Informator o zasadach postępowania na terenie
Transcription
Informator o zasadach postępowania na terenie
Informator o zasadach postępowania na terenie Grupy LOTOS S.A. The Code of Conduct on the premises of Grupa LOTOS S.A. Polski ............... 5 Informator opracowano w Biurze Bezpieczeństwa Pracy i Ochrony Zdrowia Zaakceptował Dyrektor ds. Rozwoju Technologii Wojciech Blew Zatwierdził Dyrektor ds. Produkcji i Rozwoju Marek Sokołowski Wydanie nr 7, czerwiec 2010 r. English ............... 57 The Code of Conduct has been developed by the Health and Safety Office Accepted by Technology Development & HSE Director Wojciech Blew Approved by Chief Operation Officer Marek Sokołowski Edition no. 7, June 2010 SPIS TREŚCI 1. WAŻNE NUMERY TELEFONÓW................................................................................................... 7 2. ZAGROŻENIA NA TERENIE GRUPY LOTOS ................................................................................ 8 3. SZKOLENIA ................................................................................................................................ 11 4. CZYNY ZABRONIONE ............................................................................................................... 11 4.1 Zakaz używania otwartego ognia i palenia tytoniu ..................................................... 11 4.2 Zakaz wnoszenia i spożywania alkoholu i środków odurzających ................................ 12 4.3 Zakaz fotografowania i filmowania ................................................................................ 12 4.4 Zakaz wnoszenia broni i narzędzi niebezpiecznych ...................................................... 12 4.5 Zakaz korzystania z telefonów komórkowych i innego elektronicznego sprzętu nadawczego......................................................................................................... 13 4.6 Zakaz przewożenia osób i urządzeń na nieprzystosowanych do transportu pojazdach .......................................................................................................................... 14 4.7 Zakaz blokowania dostępu do budynków, dróg i infrastruktury przeciwpożarowej ..... 14 4.8 Zakaz poruszania się w obszarze ochrony obwodowej ................................................. 15 5. ZASADY PORUSZANIA SIĘ ....................................................................................................... 15 5.1 Wejście na teren zakładu ................................................................................................ 15 5.2 Wjazd na teren i wyjazd z zakładu ................................................................................. 16 5.3 Przepływ składników majątkowych na terenie Grupy LOTOS ...................................... 17 5.4 Poruszanie się po terenie zakładu ................................................................................... 17 6. ORGANIZACJA ZAPLECZA, PLACU BUDOWY I ROBÓT ............................................................ 20 7. ZASADY PRZEWOZU, SKŁADOWANIA, NAPEŁNIANIA ZBIORNIKÓW POJAZDÓW, MASZYN PALIWEM Z POJEMNIKÓW ........................................................................................ 22 7.1 Przewóz paliw w pojemnikach ........................................................................................ 23 7.2 Magazynowanie paliw w pojemnikach .......................................................................... 23 7.3 Napełnianie zbiornika pojazdu lub maszyny paliwem z pojemników .......................... 23 8. BEZPIECZEŃSTWO WYKONYWANIA PRAC .............................................................................. 24 8.1 Środki ochrony indywidualnej i odzież ochronna .......................................................... 24 8.2 Niebezpieczne substancje i preparaty chemiczne ......................................................... 26 8.3 Pisemne zezwolenia ......................................................................................................... 27 8.4 Prace w przestrzeniach zamkniętych .............................................................................. 29 8.5 Prace na wysokości ........................................................................................................... 31 8.6 Prace ziemne ..................................................................................................................... 36 8.7 Prace pożarowo niebezpieczne ....................................................................................... 38 8.8 Maszyny i urządzenia techniczne .................................................................................... 41 8.9 Elektryczność ..................................................................................................................... 41 8.10 Ochrona radiologiczna .................................................................................................... 42 9. OCHRONA PRZECIWPOŻAROWA ............................................................................................. 44 9.1 Alarm chemiczny............................................................................................................... 45 9.2 Punkty zborne i wiatrowskazy ......................................................................................... 47 9.3 Postępowanie w sytuacjach awaryjnych ......................................................................... 47 9.4 Ćwiczenia .......................................................................................................................... 49 9.5 Ewakuacja z budynków i pomieszczeń ........................................................................... 50 10. ZDARZENIA NIEBEZPIECZNE...................................................................................................... 51 11. BEZPIECZEŃSTWO FIZYCZNE .................................................................................................... 52 12. OCHRONA ŚRODOWISKA ......................................................................................................... 52 12.1 Gospodarka odpadami ..................................................................................................... 53 12.2 Gospodarka wodno-ściekowa .......................................................................................... 54 12.3 Ochrona powietrza ........................................................................................................... 54 12.4 Ochrona powierzchni ziemi ............................................................................................. 55 12.5 Gospodarowanie mediami ............................................................................................... 55 4 Grupa Kapitałowa LOTOS przykłada dużą wagę do bezpieczeństwa osób pracujących i przebywających na terenie przedsiębiorstwa. Bezpieczeństwo pracy i ochrona zdrowia należą do naszych priorytetów. Kierujemy się zasadą, że: żadna praca nie jest na tyle ważna i pilna, aby nie można jej było wykonać bezpiecznie. Stosujemy regułę „zero tolerancji” dla lekceważenia zasad i nieprzestrzegania wymagań w zakresie szeroko pojętego bezpieczeństwa pracy, ochrony zdrowia, bezpieczeństwa fizycznego i ochrony przeciwpożarowej. STAWIAMY NA BEZPIECZEŃSTWO 5 Informator o zasadach postępowania na terenie Grupy LOTOS S.A. (zwany dalej również Informatorem): • zastępuje Informator o zasadach postępowania na terenie Grupy LOTOS S.A. wydanie nr 6 z maja 2008 r., • zawiera wewnętrzne wymagania i zasady prawidłowego postępowania obowiązujące na terenie Grupy LOTOS S.A. (zwanej dalej również Grupa LOTOS), • jest przeznaczony dla pracowników firm zewnętrznych i ich podwykonawców przebywających i wykonujących prace na terenie Grupy LOTOS i jej spółek zależnych, zlokalizowanych na terenie ujęcia wody w Przejazdowie, ul. Benzynowej, ul. Michałki 25 oraz ul. Elbląskiej 135 w Gdańsku. Każdy, kto przebywa na terenie Grupy LOTOS S.A. i jej spółek zależnych zobowiązany jest do bezwzględnego przestrzegania obowiązujących przepisów prawnych oraz wewnętrznych wymagań przedsiębiorstwa. Nieprzestrzeganie ww. wymagań grozi sankcjami, w tym karami finansowymi, i/lub terminowym i/lub bezterminowym odebraniem uprawnień do przebywania na terenie przedsiębiorstwa. 6 1. WAŻNE NUMERY TELEFONÓW TELEFON ALARMOWY 998 + 48 508 998 998 pożar, awaria, wypadek, inne zagrożenie pożar, awaria, wypadek, inne zagrożenie (tylko z telefonów stacjonarnych podłączonych do sieci zakładowej Grupy LOTOS) (tylko z telefonów komórkowych) Połączenia telefoniczne realizowane bezpośrednio z telefonów stacjonarnych podłączonych do sieci zakładowej Grupy LOTOS Punkt Alarmowy LOTOS Straż (z telefonu stacjonarnego podłączonego do sieci zakładowej Grupy LOTOS) 81 99 81 09 Dyspozytor Zakładu 81 04 Dowódca Zmiany LOTOS Ochrona 72 27 Dział Planowania i Nadzoru Remontów K i A 71 14 Dział Planowania i Nadzoru Remontów Mechanicznych 82 40 Mistrz Głównego Punktu Zasilania Obsługa Sieci Energetycznej 70 13 Inspektor Ochrony Radiologicznej 84 32 Uzgadnianie terminów i miejsca szkoleń (z zakresu ogólnych zasad bezpieczeństwa obowiązujących w Grupie LOTOS) 72 30 72 31 Przepustki materiałowe (narzędzia, sprzęt itp.) 74 09 Informacja o terminie ważności szkoleń 78 25 (z zakresu ogólnych zasad bezpieczeństwa obowiązujących w Grupie LOTOS) W przypadku realizacji połączeń telefonicznych spoza sieci zakładowej Grupy LOTOS należy wybrać numer 58 308… i dalszy ciąg odpowiednich cyfr. numer kierunkowy do Polski +48 numer kierunkowy województwa pomorskiego 58 7 2. ZAGROŻENIA NA TERENIE GRUPY LOTOS Grupa LOTOS jest zakładem dużego ryzyka wystąpienia awarii przemysłowej. Spotkać się tutaj można z zagrożeniami: • pożarowymi, • wybuchowymi, • toksycznymi, • radiologicznymi, • w postaci szkodliwych czynników fizycznych, biologicznych i chemicznych takich jak hałas, gorące media, wysokie ciśnienia i temperatury, kontakt z chemikaliami, • związanymi z pracami niebezpiecznymi typu prace na wysokości, prace w wykopach czy w przestrzeniach zamkniętych, • innymi pracami o dużym zagrożeniu typu prace transportowe, podczas użytkowania maszyn czy urządzeń elektrycznych. ZAGROŻENIA POŻAROWO-WYBUCHOWE Ropa naftowa i jej pochodne w wielu przypadkach są cieczami, których opary łatwo ulegają zapłonowi, a gdy się palą, trudno je ugasić. Stwarzają również duże zagrożenie wybuchowe. Gazowe węglowodory i pary ciekłych węglowodorów zmieszane z powietrzem w odpowiednich proporcjach tworzą mieszaniny wybuchowe. Odparowanie nawet małej ilości gazów skroplonych lub cieczy palnych daje duże ilości palnych par, które tworzą mieszaniny wybuchowe. Przykładowo tylko 1 litr ciekłego propanu po odparowaniu tworzy w określonych warunkach 260 litrów mieszaniny łatwo ulegającej wybuchowi. W większości przypadków mieszaniny te są cięższe od powietrza, przez co mogą zalegać nawet kilka dni w zagłębieniach terenu typu muldy z rurociągami, wykopy czy studzienki kanalizacyjne. Ze względu na swoje łatwopalne i wybuchowe właściwości, w przypadku kontaktu np. z płomieniem, iskrą mechaniczną czy elektrostatyczną mogą bardzo łatwo ulec zapłonowi i wybuchowi. NIEBEZPIECZNA KANALIZACJA W przypadku mogącego wystąpić rozszczelnienia instalacji czy rurociągu, cięższe od powietrza węglowodory mogą przemieszczać się na duże odległości i gromadzić na 8 przykład w studzienkach kanalizacyjnych lub innych zagłębieniach terenu. W razie wybuchu może nastąpić niebezpieczny wyrzut kratek ściekowych na duże odległości, skutkując zagrożeniami dla życia i zdrowia ludzi oraz zniszczeniem mienia. WODÓR W procesie produkcyjnym wykorzystywany jest także wodór – gaz palny i wybuchowy. Podczas rozszczelnienia instalacji wydostaje się on pod znacznym ciśnieniem i ulega samozapłonowi. Niebezpieczny staje się w momencie pożaru, gdyż pali się bezbarwnym i niewidocznym płomieniem. W odróżnieniu od większości węglowodorów, jest on lżejszy od powietrza i unosi się do góry. GORĄCE MEDIA I WYSOKIE CIŚNIENIA Procesy technologiczne prowadzi się pod dużym ciśnieniem i w wysokich temperaturach. Rozszczelnienie instalacji może prowadzić do uwolnienia medium pod ciśnieniem kilkudziesięciu atmosfer i w temperaturach nawet powyżej 300ºC. Wydostająca się substancja może również ulegać samoistnemu zapaleniu się. ZAGROŻENIA TOKSYCZNE – SIARKOWODÓR Gazem stwarzającym największe zagrożenie toksyczne ze względu na występowanie w dużych ilościach jest siarkowodór. Jest to bezbarwny gaz toksyczny i palny. W przypadku wydostania się na zewnątrz w czasie awarii przy niewielkich stężeniach ma silny, charakterystyczny zapach „zgniłych jaj”. W wyższych stężeniach staje się niewyczuwalny. Najpierw uszkadza węch, prowadząc w skrajnych wypadkach do śmierci nawet w wyniku jednego wdechu. NIEDOBÓR TLENU W PRZESTRZENIACH ZAMKNIĘTYCH Tlen jest pierwiastkiem niezbędnym do życia, dlatego tak ważnym jest upewnienie się, czy w wdychanym powietrzu znajduje się odpowiednia jego ilość. Zbyt małej zawartości tlenu w powietrzu nie można wykryć za pomocą zmysłów człowieka, a jego ofiary są zwykle nieświadome niebezpieczeństwa. W przestrzeniach zamkniętych może wystąpić ograniczona jego zawartość, spowodowana obecnością gazów obojętnych jak azot czy dwutlenek węgla, wypierających tlen z wnętrza. Gazy te działają bez ostrzeżenia, 9 prowadząc do utraty sprawności umysłowej, zniekształcenia zdolności oceny sytuacji, a w wysokich stężeniach powodują szybką utratę przytomności. Przy zawartości tlenu w powietrzu poniżej 18% sytuacja dla człowieka staje się niebezpieczna. Poniżej 10% zanika zdolność poruszania się. Nie można chodzić, stać, a nawet czołgać się. Utrata przytomności następuje bez wcześniejszych sygnałów ostrzegawczych i bez wystąpienia bólu. Po kilku minutach dochodzi do uszkodzenia mózgu i śmierci, o ile nie zostanie przeprowadzona natychmiastowa reanimacja. Oprócz wymienionych zagrożeń na terenie Grupy LOTOS można spotkać się z takimi zagrożeniami jak np.: śliskie nawierzchnie wysokie temperatury wysokie ciśnienia wysoki poziom hałasu X niebezpieczeństwo urazu głowy ograniczenie wysokości wirujące elementy niebezpieczeństwo upadku niebezpieczeństwo potknięcia się butle z gazem wiszące przedmioty prace na wysokości Jeżeli poczujesz, że dzieje się z Tobą coś niedobrego, czujesz się słabo, odczuwasz mdłości lub inne dolegliwości nie lekceważ tego. Mogą być one spowodowane kontaktem z substancjami zagrażającymi Twojemu zdrowiu, a nawet życiu. O FAKCIE TYM NIEZWŁOCZNIE POWIADOM SWOJEGO PRZEŁOŻONEGO! 10 3. SZKOLENIA Szczegółowe wymagania reguluje zarządzenie w sprawie wprowadzenia w życie „Instrukcji dotyczącej systemu przepustkowego ruchu osobowego i pojazdów mechanicznych na terenie przedsiębiorstwa Grupy LOTOS S.A.” Pracownicy firm zewnętrznych przed podjęciem pracy na terenie Grupy LOTOS/ spółki zależnej zobowiązani są do odbycia szkolenia mającego na celu uzyskanie informacji o zagrożeniach dla bezpieczeństwa i zdrowia oraz omówienie zasad postępowania i bezpiecznego wykonywania prac na terenie przedsiębiorstwa. Szkolenie przeprowadze jest odpowiednio przez specjalistę Biura Bezpieczeństwa Pracy i Ochrony Zdrowia Grupy LOTOS lub wyznaczonego pracownika spółki zależnej. Szkolenie jest aktualne przez okres 3 lat, po tym okresie szkolenie należy odnawiać. Pracownicy, których przerwy w pracy na terenie Grupy LOTOS/spółki zależnej trwają dłużej niż 6 miesięcy, podlegają ponownemu przeszkoleniu. Szkolenie nie może być traktowane przez firmy zewnętrzne jak szkolenie BHP w myśl obowiązujących przepisów prawa polskiego. Nie zawiera ono również wszystkich przepisów bezpieczeństwa dotyczących prowadzonych przez firmy zewnętrzne prac, które wynikają z regulacji państwowych w tym zakresie, a które powinny być na terenie Grupy LOTOS bezwzględnie stosowane i przestrzegane. Terminy i miejsce szkoleń z zakresu ogólnych zasad bezpieczeństwa obowiązujących w Grupie LOTOS należy uzgadniać z pracownikiem LOTOS Ochrona Sp. z o. o. (zwanej dalej LOTOS Ochrona) w Biurze Przepustek. 4. CZYNY ZABRONIONE 4.1 Zakaz używania otwartego ognia i palenia tytoniu Na terenie Grupy LOTOS i spółek zależnych obowiązuje zakaz palenia tytoniu. Palić można jedynie w miejscach wyznaczonych i oznakowanych napisem „tu wolno palić”. Palenie tytoniu w innych miejscach, pomieszczeniach, a także w kabinach pojazdów jest zabronione. Powyższe zasady dotyczą również e-papierosów. 11 Zabronione jest również pod groźbą sankcji karnych wnoszenie na teren instalacji produkcyjnych i parku zbiorników zapałek, zapalniczek oraz wszelkiego rodzaju urządzeń będących źródłem ognia. 4.2 Zakaz wnoszenia i spożywania alkoholu i środków odurzających Niedopuszczalne jest wnoszenie i spożywanie alkoholu i środków odurzających lub wchodzenie i przebywanie pod ich wpływem. Na polecenie pracownika LOTOS Ochrona każda osoba, co do której istnieje podejrzenie, że jest w stanie wskazującym na spożycie alkoholu, zobowiązana jest poddać się kontroli na jego obecność w wydychanym powietrzu. UWAGA! W przypadku wykrycia stanu nietrzeźwości, osoba ta nie zostanie wpuszczona na teren zakładu i zostanie ona objęte czasowym lub bezterminowym zakazem wejścia na teren Grupy LOTOS. Ponadto na pracodawcę pracownika będącego pod wpływem alkoholu zostanie nałożona kara finansowa w kwocie od kilku do kilkudziesięciu tysięcy złotych. 4.3 Zakaz fotografowania i filmowania Wykonywanie zdjęć i filmowanie przy użyciu aparatów fotograficznych lub innego sprzętu do rejestracji obrazu, bez zezwolenia w postaci Karty F wydanej przez Grupę LOTOS, jest zabronione. Osoby fotografujące i/lub filmujące zobowiązane są do posiadania przy sobie Karty F wraz z własną przepustką osobową oraz okazywania jej na żądanie służby BHP i/lub pracowników LOTOS Ochrona. 4.4 Zakaz wnoszenia broni i narzędzi niebezpiecznych Zabronione jest wnoszenie na teren przedsiębiorstwa broni (wszystkich rodzajów), noży, pałek bojowych, ostrych narzędzi, materiałów wybuchowych, materiałów łatwopalnych oraz innych przedmiotów niebezpiecznych, których użycie 12 w sposób kontrolowany i/lub niekontrolowany i/lub wykorzystywanie w sposób niedozwolony może naruszać dobra osobiste i/lub zagrażać życiu, zdrowiu lub wolności osób pracujących i przebywających na terenie Grupy LOTOS S.A. 4.5 Zakaz korzystania z telefonów komórkowych i innego elektronicznego sprzętu nadawczego Korzystanie z telefonów komórkowych i innego elektronicznego sprzętu nadawczego to posiadanie urządzenia z włączonym zasilaniem. „Inny elektroniczny sprzęt nadawczy” to radiotelefony, pagery, radiomodemy itp. urządzenia komunikacji bezprzewodowej. Na instalacjach produkcyjnych, w parku zbiorników, liniach technologicznych oraz innych pomieszczeniach/miejscach oznakowanych znakiem „zakaz korzystania z telefonów komórkowych” lub „wyłacz telefon komórkowy” nie wolno korzystać z telefonów komórkowych lub innego elektronicznego sprzętu nadawczego. Zabrania się wnoszenia ww. włączonego sprzętu do stref zagrożonych wybuchem, o ile nie posiada on stosownych atestów. 13 Ze sprzętu tego można korzystać w pomieszczeniach socjalno-biurowych, magazynowych, warsztatowo-remontowych i innych oraz na ogólnie dostępnych ciągach komunikacyjnych chyba, że znaki informują inaczej. Zakaz ten nie dotyczy również radiotelefonów użytkowanych przez firmy zewnętrzne wykonujących zlecenia na terenie Grupy LOTOS na podstawie pisemnego zezwolenia uzyskanego w Dziale Planowania i Nadzoru Remontów KiA. 4.6 Zakaz przewożenia osób i urządzeń na nieprzystosowanych do transportu pojazdach Zabrania się przewożenia osób pojazdami nieprzystosowanymi do przewozu ludzi między innymi na platformach wózków jezdniowych czy pojazdów dostawczych. Na naczepie pojazdu nie mogą znajdować się pasażerowie, jeżeli nie jest on przystosowany do ich transportu. Zgodnie z zaleceniami użytkowania wydanymi przez producenta w kabinie pojazdu powina znajdować się taka ilość osób, jaka została zapisana w dokumentacji pojazdu. Niedopuszczalne jest również przewożenie m.in. sprzętu, urządzeń czy butli z gazami technicznymi w sposób niezgodny z obowiązującymi w tym zakresie przepisami prawa. Podczas jazdy pojazdem kierujący zobowiązany jest posiadać przy sobie przepustkę osobową i uprawnienia do kierowania pojazdem oraz okazywać je na żądanie pracownikom LOTOS Ochrona oraz pracownikom służby BHP. 4.7 Zakaz blokowania dostępu do budynków, dróg i infrastruktury przeciwpożarowej Niedopuszczalne jest tarasowanie i zastawianie dostępu do infrastruktury przeciwpożarowej w tym m.in. do hydrantów, Ręcznych Ostrzegaczy Pożaru czy podłączeń do półstałych instalacji gaśniczych. W przypadku niewłaściwego zaparkowania pojazdu LOTOS Ochrona ma prawo nałożenia blokady na koła pojazdu i wyciągnięcie konsekwencji za złamanie obowiązujących na terenie przedsiębiorstwa przepisów i zasad bezpieczeństwa. 14 4.8 Zakaz poruszania się w obszarze ochrony obwodowej Szczegółowe wymagania reguluje procedura „Zasady postępowania przy wykonywaniu prac w oparciu o pisemne zezwolenia” „Nieupoważnionym wstęp i przejście wzbronione” NIEUPOWAŻNIONYM WSTĘP I PRZEJŚCIE WZBRONIONE Na terenie zakładu funkcjonuje system ochrony obwodowej. W miejscach oznakowanych znakiem „Nieupoważnionym wstęp i przejście wzbronione” obowiązuje całkowity zakaz poruszania się. W przypadku konieczności wykonania prac w obszarze 10 metrów po obu stronach ogrodzenia, niezbędne jest uprzednie uzyskanie pisemnego zezwolenia od gospodarza obiektu, potwierdzonego przez Dowódcę Zmiany LOTOS Ochrona. W trakcie prac Wykonawca zobowiązany jest zabezpieczyć urządzenia teletechniczne przed zabrudzeniem i uszkodzeniem. Zakończenie tych prac oraz przywrócenie do stanu pierwotnego przez Wykonawcę musi zostać również potwierdzone przez Dowódcę Zmiany LOTOS Ochrona. 5. ZASADY PORUSZANIA SIĘ 5.1 Wejście na teren zakładu Szczegółowe wymagania reguluje zarządzenie w sprawie wprowadzenia w życie „Instrukcji dotyczącej systemu przepustkowego ruchu osobowego i pojazdów mechanicznych na terenie przedsiębiorstwa Grupy LOTOS S.A.” Wejście na teren Grupy LOTOS możliwe jest tylko na podstawie przepustki w postaci elektronicznej karty SKD lub przepustki papierowej, wydanej przez LOTOS Ochrona po uprzednio odbytym szkoleniu z ogólnych zasad bezpieczeństwa obowiązujących na terenie przedsiębiorstwa (pkt. 3 Infomatora). Przepustkę należy okazywać do kontroli pracownikom LOTOS Ochrona oraz pracownikom służby BHP Grupy LOTOS/spółki zależnej. 15 Przebywanie na terenie chronionym możliwe jest od poniedziałku do soboty, za wyjątkiem dni świątecznych, w godzinach od 6:00 do 22:00. Wejście i przebywanie po godz. 22:00 lub w dni wolne od pracy wymaga każdorazowo pisemnego potwierdzenia przekazanego do LOTOS Ochrona podpisanego przez osobę uprawnioną z ramienia Grupy LOTOS lub jej spółki zależnej. UWAGA! Każda osoba posiadająca przepustkę osobową bez zdjęcia, musi ZAWSZE posiadać przy sobie dokument tożsamości, na podstawie którego przepustka została wydana. Karta jest przypisana do osoby i każdorazowe posługiwanie się nią jest rejestrowane. Karty nie wolno pożyczać innym osobom. Jest ona wydana na czas określony i po upływie tego terminu musi być ona przedłużona przez Biuro Przepustek LOTOS Ochrona lub zdana w tym samym miejscu (po zakończenia realizacji wszystkich prac na terenie zakładu). W przypadku zagubienia przepustki należy niezwłocznie poinformować LOTOS Ochrona. 