STUDERE VED UNIVERSITETET I BERGEN

Transcription

STUDERE VED UNIVERSITETET I BERGEN
STUDERE VED
UNIVERSITETET I BERGEN
2014/
2015
INNHALD
Introduksjon til UiB
Velkommen frå rektor�����������������������������������������������������������������������7
Kvifor UiB�����������������������������������������������������������������������������������������������8
Om Universitetet i Bergen������������������������������������������������������������ 10
Midt i byen �����������������������������������������������������������������������������������������12
Kor langt vil du?�������������������������������������������������������������������������������� 14
Læringsformer og utbytte �����������������������������������������������������������17
Forskingsbasert undervisning���������������������������������������������������� 18
Kom til Bergen, reis ut i verda!���������������������������������������������������� 22
Reisebrev frå verda ������������������������������������������������������������������������ 24
Studentvelferd – livet rundt studia������������������������������������������ 26
Studentliv ������������������������������������������������������������������������������������������ 30
Studentkulturen på nært hald���������������������������������������������������� 32
Programtilbod 2014/15������������������������������������������������������������������ 35
Opptak����������������������������������������������������������������������������������������������148
Har du spørsmål? �������������������������������������������������������������������������� 150
Alle studium������������������������������������������������������������������������������������ 152
Mastertilbud������������������������������������������������������������������������������������ 153
Humanistiske og estetiske fag
36
Arabisk (bachelor) �������������������������������������������������������������������������� 40
Arkeologi (bachelor)���������������������������������������������������������������������� 41
Digital kultur (bachelor)���������������������������������������������������������������� 42
Engelsk (bachelor)�������������������������������������������������������������������������� 43
Filosofi (bachelor)���������������������������������������������������������������������������� 44
Fransk (bachelor) ���������������������������������������������������������������������������� 45
Gresk (bachelor)������������������������������������������������������������������������������ 46
Historie (bachelor)�������������������������������������������������������������������������� 47
Italiensk (bachelor)�������������������������������������������������������������������������� 48
Japansk (bachelor)�������������������������������������������������������������������������� 49
Kjønnsstudium (bachelor)������������������������������������������������������������ 50
Kulturvitskap (bachelor)���������������������������������������������������������������� 51
Kunsthistorie (bachelor)���������������������������������������������������������������� 52
Latin (bachelor)�������������������������������������������������������������������������������� 53
Litteraturvitskap (bachelor)�������������������������������������������������������� 54
Nordisk (bachelor)�������������������������������������������������������������������������� 55
Religionsvitskap (bachelor) �������������������������������������������������������� 56
Retorikk (bachelor) ������������������������������������������������������������������������ 57
Russisk (bachelor)���������������������������������������������������������������������������� 58
Spansk språk og latinamerikastudium (bachelor) �������������� 59
Språk og interkulturell kommunikasjon (bachelor)������������ 60
Språkvitskap (bachelor)���������������������������������������������������������������� 61
Teatervitskap (bachelor) �������������������������������������������������������������� 62
Tysk (bachelor)���������������������������������������������������������������������������������� 63
Utøvande musikk eller komposisjon (bachelor)������������������ 64
Musikkterapi (Integrert master) ������������������������������������������������ 65
Humanistiske fag (årsstudium) �������������������������������������������������� 66
Juridiske fag
68
Rettsvitskap (integrert master)�������������������������������������������������� 72
Lektorutdanningar og utdanning i pedagogikk 74
Lektor i framandspråk (engelsk, fransk eller tysk)
(integrert master)���������������������������������������������������������������������������� 78
Lektor i nordisk (integrert master)�������������������������������������������� 79
Lektor i naturvitskap eller matematikk (integrert master) 80
Pedagogikk (bachelor)������������������������������������������������������������������ 81
Medisin, odontologi og helsefag
82
Psykologiske fag
118
Farmasi (integrert master)������������������������������������������������������������ 86
Folkehelse og helse­fremmande arbeid (bachelor) ������������ 87
Human ernæring (bachelor)�������������������������������������������������������� 88
Medisin (profesjon)������������������������������������������������������������������������ 89
Odontologi (integrert master)���������������������������������������������������� 90
Tannpleie (bachelor)���������������������������������������������������������������������� 91
Arbeids- og organisasjons­psykologi (bachelor)����������������122
Generell psykologi (bachelor)��������������������������������������������������123
Psykologi (profesjon)�������������������������������������������������������������������� 124
Psykologi (årsstudium)����������������������������������������������������������������125
Naturvitskaplege og teknologiske fag
Administrasjon og organisa­sjons­vitskap (bachelor)��������130
Europastudium (bachelor) �������������������������������������������������������� 131
Film- og TV-produksjon (bachelor)���������������������������������������� 132
Geografi (bachelor)���������������������������������������������������������������������� 133
Informasjons- og kommunika­sjonsteknologi (bachelor)134
Informasjonsvitskap (bachelor)������������������������������������������������ 135
Journalistikk (bachelor) ��������������������������������������������������������������136
Kognitiv vitskap (bachelor)�������������������������������������������������������� 137
Medievitskap (bachelor) ������������������������������������������������������������138
Nye medier (bachelor) ���������������������������������������������������������������� 139
Politisk økonomi (bachelor)������������������������������������������������������140
Samanliknande politikk (bachelor) ���������������������������������������� 142
Samfunnsøkonomi (bachelor/profesjon)������������������������������143
Sosialantropologi (bachelor)����������������������������������������������������144
Sosiologi (bachelor)����������������������������������������������������������������������145
Utviklingsstudiar (bachelor)������������������������������������������������������146
Samfunnsvitskaplege fag (årsstudium) �������������������������������� 147
94
Aktuar (integrert master)�������������������������������������������������������������� 98
Berekraftig havbruk (bachelor)�������������������������������������������������� 99
Biologi (bachelor)��������������������������������������������������������������������������100
Datateknologi (bachelor)����������������������������������������������������������� 101
Datavitskap (bachelor)����������������������������������������������������������������102
Fiskehelse (integrert master)����������������������������������������������������103
Fysikk (bachelor)����������������������������������������������������������������������������104
Geovitskap (bachelor)������������������������������������������������������������������105
Informatikk-matematikk- ­økonomi (bachelor)��������������������106
Kjemi (bachelor)����������������������������������������������������������������������������107
Matematikk (bachelor)����������������������������������������������������������������108
Matematikk for industri og teknologi (bachelor)��������������109
Meteorologi og oseanografi (bachelor)�������������������������������� 110
Miljø- og ressursfag (bachelor)������������������������������������������������ 112
Molekylærbiologi (bachelor)���������������������������������������������������� 113
Nanoteknologi (bachelor)���������������������������������������������������������� 114
Petroleum- og prosessteknologi (bachelor)������������������������ 115
Statistikk (bachelor)���������������������������������������������������������������������� 116
Naturvitskaplege fag (årsstudium)������������������������������������������ 117
Samfunns­vitskaplege fag
126
EIT INTERNASJONALT
UNIVERSITET PÅ VESTLANDET
Ved Universitetet i Bergen vil du finne eit dynamisk og internasjonalt utdanningsmiljø. Vi har engasjerte
­lærarar og sterke forskingsmiljø. Det borgar for ein kvalitet du som student hos oss vil nyte godt av, også
seinare i yrkeslivet.
Vi tilbyr undervisning som ikkje berre tar utgangspunkt i lærebøkene, men også i vår eiga forsking og
den kunnskapen vi utviklar saman med kollegaer
­verda over. Hos oss får du nærkontakt med kunnskaps­
fronten.­
Universitetet i Bergen har studentar og tilsette frå
alle verdsdelar og ei rekke avtalar om utveksling for
­studentar ved utanlandske universitet. Vi ser svært gjerne
at studentane våre legg eitt eller flere semestre til ein
av våre samarbeidsinstitusjonar. Utbyttet er stort –
ikkje berre fagleg – men også i form av kulturforståing,
språkferdigheiter og nettverk.
Eg håpar at du finn eit studietilbod i denne katalogen
som fristar og at du vel Universitetet i Bergen som din
studiestad. Vi vil gå til oppgåva med å gi deg vår beste
undervisning med glede og engasjement!
DAG RUNE OLSEN, REKTOR
uib.no
7
KVIFOR UiB
9
Universitetet i Bergen er eit internasjonalt anerkjent forskingsuniversitet
og mellom Noregs viktigaste kunnskapsinstitusjonar. Vi har eit
breitt programtilbod som speglar alle samfunnets mest sentrale
kunnskapsområde. Kom som du er, bli den du vil.
Forskingsbasert utdanning
Kom til Bergen, møt verda!
Ved UiB driv vi med forsking i verdsklasse, og ­dette­
kjem studentane til gode. Våre fagmiljø er inter­
nasjonalt anerkjente og gir deg fagleg tyngd og kompetanse som er ettertrakta i arbeidslivet. Forskinga er
det berande prinsippet i utdanninga på alle nivå, frå
bachelor- til doktorgrad. Som student hos oss vil du
stadig komme i kontakt med aktuell forsking. Du vil
lære å tenke meir sjølvstendig, vurdere komplekse problemstillingar og formulere deg presist. Dette er ferdigheiter som kjem godt med, uansett kva du ø
­ nsker
å jobbe med seinare i livet.
Internasjonalt samarbeid og mobilitet er eit viktig
­satsingsområde for UiB. Bergen er ein av landets mest
internasjonale studentbyar med over 110 nasjonali­tetar
representerte, og rundt elleve prosent av studentane
ved UiB kjem frå utlandet. Vi samarbeider med om lag
400 utdanningsinstitusjonar verda over for å sikre at
alle våre gradsstudentar skal ha sjansen til å reise
på eit kortare eller lengre utanlandsopphald i løpet
av studietida.
Breidde og valfridom
Universitetet i Bergen er eit klassisk breiddeuniversitet
med eit rikt og variert programtilbod innanfor alle dei
tradisjonelle universitetsdisiplinane. Hos oss kan du
velje å følge eit fastlagt profesjonsløp eller skreddarsy ei tverrfagleg utdanning som passar perfekt til dine
­interesser og framtidsplanar. Vil du velje trygt og spennande på ein gong? Vel UiB!
Utdanning for livet
Ei utdanning har du med deg gjennom heile livet. Den
blir ein del av identiteten din og kjem til å prege korleis
du forstår verda rundt deg. Som ferdigutdanna kandidat frå UiB vil du fortsatt kunne halde kontakten med
fagmiljøet ditt gjennom UiB Alumni. Om du seinare i
livet skulle få behov for fagleg påfyll har UiB også eit
godt tilbod innan etter- og vidareutdanning.
uib.no
OM UNIVERSITETET I BERGEN
FORSKINGSUNIVERSITET I VERDSKLASSE
UiB er eit internasjonalt anerkjent forskingsuniversitet som
tilbyr utdanning av høg kvalitet innanfor alle dei tradisjonelle universitetsdisiplinane. Som organisasjon omfattar UiB
Universitetsmuseet i Bergen, Universitetsbiblioteket, seks
fakultet, og i alt 39 institutt. Institutta utgjer ei type grunneining for kvart fagområde. UiB samarbeider med ei rekke
andre kunnskapsinstitusjonar i regionen, blant andre Haukeland universitetssjukehus, Nansensenteret og Havforskingsinstituttet. Samtidig er UiB også del av eit globalt nettverk av
studentar, forskarar og kunnskapsinstitusjonar.
Ved UiB arbeider vi kontinuerleg med å styrke og vidareutvikle fagtilbodet vårt i tråd med eit samfunn i stadig endring,
faglege prioriteringar og på bakgrunn av tilbakemeldingar
frå studentane. Hos oss får du ei utdanning som gjer deg i
stand til å forstå og vere med på å løyse aktuelle utfordringar
innanfor vitskap, næringsliv, industri og samfunn.
10
STUDENTTAL PER FAKULTET
Det samfunnsvitskaplege fakultet
3 063
Det psykologiske
fakultet
1 690
Det humanistiske
fakultet
3 408
Totalt
14 452
Det medisinskodontologiske
fakultet
1 835
Det juridiske
fakultet
2 151
Det matematisknaturvitskaplegefakultet
2 737
UTDANNING
RANKINGLISTER
•
•
•
•
•
Universitetet i Bergen har dei siste åra klatra på internasjonale rankinglister. QS World University Rankings reknar no UiB
for å vere verdas 151. beste universitet. Berre 68 andre universitet blir siterte oftare enn UiB.
66 bachelorprogram
92 masterprogram og profesjonsstudiar
Meir enn 1 900 emner
Utdannar omlag 250 ph.d.-kandidatar i året
29 forskarskolar på ph.d.-nivå
2013
Tal på studentar:
Bachelor
5 724
Master
4 875
151. plass
Profesjon
1 375
Internasjonale
1 676
2005
320. plass
11
MILEPÆLAR
1825
1873
1917
1946
1966
1999
2002
2013
Bergen museum blir
stifta etter initiativ frå
stortingspresident Wilhelm
Friman Koren Christie.
Armauer Hansen
oppdagar leprabasillen,
eit pionérverk innanfor
internasjonal medisin.
Vilhelm Bjerknes etablerer
Bergensskolen i meteorologi,
som dannar grunnlaget for
all moderne vêrvarsling.
Stortinget opprettar
Universitetet i Bergen.
To år seinare finn den
offisielle opninga stad.
Stein Rokkan blir utnemnd
til professor. Rokkan er ein
sentral skikkelse i internasjonal samfunnsforsking.
Universitetet i Bergen
får sin første kvinnelege
rektor, professor Kirsti
Koch Christensen.
UiB bli tildelt dei 3 første
av i alt 8 Senter for framifrå
forsking, ei anerkjenning av
forsking i verdsklasse.
BioCEED blir utnemnd til
Senter for framifrå utdanning,
ei nasjonal prestisjeordning
for høgare utdanning.
Det medisinsk-odontologiske fakultet
Campus Haukeland/Årstadvollen
MIDT I BYEN
St o
rha
uge
År s t
n
a d ve
ien
Liker du tanken på eit universitet plassert
midt i hjartet av Noregs nest største by?
ODONT
UiB sine fakultetsbygg, bibliotek og lesesalar
ligg i hovudsak på eller like ved Nygårdshøyden
midt i Bergen sentrum. Herfrå er avstandane
korte til både kafear, treningssenter, parkar, butikkar og trafikknytepunkt. På Årstadvollen litt
utanfor sentrum finn du Det medisinsk-odontologiske fakultet, som næraste nabo til Haukeland
universitetssjukehus og Haraldsplass diakonale
sjukehus.
12
Mø
BRYGGEN
ll e n
dal
øe
sb a
nb
ak
k ke
n
ke
n
Ul
r ik
sd
al
Haukelandsbakken
ORGE
Jonas Lies vei
T
Ibse
ENNINGEN
FISKE T
2
ns g
ate
3
TORGALLM
Det bur meir enn 25 000 studentar i Bergen,
og dei utgjer samla om lag 10 prosent av folke­
talet. Dette kan du merke blant anna på det
rike kulturlivet du finn her. I Bergen er du også
berre eit steinkast unna storslåtte naturopplev­
ingar, med fjell, hav og friluftsområde på alle
kantar. Universitetet er vove inn som ein essensiell del av den geografiske, historiske og kulturelle ramma om byen.
Fl
MED
LILLE
LUNGEGÅRDSVANNE T
7
13
PSYK
Universitetet
Det juridiske fakultet (JUS)
Det humanistiske fakultet (HF)
Det psykologiske fakultet (PSYK)
Det samfunnsvitskaplege fakultet (SV)
Det matematisk-naturvitskaplege fakultet (MAT-NAT)
Det medisinsk-odontologiske fakultet (MED-ODONT)
Griegakademiet
Universitetsmuseet i Bergen
Studentsenteret
4
Grieg
Akademiet
5
Universitetsmuseet
SV
Samarbeidsinstitusjonar
1. Høgteknologisenteret
2. Havforskingsinstituttet
3. Haukeland universitetssjukehus
6
JUS
HF
Studentliv
4.
5.
6.
7.
Det Akademiske Kvarter
Vektertorget
Hulen
USF Verftet
Studentsenteret
MAT
NAT
1
KOR LANGT VIL DU?
Ved UiB finn du eit breitt fagleg tilbod, og du har gode moglegheiter til å sette saman eit studieløp som
passar nettopp deg. ikkje ver uroleg for å velje feil. Mange finn først ut i det femte semesteret at dei har lyst
til å gå vidare til eit masterprogram, medan andre veit frå dag éin at dei ønsker å ta ein doktorgrad. På desse
sidene kan du lese meir om korleis eit studieløp ved UiB er lagt opp og kva dei ulike studievegane inneber.
Bachelor
3 år
Integrert master
5 år
14
Master
2 år
Ph.d.
3 år
Profesjonsstudium
6 år
Årsstudium
1 år
Bachelorprogram
Eit bachelorprogram er treårig (180 studiepoeng) og
gir deg god grunnleggande kjennskap til eitt eller fleire fagområde. UiB har over 70 ulike bachelorprogram.
Nokre av dei er fastlagde løp, men mange av programma har også eit heilt år «valfrie emne» der du sjølv avgjer kva du ønsker å lære meir om. Du kan for eksempel
ta økonomiemne i kunsthistorieutdanninga di om du
vurderer ein karriere innanfor kulturadministrasjon.
Dersom du har begynt på eit studieprogram, men finn
ut at du ønsker å bytte til noko anna, kan du søke om
intern overgang. Spør informasjonssenteret ved fakultetet ditt om korleis du går fram.
Masterprogram
Eit masterprogram er eit toårig studium (120 studiepoeng)
som bygger på bachelorgraden. Ved å ta eit masterprogram får du ei ettertrakta blanding av brei akademisk
kompetanse og fagleg spesialisering. På masternivå får
du verkeleg fordjupe deg i faget. Ein mastergrad gir
deg ettertrakta kompetanse og endå fleire karrieremoglegheiter enn bachelorgraden.
Integrert master
Eit integrert masterprogram er femårig og fører fram
til ein mastergrad, utan at du treng å ta ein bachelor
Heilt ny som student?
!
Alle bachelorprogramma våre begynner med introduksjonsemne og examen philosophicum,
som omhandlar filosofisk og akademisk tenkemåte og skriving. Å vere student ved universitetet er noko ganske anna enn å vere elev i vidaregåande. Du kjem til å måtte arbeide meir
sjølvstendig, og det vert stilt andre krav til metode og kritisk refleksjon. Førstesemesterstudiet
er eit tilbod som skal gjere det lettare å handtere overgangen frå skoleverket til akademia, og
samtidig førebu deg til vidare fagstudiar.
først. Eksempel på integrerte masterprogram ved UiB
er farmasi, lektorutdanning, odontologi, musikkterapi
og fiskehelse.
Profesjonsstudium
Profesjonsstudium er faste utdanningar som rettar seg
mot spesifikke yrke i samfunnet. Dei fleste profesjonsstudia er seksårige og fører fram til ein mastergrad.
Etter avslutta utdanning får du altså ein spesifikk og
ofte beskytta yrkestittel eller autorisasjon. Eksempel
på profesjonsstudium ved UiB er medisin og psykologi.
Årsstudium
Eit årsstudium gir deg studierett ved UiB i eitt år med
fulltidsstudium (60 studiepoeng). Dette studiet passar
for deg som ikkje har planar om å ta ein grad, men berre
har tenkt å studere ved UiB i eitt år.
Forskarutdanning
UiB er eit forskingsuniversitet med internasjonal profil.
Du kan ta forskarutdanning innan følgande fagområde:
humaniora, juss, naturvitskap, medisin og odontologi,
psykologi og samfunnsvitskap. Du vil ha høve til å utføre både disiplinær og tverrfagleg forsking. Ph.d.-graden bygger på mastergraden og har ei normert tidsramme på tre år.
Har du studert før?
!
Dersom du har utdanning frå ein annan lærestad frå tidlegare, kan du søke om å fritak for
delar av bachelorgraden ved UiB. Ta kontakt med studierettleiinga ved det fagområdet du
vurderer for meir informasjon om kva kriterium som gjeld og søknadsprosessen. Kontakt­
informasjon finn du på side 150. Det er lurt å søkje i god tid før sommaren, sidan søknaden
krev nøye vurdering frå fagpersonar på studieprogrammet.
15
LÆRINGSFORMER OG UTBYTTE
Det er stor forskjell på å vere elev på vidaregåande og student ved eit universitet. Som student vil du ha
større fridom til å legge opp arbeidsdagen på den måten som passar deg best. Ein kombinasjon av fore­
lesingar, seminar og sjølvstudium utgjer dei sentrale læringsformene på dei fleste av UiB sine studieprogram.
Forelesingar haldne av aktive forskarar er ei viktig kjelde til kunnskap og inspirasjon ved UiB. På forelesingane blir sentrale tema og teoretiske poeng formidla til
studentane slik at dei får innblikk i heilt ny forsking og
akademiske tradisjonar.
Sjølvstudium på lesesalen er den aller viktigaste
læringsforma, enten du skal lese artiklar, løyse likningar eller skrive eigne tekstar. Universitetet legg opp til
at studentane arbeider på eige initiativ, både aleine og
i lag med medstudentar. Alle studentar får tilgang til
lesesalar, som finst på fakulteta, institutta, biblioteka
og som eigne bygg.
Vi legg opp til samarbeid i grupper og seminargrupper
med 10–15 studentar i kvar. Desse blir leidde av stu-
dentar på eit høgare nivå for å sikre at nye studentar
får best mogleg rettleiing. I mange fag er dessutan
undersøkingar ein viktig del av læringa, for eksempel
labøvingar, intervju, feltarbeid og analyse av statistikk
eller tekst. Vi strekker oss etter å teste kunnskapen
jamt, mellom anna ved oppgåveinnleveringar med
tilbakemelding, presentasjonar og praktiske øvingar
undervegs i semesteret.
UiB sitt læringsmiljø utfoldar seg mellom ærverdige
bygningar med tradisjonelle lesesalar og topp moderne
bibliotek. Kvart av dei seks fakulteta har sine eigne bib­
liotekavdelingar fulle av faglitteratur og kjeldemate­
riale som kart, manuskript, fotografi og fagtidsskrift frå
inn- og utland. Biblioteka tilbyr også kurs i litteratursøk, kjeldekritikk og bruk av samlingane.
Akademisk kompetanse
Den generelle kompetansen set studentane våre i stand til å utføre mange nye arbeidsoppgåver på grunnlag av
ferdigheiter dei opparbeider seg i løpet av studiet. Mange av desse kvalitetane tenker ein ikkje ein gong over at
ein har. I løpet av eit universitetsstudium utviklar ein evner til:
• å arbeide sjølvstendig og strukturert, og til å gjere eigne val og prioriteringar
• å forhalde seg konstruktivt og kritisk til store mengder tekst og data
• å innhente, tilverke, analysere og formidle informasjon, teoriar, idear, problemstillingar og løysingar
• å arbeide saman med andre
• god skriftleg og munnleg formidling og språklege kunnskapar
• å planlegge og gjennomføre prosjektbasert arbeid som gjerne strekker seg over lengre tidsrom
17
FORSKINGSBASERT UNDERVISNING
Det nysgjerrige og skapande mennesket, som stadig søker nye perspektiv og ny kunnskap utover det vi allereie
veit, står heilt sentralt for universitetet si verksemd. God undervisning er basert på ny forsking, og gode studentar
er ein føresetnad for fornying av forskinga.
Ved UiB vil du studere ved eit forskingsuniversitet.
Dette inneber at du får nærkontakt med forskinga frå
første studiedag og gjennom heile studieløpet. Føre­
lesarane på universitetet er sjølve aktive forskarar, ein
del av dei heilt i verdstoppen innanfor sine fagfelt.
I løpet av studietida vil du i aukande grad bli involvert
i forskingsmiljøa ved universitetet – ikkje berre som
mottakar av undervisarane si kunnskapsformidling,
men òg som deltakar i kunnskapsutviklinga, saman
med undervisarane.
Forskarutdanning
18
Etter mastergraden er du kvalifisert til å søkje opptak
på forskarutdanninga, noko som vil gi deg enda betre
høve til å fordjupe deg i dei tema du interesserer deg
for. Ved UiB driv vi med forsking innanfor alle dei tradisjonelle universitetsdisiplinane og vi legg stor vekt
på å utdanne og skape gode karrieremoglegheiter for
den neste generasjonen av forskarar.
Internasjonalt forskingssamarbeid
Mykje av forskingsarbeidet ved UiB har ein internasjonal
profil, og universitetet husar kvart år ei rekke konferansar og opne gjesteforelesingar der leiande forskarar
frå heile verda deltek. Også våre eigne forskarar reiser
jamnleg ut og tar med seg inspirasjon og ny viten tilbake
til Bergen. Dette kjem studentane til gode mellom anna
i form av velorientert undervisning, der også globale
perspektiv blir trekte inn.
Kvalitet i fokus
UiB har fleire utmerkingar for kvalitet både i innanfor forsking og utdanning. I 2002 blei UiB tildelt tre
senter for framifrå forsking. I 2013 kom fleire til, og
per i dag har UiB slike senter innan felta romforsking,
kreft­forsking, mødre- og barnehelse og geobiologi.
SFF-ordninga er Forskningsrådet sitt ypparste verke­
middel for å fremme kvalitet i norsk forsking til eit
internasjonalt toppnivå.
bioCEED - Nytt Senter for framifrå utdanning
Hausten 2013 vart bioCEED ved institutt for biologi ved UiB utmerkt som eitt
av totalt fire senter for framifrå utdanning i Noreg. SFU-status blir tildelt miljø
som kan vise til kvalitet og innovativ praksis i utdanninga. bioCEED sitt mål er
å tilby framtidas biologar ei utdanning der dei får solid fagleg innsikt, er aktiv­
iserte i eiga læring og blir sette i stand til å løyse aktuelle problem innanfor
vitskap, industri, næring og samfunn.
uib.no
Å sile og sortere forskningsmateriale frå 50 liter mjuk
gjørme kan være hardt arbeid. Tre doktorgrads­
studentar frå Universitetet i Bergen og Universitetet
i Gøteborg tar ein pust i bakken på stranda ved den
arktiske forskingsstasjonen ved Godhavn på Grønland.
Dei deltek på eit kurs i marinbiologi arrangert av den
nordiske forskarskolen ForBio, hausten 2013. Tverr­
institusjonelle samarbeid som dette skaper viktige
arenaer for fagleg utveksling og nytenking både for
studentar og erfarne forskarar.
Vi tilbyr rettleiing
om utveksling og hjelper deg i søknadsprosessen.
Meir informasjon kan du finne
på uib.no/utdanning.
Der kan du også lese rapportar
frå studentar som har vore på
utveksling tidlegare.
KOM TIL BERGEN, REIS UT I VERDA!
22
Har du utferdstrong? Eit utvekslingsopphald i utlan­
det gir deg sjansen til å kombinere studium og reise.
Det høge talet utreisande studentar og det høge talet
utanlandske studentar som kjem til UiB gjer oss til
eitt av dei mest internasjonale universiteta i Noreg.
Alle gradstudentar ved UiB kan velje å ta delar av utdanninga si ved eit universitet i utlandet. Vi samarbeider
med om lag 400 utanlandske institusjonar over heile
verda for å gi deg høve til dette.
Mange gode grunnar til å reise ut
Det er mange gode grunnar til å reise på utveksling. Éin
grunn er at du kan studere fag du elles ikkje ville kunne
studere i Noreg. Slik sett er det å reise ut ei moglegheit
til å styrke graden din, og til å gjere kompetansen din
unik. Ein annan god grunn til å reise ut er den innsikta
du får i språket og kulturen i det landet du reiser til. Det
finst ingen betre måtar å lære språk på enn å bu i eit
land der språket blir nytta i det daglege. Ein tredje mot­
ivasjon er, at du nesten uunngåeleg òg lærer mykje om
deg sjølv og din eigen kultur gjennom å reise ut.
kunne vise til eit utanlandsopphald i løpet av utdanninga. Dette syner at du er omstillingsvillig og har takla
utfordringa ved å bu i eit framand land. Det signaliserer
også at du er veltilpassa dagens stadig meir globaliserte
arbeidsmarknad. Språkkunnskapar og kulturell komp­
etanse tel alltid positivt, nesten uansett kva det er du
tenker på å jobbe med i framtida.
Det kan vere krevjande å skulle bu og studere i eit anna
land, men dei fleste opplever også tida i utlandet som
enormt lærerik og at dei får nettverk og venner dei seinare held kontakten med heile livet.
Finansiering
Eit konkurransefortrinn i arbeidslivet
Det kan vere ein klar fordel på arbeidsmarknaden å
Som student ved UiB kvalifiserer du til ei rekke finansielle
støtteordningar i samband med utveksling i utlandet.
Gjennom å reise ut kan du oppleve korleis det er å studere ved nokre av verdas høgst rangerte universitet
heilt gratis.
Møt verda i Bergen
UiB si satsing på internasjonalisering inneber også
at det er mange utanlandske studentar som kjem til
­Bergen. Dei utanlandske studentane utgjer om lag 11 %
av det totale studenttalet ved UiB og representerer ein
stadig tilførsel av verdifulle nye perspektiv og ny kunnskap til Universitetet si verksemd.
Har du lyst til å møte studentar frå andre kulturar også
mens du studerer i Bergen? I so fall er kanskje Buddy
Bergen-programmet noko for deg. Som norsk buddy
blir du kopla saman med ein internasjonal student som
kjem på utveksling til UiB. Buddy Bergen-programmet
er ein arena for kulturutveksling og språklæring, men
det kan også vere eit utgangspunkt for varig vennskap.
Topp ti utvekslingsland
1. USA
2. Storbritannia
3. Australia
4. Sør-Afrika
5. Frankrike
6. Tyskland
7. Danmark
8. Spania
9. Sverige
10. Canada
23
REISEBREV FR Å VERDA
”
Å reise på utveksling til eit anna land kan by både på uventa utfordringar og rike opplevingar.
Her fortel fire UiB-studentar om erfaringar frå sine utvekslingsopphald.
Eg har lært utruleg mykje om ein heilt framand, fantastisk og utruleg vennleg kultur, og
ikkje minst har eg lært mykje om meg sjølv.
No kan eg i praksis kjøpe ein jorda-rundtbillett utan å tenke på overnatting; eg har
nemleg ståande invitasjonar både i Japan
og over heile verda hos alle dei nye vennene
mine!
”
Universiteit Utrecht, Nederland
”
25
”
Mirjana Jovanovska, 22 år
Ritsumeikan Asia Pacific University, Japan
”
24
”
Therese Jakobsen, 27 år
Sykkel i Utrecht er viktigare enn gummistøvlar og paraply er i Bergen, blomster og
ost er det nok av og det nederlandske språket er ikkje umogleg å forstå. Alt overgjekk
forventingane mine og eg har hatt eit fantastisk år, fått mange nye venner og er veldig
glad for at eg reiste!
Eg har fått innsyn i eit samfunn som er veldig
annleis frå Noreg, både på godt og vondt.
Universitetet i Cape Town heldt høg standard
både estetisk og fagleg og det var ubegrensa
med ting å finne på: Alt frå fallskjermhopping
og dykking med kvithai til surfing og safari.
Heidi Synnøve S. Fossmark, 22 år
University of Cape Town, Sør-Afrika
”
Eg valde New Zealand og Otago hovudsakleg på grunn av natur og universitetet sitt
gode rykte. Begge delar innfridde. Naturen
der er fantastisk og har alt frå alpar til grønne
sletter, strender, skogar, fjordar og vulkanar. Anbefalast!
Erling Wogn-Henriksen, 22 år
University of Otago, Dunedin, New Zealand
”
TRENING
SiB har eit stort og variert treningstilbod for studentar og driv i alt seks treningssenter i og rundt Bergen sentrum. Eit semestermedlemskap hos SiB trening kostar 990 kr
og gir deg fri tilgang til svømmebasseng, styrketreningsalar, klatreveggar, buldrerom,
­spinning-, aerobic- og dansetimar, samt garderobar med badstue og solarium – alt i
tipp topp stand. Hos SiB kan du òg få individuell treningsrettleiing frå høgt kvalifiserte
­personlege trenarar.
Bergenstudentenes Idrettslag (BSI) har utover dette ei rekke tilbod til deg som ønsker
å ha ei aktiv fritid. Dykking, padling, dans, fotball, karate, badminton, handball, segling,
undervassrugby og orientering er berre eit lite utval av dei aktivitetane BSI har på menyen.
Sjå bsi.no for meir informasjon. I tillegg har også enkelte av dei større studentforeiningane
eigne idrettslag tilknytt det enkelte fakultet.
MAT, DRIKKE OG STUDIEMATERIELL
Som student ved UiB kan du ete sunn og god mat til studentvennlege prisar på
SiB-kafeane. Alle fakulteta har sin eigen kafé, så den etterlengta kaffikoppen er aldri
langt unna. I SiB-kafeen på Studentsenteret finn du både salatbar, varm lunsj og middag.
På Studentsenteret finn du òg den kveldsopne kafeen Muntlig, der det i tillegg til mat­
servering også frå tid til anna blir arrangert kvisskveldar og opne foredrag. Pensum­
bøker, kompendium og anna studiemateriell får du kjøpt i fagbokhandelen Studia, som
også held til på Studentsenteret.
HELSETENESTER
STUDENTVELFERD
– LIVET RUNDT STUDIA
Studiekvardagen består av meir enn berre forelesingar og eksamensførebuing. Vi er opptatt av at du skal ha
eit godt liv også den tida av døgnet du ikkje sit på lesesalen. Gjennom samarbeid med Studentsamskipnaden i
Bergen (SiB) jobbar vi for å sikre deg som er student ved Universitetet i Bergen eit solid velferdstilbod. SiB sine
tenester er enten gratis eller tilgjengelege mot ein rimeleg pris.
SiB, UiB og kommunen samarbeider med «Legene på Høyden» om ei fastlegeordning
for studentar. Legesenteret tilbyr også eit begrensa tilbod om akutt hjelp på dagen
for studentar som ikkje har fastlege i Bergen. Utover fastlegetilbodet finst det også ein
helse­stasjon for studentar med særleg fokus på samliv og seksualitet. Her er det inga
time­bestilling, du trekker kølapp når du kjem. SiB har òg ei eiga tannhelseteneste for
­studentar på Årstad. Som student ved UiB har du rett på å få refundert alle legeutgifter
som overstig ein viss sum per år. Du kan òg søke om støtte til fysioterapi og transport­
utgifter frå helsefondet. Meir informasjon om prisar og vilkår for desse støtteordningane
finn du på SiB sine nettsider, sib.no/no/helse.
uib.no
27
BARNEHAGETILBOD
SiB har sju studentbarnehagar med plass til over 460 barn. Vi garanterer for trygge omgivnader og barnehagepersonell med solid fagpedagogisk bakgrunn til ein gunstig pris.
Din dyraste skatt er trygg hos oss.
R ÅDGIVING
Av og til byr livet på utfordringar det er vanskeleg å handtere aleine. Gjennom SiB har
studentar ved UiB tilgang på ei rekke gratis rådgivingstenester av høg kvalitet. Du kan
enten ta kontakt for individuell rettleiing, eller delta i gruppetilbod knytt til tema som
studieteknikk, eksamensangst og hjelp til å takle vanskelege livssituasjonar. Du kan få
råd, rettleiing og praktisk hjelp i alle typar forhold som angår kvardagen din som ­student.
Tenestene har kort ventetid og alle SiB sine rådgivarar har tausheitsplikt.
K ARRIERE OG FR AMTID
28
Ved UiB tenker vi ikkje berre på studietida di, men også på kva som skal skje etter at du
er ferdig som student hos oss. På Karrieresenteret får du blant anna tilbod om individuell
karriererettleiing, hjelp til å kartlegge kompetansen din og drøfte framtida di. Karrieresenteret held også fleire intervjutreningskurs og jobbsøkarkurs kvart semester som du
kan vere med på. Desse kursa har inga deltakaravgift.
I tillegg til karrieresenteret finst det òg studentdrivne karriereorganisasjonar ved fleire
av fakulteta ved UiB som arbeider med å minske avstanden mellom studentane, aktørar
i næringslivet og andre potensielle arbeidsgivarar. Den mest sentrale av desse organisasjonane er Springbrettet – Bergenstudentenes Karriereutvalg.
HAR DU SÆRSKILTE BEHOV?
Dersom du har ei funksjonsnedsetting eller opplever sjukdom eller kroniske plager har
du kanskje også behov for tilrettelegging av studiesituasjonen. For at du skal få den
­tilrettelegginga du treng heilt frå byrjinga av studieløpet, er det viktig at du tar kontakt
så tidleg som mogleg.
Sjå uib.no for meir informasjon.
uib.no
Grønneviksøren studentboliger er det siste tilskotet til SiB sin boligkatalog, og stod ferdig til semesterstart
hausten 2013. Bustadkomplekset tel heile 727 einingar og er bygd med tanke på energieffektivitet og
miljø­omsyn. Studentbustadane ligg flott til ved Store Lungegårdsvann sentralt i Bergen, med kort gå­
avstand til bybanen, matbutikkar og andre fasilitetar.
BUSTAD
Skikkelege buforhold er viktig for at du skal ha eit godt studentliv. SiB Bolig har per i dag 4289 hyblar og leilig­
heiter til utleige, både for einslege, par og barnefamiliar. Hos SiB finn du ein bustad som passar til dine behov.­­
Dei fleste bustadane ligg enten i eller like utanfor sentrum og har fri tilgang på internett og uttak for kabel-tv.
Som leigetakar hos SiB er du sikra eit trygt og ryddig leigeforhold, god standard og særs gunstig leigepris i forhold til kva som er vanleg på den private marknaden. Nye studentar blir prioriterte på ventelistene, og hugs at du
kan søke om studentbustad også før du har fått tilbod om studieplass. Meir informasjon finn du på sib.no/bolig.
Du kan sjølvsagt også leige bustad på den private marknaden eller kjøpe eit eige husvære. Den private leigemarknaden i Bergen er stor og kvaliteten på bustadene varierande. Det er vanleg blant studentar å bu fleire
saman i kollektiv. Dette er både sosialt og du får nokon å dele utgiftene med. Fleirtalet av ledige bustadar ligg ute
i annonsar på nettportalane finn.no og hybel.no. Det lønner seg å vere tidleg ute!
30
STUDENTLIV
31
I Bergen finst det ei studentforeining for alt – og saknar du ei, er det berre å starte ho sjølv.
Som student i Bergen har du ikkje berre endelause
høve til å oppleve eit rikt og variert kulturliv, du kan
også sjølv vere med på å skape kulturlivet.
Livet som student rommar meir enn det reint faglege,
og undersøkingar tyder på at studentar som engasjerer
seg både trivst betre og gjer det betre på eksamen.
Aktive studentar og gode støtteordningar har saman
skapt ein rik flora av ulike organisasjonar og lag i ­Bergen.
Her finn du alt frå kor og teatergrupper til politiske
foreiningar og idrettslag. Med over 100 ulike student­
organisasjonar å velje mellom ligg alt til rette for at du
kan finne noko som passar nettopp deg.
Å engasjere seg i ein studentorganisasjon, enten det er
som journalist for studentmagasinet Atrium, som dørvakt på Kvarteret eller lagkaptein for undervassrugbylaget BSI Boblen, vil gi deg både verdifull praktisk erfaring og eit sosialt nettverk. Kanskje er det her du skal
møte dei menneska som blir dine næraste venner for
resten av livet? Kanskje kan erfaringane du tar med deg
frå organisasjonslivet vere det vesle ekstra som gjer at
du ein dag kaprar draumejobben? Mange arbeidsgivarar reknar det som svært positivt om du har erfaring frå
frivillig arbeid.
uib.no
Studentkulturen sine hovudkvarter
Det Akademiske Kvarter er studentane sitt eige kulturhus i Bergen. Kvarteret vart opna i 1995, og blir
drive på dugnad av omkring 400 frivillige. Ei rekke
organisasjonar låner lokaler og teknisk utstyr gratis på
Kvarteret til arrangementa sine. Kvartert speler slik ein
viktig funksjon som base for studentkulturen i Bergen.
Kvarteret husar kvart år over 1000 arrangement, har
opptil 250 000 besøkande og ei omsetning på rundt
13 millionar kroner.
Det er òg verdt å få med seg den tradisjonsrike og
særeigne uteplassen Hulen, lokalisert i det som tidlegare var eit tilfluktsrom i fjellet under Nygårdshøyden.
Tilfluktsrommet vart bygd om til klubblokale i 1968
og har sidan fungert som kulturelt alternativ og ei
viktig konsertscene for studentar og andre musikk­
interesserte.
Vi ved UiB omfamnar det rike mangfaldet blant studentorganisasjonane og er stolte over engasjementet
og kreativiteten til studentane våre.
uib.no
Solveig Helene Lygren, 25
Espen Overskeid, 23
Kulturleiar for Studentersamfunnet i Bergen
Arrangement- og bookingansvarleg for Hulen
Samfunnet arrangerer samfunns- og kulturdebattar, og
som medlem får du moglegheit til å lage møter om kva
du vil, med kven du vil. Det er gøy og tilfredsstillande å ta
del i heile prosessen frå idé til møteleiing. Undervegs blir
du kjent med ein haug interessante, rare og morosame
menneske. Som styremedlem får eg i tillegg leiarerfaring,
noko som gjer meg mykje betre rusta for arbeidslivet enn
det studiuma aleine gjer.
