GYE Yiddish Handbook
Transcription
GYE Yiddish Handbook
Donations are tax deductible. Checks can be made out to: “GYE Corp.” and mailed to: GYE Corp. 3918 Fallstaff Rd, Baltimore, MD 21215, U.S.A. / On-line Donations: www.GuardYourEyes.org E-mail: eyes.guard@gmail.com / Tel (USA): 646-600-8100 / Israel: 972-2-5805921 דעם ערשטן טייל צוגאנג און פרעספעקטיוו ב"ה ‡¯¯ÈÙÈÈ 'וואס גייט מיט מיר פר? פארוואס קע אי מי נישט באהערש? אי האב זי נעכט מקבל געווע אז אי וועל דאס בשו אופ נישט טו נאכאמאל ,או שוי בי אי ווידער דורכגעפאל .בי אי דע א קליי קינד וואס קע זי נישט קאנטראליר? ווי לאנג נא וועל אי זיי פאראליזירט קעג מיינע אינסטינקט?' דאס זענע מחשבות וואס עגבער אונזער מוח נאכאנאנד .מיר רעג זי כסדר אוי אונזער אוממאיידעלע אויפפירונג ,אבער מיר קענע זי נישט ארויס זע דערפו .מיר האב זי שוי צוגעזאגט הונדערטער מאל אז מיר וועל מער נישט דורכפאל ,אבער א ערפאלג .מיר האב זי שוי געשוואויר ביי אלע הייליג אז דאס קומענדיגע מאל ווע מיר וועל שטיי פאר' נסיו וועל מיר זי מער נישט ברעכ ,מיר וועל זי האלט פעלז פעסט או נישט פאל אוי די קניע פאר אונזערע תאוות מושחתות " אבער למעשה טרעפ מיר זי ווידער שטיי נא א פרישע נידערלאגע .מיר זענע ווידער אמאל דורכגעפאל. עס איז שוי ביי אונז קלאר אז דער פשוט'ער וועג ארבעט נישט .אויב מיר האב שוי צוגעזאגט או זי מקבל געווע אזויפיל מאל ,או עס האט נישט געברענגט קיי גינסטיגע רעזולטאט ,דא מוז זיי אז מיר האב עפעס פארפעלט ,עס מוז זיי אז מיר האב נישט די ריכטיגע עצות או צוגאנג וויאזוי זי אומצוגיי מיט דע פראבלע. איידער א מדינה וויל זי ארויסלאז אי א מלחמה מיט איר שונא ,איז די ערשטע שריט וואס מע טוט, מע שפיאנירט או מע פרובירט אויסצוגעפינע וואו דער שונא געפינט זי .אויב מע ווייסט נישט גענוי וואו דער שונא איז באהאלט דעמאלט קע מע א קריג נישט פיר .אזא מלחמה קע מע נאר פארליר, דער שונא קע קומע פו גאר א אנדערע ריכטונג או אטאקיר פו הונטערוויילעכס. די איינציגסטע וועג וויאזוי מע קע געווינע א מלחמה איז ,ווע מע ווייסט וואו דער שונא געפינט זי, ווי שטארק ער איז באוואפנט ,או עס איז זיי געווער .דערנא וואס מע שטעלט קלאר די זאכ ,מע ווייסט פונקטלי וואו דער פיינט געפינט זי או וואס עס זענע זיינע קרעפט ,דעמאלט קע מע זי נעמע אי אנגרייפ או פולשטענדיג אומברענגע. אונזער מצב איז מיט קיי האר נישט בעסער ווי א מלחמה פו צוויי מדינות .מיר שלאג זי כסדר מיט עפעס א מיסטעריעזע שונא וואס שלעפט אונז או פארדרייט אונז או מאכט אונז זי אויפפיר גאר אנדערש ווי מיר וויל באמת או מיר קענע זי נישט קיי עצה געב .עס מוז זיי אז מיר האב פארפעלט צו זאמלע די ריכטיגע אינפארמאציע איבער אונזער שונא. אז מיר וויל אנקומע צו א זיגרייכע ענדע אי דע קריג מיט' יצר הרע ,מוז מיר צוערשט וויס פונקטלי וואו ער געפינט זי ,ווי שטארק ער איז שוי אריינגעדרינגע אי אונזער גרענע ,#או וואס עס זענע זיינע וואפ .או דאס דער ציל פו דע בו וואס איר ליינט אצינד .דא וועל מיר זי באקענע מיט דע פראבלע או מיר וועל געוואויר ווער פו וואס עס קומט אונזער שוואכקייט או וויאזוי מיר קענע באקעמפ דע שונא ,או זי גענצלי באפרייע פו זיי נע.# דער בו איז איינגעטיילט אי צוויי טייל .אי דע ערשט טייל וועל מיר געוואויר וואס עס איז דער כח פונע יצר הרע אז מיר קענע זי נישט א עצה געב מיט אי ,או אוי וועל מיר באקומע די פולע אינפארמאציע וויאזוי מע קע אי באזיג .דערנא וואס מיר וועל ארויסהאב או פארשטיי וואס עס איז אונזער פראבלע ,או וואס מיר דארפ אל #וויס או געדענק איבער אונזער פיינט ,וועל מיר קענע גרינג אויספיר די עצות או טאקטיק אי צו באקעמפ וואס ווערט פארגעלייגט אי דע צווייט טייל פו דע בו. Ô‡˘˜È„‡ Ôȇ Ô‚ÈÏ ¯ÈÓ מיר אלע קענע מענטש וואס ווע אימער מיר טרעפ זי א מיט זיי אי א וואכ טאג ,שפירט מע ארו זיי די שמעק פו א ציגארעטל .עס איז פארא מענטש וואס וועל זי אפהאלט פו מאכ וויכטיגע רייזעס אויפ' עראפלא ,בלויז ווייל דאס וועט זיי צווינגע צו זיי עטליכע שעה אפגעזינדערט פונע ציגארטעל .די מענשט זענע אדיקטעט צו ציגארעטל ,או קענע זי נישט אפרייס פו זייער אדיקשא ,טרא #וואס זיי ווייס די שעדליכע פאלג פו רויכער. דאס זעלבע איז פארא מענטש וואס זענע אדיקטעט צו אלקאהאל או קענע נישט אויפהער צו טרינקע אפילו אוי א קורצע וויילע ,טראצדע וואס עס רואינירט זייער לעב .מיליאנע גוי פארטייב זי טעגלי מיט שעדליכע דראגס ,או פארבלייב מיט זייער שעדליכע אדיקשא ביז צו זייער פריצייטיגע טויט. די אלע מענטש וואס לייד פו אדיקשא ווייס אז זיי האב א פראבלע או זיי ווייס אוי ווי געפארפול עס איז ,אבער דאס אלעס העלפט זיי נישט זי אפצושייד דערפו .א א שיעור מאל האב זיי שוי צוגעזאגט פאר זי ,פאר' דאקטאר ,פאר זייער פאמיליע אז זיי גיייע זי אפרייס דערפו או זיי גייע גענצלי טויש זייער מהל החיי ,אבער פאקטיש פאסירט עס נישט. גענוי דאס איז אונזער מצב! יא ,מיר זענע אי אדיקשא! או דא ליגט דער שונא באגראב! מיר זענע צוגעוואוינט צו טראכט אז די סיבה פארוואס מיר פאל כסדר דור איז בלויז ווייל מיר האב א שטארקע תאוה או נישט גענוג א גוטע רצו זי איינצוהאלט .דער אמת איז אבער אז מיר זענע אדיקטעט ,יא ,מיר ליג אי א אדיקשא וואס דאס שלעפט אונז צו פארברענגע אונזערע טעג מיט אוממאראלישע מעשי ,או מיר קענע זי נישט אפריייס דערפו פונקט אזויווי די מענטש וואס זענע אדיקטעט צו דראגס אדער אלקאהאל. אויב האב מיר זי שוי איבערגעצייגט אז אפילו ווע מיר האב אפגעמאכט מיט בעסט וויל אז מער וועט דאס נישט פאסיר ,מיר גייע מער קיינמאל נישט עובר זיי; או אוי יענער מאמענט האב מיר זי נישט געקענט פארשטעל אז מיר גייע אמאל זי אויפפיר אנדערש ,או למעשה האט זי ארויסגעשטעלט אז מיר זענע יא דורכגעפאל ,דא איז דא איי מסקנא אז מיר זענע אדיקטעט .עס איז מער נישט סת א תאוה ,עס מוז זיי אז עפעס שטערקער ליגט דערונטער. מיר זאג יעד טאג ביי דאווענע "ומותר האד מ הבהמה אי" ,או ווי די ספה"ק זאג פשט מיינט דאס אז ,א מענטש איז מער פו א בהמה מיט דע אז ער קע זי באהערש או זאג "ניי!" הרב טווערסקי שרייבט אי זיי בו" :די אינטערשייד צוויש א מענטש או א בהמה איז נישט בלויז אז דער מענטש איז מער אינטעליגענט פו א בהמה ,נאר אז א בהמה האט נישט די מעגליכקייט צו מאכ דע אויסוואל וויאזוי זי אויפצופיר ,זיי מוז טו דאס וואס זייער גו דיקטירט זיי ,דאקעג דער מענטש האט די מעגליכקייט זי זעלבסט צו קאנטראליר או אויסוועל אי וואס עס איז באמת גוט פאר אי ,אפילו אויב אויסערלי קוקט דאס אויס צו זיי קעג זיי גופניות'דיגע דראנג .אויב א מענטש פארלירט די מעגליכקייט צו מאכ א אויסוואל ,ער קע נישט דאמיניר זיינע תאוות או אינסטינקט דעמאלט ליגט ער אי אדיקשא". דער ספר החינו אוי די מצוה פו "ולא תתרו אחרי לבבכ ואחרי עיניכ" )מצווה שפ"ז( גלייכט צו די תאוה צו די אדיקשא פו א שיכור צו ביטער טראפ" :געדענק עבירה גוררת עבירה ,אויב דו וועסט זי נאכגעב דיי תאוה איינמאל וועסטו ווער דערצו נאכגעשלפעט נאכאמאל; אויב דו וועסטו זי מתגבר או אפהיט די אויג איינמאל וועט דאס דיר שוי זיי גרינגער קומענדיגע מאל ,ווייל די תאוה שלעפט דע מענטש אזוי ווי וויי שלעפט דע שיכור .די זויפערס ווער קיינמאל נישט זאט פו די וויי ,ווי מער זיי טרינק אלס מער דארפ זיי דערפו ,אזוי אוי ביי דע ,ווי מער א מענטש געוואוינט זי צו ,ווערט זיי תאוה שטערקער". אדיקשא איז א סארט קראנקהייט אי וואס דער מענטש איז פארכאפט או עס איז זייער שווער דערפו ארויסצוקריכ .או מיט יעדעס מאל וואס ער האלט זי נישט איי ווערט דאס ערגער .חכמינו ז"ל זענע דאס ממשיל אזוי" :אי אנהויב איז דער יצר הרע צוגעגליכ צו שפי"געוועב אי וואס דער מענטש ווערט אריינגעכאפט ,או צו סו איז ער שוי געגליכ צו א דיקע שטריק ארו דע מענטש פו וואס עס איז ביטער שווער זי ארויסצובאקומע". ווי נאר מיר האב זי אנגעזע או עובר געווע צענדליגער מאל זענע מיר אריינגעפאל אי די אדיקשא שטאפל ,או עס וועט מער נישט העלפ אונזער שטארקער רצו .מיר האב שוי מער נישט צוטא בלויז מיט א אומגעווענליכער יצר הרע ,עס איז א אדיקשא וואס אפילו מיט אונזער בעסטע וויל קענע מיר עס נישט בייקומע .עס איז נישט בלויז אז מיר קענע זי נישט קאנטראליר או באהערש אוי אונזער תאוה; עס איז געוואר א איינגעפונדעוועטע נאטור אי אונז או די איינציגע מעגליכקייט זי אפצושייד דערפו איז דור ריכטיגע או עפעקטיווע טעראפי היל . דאס איז דער ערשטער כלל וואס מיר דארפ וויס :עס איז נישט בלויז א תאוה ,עס איז א אדיקשא. ËÚ˘Ȅ‡ Ô¯‡ÂÂÚ‚ ¯ÈÓ ÔÚÚÊ ÈÂʇÈ די מוח פו א מענטש איז דער פלא #וואו עס שפילט זי אפ זיינע געפיל .ווע א מענטש האט הנאה פו א געוויסע זא טוע זי אנטוויקל נוטראנס וועלכע שפאציר ארו אי די מוח קעמערלע ,או דאס מאכט דע מענטש פארגעניג .ווע א מענטש טוט זי )מוזיר או ער האט הנאה פו א געוויסע זא ,ווי דראגס, אלקאהאל אדער אומממאראלישע סצענעס וואס ער זעט ,לאזט זיי מח ארויס א קעמיקאל וואס ווערט גערופע "דאפעמיי" ,או מיט יעדעס מאל וואס די דאפעמיי פליסט ארו אי די מח ווערט אויסגעפארעמט א אדיקשא ליניע ,או דאס איז וואס שלעפט דע מענטש נאכאמאל צו אנפיל די ליניעס. געוויסע שטודיעס צייג אז די סארט תאוה ברענגט פיל העכערע שטאפל אי אדיקשא ווי סיי וועלכע אנדערע אדיקשא ווי דראגס אדער אלקאהאל ,או די סיבה דערצו איז ווייל די הנאה וואס דער מענטש באקומט פו די זאכ איז אסא מער ווי א שטארקע דאזע דראגס ,או דעריבער טוט דאס אויסברייטער דע מענטש'ס מח צו די אדיקשא ,או דאס טוט כסדר פארלאנג מיר זאל עס פיטער או מיר זאל זי נאכגעב. מיט יעדעס מאל וואס מיר געב זי נא ווערט דאס נאכמער אויסגעברייטערט או אונזער פארלאנג ווערט גרעסער או שטערקער ,או אזוי ווערט אונזער אדיקשא ערגער או ערגער .דאס וואס איז געווע גענוג צו זעטיג נעכט איז שוי מער נישט גענוג אוי היינט .או אזוי דרייט זי דער צויבער ראד ביז מיר צעברעכ אונזער גאנצע לעב אויפ' מזבח פו די תאוה או אדיקשא. די אדיקשא איז נישט געבויר געוואר איבער נאכט .מיר האב אנטוויקלט די אדיקשא צושטאטלע מיט' צוגעוויינע אונזער מח צו הנאה האב פו די עבירה .מיר האב דאס געטא טויזנטער מאל ,או מיט יעדעס מאל וואס מיר האב דאס געטא ,יא ,יעדע איינציגע מאל ,האב מיר געמאכט די תאוה ליניעס גרעסער או ברייטער ,או היינט צוטאג איז די תאוה אויסגעוואקס צו טיפע איינגעקריצטע ליניעס אי אונזער מוח. עס איז זייער וויכטיג צו וויס אז די אדיקשא האט פארשידענע שטאפלע .אויב מיר האב זי נאכגעגעב די תאוה בלויז עטליכע מאל ,דעמאלט האט זי געשאפ אי אונזער מח בלויז א קלענערע צאל דראנג ליניעס ,או דעריבער וועט די אדיקשא דעגרי נא זיי אי א קלענערע פארמאט .מיט יעדעס מאל וואס מיר פאל דור ווערט פארמערט די תאוה ליניעס אי אונזער מח או די אדיקשא ווערט ברייטער או פארגעשריט. דאס איז קריטיש וויכטיג צו פארשטיי או דאס דאר דינע אלס שטארקער באפעל אז מיר מוז טו אלעס אי די וועלט צו אפעשטעל אונזער אויפפירונג זאפארט .ווייל מיט יעדע איינציגע מאל וואס מיר גייע ווייטער אוי דע וועג ,מאכ מיר אונזער אדיקשא ערגער או שווערע צו הייל .עס איז נישט קיי פראגע פו זי אויסהייל אדער בלייב די זעלבע ווי ביז יעצט; אויב מיר נעמע נישט די ריכטיגע מאסמיטל שוי, וועט עס ווער ערגער או ערגער ,עס בלייבט נישט שטיי! Ô‡˘˜È„‡ ¯Úʇ Êȇ ҇ די סיפטאמע פו אדיקשא איז צווייפאכיג .איינס ,מיר גליסט או דורשט זי אויסצוגעב אוי די תאוה פונקט ווי דער אלקאהאליק דראנגט נא אלקאהאל .מיר שטרעב זי אנצופרעס מיט די תאוה כדי צו פארטייב אונזערע אומעטיגע געפיל או דעפרעשא אדער פשוט צו אנטלויפ פו די רעאליטעט פו אונזער לעב .או גענוי דאס זענע די סיבות פארוואס דראג"אדיקטע פארשוועמע זי מיט דראגס. די צווייטע אנדייטונג אז מיר האב א ערנסטער אדיקשא איז אז די תאוה טריגערט אונז צו גליסט די זאכ אסא מער ווי עס גליסט זי פאר נארמאלע מענטש .מיר זענע שטארק סענסעטיוו או מיר מוז זי גאר שנעל אויסגעב .מיר שפיר זי הילפסלאז ווע מיר טרעפ זי מיט די תאוה פני אל פני ,או מיר קענע זי נישט באהערש .פסיכאלאגע או שטודיעס האב שוי פיל מאל פעסטגעשטעלט אז די מח פו מענטש וואס זענע אי דע מצב ,האב פיל שטערקערע הארמאנע או עס טריגערט זיי אסא שנעלער או מיט א גרעסערע אימפעט ווי ביי נארמאלע מענטש. אדיקשא איז נישט א זא וואס מע קע עלימיניר בלויז דור פארשטיי דע פראבלע או זי ארויסנעמע דערפו .א פסיכאלאג קע אונז אפשר העלפ דערגיי ҇¯‡Ùאו ÈÂʇÈÂÂמיר זענע געוואר אדיקטעט ,אבער דאס איז נישט גענוג .אצינד אז די אדיקשא איז איינגעקריצט אי אונזער מוח ,וועט קיי שו הסברי אי די וועלט נישט העלפ בייקומע דע אדיקשא ,די זעלבע ווי פארשטיי א צובראכענע פיס וועט דאס נישט אויסהייל. אסא מאל מיינע מיר אז אויב מיר וועל זי אריינלייג או שטודיר דע גאנצ עני או מיר וועל ארויסהאב קלאר וואס עס איז אונזער פראבלע ,וועל מיר זי קענע אפגעוואוינע דערפו .דער אמת איז אבער אז אויסשטודיר דע עני מיט' שכל וועט נישט קיי סא העלפ .אויב מיר וועל זי קאנצעטריר בלויז אי די ערשטע חלק פו דע בו וואו עס ווערט צולייגט דע פראבלע ,אבער נישט אוי די צווייטע טייל וואו עס ווערט געגעב די פילזייטיגע עצות וויאזוי צו באקעמפ די אדיקשא וועל מיר נישט צופיל געהאלפ ווער .די איינציגע וועג וויאזוי מיר קענע זי באהערש אוי אונזער אדיקשא איז אז מיר וועל נעמע ערנסטע די שריט וואס מיר וועל שפעטער ליינע או מיר וועל דאס אויספיר מיט אלע דעטאל ביז' סו . עס איז וויכטיג צו וויס אז ווע א אדיקשא קומט א צו געוויסע שטאפל וועט דאס פארבלייב אי דע מענטש פאר אייביג .אוי ענגליש איז פארא א פראז" :איינמאל א אדיקט ,איז אלעמאל א אדיקט ".דאס באדייט אז אדיקשא איז א זא וואס מע קע נישט ארויסנעמע פונע מענטש .מע קע מאכ טעראפי או אי אפגעוואוינע דערפו ,אבער דער מענטש מוז שטיי אוי די ווא יעדע רגע או יעדע מינוט פו זיי לעב ער זאל נישט צוריקפאל .איינמאל ער פאלט דור ,אפילו בלויז מיט א קליי ביסל ,וועקט זי אוי דער אדיקשא או עס איז גליי דא צוריק מיט' פולסט קראפט אזוי ווי בעפאר. אזוי ווי א דראג אדיקט וואס האט גענומע טעראפי זי אפצוגעוואוינע פו זיי אדיקשא ,קע נישט טאלעריר אפילו א קליי ביסל דערפו ,ווייל איינמאל ער נעמט איי אפילו בלויז א קליינע דאזע ווערט ער גליי צוריק אדיקטעט פונקט ווי בעפאר ,אזוי אוי איז מיט אונזער אדיקשא ,אפילו אויב מיר וועל מאכ גרויס פארשריט ,מיר וועל אויספאלג אלע אנווייזונגע או מיר וועל זי איינהאלט פאר א לענגערע טערמי ,אויב וועל מיר זי איינמאל נאכגעב א קליי ביסל ,וועל מיר צוריקפאל צו אנהויב ,מיר וועל זי צוריק טרעפ די זעלבע אדיקט ווי בעפאר מיר האב אנגעהויב אפצוגעוואוינע. מיר מוז זי אויסלערנע צו שטיי זייער ווייט פו דע ,ווייל א קליי ביסל זי נאכגעב וועט אונז קיינמאל נישט זיי גענוג ,מיר וועל נישט זאט ווער או מיר וועל מוז נעמע גליי נאכאמאל .איינמאל מיר געב א קליינע זופ פו די תאוה וועט דאס אונז שלעפ נאכאמאל צו פארזוכ ,מיר וועל פארזוכ איינמאל או נאכאמאל ביז מיר וועל זי איבערטרונקע או דאס וועט אונז ווייטער טריגע צו די ווייטאגליכע שטאפל. או מיר האב אלעס דערלייגט. א טעראפיסט האט אמאל געשריב: די תאוה איז פאר אונז אזוי ווי פאר אוי א ראלער"קאסטער .איינמאל עס האט אנגעהויב פאר ,איז שוי אוממעגלי זי אפצושטעל .דעריבער מוז מע דאס האסטיג אפשטעל גליי ביי אנהויב .אויב וויל מע זיי פרייי פו די אדיקשא איז די איינציגע עצה נישט אריינגיי אהי מתחילה. ‚Ô¯Ú ÔÙχ‰Ú‚ ÔÚÚ˜ ¯ÈÓ Ê‡ Ô·ÈÈÏ ווי שלעכט עס זאל אויסקוקע אונזער מצב ,דאר מיר וויס אז איז עס נישט אזוי שלעכט ווי מיר מיינע. א מענטש וואס ליידט אוי בלוט דרוק קע אנגיי א פיי לעב ווי לאנג ער נעמט ערלי די פיל דערפאר. פאר אונז איז אוי דא פארשידענע טאקטיק וואס קענע גערופע ווער די פיל פאר אונזער קראנקהייט, או אז מיר וועל דאס נעמע ערלי וועט דאס האלט אונזער אדיקשא אי פלא.# עס האט נא קיי שו מענטש נישט געהאט הצלחה אי ביזנעס ,אויב ער האט נישט געגלייבט אז ער קע מצליח זיי .די זעלבע פארקערט מענטש מיט די בעסטע איידיעס אי ביזנעס זענע אי ערגע #נישט אנגעקומע ווייל זיי האב נישט געגלייבט אז זיי קענע דאס דערגרייכ .דער שליסל צו הצלחה אי יעדע פעלד איז גלייב אי די מעגליכקיייט. עס קע זי מאכ אז דערנא וואס מע איז שוי דורכגעפאל אזויפיל מאל ,או מע שפירט אז מע איז נישט ביכולת זי צו שטארק איבער די תאוה ,אז מע זאל גענצלי אויפגעב .ווע איינער קומט צו די הנחה דעמאלט האט ער ארויפגעלייגט אוי זי א מציבה ,ער באגראבט זי בידיי .אמת ,עס איז זייער שווער או אצינד מיט די ידיעה אז מיר האב צוטא מיט א ערנסטער אדיקשא קוקט דער מצב אויס נא שווארצער ,אבער פו די אנדערע זייט איז דא גוטע נייעס אוי .עס זענע פארא טויזנטער מענטש וואס זענע געווע אדיקטעט צו דראגס או האב זי אפגעוואוינט דערפו .מיר אלע קענע מ הסת איינער אדער צוויי וואס זענע געווע אדיקטעט צו רויכער או האב יא באוויז זי אפצורייס דערפו. די זעלבע איז מיט אונזער אדיקאש .מיר דארפ וויס אז הונדערטער מענטש וואס האב זי געמוטשעט יאר לאנג מיט דע פראבלע זענע ארויסגעקראכ דערפו ,דור די עפעקטיווע מיטלע וואס ווערט פרעזענטירט אי דע בו .אוי אונזער וועבזייטל קענט איר ליינע וויאזוי צענדליגער חרדי'שע איד וואס זענע געווע געפלאגט אי די נסיונות ,או האב זי עווענטועל ארויסדערזע דערפו. אז מיר וועל גלייב אז מיר קענע זי אפגעוואונע דערפו ,וועל מיר האב די סייעתא דשמיא דאס אויסצופירע. געוויסע מענטש טראכט אז וויבאלד זיי זענע נישט חתונה געהאט אדער זיי האב נישט די מעגליכקייט זי אויסצוגעב ,איז זיי אוממעגלי זי צו האלט הייליג או ריי .דאס איז אויסדרוקלי פאלש .מיר האב שוי געהאלפ אסא בחורי זי גענצלי אפשייד פו די מיאוס'ע זאכ .מיר האב אסא בריוו פו בחורי ווי זיי באדאנק זי פאר די עצות או מעטאד וואס האב זיי געהלאפ אויסצורייס זייער אדיקשא. עס איז קלאר פעסטגעשטעלט געוואר דור דאקטורי אז עס איז האט נישט קיי שו אפעקט אויפ' מענטש אויב ער האלט זי איי פאר לענגערע צייט ,דער גו פונע מענטש איז אויסגעשטעלט אז עס לאזט ארויס פו זי די איבריגע באשטאנדטייל אפילו א די פעולות פונע מענטש. איי זא דארפ מיר גוט געדענק ,אז טראצדע וואס מיר זענע געשלאג מיט א אדיקשא או מיר האב א שוואכקייט צו די עניני ,גיבט דאס אונז נאכנישט די בארעכטיגונג דאס לאז לויפ .עס איז אמת מיר האב א קראנקייט אבער מיר זענע פולשטענדיג פאראנטווארטלי דאס אויסצוהייל .עס איז דא א מעגליכקייט זי ארויסצדרייע פו די אדיקשא מיר דארפ נאר גלייב דערי או זי נעמע זאפארט צו די ארבייט. יא ,מיר קענע! בעזהש"י וועל מיר זי אויסלערנע צו זיי דער בעל הבית אוי אונזער אדיקשא. ËÚ˘Ȅ‡ Êȇ ÔÚÓ Ê‡ ÔÈÈÊ ‰„ÂÓ דערנא וואס מיר ווייס שוי אז די וואס לייד פו דע פראבלע האב צוטא מיט א ערנסטער "אדיקשא" .מוז מיר מודה זיי אז "מיר" האב דע אדיקשא .מיר מוז באשליס או אפ ארויסזאג אז מיר האב א פראבלע או מיר זוכ היל .אויב מיר וועל נישט קומע צו די פולשטענדיגע החלטה אז מיר זענע קראנק או מיר דארפ קריטיש א נויטיגע רפואה ,וועל מיר דורכליינע דע גאנצ וועבזייטל או אוי די דאזיגע האנט"בו ,או מיר וועל קומע צו די מסקנא אז עס רעדט נישט צו אונז. איינע פו די מעמבערס אוי אונזער פארו האט אמאל געשריב צו א נייע באזוכער אויפ' סייט אט אזוי: "אי בי אנגענומע ביי די מענטש אי מיי געזעלשאפט אלס א תלמיד חכ .אי האב שוי פרובירט יעדע עצה וואס איז נאר פארא ,אי האב געלערענט ספרי מוסר ,ספרי יראה ,או דברי חיזוק .אי האב פרובירט מי צו שטראפ מיט קנס או אנדערע מיטל; אי בי ממש קראנק געוואר פו מיי סיטואציע או מיי נידריגע צושטאנד .די איינציגע פארשריט וואס אי האב געזע איז זי דערזע ווידעראמאל ביי קאמפיוטער או שטאפ או פיטער מיי שרעקליכע אדיקשא. "הער זי איי מיי טייערע פריינד ,דו ביזט געקומע צו די ריכטיגע פלא #או דא וועסטו געהאלפ ווער. או עס וועט דיר קאסט פיל ווייניגער וויפיל עס קאסט צו צאל פאר א ספעציאליסט זי צו הייל ,או דערצו וועסטו נא היט דיי גוטע נאמע. "אבער מיט דע אלע ,זאג אי דיר ,דו וועסט נאר קענע געראטעוועט ווער אויב דו ביזט מודה אז דו ביזט א אדקיט! אי ווייס עס טוט וויי ,עס טוט מיר אוי וויי .יא ,אי בי א אדיקט .יא ,אי דער פאטער, מא ,תלמיד חכ ,או דער עסק אי מיי געגענט איז א אדיקט. "עס טוט מיר נא אל #וויי ווע אי שרייב די ווערטער .אבער אי זאג דיר נאכאמאל כדי צו ווער געהאלפ מוז מע מודה זיי .אויב דו ווילסט ווייטער אנהאלט זי צו דרייע אוי דע תשובה/נפילה ראלער"קאסטער ,דא גיי ווייטער אוי דיי ביז איצטיגע וועג .אבער וויס זאלסטו אז דאס וועט פיר אז דו זאלסט ווייטער פיטער דיי מוח מיט פרישע תאוה'דיגע נוטראנס וואס וועט כסדר שטערקער מאכ דיי אדיקשא או עס וועט עווענטועל זיי שווערער צו הייל". פארא אסא מענטש וואס קענע באשטיי צו "זאג" אז זיי האב א "אדיקשא" ,אבער ווע עס קומט צו טא עפעס למעשה דערוועג ,דארט בלייב זיי שוי שטיי .ווע א מענטש ליידט פו א אדיקשא איז נישט גענוג בלויז אז ער ווייסט דערפו ,נאר די ידיעה במחשבה דאר אי ברענגע צו פעולות אוי למעשה. די נושא פו "אדיקשא" איז א ברייט פארצווייגטע טעמע איבער וואס עס איז שוי ארויסגעקומע א א שיעור ביכעער .הונדערטער שטודיעס זענע שוי דורכגעפירט געוואר דור דאקטורי או ספעציאליסט וועלכע האב אויסגעארבעט א מהל וויאזוי אפצוגעוואוינע א מענטש פו זיי אדיקשא .אי א בו וואס איז ערשינע איבער די אדיקשא צו אלקאהאל ליינט זי אזוי: "דאס אננעמע מיט' גאנצ קראפט אז מע האט א פראבלע איז דער שליסל .אדיקשא איז א קראנקהייט או מע מוז אננעמע דע פראבלע מיט גאנצ קלארקייט או מע דאר וויס אז די ארבעט איז נישט וואס מע דאר איבערקומע מיט כוח נאר מיט מוח .אז מיר וועל אויפהער לעב אי דע פראבלע או אנשטאט וועל מיר לעב מיט די לעזונג צו פראבלע דעמאלט וועט דער פראבלע אוועק פו זי אליי". אמת ,עס איז זייער שווער צו אננעמע או אנערקענע אז מיר האב א פראבלע ,עס קע זי שפיר ווי מע דאר אראפשלינגע א ביטערע פיל ,אבער דאס איז דער איינציגער וועג וויאזוי די מעדעצי קע אריינדרינגע אי אונזער קערפער. יעדער מענטש האט די פרייהייט או פריווילגיע צו אנערקענע דע אמת איבער זיי אייגענע צושטאנד ,ער דאר נאר האב די שטארקייט ביי זי צו קענע מאכ א אויפריכטיגע אפשאצונג אוי זיי מצב ,או ער זאל נישט פארקריכע או לייקענע דאס וואס ער ווייסט אונטער' באוואוסטזיי. מיר מוז קומע צו די אמת'ע הכרה אז מיר האב א ערנסטע קרענק ,מיר זענע ליידער פארכאפט אי א אדיקשא ,או מיר קענע זי נישט העלפ אליי מיר דאר היל פו אינדרויס .או מיר דארפ זיי גרייט צו טא וואס עס איז וויכטיג אי אזא פאל. ‡ Úˇ¯Èȉ¯‡ÙÓ‡ ˆ ˯‡Â איינס פו די סיבות פארוואס אסא מענטש קענע נישט נעמע די שטארקייט או מודה זיי אז זיי דארפ היל ,איז ווייל זיי האלט אז עס וועט זיי בעסער ווער מיט די צייט .זיי לייג א זייער פראבלע אי א געוויסע פאקטאר וואס זיי האפ אז ווע דאס וועט זי בייט וועט דער פראבלע פארשווינד ווער. עס איז א פארא א פאלשע הנחה ביי אינגע אומפארהייראטע מענער ,וואס לויטעט אז חתונה האב וועט ביי זיי לייזע דע פראבלע .לויט ווי הרב טווערסקי זאגט כסדר פאר מענטש ,איז דער מציאות נישט אזוי ,חתונה האב טוט נישט לייז דע פראבלע פו אדיקשא צו די תאוה ,אויב עפעס מאכט דאס גאר שטערקער דע פראבלע .נא מער ,א מענטש וואס איז געשלאג אי דע נסיו או ער באהאנדלט נישט זיי אדיקשא איידער ער האט חתונה ,קע דאס עווענטועל צעברעכ זיי שלו בית או פאמיליע לעב. ווע חז"ל האב אונז געזאגט )יבמות ס"ג( אז די פרויע היט אפ זייערע מענער פו זינדיג ,האב זיי נישט גערעדט פו די זינד וואס מיר ברענגע זי מיט פו פאר די חתונה; אוי עבירות וואס ליג שוי ביי אונז אי קאפ פו בעפאר או זענע שוי איינגעווארצלט אי אונזער מוח קע די פרוי נישט קיי סא העלפ. מיר דארפ וויס אז עס איז א פאלשער צוגאנג דאס וואס מיר טראכט אז דער פראבלע איז אז מיר האב א באדערפעניש וואס מוז ווער ערפילט ,או דאס ברענגט אונז צו די דורכפעלער איידער די חתונה או נא די חתונה ווע מיר וועל ערפיל אונזער דורשט בדר היתר וועל מיר שוי נישט גליטש זי אויסצוגעב אוי פארבאטענע אופני .דאס איז נישט ריכטיג ,עס איז נישט א נאטורליכע דורשט וואס מיר האב או מיר זוכ צו ערפיל ,עס איז א אדיקשא וואס מיר האב אנטוויקלט אי זי ,וואס אויב מיר וועל דאס נישט ריכטיג באהאנדל וועט דאס נישט פארשווינד ווער נא די חתונה. די פאלשע הבטחות אז נא די חתונה וועט מע שוי נישט דורכפאל זענע ווארצל צו א פארדרייטער צוגאנג לגבי די עצ עני פו חתונה האב ,וועלכער מיר האב אנטוויקלט דור אונזער אדיקשא .עס אבער קלאר נישט אזוי ,נא די חתונה וועט אונז גארנישט בעסער ווער ,אויב מיר וועל זי נישט גענצלי אויסהייל פו די אדיקשא בעפאר. איינמאל מיר ווייס אז מיר האב דא צוטא מיט א תאוה אדיקשא וואס אפילו חתונה האב קע נישט העלפ ,דעמאלט האלט מיר שוי אוי א וועג ,אצינד זענע מיר שוי גרייט אנצונעמע אז מיר האב א פראבלע או מיר דארפ אנהייב לעב מיט די לעזונג דערצו. „ω ˙‡ ‰‡Â¯ ‡ ÈÈÊ ווע זענט איר געווע דאס לעצטע מאל ביי דענטיסט? רוב מענטש נעמע נישט ערנסט זייערע פראבלעמע נאר ווע עס איז שוי כלו כל הקיצי או זיי האב שוי נישט קיי ברירה .מע גייט נישט צו דענטיסט נאר ווע די באק זענע שוי אויפגעשוואל או מע קע שוי נישט עס פאר צוויי טאג... מענטש וועלכע לייד אוי א געוויסע זא וועל קיינמאל נישט גרייט זיי צו מודה זיי אז זיי האב דע פראבלע או זיי זוכ היל ,נאר ווע עס וועט שוי זיי גאר געפערלי .מענטש קענע נישט פועל' ביי זי צו מאכ דראסטישע ענדערונגע אי זייער לעב נאר ווע זיי זעע אז זיי האב שוי געגרייכט ביז' אפגרונד ,או קענע מער נישט אנגיי ווי נארמאל. אי אונזער פאל איז אוי די מציאות אזוי .געווענלי וועל מענטש נישט מודה זיי אז זיי זענע געשלאג אי די עניני או זיי מוז דרינגנד האב היל ,נאר ווע זיי האלט שוי ביי גרונד .האלט ביי גרונד מיינט ווע מע קומט צו מצב אז מע קע זי שוי מער נישט קאנטראליר ,או דער פראבלע ברענגט שוי רעזולטאט אי די עפענטליכקייט. די סדר פו די תאוה איז אז עס ווערט ערגער או ערגער ,אבער ווילאנג עס קומט נישט צו א פוינט אז די גאנצע לעב ווערט רואינירט או מע קע דאס מער נישט איגנאריר ,וועל מענטש נישט ערנסט נעמע זי אויסצוהייל דערפו .ביז ווילאנג זיי רעאליזיר נישט אז זיי גייע אט אט פארלירע זייער נארמאלע פאמיליע לעב; פארליר זייער דזשאב או דערלייג זייער זעלבסט ווירדע או רעספעקט אי זייער געזעלשאפט ,וועל זיי נישט זוכ קיי ערנסטע היל . אונזער ארגאניזאציע איז געצילט פאר מענטש וואס האלט נאכנישט ביי א קאטאסטראפאלע מצב ,זיי העלפ נישט אנצוקומע אהי .איינס פו אונזערע מעטאד איז דור עפענע די אויג או קלאר אילוסטריר וויאזוי די זאכ ענדיג זי .דורכדע וואס מיר וועל האב א קלארע בילד וויאזוי מיר וועל אויסקוקע צו סו ,אויב מיר וועל זי נאכגעב די תאוה פאר א לענגערע צייט .אז מיר וועל שפיר די ביטערע ענדע נא איידער מיר קומע נאנט דערצו ,וועל מיר גרייט זיי צו נעמע די נויטיגע שריט או זי אפשטעל באלד אי אנהויב ,כדי צו אויסמייד די ביטערע ענדע. מיר מוז געדענק אז אונזער תאוה וועט זי דערקייקל אי א מאנסטער אדיקשא ,אויב מיר שטעל דאס נישט אפ שוי .אויב מיר גייע מיר ווייטער אוי דע וועג ,וועט קומע א טאג וואס אונזער גאנצע לעב וועט ח"ו רואינירט ווער ,מיר וועל פארליר אונזער זעלבסט ווירדע ,מיר וועל פארליר אונזער ווייב או קינדער ,מיר וועל פארליר אונזער פרנסה .עס וועט קומע א טאג וואס די גאנצע גאס וועט שמועס פו אונז או מיר וועל זי שעמע ארויסצוגיי אי די עפענטליכקייט. דאס איז נישט בלויז א משל ,דאס איז א מציאות צו וואס הונדערטער מענטש זענע ליידער לעבעדיגע עדות .די אלע מענטש וואס האב פארלויר זייער ווייב או קינדער או דערלייגט זייער פרנסה צוליב דע וואס זיי זענע געוואר איינגעזינק אי שמו ,#האב אנגעפאנגע אזוי ווי מיר האלט יעצט .דער רעדל דרייט זי זייער שנעל או פו דא ביז שאול תחתית איז א שפא. דעריבער אצינד אז מיר זענע געקומע צו די החלטה אז מיר האב א אדיקשא ,אפילו עס האלט נא אוי א שוואכע דעגרי ,וועט פאר אונז זיי גרינג זי צו שטארק אז מיר באגרייפ ווי שנעל עס אנטוויקלט .או דאס וועט אונז העלפ שוי מאכ א מעכטיגע שארט"סטאפ. מיר זענע מענטש וואס מיר האלט נאכנישט ביי פארליר אונזער לעבנס שטייגער ,מיר דארפ זי ארייננעמע אי קאפ אז די אדיקשא בלייבט נישט שטיי ,עס וועט אונז טראג ווייטער או אונז פיר ביז אי שאול תחתית אריי או מיר וועל אלעס פארליר .ווי לאנג דער ראלער"קאסטער האט נאכנישט אנגעהויב פאר ,קע מע נא אראפ טאנצ .מיר זענע נא אי די שטאפל וואס מיט די ריכטיגע עצות קענע מיר זי נא ארויסדערזע פו די אדיקשא .אבער איינמאל עס הייבט זי א צו ריר מיט א שנעלע אימפעט ,איז שוי אלעס דערנא ,נא א שטיק צייט וועל מיר זי טרעפ דארט ביי די ענדע. ספעציעל בחורי או אומפארהייראטע וועלכע קלער אז זיי שטייע אויס צו פארליר פיל וויניגער ווייל זיי האב נאכנישט קיי פאמיליע אדער פרנסה ,או דעריבער נעמע זיי נישט דער עני אזוי ערנסט או עס איז פאר זיי שווערער צו מאכ דע באשלוס אז זיי מוז זוכ היל פאר דע פראבלע ,אבער אז מיר וועל זי קלאר איבערצייג די שוידערליכע נאכפאלג או צו וואס עס לאזט זי אויס ווע מע ליגט אי די שמו ,#וועט דאס אונז מאכ לייכטער אויסצופיר די עצות או אפשטעל אונזערע מעשי. אוי אונזער וועבזייטל איז פארא א אפטיילונג " "Hitting bottom while still on topאונטער די ’ ‘Attitudeאפטיילונג ,דארט קענט איר ליינע די שאקירנדע מעשיות צו וואס דער אדיקשא האט געפירט .עס איז פארא דארט מעשיות פו חרדי'שע אינגעלייט וואס זייער לעב איז גענצלי רואינירט געוואר או עס האט זי געענדיגט גאר פאטאל .צב"ש איי אינגערמא וואס איז אריינגשליידערט געוואר אי תפיסה פאר שמועס אומאיידעלע זאכ מיט יונגע קינדער .אדער די פאסירונג פו א געפערליכער מערדער וואס הענגט א זיינע פראבלעמע אי זיי אדיקשא צו די תאוה ,ווי אוי די אלע פאסירונגע וואס מענטש פארצייל אז זיי האב זי געמוזט גט' אי רעזולטאט פו זיי איינגעטינק אי דע פראבלע. אז מיר וועל זיי "רואה את הנולד" זע או אנערקענע אז דאס איז א קראנקהייט וואס ווערט פארשטערקערט או פארערגערט או וועט אונז עווענטועל פיר צו א קאטאסטראפע ,דעמאלט וועל מיר נעמע אונזער היילונג מיסיע גאר ערענסט ,עס וועט ווער אונזער ערשטע פריאריטעט אי לעב ,או נאר אזוי וועל מיר מצליח זיי. „ÔÈÈχ Ë˘È ËÊÈ·  ווע א מענטש געפינט זי אי א צרה ,וועט אי זיי פיל גרינגער זי צו שטארק ווע ער ווייסט אז נא מענשט זענע אי דע פעקל .דאס אז מע ווייסט אז מע איז נישט אליי אוי דער וועלט ,גיבט שוי אריי גייסט או מוט זי צו קענע שטארק או בייקומע יעד פראבלע .דאס זעלבע איז מיט אונזער פראבלע ,מיר קענע ווער צעבראכ אז מיר זענע ליידער געפלאגט אי די נסיונות או מיר זענע די א+פאל פו כלל ישראל. דערפאר דארפ מיר וויס אז כמעט יעדער איד ראנגעלט זי מיט נסיונות פו די תאוה ,פארשטייט זי יעדער אוי זיי אייגנארטיג שטאפל ,אבער ליידער זענע שוי זייער אסא איד אריינגעפאל אי די שטאפל פו עדיקשא .אד אי צדיק באר #אשר יעשה טוב ולא יחטא ,גרויסע צדיקי פו פריערדיגע דורות האב זי אוי געראנגלט או געהאט שוועריגקייט אי די עניני )לויט ווי אזוי זיי ערווענע זייערע חטאת נערי( .אז מיר ווייס אז השי"ת האט געגעב דע נסיו אוי פאר גרויסע צדיקי ,איז אונז פיל גרינגער זי צו שטארק אויפ' נסיו או איבערקומע די תאוה ,וויסנדיג אז מיר זענע השי"ת'ס גרעסטע סאלדאט וועלכע ער האט פארטרויט אט די שווערע מיסיע אי אונזער שוואכע דור. אז נדברו איש אל רעהו ויקשב ה' וישמע ויכתב בספר זכרו לפני ה' .אונזער פארו איז די ריכטיגע פלא# וואו אנצוהאלט א קשר מיט אנדערע איד וועלכע מוטשענע זי מיט דע זעלב פראבלע ,או דור זי העלפ איינער דע צווייט וועט השי"ת העלפ אז איינאיינע וועל מיר זי קענע שטארק או ארויסקריכ פו דע פלאנטער. „Ï¢ ÔÈÈ„ Ë˘È Êȇ ÒÚ איינס פו די גרעסטע אורזאכ וואס ברענגע אונז מיר זאל דורכפאל איינמאל או נאכאמאל איז ,אז מיר טראכט כסדר אוי צוריק .שטענדיג נאכדע וואס מיר זענע דורכגעפאל וועל מיר זי טרעפ רעג אוי זי אליי או זי עס דאס געזונט וויאזוי דאס האט געקענט פאסיר .אבער דער פאקט איז אז קלאג אויפ' דורכפאל וואס איז שוי פאריבער העלפט גארנישט אוי ווייטער. "חרטה" איז טאקע א חלק פו תשובה ,אבער ווי פריער געשמועסט קענע מיר זי נישט נעמע צו די געווענליכע דרכי התשובה איידער מיר זענע גענצלי ארויס פו אונזער אדיקשא" .חרטה" א "עזיבת החטא" איז נישט קיי תשובה ,או עס שטערט אנצוקומע צו תשובה שלימה .ווער אנגעזעצט או זי באשולדיג וועט צו גארנישט ברענגע ,עס וועט מיט קיי האר נישט העלפ אז קומענדיגע מאל ווע מיר וועל שטיי פאר א נסיו זאל מיר זי יא קענע מתגבר זיי .עס וועט נאר ברענגע אז מיר זאל ווער אראפגעקלאפט פונע פאקט אז מיר קענע זי נישט באהערש ,או דאס וועט אונז שנעל פיר צו א פריש דורכפאל ח"ו. מיר ווייס די הארבקייט פו די עבירה או די געפערליכע פגמי וואס די עבירה טוט צו אונזער נשמה או גו ,אבער צו טראכט דערפו נא א דורכפאל וועט אונז גארנישט העלפ ,מיר דארפ דאס געדענק או האלט פאר די אויג ווע מיר שטייע בעפאר דע נסיו ,דעמאלט קע דאס אפשר העלפ מיר זאל נישט אריינפאל אינע נע ,#אבער דערנא וואס עס האט שוי ליידער פאסירט ,האט נישט קיי שו זי צו באדויער דע פאקט אז מיר זענע דורכגעפאל או טראכט ווי זינדיג מיר זענע. דער הייליגער חידושי הרי" שרייבט פאר זיינע חסידי אז זיי זאל קיינמאל נישט קוק אוי צוריק ,ער טענה'ט אז ווע מע קוקט אוי צוריק בלייבט מע אי די בלאטע .