5.2 Wjazd na teren i wyjazd z zakładu Szczegółowe wymagania reguluje zarządzenie w sprawie wprowadzenia w życie „Instrukcji dotyczącej systemu przepustkowego ruchu osobowego i pojazdów mechanicznych na terenie przedsiębiorstwa Grupy LOTOS S.A.” Dokumentami, które łącznie uprawniają do wjazdu pojazdów mechanicznych na teren Grupy LOTOS są: • przepustka (karta SKD lub przepustka papierowa) kierowcy, • przepustka (karta SKD lub przepustka papierowa) pojazdu, • uprawnienia do kierowania pojazdem, • dowód rejestracyjny pojazdu z ważnymi badaniami technicznymi dopuszczającymi pojazd do ruchu, • aktualna polisa obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu (tzw. OC pojazdu), • ważne zaświadczenie ADR – w przypadku pojazdów przewożących ładunki niebezpieczne. Pojazdy wjeżdżające na teren Grupy LOTOS powinny być oznakowane nazwą firmy. Dopuszcza się umieszczenie tabliczki z czytelnym napisem nazwy tej firmy za szybą pojazdu. W czasie przemieszczania się oraz parkowania pojazdu przepustka pojazdu powinna być umieszczona za przednią szybą w sposób umożliwiający odczytanie jego danych identyfikacyjnych. 16 5.3 Przepływ składników majątkowych na terenie Grupy LOTOS Szczegółowe wymagania reguluje zarządzenie dotyczące wprowadzenia „Instrukcji w sprawie systemu przepustowego ruchu składników majątkowych” Przywóz/wniesienie oraz wywóz/wyniesienie składników majątkowych stanowiących własność firm zewnętrznych (np. maszyn, elektronarzędzi, mebli, sprzętu biurowego itp.) odbywa się na podstawie przepustek materiałowych „OM”. Przy wnoszeniu/wynoszeniu na/poza teren Grupy LOTOS składników majątkowych, należy w punkcie kontrolnym (bramie) przedłożyć pracownikowi LOTOS Ochrona odpowiednie dokumenty uprawniające do wywiezienia/wyniesienia wyszczególnionych w dokumencie składników majątkowych oraz okazać je do kontroli. 5.4 Poruszanie się po terenie zakładu Na terenie przedsiębiorstwa obowiązują przepisy Kodeksu Ruchu Drogowego. Dopuszczalna maksymalna prędkość poruszania się pojazdów wynosi 40 km/h i może być ograniczona miejscowo do mniejszych prędkości. Kierujący pojazdem zobowiązany jest do posiadania przy sobie wszystkich niezbędnych uprawnień do kierowania pojazdem łącznie z uprawnieniami do przebywania na terenie przedsiębiorstwa oraz okazywania ich na żądanie pracowników LOTOS Ochrona i służby BHP. Prowadząc pojazd należy pamiętać m.in. o: • stosowaniu się do znaków drogowych, • włączeniu świateł mijania, • zapięciu przez wszystkich podróżujących pasów bezpieczeństwa, 17 • • • • zakazie korzystania przez kierowcę z telefonów komórkowych nie wyposażonych w zestaw głośnomówiący, zwracaniu uwagi na pieszych, rowerzystów, poruszających się wózkami samojezdnymi czy melexami, wybieraniu najkrótszej dozwolonej drogi przejazdu, jadąc do miejsca docelowego, parkowaniu pojazdu tylko w miejscach dozwolonych. LOTOS Ochrona wyposażona jest w urządzenie rejestrujące prędkość jazdy pojazdów. Za każdorazowe naruszenie ograniczeń prędkości w stosunku do kierowcy wyciągane są konsekwencje. Wszystkie drogi zakładu zostały oznakowane, biegnące z północy na południe literami – na przykład droga A-B, C-D oraz biegnące z zachodu na wschód cyframi – na przykład droga 1-2, 2-3. Na terenie zakładu przemieszczać się można tylko po drogach ogólnodostępnych dla ruchu czyli takich, które nie są oznakowane znakami drogowymi „zakaz ruchu w obu kierunkach”, „zakaz wjazdu” lub „osobom nieupoważnionym wstęp wzbroniony”. Poruszanie się po drogach ogólnodostępnych nie wymaga pisemnej zgody gospodarza obiektu. Piesi przechodząc przez jezdnię, korzystają z pasów jeśli one występują i zwracają uwagę na nadjeżdżające pojazdy. Idąc wzdłuż drogi należy przemieszczać się po chodniku. Jeśli przy drodze nie ma chodnika, należy iść lewą stroną jezdni, stosując zasadę nie więcej niż dwie osoby poruszające się obok siebie. 18 Chcąc wejść lub wjechać na teren zamknięty, czyli ograniczony znakami zakazu poruszania się (oznakowany tablicami z napisem „Zakaz ruchu w obu kierunkach”, „Osobom nieupoważnionym wstęp wzbroniony”) konieczne jest uzyskanie zgody gospodarza obiektu. W przypadku konieczności wykonania na tym terenie prac, gospodarz obiektu wystawia zezwolenie na ich wykonanie lub rejestruje wejście w „Rejestrze pracowników wchodzących na teren instalacji Zakładu... nie wykonujących prac na podstawie pisemnego zezwolenia”. Przed wjazdem na drogę zamkniętą dla ruchu należy pobrać od gospodarza pisemne zezwolenie na wjazd, pamiętając o poruszaniu się tylko po drogach, które zostały wymienione w druku zezwolenia oraz o zakazie parkowania na tym terenie. UWAGA! Na skrzyżowaniu dróg A-B i 4-5, przy budynku LOTOS Straż ustawione są sygnalizatory świetlne. W momencie, gdy zaczną one wysyłać czerwone pulsacyjne światło, kierowca zobowiązany jest zatrzymać pojazd maksymalnie blisko prawej krawędzi jezdni i czekać tak długo, aż sygnalizacja zostanie wyłączona. 5.4.1 Ciężki sprzęt drogowy Z uwagi na mogące występować na niewielkich głębokościach pod ziemią duże ilości kabli elektrycznych, telefonicznych i znajdujący się tam system sterowania i automatyki, zaleca się unikanie wjazdu i ustawiania ciężkiego sprzętu drogowego poza jezdniami lub istniejącymi betonowymi placami. W przypadku konieczności wjazdu na ww. tereny, w wąskich, ciasnych przejazdach podczas manewru dużymi samochodami należy zawsze korzystać z pomocy innych osób, które pomogą bezpiecznie wykonać manewr. 19 5.4.2 Przejazdy kolejowe Na przejazdach kolejowych zlokalizowanych na terenie Grupy LOTOS, osoby kierujące pojazdami zobowiązane są do bezwzględnego zatrzymania pojazdu przed znakiem STOP i upewnienia się czy jest możliwa bezpieczna kontynuacja jazdy. W przypadku przejazdów wielotorowych nigdy nie należy wjeżdżać na tory bezpośrednio po przejechaniu pociągu. Należy zaczekać, aż pociąg odjedzie na odległość pozwalającą stwierdzić czy po innych torach nie poruszają się pociągi. W trakcie pokonywania przejazdu kolejowego pod żadnym pozorem nie należy wyprzedzać innych pojazdów. 6. ORGANIZACJA ZAPLECZA, PLACU BUDOWY I ROBÓT Na terenie Grupy LOTOS firmy zewnętrzne mogą organizować własne zaplecza, a także ustawiać na terenie produkcyjnym tymczasowe obiekty budowlane typu kontenery. Chcąc ustawić kontener na ww. terenie, wykonawca musi opracować plan zaplecza, uzgodniony z wyznaczonymi komórkami organizacyjnymi z Grupy LOTOS. Na terenie pracujących instalacji produkcyjnych i w parku zbiorników zabronione jest ustawianie kontenerów administracyjnych i socjalnych typu biura, jadalnie czy szatnie. W celu zorganizowania zaplecza lub ustawienia kontenera, firma zewnętrzna musi opracować plan zawierający: • okres istnienia zaplecza (ustawienia kontenera), • rzeczywistą (wrysowaną w skali mapy) lokalizację obiektów tymczasowych – kontenerów z opisem ich przeznaczenia np.: kontener socjalny, magazyn (jego przeznaczenie), warsztat itp., mapę do sporządzenia planu należy każdorazowo pozyskać z Pracowni Planu Generalnego Grupy LOTOS, • miejsce składowania materiałów niebezpiecznych np.: butli z gazami technicznymi, palnych farb i lakierów (sposób składowania, oznakowanie zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie przepisami), sposób zabezpieczenia oraz ich ilość, 20 Materiały niebezpieczne jak paliwa można magazynować na terenie zaplecza, jedynie w ilościach nieprzekraczających dobowego zapotrzebowania. • ochronę przeciwpożarową zaplecza, w tym: – ilość i rodzaj gaśnic dostosowanych do gaszenia tych grup pożarów, które mogą wystąpić w danym obiekcie, na danym terenie, – rozmieszczenie i oznakowanie miejsc usytuowania gaśnic zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie przepisami, – zapewnienie warunków ewakuacji (odpowiednia ilość i szerokość wyjść, ich oznakowanie zgodnie z obowiązującymi normami, drogi i bramy wjazdowe na teren zaplecza), – umieszczenie znaków zakazu używania otwartego ognia i palenia tytoniu zgodnie z obowiązującymi przepisami, – umieszczenie instrukcji alarmowej z wykazem telefonów alarmowych obowiązujacych na terenie zakładu i informacji, kogo z użytkowników zaplecza należy zawiadomić w razie pożaru. Zaplecza firm oraz kontenery ustawione poza terenami zapleczy, należy oznakować tablicą z nazwą i adresem firmy oraz numerem telefonu kontaktowego. Plan zaplecza i projekt (szkic) ustawienia kontenerów poza zapleczem należy uzgodnić z niżej wymienionymi komórkami organizacyjnymi, z zachowaniem podanej kolejności: • Gospodarzem obiektu – na terenie, którego ma być zorganizowane zaplecze lub ustawiony kontener, • Działem Planowania i Nadzoru Remontów Elektrycznych Grupy LOTOS – jeżeli zaplecze lub kontener ma być podłączony do sieci kablowych elektroenergetycznych, • Zakładem Produkcji Mediów Energetycznych i Gospodarki Wodno-Ściekowej Grupy LOTOS – jeżeli zaplecze lub kontener ma być podłączony do instalacji wody pitnej lub surowej, pary, sprężonego powietrza i azotu i/lub jeżeli zaplecze lub kontener ma być podłączony do instalacji kanalizacji sanitarnej, • Działem Planowania i Nadzoru Remontów K i A Grupy LOTOS – jeżeli zaplecze lub kontener ma być podłączony do instalacji teletechnicznej, • LOTOS Straż, • Biurem Bezpieczeństwa Pracy i Ochrony Zdrowia Grupy LOTOS, • Pracownią Planu Generalnego (Biuro Koordynacji Rozbudowy Rafinerii) Grupy LOTOS – rejestracja lokalizacji obiektu tymczasowego. 21 Firma posiadająca zaplecze jest traktowana jak jego gospodarz od momentu przejęcia w użytkowanie aż do chwili likwidacji zaplecza. Zobowiązana jest ona m.in. do: • sprawowania ogólnego nadzoru nad zachowaniem i przestrzeganiem przepisów oraz zasad bhp i ppoż., • bezwzględnego przestrzegania palenia tytonu tylko w miejscu wyznaczonym i odpowiednio oznakowanym, • utrzymywania czystości i porządku, • przestrzegania warunków uzgodnionych w planie zaplecza, • uporządkowania i przekazania terenu do Grupy LOTOS po zakończeniu prac. Firma zewnętrzna odpowiada za szkody wynikłe w stosunku do urządzeń i instalacji Grupy LOTOS znajdujących się na przekazanym jej terenie – od momentu przejęcia w użytkowanie do chwili formalnego przekazania. Jest ona zobowiązana do do likwidacji zaplecza, uporządkowania terenu (włącznie z usunięciem kabli doprowadzających prąd i/lub telefony) i przekazania go Grupie LOTOS po zakończeniu pracy (zlecenia). 7. ZASADY PRZEWOZU, SKŁADOWANIA, NAPEŁNIANIA ZBIORNIKÓW POJAZDÓW, MASZYN PALIWEM Z POJEMNIKÓW Pojemnik to przedmiot przeznaczony do gromadzenia i przewozu paliwa, wykonany np. z metalu lub tworzywa sztucznego, posiadający odpowiednią wytrzymałość i odporność na działanie zawartego w nim medium. Nieuszkodzony, nieskorodowany, wyposażony w szczelne zamknięcie (np. beczka stalowa, kanister). 22 7.1 Przewóz paliw w pojemnikach • • • • Jednym pojazdem można przewozić maksymalnie cztery pojemniki oleju napędowego o maksymalnej pojemności 200 dm3 każdy lub jeden pojemnik benzyny o maksymalnej pojemności 200 dm3. W czasie transportu pojemniki powinny być ułożone i umocowane na pojeździe tak, aby w czasie ich przewozu nie zmieniały położenia względem siebie i pojazdu oraz nie były narażone na przewracanie się i wypadnięcie z pojazdu. Pojazd powinien być wyposażony w co najmniej jedną gaśnicę (do grup pożarów A, B, C) o zawartości nie mniejszej niż 12 kg proszku gaśniczego (lub równoważnej dla innych odpowiednich środków gaśniczych). Gaśnica powinna być łatwo dostępna oraz ułożona/zamocowana w taki sposób, aby w czasie przewozu nie zmieniała położenia i nie była narażona na przewracanie się i wypadnięcie z pojazdu. Przewóz pojemników z paliwami może się odbywać tylko pojazdami przeznaczonymi do transportu rzeczy, wyposażonymi w skrzynie ładunkowe przystosowane do przewozu paliw w pojemnikach (np. nie w łyżce koparko-ładowarki). 7.2 Magazynowanie paliw w pojemnikach • • • • Pojemniki puste lub z paliwem powinny być magazynowane w wiatach lub w pomieszczeniach o skutecznej wentylacji. W promieniu 10 m od miejsca ich składowania zakazane jest używanie otwartego ognia i urządzeń iskrzących. Przy magazynie należy ustawić gaśnicę (do grup pożarów A, B, C) o zawartości nie mniejszej niż 12 kg proszku gaśniczego (lub równoważnej dla innych odpowiednich środków gaśniczych) i koc gaśniczy, a miejsce ich ustawienia oznakować zgodnie z obowiązującą Polską Normą. Miejsce magazynowania paliw powinno być oznakowane znakami bezpieczeństwa, zgodnie z Polską Normą: „Niebezpieczeństwo pożaru”. Materiały niebezpieczne typu paliwa można utrzymywać w pojemnikach na terenie zaplecza, tylko w ilości, która jest niezbędna do pracy jej maszyn w ciągu danej doby. 7.3 Napełnianie zbiornika pojazdu lub maszyny paliwem z pojemników • • Napełnianie zbiornika pojazdu lub maszyny paliwem powinno odbywać się na otwartej przestrzeni, dopiero po wyłączeniu silnika i innych instalacji pojazdu. Napełnianie zbiornika pojazdu lub maszyny paliwem z beczki może odbywać się tylko przy pomocy specjalnej pompy, przeznaczonej do tego celu. Należy zapewnić całkowitą szczelność urządzenia (układu) przepompowującego paliwo. 23 • W promieniu 10 m od napełnianego zbiornika pojazdu lub maszyny paliwem zakazane jest używanie otwartego ognia i urządzeń iskrzących. Miejsce napełniania zbiornika pojazdu lub maszyny paliwem musi być tak zorganizowane (zabezpieczone) by ewentualne wycieki paliwa nie spowodowały skażenia gruntu. • W miejscu napełniania zbiornika pojazdu lub maszyny paliwem powinna znajdować się gaśnica (do grup pożarów A, B, C) o zawartości nie mniejszej niż 12 kg proszku gaśniczego (lub równoważnej dla innych odpowiednich środków gaśniczych) oraz koc gaśniczy. 8. BEZPIECZEŃSTWO WYKONYWANIA PRAC 8.1 Środki ochrony indywidualnej i odzież ochronna Podczas: • wykonywania prac, przy których występuje narażenie na czynniki szkodliwe lub niebezpieczne oraz • podczas przebywania lub wykonywania prac na terenach oznakowanych tablicami informacyjnymi umieszczanymi przed wejściem w strefy zagrożenia wybuchem między innymi na instalacje produkcyjne i do parku zbiorników obowiązuje bezwzględny nakaz stosowania odzieży ochronnej, obuwia roboczego i środków ochrony indywidualnej: głowy słuchu oczu dróg oddechowych rąk twarzy stosownych do miejsca i rodzaju wykonywanych prac. • 24 Jeśli pracownik wykonuje prace lub przebywa na terenie instalacji produkcyjnych, parku zbiorników, w miejscach nalewu produktów lub innych podobnych miejscach zobowiązany jest do stosowania takich środków ochrony indywidualnej, o jakich mówią znaki na tablicach informacyjnych lub jakie zostały wymienione w pisemnym zezwoleniu na wykonywanie danej pracy. Tablice informacyjne znajdują się na granicy terenu niebezpiecznego. • Podczas przebywania na ww. terenie każda osoba zobowiązana jest przez cały czas do bezwzględnego noszenia kasku i okularów ochronnych; ochronników słuchu w wyznaczonych strefach (w przypadku braku strefy, na całym terenie); a rękawic ochronnych zawsze podczas wykonywania prac. Do obowiązku osoby wchodzącej na ww. teren należy posiadanie przy sobie sprawnej ucieczkowej maski ewakuacyjnej. UWAGA! W strefach zagrożenia wybuchem czyli na terenie instalacji produkcyjnych, parku zbiorników, miejsc nalewu produktów bezwzględnie zabrania się zakładania, zdejmowania i noszenia rozpiętej odzieży oraz jej czyszczenia, przecierania czy omiatania. Odzież musi dokładnie okrywać tułów, ramiona i nogi oraz musi być zapięta na wszystkie guziki i zamki. • • • Wchodząc lub wykonując prace w strefach zagrożenia wybuchem m.in.: na instalacjach produkcyjnych i w parku zbiorników, obowiązkowo należy stosować odzież roboczą i obuwie ochronne o udokumentowanych własnościach antyelektrostatycznych, pamiętając, że obuwie ochronne powinno posiadać podnoski. Należy zwracać uwagę na znaki informacyjne i pamiętać, że na terenie produkcji znajdują się niebezpieczne substancje chemiczne, prowadzone są procesy technologiczne o wysokich temperaturach i ciśnieniach. Należy również bezwzględnie przestrzegać zakazu korzystania z telefonu komórkowego. Jeśli praca wykonywana jest poza strefami zagrożenia wybuchem należy stosować środki ochrony indywidualnej przeznaczone do danej pracy. Odzież ochronna każdego pracownika firmy zewnętrznej powinna być czytelnie i trwale oznakowana nazwą firmy. Niedopuszczalne jest wykonywanie prac w odzieży uszkodzonej i/lub wykonywanie prac w bluzach z krótkim rękawem. 25 UWAGA! Osoby: 1. wykonujące czynności na drogach wewnątrzzakładowych i na torowiskach oraz w ich 5-metrowym otoczeniu, 2. prowadzące prace z wykorzystaniem promieniowania jonizującego w porze wieczornej lub nocnej zobowiązane są do noszenia kamizelek odblaskowych (na terenie instalacji produkcyjnych i parku zbiorników o własnościach antyelektrostatycznych), oznakowanych nazwą firmy. Kierownictwo firm zewnętrznych wykonujących prace na terenie Grupy LOTOS zobowiązane jest we własnym zakresie wyposażyć podległych pracowników w wymaganą na terenie przedsiebiorstwa odzież o własnościach antyelektrostatycznych, obuwie robocze i środki ochrony indywidualnej stosownie do prowadzonych prac. 8.2 Niebezpieczne substancje i preparaty chemiczne W związku z występowaniem w środowisku pracy substancji/preparatów chemicznych należy zwracać szczególną uwagę na znaki i symbole ostrzegawcze, znajdujące się na opakowaniach. własność produktu oznaczenie ostrzegawcze dla produktu bardzo toksyczny toksyczny szkodliwy żrący drażniący T+ T Xn C Xi wybuchowy utleniający skrajnie łatwopalny wysoce łatwopalny E O F+ F własność niebezpieczny produktu dla środowiska oznaczenie ostrzegawcze dla produktu 26 N W przypadku kontaktu z substancjami/preparatami chemicznymi oraz podczas wykonywania prac z ich udziałem należy bezwzględnie stosować środki ochrony indywidualnej określone w kartach charakterystyk. 8.3 Pisemne zezwolenia Szczegółowe wymagania reguluje procedura „Zasady postępowania przy wykonywaniu prac w oparciu o pisemne zezwolenia” Pisemne zezwolenie na pracę jest to dokument wystawiany przez gospodarza obiektu, określający warunki bezpiecznego wykonywania pracy. Na terenie Grupy LOTOS wszystkie prace niebezpieczne wykonywane są w oparciu o pisemne zezwolenia. Rodzaje zezwoleń dotyczące poszczególnych prac i czynności: • prace w strefie zagrożenia wybuchem, na prace z użyciem ognia, urządzeń i narzędzi iskrzących, na prace wewnątrz zbiorników i aparatów, na prace w kanalizacji • wjazd w drogę zamkniętą • zamknięcie drogi – w przypadku tarasowania, zastawienia lub przekopania drogi uniemożliwiające lub utrudniające przejazd • wykopy – wymagane w sytuacji, kiedy wykop będzie przekraczał 40 cm głębokości • pobór wody z sieci przeciwpożarowej do celów gospodarczych – dla poboru wody z hydrantów ochrony ppoż. oznakowanych kolorem czerwonym • wyłączenie obwodu czujek pożarowych – czujki należy wyłączyć, gdy podczas wykonywanych prac mogą powstawać duże ilości dymu lub pyłów inicjujących zadziałanie czujek • wyłączenie ręcznych ostrzegaczy pożaru (ROP) – na czas remontów lub innych prac modernizacyjnych w przypadkach gdy jest to niezbędne do wykonania danej pracy Pisemne zezwolenia wystawiane są przez gospodarza obiektu, na którym prace mają być wykonywane. Wykonawca może przystąpić do prac dopiero po uzyskaniu odpowiedniego zezwolenia i spełnieniu wszystkich wymagań i warunków w nim określonych. 27 Po odbiór zezwoleń, zgłaszają się tylko osoby nadzorujące prace danej firmy zewnętrznej, w tym mistrzowie lub brygadziści. Wykonawca, przed wystawieniem zezwolenia zobowiązany jest przekazać osobie wystawiającej zezwolenie z Grupy LOTOS, informacje na temat zagrożeń generowanych przez wykonywane prace oraz informacje o sposobach ochrony pracowników przed tymi zagrożeniami. Wystawiający zezwolenie określa rodzaj wykonywanej pracy poprzez wykreślenie z tytułu niepotrzebnych sformułowań. Określa on również godziny jego ważności i ilość osób, które będą wykonywały daną pracę. Jeżeli koniecznym warunkiem wykonania robót będzie uzyskanie dodatkowych zezwoleń to informacja ta będzie również zawarta w wydanym zezwoleniu. Na druku zezwolenia Wykonawca potwierdza, że znane mu są warunki pracy i będzie je respektował oraz że będzie wykonywał tylko te prace, które zostały ujęte w zezwoleniu. Każda zmiana warunków określonych w zezwoleniu wymaga wystawienia nowego zezwolenia. Niedopuszczalne są jakiekolwiek zmiany, poprawki czy skreślenia w zatwierdzonym dokumencie pod rygorem wstrzymania prac. Obowiązki nadzoru ze strony Wykonawcy konieczne do realizacji z chwilą uzyskania pisemnego zezwolenia na pracę: • zapoznanie wszystkich podległych pracowników z zapisami zezwolenia, udzielenie instruktażu o warunkach pracy, zagrożeniach stwarzanych przez wykonywaną pracę oraz przez sąsiednie urządzenia czy instalacje, • koordynowanie wszystkich prowadzonych prac, • posiadanie zezwolenia w miejscu wykonywania pracy oraz sprawowanie stałego nadzoru nad ich realizacją, • zaopatrzenie pracowników w odpowiednie środki ochrony indywidualnej oraz zapewnienie ich właściwego stosowania, • natychmiastowe przerwanie prac w przypadku zgłoszenia lub zauważenia stanu awaryjnego stwarzającego zagrożenie lub podczas ogłaszania alarmu chemicznego. Nadzór ze strony wykonawcy zobowiązany jest znać dokładną ilość osób przebywających na terenie prowadzenia prac. Po ogłoszeniu alarmu chemicznego sprawdza on czy wszyscy podlegli mu pracownicy opuścili zagrożony teren. Jeżeli są osoby, które po ogłoszeniu alarmu nie opuściły zagrożonego terenu to informuje on natychmiast po stwierdzeniu tego faktu gospodarza obiektu, podając mu ilość tych osób, 28 • • • zabezpieczenie czujek pożarowych przed zabrudzeniem, osłonięcie na czas wykonywanej pracy czujników gazów niebezpiecznych i zgłoszenia tego faktu do Działu Planowania i Nadzoru Remontów K i A zabezpieczenie urządzeń K i A oraz tras kablowych i impulsowych, które są umieszczone na słupach, ramach itp. podczas wykonywania prac np. spawalniczych, malarskich, piaskowań. Po zakończeniu robót Wykonawca zobowiązany jest uporządkować miejsce pracy, następnie udać się do gospodarza obiektu w celu „zamknięcia zezwolenia” czyli potwierdzenia zakończenia wykonania prac, odebrania terenu i podpisania zezwolenia przez gospodarza i Wykonawcę. 