Kim Arne Hammerstad, 21
Susanne Rytter Johansen, 22
Ansvarleg redaktør for Studvest
PR- og informasjonsansvarleg
for Studentteateret Immaturus
Å skrive har alltid vore ein lidenskap for meg, og i Studvest
har eg fått utfalde meg med alt frå kritiske og gravande
nyhendeartiklar og lettbeinte kåseri til magasinsaker om
­studentar som har skifta kjønn. I Studvest er det låg terskel
for å prøve seg og eit supert sosialt miljø. Det er faktisk ein
olympisk bragd å ikkje få nye venner når ein jobbar i Studvest.
Dersom du har interesse for foto, skriving eller grafisk design
må du absolutt søke deg til oss.
STUDENTKULTUREN
PÅ NÆRT HALD
Vi har spurt fire studentar som har tatt på seg verv i ein studentorganisasjon kva som er det
beste ved å vere med i deira organisasjon og kva dei har lært frå å engasjere seg.
Hulen er ein institusjon innanfor musikkmiljøet i Bergen.
Det å vere med på å sette programmet for ein slik plass, og
sjå korleis både publikum og artistar kosar seg veke ­etter
veke, er noko eg verdset å ha få vore med på! Som godt
over gjennomsnittet musikkinteressert har dette gitt meg
sjansen til å arbeide med kultur, og innsikt i korleis ein
organisasjon fungerer. Det har også gitt meg moglegheit til å
få andre jobbar innanfor kulturfeltet i ettertid.
Det beste ved å vere med i det største studentteateret i
Noreg er å sjå medlemmane sitt engasjement og pågangsmot. Alle arbeider mot eit felles mål om å ha det gøy og gi
kvalitetsteater til Bergens befolkning. Eg har lært at ein til
tider kan bli møtt med uventa utfordringar, men at det ikkje
sett hindring for vidare arbeid. Immaturus fungerer som ein
døropnar for utforsking av ulike roller innan teatermiljøet,
både på og bak scena.
Fadderveka
Det blir arrangert fadderveke for nye studentar heilt i byrjinga av haustsemesteret. Fadderen din
er ein erfaren student frå fakultetet ditt, som syner deg byen og kan hjelpe deg med praktiske
utfordringar, som eksempelvis semesterregistrering eller korleis du skaffar deg studentkort.
I fadderveka møter du mange andre heilt nye studentar i same situasjon som deg sjølv. Mange
vennskapsband blir knytte denne veka. På Studenttorget, som blir arrangert på Studentsenteret
kvart år, har du også sjansen til å treffe studentorganisasjonane på stand. For at du skal kunne
førebu deg på dei første vekene, sender vi deg all nødvendig informasjon i god tid i posten.
For meir informasjon om førstesemesteret for nye studentar, sjå uib.no/utdanning.
33
PROGR AMTILBOD 2014/2015
Har du bestemt deg? Kva har du lyst til å bli?
Ved Universitetet i Bergen har vi eit breitt programtilbod både på nybegynnarnivå og høgare
nivå. I alt over 170 ulike bachelorprogram, masterprogram, profesjonsstudium og årsstudium
innanfor alle fagområde frå gresk til molekylærbiologi. Som registert student på eit studie­
program har du garantert plass på dei emna som inngår i programmet. På dei følgjande sidene
vil du få presentert alle våre nybegynnarprogram.
uib.no/utdanning
HUMANISTISKE
OG ESTETISKE FAG
40Arabisk
41Arkeologi
42 Digital kultur
43Engelsk
44Filosofi
45Fransk
46Gresk
47Historie
48Italiensk
49Japansk
50Kjønnsstudium
51Kulturvitskap
52Kunsthistorie
53Latin
54Litteraturvitskap
55Nordisk
56Religionsvitskap
57Retorikk
58Russisk
59 Spansk språk og latinamerikastudium
60 Språk og interkulturell kommunikasjon
61Språkvitskap
62Teatervitskap
63Tysk
64 Utøvande musikk eller komposisjon
65Musikkterapi
66 Humanistiske fag
Innanfor humaniora
studerer ein mennesket,
korleis mennesket kommuniserer, kva mennesket tek
seg til og kva det omgir
seg med.
37
Kva har heterosex, moderne vampyrfilmar og amerikansk presidentvalkamp med religion å gjere? Korleis kan song hjelpe ein kreftsjuk
pasient? Kva skjer med det norske språket når SMS og chat blir ein del av
kvardags­kommunikasjonen? Kan filosofar bidra til å løyse klimaproblem?
Spørsmål som dette kan ein få svar på ved hjelp av
­humanistiske fag, eller humaniora som dei òg blir
­kalla. Vi studerer mennesket og språket, korleis mennesket kommuniserer og skaper kunst, kva m
­ ennesket
tar seg til og kva det omgir seg med. Mennesket i dag
er forma av dei som levde før oss. For å forstå oss må
ein også forstå dei. Humanistiske fag har derfor ein
­historisk dimensjon.
Kulturane, språket, tradisjonane, kunsten – alt seier
oss noko om menneskeslekta i ulike periodar: frå flint­
øksene i steinalderen til den digitaliserte verda i dag.
Fundamentet for vår vestlege tenkemåte blei lagt i
det antikke Hellas, og vi er framleis på førenamn med
dei store greske filosofane. ­Mellomalderen er kjenneteikna ved religiøs kunst og særeigen arkitektur
som har ei evne til å røre ved ­menneska også i dag.
På 1800-talet blomstra ideen om nasjonalstaten opp,
og språkforsking blei sett på som eit viktig ledd i
identitets­bygginga. I etterkrigstida har stadig fleire
teknologiske nyvinningar sett preg på liva våre. Dette
er nokre av dei mange prosessane vi studerer innanfor
­humaniora. Gjennom å forstå slike prosessar håpar vi å
kunne forstå meir av kva det er å vere menneske.
Humanistiske og estetiske fag
Tidlegare studentar
KVA KAN DU BLI?
Ein humanistisk grad kvalifiserer deg til å jobbe sjølvstendig med prosjekt av ulik storleik, for
eksempel som saksbehandlar eller konsulent.
Fleire humanistar blir dyktige skribentar og formidlarar av tekst, og jobbar som alt frå tekstforfattarar til konsulentar. Av same grunn jobbar
fleire humanistar som journalistar i ulike media.
Forlagsbransjen kan bruke humanistar til å lese,
vurdere eller omsette manus, til å følge opp forfattarar og til å vurdere samfunnet sitt behov for
litteratur. Kulturformidling, enten det skjer på eit
museum eller i skoleverket, er også noko ein kan
ta sikte på å arbeide med. Mange finn dessutan
jobbar innan både privat og offentleg administrasjon, der dei for eksempel arbeider med
­analyser og prosjekter.
38
Dersom du er interessert i kulturarbeid finst det
mange felt å jobbe med. I ein by som Bergen
har du blant anna Festspela, BIFF, Bergenfest
og ­Nattjazz. Vestlandet treng fersk kompetanse
­innan teater, kunst og dans – ikkje minst når det
kjem til administrasjon og koordinering.
I internasjonalt arbeid trengst det folk med gode
språkkunnskapar samt innsikt i kulturen og
­historia­til dei områda dei skal arbeide innanfor.
­Humanistar finn sin plass i UD, i hjelpeorganisasjonar, i internasjonale næringsorganisasjonar,
men også i r­ adio og fjernsyn.
Du vil òg vere skikka til å jobbe i grupper, som
redaksjonar, idéutformingsgrupper, eller andre
­
jobbar der samarbeid med andre står sentralt.
Sjølv bedrifter som tradisjonelt ikkje har tilsett
humanistar har etter kvart fått auga opp for kompetansen deira. Mange humanistar vel også å bli
på UiB, enten det er gjennom vidare forsking,
­eller som tilsette i administrasjonen.
I skolen har dei stadig behov for lærarar med god
språkkompetanse, historisk kunnskap, menneskeleg innsikt og evne til formidling. Sjå side 78 og
79 for meir informasjon om korleis du kan kombinere humanistiske fag med ei lærarutdanning.
Hanne Marie Molde, 28 år
STUDENTEN: Siri Kleppe, 25 år
Stilling: Journalist
Arbeidsplass: NRK Hordaland
Grad: Bachelor i russisk
Studium: Masterprogram i religionsvitskap
Som journalist i dokumentar- og underhaldningsavdelinga til NRK i Bergen har eg vore med på å utvikle
og produsere ein heilt ny tv-serie om norsk språk. Serien heiter
Dialektriket og hadde nyleg premiere på NRK1. Dei viktigaste
­arbeidsoppgåvene mine har vore å samle inn fakta og gjere intervju i serien, men eg har også vore aktiv i idéfasen, klipt sekvensar
og skrive pressemeldingar. At eg har studert språk har vore ein klar
fordel for dette prosjektet. Eg hadde god kunnskap om dei norske
dialektane frå nordiskemna eg har tatt.
Glenn Jensen Mangerøy, 29 år
Stilling: Marknadskonsulent
Arbeidsplass: Fagbokforlaget
Grad: Master i historie
Som marknadskonsulent har eg ansvar for
marknadsføringa av forlaget sine utgivingar innan humaniora,
samfunnsvitskap og pedagogikk. Jobben min går ut på å spreie
informasjon om nye bøker. Eg er med på å planlegge og utføre
ulike arrangement, og reiser ofte på konferansar for å syne fram
aktuelle bøker. Ein mastergrad i historie er ein flott veg inn i yrkeslivet. Historiefaget gir deg brei bakgrunnskunnskap og legg godt
til rette for å sjå tverrfaglege samanhengar. Gjennom arbeidet
med avhandlinga får ein trent nysgjerrigheita, den kritiske sansen
og evna til å jobbe strukturert.
Eirik Søyland, 29 år
Stilling: Saksbehandlar/Marinarkeolog
Arbeidsplass: Bergen Sjøfartsmuseum
Grad: Master i arkeologi
Bergens Sjøfartsmuseum har forvaltningsansvar for marine kulturminne i Hordaland,
Sogn og Fjordane og på Sunnmøre. Vi arbeider med å formidle
kunnskap og haldningar til marine kulturminne. Konkret går
jobben min ut på å skrive utgreiingar i plan- og tiltakssaker som
omhandlar sjø og vassdrag til fylkeskommunane. I tilfelle der
det er relevant, gjer vi tidvis dykk eller utgravingar under vatn,
for eksempel i samband med dispensasjonssøknadar frå kulturminnelova. Eg er utdanna «land-arkeolog», så reint metodisk og
undervisnings­messig er ein del ulikt frå utdanninga mi, men mykje av grunnprinsippa er dei same. Teori og praksis er uansett alltid
litt ulikt.
FASCINERT AV MYSTERIEKULTAR
– Eg har alltid vore interessert i Romarriket, Egypt og det antikke.
Ei bacheloroppgåve om Isis, ei sentral gudinne i egyptisk mytologi,
blei starten på min fascinasjon for mysteriekultar.
Religionsvitskap er eit samanliknande, krysskulturelt og
­historisk fag som utforskar dei lange linjene i religionane.
Studentane lærer om ulike religionar og religiøse førestillingar i alle delar av verda, til alle tider.
– Antikken er mitt felt, seier religionsstudenten Siri Kleppe.
No skriv ho masteroppgåve om gudinna ho fatta interesse
for tidlegare i studiet.
Studiejobb og karrieremoglegheiter
Religionsvitskap er eit undervisningsfag og ein del religionsstudentar satsar på læraryrket etter at dei er ferdige med
studia. Siri har ikkje bestemt seg for kva ho vil gjere når ho er
ferdig, men har fått smaken for museumsarbeid etter at ho
fekk ein deltidsjobb på De kulturhistoriske samlinger.
– Isis var ei kjærleiksgudinne og morsgudinne med magiske
krefter som blei dyrka i den hellenistiske-romerske kulturen
i antikken. Kjeldene mine er gamle magiske skrifter funne i
Egypt, fortel ho.
– Eg jobbar som formidlar og brukar eit opplegg laga for skuleklassar som besøker museet. Målet er at elevane skal få sjå
korleis ein gjer undersøkingar og sjølve få prøve seg på å forske. Det er kjekt å halde på med og eg kunne godt tenkt meg
å fortsette med slikt arbeid når eg er ferdig med masteren,
fortel ho.
Stor breidde
Aktiv fritid
Dei fleste studieprogram opnar for at du kan velje eit eller
fleire emne frå andre fagområde. Siri synest religion hadde
så mange spennande emne å tilby at ho valde å reindyrke
studiet sitt.
– Du kan drive på med veldig mykje forskjellig når du studerer
religion. Det er så stor breidde her og utruleg flinke forelesarar som er gode på formidling; ein vil berre lære meir av dei.
Siri meiner at studiet gir henne perspektiv på konfliktar i verda.
– Gjennom studiet lærer ein å forstå meir av årsaksforholda i
dei kjente verdskonfliktane, til dømes konflikten i Midtausten.
Siri er også engasjert utan om studiane. I tillegg til deltidsjobben på museet, er ho aktiv i fagutvalet for religionsvitskap.
– Vi legg stor vekt på det sosiale i fagutvalet. Derfor arrangerer vi fagfestar ein gong i månaden, av og til saman med
studentane på historie og kulturvitskap, fortel ho.
Dei har også andre felles aktivitetar med studentar på andre
fagområde.
– I mars var vi på studietur saman med studentar frå kultur­
vitskap. Då drog vi til Glastonbury, ein by kjent for sine ny­
religiøse grupperingar. Vi har også hatt filmkveldar med
«fagleg» tilsnitt. Sist viste vi Braindead, tidlegare har vi vist
Carrie og Eksorsisten, ler ho.
39
Humanistiske og estetiske fag
AR ABISK (BACHELOR)
ARKEOLOGI
(BACHELOR)
Varigheit
Poenggrenser Studieplassar
Opptakskrav
Varigheit
Poenggrenser Studieplassar
Opptakskrav
3 ÅR
ALLE / ALLE
GENS
3 ÅR
42,5 / 34,8
GENS
8
Bachelor
Bachelor
Det treårige studiet gir deg grunnleggande kunnskap om skriftleg og munnleg arabisk. Du lærer å lese
forskjellige originale tekstar på klassisk arabisk og
­
­moderne standardarabisk, føre enkle samtaler, og du
får kjennskap til hovudtrekka i ein arabisk dialekt.
Det treårige studiet gir ei god innføring i ulike sider
ved faget arkeologi. Studentane vel undervegs retning for fordjuping i studiet. I løpet av studietida kan
studentane studere eit semester eller to i utlandet.
I tillegg til emna i arkeologi, vel studentane andre
humanistiske fag eller samfunnsfag. På slutten av
­
­studiet skriv ein bacheloroppgåve, der ein fordjupar
seg innanfor eit tema i arkeologi.
Master
Etter bachelorprogrammet kan du ta eit toårig master­
program som vidareutviklar kunnskapane dine i
­arabisk­og samstundes fordjupe deg i eit tema du er
spesielt interessert i.
Master
Etter bachelorprogrammet kan du ta eit toårig masterprogram i arkeologi der du kan spesialisere deg vidare.
Forsking
40
Kva rolle spelar det arabiske språket i arabisk presse
og politiske konfliktar? Korleis blir arabisk identitet
uttrykt gjennom språk i skriftlege medium? Kva ut­
fordringar møter muslimar i kristne samfunn?
Det arabiske språket er inngangsporten til ei ny og spennande verd, og det gir direkte innblikk i ein stadig meir aktuell
kultur, som i stor grad er fundert på ein annan religion og
tenkemåte. Forholdet mellom Vesten og den arabiske kulturen blir ofte opplevd som ein konfrontasjon med uløyselege
problem, men samstundes opnar møtet mellom dei to kulturane opp for både kulturelt og kommersielt samarbeid.
Gjennom studiet av arabisk får du spisskompetanse, som i
kombinasjon med andre fagområde kan gjere deg attraktiv
på arbeidsmarknaden. I bachelorgraden kan du for eksempel
kombinere arabisk med arkeologi, helse- og sosialfag, historie, jus, klassiske studium, kunsthistorie, litteratur, medie­
vitskap, midtaustenkunnskap, religionsvitskap, samanliknande politikk, andre språk og lingvistikk, sosialantropologi,
utviklingsstudiar eller økonomi. Emne innan midtaustenkunnskap er spesielt tilrådd om ein ønsker å få eit meir heilskapleg bilde av den arabiske verda.
uib.no
40
Senter for Midtøsten- og islamske studier er knutepunktet for forskinga på Midtausten og den islamske
verda ved UiB. Her blir det blant anna forska på fraseologi og leksikologi, og på korleis forkynnarar kommuniserer sin ideologi gjennom media. Ein jobbar dessutan med å lage ei norsk innføringsbok i arabisk.
Visste du at …
Moderne standardarabisk er det sjette offisielle språket i
FN. Likevel har ingen standardarabisk som sitt morsmål.
Arabarar snakkar alle dialekt og må lære standardarabisk
på skolen, fordi det vert brukt som eit fellesspråk for
arabarar og muslimar frå heile verda.
Forsking
Korleis kommuniserte jegerfolk i Nord-Skandinavia
for 6000 år sidan? Korleis nytta dei holer og hellarar
i bronsealdaren og jarnalderen? Kvifor vart det dan­
na­byar i mellomalderen? Kven var det som bygde
dei greske templa? Kvifor steikte folk maten i nokre
­delar av verda, mens dei kokte han i andre område?
Arkeologistudiet femner vidt, både geografisk og kronologisk, frå tidlegaste steinalder i Afrika, Europa og Midtausten, gjennom den europeiske bronsealderen, jernalderen
og til og med mellomalderen i Nord-Europa. I studiet kan
du fordjupe deg i periodar innan Midtaustens arkeologi og
nordeuropeisk og nordisk arkeologi, der du også får innsikt i
teoriar om sosial endring, etniske relasjonar og symbolbruk.
Du kan òg fordjupe deg innan klassisk arkeologi frå egeisk
bronsealder til romartid. Ei tredje fordjuping er sørafrikansk
arkeologi, der feltarbeid og analyse av utgrave materiale er
sentrale element.
uib.no
Fagmiljøet ved arkeologi ved UiB har spisskompetanse på ei rekke område innanfor nord-europeisk
arkeologi, klassisk arkeologi, Midtaustens arkeologi
og afrikansk arkeologi.
Sjå også desse studia
Historie, kulturvitskap, religion, sosialantropologi,
botanikk, geologi.
Visste du at …
Menneska brukte symbol og pynt alt for 75 000 år sidan.
Den gongen rissa dei inn små geometriske figurar på
steinar og dei pynta seg med skjel og sniglehus.
41
Humanistiske og estetiske fag
DIGITAL KULTUR
ENGELSK
(BACHELOR)
(BACHELOR)
Varigheit
Poenggrenser Studieplassar
Opptakskrav
Varigheit
Poenggrenser Studieplassar
Opptakskrav
3 ÅR
42,9 / 33,6
GENS
3 ÅR
39,6 / 36,7
GENS
36
Bachelor
Bachelor
Bachelorprogrammet i digital kultur er eit treårig
studium som kombinerer studiet av nye digitale
­
­medium som kulturelle fenomen med praktiske kunnskapar om digitale medium.
Det treårige studiet handlar om engelskspråkleg
lingvistikk, litteratur og kultur, både i fortid og notid.
Du spesialiserer deg innanfor faga engelsk lingvistikk, amerikansk litteratur og kultur og britisk litteratur og kultur.
Master
Master
Etter bachelorprogrammet kan du ta eit toårig masterprogram i digital kultur. Du kan spesialisere deg i ulike
emne innan digital kultur, og spesialisering vel du i
samråd med rettleiar.
Etter bachelorprogrammet kan du ta eit toårig masterprogram, der du kan velje vidare spesialisering innan
lingvistikk, amerikansk litteratur og kultur, britisk litteratur og kultur eller språklæring/språkundervisning
(didaktikk).
Forsking
Digital kultur ved UiB er sentral innan forsking på
elektronisk litteratur, sosiale medium, og studium av
kjønnsperspektiv på teknologi.
42
Sjå også desse studia
Er det sant at gutar og jenter liker heilt ulike data­
spel? Kan du påverke dei store nyheitskanalane med
bloggen din? Korleis kan poesi, kunst og teknologi
høyre saman? Kva skjer med familierelasjonar når
mor, far og bestemor er på Facebook?
Datamaskinar, internett og nye sosiale medium blir stadig
meir sentrale i liva våre: i kvardagen, på skolen, i utdanninga
og i yrkeslivet. I dag brukar dei fleste digital teknologi. Utfordringa vår er å forstå kva den nye teknologien kan tilby,
kva vanskar teknologien kan medføre, og korleis vi kan forstå
forhold og samspel mellom samfunn og teknologi.
Studium i digital kultur vil gi deg innsikt i korleis nye digitale
medium verkar inn både på eigen identitet og på kulturproduksjon i samfunnet. Du vil òg få kunnskap om datahistorie,
elektronisk litteratur, dataspel og digital kunst. I tillegg vil du
få reiskapar du kan bruke som deltakar i samfunnsdebattar,
slik at du kan kommunisere effektivt og kreativt på websider
og i sosiale medium som bloggar, wikiar og andre.
uib.no
65
Språkfag, litteraturvitskap, kulturvitskap.
Visste du at …
Dersom Facebook var ein nasjon, ville den vore den
tredje største i verda.
Praktisk-pedagogisk utdanning
Korleis blir det engelske språket endra av si eiga lei­
ande rolle i verda? Alle meiner noko om «Amerika»,
men kva kan amerikansk litteratur og popkultur for­
telje oss om nasjonen sine eigne oppfatningar av seg
sjølv? Og klarer filmatiseringar av Shakespeare sine
skodespel å seie noko nytt om desse klassikarane?
Det er vanskeleg å unngå det engelske språket i det globale­mediebildet. Engelsk er nytta overalt, men ikkje alle kan
bruke språket godt nok, eller har nok kunnskap om engelskspråkleg litteratur og kultur. Spesialkompetanse på desse
felta krev ei god forståing av historie og kulturelle strukturar,
og vil gi store fordelar i det globale informasjonssamfunnet
vi alle er ein del av.
Engelskstudiet vil gi deg god innsikt i det engelske språket og i engelskspråkleg litteratur og kultur. Du vil lære om
grunnleggande språklege forhold med omsyn til engelsk
grammatikk og uttale, og få ei innføring i ulike regionale og
sosiale variantar av språket. Gjennom tolking av ulike tekstar,
vil du også få kunnskap om sambandet mellom litteratur og
samfunnstilhøve – både i USA og Storbritannia.
uib.no
Dersom du kombinerer engelsk med eit årsstudium
i eit anna skolefag, kan du ta eittårig praktisk-pedagogisk utdanning. Les meir om studiet på nettet:
uib.no/studieprogram/PRAPED.
Forsking
Fagmiljøet i engelsk forskar på ei rekke område innan
språk, litteratur og kultur. Mens enkelte for eksempel forskar på kvardagsspråket frå eit sosiolingvistisk
perspektiv, har andre sett på korleis verka til William
­Shakespeare har blitt illustrerte gjennom århundra
eller på korleis amerikansk-meksikansk litteratur grip
fatt i minne og historie.
Sjå også desse studia
Lektorutdanning i framandspråk, språk og interkulturell kommunikasjon, kjønnsstudium.
Visste du at …
Om lag 50 % av alle avisene i verda, over 90 % av
fag­litteraturen innanfor naturvitskap, og 82 % av faglitteraturen innanfor humaniora blir gitt ut på engelsk.
43
Humanistiske og estetiske fag
FILOSOFI (BACHELOR)
FR ANSK (BACHELOR)
Varigheit
Poenggrenser Studieplassar
Opptakskrav
Varigheit
Poenggrenser Studieplassar
Opptakskrav
3 ÅR
42,2 / ALLE
GENS
3 ÅR
ALLE / ALLE
GENS
35
13
Bachelor
Bachelor
Det treårige studiet i filosofi inneheld både oversikt- og fordjupingsemne. Oversiktemna skal gi ei
grundig innføring i filosofihistoria frå antikken fram
til 1900-­talet, praktisk filosofi, teoretisk filosofi, språkfilosofi og logikk. Fordjupingsemna kan ein velje frå
ei stor rekke filosofiemne.
Det treårige studiet i fransk har som mål å gi generelle­og spesialiserte kunnskapar om fransk språk,
kultur og litteratur. Gjennom studiet kan ein også
skaffe seg gode praktiske ferdigheiter i munnleg og
skriftleg fransk.
Master
Etter bachelorprogrammet kan du ta eit toårig masterprogram i fransk. Masterprogrammet gir moglegheiter til spesialisering i språkleg eller litterær retning.
Master
Etter bachelorprogrammet kan du ta eit toårig masterprogram i filosofi.
Praktisk-pedagogisk utdanning
Praktisk-pedagogisk utdanning
Dersom du kombinerer fransk med eit års­
studium
i eit anna skolefag, kan du ta eittårig praktisk-­
pedagogisk utdanning. Les meir om studiet på nettet:
uib.no/studieprogram/PRAPED
Dersom du kombinerer filosofi med eit årsstudium
i eit anna skolefag, kan du ta eittårig praktisk-pedagogisk påbygging. Les meir om studiet på nettet:
uib.no/studieprogram/PRAPED
44
Kva er eit godt liv? Er det eit liv i individuell nyting,
eller er det eit liv i indre kontemplasjon og harmoni?
Eller finn ein det gode liv i fellesskap med andre
menneske? Kva tankemønster er felles for ulike
historiske epokar og nasjonale kulturar?
Filosofane har gjennom 2500 år stilt grunnleggande spørsmål om menneskelivet og verda kring oss, for eksempel om
vår evne til å nå sann kunnskap om moralske spørsmål og om
den fysiske røynda.
I filosofistudiet får du eit oversyn over filosofihistoria og over
problemstillingar og standpunkt i samtidsfilosofi. Du skal
øve opp evna til å lese og analysere filosofiske originaltekstar,
og til å ta del i aktuelle filosofiske diskusjonar.
Forsking
Forsking
Fagmiljøet har forskingskompetanse på ei rekke område. Forskinga er organisert i ti forskingsgrupper, som
omfattar analytisk filosofi, antikkens filosofi, fenomenologi og eksistensfilosofi, filosofi og retorikk, filosofi,
språk og kunst, liberalisme, miljøfilosofi, sosialfilosofi
og politisk teori, subjektivering og seinmodernitet og
Wittgenstein-relaterte studium.
Sjå også desse studia
Kjønnsstudium, kognitiv vitskap.
Visste du at …
Sokrates blei dømt til døden for å ha villeia ungdommen
i Athen. Det er nok ikkje like farleg å drive med filosofi
i dag, men klagemålet kan likevel tyde på at filosofisk
aktivitet til tider kan oppfattast som undergravande for
etablerte sanningar.
uib.no
Studerer du fransk, får du ein nøkkel til ei større
verd i spennet mellom rasjonalisme og lidenskap,
individualisme og universelt engasjement. Du kjem
på innsida av stereotypiane.
I kunst og tankeliv har Frankrike vore ein tradisjonsmedviten
og nyskapande tonegivar. Fransk er dessutan eit verdsspråk
som blir brukt av grovt rekna 160 millionar menneske. Å
­følge historia til det franske språket er å følge ei politisk og
kulturell historie. Kvifor har Kongo fransk som offisielt språk?
Og kvifor gav det status å ha franske tenestejenter i Noreg for
hundre år sidan?
Skjønnlitteratur er ein sentral del av studiet, med særleg
­fokus på korleis denne litteraturen kan seie noko om franskspråkleg kultur og historie. Gjennom å lære seg å analysere
og tolke skjønnlitteratur vil ein nærme seg ei større forståing
av det franske språket si utvikling og måten det blir brukt på.
Litteraturen gir òg eit godt bilde av tida og samfunnet han
blei til i.
uib.no
I franskmiljøet ved UiB forskar lingvistane blant anna
på korleis språket utviklar seg over tid. Litteratane i
fagmiljøet forskar for eksempel på historia til franskspråkleg litteratur og forholdet mellom litteratur og
film. Innanfor fagdidaktikken forskar ein på språklæring, med særleg vekt på bruk av nye virtuelle media.
Sjå også desse studia
Språk og interkulturell kommunikasjon, integrert lektorutdanning med master i framandspråk eller nordisk.
Visste du at …
Fransk blir dagleg snakka av 60 millionar menneske
i Frankrike og av om lag like mange utanfor landet
sine grenser. Det er offisielt språk i om lag 40 land ­
og regionar.
45
Humanistiske og estetiske fag
GRESK (BACHELOR)
HISTORIE (BACHELOR)
Varigheit
Poenggrenser Studieplassar
Opptakskrav
Varigheit
Poenggrenser Studieplassar
Opptakskrav
3 ÅR
ALLE / ALLE
GENS
3 ÅR
38,9 / ALLE
GENS
5
Bachelor
Bachelor
Det treårige studiet i gresk kan gjerne kombinerast
med emne frå ei rekke andre fag, for eksempel latin,
historie, religionsvitskap, kunsthistorie og retorikk, e
­ ller
med emne frå dei norske institutta i Athen og Roma.
Det treårige studiet i historie er sett saman av både
oversyns- og fordjupingsemne. Oversyn over eldre
historie, oversyn over nyare historie og bacheloroppgåva er obligatoriske emne. Parallelt med dei obligatoriske emna vel du mellom meir tematisk avgrensa
fordjupingsemne. Vi har også ei studieretning i Midtaustens historie med særskilt anbefalte valemne.
Master
Etter bachelorprogrammet kan du ta eit toårig masterprogram i gresk. Ved påbygging til mastergrad kan du
kvalifisere deg for vidare studium og til forsking, formidling og undervisning på høgare nivå.
Master
Etter bachelorprogrammet kan du ta eit toårig masterprogram i historie.
Forsking
Praktisk-pedagogisk utdanning
I forskinga ved UiB ligg hovudvekta på klassisk gresk
litteratur, og då særleg dei greske tragediane. Også
antikken si tyding for litteratur og kulturelt medvit i
nyare tid, står sentralt.
46
Korleis blei Athen til eit sentrum for filosofi, kunst
og litteratur? På kva måte har arven frå den greske
bystaten påverka dei moderne demokratia? Kvifor er
gresk mytologi framleis ei viktig inspirasjonskjelde
for kunstnarar og forfattarar?
Den antikke greske litteraturen, historieskrivinga, filosofien,
kunsten og vitskapen har hatt avgjerande innverknad på
­ettertida, slik at røtene til mykje i vår eigen kultur ligg i Hellas.
Somme studerer gresk fordi dei vil lese gresk litteratur, eller
for å få vite meir om historie, filosofi, religion eller kunsthistorie. Andre gjer det fordi dei er interesserte i språk: Det greske
språket kan følgjast i skriftlege kjelder gjennom meir enn tre
tusen år. Greskstudiet i Bergen er av klassisk gresk, den språkforma som var talemålet i Hellas i antikken og som vart brukt
som skriftspråk fram gjennom mellomalderen. Det moderne
språket kallar vi nygresk.
Sjå også desse studia
Dersom du kombinerer historie med eit årsstudium
i eit anna skolefag, kan du ta eittårig praktisk-pedagogisk utdanning. Les meir om studiet på nettet:
uib.no/studieprogram/PRAPED
Latin, litteraturvitskap, språkvitskap, religionsvitskap,
kunsthistorie, filosofi, retorikk.
Korleis arta livet seg for menneska i fortida? Ønsker
du å lære om mennesket som eit sosialt, tenkande
og skapande vesen? Kva har perspektiv og ståstad å
seie for oppfattinga av historie og fortid?
Forsking
Visste du at …
Å studere fortid og samtid opnar for mange moglegheiter.
Historiefaget gir ein brei og allmenn kompetanse og står
med eitt bein i dei humanistiske vitskapene og eitt bein i
samfunnsvitskapene. Historie er derfor eit fag som kan kombinerast med dei andre samfunnsfaga og opne for yrke innan
for eksempel offentleg administrasjon og verksemd. Vil du
bli lærar eller søke arbeid i utlandet kan ein kombinasjon
med nordisk eller eit framandspråk vere aktuelt. Studium i
historie gir grunnlag for arbeid med historie innanfor arkiv
og museum og for vidare studium på universitetsnivå.
Sjå også desse studia
Det nye testamentet blei skrive på gresk. Det blei
også det meste av den tidlege kristne litteraturen frå
100- og 200-talet. Derfor er gresk viktig for teologar
og religionsvitarar.
Med gresk kan du lese for eksempel Platon, dei greske tragediane og Bibelen i original, og gjere deg opp di eiga meining
om korleis dei bør tolkast.
uib.no
112
uib.no
Historie i Bergen opnar for forsking innanfor norsk,
europeisk og internasjonal historie. Forskinga spenner
breidt både tematisk, kronologisk og geografisk – frå
oldtidsbyen Palmyra til vitskapshistorie.
Nordisk, framandspråk, sosialantropologi, samanliknande politikk.
Visste du at …
Då europearane begynte å reise i Syrias indre på 1600talet, møtte dei eit overraskande syn. Midt i det tørre
steppelandskapet openberra det seg storslagne restar
etter det som ein gong må ha vore ein viktig storby:
Palmyra. I dag blir det forska på denne byen ved UiB.
47
Humanistiske og estetiske fag
ITALIENSK
JAPANSK
(BACHELOR)
(BACHELOR)
Varigheit
Poenggrenser Studieplassar
Opptakskrav
Varigheit
Poenggrenser Studieplassar
Opptakskrav
3 ÅR
ALLE / ALLE
GENS
3 ÅR
42,2 / ALLE
GENS
8
Bachelor
Bachelor
Det treårige studiet i italiensk har som mål å gi generell
og spesialisert kunnskap om italiensk språk, kultur og
litteratur. Gjennom studiet kan ein også skaffe seg god
og praktisk dugleik i munnleg og skriftleg italiensk.
Master
I tillegg til språklege kunnskapar, fokuserer bachelor­
studiet i japansk på kultur, historie og interkulturell
kommunikasjon. Vi kan tilby seks semester med
­japansk. I opp til to av desse semestra oppheld studentane seg ved eit universitet i Japan. Studentane
skal skrive semesteroppgåve etter at dei har vore på
eit utvekslingsopphald i Japan.
Etter bachelorstudiet kan du ta eit toårig masterprogram. Masterprogrammet i italiensk gir moglegheit til
spesialisering i språkleg eller litterær retning.
Master
Det er i dag ikkje mogleg å ta ein mastergrad i japansk
ved UiB. For opptak til masterprogrammet i japansk
ved Universitetet i Oslo, må ein ha til saman 80 studiepoeng i japansk språk. Ein må derfor ta minst 20
studiepoeng ekstra i japansk språk ved eit japansk universitet gjennom ein av utvekslingsavtalane til UiB for
å kunne bli tatt opp. Det er òg mogleg å dra til Japan
eller andre land for å ta ein mastergrad i japansk.
Praktisk-pedagogisk utdanning
Dersom du kombinerer italiensk med eit årsstudium
i eit anna skolefag, kan du ta eittårig praktisk-pedagogisk utdanning. Les meir om studiet på nettet:
uib.no/studieprogram/PRAPED
48
Forsking
Italia er humanismens vogge. Korleis har arven frå
den italienske renessansen sett sitt preg på den
­europeiske kulturen? Ønsker du å forstå meir om
bakgrunnen for den politiske situasjonen i Italia slik
han er i dag? Har du lyst til å kunne lese Machiavelli
og Dante på originalspråket?
Italia har ca. 60 millionar innbyggarar, er det fjerde største
landet i EU og er den 8. største økonomien i verda. Italia har
alltid vore sentral i Europa si politiske, religiøse og kulturelle
historie. Italia er landet som har dei fleste stadnamna i verda på UNESCO si kulturarvliste, og landet har gjennom fleire
hundreår vore ei stormakt innan kunst og kultur.
Italienskstudiet gir varierte innfallsvinklar, men også rom for
fordjuping i det du synest er mest interessant. Du kan få solid
dugleik i det italienske språket, og ein grundig kulturhistorisk
ballast gjennom studiet av eldre og nyare litteratur.
uib.no
25
I italienskmiljøet ved UiB blir det forska både på eldre
litterære tekstar frå renessansen, blant anna Machiavelli, Tasso og Ariosto, og på nyare og samtidige tekstar. Forskinga har ofte eit idéhistorisk fokus, der ein
ser på korleis tekstane står i samanheng med tida dei
sprang ut av. Det lingvistiske miljøet forskar på grammatikk, språkhistorie og sosiolingvistikk.
Sjå også desse studia
Språk og interkulturell kommunikasjon.
Visste du at …
Humanismen er ei italiensk oppfinning frå det
fjortande hundreåret. I dag er humanismen inkludert
som verdigrunnlag i både den norske grunnlova og i den
norske skolen sin formålsparagraf.
Kor lang tid tar det å lære seg japansk, med alle dei
kompliserte skriftteikna? Er Japan eit homogent
samfunn eller har det minoritetar? Kva slags religio­
nar finst i Japan? Korleis er det historiske, språklege
og kulturelle forholdet mellom Japan, Kina og Korea?
Det er ikkje så ofte norske media melder om nyhende
frå e
­ ller anna stoff om Japan, og for mange verkar landet
framleis ganske fjernt. Med internett har likevel Japan kome
mykje nærmare enn før, ikkje minst gjennom populærkultur i­
ulike sjangrar.
Bachelorprogrammet i japansk vil hjelpe deg med å opne
­hovuddøra til denne kreative og fascinerande kulturen. Nøkkelen går gjennom det japanske språket, som er svært ulikt
vårt eige, og som er lett og vanskeleg på same tid. Programmet sitt hovudfokus er kunnskap om og dugleik i japansk
språk, både munnleg og skriftleg. Du vil òg få breiare kunnskapar om historie, kultur og samfunn, både ved hjelp av
norsk og gradvis gjennom det japanske språket.
uib.no
Forsking
Forskingskompetansen i japansk ved UiB er språkleg,
i skjeringspunktet mellom allmenn lingvistikk, kontrastive studium, omsetting og framandspråkslæring/
fagdidaktikk.
Sjå også desse studia
Språk og interkulturell kommunikasjon.
Visste du at …
Ein kan få kjøpt brunost på velassorterte supermarknader
i Japan? Vanlegvis under namnet «Ski Queen».
49
Humanistiske og estetiske fag
KJØNNSSTUDIUM
KULTURVITSK AP (BACHELOR)
(BACHELOR)
Varigheit
Poenggrenser Studieplassar
Opptakskrav
Varigheit
Poenggrenser Studieplassar
Opptakskrav
3 ÅR
ALLE / ALLE
GENS
3 ÅR
38,9 / ALLE
GENS
15
25
Bachelor
Bachelor
I det treårige studiet kan du spesialisere deg innanfor
eitt av faga engelsk, filosofi, historie, kulturvitskap,
­litteraturvitskap, medievitskap, nordisk og sosiologi.
Det treårige studiet er sett saman av ulike kultur­
vitskaplege emne. Du har stor valfridom når det gjeld
emne. Allereie på bachelornivå kan du s­pesialisere­
deg innanfor nokre fagtradisjonar, for eksempel
­folkloristikk og etnologi.
Master
Etter bachelorprogrammet kan du ta eit toårig masterprogram i det faget du har spesialisert deg i. Ved
påbygging til ein mastergrad kvalifiserer du deg for
vidare studium og til forsking, formidling og undervisning på høgare nivå.
Master
Etter bachelorprogrammet kan du ta eit toårig masterprogram i kulturvitskap. I masterstudiet får du moglegheit til å gå djupare inn i eit emne som interesserer deg.
Forsking
Forsking
50
Kva er kjønn? Korleis opererer kjønn i samfunnet og
i kulturen? Blir forståinga vår av kjønn endra over
tid, og blir den endra i møtet med andre etniske og
­religiøse grupper? Kan film, litteratur og kunst skape
alternative former for kjønn?
Problemstillingar knytte til kjønn og seksualitet kan vere ein
nøkkel til å forstå både menneska og det samfunnet vi lever
i. Kjønnsstudiet undersøker ei rekke historiske og samtidige
tydingar av kjønn. Innanfor dei ulike emna vil det vere rom
for å reflektere systematisk kring tema relatert til kjønn, som
seksualitet, etnisitet, religion, media, litteratur og samfunn.
Sentrale omgrep i studiet er kjønnsforskjellar, interseksjonalitet, patriarkat og sexisme. Du vil få eit overblikk over
idear om kjønn sett frå ulike teoretiske perspektiv, slik som
feministisk teori, skeiv teori, kritisk raseteori, psykoanalyse,
feministisk vitskapsfilosofi, demokrati, globalisering og likestilling. Du vil blant anna lese klassiske feministiske tekstar
og moderne kjønnsteori. Du vil også lese skjønnlitteratur og
andre tekstar med vekt på kjønnsproblematikk.
uib.no
Spørsmål kring kjønn står sentralt i mange fagmiljø
ved UiB. På Senter for kvinne- og kjønnsforsking blir
det blant anna forska på korleis kjønn, demokrati og
fridom kan tenkast i ei teknologisk, globalisert verd.
Sentrale tema er nye teknologiar, migrasjon, innvandring, internasjonal sexhandel, medborgarskap og ulike
maktomgrep, kroppsførestillingar og seksualitetar.
Sjå også desse studia
Litteraturvitskap, historie, kulturvitskap, filosofi,
engelsk, nordisk, medievitskap, sosiologi.
