Accountants in business (RA/AA) en registercontrollers
Transcription
Accountants in business (RA/AA) en registercontrollers
NBA-VRC Opleidingen Najaar 2015 Omdat kennis telt Accountants in business (RA/AA) en registercontrollers (RC) nbavrc.nl NBA-VRC_COVER (Apr15).indd 2 08-05-15 12:09 Inhoudsopgave Voorwoord 3 Samenwerking Overzicht per kennisgebied najaar 2015 4 Dit cursusaanbod is ontwikkeld door NBA-VRC Opleidingen. Chronologisch overzicht najaar 2015 6 NBA-VRC is een samenwerking tussen de NBA (accountants Programmaraad8 in business) en de VRC (registercontrollers). NBA-VRC OpleiPraktische informatie 9 dingen is CEDEO-erkend. Incompany programma’s 13 Speciaal voor u uitgelicht 14 Meer weten/aanmelden? Actie: Dag van de Financial 15 Kijk voor de meest actuele informatie, uitgebreidere cursusAcademie Publieke Sector 16 omschrijvingen en beschikbare plaatsen op onze website: www.nbavrc.nl. Kennisgebieden: • Online learning 17 Wilt u persoonlijk contact of een advies: •Specials 18 Telefoon: 020 - 301 04 05 (cursusinschrijvingen) of • Algemeen & strategisch management 24 020 - 301 03 14 (inhoudelijke informatie) • Ethiek & regelgeving 30 Fax: 020 - 301 03 02 • Externe verslaggeving 35 E-mail:opleidingen@nbavrc.nl •Finance 47 • Fiscaal & recht 59 • Governance & assurance 66 Interviews: Peter Steeman • IT & assurance 71 Opmaak: Madeggs • Management accounting & control 77 Druk: Jurriaans Lindenbaum Grafimedia • Persoonlijke vaardigheden 91 •Risicomanagement 104 (Wets)wijzigingen en zetfouten voorbehouden. Interviews: • prof. dr. Jan de Vuijst 23 • Simone Folkers - de Bruijn RA MSc 29 • Marcel van den Bosch RA 34 • drs. Jeroen Slop RA 46 • drs. ing. Gerrit Koelemeij RC 58 • ing. Sandra Addink - Berendsen AA 65 • drs. Mandy Warners RA RE 70 76 • Ramses van den Berg MSc FC RC • drs. Simone Heidema RA 103 Cursusaanbod voor openbaar accountants 108 Aanmeldingsformulier109 Algemene voorwaarden 110 NBA-VRC_COVER (Apr15).indd 3 08-05-15 12:09 de opleiding wordt gegeven) aan te brengen in aangekondigde opleidingen en aangekondigde opleidingen af te gelasten. 2. In geval van afgelasting van een opleiding heeft de deelnemer recht op terug- betaling van het volledige door de deelnemer aan Opleider betaalde bedrag. 3. In geval van wijziging van de datum, het tijdstip of de locatie van een opleiding wordt de deelnemer schriftelijk of elektronisch geïnformeerd. In dat geval kan een deelnemer, tenzij anders overeengekomen, binnen 14 dagen na dag-tekening van het schrijven of de e-mail betreffende de wijziging, kosteloos annuleren door middel van een schrijven of e-mail. in het klantenbestand om de deelnemer in de toekomst te kunnen informeren over het opleidingsaanbod. Indien een deelnemer bezwaar heeft tegen het opnemen van gegevens in het klantenbestand dan kan de deelnemer dat door middel van een schrijven of een e-mail (gericht aan Opleider aangeven. Voor actuele contactgegevens kan de website van Opleider worden geraadpleegd. De gegevens van een deelnemer worden vertrouwelijk behandeld en niet zonder toestemming van de desbetreffende deelnemer aan derden verstrekt, tenzij enig wettelijk voorschrift hiertoe verplicht. Opleider handelt in overeenstemming met de Wet bescherming persoonsgegevens. Artikel 7. Klachtenprocedure 1. Klachten dienen binnen 14 dagen na constatering gemotiveerd aan Opleider te worden meegedeeld. Binnen 5 werkdagen ontvangt de verzender een bevestiging van ontvangst. Alle klachten worden vertrouwelijk en binnen 4 weken na ontvangst behandeld. De uitgebreide klachtenprocedurestaat beschreven op de website van Opleider , op deze website vindt u tevens het digitale klachtenformulier. De klacht en de afhandeling daarvan wordt door Opleider geregistreerd en bewaard voor een periode van vijf (5) jaar. 2. Het indienen van een klacht laat de nakoming van de betalingsverplichtingen onverlet. Artikel 11. Permanente Educatie 1. Opleider verstrekt een deelnemer die heeft deelgenomen aan een opleiding een deelnamebewijs indien de deelnemer de presentielijst bij aankomst en vertrek tekent. 2. Opleider is een CEDEO erkende opleidingsinstelling. Het opleidingsaanbod wordt als erkende opleiding aangemeld bij CEDEO. 3. Een opleiding is, tenzij anders aangegeven, een aangemelde opleiding door een erkende PE-instelling in de zin van de nadere voorschriften permanente educatie. Artikel 8. Aansprakelijkheid 1. Opleider spant zich in om alle activiteiten kwalitatief optimaal te verrichten, zo wel inhoudelijk als organisatorisch. Niet uitgesloten kan worden dat desondanks foutieve inhoudelijke informatie wordt verstrekt, hetzij door de docent tijdens de opleiding, hetzij in het schriftelijk materiaal dat als onderdeel van de opleiding aan de deelnemer wordt verstrekt. Opleider sluit iedere aansprakelijkheid hiervoor uit, tenzij sprake is van opzet of bewuste roekeloosheid zijdens Opleider en/of haar leidinggevenden. 2. De gehele contractuele en buitencontractuele aansprakelijkheid van Opleider jegens de deelnemer aan een opleiding is beperkt tot aansprakelijkheid met betrekking tot directe schade (waaronder in ieder geval niet wordt begrepen: indirecte schade, gevolgschade, verminderde goodwill, bedrijfsstagnatie en daarmee samenhangend verlies of schade); met een maximum van het totaalbedrag aan vergoedingen die de deelnemer uit hoofde van de overeenkomst aan een opleiding aan Opleider heeft voldaan. 3. De deelnemer vrijwaart Opleider tegen alle vorderingen van derden - waaronder begrepen doch niet beperkt tot de werkgever dan wel werknemers van de deelnemer - die hetzij rechtstreeks hetzij indirect voortvloeien uit de in het kader van de overeenkomst verrichte werkzaamheden. Artikel 12. Intellectueel eigendom Het is niet toegestaan om enig(e) van of namens Opleider in het kader van de opleiding verkregen informatie en (werk)materiaal, al dan niet met inschakeling van derden, geheel of ten dele te verveelvoudigen, te openbaren of te exploiteren. Het maken van beeld- en/of geluidopnamen tijdens de opleiding is uitdrukkelijk verboden. Opleider dan wel de docent is auteursrechthebbende op het lesmateriaal, voor zover het lesmateriaal niet anders vermeld. Artikel 13. Rechts- en forumkeuze Op alle overeenkomsten met Opleider is Nederlands recht van toepassing. Alle geschillen voortvloeiende uit overeenkomsten met Opleider worden voorgelegd aan de bevoegde rechter te Amsterdam. Algemene voorwaarden, januari 2015 Artikel 9. Overmacht 1. In het geval dat Opleider door overmacht wordt verhinderd om de overeengekomen dienstverlening/ werkzaamheden geheel of gedeeltelijk uit te voeren, heeft Opleider het recht om de uitvoering van de overeenkomst op te schorten of de overeenkomst geheel of gedeeltelijk te ontbinden, dit naar keuze van Opleider, zonder dat Opleider tot vergoeding van enige schade is gehouden. 2. Onder overmacht wordt mede - maar niet uitsluitend - verstaan verhinderingen aan de zijde van de docent, zoals verhindering door (persoonlijke) omstandigheden als ziekte of overlijden van de docent dan wel naasten van de docent en omstandigheden in weer of verkeer die een vertraging of verhindering van de docent veroorzaken. Artikel 10. Verwerking van persoonsgegevens Als een deelnemer zich aanmeldt voor een opleiding uit het aanbod van Opleider worden de persoonsgegevens gebruikt bij het samenstellen van een deelnemerslijst (persoonsnaam en naam werkgever). Tevens worden de gegevens opgenomen 111 NBA-VRC_COVER (Apr15).indd 4 08-05-15 12:09 Voorwoord Lerend vermogen door persoonlijk meesterschap De kwaliteit van de financiële functie en haar professionals staat en valt met hun lerend vermogen. Het lerend vermogen van individuele professionals staat voor de capaciteit kennis en ervaring om te zetten in inzichten, praktijktoepassingen en kennisdeling met anderen. In aanvulling daarop is de capaciteit om een effectief collectief te vormen bepalend voor het lerend vermogen van de financiële functie. Financiële professionals zullen hun inhoudelijke en procesmatige kennis en vaardigheden op peil moeten houden en liefst zo ontwikkelen dat zij het verschil maken. Bij de inhoud valt te denken aan onder andere finance operating modellen, rapportagemodellen, management en financial accounting principes, risk management frameworks, data analytics toepassingen, cost accounting en profitability analyses, functionaliteit van ERP systemen, investeringsanalyses, etcetera. Procesmatige aspecten betreffen bijvoorbeeld de effectiviteit van persoonlijke rollen van business controllers, mondelinge en schriftelijke communicatievaardigheden en het omgaan met verschillende culturen en krachtenvelden, etcetera. Om het meeste rendement uit opleidingen te halen en derhalve optimaal bij te dragen aan het lerend vermogen, is het van belang om vanuit zowel het perspectief van individuele als collectieve leerdoelen opleidingsplannen samen te stellen. Professionals die op deze manier werken aan hun eigen ontwikkeling en daarmee (dus) tevens bijdragen aan het grotere geheel van de financiële functie tonen persoonlijk meesterschap en bevorderen het lerend vermogen. Met het opleidingsprogramma voor het najaar van 2015 beogen wij weer een bijdrage te leveren aan het persoonlijk meesterschap en het lerend vermogen van financiële professionals. Het programma is samengesteld uit relevante en actuele inhoudelijke & procesmatige thema’s, waarmee u een impuls kunt geven aan uw eigen meesterschap en lerend vermogen. Gebruik deze gids als praktisch hulpmiddel voor het samenstellen van uw opleidingsprogramma. Namens de programmaraad van NBA-VRC beveel ik u daarom van harte aan kennis te nemen van de in deze gids opgenomen opleidingen. Ik wens u veel inspiratie bij het samenstellen van uw opleidingsprogramma en het volgen van de opleidingen. prof. dr. Bert Steens RC Partner EY en hoogleraar Postgraduate School, Vrije Universiteit Amsterdam 3 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Apr15) 06.indd 3 08-05-15 12:10 Overzicht per kennisgebied Titel Data 2015 Niveau PE Pagina Online learning FinanceMentor diversen advanced 1 - 150 17 Specials Summer School NIEUW 19 - 21 augustus en 26 - 28 augustus advanced 20 18 Masterclass operational excellence for financial executives 8 en 9 september advanced 13 19 Masterclass fusie & overname 24 en 25 november advanced 15 20 Masterclass accountancy actueel 2015 7 december advanced 6 21 24 - 28 augustus fundamental 36 22 One week controlling voor accountants Algemeen & strategisch management General management and leadership 23 - 27 november expert 34 24 Talent en organisatieontwikkeling NIEUW 12 november advanced 6 25 16 oktober advanced 6 26 Business Model Innovatie NIEUW Strategie implementatie 5 en 6 november advanced 13 27 Scenarioplanning 15 december fundamental 7 28 Ethiek & regelgeving De psychologie van het frauderen 10 november advanced 3 30 15 oktober advanced 7 31 Morele Moed Tone at the top: integriteitsmanagement 5 en 19 november advanced 14 32 Toezien op integriteit 16 november expert 7 33 Externe verslaggeving Leergang deelnemingen en consolidatie 11, 18 en 24 november fundamental 18 35 Visual Analytics with BI dashboards 16 en 17 november advanced 13 36 Integrated, interactive & intelligent Excel Models (i3BAR) 18 - 20 november advanced 20 37 17 en 18 september fundamental 14 38 Basisbeginselen IFRS 19 en 20 november advanced 14 39 Verdieping IFRS Update IFRS 3 november advanced 7 40 Update externe verslaggeving voor accountants in business 14 oktober advanced 4 41 Fast closing en toch effectief rapporteren 12 oktober of 4 december fundamental 6 42 8 december advanced 6 43 Advanced fast & quality close Accountantscontrole: regie nemen en houden! 11 december advanced 6 44 Basel III 4 november fundamental 6 45 Finance Meet the prof on: Dynamics in valuing NIEUW 17 november advanced/expert 3 47 7 oktober, 4 november en 2 december advanced/expert 9 48 Duurzame organisatieontwikkeling NIEUW MBIF 2015: Innovation: Standard for the future NIEUW 3, 5, 11, 12 en 17 november advanced 3 49 Strategic finance 23 en 24 november advanced 13 50 Financiële instrumenten: derivaten 14 en 15 december fundamental 14 51 Treasury en derivaten 15 en 16 oktober advanced 14 52 Asset & Liability Management 1 en 2 december fundamental 14 53 Investeringsbeoordeling en bedrijfswaardering: de DCF methode 6 november fundamental 6 54 Supply Chain Finance 2 december advanced 7 55 Financiering en financieringsdocumentatie 2 oktober advanced 7 56 Financieringsalternatieven voor grote ondernemingen 2 november advanced 7 57 Fiscaal & recht Masterclass Tax assurance in de boardroom NIEUW 9 november advanced/expert 7 59 Het voorkomen van fraude i.s.m. FIOD 1 oktober advanced 3 60 Faillissementsfraude 24 september advanced 3 61 Actualiteiten ondernemingsrecht 29 oktober advanced 5 62 4 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Apr15) 06.indd 4 08-05-15 12:10 Titel Data 2015 Niveau PE Pagina Corporate recovery 15 oktober fundamental 8 63 25 november advanced 9 64 Due diligence Governance & assurance Actualiteiten corporate governance 19 november advanced 6 66 Governance, risk & compliance 10 december advanced 6 67 Boardroom dynamics: Governance 2.0 NIEUW 12 oktober expert 4 68 Masterclass internal control 23 november advanced 7 69 IT AO nieuwe stijl 7 oktober advanced 6 71 IT-Ontbijt: IT Master in 2 uur NIEUW 7 juli advanced 2 72 IT-Ontbijt: internet of things en (big) data analyse NIEUW 14 juli advanced 2 72 11 augustus advanced 2 72 IT-Ontbijt: Sourcing en Governance NIEUW IT-Ontbijt: Cybercrime & Mobile security NIEUW 18 augustus advanced 2 73 25 augustus advanced 2 73 IT-Ontbijt: Robotica NIEUW Update informatiebeveiliging NIEUW 20 november advanced 2 74 Business Intelligence: toegevoegde waarde of zinloze investering? 3 december fundamental 6 75 Management accounting & control Meet the prof on: Control versus motivatie NIEUW 15 september advanced/expert 3 77 5 oktober advanced 4 78 De controller en toezicht Actualiteiten management control 9 oktober advanced 6 79 1 en 2 december advanced 14 80 Management control in winstgerichte organisaties Optimaliseer uw planning & control 4 december advanced 6 81 In control bij een ERP implementatie 2 november fundamental 6 82 30 november advanced 5 83 Beyond control Controlling the treasury 5 oktober fundamental 7 84 10 november fundamental 6 85 Een nieuwe kijk op budgeting? Lean management 23 september fundamental 6 86 Lean accounting 25 september advanced 6 87 Trends in Shared Service Centers 16 oktober advanced 6 88 3 december fundamental 6 89 The financial and change Cultuur, integriteit en risicomanagement 10 december fundamental 6 90 Persoonlijke vaardigheden Business/personal coaching op aanvraag advanced/expert 13 91 6 oktober fundamental 4 92 Actief luisteren als leiderschapstool Presenteer uw cijfers met impact! 13 oktober advanced 4 93 29 september advanced 6 94 Professioneel stemgebruik Schrijven voor financials NIEUW 4 november advanced 6 95 Profit from English 9 en 16 december advanced 13 96 E-mail and report writing in English 9 en 16 november advanced 7 97 Effectief onderhandelen 14 en 15 oktober fundamental 12 98 De controller als business partner 12 en 13 november fundamental 14 99 23 september fundamental 7 100 Snellezen en mindmapping Effectief tijdbeheer voor financials 8 december fundamental 8 101 Inzicht in en invloed op krachtenvelden 23 en 24 november fundamental 14 102 Risicomanagement Risicomanagement en gedrag NIEUW 11 en 12 november advanced 13 104 Bank risk management: value chain analysis 13 november advanced 7 105 Krediet risico NIEUW 30 oktober advanced 7 106 Money management NIEUW 30 november advanced 7 107 5 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Apr15) 06.indd 5 08-05-15 12:10 Chronologisch overzicht Data 2015 Titel 7 juli 14 juli 11 augustus 18 augustus 19 - 21 augustus 24 - 28 augustus 25 augustus 26 - 28 augustus 8 en 9 september 15 september 17 en 18 september 23 september 23 september 24 september 25 september 29 september 1 oktober 2 oktober 5 oktober 5 oktober 6 oktober 7 oktober 7 oktober, 4 november en 2 december 9 oktober 12 oktober 12 oktober 13 oktober 14 oktober 14 en 15 oktober 15 oktober 15 oktober 15 en 16 oktober 16 oktober 16 oktober 29 oktober 30 oktober 2 november 2 november 3 november 3 november 4 november 4 november 5 november 5 en 6 november 5 en 19 november 6 november IT-Ontbijt: IT Master in 2 uur NIEUW IT-Ontbijt: internet of things en (big) data analyse NIEUW IT-Ontbijt: Sourcing en Governance NIEUW IT-Ontbijt: Cybercrime & Mobile security NIEUW Summer School 2015 NIEUW One week controlling voor accountants IT-Ontbijt: Robotica NIEUW Summer School 2015 NIEUW Masterclass operational excellence for financial executives Meet the prof on: Control versus motivatie NIEUW Basisbeginselen IFRS Snellezen en mindmapping Lean management Faillissementsfraude Lean accounting Professioneel stemgebruik Het voorkomen van fraude i.s.m. FIOD Financiering en financieringsdocumentatie De controller en toezicht Controlling the treasury Actief luisteren als leiderschapstool AO nieuwe stijl Duurzame organisatieontwikkeling NIEUW Actualiteiten management control Fast closing en toch effectief rapporteren Boardroom dynamics: Governance 2.0 NIEUW Presenteer uw cijfers met impact! Update externe verslaggeving voor accountants in business Effectief onderhandelen Morele Moed Corporate recovery Treasury en derivaten Business Model Innovatie NIEUW Trends in Shared Service Centers Actualiteiten ondernemingsrecht Krediet risico NIEUW Financieringsalternatieven voor grote ondernemingen In control bij een ERP implementatie Update IFRS 2015 MBIF 2015: Innovation: Standard for the future NIEUW Basel III Schrijven voor financials NIEUW MBIF 2015: Innovation: Standard for the future NIEUW Strategie implementatie Tone at the top: integriteitsmanagement Investeringsbeoordeling en bedrijfswaardering: de DCF methode Niveau PE Pagina advanced2 72 advanced2 72 advanced2 72 advanced2 73 advanced20 18 fundamental 36 22 advanced2 73 advanced20 18 advanced 13 19 advanced/expert3 77 fundamental 14 38 fundamental 7 100 fundamental 6 86 advanced 3 61 advanced 6 87 advanced 6 94 advanced 3 60 advanced 7 56 advanced 4 78 fundamental 7 84 fundamental 4 92 advanced 6 71 advanced/expert9 48 advanced 6 79 fundamental 6 42 expert 4 68 advanced 4 93 advanced 4 41 fundamental 12 98 advanced 7 31 fundamental 8 63 advanced 14 52 advanced6 26 advanced 6 88 advanced 5 62 advanced 7 106 advanced 7 57 fundamental 6 82 advanced 7 40 advanced3 49 fundamental 6 45 advanced6 95 advanced3 49 advanced 13 27 advanced 14 32 fundamental 6 54 6 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Apr15) 06.indd 6 08-05-15 12:10 Data 2015 Titel 9 november 9 en 16 november 10 november 10 november 11 november 11 en 12 november 11, 18 en 24 november 12 november 12 november 12 en 13 november 13 november 16 november 16 en 17 november 17 november 17 november 18 - 20 november 19 november 19 en 20 november 20 november 23 november 23 en 24 november 23 en 24 november 23 - 27 november 24 en 25 november 25 november 30 november 30 november 1 en 2 december 1 en 2 december 2 december 3 december 3 december 4 december 4 december 7 december 8 december 8 december 9 en 16 december 10 december 10 december 11 december 14 en 15 december 15 december op aanvraag Masterclass Tax assurance in de boardroom NIEUW E-mail and report writing in English De psychologie van het frauderen Een nieuwe kijk op budgeting? MBIF 2015: Innovation: Standard for the future NIEUW Risicomanagement en gedrag NIEUW Leergang deelnemingen en consolidatie Talent en organisatieontwikkeling NIEUW MBIF 2015: Innovation: Standard for the future NIEUW De controller als business partner Bank risk management: value chain analysis Toezien op integriteit Visual Analytics with BI dashboards Meet the prof on: Dynamics in valuing NIEUW MBIF 2015: Innovation: Standard for the future NIEUW Integrated, interactive & intelligent Excel Models (i3BAR) Actualiteiten corporate governance Verdieping IFRS Update informatiebeveiliging NIEUW Masterclass internal control Strategic finance Inzicht in en invloed op krachtenvelden General management and leadership Masterclass fusie & overname Due diligence Beyond control Money management NIEUW Asset & Liability Management Management control in winstgerichte organisaties Supply Chain Finance Business Intelligence: toegevoegde waarde of zinloze investering? The financial and change Fast closing en toch effectief rapporteren Optimaliseer uw planning & control Masterclass accountancy actueel 2015 Advanced fast & quality close Effectief tijdbeheer voor financials Profit from English Governance, risk & compliance Cultuur, integriteit en risicomanagement Accountantscontrole: regie nemen en houden! Financiële instrumenten: derivaten Scenarioplanning Business/personal coaching Niveau PE Pagina advanced/expert7 advanced 7 advanced 3 fundamental 6 advanced3 advanced13 fundamental 18 advanced6 advanced3 fundamental 14 advanced 7 expert 7 advanced 13 advanced/expert3 advanced3 advanced20 advanced 6 advanced 14 fundamental6 advanced 7 advanced 13 fundamental 14 expert 34 advanced 15 advanced 9 advanced 5 advanced 7 fundamental 14 advanced 14 advanced 7 fundamental 6 fundamental 6 fundamental 6 advanced 6 advanced 6 advanced 6 fundamental 8 advanced 13 advanced 6 fundamental 6 advanced 6 fundamental 14 fundamental 7 advanced/expert 13 59 97 30 85 49 104 35 25 49 99 105 33 36 47 49 37 66 39 74 69 50 102 24 20 64 83 107 53 80 55 75 89 42 81 21 43 101 96 67 90 44 51 28 91 7 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Apr15) 06.indd 7 08-05-15 12:10 Programmaraad Om een blijvend kwalitatief hoogstaand cursusaanbod te behouden is de programmaraad opgericht. De programmaraad is kritisch, adviserend en ondersteunend met betrekking tot de ontwikkeling van het cursusaanbod bestemd voor accountants in business, registercontrollers en andere financiële professionals. Kritisch De programmaraad kijkt met een kritische blik of het cursusaanbod voldoet aan de opleidingsbehoeften van de leden wat betreft inhoud, vorm (manier van leren) en differentiatie binnen de doelgroep (o.a. branche en loopbaanfase). Adviserend De programmaraad geeft gevraagd en ongevraagd advies. Zij is een klankbord voor het bestaande aanbod en de verdere ontwikkeling ervan. Hierbij worden de trends, ontwikkelingen en thema’s in het vakgebied op de voet gevolgd. Leden programmaraad NBA-VRC streeft naar een evenwichtige samenstelling van de programmaraad. Criteria zijn onder andere de werkervaring van de programmaraadleden en kennis van opleidingsbehoeften van leden, trends & ontwikkelingen in het vakgebied. De programmaraadleden zijn met name RA’s en RC’s die komen uit diverse branches en bedrijven, aangevuld met vertegenwoordiging van docenten en wetenschap. drs. Tine van de Werken RA cfo Royal Cosun Angela van Os RA CB controller Anthura bv & lid ledengroepbestuur AIB drs. Coen Reinders RA directeur Corporate Control Schiphol Nederland bv prof. dr. Bert Steens RC partner EY, hoogleraar VU Amsterdam drs. Rob Florijn chair & ceo Diakonessenhuis Daphne Kolk MMI sr. programmamanager NBA-VRC Opleidingen 8 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Apr15) 06.indd 8 08-05-15 12:10 Praktische informatie Over NBA-VRC NBA-VRC is een samenwerking tussen de Koninklijke Nederlandse Beroepsorganisatie van Accountants en de Vereniging van Registercontrollers. De doelgroep omvat meer dan 8.800 accountants in business (RA/AA) en 3.800 registercontrollers (RC) die werkzaam zijn in het financieel management en hun vakkennis willen bijhouden en aanscherpen. NBA-VRC ondersteunt hierbij door het aanbieden van opleidingen, het vaktijdschrift MCA, branchegroepen en onderzoeken. Daarnaast wordt het onderlinge netwerk versterkt door middel van het Jaarcongres, Boardroom meetings en andere ledenbijeenkomsten. Over NBA-VRC Opleidingen NBA-VRC Opleidingen ontwikkelt cursussen voor accountants in business en registercontrollers en werkt nauw samen met NBA Opleidingen en Academie Publieke Sector. NBA Opleidingen ontwikkelt cursussen voor openbaar accountants. NBA Opleidingen en NBA-VRC Opleidingen ontwikkelen samen cursussen voor intern accountants die niet in de publieke sector werken. Academie Publieke Sector is er speciaal voor de accountants en controllers werkzaam in het publieke domein (www.academiepubliekesector.nl). Het cursusaanbod voor accountants in business en registercontrollers staat op www.nbavrc.nl. Het totale cursusaanbod voor alle accountants staat op www.nbaopleidingen.nl. Het totale cursusaanbod is verdeeld over drie cursusgidsen en een brochure: • accountants in business & registercontrollers ontvangen de cursusgids van NBA-VRC Opleidingen • openbaar accountants ontvangen de cursusgids van NBA Opleidingen • accountants en controllers werkzaam in of voor het publieke domein ontvangen de brochure van de Academie Publieke sector • intern accountants die niet in de publieke sector werken ontvangen een brochure van NBA Opleidingen en NBA-VRC Opleidingen Voor u ligt het cursusboekje voor accountants in business en registercontrollers. Wilt u het cursusaanbod van een andere beroepsgroep ook ontvangen, dan kunt u dit bestellen via de websites. U kunt ook bellen: 020 - 301 04 05 of mailen: opleidingen@nbavrc.nl. Regeling Permanente Educatie Als accountant in business en registercontroller bent u, volgens de regeling permanente educatie van zowel de NBA als de VRC, verplicht uw basiskennis te onderhouden en ontwikkelingen binnen uw vakgebied bij te houden. NBA-VRC Opleidingen biedt een uitgebreid aanbod waarmee u ruimschoots aan die verplichting kunt voldoen. In beginsel staat ieder uur besteed aan permanente educatie gelijk aan 1 PE-uur. Als deelnemer krijgt u na afloop een bewijs van deelname. Daarmee kunt u uw PE-activiteiten registreren. Meer informatie vindt u op www.nbavrc.nl. 9 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Apr15) 06.indd 9 08-05-15 12:10 Praktische informatie Kennisgebieden NBA-VRC Opleidingen heeft het cursusaanbod ingedeeld naar kennisgebied. Ieder kennisgebied heeft een andere kleur waardoor u snel kunt bladeren naar de kennisgebieden die voor u interessant zijn. U vindt ook dit najaar weer een aantal nieuwe cursussen. Verschillende kennisniveaus en onderwijsvormen Het cursusaanbod bestaat uit één- en meerdaagse cursussen ingedeeld in 3 niveaus: fundamental, advanced en expert. Expert en iep d r Ve Verdieping voor senior financial executives (advanced +) Advanced Verdieping op specifieke onderwerpen, voor RA’s, AA’s en RC’s die fundamentals beheersen Fundamental Cursussen op postdoctoraal niveau Verbreden & updaten Bij de cursustekst staat het niveau van de cursus aangegeven door het aantal oranje blokjes: fundamental advanced expert Wilt u weten of het niveau van de cursus geschikt voor u is, bel voor advies met 020 - 301 04 05 of mail naar opleidingen@nbavrc.nl. 10 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Apr15) 06.indd 10 08-05-15 12:10 Onderwijsvormen NBA-VRC Opleidingen heeft voor u de programma’s ingedeeld in verschillende onderwijsvormen. Zo weet u van te voren goed wat u van de bijeenkomst kunt verwachten. •Cursus Lesstof, bestaande uit een samenhangend geheel van onderwerpen, met veel aandacht voor het bespreken van de eigen situatie en het uitwisselen van meningen. Er is veel interactie met de docent(en) en de andere deelnemers, vaak mede aan de hand van praktijkcases. •Leergang Een leergang is een cursus met minimaal drie bijeenkomsten verspreid over een langere periode van een enkele weken/maanden. Een leergang verdiept zowel theoretisch als praktisch uw kennis over een bepaald onderwerp. U gaat diep in op een bepaald thema. •Mastercourse/class Eén of meerdere docenten presenteren lesstof die een verdieping biedt op specifieke onderwerpen, bedoeld voor deelnemers die de basiskennis beheersen: beslist geen beginnersmaterie. De mastercourse/class kan zowel een theoretisch karakter hebben, als zeer praktijkgericht zijn. •Seminar Dit is een bijeenkomst die doorgaans niet langer duurt dan één dag, met één of twee sprekers die diep ingaan op het thema. De nadruk ligt op het overbrengen van kennis en meningen, de interactie tussen sprekers en deelnemers is beperkt. •Training De nadruk ligt op individuele vaardigheidsoefeningen. Het maximum aantal deelnemers per groep is vijftien of lager. •Workshop Bij een workshop krijgt de deelnemer specifieke kennis mee over het onderwerp. Actieve deelname speelt een belangrijke rol. • Blended learning Een combinatie van online learning gevolgd door een cursus op locatie. • Online learning Leren via internet op een moment dat het u uitkomt! Online learning is alleen toegankelijk voor leden. 11 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Apr15) 06.indd 11 08-05-15 12:10 Partners Het aanbod, samengesteld door NBA-VRC Opleidingen, bestaat uit een mix van één- en meerdaagse programma’s verzorgd door praktijkgerichte docenten en gerenommeerde opleidingsinstituten. Partners waarmee wij onder andere samenwerken: Prijzen De prijzen in deze cursusbrochure gelden tot en met december 2015 en zijn vermeld onder voorbehoud van wijzigingen en zetfouten. Leden van de NBA en de VRC nemen deel tegen een gereduceerd tarief. De prijzen worden bij de cursus vermeld. Bij meerdaagse sessies zijn logies en ontbijt inbegrepen (tenzij anders vermeld); bij inschrijving voor een meerdaagse cursus geeft u aan of u prijs stelt op hotelaccommodatie. BTW vrijgesteld NBA staat ingeschreven bij het CRKBO (Centraal Register Kort Beroepsonderwijs). Door de inschrijving zijn NBA-VRC Opleidingen en NBA Opleidingen aangemerkt als ‘erkende instelling volgens de Europese BTW richtlijn’ en zijn de onderwijsactiviteiten vrijgesteld van BTW. Aanmelden en Algemene voorwaarden Aanmelden kan via onze website www.nbavrc.nl of via het aanmeldingsformulier achter in deze brochure op pagina 109. Lees vóór inschrijving de algemene voorwaarden voor meer informatie over uw deelname aan onze cursussen, zie pagina 110 en 111. Of lees ze na op onze website. CEDEO De afgelopen jaren zijn onze cursussen door de deelnemers zeer hoog gewaardeerd. NBA-VRC Opleidingen is CEDEO-erkend. 12 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Apr15) 06.indd 12 08-05-15 12:10 Incompany programma’s Voor alle (register)controllers, accountants in business en professionals in het financieel-economisch management Wilt u met meerdere collega’s deelnemen aan een cursus die is toegespitst op de wensen en behoeften van uw organisatie? Wij werken graag samen met u aan een incompany met een programma op maat. In de afgelopen jaren heeft NBA-VRC Opleidingen voor veel organisaties, zowel profit- als non-profit, incompany programma’s verzorgd rondom diverse financiële thema’s. De voordelen van incompany op een rij: Op maat Een incompany cursus is op maat gemaakt. Bij voorkeur met voorbeelden uit de dagelijkse praktijk zodat u en uw collega’s het geleerde direct in uw werk kunnen toepassen. Besparing van kosten en tijd Incompany cursussen bieden aantrekkelijke kostenvoordelen. Een cursus op maat is al snel goedkoper dan deelnemers individueel een cursus te laten volgen. De programma’s zijn precies zo lang als nodig is om de doelstelling te bereiken. U heeft natuurlijk ook invloed op de prijs doordat u meebeslist over de duur, cursusopzet en locatie. Daardoor kunt u ook besparen op reistijd en reiskosten. Topdocenten Wij maken graag gebruik van onze goede contacten met topdocenten en partnerorganisaties. Veel docenten combineren het hoogleraarschap met een functie in het bedrijfsleven of de publieke sector. Zij passen de cursus vaardig aan uw praktijksituatie aan. Engelstalig NBA-VRC Opleidingen ontwikkelt tevens incompany cursussen in het Engels, zodat ook uw internationale medewerkers kunnen deelnemen. Ook verzorgen wij incompany programma’s in het buitenland. Advies nodig en/ of meer informatie? Daphne Kolk is uw programmamanager. Zij is bekend met de ontwikkelingen binnen het financieel economisch vakgebied en kan u daarom adviseren over relevante vaktechnische onderwerpen en vaardigheidstrainingen. Voor meer informatie over de mogelijkheden kunt u vrijblijvend contact opnemen met Daphne Kolk 020 - 301 02 48 of d.kolk@nbavrc.nl. Kwaliteit gewaarborgd via keurmerk CEDEO NBA-VRC Opleidingen heeft een CEDEO-erkenning. In de laatste audit gaf meer dan 95% van onze opdrachtgevers aan ‘tevreden tot zeer tevreden’ te zijn over onze dienstverlening, de samenwerking en de behaalde resultaten. Onze klanten zijn onder andere: Arcadis, AEGON, APG, Connexxion, Royal Cosun, CRH, DAF Trucks, Delta Lloyd, DNB, Erasmus MC, Essent, Heineken, ING, KLM, NS, PGGM, PostNL, PT Partners, Rabobank, SABIC, Vattenfall, Vodafone, VolkerWessel en Yacht. Full-service NBA-VRC Opleidingen heeft veel ervaring en pakt indien gewenst, graag de complete organisatie van uw incompany, team- of heidag op. Neem gerust contact op voor inspiratie en voorbeelden. 