Folia over tandartsangst - Opleiding bijzondere tandheelkunde

Folia 34 defversie
12-05-2003
17:24
Pagina 1
Weekblad voor de Universiteit van Amsterdam
Folia
Nooit meer
bang voor
de tandarts
34
Jaargang 56 16-05-2003
Folia 34 defversie
12-05-2003
17:24
Pagina 2
Wij zoeken
Geurten c.s. Fiscaal Juristen te Hilversum zoekt
aangiftemedewerk(st)er IB/Vpb
voor 1 1/2 dag per week.
Liefst met enige ervaring.Werktijden in overleg.
Tel. 035-6241757.Vragen naar Marlon Lems.
E-mail: mlems@geurtenfiscaaljuristen.nl
Jonge uitgeverij in
Amstelveen
(vlakbij tram 5/51)
zoekt
Telemarketeers m/v
met uitstekende communicatieve vaardigheden.
Aantrekkelijke verdiensten.
Minimaal 16 uur per week beschikbaar.
Bel voor meer informatie 020-470.95.50
Tentamenzalen in het
IWO -gebouw
N
BIJBAAN ALS
PRIVE-CHAUFFEUR?
Meer informatie en routebeschrijving: www.student.uva.nl
HvA
Je houdt van autorijden en je wilt kennis maken met
advocaten en directeuren van toonaangevende
P4
IWO
bedrijven in de regio Amsterdam?
Ben jij de student
tussen de 20-28 jaar, die:
ergw
eg
Academisch
Medisch
Centrum
- beheerst en veilig kan autorijden
- representatief is
- en BETAALD WIL STUDEREN?
AM
ST
CEN ERDAM
TRU
M
- minimaal 2 jaar zijn rijbewijs heeft
Tafe
lb
- 1 dag of meer per week beschikbaar is
Station Holendrecht
Metrolijn 54
Centraal Station - Gein
Meib
ergd
re e f
De UvA werkt aan de verbetering van de
voorzieningen voor het onderwijs en de studenten
0
250 m
Ga dan naar www.edrivers.nl en vul het vacatureformulier in.
Altijd al menschen
behaegd?
****Café****
Kapitein Zeppos
in het ‘Gebed Zonder End’
(poortje halverwege de Grimburgwal)
Geef je dan nu op
voor het
Mas la Bauma vraagt, hulp op
kleine natuurcamping in de Spaanse
Pyreneeën voor de maanden juli en aug.
Vergoeding ± € 450 per 5 weken.
Incl. kost en inwoning.
Info: Mark Souwer
tel: 0299403941
of www.maslabauma.com
Groninger Studenten
Cabaret Festival
Voor tussen en na de studie!
voor koffie, thee en broodjes v.a. 11.00 uur
de borrel ’s middags
het restaurant v.a. 17.30 uur
www.gscf.nl
op alle consumpties 10% korting
op vertoon van collegekaart of O.V. jaarkaart
HET AMBASSADE
H OT E L
een stijlvol grachtenhotel in het centrum van
Amsterdam zoekt per direkt een representatieve
NACHTRECEPTIONIST
in part-time dienst, 6 à 7 nachten per maand.
Wij zoeken: Een vriendelijke, accurate persoonlijkheid met gevoel voor service en kwaliteit, die
goed engels spreekt.Wij bieden: Een zelfstandige
functie, met leuke collega’s in een aangename
werkomgeving, goede salariëring en
spaarloonregeling.
Reacties aan:Ambassade Hotel,
Herengracht 341, 1016 AZ A’dam,
tel.no. 020-5550222,
ter attentie van Janneke Trip of Eelco Douma.
E-mail: info@ambassade-hotel.nl
Internet: www.ambassade-hotel.nl
Folia 34 defversie
12-05-2003
17:24
Pagina 3
Folia 34
Inhoudsopgave
OR-VERKIEZINGEN
4
Elektronisch stemmen geen succes
MINDER UREN, MINDER GELD
7
LSVb evalueert onderwijsbeleid
INTERVIEW: Ad de Jongh
8
‘Ik lepel de kiezen eruit’
AGRESSIEVE KINDEREN
10
Geweld wordt niet aangeleerd
DE TOEKOMST VAN EUROPA
14
Waar gaan we met z’n allen naartoe?
OPINIE: Peter Heemeijer
16
Onderwijsbezuiniging heeft positief effect
Verenigde Staten van Europa
Een grondwet voor alle landen van de Europese Unie. Binnenkort
wordt dat werkelijkheid. Maar welk land gaat straks de president
leveren? En hoe zal de macht worden verdeeld? Krijgt Europa
eindelijk smoel? Otto Holman, Pim de Boer en Tom Eijsbouts van de
UvA houden de ontwikkelingen nauwlettend in de gaten. Blz. 14
VOORSORTEREN: Van hbo naar wo 19
GASTVRIJ
VERDER:
Personalia 7
Voetlicht 9
Lezen/ film/beeld 12
Uitgaan/eten 13
Brieven 14
CD 19
Uitladder 20
Deze week/Crea/USC 21
Studentenleven/annonces 22
De passie van Spekkie Big 23
ABC/Bij de les/Spekkie Big 24
WHAT THE FUCK IT TAKES…
Coverfoto: Henk Thomas
Folia, Weekblad voor de Universiteit van Amsterdam
Sarphatistraat 104, 1018 GV Amsterdam
Tel. 020 – 5253981, Fax 020 – 5253980, redactie@folia.uva.nl
Uitgever: Stichting Folia Civitatis
Redactie: Yvonne de Blaauw (beeldredacteur), Mirna van Dijk, Rob Hartgers, Marcel
Hulspas (hoofdredacteur), Truusje van de Kamp (eindredacteur), Margot Riedstra
(secretariaat), Berber Rouwé, Erik de Vries, Dirk Wolthekker.
Medewerkers: Piet Bakker, Nienke Beeking, Aaf Brandt Corstius, Bob Bronshoff,
Lodewijk Brunt, Fong Ping Chu, Roger Cremers, Anthony Donner, Merlijn Doomernik,
Merlijn Draisma (illustraties), Guido van Driel (illustraties), René Glas, Marc van der
Holst, Erik Kriek, Henriëtte Maassen van den Brink, Jorit Matena, Sake Rijpkema,
Marcel Roes, Evelyn de Roos, Ramon Schimmel, Henk Thomas.
Redactieraad: Maaike van Cruchten, Mark Deuze, Anna Dijkman, Hendrik Kaptein (voorzitter), Paul van der Velde, Peter Vermaas.
Bladmanagement: Impressum, Zoetermeer
Lay-out: Publish, Amsterdam,
Druk: Dijkman Offset, Diemen
Advertentiewerving: Bureau van Vliet bv, Zandvoort
Tel. 023 – 5714745, Fax 023 – 5717680
Advertentiewerving culturele pagina: Daily Productions, Amsterdam
Tel. 020 – 428 03 78, Fax 020 – 627 97 11
Er is een remedie tegen de teloorgang van de kwaliteit van het universitair onderwijs. En
tegelijkertijd is er een oplossing voor de financiering van het hoger onderwijs. De oplossing is het inhuren van de bekende Nederlander als gastdocent. De zogenaamde ervaringsdeskundige. Mensen die geen boek hebben gelezen, maar het allemaal persoonlijk
aan den lijve hebben ondervonden. Een geweldige vondst was het dan ook, hoogleraar in
spe, Patty Brard als gastdocent bij media en cultuur. De zaal hing aan haar lippen. Het
leervermogen en de motivatie van de studenten gingen met sprongen vooruit. Eindelijk
een docent die de taal van de studenten sprak. De recente klacht van collega-hoogleraar
De Swaan dat de collegezalen rumoerig zijn, dat er tegenwoordig geen orde meer te houden valt… Waar heeft die man het over. De zaal was muisstil, er werd aandachtig geluisterd. Brard praatte (laten we ‘praten’ in de juiste wetenschappelijke termen definiëren
conform professor Brard zelf: ‘lulde’) er lustig op los. Er was geen sheet, powerpoint of
aantekening nodig. Goedkoper kan het niet. Eindelijk de juiste match tussen de vaardigheden en de capaciteiten van de docent en de capaciteiten van de student. Er is dan ook
geen enkele reden voor de UvA om havisten de toegang tot universitaire studies te weigeren. Laat de markt haar werk doen. Wat goed is wordt bepaald door de markt, en dat zijn
de studenten. Daar past de huidige diplomafinanciering niet bij. Vraagfinanciering is de
oplossing. Maar dan wel op de manier die in de Middeleeuwen gebruikelijk was. De student betaalt per college rechtstreeks aan de docent. Een vast dienstverband en een vast
salaris worden afgeschaft. Docenten zonder studenten in de collegebanken prijzen zichzelf uit de markt. ‘Slechte’ docenten verdwijnen vanzelf. Ik stel voor: Albert Verlinde te
benoemen tot hoogleraar sociologie, Harrie Mens tot hoogleraar economie en Jomanda
tot hoogleraar natuurkunde. We moeten door roeien en ruiten gaan om deze nieuwe
vraaggefinancierde hoogleraren te benoemen. Of om het gastcollege in de taal van Brard
even samen te vatten: we moeten dit experiment aangaan, ‘what the fuck it takes’. Weer
een stapje dichter bij de HULO.