Visste du at …
Ikkje alle kulturar opererer med to kjønn. Ulike
variasjonar av eit tredje kjønn er vanleg i store delar
av verda, og det er ikkje alle som legg biologi til
grunn for forståinga av kjønnsskilnader.
Fagmiljøet i kulturvitskap forskar på folkelege uttrykk,
blant anna knytt til religiøsitet, sjukdomsoppfatningar
og tolkingar av fortida. Det blir òg forska på kjønn og
vold, og på kulturarv sett i eit kritisk perspektiv.
Sjå også desse studia
Korleis bruker folk kulturelle tradisjonar i notida?
Korleis handterer nordmenn og innvandrarar det
fleirkulturelle Noreg? På kva måtar var fortida radi­
kalt­annleis enn notida, for eksempel når det gjeld
magi og trolldom?
Arkeologi, digital kultur, historie, kunsthistorie, religionsvitskap, sosialantropologi, kjønnsstudium.
Det blir sagt at utan kulturen stoppar Noreg. Men kva er
det særeigne ved kultur? Og korleis er kulturen til stades i
alt vi gjer? Kvifor kan kvardagskulturen seiast å være fundamentet for heile samfunnslivet? Slike spørsmål står sentralt
i faget kulturvitskap.
Ved Universitetet i Bergen kan du studere den magiske
verda og hekseprosessar.
Studiet av kultur vil gi deg grunnleggande kunnskap om
mennesket som kulturskapande og kulturberande vesen. Du
vil få innsikt i folkelege førestillingar og forteljetradisjonar,
moderne kulturformer og kulturpolitikk. Etniske konfliktar,
migrasjon, kjønn og helse er blant dei mange nye emna som
blir studert av kulturforskarar i dag.
uib.no
Visste du at …
51
Humanistiske og estetiske fag
KUNSTHISTORIE (BACHELOR)
LATIN
(BACHELOR)
Varigheit
Poenggrenser Studieplassar
Opptakskrav
Varigheit
Poenggrenser Studieplassar
Opptakskrav
3 ÅR
ALLE / ALLE
GENS
3 ÅR
ALLE / ALLE
GENS
40
Bachelor
Bachelor
Det treårige studiet tek sikte på å gi ei allmenn innføring i den historiske utviklinga av kunst, arkitektur og
visuell kultur frå antikken og fram til vår eiga tid. Vidare
gir studiet ei fordjuping i spørsmål som gjeld fortolking, historiografi, visuell retorikk, kunstteoretiske og
estetiske problem, i tillegg til fordjuping i eit kunst­
historisk emne.
Latin kan gjerne kombinerast med emne frå ei rekke
andre fag, for eksempel gresk, historie, religionsvitskap, kunsthistorie og retorikk, eller med emne frå dei
norske institutta i Athen og Roma.
Master
Etter bachelorprogrammet kan du ta eit toårig masterprogram i latin. Ved påbygging til mastergrad kan du
kvalifisere deg for vidare studium og til forsking, formidling og undervisning på høgare nivå.
Master
Etter bachelorprogrammet kan du ta eit toårig masterprogram i Kunsthistorie. I masterstudiet fordjuper du
deg i eit kunsthistorisk emne og i teoretiske spørsmål,
blant anna gjennom eit sjølvstendig arbeid (masteroppgåva).
52
Forsking
I forskinga ved UiB ligg vekta på mellomalderlatin,
og særleg på kva latinske handskrifter og handskrift­
fragment som er bevart i Noreg, kan seie oss om
­påverknaden frå meir sentrale delar av Europa.
Forsking
Korleis ser vi verda rundt oss? Korleis opplever og
tenker vi om dei visuelle uttrykka vi er omgitt av –
frå kunst til reklame? Er pressefotografiet ei spegling
eller ein konstruksjon? Er ikonet i kyrkja kunst eller
blir det kunst først når det heng i galleriet?
Fagmiljøet forskar på eit breitt spekter av visuelle
uttrykk, både historiske og samtidige. Tema knyttar
seg blant anna til synskultur, landskapsforståing,
foto, arkitektur og byplanlegging, kunstarkeologi,
nevroestetikk, kunstteoretiske problemstillingar og
visuell retorikk.
Sjå også desse studia
Mennesket si oppleving av verda går i stor grad gjennom
auga. Til alle tider har mennesket laga seg bilete for å forstå, formidle og uttrykke seg. Den visuelle sida av kulturen
er derfor heilt sentral for å forstå mennesket og mennesket
si historie.
Arkeologi, litteraturvitskap, kulturvitskap, historie,
­filosofi.
Gjennom bachelorprogrammet i kunsthistorie lærer du
om visuell kultur, kunst og arkitektur i eit historisk, sosialt,
­retorisk og estetisk perspektiv. Vi utforskar visuelle medium
som måleri, skulptur, fotografi, arkitektur og landskap, der
­t yngdepunktet er den visuelle kulturen i Europa frå antikken
til i dag. Nokre sentrale spørsmål er kunsten si rolle i samfunnet, kunsten sitt forhold til politikk og makt, og korleis
­kunsten kan bli forstått og tolka.
Visste du at …
uib.no
5
Den kjente franske impresjonisten Claude Monet
malte fleire vintermotiv i Noreg.
Sjå også desse studia
Korleis kunne bystaten Roma erobre alle landa rundt
Middelhavet? Kvifor blir romerske taler framleis
­rekna som eksempel på effektiv kommunikasjon? Og
kvifor var latin så viktig i skolen heilt fram til vår tid?
Gresk, litteraturvitskap, historie, religionsvitskap,
kunst­historie, filosofi, retorikk.
Latin var daglegspråket i Romarriket. I mellomalderen var
­latinen det europeiske fellesspråket slik engelsk er det i dag,
og filosofi, teologi og vitskaplege tekster vart skrivne på latin
heilt fram til 1700-talet. Språk som fransk, spansk og italiensk
har utvikla seg frå latin, og andre europeiske språk har lånt
mykje frå latin – ikkje minst gjeld det engelsk. Latin er derfor, saman med gresk, nøkkelen til å forstå framandorda i dei
fleste europeiske språka.
Visste du at …
Somme studerer latin fordi dei er interesserte i språk. ­Andre
gjer det fordi dei vil vite meir om historie, kunsthistorie,
­filosofi, religion eller litteratur: Dei romerske klassikarane var
lenge dei sentrale førebileta for kunstnarar og forfattarar,
og latinen er derfor ein innfallsport til europeisk litteraturog kulturhistorie. Med latin kan du lese tekstane i original
og gjere deg opp di eiga meining om korleis dei bør tolkast.
uib.no
Den første noregshistoria vart skriven på latin på
slutten av 1100-talet. Forfattaren kalla seg Theodericus,
på norsk heitte han truleg Tore eller Tjodrek.
53
Humanistiske og estetiske fag
LITTER ATURVITSK AP
NORDISK (BACHELOR)
(BACHELOR)
Varigheit
Poenggrenser Studieplassar
Opptakskrav
Varigheit
Poenggrenser Studieplassar
Opptakskrav
3 ÅR
38,8 / 39,3
GENS
3 ÅR
ALLE / ALLE
GENS
50
Bachelor
Bachelor
I det treårige studiet spesialiserer du deg i litteraturvitskap.
Bachelorprogrammet samlar dei studia som handlar
om dei nordiske språka og litteraturane i fortid og
­notid. Du kan spesialisere deg enten i nordisk språk og
litteratur, norrøn filologi eller norsk som andrespråk.
Master
Etter bachelorprogrammet kan du ta eit toårig masterprogram i litteratur­vitskap.
Master
Med ein bachelorgrad og spesialisering i enten n
­ ordisk
språk og litteratur eller norsk som andrespråk kan du
halde fram med masterprogrammet i nordisk språk
og litteratur. Har du valt å spesialisere deg i norrøn
filologi, kan du halde fram med masterprogrammet i
norrøn filologi.
Ved påbygging til mastergrad kan du kvalifisere
deg for vidare studium og til forsking, formidling og
­undervisning på høgare nivå.
Forsking
Fagmiljøet i litteraturvitskap har kompetanse på ei
rekke ulike sjangrar, epokar, forfattarskap og litteraturteoretiske problemområde. Eit større forskingsprosjekt
handlar om forholdet mellom litteratur og lov og rett.
54
Praktisk-pedagogisk utdanning
Sjå også desse studia
Kva er litteratur? Kvifor forandrar den seg? Kvifor er
så få litterære meisterverk skrivne av kvinner? Kva
las ein før romanen oppstod? Kan dikting medverke
til å forandre verda?
Framandspråk, nordisk, gresk, latin, retorikk, kjønns­
studium, digital kultur.
Litteraturvitskap er eit studium for alle som liker å lese, men
særleg for dei som liker å tenke over og diskutere med a­ ndre
det dei les. Studiet tek deg med på ei fasinerande reise i
­bøkene si verd – ei reise som går på kryss og tvers i historia
og i geografien, for her studerer du litteratur frå fleire land
og epokar.
Visste du at …
Du vil òg lære å reflektere over dei store spørsmåla som
har blitt stilt til diktekunsten opp gjennom tidene. Både
­spørsmåla, og svara som blir gitt, har endra seg heile vegen
frå antikken og fram til i dag. Når du lærer om for eksempel
Platon eller Nietzsche sitt syn på diktinga, får du eit betre
grunnlag for å gjere deg eigne tankar om kva litteratur er og
kva han kan brukast til.
uib.no
25
Ordet «litteratur» kjem frå det latinske «littera», som
betyr bokstav, og hadde opphavleg ikkje noko med det
vi no kallar for «skjønnlitteratur» å gjere. Dagens skilje
mellom tekstar som er litterære, og dei som ikkje er det,
oppstod først med Romantikken for om lag 200 år sidan.
Kva har Ibsen å seie til oss menneske av i dag? Er
­dialektane våre i ferd med å døy ut? Korleis er det for
innvandrarar å lære norsk? Korleis høyrdest det ut
når vikingane snakka?
Nordisk ber i seg ei mengd ulike tema. Språket og litteraturen
er nært knytte til samfunn og kultur, samhandling og samvær, tenking, fantasi og forståing.
På nordiskstudiet vel du eitt av tre fokus: nordisk språk og
­litteratur, norsk som andrespråk eller norrøn filologi. Innanfor nordisk språk og litteratur får du solid kunnskap om
nordiske språk, særleg norsk. Du får òg solid kjennskap til
­litteraturen på dei nordiske språka i teoretisk og historisk
perspektiv. Innanfor norsk som andrespråk møter du mange
av dei same tema, men blikket er retta mot det å lære norsk
som innflyttar til Noreg. Innanfor norrøn filologi blir du kjent
med det gamle norsk-islandske språket og litteraturen og
mytologien som er formidla gjennom det.
uib.no
Dersom du kombinerer nordisk språk og litteratur
eller norsk som andrespråk med eit årsstudium i eit
anna skolefag, kan du ta eittårig praktisk-pedagogisk
­påbygging.
Forsking
Fagmiljøet i nordisk ved UiB har spisskompetanse på
ei rekke område innanfor språk, litteratur og filologi,
som andrespråkslæring, norrøne handskrifter, namn,
forholdet mellom språk og samfunn, grammatikk,
­retorikk og forholdet mellom tekst og historie.
Sjå også desse studia
Lektorutdanning med master i nordisk, kjønnsstudium, retorikk.
Visste du at …
Det engelske ordet bag er lånt frå gammalnorsk. Ein
bagge er ein pakke eller ein klumpete person. Du har
kanskje høyrt at svenskane stundom taler litt nedlatande
om oss nordmenn som norrbaggar.
55
Humanistiske og estetiske fag
RELIGIONSVITSK AP (BACHELOR)
RETORIKK (BACHELOR)
Varigheit
Poenggrenser Studieplassar
Opptakskrav
Varigheit
Poenggrenser Studieplassar
Opptakskrav
3 ÅR
ALLE / ALLE
GENS
3 ÅR
43,0 / ALLE
GENS
30
Bachelor
Bachelor
Det treårige studiet i religionsvitskap inneheld både
oversyns- og fordjupingsemne.
I det treårige bachelorstudiet tar du ei spesialisering i retorikk og 60 frie studiepoeng. Du kan òg velje ei dobbel spesialisering i retorikk og eitt av faga:
kunsthistorie, litteraturvitskap, medievitskap, nordisk,
­filosofi, gresk eller latin.
Master
Etter bachelorprogrammet kan du ta eit toårig masterprogram i religionsvitskap.
Master
Praktisk-pedagogisk utdanning
56
Kva er religion? Kva er likt og kva er ulikt i dei mange
religionane menneska har trudd på gjennom ­tidene?
Korleis kan det ha seg at religion kan gi meining,
samhald og ei kjensle av fridom, men samstundes
skape angst, strid og undertrykking?
Religionsvitskapen gir kunnskap om det religiøse mangfaldet og korleis religionane verkar inn på resten av samfunnet.
I dette faget får ein omfattande kjennskap til dei viktigaste
religionane i dag og opp gjennom historia. I tillegg blir ein
kjent med analytiske forsøk på å forstå korleis religionen er
bygd opp, korleis religion blir avgrensa i forhold til andre
­aspekt ved kulturen, og korleis religion fungerer i samspel
med andre sosiale system.
Religionsvitskap er eit historisk fag som utforskar dei ­lange
linene i religionane, men det er også eit jamførande og
krysskulturelt fag. Fagstudiet gir innsyn i ei rekke vitskaplege
teoriar og metodar henta frå samfunnsfag og psykologi så
vel som frå fleire humanistiske fagfelt.
uib.no
22
Dersom du kombinerer religionsvitskap med eit årsstudium i eit anna skolefag, kan du ta eittårig praktisk-pedagogisk påbygging. Sjå meir informasjon på
nettet: uib.no/studieprogram/PRAPED
Etter bachelorprogrammet i retorikk kan du søke opptak til eit toårig masterprogram i retorikk ved eit anna
universitet. UiB har i dag ikkje noko masterprogram i
retorikk. Dersom du vel ei dobbel spesialisering, kan
du ta ein toårig mastergrad i spesialisering 2 ved UiB.
Forsking
Forsking
Religionsvitskap ved UiB representerer internasjonal
spisskompetanse på ei rekke forskingsfelt. Tema som
blir forska på er blant anna religionar i antikken, buddhisme, gnostisisme, hinduisme, islam, kristendom,
nyreligiøsitet, samisk religion, sikhisme, zoroastrisme,
systematisk religionsforsking, og religion sett i samanheng med ulike tema som sex, kjønn, menneskerettar
og populærkultur.
Retorikkforskinga ved UiB er mangfaldig. Forskarar undersøker retorisk argumentasjon, den norske politiske
talen si historie, dei utforskar retorikken i ­samband
med EU-integrasjonsprosessen, i samband med lov,
rett og litteratur, og i reklame, kunsthistorie og visuell
kommunikasjon.
Sjå også desse studia
Historie, latin, gresk, kulturvitskap, sosialantropologi.
Visste du at …
I Iran har dei fleste muslimar eit bilde av profeten
Muhammed hengande på veggen. Då striden om
Muhammad-karikaturane herja som verst, høyrde ein
stadig ordet «bildeforbod». Men det finst ikkje noko klart
bildeforbod i Koranen. Det handlar om korleis
ein tolkar heilage tekster.
Kva er det som gjer at Barack Obama blir rekna
for å vere ein spesielt god retorikar? Klarer du å
overtyde? Har du tenkt på kvifor du lukkast eller
­mislukkast? Korleis påverkar menneska kvarandre
med ord og bilde?
Retorikk er læra om korleis ein appellerer til sine medmenneske på ein overtydande måte. Enten du diskuterer med
venner, held ein politisk tale, skriv ei omtale eller utviklar
ein reklamekampanje, så praktiserer du retorikk. Heilt frå
­Aristoteles­og sofistane til kommunikasjonsforskinga i våre
dagar har mennesket prøvd å finne ut korleis vi påverkar kvarandre. Kvifor blir vi påverka og overtydde av enkelte personar,
men ikkje av andre? Kva gjer ei form for retorikk formålstenleg
­eller overtydande og ei anna problematisk eller ineffektiv?
Studiet gir ei historisk og systematisk innføring i retorikken
som generell kommunikasjons- og argumentasjonslære. Du
får innsikt i utviklinga av det retoriske fagfeltet frå antikken
fram til mediesamfunnet i dag, og kompetanse i retorisk
analyse og evaluering av ulike tekstformer og sjangrar.­
I tillegg får du kompetanse i praktisk retorisk kommuni­
kasjon og formidling.
uib.no
Sjå også desse studia
Språkfag, språk og interkulturell kommunikasjon,
­medievitskap, lektorutdanning med master i nordisk,
litteraturvitskap, historie, filosofi.
Visste du at …
Martin Luther Kings tale «I have a dream» er kåra til
den beste talen i USA gjennom tidene.
57
Humanistiske og estetiske fag
SPANSK SPR ÅK OG
LATINAMERIK ASTUDIUM
RUSSISK (BACHELOR)
Varigheit
Poenggrenser Studieplassar
Opptakskrav
Varigheit
Poenggrenser Studieplassar
Opptakskrav
3 ÅR
ALLE / ALLE
GENS
3 ÅR
ALLE / ALLE
GENS
18
Bachelor
Det treårige studiet gir deg basisdugleik i russisk og
kunnskap om russisk språk, litteratur og kultur. ­Studiet
inneheld emne innan grammatikk og språkvitskap,
praktisk språkbruk, omsetting, litteratur og kultur. For
dei som ikkje har russiskkunnskapar frå før, startar det
eit grunnkurs alt i det første semesteret.
I det treårige studiet kan du fordjupe deg i språk, litteratur og kultur, men du kan òg ta emne i omsetting,
litteraturvitskap og kjønnsstudium i spesialiseringa.
Master
Etter bachelorprogrammet kan du ta eit toårig masterprogram i spansk språk og latinamerikastudium.
Praktisk-pedagogisk utdanning
Etter bachelorprogrammet kan du ta eit toårig master­
program i russisk, som opnar for ei spesialisering i
­russisk litteratur, kultur eller språk.
Dersom du kombinerer spansk språk og latinamerika­
studium med eit årsstudium i eit anna skolefag, kan
du ta eittårig praktisk-pedagogisk påbygging. Sjå:
uib.no/studieprogram/PRAPED
Forsking
Korleis er det mogleg at diktatoren Josef Stalin
­hamna på andre plass i ei kåring av den største
­russaren gjennom tidene, så vidt slått av den veike
tsaren ­Nikolaj II? Kvifor er det hipt å bruke latinske
bokstavar i russisk internettspråk og tekstmeldin­
gar? ­Korleis klarar eit språk seg utan artiklar?
Russland er det største nabolandet vårt, men trass i det er
det få som har innsikt i russisk kultur og snakkar språket.
­Russisk er eit verdsspråk med 140 millionar morsmålsbrukarar både i og utanfor Russland. Det er òg eit viktig kommunikasjonsspråk for over 100 millionar menneske i mange land i
Aust-Europa og Asia. Russisk er eit språk vi vil få meir bruk for
etter kvart som handelen med Russland aukar. Eit studium
i russisk språk vil opne dører til ein rik og interessant kultur.
uib.no
40
Bachelor
Master
58
(BACHELOR)
Fagmiljøet i russisk ved UiB har spisskompetanse på
ei rekke område innanfor språk og litteratur. Nokre
­eksempel på aktuelle tema det blir forska på er russisk
samtidslitteratur, russisk språkbruk på internett, russiske dialektar, språkdebatt i Russland og emne innan
moderne russisk grammatikk.
Sjå også desse studia
Språkfag, språkvitskap, litteraturvitskap, retorikk,
­samanliknande politikk, historie.
Visste du at …
Motsvaret til dagens SMS i mellomalderbyen Novgorod
var neverbrev. Vanlege menn og kvinner rissa
tekstmeldingar til kvarandre i bjørkenever, som det
sidan 1950-talet er funne over 1000 stykke av.
Forsking
Korleis kan historiske prosessar forklare dei e
­ norme
skilnadene mellom fattig og rik i Latin-Amerika
i dag? På kva måte representerer litteraturen ei
­samansmelting av det rike mangfaldet av kulturar
og etnisitetar på kontinentet? Korleis utviklar det
spanske språket seg i ei stadig meir globalisert verd?
Studerer du spansk språk og latinamerikastudium, vil du sitte
att med solid kunnskap om mange ulike sider av samfunna
på eit kontrastfylt og fargerikt kontinent. Studiet gir varierte
innfallsvinklar, men også rom for fordjuping i den disiplinen
du er mest oppteken av.
Spansk språk og latinamerikastudium er sett saman av tre
disiplinar som på ulike vis er viktige og nødvendige for god
kommunikasjon. På språkdelen av studiet lærer du blant
anna om grammatikk, dialektskilnader og forholdet mellom språk, kultur og samfunn. Tekstutvalet i litteraturdelen
­representerer særs rike litterære tradisjonar og forfattarar
frå mange land. I kulturkunnskap leiter vi etter opphavet til
­dagens store problemstillingar i fortida, og kastar lys på både
historiske prosessar og notida.
uib.no
Noregs forskingsråd satsar i åra framover spesielt på
forsking på Latin-Amerika, og fagmiljøet ved spansk
språk og latinamerikastudium driv fleire spennande forskingsprosjekt. Eksempel på slike prosjekt er
«Karibia: Identitetar og Konfliktar», «Corpus Oral de
Lenguaje Adolescente», «Nordmenn i Latin-Amerika
1850-1950» og «Linguistic Identity and Attitudes in
Spanish-speaking Latin America».
Sjå også desse studia
Språk og interkulturell kommunikasjon, lektorutdanning med master i framandspråk eller nordisk.
Visste du at …
Spansk er det mest populære valfrie framandspråket i den norske skolen, det nest største
kommunikasjonsspråket i verda og det tredje største
språket på internett. 450 millionar menneske har språket
som morsmål og ytterlegare mange millionar menneske
kan det som framandspråk.
59
Humanistiske og estetiske fag
SPR ÅK OG INTERKULTURELL
KOMMUNIK ASJON (BACHELOR)
SPR ÅKVITSK AP (BACHELOR)
Varigheit
Poenggrenser Studieplassar
Opptakskrav
Varigheit
Poenggrenser Studieplassar
Opptakskrav
3 ÅR
33,5 / 33,8
GENS
3 ÅR
ALLE / ALLE
GENS
30
Bachelor
Bachelor
I det treårige studiet får du spesialisering i språk og
interkulturell kommunikasjon. I tillegg vil du spesialisere deg i eitt av faga engelsk, fransk, spansk eller
tysk. Programmet er eit samarbeid mellom Norges
Handelshøyskole og Universitetet i Bergen. Språk og
interkulturell kommunikasjon er eit todelt studium.
Programemna er spesialtilpassa studiet og fokuserer
på ulike tema knytte til interkulturell kommunikasjon.
Studentane har undervisning i framandspråk saman
med studentane på dei andre framandspråksprogramma. I språkundervisninga blir det lagt særleg vekt
på språkvitskaplege aspekt.
I det treårige studiet kan du velje mellom ei spesialisering i allmenn lingvistikk og ei spesialisering i data­
lingvistikk og språkteknologi, der fleire emne er ­felles.
Det er godt mogleg å kombinere fordjupingane i
dette programmet med emne frå andre språkfag, frå
­datavitskap eller frå kognitiv psykologi.
Master
Etter bachelorprogrammet i språkvitskap kan du ta
eit toårig masterprogram i allmenn lingvistikk eller
eitt i datalingvistikk og språkteknologi. Bachelor­
programmet kvalifiserer også for opptak til masterprogrammet i logopedi.
Master
Forsking
Etter bachelorprogrammet kan du ta eit toårig masterprogram i det faget du har spesialisert deg i.
60
Forsking
Er globalisering ein kime til kulturelle konfliktar?
Korleis kan stereotype oppfatningar påverke oss
i kommunikasjon med andre? Kva meiner vi med
­kulturelle kodar?
Omsetting, tolking, terminologi og interkulturell
­kommunikasjon er forskingsfelt som er i rask vekst over
heile verda, og studiet opnar for mange ­spennande
forskingsspørsmål. Både UiB og NHH har eit aktivt og
produktivt forskingsmiljø innanfor dette feltet.
Ein aukande del av kommunikasjonen mellom menneske
og organisasjonar skjer på tvers av kultur-, språk- og lande­
grenser. Dette utvida og meir innfløkte kommunikasjons­
bildet skaper nye utfordringar som krev høgt medvit om det
særeigne ved kvart enkelt språk og kulturen det er ein del av.
Sjå også desse studia
For at fleirkulturelle møte skal vere prega av god kommunikasjon og toleranse, er det viktig at deltakarane kan tolke
­signal, kroppsspråk, ord og åtferd hos kvarandre. På studiet­lærer du å kommunisere på eit framandspråk, og blir
samtidig medviten om dei mange utfordringane som ligg i
språk- og kulturmøte. Du får innsikt i kommunikasjon i ulike
situasjonar og mellom ulike grupper. I tillegg får du trening i
å tolke og omsette innan fagfelta økonomi, helse, offentleg
forvalting og jus.
uib.no
20
Språkfag, litteraturvitskap, retorikk, sosialantropologi,­lektorutdanning med master i framandspråk eller
nordisk.
Visste du at …
55 % av norske leiarar i eksportbedrifter har fornærma
kundar og 40 % har tapt kontraktar som følge av dårlege
ferdigheiter i framandspråk.
Finst det grenser for kor ulike språk kan vere?­
På yupik kan ein seie «han ønsker å skaffe seg ein
stor båt» berre med eitt einaste bøygd ord, medan
kinesisk ikkje har bøying i det heile. Korleis kan
ein beskrive så ulike språk med dei same omgre­
pa?­­Korleis kan born lære så kompliserte system på
­mindre enn tre år?
Kva skal til for å omforme tale automatisk til korrekt skriftleg
norsk? Korleis kan du med eit tastetrykk omforme ein norsk
tekst til forståeleg engelsk? Slike og liknande spørsmål opptek faga allmenn lingvistikk og datalingvistikk.
I bachelorstudiet i språkvitskap kan du fordjupe deg i desse­
og andre spørsmål som har med menneskeleg språk å ­gjere.­
Du får ei innføring i omgrep for å beskrive ulike språk, ei lita
innføring i eit språk som står fjernt frå norsk, lære om samanhengen mellom språk og menneskeleg forståing og tanke­
verksemd, og ei innføring i korleis språk kan analyserast
­automatisk med ei datamaskin.
uib.no
Fagmiljøet bak bachelorprogrammet i språkvitskap
driv forsking og utvikling på fleire område. Det forskar
blant anna på automatisk omsetting mellom språk og
på fagspråk. Miljøet driv med utvikling av datamaskinelle grammatikkar, blant anna ein som gjer det mogleg å analysere norsk automatisk. Fagmiljøet arbeider
òg med utvikling av store databasar av analysert tekst
som gjer det mogleg å samanlikne språk presist og
lage dataprogram for omsetting.
Sjå også desse studia
Framandspråk, nordisk, kognitiv vitskap, datavitskap,
informasjonsvitskap.
Visste du at …
Litt avhengig av korleis du tel, er det omlag 6000 språk i
verda. Omlag 1500 av desse språka finst konsentrert på
Papua New Guinea og i Indonesia. Heile 96 prosent av
språka i verda blir snakka av berre 4 prosent av verdas
folk. Grovt rekna døyr 25 språk ut kvart år.
61
Humanistiske og estetiske fag
TEATERVITSK AP
TYSK
(BACHELOR)
(BACHELOR)
Varigheit
Poenggrenser Studieplassar
Opptakskrav
Varigheit
Poenggrenser Studieplassar
Opptakskrav
3 ÅR
ALLE / ALLE
GENS
3 ÅR
ALLE / ALLE
GENS
20
Bachelor
Bachelor
Studiet gir ei grunnleggande innføring i teateret si
historie med fokus på blant anna skodespelarkunst,
dramaturgi, scenografi og teaterkritikk. I det siste
­semesteret er det mogleg å skrive ei prosjektoppgåve
basert på praksisopphald hos scenekunstinstitusjonar,
grupper eller andre teaterprosjekt.
På bachelorprogrammet kan du fordjupe deg i tysk
språk, litteratur og kultur.
Master
Etter bachelorprogrammet kan du ta eit toårig masterprogram i tysk med spesialisering i litteratur, språk
eller språklæring/språkundervisning (didaktikk).
Master
Praktisk-pedagogisk utdanning
Etter bachelorprogrammet kan du ta eit toårig masterprogram i teatervitskap. Du kan spesialisere deg i ulike
emne innan faget.
Dersom du kombinerer tysk med eit årsstudium i
eit anna skolefag, kan du ta eittårig praktisk-pedagogisk utdanning. Les meir om studiet på nettet:
uib.no/studieprogram/PRAPED
Forsking
62
Kunne du tenke deg å arbeide med teater, film eller
andre media? Er du interessert i samtidsteater eller
teateret si historie? Synest du teoriar og refleksjonar
omkring kunst og teater er spennande og viktige?
Teatervitskap knyt saman teoriar om kunst og praktisk ­teater.
I forsking og undervisning undersøker vi korleis teateret
­bruker kunstnariske verkemiddel som skodespelarkunst, regi
og scenografi og korleis teateret kommuniserer med publikum og samfunn. Teatervitskap er ikkje berre nyttig for å
forstå teateret i seg sjølv, men òg litteratur, film og moderne
fjernsynsproduksjon.
I teatervitskap fokuserer vi på utøvande teater i samtida.
Derfor har vi også emne der studentane deltek i teater­
produksjon. Workshops med teaterutøvarar, ekskursjonar
til utlandet og felles besøk på teaterførestillingar inngår i
­undervisninga.
Det teatervitskaplege fagmiljøet har god kontakt med
­teater- og kulturinstitusjonar i Bergen og resten av landet. Vi
har dessutan nær kontakt med Studentteateret Immaturus
der mange av studentane våre er engasjerte.
uib.no
12
Fagmiljøet i teatervitskap ved UiB har spisskompetanse innan ei rekke teaterfaglege område, som for
eksempel skodespelarkunsten si historie, nye ten­
­
densar i samtidsteateret, norsk teaterhistorie, analyse
av teaterframsyningar og dramaturgi.
Sjå også desse studia
Litteraturvitskap, kunsthistorie, historie, kulturvitskap.
Visste du at …
Henrik Ibsen arbeidde i seks år som sceneinstruktør
ved teateret i Bergen.
Forsking
Vil du lære eit språk som er enkelt for nordmenn å
beherske bra (jf. tysk beherrschen), og kunne snak­
ke med 100 millionar tyskspråklege europearar på
morsmålet deira? Vil du kunne lese store forfatta­
rar som Franz Kafka, Günter Grass og Herta Müller
på originalspråket? Vil du bli betre kjent med eit
sentral­europeisk område med ein rik kultur?
Tyskstudiet gir deg god kjennskap til tysk språk, tyskspråkleg
litteratur og kultur, og det set deg – gjennom øving i praktisk språkbruk – i stand til å kommunisere på tysk om faglege
og daglege emne. Eit studium i tysk vil skaffe deg etterspurt
undervisningskompetanse i skolen, og gi eit solid grunnlag
for å arbeide i næringslivet eller med kulturformidling retta
mot det tyskspråklege Europa. Dugleik i tysk er viktig for ein
liten nasjon som Noreg, fordi dei tysktalande landa spelar ei
sentral rolle i det moderne Europa og Tyskland er vår nest
største handelspartnar.
uib.no
På tyskfaget blir det blant anna forska på omsetting og
språklæringsstrategiar. Eit eksempel frå litteratur­sida
er forsking på forfattarskapen til Herta Müller, som i
2009 blei tildelt Nobelprisen i litteratur.
Sjå også desse studia
Lektorutdanning med master i framandspråk, språk
og interkulturell kommunikasjon.
Visste du at …
13 tyskspråklege forfattarar frå fem ulike land har blitt
tildelt Nobelprisen i litteratur.
63
Humanistiske og estetiske fag
UTØVANDE MUSIKK
ELLER KOMPOSISJON (BACHELOR)
MUSIKKTER API
(INTEGRERT MASTER)
Varigheit
Poenggrenser Studieplassar
Opptakskrav
Varigheit
Poenggrenser Studieplassar
Opptakskrav
4 ÅR
SJÅ SIDE 148
MUSUIB
5 ÅR
ALLE / ALLE
MUSUIB
25
12
Bachelor
Integrert master
Som søkjar vel du ein av tre vegar: klassisk, jazz eller
komposisjon. Gjennom valemna kan du gje studiet
ulik yrkes-, stil- eller sjangerprofil som for eksempel
kyrkjemusikk, tidleg musikk eller samtidsmusikk.
Bachelorgraden i utøvande musikk eller komposisjon
er fireårig.
Det femårige studiet inneheld humanistiske, psykologiske, musikkfaglege og musikkterapeutiske emne.
Det er to valemne i studiet, med høve til å velje innanfor eit endå breiare spekter av emne. ­Utdanninga­
kvalifiserer for musikkterapeutisk yrkesutøving i
helse­vesenet, pedagogiske kontekstar og s­ amfunnet­
elles, og skal sette studenten i stand til å gå inn i
forpliktande tverrfagleg samarbeid. Studiet gir ei
­innføring i forsking og formidling av musikkterapi og
gir grunnlag for vidare kvalifisering for dette gjennom­ doktorgradsstudium.
Vi tilbyr også eit bachelorprogram i tradisjonsmusikk i
samarbeid med Ole Bull Akademiet. Sjå olebull.no for
meir informasjon.
Master
64
Er du utøvar innan klassisk musikk, kyrkjemusikk
eller jazz? Komponerer du? Har du eit ønske om å
studere musikk på høgt nivå i eit positivt og interna­
sjonalt miljø?
Gjennom det fireårige bachelorprogrammet i utøvande
­musikk eller komposisjon får du ein basis for karriere på
­musikkfeltet og eit grunnlag for ­vidare studium innan ­høgare
musikkutdanning.
Som student på programmet får du undervisning individuelt og i grupper­i hovuddisiplinen din. Du deltek i skapande
aktivitet der du kan utvikle din personlege stil i eit allsidig
miljø. Instituttet har nær kontakt med musikk- og kulturlivet
i regionen og samarbeider blant anna med Festspillene i
­Bergen, Nattjazz og Bergen ­Filharmoniske Orkester. I løpet av
studiet vil du få omfattande konsert­erfaring og mange høve
til samspel. Studiet inneheld også emne som ser på korleis
musikk inngår i ulike historiske, kulturelle og samfunns­
messige ­kontekstar.
Komposisjonsstudiet har fundamentet sitt i den klassiske tradisjonen, og fokuserer på nyare eksperimenterande retningar.
uib.no
Bachelorgrad i utøvande musikk eller komposisjon gir
grunnlag for opptak til masterprogrammet i ­utøvande­
musikk eller komposisjon. Alle søkjarar må avlegge
opptaksprøve. På masterprogrammet blir det fokusert
tematisk på repertoar, stil og interpretasjonsspørsmål.
Forsking og kunstnarleg utviklingsarbeid
Fagpersonalet ved Griegakademiet er internasjonalt
aktive utøvarar og forskarar. Ved instituttet blir det
­arbeidd med utvikling av kunst og vitskap side ved
side, samtidig som ein søker å skape møteplassar
­mellom desse ulike tradisjonane.
Sjå også desse studia
Musikkterapi.
Visste du at …
Studentane ved Griegakademiet møter eit stort
Festspill-publikum ved årlege Stikk-innom-konsertar
i Grieghallens foajé.
Forsking
Kvifor kan musikkterapi vere ei god tilnærming for
klientar som er lite motiverte for verbal terapi? Kva
tyder «den fyrste song» og musikalsk identitet i den
siste stund?
Faget og forskingsfeltet musikkterapi fokuserer på relasjonar mellom musikk og helse, i kliniske situasjonar og i
­kvardagskontekstar. Musikkterapi som profesjon er knytt
til ulike praksisfelt, i barnehage, skole, kulturskole, eldre­
omsorg, psykisk helsevern, sjukehus, fengsel og ettervern.
I musikkterapi er det vanleg med ei aktiv tilnærming der
klienten sjølv er med på å skape musikk saman med musikk­
terapeuten. Den norske musikkterapitradisjonen legg stor
vekt på ressursorientering og brukarmedverknad og på
­musikkterapiens relasjon til kultur og samfunn.
I løpet av studiet arbeider studentane med både musikalsk
kompetanse, mellommenneskeleg sensitivitet og evne til
teoretisk refleksjon. Slik vil kandidaten kvalifisere seg til å
legge til rette for helsefremmande musikkutfalding, til å
møte menneske med respekt og forståing og til å grunngi,
vidareutvikle og formidle eige arbeid.
uib.no
GAMUT, Griegakademiets senter for musikkterapi­
forsking (gamut.no), er eit toneangivande fagmiljø
nasjonalt og internasjonalt, med forsking på dei sentrale fagfelta i studiet, som for eksempel musikk som
helseressurs i lokalsamfunnet og musikkterapi i psykisk helsevern, kriminalomsorg, nevrorehabilitering
og eldreomsorg. Nokre prosjekt fokuserer på prosessar og klientperspektiv medan andre fokuserer meir
på effekten av musikkterapi.
Sjå også desse studia
Utøvande musikk eller komposisjon, psykologi.
Visste du at …
GAMUT er ein leiande aktør innan internasjonal
forskingsformidling i musikkterapi, som utgivar av
to internasjonale tidsskrift: Nordic Journal of Music
Therapy, profilert vitskapleg tidsskrift publisert i
samarbeid med Routledge, og Voices: A World Forum
for Music Therapy, eit verdsomspennande elektronisk
tidsskrift med open access.
65
HUMANISTISKE FAG (ÅRSSTUDIUM)
Varigheit
Poenggrenser Studieplassar
Opptakskrav
1 ÅR
ALLE – 51,2*
ALLE – 38,2*
GENS
206
* AVHENGIG AV ÅRSSTUDIUM
Dersom du har planar om å studere ved UiB i meir enn
eitt år, bør du søke opptak til eit bachelorprogram.
Vidare studium
Avlagde eksamenar vil kunne brukast i ein bachelorgrad dersom du søker opptak til eit bachelorprogram
på eit seinare tidspunkt.
Anbefalte forkunnskapar
Framandspråk: Eit studium i engelsk, fransk, spansk
eller tysk krev gode forkunnskapar i språket. Viktig:
studentar utan nødvendige forkunnskapar i desse
språkfaga må skaffe seg dette på eiga hand før dei tek
til med studiet.
66
Vil du supplere tidlegare utdanning? Ønsker du
­undervisningskompetanse i eit nytt fag? Kanskje du
vil førebu deg til eit nytt studium i utlandet?
Eit årsstudium er først og fremst retta mot deg som ­allereie
har teke eit studium på høgskole- eller universitetsnivå
­tidlegare. Studiet er bygd opp av emne på til saman 60 studiepoeng. Legg merke til at nokre av faga har studiestart i
august, medan andre startar i januar.
Du kan søke opptak til eit av desse årsstudia:
Filosofi: Vi anbefaler at du har tatt ex.phil. før du
­begynner på eit årsstudium i filosofi.
Søknadsprosedyre
For søkjarar med generell studiekompetanse er
søknads­fristen 15. april.
For spesielle søkjargrupper og for søkjarar med realkompetanse er fristen 1. mars.
Du søker gjennom Samordna opptak (SO). Du finn
søknadsskjema og meir informasjon på nettet:
samordnaopptak.no
Søk opptak til Universitetet i Bergen og til det aktuelle
årsstudiet.
Start i august 2014:
Historie, filosofi, kunsthistorie nordisk, religionsvitskap.
Start i januar 2015:
Engelsk, filosofi, fransk, norsk som andrespråk, spansk språk
og latinamerikastudium, tysk.
uib.no
Meir informasjon
Ønsker du å vite meir, ta kontakt med studierettleiar:
studierettleiar@hf.uib.no
55 58 93 70
JURIDISKE FAG
72Rettsvitskap
Juss handlar om lov
og rett, om tolking av
lover og reglar,
om å oppretthalde og
utvikle rettssamfunnet.
69
Kva er samanhengen mellom juss og moral? Kor fritt står ein ved tolking
av lova? Kva er riktig straff for ein valdtektsforbrytar?
Juss er eit samleomgrep for eit system av lover som
blir handheva av domstolane og brukt som eit instrument for å underbygge sivil lydnad, politikk, økonomi
og samfunn.
Samfunnet er i stadig utvikling, og rettssystemet står
heller ikkje i ro. Eksempel på at kvardagen vår endrar
seg er dei mange nye problemstillingane knytt til internett og eigedom. Aukande globalisering skaper dessutan eit kontinuerleg behov for klarlegging av samanhengane mellom vår eigen ­nasjonale rett og reglane til
internasjonale eller regionale organ, som for ­eksempel­
EU. Gjennom arbeidet deira med rettsreglar er j­ uristane­
viktige bidragsytarar til samfunnsutviklinga.
Jussbygget ligg på Dragefjellet i Bergen sentrum, og
er eit av dei flottaste bygga ved UiB. Her hamnar du
i lyse omgivnader med hardt arbeidande studentar
og tung fagleg kompetanse, og du blir ein del av eit
­internasjonalt anerkjent læringsmiljø. All fagleg aktivitet, kantine og studentforeiningar er samla under eitt
tak, noko som gir eit unikt, tett og godt studentmiljø.
