pobierz - Katowice Airport

Transcription

pobierz - Katowice Airport
K ATOWICE AIRPORT MAGAZINE
kwiecień–ma j | april–may 2 (45) 2013
16
20
30
32
Kreta – dla każdego
Crete – something for everyone
Wakacje 2013 z Katowice Airport
Holidays 2013 from Katowice Airport
Czas wielkich inwestycji
A time of huge investments
Pasja życia z Iskierką, cz. 1
Passion for life with Iskierka, part 1
wstęp | foreword
Szanowni Państwo!
Dear Readers and Guests!
Oddajemy w Wasze ręce drugie w tym roku wydanie magazynu „Silesia
Airport”. Okres urlopowy coraz bliżej, dlatego polecam Państwu artykuł
prezentujący wakacyjne nowości w siatce połączeń czarterowych naszego lotniska. W sezonie „lato 2013” obejmuje ona aż 38 tras, najwięcej
spośród wszystkich polskich portów regionalnych, w tym trzy premiery:
czarującą, grecką wyspę Kefalonię oraz dwa romantyczne, włoskie kierunki – Sardynię i Lamezia Terme.
Welcome to this year’s second edition of ”Silesia Airport” magazine. The
summer holiday season is fast approaching and so we’d like to invite you
to take a look at the article highlighting the new destinations in our network. The ”summer 2013” season offers 38 routes – the largest number
offered by any of Poland’s regional airports, and includes three new destinations: the enchanting Greek island of Kefalonia, and two romantic Italian
destinations – Sardinia and Lamezia Terme.
Bogata oferta wakacyjnych destynacji Katowice Airport sprawia, że każdy
z Państwa znajdzie atrakcyjne propozycje na letni wypoczynek. Ciekawą
alternatywą dla zorganizowanych wczasów są nowe połączenia linii lotniczej Ryanair z Pyrzowic do Alicante i na Kretę. Właśnie największej greckiej wyspie poświęcona jest obszerna publikacja w tym wydaniu „Silesia
Airport”.
The diversity of holiday destinations offered from Katowice Airport means
that there’s something for everyone. An interesting alternative to package holidays is Ryanair’s new route from Pyrzowice to Alicante and Crete.
Greece’s largest island is, in fact, being showcased in this issue of ”Silesia
Airport.”
Pasjonatów zwiedzania najpiękniejszych europejskich miast z pewnością
zainteresuje artykuł o Neapolu. To jedna z ośmiu nowości na naszej mapie połączeń regularnych, która 21 maja została uruchomiona przez linię
lotniczą Wizz Air.
Na początku maja na naszym lotnisku doszło do historycznego wydarzenia – wmurowania aktu erekcyjnego pod budowę nowej drogi startowej.
Bez wątpienia jest to największa i najważniejsza
w dziejach Katowice Airport inwestycja. O realizowanym aktualnie programie inwestycyjnym
w Pyrzowicach także piszemy na łamach tego
numeru.
Those who enjoy exploring Europe’s most beautiful cities will certainly
find the article on Naples an interesting read. This is one of the eight new
destinations available on our network of regular connections. Wizz Air began operating flights to Naples 21 May.
Katowice Airport celebrated a historic event at the beginning of May –
the laying of the foundation stone for the construction of the new runway. This is, without a doubt, the largest and most important investment
in Katowice Airport’s history. You can
read more about the investment programme at our airport in Pyrzowice in
this issue of ”Silesia Airport” magazine.
I wish you many interesting trips from
Katowice Airport and invite you to enjoy this issue.
fot. Piotr Adamczyk
Życząc Państwu wielu ciekawych, lotniczych podróży z Katowice Airport, zapraszam do lektury.
Artur Tomasik
Prezes Zarządu GTL SA
President of the GTL SA Management Board
silesia airport 
1
spis treści | table of contents
3
Aktualności | News
30
6
Czas wielkich inwestycji
A time of huge investments
Neapol – esencja Włoch
Naples – the essence of Italy
32
Pasja życia z Iskierką, cz. 1
Passion for life with Iskierka, part 1
36
Częstochowa – dzieje się!
Czestochowa – it’s happening!
12
Dzieje się w Europie | What's on in Europe
16
Kreta – dla każdego
Crete – something for everyone
20
Wakacje 2013 z Katowice Airport
Holidays 2013 from Katowice Airport
40
Biblioteka ocaliła wyrazy od zapomnienia
Library saves words from oblivion
26
Katowice Airport „na wojskowo”
Katowice Airport “military style”
42
Nowoczesne, inteligentne samochody
Modern, smart cars
Przekład | Translation
Eva Piotrowska
Redaktor naczelny | Editor in-chief
Piotr Adamczyk
tel.: +48 32 39 27 194
e–mail: padamczyk@gtl.com.pl
Rada programowa | Programme Board
Monika Krzykawska
Artur Tomasik
Wydawca | Publisher
Korekta | Proofreading
Dorota Mańka
Skład i opracowanie graficzne
Typesetting and graphics
Adam Krawczyk
Okładka | Cover
Adam Krawczyk
Stali współpracownicy
Regular contributors
Michał Jaraczewski
Piotr Winkler
Górnośląskie Towarzystwo Lotnicze SA
Upper Silesian Aviation Group
www.gtl.com.pl
Kontakt | Contact
redakcja@gtl.com.pl
Reklama | Advertising
GTL-SERVICE Sp. z o.o.
tel.: +48 32 284 50 26
e–mail: marketing@gtlservice.com.pl
MEGA-ART s.c.
tel.: +48 668 043 002
e–mail: biuro@mega-art.pl
Patronat | Patron
Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego
Marshal Office of the Silesian Voivodeship
www.silesia-region.pl
Śląska Organizacja Turystyczna
Silesian Tourist Organisation
www.silesia-sot.pl
Redakcja nie zwraca materiałów niezamówionych oraz zastrzega sobie prawo do skrótów i redakcyjnego opracowania tekstów przyjętych do druku. Za treść reklam i ogłoszeń redakcja nie odpowiada.
The editorial board does not return unsolicited material and reserves the right to abridge and make editorial changes to texts approved for printing. The editorial board does not take responsibility for the content or any
error, omission or inaccuracy of advertising material.
facebook.com/KatowiceAirport
facebook.com/FlySilesia
twitter.com/KatowiceAirport
youtube.com/KatowiceAirport
katowiceairport.blip.pl
blog.katowice-airport.com
2  silesia airport
fot. Piotr Adamczyk
SPOŁECZNOŚCI KATOWICE AIRPORT | KATOWICE AIRPORT ONLINE COMMUNITIES
aktualności | news
Rusłan wylądował
Ruslan landed
Pod koniec kwietnia gościliśmy w Katowice Airport jeden z największych
samolotów świata, potężnego transportowca AN-124 Rusłan. Maszyna
przyleciała do Pyrzowic po ważący ponad 60 ton przegrzewacz, który jest
elementem kotła ciepłowniczego. Urządzenie zostało wyprodukowane
w Centrum Innowacji Laserowych firmy Energoinstal SA. Po trwającej całą
noc skomplikowanej operacji załadunku, Rusłan odleciał z Katowice Airport
do Arabii Saudyjskiej. Była to trzecia wizyta tego statku powietrznego
w historii pyrzowickiego lotniska.
In late April, Katowice Airport hosted one of the largest aircraft in the world,
an AN-124 Ruslan freighter. The mighty machine arrived in Pyrzowice to pick
up a superheater (a section of a boiler) weighing more than 60 tons. The
device was manufactured at the Centre of Innovative Laser Technologies
at Energoinstal S.A. After a whole night of complicated loading operations,
the Ruslan took off from Katowice Airport to Saudi Arabia. This was the
aircraft’s third visit to Katowice Airport.
Akt erekcyjny nowej drogi startowej
Laying of foundation stone for new runway
6 maja br. w Katowice Airport odbyła się uroczystość podpisania i wmurowania aktu erekcyjnego powstania nowej drogi startowej pyrzowickiego
lotniska. Wydarzenie wieńczy prace przygotowawcze i jednocześnie inauguruje roboty budowlane, które potrwają do września przyszłego roku.
Wykonawcą zadania, wraz z instalacją niezbędnej infrastruktury technicznej
i nawigacyjnej, jest Budimex SA. Przyszły pas startowy, o długości 3200 m,
powinien zostać oddany do użytku operacyjnego wiosną 2015 roku. Wartość inwestycji to 157 mln zł.
On May 6, a special ceremony of signing and laying the foundation stone
for the construction of the new runway was held at Katowice Airport. The
event celebrated the completion of the preparatory work and also the
start of construction work, which will last until September next year. The
contractor of the build itself, as well as the installation of all the necessary
technical infrastructure and navigation, is Budimex SA. The new runway will
be 3 200m in length and should be ready to start operations in the spring
of 2015. The total cost of this investment will be 157 million PLN.
silesia airport 
3
20 lat Lufthansy w Katowice Airport
20 years of Lufthansa at Katowice Airport
27 marca br. linia lotnicza Lufthansa obchodziła dwudziestą rocznicę pierwszego rejsu z Frankfurtu do Katowice Airport, a tym samym inauguracji
swojej obecności na pyrzowickim lotnisku. Samolotem, który wykonał to
połączenie, był bardzo rzadko już spotykany na europejskim niebie Boeing
737-200, o znakach rejestracyjnych D-ABHM. Maszyna weszła do służby
w Lufthansie w sierpniu 1981 roku, więc w momencie pierwszego lądowania w Pyrzowicach miała 12 lat. W tej flocie pracowała do połowy 1996 roku,
następnie została sprzedana amerykańskiej linii Aloha Airlines, w której latała jeszcze 12 lat, po czym wycofano ją ze służby. Bez wątpienia uruchomienie przez Lufthansę rejsów pomiędzy Frankfurtem a Pyrzowicami było
ogromnym impulsem dla rozwoju śląskiego lotniska. Odważna decyzja niemieckiego przewoźnika pokazała, że w regionie drzemie duży potencjał
i warto tu inwestować w cywilną infrastrukturę transportu powietrznego.
To połączenie nie było jedynym, które Lufthansa zdecydowała się otworzyć,
bo 2 września 1996 roku linia rozpoczęła regularne loty na trasie z Pyrzowic
do Düsseldorfu. Od swojego debiutu przewiozła z i do Katowice Airport
ponad 2 mln podróżnych. W zeszłym roku jej udział w całości ruchu pasażerskiego obsłużonego z pyrzowickiego lotniska wyniósł 6,7%. Lufthansa
była więc największą tradycyjną linią lotniczą realizującą rejsy z Katowice
Airport.
On 27 March, Lufthansa celebrated the twentieth anniversary of the airline’s
first flight from Frankfurt to Katowice Airport, thus signalling the start of
its presence at Katowice Airport. The aircraft that performed this flight, a
Boeing 737-200 with registration markings D-ABHM, was already at that
time very rarely seen in European skies. The aircraft entered service at
Lufthansa in August 1981, and so at the time when it landed in Pyrzowice, it
was already 12 years old. It flew as part of the Lufthansa fleet until mid-1996
and then was sold to American airline, Aloha Airlines, where it performed
flights for 12 more years and after which was withdrawn from service. It is
without a doubt that the launch of Lufthansa services between Frankfurt
and Pyrzowice was a huge boost for the development the airport in Silesia.
This bold decision for German carrier showed that the region has potential
and it was worth investing in civil aviation infrastructure. This connection
was not the only one that Lufthansa decided to launch. 2 September 1996
saw the start of regular flights on the route from Katowice to Düsseldorf.
Since its debut, Lufthansa has transported more than two million travellers
to and from Katowice Airport. Last year, the airline’s share in total passenger
traffic handled by Katowice Airport was 6.7%, making Lufthansa the largest
traditional carrier, offering services from Katowice Airport.
Wiosenno-letnia siatka połączeń Katowice Airport
Katowice Airport spring and summer network
Z końcem marca wszedł w życie wiosenno-letni rozkład lotów Katowice
Airport. W tym roku siatka połączeń regularnych pyrzowickiego lotniska
będzie obejmować 34 kierunki, w tym osiem nowości. Wizz Air otworzył
trasy z Pyrzowic do Bergen, Kutaisi, Larnaki i Neapolu, a Ryanair do Alicante,
Barcelony-Girony, Chanii (Kreta) i Edynburga. Także wśród 38 destynacji
czarterowych, oferowanych z Katowice Airport przez linie lotnicze na zlecenie biur podróży i touroperatorów, znajduje się kilka premier. Są to grecka
wyspa Kefalonia, Lamezia Terme (Włochy) i Olbia (Sardynia). Łącznie, w sezonie wiosna–lato 2013, siatka połączeń regularnych i czarterowych z Pyrzowic obejmować będzie 72 trasy.
At the end of March, the spring-summer schedule came into force at Katowice Airport. This year, the network of regular connections offered from
Katowice Airport will cover 34 destinations, including eight new services.
Wizz Air has launched routes from Katowice to Bergen, Kutaisi, Larnaca and
Naples, and Ryanair has flights to Alicante, Barcelona-Girona, Chania (Crete)
and Edinburgh. Also among the 38 charter destinations offered from Katowice Airport by airlines on behalf of travel agents and tour operators, there
are several new ones to choose from. These are Greek island of Kefalonia,
Lamezia Terme (Italy) and Olbia (Sardinia). Overall, for the spring–summer
season 2013, the network of regular and charter connections from Katowice
Airport will include 72 routes.
4  silesia airport
fot. Andrzej Grygiel
aktualności | news
na weekend | for the weekend
Neapol
esencja Włoch
fot. istockphoto.com
Naples – the essence of Italy
6  silesia airport
Neapol wznosi się tarasowo nad
przepiękną zatoką Morza Tyrreńskiego, u stóp Wezuwiusza. Właśnie lokalizacji miasto zawdzięcza
rozwój i potęgę w dawnych wiekach, które przyczyniły się do
mianowania go kulturalną i gospodarczą stolicą południowej
części Włoch. Strategiczne położenie było atutem – znakomicie
prosperował tu handel, z drugiej
strony przekleństwem. Toczono
o Neapol zacięte bitwy, bo wielu
chciało go posiąść w swe granice. W starożytności trzykrotnie
przechodził z rąk do rąk. Pierwsi,
w V wieku p.n.e., pojawili się
Grecy. Założyli kolonię, którą
w 327 roku p.n.e. zdobyli Samnici,
a 37 lat później podbili Rzymianie.
Ziemiami tymi rządzili ponad
600 lat, do momentu, gdy po
upadku Imperium Romanum Neapol stał się częścią Cesarstwa Bizantyjskiego. W połowie XII wieku
odbili go Normanowie i miasto
przyłączono do Królestwa Sycylii.
Jego władca ustanowił Neapol
stolicą swego państwa. W wiekach od XII do XIX znajdował
się pod panowaniem Aragonii,
Hiszpanii, Austrii i Francji. Ostatecznie, w 1861 roku, wszedł
w skład monarchii Zjednoczonych Włoch.
Naples. Terraces perched over a
beautiful bay on the Tyrrhenian
Sea, at the foot of Mount Vesuvius. The city owes its development and power in past centuries
to its location. This, in turn, led
to it being deemed the cultural
and economic capital of southern
Italy. Its strategic location was an
asset on the one hand – trade
thrived, on the other hand, it
was a curse. Fierce battles were
fought over Naples, so many
wanted to control its borders. In
ancient times, it was passed from
hand to hand three times. First,
in 5th century BC, the Greeks
arrived and established a colony.