13 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Apr15) 06.indd 13 08-05-15 12:10 Speciaal voor u uitgelicht Omdat kennis telt Als financial onderscheidt u zich door uw kennis en vaardigheden, uw talent. De combinatie van uw persoonlijkheid en kennis zijn van toegevoegde waarde voor uw organisatie. U bent op zoek naar educatie die u hierbij ondersteunt. Maar het uitzoeken van een passende cursus kost echter veel tijd. NBA-VRC Opleidingen heeft voor u vier kwalitatief hoogstaande programma’s geselecteerd waarmee u uw kennis op peil houdt, verdiept en die essentieel zijn voor uw persoonlijke ontwikkeling. Summer School 2015 NIEUW Duurzame organisatieontwikkeling NIEUW Deze zomer uw kennis bijschaven? Vakgenoten ontmoeten en geïnspireerd worden door topdocenten? Kom dan dit jaar (wederom) naar de Summer School in augustus, het driedaagse programma voor ervaren financiële professionals. Het programma en de locatie bieden u diverse mogelijkheden om het nuttige met het aangename te combineren. U overnacht in een comfortabel hotel met diverse (sport)faciliteiten en u kunt facultatief deelnemen aan een social event tijdens één van de avonden. Wissel van gedachten met beroepsgenoten uit diverse specialismen, discussieer over de laatste ontwikkelingen en verdiep en verbreed op deze inspirerende wijze uw vakkennis. Meer informatie op pagina 18. Na afloop van dit programma bent u in staat om duurzaamheid te implementeren in uw organisatie en de succesfactoren te benoemen en toe te passen. U signaleert gewenste veranderingen en gaat met tools en tips de deur uit om de gewenste organisatieontwikkeling in gang te zetten. In deze 3 ontbijtsessies nemen we u mee in de besluitvorming in de boardroom, de dilemma’s, de relatie met strategie en de control-issues. Naast de CFO van de NS zullen nog twee CEO’s van gerenommeerde bedrijven vertellen over hun eigen ervaringen en de resultaten van hun aanpak. Meer informatie op pagina 48. Risicomanagement en gedrag NIEUW IT-ontbijt NIEUW Beschikt u over de essentiële IT kennis die iedere financial paraat moet hebben? Weet u de IT issues in de juiste context voor uw organisatie te plaatsen? Zorg dat u het gesprek met de IT-professionals gaande kunt houden en kom van 08.00 - 10.00 uur uw IT-kennis op een efficiënte wijze verbreden. De docenten praten u deze zomer tijdens uw ontbijt bij over onder andere Cybercrime & Mobile Security, Internet of things en (big) data analyse, Sourcing en Governance, etc. Ga daarna geïnspireerd en filevrij weer naar kantoor! Meer informatie op pagina 72 - 73. Dit programma heeft als doel de effectiviteit van risicomanagement in uw organisatie te verhogen. U leert welke aspecten van de formele methodieken u dient aan te passen om zowel de risico’s te verkleinen als de negatieve effecten voor uw organisatie te reduceren. Om de formele methodiek effectief te vertalen naar gedrag bij uw medewerkers, krijgt u inzicht in welke verschillende karakterstructuren er zijn met de bijbehorende gedragspatronen. Meer informatie op pagina 104. Heeft u vragen of wilt u advies, stel uw vraag via opleidingen@nbavrc.nl of bel: 020 - 301 04 05 14 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Apr15) 06.indd 14 08-05-15 12:10 E AC TI Dag van de financial Donderdag 8 oktober 2015 Een frisdrankfles die 100% bio-based wordt gefabriceerd. Afvalstoffen die niet alleen uit het water worden gefilterd, maar vervolgens verkocht als grondstof voor de industrie. Voorbeelden van nieuwe technologieën en verdienmodellen met een duurzaam perspectief: daarmee hopen we u te inspireren tijdens het Jaarcongres voor accountants in business en registercontrollers op donderdag 8 oktober 2015, met als thema: Onuitputtelijke (w)aarde? Business modellen in de circulaire economie Zijn we als samenleving op weg naar een ander economisch model? De economie verandert doorlopend, horen we u denken. Of zitten we in een transitie van meer fundamentele aard? Het besef dringt door dat een lineaire economie van make-use-waste geen vooruitzicht meer biedt. Er wordt op steeds meer plekken in politiek en bedrijfsleven gesproken over ‘circulaire economie’. Een begrip dat verder gaat dan recycling, maar ook betrekking heeft op hoe we omgaan met energie, menselijk kapitaal, welvaart en gezondheid. Wat dient u als financieel professional hiervan te weten? En belangrijker nog: hoe slaagt u erin duurzaamheid en bedrijfseconomische haalbaarheid te verenigen? Ook hier ligt een ‘schone taak’ voor het financieel geweten van organisaties. Speciaal voor u als lid: Kom gratis op 8 oktober naar de Dag van de financial (5 pe-uren en t.w.v. € 325)! Meld u dan in juni aan voor 2 cursussen. JAARCONGRES Meer informatie: www.nbavrc.nl/actie www.nbavrc.nl 15 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Apr15) 06.indd 15 08-05-15 12:10 Opleidingen voor accountants en controllers in de publieke sector Bestel de ctor.nl publiekese w.academie w w op ds usgi gratis curs Academie Publieke Sector biedt cursussen exclusief voor de hoger opgeleide financiële professionals die werken in of voor de publieke sector. Wilt u als accountant of controller op de hoogte blijven van ontwikkelingen als toenemende regelgeving, netwerkoverheid en publiek belang? Dit cursuslabel van NBA en VRC biedt actuele, praktische cursussen waarmee u voldoet aan uw PE-verplichting. Ga naar www.academiepubliekesector.nl voor het actuele cursusaanbod. NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Apr15) 06.indd 16 08-05-15 12:10 Online learning FinanceMentor - Your Financial Update Online Een cursus volgen wanneer het u uitkomt? Bekijk dan het Engelstalig online learning programma FinanceMentor. U kunt kiezen uit ruim 80 vakinhoudelijke cursussen over internationale accounting, audit, economie, management en finance. Wij bieden u dit pakket aan in samenwerking met Smartpros. Met online learning van FinanceMentor: • beschikt u iedere maand over twee of drie nieuwe cursussen, gericht op actuele onderwerpen; • volgt u cursussen van hoge kwaliteit die zijn voorzien van audio, video, samenvattingen en tests; • heeft u toegang tot 80 cursussen die staan voor 150 PE-punten. Geldig: 12 maanden toegang Prijs: $ 500 (let op: prijs in USD te betalen per creditcard) PE-uren: 1 tot 3 PE-uren per module, 150 in totaal Bijzonderheden: Alleen voor leden. Engelstalig. Ga naar nbavrc.nl/online-learning voor een gratis demo. Twee cursussen uitgelicht: Big Data: Good for the Customer - Not Just the Business SmartTribes: How Managers Get Superior Results Big Data has become one of the hottest computing issues. Organizations are now making significant financial and strategic investments in this new technology. In this segment, Inhi Cho Suh, Vice President, Big Data Integration and Governance for the IBM Software Group, discusses current trends in this field, shows where and how organizations can use Big Data to create value, and reviews the data analysis tools that are now available to accountants and financial managers. All leaders want their organizations to outperform the competition. One problem is that many managers consistently say and do things that spark unconscious fears and keep people stuck in their “Critter” state. In our opening segment, Christine Comaford, applied neuroscience expert, explains what it takes to move people out of their “Critter” state into their “Smart” state, one where they have full access to their own creativity, power of innovation and emotional engagement. Learning Objectives Upon successful completion of this segment, you should be able to: • Recognize the current trends in Big Data; • Determine where organizations can use Big Data to create real value; • Identify the challenges organizations face successfully navigating Big Data; • Identify data analysis tools and solutions. Learning Objectives Upon successful completion of this segment, you should be able to: • Recognize the characteristics of both the “smart” and “critter” states; • Identify the key elements of connecting a global team; • Determine how to improve retention; • Recognize how to effectively deal with change 17 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Apr15) 06.indd 17 08-05-15 12:10 Specials Datum / Locatie: Woensdag 19 augustus t/m vrijdag 21 augustus 2015, Heerlickheijd van Ermelo, Ermelo nieuw Summer School 2015 Driedaags programma voor ervaren financiële professionals of Woensdag 26 augustus t/m vrijdag 28 augustus 2015, Landgoed Duin en Kruidberg, Santpoort-Noord Tijd: 13.00 - 20.00 / 09.00 - 19.30 / 09.00 - 16.30 uur Prijs: (incl. logies) Leden € 1.895 Niet-leden € 2.195 PE-uren: 20 drs. Jaap Peters Deze zomer u kennis bijschaven? Vakgenoten ontmoeten en geïnspireerd worden door topdocenten? Kom dan dit jaar (wederom) naar de Summer School in augustus! Doelstelling Wissel van gedachte met beroepsgenoten uit diverse specialismen, discussieer over de laatste ontwikkelingen en verdiep en verbreed op deze inspirerende wijze uw vakkennis. Inhoud • Actualiteiten Externe verslaggeving Er wordt aandacht besteed aan de meest recente ontwikkelingen op het terrein van NL GAAP. We gaan in op de wijzigingen in BW Titel 9 uit hoofde van de implementatie van de EU Accounting Directive in 2015 en de meest recente (ontwerp) Richtlijnen en uitingen van de RJ. Daarnaast komen nieuwe standaarden van de IASB aan de orde zoals IFRS 15; revenue recognition, IFRS 9; financiële instrumenten en ED Leasing die waarschijnlijk voor deze sessie als nieuwe standaard al is verschenen. • Actualiteiten ondernemingsrecht Prof. mr. Kid Schwarz gaat in op de actualiteiten ondernemingsrecht, waarbij onderwerpen aan de orde komen die vooral voor u als financieel professional van belang zijn. Er zal aandacht worden besteed aan de actuele rechtspraak die, als het goed is, een aantal knelpunten in het BV-recht zal hebben opgelost. Te denken valt hier bijvoorbeeld aan de vereenvoudigde vaststelling van de jaarrekening ex art.2: 210 lid 5 BW, op welk onderwerp wetgeving in voorbereiding is, alsook de uitleg van het begrip uitkeringstest en de aansprakelijkheid van bestuurders en toezichthouders. • Vooruit naar vroeger We moeten een hoop investeren om in organisaties ons gezonde verstand weer te leren gebruiken. Misschien speelt de planning & control cyclus wel een belangrijke rol in het tegen houden van de toekomst in organisaties. Jaap Peters gaat met de deelnemers het gesprek aan over ‘voorbij de intensieve menshouderij’. In het regeerakkoord van Rutte II staan een paar opmerkelijke handvatten. Vertrouwen is daarbij het sleutelwoord. Opmerkelijk maar het krijgt inmiddels handen en voeten. We gaan vooruit naar vroeger. • Disruptieve business modellen Veel bedrijven leven nog naar het strategische model van Michael Porter. Concurrentie komt dan primair vanuit de branche (de ‘incumbents’). Maar tegenwoordig komt concurrentie ook van partijen (‘non-incumbents’) uit compleet andere bedrijfstakken. Door o.a. globalisering, digitalisering, nieuwe technologieën en door het feit dat effectieve productie op steeds kleinere schaal kan plaatsvinden (de miniaturisering in productieprocessen) hebben disruptieve business modellen een vogelvlucht genomen. Netflix, AirBNB, Tesla, Levi Strauss, Braskem, Philips Lighting en Uber, zijn bekende voorbeelden. Laat u door prof. dr. Tjeu Blommaert inspireren om ‘disrupted’ maar opgetogen huiswaarts te keren. Bestemd voor Controllers en accountants in business in (hoger) financieel management. advanced Docent(en) Summer School 2015 wordt verzorgd door diverse topdocenten en hoogleraren. Meer informatie op www.nbavrc.nl 18 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Apr15) 06.indd 18 08-05-15 12:10 Specials Masterclass operational excellence for financial executives Hoe efficiënt zijn uw processen? Is uw bedrijf best in class? In deze tweedaagse masterclass krijgt u inzicht in robuuste en effectieve methoden om de bedrijfsprocessen te optimaliseren. De uiteindelijke doelstelling is om de bedrijfsvoering zo te optimaliseren, dat de processen ‘lean’ en ‘agile’ zijn en precies dát opleveren waar de klant om vraagt. Alle middelen en capaciteiten moeten zo effectief en efficiënt mogelijk worden ingezet om op het juiste moment de juiste diensten te kunnen leveren. Daarbij gaat het niet alleen om kostenreductie, maar ook om innovatie en het slim omgaan met mensen en middelen. Op basis van deze kennis van operational excellence wordt vervolgens de vertaalslag gelegd naar de financiële functie en naar de consequenties voor de administratieve organisatie en de management control cyclus. Datum / Locatie: Dinsdag 8 en woensdag 9 september 2015 TIAS School for Business and Society, Tilburg Tijd: 09.30 - 18.00 / 09.00 - 16.00 uur Prijs: (excl. logies en diner) Leden € 1.595 Niet-leden € 1.695 PE-uren: 13 Doelstelling U doet kennis op van actuele theorieën van operational excellence en vertaalt het naar de consequenties voor de financiële functie. Inhoud • strategische positionering operational excellence • business process management, Lean Six Sigma • invloed van operational excellence op de administratieve organisatie, risicomanagement en performance measurement Bestemd voor Financiële managers en professionals, auditors en riskmanagers die een beter beeld willen krijgen van de commerciële discipline om vervolgens een passend management control systeem te kunnen vormgeven en inrichten. Docent(en) • prof. dr. ir. Michael Corbey, hoogleraar management accounting en control, TIAS School for Business and Society • prof. dr. ir. Marcel van Assen, hoogleraar operational excellence, TIAS School for Business and Society en adviseur OpX-Consultants prof. dr. ir. Michael Corbey advanced 19 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Apr15) 06.indd 19 08-05-15 12:10 Specials Datum / Locatie: Dinsdag 24 en woensdag 25 november 2015 Masterclass fusie & overname Improfin Groep, Den Bosch Tijd: 09.30 - 20.30 / 09.00 - 17.00 uur Prijs: (excl. logies) Leden € 1.495 Niet-leden € 1.595 PE-uren: 15 Roerige tijden vragen bij de één om desinvesteren van activiteiten maar bieden een ander juist interessante mogelijkheden om te investeren in een overname ervan. In de meeste gevallen raken financiële professionals dan betrokken bij een spel dat normaal gesproken geen onderdeel uitmaakt van het reguliere takenpakket. U krijgt als professional te maken met ervaren adviseurs, terwijl u zelf de regie in handen wilt houden. Uw kennis en inzichten zijn van groot belang indien u een waardevolle en vaardige gesprekspartner in de onderhandelingen wilt zijn. Doelstelling Deze masterclass biedt u actuele kennis en inzichten om met succes een mogelijke fusie of overname te regisseren. Het programma is geschikt voor vertegenwoordigers van de kopende en verkopende kant. Inhoud Het programma volgt de verschillende stappen van een fusie- en overnametraject: • Strategische heroriëntatie en het definiëren van een fusie- en overname strategie; • Het zoeken en benaderen van targets en het oplijnen van het proces; • Waardebepaling versus prijsstelling; wat is reëel en waarom; • Hoe een overname te financieren in het huidige economisch klimaat; • De belangrijkste juridische en fiscale do’s en dont’s; • Het belang van due diligence en hoe dat aan te pakken; • Postfusie integratie; hoe voorkom ik een kater als de champagneflessen leeg zijn? Bestemd voor Het programma is geschikt voor vertegenwoordigers van zowel de kopende als de verkopende kant. Docent(en) • drs. Jan de Kroon, organisatie-adviseur en directeur Improfin Groep • mr. Wim Cassee, bedrijfsjurist en partner van Convectis • Pierre Steeghs RA, accountant, fiscalist en managing partner van Rubicon mr. Wim Cassee advanced 20 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Apr15) 06.indd 20 08-05-15 12:10 Specials Masterclass accountancy actueel 2015 De Masterclass accountancy actueel bestaat uit drie onderdelen. Het betreft de thema’s auditing, externe verslaggeving en bestuurlijke informatieverzorging. Tijdens deze masterclass wordt u door drie hoogleraren bijgepraat over de recente ontwikkelingen op deze drie vakgebieden. Doelstelling Na afloop van deze masterclass bent u op de hoogte van de belangrijkste recente ontwikkelingen binnen de accountancy en de gevolgen daarvan voor de praktijk. Inhoud Externe verslaggeving Test uw parate kennis over externe financiële verslaggeving: hoe goed bent u op de hoogte van ontwikkelingen op het gebied van de externe financiële verslaggeving? Aan de hand van een aantal minicasussen zal actuele regelgeving op het gebied van de externe financiële verslaggeving de revue passeren en met u worden bediscussieerd. Het is een interactieve sessie waarin de vraagstukken met name vanuit het perspectief van de Nederlandse regelgeving worden benaderd, maar waarin ook uitdrukkelijk aandacht is voor IFRS. Datum / Locatie: Maandag 7 december 2015 Nyenrode Business Universiteit, Breukelen Tijd: 13.00 - 20.00 uur Prijs: (incl. diner) Leden € 695 Niet-leden € 695 PE-uren: 6 Bestuurlijke informatieverzorging Hoe beheerst u IT projecten? In de meeste organisaties is ICT zo cruciaal geworden voor de bedrijfsvoering dat ICT projecten van rechtstreeks belang zijn voor vernieuwing en continuïteit. In dit deel van de masterclass komt de beheersing van ICT projecten aan de orde. Leerpunten uit de praktijk van overheid en bedrijfsleven worden toegelicht door Lineke Sneller, die onder meer heeft meegewerkt aan het parlementair onderzoek naar ICT projecten bij de overheid. Auditing Laat u bijpraten over de actualiteiten accountantscontrole in veranderende economische tijden. Bestemd voor Registercontrollers, registeraccountants en accountants in business die hun kennis willen opfrissen op het gebied van auditing, externe verslaggeving en bestuurlijke informatieverzorging. Docent(en) • prof. dr. Barbara Majoor RA, hoogleraar accountancy, Nyenrode Business Universiteit • prof. dr. Lineke Sneller RC, hoogleraar IT value, Nyenrode Business Universiteit • prof. dr. Ruud Vergoossen RA, hoogleraar externe verslaggeving, Nyenrode Business Universiteit en Maastricht University prof. dr. Lineke Sneller RC advanced 21 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Apr15) 06.indd 21 08-05-15 12:10 Specials Datum / Locatie: Maandag 24 t/m vrijdag 28 augustus 2015 TIAS School for Business and Society, Tilburg Tijd: (vraag naar detailprogramma) 09.30 - 19.00 uur Prijs: (excl. logies) Leden € 4.950 Niet-leden € 4.950 PE-uren: 36 Bijzonderheden: voor meer informatie of het detailprogramma kunt u contact opnemen met Daphne Kolk via opleidingen@nbavrc.nl of 020 - 301 04 05. Optioneel te boeken: hotelarrangement One week controlling voor accountants In vijf dagen de belangrijkste theorie op het vakgebied van de controller U bent een accountant en wilt zich verbreden naar het controllersvak of een overstap maken naar een functie in het financieel-economisch management (accountant in business). Of u bent al als controller werkzaam, maar mist de theoretische onderbouwing. Deze masterclass controlling is uniek in Nederland en geeft u de inzichten waar u naar op zoek bent. Doelstelling Wij vullen uw kennis uit de post-initiële accountsopleiding aan met de controllerthema’s die u nu nog mist. De masterclass voorziet u van de noodzakelijke specialistische kennis en inzichten die een controller moet beheersen om de functie verantwoord uit te voeren. Denk aan onderwerpen als strategisch management, management control of informatiemanagement. De theorie is geselecteerd uit de TiasNimbas-opleiding tot Register Controller (Executive Master of Finance & Control). De kennis die aan bod komt tijdens de masterclass heeft een stevige wetenschappelijke basis, daarnaast verliezen de docenten de praktijk niet uit het oog. Inhoud • management accounting and control • logistiek management • information management • strategisch management • finance & financieel risk management Bestemd voor ‘One week controlling’ is bedoeld voor registeraccountants en accountant-administratieconsulenten die de ambitie hebben door te groeien naar het financieel management. U ontmoet gelijkgestemden zodat u, naast het opdoen van een inspirerende ervaring, ook werkt aan een interessant netwerk van ervaren financiële professionals. Bent u AA, dan is een telefonisch intakegesprek onderdeel van de aanmeldprocedure. Docent(en) Tijdens deze inspirerende en leerzame week krijgt u les van hoogleraren van de RC-opleiding van TIAS. Deze hoogleraren zijn bekend met de zakelijke en universitaire wereld en hebben veel ervaring met managementeducatie. • Academic director; prof. dr. ir. Michael Corbey, hoogleraar Management Accounting en Control bij TIAS School for Business and Society prof. dr. ir. Michael Corbey fundamental Op www.nbavrc.nl vindt u het detailprogramma. 22 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Apr15) 06.indd 22 08-05-15 12:10 Algemeen & strategisch management Interview Jan de Vuijst ‘Iedere boardroom heeft een nar nodig’ Het buikgevoel van een leider is een onderschat signaal, vindt bestuursadviseur Jan de Vuijst. ‘Mensen die formeel zijn opgeleid geloven dat als iemand de set aan argumenten kent hij meebeweegt. Overtuigen loopt echter niet via de rationele route. Als dat zo was, zou niemand roken.’ prof. dr. Jan de Vuijst ‘Goed leiderschap heeft met gevoel te maken. Veel goede leiders geven leiding vanuit empathie. Als dat ontbreekt, kun je wel gelijk hebben, maar dan krijg je het niet. Dat is een valkuil voor financials. Voor het beïnvloeden van mensen heb je intuïtie nodig. Dat moet je serieus nemen. Het is iets wat je kunt oefenen. Ik vraag vaak aan mensen waar ze het in hun lijf voelen als ze een ongemakkelijk gevoel hebben. Voor veel financials is dat een rare vraag. Als het in een gesprek mis gaat, voel je dat vaak in je buik of misschien in je rug. Dat gevoel kun je vertrouwen. Als je in een onbekende stad loopt en je komt in een verkeerde buurt, dan luister je ook naar je gevoel. Je lichaam geeft dezelfde signalen als je een verhaal houdt voor een groep mensen en je voelt dat ze het niet oppikken. Daar kun je maar beter naar luisteren.’ Tegenspraak ‘Het begint met kritisch kijken naar jezelf. Dat is niet eenvoudig, want als het over onszelf gaat zijn we dom. Om te leren is zelfreflectie nodig. Begrijpen hoe het is om van jou leiding te krijgen. Goede leiders organiseren daarvoor hun eigen tegenspraak. Bijvoorbeeld door mensen aan te nemen die lastig zijn. Je hebt onafhankelijke commentatoren nodig. In de boardroom moet je stevige feedback krijgen van iemand die durft te zeggen dat een bepaalde beslissing niet zo handig was. Anders ontwikkelt een leider narcistische trekjes en raakt een raad van bestuur het contact met de werkvloer kwijt. Iedere boardroom heeft een nar nodig. Soms ben ik dat als bestuursadviseur.’ ‘Een goede leider herken je aan het gedrag van zijn volgers, zoals je aan de vruchten de boom herkent. Wanneer je altijd moet vergaderen, mensen steeds opnieuw moet overtuigen, dan ontbreekt het aan volgers. Om te ervaren hoe de relatie tussen mensen is en of iemand anderen kan overtuigen, nodig ik soms een groep uit om met een zeilboot de zee op te gaan. Een boot is ongemakkelijk. Het is klein en je kunt er niet vanaf. Je vraagt mensen zonder enige zeilervaring bijvoorbeeld om naar een boei te varen. Wie neemt dan het initiatief? Hoe reageert de groep? Vaak geeft dat al een beeld van wat er ontbreekt in zo’n team.’ prof. dr. Jan de Vuijst is bestuursadviseur en parttime hoogleraar Informatiewetenschap aan Tilburg University. Hij is gastdocent bij diverse management development programma’s, waaronder die van TIAS. “Een goede leider herken je aan het gedrag van zijn volgers, zoals je aan de vruchten de boom herkent.” Jan de Vuijst 23 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Apr15) 06.indd 23 08-05-15 12:10 Algemeen & strategisch management Datum / Locatie: Maandag 23 t/m vrijdag 27 november 2015 TIAS School for Business and Society, Tilburg General management and leadership Vijfdaags programma voor ervaren financiële professionals Tijd: 08.30 - 21.30 uur (vraag naar detailprogramma) Tegenwoordig is het voor senior financial professionals meer dan ooit noodzakelijk om een interdisciplinair perspectief op management te ontwikkelen. Dit programma biedt u een aanvulling op uw bestaande financiële kennis en voorziet u van de noodzakelijke management- en leiderschapsinzichten om verantwoord op te treden in uw organisatie. Prijs: (excl. hotelarrangement) Leden € 4.950 Niet-leden € 4.950 Doelstellingen In vijf dagen wordt u geïnformeerd over de belangrijkste thema’s op het gebied van management en leiderschap. Het programma biedt u de handvatten om in één week uw bestaande financiële kennis uit te breiden met de meest essentiële managementaspecten van uw organisatie. Hierdoor verbreedt u uw perspectief op uw organisatie, bent u beter in staat om deze te doorgronden en bent u comfortabeler in het nemen van belangrijke beslissingen voor uw organisatie. Gedurende het programma bent u in het gezelschap van toonaangevende docenten op hun vakgebied en een zeer ervaren deelnemersgroep die - net als u - beschikt over een stevige financiële achtergrond. PE-uren: 34 Bijzonderheden: € 4.950 is incl. literatuur, diner op maandag en donderdag, lunches en dranken. Er is geen avondprogramma op dinsdag 24 en woensdag 25 november. Optioneel te boeken: hotelarrangement. Inhoud De inhoud van het programma is samengesteld op basis van de belangrijkste management- en leiderschapsthema’s die de hedendaagse managementagenda domineren: strategie, innovatie en operational excellence. Uitgebreide aandacht zal bovendien worden besteed aan uw persoonlijke ontwikkeling. U verdiept zich in de (verdere) ontwikkeling van uw leiderschap en in de vraagstukken hoe om te gaan met stress in de organisatie en hoe de organisatie veerkrachtiger te maken. Dag 1: Dag 2: Dag 3: Dag 4: Dag 5: Strategisch management Leiderschap Operational excellence Innovatie management Managen van stress en veerkracht in organisaties Bestemd voor Professionals werkzaam in (hoger) financieel management met minimaal 10 jaar werkervaring en een aanzienlijke financiële expertise. Uw aanmelding wordt in overleg met de docent definitief gemaakt. Academic Director • prof. dr. ir. Michael Corbey, hoogleraar Management Accounting en Control, TIAS School for Business and Society Bent u geïnteresseerd en wilt u meer informatie over het programma ontvangen, neem dan contact op met Daphne Kolk, sr. programmamanager via +31(0)20 301 02 48 of via opleidingen@nbavrc.nl prof. dr. ir. Michael Corbey expert Op www.nbavrc.nl vindt u het detailprogramma. 24 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Apr15) 06.indd 24 08-05-15 12:10 nieuw Talent en organisatieontwikkeling Versterk het sociale kapitaal van uw organisatie Mensen maken het verschil, niet ‘de organisatie’. Zij zijn de aanjagers van innovatie en waardecreatie. Uit onderzoek van KMPG onder Finance executives van Nederlandse organisaties blijkt dat bijna 70 procent van de bedrijven verwacht dat de rol van de financiële functie de komende jaren ingrijpend gaat veranderen. De top van deze organisaties erkent het belang van talentmanagement maar is vaak onvoldoende betrokken bij de ontwikkeling van de financiële functie en de daarbij behorende vaardigheden. Krijg inzicht in hoe u de ambitie van de organisatie en talentontwikkeling van financials met elkaar verbindt. Algemeen & strategisch management Datum / Locatie: Donderdag 12 november 2015 Mercure Hotel, Utrecht-Nieuwegein Tijd: 09.30 - 17.00 uur Prijs: Leden € 595 Niet-leden € 695 PE-uren: 6 Doelstellingen Na afloop van dit programma heeft u inzicht in hoe talent- en organisatieontwikkeling met elkaar verweven zijn. Ook weet u hoe en waarom u sociale innovatie en talentontwikkeling op uw strategische agenda moet zetten. Inhoud Talent staat aan de basis van een succesvolle organisatie, het is immers het sociale kapitaal van de onderneming. Tijdens deze dag gaan we in op drie basisvragen: • Wat is de invloed van talentontwikkeling en sociale innovatie op organisatieontwikkeling/groei? (persoonlijke - en organisatieontwikkeling) • Hoe richt ik de organisatie zodanig in dat mensen de ruimte krijgen en nemen om hun talent te ontplooien? • Hoe kan ik als leidinggevende ontwikkeling van mensen, en daarmee innovatie van dienstverlening, volop stimuleren? Bestemd voor CFO’s, managers en leidinggevenden werkzaam in (hoger) financieel economisch management die inzicht willen krijgen in hoe talent aangewend kan worden voor strategische organisatieontwikkeling. Docent(en) • prof. dr. Aukje Nauta, bijzonder hoogleraar op de NSvP-leerstoel Employability in werkrelaties bij A&O-psychologie aan de Universiteit van Amsterdam, partner Factor Vijf en kroonlid SER. • Cristel van de Ven, partner Factor Vijf, senior procesbegeleider, adviseur en onderzoeker op het gebied van duurzame personele inzet en ontwikkeling, dialoog, diversiteit, cao-vernieuwing en sociale innovatie. prof. dr. Aukje Nauta advanced 25 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Apr15) 06.indd 25 08-05-15 12:10 Algemeen & strategisch management Datum / Locatie: Vrijdag 16 oktober 2015 Tulip Inn Riverside, Amsterdam Tijd: 09.30 - 17.00 uur Prijs: Leden € 595 Niet-leden € 695 PE-uren: 6 nieuw Business Model Innovatie Perspectieven, instrumenten en inspiratie Iedere organisatie zal vroeg of laat zijn strategische business model moeten herzien om aangepast te blijven aan een veranderende omgeving. Met de toegenomen turbulentie in vrijwel alle bedrijfstakken en beleidsvelden is constante afstemming tussen business model en omgeving eerder regel dan uitzondering geworden. Deze cursus draait om het vernieuwen van business modellen. Doelstelling U leert hoe u - alleen of met uw team - op een robuuste wijze na kunt denken over de vernieuwing van uw strategisch business model en wat de impact is op het organisatiemodel dat daarbij hoort. Ook leert u hoe andere bedrijven strategische vernieuwing realiseren, welke strategische perspectieven en instrumenten uit managementliteratuur en praktijk beschikbaar zijn om business- en organisatiemodellen te analyseren en hoe u nieuwe opties kunt evalueren. Inhoud Kernvragen die tijdens deze compacte, ééndaagse cursus worden behandeld zijn: • Welke elementen van mijn business model maken nu het verschil? • Welke onderdelen behoeven aanpassing? • Op basis van welke analyses kan ik die inschatting maken en welke denkmodellen en instrumenten horen daarbij? De cursus is interactief van karakter, koppelt theorie aan praktijk en laat vele voorbeelden de revue passeren. U krijgt de gelegenheid om van gedachten te wisselen en kennis te delen over vernieuwingen voor het strategisch business model van uw eigen organisatie. Bestemd voor Controllers, accountants in business en externe accountants die betrokken zijn bij strategische vernieuwingsvraagstukken voor hun organisatie. Docent(en) • dr. Martijn Rademakers, managing director van het Center for Strategy & Leadership te Rotterdam en adjunct professor of corporate strategy, Amsterdam Business School, Universiteit van Amsterdam. dr. Martijn Rademakers advanced 26 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Apr15) 06.indd 26 08-05-15 12:10 Algemeen & strategisch management Strategie implementatie Hoe organisaties hun strategie werkend krijgen De meest gestelde vraag die financiële professionals over strategie stellen gaat niet over wat de strategie moet zijn, maar hoe strategie succesvol te implementeren. Aan modellen, best practices en adviezen is geen gebrek, maar toch gaat implementatie bij veel organisaties moeizaam of mislukt. Deze tweedaagse cursus levert u grip op dit weerbarstige onderwerp, met de nieuwste concepten, voorbeelden uit de praktijk en aandacht voor de eigen rol bij de implementatie van strategie. Bovendien gaat u met uw eigen implementatievraagstuk aan de slag. Doelstelling Deze cursus heeft als doel om de effectiviteit van financiële professionals te vergroten als het gaat om strategische implementatieprocessen. Hierbij is er aandacht voor zowel de rol van de individuele deelnemer als voor steeds terugkerende vraagstukken op organisatieniveau. De cursus is zodanig vormgegeven dat u niet alleen nuttige theorie, voorbeelden en cases krijgt, maar ook leert van het meteen toepassen van concepten en denkmodellen op uw eigen organisatie. Datum / Locatie: Donderdag 5 en vrijdag 6 november 2015 Mercure Hotel, Utrecht-Nieuwegein Tijd: (beide dagen) 09.30 - 17.30 uur Prijs: (excl. logies) Leden € 1.150 Niet-leden € 1.250 PE-uren: 13 Inhoud Op de eerste dag van de cursus ligt de nadruk op het verbreden en verdiepen van het strategisch denkvermogen van de deelnemers. Met behulp van concepten, instrumenten, cases en voorbeelden over strategie implementatie zult u belangrijke issues, valkuilen en mogelijkheden sneller en beter leren identificeren. Op de tweede dag van de cursus ligt de nadruk op het in de praktijk brengen van de nieuwe inzichten die de deelnemers hebben opgedaan. Dit wordt gedaan aan de hand van strategische implementatievraagstukken die u zelf voorbereidt en meebrengt. Bestemd voor CFO’s, (register) controllers en accountants die betrokken zijn bij strategische implementatievraagstukken, of waarbij strategie implementatie een belangrijke contextvariabele vormt bij het uitvoeren van de eigen werkzaamheden. Docent(en) • dr. Martijn Rademakers is managing director van het Center for Strategy & Leadership te Rotterdam en adjunct professor of corporate strategy, Amsterdam Business School, Universiteit van Amsterdam www.nbavrc.nl advanced 27 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Apr15) 06.indd 27 08-05-15 12:10 Algemeen & strategisch management Datum / Locatie: Dinsdag 15 december 2015 Mercure Hotel Amersfoort Center, Amersfoort Tijd: 09.00 - 17.00 uur Prijs: Leden € 595 Niet-leden € 695 Scenarioplanning Successen uit het verleden bieden geen garantie voor de toekomst! U heeft de organisatie op een bepaalde manier ingericht en afgestemd op de omgeving. De planning baseert zich op verwachtingen van huidige processen. De ‘strategische visie’ bestaat uit een afwijking naar boven of naar beneden. Maar deze omgeving verandert onverwacht. Onder deze nieuwe omstandigheden staat u opeens voor een opgave waar uw organisatie niet op voorbereid is. Het wordt daarom belangrijker om zich als organisatie snel te kunnen aanpassen aan veranderende omstandigheden. Ontwikkelingen sneller signaleren, soepeler kunnen inspelen op kansen en bedreigingen. Daarin kunnen organisaties zich sterk onderscheiden van hun concurrenten. PE-uren: 7 Doelstelling Deze cursus is een introductie op de thema’s scenariodenken en scenarioplanning. Wat zijn de voordelen, mogelijkheden, valkuilen en risico’s? U leert hoe u kunt analyseren waar de kwetsbare processen in uw organisatie zich bevinden en hoe u zich kunt wapenen voor de toekomst. Inhoud Bij scenarioplanning gaat het om de identificatie en analyse van mogelijke externe gebeurtenissen of effecten met een grote impact op uw bedrijf. U krijgt voorbeelden te zien van scenario’s, hoe zij ontwikkeld worden, tot welke strategische keuzes zij kunnen leiden en welke gevolgen deze hebben. In plaats van uit te gaan van één toekomstbeeld, leert u denken in termen van scenario’s: enkele uiteenlopende, doch realistische toekomstbeelden. Vanuit deze toekomstbeelden kan men conclusies trekken over de optimale bedrijfsvoering in elk scenario. Scenarioplanning is het vertalen van deze uitkomsten in maatregelen die het management nu moet nemen om straks snel en adequaat te reageren. Na een korte uiteenzetting over achtergronden, doelen en praktische voorbeelden van scenariodenken en -planning, speelt u een managementgame waarin u de gevolgen van (onzekerheid over) externe ontwikkelingen ervaart. Daarna gaan we in op de relatie tussen externe ontwikkelingen en interne processen. We besteden aandacht aan gevoeligheidsanalyses, de koppeling met strategie en de keuze van beleidsinstrumenten. U stelt zelf een implementatieplan op, zodat u bij terugkeer op de werkplek een vliegende start kunt maken. Bestemd voor Controllers en financieel directeuren die met lijn- en/of procesmanagers willen meedenken over de toekomst en over effectieve beleidsmaatregelen. Docent(en) • drs. Merlijn Gillissen, partner Decido drs. Merlijn Gillissen fundamental 28 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Apr15) 06.indd 28 08-05-15 12:10 Ethiek & regelgeving Interview Simone Folkers - de Bruijn ‘Morele moed is soms nodig om zaken bespreekbaar te maken’ Binnen de NBA werken we actief om het bewustzijn van accountants in business (AIB’s) rondom ethisch handelen en hun verantwoordelijkheid hierin te vergroten. Uit onderzoek in 2011 bleek dat AIB’s hun rol ten aanzien van ethiek breed opvatten. Het invulling geven aan die brede rol en tegenwicht bieden in gesprekken werd als lastig ervaren, men was op zoek naar houvast bij het maken van hun beslissingen en het bespreekbaar maken ervan. Dit hebben we verwerkt in het curriculum van de verplichte training beroepsethiek, die inmiddels succesvol is afgerond. Simone Folkers - de Bruijn RA MSc Recent onderzoek onder de leden geeft aan dat zij vaker dan voorheen proberen om ethisch gedrag binnen hun werkomgeving te stimuleren. Ze bieden meer tegenwicht in besluitvormingsprocessen, vanuit het maatschappelijk belang. Men blijkt vooral interesse te hebben in casuïstiek. De NBA geeft hier gehoor aan door de ontwikkeling van moresprudentie en de Dilemma App. Moresprudentie heeft als doel houvast te bieden bij het omgaan met morele vraagstukken in werksituaties. Je houden aan regelgeving alleen is niet genoeg; men verwacht meer van accountants. Het kan wel kloppen volgens de regelgeving, maar deugt het ook? Je ziet in de huidige discussies rondom bijvoorbeeld bonussen van bankiers dat het steeds meer gaat om wat als rechtvaardig ervaren wordt en minder om wat volgens de regels kan en mag. Ook accountants worden hierop beoordeeld. Het is belangrijk verantwoordelijke keuzes te maken die je uit kunt leggen. Met de NBA Dilemma App kun je elke week ervaren hoe je collega-accountants omgaan met bepaalde dilemma’s. Ook kun je anoniem eigen dilemma’s insturen en reageren op het dilemma. Je ontvangt een terugkoppeling op je persoonlijk profiel, gebaseerd op de keuzes die je hebt gemaakt. Er worden zes types onderscheiden. Ben jij bijvoorbeeld een belangenbehartiger, of misschien meer idealist? Uit de antwoorden blijkt dat het bespreekbaar maken nog altijd een lastige keuze is. Vaak ontbreekt in organisaties een cultuur waarin elkaar aanspreken als normaal wordt ervaren. Mensen hebben