FOLIA 34 JAARGANG 56 16 MEI 2003
Henriëtte Maassen van den Brink
3
Folia 34 defversie
12-05-2003
17:24
Pagina 4
NIEUWS
Dramatisch slechte opkomst OR-verkiezingen
De opkomst bij de verkiezingen voor de Facultaire Ondernemingsraden en de
Ondernemingsraad voor de
centrale diensten van de UvA
heeft een dieptepunt van 33,37
procent bereikt. Niet eerder
was de opkomst van stemgerechtigde UvA-medewerkers
(5.200) zo laag als dit jaar.
Drie jaar geleden was de
opkomst ook al laag: 46,77
procent. In 1997 lag de
opkomst nog boven de vijftig
procent. De verkiezingen
voor de Facultaire Ondernemingsraden en de Ondernemingsraad van de centrale
diensten vinden elke drie jaar
plaats. De verkiezingen werden gehouden van 7 tot en met
17 april. Dit jaar werd voor het
eerst elektronisch gestemd.
Sjoerd Bakker, secretaris
van het centraal stembureau,
is ‘een beetje bedroefd’ over
de lage opkomst. En dat terwijl er naar zijn zeggen erg
veel is gedaan aan voorlich-
ting. Bakker: ‘Iedereen heeft
twee brieven gehad. Een over
de verkiezingen zelf en een
over de werking van het
UvA-net ID. Bovendien heeft
iedereen de uitnodiging
gekregen om te gaan stemmen en heeft het College van
Bestuur alle medewerkers
van de UvA een mail
gestuurd met de oproep te
komen stemmen.’ Bakker
vermoedt dat de lage
opkomst vooral te maken
heeft met het elektronisch
stemmen. Alle stemgerechtigden moesten daarvoor een
wachtwoord hebben of ophalen. ‘En daarmee is nog lang
niet iedereen vertrouwd’,
speculeert Bakker.
De voorzitter van de Centrale Ondernemingsraad
(COR), Kees de Lange, vermoedt ook dat de elektronische stemming een rol heeft
gespeeld bij de lage opkomst,
maar legt de bal bij de in zijn
ogen slecht functionerende
OPKOMSTPERCENTAGE OR-VERKIEZINGEN
2003
2000
Fact. Geesteswetenschappen
Fact. Economie en Econometrie
Fact. der Rechtsgeleerdheid
Fact. Tandheelkunde (Acta)
Factulteit Natuurw., Wiskunde, Informatica
Fact. Maatschappij & Gedragswetensch.
Centrale Diensten der universiteit
Totaal:
35,5
39,3
30,9
24,5
22,6
35,5
45,7
33,37
49,9
48,3
48,6
49,9
38,8
45,2
46,8
46,77
medezeggenschap. De Lange,
zelf als hoogleraar spectroscopie werkzaam bij de Faculteit
der Natuurwetenschappen,
Wiskunde en Informatica
(FNWI): ‘De FNWI is een
faculteit in grote problemen,
onder meer vanwege de aanstaande reorganisatie. Ik denk
dat de dramatisch slechte
opkomst op onze faculteit ook
te maken heeft met het feit dat
de Ondernemingsraad zich bij
de problemen heeft laten intimideren door het faculteitsbestuur en bij het personeel
nooit de indruk heeft gewekt
een belangrijke gesprekspartner van dat bestuur te zijn.’
De enige afdeling die zich
min of meer staande heeft
weten te houden onder de
teruglopende opkomstcijfers
is het bureau der universiteit:
de centrale diensten, waaronder stafdiensten en het universiteitsbestuur. In 2000
was de opkomst er 46,8; dit
jaar 45,7. Collegevoorzitter
Sijbolt Noorda weigert te
geloven dat medewerkers van
de centrale diensten van de
UvA beter met computers
overweg kunnen dan mede-
Onderzoek n
FOTO: SAKE RIJPKEMA
Geologie
Op 28 april 2003 werden in het Natuurhistorisch Museum Naturalis in Leiden de laatste geologische restantjes van de UvA overgeheveld naar vier nieuwe eigenaren: de natuurhistorische musea van Maastricht en Nijmegen, Naturalis in Leiden en het Geological Research and Development Centre in het Indonesische Bandung. Voor de UvA is het ‘geologieboek’ nu gesloten. In 1983 werd de studie
geologie overgedaan aan de VU. De bijbehorende geologische collectie is in de loop der tijd ook afgestoten. Zo kreeg het publieksdeel in 1989 een nieuwe functie in het Geologisch Museum van Artis. Op de foto prof. dr. Leo Kriegsman van Naturalis tijdens zijn
dankwoord. (DW)
4
werkers van andere afdelingen, maar sluit toch niet uit
dat er sprake is van ‘onwennigheid ten aanzien van elektronisch stemmen’. Noorda:
‘Samen met de COR heb ik
afgesproken dat we een
representatieve steekproef
gaan houden onder UvAmedewerkers om te achterhalen waarom mensen wel of
niet hebben gestemd.’
De in totaal 85 nieuwe
leden van de zes Facultaire
Ondernemingsraden en de
Ondernemingsraden van de
centrale diensten, zullen van
10 tot en met 16 juni een
nieuwe COR kiezen. De huidige voorzitter De Lange
heeft al aangegeven opnieuw
beschikbaar te zijn voor het
voorzitterschap. Ook studenten gaan naar de stembus.
Deze week, van 12 tot en met
19 mei, worden de nieuwe
Facultaire Studentenraden
en Centrale Studentenraad
gekozen. (DW)
FOLIA 34 JAARGANG 56 16 MEI 2003
Na decennia in de kelder van
het AMC te hebben gelegen
zijn de eeuwenoude beenderen
van een onbekende Schoklander op 7 mei naar hun laatste
rustplaats gegaan. De botten
zijn, net als die van 147 andere
personen, in 1940 opgegraven
door studenten medicijnen.
Het project stond onder leiding
van dr. Arie de Froe, de latere
UvA-rector magnificus. Hij
hoopte in de overblijfselen van
de eilandbewoners sporen van
Neanderthalers terug te vinden. Schokland in de Zuiderzee
(in de volksmond Duivelseiland
geheten) was een gesloten
gemeenschap waar inteelt
voorkwam. Ook om die reden
hadden de beenderen de interesse van De Froe, die in de
Schoklanders een ‘uitzonderlijk zuiver ras’ vermoedde.
Intensief onderzoek naar de
beenderen is nooit gedaan. Uit
de eerste summiere metingen
kwamen geen significante
resultaten. Toen brak de Tweede Wereldoorlog uit. Sinds die
tijd is de wetenschappelijke
belangstelling voor botmateri-
Folia 34 defversie
12-05-2003
17:24
Pagina 5
NIEUWS
Fitnessruimte
FOTO: SAKE RIJPKEMA
Te weinig
handtekeningen
WTCW-referendum
De UvA maakt werk van sport, en daarom is er nu een derde fitnessaccommodatie geopend.
Naast de fitnesszaal in het Universitair Sportcentrum USC aan de De Boelelaan en de zaal in het
AMC Sportcentrum kunnen UvA-studenten en -medewerkers nu ook de stramme leden strekken in
het centrum van de stad. Nou ja, bijna in het centrum. Onder de naam USC Fitness is op 1 mei
2003 in Sporthal Wibaut aan de Van Musschenbroekstraat een nieuwe fitnessruimte in gebruik
genomen. Op doordeweekse dagen kun je er sporten van half acht ’s ochtends tot half twaalf
’s avonds. In het weekend niet en ook in de vakantieperiodes niet. Op 5 juni 2003 zal UvA-collegevoorzitter Sijbolt Noorda de officiële opening verrichten. (DW)
k na 64 jaar afgerond
aal sterk afgenomen. Bovendien was onderzoek naar raskenmerken taboe geworden.
Voor het opgraven van de
beenderen is destijds nooit
toestemming van de nabestaanden gevraagd. De botten hebben jarenlang in
kisten op de zolder van het
anatomisch laboratorium aan
de Mauritskade gestaan en
zijn in 1985 meeverhuisd naar
de Bijlmer. ‘Het waren andere
tijden’, aldus AMC-anatoom
Cisca Griffioen in het AMC
Magazine. ‘Anno 2003 kun je
op zo’n manier geen wetenschap meer bedrijven.’
De Schokkervereniging, in
de jaren tachtig opgericht om
de cultuur en geschiedenis
van het eiland te conserveren,
wilde de botten terug. Ze
moesten worden begraven in
de grond waarop het kerkje
aan de zuidkant van het eiland
herbouwd zou worden. De
beenderen van 147 Schoklanders zijn vorig jaar al herbegraven. De laatste botten zijn
vorige week officieel bijgezet
in het bijzijn van Van Leeuwen, staatssecretaris van cultuur. Schokland staat sinds
1995 op de Werelderfgoedlijst
van Unesco. Het eiland is in
1859 door koning Willem III
ontruimd wegens overstromingsgevaar en voortschrijdende afkalving. In 1942 werd
het ingepolderd; sindsdien is
het onderdeel van de Noordoostpolder. (MvD)
Volkstuin-activiste Brenda van der Kleij heeft niet genoeg handtekeningen verzameld om een referendum te mogen houden
over het Stedenbouwkundig Programma van Eisen (SPvE) voor
de bouw van het Wetenschap en Technologiecentrum Watergraafsmeer (WTCW). Uiterlijk op 1 april had Van der Kleij minimaal 6.317 handtekeningen moeten hebben om een ‘inleidend
referendumverzoek’ gehonoreerd te krijgen. Van der Kleij zegt
‘met zekerheid’ te weten het aantal handtekeningen wél te hebben gehaald en zelfs met 28 te hebben overschreden.