8.4 Prace w przestrzeniach zamkniętych Szczegółowe wymagania reguluje instrukcja „Wytyczne bezpieczeństwa pracy wewnątrz zbiorników i aparatów” Prace w przestrzeniach zamkniętych są to prace w zbiornikach, kanałach, studzienkach kanalizacyjnych, wnętrzach urządzeń technicznych i w innych zamkniętych przestrzeniach, do których wejście odbywa sie przez włazy lub otwory o niewielkich rozmiarach lub jest w inny sposób utrudnione. Prace w przestrzeniach zamkniętych należy wykonywać tylko: • na podstawie pisemnego zezwolenia wydanego przez gospodarza obiektu Grupy LOTOS, • przy okresowym nadzorze prowadzonym przez wyznaczonego pracownika ze strony gospodarza obiektu, • przy stałym nadzorze mistrza lub brygadzisty ze strony Wykonawcy. Przed wejściem do przestrzeni zamkniętej Wykonawca zobowiązany jest poinformować osoby wchodzące o: • zakresie wykonywanych prac, sposobie przygotowania miejsca pracy i zastosowanych zabezpieczeniach, 29 • • • mogących wystąpić zagrożeniach i sposobie postępowania w przypadku ich wystąpienia, sposobach sygnalizacji między pracującymi wewnątrz a osobami asekurującymi na zewnątrz, sposobach i drogach ewakuacji. Przed wejściem do przestrzeni zamkniętej oraz w trakcie prowadzenia prac, dokonywane są pomiary zawartości tlenu i gazów toksycznych wewnątrz zbiornika oraz sprawdzana jest eksplozywność (wybuchowość). Badanie eksplozywności ma na celu sprawdzenie czy wewnątrz przestrzeni zamkniętej nie pojawia się niebezpieczna atmosfera wybuchowa. Jeśli test wykrył którykolwiek niebezpieczny czynnik, praca musi zostać natychmiast wstrzymana, atmosfera wewnątrz musi być wentylowana, a następnie ponownie zbadana. W trakcie wykonywania prac, ze względu na mogące pojawiać się w tych miejscach niedobry tlenu, palne lub toksyczne gazy lub pary konieczne jest stosowanie szczególnych zasad bezpieczeństwa: • systematyczne badanie zawartości tlenu w powietrzu wewnątrz zbiornika oraz badanie eksplozywności (wybuchowości), • zapewnienie asekuracji pracowników pracujących wewnątrz przez co najmniej jedną osobę znajdującą się na zewnątrz, • przed wejściem do wnętrza, pracownicy wykonujące prace i osoby je asekurujące muszą wspólnie ustalić obowiązujące sygnały alarmowe, Asekurujący: – musi być wyposażony w takie same środki ochrony jak osoby pracujące wewnątrz, – musi mieć stały kontakt z pracownikami znajdującymi się wewnątrz, – w razie zagrożenia musi być w stanie zorganizować natychmiastową pomoc, • zapewnienie pracownikom odpowiednich środków ochrony indywidualnej w tym na przykład: przemysłowy hełm ochronny, odzież i obuwie ochronne o własnościach antyelektrostatycznych, sprzęt ochrony układu oddechowego w zależności od potrzeb oraz inne odpowiednie do rodzaju zagrożeń, • stosowanie ochron układu oddechowego (aparat butlowy ze sprzężonym powietrzem, maska z doprowadzeniem świeżego powietrza), gdy zawartośc tlenu wewnątrz zbiornika wynosi poniżej 18% lub występują w powietrzu substancje szkodliwe dla zdrowia. Jeżeli zachodzi konieczność pracy w sprzęcie ochrony dróg oddechowych pracownicy powinni posiadać aktualne zezwolenie lekarskie na prace w takim sprzęcie oraz powinni być przeszkoleni z jego obsługi, 30 • • • • wnętrze przestrzeni zamkniętej i miejsce wykonywania prac należy oświetlić przy użyciu źródła światła elektrycznego o bezpiecznym napięciu, zasilanego z transformatora bezpieczeństwa o napięciu 24V umieszczonego poza aparatem, elektronarzędzia muszą być zasilane przez transformator separacyjny umieszczony na zewnątrz przestrzeni zamkniętej, zabronione jest ustawianie butli z gazami technicznymi (bez względu na typ gazu) wewnątrz przestrzeni zamkniętej. Przy pracach spawalniczych i innych z otwartym ogniem wewnątrz zbiorników lub aparatów należy stosować zasadę zapalania palnika na zewnątrz zbiornika lub aparatu, o ile jest to możliwe, zabrania się wykonywać prac w porze nocnej (tzn. między godz. 22:00 a 06:00). W uzasadnionych sytuacjach, gdy zachodzi konieczność prowadzenia prac, dopuszcza się ich prowadzenie na podstawie indywidualnej instrukcji opracowanej przez Wykonawcę i pozytywnie zaopiniowanej przez gospodarza obiektu, inżyniera odpowiedzialnego za zadanie z Grupy LOTOS/spółki zależnej i służby BHP Grupy LOTOS/spółki zależnej, z zachowaniem podanej kolejności. 8.5 Prace na wysokości Praca na wysokości to wszelkie czynności wykonywane na powierzchni znajdującej się na wysokości co najmniej 1 metra nad poziom podłogi lub ziemi bez zastosowania stałych zabezpieczeń. Przy pracy na wysokości należy stosować w pierwszej kolejności środki ochrony zbiorowej jak na przykład rusztowania, podesty ruchome, siatki bezpieczeństwa. W przypadku ich braku lub niemożności posadowienia należy korzystać ze środków ochrony indywidual- 31 nej jak na przykład szelki bezpieczeństwa z dopiętą liną asekuracyjną wraz z amortyzatorem czy dopiętym urządzeniem samohamownym. PAMIĘTAJ! W przypadku stosowania liny wraz z amortyzatorem przy szelkach bezpieczeństwa wolna przestrzeń potrzebna do powstrzymania upadku może w skrajnych wypadkach wynosić nawet 6 m (zależy do od punktu mocowania). 8.5.1 Rusztowania ELEMENTY PRAWIDŁOWO ZAMONTOWANEGO RUSZTOWANIA Pomiędzy poręczą i deską krawężnikową - umieszczona w połowie wysokości poprzeczka lub przestrzeń wypełniona w sposób uniemożliwiający wypadnięcie osób. Balustrada chroniąca przed upadkiem na wysokości 110 cm i w połowie wysokości – w przypadku rusztowań systemowych górna bariera na wysokości 100 cm. Tabliczka informacyjna o dopuszczalnym obciążeniu pomostów i konstrukcji, wraz z nazwą firmy stawiającej rusztowanie, imieniem i nazwiskiem wykonawcy rusztowania wraz z jego numerem telefonu kontaktowego. Deski krawężnikowe o wysokości 15 cm z każdej strony podestów roboczych zabezpieczające przed spadaniem przedmiotów. Wszystkie poziomy rusztowania wyposażone w piony i ciągi komunikacyjne ułatwiające przemieszczanie się osób. Ciągi mogą być oddalone od siebie maksymalnie o 20 m. Odpowiednio wytrzymałe pomosty o powierzchni roboczej wystarczającej dla pracujących osób i składowania niezbędnej ilości narzędzi i materiałów. Podesty robocze kompletne. Dziury, luki zabezpieczone w sposób uniemożliwiający ich samowolnie odkrywać. Wejścia na każdy poziom rusztowania wyposażone w klapy zabezpieczające przed upadkiem pracowników. B a r i e r k i ochronne zamocowane gdy rusztowanie oddalone jest od ściany/ elementu do którego jest przystawione na odległość większą niż 20 cm. Stojaki posiadające stopy, za pomocą których możliwe jest wypoziomowanie rusztowania. W przypadku ustawienia rusztowania na niestabilnym gruncie należy użyć podkładów. 32 Rusztowanie wolnostojące musi posiadać odpowiednią sztywność – uzyskiwaną przez wzmocnienia przekątnych zgodnie z DTR rusztowania. Bezpieczne wejście, które nie stwarza możliwości upadku. Drabinki wejściowe na poszczególne poziomy, gdzie wykonuje się prace. • • Montaż, eksploatacja i demontaż rusztowań powinien odbywać się zgodnie z instrukcją producenta lub indywidualnym projektem przez osobę o odpowiednich uprawnieniach. Rusztowania należy ustawiać na podłożu stabilnym i wyprofilowanym ze spadkiem umożliwiającym odpływ wód opadowych. Przed dopuszczeniem rusztowania do użytkowania musi być ono odebrane przez uprawnioną osobę. Przed rozpoczęciem prac na rusztowaniu, osoba nadzorująca prace ze strony Wykonawcy, zobowiązana jest dokonać jego przeglądu i sprawdzenia czy rusztowanie jest sprawne i nadaje się do użytku. UWAGA! Montaż, eksploatacja i demontaż rusztowań jest zabroniony: • jeżeli o zmroku nie zapewniono oświetlenia pozwalającego na dobrą widoczność, • w czasie gęstej mgły, opadów deszczu, śniegu oraz gołoledzi, • w czasie burzy lub wiatru o prędkości ponad 10 m/s. 8.5.2 Prace dźwigowe • • Przed rozpoczęciem pracy żurawia lub dźwigu samojezdnego należy zapewnić odpowiednią ilość miejsca potrzebnego do bezpiecznego jego rozstawienia, wykonać należyte wypoziomowanie pojazdu, sprawdzić nośność gruntu oraz przestrzegać maksymalnych, dopuszczalnych wartości udźwigów. Żuraw powinien posiadać rozłożone wszystkie podpory stabilizacyjne (wyjątkiem jest transport elementu „na kołach”). 33 • • • • • • • • • • • Osoba nadzorująca prace dźwigowe ma obowiązek dokładnie sprawdzić prawidłowość posadowienia żurawia, zwracając uwagę na rodzaj podłoża, odległości np. od krawędzi wykopów oraz dopilnować, aby teren wokół wykonywanych prac był odpowiednio wygrodzony (jeśli jest to możliwe). Należy sprawdzić czy w strefie prac żurawia nie znajdują się żadne elementy, które mogą być przyczyną kolizji. Do prac dźwigowych należy dopuszczać tylko osoby z odpowiednimi kwalifikacjami operatora i hakowego, którzy powinni komunikować się według ustalonych sygnałów. W zasięgu pracy dźwigu zabronione jest poruszanie się i wykonywanie prac przez innych pracowników. Wszyscy pracownicy pracujący w pobliżu rozstawionego dźwigu muszą zostać zapoznani z zagrożeniami, jakie może generować ta praca oraz z sygnalizacją podawaną przez obsługę tego dźwigu. Operator musi znać ciężar podejmowanego ładunku i przestrzegać dopuszczalnych wartości udźwigów. Wychodząc z kabiny pojazdu zobowiązany jest on stosować przemysłowy hełm ochronny (kask). Hakowy odpowiedzialny za prawidłowe umocowanie i podczepienie ładunku, powinien zawsze mieć ubraną kamizelkę z napisem HAKOWY. Do transportu elementów należy wykorzystywać sprawne i kompletne zawiesia, przejrzane i oznakowane zgodnie z kwartalnym kodem koloru. Przy transporcie należy stosować liny naprowadzające i stabilizujące ciężar. Pod żadnym pozorem nie wolno pozostawiać włączonego żurawia bez nadzoru i obsługi. W razie wystąpienia jakichkolwiek problemów oraz w przypadku silnego wiatru i zmiennych warunków pogodowych, należy natychmiast przerwać prace i powiadomić o tym osobę nadzorującą. Należy przy tym postępować zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie przepisami prawa. Wykonawcy, w celu bezpiecznej organizacji prowadzonych prac, mogą uzyskać informacje meteorologiczne o warunkach pogodowych, w tym o panującej prędkości wiatru oraz jego kierunku u Dyspozytora Grupy LOTOS. 34 8.5.3 Eksploatacja koszy podwieszanych i podestów hydraulicznych teleskopowych Hak musi posiadać sprawne zabezpieczenie gardzieli przed wypięciem się kolucha. Żuraw musi posiadać kompletny odbiór UDT wraz z wytycznymi i uzgodnieniami pracy z koszem. Kolucho musi posiadać wytrzymałość odpowiednią do maksymalnego łącznego ciężaru. Zawiesie zabezpieczające pracowników musi posiadać certyfikat wytrzymałości i musi być zawieszone ponad koluchem kosza. Kask i okulary ochronne są bezwzględnie obowiązujące. Szelki bezpieczeństwa muszą być kompletnie zapięte – na klatce piersiowej i w udach. Tabliczka znamionowa musi posiadać informacje: • nazwa firmy, • UDT/CE lub inny znak, • maksymalny udźwig, • rok budowy, • ciężar kosza. Pracownicy muszą posiadać szkolenie nt. pracy w koszu oraz prac na wysokości. Kosz musi być w pełni sprawny, bez odpadów i śmieci wewnątrz kosza. Wraz z koszem należy posiadać dokumenty: • bezpieczne wykonywanie pracy z użyciem kosza, • postępowanie w sytuacji awarii, ewakuacji pracowników. W przypadku konieczności podwieszenia i użycia w pracach dźwigowych koszy podwieszanych pod żuraw i podestów hydraulicznych należy przestrzegać poniższych zasad bezpieczeństwa: w koszach podestów należy BEZWZGLĘDNIE stosować szelki bezpieczeństwa wraz z liną i amortyzatorem niezależnie od rodzaju wykonywanych prac. 35 Ponadto, przed przystąpieniem do pracy z kosza powinna być opracowana niezbędna dokumentacja zawierająca m.in.: • instrukcję pracy z kosza z uwzględnieniem bezpieczeństwa wykonywania prac jakie będą prowadzone, • postępowanie w sytuacji awarii i ewakuacji pracowników, • atest na kosz, w tym dokumenty od producenta (przy zbudowaniu kosza wszelkie niezbędne dokumenty stwierdzające wytrzymałość urzadzenia), • listę osób przeszkolonych z zakresu prac wykonywanych z kosza, posiadających ważne badania lekarskie z brakiem przeciwwskazań do wykonywania pracy na wysokości, • zapis z jakim żurawiem kosz będzie współpracował wraz z obliczeniami obciążenia liny (nie mniej niż 10 m), • pismo przewodnie do Urzędu Dozoru Technicznego (UDT). Tak sporządzone i opracowane dokumenty powinny być przedstawione do UDT w celu dopuszczenia kosza do pracy. Po dopuszczeniu kosza do pracy – osoba odpowiedzialna z uprawnieniami UDT – konserwator urządzeń dźwignicowych powinien dokonywać przeglądów z wpisem do książki przeglądów (przeglądy prowadzone nie rzadziej niż raz na miesiąc). W przypadku intensywnej – codziennej eksploatacji kosza konserwator urządzeń dźwignicowych powinien dokonywać przeglądów z wpisem do książki przeglądów codziennie przed przystąpieniem do pracy. 8.6 Prace ziemne Szczegółowe wymagania reguluje procedura „Zasady postępowania przy wykonywaniu prac w oparciu o pisemne zezwolenia” Ze względu na znajdujące się pod ziemią, na niewielkich głębokościach duże ilości kabli elektrycznych, telefonicznych oraz systemu sterowania i automatyki, osoby wykonujące prace ziemne zobowiązane są do zachowania szczególnej ostrożności podczas ich prowadzenia. 8.6.1 Wykopy Podczas prowadzenia prac ziemnych, przy których głębokość wykopów będzie przekraczała 0,4 m firma zewnętrzna zobowiązana jest posiadać pisemne zezwolenie dopuszczające do wykonywania przez nią tego typu prac. Zezwolenie jest dokumentem, na podstawie którego uzgadnia się wykonywanie wykopów z poszczególnymi gospodarzami tras kablowych i rurociągów podziemnych. 36 Jeżeli wydane zezwolenie pozwala wyłącznie na kopanie ręczne oznacza to, że można korzystać tylko z łopaty. Nie można używać ani kilofa ani żadnego sprzętu mechanicznego. • • • • • • • • Teren wokół wykopów musi być wygrodzony za pomocą desek na stabilnych podporach lub zapory siatkowej z podstawą, oznakowanych biało-czerwonymi pasami. Wysokość wygrodzenia powinna wynosić 1,1 m. Wykopy o ścianach pionowych nieumocnionych bez rozparcia lub podparcia, mogą być wykonywane tylko do głębokości 1 m. Wykop o głębokości ponad 1 m musi być oskarpowany pod kątem 45°, a w przypadku prostych ścian należy założyć szalunek z rozporami. Urobek powinien być składowany w odległości minimum 60 cm od krawędzi wykopu. Do wykopu należy zapewnić możliwość bezpiecznego wejścia i wyjścia poprzez zastosowanie drabiny, która wystaje ponad 75 cm ponad krawędź lub przy użyciu schodów z poręczą. Drabina jak i schody muszą sięgać do samego dna wykopu. Odległość między zejściami/wejściami do wykopu nie może przekraczać 20 m. W miejscach ogólnodostępnych, wokół wykopów pozostawionych na czas zmroku i w nocy należy ustawić balustrady zaopatrzone w światło ostrzegawcze. Na terenie Grupy LOTOS nie dopuszcza się stosowania taśm i podpór wbijanych w ziemię (do oznakowania terenu wykonywanych wykopów). UWAGA! • Wykopy wykonywane w odległości do 3 metrów od skrajni szyny kolejowej Wykonawca musi uzgadniać z LOTOS Kolej Sp. z o.o. • Osoby wykonujące roboty (np. wykopy) lub inne czynności na drogach wewnątrzzakładowych lub w ich 5 metrowym otoczeniu, zobowiązane są do używania kamizelek odblaskowych, widocznych dla innych uczestników ruchu. 37 8.7 Prace pożarowo niebezpieczne Szczegółowe wymagania reguluje instrukcja „Zabezpieczenia przeciwpożarowe prac niebezpiecznych pożarowo” Prace pożarowo niebezpieczne są to m.in.: spawanie, szlifowanie, prace z użyciem elektronarzędzi w wykonaniu innym niż przeciwwybuchowe EX i narzędzi iskrzących oraz inne prace mogące powodować bezpośrednie niebezpieczeństwo powstania pożaru lub wybuchu. • • • Wszystkie studzienki kanalizacyjne w promieniu 20 m od miejsca wykonywania prac muszą być zabezpieczone przez osobę wskazaną w zezwoleniu. Zabezpieczenie polega na przykryciu studzienki kocem gaśniczym lub innym elastycznym materiałem odpornym na działanie iskier oraz szczelnym przysypaniu koca/ materiału warstwą piasku. Z miejsca wykonywania ww. prac należy usunąć materiały palne; jeśli nie jest to możliwe, należy je zabezpieczyć przed zapaleniem. Wszelkie kable, przewody elektryczne oraz instalacje z izolacją palną muszą być również zabezpieczone przez rozpryskami iskier i uszkodzeniami mechanicznymi. Obowiązkiem kierownictwa firm zewnętrznych jest zabezpieczenie miejsca wykonywanych prac pożarowo niebezpiecznych minimalnie w zestaw sprzętu gaśniczego tj. gaśnicy proszkowej ABC 12 kg oraz koca gaśniczego lub inny wymagany przez wystawiającego zezwolenie na pracę. 8.7.1 Spawanie • • • 38 Butle z gazami technicznymi powinny być zabezpieczone przed przewróceniem, uszkodzeniami mechanicznymi, zaoliwieniem reduktorów i zaworów, źródłem ciepła i zetknięciem się z przewodami elektrycznymi pod napięciem. Butle powinny być magazynowane w miejscu oddalonym od przemieszczającego się po tym terenie sprzętu mechanicznego. Miejsce magazynowania musi m.in. posiadać informację, gdzie składowane są butle pełne, a gdzie puste. Otwarte składy na butle muszą posiadać podłogę oraz dach zabezpieczający przed działaniem promieni słonecznych i opadów atmosferycznych. W czasie spawania butle ustawia się w pozycji pionowej lub nachylonej pod kątem nie mniejszym niż 45 stopni w stosunku do poziomu. • Zamocowanie przewodów lub węży spawalniczych na nasadkach reduktorów, palników i łączników wykonuje się wyłącznie za pomocą płaskich zacisków. Podczas wykonywania prac spawalniczych, na obszarach gdzie wymagane jest stosowanie przemysłowych hełmów ochronnych (kasków), należy stosować przyłbicę spawalniczą zamocowaną na kasku. W miejscach, gdzie ze względu na ograniczoną przestrzeń nie jest to możliwe, może on wykonać swą pracę bez kasku. Miejsce tak prowadzonych prac musi być zabezpieczone odpowiednimi osłonami, a informacja o sposobie zabezpieczenia spawacza musi być zamieszczona w treści wydanego zezwolenia na prowadzenie tych prac. Decyzja o tym czy spawacz powinien pracować w kasku czy nie oraz informacja o sposobie zabezpieczenia jego stanowiska pracy należy do Wykonawcy. Wykonawca ponosi całkowitą odpowiedzialność za bezpieczeństwo swojego pracownika. • • Przewody elektryczne oraz instalacje z izolacją palną muszą być zabezpieczone przed rozpryskami spawalniczymi i uszkodzeniami mechanicznymi. Konstrukcję spawaną należy uziemiać przewodem zerowym jak najbliżej miejsca spawania, tak by przepływ prądu spawania był jak najkrótszy i nie zamykał się innymi drogami (np. przez bednarki uziemiające, przewody PE innych urządzeń, konstrukcje kablowe). Przy pracach spawalniczych na wysokości należy dodatkowo: • zapewnić zadaszenie lub wygrodzenie strefy spawania, zabezpieczające pracowników znajdujących się poniżej przed odpryskami spawalniczymi oraz zapewnić stabilne mocowanie przewodów gazowych, chroniących je przed upadkiem. Zabronione jest: • używanie uszkodzonych palników, węży, butli, • używanie butli w pozycji leżącej lub niezabezpieczonych przed upadkiem, • magazynowanie butli bez zabezpieczonych zaworów na przykład bez kołpaków. 39 8.7.2 Szlifowanie • • • • • Prace szlifierskie należy wykonywać w pozycji niewymuszonej. Narzędzie należy trzymać pewnie, tak aby w przypadku zakleszczenia tarczy nie wyrwało go z rąk. Przedmiot szlifowany powinien być pewnie zamocowany np. w imadle, za pomocą docisków czy śrób mocujących. Wymianę tarcz należy wykonać dopiero po odłączeniu narzędzia od zasilania i wyjęcia wtyczki z prądu. Bezwzględnie podczas prac należy stosować odzież ochronną i środki ochrony indywidualnej typu okulary ochronne, przyłbice szlifierskie, ochronniki słuchu i inne w zależności od miejsca wykonywania tych prac. Odzież powinna być opięta, rękawy zapięte, aby nie nastąpiło pochwycenie ubrania przez wirujące narzędzie. Prace konserwacyjne oraz naprawcze powinna przeprowadzać osoba mająca odpowiednie kwalifikacje. Elektronarzędzie musi być kwartalnie przeglądane przez uprawioną osobę elektryka i oznaczone zgodnie z kwartalnym kodem koloru. Wtyczka musi być zalana, nieuszkodzona, BEZ wystających żył przewodów. Musi posiadać osłonę zabezpieczającą rękojeść narzędzia. Musi posiadać nieuszkodzoną, niezużytą, odpowiednią tarczę do danego typu prac szlifierskich oraz o wielkości dostosowanej do danego typu szlifierek. Śruba mocująca musi pewnie zabezpieczać tarczę przed przypadkowym zsunięciem z trzpienia mocującego. Włącznik musi być BEZWGLĘDNIE sprawny tak aby puszczenie go powodowało odłączenie napięcia i zatrzymanie tarczy. Korpus silnika narzędzia musi być cały, niepęknięty. Uszkodzony może stwarzać zagrożenie porażenia prądem. Kabel narzędzi musi być sprawny. Niedopuszczalne jest stosowanie łączeń przewodów za pomocą taśmy izolacyjnej! Narzędzie musi być wyposażone w dodatkową rękojeść dającą pewny uchwyt podczas wykonywania czynności. Przy pracach szlifierskich niedopuszczalne jest: • używanie uszkodzonych ściernic, • wykonywania prac bez osłon zainstalowanych na szlifierce, • naprawianie, czyszczenie, smarowanie narzędzia będącego w ruchu, • pozostawianie szlifierki będącej w ruchu bez obsługi lub nadzoru, • wykonywanie prac z drabiny (należy wykonać podest roboczy lub inne bezpieczniejsze stanowisko do wykonywania tego typu prac). 40 8.8 Maszyny i urządzenia techniczne Wszystkie maszyny i urządzenia techniczne użytkowane przez wykonawców i udostępniane pracownikom powinny być: • stosowane wyłącznie do prac, do jakich zostały przeznaczone, • utrzymywane w stanie zapewniającym ich sprawność, • obsługiwane przez przeszkolone osoby, zgodnie z instrukcją użytkowania, • sprawdzone pod względem sprawności technicznej i bezpiecznego użytkowania (każdorazowo przed rozpoczęciem pracy i przy zmianie obsługi). Wykonawca zobowiązany jest do kwartalnego przeglądu wszystkich przedłużaczy, sprzętu elektrycznego i zawiesi oraz jego oznakowanie obowiązującymi na dany kwartał odpowiednimi kolorami: kwartał I (styczeń-marzec) – kolor czerwony kwartał II (kwiecień-czerwiec) – kolor żółty kwartał III (lipiec-wrzesień) – kolor niebieski kwartał IV (październik-grudzień) – kolor biały W przypadku stwierdzenia w czasie pracy uszkodzenia maszyny lub innego urządzenia technicznego należy je niezwłocznie unieruchomić i odłączyć dopływ energii. Dokonywanie napraw i czynności konserwacyjnych sprzętu zmechanizowanego będącego w ruchu jest zabronione. 8.9 Elektryczność 8.9.1 Prace przy urządzeniach elektroenergetycznych Szczegółowe wymagania reguluje zarządzenie w sprawie wprowadzenia w życie „Instrukcji organizacji bezpiecznej pracy przy urządzeniach i instalacjach elektroenergetycznych w Grupie LOTOS S.A.” Wszelkie prace i czynności remontowe lub modernizacyjne przy obwodach elektrycznych należy prowadzić: • przy zatrzymanych maszynach i urzadzeniach, • po odcięciu wszelkich źródeł zasilania, • na podstawie poleceń pisemnych. 41 Potrzebę wykonania prac należy zgłaszać do specjalisty Działu Planowania i Nadzoru Remontów Elektrycznych z minimum 1-dniowym wyprzedzeniem. Zabrania się jakichkolwiek czynności i robót przy urządzeniach, instalacjach i sieciach elektroenergetycznych przez pracowników firm zewnętrznych – bez uzgodnienia z mistrzem zmiany Grupy LOTOS prowadzącym eksploatację tych urządzeń, instalacji i sieci. 8.9.2 Tymczasowe instalacje elektryczne Szczegółowe wymagania reguluje zarządzenie w sprawie wykonywania tymczasowych instalacji elektrycznych do zasilania przenośnych odbiorników energii elektrycznej w przedsiębiorstwie Grupy LOTOS S.A. Elektryczne instalacje tymczasowe to m.in. odbiorniki energii elektrycznej wraz z ich instalacją zasilającą, podłączone w innych miejscach niż stałe gniazda remontowe zainstalowane na instalacjach technologicznych. • Wykonawca remontu dostarcza urządzenia elektryczne do podłączenia (rozdzielnica budowlana itp.) wraz z kablem zasilającym o odpowiednim przekroju i długości wystarczającej do podłączenia w przewidywanych miejscach użytkowania (maksymalnie do 50 m). Rozdzielnice powinny być wyposażone w wyłączniki zasilania oraz wyłączniki różnicowoprądowe zabezpieczające gniazda odbiorcze. Urządzenie elektryczne musi być sprawne technicznie i eksploatowane zgodnie z obowiązującymi przepisami. Za prawidłową eksploatację odpowiedzialny jest obsługujący urządzenie. Na obudowie urządzenia musi być w wyraźny sposób oznaczona data następnego badania technicznego. • • • 8.10 Ochrona radiologiczna Szczegółowe wymagania reguluje zarządzenie w sprawie ochrony przed promieniowaniem jonizującym UWAGA! MOŻE WYSTĄPIĆ NIEWIDZIALNE PROMIENIOWANIE JONIZUJĄCE PODCZAS PROWADZONYCH PRAC. TEREN ŚCIŚLE KONTROLOWANY. Teren kontrolowany jest to teren o kontrolowanym dostępie, objęty specjalnymi przepisami mającymi na celu ochronę przed promieniowaniem jonizującym lub rozprzestrzenianiem się skażeń promieniotwórczych. 42 Zagrożenie związane z niewidzialnym promieniowaniem jonizującym występuje głównie podczas prac kontrolnych jak np. badanie grubości ścianek rurociągów. Do obsługi urządzeń zawierających źródła promieniotwórcze lub wytwarzające promieniowanie jonizujące mogą być dopuszczone osoby odpowiednio przygotowane, przeszkolone, znające zasady pracy urządzenia, jego obsługę, postępowanie w przypadku awarii oraz objęte okresową systematyczną kontrolą lekarską. Firma zewnętrzna stosująca na terenie Grupy LOTOS źródła promieniowania jonizującego lub urządzenia wytwarzające promieniowanie jonizujące zobowiązana jest przed rozpoczęciem pracy w narażeniu na promieniowanie jonizujące: • dokonać właściwego zgłoszenia Inspektorowi Ochrony Radiologicznej oraz bezwzględnie przestrzegać jego zaleceń, • przedstawić do wglądu Inspektorowi Ochrony Radiologicznej Grupy LOTOS zezwolenia Prezesa Państwowej Agencji Atomistyki na wykonywanie działalności z użyciem źródeł promieniowania jonizującego i/lub urządzeń wytwarzających to promieniowanie oraz dokumentacji stosowanych urządzeń (np. certyfikaty źródeł promieniotwórczych, dane techniczne stosowanych urządzeń dostarczone przez ich producenta), • zgłosić fakt konieczności przeprowadzenia prac z wykorzystaniem promieniowania jonizującego gospodarzowi obiektu (na terenie którego prace będą prowadzone) który po ustaleniu bezpiecznych warunków pracy, wyda stosowne zezwolenie na jej wykonanie. Prace z użyciem urządzeń zawierających źródła promieniotwórcze lub wytwarzające promieniowanie jonizujące mogą być wykonywane dopiero po uzyskaniu stosowanego pisemnego zezwolenia na prowadzenie tego typu prac. Podczas prowadzonych prac radiologicznych: • granice terenu należy wygrodzić żółtą taśmą z napisem PROMIENIOWANIE, • przed wejściem na teren kontrolowany konieczne jest umieszczenie znaków ostrzegawczych w odległości nie większej niż 10 metrów od siebie oraz żółtych lamp błyskowych ustawionych w ciągach komunikacyjnych, • należy bezwzględnie stosować ekrany ołowiowe lub inne osłaniające wiązkę promieniowania wydostającą się poza prześwietlany obiekt. 