Mandantenbrief Polen / Biuletyn
Transcription
Mandantenbrief Polen / Biuletyn
Ausgabe Juni 2009 / Wydanie czerwiec 2009 I www.roedl.com Mandantenbrief Polen / Biuletyn Informationen über Steuern, Recht und Wirtschaft Informacje z dziedziny podatków, prawa i ekonomii Inhalt Vorübergehende Einstellung der Geschäftstätigkeit Sonderwirtschaftszonen aktuell > Gesetzesänderungen im Jahre 2009 Steuern Aktuell Rödl & Partner Info > Seminare Tematy Zawieszenie działalności gospodarczej Aktualności w Specjalnych Strefach Ekonomicznych > Zmiany legislacyjne w 2009 roku Aktualności podatkowe Rödl & Partner Info > Seminaria Vorübergehende Einstellung der Geschäftstätigkeit Ewa Chmielarczyk I Die vorübergehende Einstellung einer Geschäftstätigkeit durch Unternehmer für die Dauer von 1 bis 24 Monaten, die durch das novellierte Gesetz vom 2. Juli 2004 über die Gewerbefreiheit eingeführt wurde und im September 2008 in Kraft getreten ist, stellt angesichts der gegenwärtigen Rezession eine Alternative zur Liquidation eines Unternehmens dar. 1. Allgemeine Informationen Die vorübergehende Einstellung der Tätigkeit setzt die Stellung eines gebührenfreien Antrags durch den Unternehmer an das Geweberegister (Ewidencja Działalności Gospodarczej) oder an das Landesgerichtsregister (Krajowy Rejestr Sądowy) voraus. Bei Gesellschaften bürgerlichen Rechts ist die vorübergehende Einstellung der Tätigkeit erst dann wirksam, wenn sie durch alle Gesellschafter vorgenommen wird. Eine sehr wichtige Voraussetzung für die Zulässigkeit der Anwendung der o. g. Einstellung ist, dass der Unternehmer in seinem Betrieb keine Mitarbeiter beschäftigen darf. Während der vorübergehenden Einstellung der Geschäftstätigkeit darf der Unternehmer weder eine Geschäftstätigkeit ausüben noch laufende Einnahmen aus außerlandwirtschaftlicher Tätigkeit erzielen. Er ist jedoch berechtigt, alle für die Aufrechterhaltung bzw. Besicherung einer Einnahmequelle erforderlichen Tätigkeiten vorzunehmen, alle vor dem Tag der Einstellung der Geschäftstätigkeit entstandenen Forderungen entgegenzunehmen, eigene Sachanlagen und eigene Ausstattung zu veräußern sowie Finanzeinnahmen zu erzielen, und zwar auch aus der vor der Einstellung der Tätigkeit ausgeübten Tätigkeit. Darüber hinaus ist der Unternehmer verpflichtet, an Gerichts-, Steuer- und Verwaltungsverfahren teilzunehmen, die im Zusammenhang mit der Geschäftstätigkeit stehen, die noch vor deren Einstellung ausgeübt wurde, und jegliche durch die Rechtsvorschriften vorgesehenen Pflichten zu erfüllen sowie die vor dem Tag der vorübergehenden Einstellung der Tätigkeit entstandenen Verbindlichkeiten zu begleichen. Er kann auch einer Kontrolle nach den Grundsätzen unterzogen werden, die für Unternehmer gelten, welche eine Geschäftstätigkeit ausüben. Die vorübergehende Einstellung der Tätigkeit beginnt an dem Tag, der im Antrag auf Eintragung dieser Information angegeben wurde, frühestens jedoch am Tag der Einreichung dieses Antrags, und endet an dem Tag, an dem der Antrag auf Eintragung der Information über Wiederaufnahme der Geschäftstätigkeit gestellt wird. Bezüglich der öffentlichrechtlichen Verbindlichkeiten zeitigt die vorübergehende Einstellung der Geschäftstätigkeit Rechtsfolgen in dem Zeitraum zwischen dem Tag des Beginns der Einstellung der Tätigkeit bis zu dem der Wiederaufnahme der Tätigkeit vorangehenden Tag. 2 I 3 Mandantenbrief Polen / Biuletyn I Ausgabe Juni 2009 / Wydanie czerwiec 2009 2. Steuerliche und versicherungsrechtliche Folgen Vermögensgegenstände, die infolge der vorübergehenden Einstellung der Geschäftstätigkeit nicht mehr verwendet werden, sind ab dem Monat, der auf den Monat der Tätigkeitseinstellung folgt, nicht mehr abschreibungsfähig. Während der vorübergehenden Einstellung der Tätigkeit sind die Unternehmer von der Pflicht zur Entrichtung von monatlichen Vorauszahlungen auf die Körperschaftsteuer oder von der Besteuerung in der Form eines Pauschalbetrages von den erfassten Einnahmen befreit. Es ist daher sehr günstig, die Vermögensgegenstände in diesem Zeitraum zu veräußern, da die Körperschaftsteuer erst in der Jahresabrechnung ausgewiesen und bezahlt werden kann. Unternehmer sind darüber hinaus nicht verpflichtet, Umsatzsteuererklärungen abzugeben. Dies erstreckt sich jedoch nicht auf folgende Steuerpflichtige bzw. Fälle: > EU-Umsatzsteuerpflichtige; > Steuerpflichtige, die innergemeinschaftliche Warenerwerbe tätigen; > Steuerpflichtige, die eine Einfuhr von Dienstleistungen vornehmen bzw. Waren erwerben – in dem Umfang, in dem sie steuerpflichtig sind; > Abrechnungszeiträume, in denen die vorübergehende Einstellung der Geschäftstätigkeit sich nicht auf den