kobiet w Polsce
Transcription
kobiet w Polsce
NAJBARDZIEJ WPŁYWOWYCH kobiet w Polsce nAJBARdZieJ WPłyWoWyCh KoBiet 1 BEATA SZYDŁO PReZes RADY MinistRÓw Posłanka na Sejm V, VI, VII i VIII kadencji. W 1987 ukończyła studia w Katedrze Etnografii Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. W latach 1989-1995 była doktorantką na Wydziale Filozoficzno-Historycznym UJ. W 1997 ukończyła studia podyplomowe dla menedżerów kultury w Szkole Głównej Handlowej w Warszawie, a w 2001 w Akademii Ekonomicznej w Krakowie zarządzanie samorządem terytorialnym w Unii Europejskiej. W latach 1995-1997 była kierownikiem Libiąskiego Centrum Kultury, które tworzyła od podstaw. W 1998 r. została Burmistrzem Gminy Brzeszcze - najmłodszym burmistrzem w Małopolsce. W latach 1998–2002 pełniła także funkcję radnej powiatu oświęcimskiego. W 2002 r. została wybrana radną sejmiku województwa małopolskiego. W 2005 wstąpiła do Prawa i Sprawiedliwości i z jego listy została wybrana na posła V kadencji z najlepszym wynikiem w okręgu chrzanowskim. Zasiadała w Komisji Gospodarki i Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej. W 2010 została wiceprezesem Prawa i Sprawiedliwości. AGNIESZKA RADWAŃSKA tenisistKA 2 Urodziła się 6 marca 1989 r. w Krakowie – polska tenisistka, finalistka wielkoszlemowego Wimbledonu 2012 w singlu, najwyżej notowana Polka w historii rankingu WTA. Pierwsza polska tenisistka, która zarobiła na korcie ponad 1 mln dolarów amerykańskich. Zwyciężczyni dwunastu turniejów WTA w grze pojedynczej i dwóch w grze podwójnej. Triumfatorka dwóch juniorskich turniejów wielkoszlemowych Wimbledon 2005 i French Open 2006 w grze pojedynczej oraz finalistka juniorskiego French Open 2006 w grze podwójnej. Reprezentantka kraju w Pucharze Federacji oraz na Igrzyskach Olimpijskich 2008 w Pekinie i Igrzyskach Olimpijskich 2012 w Londynie, na których była chorążym. Druga w historii Polka (po Jadwidze Jędrzejowskiej w latach 30. XX wieku), która dotarła do finału turnieju wielkoszlemowego w singlu (Wimbledon 2012) oraz do półfinału turnieju wielkoszlemowego w deblu (Australian Open 2010 oraz US Open 2011). Jest także drugą osobą z Polski w erze open (po Wojciechu Fibaku w 1977), która osiągnęła pierwszą dziesiątkę rankingu. 30 luty 2016 nAJBARdZieJ WPłyWoWyCh KoBiet 3 MAŁGORZATA KOŁAKOWSKA PReZes ZARZĄDU inG BAnK ŚlĄsKi Małgorzata Kołakowska rozpoczęła swoją karierę zawodową w ING Bank NV/Oddział w Warszawie w latach 1993-1996. Po kilkuletniej przerwie, w trakcie której zajmowała stanowisko dyrektora finansowego w McDonalds’ Polska oraz dyrektora na Polskę i kraje bałtyckie w Europejskim Banku Odbudowy i Rozwoju, powróciła do ING Banku Śląskiego. Od października 2006 r. nadzorowała obszar dużych korporacji i instytucji finansowych na stanowisku Dyrektora Banku. 1 lipca 2008 r. objęła stanowisko wiceprezesa Banku odpowiedzialnego za obszar korporacji i instytucji finansowych oraz rynków finansowych. 8 grudnia 2009 r. została powołana na stanowisko prezesa ING Banku Śląskiego. Pełniła ponadto funkcję członka Rady Nadzorczej Banku Gospodarki Żywnościowej S.A., Funduszu Emerytalnego Winterthur (obecnie AXA) oraz Kredobanku na Ukrainie. Obecnie sprawuje funkcję Wiceprzewodniczącej Rady Nadzorczej ING Securities S.A. EWA BŁASZCZYK 4 AKtoRKA, PiosenKARKA, ZAŁoŻYcielKA fUnDAcJi „AKoGo?” fot.: Katarzyna Paskuda Urodziła się 15 października 1955 r. w Warszawie. Aktorka teatralna, filmowa, pieśniarka.W 1978 r. ukończyła z wyróżnieniem Warszawską PWST. Przez długie lata występowała w kabarecie J. Pietrzaka Pod Egidą; śpiewała na przeglądach poezji śpiewanej, przeglądach Piosenki Aktorskiej we Wrocławiu, festiwalach w Opolu, Sopocie i innych. Związana z Teatrem Studio w Warszawie. Założycielka, fundator (z ks. Wojciechem Drozdowiczem, twórcą programu „Ziarno” w TVP) i prezes organizacji pożytku publicznego „Akogo?”, mającej na celu pomoc dzieciom po ciężkich urazach mózgu, często przebywających w śpiączce. Fundacja „Akogo?” wybudowała pierwszą w Polsce klinikę „BUDZIK” – klinikę wzorzec przy Centrum Zdrowia Dziecka w Warszawie. luty 2016 31 nAJBARdZieJ WPłyWoWyCh KoBiet IWONA SROKA PReZes KRAJoweGo DePoZYtU PAPieRÓw wARtoŚciowYcH oRAZ KDPw_ccP dr Iwona Sroka, Prezes Krajowego Depozytu Papierów Wartościowych oraz KDPW_CCP, od wielu lat związana z rynkiem finansowym w Polsce. Absolwentka Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie, doktor nauk ekonomicznych. W latach 2000-2009 Doradca Zarządu Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie, a następnie Dyrektor Biura Komunikacji Marketingowej. Członek Rady Dyrektorów Europejskiego Stowarzyszenia Centralnych Depozytów Papierów Wartościowych (ECSDA) oraz Rady ds. Systemu Płatniczego przy NBP. Wiceprezydent Pracodawców Rzeczypospolitej Polskiej - najstarszej i największej organizacji skupiającej pracodawców. W październiku 2015 r. powołana przez Prezydenta RP Andrzeja Dudę w skład Rady Dialogu Społecznego. Przewodnicząca Rady Fundacji Młodzieżowej Przedsiębiorczości, Wiceprezes Rady Fundacji im. Lesława A. Pagi, Wiceprzewodnicząca Rady Fundacji Polski Kongres Gospodarczy. Adiunkt w Katedrze Gospodarki Narodowej na Wydziale Zarządzania Uniwersytetu Warszawskiego. AGATA KORNHAUSER -DUDA PieRwsZA DAMA Urodziła się 2 kwietnia 1972 r. w Krakowie. Ukończyła I Liceum Ogólnokształcące im. Bartłomieja Nowodworskiego w Krakowie. Po otrzymaniu w 1991 r. świadectwa dojrzałości, podjęła naukę na Uniwersytecie Jagiellońskim na Wydziale Filologii Germańskiej, uzyskując w 1997 r. tytuł magistra. Po studiach, początkowo zatrudniona była w prywatnej firmie, a od października 1998 r. do 2015 r. pracowała – jako nauczycielka języka niemieckiego – w II Liceum Ogólnokształcącym im. Jana III Sobieskiego w Krakowie. Poza działalnością pedagogiczną zajmowała się między innymi organizowaniem międzyszkolnych wymian uczniowskich z krajami niemieckojęzycznymi. Od 1994 r. jest żoną Andrzeja Dudy. Państwo Dudowie mają córkę Kingę, która obecnie studiuje prawo. 32 luty 2016 nAJBARdZieJ WPłyWoWyCh KoBiet 7 NINA TERENTIEW cZŁoneK ZARZĄDU, DYReKtoR PRoGRAMowY PolsAt fot.: Zuza Krajewska/Polsat/LAF AM Nina Terentiew jest Członkiem Zarządu od 2007 roku. Zanim trafiła do Polsatu, przez wiele lat była dyrektorem Programu II Telewizji Polskiej SA. Do Redakcji Publicystyki Kulturalnej TVP, trafiła w 1972 roku, gdzie przygotowywała filmy dokumentalne, reportaże, audycje oraz felietony. Była prowadzącą popularnej wśród widzów „Bezludnej wyspy”. Od 1998 r. - dyrektor telewizyjnej Dwójki. Funkcję tę pełniła 9 lat. Laureatka Superwiktora – nagrody wręczanej wybitnym osobowościom telewizyjnym, autorka książki „Zwierzenia kontrolowane”, członek wpływowego „Klubu 22” zrzeszającego kobiety odnoszące sukces na polu zawodowym. Pani Nina Terentiew związała się z Telewizją Polsat w październiku 2006 roku. Początkowo doradca przewodniczącego rady nadzorczej i zarządu, odpowiadająca głównie za produkcje krajowe: seriale i programy rozrywkowe, od kwietnia 2007 r. dyrektor programowy stacji, w lipcu 2007 powołana na członka zarządu. ANNA STREŻYŃSKA MinisteR cYfRYZAcJi Funkcję ministra cyfryzacji pełni od 16 listopada 2015 r. Prawnik, w latach 1995-1997 pracowała w Urzędzie Ochrony Konkurencji i Konsumentów. W latach 1998-2000 była doradcą trzech kolejnych ministrów łączności. W latach 2001-2005 prowadziła działalność doradczą, a od listopada 2005 do maja 2006 była podsekretarzem stanu w Ministerstwie Transportu i Budownictwa, właściwym w sprawach łączności. Od stycznia do maja 2006 r. pełniła obowiązki, a następnie w maju 2006 r. została powołana na stanowisko Prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej (funkcję tę sprawowała do lutego 2012). W latach 2012-2015 prowadziła działalność doradczą, jednocześnie sprawując w latach 2014-2015 funkcję Prezesa Zarządu Wielkopolskiej Sieci Szerokopasmowej SA oraz w 2015 r. funkcję CEO Projektu Internetu dla Mazowsza. W latach 2014-2015 – członek Rady ds. Cyfryzacji przy Ministrze Administracji i Cyfryzacji. luty 2016 33 nAJBARdZieJ WPłyWoWyCh KoBiet HANNA GRONKIEWICZ WALTZ PReZYDent wARsZAwY Urodziła się 4 listopada 1952 r. w Warszawie. W 1975 r. ukończyła studia prawnicze na Uniwersytecie Warszawskim. W tym samym roku podjęła pracę jako pracownik naukowy UW. Od 6 marca 1992 r. do 31 grudnia 2000 r. była prezesem Narodowego Banku Polskiego. W latach 2001–2005 była wiceprezesem Europejskiego Banku Odbudowy i Rozwoju. Od września 2005 r. była posłem na Sejm RP oraz przewodniczącą Komisji Skarbu Państwa. Od czerwca 2006 r. pełni funkcję wiceprzewodniczącej Platformy Obywatelskiej, a od października 2013 r. szefuje także mazowieckiej PO. Po raz pierwszy na stanowisko Prezydenta m.st. Warszawy została wybrana 26 listopada 2006 r. Brała udział w wielu międzynarodowych konferencjach. Jest autorką ponad 40 publikacji naukowych, w tym podręczników i monografii. Wypromowała 11 doktorów nauk prawnych. ALICJA WIECKA DYReKtoR ZARZĄDZAJĄcY sAs institUte PolsKA Założycielka i Dyrektor Zarządzający polskiego oddziału SAS Institute. Od ponad 20 lat zarządza firmą, która odnotowuje dynamiczny wzrost przychodów i zatrudnienia i jest najszybciej rozwijającą się filią SAS Institute w regionie Europy Środkowo-Wschodniej. Zbudowała silną pozycję firmy na polskim rynku oprogramowania – SAS jest liderem analityki i Business Intelligence. Od samego początku stawiała na innowacyjny model zarządzania i wdrażanie procesów biznesowych umożliwiających ekspansję firmy na rynku oraz zróżnicowanie jej oferty. Od 1992 r. promuje wykorzystanie informatyki do wspomagania procesów podejmowania decyzji jako prelegent rozlicznych konferencji, uczestnik debat redakcyjnych, autor artykułów o rosnącej roli analityki w zarządzaniu. Aktywnie wspiera rozwój firm i instytucji poprzez wykorzystanie zaawansowanych technologii do budowy systemów informacyjnych w bankach, instytucjach ubezpieczeniowych, telekomunikacji, przemyśle, administracji publicznej i wielu innych branżach. 