het volledige Goedendag nummer dan
Transcription
het volledige Goedendag nummer dan
GOEDENDAG Tweemaandelijks personeelsblad van het ministerie van de Vlaamse Gemeenschap - eenentwintigste jaargang - nr 3 - juli-augustus 2005 DOSSIER: MILIEUZORG IN HET MVG TOPONTMOETING MET PAUL ZEEUWTS AFDELING: BELEIDSCEL SAMENLEVING EN CRIMINALITEIT REPORTER: VERDER MET PLOEG? OF GOOIEN WE HET OVER EEN ANDERE BOEG? MARKANT: TONIA IN DEN KLEEF ACTUEEL: REGERING EN VAKBONDEN ZITTEN WEER ROND DE TAFEL Afgiftekantoor 1099 Brussel X; P509302 IN DE SCHIJNWERPERS REGERING EN VAKBONDEN ZITTEN WEER ROND DE TAFEL Actueel: Koek en ei DE KOP VAN DE VELDMAARSCHALK Topontmoeting met Paul Zeeuwts BOUWEN AAN VERTROUWEN IN BRUGGE Speciaal: Tweejaarlijks seminarie voor topambtenaren ACTIVITEIT ACHTER DE TRALIES Afdeling onder de loep: Beleidscel Samenleving en Criminaliteit 75.000 BEZOEKEN AAN DE VLAAMSE OVERHEID Speciaal: Vlaanderendag 2005 6 8 11 14 18 30 PERSEPHONE EN DE DISKMAN Markant: Tonia In den Kleef DOSSIER: MILIEUZORG IN HET MVG 22 MILIEUZORG IN HET MVG: EEN ZORGENKINDJE OF EEN SUCCESSTORY? 24 GEEN GEURTJE AAN DE LUCHT; KATTEN TEGEN RATTEN 25 SORTEREN GEEFT JE VLEUGELS; SCHONE SLUIZEN BIJ WATERWEGEN EN ZEEKANAAL NV 26 GETUIGENISSEN 27 KOPEN MET EEN MILIEUREFLEX 27 WIST U DAT 28 MILIEUMINISTER KRIS PEETERS wegwijzers 20 verstrikt in het web 29 e-government 33 emancipatiezaken 34 vorming 38 sociale dienst 39 IMZ 40 ICT 44 personeelszaken 47 BBB 48 tribune cultuur 35 taaltobbe/uitgelezen 36 doedingen 39 proefstuk varia 2 fotofoto 3 nieuws & nieuwtjes 12 reporter ter plaatse 37 relax 42 komen en gaan 46 in memoriam ONDER COLLEGA’S GOEDENDAG Tweemaandelijks personeelsblad van het ministerie van de Vlaamse Gemeenschap eenentwintigste jaargang nr 3 juli-augustus 2005 Redactieraad voorzitter: Frank Van Swalm departementale vertegenwoordigers en kernredactie: Leen De Dycker (COO) Maarten De Gendt (COO) Hilde Desmedt (COO) Natalie Hulsen (COO) Annemie Morren (COO) Karen Vanden Auweele (COO) Tom Goossens (AZF) Gitti Van den Borre (WIM) Linda Baumans (OND) Liesbeth Van Huffelen (WVC) Kristof Peeters (EWBL) Anne Persyn (LIN) Vaste medewerkers: Bibliotheek departement Coördinatie; Wini Condic Begov (contactpunt VlaanderenCOO); Dany Jonckheere (Sociale Dienst-AZF); dienst Emancipatiezaken (AZF); Gepensioneerdenvereniging; John Keirsbulck (IMIS-AZF); Godfried Knipscheer (COO); Tina Mafrans (ICT); Martine Noynaert (IMIS-AZF); Vincent Sennesael (COO); Gerda Serbruyns (Vorming-AZF); Taaladvies (COO); Anne Van Autreve (CCM-LIN); Inge Van Belle (EDS-Telindus); André Verdren (COO) Spelen wij in vierde klasse? door Leen De Dycker U ‘ en uw werk hebben een warme relatie. Maar opgelet, soms bent u zo gepassioneerd door uw werk dat het gevaar bestaat dat u er te veel zou in opgaan. Let erop dat u de balans tussen werk- en privé-leven in evenwicht houdt.’ Dat kregen mijn collega’s en ikzelf te lezen toen we de passie-enquête van Job@ invulden ergens in februari. We kwamen blijkbaar zo oververhit uit het onschuldige testje dat de onderzoekers zich bijna zorgen maakten om zoveel passie. Daar moesten we even om lachen. Maar toen ik dit weekend toevallig diezelfde krant in mijn handen had, schrok ik van de resultaten van het onderzoek. Gepassioneerde ambtenaren zouden helemaal niet bestaan! Terwijl het gros van de Belgen wél sterk gepassioneerd is door zijn job, zouden staatsdienaars onverschillig blijven bij hun werk. Zijn wij dan zo verschillend van privé-loontrekkers? Verbaasd las ik verder voor de verklaring voor zoveel koelheid. Aan het formaat van de organisatie ligt het blijkbaar niet. Ook in een grote organisatie kunnen mensen het vuur uit hun sloffen lopen uit passie voor hun job. Gelukkig maar, het zou met de schaalvergroting van BBB anders niet de goede kant uitgaan. Onze koelheid zou allemaal te wijten zijn aan de job zelf en aan de chefs. Mensen worden blijkbaar warm van een goede baas. En koud bij een gebrek daaraan. De chefs zelf laten het niet aan hun hart komen. Hoe hoger op de ladder, hoe hoger de passie voor het werk, beweert het onderzoek. Toch blijken onze bazen nu zelf ook malcontent te zijn. Dat stond zelfs in de krant: ‘Vlaamse topmanagers spelen in vierde klasse’. Waarover ging het dan? Met BBB krijgen onze bazen een pak meer verantwoordelijkheid en lopen ze zelfs het risico op ontslag, maar het bibbergeld dat daar normaal gezien tegenover staat ontbreekt nog in het plan. Spelen in eerste klasse dus, maar betaald worden op het niveau van vierde. En dat gaat er bij onze topambtenaren niet in. Hoofd- en eindredactie: Leen De Dycker Coördinatie: Natalie Hulsen Redactiesecretariaat: Simone Vervloessem Contactadres: Boudewijnlaan 30, toren C, 6de verdieping, kamer 6C50, 1000 Brussel, tel.: 02-553 55 67, fax: 02-553 55 22, e-mail: goedendag@vlaanderen.be, website: www.vlaanderen.be/goedendag Aan dit nummer werkten ook mee: Geert Beeckman, Daisy Cordier, Ingrid Pelssers, Tjörven Stuer, Godfried Van De Perre, Laurent Van Droogenbroeck, Gert Van Tittelboom, Johan Vermeiren Foto’s: Ancienne Belgique, afdeling Bos en Groen, IBW, Benny Degrove, Brigitte De Canne, Maarten De Gendt, Departement Zeevisserij, Maks!, Jan Masyn, Lieve Meiresonne, Karen Vanden Auweele, Peter Van Hoof, Leo Van Riel, André Verdren, VIOE Cartoons: Ian, Kofi, Nix en Bart Vantieghem Lay-out: Tabeoka, Leuven Druk: Die Keure, Brugge Verantwoordelijke uitgever: ministerie van de Vlaamse Gemeenschap departement Coördinatie Frank Van Swalm Boudewijnlaan 30, 1000 Brussel De leiders staan dus op de barricades en op de achtergrond klinkt het gemor van het voetvolk. Of daar lijkt het toch allemaal op. En dat terwijl wij u vier pagina’s verder vertellen dat een ambtenarenjob weer sexy is in Vlaanderen. Misschien wordt het tijd voor wat vakantie? 1 FOTOFOTO Als lezer van Goedendag kunt u een foto in verband met uw werk opsturen naar onze redactie. Surf naar de Goedendagsite voor informatie over de technische criteria waaraan uw foto moet beantwoorden. Als uw inzending bekroond wordt, verschijnt ze in deze rubriek, samen met uw naam en een woordje uitleg. Bovendien wordt u beloond met een aankoopcheque. Ingestuurd door Wouter Debruyckere, personeelsverantwoordelijke bij de afdeling Wegen en Verkeer West-Vlaanderen (LIN) WIEWATHOE? 2 Het Schipdonkkanaal in de gemeente Moerkerke bij Damme. Mooie bomenrijen omarmen er het kanaal. Collega Wouter Debruyckere, die in Moerkerke woont, legde dit prachtige natuurtafereel nog even vast op de gevoelige plaat. Binnenkort verdwijnen immers de bomenrijen uiterst rechts, omdat ze een gevaar betekenen voor het wegverkeer. Opdrachtgever voor die karwei? Zijn eigen afdeling Wegen en Verkeer West-Vlaanderen. NIEUWS & NIEUWTJES Leven op acht poten Wie zou achter een informaticus een spinnenkenner vermoeden? Toch hebben we zo’n collega rondlopen. Tijdens de werkuren werkt Herman Vanuytven van de afdeling Wegen en Verkeer Antwerpen (LIN) aan het Multimodaal Verkeersmodel Antwerpen, maar na het werk ontpopt hij zich tot een verwoed amateur-arachnoloog. Sinds 1982 bestudeert hij de achtpotige diertjes in de natuur én in steden, tot in de Antwerpse riolen toe. In zijn eigen badkamer vond hij ooit een uiterst zeldzaam exemplaar van de grote steatoda, een verre verwant van de zwarte weduwe. Sinds 1995 beheert hij ook een populaire internationale spinnenwebsite. Zijn uitgebreide spinnenkennis heeft hij nu gebundeld in het boek ‘Spinnen - Leven op acht poten’. Het boek biedt een overzicht van de spinnenwereld in België en Nederland, en bespreekt allerlei facetten van de levenswijze van de achtpoters. U leert zelfs hoe u zelf op spinnenonderzoek kunt gaan. Het boek ligt in een aantal boekhandels, maar voor 25 euro (plus verzendkosten) kunt u het rechtstreeks bestellen bij herman.vanuytven@pandora.be. • www.panaman.be/spinnen/ • www.arachnology.be/ Vlaanderen feest … iets minder? foto Guy Kokken Geen 11-julifeesten door de besparingen dit jaar? Dat had u gedacht. Net als vorig jaar worden van 1 tot 11 juli onder de noemer Vlaanderen Feest! in verschillende Vlaamse steden en gemeenten festiviteiten georganiseerd. Wie in zijn eigen buurt een gezellig feestje wil bouwen, kon daarvoor ook dit jaar een feestcheque aanvragen van 200,5 euro. Meer dan 1350 enthousiastelingen stelden zich kandidaat, maar jammer genoeg zal niet iedereen in de feestvreugde kunnen delen. Door de besparingen trok de Vlaamse Regering dit jaar minder geld uit voor de feestcheques. Ook de gemeenten zullen het met wat minder moeten doen. Toch wordt er nog uitbundig gevierd: met 1100 buurtfeesten en een uitgebreid festiviteitenprogramma in alle grote steden en in ruim 230 Vlaamse en Brusselse gemeenten hebt u keuze te over! Ook in de Brusselse binnenstad staat diezelfde week heel wat op het programma. In Doedingen op p. 36 geven we u een greep uit het aanbod. • www.vlaanderenfeest.be • www.opbrussel.be Twee weken extra kinderopvang Goed nieuws voor de collega’s van de buitendiensten. In de zomervakantie kunnen ze hun ukjes twee weken langer naar de kinderopvang brengen. In Gent, Hasselt, Brugge en Antwerpen zorgt de dienst Emancipatiezaken dit jaar van 1 tot en met 22 juli en van 8 tot en met 31 augustus voor opvang. Het proefproject in Gent in de zomer van 2004 was zo’n meevaller, dat er meteen besloten werd om ook in de andere buitendiensten extra opvang te organiseren in de zomervakantie. Het succes van de kinderopvang tijdens de schoolvakanties gaat trouwens in stijgende lijn. Op de zeven locaties - drie in Brussel en vier in de buitendiensten - telden ze in 2002 al 6875 daginschrijvingen. Dit jaar zal het cijfer al schommelen rond de 10.000. • www.emancipatiezaken.be 3 NIEUWS & NIEUWTJES Politiek vanop de stoep Een voorstel van decreet indienen vanop de stoep van het Vlaams Parlement … sinds eind april kan het! In alle vergaderzalen en in het restaurant van het parlementsgebouw staan vijftien hotspots of draadloze toegangen tot het internet, met een bereik tot aan de stoep voor het gebouw. De 124 parlementsleden kunnen vanaf nu hun parlementaire documenten dus ook elektronisch indienen. En digitaal ondertekenen, dankzij de elektronische identiteitskaart. Ook de Vlaamse Regering blijft niet achter: sinds mei kunnen de kabinetten via een elektronisch platform dossiers uitwisselen en elektronisch ondertekenen. Dat heeft alles te maken met het e-Regerenproject dat door de collega’s van de e-governmentcel wordt uitgewerkt. Het is de bedoeling dat het hele proces om dossiers op de agenda van de Vlaamse Regering te zetten, in de toekomst elektronisch zal verlopen. Dossiers zouden ook elektronisch gearchiveerd kunnen worden. Deze manier van werken is niet alleen bedoeld voor kabinetsleden, maar ook voor ambtenaren binnen de Vlaamse administratie, zoals de Kanselarij, en verschillende adviesinstanties zoals de Raad van State of de Inspectie van Financiën. Tegen september zal het volledige agenderings- en archiveringsproces elektronisch kunnen verlopen. • www.vlaanderen.be/egovernment Boterhammen weer in het park Na zeven jaar Spanjeplein verhuist het Boterhammenfestival weer naar de plek waar het vijftien jaar geleden allemaal begon: het Warandepark. Van 29 augustus tot 2 september kunt u er weer gratis een belegde boterham en het betere Nederlandse werk meepikken. En dit allemaal zonder in te leveren op de prikklok: dienstvrijstelling voor iedereen van kwart voor twaalf tot kwart voor twee. Het beleg is ook dit jaar van de bovenste plank: Wim Opbrouck, Jan De Smet, Vera Coomans en Jaune Toujours, Kadril, Pieter Embrechts, Het Nieuwe Wereldorkest en Yevgueni zorgen voor uw Zomers Gerief. Als afsluiter komt er een hommage aan de vorig jaar overleden Bram Vermeulen. En voor de kindjes is er een springkasteel en kapitein Winnokio’s grote Wondershow. Zonder boterhammen, maar boordevol sfeer zijn de avondconcerten (om 20.30 uur): Feeërieën rond de kiosk. Met klassieke klanken, maar ook jazz, folk, calypso en als kers op de taart: The Great Atomic Power Review met Roland en zijn Congolese muzikanten. • www.boterhammeninhetpark.be (vanaf augustus) • www.feeerieen.be Paling in ’t fluorescerend groen Steekt u al eens graag een stukje paling achter de kiezen? Lees dan aandachtig dit bericht! Het is tegenwoordig verboden om paling uit de Vlaamse binnenwateren te vissen, laat staan hem op te eten. Reden hiervoor is de zware verontreiniging van de diertjes met PCB’s en zware metalen (herinner u nog de dioxinecrisis in ’99!). Deze alleseters leven van wat ze in het slib vinden en hebben veel vet waarin al die giftige stoffen worden opgeslagen. De boswachters van de afdeling Bos en Groen (LIN) worden nu ingezet als ‘rivierwachters’ om het stropen tegen te gaan. Het palingverbod is namelijk koren op de molen van stropers die er een lucratief handeltje in opgezet hebben. ’s Nachts stropen ze de Vlaamse wateren af, overdag verkopen ze hun buit duur in het zwarte circuit. De zwaar vervuilde paling belandt ten slotte op het bord van de nietsvermoedende restaurantganger. Zeg niet dat we het niet gezegd hebben … • www.bosengroen.be en klik op foto met ‘naar cel Visserij’ en dan op ‘Verontreiniging van paling’ 4 NIEUWS & NIEUWTJES Collega’s doen het voor Donny Op een dag veertig keer de Muur van Geraardsbergen beklimmen. Collega Kurt Schamp van het Instituut voor Bosbouw en Wildbeheer (IBW) in Geraardsbergen komt daarmee misschien niet in het Guinness Book of Records, maar hij haalde er wel een flink bedrag aan sponsorgeld mee binnen. Zijn stunt was maar een van de acties die de collega’s van het IBW op touw zetten om Donny Van Peteghem financieel een duwtje in de rug te geven. Donny werkt als startbaner op het secretariaat van het IBW en zit in een rolstoel. Als gevolg van een verkeersongeval is hij volledig verlamd aan de onderste ledematen. De kans bestaat dat hij dankzij een speciale revalidatietherapie toch weer zal kunnen lopen. Maar daarvoor moet hij naar Californië. Financieel een zware dobber. Met hun benefietactie wilden de collega’s hun steentje bijdragen. Een etentje met tombola en een gesponsorde fietsactie brachten voldoende geld in het laatje om het vliegtuigticket en een deel van de revalidatiekosten te betalen. Tsunamigevaar in Blankenberge? Golven van twintig meter hoog, een muur van water die zich op de kust stort. Kan dat ook bij ons? Die kans is uiterst miniem, zo niet zelfs onbestaande, stellen de collega’s van het Waterbouwkundig Laboratorium in Antwerpen ons gerust. Een studie heeft aangetoond dat bij een eventuele aardverschuiving in de Noordzee - en die kans op zich is al heel klein - het water nauwelijks zou stijgen. De grootste stijging zou zich kunnen voordoen bij een vulkaanuitbarsting op de Canarische Eilanden. Dan zou het waterniveau aan de Belgische kust met ten hoogste twee meter stijgen. Dat is nog altijd een stuk minder dan tijdens de stortvloed van 1953, toen het water van de Schelde in Antwerpen met 2,79 meter steeg. Dat had niets te maken met een onderzeese aardbeving, maar alles met windkracht en watergetijden. Een ding staat als een paal boven water: aan de Belgische kust kunt u met een gerust hart een dutje doen in uw strandstoel. • intra.lin.vlaanderen.be/awz/ Ambtenaar zijn is weer sexy! Gelezen in de krant: ‘De collega’s’ zijn nu uit op dvd! Laten we wel wezen: de sitcom over de roddelende en hun tijd verprutsende ambtenaren blijkt nog altijd immens populair. En volgens Jan Eelen, de maker van ‘Het Eiland’ is het ras van de Jomme Dockxsen en de Jean De Pessers nog bijlange niet uitgestorven. Kan zijn. Maar wat lezen we verder in dezelfde krant? Op de vraag of ze zouden kunnen functioneren in een ambtenarenjob antwoordt niet minder dan 67% van de respondenten van een on-line-enquête dat ze een ambtenarenjob wel zien zitten. Met andere woorden: een carrière bij de overheid ligt weer goed in de markt. Conclusie van de poll: een meerderheid van de Job@-sitelezers beschouwt een carrière bij de ambtenarij als jong, dynamisch en aantrekkelijk. Zo hoort u het ook eens van een ander. Wilt u ook iets kwijt? Hebt u een nieuwtje van algemeen belang, een anekdote over het werk, een lopend onderzoek, een interessante cursus of een mededeling van openbaar nut? Laat het ons weten: wij kijken uit naar berichten uit het hele ministerie! Ons adres: Redactie Goedendag, kamer 6C50, Boudewijnlaan 30, 1000 Brussel goedendag@vlaanderen.be; tel.: 02-553 55 67 • www.vlaanderen.be/goedendag/schrijfmee 5 ACTUEEL KOEK EN EI REGERING EN VAKBONDEN ZITTEN WEER ROND DE TAFEL Dat de Vlaamse ambtenaren op 25 maart staakten, was opvallend nieuws. In het vorige nummer van Goedendag kon u al lezen over het conflict tussen de regering en de vakbonden over de besparingen op de personeelskredieten. Maar op 22 april vonden de verschillende partijen elkaar weer. De gesprekspartners verspreidden een gemeenschappelijke verklaring en startten de constructieve dialoog weer op. Goedendag was amper van de persen gerold of de actualiteit had ons alweer ingehaald. Het lot van een personeelsblad kan hard zijn. door Maarten De Gendt D e Vlaamse Regering wou de nodige besparingen in haar uitgaven realiseren, terwijl de vakbonden geen besparingen op personeelsuitgaven aanvaardden. In de gemeenschappelijke verklaring komen beide partijen elkaar nu tegemoet. De verklaring somt een zestal principes op waaraan de regering en de vakbonden zich zullen houden. 6 Dat de regering en de vakbonden de noodzaak van besparingen erkennen, blijkt uit het eerste principe. Dat stelt letterlijk dat de Vlaamse Regering omzichtig te werk moet gaan en evenwichtige keuzes moet maken om haar budgettaire doelstellingen te kunnen realiseren. Maar ook aan de verzuchtingen van de vakbonden is tegemoetgekomen. De bonden eisten het intrekken van de besparingen op de personeelsuitgaven en de opheffing van de wervingsstop. In de gemeenschappelijke verklaring engageert de regering zich om het personeelsbestand niet af te bouwen en een status-quo te behouden in de personeelsaantallen én in het personeelsbudget. Dus geen snoei, maar ook geen groei in de tewerkstelling. In de begroting van 2005 had de regering een besparing van ongeveer 1% op de personeelskredieten van het ministerie voorzien. Dat ging om een eenmalige besparing, wat betekent dat vanaf 2006 die 1% weer aan ACTUEEL de budgetten wordt toegevoegd. Diensten en instellingen die de 1% besparing nu al gerealiseerd hebben, hoeven niet nog meer te besparen, en kunnen dus iedereen die vertrekt weer vervangen. De personeelsplannen kunnen ook volledig worden uitgevoerd, zoals de bonden vroegen. Dat moet wel gebeuren binnen de afgesproken status-quo in de personeelsaantallen en -budgetten. Er zal ook onderzocht worden of de personeelsplannen moeten worden bijgestuurd op basis van de beleidsdoelstellingen van de Vlaamse Regering en van de BBB-hervorming. De partners engageren zich om werk te maken van het herplaatsingsbeleid. Tot slot wil de Vlaamse Regering de alternatieve besparingsvoorstellen van de vakbonden ernstig onderzoeken. Het gaat onder meer om besparingen in de huur en aankoop van gebouwen en in externe consultancy. De vakbonden eisten ook dat de budgetten voor de vervroegde uitstapregeling, die tussen 2006 en 2008 vrijkomen, weer in de weddenkredieten worden opgenomen. Dat is nu ook de afspraak tussen de vakbonden en de regering in de gemeenschappelijke verklaring: eerst wordt onderzocht hoeveel budget zal vrijkomen en wanneer precies, en de regering engageert zich om dat budget opnieuw te investeren in personeelszaken. DE REGERING VROEG: DE REGERING KREEG: • de nodige besparingen in de Vlaamse overheidsuitgaven • • • DE VAKBONDEN VROEGEN: DE VAKBONDEN KREGEN: • intrekken van de besparing op de personeelsuitgaven ten gevolge van de wervingsstop in 2005 • • geen snoei, maar ook geen groei in het personeelsbestand de eenmalige besparing van 1% op de personeelskredieten komt vanaf 2006 weer bij het budget • de middelen voor de eenmalige uitstapregeling weer opnemen in de departementale weddenkredieten • als er middelen voor de uitstapregeling vrijkomen, worden die opnieuw in personeelszaken geïnvesteerd • uitvoeren van de goedgekeurde personeelsplannen • de personeelsplannen mogen uitgevoerd worden binnen de status-quo in het personeelsbestand • de personeelsplannen moeten met het oog op BBB gescreend worden op basis van de huidige goedgekeurde personeelsplannen • de goedgekeurde personeelsplannen worden geëvalueerd op basis van BBB en van de beleidsdoelstellingen van de regering • daadwerkelijk zoeken naar alternatieve pistes voor mogelijke besparingen • de regering zal de voorstellen van de vakorganisaties ernstig onderzoeken erkenning van de noodzaak van besparingen geen snoei, maar ook geen groei in het personeelsbestand in 2005 blijft er een eenmalige besparing van 1% op de personeelskredieten FRANS CORNELIS GEVOLMACHTIGD ONDERHANDELAAR Op 22 april 2005 stelde de Vlaamse Regering Frans Cornelis, directeur-generaal van de administratie Personeelsontwikkeling (AZF), aan als gevolmachtigd onderhandelaar personeelszaken. Hij zal minister van Bestuurszaken Geert Bourgeois vertegenwoordigen in de onderhandelings- en hoogoverlegcomités voor de ambtenarenzaken van het ministerie en van de Vlaamse instellingen. Door zijn aanstelling wil de regering tot een welbegrepen partnerschap met de vakbonden komen. Tussen 1991 en 1999 deed Frans Cornelis al ervaring op in het sociaal overleg met de overheidsvakbonden. 