Påska 2012 - Uskedalen

____________________________________________________________________________________________________________________________
Påska 2012
7. årgang
Laussal kr. 50,-
Sjakk i monotypi
Sidene 4-14
Hest er gøy
Sidene 14-18
IKEA i
sveitsarhus
Side 36-41
Sidene …..
Bautaen som vert
100 år.
Side 20-22
Påska 2012
USKEDALSPOSTEN
Side 2
___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Mannskapet på plass i Uskedalen Utvikling
Av Ola Matti Mathisen
Årsmøtet vart halde for stutt tid sidan, men
mannskapet i Uskedalen Utvikling er allereie på
plass. Den nye leiaren Kristian Bringedal har
gjennomført ein effektiv jobb med organiseringa
og kva som blir oppgåvene til den einskilde skal
vi her sjå nærmare på.
STYRET består i tillegg til Bringedal av Erlend
Bjørnebøle, Jan Erik Olsson og Berit Harriet
Døssland og vararepresentar er Ragnvald
Myklebust og Henrik Lyse. Rekneskapsførar er
Alf Hjønnevåg.
Styret har det daglege driftsansvar og ellers
mellom anna ansvar for medlemsskap, vertsrolle
for nye tiltak og tilflyttarar og er høyringspart i
plansaker.
Under styret direkte ligg GAMLESKULEN med
mellom anna Cafe TIaren, strikkekafeen,
infotavla, kjellaren, renovasjon, ungdomsklubben
og planlagt datakurs for seniorar. Ei gruppe med
medlemmene Jan Erik Olsson, Berit Olsson,
Asbjørn Olsen og Ragnvald Myklebust tek seg av
desse oppgåvene. Innreiing av kjellaren er neste
store prosjekt for denne gruppa, og skisse er
under arbeid. Eit kulturføremål er sannsynleg.
Trådlaust nettverk er klårt i Gamleskulen.
Under styret direkte ligg også nettsida
uskedalen.no som no får ei eigen gruppe med
redaktør Ola Matti Mathisen, Tore Mathiesen,
Hans Ordin Østebø, Anita Enes og Thor Inge
Døssland som medlemmer.
Gruppa får både redaksjonelle og tekniske
oppgåver og held datakurs 28. mars. Rydding,
oppdatering og lenkjer er nokre av dei,
DIALOGFORUM held faste møter der ein
melder inn saker. Første møte på programmet er
om disponering av strandsona 11. april og
Redaksjonen:
Ingeborg Bjørnebøle
Sunniva E. Myklebust
Karen Pedersen Brede
Emilie Bringedal
Ola Matti Mathisen (leiar)
Tore Mathiesen (leiar)
Britt Torill M. Mathiesen (leiar)
Trykkeri: Kvinnherad Bekst AS,
Uskedalen
Det var godt frammøte under det første fellesmøte i
Uskedalen Utvikling.
sentrumsplan ein annan viktig sak som bør
påskyndast.
Andre aktuelle stikkord for denne gruppa er
busetnad, næring, oppvekst og trafikksikring.
Med i gruppa er Sigurd Børve, Steinar Haugland,
Bjørn Olav Tveit og ein representant for skule og
barnehage.
GRUPPE FOR KULTUR, TURISME OG
PROFILERING
har guida turar, opplevingspakkar,
marknadsføring og aktiv nettsidebruk blant
oppgåvene sine.
I gruppa sit Gunn Mari Moberg, Morten Nilsen,
Ola Matti Mathisen, Kjell Yri og Kristian
Bringedal.
Alle i mannskapet, som møtte fram utan fråfall i
det første fellesmøte har ein generell målsetting å
jobba utifrå.
Samarbeid og samhandling for god utvikling i
bygda står sentralt, likeeins nært og godt
samarbeid med kommunen, verksemder og
organisasjonar.
Det er eit mål å bli besøksmål til Folgefonna
Nasjonalpark og ei berekraftig turistbygd.
Ellers strekar leiinga under at det er plass for
fleire i gruppene.
Kontakt:
Hobbyklubben
v/Tore Mathiesen
Muslandsvegen 144, 5463 Uskedalen
Tlf: 93 83 94 45
Ola Matti Mathisen
Tlf: 99 37 13 25
E-mail: uskedalen@knett.no
Utgiver av Uskedalsposten er Hobbyklubben i Uskedalen som er ein barneog ungdomsklubb frå 5. kl og oppover. Vi har aktivitetar på bedehuset i
Uskedalen anna kvar mandag frå kl. 19.00 -20.30.
Påska 2012
USKEDALSPOSTEN
Side 3
___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Fredag klokka tre.
Av Oddbjørg Heimark
Oddbjørg Heimark.
Eit herleg tidspunkt. Ferdig med skuleveka. Ferdig med jobben. Fri heilt til måndag
morgon! Slik opplev vel dei fleste fredag klokka tre. Fem dagar med plikt og strev ligg
bak. Framfor deg ligg tre netter og to dagar som fritt kan fyllast med det du har lyst til.
Fredag vert du fri.
Ein fredag klokka tre døydde Jesus på krossen. Etter mange, lange timar med ufatteleg
pine kom døden som ei utløysing. Endeleg fekk den krossfeste fred.
Dei som hadde sett på torturen, gav seg på heimveg. Nokre av dei var Jesu vener. Dei
hadde satsa alt på Jesus. No var han brutalt riven frå dei. Alt håp var ute. Nedslegne og
livredde stengde dei seg inne med si sorg.
Men eit rop frå den krossfeste ringde enno i øyro deira: “Far, tilgjev dei, for dei veit
ikkje kva dei gjer!” Jesus bad Gud tilgje dei som krossfeste han. Enno skjøna ikkje Jesu
vener noko av det forferdelege som hadde hendt. Men Jesu bøn for bødlane festa seg i
minnet: “Far, tilgjev dei------!”
Sidan skjøna dei at han døydde for at den bøna skulle gå i oppfylling. For bødlane og
for oss. Dei skjøna at “Straffa låg på han, vi fekk fred, ved hans sår vart vi lækte.” Jes
53, 5b
Kvar fredag ber med seg minnet om langfredag. Då hende det som gjer at me kan gå fri
den straffa me eigentleg fortener. Så sant vi vil at Jesu bøn skal gjelda for oss og: “ Far,
tilgjev dei------!”
Påska 2012
USKEDALSPOSTEN
Side 4
___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Kunstnarblikk på heimbygda
Av Ola Matti Mathisen
Sigrid presenterar ein ny monotypi, motivet er Ljosnes og ho har kalt det ”Det ljusnar” Størrelse 65x50cm.
Kunstnaren Sigrid Øyrehagen (55) som
har røtene sine i Uskedalen og budde på
Døsslandsido til ho var 16 år, har hatt
utstilling nesten på heimebane i vinter. For
tredje gong bad ho og lokale entusiastar
inn til salsutstilling i Undarheim på
Husnes. Ho fekk igjen sanne at ho er svært
glad i og sterkt knytt til heimbygda og
Kvinnherad.
Det går då også tydeleg fram av produksjonen til
Sigrid, som ikkje minst har eit stort innslag av
Uskedalsmotiv. Men nokon samla presentasjon av
desse har det ikkje vore før og Uskedalsposten har
difor bede henne gjera eit utval. Det blir presentert i
dette nummeret.
Typisk nok vart det ei fin blanding av interiør og
landskap. Det vart også ein dokumentasjon av den
store spennvidda som Sigrid gjennom sine kunstnarår
har hatt med omsyn til teknikkar, frå raderingar via
akvarellar og fram til monotypiar. Denne spesielle
grafikk-teknikken har ho landa på og har her ein
framskote pionerposisjon som ho sjølv har lagt
grunnsteinen til. For dei ikkje innvidde kan det enkelt
opplysast at alle trykk blir ulike når ein jobbar med
monotypi. Eller som ein ekspert, kunsthistorikar Jan
Kokkin uttrykkar det etter å ha samanlikna Sigrid med
sjølvaste Harriet Backer:
”De to kunstnerne deler den samme gleden over lysets
fall inn i rommet og billedflatens oppbygging i
pastose strøk. Bare med den ikke ubetydelige forskjell
at i Øyrehagens endelige verk er det ikke malt et
eneste strøk.
Bildene er tryllet fram gjennom trykkplater og
trykkfarger til saftige monotypier som til forveksling
er lik nettopp oljemalerier. Med trykkplaten kan
kunstneren så lage variasjoner over samme motiv der
tettheten erstattes av en luftigere letthet.
Sigrid imponerer med sin produktivitet og CV-en
hennes er det ikkje så mange kunstnarar som kan visa
Påska 2012
USKEDALSPOSTEN
Side 5
___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
fram maken til. Til dømes inneheld lista over
separatutstillingar rundt 30 stoppestader og ho har
også vore med i mange kollektivutstillingar. Moelv og
Drammen er dei neste utstillingsplassane.
Ho er innkjøpt av Nasjonalgalleriet og Haugesund
Billedgalleri, Kvinnherad kommune og Haugesund
kommune og har hatt fleire utsmykkingsoppdrag.
Sigrid bur i Drammen og pendlar dagleg til atelieret
sitt i Tøyen Kulturhus i Oslo der ho inngår i eit
myldrande og inspirerande kunstnarmiljø. Der kjem
ho til å halda fram, ikkje minst fordi husleiga er til å
leve med.
Når vi nemner økonomi seier Sigrid, som ikkje har
nokon pengesterk støttespelar, at ho så vidt klarar seg.
Og når vi har merka oss at ho med åra har vorte stadig
meir fargerik i uttrykket sitt, er svaret dette: Eigentleg veit eg ikkje kvifor. Men det kan ha noko
med kjærleik å gjera.
- Du som er så produktiv jobbar vel kvar dag?
- Nei, eg ventar til eg har lyst og overskot.
I sidane framover presenterar vi eit tverrsnitt av Sigrid
sin produksjon. Det startar med raderingar, går over i
akvarellar og sluttar med monotypi. Ho kaller
monotopien ein enkel og direkte grafisk teknikk som
straks gir resultat av trykkeprosessen. Sigrid har sin
spesielle variant som ho kaller malerisk monotopi. Da
jobber ho med full fargepalett og måler på
metallplater for så å trykka.
Monotypi frå Rødtunet som er kalla”Dekket bord”, størrelse 32x35cm. Laga i 2000.
Påska 2012
USKEDALSPOSTEN
Side 6
___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Dette er ein radering som Sigrid har kalla”Frå Rindo”, størrelse 16x12cm. Laga i 1978.
Dette er ein radering frå 1980, kalla ” Skipsverft”, størrelse 38x28cm.
Påska 2012
USKEDALSPOSTEN
Side 7
___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Dette er ein radering frå 1982, kalla” Sentrum”, størrelse 34x23cm.
Denne radering er frå Kapteinsgården og er det andre trykket Sigrid deltok på haustutstillingen med. Biletet er
frå 1982, kalla” Ettermiddag”, størrelse 25x22cm.