34 luty 2016 nAJBARdZieJ WPłyWoWyCh KoBiet OLGA GRYGIERSIDDONS PReZes Pwc w eURoPie ŚRoDKowo-wscHoDnieJ (cee) Pochodzi ze Śląska. W wieku 18 lat wyjechała do Anglii, gdzie ukończyła studia na Uniwersytecie w Manchesterze. Z PwC jest związana od 1991 r., kiedy to rozpoczęła pracę w londyńskim oddziale firmy, gdzie z czasem objęła stanowisko Partnera w zespole doradztwa finansowego dla sektora energetycznego. W lipcu 2004 r. przeprowadziła się wraz z mężem i dziećmi do Polski, aby objąć stanowisko szefa działu usług doradczych. W roku 2009 stanęła na czele całego polskiego oddziału firmy, zatrudniającego ponad 1500 osób. Z dniem 1 lipca 2014 r. objęła stanowisko prezesa PwC w Europie Środkowo-Wschodniej (CEE). Pasją Olgi Grygier-Siddons jest spędzanie czasu z dziećmi, szczególnie wspólne czytanie i poranne uprawianie jogi. ANNA DYMNA AKtoRKA, DZiAŁAcZKA sPoŁecZnA, ZAŁoŻYcielKA i PReZes fUnDAcJi „MiMo wsZYstKo” Absolwentka Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej w Krakowie. Od 1990 r. jest wykładowczynią na tej uczelni. Od 1973 związana z krakowskim Starym Teatrem. Zadebiutowała w 1969 r. w Teatrze im. Juliusza Słowackiego w Krakowie w roli Isi i Chochoła w Weselu Stanisława Wyspiańskiego. W 2002 zainicjowała odbywający się w niedzielne przedpołudnia Krakowski Salon Poezji w Teatrze im. Juliusza Słowackiego, który prowadzi wraz z Józefem Opalskim, Bronisławem Majem oraz Krzysztofem Orzechowskim, dyrektorem teatru. Inicjatywę uhonorowano nagrodą literacką Nike za najciekawszą działalność kulturalną w regionie w 2003. Angażowała się w działalność Obywatelskiego Komitetu Ratowania Krakowa, uczestniczyła w akcjach Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy, Stowarzyszenia „Wielkie Serce”, Fundacji „Mam Marzenie”, Fundacji „Akogo?” i Fundacji „Nuta Nadziei”. W 2003 założyła w Krakowie Fundację Anny Dymnej „Mimo Wszystko”, obejmując społecznie funkcję prezesa tej instytucji. luty 2016 35 nAJBARdZieJ WPłyWoWyCh KoBiet EWA SZMIDT -BELCARZ PReZes ZARZĄDU eMPiK Prezesem Zarządu spółki Empik Ewa Szmidt-Belcarz jest od lutego 2015. Od 2007 roku pracowała w McKinsey&Company, gdzie jako pierwsza kobieta w historii polskiego biura McKinsey została awansowana na stanowisko globalnego Partnera oraz kierowała Pionem Sprzedaży Detalicznej i Dóbr Konsumenckich. W latach 2006-2007 pracowała w Cadbury Trebor Bassett, oddziale Cadbury Schweppes w Wielkiej Brytanii, gdzie zajmowała się największą na rynku brytyjskim marką czekolady – Cadbury Dairy Milk. W latach 2005-2006 w niemieckiej centrali Schwarzkopf & Henkel zarządzała rozwojem marek portfelowych na rynkach międzynarodowych (m.in. Francja, Hiszpania, Niemcy oraz kraje CEE). W latach 2004-2005 pełniła funkcję menedżera produktu w polskim oddziale L’Oreal. Posiada podwójny dyplom magistra Wydziału Zarządzania Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie oraz CEMS Master in International Management ze Szkoły Głównej Handlowej oraz London School of Economics, jak równiez dyplom MBA renomowanej uczelni INSEAD we Francji. dr. IRENA ERIS wsPÓŁwŁAŚcicielKA lABoRAtoRiUM KosMetYcZneGo DR iRenA eRis Urodziła się w 1950 r. w Warszawie. Doktor farmacji, przedsiębiorca. Ukończyła Akademię Medyczną w Warszawie, doktorat obroniła na berlińskim Uniwersytecie Humboldta. Współwłaścicielka (wraz z mężem Henrykiem Orfingerem) przedsiębiorstwa Laboratorium Kosmetyczne Dr Irena Eris Sp. z o.o, w którym jest dyrektorem ds. badań i rozwoju oraz sieci Hoteli SPA Dr Irena Eris. Od początku działalności firmy zajmuje się kreacją nowych produktów i zarządza procesem ich powstawania. W 2014 r. nominowana w plebiscycie „Ludzie Wolności” zorganizowanym na 25-lecie Solidarności w kategorii biznes. 5 czerwca 2014 została odznaczona Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski za wybitne zasługi dla rozwoju i promocji polskiej przedsiębiorczości oraz za osiągnięcia w działalności społecznej. 36 luty 2016 nAJBARdZieJ WPłyWoWyCh KoBiet DR N. MED. MAŁGORZATA ADAMKIEWICZ DYReKtoR GeneRAlnY GRUPY ADAMeD Doktor nauk medycznych, absolwentka Akademii Medycznej w Warszawie oraz The Stockholm School of Economics Executive Educations. Posiada specjalizację pierwszego i drugiego stopnia z chorób wewnętrznych oraz endokrynologii. Karierę zawodową rozpoczęła w Klinice Endokrynologii Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego w Warszawie. Z Adamedem związana od początku istnienia firmy (1986 r.) Jako Dyrektor Medyczny była odpowiedzialna m.in. za utworzenie działu badawczo-rozwojowego oraz zainicjowanie badań nad nowymi lekami. Od 2006 r. nieprzerwanie pełni funkcję Dyrektora Generalnego oraz Wiceprezesa Zarządu. W 2010 r. z sukcesem przeprowadziła akwizycję Pabianickich Zakładów Farmaceutycznych Polfa S.A. oraz spółki Agropharm (obecnie Adamed Consumer Healthcare), co w efekcie doprowadziło do utworzenia Grupy Adamed. Wiceprezes Zarządu Polskiej Rady Biznesu oraz członek Business Centre Club. Odznaczona Złotym Krzyżem Zasługi Prezydenta RP. MAŁGORZATA KOŻUCHOWSKA AKtoRKA Wychowywała się w Toruniu. W 1994 r. ukończyła Państwową Wyższą Szkołę Teatralną w Warszawie, następnie należała do zespołu warszawskiego Teatru Dramatycznego, a obecnie do Teatru Narodowego (od 2005). Popularność przyniosły jej role filmowe i telewizyjne, m.in. „Kiler” (1997), „Kiler-ów 2-óch” (1999), serial „M jak miłość” (2000–2011), oraz „Rodzinka.pl” (od 2011). Jest laureatką nagrody Złotej Kaczki (nagroda miesięcznika „Film”) w kategorii Najlepsza polska aktorka 2003, 2004 i 2005. Otrzymała także nagrody czytelników pisma „Tele Tydzień” – Telekamera w 2004 i 2005 oraz nominację w 2006 r.. W rodzinnym mieście Toruniu (gdzie się uczyła i mieszkała) została natomiast uhonorowana w Alei Gwiazd na Rynku Staromiejskim, odsłoniła tam drugą z serii „katarzynek” – podpisów słynnych torunian. Jest twarzą Bonarka City Center. Od października 2007 r. jest ambasadorem Fundacji Mam Marzenie, zaś od czerwca 2010 r. jest członkiem Rady Programowej tej fundacji. luty 2016 37 nAJBARdZieJ WPłyWoWyCh KoBiet KRYSTYNA BOCZKOWSKA PReZes ZARZĄDU RoBeRt BoscH i RePReZentAntKA GRUPY BoscH w Polsce Od ponad 20 lat współtworzy sukces firmy Bosch w Polsce. Współpracę z firmą rozpoczęła w styczniu 1992 r., aby po 6 latach objąć funkcję członka zarządu Robert Bosch Sp. z o.o. Od 2006 roku jest prezesem zarządu firmy, a także reprezentuje spółki Grupy Bosch w Polsce. Aktywnie działa w Polsko-Niemieckiej Izbie Przemysłowo-Handlowej, gdzie pełni funkcję Wiceprezydenta Zarządu. Ponadto od 2011 r. działa w Kongresie Kobiet jako członkini Rady Programowej, a od 2014 r. angażuje się w działalność Fundacji Liderek Biznesu.Wielokrotnie wymieniana w gronie najbardziej wpływowych i przedsiębiorczych kobiet w Polsce, nagradzana m.in. tytułami Kobieta Roku czy osoby zasłużonej dla rozwoju rynku motoryzacyjnego w Polsce. Ukończyła Wydział Mechaniki Precyzyjnej Politechniki Warszawskiej, a także podyplomowe studia handlu zagranicznego na SGH oraz studia MBA Executive Studies in Finance. EDYTA GÓRNIAK PiosenKARKA, KoMPoZYtoRKA i AUtoRKA teKstÓw, PRoDUcent Debiutowała na deskach Teatru Dramatycznego w Warszawie w musicalu Metro. W 1994 r. została wybrana wewnętrznie przez Telewizję Polską na pierwszą w historii reprezentantkę Polski podczas 39. Konkursu Piosenki Eurowizji z utworem „To nie ja!”, z którym zajęła ostatecznie drugie miejsce. Artystka piętnastokrotnie otrzymała nominację do nagrody polskiego przemysłu fonograficznego Fryderyka. Dwukrotnie została laureatką tejże nagrody. W 1994 r. otrzymała Wiktora. Zdobyła też statuetkę Eska Music Award oraz nagrodę międzynarodową przyznaną przez Hiszpanów za „Najlepszy głos Europy”. Była też czterokrotnie nominowana do nagród Viva! Najpiękniejsi i VIVA Comet Awards, w tej drugiej raz wygrywając. Otrzymała również nominacje do Superjedynek i Telekamer. W 2010 uhonorowano ją Bursztynowym Słowikiem, a w 2015 Złotą Karolinką i Platynową Telekamerą. Edyta Górniak jest członkinią Akademii Fonograficznej ZPAV oraz Stowarzyszenia Artystów Wykonawców Utworów Muzycznych i Słowno-Muzycznych SAWP. 38 luty 2016 nAJBARdZieJ WPłyWoWyCh KoBiet ILONA WEISS PReZes ZARZĄDU ABc DAtA Ilona Weiss już od 25 lat związana jest z rynkiem finansowym i inwestycyjnym oraz z firmami z branży technologii i IT. Z wykształcenia jest finansistką, nie lubi jednak schematów w myśleniu i działaniu. Dlatego też obserwuje i analizuje zmieniające się trendy. W styczniu 2015 objęła stanowisko prezesa ABC Data, a wprowadzone przez nią zmiany już po kilku miesiącach przyczyniły się do wzmocnienia pozycji firmy na rynku polskim i zagranicznym. Jest również partnerem ds. Inwestycji w grupie MCI. W latach 2012 – 2014 piastowała stanowisko Wiceprezesa Zarządu ABC Data S.A. Wcześniej, od 2010 do 2012 roku, pełniła funkcję Wiceprezesa Zarządu Sygnity S.A. W latach 2008-2010 była dyrektorem finansowym w spółce Sage Sp. z o.o., gdzie odpowiadała za zarządzanie strategiczne i operacyjne finansami grupy w Polsce. Ukończyła Wydział Nauk Ekonomicznych i Zarządzania Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. AGNIESZKA ŚWIERGIEL PReZes ZARZĄDU iMPeRiAl toBAcco Prezes Zarządu i dyrektor generalny Imperial Tobacco od lutego 2010 r. Odpowiadała za kwestie związane z rachunkowością finansową i zarządczą, problematykę podatkową, ubezpieczeniową, SOXA oraz IT. Pracuje w Imperial Tobacco od 1995 r., w tym czasie zajmowała szereg stanowisk w ramach pionu finansów – przeszła drogę od specjalisty ds. księgowości poprzez treasurera, kierownika finansów, do kierownika rachunkowości finansowej. Absolwentka Wydziału Zarządzania Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu. Jest również laureatką Medalu Solidarności Społecznej za działalność charytatywną. luty 2016 39 nAJBARdZieJ WPłyWoWyCh KoBiet MAGDA GESSLER wŁAŚcicielKA RestAURAcJi Urodziła się 10 lipca 1953 w Warszawie – restauratorka, właścicielka i współwłaścicielka kilkunastu restauracji. Prowadząca program „Kuchenne rewolucje”, w którym próbuje ratować upadające restauracje, oraz jurorka polskiej edycji „MasterChef”. Redaktor naczelna serwisu SmakiZycia.pl. W latach 60. XX w. wraz z rodziną zamieszkała w Hawanie, a po kilku latach w Madrycie, gdzie ukończyła malarstwo na Akademii Sztuk Pięknych. W czerwcu 2005 ukazała się jej książka „Kuchnia moja pasja”, a w październiku 2007 „Kocham gotować” – Magdy Gessler przepis na życie. 16 grudnia 2010 otrzymała od Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi dyplom za promocję polskich produktów. W lutym 2014 nawiązała współpracę z Targami Produktów Tradycyjnych i Ekologicznych „Regionalia”. Zaprojektowała również własną kolekcję obrusów i serwet dla Fabryki Lnu Żyrardów. KATARZYNA RUTKOWSKA PReZes ZARZĄDU Ac Od 2007 r. związana ze spółką AC SA w Białymstoku, na początku jako doradca, wiceprezes Zarządu, a od sierpnia 2008 r. prezes Zarządu. Wykształcenie wyższe w zakresie zarządzania i finansów. Była odpowiedzialna za wprowadzenie AC SA w 2011 r. na GPW w Warszawie. Pracowała m.in. jako dyrektor finansowy w BOS SA, Emperia Holding SA, nauczyciel akademicki w WSFiZ w Białymstoku. Była członkiem rad nadzorczych, m.in. w Mispol SA i Biazet SA. Posiada uprawnienia biegłego rewidenta, jest członkiem Rady Ekspertów przy Prezydencie Miasta Białegostoku, stale podnosi poziom wiedzy uczestnicząc w wielu specjalistycznych szkoleniach, ukończyła m.in. Akademię Strategicznego Przywództwa i Management – roczne programy menedżerskie sygnowane Harvard Business Publishing. Wielokrotnie nagradzana za osiągnięcia biznesowe, m.in. w 2014 r. tytułem „Crystal Dragon of Success” dla najlepszych menedżerów w Polsce oraz w ogólnopolskim konkursie - „Bizneswoman Roku 2011/2012” w kategorii korporacja. 