יעדער איינער האט שמוציגע וועש ,או עס איז נישט קיי בושה ,סייד אויב מע לאזט עס אנהויפענע או מע וואשט דאס נישט אויס. ווע מיר האלט נא א דורכפאל ,דארפ מיר בלויז טראכט אז השי"ת איז דער וואס האט אונז באשערט דע נסיו או ער האט דערפירט אז מיר זאל דורכפאל .עס איז דא א באקאנטע מאמר וואס מיר אלע קענע גוט" :אויב השי"ת שיקט א נסיו פאר א מענטש ,מוז זיי אז ער האט די כוחות דאס בייצושטיי". דער פראבלע איז אבער אז מיר געדענק דאס בלויז נא אונזער דורכפאל ,או מיר נוצ דאס אלס טייל פו אונזער פארביטערונג אז עס איז זיכער אז מיר האב געהאט די כוחות זי צו מתגבר זיי .בשעת מיר זענע געשטאנע פאר דע נסיו איז דאס נישט געקומע אויפ' געדאנק ,דא האב מיר נישט געטראכט מיט א זיכערקייט אז אויב האט השי"ת אונז אריינגעלייגט אי אזא נסיו ,דא קענע מיר דאס ביישטיי! או דאס איז דער דר היצר ,ער לאזט אונז נישט ארויפברענגע די געדאנק אי די ריכטיגע צייט. דער הייליגער רבי ר' צדוק הכה זי"ע שרייבט אי זיי ספר צדקת הצדיק אז דער עני אז א מענטש האט אלעמאל די כוחות צו בייקומע יעדע נסיו צו וואס ער איז אויסגעשטעלט ,איז נישט אזוי פשוט ווי עס הערט זי .עס איז אמת אז מיר האב א בחירה או מיר קענע אלעמאל אויסוועל צו טא דע רצו הש, אבער מיר דארפ וויס אז עס זענע פארא פעלער וואס דער מענטש ווערט פאררעכענט אלס א אונס .עס מאכט זי אמאל אז פו הימל פירט מע צו א נסיו פאר א מענטש וואס ער קע מיט' בעסט רצו נישט בייקומע .מאוד עמקו מחשבותיו ,מיר פארשטייע נישט די חשבונות פו השי"ת ,אבער דאס איז דער מציאות. נאכדע וואס די איד האב עובר געווע אויפ' חטא העגל זאגט דער מדרש אז משה רבינו האט געזאגט צו השי"ת" :דו האסט זיי געגעב גאלד ,דו האסט זיי אוועקגעזעצט ביי די טיר פו בית זונות ,נו מה יעשה הב שלא יחטא ,וואס קע דע א מענטש טו ער זאל נישט זינדיג" .או אנדערע ווערטער מיר טרעפ אי חז"ל אז עס איז פארא פעלער וואס א מענטש האט בכלל נישט די בחירה זי צו מתגבר זיי או נישט זינדיג. דער רמב" )הל' איסורי ביאה פ"א ה"ט( שרייבט" :שיצר האד וטבעו כופה אותה לרצות" – דער יצר הרע פונע מענטש או זיי שלעכטע טבע "צווינגט" אי ער זאל וועל עובר זיי דע רצו ה' .אזוי אוי תוספות אי סנהדרי )ד כו( איז מסביר פארוואס ווע איינער האט עובר געווע אוי די הארבע עבירה פו זנות איז ער נא אל #כשר פאר עדות .זאגט תוס' ,וויבאלד ער האט זי נישט געקענט אפהאלט דערפו ווייל די יצר הרע פו זנות איז זייער גרויס ,דעריבער איז ער נא אל #באגלייבט עדות צו זאג ווייל ער האט נאר עובר געווע אוי די עבירה וויבאלד די שטארקע תאוה איז אי בייגעקומע. די גמרא אי ברכות )ד ל( פארציילט אז אליהו הנביא האט כביכול פארגעהאלט השי"ת אז ער האט פארקרומט די הערצער פו כלל ישראל אז זיי זאל חוטא זיי קעג אי .או די גמרא זאגט דארט אז השי"ת האט מודה געווע צו אליהו ,אז ער האט צוגעפירט אז די איד זאל זינדיג ,או השי"ת האט כביכול חרטה געהאט פאר' באשאפ דע יצר הרע. דער סטייפלער גאו שרייבט אי א בריוו איבער א איד וואס האט אסא געזינדיגט" :ער איז מער נישט קיי "בעל בחירה" אי דע הינזיכט ,או די איינציגע זא וואס ער קע ,או ער זאל טו ,איז תיקוני או עצות וואס וועל אי העלפ ער זאל מער נישט דורכפאל אי די צוקונפט". איינמאל מיר פארשטייע אז אי די פארגאנגענהייט זענע מיר נישט אלעמאל געווע פריי ,עס זענע געווע אסא פעלער וואס דער יצר הרע האט אונז ממש געצוואונגע צו די עבירה ,או מיר האב באמת נישט געוואלט עובר זיי ,וועט דאס אפהאלט אונזערע שולד געפיל זיי זאל אונז נישט שלעפ ווייטער אראפ אי גאלאפ צו נא א דורכפאל. די שולד געפיל נאכ' עובר זיי א עבירה קע צומאל זיי ערגער ווי די דורכפאל זעלבסט .עס שלעפט אררי דע מענטש אי דעפרעסיע או זעלבסט באשולדיגונג או עס קלאפט ביי אי אוועק די גאנצע כח צו קענע זי שטארק ביי דע קומענדיג נסיו. עס איז א באקאנטע זא וואס אסא מעטש וועל דערוי קענע מעיד זיי .ווע א מענטש איז אוי א שטרענגע דייעט נישט צו עס מזונות ,או עס מאכט זי א דורכפאל או ער טרעפט זי עס א שטיקל קעיק .די גרעסטע פראבלע דערפו איז אז מע הייבט זי א רעג אוי זי אליי ,או פאר גרויס צער גיבט מע אוי אויפ' גאנצ דייעט או מע נעמט נא א שטיקל .די ערשטע שטיקל אליינס וואלט נישט געווע אזוי געפערלי ,עס וואלט נאכנישט צעבראכ די גאנצע דיעטע ,נאר די האר #עסעניש אז מע איז דורכגעפאל ,דאס דערפירט אז מע זאל נאכאמאל דורכפאל או עווענטועל אויפהער מיט' דייעט. דאס זעלבע איז מיט אונז ,מיר מוז זי האלט שטארק אז א נסיו וואס איז פארגעקומע בעבר ,האט גארנישט צוטא מיט אונזער אמת'דיגער וויל .אפילו אויב מיר האב יא געהאט א בחירה ,קע זיי אז דאס איז געווע גאר א קליינע בחירה או מיט אונזער שוואכע כוחות איז נישט געווע מעגלי דאס איבערצוקומע. היוצר יחד לב המבי אל כל מעשיה – השי"ת איז דער איינציגער וואס ווייסט פונקטלי די מצב פו א מענטש או נאר ער ווייסט אפצושאצ צי דער מענטש איז געווע ביכולת זי צו שטארק .השי"ת איז ד יעד מענטש לויט זיינע אומשטענד או לויט ווי שטארק עס איז געווע זיי בחירה אי יענע מינוט ,מיר קענע דאס נישט אליי אפשאצ או מיר טאר נישט לאז אז די שולד געפיל זאל אונז טרייב ווייטער צו זינדיג ,ווייל אוי דע האב מיר שוי יא די בחירה. „ʇ Ôȇ ÍÈÊ Ë„Ú ÒÂÏ˘‡· ¯Ú דאס אז נישט אלעמאל האט דער מענטש די פולשטענדיגע בחירה צו קענע בייקומע זיי נסיו ,דאר אונז דינע אל #חיזוק נא א דורכפאל ,אז מיר זאל זי נישט לאז אריינשלעפ אי דע ראד אז מיר זענע שוי סיי ווי פארפאלענע .אבער דאס טאר בשו אופ נישט דינע אל #היתר זי נאכצולאז או אויפגעב דע קאמפ ווע מע שטייט פאר א נסיו. ווע מיר דערזעע זי קעג א שווערע נסיו ,דעמאלט קענע מיר נישט וויס ווי שטארק מיר זענע פריי או צי מיר האב א בחירה או מיר מוז אלעמאל פרוביר דאס בעסטע .עס וועט אונז זיי דער גרעסטער חטא אז מיר וועל דעמאלט קלער אז עס איז אונז נישט מעגלי זי מתגבר זיי ,או מיר האב נישט קיי בחירה. דער ווילנער גאו זאגט ,אז דאס וואס א מענטש זאגט אז ער וויל ,או אפילו וואס ער שפירט אז ער וויל, האט גארנישט צוטא מיט וואס ער וויל באמת .דער יצר הרע האט באקומע רשות צו מאכ א מענטש שפיר אז ער וויל געוויסע זאכ ,טראצדע וואס באמת וויל ער דאס נישט .דאס זעלבע איז לגבי וואס א מענטש טראכט או שפירט אז ער קע אדער ער קע נישט טא .דער שט האט א כח אונז צו מאכ שפיר אז עס איז אונז אוממעגלי זי צו שטארק אוי דע נסיו ,אפילו ווע אי פאקט איז דאס נישט אמת. אצינד אז מיר ווייס די דברי חיזוק וואס ווערט געברענגט אי ספה"ק אז מע טאר נישט ווער צוקלאפט ווע מע איז דורכגעפאל ,ווייל עס קע זיי אז מיר האב נישט געהאט די בחירה אי יענער מאמענט, אצינד האט שוי דער שט א פרישער געווער אי זיי האנט ,או ביי קומענדיג נסיו וועט ער אונז שנעל דערמאנע די דערמאנטע מראי מקומות או ער וועט אונז קלאר איבערצייג אז יעצט איז פו די פעלער וואס מע האט אונז געשיקט פו הימל א נסיו וואס מיר קענע נישט בייקומע. מיר טאר נישט לאז אז די דברי אהבה וחיזוק פו די גרויסע צדיקי ,וועלכע האב אונז מגלה געווע דע סוד כדי מיר זאל זי קענע שטארק או נישט ווער צוקלאפט או פארביטערט ,אז דאס זאל דינע דע שט'ס אינטערעס ,ער זאל דערמיט קענע לעגעטימיר אונזער קומענדיגע נסיו .מיר דארפ וויס אז ווע דער יצר הרע מאכט אונז שפיר אז מיר זענע אומבאהאלפ או מיר קענע זי נישט שטארק האט דאס גארנישט צוטא מיט די ווירקליכקייט .השי"ת האט אונז געשאנק געוואלדיגע כוחות צו קענע ביישטיי די נסיונות או מיר טאר זי נישט לאז פארפיר. דער הייליגער צדיק רבי צדוק הכה פו לובלי זי"ע שרייבט )צדקת הצדיק קנד(" :גענוי ווי א מענטש דאר גלייב אי השי"ת ,דאר ער גלייב אי זי אליי!" דער באשעפער וויל מיר זאל גלייב אי אונזער כוחות הנפש ,מיר זאל אנערקענע אונזערע קוואליפיקאציעס .מיר האב די מעגליכקייט צו אויסוועל צו לעב א גוט או ערלי לעב או דאדור ערריייכ אלעס גוט אוי דער וועלט או לעול הבא ,מיר דארפ נאר גלייב דערי. לויט רבי צדוק זי"ע איז אונזער פליכט צו גלייב או געדענק ,גענוי ווי מיר גלייבט אי די 13אני מאמי, אז טרא #וואס מיר האב א געפערליכע אדיקשא ,או טראצדע וואס מיר זענע שוי אזויפיל מאל דורכגעפאל איז נא אל #די החלטה פולשטענדיג אי אונזערע הענט או מיר האב באמת די כוחות זי איינצוהאלט. ÔÏÚ ¯‡ ÔÙ¯‡„ ¯ÈÓ די חכמה וויאזוי אנצוקומע צו געוואונטשענע סוקסעס איז בלויז :וויל גענוג שטארק! אויב אונזער פראבלע איז אז מיר וויל נאכנישט גענוג שטארק זי אפלאז פו די שרעקליכע תאוה ,דא מוז מיר זי אליי אויפקלער אז מיר זאל באמת וועל. לאמיר זיי אמת'דיג מיט זי אליי ,לאמיר זי פרעג :פארוואס נישט? דארפ מיר דאס באמת האב? וואס ברענגט אונז דאס? עס איז דא פארא אזויפיל מער וויכטיגערע זאכ אי לעב! לאמיר זי פארשטעל ווי אזוי עס קוקט אויס ווע אונזער קליי קינד נעמט א קליי קאלירפולע מעדעצי מיינענדיג אז עס איז א קענדי ,או מיר אלס געטרייע טאטע שלאג זי מיט אי דאס אוועקצונעמע .דאס קינד וועט שטויס או שרייע פארוואס דער טאטע וויל פו אי אוועקנעמע אזא גוטע זא .גענוי אזוי קוקע מיר אויס. אונזער תאוה איז פויז ,עס קוקט בלויז אויס צו זיי געשמאק! מיט די היל פו דע בו האב מיר אצינד די מעגליכקייט זי גענצלי אפצושייד דערפו .אבער אז מיר שטעל נישט אוועק אונזער גרייטקייט או פולסט רצו אויסצופיר אלעס וואס ווערט דא פארגעשטעלט ,דא פיר מיר זי אוי ווי דאס קליי קינד וועלכע שטויסט או שרייט אז ער דארפ די מעדעצי פיל אלס א ציקערל .אויב מיר וועל ווייטער אנגיי מיט אונזער אויפפירונג ווי ביז יעצט ,או מיר וועל זי ווייטער אנעס מיט די שעדליכע ס ,וועט דאס עווענטועל צוברעכ או פאראומגליקליכ אונזער גאנצע לעבÈ„ ÔÚÓÚ˜Ú‡ ÏÈ ÚË‡Ë ÚÈȯËÚ‚ ¯Úʇ . .„‡Ë˘¯Ú„È ÔÈȘ ÔÏÚˢ Ë˘È ¯ÈÓ‡Ï ,ʇ ÔÂÙ ÌÒ ‡ËÚËȯ‡È¯Ù ÚËÒÎÚ‰ ¯ÚÊ קיי שו ווערדפולע זא קע מע נישט עררייכ א שווערע ארבייט .איינס פו די גרעסטע שטרוכלונגע וואס שטעלט אפ א מענטש פו זי טויש או נעמע ערנסטע שריט צו פארבעסער זיי לעב איז ,די איינרעדעניש אז מע קע עס ערייכ אוי א קיי גרויסע אינוועסטמענט .דאס נעמט אוועק פו אסא מענטש די וויליגקייט צו אינוועסט כוחות או צייט אי וויכטיגע זאכ או דאס לייגט זיי צוגרונד. מיר לעב אי א דור ווע אלעס ארבעט אויטאמאטיש או מיר זענע צוגעוואוינט אז מיר מוז זע רעזולטאט פו יעדע זא זייער שנעל .מיר קוק ארויס אז אלעס וואס דאר געשע זאל פאסיר זאפארט או שנעל; מיר האב נישט קיי צייט צו ווארט אביסל .דעריבער אז מיר זעע נישט קיי פארשריט באלד אי אנהויב געב מיר גליי אוי . יעדער איד ווייסט אז ער איז געקומע אוי דער וועלט פאר א תפקיד .דער פראבלע איז אז מיר פארגעס כסדר אז אונזער גאנצער ציל אוי דער וועלט איז ,זי צו טויש או בעסער ווער .מיר קוק א א נסיו אדער א שוועריגקייט אי לעב ווי א שטיי אי וועג וואס מע דאר עלימיניר אדער איגנאריר .דער אמת איז אבער אז דאס איז א פערזענליכע מעסעדזש פו השי"ת וואס מעלדט אונז איי וואס מיר האב צו טא זייענדיג אוי דער וועלט. יעדער מענטש איז אראפגעקומע פאר זיי תפקיד או ער האט א מיסיע וואס ער דאר ערפיל .מיר אלע זענע אראפגעקומע אי דע שוואכ דור ,כדי צו מתק זיי די עניני פו די שרעקליכע תאוה .אזוי ווי עס ווערט מבואר אי ספה"ק צדקת הצדיק )אות מט או קפא( ,אז יעדער מענטש קע האב א סימ וואס ער דאר מתק זיי אוי דער וועלט ,די זאכ אוי וואס ער האט די שווערסטע נסיונות או ער ראנגלט זי די מערסטע דערמיט ,דאס איז זיי מיסיע אוי דער וועלט ,או די זא דאר ער מתק זיי אי זיי לעב. דער ווילנא גאו שרייבט אוי א פלא #איבער גילגולי ,או ער ערקלערט אז יעדע נשמה האט א תפקיד צו מתק זיי די זאכ וואס ער האט די מערסטע פארפאטשקעט אי פאריג גילגול .או דער גאו פרעגט: וויאזוי קע דער מענטש וויס וואס ער דאר מתק זיי? או ער ענטפערט דערוי ,אז מיר קענע דאס אויסגעפינע ,אז מיר וועל קוקע אוי וואספארא עבירה מיר האב די גרעסטע תאוה צו טא או מיר פאל דאס מערסטע דור .דאס איז וואס מיר האב פוג געווע אי פאריג גילגול או אוי דע דארפ מיר זי שטארק אי איצטיג גילגול כדי אונזער נשמה זאל קריג איר ריכטיג תיקו. אויב איז דאס די סיבה פארוואס מיר זענע אראפגעקומע אוי דער וועלט ,איז העכסט וויכטיג מיר זאל דע עני מאכ אלס אונזער ערשטע פריאריטעט או די וויכטיגסטע זא אי אונזער לעב. ‡ËÏÚ ¯Ú„ ÔÂÙ „ÂÒÈ È„ Ô‡ „ÂÒÈ ¯ÚÊ דער בני יששכר שרייבט אי דר פקודי" :מיר האב בקבלה פו אונזערע עלטער אז דער יצר הרע פארלייגט זי דאס מערסטע צו מחטיא זיי א מענטש מיט די עבירה פו זנות ,ווייל אי די עבירה איז אוי נכלל אלע אנדערע עבירות ".הרה"ק רבי נחמ פו ברעסלאוו זי"ע שרייבט אוי אז די נסיונות פו זנות איז די וויכטיגסטע בחינה אי וואס מע פרובירט אונז אויס אי לעב. מיר זאג יעד טאג ביי קרבנות" :זה האשה אשר תקרובו לפני ה'" – דאס איז די פייער וואס איר זאלט מקריב זיי פאר השי"ת' .אשה' מיינט א פייער ,או קע אוי טייטש "א פרוי" ,די גרעסטע קרב וואס א מענשט קע ברענגע פאר השי"ת איז "זה האשה" די תאוה וואס ער האט צו א פרוי או צו זנות. ווע מיר ארבעט זי אויס אי די עניני לערנע מיר זי אויס איבערצוגעב אונזער גאנצע האר #פאר השי"ת ,אזוי ווי עס שטייט אי פסוק "ולעבדו בכל לבב" ,או ווי חז"ל דרש' "בשני יצרי" – דו זאלסט דינע השי"ת מיט דיי גאנצע האר ,#מיט דיי ביידע רצונות ,דיי גוטער רצו ,או אוי מיט דיי שלעכטע רצו .דאס מיינט אז מע זאל זי שטארק אוי די שלעכטע רצונות או דאס גענצלי איבערגעב פאר עבודת הש. ווע א מענטש שטארקט זי אוי דער נסיו האט ער זי אויסגעארבעט אי די טיפסטע יסודות פונע מענטש ,ווייל די נאטור פונע מענטש איז צו גליסט די זאכ .או דעריבער וועט דאס פאררעכענט אלס דער גרעסטער עבודה ,ווייל עס איז נישט פארא קיי שטערקערע זא וואס א מענטש קע אוועקגעב פאר' רבוש"ע ווי די גליסטעניש פו זיי האר .#אי ספה"ק ווערט דער נסיו אנגערופע "יסוד" ווייל עס איז א נסיו אי די טיפסטע מענטשליכע נאטור או געפיל .או דערפאר ווערט דער מענטש וואס איז עומד אי דע נסיו באטיטולט אלס "צדיק יסוד עול". דער עני איז דער יסוד או דער פונדאמענט פו אידישקייט .השי"ת האט אונז באפויל נישט בלויז נישט צו ליג אי שמו ,#ער האט אונז באאויפטארגט זי אויפצובויע א הויעכער בני פו תורה ומצוות אוי דע ריינע יסוד .אונזער גאנצער רוחניות'דיגער וועז ווענדט זי וויאזוי אונזער פונדאמענט קוקט אויס. די פונדאמענט פו א בני ליגט טאקע אונטער די ערד או קיינער זעט דאס נישט ,אבער דאס איז וואס האלט די גאנצע בני .אויב די יסוד איז שווא קע די גאנצע בני איינפאל אי יעדער איז אי א סכנה. שמירת הברית איז די באהאלטענע חלק פו א איד ,או דער נסיו איז אוי וואס מע מעסט אונזער חלק אי אידישקייט ,נישט לויט וויפיל מיר האב געצאלט פאר א אתרוג. או נישט בלויז אונז זעלבסט טוע מיר אויפבויע דור ביישטיי דע נסיו ,נאר מיר זענע עוסק בקיומו של עול ,מיר פאררעכט די גאנצע וועלט .אי ספה"ק ווערט מבואר אז יעדער דור האט זי זיי אייגנארטיג נסיו ,או דער נסיו איז ווארשיינלי די נסיו פו אונזער דור .עס איז נא קיינמאל אי די היסטאריע נישט געווע א צייט ווע תאוה ,ניאו או זנות זאל זיי אויסגעשפרייט אי יעדע ווינקל או אוי אזא הויעכע שטאפל ווי עס איז אי אונזער דור. מיר לעב אי די צייט פו "עיקבתא דמשיחא"' ,עקב' מיינט די אונטערשטע חלק ,או מיר זענע אוי די אונטערשטע או לעצטע דור פאר ביאת המשיח ,או מיר רייניג אוי די שמו #פו אונט פונע פאס .מיר מאכ די לעצטע ארבייט פאר די גרויסע טעג וואס קומע אט אט .נאר גרויסע נשמות מיט אומשאצבארע פאטענציעלע מעגליכקייט ווער געשטעלט אוי אזא וויכטיגע אויפגאבע ,לאמיר דאס אויספיר מיט שמחה או שטאל.# דער פאקט אליי אז מע האט אונז אויסגעוועלט צו טא די שווערע ארבייט צוצוגרייט די וועלט צו ביאת המשיח ,דאר אונז ברענג שמחה או גרייטקייט צו איינלייג אונזער גרעסטע כוחות צו אויספיל פולקא אונזער הייליגע פליכט .עס איז זיכער אז אויב מיר וועל מצליח זיי ,או מיר וועל ביישטיי אונזער נסיו וועל מיר זיי אי די פראנט ליניעס צו באגריס משיח צדקינו. ÙÈˢ ÌÚ„ Ô·Ú‚ ÊÈÂÏ· ʇ ÔÚ˜ ̉Ȃ ¯‡Ù ‡¯ÂÓ אפטמאל זענע מיר איבערצייגט אז אונזערע עבירות זענע געפערלי ביטער או מיר גייע דערוי באקומע שרעקליכע עונשי ,אבער ווי פריער דערמאנט וועט דאס נישט צופיל העלפ מיר זאל קענע סוקסעספול בייקומע אונזער אדיקשא .מורא פו א עונש איז נישט גענוג שטארק אונז צו העלפ זי ספראוו מיט אונזער איינגעפונדעוועטער אדיקשא. עס מיינט נישט אז מיר האב נישט מורא פו השי"ת ,נאר דער פאקט איז ,אז אונזער שטערקסטער רצו איז אוי נישט גענוג שטארק ,ווע עס האנדלט זי מיט א אדיקשא .אפילו די גרעסטע צדיקי וואס האב געציטערט פאר' באשעפער מיט גאנצ האר #או האב געהאט גרויס יראת שמי ,האב זי געשפירט הילפסלאז ווע זיי האב זי געפינע אי געגנווארט מיט אזא נסיו. דער מדרש ילקוט שמעוני )פ' ויחי( פארציילט וואס האט פאסירט מיט רבי מסיא ב חרש: ר' מתיא ב חרש איז געזיצ או געלערנט טאג או נאכט; זיי פני האט געלויכט ווי די זו או זיי געשטאלט האט אויסגעקוקט ווי א מלא ,ווייל ער האט קיינמאל נישט געקוקט אוי א פרוי .איינמאל האט דער שט געפרעגט דע רבוש"ע וואס איז דער מתיא ב חרש? האט השי"ת געענטפערט אז ער איז א צדיק גמור .האט דער שט געבעט רשות ער זאל אי קענע אויספרוביר .האט אי השי"ת געזאגט :דו וועסט אי נישט קענע באזיג ,אבער מיט דע אלע ,גיי. איז דער יצר הרע געגאנגע או זי פארשטעלט ווי א שיינע פרוי וואס די וועלט האט נאכנישט געזע ,או ער האט זי געשטעלט פאר ר' מתיא ב חרש ,ר' מתיא האט אוועקגעדרייט זיי פני ,או דער שט איז אי נאכגעלאפ אוי די אנדערע זייט ,ביז ר' מתיא ב חרש האט געזע אז נא אביסל או ער וועט חלילה דורכפאל ,האט ר' מתיא גערופע זיי תלמיד או אי געבעט צו ברענגע א נאדל או ער האט דאס אנגעהיצט מיט פייער או דערנא האט ער דערמיט אויסגעשטאכ זיינע אויג .ווע דער שט האט דאס באמערקט איז ער אוועקגעפאל. דער רבוש"ע האט דאס צוגעזע או ער האט גערופע מלא מיכאל ער זאל גיי אויסהייל ר' מתיא ב חרש .איז דער מלא רפאל געקומע צו אי או ר' מתיא ב חרש האט זי נישט געלאזט אויסהייל ביז דער מלא רפאל האט אי געברענגט א הבטחה פונע רבוש"ע אז דער יצר הרע וועט מער נישט האב קיי שליטה אוי אי .או דער מדרש פירט אויס אז פו דא זעע מיר אז דער וואס קוקט נישט אוי פרעמדע פרויע האט דער יצר הרע נישט קייי שליטה אוי אי. די גמרא אי קידושי )ד פא ע"א( פארציילט א מעשה מיט רב עמר חסידא: א געפאנגענע פרוי איז אנגעקומע קיי נהרדעא ,או מע האט איר געהאלט אי די בוידע פו רב עמר חסידא .כדי קיינער זאל נישט קענע צוקומע צו איר האט מע אוועקגענומע דע לייטער וואס פירט ארוי צו בוידע .ביינאכט האט אריינגעשיינט א לעכטיגקייט אינע בוידע או עס האט רעפלעקטירט אוי די צורה פו די פרוי ,או רב עמר האט געזע די שיינקייט פו די פרוי. פארציילט די גמרא אז רב עמר איז אריינגעפאל אי א נסיו ,או ער איז געלאפ ברענגע א לייטער ,או ער האט געשלעפט אליי דע לייטער וואס נארמאל האב דאס צע מענטש געדארפט שלעפ .ווע ער איז שוי געווע האלב אויב צו די פרוי ,האט ער זי געגעבע א האסטיג שטעל אפ ,או זי גענומע שרייע: " "!̯ÓÚ ·¯ ÔÂÙ Êȉ È„ Ôȇ ¯ÚÈÈÙ ‡ ËÚ¯· ÒÚאו אלע מענטש פו שטאט זענע זי צוזאמגעלאפ. ווע די גאנצע שטאט איז אהי אנגעקומע או די רבנ האב געזע וואס דא האט פאסירט ,אז עס ברענט נישט קיי פייער אי די הויז נאר רב עמר האט דאס געטא כדי זי צו ראטעווע פו דע נסיו ,האב זיי געזאגט פאר רב עמר " :מיט דיי אויפפירונג האסטו פארשעמט די רבנ!" האט רב עמר זיי צוריק געענטפערט" :עס איז בעסער צו פארשעמט ווער אוי דער וועלט ווי איידער אוי יענע וועלט". פו די צוויי מעשות מיר זעע אז אוי די דערמאנטע גרויסע צדיקי וועלכע האב געציטערט מיט' גאנצ האר #פאר א עבירה ,האב געוואוסט אז זייער יראת שמי וועט נישט זיי גענוג זי צו קענע שטארק אוי די תאוה פו זנות .זייער גרויסע יראת שמי האט זיי בלויז געטריב צו טו די אויפפאלנדע שריט או אזוי האב זיי זי געקענט ראטעווע. מיר זענע נישט אי די מדריגה פו די אמוראי או מיר מוז כסדר אויפבויע אונזער יראת שמי ,מיר מוז לערנע דברי מוסר וספרי יראה איבער די הארבקייט פו די הארבע עבירות ,כדי זי אנצוזאפ מיט יראת שמי או מורא האב פאר עבירה .טרא #וואס ווי געשמועסט איז דאס נישט גענוג פאר אונזער געפערליכע אדיקשא ,אבער דאס וועט אונז העלפ אז מיר זאל וועל או קענע אויספיר למעשה די עצות וואס ווער געברענגט שפעטער אי דע ביכל. די גמרא אי מסכת נדה )ד י"ג ע"א( זאגט: אמר רבי יוחנ כל המוציא שכבת זרע לבטלה חייב מיתה שנאמר וירע בעיני ה' אשר עשה וימת ג אותו. רבי יצחק ורבי אמי אמרי כאילו שופ דמי שנאמר הנחמי באלי תחת כל ע #רענ שוחטי הילדי בנחלי תחת סעיפי הסלעי אל תקרי שוחטי אלא סוחטי .רב אסי אמר כאילו עובד עבודת כוכבי כתיב הכא תחת כל ע #רענ וכתיב הת על ההרי הרמי ותחת כל ע #רענ " .מוז"ל איז געגליכ ווי איינער פארגיסט בלוט או הרג'ט א מענטש אדער ווי ער דינט עבודה זרה ,או די וואס טוע דאס זענע חייב מיתה בידי שמי. דער זוהר הקדוש גייט ווייטער ,או זאגט אז די דאזיגע עבירה איז די ארגסטע עבירה אי די תורה .אי ספרי הקדושי ווערט געברענגט אז די עבירה איז מבטל די הרגשה או קשר וואס א איד האט מיט' רבוש"ע .ווי מער א איד זינדיגט אי די עניני ,אל #מער ווערט ער דערווייטערט פו דע מקור הקדושה. אי די ספרי הקבלה ווערט מבואר אז יעדע טיפה פונע מענטש האט אי זי די כח צו באשאפ א נשמה, או די נשמות וואס ווער ליידער פארלויר דור דע מענטש'ס מעשי ווער פארוואנדלט אי שלעכטע מלאכי ,וואס לויפ נא או פייניג דע מענטש וואס האט זיי באשאפ .די מלאכי גייע ארוי אי זענע מקטרג אוי דע מענטש ,זיי באקומע די מעגליכקייט צו שעדיג דע מענטש רח"ל .אויב מע איז נישט מתק די נשמות נעמע זיי אוועק די פרנסה פונע מענטש ווייל זיי דארפ האב פו וואו זי צו שפייז. אוי דערנא וואס דער מעטש פארלאזט די וועלט באגלייט זיי אי או לאז אי נישט קומע צו זיי מנוחה נכונה. אבער לאמיר נישט לאז די אלע דראמאטישע רעזולטאט מאכ אוי אונז דע רוש אז מיר זענע שוי פארפאל ,דאס וועט אונז דערפיר אז מיר זאל אויפגעב או נא מער זינקע אי די תאוות או עבירות. מיר דארפ אלעמאל געדענק אז השי"ת האט מתק געווע תשובה נא איידער די וועלט איז באשאפ געוואר ,או דער סיבה דערצו איז ,ווייל השי"ת האט געוואוסט אז מענטש וועט נכשל ווער אי די עניני ,או אויב זאל מע נישט קענע תשובה טא דעמאלט האט דער וועלט נישט קיי קיו. השי"ת איז א בעל הרחמי או א מארי א ,ער פארשטייט אונז אסא בעסער ווי מיר פארשטייע זי אליי .חז"ל זאג אז השי"ת האט צוגעברענגט פאר דוד המל ער זאל נכשל ווער מיט די חטא פו בת שבע, נאר כדי אונז צו ווייז די גרויסע כח פו תשובה .אי ספה"ק ווערט געברענגט די גרויסקייט פו תשובה אז די אלע נשמות או מלאכי וועלכע זענע באשאפ געוואר דור די עבירות ,ווער דערהויב או ווער איבערגעדרייט פאר גוטע מלאכי וואס זענע ממלי #טוב פאר' מענטש. מיר טאר נישט ווער צובראכ ,טראצדע וואס מיר דערזע זי אפטמאל אז טראצדע וואס מיר האב פרובירט צו תשובה טו פאר א שטיק צייט ,זענע מיר ווידער דורכגעפאל .ווי געשמועסט איז דאס ווייל מיר האב צוטו מיט א אדיקשא או די געווענליכע דרכי התשובה העלפט שוי נישט אי אונזער פאל, מיר דארפ ספעציעלע טעראפי ,או מיט' היל פו דע ביכל וועל מיר בעזהש"י עררייכ אונזער תשובה. „Ô‡˘˜È„‡ ÔÂÙ Ï„Ú¯ È אדיקשא איז ווי א רעדל וואס דרייט זי או גאלאפירט א בארג אראפ ,אזוי ווי דער מדרש זאגט :עי רואה ,הלב חומד וכלי מעשה גומרי .יעדעס מאל וואס מיר זענע עובר במעשה מאכט דאס שווערער זי אויסצוהייל או די אדיקשא/תאוה ווערט גרעסער או שטערקער .אז די אדיקשא ווערט שטערקער ווער מיר מער אומבאהאלפ או מיר פאל ליידער ווידער דור .די איינציגע וועג דאס אפצושטעל איז דור האסטיג אפשטעל דע רעדל .מיר מוז טו יעדע עצה או מעטאד וואס איז פארא דאס אפצושטעל זאפארט .ווייל ווי מער די רעדל דרייט זי אלס טיפער אי גרוב קומע מיר א ,או ווי טיפער אלס שווערער איז זי ארויסצוזע פו דארט. איינס פו די זאכ וואס שטיפט אונזער אדיקשא רעדל גאר שטארק איז ,אז מיר רעד זי איי אז אויב מיר וועל זי יעצט איינמאל נאכגעב די תאוה וועל מיר שוי מער נישט גליסט דערנא .אונזער אדיקשא האט אזא שטארקע כח אז ער איז בכח אונז איינצורעד אז בלויז דאס איי מאל איז וואס ער דאר או דערנא לאזט ער אונז אפ לעול ועד .אבער אי פאקט איז דאס פונקט פארקערט ,מיט יעדע איינציגע מאל וואס מיר געב זי נא ווערט נאר די תאוה שטערקער. חז"ל האב פארשטאנע די נאטור פו א מענטש או זיי ערקלער די צוגאנג פו די תאוה" :אבר קט יש באד משביעו רעב מרעיבו שבה" " עס איז פארא א קליי אבר אי דע מענטש ,אויב פיטערט מע עס א – דא ווערט ער מער הונגעריג; אויב לאזט מע אי אויסהינגער בלייבט ער זאט או צופריד .ווי ווייניגער מע גיבט זי נא אלס שוואכער ווערט די תאוה. מיר מוז קומע צו דער אנערקענונג אז דער ציל פונע יצר הרע איז נישט אז מיר זאל הנאה האב; ער דאר אונזער נשמה ,או מיר טאר זי נישט לאז פו זיינע פארפירונגע .מיר דארפ וויס אז מיט א אדיקשא קע מע נישט פארהאנדל ,ער וועט קיינמאל נישט זיי צופריד .אז מיר וועל אי געב איינמאל וועט ער קומע נאכאמאל .זי איינהאלט איינמאל יא או איינמאל נישט איז אוי נישט קיי וועג ,ווילאנג גיב אי נא איז דער אדיקשא ראד אי גאנג ,די איינציגסטע עצה איז!ÍÈψڂ Ô¯Ú‰Ùȇ : די איינציגע וועג מיר זאל זי קענע ארויס דערזע פו דע אדיקשא ראד ,איז פשוט זי אפשטעל איי מאל פאר אלעמאל! אויפהער גענצלי מיינט ,זי שטארק מיט אלע כוחות אוי די תאוה או אוודאי בשו אופ נישט צוברענגע א נסיו מיט די אייגענע האנט .אמת ,אי אנהויב וועט דאס זיי זייער שווער, או עס איז מעגלי אז מיר וועל אי די ערשטע צייט זע פארקערטע אויסווירקונגע ,אבער מיר טאר נישט קוק דערוי ,דאס איז די איינציגע אויסוועג ,זי שטארק מיט אייזערנע כוחות נישט דורכצופאל, נישט קיי חילוק וואס דאס קאסט. ‡ËÈȉ„ȯÙˆ Ú˘Ï‡Ù Ô‚Ú˜ ˜ÂÙÈÒ Ú'˙Ó דער רבוש"ע האט געגעב א כח פאר' יצר הרע אונז צו פרוביר מאכ זינדיג ,או די איינציגע וועג וויאזוי ער קע דאס באווייז איז דור אונז געב סיפוק פו די עבירה ,א דע וואלט מיר דאס קיינמאל נישט געטא .פו הימל האט מע אי געגעב די רשות צו פאפ דע מענטש מיט פאלשע צופרידנהייט ,כדי אונז צו קענע דערמיט אריינדרייע אי זיי זאק .דער אמת איז אבער אז דאס איז בלויז פאלשע סיפוק אוי די מינוט ,אמת'ע סיפוק באדייט דאס וואס האלט א פאר א לענגערע צייט. בלויז הנאה או סיפוק וואס קומט פו א אמת'ע מקור האט א קיו או האלט א ,הנאות וואס איז צוגעבינדע צו שקר האט נישט קיי קיו ,או דאס גיבט אונז צו פארשטיי פארוואס דערנא וואס די הנאה איז פארגאנגע ,שפיר מיר נישט קיי שו סיפוק דערי .מיר שפיר זי נישט גליקלי דערנא ,מיר רעד נישט דערפו מיט אונזער באליבטע או נאנטע פריינט ,ווייל מיר ווייס אז די תאוה או פאלשע הנאה איז נאר געווע אונז שאד צו מאכ. דאס איז אוי די סיבה פארוואס מיר וויל דאס גליי נאכאמאל ,טראצדע מיר האב דאס נישט לאנג צוריק געהאט ,אויב וואלט עס געווע א אמת'ע הנאה פארוואס איז דאס אזוי שנעל פארלויר געגאנגע, פארוואס האלט דאס אונז נישט זאט כאטש פאר א שטיק צייט? דער תירו #דערוי איז ווייל מיר שפיר זי ליידיג או שולדיג או מיר זוכ אנצופיל די שולד געפיל מיט נא א פאלשע סיפוק או הנאה. אז מיר באגעגענע א מערדערליכער טעראריסט או ער איז אונז מכבד מיט א גוט שטיקל קעיק ,וועט זי קיינע נישט דאכט אז ער מיינט דערמיט זיי טובה ,עס איז זיכער אז עפעס א שלעכטע כוונה האט ער דערמיט .די זעלבע איז מיט דע אדיקשא דער שט מיינט נישט אונזער הנאה ער מיינט אונז צו פארכאפ אי זיי נע.# ‡Ï‡Ó‡ Ûȇ ‚‡Ë ÔÈÈ אז עס איז אונז שוי קלאר אז די איינציגע וועג איז אראפ לייג א פוס או ברענגע אונזערע מעשי צו א האסטיג אפשטעל אוי אייביג ,קומט גליי ארוי אי געדאנק די וואקעלדיגע מחשבה' ,וויאזוי איז מיר מעגלי זי פארצונעמע מער קיינמאל נישט עובר צו זיי ,עס איז דא אוממעגלי '.דער תירו #דערוי איז מיר דארפ נישט יעצט ארבעט אוי אייביג ,מיר דארפ אצינד ארבעט בלויז אוי איי טאג ,דער היינטיגער טאג .מיר דארפ זי בלויז מקבל זיי אוי אייביג ,אבער אצינד בלויז דארפ מע נישט לייג דע עיקר געוויכט אוי דער ווייטער צוקונפט ,מיר מוז לעב בלויז מיט דע איצטיג מאמענט. ווע עס קומט אונז אונטער א נסיו או מיר שפיר זי שווא ,לאמיר זאג צו זי "בלויז פאר היינט וועל אי בלייב ריי ,בלויז אוי די ËÂÈÓ Ú‚ÈˈÚÈוויל אי מי איינהאלט ".מע דאר טראכט צו זי' ,אי האב די רעכט צו באשלוס זי נאכצוגעב די תאוה הערשט מארג ,קיינער קע מי נישט צווינגע אז עס מוז זיי היינט '.וואס איז געווע או וואס עס וועט זיי איז נישט אי אונזער הענט ,עס באלאנגט בלויז צו השי"ת .מיר מוז זי קאנצעטריר צו בלייב ריי או הייליג בלויז אוי דע היינטיג טאג .אז מע טראכט אוי ווייטער ,קע מע גרינג דורכפאל. א מעמבער אוי אונזער פארו שרייבט :יעד אינדערפרי נאכ' זאג מודה אני ,בעט אי א תפלה צו השי"ת אי מיי אייגענע לשו ,בער אזוי" :הייליגער באשעפער ,אי קע מי נישט אליי קאנטראליר ,אי דאר דיי היל .אי בי גרייט נישט עובר צו זיי היינט ,אוי מארג קע אי נישט צו זאג ,העל מיר השי"ת אי זאל מצליח זיי כאטש אוי היינט". מיר זאג יעד טאג ביי קריאת שמע "והיו הדברי האלה אשר אנכי מצו היו על לבב – או ווי חז"ל ערקלער איז די באדייט פו דער ווארט "היו" ,אז יעד טאג דאר דער מענטש טראכט כאילו היינט איז די איינציגסטע טאג וואס ער איז באפויל געוואר מיט די מצוות .השי"ת זאגט אונז מיר זאל לעב ‡ÔÈÈ .χӇ Ûȇ ‚‡Ëדאס איז וואס מיר דארפ ארויסנעמע יעד טאג פו קריאת שמע ,אז השי"ת קוקט אויפ' היינטיג טאג; נישט נעכט אדער מארג. אויב השי"ת בעט פו אונז בלויז איי טאג אוי אמאל " פארוואס זאל מיר טראכט פו מער? בלויז איי טאג איז נישט אזוי שווער זי צו מתגבר זיי ,מארג וועט מע זע ווייטער ,דאס איז די אייניציגסטע וועג ווי אזוי מיר קענע זי העלפ או זישטארק אוי די תאוה. געדענק !Ô·ÚÏ ÔÈÈ„ ÔÂÙ ÏÈÈË Ú‚È¯Ú·È‡ È„ ÔÂÙ ‚‡Ë ¯Úˢ¯Ú ¯Ú„ Êȇ ËÈȉ :טא לאמיר טו דאס בעסטע וואס מיר קענע או בלייב הייליג אוי היינט! ‡‰Áψ‰ ÔÈȘ Ë˘È ÔÚÓ Ë‡‰ ÔËÈȘ‚ȯÚ¢ Ô פו נאטור אויס זוכט א מענטש אויסצומייד זאכ וואס קע אי שאפ ווייטאג או אומבאקוועמליכקייט. נישט בלויז דער מענטש איז אזוי ,אלע בהמות או חיות האב די נאטור אז זיי וועל ענדערש טא זאכ וואס איז זיי גרינג ווי איידער זאכ וואס קע זי אנשטויס אי שוועריגקייט. אבער דער חילוק פו א מענטש ביז א בהמה איז ,אז דער מענטש קע צומאל מסכי זיי צו לייד עטוואס ווע ער ווייסט אז לבסו וועט דאס אי ברענגע גוטס; דאקעג א בהמה קע דאס נישט פארשטיי. באשעפעניש א שכל קענע נישט באגרייפ אז א פיינפולע דורכגאנג קע זי עווענטועל אויסלאז מיט בענעפיט .פרוביר צו ערקלער פאר א קו א אפעראציע. הנאה או צער זענע ביידע אינטגראלע טייל פו אונזער לעב ,אבער מיר קענע אויסוועל וועלכע הנאות מיר וויל האב או וועלכע פיי מיר קענע באשטיי צו מיטמאכ .די אויסוואל איז אדער פאלשע הנאות או איינגערעדטע צופרידנהייט וואס דער אדיקשא שטעלט אונז צו ,אדער אמת'ע הנאות או א ריכטיגע געשמאקייט אי לעב .די אויסוואל איז אי אונזערע הענט ,מיר קענע זי אויסוועל צי מיר וויל די ווייטאג או שוועריגקיייט פו דורכברעכ די תאוה אדער איז אונז ליבערשט צו האב די הנאות פו די אדיקשא או אפנעמע די צער או עגמות נפש אוי אנדערע אופני רח"ל. דער סטייפלער גאו שרייבט )קריינא דאיגרתא ח"א( אז יעדער איינער וואס האלט זי צוריק פו די פארבאטענע הנאות איז פארזיכערט אז ער וועט באקומע אנשטאט דע גרויסע הנאות או תענוג אי זיי לעב פו אנדערע פלעצער .או מיט' לייד כדי זי ארויסצורייס פו די תאוה ,וועט ער פארשפאר פיל אנדערע צער או עגמות נפש פו זייער לעב. אז מיר וועל באשלוס אז נישט קיי חילוק ווי שטארק ווייטאגלי או שווער עס וועט אונז זיי וועל מיר בשו אופ נישט אויפגעב ,וועט השי"ת עווענטועל אוועקנעמע די ווייטאג פו אונז או עס וועט ווער פיל גרינגער. ·˙(„Î ÈÏ˘Ó) ‰ÓÁÏÓ ÍÏ ‰˘Ú˙ ˙ÂÏ·Á עס איז אוממעגלי צו האב הצלחה אויב מיר פרוביר זי צו שלאג מיט דע יצר הרע/אדיקשא פני אל פני ווע מיר שטייע שוי פאר' נסיו .ווע אונזערע מחשבות לויפ שוי או איבערהויפט אז מיר האב שוי דע נסיו פאר די אויג איז שוי אפטמאל צו שפעט זי צו קענע קאנטראליר .דער אור החיי זאגט אי פ' אחרי אז די איינציגע וועג וויאזוי מע קע מצליח זיי אי די מלחמה מיט דע יצר הרע איז זי היט די אויג מיט די מחשבות מיט א שטארקייט ,ווייל איינמאל די מחשבות או די אויג האלט שוי דארט, זענע מיר שוי מיט איי פיס אינע נע.# די גמרא אי קידושי פארציילט איבער תנאי וואס האב געמיינט אז זיי וועל קענע בייקומע דע יצר הרע ,או וואספארא כוחות דער שט האט פארלייגט זיי אריינצוכאפ ווייל זיי האב פרובירט זי צו ראנגל מיט אי פני אל פני. כדי צו מצליח זיי דארפ מיר פרוביר ווי ווייט מעגלי אויסצומייד א דירעקטע נסיו ,וויל מיר קענע זי נישט שלאג מיט אי אויפ' פראנט .מיר מוז פיר א גורילא קאמפ או אטאקיר דע שונא נא איידער מיר טרעפ זי מיט אי .זי שלאג מיט אי אי פני אריי איז א רעצעפט פאר א דורכפאל ,גענוי ווי טעראריסט פרוביר נישט צו באקעמפ א ארמיי פני אל פני .