B en W van Amsterdam hebben het Bureau voor Onderzoek en
Statistiek (O+S) en het Register Amsterdam (RA) ingeschakeld om het aantal handtekeningen te tellen en de validiteit ervan te onderzoeken. Er wordt onder meer gecheckt of de handtekeningen wel afkomstig zijn van inwoners van Amsterdam. Uit
het onderzoek van O+S en RA kwam volgens gemeentewoordvoerder Stefan Rutte naar voren dat meer dan 28 handtekeningen ongeldig waren. Hoeveel geldige handtekeningen er zijn
opgehaald kan hij niet zeggen. ‘Maar een marge van 28 is over
het algemeen te weinig.’ Van der Kleij had in totaal 25.268
handtekeningen moeten verzamelen om het referendum doorgang te doen vinden, maar dat is nu niet meer nodig.
Van der Kleij heeft besloten geen bezwaarschrift in te dienen
tegen de afwijzing van het inleidend referendumverzoek. Dat
heeft te maken met het feit dat een ander referendum mogelijk
wél doorgaat. De actiegroep Hou het Science Park groen van
oud-UvA-medewerker Saar Boerlage wil ook een referendum
organiseren, maar niet alleen over het SpvE. De groep rond
Boerlage wil een referendum over het hele WTCW-bestemmingsplan, inclusief de nieuw te bouwen verkeersinfrastructuur. Op grond van een vermeend ‘spoedeisend karakter’ van
de bouw van het WTCW werd het referendumverzoek afgewezen. Boerlage ging daartegen in beroep. In de tussentijd werd
de gemeentelijke referendumverordening gewijzigd: er werd
een bepaling in opgenomen dat er geen referenda mogen worden gehouden over bestemmingsplannen. De rechter heeft het
tussentijds wijzigen van de spelregels niet geaccepteerd en de
gemeenteraad teruggefloten. Woordvoerder Rutte: ‘De raad
moet van de rechter beter formuleren waarom over bestemmingsplannen geen referendum mag worden gehouden.’
Mocht de raad daar niet of onvoldoende in slagen, dan bestaat
de mogelijkheid dat het bestemmingsplan tóch referendabel is.
(DW)
Faculteitsdagen zijn ‘leukste initiatief FGw’
Op 6 mei jongstleden begonnen de faculteitsdagen
van de Faculteit der Geesteswetenschappen. Dit jaar
was het thema ‘Amsterdam’. Voor de vierde keer op rij
tekende het Algemeen Platform Humaniora Amsterdam (Alpha) voor de organisatie. De opening van het
tweedaagse evenement werd verricht door decaan
Van der Toorn. Hij wees op het belang van de faculteitsdagen als bindende factor tussen studenten en
stafleden. ‘Het feit dat deze dagen volledig door de
studenten worden bedacht en verzorgd maakt het tot
het leukste initiatief aan onze faculteit’, aldus Van der
Toorn. Alpha-voorzitter Marlene van der Klaauw, samen met Kantjil Janssen en Moira van Dijk verantwoordelijk voor de organisatie, verklaart de keuze van het
thema. ‘De faculteitsdagen moeten zo veel mogelijk
studenten aanspreken. Vandaar dat het thema zeer
breed moet zijn.’ Ook dit jaar is dat weer uitstekend
gelukt. Van der Klaauw: ‘Het zal voor geschiedenisstudenten misschien interessanter zijn dan voor een
talenstudent, maar het is duidelijk dat iedereen die aan
de UvA studeert wel iets heeft met Amsterdam.’
Van der Klaauw noemt de faculteitsdagen geslaagd. ‘Ik
denk dat de lezingen gemiddeld zo’n twintig bezoekers
hebben getrokken. Daarmee was de belangstelling
zelfs iets groter dan we hadden verwacht. De lezingen
die ik heb bezocht vond ik inhoudelijk goed.’ Duidelijke
uitschieters waren de programma’s op locatie, zoals de
stadswandeling door de Jordaan en de lezing van Emile
FOLIA 34 JAARGANG 56 16 MEI 2003
Wennekes en Wim T. Schippers over het Paleis voor
Volksvlijt.
Van der Klaauw: ‘Daar was veel animo voor, ook van
studenten die aan andere faculteiten studeren. Dat was
verrassend, omdat we buiten onze eigen faculteit geen
posters hebben opgehangen of mensen hebben aangeschreven.’
Voor de komende editie wordt overwogen om wat meer
de publiciteit te zoeken. Van der Klaauw: ‘Misschien
gaat het wat ver om de programmaboekjes over de hele
universiteit te verspreiden, maar iedereen een mailtje
sturen is natuurlijk niet zo moeilijk. We zullen dit aan het
volgende bestuur adviseren. Het scheelt een hoop tijd
als je niet alles opnieuw hoeft uit te vinden.’ (EdV)
5
Folia 34 defversie
12-05-2003
17:24
Pagina 6
Tijd over? Zoek je werk?
Wij zoeken gemotiveerde barmedewerk(st)ers voor 1 tot
3 dagen per week met goede sociale vaardigheden, initiatief
& gevoel voor dienstverlening. Ben jij minstens 21 jaar oud
flexibel inzetbaar, goed bereikbaar en woonachtig in
Amsterdam? Dan hebben wij jou het volgende te bieden:
een parttime job die perfect te combineren is met andere
activiteiten, zoals een (voltijd) studie, veel afwisseling,
werken in teamverband, ruimte voor eigen initiatief en
uitstekende arbeidsvoorwaarden!
Geïnteresseerd?
Stuur of mail je sollicitatiebrief naar:
Coffeeshop Siberië, t.a.v. Noortje Grootscholten,
Brouwersgracht 11, 1015 GA Amsterdam,
info@siberie.net,
www.siberie.nl
Wormhoudt Berg Advocaten
zoekt voor spoedige indiensttreding
STUDENT MET
JURIDISCHE INTERESSE
voor administratieve/secretariële
werkzaamheden voor een dag per
week, met uitzicht op twee dagen
in de week.
Sollicitaties met c.v.
tot en met 23 mei 2003 richten aan
mr. S. Brouwer,
Amstelveenseweg 4,
1075 XH Amsterdam.
Tel. 020-6185330
ELKE DONDERDAG STUDENTENAVOND IN
De nieuwe Pijpenla
Mas la Bauma vraagt, hulp op
kleine natuurcamping in de Spaanse
Pyreneeën voor de maanden juli en aug.
Vergoeding ± € 450 per 5 weken.
Incl. kost en inwoning.
Info: Mark Souwer
tel: 0299403941
of www.maslabauma.com
Entree € 15.00
Gratis bier, wijn, fris en borrelhapjes
(onbeperkt)
Open van 21.00 tot 01.00
Westermarkt 23 Amsterdam
020-6203523
Folia 34 defversie
12-05-2003
17:24
Pagina 7
NIEUWS
LSVb evalueert onderwijsbeleid
De Landelijke Studenten Vakbond
(LSVb) heeft per onderwijsinstelling in kaart gebracht wat de consequenties zijn van het beleid van
staatssecretaris Nijs van hoger
onderwijs. De UvA-inventarisatie
van de LSVb is gebaseerd op een
gesprek tussen Asva-voorzitter
Floor Millikowski en UvA-collegevoorzitter Sijbolt Noorda. Minder
contacturen, minder geld om de
invoering van masterfase goed te
laten verlopen en minder geld
voor studentenfaciliteiten als
computers. Dat zijn volgens de
LSVb de gevolgen voor de UvA.
Volgens UvA-voorlichter Jeroen
Winckers klopt het LSVb-bericht
niet: ‘Het College van Bestuur
van de UvA wil onderwijs en onderzoek juist ontzien. De bezuinigingen van twaalf tot vijftien miljoen euro zullen voornamelijk ten
laste komen van de ondersteu-
nende diensten. Overigens hopen wij en verwachten wij dat het
nieuwe kabinet de bezuinigingen
zal terugdraaien en zelfs weer zal
gaan investeren in het hoger onderwijs.’
De LSVb heeft met de staatssecretaris gesproken in het zogenoemde Studenten Kamer Overleg. Dat overleg is enige tijd opgeschort geweest. De uitkomst
van het overleg was teleurstellend, vindt LSVb-voorzitter Noortje van der Meij. ‘Een half jaar geleden was ons toegezegd dat er
een onderzoek zou komen naar
de consequenties van de bezuinigingen. Die belofte legt Nijs
naast zich neer. Ze wil liever de
onderwijsinspecties afwachten,
maar daar zijn wij het niet mee
eens. Zo’n inspectie is retrospectief, terwijl je nu al kunt zien
dat de bezuinigen tot kwaliteits-
E M DÉ
verlies leiden.’ De LSVb denkt
dat de meeste universiteiten de
schone schijn ophouden, terwijl
het in feite ‘rotte appelen’ zijn geworden. Van der Meij: ‘Overal
wordt bezuinigd op onderwijscapaciteiten, maar tegelijkertijd
proberen de instellingen wel
meer studenten te trekken. Tenslotte worden ze beloond op basis van het aantal gediplomeerde
studenten dat ze afleveren. Volgens mij is deze outputbekostiging de nekslag voor het hoger
onderwijs.’