vollen Abrechnungszeitraum bezog; > Abrechnungszeiträume, für die der Steuerpflichtige die steuerpflichtigen Tätigkeiten abzurechnen hat sowie diejenigen, für die er die Korrektur der Vorsteuer vorzunehmen hat. Individuelle Unternehmer unterliegen während der vorübergehenden Einstellung der Geschäftstätigkeit nur der freiwilligen Alters- und Rentenversicherung, was zur Folge hat, dass sie keine Beiträge für die Lohnfortzahlungs- und Unfallversicherung abführen müssen. Da die Tatsache, dass der Unternehmer keine Mitarbeiter beschäftigen darf, die Voraussetzung für die Anwendung der vorübergehenden Einstellung der Tätigkeit darstellt, ist er nicht verpflichtet, Abrechnungserklärungen abzugeben sowie Beiträge zur Sozialversicherung der Mitarbeiter abzuführen. 3. Arbeitnehmerfragen Angesichts der o. g. vorübergehenden Einstellung – d.h. der Tatsache, dass der Unternehmer keine Mitarbeiter beschäftigen darf – muss der Unternehmer die bisherigen Arbeitsverhältnisse auflösen, was in der Praxis schwer realisierbar sein kann, da die neuen Vorschriften und die arbeitsrechtlichen Vorschriften inkompatibel sind. Das Gesetz über sog. Massenentlassungen sieht keine Möglichkeit der Auflösung der Arbeitsverhältnisse mit besonders geschützten Mitarbeitern – d.h. u. a. mit Mitarbeiterinnen, die schwanger oder im Mutterschaftsurlaub sind – wegen der vorübergehenden Einstellung der Geschäft- stätigkeit vor. In solchen Fällen könnten eventuell die Vorschriften über Liquidation eines Betriebes analoge Anwendung finden. Dies scheint jedoch sehr risikoreich zu sein, da durch die Anwendung der analogia legis bestimmten Kategorien von Mitarbeitern der Rechtsschutz entzogen wird, ohne dass es hierfür eine ausdrückliche gesetzliche Grundlage gäbe. Erst die Novellierung der arbeitsrechtlichen Vorschriften unter Berücksichtigung der vorübergehenden Einstellung der Geschäftstätigkeit wird die volle und risikolose Anwendung dieser vorübergehenden Einstellung ermöglichen. Zawieszenie działalności gospodarczej Ewa Chmielarczyk I Wprowadzona nowelizacja ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej i obowiązująca od września 2008 r. instytucja zawieszenia przez przedsiębiorcę działalności gospodarczej na okres od 1 do 24 miesięcy jest alternatywą dla likwidacji przedsiębiorstwa w obliczu panującej obecnie recesji. 1. Informacje ogólne Zawieszenie działalności jest uzależnione od złożenia przez przedsiębiorcę wniosku wolnego od opłat, odpowiednio do Ewidencji Działalności Gospodarczej lub do Krajowego Rejestru Sądowego. W przypadku wspólników spółki cywilnej zawieszenie jest skuteczne pod warunkiem dokonania go przez wszystkich wspólników. Bardzo istotną przesłanką warunkującą dopuszczalność zastosowania omawianej instytucji jest niezatrudnianie przez przedsiębiorcę pracowników. W okresie zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej przedsiębiorca nie może wykonywać działalności gospodarczej i osiągać bieżących przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej. Jednakże ma on prawo wykonywać wszelkie czynności niezbędne do zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów, przyjmować należności, powstałe przed datą zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej, zbywać własne środki trwałe i wyposażenie, osiągać przychody finansowe także z działalności prowadzonej przed jej zawieszeniem. Ponadto przedsiębiorca ma obowiązek uczestniczyć w postępowaniach sądowych, postępowaniach podatkowych i administracyjnych związanych z działalnością gospodarczą wykonywaną przed jej zawieszeniem, realizować wszelkie obowiązki nakazane przepisami prawa, regulować zobowiązania powstałe przed datą zawieszenia. Przedsiębiorca może też zostać poddany kontroli na zasadach przewidzianych dla przedsiębiorców wykonujących działalność gospodarczą. Okres zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej rozpoczyna się od dnia wskazanego we wniosku o wpis tej informacji, nie wcześniej jednak, niż w dniu złożenia wniosku, i trwa do dnia złożenia wniosku o wpis informacji o wznowieniu wykonywania działalności gospodarczej. W stosunku do zobowiązań o charakterze publicznoprawnym, zawieszenie wykonywania działalności gospodarczej wywiera skutki prawne od dnia, w którym rozpoczyna się zawieszenie wykonywania działalności gospodarczej, do dnia poprzedzającego dzień wznowienia wykonywania działalności gospodarczej. 2. Konsekwencje podatkowe i ubezpieczeniowe Składniki majątku, które nie są używane na skutek zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej, nie podlegają amortyzacji od miesiąca następującego po miesiącu, w którym działalność zawieszono. Ponadto konsekwencją tego, iż przesłanką zastosowania instytucji zawieszenia działalności jest niezatrudnianie przez przedsiębiorcę pracowników, nie ma on obowiązku składania deklaracji rozliczeniowej oraz opłacania składek na ubezpieczenie społeczne pracowników. 