Påska 2012
USKEDALSPOSTEN
Side 8
___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Dette er ein radering frå 1988, kalla” Høstkveld”.
Dette er ein tidleg akvarell, frå ca. 1976, det er den første akvarellen ho opplevde å få til. Ho har kalla denne
” Junikveld”, størrelse 40x30cm.
Påska 2012
USKEDALSPOSTEN
Side 9
___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
”Regn og uteløa” er ein akvarell, størrelse 32x24 cm.
”Fjellandsbø” er ein monotypi laga i 1990, størrelse 58x36 cm.
Påska 2012
USKEDALSPOSTEN
Side 10
___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
”På bordet” er ein monotypi laga i 2011, størrelse 41x54 cm.
Påska 2012
USKEDALSPOSTEN
Side 11
___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
”Minne fra i dag” er ein monotypi frå 2000, størrelse 65x50cm.
Påska 2012
USKEDALSPOSTEN
Side 12
___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
”Magisk kveld” er en monotypi frå 2005, størrelse 39x66cm.
”Landskap” er en monotypi, størrelse 54x41 cm.
Påska 2012
USKEDALSPOSTEN
Side 13
___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
”Sjakk” er en monotypi frå 2004, størrelse 41x54 cm.
Påska 2012
USKEDALSPOSTEN
Side 14
___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Hestane på Musland
Av Sunniva E. Myklebust, Ingeborg Bjørnebøle, Karen P. Brede og Emilie Bringedal
Norah Kristoffersen på ridetur på Grim.
På øvre Musland er det i alt 3 naboar som
har stor glede av hestane sin. Ikkje berre
dei heller, for dei av naboane som ikkje
har hest sjølv har og hatt gleda av å få
bruka dei oppi gjennom åra.
Anders Kristoffersen laga til ein ridebane
for nokre år sidan, og der kan alle hestane
få trena. Den er i bruk fleire gonger i veka.
Elles er det fleire fine stader å ri turar ute i
naturen på Musland. At så mange naboar
har hestar syntest vi var så spesielt at det
var verdt eit stykke i Uskedalsposten.
Påska 2012
USKEDALSPOSTEN
Side 15
___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Anders Kristoffersen gir godbit til
Grim og Tula.
Anders Kristoffersen, Grim og Tula.
-Kva heiter hestane, kor gamle er dei og kva rase
er dei?
-Tula er 19 år og nordlandshest. Grim er 10 år og er
ein islandshest
- Kvifor valgte du desse hestane?
-Det var vel litt tilfeldig. Marte ville ha Tula, mot min
vilje. Den kom frå Kåre Vetrus. Eg var litt lei hest. Eg
dreiv så mykje med hest då eg var ung. Alle hadde
traktor, mens vi hadde hest til eg var nesten 17. Grim
er Andreas sin . Den er kjøpt i Røldal. Då var den ung
og utemd. Det var mange løgne turar med den i
starten.
-Kor lenge har du hatt hestane?
-Tula har vi hatt lengst. Rundt 17 år. Ellers er eg
fødd og oppvaksen med hest.
-Kva gjere du med hestane?
-Alt for lite. Nokre rideturar sørover. Eit par turar på
Hardangervidda og på fjellet her. Vi var 5 stykker på
Harangervidda. Det var ein kjempetur! Vi brukte våre
hstsar og og lånte 3 stykker. Naboer har opp gjennom
åra lånt og stelt dei.
-Kva forar du dei med?
-Silo, tørrhøy, havre og kraftfor.
-Er det noko dei likar godt av mat?
-gulrøter, skiver og all slags frukt.
-Skor du sjølv?
-Ja. Dei brukar ikkje så mykje sko. Stor forskjell på
rasane korleis dei klarar å gå utan sko. Sundt å få gå
utan sko nokre månader i året når dei er minst brukte,
minst ridd på. Mine rasar tåler det godt.
-Korleis er det om vinteren?
-Eg kler dei ikkje. Dei likar å vera mykje ute. Dei
rasane eg har set meir pels enn kanskje andre. Må
passa på når eg salar dei, så håra ikkje heng seg fast i
selen. Då kan det lett bli nokre kromspring.Dei har
aldri vore sjuke. Med varmblodshest må ein tenkje
meir på dekke og klede om vinteren.
-Kvifor er det jenter som er mest interessert i
hestar?
-Det har eg lurt på og. Vi hadde hest når eg var 15-16
år. Naboene hadde ikkje hest. Jentene då var ikkje
interessert i å stelle hesten. Var vel meir enn
arbeidshest og ikkje ridehest. Når hestane vart brukt
til hobby kom jentene.
-Kva kostar det å ha ein hest i eit år?
-Har aldri tenkt på det. Dei to eg har no kostar like
mykje som ein hest. Hadde ein lett døl, og han åt like
mykje som desse to til saman. Dei er godt i hold desse
og.
-Korleis er lynnet på hestane?
-Tula er spesiell, egenrådig men og trygg og god.
Likar ikkje å bli kost og stelt med . Kilen kanskje.
Grim er ein kosegut.
-Er hestane glupe?
-Nokon er nok glupare enn andre får vi sei.
-Kvifor har du hestar?
-Kjekke dyr å ha. Veldig kjekt på tur. Ungane, Marte
som er mest grunnen.
Påska 2012
USKEDALSPOSTEN
Side 16
___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Venstre: Terese Omvik på tur i vogn med
Chiefo.
Over: Ingvill og Sunniva E. Myklebust på tur
med Erna.
Terese Omvik, Chiefo og Erna.
-Namn, alder og rase?
-Lady Cief (Chiefo) er 16 år og er svensk varmblods.
Erna er 28 år og er ein fjording.
-Kvifor valgte du desse rasane?
-Det var heilt tilfeldig. Eg fekk Chiefo av ein som
ikkje kunne ha den. Då var ho 6 år. Erna har eg ilag
med svigerfar. Erna kom for å vera ein selskapshest
til Chiefo.
-Kor lenge har du hatt hestane?
-Chiefo har eg hatt i 10 år og Erna har eg hatt i 2 år.
Før Erna kom, leigde eg ut boksen.
-Terese, fortell om 28- åringen.
-Erna har vore brukt til hesteskyss i Rosendal for
turistane. Ho har og vore arbeidshest, kjørt møkk, sett
poteter og drege plogen. Ho er nesten som eit
menneske for ho held seg så sprek. Ho er også super
bestemt og kjempe selskapssjuk. Samtidig så er ho
kjempekjekk!
-Kva gjere du med hestane?
-Eg rir på tur, kjører på tur og litt på bane.
Når eg kjører på tur, brukar eg ei maratonvogn . Den
er firhjula og ledda. Den er kjempegod og kjøra med.
Då ho er ledda, treng eg ikkje så stor plass for å snu
når eg må det.
-Kva forar du dei med?
-Høy, kraftfor, betfiber, vitaminar, biotin – noko som
gjev sunne hovar, salt oge gulrot.
-Er det noko dei likar godt av mat?
-Dei liker gulrot, eple og tørre brødskiver.
-Skor du sjølv?
-Ja! Eg skor Chiefo kvar 6. veka. Då skjera eg hoven
og sett skoen fast med saum. Eg har på dei broddsko
om vinteren. Desse har piggar som får godt feste på
glatt underlag. Erna blir skodd sjeldnare for hovane
veks seinare på gamle hestar.
-Kvifor er det jenter som er mest interessert i
hestar?
-Jenter er meir smartere enn gutar, og veit kor kjekt
det er med hest.
-Kva kostar det å ha ein hest i eit år?
-Det varierer veldig. Stallplass, skoing, høy og
kraftfor og alle andre slike ting. Vaksinering og
tannrasp bør ein gjere minst ein gong i året, tannrasp.
Vaksinering og tannrasp gjer dyrlegen. Så har vi
forsikring.
-Korleis er det om vinteren?
-Kjempegøy når det er snø! Då må ein ha varme og
gode kler! Hesten kosar seg.
-Korleis er lynnet på hestane?
-Dei er veldig snille begge to og veldig trygge og
stødige i trafikken.
-Er hestane glupe?
-Hestar er flyktdyr og har ikkje logisk sans. Dei er
ikkje dumme, men det er å gå for langt å kalla dei
smarte. Hestar er snille så dei har ikkje tenkt til å vera
stygge eller ondskapsfulle mot folk. Så det er opp til
oss at hestane forstår kva vi vil.
Påska 2012
USKEDALSPOSTEN
Side 17
___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Linda Matre og Angilina brukar ridebanen på
Musland flittig.
Linda Matre og Angilina.
-Kva heiter hesten, kor gamle er den og kva rase er
det?
-Angilina, 13 år og er dansk varmblod. Ho kjem frå
Danmark. Dansk varmblods er ein egen rase.
- Kvifor valgte du denne hesten?
-Fordi eg ville ha ridehest, spranghest. Er utdanna
spranghest. Stallen eg kjøpte ho frå utdanna
spranghestar.
-Kor lenge har du hatt hesten?
-Sidan eg var 12 år tenkjer eg. 21 år faktisk. Då fekk
eg Njål, som føll. Hadde han heilt til for 1 år sidan.
-Kva gjere du med hesten?
-Trener i sprang og dressur og deltek på kurs i
Rosendal. Elles halde ho i form.
-Kva forar du den med?
-Høy og masse kraftfor.
-Er det noko ho likar godt av mat?
-Ho er veldig glad i gulrot, epler og kraftfor. Likar å
lukte på det ho får før ho et det. Bananer likar ho og
faktisk.
-Skor du sjølv?
-Nei, det gjer eg ikkje.
-Korleis er det om vinteren?
-Stortsett bra, så lenge ikkje snøen blir for djup. I
vinter har det vore topp. Ikkje hardt og frose men
mjukt og fint å ri i. Har meir kler på henne. Når ho
blir skodd om vinteren får ho fyrst ein snøsåle og så
skor med piggar.
-Kvifor er det jenter som er mest interessert i
hestar?
-Vanskeleg spørsmål. På uproft nivå er det mest
jenter. Men, på toppnivå er det like mange menn som
kvinner. Mest jenter i ung alder.
-Kva kostar det å ha ein hest i eit år?
-Kostar ganske mykje. For min del kostar det fort
30.000 kroner i vanlege utgifter. Så kjem utstyr
utanom.
-Korleis er lynnet på hesten?
-Ho er vel litt nervøs og veldig aktiv og
framadgåande. Mykje energi. Ligg nok litt i rasen.
-Er hestane glupe?
-Ja, det er eit klokt dyr. Ho forstår mange ord og kva
dei betyr. Skjønnar kommandoar, både når ho er laus
og når ho longerer. Trav, snu, galopp, holt og skritte
er komandoar ho skjønar.
Påska 2012
USKEDALSPOSTEN
Side 18
___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
På hesteryggen over Hardangervidda
Av Møyfrid Kristoffersen
Sommaren 2001 var
Anders Kristoffersen
med familie og
kjenningar på tur over
Hardangervidda.
Her skor Andreas og
Anders ein av hestane
under turen over
vidda, frå stølen på
Haukli og ned
Valldalen til Røldal.
Her er heile turfølget
på vei vidare etter
overnatting på Litlos.
Hårteigen i
bakgrunnen.