40 luty 2016 nAJBARdZieJ WPłyWoWyCh KoBiet BARBARA SKRZECZ -MOZDYNIEWICZ PReZes ZARZĄDU MAcRoloGic Z Macrologic związana jest od 18 lat. Od pięciu lat zasiada w zarządzie, od 2012 r. piastuje stanowisko dyrektora generalnego i prezesa. Jest absolwentką Wydziału Matematyki na Uniwersytecie Warszawskim. Podyplomowo ukończyła informatykę w biznesie na Politechnice Białostockiej oraz rachunkowość w Szkole Głównej Handlowej w Warszawie. Uzyskała także dyplom MBA dla finansistów w Akademii L. Koźmińskiego w Warszawie. Karierę zawodową rozpoczęła od wdrażania systemów finansowo-księgowych w spółce MacroSoft (dziś: Macrologic). Następnie na stanowisku szefa projektu zdobyła pierwsze doświadczenia w zarządzaniu zarówno projektem wdrożeniowym, jak i zespołem projektowym. Prywatnie miłośniczka podróży, aktywnego wypoczynku i historii Rosji. EWA CHODAKOWSKA tReneRKA, instRUKtoRKA fitness Najpopularniejsza trenerka fitness w Polsce. W ciągu ostatnich 4 lat rozkochała Polki w treningu. Jest dla nich nie tylko trenerką, ale także coachem. Dzień w dzień niezłomnie motywuje je, by były lepszą wersją samej siebie. Określana mianem „trenerki wszystkich Polek” czy „królowej fitnessu” jest także jedną z najbardziej wpływowych kobiet w Polsce. Jej książki i płyty DVD nie schodzą z list bestsellerów, a na oficjalnym fanpage’u ma prawie 2 miliony fanów! Dwa lata temuna warszawskim Mokotowie ruszyło jej autorskie studio fitness Be Active. Wydała 7 autorskich DVD z programami treningowymi oraz cykl DVD z magazynem Shape. Ma na swoim koncie rekord Guinnessa w największym otwartym treningu fitness oraz cykliczne warsztaty fitness, które nieprzerwanie gromadzą tłumy w Polsce i zagranicą od ponad 2 lat. Ewa prowadziła także program telewizyjny Be Active. Ewa Chodakowska na kanale Kuchnia+. Na stałe gości na łamach prasy i telewizji jako ekspert z zakresie aktywności fizycznej oraz zdrowego odżywiania. luty 2016 41 nAJBARdZieJ WPłyWoWyCh KoBiet EWA BEREŚNIEWICZ -KOZŁOWSKA PReZes ZARZĄDU ecARD W 1973 r. ukończyła Politechnikę Gdańską na Wydziale Elektroniki, uzyskując tytuł magistra inżyniera elektroniki w specjalizacji automatyka i maszyny matematyczne. Ponadto ukończyła w 1997 r. Gdańską Akademię Bankową – studium podyplomowe; European Education Centre Hounslow Westdondon – Application Designer; uzyskała certyfikat – Certificate in Card Bank Management – Visa International Self Study; uzyskała licencję instalatora systemu UNIX. Zawodowo aktywna od 1973 r. Od 1995 r. do 1997 r. w Centrali Banku Gdańskiego S.A. jako project manager, od 1997 r. do 2001 r. w BIG Bank Gdański S.A, od 2001 r. do 2002 r. w BIG Bank Gdański S.A. uczestniczyła w projekcie ujednolicania systemów bankowych w zakresie produktów kartowych, od 2002 r. do 2006 r. w Centrali Banku Millenium w Gdańsku w Departamencie Informatyki w Wydziale Kart Bankowych, od 2006 r. w Towarzystwie Finansowym SKOK S.A., w tym w składzie Zarządu od dnia 26.06.2008 r. KATARZYNA ZAWODNA PReZes ZARZĄDU sKAnsKA coMMeRciAl DeVeloPMent eURoPe Katarzyna Zawodna jest związana ze Skanska od 2006 r., kiedy rozpoczęła pracę w zespole działu marketingu i leasingu Skanska Property Poland, gdzie zajmowała się promocją i sprzedażą realizowanych projektów, a także wprowadzaniem na polski rynek pionierskich standardów zielonego budownictwa. W 2010 r. objęła stanowisko menadżera ds. zrównoważonego rozwoju i weszła do zarządu firmy. Rok później została dyrektorem regionu w Skanska Property Poland. Do jej zadań należało tworzenie strategii działania firmy, realizacja projektów i koordynacja transakcji inwestycyjnych w Polsce północnej. W marcu 2014 r. objęła stanowisko dyrektora zarządzającego spółki. W styczniu 2016 r. Katarzyna Zawodna objęła stanowisko prezesa spółki Skanska Commercial Development Europe. Jest absolwentką Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie. Posiada również tytuł akredytowanego profesjonalisty systemu certyfikacji środowiskowej LEED (LEED Accredited Professional). 42 luty 2016 nAJBARdZieJ WPłyWoWyCh KoBiet ANNA LEWANDOWSKA sPoRtsMenKA Absolwentka Akademii Wychowania Fizycznego w Warszawie, specjalista do spraw żywienia, zawodniczka karate KK Pruszków oraz reprezentantka kraju w karate tradycyjnym. Wielokrotna medalistka Mistrzostw Świata, Europy i Polski. Żona piłkarza Roberta Lewandowskiego. Pracę magisterską obroniła w 2012 roku. W swojej karierze wywalczyła trzy medale mistrzostw świata seniorów, sześć medali mistrzostw Europy w różnych kategoriach wiekowych (w tym dwukrotnie mistrzostwo Europy seniorów), a także 29 medali mistrzostw Polski (w tym dwa razy mistrzostwo Polski seniorów i cztery razy młodzieżowe mistrzostwo Polski). We wrześniu 2013 roku zdobyła tytuł specjalisty ds. żywienia. Założyła blog Healthy Plan by Ann, w którym udziela porad żywieniowych i sportowych. DOROTA GUTKOWSKA DYReKtoR GeneRAlnY leVi stRAUss nA ReGion eURoPY centRAlneJ. Jest absolwentką Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie. Ukończyła specjalistyczne kursy w The Wharton School, University of Pensylvania, a także w Kellog Graduate School of Management w USA i INSEAD we Francji. Wcześniej przez 8 lat pracowała jako dyrektor handlowy, członek Zarządu w firmie Frito Lay Polska, gdzie nadzorowała pracę ponad 600 osób zatrudnionych w dziale sprzedaży. Odpowiadała za wprowadzenie na polski rynek nowych produktów takich jak: Lay’s oraz Cheetos. Doświadczenie zdobywała także w firmie Unilever Polska, gdzie pracowała przez ponad 3 lata jako marketing category manager i area manager, odpowiedzialna za region Polski Centralnej. luty 2016 43 nAJBARdZieJ WPłyWoWyCh KoBiet AGNIESZKA MOSUREK-ZAVA PReZes DoUGlAs PolsKA i DYReKtoR ReGionAlnA nA cZecHY, litwĘ i ŁotwĘ. Doktor nauk politycznych Uniwersytetu Jagiellońskiego. Z polskim oddziałem Douglas związana jest od początku działalności sieci w Polsce, czyli od 2001 r. Zanim została prezesem firmy odpowiadała za kluczowe dla biznesu obszary – nowe lokalizacje, rozwój, sprzedaż, marketing, zakupy. Pod jej kierownictwem Douglas zbudował swoją pozycję lidera polskiego rynku perfumeryjnego. Ewenementem na europejską skalę jest stworzony przez nią format House of Beauty w warszawskiej galerii handlowej Arkadia. Agnieszka Mosurek-Zava wyznacza trendy na Polskim rynku zwłaszcza w odniesieniu do jakości obsługi klienta poprzez 5 gwiazdkowy serwis Douglas. Dzięki temu perfumerie Douglas co roku plasują się w ścisłej czołówce badania satysfakcji klienta przeprowadzanego przez Daymaker wśród 150 sieci handlu detalicznego. Agnieszka Mosurek-Zava realizuje się w biznesie, ale filozofia polityczna i bieżące aspekty życia społecznego to jej pasja. Lubi podróże i ciekawą lekturę. IZABELLA ŁUKOMSKAPYŻALSKA PReZes ZARZĄDU fAMilY HoUse Za swój największy sukces zawodowy uważa dynamiczny rozwój spółki Family House, która w ciągu 7 lat obecności na rynku stała się jedną z najbardziej rozpoznawalnych na wielkopolskim rynku mieszkaniowym. W biznesie kieruje się trzema głównymi wartościami: uczciwością, odpowiedzialnością i etyką. Największą motywacją jest dla niej spełnianie się w nowych dziedzinach biznesu. Dąży do tego, aby przez całe życie spełniać się na różnych polach, rozwijać siebie, a także spółkę Family House. Jako receptę na sukces wskazuje elastyczność, umiejętność dopasowania się do zmieniających się warunków otoczenia, a jej mottem życiowym jest „chcieć to móc”. 44 luty 2016 nAJBARdZieJ WPłyWoWyCh KoBiet AGATA KULESZA AKtoRKA Agata Kulesza jest jedną z najwybitniejszych aktorek w Polsce. Pochodzi ze Szczecina. Ukończyła z wyróżnieniem PWST w Warszawie (obecnie Akademia Teatralna im. Zelwerowicza) w 1994 r. Przez wiele lat była aktorką Teatru Dramatycznego, w 2011 r. związała się Teatrem Ateneum w Warszawie, gdzie obecnie gra w spektaklach „Mary Stuart” w reżyserii Agaty Dudy-Gracz oraz „Merylin Mongoł” w reżyserii Bogusława Lindy. Jest laureatką około stu nagród aktorskich polskich i zagranicznych, zarówno za role teatralne jak i filmowe. Jest laureatką Los Angeles Film Critisc Association, otrzymała wyróżnienia kół krytyków filmowych w Nowym Jorku i Chicago, a także nominację do Europejskiej Nagrody Filmowej. Została uhonorowana srebrnym medalem Gloria Artis i Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. Film „Ida” z Agatą Kuleszą w roli głównej otrzymał pierwszego w historii polskiej kinematografii Oskara dla najlepszego filmu nieanglojęzycznego. DOROTA WELLMAN DZienniKARKA, PReZenteRKA i PRoDUcentKA PRoGRAMÓw telewiZYJnYcH i RADiowYcH Ukończyła studia na Wydziale Filologii Polskiej i Historii Sztuki Uniwersytetu Warszawskiego. Karierę dziennikarską rozpoczynała w Radiu Solidarność. W Radiu Eska była prezenterką i dyrektorem programowym. Prowadziła także autorskie programy, najpierw „Fotel” w Nowej Telewizji Warszawa, następnie audycję „Bulion” w Radiu ZET. W Polsacie prowadziła talk-show „Szpila”. W latach 2005–2006 była gospodynią popołudniowej audycji radia Tok FM TOK o’clock. Od września 2002 do sierpnia 2007 była jedną z prowadzących poranny program TVP2 „Pytanie na śniadanie”. We wrześniu 2007 wraz z Marcinem Prokopem rozpoczęli prowadzenie porannego programu „Dzień Dobry TVN”. Pisała do „Gali” oraz czasopism filmowych: „Gala Filmowa” i „Viva! Kino”. W sierpniu 2006 została członkiem redakcji dwutygodnika „Viva!”. Współpracownica „Fashion Magazine”, „Existence”, felietonistka „Magazynu Wprost dla Kobiet” (comiesięcznego dodatku do „Wprost”). luty 2016 45 nAJBARdZieJ WPłyWoWyCh KoBiet MONIKA OLEJNIK DZienniKARKA Studiowała zootechnikę w SGGW w Warszawie. Ukończyła podyplomowe studia dziennikarskie na Uniwersytecie Warszawskim. W 1981 r. odbyła staż w redakcji rolnej programu I PR. W latach 1982-2000 pracowała w programie III PR, gdzie popularność przyniosły jej wywiady z politykami i postaciami życia publicznego w audycji Salon polityczny Trójki. W drugiej połowie lat 80. była związana z trójkową audycją Nie tylko dla orłów. Od stycznia 2001 pracuje w Radiu Zet, w którym prowadzi rozmowy z politykami w audycji Gość Radia Zet i niedzielnym programie Siódmy dzień tygodnia. W telewizji TVN prowadziła rozmowy w programie Kropka nad i. Od września 2004 do lipca 2006 była gospodynią programu publicystycznego Prosto w oczy w TVP1. Od 11 września 2006 ponownie prowadzi program Kropka nad i, tym razem na antenie TVN24. W „Gazecie Wyborczej” razem z Agnieszką Kublik przygotowuje wywiady z cyklu Dwie na jednego. MAŁGORZATA IWANEJKO PReZes ZARZĄDU, DYReKtoR GeneRAlnY iMPeXMetAl Absolwentka SGH w Warszawie i studiów podyplomowych MBA - Diploma in Management, University of Central Lancashire, Preston, Wielka Brytania. Swoja karierę zawodową rozpoczęła w 1996 r. jako szefowa pionu handlowego w Zakładach Azotowych „Puławy”. Później jako doradca współpracowała z Naftą Polską, następnie objęła stanowisko prezesa Zarządu Zakładów Azotowych „Puławy”, by w 2009 roku dołączyć, jako prezes do spółki Boryszew ERG a następnie Boryszew, którym zarządzała do 2012 roku. 46 luty 2016 nAJBARdZieJ WPłyWoWyCh KoBiet JUSTYNA STECZKOWSKA PiosenKARKA Uczęszczała do Państwowej Szkoły Muzycznej im. I. J. Paderewskiego w Stalowej Woli. W 1992 roku zrezygnowała ze studiów, by poświęcić się wokalistyce. W 1994 roku zwyciężyła w programie „Szansa na sukces”, gdzie wykonała utwór „Boskie Buenos” z repertuaru grupy Maanam. W tym samym roku zdobyła Grand Prix Festiwalu Polskiej Piosenki w Opolu. W 1995 wygrała Festiwal Piosenki Krajów Nadbałtyckich w Karlshamn. Również w 1995 r. reprezentowała Polskę w Konkursie Piosenki Eurowizji w Dublinie z piosenką „Sama”. W tym samym roku nawiązała współpracę z Grzegorzem Ciechowskim, pod którego okiem nagrała debiutancką płytę „Dziewczyna Szamana”. Tytułowy utwór z tego albumu uznany został przebojem roku 1996 w wielu plebiscytach, a sam album, wydany na początku 1996 r. zyskał miano platynowej płyty, sprzedając się w ponad stutysięcznym nakładzie. Od tamtej pory jej kariera nieustannie się