In 327 BC the Samnites took over,
and 37 years later, the Romans
conquered the land and ruled
for more than 600 years, until the
fall of the Roman Empire, when
Naples became part of the Byzantine Empire. In the middle
of the twelfth century, the Normans regained it and the city was
incorporated into the Kingdom
of Sicily. The ruler of Naples
established it as the capital of his
state. From the 12th to the 19th
century, it was ruled by Aragon,
Spain, Austria and France. Finally,
in 1861, Naples became part of
the Kingdom of Italy.
silesia airport 
7
na weekend | for the weekend
Spędzając czas w Neapolu, warto
poświęcić choć kilka dni na poznanie najważniejszych zabytków.
Ich lista jest niezwykle długa. Wystarczy wspomnieć, że historyczne centrum uważane jest za największe w Europie, liczy 1700 ha
powierzchni. O jego wartości
świadczy wpis na Liście Światowego Dziedzictwa UNESCO. Ponieważ Neapol związany jest
z morzem, na początek wybierzmy się na promenadę Caracciolo.
Ze znajdującego się w pobliżu
portu odpływają promy w kierunku dwóch pereł Zatoki Neapolitańskiej – wysp Ischia i Capri.
Wzdłuż Caracciolo ciągnie się
rozległy pas ogrodów, zwany
Villa Comunale. Obszar ten powstał pod koniec XVIII wieku na
życzenie króla Ferdynanda IV Burbońskiego, który chciał stworzyć
zieloną enklawę pod gołym niebem dla miejscowej arystokracji.
Po wcieleniu Neapolu do Królestwa Włoch, park oddano do
dyspozycji wszystkich obywateli.
Dodatkową atrakcją, od 1873 roku,
jest stacja zoologiczna.
Kolejnym, obowiązkowym punktem zwiedzania Neapolu jest
wysepka, na której w VI wieku
p.n.e. Grecy założyli kolonię zwaną Cumea, a z niej wyrosła stolica
regionu Kampania. Nie sposób
It’s important to understand the
city’s history with its centuries of
intertwined cultures in order to
begin to comprehend the phenomenon that is Naples. Today,
Naples, a busy and bustling city,
whose population of over onemillion people, lives to its own
rhythm. It’s as unique as its history. When we land at Capodichino Airport, which is only 7 km
from the centre, we dive straight
in to savour the metropolis’
everyday life. There’s so much
to see.
If you're going to spend some
time in Naples, it’s worth taking
at least a few days to explore the
main sights. The list is incredibly
long. Suffice to say that the historical centre, covering 1700 ha, is
considered to be the largest in
Europe. The fact that it’s on the
UNESCO World Heritage List
bears testimony to this fact.
Since Naples is connected with
the sea, let’s start with a stroll
down Caracciolo promenade.
Ferries depart from the nearby
port to two pearls of the Gulf of
Naples – Ischia and Capri. The
Villa Comunale, stretches along
Caracciolo. This vast belt of
gardens was developed in the
late eighteenth century on the
request of King Ferdinand IV of
Bourbon, who wanted to create a
green enclave in the open air for
the local aristocracy. Upon Naples
being incorporated into the Kingdom of Italy, the park was opened
up for all the city’s citizens to
enjoy. In 1873, a zoological station
was added.
Another must-see when in Naples is the island on which, in the
6th century BC, the Greeks established a colony called Cume. This
eventually grew to be the capital of the Campania region.
Piazza del Plebiscito, jeden z największych placów w Neapolu, upamiętnia plebiscyt z 1860 r., na mocy którego stolica Kampanii została włączona do Zjednoczonego Królestwa Włoch
Piazza del Plebiscito, one of the largest squares in Naples, commemorates the referendum in 1860, the result of which saw the capital of Campania join the Kingdom of Italy
8  silesia airport
fot. istockphoto.com
Historyczne tło jest niezbędne,
aby zrozumieć fenomen miasta,
w którym przez wieki przeplatały
się wpływy różnych kultur. Dzisiaj
Neapol, z ponad milionową populacją, gwarny i ruchliwy, funkcjonuje sobie tylko znanym rytmem. Jest wyjątkowy, jak jego
dzieje. Gdy wylądujemy na lotnisku Capodichino, oddalonym
zaledwie 7 km od centrum, od
razu rzućmy się w wir codziennego życia tej metropolii, albowiem
dużo wrażeń przed nami.
nie trafić do tego miejsca, gdyż
wznosi się tam Castel dell'Ovo
(Zamek Jajeczny), połączony
z lądem groblą. Ta średniowieczna budowla, wzniesiona
w XII wieku na zlecenie dynastii
normańskiej, swój ostateczny wygląd uzyskała 300 lat później. Jej
nazwa dotyczy legendy o magicznym jajku Wergiliusza, które
wzmacnia fundamenty warowni.
Podobno gdy pęknie, Neapol
upadnie. Magnesem jest nie tylko
zamek, ale także osada rybacka
Borgo Marinari z eleganckimi
tawernami i malowniczą scenerią,
zachęcającą do spacerów.
Inną, słynną, neapolitańską twierdzą jest Castel Nuovo (Nowy Zamek), najbardziej rozpoznawalny
symbol miasta. Jego powstanie
związane jest z decyzją o przeniesieniu stolicy Królestwa Sycylii
z Palermo do Neapolu, podjętą
w XIII wieku przez Karola I Ande-
gaweńskiego. Od tego momentu
Castel Nuovo stał się sercem historycznego centrum. Dzisiaj jego
potężne mury skrywają skarby
kultury materialnej, dostępne dla
odwiedzających od poniedziałku
do soboty.
Od Piazza del Municipio, przy którym położony jest Nowy Zamek,
dzieli nas przysłowiowe kilka
kroków do innego, popularnego
miejsca w Neapolu, czyli Piazza
del Plebiscito. Przy tym największym w mieście placu znajdują
się dwa godne uwagi zabytki. To
przede wszystkim Pałac Królewski
(Palazzo Reale), wybudowany na
początku XVII wieku, potem wielokrotnie modernizowany i rozbudowywany. Obecnie rezydencja
mieści muzeum, kilka urzędów,
Bibliotekę Narodową oraz największą i najstarszą we Włoszech
scenę operową – Teatro di San
Carlo. Drugim, wartym uwagi
It’s impossible not to find it because it’s where Castel dell’Ovo
(Egg Castle) stands, connected
to the mainland by a causeway.
This medieval building, built in
the twelfth century at the request
of the Norman dynasty, achieved
its final appearance 300 years
later. Its name relates to the legend of Virgil’s magical egg
which strengthens the foundations of the fortress. Apparently,
when it breaks, Naples will fall.
The magnet is not only the castle,
but also the fishing village of
Borgo Marinari with its elegant
taverns and picturesque scenery,
inviting you for a stroll.
Another famous, Neapolitan fortress is Castel Nuovo (New Castle),
the city’s most recognisable symbol. Its origin is connected with
the decision made in the 13th
century by Charles I of Anjou, to
move the capital of the Kingdom
of Sicily from Palermo to Naples.
From that moment Castel Nuovo
become the heart of the historic
centre. Today, its mighty walls
hold treasures of material culture,
and it’s accessible to visitors from
Monday to Saturday.
From Piazza del Municipio, where
Castel Nuovo lies, another popular spot in Naples, the Piazza del
Plebiscito, is only a few proverbial
steps away. At this, largest square
in the city, there are two notable
landmarks. First and foremost
there’s the Palazzo Reale (Royal
Palace), built in the early 17th
century, then repeatedly modernised and expanded. Currently, it
houses a museum, several offices,
the National Library, as well as the
largest and oldest Italian opera
stage – the Teatro di San Carlo.
The second landmark worthy of
note is St. Francis of Paola church,
the patron saint of sailors and
Castel Nuovo – architektoniczny symbol Neapolu, którego budowę rozpoczęto pod koniec XIII wieku, jest rdzeniem największego w Europie historycznego centrum
Castel Nuovo – the architectural symbol of Naples. Construction began towards the end of the 13th century and forms the core of the largest historical city centre in Europe
silesia airport 
9
na weekend | for the weekend
Pompeje to miasto-muzeum, położone
u stóp Wezuwiusza – największego
czynnego wulkanu kontynentalnej
Europy. W 79 roku naszej ery jego
gigantyczna erupcja sprawiła, że Pompeje
pokryła warstwa popiołu wulkanicznego,
który zakonserwował dla potomnych
budowle, przedmioty, a nawet malowidła
ścienne
Pompeii is a city-museum set at the foot of
Mt Vesuvius – the largest active volcano in
continental Europe. In 79AD an enormous
eruption saw Pompeii covered in a layer
of volcanic dust which preserved the
buildings, artefacts and even wall murals
and frescoes
Jeśli chcemy zobaczyć Neapol
z lotu ptaka, nie musimy wynajmować awionetki czy śmigłowca.
Wystarczy kolejką wjechać na
szczyt Vomero, na którym znajdują się zamek Sant'Elmo, ukształtowany z wulkanicznego tufu
i opactwo kartuzów (Certosa di
San Martino). Początki fortyfikacji
datuje się na XIII wiek, a zespół
klasztorny, konsekrowany
w 1368 roku, po rozbudowach
jest dziś jednym z najlepszych
przykładów architektury baroku.
Zabytki te są jednak swoistym
dodatkiem do cudownego widoku, który roztacza się ze wzgórza.
W Neapolu cały czas towarzyszyć
nam będzie cień potężnego Wezuwiusza. Jedyny czynny wulkan
10  silesia airport
kontynentalnej Europy, zaliczany
do pięciu najbardziej niebezpiecznych na świecie, swoją brutalną
moc okazał w 79 roku, kiedy jego
erupcja zniszczyła doszczętnie kilka miast, m.in. Pompeje. Zarówno
Wezuwiusz, jak i ruiny Pompejów,
to największe atrakcje turystyczne wokół Neapolu. Żeby poczuć
siłę wulkanu, trzeba wybrać się
nad krawędź krateru. Widoki
i wrażenia są wręcz kosmiczne.
Z kolei w Pompejach, po tej
wielkiej tragedii sprzed niemal
2000 lat, na skutek ogromnych
ilości lawy i popiołu wulkanicz-
Lotnisko | Airport
Naples. This monumental temple, built by King Ferdinand I of
Bourbon is a perfect copy of the
Roman Pantheon.
If you want to see Naples from
the air, you don’t need to rent a
light aircraft or helicopter. Just
ride the narrow-gauge railway to
the top of Vomero, and the castle
of Sant’Elmo made of volcanic
tuff and a Carthusian monastery
(Certosa di San Martino). The
origins of these fortifications date
back to the 13th century, and the
monastery, consecrated in 1368,
Naples Airport (NAP)
Linia lotnicza | Airline
Częstotliwość lotów
Flight frequency
Długość lotu | Flight time
Bilety | Tickets
2 loty tygodniowo
2 flights per week
2 h 10 min
www.wizzair.com
after expansions is today one of
the finest examples of Baroque
architecture. These objects are,
however, only a welcome addition to the spectacular view the
hill offers.
While in Naples, we will be accompanied by the shadow of
mighty Mt Vesuvius at all times.
The only active volcano in mainland Europe, it is considered to be
one of the five most dangerous
in the world. It showed its brutal
strength in 79 AD, when its eruption completely destroyed several
cities, including Pompeii. Both Mt
Vesuvius and the ruins of Pompeii
are, by far, Naples’ most significant drawcards. To feel the power
of the volcano, you need to go
to the edge of the crater. The
experience and views are cosmic.
Pompeii, following this great tragedy almost 2000 years ago, as a
result of the massive amounts of
lava and volcanic ash, resulted in
well-preserved buildings, objects,
and even murals. This lets us see
what a medium-sized ancient
fot. istockphoto.com
obiektem, jest klasycystyczny
kościół św. Franciszka z Paoli, patrona włoskich marynarzy i Neapolu. Monumentalna świątynia,
wzniesiona na polecenie króla
Ferdynanda I Burbona, to perfekcyjna kopia rzymskiego Panteonu.
nego, doskonale zachowały się
budowle, przedmioty, a nawet
malowidła ścienne. Dzięki temu
możemy zobaczyć jak wyglądało starożytne, rzymskie miasto
średniej wielkości i życie jego
mieszkańców.
Neapol to nie tylko wrażenia
estetyczne dla oczu, ale także
smakowe dla naszego podniebienia. Właśnie w tym mieście
zrodziła się współczesna pizza.
W 1889 roku wyciągnął ją z pieca
Raffaele Esposito i nazwał imieniem królowej Małgorzaty Sabaudzkiej. Prawdziwa, włoska
Margherita to cienkie ciasto drożdżowe, a na nim składniki w barwach narodowych, czyli czerwone pomidory, biały, bawoli ser
mozzarella (regionalny specjał)
i zielone listki bazylii. Najlepsza
jest w klasycznej, neapolitańskiej
pizzerii, np. Da Michele, L'Arte
della Pizza czy La Caraffa. Oprócz
skosztowania popularnego na
całym świecie placka, trzeba też
napić się sławnego limoncello – nalewki zrobionej na bazie
niezwykle aromatycznych cytryn
z Capri. Ponadto, jak to we Włoszech, szlagierem są przepyszne
lody i wybitna kawa, podawana
na 1001 sposobów.
Kiedyś podróż z Górnego Śląska
do Neapolu wiązała się z kilkunastogodzinną wyprawą samochodem lub lotem z przesiadką. Teraz
można dostać się tam bezpośrednio z Katowice Airport. Nowe połączenie z pyrzowickiego lotniska
do tego żywiołowego, włoskiego
miasta, już 21 maja otwiera linia
Wizz Air. Rejsy realizowane będą
dwa razy w tygodniu, we wtorki
i soboty. Biletu do kupienia na
www.wizzair.com
Zapraszamy!
REKLAMA
Roman city and the life of its
inhabitants looked like.
ing coffee served in 1001 ways –
like everywhere in Italy.
Naples is not only pleasing to the
eye, but gives our palate a run
for its money. This is the home
of modern pizza. In 1889, Raffaele Esposito pulled it out of the
oven and named it after Queen
Margherita of Savoy. A real, Italian
Margherita is made of thin dough
and ingredients the in national
colors, namely red tomatoes,
white buffalo mozzarella cheese
(a regional specialty) and green
basil leaves. The best is served at
a classic Neapolitan pizzeria, for
example, Da Michele, L'Arte della
Pizza or La Caraffa. In addition
to this dish so popular all over
the world, you must also try the
famous limoncello – a liqueur
made of the aromatic lemons of
Capri. On top of that you’ll find
delicious ice cream and outstand-
A trip from Upper Silesia to
Naples once meant many hours
travel by car or two flights. Now
you can get there directly from
Katowice Airport. Wizz Air is
launching a new route from Katowice Airport to the lively, Italian
city, on 21 May. Flights will operate twice a week on Tuesdays and
Saturdays. Tickets are on sale at
www.wizzair.com
Check it out!
Piotr Adamczyk
wydarzenia | events
Dzieje się w Europie
Maj i czerwiec to w Europie czas licznych festiwali.