43 UWAGA! Ze względu na niewidzialne, niewyczuwalne i niebezpieczne działanie promieniowania, bezwzględnie zabrania się przebywania osobom nieupoważnionym w strefach oznakowanych znakami ostrzegawczymi. Dostęp do terenu kontrolowanego mają tylko pracownicy upoważnieni do prowadzenia tam prac, a każdorazowe wejście podlega ścisłej rejestracji. W trakcie prac na bieżąco muszą być wykonywane pomiary natężenia promieniowania. Wykonawca prac powinien posiadać przy sobie ważne zezwolenie na ich prowadzenie i okazywać je na żądanie pracowników LOTOS Ochrona, Inspektora Ochrony Radiologicznej i służby BHP. W przypadku prowadzenia prac na wysokości wskazany jest udział osoby trzeciej, asekurującej i nadzorującej prace z poziomu zerowego oraz dbającej o zabezpieczenie strefy kontrolowanej przed wejściem osób nieuprawnionych, zwłaszcza od strony głównego ciągu komunikacyjnego w pobliżu badanego obiektu. Osoby pracujące z wykorzystaniem promieniowania jonizującego w porze wieczornej i nocnej zobowiązane są do noszenia kamizelek odblaskowych. 9. OCHRONA PRZECIWPOŻAROWA Obowiązkiem każdej osoby przebywającej lub wykonującej prace na terenie Grupy LOTOS jest: • zapewnić odpowiednie warunki ewakuacji, czyli m.in.: nie tarasować, nie zastawiać, nie przekopywać dróg ewakuacyjnych, komunikacyjnych i pożarowych oraz dojazdów do obiektów (bez wymaganych pisemnych zezwoleń), • zapewnić dostęp (przynajmniej 1 metr szerokości) do gaśnic, a także odpowiedniego dostępu do urządzeń przeciwpożarowych, 44 • nie zagradzać dróg, przejazdów i dojazdów do obiektów, urządzeń, składowisk, dojść do budynków, podestów i drabin awaryjnych, przejść i wyjść z budynków, wejść na etażerki instalacji technologicznych itd. Kierownictwo firm zewnętrznych ma obowiązek we własnym zakresie zabezpieczyć miejsce wykonywania prac pożarowo-niebezpiecznych. Minimalny zestaw sprzętu gaśniczego to gaśnica proszkowa 12 kg (proszek typu ABC) i koc gaśniczy. 9.1 Alarm chemiczny Alarm chemiczny może być ogłoszony z powodu realnej awarii chemicznej lub w czasie ćwiczeń. Jeżeli zostanie podany komunikat o prowadzonych ćwiczeniach, ogłoszony alarm należy traktować tak, jakby była to sytuacja prawdziwa. Należy postępować zgodnie z przyjętymi zasadami i bezwzględnie wykonywać polecenia kierującego działaniami ratowniczymi. Kierownictwo firm zewnętrznych zobowiązane jest do bezwzględnego zapoznania wszystkich swoich pracowników oraz współpracujących podwykonawców z zapisami Instrukcji alarmu chemicznego oraz do ich stosowania w przypadku ogłoszenia alarmu chemicznego na terenie Grupy LOTOS. Alarm chemiczny anuluje wszystkie wydane zezwolenia na prace oraz wszystkie wydane zgody na wejście na teren instalacji i parku zbiorników, zapisane w „Rejestrze pracowników wchodzących na instalacje... nie wykonujących prac na podstawie pisemnego zezwolenia”. Alarm chemiczny dotyczy wszystkich osób znajdujących się na terenie, dla którego został ogłoszony. Nadzór ze strony Wykonawcy zobowiązany jest znać dokładną ilość osób przebywających na terenie prowadzonych prac. Po ogłoszeniu alarmu sprawdza on czy wszyscy podlegli mu pracownicy opuścili zagrożony teren. Jeżeli kogoś brakuje, natychmiast zgłasza ten fakt kierującemu działaniami ratowniczymi. Na terenie zagrożonym obowiązuje całkowity zakaz jazdy pojazdem oraz zakaz palenia tytoniu. 45 INSTRUKCJA ALARMU CHEMICZNEGO OGàOSZENIE: 3-minutowy przerywany sygnaá: 10s 25-30s 10s 25-30s 10s syrena przerwa syrena przerwa syrena 3-krotna zapowiedĨ sáowna z gáoĞników: „Uwaga, uwaga ! Ogáaszam alarm chemiczny o skaĪeniu (podaü rodzaj skaĪenia) dla (podaü teren, na którym obowiązuje alarm). NaleĪy ewakuowaü siĊ na punkt zborny nr…..” meldunek przekazany siecią telefoniczną lub przez goĔca. W PRZYPADKU OGàOSZENIA NALEĩY: przerwaü wszystkie wykonywane prace (niezaleĪnie od posiadanego zezwolenia na prace)*, wyáączyü pracujące maszyny i urządzenia*, zatrzymaü pojazd jak najbliĪej prawej krawĊdzi drogi, wyáączyü silnik (pozostawiü kluczyk w stacyjce), przestrzegaü caákowitego zakazu palenia tytoniu, ewakuowaü siĊ na bezpieczną odlegáoĞü (na wskazany w komunikacie punkt zborny lub inne wskazane miejsce, w kierunku prostopadáym do kierunku wiatru)*. ODWOàANIE: syrena - 3 minuty 3-minutowy sygnaá ciągáy: 3-krotna zapowiedĨ sáowna z gáoĞników: „Uwaga, uwaga ! OdwoáujĊ alarm chemiczny o skaĪeniu dla … (podaü teren)” meldunek przekazany siecią telefoniczną lub przez goĔca. CHEMICAL ALERT INSTRUCTION ANNOUNCING: discontinuous sound lasting 3 min: 10s 25-30s siren pause 10s siren 25-30s pause 10s siren verbal announcement repeated three times: ‘Attention! Attention! I announce the chemical alert caused by the contamination…(specify a type of contamination, the area for which the alarm is given). One should be evacuated to assembly point no..’ report delivered through telephone network or by messenger. IN CASE OF CHEMICAL ALERT ANNOUNCEMENT, ONE MUST: discontinue any work (independently of held written permit to work)*, switch off all machines and equipment*, park the vehicle as close to the right side of the road as possible, turn off the engine (leave keys in the ignition switch), smoking completely forbidden, evacuate at a safe distance (proceed to assigned assembly point or other specified location perpendicularly to wind direction)*. CALLING OFF: continuous siren signal sound lasting 3 minutes: siren - 3 minutes verbal announcement repeated three times: ‘Attention! Attention! I call off the chemical alert for… (the specified area)’. report delivered through telephone network or by messenger. * - nie dotyczy obsáugujących instalacje, którzy postĊpują zgodnie z instrukcją technologiczną/does not apply to operators on installation, who are acting according to technological instruction 46 9.2 Punkty zborne i wiatrowskazy Punkty zborne stanowią wyznaczone i oznakowane miejsca zbiórki wszystkich osób znajdujących się na terenie, na którym doszło do awarii lub innego zagrożenia (w tym również w przypadku ogłoszenia alarmu chemicznego). Pracownicy zbierają się w punkcie zbornym podanym do wiadomości przez ogłaszającego alarm. Po zbiórce, osoba nadzorująca pracę ze strony firmy zewnętrznej sprawdza obecność wszystkich swoich pracowników. W przypadku braku któregoś z pracowników natychmiast zgłasza ona ten fakt kierującemu działaniami ratowniczymi. Należy ewakuować się na punkt zborny podany w komunikacie. Jeśli punkt nie jest określony, należy ewakuować się w kierunku prostopadłym do kierunku wiatru (przecinając wiatr). 9.3 Postępowanie w sytuacjach awaryjnych Kierownictwo firm zewnętrznych zobowiązane jest do bezwzględnego zapoznania wszystkich swoich pracowników oraz współpracujących podwykonawców z zapisami Instrukcji alarmowej oraz do zapewnienia przestrzegania zasad w niej zawartych w przypadku wystąpienia awarii lub innego zagrożenia (w tym pożar, wybuch, awaria chemiczna, wypadek, itp.). W SYTUACJI POWSTANIA ZAGROŻENIA NALEŻY ZACHOWAĆ SPOKÓJ I NIE WYWOŁYWAĆ PANIKI. 47 INSTRUKCJA ALARMOWA 1. ALARMOWANIE W przypadku powstania awarii (np. poĪar, wybuch, awaria chemiczna), naruszenia zasad bezpieczeĔstwa fizycznego i ochrony (np. podejrzana paczka, niewypaá, niewybuch, napad, informacja o podáoĪonej bombie), klĊski Īywioáowej, wypadku lub innego miejscowego zagroĪenia naleĪy zachowaü spokój i nie wywoáywaü paniki. KaĪda osoba przebywająca na terenie Grupy LOTOS S.A. zobowiązana jest natychmiast zaalarmowaü: - osoby znajdujące siĊ w strefie zagroĪenia - PUNKT ALARMOWY LOTOS StraĪ 998 508-998-998 z tel. stacjonarnych: z tel. komórkowych: lub w przypadku poĪaru uruchomiü rĊczny ostrzegacz poĪaru Alarmując telefonicznie naleĪy podaü: rodzaj zagroĪenia (poĪar, niewypaá/niewybuch, inne), miejsce zdarzenia (obiekt, zakáad, instalacja), czy zagroĪone jest Īycie ludzkie, swoje imiĊ i nazwisko oraz numer tel. kontaktowego. UWAGA ! Rozáączyü siĊ naleĪy dopiero po potwierdzeniu przyjĊcia zgáoszenia. 2. POSTĉPOWANIE W przypadku awarii, klĊski Īywioáowej, wypadku, innego miejscowego zagroĪenia Do czasu przybycia jednostki straĪy poĪarnej akcją kieruje pracownik, który pierwszy zauwaĪyá zagroĪenie, nastĊpnie prowadzący zmianĊ/gospodarz obiektu. Równolegle z alarmowaniem naleĪy organizowaü pierwszą pomoc przedlekarską, akcjĊ gaĞniczą oraz ewakuacjĊ ludzi z zagroĪonych obszarów. W przypadku naruszenia zasad bezpieczeĔstwa fizycznego i ochrony Nie naleĪy wykonywaü zbĊdnych czynnoĞci, które mogáyby naraziü Īycie lub zdrowie czáowieka. Czekaü na przybycie pracowników ochrony. Z chwilą przybycia kierującego dziaáaniem ratowniczym KaĪda osoba, niezaleĪnie od zajmowanego stanowiska, podporządkowuje siĊ jego poleceniom. Osoba dotychczas kierująca akcją przekazuje kierującemu dziaáaniem ratowniczym informacjĊ o zaistniaáej sytuacji, podjĊtych dziaáaniach technologicznych i ratowniczych oraz wystĊpujących zagroĪeniach. 48 PAMIĘTAJ! Dzwoniąc na podany w ww. instrukcji numer alarmowy, obowiązkowo należy podać swoje imię nazwisko oraz numer telefonu kontaktowego, a rozłączyć można się dopiero po potwierdzeniu przyjęcia zgłoszenia przez dyspozytora punktu alarmowego. W przypadku, gdy nie posiadamy przy sobie telefonu, a sytuacja wymaga wezwania służb interwencyjnych, korzystamy ze znajdującego się jak najbliżej Ręcznego Ostrzegacza Pożaru i czekamy w widocznym miejscu na przyjazd służb ratowniczych. Uruchomienie Ręcznego Ostrzegacza Pożaru zależy od jego typu i polega na: zbiciu szybki, przycisk wyskoczy automatycznie lub zbiciu szybki i naciśnięciu znajdującego się wewnątrz przycisku 9.4 Ćwiczenia W przypadku prowadzonych ćwiczeń dotyczących reagowania na awarie lub ewakuacji ludzi z budynków pamiętaj: • zawsze postępuj tak, jak byłoby to prawdziwe zagrożenie, • jeśli znajdujesz się na terenie, na którym został ogłoszony alarm lub ewakuacja, obowiązkowo uczestnicz w ćwiczeniach, • po zakończeniu ćwiczeń przystąp do dalszej pracy. 49 9.5 Ewakuacja z budynków i pomieszczeń INSTRUKCJA EWAKUACJI W przypadku ogáoszenia ewakuacji ludzi z obiektu za pomocą sygnaáów dĨwiĊkowych i/lub komunikatu sáownego naleĪy: - zachowaü spokój i nie wywoáywaü paniki, zamknąü drzwi od pomieszczeĔ (nie na klucz), bezzwáocznie udaü siĊ do najbliĪszego bezpiecznego wyjĞcia ewakuacyjnego, ewakuowaü siĊ zgodnie z kierunkami znaków ewakuacyjnych, w przypadku odciĊcia dróg ewakuacji gromadziü siĊ w pobliĪu okien, tarasów itp., w przypadku silnego zadymienia poruszaü siĊ w pozycji pochylonej (gáowa jak najniĪej), przestrzegaü zakazu korzystania z wind osobowych, udaü siĊ do wyznaczonego miejsca zbiórki (np. punktu zbornego), nie wracaü do pomieszczeĔ/obiektu bez zgody kierującego ewakuacją, stosowaü siĊ do poleceĔ kierującego ewakuacją, jeĞli pozwolą na to warunki i rozwój sytuacji, na koĔcu ewakuowaü mienie. Osoby z zewnątrz ewakuują siĊ pod nadzorem pracowników im towarzyszącym. PrzeáoĪony kaĪdej komórki organizacyjnej zobowiązany jest sprawdziü czy wszystkie osoby (w tym osoby zewnĊtrzne) przebywające w pomieszczeniach zostaáy ewakuowane. InformacjĊ o iloĞci ewakuowanych osób naleĪy niezwáocznie przekazaü kierującemu ewakuacją lub osobie przez niego wyznaczonej. EVACUATION INSTRUCTION In case of fire alarm announcement by means of sound signals and verbal notice one should: - keep calm, do not panic, close the doors (no key-lock), proceed immediately to the nearest safe emergency exit from the building, during evacuation follow the evacuation signs, gather near the windows and staircases in case of being cut off from the emergency exits, in case of high smoke concentration proceed in crouching position (head as low as possible), do not use the lift during the evacuation, proceed to assigned assembly point, do not come back to rooms/buildings without agreement of a person commanding rescue operations, - obey emergency orders given by a person in charge of rescue operations, - finally, if conditions and situation are relevant, evacuate personal property. Persons from outside shall evacuate under supervision of their companions. The supervisor of organizational unit shall check if all persons inside (incl. external persons) have been evacuated. Information about the number of evacuated persons should be reported to the person in charge of rescue operations or designated person. 50 W przypadku koniecznej ewakuacji z budynków i pomieszczeń należy bezwzględnie przestrzegać postanowień zawartych w Instrukcji ewakuacji. UWAGA! Imiona i nazwiska osób wyznaczonych do ewakuacji w budynkach znajdujących się na terenie Grupy LOTOS zostały wywieszone przy wejściach do tych budynków. 10. ZDARZENIA NIEBEZPIECZNE UWAGA! konieczność wypełnienia i wysłania przez firmy zewnętrzne formularza dotyczącego zdarzenia niebezpiecznego mającego miejsce na terenie Grupy LOTOS Zdarzenie niebezpieczne jest to zdarzenie mające wpływ na zdrowie, bezpieczeństwo, środowisko i/lub majątek w szczególności: wypadek przy pracy, awaria, pożar, sytuacja niebezpieczna, zdarzenie potencjalnie wypadkowe, choroba zawodowa lub inne miejscowe zagrożenie występujące na terenie Grupy LOTOS i/lub firmy zewnętrznej zlokalizowanej na terenie Grupy LOTOS. W przypadku zaistnienia na terenie Grupy LOTOS zdarzenia niebezpiecznego, z udziałem pracownika firmy zewnętrznej (i/lub jej podwykonawcy/ów), mającego wpływ na zdrowie i/lub środowisko i/lub majątek Grupy LOTOS i firmy zewnętrznej (zlokalizowanej na terenie Grupy LOTOS) kierownictwo tej firmy zobowiązane jest postępować zgodnie z obowiązującymi uregulowaniami wewnętrznymi Grupy LOTOS oraz bez zbędnej zwłoki poinformować o tym fakcie Biuro Bezpieczeństwa Pracy i Ochrony Zdrowia Grupy LOTOS (korzystając z numerów telefonów kontaktowych: +48 505 001 365, +48 505 001 366 lub za pośrednictwem poczty elektronicznej: BHP.kontakt@grupalotos.pl). W trakcie przeprowadzania analizy zdarzenia niebezpiecznego, firma zewnętrzna przekazuje na bieżąco do Biura Bezpieczeństwa Pracy i Ochrony Zdrowia Grupy LOTOS (pocztą elektroniczna na adres: BHP.kontakt@grupalotos.pl) informacje m.in. o trwającym postępowaniu, najistotniejszych faktach oraz innych danych wskazanych przez ww. Biuro, a dotyczących zaistniałego zdarzenia. W ciągu 5 (pięciu) dni roboczych po dokonaniu analizy przyczyn mającego miejsce zdarzenia i określeniu działań zapobiegawczych, osoba kierująca firmą zewnętrzną, w której zarejestrowano zdarzenie na terenie Grupy LOTOS, obowiązkowo przesyła do Biura Bezpieczeństwa Pracy i Ochrony Zdrowia Grupy LOTOS pełną informację o zaistniałym zdarzeniu na formularzu Zgłoszenia zdarzenia niebezpiecznego na terenie Grupy LOTOS uzupełnionym o wszystkie punkty, których zdarzenie dotyczyło. 51 11. BEZPIECZEŃSTWO FIZYCZNE Poruszając się po terenie Grupy LOTOS należy zwracać szczególną uwagę na: • pozostawione bez nadzoru nietypowe przedmioty, pakunki, torby umieszczone w miejscu, które wskazywałoby, że jest to sytuacja odbiegająca od normy, • osoby, które zachowują się w sposób budzący niepokój (należy zwracać uwagę na ich zachowanie, wygląd, mowę, płeć itd.), • niezabezpieczone przedmioty pochodzenia wojskowego, niewybuchy, niewypały. Również w przypadku: • otrzymania telefonu o podłożonym ładunku wybuchowym, • otrzymania przesyłki lub listu z podejrzaną zawartością, • włamania, kradzieży lub napadu, należy niezwłocznie poinformować o tym fakcie Punkt Alarmowy LOTOS Straż dzwoniąc pod numer 998 z telefonu stacjonarnego podłączonego do sieci rafineryjnej lub 508 998 998 z telefonów komórkowych, podając: • rodzaj zagrożenia i dokładne miejsce jego wystąpienia, • swoje imię i nazwisko oraz numer telefonu kontaktowego. W przypadku zidentyfikowania podejrzanych lub niebezpiecznych przedmiotów na terenie Grupy LOTOS każda osoba zobowiązana są do: • nie przenoszenia, nie dotykania i nie przesuwania przedmiotów budzących niepokój, w tym nie używania radiostacji lub telefonów komórkowych w odległości mniejszej niż 3 m od podejrzanego pakunku/przedmiotu oraz natychmiastowego przerwania prac wykonywanych w pobliżu niebezpiecznego miejsca, • niezwłocznego poinformowania Punku Alarmowego LOTOS Straż (postępować jak powyżej), wycofać się z zagrożonego miejsca, nie dopuszczać osób postronnych w miejsce zdarzenia (i o ile jest to możliwe) oraz oczekiwać w bezpiecznej odległość do czasu przybycia pracowników ochrony. Zabrania się pozostawiania na terenie Grupy LOTOS jakichkolwiek paczek, toreb, worków i tym podobnych pakunków bez nadzoru ze strony właściciela. 12. OCHRONA ŚRODOWISKA Grupa LOTOS posiada wdrożony i certyfikowany Zintegrowany System Zarządzania obejmujący wymagania norm: • PN-EN ISO 9001 System zarządzania jakością, • PN-EN ISO 14001 System zarządzania środowiskowego, • PN-N-18001 System zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy. 52 Wdrażając Zintegrowany System Zarządzania przyjęto zasadę, że każdy kto pracuje dla Grupy LOTOS jest odpowiedzialny za bezpieczeństwo pracy, ochronę zdrowia, jakość i ochronę środowiska. W myśl tych postanowień każda firma współpracująca z Grupą LOTOS oraz realizująca pracę na jej terenie jest oceniana przez GL S.A. pod kątem przestrzegania: wymagań prawnych związanych z wykonywaną pracą, przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, norm jakościowych oraz poszanowania środowiska. Firma przyjazna dla środowiska to jeden z celów określonych w misji Grupy LOTOS. To dowód, jak duże znaczenie dla przedsiębiorstwa mają działania dotyczące ochrony środowiska. 12.1 Gospodarka odpadami Firma zewnętrzna, która świadczy usługi w zakresie budowy, rozbiórki, remontu obiektów, czyszczenia zbiorników lub urządzeń oraz sprzątania, konserwacji i napraw staje się wytwórcą odpadów w rozumieniu przepisów Ustawy o odpadach, chyba że umowa o świadczeniu usługi stanowi inaczej. W związku z tym wytwórca odpadów (firma wykonująca usługę skutkującą wytwarzaniem odpadów) zobowiązany jest do postępowania z odpadami w sposób zgodny z zasadami gospodarowania odpadami wynikającymi z Ustawy o odpadach i wymaganiami ochrony środowiska. Szczegółowy sposób postępowania z odpadami wytwarzanymi przez firmy zewnętrzne na terenie Grupy LOTOS regulują umowy zawarte między Grupą LOTOS a Wykonawcą usługi. Firma zewnętrzna świadcząca usługi na rzecz Grupy LOTOS, przed rozpoczęciem prac zobowiązana jest dostarczyć do Biura Kontraktacji wymaganą prawem: decyzję zatwierdzającą program gospodarki odpadami niebezpiecznymi lub pisemne przyjęcie informacji o odpadach. Firma zewnętrzna organizująca swoje zaplecze, powinna zapewnić we własnym zakresie selektywne zbieranie własnych odpadów komunalnych i postępować z nimi w sposób zgodny z zasadami gospodarowania odpadami komunalnymi wynikającymi z Ustawy o utrzymaniu porządku i czystości w gminach. Należy zawsze zwracać uwagę na selektywne zbieranie powstających odpadów. Niedopuszczalne jest: • nieselektywne zbieranie odpadów, • gospodarowanie odpadami poza własnymi miejscami zbierania, magazynowania odpadów lub wskazanymi przez Grupę LOTOS, • pozostawianie niezabezpieczonych odpadów w miejscu wykonywania prac. 53 12.2 Gospodarka wodno-ściekowa Firma zewnętrzna świadcząca usługę na rzecz Grupy LOTOS w wyniku, której mogą powstać ścieki (przemysłowe, sanitarne, opadowe) zobowiązana jest przed rozpoczęciem prac, użytkowaniem zaplecza socjalnego dokonać uzgodnień z Zakładem Produkcji Mediów Energetycznych i Gospodarki Wodno-Ściekowej Grupy LOTOS. Uzgodnienie powinno dotyczyć rodzaju, ilości i jakości ścieków oraz sposobu ich odprowadzania do systemów kanalizacyjnych Grupy LOTOS. Jeżeli na potrzeby świadczonej usługi i/lub zaplecza socjalnego zachodzi potrzeba korzystania z wód (pitnej, gospodarczej, ppoż.), firma zewnętrzna zobowiązana jest przed rozpoczęciem prac, użytkowaniem zaplecza socjalnego dokonać uzgodnień z Zakładem Produkcji Mediów Energetycznych i Gospodarki Wodno-Ściekowej Grupy LOTOS. Uzgodnienie powinno dotyczyć rodzaju i ilości wód oraz sposobu ich doprowadzenia z sieci wodnych Grupy LOTOS. W przypadku magazynowania substancji i preparatów chemicznych oraz wykonywania prac mogących spowodować przedostanie się zanieczyszczeń do kanalizacji należy podjąć działania zmierzające do ograniczenia zagrożenia zanieczyszczenia sieci. Przykrywanie wpustów ulicznych i włazów na terenie instalacji należy uzgadniać z ich właścicielami. O każdorazowym zwiększonym zapotrzebowaniu na wodę, zwiększonym zrzucie ścieków (w aspekcie ilości i jakości) zamierzonym lub awaryjnym należy niezwłocznie powiadomić przedstawiciela Zakładu Produkcji Mediów Energetycznych i Gospodarki Wodno-Ściekowej Grupy LOTOS. Powyższe nie narusza punktu 9.3. Postępowanie w sytuacjach awaryjnych. Niedopuszczalne jest: • wprowadzanie ścieków do innej niż wskazana sieci kanalizacyjnej, • wylewanie, spłukiwanie, wsypywanie do sieci kanalizacyjnych pozostałości po substancjach i preparatach chemicznych, • mycie pojazdów i maszyn na terenie zakładu, • wprowadzanie odpadów do sieci kanalizacyjnych, • korzystanie z wód niezgodnie z ich przeznaczeniem. 12.3 Ochrona powietrza Firma zewnętrzna świadcząca usługę na rzecz Grupy LOTOS w wyniku której mogą powstać emisje niezorganizowane do powietrza np. rozpuszczalników z malowania lub pyłów z piaskowania powinna podjąć starania w celu maksymalnego ograniczenia emisji. 54 12.4 Ochrona powierzchni ziemi Firma zewnętrzna świadcząca usługę na rzecz Grupy LOTOS powinna podjąć starania w celu maksymalnego ograniczenia możliwości zanieczyszczania gruntów oraz terenów utwardzonych. 12.5 Gospodarowanie mediami Firma zewnętrzna świadcząca usługę na rzecz Grupy LOTOS powinna podjąć starania w celu maksymalnego ograniczenia zużycia mediów. W przypadku pytań, uwag i wątpliwości z zakresu środowiska prosimy o kontakt z Biurem Ochrony Środowiska Grupy LOTOS: • tel. 58 308 81 18 – gospodarka odpadami • tel. 58 308 87 55 – gospodarka wodno-ściekowa • tel. 58 308 72 08 – ochrona powietrza • e-mail: srodowisko@grupalotos.pl W przypadku pytań, uwag i wątpliwości z zakresu bezpieczeństwa pracy i ochrony zdrowia prosimy o kontakt z Biurem Bezpieczeństwa Pracy i Ochrony Zdrowia Grupy LOTOS: • osobiście • telefonicznie 505 001 365, 505 001 366 • e-mail: BHP.kontakt@grupalotos.pl • za pośrednictwem skrzynek „BHP” rozmieszczonych na terenie zakładu w Gdańsku (ul. Elbląska 135) Wszelkie prawa zastrzeżone. Grupa LOTOS S.A. z siedzibą w Gdańsku jest wyłącznym właścicielem informacji, w szczególności znaków towarowych, fotografii, oraz innych materiałów i danych zgromadzonych w „Informatorze o zasadach postępowania na terenie Grupy LOTOS S.A.”. Znaki towarowe, fotografie, oraz inne materiały i dane jak również wszelkie informacje zawarte i przekazane w Informatorze [dalej jako „Materiały”] są chronione prawem autorskim. Rozpowszechnianie, powielanie, dystrybuowanie, modyfikacja, zwielokrotnianie na wszelkich polach eksploatacji, w tym również kopiowanie, fotokopiowanie w formie drukowanej, bądź za pośrednictwem Internetu fragmentów, czy też całości treści Materiałów bez pisemnej zgody Grupy LOTOS S.A., bądź ich autorów jest zabronione i stanowi naruszenie prawa. 