אנשטאט מוז מיר מאכ שטרענגע גדרי וואס זאל אונז האלט ווייט אפגערוקט מיט א פעסטע בלאקאדע וואס זאל פארמייד דע שט צו קומע נאנט צו אונז. אז מיר וויל וויס וואספארא גדרי וסייגי מיר דארפ מאכ ,דאר מיר מאכ א חשבו הנפש או זי זעלבסט פרעג או קלארשטעל :וואו ליגט דער פראבלע? וויאזוי איז דער אידקשא געווע אזוי סוקסעספול ביז היינט? וויאזוי מאכט ער אונז דורכפאל? וויאזוי ארבעט אונזערע מחשבות אי די פארשידענע סיטואציע אי וואס מיר טרעפ זי? וויאזוי איז אונזער מוח געוואוינט צו טראכט? וואספארא אומשטענד או בילדער טרייב אונזער תאוה? אי וועלכע מוט/מצב רוח געפינע מיר זי ווע די תאוה באהערשט אונז? וואספארא סיטואציעס ברענגט מיר זאל גליטש? אז מיר וועל אויסקלאר דע בילד או מיר וועל וויס גענוי וואס עס טרייבט אונז צו די תאוה ,או וואספארא אומשטענד דרייע אונז א זי אריינצולאז אי די שמו ,#וועל מיר זי אויסלערנע וויאזוי די תאוה ארבייט אוי אונז או מיר וועל וויס וואו מיר דארפ אוועקשטעל די גדרי או ווע מיר דארפ זי שטארק אוי די געפיל וואס באהערש אונז .או עווענטועל זי אויסלערנע בכלל נישט נאנט צוקומע צו עצ נסיו .דור דע האב מיר פארדינט אז ,אנשטאט זי שלאג דירעקט מיט' יצר הרע, האב מיר אי אויסגעקרויזט. ÒÚÈʇˇ٠Ô‡ ˙·˘ÁÓ ËÈÓ ÔÚ‡¯ÙÒ ÍÈÊ עס איז א דבר ידוע אז די ערשטע קערנדל פו דער נסיו הייבט זי א אי די מחשבה ,דער שורש איז א קליינע פאנטאזיע ,עס קומט אריי אי קאפ א שלעכטע מחשבה או עס הייבט א צו פארפיר דע מענטש ,ביז ער פאלט דור .די עצה צו דע איז זי צו באהערש תיכ אי אנהויב ווע די ערשטע מחשבה איז נא אי די קלענסטע פאזע .אויב דערשטיקט מע דאס דעמאלט אי די ערשטע מינוט ,דעמאלט איז מע פארזיכערט או מע האט אי באזיגט .רוב מאל איז דער פראבלע אז ווע מיר באקומע די שלעכטע מחשבה ווער מיר גליי זייער צעקלאפט דערפו או דאס צעברעכט אונזער גייסט זי צו שלאג מיט דע נסיו. יעדער מענטש האט די מחשבות או פאנטאזיעס ,איינער מער איינער ווייניגער ,אבער הצד השווה שבה יעדער מענטש וואס איז באשאפ פו בלוט או פלייש או איז נישט קיי מלא מאכט מיט דער נסיו כמעט טאג טעגלי ,מע טאר נישט צעקלאפט ווער פו א מחשבה .דער רבוש"ע האט באשאפע די וועלט אוי דע פארנע ,אז א מא או א פרוי ווער צוגעצויג איינער צו צווייט ,או אזוי האב מענטש חתונה או געבויר קינדער ,או אזוי אנטוויקלט זי די פאפולאציע פו דער וועלט ,מיר דארפ נאר אכטונג געב אז די מחשבה זאל זי נישט ווייטער אנטוויקל או צוברענגע לידי מעשה. דער בעל התניא אי ליקוטי אמרי )פרק כז( וואו ער רעדט ארו איבער די מחשבות פו זנות או ניאו וואס פלאג א מענטש ,ברענגט ער צו דע זוהר הקדש )פ' תרומה ד קכ"ח( וואו דער זוהר איז מפליג די געוואלדיגע נחת רוח וואס השי"ת האט פו די מענטש וואס זענע זי מתגבר אוי זייערע שלעכטע מחשבות .עס איז די גרעסטע נחת רוח וואס השי"ת האט פו א מענטש אוי דער וועלט ,ווייל דור זי מתגבר זיי אוי די מחשבות דרוק ער אונטער די כח פו די סיטרא אחרא .או דער תניא פירט אויס אז א מענטש זאל נישט ווער צובראכ פו דע אז ער דאר זי כסדר ספראווע מיט די מחשבות ,ווייל עס קע זיי אז בלויז פאר דע איז ער באשאפ געוואר כדי צו ברענגע דע נחת רוח פאר השי"ת דור צוברעכ די כח פו די סיטרא אחרא. עס איז באקאנט א מעשה וואס מע דערציילט אוי א בעל תשובה וואס איז געקומע צו זיי רבי' או זי אפגערעדט אז טראצדע וואס ער האט שוי לאנג תשובה געטא אוי זיינע עבירות ,ווערט ער נא כסדר געפלאגט מיט די שלעכטע מחשבות וואס פארפיר אי כסדר אי די געדאנק. דער רבי האט אי מסביר געווע דע עני מיט א משל: עס איז אמאל געווע א מאשקע וואס האט פארמאגט א ארענדער או ער האט פארקויפט וויי פאר די פויער אי זיי געגענט .נא א שטיק צייט האט ער פארלויר די געדולד או כח צו זיי אי פארבינדונג מיט די שיכורי א גאנצ טאג ,או ער האט אויפגעגעב זיי קרעטשמע ,או זי אריינגעלאזט אי א אנדערע געשעפט .יענע אויפדערנאכט האט זי דער איד אויפגעוועקט פו געפערליכע האקערייע פו די ערלי, "משאקע ,מאשקע ,מא אוי די טיר! מיר דארפ וויי צו טרינק!" "אנטשולדיגט" ,האט דער איד צוריקגעענטפערט" ,פו היינט או ווייטער ,איז די קרעטשמע פארמאכט ".די שיכורי האב נישט געהאט קיי ברירהאו זענע אהיי אנטוישט. פאר טעג או וואכ דערנא האט דער איד כסדר געהערט קלאפ אי די טיר ,או פויער בעט פאר וויי, אבער צוביסלע האט זי די שמועה פארשפרייט אז דער מאשקע האט פארשלאס זיי ארענדער ,או די קלאפערייע זענע געוואר ווייניגער או ווייניגער .די שיכורי האב אויפגעהערט צו קומע צו אי. די זעלבע איז מיט אונזערע מחשבות ,האט דער רבי מסביר געווע פאר דע בעל תשובה ,נאכדע וואס א מענטש טוט תשובה ,וועל די מחשבות פרוביר ווידער צו קומע צו אי ווייל זיי זענע געוואוינט דערצו. אבער אויב מיר וועל האלט די טיר פארמאכט או נאכאנאנד פארשיק די געדאנקע פו אונזער מח ,וועל די מחשבות אונז מער נישט נאכלויפ. א מענטש קע קאנטראליר זיינע מחשבות .אמת ,מע קע זי נישט שלאג מיט א שלעכטע מחשבה, אבער מע קע דאס אויפטויש מיט א גוטע מחשבה ,או די אומווירדיגע וועל פארלויר גיי פו זי. פארא מענטש וואס זאג אז די פאלגנדע עצה האט זיי געהאלפ .צו טראכט פו א שיינע פלא #וואס דו האסט הנאה געהאט ווע דו ביזט דארט געווע ,או קאנצעטריר אי דע בילד פאר א שטיק צייט ,מא אוי או צו דיינע אויג .שפיר מיט די געפיל פו יענע מאמענט ,הער די גערויש ארו דיר .או אצינד ווע עס וועט דיר קומע אי געדאנק א פאנטאזיע פו א עבירה ,טויש איי יענע מחשבה מיט די מחשבה או געפיל פו דע בילד אי יענער מאמענט. אוי אונזער פארו שרייבט איינע אזוי: דו קענסט נישט זי שלאג מיט א דבר אחר או נישט ווער שמוציג .ווע די מחשבות קומע – נע זיי א, עס מיינט נישט גארנישט .אז דו וועסט זי זארג וועג זיי אדער דו וועסט פרוביר זי צו שלאג דערמיט, וועט גארנישט העלפ – דו שלאגסט זי מיט א חזיר. מע פארציילט א ווערטל אז עמיצער האט אמאל געוואלט מאכ שפאס פו א איד נישט קיי גרויסער חכ, האט ער אי מבטיח געווע אז אויב ער וועט זי איינהאלט או נישט טראכט פו ווייסע שי פאר גאנצע דריי טעג ,דעמאלט וועט משיח קומע .דער אידל האט געקלערט אז דריי טעג נישט טראכט פו ווייסע שי איז נישט אזא שווערע זא ,או ער האט זי פארגענומע דאס צו טו. נא דריי טעג טרעפט זי דער אידל א מיט דע איד וואס האט אי מבטיח געווע אז משיח וועט קומע, או ער פרעגט אי היתכ משיח איז נישט געקומע ,ווע ער האט זי איינגעהאלט דריי טאג פו טראכט פו ווייסע שי? פרעגט אי יענער אידל ,זאג נאר ,פו וואס האסטו געטראכט די דריי טעג? ענטפערט ער אי ,אי האב א גאנצע צייט געטראכט' ,נישט ווייסע שי'' ,נישט ווייסע שי'.... די געדאנק פו די מעשה איז אז ווע מע וויל פארטרייב א מחשבה ,דור אי צווינגע נישט צו טראכט פו די זא וועט דאס קיינמאל נישט ארבייט .די איינציגע וועג ווי אזוי מע באקעמפט א מחשבה איז דור טראכט פו עפעס אנדערש .ווע די מחשבות קומע צו דיר ,טראכט בלויז אז זיי האב אריינגעוואנדערט ביי דיר אי מוח ,וואונטש זיי א שלו עליכ ,או גיי ווייטער א צו די קומענדיגע זא ,טראכט פו עפעס אנדערש. אי חסיד'ישע ספרי )עי' ליקוטי מוהר"( ווערט געברענגט אז שלעכטע מחשבות וואס קומע צו מענטש זענע אייגענטלי א זכות פאר' מענטש .זיי זענע מסביר אז די מחשבות קומע צו מענטש או גיב אי די מעגליכקייט צו תשובה טא אוי די עבירה פו וואס ער טראכט או אויב פארטרייבט ער די מחשבה איז ער מתק די פגמי וואס דאס האט פאראורזאכט .זייער אסא מענטש ווער צוקלאפט ווע זיי באקומע די מחשבות או שפיר זי שלעכט מיט זי ,דער אמת איז אבער אז די מחשבות קומע צו מענטש כדי ער זאל זיי מעלה זיי דור אוועקדרייע זיי מחשבה או זי נישט פארטיפע דערי. די בעסטע עצה איז תפלה .דור תפלה קע א מענטש געהאלפ ווער אוי אלע זיינע פראבלעמע ,לאמיר עס נוצ אוי אי אונזער פאל .ווע מיר שפיר אז מיר ווער אטאקירט פו אומריינע מחשבות ,לאמיר מתפלל זיי או רעד צו רבוש"ע" :היייליגער באשעפער אי בעט דיר ,ראטעווע מי פו דע נסיו! אי וויל „ ÍÈליב האב ,נישט קיי פלייש או בלוט ".אדער זאג" :רבונו של עול ,אי ווייס עס איז מיי שולד אז אי האב די מחשבות ,אבער אי וויל זיי נישט האב ,העל מי אי זאל זי קענע אוועקדרייע או טראכט פו עפעס אנדערש" .אפילו גאר קורצע תפלות ווי "באשעפער העל מיר ,אי דאס נישט בייקומע אליי ".קענע אוי שטארק ארויסהעלפ אי דע מצב. ‡˙ÂÈÁ¯ ˆ ‰Ó˘ È„ ÔÚÓÚ¯‡Â געווענלי ווע מיר פרוביר זי אויסהייל פו אונזער פראבלע ,פארלייג מיר די כוחות בלויז זי צו שלאג מיט דע פראבלע ,מיר פרוביר זי צו קנס' מיט געלט ,מיר פרוביר זי צו שלאג מיט די מחשבות ,אבער גאר וווייניג ווערט געטא זי אליי צו שטארק אז מיר זאל בכלל נישט האב אזעלכע שווערע מלחמות .מיר פארלייג מער כוחות זי צו שלאג מיט' שונא ווי מיט' אויפבויע אונזער ארמיי. דער אמת'ער סוד פו אנהאלט א לענגערע טערמי פו ריינקייט ,איז דור טויש אונזער מהל המחשבה או עניני רוחניות .מיר מוז איבערבויע אונזערע גאנצער רוחניות'דיגע סטראקטשור ,או דאס וועט באמת אויסהייל אונזער פראבלע משורשו. דער פסוק זאגט אי משלי "בתחבילות תעשה ל מלחמה" " מיט כיטרע טאקטיק זאלסט פיר דיי קריג מיט יצר הרע ,או דער מדרש איז דאס מסביר אזוי" :א עשית חבילות עבירות עשה חבילות מצוות כנגד" " אויב האסט געטא אסא עבירות זאלסטו טו אסא מצוות דערקעג .דער מדרש איז מסביר אז דער וועג וויאזוי צו פיר א גלונגענע מלחמה מיט' יצר הרע איז דור טו אסא מצוות אקגע די עבירות וואס מע האט געטא. דער בית אהר פו קארלי איז מסביר אז די ווארט "חבילות" איז טייטש התקשרות – צוגעבינדנקייט ,אזוי ווי שטריק – יעקב חבל נחלתו ,או ער איז מסביר אז כדי זי ארויסצורייס פו זיי צוגעבינד צו די שרעקליכע עבירות ,דאר מע ניצ די זעלבע חבילות די זעלבע התקשרות צו מצוות .די זעלבע ווארעמקייט או ענטוזיאז וואס האט אנגעפילט אונזער מוח או האר #בשעת מיר האב געזינדיגט ,די זעלבע התלהבות דאר מע נוצ צו מצוות .מע דאר טו מצוות או מעשי טובי מיט א ווארעמקייט או מיט חשק גענוי ווי ביי די עבירות או דאס וועט טויש אונזער מהות. אי אלע ספה"ק ווערט געברענגט אז געווענלי די מענטש וואס מוטשענע זי מיט די עניני האב אי זי אסא געפילישע או זעלישע ענערגיע .זיי זענע אייגענטלי די מענטש וואס האב די מעגליכקייט צו דינע דע רבוש"ע מיט א אייפער או האב א שטארקע התקשרת או נאנטקייט מיט' באשעפער דור זייערע ווארעמע נשמה געפיל .מיר דארפ זי אויסלערנע ווי אזוי צו דיקטיר אונזערע געפיל או מאנאוויר אז די ווארימע ענערגיע פו אונזער נשמה זאל גענוצט ווער אוי די ריכטיגע וועג. חז"ל אי מסכת סוכה )נב ע"א( זאג :כל הגדול מחבירו יצרו גדול הימנו .דער יצר טוב או דער יצר הרע האב ביידע די זעלבע אינערליכע כוחות אינע מענטש .ווי גרעסער דער מענטש איז ,אלס מער וויל זיי נשמה ארויסגעב אירע געפיל או התרגשות מיט א שטארקייט ,או עס וועט עווענטועל ארויסקומע אדער אוי א פאזעטיווע אדער נעגעטיוו .די ארבייט פו דע מענטש איז דאס צו פיר אויפ' דר האמת לעבודת הבורא ב"ה. הרה"ק רבי צדוק הכה )צדקת הצדיק מד( שרייבט ,אז אויב א מענטש האט געפערליכע שווערגיקייט אי די הינזיכט זאל ער נישט ווער צוקלאפט אז עפעס טויגט נישט מיט זיי נשמה ,ער זאל וויס אז זיי נשמה איז גאר הויע או ער האט געוואלדיגע כוחות הנפש ,ער דאר נאר זע דאס צו פיר אויפ' ריכטיגע וועג. או דאס מיינט די ווערטער אי חז"ל "כל הגדול מחבירו יצרו גדול הימנו". שפעטער ברענגט ר' צדוק פו זוה"ק אז די מענטש פו דור המבול האב געהאט די זעלבע נשמות פו די איד אי דור המדבר וועלכע האב מקבל געווע די תורה הקדושה .או ער איז מסביר אז דאס איז געבויט אוי די דערמאנטע הנחה ,אז די עבירה פו דור המבול איז געווע מוז"ל ווי עס ווערט מבואר אי ספה"ק, או דער דור המדבר וועלכע האב געהאט די זעלבע כוחות הנפש פו דע דור המבול או דערפאר האב זיי געהאט די זכי' צו באקומע די תורה הק'. ר' צדוק איז מסביר אז די פאלשע גליסטעניש צו זנות איז די אנדערע זייט פו די מטבע פו חשק התורה או ווארימקייט צו מצוות או מעשי טובי .ער איז מסביר אז דער זעלבער דור וועט אוי אראפקומע נאכאמאל אי די טעג בעפאר משיח וועט קומע ,ווע די געוואלדיגע כח הקדושה פו אט די נשמות וועל איבערקומע די שרעקליכע כוחות פו תאוה או זנות. דעריבער לאמיר אויסדרייע אונזער ווארימקייט או ענערגיע אוי תורה או תפילה ,או מיר וועל ווער איבערראשט ווי שטארק דאס וועט אונז אויפהייב .לאמיר אנהייב טו מצוות או לערנע תורה מיט די זעלבע אייפער או געפיל וואס מיר האב געהאט צו אונזערע תאוות .מיר האב אי אונזער באזי #א געוואלדיגע מתנה פו השי"ת ,מיר האב דאס טאקע באמערקט ביי דע נסיו ,אבער לאמיר דאס אויסנוצ אוי די ריכטיגע או אמת'ע צוועק ,לאמרי זי אויסצוגעב די כוחות או נאנט ווער מיט באשעפער או אי ליב האב מיט' גאנצ האר.# דער ציל פארוואס השי"ת האט אונז געגעב דע נסיו ,איז נאר אז מיר זאל כאפ או איינזע די געוואלדיגע כוחות ,או אז מיר וועל אויסנוצ דע נסיו או אונזערע דורכפעלער פאר' ריכטיג צוועק, וועל מיר דורכדע קענע אנקומע זייער ווייט .מיר וועל מאכ רוחניות'דיגע פארשריט פיל שנעלער ווי עס נעמט אי אלגעמיי .חו #פו דע וואס דערמיט טוע מיר אויפהייב או מתק זיי אלעס וואס מיר האב אפגעטו ביז איצט ,ווייל סו כל סו איז דא ארויסגעקומע דערפו א געוואלדיגע טובה פאר אונזער נשמה. עס קע אוי כדאי צו זוכ נא אופני וויאזוי זי צו באהעפט מיט השי"ת ,או באקומע דערפו אינערליכע סיפוק או זעלישע הנאה .מיר קענע דאס געפינע דור טו חסד פאר אנדערע איד ,אנפיר תורה פראיעקט ,אדער לערנע או אויסארבעט נייע עניני פו יהדות או אידישקייט .אונזער נשמה גליסט או ציעט צו האב א אמת'ע קשר מיט' רבוש"ע ווייל דאס איז דער תפקיד פארוואס זי איז אראפגעקומע אוי דער וועלט ,אז מיר וועל געב פאר אונזער נשמה איר רוחניות'דיגע סיפוק וועל מיר זי נישט זוכ די פאלשע או אוממאראלישע הנאות. אי ספה"ק ווערט אסא ארומגערעדט אז עס איז פיל מער ווירקזא זי מתגבר צו זיי אוי די עבירות דור דע עשה טוב .דור מצוות או מעשי טובי או אהבת הש קע מע פיל מער אנקומע ווי מיט' עוסק זיי אי זי אויסוואש פו די עבירות ,ווי די ספרי טייטש :סור מרע ,וויאזוי?" דור ועשה טוב! ‡¯Ú˘‡¯‡Î ¯Úʇ ÔÎ‡Ó¯Ú·È אויב מיר האב שוי פרובירט דאס צו טא ,מיר האב שוי אריינגעלייגט כוחות או הארעוואניע אויפצופלאמע אונזר נשמה צו רוחניות או אהבת הש ,או טראצדע האלט ווייטער א די דורכפעלער, דא מוז זיי אז עפעס מער פונדאמענטאל אי אונזער כאראקטאר איז נישט אי ארדענונג. אונזער אדיקשא איז א סימ אז עס פעלט אונז עפעס אי די יסודות'דיגע פרינציפ אי וואס דאס מיינט א איד וואס איז באשאפע מיט' צל אלוקי .טראצדע וואס מיר וועל דאס שווער מודה זיי ,איז אבער דער פאקט אז אונזער כאראקטער איז אויפ' זעלב שטאפל ווי א צוויי יעריג קינד .ווע מיר באקומע נישט וואס מיר וויל ,פיל מיר ווי מיר וויל שרייע ,שטויס ,או זי רעג אוי די גאנצע וועלט. מיר האב זי קיינמאל נישט אויסגעלערנט וויאזוי זי צו באגיי ריכטיג מיט ווייטאג ,ביטערניש ,האר# עסעניש ,ענקזייעטי ,סטרעס ,אדער וויאזוי זי אויפצופיר ווע מיר ווער גערעגט .ווע מיר האב א פראבלע זוכ מיר זי ארויסצודדרייע דערפו דור זי אנשטאפ מיט אונזער אדיקשא .מיר נוצ אונזער אדיקשא זי צו באהאלט אי זי ,או מיר טו זי נישט אנטוויקל ווי ערואקסענע נארמאלע מענטש .אי די צייט וואס אנדערע מענטש אי אונזער יארגאנג זענע אויפגעוואקס או האב זי אויסגעלערנט זאכ אי לעב פו וואס עס פאסירט ארו זיי ,זענע מיר געבליב פארשלאס אי אונזער פאנטאזיע פו זי נאכגעב אונזער תאוה או דאדור אנטלויפ פו דער ווירקליכקייט. כדי זי אויסצוהייל דארפ מיר פאררעכט דע שורש ,מיר מוז זי אויסלערנע די א"ב' יסודות או מאראלישע פרינציפ פו א מענטש .מיר מוז זי לערנע די פונדאמענטאלע יסודות צו האב אמת'דיגע נאנטע באציאונגע מיט אונזערע ארומיגע .או מיר מוז וויס וויאזוי צו רעאגיר ווע מיר ווער פארכאפט אי א שווערע או אומאנגענעמע סיטואציע .מיר דארפ האב די ריכטיגע אמונה או בטחו אי השי"ת, או א אמת'ע רצו צו פיר א קאמפ מיט די זאכ וואס מאכ אונז שלעכט או רייס אונז אפ פו השי"ת. די יסודות זענע אזוי פשוט ,אז אפילו נישט איד וואס זענע געווע פארכאפט אי אדיקשא פו דראגס אדער סיי וואס ,פארשטיי אוי צוזאמצושטעל אז כדי זי אויסצוהייל פו אדיקשא מוז מע פאררעכט אט די פרינציפ .דור ארבעט אוי דע פראגרא פו די 12סטעפס כדי זי אויסצוהייל פו א אדיקשא זענע שוי טוינזטער אטעאיסטישע גוי געטוישט זייער לעב או זענע געוואר גלויביגע .אויסער די ערשטע סטעפ אי דע פראגרא איז נישט פארא קיי שו זא וואס רעדט זי איבער די אדיקשא זעלבסט ,אלע סטעפס זענע עצות וויאזוי זי אויסצולערנע טראכט אמת'דיג אוי די וועלט או לעב אויפריכטיג. הרב טווערסקי שרייבט ווי פאלגנד איבער איינע וואס איז געווע זיכער ביי זי אז ער קע נישט איבערקומע זיי אדיקשא אויפפירונג: "זיי איבערצייגונג אז ער קע נישט בייקומע זיי אדיקשא איז דער אדיקשא זעלבסט וואס רעדט צו אי. זיי אדיקשא זאגט אי" ,געב אוי די קאמפ ,עס איז א שאד ,דו וועסט קיינמאל נישט מצליח זיי ,טא פארוואס זאלסטו זי אריינליייג אי שוועריגקייט .אויסער פרוביר צו אויפהער או דאווענע וואס האט דער מענטש געטו צו מאכ ערנסטע טוישונגע אי זיי כאראקטער? דארט איז וואו די זא הייבט זי א. "אי בי אמאל געווע ביי א צוזאמקו וואו מע האט געפייערט די צוואנציגסטע יאר פו איינע וואס איז געווע א שטארקע דראג אדיקט" .האט ער אנגעהויב זיי דרשה" :די מענטש וואס אי בי אמאל געווע ,האט געטרונק .או דער מענטש וואס אי בי אמאל געווע ,וועט ווייטער טרונקע" )אבער די מענטש וואס אי בי היינט צוטאג ,וועט נישט(". "אלקאהאליקער וואס האב נישט געטרונק פאר עטליכע יאר ,אבער האב נישט אויסגעהיילט זייער כאראקטער ,זענע אויסגעטרוקענע טרינקערס ,או וועל זייער שנעל צוריק נעמע טרינקע .די זעלבע איז מיט אונזער אדיקשא ,אויב מיר וועל זי בלויז איינהאלט או נישט אויסהייל אונזער כאראקטער ,וועל מיר זייער שנעל צוריקפאל ח"ו. "וויאזוי ווערט א מענשט א אנדערע מענטש? דור ארבעט מיט א אמת'דיגקייט זי צו פארבעסער די מידות או אויפפירונג .זי אויסלערנע וויאזוי צו האנדל מיט שוועריגקייט או ביטערניש ,וויאזוי איבערצוקומע פיינטשאפט ,צו זיי אמת'דיג מיט זי ,צו האב אמת'דיגקייט לגבי א צווייט .אי קורצ דער מענטש זאל נעמע דע אורחות צדיקי או אדורכגיי די ליסטע ווי ער רעכנט אויס די מידות פו א מענטש או ער זאל זע צו אויפארבעט זיינע גוטע חלקי או עלימיניר די שלעכטע. עס גייט טאקע נישט פו איי מינוט אוי דער אנדערע ,אבער ווע איינער האט איבערגעמאכט זיי גאנצע כאראקטער או ער ווערט א אנדערע מענטש אי זיינע מידות או פערזענליכקייט ,דעמאלט קע ער איבערקומע אלע שווערע אדיקשאנס או ער קע באווייז זאכ וואס זייענדיג דער מענטש בעפאר האט ער דאס קיינמאל נישט געקענט באווייז. ‚ÂÚ‚ Ë˘È Ê‡ Êȇ ÔÈÈχ ¯ÒÂÓ Ò‡Â¯‡Ù טראצדע וואס אלעס קע מע געפונע אי די תורה ,או מע קע אלעס אויסהייל מיט די כוח התורה, איז אבער אונזער פראבלע אז מיר האב פארלויר אונזער זע קראפט .מיר האב צעבראכענע אויג גלעזער או טרא #וואס מיר לערנע תורה או מוסר זעע מיר נישט ריכטיג וואס דארט שטייט .דעריבער כדי מיר זאל קענע צוריק זי דערהאלט אוי די כוח התורה או שעפ פו איר הדרכה ויראת שמי, דארפ מיר זי קוד אויסלערנע צו זיי א געזונטער מענטש ,ווי פריער דערמאנט .מע קע נישט לערנע מוסר פאר מע קע די אל בית. אי די 12סטעפס פראגרא ווערט פארשטיי געגעב פארוואס אפילו גלויביגע מענטש וואס האב אמונה אי השי"ת או בעט אי ער זאל זיי העלפ ,פארבלייב נא אל #געבינד צו זייער אדיקשא .זיי זענע מסביר אז עס האט צוטא מיט די קוואליטעט פו די אמונה וואס דער מענטש האט. מיר מיינע אז מיר זענע באמת ערלי או מיר האב די ריכטיגע אמונה ,מיר רעד זי איי אז מיר זענע ערנסט אי אידישקייט או אי עניני רוחניות ,אי די צייט וואס נא א ערנסטע באטראכטונג ,וועל מיר זי טרעפ אז מיר זענע אידישלי בלויז פארמאל או אויסערלי .אדער צומאל קע זיי אז מיר זענע עקסטרע גענויגט צו די אנדערע זייט ,מיר זענע פארשוועמט פו עמאציאנאלע געפיל או מיר פארטויש דאס אלס רוחניות'דיגע געפיל. אי פאקט אבער ווילאנג מיר זענע נישט הייליג או ריי קענע מיר נישט האב די זכי' צו שפיר אמת'ע רוחניות'דיגע געפיל פו אהב הש .מיר האב זי נא קיינמאל נישט ערנסט געשטראפט אוי די ביטערע עבירות וואס מיר האב געטא ,או מיר האב נאכנישט געטא גוטס מיט אנדערע מענטש א טראכט אז מיר וויל עפעס צוריק באקומע דערפאר .מיר דאווענע נישט ווי עס דאר צו זיי .מיר בעט אלעמאל השי"ת ער זאל אונז ערפיל אונזער וואונטש ,אבער מיר זענע נישט גרייט צו טו זיי וואונטש .מיר האב זי נא קיינמאל נישט געפרעגט די אויפריכטיגע פראגע ,וואס וויל דער באשעפער אי זאל טו פאר אי; אנשטאט זענע מיר אלעמאל פארנומע וואס ער איז אונז שולדיג. מיר פארשטייע בכלל נישט וואס דאס באדייט די ליבשאפט צוויש דער רבוש"ע או דע מענטש ,או דערפאר זענע מיר אזוי ווייט פו אהבת הש .גלייב אי באשעפער מיינט זי פארלאז אוי אי או אי פולשטענדיג טראסט .דור האב די ריכטיגע בטחו או אמונה אי השי"ת זענע שוי הונדערטער מענער או פרויע אויסגעהיילט געוואר פו געפערליכע אדיקשא קאטאסטראפעס .די ריכטיגע אמונה העלפט אי אלע אומשטענד. איינער וואס איז געווע שרעקלי אדיקטעט שריבט אוי אונזער פארו אזוי: עס איז וויכטיג צו אנערקענע אז אונזער הויפט פראבלע איז די ווייטאג או שוועריגקייט אי אונזער לעב וואס דאס מאכט אונז שווא קעג אונזער אדיקשא .אדיקשא איז די מעדיקעשא פאר אונזערע פראבלעמע נישט דער פראבלע זעלבסט .די ווייטאג וואס מיר האב פו אונזערע פראבלעמע זענע א רעזולטאט פו אונזער ווייטקייט צו רבוש"ע. מיר האב א וואנט וואס טיילט אפ צוויש אונז או אונזער געטרייער באשעפער ,דער וואנט איז אויפגעבויעט געוואר ,פו אונזער שלעכטע מידות או עבירות ,מיט אונזער אויפפירונג האב מיר זי דערווייטער פו השי"ת או דערפאר זענע מיר אומבאהאלפ ווע מיר האב שוועריגקייט אי אונזער לעב .מיר דארפ מאכ א חשבו הנפש או זי באטראכט אונזער מעשי או בעט השי"ת ער זאל אוועקנעמע די מס המבדיל וואס טיילט אונז אפ ,או מיר זאל צוריק נאנט ווער מיט אי. ‡˙"È˘‰ ¯‡Ù ‰ÓÁÏÓ È„ Ô·Ú‚¯Ú·È בלויז דער איינציגער באשעפער קע אונז העלפ מיר זאל קענע זי מתגבר זיי אוי אונזער אדיקשא ,ווי די גמרא זאגט" :יצרו של אד מתגבר עליו בכל יו ואלמלא הקב"ה עזרו לא יוכל לו" " דער יצר הרע שטארק זי אויפ' מענטש יעד טאג ,או א די היל פו השי"ת איז אוממעגלי אי בייצוקומע .אבער כדי דער באשעפער זאל זי שלאג פאר אונז ,דארפ מיר קוד אנערקענע קלאר אז מיר קענע נישט אליי ,מיר דארפ שפיר ביי זי מיט א אמת אז מיר זענע אומבאהאלפ ,או זי ארויפווארפ אוי השי"ת או זי גענצלי פארלאז נאר אוי אי ,אזוי ווי א קליי קינד פארלאזט זי אוי די מאמע. מורא האב פאר א דורכפאל איז דער גרעסטער שטיפ צו דורכפאל .איינער פו די אמעריקאנער פרעזידענט האט אמאל געזאגט" :די איינציגע זא פו וואס מיר דארפ מורא האב איז די מורא זעלבסט". ווע מיר פרוביר צו קאנטראליר אונזערע אדיקשא אוי די אייגענע הענט ,ווער מיר כסדר איבערגענומע פו פחד או מורא ,צי מיר וועל זיג .מיר פרעג זי די פראגע" :קע אי דאס טאקע באווייז זי צו האלט ריי פאר א לענגערע צייט?" מיר ווער אפגעשוואכט פו טראכט אז עווענטועל וועל מיר דורכפאל ,או דאס ברענגט אז מיר זאל טאקע דורכפאל. הרה"ק רבי נחמ מברעסלאוו זי"ע זאגט" :והעיקר של לפחד כלל" " דער עיקר איז מע זאל בכלל נישט מורא האב .ווע א מענטש האט פחד דעמאלט איז ער זיכער א פארלוירענער ,וויבאלד אי די ערשטע שטאפל פונע נסיו באקומע ער שוי דע מורא געפיל אז עס איז צו שווער פאר אי או צו סו וועט ער דאס נישט קענע דורכמאכ ,או דאס אליי דערפירט אז ער זאל זי נישט גענוג שטארק אנשטרענג או ער פאלט טאקע א דור. די וועג וויאזוי מיר קענע מצליח זיי איז ,אז אנשטאט צו טראכט צי מיר זענע ביכולת מיט די אייגענע כוחות בייצוקומע אונזער אדיקשא ,וועל מיר דאס לאז פאר די אומבאגרעניצטע כוחות פו השי"ת ,מיר וועל אי לאז פיר דע קאמפ ווי דער פסוק זאגט" :הש ילח לכ ואת תחרושי" – השי"ת וועט פאר איי מלחמה האלט ,או איר זאלט זי האלט שטיל .אבער כדי השי"ת זאל פאר אונז פיר די מלחמה, דארפ מיר אויפבויע אי זי א פולשטענדיגע טראסט או פארזיכערונג אי השי"ת .מיר מוז האב אמת'דיגע בטחו אי השי"ת אז ער וועט אונז באגלייט אוי טריט או שריט או אונז העלפ זי מתגבר זיי. עס היינט שוי א באקאנטע מעטאד איבער די וועלט או א א שיעור מענטש וואס האב זי אויסגעלערנט צו איבערגעב זייער גאנצער געראנגל אי די הענט פו השי" ,זענע ערשטוינד געוואר צו זע די אומגלויבליכע הצלחה אי זייער פערזענליכע לעב .עס האט זי פאר זיי געעפענט א נייער וועלט ,זיי האב באשיינפערלי געשפירט ווי דער באשעפער נעמט אוועק פו זיי די תאוה או גיבט זיי די גייסטישע כוחות זי צו קענע האלט הייליג או ריי .עס קוקט אויס ווי א נס אבער דאס איז דער פאקט וואס הונדערטער מענטש זענע עדות דערצו. דער שטוינענדער נס ווערט שוי געברענגט אי אור החיי הקדוש .דער הייליגער אור החיי אי פר' אחרי מות )ויקרא יח ג( פרעגט א הארבע קשיא ,אלע 613מצוות וואס השי"ת האט באפויל כלל ישראל ,קע דער מענטש ארבייט אז זיי האר #זאל וועל זיי מקיי זיי ,חו #די מצוה פו זי אפצושייד פו עריות, דאס איז א זא וואס די האר #פו א מענטש גליסט מורא'דיג שטארק או עס צווינגט אי עובר צו זיי .די אינציגע עצה איז לכאורה נאר אויב מע זאל אי ח"ו אוועקנעמע די חוש פו זע מיט די אויג או דער געפיל פונע האר .#דער אוה"ח הק' זאגט אז אויב האט דער מענטש די צוויי פעאיגקייט או ער איז אמאל דורכגעפאל או טוע געווע די טע פו די עבירה דור זיי ראיה אדער מחשבה ,איז אי ממש אוממעגלי זי איינצוהאלט פו זינדיג ,או ער פרעגט וויאזוי האט השי"ת באפויל א זא וואס דער מענטש קע נישט איינהאלט? זאגט דער אוה"ח הק' אז די תירו #אוי די פראגע שטייט אי דע פסוק אי פר' אחרי" :דבר אל בני ישראל אמור לה ,אני ה' כמעשי אר #מצרי אשר הוצאתי אתכ לא תעשו ".או דער אור החיי איז מסביר אז די תורה הק' זאגט צו מענטש ,הג ענק האב געוואוינט צוויש די מצריי וועלכע זענע געווע אינגעטינק אי די עבירה פו זנות ,או עס איז ענק אוממעגלי געווע זי אפצוהיט די מחשבה ,או אצינד זענט איר שוי צוגעוואוינט צו גליסט צו די עבירה ,מיט דע אלע טו אי ענק באפעל נישט צו טו די עבירות .או אוי די פראגע וויאזוי וועט איי מעגלי זיי זי אפצוהיט ,אוי דע זאגט דער פסוק א הקדמה" ,דבר אל בני ישראל אני ה'" – אמת מיט מענטשליכע כוחות איז אוממעגלי דאס אויסצופיר אבער כלל ישראל וועלכע זענע נאנט צו רבוש"ע האב איבערמענטשליכע כוחות צו קענע בייקומע די גשמיות'דיגע טבע פונע מענטש. או דער אוה"ח פירט אויס אז דער נשמה פונע מענטש קע זי מתגבר זיי אוי זיי גו אויב דער מענטש איז זי מדבק צו רבוש"ע .ווע א מענטש ווערט נאנט מיט' באשעפער באקומעט ער די אומנאטורליכע כוחות צו קענע בייקומע די אדיקשא וואס איז על פי דר הטבע אוממעגלי צו טויש. מיר זאג יעד טאג ביי דאווענע דריי מאל :ראה נא בענינו וריבה ריבינו וגאלינו גאולה שלימה ,מיר בעט דא א פרטיות'דיגע גאולה ,מיר בעט זי ביי רבוש"ע ער זאל פאר אונז פיר דע קריג ,ווייל מיר קענע נישט אליי .מיר דארפ נאר זאג די תפלה מיט א אמת או זי פולשטענדיג פארלאז אוי השי"ת .אונזער אויפגאבע איז בלויז אנהאלט א שטארק קשר מיט' רבוש"ע או לעב או אטעמע מיט' רבוש"ע א גאנצ טאג ,או דא דארפ מיר שוי נישט קעמפ אליי ,השי"ת וועט דאס טו פאר אונז. זעלבסטפארשטענדלי אז מיר טאר זי נישט נאכלאז ,מיר דארפ טו וואס מיר קענע ,או זיכער מאכ אז מיר שטאפ נישט אונזער אדיקשא מיט די אייגענע הענט .אבער עס איז זיכער אז אוי דע אופ וועט אונז דער נסיו זיי פיל גרינגער ,וויבאלד מיר האב די אומבאגרעניצטע כוחות פו השי"ת וואס העלפט אונז או שלאגט זי פאר אונז ,ווי דער פסוק זאגט )ישעיהו מ( "וקוי ה' יחליפו כח" " די וואס האפ צו השי"ת ,וועט השי"ת צוריק געב כח אלס אויסטויש ,מיר געב אונזער האפענונג או השי"ת גיבט אונז די כח. עס זאגט זי גרינגער ווי געטא ,מע מוז אריינלייג הארעוואניע צו צוקומע צו האב אמת'דיגע בטחו אי השי"ת או אי איבערגעב דע גאנצ נסיו .דאס זי אויסצולערנע פעלט זי אויס מע זאל מיטהאלט דע 12סטעפ פראגרא ,וואס גיבט די ריכטיגע עצות וויאזוי דאס אויסצופירע למעשה .אבער אנצוהויב איז גוט זי איינצוגעוואוינע צו מתפלל זיי קורצע תפילות צו רבוש"ע יעד טאג בשעת די נסיונות קומע אויפ' געדאנק .מע רעדט זי אויס צו רבוש"ע אוי מאמע לשו ווי צו א נאנטע חבר ,צב"ש: "טאטע העל מי!!" אדער "באשעפער נאר דו קענסט עס טו פאר מיר" אדער "אי פארלאז מיר אינגאנצ אוי דיר טאטע!" דער סטייפלער גאו האט אמאל געזאגט לגבי די שווערע נסיונות אז עס איז פארא מענטש וואס דארפ מתפלל זיי 50מאל א טאג כדי צו ווער אפגעהיט או נישט אריינפאל אי די עבירות. חבקוק הנביא זאגט" :צדיק באמונתו יחיה" – א צדיק וועט לעב מיט זיי אמונה .רש"י איז מסביר אז אי די פריערדיגע דורות האב מענטש געהאט די כוח צו קענע איינהאלט אלע 613מצוות; די שפעטערדיגע דורות האב שוי נישט די כוחות צו קענע איינהאלט אלע מצוות ,דעריבער האט חבקוק הנביא געגעב א עצה ,או דאס איז :אמונה .אפילו אי די לעצטע דורות ווע מע האט שוי נישט קיי שו כוחות הנפש זי צו קענע מתגבר זיי אוי דע שרעקליכ יצר הרע ,אבער אז מע וועט האב די ריכטיגע אמונה או מע ווע זי ארויפווארפ אוי די חסדי פו השי"ת ,וועט השי"ת העלפ אז מע זאל קענע איינהאלט אלע מצוות התורה. ÔÂÈÒ Ô'˙Ú˘· '‰ ˙·‰‡ Ô·‡‰ השי"ת האט אונז געגעב דער נסיו כדי מיר זאל זי אויסארבעט או האפענטלי וועל מיר נא אמאל קענע צוריקוקע או זאג אז דער נסיו איז ווערד געווע ,וויבאלד מיר האב אסא קונה געווע דור דע .נא אלע פארוואס זענע מיר אראפגעקומע אוי דער וועלט ,אויב נישט זי אויסלערנע צו איבערגעב אונזער האר #פאר' באשעפער .אזויווי דער פסוק זאגט "תנה בני לב לי" " דער באשעפער בעט זי צו מענטש ,מיי טייערע זו ,געב מיר דיי האר .#דורכאויס דע נסיו קענע מיר זי אויסלערנע וויאזוי צו איבערגעב אונזער גאנצער רצו פו האר #אי די הענט פו רבוש"ע. פיל מענטש קענע אפלעב די גאנצע 120יאר או זי קיינמאל נישט אויסלערנע וויאזוי איבערצוגעב די גאנצע האר #פאר' באשעפער .מיר האב די מעגליכקייט דאס צו מקיי זיי דור זי מתגבר זיי אוי דע נסיו .דור זי שטארק אוי אונזער תאוה געב מיר איבער אלע אונזערע רצונות או אונזער גאנצע לעב פאר השי"ת אוי גאר א טיפ או באדייטנדע אופ. מיט אט דע דורכדרינגליכער בליק קומע מיר צו אז דער נסיו איז אונז גאר א מתנה טובה פו השי"ת. עס איז א צייכ פו די גרויסע ליבשאפט וואס השי"ת האט צו אונז – פארשטייט זי אויב מיר נוצ דאס אויס ווי עס באדאר צו זיי. נישט קיי חילוק ווי ס מיר זענע שוי דורכגעפאל ,טאר מיר נישט האלט אז השי"ת האט זי פאר'מיאוס'ט פו אונז או ער וויל שוי נישט זיי נאנט מיט אונז .מיר טאר נישט טראכט אז השי"ת איז אויפגערעגט אוי אונז .אנטשאט דארפ מיר טראכט אז השי"ת האט אונז געגעב דע נסיו כדי מיר זאל זי אויסלערנע וויאזוי איבערצוגעב אונזער אדיקשא צו רבוש"ע .מיר דארפ אי טראסט אז ער וועט דאס אוועקנעמע פו אונז צוביסלע מער או מער ,מיר וועל אנהויב שפיר א געוואלדיגע נאנטשפאט צו רבוש"ע ,או עס ועט אונז זיי קלאר אז השי"ת איז אונזער נאנטסטע זא אוי דער וועלט. ווע מיר וועל אנהייב מאכ פארשריט וועל מיר גליי זע די נאנטשפאט וואס השי"ת האט צו אונז .מיר וועל אנהייב שפיר אז די תאוה מאכט אונז מער או מער אפגעזונדערט פו השי"ת .די תאוה וויל זי אריינשטעק צווייש אונז או השי"ת או אפשייד די גרעסטע אהבה וואס איז דא אוי דער וועלט. זי אויסצולערנע וויאזוי אויסצודרייע אונזער אהבה צו השי"ת ,איז דא איי צוגאנג .ווע אונזער האר# הייבט א צו ציע צו די תאוות ,דארפ מיר זאג צו זי" ,אויב דאס איז באמת גוט או אי גליסט דאס אזוי שטארק ,ווי שטארק מער דאר זיי די גליסטעניש צו זיי נאנט או מקושר צו באשעפער וואס איז דער מקור פו יעדע שיינקייט ,גוטסקייט או הנאה אוי דער וועלט ".ווע מיר טוע דאס דעמאלט הייב מיר אונזער שטארקע תאווות או גליסטעניש או מיר דרייע דאס איבער צו ליבשאפט צו באשעפער! דאס איז זייער א גרויסער שטאפל אי עבודת הש ,אזוי ווי יעקב אבינו האט געטא ווע ער האט זי געטראפ מיט יוס הצדיק נאכ' זיי אפגעזונדערט פו אי פאר 22יאר ,עס איז זעלבסטפארשטענדלי די אהבה וואס האט דעמאלט געברענט אי די האר #פו יעקב אבינו צו זיי באליבסטער זו יוס ,או ווי חז"ל זאג האט ער אוועקגעגעב די שטארקע אהבה צו רבוש"ע .חז"ל זאג אז יעקב אבינו האט געליינט קרי"ש ווע ער האט זי געטראפ מיט יוס ,כדי צו איבערגעב די אהבה בלויז פאר השי"ת. מיר האב די מעגליכקייט אוי צו שטייג אוי דע אופ ,יעדעס מאל ווע מיר האב א נסיו או מיר באקומע א אהבה אסורה או מיר גליסט צו אומריינע זאכ ,לאמיר דאס איבערגעב מיט' גאנצ האר# פאר אהבת הש או זאג" :רבוש"ע ,אי בעט דיר העל מיר אי זאל טרעפ אי דיר דאס וואס אי גליסט צו טרעפ אי די תאוה". Ôχ٠ԷÈȉ‡ ÌÈÈ· ÔهΠÍÈÊ אפילו ווע מיר האלט שוי אי די ערשטע פאזעס פו עובר זיי אוי די עבירות או מיר שפיר אז מיר הייב א גליטש ,דארפ מיר וויס אז דעמאלט קע מע נא אוי דערגרייכ די העכסטע דרגה פו קדושה. דורכ' זי אפשטעל שט7יי ,נישט קיי חילוק וואס מע האט שוי געטא ,דער עיקר איז זי איינהאלט פו יעצט או ווייטער ,דאס איז דער גרעסטע נסיו או אויב וועל מיר דאס בייישטיי האב מיר דערגריייכט גאר אסא .