Her må dei leie
hestane ned over ei
snøfonn, då snøen var
blaut og det var
steinur under
Påska 2012
USKEDALSPOSTEN
Side 19
___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Påska 2012
USKEDALSPOSTEN
Side 20
___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Frå lokale markeringar i Uskedalen til
Grunnlovsjubileet i 2014.
Av Kristian Olav Bringedal
Trykk av Grunnloven frå 1814
Som vi ser, eit jubileum opnar opp for profilering og
Dette er ein artikkel om Grunnloven frå
det er eit høve til å visa seg fram.
1814 og lokale lag, organisajsonar og
Ei nasjonal markering er ein kamp om merksemd og
hendingar med jubileum i 2013 og 2014
pengar. Eit jubileum er også kamp om definering av
fortida. Fortida er ikkje avslutta. I tolkinga av fortida
Riksjubileet i 2014 med 200 år sidan vi
ligg føringar og forståing av notida og framtida, synet
fekk Grunnloven skal markerast med
på kven vi er og kor vegen går vidare.
historiske bokverk, signalbygg,
Grunnlovsjubileet vil gjera sitt til at vi vert historisk
restaureringar og oppussing av historiske
medvitne og lokalt vil vi leita fram frå gløymsla
lokale hendingar og bygg som har sine jubileum i åra
bygg.
Ja, Grunnloven skal jamvel reviderast med 2013 og 2014.
Lag og organisasjonar, som ikkje har runde år i 2013
eit nytt kapittel om menneskerettane.
og 2014, er ikkje nemnde her.
Eidsvollsbygningen er ein sentral arena og
ei omfattande renovering skal vera ferdig i Her er ein oversikt i kronologisk rekkjefylgje:
2014. Det same gjeld oppussinga av Norsk
Forening for Norsk misjonsselskap frå 1844
Folkemuseum.
Det Norske Misjonselskap vart skipa i Stavanger i
Arbeidet med Norsk Ordbok i 12 bind skal 1842. Den fyrste foreninga i Kvinnherad kom same
vera ferdig same året.
året. Dette var ein forening fot heile Kvinnherad. Men
alt i 1844 skilde Uskedalen seg ut med eigen
Eit historieverk om naboskapet mellom
forening nr.2 ” Fram til 1860 talet var
Noreg og Russland er klart for lansering i ”Kvinnherred
det berre menn med. Vi kjenner heller ikkje til kven
2014.
som var leiar dei fyrste åra. Seinare var Hans
Påska 2012
USKEDALSPOSTEN
Side 21
___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Uskedalen Kyrkje 100år i 2014. Foto Tore Mathiesen
Døssland, Helge J. Feet og Jørgen Thunol sentrale
personar og leiarar fram til 1900.
Laget var laust organisert utan skrivne medlemer. Vi
må likevel rekna dette som den fyrste organiserte
foreningen i Uskedalen.
170 års jubileum i 2014.
Uskedal Indremisjon frå 1863
Ser vi bort frå Norsk misjonsselskap sin forening i
Uskedalen frå 1844, er Uskedal idremisjon det eldste
laget i bygda, skipa i 1863.
Bakgrunnen var arbeidet til Hans Nilsen Hauge og
oppheving av konventikkelplakaten i 1842.
Tormod Myklebust skriv om framvoksteren av
lekmannsrøsla og om bygging av bedehuset i
Uskedalen i Kvinnhersminne, årbok 15, 2011.
150 års jubileum i 2013
Ljosje Uskedølen frå 1913
Uskedal Fråhaldslag var skipa alt i 1885 og var sterkt
prega av arbeidet i misjonslaga.
Ljosje Uskedølen frå 1913 med barneljosen Solfjell
henta medlemer frå den frilynde ungdomsrørsla.
Øvstetemplar har vore: Andreas Haugland, Brigt Rød
og meieristyrar Kristen Døssland.
Barneljosen var i drift fram til 1954
Om Ljosje Uskedølen hadde vore aktiv i dag, hadde dei
hatt 100 års jubileum i 2013.
Sunnhordland, Hardanger og Voss
Indremisjonssamskipnad frå 1864
Etter mykje førearbeid vert ”Sønhordland, Hardanger
og Voss Fellesforening for Indre Mission” skipa i løa
til Hans Døssland i 1864. Namnet vart seinare endra
til Sunnhordland, Hardanger og Voss
Indremisjonssamskipnad, forkorta til Samskipnaden.
Samson T. Stueland var fyrste formannen. Etter han
kom Tormod Myklebust frå Uskedalen.
150 års jubileum i 2014
17. mai ved bautasteinen. Foto Ola Matti Mathisen.
Bautasteinen frå 1914
Bautasteinen er ein minnestein for utkommanderte i
striden 1807 – 1814.
Påska 2012
USKEDALSPOSTEN
Side 22
___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Steinen er reist i 1914 etter initiativ frå Uskedal
ungdomslag.
Til vigslinga 17. mai same året skreiv Kristen
Døssland diktet Ei takk til fedrane. Kvar 17. mai er
det minnemarkering og elevar frå Uskedal skule les
Olaf Agnar Gausvik si helsing Ved bautasteinen.
Dei tjueni namna er hogne inn av Abel Eik og
Johannes Wang.
Til 100 årshøgtida bør steinen reingjerast og alle
namna må friskast opp.
100 års markering i 2014
Uskedal kyrkje frå 1914
Kyrkja er bygd i 1914 etter teikningar av
domkyrkjearkitekt Olaf Nordhagen.
Byggmeister var Engel Sundfjord frå Strandvik i
Fusa.
Kyrkja hadde si opphavelege form fram til
restaureringa i 1965 då mellom anna det særeigne
kuppelforma tårnet vart skifta ut med ein spiss hjelm.
Ei skriftnemnd er alt i arbeid med ny jubileumsbok.
Kaare Skaala er forfattar.
100 års høgtid i 2014
Uskedalen bedehus, Foto Tore Mathisen
Helgheim, Foto Tore Mathisen
Helgheim frå 1934
Vonheim, Foto Ola Matti Mathisen
Det nye Helgheim vigsla 11. mars 1934 av
skuledirektør Knut Markhus.
Mykje arbeid er gjort med huset fram til i dag, - nye
vindaugo, påbygg med nytt saniteranlegg,
handikaptoalett, rullestolsinngang, nytt kjøkken,
oppussa matsal og enøktiltak med to varmepumper.
Det føreligg planar om renovering av kjøkkenet.
Meir informasjon finn du i boka Uskedal ungdomslag
1888 – 1988.
80 års jubileum i 2014
Vonheim frå 1933
Uskedal bedehus frå 1933
Til slutt tek vi med at H. Sætre bakeri starta i 1934 i
Skaale sine butikklokale på Seimsfoss. Han flytta
verksemda til Uskedalen i 1338/39. Sætre kjøpte tomta
av Kristian O. Bringedal. Grunnmuren var alt sett opp.
Tanken var at Konstanse Bringedal skulle driva handel
her. Ho døydde ung og H. Sætre bygde bakeri og
butikk på tomta.
Nedlagt 1971. 80 års jubileum i 2014 om bakeriet
hadde vore i drift i dag
Førebuingsarbeidet for bedehus i Uskedalen tok til alt
i 1919 med innsamlingslister og tilrådingar frå Bertel
B. Myklebust, Ivar Arnesen d.e. og lærar Jørgen
Thunold.
Huset stod ferdig i 1933.
80 års høgtid i 2013.
Jacobine Haugland eftf. ( Mollo ) opna ny butikk i
1963 tvers over riksvegen. Den velkjende manufaktur
og matvarebutikken hadde då vore i drift sidan 1927.
Nedlagt 31. desember 1994.
50 år i 2013 om butikken hadde vore i drift
Vonheim er forsamlingshuset på flyttefot, frå uthus på
garden Nedre Sandvik i Dimmelsivk, via skulehus i
Uskedalen fram til 1902, det fyrste Helgheim til det
Vonheim vi ser i dag frå 1933.
Les meir: Britt Torill Mykelbust Mathisen sin artikkel
i Kvinnhersminne 15, 2011
80 års jubileum i 2013
Påska 2012
USKEDALSPOSTEN
Side 23
___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
TI PÅ GATA
TEKST OG BILDE: Av Sunniva E. Myklebust, Ingeborg Bjørnebøle, Karen P. Brede
og Emilie Bringedal
Spørsmål:
- Har du påskeegg, og kva har du i det?
- Kva betyr påsken for deg?
Ronya Lakselv
-Ja eg har
påskeegg. Godter.
-Jesus dø på
korset og stod opp
igjen
Ingrid Schwenke
-Eg hadde det før,
og då var det
godteri i det.
-Koselig å vera
med familien og
dra på hytta.
Ann Helen Rød
-Nei
-Jesus dø og stod
opp igjen
Karoline E.
Myklebust
-Ja.Har snop i det.
-Ha fri og kosa
meg med familien
og stå på ski.
Sivert E.
Myklebust
-Ja. Snop og
leiker.
-Ha fri og og vera
med familien.
Leita etter
påskeegg
Tor Eik
-Nei, men eg har
til barnebarna
med godteri i.
-Eg slappar av og
går til fjells.
Maren H.
Gundersen
-Ja, og eg har
godteri i.
-Veit ikkje.
Oskar Langballe
-Nei, men visst eg
hadde hatt hadde
eg hatt marsipan.
-Ei religiøs høgtid
Harald Berg
- Nei.
- Eg har fri og
slappar av.
Knut Lie
-Nei
- Å fiske i båten.
Vi leverar ut blomar i Uskedalen og
omegn.
Gjennom Interflora kan vi formidla
blomehelsningar til heile verda.
Brekketoppen, 5463 Uskedalen
Vakttelefon 926 40 546 - Tlf: 53 48 63 22




Bilutleie
Understellsbehandling
Viking/NAF redningstjeneste
Sal av Tysse-tilhengarar
Påska 2012
USKEDALSPOSTEN
Side 24
___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
”Så, du skal verta millionær?”
Av Tormod Vågen vart skrive på 1960 tallet ein gong.
Arna og Tormod Vågen. Biletet er teke i
USA i 1946
Han Ola var ein luring,
Men han tala med oss borna, og vi tykte godt om han.
Nå såg eg på lang fråstand at han hadde noko særleg
på hjarta. Det var slikt eit lurt glimt i høgre auga.
”God dag, Tormod, er du ute og går?”
”Ja, eg skal eit ærende til krambua.”
Så klukklo han litt, og eg skjøna det var noko særleg i
vente. ” Så du skal værta millionær, du, far?”
Det kom ironisk og spottande. Eg kjende at eg vart
sprutande raud og svara kjapt at eg aldri hadde hatt
slike planar. Men Ola heldt på sitt, og straks fekk eg
vita kven kjelda var. Ein av skulekameratane mine
hadde fortalt at eg ville verta millionær. Eg hadde sagt
det i fullt alvor. Eg var stum. Samanhengen og
mistydinga skjøna eg snart. Men skulle eg fotelja han
Ola sanninga, eller skulle eg teia? Den vesle hjernen
arbeidde med snøgg fart. Eg kunne i alle fall ikkje lata
han og andre tru at eg var stormannsgalen. Han Ola
tala med all slags folk, og snart ville denne mistydinga
fara dalen rundt. Nei, skuldinga måtte avlivast straks,
og før eg visste ordet av det, glapp det utor meg: ” Eg
har ikkje sagt millionær, men misjonær.”