7 TOPONTMOETING Integriteit zou evident moeten zijn. “ Als je dat niet inziet, dan zit er iets foto Peter Van Hoof fundamenteel fout.” TOPONTMOETING Gesprek met Paul Zeeuwts, directievoorzitter van het Instituut voor de Aanmoediging van Innovatie door Wetenschap en Technologie in Vlaanderen (IWT-Vlaanderen) De kop van de veldmaarschalk Aan bullen heeft hij geen gebrek: burgerlijk ingenieur, licentiaat economie, baccalaureus in de filosofie. Met zulke papieren kan je alle kanten uit en dus ook baas worden van het IWT. Voor hetzelfde geld had hij minister kunnen zijn (maar heb je daar zoveel bullen voor nodig?) of kabinetschef (wat hij geweest is) of veldmaarschalk (waarvan hij heel wat trekjes heeft). Verleden jaar mocht hij tweehonderd dertig miljoen uitdelen aan bedrijven en universiteiten. En dit jaar komt er nog een schepje bij. Hoe leuk is het om zoveel mensen gelukkig te kunnen maken? door Hilde Desmedt O h maar, er zijn er ook heel wat die we met lege handen moeten terugsturen”, lacht Paul Zeeuwts. “Niet alle onderzoeksprojecten krijgen financiële steun. Daarvoor is de pot niet groot genoeg. Maar het is waar dat wetenschappelijk onderzoek en innovatie de laatste jaren in de lift zit. Sinds 1999 is ons budget met 80% gestegen.” “ koren te scheiden en steun te geven aan projecten die een redelijke kans op slagen hebben. Maar er blijft altijd een risico aan verbonden. Een stuk van de inspanningen gaat verloren, andere investeringen brengen veel op. Heel wat investeringen zijn ook maar rendabel op lange termijn. Trouwens het gaat niet alleen over centen. Bedrijven en onderzoeksinstellingen kunnen bij ons ook terecht voor advies, bijvoorbeeld over de Europese onderzoeksprogramma’s. In feite krijgen ze een gratis audit, we evalueren hun project. Zelfs als de beslissing negatief is, hebben ze er voordeel bij. Ze zouden wel eens met de verkeerde dingen bezig kunnen zijn.” Goedendag: En dat in een tijd van krapte en besparingen alom? Paul Zeeuwts: “De verklaring is simpel. Innovatie en wetenschappelijk onderzoek zijn essentieel voor de economische welvaart. Een land dat rijk is, is een innovatief land. Dat besef is “Een werkbaar evenwicht vinden tussen Goedendag: Nooit last van lobbynu overal doorgedrongen. Vroeger was wat de departementen en wat de agent- ing? Iedereen wil toch een deel van wetenschap en innovatie een bevoegdde koek? schappen moeten opnemen, zal nog heid waar geen enkele minister om Paul Zeeuwts: “Er wordt permanent stond te springen. Pas de laatste jaren gelobbyd. Bedrijven, universiteiserieuze conflictstof worden.” is het sexy geworden en zijn onze midten, onderzoeksinstellingen hangen delen fel gestegen. Dat heeft ook te voortdurend aan de bel, ook bij de maken met Europa. Volgens de zogenaamde Barcelonanorm moeten kabinetten. Daarom zijn onze procedures en beslissingen volkomen we 3% van het bruto nationaal product besteden aan onderzoek en transparant. Ons jaarlijkse activiteitenverslag vermeldt duidelijk wie innovatie.” welke steun heeft gekregen. De dag dat er sprake zou zijn van enige willekeur, rolt mijn kop.” Goedendag: Wordt al dat geld ook goed besteed? En levert het concrete resultaten op? Goedendag: Het integriteitsthema is anders een hot issue bij de Paul Zeeuwts: “Het is precies de taak van het IWT om het kaf van het Vlaamse overheid. Het laatste seminarie voor topambtenaren 9 TOPONTMOETING draaide er volledig rond. Paul Zeeuwts: “Integriteit is ook belangrijk. Alleen zou integriteit evident moeten zijn. Als je dat niet inziet, dan zit er iets fundamenteel fout. Ik heb niets bijgeleerd op het seminarie in Brugge en ik heb dat ook met zoveel woorden gezegd.” DOORGELICHT Wie is uw lievelingsschilder? René Magritte Wat is uw lievelingsmuziek? Klassiek Welk historisch personage bewondert u het meest? President Roosevelt Welke eigenschap waardeert u het meest? Principiële houding, gekoppeld aan voldoende pragmatisme Wat is voor u het volkomen geluk hier op aarde? Vrienden Wat doet u het liefst? Eten met vrienden Wat is uw belangrijkste karaktertrek? Je weet wat je aan me hebt Wat waardeert u het meest bij uw vrienden? Een open geest Wat is uw lievelingskleur? Te veel Wat is uw lievelingsbloem? (De) roos Wat is uw lievelingsvogel? (De) arend Wat is uw lievelingslectuur? Historische boeken Wie zijn voor u de helden van vandaag? Ik hou niet (meer) van helden Wat verafschuwt u het meest? Een achterbakse windhaan Welk personage veracht u het meest? Geen. Er zijn altijd positieve kanten Wat was de belangrijkste historische omwenteling of hervorming? De industriële revolutie Welk talent zou u het liefst willen bezitten? Een steviger dosis diplomatie Hoe zou u het liefst willen sterven? Snel en niet te oud Hoe voelt u zich momenteel? Prima Hoe luidt uw devies? De aanhouder wint 10 Goedendag: Collega Carla Galle vindt het onzin om beleidsvoorbereiding en beleidsuitvoering uit elkaar te halen. Ze pikt het ook niet dat de agentschappen alleen nog maar met uitvoering mogen bezig zijn. Paul Zeeuwts: “Ik kan haar daarin volgen. Zoals het nu is opgevat, kan het nooit functioneren. (fijntjes) Want wie heeft er terreinervaring? Niet de departementen. De kabinetten zullen de knowhow zoeken waar die zit en dat is voor een groot stuk bij de agentschappen. Die ‘New Public Management’-gedachte met departementen en agentschappen is trouwens al wat achterhaald. In Nederland bijvoorbeeld zijn ze nu tot de constatatie gekomen dat het systeem niet echt werkbaar is en ook in Nieuw-Zeeland keren ze op hun stappen terug. Maar goed. De kogel is door de kerk en BBB gaat van start. Een werkbaar evenwicht vinden tussen wat de departementen en wat de agentschappen moeten opnemen, zal nog serieuze conflictstof worden. Het zit zelfs in de woorden. De departementen zeggen: de agentschappen mogen ‘input’ (hij spuwt het woord bijna uit) leveren en wij spreken liever over ‘inbreng’.” Goedendag: What’s in a word … Paul Zeeuwts: “Oh, maar dat is een wereld van verschil. Als ze over input spreken, bedoelen ze cijfers, statistieken en data. Het nobele denkwerk zullen ze zelf wel doen. Een foute inschatting. Een deel van het denkwerk zal ook van de agentschappen moeten komen. Nu ik maak mij niet te veel zorgen. Er zal voor het IWT niet zoveel veranderen. Wel moeten er nog concrete afspraken worden gemaakt. In de praktijk zal iedereen zijn weg wat moeten zoeken.” Goedendag: Voor topambtenaren komt er een mandaatsysteem. Paul Zeeuwts: “Dat systeem geldt hier allang. Ik ben in 1991 bij IWT begonnen met een mandaat van zes jaar. En dat is telkens hernieuwd. Ik zit dus niet gebeiteld op mijn stoel. Ik ben ook geen ambtenaar. Ik heb een bediendestatuut. Sommige ambtenaren vonden het heel erg dat ze de eed moesten afleggen in de handen van een gewone bediende.” (lacht uitbundig). Goedendag: U bent geen ambtenaar, wel een manager? Paul Zeeuwts: “We hebben hier ooit een oefening gedaan om het psychologisch profiel te schetsen van al het universitair personeel. Ik kwam eruit als de veldmaarschalk, de aanvoerder van de troepen. Het gros van de adviseurs was van het type ‘guardian’, bewaker van de grenzen. Ik geloof nogal in iets wat als ‘hetearchie’ wordt beschreven: een combinatie tussen anarchie en hiërarchie. Het principe bij ons is zelfbereddering. Pas als je het zelf of in groep niet kan oplossen spreek je het hoger echelon aan. IWT heeft een zeer platte structuur met zo weinig mogelijk interne beschotten, wel met interne coördinaties. Er zijn geen afdelingen, maar opdrachten. De mensen werken voor verschillende programma’s, verschillende bazen. Dat maakt hun takenpakket heel gevarieerd. Tot ieders tevredenheid, zo blijkt.” Goedendag: Ook financieel? Paul Zeeuwts: “Functioneringstoelagen hebben we in het verleden nooit gegeven. Uit de literatuur en uit de realiteit bleek dat zo’n systeem alleen maar miserie meebracht. We koppelen vanaf nu een futo aan het goed opnemen van extra verantwoordelijkheid binnen een functie. Dat is objectiveerbaar. We hebben dus niet gewacht op het nieuwe verloningssysteem.” Goedendag: Is er nog leven na het IWT? Paul Zeeuwts: “Ik ben nu 57. Als ik nog een mandaat krijg van zes jaar ben ik al heel dicht bij mijn pensioen. De dag dat ik zie dat ik in de weg loop of niet meer creatief bezig ben, stop ik ermee. Maar liefst zou ik doorgaan tot mijn vijfenzestig. Het hoeft over zes jaar niet noodzakelijk op deze stoel te zijn.” Goedendag: Heel wat mensen zijn al veel vroeger uitgeblust. Hoe houdt u de rek erin? Paul Zeeuwts: “Ik huldig een gezond principe: hoed je voor workaholisme en mijd perfectionisme. Perfectionisten zijn gevaarlijke mensen, zij moeten tegen zichzelf beschermd worden. Ikzelf haak af na zeven uur en probeer in principe geen werk mee naar huis te nemen. En dat is ook de boodschap die ik meegeef aan mijn directieleden. En voor de rest probeer ik wat te sporten: badminton, golf. En zing ik in een koor, samen met vele vrienden, want die vind ik belangijk.” De tijd zit erop. Ik ben uitgezongen. Bij het buitengaan gris ik nog gauw enkele chocolaatjes mee. In designverpakking en met het logo van IWT. Voor de collega’s straks bij de koffie. SPECIAAL BOUWEN AAN VERTROUWEN IN BRUGGE “Ik ben boekhouder op het directoraat-generaal. Mijn baas vraagt me een overeenkomst die hij heeft gesloten, in het vorige jaar te boeken. Dat is om budgettaire redenen interessanter voor onze organisatie. Wat doe ik?” Dat en nog vele andere dilemma’s kregen onze leidend ambtenaren voorgeschoteld op het tweejaarlijkse seminarie voor topambtenaren. Na Ashford, Alden Biesen en Rijsel, was het deze keer verzamelen geblazen in Brugge om na te denken over integriteit. Is ons (top)ambtenarenkorps dan niet integer genoeg? door Karen Vanden Auweele T och wel vindt onze minister van Bestuurszaken Geert Bourgeois: “De Vlaamse overheid is een actieve en integere organisatie. Maar we moeten onze ambtenaren beter ondersteunen in het omgaan met ethische keuzes.” Meer dan vroeger komen ambtenaren in contact met de burger en moeten ze zelf beslissingen nemen waar regels wazig zijn of ontbreken. Een overheid heeft er alle belang bij haar ambtenarenkorps daarbij te helpen en afspraken vast te leggen om misbruiken te voorkomen. “De Vlaamse overheid verdient het vertrouwen van de burger alleen als ze ook daadwerkelijk integer is en als de ambtenaren laten zien dat ze geen privé-belangen nastreven”, wil minister Bourgeois nog kwijt. Daarom dus een seminarie over integriteit dat de ronkende titel ‘Bouwen aan vertrouwen’ meekreeg. Bedoeling was een beladen thema als integriteit bespreekbaar te maken en alvast een basis te leggen voor een nieuw integriteitsbeleid in de Vlaamse overheid. In de loop van dit jaar gaat er immers een coördinator Integriteitszorg aan de slag, die integriteit zal moeten verankeren in de Vlaamse overheid. WIT-ZWART-GRIJS Twee dagen lang braken leidend ambtenaren van het ministerie en van de Vlaamse openbare en wetenschappelijke instellingen zich het hoofd over dilemma’s, praktijkoefeningen en integriteitsvraagstukken. Zo zagen ze dat antwoorden meestal niet zwart of wit zijn, maar dat integriteit precies gaat over het grijze gebied waar moeilijk vat op te krijgen is. Onze chefs kregen verder ruim de gelegenheid om te netwerken. Met elkaar en met de ministers, die voor de gelegenheid naar Brugge waren afgezakt voor hun wekelijkse ministerraad en samen met de topambtenaren lunchten. Elkaar eens buiten het werk kunnen ontmoeten was voor velen belangrijker dan de inhoud van het seminarie, waar de 67 aanwezige topambtenaren niet onverdeeld positief over waren. Velen zagen het weliswaar als een kans om de oorzaken van oninteger gedrag aan te pakken, maar met BBB in aantocht hadden ze liever gehoord hoe het daarmee gesteld is. Sommigen ervoeren het thema zelfs als een bedreiging: als we het over integriteit moeten hebben, moet er wel iets mis zijn met onze organisatie. ONDER HET VERGROOTGLAS De minister-president van zijn kant had in zijn aperitieftoespraak een niet mis te verstaan antwoord klaar voor de criticasters. We moeten volgens hem niet wachten op schandalen en zeker niet op BBB om werk te maken van een integriteitsbeleid: “In de aanloop naar BBB zal er veel aandacht gaan naar de positie van de (top)ambtenaren. Het is dé ultieme test of we in dergelijke omstandigheden even goed de belangen van de maatschappij kunnen behartigen. We moeten elke dag opnieuw en niet pas nadat er eerst iets anders geregeld is, bouwen aan het vertrouwen”, speechte minister-president Yves Leterme. Als toemaatje kregen de deelnemers een vergrootglas mee naar huis: “(top)ambtenaren móeten wel integer zijn, want hun doen en laten wordt constant onder de loep genomen”, luidde het eindverdict. • www.vlaanderen.be/personeelsbeleid/integriteit 11 foto Peter Van Hoof REPORTER TER PLAATSE VERDER MET PLOEG? OF GOOIEN WE HET BETER OVER EEN ANDERE BOEG? Is het metaalmoeheid of is de ploeg gewoon verroest zoals iemand schreef? Slechts een paar collega’s schoten uit hun slof, maar ze schoten dan ook met scherp. Kop van jut is vooral de functioneringspremie. Weg ermee is de boodschap. Geef liever aan iedereen maaltijdcheques of een ander extraatje in natura. Daar worden we allemaal beter van. Een ideetje misschien voor het nieuwe beloningssysteem? Deskundige van dienst Willy De Weirdt had de bui al zien hangen en belooft beterschap voor de toekomst. door Hilde Desmedt “Het is moeilijk om elk jaar iets nieuws te verzinnen als je altijd hetzelfde werk doet. Je krijgt dan ook elk jaar ongeveer dezelfde evaluatie. En wat die premies betreft, dat ligt heel gevoelig. Heel veel mensen verdienen een duwtje in de rug, want ze doen heel erg hun best en toch krijgen ze nooit een premie.” Linda Boardman, medewerker “Tien jaar geleden waren de verwachtingen hooggespannen: het PLOEGsysteem deed een nieuwe wind waaien door het MVG. Iedereen sleutelde in een open en eerlijk gesprek aan een betere dienstverlening, aan een goed gevoel. Maar PLOEG werd een instrument om het individuele functioneren in de schijnwerpers te plaatsen. Ploegen werd een jaarlijkse formaliteit waarbij het individueel scoren belangrijker werd dan het realiseren van doelstellingen. PLOEG is een verroeste ploeg geworden.” Dirk Lapeirre, adjunct van de directeur “Dat er afspraken worden gemaakt en op papier gezet, daar ga ik mee akkoord. Het evalueren van die afspraken lijkt mij ook logisch. Maar bij de beloning vraag ik me toch af ‘waarom hij/zij?’ Ik blijf het verschrikkelijk vinden: tweemaal een negatieve beoordeling = buiten. Hoe komt het dat iemand minder presteert? Daar staat men vaak niet bij stil.” Rosita De Smedt, hoofdassistent “In vergelijking met de periode ervoor is PLOEG een reuzenstap vooruit. Waar wel aan gesleuteld moet worden is aan de functiebeschrijvingen en de competenties: de behoeften en verwachtingen zijn intussen sterk 12 veranderd en zullen blijven veranderen, net als de maatschappij waarvan we deel uitmaken.” Willem Coppens, adjunct van de directeur “Het blijft belangrijk dat chef en medewerker eenmaal per jaar rond de tafel gaan zitten voor een formeel, gestructureerd gesprek. Dan komen er dingen aan bod die anders tussen de plooien verdwijnen. Alleen is er een grotere objectivering nodig bij de evaluatie. Waarom bijvoorbeeld geen voorgedrukte formulieren gebruiken waarop de resultaatgebieden staan vermeld, met telkens ernaast een vakje om een score toe te kennen, en daarnaast ruimte voor commentaar? Zo’n systeem is niet alleen veel objectiever, maar beperkt ook de administratieve rompslomp.” Lieve Kerkhofs, adjunct van de directeur Willy De Weirdt: Ik wil eerst een vooral duidelijk maken dat de reacties mij helemaal niet verbazen. Heel wat mensen leggen trouwens de vinger op een zere plek. De reacties tonen ook aan dat er nogal wat collega’s met ideeën en frustraties zitten waar ze geen uitlaatklep voor vinden. En ook daar moeten we de nodige conclusies uit trekken. Sommige collega’s wijzen erop dat de ploeg verroest is. Ze hebben voor een stuk gelijk. PLOEG is in feite een systeem om samen resultaten te bereiken voor de gemeenschap. Hoe kunnen we beter presteren, beter communiceren, beter samenwerken? En wat is er daarvoor nodig aan ondersteuning en voortgangscontrole zowel individueel als op niveau van het team. PLOEG heeft alles te maken met kwaliteitsvol leidinggeven, met het managen van prestaties. Die basisfilosofie is met de jaren inder- foto Peter Van Hoof REPORTER TER PLAATSE daad overschaduwd. We moeten terug naar het originele verhaal. PLOEG moet een soepel instrument zijn dat de leidinggevenden naar hun hand kunnen zetten. Daarom zijn we al twee jaar bezig met experimenten, onder meer rond nieuwe functiefamilies en competentiemanagement. Een beleidsvoorbereidende functie is immers iets helemaal anders dan een loketfunctie. Een kwantitatief evaluatiesysteem zoals iemand suggereert is daarbij niet ondenkbaar. “Ik heb niets tegen de evaluatie op zich. Maar wat als het niet klikt tussen de evaluator en de geëvalueerde? De aanwezigheid van een derde neutrale persoon kan een garantie zijn voor objectiviteit. Wat mij betreft mogen ze de futo’s gewoon afschaffen. Het creëert alleen naijver en wrevel, vooral ook omdat de motivatie voor de toekenning ervan niet wordt bekendgemaakt. Waarom niet aan iedereen een extraatje geven in natura?” Ludwig De Bruyn, deskundige “PLOEG is een goed systeem als het correct wordt gebruikt. Nu is het systeem verwaterd. Heel veel mensen maken een kopie van vorig jaar en passen alleen de datum of een paar details aan. En rond de futo’s is er altijd heisa. Omdat het budget beperkt is, zijn er altijd mensen die uit de boot vallen, ook al verdienen zij een extra attentie. Men zou het beschikbare budget dan ook beter gebruiken om aan iedereen maaltijdcheques te geven bijvoorbeeld. En waarom de evaluatie niet mee vanuit de groep laten gebeuren, op basis van duidelijk vastgelegde criteria zodat iedereen kan aftoetsen of iemand goed of minder goed presteert?” Krista Maes, adjunct van de directeur “PLOEG mag volgens mij afgevoerd worden. Het futosysteem is een complete flop en zorgt enkel voor afgunst en tweedracht. Meer en meer worden de ministeries privé-instellingen en de waarden van weleer zoals vaste benoe- ming en eedaflegging verdwijnen in het niets. Schaf het futosysteem af en beloon de lagere niveaus die in de vergetelheid geraken!” Martine Maertens, hoofdassistent “De evaluatie zoals die in PLOEG wordt gebruikt zit te veel in een vast stramien. En die futo is meer een soort compensatie voor mensen die beter verdienen maar op geen andere manier beloond kunnen worden. Waarom bijvoorbeeld gewoon geen beurtrol invoeren? Wie nu een futo krijgt, heeft dat ook vaak te danken aan de inzet en de prestaties van de collega’s in zijn team. Een andere mogelijkheid is de futo gelijk verdelen tussen alle leden van het team.” Karel Devalck, technisch assistent Willy De Weirdt: Uit deze reacties blijkt dat alles ook erg toegespitst is op de futo, alsof dit de enige manier is waarop mensen gewaardeerd kunnen worden. Waardering blijft zeker een pijnpunt. Dat leren de reacties in de personeelsbevraging ons ook. De futo is indertijd ingevoerd als een poging tot variabele verloning, als een extraatje dus voor mensen die uitzonderlijk goed presteren. Alleen kwam die futo bovenop een oud beloningsbeleid zonder echte basisbillijkheid, zeg maar een rechtvaardige verloning voor iedereen. Wat meteen verklaart waarom het systeem nooit aanvaard is: er is geen goede fundering voor. Mijn mening is dus dat het geen zoden aan de dijk zet om de futo te vervangen door maaltijdcheques of door ze bij toerbeurt toe te kennen. Waar het echt om gaat, is een beloningssysteem op poten te zetten dat vertrekt vanuit interne billijkheid. Hoe beloon je bijvoorbeeld mensen die geen leiding geven, maar wel een grote verantwoordelijkheid hebben en veel toegevoegde waarde? Er is voorlopig geen budgettaire ruimte voor grote hervormingen, maar het is wel de bedoeling om de grootste onrechtvaardigheden weg te werken. Onze specialist terzake: Willy De Weirdt, afdelingshoofd van de afdeling Human Resources Management (AZF) NIEUWE STELLING VRIJE DAG KWIJT UIT SOLIDARITEIT? Onze Franse collega’s hadden het spek aan hun been. Tweede pinksterdag, sinds mensenheugenis een vakantiedag, konden ze dit jaar op hun buik schrijven. De Franse regering had die dag uitgeroepen tot ‘journée solidarité’. Een extra werkdag: vrijwillig voor de privé-sector, verplicht voor het overheidspersoneel. Zo wou de regering een reservepotje aanleggen voor noodsituaties, daarbij denkend aan de moordend hete zomer van 2003 toen duizenden bejaarden het loodje hebben gelegd. Hoe solidair bent u? Bent u bereid uw duit in het zakje te doen en bijvoorbeeld op 15 augustus te werken? EEN EXTRA WERKDAG: EEN GOED IDEE OF DOET U NIET MEE? Wij kijken uit naar uw reacties. U kunt ze kwijt via