3. Zagadnienia pracownicze Biorąc pod uwagę wspomnianą powyżej przesłankę w postaci niezatrudniania pracowników, przedsiębiorca musi doprowadzić do rozwiązania dotychczasowych stosunków pracy, co w praktyce może być trudne do zrealizowania z uwagi, na niekompatybilność nowych przepisów z przepisami z zakresu prawa pracy. Ustawa o tzw. zwolnieniach grupowych nie przewiduje bowiem możliwości rozwiązania umów o pracę z pracownikami szczególnie chronionymi (m. in. kobietami w ciąży czy będących na urlopie macierzyńskim) z powodu zawieszenia działalności gospodarczej. W takim wypadku można by ewentualnie zastosować, poprzez analogię przepisy dotyczące likwidacji zakładu pracy. Jednakże wydaje się to rozwiązaniem ryzykownym, gdyż stosując w takim wypadku analogię legis pozbawia się określone kategorie pracowników ochrony prawnej bez wyraźnej podstawy ustawowej. Dopiero nowelizacja przepisów z zakresu prawa pracy, uwzględniająca instytucję zawieszenia wykonywania działalności, pozwoli na pełniejsze i w pełni bezpieczne jej zastosowanie. W okresie zawieszenia działalności gospodarczej przedsiębiorcy są zwolnieni z obowiązku odprowadzania comiesięcznych zaliczek na podatek dochodowy lub też zwolnieni są z obowiązku zapłaty podatku w odniesieniu do ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych. Stąd też opłaca się w tym okresie dokonać sprzedaży składników majątku, gdyż podatek dochodowy można będzie wykazać i zapłacić dopiero w rozliczeniu rocznym. Przedsiębiorcy nie mają także obowiązku składania deklaracji VAT, co nie obejmuje jednak: > podatników zarejestrowanych jako podatnicy VAT UE, > podatników dokonujących wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, > podatników dokonujących importu usług lub nabywających towary ‒ w zakresie których są podatnikiem, > okresów rozliczeniowych, w których zawieszenie wykonywania działalności gospodarczej nie dotyczyło pełnego okresu rozliczeniowego, > okresów rozliczeniowych, za które podatnik jest obowiązany do rozliczenia podatku z tytułu wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu oraz za które jest obowiązany dokonać korekty podatku naliczonego. Przedsiębiorcy indywidualni, w okresie zawieszenia działalności gospodarczej, podlegają tylko dobrowolnemu ubezpieczeniu społecznemu emerytalnemu i rentowemu, tym samym nie opłacają ubezpieczenia chorobowego i wypadkowego. Kontakt für weitere Informationen/ dalszych informacji udziela: Therese Baginski biegły rewident/Wirtschaftsprüferin (PL) Partner Rödl & Partner Wrocław/Breslau tel.: +48 (71) 346 77 70 e-mail: therese.baginski@roedl.pro 4I5 Mandantenbrief Polen / Biuletyn I Ausgabe Juni 2009 / Wydanie czerwiec 2009 Sonderwirtschaftszonen aktuell > ungünstige und zugleich wesentliche Änderung der > Gesetzesänderungen im Jahre 2009 MARCIN KOWALSKI I Anfang 2009 kam es zu weiteren Änderungen der Gesetzgebung bezüglich der Sonderwirtschaftszonen (im Folgenden „SWZˮ), obwohl es sich dabei nur um Modifizierungen im Hinblick auf die einzelnen Zonen handelt. Somit wurde die Fläche folgender SWZ gemäß den einschlägigen Durchführungsakten vergrößert: > SWZ Wałbrzych INVEST-PARK (Verordnung des Ministerrates vom 14.04.2009, welche die Verordnung bezüglich der SWZ Wałbrzych ändert); > SWZ Kostrzyń-Słubice (Verordnung des Ministerrates vom 23.03.2009, welche die Verordnung bezüglich der SWZ Kostrzyń-Słubice ändert); > SWZ Łódź (Verordnung des Ministerrates vom 16.03.2009, welche die Verordnung bezüglich der SWZ Łódź ändert); > SWZ „Starachowiceˮ (Verordnung des Ministerrates vom 16.03.2009, welche die Verordnung bezüglich der SWZ „Starachowiceˮ ändert); > SWZ Warmia-Mazury (Verordnung des Ministerrates vom 16.03.2009, welche die Verordnung bezüglich der SWZ Warmia-Mazury ändert). Gegenwärtig bereitet ein Ausschuss des Ministerrates außerdem Änderungsentwürfe zu den Verordnungen bezüglich der SWZ Kamienna Góra, Mielec und Kraków vor. > > Bedingungen der Ausübung der Wirtschaftstätigkeit (Kursschwankungen, wesentliche Verschlechterung der Verhältnisse auf dem Arbeits- oder Finanzmarkt oder in einzelnen Wirtschaftssektoren); Verzögerungen bei den Bauarbeiten aus vom Unternehmer nicht zu vertretenden Gründen (insbesondere solche, die auf nicht offen gelegte technische bzw. rechtliche Hindernisse zurückzuführen sind); schicksalhafte Ereignisse. Außerdem sind Änderungen der Bedingungen für die Erteilung neuer Genehmigungen vorgesehen – es