Ola vart ståande med open munn og tok opp att
liksom for seg sjølv det eine ordet: misjonær,
misjonær.
Eg kjende det som vegen sokk under meg, og sekunda
var lange som timar.
Ola bad meg helsa heim, og eg for av stad så snøgt dei
små føtene kunne bera meg. Eg korkje såg eller
høyrde. Mi eiga verd vart så stor.
Eg fekk kjøpt varene på krambua og sprang oppetter
vegen for å koma åleine.
Eg kjende det som alle såg på meg
Først då vegen gjekk attom det store steingjerdet på
Dønhaug, kunne eg anda fritt og tenkja over kva som
hadde hendt. Her var eg åleine og let tankar og
kjensler få fritt laup. Eg kjende det som verda var ny.
Ei uventa, uhyggeleg og stor oppleving hadde ført
meg inn i eit nytt tilvære. Misjonærtankane var nok
ikkje nye, dei hadde litt etter litt festa seg i barnesjela.
Mor hadde sått misjonssæden, og hennar bror hadde
nørt han. Sjølv tenkte Albert Myklebust å verta
misjonær, men han var for gammal. Han arbeidde som
forkynnar heime, og vi borna kjende varmen av
misjonselden, som brann i hans sjel. Misjonærtankane
mine var såleis ikkje nye, og i ei fortruleg stund hadde
eg fortalt eit par kameratar om mine framtidsdraumar.
Eg fekk høyra deira planar, og dei mine. Men at dei
skulle fortelja dette til vaksne folk, hadde eg aldri
tenkt.
Ikkje eingong mor kjende til misjonærtankane mine.
Men no vart altså dette ei offentleg sak.
Eg såg for meg dei som til vanleg tala med han Ola.
Ofte sat han på krambua med pipa om kveldane og
drøfta alt som gjekk for seg i dalen. Enn om han
skulle fortelja det der. Eg vart både kald og varm. No
ville både store og små tru at eg var stormannsgalen.
Kanskje desse to kameratane hadde bore det utover
heile bygda? Var det dei som hadde rengt, eller var
det han Ola som hadde høyrt feil? I alle fall ville no
sanninga koma fram. Alt i kveld ville kanskje Ola lata
bomba springa i piperøyken på krambua. Då ville han
Gunnar høyra det og. Han satt ofte der, og han kjende
meg godt frå fabrikken. Han ville sikkert seia at eg
ikkje var betre enn dei andre.
Når han skulle ausa opp sild og brisling or laken,
trengde vi på han frå alle kantar. Ofte vart han sinna
og kravde at vi kom ein etter ein med korga vår. Han
hadde jaga meg også eit par gonger, den eine gongen
bruka han endå til vonde ord. Siste gongen han ausa
Påska 2012
USKEDALSPOSTEN
Side 25
___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Tormod Vågen vaks opp i Uskedalen og Vågenhuset i
Vågabrekka.
opp, fekk eg ikkje sild. Han visste at vi arbeidde på
akkord og skulle skifta silda rettferdig ut. Men elles
måtte eg nok erkjenna at Gunnar likevel hadde rett. Eg
hadde vore like pågåande som dei andre, og det var
gale av meg som tenkte å verta misjonær. No skulle
alt verta annelis, ja, no måtte det verta annleis. Etter
denne dagen kunne eg rekna med at heile dalen visste
om mine framtidsplanar.
Ei kjensle av noko stort og verdfullt,
Nesten høgtidsamt la det seg innover livet, der eg
gjekk i mine einge tankar langs steingjerdet.
No var eg komen fram på bakkekanten, nesten ned til
stabburet hans Nils. Der låg dalen framom meg. Nei,
kor fager han var. Som ein krans omkring låg
Ulvanåsa, Solfjell og Ådnaklett. Dei to siste var grøne
og blide, men den første reiste seg majestetsisk og
snau opp mot den evige snø. Men så kom dei grøne
liene nedanfor, og på begge sider av elva i dalbotnen
låg gardane. Mange hagar var raude av kirsebær, og
folket var ute på markene. I dag gjekk det mykje
turrhøy i hus.
Eg let augo gli frå gard til gard og fann snart ut kven
av dei som var lengst komen med slåttonna og kven
som hadde mest att å gjera. Eg kjende både gardane
og folket. Men alt dette måtte eg ta farvel til . Med eitt
kjende eg som om hjarta var knytt til dalen og folket
med tusen band. Augo mine gleid oppover åsen.
Attom låg heimen min. Kanskje det var ei styring at
eg ikkje kunne sjå han nett no. Eg kjende at noko
snørde seg til der inne og ein klump sette seg fast i
halsen. Kunne eg makta seia farvel til far og mor og
til alle mine? Med eitt kjende eg kor glad eg var i dei
alle saman. Skulle eg reise til misjonsmarka, måtte
alle omsyn fara.
Eg måttte risikera livet og rekna med å aldri å sjå dei
att. Nei, eg var nok for veik likevel. Eg kunne nok
ikkje verta misjonær, eg var berre ein vanleg liten gut
i ein trong dal.
Misjonærane var store menn med stor tru.
Eg hadde stogga ovanfor stabburet hans Nils. Det var
som eg ottast for å møta menneske. Kva skulle eg
svara om dei gav meg same spørsmålet som han Ola?
Eg kunne ikkje fara rundt i dalen og fortelja at eg
skulle verta misjonær. Eg måtte stansa her og finna
svaret eg skulle gi.
Ei stund var det som om eg stod i skårfeste oppe i
fjellet. Ikkje kunne eg gå attende. Eg hadde sagt det
sjølv til han Ola at eg skulle verta misjonær. Om eg
svikta mitt ord, vart eg ærelaus i heile dalen. Men
kunne eg våga spranget frå den siste fjellskrenten
utover det store stupet? Torde eg seia ope til dei som
spurde, at eg skulle verta misjonær?
Som eg stod der rådvill og redd, var det ei røyst som
kviskra stilt ein stad der inne:
Du har gløymt å tala med Jesus om saka
Eg vart reint redd meg sjølv. Her gjekk eg med
misjonærtankar utan å nemna det med Jesus. Det
måtte vel vera påfunn og stormod alt i hop. Eg falda
hendene og bad. Det kom ikkje mange ord, for alt
sprengde på samstundes. Eg visste ikkje kvar eg
skulle taka til. Bøna var berre halve setningar. Men eg
fekk nemna samtalen med han Ola, og bad om hjelp
til å verta misjonær.
Og etter som eg bad, kjende eg meg roleg, og ein still,
lun fred fylte sjela. Det kjendest som å koma inn frå
eit stormande hav til ei lun hamn. No kunne eg gå
vidare.
Snart var eg framom huset hans Nils. Han og kona
arbeidde med høyet og håtta ikkje eingong at eg kom
framom. Eg kjende meg så merkeleg no, så ny og
sterk og glad. Eg var liksom komen inn i ei onnor
verd, der eg levde åleine. Dei andre var komne så på
fråstand.
Eg såg dalen og folket og arbeidet utanfrå, frå ei
onnor verd, ei verd eg lika å leva i . Eg ottast det berre
var ein overgang. Eg kjende at eg ynskte å halda fast
på den nye opplevinga. Eg torde nesten ikkje stiga i
vegen. Kan det vera berre ein overgang? Nei, eg vert
aldri den same som før, men eg må visst ha alt dette
nye for meg sjølv. Eg får vona dei andre gløymer det,
så vert løyndomen min åleine. Seinare skal
løyndomen verta openberra og kjend.
Det var så underleg å koma heim. Eg kjende meg så
framand. Eg høyrde nok heime der, men berre for ei
lita stund. Den kvelden vart eg liggjande lenge og
tenkja. Då eg hadde bede kveldsbøna mi, måtte eg til
att. Spørsmålet arbeidde seg innetter i sjela, dette eine,
store spørsmålet: Er det Guds vilje at du skal verta
misjonær? Eg hadde inga openberring fått.
Misjonskallet måtte sikkert vera noko mykje meir.
Men før eg sovna om kvelden, lova eg å fylgja Jesus
kvar han vile føra meg.
Påska 2012
USKEDALSPOSTEN
Side 26
___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Tormod Vågen
Tormod Vågen blei han fødd i Uskedalen i 1903.
Døde i 1970. Mor hans var Brita Myklebust og
far hans Ole Vågen frå Herøysund,. Foreldra til
Ole heite Onarheim til etternavn, dei kom frå
Tysnes.
Brita og Ole budde på Myklebust dei fyrste åra
og fleire av borna vart fødd her. Seinare kjøpte
Ole og Brita garden Vågen og flytta frå
Uskedalen til Herøysundet. Etter nokre år flytta
dei attende til Myklebust. Her budde dei medan
dei bygde nytt hus nede i Uskedalen. Huset som
seinare vart lærarbustad. Ole arbeide då på
sildoljefabrikken. Ei tid arbeide han på
siloljefabrikken i Strandvik.
Då brørne hans, Theodor og Gustav Onarheim
starta opp Stord Sildoljefabrikk A/S, bad dei
sterkt på Ole til å bli partnar der. Dette var fyrste
starten på det som seinare vart kalla Kjøtteinen,
A/S Stord Verft og Aker Stord. Brita og Ole
Vågen flytta då med familien til Skottaberg på
Stord, og vart verande der.
Tormod Vågen var generalsekretær i Norsk Luthersk
Misjonssamband (NLM) i 34 år, i ei tid då arbeidet til
denne misjonsorganisasjonen var i sterk vokster både i
Noreg og på misjonsfelta. Den sterke voksteren saman
med opptak av nye misjonsfelt stilte store krav til
Vågen. Han vart snart kjent som ein handlekraftig
mann som løyste store utfordringar på ein dyktig
måte.
Vågen voks opp i ein “lesarheim” i Uskedalen i
Kvinnherad; begge foreldra var aktivt med i det
kristne arbeidet i bygda. 14 år gamal vart han sjølv ein
vakt kristen. Hausten 1920 vart han elev ved Framnes
Ungdomsskule i Kvam i Hardanger. Då hadde han ei
tid kjempa med spørsmålet om å reise til Kina som
misjonær. Året etter vart han opptatt ved Fjellhaug
misjonsskule ved Kristiania, som Det norske lutherske
Kinamisjonsforbund (frå 1950: Norsk Luthersk
Misjonssamband) dreiv. 1925 tok han
lærarskuleeksamen, som på den tida var ein del av
opplegget ved misjonsskulen. Året etter var han ferdig
på misjonsskulen. Særleg undervisninga til Johannes
Brandtzæg, Kinamisjonsforbundets formann og
sekretær, fekk mykje å seie for Vågen.