de rubriek Reporter ter plaatse op de internetsite van goedendag, of via e-mail naar goedendag@vlaanderen.be. • www.vlaanderen.be/goedendag/reporter 13 AFDELING ONDER DE LOEP foto Peter Van Hoof ACTIVITEIT AC TOPONTMOETING CHTER DE TRALIES Beleidscel Samenleving en Criminaliteit Deze keer neemt Goedendag een kijkje bij de collega’s van de Beleidscel Samenleving en Criminaliteit (WVC). Wie zijn ze en wat doen ze in de gevangenis? door Natalie Hulsen AFDELING ONDER DE LOEP Ex-gevangenen hebben het vaak moeilijk om na hun vrijlating weer een gewoon leven op te bouwen. Velen van hen zijn niet opgeleid en vinden later moeilijk werk. Om te voorkomen dat ze hervallen in hun daden, moeten ze goed voorbereid worden op hun terugkeer in de samenleving. Daarom gingen in 2002 acht Vlaamse ambtenaren aan de slag in zes Vlaamse gevangenissen. Zij moeten het aanbod van hulpen dienstverlening coördineren en begeleiden. Allemaal zijn ze collega’s van de Beleidscel Samenleving en Criminaliteit (WVC) die in 2001 werd opgericht om een sociaal beleid uit te werken voor mensen die met criminaliteit en strafrecht te maken krijgen. foto Peter Van Hoof Het gevangeniswezen is nog altijd een federale bevoegdheid, althans als het gaat om het straffen en opsluiten van gevangenen en de controle erop. Maar met de staatshervorming in 1980 werd Vlaanderen bevoegd voor het hulp- en Binnen de muren van de gevangenis bieden ook vzw’s hun activiteiten aan: van cursussen sollicitatietrainingen tot dramaworkshops. dienstverleningsbeleid, en dus ook voor de hulp aan gevangenen. In het verleden organiseerden de meeste gevangenissen al wel activiteiten, of boden organisaties zoals VDAB en culturele vzw’s hun diensten al aan. Ook de afdelingen justitieel welzijnswerk (jww) van de centra voor algemeen welzijnswerk (caw’s) verleenden sociale en psychosociale hulp aan gevangen. Maar tot nu toe gebeurde dat zonder een duidelijk plan. GEVANGEN IN TURNHOUT In het hartje van Turnhout, net tegenover het cultureel centrum De Warande, ligt de bijna honderd jaar oude gevangenis waar 140 gevangenen huizen. De stervormige gevangenis is opgedeeld in twee vleugels, die elk uit drie afde- workshops, schaakavonden enzovoort.” Maar ook dat is niet makkelijk: heel wat gevangenen zitten er maar voor korte tijd, wachten op hun voorwaardelijke vrijlating of op hun definitieve straf. Vaak beginnen ze niet aan een cursus omdat ze die toch niet kunnen afmaken. Het eerste jaar probeerde Christine vooral om zelf voet aan wal te krijgen in de gevangenis. “Je bent toch een vreemde eend in de bijt, en bovendien was niet al het gevangenispersoneel even enthousiast. Een harde kern is nog altijd voor opsluiting en zo weinig mogelijk beweging. Zo stond een derde van de bewakers negatief tegenover onderwijsactiviteiten. Bovendien was er behoefte aan structureel overleg over wat er met de gevangenen moest gebeuren. Daarom richtte ik een aantal werkgroepen op, waarin ik het gevangenispersoneel samenbreng met de Vlaamse organisaties en vzw’s om een goed aanbod van hulpverlening, sport en onderwijs uit te werken. Het is een proces van vallen en opstaan, maar het begint stilaan goed te lopen.” GELAATSVERZORGING VOOR VROUWEN foto Peter Van Hoof Jan pleegt een misdaad, wordt gestraft en belandt achter de tralies. Meteen wordt hij uit de samenleving geplukt en beroofd van zijn vrijheid. Werken, naar de bibliotheek gaan, sporten of cursussen volgen zit er voor een tijdje niet meer in. Of toch? In 2000 keurde de Vlaamse Regering een plan goed voor hulp- en dienstverlening aan gevangenen. Tegen 2009 moet in alle Vlaamse gevangenissen op maat van elke gevangene een aanbod uitgewerkt worden van hulpverlening, beroepsopleiding, onderwijs, sport en ontspanning. In de Turnhoutse gevangenis coördineert Christine Wouters de activiteiten van verschillende organisaties. lingen bestaan en die uitgeven op een centrale hal waar enkele bewakers in een controlekamertje een oogje in het zeil houden. Daar hebben we een afspraak met collega Christine Wouters die ons naar haar bureau op de bovenste verdieping brengt. Sinds een drietal jaar probeert ze organisaties over de streep te trekken om binnen de muren van de gevangenis activiteiten te organiseren. “Niet eenvoudig”, legt Christine uit. “Want je hebt hier verschillende doelgroepen. De geestesgestoorde gevangenen kun je bijvoorbeeld moeilijk aan groepsactiviteiten laten meewerken. Daarom organiseren we hier veel individuele cursussen, zoals taal- en rekenlessen, computercursussen, sollicitatielessen, drama- 150 kilometer verderop, in de bombastisch ogende gevangenis van Brugge, ontmoeten we Koenraad Polfliet en Viki Demild. Ook zij hebben bij hun komst een overlegstructuur op poten gezet met het gevangenispersoneel en de Vlaamse partners, zoals overheidsorganisaties, jww en vzw’s. “Het personeel had hier zelf al sport-, vormings- en ontspanningsactiviteiten georganiseerd, dus het was niet gemakkelijk om ons aanbod daarin te integreren”, vertelt Koenraad. Samen met Viki probeert hij het aanbod nu efficiënter te maken en te zoeken naar nieuwe activiteiten. Ze beseffen wel dat het niet makkelijk is om binnen de muren van de gevangenis iets op poten te zetten. “Hier krijgen de juridische gang van zaken en de veiligheid nog altijd voorrang”, betreurt Viki. “Zo komt het vaak voor dat gevangenen een cursus niet kunnen bijwonen, omdat ze voor de raadkamer moeten verschijnen. Je hebt dus heel wat overtuigingskracht nodig om organisaties hier naar binnen te halen. Ook het budgettaire Beleidscel in cijfers In Vlaanderen zijn er 15 gevangenissen (en 2 in Brussel) op een totaal van 32 in België. In 2004 zaten er ongeveer 4200 gevangenen in de Vlaamse gevangenissen. In alle Belgische gevangenissen samen zaten er op 1 maart 2005 9330 gevangenen en stonden er 275 onder elektronisch toezicht. Momenteel werken 8 van de 13 personeelsleden van de Beleidscel Samenleving en Criminaliteit in 6 Vlaamse gevangenissen (Wortel, Turnhout, Merksplas, Hoogstraten, Brugge, Antwerpen) waar ze de 16 uitvoering van het strategisch plan voor hulp- en dienstverlening aan gedetineerden van nabij volgen en coördineren. Het totale budget van de beleidscel in 2004 bedroeg 2 miljoen euro. Driekwart daarvan gaat naar de subsidiëring van 32 individuele traject- en activiteitenbegeleiders in de zes gevangenissen. Zij zijn tewerkgesteld door de diensten justitieel welzijnswerk die deel uitmaken van de centra voor algemeen welzijnswerk. AFDELING ONDER DE LOEP plaatje hebben we zelf niet in de hand. Van iedere administratie, zoals Onderwijs en Cultuur, wordt verwacht dat ze hun steentje bijdragen.” Wat niet wil zeggen dat het niet kan lukken. Zo organiseren ze sinds vorig jaar een cursus gelaatsverzorging voor de vrouwelijke gevangenen. “Een succes, want intussen zitten we al aan de tweede module”, vertelt Viki enthousiast. “We willen hier een beroepsopleidingscentrum voor vrouwen uitbouwen. Want vrouwelijke gevangenen kunnen niet terecht in de opleidingscentra van de gevangenissen van Hoogstraten of Oudenaarde omdat dat mannengevangenissen zijn.” Koenraad Polfliet en Viki Demild bereiden een vergadering voor met de Brugse gevangenisdirectie. CRIMEFIGHT EN EMOHULP De collega’s van de Beleidscel houden zich niet alleen bezig met de hulp- en dienstverlening aan gevangenen, maar ook met de begeleiding van seksuele delinquenten, de organisatie van bezoekruimtes voor de omgang tussen ouders en kinderen in problematisch scheidingssituaties en de hulp aan slachtoffers van misdrijven. In 1998 al sloten Justitie en de Vlaamse Gemeenschap TUSSEN DADER EN SLACHTOFFER Om bij te blijven, raadpleegt criminoloog Koen Devroey heel wat literatuur over slachtofferzorg. een samenwerkingsakkoord rond slachtofferzorg. Daarin staat wat precies de taken zijn van politie, rechtbanken en de verschillende Vlaamse diensten Slachtofferhulp die deel uitmaken van de caw’s. “Ik moet ervoor zorgen dat ieder zijn taak naar behoren uitvoert”, vertelt criminoloog Koen Devroey. “Zo moet de politie slachtoffers of getuigen van geweldmisdrijven doorsturen naar de verschillende diensten Slachtofferhulp. We gaan er namelijk van uit dat die mensen erg geschokt zijn.” De opvang van slachtoffers door politie en rechtbanken blijkt enorm belangrijk in het verwerkingsproces van slachtoffers. “Als de opvang daar correct verloopt, kun je heel wat problemen en trauma’s bij de slachtoffers vermijden en hebben wij minder werk. Maar die doorverwijzing loopt nog niet altijd vlot. Heel wat politiediensten zien zichzelf in de eerste plaats nog als ‘crimefighters’: ze moeten de dader vatten, en het slachtoffer wordt dan vaak als een instrument, een getuige gebruikt. Ze hebben weinig oog voor de emotionele kant van de zaak.” Koen volgt de activiteiten van de diensten Slachtofferhulp nauwgezet en zorgt voor subsidies voor projecten rond slachtofferzorg. In de Beleidscel gaat het laatste jaar veel aandacht naar communicatie tussen dader en slachtoffer: herstelbemiddeling heet dat met een mooi woord. Een neutrale bemiddelaar brengt dader en slachtoffer met elkaar in contact en zoekt zo naar de best mogelijke oplossing voor de gevolgen van een misdrijf. Marc Verhelst werkt momenteel een bemiddelingsproject uit in samenwerking met een vzw. “Wij subsidiëren twee personen die bemiddelen tussen dader en slachtoffer.” Marc is enthousiast over die nieuwe ontwikkeling. “Als justitie criminaliteit aanpakt, is dat door middel van straffen”, legt hij uit. “Door herstelbemiddeling geef je dader en slachtoffer de kans om zelf betekenis te geven aan wat er gebeurd is. De dader krijgt meer Marc Verhelst bekijkt samen met collega Griet Vandendries het verslag van de laatste teamvergadering. inzicht in wat hij het slachtoffer heeft aangedaan, en het slachtoffer krijgt een verklaring voor wat er gebeurd is, waardoor het verwerkingsproces sneller kan verlopen. We hopen daarrond een samenwerkingsakkoord met Justitie te sluiten.” • www.vlaanderen.be/welzijnenjustitie De teamcoördinator: “Criminaliteit als samenlevingsprobleem los je niet alleen op met repressie.” “Wij vinden dat iedereen die in aanraking komt met criminaliteit en strafrecht, als dader of als slachtoffer, recht heeft op een goede maatschappelijke hulp- en dienstverlening”, vertelt Wilfried Meyvis, teamcoördinator van de Beleidscel Samenleving en Criminaliteit (WVC). “Criminaliteit is een probleem van de samenleving dat je niet alleen oplost met controle en repressie. Je moet er ook een welzijnsgerichte benadering tegenoverstellen.” Wilfried Meyvis benadrukt dat een goede samenwerking met Justitie daarvoor onontbeerlijk is. “Hoewel je nooit helemaal de spanning tussen die twee invalshoeken - veiligheid en welzijn - zal kunnen uitgommen, kun- nen de twee elkaar verrijken als je het goed organiseert.” “We hopen dat we het strategisch plan voor hulp- en dienstverlening aan gedetineerden snel naar alle Vlaamse gevangenissen kunnen uitbreiden. Maar we zijn nu bijna vier jaar verder, en we blijven nog altijd steken in zes gevangenissen”, aldus Wilfried Meyvis. “De budgettaire mogelijkheden zijn momenteel erg beperkt, er is geen geld voor beleidsmedewerkers in andere gevangenissen, en bovendien hebben we nooit vastgelegd hoeveel elke minister jaarlijks moet bijdragen. Dat bewijst misschien toch dat alles nog in de sfeer van de goede wil blijft hangen.” Wilt u deze collega’s ook in beeld zien, surf dan naar www.vlaanderen.be/goedendag/afdeling 17 SPECIAAL 75.000 BEZOEKEN AAN DE VLAAMSE OVERHEID VLAANDERENDAG 2005 Hoe ziet een loodsboot er vanbinnen uit? Welke stappen moet een voorstel van decreet doorlopen voor het echt een decreet wordt? En hoe broeden trekvogels? Zeer uiteenlopende vragen, maar op alledrie kon u tijdens de Vlaanderendag van zondag 24 april een antwoord vinden. Goedendag brengt een greep uit het aanbod. door Natalie Hulsen D e vierde editie van de openhuisdag van de Vlaamse overheid bracht 75.000 bezoekers op de been. 123 diensten en instellingen in 50 steden en gemeenten zetten hun deuren wagenwijd open. Geen topeditie zoals de vorige keer, toen maar liefst 100.000 bezoekers eropuit trokken in Vlaanderen en Brussel. Maar toch waren de organisatoren tevreden over de opkomst. Sommigen spraken zelfs van een ware overrompeling. Wie afzakte naar Brussel, kon er naar traditie een bezoekje brengen aan het Vlaams Parlement, de gebouwen van de Vlaamse administratie en de ministeriële kabinetten. Net als vorig jaar was het parlement een van de toplocaties: 2500 bezoekers kregen er uitleg over de rol en werking van het politieke bedrijf. In het recent gerestaureerde Huis van de Vlaamse Volksvertegenwoordigers leidden enkele gidsen de bezoekers rond in de glazen wintertuin en de majestueuze lokettenzaal. Het ingenieuze liftensysteem met continu draaiende liften en levensechte poppen van kunstenaar Guillaume Bijl lokte er ook veel belangstellenden. Voor een lesje antropologie moest je in het Phoenixgebouw zijn. 18 400 bezoekers leerden van antropologe Marit Vandenbruaene (r.) van het Vlaams Instituut voor Onroerend Erfgoed het verschil tussen menselijke en dierlijke botten. Het Vlaams Instituut voor het Onroerend Erfgoed en de afdeling Monumenten en Landschappen sloegen er de handen in elkaar en leerden er een 400-tal bezoekers het onderscheid maken tussen menselijk en dierlijk beendermateriaal. Even verderop in het Boudewijngebouw kon je in de voorbouw door acht tijdscapsules wandelen en er kennismaken met 25 jaar Vlaamse overheid. Voor de deur van het Consciencegebouw organiseerde Maks!, het jongerenmagazine van Klasse, een Turbo Trophy. Leerlingen automechanica moesten er zo snel mogelijk de roze kever, het promoautootje van Maks!, repareren. De winnaars gingen naar huis met maar liefst 1000 euro! Ook onze ministers werden niet vergeten. Vijfduizend mensen zochten de kabinetten op, met als blikvanger het kabinet van minister-president Yves Leterme op het Martelaarsplein. ALLEMAAL BEESTJES Leerlingen automechanica testten hun technische kennis uit op het promoautootje van Maks! Traditionele koplopers waren net als vorig jaar de Zoo van Antwerpen en Planckendael, waar 9000 bezoekers beestjes kwamen kijken. Ook onze kastelen deden het goed. De collega’s in het kasteel van Gaasbeek werden overrompeld door 2300 bezoekers. Totaal onverwacht, want in tegenstelling tot SPECIAAL De viskweekinstallatie van het Departement Zeevisserij (EWBL) helpt het visbestand in de Noordzee op peil te houden. Professionals van het Instituut voor Bosbouw en Wildbeheer klimmen tot hoog in de bomen om de zaden op te vangen. het weekend ervoor met de Erfgoeddag hadden ze niets speciaals georganiseerd. Op het programma stond een doorsneebezoek aan het kasteeldomein, het sprookjesachtige museum en de rijke kunstschatten. Al het personeel moest worden ingeschakeld om het kasteel en zijn schatten te beschermen tegen de stormloop van enthousiaste bezoekers. In een ander kasteel, het kasteel van Ham in Steenokkerzeel, draaide alles rond het 500-jarige bestaan. Heel wat buurtbewoners luisterden er naar het verhaal van de geschiedenis van het kasteel. Het geheel werd opgeluisterd met fanfaremuziek en een heus trompettenkwartet. de leeftijd van een vis bepalen. Met iets meer dan 1600 bezoekers waren onze 54 collega’s zeker tevreden! LEEFTIJD VAN VIS BEPALEN Het zonnetje lokte ook heel wat kijklustigen naar de kust. In Oostende stelden de collega’s van de DAB Vloot samen met de afdeling Kust en het Vlaams Instituut voor de Zee twee van hun schepen uitzonderlijk open voor het publiek: de Zeeleeuw, een schip voor zeewetenschappelijk onderzoek, en de Ter Streep, die metingen op zee uitvoert. De bezoekers maakten er kennis met de leef- en werkomstandigheden aan boord en kregen een deskundige uitleg van de kapiteins, de scheepstechnici en de gebruikers van het schip. Verderop in Oostende stond alles in het teken van vis. Het Departement voor Zeevisserij van het Centrum voor Landbouwkundig Onderzoek en de dienst Zeevisserij van de afdeling Landbouw- en Visserijbeleid (EWBL) legde uit hoe je de vinnige diertjes het best kan kweken, in een heuse viskweekinstallatie. Het is immers slecht gesteld met het visbestand in de Noordzee. In de laboratoria kon je onder de microscoop dan weer PROFESSIONEEL DE BOOM IN De natuureducatieve centra waren ook van de partij. Speciaal voor deze dag werkte De Helix in Grimminge samen met het Instituut voor Bosbouw en Wildbeheer (IBW), het Instituut voor Natuurbehoud (INB) en een vzw die opleidingen voor natuurbeheer geeft. Je kon er je zintuigen botvieren op de plantjes in de vernieuwde natuureducatieve tuin van de Helix, rondgeleid worden in de proefkwekerijen van IBW en vol spanning kijken naar een demonstratie door professionele boomklimmers. In De Vroente in Kalmthout speelden bijen de hoofdrol. In het aanpalende Bijenteeltmuseum kon je bijenwaskaarsen rollen en heerlijke honinggerechtjes klaarmaken. Het werd een ware overrompeling: zo’n 600 mensen - onder wie veel fietsers - kwamen een kijkje nemen. De organisatoren hadden zelf veel reclame gemaakt, maar ook de opening van het toeristische seizoen in de provincie Antwerpen, met Kalmthout als gastgemeente, verklaarde de grote opkomst. Heel wat bezoekers beleefden een onvergetelijke dag, getuige de vele positieve reacties in het gastenboek op de website van Vlaanderendag. ‘In ieder geval voor jaarlijkse herhaling vatbaar!’ Tot over 2 jaar?! Wilt u meer beelden van de Vlaanderendag? Surf dan naar www.vlaanderendag.be en bekijk er een leuke videoreportage! 19 VERSTRIKT IN HET WEB WATCHING YOU Het is warm, zomer, en u zoekt een terras voor een koel glas bier. Uw blik dwaalt af, boven u hangt een langwerpige doos. Een camera. Lui volgt hij uw bewegingen. U voelt zich bekeken. Is dit een van de vurige ogen waarmee een onzichtbare Cerberus onvermoede Elyzeese velden bewaakt? Helaas. Ja. door Godfried Knipscheer Geen mythe: Echelon. Al jarenlang draaien de satellieten van dit supergeheime Amerikaanse project hun dagelijkse rondjes om de aarde. Was het maar de zoveelste goedkope sciencefictionfilm. Ondanks machteloos gesputter van de Europese Unie onderscheppen die satellieten al onze e-mails, telefoontjes en wat er nog meer door de ether kan. Tegen het terrorisme, natuurlijk. En het is - maar dat wordt steevast ontkend - een ideaal middel voor globale bedrijfsspionage. Maar ook u ontsnapt niet aan het alziend oog van onze grote broer. Gebruikt u bepaalde woorden van de zwarte lijst van de National Security Agency, dan gaat er ergens een rood lampje knipperen. Wie weet wat u van plan bent. dat is internet. Begrijpt u dan dat uw sporen gevolgd kunnen worden? Als u niks verkeerd doet, hebt u er toch ook geen last van. Maar is er een grens? Er circuleert een Europees voorstel om een bewaarplicht in te stellen voor alle elektronische verkeer. Zodat ze ook later nog door uw mailtjes kunnen grasduinen. Veiligheid en privacy kunnen flink botsen, zoveel is duidelijk. Het verst gaan ze in Myanmar (voorheen Birma), toch al niet het meest prettige land om je vrij te uiten. In plaats van het WWW hebben ze daar het MWW opgericht, het Myanmar Wide Web. Geheel verzorgd door het regime ter plaatse. SPOREN VOLGEN Ook op het werk speelt het thema. Immers: kom je te laat, dan kun je rekenen op commentaar van de collega’s en een boze baas. Maar eenmaal achter de pc is het afgelopen met de sociale controle. Naar schatting surfen we gemiddeld twee tot vijf uur per week op het werk. Meestal voor privé-zaken. Want als je eenmaal aan het ronddwalen bent, vergeet je wel eens de tijd. Dus: controle. Maar hoe en wat? Er kan vanalles. Het onthouden van alle sites die u bezoekt kon altijd al. Tegenwoordig bestaan er allerlei e-filters. Soms bevatten die Internet bezorgt de veiligheidsneuroten van deze wereld dagelijks hoofdpijn. Alleen dat al maakt het sympathiek. Juist het anarchistische internet heeft toch voor heel veel mensen een nieuwe wereld geopend. Bovendien is het een economische melkkoe van jewelste, de kinderschoenen ontgroeid. Maar het heeft zo zijn banlieues. Illegale uitwisseling van muziek en films. Platform voor racisme en antisemitisme. Recepten voor explosieven. Kinderporno. Ook 20 DE KLEUR VAN VLEES alle sites waar u niet mag komen. Soms ook beperken die het internetbezoek tot een aantal minuten per dag. Andere filters halen de stoute plaatjes uit de e-mail door het percentage ‘vleeskleur’ te meten. Gelukkig is onze werkgever niet meteen van plan om zijn medewerkers zo grondig te controleren. Iedereen heeft tenslotte een basisrecht om vrij te communiceren, zolang dat niet de spuigaten uitloopt. De Vlaamse overheid heeft een gedragscode, net als de meeste werkgevers tegenwoordig. De verkeersregels voor het internet, als het ware. De gedragscode toont hoe u zich gedraagt als een heer (of dame) in het elektronische verkeer. Alleen bij een reëel vermoeden van misbruik mag de baas controleren bij welke steiger je aanlegt. Zonder zo’n vermoeden mag er niet zoveel. De inhoud van uw e-mail is bijvoorbeeld altijd veilig. Dat blijft uw kleine geheim. Tegenover de werkgever tenminste. De Amerikanen weten het allang. • intra.vlaanderen.be/communicatie/intern/ gedragscode/index.htm • www.echelonwatch.org DOSSIER MILIEUZORG IN HET MVG: EEN ZORGENKINDJE OF EEN SUCCESSTORY? foto Peter Van Hoof Door: Maarten De Gendt, Hilde Desmedt, Natalie Hulsen en Karen Vanden Auweele Met dank aan: Daniella Depelsemaecker, Luc Donders, Niki Haelewaters, Karin Myny, Koen Roeyen en Marleen Theuwis Foto’s: Centrale Coördinatiecel Milieuzorg, Steven Ledoux, Antonio Silva Dias, Peter Van Hoof, André Verdren en Waterwegen en Zeekanaal NV TOPONTMOETING DOSSIER Recycleerbaar papier, milieuvriendelijke energie. Pakweg vijftien jaar geleden was er geen hond, laat staan een Vlaamse ambtenaar, die zich daar druk over maakte. Maar de tijden zijn veranderd. Het gat in de ozonlaag en het smeltende poolijs zijn akelig reëel geworden. Milieuzorg is een hot item. Ook in het MVG. Van blikjespersen en pmd-containers tot dienstfietsen. Alle beetjes helpen is de redenering. Maar is dat ook zo? En wat levert het allemaal op? We sorteren een en ander uit, duiken mee in de afvalberg, en kijken met de minister of de lichten gedoofd zijn. MILIEUZORG IN HET MVG: EEN ZORGENKINDJE OF EEN SUCCESSTORY? “Een blikjespers? Is milieuzorg organisatiedat dat rare ding dat breed wordt aangepakt bij de drankautomaat in de Vlaamse overheid. staat? Nee, ik gebruik Drijvende kracht is - ere het niet. Lege drankwie ere toekomt - groene blikjes gooi ik gewoon minister Vera Dua, die in de vuilnisbak.” Een meteen de steun krijgt kleine rondvraag bij de van al haar collega“Milieuzorg zou geen verplichting mogen zijn, maar een spontane reflex. Men ziet nog collega’s levert niet direct ministers. Uitgangspunt te veel de lasten en te weinig de voordelen.” bemoedigende resultaten en basisfilosofie van het op. Lege blikjes, plastic project is de logica zelve: flessen en zelfs papier verdwijnen nog heel vaak te branden uit de politieke actualiteit. Denk als Vlaamse overheid kun je geen regels en voorin het vuilnisbakje. En wie durft met de hand maar aan het Vlarem (Vlaams reglement betref- schriften opleggen aan burgers en bedrijven als op het hart beweren dat hij altijd dubbelzijdig fende de milieuvergunning) of het fameuze Map je zelf niet het goede voorbeeld geeft. Zoals het kopieert en zijn pc ’s middags afzet? Milieuzorg (mestactieplan), dat momenteel een opfrisbeurt voor een overheidsadministratie hoort, worden in het MVG. Een zorgenkindje of een (beschei- krijgt. De tijd van vrijheid blijheid is dan voor- de zaken meteen grondig aangepakt. In alle den) successtory? goed voorbij. Afval hoort in de juiste zak en op entiteiten komen er aanspreekpunten die actiesluikstorten staat een fikse boete. En allemaal plannen moeten opstellen en in enkele gebouAl bij al is interne milieuzorg een vrij recent betalen we mee voor een schoner milieu: van wen worden er werkgroepen opgericht. Een fenomeen bij de Vlaamse overheid. Merkwaardig een heffing op het afvalwater tot de recupel- Centrale Coördinatiecel Milieuzorg - onder de eigenlijk, want sinds Vlaanderen na de staats- bijdrage. Milieuzorg is geen luxe, maar een vleugels van Aminal - moet alles in goede banen hervorming in de jaren tachtig zelf de touwtjes noodzaak. Daar is iedereen stilaan wel van over- leiden. in handen kreeg, is de milieuwetgeving niet weg tuigd. Toch duurt het nog tot 2002 eer interne 22 TOPONTMOETING INTERNE MILIEUZORG GEEN VER-VAN-MIJN-BEDSHOW wordt momenteel werk van gemaakt. Een ander heikel punt is de financiële kant van de zaak. Milieuzorg is de verantwoordelijkheid van elke entiteit. Een entiteit die een milieuactie op touw zet, moet die dan ook uit eigen zak betalen. Er is wel een klein centraal budget, maar dat wordt vooral gebruikt voor communicatie en vormingsactiviteiten. De meningen daarover zijn verdeeld: voor de enen zouden de entiteiten extra middelen moeten krijgen omdat er anders nooit iets van in huis komt. Anderen vinden dat het een kwestie is van sensibiliseren en werken aan een mentaliteitswijziging op alle niveaus: het milieubeleid moet gewoon structureel verankerd worden. Maar dat is een werk van lange adem. Van Autreve kan ze wel begrijpen. “Ze worden gewoon overvraagd. Naast hun kerntaken, waar ze op afgerekend worden, worden de leidend ambtenaren van alle kanten bestookt. De dienst Emancipatiezaken vindt dat ze rekening moeten houden met diversiteit, de dienst voor Preventie en Bescherming vraagt dan weer aandacht voor veiligheid en welzijn, en wij komen aandragen met actieplannen voor milieuzorg. Ik pleit voor een geïntegreerde aanpak zodat we in plaats van als concurrenten, samen naar hen kunnen toestappen. Dat veronderstelt ook een geïntegreerde aanpak van de communicatie. Nu voert ieder zijn eigen campagne, wat soms tot overlapping leidt en overvraging van de doelgroep. Dat kan een averechts effect hebben want het wekt veeleer irritatie op. De mensen voelen zich niet meer aangesproken en zo zijn achter we nog verder van huis.” De operatie schiet definitief uit de startblokken in 2004. Het eerste hete hangijzer dat wordt aangepakt, is de afvalberg. Een bedrijf met om en bij de 42.000 werknemers (de Vlaamse administratie plus de Vlaamse wetenschappelijke en openbare instellingen) produceert immers jaarlijks tonnen afval. Van papier over keukenafval tot piepschuim en lege inktcassettes. Die berg indijken is een eerste uitdaging. Het afval zo veel mogelijk scheiden om het recycleren te vergemakkelijken is een tweede opdracht. Dit jaar staan energie en mobiliteit centraal. Rationeler energieverbruik door bijvoorbeeld een energieboekhouding bij te houden in de gebouwen. Hoeveel stroom verslinden wij en hoe kan daar op bespaard worden? “Toen beslist werd om het papier Nee, geen ver-van-ons-bedshow want u en ik worden er rechtstreeks op aange- slot en grendel te bewaren is het verbruik sproken. Door affiches en posters, door EIGEN MILIEUVERGUNNING spectaculair gedaald.” tips op de website, door regelmatige bijEERST dragen in dit eigenste personeelsblad. En nu recent ook door een ludieke actie met Er zullen ook keuzes gemaakt moeten een promoteam in vier grote gebouwen van het Zou het dan niet eenvoudiger zijn als men worden en prioriteiten gesteld. Milieuzorg is MVG in Brussel. milieuzorg gewoon zou opleggen, desnoods zo breed en je kunt niet op alle fronten tegelijk met sancties als stok achter de deur? Als burgers actie voeren. Hoewel energie en mobiliteit dit EIGEN POTJE krijgen we toch ook een proces-verbaal of een jaar in de kijker staan, worden ze doorkruist boete aan onze broek als we de milieuwetgeving door een ander, misschien wel verrassend thema: Maar wat heeft het in de praktijk al opgeleverd? overtreden? milieuvergunningen. Zo zou de Vlaamse overIs de Vlaamse ambtenaar milieubewuster gewor- Anne Van Autreve: “Dat is een beslissing van heid voor haar eigen gebouwen niet altijd in den? Produceert de Vlaamse overheid effectief bovenuit. Men heeft gekozen voor deze aanpak. orde zijn met de milieuwetgeving. Dat zou een minder afval en hoeveel is er al bespaard op het Men wil overtuigen, niet opleggen. En ik kan gevolg zijn van de onduidelijke bevoegdheidsenergieverbruik? daar wel inkomen. Uiteindelijk zou milieuzorg verdeling tussen de afdeling Gebouwen en de Een balans die moeilijk op te maken is, zegt geen verplichting mogen zijn, maar een spon- entiteiten. Uiteraard heeft de Vlaamse overheid Anne Van Autreve van de cel Milieuzorg. Er tane reflex. Nu ziet men nog te veel de lasten hier ook een voorbeeldfunctie. Het kan immers zijn al schitterende initiatieven genomen die en de kosten en te weinig de voordelen. Neem niet dat de overheid haar eigen regels niet reszelfs spectaculaire resultaten hebben opgele- nu het kantoormateriaal. Dat staat meestal in pecteert. verd. Maar bij gebrek aan meetindicatoren is een kast en iedereen kan zich vrij bedienen. het moeilijk om met globale cijfers uit te pak- Maar toen verleden jaar tijdens de budgettaire Milieuzorg is dus nog niet uit de zorgen. Maar ken. De acties gaan immers uit van de verschil- besparingsronde beslist werd om het papier een ding is zeker, er is geen weg terug. Interne lende entiteiten en zijn heel divers. Met andere achter slot en grendel te bewaren is het verbruik milieuzorg is geen tijdelijk project, maar heeft woorden: iedere entiteit kookt zijn eigen potje. spectaculair gedaald.” alles te maken met een ‘mentaliteit’, een andere Zo heeft elk gebouw een eigen contract voor Nadeel van deze zachte aanpak is wel dat manier van denken. Ook op de werkvloer. het ophalen van afvalcontainers. Het zou een alles staat of valt met de goodwill van de top. En daar kunnen we allemaal ons steentje toe stuk efficiënter en goedkoper zijn als er bij- In principe moet elke leidend ambtenaar een bijdragen. voorbeeld voor alle gebouwen in Brussel één actieplan opmaken, maar er zijn ook leerlingen enkel contract opgemaakt zou worden. Daar in de klas die hun huiswerk niet maken. Anne 23 TOPONTMOETING DOSSIER GEEN GEURTJE AAN DE LUCHT Het groenafval van het Instituut voor Bosbouw en Wildbeheer (IBW) in Geraardsbergen stinkt niet meer. Dat heeft alles te maken met het compostproject van de milieuzorgwerkgroep van het instituut. Vroeger werden het tuinafval, het snoeihout en de bladeren op een grote hoop in de tuin van het instituut gegooid. Na verloop van tijd begon die hoop te rotten en dat gaf een onaangenaam geurtje. Ook in de keuken van het instituut hadden de personeelsleden last van geurtjes en fruitvliegjes, vooral tijdens warme zomers. Het groente- en fruitafval werd immers bij het gewone huisvuil gegooid. Nu belandt zowel het groen- als keukenafval netjes in een composteringspark in de tuin van het instituut. Groenarbeider Serge Goossens volgde een cursus composteren om de knepen van het vak te leren. Met zijn diploma van compostmeester in de hand knutselde hij met oude paletten en een beddenbodem eigenhandig vier compostbakken in de tuin. In de keuken van het instituut staat intussen een aparte afvalbak voor het groente- en fruitafval. Elke dag maakt de koffiedame die leeg in de verzamelbak van de compostinstallatie. “Ik selecteer daaruit wat in de eerste compostbak hoort en leg het groenafval in verschillende lagen op elkaar”, vertelt Serge. Om de drie maanden schept hij het compost over in een volgende bak. Wat overblijft in de laatste bak gaat nog even door de zeef en is klaar voor gebruik. “We verwerken onze compost in bloemperken en moestuintjes op het domein hier”, aldus Serge die wekelijks ongeveer een uurtje aan zijn taak als compostmeester besteedt. IBW-compostmeester Serge Goossens inspecteert het compost in een van zijn vier zelfgemaakte compostbakken. • ibw.inbo.be KATTEN TEGEN RATTEN Het beste middel tegen muizen is nog steeds ... een kat! Dat weten ze in het ruitercentrum De Rhille van Bloso door ondervinding. Het stro en het voedsel voor de paarden trekken natuurlijk veel muizen en ratten aan, die de collega’s van De Rhille niet langer met rattenvergif wilden bestrijden. Daarom haalden ze drie katten in huis, die met succes de knaagdieren uitschakelden. Ook pesticiden, herbiciden en andere gifstoffen worden zo veel mogelijk geweerd in De Rhille. De eenvoudigste oplossingen blijken daarbij vaak de beste. Zo houdt het centrum vliegen uit de keuken door een zakje water naast de keukendeur te hangen: de weerspiegeling van het water houdt de vliegen buiten. “Een oude boerenremedie die we ook op andere plekken dan de keuken met succes gebruiken”, aldus centrumverantwoordelijke Jan Du Pan. Het centrum verving ook zijn klassieke schoonmaakproducten door biologisch afbreekbare, en laat de verpakkingen door een firma ophalen om ze te hergebruiken. Verder gebruikt het centrum in plaats van sproeistoffen tegen onkruid een gasbrander die onder hoge temperatuur het onkruid schroeit. “Dat vraagt wat meer werk omdat je bijvoorbeeld telkens die gasbrander in gang moet steken,” geeft Jan Du Pan toe, “maar het loont zeker de moeite. Er komen nu minder gifstoffen in het nabijgelegen waterwinningsgebied en natuurreservaat De Blankaart.” De acties van De Rhille zijn een succes. De andere Bloso-centra hebben het milieuvriendelijke bestek voor schoonmaakproducten overgenomen, en de onkruidbrander is aan een uitleenronde begonnen. • www.bloso.be 24 Geen herbiciden voor Frank Hillewaere van het Bloso-centrum De Rhille. Hij gaat het onkruid milieuvriendelijk te lijf met een gasbrander. TOPONTMOETING INTERNE MILIEUZORG SORTEREN GEEFT JE VLEUGELS ‘Be smart, copy like Bart!’ Of wat dacht u van ‘Sorteren geeft je vleugels, en anders houdt Vera je wel aan de teugels!’ Bart en Vera voelden zich niet te beroerd om hun naam te lenen aan een sensibiliseringscampagne in de administratie Werkgelegenheid (EWBL), nu zo’n twee jaar geleden. De leden van de werkgroep Milieuzorg verzonnen een milieuslogan bij hun naam en ontwierpen heuse filmposters met afvaltips. Er kwam ook een wedstrijd om de collega’s uit te leggen hoe je het best met afval kunt omgaan. Wie correct antwoordde, maakte kans om tot miss of mister recyclage gekroond te worden en een boek over tuinieren cadeau te krijgen. Het niet-vertrouwelijke afvalpapier van Bart Denys zal gerecupereerd worden als kladblok. Naast die stunts nam de werkgroep ook een structureel initiatief door eenzijdig bedrukt papier dat in het verleden gewoon werd weggegooid in te zamelen. “We gebruiken wel alleen papier met niet-vertrouwelijke informatie”, stelt Sofie Carlier van de werkgroep Milieuzorg onmiddellijk gerust. De werkgroep bezorgt het papier aan de afdeling Reprografie in het Boudewijngebouw, die de vellen met lijm of ringen bundelt tot kladblokken. Binnenkort krijgt de administratie Werkgelegenheid ook in elke kitchenette kleine afvalcontainers voor pmd, glas en gft. Bij de collega’s van het departement WVC die ook in het Markiesgebouw huizen, staan die er al een aantal maanden. De werkgroep Milieuzorg maakte een afspraak met de poetsvrouwen. “Als zij bijvoorbeeld een glazen potje in een vuilnisbakje vinden, leggen ze een briefje op het bureau met de vraag om het in de glasbak te gooien”, aldus Sofie Carlier. SCHONE SLUIZEN BIJ WATERWEGEN EN ZEEKANAAL NV Bij Waterwegen en Zeekanaal NV doen ze niet mee aan vrijblijvende milieuzorgacties. Hun ambities liggen hoger. Zo’n twee jaar geleden namen ze de oevers van de sluis Wintam, die het zeekanaal BrusselSchelde ontsluit, onder de milieuloep. Sinds dan wordt het snoeiafval er met een hakselaar fijngemalen en als bodembedekker gebruikt. Daarmee verdween niet alleen de grote snoeihoutberg, maar meteen ook het onkruid op de oevers. Dichter bij de sluis gooien de vijftien medewerkers hun afval niet meer in één container, maar ze sorteren nu glas, papier, pmd en restafval. Ook in de kantoren van Zeekanaal in Willebroek doen ze aan selectieve afvalophaling. En ze hebben hun aankoopbeleid grondig aangepakt: verf moet zo veel mogelijk waterhoudend zijn, en de producten om olie uit het kanaal te halen zijn biologisch afbreekbaar. Ze doen ook proeven met een product dat ervoor zorgt dat de olie niet langer naar de kanaalbodem zakt. Voor al die milieuvriendelijke maatregelen kreeg Zeekanaal een milieucertificaat. Maar er is nog werk aan de winkel, want het meeste afval komt van de vracht- en passagiersschepen die dagelijks aan de sluizen passeren. Nu verzamelen die hun afval nog in één grote zak die ze in een container aan de sluis gooien. De firma die het afval ophaalt, moet dan zelf sorteren. “Er loopt nu nog een aanbestedingscontract voor het afval van de scheepvaart, maar als dat vervalt, kunnen we criteria opnemen voor selectieve afvalophaling”, legt milieuzorgverantwoordelijke Karel Dedeyn uit. “In de toekomst willen we hier een containerpark bouwen, net als aan de sluis van Evergem.” Om de kanaalgemeenten en de schippers te Snoeihout krijgt een tweede leven als bodembedekker langs de oevers van de sluis in Wintam. sensibiliseren, wil Zeekanaal ook affiches verspreiden met de vraag om de omgeving rond de kanalen schoon te houden. Vlakbij de sluis ligt immers een natuurontwikkelingsgebied. • www.wenz.be 25 TOPONTMOETING DOSSIER MARTINE SELEN, SCHOONMAAKSTER IN BRUGGE (AZF) foto Peter Van Hoof “Samen met een collega-schoonmaakster maak ik elke dag de vuilnisbakjes leeg van de 75 collega’s. Dat levert per dag twee volle vuilniszakken op. Dat is toch niet te veel voor zoveel mensen. Het andere afval, zoals papier, glas en pmd, moeten de collega’s zelf sorteren. En dat doen ze ook. In de vuilnisbakjes vinden we haast nooit plastieken of glazen flesjes terug. Hun papier brengen ze netjes naar het afvalverzamellokaal hier beneden, waar wij ook onze vuilniszakken en pmd-zakken opbergen. Omdat het gebouw nog zo nieuw is - we zitten hier sinds februari - zijn er nog geen containers. Het is dus allemaal nog wat zoeken, maar we mogen niet klagen, iedereen werkt goed mee. Ook in een ander, minder recent en groter gebouw in Brugge, waar ik elke maandag aan het werk ben, sorteren de mensen hun afval heel goed, en valt de hoeveelheid restafval best mee. Het is een kwestie van een beetje discipline en van samenwerken.” Martine Selen: “De collega’s sorteren hun afval zo goed dat we dagelijks maar twee vuilniszakken restafval verzamelen.” “Elke maandagochtend haal ik samen met mijn collega Fred het papier in dit gebouw op. Op elke verdieping staan daarvoor een aantal ijzeren papierkooien, en ook blauwe plastieken rolcontainers. Wekelijks hebben we toch elf van die blauwe bakken, en tien ijzeren kooien. Dat is veel, vind ik, en het blijft ook veel. Al hangt het wel af van de periode. Als mensen op vakantie vertrekken, ruimen ze hun bureau op en dan heb je meer papier natuurlijk. Tijdens de zomervakantie is de papierberg weer veel kleiner. We moeten nu ook geregeld archieven opruimen die hier al een aantal jaren staan. Dan moeten we toch vaak vier tot vijf kooien extra bestellen. Positief is wel dat mensen hun papier goed sorteren, en bijvoorbeeld geen karton in de kooien en bakken gooien. Dat karton kunnen ze naast de papiercontainers zetten en dat halen wij apart op. Per week levert dat nog eens twee kooien op. Of er ook nog papier in de restafvalzakken verdwijnt, weet ik natuurlijk niet. Ik denk dat de papierberg niet gaat verkleinen, zoals het er nu uitziet, vooral door die archieven. Maar misschien verandert dat wel weer zodra ze alles digitaliseren.” Freddy Van Handenhoven: “Als de collega’s met vakantie vertrekken, ruimen ze meestal hun bureau op en verzamelen we meer papier dan anders.” 26 foto Peter Van Hoof FREDDY VAN HANDENHOVEN, TECHNISCH BEAMBTE IN HET CONSCIENCEGEBOUW (OND) TOPONTMOETING INTERNE MILIEUZORG KOPEN MET EEN MILIEUREFLEX Milieuzorg mag dan pas sinds 2002 structureel aangepakt worden in de Vlaamse overheid, eigenlijk houdt ons ministerie al langer rekening met het milieu in zijn aankopen en in het beheer van haar gebouwen. Geen spectaculaire maatregelen op zich, maar een gezonde milieureflex waar die mogelijk is. Al van in 1997 neemt de afdeling Aankoopbeheer (AZF) milieucriteria op in de bestekken. Zo moet papier vandaag 100% gerecycleerd zijn en mag een dienstwagen maar een bepaald aantal liters verbruiken en schadelijke stoffen uitstoten. Voor die milieucriteria gaat de afdeling te rade bij de leveranciers, OVAM, gespecialiseerde websites en sinds 2002 ook bij de Centrale Coördinatiecel Milieuzorg. “Maar een opleiding over milieuvriendelijk aankopen voor aankoopverantwoordelijken zou wel handig zijn”, geeft Stefan De Fraine mee (afdeling Aankoopbeheer-AZF). De afdeling sluit raamcontracten af voor dienstvoertuigen, kopieermachines, kantoormateriaal, meubilair en kledij, de departementen bestellen zelf wat ze nodig hebben. Zo kan ze betere voorwaarden afdwingen, ook op het vlak van milieu. Milieuvriendelijke producten zijn soms duurder, maar lang niet altijd. “Als je afval sorteert, zal je totale afvalfactuur immers dalen en zuinige voertuigen verbruiken minder brandstof ”, verduidelijkt Stefan De Fraine. Ook de afdeling Gebouwen (AZF) doet haar duit in het milieuzakje. De meeste gebou- wen van ons ministerie worden verwarmd met aardgas, dat lichtjes milieuvriendelijker is dan stookolie omdat het minder CO2-uitstoot geeft. Wel wordt er in oudere gebouwen nog gestookt met olie en hebben enkele grote gebouwen stookolietanks om in geval van een stroompanne de computerservers draaiende te houden. De gebouwverantwoordelijken kunnen dan wel kiezen tussen gewone stookolie of de milieuvriendelijkere zwavelarme variant. Maar omdat die laatste een stuk duurder is, slaat amper 5% van de gebouwen de zwavelarme stookolie in. Wat gas en elektriciteit betreft, is de Vlaamse overheid sinds 2003 klant bij Electrabel Customer Solutions onder andere omdat het aandeel groene stroom er 2,5% bedraagt. APPELS EN CITROENEN Om een zicht te krijgen op wat we verbruiken is het de bedoeling dat elke gebouwverantwoordelijke de liters stookolie en de meterstanden van water, gas en elektriciteit bijhoudt in een energieboekhouding. Maar dat gebeurt niet consequent. Een automatische registratie van het verbruik zou voor die cijfers kunnen zorgen. Maar zelfs dan blijkt het nog niet evident om energieverbruik te interpreteren. “Er spelen zoveel factoren mee dat je gauw het risico loopt appels met citroenen te vergelijken en verkeerde conclusies te trekken”, vertrouwt Peter Bockstaele (afdeling Gebouwen-AZF) ons toe. “Tijdens een zachte winter verstoken we veel minder. Maar ook de aard van de activiteiten speelt een rol: de luchthaven van Oostende verwerkt vooral goederen, die van Deurne krijgt bijna alleen passagiers over de vloer. Het spreekt voor zich dat de Oostendse luchthaven met al haar koelopslagplaatsen een pak meer energie verbruikt”, verduidelijkt hij. Toch kunnen we zeker nog beter. Zo spoelen we de toiletten nog altijd door met kostbaar leidingwater en aan spaarlampen is voorlopig geen denken aan. De omschakeling blijkt zo duur dat het tien jaar duurt eer je de kosten eruit haalt. En dat loont niet. Wél worden nieuwe overheidsgebouwen ver- of gebouwd volgens milieucriteria. “Maar je kan nog zoveel milieuvriendelijke maatregelen nemen, dé sleutel tot een zuinig(er) energieverbruik is onderhoud”, nuanceert Peter Bockstaele. “Daar investeren we nu dus vooral in.” Met haar milieuvriendelijk aankoop- en gebouwenbeleid wil de Vlaamse overheid een voorbeeld stellen aan burgers en bedrijven. Maar nog belangrijker volgens Stefan De Fraine is de invloed die ze als grote klant heeft op firma’s. “Die moeten zich wel aanpassen als de overheid beslist bepaalde producten en diensten niet langer aan te kopen omdat ze niet milieuvriendelijk zijn.” Wist u dat - u sinds begin dit jaar volledig recycleerbare melkkuipjes gebruikt bij uw koffie? - sinds dit jaar bij enkele diensten een proefproject loopt voor pmdinzameling? Bedoeling is om dit jaar nog in alle grote gebouwen pmd afzonderlijk op te halen. - in de loop van 2004 alle oude kopieermachines vervangen zijn door modernere waarmee u dubbelzijdig kunt kopiëren? Een serieuze investering die loont op langere termijn als u meer tweezijdig afdrukt of kopieert. - de afdeling Gebouwen (AZF) een budget beheert van zo’n anderhalf miljoen euro voor water, gas en elektriciteit voor een 80-tal gebouwen? - het Boudewijngebouw veruit de grootste energieverbruiker is van het ministerie van de Vlaamse Gemeenschap? Dat komt omdat de centrale computerzaal er ondergebracht is, met alle servers en koelinstallaties die ware energievreters blijken te zijn. - ook verschillende VOI’s de bestekken gebruiken waarin de afdeling Gebouwen milieu- en veiligheidscriteria opnam? 