May and June are a time of many festivals throughout
Wśród wielu z nich wybraliśmy kilka, naszym zda-
Europe . We’ve chosen to highlight a few which, in our
niem godnych polecenia. Fani średniowiecza powinni
opinion, are worth recommending. Bergen is the place to
wybrać się do Bergen, wielbiciele muzyki do Neapolu,
be if you’re into medieval times, Naples for music lovers,
zakochani w tańcu do Dublina, kibice futbolu do Lon-
Dublin for dance enthusiasts, London for football fans,
dynu, miłośnicy zwierząt do Edynburga, a pasjonaci
Edinburgh for animal lovers and if you’re interested in
hiszpańskiej kultury do Alicante. Dzięki bezpośrednim
Spanish culture, book your flights to Alicante. All of
połączeniom z Katowice Airport, do wszystkich tych
these amazing cities and festivals are only one short
miast możemy dolecieć w kilka godzin. Zapraszamy!
flight away from Katowice Airport. Check them out!
Festiwal Tańca w Dublinie
Dublin Dance Festival
Największe tego typu wydarzenie w Irlandii
po raz dziewiąty odbędzie się w dniach
14–26 maja. Zgromadzi najwybitniejszych
choreografów i tancerzy z całego świata, którzy w trakcie występów zaprezentują przed
licznie zgromadzoną publicznością swój talent, umiejętności i emocje. Więcej informacji
na www.dublindancefestival.ie
The largest event of its kind in Ireland
will be held, for the ninth time, from
14–26 May. It will bring together the most
outstanding choreographers and dancers
from all over the world, presenting their
talent, skills and emotions during to huge
audiences. For more information visit
www.dublindancefestival.ie
Finał Ligi Mistrzów w Londynie
Champions League Final in London
Tegoroczny finał najbardziej prestiżowych,
europejskich zmagań piłkarskich drużyn klubowych będzie miał miejsce 25 maja na Stadionie
Wembley w Londynie. Pomimo, że zakup biletów na Champions League graniczy z cudem,
warto w tym czasie być w Londynie. Między
23 a 26 maja, nie tylko dla fanów futbolu, UEFA
przygotowała liczne atrakcje w Parku Olimpijskim. Więcej informacji na www.uefa.com
This year's final of the most prestigious European
football club competition will take place 25 May
at Wembley Stadium in London. Although it’s
almost impossible to buy tickets for the Champions League, it’s worth being in London at this
time. Between 23 and 26 May, UEFA has prepared
a plethora of attractions at Olympic Park for everyone, not just football fans. For more information
visit www.uefa.com
12  silesia airport
Festiwal wikingów w Bergen
Viking Festival in Bergen
Na zainteresowanych średniowieczem, zwłaszcza
wikingami, Bergen czeka od 31 maja do 2 czerwca.
Podczas Bjørgvin Marknad członkowie grup rekonstrukcyjnych z całej Europy rozstawią wioskę,
w której życie toczyć się będzie jak ponad 1000 lat
temu. Odtworzą ubiór mieszkańców, ich codzienne zajęcia i wytwarzane wtedy produkty. To prawdziwa lekcja historii. Więcej informacji na
www.bjorgvinmarknad.no
If you’re interested in the Middle Ages, and particularly
Vikings, then Bergen’s waiting for you from 31 May to
2 June. During Bjørgvin Marknad medieval reenactment groups from all over Europe will set up a village
showing what living more than 1 000 years ago would
have been like. You’ll be able to see the fashions of the
day, everyday activities, and the things they made. It’s
a history lesson in real life. For more information visit
www.bjorgvinmarknad.no
fot. dublindancefestival.ie, bjorgvinmarknad.no, royalhighlandshow.org, wikipedia.org (Fernando Pastor), neapolis.it
What's on in Europe
Royal Highland Show w Edynburgu
Royal Highland Show in Edinburgh
Propozycja trochę nietypowa, ale
wbrew pozorom atrakcyjna. W dniach
20–23 czerwca, w Edynburgu, odbędą
się największe na Wyspach Brytyjskich
targi rolnicze. Ta impreza, mająca swój
początek w 1822 roku, ostatnimi laty
przyciągnęła ok. 200 tys. gości. Warto
ją odwiedzić choćby dla wydarzeń
towarzyszących, takich jak konkurs
strzyżenia owiec, skoków przez przeszkody, powożenia, przeciągania liny,
tresury psów, sokolnictwa czy podkuwania koni. Więcej informacji na
www.royalhighlandshow.org
This proposal may seem to be a little
unusual but, nonetheless, interesting.
Between 20–23 June, Edinburgh, will
host the largest agricultural fair in the
British Isles. This event, which was
first held in 1822, has in recent years
attracted around 200 000 guests. It is
worth visiting if only for the accompanying events, such as the sheep
shearing competition, show jumping,
carriage driving, tug-of-war, dog obstacle course, falconry and horse-shoeing.
For more information visit
www.royalhighlandshow.org
Ogniska św. Jana w Alicante
Bonfires of St. John in Alicante
To najważniejsze, coroczne święto
w Alicante. Od 20 do 29 czerwca
mieszkańcy miasta i liczni turyści będą
uroczyście obchodzić nadejście lata
rozpalając ogniska świętego Jana.
W otoczeniu feerii barw, widowiskowych fajerwerków i przy dźwiękach
muzyki tysiące ludzi wychodzą na
ulice, by razem cieszyć się czasem ku
czci ognia. Głównymi bohaterami są
tzw. hogueras, czyli ogromne kukły,
wykonane z kartonu i drewna, które
palone są w noc świętojańską. Więcej
informacji na www.spain.info
This is the most important public holiday in Alicante. From 20 to 29 June, the
citizens of the city and many tourists
will celebrate the coming of summer
burning bonfires to St. John. Surrounded by a fairy-like spectacle of colors,
amazing fireworks and accompanied by
music, thousands of people will take to
the streets to enjoy the time together
celebrating the bonfires. The Hogueras,
huge puppets or caricatures made of
cardboard and wood are burned on the
night of St. John. For more information
visit www.spain.info
Festiwal Rockowy w Neapolu
Rock Music Festival in Naples
Tegoroczny Neapolis, jeden
z największych włoskich festiwali
rockowych, wydarzy się w dniach
14–24 lipca. Impreza odbywa się
w pobliżu Teatro di San Carlo.
W tym roku wystąpią m.in. Bradipos IV, Pino Daniele, Giardini Di
Miro, Caperazza, Dinosaur Jr., Patti
Smith i A Toys Orchestra. Więcej
informacji na www.neapolis.it
This year's Neapolis, one of Italy's
largest rock festivals, will be
held14–24 July. The event takes
place near the Teatro di San Carlo.
This year the line-up will include
Bradipos IV, Pino Daniele, Giardini
di Miro, Caperazza, Dinosaur Jr.,
Patti Smith and A Toys Orchestra.
For more information visit
www.neapolis.it
Rejsy z Katowice Airport do Bergen i Neapolu obsługuje
Flights from Katowice Airport to Bergen, and Naples
linia lotnicza Wizz Air, a trasy do Alicante, Edynburga
are operated by Wizz Air, whereas the flights to Ali-
i Dublina irlandzki Ryanair. Z oboma przewoźnikami
cante, Edinburgh and Dublin are operated by Ryanair.
z Pyrzowic możemy polecieć do Londynu: z Rynairem na
Both carriers fly from Katowice to London-Stansted
lotnisko Stansted, z Wizz Airem na Luton. Szczegółowe
Airport with Rynair and Wizz Air to Luton. Detailed
rozkłady lotów i rezerwacja biletów na wizzair.com
flight schedules and tickets at wizzair.com and
i ryanair.com
ryanair.com
silesia airport 
13
na wakacje | for the holidays
Kreta – dla każdego
Klimatyczny Port Wenecki w Chanii | Venetian Port in Chania
14  silesia airport
fot. istockphoto.com
Crete – something for everyone
Wakacje poza granicami kraju, ale organizowane we własnym zakresie, stają się coraz
bardziej popularne. Sprzyja temu rosnąca
z roku na rok oferta regularnych kierunków lotniczych w rejony, które idealnie
nadają się do wypoczynku. Jednym z nich
jest trasa linii Ryanair z Katowice Airport
do Chanii na Krecie. Pierwszy rejs odbył się
w piątek 26 kwietnia. Połączenie obsługiwane
jest raz w tygodniu.
Self-organised holidays abroad are becoming increasingly popular. Helping this
trend is the ever-expanding list of relaxing
holiday destinations to which airlines are
offering regular connections. One of these
is Ryanair’s route from Katowice Airport to
Chania, Crete . The first flight to Crete took
off on Friday, April 26, and the service is operated once a week.
silesia airport 
15
na wakacje | for the holidays
Balos to jedna z najpiękniejszych,
dzikich plaż na Krecie. Brak jakiejkolwiek
infrastruktury (leżaki, prysznice itp.)
rekompensuje przepięknymi widokami,
ciszą, spokojem i lazurowym odcieniem
wody morskiej
Balos is one of the most stunning wild
beaches on Crete. The stunning views,
peace and quiet and the azure water more
than compensates for the lack off any
infrastructure (sun beds, showers etc)
Korzystając z okazji, przyjrzyjmy
się bliżej największej greckiej
wyspie i piątej co do wielkości na
Morzu Śródziemnym. Kreta jest
uniwersalna, odnajdzie się tu każdy turysta. Ten, który po prostu
chce z lubością wygrzewać się
w słońcu, ten, którego pasjonuje
starożytność, uwielbia zwiedzać
i chłonąć wiedzę na temat odwiedzanych, historycznych miejsc, jak
również spragniony aktywnego
urlopu, pełnego ruchu i wysiłku
fizycznego.
Kreta to kolebka kultury antycznej, której ślady odnajdziemy
niemal w każdym jej zakątku. Zachowały się także świadectwa
panowania Wenecjan i Turków.
Znakomicie są widoczne w Chanii – pięknym, nadmorskim mieście, otoczonym wysokimi zboczami górskimi, zlokalizowanym
w północno-zachodniej części
wyspy. Nawiasem mówiąc, to
świetna baza wypadowa. Ponadto, w pobliżu, znajdują się iście
rajskie plaże.
Poznajmy Chanię, stolicę Krety
w latach 1898–1971. Obowiązkowym punktem numer jeden jest
klimatyczny Port Wenecki, wybu-
16  silesia airport
dowany w XIV wieku, ze stojącą
na straży latarnią w kształcie minaretu. Kolejnym miejscem, które
koniecznie trzeba zobaczyć, powinno być Stare Miasto, czyli zespół budowli z epoki weneckiej
(XIII–XVII w.) i tureckiej (XVII–XIX w.).
Zasmuca jedynie, że starówka
została zniszczona podczas bombardowań w trakcie II wojny światowej, ale odrestaurowana znów
zachwyca wąskimi, romantycznymi uliczkami. W Chanii polecić
należy także spacer po parku
miejskim, gdzie spotkać można
kreteńskie, dzikie kozy, zwane
agrimi lub kri-kri. Warto zajrzeć
także do Archiwum Historycznego czy licznych muzeów, np.
morskiego, wojennego, archeologicznego, sztuki bizantyjskiej,
folkloru.
Politycznym i kulturowym
jądrem wyspy jest Heraklion,
położony pośrodku północnej
linii brzegowej. Chociaż miasto
praktycznie zawsze bywa zatłoczone i nie brak tu turystów,
taka atmosfera ma swój urok.
Trzeba je odwiedzić co najmniej
z trzech powodów. Na pewno
dla szesnastowiecznej, weneckiej
twierdzy Rocca al Mare, której
Making the most of this opportunity, let’s take a closer look at this,
the largest Greek island and the
fifth largest in the Mediterranean.
Crete is universally agreeable and
everyone will find something for
themselves here. It’s the perfect
place for those wanting to do
nothing but bask in the sun, for
those with passion for antiquity,
for those who love to explore and
soak up knowledge, for those
who enjoy visiting historical sites,
as well as those thirsting for an
active holiday full of movement
and exercise.
Crete is the cradle of ancient
culture, traces of which are to be
found on virtually every corner.
There is also ample evidence
of times when the island was
ruled by the Venetians and the
Turks. This is particularly visible in
Chania – a beautiful coastal city,
surrounded by high mountain
slopes, located in the northwestern part of the island. By the way,
Chania is a great starting point for
exploring the island and is close
to incredibly stunning beaches.
Let’s get to know a little but
about Chania, Crete's capital from
1898–1971. The first must-see on
the itinerary is the Venetian Port
dating back to the 14th century,
guarded by a minaret-shaped
lighthouse. Another port of call
is the Old Town. The buildings
are from the Venetian era
(12th – 17th centuries) and the
rule of the Ottomans (17th century). The only sad thing is that
the Old Town was destroyed during WWII but has been restored
and is an impressive collection
of romantic narrow streets. It’s
also worth taking a walk through
the city park where you may be
met by a Cretan wild goat, called
Agrimia or Kri-Kri. Explore the
Historical Archives and museums
covering aspects such as maritime, archaeology, Byzantine art
and folklore.
The political and cultural heart of
the island, however, is Heraklion,
located in the middle of the
northern coastline. The city is
almost always crowded and is
never lacking in tourists, which
actually gives the city its own
particular charm. You have to
visit it for at least three reasons.
One of them is most certainly
the sixteenth-century Venetian
fortress of Rocca al Mare, whose
Samaria jest najdłuższym suchym
wąwozem w Europie. Trasa turystyczna
liczy 16 km, a wyprawa kończy się w Ajia
Rumeli, nad brzegiem Morza Libijskiego
Samaria is the longst dry gorge in Europe.
The tourist trail is 16km long and finishes
in Ajia Rumeli, on the Libyan Sea
potężne mury bronią wejścia do
portu. Po wtóre, ze względu na
Muzeum Archeologiczne. Jego
zbiory, drugie pod względem
wielkości w Grecji, dokumentują
5500 lat starożytnej historii Krety,
ze szczególnym uwzględnieniem
cywilizacji minojskiej. Wreszcie
dla placu Venizelou, z bogato
zdobioną płaskorzeźbami fontanną, ufundowaną przez Morosiniego w 1628 roku. Zaledwie 6 km
od Heraklionu znajdują się ruiny
słynnego pałacu w Knossos. Któż
z nas nie zna mitów o Dedalu
i Ikarze, labiryncie Minotaura, wędrówce Tezeusza z kłębkiem nici
Ariadny w dłoniach? Wydarzenia
te podobno rozegrały się właśnie
w monumentalnej budowli króla
Minosa, liczącej w czasach swojej
świetności 1400 komnat.
Ci, których podczas wakacji interesuje głównie błogie lenistwo,
z pewnością zadają sobie pytanie
jaki rodzaj plaż oferuje Kreta?
Odpowiedź jest prosta i powinna
usatysfakcjonować każdego:
wszystkie, tzn. piaszczyste, żwirowe, kamieniste, skalne. Skoncentrujmy się na preferowanych
przez większość. Bezapelacyjnie
najładniejszą plażą Krety, poło-
żoną w południowo-zachodniej
części wyspy, jest Elafonisi. Słynie
z drobnego, miękkiego piasku,
który mieni się odcieniami różu
oraz z błękitnej, niczym nie zmąconej wody. Kolejnym hitem jest
plaża Balos przy Zatoce Piratów,
na malowniczym przylądku.
Najłatwiej dotrzeć tam statkiem
z Kissamos. Po godzinnym rejsie
ujrzymy jedno z najpiękniejszych
miejsc na Krecie. Jego urodę
podkreśla widok rozpościerający
się z fortecy na szczycie pobliskiej
wyspy Imeri Gramvousa. Bardzo
popularna jest również plaża Vai,
o niemalże karaibskich pejzażach.