rozwija, a gwiazda nie gaśnie. ANNA RULKIEWICZ PReZes ZARZĄDU lUX MeD Prezes Zarządu LUX MED Sp. z o.o. Absolwentka Uniwersytetu im. Mikołaja Kopernika w Toruniu (równoległe studia na Uniwersytecie w Hamburgu), studiów podyplomowych w Polsko-Francuskim Instytucie Ubezpieczeń przy Instytucie Francuskim oraz cyklu szkoleń z zakresu m.in. zarządzania, sprzedaży, komunikacji, marketingu. Z LUX MED związana jest od 2002 r., gdzie początkowo pełniła funkcję członka Zarządu, dyrektora sprzedaży i marketingu. W 2007 r. została prezesem Grupy LUX MED. Od końca 2011 r. pełni także funkcję dyrektora zarządzającego LMG Försäkrings AB, którego oddział działa w Polsce pod marką LUX MED Ubezpieczenia. Pełni również funkcję prezesa Zarządu Związku Pracodawców Medycyny Prywatnej. W czerwcu 2013 r. została powołana na stanowisko Członka Rady Nadzorczej Banku Handlowego SA. luty 2016 47 nAJBARdZieJ WPłyWoWyCh KoBiet JANINA OCHOJSKA ZAŁoŻYcielKA i PReZes fUnDAcJi PolsKA AKcJA HUMAnitARnA Niekwestionowana liderka i specjalistka w kwestiach udzielania pomocy. Przez 20 lat stworzyła w PAH zespół fachowców wyszkolonych do pomagania w najbardziej efektywny i skuteczny sposób. Zawsze była aktywnym społecznikiem – na studiach związana z Duszpasterstwem Akademickim oo. Jezuitów, a od 1976 r. opozycjonistka oraz działaczka toruńskiej NSZZ Solidarność. Swój życiowy cel odkryła we Francji, dokąd trafiła na operację w 1984 r. Tam po raz pierwszy zetknęła się z ideą funkcjonowania organizacji humanitarnej – EquiLibre, w której pracowała jako wolontariuszka. Koordynowała francuską pomoc medyczną i żywnościową dla polskich szpitali oraz organizowała konwoje wparcia dla Bośni. Wykorzystując zdobyte doświadczenie, założyła Fundację Polska Akcja Humanitarna. MARTYNA WOJCIECHOWSKA PReZenteRKA telewiZYJnA, DZienniKARKA, PoDRÓŻnicZKA i PisARKA Z wykształcenia ekonomistka – studiowała zarządzanie i marketing, zdobyła specjalizację z zarządzania zasobami ludzkimi. W 2005 r. obroniła z wyróżnieniem pracę końcową na podyplomowych studiach MBA w Polish Open University (Wyższej Szkole Zarządzania). W telewizji zadebiutowała w wieku 19 lat jako modelka. Pracuje w telewizji TVN, gdzie prowadziła programy Dzieciaki z klasą, „Big Brother”, „Misja Martyna”, oraz z Maxem Cegielskim „Studio Złote Tarasy”. W TVN Turbo przygotowywała i prowadziła magazyn Automaniak. Od września 2009 r. prowadzi program Kobieta na krańcu świata. Od 2007 r. jest redaktor naczelną polskiej edycji „National Geographic” oraz „National Geographic Traveler”. Jest również redaktor naczelną dwujęzycznego (polsko-angielskiego) miesięcznika dla podróżujących „Kaleidoscope”. 48 luty 2016 nAJBARdZieJ WPłyWoWyCh KoBiet TERESA MOKRYSZ ZAŁoŻYcielKA, PReZes ZARZĄDU MoKAte Absolwentka Akademii Ekonomicznej w Katowicach (1978 rok). W 1990 roku wykreowała markę „Mokate”, jedną z najbardziej rozpoznawalnych na świecie polskich marek. Niewielką rodzinną firmę przekształciła w grupę firm o międzynarodowym zasięgu. Jako współwłaścicielka, kieruje dziewięcioma przedsiębiorstwami Mokate z siedzibami w Polsce i w Europie Środkowej. Wybudowała od podstaw kombinaty produkcyjne w Żorach i Ustroniu oraz rozbudowała kombinat pod Pragą. W 2000 roku Międzynarodowa Fundacja Przedsiębiorczości Kobiet z Los Angeles przyznała jej tytuł „Najbardziej Przedsiębiorczej Kobiety Świata”. Teresa Mokrysz posiada również szereg prestiżowych wyróżnień i nagród, przyznawanych Jej w kraju i za granicą. Przez Prezydenta RP została odznaczona Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski. Jest m.in. fundatorką stypendiów dla zdolnej i niezamożnej młodzieży, wspomaga finansowo działalność służby zdrowia, domów opieki, domów dziecka i szkół. KARINA WŚCIUBIAK HANKÓ PReZes ZARZĄDU AlcHeMiA Jest magistrem zarządzania ze specjalizacją w finansach przedsiębiorstw. Posiada również tytuł Master of Business Administration zdobyty na Uniwersytecie Ekonomicznym we Wrocławiu. Ukończyła Wyższą Szkołę Języków Obcych i Ekonomii w Częstochowie, Akademię Ekonomiczną we Wrocławiu oraz Podyplomowe Studia Rachunkowości i Controllingu w Częstochowie. Swoje doświadczenia zawodowe zdobyła w giełdowej spółce Boryszew SA, a następnie w Skotan SA. Pełniła również funkcję członka rady nadzorczej w kilku spókach, m.in.: Skotan SA (do dziś), Midas SA. W tej ostatniej przez okres dwóch lat była również prezesem zarządu. Tę samą funkcję pełni w Alchemii od 2001 r. Pod jej sterami nastąpiła konsolidacja polskich producentów rur bez szwu – Alchemia stała się potężną firmą w segmencie stalowym. Uwielbia muzykę klasyczną; szczególnie docenia takich kompozytorów jak: Bach, Mozart czy Haydn. Sama również gra na pianinie. Płynnie mówi po włosku, węgiersku i angielsku. luty 2016 49 nAJBARdZieJ WPłyWoWyCh KoBiet ANJA RUBIK MoDelKA Karierę modelki rozpoczęła w wieku 15 lat. Pierwszy raz wyszła na wybieg w Mediolanie. Dwa i pół roku później wyjechała do Paryża, gdzie ukończyła brytyjskie liceum. Po maturze przeprowadziła się do Nowego Jorku. Uczestniczyła w kampaniach reklamowych marek: Valentino, Diesel, Versace, Elie Saab, Dior, Emporio Armani, H&M, Chloé, Dolce & Gabbana, Keita Maruyama, La Perla, Guy Laroche, Emanuel Ungaro, Ralph Lauren, St. John, Morgan, Tod’s, Jimmy Choo, Berney’s, Antonio Fusco, Chanel, Gucci, Apart. Otwierała pokazy projektantów, m.in. Stelli McCartney i Proenzy Schouler. W 2010 zaprojektowała kolekcję butów i torebek dla marki Quazi. Od 2010 r. jest ambasadorką marki Apart. Jest dyrektorem artystycznym kwartalnika o modzie „25 magazine”. W 2012 r. została uznana za ikonę przez portal models.com. Stworzyła Exclusive Collection dla Mohito. Pokaz kolekcji odbył się 6 listopada 2014 r. w warszawskim Ufficio Primo. Prowadzi także program „Project Runway”. JOANNA KRUPA MoDelKA Jej zdjęcia prezentowały magazyny: „Playboy”, „CKM”, „FHM”, „GQ”, „Personal”, „Inside Sport”, „Stuff”, „Steppin Out”, „Teeze” i „Maxim”. W latach 2005, 2006 i 2007 zajęła odpowiednio 78., 61. i 66. miejsce w zestawieniu miesięcznika „Maxim” 100 najgorętszych kobiet. W 2007, według magazynu „Playboy”, znalazła się wśród 25 najbardziej seksownych kobiet świata. W lipcu 2008 z okazji 10-lecia magazynu CKM, wśród dziesięciu najseksowniejszych Polek wybranych przez czytelników, zajęła 3. miejsce. Działa na rzecz praw zwierząt i związana jest z organizacją People for the Ethical Treatment of Animals (PETA). Brała udział w zorganizowanej przez tę organizację akcji przeciwko torturowaniu zwierząt futerkowych. W Polsce wspiera wiele schronisk dla zwierząt m.in. kieleckie Dyminy oraz warszawski Paluch. Jurorka i prowadząca dotychczasowych edycji programu „Top Model”. 50 luty 2016 nAJBARdZieJ WPłyWoWyCh KoBiet AGNIESZKA SZPARA PReZes ZARZĄDU eMc instYtUt MeDYcZnY Jest absolwentką Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie, programu Advanced Management Program w IESE Business School University of Navarra oraz Szkoły Zdrowia Publicznego Instytutu Medycyny Pracy w Łodzi. Ma ponad 20 lat doświadczenia w zarządzaniu w opiece medycznej, w tym 15 lat doświadczenia w zarządzaniu strategicznym. W latach 1994–2009 była związana zawodowo z rozwojem Grupy Medicover w krajach Europy Centralnej, w tym od 2000 r. na stanowisku Prezesa Zarządu Medicover w Polsce. W latach 2009-2013 była Prezesem Zarządu Continuum Care – spółki tworzącej system specjalistycznej opieki dla osób starszych, a następnie Dyrektorem Zarządzającym Care Experts, Grupa Medicover – spółki oferującej koordynowaną opiekę dla osób starszych i niesamodzielnych. DOROTA SOSZYŃSKA wŁAŚcicielKA oceAnic Absolwentka Akademii Muzycznej na Wydziale Wychowania Muzycznego i Fortepianu. To właśnie muzyka nauczyła ją wrażliwości, analitycznego myślenia i precyzyjności, które bardzo przydają się w codziennej pracy. Bo choć muzyka pozostała jej wielką miłością, swoje życie związała z branżą kosmetyczną. Jest współwłaścicielką i dyrektor kreatywną firmy Oceanic S.A., która od ponad 30 lat troszczy się o skórę wrażliwą i skłonną do alergii oraz Euro Fragrance Sp. z o.o. Obecnie Oceanic m.in. pod marką AA produkuje nie tylko kosmetyki do skóry wrażliwej i alergicznej, ale także preparaty dla osób po chemio- i radioterapii. Produkty firmy są obecne w 28 krajach, m.in. Malezji, Egipcie, Stanach Zjednoczonych. Bez wahania może powiedzieć, że lubi swoją pracę, która jest dla niej fascynującą i pełną wyzwań przygodą. Zadeklarowana frankofilka – miłośniczka kultury i mody francuskiej. luty 2016 51 nAJBARdZieJ WPłyWoWyCh KoBiet 45 ANNA KAJKOWSKA PReZes ZARZĄDU AtlAntis Ukończyła studia na Wydziale Administracji, kierunek Administracja w SWPW w Płocku, studia Podyplomowe na Wydziale Zarządzania, kierunek Zarządzane Przedsiębiorstwem, Zarządzanie zasobami ludzkimi, zarządzanie wiedzą w przedsiębiorstwie w Regionalnym Centrum Integracji Europejskiej, Zarządzanie technologią w przedsiębiorstwie –systemy wspierania innowacji i transferu technologii w Krajach Unii Europejskiej i w Polsce. Posiada kilkunastoletnie doświadczenie w pracy na stanowiskach menedżerskich, audytorskich. Od 2007 roku związana z rynkiem kapitałowym rozpoczynając jako pełnomocnik Zarządu odpowiedzialna za koordynacje i bezpośredni nadzór nad działaniami zmierzającymi do wprowadzenia spółki do alternatywnego systemu obrotu na rynku New Connect Warszawskiej GPW. Od 2009 roku jest członkiem Stowarzyszenia Emitentów Giełdowych. Od 2012 roku pełni funkcję Prezesa Zarządu w spółce Resbud S.A. 46 JOANNA PRZETAKIEWICZ twÓRcA MARKi „lA MAniA” Urodziła się 11 grudnia 1967 r. Projektantka mody, właścicielka modowej marki i dyrektor kreatywna domu mody „La Mania”. Z wykształcenia jest prawniczką. Będąc na trzecim roku studiów wraz ze swoją ówczesną bratową założyła w 1992 r. firmę „Vita-Dent Centrum Stomatologiczne”, jedną z pierwszych sieci klinik dentystycznych. To była druga prywatna klinika w Polsce. We wrześniu 2010 r., z pomocą Karla Lagerfelda, utworzyła markę odzieżową La Mania, której celem jest stworzenie linii prêt-à-porter. W strojach tej marki pokazują się m.in. Marta Żmuda Trzebiatowska, Socha, Dorota Rabczewska czy Hanna Lis. Joanna Przetakiewicz prowadzi też kilka restauracji. 