soll nunmehr lediglich die bisherige Anzahl von Arbeitsstellen bei dem betreffenden Unternehmen aufrechterhalten werden müssen, ohne dass neue Arbeitsstellen geschaffen werden müssten. Die im Entwurf vorgeschlagenen Änderungen lassen auch die Errichtung einer Zone auf denjenigen Grundstücken zu, die im Eigentum der anderen Rechtssubjekte stehen oder an denen diese Rechtssubjekte das Erbnießbrauchrecht bestellt haben. Gemäß dem dargestellten Vorschlag könnten in eine SWZ Grundstücke einbezogen werden, die im Eigentum stehen von: > juristischen Personen des öffentlichen Rechts; > Stiftungen, jedoch nur von solchen, in denen die alleinigen Stifter der Verwalter der Zone, der Fiskus, die Gebietskörperschaften oder ein kommunaler Verband sind; > Handelsgesellschaften, in denen andere Rechtssubjekte als der Verwalter der Zone, der Fiskus, die Gebietskörperschaften oder der kommunale Verband höchstens 25 % der Stimmen haben. Alle in dem Entwurf vorgeschlagenen Änderungen bezwecken, > Vorschläge zu Gesetzesänderungen im zu verhindern, dass es auf dem Gebiet einer SWZ zu einer Abschwächung der Entwicklung neuer Investitionen kommt, Zusammenhang mit der Finanzmarktkrise Als ein Schritt in die richtige Richtung kann für die in SWZ tätigen Unternehmer zweifellos der dargestellte Entwurf des Gesetzes über die Änderungen des Gesetzes über SWZ vom 26.03.2009 angesehen werden. Der Vorschlag, der bereits den einzelnen Ministerien zwecks ressortübergreifender Abstimmung zugeleitet wurde, sieht u.a. die Abmilderung der Vorschriften über die zulässigen Änderungen der Genehmigungen vor, um es den Unternehmern zu ermöglichen, die Krise zu überstehen. Die vorgeschlagenen Änderungen sollen die in SWZ tätigen Unternehmer vor dem Verlust der Genehmigungen aufgrund von Schwierigkeiten bei der Einhaltung bestimmter Limits der Investitionsaufwendungen bzw. bei der Einstellung der angegebenen Anzahl neuer Mitarbeiter schützen (zulässig wäre die Herabsetzung der in der Genehmigung genannten Beschäftigtenzahl um sogar 40 %). Lt. dem vorgelegten Entwurf könnte eine vorher erteilte Genehmigung auf Antrag des Unternehmers durch den Wirtschaftsminister bei Vorliegen folgender Voraussetzungen geändert werden: die vor allem auf die Schwierigkeiten bei der Gewinnung von Finanzmitteln für neue Investitionen zurückzuführen sind. Auch angesichts der gegenwärtigen Krise und zwecks Verhinderung der Einschränkung der neuen Investitionen in SWZ wurde beschlossen, die in der Verordnung vom 10.12.2008 enthaltenen detaillierten Kriterien für die Übernahme einiger Grundstücke in einer SWZ abzumildern. Dem Ministerrat wurde bereits der Entwurf der Verordnung vom 23.03.2009 vorgelegt, der diesbezügliche Änderungen vorsieht. Dieser Entwurf mildert im Vergleich zu den derzeit geltenden Regelungen die Kriterien für eine Übernahme von Grundstücken in einer SWZ, die von der Arbeitslosenquote in dem betreffenden Bezirk, von der Anzahl der neuen Arbeitsstellen sowie der Höhe der Investitionsaufwendungen abhängen. Aktualności w Specjalnych Strefach Ekonomicznych (SSE) > Zmiany legislacyjne SSE w 2009 roku MARCIN KOWALSKI I Początek 2009 roku przyniósł dalsze zmiany regulacji dotyczących SSE, choć są to jedynie modyfikacje dotyczące wielkości obszarów poszczególnych stref. I tak na mocy odpowiednich aktów wykonawczych, powiększona została powierzchnia następujących stref: > Wałbrzyska SSE INVEST‒PARK (Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 14.04.2009 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie wałbrzyskiej specjalnej strefy ekonomicznej), > Kostrzyńsko‒Słubicka Specjalna Strefa Ekonomiczna Wałbrzych (Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 23.03.2009 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie kostrzyńsko‒słubickiej specjalnej strefy ekonomicznej), > Łódzka Specjalna Strefa Ekonomiczna (Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 16.03.2009 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie łódzkiej specjalnej strefy ekonomicznej), > Specjalna Strefa Ekonomiczna ,,Starachowiceˮ (Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 16.03.2009 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie starachowickiej specjalnej strefy ekonomicznej), > Warmińsko‒Mazurska Specjalna Strefa Ekonomiczna (Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 16.03.2009 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie warmińsko‒mazurskiej specjalnej strefy ekonomicznej). Na zmianę przez Komitet Rady Ministrów oczekują projekty rozporządzeń dotyczące powiększenia obszarów strefy kamiennogórskiej, mieleckiej oraz krakowskiej. Zgodnie z przedstawionym projektem, na wniosek