Van der Meij hoopt op betere tijden als straks D66 in het kabinet
zit, maar is voorlopig nog niet optimistisch. ‘De twee monsters CDA
en VVD hebben het onderwijs de
laatste jaren alleen maar kwaad
gedaan. Het is de vraag of een
klein partijtje als D66 daaraan wat
kan gaan veranderen.’ (RH)
PERSONALIA
Dr. T.M. van Engers (1961) is op 1 april
2003 benoemd tot hoogleraar juridisch
kennismanagement aan de Faculteit der
Rechtsgeleerdheid.
Tom van Engers is sinds 1983 verbonden
aan het ministerie van Financiën. Sinds
2000 werkt hij bij het Centrum voor Proces- en Productontwikkeling van het ministerie, waar hij onder meer leiding geeft
aan het Programma Ondersteuning Weten Regelgeving. Van Engers studeerde in
1994 af aan de opleiding Cognitieve
kunstmatige intelligentie van de Universiteit Utrecht. In 2001 promoveerde hij aan
de VU op het proefschrift Knowledge
Management: The Role of Mental Models in Business Systems Design.
Dr. T. van der Poll (1961) is op 1 april
2003 benoemd tot strategisch hoogleraar inwendige geneeskunde, in het bijzonder de afweer tegen infectieziekten,
aan de Faculteit der Geneeskunde.
Tom van der Poll specialiseerde zich na
zijn artsexamen in de interne geneeskunde. In 1991 promoveerde hij bij het AMC
op het proefschrift Tumor Necrosis Factor: Biological Responses in Humans. In
1995 ontving Van der Poll een onderzoeksbeurs van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen.
Sindsdien werkt hij bij de afdeling inwendige geneeskunde van het AMC.
Dr. J.B. Kuné (1946) is op 1 april 2003
benoemd tot strategisch hoogleraar
financieel-economische aspecten van
het pensioen-actuariaat aan de Faculteit
der Economische Wetenschappen en
Econometrie.
Jan Kuné studeerde in 1970 als econoom af aan de UvA. Vervolgens was hij
vijf jaar werkzaam bij de Nederlandse
Bank en drie jaar bij het Koninklijk Instituut voor de Tropen. In 1978 werd hij universitair docent Actuariële wetenschappen aan de UvA. Hij promoveerde in
1987 op het proefschrift Pensioen en
Economie: Enige financieel-economische aspecten van pensioenvoorzieningen.
Dr. P.J.M. Prins (1948) is op 1 april 2003
benoemd tot hoogleraar klinische
kinder- en jeugdpsychologie aan de Faculteit der Maatschappij- en Gedragswetenschappen.
Pier Prins studeerde in 1973 als psycholoog af aan de Universiteit Utrecht. Daarna was hij was enkele jaren wetenschappelijk medewerker aan de UU en de
UvA. In 1984 promoveerde hij aan de
UvA op het proefschrift Verbale zelfsturing en angst bij kinderen. In 1987 volgde een aanstelling tot universitair hoofddocent klinische kinder- en jeugdpsychologie aan de UvA.
Dr. D. Bonn (1967) is op 1 april 2003
benoemd tot bijzonder hoogleraar complexe vloeistoffen aan de Faculteit der
Natuurwetenschappen, Wiskunde en
Informatica. Het gaat om een nieuwe
leerstoel, ingesteld door de Stichting
Physica.
Daniel Bonn studeerde in 1990 aan de
UvA af als fysisch chemicus. Nadat hij
zijn promotieonderzoek in 1993 had afgerond, werkte hij als postdoc op het Labaratoire de Physique Statistique van de
FOLIA 34 JAARGANG 56 16 MEI 2003
Ecole Normale Supérieure in Parijs.
Sinds 1995 werkt hij daar als onderzoeker. Bonn zal geregeld naar Amsterdam
komen voor onderwijs en onderzoek.
Dr. F. Grijzenhout (1956) is per 1 juni
2003 benoemd tot deeltijdhoogleraar cultureel erfgoed, restauratie en conservering, in het bijzonder van roerende goederen, aan de Faculteit der Geesteswetenschappen van de Universiteit van Amsterdam. Het betreft een nieuwe leerstoel.
Frans Grijzenhout studeerde in 1982 af
in de kunstgeschiedenis aan de Vrije
Universiteit te Amsterdam. Tussen 1981
en 1985 was hij docent kunst- en cultuurgeschiedenis aan de Akademie voor
Beeldende Vorming in Amersfoort/
Utrecht. In 1985 trad hij in dienst van de
Rijksdienst Beeldende Kunst. Hij vervulde daarnaast functies bij de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk
Onderzoek en de Universiteit Utrecht.
Grijzenhout promoveerde in 1989 cum
laude aan de VU op het proefschrift
Feesten voor het vaderland: Patriotse en
Bataafse feesten 1780-1806.
In 1997 werd Grijzenhout aangesteld als
Hoofd Opleidingen van het Instituut Collectie Nederland (ICN), het nationale
kennisinstituut op het gebied van behoud en beheer van roerend cultureel
erfgoed. Sinds 2000 is hij bij het ICN
plaatsvervangend Algemeen Directeur
en portefeuillehouder kennismanagement. Op het ogenblik is hij waarnemend
Algemeen Directeur van het ICN.
Als hoogleraar zal Grijzenhout een
belangrijk aandeel krijgen in het ontwikkelen en vormgeven van de masteroplei-
ding op het terrein van conservering en
restauratie van roerend cultureel erfgoed, die de UvA thans voorbereidt in
samenwerking met het ICN, de VU, de
Universiteit Maastricht en de Stichting
Restauratie Atelier Limburg.
Dr. P. de Beer (1957) is per 1 juli 2003
benoemd tot bijzonder hoogleraar arbeidsverhoudingen aan de Faculteit der
Maatschappij- en Gedragswetenschappen van de Universiteit van Amsterdam.
De eerste die deze leerstoel bekleedde
was drs. P.J. Vos. In 1997 werd hij opgevolgd door dr. J.P. van den Toren. De
Beer zal zich als hoogleraar in het bijzonder richten op de plaats en de historische en toekomstige betekenis van de
vakbeweging in economisch, sociaal en
politiek opzicht.
Paul de Beer studeerde in 1982 af in de
econometrie aan de Erasmus Universiteit
te Rotterdam. Daarna was hij werkzaam
als wetenschappelijk medewerker van
de Wiardi Beckman Stichting, het wetenschappelijk bureau van de PvdA. Van
1993 tot 2001 heeft De Beer als senior
onderzoeker bij het Sociaal en Cultureel
Planbureau gewerkt. Hij promoveerde in
2001 aan de UvA op het proefschrift
Over werken in de postindustriële samenleving. Sinds 2001 is hij senior stafmedewerker van de Wetenschappelijke
Raad voor het Regeringsbeleid.
Paul de Beer was lid van diverse adviescommissies op het gebied van arbeidsvraagstukken en de verzorgingsstaat. Hij
is redacteur van het Tijdschrift voor Arbeidsvraagstukken en lid van de Raad
van Advies van Start Foundation. (DW)
7
12-05-2003
17:24
Pagina 8
FOTO: BOB BRONSHOFF
Folia 34 defversie
‘Kiezen trek ik niet; ik wiebel ze er z
DOOR DIRK WOLTHEKKER
n
Tandarts en psycholoog Ad de Jongh
is sinds kort bijzonder hoogleraar
angst- en gedragsstoornissen in de
tandartspraktijk. ‘Niet alleen patiënten
hebben last van angst, ook
tandartsen.’
as op voor mannen met snorren! Niet voor
mannen met wat lichte beharing of uit de
hand gelopen dons, maar voor mannen
met een flinke borstel boven de lip. Uit de praktijk van de tandarts blijkt dat zij vaak een notoir
slecht of volledig verrot gebit hebben. Tien,
twintig of dertig jaar niet naar de tandarts
geweest of – nog erger – tien jaar niet meer
P
8
gepoetst. Die mannen proberen het kerkhof in
hun mond te verhullen met een vette snor die het
liefst een beetje over de mond hangt. Waarom
laten mannen met stoere snorren het zo ver
komen en gaan ze dertig jaar niet naar de tandarts? ‘Die mannen zijn doodsbenauwd, en
daarom gaan ze niet. Ze komen zo in een vicieuze cirkel terecht. Uitstel van het tandartsbezoek leidt tot een slecht gebit, en dat leidt weer
tot nog grotere angst voor de boor en verder uitstel van het tandartsbezoek.’ Dit zegt psycholoog en tandarts prof. dr. Ad de Jongh
(Ridderkerk, 1956), sinds twee maanden bijzonder hoogleraar angst- en gedragsstoornissen in
de tandheelkundige praktijk aan het Academisch
Centrum Tandheelkunde Amsterdam (Acta), het
gezamenlijke opleidingscentrum voor tandart-
sen van de UvA en de VU. ‘Mannen zijn op zich
niet angstiger voor de tandarts dan vrouwen,
maar ze schamen zich meer om angst of pijn te
tonen en daarom stellen ze het tandartsbezoek
liever uit. Vrouwen zijn minder bang om angst of
pijn te tonen en vrezen bij een slecht gebit bovendien – meer dan mannen – decorumverlies. Ze
gaan om die reden vaker naar de tandarts dan
mannen en nemen de angst voor de boor op de
koop toe.’