52 luty 2016 nAJBARdZieJ WPłyWoWyCh KoBiet 47 EWA MINGE PRoJeKtAntKA MoDY, PRZeDsiĘBioRcA Studiowała kulturoznawstwo i historię sztuki. Modą i luksusowym wzornictwem przemysłowym zajmuje się od 1994. Jest autorką luksusowej linii EVA Minge, która obejmuje kolekcje sportowe, weekendowe, biznesowe, koktajlowe, wieczorowe oraz couture. Na swoim koncie ma pokazy w Berlinie, Mediolanie, Moskwie, Wiedniu, Barcelonie, Madrycie, Genewie, Paryżu, Rzymie, Montrealu, Nowym Jorku. Od włoskiej izby mody Alta Moda Alta Roma otrzymała tytuł Next Couture. W styczniu 2008 miała pierwszy pokaz swojej kolekcji w couture w Paryżu obok Domów Mody Christian Dior i Giorgio Armani. Od tej pory dwa razy do roku prezentuje swoje kolekcje podczas Paris Fashion Week. W maju tego samego roku zaprezentowała swoją kolekcję na Festiwalu Filmowym w Cannes. ANETA RACZEK PReZes ZARZĄDU feRRo 48 Ukończyła studia magisterskie w Akademii Ekonomicznej w Krakowie, studia podyplomowe w zakresie zarządzania w Krakowskiej Akademii A. Frycza-Modrzewskiego, a także studia MBA w University of Bedfordshire. Swoją karierę zawodową związała z branżą techniki sanitarnej, instalacyjnej i grzewczej - w ciągu zaledwie 10 lat Aneta Raczek przeszła wszystkie szczeble kariery zawodowej od stanowiska Specjalisty Ds. Księgowych w Ferro Sp. J. (1997), przez stanowisko Dyrektora Handlowego Ferro Sp. z o. o. (2002-2003, 2006), aż po funkcję Prezesa Zarządu FERRO S.A., którą piastuje od 2007 roku. Do najważniejszych sukcesów w karierze zawodowej Pani Prezes należy debiut FERRO S.A. na GPW w Warszawie - oceniany jako jeden z najlepszych debiutów małych spółek w I połowie 2010 roku. Kolejnym ważnym osiągnieciem spółki pod przewodnictwem Anety Raczek, było przejęcie czeskiej spółki Novaservis w kwietniu 2011 r. przez Grupę FERRO. luty 2016 53 nAJBARdZieJ WPłyWoWyCh KoBiet AGNIESZKA CHYLIŃSKA PiosenKARKA Wokalistka i autorka tekstów, a także osobowość telewizyjna. Członkini Akademii Fonograficznej ZPAV. W latach 1994– 2003 członkini rockowego zespołu O.N.A. Następnie w latach 2003–2006 wokalistka formacji Chylińska. Od 2009 r. prowadzi działalność solową, kiedy to ukazał się jej debiutancki album zatytułowany „Modern Rocking”, stylistycznie nawiązujący do nurtu dance i pop. Wokalistka była wielokrotnie nagradzana i nominowana do najróżniejszych nagród jako najlepsza wokalistka i autorka tekstów. Były to m.in. Fryderyki, PlayBoxy czy konkursy organizowane przez pisma muzyczne. W styczniu 2002 Chylińska nagrodzona została Paszportem Polityki za drapieżny głos. W 2008 r. została jurorką w programie TVN „Mam talent!” Od września 2013 prowadzi w niedziele w RMF FM program „Wszystkie numery Agnieszki Chylińskiej”. MAŁGORZATA ROZENEK PReZenteRKA telewiZYJnA i PRAwnicZKA Ukończyła szkołę baletową. Absolwentka i doktorantka Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego. W latach 2012–2014 gospodyni polskiej wersji brytyjskiego programu „The Perfect Housewife with Anthea Turner”, czyli „Perfekcyjna Pani Domu”, który początkowo emitowany był na antenie stacji telewizyjnej TVN Style, a od 2 sezonu w TVN. W 2013 r. została jurorką reality show TVN „Bitwa o dom”. 4 grudnia 2013 nakładem Wydawnictwa Pascal wydała poradnik „Perfekcyjna pani domu. Poradnik”. 14 maja 2014 do sprzedaży trafiła jej druga książka – „Perfekcyjny ogród. Poradnik”. W 2014 Rozenek wystąpiła w kampanii reklamowej środków czystości firmy Lakma – Sidolux i Perlux]. 22 października tego samego roku wydała swoją trzecią książkę „Perfekcyjny rok z perfekcyjną panią domu”. Ma dwóch synów: Stanisława i Tadeusza. 54 luty 2016 najbardziej wpływowych kobiet Równe traktowanie i wynagradzanie Prawo kobiet i mężczyzn do równego traktowania i równych szans jest nie tylko jednym z podstawowych praw człowieka, ale i warunkiem pełnoprawnego uczestnictwa w życiu społeczno gospodarczym. Wystarczy jednak przypomnieć Europejski Dzień Równej Pracy, by nie mieć wątpliwości, że realizacja tego prawa pozostawia wiele do życzenia, czego dowodem jest średnio 16,3 procentowa różnica w wynagrodzeniach kobiet i mężczyzn w Unii Europejskiej (Eurostat). W praktyce oznacza to, że kobiety muszą przepracować prawie dwa miesiące więcej, aby ich zarobki zrównały się z zarobkami mężczyzn. Beata Faracik Można oczywiście dyskutować na temat czynników stojących na przeszkodzie równości wynagrodzeń (m. in. brak przejrzystości w systemach wynagradzania) oraz tego czy mamy do czynienia z dyskryminacją pośrednią czy bezpośrednią, ale nie można na tym poprzestać. Nie wystarczy też przypominanie o osadzeniu prawa do równego traktowania i zakazu dyskryminacji w umowach międzynarodowych dotyczących praw człowieka, o tym że równość płci jest jedną z fundamentalnych zasad Unii Europejskiej, a zasada równości wynagrodzeń jest zapisana w Traktatach od 1957 r. i jest zawarta w dyrektywie 2006/54/ WE w sprawie równego traktowania kobiet i mężczyzn w dziedzinie zatrudnienia i pracy; oraz że na poziomie krajowym szczegółowo uregulowane w Kodeksie Pracy prawo do jednakowego wynagrodzenia za pracę jednakowej wartości ma gwarancje konstytucyjne. Nie wystarczą też najlepsze dobrowolne inicjatywy, jak np. Karta Różnorodności, mimo ich niezaprzeczalnie pozytywnego wpływu na poziom świadomości przedsiębiorców. Jakie należy postępować? Konieczne jest podjęcie działań ustawodawczych mających na celu zwiększenie przejrzystości wynagrodzeń, co mogłoby poprawić sytuację ofiar dyskryminacji płacowej – nie tylko kobiet ale i innych osób narażonych na dyskryminację, np. pracowników migrujących, osoby niepełnosprawne, którym łatwiej byłoby porównać swoje wynagrodzenie z zarobkami pracowników płci przeciwnej czy osób nieposiadających cechy ich wyróżniającej. Niezbędne jest także stworzenie systemu obowiązkowego monitoringu dotyczącego wysokości zarobków kobiet i mężczyzn, który umożliwi Państwu śledzenie sytuacji na rynku pracy, ale przede wszystkim zobowiąże przedsiębiorców do przeprowadzenia diagnozy sytuacji oraz wdrożenia odpowiednich działań korygujących w przypadku zidentyfikowania luki płacowej i weryfikacji ich skuteczności. Konsumenci, pracownicy i inwestorzy otrzymają z kolei możliwość oceny poziomu społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstwa w oparciu o weryfikowalne dane dotyczące kluczowego obszaru jego działalności, a nie wyłącznie w oparciu o informacje o akcjach społecznych czy działalności filantropijnej, które obecnie przeważają w raportach CSR. Bez takich działań, różnica w wynagrodzeniach raczej nie ulegnie istotnej zmianie. Odpowiednie przepisy powinny pomóc Wprowadzenie odpowiednich regulacji nie powinno być nadmiernie trudnym wyzwaniem, szczególnie, że szereg państw wdrożyło rozwiązania, którym warto się przyjrzeć i potencjalnie zaadoptować do polskich warunków, np. w Belgii już w 2012 r. zobowiązano ustawowo przedsiębiorstwa do przeprowadzania co dwa lata analiz porównawczych struktury wynagrodzeń. Co istotne, wymóg sprawozdawczości w tym zakresie nie spowoduje nadmiernego obciążenia dla firm, nawet z grupy MŚP. Większość przedsiębiorstw korzysta bowiem na co dzień z systemów ERP (oprogramowanie finansowo-księgowe), które zawierają niezbędne dane potrzebne do sporządzenia takich sprawozdań. Szanse na przyszłość Okazją do wypracowania konkretnych rozwiązań mogłyby być prace ustawodawcze związane z koniecznością wdrożenia dyrektywy UE w sprawie ujawniania informacji niefinansowych i informacji dotyczących różnorodności przez niektóre duże jednostki oraz grupy. Chociaż rząd aktualnie nie przewiduje zakreślenia minimalnego katalogu danych jakie firmy powinny zamieszczać w sprawozdaniach niefinansowych, warto raz jeszcze rozważyć tę decyzję. Informacja o poziomie przeciętnych wynagrodzeń kobiet i mężczyzn w firmie oraz działaniach podejmowanych przez firmę, aby skorygować sytuację, jeśli zidentyfikowano lukę płacową, wydaje się bowiem jedną z najbardziej oczywistych informacji jakie powinny się znaleźć w takim raporcie. Okazją do dyskusji i podjęcia konkretnych działań mogą być także rozpoczynające się obecnie prace nad wypracowaniem Krajowego Planu Działań w obszarze biznesu i praw człowieka wdrażającego wytyczne ONZ dot. biznesu i praw człowieka. ▀ Autorka jest prezeską Polskiego Instytutu Praw Człowieka i Biznesu luty 2016 55 nAJBARdZieJ WPłyWoWyCh KoBiet Stereotypy o funkcjonowaniu kobiet w biznesie a rzeczywistość „Pani Ania jest może ładna, ale dobrego tekstu mi nie napisze” – usłyszałam, kiedy zaczynałam swoją przygodę z dziennikarstwem. Ubodło, ale też sprowokowało, by udowodnić osobie, która wypowiedziała te słowa, że potrafię. I potrafiłam. Od tamtego czasu minęło wiele lat, jednak nadal kobiety walczą ze stereotypami: jeśli ładna – na pewno niezbyt mądra, jeśli młoda – nic nie potrafi, jeśli wrażliwa – zapewne histeryczka. Stereotypowo jesteśmy gadułami, mamy humory, nie jesteśmy nastawione na osiąganie celów, nie potrafimy samodzielnie podejmować decyzji. Jeśli kobieta osiąga sukcesy w biznesie, to albo zawdzięcza to mężczyźnie (w tym przypadku nazbyt często pojawia się podtekst o zabarwieniu seksualnym), albo mówi się o niej, że to facet w spódnicy. Anna Fibak Autorki książki „Siła kobiet w biznesie” – dr Aneta Chybicka i dr Elżbieta Zubrzycka twierdzą, że te same zachowania kobiet i mężczyzn są inaczej interpretowane – przy czym percepcja nie zgadza się z rzeczywistością. Jeśli kobieta się chwali, zarzuca się jej brak skromności – oczekiwanej od pań stereotypowo kompetencji społecznej. Chwalący się mężczyzna oceniany jest pozytywnie. Kiedy mężczyzna płacze, podkreśla się jego wrażliwość. Płacz kobiety oznacza słabość i to, że sobie nie radzi. Zabierający często głos mężczyzna oceniany jest jako stanowczy, mający własne zdanie. Jeśli kobieta często się odzywa, oceniana jest jako osoba, która mówi za dużo. Awans mężczyzny to dowód na jego przedsiębiorczość. Kobieta, która awansuje to karierowiczka, egoistka, „babo-chłop”, który na pewno nie dba o dom i dzieci. Badania obalające stereotypy Tymczasem wiele badań potwierdza nasze zalety w biznesie. Psychologowie podkreślają większą odporność kobiet na stres, umiejętność działania pod presją wielu zadań, lepszą organizację pracy i umiejętności pracy w grupie. Doceniane jesteśmy za umiejętności komunikacyjne, bo angażujemy w nie intelekt i emocje. Dzięki otwartości i empatii – szybciej dostrzegamy problemy i szybciej na nie reagujemy. Bardziej niż mężczyźni skłaniamy się do 56 luty 2016 demokratycznego podejmowania decyzji, a to sprzyja budowaniu zaangażowania i wzrostowi poczucia odpowiedzialności w zespołach. Kobiety częściej przewodzą, a mężczyźni zarządzają. Częściej niż panowie się uśmiechamy, jesteśmy mniej apodyktyczne. To wszystko sprzyja budowaniu dobrych relacji w biznesie. Kobiety postrzegane są w biznesie jako mniej skłonne do podejmowania ryzyka. To nie do końca prawda – po prostu staranniej je ważymy. Jedną z kobiecych zalet jest też cierpliwość, która bardzo przydaje się podczas realizacji długofalowych strategii. Powoli nadchodzi duża zmiana Ukształtowane przez wieki postrzeganie kobiet trudno zmienić, ale nie jest to niemożliwe. Jesteśmy zaledwie drugim/ trzecim pokoleniem kobiet, które pracują dlatego, że chcą, a nie dlatego, że zmusza nas do tego sytuacja ekonomiczna. W historycznej perspektywie dopiero od niedawna świadomie kreujemy swoje kariery w biznesie. Nie kopmy się z koniem stereotypów. Róbmy swoje. Nasze osiągnięcia sprawiają, że na stereotypach pojawiają się już nie rysy, ale poważne pęknięcia. ▀ Autorka jest wiceprezeską Zarządu Polskiego Stowarzyszenia Kobiet Biznesu. nAJBARdZieJ WPłyWoWyCh KoBiet Czy firmy potrzebują kobiet na eksponowanych stanowiskach? Światowe statystyki pokazują, że firmy zakładane i kierowane przez kobiety osiągają lepsze wyniki ekonomiczne, i to w krótszym czasie. Obecność kobiet w zarządach spółek przynosi pozytywne efekty dla strategii firmy. Teresa Małgorzata Siarkiewicz Firma jest złożonym systemem ekonomiczno-społecznym z dokładnie określonym celem, jakim jest generowanie zysku. Realizacja założonego celu wymaga od osób będących na eksponowanych stanowiskach wielu kompetencji w sferze intelektu, emocji, komunikacji i fizycznej odporności, ale przede wszystkim wymaga pozostawania w harmonii z tak skomplikowaną strukturą