Midt i studietida på Fjellhaug vart Vågen ein dag kalla
inn til skulestyrar Enok Osnes, som spurte om han var
interessert i å studere teologi. Etter at han var ferdig
på misjonsskulen våren 1926, las han til examen
artium på latinlina på eitt år, og før jul 1931 tok han
teologisk embetseksamen ved Menighetsfakultetet.
1931 døydde Johannes Brandtzæg, og Ludvig Hope
tok over som generalsekretær. Men Hope var så gamal
at han kunne berre stå nokre år i dette arbeidet. Det er
ingen løyndom at Hope meinte at Tormod Vågen ville
vere den rette mannen i denne stillinga. Slik gjekk det
også. 1936 overtok Vågen som generalsekretær i
Kinamisjonsforbundet. Han hadde då opparbeidd seg
ein sterk posisjon mellom misjonsvennene, var kjent
som ein dyktig og inspirerande talar og viste også
store leiarevner. Sjølv om han var ung då han overtok,
voks han med oppgåvene. Det viste han ikkje minst då
Kina vart stengt for kristen misjon omkring 1950 og
nye misjonsfelt måtte finnast.
På få år etablerte NLM nytt misjonsarbeid i Etiopia
(1948), Hong Kong (1949), Japan (1949), Tanganyika
(Tanzania) (1950) og Taiwan (1952). Både utfasinga
av arbeidet i Kina og etableringa av dei nye
misjonsfelta sette store krav til generalsekretæren.
Også NLMs arbeid i Noreg vokste sterkt i
etterkrigstida. I tillegg til den store
forkynnarverksemda NLM dreiv rundt i bedehusa,
kom reising av leirstader og nye skular. Sjølv om
Vågen hadde gode medarbeidarar til å hjelpe seg,
Påska 2012
USKEDALSPOSTEN
Side 27
___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
kvilte mykje av ansvaret på ham. Med sin store
arbeidskapasitet løyste han oppgåvene på ein måte
som det stod og framleis står respekt av.
Vågen fekk også tid til å skrive cirka 15 bøker i tillegg
til sine mange andre gjeremål. Han skreiv
andaktsbøker, oppbyggelege bøker, misjonsbøker og
teologiske bøker. Her skal berre nemnast andaktsboka
I Kongens nærleik, Når øst og vest møtes, Ved kjelda,
Hans fotspor gjennom Israels land og hans
Fortolkning til Lukas-evangeliet. Vågen skreiv i
tillegg til bøkene mange artiklar om kyrkjelege emne i
forskjellige blad og tidsskrift.
Som den dyktige misjonsleiaren Vågen var, fekk han
mange tillitsverv. 1938 var han utsending for Norsk
Misjonsråd til Internasjonalt Misjonsråds
misjonskonferanse i Tambaram, India.
Under den andre verdskrigen vart han medlem av Den
Midlertidige Kirkeledelse etter arrestasjonen av
Ludvig Hope. Han var medlem i Direktoratet for
Norsk Utviklingshjelp, av styret for Indiafondet, av
styret for Vårt land og fleire andre styre og råd.
Tormod Vågen hadde eit lågkyrkjeleg grunnsyn med
vektlegging på det allmenne prestedømet og
nådegåvene. “Kyrkja er nådegåvene sitt rike,” heiter
det hos Vågen. Han la vekt på at
misjonsorganisasjonane og lekfolket måtte arbeide
fritt i høve til kyrkja sin embetsstruktur. Men folkeog statskyrkjeskipnaden ville han gjerne halde på. Den
hadde etter hans meining mykje å seie for oppsedinga
og for å nå flest mogeleg menneske med kristen
forkynning.
Kjelde:
http://snl.no/.nbl_biografi/Tormod_Vågen/utdypning
HUSFLID PRODUKTER
TREVARE PRODUKTER
HAGE – UTEPRODUKTER
TRYKKING PÅ DIV. ARTIKLER
VED
-tar imot bestilling og kjører ut.
VASKERI
-dyner, madrasser, tepper, klær,
soveposer, kjeledresser m.m.
UTEOPPDRAG
-rydding av skog/hage, rive bygninger,
produksjon og oppsett av gjerde o.l.
TLF: 53 47 55 00
epost: post@kvekst.no
Påska 2012
USKEDALSPOSTEN
Side 28
___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Av Sunniva E. Myklebust, Ingeborg Bjørnebøle, Karen P. Brede og Emilie Bringedal
Her kjem forslag til nokre aktivitetar som ein kan gjøra i påska.
Laga fingerdokker av filt:
Likar du å spele teater?
Då er dette noko for
deg!
Lag fingerdokker av filt
og lag eit teaterstykke
med dei. Historien lager
du sjølv! Det er berre
fantasien som set
grenser for kva dukker
du vil laga. Sjå nokre
dømer her.
Du treng filt av ulik
farge, saks, tusj,papir til
å teikne mønster på og
lim for tekstil. Lykke
til.
Mal dine egne potter
Blomsterpotter som
ingen andre har!
Kjøp nokre leirpotter,
mal flott mønster på dei.
Set nokre av
vårblomane oppi . Set
det i ditt eige vindauga
eller gje det i presang.
Påska 2012
USKEDALSPOSTEN
Side 29
___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Trolldeig, ein kjekk aktivitet for heile familien!
Deigen lagar du slik:
5 dl mjøl
2 dl vatn
1 ss matolje
Steiking: 180 grader
i ca 20 minutt.
Avkjøl dei på rist.
Form trolldeigen til figurar av ulik slag, sett det på ei bakeplate og steik det i ovnen. Etterpå kan du
male dei . Du kan lage perler til smykke, serviettringer, leikekaker, -frukt eller –middag på tallerk.
Uteleiker!
Skal du vera i snøen i påsken er her ein kjempekjekk leik!
Hinderløype på ski.
Lag skirenn med ulike hinder underveis. Til dømes skritte over ein kasse, ta av skia og lage ein engel i snøen, gå
baklengs nokre meter, kaste snøball på blink, blåse opp ein ballong og smelle den. Kanskje finn du på noko
endå meir spennande?
Inne eller ute?
Her er to leikar som både kan leikast inne og ute.
Ikkje smile.
Denne er skikkeleg vanskeleg viss du har lett for å begynne å le!
Ein person skal svare på alle slags rare spørsmål – utan å smile eller le. Viss ein gjer det, er du ute. Ta tida og
sjå kven som klarar å halde ut lengst.
Bygge ein historie.
De kan dikte ein historie i lag. Sei ett ord kvar, og finn på etter kvart. Det kan bli slik: Det-var-ein-gong-einmann-som… Dette kan bli skikkeleg moro!
Påska 2012
USKEDALSPOSTEN
Side 30
___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Historia om Bedehuset
Av Tormod Myklebust ( Kvinnhersminne, årbok 15.)
Bilete av Uskedalen bedehus. Foto Tore Mathiesen
Uskedal Indremisjon som eig Bedehuset, har ein lang
historie. Det er det eldste laget i bygda, skipa i 1863.
Laget saman med Omvikdal Indremisjon (skipa
same år) er pionerar i denne samanheng.
Organisering av misjonsarbeid kom som fylgje av
verksemda til Hans Nilsen Hauge og oppheving av
konveltikkelplakaten i 1842.
Samson Stueland (1798) frå Omvikdalen skulle bli ein
sentral mann i mangt og mykje i bygdene her. Han var
ein av dei fyrste haugevenene. Desse samlast om Guds
Ord sjølv om dei visste at konveltikkelplakaten stod
ved lag. Samson Stueland var den fyrste åndelege
leiaren, han vart bådde ordførar og tingmann.
Samson var kjend med mykje dugande folk, frå
stortingstida si, og frå tida då han var med og skipa
Det Norske Misjonsselskap (1842).
Dei fyrste indremisjonsforreningane vart skipa i Skien
i 1853. Stueland fylgde med på dette, og fekk
opplysningar og lovene til laget, tilsendt.
I 1863 tala Samson Stueland på eit oppbyggjingsmøte
hos son sin, Samson Myklebust i Uskedalen. Nokre
skreiv seg som medlemmer. Slik kom lagslivet i gong.
I Omvikdalen og Uskedalen, så kom Skånevik. Det
skjedde mykje på kort tid. Alt på 2. Pinsedag i 1864
vart ”det store skipingsmøte” halde i løa til Hallvard
Døssland. Hardanger, Sunnhordland og Voss
Indremisjonssamskipnad vart fødd. Snart kom det
indremisjonslag rundt i bygdene, alle tilslutta
Indremisjonssamskipnaden.
Kvifor så seint?
Når Uskedal Indremisjon vart skipa i 1863, kvifor
kom der ikkje Bedehus før 1933, sytti år seinare?
Det er vel fleire grunnar til det. Dei hadde forrenings
og oppbyggjingsmøta rundt om i heimane.
Sommarstida var det ikkje uvanlig med møter og
stemner ute i det fri.
Det er fortaldt at det var samarbeid mellom grendene
når det gjaldt kunngjering av møtene.
Når dei på Myklebust la eit kvitt klede på smietaket,
så var avtalen med dei i Haugen og Øvre Feet, at det
vart oppbyggjingsmøte neste søndag. Så vart ungane
sende rundt med invitasjon. Elles samlast dei på
skulehuslemen, eller ved visse høve i skulestovene.
Vi veit at Bladstyrar og Stortingsmann Lars Oftedal
Påska 2012
USKEDALSPOSTEN
Side 31
___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Ungdomslaget alt på sitt fyrste møte etter skipinga,
samtala om å få seg eige hus. Dette er truleg fyrste
gong vi finn at spørsmålet om eige Bedehus er ført i
pennen. Datoen er 6. juni 1915. Laget hadde og sitt
handskrivne blad med namnet Sædekorn.
1.søndag i advent, 1927.
Frå framhaldskolen i kjellaren i bedehuset
vitja bygda i Juni 1888, truleg var han her ved fleire
høve. Han tala i skulestovene. Det var stappfullt,
vinduene var opne, og mange var samla utanfor huset.
Uskedalen fekk kyrkja i 1914. Dette var ein stor
bygdedugnad. Mange som også hadde tankar om
Bedehus, prioriterte nok kyrkjehuset. Eigen kyrkjegard
kom i 1898 og kyrkja i 1914. Gleda var uendeleg stor i
bygda. Men , kva med Bedehus?
Dette var dagen for ny oppblomstring av
indremisjonsarbeidet. Nytt Indremisjonsstyre
vart valdt. Det ser og ut til at dei organiserte
arbeidet for andre misjonslag denne dagen. Der
vart valdt lokalt styre for Norske Misjonsselskap
og Santalmisjonen(?), og for Fattigpleien.
Etter at kyrkja var ferdig i 1914, har nok
samtalen om Bedehus i bygda auka på.
På årsmøtet for Uskedalens Indremisjon
ungomsforrening, den 20. april 1918, vart det opplyst
at det er sett kr. 140.- i Kvinnherad Sparebank, til
Bedehusfond. Ungdomane viste veg, også når det
gjaldt økonomien.
15. febr 1919, skreiv Skulestyrar Jørgen Thunold ei
oppmoding til bygdefolket. Den er og underskriven
av Bertel B. Myklebust og Ivar Arnesen.
Thunold skriv:
9. mai 1915.