55 TABLE OF CONTENTS 1. IMPORTANT TELEPHONE NUMBERS ......................................................................................... 59 2. HAZARDS ON THE AREA OF GRUPA LOTOS ........................................................................... 60 3. TRAININGS ............................................................................................................................... 63 4. PROHIBITED ACTS .................................................................................................................... 63 4.1 Ban on using open fire and smoking tobacco .............................................................. 63 4.2 Ban on bringing in and consuming alcohol and intoxicating substances ..................... 64 4.3 Ban on photographing and filming ................................................................................ 64 4.4 Ban on bringing in weapons and dangerous tools ...................................................... 64 4.5 Ban on using mobile phones and other electronic sending equipment ....................... 65 4.6 Ban on transporting persons and devices on vehicles not adapted for transport ...... 66 4.7 Ban on blocking access to buildings, roads and fire prevention infrastructure ............. 66 4.8 Ban on moving around on the area of perimeter security ........................................... 67 5. RULES OF TRAFFIC ................................................................................................................... 67 5.1 Entry to the area of Grupa LOTOS .................................................................................. 67 5.2 Entry and exit to/from the site within a vehicle ............................................................. 68 5.3 Flow of the asset components on the area of Grupa LOTOS ........................................ 69 5.4 Traffic on the area of the site ......................................................................................... 69 6. ORGANIZATION OF SITE FACILITIES, CONSTRUCTION SITE AND WORKS ............................ 72 7. RULES OF TRANSPORT, STORAGE, FILLING OF TANKS OF VEHICLES, MACHINES WITH FUEL FROM CONTAINERS................................................................................................ 74 7.1 Transport of fuel in containers ........................................................................................ 74 7.2 Storage of fuel in containers .......................................................................................... 75 7.3 Filling the tank of a vehicle or a machine with fuel from containers ........................... 75 8. SAFETY OF WORKS .................................................................................................................. 76 8.1 Personal protection equipment and protective clothing .............................................. 76 8.2 Hazardous substances and chemical preparations ........................................................ 78 8.3 Written permits................................................................................................................. 79 8.4 Works in confined spaces ............................................................................................... 81 8.5 Works at height ................................................................................................................ 83 8.6 Earth works ...................................................................................................................... 88 8.7 Fire hazard works ............................................................................................................. 90 8.8 Machines and technical equipment................................................................................. 93 8.9 Electricity ........................................................................................................................... 93 8.10 Radiation protection ...................................................................................................... 94 9. FIRE PREVENTION ...................................................................................................................... 96 9.1 Chemical alert ................................................................................................................... 97 9.2 Assembly points and weather vanes .............................................................................. 99 9.3 Procedure in emergency situations ................................................................................. 99 9.4 Drills ................................................................................................................................. 101 9.5 Evacuation from buildings and rooms .......................................................................... 102 10. HAZARDOUS EVENTS .............................................................................................................. 103 11. PHYSICAL PROTECTION........................................................................................................... 104 12. ENVIRONMENTAL PROTECTION.............................................................................................. 104 12.1 Waste management ....................................................................................................... 105 12.2 Water and sewage management .................................................................................. 106 12.3 Air protection ................................................................................................................. 106 12.4 Earth surface protection................................................................................................. 107 12.5 Management of utilities................................................................................................. 107 56 The LOTOS Group attaches a lot of significance to safety of persons working and staying on the area of the enterprise. Safety at work and health protection belong to our priorities. We abide by the principle that “no job is so important and urgent enough that it cannot be carried out safely”. We apply the “zero tolerance” rule for disregarding the rules and non-observance of the requirements in the scope of widely understood safety at work, health protection, physical safety and fire prevention. WE SUPPORT SAFETY 57 The Code of Conduct on the premises of Grupa LOTOS S.A. (hereinafter also referred to as ”The Code of Conduct” or ”The Guide”): • it replaces the Code of Conduct on the premises of Grupa LOTOS S.A., edition No. 6 May 2008, • it includes the internal requirements and rules of appropriate conduct, binding on the area of Grupa LOTOS S.A. (hereinafter referred to as Grupa LOTOS), • it is intended for the employees of external companies and their subcontractors, staying and carrying out works on the area of Grupa LOTOS and its subsidiaries, located on the area of water intake in Przejazdowo, ul. Benzynowa, ul. Michałki 25 and ul. Elbląska 135 in Gdańsk. Each person present on the area of Grupa LOTOS S.A. and its subsidiary companies is obliged to strictly observe the legal provisions and the internal requirements of the enterprise. Non-observance of the above mentioned requirements is threatened with sanctions, including financial penalties, and/or depraving of authority to stay on the area of the enterprise for a definite and/or an indefinite period of time. 58 1. IMPORTANT TELEPHONE NUMBERS EMERGENCY PHONE NUMBER 998 fire, failure, accident, other threat (only from stationary telephones connected to the internal network of Grupa LOTOS) + 48 508 998 998 fire, failure, accident, other threat (only from mobile phones) Phone calls dialed directly from stationary telephones connected to internal network of Grupa LOTOS Alarm Center of LOTOS Straż (from the stationary telephone connected to the in-plant network of Grupa LOTOS) 81 99 81 09 Site Dispatcher 81 04 Shift Leader of LOTOS Ochrona 72 27 Planning and Control Maintenance Department 71 14 Planning and Mechanical Maintenance Department 82 40 Master of the Main Power Supply Point Servicing of Power Distribution Network 70 13 Radiation Protection Inspector 84 32 Settling dates and places of trainings (on the general rules of safety in force in Grupa LOTOS) 72 30 72 31 Material passes (tools, equipment, etc.) 74 09 The information on the expiration date of trainings 78 25 (on the general safety rules in force in Grupa LOTOS) When dialing from outside internal telephone network of the Grupa LOTOS one should first enter 58 308… and then continue with suitable digits. dialing code to Poland +48 dialing code to the Pomorskie province 58 59 2. HAZARDS ON THE AREA OF GRUPA LOTOS Grupa LOTOS is a high-risk plant in terms of occurrence of an industrial failure. The following hazards can be met here: • fire, • explosion, • toxicity, • radiation, • in the form of harmful physical, biological and chemical factors, such as noise, hot utilities, high pressure and temperatures, contact with chemical substances, • hazards connected with dangerous works, such as works at height, works in excavations or in confined spaces, • other high-risk works such as transport works, works during operation of machines or electric appliances. FIRE AND EXPLOSION HAZARDS Petroleum and its derivatives are in many cases the liquids, whose vapors are easily ignited and difficult to extinguish when they burn. They also pose high risk of explosion. Gaseous hydrocarbons and vapors of liquid hydrocarbons mixed with the air in appropriate proportions form explosive mixtures. Evaporation of even a small amount of condensed gases or flammable liquids results in large amounts of flammable vapors that form explosive mixtures. For example, only 1 liter of liquid propane after evaporation forms – under specified conditions – 260 liters of mixtures that may explode easily. In most cases these mixtures are heavier than the air and thus they can stay in pits in the ground, such as round ditches with pipelines, excavations or sewer manholes. Due to their flammable and explosive features they can ignite and explode easily in case of contact with e.g. flame, mechanical or electrostatic spark. DANGEROUS SEWAGE SYSTEM In case of possible leakage from an installation or a pipeline, hydrocarbons heavier than the air may travel long distances and accumulate e.g. in sewer manholes or other pits in the ground surface. In case of explosion there may occur a dangerous throw-out 60 of catch basin grates at a long distance, which may pose a threat to human life and safety and property damage. HYDROGEN In the production process one also uses hydrogen – a flammable and explosive gas. In case of leakage from an installation it escapes at a substantial pressure and may be subject to self-ignition. It becomes dangerous in case of fire, since it burns with a colorless and invisible flame. As opposed to the majority of hydrocarbons, it is lighter than the air and it lifts. HOT UTILITIES AND HIGH PRESSURE The technological processes are carried out at a high pressure and high temperature. A leakage in an installation may result in the release of utilities at a pressure of several dozen atmospheres and at a temperature exceeding even 300ºC. Released substance may also be subject to self-ignition. TOXIC HAZARD – HYDROGEN SULFIDE The gas that poses the largest toxic threat due to it presence in large amounts is hydrogen sulfide. It is a colorless, toxic and flammable gas. In case of its release in the event of failure it has a characteristic smell of rotten eggs when it is in small concentrations. It cannot be smelt when its concentration is higher. First it damages the smell and in extreme cases it may cause death as a result of even a single inhalation. OXYGEN DEFICIENCY IN CONFINED SPACES Oxygen is a chemical element that is indispensable for life; for this reason, it is important to make sure that there is a sufficient amount of it in the inhaled air. Too low oxygen content in the air cannot be detected with human senses and the potential victims of such a situation are usually unaware of the threat. In confined spaces there may be a limited content of oxygen caused by the presence of inert gases, such as nitrogen or carbon dioxide, that displace oxygen from the air. These gases operate without warning and cause a loss of mental fitness, distort the ability to access the situation and in high concentration they result in quick loss of consciousness. 61 When oxygen content in the air is lower than 18%, it is a dangerous situation for a human being. The content below 10% causes inability to move. One cannot walk, stand, or even crawl. Loss of consciousness occurs without previous warning signals and without pain. A few minutes later it results in brain damage and death, unless immediate reanimation is performed. Except mentioned hazards on the ground of the Grupa LOTOS one can come in for with such threats as: slippery surfaces high temperatures high pressures high noise level X danger of head injury height limit gyral parts danger of fall danger of trip gas cylinders hanging loads works at height If you feel that there is something wrong with you, you feel faint, sick or feel other ailments – do not ignore it. It may be caused by the contact with substances that threaten your health and even your life. INFORM YOUR SUPERIOR OF THIS FACT WITHOUT DELAY! 62 3. TRAININGS Detailed requirements are specified in the „Instruction on personal and mechanical vehicles pass system within Grupa LOTOS S.A.” Employees of the external companies, before starting works on the area of Grupa LOTOS/a subsidiary company, are obliged to participate in a training aimed at informing them about the threats to health and safety, as well as a discussion on the rules of conduct and safe performance of works on the area of the enterprise. The training is conducted by a specialist from the Health and Safety Office of Grupa LOTOS or an assigned employee of a subsidiary company respectively. The training is valid for the period of three years; after the lapse of this period it must be repeated. The employees with work intervals on the area of Grupa LOTOS/a subsidiary company of more than 6 months shall undergo a repeated training. The training may not be treated by the external companies as the occupational health and safety training as defined in the governing provisions of the Polish law. It does not include all the regulations on safety of works carried out by the external companies, resulting from the national regulations in this scope, that should be strictly applied and observed on the area of Grupa LOTOS. Dates and place of training on the general safety rules inforce in Grupa LOTOS should be settled with an employee of LOTOS Ochrona Sp. z o. o. (hereinafter referred to as LOTOS Ochrona) in the Pass Office. 4. PROHIBITED ACTS 4.1 Ban on using open fire and smoking tobacco Smoking tobacco is banned on the area of Grupa LOTOS and subsidiary companies. Smoking is only allowed in the places determined and marked with an inscription “smoking is allowed”. Smoking tobacco in other places, rooms, in vehicle cabs is also forbidden. The above rules also apply to e-cigarettes. 63 It is also forbidden on pain of penal sanctions to bring any matches, lighters and any kind of devices being the source of fire onto the area of production installations and tank parks. 4.2 Ban on bringing in and consuming alcohol and intoxicating substances Is it inadmissible to bring in and consume alcohol and intoxicating substances or to enter and stay [on the area] under their influence. On the order of an employee of the company LOTOS Ochrona each person suspected of being in a condition indicative of consumption of alcohol, is obliged to undergo a control of its presence in the exhaled air. NOTE! In case when intoxication is detected such a person shall not be allowed to enter the area of the plant and shall be subject to a ban on entering the area of Grupa LOTOS for a definite or an indefinite period of time. Moreover, a fine shall be imposed on the employer of the intoxicated person, in the amount ranging from several to several dozen thousand zloty (PLN). 4.3 Ban on photographing and filming Photographing and filming with cameras or other image recording equipment without a permit in a form of a Card F issued by Grupa LOTOS, is forbidden. Persons who take pictures or film are obliged to have a card F along with a personal pass with them and to present it on demand of the occupational health and safety service and the employees of LOTOS Ochrona. 4.4 Ban on bringing in weapons and dangerous tools It is forbidden to bring in to the area of the enterprise: (any kind of) weapons, knives, clubs, sharp tools, explosive materials, inflammable materials and other dangerous objects, whose usage in a controlled and/or uncontrolled way and/or 64 usage in a forbidden way may result in infringement of personal interest and/or pose a threat to life, health or freedom of persons who work and stay on the area of Grupa LOTOS S.A. 4.5 Ban on using mobile phones and other electronic sending equipment Using mobile phones and other electronic sending equipment is understood as being in possession of such a device with power supply on. ”Other electronic sending equipment” is understood as radio-telephones, pagers, radio-modems, and similar equipment for wireless communication. On production installations, in tank park, on technological lines and in other rooms/ places marked with a sign “ban on using mobile phones” or “turn off mobile phone” one must not use mobile phones or other electronic sending equipment. It is forbidden to bring in the above mentioned activated equipment to the explosion hazard zones, unless it has appropriate attestations. 65 Such equipment may be used in welfare and office rooms, storage rooms, workshop and repair rooms and others, as well as in general access circulation routes, unless the signs inform otherwise. This ban also refers to radio-telephones used by the external companies that carry out orders on the area of Grupa LOTOS basing on a written permit obtained in the Planning and Control Maintenance Department. 4.6 Ban on transporting persons and devices on vehicles not adapted for transport It is forbidden to transport persons with vehicles not adapted for transport of persons, among others, on the platforms of trucks or delivery vans. No passengers may be present on a semi-trailer, unless it is adapted for their transport. In accordance with the recommendations for the user issued by the producer, only such a number of persons may be present in the vehicle cab as stated in the documentation of the vehicle. It is also inadmissible to carry e.g. equipment, devices or cylinders with technical gases in a way that does not conform to the legal provisions governing in this scope. When driving a vehicle a driver is obliged to carry a personal card along with authorization to drive a vehicle and present them on demand of the employees of LOTOS Ochrona and the occupational health and safety service. 4.7 Ban on blocking access to buildings, roads and fire prevention infrastructure It is inadmissible to obstruct and block access to fire prevention infrastructure, including, among others, hydrants, manual callpoints or connections to semi-fixed fire-fighting installations. In case of inappropriate parking of a vehicle LOTOS Ochrona shall be authorized to block the vehicle wheels and take appropriate measures for infringement of the provisions and safety rules governing on the area of the plant. 66 4.8 Ban on moving around on the area of perimeter security Detailed requirements are specified in the “Procedure at performing works under written permits” ”Unauthorized access/passage forbidden” NIEUPOWAŻNIONYM WSTĘP I PRZEJŚCIE WZBRONIONE There is a perimeter security system in operation on the area of the plant. In the places marked with “Unauthorized access/passage forbidden” there is a total ban on traffic. Should it be necessary to carry out works on the area within 10 meters on both sides of the fence, it shall be indispensable to obtain a written permit from the host of the facility, confirmed by the Shift Leader of LOTOS Ochrona. During works the Contractor is obliged to protect telecom and IT devices from contamination and damage. Completion of works and restoring to the original condition must be confirmed by the Shift Leader of LOTOS Ochrona. 5. RULES OF TRAFFIC 5.1 Entry to the area of Grupa LOTOS Detailed requirements are specified in the „Instruction on personal and mechanical vehicles pass system within Grupa LOTOS S.A.” Entry to the area of Grupa LOTOS is only possible on the basis of a pass in a form of an electronic card SKD or a paper pass, issued by LOTOS Ochrona after previous training on the general safety rules governing on the area of the enterprise. A pass should be presented for inspection to the employees of LOTOS Ochrona and the employees of the occupational health and safety service of Grupa LOTOS/a subsidiary company. 67 Stay on the protected area is possible from Monday to Saturday, with the exception of holidays, from 6 a.m. till 10 p.m. Entry and stay after 10 p.m. or on holidays each time requires a written confirmation handed over to LOTOS Ochrona, signed by a person authorized on the part of Grupa LOTOS or its subsidiary company. NOTE! Each person in possession of a personal pass without a photo shall ALWAYS carry an identity card, on whose basis this pass was issued. A card is assigned to a person and each usage of such a card shall be recorded. A card may not be lent to other people. It is issued for a definite period of time and after the lapse of this period it must be submitted to the Pass Office of LOTOS Ochrona or handed over in the same place (after completion of all works on the area of the plant). In the event of losing a pass, one must inform LOTOS Ochrona immediately. 5.2 Entry and exit to/from the site within a vehicle Detailed requirements are specified in the „Instruction on personal and mechanical vehicles pass system within Grupa LOTOS S.A.” The documents that jointly authorize to entry with a motor vehicle to the area of Grupa LOTOS are as follows: • a pass (SKD card or a paper pass) of a driver, • a pass (SKD card or a paper pass) of a vehicle, • authority to drive a vehicle, • a registration card of a vehicle along with valid technical examination that authorizes the vehicle for traffic, • a valid third party liability insurance policy of a vehicle owner (the so called “OC” of the vehicle), • valid ADR certificate – in case of vehicles that carry dangerous goods. The vehicles entering the area of Grupa LOTOS should be labeled with a company name. It is admissible to put a plate with a legible inscription of the company name behind the window panel of the vehicle. When driving and parking with a vehicle, a vehicle pass should be placed behind the windscreen in a way that allows to read the identification data. 68 5.3 Flow of asset components on the area of Grupa LOTOS Detailed requirements are specified in the „Instruction concerning the pass system of movement of asset components” Driving in/bringing in and taking away with a vehicle/taking away the asset components that belong to external companies (e.g. machines, electric tools, furniture, office equipment, etc.) takes place on the basis of material passes „OM”. When bringing in/taking away to/from the area of Grupa LOTOS the asset components, one must submit to an employee of LOTOS Ochrona at the control point (gate) the appropriate documents that authorize to take away with a vehicle/take away the asset components specified in the document and present them for inspection. 