Wyróżnia ją gaj palmowy. Oczywiście także tu możemy liczyć na
złoty piasek i cudownie krystaliczną wodę. Na Krecie znajdziemy
wiele piaszczystych nabrzeży
sprzyjających relaksowi, chociażby w Georgioupolis, pomiędzy
Chanią a Rethymnonem. Ma 9 km
długości i wprost stworzone jest
do długich spacerów.
Kreta to nie tylko atrakcyjne zabytki i białe plaże, lecz w ok. 90%
powierzchni także wysokie góry
z zapierającymi dech krajobrazami, zachęcające do aktywności
fizycznej. Ze wschodu na
mighty walls defend the entrance
to the port. Secondly, the Archaeological Museum. Its collections,
the second largest in Greece,
document 5500 years of Crete’s
ancient history, with particular
emphasis on the Minoan civilisation. Finally, for the Venizelou
Square, the fountain sumptuously
decorated with reliefs, funded by
Morosini in 1628. Just 6 km from
Heraklion lie the ruins of the palace in Knossos. Have you heard
of the myth of Daedalus and
Icarus, the maze of the Minotaur,
Theseus journey with a bundle
of Ariadne's thread in his hands?
These events allegedly all took
place within the monumental
building belonging to King Minos, which boasted 1400's chambers in its heyday.
Those who are mainly interested
in holidays of blissful laziness are
surely asking themselves what
type of beaches will we find on
Crete? The answer is simple and
should satisfy everyone: all types,
ie, sand, gravel, pebble, rock. Let's
concentrate on the type preferred by the majority. The most
beautiful beach on Crete, is Elafonisi, which lies in the south-
western part. It is famous for its
fine, soft sand that shimmers
in shades of pink and blue, not
unlike clouded water. Another
highlight is Balos Beach at Pirate
Bay, along a picturesque headland. The easiest way to get there
is by boat from Kissamos. After
an hour’s cruise you'll see one of
the most beautiful places on the
entire island of Crete. The stunning view extending from the
fortress at the top of the nearby
island Imeri Gramvousa further
highlights the headland. Another
very popular beach is Vai. With its
palm grove, it boasts an almost
Caribbean landscape. Of course,
here too you can count on golden sand and crystalline water.
Crete offers many sandy waterfronts inviting relaxation, such
as Georgioupolis, between the
towns of Chania and Rethymno.
It’s 9 km long and is perfect for
long walks.
Crete is not only about attractive
monuments and white beaches,
but 90% of the island is covered
by lofty, high mountains with
breathtaking scenery, encouraging all to enjoy some physical activity. From east to west run three
silesia airport 
17
na wakacje | for the holidays
zachód przebiegają trzy masywy:
Dikti, Idi z najwyższym szczytem
wyspy, Psiloritis (2456 m n.p.m.)
i Lefka Ori (Białe Góry). Niezapomnianym przeżyciem jest wyprawa przez Samarię, najdłuższy
suchy wąwóz Europy. Nie będzie
to jednak krótka wycieczka, gdyż
trasa turystyczna liczy 16 km. Należy się do niej odpowiednio
przygotować. Podstawą są buty
z grubą podeszwą, nakrycie głowy, prowiant i obowiązkowo
zaopatrzenie w wodę pitną, którą
można uzupełniać ze źródełek
w trakcie wędrówki. Zakończenie
kilkugodzinnych zmagań z naturą
będzie satysfakcjonujące, ale i regenerujące – na wybrzeżu Morza
Libijskiego.
W centralnym paśmie górskim
Krety możemy eksplorować leżącą na wysokości 1540 m n.p.m.
Jaskinię Idajską. To jedna z dwóch
grot Zeusa na wyspie. Trwają spory, czy władca Olimpu tu się urodził, czy też tylko wychowywał.
Niezależnie jaka jest prawda, nie
zmienia faktu, że w jaskini odkryto wiele przedmiotów kultowych
z epoki minojskiej, świadczących
o wielkim znaczeniu tego miejsca
dla religii antycznej Grecji. Druga
z grot, biorąca udział w sporze
o Zeusa, to Psychro. Zachwyca
urozmaiconymi formami naciekowymi. Droga, która do niej prowadzi, zaczyna się na położonym
800 m n.p.m. płaskowyżu gór
Dikti, Lassithi. Są to jedne z najżyźniejszych ziem na Krecie,
znakomite także do obrony przed
najeźdźcami, bo prowadzi tam
tylko osiem łatwych do obrony
ścieżek, przebijających się przez
strome stoki.
Zabrakłoby stron tego i kolejnych
numerów naszego magazynu,
żeby opisać wszystkie atrakcje
Krety. Z pewnością to miejsce
unikatowe, warte odwiedzenia
o każdej porze roku. Osoby, które
preferują zwiedzanie czy trekking,
powinny tam zawitać wiosną
albo wczesną jesienią. Wtedy
temperatura powietrza jest optymalna dla górskich wędrówek
18  silesia airport
16 km long and so you should
attempt the walk fully-prepared.
Thick-soled shoes are a must as
are hats, lunch and water. You
can replenish your waterbottles
from springs along the way. After
several hours traipsing through
the gorge, the coast of the Libyan
Sea will be both rewarding and
refreshing.
Typowy dla Krety zabytek architektury sakralnej
A typical example of heritage sacral architecture on Crete
czy poszukiwań śladów antycznej
przeszłości, nie tylko wyspy. Jeśli
nastawiamy się na leżakowanie
i korzystanie z uroków Morza
Śródziemnego, kreteńskie lato
nas nie zawiedzie, a prażące
słońce pomoże nabrać energii
i zdrowej opalenizny.
Lotnisko | Airport
massifs: Dikti, Idi, the highest peak
of the island, Psiloritis (2456 m)
and Lefka Ori (White Mountains).
A trip through the Samaria, the
longest dry gorge in Europe is a
truly unforgettable experience.
It’s worth noting that this is not
a short trip. The tourist trail is
Chania Airport (CHQ)
Linia lotnicza | Airline
Częstotliwość lotów
Flight frequency
Długość lotu | Flight time
Bilety | Tickets
1 lot tygodniowo
1 flight per week
3h
www.ryanair.com
You can explore the Idaean Cave
in the central mountain range.
At 1540 m above sea level, the
cave is one of two purportedly
related to Zeus. It’s still a bone
of contention as to whether the
ruler of Mount Olympus was born
here or just grew up here. Whatever the truth may be, it does
not change the fact that many
objects related to Minoan rituals
were discovered the cave was
discovered, evidence of the great
extent to which this place played
in ancient Greek religion. The
other cave attributed to being
the birthplace of Zeus is Psychro
Cave, with its stunning stalactite
and stalagmite formations. The
road that leads to it starts 800 m
above sea level at Lassithi on the
Dikti Plateau. Apart from having
the most fertile soil in all of Crete,
the plateau was also excellent defense against invaders. The eight
tracks through the steep slopes
to the top of the plateau were
easy to defend.
If we were to describe all the attractions Crete offers holidaymakers, we’d run out of pages in
this and subsequent issues of our
magazine. Crete really is a unique
place, well worth visiting at any
time of the year. For those who
prefer sightseeing and trekking,
spring or early autumn is the
perfect time to go when the temperature is optimal. If, however,
you’re more inclined to relaxing
and enjoying the beauty of the
Mediterranean, the warm sunshine of Cretan summer will not
disappoint and will help recharge
the batteries.
Piotr Adamczyk
na wakacje | for the holidays
Wakacje 2013
z Katowice Airport
Holidays 2013 from Katowice Airport
Kefalonia
20  silesia airport
Summer holidays are approaching at breakneck speed and Katowice Airport is raring
to kick off the summer charter season. Tour
operators and travel agents are offering
a mammoth 38 holiday destinations from
Pyrzowice for the 2013 summer season.
fot. istockphoto.com
Wakacje zbliżają się coraz większymi krokami. Im mniej odległa jest data ich rozpoczęcia, tym bardziej w Katowice Airport rozkręca się sezon czarterowy. Na lato 2013 biura podróży i touroperatorzy oferują
z Pyrzowic aż 38 kierunków.
silesia airport 
21
na wakacje | for the holidays
Jak co roku, Katowice Airport ma
najbogatszą spośród wszystkich
polskich portów regionalnych
siatkę połączeń wakacyjnych.
Najwięcej destynacji, aż osiem,
jest do Hiszpanii: Barcelona,
Fuerteventura, Gran Canaria,
Ibiza, Lanzarote, Majorka, Malaga
i Teneryfa. Z siedmioma trasami,
na drugim miejscu uplasowała się
Grecja. Z Katowice Airport będzie
można tam polecieć na Kefalonię,
Korfu, Rodos, do Salonik, na Zakynthos, a także do Chanii oraz
Heraklionu na Krecie. Jak zawsze
atrakcyjna oferta wylotów na wakacje dotyczy Egiptu, Turcji i Tunezji. W kraju faraonów obejmuje
takie kurorty, jak Hurghada, Marsa
Alam, Sharm-el Sheikh i Taba.
W przypadku Tunezji są to kierunki na Djerbę, do Tunisu, Monastiru i Enfidhy, a dla Turcji – do
Antalyi, Bodrum, Dalamanu i Izmiru. Po dwie trasy znajdują się
w letniej ofercie z wylotem z Pyrzowic do Bułgarii – Varna i Burgas, na Cypr – Ercan i Pafos, do
Portugalii – Faro i Madera oraz do
Włoch – Olbia i Lamezia Terme.
Ponadto, w sezonie czarterowym
2013, będzie można polecieć do
Izraela przez Tel Awiw, na Krym
przez Symferopol, a do Maroka
przez Agadir.
Kefalonia
Grecja od lat jest jednym z ulubionych kierunków letnich wojaży z Katowice Airport. W tym
sezonie oferta biur podróży
i touroperatorów została poszerzona o Kefalonię, największą
spośród Wysp Jońskich, położoną
w Zatoce Patraskiej. Miejsce to
zachwyca krajobrazami. Z jednej
strony góry, z drugiej białe jak
kość słoniowa klify, a przy nich –
co najważniejsze dla każdego, kto
pragnie wypocząć – cudne plaże
i lazurowe morze. Spędzając
wakacje na Kefalonii, warto wy-
22  silesia airport
fot. istockphoto.com
W tegorocznym pakiecie wylotów wakacyjnych z Katowice
Airport znajduje się kilka nowych
tras. Są nimi Kefalonia, Lamezia
Terme i Olbia. Przyjrzyjmy się im
bliżej:
Tropea, jedno z najpiękniejszych miasteczek Kalabrii, swoją sławę zawdzięcza położeniu na klifie
As every year, Katowice Airport
is offering the largest network
of holiday destinations of all
of Poland’s regional airports.
The most destinations on offer,
eight all together, are to Spain:
Barcelona, Fuerteventura, Gran
Canaria, Ibiza, Lanzarote, Majorca,
Malaga and Tenerife. With seven
routes, second place goes to
Greece. You’ll be able to fly from
Katowice Airport to Kefalonia,
Corfu, Rhodes, Thessaloniki,
Zakynthos, as well as to Chania
and Heraklion in Crete. As always,
Katowice Airport has great offers
for holidays to Egypt, Turkey and
Tunisia. And Pyrzowice is offering
two destinations each to Bulgaria
– Varna and Burgas, Cyprus –
Ercan and Paphos, Portugal – Faro
and Madera, and Italy – Olbia and
Lamezia Terme. On top of that,
the 2013 charter season is offering holidaymakers the chance to
fly to Israel (Telaviv), the Crimean
Peninsula (Symferopol) and Morocco (Agadir).
This year's package holidays with
departures from Katowice Airport
includes several new routes.
These are: Kefalonia, Lamezia
Terme and Olbia. Let's take a
closer look at them!
Tropea’s famed setting right on a cliff makes it one of the most picturesque towns in Calabria
Kefalonia
Greece has long been one of the
most favorite holiday destinations
for people flying from Katowice
Airport. This season the offer of
travel agents and tour operators
has been extended to include
Kefalonia, the largest of the Ionian Islands. Located in the Gulf
of Patras, you’ll marvel the breathtaking scenery. Mountains on one
side, ivory-white cliffs and, what
makes it such a wonderful place
to relax – amazing beaches and
sparkling sea. If you’re spending
holidays in Kefalonia, you can rent
a car and explore the small island.
Visit the charming towns where
you can spend a pleasant evening in a local tavern and explore
villages where life flows at a slow
and less-stressful pace. The best
resorts for family vacations are
located in the southern par of
the island – particularly Lassi and
Skala with their sandy beaches. In
the north there are picturesque
villages worth visiting, such as
Assos and Fiskardo. Surrounded
by stunning landscapes of rocky
cliffs and quiet bays, they provide
perfect hideaways for those
who want to get away from the
crowds. Must sees? The most
beautiful beach on the island of
Myrtos, the Melissani and Drogarati caves, St. George’s Castle and
St Gerasimos’ Monastery. Holidays
to Kefalonia are offered by Itaka
and Grecos Holiday – with departures from Katowice Airport.
Flights will operate once a week
from 10 June to 23 September.
Lamezia Terme
The airport in Lamezia Terme is
the gateway to Calabria and is
a new charter destination from
Katowice Airport. This region of
Italy, located “on the tip of the
Italian boot,” is often called the
Terra da Scoprire, the land to be
discovered. It tempts holidaymakers with its beautiful beaches,
blue sea and delicious, spicy
regional cuisine. As the name
suggests, it is worth visiting
Calabria to discover a little bit of
this place for ourselves. Highly
recommended is a trip to Locri
on the Ionian Sea, which was an
important powerbase in the Hellenistic period. Equally interesting
is a visit to Gerace, called the holy
city, due to its incredible number
of churches. Here you can still
feel the atmosphere of medieval
times strolling through the narrow streets of the old town and
the well-preserved ruins of a
castle on top of rocky hill.
You won’t be able to miss the
Norman cathedral and the Byzantine church of San Giovanello.
Two towns that you really need to
visit if you’re in Calabria is Tropea
and Pizzo. The first is considered
to be the pearl of the Mediterranean, mainly due its stunning
setting on a cliff and interesting
monuments, such as the Church
on the Island – Santa Maria
silesia airport 
23
na wakacje | for the holidays
Lamezia Terme
Lotnisko w Lamezia Terme to
brama do Kalabrii, nowego kierunku czarterowego z Katowice
Airport. Ten region Italii, położony
na czubku włoskiego „buta”,
często nazywany jest Terra da
Scoprire, czyli Krainą do Odkrycia.
