
053 82 60 80
fax 053 82 60 90
com@publicarto.be
Kortrijk
Wijngaardstraat 48C,
8500 Kortrijk
056 26 63 53
fax 056 26 63 10
kortrijk@okra.be
www.okra.be/kortrijk
c
pe
Roeselare
Beversesteenweg 35,
8800 Roeselare
051 26 53 07
fax 051 22 59 80
roeselare@okra.be
www.okra.be/roeselare
Tielt
Oude Stationsstraat 12,
8700 Tielt
051 42 38 08
fax 051 40 89 79
tielt@okra.be
www.okra.be/tielt
Waas en Dender
■ Dendermonde
Bogaerdstraat 33,
9200 Dendermonde
052 25 97 90
fax 052 22 97 75
dendermonde@okra.be
■ Land van Waas
de Castrodreef 1,
9100 Sint-Niklaas
03 760 38 66
fax 03 766 38 17
waasland@okra.be
www.okra.be/waasendender
tvol actie
f
n
pe
kristelijk r
es
Oplage: 175 090 exemplaren
o
Zonder schriftelijke toestemming
van de uitgever mag geen enkele
tekst of illustratie geheel of
gedeeltelijk worden gereproduceerd. Advertenties vallen niet
onder de verantwoordelijkheid
van de uitgever.
Antwerpen
Nationalestraat 111,
2000 Antwerpen
03 220 12 80
fax 03 220 17 68
antwerpen@okra.be
www.okra.be/antwerpen
OKRA-magazine, trefpunt 55+ is
aangesloten bij de Unie van de
Uitgevers van de Periodieke Pers.
02 246 57 72
Het december 2009 - januari 2010
nummer verschijnt uiterlijk op
28 november 2009.
02 246 44 47
02 246 57 72
02 246 39 44
Algemeen secretariaat | www.okra.be | secretariaat@okra.be
www.okrasport.be | 02 246 44 41
02
02
02
02
246
246
246
246
44 36
44 35
42 09
42 07
02 246 44 34
OKRA-CMPensioendienst
02 246 44 31
02 246 44 45
Studiedienst
02 246 44 40
02 246 39 45
Communicatie
02 246 44 37
02 246 44 33
02 246 57 71
Websites
02 246 44 44
02 246 44 47
55
Granaatappel
Lichaamsverzorging
Natuurlijk mooi op iedere leeftijd
www.weleda.be
100% natuurlijk: speciaal voor de rijpere huid
� natuurlijk
� gezond
� veilig
� eerlijk
� menselijk
� milieuvriendelijk
� maatschappelijk betrokken
In harmonie met mens en natuur
PB
Granaat OKRA.indd 1
21-09-2009 13:31:03