5.4 Traffic on the area of the site The provisions of the Road Traffic Code are in force on the area of the enterprise. The maximal admissible speed of vehicles amounts to 40 km/h and may be limited locally to even lower speeds. A vehicle driver is obliged to carry all the required authorities to drive a vehicle with him/herself, along with authority to stay on the area of the enterprise and present them on demand of employees of LOTOS Ochrona and the occupational health and safety service. When driving a vehicle one must bear in mind the following: • compliance to traffic signs, • passing lights on, • fastening seat belts by all persons traveling with a vehicle, 69 • • • • using mobile phones by drivers equipped only with a handsfree set, paying attention to pedestrians, cyclists, persons operating a power truck or a melex, choosing the shortest admissible route to the target point, parking a vehicle only in places where it is allowed. LOTOS Ochrona is equipped with a device to record the speed of vehicles. Each infringement of speed limits shall result In taking appropriate measures against the driver. All roads of the plant are marked: the ones from the North to the South with letters – e.g. the road A-B, C-D and the ones from the West to the East – with figures – e.g. the road 1-2, 2-3. On the area of the plant one may only travel on the roads generally accessible to traffic, that is the ones not marked with road signs “no traffic in both directions”, “no entry” or “authorised entry only”. Traveling on general access roads does not require a written consent of the host of the facility. Pedestrians crossing the road shall use a zebra crossing, if available, and pay attention to approaching vehicles. When walking along the road, one must walk on the sidewalk. When there is no sidewalk at the road, one must walk on the left side of the roadway and abide by the principle that no more than two persons may walk next to one another. When wishing to enter a closed area, i.e. the one marked with the signs forbidding traffic (marked with the board with an inscription: “no traffic in both directions”, “unauthorized access denied”), it is necessary to obtain a permit from the host of the facility. 70 When it is necessary to carry out works on such an area, the host shall issue a permit for their performance or record the entry in the „Register of employees entering the area of the installation of the Plant... not performing works basing on a written permit”. Prior to entering a road closed for traffic one must obtain a written permit to enter from the host and bear in mind that it is only allowed to travel on the roads listed in the permit form and that it is forbidden to park on this area. NOTE! At the crossing of the roads A-B and 4-5, next to the building of LOTOS Straż there are the signal lights. At the moment when they start pulsing red a driver shall be obliged to stop the vehicle as close as possible to the right edge of the road and wait until the signal lights are off. 5.4.1 Heavy road equipment Due to large amounts of buried electric and telephone cables, as well as the control and automation system at a small depth, it is recommended to avoid entering and placing road equipment outside of roadways or the existing concrete yards. Should it be necessary to enter the above mentioned areas, in case of maneuvering with large vehicles in narrow passages, one should always use help of other persons, assisting in safe maneuvering. 5.4.2 Railway crossings At the railway crossings located on the area owned by Grupa LOTOS, persons who drive vehicles are obliged to stop the vehicle in front of the STOP sign and make sure that safe continuation of travel is possible. 71 In case of multilevel crossing one should never drive on tracks directly after passing train. One must wait till the train will leave on the distance permitting to confirm whether other tracks are free of moving trains. When passing the railway crossing it is forbidden to overtake other vehicles. 6. ORGANIZATION OF SITE FACILITIES, CONSTRUCTION SITE AND WORKS On the area of Grupa LOTOS the external companies are allowed to organize their own site facilities and erect temporary objects on the production site, such as container cabins. When wishing to place a container cabin on the above mentioned area, the contractor shall be obliged to draw up a site facilities plan, coordinated with the assigned organizational sections from Grupa LOTOS. On the area of working production installations and in the tank park it is forbidden to place administration and welfare container cabins, such as offices, dining rooms or changing rooms. In order to organize site facilities or place a container cabin an external company is obliged to draw up a plan, including: • a period of existence of site facilities (a container cabin), • real (marked in the map scale) location of temporary objects – container cabins along with a description of their purpose, e.g.: welfare cabin, warehouse (its purpose), workshop, etc. A map for such a plan shall be taken each time from the General Plan Workshop of Grupa LOTOS, • a place for storage of hazardous materials, e.g. cylinders with technical gases, inflammable paints and varnishes (method of storage, marking in accordance with the regulations in force in this scope), a manner of protection and their amount, 72 Hazardous materials, such as fuels, may be stored on the area of site facilities only in the amounts not exceeding their 24-hour demand. • fire prevention for the site facilities, including: – a number and a type of fire extinguishers suitable for suppression of the groups of fire that may occur in a given facility, on a given area, – distribution and marking of places of location of fire extinguishers in accordance with the governing regulations in this scope, – ensuring the conditions for evacuation (appropriate amount and width of exits, their marking in accordance with the standards in force, roads and entrance gates onto the area of site facilities), – placement of a sign forbidding use of open fire and smoking tobacco in accordance with the regulations in force, – placement of alarm instructions with a list if emergency phone numbers on the area of the plant and information, which persons from among the site facilities users should be informed in case of fire. Site facilities of the companies and container cabins located outside of the area of site facilities should be marked with plate with a name and an address of the company, as well as a contact phone number. Plan of site facilities and a design (a sketch) of location of container cabins outside of the site facilities shall be coordinated with the below mentioned organizational sections, in the order as follows: • Host of the Facility (Site Manager) – on whose area the site facilities are to be organized or a container cabin is to be located, • Planning and Electrical Maintenance Department of Grupa LOTOS – if site facilities or a container cabin are supposed to be connected to electric power supply cable systems, • Utility Production Complex of Grupa LOTOS – if site facilities or a container cabin are supposed to be connected to a potable or raw water system, steam system, compressed air and nitrogen system and/or if site facilities or a container cabin are supposed to be connected to sanitary sewage system, • Planning and Control Maintenance Department of Grupa LOTOS – if site facilities or a container cabin are supposed to be connected to telecom and IT cabling system, • LOTOS Straż, • Health and Safety Office of Grupa LOTOS, • General Plan Workshop (Refinery Expansion Programme – Coordination Section of Grupa LOTOS) – registration of the location of a temporary facility. 73 The company that owns such site facilities shall be treated as its host from the moment of taking them over for use until their removal. Such a company shall be obliged to, among others: • exercise general supervision over conduct and observance of the provisions and rules in the scope of occupational health and safety and fire prevention, • strictly observe the rules of smoking tobacco only in a place designated for this purpose and adequately marked, • maintain cleanliness and order, • observe the conditions stipulated in the plan of site facilities, • ensure order and hand over the area to Grupa LOTOS after completion of works. An external company shall be responsible for damage caused on the equipment and installations of the enterprise of Grupa LOTOS located on the area handed over to it – from the moment of taking it over for use until the moment of formal hand-over. The company is obliged to remove site facilities, ensure order on the area (including removal of current or telephone cables) and to hand it over to Grupa LOTOS after completion of works (an order). 7. RULES OF TRANSPORT, STORAGE, FILLING OF TANKS OF VEHICLES, MACHINES WITH FUEL FROM CONTAINER A container is an object aimed for collecting and transport of fuel, made e.g. from metal or plastic, characterized with appropriate strength and resistance to operation of an agent it contains. Free from damage, free from corrosion, equipped with tight closure (e.g. a steel barrel, a canister). 7.1 Transport of fuel in containers • 74 One vehicle may transport four diesel oil containers at most, each with a maximal capacity of 200 dm3 or one container with gasoline of a maximal capacity of 200 dm3. • • • During transport the containers should be placed and fastened in such a way that their position towards one another and towards the vehicle remains unchanged during transport and that they are not threatened with overturning and falling out of the vehicle. A vehicle should be equipped with at least one fire extinguisher (for fire groups A, B, C) with a content of at least 12 kg of dry chemical powder (or equivalent for other appropriate fire fighting agents). The fire extinguisher should be easily accessible and placed/fastened in such a way that it is not threatened with overturning and falling out of the vehicle. Containers with fuel may only be transported with the vehicles intended for transport of objects, equipped with load-carrying bodies adapted for transport of fuels in containers (e.g. not in a bucket of an excavator/loader). 7.2 Storage of fuel in containers • • • • Empty containers or containers with fuel should be stored under a canopy or in rooms with efficient ventilation. Within the radius of 10 m from the place of storage it is forbidden to use open fire and sparking equipment. A fire extinguisher (for fire groups A, B, C) with a content of at least 12 kg of dry chemical powder (or equivalent for other appropriate fire fighting agents) and a fire blanket shall be provided near the warehouse, and the place of their location shall be marked in accordance with the governing Polish Standard. The place of storage of fuels should be marked with safety signs in accordance with the Polish Standard: “Fire hazard”. Hazardous materials such as fuels may be stored in containers on the area of site facilities only in such amounts as are indispensable for operation of its machines within 24 hours. 7.3 Filling the tank of a vehicle or a machine with fuel from containers • • Filling the tank of a vehicle or a machine with fuel should be carried out in open space, only after the motor and other installations of this vehicle are off. Filling the tank of a vehicle or a machine with fuel from a barrel may only take place with a special pump for this purpose. Total leakproofness of a device (system) to pump the fuel shall be ensured. 75 • Within the radius of 10 m from the tank of a vehicle or a machine filled with fuel it is forbidden to use open fire and sparking equipment. The place of filling the tank of a vehicle or a machine with fuel must be organized (secured) in such a way that possible leakage of fuel may not cause soil contamination. • In the place where the tank of a vehicle or a machine is filled with fuel there should be a fire extinguisher (for fire groups A, B, C) with a content of at least 12 kg of dry chemical powder (or equivalent for other appropriate fire fighting agents) and a fire blanket. 8. SAFETY OF WORKS 8.1 Personal protection equipment and protective clothing During: • performance of works connected with exposure to harmful and hazardous agents and • when staying or performing works on the areas marked with information boards placed in front of the entrance to the explosion hazard zone, among others, to the production installations and the tank park it is obligatory to wear protective clothing, work footwear and to apply personal protection equipment: head protection hearing protection eye protection breathing apparatus hand protection face protection appropriate for the place and kind of performed works. • 76 If an employee performs works or is present on the area of production installations, in the tank park, in the places where products are filled or in other similar places, (s)he is obliged to apply the same personal protection equipment, as the ones referred to on the signs on information boards or as mentioned in a written permit for performance of a given type of work. Information boards are located on the boundary of the hazardous area. • When staying on the above mentioned area each person is obliged to wear a helmet and protective goggles at all times; the same refers to hearing protectors in the specified zones (if no such zones are determined, then on the entire area); protective gloves must always be worn during performance of works. It is the duty of persons entering the above mentioned area to have an evacuation mask in a good working condition with them. NOTE! In the explosion hazard zones, that is on the area of production installations, in the tank park, in the places where products are filled, it is forbidden to put on, take off and wear unbuttoned/unzipped clothes, as well as to clean, rub or sweep such clothes. Clothes must precisely cover the trunk, arms and legs; it must be buttoned/zipped completely (with all buttons and zippers). • • • When entering the explosion hazard zones (i.e. among others, on production installations and in the tank park) or working in them, it is obligatory to wear work clothes and protective footwear with documented anti-electrostatic properties, bearing in mind that protective footwear should have safety toes. One must pay attention to the information signs and bear in mind that on the area of production there are hazardous chemical substances and that technological processes are performed there at a high temperature and high pressure. One must also strictly observe the ban on using mobile phones. When work is performed outside of the explosion hazard zones one should apply personal protection equipment intended for this work. Protective clothing of each employee of an external company should be marked in a legible and permanent way with the company name. It is unacceptable to carry out works in damaged clothes and/or in a shirt with short sleeves. 77 NOTE! The persons: 1. who carry out works on the in-plant roads and railway subgrades and in their surroundings up to 5 m, 2. as well as who carry out works using ionizing radiation in the evening or at night are obliged to wear reflective vests (on the areas of production installations and the tank park also with anti-electrostatic properties), marked with a company name. Management personnel of the external companies that carry out works on the area of Grupa LOTOS is obliged to equip their subordinate employees in its own scope with clothing with anti-electrostatic properties, work footwear and personal protection equipment required on the area of the enterprise, as appropriate for the conducted works. 8.2 Hazardous substances and chemical preparations In connection with the fact that chemical substances/preparations are present in the working environment, particular attention must be paid to the warning signs and symbols placed on packages. product properties warning symbol for the product very toxic toxic noxious caustic irritating T+ T Xn C Xi explosive oxidizing extremely flammable highly flammable E O F+ F product dangerous for properties environment warning symbol for the product 78 N In case of contact with chemical substances/preparations and during performance of works with them, one must apply personal protection equipment specified in material safety data sheets. 8.3 Written permits Detailed requirements are specified in the “Procedure at performing works under written permits” A written work permit is a document issued by the host of the facility, specifying the conditions for safe performance of works. On the area of Grupa LOTOS all hazardous works are carried out basing on written permits. Kinds of permits referring to the respective works and activities: • works in the explosion hazard zone, for works using fire, sparking devices and tools, for works inside the tanks and apparatus, for works in sewage system • entering a closed road • losing a road – in case of obstructing, blocking or digging in the road that makes it impossible or difficult to use • excavations – required in a situation when the excavation is deeper than 40 cm • water drawoff from fire fighting system for economic needs – to take water from fire hydrants marked with a red color • switching off the circuit of fire detectors – detectors should be switched off when large amounts of smoke or dusts may be formed during works, thus initiating the operation of detectors • switching off manual callpoints (ROP) – for the time of repairs or other modernization works when it is necessary to carry out a given work Written permits are issued by the host of the facility, in which works are to be performed. A contractor may only start works after having obtained the appropriate permit and having met all the requirements and conditions specified therein. Only the persons in charge of works of a given external company may receive the permits, including masters or foremen. 79 Prior to issuance of a permit the contractor shall be obliged to hand over to a person from Grupa LOTOS who issues the permit, the information on threats caused by performed works and on methods of protecting employees from these threats. The person issuing a permit shall specify the kind of performed work by way of crossing out the unnecessary expressions from the title. (S)he shall also specify its hours of validity and a number of persons who will perform given works. Should it be a necessary condition for performance of works to obtain additional permits, this information shall also be included in the permit issued. In the permit form the contractor confirms that it is familiar with the conditions of work and that it shall observe them and perform only such works, as indicated in the permit. Each and every change in the conditions specified in the permit shall require issuing a new permit. Any changes, amendments or crossings-out in the approved documents are unacceptable on pain of interrupting works. Contractor’s obligations in terms of supervision necessary from the moment of obtaining a written work permit: • making all the subordinate employees familiar with the terms of the permit, providing instructions on work conditions, threats posed by performed work and by the neighboring equipment or installations, • coordination of all performed works, • keeping the permit in the place of performed works and ensuring continuous supervision over their performance, • providing employees with appropriate personal protection equipment and ensuring that it is used in a correct way, • immediate interruption of works in case of reporting or noticing emergency condition, posing a threat, or in case of calling a chemical alert. Supervisor on the contractor’s side is obliged to know the exact number of persons present on the area of performed works. After calling a chemical alert (s)he checks whether all his/her subordinate employees left the threatened area. If there are any persons who do not leave the threatened area after the alarm, (s)he shall immediately report this fact the host of the area, giving a number of such persons , • protection of fire detectors against contamination, • covering the detectors of hazardous gases for the duration of works and reporting this fact to the Planning and Control Maintenance Department, • protection of control equipment, of cable and impulse routes, placed on posts, frames, etc. during performance of e.g. welding, painting, sand-blasting works. 80 After completion of works the contractor is obliged to put the place of work in order and subsequently go to the host of the facility in order to “close a permit”, which consists in confirmation of the completion of works, taking-over of the area and signing the permit by the host and the contractor. 8.4 Works in confined spaces Detailed requirements are specified in the „Safety instructions for work inside the tanks and apparatus” Works in confined spaces are the works performed in tanks, channels, sewer manholes, inside the technical devices and in other confined spaces, entered via smallsized manholes or openings or with entrance hampered in any other way. The above mentioned works should be performed basing on a written permit and under temporary supervision of an employee assigned by the host of the facility and under continuous supervision of a master or a foreman on the contractor’s side. Prior to entering the confined space the Contractor is obliged to inform the persons entering it of the following: • the scope of performed works, the method of preparation of a workplace and the applied means of protection, • possible threats that may occur and method of procedure in case they occur, • methods of signaling between the persons working inside and the persons safeguarding them outside • evacuation methods and routes. Prior to entering the confined space and during performance of works measurements of oxygen and toxic gases shall be conducted inside the tank and explosiveness shall be checked. Examination of explosiveness is aimed at checking whether there is any dangerous explosive atmosphere present in the confined space. 81 When the test detects any hazardous factor, works must be interrupted immediately, the atmosphere inside must be ventilated and then examined again. During performance of works, due to oxygen deficiency, inflammable or toxic gases or vapors that may be present in such places, it is necessary to observe the special safety rules: • systematic examination of oxygen content in the air inside the tank and examinational of explosiveness, • ensuring that the employees working inside are protected by at least one person outside, • before going inside the employees who carry out works and the persons who protect them shall be obliged to agree on binding alarm signals, The person who protects: – must be equipped with the same protective devices as the persons working inside, – must be in continuous contact with the employees working inside, – in case of threat, must be able to organize immediate help, • ensuring appropriate personal protection equipment for employees, including e.g.: a protective helmet, protective clothing and footwear with anti-electrostatic features, respiratory system protection equipment depending on the needs, and other, appropriate for the kind of threats, • application of respiratory system protection (a cylinder with compressed air, breathing mask with fresh air supply), when oxygen content inside the tank is lower than 18% or when substances harmful to health are present in the air. When it is necessary to work in the devices that protect respiratory system, employees should have a valid doctor’s permit for works in such devices and they should be trained how to use such devices, • the interior of the confined space and the place of work performance should be lit with the source of electric light with safe voltage, supplied from 24V safety transformer, located outside of the apparatus, • it is forbidden to place cylinders with technical gases (irrespective of their type) in the confined space. During welding works and other works with open fire a rule must be observed that a burner is lit outside of the tank or apparatus, as far as possible, • it is forbidden to carry out works at night (i.e. from 10 p.m. to 6 a.m.). In a justified case, when such works are necessary, they are allowed basing on an individual instruction manual prepared by the contractor, that obtained a positive 82 opinion of the host of the facility, an engineer in charge of the task from Grupa LOTOS/a subsidiary company and the occupational health and safety office of Grupa LOTOS/a subsidiary company (in this order). 