przedsiębiorcy, możliwa byłaby przez Ministra Gospodarki modyfikacja wydanego uprzednio zezwolenia ze względu na: > niekorzystną, a zarazem istotną zmianę warunków prowadzenia działalności gospodarczej (wahania kursów walut, znaczące pogorszenie sytuacji na rynku pracy, rynku finansowym czy w danym sektorze gospodarki), > niezawinione przez przedsiębiorcę opóźnienia prac budowlanych (w szczególności spowodowane nieujawnionymi przeszkodami technicznymi lub prawnymi), > zdarzenia losowe. Przewidziano też zmiany warunków udzielania nowych zezwoleń – mogłyby one przewidywać jedynie utrzymanie dotychczasowej liczby miejsc pracy danego podmiotu bez konieczności tworzenia nowych. Zaproponowane w projekcie zmiany dopuszczają również ustanowienie strefy na gruntach stanowiących własność lub będących w użytkowaniu wieczystym kolejnych podmiotów. Zgodnie z przedstawioną propozycją objęte strefą mogłyby zostać również grunty: > państwowych osób prawnych, > fundacji, ale wyłącznie tych, w których jedynymi fundatorami są: zarządzający strefą, Skarb Państwa, jednostki samorządu terytorialnego czy związek komunalny, > spółek prawa handlowego, w których najwyżej 25% głosów wspólników mają podmioty, inne niż: zarządzający strefą, Skarb Państwa, jednostki samorządu terytorialnego czy związek komunalny. Wszystkie zaproponowane w projekcie zmiany mają przeciwdziałać osłabieniu dynamiki rozwoju nowych inwestycji w SSE, przede wszystkim w związku z trudnościami w pozyskaniu środków finansowych na nowe inwestycje. Także mając na względzie obecny kryzys oraz starając się > Proponowane zmiany legislacyjne a kryzys zapobiegać ograniczeniom nowych inwestycji w SSE, zdecydowano się złagodzić szczegółowe kryteria, zawarte w Rozna rynku finansowym Za krok w dobrym kierunku dla podmiotów działających na terenach SSE niewątpliwie uznać należy przedstawiony projekt ustawy o zmianie ustawy o specjalnych strefach ekonomicznych z dnia 26.03.2009 r. Propozycja przekazana obecnie do uzgodnień międzyresortowych przewiduje m.in. złagodzenie przepisów z zakresu dopuszczalnych zmian zezwoleń, co w zamyśle umożliwić ma przedsiębiorcom przetrwanie czasu kryzysu. Proponowane zmiany uchronić mają podmioty działające w Strefach przed utratą zezwoleń ze względu na trudności w zrealizowaniu odpowiedniego pułapu nakładów inwestycyjnych czy z zatrudnieniem zadeklarowanej liczby nowych pracowników (dopuszczalne byłoby obniżenie poziomu zatrudnienia wskazanego w zezwoleniu nawet o 40%). porządzeniu z dnia 10 grudnia 2008 r., umożliwiające objęcie niektórych gruntów SSE. Aktualnie przekazany został do Rady Ministrów projekt rozporządzenia zmieniającego poprzednie regulacje, w tym zakresie z dnia 23.03.2009 r. Obniżono w nim kryteria objęcia gruntów SSE (zależne od stopy bezrobocia w danym powiecie, liczby nowych miejsc pracy oraz kwoty nakładów inwestycyjnych) w stosunku do aktualnych regulacji. Kontakt für weitere Informationen/ dalszych informacji udziela: Aneta Majchrowicz-Bączyk radca prawny/Rechtsanwältin (PL) Associate Partner Rödl & Partner Poznań/Posen tel.: +48 (61) 864 49 00 e-mail: aneta.majchrowicz-baczyk@roedl.pro 6I7 Mandantenbrief Polen / Biuletyn I Ausgabe Juni 2009 / Wydanie czerwiec 2009 Steuern aktuell Verzugszinsen für die verspätete Umsatzsteuerstattung – ein bahnbrechendes Urteil des Obersten Verwaltungsgerichts Das Oberste Verwaltungsgericht hat dem deutschen Pharmakonzern Schwartz das Recht auf die rückständigen Steuerzinsen zuerkannt. Es handelte sich in dem Fall um die Umsatzsteuererstattung für Firmen aus anderen EU-Ländern, die in Polen nicht registriert wurden, jedoch in Polen Waren bzw. Dienstleistungen kaufen. Die Umsatzsteuererstattung durch den Fiskus muss gemäß der EU‑Richtlinie und den polnischen Vorschriften innerhalb von sechs Monaten ab der Antragstellung erfolgen. Die Umsatzsteuer wird in der Praxis ausländischen Unternehmen mit einer anderthalb- bis zweijährigen Verspätung erstattet. Die Finanzämter verweigern übereinstimmend die Auszahlung von Verzugszinsen. Die Chancen, die Sache vor Gericht zu gewinnen, waren bisher gering. Die Gerichte haben sich darauf berufen, dass gesetzliche Grundlagen für die Berechnung von Zinsen in einem solchen Fall fehlen. Das obige Urteil öffnet den Unternehmen einen Weg, die Zahlung von Zinsen auf eine nicht fristgemäße Steuererstattung für die letzten fünf Jahre ab dem Tag des Erhalts der Umsatzsteuererstattung zu beantragen. Erwähnenswert ist, dass am 01.01.2010 eine neue EU-Richtlinie in Kraft treten wird, auf deren Grundlage die Vorschriften zur Umsatzsteuererstattung an ausländische Unternehmen geändert werden. Gemäß den neuen Regelungen wird