די ספה"ק שרייב אז דער נחת רוח וואס השי"ת האט ווע מיר שטארק זי אוי די תאוה ,כאטש מיר שפיר אז מיר זענע שוי מיט איי פוס אינעווייניג ,איז פיל גרעסער ווי ווע מיר האלט זי איי בכלל נישט אריינצוטרעט דערי. אמת ,א מענטש טאר זי נישט אריינלייג אי א נסיו ,או מיר בעט יעד טאג פו השי"ת "ואל תבאינו לידי נסיו" ,אבער ווע השי"ת באשערט פאר א מענטש א נסיו ,או ער האט זי נישט אפגעשטעלט אי די ערשטע מינוט ,נאר שוי אנגעהויב זי אריינלאז דערי ,או דא גיבט ער זיא האסטיג שטעל אפ ,דאס איז דער גרעסטער נחת רוח וואס השי"ת קע האב פו א מענטש אוי דער וועלט. יוס הצדיק איז צוגעקומע צו די שפי #פו זיי קדושה נאר דור אזא אופ .די גמרא פארציילט )סוטה ד לו( אז יוס הצדיק איז געקומע צו פוטיפר'ס הויז כדי צו עובר זיי די שרעקליכע עבירה ,או די גמרא זאגט נא מער ,אז ער האט שוי מוז"ל געווע דארט ,או דערביי האט ער פארלויר 10שבטי וואס האב געדארפט ארויסקומע פו אי ,או מיט דע אלע האט זי יוס געשטארקט אויפ' נסיו או ער איז נישט געגאנגע ווייטער ,או אזוי איז געוואר דער גרויסער יוס הצדיק! ר' צדוק זי"ע איז מסביר אז די גרויסע נסיו איז געווע ,אז דער שט האט געזאגט פאר יוס " :דו זעסט נישט אז דו האסט שוי אלעס דערלייגט? דו ביזט שוי דורכגעפאל ,דו ביזט שוי דערנא! דיינע ברידער האב דיר פיינט ,זיי האב דיר פארקויפט קיי מצרי ,קיינער קימערט זי נישט מיט דיר אוי דער וועלט, דו ביזט אויסגעשלאס פו די גאנצע וועלט ,או אצינד ביזטו שוי פארלויר אוי פו יענע וועלט .דו ביזט דורכגעפאל אזוי ביטערלי ,דו ביזט דערנא ,יעצט קענסטו שוי גיי ווייטער עובר זיי". אבער יוס הצדיק האט זי געשטארקט או געזאגט" :ניי! עס גייט מיר גארנישט א וואס איז געווע או וואס עס גייט זיי ,אפילו אי בי מער נישט קיי צדיק ,די איינציגע זא וואס אי נע אצינד אי באטראכט איז ,וואס דאר אי טו אי דע יעצטיג מאמענט? וואס וויל מיי טאטע אי הימל אי זאל יעצט טו?" או אזוי איז בייגעשטאנע דע נסיו ,או אי דע זכות איז ער געשטיג או געוואר "יוס הצדיק" ,אוי וועמע חז"ל זאג אז אי זיי זכות איז פארגעקומע די קריאת י סו . מיר האב אונזער אייגענער י סו או אז מיר וויל דאס שפאלט ,דארפ מיר האלט אי קאפ דע יסוד, אז אפילו ווע מע האלט שוי אינדערמיט ,אויב שטעלט מע זי אפ ,קע מע צוקומע צו דע גרויס שכר ואס קיי שו מלא קע נישט דערגרייכ. ‡ ˜ËÎÚ¯Ú‚ Íȇ ˯Ú ÏÒÈ· ÔÈÈÏ מיר מוז גלייב אז יעדעס ביסל פארשריט וואס מיר מאכ ,ווערט גערעכנט פאר אונז לזכות .מיר טאר נישט לאז די מחשבות אונז טרייב אז וויבאלד מיר זענע נישט הונדערט פראצענט ריי או אפגעהיט, איז שוי גארנישט ווערד אונזער האלבע עבודה .יעדעס מאל וואס מיר זאג "ניי" צו יצר הרע/אדיקשא, נישט קיי חילוק ווי קליי דער נסיו קוקט אונז אויס ,ווערט דאס גערעכנט פאר גאר א גרויסער זכות. אפילו ווע איינער איז זיכער אז ער גייט אט אט דורכפאל ,ער זעט קלאר אז צו סו וועט ער נישט קענע ביישטיי דע נסיו ,דאר ער וויס אז יעדע סקונדע ואס ער האלט זי איי ,מיט יעדע מינוט שפעטער וועט ער באקומע שכר דערוי . מיט יעדעס מאל וואס א מענטש האלט זי איי או ער איז זי מתגבר אוי זיי נסיו ווערט דערפו באשאפ א מלא וואס העלפט אי אוי ווייטער צו קענע ביישטיי דע קומענדיגע נסיו ,או ווע דער מענטש האט שוי א גרויסע צאל מלאכי דעמאלט געב זיי אי די כוח זי גענצלי ארויסצודרייע פו דע אדיקשא .יעדעס מאל וואס מיר האלט זי איי איז נא א שטיקל שטרוי וואס וועט עווענטועל צעברעכ דע רוק פונע אייזל .או נאר אזוי וועל מיר קענע ערפאלגריי דערקלער זיג קעג אונזער אדיקשא מחלה. די גמרא זאגט )שבת ד קד( "הבא לטהר מסעיי אותו" – ווער עס קומט או וויל זי רייניג העלפט מע אי פו הימל .או חז"ל זאג אוי )מס' מכות ד י( "בדר שאד רוצה ליל מוליכי אותו" – אויפ דע וועג וואס דער מענטש וויל גיי דארט פירט מע אי .פרעגט דער מהרש"א פארוואס רעדט די גמרא בלשו רבי" ,העלפט מע אי" ,אדער "פירט מע אי?" איז דער מהרש"א מסביר אז יעדע פעולה לטובה או יעדע אנשטרענגונג וואס א מענטש מאכט ווערט דערפו באשאפ א מלא או זיי פיר אי אוי דע וועג, או ווע די ארמיי פו מלאכי איז שוי גענוג גרויס ,דעמאלט האט דער מענטש די כח איבערצוקומע גענצלי זיינע שטרויכלונגע אי רוחניות. ËÚˆ‡¯Ù ˯ڄ‰ ÔÈÈÊ Ë˘È ÔÊÂÓ ¯ÈÓ מיר וויל אלע זיי גוט או מיר וויל זיי פולקא אפגעהיט או קיינמאל נישט דורכפאל אפילו מיט גאר א קליינע נסיו ,דער פראבלע אבער איז אז דער יצר הרע ניצט אויס אונזער גוטער וויל פאר זיינע אינטערעס .ער מאכט מיר זאל זי שלעכט שפיר אז מיר זענע נישט פולקא אויסגעהאלט או דאס ברענגט אז מיר זאל זי נישט שטארק אפילו זי צו פארבעסער כאטש אביסל .ער מאכט אונז שפיר שלעכט ווע מיר פאל דור כדי מיר זאל זי נישט קענע צוריק אויפהייב או גיי ווייטער אויפ' ריכטיג וועג. אי אונזער נסיו דארפ מיר אלעמאל געדענק אז יעדע קליי ביסל איז הייליג או טייער או מע נעמט דאס אוי אי הימל מיט ביידע הענט ,עס מוז נישט זיי הונדערט פראצענט .מע נעמט א אונזער עבודה אוי ווע מיר זענע נישט אינגאנצ אויסגערייניגט .ווע א ארמיי גייט ארויס אי א מלחמהאי אוי נישט מעגלי אז זיי זאל האב נאר נצחונות ,אייביג מאכט זי פאטאליטעט או סאלדאט ווער געשעדיגט, אבער דאס איז דער צוגאנג פו א קריג ,מע שלאגט או מע כאפט. דער פסוק זאגט )קהלת ז כ( "אי צדיק באר #אשר יעשה טוב ולא יחטא" " עס איז נישט פארא א צדיק וואס איז קיינמאל נישט דורכגעפאל מיט א זינד ,יעדער צדיק וקדוש האט געהאט זיינע דורכפעלער או ער איז נאר אויסגעשטיג אלס צדיק ווייל ער האט זי נישט אפגעשטעלט נא זיינע דורכפעלער נאר געשפאנט ווייטער או מיט א שטארקייט זי אפגעהיט פו יעצט או ווייטער. ווע מיר זאל מיט האלט א געראנגל פו א לייב מיט א מענטש ,וועמע וואלט איר געשאנק מער סימפאטיע דער מענטש וואס איז בייגעקומע דע לייב מיט איי שאס פו זיי רעוואלווער ,אדער דער וואס האט זי געראנגלט מיט' לייב מיט די בלויזע הענט ,או נא עטליכע מאל וואס ער איז שוי געווע כמעט באזיגט פונע לייב האט ער זי ווידער געשטארקט או ענדגילטיג אומגעברענגט דע לייב? עס איז זיכער אז השי"ת וואלט אונז געקענט באשאפ ווי מלאכי א קיי שו נסיו אי די עניני ,אבער דער שכר או גרויסקייט פו איינע וואס האט יא א נסיו איז פילפאכיג מער ווי דער וואס האט בכלל נישט קיי שוועריגקייט דאס בייצוקומע. רב הוטנער האט אמאל געשריב א בריוו צו א בחור וואס האט זי צו אי אפגערעדט איבער זיינע שווערע נסיונות :שלמה המל זאגט אי משלי )כד טז( "שבע יפול צדיק וק" – זיב מאל פאלט דער צדיק ביז ער הייבט זי אוי .איז רב הוטנער מסביר עס מיינט נישט צוזאג אז א צדיק טרא #וואס ער איז שוי געפאל זיב מאל הייבט ער זי נא אל #אוי ,עס מיינט צו זאג אז דורכ' זי אויפהייב זיב מאל פו א דורכפאל אזוי ווערט מע א צדיק .די וואס זענע דורכגעפאל עטליכע מאל האב פיל גערעסע שאנס צו אנקומע גאר הויע ,אויב שטארק מע זי או מע דערלאזט נישט אז די נסיונות או דוכפעלער זאל דאמיניר ווייטער דע עתיד. ÔˇËÏÂÊÚ¯ È„ Ë˘È ˙ÂÏ„˙˘‰ ¯Úʇ ËÎÚ¯ ˙"È˘‰ השי"ת קוקט נישט ארויס אז מיר זאל דערגרייכע גאר גרויסע רעזולטאט דור אונזער עבודה ,ער קוקט בלויז מיר זאל טא דאס בעסטע וואס מיר קענע; וואס מיר עררייכ דור אונזער עבודה איז שוי אי זיינע הענט .פו אונז בעט ער בלויז אז מיר זאל פרוביר יעד טאג אביסל מער ,או מיר זאל טא יעד טאג די מערסטע וואס מיר קענע אוי יענע מינוט .השי"ת האט מער הנאה פו אונזער געראנגל מיט' יצר הרע ווי אונזער ענדגילטיגער סוקסעס נאכ' זי ארויסדערזע פו דע נסיו בכלל .השי"ת האט א א שיעור מלאכי ,או נישט פארדע האט ער אונז באשאפ; ער האט אונז באשאפ מיר זאל אי ברענגע א נחת רוח דור זי שטארק אוי די מענטשליכע נסיונות. א תלמיד פו ר' חיי וואלאזישנער שרייבט אי זיי ספר מנוחה וקדושה ,אז אפילו א מענטש וואס טוט עבירות זיי גאנ #לעב ,קע אוי פאררעכענט ווער אלס צדיק ,ווילאנג ער האלט מלחמה מיט' יצר הרע או ער גיבט נישט אוי ,אפילו ער פאלט דור נאכאנאנד .מיר זענע צוגעוואוינט צו טראכט אז אונזער הצלחה איז געוואנד לויט די רעזולטאט ,אבער דער אמת איז אז השי"ת רעכנט אונז לויט די הארעוואניע וואס מיר לייג אריי ,נישט אוי וואס מיר עררייכ. χÙί„ ‡ ͇ Ô·ÈȉÙȇ ÍÈÊ אויב מיר האב מיטגעמאכט א דורכפאל ,טאר מיר נישט לאז דאס זאל אונז אראפקלאפ .ווער בעצבות או דערשלאג איז פונקטלי וואס דער יצר הרע וויל ,ווייל דאס ברענגט אונז צו א פרישע כוואליע פו דורכפעלער אזוי ווי א דרייענדיג רעדל .דער יצר הרע האט מער הנאה פו די עצבות דערנא ווי פו די עבירה זעלבסט. די אמת'דיגע בחינה פו א עובד הש איז דווקא ווע השי"ת נעמט אוועק פו אי אלע כוחות זי צו שטארק ,למשל ווע ער פאלט דור או ער שפירט אז ער איז מער גארנישט ווערד; ער האט נישט קיי שו הרגשה או קיי שו התלהבות צו אנגיי ווייטער אוי ריכטיג וועג .דער באשעפער פרובירט אויס דע מענטש אוי אזא אופ ווייל אוי אזא מצב קע מע דאס בעסטע זע צי דער מענטש איז באמת ערלי ,בלויז אי אזא צושטאנד קע מע קלאר אנצייכענע די געטריישאפט פונע מענטש צו רבוש"ע. דאס איז די שטערקסטע בחינה וואו א מענטש קע זע צי ער איז באמת א עובד הש ווייל דאס איז דער רצו הש ,אדער ער פירט זי בלויז אידישלע ווייל אזוי איז זיי געזעלשאפט או דאס איז זיי נאטור פו יונגווייז א ,או דאס האלט אי צופריד. דער לעכוויטשער רבי זי"ע האט אמאל געזאגט" :אז ווע א מענטש האט חלילה גע'הרג'ט א צווייט איד, או די מעסער ליגט אי נא אי די האנט ,או עס טראפט נא דערפו בלוט ,או ער שפירט אז ער קע זי נישט אויפהייב או נעמע די מוט זי צו שטעל דאווענע מנחה פאר' באשעפער מיט' גאנצ האר,# דעמאלט האט ער נאכנישט טוע געווע די טע פו חסידות. דער באר מי חיי זי"ע זאגט ,אז אי א ארמיי ווע מע וויל אויספרוביר ווער עס איז געאייגנט צו זיי א גענעראל ,נעמט מע א גוט סאלדאט או מע לייגט אי ארוי אוי א ווילד פערד וואס איז אוממעגלי צו רייט דערוי גליי או נישט אוממפאל ,או מע הייסט אי רייט דערוי .טראצדע וואס קיי שו מענטש קע נישט בלייב שטיי גראד אוי דע פערד ,מיט דע אלע וויל מע אויספרוביר או זע ווי שנעל דער זעלנער וועט זי אויפהייב דערנא וואס ער איז ברוטאל אומגעווארפ געוואר או זי שטארק געשעדיגט. דאס איז דער גרעסטער מבח ווי שטארק דער מענטש .יעדער מענטש פאלט אמאל דור ,די חילוק צוויש דער שטארקער מענטש או דער שוואכער איז ווי שנעל זיי הייב זי אוי . ˘Â‡È ¯Ú„‡ ‰Ë¯Á עס איז וויכטיג צו פארשטיי די חילוק צוויש חרטה וואס דאס איז ריכטיגע שולד געפיל או באדויער אוי די אויפפירונג ,קעג יאוש ,פארשעמונג או עצבות. הרב טווערסקי שרייבט אי זיי בו: מיר נוצ כסדר די ווערטער פארשעמונג או שולד סינאני .א מענטש קע זי אויסדרוק "אי שע זי מיט וואס אי האב געטא" או ער מיינט צו זאג "אי שפיר מי שולדיג אוי וואס אי האב געטא". טעכניש זענע די צוויי טערמינע גאר אנדערש .שולד געפיל איז לגבי דאס וואס דער מענטש האט געטא, או עס קע ברענגע דע מענטש צו טא וואס איז ריכטיג או עס מאכט אי נעמע ערנסטע שריט דאס זאל זי נישט איבער'חזר' .דאקעג יאוש או פארשעמונג איז וואס א מענטש שפירט אז ער זעלבסט איז א דורכפאל .אי אנדערע ווערטער ,שולד איז "אי האב געמאכט א טעות או געהאט א דורכפאל" ,או שעמונג איז "אי בי א דורכפאל". ווע איינער שפירט ביי זי אז ער איז א דורכפאל או ער איז געמאכט פו שלעכטע שטא מיט וואס מע קע שוי גארנישט אויסארבעט ,דא וועט ער מער גארנישט טו זי צו פאר בעסער .אבער דער מענטש וואס האט שולד געפיל אוי זיי אויפפירונג ,איז נא דא האפענונג אז ער וועט זי נעמע אי די הענט. יעדער מענטש דאר זי שפיר ווי א קינד פו רבוש"ע מיט א הייליגע נשמה; השי"ת באשאפט נישט קיי אומגעלונגענע באשעפעניש .עס איז קיינמאל נישט פארא קיי ארט פאר שעמונג או פארלומדונג .אמת'ע חרטה או שולד געפיל איז וויכטיג או דאס וועט אונז העלפ שטייג אבער נישט זעלבסט פארשעמונג או פארביטערונג אויפ' אייגענע מצב. דער נתיבות שלו שרייבט אי פר' נח ,אז שולד געפיל או חרטה וואס א מענטש האט איז א גוטע נאטור או עס איז א מתנה פו השי"ת פאר א איד .השי"ת האט אונז דאס געגעב כדי מיר זאל זי כאפ ווע מיר גייע אוי נישט ריכטיגע וועג .א מענטש וואס האט מער נישט די חרטה געפיל דער האט שוי נישט כמעט קיי אויסזיכט. א מענטש וואס האט געפאלגט דע יצר הרע בלויז ווייל דער יצר הרע האט אי באצוואונגע או ער האט נישט געהאט די כוחות זי מתגבר צו זיי ,ווערט נאכנישט פארדע א שלעכטע נשמה .ער אזי בס הכל דורכגעפאל צוליב די אומגעהויערע דרוק פונע שט ,אבער זיי נשמה איז געבליב הייליג או מיט די ריכטיגע תשובה וועט השי"ת אי פארגעב .איינער וואס שפירט זי נישט שולדיג אוי זיינע שלעכטע מעשי ,דעמאלט באדייט דאס אז די שלעכטס האט אי שוי פולשטענדיג איבערגענומע. דער נתיבות שלו פארענדיגט זיינע ווערטער זאגנדיג אז שולד געפיל איז אייגענטלי דער תיקו פאר א איד זי צו קענע ארויסדרייע פונע יצר הרע .אפילו ווע איינער איז דורכגעפאל ,דאר ער זיכער מאכ אז זיי דורכפאל ווערט נישט א טייל פו זיי האר #דור חרטה האב אוי די מעשי פארבלייבט זיי נשמה ריי .אז דער מענטש וועט ווייטער פרוביר זי צו האלט נאנט צו רבוש"ע טרא #וואס ער שפירט אז ער איז ווייט אפגערוקט פו אי ,דעמאלט אפילו אי פאל וואס ער האט עובר געווע אוי די ערגסטע עבירות ח"ו ,איז נא אל #דא האפעונוג אז השי"ת וועט אי מוחל זיי. עס איז פארא א גרינגע בחינה מיט וואס מיר קענע זי אויספרוביר צי מיר ווער געטריב פו ריכטיגע שולד געפיל או אמת'ע חרטה וואס האט גוטע רעזולטאט ,אדער פו מרה שחורה'דיגע יאוש או זעלבסט באשולדיגונג .אויב מיר זעע אז מיר וויל זי גליי שטארק או טרעפ וועג וויאזוי זי אויסצוגראד ,איז דאס א באווייז אז די געפיל וואס מיר האב קומט פו א גוטע מקור או עס איז פאזיטיווע חרטה געפיל. אויב אבער מיר שפיר אז מיר וויל בלויז אויפגעב אוי אלעס או מיר געב אוי ,דא איז דאס א זיכערע סימ אז מיר האב דא צוטא מיט פאלשע יאוש געפיל או זעלבסט באשולדיגונג .או מיר מוז גאר שנעל טרעפ א וועג ארויס פו די געפארפולע געפיל בעפאר זיי פיר אונז צו דע געפערליכ רעדל פו נאכאנאנדע דורכפעלער. וויאזוי איז מעגלי נישט אריינצופאל אי יאוש נא א דורכפאל? ליינט ווייטער... ‡‰ÂˆÓ ‰·ÎÓ ‰¯È·Ú ÔÈ מע דאר וויס אז אפילו ווע מיר זענע דורכגעפאל האב מיר נישט פארלויר וואס מיר האב עררייכט אי די פארגאנגענהייט ווע מיר האב זי יא מתגבר געווע .אויב מיר פרוביר צו זי האלט ריי או עס האט זי יא געמאכט א דורכפאל ,דארפ מיר וויס או קלאר געדענק אז דאס נעמט גארנישט אוועק פו אונזערע דערגרייכונגע פו פריער .מיר דארפ בלויז זי אויפהייב או ווייטער אנגיי מיט אונזער מהל ווי מיר האב געהאלט. דער סטייפלער גאו ז"ל האט אמאל געזאגט פאר איינע וואס האט זי אפגערעדט אז עס איז אי זייער שווער די נסיונות ,אז אונזערע דורכפעלער קע מע אויסמעק אבער אונזערע דערגרייכונגע ווע מיר זענע יא בייגעשטאנע א נסיו ,דאס איז פאר אונז א קני לעול ועד או עס קע נישט פארלויר ווער. אפילו אויב מיר האב מצליח געווע זי צו מתגבר זיי בלויז איי מאל אי א שטיק צייט ,וועט דאס איינצעלנע התגבורת אונז העלפ עווענטועל זי ארויסצודרייע גענצלי פו דע נסיו. דער בעל הסול ז"ל זאגט א הערליכער משל אוי דע עני: א קעניג האט אמאל געהאט א גוט חבר א שרעקליכער ארימא וועמע ער האט נישט געזע פאר לאנגע יאר .ווע דער חבר איז ענדלי געקומע אי שטאט ,איז דער קעניג געווע זייער פריילי אי צו זע או ער האט באפויל אז מע זאל עפענע די אוצרות המל פאר א שעה צייט או זיי גוטער פריינט זאל נעמע גאלד או געלט וויפיל ער עספיעט .מע האט דע פריינט געברענגט אי אוצר או אי געגעב א זאק אי וואס ער זאל אריינלייג דאס געלט .דער ארימא האט אנגעפילט זיי זאק מיט גאלדענע מטבעוות ביז דער זאק האט נישט געקענט דערהאלט מער. פול מיט שמחה או גליק האט דער ארימא אנגעהויב פארלאז דע אוצר ,אבער ווע ער איז אנגעקומע צו טויער האב די וועכטער א שטויס געטא דע זאק או אלע מטבעות האב זי צעשפרייט אוי דער ערד .דער מא איז געוואר אביסל אנטוישט ,אבער קוקענדיג אויפ זייגער האט ער באמערקט אז ער האט נא צייט ,די שעה איז נאכנישט אויסגעלאפ איז ער שנעל צוריק געלאפ צו אוצר או אנגעהויב נאכאמאל אנפיל די זאק מיט מטבעות .ווע ער איז פארטיג געוואר האט ער ווידער פרובירט ארויסצוגיי מיט' זאק ,או די וועכטער האב ווידער געשטויס דע זאק או אלע מטבעות האב זי אויסגעגאס. דער מענטש האט זי נישט פארלויר ,ער האט נא געהאט אביסל צייט איז ער שנעל צוריק געלאפ או אנגעפילט דע זאק ,או ווידער פרובירט זיי מזל .אזוי האט זי דאס איבערגעשפילט עטליכע מאל ,די וועכטער האב כסדר אויסגעגאס וואס ער האט אנגעזאמלט או ער האט עס ווידער אנגעפילט .ביז א גאנצע שעה איז דורכגעלאפ ,או די וועכטער האב אי ארויסגעפירט פו אוצר מיט' זאק האלב אנגעפילט. אנקומענדיג אינדרויס באמערקט ער א וואג איז אנגעפולט מיט גאלדענע מטבעות .שטייענדיג דארט פארוואונדערט ,באמערקט ער ווי דער קעניג אליי קומט אי אקעג מיט א ברייט שמייכל או זאגט אי: דער וואג פול מיט גאלדענע מטבעות דאס איז דיי .או דער קעניג האט אי ערקלערט אז ער האט באפויל די וועכטער זיי זאל נאכאנאנד אויסליידיג דע זאק ,אזוי אז דער ארימא זאל קענע באווייז צו צוזאמקלויב אסא מטבעות אי די איינע שעה. דער נמשל איז קלאר .אפילו אויב מיר פאל דור או עס שפירט זי ווי מיר האב אלעס פארלויר או מיר דארפ ווידעראמאל אנהויב פו אנהויב ,דארפ מיר וויס אז השי"ת האט אויסגעליידיגט אונזערע באגאזש כדי מיר זאל דאס נאכאמאל אנפיל מיט מער או גרעסערע עררייכונג; אבער אונזער פארדינסט פו ביז איצט איז נישט פארלויר געגאנגע ,עס איז אוועקגעלייגט אי אונזער קאנטע או עס בלייבט פאר אונז לעתיד לבא. דעריבער אויב דו האסט זי אפגעהיט פאר א שטיק צייט או דערנא האט זי געמאכט א דורכפאל ,ווער נישט צובראכ ,גלייב אז השי"ת האט געהאט א גרויס נחת רוח פו דיי הצלחה ,או אצינד וויל ער דיר זע שטייג אוי א העכערע דרגה ,או דערפאר האט ער דיר געגעב דע נסיו אפילו ער האט געוואוסט אז דו גייסט דורכפאל ,ווייל ער וויל זע וויאזוי דו שטארקסט זי דערנא .או דוקא דור זי אויפהייב או באנייע די התגברות פו אנהייב דאס וועט אונז אונזער קשר צו השי"ת שטערקער או נענטער ווי ביז איצט. אנשטאט ווער געפאל ביי זי נא א דורכפאל ,לאמיר צוריק קוקע וויפיל מאל מיר האב יא זי מתגבר געווע וויפיל מאל מיר האב געזאגט דע "ניי" פאר' יצר הרע בעפאר ער האט באוויז איינמאל אונז צו געווינע .לאמיר איבערצייל די צענדליגער ,אויב נישט הונדערטער מאל ,דורכאויס די פארלאפענע צייט וואס מיר האב זי געהאלט ריי ,או מיר האב אי נישט געלאזט געוואונע! מיר האב זיכער די אויבערהאנט אי די מלחמה ,מיר האב אי באזיגט פיל מער ווי ער האט אונז. דער שט וויל אונז בלויז מאכ שפיר שלעכט ווייל ער וויל מיר זאל ווייטער פאל נא מער; לאמיר זי נישט לאז פו אי או זי קאנצערטיר אוי דע גאנצ בילד וואס איז אזוי שיי פו אונזערע נצחונות. אפילו מיר האב אצינד פארלויר דע געפעכט ,אבער אלעס אינאיינע האב מיר געוואונע דע קריג או מיר שטארק זי ווייטער אוי אי .לאמיר אויסדרוק עקסטאז אוי די אלע הצלחות וואס מיר האב געהאט או זי תיכ צוריק אויפהייב או שטיי גרייט מיט א פעסטקייט קעג דע קומענדיגע נסיו וואס מיר וועל בעזרת הש ווידער מנצח זיי. ¯ÚÏÚÙί„ Ûȇ ËÈ·ڂ ˯Ú ÒÚȯÈÙÒ˜Ú עס איז באקאנט א ווערטל" :דער מענטש וואס האט נא קיינמאל נישט געמאכט א טעות ,האט נא קיינמאל נישט פרובירט עפעס ניי ".די גרעסטע עקספיריענס וואס מאכט מענטש סוקסעספול איז די דורכפעלער .די אינטערשייד פו א איש מוצלח או די פארקערטע ,איז נישט די צאל וויפיל מאל זיי זענע דורכגעפאל ,נאר ענדערש די צאל וויפיל מאל זיי האב זי צוריק אויפגעהויב פו א דורפאל. דער סוקסעספולער מענטש שטארקט זי פונקט איי מאל מער ווי דער לא יוצלח .חז"ל זאג" :אי אד עומד על דברי תורה אלא א"כ נכשל בה" – א מענטש קע שטייג אי תורה בלויז דערנא וואס ער איז דורכגעפאל .די דורכפעלער זענע די טרעפ אוי אונזער לייטער ,דור זיי לערנע מיר זי צו מאכ גדרי וסייגי או מיר נעמע סטראטעגיעס או דאס וועט אונז עווענטועל צוברענגע צו די העכסטע דרגה וואס א מענטש קע דערגרייכ. ‚ÂÚÙ‡‰ ‡„ χÓÚχ Êȇ ÒÚ רבי ישראל סאלאנטער ז"ל זאגט" :ווילאנג די ליכט ברענט קע מע דאס נא פאררעכט" .או רבי נחמ זי"ע זאגט" :אי שו יאוש בעול כלל" מע טאר קיינמאל נישט אויפגעב ,עס איז אלעמאל דא האפענונג, אפילו ווע עס קוקט אויס ווי די ערגסטע עבירות .עס איז דא א באקאנטער מאמר פו ר' נחמ זי"ע" :א אתה מאמי שאפשר לקלקל תאמי שאפשר לתק ".אויב גלייבסטו אז דו קענסט מקלקל זיי ,דעמאלט גלייב אז דו קענסט אוי פאררעכט .עס איז נישטא א עבירה וואס מע ע נישט מתק זיי ,אדער א סיטואציע וואס מע קע זי מער נישט העלפ. אי זוהר הקדוש שטייט" :לית נהורא דנפיק אלא מגו חשיכה" " עס דערקענט זי נישט די ליכטיגקייט בלויז אי די פינסטערניש .אפילו אי די טונקלסטע שטאפל דארפ מיר אנערקענע אז השי"ת איז מיט אונז או מיר קענע נא שיינע או לייכט .השי"ת האט אונז ליב או ער באהאלט זי פו אונז בלויז אז מיר זאל אי אויפזוכ או הנאה הב פו זיי ליכטיקגייט .השי"ת איז אונז אלעמאל גרייט צו העלפ ,ווי נאר מיר שטעל נישט קיי ווידערשטאנד. דעם צוייטן טייל 18עצות אריינפיר צום צווייטן טייל ווען נייע באזוכער קומען אן צו אונזער וועבסייט צום ערשטן מאל ,מאכט זיך אפט אז זיי ווערן זייער צומישט און פארלוירן .אונזער וועבסייט פארמאגט א גרויסער אויסוואל און זייער אסאך אפציעס פון גאר רייכע און אינהאלטסרייכע אפטיילונגען ,אנגעהויבן פון גרינגע און לייכטע עצות פאר די וואס האלטן נאך אין די פריע שטאפלן פון דעם נסיון ,ביז גאר גרויסע און דראסטישע ענדערונגען אין לעבן פאר די וואס זענען שוין ליידער ווייט פארזינקן .דעריבער ,ווען איינער קומט אן צום ערשטן מאל איז אים שווער צו אידענטיפיצירן זיין זאנע און ער ווייסט נישט גענוי ווי זיך ערשט צו דרייען. קיינער ווייסט נישט גענוי ווי שטארק ער איז אדיקטעט ,און וואספארא סארט שריט ער דארף נעמען אין זיין סיטואציע כדי צו ראטעווען זיין לעבן .עס איז פארשטענדליך אז אויב איז די אידקשאן נאך אין די גאר פריע שטאפלן און איז נאכנישט צו שטארק פארגעשריטן ,האט נישט קיין זין זיך צו נעמען צו די מאסיווע הילפס מאסנאמען .גענוי ווי איינער וואס האט א רעגולערע פלו וועט דאס נישט באקעמפן מיט קימא טעראפי ,אזוי איז נישט נייטיג אז א גאר קליינער אדיקט זאל גלייך לויפן צו א 12סטעפ גרויפע. דאס איז דער ציל פון דער צווייטער טייל פון די דאזיגע האנט בוך .אין דעם טייל האבן מיר צוזאמגענומען און אראפגעשריבן אין קורצן אלע עצות און טאקטיקן וואס מיר האבן געפינען דורכאויס די ארבעט פון אונזער ארגאניזאציע ,אז עס האט עפעקטיוו געהאלפן פאר מענטשן ואס האבן זיך געמוטשעט מיט די פראבלעמען .מיר האבן פרובירט דאס אראפצושטעלט אויף א פראגרעסיוון סדר ,אנגעהויבן פון די פונדאמענטאלע טאקטיקן וואס מוז געטאן ווערן אלס די ערשטע שריט ,און אזוי ווייטער ,ביז צו רעקאמענדאציעס צו דראסטישע טוישונגען אין לעבן ,וואס מוז אונטערגענומען ווערן אוייב די ערשטע עצות העלפן נישט. די עצות און טאקטיקן וואס מיר פרעזענטירן דא אין דעם בוך ,זענען בלויז רעקאמענדאציעס און הצעות וואס מיר טוען מיט אייך מיטטיילען ,דערנאך וואס מיר האבן צוריק געהערט פון אסאך מענטשן וועלכע זענען איינגעשירבן אין אונזער וועבסייט ,אז עס האט זיי געהאלפן זיך ספראווען מיט דעם פראלבעם .דו קענסט פרובירן אראפנעמען אדער צולייגן לויט דיין געפיל און וויסענשאפט ,לויט ווי עס קוקט אויס אין דיינע אויגן ריכטיג און נייטיג .מיר וועלן זיין פרייליך און צופרידן צו הערן פון דיר נאך עצות אדער אנדערע טאקטיקן וויאזוי זיך אומצוגיין מיט דעם פראבלעם ,און מיר וועלן דאס אי"ה צולייגן ביי די קומענדיגע אויפלאגע פון דעם בוך. עס איז אונזער האפענונג אז מיט די עצות און טאקטיקן פון דעם האנט בוך ,וועט יעדער וואס ראנגלט זיך מיט די תאוה און אדיקשאן ,נישט קיין חילוק ווי שטארק אדער שוואך זיין אדיקשאן האלט ,וועט געפונען דא ריכטיגע און עפעקטיווע אנווייזונגען וועלכע וועלן אים פירן צום ענדגילטיגן באפרייאונג פון זיין אדיקשאן .אלעס וואס מיר דארף צו טון איז אנפאנגען פון אנהויב און אויספאלגן יעדע עצה וואס ווערט דא פארגעשטעלט ,און מיט'ן הילף פון השי"ת וועלן מיר זיך ארויסדערזען גאר שנעל פון דעם זומפ אין וואס מיר זענען איינגעזינקן ,אויב נישט דורך די קלענערע עצות ,וועלן מיר דאס באווייזן בעזהש"י דורך די גרעסערע עצות. איידער מיר גייען ווייטער דארפ מיר נאכאמאל קלאר דערקלערן און פעסטשטעלן דאס וואס איז שוין קלאר אויסגעשמועסט געווארן אינעם ערשטן טייל פון דעם בוך ,אז אויב טוט מען נישט עפעס ערנסט צו דעם אדיקשאן ,וועט דאס נאר ווערן ארגער און שווערער און עס וועט חלילה עווענטועל צושטערן אונזער גאצער לעבן .מיר מוזן געדענקן אז דער פראבלעם ווערט נישט בעסער פון זיך אליין. אויך איז וויכטיג צו באטאנען ,אז ליינען דעם בוך אפילו צענדליגער מאל ,וועט גארנישט טון צו לייזען דעם פראבלעם ,מיר מוזן נעמען שריט און טון זאכליכע מעשים און פולקאם אויספאלגן וואס מען ליינט דא, כדי צו זען פארשריט אין אונזער נסיון .אפטמאל הערן מיר טענות פון מענטשן אז זיי האבן דורכגעליינט דעם צווייטן טייל פונעם בוך ,איינמאל אדער צוויי מאל ,אבער זיי פאלן נאך אלץ אדורך .מען דארף וויסן אז טראצדעם וואס דער בוך קען זיין אינטערעסאנט צו ליינען און עס קען מאכן א גוטן רושם אויפ'ן מענטש ,איז אבער דער עיקר ציל דערפון דאס נישט צו לאזן בלויז אין געדאנק ,נאר עס רעאליזירן אין פאקטישע מעשים אינעם טאג טעגליכן לעבן. די עצות און טאקטיקן פון דעם בוך זענען איינגעטיילט אין נומערן פון 1ביז .18די ערשטע 16עצות זענען נישט געצילט צו די וואס זייער אויפפירונג טרייבט זיי שוין צו טון זאכן וואס זענען נישט געזעצליך אדער עס פאראורזאכט ערנסטעע שאדנס פאר אנדערע מענטשן .די וואס האלטן שוין אין די סיטואציע ,זאלן ביטע איבערהיפן די ערשטע 16עצות און זיך גלייך נעמען צו נומער 17און ,18און זוכט געשווינד א פראפעסיאנאל פאר הילף ,איידער דער קומענדיגער קרבן ווערט דערקלערט. עצה #1 צוגאנג און פרעספעקטיוו אינעם ערשטן טייל פון דעם האנטבוך ווערט בעיקר אויסגעשמוסט די דאזיגע עצה .ווען א מענטש האט קלאר ארויס דעם נסיון און ער האט די ריכטיגע בליק איבער דעם ,אזוי ווי מיר האבן דאס ערקלערט אינעם ערשטן טייל ,קען דאס זייער שטארק ארויסהעלפן ,מיר זאלן זיך קענען מתגבר זיין און נישט בלייבן פארקנעכט צו דעם אדיקשאן .מיר האבן שויין אסאך מאל צוריקגעהערט פון מענטשן ,אז ווען זיי וואלטן ווען געוואוסט די אלע ידיעות און געהאט דעם ריכטיגן פרעספעקטיוו איבער די נושא ,וואלטן זיי קיינמאל נישט אריינגעפאלן אין דעם אדיקשאן פון אנהויב! דער ערשטער טייל פון דעם האנט בוך איז א קאלעקציע וואס מיר האבן געפונען צו זיין די וויכטיגסטע פרינציפן וואס מיר דארפן האלטן אין קאפ דורכאויס אונזער נסיון און דאס גיבט אונז שטאף פאר אונזער מח צו קענען באהערשן די אדיקשאן געפילן וואס באנעמען אונז .דער ערשטער טייל פון דם בוך קען זיין גאר א שטארקער צענטערפונקט צו אויסהיילן אונזער אדיקשאן ,און עס איז כדאי צו מאכן א שיעור צו לערנען יעדן טאג עטליכע פאראגראפן פון דעם בוך ,כדי מיר זאלן שטענדיג געדענקן די אויפריכטיגע געדאנקן. א ריכטיגער בליק העלפט נישט בלויז אז מיר זאלן זיך קענען שטארקן אין אונזער נסיון ,נאר זייער אסאך מאל קען זיין אז דאס וואס מיר וויייסן נישט די אלע געדאנקען און מיר פארמאגן פאלשע אינפארמאציע, קען דאס זעלסט צוברענגען אז מיר זאלן עובר זיין און אריינפאלן אין אדיקשאן .צום ביישפיל ,א בחור וואס האט זיך אנגעשטרענגט צו מאכן פארשריט און זיך האלטן ריין ,האט נאך עטליכע טעג זיך פארבינדן מיט אונז ,און אונז מיטגעטיילט דאס פאלגנדע: "מיין ארגינעלער ענטוזיאזם זיך צו שטארק און האלטן ריין וועפט צוביסלעך אויס און מיין ייצר הרע זאגט צו מיר נאכאנאנד אז עס איז נישט אזוי געפערליך און איך זאל מיך נאכלאזן .איך קען נישט אנהאלטן מיין רוחניות'דיגע התלהבות פאר צו לאנג ,און איך קען נישט זען וויאזוי איך זאל מיך קענען איינהאלטן פאר א לענגערע צייט". מיר האבן אים צוריקגעשריבן עטליכע חלקים פון דעם ערשטן טייל פון דעם האנטבוך ,און אין דעם קומענדיגן טאג האט ער אונז צוריקגעשריבן אזוי: "א גרויסן יישר כח! עס האט מיר געהאלפן אומגלויבליך ,און ווי עס שיינט האב איך געכאפט דעם טריק! עס האט מיר באוויזן צו קוקען אויף דעם גאנצן ענין מיט גאר אן אנדערע בליק ,עס ווארפט גאר אן אנדערע ליכט אויף די גאנצע נושא .אנשטאט איך זאל מיך קאנצעטרירן אויף ווי שטארק געפערליך און שעדליך דער נסיון איז ,האב איך זיך אויסגעלערנט צו זיין פרייליך אז איך האב די זכי' צו זיין פון באשעפער'ס מיליטער און איך האב די מעגליכקייט צו וואקסן אזוי הויעך אין רוחניות. באזונדער האט מיר שטארק איבערגענומען דאס וואס איר האט דערמאנט ,אז עס איז מעגליך אז דאס איז מיין אויפגאבע אויף וואס איך בין בכלל אראפגעקומען אויף דער וועלט ,און אז נישט יעדער איז אזוי גליקליך צו וויסן וואס עס איז זיין פערזענליכע עבודה .אויך דער פאקט אז יעדע קליין ביסל ווערט גערעכנט אין הימל ,אפילו אויב מיר זענען צום סוף דורכגעפאלן ,און אויך אז מיר זאלן נישט זיך קאנצעטרירן אויף צו בלייבן ריין אויף אייביג נאר ענדערש בלויז זיך פארלייגן אויף "איין טאג אויף א מאל". איך מוז אייך זאגן ,אז פאר די ערשטע מאל אין לאנגע יארן וואס איך שפיר אז עס איז פאראן האפענונג אין מיין מצב ,און איך קוק באמת ארויס זיך צו טוישן פולשטענדיג". דאס איז בלויז איין סעמפל ,וויאזוי א פשוט'ע טויש אין די געדאנקנגאנג פון א מענטש ,קען מאכן אזא גרויסע ענדערונג אין די אויפפירונג פון דעם מענטש. דערפאר ,איז קריטיש וויכטיג אז צום אלעם ערשט זאל מען דורכליינען גרינטליך דעם ערשטן טייל פון דעם בוך ,אזוי אז עס זאל זיך אנטוויקלן אין אונזער מח א ריכטיגער צוגאנג און קלארע ידיעה אין די ענינים ,און דאס וועט אונז באגלייטן דורכאויס אונזער וועג און וועט אונז העלפן זיך אויסהיילן פון אונזער אדיקשן אין א קורצע צייט מיט גרינגע מעטאדן. חוץ פון די פילצאליגע וויכטיגע ענינים וואס ווערן פארגעשטעלט אין דעם ערשטען טייל פונעם בוך ,קען מען זיך אויפסיינען אויף אונזער וועבסייט ,צו באקומען טעגליך חיזוק אי-מעיל ,אזוי ארום וועלן מיר כסדר חזר'ן די און נאך פיל אנדערע וויכטיגע יסודות וואס מיר דארפן געדענקן און וויסן און עס וועט העלפן פארבעסערן אונזער אויפפירונג יעדן טאג. עצה #2 היט דיינע אויגן אויסער וואס מען דארף האבן דעם ריכטיגן בליק אויף דעם נסיון ווי געשמועסט פריער ,איז פארשטענדליך אז דער ערשטער שריט וואס מען דארף טון זיך צו האלטן ריין און צו פארקלענערן דעם אדיקשאן ,איז זיך אויסלערנען צו היטן די אויגן .דאס איז דער הויפט פונקט און דער וויכטיגסטער מעטאד וואס וועט אונז העלפן זיך ארויסרייסען פון די תאוה און בייקומען דעם נסיון. די גמרא זאגט )סוטה ח( "אין יצר הרע שולט אלא במה שעיניו רואות" ,מיר האבן נישט קיין תאוה אויף א זאך וואס מיר האבן נישט געזען .ווען מיר היטן זיך אויגן ,טוען מיר אויסמיידן דעם נעץ וואס דער ייצר הרע האט אויסגעשפרייט אונז אריינצוכאפן דערין .אויב מיר גייען בכלל נישט נאנט דערצו קען ער אונז נישט פארכאפן און שעדיגן. פון די אנדערע זייט ,איז אוממעגליך אפילו אנצוהויבן זיך היילן פון אונזער אדיקשאן אויב ווערן כסדר פריש אטאקירט יעדע רגע און יעדע מינוט; אויב מיט יעדן רייר וואס מיר געבן זיך ווערן מיר ווידער באגאסן מיט נסיונות און תאוות איז נישט פאראן קיין שום וועג וויאזוי מיר זאלן זיך קענען ארויסדערזען פון דעם נסיון. זייענדיג אדיקטעט צו די תאוה ,זענען אונזערע מוחות געווארן איינגעוואוינט צו זיין אויסגעהונגערג נאך די תאוה און דער נסיון ברענט אין אונז נאכאנאנד .עס איז אונז נישט מעגליך אז מיר זאלן קוקען אויף אומאיידעלע בילדער אדער סצענעס און מיר זאלן נישט ווערן אנגערייצט און געטריגערט וואס פירט עווענטועל צו אונזער דורכפאל .מיר קענען נישט האבן אלעס אונטער די האנט און זיין זיכער אז מיר וועלן זיין גענוג שטארק זיך צו דערווייטערן גענוג ווייט דערפון און נישט דורכפאלן ,ווייל מיר זענען אין אדיקשאן און מיר זענען בכלל נישט בעל הבית אוייף אונזערע אינסטינקטן. די איינציגסטע עצה וואס איז פאר אונז פאראן איז צו האלטן די תאוה אוועק פון אונזערע אויגן ,דאס ווייטסטע וואס איז שייך .מיר מוזן זיין ווייט אפגעריקט פון זיך קענען אנטרעפן מיט סיי וואספארא זאך וואס קען אונז אויף אן אופן אנרייצן און צוברענגען א דורכפאל .דאס מוז זיין אונזער ערשטע שריט ,כדי מיר זאלן קענען נעמען ווייטערדיגע מיטלען גענצליך צו עלימינירן דעם אדיקשאן פון אונזער מח. די ערשטע זאך וואס מיר דארפן טון כדי צו היטן אונזערע אויגן איז ,אינסטאלירן שטרענגע אינטערנעט פילטערס אויף אונזערע קאמפיוטערס. אינטערנעט פילטערס די GYEוועבסייט האט א גאנצע אפטיילונג מיט אינפארמאציע איבער די פארשידענע אפציעס פאר אינטערנעט פילטערס ,אומזיסטע און באצאלטע ,אידישע אדער נישט-אידישע ,אלעס ווערט דארט קלאר אנגעוויזן .אויף אונזער וועבסייט קען מען זיך אויך לערנען וויאזוי די פארשידענע מיני פילטערס ארבעטן און וואס עס זענען די טערמינען וועלכע ווערן דערמאנט אין די פראגראמען ,ווי "סערווער בעיסד", "קליייענט בעיסד"" ,ווייט ליסט"" ,שווארצע ליסט" א.ד.ג. אויב זוכט איר א אומזיסטע און שטארקע פילטער ,וואס איז אויך גרינג צו ניצן ,וואלטן מיר אייך רעקאמענדירט K9וועב פראטעקשאן ) .(www.k9webprotection.comאויף אונזער וועבסייט קענט איר U U געפינען פונקטליכע אינסטרוקציעס וויאזוי צו אינסטאלירן דעם פראגראם גרינג און עפעקטיוו. אויב נעמט איר דעם פילטער ,איז וויכטיג אז איר זאלט נוצן א צווייטנס אימעיל אדרעס ווען איר אינסטאלירט דעם פראגראם ,וויבאלד די פירמע שיקט א פעסווארד מיט וואס מען קען עפענען דעם פילטער GYE .