Ver førebudd på eit hardt, men meiningsfullt og g
­ ivande­
studium. Du går ut fem år seinare som jurist med stor
kompetanse, klar til å arbeide med juridiske spørsmål
og samfunnsoppgåver du sjølv er interessert i.
Juridiske fag
Tidlegare studentar
Anders E. Solberg, 25 år
KVA KAN DU BLI?
Få utdanningar fører fram til jobb i så mange ulike
bransjar som masterstudiet i rettsvitskap. Vi finn
juristar overalt i arbeidslivet og det vil alltid vere
stor etterspurnad etter dei med rettsvitskapeleg
kompetanse.
Kompetanse
70
Juristane si oppgåve er å ta avgjerder i rettslege
spørsmål med grunnlag i gjeldande reglar, og å
gi opplysningar og råd. Gjennom studiet i rettsvitskap lærer du å analysere, drøfte og ta standpunkt til rettsspørsmål på grunnlag av etablert
juridisk metode. Du tileignar deg kunnskap om
sentrale delar av rettssystemet og lærer å skaffe
deg ny juridisk kunnskap. Du utviklar også evna
til fagleg samhandling med andre, til rettspolitisk
tenkemåte og til f­ ormidling av fagleg innsikt.
Mange ulike bransjar
Mens fleire juristar går inn i næringslivet, for
eksempel innan bank, forsikring, varehandel,
­
industri eller skipsfart, jobbar andre innanfor
offentleg forvalting som Konkurransetilsynet,
­
Skatteetaten og NAV. Departementa og politiet
er populære og viktige arbeidsgivarar for ­juristar.
Andre a­ ktuelle arbeidsplassar er mediebransjen
og organisasjonslivet. Du kan òg arbeide med
forsking og ­
undervisning ved universitet og
­høgskolar.
Du kan dessutan bli dommar eller gå inn i advokat­
yrket. Det er berre juristar (advokatar) som har
løyve til å drive profesjonell rettshjelp og føre
­saker for domstolane. For å få tittelen ­advokat og
bevilling til å arbeide som advokat, må du ta eit
obligatorisk advokatkurs. Du må òg ha to års godkjent juridisk praksis, vanlegvis som advokatfullmektig, dommarfullmektig eller p
­ olitifullmektig.
Arbeidsplass: Humlen & Rieber-Mohn
Advokater
Stilling: Advokatfullmektig
Grad: Master i rettsvitskap
STUDENTEN: Beatrice Brøndrup, 22 år
Studium: Integrert masterprogram i rettsvitskap
EG SER JUSSEN OVERALT
Som advokatfullmektig har eg hatt ansvar
for eigne saker frå dag ein. Eg arbeider med rettssaker, deltek i
klientmøte, svarer på spørsmål frå klientar og driv mykje med
­utlendings- og asylrett. Ofte er klientane i ein svært vanskeleg
­situasjon, noko som gir mellommenneskelege utfordringar. Korrekt bruk av rettskjelder er sjølve fundamentet for å lykkast som
advokatfullmektig. I tillegg kjem ein kvar dag i situasjonar der det
er viktig å kunne uttrykke seg munnleg og tenke analytisk.
– På jusstudiet lærer vi oss den juridiske metoden. Vi lærer korleis
vi finn svaret i kompliserte juridiske problemstillingar der det ikkje
alltid finst ein fasit.
Hilde Dale Torvund, 25 år
– Eg trur mange har eit inntrykk av at vi sit og puggar reglar,
men det er verkeleg ikkje det jusstudiet handlar om! Studiet
handlar om samfunnet og om rett og gale. Det handlar om
å lære seg å finne fram til gjeldande rett ved bruk av retts­
kjeldene. Ofte er rettstilstanden uklar, så vi må lære oss å
­tolke kjeldene og forstå samanhengen mellom dei for å
­kunne svare på rettsspørsmål, forklarar Beatrice.
Arbeidsplass: Kriminalomsorga
region aust
Stilling: Juridisk saksbehandlar
Grad: Master i rettsvitskap
Eg jobbar i straffegjennomføringsseksjonen
ved regionadministrasjon aust. Vi er siste instans i saker som
gjeld mellom anna permisjonar, soningsutsettingar og prøve­
lauslatingar, og førsteinstans i saker som gjeld forvarings­dømte
og innsette med dom på over ti år. Som jurist får eg høve til å
prosedere på vegner av påtalemyndigheita i saker der domfelte
har brote vilkåra for samfunnsstraff, prøvelauslating eller program
mot ruspåverka køyring. I tillegg gjev eg rettleiing til mellom anna
lokale fengsel og kontor.
Lars Aksdal, 27 år
Arbeidsplass: Fylkesmannen i Møre
og Romsdal
Stilling: Rådgivar
Grad: Master i rettsvitskap
Fylkesmannen er staten sin representant
i fylket. Eg behandlar klager i byggesaker, svarer på ulike typar
­søknader og gir rettleiing. Det er mange ulike juridiske problemstillingar som må løysast, og ingen saker er like. Eg har fått god innsikt i korleis forvaltninga fungerer både i kommunane og i statleg
sektor. Dette er god erfaring å ha med seg uansett om ein ønsker
seg ein karriere som jurist i den private eller offentlege sektoren.
Spennande problemstillingar
Beatrice er jusstudent på tredje året, og synest jussen blir
meir og meir spennande for kvar dag som går. – Vi møter
mange interessante samfunnsmessige problemstillingar,
og eg ser jussen overalt i kvardagen. Dersom eg hadde
slutta på studiet i dag, hadde eg framleis hatt med meg
mykje kunnskap som det er godt å ha uansett. Mange skal
for ­eksempel gifte seg eller kjøpe hus, og då er det greitt å
kunne litt om kontraktrett og familierett. Det er veldig gøy
når du oppdagar at det du les på lesesalen fungerer i praksis, ­smiler Beatrice.
Variert undervisning
Studieordninga var ei viktig årsak til at Beatrice søkte på
rettsvitskap akkurat i Bergen. – Undervisningsmetoden her
varierer mellom forelesingar, klasseromsundervisning og
seminargrupper, og du blir veldig godt følgt opp gjennom
heile studiet. Kvar veke får vi oppgåver som vi skal løyse, og vi
møtest i grupper for å diskutere problemstillingane. Deretter
skriv vi oppgåvene sjølve, før vi kommenterer kvarandre sine
svar. På den måten får vi kontinuerleg bruke det vi lærer på
forelesing og det vi les i boka i praksis, forklarer Beatrice.
Aktiv på fritida
Sjølv om Beatrice bruker mykje tid på studia, har ho god tid
til venner og fritid også. – Jusstudentar er veldig aktive ved
sida av studia; mellom anna har vi ei eiga juristforeining som
har aktivitetstilbod for ein kvar smak. Sjølv har eg det siste
året vore aktiv i studentorganisasjonen ELSA. Eg er også
­arbeidsgruppeleiar for andreårsstudentar ved sida av studia,
i tillegg til at eg har hatt deltidsjobb heilt sidan starten. Det er
klart at det kan bli krevjande, men det er fullt overkommeleg,
seier ho.
Gode karrieremoglegheiter
Beatrice anbefaler jusstudiet til dei som har lyst på eit krevjande og spennande studium. – Du finn alle slags menneske
på jusstudiet, men dei aller fleste har det til felles, at dei er
ambisiøse. Dei er villige til å jobbe og gjere ein innsats for
å få eit godt resultat. Det er også ein fordel om du er glad i
å problematisere og diskutere, og synest det er gøy når det
ikkje finst eit gitt svar. Gjennom studiet vil du verkeleg få ei
forståing av korleis samfunnet fungerer, og ikkje minst får du
eit vidt spekter av karrieremoglegheiter, påpeikar ho.
71
RETTSVITSK AP (INTEGRERT MASTER)
Varigheit
Poenggrenser Studieplassar
Opptakskrav
5 ÅR
56,7 / 50,4
GENS
389
Master
Det integrerte masterprogrammet i rettsvitskap er
eit femårig studium. Alle studentane tek i utgangs­
punktet dei same emna i same rekkefølge. Det eine
emnet bygger på det andre, og du får ein jamn progresjon gjennom heile studiet. Studiet bygger på
­problembasert læring og du lærer å jobbe sjølvstendig og i grupper. Dei to første åra er studentane delte
inn i arbeidsgrupper som møtest kvar veke for å løyse
ei gitt oppgåve. Kvar student skal skrive eit sjølvstendig svar som dei får tilbakemeldingar på. På fjerde
eller femte studieåret kan ein velje emne etter eigne
interesser. Ein skal òg skrive ei masteroppgåve basert
på ei juridisk problemstilling.
Forsking
72
Kva avgjer om ein asylsøkar får opphaldsløyve?
Kva skal til for at ein organisasjon blir definert som
terrorgruppe? Når er samfunnsstraff eit alternativ
til fengsel?
Kvar einaste dag dukkar det opp rettslege spørsmål i
samfunns­debatten. Det kan dreie seg om menneske­rettar,
straff, skattereglar, miljø og IT. Dette er spørsmål som
­engasjerer dei fleste, og som juristar jobbar med.
Det er vanskeleg å tenke seg eit velfungerande samfunn
utan rettsreglar. Retten slår fast korleis borgarane skal opptre i ­ulike samanhengar, noko som heng nært saman med
­politikk og moral. Her er juristane viktige aktørar.
Noko av det viktigaste du lærer på studiet er å tolke og bruke
rettskjeldene på rett måte for å nå fram til haldbare resultat.
I juridiske tvilstilfelle finst det ikkje alltid fasitsvar. Her må
ein ofte bygge på verdiar i samfunnet og retts­kulturen for å
­finne ei best mogleg løysing. Du lærer å løyse konkrete retts­
problem og blir i stand til å argumentere og legge fram ei sak
på ein god og overtydande måte.
uib.no
Det juridiske fakultet har forskingskompetanse
innan­
for alle sentrale juridiske emne. Fagmiljøet
innanfor strafferett og straffeprosess er blant dei leiande i ­Norden og jobbar aktivt med å vidareutvikle
kompetanse­
utveksling mellom forskingsmiljøet og
institusjonar knytte til politi, påtalemakt og domstolar.
Fakultetet har òg eit sterkt fagmiljø innan ­konkurranse-­
og marknads­rett som særleg jobbar med utvikling av
EU- og EØS-rettsleg kompetanse. Formuerett er eit
anna satsingsområde ved fakultetet. Demokrati og
rettsstat er eit tverrfagleg forskingsområde ved UiB
der Det juridiske fakultet er sterkt involvert.
Sjå også desse studia
Samfunnsøkonomi, politisk økonomi.
Visste du at …
Fleire enn kvar tredje jusstudent reiser på utveksling.
Kva med å studere sjørett i Southampton, konfliktløysing
i USA, EU-rett i Brussel, menneskerettar i Lancaster,
miljørett i Auckland eller kinesisk rett i Beijing?
LEKTORUTDANNINGAR
OG UTDANNING I
PEDAGOGIKK
78 Lektorutdanning med
master i framandspråk
79 Lektorutdanning med
master i nordisk
80 Lektorutdanning med
master i naturvitskap eller
matematikk
81 Pedagogikk
Som lektor i skolen vil
du påverke og inspirere
den oppveksande generasjon ved å gi av deg sjølv
og av din fagkunnskap.
Korleis kan ein formidle kompliserte fakta slik at alle forstår dei? Korleis
kan ein skape dynamikk i klasserommet og på arbeidsplassen? På kva
måte kan ein forbetre læring ved hjelp av samarbeid, dialog og teknologi?
Å studere til lektor ved UiB inneber at du får høve til å fordjupe deg i dei to faga du liker aller best. Du blir lektor
med undervisningskompetanse frå 8. til 10. trinn i grunnskolen og i den vidaregåande skolen. Er du derimot interessert i ei utdanning der kunnskap om læring, undervisning, utdanningspolitikk og oppseding står meir sentralt,
bør du velje å studere pedagogikk som fag.
Lektorutdanning
Ved UiB kan du utdanne deg til lektor på to ulike måtar:
1)Du kan velje eitt av våre integrerte løp, der du tek
eit studium med to undervisningsfag. Parallelt med
fagstudiet lærer du korleis kunnskap blir utvikla, og
du reflekterer over faga og korleis du kan formidle
dei. I tillegg har du praksis i skolen. Du kan spesialisere deg i realfag som matematikk, fysikk, kjemi
og biologi, eller du kan fordjupe deg i språkfag som
nordisk, engelsk, tysk og fransk, eventuelt i kombinasjon med religion eller historie. Den integrerte
lektorutdanninga tek fem år.
2)Du kan òg velje å ta fagstudiar i minimum to undervisningsfag og deretter ta eit eittårig påbyggingsstudium i praktisk pedagogikk (PPU). Du bestemmer sjølv kva fag du vil kombinere, for ­eksempel
kan du velje spansk og eit samfunnsfag eller matematikk og geografi. For å få undervisningskompetanse i eit fag må du normalt ha dei modulane som
er sette opp som innleiande fag (100-nivå). Merk at
om du vil undervise i samfunnsfag, kan du ta enten
sosialantropologi, sosiologi, samanliknande politikk
eller administrasjons- og organisasjonsvitskap, men
du må ha minst 60 studiepoeng, og då i dei rette
modulane i eitt av faga. Sidan PPU er eit påbyggingsstudium, vil det ta seks år dersom du vil ta ein
mastergrad og samtidig oppnå lektorkompetanse.
Pedagogikkutdanning
I det moderne kunnskap- og informasjonssamfunnet
har ein bruk for pedagogisk kunnskap og ­forsking på
mange område. Pedagogikk dreier seg om å studere
og forstå ulike former for dannings, lærings- og kunnskapsprosessar, og kva for rolle desse spelar i utviklinga av enkeltmenneske, organisasjonar og samfunn.
Du lærer å forstå individet i eit kulturelt og samfunnsmessig perspektiv, og du tileignar deg og utviklar
kunnskap som kan brukast til å planlegge, gjennomføre og vurdere pedagogiske praksisar i ulike typar organisasjonar og institusjonar.
75
Lektorutdanningar og utdanning i pedagogikk
Tidlegare studentar
Anita Olausen, 26 år
KVA KAN DU BLI?
Etter å ha fullført ei lektorutdanning ved UiB,
kan du undervise i grunnskolen frå 8. trinn, i den
vidaregåande skolen og i vaksenopplæringa.
Vel du å ta ein bachelorgad i pedagogikk får du
­ikkje lektorkompetanse, men du får kompetanse i
pedagogikk som fag.
Lektor
76
Vil du ha ein jobb der ingen dag er lik, men fylt
med spanande utfordringar og fagleg fordjuping? Ønsker du å medverke til å utvikle potensialet og evnene til unge menneske? Det å lære
frå seg noko, det å formidle kunnskap, er kjernen
i det å vere lektor. Men lektoren er meir enn ein
kunnskapsformidlar. Lektoren står for ein stor del
av danninga i samfunnet, og er såleis ein viktig
samfunnsaktør. Ein lektor skal også skape tryggleik og eit sunt læringsmiljø i klasserommet. Du
blir med på å forme individ og framtida deira.
Ein stor del av lærarane og lektoranei skolen vil
gå av med pensjon dei komande åra, og det er eit
aukande behov for lektorar i samfunnet. Som
nyutdanna lektor har du derfor gode moglegheiter for å få jobb i heile landet.
Pedagogisk fagkunnskap
Med ein bachelorgrad i pedagogikk får du innsikt
i og forståing for læring, kunnskap og kommunikasjon. Dette er kompetanse som blir stadig
meir etterspurt i alle bransjar og sektorar. Som
pedagog vil du kunne bidra konstruktivt i ei rekke
utviklingsprosessar i mange ulike kontekster.
Sjølv om pedagogikkutdanninga ikkje gir lektorkompetanse, vil du med bachelorgrad i pedagogikk bli kvalifisert til ulike jobbar der lærings- og
utviklingsoppgåver står sentralt, for eksempel
rådgiving, personalbehandling og -opplæring,
organisasjonsutvikling, kulturformidling og helsefremmande­arbeid.
Stilling: Lektor
Arbeidsplass: Langhaugen vidaregåande
skole
Grad: Integrert lektorutdanning med
master i fysikk
Eg underviser to klassar i fysikk og mate­matikk. Ein vanleg arbeidsdag går i å f­ ørebu, undervise og rette oppgåver. Fysikk er eit
praktisk fag der mykje læring skjer gjennom forsøk – det likar eg!
Det er dessutan ein veldig sosial jobb både med elevar og med
kollegaer. Eg er glad for spesialiseringa mastergraden har gitt
meg. Elevane spør om alt mogleg, og då er det godt å vere fagleg
trygg. Vi begynte tidleg med lærarpraksis på studiet, noko som
hjelpte oss med å halde målet om å bli lærar i sikte.
STUDENTEN: Oda Bergum, 23 år
Studium: Masterprogram i pedagogikk
BREIDDEBLIKK PÅ LÆRING
– Veldig mange forventar at vi som studerer pedagogikk nød­
vendigvis kjem til å bli lærarar, men det stemmer ikkje. Lærings­
prosessar finn ein over alt i samfunnet, ikkje berre i klasserommet.
Magnus Eldøy, 29 år
Stilling: Lektor
Arbeidsplass: Stend vidaregåande skole
Grad: Master i historie og praktiskpedagogisk utdanning
I jobben som lektor er det mitt ansvar å sørge for at elevane har
den kunnskapen læreplanen krev. Eg underviser i historie, religion
og norsk, hovudsakleg på idrettslinja. Ein arbeidsdag er vanlegvis delt i tre mellom undervisning, førebuing og retting av prøver.
Eg vil påstå at heile utdanninga mi er direkte relevant for arbeidet mitt. Eg fekk fast arbeid på den skulen der eg hadde praksis,
og bakgrunnen som historikar har gitt meg mykje kunnskap som
eg nyttar dagleg, også i anna undervisning enn i historiefaget.
Arbeidet med masteren sette meg i stand til å handtere store
mengder informasjon, skrive og kommentere på tekstar. Dette er
kompetanse eg nyttar dagleg i norskundervisninga.
Magne-Bjarte Hatlem, 33 år
Stilling: Førstekonsulent
Arbeidsplass: Fylkesmannen i Sogn
og Fjordane
Grad: Master i pedagogikk
Jobben min består i ulike stabsoppgåver
som kommunikasjonsarbeid, rapportering og organisasjonsutvikling. Eg planlegger, koordinerer og evaluerer konferansar, møter
og andre aktivitetar. Eg har også funksjon som redaktør for nett
og sosiale media. Eg brukar den pedagogiske kompetansen min
til å vurdere korleis eg best skal kommunisere for å få jobben min
gjort. Skal eg nytte dei etablerte sjangrane, eller skal eg utfordre
dei? Bør eg bruke skriftleg form, munnleg, eller lage ein video?
Endring er komplekst, og krev tid og tolmod.
Pedagogikk er eit fleirfasettert studium, forklarer Oda.
– Vi lærer både om filosofiske grunnproblem for pedagogikken, om kommunikasjon og formidling, psykologiske
perspektiv, kunnskapsteori og ikkje minst også om korleis
sosiale forhold og maktstrukturar påverkar korleis vi lærer.
Dette kritiske perspektivet synest eg er veldig spennande.
Eit anna tema eg har blitt stadig meir interessert i undervegs
er korleis pedagogikk og ulike læringsprosessar har relevans
innanfor arbeids- og organisasjonslivet.
Teksten som gjorde utslaget
– Rett etter vidaregåande hadde eg ikkje heilt klart for meg
kva eg ville bli. Eg flytta til Bergen og tok eit årsstudium i
interkulturell forståing på NLA Høgskolen. Det var ein av
tekstane vi hadde på pensum der, av den brasilianske pedagogen Paulo Freire, som opna auga mine for den kritiske
pedagogikken. Denne eine teksten oppsummerte alt eg interesserte meg for fagleg på den tida. Fokuset på marginaliserte grupper i samfunnet, utdanningsperspektivet, maktperspektivet, ja kort sagt alt! Etter å ha lest den bestemte eg
meg for å studere pedagogikk.
det er du kjem til å bli vurdert på. Mappevurdering er noko
heilt anna enn ein klassisk skuleeksamen, som er meir «make
it, or break it» i eit spenn på fire til seks timar.
– Pedagogisk institutt er relativt lite, noko som gjer at det er
eit veldig godt samhald og sosialt studiemiljø på studiet. Vi
har også god kontakt med forelesarane våre. Dei helsar på
oss i gangane og er alltid imøtekommande om vi treng hjelp
med noko. – Vi har også eit veldig aktivt fagutval, som arrangerer ulike festar og faglege samkomar gjennom semesteret.
Ein by med personlegdom
– Det var mest tilfeldigheitar som gjorde at eg enda opp i
Bergen. Eg hadde aldri vore i byen før då eg flytta hit, men
følte meg umiddelbart veldig heime. Det er noko med dei
mange gamle bygningane, geografien rundt og den kompakte bykjernen som gir byen eit heilt tydeleg særpreg og
personlegdom! I tillegg er det ein kjempefordel at avstandane er så korte. Du treffer stadig kjentfolk i gatene, og treng
aldri å gå langt for treffe studievenner, finne kafear, treningssenter, konsertscener eller kva som helst anna.
Undervisning og studiemiljø
Å tenke framover, men ta seg tid til livet
Universitetet legg opp til sjølvstendig læring, der ein kombinasjon av forelesingar og seminargrupper leidde av studentar på høgare nivå utgjer kjernen i undervisninga. Det varierer til gjengjeld kva arbeidskrav og eksamensformer det er
lagt opp til frå emne til emne.
- Studietida går ekstremt fort. Eg trur det kan vere ein god idé
som ny student å tidleg sette seg ned og planlegge korleis
ein ønsker å bygge opp graden og kva det er ein ønsker å
sitte att med til slutt. Samtidig er det også viktig å ta seg tid til
å nyte den fridomen og fleksibiliteten studenttilværet byr på.
Det er no du har sjansen til gå på konsert ein tysdagskveld
eller engasjere deg frivillig i ei sak du brenn for. Det er verdt
å prioritere!
På pedagogikkstudiet arbeider ein mykje med mappevurdering, fortel Oda. – Dette er ein veldig god måte å lære på fordi
du då heile vegen har full kontroll på ditt eige produkt og kva
77
Lektorutdanningar og utdanning i pedagogikk
LEKTOR I FR AMANDSPR ÅK
LEKTOR I NORDISK (INTEGRERT MASTER)
(ENGELSK, FR ANSK ELLER TYSK) (INTEGRERT MASTER)
78
Har du lyst å bli en god språklærar? Læraren som
både er fagleg dyktig og ein god pedagog som kan
motivere elevane til læring?
Noreg er eit lite land i ei stor verd, og det å kunne fleire språk
er ein avgjerande kompetanse for oss nordmenn. Næringslivet etterspør språkkunnskapar, og ein stadig meir internasjonalisert arbeidsmarknad krev folk som meistrar ulike
framandspråk. Dei som ikkje er i stand til å kommunisere på
tvers av språkgrenser blir ofte ståande på sidelinja, både i arbeidslivet og sosialt.
Den norske skolen legg stor vekt på framandspråkopplæringa. Engelskundervisninga startar allereie i første klasse
på barneskolen, og andre framandspråk blir introduserte
på ungdomsskolen og i vidaregåande skole. God kommunikasjon er avhengig av språkleg kompetanse, men også av
kunnskap om kulturelle likskapar og skilnader og ulike samfunnstilhøve rundt omkring i verda. Den gode språklæraren
skal spreie språkglede. For språk – det å lære språk, bruke
språk og dukke ned i ein annan kultur – er noko av det mest
morosame og utviklande ein kan halde på med.
uib.no
Varigheit
Poenggrenser Studieplassar
Opptakskrav
Varigheit
Poenggrenser Studieplassar
Opptakskrav
5 ÅR
48,1 / 46,8
LÆRER
5 ÅR
ALLE / ALLE
LÆRER
28
32
Integrert master
Integrert master
På det femårige studiet studerer du to fag som du blir
kvalifisert til å undervise i. Du tek mastergrad i eitt av
språkfaga engelsk, fransk eller tysk. I tillegg vel du eit
anna fag – eit språkfag, historie eller religionsvitskap
– som du skal studere i to semester. Gjennom studiet
­lærer du korleis kunnskap blir utvikla, du reflekterer
over faga og over korleis du kan formidle dei. I tillegg
har du praksis i skolen. Du blir først og fremst kvalifisert til undervisning i den vidaregåande skolen, men
også for mellomtrinnet og ungdomsskolen.
På det femårige studiet les du nordisk språk og litteratur, og dessutan eitt anna undervisningsfag. Du tek
mastergrad i nordisk, og som det andre faget kan du
velje mellom engelsk, fransk, tysk, spansk språk og
latinamerikastudium, historie og religion. Gjennom
­
studiet lærer du korleis kunnskap blir utvikla, du
­reflekterer over faget og over korleis du kan formidle
det. Du blir først og fremst kvalifisert til undervisning i
den vidaregåande skolen, men også for mellomtrinnet
og ungdomsskolen.
Praktisk-pedagogisk utdanning
Praktisk-pedagogisk utdanning
Du kan òg utdanne deg til lærar ved å ta ein bachelorgrad (tre år) eller ein mastergrad (fem år) som inneheld to undervisningsfag, før du søker opptak til praktisk-pedagogisk utdanning. Dette studiet er eittårig og
inneheld både fagdidaktikk, pedagogikk og praksis.
Forsking
Kva er språk? Kva er kommunikasjon? Korleis nyttar
ein språk i ulike situasjonar? Det er ikkje berre i den
reint språkfaglege forskinga ein arbeider med desse
spørsmåla – dei er også svært relevante for forsking på
framand­språklæring og framand­språk­undervisning.
Dette forskingsfeltet aukar både nasjonalt og internasjonalt. Ved å forske på korleis elevar lærer framandspråk og korleis ein best kan legge til rette for læring,
oppnår ein viktig kunnskap samfunnet kan dra nytte
av i skolen og med omsyn til målet om livslang læring.
Sjå også desse studia
Lektorutdanning med master i nordisk, språkfaga, språk
og interkulturell kommunikasjon, retorikk, pedagogikk.
Visste du at …
Å styrke opplæringa i framandspråk er eit
satsingsområde for dagens regjering.
Det norske språket angår oss alle, vi høyrer det rundt
oss heile tida, og det er ein del av historia og kultu­
ren vår. Vil du bli ein av dei engasjerte lærarane som
formidlar kunnskap om denne viktige delen av livet?
Norskfaget står heilt sentralt i skolen og er eit utfordrande og
samansett undervisningsfag. Gjennom studiet lærer du både
om den historiske utviklinga til dei nordiske språka og korleis
moderne språk er strukturerte. Ein tek for seg språkbruksanalyse, talemål og norrønt. I andrespråksopplæringa ser ein
for eksempel på korleis ulike innvandrarar lærer seg norsk.
Litteraturundervisninga gir deg innblikk i norsk og nordisk
kulturhistorie. I løpet av studiet lærer du om norsk litteratur
før og etter 1900, frå sagalitteraturen og Edda-diktinga til
sakprosa og nyare fiksjonslitteratur. Du møter sentrale forfattarskap og ulike sjangrar.
Store delar av arbeidslivet krev gode norskkunnskapar, både
munnleg og skriftleg. Ein blir betre i norsk av å lese og skrive,
og ei av dei viktigaste oppgåvene til framtidige norsklærarar
vil vere å skape leselyst og skriveglede!
uib.no
Du kan òg utdanne deg til lærar ved å ta ein bachelorgrad (tre år) eller ein mastergrad (fem år) som inneheld to undervisningsfag, før du søker opptak til praktisk-pedagogisk utdanning (PPU). PPU er eittårig og
inneheld både fagdidaktikk, pedagogikk og praksis.
Forsking
Samanlikna med eit språk som engelsk er dei nordiske språka svært lite utforska. Aktuelle forskingsfelt er
språkhistorie og språket si rolle i det moderne samfunnet. Likeeins dannar litteraturen i dei nordiske språka
utgangspunkt for både historiske og systematiske studiar. Sist, men ikkje minst: Det er stor trong for forsking
som relaterer seg til det som skjer i norskfaget i skolen.
Sjå også desse studia
Lektorutdanning med master i framandspråk, språkfaga, språk og interkulturell kommunikasjon, retorikk,
pedagogikk.
Visste du at …
Norske lærarar er dei lærarane i verda som er mest nøgde
med yrket sitt.
79
Lektorutdanningar og utdanning i pedagogikk
LEKTOR I NATURVITSK AP
ELLER MATEMATIKK (INTEGRERT MASTER)
PEDAGOGIKK (BACHELOR)
Varigheit
Poenggrenser Studieplassar
Opptakskrav
Varigheit
Poenggrenser Studieplassar
Opptakskrav
5 ÅR
ALLE / ALLE
LÆREAL
3 ÅR
48,9 / 41,9
GENS
30
40
Intigrert master
Bachelor
På dette femårige studiet vel du først kva fag du vil
ta master i: matematikk, fysikk, kjemi eller biologi.
Deretter vel du eit undervisningsfag nummer to.
­
Til s­ aman er det ni moglege fagkombinasjonar. Alle
kombinasjonane gir deg grunnlag for undervisning
i to programfag. Gjennom studiet lærer du korleis
kunnskap blir utvikla, du reflekterer over faga og over
­korleis du kan formidle dei. I tillegg har du praksis i
skolen. Lektorutdanninga er sett saman med tanke på
deg som vil utdanne deg til realfagslærar i ungdomsskolen og den vidaregåande skolen.
Det treårige studiet tek for seg tema som pedagogiske
perspektiv på læring, pedagogisk filosofi, utdanning
i eit samfunn i endring og læring og pedagogiske
­prosessar. I tillegg kjem eit metodekurs og bacheloroppgåve.
Master
Etter bachelorprogrammet kan du ta eit toårig master­
program i pedagogikk eller eit fireårig nettbasert
deltidsstudium i pedagogikk.
Forsking
Forsking
80
Har du lyst på eit yrke der du dagleg møter ungdom i
ein spennande fase i livet? Der du kan bidra til å ska­
pe interesse for faga som er avgjerande for å sikre
Noreg si framtid som høgteknologisk nasjon?
Norsk ungdom ligg i verdstoppen når det gjeld å bruke ny
teknologi. Vil du bidra til å auke interessa deira for kunnskapen som ligg bak mobiltelefonane, datamaskinene og
internett? Ei interesse for realfag er avgjerande når vi veit
at satsing på teknisk-naturvitskaplege fag er blant dei viktigaste tiltaka for å gjere norsk industri og næringsliv meir
nyskapande.
Den spennande, interessevekkande undervisninga i realfaga
må starte i grunnskolen og i den videregåande skolen. Korleis
kan ein få elevane til å oppleve dei klassiske naturvitskaplege
faga som anna enn berre tunge og teoretiske? Vi trur at gode
lærarar med høg kompetanse vil kunne gi meir engasjerande
undervisning og slik utvikle positive haldningar til realfaga.
uib.no
Fagdidaktisk forsking fokuserer blant anna på kva
slags kompetanse matematikk- og naturfagundervisninga i skolen må legge vekt på for å førebu elevane
til samfunnsdeltaking, på korleis læraren kan legge til
rette aktivitetar og elevøvingar for at elevane skal få
større læringsutbyte, og på korleis elevar kan lærast
opp til å lese ulike typar naturfaglege tekstar.
Visste du at …
Studentar på lektorutdanninga får høve til å ta delar
av praksisopplæringa på ein skole i Sør-Afrika.
Ved Institutt for pedagogikk er forskinga organisert
i tre forskingsgrupper: «Kunnskap, utdanning og
­demokrati», «Undervisningsprofesjonalitet og pedagogikk» og «Digitale læringsfellesskap».
Kva er kunnskap, og korleis lærer vi eigentlig? Kvifor
er utdanningsbehova heilt annleis og mykje meir på­
trengande i dag enn tidlegare? Er ny digital teknolo­
gi svaret på gamle pedagogiske problem?
Pedagogikk handlar om oppseding og undervisning, men
òg om danning, læring og kunnskapsutvikling. I bachelorstudiet blir pedagogiske prosessar utforska både på individ-,
institusjons- og samfunnsnivå. Pedagogikk dreier seg om
å studere og forstå ulike former for dannings-, lærings- og
kunnskapsprosessar, og kva for rolle desse speler i utviklinga
av enkeltmenneske, organisasjonar og samfunn. Du vil også
lære om korleis globale utdanningspolitiske trendar påverkar utviklinga av det norske utdanningssystemet.
Dette er tema som ikkje berre er viktige i tradisjonelle utdanningsinstitusjonar, men i aukande grad i arbeids- og samfunnslivet generelt. I løpet av studiet får du kunnskap om
og innsikt i desse emna. Du vil dessutan utvikle kompetanse
slik at du kan forstå, vurdere og planlegge opplærings- og
undervisningstiltak i utdanningsinstitusjonar, bedrifter og
organisasjonar.
uib.no
Forskingsgruppa «Kunnskap, utdanning og demokrati» har fokus på dei utfordringane og tilhøva utdanning, demokrati og kunnskapsutvikling møter i dagens
kunnskapssamfunn. «Digitale læringsfellesskap» har
forholdet mellom IKT, læring, vurdering og multi­
modale læringsmiljø som nokre av hovudinteressene.
«Undervisningsprofesjonalitet og pedagogikk» forskar
på teoretiske og praktiske aspekt ved undervisning.
Sjå også desse studia
Arbeids- og organisasjonspsykologi, generell psykologi.
Visste du at …
Om lag 1 million av Noregs 5 millionar innbyggarar
held i dag på med å ta formell utdanning.
81
MEDISIN, ODONTOLOGI
OG HELSEFAG
86 Farmasi
87 Folkehelse og
helsefremmande arbeid
88 Human ernæring
89 Medisin
90 Odontologi
91 Tannpleie
Ei utdanning innan
medisin, odontologi
og helsefag gir deg
kompetanse til å hjelpe
andre til eit liv med høgast
mogleg livskvalitet.
83
Kva er samanhengen mellom kosthald og helse? Korleis kan ein føre­bygge
diabetes type 2? Korleis påverkar tannhelsa andre delar av kroppen?
Helse og livskvalitet er nært knytt saman. Dersom helsa
sviktar, så veit vi at det råkar alle område av livet – både
familieliv, jobb og fritid. Vi høyrer stadig om «livsstilsjukdom» og «den nye folkesjukdommen». Fleire og
fleire av oss får diagnosar, dei fleste vaksne har i snitt
minst to sjukdommar.
Ved å studere eller drive med forsking innan medisin,
odontologi eller helsefag kan du gjere ein viktig innsats. Du kan førebygge sjukdom, kurere sjuke, ­lindre
smerte og vere med på å heve kunnskapsnivået i
­samfunnet om samanhengen mellom livsstil og helse.
Det skjer stadig store framsteg innan medisinsk
­forsking, og sjukdommar som tidlegare kunne vere
livstruande kan no kurerast ved hjelp av nye medisinar, avansert utstyr og operasjonsteknikkar. Du kan
bli ein del, kanskje til og med ein viktig del, av denne
utviklinga.
Medisin, odontologi og helsefag
Tidlegare studentar
Kaia Hevrøy Waage, 27 år
KVA KAN DU BLI?
Kompetanse om helse trengst kontinuerleg i alle
område av samfunnet. På verdsbasis er det mangel på helsearbeidarar, og behovet aukar i takt
med veksten i folketalet.
Profesjon
Dersom du vel eit profesjonsstudium som medisin, farmasi, odontologi eller tannpleie er karrierevegen klar: du får høgt akta kunnskap og vil
kunne velje mellom ei rekke meiningsfylte jobbar.
Helsearbeid
Vel du ein av dei mindre profesjonsretta studia våre,
human ernæring og folkehelse og helsefremmande arbeid, får du ein solid og brei kompetanse som
kan nyttast på store delar av arbeidsmarknaden.
84
Ein bachelorgrad i folkehelse og helsefremmande
arbeid gir deg kvalifikasjonar innan folkehelsearbeid, helse­fremmande og førebyggande arbeid.
Utdanninga opnar for yrkesmoglegheiter i helseforvaltinga og frivillige organisasjonar.
Bachelorstudiet i human ernæring gir deg ein
tverrfagleg bakgrunn. Du kan blant anna arbeide
med rådgiving og informasjon om kosthald og
ernæring på skolar og i idrettsforeiningar, eller
på opplysingskontor eller idrettssenter som driv
med livsstils- og kosthaldsrelatert formidling.
Du kan òg drive kosthaldsrettleiing i samband
med overvekt eller livsstilsomlegging. Bistandsorganisasjonar og andre internasjonale fora kan
også vere aktuelle arbeidsområde. Dersom du
går vidare på masterstudium finst det dessutan
karrieremoglegheiter innanfor forsking, i marin
produksjon og i næringsmiddelindustrien. Om
du vel å ta ein master i klinisk ernæring kan du få
autorisasjon som klinisk ernæringsfysiolog.
Stilling: Klinisk ernæringsfysiolog
Arbeidsplass: Voss sjukehus,
Helse Bergen HF
Grad: Master i klinisk ernæring
Som klinisk ernæringsfysiolog jobbar eg med vurdering av ernæringstilstand og kostbehandling av pasientar som har særskilte
ernæringsbehov. Eg jobbar hovudsakleg med kostrettleiing av
pasientar før og etter fedmeoperasjonar. I tillegg har eg a­ nsvar
for oppfølging av andre innskrivne pasientar med særskilte
­ernæringsbehov. I mastergraden fekk eg grundig opplæring i korleis menneskekroppen fungerer og kva ernæringsbehov den har,
samt kostbehandling til eit breitt spekter av sjukdomstilstandar.
Dette er kunnskap som er nødvendig for å kunne gjere jobben min.
Gunn-Therese Lund Sørland, 33 år
Stilling: Sjukehusfarmasøyt
Arbeidsplass: Sjukehusapoteket i Bergen
Grad: Master i farmasi
Eg begynte å studere farmasi fordi eg var
interessert i både realfag og helse, og farmasistudiet kombinerte desse fagfelta. No jobbar eg som sjukehusfarmasøyt ved Sjukehusapoteket i Bergen. I stillinga som sjukehusfarmasøyt har eg varierte arbeidsoppgåver; alt i frå produksjon
av legemiddel etter bestilling og utlevering av legemiddel på
­resept til legemiddelopplysning, rådgiving og klinisk praksis. I­ fleire av arbeidsoppgåvene samarbeider eg tett med sjukepleiarar og
legar. Eg bidreg også til å utarbeide og undervise om rutinar for
handtering av legemiddel på sjukehuset.
Stian Hovind-Angermund, 27 år
Stilling: Barne- og ungdomsansvarleg
Arbeidsplass: Bergen Turlag
Grad: Bachelor i Folkehelse og
helsefremmande arbeid
Som barne- og ungdomsansvarleg arbeider eg med å få barn og unge ut i naturen. Eg har ansvar for rekruttering og motivering av frivillige og tillitsvalde mellom anna for
14 Barnas turlag i fylket og for DNT UNG Bergen. I tillegg er eg ansvarleg redaktør for Turboposten og koordineringsansvar for fleire større arrangement som for eksempel OPPTUR Hordaland og
Kom deg ut-dagane. Utdanninga mi har gitt meg auka kunnskap
og interesse for folkehelsearbeid. I tillegg har eg lært å ordlegge
meg skriftleg, noko som er relevant mellom anna når eg skal skrive
søknader om eksterne midlar til barne- og ungdomsarbeid i fylket.
STUDENTEN: Cecilie Vist, 23 år
Studium: Integrert master i odontologi
MEIR ENN TANNSTEIN
OG HOL I TENNENE
– Tennene er noko av det første vi legg merke til når vi møter
­k varandre, seier Cecilie.
– Ein person som har synleg dårlege tenner eller manglar
fleire tenner, kan ha låg sjølvkjensle. Etter å ha fått støypt
nye tenner, har eg sett menneske bli som forvandla. Det har
­verkeleg betydd mykje for dei.
– Det er tilfredsstillande å finne riktig behandling til pasienten som ventar oss i tannlegestolen, fortel Cecilie. Vi kan
også bidra til å diagnostisere sjukdommar som har symptom
i munnen og som elles kan bli oversett av ein lege.
Cecilie Vist går fjerde året på tannlegestudiet og fortel om
ein studiedag som inneheld både arbeid med pasientar på
tannklinikken og forelesingar.
– Og så er det kjekt å få jobbe med hendene, seier tannlegestudenten entusiastisk. Det er trass alt eit handverk vi utfører!
– Studiet er svært praktisk retta. Ein startar tidleg med å setje teori ut i praksis, og alt på tredje året får ein øve seg på
pasientar. Men det er først etter mange timar tørrtrening på
modelldokker, forsikrar Cecilie.
– Studiet er krevjande, men vi får god oppfølging frå lærarar
og instruktørar. Dessutan er det veldig inspirerande å jobbe
med moderne utstyr i det nye odontologibygget.
Eit praktisk og løysingsorientert handverk
– Det beste med tannlegestudiet er at det er så variert. Ingen
pasient er lik, det eine holet i tanna er ikkje likt det andre, og
ein lærer noko nytt kvar dag Ein møter alle slags menneske
frå 1 til 100 år. Då er det viktig å kunne tilpasse seg til kva
behov den enkelte har, både med omsyn til behandling og
kommunikasjon.