organizacyjną, jaką jest firma. Jest to równoznaczne z określeniem odpowiedniej filozofii działania opartej na zdefiniowanych procesach w firmie. Czy kobiety mają specjalne predyspozycje do zarządzania firmą i zasługują na miano osób przedsiębiorczych? Pomimo stale postępujących zmian społecznych i kulturowych nadal naszym pierwszym skojarzeniem z szefem jest mężczyzna. W podświadomości społecznej pokutuje przekonanie, że tradycyjnie przypisywane mężczyznom cechy, takie jak siła, determinacja czy ambicja bardziej sprawdzają się na eksponowanych stanowiskach. W XXI w. miarą skuteczności szefa są przede wszystkim efektywne, trafne decyzje. I tu prym wiodą kobiety, które wykazują znacznie większą elastyczność i intuicję, zarówno w reakcji na zmienne warunki, jak i w kształtowaniu opinii w oparciu o nowe dane. Inaczej mówiąc, kobiety nie walczą uparcie o swoje racje, a własne opinie traktują jako środek do celu. Zasadniczą cechą kobiet jest intuicja, wytrwałość, większa skłonność do kooperacji i do współpracy z konkurencją. W skomplikowanych strukturach korporacyjnych właśnie ta współpraca sprawdza się zdecydowanie lepiej jako sposób rozwiązywania złożonych problemów. Ponadto jest bardziej skuteczna, bo na finalny cel firmy składają się zasługi wielu zasobów ludzkich, a energia ludzka nie jest marnowana na zwalczanie konkurencji, w której siłą rzeczy zaangażowanie niektórych pracowników pozostaje bez efektu. Czy wszyscy podzielamy te same poglądy? Poprosiłam o wypowiedź ekspertów Biznesowego Klubu Networkingu „Kobieta w Chmurze”: – Oczywiście nie można generalizować, jednak z moich doświadczeń jako konsultanta ds. innowacji i kreatywności wynika, że kobiety mają duże predyspozycje do tworzenia niestandardowych połączeń i oryginalnych rozwiązań – uważa Tomasz Bąkowski. Prowadząc warsztaty czy obserwując jak uczestnicy radzą sobie na kursach online, można zauważyć, że kobiety są częściej otwarte na nowe możliwości, potrafią syntetyzować informacje i wychodzić poza schematy. Z pewnością takie predyspozycje, obok Pomimo stale postępujących zmian społecznych i kulturowych nadal naszym pierwszym skojarzeniem z szefem jest mężczyzna. W podświadomości społecznej pokutuje przekonanie, że tradycyjnie przypisywane mężczyznom cechy, takie jak siła, determinacja czy ambicja bardziej sprawdzają się na eksponowanych stanowiskach. W XXI w. miarą skuteczności szefa są przede wszystkim efektywne, trafne decyzje. I tu prym wiodą kobiety. luty 2016 57 najbardziej wpływowych kobiet czysto liderskich, są pożądane u poszczególnych osób i w zespołach zarządzających. Zwłaszcza w obecnych warunkach, gdy innowacja i kreatywne podejście do problemów jest kluczowym elementem w wielu branżach. – Moim zdaniem – twierdzi dr inż. Bożena Skibicka, ekspert klubu „Kobiety w chmurze” ds. automatyzacji procesów biznesowych – na eksponowanych stanowiskach powinny pracować osoby dobrze przygotowane merytorycznie, posiadające charyzmę i siłę potrzebną do motywowania pracowników. Płeć nie ma tu znaczenia. Jeśli to przekonanie nie jest powszechne, to być może dlatego, że nie pokazuje się w wystarczającym stopniu kobiet odnoszących sukcesy w biznesie. Należy promować takie przykłady, aby udowodnić młodym kobietom, czującym w sobie potencjał do piastowania wysokich stanowisk, że siła tkwi w wykształceniu, zaangażowaniu, motywacji. Z drugiej strony obalanie stereotypów pozwoli menadżerom decydującym o awansach opierać się na kryteriach merytorycznych i nie poddawać się w procesie decyzyjnym utartym poglądom. Szczególnie wart zwrócenia uwagi jest fakt obecności dużej liczby kobiet w świecie nowych technologii, dotychczas uważanym za typowo męski. I takie przykłady trzeba wyszukiwać i promować. Czy więc rola kobiet w biznesowej rzeczywistości będzie rosła? W świecie, a zwłaszcza w świecie związanym z cyfryzacją i przemysłem 4.0, niezbędna jest równowaga – również w firmach, które są uproszczonym światem w mikroskali. Firma, która chce być postrzegana jako nowoczesna, nie może pozwolić sobie na jedyny „słuszny” model struktury opartej na męskiej dominacji. Kobieta na eksponowanym stanowisku w firmie wnosi w sferę biznesu autentycznie nowy wymiar związany ze swoją psychiczną i fizyczną odrębnością. Kobiecy styl zarządzania odzwierciedla nowoczesny styl prowadzenia przedsiębiorstwa, a jej obecność pozwala na realizację strategicznych celów firmy. ▀ Autorka jest ekspertką Biznesowego Klubu Networkingu „Kobieta w Chmurze” Integrity Studio. 58 luty 2016 By sztuka wpływała na sytuację i pozycję kobiet w świecie Danuta Nawrocka W historii sztuki kobieta pojawia się zazwyczaj jako temat, rzadko jako artystka. Była i jest nie tylko popularnym, ale też ważnym motywem w sztuce. Na przestrzeni wieków jej wzorzec ulegał znaczącej zmianie. Była symbolem miłości duchowej, piękna i cnoty. Artyści pokazywali ją pełną erotyzmu, podkreślali urodę jej ciała i piękno życia. Przez lata sztuki plastyczne były niemalże hermetycznie opanowane przez mężczyzn – kobieta była jedynie muzą. Dziś kobiety projektują, wyznaczają nowe trendy, tworzą w zakresie malarstwa, instalacji, performance, łamią zastałe konwencje. Sztuka daje ogromną przyjemność i każdy twórca znajduje w niej miejsce dla siebie. Gdzie jest moje? Jestem w ruchu i mam przekonanie, że nic mnie nie zatrzyma, może zwolnię lub przyśpieszę. Każdy czas ma swój własny wymiar i własną wartość, i tylko w nim może powstać ten jedyny w swoim rodzaju obraz, ta jedyna wyjątkowa myśl, która potrafi zmienić bieg historii. Delektowanie się sztuką wymaga od kobiety – artystki, umiejętności uprawiania sztuki życia, łączenia wielu działań, przekierowań w zależności od sytuacji. Tak właśnie jest w moim życiu i mojej sztuce. Taką chwilową sytuacją, która zwolniła tempo moich działań w sztuce było urodzenie Marty, Michała i Mariki. Dzisiaj cieszę się ogromnie, że za chwilę razem z moją już dorosłą córką zrobię performance w Mediolanie. Ten czas w moim życiu jest czasem tworzenia. Czasem na skierowanie myśli w kierunku nowych przestrzeni, skoncentrowanie się na przekazywaniu wartości, które są dla mnie ważne. Obcowanie z obiektem, który tworzę, który niesie przyjemność dzielenia się z odbiorcą, wyzwala we mnie artystyczną moc i niesie pozytywne odczucia. Mogę się dzielić sztuką w przekonaniu, że dzielę się dobrem i pozytywną energią. Moja sztuka stała się rozpoznawalna poprzez styl, który stworzyłam – stało się to w sposób naturalny, połączyłam to, co zawsze było dla mnie ważne w wyrażaniu emocji. Poprzez gest połączyłam malarstwo z rysunkiem na płótnie. Zauważam, że sztuka dzisiaj coraz częściej staje się przedmiotem inwestycji. Coraz więcej osób godzi przyjemność posiadania obrazu z lokatą kapitału. Zatem sytuacja ekonomiczna i dla artysty może stać się lepsza. Pobyt w Korei Południowej w 2015 r. na World Cultural Art Symposium w Muzeum Mosan był dla mnie niezwykłą artystyczną przygodą. Kolejna prezentacja mojej twórczości w tym azjatyckim kraju na przełomie 2015/2016 w Gukje Art Museum w Deagu była dla mnie wielkim wyróżnieniem, wyrazem przenikania kulturowego i ubogacania duchowości. Współpraca z przyjaznymi ludźmi daje mi pozytywną energię, pozwala realizować artystyczne marzenia, dzielić się sztuką w kraju i zagranicą. Kalkuta, Seul, Mediolan, Berlin to miejsca, gdzie pozycja kobiet bywa różna. Mając możliwość prezentacji swojej twórczości w tak różnorodnych kulturowo i obyczajowo metropoliach, pragnę, by moja sztuka wpływała na sytuację i pozycję kobiet w świecie. ▀ Autorka jest malarkę, rzeźbiarką, uprawia performance. Stworzyła swój własny styl łączący rysunek z malarstwem. najbardziej wpływowych kobiet Różnorodność płci w miejscu pracy Zjawiska związane z różnorodnością płci mogą wpływać na wyniki przedsiębiorstwa, dlatego tak ważne jest ich zrozumienie. Jak kształtuje się różnorodność płci w miejscu pracy? Prowadząc politykę Human Resources w celu pozyskania jak najlepszej kadry pracowników, warto uwzględniać różnice wynikające nie tylko z wartości, jakie prezentują kandydaci, z ich kwalifikacji i osiągnięć, ale i z cech determinowanych przez płeć – zarówno natury biologicznej, jak i społecznej. Alicja Moszyńska Przyjmuje się, że proces kompletnej identyfikacji człowieka (w każdym środowisku – praca, szkoła, grupa towarzyska) przebiega na podstawie trzech wskaźników: • ilorazu inteligencji ogólnej – IQ, • inteligencji emocjonalnej – EQ, • oraz inicjującego proces tzw. współczynnika inteligencji płci – GQ. GQ (Gender Quotient) to emocjonalne i intelektualne zrozumienie płci przeciwnej, dotyczące w szczególności priorytetów w podejmowaniu decyzji, budowania relacji i strategii, tworzenia wzajemnie korzystnych relacji, pozyskiwania ich szacunku. Utarte wzorce płci i ich skutki Pomimo że różnorodność służy biznesowi, polska praktyka pokazuje, iż wśród członków zarządów średnich i dużych przedsiębiorstw tylko 27 proc. stanowią kobiety, w wyniku czego decyzje strategiczne podejmują głównie mężczyźni. W systemach prawnych krajów takich jak Norwegia, Finlandia, Hiszpania, Islandia, Holandia, Włochy czy Francja funkcjonuje pojęcie tzw. kwot w biznesie. Owo rozwiązanie prawne polega na obowiązku wprowadzenia procentowo ustalonej reprezentacji obu płci w zarządach/radach nadzorczych firm. W większości przypadków ich niespełnienie powoduje sankcje. Niewiele firm wbudowało politykę różnorodności w kulturę organizacyjną (szczególnie na najwyższych szczeblach). Herminia Ibarra, Robin Ely i Deborah Kolb, autorki artykułu Niewidzialne bariery w drodze na szczyt, stwierdzają, że podstawowym problemem związanym z różnorodnością jest ludzka tożsamość. Jej zmiana jest konieczna, aby kobiety same siebie zaczęły postrzegać jako liderów i aby tak widziało je otoczenie. Płeć biologiczna a kulturowa Poprzez płeć biologiczną rozumie się wszystko to, co odnosi się do biologicznych różnic między kobietami a mężczyznami, a zatem pierwszo- i drugorzędowe cechy płciowe, funkcje reprodukcyjne, gospodarkę hormonalną itp. Płeć biologiczna odnosi się do tych różnic między kobietami a mężczyznami, które są uniwersalne i niezmienne. W przypadku płci kulturowej mówimy o cechach nabytych, nie wrodzonych, które przypisywane są kobietom i mężczyznom w danej kulturze. U kobiet komunikacja oparta jest na strukturach poziomych (kręgach) o charakterze partnerskim. Kładą one nacisk na wzajemność korzyści mogących wystąpić przy okazji wspólnego kontaktu, np. współpracy. Zarządzanie różnorodnością w środowisku pracy z korzyścią dla pracodawcy Psychologiczna koncepcja efektu synergicznego zakłada, że występowanie obok siebie elementów bądź osób skutkuje wzrostem efektywności ich działania. Rezultat wypracowany w wyniku ich interakcji jest większy, niż gdyby działały osobno. Właściwe zarządzanie różnorodnością w miejscy pracy może przynieść korzyści dla pracodawcy. Dlaczego? Zarządzanie różnorodnością jest elementem odpowiedzialnego biznesu łączącego ze sobą cele biznesowe i społeczne. Świadome działanie organizacji, polegające na wyłowieniu różnic między ludźmi w organizacji (i poza nią) wraz ze świadomym rozwijaniem odpowiednich strategii, polityk i programów (tworzących klimat dla poszanowania i wykorzystania tych różnic na