האט א ספעציעלע "פילטער גבאי" וואס איר קענט ניצן ,ער זאל באקומען אייער פעסווארד און ער וועט דאס האלטן ,און אויב איר וועט דארפן מאכן סיי וואספארא טשענדזעשס אויף אייער פילטער וועט ער דאס טון פאר אייך ,דורך רעמאוט-עקסעס צו אייער קאמפיוטער .אויף דעם וועג דארפן מיר נישט האלטן אליין אונזער פעסווארד און מיר וועלן זיין באמת פריי! איר קענט זיך פארבינדן מיט דעם פילטער גבאי אויף ,filter.gye@gmail.comאויך קענט איר אים פרעגן U U אלע אייערע פראגעס איבער קאמפיוטער און בלעקבערי פילטערס און ער וועט אייך העלפן מיט וואס מעגליך. אויב מיר "מוזן" האבן אפן דעם גאנצן אינטערנעט צוליב ביזנעס צוועקן ,איז אויך פאראן אן עצה וואס קען אונז ארויסהעלפן זיך היטן די אויגן אויפ'ן אינטערנעט .מען קען דאונלאודן "אקאונטעביליטי סאפטוועיר" ,וואס מען קען אנשטעלן אז עס זאל אנקומען צו א צווייטן אן אימעיל רעפארט פון אלע דיינע סייטס וואס דו האסט באזוכט פון דיין קאמפיוטער .מיר קענען אפשמועסן מיט א חבר אז ער וועט זיין אונזער שומר ,און צו אים וועט אנקומען דעם רעפארט פון די פלעצער וואס מיר האבן באזוכט ,און ער וועט דאס גרינטליך איבערגיין און זען צי מיר זענען נישט חלילה נכשל געווארן מיט באקוקען אומאיידעלע וועבסיייטס .כאפט א בליק אויף דעם וועבסייט www.webchaver.orgדארט ווערט פארגעשטעלט די סאפטוועיר. אפילו אויב מיר האבן שוין אינסטאלירט א פילטער אויף אונזער קאמפיוטער איז אויך וויכטיג צו האבן דעם סאפטוועיר ,וויבאלד דער פאקט שטעלט זיך ארויס אז ווען די תאוה אטאקירט דעם מענטש איז מעגליך ער זאל טרעפן וועגן אויסצוקרויזן דעם פילטער און אויסשפילן דעם סיסטעם און אוייף עפעס אן אופן יא האבן צוטריט צו אומריינע מקומות .אבער אויב מיר ווייסן אז אונזער חבר וועט האבן די מעגליכקייט צו זען פונקטליך אלע סייטס וואו מיר האבן פרובירט אריינצוגיין ,וועט דאס זיין א שטארקע צוריקהאלט. אויב מיר האבן א פילטער וואס בלאקירט נאר עטוואס ,און נישט אלע פראבלעמאטישע סייטס זענען אונז פארשפארט ,מוזן מיר זיין זייער פארזיכטיג ,מיר מוזן זייער טיף דורכטראכטן איידער מיר גיען צו יעדע סייט ,און מיר דארפן איבערקלערן וואס שטיפט אונז יעצט צו גיין צו דעם סייט? מיר מוזן אנהייבן דערהערן דעם כיטרען קול פון אונזער אדיקשאן ,ווען ער רעדט אונז איין פארשידענע תירוצים פארוואס מיר דארפן יעצט גיין צו יענעם סייט ,אבער באמת האט ער גאר אן אנדערע מטרה. ווען מיר ווילן באזוכן א וועבסייט וואס באריכט נייעס ,דארפן מיר גרינטליך איבערטראכטן פארוואס מיר ווילן ליינען די סארט ארטיקלן דוקא אויף דעם וועבסייט .אויב עס איז צוליב דעם ווייל דער וועבסייט אדער די ארטיקלן טוען דיסקוטירן אומאיידעלע טעמעס )צב"ש :פעשאן ,סעלעבעטריס ,אדער נייעס ארטיקלן פון אוממאראלישע אויפפירונג אין די געגענט( ,אדער אפילו אויב עס איז בלויז פאראן א מעגליכקייט אז אפשר ווערט דארט דיסקוטירט די סארט זאכן ,און אונזער ייצר הרע )לייען :אדיקשאן( זאגט אונז מיר זאלן בלוייז אויסטשעקן צי עס ווערט דארט טאקע ארומגערעדט פון די זאכן ,מוזן מיר זיך אויסלערנען זיך צוריקצוהאלטן און נישט דרוקן אויף די לינקס. בכלל איז וויכטיג צו איינצוימען די צאל סייט וואס מיר באזוכן ,און מיר דארפן מאכן א קליינע ליסטע וואס בלויז די סייטס וועלן מיר באזוכן ,און איידער מיר דארפן אמאל באזוכן אן אנדערע סייט ,דארפן מיר זיך שטרענג אויספרעגן ,צי עס איז אויסגעהאלטן און צי מיר דארפן דאס טאקע אזוי וויכטיג טון. מיר דארפן געדענקן אז אויב מיר ווילן זיך אויסצוהיילן פון אונזער אדיקשאן ,דארפן מיר זיין זייער ערנסט מיט זיך אליין .אויב מיר טרעפן זיך אז מיר קענען זיך נישט קאנטראלירן ,און מיר קענען זיך נישט איינהאלטן פון קוקען אויף שמוציגע וועבסייטס ,דארפן מיר דאס מודה זיין און זיך מאכן שטרענגע גדרים, ווי צו איינצוימען די צייט וואס מיר זענען צוגעבינדן צום אינטערנעט ,אדער נעמען שטערקערע פילטערס און די אקאונטעביליטי סאפטוועיר ,אדער אנשטעלן דעם איצטיגן פילטער אויף א העכערן פראטעקשאן שטאפל. דאס בעסטע איז אז מען זאל נעמען א געהעריגע פולקאמע אינטערנעט פילטער וואס בלאקירט אלעשמוציגע און אוממאראלישע וועבסייטס .די בעסטע פון די סארט פילטערס זענען די אידישע סערווער-בעיסד פילטערס ווי Jnet, Koshernet, Yeshivanetאון אין ארץ ישראל .Internet Rimon צו זיין דאס מערסטע פארזיכערט איז געאייגענט צו נעמען די "ווייסע ליסט" ,וואס מיינט אז אלע סייטס זענען געבלאקט צו באזוכן ,חוץ די ספעציפישע סייטס וואס מיר בעטן פון די פירמע זיי זאלן דאס עפענען און ערלויבן מיר זאלן דארט באזוכן .אויב עס איז אונז אוממעגליך צו נעמען די "ווייסע ליסטע" צוליב פרנסה ,דארפן מיר זען אז די געהעריגע פילטער זאל זיין אנגעשלטעט אויף די העכסטע שטאפל וואס עס איז אונז מעגליך ,אפילו אויב דאס באדייט ווייניגער אינטערהאלטונג און אינטערטענמענט. עס איז וויכטיג אז מיר זאלן אנערקענען אז דער ציל פון א פילטער איז בלויז צו האלטן די תאוות ווייט פון אונזער אויג און אינדרויסן פון אונזער מוח .עס וועט אבער נישט גענצליך אוועקנעמען די מעגליכקייט אז מיר זאלן נישט קענען קומען אין בארירונג מיט די סארט זאכן .אויב א מענטש איז גענוג כיטרע און קלוג וועט ער אלעמאל טרעפן א אויסוועג וויאזוי אויסצושפילן דעם פילטער ,און אפילו אויב נישט וועט ער אלעמאל טרעפן אנדערע פלעצער וואו אנצוקומען צו אוממאראלישע און שעדליכע מאטריאל .אייגענטליך מוז דער עיקר טויש קומען פון אן אינערליכע רצון פון דער טיפעניש פון אונזער הארץ) .זע אין דעם ערשטן טייל פון דעם האנטבוך פאר מער אינפארמאציע און עצות וויאזוי צו עררייכן א פולשטענדיג רצון צו זיין ריין און ערליך(. דער פילטער אויפ'ן קאמפיוטער דינט בלויז אלס "היכר" וואס דערמאנט אונז ווען מיר הייבן אן צו גליטשן. אזוי ווי די גמרא פארציילט א מעשה מיט פלתי בן לייש) ,פאר וועמען שאול המלך האט איבערגעגעבן דוד המלך'ס ווייב( ,אז פלתי איז געווען יעדע נאכט אליין מיכל די פרוי פון דוד המלך )וואס חז"ל זאגן אז זי איז געווען פון די שענסטע פרויען אויף דער וועלט( ,און ער איז קיינמאל נישט דורכגעפאלן ,ווייל ער האט געלייגט א שווערד צווישן זיי ביידע ,און ער האט געזאגט אז ווער עס גייט דורך דעם שווערד זאל ווערן גע'הרג'ט דערמיט. דער פילטער איז פאר אונז אזוי ווי דער שווערד ,עס איז אונזער "היכר" און טיילט אונז אפ פון די נסיונות, אבער עס וועט אונז נישט האבן דעם כח אונז גענצליך אפצושטעלן ,אויב מיר ווילן נישט אליין מיט א שטארקע רצון .און וויבאלד עס קען אונז נעמען א שטיק צייט ביז מיר לערנען זיך אויס גענצליך איבערצוגעבן אונזער נסיון אין די הענט פון השי"ת ,דעריבער מוזן מיר אלעמאל האבן א שטארקע פילטער צו פארזיכערן אז מיר פאלן נישט דורך. עס איז פאראן נאך אן עצה וויאזוי מיר קענען זיכער מאכן אז מיר היטן זיך די אויגן אויפ'ן אינטערנעט ,איז אז מיר זאלן לייגן דעם קאמפיוטער אויף אן עפענטליך פלאץ אינדערהיים ,ווי אין ליווינג רום א.ד.ג .און אויך זיכער מאכן אז מיר ניצן קיינמאל נישט די אינטערנעט ווען מיר זענען אינדערהיים אליין. עס איז פאר אונז דאס בעסטע אז מיר זאלן בכלל אויסמיידן נישט אידישע אינטערטענמענט אויפ'ן אינטערנעט .אויף אונזער וועבסייט האבן מיר א "כשר אייל" ,דארט קענט איר געפינען א גאנצע ליסטע פון כשר'ע נייעס און אינטערטענמענט סייטס ,וואס מיר קענען באקוקען פאר נייעס און פארוויילונג. שמירת עינים אויף די גאסן זייענדיג אדיקטעט צו די תאוה ,מוזן מיר זיין זייער פארזיכטיג ווען מיר גייען אויף דער גאס .עס איז גוט מיר זאלן זיך פארמיידן פון גיין אפט אין גרויסע שאפינג מאָלס און אין אנדערע פובליק פלעצער ,וואו מיר זענען מער אויסגעשטעלט צו זען זאכן וואס קען אונז איבערנעמען אויב עס מאכט זיך אז מיר מוזן גיין אויף פלעצער ווי מיר ווייסן אז מיר וועלן דארט האבן שוועריגקייטן מיט שמירת עינים ,דארפן מיר זען צו זיין דארט די ווייניגסטע צייט וואס מעגליך. אפילו ביי חתונות ,שמחות און פאמיליע צוזאמקומען קען זיין פאר אונז זייער פראבלעמאטיש ,מיר דארפן זיך צוגרייטן פון בעפאר צו זיין רוחניות'דיג שטארק ביי זיך נישט צו ווערן צוגעצויגן צו קוקען אויף פרויען. מיר דארפן פרובירן דאס מערסטע וואס איז מעגליך צו אויסמיידן פלעצער וואו עס זענען פאראן מענער און פרויען אויסגעמישט ,אדער פרובירן זיך צו אראפזעצן אויף א פלאץ וואס איז דירעקט פארקערט פון די פלעצער וואס קענען אונז טריגערן. אויב מיר וויסען בעפאר אז מיר וועלן זיין אויף א פלאץ וואו מיר זענען דארט אויסגעשטעלט צו א נסיון, איז שטארק געאייגענט אז מיר זאלן זאגן א קורצע תפלה איידער מיר גייען ארויס פון אונזער היים" :איך בעט דיר הייליגער באשעפער ,העלף מיך איך זאל נישט געבן א בליק ,אפילו פאר איין קליינע סעקונדע, וואו מען דארף נישט" .און אויב האט זיך געמאכט אז מיר האבן יא געכאפט א בליק פאר א סקונדע ,דארפן מיר געדענקן אז מיר קענען זיך נאך צוריקכאפן און שנעל שעפשען נאך א קליין תפלה צום רבוש"ע: "הייליגער באשעפער ,איך גיב איבער מיין תאוה צו דיר! איך בעט דיר נעם עס אוועק פון מיר". שמירת עינים אן אינטערנעט אויב מיר זענען ערנסט דערביי און מיר ווילן זייער שטארק אויסרייסן אונזער אדיקשאן צו די תאוה ,דארפן מיר זיכער מאכן נישט צו קוקען טעלעוויזיע ,מאוויעס ,און נישט ליינען נישט-אידישע מאגאזינען און צייטונגען ,ווייל אלע פון זיי זענען פול מיט שמוץ און זוהמה וואס טרייבט אויף אונזער תאוה .אפילו קינדערישע מאוויעס וואס קוקען אויס אומשולדיג ,זענען היינט צוטאג אנגעפולט מיט בילדער און סצענעס וואס קען אונז אריינשלעפן אין די תאוה אז מיר זאלן זיך נישט קענען באהערשן. ווידעאוס איז אונזער גרעסטע שטער צו אויסהיילן אונזער אדיקשאן ,ווידעאוס שלעפן אונז ארין טיפער און טיפער אינעם פראבלעם עס קען זיין אז דאס וועט אונז זיין זייער שווער אויפצוגעבן ,אבער מיר מוזן זיך איבערצייגן אז דאס איז א גרויסע פאקטאר וואס האט געבויעט אונזער אדיקשאן ,און אויב ווען מיר דאס נישט אויפהערן צו ניצן וועלן מיר זיכער פארבלייבן מיט דעם אדיקשאן. ווידעאוס און נישט-אידישע קליפס זענען אנגעפולט מיט שמוץ און עס איז פאר אונז ממש ווי סם .אפילו אויב איינער האט שוין יא מצליח געווען צו טרעפן א ווידעאו וואס איז אבסאלוט ריין פון מיאוס'ע סצענעס ,א זאך וואס איז כמעט אוממעגליך היינטיגע צייטן ,איז ער דען זיכער אז עס וועט נישט זיין דערויף קיין שום ציענדע פרוי? אויב מיר פארשטייען אז מיר מוזן זיך היטן די אויגן אויף די גאסן ,וויאזוי קענען מיר זיך ערלויבן צו באטראכטן א פרוי אויף א מאווי פאר בערך 2שעה נאכאנאנד? וויבאלד מיר זענען אדיקטעט ,איז אונז נישט מעגליך צו קוקען אויף א פרוי – אפילו זי איז אנגעטון נארמאל און איידל – און נישט ווערן איבערגענומען און שפירן א רייץ צו די תאוה .די נאטור פון די אדיקשאן איז ,אז עס נעמט אוועק פון אונז די מעגליכקייט זיך צו באהערשן ,און מיר פיטערן ווייטער אונזער אדיקשאן. אויב מיר זענען אמת'דיג ערנסט און מיר ווילן באמת זייער שטארק זיך ארויסברעכן פון די קייטן פון אונזער אדיקשאן/תאוה ,מוזן מיר מאכן א פעסטן באשלוס אז מיר וועלן מער קיינמאל נישט קוקען קיין נישט-אידישע מאווי אדער ווידעאוס .מיר זענען מקריב מיט'ן גאנצן הארץ אונזער הנאה פאר השי"ת ,און עס איז זיכער אז דאס וועט פאר אונז גערעכנט ווערן אין הימל פאר גאר א גרויסע זכות. שמירת עינים -דער הויעכפונקט עס איז וויכטיג צו באטאנען אז "שמירת עינים" איז נישט בלויז נומער 2פון די עצות צו א פולקאמע ערהוילונג ,עס איז ליבערשט די שפיץ און הויעכפונקט פון אלע עצות ,און דאס איז דער יסוד פון אלע טאקטיקן וואס מיר קענען טון כדי צו אויפהערן מיט אונזער אויפפירונג .אויב מיר היטן זיך נישט די אויגן וועלן מיר ווייטער גרעסער מאכן אונזער תואה און אנפיטערן אונזער אדיקשאן ,נישט קיין חילוק וואספארא עצות און סטעפס מיר וועלן טון ,וועלן מיר נאך אלץ בלייבן די זעלבע אדיקטעט. אזוי ווי מיר פארשטייען אז אן אלקאהאליק וואס נעמט כסדר קליינע זופן ברוינפן זיך אויפצוהייטערן, וועט קיינמאל נישט קענען זיך ענדגילטיג אפגעוויינען פון זויפן .עס איז נישטא אזא זאך אז איינער וואס איז אדיקטעט צו אלקאהאל זאל "טרונקן ווי א דזשענטעלמאן" ,דאס זעלבע איז מיט אונז ,איינמאל מיר זענען טועם עטוואס פון די תאוה ,וועלן מיר זייער שנעל פארלירן קאנטראל ,און מיר וועלן זאפארט זיך טרעפן דערטרונקען אין א פרישע דורכפאל .מיר טארן נישט צולאזן דעם "ערשטן טרונק". טראצדעם וואס מיר האבן געשטעלט די עצה פון "שמירת עינים" גאנץ אנהויב פון דעם צווייטן טייל האנטבוך ,איז אבער דער טאקטיק פון זיך היטן די אויגן ,אויך אקטיוו דורכאויס אלע אנדערע עצות און טאקטיקן וואס ווערן נאכגעפאלגט ,און אן דעם וועט גארנישט אנדערש העלפן. ווען א מענטש איז אדיקטעד קען ער נישט האבן קאנטראל אויף זיך ,אפילו ער האט שוין באוויזן זיך צו הלאטן רין פאר א לענגערע צייט ,אויב וועט ער זיך טרעפן מיט א נסיון פאר די אויגן ,וועט ער זיין אומבאהאלפן און ער וועט זיך נישט קענען שטארקן אויף זיין תאוה .מיר זענען אלערדזשיק צו די תאוה, און איינמאל מיר זענען געווארן אדיקטעד וועלן די צייכענעס פארבלייבן ביי אונז אויף אייביג ,און מיר וועלן אלעמאל מוזן שטיין וואכזאם און זיך היטן די אוייגן כדי נישט צו פאלן אויף צוריק. ווי שרעקעדיג אונזער מצב קוקט אויס ,דארף מען אבער וויסן ,איז עס איז נישט אזוי געפערליך .אזוי ווי מיר אלע קענען מענטשן וואס האבן א געזונט פראבלעם אבער זיי קענען לעבן פאר לאנגע יארן ,אויב זיי נעמען ערליך די פארגעשריבענע פילן .דאס זעלבע איז מיט אונז ,אויב מיר וועלן אויספאלגן די אנווייזונגען און מיר וועלן זיך האלטן פעלזן פעסט ,וועלן מיר בעזהש"י קענען אנגיין אונזער גאנצן לעבן הייליג און ערליך. אין די עצות פון נומער 14און ווייטער ווערט ברייט אויסגעשמוסט די באקאנטע 12סטעפס וואס איז אנגענומען צו העלפן א מענטש ארויסקריכן פון זיין אדיקשאן; מיט די הילף פון די 12סטעפס ,וועלן מיר זיך אויסלערנען צו האלטן אונזער אדיקשאן אונטער קאנטראל ,און מיר וועלן בעזהש"י קענען אנגיין מיט א פרייליך לעבן פול מיט סיפוק און שמחת החיים .אבער מיר טארן נישט פארגעסן צו נעמען די 'פילן' ,מיר מוזן געדענקן אייביג צו היטן די אויגן ,אויב פארגעסן מיר פון דעם ,קען דאס זיין זייער פאטאל. עס איז א פראצעדור איידער מיר לאזן זיך ארויס אויף אונזער וועג ,וואס איר ענד ציל איז אז מיר זאלן זיין גענצליך פריי פון דעם שעדליכן אדיקשאן ,דארפן מיר וויסן און געדענקן אז עס נעמט נישט איבערנאכט ,עס איז א לאנגער פראצעדור און מיר מוזן האבן געדולט און מיטארבעטן ביז צום סוף. אפילו ווען מיר האלטן שוין ביי א מצב אז מיר קענען זיך שוין קאנטראלירן מער נישט אויסצופירן די ארגסטע און שעדליכסטע אדיקטיווע מעשים ,קען עס אונז נאך אלץ נעמען עטליכע יאר ביז מיר וועלן פולשטענדיג איבערגעבן אונזער נסיון און תאוה צום רבוש"ע ,און עררייכן א פולשטענדיגע קאנטראל אויף אונזערע אויגן און אונזער הארץ .דעריבער טארן מיר נישט ווערן צובראכן ,ווען מיר האלטן זיך שוין צוריק פאר א לענגערע צייט נישט עובר צו זיין ,אבער מיר האבן נאך אלץ פראבלעמען זיך אפצוהיטן די אויגן אויף די גאסן .עס איז א חלק פון דער פראצעדור און סוף כל סוף וועלן מיר בעזהש"י אנקומען צום פונקט אז מיר וועלן שוין בכלל נישט האבן קיין נסיון אויף שמירת עינים. עטליכע עצות פאר שמירת עינים עס איז פאראן א ווערטל" ,די ערשטע בליק איז אויפ'ן באשעפער'ס חשבון ,די צווייטע איז אויף אונז". אמת ,מיר קענען זיך נישט העלפן אויב מיר האבן געזען עפעס וואס טריגערט ,פערצופאל אדער אומגעראכטן ,עס איז נישט געווען אין אונזערע הענט דאס צו פארמיידן .אבער די צווייטע בליק ,דאס איז שוין יא אונזער אחריות .אויב מיר געבן נאכאמאל א בליק אין יענע ריכטונג ,דאן האבן מיר מיט אייגענע הענט געפיטערט אונזער אדיקשאן און עס איז דאדורך געווארן גרעסער און שעדליכער. פאלגנד זענען עטליכע עצות וואס קען אונז העלפן צו היטן די אויגן ווען מיר גייען אויף דער גאס. מאך עס וויי טון :מיר קענען פרובירן זיך פארצונעמען קנסות אויב מיר פאלן דורך מיט א ראי' אסורה. יעדעס מאל וואס מיר וועלן געבן דעם צווייטן בליק ,וועלן מיר: זיך געבן א שטארקן ציפ וואס טוט וויי, ארומבינדען א ראבער-בענד ארום אונזער האנט, געבן 25צענט פאר צדקה, געבן א קנס פאר אונזערע אויגן ,דורך צומאכן די אויגן פאר 6סעקונדן. עס איז ראטזאם אז די קנסות זאל נישט זיין א קבלה אויף אייביג ,בלויז אויף א שטיק צייט .ווי אויך איז וויכטיג כסדר ארומצוטוישן די קנסות כדי זיי זאלן האבן דעם ריכטיגן עפעקט. די דריי סטעפס :עס איז פאראן א געוואלדיגע עצה וואס קען אונז העלפן ווען מיר האלטן שוין נאכ'ן ערשטן בליק ,אז מיר זאלן האבן די שטארקקייט נישט צו געבן דעם צווייטן בליק .ווען מיר כאפן זיך גלייך נאך וואס מיר האבן עפעס געזען ,זאלן מיר טון די דריי סטעפס :אלערט ,אויסמיידן ,און דערקלערן. די ערשטע סטעפ איז אז מיר זאלן רעאליזירן און איינזען אז מיר האבן געקוקט אויף עפעס שלעכט און אוממאראליש .דאס איז דער 'אלערט' סטעפ ,מיר דארפן שיקן אן אלערט מעסעדזש פאר אונזער מח אז מיר האבן דא צו טון מיט א שעדליכע סצענע .עס קען נעמען א סעקונדע אדער צוויי ,אבער מיר מוזן דאס ארייננעמען אין קאפ קליפ און קלאר ,דאס איז א זאך אויף וואס מען טאר נישט קוקען. די צווייטע סטעפ איז ,צו פארמאכן די אויגן אדער אוועק קוקען צו די אנדערע זייט ,כדי צו פארמיידן דעם צווייטן בליק אהין .די צוויי סטעפס זאל נעמען בערך דריי סעקונדען. דערנאך קומט די דריטע סטעפ ,ווי מיר געבן זיך אליין א מענטאלע קלאפ אויף די פלייצע ,דורך טראכטן צו זיך אליין בערך אזוי' :איך האב דאס געזען בטעות ,און איך האב שנעל אוועקגעקוקט .איך בין נאך אלץ ריין און איך וועלן זיך ווייטער האלטן ריין .דערמיט טוען מיר דערקלערן ,און מיר חזר'ן זיך איין ,אז מיר זענען גארנישט שולדיג אויף די ערשטעע ראי' וואס מיר האבן געהאט ,און מיר זענען נאך אלץ הייליג און ריין אויב מיר וועלן זיך האלטן פעסט און נישט נאכאמאל אהין קוקען. די דאזיגע סטעפס זענען זייער וויכטיג פאר אונז ,וויבאלד זייענדיג אדיקטעד ,קען אפטמאל דער ערשטער צופאלדיגער בליק אונז אריינווארפן אין גרוב .אויב מיר שטעלן זיך אפ נאכ'ן ערשטן בליק און מיר האלטן זיך פעסט מיט דעם געדאנק אז די ערשטע בליק איז נישט געווען אונזער אויסוואל ,און אויב מיר וועלן באווייזן זיך צו האלטן שטארק און נישט קוקען נאכאמאל ,זענען מיר גענצליך ריין ,קען דאס אסאך פארגרינגערן אונזער נסיון. זייער אסאך מאל עגבערט אונז דער געדאנק אז' ,איך האב טאקע אוועקגעקוקט ,אבער אפשר האב איך געווארט אביסל לענגער ווי איך האב געדארפט' .און דעמאלט הייבט דער ייצר הרע אן אונז צו מאכן שפירן שולדיג ,ווען באמת האבן מיר גארנישט שלעכט געטאן ,און דער שלעכטער געפיל שטופטט אונז מיר זאלן ווייטער דורכפאלן .די דריי סטעפס העלפט אונז אנערקענען אז עס מעג נעמען איין אדער צוויי סעקונדן צו רעאליזירן אז עפעס איז שלעכט מיט וואס מיר האבן זיך באגעגענט ,און נאר דערנאך וואס מיר האבן דאס אריינגענומען אין קאפ ,איז צו ערווארטן אז מיר זאלן אוועק קוקען און דאס נישט באטראכטן. קליינע צילן :אין אנהויב דארפן מיר מאכן זייער קליינע צילן אין "שמירת עינים .צום ביישפיל ,מיר קענען זיך מקבל זיין אז אויפ'ן וועג פון אונזער היים ביז צום שול און צוריק ,וועלן מיר נישט קוקען אויף קיין שום זאך ,אויסער אויף דער ערד ,נישט קיין חילוק וואס זאל פאסירן .עס קען זיין שווער אין אנהויב ,אבער נאך עטליכע מאל וואס מיר וועלן דאס טון ,וועלן מיר האבן די מעגליכקייט צו פארגרעסערן אונזערע צילן אויף לענגערע שטרעקעס. אנטוויקלן אונזערע געדאנקן צו שמירת עינים: מיר דארפן זיך איינ'חזר'ן און רעדן צו אונזער מח אז ,נישט קיין חילוק ווי שווער עס איז זיך איינצוהאלטן פון קוקען אויף וואס מען טאר נישט ,וועט אונז אייביג זיין שווערער און מער פיינפול יא צו קוקען. אז מיר וועלן יא קוקען ,וועלן מיר ליידן פון צוויי געוויסן פייניגונגען :איינס ,מיר וועלן זיך שפירן ווייט אפגערוקט פון השי"ת און פון אונזערע רוחניות'דיגע עררייכונגען; און צווייטנס ,וועלן מיר ליידן ,ווייל מיר ווייסן דאך אז מיר קענען סיי ווי נישט צוקומען צו די זאך וואס מיר זעען .מיט אונזער בליק מיט אויגן וועט זיך אנטוויקלן אין אונזא גליסטעניש און מיר וועלן דאס שטרעבן ,אבער מיר וועלן דאס סיי ווי נישט קענען באקומען ,און דאס טוט שטארק וויי. די ווייטאג וואס מיר שפירן נישט ווען מיר האלטן זיך צוריק נישט צו קוקען ,איז פיל בעסער און גרינגער פון די ווייטאג וואס מיר וועלן האבן פון יא קוקען! די צער און פיין וואס מיר שפירן ווען מיר האלטן זיך צוריק און מיר קוקען נישט ,דאס איז אזוי ווי פיין פון א וויכטיגע היילונג אפעראציע .די ווייטאג היילט אונז אויס ,דאקעגן די רוחניות'דיגע פיין פון יא קוקען, דאס איז פיין פון אונזער מחלה ,דאס מאכט אונז קראנק .נו ,וועלכע ווייטאג און פיין טוען מיר אויסקלייבן? מיר דארפן געדענקן אז די ווייטאג און פיין וואס מיר שפירן ווען מוטשענען זיך צו האלטן אונזערע אויגן נישט צו קוקען וואו מען טאר נישט ,איז בכלל נישט אונזער ווייטאג .עס איז די ווייטאג און שמערצן פונעם ייצר הרע ,ער שפירט ווי מען דערטרענקט אים צום טויט ,ער שרייט און שיקט אונז פיין סיגנאלן, ווייל מיר שלאגן אים זייער שטארק .דעריבער קענען מיר באמת זיין פרייליך און הנאה האבן פון די שמערצן און ווייטאג! מיר שפירן די פיין פון אונזער שונא ווען ער ווערט שוואכער! די גאנצע גליסטעניש איז אן אויפגעבלאזענע באבל פון הייסע לופט ,עס איז געבויט אויף וואס מיר זעען און וואס מיר טראכטן אין אונזער פאנטאזיע ,עס האט אבער גארנישט מיט דער ווירקליכקייט .מיר האבן שוין אזויפיל מאל זיך איבערצייגט אז ,נאכדעם וואס מיר האבן זיך שוין נאכגעגעבן און מיר האבן שוין געהאט די תאוה וואס מיר האבן זיך פארגעשטעלט אז דאס גייט זיין עפעס אוייסטערלישע הנאה ,און אחרי ככלות הכל קראכט דער באלון ,און עס לאזט אונז איבער פארוואונדערט' :דאס איז דאס גאנעצע? - פארדעם זענען מיר אזוי משוגע געווארן?' עס לאזט זיך אונז נישט גלייבן אז פאר אזא נארישע תאוה האבן מיר זיך געלאזט פארקוייפן אונזער נשמה. לאמיר א רגע אריינטראכטן .אויב מיר וואלטן געווען בלינד ח"ו ,וואלטן מיר זיכער נישט געהאט דעם נסיון ,די תאוה וואלט אונז קיינמאל נישט געצויגן .אויב מיר וואלטן חלילה נישט געהאט די געוואלדיגע מתנה פון השי"ת ,וואלטן מיר ניטאמאל געקענט גליסט מיט די אויגן ,נו ,וויאזוי קענען מיר נעמען די געוואלדיגע און אומגלויבליכע מתנה פון השי"ת און עס אויסניצן אקעגן זיין רצון? זיך אפלאזן גענצליך פון די תאוה :די וועלט איז פול מיט אטראקציעס אויף יעדע טריט און שריט קענען מיר זיך אנטרעפן מיט ציענדע זאכן וואס קען אונז פארשלעפן אין אפגרונד .אויב מיר וועלן פארבלייבן מיט די תאוה אין אונזער הארץ ,וועלן מיר האבן אן ענדלאזע קאמפ ,מיר וועלן כסדר טרעפן פרישע געלעגענהייטן וואו צו אנפיטערן אונזער אדיקשאן .אנשטאט זיך ארומדרייען נאכאנאנד מיט שווערע מלחמות אין שמירת עינים ,איז די ריכטיגע טאקטיק צו האבן הצלחה ,זיך אויסצולערנען וויאזוי זיך גענצליך צו אפלאזן פון די תאוה ,עס זאל בכלל נישט עקזיסטטירן ביי אונז אזא מושג. אזוי ווי איינער וואס ארבעט אויף די 12סטעפ גרופע האט אמאל געשריבן: "היינט צו טאג איז די מלחמה פיל גרינגער פאר מיר .ווען איך האב די תאוה ,בין איך מודה אז איך בין אומבאהאלפן ,איך אנערקען אז השי"ת איז דער איינציגער וואס קען -און וועט -מיר העלפן ,און איך בעט פון שהי"ת ער זאל אוועקנעמען פון מיר די תאוה .איך בין אפטמאל זייער איבערראשט ווי אזוי דע רוועג ארבעט אסאך בעסער ווי זיך שלאגן מיט די תאוה אין פנים אריין". כדי זיך אפצולאזן גענצליך פון די תאוה ,דארפן מיר זיך אויסלערענען וויאזוי צו רעאגירן צו די פאנטאזיעס וואס בוזשעווען אין אונזער מח אין רעזולטאט פון די תאוה .אינעם ערשטע טייל פון דעם האנטבוך איז פאראן עטליכע גוטע עצות וויאזוי ארויסצונעמען די תאוה פון אונזער מחשבה. (6באקומען טעגליכע חיזוק פון :GYEדורך כסדר חזר'ן און לערנען דברי חיזוק איבער שמירת עינים ,וועט פאר אונז זיין פיל גרינגער זיך צו מתגבר זיין און קענען היטן די אויגן ווי עס דארף צו זיין .שרייבט אייך איין אויף אונזער וועבסייט צו באקומען טעגליכע אי-מעילס פון חיזוק בעניני שמירת עינים. געדענקט :אונזערע אויגן זענען די פענסטער פון אונזער נשמה ,און אויב מיר ווילן מאכן אמת'ע פארשריט און אויפבויען אונזער רוחניות'דיגע שטאנדפונקט ,מוזן זיי ווערן באוואכט גאר שטרענג און פארזיכטיג. מען קען דאונלאודן א בוך פון אונזער וועבזייט מיט'ן נאמען "פענסטער פון אונזער נשמה" ,די בוך אנטהאלט א חיזוק פראגראם פאר 30טאג ,זיך אויסצולערנען וויאזוי צו היטן די אויגן ריכטיג. עצה #3 מאכן גדרים אונזער אדיקשאן איז אסאך שטערקער פון אונז ,און אויב מיר וועלן פרובירן זיך צו שלאגן מיט אים ,וועט ער על פי רוב זיין דער זיגער .אויב דארפן מיר אים קאנפראנטן אין פנים אריין ,וועלן מיר כמעט אלעמאל דורכפאלן .עס איז געגליכן ווי מיר זאלן שפאצירן ביים עק פונעם בארטן ,אדער ביים שפיץ פון א גרוב ,עס איז כמעט זיכער אז מיר וועלן אריינפאלן און זיך דערטרענקן .די איינציגסטע עצה איז צו שטיין ווייט פונעם עק .אנשטאט מיר זאלן פרובירן זיך ספראווען מיט אונזער אדיקשאן ,מוזן מיר זיך אויסלערנען צו שטיין ווייט אוועק פון דעם נסיון. אינעם ערשטן טייל פונעם בוך ווערט דאס באריכות אויסגעשמועסט ,ווי די גמרא זאגט "אמרי נזירא סחור סחור לכרמא לא תקרב" ,מען זאגט פאר א נזיר ,גיי ארום א לענגערע וועג און זע נישט צו קומען נאנט צום וויינגארטן .מיר דארפן זיך אויסלערנען אז מיר זאלן אפילו נישט נאנט קומען צו א נסיון ,מיר דארפן זיך מאכן שטארקע גדרים וסייגים וואס זאל אונז האלטן ווייט אפגערוקט פון א נסיון וואס קען אנרייצן אונזער אדיקשאן. עס איז פאראן א וועג וויאזוי מיר קענען מאכן א שטארקע גדר וואס זאל אונז צוריקהאלטן פון אריינפאלן אין א נסיון .מיר זאלן זיך מאכן א ליסטע פון עטליכע זאכן וואס מיר מוזן טאן ווען מיר שפירן א שוואכקייט און עס קוקט אונז אויס ווי דער אדיקשאן גייט אונז פירן עובר צו זיין ,ח"ו .די ליסטע קען ווערן געמאכט פון פארשידענע זאכן ,צום ביישפיל ,אנרופען די מוטער; זאגן א קאפיטל תהלים; נעמען א 10מינוטיגע שפאציר און דאס גלייכן. דער געדאנק דערפון איז ,אז אין די צייט וואס מיר שפירן אז מיר ווערן באהערשט פונעם אדיקשאן ,זאלן מיר נישט פרובירן זיך צו שלאגן דערמיט ,ווייל ער איז שטערקער פון אונז ,ענדערש זאלן מיר פרובירן אוועקצושלעפן אונזער מחשבה פון דעם גאנצן פראבלעם ,און אנהויבן טראכטן פון אנזערע זאכן .צומאל קען בלויז ארויסנעמען די ליסטע און דאס בטראכטן ,דאס אלין קען שוין זיין גענוג אונז אפצוהאלטן פון עובר זיין! א שבועה כדי צו מאכן זיכער אז אונזערע גדרים זענען שטארק באפעסטיגט און מיר וועלן זיי נישט ברעכן ,קענען מיר זיך באנוצן מיט א שטארקע טאקטיק וואס וועט אונז העלפן האלטן די גדרים .אין אלגעמיין איז על פי חז"ל פארבאטן צו מאכן א שבועה ,עס איז ווי א שפיל מיט פייער און ערליכע אידן האבן זיך זייער אפגעהאלטן פון מאכן שבועות אפילו באופן ההיתר .אבער ווען עס קומט זיך צו באצוימען כדי נישט עובר צו זיין אויף הארבע עבירות ,געפונען מיר אין די תורה און אין חז"ל אז עס איז מותר צו מאכן א שבועה. דוד המלך זאגט אין תהלים" :נשבעתי ואקיימה ,לשמור משפטי צדקיך" -איך האב געשוואוירן און איך וועל דאס איינהאלטן ,כדי אפצוהיטן דיינע געזעצן .אויך שטייט אין פסוק "נשבע להרע ולא ימיר ,עושה אלה לא ימוט לעולם" -ווער עס שווערט זיך צו פארמיידן פון טון שלעכט און ער צושטערט נישט זיין שבועה ,וועט זיך קיינמאל נישט אויסגליטשן .חז"ל זאגן אז בועז האט זיך געשוואוירן אז ער וועט נישט דורכפאלן ווען רות איז געקומען צו אים אינמיטן די נאכט ,ווי עס שטייט אין פסוק" :חי ה' שכבו עד הבקר". א שבועה קען אונז טאקע שטארק ארויסהעלפן צו באקעמפן אונזער אדיקשאן ,אבער עס קען אויך זיין געפארפול .אונזער אדיקשאן איז זייער אסאך מאל אסאך שטארקער אויך פון א שבועה .דערפאר איז וויכטיג אז מיר זאלן זיך אויסלערנען וויאזוי צו מאכן די שבועות אויף א וועג אז עס זאל אונז העלפן מיר זאלן זיין פארזיכערט און נישט מיר זאלן חלילה עובר זיין אויף א שבועה. אויב מיר זאלן מאכן א שבועה גלייך דירעקט אין ציל ,אז מיר וועלן נישט עובר זיין ,וועט דאס געווענליך קיין סך נישט העלפן .אונזער אדיקשאן איז שטערקער פון דעם ,און מיר קענען זיך נישט שלאגן מיט אים דירעקט .וואס מיר קענען יא טון איז ,מאכן א שבועה וואס זאל אונז העלפן מיר זאלן אויסקרויזן אונזער אדיקשאן ,דורך די שבועה וועלן מיר זיך קענען צוריקהאלטן פון קומען נאנט צו א נסיון .מיר קענען זיך מאכן א שבועה ,אז איידער מיר פאלן דורך וועלן מיר קודם טון די זאכן וואס מיר שרייבן זיך פאר ,צום ביישפיל: נעמען 10מינוטיגע שפאציר. גיין אין מקוה, נעמען א שפאציר פון א האלבע שעה, געבן א באדייטנדע נדבה פאר צדקה מאכן .pushups 100 גאר שטארקע גדרים אויב מיר זענען שוין שטארק געפאלן און אונזער אדיקשאן איז שוין אויף ערנסטע שטאפלן ,וועלן מיר מוזן מאכן גאר שווערע גדרים און שבועות אז מיר זאל האבן די כוחות זיך איינצוהאלטן .צום ביישפיל ,אויף אונזער פארום האט איינער געשריבן אז ער האט זיך באשוואוירן צו געבן $200פאר צדקה ,אויב ער פאלט אמאל דורך ,ח"ו .און ער פארציילט די גוטע נייעס ,אז נאך 4מאל וואס ער איז דורכגעפאלן ,איז ער בעזהש"י געווארן גענצליך פריי פון זיין אדיקשאן. א צווייטער האט געשריבן אז ער האט געהאלטן א באקסל שוועבלעך נעבן זיין בעט און ער האט זיך באשוואוירן אז ער וועט זיך אפברענען זיינע פינגערס בעפאר ער וועט זיך נאכגעבן די תאוה .און א דריטער )פון אר"י( האט געשריבן אז ער האט מצליח געווען זיך ארויסצודרייען פון זיין אדיקשאן דורך מאכן א שבועה פאר איין יאר צייט ,אז יעדעס מאל וואס ער וועט דורכפאלן ,וועט ער מוזן נעמען א באס צום כותל און דארט מתפלל זיין פאר 90מינוט .דאס האט עווענטועל באוויזן אים צו באזיגן זיין אדיקשאן ,וויבאלד יעדעס מאל וואס ער האט געשפירט אז ער האלט ביים דורכפאלן ,האט ער זיך דערמאנט וואס ער וועט מוזן טון דערנאך ,און עס איז אים זייער שווער אנגעקומען דאס צו טאן. אויף אונזער וועבסייט האבן מיר אן אפטיילונג ”) “TaPhSiC methodתפסיק -באדייט אויף לשון קודש, שטעל זיך אפ( ,דער אפטיילונג באשטייט פון פארשידענע עצות וויאזוי מיר קענען זיך צווינגען אפצושטעלן אונזער אויפפירונג .דער מהלך איז איינס פון די שטערקסטע מעטאדן וואס העלפן פאר פרומע מענטשן וואס זענען אדיקטעט ,און עס האט שוין ארויסגעהאלפן זייער אסאך מענטשן .עס קען זיין אז פאר די וואס זייער אדיקשאן איז שוין אויף זייער הויעכן שטאפל וועט דאס נישט העלפן) ,זיי דארפן צו קומען צו די אנדערע עצות אין דעם בוך( אבער פאר רוב פרומע מענטשן האט דער מעטאד געהאלפן וואונדערליך. אין קורצן ארבעט דער מעטאד אזוי :דער פאקט איז דאך ,אז דערנאך וואס מען איז שוין ליידער דורכגעפאלן און אונזער תאוה איז שוין ערפילט געווארן ,זענען מיר וויליג צו טאן אלעס אויף דער וועלט אז עס זאל מער נישט פאסירן .נאכדעם וואס אונזער גליסטעניש האט זיך שוין בארואיגט זענען מיר ביכולת צו ארבעטן אויף זיך שטערקער ווי ווען מיר שטייען נאך פאר'ן דורכפאל .ווי אויך איז פאר אונז קלאר אז טראצדעם וואס אונזער תאוה ברענט גאר שטארק וועט דאס אונז נישט קענען ברענגען אז מיר זאלן אויך מחלל שבת זיין כדי אנצוקומען דערצו. דעריבער דארפן מיר נעמען עטליכע גאר שווערע זאכן ,און מאכן א שבועה אין נאמען פון השי"ת )און בפועל ארויסזאגן דעם שם( אז דערנאך וואס מיר וועלן ח"ו דורכפאלן )מיט אונזער ארגסטע אויפפירונג( וועלן מיר טון אט די זאכן. רוב פרומע מענטשן וועלן איינהאלטן א שבועה .נאך אלעם ,עס איז דערנאך וואס מען האט שוין אפגעטאן דאס וואס מען האט ליידער געטאן ,און די תאוה איז שוין געשטילט און מיר שפירן זיך שלעכט .אצינד וועלן מיר שוין נישט וועלן אינגאנצן אוועקווארפן אונזער איבעריגער חלק פון אידישקייט .מיר וועלן נישט זיך נישט קענען ברענגען עובר צו זיין אויף איינס פון די עשרת הדיברות "לא תשא את ה'"א לשוא". אבער מיר דארפן זיכער מאכן ,אז די שבועה איז גענוג שווער און פיינפול פאר אונז ,אבער אויך נישט צו שווער אז מיר זאל ח"ו ברעכן די שבועה .עס מוז זיין א זאך וואס זאל אונז צווינגען נישט עובר צו זיין ,כדי מיר זאלן קענען אויסמיידן די קאנסעקווענצן וואס מיר האבן זיך מקבל געווען בשבועה .ווי אויך זאל די שבועה זיין געבויעט אויף א קורצע טערמין. עטליכע ביישפילן: א שבועה בשם ,אויב איך וועל עובר זיין בידים ,וועל איך אין די נאכפאלגנדע פיר און צוואנציג שעה: דערציילן פאר מיין רבי, זאגן פאר מיין ווייב, נעמען א באס צו א קבר פון א צדיק און זיין דארט פאר 2שעה ביז'ן אהיים קומען. פאסטן 24שעה, געבן א פיינפולע סומע געלט פאר צדקה. אין אנהויב זאלן די שבועות זיין פאר א קורצע צייט אפשניט ,למשל פאר איין וואך .אויב מיר זעען אז עס ארבעט זיך גוט אויס ,קענען מיר פארברייטערן די שבועה פאר לענגערע פעריאדן .