Mens medisinstudentar brukar seks år på heile kroppen, blir
tannlegestudentar ekspertar på munnen. Og munnen består
ikkje berre av tenner; det er også ei mengd musklar og nervar
ein må ha grundig kjennskap til.
Studiemiljø og byen Bergen
– Vi er også flinke til å hjelpe og ta vare på kvarandre på tvers av
årskulla, fortel Cecilie. «Odontologen» ligg litt for seg sjølv og
ein blir difor godt kjende med einannan. Det er eit svært aktivt
studentmiljø her, så det er mykje å ta seg til på kveldstid også.
Cecilie er sjølv frå Steinkjer i Nord-Trøndelag, og er svært
nøgd med at ho valde Bergen då ho bestemde seg for å
­studere odontologi.
– Bergen er ikkje for stor, og er ein veldig triveleg by å vere
student i. Eg blir nok verande i Bergen etter at eg er ferdig
med studia også, smiler Cecilie.
85
Medisin, odontologi og helsefag
FOLKEHELSE OG
HELSE­FREMMANDE ARBEID (BACHELOR)
FARMASI (INTEGRERT MASTER)
Varigheit
Poenggrenser Studieplassar
Opptakskrav
Varigheit
Poenggrenser Studieplassar
Opptakskrav
5 ÅR
53,3 / 48,7
MEROD
3 ÅR
45,9 / 37,7
GENS
24
Integrert master
Bachelor
Farmasistudiet er eit femårig profesjonsstudium.
Faget står i skjeringspunktet mellom naturvitskap
­
og medisin, og både Det medisinsk-odontologiske
og Det matematisk-naturvitskaplege fakultet bidreg
med u
­ ndervisning i farmasistudiet og i farmasøytisk
forsking. Viktige fag i studiet er organisk og analytisk
kjemi, termodynamikk, biokjemi, cellebiologi, fysiologi, mikrobiologi, galenisk farmasi og samfunnsfarmasi.
Det treårige studiet er tverrfagleg og inneheld emne
frå samfunnsvitskap, økonomi, humaniora, psykologi
og helsefag. Vårsemesteret i det andre studieåret vil
ein konkret jobbe med eit forskingsprosjekt i praksisfeltet helsefremmande arbeid, enten i fylkeskommune, kommune eller frivillig sektor.
Master
Etter bachelorprogrammet kan du ta eit toårig masterprogram i helsefag, som for eksempel helsefremmande arbeid og helsepsykologi, i tillegg til det engelskspråklege Master’s programme in Health Promotion.
Det finst òg andre relevante masterstudium i Noreg
og utlandet som du kan søke på.
Forsking
86
Lurer du på korleis ein lagar tablettar og injeksjons­
væsker? Eller korleis ulike medisinar verkar inn på
kroppen? Vil du lære korleis ein kan bruke legemid­
del på ein optimal måte for å førebygge, lindre eller
lege sjukdommar og skadar?
Farmasi er læra om legemiddel. Farmasi er eit vidt fagområde
som omfattar kjemiske, biologiske og spesialiserte farmasøytiske fag som samfunnsfarmasi og farmasøytisk teknologi.
Yrkesrolla til dei fleste farmasøytar er knytt til utvikling, produksjon, kontroll og sal av legemiddel, og omfattar forsking,
rådgiving, undervisning og leiing av verksemder innan legemiddelområdet.
I løpet av studiet kan du velje å fordjupe deg i tradisjonelle­studieretningar innanfor farmasi, slik som legemiddelkjemi, farmakognosi, farmasøytisk biokjemi, farmakologi,
­samfunnsfarmasi og klinisk farmasi, eller meir utradisjonelle retningar som legemiddeløkonomi, akvatisk farmasi og
­global farmasi.
uib.no
40
Farmasøytisk forsking er orientert kring legemiddelutvikling og -bruk. Forskingsgruppa i samfunns­
farmasi forskar på medisinar og pasienttryggleik
hos eldre og andre sårbare grupper. Farmakognosi­
forskinga fokuserer mest på strukturelle og funksjonelle studiar av biologisk aktive naturprodukt. Innan
legemiddelkjemi er forskinga fokusert på design og
syntese av peptidomimetiske forbindelsar, altså å
lage nye forbindelsar som kan imitere effekten av eit
kjent biologisk aktivt peptid.
Sjå også desse studia
Medisin, kjemi, molekylærbiologi, nanoteknologi,
human ernæring, folkehelse og helsefremmande
­
­arbeid, odontologi.
Visste du at …
Fleirtalet av medisinar som er i bruk i dag har sitt opphav
i planter.
87
Forsking
Helsefremmande arbeid utgjer ein viktig del av dei
sentrale helsepolitiske føringane i Noreg. Korleis kan
ein sikre befolkninga betre helse og trivsel gjennom
tiltak i lokalsamfunn, skole, arbeidsliv og helsete­
nesta? Kva har sosiale forskjellar og ulike levekår å
seie for helsa i befolkninga? Korleis kan ein evaluere
verknaden av helsefremmande tiltak?
Helsefremmande arbeid rettar seg mot heile den sosiale
ramma som menneska lev liva sine i. Å ha god helse inneber å kunne medverke som sjølvstendig samfunnsmedlem
på ein meiningsfylt måte. Kva har økono­miske, kulturelle og
samfunnsmessige faktorar å seie for den enkelte si helse? Og
kva har desse faktorane å seie for dei ulike arenaene som har
innverknad på helsa, slik som familie, nabolag, skole, arbeidsplass eller den kommunen vi lev våre liv i?
Utdanninga opnar for tilsetting i offentleg forvalting,
­næringsliv, frivillige organisasjonar og anna arbeidsliv der
kunnskap om folkehelse og korleis ein kan fremme helse
er etterspurt.
uib.no
HEMIL-senteret forskar på helsefremmande arbeid,
miljø og livsstil, og er det leiande senteret i Norden
innanfor dette fagområdet. Vi har ulike forskingsprosjekt der vi ser på verknaden av helsefremmande tiltak
i skolen, i familien og på arbeidsplassen.
Sjå også desse studia
Generell psykologi, arbeids- og organisasjonspsykologi, profesjonsstudiet i psykologi, samfunnsøkonomi,
administrasjon og organisasjonsvitskap, sosiologi, medisin, odontologi, tannpleie, farmasi, human ernæring.
Visste du at …
I fjor gjennomførte studentane eit evalueringsprosjekt
i samarbeid med A2G, ei bedrift som jobbar med å få
personar som har falle ut av arbeidslivet tilbake i jobb.
Medisin, odontologi og helsefag
HUMAN ERNÆRING (BACHELOR)
MEDISIN (PROFESJON)
Varigheit
Poenggrenser Studieplassar
Opptakskrav
Varigheit
Poenggrenser Studieplassar
Opptakskrav
3 ÅR
62,6 / 52,1
MEROD
6 ÅR
66,3 / 57,2
MEROD
34
Bachelor
Profesjon
Det treårige studiet kombinerer ernæringsemne med
medisin, biokjemi, psykologi og samfunnsvitskap.
Medisinstudiet er eit seksårig profesjonsstudium der
ein startar med preklinikk (to år) og held fram med
klinikk (fire år). Den prekliniske delen av studiet gir
eit breitt teoretisk grunnlag med grundig innføring
i anatomi, fysiologi, kjemi, biokjemi, cellebiologi,
cellefysiologi, molekylærbiologi, nevrobiologi og
organbiokjemi, og like eins i latin, etikk og statistikk.
I den påfølgande kliniske delen av studiet blir den
grunnleggande forståinga av menneskekroppen
omsett i praksis gjennom utplassering i helsevesenet
og utvikling av sentrale ferdigheiter i arbeidet som
lege. Teori og praksis er tett integrert i den kliniske
delen av medisinstudiet gjennom undervisning i
­
blant anna kirurgi, indremedisin, allmennmedisin,
pediatri, psykiatri, patologi, nevrologi, samfunnsmedisin, retts­medisin, radiologi og internasjonal helse.
Mellom dei to avdelingane tek halve kullet ein «valtermin» på eitt semester. I valterminen kan ein velje å
reise til utlandet på utveksling, ta eit kurs i global helse­med feltopphald i Asia eller Afrika, studere a­ ndre
fag eller ta ein studiepause.
Master
Etter å ha fullført bachelorprogrammet er du blant
anna kvalifisert for opptak til masterprogram i klinisk
ernæring og human fysiologi.
Forsking
Ernæringsforskarar ser blant anna på samanhengen mellom overvekt og diabetes II og omega 3 og
hjarte-/karsjukdom. Forskingsmiljøa presenter aktuelle forskingsresultat for studentane gjennom heile
bachelorstudiet.
88
Sjå også desse studia
Mat og drikke har mykje å seie for livskvaliteten til eit
menneske, og kan vere årsaka til sjukdom og dårleg
helse. Nokre av dei vanlege folkesjukdommane er
forårsaka av det vi puttar i oss. Kan politisk organise­
ring og regulering endre matvanane våre?
Ernæring er eit høgaktuelt fagområde i eit samfunn som blir
stadig meir prega av overforbruk på den eine sida, og svolt
og mangel på den andre. Vel du ernæringsstudiet betyr det
at du kan bli ein viktig medspelar i arbeidet for å betre helsetilstanden i befolkninga. Du lærer blant anna om samanhengane mellom kosthald, helse og sjukdom.
Hjarte- og karsjukdommar, diabetes og overvekt er helseproblem som har med kosthald å gjere. For lite mat eller næringsstoff kan ha store konsekvensar for helsa, spesielt hos
barn og gravide kvinner. Både i behandling og førebygging
av desse sjukdommane er ernæring og riktig kosthald viktig.
Studiet gir deg ei brei utdanning innan ernæringa til friske og
sjuke, i både i- og u-land. Du vil lære om innhaldet i mat og
drikke, og du får innblikk i ernæring i ulike fasar av livet og for
grupper med særskilde behov.
uib.no
160
Medisin, odontologi, tannpleie, farmasi, folkehelse og
helsefremmande arbeid.
Visste du at …
Vi sit meir enn seks år av livet ved matbordet.
Kva biologiske, psykiske, miljømessige og sosiale­
faktorar ligg til grunn for helse og sjukdom hos
menneske? Kva er forholdet mellom det teknisk
­
moglege og det menneskeleg og samfunnsmessig
moglege i legevitskapen?
Medisinstudiet byr på både teoretiske og praktiske utfordringar. Du får kunnskap om menneskekroppen heilt ned til
molekylærnivå og lærer om oppbygginga og funksjonane
til dei ulike organa i kroppen. Studiet omfattar òg praktisk
­undervisning i alt frå akuttmedisin til omsorg for kronisk
sjuke pasientar. Medisinstudentane blir utplasserte både
i primærhelsetenesta i norske kommunar og ved spesial­
avdelingar på sentraliserte sjukehus.
Gjennom studiet lærer du framtidsretta og praktiske metodar for diagnostisering, behandling og førebygging av
­sjukdom. Du skal òg utvikle ein kritisk vitskapleg tenkemåte
og ei evne til å reflektere over etiske problemstillingar. Ein
god lege må kunne kommunisere med menneske og ha
evne til å møte dei som treng råd og hjelp på ein ansvarleg
og ­respektfull måte.
uib.no
Forsking
Forskarlinja er eit spesialtilbod for medisinstudentar
som har interesse for medisinsk forsking, og som kan
tenke seg å forske parallelt med studiet. På forskarlinja
får studentane delta i ei organisert forskaropplæring
og utfører eigen forskingsaktivitet. Her inngår skriving
av ei forskingsoppgåve som kan vere byrjinga på ein
ph.d.-grad. Dersom du vel forskarlinja blir normert
­studietid forlengd med eitt år til sju år.
Visste du at …
Ved medisinstudiet i Bergen kan du ta eit semester
med fordjuping i global helse.
89
Medisin, odontologi og helsefag
ODONTOLOGI (INTEGRERT MASTER)
TANNPLEIE (BACHELOR)
Varigheit
Poenggrenser Studieplassar
Opptakskrav
Varigheit
Poenggrenser Studieplassar
Opptakskrav
5 ÅR
63,9 / 54,0
MEROD
3 ÅR
46,5 / 41,1
GENS
48
Integrert master
Bachelor
Det femårige profesjonsstudiet omfattar førebyggande tiltak og behandling av sjukdom i tenner og
tannkjøtt, tannerstatning, rotfylling, barnetannpleie,
kariesbehandling, tannregulering, oral røntgendiagnostikk og kirurgi. I tillegg blir det fokusert på tema
som pasientkommunikasjon, kliniske rutinar, hygiene,
planlegging av pasientbehandling, anestesi og legemiddellære. Fullført studium gir rett til autorisasjon
som tannlege.
Profesjonsstudiet i tannpleie er tverrfagleg og omfattar odontologiske fag som kjeve- og slimhinnelidingar,
barnetannpleie, tannkjøttsjukdommar, tannerstatning, fysiologi, ernæring, kjemi og biokjemi, pedagogikk, psykologi, praktisk tannpleie og helseformidling,
og læra om tannpleie i samfunnet. Fullført studium gir
rett til autorisasjon som tannpleiar.
Master
Etter bachelorprogrammet kan du ta eit toårig master­
program i helsefag, som for eksempel helsefremmande arbeid/helsepsykologi, genetisk rettleiing eller
internasjonal helse. Med nokre tillegg i utdanninga
kan du søke på masterstudia i medisinsk biologi eller
human ernæring.
Forsking
90
Kva er vel viktigare for eit fint smil enn friske tenner?
Det er mange grunnar til å ha ein frisk munn.
Odontologi betyr læra om tennene og tannsjukdommane.
Tannlegestudiet er variert og inneheld teoretisk opplæring
i biologiske, medisinske og odontologiske fag, i tillegg til
praktisk trening i ferdighetssentra og på pasientar i ­k linikk.­
For å arbeide som tannlege må du kunne tileigne deg
­teoretisk, teknisk og klinisk kompetanse, og like å jobbe
med menneske.
Studiet omfattar diagnostisering og behandling av sjukdommar i tenner, kjeve, munnslimhinner og områda rundt.
Du får begynne å behandle pasientar i løpet av det tredje
studieåret, og studiet inneheld også praksis i den offentlege tannhelsetenesta.
Som odontologistudent ved UiB får du trena opp ferdigheitene dine ved hjelp av høgteknologisk utstyr i eit nytt og
funksjonelt odontologibygg.
Det er for tida etterspurnad etter tannlegar, og framtids­
utsiktene for nyutdanna tannlegar er gode.
uib.no
32
Forskarlinja er eit spesialtilbod for odontologistudentar som har interesse for forsking, og som kan
tenke seg å forske i løpet av studiet. På forskarlinja får
­studentane delta i ei organisert forskaropplæring og
utfører eigen forskingsaktivitet. Her inngår skriving
av ei forskingsoppgåve som kan vere byrjinga på ein
ph.d.-grad. Dersom du vel forskarlinja, blir normert
studietid forlengd med eitt år.
Sjå også desse studia
Medisin, farmasi, human ernæring, tannpleie, folke­
helse og helsefremmande arbeid.
Visste du at …
Sjukdom i munnen kan fortelje om sjukdommar andre
stader i kroppen.
Av norske 25-åringar er det berre kvar tiande som
brukar tanntråd dagleg. Ikkje er vi flinke til å skifte ut
tannkosten heller.
Tannpleiarstudiet har fokus på førebygging av oral sjukdom i
heile befolkninga, frå barn til eldre. Studiet er både teoretisk
og praktisk retta, og gir deg kompetanse til å spele ei viktig
rolle innanfor førebyggande tannpleie.
Ein tannpleiar kan arbeide i offentlege tannklinikkar, i privat
praksis eller som sjølvstendig næringsdrivande med pasientar på eigen tannklinikk. Tannpleiaren samarbeider ofte tett
med primærhelsetenesta om tannhelsefremmande tiltak.
Det kliniske arbeidet består blant anna i å undersøke tenner
og tannkjøtt, påvise karies, ta røntgenbilde, fjerne tannstein
og bidra til å behandle tannkjøttsjukdommar. Tannpleiaren
driv også med rådgiving og utoverretta informasjonsverksemd om helsefordelane ved førebygging og behandling av
tenner og munnhole.
Som tannpleiestudent ved UiB får du trena opp ferdigheitene dine med høgteknologisk utstyr i eit nytt og funksjonelt
odontologibygg.
uib.no
Forsking
Fleire forskingsprosjekt er knytt til «Seksjon for førebyggande tannhelse». UiB har også eit eige senter som
forskar på helsefremmande arbeid, miljø og livsstil, og
som er det leiande senteret i Norden innanfor dette
fagområdet (HEMIL).
Sjå også desse studia
Odontologi, medisin, farmasi, human ernæring, folke­
helse og helsefremmande arbeid.
Visste du at …
Vi brukar ti gonger så mykje pengar på å betale
tannlegerekningar som på å kjøpe tannprodukt.
91
NATURVITSKAPLEGE OG
TEKNOLOGISKE FAG
98Aktuar
99 Berekraftig havbruk
100Biologi
101Datateknologi
102Datavitskap
103Fiskehelse
104Fysikk
105Geovitskap
106Informatikk-matematikk-økonomi
107Kjemi
108Matematikk
109Matematikk for industri og teknologi
110 Meteorologi og oseanografi
112 Miljø- og ressursfag
113Molekylærbiologi
114Nanoteknologi
115 Petroleum- og prosessteknologi
116Statistikk
117 Naturvitskaplege fag
Vi ønsker å løyse store
mysterium innan klima,
marinbiologi, havbruk
og miljø.
95
Kvifor svømmer sild i sirkel? Kor mykje vil CO2-frie gasskraftverk ha å
seie for miljøet? Kan vi utvinne krefthemmande stoff frå planter og bær?
Naturvitskapane studerer prosessar og fenomen
i verdsrommet og på jorda. Desse vitskapane er
­empiriske: dei undersøker verkelegheita og søker å
forklare hendingar og samanhengar i den l­evande og
ikkje-levande naturen. Naturvitskapane er delt inn i
fagområda fysikk, kjemi, biologi, geofysikk og ­geologi.­
Med matematikk kan vi systematisere funna – utan
­matematikk ville vi ikkje hatt røntgen, datamaskinar
eller teoriar om Big Bang.
Teknologi er læra om teknikkar og problemløysing.
Teknologi er med andre ord kunnskap om t­ ekniske innretningar, produksjonsmetodar, materiale og korleis vi
bruker desse. Vi kan gjerne seie at teknologi er vitskap
i praksis – teknologien søker å finne praktiske løysingar der naturvitskapen i større grad tek utgangspunkt
i teoretiske modellar.
Marint fokus
Utforskinga av havområda er framleis på pionerstadiet. Sjølv om den marine forskinga ved UiB er blant dei
beste i verda, finst det ennå ei rekke uløyste problemstillingar. Vi er godt i gang med å studere denne gåtefulle verda og dei mange artane som lever i havet, på
havbotnen og under han. Vi ønsker å løyse store mysterium innan klima, marinbiologi, havbruk og miljø.
Ei næringsutvikling basert på kunnskap om marine
ressursar og ei berekraftig utnytting og forvalting av
desse, er viktig for framtida vår. Vil du vere med på å
utvikle landet inn i framtida? Da gjer du lurt i å studere
naturvitskaplege og teknologiske fag ved UiB.
Naturvitskaplege og teknologiske fag
Tidlegare studentar
Malene Eikås Halkjelsvik, 25 år
KVA KAN DU BLI?
Mange av dei utfordringane samfunnet står overfor i dag krev matematisk, naturvitskapleg og teknologisk kompetanse. Dersom du har interesse
for desse felta er det mange oppgåver og utfordringar som ventar på deg. Industrien vil ha stort
behov for kunnskapen din, og særleg olje- og gassindustrien rekrutterer mange kandidatar frå UiB.
Meir enn olje
Den høge levestandarden i Noreg er for ein stor
del basert på den ikkje-fornybare ressursen olje. I
tillegg til å utnytte denne ressursen best mogleg,
er det viktig å legge grunnlaget for ei næringsutvikling som kan ta over og bere landet sin økonomi
etter at oljeverksemda blir nedbygd. Havbruksnæringa treng for eksempel høgt utdanna kandidatar
innanfor marine fag, og næringsmiddelindustrien
vil ha bruk for både kjemikarar og biologar.
96
IT-bransjen vil alltid ha behov for godt skolerte
IT-kandidatar. Ved UiB lærer du deg å bruke verktøy som ikkje berre er tilpassa den tida vi lever i
no, men også framtida sin teknologi.
Skolen treng kompetente lærarar i realfaga. Dersom du har lyst å bli lærar, får du ei solid fagutdanning som gjer deg kvalifisert til å undervise både i
ungdomsskolen og i vidare­gåande skole. Sjå side
80 for meir informasjon om korleis du kan kombinere realfag med ei lærarutdanning.
Spekteret er stort
Valet er ditt og det finst mange moglege veger.
Om du går vidare med eit masterstudium blir du
dessutan kvalifisert for vidare forsking. Andre
arbeidsområde som er verd å nemne er helsesektoren, media, vêrvarsling, miljøretta arbeid,
forvalting og informasjonsbransjen. Rollene ein
naturvitar kan gå inn i er også mange, slik som
avdelingsingeniør, røktar, laborant, lektor, vêrmeldar, journalist, ­byråkrat, teknikar og rådgivar.
Stilling: Reservoargeolog
Arbeidsplass: Statoil
Grad: Master i reservoargeologi
Eg jobbar i eit multidisiplinært petek-team
som har ansvaret for oppfølging av to olje- og gassfelt i Nordsjøen.
Som geolog er det planlegging av produksjonsbrønnar, geomodellering og rapportering som er hovudoppgåvene mine. Det viktigaste eg har med meg frå fem år på universitetet, er basiskunnskapen og evna til å finne og tileigne meg ny kunnskap. Dette er
for eksempel viktig i borefasen, der mange fagfelt jobbar saman
for å få sikrast og best mogleg resultat.
Ole Schei, 28 år
Stilling: Aktuar
Arbeidsplass: Tryg Forsikring i Bergen
Grad: Master i statistikk, finansteori
og forsikringsmatematikk
Arbeidsmarknaden er god for dei som har
utdanning innanfor matematikk i Noreg, særleg er aktuarar svært
ettertrakta. I Tryg Forsikring arbeider eg mest med utrekning av
risiko for å kunne fastsette prisen på forsikringspremiar. Eg må
kombinere kunnskap frå fleire ulike felt, som matematikk, økonomi, juss og programmering. Det er stor variasjon i arbeidsoppgåvene, noko som gjer kvar dag spennande. Frå studietida er det nok
ferdigheitene i programmering eg har mest direkte nytte av. Men
eg bruker nok den analytiske tenkemåten som eg utvikla gjennom
heile utdanninga minst like ofte, utan at eg legg merke til det.
Vidar Drageide, 28 år
Stilling: Konsulent
Arbeidsplass: Bouvet
Grad: Master i informatikk
– Eg jobbar som konsulent innanfor sikker
programvareutvikling. I Bouvet arbeider
vi særleg med å sikre at programvare og web-applikasjonar blir
utvikla på ein måte som varetar krav til informasjonssikkerheit. Vi
testar også sikkerheit og kjeldekoderevisjon av produkt som kundane våre har utvikla sjølv. Få dagar er like, og eg arbeider nesten
alltid saman med nokon, både kollegaer og kundar. Målet for dei
fleste er å jobbe med noko dei liker, og eg vil anbefale nye studentar å prøve ut ulike fagretningar og finne ut kva du synest er kjekt.
STUDENTEN: Birgitte Riisøen Erichsen, 24 år
Studium: Master i anvendt og utrekningsorientert matematikk
REALFAGAS POTET
– Eg har alltid likt ting som er logiske og ingenting er så logisk
som matematikk.
Vi møter Birgitte Riisøen Erichsen på eit grupperom i 4. etasje
på Realfagbygget. Birgitte er 24 år, kjem frå Bergen og er i
ferd med å skrive masteroppgåve i anvendt og utrekningsorientert matematikk. Ho har også ein bachelorgrad i matematiske fag frå før, og er ikkje i tvil om at dette er det rette
faget for henne.
– Eg liker at matematikk er logisk og alltid gir tydelege svar. Ei
likning kan vere komplisert, men det svaret du sit att med til
slutt er alltid enten rett eller feil. Ein annan ting eg liker godt
ved matematikk, er at faget kan brukast til så utruleg mykje
forskjellig. Matematikken er poteten blant realfaga.
Matematikk og medisin
Birgitte er tilknytt reservoargruppa ved matematisk institutt.
Dei fleste andre i gruppa jobbar med petroleumsteknologi
og CO2-lagring, men Birgitte har valt å spesialisere seg innanfor eit anna felt der matematikk speler ei viktig rolle, nemleg
medisinsk forsking.
– I masteroppgåva mi skriv eg om korleis ein kan bruke kollagenimplantat i behandlinga av sjukdommar som kreft og
beinskjørleik. Eg jobbar på modellar som kan seie noko om
kor hurtig kollagenproteinet blir brote ned, og dermed kor
hurtig medisin blir frigjort i kroppen.
Matematikarar handterer ofte kompliserte formlar og utrekningar og bruker gjerne dataprogrammering i arbeidet. - No
har eg nettopp fått den første delen av programmet mitt til
å virke, fortel Birgitte. – Det er ein heilt ubeskriveleg lykkefølelse, når noko du har streva med i så lang tid plutseleg fungerer som det skal!
Studiemiljøet er viktig
Matematisk institutt har relativt få studentar, men til gjengjeld ei ganske stor forskargruppe. Dette meiner Birgitte kan
vere ein fordel for studentane. – Med eit relativt lite miljø blir
terskelen lågare for å banke på dører og spørje om hjelp når
du står fast på noko. Fagutvalet arrangerer opne kveldar på
instituttet med jamne mellomrom, der studentar, forskarar og
andre interesserte har høve til å komme saman og bli kjende
med kvarandre på tvers av aldersgrupper og fagleg nivå.
– Birgitte er sjølv med i fagutvalet og er klar på at det sosiale
også er ein viktig del av studentlivet. – Mitt beste råd til nye
studentar er at dei må engasjere seg i noko! Det betyr mykje
både for det faglege og for trivselen å ha eit nettverk rundt
seg, og det får du gjennom engasjement.
Framtid og karriere
Ved sida av studia jobbar Birgitte for det landsdekkande prosjektet Ent3r som tilbyr gratis realfagshjelp for elevar på vidaregåandetrinnet. – Å jobbe for Ent3r har vore utruleg lærerikt
og givande. Eg har også lenge tenkt på om læraryrket kunne
vere noko for meg.
Etter masteren håper eg å komme med på eit program i regi
av Statoil som heiter Teach First Norway. På dette programmet får ein sjansen til å prøve seg som lærar, men er samtidig
også garantert oppfølging og eit jobbintervju med Statoil
mot slutten av perioden. Opptakskrava er høge, men eg
kryssar fingrane, for det ser ut til å vere eit program som ville
passe meg perfekt.
97
Naturvitskaplege og teknologiske fag
AKTUAR (INTEGRERT MASTER)
BEREKR AFTIG HAVBRUK (BACHELOR)
Varigheit
Poenggrenser
5 ÅR
NYTT STUDIUM 10
Studieplassar Opptakskrav
REALFA
Framtida er uviss og full av risiko, men verda er full av talmateriale. Talmaterialet ber med seg informasjon som du ved
hjelp av analysar og modellering kan bruke til å finne svara
på komplekse problemstillingar, som for eksempel korleis oljefondet kan forvaltast best mogleg. Som aktuar analyserer
du risiko og finansielle effektar av framtidige hendingar. Du
kan dermed vurdere kva som vil vere ei god avgjerd fordi du
kan seie noko om sannsynet for kva framtida vil bringe.
Profesjonsstudiet i aktuarfaget gir deg formell aktuarkompetanse. Kompetansen er svært ettertrakta i næringslivet, noko
som gjer at du stiller sterkt i arbeidsmarknaden. Aktuarar har
god forståing av matematikk, statistikk og finans, og nyttar
dette i ein økonomisk samanheng. Det gjer at du som aktuar
kan gi gode råd om kva slags avgjerd som bør takast, og at du
blir i stand til å behandle risiko på ein god måte.
uib.no
Opptakskrav
ALLE / ALLE
REALFA
15
Bachelor
I det femårige profesjonsstudiet inngår emne innanfor statistikk og matematikk, som gir grunnleggande
kunnskapar om sannsynsrekning, statistiske analysemetodar og generell matematikk. I tillegg kjem emne i
forsikringsmatematikk, finans og økonomi. Profesjonsstudiet i aktuarfag gir ei sterkare spesialisering i forsikringsmatematikk og økonomiske fag enn det alternative bachelor- og masterprogrammet i statistikk, og det
gir det formell aktuarkompetanse.
Det treårige studiet gir deg ei brei og grunnleggande biologisk/naturfagleg bakgrunn og du får innsikt i
alt frå naturmiljøet sin kjemi til fysiologi, molekylær­
biologi, organismebiologi og mangfald, evolusjon
og økologi. I tillegg får du kunnskapar i statistikk og
matematikk.
Integrert master (5 år)
Etter bachelorprogrammet kan du ta eit toårig master­
program i biologi, eller andre mastergradsprogram
som gir spesialisering på marine område, som marinbiologi, fiskeribiologi og forvalting, havbruksbiologi,
ernæring og fiskehelse.
Faggruppa i statistikk ved UiB forskar på problemstillingar innanfor bio- og medisinsk statistikk, utrekningsorientert statistikk, statistisk metode, samt finans
og forsikringsmatematikk. Gruppa er eitt av dei største
fagmiljøa i Noreg innanfor statistikk.
Korleis skal oljefondet investere for å få høgast mog­
leg avkastning, men samtidig ha låg risiko for tap?
Kva bør bilforsikringa di koste? Aktuar er nemninga
på fagfeltet som nyttar statistiske og matematiske
metodar for å løyse slike og andre problemstillingar
innanfor forsikring og finans.
Poenggrenser Studieplassar
3 ÅR
Integrert master
Forsking
98
Varigheit
Sjå også desse studia
Matematikk for industri og teknologi, statistikk, informatikk-matematikk-økonomi (IMØ), fysikk, geofysikk,
datateknologi, datavitskap, petroleum- og prosessteknologi, samfunnsøkonomi, lektorutdanning med
mastergrad i naturvitskap eller matematikk.
Viste du at …
Ei type sjøforsikring vart teken i bruk av Babylonarane
allereie nesten 2000 år f.Kr.?
Forsking
Kva økologiske og biologiske konsekvensar har
ressurs-utnytting som fiske, fangst og oppdrett?
­
Kva er dei økologiske føresetnadane for å halde egg,
­larvar, yngel og fisk i kultur? Kva er god og kva er
uakseptabel velferd for akvatiske organismar?
Havbruksstudiet handlar om ansvarleg forvalting av ressursane i havet og berekraftig utvikling av havbruksnæringa.
Havbruksnæringa, og den forskinga og utviklinga som skjer i
samband med havbruk er peikt ut som eit hovudsatsingsområde for Noreg, og er den næringa i landet som veks raskast.
Både offentlege og private interesser har satsa mykje.
Studiet gir grunnleggande kunnskap om og forståing av
norske oppdrettsartar. Det blir særlig lagt vekt på samspelet
mellom fiskebiologi, anatomi, fysiologi, ernæring og miljøtilhøve. Du lærer dessutan om norsk havbruksnæring, lovverk
og forvalting, og du får innsyn i internasjonalt havbruk.
Bergensregionen har sterke marine forskings- og innovasjonsmiljø og dette speglar seg i undervisninga vår. Institutt
for biologi er ein del av Senter for framifrå utdanning i biologi, bioCEED.
uib.no
Fagmiljøet ved UiB er det største innan marin biologi
i Noreg. Her blir det drive forsking på marin mikrobiologi, marin økologi, fiskeriøkologi, marin biodiversitet,
utviklingsbiologi hos fisk, havbruk, fiskehelse og kvalitet på sjømat.
Sjå også desse studia
Fiskehelse, biologi, meteorologi og oseanografi,­­lektorutdanning med master i naturvitskap eller
matematikk.
Visste du at …
I løpet av studiet får du praktisk erfaring frå
oppdrettsverksemd.
99
Naturvitskaplege og teknologiske fag
BIOLOGI
DATATEKNOLOGI (BACHELOR)
(BACHELOR)
Varigheit
Poenggrenser Studieplassar
Opptakskrav
Varigheit
Poenggrenser Studieplassar
Opptakskrav
3 ÅR
ALLE / ALLE
REALFA
3 ÅR
43,8 / 41,1
MATRS
85
Bachelor
Bachelor
Kjerneemna i det treårige studiet er evolusjon og
økologi, organismar og biodiversitet, cellebiologi og
genetikk og komparativ fysiologi. Du vil også få kunnskap om molekylærbiologi, kjemi, statistikk og fysikk.
I det treårige bachelorstudiet inngår emne som datanett, matematikk, statistikk, algoritmar og datastrukturar, funksjonell webdesign og diskrete strukturar.
Master
Master
Etter bachelorprogrammet kan du ta eit toårig masterprogram i informatikk.
Etter bachelorprogrammet kan du ta eit toårig master­
program innan mikrobiologi, marinbiologi, fiskeribiologi og forvaltning, havbruksbiologi, biodiversitet,
evolusjon og økologi, utviklingsbiologi og fysiologi og
miljøtoksikologi.
Forsking
Forskingsaktiviteten i fagmiljøet er delt opp i seks
grupper: algoritmeteori, bioinformatikk, optimering,
programutviklingsteori, sikker kommunikasjon og
­visualisering.
Forsking
100
Kvifor svømmer sild i sirkel? Kvifor må vi vere sjuke
for å halde oss friske? Kan biller ta kampen opp mot
brunsnigelen?
Biologi er læra om alt som lever, og tek for seg prosessar,
mangfald og samanhengar i naturen. Evolusjon er det overordna prinsippet i biologien, som gir oss ein kraftfull modell
til å forstå og forklare korleis alt vi ser i naturen har utvikla seg
frå eit felles opphav gjennom 3,5 milliardar år.
Bachelorprogrammet i biologi gir deg ein brei naturfagleg
bakgrunn, og du får innsikt i alt frå naturmiljøet sin kjemi og
fysikk til matematikk og statistikk, fysiologi, molekylærbiologi, organismebiologi og mangfald, evolusjon og økologi. Du
får møte biologi i praksis i omfattande lab- og feltkurs der
mikrobar, dyr og planter står i sentrum.
Som student hos oss blir du frå første dag ein aktiv deltakar i
det største biologiske fagmiljøet i Noreg. Studiet presenterer
heile disiplinen biologi, og er lagt opp slik at studieaktiviteten bidreg til å etablere eit fagleg og sosialt fellesskap. Bergensregionen har sterke marine forskings- og innovasjonsmiljø og dette speglar seg i undervisninga vår. Institutt for
biologi er ein del av Senter for framifrå utdanning, bioCEED.
uib.no
50
UiB har det største akademiske fagmiljøet i Noreg
innanfor marinbiologi og driv forsking innan marin
­mikrobiologi, marin økologi, fiskeriøkologi, marin bio­
diversitet, utviklingsbiologi hos fisk, havbruk, fiskehelse og kvalitet på sjømat. UiB står også sterkt på
fagfelta botanisk økologi, paleoøkologi, evolusjonær
økologi, mikrobiologi, geobiologi og systematikk.
Sjå også desse studia
Berekraftig havbruk, molekylærbiologi, fiskehelse,
lektorutdanning med master i naturvitskap eller
­
matematikk.
Visste du at …
Den minste fisken i verda veg berre 0,2 g når
den er vaksen.
Sjå også desse studia
Lurer du på korleis Google finn svar på søka dine så
raskt? Eller korleis grafikken i eit dataspel eigentleg
blir laga? Ønsker du å vere med på å utvikle IT-løysin­
gar for framtida?
Datateknologi handlar om å løyse problem ved hjelp av
datamaskiner. Problema kan stamme frå eit vidt spekter
av greiner innan vitskap, teknologi, industri, næringsliv og
underhaldning. Studiet går ut på å lære korleis ei datamaskin fungerer, og korleis du kan nytte datamaskina til å løyse
ulike problem.
Sjølv om dei fleste av oss er avanserte brukarar av denne
infrastrukturen, krevst det likevel spesialkompetanse for
å vidareutvikle og å drive teknologien som held det heile
saman. Studiet i datateknologi gir deg kvalifikasjonar til å
arbeide innanfor dette området. Du tek både teoretiske
emne, med eit rikt innslag av matematikk, og praktisk retta emne med øvingar på moderne datautstyr. På den måten skal studiet gi deg god teknisk innsikt, men òg utvikle
­forståing og kreativitet.
uib.no
Forskingsaktiviteten i fagmiljøet er delt opp i seks
grupper: algoritmeteori, bioinformatikk, optimering,
programutviklingsteori, sikker kommunikasjon og
visualisering.
Visste du at …
UiB er medarrangør av NM i programmering og ligg
stadig blant dei beste i Noreg og Europa.
101
Naturvitskaplege og teknologiske fag
DATAVITSK AP (BACHELOR)
FISKEHELSE (INTEGRERT MASTER)
Varigheit
Poenggrenser Studieplassar
Opptakskrav
Varigheit
Poenggrenser Studieplassar
Opptakskrav
3 ÅR
42,3 / 41,1
REALFA
3 ÅR
50,9 / 43,8
REALFA
20
Bachelor
Integrert master
I det treårige studiet inngår emne som datanett, matematikk, statistikk, programmeringsparadigme, algoritmar og datastrukturar, algebra og diskrete strukturar.
Det femårige profesjonsstudiet er sett saman av
grunnleggande biologiske emne i evolusjon og økologi, organismebiologi og biodiversitet, cellebiologi og genetikk og komparativ fysiologi. Du vil òg få
kunnskap om molekylærbiologi, kjemi og marine
økosystem og vasskvalitet. Vidare er det lagt opp til
spesialisering mot havbruksbiologi og fiskehelse gjennom emne i fiskebiologi og fysiologi, havbruksbiologi,
­ernæring hos fisk, forvalting og lovverk, etikk og velferd, bakteriologi, parasittologi, immunologi, fiskehistopatologi, farmakologi og næringsmiddelbiologi.
Som del av studiet er det også lagt opp til at studentane skal ut i praksisperiodar i havbruksnæringa og
fiskehelsetenesta.
Master
Etter bachelorprogrammet kan du ta eit toårig masterprogram i informatikk.
Forsking
Forskingsaktiviteten i fagmiljøet er delt opp i seks
grupper: algoritmeteori, bioinformatikk, optimering,
programutviklingsteori, sikker kommunikasjon og
visualisering.
Sjå også desse studia
102
Er digitale banktenester like sikre som tidlegare tiders
manuelle tenester? Korleis kan ein lage eit mobilnett
med full dekning og færrast mogleg basestasjonar?
Kor intelligent kan ei datamaskin eigentleg bli?
Få fagområde er så sterkt prega av rivande utvikling og
­raske omveltingar som informasjonsteknologien. For å kunne tilpasse seg nyvinningar i faget trengst det ikkje berre
kjennskap til teknisk utstyr og metodar som er i bruk i dag,
det trengst òg ei grunnleggande forståing for prinsippa bak
teknologien.
Datateknologi, informatikk-matematikk-økonomi,
informasjonsvitskap, informasjons- og kommunikasjonsvitskap, kognitiv vitskap.
Visste du at …
Datavitskapsstudiet legg til rette slik at du kan ta delar
av studiet utanlands, for eksempel i Uganda. Her kan
du blant anna få innsikt i teknologi tilpassa ei afrikansk
brukargruppe.
103
Forsking
Kva gjer ein fisk sjuk? Å forstå biologien til organis­
mar og korleis immunsystemet til fisken fungerer, er
viktig for å ha ei berekraftig oppdrettsnæring.
På studiet i fiskehelse lærer du om alle dei aspekta som heng
saman med helse og sjukdom hos akvatiske organismar. Du
får grundig innsikt i infeksjonssjukdomar forårsaka av virus,
bakteriar, sopp og parasittar, i tillegg til andre forhold som
har stor betydning for helse slik som miljø og ernæring. Du
lærer om korleis sjukdom påverkar fisken, om førebyggande
tiltak og diagnostikk, og om korleis ein behandlar sjukdom.
Utvikling av avanserte IT-løysingar krev ofte datafaglege
kunnskapar som bygger på god matematisk forståing av
­metodane som blir nytta. Studiet i datavitskap gir deg akkurat denne typen kunnskap, og bygger på fundamental kunnskap om matematikk. Stor interesse for og god bakgrunn
innanfor matematikk er derfor viktig.
Studiet omfattar utdanning til arbeid i den primære
fiskehelse­tenesta og offentleg forvaltning og gir innsikt i
organisering og lovverk knytt til oppdrett og sjukdom. Du
lærer om biologiske forhold og får innsikt i globale miljø- og
helseperspektiv. Studiet skal skjerpe dei etiske refleksjonane
dine og medvitet ditt når det gjeld dyrehald og dyreforsøk.
På studiet får du kunnskap om fundamentale metodar som
varer lenger enn den spesifikke teknologien som finst i dag.
Det gir deg dessutan eit godt grunnlag for å bli ein av dei
som utviklar informasjonsteknologien vidare.