8.5 Works at height Works at height include all the activities carried out on a surface located at a height of at least 1 meter above the floor or ground level without application of fixed means of protection When working on height one must first use the collective protection equipment, such as scaffolding, mobile platforms, safety meshes. Should the above equipment be unavailable or impossible to install, one must use personal protection equipment, such as a safety harness with the attached safety rope with a shock absorber or a self-locking device. BEAR IN MIND THAT: in case of using a rope with a shock absorber at the safety harness the free space required to stop the fall may amount to as many as 6 m in extreme cases (depending on the point of fastening). 8.5.1 Scaffolding • • Erection, exploitation and dismantling of scaffolding should take place in accordance with the producer’s instructions or with an individual design prepared by a person with the required authority. A scaffold should be placed on the stable ground, profiled in a way allowing for runoff water evacuation. 83 • Poles of the scaffold must have appropriate footing, allowing for scaffold leveling. When the scaffold is situated on unstable ground, ground beams should be applied. Complete barriers at a height of 110 cm and halfway down this height – in case of system scaffolds the upper barrier at a height of 100 cm. Informational plate about the carrying capacity of platforms and constructions together with the name of the company placing the scaffolding, with the name and the name of the performer of the scaffolding together with his contact number. Edge boards from each side of the working platform, to protect the objects from falling. Properly resistant platforms with work surfaces sufficient for all working persons and storages of needed tools and materials. Working platforms must be complete, all the openings, arcs must be protected in such a way that it is impossible to uncover them on one’s own. The entrance platform must be equipped with a hatch to protect the respective working platforms. In case of a detached scaffolding, it must be characterized with appropriate rigidity, obtained with diagonal reinforcements in accordance with the operation and maintenance manual of the scaffold. When the scaffold is at a distance exceeding 20 cm from the wall or the element next to which it is erected, safety barriers are required. All poles of the scaffold must have appropriate footing, allowing for scaffold leveling. When the scaffold is situated on unstable ground, ground beams should be applied. All levels of the scaffold must be equipped with vertical and horizontal circulation routes to facilitate the circulation of employees. The maximal distance between the circulation routes amounts to 20 m. The scaffold must ensure safe access on it, without a possibility of falling. Each scaffold must be equipped with entrance ladders leading to the level where works are carried out. Prior to scaffold authorization for use, it is subject to acceptance by an authorized person. Prior to starting works on the scaffold, a person who supervises works on the contractor’s side is obliged to conduct its survey and check, whether the scaffold is in good working condition and is fit for use. 84 Scaffolding that is constructed in a correct way and ready for use should be equipped with: • a suspended plate informing of the admissible load of platforms and structure, along with a name of the company that erected the scaffold, the first and last name of the contractor of the scaffold, along with a phone number, • platforms of appropriate strength, with working surface sufficient for workers and for storage of the necessary amount of tools and materials, • safe vertical and horizontal circulation routes to facilitate circulation of employees. The maximal distance between the circulation routes is 20 m, • access to each level of the scaffold, equipped with a hatch to protect the employees from falling, • railings to protect from falling, composed of a protective hand-rail at a height of 1,1 m from the platform and 15-cm-high edge board to protect the objects from falling. Halfway through the distance between the hand-rail and the board there should be a cross-bar or this space should be filled in a way that prevents persons from falling. In case of a detached scaffolding, it must be characterized with appropriate rigidity, obtained with diagonal reinforcements in accordance with the operation and maintenance manual of the scaffold. NOTE! It is forbidden to erect, operate and dismantle the scaffold: • when no lighting is ensured after dusk for good visibility, • in case of thick fog, rainfall, snowfall and black ice, • in case of storm or wind velocity exceeding 10 m/s. 8.5.2 Lifting works • Before the start of operation of a wheeled crane or lift enough space must be ensured for its safe assembly; the vehicle must be leveled; bearing capacity of the ground shall be checked; maximal admissible lifting capacity values shall be observed. 85 • • • • • • • • • • • • All stabilizing supports of the crane should be put up (except for the transport of the element „on wheels”). A person supervising the lifting works is obliged to check the correct position of the crane carefully, paying attention to the kind of subbase, distances, e.g. from the edges of excavations and making sure that the area around the performed works is adequately fenced (if possible). It should be checked whether there are no elements that may cause collision in the zone of crane operation. Only appropriately qualified persons with the operator’s and slinger’s license may be allowed to operate crane equipment. They should communicate with one another by means of agreed signals. Circulation and work of other employees is forbidden in the range of operation of cranes. All employees working near the crane must be made familiar with the threats that may be posed by its operation, along with signaling by the personnel operating the crane. An operator must be aware of the load of the cargo and observe the acceptable lifting capacity values. When leaving the cab of the vehicle, (s) he is obliged to wear an industrial safety helmet. A slinger is responsible for correct fastening and attaching the load, (s)he must always wear a vest marked with the inscription HAKOWY (slinger). Only complete slings in good working condition, checked and marked in accordance with the quarterly color code, may be used for transportation of the elements. During transport load guiding and stabilizing ropes should be used. On no account may the working crane be left unattended. In case of any problems, heavy wind and changeable weather conditions, works must be interrupted immediately and the supervising person must be informed of this fact. One should proceed in accordance with the legal provisions binding in this scope. For the sake of safe organization of conducted works the contractors may obtain meteorological information on weather conditions, including wind velocity and direction from the Dispatcher of Grupa LOTOS. 86 8.5.3 Exploitation of suspended baskets and telescopic hydraulic platforms The hook throat must be protected in a reliable way against going out of a ring. A ring must be characterized with appropriate strength to carry the maximal total load. Protective helmets and goggles are obligatory. Safety harness must be fastened completely – both on chest and tights. A name plate must show the following information: • company name, • UDT (=Technical Inspection Office) /CE or other mark, • maximal lifting capacity, • year of construction, • basket load. A crane must be subject to a complete UDT (Technical inspection Office) acceptance, along with the instructions and approvals for work with a basket. A sling that protects the employee must have a strength certificate and it must be suspended above the ring of the basket. The employees must be trained in the scope of work in the basket and works at height. The basket must be in good working condition, without waste and rubbish inside the basket. The following documents shall be carried along with the basket: • safe performance of works with the application of the basket, • procedure in emergency, in the event of evacuation of employees. It is OBLIGATORY to wear safety harness with a rope and a shock absorber in the basket, irrespective of the kind of performed works. Moreover, prior to starting works from the basket, the required documentation should be drawn up, including, among others: • instructions for work from the basket, taking into consideration the safety of works to be performed, • procedure in emergency and in case of evacuation of employees, 87 • • • • attestation of a basket, including the producer’s documents (for construction of the basket – all the documents required to confirm the device strength), a list of persons trained in the scope of works carried out from the basket, with valid certificates of medical examination, confirming lack of contraindications against work at height, an entry stating with what crane the basket is to work, along with calculations of rope load (not less than 10m), a covering letter to the Technical Inspection Office (UDT). The documents, prepared and drawn up as above, should be submitted to the Technical Inspection Office so that a basket may be authorized for use. After the basket is authorized for use, a responsible person with UDT authority – a crane equipment maintenance engineer – shall conduct surveys confirmed with an entry in the survey log (surveys shall be conducted at least once a month). In case of intensive, every-day operation of the basket a crane equipment maintenance engineer should conduct surveys confirmed with an entry in the survey log on an every-day basis, prior to the start of works. 8.6 Earth works Detailed requirements are specified in the “Procedure at performing works under written permits” Due to large amounts of buried electric, telephone, control and automation system cables located at a small depth, persons who carry out earth works are obliged to exercise special caution during these works. 8.6.1 Excavations In the case of earth works with the depth of excavations exceeding 0,4 m the external company is obliged to obtain a written permit to carry out this type of works. A permit is a document, on whose basis excavation is coordinated with the respective hosts of cable routes and buried pipelines. If the permit issued allows solely for manual digging, it means that only a spade may be used. It is forbidden to use a pickaxe or any mechanical equipment. 88 • • • • • • • The area around excavations must be fenced with boards on stable supports or with a mesh barrier with a base, marked with white and red stripes. The height of fencing should amount to 1.1 m. Excavations with vertical, unshored walls, without strutting or supporting, may be carried out only to a depth of 1 m. Excavations with a depth exceeding 1 m must be sloped excavations at an angle of 45°, and in the case of straight walls, shoring and strutting is required. Excavated material should be stored at a distance of at least 60 cm from the edge of the excavation. A possibility of safe entrance and exit to/from the excavation should be ensured with a ladder, protruding 75 cm above the edge of the excavation or by means of the stairs with a hand-rail. Both the ladder, and the stairs must reach the bottom of the excavation. The distance between entrances to the excavation should not exceed 20 m. In the generally accessible places barriers with a warning lights must be put around the excavations left after dusk and at night. On the area of Grupa LOTOS it is forbidden to use tapes and supports driven into the ground (for marking of the area of excavations). NOTE! • The excavations carried out at a distance of 3 m from clearance gauge of railway rail must be coordinated by the Contractor with LOTOS Kolej Sp. z o.o. • The persons who carry out works (e.g. excavations) or other activities on the inplant roads or in their surrounding up to 5 m, are obliged to use reflective vests, visible for other participants of traffic. 89 8.7 Fire hazard works Detailed requirements are specified in the regulation “Fire protection of fire hazard works” Fire hazard works include, among others: welding, grinding, works with the application of electric tools in a construction other than explosion-proof – EX and sparking tools, as well as other works that may entail a direct threat of fire or explosion. • • • All sewer manholes within a radius of 20 m from the place where works are performed must be secured by a person indicated in the permit. Protection of manholes consists in covering them with a fire blanket or other elastic material resistant to sparks and covering the blanket/material with a layer of sand in a tight way. All inflammable materials must be removed from the place of performance of the above mentioned works; if it is impossible, they should be protected against ignition. All cables, electric wires ad installations with flammable insulation must also be protected against sparks and mechanical damage. Management personnel of external companies is obliged to equip the place of performed fire hazard works with a minimal fire-fighting equipment set, i.e. with a dry powder extinguisher ABC 12 kg and a fire blanket or other, as required by the person who issued the work permit. 8.7.1 Welding • • • • 90 Technical gas cylinders should be protected against overturning, mechanical damage, contamination of reducers and valves with oil, heat sources and contact with live electric wires. The cylinders should be stored in a place distant from mechanical equipment traveling on the area. The place of storage must, among others, include information where the empty and full cylinders are stored. Open storage yards must have at least a floor and a roof that protects against sunrays and precipitation. During welding the cylinders are put in a vertical position or inclined at an angle of 45 deg. in relation to the level. Conduits or welding hoses on caps of reducers, burners and connectors may only be fastened with flat clamps. • • • When performing welding works on the areas where it is obligatory to wear industrial safety helmets, one must also use a helmet shield, fastened to the helmet. In the places where it is impossible due to a limited space, works can be performed without a helmet. The place, where works are performed in such a way, must be protected with appropriate shields and the information on the method of protecting a welder must be included in the content of the permit issued to carry out this type of works. A decision, whether a welder should work without a helmet or not and the information on a method of protection of his work station belongs to the contractor. The contractor bears entire responsibility for the safety of its employee. Electric wires and the installations with flammable insulation must be protected against splinters and mechanical damage. Welded structure should be grounded with a neutral conductor as close as possible to the place of welding, so that welding current flow is as short as possible and does not close in other ways (e.g. hoop iron, PE conductors of other pieces of equipment, cable structures). When performing welding works at height one must additionally: • ensure roofing or fencing of the welding zone, to protect the employees below from splinters and ensure stable fastening of gas conduits, to protect them from falling. It is forbidden to: • use damaged burners, hoses, cylinders, • use a cylinder in a horizontal position or not protected against falling, • store the cylinders without secured valves, e.g. without caps. 91 8.7.2 Grinding • • • • • Grinding works should not be carried out in a forced position. A tool should be held firmly, so that it cannot be torn out of hands in case of abrasive disc seizure. The object of grinding should be fastened in a secure way, e.g. in a vice, blankholders or with clamping screws. Discs may only be replaced after the power supply of the tool is cut off and the plug is disconnected. Protective clothes and personal protection equipment, such as protective goggles, heat screens, hearing protectors and others, depending on the place of works, are obligatory during performance of works. Working clothes should be tightly fitted, with sleeves buttoned up, so that a piece of clothing may not be caught by a rotating tool. Maintenance and repair works should be carried out by a person with appropriate qualifications. An electric tool must be subject to quarterly surveys by an authorized electrician and marked accordingly with a quarterly color code. A plug must be complete, undamaged, WITHOUT protruding wire conductors. Must be equipped with a shield to protect the tool handle. Must be equipped with a disk that is not damaged, worn and is suitable for a given type of grinding works and is in a size suitable for a given type of grinders. A switch MUST work correctly; its release must cause cutting off power supply and stopping of a disc. A clamping screw must firmly protect the disc from accidental sliding from a fastening mandrel. A motor casing must be complete and unbroken. A damaged casing may pose electric shock hazard. A tool must be equipped with an additional handle ensuring firm grip during performed activities. A tool cable must be in good working condition. It is inadmissible to connect wires with a insulating tape! The following are UNACCEPTABLE during grinding works: • to use damaged grinding wheels, • to carry out works without shields installed on the grinder, • to repair, clean, grease a tool in motion, • to leave a working grinder unattended, • to carry out works on a ladder (a working platform or other safe station should be ensured for performance of such works). 92 8.8 Machines and technical equipment All the machines and technical equipment used by contractors and made available to the employees should be: • used solely for the works for which they are intended, • maintained in the condition that ensures their efficiency, • operated by trained persons in accordance with the operation manual, • checked on account of their technical efficiency and safe operation (each time before starting works and in case of change of operation personnel). NOTE! The contractor is obliged to quarterly survey of all extension cords, electric equipment and slings. It is also obliged to mark them with appropriate colors for a given quarter: quarter I (January-March) – red color quarter II (April-June) – yellow color quarter III (July-September) – blue color quarter IV (October-December) – white color When a damage of a machine or other piece of technical equipment is detected during works it must be stopped immediately and the power supply must be cut off. It is forbidden to carry out repairs and maintenance works on mechanized equipment in motion. 8.9 Electricity 8.9.1 Works on electric power supply equipment Detailed requirements are specified in the „Instructions of the organization of safe work at the electrical power supply equipment and devices in Grupa LOTOS S.A.” All repair or modernizing works and activities on electric conduits should be conducted • with all machines and devices stopped, • with all sources of power supply cut off, • basing on written orders. 93 A need to perform works should be reported to a specialist from the Planning and Electrical Maintenance Department at least 1 day before. It is forbidden to carry out any activities and works on the electric power supply devices, installations and networks by the employees of the external companies without approval from a shift master of Grupa LOTOS in charge of operation of these devices, installations and networks. 8.9.2 Temporary electric wiring systems Detailed requirements are specified in the regulation “Performance of temporary electric wiring systems for supply mobile electric appliances at Grupa LOTOS S.A.” Temporary electric wiring systems include, among others, electric appliances along with their power supply system, connected in other places than fixed repair sockets installed on technological installations. • The repair contractor shall supply an electric device for connection (construction switchgear, etc.) along with a feeder cable with an appropriate cross-section and a length sufficient for connection at the planned places of use (up to 50 m at most). Switchgears should be equipped with power switches and differential current circuit breakers that protect receiver sockets. An electric device must be in good technical condition and be operated in accordance with the regulations in force. An operator of the device is responsible for correct operation. A date of the next technical examination must be clearly marked on the casing of the device. • • • 8.10 Radiation protection Detailed requirements are specified in the regulation “Protection against ionizing radiation” NOTE! THERE IS A RISK OF INVISIBLE IONIZING RADIATION DURING PERFORMED WORKS. THE AREA IS STRICTLY CONTROLLED. A controlled area is an area with controlled access, subject to special provisions aimed at protection against ionizing radiation or spreading of radioactive contamination. 94 • • A threat connected with invisible ionizing radiation is mostly present during the inspection works, such as e.g. examination of a pipeline wall thickness. The devices with radioactive sources or being the source of ionizing radiation may only be operated by persons, who are adequately prepared, trained, familiar with the rules of work of a device, its operation, a procedure in case of failure and who undergo systematic periodical medical examinations. An external company that uses the sources of ionizing radiation or the devices that are the sources of ionizing radiation on the area of Grupa LOTOS is obliged, prior to starting works connected with exposure to ionizing radiation: • to notify correctly the Radiation Protection Inspector and strictly observe his recommendations, • to present to the Radiation Protection Inspector of Grupa LOTOS the permits of the Chairman of the National Agency for Atomistics for pursuing activity using the sources of ionizing radiation and/or the devices that are the sources of such radiation, as well as the documentation of the applied devices (e.g. certificates or radioactive sources, technical data of the applied devices supplied by their producer), • to report the fact that it is necessary to carry out works with the application of ionizing radiation to the host of the object (on whose area works will be carried out), who shall issue the appropriate permit for their performance after having specified safe conditions of work. Works with the application of devices with radioactive sources or being the source of ionizing radiation may only be performed after having obtained the applied written permit for performance of this type of works. During performance of radiological works: • the boundaries of their area shall be fenced with a yellow tape with an inscription: RADIATION, • before entering the controlled area it is necessary to put up warning signs at a distance not exceeding 10 m from one another and the yellow flasher lamps, placed on circulation routes, • lead screens or other screens to shield the beam of radiation going outside of the inspected objects are obligatory. 