27 TOPONTMOETING DOSSIER Wist u dat - u op het werk evenveel energie verbruikt als een Vlaams huisgezin van twee volwassenen en een kind? - we de ruim 200 dienstfietsen steeds meer zijn gaan gebruiken sinds ze in de meeste Brusselse gebouwen vooraan in de hal staan? Verschillende VOI’s hebben ook al dienstfietsen besteld. - ons ministerie sinds 1999 een elektrische bestelwagen heeft voor de estafette tussen de Brusselse gebouwen van de Vlaamse overheid? - het MVG drie hybride voertuigen heeft? Dat zijn wagens die zowel op elektriciteit als op klassieke brandstof (diesel/benzine) kunnen rijden, zonder dat de bestuurder er iets van merkt. Voor korte afstanden is elektriciteit het interessantst, qua verbruik en vooral ook qua uitlaatgassen. - het de bedoeling is om het wagenpark uit te breiden met meer hybride wagens en dat de afdeling Aankoopbeheer de nieuwste ontwikkelingen op de voet volgt zoals wagens op perslucht en aardgasbussen? MILIEUMINISTER KRIS PEETERS: “IK ZET ALTIJD DE MOTOR AF ALS IK VOOR EEN OPGEHAALDE BRUG STA.” “Ik typeer mezelf graag als verstandig groen. Thuis probeer ik rationeel om te springen met energie, via de keuze van de verwarming, de ramen en de isolatie. Ik probeer er ook op te letten dat ik het licht doof als ik een kamer verlaat en zet altijd de motor af als ik voor een opgehaalde brug sta. Op het kabinet houden we papier, pmd en glas apart. Mijn medewerkers nemen zo veel mogelijk het openbaar vervoer. Voor korte verplaatsingen gebruiken we de dienstfietsen of gaan we te voet. Zowel mijn kabinet als mijn administratie Wist u dat - het nieuwe gebouw van de Vlaamse Milieumaatschappij (VMM) in Aalst niet alleen architecturaal, maar ook ecologisch een hoogstandje is? Puin van het hospitaal dat er oorspronkelijk stond en piepschuim van computerverpakkingen kregen een tweede leven als bouwmateriaal voor vloer en dak. Regenwater dient dan weer om te poetsen en de toiletten door te spoelen. Onder andere dankzij het superisolerende glas is voor de verwarming van de 120 kantoren niet meer energie nodig dan voor een modale villa. Als kroon op het werk, kreeg de honderdjarige kastanjeboom een ereplaatsje op het binnenplein. 28 werken in milieuvriendelijke en energiezuinige gebouwen. De verlichting wordt door specialisten als optimaal beoordeeld. Muren, daken en ramen zijn uitstekend geïsoleerd. Op het Ferrarisgebouw staan zonnepanelen en in het gebouw staat een scorebord dat de opgewekte stroom aangeeft.” “Ook in mijn beleid wil ik dat principe vertalen. Aandacht voor het milieu staat centraal. Niet alleen als het over natuur gaat, maar ook als het gaat over infrastructuur, energie, delfstoffen, enzovoort. Ik vind ook dat interne milieuzorg niet in een apart hokje thuishoort. Er is een integrale aanpak nodig. Milieuzorg moet je ook niet kunstmatig opleggen. Ik ga ervan uit dat er genoeg argumenten op tafel liggen om interne milieuzorg op te nemen in onze kerntaak. Toch kan er nog gesleuteld worden aan de aanpak. Actieplannen moeten concreet zijn en een toegevoegde waarde hebben. De resultaten moeten gevolgd en gemeten worden. Anders is het een slag in het water. En of het nu over afvalbeleid gaat, milieuvergunning of rationeel energieverbruik, de Vlaamse overheid moet ook zelf aan de kar trekken. Als we de afname van groene stroom aanmoedigen bij de burgers, mogen we zelf niet achterblijven.” E-GOVERNMENT BEREKEN ZELF UW ONROERENDE VOORHEFFING Stel, u hebt uw droomhuis gevonden en denkt erover het te kopen. Maar u wilt niet halsoverkop te werk gaan en u wilt dus eerst uitdokteren hoeveel u dat jaarlijks zal kosten aan onroerende voorheffing. Of misschien hebt u net een tweede kindje gekregen en vraagt u zich af of u recht hebt op een vermindering in onroerende voorheffing. Maar u weet niet bij welke instantie u daarvoor terechtkunt. Sinds kort hoeft u dat niet meer te weten. U berekent het voortaan zelf via het internet! door Wini Condic Begov Als u nu al wilt weten hoeveel u moet betalen aan onroerende voorheffing, en niet op het moment dat u dat vervelende aanslagbiljet in de bus krijgt, probeer dan eens de gloednieuwe elektronische toepassing op de website www.vlaanderen.be/onroerendevoorheffing. De enige gegevens die u nodig hebt, zijn het kadastraal inkomen van het onroerend goed waarvoor u de berekening wilt maken en de gemeente waarin het gelegen is. Met die informatie bij de hand wordt u stapsgewijs begeleid door de simulatietoepassing. Na een paar minuten weet u exact hoeveel u zult moeten betalen of hoeveel vermindering u krijgt. VOLG UW BELASTINGDOSSIER ON LINE Sinds kort kunt u via diezelfde site rond onroerende voorheffing bovendien ook uw belastingdossier on line raadplegen. Wilt u bijvoorbeeld weten of uw aanslagbiljet al verstuurd werd? Twijfelt u of u al betaald hebt? Of vraagt u zich af welke goederen nu eigenlijk belast worden? Het antwoord op al die vragen is nu slechts een muisklik van u verwijderd. En als u merkt dat er iets niet pluis is met uw dossier, kunt u via de module zelfs een bezwaarschrift indienen tegen het aanslagbiljet. Geen administratie, geen enveloppe en zeker geen postzegel meer nodig. Het kan allemaal on line. Ook het wachten op nieuws van uw dossier behoort meteen tot het verleden. Via dezelfde toepassing kunt u immers te weten komen of uw dossier al in behandeling is, of het in wacht staat, of misschien zelfs al afgehandeld is. veilig digitale gegevens uit te wisselen met de overheid. En dus ook om toegang te krijgen tot de beveiligde delen van de elektronische module. De stand van uw persoonlijk dossier is immers vertrouwelijke informatie. U kunt dat token aanvragen op de federale portaalsite www.belgium.be. Als u alleen uw onroerende voorheffing wilt berekenen, hebt u dat token niet nodig. En als u niet alleen geen token hebt, maar ook geen pc met internetverbinding, kunt u binnenkort toch al die gegevens opvragen. Gewoon door te bellen naar de Vlaamse Belastinglijn: 078-15 30 15. • www.vlaanderen.be/onroerendevoorheffing • info@onroerendevoorheffing.be • www.belgium.be WAT IS ONROERENDE VOORHEFFING? De onroerende voorheffing, in de volksmond ook wel grondlasten genoemd, is een gewestbelasting op het inkomen uit onroerende goederen. Dat kunnen gronden, gebouwen of sommige soorten bedrijfsuitrusting zijn. Het is een jaarlijkse belasting die berekend wordt op het geïndexeerde kadastraal inkomen van onroerende goederen. De onroerende voorheffing die u betaalt, bestaat uit drie delen: - de basisheffing, bestemd voor de Vlaamse overheid; - op die basisheffing heffen de provincies opcentiemen; - de gemeenten heffen eveneens opcentiemen op die basisheffing. 24 PERSOONLIJKE CODES Om uw dossier te raadplegen moet u wel een zogenaamd ‘token’ hebben, ook al beschikt u al over een elektronische identiteitskaart. Een token is een kaartje met 24 persoonlijke codes die u nodig hebt om Opmerking: elke gemeente en elke provincie kan zelf de hoogte van haar opcentiemen bepalen, vandaar dat er duurdere en goedkopere gemeenten zijn voor de onroerende voorheffing. 29 TOPONTMOETING “Allochtonen gaan anders om met mensen met een handicap. foto Peter Van Hoof foto F. Leemans Ze komen makkelijker naar je toe.” MARKANT Gesprek met Tonia In den Kleef, hoofdprogrammeur bij de dienst Emancipatiezaken (AZF) PERSEPHONE EN DE DISKMAN Een minister met een handicap. Dat zou pas een signaal zijn, vindt ze. Voor de rest hoor je haar niet klagen. Want problemen zijn er om opgelost te worden. Ook als je zo goed als blind bent. Dus praat je met je keukenweegschaal, luister je naar tv en lees je het uur op de tast. En leer je genieten van kleine dingen. Een gesprek tussen licht en donker over slangen, Griekse godinnen en hoe een pint gaan drinken met een collega je leven kan veranderen. door Hilde Desmedt D ie werkzaamheden aan “Ik vind het erg dat ik niet op mensen kan voor Tonia die als analist-programde Leien in Antwerpen, toestappen en vragen: ‘Ha Bart of Gerda, meur gepokt en gemazeld is in alles dat is een ramp”, zucht wat met IT te maken heeft. dat is lang geleden, hoe is het nog ze. “Het is al een paar keer Ze was er al bij toen outsourcing nog gebeurd dat ik van de tram stapte en niet in het administratief woordenmet jou?’” mij niet meer kon oriënteren. Gelukkig boek stond en IT volledig in hanwas er altijd wel iemand om me weer de den was van eigen personeel. Die juiste kant op te sturen.” Tonia is blind aan haar rechteroog. Met haar outsourcing was voor haar een fiasco, herinOver het algemeen zijn de mensen wel linkeroog ziet ze nog een heel klein beetje. nert ze zich. Zoals zoveel andere collega’s behulpzaam, vindt Tonia. “Vooral de alloch- Maar sinds enkele jaren zit er cataract op de werd ze uitgeleend aan SBS, de toenmalige tonen. Die gaan anders om met mensen met lens en wordt haar zicht elke dag een beetje outsourcer. “Ik kreeg geen kans om te bewijeen handicap. Komen makkelijker naar je mistiger. Tv-kijken wordt dus alsmaar meer zen wat ik kon. Vooroordelen weet je wel.” toe. Solidariteit is voor hen heel normaal. tv beluisteren. En lezen gaat helemaal niet Na enkele jaren keert ze dan maar terug Vlamingen zijn wat onwenniger. Weten niet meer. Dus luistert ze naar boeken, ingespro- naar Sturing en Controle. Maar ze mist een goed hoe ze het moeten aanpakken. Het beste ken op cassette of op cd-rom, die ze leent uit nieuwe uitdaging, want routinewerk is niet is gewoon te vragen: ‘Heb je hulp nodig?’. En de blindenbibliotheek. Luisteren doet ze met aan haar besteed. Die nieuwe uitdaging krijgt niet zoals ik al heb meegemaakt, de blinde of een daisyspeler - een soort diskman - ofwel ze op een presenteerblaadje als collega Johan slechtziende vastpakken en meetronen.” via de boxen van haar pc. Gesneden koek Vermeiren van de dienst Emancipatiezaken “ 31 haar op zijn verjaardag trakteert op een pint. Voor het project Toegankelijk Web - dat mee getrokken wordt door Emancipatiezaken in het kader van zijn diversiteitsactie - is een ervaringsdeskundige meer dan welkom. Want wie kan beter de problemen inschatten waar blinden en slechtzienden mee worstelen dan iemand die het elke dag aan den lijve ondervindt? foto Peter Van Hoof MARKANT ons tienjarige bestaan te vieren geven we onder andere een boekje uit met allemaal stukjes die geschreven zijn door vrouwen met een handicap. Levensverhalen en gedichtjes. Naar de titel hebben we niet lang moeten zoeken. ‘Blij dat ik leef ’. De boodschap is simpel: leven met een handicap is niet eenvoudig, maar het is zeker de moeite waard. En dat is ook mijn levensmotto.” “Dit is echt de job van mijn Heeft ze dan nooit het leven”, glundert ze. “Er is gevoel dat ze iets mist? (Na niet alleen het technische een korte stilte) “Ik vind aspect dat mij boeit, maar ik het erg dat ik mensen niet ontmoet ook heel veel menherken. Dat ik niet op hen sen. Het is mijn taak om kan toestappen en vragen: mensen te motiveren, gegevens te verzamelen mensen aanwerven omdat het moet. En dat is ‘Ha Bart of Gerda, dat is lang geleden, hoe is over alle bestaande websites, zowel bij de VOI’s het verkeerde uitgangspunt. Ik geloof eerder in het nog met jou?’” en de VWI’s als bij het MVG en technisch sensibiliseren. Mensen leren inzien dat iemand advies te geven om ze toegankelijk te maken. met een handicap even goed kan zijn in een Het loopt tegen de middag. Een collega steekt Niet alleen voor blinden en slechtzienden, maar job. Daarom vind ik het heel positief dat wer- haar hoofd om de deur. Of ze mee gaat eten ook voor mensen met dyslexie of voor men- ken aan diversiteit een doelstelling is van elke in het restaurant? “Vandaag niet”, zegt ze. sen die de muis niet kunnen gebruiken.” Een leidend ambtenaar.” Ze heeft haar lunchpakket bij. Hoe redt ze van de richtlijnen is dat men beter niet kiest het trouwens in haar eigen keuken? “Ik weet voor een vast lettertype zodat de gebruiker zelf Bij de Vlaamse overheid werken ongeveer een alles perfect staan. Al mijn kruiden dragen met de browser zijn instelling kan kiezen. Die dertigtal visueel gehandicapten. Drie keer per een etiket in braille. En ik heb een sprekende richtlijnen - het zijn er zestien in totaal - zijn jaar komen ze samen onder de vleugels van weegschaal. ‘Two hundred and twenty five te vinden op de website van het project. Je grams …’ Dan zeg ik altijd: ‘Thank hebt er geen speciale software voor nodig, you’. Bij de Brailleliga vind je heel wat benadrukt Tonia, je moet alleen rekening “Mensen moeten leren inzien dat iemand leuke gadgets, zoals sprekende horloges. houden met een aantal voorwaarden. En met een handicap even goed kan zijn in Maar ik lees het uur liever op mijn wijdat is niet eens zo moeilijk. zerplaat. (Ze licht het klepje op en gaat een job.” met haar vinger over de wijzerplaat.) Al bij al scoort de Vlaamse overheid goed “Het is nu exact 11 uur 58 minuten.” als werkgever voor mensen met een handicap. Vlavis (Vlaamse Gemeenschap visueel gehanHet is wel ooit anders geweest. De dienst dicapten). Een vereniging waarvan Tonia zowat ’s Namiddags vind ik een mailtje in mijn inbox. Emancipatiezaken heeft echt hard aan de kar de drijvende kracht is. “We doen mee aan de Het is een uitnodiging voor de jubileumviering geduwd, vindt Tonia. Een enorme stap vooruit sportdag en gaan geregeld op uitstap. Laatst van Persephone. Ik geef u graag de introtekst is bijvoorbeeld dat er nu een apart budget is kregen we nog een speciale rondleiding in mee. “Leven met een handicap is enorm leervoor de aanpassing van de arbeidsposten. Toch de Zoo van Antwerpen. Ik heb er kamelen rijk. Steeds weer alternatieven zoeken voor dinbestaan er nog veel vooroordelen. En dat heeft gestreeld en een slang mogen vasthouden.” gen die niet (meer) kunnen, stimuleert je creameer met onwetendheid te maken dan met tiviteit. Het geeft een meerwaarde aan je leven! slechte wil, daar is ze vast van overtuigd. Een Ze is ook lid van Persephone, een vzw voor Vaak lukken dingen nog wel, maar vragen ze minpunt blijft wel de toegankelijkheid van de vrouwen met een handicap of met een invali- een grote inspanning. Je ontdekt dat inspangebouwen. Daar is volgens haar nog heel wat derende chronische ziekte. “Persephone”, legt ningen vruchten dragen, je leert doorzetten. werk aan de winkel. Tonia uit, “is een Griekse godin die ontvoerd Een tweede meerwaarde! Wat is echt belangrijk, wordt naar de onderwereld, maar erin slaagt om wat niet? Is een mislukking echt zo erg? Je leert Mensen met een handicap aanwerven is nog elk jaar, bij het begin van de lente, naar de aarde relativeren. Een derde meerwaarde! Mensen altijd geen evidentie. Ook niet bij de overheid. terug te keren. Een madame die dus niet bij de kunnen heel wat van je leren …” Zou men dan niet beter quota opleggen? De pakken blijft zitten.” “En dat is precies wat je overheid verplichten om zoveel percent perso- als gehandicapte ook niet mag doen. Het is niet Ik heb de datum alvast in mijn agenda genonen met een handicap aan te werven? Tonia: omdat je blind bent of in een rolstoel zit dat je teerd. “Daar sta ik huiverig tegenover. Dan gaat men een sukkel bent, dat het leven gedaan is. Om 32 EMANCIPATIEZAKEN Werken met een handicap in Vlaanderen door Johan Vermeiren Er zijn twee beleidsvarianten om personen met een handicap te ondersteunen. Je kunt ze ondersteunen met hulpmiddelen en opleiding tot ze meekunnen in het gewone circuit. Dan doe je aan revalidatie. Maar het modewoord vandaag is inclusie. Dan organiseert de omgeving zich zo dat de persoon met een handicap erbij hoort. De oplossing door Ingrid Pelssers Volgens die opvatting komt een handicap vaak voort uit de omgeving, zoals een ontoegankelijk gebouw of een ontoegankelijke website die de persoon met beperkingen gehandicapt maakt. Inclusie wil ook zeggen dat er zo weinig mogelijk aparte maatregelen zijn, maar dat men gebruikmaakt van de maatregelen die bedoeld zijn voor een bredere groep. Of anders gezegd: zo gewoon mogelijk, apart als het moet. IN EUROPA In de meeste Europese landen zien we een verschuiving naar inclusieve maatregelen voor het werkgelegenheidsbeleid voor personen met een handicap bij de overheid. Toch behoudt de helft van de landen een quotaregeling voor personen met een handicap: variërend van 2 tot 7%. In bijna alle landen is er een antidiscriminatieregeling die inhoudt dat het niet-uitvoeren van redelijke aanpassingen een vorm van discriminatie is. De meeste landen kiezen het spoor van sensibiliserende maatregelen. EN VLAANDEREN? Vlaanderen is op al die terreinen mee. Sinds jaren wordt hier een beleid gevoerd van positieve actie: werken aan de toegankelijkheid van gebouwen en websites, aanpassingen in wervingstesten, sensibiliseringscampagnes, wegnemen van obstakels in de regelgeving, de centrale dienstverlening arbeidspostaanpassingen enzovoort. Maar ondanks al die geleverde inspanningen blijft het aantal personen van wie we weten dat ze een handicap hebben in het ministerie hangen onder de 1,5%. Terwijl de Vlaamse Regering mikt op 4,5% in 2010. Reden genoeg om een tandje bij te steken en om te putten uit het (nog) niet aangesproken arsenaal maatregelen dat we in andere landen wel vinden: - programma’s van ‘supported employment’: mensen die anders in de beschutte werkplaatsen terechtkomen, worden op voorwaarde van doorgedreven ondersteuning opgenomen in het gewone arbeidscircuit. Dat is inclusie ten top; - startbanen tot drie jaar waarbij men voorbereid wordt op de reguliere examens; - voorrang bij personeelsherschikkingen; - naast de gewone wervingen ook specifieke wervingen; - subsidies per aangeworven persoon met een handicap als men boven een minimumquotum komt; - ondersteuning van de loopbaan door extra vorming; - loonkostensubsidies, maar die vinden we enkel bij lokale overheden. Voor meer informatie kunt u terecht bij johan. vermeiren@azf.vlaanderen.be, tel.: 02-553 59 36. Soms zou ik een man willen zijn. Niet vaak, maar af en toe. Een collega van de andere sekse kwam me onlangs dé oplossing presenteren voor de ongelijke verdeling van het huishoudelijke werk: huur voor alle zorgtaken betaalde krachten in. Einde aan alle huishoudelijke ruzies. Iedereen gelukkig. En we zouden meer vrouwen dan de huidige 10% op het topniveau van de Vlaamse overheid krijgen. Een heerlijk simpele oplossing voor een probleem waar het feminisme al zo lang mee worstelt! Ja, zo kan ik het ook, dacht ik, gewoon de beurs opentrekken en daarmee alle verantwoordelijkheid afkopen. Wat komt er dan nog terecht van het eerlijk delen van lusten en lasten? Nog afgezien van het feit dat het tegenwoordig niet bepaald gemakkelijk is een goede huishoudhulp, tuinhulp of kinderoppas te vinden. Bovendien is het alleen iets voor de collega’s op de hoogste niveaus, want je moet al een flink inkomen hebben. Maar misschien is het wel een erg moralistische