Profesjonsstudiet i fiskehelse kvalifiserer deg til å bli autorisert som fiskehelsebiolog. Fiskehelsebiologar kan behandle
sjukdommar og skrive ut reseptar på legemiddel til havbruksnæringa. Arbeidsmarknaden for fiskehelsebiologar er
for tida god.
uib.no
10
uib.no
Ved UiB blir det forska på mange område av fiskeri­
næringa: akvatisk åtferdsøkologi, evolusjonær fiskeriøkologi, fiskeimmunologi, fiskeriøkologi og havbruk,
marin biodiversitet og utviklingsbiologi hos fisk. Det
finst også ei gruppe som studerer typiske fiskesjukdommar som lus og parasittar. Bergensregionen har
sterke marine forskings- og innovasjonsmiljø og dette speglar seg i undervisninga vår. Institutt for biologi
er ein del av Senter for framifrå utdanning i biologi,
bioCEED.
Sjå også desse studia
Biologi, berekraftig havbruk, molekylærbiologi.
Visste du at …
I løpet av studiet får du praksisperiodar i havbruksnæringa og fiskehelsetenesta.
Naturvitskaplege og teknologiske fag
FYSIKK (BACHELOR)
GEOVITSK AP (BACHELOR)
Varigheit
Poenggrenser Studieplassar
Opptakskrav
Studium
3 ÅR
ALLE / ALLE
REALFA
RETN. GEOFYSIKK 50,4 / 46,8
RETN. GEOLOGI 50,0 / 45,6
45
Bachelor
Master
Etter bachelorprogrammet kan du ta eit toårig masterprogram i geovitskap.
Etter bachelorprogrammet kan du ta eit toårig masterprogram i fysikk.
Forsking
Forsking
Fagmiljøet ved instituttet er sterkt involvert i forsking
innan petroleum, klima og geobiologi, og bidreg i fleire internasjonale forskingsmiljø. Senter for geobiologi
er ei tverrfagleg forskingsgruppe med fokus på ekstreme miljø på den djupe havbotnen og i den djupe
biosfæren. Her søkast det etter bevis for liv, i form av
biosignaturar, i restar av gamle bergartar.
Fagmiljøet ved UiB forskar på eit vidt spekter av disiplinar: akustikk, elektronikk og målevitskap, nanofysikk,
optikk og atomfysikk, petroleum- og prosessteknologi, romfysikk, skoleretta fysikk og formidling, subatomær fysikk, teoretisk fysikk og energifysikk. Utvikling
og bruk av måleinstrument er eit eksempel på forsking
vi gjer i samarbeid med internasjonale miljø.
Fysikk er eit grunnleggande fag som tek føre seg heile naturen, frå det indre i atomkjernane til dei fjernaste galaksane.
Fysikken er også fundamentet for andre naturvitskapar og
for all moderne teknologi.
Studiet skal gjere greie for det teoretiske grunnlaget for
­f ysikken, og elles eksperimentelle metodar og naturvitskapleg og teknologisk bruk av fysikk. Det blir lagt vekt på analytisk tenkemåte og teoretisk og praktisk problemløysing.
I løpet av studiet vil du få kvalifikasjonar som er etterspurde
i ulike delar av samfunnet. Studiet femner vidt, frå teoretisk
og eksperimentell fysikk og modellering til tema knytte til
dagens teknologi og industri.
uib.no
REALFA
REALFA
Primærfaga i det treårige studiet er geofysikk, geologi
og matematikk.
Master
Korleis heng verda saman? Kan vi gjenskape forhol­
da rett etter Big Bang? Kor smått er det minste vi kan
«sjå»? Kva er ei kvantedatamaskin, og korleis blir ho
laga? Korleis blir atmosfæren si samansetting påver­
ka av energitransport frå sola? Korleis kan ein måle
og modellere kompliserte fysiske prosessar?
20
75
Bachelor
Primærfaga i det treårige bachelorstudiet er klassisk
fysikk, moderne fysikk, mekanikk, elektrisitetslære,
optikk, varmelære og kvantefysikk. Desse emna bygger i stor grad på grunnkursa i matematikk.
104
Poenggrenser Studieplassar Opptakskrav
Sjå også desse studia
Matematiske fag, meteorologi og oseanografi, geo­
vitskap, petroleum- og prosessteknologi, nanoteknologi, lektorutdanning med master i naturvitskap eller
matematikk.
Visste du at …
Toreskyer produserer gammaglimt liknande dei
gammaglimta som kjem frå supernovaeksplosjonar.
Dette blei oppdaga heilt tilfeldig på 90-talet, og
framleis er det ingen som forstår korleis slike jordiske
gammaglimt oppstår.
Sjå også desse studia
Tenk på kor viktig olje- og gassutvinninga er for
­nasjonen Noreg. Eller kor viktig det er å vite noko
om samspelet mellom menneskeskapte og naturle­
ge endringar for å kunne forstå og føresjå utviklinga
av klima og naturmiljø. Naturkatastrofar som jord­
skjelv, ras, flom og vulkanutbrot er resultat av indre
og ytre prosessar på jorda.
Geovitskap – basert på geologi og geofysikk – tek for seg
læra om jorda og jorda sitt opphav. Faget skildrar kva som
skjer i jorda sitt indre og ytre, og kva for fysiske og kjemiske
prosessar som går for seg på jorda.
Jorda har utvikla seg gjennom 4,5 milliardar år og er i s­ tadig
endring. Endringane skjer som følge av naturlege (biologiske, kjemiske, fysiske og geologiske) og menneskeskapte
prosessar, og samspel mellom desse. Gjennom studiet får
du kjennskap til desse samspela og prosessane, som har
­innverknad både på klimautvikling, ulike miljøproblem og
leiting etter og produksjon av petroleumsressursar.
uib.no
Matematiske fag, geofysikk, petroleum- og prosess­
teknologi, lektorutdanning med master i naturvitskap
eller matematikk.
Visste du at …
Den magnetiske nordpolen frå tid til anna reverserer
magnetfeltet og at Sørpolen brått kan bli det nye
magnetiske polpunktet? Nyare forsking syner at
dette kan skje om 1000 til 2000 år! Det er noko
å ha i bakhovudet dersom kartet ikkje stemmer
med kompasset.
105
Naturvitskaplege og teknologiske fag
INFORMATIKK-MATEMATIKK-­
ØKONOMI (BACHELOR)
KJEMI (BACHELOR)
Varigheit
Poenggrenser Studieplassar
Opptakskrav
Varigheit
Poenggrenser Studieplassar
Opptakskrav
3 ÅR
ALLE / ALLE
REALFA
3 ÅR
ALLE / ALLE
REALFA
20
Bachelor
Bachelor
I det treårige studiet inngår emne som velferd og
økonomisk politikk, modellering og optimering,
­
­lineær algebra, mikroøkonomi, marknadsteori, programmering, sannsynlegheitsteknikk og statistikk.
Det treårige bachelorstudiet gir grunnleggande praktiske og teoretiske kunnskapar i kjemi støtta av breiddekunnskap innan fysikk og biologiske fag, og dannar
grunnlag for vidare studium av kjemiske fenomen og
prosessar i naturen.
Master
Master
Etter bachelorprogrammet kan du ta eit toårig masterprogram i informatikk, statistikk eller samfunnsøkonomi. Vel du statistikk kan du få aktuarkompetanse.
Etter bachelorprogrammet kan du ta eit toårig masterprogram i kjemi. Studiet kan òg kvalifisere for masterprogram i molekylærbiologi, nokre retningar i petroleumsteknologi og nokre retningar i geovitskap.
Forsking
UiB har gode forskingsmiljø innanfor alle fagretningane som er ein del av studiet, for eksempel optimering,
forsikringsmatematikk og statistikk, finansteori og
økonomi.
106
Sjå også desse studia
Kva vil renta på studielånet ditt vere når du er ­ferdig­
med studia? Kor mykje torsk er det i Norskehavet om
tjue år? Kva skjer med kronekursen dersom vi har
­høgare inflasjonsrate enn i utlandet?
I statistikk brukt på økonomi ønsker vi å skildre samanhengar
kvantitativt med matematiske uttrykk. På det grunnlaget lagar vi så prognosar. Dei fleste konstantane som inngår i formlane, er funne ved å studere korleis fenomena har utvikla seg
i fortida. Det er klart at dei er usikre, og denne uvissa forplantar seg inn i prognosane. Statistiske metodar hjelper oss til å
ha ei meining om kor sikre slike prognosar er.
På studiet vil du lære korleis du kan modellere ulike problemstillingar ved bruk av datamaskiner. Vi legg vekt på programmering og utvikling av effektive metodar for å løyse problema.
Modelleringa kan utformast ved hjelp av eit datamaskinprogram eller som ei matematisk formulering. Implementering av
løysingsmetodane på datamaskin står sentralt i studiet.
uib.no
40
Datateknologi, datavitskap, informasjonsvitskap,
informasjons- og kommunikasjonsvitskap, kognitiv
­
vitskap.
Visste du at …
Forsikring var eitt av de første områda der ein tok i bruk
statistiske metodar for å analysere og kalkulere risiko.
Forsking
Kan nye kjemiske sambindingar løyse utfordringar
knytte til medisin, industri og energi? Kan fargestoff
vi finn naturleg i bær og planter, ha ein krefthemman­
de verknad? Kan såpe auke utvinninga frå oljefelt?
Kjemi er læra om stoffa som alle ting er bygde opp av, om
strukturen til desse stoffa, eigenskapane deira og kvar dei
finst. Faget er svært viktig for å kunne forstå den fysiske verda, både tinga i dagleglivet, naturen og store delar av det
teknisk baserte næringslivet vårt.
Kjemi er livsviktig. Utan dagleg bruk av tusenvis av kjemikaliar kan ikkje samfunnet vårt eksistere. Sjølv om bruk av
kjemikaliar i somme tilfelle kan vere risikofylt, må vi lære
oss å leve med denne risikoen dersom vi vil ha fordelane av
å kunne nytta moderne produkt innan mat, helse, kroppspleie og vareproduksjon.
Forureining er berre ei av dei mange problemstillingane som
dagleg minner oss om desse motsetnadene, og derfor treng
vi dyktige kjemikarar som ikkje berre kan løyse problem når
dei oppstår, men som òg kan bidra til å finne nye løysingar.
uib.no
Moderne medisin, fornybare drivstoff, nanokjemi,
­petroleumskjemi, antioksidanter – alt dette er eksempel på viktige forskingsfelt ved instituttet. Forskinga
innan kjemi dekker eit breitt spekter av tema. Vi driv
med alt frå teoretisk kjemi med datamodellering av
atom og molekyl til praktisk laboratoriearbeid der vi
lagar nye stoff. Du omgir deg med mange kjemiske
produkt i kvardagen, og kjemisk forsking er derfor
svært viktig for samfunnet. Denne forskinga er også
viktig for dei store globale utfordringane som miljøog klimaspørsmålet og berekraftig utvikling.
Sjå også desse studia
Geologi, geofysikk, molekylærbiologi, petroleum- ­og
prosessteknologi, miljø- og ressursfag, lektorutdanning i matematikk og naturfag.
Visste du at …
Forskarar innan kjemi er sterkt involvert i debatten rundt
det vitskapelige grunnlaget for prediksjon av global
oppvarming.
107
Naturvitskaplege og teknologiske fag
MATEMATIKK FOR INDUSTRI
OG TEKNOLOGI (BACHELOR)
MATEMATIKK (BACHELOR)
Varigheit Poenggrenser
3 ÅR
Studieplassar
NYTT STUDIUM 10
Opptakskrav
Varigheit Poenggrenser
REALFA
3 ÅR
Godtar du ikkje svaret «Fordi det berre er sånn» er eit
studium i matematikk noko for deg.
Liker du å forstå kvifor matematiske verktøy og metodar
­fungerer? Som for eksempel kvifor formelen for løysing av
andregradlikningar verkar? Vil du vite kva som blir meint når
vi seier at det er umogleg å dele ein vinkel i tre like vinklar
med passar og linjal? Kunne du også tenke deg å forstå kvifor
det er sant? Er du fascinert av geometrien bak fysiske teoriar
som Einsteins relativitetsteori eller superstrengteori? Er du
interessert i å forstå det store bildet?
Matematikk er eit nyttig fag med mange anvendingar.
Moderne teknologi er utenkeleg utan matematikk, og
­
kunnskap om matematikk er ein føresetnad for å kunne treffe kvalifiserte vedtak om nesten alle forhold i det m
­ oderne
samfunnet.
Matematisk tankegang blir brukt også i leik og underhaldning, som for eksempel når du løyser ein sudoku. Dessutan
er matematikk eit fag i rivande utvikling som er fascinerande
i seg sjølv. Nysgjerrigheit og trong til utforsking er dei viktigaste drivkreftene for utvikling av faget.
uib.no
Opptakskrav
REALFA
Bachelor
Bachelor
Bachelorprogrammet i matematikk fokuserer på matematikk som eit fag med sjølvstendig verdi og interesse. Du blir undervist av internasjonalt aktive forskarar
som gir deg kunnskap om det teoretiske grunnlaget
for matematiske fagfelt som analyse, algebra og topologi. Du får trening i abstrakt tenking og i å analysere problem av matematisk art der løysingsmetoden
­ikkje nødvendigvis er kjend, og får evne til sjølv å sette
deg inn i nye område av matematikk og naturvitskap.
Dessutan får du øving i å formidle matematikk.
Bachelorprogrammet i Matematikk for industri og
teknologi gir deg ein generell bakgrunn i matematikk
som kan nyttast til å løyse utfordringar innan teknologi og naturvitskap. Du får trening i abstrakt tenking,
og i å modellere naturvitskaplege problem ved hjelp
av matematiske metodar. Under studiet kjem du til å
utvikle ei evne til sjølv å sette deg inn i nye område av
matematikk og naturvitskap. Dessutan får du øving i å
formidle matematikk.
Master
Master
108
Studieplassar
NYTT STUDIUM 15
Avhengig av val kan eit bachelorprogram i matematikk kvalifisere deg til dei fleste masterprogram i
­naturvitskap. Om du liker å studere matematikk anbefaler vi masterprogram i algebra/algebraisk geometri,
­matematisk analyse eller topologi.
Forsking
Vi forskar innanfor eit breitt spekter av matematiske
problemstillingar: klassiske problem, nye problem
som dukkar opp i den rivande utviklinga av matematikken sjølv, og problem knytt til andre felt som
­moderne teoretisk fysikk.
Sjå også desse studia
Matematikk for industri og teknologi, statistikk, informatikk-matematikk-økonomi (IMØ), fysikk, geofysikk,
datateknologi, datavitskap, petroleum- og prosessteknologi, samfunnsøkonomi, lektorutdanning med
mastergrad i naturvitskap eller matematikk.
Visste du at …
Verdas største kjente primtall per januar 2013 har over 17
millionar siffer. Premiar blir delte ut til dei som finn nye
primtall med meir enn ein million siffer.
Vil du arbeide med metodar som kan løyse framtidas
utfordringar innanfor klimamodellering, medisinsk
forsking eller oljeutvinning? Eller vil du opparbeide
deg kompetanse til å jobbe med grøn teknologi? Då
er dette studieprogrammet noko for deg.
Matematiske likningar har lenge vore eit viktig verktøy for å
forstå verda omkring oss og for å utvikle ny teknologi. I dag
er det ein sterk auke i bruken av matematiske utrekningar på
nye fagfelt som medisin, biologi, økonomi og samfunnsfag.
Ein konsekvens av dette er at ein må ha djupare forståing av
korleis problemstillingar kan formulerast ved hjelp av likningar, og korleis desse likningane kan løysast ved hjelp av datamaskiner. Studiet i matematikk for industri og teknologi gir
denne innsikta ved å kombinere matematiske fag med kurs
innanfor andre fagfelt, som for eksempel fysikk, informatikk,
biologi og økonomi.
Du vil få moglegheit til å jobbe med anvendingar som
­fornybar energi, CO2-lagring, bildebehandling, oljeutvinning
og havmodellering, i tillegg til grunnleggande matematiske
problemstillingar.
uib.no
Studiet leier naturleg til ein mastergrad i Anvendt og
utrekningsorientert matematikk, men det vil også
kvalifisere for fordjuping innanfor andre retningar av
matematikk, og gi eit solid grunnlag for masterstudium i nærliggande fag, for eksempel medisinsk biologi,
statistikk, prosessteknologi og energi.
Forsking
Studiet er knytt til gruppa for Anvend og utrekningsorientert matematikk ved Matematisk institutt. Gruppa forskar mot anvendingar som fornybar energi,
CO2-lagring, bildebehandling, oljeutvinning og havmodellering, i tillegg til grunnleggande matematiske
problemstillingar.
Sjå også desse studia
Matematikk, statistikk, aktuar, informatikk-matematikk-økonomi (IMØ), fysikk, geofysikk, datateknologi, datavitskap, petroleum- og prosessteknologi,
lektorutdanning med mastergrad i naturvitskap
­e ller matematikk.
Visste du at …
Den dyraste reknefeilen i norsk historie resulterte i tapet
av ein oljeboringsplattform i Rogaland. Det kosta oss fire
milliardar kroner.
109
METEOROLOGI OG OSEANOGR AFI
(BACHELOR)
Varigheit
Poenggrenser Studieplassar
Opptakskrav
3 ÅR
ALLE / ALLE
REALFA
30
Bachelor
Primærfaga i det treårige studiet er matematikk, f­ ysikk,
informatikk, meteorologi og oseanografi. Derfor er det
viktig at du har gode forkunnskapar i matematikk og
fysikk frå vidaregåande skole.
Master
Etter bachelorprogrammet kan du ta eit toårig masterprogram i meteorologi og oseanografi.
Forsking
Stormkast, havstraumar, regnbyger, snøskred, CO2-­
opptak og heitebølger – det er fysikk alt saman. Ved
Geofysisk institutt jobbast det med å auke forståinga av korleis naturkreftene driv verda. Ein stor del av
forskinga tek for seg spørsmål kring klimaendringar,
energi og miljø.
110
Sjå også desse studia
Er ekstremvêr eit resultat av klimaendringar? Kan
all isen på jorda smelte, og kva skjer i tilfelle då?
Kva vil globale klima­endringar ha å seie for klimaet
i Noreg? Kva har forholda og rørslene i havet å seie
for torskebestanden?
Matematiske fag, fysikk, datateknologi, datavitskap,
kjemi.
Meteorologi omfattar studiet av vêrsystem, fysiske prosessar
i atmosfæren, klima og klimaendringar. Fagområdet oseanografi omfattar studiet av ulike fenomen i havet og dei fysiske
og kjemiske eigenskapane til sjøvatn.
Ein vatndråpe i havet treng om lag 1000 år på ei runde
rundt heile jorda før han dukkar opp att på den same
staden neste gong.
I både meteorologi og oseanografi bruker vi dei fysiske lovene, slik dei er formulerte i matematiske likningar, for å skildre
og forklare fenomen i naturen. For å forstå klimasystemet betre må vi studere dei enkelte komponentane i klimasystemet,
for eksempel atmosfæren og havet. For at opprydningsarbeidet etter eit oljeutslepp i Nordsjøen skal bli vellukka, er det
viktig å ha nøyaktig kunnskap om straumforholda i området.
uib.no
Visste du at …
Naturvitskaplege og teknologiske fag
MILJØ- OG RESSURSFAG (BACHELOR)
Studium
MOLEKYLÆRBIOLOGI (BACHELOR)
Poenggrenser Studieplassar Opptakskrav
BACHELOR (MN) ALLE / ALLE
BACHELOR (SV) 45,8 / 43,6
15
9
REALFA
GENS
Varigheit
Poenggrenser Studieplassar
Opptakskrav
3 ÅR
46,0 / 47,5
REALFA
40
Bachelor
Det treårige studiet gir deg ei brei innføring i moderne
molekylærbiologiske teoriar og metodar. Kombinasjonen mellom molekylærbiologiske emne og kjemi gir
deg innsikt i dei biokjemiske/molekylære mekanismane bak biologiske prosessar. Matematikk, biologi og
informatikk er viktige støttefag.
Bachelor
Det treårige studiet kombinerer miljø- og ressursemne
frå både naturvitskapane og frå samfunnsvitskapane.
Studentar på bachelorprogramma i miljø- og ressursfag vel mellom studievegane kjemi eller biologi for
den naturvitskapelege retninga og samfunnsøkonomi
eller geografi for den samfunnsvitskaplege retninga.
Emne frå studievegen inngår i spesialiseringa saman
med tverrfaglege emne, naturvitskaplege emne og
samfunnsfaglege emne.
Master
Etter bachelorprogrammet kan du ta eit toårig master­
program i molekylærbiologi, biologi og eventuelt k­ jemi.
Forsking
Master
Etter bachelorprogrammet kan du søke på eit toårig
masterprogram i geografi, samfunnsøkonomi, ­kjemi
eller biologi. Kvalifisering til dei ulike masterprogramma blir gjort ved å velje ein studieveg mot ønska
­masterprogram.
112
Kva er samanhengen mellom menneskeleg ­aktivitet
og globale miljøendringar? Korleis kan ­miljøforhold­
forklare at matproduksjonen har utvikla seg til
­forskjellig tid på ulike stader?
Verda står overfor store menneskeskapte miljøproblem.
­Klimaendringar og bruk av vatn- og jordressursar krev fagleg kompetanse for at vi skal få til ei berekraftig utvikling. Eit
vilkår for god naturforvalting, er at vi forstår prosessane i naturen rundt oss og korleis ulike samfunnsaktivitetar påverkar
desse prosessane.
Studiet er bygd opp kring relasjonen mellom miljø og ulike
typar ressursar, der fokuset ligg på endring av miljø som følge av menneskeleg aktivitet. Den rolla kjemien spelar i naturen og i livet står sentralt, det same gjer fysiske, biologiske og
økologiske forhold. Eit viktig element er å finne relasjonen
mellom forvalting av ressursar og eit miljø i endring.
uib.no
Forsking
Forskinga på fagfeltet kombinerer fag som biologi,
kjemi, geografi og økonomi, ein kombinasjon som
vil være nødvendig for løysing av viktige miljø- og
­ressursutfordringar både i eit lokalt, regional, nasjonalt og globalt perspektiv.
Sjå også desse studia
Geografi, biologi, kjemi, samfunnsøkonomi, utviklingsstudiar.
Visste du at …
99 % av alle livsformer som har eksistert på jorda,
er no utdøydd.
Korleis ser eigentleg cellene ut? Kva for endringar i
cella er det som kjenneteiknar ei kreftcelle? Korleis
utviklar eit befrukta egg seg til eit ferdig individ? Er
det etisk forsvarleg å endre genane til dyr slik at dei
kan produsere medisinar?
Molekylærbiologi handlar om dei biologiske makromolekyla
og livsprosessane som desse molekyla inngår i. Vi studerer
den molekylære oppbygginga, kjemien og fysikken til DNA,
RNA, protein, karbohydrat og lipid for å betre kunne forstå
deira plass og funksjon i levande organismar.
Studium av molekyl og celler har gitt mykje ny kunnskap
dei siste 50 åra. Ein har blant anna funne samanhengen mellom molekyl og ei rekke sjukdommar, identifisert genane til
mennesket, fått kjennskap til fosteret si utvikling og delteke i
­utviklinga av nye vaksinar.
Molekylærbiologi og biokjemi, som er to sider av det same
fagområdet, står i dag heilt sentralt i all biologisk og medisinsk forsking. Biokjemiske og molekylærbiologiske prinsipp
blir også nytta innan for eksempel farmasøytisk og bioteknologisk industri.
uib.no
Fagmiljøet forskar på protein og deira funksjonar, i
frå databasert modellering av strukturar til protein­
funksjon i levande celler. Mykje av forskinga er knytt
til kreft og andre sjukdomar, som for eksempel Parkinsons sjukdom. Andre område er forståing av molekylære strukturar og mekanismar i celler sin hukommelse, utvikling av vaksinar mot barnediaré og jakta på ei
behandling mot lakselus.
Sjå også desse studia
Kjemi, biologi, nanoteknologi.
Visste du at …
Sjukdommen hypotrofisk kardiomyopati («HCM»), som
forårsakar plutseleg hjartedød hos idrettsutøvarar,
kjem av ein mutasjon i genet RYR2. Denne mutasjonen
gjer at RYR2-kodar får ein mutert versjon av eit protein.
Dette fører til feil signalisering i muskelcellene slik
at hjartet sviktar.
113
Naturvitskaplege og teknologiske fag
PETROLEUM- OG
PROSESSTEKNOLOGI (BACHELOR)
NANOTEKNOLOGI (BACHELOR)
114
Ta ein millimeter og del han i ein million delar, da har
du ein nanometer. Med nanoteknologi prøver ein å
måle og endre på strukturar på denne lengdeskala­
en, slik at materiala vi lagar, kan få nye og optimale
eigenskapar. Det kan skje ved å lage nanopartiklar,
nanodråpar eller nanoporer med diameter på mel­
lom 1 og 100 nm, og ved å stabilisere slike nano­
strukturar i materiala våre.
Nanoteknologi blir blant anna brukt ved design av nye funksjonelle material innan elektronikk, farmasi, kjemisk katalyse
og instrumentutvikling. I aukande grad finn ein nanoteknologi i produkt som vi omgjer oss med til dagleg, som datautstyr, sensorar, solkrem og andre produkt for personleg pleie,
medisinar og sportsutstyr.
Eit anna eksempel på felt der nanoteknologien er relevant,
er i utviklinga av nye, fornybare energikjelder, for eksempel
solcellepanel med høg kapasitet og fleksible bruksområde.
Hydrogen blir av mange spådd å bli ein viktig energiberar
om eit tiår eller to, og nanoteknologi vil truleg spele ei avgjerande rolle i utforminga av trygge hydrogenlagringsmedium
slik at hydrogen kan nyttast som drivstoff i bilar.
uib.no
Varigheit
Poenggrenser Studieplassar
Opptakskrav
Varigheit
Poenggrenser Studieplassar
Opptakskrav
3 ÅR
48,1 / 49,2
REALFA
3 ÅR
53,2 / 48,6
REALFA
20
60
Bachelor
Bachelor
Det treårige studiet gir deg eit tverrfagleg grunnlag
innanfor fysikk, kjemi, molekylærbiologi og matematikk. Studiet gir deg òg kunnskap om kva som kjenneteikner nanoteknologi samenlikna med dei ulike
naturvitskapane som nanoteknologien er basert på.
Det treårige studiet tek utgangspunkt i dei klassiske
realfaga fysikk, geologi, matematikk og kjemi. Med
spesialiseringsemne i siste halvdel av studiet i tillegg,
får du eit godt fagleg grunnlag for å kunne møte dei
utfordringane som finst i olje- og gassindustrien i dag.
Master
Master
Etter bachelorprogrammet kan du ta eit toårig master­
program i nanovitskap, molekylærbiologi, kjemi, fysikk
eller medisinsk biologi. Ta kontakt med studierettleiar
for meir informasjon om masterstudiet i nanovitskap.
Etter bachelorprogrammet kan du ta eit toårig masterprogram i prosessteknologi eller petroleumsteknologi.
Det er òg mogleg å gå vidare på eit masterprogram i
energi eller geologi dersom du vel bestemte valemne.
Forsking
Forsking
Nanovitskap har på få år vakse til å bli ei ny hovudretning i realfagleg forsking både i Noreg og internasjonalt. UiB har gjennom fleire år bygd opp sterke forskargrupper i faget.
UiB har lange tradisjonar innanfor gransking av kontinentalsokkelen. I tida framover blir det viktig med
blant anna forsking innan EOR (metodar for å auke
utvinning av olje og gass frå reservoaret), CO2-­lagring
og på metodar for å transportere og behandla olje
og gass på ein effektiv og trygg måte (slik at ein unngår store ulykker som Deepwater Horizon). Desse og
­andre spørsmål er noko du kan jobbe med dersom
du vel å fordjupe deg i petroleumsteknologi eller
prosessteknologi.
Sjå også desse studia
Kjemi, fysikk, matematiske fag.
Visste du at …
Storleikstilhøvet mellom ein nanopartikkel og ein
fotball er omtrent som forholdet mellom ein fotball
og jordkloden.
Olje- og gassindustrien jobbar med dei viktigaste
spørsmåla innan energiproduksjonen i Noreg. Kor­
leis skal vi få mest mogleg ut av oljereservoara våre?
Kan ein fanga og lagre CO2 for å møte klimautfordrin­
gane? Korleis kan vi sikre at vi transporterer og be­
handlar oljen og gassen på en effektiv og trygg måte?
Om du er interessert i teknologi, og vil vere med på å svare
på desse spørsmåla, er bachelorprogrammet i petroleum- og
prosessteknologi noko for deg.
Petroleumsteknologi omfattar teknologi i samband med leiting, karakterisering og utvinning av petroleum frå olje- og
gassreservoar. Prosessteknologi på si side omfattar transport
og vidareforedling av olja og gassen etter at råvara har blitt
henta opp til overflata.
I Bergen vil du studere i nærleiken av olje- og gassfelta i
Nordsjøen, oljeraffineriet på Mongstad og gassanlegget på
Kollsnes. Utvinning av olje og gass er den viktigaste inntektskjelda vår og vil vere det i lang tid framover.
uib.no
Sjå også desse studia
Geovitskap, fysikk, nanoteknologi, matematiske fag,
kjemi.
Visste du at …
I løpet av den tida det tar deg å lese denne setninga,
blir det produsert olje og gass på den norske
kontinentalsokkelen for nesten 1⁄3 million kroner.
115
Naturvitskaplege og teknologiske fag
NATURVITSK APLEGE FAG (ÅRSSTUDIUM)
STATISTIKK (BACHELOR)
Varigheit Poenggrenser
3 ÅR
Studieplassar Opptakskrav
NYTT STUDIUM 10
REALFA
Varigheit
Poenggrenser Studieplassar
Opptakskrav
1 ÅR
ALLE / ALLE
REALFA
75
Bachelor
Ver merksam på at dersom du har planar om å studere
ved UiB i meir enn eitt år, bør du søke opptak på eit
bachelorprogram.
I det treårige studiet inngår emne innanfor statistikk
og matematikk, som gir grunnleggande kunnskapar
om sannsynsrekning, statistiske analysemetodar og
generell matematikk. I tillegg kan du velje breiddefag
frå andre fagfelt, for eksempel økonomi, fysikk eller
biologi.
Vidare studium
Avlagde eksamenar vil kunne brukast i ein bachelor­
grad dersom du søker overgang til eit bachelor­
program på eit seinare tidspunkt.
Master
Etter bachelorprogrammet kan du ta eit toårig master­
program i statistikk, enten i Matematisk statistikk,
­Dataanalyse eller Finansteori og forsikringsmatematikk, eller nærliggande fag, for eksempel Anvend og
utrekningsorientert matematikk, Matematikk, Energi
eller Medisinsk biologi.
116
Sjå også desse studia
Biologi, berekraftig havbruk, kjemi, molekylærbiologi,
nanoteknologi, fysikk, geovitskap, datavitskap,
datateknologi, matematikk, meteorologi og oseanografi,
petroleum- og prosessteknologi.
Forsking
Korleis kan vi vite at temperaturen på jorda stig? Og
korleis kan vi finne metodar som kan hjelpe oss å spå
kva som vil skje med bustadprisane? Ved å studere
statistikk vil du bli i stand til å forstå kva som ligg bak
ulike tal, og dermed finne svara på samfunnsnyttige
og finansielle spørsmål.
Statistikk handlar om prinsippa og metodane for å samle
inn og analysere informasjon. Statistiske metodar blir nytta
overalt der det finst talmateriale. I samfunnet vårt i dag der
det blir lagra og produsert informasjon heile tida, er det eit
aukande behov for statistikarar. For eksempel ved utvikling
av nye og betre medisinar. Her arbeider statistikarar saman
med legar for å sette opp eksperiment og analysere resultata
som blir produserte.
Det trengst god forståing av matematiske metodar på grunn
av at metodane i statistikken er basert på matematikk. Statistikarar arbeidar saman med folk frå andre fagfelt for å løyse
praktiske problem og for å rekne ut uvisse. Statistikk brukar
datamaskiner til å organisere og analysere data, og gjennom
studiet vil du få god kjennskap til dette.
uib.no
Faggruppa i statistikk ved UiB forskar på problemstillingar innanfor bio- og medisinsk statistikk, utrekningsorientert statistikk, statistisk metode, samt finans
og forsikringsmatematikk. Gruppa er eit av dei største
fagmiljøa i Noreg innanfor statistikk.
Sjå også desse studia
Matematikk for industri og teknologi, aktuar, informatikk-matematikk-økonomi (IMØ), fysikk, geofysikk,
datateknologi, datavitskap, petroleum- og prosessteknologi, samfunnsøkonomi, lektorutdanning med
mastergrad i naturvitskap eller matematikk.
Visste du at …
Vi generer over 2,5 trillionar bytes med data kvar dag.
Vil du supplere tidlegare utdanning eller for­
djupe deg innanfor eit fagområde? Ønsker du
undervisnings­kompetanse i eit nytt fag?
Eit årsstudium er først og fremst retta mot deg som allereie
har teke eit studium på høgskole- eller universitetsnivå tidlegare. Årsstudiet gir deg studierett i eit år.
Dei naturvitskaplege faga har stor spennvidde og dekker fag
som biologi, kjemi, molekylærbiologi, nanoteknologi, fysikk,
geofysikk, geologi, datavitskap, datateknologi, matematikk,
meteorologi og oseanografi, petroleum- og prosessteknologi. På årsstudiet i naturvitskaplege fag kan du velje å konsentrere deg om berre eitt fag, eller du kan kombinere emne frå
fleire fagområde.
Innanfor dei ulike faga er det mange spennande emne å
­velje­mellom. Men ver merksam på at studentar på bachelor­
program vil ha fortrinn på emne med avgrensa kapasitet
knytt til laboratorieøvingar, tokt, feltkurs etc.
uib.no
117
PSYKOLOGISKE FAG
122Arbeids- og organisasjons­psykologi
123Generell psykologi
124Psykologi
125 Årsstudium i psykologi
Psykologien studerer
faktorane som er avgjerande for menneskeleg
åtferd og tanke, og korleis
desse faktorane kan bli
påverka og endra.
Psykologi handlar om oss menneske og om korleis hjernen vår fungerer,
om kva som skjer når vi tenker, føler, sansar og handlar. Kvifor oppfører
vi oss som vi gjer og korleis kommuniserer vi med kvarandre? Kva reknar
vi som psykiske lidingar og avvikande åtferd?
Sorg og sjølvskading. Glede og meistring. Traume
og frykthandtering. Psykologien studerer f­aktorane
som er avgjerande for menneskeleg åtferd og tanke,
og korleis desse faktorane kan bli påverka og endra.
­Menneskeleg åtferd er noko av det mest fengslande
du kan studere, og noko av det vanskelegaste, fordi dei
fleste har ei meining om emnet.
Psykologi omfattar studium av åtferd hos enkeltindivid, deira interaksjon med omgivnadene, og åtferda i
grupper. Ein viktig del av psykologisk forsking handlar
om å kartlegge faktorar som har innverknad på helse
og sjukdom.
For å bli psykolog må du ta profesjonsstudiet i psykologi. Studiet byr på både teori og praksis og gir deg trening i klinisk psykologi. Det er det einaste studiet som
gir autorisasjon til å arbeide som p
­ sykolog. Bachelorprogramma er reine teoretiske studium og er aktuelle
for deg som ønsker å fordjupe deg innanfor eit bestemt
område i psykologien, som organisasjonspsykologi
eller utviklingspsykologi, men utan å bli psykolog.
Problemløysing
Kropp og sinn heng saman, og den mentale helsa vår
er like viktig som kroppen sin fysiske tilstand. Vi opplever utfordringar og konfliktar i mange ulike situasjonar
og i ulike fasar av livet. Det kan oppstå konfliktar på
skolen, på arbeidsplassen, i forholdet, eller ein kan slite
med psykiske problem. Nokre gonger er vi i stand til
å handtere problema våre sjølve, andre gonger treng
vi hjelp til å sortere ­tankar og opplevingar eller løyse
fastlåste situasjonar.
Ein psykolog, eller person med psykologisk kompetanse, har trening i konfliktløysing og kan vere til hjelp når
ein skal finne kjernen i eit problem. Å forstå forskjellige
menneske med forskjellig bakgrunn er ein viktig del av
ekspertisen som psykolog.
119
Psykologiske fag
Tidlegare studentar
KVA KAN DU BLI?
Bachelor- og masterstudium i psykologi gir ei innføring og fordjuping i fleire av psykologien sine
grunnemne. Med denne kunnskapen kan ein etter avslutta utdanning for eksempel arbeide som
rådgivar/sakshandsamar i offentleg og privat sektor, eller ein kan få jobb i skoleverket. Profesjonsstudiet i psykologi er det einaste studiet for deg
som vil bli psykolog, og som gir rett til å utøve
klinisk psykologi.
Psykolog
120
Ein psykolog arbeider med menneske si psyke –
med enkeltpersonar, grupper eller organisasjonar. Psykologisk behandling er hjelp til sjølvhjelp,
og skal gjere klienten betre i stand til å meistre
problema sine. Det er mangel på psykologar i Noreg i dag, og du vil enkelt få ein jobb du kan trivast
i. Som utdanna psykolog er det ikkje berre i den
klassisk t­ erapeut-pasient-relasjonen du kan arbeide. Mange jobbar i helsevesenet, sosialsektoren
og skoleverket, innan krise- og traumehandtering, eller i private verksemder. ­Andre jobbar innanfor undervisning og forsking. Ofte jobbar ein i
team saman med andre faggrupper.
Psykologisk fagkunnskap
Bachelorstudia gir kompetanse om menneskesinnet, og du kan i utgangspunktet bidra på alle
arbeidsplassar der menneske er involverte – det
vil med andre ord seie dei aller fleste. Du kan
arbeide i skolen, i det private næringslivet,­med
konsulentverksemd, leiing og formidlingsarbeid,
i helsevesenet og liknande der psykologisk fagkunnskap er etterspurd. Innanfor idretten har
psyken enormt mykje å seie for prestasjonane.
I PR- og reklamebransjen er kunnskap om menneskepsyken ettertrakta og mykje brukt.
Kandidatar med arbeids- og organisasjonspsykologi arbeider særleg innan personal- og organisasjonsutvikling og i organisasjonar på lokalt,
nasjonalt og internasjonalt nivå. Tema som konflikthandtering, stressmeistring, motivasjon og
leiarstil og mobbing er blant områda du får kompetanse på i løpet av utdanninga. Målet er at ein
i rolla som leiar, medarbeidar, rådgivar, konsulent
eller analytikar skal kunne forstå, ivareta og utvikle menneske i organisasjonar.
STUDENTEN: ANDREA THARALDSEN, 21 år
Helene Brattetveit, 27 år
Studium: B
achelor i generell psykologi
Stilling: Rekrutterar/HR-rådgivar
Arbeidsplass: Fylkesmannen i Hordaland
Grad: Bachelor i arbeids- og
organisasjons­psykologi
MELLOM KROPP OG SJEL
No rekrutterer eg ingeniørar og prosjektadministrativt personell
til olje- og gassindustrien. Som HR-rådgivar kjem eg til å drive med
personaladministrasjon og gi råd i ulike personalsaker. Eit viktig fokus i utdanninga er mennesket som ressurs og korleis ein kan utvikle
mennesket i bedrifta, og samtidig ha fokus på eit godt arbeidsmiljø.
– På psykologi lærer vi om alt frå korleis følelsar påverkar hugse­
evna og kva ein personlegdom er, til korleis dei forskjellige nerve­
strukturane i hjernen påverkar åtferda vår.
Medina Mahic, 23 år
Stilling: Miljøterapeut
Arbeidsplass: Psykisk Helse,
avdeling Lyngdal
Grad: Bachelor i generell psykologi
Målet med jobben min er å auke livskvaliteten til tidlegare klinisk innlagte pasientar ved å gi dei trygge, men
konsekvente rammer å halde seg til, slik at dei kan møte utfordringane i kvardagen. Psykologien har vore ein stor fordel og gitt meg
eit solid forståingsgrunnlag i møte med psykiatriske pasientar og
deira sjukdomsdiagnose. Eg føler at eg har gått inn i jobben med
verdifull kunnskap om korleis ein kan møte dei behova menneske
i ein slik livssituasjon har.
Stian Espevold, 28 år
Stilling: Kommunepsykolog for vaksne
Arbeidsplass: Sund kommune
Grad: Profesjonsstudiet i psykologi
Som kommunepsykolog i førstelinjetenesta tek eg hand om lette til moderate
psykiske lidingar. Eg jobbar førebuande med folkehelsearbeid og
med å auke den psykologiske kunnskapen i andre faggrupper og
i befolkninga generelt. Eg har fast engasjement i kommunen sitt
kriseteam, som mellom anna har ansvaret for å støtte opp om kriseramma familiar. Eg er også rettleiar for kommunen sitt psykiatriteam der eg er til hjelp med psykologkompetanse i gjennomgang
av ulike saker. Stillinga eg er tilsett i vart oppretta då eg begynte, så det er i stor grad eg sjølv som har utforma stillinga og sett
rammene for arbeidet eg gjer. Dette har vore ein særs spennande
prosess å vere med på.