Kusi pięknymi plażami, błękitnym
morzem i wyśmienitymi, pikantnymi przysmakami regionalnej
kuchni. Zgodnie z nazwą, warto
go choć trochę odkryć odwiedzając wyjątkowe miejsca. Godna
polecenia jest wycieczka do
Locri nad Morzem Jońskim, które
było potęgą w okresie hellenistycznym. Równie interesująca
będzie wizyta w Gerace, zwanym
„świętym miastem” z uwagi na
niespotykaną ilość kościołów. Tu
znakomicie możemy odczuć klimat średniowiecza spacerując po
wąskich uliczkach doskonale zachowanej starówki czy wśród ruin
zamku, na szczycie skalnego
wzgórza. Uwagę zwraca normańska katedra i bizantyjski kościółek
San Giovanello. Na celownik, podczas pobytu w Kalabrii, trzeba
wziąć także dwa miasteczka: Tropea i Pizzo. Pierwsze uważane jest
za perłę Morza Śródziemnego,
głównie dzięki przepięknemu położeniu na klifie i ciekawym zabytkom, jak np. Kościół na Wyspie –
Santa Maria dell’Isola. Z kolei
Pizzo to przede wszystkim zamek
wzniesiony w 1486 r. Jest mocno
związany z historią Europy, ponieważ właśnie w nim rozstrze-
Archipelag La Maddalena | La Maddalena Archipelago
Różowa plaża w Parku Narodowym Archipelagu La Maddalena, u wybrzeży Sardynii | Pink beach in the La Maddalena Archipelago National Park, coastal Sardinia
24  silesia airport
fot. istockphoto.com
pożyczyć samochód i zwiedzić
tę niewielką wyspę. Po drodze
spotkamy urokliwe miasteczka,
w których można miło spędzić
wieczór w tawernie oraz wioski,
gdzie życie biegnie niespiesznie
i bezstresowo. Najlepsze kurorty
na rodzinny urlop są zlokalizowane w południowej części. To Lassi
i Skala, z piaszczystymi nabrzeżami. Na północy znajdziemy malownicze miejscowości, jak Assos
czy Fiskardo. Położone w otoczeniu niezwykłych pejzaży, tworzonych przez skaliste klify i ciche zatoki, stanowią doskonałą enklawę
dla pragnących uciec od tłumów.
Obowiązkowe miejsca do zobaczenia? Najpiękniejsza na wyspie
plaża Myrtos, jaskinie Melissani
i Drogarati, zamek św. Jerzego
i monastyr św. Gerasimosa. Organizatorem wylotów wakacyjnych
z Katowice Airport na Kefalonię
są biura podróży Itaka i Grecos
Holiday. Rejsy realizowane będą
raz w tygodniu od 10 czerwca do
23 września.
lano napoleońskiego generała
Joachima Murata. Organizatorem
wylotów na wakacje z Katowice Airport do Kalabrii są biura
podróży Itaka i Orka Travel. Rejsy
odbywać się będą raz w tygodniu
od 1 czerwca do 22 września.
Olbia
Druga z włoskich nowości, Olbia,
to miasto położone na Sardynii –
największej po Sycylii wyspie
Morza Śródziemnego, którą wyróżnia ponad 1800 km niezwykle
urozmaiconego wybrzeża. Urwiste skały, bajkowe zatoki i zadziwiająco czysta woda przy piaszczystych, białych plażach są niewątpliwie magnetycznymi walorami. Korzystając z uroków
wypoczynku, proponujemy zagospodarować czas na poznanie
tego pięknego rejonu. Na początek Orgosolo. W miasteczku
z pewnością każdego zachwy-
cą zdobione ekstrawaganckimi
muralami domy. To też świetna
okazja, aby w lokalnym sklepie
zaopatrzyć się w oryginalną pamiątkę, czyli sardyński kaszkiet
(bonete), typowe nakrycie głowy
miejscowych mężczyzn. Nie pomińmy Cala Luna, gdzie z potężnych skał będziemy mogli
rozkoszować się widokiem plaży
w kształcie półksiężyca. Warto
też wybrać się na wycieczkę dedykowaną Parkowi Narodowemu
Archipelagu La Maddalena.
W trakcie rejsu można podziwiać
wyjątkowy, różowy piasek, egzotyczną roślinność śródziemnomorską i niesamowity, intensywnie szmaragdowy kolor morza.
Organizatorem wylotów na wakacje z Katowice Airport do Olbii
na Sardynii jest biuro podróży
Itaka. Rejsy odbywać się będą raz
w tygodniu od 23 czerwca do
29 września.
dell'Isola. Pizzo, on the other
hand, is a castle built in 1486.
It played an important part in
European history as it was here
that the Napoleonic general,
Joachim Murat, was shot. Both
Itaka and Orka Travel offer holidays in Calabria with flights from
Katowice Airport. Flights will be
operated once a week from
1 June to 22 September.
Olbia
The other new Italian destination, Olbia, is a town in Sardinia
– after Sicily, the largest island
on the Mediterranean, featuring
more than 1800 km of amazingly
diverse coastline. Rugged cliffs,
stunning bays and crystal-clear
water with white sandy beaches
attract holidaymakers here like
a magnet. While enjoying the
island charm to relax, it’s worth
spending a bit of time exploring
REKLAMA
this beautiful region. Let’s start
with Orgosolo where the extravagant murals decorating the
houses are absolutely incredible and truly a sight to behold.
It's also a great place to buy some
souvenirs – particularly a Sardinian cap (bonete) that so many
local men wear. Cala Luna is another place that can’t be missed.
Enjoy the views of the crescentshaped beach from the enormous rocks. It’s definitely worth
taking a trip to the Archipelago of
La Maddalena National Park. During the cruise you can enjoy the
unique, pink sand, exotic Mediterranean vegetation and the amazing, intense emerald color of the
sea. Holidays to Olbia in Sardinia
are offered by Itaka. Flights will
be operated once a week from
23 June to 29 September.
Piotr Adamczyk
okiem spottera | A spotter's perspective
Katowice Airport
na wojskowo
Katowice Airport “military style”
Wśród fanów lotnictwa są tacy,
którzy szczególnie upodobali
sobie maszyny cywilne, lecz nie
brakuje też entuzjastów, których
o szybsze bicie serca przyprawiają
wojskowe statki powietrzne. Naturalnie są również spotterzy żywiący taką samą pasję do wszelkich typów samolotów, począwszy
od niewielkich, potocznie zwanych
awionetkami, a skończywszy na
bombowcach czy potężnych
transportowcach. W pyrzowickim,
międzynarodowym porcie, obecnie funkcjonującym tylko jako lotnisko cywilne, każdy znajdzie coś
dla siebie, a fani militarnych maszyn nie będą narzekać.
Katowice Airport, aż do lat dziewięćdziesiątych XX wieku, było
obiektem wojskowym, warto więc
cofnąć się trochę w czasie.
Lotnisko powstało w 1940 roku
decyzją hitlerowskich władz okupacyjnych, z zamiarem stworzenia bazy przeładunkowej oraz
doświadczalnej dla Luftwaffe.
Wybudowane na granicy Zendka,
Pyrzowic i Ożarowic, nazwane zostało „Udetfeld”, na cześć generała
Ernsta Udeta – pilota z czasów
I wojny światowej. Po zakończeniu
II wojny światowej zarządzane było
przez Armię Czerwoną, a później
rozbudowywane przez polskie
władze. W 1951 roku jego niemiecką nazwę przekształcono na
„Mierzęcice” i zbazowano tu
39 Pułk Lotnictwa Myśliwskiego
Obrony Powietrznej Kraju. W Mierzęcicach stacjonowały głównie
maszyny typu MIG-21 oraz TS-11
Iskra. Od 1966 roku lotnisko obsługiwało także ruch cywilny, a trzy
lata później oddano do użytku
pierwszy terminal pasażerski.
W 1987 roku 39 PLM został rozwiązany i utworzono 1 Batalion Zabezpieczenia Lotniska oraz 51 Polowe
Warsztaty Lotnicze. Na początku
1989 roku z wrocławskiego 11 PLM
wydzielono 2 Eskadrę Lotnictwa
Myśliwskiego, która przez kolejne
10 lat stacjonowała jeszcze w naszym porcie. Historia Międzynarodowego Portu Lotniczego Katowice jako stricte wojskowego kończy
się 1 maja 1994 roku, kiedy administrowanie przekazano spółce
zarządzającej nim do dziś – Górnośląskiemu Towarzystwu Lotniczemu SA. Ostatni wojskowy samolot,
MIG-21MF, odleciał z Pyrzowic do
bazy w Łasku w maju 1999 roku.
Choć katowicki port jest teraz lotniskiem cywilnym, pasjonaci maszyn wojskowych mieli w ostatnich
latach wiele okazji do obserwacji
i uwiecznienia różnych, ciekawych,
militarnych egzemplarzy. Już czte-
Potężny, transportowy Lockheed C-130
Hercules narobił sporo hałasu podczas
swego startu z Pyrzowic
fot. Piotr Winkler (2), Piotr Adamczyk
The enormous Lockheed C-130 Hercules
freighter made an incredible amount of
noise at take off from Pyrzowice
26  silesia airport
Szybki i niemalże nieuchwytny dla
spotterów polski Jastrząb, czyli Lockheed
Martin F-16 Fighting Falcon
The Lockheed Martin F-16 Fighting Falcon is
fast and is almost impossible for spotters to
photograph in action
rokrotnie gościliśmy samoloty bojowe z Francji, a istnieje szansa,
że w przyszłości również nadarzy
się taka okazja. Mowa o narodowej,
francuskiej grupie akrobatycznej
Patrouille de France, która w 2007
i 2009 roku nad Katowice Airport
wykonała swoimi Alpha Jetami
niewielki pokaz z kolorowymi
smugami, wprawiając w osłupienie
obserwatorów wydarzenia. Jeszcze
większe zdziwienie spowodowały
eskortujące grupę akrobatyczną
myśliwce Dassault Mirage F1,
a także jedne z najnowocześniejszych maszyn bojowych Dassault
Rafale. Nie zabrakło też transportowców: Transalla C-160 oraz po-
tężnego Herculesa, którego cztery
turbośmigłowe silniki chwilowo
zagłuszyły okolice lotniska. Powodem wizyty tak wielu militarnych
samolotów jednocześnie była konieczność napełnienia zbiorników
paliwa w drodze na moskiewskie
pokazy lotnicze. W 2011 i 2012 roku,
z tego samego powodu, Francuskie Siły Powietrzne (Armée de l’Air)
ponownie „zaatakowały” Górny
Śląsk, lądując tym razem w składzie
dwóch myśliwców Rafale, w asyście samolotów transportowych
CASA. Jednak niezapomnianym
zostanie jak efektownie startowały, bowiem na pełnej mocy i tzw.
dopalaczach, a więc to było coś,
co miłośnicy wojskowych wrażeń
lubią najbardziej. W 2012 roku, również w drodze do Moskwy, zatrzymały się całkiem niespodziewanie
zabytkowe maszyny z II wojny
światowej, popularnie zwane warbirdami. Widok takich samolotów,
które wówczas zaparkowały na
trzeciej płycie postojowej, był niesamowity i pozwolił otrzeć się
o historię. Ten wyjątkowy zespół
stanowiły: Jakowlew Jak 9-U-M,
Grumman TBM-3R Avenger, F4U-4
Corsair oraz B-25J Mitchell w pięknym malowaniu Red Bulla.
portu pojawiają się polskie Jastrzębie, czyli oczywiście F-16 Fighting
Falcon. Niestety są praktycznie
nieuchwytne dla aparatów śląskich
spotterów. Co więcej, pracownicy
lotniska, a także wieża kontroli
lotów Katowice Airport, dowiadują
się o takich wizytach na kilkanaście
minut przed planowanym przelotem. Miejmy nadzieję, że te oraz
inne, niezwykłe, wojskowe statki
powietrzne będą regularnie
gościły nad naszym lotniskiem,
oczywiście wyłącznie w charakterze ćwiczebnym.
W ostatnim czasie coraz częściej
nad drogą startową pyrzowickiego
Jeden z najnowocześniejszych myśliwców,
Dassault Rafale, w Katowice Airport
uzupełnił zbiorniki paliwa i ruszył w dalszą
drogę
One of the most modern fighter planes,
Dassault Rafale, refuelled at Katowice
Airport and then continued on its journey
silesia airport 
27
okiem spottera | A spotter's perspective
B-25J Mitchell, zabytkowy, amerykański bombowiec z okresu II wojny światowej, był nie lada gratką dla fanów lotnictwa w Pyrzowicach
B-25J Mitchell, a vintage American WWII bomber was a real treat for fans at Pyrzowice
Until the 1990s, Katowice Airport
was a military facility, so it’s worth
going a little bit back in time. The
airport was established in 1940 –
a decision of the Nazi occupying
authorities, with the intention
of turning it into a transhipment
and experimental base for the
Luftwaffe. Built on the border of
Zendka, Pyrzowice and Ożarowice,
the airport was called “Udetfeld”,
in honour of General Ernst Udet
– a First World War pilot. After the
Second World War, the airport was
managed by the Red Army, and
was later expanded by Polish
authorities. In 1951, the German
28  silesia airport
name was changed to “Mierzęcice”
and was home to the 39th Regiment of the Air and Air Defense
Forces (PLM). Mierzęcice Airport
mainly stationed MIG-21 and TS-11
Iskra aircraft. In 1966, the airport
also began handling civil aircraft
operations, and three years later
the first passenger terminal was
opened. In 1987, the 39th PLM was
dissolved and the 1st Airport Security Battalion and 51st Filed Aviation Workshops were formed. At
the beginning 1989, the 2nd Fighter Squadron was extracted from
the 11th PLM from Wroclaw and
for the next 10 years was stationed
at our airport. Katowice Airport’s
strictly military history ended
May 1, 1994, when its administration was handed over to the company still managing it today – the
Upper Silesian Aviation Group. The
last military aircraft, a MiG-21MF,
took off from Katowice to the base
in Łaski, in May 1999.
Although the port in Katowice is
now a civil airport, military aircraft
enthusiasts have in recent years
had many opportunities to observe and photograph many different and interesting, military craft.
Four combat aircraft from France
have already visited and there is a
chance that we will again be given
the opportunity in the future.
We’re talking about the French national acrobatic troupe, Patrouille
de France, who stunned observers
when their Alpha Jets performed a
small show with colourful smokestreaks at Katowice Airport in 2007
and 2009. The Dassault Mirage
F1 fighter jets escorting the acrobatic troupe were an even greater
surprise, as were the Dassault
Rafale aircraft – amongst the most
advanced war aircraft. The airport
also hosted Transall C-160 transport
aircraft and the mighty Hercules,
whose four turboprop engines
drowned out the area around the
airport. The reason why so many
military aircraft visited the airport
at the same time was the need to
refuel on the way to the Moscow
Air Show. In 2011 and 2012, for
the same reason, the French Air
Force (Armée de l'Air) again “attacked” Upper Silesia, with two
Rafale fighters, assisted by a CASA
transport aircraft landing this time.
However, what is most memorable
is how effectively these aircraft
took off – full power thrust and
afterburners – something that the
fans of military aircraft enjoy most
of all. In 2012, vintage World War II
machines, commonly referred to as
Warbirds, unexpectedly stopped
at Katowice Airport, also on the
way to Moscow. The view of these
aircraft, parked on the third apron
was amazing and let enthusiasts
to get close to a piece of history.
This unique team was made up of:
a Yakovlev Yak 9-UM, Grumman
TBM-3R Avenger, F4U-4 Corsair and
a B-25J Mitchell in stunning Red
Bull colours.
In recent years, more and more Polish “Hawks” are appearing on the
runway Katowice Airport, of course
this refers to the F-16 Fighting
Falcon. Sadly, these are almost impossible to capture on the cameras
of Silesian spotters. In addition,
airport staff and the air traffic control tower at Katowice Airport, only
become aware of such visits for a
few minutes before they fly over.
Let's us hope that these and other
unusual military aircraft become
regular visitors to our airport, of
course, only for training purposes.
Piotr Winkler
fot. Piotr Adamczyk
Among fans of aviation, there are
those who are particularly fond
of civil aircraft, but there are also
enthusiasts whose hearts skip a
beat at the sight of military aircraft.