vaak van nature de neiging om conflicten uit de weg te gaan. Dan heb je Morele Moed nodig om zaken met elkaar te bespreken. Simone Folkers - de Bruijn RA MSc, senior stafmedewerker Accountants in Business. Zij is verantwoordelijk voor het Ethiek & Gedrag programma en is tevens secretaris van de NBA Klankbordgroep Ethiek & Gedrag. “Je houden aan regelgeving alleen is niet genoeg; men verwacht meer van accountants.” Simone Folkers - de Bruijn 29 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Apr15) 06.indd 29 08-05-15 12:10 Ethiek & regelgeving Datum / Locatie: Dinsdag 10 november 2015 Nyenrode Business Universiteit, Breukelen De psychologie van het frauderen Tijd: 14.30 - 17.30 uur De meeste mensen leven vrijwel alle regels na, terwijl het vaak voordelig voor hen zou zijn die te overtreden. Waarom is er zoveel gehoorzaamheid en loyaliteit? Wat ligt ten grondslag aan deze bereidheid en ten grondslag aan het niet naleven van de regels? En welke maatregelen en acties kunt u inzetten om gewenst gedrag te stimuleren? Prijs: Leden € 325 Niet-leden € 325 Doelstelling Tijdens dit seminar bespreken we vier factoren die de bereidheid tot naleven van de regels verklaren. U krijgt inzicht in welke handhavende acties regelnaleving effectief stimuleren. PE-uren: 3 Inhoud We gaan dieper in op de vier factoren die bereidheid tot naleven van de regels verklaren: • de aard en context van de regels • de individuele psychologische opmaak • de invloed van de groep • de invloed van handhavende activiteiten Mensen die menen dat zij zich aan de regels moeten houden zijn in de regel volgzaam. In hechte, stabiele en succesvolle groepen waar naleving de norm is en waarin zich geen verstorende elementen bevinden, gedraagt men zich meer in overeenstemming met datgene wat is opgelegd dan in andere groepen. In de meeste situaties weerhouden deze factoren het gros van de mensen van regelovertredingen. Maar in sommige situaties is dat niet het geval. De oorzaak van dit gedrag kan worden gevonden in de aard en context van de regels, de individuele psychologische opmaak, of in de invloed van de groep. Handhavende acties kunnen regelnaleving effectief stimuleren wanneer ze ingrijpen op de specifieke oorzaken die aan het (on)gewenste gedrag in kwestie ten grondslag liggen. Bestemd voor Dit seminar is bedoeld voor controllers, accountants, fiscalisten, adviseurs, bedrijfseconomen en ander financiële professionals met het aandachtsgebied fraude. Docent • dr. Adriaan Denkers, universitair hoofddocent criminologie en strafrecht van de Vrije Universiteit te Amsterdam dr. Adriaan Denkers advanced 30 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Apr15) 06.indd 30 08-05-15 12:10 Ethiek & regelgeving Morele Moed Moraliteit en integriteit in de praktijk Als accountant of controller moet u doen wat u moreel juist acht, ondanks de consequenties. Maar daar is moed voor nodig. En dat is gemakkelijker gezegd dan gedaan. Doelstelling Na deze training: • Heeft u uw handelingsrepertoire uitgebreid om nee te zeggen; • Heeft u concrete handvatten om daadwerkelijk te doen wat u moreel juist acht; • Heeft u maatregelen in kaart gebracht waarmee u meteen aan de slag kunt. Inhoud Morele moed tonen is vaak lastig. Dat komt omdat we mogelijke nadelige consequenties goed kunnen visualiseren terwijl de positieve gevolgen meestal onduidelijk blijven. Bovendien twijfelen we geregeld of we wel effectief kunnen zijn en zijn we onzeker over morele kaders. Datum / Locatie: Donderdag 15 oktober 2015 Mercure Hotel, Utrecht-Nieuwegein Tijd: 09.30 - 17.30 uur Prijs (vrij van btw): € 595 Leden Niet-leden € 695 PE-uren: 7 Bijzonderheden: Maximaal 16 deelnemers Tijdens de training doen we een aantal oefeningen die u helpen om: • moreel moedig te zijn • ‘nee’ te zeggen • lastige en gevoelige kwesties bespreekbaar te maken We staan stil bij mogelijke maatregelen en hulpbronnen. Denk hierbij aan heldere kaders, intervisie, vertrouwenspersonen en het scheiden van rollen. Tijdens de training vertaalt u de thematiek praktisch en actiegericht naar uw eigen praktijk. Zo leert u om moreel denken ook direct om te zetten naar concrete handelingen. Bestemd voor Iedere financiële professional die een brug wil slaan tussen moreel denken en doen. Docent(en) • dr. Edgar Karssing, associate professor beroepsethiek en integriteitsmanagement Nyenrode Business Universiteit. dr. Edgar Karssing advanced 31 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Apr15) 06.indd 31 08-05-15 12:10 Ethiek & regelgeving Datum / Locatie: Donderdag 5 en 19 november 2015 Mercure Hotel Amersfoort Center, Amersfoort Tijd: (beide dagen) 09.30 - 17.30 uur Prijs: Leden € 1.195 Niet-leden € 1.295 PE-uren: 14 Bijzonderheden: Maximaal 12 deelnemers. Houd u rekening met een opdracht tussen dag 1 en 2. Tone at the top: integriteitsmanagement Het managen van integriteit Er wordt van u als manager of leidinggevende verwacht dat u een prominente rol speelt bij het bewaken en bevorderen van een integere organisatie. U heeft een voorbeeldfunctie, moet uw medewerkers aanspreken op hun verantwoordelijkheden en coacht hen bij lastige dilemma’s. U moet ervoor zorgen dat de waarden en regels van de organisatie meer zijn dan mooie woorden, bekend zijn en gehandhaafd worden binnen de organisatie. Doelstelling Tijdens deze training wordt de dubbele opdracht van de manager geagendeerd: de integriteit van u als manager en het managen van integriteit. Na het volgen van deze training bent u zich bewust van uw rol als manager in het integriteitsbeleid, de noodzaak om actief integriteit uit te dragen en hoe u dit goed kunt doorvoeren binnen uw team. U krijgt praktische handvatten om integriteit te agenderen in uw team of organisatie en het gesprek aan te gaan met uw medewerkers. Inhoud Wie ‘integriteit’ zegt, roept verschillende (voor)oordelen op. De één worstelt bijvoorbeeld met lastige dilemma’s, ongemakkelijke gevoelens en beperkingen. Anderen hebben moeite met het uitdragen van normen, waarden en idealen of met het volgen van regels, codes, procedures en het controleren hiervan. Zowel voor u als voor (nieuwe) medewerkers blijft het belangrijk om aan bewustwording (en dan bedoelen we houding en gedrag) te werken. We gaan uit van het principe: regels stellen waar nodig en waar mogelijk stimuleren van eigen professionele verantwoordelijkheid. Het waarborgen van integriteit is een gezamenlijke verantwoordelijkheid van het team / de organisatie. U als manager heeft echter een prominente rol bij het op de kaart zetten van integriteit. Niet alleen heeft u een voorbeeldfunctie (in woord en daad), u kunt er ook aan bijdragen dat integriteit een onlosmakelijk deel wordt van het professioneel handelen van uw medewerkers. De training is gericht op uw eigen professionalisering met betrekking tot morele vraagstukken: vergroten van bewustzijn, inzicht en oordeelsvermogen. En daarnaast staat vooral ook het managen van integriteit centraal. We staan onder andere stil bij deze vragen: • Op welke manier kunt u aandacht vragen voor de waarden van de organisatie? • Hoe bevordert u een cultuur van verantwoordelijkheid? • Hoe voorkomt u ‘integriteitsmoeheid’? • Hoe zorgt u voor een open gesprek over lastige en gevoelige thema’s? • Hoe ondersteunt u medewerkers bij het nemen van lastige beslissingen in hun werk? • Hoe gaat u om met bedreigingen van het integriteitsbeleid? Bestemd voor Iedere financiële professional die leiding geeft of wil gaan geven. drs. Sacha Spoor advanced Docent(en) • drs. Sacha Spoor, senior adviseur en trainer. Sacha heeft 15 jaar ervaring in het integriteitsvak en heeft vele orga- nisaties en beroepsgroepen getraind. Haar specialiteiten zijn onder andere: de meldingsstructuur in de organisatie, regelingen en procedures op integriteitgebied en de inrichting van het integriteitsbeleid in de organisatie. 32 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Apr15) 06.indd 32 08-05-15 12:10 Ethiek & regelgeving Toezien op integriteit Voor commissarissen en toezichthouders Als commissaris of toezichthouder zit u bij uitstek in een positie om bij te dragen aan het onderhouden en versterken van de integriteit van organisaties. Integriteit is een belangrijk thema voor goed toezicht. Dit betekent voor u een dubbele opdracht; de integriteit van u als toezichthouder en het toezicht houden op ethiek. Doelstelling Na deze masterclass weet u invulling te geven aan het begrip integriteit en kunt u dit vertalen naar uw integriteit als toezichthouder en het toezien op integriteit. U wordt zich bewust van de eigen rol als toezichthouder ten aanzien van integriteit en de noodzaak om integriteit in dialoog vorm en inhoud te geven. Datum / Locatie: Maandag 16 november 2015 Mercure Hotel Amersfoort Center, Amersfoort Tijd: 09.30 - 17.30 uur Prijs: Leden € 850 Niet-leden € 850 PE-uren: 7 Inhoud Tijdens deze masterclass bespreken we valkuilen bij het operationaliseren van integriteit. U leert dat integriteit met name inhoud krijgt en kan worden getoetst in een dialoog. We bespreken onder andere met elkaar: • Wat zijn de gevolgen voor u en uw dubbele opdracht in de rol van toezichthouder? • Hoe kunt u integriteit operationaliseren? • Welke vragen moet ik stellen en hoe kan ik de antwoorden interpreteren? • Hoe kan ik toezicht houden op de mate waarin maatregelen zijn genomen om een integere bedrijfsvoering te waarborgen? • Hoe zorg ik ervoor dat integriteit voor meer staat dan het minimaliseren van juridische aansprakelijkheid, risico- beheersing en reputatiemanagement? Het programma van deze masterclass is interactief. U filosofeert met mede-toezichthouders over uw dilemma’s ten aanzien van integriteit en hoe u hiermee omgaat. Bovenal gaan we in op de vraag: hoe houdt u toezicht op de integriteit van uw organisatie? De masterclass is daarmee een gezamenlijke zoektocht naar een goede aanpak om integriteit mee te nemen in het toezicht. Bestemd voor Toezichthouders en commissarissen. Docent(en) • dr. Edgar Karssing, associate professor beroepsethiek en integriteitsmanagement Nyenrode Business Universiteit. • drs. Marlies de Vries RA, assistent professor bij Nyenrode Business Universiteit. Marlies schrijft een proefschrift over de vraag hoe accountants om kunnen gaan met hun dubbele opdracht ten aanzien van integriteit. drs. Marlies de Vries RA expert 33 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Apr15) 06.indd 33 08-05-15 12:10 Externe verslaggeving Interview Marcel van den Bosch ‘Je moet laten zien dat je kunt meedenken’ Tussen het toepassen van IFRS-regels en een realistisch beeld van de financiële prestaties zit een spanningsveld. ‘Er zijn boeken vol geschreven over hoe je volgens IFRS moet rapporteren, maar analisten vragen om heel andere informatie’, aldus Marcel van den Bosch, manager reporting & accounting policies bij Heineken. Marcel van den Bosch RA “In mijn functie is het belangrijk te laten zien dat je vraagstukken van zo veel mogelijk perspectieven kan bekijken.” Marcel van den Bosch ‘Na ruim tien jaar als externe accountant voor multinationals te hebben gewerkt had ik een brede basis op het gebied van externe verslaglegging. Maar de controle was vooral gericht op de juiste presentatie van de cijfers conform IFRS. Sinds ik ruim twee jaar geleden bij Heineken ben gestart heb ik veel meer waardering gekregen voor de zogenaamde Alternative Performance Measures. Zo zijn management en investeerders bijvoorbeeld geïnteresseerd in de omzet en marge gecorrigeerd voor valutaschommelingen. Bijvoorbeeld voor het effect van de stijgende US dollar op onze verkopen in Amerika. We verkopen daar bier dat in Zoeterwoude wordt geproduceerd. Als de koers van de euro daalt, wordt de kostprijs lager in dollars en stijgt de marge. Zo beïnvloedt de fluctuerende wisselkoers tussen euro en dollar de omzetcijfers en het resultaat, wat geen reflectie is van de prestaties van het bedrijf. Daarnaast willen ze weten wat de resultaten zijn van de operaties ten opzichte van vorig jaar door de resultaten van overgenomen en afgestoten onderdelen er uit te halen. Ik kwam binnen net na het verkrijgen van een meerderheidsbelang in Asia Pacific Breweries met operaties in 14 landen. Het jaar na de overname hebben we in het persbericht onze omzetgroei vermeld exclusief de cijfers van het verkregen deel van APB om de organische groei van Heineken te laten zien. Allemaal onderwerpen waar ik nu dagelijks mee in aanraking kom.’ Weloverwogen ‘Het is mooi om onderdeel te zijn van een bedrijf met zo’n rijke historie. Heineken wordt verkocht in hondertachtig landen en heeft brouwerijen in zeventig landen. De dynamiek en complexiteit die dat met zich meebrengt is erg leuk maar soms ook een uitdaging. Uiteindelijk gaat het erom dat je in staat bent de implicaties van keuzes die IFRS toestaat te overzien voor de business van Panama tot Japan en van Rusland tot Zuid-Afrika. Door verschillen in opleiding en taalbarrières is dit soms lastig. Het is onder andere mijn taak de lokale administrateurs en directeuren van de rapportagetools te voorzien zodat mijn team de geconsolideerde jaarrekening volgens IFRS kan opstellen. In mijn functie is het belangrijk om te laten zien dat je vraagstukken van zo veel mogelijk perspectieven kan bekijken en met de business meedenkt waar mogelijk. Hierin moet je soms ook mensen teleurstellen omdat een voorgestelde verwerking niet mogelijk is. Maar zolang je laat zien dat je een weloverwogen keuze hebt gemaakt en laat zien dat je hebt meegedacht wordt dit geaccepteerd en gewaardeerd.’ Marcel van den Bosch RA is manager reporting & accounting policies Heineken 34 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Apr15) 06.indd 34 08-05-15 12:10 Externe verslaggeving Leergang deelnemingen en consolidatie Controllers, intern accountants en accountants in business worden in hun dagelijkse praktijk vaak gevraagd naar het verwerken van kapitaalbelangen, waaronder deelnemingen, in de enkelvoudige en geconsolideerde jaarrekening voor organisaties. In deze leergang komen deelnemingen en consolidatie zowel nationaal als internationaal uitgebreid aan bod in de theorie en via praktijkgerichte casussen. U ontvangt het boek ‘Administratie van deelnemingen en consolidatie’ dat de leidraad vormt voor de theorie en de te behandelen casuïstiek. Doelstelling Na het afronden van deze leergang beheerst u de verwerking van kapitaalbelangen en consolidatie volgens de Nederlandse verslaggevingseisen en internationale verslaggevingseisen (IFRS). Datum / Locatie: Woensdag 11, woensdag 18 en dinsdag 24 november 2015 Mercure Hotel Amersfoort Center, Amersfoort Tijd: 09.30 - 17.00 uur Prijs: Leden € 1.250 Niet-leden € 1.450 PE-uren: 18 Inhoud De volgende onderwerpen komen onder meer aan bod: • administratieplicht en deelnemingen • kapitaalbelangen c.s., waardering en toepasselijke grondslagen • deelnemingen in de enkelvoudige jaarrekening en de administratie daarvan • consolidatie (integrale consolidatie van 100%, niet 100%-deelnemingen en middellijke deelnemingen) •consolidatievrijstellingen • proportionele consolidatie • de verwerking van up-, down- en sidestream transacties • buitenlandse deelnemingen (US GAAP wordt niet behandeld) • kapitaalbelangen en consolidatie onder IFRS • fusies en overnames, de administratieve verwerking • de verwerking van up-, down- en sidestream transacties Bijzonderheden: U ontvangt voor aanvang van de leergang het boek ‘Administratie van deelnemingen en consolidatie’. Voor aanvang en na elke bijeenkomst ontvangt u enkele voorbereidingsopdrachten. Bent u accountant in business of registercontroller dan kunt u de voorbereidingsuren als zelfstudie-uren wegschrijven in uw PE-registratie. Bestemd voor Controllers, intern accountants en accounts in business werkzaam in het MKB en in de internationale praktijk. Docent(en) • drs. Stefan Betting RA, eigenaar/oprichter Profeda, een organisatie gericht op accountants, advocaten en notarissen. Stefan is tevens docent, examinator en scriptiebegeleider (internationale) externe verslaggeving Nyenrode Business Universiteit. drs. Stefan Betting RA fundamental 35 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Apr15) 06.indd 35 08-05-15 12:10 Externe verslaggeving Date / Venue: Monday 16th and Tuesday 17th of November 2015 Visual analytics with BI dashboards NBA, Amsterdam Maximize the full potential of your dashboards with Excel Time: (all days) 09.30 - 17.30 hrs. This two-day course will provide you with an understanding of the power of visual perception to design dashboards to communicate your message clearly, effectively and compellingly. Price: (hotel arrangement excluded) Members € 995 Non-members € 1.195 CPD-credits: 13 Note: The course is in English, based on the English version of Excel. The course materials and exercises are suitable for Excel 2007, 2010 or 2013. You should bring your own laptop running Excel 2007 or later. Learning Objectives The business of information management - helping organizations to make sense of their proliferating data - is known as Business Intelligence (BI). Central to all BI systems is the ability to create dashboards, displaying all the required information on a single screen: clearly and without distraction. This course provides participants with a solid understanding of visual perception and human cognition: what works, what doesn’t, and why. Next, the course explores various quantitative business analysis techniques used to depict trends, patterns and exceptions. The process of designing a good dashboard includes the ability to model the users’ decision-making process. You will acquire the skills to create the dashboards using Excel; this enables you to create powerful dashboards without the cost of expensive enterprise software, or simply to use Excel as a prototyping and design stage before building with enterprise software. Course outline The course is conducted in highly participative workshop style, with practical group discussion break-out sessions. Day 1: • goals of data analysis, application of visual perception to information visualization • common mistakes in dashboard design, importance of visual design objectives • design the right graphs and tables for effective communication and insightful analysis • case study: real-life dashboards to monitor performance and diagnose root cause; to rectify poor performance and perform benchmark analysis Day 2: • dashboard design stages, model decision maker • design dashboard template, construct Excel structure for interactive dashboard • build powerful decision-making charts: Bullet charts, Box and Whisker charts, Pareto charts and others • apply Gestalt principles in dashboard layout Target Audience This course is suitable for all accounting and finance professionals. In addition, the course will be of interest to others in business - including sales, marketing, IT and HR - who need to understand the fundamentals of good dashboard design and put them into practice. mr. Simon Lindley advanced Trainers • Mr. Simon Lindley, Chartered Accountant, Chartered Engineer (IT based) and MBA with a Masters level diploma in board-level governance. Simon is a specialist in business and finance function transformation including Excel and enterprise-based solutions for business intelligence and reporting • Ms. Elaine Chong, Chartered Accountant, MBA and managing director of the Institute of Business Analytics in Singapore. Elaine is a Certified Microsoft Office Specialist and certified US Master trainer (CMT) with the distin- guished Master Trainers Academy, USA 36 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Apr15) 06.indd 36 08-05-15 12:10 Externe verslaggeving Integrated, interactive & intelligent Excel Models Date / Venue: Wednesday 18th Friday 20th of November 2015 i³BAR, the revolutionary model for business analytics & reporting NBA, Amsterdam Do you want to transform your regular analysis and reporting and reduce the time spent from days to minutes? This ‘integrated, interactive and intelligent Excel Models for Business Analytics & Reporting’ (i³BAR) course is a revolutionary approach. Using simple spreadsheet functions to create interactive reports, dynamic charts and automated commentary. This course meets your unique business challenges at a fraction of the time taken compared to your standard practice and process. It enables you to present concise information to management quickly and with maximum data integrity. Learning Objectives Successfully apply i³BAR techniques at work to provide fresh perspectives on business challenges and opportunities. Transform the nature of your role by freeing up significant time from reporting for added value analysis and critical projects. i³BAR will enable you to: • Integrate data from disparate data sources into Excel • Build reliable and sustainable excel-based reporting models • Construct interactive models for decision making • Create scenarios and what-if analysis for budget • Produce visually attractive and impactful reports Time: 09.30 - 17.30 hrs. Price: (hotel arrangement excluded) Members € 1.595 Non-members € 1.795 CPD-credits: 20 Note: The course is in English, based on the English version of Excel. The course materials and exercises will all use Excel 2007, 2010 or 2013. You should bring your own Windows laptop running Excel 2007 or later. Course outline This course is Excel-driven but is not about Excel functions. Rather it is the application and combination of those functions in the most creative manner to meet your needs in the work place. An overview of the 3-day course: • Day 1: Integrate Multiple Data Source • Day 2: Build and Present Interactive Reports • Day 3: Budget Simulation and Intelligence For the detailed program please visit nbavrc.nl or send an email to opleidingen@nbavrc.nl. Please also note the course Visual Analytics with BI dashboards on page 36. Target Audience CFO’s, financial controllers, accountants, finance managers, business managers who find generating management reports too time-consuming and rigid for analysis purposes. Good prior knowledge of Excel is assumed. In order to make optimal use of the course you must have been using Excel for at least 2 years. Lecturer • Ms. Elaine Chong, managing director of Institute of Business Analytics in Singapore has over 20 years of working experience in a leadership management position with experience in the electronics, healthcare, property, insurance, food, construction and consulting industry. While she was a Financial Controller with a Multi-National Company, she achieved various global awards in management reporting, in the areas of accuracy, timeliness and useful presen tation. Elaine is a Chartered Accountant, a member of the Institute of Singapore Chartered Accountants (ISCA), she holds an MBA and is a Certified Microsoft Office Specialist and certified US master trainer (CMT) with the distingui- shed Master Trainers Academy, USA. ms. Elaine Chong advanced 37 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Apr15) 06.indd 37 08-05-15 12:10 Externe verslaggeving Datum / Locatie: Donderdag 17 en vrijdag 18 september 2015 Postillion Amersfoort Veluwemeer, Putten Tijd: 09.30 - 19.00 / 09.00 - 16.30 uur Prijs: (incl. logies) Leden € 1.250 Niet-leden € 1.395 PE-uren: 14 Basisbeginselen IFRS Intensieve cursus over internationale verslaggeving Beursgenoteerde ondernemingen publiceren sinds 2005 hun geconsolideerde cijfers volgens International Financial Reporting Standards (IFRS). Andere ondernemingen mogen dit op vrijwillige basis doen. Ook in de Nederlandse verslaggeving zijn veel elementen uit IFRS overgenomen. Deze basiscursus maakt u vertrouwd met de beginselen van IFRS. Doelstelling Na deze intensieve tweedaagse cursus bent u vertrouwd met de beginselen van IFRS. Daarbij wordt ook aandacht besteed aan de verschillen met Nederlandse verslaggevingsgrondslagen. Inhoud Een greep uit de onderwerpen: • algemene ontwikkelingen in IASB, ontwikkelingen in Nederland, framework IFRS, presentation (IAS 1), inclusief verschillen tussen IFRS en NL GAAP (BW Titel 9 en RJ) • provisions (voorzieningen) • impairment (afwaarderen) • (im)materiële vaste activa (IAS 16 en IAS 38) • business combinations en goodwill (IFRS 3) • revenue recognition (IAS 18, inclusief ruiltransacties uit IAS 16) • employee benefits (pensioenen) (IAS 19) • leasing (IAS 17 en ED Leasing) • financiële instrumenten (IAS 32, 39 en IFRS 7) Bestemd voor Iedere financiële professional die goed op de hoogte wil zijn van IFRS. Docent(en) • drs. Pieter Veuger RA, partner PricewaterhouseCoopers LLP • drs. Fred Versteeg RA, partner department of professional practice KPMG Accountants N.V. • drs. Dingeman Manschot RA, director accounting & auditing center Deloitte Accountants BV Rotterdam en lid van de vaktechnische staf Raad voor de Jaarverslaggeving • prof. dr. Henk Langendijk, hoogleraar externe verslaggeving Nyenrode Business Universiteit en Universiteit van Amsterdam drs. Pieter Veuger RA fundamental 38 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Apr15) 06.indd 38 08-05-15 12:10 Externe verslaggeving Verdieping IFRS Meerdaagse casuïstiek Datum / Locatie: Donderdag 19 en vrijdag 20 november 2015 Hotel de Bilderberg, Oosterbeek Ondanks een gedegen basiskennis van IFRS loopt u in de praktijk soms tegen complexe situaties aan. Bijvoorbeeld daar waar de bestaande Nederlandse regelgeving en IFRS in hoge mate van elkaar verschillen. Juist deze complexe situaties worden tijdens de verdiepingscursus IFRS via praktische cases met u doorgenomen. Tijd: 09.30 - 19.00 / 09.00 - 16.30 uur Doelstelling U krijgt meer grip op onderwerpen die in de praktijk als lastig worden ervaren en op onderwerpen die leiden tot grote verschillen tussen Nederlandse regelgeving en IFRS. Aan de hand van diverse cases oefent u met de toepassing van uw kennis in de praktijk. Prijs: (incl. logies) € 1.250 Leden Niet-leden € 1.395 Inhoud •impairment • business combinations • revenue recognition • financial instruments PE-uren: 14 Bestemd voor Accountants, controllers en financiële professionals met een gedegen basiskennis van IFRS. Docent(en) • prof. dr. Henk Langendijk, hoogleraar externe verslaggeving Universiteit van Amsterdam en Nyenrode Business Universiteit • Ton Meershoek RA RC, Technical Expert Financial Reporting AFM • drs. Dingeman Manschot RA, director accounting & auditing center Deloitte Accountants BV Rotterdam en lid van de vaktechnische staf Raad voor de Jaarverslaggeving • drs. Pieter Veuger RA, partner PricewaterhouseCoopers LLP prof. dr. Henk Langendijk advanced 39 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Apr15) 06.indd 39 08-05-15 12:10 Externe verslaggeving Datum / Locatie: Dinsdag 3 november 2015 Mercure Hotel Amersfoort Center, Amersfoort Tijd: 10.00 - 19.30 uur Prijs: Leden € 595 Niet-leden € 695 PE-uren: 7 Update IFRS 2015 IFRS kent vele wijzigingen die een grote impact kunnen hebben op de jaarrekening. Het tijdig kennisnemen van deze wijzigingen is dan ook van belang. Tijdens de IFRS update wordt uitgebreid ingegaan op de nieuwe standaarden voor de verwerking van opbrengsten en financiële instrumenten. Doelstelling Na deze cursus: • Weet u welke wijzigingen van toepassing zijn geworden in 2015 • Bent u op de hoogte van de nieuwe en gewijzigde standaarden en interpretaties die na 1 januari 2015 zijn ingegaan • Kent u de voortgang van enkele belangrijke projecten van de IASB. Veel van deze ontwikkelingen hebben niet alleen consequenties voor de jaarrekening, maar ook voor informatiesystemen en soms de bedrijfsactiviteiten zelf. U weet welke wijzigingen in verslaggeving u nu al kunt doorvoeren. Inhoud In één cursusdag behandelt de docent alle wijzigingen in IFRS die recent van kracht zijn geworden. Ook krijgt u een update van verslaggevingsstandaarden die reeds zijn goedgekeurd en binnenkort in werking treden. We staan kort stil bij de projecten van de IASB. In de cursus Update IFRS 2015 gaat u aan de slag met: • IFRS 15 ‘Revenue from contracts with customers’ is van toepassing vanaf boekjaar 2017 • IFRS 9 ‘Financial instruments’ vanaf boekjaar 2018, hierin zijn nieuwe regels opgenomen voor het classificeren van financiële instrumenten, het bepalen van impairments en het toepassen van hedge accounting • de verwerking van leases • nieuwe interpretaties en improvements van bestaande standaarden Samen met uw medecursisten bespreekt u de ontwikkelingen en praktijkproblemen aan de hand van voorbeelden en korte cases. Bestemd voor Accountants, controllers en financieel professionals die reeds IFRS-kennis hebben opgedaan en die in één dag bijgepraat willen worden over de ontwikkelingen in de afgelopen periode. Docent(en) • prof. dr. Leo van der Tas RA, vaktechnisch partner EY, lid advisory council IASB, voormalig lid van IFRIC, voorzitter EY IFRS policy committee en hoogleraar Universiteit van Tilburg • Maarten Hartman RA, partner PricewaterhouseCoopers prof. dr. Leo van der Tas RA advanced 40 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Apr15) 06.indd 40 08-05-15 12:10 Externe verslaggeving Update externe verslaggeving voor accountants in business De ontwikkelingen in externe verslaggeving staan zowel nationaal als internationaal niet stil. IFRS wordt verder uitontwikkeld, IFRS SME wordt wereldwijd uitgerold en last but not least, de richtlijnen voor de jaarverslaggeving van de RJ zijn aangepast aan de actualiteit. Deze cursus staat stil bij de meest recente (voorgenomen) wijzigingen in wet- en regelgeving met betrekking tot externe verslaggeving in Nederland. U bent meteen up-to-date want alle conceptuitingen van de RJ en de IASB tot en met augustus 2015 komen aan bod. Datum / Locatie: Dinsdag 14 oktober 2015 Mercure Hotel, Utrecht-Nieuwegein Tijd: 15.00 - 20.00 uur Prijs: Leden € 425 Niet-leden € 495 PE-uren: 4 Doelstelling Na deze cursus past u het geleerde meteen toe in de praktijk. U bent in staat te anticiperen of proactief te adviseren rond aankomende wijzigingen in (inter)nationale externe verslaggeving. Inhoud De volgende onderwerpen komen aan de orde: • nieuwe richtlijnen van de RJ voor grote en middelgrote rechtspersonen • ontwikkelingen ten aanzien van IFRS SME • wijzigingen in huidige IFRS standaarden • aankomende wijzigingen in IFRS met een grote impact zoals consolidatie, joint ventures en joint arrangements • de nieuwe 4e EG-richtlijn, afschaffing jaarrekening, toekomst of feit? Bestemd voor Managers, risicomanagers, controllers, compliance officers, accountants en managers internal control die in aanraking komen met externe verslaggeving of daar zelf actief bij betrokken zijn. Docent(en) • drs. Stefan Betting RA, eigenaar/oprichter Profeda, een organisatie gericht op accountants, advocaten en notarissen. Stefan is tevens docent, examinator en scriptiebegeleider (internationale) externe verslaggeving Nyenrode Business Universiteit. drs. Stefan Betting RA advanced 41 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Apr15) 06.indd 41 08-05-15 12:10 Externe verslaggeving Datum / Locatie: Maandag 12 oktober of vrijdag 4 december 2015 Improfin Groep, Den Bosch Tijd: 09.30 - 17.00 uur Prijs: Leden € 595 Niet-leden € 695 PE-uren: 6 Fast closing en toch effectief rapporteren In deze economische context hebben organisaties het laatste nieuws nodig zodat men tijdig kan bijsturen. Iedere periode moet snel en efficiënt worden afgesloten. Zo komt er snel actuele informatie over de resultaatontwikkeling beschikbaar om bij te sturen en eventueel de ‘outsider’ tijdig te informeren. Dat betekent niet alleen consolideren en aggregeren van financiële informatie, maar ook voldoende tijd hebben voor analyse en verklaringen. Een ‘fast close’ vraagt dan ook veel van processen en van financials. Doelstelling Deze cursus biedt vooral een brede oriëntatie op het fenomeen fast closing en gaat in op het waarom en hoe. Er is aandacht voor de techniek van fast closing en voor de rol- en taakopvatting van de moderne controller als een spin in het web van de bestuurlijke informatievoorziening. Inhoud Aan de orde komt onder andere: • de inrichting en de werking van rapportagelijnen • het evenwicht tussen sturing en beheersing • een analyse van de meest voorkomende knelpunten en hoe deze op te lossen • een antwoord op de vraag of sneller ook beter is • hoe de moderne controller grip houdt zonder af te knellen • hoe de weerstand van de ‘lijn’ te overwinnen • best practices van gerenommeerde organisaties Bestemd voor Controllers, accountants in business en andere financiële professionals die kennis willen maken met de fundamentals van fast closing. Wilt u uw bestaande fast closingsprocessen verbeteren, dan raden we u aan de cursus ‘advanced fast and quality close’ te volgen. Docent(en) • drs. Jan de Kroon, organisatie-adviseur en directeur Improfin Groep drs. Jan de Kroon fundamental 42 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Apr15) 06.indd 42 08-05-15 12:10 Externe verslaggeving Advanced fast & quality close Heeft u ook te weinig tijd voor analyse, advies en anticipatie bij het terugkerende proces van maand-, kwartaal en jaarafsluitingen? En dit terwijl de veranderende informatiebehoefte van uw aandeelhouders, management en bestuur vereist dat u ‘dicht op de cijfers zit’. Hoe zorgt u ervoor dat u sneller vitale data beschikbaar hebt en deze adequaat kunt vertalen naar de waarheid achter deze cijfers? Met andere woorden, hoe verbetert en versnelt u uw financiële rapportage en afsluitingsproces. Doelstelling In uw functie bent u vooral bezig met financiële rapportage en consolidatie. U heeft behoefte aan versnelling en verdieping. Na afloop van deze cursus kunt u closing processen optimaliseren zodat verantwoordingsinformatie eerder beschikbaar is. U krijgt inzicht in hoe u structureel meer tijd creëert voor kwalitatieve analyses en beter invulling geeft aan uw rol als business partner. Datum / Locatie: Dinsdag 8 december 2015 Improfin Groep, Den Bosch Tijd: 09.30 - 17.00 uur Prijs: € 595 Leden Niet-leden € 695 PE-uren: 6 Inhoud • beoordelen informatiebehoefte • de fast close-methode, met aandacht voor: - management & organisatie - ICT en datastructuur - mensen & cultuur - processen & diensten • lean closing proces • brondata naar efficiënt naar rapporteren • financial management reporting • quick wins en belangrijke verbeterpunten Bestemd voor Concern controllers, (financial) controllers, reporting & consolidation managers en andere financiële professionals die hun bestaande fast closing processen willen verbeteren. Bent u op zoek naar vooral een oriëntatie op fast closing, dan raden we u aan de Fundamental cursus ‘Fast closing en toch effectief rapporteren’ te volgen. Docent • drs. Jan de Kroon, organisatie adviseur en directeur Improfin Groep www.nbavrc.nl advanced 43 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Apr15) 06.indd 43 08-05-15 12:10 Externe verslaggeving Datum / Locatie: Vrijdag 11 december 2015 Improfin Groep, Den Bosch Tijd: 09.30 - 17.00 uur Prijs: Leden € 595 Niet-leden € 695 PE-uren: 6 Accountantscontrole: regie nemen en houden! Een effectief financial audit proces De jaarafsluiting en de daaropvolgende accountantscontrole kosten organisaties niet alleen veel tijd, maar ook veel geld. Behaal winst door de regie in handen te nemen en dit proces te stroomlijnen. Naast een beter inzicht in de eigen processen is inzicht in het perspectief van een controlerend accountant van belang. Met dit inzicht verbetert u de samenwerking en bespaart u kosten op de audit fee. Doelstelling Na afloop van deze cursus heeft u inzicht in alle aspecten die de accountantscontrole en het proces erom heen effectiever en efficiënter maken. U leert hoe u de samenwerking met uw accountant kunt optimaliseren en daardoor tijd en kosten kunt besparen. Inhoud U krijgt in deze cursus advies van docenten, die zelf ook betrokken zijn bij de dossiervorming binnen accountantskantoren en -diensten. U krijgt inzicht in het accountantsperspectief en hoe u daar het beste op in kunt spelen. De ervaring leert dat door een betere voorbereiding en afstemming vaak forse besparingen op het accountantsbudget haalbaar zijn. De volgende onderdelen komen onder andere aan bod: • een overzicht van relevante regelgeving en controle standaarden • het controleproces en hoe dat voor te bereiden • het inbouwen van pre-assessments • de inhoud van de opdrachtbevestiging en aanvullende afspraken • het controleproces, hoe dat te regisseren en af te stemmen • meerwerk en hoe dat te voorkomen dan wel daarover afspraken te maken • de argumenten van de accountant en hoe die te beoordelen Bestemd voor CFO’s, (concern) controllers, hoofden administratie en andere financieel professionals die betrokken zijn bij de jaarrekening en de accountantscontrole. Docenten • Herman Baars RA RO CIA, zelfstandig gevestigd adviseur/trainer, toetser bij NBA en IIA en opdrachtgerichte kwaliteitsbeoordelaar betrokken bij (dossier)toetsingen binnen accountantskantoren en -diensten • drs. Marinus de Pooter RA CMA CFM CIA, zelfstandig gevestigd als adviseur/trainer en ervaren in het optimaliseren van uiteenlopende bedrijfsprocessen drs. Marinus de Pooter RA advanced 44 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Apr15) 06.indd 44 08-05-15 12:10 Externe verslaggeving Basel III Het Basel III raamwerk gaat over het aanscherpen van de wereldwijde regulering van de kapitaal en liquiditeitseisen waaraan banken moeten voldoen. Het doel is de veerkracht van banken te verbeteren. Banken dienen beter in staat te zijn om de schokken te absorberen die voortkomen uit financiële en economische stress situaties. Het reduceren van het risico dat problemen in de financiële markten overslaan naar de reële economie is van groot belang. De Basel III regels zullen gefaseerd worden ingevoerd en de volledige implementatie moet begin 2019 gerealiseerd zijn. De nieuwe Basel III regels zijn talrijk en complex. Zij hebben betrekking op het aanscherpen van de kapitaaleisen, de introductie van de ‘common equity tier 1 ratio’, de ‘capital conservation buffer’, de ‘countercyclical buffer’, de ‘leverage ratio’, de toegenomen risico weging van handelsportefeuilles en securisaties, alsmede twee nieuwe liquiditeits standaarden, de ‘liquidity coverage ratio’ en de ‘net stable funding ratio’. Datum / Locatie: Woensdag 4 november 2015 Mercure Hotel, Utrecht-Nieuwegein Tijd: 09.30 - 17.00 uur Prijs: € 595 Leden Niet-leden € 695 PE-uren: 6 De gevolgen van al deze nieuwe regels zijn significant omdat banken te maken krijgen met hogere risicomanagement kosten, hogere funding kosten, en toenemende kapitaaleisen. Dit alles zal een drukkend effect hebben op de ROE van banken. Doelstelling Na afloop van deze cursus heeft u een goed beeld van Basel III en de gevolgen daarvan voor banken. Inhoud • de noodzaak van aanvullende Basel III regels • nieuwe kapitaaleisen • hogere risico wegingen • liquiditeitsratio’s en eisen • systeem banken • kwantitatieve gevolgen van de Basel III regels Bestemd voor Controllers, accountants, treasurers, financiële analisten en risicomanagers. Docent(en) • Frans van Laar heeft 19 jaar ervaring in de bancaire sector. Hij is aandelenanalist, investor relations manager en directeur research geweest. Frans is inmiddels 8 jaar actief als trainer op het gebied van financieel management, bank risico management, waardebepaling van ondernemingen en strategie. Frans van Laar fundamental 45 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Apr15) 06.indd 45 08-05-15 12:10 Finance Interview Jeroen Slop ‘De marktprijs van een profvoetballer is lastig vast te stellen’ Een verhaal over solvabiliteit legt het altijd af tegen de emotie rond voetbal, vindt Jeroen Slop, financieel directeur van Ajax. ‘Daarom is het belangrijk dat je heel helder uitlegt wat een transfer van 10 miljoen euro voor financiële gevolgen heeft. Dat plaatje moet je goed kunnen schetsen.’ drs. Jeroen Slop RA ‘Financiële expertise is de reden van mijn aanwezigheid in de bestuurskamer van Ajax. Ik wil best meedenken over de techniek, maar ben vooral ondersteunend op mijn vakgebied. Mede daardoor kunnen beslissingen op het juiste moment worden genomen. Het begint met een gezonde bedrijfsvoering. Het businessmodel van Ajax bestaat uit vier stromen: kaartverkoop, merchandising, sponsoring en tv-rechten. We budgeteren altijd op het niveau van een half seizoen deelname aan de UEFA Europa League. Op basis van onze historie is het gerechtvaardigd om uit te gaan van Europees voetbal tot de winterstop. Als we in de UEFA Champions League spelen stijgt de omzet met 25 procent. Dat je als club in het betaalde voetbal je zaken op orde hebt, is belangrijk. De KNVB geeft iedere club jaarlijks een voetballicentie op basis van de financiële rapportage. Daarin wordt tot in detail bekeken hoe een club ervoor staat. Dat is zeker geen formaliteit. Als de club een negatief eigen vermogen en negatieve resultaten heeft, moet je een herstelplan schrijven. De KNVB heeft als credo dat clubs op basis van de verstrekte financiële informatie het seizoen moet kunnen afmaken. Logisch want een faillissement verstoort de competitie.’ “Als je een speler van 10 miljoen euro koopt, moet ik duidelijk kunnen uitleggen wat die transfer ons de komende jaren gaat kosten.” Jeroen Slop Tankschip ‘Bij voetbalclubs zijn salarissen en transfers een belangrijke oorzaak van negatieve financiële resultaten. Het risico bestaat dat bestuurders onder druk van tegenvallende sportieve prestaties een uitgave doen die financieel niet te onderbouwen is. Als je een speler van 10 miljoen euro koopt, moet ik duidelijk kunnen uitleggen wat die transfer ons de komende jaren gaat kosten. Zo moet je die investering verspreid over vier jaar afschrijven en komt er op onze payroll een salaris van meer dan 1 miljoen euro bij. Dat betekent een extra uitgave van 5 miljoen in de komende vier jaar. De marktprijs van een profvoetballer is lastig vast te stellen. De potentie van een speler laat je vaststellen door voetbaltechnische collega’s. Vervolgens kijk je met elkaar wat die nieuwe speler financieel gezien waard is, hoe lastig dat soms ook is. Als financieel directeur zorg je er in ieder geval voor dat het risico van betaling wordt afgedekt. Bij internationale transfers eisen we altijd een bankgarantie zodat de betaling door de bank wordt overgenomen als de verkopende club in gebreke blijft. De manier van werken verschilt niet wezenlijk van die bij andere grote bedrijven. Ik heb in het verleden in de oliesector gewerkt. Bij het aankopen van een tankschip heb je het over een aanschaf van 80 miljoen euro waarvan de waarde ook nog eens fluctueert vanwege de marktprijs van olie. Ook daar moet je risico’s afdekken. Het is een van de peilers van een verantwoord financieel beleid.’ drs. Jeroen Slop RA is financieel directeur van Ajax. Hij begon zijn carrière als registeraccountant bij Ernst & Young. Voor hij bij Ajax in dienst trad, werkte hij voor verschillende bedrijven in de oliesector als Oiltanking Amsterdam en Marquard & Bahls AG. 46 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Apr15) 06.indd 46 08-05-15 12:10 nieuw Meet the prof on: Dynamics in valuing Waarderen van beursgenoteerde ondernemingen versus niet-beursgenoteerde ondernemingen Debatteer met een professor en wissel ervaringen uit met een professional. TIAS School for Business and Society en NBA-VRC Opleidingen bieden u een nieuw concept om kennis, ervaringen en opinies te delen. Een professor deelt de laatste academische inzichten, de professional koppelt deze inzichten terug naar de praktijk. Verdiep uw kennis op specifieke en actuele financieel-economische vraagstukken en doe inspiratie op. En bovenal ontmoet gelijkgestemde financiële professionals en verbreed uw netwerk. Finance Datum / Locatie: Dinsdag 17 november 2015 TIAS School for Business and Society, Utrecht Tijd: 14.30 - 17.30 uur Prijs: Leden € 225 Niet-leden € 295 PE-uren: 3 Doelstelling Na dit seminar heeft u inzicht in welke beschikbare marktdata u wanneer wel en wanneer niet kunt gebruiken en hoe u deze inzet bij het waarderen. Inhoud Bij het waarderen van beursgenoteerde ondernemingen is veelal voldoende marktdata voorhanden, dit in tegenstelling tot niet-beursgenoteerde ondernemingen. Dit maakt het waarderen van niet-beursgenoteerde ondernemingen lastiger. Waar bij het waarderen van beursgenoteerde ondernemingen vaak wordt uitgegaan van de gemiddelde belegger met een gemiddeld risicoprofiel, is dit vaak anders bij niet-beursgenoteerde ondernemingen. De specifieke investeerder staat hier centraal en heeft ook een eigen visie en risicoprofiel. Hoe moet hier mee worden omgegaan bij het waarderen van niet-beursgenoteerde ondernemingen? Bij het waarderen van beursgenoteerde ondernemingen wordt vaak gebruik gemaakt van een market-multiple-analyse (of peer-group analyse). Karakteristieken van vergelijkbare ondernemingen worden dan vergeleken met de target company. Deze techniek kan worden toegepast wanneer voldoende marktdata en company specific data beschikbaar is. De koper en verkoper van een beursgenoteerd aandeel beschikken veelal over gelijke informatiebronnen. Bij het waarderen van niet beursgenoteerde ondernemingen bestaat er een grote informatie-asymmetrie tussen de verkoper en koper. Dit is het gevolg van beperkte beschikbare informatiebronnen. De waarde van een onderneming moet worden beschouwd vanuit de kopende partij waarbij we niet kunnen spreken van een soort gemiddelde koper, maar van een specifieke koper met specifieke kenmerken (bijvoorbeeld het onderscheid tussen een strategische koper, MBI koper of een MBO koper). Dit betekent dat de waardebepaling moet worden afgestemd op deze specifieke koper. Een peer-group analyse met onvoldoende betrouwbare marktdata is dus niet realistisch. Een waardebepaling wordt daarmee dus specifiek. Hoewel veel waarderingen worden gebaseerd op publiek beschikbare marktinformatie betekent dat er ook vaak waarderingsuitkomsten worden bepaald op basis van de “appels met peren” vergelijking, met een grote foutenkans tot gevolg. De waardeerder moet weten wanneer hij marktinformatie kan gebruiken en wanneer niet, en hoe hij deze vervolgens moet gebruiken. Bestemd voor Senior accountants en controllers, bestuurders, commissarissen en toezichthouders. Docent(en) • Joy van der Veer MiF AA RV MBV, docent TIAS School for Business and Society, vennoot Wesselman Accountants & Belastingadviseurs, en aangesloten bij de Vereniging Nederlands Instituut voor Register Valuators (NIRV) • drs. Gerard Holdrinet RA MBV RV, directeur Talenton Valuation Services Joy van der Veer MiF AA RV MBV advanced + expert 47 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Apr15) 06.indd 47 08-05-15 12:10 Finance Datum / Locatie: Woensdag 7 oktober, woensdag 4 november en woensdag 2 december 2015 nieuw Duurzame organisatieontwikkeling Create shared value Mercure Hotel, Utrecht-Nieuwegein Tijd: (incl. ontbijt) 08.00 - 11.00 uur Prijs: Leden € 595 Niet-leden € 695 PE-uren: 9 Bijzonderheden: Zie www.nbavrc.nl voor een uitgebreide programma-omschrijving en de namen van de gastsprekers. Duurzaamheid houdt veel organisaties bezig. Maar hoe zorgt u ervoor dat duurzaamheid in de organisatie wordt verweven? Harvard professor Michael Porter omschrijft Creating Shared Value als een wijze om de belangen van de onderneming, de kapitaalverschaffers, de stakeholders en de maatschappij te verenigen. In het kader van organisatiegroei en ontwikkeling is het van belang dat duurzaamheid op uw strategische agenda staat. Door waarde te creëren voor de maatschappij, creëert u ook waarde voor de organisatie en uw stakeholders. Dit vergt leiderschap, visie, beleid en inzet van de gehele organisatie. Wat betekent dit voor u? Wat is uw rol bij het concreet maken en implementeren van duurzame waardecreatie in uw organisatie? Doelstelling Na afloop bent u in staat om duurzaamheid te implementeren en de succesfactoren te benoemen en toe te passen. U signaleert veranderingen en krijgt tools om de gewenste organisatieontwikkeling in gang te zetten. In deze 3 sessies nemen wij u mee in de besluitvorming in de boardroom, de dilemma’s en de relatie met strategie en control-issues. Sessie 1: Kader/introductie (Gastspreker: een gerenommeerd CEO) • Kernbegrippen: integrated thinking, integrated reporting, MVO, duurzaamheid, circulaire economie •Ketenverantwoordelijkheid • Transparantie en toekomstbestendigheid • Reputatie, normen en de relatie naar control Sessie 2: Strategie (Gastspreker: een gerenommeerd CEO) • Integrated thinking, business model • Impact op omgeving (w.o. de hele keten) • Draagvlak, innovatie, risico’s en kansen • Aansluiting op bedrijfsvoering w.o. opstellen business case, vertaling in KPI’s Sessie 3: Implementatie en rapportage (Gastspreker: drs. Engelhardt Robbe RA, CFO NS) • Integreren in hele organisatie (samenhang) • Verwerken in processen en systemen w.o. planning & control cyclus • Rol van financiële discipline als procesbegeleider • Meten, verzamelen en analyseren van niet-financiële informatie • Betrouwbaarheid, consistentie, relevantie van informatie en concurrentiegevoeligheid • Welke vormen: intern, extern; website; jaarverslag etc. • Integrated report en assurance of niet? drs. Michel Verhoeven RC Bestemd voor Financieel professionals, ceo’s, cfo’s, bestuurders die de continuïteit van de organisatie willen waarborgen door duurzame ontwikkeling advanced + expert Docent(en) • drs. Michel Verhoeven RC en drs. Johan Eleveld RC 48 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Apr15) 06.indd 48 08-05-15 12:10 nieuw Innovation: Standard for the future Masterclass Best in Finance 2015 In 2015 organiseert NBA-VRC Opleidingen in samenwerking met Blommaert Enterprise en hun kernsponsoren Yacht, Air France-KLM en Essent voor het 6e jaar op rij de serie Masterclass Best in Finance. In iedere sessie wordt een actueel thema geadresseerd dat relevant is voor het functioneren van senior financieel managers. Maar ook niet-financieel managers kunnen met de gepresenteerde thema’s hun voordeel doen omdat ze vanuit hun eigen discipline makkelijker een brug kunnen slaan naar de financiële discipline. In deze masterclass staat het onderwerp ‘Innovation: Standard for the future’ centraal. Dit thema wordt voor u op verschillende data en locaties in Nederland georganiseerd. Doelstelling Alle sessies van de Masterclass Best in Finance 2015 worden benaderd vanuit het centrale thema: ‘transformatie en innovatie’. De verregaande digitalisering (robotisering) is een van de grootste uitdagingen voor organisaties, en een belangrijk strategisch vraagstuk voor de toekomst. Businessmodellen gaan op de schop, consument en klant hebben de regie en concurrentie duikt steeds vaker op uit onverwachte hoek. Ook de jarenlange aandacht voor innovatie door overheid en bedrijfsleven lijkt thans haar vruchten af te werpen en een frequente stroom van nieuwe producten en diensten is het gevolg. Voor een belangrijk deel zijn deze transformaties en innovaties gericht op verminderd gebruik van grondstoffen en energie, op het hergebruik van afval, en/of het gebruik van totaal andere ‘feed-stock’. Zijn bedrijven en instellingen op deze nieuwe en continu veranderende omgeving voorbereid? Is Finance erop voorbereid en hoe zou zij zich op dit nieuwe ‘Umfeld’ moeten prepareren? Hoe kun je van maatschappelijk verantwoord ondernemen een business case maken? Finance Datum / Locatie: Donderdag 5 november 2015, Yacht Rotterdam Woensdag 11 november 2015, Yacht Utrecht Donderdag 12 november 2015, Essent Den Bosch Dinsdag 17 november 2015, Yacht Zwolle Tijd: 16.00 - 19.00 uur Prijs: Leden / niet-leden € 345 PE-uren: 3 Bijzonderheden: Houdt u rekening met een voorbereidingstijd van 2 uur. Inhoud Het nastreven van een operationeel excellente organisatie is een doelstelling op zich en biedt de nodige uitdagingen. Het gevaar van een dergelijke strategie is dat het de organisatie naar binnen doet keren; dat het vooral nog gaat om het binnenhalen van het certificaat (ISO, 6-Sigma e.d.); dat te weinig of te laat wordt waargenomen dat de externe wereld behoorlijk is veranderd; dat het uiteindelijk nog gaat over ‘nitty-gritty’ verbeteringen. Daarom is het tegelijkertijd bouwen van en aan een innovatieve organisatie eerder noodzaak dan luxe. Een innovatieve organisatie kent evenwel zeer typische vraagstukken en lijkt eerder een kwestie van cultuur dan van structuur te zijn. Hoe maken duurzaam innovatief succesvolle organisaties deze afweging? Welke structuurelementen hebben zij - ondanks mogelijke tegendruk van binnenuit de organisatie - desalniettemin ‘in place’? Zijn er lessen te trekken van hoe innovatie het beste georganiseerd kan worden? In deze sessie komen 12 ‘key lessons’ aan de orde, gebaseerd op wetenschappelijk en praktijkonderzoek. Wederom zal een praktijkcasus ook deze discussie richting geven en de relevante vraagstukken aan de orde doen brengen. Bestemd voor De masterclasses zijn bestemd voor accountants, registercontrollers en financiële professionals die verder willen ontwikkelen richting business partnership. Docent(en) • prof. dr. Tjeu Blommaert, hoogleraar bedrijfseconomie Universiteit Maastricht en directeur Blommaert Enterprise • drs. Stephan van den Broek RA RC, associate director Protivity en partner Blommaert Business Academy prof. dr. Tjeu Blommaert advanced Bent u accountant in business of register-controller dan kunt u de voorbereidingstijd van 2 uur als zelfstudie-uren wegschrijven in uw PE-registratie. 49 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Apr15) 06.indd 49 08-05-15 12:10 Finance Datum / Locatie: Maandag 23 en dinsdag 24 november 2015 Heerlickheijd van Ermelo, Ermelo Tijd: 10.00 - 19.00 / 09.00 - 16.00 uur Prijs: (incl. logies) Leden € 1.595 Niet-leden € 1.795 PE-uren: 13 Strategic finance De financieel manager als strategisch partner Een onderneming moet steeds sneller reageren op veranderende omstandigheden om succesvol te zijn en mag daarbij niet geremd worden door te gedetailleerde financiële procedures en systemen. Voor u als financieel manager betekent dit een steeds grotere spagaat tussen twee traditionele rollen - die van ‘financieel bedrijfseconomisch geweten’ en die van ‘business partner’. Om die rol te vervullen heeft u parate kennis nodig op het gebied van corporate governance, compliance, risicomanagement en veranderende regelgeving in verslaggeving. Doelstelling Na afloop van deze tweedaagse cursus kunt u de rol van ‘financieel geweten van de onderneming’ en die van volwaardige ‘business partner’ helder onderscheiden en bij de juiste gelegenheid inzetten. Hiermee draagt u bij aan het in control houden van de onderneming. Inhoud Tijdens deze tweedaagse cursus gaan we in op vragen als: draagt uw financieel beleid bij aan de creatie van ondernemingswaarde? Kunt u aantonen dat waardecreatie ook daadwerkelijk het gevolg is van uw financieel beleid? Hoe zorgt u ervoor dat uw financiële beleid past binnen het strategisch kader van de onderneming en levert u een kritische bijdrage aan die strategie? Is uw onderneming in control? Wat is een goede waardering van de onderneming en wat zijn de key value drivers? Ontwikkel de beide rollen in uw functie. De volgende onderwerpen komen aan bod: • strategisch management voor financieel managers • fusies en overnames • ethiek en behavioural risks in het financieel zakenleven • performance measurement en wat er daardoor mis kan lopen: de ABN AMRO case Bestemd voor Iedere financiële professional die zich in de combinatie van finance en strategie wil verdiepen, zoals (financieel) managers, accountants, (non-)executive board members, consultants. Docent(en) • prof. Luc Keuleneer MBA, directeur KPMG Brussel, rechter Rechtbank van Koophandel Brussel en hoogleraar financial- en treasury management Vrije Universiteit Amsterdam • prof. dr. Tjeu Blommaert, hoogleraar bedrijfseconomie Universiteit Maastricht en directeur Blommaert Enterprise • Hans Buysse, partner Syncap en voorzitter BVFA prof. dr. Tjeu Blommaert advanced 50 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Apr15) 06.indd 50 08-05-15 12:10 Finance Financiële instrumenten: derivaten Weinig financiële zaken zijn zó ondoorgrondelijk als derivaten en de verslaggeving daarover. Ondertussen neemt het derivatengebruik alleen maar toe. In deze cursus krijgt u de basisprincipes en verslaggevingsaspecten van derivaten uitgelegd. Doelstelling Na deze tweedaagse cursus doet u voldoende kennis op om derivaten en ontwikkelingen daarin te begrijpen en toe te passen. Inhoud Treasurers zetten derivaten regelmatig in als hedge-instrument om risico’s af te dekken. Bijvoorbeeld bij ongewenste gevoeligheid voor prijsschommelingen op de valuta- en de grondstoffenmarkten of bij krediet- en renterisico’s. Zet u derivaten zorgvuldig en verstandig in als instrument voor financieel risicomanagement dan vormen ze in feite een verzekering. Datum / Locatie: Maandag 14 en dinsdag 15 december 2015 Heerlickheijd van Ermelo, Ermelo Tijd: 10.00 - 20.00 uur / 09.00 - 16.30 uur Prijs: (incl. logies) Leden € 1.395 Niet-leden € 1.595 PE-uren: 14 Luc Keuleneer geeft de eerste dag van deze cursus een overzicht van populaire derivaten en de basisprincipes. Verder vertelt hij hoe u derivaten kan begrijpen en waarderen. Pieter Veuger verzorgt de tweede dag. Deze dag staat volledig in het teken van verslaggevingsaspecten. Bestemd voor Accountants, controllers en andere financial executives die te maken hebben met derivaten. Docent(en) • prof. Luc Keuleneer MBA, directeur KPMG Brussel, rechter Rechtbank van Koophandel Brussel en hoogleraar financial- en treasury management aan de Vrije Universiteit Amsterdam • drs. Pieter Veuger RA, partner PricewaterhouseCoopers LLP prof. Luc Keuleneer MBA fundamental 51 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Apr15) 06.indd 51 08-05-15 12:10 Finance Datum / Locatie: Donderdag 15 en vrijdag 16 oktober 2015 Mercure Hotel, Utrecht-Nieuwegein Tijd: (beide dagen) 09.00 - 17.30 uur Prijs: (excl. logies) Leden € 1.095 Niet-leden € 1.295 PE-uren: 14 Treasury en derivaten Eén van de facetten van een treasury afdeling is het beheersbaar maken van valuta en renterisico’s. Koersen en rentestanden zijn onderhevig aan schommelingen en kunnen zorgen voor onnodige risico’s. Onnodig omdat hier vaak op relatief eenvoudige wijze wat aan te doen is met behulp van rente en valutaproducten. Het rente en valuta resultaat is een belangrijke bepalende factor voor de winstgevendheid. Niet alleen de commerciële slagkracht, de samenstelling van de kredietportefeuille en de financieringsmix bepalen het renteresultaat, ook mutaties in rentecurves (‘yield curves’) hebben een grote invloed hierop. Doelstelling U leert aan de hand van casestudies en voorbeelden uit de praktijk wat het juiste gebruik van rente- en valuta-instrumenten kan betekenen voor uw dagelijks werk of onderneming. De vanilla, complexe rente en valuta derivaten komen aan bod. Van ieder instrument wordt aan de hand van cases de toepasbaarheid duidelijk gemaakt. Inhoud Deze tweedaagse cursus zet op heldere en aansprekende wijze uiteen hoe rente- en valutaderivaten werken. De rentegevoeligheid van de winstgevendheid bij banken en corporates wordt behandeld. De toepassingsgebieden van treasury producten worden met behulp van ervaringen uit het veld, case studies, pay-off profiles en scenario analyse toegelicht. De volgende onderwerpen komen aan bod: • de werking van derivaten • beter begrip verkrijgen in het gebruik van rente- en valutaderivaten • inzicht krijgen in de rentegevoeligheid van de winstgevendheid bij corporates en banken • de toepasbaarheid in de dagelijkse praktijk, toegelicht met praktijkvoorbeelden • instrumenten aangereikt krijgen waarmee u rente- en valutaproducten beter kunt doorgronden Bestemd voor Controllers, accountants, corporate treasurers, financial directors, riskmanagers, legal and compliance officers, treasury professionals, financial consultants en regulators. Docent • Charley Klop begon zijn carrière bij AMRO Bank als senior sales derivatives structurer/advisor interest and foreign exchange derivatives. Vervolgens werd Charley ingehuurd door Standard Chartered Bank (SCB) in Dubai als regio- nal head of structuring solutions. In 2011 heeft Charley zich toegelegd op gerichte trainingen op het gebied van derivaten. Charley Klop advanced 52 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Apr15) 06.indd 52 08-05-15 12:10 Finance Asset & Liability Management Asset & Liability Management (ALM) staat centraal bij het dagelijks managen van financiële instellingen op basis van verwachte toekomstige rente ontwikkelingen en de risico’s waar ALM om draait. Doelstelling Dit programma biedt een toegankelijke basis om inzicht te krijgen in de kern van ALM en bankmanagement en bijbehorende instrumenten om te analyseren en toe te passen. Inhoud •Introductie - Bankbalans en inkomsten bronnen - Risico’s (rente en liquiditeit) • Introductie geldmarkt- en kapitaalmarkt - Producten en prijsvorming • Rentecurve en Forward Rente • Gap analyse • (Modified) Duration en eigen vermogen • Managen Balans in de praktijk met - Cash instrumenten -Derivaten • Forward Rate Agreements (FRA) • Interest Rate Swaps (IRS) Datum / Locatie: Dinsdag 1 en woensdag 2 december 2015 Mercure Hotel Amersfoort Center, Amersfoort Tijd: (beide dagen) 09.00 - 17.00 uur Prijs: Leden € 1.095 Niet-leden € 1.295 PE-uren: 14 Bovenstaande wordt praktisch ingestoken aan de hand van enkele casuïstiek: • Rentecurve analyse - implied forward rente • Rentemarge en strategie ALM • Gap analyse (risk sensitive assets & liabilities) • Renteswap introductie en toepassing ALM • (Modified) Duration analyse en eigen vermogen Bestemd voor: Accountants en controllers werkzaam in of voor een financiële instelling en verantwoordelijk voor riskmanagement, corporate finance, IT & Systems, business analyse of product control. Docent • Michiel van den Broek MSc, managing director Hecht Consult. Michiel heeft praktische financiële ervaring opgedaan in diverse functies bij o.a. ABN AMRO Bank en KPN. Na een aantal interim opdrachten bij treasury afdelingen verzorgt hij vanaf 2005 financiële trainingen. Zijn specialisaties zijn financiële markten, financieel management en bank- & risico management. Michiel van den Broek MSc fundamental 53 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Apr15) 06.indd 53 08-05-15 12:10 Finance Datum / Locatie: Vrijdag 6 november 2015 Mercure Hotel, Utrecht-Nieuwegein Tijd: 09.30 - 17.00 uur Prijs: Leden € 595 Niet-leden € 695 PE-uren: 6 Investeringsbeoordeling en bedrijfswaardering De discounted cash flow methode Hoe creëert een ondernemer waarde voor kapitaalverschaffers? Op welke wijze kijken corporate finance afdelingen van banken en investeerders naar ‘waarde’? De beste methode om waarde te bepalen is die van de netto contante waarde berekening. Deze methode kan worden toegepast op de beoordeling van investeringsprojecten maar ook om de waarde van een onderneming als geheel te bepalen. Dan spreken we over waardebepaling op basis van de discounted cash flow (DCF) methode. De waarde van een investering of de waarde van de onderneming wordt bepaald door de toekomstige vrije kasstromen en het moment waarop deze naar verwachting gerealiseerd zullen worden. Dit impliceert dat waardering plaatsvindt op basis van verwachtingen en veronderstellingen. Tijdens deze cursus ervaart u dat een waardering van kasstromen geen exacte wetenschap is, maar financieel modelleren aan de hand van een consistente visie. De visie bepaalt de uiteindelijke waardebepaling. Doelstelling Na afloop van deze cursus heeft u een goed inzicht in de componenten van een investeringsbeoordeling en een DCF analyse. U kunt na afloop de kritische parameters beoordelen op hun realiteitsgehalte. Inhoud • Beoordeling van investeringsvoorstellen: methodes en technieken. De voordelen van netto contante waarde berekeningen, de interpretatie van uitkomsten en de betekenis van internal rate of returns; • Marktwaarde van het eigen vermogen en de marktwaarde van de gehele onderneming; • Bespreking van componenten van een DCF analyse; • Analyse van de verschillen tussen een kasstroomoverzicht en de kasstromen die in een DCF analyse gebruikt worden; • Kwantificeren van de kostenvoet van het vreemde vermogen: risicovrije rentevoet, credit ratings en risico opslagen; • Kwantificeren van de kostenvoet van het eigen vermogen en de invloed van de financiële hefboom hierop; • De gemiddelde gewogen kostenvoet van het totale vermogen; • De structuur van een DCF model, de bepaling van het aantal expliciete voorspel periodes, eindwaarde berekeningen, het nut van scenario en gevoeligheidsanalyses en impliciete multiples. Bestemd voor Controllers, accountants, treasurers en financiële analisten. Frans van Laar Docent • Frans van Laar heeft 18 jaar ervaring in de financiële sector. Hij is aandelenanalist, investor relations manager en directeur geweest. Hij is inmiddels 9 jaar actief als trainer op het gebied van financieel management, waardebepa- ling van ondernemingen, strategie en bank risico management. fundamental 54 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Apr15) 06.indd 54 08-05-15 12:10 Finance Supply Chain Finance (SCF) Hoe kan SCF een rol spelen in de financiering van uw onderneming? De grootste financiers van het bedrijfsleven zijn niet de banken, maar de bedrijven zelf, die elkaar in de keten voorzien van werkkapitaal. Deze financieringvorm laat de laatste jaren een groeiende trend zien door langere betaaltermijnen en slechter betaalgedrag. Een andere trend is dat door globalisering de afstand tussen inkoop, productie en verkoop en daarmee de lengte van de keten steeds groter wordt. Supply Chain Finance (SCF) kan een oplossing bieden om met deze toenemende druk op het werkkapitaal om te gaan. SCF biedt tevens een mogelijkheid voor banken en andere financiers om hun aandeel in de financiering van het werkkapitaal te verhogen. Datum / Locatie: Woensdag 2 december 2015 Mercure Hotel, Utrecht-Nieuwegein Tijd: 09.00 - 17.30 uur Prijs: Leden € 650 Niet-leden € 750 PE-uren: 7 Doelstelling Deze praktijkgerichte cursus geeft u inzicht in de werking van SCF oplossingen en hoe deze een rol kunnen spelen in het werkkapitaal management en de financiering van uw onderneming. Hierbij gaat het om de volgende thema’s: • Cash is king: omzet is mooi, maar uiteindelijk gaat het om cash; • Basel III: mede onder invloed van Basel III verschuift financiering van bancair naar Asset Based Finance; • Innovatieve financiering: SCF staat voor verschillende financieringsoplossingen, zoals reversed factoring en dyna- mic discounting, die gebaseerd zijn op samenwerking tussen leveranciers en afnemers; • Markt in beweging: SCF groeit snel en kent veel verschillende en nieuwe aanbieders van platforms of financiering. Inhoud We starten met een introductie van het werkkapitaal en welke rol dit speelt in het primaire en commerciële proces van een onderneming. Het managen van het werkkapitaal vergt een integrale, multidisciplinaire aanpak. Marge, kredietrisico en werkkapitaalsbeslag moeten in onderlinge samenhang worden bekeken en bepalen mede de mogelijkheden om het werkkapitaal te financieren. We bespreken wat SCF is, welke rol SCF kan spelen in het werkkapitaalbeheer en hoe SCF zich verhoudt tot andere vormen van financiering. In de middag gaan we nader in op de praktische aspecten van SCF, welke structuur past bij mijn organisatie, welke partijen, intern en extern zijn hierbij betrokken, hoe selecteer ik aanbieders van SCF, hoe implementeer ik een SCF oplossing? Geïllustreerd aan de hand van enkele praktijk cases. De volgende onderwerpen komen aan de orde: • Introductie werkkapitaal en werkkapitaal versus (client)rentabiliteit; • Werkkapitaalfinanciering: bancair versus asset based finance; • Wat is SCF, wat zijn de gangbare structuren? • Hoe speelt SCF een rol in het beheer en de financiering van het werkkapitaal? • Wat zijn de consequenties en voor- en nadelen van SCF voor leveranciers en afnemers? • Aanbieders van SCF: platforms en financiers; • Hoe wordt SCF geïmplementeerd: onboarding leveranciers, documentatie, koppeling met boekhouding en betaal- processen? Bestemd voor CFO’s, financieel managers, controllers en treasurers van ondernemingen die meer met beheer en financiering van werkkapitaal in aanraking komen. Martijn van Laer advanced Docent(en) • Martijn van Laer, partner Orchard Finance en enkele gastsprekers 55 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Apr15) 06.indd 55 08-05-15 12:10 Finance Datum / Locatie: Vrijdag 2 oktober 2015 Mercure Hotel, Utrecht-Nieuwegein Tijd: 09.00 - 17.00 uur Prijs: Leden € 650 Niet-leden € 750 PE-uren: 7 Bijzonderheden: U ontvangt een casus ter voorbereiding Financiering en financieringsdocumentatie voor (middel) grote ondernemingen Het financieringslandschap van regulier bankkrediet is, onder andere, door de kredietcrisis sterk in beweging. Waarom leggen banken steeds meer nadruk op zekerheden? Hoe formuleert u een financieringsbeleid om de in uw onderneming aanwezige activa optimaal in te zetten ten behoeve van uw (toekomstige) financiering? Waarom wordt de documentatie steeds langer en ingewikkelder? Hoe zit die documentatie in elkaar? Waar krijg ik nog meer mee te maken als ik de financiering ga vastleggen? Doelstelling Deze praktijkgerichte cursus geeft aan hoe u de regie houdt bij het aantrekken van financiering. U verkrijgt kennis over het belang van zekerheden en u leert hoe financieringsdocumentatie in elkaar steekt en waar u op moet letten. De cursus richt zich op (middel) grote ondernemingen. Dit zijn ondernemingen met een omzetniveau vanaf circa 100 tot 150 miljoen euro en een financieringsbehoefte vanaf circa 25 miljoen euro. Inhoud In de ochtend behandelt u een case over een financieringsproces en de centrale rol die zekerheden hierin spelen. In de middag komt de financieringsdocumentatie aan bod met aandacht voor de LMA documentatie. De volgende onderwerpen komen aan de orde: • rol van zekerheden, kredietverlies en kapitaalsbeslag • financieringsvormen en -alternatieven •financieringsbeleid •covenants • architectuur van financieringsdocumentatie • belangrijkste onderhandelpunten in de kredietdocumentatie •documentatieproces Bestemd voor CFO’s, controllers en treasurers van (middel) grote ondernemingen die op een praktische wijze willen ervaren wat er komt kijken bij het formuleren van een financieringsbeleid en aantrekken van financiering. Docent(en) • ir. Rolf Michon MFE, directeur Orchard Finance • mr. Sietske van ’t Hooft, advocaat en senior associate Loyens & Loeff N.V. ir. Rolf Michon MFE advanced 56 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Apr15) 06.indd 56 08-05-15 12:10 Finance Financieringsalternatieven voor grote ondernemingen Waar toegang tot financiering in het verleden wellicht als vanzelfsprekend werd beschouwd, staat momenteel het veiligstellen van financiering hoog op de agenda van elk bestuur. Van de financieel verantwoordelijke wordt een beleid en een actieve houding verwacht om de onderneming nu en in de toekomst te kunnen voorzien van financiering. Het beperken van afhankelijkheid van bankfinanciering is hierbij een centraal thema. Doelstelling Deze praktijkgerichte cursus geeft u inzicht in de wijze waarop grote ondernemingen actief op zoek gaan naar diversificatie van financieringsbronnen. Hierbij gaat het om de volgende thema’s: • Rechtstreekse toegang tot de openbare of onderhandse kapitaalmarkt en de rol die een credit rating hierbij speelt; • Regionale spreiding van financieringsbronnen, dit speelt zowel op het vlak van bankrelaties als op het gebied van obligatiebeleggers; • Meer gebruik maken van activafinanciering, waaronder leasing van vaste activa en on/off balance financiering van debiteuren en voorraden; • Alternatieve vormen van risicodragend kapitaal, waaronder mezzanine, maar ook equity op het niveau van projecten; • Gebruik maken van het overheidsinstrumentarium. Datum / Locatie: Maandag 2 november 2015 Mercure Hotel, Utrecht-Nieuwegein Tijd: 09.00 - 17.30 uur Prijs: Leden € 595 Niet-leden € 695 PE-uren: 7 U verkrijgt kennis over de belangrijkste kenmerken van bovenstaande financieringsbronnen en de criteria waaraan uw onderneming moet voldoen om toegang te verkrijgen tot deze markten. De cursus richt zich op grotere ondernemingen. Dit zijn ondernemingen met een balanstotaal vanaf circa 100 tot 150 miljoen euro en een financieringsbehoefte vanaf circa 25 tot 50 miljoen euro. Inhoud We starten met een overzicht van de wijze waarop grote ondernemingen hun financieringsbeleid vormgeven. We staan hierbij stil bij de door hun gewenste diversificatie van financieringsbronnen. Later op de dag worden de verschillende financieringsalternatieven en -markten besproken en toegelicht aan de hand van praktijkcases. De volgende onderwerpen komen aan de orde: • openbare en onderhandse obligatieleningen • credit ratings • financieringspreferente aandelen •leasing • borrowing base lending • commercial finance, (non) recourse factoring, flooring • overheidsinstrumentarium, zoals EIB en GO-regeling (Garantie Ondernemingsfinanciering) • ontwikkelingsbanken, zoals EBRD en FMO www.nbavrc.nl Bestemd voor CFO’s, controllers en treasurers van grotere ondernemingen die praktisch willen ervaren wat er komt kijken bij het formuleren van een financieringsbeleid gericht op diversificatie van financieringsbronnen. Docent(en) • ir. Rolf Michon MFE, directeur Orchard Finance • Enkele gastsprekers advanced 57 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Apr15) 06.indd 57 08-05-15 12:10 Fiscaal & recht Interview Gerrit Koelemij ‘Compliant zijn aan fiscale wet- en regelgeving’ De zintuigen van een tax controller moeten goed ontwikkeld zijn. Hij moet de fiscale wet- en regelgeving doorgronden en de ambities van de business begrijpen. ‘Korte lijnen zijn een voorwaarde’, vindt Gerrit Koelemeij, tax controller bij Coöperatie VGZ UA. drs. ing. Gerrit Koelemeij RC ‘Ik zit midden in de business. Ieder kwartaal rapporteert iedere divisie en ieder staforgaan over de potentiële financiële risico’s die nog niet in de cijfers zijn verwerkt. Soms hebben die fiscale consequenties. Als je bijvoorbeeld een nieuw bedrijfszorgpakket ontwikkelt is het belangrijk om vast te stellen of daar bijvoorbeeld assurantiebelasting of btw van toepassing is. Als je het verkeerd beoordeelt, kun je niet compliant zijn. Om op tijd dat soort risico’s in te schatten moet je korte lijnen hebben met de business. Ik wil dat propositiemanagers mij opzoeken als ze bezig zijn met productontwikkeling waar fiscaliteit een rol zou kunnen spelen. Het moet een vast onderdeel van het proces zijn. Om dit automatisme aan te wakkeren, maak ik regelmatig een rondje langs de velden. Alles valt en staat namelijk met compliant zijn. Ik praat met de intern financieel verantwoordelijken en geef presentaties. Op zich kan praten over belastingzaken droge stof zijn, maar als je het over een WOZ-aanslag hebt, heeft iedereen wel weer een idee wat je bedoelt. Daar hebben we als Coöperatie VGZ UA ook mee te maken.’ “Het is mijn verantwoordelijkheid om de regels te vertalen naar de praktijk van Coöperatie VGZ UA.” Gerrit Koelemij Vergrootglas ‘Als Zorgverzekeraar liggen we onder een maatschappelijk vergrootglas. Coöperatie VGZ UA is een coöperatie met 4,2 miljoen verzekerden. We hebben als zorgverzekeraar een grote maatschappelijke verantwoordelijkheid. De fiscale wet- en regelgeving verandert voortdurend. Tegelijkertijd wil je intern duidelijk zijn over de interpretatie van de fiscale wet- en regelgeving. Dat doen we bijvoorbeeld door middel van regelmatig overleg met de Belastingdienst. Coöperatie VGZ UA heeft een Convenant Horizontaal Toezicht afgesloten met de Belastingdienst. Een aantal keer per jaar hebben we overleg met de Belastingdienst. Hoe moet je de fiscale wet- en regelgeving interpreteren in specifieke casussen die wij aandragen en wat is ons standpunt daarin? Dan praat je onder andere over de toepassing van de werkkostenregeling (WKR) binnen Coöperatie VGZ UA. Hoe moeten bijvoorbeeld de uitspraken van de Staatssecretaris van Financiën over hoe om te gaan met parkeerkosten onder de WKR worden geïnterpreteerd? Het is mijn verantwoordelijkheid om de regels te vertalen naar de praktijk van Coöperatie VGZ UA. Heel belangrijk is dat je daarbij gesteund wordt door de cfo. Zijn mening straalt af op de hele organisatie. Hij moet het kader aangeven. Zonder die sturing zouden mensen toch meer de ruimte kunnen gaan opzoeken.’ drs. ing. Gerrit Koelemeij RC is tax controller bij Coöperatie VGZ UA. 58 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Apr15) 06.indd 58 08-05-15 12:10 nieuw Masterclass Tax assurance in de boardroom Fiscaliteit en de beheersing daarvan moet tegenwoordig in de boardroom op de agenda staan. De maatschappelijke vraag naar fiscale transparantie is groot. Er wordt van organisaties verwacht dat ze ook rondom het fiscale proces in control zijn. Tax/belasting is vaak onderbelicht in ondernemingen, maar brengt een groot financieel, bestuurlijk en reputationeel risico met zich mee. Als financieel professional zou u dit proces inzichtelijk moeten hebben. Welke risico’s en kansen zijn er bij het managen van dit proces van toepassing? Heeft u de aanpak van de Belastingdienst in zicht, welke verandert door toenemende horizontalisering en teruglopende budgeten? En weet u wat de gevolgen zijn voor de toepassing van corporate governance regels en de commerciële jaarrekening? Fiscaal & recht Datum / Locatie: Maandag 9 november 2015 TIAS School for Business and Society, Tilburg Tijd: 09.00 - 17.00 uur Prijs: Leden € 695 Niet-leden € 795 PE-uren: 7 Deze Masterclass Tax Assurance gaat in op alle factoren die met het belastingproces in de onderneming te maken hebben, inclusief de public relations component (mede gezien de recente ophef in de media over Starbucks, Google, Apple etc.). Doelstelling De masterclass Tax Assurance biedt inzicht in de meest actuele ontwikkelingen omtrent fiscaal risicomanagement. Dit programma biedt handreikingen en geeft inzicht in de relevante aspecten rondom de beheersing van het belastingproces in uw eigen onderneming. Inhoud We gaan in op corporate governance, public relations, horizontaal toezicht en internal- en managementcontrol. U krijgt inzicht in de (voorgenomen) internationale ontwikkelingen van OECD en G 20 (BEPS, country by country reporting). • • • • Interne beheersing van belastingen Risico management door Belastingdiensten (Horizontaal toezicht) Corporate Governance en belastingen Gevolgen voor de commerciële jaarrekening Bestemd voor Controllers, accountants, bestuurders, toezichthouders, commissarissen, risk managers en auditors in (hoger) financieel management www.nbavrc.nl Docent(en) • Mr. dr. Ronald Russo, docent fiscale economie, Tilburg School of Economics and Management. • Robbert Veldhuizen RA RE CISA, projectleider onderzoek naar het toezicht van de Belastingdienst op grote ondernemingen. Tot 2013 was hij Landelijk Vaktechnisch Coördinator Controle van de Nederlandse Belasting- dienst. Robbert geeft regelmatig gastcolleges bij TIAS, Universiteit Delft en Nyenrode. advanced + expert 59 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Apr15) 06.indd 59 08-05-15 12:10 Fiscaal & recht Datum / Locatie: Donderdag 1 oktober 2015 Nyenrode Business Universiteit, Breukelen Tijd: 14.30 - 17.30 uur Prijs: Leden € 325 Niet-leden € 325 PE-uren: 3 Het voorkomen van fraude i.s.m. FIOD Leer van de FIOD! Fraude en de aanpak daarvan blijft politiek en publicitair veel aandacht krijgen. Welke rol pakt u als financieel professional met betrekking tot fraude? De FIOD en u als accountant of controller hebben een gemeenschappelijk belang. Namelijk het voorkomen en het stoppen van fraude! Daarnaast wilt u te allen tijde ervoor zorgen dat u of één van uw collegae ongewild in een tuchtrechtprocedure terecht komt. Krijg inzicht in de dagelijkse praktijk van de FIOD inzake het financieel economisch management om fraude te voorkomen. Doelstelling Na dit seminar heeft u meer inzicht in hoe de FIOD omgaat met financieel economische fraude en hoe u, aan de hand van praktijkgevallen, als financieel professional (potentiële) fraude voorkomt en kunt stoppen. Inhoud De volgende onderwerpen (voorzien van praktijkcasuïstiek) komen aan de orde: • de taken en visie van de FIOD op de rol van het strafrecht in een integrale benadering/aanpak van fraude met private en publieke partijen (bijvoorbeeld toezichthouders als de Belastingdienst) en het belang van u als accountant/ controller; • de actualiteit van concrete zaken bij de FIOD en accountants/controllers; • de FIOD en het tuchtrecht voor accountants in FIOD-zaken; • de FIOD en de FIU-meldingen. Accountants zijn verplicht meldingen te doen van ongebruikelijke transacties bij de FIU (Financial Intelligence Unit) in het kader van de WWFT. De FIOD beoordeelt een deel van deze meldingen. Een aantal (geanonimiseerde) zal besproken worden; • aandacht FIOD voor accountants/controllers die actief meewerken aan fraude. Facilitators van fraude krijgen extra aandacht van de FIOD; • aandacht voor de bestuurders; wat kan de accountant doen, wat had de accountant kunnen doen? We zien nogal eens dat bestuurders betrokken zijn bij de fraude. De administratieve organisatie en interne beheersing zijn hier veelal niet op ingesteld. Wat kan gedaan worden om dit te voorkomen en/of om te stoppen. Bestemd voor Accountants, controllers, fiscalisten, bestuurders, bedrijfseconomen en professionals werkzaam binnen het financieel economisch management. Docent(en) • Peter van Leusden, projectleider intake bijzondere zaken bij FIOD • drs. Ron Dohmen RA AA, coördinator tuchtrechttoepassing accountants bij FIOD • Anne Jan Dekker RA, controlerend accountant Belastingdienst Peter van Leusden advanced 60 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Apr15) 06.indd 60 08-05-15 12:10 Fiscaal & recht Faillissementsfraude Faillissementsfraude is het opzettelijk en onrechtmatig benadelen van schuldeisers in faillissement. Dit komt voor bij ongeveer een derde van alle faillissementen en veroorzaakt een enorme schade. Het aanpakken van faillissementsfraude kan op verschillende manieren; via het civiele recht door de curator, met behulp van fiscale aansprakelijkstellingen door de fiscus en door het strafrechtelijk vervolgen van de fraudeurs door justitie. In dit seminar diepen we enkele aspecten van de civielrechtelijke en strafrechtelijke bestrijding van faillissementsfraude uit. We gaan in op vragen als: wat houdt een faillissement nu eigenlijk in en welke gedragingen zijn volgens het faillissementsrecht frauduleus? We bespreken de belangrijkste civielrechtelijke acties waarmee de curator de schadelijke gevolgen van deze fraude kan verminderen: de Actio Pauliana en de WBF (de bestuursaansprakelijkheid voor het tekort in het faillissement, met name de artikelen 2:138 en 248 BW). Datum / Locatie: Donderdag 24 september 2015 Nyenrode Business Universiteit, Breukelen Tijd: 14.30 - 17.30 uur Prijs: Leden € 325 Niet-leden € 325 PE-uren: 3 We gaan dieper in op de bepalingen waarin faillissementsfraude strafbaar wordt gesteld en de zogenaamde bankbreukdelicten (artikelen 340 e.v. Wetboek van Strafrecht). Hieruit zal blijken dat ook fraudeurs die zich verschuilen achter (al dan niet buitenlandse) rechtspersonen en/of katvangers zowel civielrechtelijk als strafrechtelijk kunnen worden aangepakt. De recente wetgeving, jurisprudentie en weerbarstige praktijk passeert de revue en we gaan in op de rol en het belang van de fiscus bij de bestrijding van deze fraude. Ten slotte bespreken we de mogelijkheid die de curator heeft om via het strafproces vergoeding te krijgen voor de schade. Het is raadzaam voorafgaand aan het seminar de hoofdlijnen van het faillissementsrecht te bestuderen. Doelstelling Na dit seminar bent u op de hoogte van enkele aspecten van de civielrechtelijke en strafrechtelijke bestrijding van faillissementsfraude. Inhoud De volgende onderwerpen komen onder meer aan de orde: •faillissementen • onrechtmatige gedragingen • civielrechtelijke acties door de curator •bankbreukdelicten •aansprakelijkheid • wetgeving en jurisprudentie •schadevergoedingen Bestemd voor Accountants, fiscalisten, advocaten, adviseurs, controllers en bedrijfseconomen. Docent • prof. dr. Tineke Hilverda, hoogleraar faillissementsfraude aan de RU Nijmegen en senior-raadsheer in het hof ’s-Hertogenbosch prof. dr. Tineke Hilverda advanced 61 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Apr15) 06.indd 61 08-05-15 12:10 Fiscaal & recht Datum / Locatie: Donderdag 29 oktober 2015 Mercure Hotel, Amsterdam Airport Tijd: 14.00 - 20.00 uur Prijs: Leden € 525 Niet-leden € 625 PE-uren: 5 Actualiteiten ondernemingsrecht Het ondernemingsrecht is in beweging: vooral in de rechtspraak zijn ontwikkelingen zichtbaar die voor u van belang zijn. Ook op wetgevingsterrein gebeurt er wel het één en ander. De belangrijkste ontwikkelingen van de BV/NV, de personenvennootschap en de non-profitorganisaties komen aan bod. De cursus is praktisch van opzet en vooral gericht op de MKB-praktijk. Doelstelling Na afloop bent u op de hoogte van de belangrijkste recente ontwikkelingen op het gebied van ondernemingsrecht. Als adviseur/controller heeft u de noodzakelijke kennis om zelf te adviseren of aan te geven dat juridische bijstand noodzakelijk is. Inhoud Het definitieve programma hangt af van de ontwikkelingen tot aan de dag van de cursus. De volgende onderwerpen zullen naar verwachting ook aan bod komen: • de jaarrekening • de goedkeuring van uitkeringen door het bestuur • personenvennootschappen: afgescheiden vermogen, aansprakelijkheid beherende en commanditaire vennoten, ontbinding en vereffening • beslechting van geschillen tussen aandeelhouders: in kort geding, in de wettelijke geschillenregeling en in de enquêteprocedure • ontbinding en faillietverklaring van rechtspersonen • besluitvorming en de geldigheid van besluiten • rechtspositie van de bestuurder van de BV-NV (waaronder: ontslag en managementovereenkomst) • bestuur en aandeelhouders: de machtsverhouding • (de waarde van) de aandeelhoudersovereenkomst • wetsvoorstellen en voorontwerpen van wet op ondernemingsrechtelijk terrein, w.o. bestuur en toezicht met name in de non-profit rechtspersonen Bestemd voor De financieel professional die op de hoogte wil blijven van de laatste ontwikkelingen in het ondernemingsrecht. Docent(en) o.a. • dr. Joti Roest, universitair hoofddocent Universiteit van Amsterdam • mr. Hans Vetter, raadsheer gerechtshof te Den Haag, universitair docent Universiteit van Amsterdam dr. Joti Roest advanced 62 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Apr15) 06.indd 62 08-05-15 12:10 Fiscaal & recht Corporate recovery Wat te doen bij een onderneming in zwaar weer? Als het met een onderneming minder goed gaat of het voortbestaan wordt bedreigd, is snel en adequaat handelen vereist. Op basis van een objectieve analyse en een afweging van alle (on)mogelijkheden, moet er een helder uitgewerkt verbeter- of continuïteitsscenario komen. De samenwerking met betrokken banken, kredietverzekeraars, lease- en factormaatschappijen, fiscus en overige crediteuren kan vaak bijzonder constructief zijn. Waar het niet anders kan, moet soms worden uitgeweken naar een crediteurenakkoord, een prepack of een doorstart na een faillissement. Hoe moet u zich opstellen in zo’n juridisch en fiscaal complexe situatie en hoe kunt u toegevoegde waarde leveren in dit krachtenveld van (ogenschijnlijk) tegengestelde belangen? Datum / Locatie: Donderdag 15 oktober 2015 Best Western Airport Hotel, Rotterdam Tijd: 09.30 - 20.00 uur Prijs: Leden € 795 Niet-leden € 895 PE-uren: 8 Doelstelling In deze cursus maakt u kennis met het complexe proces van reorganiseren in zwaar weer, eventueel leidend tot faillissement en doorstart. U leert om vroegtijdig signalen te interpreteren en financiële, juridische en fiscale risico’s te herkennen. Na het voltooien van deze cursus kunt u een klankbord zijn voor de ondernemer in zwaar weer en weet u wanneer de kennis van een expert noodzakelijk is. Inhoud Diverse gerenommeerde sprekers belichten dit onderwerp vanuit hun vakgebied en jarenlange praktijkervaring op het gebied van corporate recovery als adviseur, bankier, arbeidsrechtjurist en curator. Deze thema’s worden mede aan de hand van een casus besproken. De volgende onderwerpen komen aan de orde: • Welke partijen spelen een rol in het proces van corporate recovery en wat zijn hun belangen? • Welke signalen geven aan dat het minder gaat met een onderneming? • Hoe gaat de afdeling bijzonder beheer van een bank te werk? • Welke mogelijkheden zijn er om te reorganiseren buiten faillissement? • Wat zijn de specifieke arbeidsrechtelijke aspecten? • Hoe werkt een faillissement en wat is er nodig voor een succesvolle doorstart? • Wat is een sterfhuisconstructie en hoe werkt deze? • Wat is de positie van de fiscus en welke regelingen zijn er mogelijk? • Hoe gaat een curator te werk en hoe kunt u problemen voorkomen? • Wat is een prepack, wat zijn de voor- en nadelen en in welke gevallen is dit een toepasbare oplossing? Bestemd voor Controllers, accountants in business, openbaar en intern accountants. Docent(en) • drs. Jantine Hak RA, partner bij Kruger • drs. Robert Smits RA, partner bij Kruger • Bart van Kersbergen, afdeling Bijzonder Beheer ABN AMRO Bank N.V. • mr. Carin Schreuder, partner bij De Advocaten van Van Riet • mr. Laurens de Graaf, advocaat Arbeidsrecht, BarentsKrans drs. Jantine Hak RA fundamental 63 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Apr15) 06.indd 63 08-05-15 12:10 Fiscaal & recht Datum / Locatie: Woensdag 25 november 2015 Van der Valk Hotel, Vianen Tijd: 09.00 - 20.00 uur Prijs: Leden € 895 Niet-leden € 1.045 PE-uren: 9 Due diligence Uw relaties verwachten dat u hen succesvol begeleidt bij de overname van een onderneming. Tot uw taken rekenen zij onder andere de uitvoering van due diligence onderzoek, rapportage en overige specifieke due diligence-vraagstukken. Deze praktische cursus biedt u handvatten en verdieping bij het doen van due diligence-onderzoek. Doelstelling Na afloop van de cursus heeft u een goed overzicht van de werkzaamheden die u als accountant moet verrichten bij due diligence-opdrachten. Zowel vanuit het perspectief van vendor due diligence als buyer due diligence. U leert hoe u het dossier moet bijhouden en welke eisen worden gesteld aan de (advies)rapportage. Tijdens deze cursus doorloopt u due diligence van opdrachtaanvaarding tot en met afronding van de werkzaamheden. Inhoud Deze cursus geeft accountants die te maken hebben met fusies en/of overnames praktische handvatten ten aanzien van financiële, fiscale en juridische aspecten en due diligence vraagstukken. De cursus bestaat uit vier onderdelen: • Deel 1: een algemene introductie tot due diligence, verschillende definities, de plaats binnen wet- en regelgeving en relevante jurisprudentie. • Deel 2: het juridische traject van een overname: hierbij wordt stilgestaan bij de Letter of Intent (LOI), het juridische due diligence onderzoek en de vertaling van LOI en due diligence bevindingen naar de Sale and Purchase Agree- ment (SPA). • Deel 3: het fiscale due diligence onderzoek staat stil bij fiscale zaken in de pre deal fase (financiering, structure ring en LOI), de deal fase (fiscale optimalisatie structuur, due diligence, garantie/vrijwaring) en post deal fase (fiscale optimalisatie, implementatie en fiscale formaliteiten). • Deel 4: het financiële due diligence onderzoek; hierbij wordt ingegaan op specifieke aandachtspunten tijdens het financiële due diligence onderzoek (uitgewerkt in een aantal praktijkvoorbeelden), verschillende transactie struc turen (locked box versus completion accounts), het verschil tussen ondernemingswaarde en aandeelhouders waarde en vendor due diligence versus vendor assistance. Bestemd voor Openbaar accountants, intern accountants en accountants in business. Docent(en) • drs. Stefan Betting RA (algemeen) zelfstandig gevestigd registeraccountant • mr. Rowdy Schouten (fiscaal) partner JSA Tax Consultancy • mr. Jeroen Bleeker (juridisch) partner Janssen Broekhuysen Advocaten • drs. Joost Siemensma RA (financieel) partner SINCERIUS Transaction Services drs. Stefan Betting RA advanced 64 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Apr15) 06.indd 64 08-05-15 12:10 Governance & Assurance Interview Sandra Addink - Berendsen ‘Ik ben trots op dit bedrijf’ Hoe groot is de countervailing power van een commissaris als die tegelijkertijd aandeelhouder is? ‘Die relatie zorgt juist voor extra governance’, aldus Sandra Addink, melkveehouder en commissaris bij Royal FrieslandCampina. ‘Als het slecht gaat met FrieslandCampina zorgt dat voor ontevreden leden. Tegelijkertijd heb je te maken met een spanningsveld tussen het collectieve belang en de gevolgen voor individuele bedrijven. Die dilemma’s houden je extra scherp.’ ‘Als melkveehouder, ik heb het bedrijf samen met mijn man, ben ik één van de 19.000 eigenaren van FrieslandCampina. Daardoor heb je een aparte band met FrieslandCampina. Ik ben trots op dit bedrijf. Naast mijn functie als commissaris ben ik ook bestuurslid van de coöperatie. Ik heb ook jarenlang bij een accountantskantoor gewerkt. Dat geeft een brede achtergrond, maar toch was ik blij met de inwerkperiode. Eigenlijk was mijn eerste vergadering pas in februari maar ik mocht vanaf juni 2014 al als toehoorder aanwezig zijn. Dat is heel waardevol om het proces te begrijpen. Je ervaart de dynamiek. Welke rol vervult ieder? Als commissaris hoef ik niet te checken of de rapportages kloppen. Het gaat er meer om of het beleid consistent is en in de pas loopt met de strategie. Daarvoor moet je snappen welk effect bepaalde ontwikkelingen hebben op de organisatie. Als commissaris moet je de structuur van het bedrijf begrijpen. Neem bijvoorbeeld de babyvoeding die naar China gaat. De productie daarvan gebeurt in Nederland. Een belangrijk ingrediënt is wei. Je moet eerst kaas maken om wei te krijgen. Die twee producten, babyvoeding en kaas, hebben een totaal verschillend businessmodel, maar zijn wel afhankelijk van elkaar. Die relatie moet je begrijpen.’ Nuance ‘Naast FrieslandCampina ben ik ook commissaris bij ForFarmers, een producent van voer voor rundvee, varkens en pluimvee. Het is een grote speler in de markt en ook een coöperatie. Het grote verschil: bij FrieslandCampina ben je als melkveehouder leverancier. Bij ForFarmers zijn we afnemer. Bij beide bedrijven heb je als commissaris veel invloed. Het is een subtiele vorm van invloed. Het gebeurt niet snel dat ik ergens keihard voor ga liggen. Het is meer zo dat je bij strategische keuzes in een vroeg stadium meepraat over de te maken keuzes. Mijn invloed zit in de nuance. Bij ForFarmers zit je als commissaris dichter op de operatie. Als het bijvoorbeeld tijdens een vergadering over de technische invulling van de vervanging van het wagenpark gaat. Voor mij is dat niet zo interessant. Mijn expertise zit op een ander terrein. ForFarmers wil graag naar de beurs en daarvoor moeten ze voldoen aan de IFRSboekhoudregels. Als auditcommissie hebben we daar kritisch naar gekeken. Zijn alle processen op orde? Zijn de mensen er klaar voor? We wilden weten of de organisatie op schema lag. We hebben met accountants gepraat en de raad van bestuur. Uiteindelijk hebben de gesprekken tot de juiste inzichten en beslissingen geleid.’ ing. Sandra Addink - Berendsen AA “Die twee producten, babyvoeding en kaas, hebben een totaal verschillend businessmodel, maar zijn wel afhankelijk van elkaar.” Sandra Addink - Berendsen ing. Sandra Addink - Berendsen AA is lid van de raad van commissarissen van FrieslandCampina. Ze is ook lid van de raad van commissarissen van ForFarmers. Samen met haar echtgenoot heeft ze een melkveebedrijf in Markelo. 65 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Apr15) 06.indd 65 08-05-15 12:10 Governance & Assurance Datum / Locatie: Donderdag 19 november 2015 NBA, Amsterdam Tijd: 13.30 - 20.00 uur Prijs: Leden € 550 Niet-leden € 595 PE-uren: 6 Actualiteiten corporate governance Heeft u genoeg kennis van corporate governance codes en weet u welke rol hierbij voor u is weggelegd? Via deze cursus kunt u in één dag uw kennis opfrissen op het gebied van corporate governance, met name in Nederland en bent u op de hoogte van de actualiteiten op dit gebied. Doelstelling Na het afronden van deze cursus bent u op de hoogte van de meest recente ontwikkelingen, zowel in de praktijk als in de wet- en regelgeving. Er is uiteraard aandacht voor beursfondsen aangezien veel corporate governance ontwikkelingen daar worden ingezet, De docenten vertalen die ontwikkelingen ook naar de praktijken van niet-beursgenoteerde ondernemingen en de not for profit sector. Tijdens de cursus is er voldoende ruimte om in te gaan op concrete vragen en onderling praktijkervaringen uit te wisselen. Inhoud De definitieve samenstelling van de inhoud van de cursus hangt mede af van de ontwikkelingen tot aan de dag van de cursus. De volgende onderwerpen komen in ieder geval aan bod: • governance codes en wijze van monitoring • monitoring resultaten (waaronder rapport Cie. van Manen, januari 2015) • juridische inbedding van governance codes in het ondernemingsrecht • de betekenis van codes voor de rechtspraak • de one-tier bestuursvorm • het functioneren en het verslag van de Raad van Commissarissen • boardroom dynamics, toon aan de top en soft controls • ontwikkelingen internationaal • de rol van de accountant bij corporate governance • corporate governance in de not for profit sector • corporate governance en jaarverslaggeving • corporate governance en aansprakelijkheid van bestuurders, toezichthouders en feitelijk leidinggevenden. Bestemd voor Iedere financiële professional die zijn of haar kennis up to date wil houden. Docent(en) • dr. Robbert van het Kaar, senior onderzoeker aan de UvA, commissaris bij twee bedrijven, lid van de European Commission Informal Expert Group on Company Law • mr. Cees van Geffen, senior manager EY, technical director Raad voor de Jaarverslaggeving, docent capita selecta recht Erasmus School of Accounting and Assurance te Rotterdam • Govert van Koningsveld RA, part-time docent Corporate Governance Nyenrode Business Universiteit en associate Solid Professionals op het gebied van (gedrags)risicomanagement. dr. Robbert van het Kaar advanced 66 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Apr15) 06.indd 66 08-05-15 12:10 Governance & Assurance Governance, risk & compliance Waar staat uw organisatie? Governance, risk en compliance management (GRC) is een thematiek die in prioriteit hoog op de bestuursagenda staat; het voortbestaan van de organisatie kan er mee gemoeid zijn. Onderzoek onderkent dat een investering in GRC zichzelf kan terugverdienen wanneer een organisatie er daadwerkelijk een bepaalde ambitie in legt. Organisaties met een hoge kwaliteit van het GRC-systeem blijken in financieel opzicht beter en duurzamer te presteren. Hoe staat het nu met de implementatie van GRC in uw organisatie? Doelstelling Tijdens deze interactieve dag krijgt u inzicht over wat een goed GRC systeem is en krijgt u antwoord op wat GRC voor uw organisatie kan betekenen. Datum / Locatie: Donderdag 10 december 2015 Mercure Hotel Amersfoort Center, Amersfoort Tijd: 09.30 - 17.00 uur Prijs: Leden € 595 Niet-leden € 695 PE-uren: 6 Inhoud Dit programma staat onder leiding van prof. dr. Tjeu Blommaert. Tjeu neemt u met passie en humor mee in de verkenning van GRC. U krijgt antwoord op de volgende vragen: • Hoe staat het nu met de implementatie van GRC in uw organisatie? • Waar liggen de valkuilen en waar de ondubbelzinnige voordelen van een goed GRC systeem? Deze dag beschrijft veel praktijkvoorbeelden. Zo zal een vertegenwoordiger van DAS Holding vertellen hoe in zijn bedrijf GRC is aangepakt en welke voordelen een goed ingericht GRC-systeem kan bieden. Bestemd voor Controllers, accountants en andere financieel professionals. Docent(en) • prof. dr. Tjeu Blommaert, hoogleraar bedrijfseconomie Universiteit Maastricht en directeur Blommaert Enterprise • drs. Hans Reitsma, head of risk management Das Holding prof. dr. Tjeu Blommaert advanced 67 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Apr15) 06.indd 67 08-05-15 12:10 Governance & Assurance Datum / Locatie: Maandag 12 oktober 2015 NBA, Amsterdam Tijd: 15.00 - 19.30 uur Prijs: Leden € 395 Niet-leden € 395 PE-uren: 4 nieuw Boardroom dynamics: Governance 2.0 Versterk de basis en beperk proactief issues, misbruik en risico’s NBA-VRC Opleidingen organiseert zowel in het voorjaar als in het najaar speciaal voor commissarissen, toezichthouders en bestuurders een bijeenkomst waarin actuele onderwerpen centraal staan. Deze bijeenkomsten zijn kleinschalig waardoor wij u de mogelijkheid bieden om op openhartige, vertrouwelijke wijze ervaringen uit te wisselen, kennis op te doen en uw persoonlijke netwerk uit te breiden. Na ieder governance, risk of compliance (GRC) issue zien we met name in de politiek de neiging ontstaan om met reparatiewetgeving te komen om herhaling te voorkomen. Dit is de bekende ‘fire fighting’- benadering: vuur blussen waar het ontstaat maar geen structurele oplossing om het vuur te voorkomen. Tijdens deze bijeenkomst bespreken we met elkaar hoe we het fundament van GRC kunnen versterken om het ontstaan van issues en risico’s aan de voorkant zo goed mogelijk te kunnen voorkomen. Doelstelling Tijdens de sessie gaan we terug naar de basis van GRC, corrigeren we deze waar nodig op basis van ervaringen uit het verleden en moderniseren we deze op basis van de nieuwe ICT mogelijkheden. U krijgt inzicht in hoe met een sterk fundament issues, misbruik en risico’s op een proactieve wijze kunnen worden beperkt. Inhoud Tijdens deze sessie kunt u in vertrouwelijkheid discussiëren over dit thema. Vragen waarop we ingaan zijn onder andere: • Welke termijn zou u als executive in acht kunnen/moeten nemen bij het maken van beslissingen. - Welke GRC regels en controls faciliteren het kwartaal-denken en kunnen deze niet worden omgebogen/afge- zwakt respectievelijk onmogelijk worden gemaakt? - In hoeverre heeft de benoemingstermijn van boardleden effect op de stabiliteit en daarmee het lange-termijn denken in organisaties? - Wat voor effect hebben potentiële juridische exposures voor u als board bij het nemen van de juiste, lange termijn georiënteerde beslissingen? • Hoe garandeert u een adequate kwaliteit en diversiteit in de board? - Is de huidige samenstelling klaar voor de disruptieve economie? - Proxy voting, stemmen op afstand? - Wel of niet aanpassen van de regels rondom het hebben van een bepaald belang in een andere onderneming (>5%), binnen een zekere termijn of ‘real time’? Kortom; Welke GRC regels dienen nodig te worden gemoderniseerd? prof. dr. Tjeu Blommaert expert Bestemd voor Bestuurders, commissarissen, CEO’s, CFO’s en toezichthouders. Docent(en) • prof. dr. Tjeu Blommaert, hoogleraar bedrijfseconomie Universiteit Maastricht en directeur Blommaert Enterprise 68 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Apr15) 06.indd 68 08-05-15 12:10 Governance & Assurance Masterclass internal control Interne beheersing als vraagstuk staat volop in de belangstelling. Veel organisaties zijn op een negatieve wijze in het nieuws gekomen; vanwege fraude of vanwege tekortkomingen in hun interne beheersing dan wel gebreken in de rapportage daarover. In de afgelopen jaren is veel geïnvesteerd in projecten die moeten leiden tot betere risicobeheersing. Maar heeft dat het gewenste resultaat opgeleverd? Organisaties worden in toenemende mate gevraagd uit te leggen welke risico’s zij lopen en hoe de beheersing is georganiseerd. Hoe doe je dat dan? Hoe identificeer je risico’s in het licht van je strategie? Hoe ontwikkel je een Risk Appetite op de belangrijkste risico’s? Op welke wijze organiseer je de interne beheersing op een effectieve en efficiënte wijze? Op welke wijze zorg je dat de monitoring daadwerkelijk leidt tot veranderingen? En hoe kan scenariodenken en het uitvoeren van stress tests daarbij helpen. Tijdens deze masterclass wordt daarnaast ook stilgestaan bij de organisatorische context waardoor bepaalde maatregelen bij de ene organisatie wel werken en bij de andere niet. Oorzaken liggen veelal besloten in de “minder harde kant” van het spectrum van interne beheersing. Populaire begrippen hierbij zijn cultuur, soft controls en tone at the top. Tijdens deze masterclass willen wij samen met de deelnemers verder betekenis aan deze begrippen geven en een poging doen tot een concrete invulling hiervan te komen. Datum / Locatie: Maandag 23 november 2015 Nyenrode Business Universiteit, Breukelen Tijd: 09.30 - 17.45 uur Prijs: Leden € 795 Niet-leden € 795 PE-uren: 7 Doelstelling In deze masterclass internal control wordt ingegaan op bovengenoemde ontwikkelingen en wordt duidelijk gemaakt wat dit betekent voor organisaties. Ook zal worden ingegaan op de vraag, hoe en welke zekerheid kan worden gegeven. Inhoud In deze masterclass komt aan de orde: • interne beheersing • integratie tussen governance, risicomanagement en compliance • strategisch risicomanagement en risicorapportages • risk appetite • in control, wanneer ben je dat? •cultuur Bestemd voor Controllers, accountants, compliance officers, managers internal control en (risico) managers. Docent(en) • drs. Marlies de Vries RA, PHD researcher en assistent professor Information, Management Accounting & Control Systems, Nyenrode Business Universiteit. • drs. Eva de Mooij RO CIA CFSA CCSA, manager enterprise risk Nationale-Nederlanden Leven • drs. Remko Renes RA, assistent professor Corporate Governance, Auditing & Assurance , Nyenrode Business Universiteit drs. Marlies de Vries RA advanced 69 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Apr15) 06.indd 69 08-05-15 12:10 IT & Assurance Interview Mandy Warners ‘Bij iedere nieuwe technologie moet je je afvragen wat je er mee kunt’ Welke informatie helpt zakelijke klanten om hun betaalverkeer zo optimaal mogelijk te laten verlopen? Om die vraag optimaal te beantwoorden, heeft Mandy Warners, manager Pricing en Business Intelligence bij ING een brede interesse. Die varieert van big data tot bitcoins. drs. Mandy Warners RA RE ‘Wat ik doe is heel divers. Ik stel de prijsstrategie voor onze zakelijke klanten vast. Wat doen klanten aan volumes en welke prijsstelling hoort daarbij? Hoeveel betaalt een klant bijvoorbeeld voor een internationale overboeking? Hoe positioneren we ons? Daarnaast ben ik verantwoordelijk voor billing. Dan gaat het over het proces van afwikkeling. Het is een logische keuze om pricing en billing in één hand te houden. Alleen zo ontwikkel je een end to end verantwoordelijkheid van de klantbeleving ten aanzien van pricing en billing. Dat hele proces wil je transparant hebben. Daarnaast adviseren we klanten over hun betaalgedrag. In 2019 wordt de acceptgiro afgeschaft. We zijn nu al bezig met het maken van analyses voor groot zakelijke klanten. Hoeveel acceptgiro’s gebruiken ze op dit moment? Welke alternatieven zouden ze kunnen gebruiken? Je kunt overgaan op automatische incasso’s of klanten laten betalen via iDEAL. Daarbij spelen big data een belangrijke rol. We kunnen op basis van het betaalgedrag trends zien. Op welke dag is het aantal geslaagde incasso’s het hoogst? En welke dagen hebben een hoge unpaid ratio? Daarvoor combineren we specifieke informatie van de klant met generieke data.’ “Om te weten wat de bedreigingen zijn maar ook welke kansen het biedt om innovatief en competitief te zijn.” Mandy Warners Kansen ‘We willen onze klanten goede service bieden. Daarom volgen we nieuwe ontwikkelingen als bitcoins en block chain technologie. In feite is block chain de techniek die het mogelijk maakt het eigenaarschap van de bitcoin betrouwbaar vast te leggen. We kennen al langer de Payment Service Providers (PSP) die tussen webshop en klant het betalingsverkeer regelt. Die PSP is geen alternatief voor een bank want hij verleent een extra service die de bank niet biedt. De PSP vormt in feite de backoffice van de webshop. Zo kan de bitcoin ook een nieuwe dienst vormen. Het is programmeerbaar geld. Een waarde die je overdraagt aan een derde partij. Er zitten nog wel wat haken en ogen aan het concept van de bitcoin. De afzender is niet makkelijk herkenbaar. Dat heeft de bitcoin al tot een populair betaalmiddel gemaakt binnen het criminele circuit. Omdat de herkomst niet makkelijk te achterhalen is heeft De Nederlandsche Bank gewaarschuwd dat banken die met bitcoin-bedrijven zaken doen scherp zullen worden getoetst op naleving van de regelgeving. Toch moet je juist zo’n nieuwe technologie op de voet volgen. Om te weten wat de bedreigingen zijn maar ook welke kansen het biedt om innovatief en competitief te zijn. Bij iedere nieuwe technologie moet je je afvragen wat je er mee kunt.’ drs. Mandy Warners RA RE is manager Pricing en Business Intelligence bij ING. Daarnaast is ze vice-voorzitter van het ledengroepbestuur accountants in business van de NBA. 70 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Apr15) 06.indd 70 08-05-15 12:10 IT & Assurance AO nieuwe stijl Het vakgebied administratieve organisatie (AO) is meer dan honderd jaar oud, maar staat weer volop in de belangstelling. In de bespreking van financiële debacles zoals bij Imtech, Vestia, Amarantis worden tekortkomingen in de administratieve organisatie volop in de media besproken. Wet- en regelgeving, zoals de Sarbanes Oxley-Act in de Verenigde Staten en de code Tabaksblat/Frijns in Nederland, verplichten organisaties de AO periodiek te evalueren en gebreken te rapporteren. Levert dit nu meer zekerheid op en wat is dan een goede AO? De afgelopen periode laat zien dat ook bedrijven die een ‘in control statement’ hebben afgegeven, failliet gaan of door de overheid gered moeten worden. De standaardmaatregelen als controle-technische functiescheiding en procedures leiden vaak tot een starheid van handelen. Dit remt flexibiliteit en innovatief gedrag in organisaties af. En wellicht nog belangrijker: deze maatregelen leveren niet altijd de beoogde effectiviteit. Datum / Locatie: Woensdag 7 oktober 2015 Best Western Airport Hotel, Rotterdam Tijd: 09.30 - 17.00 uur Prijs: Leden € 595 Niet-leden € 695 PE-uren: 6 De klassieke AO, met dikke handboeken, instructies en functiescheidingen schiet hierbij tekort. In de loop der tijd is er een AO nieuwe stijl ontstaan. Er is een denk- en werkwijze ontwikkeld voor het ontwerpen en beoordelen van de administratieve organisatie. Hierbij is rekening gehouden met de strategie en omgevingsfactoren van de organisatie. AO nieuwe stijl houdt rekening met de wisselwerking tussen het specifieke karakter van de organisatie en de (on)mogelijkheden van het inzetten van beheersmaatregelen om te komen tot een effectieve en efficiënte interne beheersing. Doelstelling Na afloop van deze cursus overziet u hoe de effectiviteit en efficiency van de administratieve organisatie wordt geanalyseerd. Inhoud • Beïnvloeding van de administratieve organisatie door: strategievorming, organisatiestructuur, processtructuur, beheersingsmaatregelen en factoren zoals leiderschapsstijl, control-stijl, strategie en kerncompetenties; • Vastlegging van de administratieve organisatie door: het transparant maken en verbinden van doelstellingen en risico’s, sturing en beheersingsmaatregelen en managementinformatie over effectiviteit en naleving; • Analyse en verbeteringen van de administratieve organisatie: relatie met methoden zoals COSO 2013 en balanced control approach, waarbij nadrukkelijk aandacht wordt besteed aan de grenzen en beperkingen van de formele systemen. Bestemd voor Financial executives die betrokken zijn bij de inrichting, evaluatie en verbetering van de administratieve organisatie. Docent(en) • prof. dr. Arco van de Ven RA, hoogleraar bestuurlijke informatievoorziening TIAS School for Business and Society. prof. dr. Arco van de Ven RA advanced 71 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Apr15) 06.indd 71 08-05-15 12:10 nieuw IT & Assurance Datum / Locatie: IT-Ontbijt: IT Master in 2 uur, dinsdag 7 juli 2015 IT-Ontbijt: internet of things en (big) data analyse, dinsdag 14 juli 2015 IT-Ontbijt: Sourcing en Governance, dinsdag 11 augustus 2015 IT-Ontbijt: Cybercrime & Mobile security, dinsdag 18 augustus 2015 IT-Ontbijt: Robotica, dinsdag 25 augustus 2015 NBA, Amsterdam Tijd: 08.00 - 10.00 uur Prijs: (per ontbijtsessie) Leden € 145 Niet-leden € 145 PE-uren: 2 per sessie IT-ontbijt Krijg deze zomer inzicht in de IT-trends en essentials voor uw organisatie ! Beschikt u over de essentiële IT kennis die iedere financial paraat moet hebben? Bent u (mede) verantwoordelijk voor het IT-budget? Weet u de IT issues in de juiste context voor uw organisatie te plaatsen? Zorg dat u het gesprek met de IT-professionals gaande kunt houden en kom van 08.00 - 10.00 uur uw IT-kennis op een efficiënte wijze verbreden. De docenten praten u deze zomer tijdens uw ontbijt bij over de IT-essentials voor uw organisatie. Ga daarna geïnspireerd en filevrij weer naar kantoor! Inhoud IT Master in 2 uur - dinsdag 7 juli 2015 - 2 PE Deze sessie is gebaseerd op het concept ‘ ICT-Huis.’ Dit concept geeft u als professional zonder specifieke IT functie, inzicht in een eenduidige structuur voor een (verbeterde) integrale ICT visie voor uw organisatie. Na een korte introductie, gaat de docent in op de volgende onderwerpen: • techniek (de infrastructuur) • functionaliteit (de applicaties) • operatie (de disciplines) • innovatie (de projecten) • sturing (management, strategie en organisatie) • onderweg naar morgen Docent: • Jacco Schonewille, heeft meer dan 20 jaar praktijkervaring en heeft voor organisaties als Baan Company, Boeing, NS, Maersk grote ICT veranderingen aangestuurd. Jacco is oprichter van IT-Councelor en als docent verbonden aan diverse instituten. Zijn specialisaties zijn: IT Governance, IT Strategie Definitie en Implementatie, Sourcing, IT Management, Programma Management en Business/IT alignment. Internet of things en (big) data analyse - dinsdag 14 juli 2015 - 2 PE ir. Peter Kornelisse RE CISA advanced Het potentieel van data-analyse en big data is onomstreden. Beide termen zijn de hype voorbij, zeker nu internet of things opkomt. De grote vraag blijft: op welke wijze kan de organisatie het meest efficiënt waarde genereren uit deze data en daarmee concurrentievoordeel behalen? Indien u als organisatie niet probeert hiermee concurrentievoordeel te behalen, gaat u achterlopen ten opzichte van uw ‘peers’ die wel waardecreatie generen uit data. Commissarissen, bestuur, accountants/controllers en toezichthouders krijgen met besluiten inzake de strategie en mogelijke strategiewijzigingen te maken. In deze sessie gaan wij hier nader op in en tonen wat de mogelijkheden en onmogelijkheden zijn op gebied van data-analyse. Docent: • drs. Marc Welters RE RA CRISC, partner EMEIA Financial Services, EY Advisory- IT Risk & Assurance 72 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Apr15) 06.indd 72 08-05-15 12:10 nieuw IT Sourcing en Governance - dinsdag 11 augustus 2015 - 2 PE Krijg inzicht in hoe IT een plek krijgt in uw organisatie en hoe IT systemen tot stand komen. •introductie • sourcing mogelijkheden (de varianten) • de praktijk van Sourcing (hoe en wat van IT middelen verwerven) • governance modellen (theorie van Weill/Ross en Gartner) • implementatie van Governance (de alignment matrix) • de rol van Finance Docent: • Jacco Schonewille, heeft meer dan 20 jaar praktijkervaring en heeft voor organisaties als Baan Company, Boeing, NS, Maersk grote ICT veranderingen aangestuurd. Jacco is oprichter van IT-Councelor en als docent verbonden aan diverse instituten. Zijn specialisaties zijn: IT Governance, IT Strategie Definitie en Implementatie, Sourcing, IT Management, Programma Management en Business/IT alignment. IT & Assurance Datum / Locatie: IT-Ontbijt: IT Master in 2 uur, dinsdag 7 juli 2015 IT-Ontbijt: internet of things en (big) data analyse, dinsdag 14 juli 2015 IT-Ontbijt: Sourcing en Governance, dinsdag 11 augustus 2015 IT-Ontbijt: Cybercrime & Mobile security, dinsdag 18 augustus 2015 IT-Ontbijt: Robotica, dinsdag 25 augustus 2015 NBA, Amsterdam Cybercrime & Mobile security - dinsdag 18 augustus 2015 - 2 PE U leest dagelijks over cybercrime en lekken van gegevens. Veel van deze cybercrime gaat gepaard met het schenden van privacy. U en uw collega’s als eindgebruikers, en uw organisatie als geheel, allen hebben een verantwoordelijkheid om gegevens en systemen te beschermen. Intussen beseffen wij allen dat 100% beveiliging niet bestaat. Beveiliging tegen cybercrime is dan ook een samenstel van maatregelen, gericht op preventie, detectie en respons. Besef dat weerstand tegen dergelijke aanvallen zich richt op alle IT, dus niet alleen internetverbindingen en -diensten, maar ook het interne bedrijfsnetwerk en mobiele apparaten van eindgebruikers. Docent: • ir. Peter Kornelisse RE CISA, is Chief Security Officer bij Booking.com, waar hij zich bezighoudt met risk en com- pliance management, fysieke beveiliging en veiligheid. Peter geeft al tien jaar colleges IT auditing evenals Security en Risk Management bij TIAS, Universiteit van Tilburg. Hij is gedurende 24 jaren werkzaam geweest bij KPMG, met focus op Security & Technology, jaarrekeningcontrole en IT-beoordeling, evenals training. Tijd: 08.00 - 10.00 uur Prijs: (per ontbijtsessie) Leden € 145 Niet-leden € 145 PE-uren: 2 per sessie Robotica - dinsdag 25 augustus 2015 - 2 PE Wat betekent robotica en de digitalisering voor de financiële functie? Wordt de mens in de toekomst vervangen? Of zal de combinatie van menselijke intelligentie en technologie het winnen van robots? Wat kunnen we in het licht van recente ontwikkelingen in de genetica, neurowetenschappen en robotica nu werkelijk verwachten van toekomstige robots? En welke implicaties zullen die robots hebben voor de menselijke levensvorm en voor ons zelfbeeld? Docent: • prof. dr. Jos de Mul, Hoogleraar Wijsgerige antropologie, Faculteit Wijsbegeerte, Erasmus Universiteit Rotterdam Jacco Schonewille advanced Bestemd voor: Accountants, controllers en financieel professionals die hun kennis van IT trends, issues en essentials willen opfrissen. 73 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Apr15) 06.indd 73 08-05-15 12:10 IT & Assurance Datum / Locatie: Vrijdag 20 november 2015 Mercure Hotel Amersfoort Center, Amersfoort Tijd: 09.30 - 17.00 uur Prijs: Leden € 495 Niet-leden € 595 PE-uren: 6 nieuw Update informatiebeveiliging Praktisch iedere financial komt in aanraking met informatiebeveiliging. Een kleine omissie eindigt in potentie in identiteitsdiefstal, de massale ontvreemding van waardevolle gegevens of raakt de betrouwbaarheid van de administratie. Welke risico’s zijn er te identificeren? Welke governance hulpmiddelen zijn er? Wat is er te doen om risico’s te mitigeren? Doelstelling Na deze cursus heeft u inzicht in de meest recente ontwikkelingen, bedreigingen en hulpmiddelen om risico’s en oplossingen te toetsen. Aan de hand van bekende hacks en andere praktijkvoorbeelden bent u in staat om de inzichten op uw eigen organisatie of die van uw klant te projecteren. Inhoud • Basisregels informatiebeveiliging • Afhankelijkheden van informatietechnologie met betrekking tot de financiële keten •Risicobeheersing: - De top-10 meest voorkomende beveiligingsrisico’s - De risico’s in kaart brengen (kwantitatieve en kwalitatieve risico’s, prioriteitenlijsten, risico berekenen) - Risico’s mitigeren en toetsen van maatregelen (preventief, detectief, reactief en correctief) • Wettelijk kader en normen met betrekking tot beveiliging • Hacks op draadloze netwerken en Bring Your Own Device • Recente ontwikkelingen zoals big data, cloud, ethisch hacken, spionage Bestemd voor De cursus is bestemd voor iedere financiële professional die op de hoogte wil zijn van essentiële kennis rondom de nieuwste ontwikkelingen op het gebied van informatiebeveiliging. Docenten • Brenno de Winter, ICT-expert, onderzoeksjournalist en publicist. Zijn specialisatie ligt op het gebied van informa- tiebeveiliging, hacking, privacy en de ontwikkeling van de informatiemaatschappij. Brenno de Winter advanced 74 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Apr15) 06.indd 74 08-05-15 12:10 IT & Assurance Business intelligence: toegevoegde waarde of zinloze investering? Business intelligence (BI) is een middel voor het verzamelen en analyseren van informatie ter ondersteuning van beslissingen. De toepassing van BI heeft de afgelopen jaren een grote vlucht genomen. Vrijwel iedere organisatie heeft inmiddels flink geïnvesteerd in BI, met wisselend succes. Is het zinvol om (verder) te investeren in BI? Zijn er efficiëntere en effectievere oplossingen voor beslissingsondersteunende informatie? Doelstelling Na deze cursus weet u welke investeringen gemoeid zijn met BI implementaties. U leert hoe u het rendement op deze investeringen kunt vergroten. En welke alternatieve manieren van informatievoorziening er zijn om de besliskracht in uw organisatie te vergroten. Datum / Locatie: Donderdag 3 december 2015 Mercure Hotel, Utrecht-Nieuwegein Tijd: 09.30 - 17.00 uur Prijs: Leden € 495 Niet-leden € 595 PE-uren: 6 Inhoud De volgende onderdelen komen aan bod: • Wat is BI en voor wie is het bedoeld? • Stel de BI business case op: breng het besparingspotentieel en de potentiële opbrengsten van BI in kaart voor een fictieve organisatie; • Hoe bepaal je effectief de informatiebehoefte? Welke visualisatievormen vergroten de besliskracht van rapportages? • Ontwerp de managementrapportage: bepaal welke informatie en welke rapportagevorm de grootste toegevoegde waarde heeft voor het management van een fictieve organisatie; • Hoe zorg je ervoor dat de informatie betrouwbaar is? • Hoe verzilver je de investering? Organisatorische inbedding en borging; • Hoe zijn de BI-rollen in uw organisatie belegd? Bestemd voor Controllers, financieel managers en accountants, die de toegevoegde waarde van business intelligence voor hun organisatie willen vergroten, of voor het vraagstuk staan om hierin (verder) te investeren. Docenten • drs. Marcel Kruger, partner Decido • Jaap Ellerbroek, senior BI adviseur drs. Marcel Kruger fundamental 75 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Apr15) 06.indd 75 08-05-15 12:10 Management accounting & control Interview Ramses van den Berg ‘Platte cijfers geven geen houvast’ Financials moeten een verhaal vertellen als ze de cijfers presenteren. Daar horen enthousiasme en empathie bij, vindt Ramses van den Berg, group manager Finance & Control bij 8 Lakes Group. ‘Het verschil tussen een goede en uitstekende cfo is storytelling.’ Ramses van den Berg MSc FC RC ‘De eerste keer dat ik aanwezig was bij de presentatie van een cfo zag ik de mensen om mij heen glazig kijken. Ik begreep dat wel. Platte cijfers geven geen houvast. Dat is alleen maar data. Toen ik als business unit controller bij Essen de eerste keer de halfjaar cijfers aan de medewerkers moest presenteren, nam ik mij voor het anders te doen. Mijn presentatie bestond uit drie plaatjes: een brug, een gebouw en een roze olifant. Er waren praktisch geen cijfers te zien. In plaats daarvan gebruikte ik het verhaal van the Lord of the Rings als metafoor om de financiële resultaten te beschrijven. Ik vertelde waar we stonden en welke ontwikkelingen er op ons af kwamen. Het verhaal werd enthousiast ontvangen al dachten sommige medewerkers dat ik een ingehuurde acteur was. Sommige mensen zeiden dat ze voor het eerst begrepen hoe het bedrijf er voor stond. Met die aanpak ben ik niet meer gestopt.’ “Storytelling zie ik als een onderdeel van je bagage als financial.” Ramses van den Berg ‘Ik heb nog geen financials meegemaakt die hun cijfers op dezelfde manier presenteren. Hoe je iets brengt is essentieel voor je boodschap. Kijk naar professor Arco van de Ven die aan TIAS doceert. Die maakt van een gortdroog onderwerp als administratieve organisatie een verhaal waar je graag naar luistert. Storytelling moet je bijhouden, net als vakkennis. Ik ben van nature een vlotte prater. In mijn vrije tijd treed ik op met een band. Dat helpt ook. Het geeft je podiumervaring. Maar daarnaast moet je er energie insteken. De eerste twintig keer sta je misschien te schutteren, maar je leert van iedere ervaring. Storytelling zie ik als een onderdeel van je bagage als financial. ‘ Kunst ‘De presentatie moet hand in hand gaan met vakinhoud. Dat geeft je autoriteit. In een goed verhaal zitten alle feiten. Er is altijd een spanningsveld tussen finance en de business. De sales ziet omzetkansen waar finance de onderbouwing zoekt. Het is de kunst uit te stijgen boven de abstractie. Als bijvoorbeeld een nieuwe klant niet verzekerd is door een kredietverzekeraar is het vanuit riskmanagement legitiem je veto uit te spreken. Maar als het om een kleine order met groeipotentie gaat, laat je kansen liggen. Wanneer hou je je rug recht en wanneer niet? Dat is een kwestie van korte lijnen en veel communiceren. Het gaat er niet om dat mensen je aardig vinden, maar likeability verhoogt wel je slagvaardigheid.’ Ramses van den Berg MSc FC RC is group manager Finance and Control bij 8 Lakes Group 76 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Apr15) 06.indd 76 08-05-15 12:10 nieuw Meet the prof on: Control versus motivatie Ontmoet, debatteer en leer van financieel-economische professoren en professionals Debatteer met een professor en wissel ervaringen uit met een financieel-economische professional. TIAS School for Business and Society en NBA-VRC Opleidingen bieden u een nieuw concept om kennis, ervaringen en opinies te delen. Een professor deelt de laatste academische inzichten, de professional koppelt deze inzichten terug naar de praktijk. Verdiep uw kennis op specifieke en actuele financieel-economische vraagstukken en doe inspiratie op. En bovenal ontmoet gelijkgestemde financiële professionals en verbreed uw netwerk. Management accounting & control Datum / Locatie: Dinsdag 15 september 2015 TIAS School for Business and Society, Tilburg Tijd: 14.30 - 17.30 uur Prijs: Leden € 225 Niet-leden € 295 PE-uren: 3 Doelstelling Na dit seminar heeft u met peers kunnen discussiëren over de toename van regelgeving en wat dit kan betekenen voor de motivatie van professionals en de toekomst van de financiële sector. Inhoud Het ligt waarschijnlijk in de aard van de financial om te denken dat goede control vooral bereikt kan worden door adequate regelgeving. Prof. dr. ir. Michael Corbey, wil dit uitgangspunt met u in een interactieve sessie ter discussie stellen. Hij zal u daartoe eerst inleiden in de talrijke theorieën over motivatie. Vervolgens plaatst hij een en ander in een Management Control perspectief en maakt u kennis met de motivation - crowding theory. Michael deelt graag zijn zorgen met u over de toenemende regelgeving in bijvoorbeeld de financiële sector. Er is daarbij sprake van een paradox. Maar, ook in de wereld van Accounting en Control zou het wel eens zo kunnen zijn dat de toename in regelgeving uiteindelijk leidt tot demotivatie. Is het straks voor de nieuwe generatie talenten nog wel aantrekkelijk om te werken in de financiële sector of in de accountancy? Bestemd voor Senior accountants en controllers, bestuurders, commissarissen en toezichthouders. Docent(en) • prof. dr. ir. Michael Corbey, Academic Director EMFC/RC Programs &Professor of Management Accounting & Control, TIAS School for Business and Society • drs. Gee Baars, interim HR Director APG prof. dr. ir. Michael Corbey advanced + expert 77 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Apr15) 06.indd 77 08-05-15 12:10 Management accounting & control Datum / Locatie: Maandag 5 oktober 2015 Mercure Hotel Amersfoort Center, Amersfoort Tijd: 16.00 - 20.00 uur Prijs: Leden € 295 Niet-leden € 350 PE-uren: 4 De controller en toezicht Inzicht in mogelijkheden en interventies naar de toezichthouder Waar was de controller? Een vraag die steeds vaker wordt gesteld bij kwesties van falend toezicht. In de vastgoedfraude zaak stelde het hof zelfs ‘Geen enkele organisatie kan werken zonder het vertrouwen in de werknemers. Dat geldt in het bijzonder voor de rol van controller’. Er is veel geschreven over verschillende rollen en verantwoordelijkheden die controllers hebben binnen de organisatie. De controller als bedrijfseconomisch geweten van de organisatie en de controller als business partner en de mogelijke spanningen die dit kan opleveren. Minder aandacht is er voor hoe controllers (zouden) moeten optreden om te zorgen dat de organisatie de belangen van verschillende externe stakeholders niet schaadt. Daarom wordt in deze cursus ingegaan op de mogelijkheden die controllers met betrekking tot toezicht hebben en welke omstandigheden een rol spelen bij de keuze om te interveniëren. Doelstelling Na afloop van deze cursus overziet u welke mogelijke handelingswijzen controllers hebben in het kader van toezicht en welke factoren van invloed zijn op wanneer welke reactie nuttig en haalbaar is. Inhoud Op basis van voorbeelden en discussie van twee cases wordt zeer interactief invulling gegeven aan de mogelijkheden en beperkingen van controllers in de communicatie naar toezichthouders. De volgende onderwerpen komen aan bod: • relatie tussen controllers en toezichthouders • mogelijke wijzen van beïnvloeden van gedrag van bestuurders • normatieve versus gedragsethiek • factoren die het invullen van de rol van de controller mede bepalen Bestemd voor Accountants in business, controllers en andere professionals werkzaam in financieel-economisch management. Docent • prof. dr. Arco van de Ven RA, hoogleraar bestuurlijke informatievoorziening TIAS School for Business and Society prof. dr. Arco van de Ven RA advanced 78 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Apr15) 06.indd 78 08-05-15 12:10 Management accounting & control Actualiteiten management control En de relatie naar uw eigen praktijk! Deze cursus geeft u inzicht in de recente ontwikkelingen op het gebied van management control. De cursus is bedoeld voor ervaren professionals in lijn- en stafposities die verantwoordelijk zijn voor planning en besturing van organisaties. Doelstelling Na deze cursus heeft u inzicht in de actuele situatie op het gebied van management control en bent u op de hoogte van de inzichten in het vakgebied en kunt u deze toepassen in uw eigen praktijk. Door praktische cases projecteert u de inzichten op uw eigen organisatie. Datum / Locatie: Vrijdag 9 oktober 2015 Mercure Hotel, Utrecht-Nieuwegein Tijd: 09.30 - 17.00 uur Prijs: € 495 Leden Niet-leden € 595 PE-uren: 6 Inhoud Recente ontwikkelingen op het gebied van management control zoals: • de strategie van de organisatie en het gewenste gedrag • het sturen en beïnvloeden van gewenst gedrag in de organisatie • de inrichting, werking en de effecten van stuurgetallen en budgettering in organisaties • vormgeving van beheersingsinstrumenten in verschillende bedrijfssituaties Bespreken van de onderzoeksresultaten op onderdelen van management control, zoals: • verschillende vormen van prestatiemeting en -beoordeling • de invloed van risicomanagement • de verantwoording naar stakeholders vanuit de organisatie Bespreken van de ervaringen met management control in specifieke bedrijfssituaties, zoals de eigen organisatie. De specifieke management control situaties zullen hierbij worden besproken. Bestemd voor Controllers, accountants en overige financieel professionals. Docent(en) • drs. Michel Verhoeven RC, zelfstandig controller en docent/trainer CSE&T BV drs. Michel Verhoeven RC advanced 79 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Apr15) 06.indd 79 08-05-15 12:10 Management accounting & control Datum / Locatie: Dinsdag 1 en woensdag 2 december 2015 Heerlickheijd van Ermelo, Ermelo Tijd: 10.00 - 20.00 / 09.00 - 16.00 uur Prijs: (incl. logies) Leden € 1.495 Niet-leden € 1.695 PE-uren: 14 Management control in winstgerichte organisaties Effectief besturen en beheersen Management control dient om organisaties te ondersteunen bij de realisatie van hun strategie. Maar wat is echt effectief bij het besturen en beheersen van winstgerichte organisaties? Welke actuele ontwikkelingen en inzichten zijn er op dat terrein? Welke concepten en technieken passen succesvolle ondernemingen toe en wat kunnen we hiervan leren? Deze vragen staan centraal tijdens deze tweedaagse cursus. Doelstelling Na afloop heeft u gedegen kennis van actuele concepten en technieken voor management control en de toepassingsmogelijkheden daarvan. Inhoud Er wordt gebruik gemaakt van cases om onderstaande onderwerpen te bespreken: • ontwikkelingen in performance management; • time-driven activity-based costing; • customer profitability analysis; • prestatiebeloning met issues als accounting myopia, controllability en motivatie. • mainstream- management control: cybernetica en economische organisatietheorie. Illustratie met behulp van Geneen Machine; • management control en de constructie van ‘homo economicus’ met mogelijke ‘crowding out’; • de rol van cijfers in management control. Afrekening en/of dialoog? De rol van de controller hierin; • performance management met financials en non-financials: reikwijdte en grenzen. Illustratie met Lever Industrial. Performance management als een actor-netwerk; • management control en vertrouwen; • management control van intra-en interfirm relaties. Illustratie met Eastern University Catalog (eventueel NAM- casus). Bestemd voor Controllers, accountants in business en financieel managers/directeuren van winstgerichte ondernemingen. Docent(en) • prof. Luc Keuleneer MBA, directeur KPMG Brussel, hoogleraar financial- en treasury management Vrije Universiteit van Amsterdam • prof. dr. ir. Michael Corbey, associate dean, academic director en hoogleraar TIAS, School School for Business and Society • prof. dr. Ed Vosselman, hoogleraar accounting faculteit managementwetenschappen Radboud Universiteit Nijmegen en hoogleraar management control publieke en non-profitsector, Zijlstra Center. prof. dr. Ed Vosselman advanced 80 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Apr15) 06.indd 80 08-05-15 12:10 Management accounting & control Optimaliseer uw planning en control Als controller bent u het aanspreekpunt voor de organisatie om alles rond planning en control te organiseren. Maar is planning en control wel goed ingericht? Ook de controller ontkomt niet aan bezuinigingen en efficiency-slagen. Bent u nog bezig met details in rapportages of richt u zich als business partner op strategische doelen van de organisatie en het risicomanagement in de organisatie? Welke veranderingen zijn nodig om de planning en control cyclus ook écht te laten werken? Hoe maak je een groeitraject van financial control naar management control? Doelstelling Na afloop van deze cursus bent u in staat om planning en control in te richten in uw (non-) profit organisatie. U signaleert gewenste veranderingen en gaat met een plan van aanpak de deur uit. Inhoud U wordt gevraagd uw eigen planning en control proces én organisatie door te lichten als voorbereiding op de cursus. Tijdens deze interactieve sessie krijgt u tools om uw planning en control te verbeteren en de vinger op de zere plek te leggen. Vraagstukken als communicatie rond de strategie, besluitvorming in de organisatie, rapportagestructuren en verantwoording zijn aanknopingspunten tot discussie rond uw praktijkcase. Datum / Locatie: Vrijdag 4 december 2015 Mercure Hotel, Utrecht-Nieuwegein Tijd: 09.30 - 17.00 uur Prijs: Leden € 495 Niet-leden € 595 PE-uren: 6 Bijzonderheden: Voorbereiding: scan de planning en control in uw organisatie. Verwachte voorbereidingstijd 1 uur. Bestemd voor De cursus is met name interessant voor registercontrollers en accountants in business die zich bezig (gaan) houden met de inrichting van planning en control. Docent(en) • drs. Michel Verhoeven RC, zelfstandig controller en docent/trainer C@SE&T BV drs. Michel Verhoeven RC advanced 81 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Apr15) 06.indd 81 08-05-15 12:10 Management accounting & control Datum / Locatie: Maandag 2 november 2015 Mercure Hotel, Utrecht-Nieuwegein Tijd: 09.30 - 17.00 uur Prijs: Leden € 495 Niet-leden € 595 PE-uren: 6 In control bij een ERP implementatie Als (project)controller bent u betrokken bij een ERP implementatie. Niet alleen de financiële processen maar ook logistieke, HRM en productieprocessen worden door het systeem geraakt. Naast uw kennis en kunde rond projectcontrol wordt ook een inhoudelijke proceskennis van u gevraagd. Oftewel: hoe krijgt u als controller met de projectleider het project rond de implementatie op de rails? Doelstelling Na afloop van deze cursus bent u in staat om controls rond een ERP implementatie te benoemen en toe te passen. U signaleert gewenste veranderingen en gaat met tools en tips de deur uit. Inhoud Na een aantal (theoretische) basisprincipes rond projectcontrol, gaat u aan de hand van een praktisch voorbeeld een ERP-implementatie vormgeven. Onderwerpen die hierbij de inhoud vormen zijn: • projectdoel en projectresultaat van de implementatie • afstemming met processen • risico’s binnen de implementatie • projectorganisatie en leiderschap • stappen tijdens de implementatie • project- en voortgangsrapportage Bestemd voor De cursus is met name interessant voor registercontrollers en accountants in business die zich bezig (gaan) houden met de implementatie van ERP-systemen. Docent(en) • drs. Michel Verhoeven RC, zelfstandig controller en docent/trainer C@SE&T BV drs. Michel Verhoeven RC fundamental 82 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Apr15) 06.indd 82 08-05-15 12:10 Management accounting & control Beyond control Bent u ook geïnteresseerd in de waarheid achter de getallen? Hoe houdt u als cfo en controller oog voor de capabilities van uw organisatie? De toekomstige financiële resultaten van een onderneming worden bepaald door het vermogen (capabilities) van een organisatie om de strategie te realiseren. Dit moet echter wel gemeten en gemanaged worden. Dit geldt voor de materiële en de immateriële zaken die met elkaar dit vermogen vormen. Als dit goed wordt gemanaged, dan zullen de budgeten worden gehaald en zijn de investeringen rendabel. Doelstelling Structurele winstgevendheid (sustainable profit) van een bedrijf is een combinatie van het huidige financiële resultaat en de afstemming van de organisatie op de strategie (strategic alignment). In de cursus ‘Beyond control’ wordt het gedachtegoed van Kaplan en Lachotzki uitgewerkt. U krijgt oog voor de beschikbaarheid en de kwaliteit van de capabilities. Zo kunt u de realiteitszin en de haalbaarheid van het budget en de investeringsvoorstellen beoordelen. Met name in de huidige economische onzekerheid, ligt de sleutel op het vlak van complexiteit en onderlinge afhankelijkheden: het gestructureerd verdiepen in en de dialoog voeren over de operationele- en mens-gerelateerde kant van de ‘business’. Dit betekent meer dan ooit sterke betrokkenheid creëren en een vinger aan de pols houden bij de uitvoering van de strategie. Tijdens de cursus wordt u vertrouwd gemaakt met deze gedachten. Datum / Locatie: Maandag 30 november 2015 Nyenrode Business Universiteit, Breukelen Tijd: 15.30 - 20.30 uur Prijs: Leden € 495 Niet-leden € 495 PE-uren: 5 Bijzonderheden: Lesmateriaal wordt in het Engels verstrekt Tenslotte gaat de docent in op de vraag hoe men dit alles concreet kan maken en wordt een aantal direct toepasbare instrumenten aangereikt. Inhoud De volgende onderwerpen komen aan de orde: • structurele winstgevendheid • strategic alignment • aanwezigheid en kwaliteit van de capabilities • meten van de kwaliteit van de capabilities • voorbeeld casuïstiek Bestemd voor Cfo’s, financial executives, accountants in business en controllers. Docent • dr. Daniëlle Melis MBA, directeur center corporate governance and law, Nyenrode Business Universiteit dr. Daniëlle Melis MBA fundamental 83 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Apr15) 06.indd 83 08-05-15 12:10 Management accounting & control Datum / Locatie: Maandag 5 oktober 2015 Mercure Hotel, Utrecht-Nieuwegein Tijd: 09.30 - 18.00 uur Prijs: Leden € 650 Niet-leden € 750 PE-uren: 7 Bijzonderheden: Ter voorbereiding ontvangt u een viertal inleidende artikelen over treasury beleid, treasury organisatie, treasury informatie en treasury instrumenten, methoden en technieken. Controlling the treasury Treasury management heeft een grote invloed op de ondernemingsresultaten en de beheersing van financiële risico’s. In de praktijk vormt de treasury zelf ook een bron van risico’s. Daarvan hebben we al vele voorbeelden gezien. Een adequate treasury control is een hoogst noodzakelijke bedrijfsfunctie. Doelstelling Deze cursus geeft inzicht in de opzet en inrichting van de treasury organisatie, de beschrijving van treasury processen en verdeling van verantwoordelijkheden. Aan de hand van praktijkcases worden de verschillende treasury risico’s besproken en handreikingen gegeven voor mitigatie en beheersing van de risico’s Na afloop heeft u een duidelijk en praktisch hanteerbaar treasury control framework, waarbij evenwichtig aandacht wordt besteed aan de beheersing van financiële risico’s (exposure control) en van operationele risico’s (process control). Inhoud De dag start met een inleiding betreffende de Treasury organisatie en de positionering van de treasury binnen een onderneming. Vervolgens gaat u aan de slag met twee praktijkcases. U bestudeert en bespreekt onder leiding van de docent, de oorzaken van risico en resultaat en de methoden ter beheersing daarvan. In groepen worden de resultaten van de casebespreking gepresenteerd en geanalyseerd. Tot slot wordt het control framework opgebouwd uit de elementen die in de twee eerste onderdelen op tafel zijn gekomen, aangevuld met checklists en een approach die zich in de praktijk heeft bewezen. De volgende onderwerpen komen onder andere aan bod: • de plaats van treasury in een organisatie en verschijningsvormen • de toegepaste instrumenten, methoden en technieken en de daaraan klevende risico’s • beleidsalternatieven, organisatie-inrichting, verantwoordelijkheidsverdeling en bevoegdheden • risico-identificatie, risico-analyse en de vertaling naar beheersmaatregelen (exposure- en process control) • relatie tussen treasury control en treasury systemen •informatievoorziening Deze cursus behandelt de in de corporate praktijk meest gebruikte financiële instrumenten -waaronder derivatenteneinde hun specifieke eigenschappen te kunnen plaatsen binnen het control framework. Er wordt niet in detail ingegaan op de werking van de individuele instrumenten. Wilt u wel meer weten hierover dan verwijzen wij u naar de cursussen: Financiële instrumenten, Treasury en derivaten en Rentederivaten; productkennis en zorgplicht. Bestemd voor Financiële professionals die in de praktijk met onderdelen van treasury management te maken hebben. U bent op zoek naar een gestructureerde benadering van de materie, zodat u treasury control kunt inpassen in een business control concept. Esther Goemans-Verkleij fundamental Docent(en) • Esther Goemans-Verkleij, managing partner corporate treasury Orchard Finance Consultants • Andre Frugte, manager risk en