– Eg interesserer meg for mykje forskjellig og vurderte nesten heile studiekatalogen før eg fann ut kva eg ville studere,
fortel Andrea. Eg kunne også hatt god lyst til å studere eit
helse- eller samfunnsfag, men noko av det eg er mest fascinert av, er likevel menneskenaturen og kvifor vi tenker og
gjer som vi gjer, derfor enda eg med å sette psykologi som
førsteval. Foreløpig er eg veldig glad for at eg gjorde det.
Hjernen er også ein kroppsdel
– Vi lærer om veldig mykje forskjellig. Berre det første året var vi
innom ulike perspektiv på utvikling og læring, sosialpsykologi,
personlegdomspsykologi og kognitiv psykologi, for å nemne
noko. – Ein ting som overraska meg var at vi også hadde eit
heilt emne med biologi heilt i byrjinga av studiet! Det var veldig uventa då, men no tenker eg det er innlysande at ein treng
kjennskap til biologi og nevrovitskap for å forstå korleis psyken
fungerer. Hjernen er jo trass alt også ein del av kroppen.
Læringsmetodar
Universitetet legg i stor grad opp til sjølvstendig læring, og
studiekvardagen til Andrea består stort sett av ein kombinasjon av forelesingar, seminar og sjølvstudium, men også
labøvingar på enkelte emne.
– I eitt av faga eg tar dette semesteret, har vi ei digital
­labrotte! Det er veldig morosamt! Den fungerer om lag som
ei vanleg labrotte, som vi må bruke tid på å forstå og lære
opp gjennom øvingar og repetisjonar. Rotta gir oss ein sjanse
til å teste ut noko av det vi lærer om på forelesingane i praksis. Det er alltid positivt.
Livet utanfor lesesalen
– Det var eigentleg ganske tilfeldig at eg landa i Bergen, men
eg hadde to gode venner frå folkehøgskolen min som skulle
flytte hit, så vi vart samde om å flytte saman. Eg kosar meg
skikkeleg her! Det regnar litt av og til, men det gjer ikkje så
mykje. Studentmiljøet er veldig bra, slår Andrea fast.
Ho er også sjølv aktiv i studentmiljøet. Ho dansar swing og
salsa, speler i korps og er med i Psykologirevyen. Det har blitt
mange fleire menneske som er med i revyen dei siste åra, og
dette er viktig for det sosiale miljøet på instituttet. Det skal
bli ein knallbra revy, men vi har sagt heile vegen at det viktigaste er at vi har det kjekt undervegs.
Framtidsplanar
– Det er jo eit stykke opp og fram foreløpig, men eg tenker
sterkt på kanskje å bli logoped. Det er kanskje ikkje det mest
opplagte karrierevalet, men nesten alt eg lærer på studiet, er
relevant for ein slik jobb. Både lærings- og utviklingspsykologi og denne koplinga mellom det fysiologiske og det psykiske. Eg trur det er kjempeviktig når ein skal jobbe på eit slikt
felt å ikkje berre sjå på enkelte feil og utfordringar, men å sjå
heile mennesket. Om eg ikkje blir logoped, så har eg i alle
fall lyst til å peile meg nærare inn mot helsefremmande eller
sosialt arbeid på masternivå.
Generelt tenker eg at det er veldig mykje betre å fokusere på
kva du er god til og kva du liker å halde på med når du skal
velje studium, enn akkurat kva du jobb du kan få. Vegen blir
til mens du går.
121
Psykologiske fag
ARBEIDS- OG
ORGANISASJONS­PSYKOLOGI (BACHELOR)
GENERELL PSYKOLOGI (BACHELOR)
Varigheit
Poenggrenser Studieplassar
Opptakskrav
Varigheit
Poenggrenser Studieplassar
Opptakskrav
3 ÅR
55,6 / 47,5
GENS
3 ÅR
54,6 / 47,6
GENS
60
60
Bachelor
Bachelor
Det treårige studiet tek for seg tema som organisasjonsteori, leiing, psykososiale arbeidsmiljøfaktorar, stress,
meistring, utbrenning, jobbtrivsel, mobbing, konflikthandtering, organisasjonskultur, organisasjonslæring,
omstilling, sjukefråvær og helse i arbeidslivet.
Det treårige studiet gir blant anna kunnskap innanfor områda biologisk psykologi, kognitiv psykologi,
lærings- og åtferdspsykologi, utviklingspsykologi,
personlegdoms­psykologi og sosialpsykologi.
Master
Master
Etter bachelorprogrammet kan du ta eit toårig master­
program i psykologi. Studiet har to studieretningar;
­arbeids- og organisasjonspsykologi og psykologisk vitskap. I sistnemnde kan du velje fordjuping i B
­ ehavioral
Neuroscience eller generell psykologi.
Etter bachelorprogrammet kan du ta eit toårig masterprogram i psykologi med fokus på arbeids- og organisasjonspsykologi.
Forsking
122
Arbeidslivet er ein av dei viktigaste arenaene for
menneske i vår tid. Gjennom arbeidet møter vi
­andre, realiserer oss sjølve og utviklar oss som men­
neske.­Vi kan oppleve medgang og meistring, men
også stress, mobbing og utbrenning.
Eit godt arbeidsmiljø har stor innverknad på trivsel, helse og
produktivitet på ein arbeidsplass. Kva er avgjerande for eit
godt arbeidsmiljø? Korleis handlar og reagerer enkeltindividet i forhold til ulike sider i arbeidslivet?
Det finst verkemiddel ein kan nytte for å utvikle både enkeltmenneske, grupper og organisasjonar. Og det finst ting ein
kan gjere for å førebygge og handtere problem som oppstår
på arbeidsplassen.
Gjennom studiet lærer du korleis du kan få verksemder til
å forstå at menneska er den viktigaste ressursen dei har,
og hjelpe dei til å utvikle sine tilsette med omsyn til både
­y te­evne og sjølvrealisering.
uib.no
I fagmiljøet ved arbeids- og organisasjonspsykologi forskar «FALK», på arbeidsmiljø, leiing og konflikt
på arbeidsplassen. Ei anna gruppe, «Operational
Psychology Research Group», forskar på korleis vi
oppfattar risiko og problemløysing i usikre, tids­
knappe situasjonar.
Sjå også desse studia
Generell psykologi, profesjonsstudium i psykologi,
årsstudium i psykologi, folkehelse og helsefremmande arbeid, pedagogikk, administrasjon og organisasjonsvitskap.
Visste du at …
Våre tankar om andre menneske påverkar måten vi
behandlar dei på.
Forsking
Presterer idrettsutøvarar betre når dei blir observert
enn når dei trenar aleine? Kvifor gjer vi menneske
mindre innsats når vi arbeider i grupper enn når vi
arbeider for oss sjølve?
Psykologi er vitskapen om åtferd og mentale prosessar hos
menneske og dyr. Vi relaterer oss til kvarandre, og påverkar
kvarandre. Kva har førsteinntrykket å seie i sosial samhandling? Kor mykje har oppmuntring å seie for læring? Korleis
­tolkar vi positive og negative hendingar i dagleglivet?
I psykologien er åtferd forklart med teoriar som bygger på vitskaplege metodar, og studiet gir kunnskap om generell psykologisk forskingsmetodikk. Du vil bli kjent med hovudorienteringar, teoretiske hovudperspektiv, sentrale forskingsbidrag og
funn i psykologifaget. Gjennom studiet vil du lære å identifisere og analysere mennesket i samspel med omgivnadene sine.
uib.no
Fagmiljøet forskar på fleire ulike område innan psykologi. Forskingsgruppa «Bergen Judgement & Decision
Making and Social Cognition» er blant anna oppteken
av korleis kognitive og sosiale faktorar påverkar avgjerdsprosessane våre.
Sjå også desse studia
Arbeids- og organisasjonspsykologi, profesjonsstudiet i psykologi, årsstudium i psykologi, folkehelse og
helse­fremmande arbeid, pedagogikk.
Visste du at …
Folk kan nokre gongar hugse ting som ikkje har skjedd
og gløyme sjølv dramatiske hendingar i livet.
123
Psykologiske fag
PSYKOLOGI (PROFESJON)
PSYKOLOGI (ÅRSSTUDIUM)
Varigheit
Poenggrenser
Studieplassar Opptakskrav
Varigheit
Poenggrenser Studieplassar
Opptakskrav
1+5 ÅR
SVÆRT HØGT*
82
1 ÅR
51,5 / 48,1
GENS
GENS
Årsstudium
Opptaksgrunnlag for psykologstudiet
Årsstudiet i psykologi er obligatorisk for å kunne gå
­vidare på det femårige psykologstudiet. Det er karakterane frå årsstudiet som er grunnlaget for opptaket. Les
meir om studiet på nettet: uib.no/studieprogram/ÅRPS
Dersom du ønsker å kvalifisere deg for opptak til
psykologstudiet, må du fylle årsstudiet med emna
ex.phil., ex.fac. og innføring i psykologi, i tillegg til
­generell psykologi 1 og generell psykologi 2. Karakterane frå årsstudiet avgjer om du kjem inn på det femårige psykologstudiet.
Psykologstudiet
Det femårige studiet er bygd opp om ein «forskar-praktikar»-modell. Du får innføring i psykologiske teoriar,
forskingsmetodar og forskingsbasert kunnskap på den
eine sida. På den andre sida får du grunnkompetanse
innan dei sentrale arbeidsområda for psykologar, som
klinisk psykologi, pedagogisk psykologi, nevropsykologi, samfunnspsykologi og forsking.
Fagstudium
I eit eittårig psykologistudium står du fritt til å sette
­saman studiet ditt. Du kan velje mellom alle opne
emne innanfor generell psykologi, arbeids- og organisasjonspsykologi, personalpsykologi og pedagogikk.
Du kan eventuelt også velje emne frå andre fagområde ved UiB, som for eksempel humanistiske fag eller
­samfunnsvitskaplege fag.
Forsking
124
Kvifor oppfører vi oss som vi gjer i ulike sosiale situa­
sjonar? Korleis tenker, hugsar og lærer vi? Korleis kan
vi forstå avvikande åtferd, og korleis kan vi ­endre
­åtferd? Finst det resept mot psykiske problem?
Gjennom profesjonsstudiet i psykologi får du kunnskap
om dei ulike områda av psykologien og om det vitskaplege
grunnlaget for metodane i faget. Du lærer om mennesket
si normale åtferd og utvikling, psykiske lidingar og avvikande åtferd.
Det blir lagt vekt på både teoretisk, praktisk og etisk kunnskap, og du får klinisk erfaring på ulike område. Studentane
si eiga utvikling gjennom studiet er viktig, og mykje tid går
med til gruppesamtaler og individuell terapi.
Studiet skal gjere deg i stand til å drive psykologisk praksis.
Du skal kunne forstå, førebygge og behandle psykiske lidingar, og utføre dei viktigaste formene for psykologisk arbeid
med menneske i alle aldrar.
uib.no
I det psykologiske fagmiljøet blir det forska på fleire
større forskingsfelt, som kognitiv nevrovitskap og kognitiv psykologi, helsefremmande arbeid, individuell og
klinisk psykologi, pedagogikk og utdanning, sosial- og
organisasjonspsykologi. Det finst eigne grupper som
forskar på så ulike tema som stress, læring, avgjerdstaking og arbeidsmiljø.
Sjå også desse studia
Arbeids- og organisasjonspsykologi, generell psykologi, årsstudium i psykologi, folkehelse og helsefremmande arbeid, pedagogikk.
* Karaktergjennomsnittet er generelt svært høgt, men vil
kunne variere noko frå år til år.
Visste du at …
Studentar på psykologstudiet får lære om korleis
hypnose kan brukast i klinisk behandling, ved sjølv
å bli hypnotisert.
320
Vidare studium
Har du planar om å bli psykolog? Eller vil du studere
i berre eitt år? Vil du supplere tidlegare utdanning,
eller fordjupe deg i psykologiske emne?
Årsstudiet i psykologi kan, i kombinasjon med andre fag,
gi kompetanse for arbeid i offentleg og privat sektor – for
eksempel i skolen, privat sektor, ideelle organisasjonar,
­
­helsesektoren og liknande der psykologisk fagkunnskap er
etterspurt. For å bli psykolog må du bli teken opp på og fullføre det femårige psykologstudiet.
Vil du bli psykolog?
Avlagde eksamenar i årsstudiet vil kunne brukast i ein
bachelorgrad dersom du søker opptak til eit bachelorprogram på eit seinare tidspunkt. Sjå også våre nettsider om intern overgang til bachelorprogramma.
Sjå også desse studia
Generell psykologi, profesjonsstudium i psykologi,
folkehelse og helsefremmande arbeid, pedagogikk,
­arbeids- organisasjonspsykologi.
Visste du at …
For å kome inn på psykologstudiet må du ta eit årsstudium i
psykologi sett saman av fem ulike emne. Desse emna gir deg
ei innføring i den psykologiske vitskapen og omfattar kjennskap til psykologien si historie, viktige teoriar i psykologien,
faget sine forskingsmetodar og sentrale forskingsresultat.
Du får kjennskap til biologiske, kognitive og sosiale perspektiv
på utvikling, i tillegg til teoriar om persepsjon, læring, minne,
kognisjon, tenking, personlegdom og intelligensomgrep.
uib.no
Emosjon kan påverke kor risikabelt ein synes noko er.
125
SAMFUNNS­
VITSKAPLEGE FAG
130 Administrasjon og
organisasjonsvitskap
131Europastudium
132 Film- og TV-produksjon
133Geografi
134Informasjons- og
kommunikasjonsteknologi
135Informasjonsvitskap
136Journalistikk
137 Kognitiv vitskap
138Medievitskap
139 Nye medier
140Politisk økonomi
142 Samanliknande politikk
143Samfunnsøkonomi
144Sosialantropologi
145Sosiologi
146Utviklingsstudiar
147 Samfunnsvitskaplege fag
Samanhengen mellom
individ og strukturar
er kjernen i samfunns­
vitskapleg forståing.
Kvifor har dei ulike landa i verda så ulike styringsformer? Kor påverka
blir eigentleg barn av valdelege dataspel? Kvifor er det så mange unge
som flyttar frå heimbygda si – og kva kan trekke dei heim att?
Eit samfunn er ei gruppe individ som lever saman og
har meir eller mindre felles verdiar, kultur og tradisjonar. Samfunnsvitskap forskar på samhandlinga i desse
gruppene, frå enkeltindivid til institusjonelle forhold.
Samanhengen mellom individ og strukturar er altså
kjernen i samfunnsvitskapleg forståing.
Det handlar om å analysere, systematisere og forstå
samanhengar både politisk, sosialt og økonomisk. Ein
studerer korleis samfunn er bygde opp, og korleis dei
blir organiserte og leidde. Forsking i samfunnsvitskap
bidreg derfor til forståinga vår av korleis samfunnet
utviklar seg og kan gi konkrete løysingar på samfunnsmessige problem.
Ved UiB har vi anerkjente fagmiljø innanfor alle dei
samfunnsvitskaplege felta. Vi tilbyr studium innan
media og informasjon, der du kan studere alt frå data­
spel og politiske taler til kunstig intelligens og pressehistorie. Vi har eit breitt utval fag som handlar om
organisering, styringsformer og leiing, både nasjonalt
og internasjonalt. Dersom du er interessert i økonomi,
anten det er på makronivå eller mikronivå, anbefaler vi
økonomistudia våre. Og dersom du er oppteken av kultur- og samfunnsstudium kan både sosiologi og sosialantropologi vere aktuelt for deg. Sist, men ikkje minst
– om du synest alt dette høyres spennande ut, kan det
vere lurt å ta ein kikk på geografi, som i tillegg til natur
og menneskepåverknad handlar om til dømes miljø og
ressurspolitikk, samfunnsutvikling og planlegging.
Visste du forresten at hos UiB er statsvitskap delt inn
i to fag, samanliknande politikk og administrasjonsog organisasjonsvitskap, slik at du har større høve til å
­spesialisere deg?
Vi legg dessutan stor vekt på å sørge for at du som student kan ta delar av utdanninga di i utlandet. Vi har avtaler med prestisjefylte universitet på alle kontinenta.
Medstudentane dine i Studentutvalet, Samfunnslogen
og Samfunnsvitarane sitt arbeidslivsutval står klare til å
ta seg av dei faglege, sosiale og karrieremessige interessene dine som student hos oss.
127
Samfunnsvitskaplege fag
Tidlegare studentar
KVA KAN DU BLI?
Dersom du veit kor du vil jobbe, er det ikkje usannsynleg at vegen dit kan gå gjennom samfunnsvitskaplege fag. Få høgare utdanningar opnar så
mange vegar inn i så mange bransjar. I tillegg til
den generelle samfunnsvitskaplege kompetansen får du òg ei solid fagleg spesialisering.
128
Som samfunnsvitar lærer ein å bruke samfunnsvitskapleg metode: å samle inn store mengder
informasjon og data, analysere og systematisere,
og omarbeide og formidle denne informasjonen.
Samfunnsvitarar er drilla og sylskarpe i både kvantitativ og kvalitativ analyse – det vil seie at dei kan
analysere både det som kan teljast og målast, og
det som ikkje kan det. Dei kan analysere samfunnet på fleire nivå, både det kulturelle, politiske og
økonomiske nivået. Denne kompetansen er ganske unik for samfunnsvitarane og han er ettertrakta på arbeidsmarknaden. ­Samfunnsvitarane
si evne til å sjå samanhengar og relasjonar kan
nyttast i alle typar verksemder.
Avhengig av fagleg spesialisering kan ein for eksempel jobbe som informasjonsarbeidar, journalist, saksbehandlar, organisasjonsutviklar, forskar,
researcher for TV og Medierådgivar/PR-agent. Du
finn samfunnsvitarar i internasjonale og humanitære organisasjonar, forsikringsbransjen, mediebransjen, kommunale etatar, reklamebransjen og
innanfor store konsern som Statoil, Orkla, Rieber
og Schibstedt. Samfunnsvitarar jobbar også som
aspirantar i UD, politiske observatørar i EU og som
intervjuarar i UDI.
Med ei samfunnsvitskapleg utdanning kan ein
i tillegg jobbe som lærar i ungdomsskolen og vidaregåande skole, og ikkje minst er det mange
samfunnsvitarar som blir tilsette på universitet og
høgskolar i vitskaplege og administrative stillingar.
Solveig Stornes, 29 år
STUDENTEN: CELINE ARSTAD, 22 år
Stilling: Prosjektplanleggar
Arbeidsplass: Holbergprisen
Grad: Master i sosialantropologi
Studium: Bachelorprogram i Europastudium
Som prosjektleiar i Holbergprisen er eg
dagleg leiar med ansvar for drifta av organisasjonen. Det er ei vid
stilling som omfattar ansvar for kontraktar, personale, økonomi,
strategisk planlegging, HMS og mykje anna. Arbeidet er for ein
stor del internasjonalt orientert og krev god kjennskap til forsking.
Utdanninga mi lærte meg mellom anna å behandle store mengder informasjon og ha ei kritisk tilnærming. På sosialantropologi
drar ein dessutan på feltarbeid i lengre periodar, noko som krev
mykje av deg som person. Der får ein god kompetanse i å forstå
andre menneske og å samarbeide.
Helge P. Kalleklev, 26 år
Stilling: Reporter
Arbeidsplass: TV 2 Sporten
Grad: Bachelor i journalistikk
Eg jobbar i TV 2 Sporten som reporter og har
hovudansvar for Premier League. Eg begynte å jobbe her som ein
del av praksis i løpet av studiet. I jobben min skriv eg nettsaker og
dekker fotballkampar. Journalistikkstudiet var variert og vi fekk innblikk i mykje forskjellig innanfor feltet. Det siste studieåret hadde vi
eit praksisførebuande emne, der vi dreiv ei nettavis. Vi var fordelte
på redaksjonar og skreiv saker. I bacheloroppgåva mi skreiv eg dessutan om sportsjournalistikk, som jo er det eg arbeider med no.
Torgeir Fiskum Hansvik, 25 år
Stilling: Planleggar/naturgeograf
Arbeidsplass: Opus Bergen AS
Grad: Master i naturgeografi
Eg arbeider som planleggar og naturgeograf i Opus, som står for Offentleg-Privat-Utvikling-Samarbeid. Vi er eit konsulentfirma som driv med
arealplanlegging og rådgiving knytt til eigedomsutvikling. Min
jobb er mellom anna å teikne kart og gjere romlege analysar, som
er ein viktig del av alle arealplanar. Eg er i tillegg firmaet sin fagperson på skred. I løpet av studiet har eg tatt fag knytt til arealplanlegging gjennom samfunnsgeografi og økonomisk geografi,
og gjekk etter kvart over til naturgeografi. I arbeidet mitt har eg
eigentleg bruk for alt eg lærte i løpet av studiet.
BERGEN, EUROPA OG VERDA
– På europastudium får vi det beste frå to verder. Både spesialise­
ringa inn mot Europa og eit breiare internasjonalt perspektiv frå
­samanliknande politikk. Ein god kombinasjon, meiner Celine.
– Det er mest det første året på studiet som handlar spesifikt
om Europa. Då lærer vi om kontinentet si historie heilt tilbake
frå Antikken og om integrasjonsprosessen som har ført fram
til den europeiske unionen vi har i dag.
– Seinare i studiet har vi også lært meir om korleis dei ulike
EU-institusjonane fungerer og om internasjonale politiske og
økonomiske forhold. Eg har valt spesialisering i samanliknande politikk, men ein kan også velje å ta spesialisering innan historie. Du har slik sett moglegheit til å sette saman eit studieløp
som passar til kva du er mest interessert i, forklarer Celine.
I fjor var vi i Amsterdam og Brussel og no i år har vi planlagt
turar til Berlin og Praha. Studieturane er viktige som eit supplement til pensum. Det er noko heilt anna å få sjå korleis
institusjonane fungerer i den virkelege verda, enn å lese om
det i ei bok.
Dei aller fleste studieprogramma ved UiB opnar for at du
kan ta delar av utdanninga i utlandet. Celine vurderer å
legge inn eit halvår på Hawaii i løpet av bachelorgraden.
– Særleg Europarelatert er det jo ikkje, seier ho og smiler,
men eg ser fram til å oppleve eit litt meir solrikt klima!
Utreisetrongen
Studentbyen Bergen
Celine er berre 22 år, men har allereie sett mykje av verda.
Bergen er ein heilt fantastisk by å studere i, slår Celine fast.
– For det første er byen utruleg vakker. Det er lett å komme
seg rundt, og alt er samla på ein plass. Byfjella gir gode forhold for å kome seg ut i naturen og trene eller gå på tur. Dette
er noko eg set stor pris på.
– Eg har alltid vore glad i å reise, så etter vidaregåande og
eit halvt år med jobbing flytta eg til New York og tok exphil,
exfac og enkeltemne i menneskerettar på Gateway College.
Deretter flytta eg vidare til England og begynte på eit studieløp ved Kingston University i utkanten av London i international relations og Media and Culture studies.
– Studiet var spennande, men det var også dyrt og semestera
veldig korte, så det enda med at eg runda av i London etter
eitt år og heller flytta til Bergen for å fortsette studia her.
At Celine no har vendt heim til Noreg, betyr likevel ikkje at ho
har slutta å reise. – Vi har eit veldig aktivt fagutval på Europastudium som arrangerer studieturar nesten kvart semester.
– I tillegg så er det også eit utruleg bra studentmiljø her. Du
møter alltid nokon du kjenner på byen og det finst eit mylder
av ulike organisasjonar og saker du kan engasjere deg i. Sjølv
er eg med i fagutvalet og i Samfunnslogen.
– Å engasjere seg i noko utanom studia er ei kjempemoglegheit til å bli kjent med nye folk, samtidig som du tileignar
deg kompetanse du ikkje ville fått elles og lærer deg å stå på
eigne bein.
129
Samfunnsvitskaplege fag
ADMINISTR ASJON OG
ORGANISA­SJONS­V ITSK AP (BACHELOR)
EUROPASTUDIUM (BACHELOR)
Varigheit
Poenggrenser Studieplassar
Opptakskrav
Varigheit
Poenggrenser Studieplassar
Opptakskrav
3 ÅR
44,2 / 40,0
GENS
3 ÅR
37,2 / ALLE
GENS
73
Bachelor
Bachelor
Sentralt i det treårige studiet er demokratiteoriar og
teoriar om organisasjonar, forvaltning og offentlig
politikk.
I det treårige studiet kan du spesialisere deg innanfor
historie og samanliknande politikk med vekt på Europa.
Master
Master
Etter bachelorprogrammet kan du ta eit toårig master­
program i administrasjon og organisasjonsvitskap.
Etter bachelorprogrammet er du kvalifisert til å søke
om opptak til eit toårig masterprogram i det faget du
har spesialisert deg i.
Forsking
Forsking
Faget bygger i stor grad på ei teoretisk orientert og
empirisk basert forsking om formelle organisasjonar.
Sentrale tema for fagmiljøet ved UiB er organisasjon,
leiing og styring av alle typar organisert verksemd.
Dette omfattar både offentleg og privat sektor så vel
som det frivillige organisasjonssamfunnet.
130
Innanfor dei nemnde fagområda blir det forska på
eit breitt spekter av felt som også omfattar europeisk
­politikk. Nokre eksempel er prosjektutviklinga av ein
felles europeisk offentleg sfære (Eurosphere) og forsking kring eksistensen av ein felles europeisk karakteristikk i økonomien.
Sjå også desse studia
Har organisering noko å sei for dei utfordringane ein
står ovanfor innan område som helse, utdanning,
næringsutvikling, miljøvern og samfunnstryggleik?
Kva for organisasjons- og styringsformer kan ein
nytta og korleis verkar dei i ulike samanhengar? Kan
innovasjon i offentleg og privat sektor planleggast?
Administrasjon og organisasjonsvitskap er eit samanliknande studium av politikk, forvaltning og organisasjon. Fokus er
særleg retta mot utforminga og iverksettinga av offentleg
politikk, korleis innhaldet og organiseringa av denne politikken blir til, og kva for konsekvensar dette har.
Teoriar om demokrati og organisasjonar, offentleg forvaltning og politikk står sentralt i faget. Viktige tema er det normative grunnlaget deira, korleis dei blir utvikla og endra, og
kva verknad dette har.
Gjennom bachelorstudiet lærer du å utføre sjølvstendige
analysar av organisasjonar, offentleg forvaltning og politikk.
uib.no
30
Samanliknande politikk, sosiologi, ­utviklingsstudiar,­
samfunnsøkonomi, arbeids- og organisasjons­
psykologi og årsstudium i administrasjon og organisasjonsvitskap.
Visste du at …
Fagmiljøet har eit internasjonalt masterprogram med
studentar frå Sør-Afrika, Uganda, Ghana, Zimbabwe,
Tanzania, Nepal, Bangladesh, Kina og Colombia?
Vi bidrar gjennom dette med kompetanseheving
i offentleg forvalting i utviklingsland.
Sjå også desse studia
Kvifor er dei europeiske landa så ulike sjølv om dei
ligg så nær kvarandre geografisk? Kva var bakgrun­
nen for danninga av den europeiske unionen? Kva
utfordringar møter europeisk økonomi i dag?
Europa består av 44 sjølvstendige statar, har eit samla folketal
på om lag 700 millionar, er ein av dei rikaste av verdsdelane,
og har ifølge FN dei landa i verda det er best å bu i. Gjennom
studiet vil du lære om historie, politikk, og samfunnstilhøve
i Europa. Desse emna blir drøfta frå fleire perspektiv, med
hovudvekt på historiske føresetnader, økonomiske prosessar og politiske institusjonar i dagens Europa. Kva nye roller
og oppgåver har Den europeiske union fått sidan den spede starten i 1958? Kva er felles for utviklinga i medlemslanda
som følge av EU når det gjeld ressursfordeling, endringar i
folkesetnaden og økonomi? Dagens europeiske samfunn blir
studert i eit historisk og statsvitskapeleg perspektiv, i forhold
til stats- og nasjonsbygging, ressursar og økonomi.
uib.no
Historie, samanliknande politikk.
Visste du at …
Ein tidligare norsk statsminister er leiar av Europarådet, til
tross for at Noreg ikkje er medlem av EU.
131
Samfunnsvitskaplege fag
FILM- OG TV-PRODUKSJON (BACHELOR)
GEOGR AFI (BACHELOR)
Varigheit
Poenggrenser Studieplassar
Opptakskrav
Varigheit
Poenggrenser Studieplassar
Opptakskrav
3 ÅR
54,5 / 48,0
GENS
3 ÅR
42,5 / 31,7
GENS
22
Bachelor
Bachelor
Det treårige studiet inneheld emne som blant anna
handlar om manusutvikling og produksjonsutvikling. Innan film fokuserast det på historie og analyse,
i tillegg til teknisk opplæring. Innan nye medier får du
innsikt i produksjon og analyse, dokumentar og reportasje, og spørsmål kring opphavsrett.
I løpet av det treårige studiet kan du velje mellom
emne innanfor naturgeografi, miljø- og landskaps­
geografi, økonomisk geografi, regional utvikling og
planlegging, og utviklingsgeografi.
Master
Etter bachelorprogrammet kan du ta eit toårig masterprogram i geografi innanfor ei av dei fire studieretningane eller Master in Development Geography.
Master
Etter bachelorprogrammet kan du ta eit toårig masterprogram i medievitskap.
Forsking
Forsking
132
Korleis formidlar ein best kjensler gjennom kame­
ralinsa? Kor viktig er det gylne snitt i ein intervju­
situasjon? Har nyheitsdekninga endra seg dei siste
30 åra, og korleis kjem den til å vere i framtida?
Du lærer å lage filmar, frå idé og manuskript til ferdig klipt
film. For å kunne lage ein god film eller ein god reportasje, er
det viktig å ha både teoretisk og praktisk bagasje. Teoridelen
er viktig for å få i gang ein refleksjon kring det audiovisuelle
mediet. Derfor blir du drilla i fag som handlar om publikum
og deira oppleving og forståing av tekstar i ulike medium, i
tillegg til den praktiske opplæringa i faget.
Praksis er nødvendig for å få den allsidige produksjonskompetansen som trengs for å møte yrkeslivet. Du får tidleg
ei grundig teknisk innføring etterfølgd av emne som for
­eksempel manusutvikling og reportasjeproduksjon.
Det siste semesteret går med til ein hovudproduksjon der alt
du har lært blir omsett i praksis. Vi vektlegg samankoplinga
mellom tradisjonelle og nye medium slik at du er godt budd
på varierte yrkessituasjonar og -utfordringar.
uib.no
50
Forsking på film og fjernsyn har stått sentralt heilt
sidan faget blei oppretta i 1985. Forskinga fokuserer
særleg på historikk og estetikk. Sjangerstudiar, forteljeteori og stilistiske endringar som følge av ny digital
teknologi er viktige interessefelt. Spørsmål om mediekonvergens og dei audiovisuelle media si rolle i demokratiet har også fått mykje merksemd.
Sjå også desse studia
Nye medier, medievitskap, journalistikk.
Visste du at …
Studentane på Film- og TV-produksjon lager TV-innslaga
frå Bergen Internasjonale Film Festival (BIFF) og frå
Nordiske Mediedager.
Forskinga i fagmiljøet er organisert i fire forskings­
grupper:
1. Økonomisk geografi, regional utvikling og
planlegging
Korleis kan vår tids store utfordringar som klima­
endringar, migrasjon, urbanisering og matproduk­
sjon taklast på lokalt plan? Ønsker du å vere med på
å finne gode løysingar for desse utfordringane?
2. Naturgeografi
Geografi er studiet av menneske, samfunn og miljø, og
­samanhengen mellom desse. Faget ser på samfunnsutfordringar frå både natur- og samfunnsperspektiv. Studiet tilbyr
emne som tar for seg sosiale, politiske, økonomiske, kulturelle og naturbestemte forhold i Noreg og internasjonalt. Tema
i undervisninga er blant anna flaum og skred, klimaendringar, vegetasjonsendringar, matsikkerhet, ressursforvaltning,
­næringsutvikling, regional utvikling og planlegging.
Sjå også desse studia
Feltkurs der studentane får praktisk erfaring står sentralt i
­undervisninga. På samfunnsgeografiske feltkurs får du erfaring med kvalitative intervju og innsikt i bedrifter og forvaltningsorgan. På feltkurs i natur- og miljøgeografi får du erfaring
med feltkartlegging for å forstå utforminga av landskapet og
endringar i miljø og vegetasjon. Ein bachelorgrad i geografi gir
innsikt i sentrale teoriar for å forstå vår tids store utfordringar
og praktisk kompetanse som er relevant for arbeidslivet.
uib.no
3. Miljø- og landskapsgeografi
4. Utviklingsgeografi
Utviklingsstudiar, miljø- og ressursfag, og årsstudium
i geografi.
Visste du at …
Feltkurs og ekskursjonar er ein viktig og spennande del
av studiet.
133
Samfunnsvitskaplege fag
INFORMASJONS- OG KOMMUNIK A­
SJONSTEKNOLOGI (BACHELOR)
INFORMASJONSVITSK AP (BACHELOR)
Varigheit
Poenggrenser Studieplassar
Opptakskrav
Varigheit
Poenggrenser Studieplassar
Opptakskrav
3 ÅR
43,1 / 34,4
MATRS
3 ÅR
44,9 / 34,3
GENS
20
Bachelor
Bachelor
I det treårige studiet inngår emne som programmering, informasjonssystem, databasehandsaming,
datastrukturar, algoritmar, systemutvikling, funksjonell webdesign og datanett.
I det treårige studiet inngår emne som modellering,
databasehandsaming, objektorientert programmering, informasjonssystem, semantiske og sosiale teknologiar, kunnskapsteknologi og formelle metodar
for informasjonsvitskap. Du kan også velje emne som
interaksjonsdesign, systemutvikling, programutvik­
ling og kunstig intelligens.
Master
Etter bachelorprogrammet kan du ta eit toårig masterprogram i informasjonsvitskap eller informatikk.
Master
Forsking
134
Kva må til for å utvikle ei funksjonell nettside som
­tilfredsstiller brukarane sine behov? Kan du t­enke­
deg å programmere eit nytt dataspel? Kva vil ei
­datamaskin aldri kunne gjere?
Ein kan forstå informasjonsteknologi som eit møte mellom
analytisk tankegang og skapande evne, der bruk av datamaskina sin strenge logikk i modellering av forskjellige område og
løysing av problem berre blir avgrensa av eigen kunnskap og
kreativitet.
Studiet i informasjons- og kommunikasjonsteknologi (IKT)
kombinerer tekniske informatikkfag med samfunnsvitskapleg
informasjonsvitskap, og gir på denne måten dobbel kompetanse. Du får ei moderne, tverrfagleg utdanning som er spesielt
tilpassa behova til næringsliv og forvalting. Dette omfattar alt
frå brukar- og organisasjonsmessige vurderingar til spesifisering, utforming og implementering av programsystem.
Etter bachelorprogrammet kan du ta eit toårig masterprogram i informasjonsvitskap.
Forsking innan IKT kombinerer både informatikk og
informasjonsvitskap, og handlar for eksempel om interaksjon mellom menneske og maskin, teoriar om
programvareutvikling, programmering, visualisering
og forbetring av informasjonssystem. Ved UiB finst det
blant anna eit eige laboratorium for forsking på kunstig intelligens.
Sjå også desse studia
Informasjonsvitskap, datavitskap, datateknologi,
­kognitiv vitskap, nye medier, informatikk-matematikk-­
økonomi, digital kultur, språkvitskap (med spesialisering i datalingvistikk).
Visste du at …
Playstation ikkje berre er ei spelemaskin,
men at studentar ved UiB nyttar ho til å løyse
programmeringsoppgåver?
Forsking
Vil du finne fram til gode dataløysingar for bank­
system, helsesektoren, oljebransjen eller morgon­
dagens skole? Vil du lære god interaksjonsdesign?
Drøymer du om å utvikle den neste store appen?
Gjennom studiet i informasjonsvitskap utviklar du evner til
samarbeid, kritisk tenking og kreativitet – noko som er sentralt i arbeidet med å lage dei beste løysningane for brukarane. Du lærer korleis behandling av kunnskap, informasjon og
data kan bli, bør bli og faktisk blir støtta av informasjons- og
kommunikasjonsteknologi (IKT). IKT kan for eksempel vere
informasjonssystem, program, databasar, datamaskinar, datanettverk og internett. Desse kunnskapane blir nytta til aktiv
problemløysing og produktutvikling. Som informasjonsvitar
vil du kunne fungere som bindeledd mellom praktiske utviklarar av programvare og andre grupper i organisasjonen.
Som student får du erfaring med moderne systemutviklingsmetodar og programmeringsverktøy gjennom praktiske
øvings- og prosjektoppgåver. Du skal kunne ta i bruk nye metodar, språk og teknologiar innanfor eit område i stadig utvikling.
uib.no
50
Fagmiljøet ved informasjonsvitskap har hovudfokus på forsking innanfor design og bruk av IKT som
støtter arbeid og læring, programmering og kunstig
intelligens, og utvikling av informasjonssystem frå
eit brukar- og organisasjonsperspektiv, og utvikling
av logikk, semantikk og metodar for frambringing av
kunnskap frå data. Blant nylege mastergradsoppgåver
kan vi nemne mobilteknologi og multimodale verktøy
for spel og læring, algoritmar for søkemotorar, system
for e-helse, «augmented reality» og e-boks, ontologigenerering fra tagging og sosial nettverksanalyse.
Sjå også desse studia
Informasjons- og kommunikasjonsteknologi, datavitskap, datateknologi, kognitiv vitskap, nye medier,
informatikk-matematikk-økonomi, språkvitskap (med
spesialisering i datalingvistikk), digital kultur, årsstudium i informasjonsvitskap.
Visste du at …
Informasjonsvitarar ved UiB har utvikla helsetenester i
Afrika ved bruk av mobiltelefonar.
uib.no
135
Samfunnsvitskaplege fag
JOURNALISTIKK (BACHELOR)
KOGNITIV VITSK AP (BACHELOR)
Varigheit
Poenggrenser Studieplassar
Opptakskrav
Varigheit
Poenggrenser Studieplassar
Opptakskrav
3 ÅR
57,7 / 50,4
GENS
3 ÅR
51,0 / 44,8
GENS
22
22
Bachelor
Bachelor
I det treårige studiet inngår blant anna desse emna:
introduksjon til journalistikk, reportasje- og nyheitsjournalistikk, journalistisk etikk og metode, opphavsrett, portrett og reportasje. Studiet inneheld òg ein
praksisperiode.
Det treårige studiet i kognitiv vitskap er tverrfagleg og
tek opp i seg element frå informatikk, informasjonsvitskap, datalingvistikk, psykologi og filosofi.
Master
Etter bachelorprogrammet kan du ta eit toårig masterprogram i informasjonsvitskap, informatikk, filosofi eller datalingvistikk, alt etter kva du vel til spesialisering.
Master
Etter bachelorprogrammet kan du ta eit toårig masterprogram i medievitskap.
Forsking
Forsking
Infomedia si forskingsgruppe i journalistikk er stor
og allsidig. For tida fokuserer gruppa på journalistiske ­nyorienteringar, der endringar i forma og vilkåra til
journalistikken står sentralt.
136
Kva skil dei ulike journalistiske sjangrane frå
kvarandre? Kva slags vinkling skal ein velje i ei
sak? Korleis skal journalistar arbeide i forhold
til Ver V
­ arsam-plakaten? Kvar går skiljet mellom
journalist­
rolla og rolla som privatperson på ein
ulukkesstad der det står om liv?
Journalistar dokumenterer hendingar i samtida og må ha omsyn til mange viktige retningslinjer som gjeld presseetikk, bildebruk og innsyn i offentlege og private dokument. Korleis får
ein fram maktkritisk informasjon, og korleis kan journalisten
bidra til å sette fokus på dei svake gruppene i samfunnet?
Bachelorprogrammet i journalistikk legg grunnlaget for
ein sjølvreflekterande og sjangermedviten journalistikk der
oppøving av evna til kritisk tenking står sentralt. Studiet tek
også sikte på å utvikle ein analytisk kompetanse.
Studiet er retta inn mot både audiovisuelle medium og nettmedium så vel som trykte medium. Det inneber ulike typar
samarbeid med bachelorprogramma i film- og TV-produksjon
og nye medier.
uib.no
Sjå også desse studia
Film- og TV-produksjon, medievitskap, nye medier.
Visste du at …
Studentar på journalistikkstudiet dekker sentrale
kulturarrangement som BIFF og Nordiske Mediedager.
I tillegg får dei åtte veker praksis i ein større
nyheitsredaksjon.
Korleis fungerer hjernen? Kva er kunstig i­ntelligens?­
Korleis får ein ei datamaskin til å spele sjakk og
­attpåtil slå dei beste sjakkspelarane i verda? Kva
­eigenskapar må ein robot ha for å kunne bevege seg
i ulendt terreng?
Menneskeleg tenking blir til i eit samspel mellom sansing,
minne, språk, problemløysing og kjensler. I kognitiv vitskap
prøver vi å forstå korleis desse ulike evnene til den menneskelege hjernen fungerer kvar for seg og samla. Det gjer vi blant
anna ved å lage dataprogram som skal simulere desse evnane,
for å sjå om dataprogramma er i stand til å framvise åtferd som
liknar menneskeleg intelligens.
Slik prøver vi å skaffe betre kunnskap om korleis ein intelligent
hjerne fungerer, og vidare om korleis vi kan konstruere dataprogram som har kunstig intelligens. I praksis kan slik kunnskap blant anna brukast til å lage dataspel, datasystem med
talegjenkjenning eller dataprogram for medisinsk diagnose.
uib.no
Ved UiB er det mange som driv med kognitiv vitskap.