Of course, there are also spotters
who harbour a passion for all types
of aircraft, ranging from small, light
aircraft, right through to bombers
and powerful transport planes. At
Katowice Airport in Pyrzowice, currently functioning only as a civil airport, everyone can find something
for themselves, and fans of military
aircraft can’t complain.
inwestycje | investments
Czas
wielkich inwestycji
A time of huge investments
w przyszłości systemu CAT II operacji lotniczych, który pozwoli na
przyjmowanie statków powietrznych przy widzialności nie mniejszej niż 350 metrów i podstawie
chmur nie niższej niż 30 metrów.
Ponadto, w ramach umowy, rozbudowane zostaną trzy drogi kołowania (E1, E2 i D), co umożliwi
korzystanie z nich przez maszyny
wielkości Boeinga 747 „Jumbo Jet”.
W tym przypadku łącznie powstanie 39,2 tys. m2 nowej nawierzchni
lotniskowej. Prace, związane z realizacją tego zadania, zaawansowane
są w ok. 95%. Całość nowej infrastruktury zostanie oddana do użytku operacyjnego w lipcu br.
Drugie, najważniejsze przedsięwzięcie, czyli budowa nowej drogi
startowej, znajduje się w początkowej fazie robót. Zgodnie z umową
wykonawca, firma Budimex SA,
inwestycję ma zakończyć we
wrześniu 2014 roku. Operacyjne
oddanie do użytku planowane
jest na wiosnę 2015 roku. Nowa
droga startowa Katowice Airport
będzie miała 3200 metrów długości i 45 metrów szerokości, ale
projekt przewiduje możliwość
jej przedłużenia w przyszłości do
3600 metrów. Zostanie wyposażona w radiowy system nawigacyjny
wspomagający lądowanie w warunkach ograniczonej widzialności
i niskiego zachmurzenia, w skrócie
ILS (Instrument Landing System).
Co ważne, będzie to ILS kategorii II
(obecnie śląskie lotnisko dysponuje
kategorią I). Dzięki temu systemowi
samoloty będą mogły lądować
w Pyrzowicach przy gorszych warunkach atmosferycznych niż obecnie, tj. widzialności wzdłuż drogi
startowej nie mniejszej niż 300 metrów i wysokości decyzji – momencie, w którym piloci mają kontakt
wzrokowy z powierzchnią terenu
lub świetlnymi pomocami nawigacyjnymi – minimum 30 metrów.
Projekt rozbudowy oraz modernizacji lotniska w Pyrzowicach realizowany jest przy wsparciu środków
unijnych i współfinansowany
z Funduszu Spójności w ramach
Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko (POIiŚ).
Wartość dofinansowania wyniesie
prawie 50% kosztów kwalifikowanych. Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko obejmuje
inwestycje prowadzone w najważniejszych sektorach gospodarki,
o kluczowym znaczeniu dla rozwoju Polski. Inwestycje infrastrukturalne z Funduszy Europejskich
w ramach POIiŚ przyczynią się do
zwiększenia konkurencyjności gospodarczej oraz społecznej Polski
i jej regionów, a także podniosą
atrakcyjność życia i pracy mieszkańców tych obszarów, na których
realizowane są projekty POIiŚ.
Piotr Adamczyk
fot. Piotr Adamczyk
W Katowice Airport trwa największa w historii lotniska inwestycja,
czyli budowa nowej drogi startowej. To jedno z dwóch zadań,
wchodzących w skład projektu
„Port Lotniczy w Katowicach – rozbudowa i modernizacja infrastruktury lotniskowej i portowej”. Drugim jest rozbudowa płyty postojowej statków powietrznych oraz
modernizacja dróg kołowania E1,
E2 i D, która rozpoczęła się
w czerwcu 2011 roku. Kosztem
81 mln zł brutto pojawi się
149 tys. m2 nowej nawierzchni lotniskowej. Prace budowlane prowadzi polski oddział niemieckiej firmy
Max Bögl. W ramach robót powstanie nowa płyta postojowa o powierzchni 110 tys. m2, z piętnastoma stanowiskami dla maksymalnie
13 dużych, średniodystansowych
samolotów komunikacyjnych.
Wykonana płaszczyzna będzie
wyposażona w infrastrukturę
zapewniającą wprowadzenie
30  silesia airport
The largest investment project in
the history of Katowice Airport is
currently in the process of being
realised. The construction of a new
runway is one of the two tasks as
part of the “Katowice Airport – development and modernisation of
the port and airport.” The second
is the expansion of the apron and
modernisation of taxiways E1, E2
and D. This part of the project was
begun in June 2011. At a cost of
81 million PLN, Katowice Airport
will gain 149 thousand m2 of new
surfaces airside. Construction work
is being managed by the Polish
branch of German company, Max
Bögl.
The project will ultimately include
a new apron area of 110 thousand m2, with fifteen stations for
up to 13 large, medium-range
transport aircraft. The apron will
be equipped with infrastructure
allowing for the introduction of a
CAT II system in the future. This will
mean the airport will be able to
receive aircraft when visibility will
be not less than 350m and with a
cloud base of not less than 30m.
In addition, three taxiways (E1, E2,
and D) will be expanded under
the agreement. This will ensure
that aircraft the size of a Boeing
747 “Jumbo Jet” will be able to use
them. This particular investment
will result in a total of 39.2 thousand m2 of new airport surfaces.
The work associated with this task
is currently at 95% completion and
will be operational in July this year.
The part of the project relating
to the construction of the new
runway is in its initial phase. Under
the agreement, the contractor,
Budimex SA, will have the new
runway completed by September
2014. It is planned that the runway
will be operational by spring 2015.
The new runway at Katowice Air-
port will be 3 200 metres long and
45 meters wide, but the project
allows for the possibility to extend
it to 3 600 m in the future. It will be
equipped with a radio navigation
system to assist landing in poor
visibility and low cloud cover – ILS
(Instrument Landing System). What
is important, is that it will be a Category II ILS (Katowice Airport currently has a category I). This system
will be able to help land planes
in Pyrzowice in worse weather
conditions than is possible today,
ie visibility along the runway of
300 meters and a decision height
– the time the pilots have visual
contact with the ground surface or
light navigation aids – a minimum
of 30 meters.
tional Programme Infrastructure
and Environment (OPIE). The fund
will subsidise almost 50% of eligible costs. The Operational Programme Infrastructure and Environment includes investments in
key sectors of the economy, of vital
importance for Poland’s development. The investment of European
Funds into infrastructure as part
of the OPIE will contribute to the
improvement of economic and
social competitiveness in Poland
and its regions, as well as making
the idea of living and working
areas where OPIE projects are being realised, more attractive for
people.
The expansion and modernisation of Katowice Airport project is
being realised with the support of
EU funds and co-financed by the
Cohesion Fund under the Opera-
silesia airport 
31
wywiad | interview
Pasja życia z Iskierką
Passion for life with Iskierka
Piotr Adamczyk: Na początku
naszej rozmowy chciałbym
zapytać o genezę powstania
Fundacji ISKIERKA. Co było
impulsem do jej założenia?
Jolanta Czernicka-Siwecka: Iskierką, która rozpaliła chęć działania,
były moje osobiste doświadczenia. Ponad 8 lat temu u mojego
syna rozpoznano ostrą białaczkę
szpikową. Rozpoczęło się leczenie
na oddziale onkologii dziecięcej.
32  silesia airport
W jego trakcie zauważyłam,
że życie biegnie tam swoim,
ustalonym rytmem. Do południa
trwają badania małych i nieco
większych pacjentów. Wszystko
zmienia się po południu, kiedy
tak naprawdę nic się nie dzieje.
Rodzice wprawdzie odreagowują,
omawiają wyniki badań, ale mali
pacjenci się nudzą. Bazując na
swoich własnych doświadczeniach z okresu leczenia mojego
syna, postanowiłam w jakiś spo-
We’d like to invite you to read the first part of an
interview with Jolanta Czernicka-Siwecką, President
of the ISKIERKA (spark - eng.) Foundation, which
works with children and young people with cancer.
Piotr Adamczyk: To start off
with, I’d like to ask you how
the ISKIERKA Foundation came
about. What was the catalyst
that ‘sparked’ the foundation?
Jolanta Czernicka-Siwecka: The
spark that motivated me to act
was my own personal experience.
More than eight years ago my
son was diagnosed with acute
myeloid leukemia and began
treatment at the pediatric onco-
logy ward. After a while, I noticed
that there’s a set rhythm to life on
a ward like this one. Mornings are
for tests and consultations for
the small and not-so-small patients. Everything changes in the
afternoons when, in actual fact,
nothing happens at all. Parents
de-stress and discuss test results,
but the young patients are
bored. So, based on my own
experience of when my son was
being treated, I decided to
fot. archiwum Fundacji ISKIERKA
Zapraszamy do lektury pierwszej części wywiadu z Jolantą Czernicką-Siwecką, prezesem
Fundacji Iskierka, zajmującej się dziećmi
i młodzieżą chorymi na raka.
sób wypełnić te nudne, szpitalne
popołudnia.
Co to były za doświadczenia?
Dzieci uwielbiają się bawić i kochają metafory. Opierając się na
swojej wiedzy i doświadczeniu
zawodowym (jestem trenerem
i coachem), postanowiłam właśnie za pomocą zabawy i metafor
pomóc synowi zrozumieć chorobę i oswoić go z wydarzeniami,
które są z nią związane. Wiadomo,
że w momencie, kiedy pojawia
się choroba dziecka, całe życie
rodziny zostaje podporządko-
wane walce z nią. Zauważyliśmy,
że oswajanie dziecka z chorobą
poprzez zabawę i różne formy
aktywności bardzo mu pomagają.
Chociażby w obszarze komunikowania się z nami, które na początku było dla niego trudne. Przykładowo, określenie tego „jak bardzo mnie boli” jest dla dziecka
niezwykle kłopotliwe. Naszemu
synowi pomogliśmy określać poziom bólu za pomocą kolorów,
np. czarny to ból nie do wytrzy-
mania, a biały to taki, którego
praktycznie nie ma. Ogromnym
problem dla dzieci jest zrozumieć
tę chorobę i wszystko, co jest
z nią związane. Ja starałam się
chorobę wytłumaczyć mu obrazem. Rysowałam mu białe i czerwone krwinki i pokazywałam,
że te białe niszczą czerwone, dlatego my potrzebujemy bardzo
dużo tych drugich. W trakcie walki z chorobą łapaliśmy każdy moment, żeby go wzmocnić, robiąc
różne rzeczy. W tamtym czasie
mój syn miał ogromną potrzebę
chodzenia po górach i gdy tylko
była taka możliwość, w te góry go
somehow fill those boring hospital afternoons.
zabieraliśmy. Z czasem rodziców
innych chorych dzieci udało mi
się zarazić ideą, która wyznaje,
że bardzo traumatyczne przeżycie, jakim jest choroba dziecka,
można zamienić na pozytywne
działanie. Te wszystkie doświadczenia przeniosłam na pole działania Fundacji.
with the disease using games and
different kinds of activities really
helped them. Even in terms of
communicating and sharing with
us, which was a bit difficult for
him at first. For example, being
able to verbalise ”how much it’s
hurting me” can be extremely
confusing for a child. We helped
our son determine his level of
pain using colours, such as black
for unbearable pain, and white
for a pain that was almost non-
Jaka jest misja i cele działania
Fundacji? W jakim przedziale
wiekowym są dzieci, który-
What were your experiences?
Children love to play and love
metaphors. Using my knowledge
and experience (I’m a trainer and
coach), I decided to help my son
understand the disease and all
that was happening around him
with games and metaphors. It’s
a well-known fact that when a
child is sick, the whole family’s
life revolves around the child to
help them fight the disease. We
noticed that familiarising children
existent. It’s really hard for children to understand the disease
and everything that is connected
with it. I tried to explain the disease to him using pictures.
I drew him white and red blood
cells and showed him that the
white ones destroy the red ones,
so we need a lot more of the latter. We made the most of every
moment and did everything
we could to keep his strength
up during the fight against the
disease. During that time, my son
had a great need to walk in the
mountains, and so as often as we
possibly could, we went to the
mountains. Over time, I managed
to convince other parents of sick
children that the traumatic experience can be turned around into
positive action. And so I took all
of these experiences and I turned
them into plan of action of what
is now the Foundation.
What is the Foundation’s mission and what are its goals?
What age range are the
children it takes care of and
silesia airport 
33
wywiad | interview
Misją Fundacji jest pasja i jakość
życia w trakcie choroby nowotworowej. Dotyczy ona nie tylko
małego pacjenta, ale także jego
bliskich, gdyż ich życie w całości
zostaje podporządkowane walce
z nowotworem. I to nie na dwa,
trzy miesiące, ale na lata, ponieważ, np. w przypadku białaczki,
o pełnym wyleczeniu możemy
mówić dopiero po 5 latach. Nasze
działania obejmują więc całą rodzinę. Najważniejszym celem
ISKIERKI jest tworzenie systemów
wsparcia finansowego, psychologicznego i społecznego. Prowadzimy subkonta dzieci, umożliwiające rodzinie dziecka pozyskiwanie środków na wydatki związane z leczeniem i rehabilitacją
chorego dziecka. Środki pozyskane przez Fundację przeznaczamy
na rzeczywiste, najważniejsze potrzeby naszych podopiecznych.
Kupujemy leki i sprzęt medyczny,
niezbędne dla ratowania zdrowia
lub życia dzieci. Wyremontowaliśmy już pięć dziecięcych oddziałów szpitalnych. Finansujemy też
ogólnopolskie badania naukowe
w zakresie skuteczniejszej diagnostyki w dziedzinie hematologii
i onkologii dziecięcej. Najważniejsza jest dla nas skuteczność
i transparentność. Jednak w walce z chorobą optymizm i pozytywne nastawienie są równie
ważnym elementem terapii, jak
drogie lekarstwa. Dlatego pomagamy „oswoić” chorobę oraz łamiemy stereotypy pokazując jak
niemożliwe staje się możliwym.
Spełniamy marzenia dzieci, organizujemy aktywny wypoczynek,
warsztaty artystyczne i terapeutyczne. Sięgamy po niekonwencjonalne metody, uwielbiane
przez dzieci i ich rodziców. Na co
dzień jesteśmy obecni na śląskich
oddziałach onkologicznych
w Katowicach, Chorzowie oraz
w Zabrzu. Realizujemy też projekty ogólnopolskie oraz współpracujemy z partnerskimi organizacjami zagranicznymi. To dzieci
i młodzież do 25 roku życia.
34  silesia airport
Sztandarowym projektem
ISKIERKI jest Dziecięca Orkiestra Onkologiczna. Skąd wziął
się pomysł i na czym polega
ten projekt?
Tak, to bardzo wyjątkowa orkiestra: mali pacjenci bez kroplówek,
lekarze i pielęgniarki bez szpitalnych fartuchów, rodzice z uśmiechem na twarzach, a wszyscy
z bardzo egzotycznymi instrumentami perkusyjnymi w rękach,
pod batutą prof. Piotra Sutta, dyrektora artystycznego projektu.
Orkiestra tworzy się i koncertuje
tylko raz w roku i nagrała już trzy
profesjonalne płyty. Gościliśmy
też na kultowej Liście Przebojów
radiowej „Trójki”. Dzieciaki były
z tego bardzo dumne i to było
dla nich ogromne przeżycie,
że utwór, w którego nagrywaniu
brały udział, słucha cała Polska.