Inmiddels zijn er zo’n achthonderdduizend
Nederlanders die een bezoek aan de tandarts niet
zien zitten. Ze hebben een dermate grote angst
voor de boor, het tandsteenkrabbertje of de
extractietang dat ze óf onregelmatig naar de tandarts gaan óf helemaal niet. De Jongh kan dan
ook wel wat assistentie gebruiken: negen tandart-
FOLIA 34 JAARGANG 56 16 MEI 2003
Folia 34 defversie
12-05-2003
17:24
Pagina 9
VOETLICHT
sen volgen momenteel een speciale postdoctorale opleiding tot ‘angsttandarts’ en lopen
daarvoor stage bij het Acta, waar op de derde verdieping een angstkliniek is ingericht door de
Stichting Bijzondere Tandheelkunde.
Waarom zijn mensen zo bang voor de tandarts?
‘Niet voor de pijn, althans niet alléén voor de
pijn. Natuurlijk vindt niemand het prettig als er
moet worden geboord, maar mensen met extreme
angst voor de tandarts zijn bang voor dingen die
tijdens de behandeling verkeerd kunnen gaan. Ze
vrezen dat er in hun keel of tong wordt geboord en
menen dat de naald van de verdoving dingen stukmaakt in hun mond: rampgedachten dus.’
Dergelijke gedachten kunnen bij een gewone arts
toch ook door je hoofd spelen?
‘Ja, maar bij de tandarts beland je bij voorbaat
al in de rol van machteloze patiënt. Je moet plat in
de stoel liggen en hebt minder bewegingsvrijheid
dan bij de huisarts, waar je vaak gewoon aan het
bureau kunt blijven zitten en je verhaal kunt vertellen.’
Welke rol speelt de boor?
‘Het geluid van de boor activeert als het ware
herinneringen uit het verleden, meestal uit de
jeugd. Het boren gebeurde vroeger vaak zonder
verdoving. Door de pijn en de angst hebben veel
mensen daar traumatische herinneringen aan.
Het heeft ertoe geleid dat alleen al het geluid van
een boor hevige angstreacties kan oproepen.’
Een tandartstrauma op jonge leeftijd. Heeft de
schooltandarts slecht werk geleverd?
‘Ja.’
Wat ging er mis?
‘Er was geen oog voor de psychosociale aspecten van de kindertandheelkunde. Het was erg massaal. Je ging met verscheidene kinderen tegelijk in
de tandartsbus of naar het kamertje van de hoofd-
r zachtjes uit’
onderwijzer. Daar zag en hoorde je wat er goed of
fout kon gaan. Dat leverde al flink wat anticipatieangst op. Daar kwam bij dat het verdoven te veel
tijd kostte. Zo was het boren voor veel kinderen
een pijnlijke gebeurtenis, waarbij de ouders niet
aanwezig waren. Zelf had ik een slecht gebit. De
tandarts heeft me flink te pakken genomen. Dat
heeft misschien wel een rol gespeeld bij mijn keuze
om tandheelkunde te gaan studeren.’
Hoe gedragen mensen met een tandartsfobie zich
in de behandelkamer?
‘Ze raken gedesoriënteerd, beginnen te huilen, trillen over hun hele lijf en roepen soms uit:
“O nee, niet wéér die pijn.” Het zien van de boor,
en helemaal het geluid ervan, doet ze al in de
stress schieten. Mensen met een verstandelijke
handicap uiten die angst nog extremer en worden
daarom vaak onder narcose behandeld.’
Waarom zijn verstandelijk gehandicapten nog banger voor de tandarts dan andere mensen?
‘Daarnaar is nog veel te weinig onderzoek verricht. Het laatste onderzoek op dit gebied dateert
uit 1990. Toen bleek ook dat tandartsen zelf last
hebben van angst, namelijk om mensen met een
verstandelijke of fysieke handicap te moeten
behandelen. De ondervraagde tandartsen wisten
niet goed raad met zulke patiënten. Hun gebitten
zien er anders uit en hun kiezen gaan sneller loszitten omdat de wortels korter zijn. Tandartsen
konden daarmee wegkomen omdat veel mensen
met een handicap toch wel werden behandeld
‘De schooltandarts heeft
slecht werk geleverd’
binnen het eigen zorgcircuit. Dat is intussen niet
meer het geval: wettelijke veranderingen hebben
ertoe geleid dat mensen met een verstandelijke of
fysieke handicap steeds vaker bij de reguliere tandarts terechtkomen.’
En dat willen die tandartsen niet?
‘Liever niet. De behandeling verloopt niet altijd
even vlot, en is dus voor de tandarts relatief kostbaar. De kosten kan hij wel van de zorgverzekeraar
terugkrijgen, maar het betekent allerlei administratieve rompslomp en daar heeft niet elke tandarts zin in. In het algemeen geldt dat bij patiënten
met een handicap of extreme tandartsangst sneller
wordt gekozen voor behandeling onder narcose.
Dat brengt allerlei beperkingen met zich mee
waardoor een kies sneller wordt getrokken dan
wanneer de patiënt niet onder narcose zou zijn
gebracht. Die verwijderde kies wordt vaak niet vervangen. Daarom zien de gebitten van verstandelijk
gehandicapten er vaak zo slecht uit. We zijn
momenteel bezig met een onderzoek naar de
gebitsgezondheid van thuiswonende gehandicapten die noodgedwongen hebben moeten terugvallen op de reguliere tandarts. We verwachten
relatief veel slechte gebitten aan te treffen.’
Op welke wijze krijg je angstige, gestreste mensen
in de tandartsstoel?
‘De behandeling moet voor de patiënt voorspelbaar en beheersbaar zijn. Angst en pijn zijn
minder erg als je erop bent voorbereid. Vertellen
dat een bepaalde handeling tien seconden gaat
duren, levert minder angst op dan wanneer je dat
niet vertelt. Patiënten moeten ook het gevoel hebben invloed te kunnen uitoefenen op de behandeling. Hand omhoog betekent stoppen. De juiste
woordkeus is ook belangrijk. Ik trek geen kies,
maar wiebel hem eruit en ik gebruik geen extractietang, maar een lepel. De witte tandartsjassen
moeten trouwens ook verdwijnen. Gewoon een
leuk T-shirt aan. Verder moet er meer afleiding
komen in de praktijkruimte: posters, muziekje,
tv. Misschien zelfs een interactief filmpje.’ ❖
FOLIA 34 JAARGANG 56 16 MEI 2003
FOTO: ERAN OPPENHEIMER
INTERVIEW
Met een hbo-propedeuse naar de
universiteit. Als het aan Paul van
der Heijden, rector magnificus
van de UvA, ligt kan dat straks
niet meer. Marlous Hamburger
maakte de stap.
‘Mijn traject is een beetje gecompliceerd. Ik
ben na 3-havo naar het mbo gegaan omdat ik
een hekel had aan wiskunde. Dat was verplicht
bij ons op school. Na het mbo ben ik doorgestroomd naar het hbo. Daar ben ik de lerarenopleiding Nederlands gaan doen. Dat ging
allemaal vrij soepel. Vroeger moest je je op de
lerarenopleiding verdiepen in twee vakken,
maar toen ik begon was het net teruggebracht
tot één. Op school waren echter de meeste
planningen nog niet aangepast. Het rooster
hield nog rekening met twee vakken, terwijl je
in de praktijk maar met één vak bezig was. Na
een jaar besloot ik naar de universiteit te gaan;
ik vond dat ik wel wat meer kon. Het niveau
leverde geen problemen op, maar het analytische, het abstracte van de universiteit stond
me tegen. Ik moest ook erg wennen aan de
vrijheid die je opeens kreeg. Niemand hield bij
of je wel of niet naar college kwam. Vandaar
dat ik na een jaar aan de universiteit weer
teruggegaan ben naar het hbo. Ik ken mezelf,
ik ben niet supergedisciplineerd. Ook heb ik
nooit behoefte gehad verder te gaan in de
wetenschap. Het schoolse van het hbo past
beter bij me.
Volgens mij hebben wel meer mensen die van
het hbo komen moeite met de vrijheid die je
hebt aan de universiteit. Dat is echt een valkuil.
Veel studenten kiezen juist voor het hbo omdat
het schools en klassikaal is. Ik vind het niet
raar dat ze in de problemen komen als ze
switchen. Daarom snap ik de opmerking van
Van der Heijden wel. Als je merkt dat veel
hbo’ers de eindstreep niet halen, moet je actie
ondernemen. Het kost de universiteit uiteindelijk geld en de studenten hebben er niks aan.
Misschien is een totale instroomstop voor
mensen van het hbo wat te drastisch, er zijn
ongetwijfeld getalenteerde studenten die het
wel halen. Een toelatingstest kan best werken.’
(EdV)
9
Folia 34 defversie
12-05-2003
17:24
Pagina 10
De oorsprong van geweld
Uit onderzoek blijkt dat bijna alle
baby’s lichamelijk geweld gebruiken.