die Antragstellung bis Ende September erfolgen können. Die Anträge werden in elektronischer Form an die Steuerbehörden des Staates, in dem das Unternehmen seinen Sitz hat, geschickt. Unter Vermittlung dieser Behörden werden sie an die Finanzverwaltung des Staates gelangen, der das Geld auszahlen soll. Die Unternehmer werden die Originalrechnungen nicht vorlegen müssen, eventuell jedoch auf Aufforderung der Steuerbehörden Kopien dieser Rechnungen. Die Erstattung durch den Fiskus wird innerhalb von vier Monaten erfolgen müssen. Darüber hinaus wird die Richtlinie die Pflicht einführen, Zinsen zu berechnen, wenn die Steuerbehörden diese Frist nicht einhalten. Die obige Auffassung wurde erneut vom Wojewodschaftsverwaltungsgericht Krakau im Urteil vom 17.03.2009 (Az. I SA/Kr 97/09, nicht veröffentlicht), bestätigt. Das Wojewodschaftsverwaltungsgericht ließ es nicht zu, dass eine Rechnung an einen Geschäftspartner ausgestellt, anschließend mittels eines elektronischen Systems empfangen und durch beide Geschäftsparteien ausgedruckt wird. Eine solche Rechnung kann nach Auffassung des Gerichts nicht als ein Beleg in Schriftform behandelt werden. Eine Ausnahme stellt die Übersendung einer sog. elektronischen Rechnung gemäß den Durchführungsvorschriften dar. In der Praxis bedeutet dies, dass der Steuerpflichtige kein Recht auf Vorsteuerabzug aus den erhaltenen Rechnungen hat. Lediglich unverschuldete Verluste können steuerliche Betriebsausgaben darstellen Lediglich unverschuldete Verluste, die tatsächlich aufgetreten sind und ordnungsgemäß nachgewiesen wurden, können steuerliche Betriebsausgaben darstellen. So hat das Wojewodschaftsverwaltungsgericht Breslau im Urteil vom 10.02.2009 entschieden (Az. I SA/Wr 1110/08). Weisen die Umstände darauf hin, dass die Vermeidung des Verlustes von dem Willen des Steuerpflichtigen abhängig war, insbesondere von einer richtigen Arbeitsorganisation und korrekten Kontrolle und Aufsicht, so kann ein solcher Verlust nach Auffassung des Gerichts nicht als steuerpflichtige Betriebsausgabe anerkannt werden. Die Fehlbestände an Waren dürfen nicht durch Fehler der Angestellten bei Annahme bzw. Herausgabe von Waren, durch Beschädigung bzw. Vernichtung von Waren beim Transport in einer Großhandelstelle oder durch einen polizeilich nicht angemeldeten Diebstahl verursacht worden sein. Neue Grundsätze für die Unterzeichnung elektronischer Steuererklärungen Ab dem 08.04.2009 wurden die Grundsätze für die Erteilung von Vollmachten zur Unterzeichnung von elektronischen Steuererklärungen geändert. Sollte ein Bevollmächtigter die elektronischen Steuererklärungen unterzeichnen, so genügt es, die ihm erteilte Vollmacht beim Finanzamt vorzulegen. Dies hat auf dem speziellen Vordruck UPL-1 zu erfolgen. Die obige Vollmacht wird auch dann erforderlich sein, wenn diese Person bereits zur Unterzeichung von Steuererklärungen in Papierform bevollmächtigt wurde. Ein Abzug der Vorsteuer aus per Fax übersandten Die Erteilung von Vollmachten zur Unterzeichnung elektroRechnungen ist nicht möglich Die Steuerbehörden und die Verwaltungsgerichte lassen es nicht zu, die Umsatzsteuerrechnungen per Fax bzw. per Mail in einfacher Form oder als pdf-Datei zu übersenden. nischer Steuererklärungen wurde von den Stempelgebühren befreit, im Gegensatz zu Vollmachten zur Unterzeichnung von Steuererklärungen in Papierform. Aktualności podatkowe Odsetki za opóźniony zwrot VAT – przełomowy wyrok NSA Naczelny Sąd Administracyjny przyznał niemieckiemu koncernowi farmaceutycznemu Schwartz Pharma prawo do odzyskania zaległych odsetek podatkowych. Sprawa dotyczyła zwrotu podatku VAT dla firm z innych krajów UE, które nie są zarejestrowane w Polsce, ale dokonują tutaj zakupów towarów lub usług. Zgodnie z dyrektywą unijną i polskimi przepisami, fiskus powinien zwracać podatek w terminie 6 miesięcy od złożenia wniosku. W praktyce zagraniczni przedsiębiorcy otrzymują zwrot z 1,5‒2-letnim opóźnieniem. Urzędy zgodnie odmawiają wypłaty odsetek. Szanse na wygraną przed sądem były do tej pory też niewielkie. Sądy powoływały się na brak podstaw ustawowych do naliczania odsetek w takim przypadku. Powyższy wyrok otwiera drogę przedsiębiorcom do wnioskowania o wypłatę oprocentowania od nieterminowego zwrotu, wstecz za ostatnie 5 lat od dnia otrzymania zwrotu podatku VAT. Na uwagę zasługuje fakt, iż od 01.01.2010 r. wejdzie w życie nowa dyrektywa unijna, zmieniająca przepisy dotyczące zwrotu VAT zagranicznym przedsiębiorcom. Zgodnie z nowymi regulacjami, wniosek o zwrot będzie można złożyć do końca września. Wnioski będą mieć formę elektroniczną i będą składane do organów podatkowych państwa, w którym firma ma