denkwijze van mij en moeten we juist blij zijn dat er soms simpele oplossingen zijn. Veel mannen blijken er voorstander van te zijn dienstverlening te kopen. Nooit meer ruzie over het soppen, boenen, opruimen en koken. Het klinkt verleidelijk. Die mannelijke collega stond daar nog steeds te stralen met zijn oplossing. “Hoe zit het dan met de zorg voor elkaar, voor de kinderen en hulpbehoevende ouders?” vroeg ik hem. Laten we dat ook door vreemden doen? Mag de zakelijkheid hier winnen? Dé oplossing klonk hem al minder verleidelijk in de oren. • www.emancipatiezaken.be/data/docs/rapport_ hiva_ondersteuning_overheid.doc 33 VORMING HOE WORDT U EEN BETERE AMBTENAAR? door Gerda Serbruyns Niet dat de afdeling Vorming de ambitie heeft om van u een beter mens te maken. Maar als het aankomt op de ambitie om uw werk als ambtenaar voortdurend te helpen verbeteren, wil ze wel alle middelen inzetten. Tot ver buiten onze muren als het moet. Daarom biedt de afdeling Vorming heel wat opleidingen die speciaal afgestemd zijn op werken in de Vlaamse overheid, financieel management of overheidsopdrachten, enzovoort. Ook opleidingen die zo specifiek zijn dat ze door interne trainers, collega-ambtenaren dus, gegeven worden. In elk departement bestaan daarnaast ook maatopleidingen, bijvoorbeeld met uw team een opleiding Access volgen, of een teambuildingsactiviteit onder begeleiding van een trainer. BUITEN ONZE MUREN Maar natuurlijk kan de afdeling niet op elke vraag naar een opleiding zelf een antwoord bieden. Wat u niet terugvindt in het vormingsaanbod of binnen uw entiteit kunt u wel extern volgen. Op voorwaarde dat de opleiding aansluit bij uw werk natuurlijk. Op het Vormingsweb vindt u onder de rubriek ‘Opleidingen - Externe opleidingen’ een inschrijvingsformulier. Als uw aanvraag voor zo’n externe opleiding, studiedag, congres … vooraf goedgekeurd wordt door uw evaluator en uw vormingsverantwoordelijke, hoeft u het inschrijvingsgeld niet zelf te betalen. KORT OF LANG? Het kan gaan om gespecialiseerde opleidingen, zoals voor interne auditoren. Maar het kan ook meer algemeen de bedoeling zijn om u verder te verdiepen in bijvoorbeeld overheidsmanagement. Dan kunt u een langer durende opleiding in publiek management volgen. Naast dure privéopleidingen in binnen- en buitenland kunt u een dergelijke opleiding ook volgen aan een aantal universiteiten en hogescholen in Vlaanderen (Antwerpen, Gent, Leuven). De voorwaarden en het inschrijvingsgeld variëren per aanbieder, en er worden slechts een beperkt aantal studenten toegelaten, na een ingangsgesprek. vraagt. Zowel van uzelf, uw omgeving als van de organisatie. Overweeg dus eerst voor uzelf of dat de meest geschikte ontwikkelingsvorm is voor u. Kunt u de nodige privé- en werktijd én energie (voor lessen, examens en het maken van werkstukken) opbrengen? Wat is de meerwaarde voor uw huidige functie en voor de Vlaamse overheid in het algemeen? Het diploma dat u behaalt, kan mooi staan op uw visitekaartje, maar brengt niet automatisch een andere functie op een ander niveau in de organisatie met zich mee. De algemene bevorderingsvoorwaarden en selectieprocedures van het Vlaams Personeelsstatuut blijven immers altijd gelden. Als u toch graag een opleiding in publiek management wilt volgen, kunt u net zoals voor het volgen van elke andere opleiding, het best een gesprek vragen met uw evaluator en uw afdelingshoofd. Als zij akkoord gaan, kan bekeken worden onder welke voorwaarden dat kan (bijv. vrijstelling binnen werktijd) en met welk budget. Ook uw departementale vormingsverantwoordelijke speelt hierbij een rol. Hij kan meer informatie inwinnen over de opleiding en kan mee bepalen of die opleiding voor u op dat moment in uw loopbaan het meest geschikt is. En het is natuurlijk altijd goed om vooraf eens te praten met collega’s die een dergelijke opleiding volgen of gevolgd hebben. Een geactualiseerd aanbod van alle opleidingen die door de afdeling Vorming aangeboden worden, vindt u op het Vormingsweb. Vragen rond opleidingen kunt u richten aan de vormingsverantwoordelijke van uw departement. U vindt de namen van die verantwoordelijken terug op de vormingssite, onder de rubriek ‘Wie zijn we’. IETS VOOR U? Als u zich aangesproken voelt om zo’n langdurige opleiding te volgen, kunt u er zich wel het best van bewust zijn dat dit een groot engagement 34 • www.vlaanderen.be/personeelsopleiding • intra.vlaanderen.be/vorming TAALTOBBE/UITGELEZEN SPELT U NOG MEE? BELGEN DOEN HET BETER door Dirk Caluwé door Bibliotheek departement Coördinatie U kon het in de pers al lezen: op 15 oktober 2005 verschijnt er een nieuwe editie van de Woordenlijst Nederlandse taal, beter bekend als het Groene Boekje. Die zal niet zo erg verschillen van de huidige editie, omdat de spelling niet hervormd wordt zoals in 1995. Dat wil zeggen dat alle officiële regels blijven gelden. Alleen op het vlak van de tussen-n wordt één uitzonderingsregel afgeschaft: we schrijven binnenkort ook een tussen-n in samengestelde plantnamen met een diernaam als eerste en een plantkundige aanduiding als tweede deel. U hoeft niet te vrezen dat deze wijziging uw leven fundamenteel zal veranderen: het gaat maar om 24 woorden die een andere spelling krijgen, woorden zoals paardenbloem en kattenkruid. Vakantie, dat is de tijd om te ontspannen en te genieten, om andere horizonten te verkennen. Op je terras, op het strand, op een camping, onder de palmbomen of op een afgelegen bergtop begin je wel eens te dromen van een ander leventje. Ver weg van alle regels en formulieren, drukte en gedoe. Je kunt je daarbij niet voorstellen dat iemand ooit droomt van emigreren naar België. En dan is daar een verfrissend boek: Belgen doen het beter. Zes redenen om morgen te emigreren. foto W. Rentmeesters Hoewel de officiële spellingregels behouden blijven, zal de nieuwe Woordenlijst buiten de 24 plantnamen nog ongeveer 2600 woorden tellen die anders gespeld worden. Die wijzigingen hebben vooral te maken met aspecten die in de officiële voorschriften niet of alleen in grote lijnen worden behandeld, zoals het gebruik van hoofdletters en de vervoeging van Engelse werkwoorden. Als een woord een andere spelling krijgt, komt dat doordat er al vergelijkbare gevallen bestaan die volgens hetzelfde principe gespeld worden. Zo schrijven we Jood voortaan met een hoofdletter als we naar het volk willen verwijzen, zoals we dat al langer doen met andere verwijzingen naar volkennamen, bijvoorbeeld Belg en Palestijn. In de nieuwe editie zal de lijst met woorden ook geactualiseerd worden. Woorden zoals e-mail, tsunami, gft-afval en sms’en krijgen daardoor ook een plaats in de Woordenlijst. De belangrijkste vernieuwingen liggen echter op een ander vlak. In de nieuwe Woordenlijst zult u een volledig nieuwe Leidraad kunnen vinden. Die zal een veel uitgebreider en handzamer overzicht geven van de regels en de principes van de Nederlandse spelling. Als u niet weet waarom een woord op een bepaalde manier gespeld wordt, zult u veel sneller en gemakkelijker dan nu de regels erop kunnen naslaan. Bovendien zal de Woordenlijst, de Leidraad inbegrepen, vanaf 15 oktober op het internet staan. Daarnaast zullen ook de woordenboeken u meer houvast geven. Die zullen een keurmerk dragen als ze in overeenstemming zijn met de officiële spelling. De nieuwe edities van de woordenboeken van Van Dale bijvoorbeeld zullen niet langer regels hanteren die van de Woordenlijst afwijken. U bent pas vanaf 1 augustus 2006 verplicht om te spellen volgens de nieuwe Woordenlijst. U kunt er dus nog een lange winter over doen om u vertrouwd te maken met de nieuwe spellingbijbel. Maar geniet u eerst van de zomer … • intra.vlaanderen.be/taaladvies “Waar ben je als burger of ondernemer beter af, in België of in Nederland?” Die vraag is het vertrekpunt voor een ‘impressionistisch reisverslag’, zoals de auteurs het zelf noemen. Zij hebben gepraat met Nederlandse en Belgische burgers, ondernemers, loketbeambten, beleidsambtenaren en politici. Daaruit komen twaalf verhalen, zes Nederlandse en zes Vlaamse. Het gaat om heel concrete, realistische situaties. Als Nederlander of Belg trouwen met een Argentijn, een Poolse zwartwerker in Delft of een Ghanese bouwvakker, een broodjeszaak opzetten in Amsterdam of in Antwerpen, een nieuwe auto registreren, belastingaangifte doen, je laten behandelen van borstkanker. Je krijgt telkens een levendig verhaal, met de verschillende stappen die je als burger moet doorlopen. Maar ook de man of vrouw aan de andere kant van het loket komt aan het woord. De medewerker van de dienst Vreemdelingenzaken, het personeelslid van de Kruispuntbank Ondernemingen, de chirurg, evenals de beleidsmedewerker. In een bijlage achteraan vindt u bovendien een overzicht van de bureaucratische stappen per proces per land op schematische wijze weergegeven. Door die schema’s kunt u in één oogopslag zien in welk land het proces het eenvoudigst verloopt. Dit boek geeft u een beeld van de bureaucratische molen en het functioneren van de Belgische en Nederlandse overheid. Geen wetenschappelijk onderzoek, maar subjectieve feiten. Zeer levendig. En zo vormt het boek ook een aansporing om wat te doen aan die rompslomp. Niet louter vakantieliteratuur dus. Wie wil weten hoe in Nederland werk gemaakt wordt van de modernisering van de overheid kan surfen naar www.belgendoenhetbeter.nl. O ja, en wie de eindstand wil kennen: volgens de auteurs eindigt dit duel in een gelijkspel. Belgen doen het beter: Zes redenen om morgen te emigreren / Huijboom, Noor, de Jong, Gerrit Antwerpen: Meulenhoff, 2005 Trefwoorden: Politiek, Regelgeving, Administratieve vereenvoudiging Geografisch trefwoord: België, Nederland Vindplaats: OK 32 HUIJB • intra.coo.vlaanderen.be, knop Bibliotheek 35 DOEDINGEN De tentoonstelling ‘Oostende, stadsvernieuwing en archeologie’ loopt van 15 juli tot 15 september in de inkomhal van het Kursaal op het Monacoplein in Oostende. Meer informatie via tel.: 059-70 22 85 (vragen naar Inge Zeebroek of Ine Demerre). door Natalie Hulsen FEEST IN VLAANDEREN EN BRUSSEL © Benny Degrove Het Feest van de Vlaamse Gemeenschap wordt in de Brusselse binnenstad uitbundig gevierd. Van 7 tot en met 11 juli brengt Circus Ronaldo op het Spanjeplein een poëtische komedie over grappige situaties in ROMANTISCHE MUZIEKMARATHON tige prijzen! Zoektochtbrochures en -formulieren koopt u in De Helix, Hoogvorst 2, 9506 GrimmingeGeraardsbergen, info via tel.: 054-31 79 73. Zachte luitmuziek in het Lustpaviljoen, ridderlijke vertellingen in de kasteelkelder … Tijdens de eerste editie van het Concertparcours in het kasteel van Gaasbeek op 28 augustus stippelt u uw eigen route • www.dehelix.be GENIAAL CHEMICAAL IN TECHNOPOLIS een pizzeria. Kaarten kosten 15 euro en bestelt u via 02-548 24 24. Op 11 juli staat alles in het teken van zee en water: met ’s namiddags straattheater, stadsverkenningen, literatuur en kinderanimatie. De Gulden Ontsporing, het avondslotfeest op de Grote Markt, brengt een pittige mix van zeeliederen, met Vlaamse artiesten zoals Rum en Laïs. Ook de Vlaamse steden en gemeenten feesten mee. Met concertoptredens, filmvoorstellingen, tentoonstellingen, vuurwerk en nog zoveel meer. Alvast een tip van de sluier: Kortrijk Proeft, een culinair-cultureel evenement (1-2-3 juli, 15 uur), klank- en lichtspel in Gent (10 juli, 23.30 uur), openluchtfeest in Antwerpen met onder meer Yasmine en Leki (11 juli, 21 uur). Voor het volledige festiviteitenprogramma in Vlaanderen kunt u terecht op de evenementengids van Vlaanderen Feest of bij de vzw VlaanderenEuropa, Baron Dhanislaan 20, 2000 Antwerpen, tel.: 03-238 20 02. Bel naar Onthaal en Promotie Brussel op 0800-13 700 voor meer informatie over het Brusselse programma. Ooit al met frieten geschoten of een waterraket gelanceerd? Nee? Kom dan tijdens de zomer zeker naar het doe-centrum Technopolis. U krijgt er een bruisende cocktail van spetterende shows, interessante demo’s en spannende wedstrijden aangeboden. De nieuwe wetenschapsshow Geniaal Chemicaal laat zien dat chemie veel meer is dan alleen een laboratorium met borrelende producten. De show loopt van 2 juli tot 28 oktober 2005. U vindt het volledige zomerprogramma op de website van Technopolis. Meer informatie bij Technopolis, Technologielaan, 2800 Mechelen, tel.: 015-34 20 00, e-mail: mijnbezoek@technopolis.be. • www.technopolis.be KANONSKOGELS EN DEGENS IN OOSTENDE • www.deguldenontsporing.be • www.vlaanderenfeest.be STILTE EN LAWAAI IN DE HELIX Tot en met 31 augustus 2007 loopt in het natuur- en milieueducatief centrum De Helix een interactieve en educatieve expo over stilte, geluid en lawaai. Een uitgelezen omgeving, want De Helix ligt immers in het stiltegebied Dender-Mark. Neem plaats in de reuzenmegafoon en word meegezogen in de geluidentunnel. Of zoom in op de kaart van Vlaanderen en kruip in de oren van een Gentenaar of een patertrappist in West-Vleteren. Tijdens juli en augustus kunt u ook deelnemen aan twee zoektochten: een waterfietstocht van 35 km langs landelijke wegen en het jaagpad van de Dender en een Denderwandeling (10 km) voor wandelaars met oor en oog voor natuur. Goede speurneuzen worden beloond met prach- 36 Als u deze zomer graag een stukje verleden wilt opsnuiven, moet u zeker eens een kijkje nemen in Oostende. De archeologen van het Vlaams Instituut voor het Onroerend Erfgoed stellen er samen met het Autonoom Gemeentebedrijf Stadsvernieuwing Oostende een aantal vondsten tentoon die ze tijdens hun opgravingen in de badstad naar boven haalden. Blikvanger zijn de militaire ontdekkingen, zoals kanonskogels, degens en kruitvaten. In het begin van de 17de eeuw werd Oostende immers drie jaar belegerd door Spaanse troepen. uit langs mooie locaties in het domein. Alles staat in het teken van ridders en romantiek. Een kaartje van 30 euro geeft toegang tot een van de drie parcours. Bestellen kan bij kasteel van Gaasbeek of via de website. Meer informatie bij kasteel van Gaasbeek, Kasteelstraat 40, 1750 Gaasbeek, tel.: 02-531 01 30, e-mail: kasteelvangaasbeek@vlaanderen.be • www.wvc.vlaanderen.be/kasteelvangaasbeek GORDELFEEST Op zondag 4 september bestaat De Gordel 25 jaar en dat wordt gevierd! Trek uw wandelschoenen dus aan of zet uw fiets of mountainbike alvast klaar. Speciaal voor deze feesteditie staat in de vier gordeltrefpunten telkens één thema in de kijker: piraten in Sint-Genesius-Rode, druiven in Overijse, sprookjes in Zaventem en Bruegel in Dilbeek. Hongerige gordelaars komen aan hun trekken tijdens een taartenwandeling (7 km) in Overijse, waaghalzen kunnen zich in Sint-Genesius-Rode storten op een hindernissenparcours. Met slotconcerten in elk gordeltrefpunt! Met toppers uit de Vlaamse muziekwereld zoals Clouseau, Belle Perez en Mama’s Jasje. Meer informatie: Gordelsecretariaat, Dorpsstraat 43, 1640 Sint-Genesius-Rode, tel.: 02-380 44 44, e-mail: degordel@bloso.be • www.de-gordel.be RELAX EEN DAG WEG VAN HET WERK SPORTDAG OP 22 SEPTEMBER Neem nu alvast uw agenda en blokkeer afspraken en vergaderingen op donderdag 22 september. Die dag vindt de Sportdag voor Ambtenaren immers voor de zestiende keer plaats op de terreinen van de VUB. Na de doorweekte editie van vorig jaar beloven we dit jaar opnieuw stralend weer, zoals de traditie het wil. door Geert Beeckman De verbouwingswerkzaamheden op de VUB-terreinen zorgen dit jaar alvast voor grote veranderingen in het programma. Begin september plant Sportopolis er de opening van een gloednieuw en hypermodern sportcomplex. Door het huren van die nieuwe infrastructuur kunnen de deelnemers aan de sportdag dit jaar in een super-de-luxe omgeving aan fitness en aerobics doen. Voor wie wil voetballen of aan atletiek wil doen, strooien de verbouwingswerken roet in het eten. Het terrein zal namelijk één grote bouwwerf zijn. Het is dus nog even in spanning afwachten of die sporten noodgedwongen van locatie moeten veranderen, of een jaartje van het programma moeten verdwijnen. SPINNING EN RUGSCHOLING Maar op de sportdag blijft één zekerheid: ook dit jaar proberen we u uit te dagen om deel te nemen aan nieuwe activiteiten. Bij de tornooien bieden we dit jaar bijvoorbeeld triatlon aan voor teams van vier deelnemers. Als u geïnteresseerd bent, kunt u alvast beginnen te oefenen met uw collega’s! En op het instuifprogramma staan nieuwigheden als spinning, rolstoelbasketbal, trikkes, rugscholing en Nordic walking. Als u een stevig stukje wilt joggen, is de stratenloop misschien wel iets voor u. Door de lage opkomst op de voorbije edities, hadden we jogging vorig jaar uit het sportaanbod geschrapt. Wat meteen heel wat boze telefoons opleverde. Daarom bieden we dit jaar opnieuw een bewegwijzerde joggingroute aan, langs verkeersarme en verkeersluwe wegen. vanuit Kortenberg, die dit jaar rond het thema ‘Park en Zoniën’ draait. Door het grote succes van de begeleide fietstocht van vorig jaar, wordt het aantal deelnemers uitgebreid naar 150. Maar op tijd inschrijven blijft de boodschap! Voor de mountainbiketocht wijken we uit naar Groenendaal en Hoeilaart. U krijgt er een mountainbikeparcours aangeboden van 28 km. Rijd deze omloop eenmaal en word MTB-toerist of rijd hem tweemaal en word MTB-atleet. De startplaats word hier ook de controleplaats. Wandelaars kunnen kiezen voor een stads-, natuur- of groene stadswandeling, die Brukselbinnenstebuiten speciaal voor deze editie in elkaar heeft geknutseld. Net zoals vorig jaar kunt u de wegbeschrijving van de fiets- en wandeltochten vanaf eind augustus op de website van Bloso consulteren. Zo kunt u vooraf rustig uw keuze maken en de wegbeschrijving van de gekozen tocht meenemen naar de sportdag. Voor de wandeltochten die niet vanuit de VUB vertrekken, wordt opnieuw een controlepunt op het parcours voorzien, waar meteen uw inschrijving wordt gecontroleerd of waar u kunt betalen. U vindt de juiste locatie in de wegbeschrijving. Vergeet de wegbeschrijving dus zeker niet mee te brengen! U vindt een beknopt overzicht van het programma en meer informatie over de organisatie van de sportdag in de folder bij dit Goedendagnummer. Wie er alles nog eens rustig op wil nalezen kan ook terecht op de website van Bloso. U kunt u er ook meteen inschrijven, bijvoorbeeld voor de begeleide fietstocht. MET DE FIETS EN OP WANDEL Tot ziens op de sportdag! Ook de fietslustigen onder u blijven dit jaar niet op hun honger zitten. De Wielerbond Vlaanderen stippelde twee fietstochten van 35 en 70 kilometer uit. Daarnaast kunt u weer kiezen voor een begeleide fietstocht • www.bloso.be 37 SOCIALE DIENST OP VAKANTIE VIA HET INTERNET De zomer staat voor de deur en u zoekt nog inspiratie voor een deugddoende vakantie? Geen nood: de Sociale Dienst heeft nog enkele voordelige reissuggesties voor u in petto! door Dany Jonckheere Deze zomer kunt u dankzij de Sociale Dienst de digitale vakantietoer op. Via het internetreisbureau Digitravel kunt u uw bestemming eenvoudigweg on line boeken. Zeker het uitproberen waard, want u krijgt als ambtenaar van het ministerie van de Vlaamse Gemeenschap een korting van 8% op alle Digitravelreizen. Ook de Vlaamse openbare instellingen, aangesloten bij de Sociale Dienst, kunnen dit voordeel genieten. Waar brengt die digitale vakantiesnelweg u zoal heen? U hebt de keuze uit drie vakantieformules: all-inverblijven in een waterpretvakantiepark in het Griekse Corfu, luxe campingvakanties in Nederland, Duitsland, Denemarken of België, en … in Italië. Op de intranetsite - voor de VOI’s internetsite - van de Sociale Dienst vindt u (onder de rubriek Nieuwsflash) meer informatie over het reisaanbod van Digitravel. U vindt er ook de on-linereservatieformulieren (onder de knop Reserveren) voor de reizen van elk van deze vakantieformules. Om recht te hebben op de korting van 8% moet u telkens het nummer van uw personeelskaart van de Sociale Dienst vermelden. Laatste kans om sinterklaasgeschenken te bestellen! Bent u uiterlijk op 1 augustus 2005 in dienst gekomen en hebt u kinderen ten laste die geboren zijn tussen 7 december 1993 en 6 december 2005? Dan hebben zij recht op een sinterklaasgeschenk. Normaalgezien kreeg u in de loop van mei een sinterklaasbrochure met een bestelformulier dat u uiterlijk op 20 mei aan de sinterklaasverantwoordelijke van uw dienst moest bezorgen. Ook in de brochure Vakantie & Vrije Tijd vindt u vast en zeker nog inspiratie voor een leuke vakantie: van vakantieparken, over hotels aan de Vlaamse kust tot een verblijf in Tsjechië en Frankrijk. Ook hier kunt u rekenen op een fikse korting op vertoon van uw personeelskaart. gezinsvakanties zijn namelijk verhoogd. Een aantal collega’s die vorig jaar geen tegemoetkoming in de kosten voor deze vakanties kregen, vallen dit jaar wellicht niet uit de boot. Voor u uw vakantieplannen dus voorgoed opbergt, omdat u bijvoorbeeld krap bij kas zit, kunt u dus het best even de nieuwe voorwaarden erop nalezen. U vindt ze op de website van de Sociale Dienst en in de vakantiebrochure. De Sociale Dienst zette de informatie over de inkomensgrenzen voor u ook op een rijtje in een handige informatiefolder die u vanaf midden juni in uw postvakje vindt. VOI’s kunnen de folder persoonlijk afhalen bij de Sociale Dienst. MEER TEGEMOETKOMINGEN