אויב מיר זעען אז עס איז נישט גענוג שטארק אונז אפצוהאלטן ,דעמאלט דארפן מיר זוכן עפעס מער שווערער און פיינפולער ווי דאס ,און דערויף בויען אונזער שבועה. מיט די ריכטיגע מחשבה און מיט סייעתא דשמיא ,קענען רוב פרומע מענטשן וואס זענען פארכאפט אין די אדיקשאן ,טרעפן א פאסיגע פארמולע צו מאכן די שבועה ,וואס זאל זיי אפגעוואוינען פון די זאכן .און איינמאל מען האט דאס געטראפן וועט זיך אנטפלעקן פאר אונז א נייע וועלט פון פרייהייט און אמת'ע צופרידנהייט .מיר וועלן שפירן ווי מיר זענען אויפאמאל באפרייט געווארן פון דער תפיסה וואו מיר האבן זיך אליין אריינגעלייגט ,אין וואו מיר האבן געוואוינט אזויפיל יארן! דער מעטאד איז אזוי ווי מען לייגט אן עלעקטראנישער צוים ביים ענד פון ים ,אויב קומט מען נאנט דערצו ווערט מען עלעקטעריזירט .ווען א מענטש זעט אן עלעקטערישען צוים דארף מען אים מער גארנישט זאגן, ער ציעט זיך צוריק פון זיך אליין .אבער עס קען זיך מאכן אז דער מענטש זאל אויסלעשן די עלעקטעריציטעט פונעם צוים ,אדער אז דער מענטש זאל איבערשפרינגן דעם צוים און אריינשפרינגען אין ים .דאס זעלבע קען פאסירן מיט דעם מעטאד ,עס קען זיך מאכן אז אונזער אדיקשאן זאל אונז צוברענגען מיר זאלן איבערשפרינגען דעם צוים. דערפאר איז קריטיש וויכטיג אז אין צוגאב צו אונזער שבועה ,זאלן מיר מאכן אנדערע גדרים וסייגים אויך. דאס מיינט מיר מוזן אינסטאלירן א גוטן פילטער ,ווי פריער אויסגעשמועסט ,און צוגאב דערצו דארף מען אויך אינסטאלירן אן "אקאונטעבילטי סיסטעם" ,וואס שיקט א רעפארט פון אונזער אינטערנעט פאר איינעם וואס מיר וועלן זיך שעמען ער זאל זען וואס מיר האבן געקוקט אויפ'ן אינטערנעט. סיי וואספארא שבועה און צוזאג מיר מאכן דארף דאס ווערן געמאכט זייער פארזיכטיג און בלויז אויף א קורצע טערמין .מיט די צייט ווען מיר האבן זיך שוין אויסגעלערנט וואס עס ארבעט פאר אונז ,דעמאלט קענען מיר מאכן די שבועות פאר לענגערע טערמינען. אויך איז וויכטיג זיך אראפצושרייבן א ליסטע פון די שבועות וואס מיר האבן געמאכט ,כדי מיר זאלן דאס קענען איבערגיין פארזיכטיג איידער מיר דארפן דאס טון .דורך האבן א ליסטע פון אלע שבועות וועט דאס אונז אויך העלפן צו קענען קלאר אפמאכן וועלכע עס האבן געארבעט בעסער און וועלכע נישט .און אויף דעם אופן קענען מיר כסדר איבערמאכן אונזער שבועות פאר לענגערע טערמינען .עס איז וויכטיג צו איבערמאכן די שבועות נאך איידער עס לויפט אויס די טערמין ,ווויבאלד איינמאל עס לויםט אויס ,וועלן מיר ווערן מוטלאז דאס איבערצומאכן און מיר וועלן זיין אויסגעשטעלט דורכצופאלן. בין הזמנים וואקאציע און בין הזמנים זענען צייטן ווען עס קומען פאר די גרעסטע נסיונות ,עס זענען פאראן אסאך פרייע צייט און מען איז ווייניגער צוגעבינדן און ארגאניזירט ,און דאס ברענגט צו מיר זאלן גרינגער קענען דורכפאלן .אין די צייטן פארלאנגט זיך מיר זאל שטעלן שטערקערע גדרים און שבועות כדי צו פארמיידן דורכפעלער. עס איז כדאי מיר זאלן זיך אויסשטעלן א סדר היום פאר די טעג ,וואס זאל אונז האלטן פארנומען דורכאויס דעם טאג דאס מערסטע וואס איז מעגליך .מען דארף זיך אנגרייטן ספעציפישע צייטן פאר ספעציעלע אקטיוויטעטן ,ווי לערנען מיט א חברותא אדער טאן אנדערע זאכן וואס וועט אונז האלטן פארנומען .מיר קענען אויך אנגרייטן 'עמערדזשענסי פלענער' פון פארשידענע אקטיוויטעטן וואס מיר וועלן טון אין די צייטן וואס מיר שפירן אז מיר זענען לאנגווייליג און עס קען אונז צוברענגען צו דורכפאלן, )צב"ש ליינען א בוך ,פארן מיט א ביציקל ...אד"ג(. מיר קענען אויך מאכן פון פאראויס א ספעציעלע "בין הזמנים" ליסטע ,פון גדרים וסייגים וואס זאל אונז העלפן שטיין ווייט פון אונזער תאוה און אדיקשאן ,כדי מיר זאלן אויסמיידן א קריג מיט'ן ייצר הרע אין פנים אריין. עטליכע ביישפילן: אנשטעלן א פילטער אויפ'ן היים קאמפיוטער, נישט נוצן דעם קאמפיוטער ווען מען איז אליין אין די שטוב) ,אדער לכה"פ ווען קיינער איז נישט אינדערהיים(, זיך מאכן ספעציעלע צייטן וואס נאר דעמאלט וועלן מיר זיים ביים קאמפיוטער, מאכן א ליסטע פון וועבסייטס וואס בלויז די וואס זענען אויף די ליסטע זענען מיר ערלויבט צו באזוכן, )לכה"פ ווען מיר זענען אליין אין שטוב(, אויסמיידן געוויסע פלעצער וואס קענען אנרייצן אונזער תאוה, נישט קוקען קיין מאוויס. די סוד פון הצלחה אין די הינזיכטן איז ,זיך צו לערנען אין וועלכע צייטן מיר זענען שוואך ,און זיך אנגרייטן גדרים וסייגים אויף יענע מצבים פון בעפאר .מיר דארפן זיך אויסלערנען צו קענען אונזער ייצר הרע ,ווי עס שטייט אין משלי )י"ב י( "יודע צדיק נפש בהמתו" – א צדק קען די נאטור פון זיין בהמיות. עצה #4 טעגליכע חיזוק צו האבן הצלחה אין בייקומען דעם נסיון ,איז זייער וויכטיג כסדר זיך אויפצופרישן אונזער מחשבה מיט פרישע דברי חיזוק יעדן טאג .חז"ל זאגן אונז אז דער ייצר הרע ווערט פריש באנייט יעדן טאג ,יעדן טאג קומט ער אויף מיט פרישע אטאקעס קעגן אונז .כדי אים צו קענען קאנטאר-אטאקירן ,דארפן מיר זיך אויך דערפרישן יעדן טאג מיט פרישע עצות און דברי חיזוק. אויף אונזער וועבסייט איז פאראן זייער אסאך מאטריאל וואס קען אונז שטארקן און מחזק יעדן טאג, אבער עס איז אביסל שווער יעדן טאג צו גיין אפיר זוכען אויפ'ן וועבסייט .דעריבער האבן מיר איינגעשטעלט א סיסטעם וואס שיקט ארויס יעדן טאג אי-מעילס מיט דברי חיזוק און עצות און טאקטיקן וויאזויי מיר קענען זיך שטארקן מער און מער יעדן טאג .טויזנטער מעמבערס זענען שוין איינגעשריבן אין דעם פראגראם ,און עס איז ממש וואנדערליך וויאזוי מען זעט זייער שנעל א שינוי לטובה ווען מען ליינט דורך די אי-מעילס טעגליך. דעריבער שרייבט זיך שוין איין אויף דעם סיסטעם ,און מאכט זיכער צו ליינען די אי-מעילס יעדן טאג .עס איז זיכער אז דער ייצר הרע וועט טון וואס אימער אז מיר זאלן איגנארירן די אי-מעילס נאך א שטיק צייט, אבער אויב מיר זענען אנשטלאסן זיך ארויסצוזען פון דעם אדיקשאן ,מוזן מיר מאכן א קבלה גמורה אז מיר וועלן ליינען און זיך פארטיפען אין די מעסעדזשעס יעדן טאג .אזוי ווי די טראפנס וואסער אויפ'ן שטיין וואס דער תנא רבי עקיבא האט געזען ,וועלן די נאכאנאנדע אי-מעילס צוביסלעך מאכן א גרויסע און שטארקן איינפלוס אויף אונז. אזוי אויך קענט איר באזוכן אונזער וועבסייט און ליינען די פארשידענע קאטעגאריעס ,ווי טיפס ,מעשיות, פערזענליכע איבערלעבענישן ,תורה געדאנקן און נאך ,וואס ווערן אפדעיטעט כמעט יעדן טאג .אונזער פארום איז אויך א גוטע פלאץ פאר טעגליכע חיזוק .הונדערטער מעמבערס לייגן ארויף זייערע נסיונות און זייערע הצלחות ,און זיי טיילן מיט זייער חיזוק און השקפה און ברענגען האפענונג איינער פאר'ן אנדערן. עס איז אויך דא אויף אונזער וועבסייט ארכיוון פון טויזנטער ארטיקלן ,און אלטע חיזוק אי-מעיל וואס זענען ארויסגעשיקט געווארן אין דער פארגאנגענהייט .אבער לאמיר נישט פרובירן צו כאפן צו סאך אויף איינמאל; עס איז בעסער צו ליינען ווייניגער און דאס גרינטליך אנאנליזירען ,ווי איידער צו ליינען אסאך און דאס שנעל פארגעסן. עצה #5 נוצן די געצייג אויף אונזער וועבסייט אויף די מעניו פון אונזער וועבסייט www.guardyoureyes.orgאיז פאראן אן אייטעם וואס רופט זיך U U " .Toolsווען דו גייסט אריבער דארט וועט אראפקומען א מעניו פון אסאך נוצליכע געצייגן ,און אסאך האבן אונטער זיך אויך עטליכע סוב-מעניוס. מיר וועלן דא אויסרעכענען עטליכע פון זיי: עס איז פאראן דארט א שאלות ותשובות אפטיילונג ,וואו מיר קענען געפינען פארשידענע תירוצים אויף אסאך קשיות וואס פלאגן אונז ,אדער פשוט באקומען א דורכדרינגליכער בליק אויף פארשידענע אספעקטן פון אונזער אדיקשאן. ווען מיר האבן ליידיגע צייט אדער מיר זענען לאנגווייליג אדער באארד ,איז גוט צו געדענקן אז אויף אונזער וועבסייט איז פאראן א כשר'ע אפטיילונג פון לינקס צו כשר'ע אינטערטענמענט סייטס ,אדער אקטיוויטעטן און דרשות און ווידיעאו שיעורים ,וואס מיר קענען טון אין די ליידיגע צייט כדי נישט צו ווערן פארשלעפט אין נסיונות. עס איז אינטערעסאנט צו ליינען אויף אונזער וועבסייט די רעקאווערי מעשיות פון אנדערע מעמבערס, וואו זיי פארציילן זייערע מיטמאכענישן און וויאזוי זיי האבן סוקסעספול זיך ארויסדערזען פון דעם אדיקשאן .ווען מיר ליינען די פערזענליכע מעשיות פון אנדערע מענטשן קען דאס אונז זיין א שטארקע חיזוק אז מיר זענען נישט אליין ,און אז עס זענען פאראן אנדערע וואס זענען אפילו געווען אין ערגערע סיטואציעס ווי מיר זענען ,און דאך האבן זיי באוויזן זיך אויסצוהיילן. מיר האבן א אפטיילונג וואו עס איז פאראן לינקס צו אנדערע וועבסיייטס וואס טוען אויך אין די זאכן ,און מיר קענען דארט זוכען הילף פאר אונזערע פראבלעמען .אויך קענען מיר נוצן די טיפס אפטיילונג צו באקומען נייע געדאנקן וויאזוי צו מצליח זיין. ברעכן אן אדיקשאן איז געגליכן ווי א "קליינע אפעראציע" ,און אזוי ווי מיר פארשטייען אז מען קען נישט ווערן א גוטער דאקטאר צו מאכן אן אפעראציע ,נאר נאכ'ן שטודירן א לענגערע צייט; אזוי אויך מוזן מיר זיך לערנען און חזר'ן פאר א לענגערע צייט וויאזוי צו מאכן די אפעראציע פאר אונזער נשמה. עצה #6 געפינען אנדערע סיפוק די פשוט'ע וועג וואס מיר טראכטן אלעמאל וויאזוי מיר קענען ברעכן דעם אדיקשאן איז ,דורך אויסמיידן זאכן וואס טרייבן אונזער תאוה און פרובירן צו אנטלויפן פון א נסיון .אמת ,מען דארף דאס פרובירן צו טאן מיט אלע מעגליכקייטן ,אבער צו די זעלבע צייט דארף מען אויפזוכען די אורזאכן וואס ליגן אונטער דעם; מיר דארפן דערגיין וואס איז די זאך וואס טרייבט אונז מיר זאלן וועלן עובר זיין ,ח"ו. אונזער אדיקשאן האט זיך אנטוויקלט אין אונז כדי צו ערפילן און ערזעצן א געפיל פון סיפוק וואס האט אונז געפעלט .אדיקשאן איז א פסיכאלאגישע אנטלויף פלאץ ,וואס מיר האבן זיך גענומען אלץ א מיטל זיך אוועקצודרייען פונעם רעאליטעט פון לעבן .אויב קענען מיר באווייזן זיך צו האלטן פארנומען מיט געזונטע און תוכנ'פולע אקטיוויטעטן וואס מיר האבן הנאה דערפון ,וועט אונזער אדיקשאן אוועק גיין פון זיך אליין. מיר דארפן פרובירן צו טרעפן ארבייט אדער פראיעקטן וואס געבט אונז די מעגליכקייט ארויסצוגעבן אונזערע טאלאנטן און פעאיגקייטן ,דאס וועט אונז געבן הנאה און סיפוק ,און מיר וועלן צוריק באהאפטן ווערן מיט אונזער אמת'ע לעבן און מיט דער וועלט ארום אונז .אז מיר וועלן אנפולן אונזער ליידיגקייט וועלן מיר מער נישט גליסטן צו אנדערע אומווערדיגע זאכן וואס זאל אונז געבן סיפוק .אויף אונזער וועבסייט קענט איר טרעפן פארשידענע געדאנקן פון אקטיוויטעטן וואס זיך צו באשעפטיגן און שעפן סיפוק און הנאה. פאלשע סיפוק פירט אונז אז מיר זאלן זיך פארשפארן אין זיך אליין און צוביסלעך טוען מיר גענצליך צעשטערן אונזער לעבן און אונזער נשמה .דאקעגן ,אמת'ע סיפוק העלפט אונז מיר זאלן זיך עפענען צו דער וועלט ארום אונז און זיך צוריק באהעפטן מיט אונזער נשמה .יעדער איד האט א חלק אלוקי ממעל ,א פארבארגענער פלאץ אין די טיפעניש פון זיין נשמה ,וואס שעפט חיות נאר פון רוחניות'דיגע הנאה ,און זי שפירט זיך ליידיג און פוסט אויב עס ווערט נישט אנגעפילט מיט תורה ומצוות. די בעסטע וועג צו אנפילן די הייליגע נשמה אין ערייכן סיפוק און הנאה קומט בלויז פון זיך באהעפטן מיט השי"ת .ווי דער פסוק זאגט "טעמו וראו כי טוב ה'" – פארזיכט עס און איר וועט זען אז ה' איז גוט, "והתענג על ה'" -געפינט הנאה אין השי"ת .דאס הנאה און סיפוק קען נאר ווערן אויפגעבויעט דורך מוסיף זיין אין עניני קדושה און זוכן אן אמת'ע קשר מיט השי"ת און אידישקייט. אויך דורך לערנען תורה מיט שמחה ווערן מיר אנגעפילט מיט רוחניות'דיגע סיפוק און עס וועט אונז העלפן פארלעשן די תאוה .אונזער תאוה איז געגליכן צו א פייער און די תורה איז געגליכן צו וואסער ,אן וואסער קען מען נישט אויסלעשן קיין פייער .אז מיר וועלן מוסיף זיין אין תורה בקדושה ובטהרה וועט דער תאוה פארלאשן ווערן און עס וועט אונז מער נישט פארפירן. אויך דארפן מיר זוכן צו טרעפן תענוג ושמחה פון מצוות ,ווי למשל האבן אן אמת'ע עונג שבת און יו"ט ,זיך דערקוויקן פון די גוטע מאכלים און זינגען שיינע זמירות און פארברענגען מיט אונזערע קינדער .די אלע זאכן זענען אריינגערעכנט אין "והתענג על ה'" און דאס וועט ערפילן אונזער דראנג נאך תענוג און מיר וועלן זיך נישט זוכן קיין פאלשע תעניגים. אזוי אויך דארפן מירפרובירן מיט אלע כוחות צו אנהייבן א נייע לעבן און זיך מער אויסמישן אין די געזעלשאפט .דורך טון פארשידענע אקטיוויטעטן אין אונזער קהלה אדער שכונה וועט אונז ברענגען סיפוק און מיר וועלן זיין צופרידן .מיר קענען זיך אונטערנעמען חסד פראיעקטן אדער אנדערע קהלה ענינים און דערין אריינלייגן אונזער כוחות און שעפערישקייט. אויב דו ביסט א בחור אין ישיבה ,פרוביר צו באקומען אן ארבייט שטעלע אנצופירן דעם אוצר הספרים אדער די גראסערי ,צושטעלן קלינערס אדער שערן האר א.ד.ג .אויב דו לערנסט נישט און דו האסט אויך נישט קיין פרנסה ,פרוביר צו טרעפן א דזשאב וואס שנעלער! דער עיקר איז ,זיך צו האלטן פארנומען און זיך צוריק באהעפטן מיט דער וועלט ארום אונז און אזוי געפינען אמת'ע סיפוק וואס וועט עווענטועל אוועקשטיפן די פאלשע סיפוק וואס אונזער אדיקשאן פרובירט אונז צו געבן. עצה #7 אראפשניידן אויב מיר האבן שוין פרובירט די אויבנדערמאנטע עצות און מיר טרעפן זיך נאך אלץ פארזינקן אין דעם אדיקשאן ,אונזער אדיקשאן קאנטראלירט נאך אונזער לעבן און דערפירט אונז צו פרישע דורפעלער, דעמאלט דארפן מיר נעמען א פרישן טאקטיק וואס באשטייט פון זיך קאנצעטרירן אויף איין זאך אויף א מאל ,אנשאטאט זיך פארלייגן אויף אלעס צו די זעלבע צייט. חז"ל זאגן "אבר קטן יש באדם ,מרעיבו שבא משביעו רעב" – א מענטש האט א קליינע אבר ,אויב מאכט ער דאס זאט ,וועט דאס זיין נאכמער הונגעריג ,אויב האלט מען דאס הונגעריג ווערט ער זאט .עס איז וויכטיג צו געדענקן דעם יסוד ,און עס ווייזט ווי שטארק אונזערע חכמים האבן פארשטאנען די נאטור פון די אדיקשאן .וואס מער מיר האלטן זיך איין ,און ווי ווייטער מיר האלטן זיך אוועק פון דעם אדיקשאן ,אלס גרינגער ווערט דער נסיון און שוואכער די גליסטעניש. מיר דארפן זיך מאכן א רויטע ליניע ,און פרובירן אראפצושניידן דאס מערסטע וואס מעגליך .צום ביישפיל, אויב מיר זענען געוואוינט ביז היינט צו עובר זיין יעדן טאג ,לאמיר פרובירן זיך איינצוהאלטן פאר א שטיק צייט און עס בלויז טון איינמאל אין צוויי טעג .אויב איז עס געווען ביז היינט צוויי מאל א וואך ,לאמיר פרובירן זיך איינצוהאלטן אויף בלויז איינמאל א וואך .אדער קענען מיר פרובירן צו מאכן א שטרענגע קבלה פאר א שטיק צייט ,אז אויסער איין ספעציפישע טאג פון די וואך ,וועלן מיר אפילו נישט טראכטן פון זיך אויסגעבן. דער צוגאנג וועט אונז אויסלערנען אראפצושניידן צוביסלעך מער און מער ,און ווי חז"ל זאגן ,אז וואס ווייניגער מען געבט זיך נאך אלס שוואכער ווערט די תאוה ,און מיט די הילף פון השי"ת וועלן מיר מיט די צייט איינזען אז אויב האלטן מיר זיך איין גענצליך האבן מיר בכלל מער נישט קיין תאוה. דער טאקטיק לערנט אונז אויך אז מיר זאלן מער נישט ניצן דעם אדיקשאן צו אנטלויפן פון אונזערע פראבלעמען .זייער אפט איז די סיבה פארוואס מיר זענען געווארן אדיקטעט אין אנהויב ,ווייל מיר האבן גענוצט דעם אדיקשאן צו אנטלויפן פון שווערע מאמענטן און אנגעצויגנקייט .מיר האבן דורך די תאוה פרובירט צו פארטייבן אונזערע הרגשים און דעפרעסיע .אבער איינמאל מיר הייבן אן צו מאכן רויטע ליניע און מיר שניידן אראפ פון אונזער געוואוינהייט אז מיר קענען דאס נישט טאן ווען אימער ,מיר האבן בלויז דעזיגנירטע טעג דערפאר ,דאס וועט אונז אויסלערנען נישט צו נוצן די תאוה זיך צו אוועקדרייען פון רעאליטעט. אויך דארפן מיר וויסן ,אז ווען מיר ארבעטן און מיר פרובירן זיך איינצוהאלטן אפילו בלויז א קליין ביסל, ווערן מיר שוין דערהויבן אויבן אין הימל און מיר באקומען סייעתא דשמיא .מיט יעדן מאל וואס מיר האלטן זיך איין באקומען מיר פרישע השגחה פרטית פון השי"ץ זיך צו קענען עווענטועל גענצליך ארויסדרייען פריי פון דעם אדיקשאן. די גמרא זאגט :הבא לטהר מסעיין אותו" – איינער וואס קומט זיך רייניגן ,העלפט מען אים .אויף אן אנדערע פלאץ שטייט אין חז"ל" :בדרך שאדם רוצה לילך מוליכין אותו" -אויף די וועג וואס א מענטש וויל גיין ,דארט פירט מען אים .פרעגט דער מהרש"א פארוואס רעדט די גמרא אייביג בלשון רבים" :העלפט מען אים; זיי פירן אים" ,איז דער מהרש"א מסביר ,אז דער לשון רבים איז צוליב דעם ווייל דורך די רצון און התגברות וואס א מענטש האלט זיך איין פון אן עבירה ווערט באשאפן א מלאך און ווען דער מענטש האט שוין א גרויסע ארמיי פון מלאכים ,דאן האט ער די כח גענצליך איבערצוקומען זיין ייצר הרע און ער קען שוין גיין אויף דעם וועג וואס ער וויל באמת אן קיין שום שטערונגען! יעדעס מאל וואס מיר זאגן ניין צו אונזער אדיקשאן ,ווערט באשאפן א פרישע מלאך ,אפילו אויב מיר זענען צום סוף דורכגעפאלן ,פארלירן מיר נישט דעם זכות פון ווען מיר האבן זיך איינגעהאלטן ,און ווען מיר האבן שוין גענוג מלאכים ,העלפט השי"ת מיר זאלן מער נישט ליידן פון דעם אדיקשאן) .זע אין ערשטן טייל פון דעם בוך מער איבער דעם ענין(. עס איז וויכטיג באטאנען אז די טאקטיקן וועט נאר העלפן אויב מיר ווילן זייער שטארק אויפהערן מיט אונזער אויפפירונג ,דעמאלט קען העלפן די עצה פון זיך כסדר אראפשניידן מער און מער .אויב אבער מיר רעדן זיך איין אז מיר האבן דעם אדיקשאן אונטער קאנטראל ,וועלן מיר שטענדיג פארלבייבן אדיקטעט, און מיר וועלן זיך מוזן אויסהיילן אויף די שווערע וועג. עצה #8 צעברעכן די רעדל פון אדיקשאן אויב שטייטלעך אראפשניידן קוקט נישט אויס צו זיין דער טריק פאר אונז ,און מיר געפינען אז נאך א שטיק צייט האט עס נאכנישט געברענגט צו א קאמפלעטע אפשטעל פון אונזער אדיקטיווע אויפפירונגען ,דארפן מיר נעמען מער דראסטישע שריט .דער קומענדיגער שריט וועט זיין צו ארויסשניידן גענצליך די אויפפירונגען פון אונזער לעבן. עס איז ארויסגעקומען א שטודיע אז עס נעמט 90טאג צו טוישן די איינגעפונדעוועטע ליניעס וואס האבן זיך אנטוויקלט אין די מוח פון א מענטש דורך זיין אדיקשאן .עס איז באוויזן געווארן אז אויב אן אדיקט האלט זיך איין פון זיין אדיקשאן פאר 90טאג ,וועט דערנאך זיין זייער גרינג זיך גענצליך אפצושייידן פון דעם אדיקשאן. מיר געפונען אויך דער מושג אין דברי חז"ל אז 90טאג האט א שטארקן אפעקט .די הלכה איז ,אז אויב איינער איז נישט זיכער צי ער האט געזאגט "ותן טל ומטר" ,דארף ער זיכער נאכאמאל דאווענען שמונה עשרה ,אבער נאך 30טעג דארף מען מער נישט איבערדאווענען ,ווייל מען שטעלט זיך פאר אז זיין מח איז שוין צוגעוואוינט צו זאגן ותן טל ומטר 30 .טעג איז 90שמונה עשרה'ס! חז"ל האבן געוואוסט אז עס נעמט 90מאל צו טון א זאך אז די מח זאל ווערן געוואוינט דערצו) .די אות צ' – וואס סימבאליזירט א צדיק וואס איז הייליג און ריין ,איז אויך בגמטריא .(90 מיר דארפן זיך מקבל זיין אז די קומענדיגע 90טאג וועלן מיר בשום אופן שבעולם נישט דורכפאלן .מיר דארפן נעמען אין באטראכט אז די 90טעג וועט נישט זיין גרינג .אן אדיקט וועט זיך כמעט אלעמאל אנשטויסן אין דורכפעלער ,מיר טארן נישט ווערן צובראכן און דעפרעסט ,עס קען זיין אז מיר וועלן דארפן מער צייט ,ווייל אין אנהויב וועלן מיר דורכפאלן ,אבער בעזהש"י וועלן מיר דאס דורכמאכן. עס קען זיך מאכן מיר וועלן שפירן אז די געראנגל איז געפערליך מיר האלטן דאס נישט אויס ,דארפן מיר געדענקן אז עס האלט נישט אן צו לאנג .קיין שום גרויסע עררייכונגען קענען נישט קומען אן מסירות נפש, מיר דארפן זיך מקבל זיין צו האבן מסירות נפש פאר 90טאג און דערנאך וועלן מיר בעזהש"י זיין באפרייט. אויב מיר ווייסן פון בעפאר אז עס איז מעגליך אז מיר וועלן זיך אנשטויסן מיט גאר שווערע מאמענטן, וועט אונז שוין זיין גרינגער דאס צו באהאנדלען ווען עס קומט דערצו .אויב מיר גלייבן ,דאס וואס אזויפיל פון אונז האבן שוין בייגעוואוינט אז עס ארבעט הונדערט פראצענט ,און נאך 90טאג וועלן מיר זיין פריי פון די אדיקשאן ,דאן קענען מיר זיך מחזק זיין און האלטן שטארק פאר די 90טאג. כדי צו מצליח זיין מוזן מיר נעמען די 90טעג אויף אן אופן פון "איין טאג אויף א מאל" .מיר קענען נישט עסן אדער שלאפן היינט פאר מארגן ,און מיר קענען זיך נישט האלטן ריין היינט פאר מארגן .אויב מיר וועלן זיך קאנצעטרירן בלויז יעדן טאג אויף דעם היינטיגן טאג ,וועלן מיר דאס קענען באווייזן ביז צום סוף פון די 90טעג. מיר האבן אויסגעשטעלט א ספעציעלע טשארט אויף אונזער וועבסייט ,וואס קען אונז צוהעלפן האלטן חשבון אויף אונזער פארבעסערונג טאג טעגליך .מען שרייבט זיך איין אין דעם ערשטן טאג וואס מיר הייבן אן דעם פראגראם ,און דערנאך דארפן מיר אפדעיטן אונזער סטאטוס לכה"פ איין מאל א וואך – אויב נישט ווערט אונזער נאמען רויט אויף דעם טשארט .אויב מיר אפדעיטן נישט פאר צוויי וואכן ,פאלט מיר ארויס פונעם פארמעסט .ווען מיר מאכן פארשריט דורכאויס די 90טאג ,ווערן מיר געהעכערט אין ראנג און מיר באקומען "ווירטואלע ריווארדס" און מיר ערהאלטן אי-מעילס וואס געבען אונז אנערקענונג און חיזוק פאר די גוטע ארבייט. דער סיסטעם טוט מאטאווירן און העלפט שטארק ארויס ,עס ווייזט אונז אן אז מיר האבן געמאכט פארשריט און אז מיר קענען יא לעבן אן די תאוה! גיבט א קוק אויף די 90טאג טשארט אויף אונזער וועבסייט ,און קוקט וויפיל מענטשן זענען אצינד אויף זייער וועג פון 90טעג .האלט מיט די סוקסעס פון אזויפיל מענטשן און שרייבט אייך איין נאך היינט. איר קענט אויך ארויספרינטן דעם טשארט ,און האלטן אייער חשבון פריוואט פאר זיך. מיר האבן אויך א ספעציעלע טשארט וואס ווערט גערופען "דער וואנט פון השי"ת'ס כבוד" ,דארט ווערט כסדר געמאלדן די וואס זענען שוין אנגעקומען צו די 90טעג פון ריינקייט .געלויבט השי"ת די ליסטע וואקסט כסדר מער און מער. עס איז אויך פאראן אויף אונזער וועבסייט אן אפציע צו נעמען דעם 90טאגיקע פראגראם פאר א גאנצע גרופע אינאיינעם) .מען דארף נוצן א ספעציעלע גרופע אקאונט(. ווען מיר נעמען אנטייל אין דעם 90טאג פראגראם אויף אונזער וועבסייט ,וועט אונז דאס ברענגען זייער אסאך חיזוק .דערנאך וואס מיר האבן בעזהש"י באוויזן צו דערגרייכן די 90טאג ריינקייט ,ווערן מיר געשעצט ביי אלע אנדערע מעמבערס און אלע טוען אונז קאנגראטולירן אויף אונזער שווערע ארבייט .ווי אויך העלפט דאס שטארק ארויס צו וויסן דער צאל פון וויפיל מעמבערס זענען שוין גרייט און פאסיג צו ארויסהעלפן אנדערע חברים. עצה #9 דין וחשבון פאר אנדערע די ערשטע אכט עצות וואס מיר האבן דערמאנט ביז אהער ,זענען בעיקר באזירט וויאזוי מיר קענען זיך אליין העלפן מיט אונזער אדיקשאן .אויב מיר האבן נאכנישט מצליח מיט די פריערדערמאנטע עצות ,איז געקומען די צייט אז מיר מוזן ארייננעמען אנדערע מענטשן אין דעם בילד .מיר קענען דאס נישט באקעמפן אליין .מיר מוזן אנהיייבן זוכן הילף פון אינדרויסן. דער פסוק זאגט אין משלי )ח"י א( לתאוה יבקש נפרד – די תאוה קומט פון איזולאציע .זיין אפגעזונדערט ברענגט אז מיר זאלן נאכלויפן די תאוה .אונזער אדיקשאן טרייבט אונז אז מיר זאלן זיך אויסשאלטערן פון דער וועלט און פון דער רעאליטעט פון אונזער לעבן .שמועסן מיט אנדערע מענטשן איבער אונזער נסיון קען אונז גאר אסאך ארויסהעלפן ,עס וועט אונז צוריק באהעפטן מיט מענטשן און וועט אונז ארויסנעמען פון אונזער איינזאמקייט. בלויז איבערזאגן פאר א חבר אדער רבי די הרגשים און מחשבות וואס פלאגן אונז ,האט געוואלדיגע כח אונז צו העלפן דורכברעכן די אומגעהויערע כח פון אדיקשאן .ווי דער הייליגער רבי אלימלך פון ליזענסק זי"ע שרייבט אין צעטיל קטן אות י"ג: "לספר בכל פעם לפני המורה לו דרך השם ואפי' לפני חבר נאמן כל המחשבות והרהורים רעים אשר הם נגד תוה"ק אשר היצה"ר מעלה אותן על מוחו ולבו הן בשעת תורה ותפלה הן בשכבו על מטתו והן באמצע היום ולא יעלים שום דבר מחמת הבושה ,ונמצא ע"י סיפור הדברים שמוציא מכח אל הפועל משבר את כח היצה"ר שלא יוכל להתגבר עליו כ"כ בפעם אחרת ,חוץ עצה הטובה אשר יוכל לקבל מחבירו שהוא דרך השם והוא סגולה נפלאה ".עכלה"ק. "א מענטש זאל פארציילן פאר זיין חבר און פאר זיין מורה דרך אלע זיינע מחשבות און הרהורים רעים וואס דער ייצר הרע ברענגט אים ארויף אויפ'ן געדאנק .און דורך דעם וואס ער וועט דאס ארויסזאגן מיט זיין מויל ,צוברעכט ער דעם כח פונעם ייצר הרע אז ער וועט זיך מער נישט קענען שטארקן איבער אים. חוץ מזה ,קען אים זיין חבר ארויסהעלפן מיט אן עצה טובה .דאס איז א געוואלדיגע סגולה". אפגעזען פון דעם פאקט אליין אז מיר קענען פועל'ן ביי זיך צו נעמען די שטארקייט און פארציילן אונזער פראבלעם פאר אנדערע ,דאס אליין ברענגט אונז צו די מחשבה אז אויב שעמען מיר זיך פון אונזער חבר, דארפן מיר זיכער האבן גרויס בושה פאר'ן רבוש"ע .ווי רבי יוחנן בן זכאי האט געזאגט פאר זיינע תלמידים" :יהי רצון שתהא מורא שמים עליכם כמורא בשר ודם" .און די תלמידים האבן אים געפרעגט: "רבי עד כאן?" האט ער זיי צוריק געענטפערט" :הלאוי!" די טיפער באדייט פון די תפלה פון ר' יוחנן בן זכאי ,ווערט גוט פארשטאנען מיט די מעשה פון ר' עמרם חסידא ,וואס מיר האבן אראפגעברענגט אינעם ערשטן טייל פון דעם בוך .עס שטעלט זיך די פראגע אויב ר' עמרם האט אזוי שטארק מורא געהאט פון השי"ת אז ער האט זיך געקענט ברענגען צו שרייען "עס ברענט א פייער" ,פארוואס האט דאס אליין נישט געקענט אים אפהאלטן פון עובר זיין די עבירה .דער תירוץ דערויף איז ,אז ר' עמרם האט געוואוסט אז אויב עס וועלן נישט זיין דא נאך מענטשן וועט ער נישט קענען ביישטיין דעם נסיון ,טראץ זיין גרויס יראת שמים ,ווייל א מענטש שעמט זיך מער פון אנדערע מענטשן ווי כביכול פונעם רבוש"ע .די מורא'דיגע מעשה ווייזט אונז די שטארקע הילף וואס מיר קענען האבן ווען מיר האבן חברים פאר וועמען מיר טיילן מיט אונזער נסיונות. איז דען פאראן צווישן אונז אייינער וואס קען זאגן אז ער איז שטערקער פון רב עמרם? מיר זענען אויסגעשטעלט צו נסיונות יעדן טאג ,מיט איין קליינעם ריק פון קאמפיוטער-מייזל ,קענען מיר אנקומען צו די גרעסטע נסיונות! אויב האט ר' עמרם פארשטאנען אז נאר דורך די הילף פון אנדערע מענטשן וועט ער קענען ביייקומען דעם נסיון ,דארפן מיר דאס זיכער האבן כדי צו קענען מצליח זיין אין זיך ארויסברעכן פון דעם אדיקשאן .מיר מוזן אויך האבן איינעם ארום אונז ,וואס זאל אונז הערן שרייען "פייער"! ווען מיר שפירן זיך שוואך ,מיר מוזן האבן איינעם פאר וועמען מיר זאלן אלעמאל פארציילן אונזערע דורכפעלער און דאס וועט אונז ברענגען צו פאראנטווארטליכקייט. מיר קענען פרובירן צו טרעפן א נאנטער חבר אדער א רבי ,פאר וועמען מיר האבן רעספעקט ,און מיר זאלן אים מיטטיילן אונזער נסיונות .מיר דארפן זיכער מאכן צו האלטן א שטענדיגע קשר מיט אים ,און אים כסדר איינמעלדן וואו מיר האלטן און צי מיר האבן שוין געמאכט עפעס פארשריט זיך צו פארבעסערן. כדי די עצה זאל האבן א גוטע ווירקונג אויף אונז ,מוזן מיר זיין הונדערט פראצענט אמת'דיג און מיר מוזן זיין זייער אפן מיט אונזער שותף .מיר מוזן אים אלעמאל פארציילן ווען מיר זענען דורכגעפאלן ,און אט די בושה וואס מיר וועלן שפירן דאס צו פארציילן דאס וועט זיין פאר אונז אן עונש ,און עס וועט אונז העלפן זיך צו האלטן ריין די קומענדיגע מאל וואס מיר שטייען פאר א נסיון. מיר קענען אויך מאכן א קשר מיט איינעם וואס האט אויך דער נסיון ,און זיך געבן חזוק און עצות איינער פאר'ן צוויייטן .עס וואלט זיייער גוט געווען ווען מיר זאלן האבן א שמועס מיט אונזער שותף איינמאל א טאג ,דורכ'ן טעלעפאן אדער דורך אי-מעיל .מיט די צייט ווען מיר וועלן שוין האלטן פאראויס און מיר וועלן שוין זיין ריין פאר א לענגערע צייט ,וועלן מיר זיך קענען ערלויבן צו איבערגעבן אונזער באריכט בלויז פון צייט צו צייט. אויב אונזער פרויען ווייסן איבער אונזערע נסיונות ,קענען זיי זיין אונזער בעסטע שותף ,מיר זאלן דארפן פאר זיי געבן א דין וחשבון איבער אונזערע מעשים .דאס האט אויך א געוולאדיגע מעלה ,ווייל ווען מיר וועלן זען זייער ווייטאג אז מיר זענען דורכגעפאלן ,וועט דאס לייגן אויף אונז א שטארקע דרוק זיך צו האלטן ריין. אויב אונזער פרויען ווייסן נישט דערפון ,וועט פאר אונז זיין גוט אויב מיט דער צייט וועלן זיי אויסגעפינען דערפון .טראצדעם וואס עס איז זייער פיינפול פאר א פרוי אויסצוגעפינען איבער די נסיונות פון איר מאן, וועט דאס אבער למעשה זייער אסאך ארויסהעלפן צו לייזן דעם פראבלעם .חוץ וואס דאס וועט אונז ברענגען צו א שטארקע פאראנטווארטליכקייט ,איז אלץ בעסער ווען עס איז נישט פאראן קיין שום סודות צווישן מאן און פרוי. אלנפאלס ,דאס זאל ווערן געטון בלויז דערנאך וואס מיר האבן שוין גענומען ערנסטע שריט זיך אויסצוהיילן און מיר האבן שוין געמאכט היבש פארשריט .אויך איז בעסער אז דאס זאל געטון ווערן פארזיכטיג און גוט צוגעגרייט ,און דאס בעסטע ווואלט געווען אויב דאס ווערט געטאן צוזאמען מיט א טעראפיסט אדער רב ,וואס וועט קענען קלאר פארשטיין געעבן פאר די פרוי אונזער אדיקשאן און וועט אונז געבן די ריכטיגע הדרכה אויף ווייטער. דאס מערסטע עפעקטיוו איז אויב מיר טיילן מיט אונזער סודות פאר איינעם וועמען מיר קענען און מיר האבן רעספעקט פאר אים .דאס וועט אונז געבן מער פאראנטווארטליכקייט און וועט אונז שטארק מאטאווירן זיך האלטן ריין כדי צו מאכן א גוטן איינדרוק אין זיינע אויגן .אויב אבער עס איז אונז נישט מעגליך דאס צו טאן מיט איינעם וועמען ממיר קענען ,דאן קענט איר געפינען אן אנאנימער חבר אויף אונזער וועבסייט מיט וועמען צו האלטן קאנטאקט. אויף אונזער וועבסייט קענט איר דאונלאודן א פארם ,שרייבט אריין אייער אינפארמאציע און שיקט דאס צוריק צום "פארטנער-גבאי" אויף .partner.gye@gmail.comדער "פארטנער-גבאי" וועט אייך U U אריינלייגן אייער אינפארמאציע אינעם קאמפיוטער און וועט פרובירן צו זוכן פאר א חבר וואס איז דאס בעסטע געאייגענט פאר אייער מצב. אויף דעם פארם קענט איר זיך אויסקלייבן וויאזוי איר ווילט האלטן דעם קשר מיט אייער פארטנער ,אי- מעיל ,טשעט ,אדער אויפן טעלעפאן .דורך "גוגל-וואויס" קענט איר באקומען אן אנאנימער טעלעפאן נומער און איר קענט דאס ניצן צו רופן אדער באקומען טעלעפאן קאלס פון אייער פארטנער .זעט אויף אונזער וועבסיייט מער אינפארמאציע איבער דעם פראגראם. די GYEנעטווארק זוכט נאך וואלונטירן וואס קענען ארויסהעלפן אנדערע דורך זיין א פארטנער אדער א ספאנסאר .פון דעם ערשטן טאג וואס מיר גייען אריין אין דעם פראגאם קענען מיר שוין זיין א פארטנער פאר א צווייטן ,און צוזמאען מיטטיילן איינער פאר'ן אנדערן חיזוק און האפענונג אין דעם נסיון .אבער כדי צו זיין א ספאנסער מוזן מיר שוין האבן דורכגעגאנגען 90טאג פון ריינקייט. ווי מיר שריבן שפעטער אין עצה נומער ,12איז נישט פאראן קיין בעסערע וועג זיך אליין אויסצוהיילן ווי זיך אוועקגעבן צו העלפן אנדערע .אויב איר זענען גרייט צו העלפן אנדערע ,ביטע לאזט וויסן דעם "פארטנער-גבאי" אייער אי-מעיל אדרעס אדער טעלעפאן נומער ,דער מצב פון אייער ריינקייט ,און די צייטן וואס איר זענט גרייט צו ענטפערן אי-מעילס אדער רעדן מיט אנדערע וואס האבן אויך דעם נסיון) .לאזט אים אויך וויסן אויב איר שפירט אז איר קענט האנדלן מיט מער פון איין פערזאן אויף א מאל(. די וואס האלטן מיט א 12סטעפ SAגרופע )עצה #15און ווייטער( האבן די מעגליכקייט צו טרעפן א פארטנער פון זייער גרופע ,און אינאיינעם קענען זיי צווישן זיך אויסשמועסן זייערע פראבלעמען און צו די זעלבע צייט זיך באגלייטן אין דעם דורכגאנג פון די 12סטעפס. עצה #10 גרופע הילף זינט איינס פון די שטערקסטע עצות צו צעברעכן אונזער אדיקשאן איז צו פארמיידן איזולאציע און איינזאמקייט ,דארפן מיר זען צו פארמערן אונזער שייכות מיט אנדערע מענשטן דאס מערסטע וואס איז מעגליך .אויב אן איינצעלנע פארטנער גיבט אונז נישט גענוג שטארקייט צו אויפהערן גענצליך עובר זיין, דאן דארפן מיר פרובירן צו נעמען הילף פון א גרופע מענטשן. אויף אונזער וועבסיייט איז פאראן עטליכע אפציעס פאר "גרופ-סעפארט" .צום ערשט ,קענען מיר זיך אנשליסן אין דעם פארום אויף אונזער וועבסייט .דורך שרייבן און שמועסן אפט אויף דעם פארום וועלן מיר שנעל באקומען פרישע פרינט און זיך אויסמישן מיט אנדערע אויף א ווירטואלע אופן .דאס וועט זיין זייער א שטארקע הילף זיך צו ערהוילן ,מיר וועלן זיך מער נישט שפירן אליין אין דעם נסיון ,און איינאיינעם מיט אנדערע וועלן מיר אי"ה באווייזן צו מאכן גרויסע פארשריט. אויך שטעלן מיר צו אומזיסטע 12סטעפ טעלעפאן קאנפרענצן ,וואו מען קען מיטהאלטן דעם פראגראם אנאנים מיט א גרופע פון אנדערע אידן .זע אונזער וועבסייט פאר מער אינפארמאציע איבער די טעלעפאן גרופעס. איינער פון די פריערדיגע סלונימער רבי'ס האט געהאט א חסיד וואס איז אמאל געפארן אויף א ביזנעס רייזע .זייענדיג אוועק פון זיין היים איז אים אונטער געקומען א שווערער נסיון ,ממש גלייך צום נסיון פון יוסף הצדיק .אין יענע מאמענט האט זיך דער חסיד געמאכט א שטיקל חשבון און געטראכט צו זיך' :ווען איך וועל צוריק אהיים קומען ,וועט דאך מיין רבי זען אז איך האב געזינדיגט' .אבער דערנאך האט ער געטראכט' :איך וועל אויסמיידן זיך צו טרעפן מיט מיין רבי' .