siedzibę. Za ich pośrednictwem będą one trafiać do administracji skarbowej państwa, które powinno wypłacić pieniądze. Przedsiębiorcy nie będą musieli przedstawiać oryginałów faktur, ewentualnie ich kopie ‒ jeżeli zażądają tego urzędy. Tylko niezawinione straty mogą stanowić koszty podatkowe Koszty uzyskania przychodu mogą stanowić wyłącznie niezawinione straty, które rzeczywiście wystąpiły i zostały prawidłowo udokumentowane. Tak orzekł WSA we Wrocławiu w wyroku z dnia 10.02.2009 r., sygn. akt I SA/Wr 1110/08. Zdaniem Sądu, jeżeli okoliczności wskazują, że uniknięcie powstania straty zależało od woli podatnika, głównie od prawidłowej organizacji pracy oraz właściwej kontroli i nadzoru, strata ta nie może być uznana za koszt uzyskania przychodów. Przyczyną powstania niedoboru towarów nie mogą być pomyłki pracowników przy przyjmowaniu i wydawaniu towarów, uszkodzenia lub zniszczenia towarów przy przewożeniu w hurtowni oraz kradzieże, które nie są zgłaszane na policję. Nowe zasady podpisywania e-deklaracji Od 08.04.2009 r. zmieniły się zasady udzielania pełnomocnictwa do podpisywania e-deklaracji. Jeżeli w imieniu podatnika e-deklaracje ma podpisywać pełnomocnik, wystarczy złożyć w urzędzie skarbowym udzielone mu pełnomocnictwo. Jest to specjalny druk UPL-1. Powyższe pełnomocnictwo potrzebne jest także wówczas, gdy osoba ta jest już upoważniona do podpisywania papierowych deklaracji. Udzielenie pełnomocnictwa do podpisywania e-deklaracji, w przeciwieństwie do pełnomocnictwa do podpisywania papierowych deklaracji, zostało zwolnione z opłaty skarbowej. Fiskus będzie miał cztery miesiące na zwrot pieniędzy. Ponadto dyrektywa wprowadzi obowiązek naliczania odsetek w przypadku niedotrzymania tego terminu przez organy podatkowe. Nie można odliczać faktur przesyłanych faksem Organy podatkowe i sądy administracyjne nie dopuszczają możliwości przesyłania faktur VAT faksem, zwykłym e-mailem czy w pliku PDF. Powyższe stanowisko zostało po raz kolejny potwierdzone przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w wyroku z 17.03.2009 r. (I SA/Kr 97/09, niepublikowany). WSA nie zgodził się na wystawianie faktury dla kontrahenta i pobieranie jej poprzez system elektroniczny, a następnie drukowanie przez obie strony na materiałach piśmiennych. Nie można takiej faktury potraktować jako dokumentu na piśmie. Wyjątkiem jest przesyłanie tzw. faktury elektronicznej zgodnie z przepisami wykonawczymi. W praktyce oznacza to, iż podatnik nie ma prawa do odliczenia podatku VAT z uzyskanych faktur. Kontakt für weitere Informationen/ dalszych informacji udziela: Peter Chlosta doradca podatkowy/Steuerberater Associate Partner Rödl & Partner Wrocław/Breslau tel.: +48 (71) 346 77 70 e-mail: peter.chlosta@roedl.pro 8I Mandantenbrief Polen / Biuletyn I Ausgabe Juni 2009 / Wydanie czerwiec 2009 Rödl & Partner Info > Seminare > Seminaria Das Programm und die Termine aller Seminare und Fortbildungen finden Sie auf unserer Homepage: www.roedl.pl Programy i terminy wszystkich seminariów i szkoleń znajdą Państwo na naszej stronie: www.roedl.pl Thema Referentin Organisiert von Termin/Ort Investitionen im Nähen Osten Carla Everhardt, Rechtsanwältin Gazeta Prawna, www.gazetaprawna.pl 17.06.2009 / Warschau Temat Wykładowca Organizator Termin/Miejsce Inwestycje na Bliskim Wschodzie Carla Everhardt, adwokat (DE) Gazeta Prawna, www.gazetaprawna.pl 17.06.2009 / Warszawa Thema Referent Organisiert von Termin/Ort Vertriebsaufbau und -optimierung in Polen Dr. Hanno Stöcker, ASTARE Consulting Astare, www.astare.de 25.06.2009 / Hamburg Temat Wykładowca Organizator Termin/Miejsce Sieć sprzedaży w Polsce − budowa i jej optymalizacja dr Hanno Stöcker, ASTARE Consulting Astare, www.astare.de 25.06.2009 / Hamburg Thema Referentin Organisiert von Termin/Ort Geschäftsführerhaftung in Polen Anna Smagowicz‒Tokarz, Rechtsanwältin (PL) Astare, www.astare.de 26.06.2009 / Hamburg Temat Wykładowca Organizator Termin/Miejsce Odpowiedzialność członków zarządu w Polsce Anna Smagowicz‒Tokarz, adwokat Astare, www.astare.de 26.06.2009 / Hamburg Thema Referenten Organisiert von Seminar für Investoren der Sonderwirtschaftszone in Kostschin/Oder Anna Harasimowicz, Wirtschaftsprüferin (PL) Kajetan Górny, L.L.M (Viadrina) Rödl & Partner, Sonderwirtschafszone in Kostschin/Oder 29.06.2009 / Kostschin/Oder Temat Wykładowcy Organizator Termin/Miejsce Szkolenie dla inwestorów w KostrzyńskoSłubickiej Specjalnej Strefie Ekonomicznej S.A. Anna Harasimowicz, biegły rewident Kajetan Górny, L.L.M (Viadrina) Rödl & Partner, Kostrzyńsko-Słubicka Specjalna Strefa Ekonomiczna S.A. 29.06.2009 / Kostrzyn nad Odrą Termin/Ort Mandantenbrief Polen / Biuletyn I Juni 