Prettige vakantie! Wie er even tussenuit wil, krijgt van de Sociale Dienst vanaf dit jaar nog een extra duwtje in de rug: de inkomensgrenzen voor de jeugd- en 38 • intra.vlaanderen.be/socdienst • www.vlaanderen.be/socialedienst Hebt u dat formulier vergeten in te vullen, of hebt u zelfs geen brochure ontvangen? Dan is dit uw laatste kans: vraag uw personeelsdienst of er nog sinterklaasboekjes in voorraad zijn, en als dat niet het geval is, kunt u de brochure met uw formulier downloaden op intra.vlaanderen.be/socdienst/ Sinterklaasactie/Sinterklaasactie.htm (23,5 Mb). Bezorg het ingevulde formulier voor 12 augustus aan de sinterklaasverantwoordelijke van uw dienst. Collega’s die na 1 augustus en voor 4 november in dienst komen, ontvangen de sinterklaasbrochure via hun personeelsdienst en moeten voor 8 november hun bestelling aan die dienst bezorgen. Voor een geschenk is het dan te laat, maar zij ontvangen thuis rechtstreeks een waardebon (voor boeken of cd’s) per aangetekende zending. Voor meer informatie kunt u terecht bij kristoff.brouwers@azf.vlaanderen.be (tel.: 02-553 48 99). IMZ/PROEFSTUK CARAÏBISCHE FIËSTA door Hilde Desmedt MOETEN APPARATEN ALTIJD PARAAT STAAN? door Tjörven Stuer Haal de salsa-cd’tjes uit het rek, jaag de vlam in de houtskool en hou verder het hoofd koel. We trekken ons Caraïbisch feestje op gang met een daiquiri. Ondertussen wacht de tonijn in zijn marinade tot de houtskool witheet is, de mojo op temperatuur en de zoete patatten kraken in hun jasje. Laat de fiësta maar beginnen. Beeldschermen, printers en kopieerapparaten zijn parate partners in elk kantoor. Maar wist u dat ze zelfs stand-by heel wat energie kosten. Daarom kunnen we het best alle apparaten die we een tijdje niet gebruiken volledig uitschakelen. Zo draaien we de energieknop echt om. Er zijn verschillende redenen waarom we aandacht moeten besteden aan het uitschakelen van apparaten. Allereerst is er de milieuwinst: minder elektriciteitsverbruik betekent minder uitstoot van CO2 en andere broeikasgassen. Het is ook financieel interessant: apparaten die afstaan, verbruiken geen energie en daar vaart de portemonnee wel bij. En ze trekken op dat moment geen stof aan, wat resulteert in een langere levensduur. Ten slotte is het ook beter voor uw gezondheid: apparaten die afstaan, produceren geen elektromagnetische stralingen, wat uw gezondheid ten goede komt. Ze geven ook geen warmte af, waardoor u een aangenamer klimaat krijgt in uw kantoor. U vraagt zich waarschijnlijk af hoe u zelf de knop kunt omdraaien? Onderstaande tips helpen u alvast een eind op weg: • Schakel het beeldscherm van uw pc volledig uit tijdens de lunch en vergaderingen. Het beeldscherm is de voornaamste energieverslinder van de pc. Als u het scherm uitschakelt, bespaart u dus een hele hap energie en het is absoluut niet schadelijk voor uw scherm. • Schakel uw computer uit als u ’s avonds naar huis gaat. Het kan geen kwaad om uw pc of laptop regelmatig aan en uit te schakelen. • Vergeet als u naar huis gaat ook de (netwerk)printers niet uit te zetten. De instellingen zullen niet verloren gaan omdat die toestellen een geheugen hebben waarin de instellingen van de machine worden opgeslagen. Hou hierbij uiteraard rekening met de collega’s die nog wat langer blijven. Maak hierover duidelijke afspraken. • Zorg ervoor dat ook de andere toestellen (kopieerapparaat, radio, ventilator of koffiezetapparaat) volledig uitgeschakeld zijn als u naar huis vertrekt. Ook stand-by zorgen ze voor een sluimerend elektriciteitsverbruik. • Vermijd het gebruik van een screensaver. Die is wel leuk, maar uw computer verbruikt op dat moment net méér energie, in plaats van minder. • www.vlaanderen.be/milieuzorg DAIQUIRI COCKTAIL Meng 3/6 witte rum, 2/6 limoensap en 1/6 rietsuikerstroop. Goed schudden en met mate van genieten. GEMARINEERDE TONIJN Dit hebt u nodig: vier tonijnsteaks, vier tenen knoflook, een halve theelepel gemalen komijn, het sap van vier limoenen, zwarte peper en cayennepeper en extra vierge olijfolie Zo maakt u het klaar: Leg de tonijn in een schotel en overgiet de moten met het limoensap. Strooi er de fijngesnipperde knoflook, een beetje zout, het komijnpoeder, wat zwarte peper en cayennepeper over en laat een half uurtje marineren op een koele plaats. Haal de moten uit de marinade en dep ze droog. Bestrijk ze aan beide kanten royaal met olijfolie en schroei de moten dicht op de hete houtskool. Laat ze nog een drietal minuten op de rooster liggen tot ze ook binnenin gaar zijn. MOJO Mojo is de nationale saus van Cuba. De ingrediënten zijn bijna dezelfde als die van de marinade. Het is een friszure en zeer aromatische saus die bij alle gegrilde gerechten past en bijvoorbeeld ook heel lekker is bij lamsspiesjes. Dit hebt u nodig: zes tenen knoflook, het sap van drie sinaasappels, het sap van twee limoenen, een halve theelepel komijnpoeder, extra vierge olijfolie, zwarte peper en zout Zo maakt u het klaar: Snijd de knoflook in dunne plakjes en fruit ze goudgeel in een flinke scheut olijfolie. Let erop dat de lookplakjes niet verbranden, dat geeft een bittere smaak aan de saus. Voeg er het sap bij van de limoenen en de sinaasappels en het komijnpoeder. Kruid met zwarte peper en een snuifje zout. Roer alles goed door elkaar en laat de saus even inkoken. Neem de pan van het vuur en laat afkoelen tot op kamertemperatuur. Zoete aardappelen zijn te vinden in alle supermarkten. Het zijn langwerpige knollen met oranjegeel vruchtvlees. U kunt ze klaarmaken zoals gewone aardappelen, maar hun smaak is veel zoeter. Het lekkerste vind ik ze gewoon geroosterd. Reken een aardappel per persoon. Was de knollen grondig, dep ze droog, prik er even in met een vork en snijd ze in de lengte in twee. Verpak elke helft in aluminiumfolie en leg de pakjes op de rooster van de barbecue. Reken ongeveer een kwartier. Draai de pakjes regelmatig om. Bestrooi de hete aardappelen met zout en geef een draai met de pepermolen. Nu nog een klontje boter en u smelt zo weg. • www.vlaanderen.be/goedendag/proefstuk 39 ICT HOE ONS COMPUTERPARK BLIJFT WERKEN “EDS-Telindus en de entiteit Sturing en Controle (SCICT) zorgen ervoor dat iedereen binnen de departementen en kabinetten veilig op zijn computer kan werken. Als er toch problemen opduiken, proberen we die zo snel mogelijk op te lossen en de ongemakken tot een minimum te beperken.” Aan het woord is Daisy Cordier, communicatieverantwoordelijke bij EDSTelindus. door Maarten De Gendt Onze computers moeten de hele dag U krijgt dan een laptop ter beschikking goed blijven werken. Vervelende comwaarop de meest courante computerproputervirussen kunnen we dan ook misgramma’s staan, zoals Netscape, Internet sen als de pest. “EDS-Telindus zorgt Explorer en Microsoft Office.” voor het operationeel beveiligen van alle computers”, verzekert Daisy Cordier. VRIJ KIEZEN EN COMBINEREN “Als er bijvoorbeeld een nieuw virus opduikt, dan kunnen we onmiddellijk Bij het oplossen van zulke problemen op het hele computernetwerk en zelfs zijn er wel verschillende snelheden, op individuele pc’s maatregelen nemen afhankelijk van de prijs die de departeom het virus buiten te houden of te vermenten willen betalen voor de dienstwijderen.” Naast het tegenhouden van verlening. Zo betalen sommige deparvirusaanvallen voert de ICT-dienstvertementen graag iets meer voor snelle lener nog talloze andere ingrepen uit, hersteltijden, terwijl andere het niet erg Daisy Cordier: “Wie de servicedesk belt, proberen we medie vaak niet zo spectaculair zijn. Meer vinden dat het iets langer duurt als teen aan de telefoon te helpen. Als dat niet lukt, komt er zelfs, als alles goed gaat, mogen wij niet ze daardoor minder moeten betalen. een technicus ter plaatse.” eens merken wat er achter de schermen “Daarom hebben we met de departegebeurt. “Zo kunnen we bepaalde computerprogramma’s op een pc mentale informatiecoördinatoren en met SCICT verschillende onderautomatisch vanaf een afstand aanpassen, bijvoorbeeld om een foutje in houdspakketten uitgewerkt”, verklaart Cordier, “waaruit ieder departehet programma recht te zetten of om een nieuwere versie te installeren. ment kan kiezen. Het goedkoopste is het basispakket. Het departement Op pc’s die niet aangesloten zijn op het netwerk betekent elke aanpassing betaalt een lage maandelijkse bijdrage, maar als het toestel niet meer echter wel een actie ter plaatse, en dan merken jullie er natuurlijk wel iets binnen de fabrieksgarantie valt, maken we telkens een aparte offerte van”, geeft Daisy nog mee. voor de defecte computeronderdelen die vervangen moeten worden. We bieden ook geen vervangtoestel aan. Bij de twee duurdere pakketten, Soms loopt het toch mis: door een probleem aan uw computer kunt u basis+ en omnium, ligt de maandelijkse bijdrage hoger. Daarvoor krijg je niet meer voortwerken. Dan tracht EDS-Telindus te zorgen dat u zo snel onder meer een vervangtoestel (voor pc’s) en snellere hersteltijden. Alle mogelijk weer aan de slag kunt. Daisy Cordier: “Wie de servicedesk belt, departementen kunnen vrij kiezen en combineren uit die pakketten. Het proberen we meteen aan de telefoon te helpen. Als dat niet lukt, komt er is dus best mogelijk om bijvoorbeeld een basispakket voor printers te een technicus ter plaatse die het probleem zo snel mogelijk probeert op combineren met een omniumpakket voor recente pc’s.” te lossen. Soms moeten we een computerapparaat meenemen voor reparatie, en dat kan dan enkele dagen of zelfs weken duren. Om die periode Wie benieuwd is naar de keuze van zijn departement kan dat altijd navrate overbruggen kunnen wij, enkel voor pc’s, een vervangtoestel bezorgen. gen bij de informaticaverantwoordelijke van zijn dienst. 40 ICT KLANTENTEVREDENHEID ICT HAALT 7,8 OP 10 EDS-TELINDUS MAAKT GOEDE EERSTE INDRUK In maart en april peilden EDS-Telindus en Sturing en Controle ICT bij vijfhonderd collega’s van hoog tot laag naar hun tevredenheid over de ICT-dienstverlening. Vandaag is hun rapport bekend. Onze dienstverlener haalt net geen grote onderscheiding, maar kreeg toch ook enkele rode opmerkingen mee naar huis. door Daisy Cordier De twee ICT-partners zijn vooral blij met de blijvende positieve trend in de algemene tevredenheid sinds 2002. Na een stijging in 2003 van 6,8 naar 7,4, groeit de algemene tevredenheid nu verder aan tot 7,8 bij een eerste indruk. Tenminste bij de doorsnee ambtenaar. De topambtenaren en de IT-collega’s zijn kritischer en geven lagere scores (respectievelijk 7,3 en 7,2). Ook over de kwaliteit van de dienstverlening van EDS-Telindus lijkt u met een score van 8 dit jaar positiever dan in 2003 (7,8). Hoewel op enkele punten nog wat beter aan de verwachtingen kan worden voldaan, lijkt EDS-Telindus er goed in te slagen een constante kwaliteit te bieden, en aan de individuele verwachtingen te voldoen. Niet alleen de algemene parameters zoals tevredenheid en kwaliteit zijn verbeterd, maar ook de specifieke dienstverlening van de servicedesk, de klachtafhandeling en de communicatie, blijven gunstig evolueren. NIET WAKKER VAN SLA De afspraken die het ministerie met EDS-Telindus heeft gemaakt over de snelheid waarmee problemen een oplossing moeten krijgen, de zogenaamde service levels agreements of SLA’s, daar ligt u blijkbaar niet wakker van. Slechts 16% van de geïnterviewden weet binnen hoeveel tijd EDS-Telindus een probleem moet oplossen. Dat cijfer ligt lager dan bij de meting in 2003 (22%). Dit jaar vindt echter nog maar 11% van de mensen die een beroep deden op de servicedesk dat het te lang duurde voor hun probleem werd opgelost. Minder dan vorig jaar (15%), en dat is dan weer positief. matie over de status van de werkaanvraag, een betere en snellere afhandeling ervan, en het beter nakomen van afspraken. Ook de klachtenbehandeling blijft laag scoren. Slechts 69% van de ambtenaren weet waar hij terechtkan als hij een klacht heeft. Bij 10% van die mensen kwam het ook effectief tot het melden van één of meerdere klachten over de dienstverlening. Zowel de reactiesnelheid als de kwaliteit van de afhandeling zijn volgens deze groep aan verbetering toe. De bekendheid van het 9000-nummer (het servicedesknummer) is iets gedaald sinds de vorige meting: 76% van de respondenten kent het nummer. RODE OPMERKINGEN In het rapport kwamen ook vier dringende actiepunten naar voor, opmerkingen in het rood zeg maar: • onvoldoende informatie over de voortgang van werkaanvragen • geen snelle afhandeling van werkaanvragen • nakomen van afspraak met betrekking tot uitvoeringstijden • snelle reactie op uw klachten en goede afhandeling van uw klacht Verder was u nog niet tevreden over de snelheid en beschikbaarheid van RAS/ISDN-verbindingen voor thuis- en telewerkers. Daarvoor wordt een actieplan opgesteld waarin alle betrokken partijen samen zullen beslissen over wat er moet gebeuren binnen welke termijn. De ICT-partners willen alleszins de 500 mensen die meewerkten hartelijk danken voor hun reacties! Het aantal negatieve reacties is gehalveerd (van 10 naar 5%), terwijl ook een lichte stijging van de enthousiaste collega’s zichtbaar is (van 14 naar 16%). Het komt er nu dus voornamelijk op aan om de huidige performantie vol te houden. Nieuwsgierig naar de overige resultaten? U vindt ze via ict.vlaanderen.be - klik op ‘archief / publicaties’ - ‘KTO’ - ‘KTO 2005’ Een heikel punt blijven de werkaanvragen, vooral op het vlak van infor- • ict.vlaanderen.be 41 15 0 94 IN DIENST ALGEMENE ZAKEN EN FINANCIËN 29.03.05, Tom Turneer; 1.04.05, Georneth Santos; 4.04.05, Steven Fieremans; 5.04.05, Wendy Boué; 13.04.05, Naima El Moukhtari; Aleksandra Todeva; 18.04.05, Maria De Saeger; 19.04.05, Sandra Goeman; 25.04.05, Saskia Van Droogenbroeck; 27.04.05, Christa Geerts; 17.05.05, Anja De Dyn ONDERWIJS 7.04.05, Jasper Bally; Nadia El Aamraoui; Smahen Elomari; 11.04.05, Dieter De Coninck; Brecht Ryckaert; 12.04.05, Evelyne Debusschere WELZIJN, VOLKSGEZONDHEID EN CULTUUR 1.04.05, Bert Van Gestel; 5.04.05, Stephanie Blieck; 12.04.05, Dorien Lepoutre; 15.04.05, Jan Bogaerts; 18.04.05, Julien Clonen; Dieter Lebbe; Kim Van de Reyd; 25.04.05, Paloma Godemont; 1.05.05, Ilse Bellens; 2.05.05, Le-Anne Henry; Franky Treve; 4.05.05, Abdel Ouass; 10.05.05, Nesrin Karaduman; 25.05.05, Melanie De Doncker; Piet Van Compernolle; 30.05.05, Inge Vanhoudt ECONOMIE, WERKGELEGENHEID, BINNENLANDSE AANGELEGENHEDEN EN LANDBOUW 29.03.05, Paul Van Eycke; 1.04.05, Evy Dooms; 7.04.05, Sophie Deceur; 15.04.05, Jan Vundelinckx; 2.05.05, Rita De Sutter; Zeynep Kilic LEEFMILIEU EN INFRASTRUCTUUR 2.03.05, Tom Marrécau; 7.04.05, Alexander Verwilghen; 11.04.05, Mike Gaytant; Wouter Van Schandevijl; Bart Vansimpsen; 14.04.05, Nick Van Aerschot; 15.04.05, Wim Aertbelien; Kim Goossens; 18.04.05, Samira Bekhta Boucheta; Jef De Winter; Annelies Isenbaert; Kim Segers; Bert Van Kerrebroeck; 25.04.05, Elke Bleumers; Eulalia Govaerts; Dennis Martens; 1.05.05, Anneleen De Smedt; Elisabeth Gabriël; Rony Hollanders; Joris Soens; Daniel Van Breedam; 2.05.05, Sunandar Bontinck; Rudi Van den Broeck; 9.05.05, Marijke Van Gansbeke; 12.05.05, Harold Corthout; Luc Van Eccelpoel; 16.05.05, Marie Brynart; Kurt Vanstraeseele; 17.05.05, Kristien De Backer; 23.05.05, Eddy Schevenels; Zjef Vaes UIT DIENST COÖRDINATIE 1.03.05, Sam Baecke; 11.04.05, Stefan Ockerman; 1.05.05, Ellen Valkenborgs ALGEMENE ZAKEN EN FINANCIËN 1.04.05, Annita Haesaerts; Gilberte Vanhees; 16.04.05, Yvette Colyn; Ann Verstrepen; 24.04.05, Marie-Therese Hals; 29.04.05, Elke Selen; 1.05.05, Ronnick Snyers; 4.05.05, Stien Van Herreweghe; 16.05.05, Wim Dinart; 19.05.05, Katrien Deprez WETENSCHAP, INNOVATIE EN MEDIA 1.04.05, Caroline Vandendaele; 17.04.05, Michael Serneels ONDERWIJS 7.04.05, Runa Das; 11.04.05, Dieter De Coninck WELZIJN, VOLKSGEZONDHEID EN CULTUUR 1.04.05, Jill Gees; 5.04.05, Elke Vandenberghe; 12.04.05, Wendy Iven; 17.04.05, Celestine De Wilde; 19.04.05, Dimitri Oosterlinck; 1.05.05, Ans Guldentops; Therese Jacobs; Kathleen Van De Vijver; 5.05.05, Margareta Frans; Rachid Soussi; 14.05.05, Dimitri Vandoorne; 16.05.05, Sven Van den Eynde; 19.05.05, Peter Van Loon; 28.05.05, Hilde Heyvaert; 30.05.05, Rudy Vermeulen ECONOMIE, WERKGELEGENHEID, BINNENLANDSE AANGELEGENHEDEN EN LANDBOUW 1.04.05, Aida Mabrouk; Arlinda Shehu; Stefanie Vanbiesbrouck; Glenn Weyers; 13.04.05, Btissame Bougrine; 23.04.05, Kathleen Guillemaere; 6.05.05, Kim Schockaert LEEFMILIEU EN INFRASTRUCTUUR 1.04.05, Arjen Breevaart; Wendy De Groodt; Sara Mertens; Carline Steurbaut; Sophie Vanroose; 4.04.05, Koen Appeltans; 11.04.05, Joni Van Roy; 16.04.05, Johan Fransen; 23.04.05, Kristof Goyens; Luc Van Dun; 1.05.05, Johan Cleiren; Fikri Ettahiri; Jean-Marie Hanno; Kathy Van der Linden; Piet Van Santen; 3.05.05, Steve Dossche; Dieter Meuleman; Elke Van Acoleyen; Pieter Verschelde; 4.05.05, Glenn Vleminckx; 7.05.05, Oscar Zenteno-Cobaisse; 28.05.05, Brecht De Smet HUWELIJKEN ALGEMENE ZAKEN EN FINANCIËN 1.04.05, Greet De Keukelaere met Wolfgang Partel; 26.04.05, Nora Strubbe met Dirk Ureel; 13.05.05, Isabelle Brees met Glen Chadwick ONDERWIJS 2.04.05, Natalie Verstraete met Benedict Engelbrecht; 15.04.05, Karen Goessens met Tino Van Den Bremt; 6.05.05, Veerle Rateau met Nico Smolders WELZIJN, VOLKSGEZONDHEID EN CULTUUR 19.03.05, David Dreesen met Marjo Swinnen; 15.04.05, Gemma Gunst met Thomas Closse; 16.04.05, Bert Ducatteeuw met Ilse Neyrinck; 13.05.05, Daniel Willaert met Linda Wynant; 14.05.05, Michaela Deppe met Joris Thiels ECONOMIE, WERKGELEGENHEID, BINNENLANDSE AANGELEGENHEDEN EN LANDBOUW 8.04.05, Filip Van Heule met Martine Wullaert; 9.04.05, Anneleen Monsieur met Peter Dierick; 27.04.05, Jurgen Van Lysebetten met Caroline Van Loo; 14.05.05, Katleen Butaye met Philip Laheij 42 KOMEN EN GAAN LEEFMILIEU EN INFRASTRUCTUUR 26.03.05, Annie Cools met Bert Mintiens; 2.04.05, Sonja De Rycke met Nicolas Verlent; 8.04.05, Wouter Deventer met Eleke Langaert; 23.04.05, Sylvie Inghelbrecht met Kristiaan Coopman; 4.05.05, Nathalie Cools met Patrick Endels; 6.05.05, Steven Buyens met Lieve Audoorn; 14.05.05, Sabine De Buck met Achim Vandenbossche GEBOORTEN COÖRDINATIE 6.01.05, Kadèr, dochtertje van Véronique Smeers; 14.04.05, Bram, zoontje van Erik Gillis; 01.06.05, Arne, zoontje van Jan De Naeyer ALGEMENE ZAKEN EN FINANCIËN 16.05.05, Kristel, dochtertje van Cindy Noelmans WETENSCHAP, INNOVATIE EN MEDIA 1.05.05, Kassander, zoontje van Caroline De Pauw; 6.05.05, Brenn, zoontje van Pieter Van Maldeghem ONDERWIJS 20.02.05, Fran, dochtertje van Cindy Van Durme; 19.04.05, Milan, zoontje van Kelly Knaepen WELZIJN, VOLKSGEZONDHEID EN CULTUUR 18.01.05, Warre, zoontje van Hilde Cuyt; 17.02.05, Rosalie, dochtertje van Michaëla Daelemans; 19.02.05, Fien, dochtertje van Fabio Di Lorenzo; 20.02.05, Kamil, zoontje van Annemie Segaert; 27.02.05, Douce, dochtertje van Filip Goethals; 7.03.05, Kasper, zoontje van Leen Van Wezemael; 11.03.05, Sara, dochtertje van Guy Wellens; 18.03.05, Mathis, dochtertje van Ingrid Verdonck; 25.03.05, Anna, dochtertje van Koen Lenders LEEFMILIEU EN INFRASTRUCTUUR 16.12.04, Marthe, dochtertje van Kristof Van Crombrugge; 12.01.05, Lohren, dochtertje van Johan Ballings; 28.01.05, Cem en Cobe, zoontjes van Lieze Vanoosterhout; 22.03.05, Hannah, dochtertje van Peter Van Steenbergen; 27.03.05, Flore, dochtertje van Lieve Joos; 29.03.05, Lucas, zoontje van Anne Callens OVERLEDEN WELZIJN, VOLKSGEZONDHEID EN CULTUUR 11.05.05, Erik Van Lerberghe ECONOMIE, WERKGELEGENHEID, BINNENLANDSE AANGELEGENHEDEN EN LANDBOUW 6.04.05, Sylvette Piens LEEFMILIEU EN INFRASTRUCTUUR 26.03.05, Julia Van Eepoel; 20.05.05, Ronald Vermeire; 26.05.05, Jean Borremans GEPENSIONEERD COÖRDINATIE 1.04.05, Guy Bogaert ALGEMENE ZAKEN EN FINANCIËN 1.04.05, Alfons Debruyn; 1.05.05, Marc De Clercq ONDERWIJS 1.04.05, Tony Assys; Anniek Decock; Gerda Lens; Erna Van Waes; 1.05.05, Bettina Arijs; Roland Clarebots; Emilienne Van Balen; Paula Vrancken WELZIJN, VOLKSGEZONDHEID EN CULTUUR 1.04.05, Hugo Martens; Camiel Tas; Michel Van Der Stock; Jeannine Vandermotten; Emiel Willems; 1.05.05, Roland Bertrem; Gabrielle Coppieters; Raymonde D’Hoe; Rene Dufraing; Eric Van de Walle; Eddy Vermeyen ECONOMIE, WERKGELEGENHEID, BINNENLANDSE AANGELEGENHEDEN EN LANDBOUW 1.03.05, Danielle Dujardin; 1.04.05, Gerard Hendrickx; Bernard Seaux; Theo Timmermans; Maria Van Der Wildt; 1.05.05, Bernard Galloo; Henri Knaepen; Evert Van Walle LEEFMILIEU EN INFRASTRUCTUUR 1.04.05, Paul Achten; Frans Bastiaens; Marcel Dauwe; Marc De Ceuninck; Willy De Geyter; Jaecques Degrande; Jacques D’hooghe; Henri Elskens, Wilfried Koekelbergh; Edward Moons; Willy Pipeleers; Gilbert Pletinckx; Donald Puis; Johannes Schoenmakers; Willy Schoolmeesters; Maria Suys, Etienne Van den Berghe; Roger Van der Borght, Roger Van Loock; Christiane Van Snick; Johan Vanderheyden; 1.05.05, Edmond Baillien; Gabriella Bosch; Roland Devisch; Guillaume Hofmans; Jozef Janssens; Lambertus Moors; Abel Parez; Gertruda Sprengers; Peter Van Kerrebrouck; Roger Vanden Borre; Willy Vandenberghe; Andre Vanderputten; Marnix Vanhulle Deze informatie werd ons op 24.03 en op 6.04 verstrekt door de afdeling Interdepartementale Management Informatiesystemen, die zich hiervoor baseerde op de gegevens van Vlimpers; indien uw gegevens foutief zijn, moet u die zelf wijzigen in Vlimpers. Als u niet vermeld wilt worden in een van onze personeelsrubrieken, breng ons dan tijdig op de hoogte via goedendag@vlaanderen.be; of tel.: 02-553 55 67. 