Fysieke agressie wordt volgens
hoogleraar pedagogiek Marianne
Junger niet aangeleerd, maar moet
juist worden afgeleerd.
anaf de negentiende eeuw is er onderzoek
gedaan naar criminaliteit gebaseerd op
informatie die politie en justitie beschikbaar stelden. Een van de resultaten hiervan is de
age-crime-curve van Jules Quetelet. Hierop is het
aantal delicten uitgezet tegen leeftijd. De curve
laat zien dat criminaliteit langzaam stijgt in de
leeftijd 0-16 jaar, een piek bereikt bij 21-25 jaar en
vervolgens weer langzaam afneemt. In de criminologie is de curve beroemd geworden omdat de
vorm ervan nu nog net zo is als in de tijd van
Quetelet: 1833. De relatie tussen criminaliteit en
leeftijd is met andere woorden gedurende twee
eeuwen constant gebleven. Zo laten gegevens uit
de Verenigde Staten over het jaar 1997 zien dat
het aantal geweldsmisdrijven stijgt vanaf de leeftijd van 10 jaar, piekt rond 18 jaar en vervolgens
langzaam afneemt. De Amerikaanse gegevens
laten bovendien zien dat geweld het meest voorkomt op de leeftijd van 18 jaar. Ook is de vorm
van de curve nagenoeg dezelfde gebleven voor
V
het rapport van de Surgeon General (de minister
van VWS in de Verenigde Staten) over geweld uit
2001.
e vraag is of kinderen nog weten wanneer
zij betrokken waren bij ‘hun eerste mishandeling’. Als dat niet het geval is, dan
hebben we weinig aan de zelfrapportagemethode. Ook is het de vraag wat Loeber en collega’s nu precies hebben gemeten. Met ander
woorden: wat wordt precies bedoeld met geweld
of violence? De vraag naar de omschrijving is van
belang als men geïnteresseerd is naar de ontwikkeling van gewelddadig gedrag. Uit eerdere studies is namelijk bekend dat kinderen al op zeer
jonge leeftijd agressief kunnen zijn. Sommige
kinderen vechten met enige regelmaat op het
schoolplein, met broers of zussen, of met de kinderen uit de buurt. Dit wordt uiteraard geen mishandeling genoemd en geen politieman of
officier van justitie zal het in zijn hoofd halen om
deze ‘misdrijven’ te vervolgen. De meeste volwassenen die dit gedrag waarnemen, zullen proberen het hun kind af te leren, ook al weten zij
dat dit gedrag bij jonge kinderen ‘hoort’.
Hoewel de consequenties van dit kinderlijke
geweld over het algemeen niet ernstig zijn, zou je
misschien toch kunnen spreken van fysieke
D
Het gebruik van fysiek geweld neemt tijdens
de adolescentie niet toe maar af
het soort misdrijf (van gewelds- tot vermogensmisdrijf) en het soort dader (man, vrouw, drugsverslaafde).
Om de informatie uit justitiële bronnen te
checken en om te weten te komen wanneer kinderen of adolescenten met het plegen van misdrijven beginnen, werd in een aantal studies
gebruikgemaakt van de zogenoemde zelfrapportage-methode. Via interviews werd aan kinderen
en adolescenten gevraagd of ze weleens delicten
hebben gepleegd. En zo ja, hoe oud ze waren
toen ze daarmee begonnen. Op basis van deze
methode hebben Rolf Loeber en zijn collega’s in
Pittsburgh een longitudinaal onderzoek verricht
waarin zij kinderen vanaf de leeftijd van 7 jaar
volgden. De conclusie was dat geweld geleidelijk
aan toeneemt vanaf de leeftijd van 3 jaar. Drie
typen delicten – agressie (aggression), vechten
(fighting) en geweld (violence) – nemen vanaf die
leeftijd langzaamaan toe tot de leeftijd van 16 jaar
(de leeftijd van de respondenten tijdens de laatste
meting). Vergelijkbare gegevens zijn te vinden in
10
agressie. Indien een strikte definitie van fysieke
agressie wordt toegepast – die zich richt op
gedrag en niet op de gevolgen ervan – dan zou je
kunnen stellen dat er wel degelijk sprake is van
agressief gedrag bij kleuters. Wie de ontwikkeling van fysieke agressie wil bestuderen over de
gehele levensloop, van 0 tot 80, dan kan hij dat
alleen doen als hij dezelfde definitie van geweld
toepast op alle leeftijdscategorieën.
Richard Tremblay van de Université de
Montréal, in Canada, heeft moeders van baby’s
van 17 maanden oud een lijst voorgelegd met elf
vormen van agressief gedrag. Hij vroeg of, en zo
ja wanneer, hun kind dergelijke vormen van
gedrag had vertoond. Uit zijn onderzoek bleek
dat kinderen vanaf de leeftijd van 6 maanden
beginnen met duwen (‘push’), schoppen (‘kick’)
en slaan (‘hit’). Duwen, schoppen en slaan komen
naarmate de baby ouder wordt steeds vaker voor.
Van de kinderen van 17 maanden had 80 procent
fysieke agressie getoond: ongeveer 50 procent
had geduwd, 20 procent geschopt en 15 procent
iemand geslagen. De conclusie die uit Tremblay’s
gegevens kan worden getrokken, is dat baby’s
ergens tussen 6 en 17 maanden allemaal beginnen met fysiek agressief gedrag.
Recente publicaties van Tremblay en zijn collega’s op basis van longitudinale data geven aan
dat, wanneer men zich louter richt op gedrag dat
te omschrijven is als fysieke agressie, dit geweld
langzaam afneemt vanaf de leeftijd van 6 jaar. In
tegenstelling tot de gegevens op basis van zelfrapportage blijkt hieruit dat het gebruik van
fysiek geweld dus niet toeneemt tijdens de adolescentie maar juist afneemt. Fysieke agressie is
gedrag dat spontaan lijkt te ontstaan. Tot de leeftijd van 2 à 3 jaar vertonen baby’s nagenoeg allemaal gedrag dat als fysieke agressie kan worden
bestempeld. Vanaf de leeftijd van vier à zes jaar
neemt de fysieke agressie in frequentie af. De
implicatie van de nieuwe gegevens is dat fysieke
agressie niet wordt aangeleerd, maar waarschijnlijk moet worden afgeleerd.
Wat zijn de beperkingen verbonden aan de
officiële gegevens en zelfrapportage? Wat betreft
de officiële gegevens zou men kunnen vermoeden dat de feiten die in de statistieken terechtkomen vooral zijn geselecteerd op basis van de
gevolgen van gewelddadig gedrag en de ernst van
de bedreigingen, en niet op basis van de frequentie van dat gedrag. Zelfrapportage vertoont twee
problemen. Allereerst vormen de gegevens waarschijnlijk geen goede weergave van de ontwikkeling van fysieke agressie omdat geweld niet zuiver
is gedefinieerd als ‘fysiek geweld’. Vormen van
verbaal geweld zijn eveneens betrokken in de
geweldschalen. Ten tweede wordt de beginleeftijd van geweld geschat op basis van wat de adolescenten zich kunnen herinneren. Er zijn studies die laten zien dat respondenten veel en snel
vergeten, en dat er grote verschillen bestaan in de
bereidheid om delicten tijdens een interview toe
te geven. Dat bleek duidelijk uit een Nederlands
onderzoek dat in 1985 werd uitgevoerd naar criminaliteit onder etnische minderheden.
it de literatuur blijkt dat criminaliteit
samenhangt met een veelheid van vormen
van gedrag. In vergelijking met leeftijdsgenoten hebben jonge delinquenten vaker verkeersongevallen. Ze vertonen vaker
probleemgedrag op school, spijbelen vaker, gaan
vaker zonder diploma van school af en gokken
meer. Delinquenten leven ongezonder: ze
gebruiken vaker drugs, roken en drinken meer,
hebben vaker riskante seksuele gewoonten en
een ongezond eetpatroon. Ze zijn extremer op
het gebied van lichamelijke activiteit, hebben
U
FOLIA 34 JAARGANG 56 16 MEI 2003
12-05-2003
17:24
Pagina 11
FOTO: WERRY CRONE / HH
Folia 34 defversie
meer medische klachten en ook vaker suïcidale
gedachten. Het gevolg is dat de toekomstverwachtingen voor diegenen die bij jeugdcriminaliteit betrokken zijn relatief ongunstig zijn. Zij
hebben een relatief grote kans om verder in hun
leven betrokken te blijven bij geweldsmisdrijven.
Agressief en delinquent gedrag blijken stabiele
eigenschappen te zijn over een periode van tientallen jaren. Jeugdige delinquenten kunnen naar
verhouding ook meer problemen verwachten
met betrekking tot sociale relaties en ze hebben
relatief ongunstige economische vooruitzichten.
De hierachter liggende mechanismen, die
gebruikt kunnen worden om criminaliteit te voorspellen, zijn al voor de conceptie actief. Dit wordt
geïllustreerd door gegevens van de Etude Longitudinale du Quebec (ELDQ). Dit onderzoek laat zien
dat al op de leeftijd van 17 maanden en de twee
meetmomenten daarna (30 en 42 maanden) de
relatie tussen fysieke agressie en verhoogde kans
Delinquenten hebben
meer medische klachten
en suïcidale gedachten
op ongevallen aanwezig is. Antisociaal gedrag
van ouders is een van de belangrijkste risicofactoren voor delinquent gedrag bij kinderen. Moeders
en vaders die betrokken waren bij antisociaal
gedrag vóór de leeftijd van 16 jaar, hebben kinde-
FOLIA 34 JAARGANG 56 16 MEI 2003
ren die vanaf de leeftijd van 30 maanden kwetsbaar zijn voor ongevallen. Antisociale ouders
geven antisociaal gedrag door aan hun kinderen
en kunnen hun kinderen in mindere mate
beschermen tegen ongevallen.
Ten slotte, waarom zien we die afname van het
gebruik van fysieke agressie bij jonge kinderen?
Een mogelijk antwoord is dat kinderen vanaf de
leeftijd van 1 jaar van hun ouders en eventueel op
de peuterspeelplaats zelfcontrole leren. Kinderen leren zich beter te beheersen en kunnen hun
impulsen om agressief te handelen controleren.