control Orchard Finance Consultants 84 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Apr15) 06.indd 84 08-05-15 12:10 Management accounting & control Een nieuwe kijk op budgeting? Trapt u op de rem of op het gaspedaal? Wat zijn de voor- en nadelen van de aanwezige jaarplanning en budgettering in uw organisatie? Kunt u de manier van budgetteren van uw organisatie verbeteren? En hoe pakt u dit aan? Doelstelling Gewapend met praktijkonderzoek over ‘het budget’, gaan we na waar uw budget en jaarplan zich qua functionaliteit bevindt. Afhankelijk van de organisatorische eigenschappen en uitdagingen in uw omgeving bespreken we suggesties voor verbetering. De docent reikt u een aantal direct toepasbare instrumenten aan en u gaat concreet aan de slag. Datum / Locatie: Dinsdag 10 november 2015 Novotel Rotterdam Brainpark, Rotterdam Tijd: 09.30 - 17.00 uur Prijs: Leden € 495 Niet-leden € 595 PE-uren: 6 Inhoud Aan de hand van theorieën van Emanuels, Hopwood, Merchant, Vosselman, De Waal en Zimmerman zetten we tijdens deze cursus de knelpunten die bij jaarplan- en budgetgebruik naar voren kunnen komen op een rij. We bespreken waarom welke vernieuwingen wel en niet werken. We gaan het belang van organisatorische eigenschappen na voor het effectief gebruik van een vorm van budgetteren en jaarplanning. De volgende onderwerpen komen aan de orde: • de bedoeling van budget en jaarplan en wat er in de praktijk van terechtkomt • concrete knelpunten • zijn er verbeteringen mogelijk? • de link met de organisatie typering • hoe werkt het in uw organisatie? • waar zitten mogelijke nuttige aanpassingen? Bestemd voor CFO’s, controllers en financial executives. Docent(en) • drs. Rob Schapink RC, zelfstandig trainer en docent onder andere bij Erasmus Universiteit Rotterdam, Universiteit van Amsterdam en Universiteit Nyenrode (management accounting & control) drs. Rob Schapink RC fundamental 85 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Apr15) 06.indd 85 08-05-15 12:10 Management accounting & control Datum / Locatie: Woensdag 23 september 2015 Mercure Hotel, Utrecht-Nieuwegein Lean management PE-uren: 6 Lean management is een managementfilosofie die erop gericht is om verspillingen - activiteiten die geen toegevoegde waarde leveren - te elimineren. Gerichte verbeteringen aan de hand van vaste principes. Binnen lean management spreken we over ‘klanten’. Uw klanten (intern en extern) vormen de basis voor uw procesinrichting. Een betere afstemming van uw proces op de klantvraag, levert u een verhoogde kwaliteit van uw dienstverlening en lagere kosten op. Uw rol als financial is essentieel binnen lean management en vraagt van u om op een andere manier naar processen, de inzet en rol van mensen te kijken. Deze cursus geeft u praktisch inzicht in wat lean management voor de aansturing en verantwoording in uw organisatie kan betekenen. Bent u voornemens lean management of Lean Six Sigma in te voeren in uw organisatie dan is het verstandig om ook de training Lean accounting te volgen. Als financial is het noodzakelijk om zowel verstand te hebben van lean management als lean accounting om de gevolgen voor u en uw afdeling te kunnen bepalen. Bijzondeheden: Wilt u zich verdiepen in Lean accounting? Kijk bij de training Lean accounting voor meer informatie. Doelstelling Na het volgen van de cursus lean management heeft u het niveau van een Lean Six Sigma Yellow Belt. De doelstelling van deze cursus is om u in een tijdsbestek van 1 dag kennis te laten maken met de basis van lean management en de praktische betekenis van deze bedrijfsvoering voor aansturing en verantwoording. Tijd: 09.30 - 17.00 uur Prijs: Leden € 495 Niet-leden € 595 Inhoud • Historie van lean management - Wat is lean management? - Wat is value? - Hoe verloopt de waardecreatie (value stream)? • Wat is flow? • Wat is vraaggestuurde productie (Pull)? • Wat is Perfectie binnen Lean? • Betekenis van lean management voor organisaties - Wat hebben organisaties eraan? - Voor welke organisaties? - Lean binnen productie - Lean binnen dienstverlening - Hoe werkt Lean in de non-profit? • Basis principes six sigma - Voice of de customer - Variatie denken -DMAIC - Lean six sigma organisatie Jan-Hein Tempelman fundamental Bestemd voor Accountants in business, registercontrollers en professionals werkzaam in het financieel-economisch management, die een betere kijk willen krijgen op hun rol in lean management. Docent • Jan-Hein Tempelman, Lean Six Sigma Black Belt ervaren trainer, The Lean Six Sigma Company, gastdocent Business Universiteit Nijenrode 86 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Apr15) 06.indd 86 08-05-15 12:10 Management accounting & control Lean accounting Datum / Locatie: Vrijdag 25 september 2015 Mercure Hotel, Utrecht-Nieuwegein Lean Six Sigma is niet meer weg te denken uit de dagelijkse praktijk van elke financial. Voorheen waren alleen productie ondernemingen actief bezig met lean, maar vandaag de dag heeft elke onderneming baat bij de principes van Lean Six Sigma. Tijd: 09.30 - 17.00 uur Veelal besteedt men te weinig aandacht aan lean accounting bij een veranderproces met Lean Six Sigma, waardoor de vruchten van lean beperkt blijven tot wijzigingen in het proces en er geen rendement wordt verkregen van het meenemen van ‘accounting’ in het veranderproces. Prijs: Leden € 495 Niet-leden € 595 Six Sigma is een kwaliteitsmanagementtool om procesverbeteringen aantoonbaar te kunnen begeleiden. Maar wat voor effect heeft Lean Six Sigma op de verslaggeving? Hoe zien wij Lean Six Sigma terug in de accounting/ verslaggeving? In deze cursus wordt hier intensief aandacht aan gegeven. PE-uren: 6 Bent u voornemens Lean Six Sigma in te voeren in uw organisatie dan is het volgen van zowel de cursus Lean management als Lean accounting een goede basis. Bijzonderheden: U heeft de training Lean management gevolgd of heeft aantoonbare kennis op het gebied van lean management. Doelstelling Na het volgen van deze verdiepingstraining op het gebied van lean accounting weet u wat lean management voor effect heeft op de verslaggeving en wat de gevolgen van lean management zijn voor u en uw afdeling. Inhoud • groeipad naar lean accounting, drie stadia • vier lean accounting methoden • zes belangrijke noodzakelijke veranderingen • WIP to SWIP, OEE • gebruik van The Box Score • eliminatie van overbodige transacties (arbeid, materiaal, voorraad) • proces debiteuren, proces crediteuren, proces grootboek en maandafsluitingen • value stream performance management (gebruik van waardestromen en matrices) • value stream costing (een andere kijk op kostprijsberekening) • lean accounting en verkoop (Sales, operational and Financial Planning) •praktijkvoorbeelden Bestemd voor Accountants in business, registercontrollers en professionals werkzaam in het financieel-economisch management. U heeft de training Lean management (zie pagina 86) gevolgd of heeft aantoonbare kennis op het gebied van lean management. Docent • drs. Stefan Betting RA, eigenaar/oprichter Profeda, en onder andere docent en examinator (Internationale) externe verslaggeving Nyenrode Business Universiteit drs. Stefan Betting RA advanced 87 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Apr15) 06.indd 87 08-05-15 12:10 Management accounting & control Datum / Locatie: Vrijdag 16 oktober 2015 NBA, Amsterdam Tijd: 09.30 - 17.00 uur Prijs: Leden € 495 Niet-leden € 595 PE-uren: 6 Trends in Shared Service Centers Heeft u ervaring met Shared Service Centers (SSC) en heeft u behoefte aan een verdieping en een verbredingsslag? Wilt u met ons mee terugblikken en meer nog vooruitkijken? Wat zijn de innovaties, (internationale) trends? Hoe houdt dit verband met transformaties in de organisatie en de rol van de financial binnen uw organisatie? Wat kan een SSC betekenen voor andere functies (bijvoorbeeld inkoop, HR, IT)? Op deze en andere vragen gaan we in tijdens deze interactieve sessie. Doelstelling Na afloop van deze bijeenkomst heeft u meer inzicht gekregen in de trends en (on)mogelijkheden van Shared Service Centers, wat dit betekent voor de organisatie en hoe u als financial een voortrekkende rol kunt vervullen. Inhoud In de ochtend wordt eerst een algemeen framework behandeld met allerlei praktische voorbeelden. De onderwerpen die aan de orde komen zijn onder andere: • De ‘opbouw’ van financiële shared service centers en de mogelijkheden voor verdere groei in scope; • De ‘reis’ van een financial shared service center en de strategische keuzes na een aantal jaren in operatie; • Mogelijkheden voor andere back-office functies om aan te haken; • Trends in Shared Service Centers - verleden, heden en toekomst. De middag wordt ingeleid door een finance professional met ruime ervaring rondom Shared Services. Er zal worden ingegaan op de gevolgen van een SSC voor de organisatie, de (on)mogelijkheden, de do’s en de don’ts voor het succes van een SSC en de toekomst van een SSC. Vervolgens kunt u actief deelnemen aan een discussie rondom uw ervaringen over SSC’s. Onderwerpen zijn: • Wat zijn de vraagstukken van de finance professional; • Wat kan een SSC voor de organisatie betekenen; • Welke vernieuwingen zijn (on)mogelijk? waar zijn de oplossingen te vinden? Voorafgaand aan de bijeenkomst kunt u een vraag of stelling indienen die in de middag aan de orde zal komen tijdens de discussie. Bestemd voor Iedere financial die ervaring heeft met shared service centers en behoefte heeft aan een verdiepingsslag. Docent(en) • drs. Rick Floore RA, Finance and Backoffice Transformation manager bij EY Global Shared Services • drs. René van Heijningen RC, senior manager Finance & Enterprise Performance bij Accenture drs. René van Heijningen RC advanced 88 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Apr15) 06.indd 88 08-05-15 12:10 Management accounting & control The financial and change De wereld verandert snel en verandering is nodig om bij te blijven. Het vermogen om te veranderen is op alle niveaus in de organisatie een strategische competentie. Voor de financiële functie binnen organisaties is dit in tweeërlei opzicht het geval. In de eerste plaats als ondersteuner van het algemeen management bij het realiseren van de veranderingen die voor de organisatie als geheel op de agenda staan. En in de tweede plaats bij het initiëren en doorvoeren van veranderingen in de eigen financiële keuken. Doelstelling In deze cursus staat uw rol als change agent centraal. Change agent zijn in een veranderingsproces wil zeggen optreden als leider of als lid van het veranderteam die de organisatie in beweging brengt. De change agent is tevens klankbord, sparringpartner en vraagbaak van het management. Het optreden als change agent vraagt van de financiële professional niet alleen inzicht in eigentijdse veranderingsprocessen en benaderingen, maar vereist ook de nodige persoonlijke bagage om ‘in de storm te staan’ en leiderschap te tonen. Datum / Locatie: Donderdag 3 december 2015 Improfin Groep, Den Bosch Tijd: 09.30 - 17.00 uur Prijs: € 595 Leden Niet-leden € 695 PE-uren: 6 Na afloop heeft u meer inzicht in veranderprocessen. De inzichten van managementgoeroes zoals John P. Kotter (Leading Change), Malcolm Gladwell (The Tipping Point) en Jim Collins (Built to Last and Good to Great) worden met u gedeeld. Hierbij gaat zowel aandacht uit naar wat u wel maar ook naar wat u vooral niet moet doen. Inhoud Onderwerpen zijn onder meer: • van goed naar geweldig • het creëren van urgentie • vormen van een sterke, sturende coalitie • formuleren van een aansprekende visie • communiceren van de visie • de kracht van de context • empowerment en verwijderen van obstakels • creëren van eerste quick wins •vasthoudendheid • bestendigen van de nieuwe cultuur Bestemd voor Financiële professionals, accountants en controllers die hun inzicht in het veranderkundige spel willen vergroten en een reflectie op hun eigen rol hierbinnen willen krijgen. Docent(en) • ir. Peter Herfkens MTQM, associate trainer Improfin Groep ir. Peter Herfkens MTQM fundamental 89 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Apr15) 06.indd 89 08-05-15 12:10 Management accounting & control Datum / Locatie: Donderdag 10 december 2015 Improfin Groep, Den Bosch Tijd: 09.30 - 17.00 uur Prijs: Leden € 595 Niet-leden € 695 Cultuur, integriteit en risicomanagement Samenhang is meer dan de som der delen De bedrijfscultuur is het karakter van de organisatie. Wilt u succesvol veranderingen realiseren, dan komt u als financial in aanraking met deze cultuur. Het is daarom van belang om inzicht in de eigen afdelings- of bedrijfscultuur te vergaren. Cultuur en de daaraan gekoppelde waarden zijn nauw verbonden met onderwerpen als leiderschap, risicohouding, veranderbereidheid, integriteit, nemen van verantwoordelijkheid en afleggen van verantwoording. Door de internationalisering van het bedrijfsleven wordt u als financial ook steeds vaker geconfronteerd met geografische cultuurverschillen. PE-uren: 6 Doelstelling We gaan in op het belang van een gezonde en passende bedrijfs- en afdelingscultuur. U krijgt instrumenten en zienswijzen aangereikt waarmee u als financial in uw eigen invloedssfeer kunt sturen en interveniëren. De thema’s integriteit en risicomanagement, geïllustreerd met actuele voorbeelden, worden gebruikt om het abstracte begrip cultuur te verbinden met uw dagelijkse praktijk. Zo krijgt u inzicht in de waarden om integraal risicomanagement met succes te implementeren. Deze worden getoetst aan COSO ERM en de ISO31000. Inhoud • Het karakter (DNA) van een organisatie duiden; • Inzicht in bedrijfs- en afdelingsculturen en het in kaart brengen ervan; • Het in kaart brengen van de organisatiecultuur: modellen, benaderingen, etc; • De belangrijke ‘knoppen’ om aan te draaien bij cultuurinterventies; • De invloed van de bedrijfscultuur op integriteit en risicomanagement; • De impact van cultuur op strategievorming en de organisatiestructuur; • Het zichtbaar maken van de blinde vlekken in processen en dito falende structuren; • Het onderkennen van risico’s in de ‘bovenstroom’ en ‘onderstroom’. Bestemd voor Accountants, controllers en financiële professionals, die in een veranderproces inzicht willen krijgen in het belang van cultuur en hoe hiermee om te gaan in de dagelijkse praktijk. Docent(en): • mr. Peter Paul Leutscher, ruim 25 jaar actief als riskmanagement consultant bij beursgenoteerde bedrijven. De laatste 10 jaar is hij actief betrokken als gedragsconsultant bij veranderingsprocessen • drs. Marinus de Pooter RA, eigenaar van MdP, Management Consulting & Training. Marinus heeft een ruimte inter- nationale ervaring in governance, risk management & compliance, internal audit en finance drs. Marinus de Pooter RA fundamental 90 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Apr15) 06.indd 90 08-05-15 12:10 Persoonlijke vaardigheden Business/personal coaching Als leider en als mens neemt u dagelijks beslissingen. De consequenties van deze beslissingen kunnen verreikend zijn en impact hebben op de strategie, de organisatie, de mensen en op uw eigen positie en rol. Tijd voor reflectie is schaars. Coachingsgesprekken bieden de rust om in alle openheid en met garantie voor vertrouwelijkheid zaken rustig door te nemen die voor u belangrijk zijn. In het eerste gesprek zal de coachingsdoelstelling worden onderzocht. De nadruk kan liggen op coaching op uw functie in de organisatie (business coaching) of op uw persoonlijke ontwikkeling en uitdagingen (personal coaching). Inhoud Het eerste gesprek is een kennismaking waarin een verkenning plaatsvindt van de omgeving waarin u opereert en de vraagstukken die u heeft. Op basis daarvan wordt uw coaching doelstelling geformuleerd. In de vervolggesprekken wordt, vanuit de zaken die op dat moment voor u van belang zijn, gewerkt aan deze doelstelling. U kunt onder andere terecht voor deze vraagstukken: Business vragen: • Welke omgevingsfactoren bevorderen of belemmeren de veranderingen die ik wil doorvoeren? • Hoe ontwikkel ik me van tactisch leider tot strategisch en visionair leider? • Hoe bevorder ik de samenwerking binnen de organisatie? Persoonlijke vragen: • Gebruik ik mijn talenten volledig? • Hoe start ik succesvol in een nieuwe baan? • Wat heb ik altijd gehoopt te bereiken in mijn leven? Datum / Locatie: Data op verzoek Locatie wordt in overleg bepaald Tijd: 6 x 1,5 uur coaching + 4 uur voorbereidingstijd Prijs: Leden € 3.800 Niet-leden € 3.800 PE-uren: 9 Bijzonderheden: Het coachingtraject duurt een half jaar en bestaat uit 6 gesprekken van minimaal 1,5 uur. Tijdens het traject krijgt u ook opdrachten die in totaal circa 4 uur tijd van u vragen. Bent u accountant in business of registercontroller? Dan kunt u de 4 uur voorbereiding als zelfstudieuren wegschrijven in uw PE-registratie. Bestemd voor Controllers en accountants met ruime ervaring in een leidinggevende positie. Docent(en) • drs. Bernadette Kester EMccc, gecertificeerd executive coach en leiderschapscoach. Als bedrijfseconoom en bedrijfskundige heeft zij 25 jaar ervaring als leidinggevende in diverse sectoren en met name in de financiële sector. In 2013 heeft zij een masterdiploma gehaald aan INSEAD voor het programma Coaching and Consulting for Change. drs. Bernadette Kester EMccc advanced + expert 91 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Apr15) 06.indd 91 08-05-15 12:10 Persoonlijke vaardigheden Datum / Locatie: Dinsdag 6 oktober 2015 Hotel Van der Valk, Nootdorp Tijd: 13.30 - 18.00 uur Actief luisteren als leiderschapstool “Courage is what it takes to stand up and speak; courage is also what it takes to sit down and listen” - Winston Churchill Prijs: Leden € 325 Niet-leden € 400 Luisteren is één van de belangrijkste vaardigheden van een leider. Vooral leiders die werken met hoogopgeleide professionals en jonge medewerkers merken dat actief luisteren een essentiële vaardigheid is om het team gemotiveerd te houden. PE-uren: 4 Helaas is actief luisteren lastiger dan het lijkt. Horen wat iemand zegt en de ander daadwerkelijk begrijpen zijn twee verschillende zaken. Waar u als succesvol manager de neiging hebt om snel tot een oordeel en bijbehorende beslissing te willen komen, staat dit wel eens het luisteren in de weg. Met alle gevolgen van dien wanneer de implementatie van de beslissing moet plaatsvinden. Doelstelling Deze workshop geeft u het inzicht in verschillende manieren van luisteren en behandelt technieken om anderen beter te verstaan en te begrijpen. U leert te voorkomen dat uw aannames en oordelen in de weg zitten. U leert effectieve technieken om gericht door te vragen zodat anderen u meer willen vertellen. En u leert tussen de regels door te luisteren naar de bedoelingen, zorgen en wensen van uw gesprekspartner. Deze workshop is daarmee een essentiële aanvulling op uw managementvaardigheden. “Luisteren: een essentiële vaardigheid om je team gemotiveerd te houden.” Inhoud Na het volgen van de workshop heeft u de volgende inzichten en resultaten: • u bent effectiever in uw werk doordat u gesprekspartners beter leert begrijpen; • uw gesprekspartners merken dat u beter luistert; • u kent de vier belangrijkste manieren om te luisteren en weet wanneer u deze kunt toepassen; • u weet hoe u voorkomt dat uw aannames en oordelen in de weg zitten bij het luisteren; • u kent gesprekstechnieken om gericht door te vragen zodat anderen u meer willen vertellen; • u hebt inzichten om beter tussen de regels door te luisteren naar de bedoelingen, zorgen en wensen van uw gesprekspartner; • u heeft inzicht in uw eigen luisterstijl en persoonlijke valkuilen. Bestemd voor Controllers, accountants en andere financial executives in een leiderschapsrol of die deze ambiëren. Docent(en) De workshop wordt verzorgd door een expert van Debatrix. Debatrix is een internationaal bekroond adviesbureau dat professionals in bedrijfsleven en politiek adviseert bij het overtuigend overbrengen van hun boodschap. fundamental 92 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Apr15) 06.indd 92 08-05-15 12:10 Persoonlijke vaardigheden Presenteer uw cijfers met impact! De cijfers spreken niet voor zich, maak zelf het verschil Het is een kunst om cijfers te presenteren op een manier die beklijft. U beheerst de basis van presenteren maar u wilt uw vaardigheid verbeteren om een impactvolle presentatie te geven. Hoe zorgt u ervoor dat uw management team, ceo of raad van bestuur geboeid blijft door de cijfers? Door speciale technieken toe te passen, is het ook voor u mogelijk om een memorabele presentatie te geven. Doelstelling Met deze workshop leert u een impactvolle presentatie geven en uw publiek geboeid te houden. U krijgt inzicht in technieken om een aantrekkelijke presentatie met tabellen en grafieken te maken. U leert hoe u uw publiek door deze cijfers heen leidt, de boodschap laat beklijven en hoe u ze tot actie aanzet. Datum / Locatie: Dinsdag 13 oktober 2015 Hotel Van der Valk, Nootdorp Tijd: 13.30 - 18.00 uur Prijs: Leden € 325 Niet-leden € 400 PE-uren: 4 Inhoud Na het volgen van de workshop heeft u de volgende inzichten en resultaten: • u geeft een overtuigende presentatie; • u weet hoe u een presentatie doeltreffend inzet; • u weet hoe u cijfers toegankelijk presenteert; • u weet hoe u een presentatie (en de boodschap hierbij) memorabel en onderscheidend maakt. Bestemd voor Iedere financieel professional die regelmatig presenteert maar dit nu met impact wil doen en op een wijze die toehoorders tot actie aanzet. Docent De workshop wordt verzorgd door een expert van Debatrix. Debatrix is een internationaal bekroond adviesbureau dat professionals in bedrijfsleven en politiek adviseert bij het overtuigend overbrengen van hun boodschap. “Presenteer uw cijfers op een memorabele en onderscheidende manier.” advanced 93 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Apr15) 06.indd 93 08-05-15 12:10 Persoonlijke vaardigheden Datum / Locatie: Dinsdag 29 september 2015 Mercure Hotel Amersfoort Center, Amersfoort Tijd: 09.30 - 17.00 uur Prijs: Leden € 495 Niet-leden € 595 PE-uren: 6 Professioneel stemgebruik Maak het verschil tussen inhoud hebben en inhoud overdragen Wie zijn stem goed gebruikt komt geloofwaardig en krachtig over. De kwaliteit van uw spraak bepaalt voor een groot deel of en hoe een boodschap overkomt. Luisteraars nemen van lang niet elke spreker de inhoud van de boodschap aan. De manier waarop u de inhoud vormgeeft kan sterk afdoen of bijdragen aan de betekeniswaarde die aan uw boodschap wordt gehecht. Vergroot uw vermogen om stem en spraak concreet en praktisch in te zetten ter ondersteuning van uw verhaal. U kunt hierdoor het verschil maken: of uw verhaal niet, half - of met interesse wordt gevolgd. Leer om met behulp van adequaat stemgebruik gehoord te worden en met uw boodschap te inspireren en te motiveren. Doelstelling De training verschaft u inzicht in uw eigen manier van spreken - hoe uw huidige spreektechniek is, wat daarin de bruikbare elementen zijn en hoe u de kwaliteit van de techniek kunt verhogen. U leert deze elementen oefenen en gebruiken. en concreet in te grijpen in de manier waarop u overkomt om zo de impact van uw pres(en)tatie te vergroten. U kunt met deze kennis direct in de praktijk aan de slag. Inhoud Tijdens de training komt het volgende aan bod: • Kennis en vaardigheden opdoen rond stem, spraak en spreektechniek - de elementen kennen, oefenen en hanteren; • De invloed van spreektechniek op de boodschap die u wilt overbrengen - u luistert, oefent en experimenteert met de principes die hierbij van toepassing zijn; • Onderzoek en inzet van uw persoonlijke dynamiek in relatie tot spreken; • Uw taak en rol (als leidinggevende) erkennen, bevestigen en realiseren via uw stem en spraak, teneinde uw bood- schap helder en concreet over het voetlicht te brengen; • Toepassing, oefening en feedback. In de ochtend werken we collectief, in de middag wordt met elke deelnemer persoonlijk en centraal gewerkt. U krijgt aanwijzingen en richtlijnen (eventueel specifieke oefeningen) aangereikt en er wordt gewerkt met de feedback van de deelnemers. Bestemd voor Financiële professionals die hun verbale vaardigheden effectief willen inzetten om hun boodschap bij de toehoorder te laten “landen”. Alex Boon Docent • Alex Boon werkt als stemdocent en spraaktrainer bij Rond Je Stem met sprekers, bestuurders, leidinggevenden/ managers, politici en mensen met een spreekberoep. Daarnaast coacht hij hen bij de professionele reflectie op hun persoonlijke dynamiek en de inzet daarvan in de communicatie tijdens de uitvoering van hun taak. advanced 94 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Apr15) 06.indd 94 08-05-15 12:10 nieuw Schrijven voor financials In deze praktijkgerichte training leert u hoe u (financiële) informatie duidelijk, geloofwaardig en prettig leesbaar op papier kunt zetten. Met een goede schrijftechniek komt uw boodschap helder en overtuigend over. Belangrijk, want uw financiële teksten zijn van essentiële waarde bij beslissingen. Ook bespaart u kostbare tijd doordat u het schrijven handig en efficiënt aanpakt. Doelstelling Deze schrijftraining biedt u verrassende nieuwe inzichten. U ontwikkelt een schrijftechniek waardoor u voortaan teksten schrijft die opvallen door hun duidelijkheid, overtuigingskracht en aantrekkelijkheid. Inhoud Aan de hand van uw eigen teksten werkt u in deze training aan de volgende onderwerpen: • gemakkelijk en efficiënt schrijven • hoofd- en bijzaken onderscheiden • een tekst logisch opbouwen • een tekst toegankelijk en overzichtelijk maken • met uw schrijfstijl aansluiten bij de lezer • begrijpelijk, overtuigend en aantrekkelijk schrijven Persoonlijke vaardigheden Datum / Locatie: Woensdag 4 november 2015 Hotel Van der Valk, Houten Tijd: 09.30 - 17.00 uur Prijs: Leden € 550 Niet-leden € 625 PE-uren: 6 Bijzonderheden: Er wordt gewerkt met eigen teksten van de deelnemers. Voorafgaand aan de training wordt u gevraagd om een recent geschreven tekst (maximaal 5 bladzijden) in te leveren. Bestemd voor De training is bestemd voor accountants, controllers en overige financials die toelichtingen op (financiële) rapportages, notities, management letters en strategische besluitvormingsstukken schrijven. Docent Als expert in bedrijfscommunicatie helpt Mariët Hermans professionals om beter en gemakkelijker te schrijven. Ze verzorgt al ruim zeventien jaar trainingen, workshops en individuele coachings op het gebied van schrijven. Bovendien publiceert Mariët geregeld artikelen en boeken over uiteenlopende communicatie- en taalkwesties. Mariët Hermans advanced 95 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Apr15) 06.indd 95 08-05-15 12:10 Persoonlijke vaardigheden Datum / Locatie: Woensdag 9 en woensdag 16 december 2015 Tulip Inn Riverside hotel, Amsterdam Tijd: (beide dagen) 09.30 - 17.30 uur Prijs: Leden € 1.095 Niet-leden € 1.150 PE-uren: 13 Bijzonderheden: Dit is een ‘blended’ training en bestaat uit 4 uur online learning en 13 uur training op locatie. Check uw PE-reglement voor registratie van uw online learning PE-uren. “Word een betere gesprekspartner voor uw Engelstalige collega of zakenrelatie” Profit from English Presenteer uw rapportages in correct Engels! Door internationalisering van het bedrijfsleven komt u als financieel professional steeds vaker in aanraking met de Engelse taal. U publiceert wellicht uw maandrapportages in het Engels of u heeft te maken met Engelstalige gesprekspartners zoals uw leidinggevende, zakelijke relatie of investeerder. Een goede beheersing van de Engelse taal en het financiële jargon is daarom een must. U wilt namelijk de juiste boodschap overbrengen bij de presentatie van bijvoorbeeld uw maandrapportage. Doelstelling Na deze training is uw gebruik van zakelijke en financiële terminologie tijdens vergaderingen over financiële onderwerpen verbeterd. U bent een betere gesprekspartner voor uw Engelstalige collega of zakenrelatie. Inhoud Tijdens de training oefenen we de verschillende fases van een vergadering om de stof te presenteren: • First impressions: uzelf voorstellen, uw bedrijf introduceren, small talk, huidige projecten. • Vergaderen: een vergadering voorzitten of eraan deelnemen, mensen onderbreken, uw mening geven, tijd winnen, een discussie voeren, informatie inwinnen en bevestigen. • Diplomatiek taalgebruik: waarom zeggen Engelstaligen niet wat ze bedoelen? Ligt het aan de zender of de ontvanger? • Rapportages presenteren: grammatica, structuur en taalgebruik bij rapportages. Doelstellingen, resultaten, oorzaak en gevolg, meningen en feiten omschrijven, vooruitkijken, aanbevelingen doen. • Presenteren: levendig en overtuigend zijn, met gebruikmaking van expressieve taal en idioom. • Veranderingen: hoe omschrijft u trends, veranderingen en verwachtingen? Hoe rapporteert u over resultaten, oorzaak en gevolg? Het gebruik van woordenschat om rapportages een lading te geven. Op basis van de intake komen relevante onderwerpen aan bod, zoals: het budget voor volgend jaar, maandrapportages, investeringsplannen, bezuinigingen. Een integraal onderdeel van deze training zijn de voorbereidingsactiviteiten. Voorafgaand aan elke sessie maakt u deze via online learning. Houdt u rekening met in totaal 4 uur voorbereidingstijd. Bestemd voor Financiële professionals die door hun werk in aanraking komen met het Engels. Een gevorderd taalniveau van het Engels is vereist. Uw taalniveau wordt getoetst door middel van een schriftelijke en telefonische intake. Wilt u meer informatie, neemt u dan contact op met NBA-VRC Opleidingen via 020 - 301 04 05. Aanmeldingen binnen 4 weken vóór aanvang van de training in overleg, in verband met voorbereidingstijd. Trainers Een trainer van The Square Mile geeft de training. The Square Mile is gespecialiseerd in zakelijke taaltraining en werkt met klanten uit verschillende sectoren. In de financiële sector leveren ze trainingen bij o.a. De Nederlandsche Bank, de AFM en Grant Thornton Accountants. advanced 96 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Apr15) 06.indd 96 08-05-15 12:10 Persoonlijke vaardigheden E-mail and report writing in English Datum / Locatie: Maandag 9 en maandag 16 november 2015 Engelse e-mails en rapporten schrijven voor financiële professionals NBA, Amsterdam Bent u een financieel professional die regelmatig e-mailcontact met Engelstalige relaties heeft? Of moet u rapporten in het Engels opstellen? Dan is het belangrijk dat u de conventies en nuances van het zakelijk Engels kent. Hoe houd je je e-mails zakelijk en bondig zonder onbeleefd over te komen? Hoe schrijf je een duidelijk, goed gestructureerd rapport met de juiste toon en stijl? Tijd: 09.30 - 13.00 uur Prijs: € 725 Leden Niet-leden € 800 Een goede kennis van de conventies en nuances van schrijven in het Engels is een must. PE-uren: 7 Doelstelling U frist uw schriftelijke vaardigheden in een financiële omgeving op. U leert professioneler en doeltreffender schrijven. Inhoud • e-mails: lay-out, aanhef en afsluiting, en standaard zinsneden • rapporten: lay-out, vaste uitdrukkingen, formele voorstellen en aanbevelingen schrijven, cijfers toelichten en conclusies trekken • herhaling van de hoofdstructuren voor de tegenwoordige, verleden en toekomstige tijd • stijl en toon (formeel, neutraal of informeel) • interpunctie (apostrof, hoofdletters, enz.) • technieken om meer structuur in uw schrijven aan te brengen • vermijden van Dunglish - steenkolenengels • feedback op geschreven stukken van deelnemers Bijzonderheden: Dit is een blended learning training en bestaat uit 3 uur online learning en 7 uur training op locatie. Check uw PE-reglement voor registratie van uw online learning PE-uren. Dit is een blended training. Dit betekent dat een deel van de training bestaat uit online learning. Er zijn 2 dagdelen. Tussen dag 1 en 2, maakt u een taak die ongeveer 3 uur in beslag neemt en bestaat uit een grammaticale oefening en een schrijfoefening (rapport). Bestemd voor Financiële professionals die resultaatgericht en efficiënt willen communiceren in het Engels. Om deel te nemen aan de training is een gevorderd niveau in het Engels vereist. Uw niveau wordt getoetst met een schriftelijke toets en een telefonisch intakegesprek. Wilt u meer informatie? Neem dan contact op met NBA-VRC Opleidingen via 020 - 301 04 05. Aanmelden binnen 4 weken voor aanvang van de workshop is onder voorbehoud en in overleg (in verband met voorbereidingstijd). “Leer doeltreffender schrijven in het Engels” Trainers Een trainer van The Square Mile geeft de training. The Square Mile is gespecialiseerd in zakelijke taaltraining en werkt met klanten uit verschillende sectoren. In de financiële sector leveren ze trainingen bij o.a. De Nederlandsche Bank, de AFM en Grant Thornton Accountants. advanced 97 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Apr15) 06.indd 97 08-05-15 12:10 Persoonlijke vaardigheden Datum / Locatie: Woensdag 14 en donderdag 15 oktober 2015 Bilderberg Hotel de Keizerskroon, Apeldoorn Tijd: (beide dagen) 09.30 - 17.00 uur Prijs: (excl. logies) Leden € 1.050 Niet-leden € 1.150 PE-uren: 12 Bijzonderheden: Vooraf wordt u gevraagd om kort een leerdoelstelling (en waar mogelijk casuïstiek) op papier te zetten Effectief onderhandelen We onderhandelen dagelijks. Niet alleen als we prioriteiten stellen maar ook bij investeringsbeslissingen of als we budgetten vaststellen. Toch vinden we onderhandelen vaak moeilijk omdat we vrezen dat relaties onder druk komen te staan. Gelukkig zijn onderhandelvaardigheden goed te leren. Doelstelling Wilt u uw onderhandelingspositie structureel verbeteren? In deze tweedaagse training krijgt u inzicht in de verschillende onderhandelingsfasen en onderhandelingstechnieken. U leert te onderhandelen als er sprake is van wederkerigheid en gezamenlijke belangen. Ook kunt u na deze training inspelen op de technieken van de onderhandelaar die de regels aan zijn laars lapt en zijn eigen belangen en resultaten voorop stelt. Inhoud U werkt in kleine groepen aan eigen casuïstiek. In praktijksimulaties met een acteur leert u: • uw eigen onderhandelingsstijl handig in te zetten • onderhandelingstechnieken te herkennen • om te gaan met de ‘slimme spelletjes’ van gesprekspartners • op te komen voor uw eigen belangen • een win-win situatie te creëren • een goede relatie met uw gesprekspartner in stand te houden. Dag 1: positioneel onderhandelen versus denken in belangen. •voorbereidingsfase •openingsfase •discussiefase •exploratiefase • loven en bieden • de impasse en de overeenkomst • de ‘dirty tricks’ herkennen en pareren Dag 2: eigen onderhandelstijl herkennen en effectief kunnen inzetten. • de kracht van de ander gebruiken; onderhandel Jiu Jitsu • lichaamstaal tijdens onderhandelingen herkennen • werken met een BAZO (Beste Alternatief Zonder Overeenkomst) • persoonlijke onderhandelstrategieën bedenken die voor je werken • Gebruik maken van creativiteit om onderhandelingen verder te krijgen • praktijksimulaties oefenen met een trainingsacteur • transfer naar de praktijk Gert-Jan Spenkelink Bestemd voor Controllers, accountants in business en andere financiële professionals. fundamental Docent(en) • Gert-Jan Spenkelink, trainer en directeur Scope & Skills 98 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Apr15) 06.indd 98 08-05-15 12:10 Persoonlijke vaardigheden De controller als business partner Controllers fungeren in toenemende mate als business partner. Bij deze nieuwe rol horen nieuwe vaardigheden, zoals creatiever samenwerken met het management en strategische beslissingen nemen. Wilt u die nieuwe vaardigheden beheersen? Dan zijn inzicht in uw eigen aannames en vanzelfsprekendheden essentieel. Doelstelling Na deze training kent u diverse effectieve communicatiestijlen voor de uiteenlopende rollen die een controller heeft. U heeft beter inzicht in uw eigen denkpatronen. U leert uw collega’s binnen het managementteam in te schatten en leert hoe u