Vi her i Uskedalen kan med stor glede og tilfredshet
Denne dagen ”foretoges en oppfriskning av Uskedal
se tilbake på at Gud vakte en så at sige, enstemmig
Indremisjonsforrening”. Det går fram av notatar, at det
trang til å få oss en kirke. Nu har vi den som en
før dette, ikkje er mykje møtebøker å finna. Men i
dyrebar skatt og klenodie som ingen av oss vil miste.
Samskipnaden sitt arkiv, finn ein innbetalingar m.m.
Men her i vår dal har vi også været vante til at
som viser at laget heile tida har vore aktivt. I 1915 vart
samles om Guds Ord i mindre møter. Derfor føles her
statuttane fornya og vedtekne. Paragraf 1 seier at laget
nu hos flere en sterk trang efter at kunne få sig et
si oppgåve er på Guds Ords grunn, og i truskap mot den
lokale, hvor man kan samles til felles bøn og felles
luth. kyrkja si vedkjenning, å fremja kristeleg liv og
oppbyggelse om Guds Ords hørelse og betraktning,
kristeleg opplysing i området sitt.
noget som er uadskilelig fra det kristelige liv.
I 1915 var desse i styret :Bertel B. Myklebust,formann,
Dette at kunne få sig et nytt lokale hvor man til
Jørgen Thunold, nestformann og sekretær, Ole Vågen,
hvilken som helst tid, fritt og uhindret, kunne samles i
kaserar og Peder Kjærland og Nils N. Haugland.
sådant øyemed, er som sagt nå manges ønske.
”Ungdomslage (til)Uskedalen indremission vart skipa i
Det er nødvendig for vår bygd at få et lokale til
skulehuset ved Uskedalssjøen onsdag den 8 april 1915.”
oppbyggelsesmøter, missionsmøter, avholdsmøter og
Dette som resultat av ei stor vekkjing ved Nils Lavik.
møter for andre kristelige gjøremål, så som
fattigpleie, sykepleie osv. Det er en troens og
Mellom 30 og 40 menneske møtte fram, storparten
kjærlighetens gjerning som her foreligger for os. Og
ungdom. Dette var altså litt før 9.mai 1915, då
så visst gjerningen er begynt og blir fremmet i Jesu
Indremisjonsslaget hadde oppfriskingsmøte. Kanskje
navn og med bønn om hans velsignelse håper vi og at
ungdommane synest dei ”gamle”var litt trege? Dei
den vil ha fremgang.
hadde pågangsmot og trong til å samlast. På
Den Herre, viss sølvet og guldet tilhører, mens vi er
skipingsmøtet var det tale av seinare stortingsmann Nils
husholdere derover, vil dersom det er hans nådige
Lavik.
vilje at huset skal kome i stand, visseligen vite at lede
Vi legg merke til at ungdomslaget har møtebok frå
hjerte og hånd til velsignelse, og gjøre at man med
møta alt frå starten. Her er også medlemslister.
glede vil rekke sin skjærv til denne sags fremme. Næst
Indremisjonslaget derimot har ikkje skikeleg møtebok
Gud være du saken hermed anbefalt medkristnes
før frå 1927.
hjertelige deltagelse og medvirkning.
Undertegnede innbyder da hver enkelt til velvillig
Det som er viktig i denne samanheng er at
tegnelse av gaver til forannevnte øiemed.
Påska 2012
USKEDALSPOSTEN
Side 32
___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Men,var dette rette staden? Dei tok seg tid til å ta ein
ny runde på dette.
Det frilynde ungdomslaget hadde nemleg hus rett
over vegen for Bedehustomten.
Det nye Helgheim, vart bygdt om lag samtidig med
Bedehuset. Gamle Helgheim, måtte gje plass til det
nye, og vart flytta til Haugland som grendahuset
Vonheim.
Dette er spesielt. Ei lita bygd, byggjer praktisk talt tre
forsamlingshus i 1933. Det som hende dette året
fortel mykje om eit bygdefolk som ville mykje, og som
makta mykje.
Inger Anne Leite på basar. Foto Ola Matti Mathisen
Dette klenodium av eit brev til sambygdingane, gjorde
nok inntrykk. Frå no av var det ikkje tvil. Bedehus må
koma. Men kva tid? Dei måtte ha lagleg tomt. Det ser
ut til at dei trong noke førebuingstid. Først i 1925 finn
ein lister frå innsamlinga i bygda. No var det alvor.
Dei ymse grendene i bygda vart besøkt. Innsamlinga
heldt vel fram like til byggjearbeidet vart sett i gang.
Mange gav. Hundre kroner var nok ein stor sum den
gong. Det var enkeltgåver på tusen kroner og nedover.
Kanskje merkast det skikkeleg, når gåva var på 50 –
60 kroner? Det var ikkje flust med pengar blant folk.
Byggjenemd
”Undertegnede valgte bestyrelse til oppførelse av
bedehus i Uskedalen holdt møte den 12/4-1928. Valg
av formann foretages. Enstemmig valgtes Ivar
Arnesen. Som varaformann valgtes lærer Omvik. På
gammel og ny bok indestår i Kvinnhered Sparebank
kr. 7440.- Til at ivareta Bedehhusets midler overfor
banken valgtes Ivar Arnesen.
Møte hevet.
Ivar Arnesen, Johan Omvik, Bertel B. Myklebust,
Aasmund Feet, Amund T. Myklebust
Det er korte men gode referat frå møta i byggjenemda.
Skrive i ei kladdebok. Nemda kom og med framlegg
til lover for huset.
Tomtespørsmålet.
På eit møte i skulehuset, den 28.juni 1930 i, vart
tomtespørsmålet grundig drøfta. Men saka vart utsett.
Nye samtaler enda opp med at tomt vart kjøpt frå
Andreas Bjelland, den vart no berre kalla
Bedehustomten. Den vart betalt 26.nov. 1932 ,og
kjøpesummen var kr. 700.-
Indremisjonsfolket var nok lite konfortable, med
Helgheim som næraste nabo. Ein tenkte nok at ein del
av aktivitetane i og rundt ungdomshuset, høvde dårleg
så nær Bedehuset.
Dette førde til at ein fekk tomt på hand frå Anders
Bringedal. Dette på nordsida av Lærarbustaden. Men
av ymse grunnar trekkte Bringedal tilbodet. På ny
måtte dei sjå seg om etter tomt.
Det tredje alternativet gav resultat, og tida har vist at
dette var eit godt val. Ein fekk kjøpa tomt hjå Sigurd
Leite, for 400 kroner. Stykket fekk namnet Solborg.
”Bedehustomten” vart så seldt til Kristian Bringedal.
Dottera Konstanse skulle starta handel her. Ho døyde
svært ung, og Hilmar Sætre bygde seinare bakeri og
butikk på staden.
I 1933 vart det halde mange møter i Byggjenemda. På
fyrste møtet den 3. januar måtte det velgjast eit nytt
medlem til nemda. Ivar Arnesen var avliden. I hans
plass vart son hans, Ivar Arnesen jr. valdt inn.
Byggjetid.
Uskedal Indremisjon hadde denne leiinga i byggjeåret
1933. Åsmund Feet var formann. Nils O. Myklebust
var skrivar og kasserar, i styret var Ivar Haugland,
Ivar Arnesen og Amund T. Myklebust.
Salmon Sortland frå Bremnes teikna huset, han laga
og gode arbeidsbeskrivelser.
Dugnadsarbeid vart organisert. Hadde ein skrive seg
for gåver i form av pengar, kunne desse omgjerast i
dugnadsarbeid til ein sum av 50 øre for kvar time.
Det måtte takast opp lån. Dette fekk dei i Kvinnherad
Sparebank, stort kr. 3000.- mot pant i huset. Det låg
føre 3 tilbod om oppføring av huset. På møte 20.
mars 1933 vart det gjordt avtale med Byggmeister
Johs. Wang, på grunnlag av hans tilbod. Samla sum
for hus og inventar var kr. 8195.- Amund T.
Myklebust vart valgt til å leia dugnadsarbeidet, og til å
ha tilsyn med byggjearbeidet. Arbeidet må ha godt
imponerande fort. Grunnarbeid, byggjearbeid, arbeid
Påska 2012
USKEDALSPOSTEN
Side 33
___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Gruppe som spella inn film frå Hobbyklubben. Foto Ola
Matti Mathisen.
med innreiing og inventar, alt må ha gått kjapt frå
hand. All material vart kjøpt hos Uskedal Trelastlager.
Uskedal Treindustri produserte vindu, dører og
benkjer. I september vart det søkt Kvinnherad
Kraftverk om straum til bygget.
Vigslefesten.
Søndag 22. oktober 1933 kom den store dagen for
Uskedal Indremisjon. Det nye Bedehuset vart vigsla.
Festen starta kl. 14.00 og etter 6 timar, kl. 20.00, var
festen over. Om lag 300 menneske deltok. Huset var
fint pynta, det vart servert smørbrød og kaffi i
kjellarsalen.
Referatet fortel om mange innbedne gjester. Formann
Johannes Aksnes Øystese, og fleire styrelemer kom frå
H. S. og Voss Indremisjonssamskipnad. Prost Weibust,
kapelan Skadberg og pastor Hervik deltok.
På festen minnast dei Lærar Jørgen Thunold og Ivar
Arnesen sen. som var avlidne. Desse hadde gjordt
mykje for det nye Bedehuset, men fekk ikkje sjå det
ferdig. Johannes Aksnes Øystese heldt vigsletalen.
Seinare var det og tale av Hans Sandvoll frå Framnes
Ungdomsskule. Mange deltok med vitnemål og
helsingar.Takkeord vart retta til alle som hadde vore
med. Ikkje minst takka dei Gud for huset som endeleg
var på plass. Ein minnerik dag var over.
Ei ny tid.
No var det gamle indremisjonslaget komen i eige nytt
hus, og ein kan berre ana den gode kjensla det var når
dei kom saman. Søndagsmøte på føremiddagen, når
det ikkje var Gudsteneste i Kyrkja.
Ungdomsforreningen hadde møta sine på
Søndagskvelden. Bønemøte på Torsdagskvelden.
Huset vart brukt til basarar og festar. Etter kvart vart
det svært vanlig med minnesamvær etter gravferder.
Avhaldslaget heldt sine møter og festar. Uskedal
Husmorlag hadde og lagsmøter her. Song og musikk
kom litt etter kvart. Gitar, og harpeleik var tidleg i
bruk. Seinare kom og fela. Det vart starta song og
musikklag og Mannskvartett. Samson Leite var ein
dugande leiar i mange år. Etter lang tids innsamling
vart det i 1951 kjøpt inn orgel til huset. Det kosta om
lag kr. 2500.Vinterstid i 1935 var det ei rik tid i Bedehuset.
Emisær Kr. Sandven kom til bygda. Referata fortel at
han virka her ei tid.Det vart vekkjing, og fleire kom til
liv i Gud.
Krigsåret 1940 var det og vekkjingstid. Johan B.
Johnsen saman med pastor Hansen var talarar. Mange
overgav seg til Gud, og gleda var stor. Håpet om å få
oppleva slike tider, har alltid vore ein del av drivkrafta
i misjonssarbeidet.