און ער האט שוין געהאלטן ממש פאר'ן עובר זיין ווען עס איז אים ארויפגעקומען אויפ'ן געדאנק' :וואס וועל איך טון אז מיינע גוטע פריינט וועלן כאפן אויף מיין אויפפירונג אז איך האב געזינדיגט ,קען איך דען לעבן אן פריינט? ניין ,איך מוז האבן מיינע פריינט!' און דאס האט אים געהאלפן איבערקומען זיין ייצר הרע .ווען ער איז אהיימגעקומען ,האט אים זיין רבי געזאגט" :אפילו וואס א רבי קען נישט ארויסהעלפן ,קענען גוטע פריינט ערלעדיגן". עס איז כדאי צו ציטירן פון א בריוו וואס איז געשריבן געווארן דורך אן עלטערע בחור )וועלכער איז ריין שוין איבער א יאר(: "יא ,עס איז מעגליך צו זיין א שומר הברית ,סיי בעפאר די חתונה און סיי דערנאך .און איך וועלן אייך פארציילן וויאזוי איך האב דאס באוויזן .ב"ה ,מיר זענען געווען עטליכע חברים אין ישיבה ,און מיר האבן אלע איינגעזען אז דער ענין זיך צו פירן בקדושה ובטהרה איז קריטיש וויכטיג פאר אונזער לעבן .מיר האבן זיך צוזאמגענומען א פארמירט א חבורה ,און מיר האבן זיך מקבל געווען צו ארבעטן אינאיינעם אויף די ענינים. "מיר זענען זיך צוזאמגעקומען איינמאל א חודש און זיך מקבל געווען עטליכע קבלות און מיר האבן אויסגעשמועסט די וויכטיגקייט פון זיך האלטן ריין און ערליך .די ערשטע תקנה אין די חבורה איז געווען אז אויב איינער פון די חבורה פאלט ח"ו דורך ,דארף ער דאס איינמעלדן פאר אלע אנדערע חברים פון די חבורה ,און יעדער איינער דארף באצאלן א קנס פון 200דאללאר פאר צדקה .עס איז טאקע א גרויסער סכום ,אבער עס איז אויך מעגליך פאר א בחור דאס צו פארשאפן ,און די תקנה האט ב"ה געארבעט מורא'דיג .פון איין ביז זעקס חדשים ,זענען מיר אלע געווען ריין און מיר האלטן דאס אן ביז צום היינט צוטאג ב"ה". אויב מיר ווייסן פון נאך איינער אדער צוויי מענטשן וואס מוטשענען זיך מיט דעם נסיון ,קענען מיר אליין אנהויבן אן אייגענע גרופע ,און זיך צוזאמקומען יעדע שטיק צייט און דורכשמועסן די וויכטיגקייט פון די ענינים ,און עס קענען אונז גאר שטארק ארויסהעלפן סיי מיט חיזוק און סיי מיט די פאראנטווארטליכקייט וואס מיר וועלן האבן איינער פארן אנדערן. עס וואלט אויך געווען א גוטע עצה ווען מיר מאכן זיך אן אייגענע גרופע ,צו איינשטעלן א באזונדערע 90 טאג ציילונג פאר די גרופע ,אויסער די פריוואטע ציילונג וואס מיר האלטן פאר זיך .אויב איינער פון די חברים פון די גרופע האט געהאט א דורכפאל ,דארף מען פריש אנהייבן די ציילונג פון די גרופע ,און יעדער איינער דארף געבן א סכום פאר צדקה .דאס וועט שטארק ארויסהעלפן פאר יעדן אין די גרופע זיך צו שטארקן ,כדי נישט צו זיין דער איינער וואס צוליב זיינע זינד זאל מען דארפן ווידער אנהויבן ציילן .אזוי אויך ,יעדעס מאל וואס איינער פאלט דורך ,וועט ער מוזן אויסשמועסן מיט זיינע חברים וואספארא מיטלן ער נעמט זיך אונטער צו פארזיכערן אז דאס חזר'ט זיך נישט איבער. עס איז וויכטיג צו וויסן ,אז אזא סארט גרופע קען זיין ווירקזאם בלויז אויב יעדער איינער אין די גרויפע איז פולשטענדיג דערביי און ער געבט זיין פארזיכערונג אז ער איז הונדערט פראצענט גרייט זיך צו היילן און מיהאלטן דעם פראצעדור .און דאס דארף זיין די ערשטע תנאי צו קענען ווערן אנגענומען אין די חבורה ,מען דארף געבן א צוזאג אז מען איז פולשטענדיג ערנסט) .אויף אונזער וועבסייט קענסטו אויך טרעפן מער הילף איבער אזוינע סארט גרופעס(. אויב דו ביזט א בחור אין ישיבה ,קענסטו אנהויבן א רעוואלוציע און גרינדן אזא סארט גרופע אין ישיבה )פארשטייט זיך אויף א שטילן פארנעם( .דו קענסט זיך קונה זיין אומשאצבארע זכותים אויף דער וועלט און אויף יענע וועלט ,אויב דו זיך שאפן די קוראזש און שטארקייט איבערצוקומען די בושה ,און אנהויבן א חבורה פון ערנסטע בחורים וואס האלטן דערביי אוןווילן זיך העלפן אינאיינעם צו זיין ערליך און אפגעהיטן. די גרויפע קען זיך אנהויבן מיט צוויי בחורים ,און מיט די צייט וועט זיך דאס פארמערן ,דורכדעם וואס יעדער וועט אריינברענגען נאך א חבר אויף א שטילן אופן )פארשטייט זיך נישט מיט קיין עפענטליכע מודעות( .נישט בלויז וועט דאס העלפן פאר דיר אין דיין אייגענער נסיון ,נאר עס וועט אויך העלפן פילצאליגע אנדערע ישיבה בחורים וואס ראנגלן זיך כסדר מיט דעם פראבלעם .דיי זכות וועט זיין אומשאצבאר ,איבערהויפט אויב דער געדאנק וועט אנהאלטן אין די ישיבה אויך נאך וואס די פארלאזט די ישיבה ,און עס קען גאר זיין אז דער געדאנק וועט זיך אויך אריבערכאפן און פארשפרייטן אין אנדערע ישיבות ,און אלעס וועט זיין גערעכנט פאר דיין זכות! עצה #11 רעד זיך דורך מיט עקספערטן אויב מיר שפירן אז די אלע שריט וואס מיר האבן אונטערגענומען ביז היינט האבן נאך אלץ נישט באוויזן צו זיין דער ריכטיגער טעכניק פאר אונז ,און מיר ווייסן נישט וואס צו טאן ווייטער ,וואלטן מיר געראטן איר זאלט אויפהייבן א טעלעפאן און אנרופן דעם GYEהאטליין און איבערשמועסן מיט אן עקספערט אונזער פראבלעם .די האטליין ווערט געענטפערט דורך ספעציעלע מענטשן וואס פארשטייען אונזער פראבלעם ,איינער וואס האט פרעזענליכע עקספיריענס אין די הינזיכטן ,זייענדיג איינער וואס האט זיך אללין געמוטשעט מיט דעם אדיקשאן און האט שוין ב"ה באוויזן זיך צו האלטן ריין פאר א לאנגע טערמין, און ער קען אונז געבן עצות און הילף וויאזוי ווייטער צו גיין. מיר האבן פרייע האטליין נומערן סיי אין אמעריקע און סיי אין ארץ ישראל .זע אויף אונזער וועבסייט פאר מער אינפארמאציע איבער אונזער האטליין .געווענליך זענען די מענשטן וואס ענטפערן די קאלס אויף אונזער האטליין ,אזוינע וואס זענען שוין א דורך די 12סטעפ פראגראם אין אן עפענטליכע סעסיע ,און זיי זענען זייער גוט געאייגנט אונז צו העלפן געפינען דעם ריכטיגן וועג ארויס .זיי וועלן אונז מיטטיילן וואס האט געהאלפן פאר זיי און וואס נישט ,און איינאיינעם וועלן מיר טרעפן עפעס אן עצה .דאס רעדן פערזענליך מיט א צווייטן האט גאר א שטארקע בענעפיט ,וויבאלד די הילף ווערט געגעבן ספעציפיש געצילט צו אונזער סיטואציע. GYEהאט אויך לעצטענס איינגעשטעלט א חיזוק האטליין .אנגעפירט דורך געלערנטע פראפעסיאנאלן צו סערווירן מחנכים און עלטערן וואס זוכן עצות און הדרכה וויאזוי זיך אומצוגיין אין פעלער וואס מען האט קינדער אדער תלמידים וואס מוטשענען זיך מיט דעם אדיקשאן. דער נומער איז646-660-8100 : עצה #12 העלפן אנדערע די לעצטע פון די 12תנאי התשובה פון רבינו יונה ,און די לעצטע פון די 12סטעפס פראגראם וואס העלפט ארויס מענטשן מיט זייער אדיקשאן ,ביידע רעדן זיך פון העלפן אנדערע וואס מוטשענען זיך אין דעם זעלבן נסיון .ווי דוד המלך זאגט אין תהלים קאפיטל נ"א )דער באקאנטער קאפיטל פון תשובה נאך די מעשה פון בת שבע(" :אלמדה פושעים דרכיך ,וחטאים אליך ישובו" – איך וועל לערנען פאר זינדיגע דיינע וועגן ,און זיי וועלן זיך צוריקקערן צו דיר. דאס איז נישט בלויז א חלק פון אונזער תשובה ,און עס איז נשט בלויז אז מיר געבן זיך אוועק צו העלפן אנדערע ,עס איז א שטארקע הילף פאר אונזער אייגענע ערהוילונג .עס איז נישט פאראן קיין בעסערע וועג צו פארזיכערן אז מיר זאלן זיך האלטן ריין פאר א לאנגע טערמין ,ווי דאס אז מיר זענען אין א שטענדיגע קאנטאקט מיט אנדערע חברים פון די GYEקאמיוניטי און מיר העלפן ארויס אנדערע אין זייער נסיון .עס קען זיין אויף פארשידענע אופנים ,עס קיין זיין דורך נעמען א פארטנער אדער זיין א ספאנסאר פאר א צווייטן איד ,אדער דורך כסדר שרייבן אויף דעם פארום. עס איז אינטערסאנט ארויסצוברענגען אז מיר האבן שוין פיל מאל צוריק געהערט פון מענטשן וואס זענען געווען אדיקטעט ,אז ווילאנג זיי האבן נישט געמאכט א שטארקע ציל אין זייער היילונג ,צו העלפן אנדערע מענטשן ,זענען זיי אייביג צום סוף דורכגעפאלן .עס האט נישט נישט געהאלפן אלע עצות פון די 12סטעפ פראגראם ,נאך שטיק צייט זענען זיין אייביג צוריקגעפאלן ,ביז זיי האבן ערנסט גענומען צו העלפן אנדערע. די סיבה אונטער דעם איז ,ווייל ווילאנג אונזער גאנצע ארבעט זיך צו היילן איז בלויז געשטעלט אויף אונזער פריוואטע אינטערעסן ,קענען מיר שנעל פארלוירן ווערן ווען מיר שפירן אונזערע אינטערעסן ציען אויף דאס פארקערטע ,אבער אז מיר זענען כסדר פארנומען צו העלפן אנדערע זיך ארויסדרייען פון דעם פראבלעם וועט דאס האלטן אונזער מחשבה אויף די ריכטיגע רעלסן. דאס העלפט אונז פארשטיין די וויכטיגקייט פון די מצוה פון "ואהבת לרעך כמוך" ,וואס רבי עקיבא רופט עס אן "כלל גדול בתורה" – עס איז א שטארקע יסוד אין די גאנצע תורה .ווען מיר לעבן נישט בלויז פאר זיך ,נאר מיר האבן אינזין אויך די וואוילזיין פון אנדערע מענטשן ,דעמאלט קענען מיר וויסן קלאר וואס עס איז דער רצון השם און מיר וועלן שטרעבן דאס צו טאן .רבי חיים וואלאזינער זצ"ל האט געזאגט ,אז דער גאנצער ציל פארוואס א מענטש איז אראפגעקומען אויף דער וועלט איז ארויסצוהעלפן אנדערע. בעפאר מיר הייבן אן אויסצושמועסן פארשידענע וועגן וויאזוי מיר קענען העלפן אנדערע ,איז פאראן איין שטארקע זאך וואס מיר קענען שוין טון צו העלפן אנדערע אידן .אויף דעם זעלבן וועג וואס מיר האבן געקלעטערט ביז מיר זענען אנגעקומען צו די GYEוועבסייט און צו דעם האנטבוך ,איז מן הסתם פאראן טויזנטער אנדערע אידן ארום דער וועלט וואס מוטשענען זיך מיט די נסיונות ,און קענען נישט טרעפן קיין הילף .זיי ווייסן נישט אז עס עקזיסטירט בכלל אזא ארגאניזאציע .עס וועט אונז זיין א גרויסער זכות אוייב מיר וועלן פרובירן צו פארשפרייטן דעם בוך און די אדרעס פון אונזער וועבסייט. שיק ארויס א מאסן אי-מעיל פאר אלע דיינע פריינד און פאמיליע וואס דו האסט אין דיינע קאנטעקס איבער די געוואלדיגע פון די GYEארגאניזאציע ,און בעט אז זיי זאלן דאס פארשפרייטן ווייטער) .אויב מיר זענען באזארגט אז אנדערע וועלן טראכטן אז מיר האבן פראבלעמען אין די הינזיכטן ,קענען מיר דאס מאכן ווי גלייך מיר האבן ערהאלטן דעם מעסעדזש פון א "טשעין אי-מעיל" ,און מיר שיקן דאס בלויז ווייטער(. וואס נאך קענען מיר טון צו העלפן אנדערע? אפילו אויב מיר האלטן נאך אין די ערשטע שטאפלן זיך צו ערהוילן פון אונזער אדיקשאן ,קענען מיר פרובירן צו טרעפן נאך איינעם אין אונזער מצב און צוזאמען מיט אים מיטארבעטן און אויסטוישן דברי חיזוק .דער אנגענומענער כלל אין GYEאיז ,אז אויב מיר זענען שוין ריין פאר מער ווי 90טאג ,דאן זענען מיר שוין ראוי צו זיין א ספאנסאר פאר א צווייטן; אבער אפילו אויב מיר האלטן נאכנישט ביי 90טאג, קענען מיר זיין א פארטנער און זיין פארבינדן מיט א צווייטן אין אונזער מצב און זיך מיטטיילן עקספיריענס ,חיזוק און האפענונג. איינס פון די בעסטע וועגן צו שטארקן אנדערע איז צו שרייבן אויף אונזער פארום ,וואו הונדערטער אידן שרייבן און געבן זיך אויס זייערע שווערע מצבים ,נסיונות און הצלחות ,און מיר קענען דארט שמועסן מיט אנדערע און זיי ארויסהעלפן און מחזק זיין .אויך ,ווי געשריבן פריער אין עצה ,#9קענען מיר זיך איינשרייבן אויף אונזער וועבסייט צו זיין א פריוואטער פארטנער/ספאנסער. עס איז זיכער אז השי"ת וואס פירט זיך אויף מיט'ן מענטש מידה כנגד מידה ,וועט א דאנק אונזער הילף פאר אנדערע ,אונז העלפן מיר זאלן קענען שנעל דערקלערן זיג איבער אונזער מאנסטארישע נסיון און מיר וועלן מער נישט האבן קיין תאוה צו די שמוציגע ענינים. עצה #13 פסיכיאטעראפי זייער אפט קען זיין אז אונזער אדיקשאן שטאמט פון פסיכאלאגישע אורזאכן ,ווי ,שווערע יוגנט ,נידריגע זעלבסטווירדע ,עקזייעטי ,דעפרעסיע ,און אנדערע פראבלעמען .אין די פעלער זענען מיר געוואוינט צו נוצן דעם אדיקשאן צו אנטלויפן און זיך אוועקדרייען פון די שווערע געפילן וואס פלאגן אונז .עס קען אויך זיין אז ,עס האט פאסירט איינמאל ווען מיר האבן געהאט א שווערע דורכגאנג און זינט מיר האבן איינמאל געשפירט דעם טעם ,קענען מיר זיך מער נישט אפשיידן דערפון. אפטמאל זענען די פראבלעמען טיף איינגעווארצלט אין אונזער מוח פון לאנגע יארן .מיר זענען שוין געוואוינט פון יונגווייז אן זיך צו אַמוזירן כדי צו פארטייבן אונזערע הרגשים וועלכע פלאגן אונז .עס קען קומען פון א טראומע דורכגאנג ,אביוז ,אדער פון סאשעל איזולאציע ,אז מיר זענען נישט אנגענומען אין די געזעלשאפט". אן אדיקשאן טעראפיסט און אויב מעגליך ספעציפיש פאר אונזער אדיקשאן ,קען פיל ארויסהעלפן צו אנטדעקן די אונטערליגנדע אורזאך וואס האט צוגעברענגט אונזער אדיקשאן און אז מיר וועלן אויפדעקן דעם שורש פונעם פראבלעם וועט דאס גרינגער מאכן צו לייזן דעם פראבלעם .עס איז בכלל וויכטיג צו דערגיין דער פונקטליכער אורזאך וואס האט אונז אריינגעשלעפט אין דעם אדיקשאן ,ווייל אפילו אויב מיר זענען שוין געלערנט זיך צו שלאגן מיט דעם אדיקשאן ,אויב וועלן מיר נישט באהאנדלן דעם פראבלעם פונעם שורש ,וועט עס אפטמאל צוריק קומען שפעטער. ווען מיר זוכן א טעראפיסט איז וויכטיג מיר זאלן זיכער מאכן אז ער האט שוין באוויזן צו העלפן איינעם פריי ווערן פון אדיקשאן .די טאקטיקן צו היילן אדיקשאן איז ענליך ביי אלע אדיקשאנס ,דעריבער איז נישט וויכטיג ער זאל שוין האבן אויסגעהיילט ספעציפיש אין אונזער אדיקשאן ,אבער ער זאל שוין האבן א רעפוטאציע פון היילן אדיקשאנס. א טעראפיסט וואס איז נישט געלערנט פאר אדיקשאנס קען נישט פארשטיין די נאטור פון אונזער אדיקשאן ,און ער וועט אפטמאל בלויז פאראורזאכן צער און עגמות נפש ,און עס איז א שאד די צייט און דאס געלט .זיי קענען פרובירן צו דערגיין דעם פראבלעם ,אבער זיי וועלן קיינמאל נישט אנקומען צו פארשטיין וויאזוי אן אדיקשאן ארבעט און וואס מען דארף טאן דאס צו היילן .וויסנשאפט און חקירות איבער די נושא פון אדיקשאן קען נישט אוועקנעמען דעם פראבלעם ,מען דארף זיין ספעציעל געלערנט דאס צו באקעמפן. א טעראפיסט וואס איז געלערנט פאר אדיקשאן פעלער ,ווייסט וויאזוי אריבערצוגיין אונזער מחשבה און געפינען די אורזאכן וואס ברענגט אונז עובר צו זיין .א אדיקשאן טעראפיסט קען אונז אויסלערנען וויאזוי אנצוהויבן א נייע לעבן אן פאנטאזיעס און פוסטע מחשבות; וויאזוי זיך צוריק באהעפטן מיט דער וועלט ארום אונז; וויאזוי ארויסצונעמען אונזער קאפ פון די שמוץ און איבערקליגן דעם אדיקשאן און איבערנעמען קאנטראל אויף אונזער תאוה )רוב מאל נוצענדיג די 12סטעפ(. א גוטער אדיקשאן טעראפיסט וועט אויך וויסן וויאזוי צו מאנאווירן אונזער מח צו טראכטן אויף א נייע וועג ,אפטמאל אפילו אנדעם וואס אונזער מח זאל דאס אויפכאפן .עס איז אויך פאראן א טעכניק אנגערופען ) CBTקאגניטיוו ביהעיווארעל טעראפי( און די טעכניקן פון "פעטריק קארנעס" וואס אסאך טעראפיסטן פאר דעם הינזיכט זענען געלערנט צו נוצן ,און אזוי איז פאראן נאך פארשידענע אופנים און טאקטיקן וואס ווערן גענוצט דורך די געשולטע טעראפיסטן. טראצדעם וואס מיר זענען חרדי'שע אידן ,איז נישט וויכטיג צו זוכן דוקא א רעליגיעזע טעראפיסט ,גענוי ווי אן אלגעמיינער דאקטאר מוז נישט זיין דוקא א איד ,צו קענען אונז היילן .די עיקר וואס מאכט אויס איז ,אז דער טעראפיסט זאל גרונטליך פארשטיין די נאטור פון אדיקשאן ,און ער זאל זיין טרענירט צו האנדלן דערמיט. זע אויף אונזער וועבסייט די "טעראפי" אפטיילונג פאר עטליכע סארט טעראפיסטן אפציעס ,אבער דאס מערסטע איז וויכטיג אויסצוטשעקן אונזער טעראפיסט רעפערל סעקשאן ,פאר ליסטעס פון אדיקשאן טעראפיסטן ,אין אמעריקע און אין ארץ ישראל. פאלגנד זענען עטליכע וועבסייטס וואס קענען זיין בייהילפיג צו טרעפן א קאמפטענטע אדיקשאן טעראפיסט אין אייער געגענט. www.nefesh.org U www.iitap.com U www.sash.net U עצה #15 די 12סטעפס דוד המלך זאגט אין תהלים )קאפיטל יג( "עד אנה אשית עצות בנפשי" – ווילאנג נאך וועל איך זוכן עצות ניצול צו ווערן פון עבירות? "עד אנה ירום אויבי עלי" – ווילאנג נאך וועלן מיינע פיינט זיך דערהייבן איבער מיר" .הביטה עננו ה' אלקי ,האירה עיני פן אישן המות" – זע מיין פיין און ענטפער מיר השי"ת, דערלייכט מיינע אויגן מיט גוטע עצות וויאזוי ניצול צו ווערן ,ווייל טאמער וועט ער מאכן פארלירן מיין נשמה ,און איך אנטשלאפן ווערן צום טויט. אויב מיר שפירן זיך גענוי אין דער מצב וואס ווערט געשילדערט אין די פסוקים ,ווייל מיר האבן שוין פרובירט יעדע עצה ביז אהער ,און מיר האלטן נאך אלץ אין איין דורכפאלן אזויווי ביז היינט; מיר זעען שוין איין אז מיר קענען זיך נישט העלפן אליין; און צום לעצט ,מיר שפירן אז מיר וועלן חלילה "איינשלאפן צום טויט" -ווי דוד המלך זאגט -אויב מיר זענען נישט מצליח זיך אויסצוהיילן ,דעמאלט האבן מיר דערגרייכט דעם קלימאקס און מיר האלטן שוין ביים ערשטן סטעפ פון די 12סטעפס ,וואס ליינט זיך אזוי: "מיר זענען מודה און מיר באשטעטיגן אז מיר זענען האבן נישט די אייגענע כוחות צו בייקומען אונזער אדיקשאן; אונזער לעבן איז מער נישט אונטער אונזער קאנטראל". די 12סטעפ פראגראם ,אויב עס ווערט אויסגעפירט אויפ'ן ריכטיגן אופן ,איז דאס די שטערקסטע צוגאנג צו אויסהיילן א מענטש פון אדיקשאן .דער פראגראם עקזיסטירט שוין זינט די '930יארן ,און האט שוין באוויזן צו העלפן טויזנטער מענטשן איבער דער וועלט זיך צו באפרייען פון זייער אדיקאשן .עס איז פאראן א וועלטליכע ארגאניזאציע מיט'ן נאמען SAאון אזוי ווי AAוואס איז געשטעלט אויף אלקאהאל אדיקשאן ,איז SAספעציעל אויף אונזער אדיקשאן .די 12סטעפס זענען ביי אלע אדיקשאנס אייניג ,און עס איז געבויעט אויף דריי הויפט פרינציפן .1 :גלייבן אין באשעפער .2 ,זיך אויסרייניגן .3 ,העלפן אנדערע. די 12סטעפס זענען געבויעט אויף רעליגיעזע פרינציפן וואס זענען פונדאמענטאל פאר אלע רעליגיעס .עס מאכט זיך אפט אז רעליגיעזע אידן האבן א פראבלעם זיך צו גיין לערנען פון א גוי וויאזוי צו טוישן זיין לעבן און איבערגעבן זיין תאוה פאר השי"ת .אבער דער פסוק זאג אין קהלת )ז כט(" :אשר עשה האלקים את האדם ישר ,והמה בקשו חשבונות רבים" – השי"ת האט באשאפן דעם מענטש גראד און ערליך ,און זיי האבן זיך פארדרייט מיט פאלשע חשבונות .די 12סטעפס זענען די א' ב' יסודות פון זיין א מענטש בכלל .א מענטש וואס איז באשאפן געווארן מיט דעם צלם אלוקים און איז אינטערעסירט צו לעבן אויף א העכערע מדריגה פון א בהמה ,האט א פליכט צו זיין אונטערטעניגט פאר השי"ת ,אפגעזען צו וועלכע רעליגיע ער טוט געהערן. איין חרדי'שער איד וואס איז געווען יארן לאנג אין א 12סטעפ פראגראם האט אמאל געזאגט" :זייער אסאך מאל מאכט זיך ליידער אז פרומע אידן וואס האלטן תורה און מצוות ,זענען עובר אויף די עבירות בשעת ווען זיי זענען עוסק במצוות .די מענטשן זענען געגליכן צו איינעם וואס פארט אויף גרויסן טראק מיט 18רעדער אבער ער פארט ארויס פון קאנטראל! עס וואלט פיל בעסער געווען ווען ער קריכט אראפ פונעם טרעילאר און הויבט צוריק אן פארן מיט א צוויי רעדלדיגע בציקל ,און ער פארט איינפאך און פארזיכטיג ...דאס זעלבע איז מיט אידישקייט ,מיר זוכען גרויסע השגות און מנהגים פון אריז"ל און פון זוהר הקדוש ,אבער מיר פארן ארויס פון קנטראל; ליבערשט זאלן מיר אפלאזן די גרויסע מושגים און זיך נעמען צו די פשוט'ע יסודות פון אמונה ,אידישקייט און פון די מענטשהייט בכלל. די 12סטעפס זענען טאקע געבויעט אויף גייסטישע ענינים אבער זיי בויען נישט קיין רעליגיע .דער פראגראם לערנט נישט איבער דעם באשעפער ,נאר עס לערנט אונז איבער אונז אליין .עס לערנט אונז וויאזוי זיך צו פירן ,און גלייכצייטיג העלפט עס אונז ,אז מיר זאלן אריינלאזן דעם באשעפער אין אונזער טאג טעגליכן לעבן. ביי די אגודה קאנווענשאן אין ניו יארק אין יאר תשס"ט ,האט הרב טווערסקי גערעדט איבער די 12סטעפ פראגראם ,און ער האט ארויסגעברענגט די וואונדערליכע תועלת דערפון .ביי זיין דרשה האט ער אפגעווארפן די באהויפטונגען פון מענטשן אז עס איז אויפ'ן קריסטליכן אופן .ער האט צוגעלייגט אז יעדע סטעפ וואס ווערט אונטערגענומען ווערט שוין געברענגט אין חז"ל. הרב טווערסקי האט אויך געשריבן א בוך מיט'ן נאמען ” “Self Improvement? I’m Jewishוואו ער צייגט אן קלאר וואו די 12סטעפס ווערן שוין געברענגט אין דברי חז"ל אלץ עצות צו בייקומען א נסיון .עס איז אויך דא א גוטער ארטיקל מיט'ן נאמען ”“Addiction & Recovery Through Jewish Eyes געשריבן דורך קארל גלאסס ,וואס פארגלייכט די 12סטעפ פראגראם צו די תשובה פארשריפטן פונעם רמב"ם און רבינו יונה און ער טרעפט דארט געוואלדיגע פארגלייכונגען צווישן זיי. אסאך רעליגיעזע אידן וועלכע האבן שוין מיטגעהאלטן דעם פראגראם פארציילן מיט וואונדער ,וויאזוי דער פראגראם האט זיי נישט בלוייז געהאלפן פאר פון זייער אדיקשאן ,נאר עס האט זיי מורא'דיג דערהויבן אין רוחניות בכלל ,עס האט זיי געברענגט הצלחה אין אלע זייערע הינזיכטן אין זייער לעבן. די GYEנעטווארק האט א גאנצע SAאפטיילונג ,וואס באשטייט פון אנליין שיעורים פאר חסיד'ישע אידן וואס ווילן מיטהאלטן א 12סטעפ גרופע .עס איז א זעלבסטשטענדיגע פראגראם פון GYEוואס גייט נאך די אלגעמיינע SAפארשריפטן .מיר האבן אויך א פארום פאר SAדיסקוסיעס ,און אויך טעלעפאן גרופעס און אי-מעיל גרופעס פאר חסידישע אידן. 12 GYEסטעפ אנאנימע טעלעפאן קאנפרענצן יעדע SAספאנסאר אדער אדיקשאן טעראפיסט וועט אייך זאגן אז די צוויי בעסטע און שטערקסטע מעטאדן זיך צו באפרייען פון אדיקשאן איז: גרופע הילף :ארויסגיין פון איזולאציע און איינזאמקייט ,און ווערט אנגעבונדען מיט אנדערע מענטשן וואס גייען האבן דעם זעלבן פראבלעם און זוכן זיך צו היילן. אנטייל נעמען אין די שטערקסטע מעטאד אויף דער וועלט וואס העלפט שוין מיליאנען מעטשן פאר לאנגע יארן 12 :סטעפ פראגראם. GYEשטעלט צו פארשידענע אנאנימע טעלעפאן גרופעס צו העלפן חסיד'ישע אידן מאכן א קשר מיט אנדערע מענטשן וואס ליידן פון דעם אדיקשאן) ,אן ארויסגעבן זייער נאמען( ,און אזוי ארבעטן אינאיינעם זיך ארויסצוברעכן פון די שעדליכע אדיקשאן .הרב אברהם טווערסקי רעקאמענדירט אלעמאל פאר מענטשן וואס פרעגן אים אן איבער די 12סטעפ גרופעס ,אז מען זאל קודם פרובירן די GYEטעלעפאן גרופעס איידער מען באשלוסט אנטייל צו נעמען אין אן עפענטליכע SAגרופע. פאר מער אינפארמאציע איבער די טעלעפאן קאנפרענצן קוקט אויף אונזער וועבסייט אונטער די אפטיילונג"Tools > Phone Conferences" : לערנען איבער די 12סטעפס כדי צו האבן נאך אינפארמאציע איבער די 12סטעפס און צו באגרייפן דעם שטארקן כח וואס ליגט אין דעם ,איז גוט צו ליינען די מאטריאל אויף אונזער וועבסייט ביי די סעקשאן פון די 12סטעפס .איבערהויפט איז רעקאמענדירט צו ליינען די " "Big bookפון AAאון די בוך "."The 12 Steps and 12 Traditions אויך וואלט גוט געווען צו ליינען די SAבוך )באוויסט אלץ די " "White Bookצוליב איר ווייסע דעקל( עס איז זייער גוט פאר מענטשן וואס ליידן פון דעם אדיקשאן .מען קען דאס קויפן אין א בוך פארמאט ,אדער דאס אראפלאדירן פון אונזער וועבסייט אין א פי.די.עף .פארמאט. ליינענדיג די ביכער און ליטראטור וועט דאס אונז העלפן זיך באקענען מיט די 12סטעפס און מיט די פילאזאפיע וואס ליגט דערין .דורך ליינען די הונדערטער אמת'ע מעשיות פון מענטשן וואס זענען געהאלפן געווארן דורך די 12סטעפס ,און עס האט זיי באוואויגן צו טוישן זייער גאנצע לעבן און אנהויבן זיין נאנט צום באשעפער ,וועט דאס אונז שטארק ארויסהעלפן און געבן חיזוק זיך אנצושליסן אין דעם םראגראם און זיך אויסהיילן גענצליך ,בעזהש"י. אין אלגעמיין דויערט א 12סטעפ דורכגאנג עטליכע חדשים. פארשטיין די כח פון די 12סטעפס מיר וועלן דא אויסשמועסן עטליכע נקודות וואס עס זענען די הויפט יסודות פון די 12סטעפס ,און פון וואס עס באשטייט דער וואונדערליכער פראגראם וואס האט שוין ערמעגליכט מיליאנען מענטשן איבער דער גארער וועלט זיך ארויסצודרייען פון די ערגסטע פעלער פון אדיקשאן. די ערשטע דריי סטעפס זענען די הויפט יסודות פון דעם פראגראם: סטעפ .1מיר זענען מודה און מיר באשטעטיגן אז מיר זענען האבן נישט די אייגענע כוחות צו בייקומען אונזער אדיקשאן; אונזער לעבן איז מער נישט אונטער אונזער קאנטראל .דער סטעפ איז געשטעלט אז דער מענטש זאל אנערקענען און מודה זיין אז ער איז באזיגט און אונטערדרוקט פון זיין אדיקשאן .מיר מוזן מודה זיין אז מיר זענען הילפסלאז און מיר האבן נישט די אייגענע כוחות זיך צו קענען ספראווען דערמיט .מיר מוזן איינזען און מודה זיין אז מיר האבן נישט די מענטאלע סטאביליטעט ,און דער תאוה קען אונז באהערשן צו יעדע צייט .אונזער לעבן איז ארויס פון קאנטראל און מיר קענען זיך נישט קיין עצה געבן אליין. סטעפ .2מיר זענען געקומען צו די הכרה איז בלויז א העכערע כח פון הימל קען אונז העלפן און אריינשיינען דעם ריכטיגן שכל און ישוב הדעת זיך אפצוגעוואוינען פון אונזער אדיקשאן .פאר אונז אידן איז דאס גרינגער צו פארשטיין ,זינט מיר גלייבן שוין פון לאנג אין דעם געוואלדיגן כח פון השי"ת .אבער מיר דארפן מחזק זיין אונזער אמונה און עס מאכן אונזער טאג טעגליכע געדאנקנגאנג. סטעפ .3איז דער הויעכפונקט פון דעם פראגראם .אין דעם סטעפ לערנען מיר זיך אויס וויאזוי איבערצוגעבן אונזער לעבן און אונזער גאנצע רצון צום רבוש"ע .מיר מוזן אנערקענען און מודה זיין אז מיר זענען גענצליך אנגעהאנגן בלויז אויף השי"ת ,אזויווי א קליין געבוירן קינד וואס איז אנגעהאנגן אין די מוטער .מיר געבן איבער אונזער רצון פאר'ן רבוש"ע ,און מיר טראסטן אים אז ער וועט אינגאנצן אוועקנעמען דעם אדיקשאן פון אונז ,ער וועט זיכער מאכן אז מיר זאלן זיך גענצליך אויסהיילן פון אונזער מחלה. די איבעריגע פון די 12סטעפס זענען פארשידענע עצות און מיטלן וויאזוי צו אויספירן פולקאם אט דעם דריטן סטעפ .קיינער האט נאכנישט באוויזן גענצליך איבערצוגעבן זיין לעבן אין די הענט פון השי"ת ,אבער דורך די סטעפס פון דעם פראגראם ,לערנען מיר זיך אוייס וויאזוי צו וואקסן און שטייגן אין די דירעקציע פון לעבן און אטעמען בלוייז מיט הקב"ה און אזוי פטור ווערן פון אדיקשאן. א וואונדערליכע זאך פאסירט בעת מיר הייבן אן צו שטייגן אין דעם דריטן סטעפ ,מיר הייבן א נייע לעבן פון נאטורליכקייט און ריינקייט און לעבן מיט אן אמת צו אלע אונזער אנגעלעגנהייט .קיינער פארשטייט נישט פונקטליך וויאזוי עס ארבעט און מען קען דאס נישט מסביר זיין ,אבער איבערנאטורליך טרעפן מיר זיך אין א מצב אז מיר דארפן זיך מער נישט שלאגן מיט אונזער אדיקשאן. דער פסוק זאגט" :השם ילחם לכם ואתם תחרושין" – השי"ת וועט מלחמה האלטן פאר ענק ,און עטס זאלטס זיין שטיל .אט דאס שפילט זיך אפ ווען מיר ארבעטן אויף דעם פראגראם ,מיר שפירן ווי השי"ת האט איבערגענומען דעם קאמפ און ער שלאגט זיך פאר אונז ,מיר ההאבן מער נישט קיין נסיון .אין דעם פראגראם לערנען מיר זיך צו פארגעסן פון דעם גאנצן פראבלעם ,און נאר זיך קאנצעטרירן אין אונזער אייגענער לעבן ,צו זיין א געטרייע עבד פאר השי"ת דאס מערסטע וואס איז אונז מעגליך. עס הערט זיך אוממעגליך ,אבער עס איז א פאקט ,און עס איז דאקומענטירט אין טויזנטער פעלער .אויף אונזער וועבסייט און אין די דערמאנטע ביכער קענט איר ליינען הונדערטער מעשיות וויאזוי מענטשן שלידערן די אומגלויבליכע רעזולטאטן פון די 12סטעפס ,און מיר קענען זיך איבערצייגן ווי די שווערסטע אדיקטס האבן באוויזן זיך צו באפרייען פולשטענדיג. איין אדיקט שרייבט אין דעם בוך: "איך האב געהאט א חבר וואס איז שוין געווען זייער פארזינקן ,דאקטורים האבן שוין אויפגעגעבן אויף אים ,ער איז געווען אויסגעשלאסן פון זיין געזעלשאפט ,און ער איז געקומען צו דעם פראגראם ,און געמאכט די דעקלעראציע אז נאר דער באשעפער קען אים העלפן און ער האט מודה געווען אז ער איז אין געפאר .נאכ'ן פארענדיגן אלע סטעפס איז ער ממש ווי אויפגעשטאנען פונעם טויט ,ער האט אנגעהויבן א לעבן פונדאסניי ,ממש נישט צום דערקענען .פרישע בלוט האבן אנגעהויבן פליסן אין זיינע אדערן. "איך האב זיך געוואונדערט ,דער מענטש האט שוין פרובירט מיט אלע כוחות און אלע מיטלן ,גארנישט האט אים געהאלפן ,וועלכע כח האט אצינד אנגעהויבן ארבעטן פאר אים? דערנאך וואס ער האט מיר פארציילט איבער די 12סטעפס האט עס מיך זייער איבערגענומען .עס האט מיר אויסגעקוקט ווי רעליגעזע מענטשן האבן בכלל נישט דעם פראבלעם! "דעמאלט האב איך איינגעזען אז מען דארף בלויז גלייבן אין השי"ת .איך האב אנערקענט אז דער באשעפער איז באקאנט מיט די נסיונות און נאטורן פון א מענטש און ער האט א לעזונג דערצו .ער איז גרייט אונז צו העלפן ווען מיר פארשטייען און אנערקענען גענוג שטארק אז מיר דארפן צוקומען צום אים און אז בלוייז ער קען אונז העלפן .טרערן האבן גערינען פון מיינע אויגן – א נייע וועלט האט זיך געעפענט פאר מיר. דורכאויס די אלע סטעפס לערנען מיר זיך אויס וויאזוי זיך אפצולאזן פון אונזערע אנגעפונדעוועטע אויפפירונגען און מיר לערנען זיך צו טוישן אונזער צוגאנג צו נסיונות און טאן די ריכטיגע רעאקציעס ווען מיר שפירן אז אונזער הארץ גליסט .מיט די צייט לערנען מיר זיך אויס צו ווערן נאנטער מיט השי"ת און אונזער גייסט ווערט שטערקער מער און מער ,און דאס וועט אונז ברענגען צו א גענצליכע ערהוילונג. די 12סטעפ טוישן אונזער לעבן און מאכן אונז פאר נייע מענטשן .ווי לאנג מיר פארבלייבן די זעלבע מענטש ווי ביז היינט ,וועלן מיר זיך אלעמאל דארפן שלאגן מיט זיך אליינס .מיט די אלע סטעפס ,העלפן אונז צו פאררעכטן אונזער רוחניות'דיגער גייסט און זיך פארלייגן אויף טון דעם רצון השם און דאס וועט אונז העלפן אז השי"ת וועט אונז שענקן דעם ריכטיגן ישוב הדעת און קלארע שכל. דוב וואס איז שוין ריין פאר 13יאר )זע זיין מעשה שפעטער( שרייבט: "די 12סטעפ פראגראם העלפט אונז איינזען אז מיר זענען קראנק און מיר קענען זיך נישט שלאגן מיט די תאוה .עס לערנט אונז צו טוישן אונזער קאנצעטראציע פון זיך שלאגן מיט אונזער אדיקשאן צו בלוייז טאן דעם רצון השם ,און מיר זאלן ארבעטן אויף עשה טוב יעדן טאג באזונדער .עס לערנט אונז צו באטראכטן די תאוה בלויז ווי איינער וואס פרובירט אונז צו שטערן פון זיך קאנצטראציע אויף וויכטיגע זאכן .דאס אלעס". נאך איבער דעם פראגראם מיר האבן פריער דערמאנט אז כדי צו אויספירן דעם ערשטן סטעפ ,דארפן מיר צוערשט אנקומען צום אפגרונד .לאמיר דאס אויסקלארן .עס מיינט נישט צו זאגן ,אז מיר דארפן ווארטן ביז מיר האלטן שוין ממש ביי זעלבסטמארד ,זיך גט'ן אדער באנקראטירן אוונזער ביזנעס .מיר דארפן בלויז האלטן ביי א שטאפל אז מיר פארטייען שוין צו וואס דער אידקשאן וועט אונז צוברענגען אויב מיר וועלן נישט פרובירן מיט אלע כוחות פטור צו ווערן דערפון. זע דעם אפטיילונג " "Hitting bottom while still on topאונטער דעם " "Attitudeקאטעגאריע פון אונזער וועבסייט ,צו ליינען די שרעקליכע מעשיות וואו מענטשן זענען ליידער אנגעקומען דורך די אדיקשאן .ווי מענטשן זענען ארעסטירט געווארן ,אדער ווי מענטשן באקלאגן זיך אז זיי האבן געמארדעט אנדערע אונטערן איינפלוס פון די תאוה ,און נאך פארשידענע שרעליכע מעשיות פון די פרויען וואס זייערע מענער זענען אדיקטעט. איינמאל מיר קומען צו די פולשטענדיגע הכרה אז דאס איז א שעדליכע קרענק וואס ווערט ערגער און ערגער און עס וועט נישט בלייבן שטיין ביי דעם איצטיגן שטאפל ,עס וועט אונז צוברענגען אז מיר זאלן מער נישט קענען אנהאלטן אונזער שלום בית און אונזער פרנסה ,און צואמל קען דאס אויך צוברענגען צו תפיסה אדער מארד ח"ו ,דעמאלט פעלט שוין נישט אויס אז מיר זאלן דאס שפירן אויף די איייגענע הויט. און דאס איז איינס פון די הויפט צילן פון די GYEנעטווארק :צו העלפן מענטשן אנערקענען און שפירן דעם גרויליגן סוף ווען זיי האלטן נאך ביים אנהויב ,און זיי העלפן נעמען ערנסטע הילף נאך איידער זייער לעבן ווערט רואיניט. די 12סטעפס זענען א סעריע פון פונדאמענטאלע מאראלישע פרינציפן ,וואס איז וויכטיג פאר יעדן נארמאלע מענטש .עס איז די א'-ב' פון וואס עס מיינט א מענטש אויף דער וועלט ,און וואס ער איז אנדערש פון בהמות וואס האבן נישט קיין בחירה .עס די יסוד פון אידישקייט און עס קומט פאר אסאך אנדערע יסודות'דיגע זאכן ,פאר אידישקייט ,פאר תורה און פאר מוסר ,ווי חז"ל זאגן דרך ארץ קדמה לתורה .קודם דארף מען זיין א נארמאלער מענטש. ליידער ,טראץ די וויכטיגקייט פון די זאכן האבן זייער אסאך מענטשן נישט קיין אנונג פון די ענינים ,און עס איז איראניש אז בלויז ווען דער מענטש איז שוין געפערליך געדרוקט און ער זוכט הילף אויף זיין געפערליכע אדיקשאן קומען זיי צו זיך צו לערנען די אלף בית פון זיין א מענטש ,און אזוי האבן זיי די מעגליכקייט צו שטייגן און וואקסן פיל העכער ווי אלגעמיינע מענטשן .און פילייכט איז דאס די סיבה פארוואס השי"ת האט אונז געגעבן דעם נסיון ,כדי מיר זאל האבן די געלעגנהייט צו שטייגן און וואקסן אויסטערליש דורך דעם מהלך. עס איז אינטערעסאנט צו באמערקן אז אנגעהויבן פון סטעפ 2ביז צו נומער 12רעדט בכלל נישט פון טרונקן אדער עובר זיין צוליב דעם אדיקשאן .דער עיקר רעדע פון דעם פראגראם איז איבער ווי אזוי מיר קענען זיך אויסלערנען צו לעבן א נארמאלען לעבן און צו טראכן אויפריכטיג ,און דאס העלפט אונז אז מיר זאלן זיך נישט דארפן אויסגעבן מיט אונזער אדיקשאן ווען מיר האבן א פראבלעם אדער ווען ווילן פארטייבן אונזערע געפילן .די 12סטעפ לערנט אונז וויאזוי צו גלייבן און זיך פארלאזן אויף השי"ת און אנשטאט זיך צו פארלאזן אויף די אייגענע כוחות זאלן מיר אייביג געדענקן אז נאר הקב"ה קען אונז העלפן. אויף אונזער וועבסייט שטיפט מען נישט קיינעם צו גיין אין א 12סטעפ גרופע; די פילאזאפיע פון דעם פראגראם איז געבויעט אז דער מענטש זאל זיך אליין אנטראגן צו נעמען דעם פראגראם .