Pomysł zrodził się po pierwszym
koncercie na rzecz dzieci chorych
na nowotwory, który zorganizowaliśmy w Zabrzu jeszcze przed
powstaniem Fundacji. Tam, po raz
pierwszy, odwróciliśmy role i rozdaliśmy publiczności instrumenty, na których zagrali wspólnie
z dziećmi. W związku z tym,
że wypadł on znakomicie, doszliśmy do wniosku, że dobrze by
było kontynuować tę ideę. Za cel
postawiliśmy sobie, żeby w tym
projekcie brali udział nie tylko
nasi podopieczni oraz personel
medyczny, ale także przedstawiciele różnych grup społecznych.
Zależało nam bowiem, aby złamać schemat „koncertu charytatywnego” i włączyć ich we wspólną zabawę poprzez zamianę ról.
Bo właśnie wtedy, kiedy znikają
różnice i podziały, kiedy się stoi
na jednej scenie ramię w ramię
z chorymi dziećmi i profesjonalnymi artystami, rodzi się pasja
i prawdziwa integracja. Z jednej
strony prezentuje się nasza Dziecięca Orkiestra Onkologiczna,
z drugiej występuje także chór,
ale nie profesjonalny, tylko składający się co roku z przedstawicieli
różnych zawodów. I tak śpiewali
z nami m.in. Chór Informatyków,
Chór Doradców Podatkowych,
what types of wards are then
on?
The Foundation’s mission is passion and quality of life in fighting
cancer. This applies to not the
young patient, but also the child’s
family, because their whole life
revolves around the fight against
cancer. And it's not just a matter
of two or three months, but years
because, for example, in the case
of leukemia, we can only begin to
talk about someone being fully
cured after 5 years cancer-free.
So, our activities include the
whole family. ISKIERKA’s main objective is to create support systems – financial, psychological
and community support. We hold
sub-accounts for the children,
allowing the children's family to
raise funds for expenses related
to the treatment and rehabilitation of the sick child. The funds
raised by the Foundation itself are
set aside for the child’s most important needs. We buy necessary
medicines and medical equipment for the children. We’ve
already renovated five pediatric
wards. We also finance nationwide research into better diagnostics in the field of pediatric
hematology and oncology. The
most important for us is efficiency and transparency. However,
in the fight against disease, optimism and a positive attitude are
as important in the process as
expensive medicines. That's why
we help ”tame” the disease, and
we crush stereotypes by showing
how the impossible can become
possible. We fulfill children’s
dreams, organize sports, arts and
crafts, and therapy. We use unconventional methods, which are adored by children and their parents.
We’re at the Silesian cancer wards
in Katowice, Chorzow and Zabrze
on a daily basis. We carry out nationwide projects and work with
partner organisations abroad. We
help children and young people
up to 25 years of age.
One of ISKIERKA’s flagship
projects is the Children's On-
cology Orchestra. Where did
the idea come from and what
does it involve?
Yes, it's an incredibly unique orchestra: young patients with no
drips, doctors and nurses without
hospital gowns, parents’ smiles
on their faces, and all with exotic
percussion instruments in their
hands, and under the direction
of prof. Peter Sutta, the project’s
artistic director. The orchestra
comes together only once a year
and performs only once. However, it’s already recorded three professional cds. We’ve also been on
the radio charts of ‘Trojka’ radio
station. The kids were incredibly
proud of this achievement and it
was a great experience for them –
that the recording in which they
took part, was being listen to by
people all over Poland. The idea
was born after the first concert
for children with cancer, which
was organised in Zabrze, even
before the Foundation was established. It was there that for the
first time, roles were reversed and
audience-members were handed
instruments on which to play
with the children. Since it turned
amazingly well, we decided that
it would be great to continue this
great idea. The goal we set ourselves was to involve not only our
patients and medical staff, but
also representatives of various
community groups. It was important for us to break the pattern of
a standard “charity concert“ and
to include them in the event by
swapping roles. Because that's
when the differences disappear
when you stand on one stage
shoulder to shoulder with sick
children and professional artists.
That’s when passion is born and
you can say you’ve reached true
integration. On the one hand, it’s
a performance of our Children's
Oncology Orchestra, the other
there’s a choir, not a professional
one, but every year, it’s supported
by representatives of various professions. And so we’ve been supported by a Choir of Managers, of
Tax Consultants, of IT Specialists,
fot. archiwum Fundacji ISKIERKA
mi opiekujecie się i na jakich
oddziałach?
Chór Menadżerów, Chór Inżynierów, Chór Dziennikarzy czy Chór
Policyjny.
Jest to dla wszystkich ciekawe
doświadczenie. Zarówno dzieciaki, jak i członkowie chóru,
stresują się przed występem, ale
jest to stres bardzo mobilizujący.
Ponadto obydwie grupy mocno
się wspierają. Koncert i przygotowania do niego mają też rolę
terapeutyczną. Dzieci widzą leka-
rzy czy pielęgniarki, z którymi na
co dzień przebywają na oddziale,
w zupełnie innej roli. Dzięki temu
relacje pomiędzy pacjentami
a personelem zaczynają nabierać
innego znaczenia. Do tego projektu staramy się też zapraszać
różnych znanych artystów.
W Iskierkowych koncertach wzięli
już udział: Raz Dwa Trzy, Natalia
Kukulska, Ewa Uryga, Artur Andrus, Mika Urbaniak, Renata Przemyk, Artur Rojek, Grupa MoCarta,
Me Myself And I oraz izraelsko-holenderska wokalistka jazzowa
Reut Rivka Shabi, a nawet znakomity marimbafonista z Meksyku
Javier Nandayapa. Od czterech
lat jest z nami Szymon Majewski,
który mocno nas wspiera swoimi
świetnymi, szalonymi pomysłami
i całym sercem zaangażowany
jest w nasz projekt. Koncert PASJA
ŻYCIA Dziecięcej Orkiestry Onkologicznej jest naszym świętem,
w trakcie którego możemy po-
of Engineers, of Journalists and of
Policemen and women.
dziękować naszym darczyńcom,
rodzinom, a ja mogę podziękować całemu naszemu zespołowi.
W tym roku zapraszamy 14 grudnia do Teatru Rozrywki w Chorzowie!
day on the ward, in a completely
different role. This allows the
relationship between patients
and staff to take on a different
meaning. We also invite various
famous artists to participate
in this project. Artists such as
Raz Dwa Trzy, Natalia Kukulska,
Ewa Uryga, Artur Andrus, Mika
Urbaniak, Renata Przemyk, Artur
Rojek, Grupa MoCarta, Me Myself
And I, and the Israeli-Dutch jazz
singer Reut Rivka Shabi, and even
W drugiej części wywiadu, który
ukaże się w kolejnym numerze „Silesia Airport”, porozmawiamy o innych, specjalnych projektach Fundacji Iskierka, a także o codziennych
działaniach i planach na przyszłość.
It is an interesting experience for
all. Both kids and members of
the choir stress before the show,
but it’s a stress that mobilises everybody. In addition, both groups
strongly support each other. The
concert and preparing for it
plays a very therapeutic role. Children see the doctors and nurses,
the same ones they see every
the phenomenal marimba player
from Mexico, Javier Nandayapa,
have all participated in ISKIERKA
concerts. For the past four years
the entertainer, Szymon Majewski, has supported us very actively with his zany ideas and
whole-hearted involvement in
our cause. PASSION FOR LIFE
Children's Oncology Orchestra
Concert is our special day, during
which we can thank our donors,
families, and I can thank the fan-
tastic members of our team. This
year the concert will be held 14
December at the Teatr Rozrywki
in Chorzow – consider yourselves
all invited!
In the second part of the interview,
which will appear in the next issue
of the ”Silesia Airport”, we'll talk
about other special projects that
the ISKIERKA Foundation is working
on, the Foundation’s everyday activities and plans for the future.
silesia airport 
35
region | local
Częstochowa
dzieje się!
Lato w Częstochowie będzie gorące. Rozgrzeją nas imprezy, festiwale i prawdziwe
gwiazdy. Z miastem związanych jest wiele
postaci polskiej sceny muzycznej: Muniek,
Olek Klepacz, rodzina Pospieszalskich, Janusz
Yanina Iwański czy Antoni Ziut Gralak. Tego
lata jednak doskonale znana wszystkim tradycja mieszać się będzie z prawdziwym wulkanem muzycznych brzmień, które zjadą do
miasta, by porządnie nim wstrząsnąć. Przyjedźcie do Częstochowy i dajcie się ponieść
muzycznej fali!
36  silesia airport
Summer in Czestochowa will be hot. All the
events, festivals and stars will definitely
get us going. Many of Poland’s stars on the
music scene have links with Częstochowa –
Muniek, Olek Klepacz, the Pospieszalski family, Janusz Yanina Iwanski and Antoni Ziuta
Gralak. This summer, however, the tradition
that is so well-known to all will be mixed
with a real volcano of musical sounds that
will explode in the city to give it a proper
shake-up. Come to Czestochowa and surf the
wave of music coming your way!
fot. archiwum UM Częstochowa
Czestochowa – it’s happening!
Początek już w kwietniu, czyli
inauguracja akcji „Aleje – tu się
dzieje”. Projekt ten związany jest
ściśle z Aleją Najświętszej Maryi
Panny, główną częstochowską
arterią i z Placem Biegańskiego –
miejscami, gdzie koncentruje się
kulturalne życie. Aleja powstała
na początku XIX wieku łącząc
miasto i prowadząc do rozpoznawalnego na całym świecie jasnogórskiego sanktuarium. Stojące
przy niej zabytkowe, neoklasyczne kamienice klimatem nawiązu-
którzy przyjadą specjalnie, by
wziąć udział w tej akcji. W bramach znajdziecie także instalacje
plastyczne, na murach dostrzeżecie rozkwitające murale. Jednak
to nie wszystko! W Alejach nie
zabraknie też dużych wydarzeń,
takich jak choćby majowe Targi
Sztuki.
Zanim na dobre rozkręcą się
letnie festiwale muzyki alternatywnej, warto do Częstochowy
wpaść na frytki. Mieszkańcy po-
Summer’s getting a head start
in April with the launch of the
“Avenues – here’s where it’s happening” campaign. This project
is closely associated with Virgin
Mary Avenue, Częstochowa’s
main street and Biegański Square
– places which concentrate the
city’s cultural life. The avenue
was established in the early nineteenth century, connecting
the city and leading to the worldrenowned Jasna Gora sanctuary.
The historic, neoclassical buil-
acoustic performance and local
artists, but also live bands and
singers who will come to Czestochowa specifically to get involved
in this campaign. The courtyards
will also sport visual installations, the walls bloom murals for
everyone to enjoy. But that's not
all! The Avenues will also feature
large-scale events, for example
the May Arts Fair.
ją nieco do architektury Wiednia
i Berlina. Aleje (arteria dzieli się na
3 części – przyp. red.) do tej pory
pełniły funkcje przede wszystkim
handlowe i usługowe. Po remoncie, który powoli się kończy, mają
szansę nabrać nowoczesnego
i reprezentacyjnego charakteru
oraz stać się centrum kulturalnym i rekreacyjnym. W ramach
projektu „Aleje – tu się dzieje”, już
wkrótce w podwórkach kamienic,
kafejkach, klubach i na pobliskich
placykach natkniecie się na muzykujących, nie tylko bez prądu,
tutejszych artystów, a także na
koncerty zespołów i wokalistów,
kochali je już dawno. Ulica Piłsudskiego, zwana też Aleją Frytkową,
należy do miejsc kultowych. Stoi
przy niej kilkanaście pawiloników,
w których oferowany jest ten rarytas. O tym, jak bardzo w Częstochowie smakuje produkt
z ziemniaka świadczy fakt,
że trzy lata temu Frytce nadano
przydomek „OFF” i tak zrodził się
Częstochowski Festiwal Kultury
Alternatywnej Frytka OFF.
W tym roku serwowany będzie
na Promenadzie Czesława Niemena 21 i 22 czerwca. Do miasta zawita wówczas czołówka polskiej,
muzycznej sceny alternatywnej,
dings have an essence of the
architecture of Vienna and Berlin
about them. The Avenues (The
city’s main artery is divided
into three parts – ed.) have so
far mainly provided the city
with trade and services. Having
undergone a facelift, which is
slowly finishing, they have had
a chance to acquire a modern
and representative character
and become a centre of leisure
and cultural activities. As part of
the “Avenues – it’s happening”
soon the courtyards, cafes, clubs
and nearby squares there will be
much music-making, not only
going, you might want to come
to Czestochowa for fries. The
city’s residents fell in love with
them a long time ago. Pilsudski Street, also called Frytkowa
(Fry – eng) Avenue, is an iconic
destination and there are several
places where you can get the real
deal. Just to show the extent to
which Czestochowa loves this
potato product is the Fry was
nicknamed ‘OFF’ and so Czestochowa’s Frytka OFF Festival
of Alternative Music was born.
This year it will be served on the
Czeslaw Niemen Promenade 21
and 22 June. Headline acts from
Before the summer’s alternative music festivals really get
silesia airport 
37
region | local
Temperaturę w Częstochowie
z pewnością podkręci także Festiwal Reggae On. Jamajskie rytmy
będą nami bujać od 18 do 20 lipca. Na line-up Festiwalu złożą się
zarówno dubstepowe imprezy
w czołowych częstochowskich
klubach, jak i koncerty gwiazd
polskiej sceny reggae’owej.
Przyjadą soundsystemy z całej
Polski oraz z Wielkiej Brytanii
38  silesia airport
(Inspirational Sound i Stephanie
MC), z Holandii (General Trix),
ze Szwecji (Diegojah) i z Francji
(Ras Tweed MC i O.B.F Sound
System). Ukoronowaniem tego
pojedynku będzie wielki koncert.
Specjalnie na tę okazję miejskie
centrum, czyli Plac Biegańskiego,
zamieni się w plenerową, trójkolorową scenę. Wystąpią na niej
królowa polskiego dancehallu –
Marika, jeden z najbardziej rozpoznawalnych składów Jamal oraz
najważniejsza załoga polskiego
reggae, zespół Vavamuffin.
Tegoroczne lato w Częstochowie to także kolejna odsłona HIP
HOP Elements, imprezy najlepiej
penetrującej polskie środowisko tego gatunku muzycznego.
Organizatorzy zaplanowali od
25 do 27 lipca projekcje filmów
i teledysków, warsztaty graffiti,
koncerty klubowe i plenerowe,
a także występ zagranicznego
artysty. Polską gwiazdą trzydniowego wydarzenia będzie Marysia
Starosta i Sokół.
Wakacyjny melanż w Częstochowie? Warto!
Magdalena Fijołek
Poland’s alternative music scene
will flock to Czestochowa, and
will also be joined by musicians
from abroad, exceptional theatre
artists, performers, dancers and
jugglers and the Grand Parade,
which will make its way down
the “Niemen” Tract and will make
a lot of extremely positive noise.
Get ready to enjoy the sounds of
bands like Tres.B, Kim Nowak, Fair
Weather Friends, Lewe Łokcie and
let the voices of artists like Julia
Marcell and Maria Peszek ignite
the audience. Bands from the UK
and Sweden will also have the
chance to taste Częstochowa’s
fries. Which bands? Visit us at:
www.frytkaoff.czestochowa.pl.
Those hankering for theatrical
experiences will have the opportunity to watch street performances performed by groups
such as Teatr Walny, Circus Ferrus
and Narybek from Poland, under
the direction of Jaroslaw Filipski.
The DJ-driven after-party promises to be delicious and dancelicious!