Vi har informasjonsvitarar som jobbar med teknikkar
for å modellere kunnskap ved hjelp av logikk og andre teknikkar og vidare bruke denne kunnskapen i
dataprogram. Her finst lingvistar som prøver å finne
ut korleis hjernen tolkar språk for å nytte tilsvarande
teknikkar i program som kan føre ein flytande samtale
med menneske. Vi har informatikarar som ser på korleis vi kan få dataprogram til å gjere grunnleggande
logiske resonnement. Og vi har psykologar som prøver
å forstå kva som skjer i hjernen når ein person synest
at noko er vakkert. Alle desse innfallsvinklane er relevante for kognitiv vitskap og kan vere moglege vegar
å gå for deg som er interessert i å gå vidare til ein karriere som forskar i feltet.
Sjå også desse studia
Informasjons- og kommunikasjonsteknologi, informasjonsvitskap, datavitskap, datateknologi, generell psykologi, nye medier, språkvitskap, digital kultur, filosofi.
Visste du at …
Det beste sjakkprogrammet i verda vil truleg slå Magnus
Carlsen 8 av 10 gonger. Hos oss lærer du kva som må til
for å slå Magnus Carlsen 10 av 10 gonger.
137
Samfunnsvitskaplege fag
MEDIEVITSK AP (BACHELOR)
NYE MEDIER (BACHELOR)
Varigheit
Poenggrenser Studieplassar
Opptakskrav
Varigheit
Poenggrenser Studieplassar
Opptakskrav
3 ÅR
43,6 / 41,1
GENS
3 ÅR
45,1 / 39,6
GENS
58
Bachelor
Bachelor
I det treårige studiet inngår blant anna emne om
medieinstitusjonar og historia deira, mediebruk og
­
meiningsdanning, pressehistorie, medieteknologi,
kultur og samfunn, medieretorikk og filmrelaterte emne.
Det treårige studiet tek for seg emne som blant anna
handlar om programmering, brukargrensesnitt, databasar og multimediehandtering, introduksjon til film,
tv og nye medium, manuskript og medier og innføring
i webdesign og webestetikk.
Master
Master
Etter bachelorprogrammet kan du ta eit toårig masterprogram i medievitskap.
Etter bachelorprogrammet kan du ta eit toårig masterprogram i medievitskap eller informasjonsvitskap.
Forsking
138
Korleis kan ein analysere ei filmoppleving? Kvifor
vel media enkelte vinklingar framfor andre? Kva
rolle spelar tillit ved utveksling av informasjon og
­tenester over nettet?
Dagens samfunn blir ofte omtala som informasjonssamfunnet. Interaktive medium, digitale nettverk, filmar, radio, aviser og tv inngår som ein naturleg del av daglegliva våre, utan
at vi heilt reflekterer over korleis dei ulike media påverkar
måten vi forstår oss sjølve på eller kva for rolle dei spelar for
den offentlege meiningsdanninga.
Medievitskap set søkelys på medieinstitusjonane og bodskapane dei formidlar, på forholdet mellom publikum og medieinnhald, og mellom media og samfunnet. Gjennom bachelorprogrammet i medievitskap skal du få kjennskap til dei
historiske og samfunnsmessige vilkåra som media har, og kva
for funksjonar dei har når vi ser dei i eit heilskapleg perspektiv.
Studiet kombinerer både samfunnsvitskaplege og humanvitskaplege perspektiv, og gir ei elementær innføring i bruk
av teknikkar i medie-produksjon (for eksempel radio og film).
uib.no
20
Medievitskap har fleire forskargrupper og forskarprosjekt som arbeider med ulike problemstillingar.
Det er for eksempel etablert ei eiga internasjonal forskargruppe ved Institutt for informasjons- og medievitskap som kallar seg for DigiCult. Gruppa forskar på
demokrati og digitalisering av audiovisuell kultur. Det
finst også eit forskingsprosjekt som studerer endringar i kulturjournali-stikken sine sjangrar og funksjonar.
Sjå også desse studia
Film- og TV-produksjon, medievitskap, journalistikk,
informasjonsvitskap, digital kultur, informasjons- og
kommunikasjonsvitskap (IKT), kognitiv vitskap, språkvitskap (med spesialisering i datalingvistikk).
Visste du at …
Fagmiljøet ved informasjons- og medievitskap gir ut eit
eige nettmagasin, Vox Publica. Målet med magasinet er
å bidra til å heve nivået på kunnskapen og ordskiftet om
demokrati og ytringsfridom i Noreg.
Forsking
Forskinga på nye medier går for seg i skjeringsfeltet
mellom informasjons- og medievitskap, og omfattar
alt frå undersøkingar av korleis ulike nettverkssamfunn
blir brukt i dagens samfunn, til korleis ein betre kan
bruke mobilteknologi og spel i læringssituasjonar.
Korleis presenterer ein audiovisuelt innhald på
­Internett? Korleis blir det same innhaldet distribuert
i ulike plattformer som TV, Internett og mobiltekno­
logi? Korleis kan interaktive medier brukast til digital
historiefortelling?
Internett og verdsveven har vakse fram som ein av dei viktigaste formidlingskanalane for nyheiter, så vel som offentleg
og personleg kommunikasjon. Studiet av nye medier handlar om digitaliseringa av både produksjon og distribusjon av
medieinnhald. I denne prosessen er det viktig med kompetanse både om tekniske løysingar og verktøy. Det er òg viktig
å vite korleis dette kan nyttast i journalistikken og når ein skal
formidle ein bodskap.
I studiet lærer ein om korleis ein kan analysere og designe digitale media med spesiell vekt på Internett og web. Ein viktig
del av dette er å kunne bruke webdesign, programmering og
system for innhaldshandtering og utforme databaser. Ein annan sentral komponent i studiet er interaksjonsdesign som
handlar om prinsippa for korleis ein kan designe interaksjon
mellom menneske og maskiner.
uib.no
Sjå også desse studia
Film- og TV-produksjon, medievitskap, journalistikk,
informasjonsvitskap, digital kultur, informasjons- og
kommunikasjonsvitskap (IKT), kognitiv vitskap, språkvitskap (med spesialisering i datalingvistikk).
Visste du at …
Nye medier har eit samarbeid med mediebedrifta Vizrt,
som lagar programvare som blir brukt av CNN, BBC
og fleire andre av dei største TV-selskapa rundt om i
verda. På studiet får ein opplæring i nokre av Vizrt sine
spesiallaga verktøy.
139
POLITISK ØKONOMI (BACHELOR)
Varigheit
Poenggrenser Studieplassar
Opptakskrav
3 ÅR
48,7 / 44,0
GENS
20
Bachelor
Det treårige studiet tek for seg tema som stats- og
nasjonsbygging, mikroøkonomiske kjerneomgrep
og marknadsteori, demokrati og demokratisering,
makroøkonomi, politisk økonomi, ressursallokering
­
og velferdsteori.
Master
Etter bachelorprogrammet kan du ta eit toårig
master­program i samfunnsøkonomi eller samanliknande ­politikk.
Forsking
I forskingsmiljøa blir det blant anna forska på kva
rolle politiske parti spelar i demokrati, politisk korrupsjon og samanhengen mellom globalisering og
skattepolitikk.
140
Sjå også desse studia
Kvifor subsidierer rike land jordbruket medan fattige
land skattlegg det? Inneber demokrati at dei fattige
konfiskerer formuen til dei rike? Blir arbeidsløyse,
inflasjon og rentenivå påverka av graden av politisk
styring av sentralbanken?
I 1975 konstaterte grunnleggaren av faget samanliknande
politikk, professor Stein Rokkan, at «røyster tel, ressursar
avgjer». Opp gjennom åra har mange studentar kombinert
studium i samanliknande politikk, med fokus på røysting og
andre politiske prosessar, med studium i samfunnsøkonomi
og fokus på bruk av ressursar.
Politisk økonomi konsentrerer seg om økonomisk åtferd
i den politiske prosessen og politisk åtferd i marknaden.
­Målsettinga med studiet i politisk økonomi er først og fremst
å gi deg grunnleggande kunnskapar om både økonomi og
samanliknande politikk, og deretter kombinere desse kunnskapane i studiet av konkrete insitusjonar.
uib.no
Samfunnsøkonomi, samanliknande politikk.
Visste du at …
Det er påvist at utbreiinga av internett bidrar til å
redusere korrupsjon. Ved å studere politisk økonomi
lærer du korleis og kvifor.
Samfunnsvitskaplege fag
SAMANLIKNANDE POLITIKK (BACHELOR)
SAMFUNNSØKONOMI (BACHELOR/PROFESJON)
Varigheit
Poenggrenser Studieplassar
Opptakskrav
Varigheit
Poenggrenser Studieplassar
Opptakskrav
3 ÅR
47,1 / 42,8
GENS
3 ÅR
5 ÅR
50,8 / 45,8
49,8 / 47,2
GENS
MATRS
87
Bachelor
Bachelor
Det treårige studiet tek for seg det systematiske studiet av politiske institusjonar, organisasjonar, prosessar
og åtferd på lokalt, nasjonalt og internasjonalt plan.
Samanlikningar på tvers av politiske system og endringar over tid står sentralt.
Det treårige studiet tek for seg tema som internasjonal makroøkonomi, miljø- og ressursøkonomi,
investerings- og finansieringsteori, bedriftsstrategi
­
og ­
konkurransepolitikk, velferdspolitikk og offentleg ­styring, næringsstruktur og internasjonal handel,
­politisk økonomi og utviklingsøkonomi.
Master
Profesjon
Etter bachelorprogrammet kan du ta eit toårig masterprogram i samanliknande politikk.
Det femårige profesjonsstudiet i samfunnsøkonomi
gir ei sterkare spesialisering i økonomiske fag med
meir vekt på metode (matematikk og statistikk) enn
bachelor- og masterprogrammet i samfunnsøkonomi.
Forsking
142
Kva er vilkåra for demokratiske styreformer? Kvifor
blei nokre land tidlegare utvikla i retning av masse­
demokrati enn andre? Kva for stadium har stats- og
nasjonsbygginga gått gjennom i ulike land, og kva
har vore drivkreftene bak desse prosessane?
Politiske system og institusjonar har ulik utforming og funksjon, på same måte som den politiske åtferda blant borgarane
varierer etter kva politiske kulturar dei lev i. Vi finn store variasjonar innan enkelte land over tid, så vel som mellom land.
Studiet vil gi deg innsikt i politiske system i andre land og i
deira politiske historie. Det blir lagt vekt på politisk utvikling
og aktuelle politiske forhold i Europa, fordi solid kunnskap om
eige kulturområde og eiga historie ofte er eit vilkår for å kunne studere politiske forhold i andre delar av verda. Den europeiske integrasjonsprosessen tilseier også at det er behov for å
auke kunnskapen om Europa i det norske samfunnet.
uib.no
Fagmiljøet ved samanliknande politikk har hovudfokus på forsking innan demokrati og demokratisering
i brei forstand, både tematisk og geografisk. Nokre eksempel er: Noreg i kamp mot terrorisme, partisystem i
Uganda, amerikansk politikk, høgrepopulisme i Europa, den norske nasjonalstaten, europeisk integrasjon,
politisk utvikling i Latin-Amerika og korrupsjon.
Sjå også desse studia
Administrasjon og organisasjonsvitskap, europastudium, samfunnsøkonomi, årsstudium i samanliknande
politikk.
Visste du at …
Du kan utplasserast eitt semester i ei bedrift, ein
institusjon eller ein organisasjon som UiB har avtale med
og få godkjent praksisen som ein del av studiet.
70
22
Master
Etter bachelorprogrammet kan du ta eit toårig masterprogram i samfunnsøkonomi.
Kvifor er bilavgiftene så høge i Noreg samanlikna
med i Sverige? Korleis kjem eldrebølga til å påverke
oss alle? Kva er det som gjer at nokre land er fattige
og andre er rike?
Samfunnsøkonomien tek opp problemstillingar som spenner frå samanhengen mellom arbeidsløyse og inflasjon til
spørsmålet om kva som er riktig billettpris på bussen. Det
handlar om korleis vi bruker ressursane våre – enten det
gjeld naturressursar, arbeidskraft eller produksjonsutstyr.
Det finst ikkje alltid klare svar på desse problemstillingane, og
i faget arbeider vi med metodar som er eigna til å analysere
slike problemstillingar og løyse dei så langt det lar seg gjere.
Samfunnsøkonomar undersøker korleis økonomien eigentleg fungerer, både vår heimlege blandingsøkonomi, dei økonomiske tilhøva i andre land, og verdsøkonomien. Vi analyserer også utsiktene for å auke verdiskapinga og fordele
resultatet på ein meir rettferdig måte. Kort sagt: korleis vi kan
gjere verda til ein betre stad å leve!
uib.no
Forsking
Sentrale temaområde innanfor samfunnsøkonomisk
forsking ved UiB er arbeidsmarknad og utdanning,
helseøkonomi, næringsøkonomi og økonomisk organisering, sosialforsikring og sosialpolitikk.
Visste du at …
Samfunnsøkonomar ikkje meiner at marknaden alltid
har rett.
143
Samfunnsvitskaplege fag
SOSIALANTROPOLOGI (BACHELOR)
SOSIOLOGI (BACHELOR)
Varigheit
Poenggrenser Studieplassar
Opptakskrav
Varigheit
Poenggrenser Studieplassar
Opptakskrav
3 ÅR
39,6 / 35,0
GENS
3 ÅR
43,4 / 39,6
GENS
77
Bachelor
Bachelor
Det treårige studiet tek opp emne som sosial ulikskap,
politikk og vald, økonomi, globalisering, kjønns- og
slektskapsrelasjonar, økologi, religion og ritual, nasjonalisme, etnisitet og identitet, materialitet og meining,
og sosiokulturelle dimensjonar ved rom og stad.
Institusjonell endring, globalisering, ulikskap og makt
er sentrale tema i det treårige studiet. Andre sentrale
emne det blir fokusert på er velferd, familie, arbeid,
utdanning, migrasjon og miljø.
Master
Master
Etter bachelorprogrammet kan du ta eit toårig masterprogram i sosiologi.
Etter bachelorprogrammet kan du ta eit toårig masterprogram i sosialantropologi. Masteroppgåva er basert
på eit sjølvstendig planlagt og gjennomført feltarbeid
som varer i rundt eit halvt år. Du kan velje å gjere dette
kor som helst i verda så sant ikkje praktiske eller tryggingsmessige høve er til hinder for prosjektet.
Forsking
Sentrale forskingsområde ved Sosiologisk institutt er
«Velferd, ulikskap og livsløp» (VUL), «Arbeid, kunnskap,
utdanning og økonomi» (AKUØ), og «Migrasjon, utvikling og miljø» (MUM).
Forsking
144
Korleis blir mannsideal påverka av den arabiske
­våren? Kvifor har kvinner på Stillehavsøyane ei djup
innsikt i lokale klimaendringar? Og kva kan «dumps­
ter diving» i USA ha til felles med alt dette?
Sosialantropologi er det samanliknande studiet av kultur
og samfunn. Det er vitskapen om det kulturelle mangfaldet
blant menneske verda over og dei sosiale prosessane som
utfaldar seg i dette mangfaldet. Faget er derfor vidt tematisk
- all menneskeleg verksemd og kunnskap er interessant når
sosialantropologar forsøker å forstå variasjon, samanheng
og endring i samfunn og kultur. Dette kjem òg til syne i det
geografiske spennet i faget.
Sosialantropologar forskar overalt i verda og har ein særskilt
tradisjon for studiar utafor Europa, men bidrar òg til kunnskap om vestlege samfunn. Hovudmetoden er feltarbeid.
Antropologar lever ofte tett på menneske over lang tid for å
få innsikt i deira liv og har i særleg grad tilgang på menneskelege kvardagserfaringar, gjerne blant grupper som ikkje er
i ålmenta sitt søkelys. Den djupe innsikta faget gir i uvande
tenkemåtar og levevis, legg såleis grunnlaget for kritiske og
alternative perspektiv på eige samfunn.
uib.no
80
Sosialantropologisk forsking ved UiB rettar seg dels
mot særskilde tema som for eksempel ulikskap og
egalitarianisme, religion og globalisering, natur og
miljø, fattigdom og utvikling, stat og nasjon, urfolk og
etnisitet, og kjønn og helse, og dels er forskinga retta
mot spesifikke regionar av verda, då særleg Stillehavsøyane, Sør-Asia og Søraust-Asia, Midtausten, Afrika,
Sør-Amerika og Europa.
Sjå også desse studia
Utviklingsstudiar, årsstudium i sosialantropologi.
Visste du at …
Alt første semester på bachelorprogrammet i
sosialantropologi er det lagt til rette for eit feltarbeid.
Sjå også desse studia
Kvifor er rikdomen, makta og høvet til å råde over
sitt eige liv ulikt fordelt i ulike samfunn? Kva er
­grunnane til at folk flyttar mellom ulike samfunns­
typar og land? Kva fører denne migrasjonen til
for e
­ migrantane sjølv, for samfunna dei forlèt og
­samfunna dei flyttar til?
Sosiologi er den av samfunnsvitskapane som dekker det
største emneområdet. Sosiologar studerer alle slags relasjonar mellom individ, grupper og organisasjonar i små og store
sosiale fellesskap: alt frå møter mellom einskiltindivid til store globale endringsprosessar.
I sosiologistudiet lærer du å bruke ulike teoriar og metodar
til å forstå korleis samfunnstilhøva har blitt til, korleis dei
kan endrast, og korleis dei skaper sjansar og grenser for
einskilte menneske og gruppene dei tilhører. Av emne det
blir fokusert på i studiet, kan nemnast familie, utdanning og
arbeidsliv, velferdsstaten og offentlege omsorgstenester,
klassebestemte og etniske relasjonar, og høvet mellom samfunnssystem, økonomi og miljø.
uib.no
Utviklingsstudiar, kjønnsstudiar, administrasjon og
organisasjonsvitskap, samanliknande politikk, samfunnsøkonomi.
Visste du at …
Vi har blant anna ei samarbeidsavtale med University
of California, Berkeley. Kvart år reiser mange
sosiologistudentar dit på utveksling.
145
Samfunnsvitskaplege fag
SAMFUNNSVITSK APLEGE FAG
UTVIKLINGSSTUDIAR (BACHELOR)
(ÅRSSTUDIUM)
Varigheit
Poenggrenser Studieplassar
Opptakskrav
3 ÅR
39,4 / 38,1
GENS
60
Varigheit
Poenggrenser Studieplassar
Opptakskrav
ÅRSSTUDIUM 47,5–57,4*
OM LAG
GENS
20 PR. STUDIUM
Alle–48,9*
Bachelor
* AVHENGIG AV ÅRSSTUDIUM
I løpet av det treårige studiet spesialiserer du deg i
ei av dei ulike fagretningane: sosialantropologi,
administrasjon og organisasjonsvitskap, geografi
eller samfunnsøkonomi.
Undervisningskompetanse
Dei fleste samfunnsvitskaplege faga gir undervisnings­
kompetanse dersom du fyller eit heilt år med anbefalte emne frå det aktuelle faget.
Master
Følgande samfunnsvitskaplege fag gir undervisningskompetanse i ungdoms- skolen og i vidaregåande
skole i samfunnsfag og samfunnskunnskap: administrasjon og organisasjonsvitskap, samanliknande politikk, sosialantropologi og sosiologi.
Etter bachelorprogrammet kan du ta eit toårig masterprogram i sosialantropologi, administrasjon og organisasjonsvitskap, geografi eller samfunnsøkonomi, alt
etter kva spesialisering du vel.
Forsking
146
Kva er årsaka til at nokre land ikkje kjem seg ut av
fattigdommen? Kvifor er det så vanskeleg å fordele
ressursane i verda? Er det grunna maktrelasjonar på
lokale, nasjonale eller globale nivå? Eller skuldast
det politiske, økonomiske eller kulturelle forhold?
I takt med aukande globalisering og at fleire og fleire politiske og økonomiske spørsmål blir globale spørsmål, er det viktig å få meir kunnskap om utvikling og utviklingsprosessar i
ulike deler av verda. Behovet for kunnskap i samband med
handel og multilateral og bilateral bistand er også sentralt.
Gjennom utviklingsstudiet får du ei innføring i samfunn, levevilkår og maktutøving i land i Afrika, Asia og Latin Amerika.
Innføringa er ikkje avgrensa til ein enkelt måte å forstå utvikling på, men gir deg innsikt i synspunkta til fleire disiplinar.
Du lærer om sosiale og kulturelle forhold, lokale konsekvensar av globale prosessar, forvalting av naturressursar, fattigdom, politisk og økonomisk makt. Du får kunnskapar om
ulike former for globalisering som for eksempel kva rolle kolonisering og bistanden spelar, og korleis desse over tid har
verka på globale og lokale maktrelasjonar og fattigdom.
uib.no
Utviklingsrelatert forsking er eit hovudsatsingsområde for UiB. Det er stor tematisk og geografisk
breidde på dei prosjekta forskarar arbeider med.
I Stillehavsområdet blir det blant anna forska
på kulturarv i møte med global, politisk økonomi. I Latin-Amerika og Afrika blir det forska
på utvikling, teknologi og konflikt i samband
med den internasjonale olje- og gassindustrien.
I Midtausten forskar ein på emne som kultur, folk og
statar som ligg i møtepunktet mellom kontinenta.
Sjå også desse studia
Sosialantropologi, administrasjon og organisa­
sjons­
vitskap, geografi, samfunnsøkonomi, årsstudium i
­utviklingsstudiar.
Visste du at …
Mot slutten av studiet er det eit tilrettelagt utanlandsopphald ved eit universitet i Asia, Afrika eller LatinAmerika. Dette er ei unik moglegheit til å oppleve
utviklingsproblematikken på nært hald og tileigne seg
kunnskap om eit spesifikt område.
Følgande samfunnsvitskaplege fag gir undervisningskompetanse i sine fag: geografi, informasjonsvitskap,
medievitskap og samfunnsøkonomi.
Vidare studium
Vil du supplere tidlegare utdanning? Ønsker du å
studere samfunnsvitskaplege fag i eitt år? Vil du ha
undervisningskompetanse i eit nytt fag?
Eit årsstudium i samfunnsvitskaplege fag er først og fremst
retta mot deg som allereie har teke eit studium på høgskoleeller universitetsnivå. Dersom du ønsker eit lengre studium
bør du velje eit bachelorprogram.
Avlagde eksamenar vil kunne brukast i ein bachelorgrad dersom du går over til eit bachelorprogram på eit
seinare tidspunkt. Dette gjeld spesielt for dei bachelorprogramma der det er stor grad av valfridom i delar
av studiet. Når du er tatt opp på eit årsstudium er det
mogleg å søke intern overgang til fleire samfunnsvitskaplege bachelorprogram. Viss du vil bli lærar, kan du
etter fullført bachelorgrad (med to undervisningsfag)
ta påbyggingsstudium i praktisk pedagogikk (PPU).
Du kan søke opptak til årsstudium i følgande fag:
Sjå også desse studia
• Administrasjon og organisasjonsvitskap
•Geografi
•Informasjonsvitskap
•Medievitskap
• Samanliknande politikk
•Samfunnsøkonomi
•Sosialantropologi
•Sosiologi
•Utviklingsstudiar
Administrasjon og organisasjonsvitskap, geografi,
informasjonsvitskap, medievitskap, samanliknande
politikk, samfunnsøkonomi, sosialantropologi,
sosiologi, utviklingsstudiar.
uib.no
147
Viktige datoar
OPPTAK
Opptakskrav
Gjennom Samordna opptak kan du søke på:
Poenggrenser
For å bli student ved UiB må du enten ha generell
studiekompetanse eller realkompetanse.
•Bachelorstudium
Generell studiekompetanse: Generell studiekompetanse er den vanligaste vegen til høgare utdanning,
og gjer deg kvalifisert til å studere ved universitet og
høgskoler. For informasjon om dei vanlege vegane til
generell studiekompetanse, sjå Samordna opptak sine
nettsider, samordnaopptak.no.
•Profesjonsstudium (gjeld ikkje
profesjonsstudiet i psykologi)
I presentasjonen av studieprogramma er
poenggrensene frå siste opptak sette opp
slik at det første talet viser til poenggrensa i
ordinær kvote, medan det andre talet er for
førstegongsvitnemål. Eksempel: 54,5 / 50,0.
Realkompetanse: Dersom du ikkje har generell studiekompetanse, men er over 25 år, kan du søke opptak til studium på grunnlag av realkompetansen din.
Realkompetanse er kunnskap du har fått gjennom yrkespraksis, ulønna arbeid, organisasjonsarbeid, utdanning eller på anna vis. Kompetansen må vere relevant
for det studiet du søker opptak til.
148
Søkjarar med utdanning frå land utanfor Norden
Utanlandsk utdanning må vere på nivå med norsk treårig vidaregåande opplæring for å gi generell studiekompetanse. Ein må i tillegg dokumentere kunnskapar
i engelsk og norsk.
• Integrerte femårige masterstudium
•Årsstudium
Spesielle opptakskrav
Nokre studium krev at du har visse fag frå vidaregåande
skole i tillegg til generell studiekompetanse/realkompetanse. Sjå opptakskrava for kvart enkelt studium.
Søkarar kan også fylle krava med fag frå Reform 94
eller tidlegare ordningar.
Utrekning av kvotar og poenggrenser
På Samordna opptak sine nettsider finn du informasjon om korleis du reknar ut poenga dine, kva fag frå
vidaregåande opplæring som gir realfags- og språkpoeng, og korleis du kan få tilleggspoeng. Du finn òg
informasjon om dei ulike kvotane som finst, og kven
som kan konkurrere i dei.
Søknadsprosedyre
Poenggrenser er oppgjevne der talet på
søkjarar er større enn talet på studieplassar. ’Alle’ tyder at alle ­k valifiserte søkjarar
fekk tilbod om studieplass ved siste opptak.
Poenggrensa kan variere frå år til år.
Frist for å søke om studieplass ved UiB dersom du vil ha
vurdert realkompetansen din.
Dette er også fristen for søkjarar
med utdanning frå land utanfor
Norden, for søkjarar med IB, for
søkjarar som ber om særskilt
vurdering i forhold til poenggrensene, og for søkjarar som
ønsker å søke om tidleg opptak.
1. mars
Siste frist for å søke om opptak
til UiB. På nettsøknaden din vil
du finne eit følgeskjema som du
må sende inn saman med dokumentasjon innan den oppgjevne fristen. Det er likevel ikkje
alle som må sende inn følgeskjema. Du finn informasjon om
kven det gjeld på Samordna
opptak sine nettsider.
15. april
Program med eigne søknads- og opptaksprosedyrar
Bachelorprogrammet i utøvande musikk
eller komposisjon har eigne søknads- og
opptaksprosedyrar. Sjå griegakademiet.no
Opptaket til psykologstudiet baserer seg på
årsstudiet i psykologi, og har eigne opptaksprosedyrar.
Reine masterstudium og nokre andre program, kan ha eigne søknads- og opptaks­
prosedyrar.
1. juli
Frist for ettersending av dokumentasjon på utdanning og
praksis som du avsluttar våren
2012, og frist for å omprioritere
studieønske.
1. juli
Tilbod om studieplass blir gjort
kjent på nettsøknaden din.
20. juli
Frist for å svare på tilbodet om
studieplass og eventuell ventelisteplass.
26. juli
Sjå uib.no/utdanning
Søknad om opptak til grunnstudium ved UiB går via
Samordna opptak. På nettsidene til Samordna opptak
finn du søknadsskjema og informasjon om fristar og
korleis du søker.
Meir informasjon
uib.no/utdanning
opptak@uib.no
55 58 21 40/55 58 43 00 (mai–september)
1. aug
GENS
Generell studiekompetanse
LÆRERMinst karakteren 3 i matematikk og norsk og minst
35 skolepoeng*
MEROD
Matematikk R1 eller S1+S2 + Fysikk 1 + Kjemi 1+2*
Dersom du får tilbod om opptak til eit
studium ved UiB, sender vi deg ein brosjyre med den informasjonen du treng i
samband med studiestart. Her finn du tid
og stad for orienteringsmøta, programmet for fadderveka, og alt det praktiske
du må gjere som ny student.
Du som har fått tilbod om studieplass ved
UiB og takka ja til denne, vil få tilsendt eit
opptaksbrev som stad­festar kva studium
du har kome inn på.
MUSUIBOpptaksprøve*
LÆREALMinst karakteren 3 i norsk, minst 35 skolepoeng
og REALFA*
REALFAMatematikk R1 eller S1+S2 og enten Matematikk R1+R2 eller Fysikk
1+2 eller Kjemi 1+2 eller Biologi 1+2 eller Informasjonsteknologi
1+2 eller Geofag 1+2 eller Teknologi og Forskingslære 1+2*
MATRS
*I tillegg til generell studiekompetanse
Matematikk R1 eller S1+S2*
Dersom du har UiB som førsteprioritet på
søknaden til Samordna opptak, sender
vi deg eit brev med informasjon om dei
ulike fristane fram mot studiestart.
Veke 33
Studiestart for nye studentar ved UiB.
samordnaopptak.no
HAR DU SPØRSMÅL?
Faglege spørsmål
Generelle spørsmål
Dersom du har spørsmål knytt til eitt bestemt studie
eller fagområde er det best om du tek kontakt direkte
med studierettleiinga ved fakultetet studiet sorterer
under.
Opptak
opptak@uib.no / 55 58 43 00
Humanistiske og estetiske fag
studierettleiar@hf.uib.no / 55 58 93 70
Juridiske fag
studierettleiar@jurfa.uib.no / 55 58 95 00
Medisin, odontologi og helsefag
info@mofa.uib.no / 55 58 64 00
Folkehelse og helsefremmande arbeid
studierettleiar.psyfa@uib.no / 55 58 27 10
150
Naturvitskaplege og teknologiske fag
studierettleiar.mnfa@uib.no / 55 58 30 30
Samfunnsvitskaplege fag
studierettleiar@svfa.uib.no / 55 58 98 50
Psykologiske fag
studierettleiar.psyfa@uib.no / 55 58 27 10
Lærarutdanningar og pedagogikk
Lærarutdanningar med spesialisering i
naturvitskaplege fag
studierettleiar.mnfa@uib.no / 55 58 30 30
Lærarutdanningar med spesialisering i språk
studierettleiar@hf.uib.no / 55 58 93 70
Pedagogikk
studierettleiar.psyfa@uib.no / 55 58 27 10
Utveksling
utveksling@uib.no / 55 58 21 40
Studentsamskipnaden
informasjon@sib.no / 55 54 52 50
Utdanningsmesser
Kvart år blir det arrangert ei rekke store utdanningsmesser rundt om i landet. På UiB sin stand kan du
treffe studentar og studierettleiarar som kan fortelje deg om studia våre og korleis det er å vere student hos oss.
Lillestrøm 7.–8. januar
Stavanger 13.–14. januar
Sandefjord 16.–17. januar
Tromsø 23.–24. januar
Ålesund 27.–28. januar
Stord 29.–30. februar
Trondheim 30.–31. januar
Kristiansand 3.–4. februar
Oslo 11.–12. februar
Bergen 18.–19. februar
Studieorientering
Møt UiB i ditt eige klasserom. I januar og februar
2014 er vi med på studieorientering ved omkring
200 vidaregåande skolar landet over. Spør rådgivaren din for å få vite meir om studieorienteringsdagen og når vi kjem på besøk til din skole.
LIK OSS, FØLG OSS, SPØR OSS
Facebook
universitetetibergen
Twitter
UiButdanning
Instagram
uibutdanning
Søk på hashtaggen #uibstudent på Instagram,
og sjå korleis det er å være student hos oss!
Åshild Øvre Helland
Studentbloggar
Studentblogg
UiB har ein eigen studentblogg med innlegg om alt frå studentkultur og temafestar med fagutvalet, til kaffihavari på lesesalen og eksamenspanikk. Sjekk ut
bloggen og få eit innblikk i korleis studentkvardagen ved UiB fortonar seg.
studentblogg.uib.no
Du kan også finne svar på spørsmåla dine på uib.no/utdanning
uib.no
ALLE STUDIUM
A
Administrasjon og organisa­sjons­vitskap (bachelor)������������������� 130
Aktuar (integrert master)������������������������������������������������������������������������� 98
Arabisk (bachelor) ������������������������������������������������������������������������������������� 40
Arbeids- og organisasjons­psykologi (bachelor)��������������������������� 122
Arkeologi (bachelor)��������������������������������������������������������������������������������� 41
B
Berekraftig havbruk (bachelor)������������������������������������������������������������� 99
Biologi (bachelor)�������������������������������������������������������������������������������������100
D
Datateknologi (bachelor) ��������������������������������������������������������������������� 101
Datavitskap (bachelor)���������������������������������������������������������������������������102
Digital kultur (bachelor)��������������������������������������������������������������������������� 42
E
Engelsk (bachelor)������������������������������������������������������������������������������������� 43
Europastudium (bachelor)������������������������������������������������������������������� 131
F
Farmasi (integrert master)����������������������������������������������������������������������� 86
Film- og TV-produksjon (bachelor)��������������������������������������������������� 132
Filosofi (bachelor)��������������������������������������������������������������������������������������� 44
Fiskehelse (integrert master)���������������������������������������������������������������103
Folkehelse og helse­fremmande arbeid (bachelor)����������������������� 87
Fransk (bachelor)��������������������������������������������������������������������������������������� 45
Fysikk (bachelor)���������������������������������������������������������������������������������������104
152
G
Generell psykologi (bachelor)������������������������������������������������������������� 123
Geografi (bachelor)��������������������������������������������������������������������������������� 133
Geovitskap (bachelor) ���������������������������������������������������������������������������105
Gresk (bachelor)����������������������������������������������������������������������������������������� 46
H
Historie (bachelor)������������������������������������������������������������������������������������� 47
Human ernæring (bachelor)������������������������������������������������������������������� 88
Humanistiske fag (årsstudium)������������������������������������������������������������� 66
I
Informasjons- og kommunika­sjonsteknologi (bachelor)���������134
Informasjonsvitskap (bachelor) ��������������������������������������������������������� 135
Informatikk-matematikk-­økonomi (bachelor)�������������������������������106
Italiensk (bachelor) ����������������������������������������������������������������������������������� 48
J
Japansk (bachelor)������������������������������������������������������������������������������������� 49
Journalistikk (bachelor)�������������������������������������������������������������������������136
K
Kjemi (bachelor)���������������������������������������������������������������������������������������107
Kjønnsstudium (bachelor) ��������������������������������������������������������������������� 50
Kognitiv vitskap (bachelor)������������������������������������������������������������������� 137
Kulturvitskap (bachelor) ������������������������������������������������������������������������� 51
Kunsthistorie (bachelor) ������������������������������������������������������������������������� 52
MASTERTILBUD
L
Latin (bachelor)������������������������������������������������������������������������������������������� 53
Lektor i framandspråk (engelsk, fransk eller tysk) (integrert
master)����������������������������������������������������������������������������������������������������������� 78
Lektor i naturvitskap eller matematikk (integrert master)��������� 80
Lektor i nordisk (integrert master)������������������������������������������������������� 79
Litteraturvitskap (bachelor)������������������������������������������������������������������� 54
M
Matematikk (bachelor)���������������������������������������������������������������������������108
Matematikk for industri og teknologi (bachelor)�������������������������109
Medievitskap (bachelor)�����������������������������������������������������������������������138
Medisin (profesjon)����������������������������������������������������������������������������������� 89
Meteorologi og oseanografi (bachelor)������������������������������������������� 110
Miljø- og ressursfag (bachelor)����������������������������������������������������������� 112
Molekylærbiologi (bachelor)��������������������������������������������������������������� 113
Musikkterapi (integrert master)����������������������������������������������������������� 65
N
Nanoteknologi (bachelor)��������������������������������������������������������������������� 114
Naturvitskaplege fag (årsstudium) ����������������������������������������������������117
Nordisk (bachelor)������������������������������������������������������������������������������������� 55
Nye medier (bachelor)��������������������������������������������������������������������������� 139
O
Odontologi (integrert master)��������������������������������������������������������������� 90
P
Pedagogikk (bachelor)����������������������������������������������������������������������������� 81
Petroleum- og prosessteknologi (bachelor) ��������������������������������� 115
Politisk økonomi (bachelor)�����������������������������������������������������������������140
Psykologi (profesjon) ����������������������������������������������������������������������������� 124
Psykologi (årsstudium)��������������������������������������������������������������������������� 125
R
Religionsvitskap (bachelor)������������������������������������������������������������������� 56
Retorikk (bachelor) ����������������������������������������������������������������������������������� 57
Rettsvitskap (integrert master)������������������������������������������������������������� 72
Russisk (bachelor)��������������������������������������������������������������������������������������� 58
S
Samanliknande politikk (bachelor)��������������������������������������������������� 142
Samfunnsvitskaplege fag (årsstudium)������������������������������������������� 147
Samfunnsøkonomi (bachelor/profesjon) ��������������������������������������� 143
Sosialantropologi (bachelor)���������������������������������������������������������������144
Sosiologi (bachelor)�������������������������������������������������������������������������������� 145
Spansk språk og latinamerikastudium (bachelor)������������������������� 59
Språk og interkulturell kommunikasjon (bachelor)����������������������� 60
Språkvitskap (bachelor)��������������������������������������������������������������������������� 61
Statistikk (bachelor)��������������������������������������������������������������������������������� 116
T
Tannpleie (bachelor)��������������������������������������������������������������������������������� 91
Teatervitskap (bachelor)������������������������������������������������������������������������� 62
Tysk (bachelor) ������������������������������������������������������������������������������������������� 63
U
Utviklingsstudiar (bachelor)�����������������������������������������������������������������146
Utøvande musikk eller komposisjon (bachelor)����������������������������� 64
Etter fullført bachelorgrad kan du ta ein toårig mastergrad. UiB tilbyr over 80 slike program. Les meir om
desse på uib.no/utdanning
DET HUMANISTISKE FAKULTET
Masterprogram i allmenn lingvistikk
Masterprogram i allmenn litteraturvitskap
Masterprogram i arabisk
Masterprogram i arkeologi
Masterprogram i datalingvistikk og språkteknologi
Masterprogram i digital kultur
Masterprogram i engelsk
Masterprogram i filosofi
Masterprogram i fransk
Masterprogram i gresk
Masterprogram i historie
Masterprogram i italiensk
Masterprogram i kulturvitskap
Masterprogram i kunsthistorie
Masterprogram i latin
Masterprogram i nordisk språk og litteratur
Masterprogram i norrøn filologi
Masterprogram i region og regionalisering
Masterprogram i religionsvitskap
Masterprogram i russisk
Masterprogram i spansk språk og latinamerikastudium
Masterprogram i teatervitskap
Masterprogram i tysk
Masterprogram i utøvande musikk eller komposisjon
DET MATEMATISK-NATURVITSKAPLEGE FAKULTET
Master i anvendt og utrekningsorientert matematikk
Masterprogram i biologi
Masterprogram i energi
Masterprogram i fysikk
Master's programme in Geoscience of Basins and Lithosphere
Masterprogram i geovitskap
Masterprogram i informatikk
Masterprogram i kjemi
Masterprogram i molekylærbiologi
Masterprogram i nanovitskap
Masterprogram i petroleumsteknologi
Felles masterprogram i programutvikling
Masterprogram i prosessteknologi
Masterprogram i statistikk
DET MEDISINSK-ODONTOLOGISKE FAKULTET
Masterprogram i ernæring – Human ernæring
Masterprogram i helsefag – Fysioterapivitskap
Masterprogram i helsefag – Genetisk veiledning
Masterprogram i helsefag – Radiograf/Bioingeniør
Masterprogram i helsefag – Sykepleievitskap
Masterprogram i internasjonal helse
Masterprogram i klinisk ernæring
Klinisk masterstudium for fysioterapeuter i manuellterapi (MFMT)
Masterprogram i medisinsk biologi
Master's programme in Oral Sciences
DET PSYKOLOGISKE FAKULTET
Masterprogram i barnevern
Master of Philosophy in Gender and Development
Master of Philosophy in Health Promotion
Masterprogram i helsefag – Helsefremmande arbeid og
helsepsykologi
Masterprogram i helsefag – Logopedi
Masterprogram i pedagogikk
Masterprogram i pedagogikk, IKT-basert
Masterprogram i psykologi
DET SAMFUNNS­V ITSKAPLEGE FAKULTET
Master's Programme in Anthropology of Development
Masterprogram i administrasjon og organisasjonsvitskap
Master's Programme in Development Geography
Masterprogram i geografi
Masterprogram i informasjonsvitskap
Masterprogram i medievitskap
Master's Programme in Public Administration
Masterprogram i samfunnsøkonomi
Masterprogram i samanliknande politikk
Masterprogram i sosialantropologi
Masterprogram i sosiologi
Masterprogram i Systemdynamikk (Modellbasert
samfunnsplanlegging)
Joint European Master's Programme in System Dynamics
153
Hubrougla er symbolet som er brukt i UiB-logoen.
Ugla har frå gammal tid betydd klokskap og kunnskap.
Bergen museum har brukt hubroen som symbol heilt sidan
1830-åra. Då UiB blei skipa i 1946, blei ugla adoptert og
har sidan vore ein del av universitetets logo.
uib.no