2009 / czerwiec 2009 Wydawca: Rödl & Partner ul. Prosta 51 · 00-838 Warszawa Telefon +48 (22) 696 28 00 · Fax +48 (22) 696 28 01 e-mail: newsletter@roedl.pro Weitere Informationen unter / więcej informacji pod adresem: www.roedl.com Haftungsausschluss: Dieser Mandantenbrief ersetzt keine rechtliche Beratung im Einzelfall. Eine Haftung im Einzelfall übernehmen wir mit der Herausgabe des Mandantenbriefes nicht. Wyłączenie odpowiedzialności cywilnej: Niniejszy biuletyn nie zastępuje indywidualnego doradztwa prawnego. Wydanie biuletynu nie oznacza przyjęcia przez nas odpowiedzialności cywilnej. oraz zapraszają na spotkanie szkoleniowe z zakresu Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych i Prawa Pracy Rödl & Partner, wiodąca firma doradcza, obecna na rynku polskim już od ponad 15 lat i specjalizująca się w doradztwie podatkowym i prawnym, działalności audytorskiej i outsourcingu finansowo–księgowym wraz z Kostrzyńsko-Słubicką Specjalną Strefą Ekonomiczną S.A. w ramach współpracy partnerskiej przedstawią następujące zagadnienia: tematyka wykładowca Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych Anna Harasimowicz biegły rewident Rödl & Partner Prawo Pracy (ochrona rodzicielska, diety w podróży służbowej) Kajetan Górny L.L.M (Viadrina) Rödl & Partner Miejsce i termin Kostrzyńskie Centrum Wspierania Biznesu ul. Fabryczna 5 66-470 Kostrzyn nad Odrą Szkolenie odbędzie się 29.06.2009 r. od godziny 9.30 do 16.00. Serdecznie zapraszamy na interesujące spotkanie w gronie inwestorów i partnerów strefy. Uprzejmie prosimy o potwierdzenie udziału do 22.06.2009 r. na adres: sse@roedl.pl. Kontakt: K-S SSE S.A. Izabela Fechner tel.: + 48 (95) 721 98 00 e-mail: fechner@kssse.pl Rödl & Partner Sylwia Tylińska tel.: + 48 (61) 86 44 900 e-mail: sylwia.tylinska.@roedl.pl Szczegółowa tematyka znajduje się na stronie 2 >> Tematy godzina tematyka wykładowca BLOK I 9:30-10:15 10:15-10:25 1. Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych (ZFŚS) a zasady realizacji przez pracodawców Anna Harasimowicz obowiązków socjalnych w roku 2009 biegły rewident - obowiązki i uprawnienia pracodawców w zakresie ZFŚS Rödl & Partner - pracodawcy uprawnieni do zamiany ZFŚS na świadczenie urlopowe - zasady wypłaty świadczenia urlopowego - zasady naliczania odpisów na ZFŚS - metodyka ustalania liczby zatrudnionych do celów naliczenia odpisu według nowego rozporządzenia MPiPS - ustawowe wskaźniki odpisu na ZFŚS w 2009 r. - terminy wpłat na ZFŚS a podatek dochodowy BLOK II 10:25-11:30 2. Zasady prawidłowego dysponowania środkami ZFŚS, z uwzględnieniem przepisów podatkowych - ustawowy zakres działalności socjalnej, z uwzględnieniem zmian obowiązujących od 2009 r. - bony, karnety, paczki świąteczne i inne podobne świadczenia - dopłaty do wypoczynku, przedszkoli i innych świadczeń - finansowanie tzw. zakładowych imprez okolicznościowych i integracyjnych - pożyczki mieszkaniowe 11:30-11:45 Coffee time BLOK III 11:45–13:30 Ochrona rodzicielstwa: 1. Ochrona dla pracowników powracających do pracy po zakończeniu urlopu macierzyń- skiego lub urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego w nowelizacji Kodeksu Pracy. 2. Zmiana kodeksu pracy w zakresie uprawnień związanych z rodzicielstwem (tzw. ustawa rodzinna): - nowy wymiar urlopu macierzyńskiego - dodatkowy urlop macierzyński - wymiar dodatkowego urlopu macierzyńskiego i dodatkowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego - dodatkowy urlop macierzyński, a obniżony wymiar czasu pracy - urlop na warunkach urlopu macierzyńskiego - zakaz wypowiedzenia lub rozwiązania umowy o pracę pracownika uprawnionego do urlopu wychowawczego w związku ze złożeniem wniosku - obniżenie wymiaru czasu pracy - wymiar urlopu macierzyńskiego i urlopu na warunkach urlopu dla pracownic i pracowników korzystających z takich urlopów w dniu wejścia w nowelizacji kodeksu pracy 13:30-14:15 Lunch BLOK IV 14:15–16:00 1. Pojęcie podróży służbowej - definicja podróży służbowej - rozpoczęcie i zakończenie podróży służbowej - forma wydania polecenia odbycia podróży służbowej - podróż służbowa pracowników a innych podmiotów - odróżnienie podróży służbowej od innych form - podróż służbowa a dojazd do miejsca pracy - podróż służbowa a oddelegowanie - oddelegowanie do innych czynności - oddelegowanie do innego miejsca pracy - typowa (krótkoterminowa) podróż służbowa a oddelegowanie - nietypowa (długoterminowa) podróż służbowa a oddelegowanie - podróż służbowa a czas pracy - zarys problematyki opodatkowania diet Coffee time Anna Harasimowicz biegły rewident Rödl & Partner Kajetan Górny, L.L.M. (Viadrina) Rödl & Partner Kajetan Górny, L.L.M. (Viadrina) Rödl & Partner