Een studie in samenwerking met de UU zal zich
hierop gaan richten. ❖
Dit is een samenvatting van de oratie
uitgesproken op 25 april.
11
Folia 34 defversie
12-05-2003
17:24
Pagina 12
LEZEN NIENKE BEEKING
HAUTE CUISINE
In de vorig jaar uitgegeven essaybundel Aanvallend spel gunde Thomas Rosenboom ons een kijkje in
de keuken – de keuken van zijn
schrijfkunst welteverstaan, waar op
dat moment de chef-kok zelf de
laatste hand legde aan zijn nieuwe
gerecht. Afgelopen februari is dit
gerecht geserveerd onder de titel De
nieuwe man. Sindsdien is de roman
niet meer van de bestsellerlijsten
weg te slaan. Nog steeds weet
Rosenboom de tong van het grote
publiek te strelen met zijn realistische histoires.
Zelf vergelijkt de tweevoudig
Libris Literatuurprijswinnaar een
roman met een kookketel of – meer
van deze tijd – een snelkookpan. Je
gooit alle ingrediënten in de pan,
roert even, doet het deksel erop en
wacht tot alles gaar is. Het is niet
zozeer het gemak van deze kookwijze waar het Rosenboom om
gaat, als wel de geslotenheid van
een dergelijke pan. Eenmaal dicht
wordt er niets nieuws meer toegevoegd en niets meer uitgehaald.
Zo ook in De nieuwe man. Berend
Bepol, scheepsbouwer te Wirdum
in de jaren twintig van de vorige
eeuw, besluit in tijden van malaise
de zwijgzame Niesten, meesterknecht op de werf, tot zijn opvolger
te maken. Een huwelijk met Bepols
dochter wordt gearrangeerd, een
nieuw huis wordt gebouwd; de
scheepsbouwer denkt de toekomst
veilig te hebben gesteld. Dit zijn de
eenvoudige bestaanddelen waarmee de roman het moet doen. Maar
net als in de keuken geldt in de literatuur: minder is meer. Hoe minder
ingrediënten, des te oorspronkelijker en aangenamer de smaak.
Bepol ontwikkelt een fatale
obsessie voor de ondoorgrondelijke
Niesten; hij voelt zich afwisselend
vriend en vijand. Deze onzekerheid
– of is het angst? – leidt tot een
ondergang die al van het begin door
de woorden heen donkert. De hitte
in de pan wordt ondraaglijk en komt
tot een hoogtepunt: een gapende
afgrond opent zich. Een natuurlijker
einde is bijna niet denkbaar. Onbegrijpelijk is dus waarom Rosenboom
zich heeft laten verleiden tot het toevoegen van een laatste hoofdstuk in
de vorm van een postscriptum
waarin alle loshangende draadjes
nog even aan elkaar geknoopt worden. Misschien heeft hij zich iets te
rigide gehouden aan zijn eigen poëtica en de kookketel-metafoor. Alle
toegevoegde ingrediënten moeten in
het uiteindelijke gerecht geproefd
kunnen worden, luidt het credo in
Rosenbooms keuken. Echter, sommige kruiden versterken andere
smaken zonder zelf nog aanwezig te
zijn, zo weet een maître de cuisine.
Toch is De nieuwe man een maaltijd
vol geneugten, die de benaming
haute cuisine met glans mag dragen.
Thomas Rosenboom, De nieuwe
man. Querido, 316 blz., €18,95
BEELD F.P. CHU
Wilhelmina en haar
paard moeten
opgepoetst. Gelukkig is het nog
steeds Oranjeboven op het
Rokin.
12
FILM RENÉ GLAS
VERBLUFFEND VOETBAL
Elke voetballiefhebber zal zich weleens afgevraagd hebben waarom er
zo weinig voetbalfilms zijn. Zou het
zijn omdat Hollywood Amerikaans
is en Amerikanen alleen maar houden van baseball en american football? Deels wel natuurlijk, maar het
ligt iets gecompliceerder. Voetbal is
namelijk niet de meest enerverende
sport om te verfilmen. Zo wordt de
tikkende klok, een perfect middel
voor spanning bij football-films,
door de onvoorspelbare tijdsduur
van voetbal om zeep geholpen. Het
immer spannende ‘haalt-hij-het-ofhaalt-hij-het-niet’-aspect van het
baseball-honk valt weg omdat het bij
voetbal nooit duidelijk wordt wanneer er gescoord gaat worden. Voetbal smeert de spanning uit over de
gehele wedstrijd in plaats van op te
treden tijdens individuele momenten, zoals het honk of de touchdown.
Dat er elk moment een goal zou kunnen vallen (en dat dit amper gebeurt)
levert nu eenmaal geen aantrekkelijke cinema op. Vandaar dat de
schaarse voetbalfilms zich zelden
puur op het spel zelf richten. All
Stars (1997) en zijn Vlaamse remake
Team Spirit (2000) richten zich op de
cultuur rondom het daadwerkelijke
voetballen. Het Stallone/Pelé-vehikel Escape to Victory (1981) gaat
eigenlijk over een ontsnapping uit
FOLIA 34 JAARGANG 56 16 MEI 2003
een kamp in de Tweede Wereldoorlog. De vrouwenvoetbalfilm Bend It
Like Beckham (2002) richt zich meer
op komische situaties buiten het
veld. Ook het biografische De Zwarte
Meteoor (2000) houdt zich meer
bezig met de sociale impact van de
eerste zwarte speler in Nederland
dan met diens sportieve activiteiten.
Kan het dan helemaal niet, een film
waarin het spel zelf centraal staat?
De Vinnie Jones-film Mean Machine
(2001) doet een flauwe poging op het
komische vlak. Maar het beste voorbeeld komt uit Hongkong, dat je niet
direct zou associëren met voetbal.
Stephen Shows Aziatische blockbuster Shaolin Soccer (2001) is een
van de meest verfrissende voetbal-,
nee, sportfilms van de laatste jaren.
Shaolin Soccer, de titel geeft het al
aan, combineert voetbal met martial
arts (shaolin is een oosterse krijgskunst). Twee bovenmenselijke shaolin-superteams nemen het tegen
elkaar op in een wervelwind van traditioneel voetbal en fantastisch
gechoreografeerde special effects.
Voetbal was nog nooit zo verbluffend. Let vooral op de Bruce
Lee-kloon als keeper van de tegenstander!
Shaolin Soccer (Hong Kong/VS,
2001)Regie: Stephen Show
Folia 34 defversie
12-05-2003
17:24
Pagina 13
CULTUUR RAMON SCHIMMEL
L
Met: Stephen Show, Vicki Zhao,
Man Tat Ng, Yut Fei Wong
In Paradiso brengt
Groovemaster Johnson’s
Bubble Club urban dance
music. Dat wil zeggen: de
sound uit de grote Amerikaanse maar vooral
Engelse steden. Funky
house vormt de basis.
Van daaruit worden uitstapjes gemaakt naar
‘zwarte’ genres als soul.
Het resultaat is garage:
uiterst dansbare, zwoele,
sexy muziek. Niks geen
beukende technobeats,
maar lome bassen en veel
vocalen. Nu eens neigt de
muziek naar hiphop of
drum&bass, dan weer
naar 2-step of dancehall.
Dit aangenaam gevarieerde aanbod, schaars
in Amsterdam, trekt een
sterk multicultureel
publiek. Witte, gele en
zwarte jongeren, ze zijn
allemaal in Paradiso te
vinden. De streetlook
van de mannelijke
bezoekers doet denken
aan Pharrell Williams.
Deze Amerikaan, petje
schuin op het hoofd, Tshirtje, spijkerbroek,
sneakers en veel tatoe-
ages, is al een tijdje
behoorlijk populair.
Misschien ken je zijn
muziek van de Nikecommercials of van de
cd In Search of N.E.R.D.
Als producer zijn hij
en zijn team (The Neptunes) veelgevraagd. Zo
kun je hem zien in de
laatste clips van Snoop
Dogg en Justin Timberlake. De muziek in de
bovenzaal van Paradiso,
waar de Bubble Club in
1998 begon, staat af en
toe dichtbij de uit duizenden herkenbare, creatieve sound van Williams. Hier veel hiphop
en r&b, zowel classics
als nieuw materiaal.
MTV en TMF hebben
ook invloed op de Bubble Club. Deze zenders
laten veel r&b- en hiphop-clips zien, waardoor het in de bovenzaal
behoorlijk dringen is
tussen de meisjes die de
lustobjecten uit de clips
imiteren door zo schaars
mogelijk gekleed te gaan
– als het even kan met
een ‘oude-mannenpetje’
FOTO: ERAN OPPENHEIMER
B-BOYZ IN DE BUBBLE CLUB
à la JLO op en een cocktail in de hand.
In de grote zaal, waar
het minder druk is, vermaken een aantal b-boyz
en andere dansers het
publiek. Ze halen alles
uit de kast om indruk te
maken, wat ook lukt. Zo
nu en dan staat een
groot deel van het
publiek gefascineerd toe
te kijken. Opvallend is
het goede geluid: warm
en hard. Minpuntjes zijn
het ontbreken van visuals
en de soms erg overheersend aanwezige mc’s.
De entreeprijs is trouwens ook niet mild,
€ 17,50. Maar je hebt de
tijd om te sparen, want
de eerstvolgende Bubble
Club is pas op 12 juli.
Tot die tijd kun je elke
donderdagavond van
21.00 tot 23.00 uur op
Colorful Radio luisteren
naar de Bubble Club
Show.