rzecz organizacji) skutkują stworzeniem takiego środowiska pracy, w którym każda zatrudniona osoba czuje się szanowana i doceniana i w którym może ona w pełni realizować swój potencjał. Jedną z cech synergii jest efekt sprzężenia zwrotnego, dzięki któremu każdy członek grupy postrzega siebie jako indywidualną jednostkę i jednocześnie widzi siebie jako… całą grupę. Przy zachowaniu świadomości siebie następuje niejako stopienie się z całym zespołem. W jaki sposób efekt synergii może pomóc w odpowiedzi na pytanie, dlaluty 2016 59 najbardziej wpływowych kobiet czego kobiety mają tak pozytywny wpływ na wydajność firmy? Synergia rodzi się często w konflikcie. To, co pomaga jej się narodzić, to podejście liderów do rozwiązania konfliktu. Z uwagi na różne perspektywy członków grupy, ich umiejętności (głównie pomocne w procesach rozwiązywania problemów), zespoły różnorodne zyskują wyższą efektywność biznesową. Jednak należy pamiętać, że warunkiem powodzenia jest utworzenie i utrzymanie atmosfery spójności społecznej opartej na zaufaniu oraz tolerancji dla poglądów członków zespołu. Połączenie biegunowego widzenia problemu, strategii czy projektu buduje optymalne rozwiązania. Kobiety włączają inne obszary mózgu, czytają zjawiska inaczej. Poprzez bardziej rozbudowaną percepcję zmysłową, na podstawie zebranych faktów i szczegółów kreują rozwiązania scenariuszowe. Z drugiej strony włącza się twardy, męski racjonalizm, uruchamia pilot zysku, kalkulacja. To daje efekt synergii, której rzadko (2 proc. umysłów na świecie) może dokonać jeden człowiek. Władza według kobiet i mężczyzn Mężczyźni na ogół tworzą struktury hierarchiczne (poznawcze) oparte o paradygmacie współzawodnictwa, np. wyżej-niżej, wolniej-szybciej, pierwszy-drugi itd. Piramida priorytetów skoncentrowana jest na dbałości o swoje ego, będącej zwieńczeniem procesu rywalizacji w grupie napędzanym przez chęć odniesienia zwycięstwa. U kobiet natomiast komunikacja oparta jest na strukturach poziomych (kręgach) o charakterze partnerskim. Kładą one nacisk na wzajemność korzyści mogących wystąpić przy okazji wspólnego kontaktu, np. współpracy. Najbardziej transparentnym czynnikiem różnicującym kobiety i mężczyzn w procesie nawiązywania kontaktów jest sam sposób komunikowania. Język (werbalny i niewerbalny) kobiet oparty jest na bliskości jako relacji stanowiącej klucz do świata relacji. Prowadzić to ma do wypracowania jak największej zgodności i minimalizowania różnic. Mężczyźni podświadomie stawiają na niezależność w odpowiedzi na oczeki60 luty 2016 Każdy kontakt dla mężczyzny to zawody o zerowej sumie wygranych. Dominuje zasada win – lost. „Niech wygrywa najlepszy”. Rywalizacja jest korzystna, bo wydobywa z ludzi to, co najlepsze i pomaga odkryć rozwiązania. Kobiety traktują rywalizację jako źródło interakcji z innymi, gra jest zabawą. Rzadko grają o status w grupie. Rywalizację postrzegają jako potrzebę podnoszenia doskonałości osobistej. wania świata zorientowanego na status. Wydawać rozkazy i je wypełniać – oto realizacja reguł hierarchii. Rywalizacja Każdy kontakt dla mężczyzny to zawody o zerowej sumie wygranych. Dominuje zasada win – lost. „Niech wygrywa najlepszy”. Rywalizacja jest korzystna, bo wydobywa z ludzi to, co najlepsze i pomaga odkryć rozwiązania. Kobiety traktują rywalizację jako źródło interakcji z innymi, gra jest zabawą. Rzadko grają o status w grupie. Rywalizację postrzegają jako potrzebę podnoszenia doskonałości osobistej. Autorytet w biznesie W aspekcie mowy ciała zasadniczą różnicę między kobietami a mężczyznami stanowi pozycja, jaką przyjmują podczas rozmowy. Łatwo zaobserwować, że kobiety podczas rozmów z kobietami stoją twarzą w twarz, a mężczyźni rozmawiając z mężczyznami ramię w ramię, jednocześnie mówiąc przed siebie (w ich przypadku pozycja „twarzą w twarz” wskazuje na konfrontację). Podwładny wykazuje więcej symptomów niesubordynacji i lekceważenia rytuałów rangi, gdy jego przełożony (lub przełożona) stoi, siedzi lub chodzi po jego lewej stronie. Prawa strona, zgodnie z tradycją, jest miejscem zarezerwowanym dla osoby respektowanej, ważniejszej. Według Pang Li Kin – singapurskiej konsultantki ds. wizerunku, również ubiór wpływa na manifestację relacji władczość – uniżenie. Kolory jasne (biel, brąz, zieleń, żółć) wskazują na przystępność, dla autorytetów zarezerwowane są kolory ciemne (czerń, granat, fiolet, niebieski, czerwień), natomiast kontrast i żywe kolory (ale także fiolet i bordo) podkreślają indywidualizm. Rozmowy konfliktowe W ramach odniesień do rozmów konfliktowych, mężczyźni na ogół wolą mówić sami i przekonują, kobiety raczej słuchają i stawiają pytania. Jeśli już problemy wystąpią, mężczyźni starają się ich nie zauważać, kobiety natomiast wskazują na nie pośrednio, licząc na autorefleksję drugiej osoby i jej zmianę. Mężczyźni całkowicie odmiennie niż kobiety myślą o uczuciach drugiej strony (przy okazji na ogół okazując złość), kobiety natomiast o problemach rozmawiają z osobami trzecimi i chcą być zrozumiane zanim zdecydują się na rozwiązanie (mężczyźni przede wszystkim poszukują rozwiązań praktycznych). Różnice w pracy Mężczyźni cenią autonomię, obawiają się intymności w powiązaniu z zależnością. Mają problemy z tym, że muszą uwzględniać zdanie innych. Kobiety mają trudności z szybkimi decyzjami, bo wierzą, że nie powinny działać same. Mężczyźni podejmują odpowiedzialność za sprawę i wynik, a kobiety za ludzi w niej uczestniczących, dla nich jest ważna atmosfera. W przypadku zadań mocno ograniczonych czasowo, dla mężczyzn aspekt wydajności jest na pierwszym miejscu, kobiety mają przewagę w rozwiązywaniu zadań organizacyjnych, potrafią skuteczniej i szybciej, z lepszymi wynikami wdrażać projekty, przejmują szybko kompetencje i zadania odpowiedzialności. Kobiety a negocjacje płacowe Statystyki podają, że kobiety zarabiają mniej niż mężczyźni. Częstym „grze- najbardziej wpływowych kobiet chem” kobiet jest brak poczucia wartości oraz niepodejmowanie negocjacji płacowych. Sheryl Sandberg, piastująca obecnie stanowisko wiceprezesa w Facebooku, na podstawie własnych doświadczeń podaje „receptę” na zwiększenie swojej wartości rynkowej. Według Sandberg najlepsza droga np. do pomyślnego zakończenia negocjacji płacowych opiera się na: • sprawieniu wrażenia bycia sympatyczną, • społecznościowym podejściu, • przyjęciu perspektywy „my”, • konkretnym uzasadnieniu, np. presja zewnętrzna, standardy firmy lub branży, • blefowaniu (np. oferta z innej pracy). Według badań Carnegie Mellon University wciąż jednak norma genderowa wywiera mocny wpływ na odwagę młodych ludzi do podejmowania negocjacji. Bezpośrednio po studiach na formę negocjacji w procesie rekrutacyjnym zdecydowało się 57 proc. studentów i jedynie 7 proc. studentek. Syndrom oszusta według Sheryl Sandberg Syndrom oszusta jest zjawiskiem, w którym kompetentnych ludzi dręczy poczucie zwątpienia we własne siły. Kobiety cierpią na niego bardziej intensywnie i są przez to bardziej ograniczane. Najpoważniejszym skutkiem tego stanu rzeczy jest pogrążenie się w autodeprecjacji. Tina Fey (autorka i pisarka) wyjaśnia: „Piękno syndromu oszusta polega na tym, że z jednej strony odczuwasz skrajny egocentryzm, a z drugiej myślisz sobie: »Jestem oszustką. O Boże przejrzeli mnie!«”. Soft skills Soft skills stanowią przede wszystkim domenę kobiet. Broń ta pozwala przy- wdziać na siebie „pancerz rytualnych działań” zmierzających do realizacji założonego celu. Wachlarz umiejętności miękkich obejmuje takie działania, jak: • nałożenie drugiej maski (ale bez zaprzeczenia swojej naturze!) – „Kobieca siła jest jak stal, giętka, ale trudno ją złamać”; • uśmiech (ale umiarkowany) – poszukiwanie potwierdzenia, kobiety chcą być lubiane; • body language, stanowiący wzmocnienie utrzymywanego kontaktu, np. rezygnacja z kiwania głową przy wyrażaniu odrębnego zdania. Warto wspomnieć, że kobiety (z uwagi na brak klubów porównywanych z męskimi „old boy’s clubs”) nie mają niestety tak wielkiej bazy do czerpania wzorców od starszych koleżanek na wysokich stanowiskach. ▀ Autorka jest właścicielką firmy Architektura Biznesu. Za mało myślimy o przyszłości Polki bardzo dobrze zarządzają domowymi i firmowymi budżetami. Zdaniem Dominiki Nawrockiej, autorki książki „Kobieta i Pieniądze. 7 kroków edukacji finansowej dla kobiet”, mają jednak problemy z myśleniem perspektywicznym. Nie troszczą się m.in. o zabezpieczenie finansowe na starość. Kobiety boj się też prosić o podwyżkę lub zakładać własną firmę. Z badania „Audyt Bankowości Detalicznej” wynika, że Polki rozsądnie i odpowiedzialnie zarządzają domowym budżetem. W dodatku radzą sobie z tym znacznie lepiej niż mężczyźni. 47 proc. badanych kobiet, czyli o 9 proc. więcej niż mężczyzn, zadeklarowało, że dokładnie planuje i kontroluje swoje wydatki. 61 proc. respondentek stwierdziło natomiast, że miesięczne należności regulują zaraz po otrzymaniu pensji – wśród mężczyzn odsetek ten wyniósł 51 proc. Zdaniem Dominiki Nawrockiej, autorki bloga o zarządzaniu finansami, Polki równie dobrze radzą sobie z budżetami firm, które im podlegają. Na tym jednak się zatrzymują. – Nie myślą do przodu, nie planują przyszłości, jest to myślenie bardzo krótkoterminowe. Sądzę, że warto to zmienić, warto się uczyć, pogłębiać swoją inteligencję finansową po to, by zadbać o przyszłość, by nie martwić się emeryturą, by być wolną i niezależną finansowo – mówi Dominika Nawrocka agencji informacyjnej Newseria Lifestyle. Zdaniem autorki książki, kobiety – w porównaniu z mężczyznami – mają mniej odwagi i determinacji w staraniu się o poprawienie swojej sytuacji finansowej. Częściej zadowalają się tym, co mają – obawiają się prosić o podwyżkę w pracy lub zrezygnować z etatu i założyć własną firmę. Nawrocka zachęca panie, by uczyły się tego, jak dbać o finansową przyszłość, wiedza ta daje bowiem odwagę i poczucie stabilności. Jej zdaniem należy czytać dużo książek o tematyce finansowej, czytać artykuły prasowe lub internetowe, a przede wszystkim uczyć się poprzez praktykę. – Najwięcej nauczymy się poprzez działanie i do tego zachęcam. Można zaczynać małymi krokami, niewielkimi kwotami, ale trzeba się zająć inwestowaniem, bo to jest nasza finansowa przyszłość i przyszłość naszych rodzin – mówi Dominika Nawrocka. ▀ luty 2016 61 najbardziej wpływowych kobiet Innowacyjność mamy w genach Z Krystyną Boczkowską, reprezentantką Grupy Bosch w Polsce, rozmawiała Joanna ZIelińska. Firmy obecnie prześcigają się w oferowaniu coraz bardziej zaawansowanych technologicznie produktów bo rozumieją, że tylko w ten sposób mogą zdobyć klientów. Jak w tej rywalizacji pozycjonuje się Bosch? Innowacja wpisana jest na stałe w wartości naszego koncernu. Rewolucyjne rozwiązanie zapłonu do samochodu z roku 1887 nie tylko przyczyniło się do dynamicznego rozwoju firmy, ale umożliwiło rozkwit nowoczesnego przemysłu motoryzacyjnego, podnosząc komfort użytkowników i przyczyniając się do rozwoju gospodarki. Pracując nad nowymi rozwiązaniami, koncern Bosch trzyma się idei jego założyciela, Roberta Boscha, wg której wszystkie innowacje powinny służyć podwyższeniu komfortu życia ludzi. Tę ideę dobrze oddaje motyw przewodni firmy, czyli „Innvented for life” („Technologia bliżej nas”). Imperatyw