Huset vart leigt ut til andre kristne organisasjonar,
men ikkje utan vidare til fripredikantar (utan
organisasjonstilknyting).
Etter som åra går.
Våren 1941 vart det utført sprengjing og arbeid ved
Bedehuset. Dynamitten kosta då 2 kroner for kiloen.
Fengheter 8 øre for kvar. Timeløna hadde stige frå 50
øre i 1933 til 75 øre - til 1 krone for timen.
I krigsåra fekk ein murt opp forstøtningsmuren nedfor
huset. Truleg for det meste på dugnad.
Styrereferat frå 26 sept. 1943, fortel om brev
frå Ordføraren. Han spør om Bedehuset er
villig til å leiga ut 2 rom og kjøken til bustad
for 5 mann og kokke. Mennene skal arbeida i
Kjærlandselva (kraftutbygging). Dersom
styret ikkje godvillig vert med på dette, må
kommunen gå til rekvisisjon. Formanne,
Åsmund Feet, løyste dette med å få til avtale
med Hermetikkfabrikken Hardanger i
Beinavikjo. Kommunen fråfall så kravet til
Bedehuset.
I 1945 førelåg det søknad frå kommunen om å få leiga
vetlesalen til framhaldsskule. Det går fram av
møteboka at småsalen i perioder vart utleigt til
skulebruk. I 1945 var det halde 136 møter i
Bedehuset, 6 større festar og 5 basarar.
I 1946 var det spørsmål om å leiga ut rommet oppe, til
buformål. Ynskjet vart avslege. Det vart vedteke å
leggja inn springvaten frå Uskedal Vassverk i 1947. I
1949 vart talarstolane rosemåla av brødrene
Påska 2012
USKEDALSPOSTEN
Side 34
___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Hjelmeland frå Herøysundet.
På årsmøtet i 1955 vart det vedteke å montera
elektrisk varmeannlegg i huset. Det var tilbod frå
Olav Haugland, stort kr. 2105.20. På eit møte i 1958
vart det fyrste gong samtala om å få innlagt
vassklosett.
Helge Feet og Peder Kjærland var 2 av formennene i
denne tida.
I åra fram mot 1960 hende det mykje. Elektrisk
varmeannlegg vart montert, ny garderobe med
vassklosett skulle byggjast. Kjellarsalen skal
panelast, kjøkenet skal få stor kokeplate. Fleire
gonger vart det teke opp lån i banken. Etter at
kjellaren var oppussa vart han leigt ut til
Framhaldskule til det kom ny skule i bygda.
I 1963 arbeide styret mykje med nytt tilbygg, der det
skulle vera garderobe med vassklosett. Dette passa
godt i 100 år jubileumsåret for Uskedal Indremisjon.
Dessutan skulle det i 1964 vera 100 års jubileum i
bygda, for Hardanger, Sunnhordland og Voss
Indremisjonssamskipnad.
Byggmeister Sigurd Wang teikna, og stod for
byggjearbeidet. Eit stort dugnadsarbeid vart lagt ned
og mykje pengar samla inn i bygda. Rett før det store
jubileet til Indremisjonssamskipnaden var arbeidet
ferdig og heile huset nymåla. Kostnaden for heile
arbeidet var på kr. 40.000.I 1965 vart huset brukt til gudstenester og gravferder
i samband med at kyrkja vart restaurert.
På 70 talet var det og mykje dugnadsarbeid. Det var
ungdomane som stod for arbeidet, men alle deltok.
Kjellarsalen vart pussa opp, peis vart installert og det
vart kjøpt småbord, stolar og piano. Åra mellom 1970
og 1980 var ein god periode i Bedehuset. Helst
mange var med. Fleire unge spela og song, åleine og i
grupper. I 1975 starta Yngste og Unge Røyster opp.
Medlemmstalet var på det meste langt over hundre.
No kom det og nytt piano i storesalen.
Nytt kjøken kom til og i 1979 vart storesalen fornya.
Golvbelegg, ny plattform, ny belysning og 120 stolar
vart kjøpt inn. Ein stor koparkors, laga av Tor
Lakselv, vart plasert over plattforma. I 1982 vart det
sprengt ut mykje fjell og parkeringsplassen vart
utvida.1 1986/87 kom det nye vindu i heile
huset.Ytterveggene vart isolert og fekk ny
bordkledning og der kom nye dørar. Fleire gonger var
det storinnsamling av midlar, og ein fekk også ein del
kommunale tilskot.
Jon Harald og Jan Tvedt i det nye kjøkkenet. Foto Ola Matti
Mathisen.
Det har vore vanleg å markera bådde 5 og 10
årsperioder for huset.
I 1995 fekk vi ei større pengegåve til høgtalaranlegg.
Dette vart montert saman med teleslynge i 1996.
Rundt tusenårsskifte skaffa ein seg ny oppvaskmaskin
for storkjøken, og det kom brannsikert skap, fyrst og
fremst for å sikra eit godt arkiv.
Vår tid.
Den siste store opprusting starta i 2007 og vart avslutta
i 2011. Den vart delt i 3 byggjesteg. Fyrst vart det laga
nytt kjøken i hovedetasjen. Nye toalett, og oppussing av
garderoben. Andre byggjesteg innehaldt hovedsakeleg
nytt sikringsskap og diverse oppgraderingar i høve til
dette. Tredje fase var drenering rundt huset mot vest og
sør, og ombyggjing av gamlekjøkenet til aktivitet og
lagerrom.
Huset vert mykje brukt. Tradisjonelle aktiviteter som
Søndagsskule, Unge Røyster og Fredagsforum held
stand. Småbarnstreff og Hobbyklubben samlar mange.
Dei siste åra har konfirmantundervisning vore på
Bedehuset. Gjennom året er det fast verksemd som
søndagsmøter, bønemøter, møteveker og basarar. Huset
vert leigt ut til årmålsdagar og minnesamvær eller
konfirmasjonar og bryllup.
60 års jubileum i 1993.
Jubileet vart markert med møteveke ved Gen.sekr.
Ole Abel Sveen i Indremisjonforbundet.
Laurdagskvelden var det stor fest, med mange gjester
frå fjern og nær.
Styret for 2012 er samansett av Jon Harald Kjærland,
formann, Britt Torill Mathiesen, Sella Hjønnevåg, Jan Tvedt
og Tormod Myklebust
Påska 2012
USKEDALSPOSTEN
Side 35
___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Påskemat frå havet
Krambu i Uskedalen
Husk krambu i Uskedalen den
mest spesiele foretningen i
Kvinnherad.
Brukt og Nytt
Tlf. 53 48 63 46 / 48 02 16 29
SPEKEMAT - KJØTTPØLSER
GRILLPØLSER – BACON
Friheim - 5463 Uskedalen
Telefon 53 47 63 11
Påska 2012
USKEDALSPOSTEN
Side 36
___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Gamle hus vert som nye.
Bygda er i vokster. Folketalet har auka med 33 i 2011. Nye og unge
familiar byggjer nye hus. Mange kjøper og overtek eldre hus som dei så
renoverer og flyttar inn i. Vellukka restaureringsprosjekt finn vi
mellom anna på Friheim, Musland ( Sjå Uskedalesposten, jula 2009 ),
Kalvatre, Kjærland, Nedre Fet og Berglund på Myklebust.
I dette nummeret av Uskedsalsposten finn du fyldig informasjon om to
av desse tiltaka.
Ungt par i nyrestaurert hus.
Av Kristian Olav Bringedal
Hage og hus på
Berglund
Berglund på Myklebust
Ole Samsonsen kjem frå Bringedalsbygda, kjøper og
flyttar til bruk 9 på Myklebust i 1885. I sin alderdom
har Ole kår. Han byggjer seg løe med plass til ei ku og
nokre sauer i ein utkant av bruket, det som seinare
vert den frådelte parten Berglund. Sonen, Knut O.
Bringedal og kona Ingeborg eig Berglund fram til
sonen Knut Anker overtek saman med kona Anne
Gurine. Eigendomen vert seld til Tor Øystein
Myklebust i august 2010. Saman med kona Kathrine
Miljeteig og sonen, Håvard, flyttar dei inn på i juni
2011.
Tor Øystein kjem frå nabobruket. Han flyttar ikkje
langt. Den nye familien på Berglund er godt nøgd med
kjøpet og valet av plassen.
Meidellhuset på Berglund
Huset på Berglund er teikna av arkitekt Bjarne
Meidell. Han er av Meidlane som dreiv handel på
Vikjo ( Dimmelsvik ). Bjarne Meidell er sivilingeniør
og arbeidde fleire år for arkitekt Alsaker i Bergen.
Frå 1933 eig han Vangen i Rosendal som han sjølv
har teikna.
I dei siste arbeidsåra er han tilsett som
kommuneingeniør i Kvinnherad.
Påska 2012
USKEDALSPOSTEN
Side 37
___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Kathrine Miljeteig, Tor Øystein Mykelbust og guten Håvard på det nye kjøkenet.
Bjarne Meidell døyr i 1957 og doktor Haugen kjøper
dette og nabohuset.
Meidellhuset på Berglund har eit villapreg og det
merkjer seg ut med glasveranda, ark, småruta
vindaugo, vakkert inngangsparti og vakre takdetaljar.
På 1930 talet er Berglund eit moderne hus med innlagt
vatn, vassklosett, boder, vaskekjellar, spisestove, ei
mindre spisestove vegg i vegg med kjøkenet, salong
med kamin, moderne kjøken og kabinett. Eit
kabinettet er eit lite intimt rom med namn etter
bruksfunksjon der ein ofte lagra gjenstandar som
myntar, bøker, leiker og andre bruksgjenstandar.
Kabinettet på Berglund vart dei siste 20 åra brukt til
soverom.
Vi finn Meidellhus i fleire bygder i Kvinnherad,
mellom anna i Rosendal, Seimsfoss, Dimmelsvik og i
Ølve. Trygve J. Haugland kjem frå Uskedalen til Ølve
på 1930 talet og driv handel. Han byggjer langt på veg
same huset som står på Berglund, brukt til bustadhus
og forretning.
Sonen, Ivar Haugland, bur i huset i dag.
Restaureringa
Huset er totalt renovert innvending med nye golv,
vegger og tak i alle rom. Det er montert nytt elektrisk
anlegg, nytt vvs anlegg og alle vindaugo er skifta.
Utvending er alle sløyser skifta, noko kledning er ny
og skorsteinen er renovert.
Huset var ved eigartskifte i god stand, særleg fordi
huset i alle år har vore tett og at det vart bygd i 1937
med materialar av høg kvalitet.
Romdelinga i huset er uendra. Berre ei kjøkedør er
blenda.
Toma er grøfta og drenert.
Hagen og løa
Hagen er brakka, rydda for gamle frukttre og
berbuskar. Ny plen er alt grøn og tomta er inngjerda
på nytt. Innkøyrsla til huset frå kommunevegen er lagt
om og gjort meir trafikksikker. Hagen skal plantast til
og brotet ned mot elva skal ryddast og tilretteleggjast
med ein liten uteplass.