מען קען נישט קיינעם צווינגען צו טוישן זיין לעבן ,עס מוז זיין אן אינערליכע דראנג פון די טיפעניש פון אונזער הארץ וואס זאל אים ברענגען צו טוישן זיין לעבן. ארבעטנדיג אויף די 12סטעפ ,וועלן מיר מער נישט זיין געצווינגן צו אנטלויפן פון דער וועלט; מיר וועלן מער נישט שפירן ווי מיר שפאצירן אויף א דינע שטריק יעדעס מאל וואס מיר גייען אויף דער גאס אדער אין עפענטליכע שאפינג מאלס .מיר וועלן קענען לעבן א נארמאלע לעבן און זיך דרייען אויף דער גאס און נאך אלץ זיין ריין און ערליך. ווי איין אלקאהאליק האט געשריבן אין יארע 1939אין AAאיבער וויאזוי ער שירט זיך נאך זיך אויסהיילן פון זיין אדיקשאן דורך די 12סטעפ: "איך בין גייסטיש געזונט ,איך קען שוין טון זאכן וואס אלקאהאליקס קענען נישט .מענטשן האבן מיר אלעמאל געזאגט אז איך טאר נישט גיין אויף א פאלץ וואו מען סערווירט ליקער; איך טאר נישט האבן קיין שום אלקאהאל ביי מיר אינדערהיים; איך מוז זיך אפשיידן פון חברים וואס טרונקן; איך טאר אפילו נישט קוקען אויף בילדער וואס מען זעט דערויף אלקאהאל; איך טאר נישט אריינגיין אין א באר; מיר טארן זיך בכלל נישט ארויפברענגען אויף געדאנק אזא מושג פון טרונקן אלקאהאל. "עס איז נישט מעגליך אזוי אנצוגיין .מיר טרעפן זיך אן מיט די זאכן יעדן טאג .איינער וואס איז אדיקטעט צו אלקאהאליק און די איינציגסטע עצה פאר אים איז זיך נישט צו טרעפן מיט זיי ,איז ער מיט גארנישט געהאלפן ,עס מיינט אז ער האט נאך אלקאהאל אין זיין מיינד און ער איז נאכנישט באפרייט פון זיין אדיקשאן ,ווייל ווי נאר ער וועט זיך אנטרעפן מיט'ן אלקאהאל וועט ער ווידער דורכפאלן". בלויז דורך די 12סטעפ וועלן מיר קענען באווייזן צו טוישן אונזער מח און אוועקנעמען אונזער תאוה ,און מיר וועלן קענען אנגיין מיט אונזער נארמאלע לעבנס שטייגער און נישט אומפאלן פאר יעדע קליינע נסיון. עצה #15 12סטעפ לייוו גרופעס וויבאלד די 12סטעפס דארפן טוישן דאס לעבן פון א מענטש ,ווי פירער דערמאנט ,דעריבער קען דאס אסאך מאל זיין עפעקטיוו בלויז ווען מען האלט מיט דעם פראגראם לייוו .עס איז זייער שווער צו טוישן אונזער מח און אונזער הארץ איבערצוגעבן אונזער ווילן פאר השי"ת ,אבער ווען מיר נעמען אנטייל אין א עפענטליכע גרופע און מיר טיילן מיט פאר אלע באטייליגטע אונזער נסיון און מיר פרובירן צו ארבעטן אינאיינעם ,קען דאס שטארק ארויסהעלפן מיר זאלן זיך אויסלערנען איבערצוגעבן אונזער נסיון אויך פאר השי"ת. דורך אנטייל נעמען אין די גרופע ,לערנען מיר זיך אויס וויאזוי אריינצוברענגען די סטעפס אין אונזער טאג טעגליכן רוטין פון לעבן און מיר האבן די מעגליכקייט צו זען וואס אנדערע טוען און זיך לערענען פון זייער עקספיריענס .דורכאויס די סעסיעס וועלן מיר האבן די געלעגנהייט צו הערן די פערזענליכע מעשיות פון די מיטגלידער פון די גרופע און צומאל וועלן מיר זיך איבערצייגן אז אפילו די וואס זענען שוין אויף ערגערע שטאפלן ווי אונז האבן באוויזן גאר גרויסע דערגריכונגען .מיר וועלן זיך אנזאפן מיט האפענונג ,חיזוק און עקספיריענס און אזוי אויך וועלן מיר מיטטיילן פאר די אנדערע מיטגלידער אונזערע פאסירונגען און אונזערע דערגרייכונגען. א געוועזענער אדיקט וואס איז שוין ריין פאר עטליכע יאר האט געשריבן: "איך בין נישט געווארן ריין ביז איך בין געווארן געפערליך דעספרעט צו אויפהערן מיט מיינע מעשים און דעמאלט בין איך געגאנגען זוכן הילף .א מענטש וואס דערטרענקט זיך הערט נישט אויף צו רופן פאר הילף ביז ער שפירט זיך זיכער מיט זיין לעבן .עס איז נישט בלויז א משל ,איך האב באמת געשפירט אז איך גיי שטארבן און איך האב נישט אויפגעגעבן ביז איך בין געווארן געראטעוועט". עס זענען פאראן מענטשן וואס קומען צו די 12סטעפ מיטינגען און וויבאלד זיי ווערן נישט גלייך געהאלפן, פארלאזן זיי די גרופע נאך צוויי אדער דריי מיטינגען .דער אמת איז אבער אז מען מוז האבן געדולט און אויסווארטן ביז צום סוף .איך האב געלייגט גרויס האפענונג אויף די סטעפס ,וויבאלד גארנישט אנדערש האט נישט געארבעט אויף מיר ,דעריבער האב איך נישט געהאט קיין אנדערע ברירה .איך האב געשפירט אז איך האב נישט וואס צו דערלייגן ,און וואונדערליך האט עס טאקע געהאלפן און היינט בין איך שוין גענצליך ריין .איך זע נישט אז איך זאל האבן אן אנדערע וועג וויאזוי זיך צו היילן אן די עפענטליכע 12 סטעפ מיטינגס מיט אנדערע מענטשן. ארבעטן אויף די 12סטעפס אן א גרופע ,איז געגליכן ווי איינער זאל זיך לערנען צו מאכן א מח אפעראציע בלוי פון א בוך .איינער וואס וויל ווערן א פראפעסיאנאלע דאקטאר צו קענען דורכפירן אפעראציעס ,מוז זיך לערנען לייוו און מיטהאלטן לעבעדיגע אפעראציעס פון אנדערע דאקטורים ,איידער ער קען זיך אונטערנעמען אליין אן אפעראציע. הרב טווערסקי וועלכער געבט אסאך עצות פאר אונזער נעטווארק ,און ער איז א וועלט בארימטער עקספערט פאר אדיקשאנס ,זאגט אייביג פאר מענטשן וואס רופן אים פאר הילף אין די ענינים ,אז עפענטליכע 12סטעפ גרופעס זענען די זיכערסטע וועג זיך ארויסצוברעכן פון דעם אדיקשאן .די סעסיעס האבן זייער א הויכע סוקסעס ראטע ,אפילו מיט די ארגסטע פעלער וואס מען האט שוין אויפגעגעבן. הרב טווערסקי האט אמאל געשריבן פאר א איד וואס האט זיך געמוטשעט מיט דעם אדיקשאן פאר איבער 20יאר: "דיין פאל איז נישט אויסערגעווענליך .איך זאג דאס ווייל איך קען דיר זאגן וואס ארבעט יא און וואס נישט .די דראנג פאר די תאוה קען קומען פון פארשידענע וועגן ,אבער דער הויפט פאקטאר איז אז דער מענטש האט א פרעשור מיט וואס ער קען זיך נישט אן עצה געבן .ער פרובירט אלע וועגן )אזוי ווי דו האסט געטאן( אבער גארנישט ארבעט ,אריינגערעכנט חתונה האבן .די איינציגע זאך וואס ארבעט איז מיטהאלטן א 12סטעפ גרופע ,עס ווערט גערופן ,SAעס איז זייער ענדליך צו די אלקאהאל אדיקשאן גרופעס .עס זענען פאראן מיטינגען אין אלע געגנטער ,און איר וועט זיכער קענען געפונען איינס נעבן אייער וואוינארט ,אויפ'ן אינטערנעט .www.sa.org "עס איז פאראן 2וויכטיגע ביכער צו ליינען איבער די נושא: )The SA Book (known as the White Book Cybersex Unhooked "ביידע פון זיי קען מען באקומען אויף .www.hazelden.org/bookplaceהאנדלט זיך דאס איין און דארט וועט איר געפינען אסאך הילף זיך צו טרעפן פריי פון דעם אדיקשאן. "נישט קיין חילוק וואספארא אופן דער אדיקשאן איז ,גענוי ווי דער אלקאהאליק איז נישט קיין חילוק צי ער טרונקט וויסקי אדער אן אנדערע סארט .דער עיקר פראבלעם פון אדיקשאן איז אז דער מענטש קען זיך נישט אפהאלטן פון א זאך וואס ער אליין ווייסט אז ער דארף נישט צו טאן ,און ער האט נישט די כוחות זיך צו מתגבר זיין אויף זיינע הרגשים. "זייער אסאך אידן זענען אנגעקומען דורך די 12סטעפס אסאך ווייטער פון וואס זיי האבן דערגרייכט דורך ספרי מוסר ,און איבער אלעם האט זיי געהאלפן די חיזוק און עצות וואס ווערט אויסגעפירט אין די עפענטליכקייט צווישן א גאנצע גרופע .אוודאי דארף מען אויך לערנען מוסר ,און אפילו אויב מען לערנט מוסר מיט א חבר ,טוט מען דאס נאך אלץ נישט פראקטעצירן מיט א חבר ,און דאס איז וואס מען טוט אין די 12סטעפ פראגראם. "עס איז אויך פאראן א בוך מיטן נאמען " "The 12 steps and 12 traditionsוואס מאלט אראפ די 12 סטעפס אויף גאר א קלארע אופן .עס איז כדאי צו ליינען ,טראצדעם וואס עס רעדט זיך איבער די אדיקשאן פון אלקאהאל". אויף אונזער וועבסיייט קענט איר טרעפן נאך אסאך בריוון וואס הרב טווערסקי האט געשריבן פאר נאך הונדערטער מענטשן וואס האבן אים אנגעפרעגט איבער די 12סטעפ גרופעס. די גרופעס זענען העכסט קאנפידענשאל און מען היט זייער שטארק דעם כבוד פון אלע מעמבערס און קיינער גיבט נישט ארויס די נעמען פון די באטייליגטע .דיין סוד איז יעדנס סוד .פארשטייט זיך אז פאר אונז אידן איז צום ערשט דאס בעסטע צו אנטיילנעמען אין א 12סטעפ גרופע דורכ'ן טעלעפאן ,וואו פריער דערמאנט .און פאר די וואס עס העלפט נישט אויף דעם אופן ,וועלן מוזן נעמען די לייוו גרופע .עס איז אויך פאראן אידישע SAלייוו גרופעס ,זוכט אויף דעם וועבסייט .www.sa.org U U עס איז פאראן פארשידענע סארט 12סטעפ גרופעס (SA, SAA,SLAA, SCA, SRA).און הרב טווערסקי רעקאמענדיט פאר חסידישע אידן צו נעמען די SAזייענדיג דאס מערסטע פאסיג פאר אונזSA . ארבעט אויף די אדיקשאן פון אונזער תאוה און גארנישט מער ,און זייער דעפעניציע פאר ריינקייט איז דאס מערסטע געגליכן צו די אידישע הלכות פון שו"ע און חז"ל .און אויך איז דאס בלויז פאר מענער, דאקעגן די אנדערע קענען זיין אויך פאר פרויען. עס איז וויכטיג צו וויסן ,אז אפילו אויב די מיטינג ווערט אפגעהאלטן אין א זייטיגע שטיבל פון א קירכע, האט הרב שמואל קאמינעצקי גע'פסק'ט אז מען טאר זיך נישט אפהאלטן פון אריינגיין זיך צו היילן פון דעם אדיקשאן .אונזערע פראבלעמען גרעניצן זיך מיט ארגערע עבירות ,און מיר מוזן טאן וואס אימער זיך צו באפרייען פון דעם אדיקשאן. דוב'ס מעשה דוב איז היינט אונזער אנפירער פון דעם פארום און ער פירט א SAגרופע פאר ,GYEער איז שוין ריין אין SAפאר 13יאר .ווען דוב האט צום ערשטן מאל געפינען אונזער נעטווארק ,האט ער ארויפגעשריבן זיין מעשה און ער האט מיטגעטיילט זיין עקספיריענס .מיר אלע קענען אסאך זיך לערנען פון וואס ער האט געשריבן: פאר יארן לאנג ,האב איך געקלערט אז איך בין פשוט שלעכט ,צום בעסטן א גרויסער רחמנות און צום ערגסטן פארפיינטעט ביים רבוש"ע .איך בין געווען פארזינקן אין עבירות און געווען זייער ווייט פון אן עובד ה' .איך האב געוואוסט אז איך פיר זיך נישט ריכטיג און אז מיין לעבן דארף נישט צו זיין אויף דעם וועג ,אבער איך בין אלעמאל דורכגעפאלן און עובר געווען אויף די הארבסטע עבירות .אין רעזולטאט איז מיין אמונה אז עבודת השם איז מעגליך אויך פאר מיר ,געווארן זייער שוואך .דאס האט אנגעהאלטן פאר איבער 10יאר. דערנאך האב איך חתונה געעהאט און עס איז געווארן פיל ארגער ,און אזוי האט דאס אנגעהלאטן פאר נאך 10יאר .איך בין געגאנגען צו עטליכע סארט טעראפיסטן און איך האב גערעדט מיט עטליכע רבנים, געווענליך אונטער דעם אויסרייד אז איך האב שלום בית פראבלעמען .דער אמת'ער פראבלעם איז אבער געווען ,אז איך האב געפירט א טאפלט לעבן ,און עס האט מיך שרעקליך פארדרייט און פארפירט. עס זענען געווען מענטשן וואס אריינגעשיינט א שטיקל האפענונג אין מיר ,און עטליכע גאר פארקערט .איך האב אפילו גערופען הרב טווערסקי )אין יאר (92 – 1991און ער האט מיר געזאגט גענוי דאס וואס איר שרייבט דא אויפ'ן וועבסייט :אז איך דארף גיין צו א 12סטעפ גרויפ .איך דעמאלט געטראכט אז איך קען דאס נישט באווייזן ,ווייל מיין פרוי וועט געוואויר ווערן דערפון און עס וועט נישט טויגן. איך האב אויך געשפירט אז די גאנצע קאמפליצירטע דורכגאנג וועט שטארק פרדרייען מיין לעבנס סטיל. איך האב אויפגעגעבן און רעזיגנירט ,און געטראכט אז אין בעסטן פאל ,וועט מיין שיקזאל זיין אז ,איך וועל שטארבן אויף דער עלטער מיט א גרויסן סוד אין מיין לעבן וואס קיינער ווייסט נישט. בערך זעקס יאר שפעטער ,בין איך ענדליך אנגעקומען צום אונטערשטן שטאפל .עס איז מיר קלאר געווארן אז איך ווער נאר ערגער און ערגער ,און קיינמאל נישט בעסער .איך האב אייננגעזען אז אויב איך וועל נעמען נאך איין טריט ווייטער אראפ – וואס איך האב געשפירט אז איך האלט דאס אט אט ביים טון – וועל איך מוזן איבערלאזן אלעס אונטער מיר; מיין פאמיליע; מיין זעלבסט רעספעקט; מיין קהלה; די תורה און מצות ,און אפילו אויפגעבן דאס גאנצע אידישקייט ,אין קורצן אלעס וואס איך האב געהאט מיט מיר אין מיין לעבן איז געווען ביים שוועל פון אפגרונד. איך האב נישט געזען קיין וועג ארויס ,און איך בין געווען זייער דערשראקן .איך בין שוין געווען אסאך מאל דערשראקן ביז היינט )געווענליך ווען איך האב מורא געהאט אז מען וועט מיר כאפן עובר זיין( ,אבער אצינד איז דאס געווען גאר אנדערש .איך האב געוואוסט אז דער פחד האט גארנישט צוטאן מיט מורא אז איך וועל געכאפט ווערן ,עס איז עפעס אן אינערליכע שרעק. די אנדערע וואך בין איך געגאנגען צו א טעראפיסט און איך האב איר פארציילט די מעשה ,און זי האט מיר צוגערעדט צו אנטייל נעמען אין א SAמיטינג .נישט האבנדיג קיין אנדערע ברירה האב איך אנגענומען איר עצה ,און נאך גיין און טון די ערשטע פון די 12סטעפס )מודה זיין אין די אייגענע שוואכקייט( און דערנאך וואס איך האב מיטגעטיילט מיין געשיכטע פאר די אנדערע מיטגלידער ,איז מיר קלאר געווארן אז איך בין באמת זייער קראנק און אז איך קען געהאלפן ווערן. איך בין געגאנגען צו די מיטונגען און איך בין געהאלפן געווארן דירעקט און אוממדירעקט דורך השי"ת – וועמען איך קען היינט אלס מיין בעסטער פריינט .זינט דאן בין איך ב"ה הייליג און ערליך און איך בין באפרייט פון מיין אדיקשאן .איך האב ליעב מיין לעבן און מיין פאמיליע ,און איך בין צופרידן מיט מיין דאווענען און לערנען ,דער מצב איז בעסער ווי איך האב זיך געקענט פארשטעלן .איך שפיר מיך באקוועם צו זיין נאנט מיט השי"ת. אוודאי האב איך נאך אלץ עליות און ירידות ,אבער עס איז שוין נישט אזא גרויסער פראבלעם און איך קען האנדלן דעם נסיון ,און איך ווייס אלעמאל אז עס איז דא האפענונג און אז איך וועל דאס קענען בייקומען. און דאס איז מיין נקודה :די טראדיציאנאלע AAצוגאנג האט געראטעוועט מיין לעבן .איך האב אנערקענט אז איך האב א מענטאלע קרענק פון אדיקשאן ,וואס איז א גייסטישע הפסק צווישן מיר און דעם רבוש"ע און עס טיילט מיך אפ פון די מענטשן ארום מיר ,און דער שרעקליכער קרענק וועט מיך עווענטועל הרג'נען. דאס האט מיר געברענגט צו טון די ריכטיגע שריט פון די 12סטעפס און אזוי זיך צו באפרייען פון דעם אדיקשאן. אלעמאל ווען איך האב פרובירט זיך צו פארלייגן אויף דעם נסיון און זיך שלאגן מיטן ייצר הרע האב איך דערגריייכט א פרישע דורכפאל .אבער די 12 AAסטעפס האט מיר געהאלפן אז איך זאל אננעמען דעם פאקט אז איך בין פונדאמענטאל אנדערש פון אנדערע מענטשן וואס זענען נישט אדיקטעט .און אננעמען אז איך בין נישט בעצם א שלעכטער מענטש וואס וויל ווערן גוט ,נאר ענדערש א קראנקע מענטש וואס פרובירט זיך צו היילן – מיט די הילף פון ה'. איך האב געמוזט אננעמען אז דער קרענק האט מיר פולשטענדיג איבערגענומען ,אזויווי קענסער און דייעביטיס .מען קען נישט לעבן מיט די קרענק ,מען דארף נעמען טריטמענטס .אסאך מענטשן שטארבן ווייל זיי נעמען נישט די טריטמענטס און איך מוז דאס זען צו נעמען וואס פריער .די אלגעמיינע תשובה מיטלן העלפן נישט פאר מיר ,ווייל עס העלפט נישט פאר משוגעים .עס איז נישט בלויז א רוח שטות וואס איז מיר בייגעלאפן עס איז געווארן די סטאנדארט פון מיין לעבן. עס האט מיר גענומען איבער א האלבע יאר מיטצוהאלטן דעם פראגראם אויפ'ן טעלעפאן און אויף רעגולערע לייוו מיטינגען ,ווי אויך מיטצוארבעטן מיט א ספאנסאר ,און מיין ערהוילונג איז נאך אלץ געווען א נס .אזווי ווי דער רבוש"ע היילט אויס מענטשן מיט קענסער און אנדערע קרענק ווען דער מענטש נעמט די ריכטיגע טריטמענטס ,אזוי איז געווען מיט מיר ,איך שפיר אז השי"ת האט מיר אויסגעהיילט דערנאך וואס איך האב געטאן די נויטיגע השתדלות. און פאר די אידן וואס שפירן אז זייער מלחמה מיט'ן ייצר הרע איז א קידוש השם ,אדער די וואס טראכטן אז די איינציגע היילונג מוז זיין דורך די תורה ,וויל איך זאגן אז איך זיכער אז פאר אן אנדערע קרענק וואלטן זיי נישט גענוצט דעם צוגאנג ,זיי וואלטן שנעל געלאפן צו א גרויסע דאקטאר .אונזער קרענק איז גארנישט אנדערש און מען דארף טון די ריכטיגע שריט זיך צו היילן. איך ווייס אז די תאוה איז נישט 100פראצענט גלייך צו אלקאהאל ,ווייל דאס איז פארבינדן מיט עבירות חמורת און טרונקן אלקאהאל איז מותר .אבער מיט דעם אלעם ,ווען איך זאל ווען גיין בלויז מיט מוסר אן קיין ספעציעלע הילף וואלט איך היינט געשטאנען דארט ווי איך בין געווען פאר 20יאר צוריק .ביטע פארשטייט מיך נישט שלעכט .איך זאג נישט אז אנדערע וועגן זענען נישט גוט .איך טייל נאר מיט וואס עס האט געארבעט פאר מיר. די וועג וויאזוי איך לערן אפ די 12סטעפ איז ,אז עס פאררעכט מיין גוף און עס היילט אויס מיינע אויגן און דערנאך קען איך ווערן פרומער און ערליכער .נישט אז איך זאל פרובירן צו ווערן פרומער כדי איך זאל זיך ברענגען צו אויפעהרן מיט די געמיינע זאכן .אין פאקט בין איך געווארן זייער פרום אויך פאר איך האב אנגעהויבן די 12סטעפס ,אבער וואס מער פרומער איך בין געווארן ,אלס ערגער איז מיין אדיקשאן געווארן. ווייל איך בין א איד ,בין איך דערנאך וואס איך האב גענצליך אויפגעהערט מיט מיינע אויפפירונגען ,און עבירות והרהורים רעים ,געוואקסן זייער הויעך אין רוחניות און מיין אמונה אין השי"ת איז אנגעקומען צו דעם שטאפל וואס השי"ת פארלאנגט פון א יעדן איד ער זאל זיין. עצה #16 מעדעצין אויב אונזער טעראפיסט טוט פעסטשטעלן אז אונזער אדיקשאן איז פארבינדן מיט אנדערע אורזאכן ,ווי דעפערסיע ,ענקזייעטי ,או.סי.די ,.אדער אנדערע גיסטישע עמאציאנאלע פראבלעמען ,וועט ער צומאל אונז שיקן צו אן עקספיריענסד פסיכיאטריסט פאר מעדעצינישע הילף ,וואס וועט אונז שטארק ארויסהעלפן מיט אונזערע פראבלעמען. עס איז נישטא פארוואס זיך צו שעמען אדער מורא צו האבן ,עס זענען פאראן מיליאנען מענטשן ארום דער גארער וועלט וועלכע נעמען טעגליך פילן און מעדעצינען פאר אזעלכע פראבלעמען .די מעדיקעישאנס זענען שטארק עפעקטיוו און מאכן בעסער נאך א שטיק צייט וואס מען נעמט דאס ,און מיט די היינטיגע מעדיקל פארשריט זענען די סייד אפעקטס זייער מינימאלע. הרב טווערסקי האט אמאל געשריבן פאר איינעם: "כדי צו זיין געזונט פיזישע און עמאציאנאל ,דארף מיר צו האבן די ריכטיגע און פונקטליכע סובסטאנצן אין אונזער קערפער .אויב עס פעלט אונז געוויסע וויטאמינען און מינראלען ,וועט זיך ביי אונז דעוועלאפען פארשידענע סינדראמען .צום ביישפיל אויב פעלט אונז אייראן און וויטאמין בי קען דאס פאראורזאכן דעפרעסיע. "אויב א קינד איז אויפגעצויגן געווארן ביי עלטערן וועלכע האבן אים אביוזד ,חוץ פון דעם וואס זיי האבן זיך נישט גוט אויפגעפירט צום קינד ,האבן זיי פון אים פארמיטן די ריכטיגע סובסטאנצן ,און עס איז שטארק מעגליך אז דאס קינד וועט ליידן פון שווערע דעפרעסיע ווען ער וועט עלטער ווערן. "ווען א דאקטאר אונטערזוכט א פאציענט ,קען ער אים דאיאגנאזירן אין א מינדערהייט פון נוטראלע סובסטאנצן און ער וועט אים צושרייבן א רעצעפט פאר די פעלנדע וויטאמינען און מינעראלן .דער מענטש קען פרעגן "וויאזוי וועלן די וויטאמינען אוועקנעמען פון מיר די פיין און ליידן וואס איך האב געהאט אין די יוגנט?" דער תירוץ דערויף איז ,אז די וויטאמינען און מינעראלן וועלן ערזאצן און אנפילן די וויכטיגע סובסטאנצן וואס פעלן פון אים אין רעזולטאט פון די אויפפירונג צו אים ,און דאס ועט אים מאכן זיך בעסער שפירן .זעלבסטפארשטענדליך אז אין צוגאב דארף מען אויך האבן די נויטיגע טעראפי". עס איז פאראן א ספעציעלע אפטיילונג אויף אונזער וועבסייט וואס שטעלט צו פארשידענע מעדיקל געדאנקן וואס קען אונז זיין בייהילפיג אין דעם נסיון ,אנגעהויבן פון אלטערנאטיווע מעדיקעישאנס וואס מען קען באקומען אווער-די-קאונטער אדער אין העלט-פאד געשעפטן ,ביז צו פארגעשריטענע מעדעצינען צו וואס מען דארף האבן א רעצעפט פון א דאקטאר. SSRIמעדיקעישאנס קענען זיין זייער בייהליפיג אין אונזער פאל ,וויבאלד אונזער אדיקשאן איז אפטמאל צוגעבינדען צו OCDאדער אנדערע קאמפולסיווע אויפפירונגען )אפילו אויב מיר האבן זיך נישט באגעגענט דערמיט אין אונזער לעבן( .די סארט דראגס קען העלפן מיר זאלן קענען באהערשן די דעפרעסיע וואס באנעמט אונז און נישט זוכן זיך אויסצוגעבן אוייף שמוציגע פלעצער. אין פיל פעלער קענען מיר מיט די צייט צוביסלעך אראפגיין פון די מעדיקעישאנס ווען מיר מאכן ערנסטע פארשריט .א צייט אפשניט פון אכט חדשים ביז א יאר זייענדיג אויף די מעדיקעישאנס קען זיין גענוג אונז העלפן זיך ארויסברעכן פון דעם אדיקשאן אז מיר זאלן קענען ווייטער אנהאלטן אונזער ריינקייט אויך אן די פילן. עצה #17 ריהעב אויב מיר האבן שוין אלעס פרובירט און מיט דעם אלעם האבן מיר זיך נאכאלץ נישט געקענט ארויסדערזען פון דעם ביטערן אדיקשאן ,דעמאלט מוזן מיר נוצן די עצה פון זיך אויסשליסן פון דער גאנצער וועלט און אוועקגיין פון אונזער געזעלשאפט ,און וויילן אויף אין א ריהעב סענטער פאר א שטיק צייט ,און דארט וועלן מיר זיך קאנצעטרירן בלויז אויף אונזער היילונג פון די אדיקשאן. עס קען זיין זייער פיינפול ,אבער דאס איז די איינציגע וועג וואס קען אונז נאך העלפן ,אז מיר וועלן זיין אויף א פלאץ וואו מיר זענען שטענדיג אונטער די אויפזיכט פון טעראפיסטן און מיר וועלן נישט האבן די מעגליכקייט זיך צו נאכגעבן די תאוה ,און מיט די הילף פון די טעראפיסטן וועלן מיר זיך קענען ערהוילן נאך א שטיק צייט. פאלגנד איז א ליסטע פון עטליכע צענטערן וואס GYEהאט צוזאמגעקליבן אינפארמאציע איבער זיי: די מידוואוס ) (www.themeadows.orgאיז א גרויסע פאסיליטי פאר טריטמענט און ספעציעליזירן זיך אין אדיקשאן וועלכע זענען אויף א מאסשטאבליכן פארנעם. די עקספיריענס היילונג צענטער פון טענעסי ) (www.ehcmemphis.comשטעלט צו טעראפי פאר U U גרופעס. תורה און די 12סטעפס ) (www.torahtwelvesteps.orgאיז א ריהעב צענטער אין פלארידא ,און עס U U ווערט געפירט דורך א רעליגיעזע איד וואס האט ערפינדן א 12סטעפ צוגאנג אויף א תורה'דיגע מהלך ,זיך צו ערהוילן פון אונזער אדיקשאן. www.sexualrecovery.comאין LAוואס היילט קליענטן פון איבער דער גאנצער וועלט ,זיי שטעלן צו אינטענסיווע פראגראמען וואס העלפט אוועקנעמען די אדיקשאן .זיי האבן א 5טאגיקע און א 10טאגיקע פראגראם וועלכע ווערט באגלייט מיט טעראפי ,און אויך סאשעל און אנדערע טעראפי ,פאר די וואס קענען נישט מיטהאלטן א 4-5וואכעדיגע טעראפי צוליב געלט און צייט. זע www.GentlePath.comצו טרעפן נאך אנדערע ריהעב צענטערן אין אמעריקע. U U רתרנה www.retorno.orgאיז א צענטער אין ארץ ישראל פאר טריטמענט פאר אדיקשאנס .עס ווערט U U געפירט דורך אן אידישע סטעף און האט שוין געזען אן א שיעור סוקסעס ביים העלפן די חרדי'שע קאמיוניטי. עצה #18 דאס לעצטע פלאץ אויב ח"ו אלעס איז דורכגעפאלן ,און אונזער אידקשאן האלט נאך ווייטער אן ,און עס צושטערן אונזער לעבן ,צום ביישפיל: אויב מיר זענען געפלאגט מיט פאנטאזיעס טאג און נאכט און מיר קענען נישט געפינען קיין רוה ,און קיין איין פון די דערמאנטע עצות האבן אונז נישט געהאלפן. אויב אונזער דראנג צו די תאוה גייט ארויס פון די גדרים פון די תורה ,און מיר קענען מער נישט אנהאלטן א נארמאלע פאמיליע לעבן ,טראצדעם וואס מיר האבן פרובירט טעראפי און טראץ די ארבעט וואס מיר האבן פרובירט מיט די הילף פון אנדערע ארגאניזאציעס ווי www.jonahweb.orgאון www.Narth.com און איבערהויפט אויב די אדיקשאן טוט שעדיגן דאס לעבן פון אנדערע ארום אונז אדער עס מאכט אונז עובר זיין אויף אומלעגאלע אדער שעדליכע אופנים. אין אזעלכע פעלער ,איז פאראן מעדיקעישאנס אדער איינשפריצונגען וואס טוט פארמינערן אונזער דראנג צו די ענינים .אויב דער אדיקשאן צושטערט אונזער לעבן און די לעבן פון אנדערע ,דארף דאס געטאן ווערן דאס שנעלסטע וואס איז מעגליך ,איידער עס פאלט נאך א קרבן .מיר וועלן דארפן ווערן אונטערזיכט דורך א דאקטאר אן עקספערט אין די הינזיכטן איידער דער פראצעדור ווערט דורכגעפירט .געווענליך קען דער דראנג ווערן רעדוצירט צו נול אין א צייט אפשניט פון עטליכע חדשים דורך נעמען א געוויסע איינשפריצונג איינמאל א חודש. מיר האבן אינפארמאציע אויף אונזער וועבסייט איבער פראפעסיאנאלן וועלכע געבן זיך אפ מיט די זאכן. די איינשפריצונגען ווערן געווענליך באנוצט און אינפארסירט דורך די געזעץ פאר פארשידענע עלעמענטן וואס זענען געפארפול פאר די מענטשן ארום זיי ,און נאר בתנאי זה לאזט מען זיי ארויס פון תפיסה. דער מעטאד קען זיין בייהילפיג פאר מענטשן וואס זענען געפערליך אדיקטעט און שפירן אלעמאל אז זיי האבן נישט קיין אנדערע אויסוועג נאר עובר צו זיין .די איינשפריצונגען טוען רעדוצירן די דראנג אינעם מענטש און דאס וועט אים העלפן ער זאל זיך קענען באהערשן און פרובירן אויסצופירן דאס וואס מען האט אים געלערנט ביי די 12סטעפס ,צום ביישפיל אנרופען זיין ספאנסאר איידער ער איז עובר ,און האפענטליך וועט ער זיך אפהאלטן אין צייט. אלנפאלס ,אויב די אדיקשאן איז נאכנישט שעדליך פאר אנדערע טוען מיר דאס נישט רעקאמענדירן ,חוץ אויב ער האט באמת פרובירט אלעס און ער זעט נישט קיין שום אנדערע עצה וואס זאל אים העלפן. אנדערש ווי אלע אנדערע עצות אין דעם האנטבוך איז די עצה נישט קיין לעזונג נאר מען נעמט אוועק דעם פראבלעם דורך דאס גענצליך עלימינירן .עס איז געגליכן ווי מען זאל צומאכען די טיר פון א שטוב וואס איז פול מיט מיסט אבער מען לאזט די מיסט אינעווייניג .איינמאל מען נעמט אוועק די טיר איז די מיסט דא מיט'ן פולסטן קראפט. מיר זענען אראפגעשיקט געווארן אויף דער וועלט מיר זאלן ארבעטן אויף זיך און זיך שלאגן מיט אונזערע נסיונות און אזוי וואקסן ,און נישט אז מיר זאלן אוועקנעמען דעם ייצר הרע מעכאניש) .פארשטייט זיך אויב עס איז נישט פאראן קיין אנדערע ברירה מוז מען דאס טון ,אין אזא פאל איז ווארשיינליך דאס דער רצון השם(. עס מוז באטאנט ווערן אז בשעת ווען מען נעמט די איינשפריצונגען קען מען נישט האבן קיין קינדער ,און עס קען אפעקטירן די רילעשאנשיפ צווישן מאן און פרוי. סך הכל דער פראבלעם איז א גרויסער פראבלעם ביים היימישן ציבור .דאס שענסטע און בעסטע פון כלל ישראל ווערט ליידער פארכאפט אין די נסיונות .פאמיליעס ווערן צובראכן .די שנעלע און באהאלטענע צוטריט צום אינטערנעט מאכט דאס אלס דער גרעסטער און שווערסטער נסיון פון אונזער דור .ווי הרב יוסף ווינער פון אגודת ישראל אין מאנסי האט לעצטענס געזאגט אין א דרשה: "עס גייט נישט דורך א וואך וואס איך האב נישט געהאנדלט מיט א שלום בית פראבלעם אדער א פראבלעם פון חינוך הבנים אדער בנות ,אדער אז א פייינער בחור רופט מיך אן – אדער איינער וואס איז געווען א פיינער בחור – און ער וויינט און בעט זיך פאר הילף. "עס איז נישטא א מענטש וואס זאל קענען זאגן אז ער איז נישט פארכאפט ,אדער זיינס א פאמיליע מיטגליד ,אדער א שכן אדער א חבר וואס זיצט נעבן אים אין שול ,עס איז ממש אין א בחינה פון "אין בית אשר אין שם מת" .עס איז נישט פאראן נאך אזא פראבלעם וואס פלאגט יעדן יחיד פון גאנץ כלל ישראל, עס איז נישט פאראן א גרעסערע פראבלעם ווי דעם .עס איז א חוב קדוש צו טון עפעס אצינד בעפאר עס פארבלייבט נישט קיין סימבאל פון קדושה ביי כלל ישראל. "איך זאג דאס נישט לייכטזיניג ,איך האב אין געדאנק די אלע מענטשן וואס קומען צו מיר ,מענטשן וואס זענען פרום און זיי זענען באמת נישט צופרידן מיט זייער אויפפירונג ,און זיי האלטן שוין ביי א מצב אז זיי ווילן זיך אויסרעדן צו זייער רב ,דאס מיינט אז עס זענען פאראן נאך טויזנטער אידן וואס האלטן נאכנישט ביים רעדן צו זייער רב אבער זענען שוין זייער טיעף פארפארן. איך האב נישט ליב צו זיין פעסעמיטיש ,אבער אויב האט איר אן אומפארשלאסענע אינטערנעט ביי אייך אין שטוב ,וויל איך זאגן אז עס איז פאראן איבער א 90פראצענט שאנס אז מענטשן זענען שוין נכשל געווארן אין אייער הויז .און אויב האט דאס נאכנישט פאסירט ביז איצט ,דאן איז פאראן מער ווי 90 פראצענט שאנס אז עס גייט פאסירן אין דער נאנטער צוקונפט .און דאס זעלבע איז אין אפיס. הרב טווערסקי ברענגט דאס ארויס אין איינע פון זיינע שמועסן ווי גרינג עס איז צו ווערן אן אדיקט ,עס נעמט ווייניגער ווי א סעקונדע .אפילו ווען דער מענטש האט דאס נישט געזוכט ,און אפילו אויב ער קוקט אראפ אויף מענטשן וואס פאלן דורך ביי די זאכן ,אבער אויך די מענטשן קענען זייער גרינג פארכאפט ווערן .עס מוז זיין אז משיח איז ממש אט אט דא. GYEהעלפט ארויס יעדן טאג צו ראטעווען דאס לעבן און הייראט פון טויזנטער מענטשן .זיי העלפן מענטשן אנהאלטן זייער סעלף רעספעקט און זיך האלטן ביים זינען און אנהאלטן א רוחניות'דיגע קשר מיט אנדערע מענטשן אויף זייער וועבסייט .ווען א מענטש קומט אן צו דעם וועבסייט ,טרעפט ער ענדליך אז ער איז נישט אליין מיט דעם פראבלעם ,עס זענען פאראן נאך טויזנטער מענטשן וואס מוטשענען זיך מיט דעם נסיון און עס איז פאראן אסאך האפענונג זיך ארויסצודערזען פון דעם פלאנטער און איבערקומען דעם אדיקשאן. עס איז מן הסתם נישטא נאך א פלאץ אויף דער וועלט וואו א מענטש קען טרעפן אזא אויפוואכונג פון תשובה און התקשרות צו השי"ת ביי ערליכע און פרומע מענטשן .אויף אונזער וועבסייט קענט איר ליינען הונדערטער טעסטימאניעלס פון מענטשן וועלכע האבן אויסגעבראכן אין א געוויין נאכדעם וואס זיי האבן אנגעטראפן אונזער וועבסייט און זיי האבן איינגעזען אז עס איז פאראן האפענונג אויך פאר זיי. די GYEנעטווארק איז די איינציגע אידישע נעטווארק אין דער וועלט וואס האנדלט מיט דעם פראבלעם און שטעלט צו אזויפיל עצות ,חיזוק און הדרכה .אונזער וועבסייט פארמאגט איבער 300בלעטער פול מיט אינפארמאציע ,א לעבעדיגע פארום וואו הונדערטער מענטשן שמועסן און העלפן זיך איינער דעם אנדערן, דריי טעגליכע אי-מעיל ליסטעס ,טעלעפאון קאנפרענצן ,האט ליינס 12 ,סטעפ גרופעס ,און די דאזיגע געוואלדיגע האנטבוך. טראצדעם וואס מיר פרובירן צו טון דאס מערסטעוואס איז שייך ,און מיר האבן שוין ב"ה אויפגעטון גדולות ונצורות ,איז דאס נאך אלץ בלויז א טיפה מן הים פון וויפיל טויזנטער אידישע נשמות זענען ליידער נאך אלץ פארכאפט און זיי ווערן נעבעך פארשוועמט אין די עבירות און מוטשענען זיך מיט די נסיונות. מיר האפן אי"ה צו פארברייטערן אונזערע אקטיוויטעטן אין די נאנטע צוקונפט אויף פארשידענע אופנים, סיי ארויסצוהעלפן די מענטשן וואס ליגן שוין אין דעם פלאנטער און סיי דורך פארמיידן מענטשן פון אריינצופאלן אין די נסיונות .מיר פלאנירן ארויסצוקומען מיט א העפטיגע קאמפיין צום ברייטן ציבור חרדי'שע אידן ,עלטערן ,רבנים ,און מחנכים צו זיין וואך איבער די שעדליכע געפאר פון דעם אינטערנעט. אויך ווילן מיר אויסברייטערן א קאמפיין צו אנשליסן וואס מער מענטשן צו ארויפלייגן פילטערס אויף זייערע קאמפיוטערס און בלעקבעריס. מיר דארפן אייער הילף! ביטע העלפט אונז פארשפרייטן אונזערע אקטיוויטעטן פאר רבנים ,מחנכים און עסקנים אין אייער געגנט .אפשר קענט איר העלפן פארשפרייטן ארטיקלן אין מאגאזינען אדער אידישע צייטונגען און אידישע וועבסייטס .אויב האט איר א וועבסייט לייגט ארויף א לינק צו אונזער וועבסייט אדער פרינט פלייערס אויפצוהענגן אין בתי מדרשים און שטובלעך. איינער האט אמאל געפרעגט הרב נח וויינבערג ז"ל ראש ישיבה אש התורה ,וויאזוי ער האט באוויזן צו מצליח זיין אויפצושטעלן אזא קאלאסאלע וועלטליכע קירוב באוועגונג .האט ער געענטפערט אז ער האט אמאל געזען א קרעין הייבט אויף א בלאק פון צעמענט פון 10טאן ,און די ארבעטער אויפ'ן דאך האבן אנגעוויזן וואו מען זאל דאס לייגן .האט ער געזאגט אז ,אונזערע נביאים האבן געזאגט אז איידער משיח וועט קומען וועלן זיך די אידן צוריקקערן צו השי"ת ,עס קוקט אים אויס ווי השי"ת האלט שוין די 10 טאניגע בלאק ,אלעס וואס איז געבליבן פאר אונז צו טון איז אנצואווייזן וואו מען זאל דאס לייגן. ר' נח פלעגט אויך פרעגן מענטשן אויב זיי טראכטן אז זייי קענען טוישן דער וועלט .און ווען זיי האבן געענטפערט "וואס קען איך דען אויפטון אליין" ,האט ער זיי צוריק געפרעגט" :און וואס איז אויב השי"ת העלפט דיר ,דעמאלט קענסטו יא טוישן די וועלט?" דעמאלט האבן זיי שוין מודה געווען אז מיט השי"ת הילף איז אלעס מעגליך .האט ר' נח אויסגעפירט :השי"ת העלפט פאר יעדן איינעם וואס פרובירט נאר אויפצוטוען למען כבוד שמו יתרבך! דאס איז געווען דער סוד פון ר' נח'ס הצלחה .ער האט געוואוסט אז אויב איז דאס א זאך וואס השי"ת וויל עס זאל פאסירן ,דאן דארף ער נאר דארט זיין צו ווייזן וואו מען זאל דאס לייגן. דער אור החיים הק' אין פרשת שמות )ג ,ח( שרייבט אז איידער משיח וועט קומען ,וועט כלל ישראל זיין פארזינקן אין די נ' שערי טומאה .אבער ער שרייבט אויך אז איידער משיח וועט קומען אויסלייזן די אידן, וועט השי"ת ארויסציען יעדן איד פונעם מויל פונעם שטן )להוציא בולעו מפיו( ,און דאס איז וואס GYE טוט היינט צוטאג .דער אור החיים הק' האט נישט געקענט בעסער אויס'משל'ן די היינטיגע מציאות .מיר גייען אריין אין די מויל פונעם לייב ,אויפ'ן אינטערנעט ,אין די ווירטואלע טעכנאלאגיע ,צווישן די ציין און נעגל פונעם ייצר הרע ,און פון דארט שלעפן מיר ארויס די נצוצות הקדושה ,די הייליגע נשמות וועלכע זענען ליידער פארזינקן אין די נ' שערי טומאה! יעדע סערוויס אויף אונזער נעטווארק איז פריי פון אפצאל .מיר לעבן אויף נדבות .ביטע העלפט אונז ארויס און שטיצט אונזער ארבייט .פארבינדט זיך מיט אונז אויף eyes.guard@gmail.comאדער U U אויף אונזער וועבסייט www.guardyoureyes.orgפאר אינפארמאציע וויאזוי צו מאכן א דאנעישאן. U U ביטע שיקט ווייטער דעם האנטבוך אז נאך אידן זאלן קענען געהאלפן ווערן. דער חובת הלבבות )שער עבודת ה'( שרייבט :אז די גרעסטע זכות פאר א מענטש איז ,ווען ער העלפט ארויס א צווייטן איד צו גיין אויפ'ן ריכטיגן וועג און שטייגן אין עבודת השם יתברך! טראכט אריין אין די געוואלדיגע זכותים וואס די וועסט זוכה זיין ,אויב אנדערע וועלן געהאלפן ווערן דורך דיר.