użyteczności jest widoczny we wszystkich produktach i rozwiązaniach, jakie wprowadzamy na rynek. Firma Bosch była jedną z pierwszych, dla których zadowolenie klienta zostało wzbogacone o elementy ochrony środowiska. Współcześnie świadomi klienci cenią firmy, które będąc innowacyjne, rozwijają się w sposób zrównoważony. Idea innowacyjności jest również widoczna w obszarze badań i rozwoju koncernu: zatrudniamy 46 tysięcy naukowców i inżynierów w 10 ośrodkach badawczych na świecie. Na badania Bosch wydaje rocznie ok. 10 proc. wartości przychodów. Jakie konkretnie są to rozwiązania? W obszarze motoryzacji, w którym jesteśmy od lat liderem i w którym Bosch ma szczególne zasługi we wprowadzaniu innowacji (np. systemy ABS i ESP), pracujemy nad samochodem, który porusza się bez udziału kierowcy i komunikuje się ze wszystkimi dostawcami usług. Bardzo zaawansowane są prace nad systemami autonomicznego parkowania w dużych miejskich parkingach. W obszarze smart home pracujemy nad domem, w którym przedmioty komunikują się ze sobą oraz 62 luty 2016 światem zewnętrznym, aby np. uzupełnić braki w lodówce, zamówić energię elektryczną, czy wezwać serwis. Te rozwiązania wykorzystują IoT (Internet of Things, Internet rzeczy), aby odciążyć użytkowników od rutynowych, powtarzalnych zadań. Już dzisiaj Bosch oferuje systemy grzewcze i zabezpieczeń, którymi można sterować na odległość. Podobnie w obszarze AGD większość urządzeń jest już sterowana przez internet. Trzeba wspomnieć też o Industry 4.0, w której Bosch jest niezwykle aktywny i która polega na podniesieniu efektywności przemysłu poprzez zastosowanie rozwiązań mobilnych i IoT. W dynamicznie zmieniających się czasach firmy, aby utrzymać konkurencyjność, muszą szybko reagować na potrzeby rynku i klientów. Duże koncerny często przegrywają z dynamicznymi start-upami. Jak Bosch sobie z tym radzi? W 2013 r. została w koncernie wprowadzona strategia „Bosch Way”, której ważnym elementem jest Agility, czyli elastyczność w reagowaniu na zmieniające się otoczenie. Konsekwencją było uproszczenie procedur i wzrost samodzielności managerów na wszystkich szczeblach. Przyspiesza to podejmowanie decyzji, zwiększa motywację, a nowy system premiowy nagradza za przedsiębiorczość. Kultura i środowisko start-upów nie są niczym nowym dla Bosch. W 2015 r. nabyliśmy amerykański start-up, dzięki któremu przyspieszymy produkcję akumulatorów do samochodów elektrycznych. Sami aktywnie promujemy przedsiębiorczość, rozumianą jako branie odpowiedzialności za wykonywaną pracę i kreatywne podejście do realizowania zadań. Przed dwoma laty na przykład stworzyliśmy platformę, która umożliwia szybkie wprowadzanie na rynek rezultatów naszych badań w zupełnie nowych obszarach. Jeden ze start-upów zaprojektował na przykład robota rolniczego „Bonirob“, który potrafi odróżnić rośliny uprawne od chwastów. Inny start-up opracowuje rozwiązania dla logistyki magazynowej. Nowe podejście do biznesu oznacza zmianę wymagań wobec pracowników. Rozwijanie jakich kompetencji doradziłaby Pani młodym liderom, którzy muszą sprawnie funkcjonować w dynamicznie zmieniającym się środowisku? Dawno minęły czasy, kiedy wiedza ze studiów wystarczała na całe życie. Obecnie imperatywem jest ciągłe kształcenie i nabywanie nowych umiejętności. Na szczęście dzisiejsza technologia to ułatwia; webinaria, kursy on-line, konferencje, informacje w Internecie - to współczesne źródła niezbędnej wiedzy. Managerowie muszą, poza ciągłym kształceniem, dodatkowo obserwować rynek i nowe rozwiązania, wymieniać doświadczenia z kolegami z innych firm, a także poszerzać swoje horyzonty o dodatkowe obszary związane z biznesem. Powinni też ciągle szkolić się w obszarze zarządzania pracownikami, bo tutaj również nastąpiły zmiany. Skończyło się zarządzanie z piedestału: współczesny manager to komunikator będący blisko biznesu. Trzeba też pamiętać, że oczekiwania pracowników w stosunku do managerów i do firm, dla których pracują, nieustannie rosną. ▀ najbardziej wpływowych kobiet Rozmontować polski patriarchalizm Jeśli faktycznym i symbolicznym początkiem kształtowania się „nowej” Polski były obrady „okrągłego stołu”, to skala zmian dotyczących roli i znaczenia kobiet jest ogromna, choć nierówna. W okrągłostołowych negocjacjach brały udział tylko dwie kobiety, jedna po stronie rządowej, druga opozycyjnej. Reszta była w rękach „rycerzy okrągłego stołu”. Skład sejmu w 1989 r. tworzyło 87 proc. mężczyzn i 13 proc. kobiet. W 1990 r. kobiety stanowiły ponad połowę bezrobotnych, a w 1997 roku aż 60,4 proc! Prof. UAM dr hab. Waldemar Kuligowski Nawet zachodnie koncerny pozwalały sobie na dyskryminację kobiet, czego nie dopuściłyby się w Unii Europejskiej czy USA. Do końca XX w. nie było w Polsce kobiety na kierowniczym stanowisku w Ministerstwie Spraw Zagranicznych, Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji, Ministerstwie Łączności czy Urzędzie Służby Cywilnej. Nadal żyjemy w społeczeństwie patriarchalnym. Nadal kobiece wybory zawodowe zdominowane są przez przekonanie, że ich praca winna stanowić przedłużenie zajęć domowych, takich jak opieka i troska o dzieci, chorych, dom, inne osoby. Stąd tak wiele kobiet nauczycielek, przedszkolanek, świetlicowych, pielęgniarek, dietetyczek, kosmetyczek, sprzątaczek, gosposi, sekretarek, recepcjonistek; stąd też tak liczne kobiety zasilają służby socjalne i organizacje pozarządowe. Proces liberalizacji – zmieniający politykę i ekonomię – zmienił jednak także ten patriarchalizm. Kobiecy świat polityki i gospodarki w liczbach Dzisiaj wiemy, że państwo może być zarządzane przez kobietę premiera i kobietę marszałka Sejmu. Kobiety zdobyły 27 proc. mandatów do obecnego Sejmu i jeśli ta tendencja się utrzyma, to za dziesięć lat będą stanowiły połowę posłów. Kobiety wciąż statystycznie zarabiają mniej, ale zajmują eksponowane stanowiska. W gospodarstwach domowych natomiast, to nie żart, kontrolują większość wydatków. Kobiety kierują partiami politycznymi, stoją za innowacjami w Nadal żyjemy w społeczeństwie patriarchalnym. Nadal kobiece wybory zawodowe zdominowane są przez przekonanie, że ich praca winna stanowić przedłużenie zajęć domowych, takich jak opieka i troska o dzieci, chorych, dom, inne osoby. organizacji i zarządzaniu, wykazują się największą aktywnością na rynku pracy. Niestety, ciągle, na każdym etapie edukacji z bezrobociem boryka się więcej kobiet niż mężczyzn (w przypadku osób z wykształceniem wyższym to 6,2 proc. kobiet i 4,1 proc. mężczyzn). Kobiety w biznesie Na początku transformacji świat tak zwanego biznesu był światem mężczyzn – ich wartości, zachowań, marzeń i oczekiwań. Nie bez powodu stereotypowym wizerunkiem polskiego biznesmena z lat 90. był mężczyzna w zbyt obszernym garniturze, otoczony motoryzacyjnymi i elektronicznymi gadżetami, czasem w towarzystwie uśmiechniętych „współpracowniczek”. Gdybyśmy szukali wizerunku polskiego człowieka biznesu dzisiaj, należałoby uwzględnić kobiety. Stylowe, przebojowe, kompetentne. Otaczające się nie tyle gadżetami, ile raczej zespołem współpracowników. Imponujące nie nowym samochodem, ale zaangażowaniem w działalność charytatywną. Łączące pracę z pasją wobec sztuki albo aktywnością na polu publicznym. Umierający patriarchalizm Organizatorzy rankingów polskich bizneswoman nie mają obecnie najmniejszego problemu z ich kompletowaniem, co dwadzieścia lat temu byłoby jednak sztuką. Dość krótka historia tego rodzaju zestawień doskonale pokazuje dynamikę przemian. Coraz liczniejsze kobiety jako dyrektorki zarządzające, prezeski zarządu, właścicielki spółek czy dyrektorki kreatywne bez przerwy zwiększają poziom konkurencji. O zwycięstwo nie jest łatwo. Biorąc pod uwagę wielopoziomowość i skalę zmian społecznych, można powiedzieć, że polski patriarchalizm jest skutecznie rozmontowywany. Jedną z głównych jego demontowni jest środowisko kobiet aktywnych zawodowo, nie tylko oczywiście w sektorze biznesu. Kobiece wartości, zachowania, marzenia i oczekiwania przestały być czymś lekceważonym, lecz przeciwnie, stają się wzorotwórcze. Mimo spodziewanych i należących do logiki procesu dziejowego zawirowań politycznych oraz cywilizacyjnych, siły tego trendu nie zatrzyma już żaden „szklany sufit”. ▀ Autor jest kierownikiem Zakładu Studiów nad Kulturą Współczesną w Instytucie Etnologii i Antropologii Kulturowej UAM w Poznaniu. luty 2016 63 nAJBARdZieJ WPłyWoWyCh KoBiet Równouprawnione do władzy i zarządzania Rola i zaangażowanie kobiet w działalność firmy ulega znaczącej zmianie. Zaraz po transformacji w 1989 r. mało było firm zakładanych czy prowadzonych przez kobiety. W większości przedsiębiorstw żony właścicieli zajmowały się najczęściej księgowością czy kadrami, i choć miały znaczący wpływ na najważniejsze decyzje dotyczące działalności rodzinnych biznesów, to jednak rzadko bezpośrednio nimi zarządzały. dr Adrianna Lewandowska Właściciele firm rodzinnych jeszcze kilkanaście lat temu na swoich następców wybierali synów lub zięciów. Kobiety były ostatecznością w wyborze na zarządcze stanowiska. Spojrzenie na córkę jak na równego partnera biznesowego, a zarazem godnego następcę, który poprowadzi firmę ku dalszym podbojom i zapewni jej stabilność na niepewnym rynku, było dla właściciela bardzo trudne ze względów emocjonalnych. To synowie od zawsze byli wychowywani jako ci, od których można wymagać twardej, biznesowej ręki i odpowiedzialności za działalność całego przedsiębiorstwa. Widać zmiany W rozwiniętych gospodarkach kobiety są członkami ponad 60 proc. zarządów firm rodzinnych, a w 10 proc. stanowią większość. W gospodarkach rozwijających się liczby te są nieco niższe (odpowiednio 49 proc. i 4 proc.), ale stale rosną. Również w Polsce pojawia się coraz więcej możliwości rozwoju dla kobiet w firmach rodzinnych. Międzynarodowe studia, kursy, szkolenia zwiększające umiejętności sprzedażowe, potencjał przedsiębiorczości czy zdolności kalkulacyjne, analityczne, finansowe – to wszystko przyczynia się do zmiany spojrzenia na kobiety, które nie są postrzegane już tylko jako delikatne i kruche, ale w oczach właścicieli stają się 64 luty 2016 powoli równouprawnionymi do władzy i zarządzania członkami rodziny, którzy z wiedzą, doświadczeniem i umiejętnościami są gotowi do przejęcia sterów firmy. Kobiety w dzisiejszych czasach są bardziej zorientowane na samorealizację i karierę niż kiedykolwiek wcześniej. Stereotypy powoli odchodzące w niebyt I choć stereotypy związane z ojcowskim podejściem do swoich córek, protekcjonalnością względem ich działań oraz poglądem, że ich uczuciowość będzie przeszkodą w umiejętnym prowadzeniu firmy, nadal są obecne w życiu wielu firm rodzinnych, coraz częściej pojawiają się spółki, które doceniają wiedzę i kompetencje córek i to im przekazują zarządzanie biznesem, a one odnoszą sukcesy. Z biznesowym doświadczeniem, umiejętnościami managerskimi, ale i empatią czy umiejętnością poprawiania atmosfery w pracy, kobiety niejednokrotnie przewyższają pozostałych kandydatów na sukcesora, stanowią bardzo silną grupę, odpowiednio przygotowaną do zarządzania rodzinnym przedsiębiorstwem. Jestem pewna, że wkrótce przekonają się o tym nestorzy z wielu firm rodzinnych. ▀ Autorka jest prezeską Instytutu Biznesu Rodzinnego.