95 In case of works at height it is recommended that a third party participates in them, to safeguard and supervise the works from the zero level and to take care of protecting of the controlled zone against unauthorized access, particularly from the side of the main circulation route near the examined object. The contractor of works should carry a valid permit for their performance and present it on demand of employees of LOTOS Ochrona, Radiation Protection Inspector and the occupational health and safety service. Only the employees authorized to perform works on the controlled area have access to such an area. Each entrance is registered. Radiation intensity must be measured during performance of works. The persons who work with the application of ionizing radiation in the evening or at night are obliged to wear reflective vests. NOTE! Due to invisible, insensible and dangerous character of radiation, it is absolutely forbidden for unauthorized persons to stay in the zones marked with the warning signs. 9. FIRE PREVENTION It is a duty of each person staying or carrying out works on the area of Grupa LOTOS: • to ensure appropriate conditions of evacuation, e.g. not to obstruct, block, or dig on the escape routes, circulation and fire service roads and access roads to the objects (without the required written permits), • ensure access (at least 1 m wide) to fire extinguishers, as well as appropriate access to fire-fighting equipment, • not obstruct roads, passages and access roads to objects, equipment, storage yards, access for pe- 96 destrians - to buildings, platforms and emergency ladders, passages and exits from buildings, entrances to etagere, technological installations, etc. Management personnel of the external companies is obliged to secure the place of performance of fire hazard works in its own scope. The minimal fire-fighting equipment set includes: a dry powder extinguisher 12 kg (ABC type powder) and a fire blanket. 9.1 Chemical alert Chemical alert may be called in case of real chemical failure or for the needs of drills. In case of announcement of drills, the alarm should be treated in such a way as if it was a real situation. One must proceed in accordance with the assumed rules and strictly observe the orders of a person in charge of rescue operations. Management personnel of the external companies is obliged to make all of their employees and the employees of subcontractors cooperating with them familiar with the provisions of the Instruction Manual of Chemical Alert and to apply them in case of a chemical alert on the area of Grupa LOTOS. Chemical alert cancels all issued work permits and all consents to enter the area of the installations and the tank park recorded in the “Register of employees entering the installations... not performing works on the basis of a written permit”. Chemical alert is binding on all persons present on the area, for which it was called. A supervisor on the contractor’s side is obliged to know the exact number of persons present on the area of performed works. After the alarm (s)he checks whether all subordinate employees left the threatened area. If there is any employee missing, this fact shall be immediately reported to a person in charge of rescue operations. There is a ban on driving with a vehicle and ban on smoking tobacco on the threatened area. 97 INSTRUKCJA ALARMU CHEMICZNEGO OGàOSZENIE: 3-minutowy przerywany sygnaá: 10s 25-30s 10s 25-30s 10s syrena przerwa syrena przerwa syrena 3-krotna zapowiedĨ sáowna z gáoĞników: „Uwaga, uwaga ! Ogáaszam alarm chemiczny o skaĪeniu (podaü rodzaj skaĪenia) dla (podaü teren, na którym obowiązuje alarm). NaleĪy ewakuowaü siĊ na punkt zborny nr…..” meldunek przekazany siecią telefoniczną lub przez goĔca. W PRZYPADKU OGàOSZENIA NALEĩY: przerwaü wszystkie wykonywane prace (niezaleĪnie od posiadanego zezwolenia na prace)*, wyáączyü pracujące maszyny i urządzenia*, zatrzymaü pojazd jak najbliĪej prawej krawĊdzi drogi, wyáączyü silnik (pozostawiü kluczyk w stacyjce), przestrzegaü caákowitego zakazu palenia tytoniu, ewakuowaü siĊ na bezpieczną odlegáoĞü (na wskazany w komunikacie punkt zborny lub inne wskazane miejsce, w kierunku prostopadáym do kierunku wiatru)*. ODWOàANIE: syrena - 3 minuty 3-minutowy sygnaá ciągáy: 3-krotna zapowiedĨ sáowna z gáoĞników: „Uwaga, uwaga ! OdwoáujĊ alarm chemiczny o skaĪeniu dla … (podaü teren)” meldunek przekazany siecią telefoniczną lub przez goĔca. CHEMICAL ALERT INSTRUCTION ANNOUNCING: discontinuous sound lasting 3 min: 10s 25-30s siren pause 10s siren 25-30s pause 10s siren verbal announcement repeated three times: ‘Attention! Attention! I announce the chemical alert caused by the contamination…(specify a type of contamination, the area for which the alarm is given). One should be evacuated to assembly point no..’ report delivered through telephone network or by messenger. IN CASE OF CHEMICAL ALERT ANNOUNCEMENT, ONE MUST: discontinue any work (independently of held written permit to work)*, switch off all machines and equipment*, park the vehicle as close to the right side of the road as possible, turn off the engine (leave keys in the ignition switch), smoking completely forbidden, evacuate at a safe distance (proceed to assigned assembly point or other specified location perpendicularly to wind direction)*. CALLING OFF: continuous siren signal sound lasting 3 minutes: siren - 3 minutes verbal announcement repeated three times: ‘Attention! Attention! I call off the chemical alert for… (the specified area)’. report delivered through telephone network or by messenger. nger. * - nie dotyczy obsáugujących instalacje, którzy postĊpują zgodnie z instrukcją technologiczną/does not apply to operators on installation, who are acting according to technological instruction 98 9.2 Assembly points and weather vanes Assembly points are the designated and marked places of assembly for all persons present on the area, where failure or other hazard occurred (also in case of chemical alert). The employees gather at the assembly point, according to the information from a person who calls the alarm. After they are assembled a person who supervises works on the side of the external company checks presence of all its employees. Should any employee be missing, this fact shall be reported to a person in charge of rescue operations without delay. On must evacuate to an assembly point mentioned in the announcement. If no point is specified, one must evacuate in the direction perpendicular to the direction of wind (across the wind). 9.3 Procedure in emergency situations Management personnel of the external companies is obliged to make all of their employees and the employees of subcontractors cooperating with them familiar with the provisions of the Instruction Manual in Emergency and to ensure that its rules are observed in case of failure or other hazard (including fire, explosion, chemical failure, accident, etc.). STAY CALM AND DO NOT CAUSE PANIC IN HAZARDOUS SITUATIONS. 99 ALARM INSTRUCTION 1. ALARMING In case of accident (e.g. fire, explosion, chemical failure), violation of physical safety and security (e.g. suspicious package, misfire, aggression, information of set bomb), natural disaster, incident or other local hazard, one should keep calm and do not panic. Any person on the premises of Grupa LOTOS S.A. is obliged to alert immediately: - persons in the hazardous area, - EMERGENCY POINT of LOTOS StraĪ 998 508-998-998 by stationary phone: by mobile phone: or in case of fire activate the alarm button While alarming by phone one must give information about: type of hazard (fire, misfire / failure, other), place of incident (object, unit, plant), whether the situation is life-threatening, full name and contact telephone number. ATTENTION ! One should disconnect only after confirming the acceptance of notification. 2. PROCEEDING In case of accident (incl. fire), natural disaster, incident or any other local hazard Until the arrival of fire brigade, worker who first noticed the hazard supervises the rescue operations. Then a shift manager / host area takes command. While alarming, one must organize first aid treatment, extinguishing action and evacuation of people from hazardous areas. In case of violation of physical safety and security Do not take unnecessary actions, which may affect human life or health. One must wait until the arrival of security. Upon the arrival of commander of rescue unit Every person, independently of filled position, must comply with orders given. The current supervisor informs the commander of arrived rescue unit about current situation, the technology and rescue operations taken and the hazards observed. 100 BEAR IN MIND! When calling on the emergency phone number given in the above mentioned instruction manual, it is obligatory to give your first and last name and a contact number; hanging up is allowed only after the alarm center dispatcher has confirmed the notification. In case when you have no telephone with you and the situation requires that intervention services be called, use the nearest manual callpoint and wait in a visible place until the rescue service arrives. Activation of a manual callpoint depends on its type and it consists in: breaking the glass and the button is activated automatically or breaking the glass and pushing the button inside 9.4 Drills In case of drills in the scope of emergency response or evacuation of people from the buildings, bear in mind that: • you should act in a way as if the threat was real, • when you are on the area, where alarm or evacuation is announced, you are obliged to participate in the drills, • after the drills are finished, continue your work. 101 9.5 Evacuation from buildings and rooms INSTRUKCJA EWAKUACJI W przypadku ogáoszenia ewakuacji ludzi z obiektu za pomocą sygnaáów dĨwiĊkowych i/lub komunikatu sáownego naleĪy: - zachowaü spokój i nie wywoáywaü paniki, zamknąü drzwi od pomieszczeĔ (nie na klucz), bezzwáocznie udaü siĊ do najbliĪszego bezpiecznego wyjĞcia ewakuacyjnego, ewakuowaü siĊ zgodnie z kierunkami znaków ewakuacyjnych, w przypadku odciĊcia dróg ewakuacji gromadziü siĊ w pobliĪu okien, tarasów itp., w przypadku silnego zadymienia poruszaü siĊ w pozycji pochylonej (gáowa jak najniĪej), przestrzegaü zakazu korzystania z wind osobowych, udaü siĊ do wyznaczonego miejsca zbiórki (np. punktu zbornego), nie wracaü do pomieszczeĔ/obiektu bez zgody kierującego ewakuacją, stosowaü siĊ do poleceĔ kierującego ewakuacją, jeĞli pozwolą na to warunki i rozwój sytuacji, na koĔcu ewakuowaü mienie. Osoby z zewnątrz ewakuują siĊ pod nadzorem pracowników im towarzyszącym. PrzeáoĪony kaĪdej komórki organizacyjnej zobowiązany jest sprawdziü czy wszystkie osoby (w tym osoby zewnĊtrzne) przebywające w pomieszczeniach zostaáy ewakuowane. InformacjĊ o iloĞci ewakuowanych osób naleĪy niezwáocznie przekazaü kierującemu ewakuacją lub osobie przez niego wyznaczonej. EVACUATION INSTRUCTION In case of fire alarm announcement by means of sound signals and verbal notice one should: - keep calm, do not panic, close the doors (no key-lock), proceed immediately to the nearest safe emergency exit from the building, during evacuation follow the evacuation signs, gather near the windows and staircases in case of being cut off from the emergency exits, in case of high smoke concentration proceed in crouching position (head as low as possible), do not use the lift during the evacuation, proceed to assigned assembly point, do not come back to rooms/buildings without agreement of a person commanding rescue operations, - obey emergency orders given by a person in charge of rescue operations, - finally, if conditions and situation are relevant, evacuate personal property. Persons from outside shall evacuate under supervision of their companions. The supervisor of organizational unit shall check if all persons inside (incl. external persons) have been evacuated. Information about the number of evacuated persons should be reported to the person in charge of rescue operations or designated person. 102 In case of necessary evacuation from the buildings and rooms one must strictly observe the provisions included in the Instruction Manual for Evacuation. NOTE! First and last names of persons assigned for evacuation in the buildings located on the area of Grupa LOTOS can be found at the entrances to those buildings. 10. HAZARDOUS EVENTS NOTE! it is necessary that the external companies fill in and send the form concerning the hazardous event that occurred on the area of Grupa LOTOS A hazardous event is an event that influences health, safety, environment and/or property, in particular: accident at work, failure, fire, hazardous situation, potentially accidental event, occupational disease or other local threat present on the area of Grupa LOTOS and/or an external company located on the area of Grupa LOTOS. In case of occurrence of a hazardous event on the area of Grupa LOTOS, in which participates an employee of the external company (and/or of its subcontractor(s)), exerting influence on health and/or environment and/or the property of Grupa LOTOS and the external company (located on the area of Grupa LOTOS), the management personnel of this company is obliged to proceed in accordance with the internal regulations of Grupa LOTOS and report this fact without delay to the Health and Safety Office of Grupa LOTOS (telephone numbers: +48 505 001 365, +48 505 001 366 or via e-mail: BHP.kontakt@grupalotos.pl). During analysis of a hazardous event, the external company shall keep the Health and Safety Office of Grupa LOTOS (via e-mail to the following address: BHP.kontakt@grupalotos.pl) informed on, among others, the on-going proceeding, the most important facts and other data as indicated by the above mentioned Office, related to the event that occurred. Within 5 (five) working days after the analysis of the causes of the event and after specifying preventive actions, a person in charge of the external company, in which the event was recorded on the area of Grupa LOTOS, shall obligatorily send to the Health and Safety Office of Grupa LOTOS the complete information on the event that occurred on the form Reporting a hazardous event on the area of Grupa LOTOS with all points related to the event filled. 103 11. PHYSICAL SAFETY When moving around on the area of Grupa LOTOS one should pay particular attention to: • unattended untypical objects, bags left in the place suggesting that it is an abnormal situation, • persons who behave in a way that causes concern (pay attention to their behavior, appearance, speech, sex, etc.), • unsecured military objects, blinds, misfires. Also in the case: • of receiving a phone call on a blowing charge, • of receiving a package or a letter with suspicious content, • of burglary, theft or assault, none must report this fact without delay to the Alarm Center of LOTOS Straż at a number 998 from the stationary telephone connected to the refinery network or 508 998 998 from mobile phones, informing of: • the kind of threat and the exact place of its occurrence, • the first and last name and a contact phone number. In case of identification of suspicious or dangerous objects on the area of Grupa LOTOS each person is obliged: • not to move, touch or displace the objects that cause concern, not to use radio stations or mobile phones at a distance smaller than 3 m from the suspected package/object and to stop the works carried out near the dangerous place without delay, • to inform the Alarm Center of LOTOS Straż without delay (proceed as described above), retreat from the dangerous place, not to allow any outsiders to get to the place of event (if possible) and wait at a safe distance until the security employees arrive. It is forbidden to leave any packages, bags, sacks and other packaging without its owner’s supervision on the area of Grupa LOTOS. 12. ENVIRONMENTAL PROTECTION Grupa LOTOS has the implemented and certified Integrated System of Management, including the requirements of the following standards: • PN-EN ISO 9001 Quality Management System, 104 • • PN-EN ISO 14001 Environmental Management System, PN-N-18001 Occupational Health and Safety Management System. During implementation of the Integrated System of Management the principle was assumed that each person working for Grupa LOTOS is responsible for health and safety, quality and environmental protection. According to these provisions, each company that cooperates with Grupa LOTOS and carries out works on its area shall be accessed by GL S.A. on account of abiding by: the legal requirements connected with performed work, occupational health and safety provisions and rules, qualitative standards and respect of environment. The environmentally friendly company is one of the goals specified in the mission of Grupa LOTOS. It testifies to a lot of weight that the enterprise attaches to the activities connected with environmental protection. 12.1 Waste management The external company that renders services in the scope of construction, demolition, repair of objects, washing of tanks or equipment and cleaning, maintenance and repairs becomes the producer of waste, as defined in the provisions of the Act on Waste, unless the contract on rendering services stipulates otherwise. In connection with this fact, the waste producer (the company that renders a service resulting in production of waste) is obliged to proceed with waste in a way conforming to the principles of waste management resulting from the Act on Waste and the requirements of environmental protection. The detailed manner of proceeding with waste produced by external companies on the area of Grupa LOTOS is set forth in the contracts concluded between Grupa LOTOS and the contractor of a service. Prior to starting works, the external company that renders services for Grupa LOTOS is obliged to submit to the Contractation Office, as required by law: a decision confirming the program of hazardous waste management or a written acceptance of information on waste. The external company that organizes its welfare site facilities should ensure in its scope the selective collection of its own municipal waste and proceed with it in a way conforming to the rules of municipal waste management, resulting from the Act on Order and Cleanliness in Districts. At all times attention must be paid to selective collection of produced waste. It is unacceptable: • to collect waste in a non-selective way, 105 • • to manage waste outside of one’s own places of collection, of waste storage or as indicated by Grupa LOTOS, leave unsecured waste in the place of performance of works. 12.2 Water and sewage management The external company that renders services for Grupa LOTOS, as of result of which (industrial, sanitary, runoff) waste may be formed, is obliged – before starting works, using the welfare site facilities – to obtain approvals from the Utility Production Complex [Zakład Produkcji Mediów Energetycznych i Gospodarki Wodno-Ściekowej] of Grupa LOTOS. The approvals should refer to the kind, amount and quality of waste, as well as to a method of its evacuation to sewage systems of Grupa LOTOS. If water (potable, for economic purposes, for fire-fighting purposes) is required for the needs of rendered services and/or welfare site facilities, the external company is obliged - before starting works, using the welfare site facilities – to obtain approvals from the Utility Production Complex of Grupa LOTOS. The approvals should refer to the kind and amount of water, as well as to a method of its supply from water systems of Grupa LOTOS. When chemical substances and preparations are stored and when works are performed that may result in impurities entering the sewage systems, actions should be taken aimed at limitation of a threat of system contamination. Covering of street inlets and manholes on the area of the installation should be agreed with their owners. Each increased water demand, increased waste discharge (in terms of quantity and quality), intended or emergency, should be reported without delay to the representative of the Utility Production Complex of Grupa LOTOS. The above provisions do not infringe the section 9.3. Procedure in emergency situations. It is unacceptable: • to dump liquid wastes to other sewage system than the assigned one, • to spill, flush, pour the chemical substances and preparations residue to the sewage system , • to wash vehicles and machines on the area of the plant, • to dump waste into the sewage systems, • use water not according to its purpose. 12.3 Air protection The external company that renders services for Grupa LOTOS, that may result in unorganized emission of e.g. solvents from painting or dust from sand-blasting to the air should make efforts to limit such emissions as much as possible. 106 12.4 Earth surface protection The external company that renders services for Grupa LOTOS should make efforts to limit a possibility of contamination of the ground and paved areas as much as possible. 12.5 Management of utilities The external company that renders services for Grupa LOTOS should make efforts to limit consumption of utilities as much as possible. Should you have any questions, remarks and doubts in the scope of environmental protection, please contact the Environmental Protection Office of Grupa LOTOS: • phone 58 308 81 18 – waste management • phone 58 308 87 55 – water and sewage management • phone 58 308 72 08 – air protection • via e-mail: srodowisko@grupalotos.pl Should you have any questions, remarks and doubts in the scope of health and safety issues, please contact the Health and Safety Office of Grupa LOTOS: • in person • on the phone 505 001 365, 505 001 366 • via e-mail: BHP.kontakt@grupalotos.pl • with the application of the “occupational health and safety” boxes distributed on the area of refinery in Gdańsk (ul. Elbląska 135) All rights reserved. Grupa LOTOS S.A. seated in Gdańsk is the only owner of information, in particular trade marks, photographs, and other materials, and data collected in the “The Code of Conduct on the premises of Grupa LOTOS S.A.”. The trade marks, photographs, and other materials and data as well as any information included and provided in “The Code of Conduct” [hereinafter referred to as “Materials”] are protected by copyright. Distributing, copying, photocopying, modifying in all fields of use, including copying, photocopying in printed form or via the Internet of fragments or whole content of the Materials without the written consent of the Grupa LOTOS S.A., or their authors is prohibited and constitute a violation of the law. 107 Grupa LOTOS S.A. ul. Elbląska 135 PL 80-718 Gdańsk www.lotos.pl SEWEGE-TREATMENT PLANT