43 PERSONEELSZAKEN HOE ZOU HET ZIJN MET … … DE UITVOERING VAN HET SECTORAAL AKKOORD 2003-2004? Op 7 juni 2004 ondertekenden de Vlaamse Regering en de vakbonden het sectoraal akkoord 2003-2004. Van de meeste maatregelen uit het akkoord kunnen we al volop profiteren. Dat zijn onder meer de tien dagen vaderschapsverlof, de verhoging van de eindejaarstoelage met 3 tot 5%, en de uitbreiding van de gevaartoelage en de tegemoetkoming voor moeilijk bereikbare arbeidsplaatsen tot niveau A. Ook worden ziektedagen na een ongeval door de schuld van derden niet meer aangerekend voor het loopbaancontingent aan ziekteverlof. En wie vóór kerstmis op pensioen gaat, krijgt nu vervangende vakantiedagen voor de feestdagen die hij dat jaar nog gemist heeft omdat ze in het weekend vallen. En met nieuwe middelen voor begeleiding en vorming in het kader van herplaatsingen is ook de verhoging van het budget voor vorming een feit. Voor sommige afspraken wordt nog aan de uitvoering getimmerd. Zo is er de gratis medische check-up voor personeelsleden vanaf 50 jaar. De departementen moeten die organiseren binnen hun eigen budget. Sommige zijn daarmee al begonnen; WVC bijvoorbeeld betaalt het volledige bedrag van een check-up bij de eigen huisarts terug. Andere departementen voe- ren de check-up gefaseerd in of wachten tot er meer budget vrijkomt. Twee werkgroepen - bij de administratie Personeelsontwikkeling en in het sectorcomité 18 - bestuderen intussen een aantal problemen zoals eindeloopbaan of belastende beroepen. De resultaten van die werkgroepen moeten leiden tot afspraken voor een leeftijdsbewust personeelsbeleid voor het volgende sectoraal akkoord. De moeilijkste brok uit het sectoraal akkoord vormt het normalisatietraject, of de statutaire indienstneming van contractuelen die al jarenlang goed presteren. Contractuelen die aan bepaalde voorwaarden voldoen, zouden dan toegang krijgen tot een van de statutaire vacatures die in de personeelsplannen opgenomen zijn. Het eerste ontwerp van decreet dat alles zou regelen, ontving evenwel een negatief advies van de inspectie van financiën. De overheid heeft nu de krachtlijnen uitgezet voor een nieuw normalisatietraject. Die zullen uitvoerig besproken worden in een werkgroep van het sectorcomité 18 en daarna uiteindelijk in een nieuw decreet gegoten worden. • personeel.vlaanderen.be/statuten/vakbondsstatuut … HET VAC IN LEUVEN? Foto Niels Donckers Na Hasselt en Antwerpen zal normaalgezien ook Leuven binnen enkele jaren zijn Vlaams Administratief Centrum hebben. Althans, de bouwaanvraag is ingediend. De Vlaamse overheid wil later ook VAC’s neerpoten in Gent en Brugge. Nu betrekt de Vlaamse Gemeenschap in die steden vaak verouderde Het VAC in Hasselt biedt plaats aan 500 colle- gebouwen die verspreid liggen over heel de stad en de ga’s uit het ministerie én uit de instellingen. rest van de provincie. Het Leuvense VAC zal zeventien verdiepingen hoog zijn en een tuin hebben die toegankelijk is voor het publiek. Het wordt opgetrokken achter het hoofdgebouw van De Lijn en sluit het Leuvense stationsplein af, net zoals het Vlaams-Brabantse provinciehuis dat aan de andere kant doet. In de Hasseltse en Antwerpse VAC’s werken samen zo’n goede 1000 collega’s. Voordeel van een VAC is dat het makkelijk bereikbaar is met het openbaar vervoer en dat de diensten van de Vlaamse Gemeenschap en de VOI’s in die stad er samen in kunnen worden ondergebracht. Bedoeling is er ook satellietwerkplekken te installeren waar collega’s met een laptop kunnen inloggen op het netwerk. Mooie toekomstplannen, alleen … onze werkgever moet de centen nog vinden. De Vlaamse overheid onderzoekt nu de mogelijkheden van een privaat-publieke samenwerking. BEKNOPT EN DE BURGER, HIJ KLAAGDE VOORT In 2004 ontving de Vlaamse ombudsdienst 3883 klachten en vragen van misnoegde burgers. Dat staat te lezen in zijn jaarverslag voor 2004. Zo’n 30% van de klachten waren zwaar genoeg om een onderzoek te starten en 60% van die onderzochte klachten bleek gegrond. Gelukkig werd voor zes op de tien nog een bevredigende oplossing gevonden. De meest voorkomende fout blijkt trouwens het overschrijden van de ‘redelijke behandeltermijn’. Zullen we ook maar een pluim op onze hoed steken? Ombudsman Bernard Hubeau vindt dat de Vlaamse overheid op een volwassen manier omgaat met zijn aanbevelingen. Daardoor zijn er al heel wat structurele problemen opgelost. Dat blijkt ook duidelijk uit de klachten die de ombudsdienst in 2004 bereikten. Zo gingen vijf jaar geleden de helft van de klachten nog over fiscaliteit, terwijl dat vorig jaar was gedaald tot één op tien - meestal over de onroerende voorheffing. Anderzijds klagen steeds meer burgers over hun onmiddellijke leefomgeving. Vele klachten gaan 44 immers over milieu, energievoorziening, wonen en ruimtelijke ordening. Er heerst opvallend veel ongenoegen over overtreders die onvoldoende worden aangepakt. Ook rond welzijn komen er steeds meer klachten, vooral over de lange wachtlijsten voor zorg. In de economie en werkgelegenheid zorgen de problemen met het aanvragen van adviescheques voor heel wat klachten. Dat laatste inspireerde de ombudsman tot de aanbeveling dat de overheid geen grote verwachtingen mag scheppen waaraan ze nadien niet kan voldoen. Verder suggereert de ombudsman dat aangekondigde hervormingen niet te lang op zich mogen laten wachten, omdat dat verwarring schept bij de burgers. De administratie moet ook sneller antwoord geven aan de burger, en vele maatregelen en wetgeving kunnen nog een stuk eenvoudiger en efficiënter. • www.vlaamseombudsdienst.be PERSONEELSZAKEN BEKNOPT IN EEN ANDER BEDJE ZIEK In de loop van mei ontving u normaal gezien een ziekteattest met een nieuw adres erop. Sinds 1 mei 2005 moet u uw ziekteattest immers sturen naar ‘Medische Controledienst GECOLI, Hoofdgeneesheer dienst MVG, Kunstlaan 20, 3500 Hasselt’ en niet meer naar Securex. Als u nog geen nieuw ziekteattest hebt ontvangen, neem dan contact op met uw personeelsdienst. ZORGEN VOOR HET MILIEU KAN NOG BETER Elke ambtenaar verbruikt evenveel elektriciteit als een gezin van twee volwassenen en een kind. En dat is veel! De Vlaamse overheid wil graag het goede voorbeeld geven aan haar burgers en zal daarom de komende jaren nog meer zorg dragen voor het milieu. Op 20 mei keurde ze nieuwe doelstellingen voor milieuzorg in de Vlaamse overheid goed. Onder begeleiding van de Centrale Coördinatiecel Milieuzorg zullen enkele diensten actieplannen energie en mobiliteit opstellen voor de komende vijf jaar. Bij mobiliteit gaat het alleen om het dienstvervoer, niet om het woon-werkverkeer. Daarnaast moeten alle entiteiten van de Vlaamse overheid bij de aankoop van goederen en diensten rekening houden met milieucriteria. Een dienstvoertuig moet bijvoorbeeld zuinig zijn in verbruik en er moet een aandeel groene stroom zijn bij elektriciteitslevering. Ook moeten de entiteiten vanaf nu het energieverbruik, het brandstofverbruik, de afvalproductie en het waterverbruik permanent registreren. • anne.vanautreve@lin.vlaanderen.be (tel.: 02-553 80 52) • www.vlaanderen.be/ned/sites/snelinfo/snelinfo2005/0518.htm ADMINISTRATIEVE VEREENVOUDIGING VIA EEN AUTODASHBOARD Voortaan zal minister Geert Bourgeois elke drie maanden de vorderingen op het vlak van administratieve vereenvoudiging in cijfers aantonen. Dat kondigde hij althans aan in het derde actieplan reguleringsmanagement dat op 29 april door de Vlaamse Regering werd goedgekeurd. Op een autodashboard wil hij de ontwikkeling van de lastenverlaging, de financiële winst voor overheid en burger, en de kwaliteit van de regelgeving permanent weergeven op het internet. Het actieplan beschrijft 104 vereenvoudigingsprojecten. Een greep daaruit: - goede formulieren krijgen voortaan een kwaliteitslabel; - de formulieren voor onder andere kansarmen en personen met een handicap zullen worden gescreend op administratieve lasten en klantvriendelijkheid; - er zal een halfjaarlijks overleg zijn tussen bedrijfsleiders en de overheid over de voortgang en de kwaliteit van de administratieve vereenvoudiging; - er komen opleidingssessies voor de lokale overheden over administratieve vereenvoudiging. • ellen.vermoesen@coo.vlaanderen.be • www.vlaanderen.be/ned/sites/snelinfo/snelinfo2005/0521.htm OP DIENSTVERPLAATSING IN EEN MILIEUVRIENDELIJKE WAGEN Er is een nieuwe omzendbrief over het aankopen en opnieuw openbaar verkopen van dienstvoertuigen. De oude was immers volledig achterhaald door de ontwikkelingen op de markt. De nieuwe richtlijnen gaan onder andere over de indeling van de dienstvoertuigen in klassen en de maximale prijzen voor aankoop en huur. Ook zal minister Geert Bourgeois systematisch de voorkeur geven aan milieuvriendelijke wagens en om financiële redenen minder wagens huren. De nieuwe omzendbrief werd op 29 april 2005 van kracht. • peter.devreese@azf.vlaanderen.be • www.vlaanderen.be/ned/sites/snelinfo/snelinfo2005/0517.htm NA UW 65STE AAN DE SLAG Wilfried Terryn, waarnemend secretaris-generaal van EWBL, is al 65 maar blijft nog zes maanden aan de slag. Dat besliste de Vlaamse Regering op 8 april in afwachting van de wijziging van het Vlaams Personeelsstatuut. Het VPS bepaalt dat ambtenaren op hun vijfenzestigste met pensioen moeten gaan, maar binnenkort verandert die regel. In uitzonderlijke omstandigheden zal het dan wél mogelijk zijn maximaal zes maanden langer in dienst te blijven. Vroeger was dat ook al mogelijk. • www.vlaanderen.be/ned/sites/snelinfo/snelinfo2005/0513.htm 45 PERSONEELSZAKEN BEKNOPT STEVE STEVAERT TERUG NAAR LIMBURG Op 1 juni werd Steve Stevaert gouverneur van de provincie Limburg. Dat besliste de Vlaamse Regering op de bijzondere ministerraad van woensdag 25 mei, op voorstel van Vlaams minister van Binnenlands Bestuur Marino Keulen. Stevaert volgt gouverneur Hilde Houben-Bertrand op die op 1 juni met pensioen ging. De Vlaamse Regering heeft mevrouw Houben-Bertrand eervol ontslag verleend. Zij draagt nu de titel van eregouverneur. De nieuwe provinciegouverneur Steve Stevaert legde de eed af in handen van de Vlaamse minister van Binnenlands Bestuur Marino Keulen, in aanwezigheid van Vlaams minister-president Yves Leterme en minister van Binnenlandse Zaken Patrick Dewael. • www.vlaanderen.be/ned/sites/snelinfo/snelinfo2005/0522.htm DIRECTEUR-GENERAAL JOHAN VANDERHEYDEN MET PENSIOEN Op 31 maart 2005 ging Johan Vanderheyden, directeur-generaal van de administratie Wegen en Verkeer (AWV), met pensioen. In afwachting van de benoeming van een nieuwe directeur-generaal neemt ir. Tom Roelants, afdelingshoofd van de afdeling Wegenbeleid en Beheer, de coördinatie van de werking van de administratie over. Hij is bevoegd voor het dagelijks bestuur in de afdelingen van AWV. • intra.lin.vlaanderen.be/stg/dienstorders/2005/li2005_09/2005_09 _tekst.htm IN MEMORIAM Paula Marievoet (1945-2004) door Laurent Van Droogenbroeck Paula Marievoet werkte op het departement Onderwijs, Werkstation 26 van de afdeling Beleidsuitvoering Personeel Secundair Onderwijs. Ze overleed op 29 december 2004. Op 3 september 2004 verdween ze uit haar werkomgeving om een strijd aan te gaan met een sterkere vijand. Paula combineerde een zeer grote werkkracht met een buitengewone dossierkennis. Ze was steeds bereid collega’s binnen en buiten haar werkstation met raad en daad bij te staan. Ze hechtte zeer veel belang aan een nauwgezette naleving van de regelgeving. Ze was fier, vastberaden en koppig. Haar job was tot de laatste dag haar leven. Het is moeilijk te bevatten dat Paula lichamelijk nooit meer onder ons zal zijn. Voor velen blijft ze in gedachten echter altijd bij ons ... Erik Van Lerberghe (1941-2005) door Godfried Van De Perre Op 11 mei 2005 is Erik Van Lerberghe, secretaris-generaal met bijzondere opdracht, op 63-jarige leeftijd overleden in Brugge. In de jaren 70 en 80 was hij adjunct-kabinetschef en kabinetschef van verschillende ministers. Later werd hij binnen de Vlaamse Gemeenschap aangesteld als directeur-generaal van de administratie Kunst, secretaris-generaal van het departement WVC en tot slot als secretaris-generaal met bijzondere opdracht bij de administratie Cultuur en in de functie van coördinator van het 46 Bruegelproject. Verder was hij sinds 1979 lid van de raad van bestuur van de Koninklijke Muntschouwburg. Als ambtenaar-generaal heeft hij velen kansen geboden om hun talenten te ontwikkelen en ambtelijk te valoriseren. Erik Van Lerberghe hield niet van gespannen verhoudingen en confrontatie of conflict. Van nature ontweek hij dergelijke situaties en stelde meestal als eerste een compromis voor. Zo zullen vele vroegere collega’s van de Vlaamse administratie zich hem ook herinneren. BBB BETER BESTUURLIJK BELEID HOE WORDT HET PERSONEEL IN DE NIEUWE STRUCTUUR ONDERGEBRACHT? De nieuwe structuur van de Vlaamse overheid zal er op 1 januari 2006 helemaal anders uitzien. Maar waar komt u in die structuur terecht? En samen met u, uw meer dan veertigduizend collega’s? Op 20 mei heeft de Vlaamse Regering beslist hoe iedereen naar het nieuwe organogram zal overstappen. Dat wordt het migratiebesluit genoemd. Wij kunnen ons goed voorstellen dat u zich afvraagt wat dit besluit voor u betekent. Dit artikel verschaft u enige klaarheid. door Godfried Knipscheer Voor alle duidelijkheid: het migratiebesluit gaat niet over veranderingen in het statuut en ook niet over bijvoorbeeld kostenbesparingen. Het besluit regelt alleen hoe u van uw plaats in de oude structuur verhuist naar de nieuwe structuur. Er zal dus op grond van het migratiebesluit niets veranderen in uw verworven rechten. De graad, de opgebouwde anciënniteit en de functionele en geldelijke loopbaan blijven allemaal behouden. Contractuele personeelsleden krijgen bij hun nieuwe entiteit een nieuw arbeidscontract met dezelfde duur als het oorspronkelijke contract. Het maakt dan niet uit of het gaat om een contract van bepaalde of van onbepaalde duur. Wanneer uw contract nog een looptijd heeft van negen maanden, dan zal dat dus ook zo zijn bij uw nieuwe contract. Bij het invoeren van de nieuwe organisatiestructuur op 1 januari 2006, volgt u uw functie. Dat staat als basisregel in het besluit. Wat wil dat zeggen? Als het duidelijk is dat uw taakinhoud vanaf januari valt onder een bepaald beleidsdomein, dan werkt u in januari voor dat beleidsdomein. Ook de plaats in het beleidsdomein (bij het departement of een agentschap) zal voor de meesten voor de hand liggen. Soms is het op zich wel duidelijk bij welk beleidsdomein iemand terechtkomt, maar is het niet meteen zeker of dat bij het departement of bij een van de agentschappen zal zijn. Zo iemand wordt in eerste instantie alleen in het beleidsdomein geplaatst. De beleidsraad beslist dan waar u definitief terechtkomt. De behoeften van de organisatie wegen het zwaarst bij die beslissing, meer dan competenties of voorkeur. Voor een enkeling zal het niet ondubbelzinnig uit te maken zijn bij welk beleidsdomein hij of zij zal gaan werken. Dan beslist het herplaatsingsorgaan, een ad-hoccommissie die wordt voorgezeten door de minister van Bestuurszaken of zijn gemachtigde. Bij die beslissing leggen de competenties en persoonlijke voorkeur het meeste gewicht in de schaal, meer dan de behoeften van de organisatie. Na de beslissing van het herplaatsingsorgaan zal de beleidsraad de definitieve plaats in het beleidsdomein bepalen. Het migratiebesluit heeft betrekking op de overgang van personeel naar departementen en agentschappen. Er komt nog een apart besluit over de strategische adviesraden. De verdeling van personeel over de strategische adviesraden zal op dezelfde manier gebeuren als de verdeling over de departementen en agentschappen. Het ligt voor de hand dat u zich nu afvraagt wanneer en op welke manier u hier zelf meer van gaat horen. Het migratiebesluit legt immers wel de uitgangspunten vast, maar zegt nog niets over het verhuizen zelf. Helaas is daarover op dit moment nog niet al te veel te zeggen. Er zullen nog scenario’s moeten worden uitgewerkt voor het toebedelen van de meer dan veertigduizend ambtenaren aan de nieuwe entiteiten. Een mogelijk lastig punt daarbij is dat in het migratiebesluit een belangrijke rol is weggelegd voor de beleidsraad van het beleidsdomein. Die beleidsraad treedt pas formeel in werking op 1 januari 2006, tegelijk met de benoeming van de leidend ambtenaren. Maar het is niet uitgesloten dat er in het najaar een scenario komt waarmee al de voorbereidende werkzaamheden kunnen worden gestart om u een plaats in de nieuwe structuur te geven. Wordt vervolgd dus. Net voor dit nummer in druk ging, legde de Vlaamse Regering ook de toekomstige organisatiestructuur met 13 beleidsdomeinen definitief vast. Meer informatie in het snelinfobericht daarover, op de BBB-site, en natuurlijk in ons volgend nummer. • www.vlaanderen.be/bbb • www.vlaanderen.be/ned/sites/snelinfo/snelinfo2005/0519.htm • www.vlaanderen.be/ned/sites/snelinfo/snelinfo2005/0523.htm 47 TRIBUNE SAMEN EEN PINT GAAN PAKKEN opgetekend door Karen Vanden Auweele Johan Hovelynck, professor psychologie aan de K.U. Leuven en begeleider van groepen en organisaties bij Triagram “Zullen we van onze broeksriemen een koord maken? Dan raken we wel over die muur.” Aan het werk is een team tijdens een teambuildingsactiviteit buitenshuis. De werkvloer eens per jaar laten voor wat hij is en eropuit trekken om aan teambuilding te doen: een verplicht nummertje voor elk team dat zichzelf respecteert. Niet zo volgens Johan Hovelynck van de K.U. Leuven: “Je doet een heel jaar aan teambuilding.” “Een groep collega’s die samen aan een herkennen en er rekening mee houden. Dat is ciëren en diversiteit als een verrijking te zien. gemeenschappelijke opdracht werken, dat teambuilding. En dat doe je niet op één dag. is een team. De taak is dezelfde, maar de Maar een teambuildingsactiviteit is zeker niet mensen verschillen. En waar verschilzaligmakend. Vaak zijn structuren en lende mensen samenwerken, kunnen gewoontes op de werkvloer of over“Slechte samenwerkingsrelaties vreten lappende functieomschrijvingen de conflicten ontstaan. Ieder van ons heeft immers zijn eigen karakter en energie met als resultaat een team dat oorzaak van het conflict. Bijvoorbeeld motieven om te gaan werken. Er zijn als het niet duidelijk is wie trekt en niet meer efficiënt functioneert.” mensen die graag de boel trekken, en wie welke taken doet. Dat los je niet je hebt er die eerder volgzaam zijn. Als op met een teambuildingactiviteit. Die die collega’s elkaar niet begrijpen, kunnen er Soms is een teambuildingsactiviteit ook wel moet overigens lang genoeg duren om gronspanningen en onderhuidse wrevel ontstaan. verdienstelijk. Er enkele dagen met zijn allen dig bij de samenwerking te kunnen stilstaan. De bijdehante collega wordt dan bijvoorbeeld tussenuit zijn, kan een extra impuls geven aan Zo heb ik ook al meegemaakt dat sluimeaangezien als een onuitstaanbare streber, de een goed draaiend team. Voordeel van zo’n rende conflicten of onderhuidse spanningen volger als een plantrekker. Open met elkaar activiteit is dat er bewust aandacht gaat naar die tevoren nog nooit besproken waren naar praten helpt dan om verkeerde conclusies te de samenwerkingsrelaties. Als begeleider van boven komen. Dat kan erg pijnlijk zijn en zet vermijden. Klinkt logisch, maar makkelijk groepen probeer ik de deelnemers inzicht te je niet in een-twee-drie recht. is dat niet. We zijn eerder geneigd om na te doen krijgen in elkaars eigenheid en manier Daarom is het zoveel beter om alles bespreekgaan of de opdracht goed is uitgevoerd dan van werken. Die komt meestal naar boven baar te maken, zodat je ieders motieven beter om stil te staan bij de individuele stijlen en in heel andere omstandigheden dan op het begrijpt en uiteindelijk ook beter op elkaar het persoonlijk contact. Dat zou wel eens te werk. Door samen iets te doen - of dat nu kunt afstemmen. Als collega’s met die verconfronterend kunnen zijn. Toch moeten we een avonturentocht is, koken of samen een schillen kunnen omgaan, dan heb je een goed erover durven te praten: slechte samenwer- pint gaan pakken - zie je vaak dezelfde manier team dat efficiënt werkt.” kingsrelaties vreten energie met als resultaat van redeneren, handelen en functioneren naar ontevreden collega’s en een team dat niet boven komen. Deelnemers staan er soms vermeer efficiënt functioneert. De gemoederen steld van dat ze dezelfde patronen herkennen kunnen zelfs zo verhit raken dat er geen uit- in een totaal andere context. Ik stimuleer hen weg meer is. Elkaars verschillen en drijfveren om de verschillen in het team te leren appre48 Het volgende nummer van Goedendag verschijnt in september 2005
Similar documents
- Vlaanderen.be
27 REUKERWTEN EN RENAISSANCE 28 TRAPPEN DOOR HET VLAAMS MILIEUBELEID
More informationhet volledige Goedendag nummer dan
20 verstrikt in het web 29 contactpunt Vlaanderen 33 emancipatiezaken 34 vorming 36 sociale dienst 37 ICT 39 IMZ 44 personeelszaken 48 tribune
More information