The Reggae On Festival will also
raise the temperature in Czestochowa this summer. Jamaican
rhythms will abound from 18 to
20 July. The festival line-up will
consist of both dubstep events
in Częstochowa’s leading clubs,
and concerts of stars of Poland’s
reggae world. Soundsystems
come from across Poland and the
United Kingdom (Inspirational
Sound and Stephanie MC), the
Netherlands (General Trix), from
Sweden (Diegojah) and France
(MC Ras Tweed and O.B.F Sound
System). The crowning of this will
be a great combined concert. Especially for this occasion, Bieganski square, right in the city centre,
will be turned into a three-coloured open-air scene. Performing
at this event will be the queen of
Polish dancehall – Marika, one of
the most recognisable bands –
Jamal, and Vavamuffin, Poland’s
leading reggae line-up.
This summer, Czestochowa is also
going to host another edition
of HIP HOP Elements, one of the
most important events of music
genre in the country. Organisers have planned films and
music videos, graffiti workshops,
concerts and open-air club, and
performance of foreign artists
from 25 to 27 July. The Polish star
of this three-day event will be
Marysia Starosta and Falcon.
A holiday medley in Czestochowa? Well worth it!
fot. Jarosław Respondek
ale także zagraniczni muzycy,
wyjątkowi artyści teatralni, performerzy, tancerze i kuglarze oraz
Wielka Parada, która przejdzie
„niemenowym” traktem i narobi
sporo pozytywnego hałasu. Przygotujcie się na wspólną zabawę
przy dźwiękach zespołów Tres.B,
Kim Nowak, Fair Weather Friends,
Lewe Łokcie oraz głosach wokalistek, które rozpalają publiczność,
Julii Marcell i Marii Peszek. Częstochowskich frytek spróbują też zespoły z Wielkiej Brytanii i Szwecji.
Jakie? Zajrzyjcie na stronę
www.frytkaoff.czestochowa.pl
Głodni teatralnych wrażeń będą
mieli okazję obejrzeć spektakle
uliczne w wykonaniu grup Teatr
Walny, Circus Ferrus i Narybek
from Poland, pod dyrekcją Jarosława Filipskiego. Na koniec
festiwalu DJ-skie afterparty. Zapowiada się smakowicie i tanecznie!
kultura | culture
Biblioteka ocaliła wyrazy
od zapomnienia
Library saves words from oblivion
21 lutego, w Bibliotece Śląskiej w Katowicach, świętowano Międzynarodowy Dzień
Języka Ojczystego, ustanowiony przez
Organizację Narodów Zjednoczonych do
Spraw Oświaty, Nauki i Kultury (UNESCO)
21 February, the Silesian Library in Katowice
celebrated UNESCO International Mother
21 lutego został ustanowiony przez UNESCO Międzynarodowym Dniem Języka Ojczystego. Biblioteka Śląska uczciła ten dzień w nietypowy sposób, proponując
swoim czytelnikom ocalenie od zapomnienia niektórych polskich wyrazów. W Międzynarodowym Dniu Języka Ojczystego w Bibliotece Śląskiej został przygotowany specjalnie oznakowany punkt. Czytelnicy i mieszkańcy Katowic mogli zgłaszać tam wyrazy, które warto
zachować. Każdy z uczestników zabawy otrzymał
w prezencie książkę polskiego autora. Wyrazy zgłaszano też mailowo i telefonicznie. Łącznie zaproponowano ok. 500 słów. 100 najciekawszych propozycji zamieszczono na stronie internetowej Biblioteki Śląskiej
i spośród nich internauci wybrali słowa warte ocalenia.
Głosowanie trwało od 22 do 28 lutego br. Łącznie oddano 1159 głosów. W plebiscycie zwyciężyło słowo
„żak”, które otrzymało blisko 12% wszystkich głosów.
Niewiele mniej głosów zdobył wyraz „absztyfikant”.
Na trzecim miejscu znalazło się słowo „melancholia”.
Po podsumowaniu plebiscytu Biblioteka Śląska chciałaby, z pomocą historyków języka, opracować słownik
wyrazów ocalonych. Akcja spotkała się z olbrzymim zainteresowaniem mediów, mieszkańców Katowic i internautów z całej Polski. Pojawiły się nawet komentarze internautów z Berlina i Zanzibaru. Do zabawy przyłączyli
się słuchacze Radia RMF FM – gorąca dyskusja trwała
m.in. na stronie internetowej RMF24. Portal Natemat.pl
pokusił się o zebranie wypowiedzi autorytetów. O słowach wartych ocalenia mówili m.in. pisarka Krystyna
Kofta i prof. Andrzej Blikle.
40  silesia airport
UNESCO has deemed February 21 to be International
Mother Language Day. This year, the Silesian Library
celebrated the day in a unique way, offering its readers
the opportunity to rescue selected Polish words from
oblivion. At the special International Mother Language
Day stall at the Silesian Library, readers and residents of
Katowice were able to lodge words that they wanted to
keep alive. Each participant received a gift of a book by
a Polish author. People could also lodge words by e-mail
and telephone. In all, about 500 words were proposed.
One hundred of the most interesting suggestions were
put on the Silesian Library’s website and of these, Internet users could choose the word worth saving. Voting
took place from 22 to 28 February 2013. All in all, a total of 1159 votes were cast. The word “żak” (fishing net
or schoolboy – eng) won the poll with almost 12% of all
votes. The word „absztyfikant” (suitor – eng) was a very
close runner-up. In third place was the word “melancholia” (melancholy – eng). After conducting a review of
the poll, with the help of historians, the Silesian Library
wants to develop a dictionary of surviving words. The
campaign was met with great interest from the media,
the residents of Katowice and internet users from all over
Poland. There was even interest from internet-users from
as far as Berlin and Zanzibar. RMF FM radio listeners also
joined in the fun with a heated debate raging on the
RMF24 website. The Natemat.pl website was intrigued
enough by the project to collect suggestions of words
worth saving by authority figures such as writer, Krystyna
Kofta, and prof. Andrzej Blikle.
Aneta Satława
fot. archiwum Biblioteki Śląskiej
Language Day
motoryzacja | automotive
Nowoczesne
inteligentne samochody
Motoryzacja nieustannie zmienia
się ewoluując. Czołowi producenci, zwłaszcza w dobie światowego kryzysu, robią wszystko, aby
do salonów przyciągnąć klientów.
Prócz wielu rabatów i różnorakich
promocji, kuszą nowinkami technicznymi. Nawigacja czy zestaw
głośnomówiący nie są już czymś
unikatowym. Obecnie koncerny
prześcigają się przede wszystkim
w ofercie rozwiązań mających
podnieść bezpieczeństwo pasażerów i pieszych. Na topie są więc
42  silesia airport
aktywne tempomaty, urządzenia
potrafiące zatrzymać pojazd
w momencie wykrycia zagrożenia, wzywające odpowiednie
służby w razie wypadku, jak i bardzo zaawansowane, np. monitorujące zmęczenie kierowcy lub
kontrolujące jego trzeźwość.
Pomimo zastosowania tych
wszystkich systemów prowadzenie samochodu, choć bardziej
komfortowe i bezpieczne, od
dłuższego czasu jest praktycznie
The automotive industry is constantly evolving and changing.
Leading manufacturers, particularly in times of global crisis, are
doing their utmost to attract
customers to their salons. Apart
from a wide range of discounts
and various promotions, manufacturers are tempting customers
with technical innovations. Satellite navigation and hands-free
communication are no longer
anything unique. Currently,
companies compete primarily by
offering solutions enhancing
passenger and pedestrian safety.
At the top of the list are aspects
such as adaptive cruise control,
devices capable of stopping the
vehicle when it detects a threat
and calling appropriate emergency services in the event of an accident, as well as highly advanced
solutions, such as those monitoring driver fatigue or sobriety.
Despite the fact that the driving
systems being applied now are
fot. istockphoto.com
Modern, smart cars
tą samą czynnością. Czy w przyszłości to się zmieni i nie będziemy czerpać przyjemności z kierowania autem, bo podróż stanie
się zwykłą aktywnością, polegającą na przemieszczaniu się
z punktu do punktu?
Już teraz, przemierzając autostradę, możemy ustawić odpowiednią prędkość i odległość od po-
przedzającego pojazdu, a samochód, dzięki aktywnemu tempomatowi, będzie nadzorował
szybkość i dystans. Gdy do tego
włączymy jeszcze asystenta pasa
ruchu, który ostrzega o opuszczeniu zajmowanej części jezdni,
można stwierdzić, że samochód
porusza się samodzielnie. Cały
czas jednak, co trzeba podkreślić,
odpowiedzialność za bezpieczną
jazdę spoczywa na kierowcy i żaden z producentów nie zagwarantuje, że to maszyna będzie
kontrolowała wszystko w odpowiedni sposób.
Skupmy przez chwilę uwagę na
lotnictwie – tam przewaga techniki jest jeszcze większa. Statki
powietrzne wykonują przecież
zadania w trybie autopilota, a wojsko wykorzystuje bezzałogowe
drony, realizujące autonomiczne,
precyzyjne loty. Dlaczego więc
samochody nie mogą poruszać
się po drogach bez ingerencji
człowieka?
Głównym powodem różnic
między lotnictwem a transportem lądowym jest wykorzystanie
przestrzeni. Samoloty nie są
w aż tak dużym stopniu narażone
na możliwość kolizji, jak pojazdy
poruszające się w natężonym ruchu miejskim. Ilość zmiennych,
sytuacji mogących spotkać kierowcę na ulicy, jest znacznie
safer and more comfortable,
they haven’t changed greatly
and remain the same basic
systems as have been employed for many years. Will this
change in the future and will
the pleasure of driving a car become obsolete and the journey
become just a regular activity
of moving from one point to
another?
guarantee that the vehicle will
control everything perfectly.
Already now, we can set the
desired speed and distance to
the vehicle in front, and using
adaptive cruise control the car
can oversee speed and distance.
When we turn on the lane assistant it can warn us when the
car is leaving the occupied part
of the road. And so, in effect, the
car seems to be driving itself. All
the time, however, it must be
emphasised that the responsibility for safe driving rests with the
driver and no manufacturer will
on roads without any human
intervention?
So let's focus for a moment on
aviation – where the amount of
technology employed is even
greater. Aircraft perform tasks in
autopilot mode, and the military
uses unmanned drones carrying
out an autonomous and precise
flights. So, why can’t cars drive
The main reason for the differences between aviation and land
transport is the use of space.
Planes are much less exposed to
the possibility of a collision than
vehicles moving in dense city
traffic. The number of variables
and situations that a driver can incur on the street is much greater
than in the air, where it is virtually
impossible to even come into
silesia airport 
43
motoryzacja | automotive
jest. Człowiek, widząc psa biegnącego po chodniku, zdaje sobie
sprawę, że zwierzę może nagle
wtargnąć na ulicę, wprost pod koła
jadącego pojazdu. Dzięki zdolności
przewidywania, kierujący może
zredukować prędkość i w każdej
chwili być gotowym do zatrzymania samochodu, natomiast dla
urządzenia takie momenty nie są
jednoznaczne. Przed inżynierami
długa droga, aby „nauczyć” komputery wszystkich tych sytuacji,
a następnie zadbać o to, by z tej
wiedzy korzystały i odpowiednio
reagowały.
contact with a pilot working under
the influence of alcohol or drugs.
What limits autonomous vehicles
is not a technical matter of taking
control of the vehicle, but the
proximity of other people whose
decisions and behaviours are very
difficult to predict. Having a computer controlling the operation of
the vehicle instead of the driver,
is a serious challenge, as the computer would need to control the
environment and take appropriate
action to ensure the safety of all
road users on an ongoing basis.
Many potentially dangerous events
may be obvious for the driver of
a car, but may be not be so for a
computer. A person seeing a dog
running on a footpath realises that
the animal can at any time suddenly run onto the street, straight
under the wheels of a moving
vehicle. With the ability to predict,
a driver can reduce speed and
be ready at any moment to stop
the car. However, for a computer,
events such as these are not as
clear. Engineers have a long road
ahead of them to “teach” computers all these types of situations,
and then ensure that they use this
knowledge and react accordingly.
44  silesia airport
Koncerny motoryzacyjne rozpoczęły prace nad nowoczesnymi
pojazdami, które w przyszłości nie
będą wymagały udziału człowieka.
Carmakers have begun work on
modern vehicles, which in the future will not require human driving
input. Already in 1939, during the
Już w 1939 roku, podczas wystawy
Futurama, General Motors zaprezentował wizję zautomatyzowanego samochodu. Najbardziej
zaawansowanymi dokonaniami
może pochwalić się Google. W jego projekcie uczestniczy 10 samochodów, w tym sześć Toyot Prius,
trzy Lexusy RX450h oraz Audi TT.
Wszystkie przebyły łącznie dystans
ponad 320 000 km. Warto dodać,
że każdy naszpikowany jest elektroniką o wartości ponad 150 000 USD.
Mimo tego, podczas realizacji projektu w samochodzie zawsze znajduje się kierowca mogący przejąć
kontrolę nad pojazdem w sytuacji
zagrożenia.
Specjaliści przewidują, że pierwsze,
seryjnie produkowane auta, które
Futurama carshow, General Motors
unveiled a vision of an automated
car. However, Google boasts the
most advanced achievements. This
project involves 10 cars, including six Toyota Prius, three Lexus
RX450h and the Audi TT. All have
travelled a total distance of more
than 320 000 km. It is worth noting
that each is packed with electronics worth more than 150 000 USD.
Despite this, during the project,
the driver of the car is always able
to take control over of the vehicle
in an emergency situation.
Experts predict that the first
mass-produced car that will move
without human interference may
będą poruszać się bez ingerencji
człowieka, mogą pojawić się
w okolicach lat 2020–2025. Oczywiście pociągnie to za sobą wiele
różnych konsekwencji, chociażby
w postaci dostosowania przepisów
ruchu drogowego i wymogów
prawnych. Wciąż jednak pozostają otwarte inne kwestie, np. kto
będzie ponosił odpowiedzialność
w razie wypadku: kierowca czy
producent?
Osobiście, jako fan motoryzacji,
mam nadzieję, że inteligentne samochody przyszłości nie odbiorą
frajdy z prowadzenia. Z drugiej
strony takie rozwiązania z pewnością poprawiłyby bezpieczeństwo
ruchu drogowego, które powinno
być priorytetem dla każdego.
hit the streets around 2020–2025.
Of course, this will have a range of
effects, even in the form of adjustment of traffic regulations and legal requirements. Still other questions remain, such as who will be
responsible in the event of an accident: the driver or manufacturer?
Personally, as a fan of the automotive industry, I hope that the smart
cars of the future will not take the
fun out of driving. On the other
hand, they could definitely improve road safety, and that should
be a priority for everyone.
Michał Jaraczewski
automotiveblog.pl
fot. istockphoto.com
większa niż w powietrzu, gdzie
praktycznie niemożliwe jest chociażby zetknięcie się z pilotem
pracującym pod wpływem alkoholu lub środków odurzających.
Tym, co ogranicza autonomiczne
samochody, to nie technika, która
miałaby przejąć kontrolę nad pojazdem, ale bliskość człowieka,
którego decyzje i zachowania są
bardzo trudne do przewidzenia.
Przed komputerem, sterującym
pracą zamiast kierowcy, stoi poważne wyzwanie, gdyż będzie
musiał kontrolować otoczenie
i na bieżąco podejmować odpowiednie działania w celu zapewnienia bezpieczeństwa wszystkim
uczestnikom ruchu. Wiele potencjalnych zdarzeń dla kierowcy
oczywistych, dla maszyny już nie