invloed kunt uitoefenen. Inhoud In deze tweedaagse cursus reflecteert u op uw eigen stijl van controlling. Daarnaast oefent u met een acteur de diverse rollen van de controller en de communicatiestijl die daar bij past. • • • • • • • • U ontdekt de gevaren van routinematig denken U krijgt inzicht in de krachtenvelden en oerinstincten binnen uw organisatie U hoort de nieuwste psychologische inzichten om te bereiken wat u wilt U oefent met problemen vanuit meerdere perspectieven bekijken U leert diverse rollen van de controller herkennen en op het juiste moment toepassen U vergroot uw overtuigingskracht door uw collega’s beter te doorgronden U ontwikkelt zich naar een betere gesprekpartner op strategisch niveau U leert de juiste vragen stellen en het eigen standpunt te bepleiten Datum / Locatie: Donderdag 12 en vrijdag 13 november 2015 Bilderberg Hotel de Keizerskroon, Apeldoorn Tijd: 09.30 - 20.00 / 09.00 - 16.30 uur Prijs: (incl. logies) € 1.295 Leden Niet-leden € 1.395 PE-uren: 14 Bijzonderheden: Incl. acteur op dag 2. U ontvangt na afloop van de training een persoonlijk rapport met een beschrijving van uw gedragsprofiel. Bestemd voor Controllers en financiële professionals die zich verder willen ontwikkelen tot een effectieve business partner binnen hun eigen organisatie. Docent(en) • Gert-Jan Spenkelink, trainer en directeur Scope & Skills www.nbavrc.nl fundamental 99 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Apr15) 06.indd 99 08-05-15 12:10 Persoonlijke vaardigheden Datum / Locatie: Woensdag 23 september 2015 Mercure hotel Amersfoort Center, Amersfoort Tijd: 09.30 - 17.30 uur Prijs: Leden € 420 Niet-leden € 490 PE-uren: 7 Bijzonderheden: Neem twee boeken mee die u nog niet heeft gelezen: een roman en een non-fictie boek. Snellezen en mindmapping Voor u als hoogopgeleide professional is het belangrijk dat u binnen uw vakgebied up to date blijft. ‘Een leven lang leren’ hoort daarbij. In de praktijk betekent dat regelmatig veel leeswerk. Daarnaast heeft u in de dagelijkse uitvoering van uw werkzaamheden vaak te maken met veel informatie die door u in korte tijd gelezen en begrepen moet worden. Via snellezen en mindmapping leert u sneller te lezen en beter te onthouden. Bovendien zal het u ook veel tijd gaan besparen want een verdrievoudiging van de leessnelheid is geen uitzondering. Doelstelling Verbeter uw leessnelheid: ervaar tijdens deze training dat u sneller kunt lezen zonder begrip te verliezen. Door een andere leestechniek toe te passen, vergroot u uw productiviteit. Verbeter uw begrip: door het maken van een mindmap kunt u uw begrip van een tekst verbeteren. Maar u kunt mindmapping ook inzetten op andere manieren: • u kunt grip krijgen op complexe projecten • u kunt het als ondersteuning gebruiken om lastige beslissingen beter geïnformeerd te nemen • u kunt lang vervlogen herinneringen weer naar boven halen In deze training leert u de basisbeginselen waarmee u direct aan de slag gaat. Inhoud • 0-meting van uw huidige leessnelheid; • Theorie over de samenwerking tussen de ogen en het brein; • Eerste snelheidsoefening: een zogenaamde speed drill; • Associatieoefening ter voorbereiding op het mindmappen; • Uitleg over samenhang tussen sleutelwoorden en het geheugen; • Leesoefening op basis van sleutelwoorden; • Het ontwikkelen van een persoonlijke snelleesstijl; • Tempo verhogen aan de hand van persoonlijke snelleesstijlen; • Mindmapoefening gericht op het naar boven halen van herinneringen; • Het ontwikkelen van zelfvertrouwen bij het snellezen; • Uitleg over leesstrategie en scannen van tekst; • Als eindoefening gaat u een half uur tot 45 minuten snellezen in een non-fictie boek. De stof die u tot zich neemt, legt u vast in een mindmap. Bestemd voor Iedere financiële professional die behoefte heeft aan tijdsbesparing, het verbeteren van het begrip en versnellen van de eigen leessnelheid. Bas Hoorn Docent(en) • Bas Hoorn, directeur en hoofdtrainer van trainingsbureau BasHoorn.nl fundamental 100 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Apr15) 06.indd 100 08-05-15 12:10 Persoonlijke vaardigheden Effectief tijdbeheer voor financials Financiële professionals werken hard en volgens een bepaalde routine. Maandafsluitingen, begrotingsrondes en jaarrekeningen zorgen voor constante werkdruk en deadlines. U wilt als financieel professional ook uw (interne) klanten meer adviseren en met hen sparren over financiële beslissingen, maar komt daar niet genoeg aan toe. Deze training gaat daarom niet alleen over de organisatie van tijd, maar ook over de organisatie van u zelf. Doelstelling U leert wat het verschil is tussen dringende en belangrijke zaken op basis van effectiviteit in plaats van alleen efficiency. Bovendien maakt u een inventarisatie van uw eigen producten en diensten en mogelijke routinematigheid in het aanbod. Met deze aanpak behaalt u meer resultaat met minder inspanning. Er blijft meer tijd over voor zaken die u als financieel professional belangrijk vindt. Datum / Locatie: Dinsdag 8 december 2015 Hotel Van der Valk, Nootdorp Tijd: 09.30 - 19.30 uur Prijs: Leden € 650 Niet-leden € 750 PE-uren: 8 Na het volgen van deze training: • Bent u zich bewust van uw eigen manier van werken; • Kunt u tijd vrijmaken voor lange termijn vraagstukken; • Beheerst u de vaardigheden zoals het omgaan met deadlines, ‘nee’-zeggen en delegeren; • Weet u wat uw klanten werkelijk willen en treedt u meer als business partner op. Inhoud In de training gaat het om effectief omgaan met uw tijd - de juiste dingen doen: • de principes van effectieve personen • tijdsbesteding in kaart brengen • het 80/20 principe: - bepalen van de eigen uit te voeren taken - welke 20% bepalen 80% van het resultaat - de kracht van de hefboomwerking • ‘nee’ durven zeggen en de ‘vraag-achter-de-vraag’ achterhalen • tijd vrij maken betekent effectief delegeren en communiceren • de timemanagement-matrix • persoonlijk actieplan opstellen en uitvoeren Bestemd voor Financiële professionals. Docent(en) • Gert-Jan Spenkelink, trainer en directeur Scope & Skills Gert-Jan Spenkelink fundamental 101 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Apr15) 06.indd 101 08-05-15 12:10 Persoonlijke vaardigheden Datum / Locatie: Maandag 23 en dinsdag 24 november 2015 Bilderberg Hotel de Buunderkamp, Wolfheze Tijd: 09.30 - 19.30 / 09.00 - 17.00 uur Prijs: (incl. logies) Leden € 1.695 Niet-leden € 1.795 PE-uren: 14 Bijzonderheden: Deelnemers krijgen een brief toegezonden waarmee ze de casus kunnen voorbereiden. Verwachte voorbereidingstijd 1 uur. Maximaal 10 deelnemers. Inzicht in en invloed op krachtenvelden Bent u werkzaam in een omgeving waarin politiek en strategie een rol spelen? En bent u zich bewust van ‘politiekstrategische krachten’ binnen en rondom uw functie en organisatie? Dan kunt u effectiever leren omgaan met deze krachtenvelden en plezier krijgen in het spel. Vanuit uw organisatie en uw functie streeft u bepaalde doelen na. Soms zijn er krachtenvelden die het bereiken van die doelen in de weg kunnen staan. Die krachtenvelden ontstaan doordat collega’s vanuit andere overtuigingen, opvattingen en behoeftes mogelijk andere doelen nastreven. Nog lastiger wordt het als die weerstanden gebaseerd zijn op onzichtbare in de persoon verankerde drijfveren. Doelstelling • U ontwikkelt inzicht in hoe politiek-strategische krachten uw werk beïnvloeden en kunnen frustreren; • U krijgt een model aangereikt waarmee u krachtenvelden in beeld kunt brengen en analyseren; • U ontwikkelt inzicht in de drijfveren van actoren die actief zijn binnen uw krachtenveld; • U verdiept zich in competenties die van belang zijn om krachtenvelden te doorgronden en meer in uw voordeel te laten werken; • U houdt uw beeld ten aanzien van integriteit binnen uw werk kritisch tegen het licht; • U heeft geoefend met een aantal ‘invloed-strategieën’. Inhoud In deze tweedaagse training brengt u uw eigen casus in en leert u wat krachtenvelden zijn en hoe ze ontstaan. Bij aanvang wordt de theorie (analysemodel) van de krachtenvelden aangereikt. Deze wordt voortdurend gespiegeld aan de door u ingebrachte casus. De theorie over krachtenvelden wordt afgewisseld met opdrachten en oefeningen waarin u leert hoe je grip krijgt op krachtenvelden en ze zelfs vóór je kunt laten werken. U ontdekt dat een krachtenveld is samengesteld uit een samenspel van actoren die vanuit hun eigen drijfveren keuzes maken. Die keuzes kunnen de door u te bereiken doelen in de weg staan. De theorie wisselen we af met diverse opdrachten en oefeningen, waarin u zich kunt bekwamen in competenties die van belang zijn om krachtenvelden te doorgronden en meer naar uw hand te zetten. De training wordt afgesloten met een managementgame waarin de diverse elementen van het krachtenveldmodel worden gesimuleerd. Bestemd voor Controllers, accountants en andere financial executives die werkzaam zijn in een omgeving waarin politiek en strategie een rol spelen. Docent(en) • Evert Spaans, senior trainer en adviseur van Bureau Zuidema Evert Spaans fundamental 102 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Apr15) 06.indd 102 08-05-15 12:10 Risicomanagement Interview Simone Heidema ‘Het gaat er om dat je toegang tot kennis hebt’ Om governance en riskmanagement naar een hoger niveau te brengen, hebben bedrijven behoefte aan extra kennis. Niet in de vorm van adviesrapporten maar als een flexibele schil van “financials”. Dat kennis altijd in je eigen organisatie voor handen moet zijn, is een achterhaalde gedachte, vindt Simone Heidema, managing partner bij CPI. drs. Simone Heidema RA ‘Twee trends stonden aan de wieg van CPI. Ik zag in 2004 dat ontwikkelingen als de opkomst van SOX, de invoering van de code Tabaksblat, Basel etc. een structurele verandering inluiden. Dat waait wel weer over, dachten sommigen. Maar het ging niet over een incidentele uitglijer. De jarenlange focus op korte termijn aandeelhouderswaarde, op puur financieel gewin had een kookpunt bereikt. Ik zag dat er een reactie zou komen. Daarnaast stelde ik vast dat bedrijven die gebruik maken van grote advieskantoren in de praktijk vooral door juniormedewerkers worden geholpen. Dat is nu eenmaal het businessmodel van een advieskantoor: de meeste uren worden gemaakt door junior medewerkers. Terwijl de klant juist behoefte heeft aan een ervaren professional.’ Geluk ‘Soms gaat het initiatief om CPI in te huren uit van de riskmanager. Soms komt de vraag vanuit de raad van bestuur. De mooiste aanleiding is het als een cfo ziet dat een goede inrichting van riskmanagement, finance en governance waarde oplevert. Bedrijven hebben vaak al een lange termijnstrategie, maar kunnen wel extra capaciteit gebruiken bij de uitvoering. Wij schrijven geen adviesrapporten. Wij helpen met hands-on “financials” met uiteenlopende specialismen. Dat kan een econometrist zijn die zich buigt over de beheersing van grondstofrisico’s of een financial die in de supply chain duikt om te kijken hoe duurzaam je bent. Vanuit de financiële performance stimuleren we de innovatie in het bedrijf. Het idee dat je kennis pas borgt als je mensen in loondienst neemt, is een achterhaalde gedachte. Het payroll-contract is uit een sociale noodzaak geboren en pas iets van de laatste honderd jaar. De tijd is rijp voor een model van netwerk gestuurde organisaties. Waarin medewerkers niet in dienst zijn maar samenwerken omdat ze dat willen. Bij CPI werken 350 professionals. We hebben een kantoor en een backoffice maar die financials zijn niet bij ons in dienst. Iedere dag kies je voor elkaar. Vanuit menselijk perspectief biedt dat veel geluk.’ Eye opener ‘De structuur van CPI heeft niet alleen voor de klant voordelen. Het maakt ook een snelle en low cost groei mogelijk. Op dit moment expanderen we naar China. Het is een logische keuze. Veel van onze klanten zijn er actief. En het is een van de snelst groeiende economieën. In China zet men nu de eerste stappen op het gebied van “westerse” governance. Tegelijkertijd zijn er duizenden bedrijven, ieder met miljarden aan omzet, waarvan de oprichter geen opvolger vindt. Ze hebben vaak niet de vereiste governance die ze geschikt maakt voor een beursgang of overname. Westerse kennis is daar welkom. We werken veel samen met lokale financials. China is in veel opzichten een eye opener. Je wordt je er bewust van hoe beperkt we redeneren in Nederland. We denken heel erg in rechten. Recht op pensioen, op een uitkering. Chinezen denken vanuit kansen. Ze kijken niet in eerste instantie naar het rendement, maar juist naar marktaandeel en mogelijkheden.’ “Het idee dat je kennis pas borgt als je mensen in loondienst neemt, is een achterhaalde gedachte.” Simone Heidema drs. Simone Heidema RA is oprichter en CEO van CPI. Ze is voorzitter van het Corporate Platform for Good Governance (CPG2), lid van de NBA Commissie Governance, Risk en Compliance (GRC) en zit in het bestuur van het VUmc fonds. Tevens is Simone als (gast)docent Risk Management voor postdoctorale studenten RC en voor Executive Risk Management seminars verbonden aan de Vrije Universiteit Amsterdam. 103 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Apr15) 06.indd 103 08-05-15 12:10 Risicomanagement Datum / Locatie: Woensdag 11 en donderdag 12 november 2015 TIAS, School for Business and Society, Tilburg Tijd: 09.30 - 18.00 / 09.30 - 16.30 uur Prijs: (excl. logies en diner) Leden € 1.495 Niet-leden € 1.595 PE-uren: 13 nieuw Risicomanagement en gedrag Staat de formele methodiek omtrent risicomanagement ook bij uw organisatie centraal? Een instrumentele benadering heeft echter als effect dat er weerstand tegen de bureaucratische formele maatregelen ontstaat. En nog belangrijker dat de organisatierisico’s onvoldoende worden gemitigeerd. In dit programma staat de vraag centraal: Hoe kunnen de formele maatregelen vanuit COSO ERM, daadwerkelijk tot gewijzigd gedrag binnen een acceptabele risicobereidheid leiden? Om dit te bereiken is inzicht nodig in de persoonlijke drijfveren van medewerkers en de bijbehorende gedragspatronen. Hoe valt gedrag van medewerkers in te schatten en te sturen? En wat betekent deze inschatting voor het risicomanagement in uw organisatie? Welke afwegingen moeten er gemaakt worden tussen het verruimen c.q, verkleinen van de risicobereidheid, het afschaffen of aanpassen van formele beheersmaatregelen en het aanscherpen van een gewenste risicocultuur? Doelstelling Dit programma heeft als doel de effectiviteit van risicomanagement in uw organisatie te verhogen. U leert welke aspecten van de formele methodieken u dient aan te passen om zowel de risico’s te verkleinen als de negatieve effecten voor uw organisatie te reduceren. Om de formele methodiek effectief te vertalen naar gedrag bij uw medewerkers, krijgt u inzicht in welke verschillende karakterstructuren er zijn met de bijbehorende gedragspatronen. Inhoud • karakterstructuren en gedragspatronen • verschillende typen risico’s en beïnvloedbaarheid • invloed van risicobereidheid op het gedrag • interne omgeving, parrèsia en tone at the top • effectiviteit versus naleving van beheersingsmaatregelen • cultuur van High Reliability Organizations en gedrag Bestemd voor Accountants, controllers en andere financiële professionals, die betrokken zijn bij of verantwoordelijk voor het risicomanagement beleid binnen de organisatie. Docent(en) • prof. dr. Jan de Vuijst, bestuursadviseur en parttime hoogleraar informatiewetenschap aan de universiteit van Tilburg • prof. dr. Arco van de Ven, hoogleraar bestuurlijke informatieverzorging TIAS School for Business and Society prof. dr. Jan de Vuijst advanced 104 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Apr15) 06.indd 104 08-05-15 12:10 Risicomanagement Bank risk management: value chain analysis Wilt u meer inzicht krijgen in de waardeketen van een commerciële bank? Deze cursus behandelt de samenstelling van activa en passiva (funding), business mix, provisies en commissie inkomsten, de invloed van marktrentes, renterisicomanagement en operationele kosten. Ook verwachte kredietverliezen en kapitaalallocatie op basis van Basel II en de implicaties van Basel III worden onderzocht en behandeld. U krijgt een plenaire introductie van de diverse onderwerpen. Daarna voert u per onderwerp een casus uit. Alle casuïstiek is gebaseerd op dezelfde bank- en cijferset; zo krijgt u inzicht in de onderlinge verbanden van de deelonderwerpen. Doelstelling Na deze cursus bent u in staat om: • De verschillende aspecten van de waardeketen van een commerciële bank te benoemen; • Uit te leggen wat de concepten ‘pricing for risk’ en ‘pricing for capital’ betekenen; • Het belang te onderkennen van adequaat management van kredietrisico, renterisico en kostenbeheersing; • De basis kapitaaleisen op basis van Basel II en Basel III te beschrijven i.e. kredietrisico, marktrisico, operationeel risico en liquiditeitsrisico; • De relatie te begrijpen tussen risicomanagement en het managen van solvabiliteit; • Het uitvoeren van de basiscalculaties die ten grondslag liggen aan RAROC en RARORAC. Datum / Locatie: Vrijdag 13 november 2015 Mercure Hotel Amersfoort Center, Amersfoort Tijd: 09.00 - 17.00 uur Prijs: Leden € 595 Niet-leden € 695 PE-uren: 7 Inhoud • structuur van bankbalansen en resultatenrekening • factoren die winstmarges bepalen: rente resultaat, provisies, handelsresultaten, operationele kosten en kredietvoorzieningen • bancaire risico’s: rente, liquiditeit, kosten, krediet- en kapitaalrisico’s • factoren die de rentemarge beïnvloeden • vereiste solvabiliteit, economic profit, RAROC en RARORAC • rendement op het eigen vermogen: marges, asset yields en leverage Bestemd voor Controllers, accountants, treasurers, risk managers en internal auditors. Docent(en) • Frans van Laar heeft 18 jaar ervaring in de bancaire sector. Hij is aandelenanalist, investor relations manager en directeur geweest. Hij is inmiddels 9 jaar actief als professional trainer op het gebied van financieel manage ment, bank risico management, waardebepaling van ondernemingen en strategie. Frans van Laar advanced 105 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Apr15) 06.indd 105 08-05-15 12:10 Risicomanagement Datum / Locatie: Vrijdag 30 oktober 2015 Mercure Hotel, Amsterdam Airport Tijd: 09.00 - 17.00 uur Prijs: Leden € 550 Niet-leden € 650 PE-uren: 7 nieuw Kredietrisico Met de kredietcrisis net achter ons en de continue veranderende kredietomgeving, is het belangrijk dat u een up-todate begrip van kredietrisico heeft. Dit programma reikt u de middelen aan die noodzakelijk zijn om het kredietrisico te kunnen bepalen. De inhoud van dit programma is geijkt op de opleiding Certified Financial Risk Manager (FRM®) samengesteld door de Global Association of Risk Professionals (GARP). Doelstelling Na afloop van dit programma: • Heeft u inzicht in de basis definities van kredietrisico; • Bent u in staat om tegenpartijrisico te kwantificeren en de dynamiek te begrijpen; • Begrijpt u de technieken om tegenpartijrisico te mitigeren; • Heeft u kennis over kredietderivaten en de vaardigheid deze te waarderen en te gebruiken voor de hedging van het kredietrisico; • Begrijpt u het proces van securitisatie en de rol die kredietrisico daarin speelt; • Is uw kennis over kredietrisico in lijn met een onderdeel van het curriculum van FRM® deel II. Inhoud Krediet analyse • failissementsrisico: Kwantitatieve methoden and risico-neutrale waardering • verwacht en onverwacht verlies • krediet VaR Tegenpartijrisico • risicomitigatie technieken • kredietexposure profielen • collateralisatie and netting effecten • prijzen van credit value adjustments (CVA) Bestemd voor Accountants, controllers, risicomanagers, treasurers, financiële & business analisten. Docent • Tiemo Wesseling, actuaris, register Beleggingsanalist (RBA) en gecertificeerd Financial Risk Manager (FRM). Tiemo staat geregistreerd als senior vermogensbeheerder bij DSI en werkt als Asset-Liability Manager (ALM) op de dealingroom van BNG Bank. Tiemo Wesseling advanced 106 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Apr15) 06.indd 106 08-05-15 12:10 nieuw Money management Geld- en risico beheer is de basis voor duurzame resultaten Money management (geld- en risicobeheer) is het proces van het beheren van geld inclusief investeringen, budgettering, bankieren en belastingen. Money management is een containerbegrip voor technieken om een zo groot mogelijk rendement te behalen en daarbij de risico’s zoveel mogelijk te beperken. Een goed gedocumenteerd plan staat aan de basis en geeft onder andere invulling aan een analyse of er wel overeenkomstig alle regels en richtlijnen wordt geopereerd, hoeveel risico op enig moment nog acceptabel is binnen het kader van wet- en regelgeving en binnen de grenzen van de eigen rendementsdoelstellingen. Risicomanagement Datum / Locatie: Maandag 30 november 2015 Mercure Hotel, Utrecht-Nieuwegein Tijd: 09.00 - 17.00 uur Prijs: Leden € 595 Niet-leden € 695 PE-uren: 7 Doelstelling Na afloop van deze praktische ingestelde cursus weet u hoe u een systeemontwerp en handelsmodel opstelt en interpreteert. U heeft inzicht in de structuur van risico en leert beter een statistische kansberekening begrijpen. U kent de basisprincipes van de koppeling risico en rendement bij beleggen en u weet om te gaan met stops, limieten en schalen van posities. Verder kunt u risk of ruin tabellen hanteren en u kunt risicobeheer toepassen bij gebruik van moderne instrumenten, zoals opties, futures en ETF’s. Bijzonderheden: Er wordt gewerkt met casuïstiek waarbij u de beschikking moet hebben over een calculator (iPad, smartphone). Inhoud • Risicomanagement (valuta-, rente-, krediet-, marktrisico): Hoe kunt u op een juiste manier van de kansen op koersstijging profiteren zonder excessieve risico’s te accepteren? • Out performance en Alpha: Wat maakt Alpha een goede meetmethode voor risico versus rendement? • Position sizing & pyramiding : hoe bepaalt u de juiste omvang van een positie? • Herinvesteren van rendementen: beleggen mét of zonder herbeleggen van behaalde winsten? • Koppeling risico en rendement: Op welke wijze is risico gekoppeld aan rendement? • Stop loss: Hoe werkt een stop-limiet? Wat zijn de voor- en nadelen? • Optimal f: hoe bepaalt u de juiste fractie van investering op basis van resultaat uit het verleden? • Value at risk versus drawdown at risk: wat zijn juiste risico maatstaven? Hoe bepaalt u magnitude en duration van risico? En hoe bepaalt u op de juiste wijze of risico opweegt tegen winstkans? • Risico en instrumentkeuze: risicobeheer met moderne instrumenten (opties, futures en ETF’s). Bestemd voor Accountants, controllers, treasurers, riskmanagers, auditors en financieel professionals die werkzaam zijn voor of binnen een financiële instelling. Docent • Bob Emanuels, gespecialiseerd trainer op het gebied van derivaten, treasury en money markets en technische financiële analyses voor verscheidende financiële dienstverleners en universiteiten. Bob heeft ervaring opgedaan bij een Nederlands Hedge Fund en heeft leiding gegeven aan de trading afdeling bij ABN AMRO. Voor de Rabobank en ABN AMRO Bank heeft hij als specialist technische analyse afdelingen opgezet. Bob Emanuels advanced 107 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Apr15) 06.indd 107 08-05-15 12:10 Aanbod openbaar accountants nbaopleidingen.nl Data 2015 Cursus Data 2015 Cursus 5 okt. of 15 dec. Aan het werk met de werkkostenregeling; de WKR in de praktijk NIEUW 23 nov. Financiële instrumenten in de praktijk 11 nov. Aandeelhoudersconflicten 29 sept. Fiscaal optimaal winstnemen of uitstellen NIEUW 24 sept. Aansprakelijkheid en tuchtrecht 16 dec. Fiscale spelregels voor reserves en voorzieningen 29 okt. Accountantspraktijk 3.0 11 nov. Gedragsmatig risicomanagement 7 dec. Actualia Externe Verslaggeving VERNIEUWD 14 dec. Governance bij familiebedrijven en bedrijfsfamilies NIEUW 17 nov. Actualia Pensioenen VERNIEUWD 17 nov. Het beperken van aansprakelijkheid 4 nov. Actualiteiten aansprakelijkheid bestuurders en toezichthouders VERNIEUWD 5 nov. IFRS 15 Revenue Recognition NIEUW 2 dec. Actualiteiten arbeidsrecht VERNIEUWD 3 dec. In en uit de bv 12 nov. Actualiteiten loonheffing VERNIEUWD 25 en 26 nov. Internal audit met effect: ontwerpen van maatwerkaudits 21 dec. Actualiteiten regelgeving accountancy 22 okt. Introductie Start als Ondernemer NIEUW 14 okt. of 16 nov. Actualiteiten uit de insolventiepraktijk 6 okt. ISAE 3402 25 nov. Advisering en risicomanagement in de mkb-praktijk 2 dec. Kennis aangiften inkomstenbelasting 2 nov. of 17 dec. Alle fiscale aspecten van echtscheiding 23 sept. of 26 nov. of 9 dec. Kwaliteitsbeheersing in de MKB-praktijk 18 sept. Alternatieve financieringsvormen 11, 18, 25 nov. en 1,8 dec. Leergang de controle onder controle 13 en 14 okt. Audit van Soft Controls 26,27 nov., 3,4 dec. Leergang de kleine BV 19 nov. Auditen van internal environment 10, 11, 17 en 18 dec. Leergang externe verslaggeving 18 en 25 nov. Basiscursus Transfer pricing NIEUW 18 nov. Lijfrenten 2 okt. Belastingvrij beleggen met de VBI NIEUW 1 dec. Meer rendement uit social media 23 nov. Beoordelen van notariële aktes 1 okt. of 7 dec. Monitoren van bankafspraken 20 okt. Btw en buitenland 10 en 11 dec. Onderhandelen en conflicthantering 26 nov. Btw en horeca 24 nov. Ondernemend adviseren bij familiebedrijven 17 nov. Btw en internet 12 okt. of 14 dec. Pensioen voor de dga 9 dec. Btw in binnenland 17 sept. en 8 okt. Professioneel kritische instelling 4 en 5 nov. of 30 nov. en 1 dec Business-analyses in nieuw perspectief 22 okt. en 12 nov. Professioneel kritische instelling 16 nov. Casuïstiek Rechtsvormkeuze NIEUW 8 okt. Rapporteren over risico’s: de risicoparagraaf 9 dec. Cijferanalyse 16 dec. Richtlijnen voor de jaarverslaggeving in het mkb diverse data Communicatieve vaardigheden voor accountants 8 sept. of 15 dec. Risicogericht Samenstellen 13 okt. Dag van de Flex BV 13 nov. Seminar btw actualiteiten VERNIEUWD 19 nov. Data analyse en process mining 27 nov. Seminar fiscale actualiteiten VERNIEUWD 29 okt. De accountant als executeur testamentair 5 nov. Soft controls & behavioral auditing 13 okt. De accountant en het bancair krediet juli/augustus Summercourse NBA Opleidingen VERNIEUWD 7 okt. of 17 nov. De accountant en ontslagaanvraag 24 nov. Testamentenscan 17 nov. De accountant, het levenstestament en de levensexecuteur NIEUW 11 nov. Transfer pricing en innov.atiebox 15 okt. of 25 nov. De beloning van de dga 30 nov. Transitieprocessen in het familiebedrijf NIEUW 6 okt. of 19 nov. De bv en haar fiscale dimensie 25 nov. Uitkeren uit een BV na de Flex-wet 9 sept. of 30 sept. of 27 okt. De commerciële jaarrekening op fiscale grondslagen 5 okt. Van één bv naar holdingstructuren 29 en 30 okt. De dga: alle fiscale ins & outs 10 dec. Van traditioneel kantoor tot ideale klantenpartner 29 sept. De Flex-BV en Externe Verslaggeving 21 okt. Vastgoed & fiscaliteit 16 dec. De MKB onderneming in zwaar weer 14 dec. Vastgoed: bedrijfsmatig of privé exploiteren NIEUW 18 nov. De nieuwe VGBA 3 nov. Verbeter uw audit efficiency met statistische steekproeven NIEUW 22 okt. De Ondernemersaftrek 2, 9 en 16 dec. Verdieping financiële planning Diverse data De Samenstellingopdracht opnieuw samengesteld 1, 8 en 15 dec. Verdieping omzetbelasting 12 nov. De toegevoegde waarde van de accountant Start sept. Verkorte opleiding Financieel planner 15 sept. of 14 okt. Dossiermentoring 3 dec. Voorkom fouten in de jaarrekening 28 okt. Een belastingvrije bedrijfsopvolging 14 okt. of 16 dec. Werkkapitaalbeheer en financiering 28 okt. Emotiemanagement bij bedrijfsoverdracht in het mkb/familiebedrijf NIEUW 14 dec. Werkwijze van de bank bij dreigend faillissement 10 en 11 dec. Estate planning voor de ondernemer 3 dec. Werven en selecteren met maximaal resultaat NIEUW 29 sept. of 30 nov. Externe verslaggeving: vastgoed 30 sept. of 7 dec. Workshop Werven van nieuwe klanten NIEUW 19 en 20 nov. Financial Excel 2010 voor accountants 108 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Apr15) 06.indd 108 08-05-15 12:10 & Aanmeldingsformulier NBA-VRC Opleidingen Cursus: Datum: Prijs: Overnachting: ja / nee * Cursus: Datum: Prijs: Overnachting: ja / nee * Naam, voorletters: M/V* Voornaam: Privé-adres: Telefoon privé: E-mailadres:Mobiel: Functie: RA / RC / AA / Geen van deze * Werkzaam bij: Adres: Telefoon zakelijk: Postcode en plaats: Factuuradres: Additionele factuurgegevens: De algemene voorwaarden zijn van toepassing. Zie pagina’s 110 en 111. Datum: Handtekening: * Doorhalen wat niet van toepassing is Dit formulier kunt u faxen naar: 020 - 301 03 02. U kunt zich ook aanmelden via www.nbavrc.nl, of dit formulier (zonder postzegel) sturen naar: NBA-VRC Opleidingen, Antwoordnummer 1618, 1000 WB Amsterdam. Meer informatie vindt u op www.nbavrc.nl 109 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Apr15) 06.indd 109 08-05-15 12:10 Algemene voorwaarden NBA-VRC Opleidingen Deze voorwaarden zijn van toepassing op de overeenkomst tussen de deelnemer (cursist) en de organisatie waarmee de deelnemer de (opleidings)overeenkomst aangaat (hierna te noemen: “Opleider”). De overeenkomst wordt aangegaan met de partij die in de brochure bij de opleiding is vermeld als organisator. Op de incompany opleidingen is een andere set voorwaarden (‘Algemene voorwaarden Incompany’) van toepassing. Artikel 1. Algemeen Deze algemene voorwaarden zijn van toepassing op alle aanbiedingen, offertes en overeenkomsten van Opleider aan/met een deelnemer met betrekking tot het (doen) verrichten van diensten door Opleider, waaronder begrepen - doch niet gelimiteerd tot - het verzorgen van opleidingen, seminars, trainingen, workshops, congressen, conferenties, summercourses en mastercourses (hierna gezamenlijk te noemen ‘opleidingen’) alsmede het ter beschikking stellen van personen, ruimten en materialen, e.d. en alle daaruit voortvloeiende geschillen. Door inschrijving gaat de deelnemer akkoord met deze voorwaarden. Druk- of typefouten zijn voorbehouden. Artikel 2. Aanmelding 1. Een deelnemer kan zich aanmelden via de internetsite van Opleider, door te klikken op de opleiding van zijn of haar keuze, of via het aanmeldingsformulier afgedrukt in brochures van Opleider en via diverse andere communicatiemiddelen. De brochure of een separaat aanmeldingsformulier kan men bij Opleider aanvragen. Een deelnemer kan een volledig ingevuld aanmeldingsformulier per e-mail of per post aan Opleider versturen: voor actuele contactgegevens dient men de website van Opleider te raadplegen. De overeenkomst tussen de deelnemer en Opleider komt tot stand door de schriftelijke of elektronische bevestiging door Opleider aan de deelnemer van diens schriftelijke of elektronische aanmelding. 2. Plaatsing op een opleiding geschiedt in volgorde van binnenkomst van de inschrijfformulieren. Er wordt zoveel mogelijk rekening gehouden met aangegeven voorkeuren, hieraan kunnen echter geen rechten ontleend worden. Indien een deelnemer niet kan worden geplaatst, ontvangt betrokken deelnemer daarvan schriftelijk, elektronisch of telefonisch bericht. 3. Aanmelding voor de opleidingen die plaatsvinden in Nederland, België, Suriname, Aruba, Curaçao of St. Maarten is mogelijk tot één dag voor aanvang van de opleiding. Indien aanmelding geschiedt binnen 10 werkdagen voorafgaand aan aanvang van de opleiding dan kan een tijdige ontvangst van het opleidingsmateriaal niet worden gegarandeerd. 4. Voor opleidingen die plaatsvinden in andere dan bovengenoemde landen c.q. gebieden kunnen deelnemers zich aanmelden tot 60 dagen voor aanvang van de opleiding. 5. De deelnemer verbindt zich voor de gehele opleiding. 6. Elke deelnemer ontvangt elektronisch dan wel per post een deelnamebeves tiging binnen 10 werkdagen na ontvangst van de aanmelding. 7. Opleider contracteert met de individuele deelnemer, niet met het kantoor c.q. de werkgever waarvoor de deelnemer werkzaam is. Het staat de deelnemer vanzelfsprekend vrij om de factuur door het kantoor c.q. de werkgever te laten voldoen (“factuuradres”) maar de deelnemer blijft zelf te allen tijde verantwoordelijk voor volledige en tijdige betaling. 8. Opleider behoudt zich het recht voor om, zonder opgaaf van redenen, indivi duele inschrijvingen te weigeren. Artikel 3. Prijzen 1. De uitingen in de door Opleider gepubliceerde brochures, folders en andere communicatie uitingen zijn bindend, tenzij in een schriftelijke overeenkomst een andere prijs is overeengekomen. 2. Alle prijzen zijn, tenzij anders vermeld, inclusief opleidingsmateriaal en cate- ring. Overnachtingen zijn inclusief indien dit vermeld staat bij de omschrijving van cursus. 3. Opleider heeft het recht de prijzen te allen tijde te wijzigen, met dien verstande dat na bevestiging van een opleiding de op dat moment geldende prijs zal blijven gelden, tenzij de opleiding wordt geannuleerd en naar een latere datum wordt verschoven (zie artikel 6), in welk geval de ten tijde van de nieuwe bevestiging geldende prijs van toepassing is. Genoemde prijzen luiden in euro, tenzij anders vermeld. 4. Voor accountants die vallen in categorie Z (leden zonder arbeidsinkomen) zoals bedoeld in de Algemene Contributieverordening (NBA) geldt op schrifte- lijk verzoek aan Opleider een korting van 30 procent op de opleidingsprijs. Artikel 4. Betalingsvoorwaarden 1. Tenzij uitdrukkelijk anders is overeengekomen dient de deelnemer de volledige opleidingsprijs uiterlijk binnen de op de factuur vermelde betalingstermijn, doch indien de opleiding binnen deze termijn aanvangt, in elk geval een werkdag voorafgaand aan aanvang van de opleiding, te (laten) voldoen. 2. De betalingstermijn op de factuur is een fatale termijn. Indien de verschuldigde opleidingsprijs niet tijdig is voldaan, heeft Opleider het recht de overeenkomst niet uit te voeren dan wel voortijdig te beëindigen. In dat geval wordt een overeenkomst beschouwd als door de deelnemer te zijn geannuleerd en zijn de annuleringskosten van toepassing zoals vermeld in artikel 5. Artikel 5. Annulering door deelnemer 1. Bij verhindering kan een deelnemer zich zonder bijkomende kosten laten ver vangen door een ander, mits schriftelijk gemeld vóór aanvang van de opleiding. De deelnemer blijft de gehele oorspronkelijke opleidingsprijs verschuldigd. 2. Gehele of gedeeltelijke annulering van een overeenkomst door een deelnemer dient schriftelijk of per e-mail plaats te vinden. Voor de vaststelling van de annuleringskosten wordt uitgegaan van de datum van ontvangst van het schrijven of de e-mail c.q. de datum waarop de betalingstermijn is verstreken. 3. De deelnemer heeft het recht om de overeenkomst gedurende 14 dagen na het bestellen van de cursus te ontbinden (indien wettelijke bedenktijd ex. artikel 6:230 o BW van toepassing) tenzij anders overeengekomen. 4. Indien de deelnemer zijn deelname aan een opleiding schriftelijk annuleert tussen de zes en vier weken vóór aanvang van de opleiding, is € 75,00 administratiekosten verschuldigd en de eventuele reeds gemaakte - niet restitueerbare - kosten zoals kosten voor overnachtingen. Annuleert de deelnemer minder dan vier weken voor aanvang van de opleiding dan wordt het volledige opleidingsgeld (100%) in rekening gebracht. Artikel 6. Annulering c.q. wijziging door NBA-VRC Opleidingen 1. Opleider heeft het recht zonder opgave van reden wijzigingen (waaronder, doch niet uitsluitend, wijzigingen met betrekking tot de inhoud, de opzet, de docenten, het materiaal, de datum, het tijdstip, de locatie, de plaats waarin 110 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Apr15) 06.indd 110 08-05-15 12:10 Postbus 7984 1008 AD Amsterdam Antonio Vivaldistraat 2-8 1083 HP Amsterdam T 020 301 04 05 (cursusinschrijvingen) T 020 301 03 15 (inhoudelijke informatie) Eopleidingen@nbavrc.nl Inbavrc.nl Scan de QR-code met de QR-lezer op uw smartphone. U komt direct op de site van NBA-VRC Opleidingen. NBA-VRC_COVER (Apr15).indd 1 08-05-15 12:09