Den gamle løa til Ole Samsonsen , kåret hans, skal
rustast opp med nytt støypt golv i underhuset, ny
kledning og utskifting av roteskader på reisverket.
Kathrine Miljeteig og Tor Øystein Myklebust har lagt
ned eit stort arbeid med å rusta opp den vakre
eigendomen Berglund.
Mykje av arbeidet er gjort av Tor Øystein med god
hjelp frå familien hans.
Han køyrer og tek hand om alle maskinar sjølv og veit
kva som skal gjerast for å fornya ein eigedom som
Berglund inne og ute.
Det vakre Meidellhuset på Berglund i Uskedalen er på
nytt eit vakkert syn.
Påska 2012
USKEDALSPOSTEN
Side 38
___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Berglund, teikna av Bjarne
Meidell i 1934, fasade mot
dalen.
Merk deg det vesle sirkelforma
loftsvindauga.
Same motivet av Berglund i dag
Kom og ver i Uskedalen utvikling og sei di meining om gode tiltak og utvikling av bygda.
Møteplan våren 2012:
* 11. april: Dialogforum m/ tema friområde og strandsona
* 02. mai: Ope møte m/ tema: Kultur og turisme i Uskedalen - klargjering til sommarsesongen 2012
* 06. juni: Bedriftsbesøk/ tur i nærområde
Om ikkje anna er kunngjort, tek møta til kl. 19 - Gamleskulen
Har du gode saker, meld frå til:
uskedalen.utvikling@knett.no eller til nettsida uskedalen@knett.no
Medlemsskap for verksemder. einskildpersonar, lag og organisasjonar:
Betal kr. 200,- til konto 3460.07.52350
Påska 2012
USKEDALSPOSTEN
Side 39
___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Sveitsarhus inn i ny tid
Av Ola Matti Mathisen
Stova er både moderne og gammaldags. Foto Anbjørn Høivik.
Riva eller restaurera?
Dette var spørsmålet også for Margun Eik
og Anbjørn Høivik. Margun har vore
konservator i Baroniet og Anbjørn er
planhandsamar i kommunen og heilt
samde om svaret var dei ikkje. Men dei
hadde ikkje store problem med å velgja
det siste alternativet. Det ville føra det
staselege og stilreine sveitsarstilhuset frå
1898 på Kjerland over i ei ny tid men
likevel bevara mykje og mest mogeleg av
det gamle preget.
på Dønhaug. Huset på Kjerland var det imidlertid
fetteren til Pål - Sivert Kjerland (1867/1863) - som
bygde. Han fortener å bli kalla ein bygdehovding. Det
gjer også han som budde sist i det urestaurerte huset –
Sigvald Eik. Huset fortener dermed å bli teke vare på
også som eit minne om desse personlegdomane.
Det var i perioden 1840/1920 sveitsarstilhusa grodde
opp som paddehattar rundt i Noreg og framfor alt då
på landsbygda. I Uskedalen vart det bygd minst 5 og
Pål Haugland som kom heim frå Amerika skal ha
inspirert fleire til å satsa på slike hus. To av dei har i
dag den opprinnelege stilen og det andre er kårstugua
Målsetjinga var klår: Dei ønskte å ta vare på det
originale preget samstundes som dei moderne krava
vart tilfredsstilt. Det har gjeve ein god mik s som
resultat og som døme på det kan ei peika på satsinga
på vassbåren varme. Anlegget omfatta r ei 350 meter
lang grøft ned til elva og håpet er at varmebudsjettet
skal bli redusert med 70-80 prosent.
-Eg visste kor mykje arbeid det ville bli og det stemte,
seier Anbjørn og peikar på at det var ein stor jobb å
gjera frå grunnmur til tak. Og medan vi er inne på
taket: Berre ein tredel av det er no tekt med den
originale skiferen. Resten er henta frå den nedlagte
sildoljefabrikken i Beinavikjo, Sandvoll og Voss og
det understrekar dei historiske kvalitetskrav som
Margun og Anbjørn har operert med.
Påska 2012
USKEDALSPOSTEN
Side 40
___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Innerdørene er orginale frå 1898. Foto Anbjørn Høivik.
Margun og Anbjørn brukte som berekna 2 år på
jobben, som også omfatta eit nytt inngangsparti. Dei
flytta inn for eit halvt år sidan. Men ein god del står
att og det gjeld ikkje minst hageanlegget som Margun
med sin bakgrunn har særlege føresetnader for å
utforma. Inne har dei behalde det gamle der det ikkje
er øydelagt av tidas tann. Det var til dømes kjøkenet
som vart erstatta av eit stilreint og kvitt IKEA-kjøken.
Det står godt til det trekvite som ellers pregar mykje
innvendig. Golvet var så slite at det vart skifta ut i sin
heilheit og valet vart linoleum. Veggane er
oppinneleg av tømmer og dei er behalde men det er
lysna opp litt i bestestova og malt lyst i kammerset.
Og med det same vi er inne på måling: Utvendig var
huset faktisk måla raudt med bondeblått listverk. Men
rundt 1950 vart det måla kvitt og det har dei no satsa
på.
Prosjektet har i høg grad vore eit dugnadsprosjekt og
eit familieprosjekt. Familien har gjort omtrent
halvparten sjølve og ein av dei som blir trukke fram
spesielt er Ståle, faren til Margun. Han blir særleg
berømma for listverket ute og inne. Ståle har laga
imponerande kopiar der ingen detaljar er forsømte.
IKEA vart valt då kjøkkenet skulle velgjast. Foto Anbjørn
Høivik.
Men Anbjørn legg til at vi slett ikkje må gløyma
svigermor Alvhild som både tok seg av det som på
moderne språk heiter catering og dessutan fungerte
som ein fagleg inspirator, Utan henne hadde ikkje
dette gått, innrømmar svigersonen frå Hokksund.
-Så det heilt sentrale spørsmål: Kva med økonomien?
- Vi sprakk ikkje, hvis det er det du er inne på. Det
vart så dyrt som vi budsjetterte og venta, lyder svaret
frå Anbjørn.
Mange har vore spente på korleis det går med dette
prosektet Familien har hatt eit jamnt sig av
besøkjande og får det nok framleis. Dei som kjem
innom vil sikkert bli imponerte også over kva dei har
fylt romma med.
Eit døme både på kreativitet og pietet er dette: P å
veggjen i spisestova heng eit kjempefoto av
Ulvanåso.. Alternativet hadde vore å slå hol i veggen
og laga eit vindauga mot dette nærmast heilage fjellet
vårt. Men løysinga er slett ikkje dum. Kanskje
finansministeren hadde høyrt om den før han bestilte
fotopanorama mot Mjøsa på det terror-ramma
kontoret sitt i Regjeringskvartalet?
Påska 2012
USKEDALSPOSTEN
Side 41
___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Tømmeret i spisestova er ubehandla. Foto Anbjørn Høivik.
Til venstre: Det var naudsynt å gå drastisk til verks under
restureringa.
Over: Tre genrasjoner er er fornøgde med resultatet.
Sivert, Margun Eik, Ståle Eik. Anbjørn Høivik, Ingar
Påska 2012
USKEDALSPOSTEN
Side 42
___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
REPARASJON AV HVITEVARER OG EL.VERKTØY
SUNNHORDLAND ELEKTROSERVICE AS
NAUSTHAUGEN 2
5463 USKEDALEN
SERVICE TELEFON: 99 22 38 33
post@sunnel.no
www.sunnel.no
Rimeleg overnatting og frukost i ein lun og koseleg
atmosfære, finn du sentralt i Uskedal sentrum.
Ope heile året.
Nausthaugen 1, 5463 Uskedalen
Tlf.: 53 48 60 39 – Mobil: 90 08 41 36 – Fax: 53 47 74 88
www.solheimturiststasjon.no
email: solheim@knett.no
DIN LOKALE LEVERANDØR
TELEFON 53 48 61 01
Stian Haugland tlf. 95 78 48 08
Tor Ove Haugland 90 51 14 71
Arne Johs. Haugland tlf. 95 78 62 39
HUSNES STORSENTER - Tlf. 53 47 16 08
Påska 2012
USKEDALSPOSTEN
Side 43
___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
KVA SKJER I VÅR?
Uskedalen Kyrkje
Dato
Tid
Nattverd og andre opplysningar
Søndag 18. mars
kl. 1100
Samtalegudsteneste m/ Bønnevandring, Kristian Due
Torsdag 05. april
kl. 1100
Gudsteneste med nattverd, Kristian Due
Påskedag 08. april
kl. 1630
Høgtidsgudsteneste med nattverd, Kristian Due
Søndag 29. april
kl. 1100
Konfirmasjon, Kristian W Due
Torsdag 17. mai
kl. 1115
Familiegudsteneste, Kristian W Due
Uskedalen Bedehus
Dato
Tid
Kvar onsdag
Kl. 18.30
Bøne-møte
Søndag 25. mars
Kl. 19.30
Møte
Måndag 26. mars
Kl. 17.30-19.00
Røystene
Søndag. 1. april
Kl.11.00
Nattverdmøte
Fredag 13. april
Kl. 19.00
Konfirmant – FEST
Søndag 15. april
Kl. 11.00
Møte
Mandag 16. april
Kl.17.00-18.30
Konfirmantgruppa
Mandag 16. april
Kl.19.00-20.30
Hobbyklubben – vår-avslutning
Onsdag 18. april
Kl.10.30-12.00
Småbarnstreff
Søndag 22. april
Fjelltun Bibelskule +
Møte
Mandag 23. april
Kl.17.00-18.30
Røystene
Laurdag 28. april
Kl.13.00-14.30
Laurdagsskule – våravslutning på Kjærland
Onsdag 2. mai
Kl.10.30-12.00
Småbarnstreff – våravslutning på Kjærland
Onsdag 2, mai
Kl. 19.30
Møte Kr. Muslim misjon
Mandag 7. mai
Kl. 17.00-18.30
Røystene - Våravslutning
Torsdag 17. mai
Kl. 19.30
17- MAI- FEST
Søndag 27. mai
Kl. 11.00
Møte (1. pinsedag)
Søndag 10. juni
Møte
Påska 2012
USKEDALSPOSTEN
Side 44
___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
DEG VÆRE ÆRE.
DEG VÆRE ÆRE .......
Deg være ære, Herre over dødens makt !
Evig skal døden være Kristus underlagt.
Lyset fyller haven, se en engel kom,
åpnet den stengte graven, Jesu grav er tom !
Refr .: Deg være ære, Herre over dødens makt !
Evig skal døden være Kristus underlagt.
Se, Herren lever ! Salige morgenstund !
Mørkets makter bever. Trygg er troens grunn.
Jubelropet runger ; Frelseren er her !
Pris han, alle tunger, Kristus Herre er !
Refr.: Deg være ære....
Frykt ikke mere ! Evig er han med.
Troens øye ser det ; Han gir liv og fred.
Kristi navn er ære, seier er hans vei.
Evig skal han regjere, aldri frykter jeg.
Refr.: Deg være ære ....
Hobbyklubben ynskjer alle god påske!