Paradiso, Bubble Club,
Weteringschans 6-8;
12 juli, €17,50.
Tel. (020) 626 4521;
e-mail: info@paradiso.nl
ETEN AAF BRANDT CORSTIUS
BUBBELTHEE
Er is een restaurant naar
mij genoemd! Nou ja, niet
helemaal, maar wel bijna.
Het heet A-Fusion en het
zit op de Zeedijk. Volgens
mij is het net nieuw. Op
de ramen hangen vele
hysterische A4’tjes
waarop staat: ‘Nieuw in
Amsterdam! Bubble Tea!
Vriendin P en ik waren
geïntrigeerd door die
bubbelthee en gingen
dus naar binnen. Daar
troffen we een neo-Chinese inrichting, dus geen
rode lampionnetjes en
draken, maar een beamer
met Chinese videoclips,
loungy bankjes en een
strakke bar. Grappig.
Op het menu, dat we van
een sympathieke Neder-
chinees kregen, mochten
we aankruisen wat we
wilden. Dat deed P, want
die weet veel van dim
sum. Ze koos de har kau
(€3,75), de siu mai
(€3,25) en de wor tip
(€3,25). Daarbij namen
we een van de hoofdgerechten om te delen,
namelijk de ossenhaas
rijststicks (€10,50) en
natuurlijk twee bubbelthee. Die is er in allerlei
smaken, en wij kozen
groene theesmaak en
mango (€2,95).
Bubbelthee blijkt een
milkshake te zijn waarin
kleine gelatineballetjes
ronddrijven. Je krijgt er
een dik rietje bij waar de
bubbels doorheen kun-
FOLIA 34 JAARGANG 56 16 MEI 2003
nen. Ik probeerde ze te
vermijden, want had al
na één bubbel door dat
ik ze vies en blubberig
vond. De shake zelf
was trouwens wel lekker, vooral die met
groene thee.
Ook het eten was
zozo: de wor tip (knoedels met vlees erin)
was lekker en gekruid,
maar de andere dim
summetjes (met garnalen en vlees) kwamen
volgens P uit een
pakje. Ze glommen van
het vet. Niet echt aantrekkelijk. De rijststicks
vond ik te dik, maar P
vond ze goed. Maar ja,
van een halve portie
wor tip en een glas
13
gelatinebubbels kan een
mens niet leven.
Toch vond ik het leuk bij
A-Fusion, want ik had nog
nooit Chinese videoclips
gezien (ze hadden zelfs
een Chinese versie van
Abba!) en het personeel
was superaardig. Vooral
de ober was zeer charmant, vonden P en ik. En
je moet in tijden van sars
de Chinese middenstand
steunen. Ik kom hier nog
weleens voor de lunch,
en dan bestel ik gewoon
een soep en een wor tip.
En een bubbelthee. Zonder bubbels.
A-Fusion
Zeedijk 130
(020) 330 4066
Folia 34 defversie
12-05-2003
17:24
Pagina 14
Binnenkort krijgt de EU een eigen
grondwet. Drie Europa-kenners over
de Conventie en de toekomst van
Europa.
DOOR ROB HARTGERS
og even en de Europese Unie heeft haar
eigen grondwet. Onder leiding van de
Franse oud-staatsman Valéry Giscard
d’Estaing produceert de Europese Conventie het
ene ontwerpwetsartikel na het ander. In juni van
dit jaar zal de klus zijn geklaard. Vervolgens moeten alle lidstaten het eens worden over de definitieve tekst. Dat zal niet eenvoudig zijn, want het
gaat om controversiële onderwerpen. Er moet
worden besloten of Europa een eigen president
krijgt en hoe de macht binnen de Unie zal worden
verdeeld. Ook inhoudelijk moeten harde noten
worden gekraakt. Hoe zit dat met een sociaal
beleid op Europees niveau? En krijgen we straks
een gemeenschappelijk buitenlandbeleid en een
gemeenschappelijk veiligheidsbeleid? Met andere
woorden: wie schiet Frankrijk te hulp als het
wordt aangevallen door de VS?
Eurosceptici vrezen voor een Verenigde Staten van Europa, een centraal-gestuurde supermacht waarin de kleine en middengrote lidstaten
nauwelijks een stem hebben. Eurofans vinden die
angst overtrokken en zijn blij dat de EU eindelijk
een gezicht krijgt. Otto Holman, Pim den Boer
en Tom Eijsbouts van de UvA volgen de ontwikkelingen op de voet.
FOTO: ABC
N
DR. OTTO HOLMAN, UNIVERSITAIR HOOFDDOCENT INTERNATIONALE BETREKKINGEN EN
VALÉRY GISCARD D’ESTAING SPREEKT DE EUROPESE CONVENTIE TOE
SPECIALIST OP HET GEBIED VAN DE EUROPESE
INTEGRATIE
e Conventie is een typisch Europese
exercitie: veel verschillende stemmen,
geluiden en belangen. Rijke lidstaten
staan tegenover arme, landen met een geschiedenis van neutraliteit tegenover landen die graag
wapengekletter horen. Al deze tegenstellingen
vertalen zich binnen de Conventie in tal van voorstellen en tegenvoorstellen. De hiërarchische
structuur van de Conventie en de autoritaire
figuur van Giscard d’Estaing zijn noodzakelijk
om ten minste nog iets voor elkaar te krijgen.
Maar of dat eind dit jaar uitmondt in een tweede
verdrag van Rome lijkt mij onwaarschijnlijk.
In discussies over de Conventie gaat het
meestal alleen over de juridische aspecten. Juristen loopt daarbij het water in de mond. Dat is een
‘D
14
ernstige vernauwing van het perspectief. Wat
wordt vergeten, is dat er in de Conventie ook
inhoudelijke besluiten worden genomen, bijvoor-
‘De meeste lidstaten willen
geen besluitvorming
op sociaal terrein’
beeld over het buitenlandbeleid, het sociale
beleid en het milieubeleid van de EU. De uiteindelijke tekst zal bepalend zijn voor de vraag waarmee Europa zich de komende jaren bezig zal houden, en hoe we dat zullen doen. Europese politici
zullen zich beroepen op de tekst van die grond-
wet. Maar dat zal een tekst zijn vol compromissen en met een aantal belangrijke gaten, vooral
waar het gaat om sociaal beleid, milieubeleid en
buitenlands beleid.
De meeste lidstaten willen geen besluitvorming op sociaal terrein. Europeanisering wordt
juist gebruikt om de verzorgingsstaat in eigen
land af te bouwen. Zelf ben ik van de oude
school: sociaal beleid krijg je door sociale strijd.
De Europese vakbonden zullen de handen ineen
moeten slaan en proberen de besluitvorming
binnen de EU te beïnvloeden. Helaas is het tegenovergestelde het geval: overal verliezen de vakbonden invloed. Ondertussen is de invloed van
het bedrijfsleven op de Europese agenda geïnstitutionaliseerd. In de jaren negentig is op verzoek
van de European Round Table of Industrialists
de Competitiveness Advisory Board in het leven
FOLIA 34 JAARGANG 56 16 MEI 2003
Folia 34 defversie
12-05-2003
17:24
Pagina 15
Eenheidsworst Europa
geroepen, een onderdeel van de Europese Commissie. Die club wil in de eerste plaats herstel van
het Europese concurrentievermogen, onder
meer door arbeidsmarktflexibilisering.
Een federale unie is nog ver weg. De landen die
deel gaan uitmaken van de Unie hebben elk een
lange traditie op sociaal, economisch en politiek
terrein. Die breng je met een federatie niet op
vreedzame wijze bij elkaar. Bovendien zijn er
krachten aan het werk die de federatieve structuur nog minder waarschijnlijk maken. Ik doel op
de uitbreiding van de EU met Zuid- en OostEuropese landen. Hierdoor worden de verschillen binnen de Unie veel groter dan nu het geval is.
Voorstanders van die uitbreiding zeggen: kijk
naar Spanje, Griekenland, Portugal en Ierland.
Dat waren ook landen die economisch achterbleven bij de rest van Europa, en toch prima
geïntegreerd zijn in de EU. Maar dat is geen
goede vergelijking. De nationale en internationale context waarbinnen met name de OostEuropese landen de transformatie van hun economie moeten doorvoeren, is veel minder
gunstig. Ten tijde van de toetreding van Ierland,
begin jaren zeventig, en Spanje Portugal en
Griekenland, midden jaren tachtig, was er nog
niet zoveel bereikt op Europees terrein. De trein
waar die landen op moesten springen, reed veel
langzamer dan nu. Bovendien is de sprintsnelheid van de nieuwe aspirant-lidstaten veel geringer. Spanje was voor de toetreding al een eeuw
gewend aan de kapitalistische omgangsvormen
en kende een goed ontwikkeld nationaal ondernemerschap. Vergelijk dat met Polen, waar na
1989 niet alleen een politieke transitie moest
plaatsvinden, maar ook een omschakeling van
een staatseconomie naar een markteconomie. In
alle Oost-Europese landen heeft dat tot gevolg
gehad dat de meest aantrekkelijke onderdelen
van de staatsbedrijven verkocht zijn aan het buitenland. Er heeft een massale uitverkoop plaatsgevonden. Die liberalisering is mede onder druk
van de EU tot stand gekomen. In sommige gevallen gebruikten lokale politici de toetreding tot de
Unie als excuus om de hervormingen door te
voeren.
Wat voor sociaal beleid Europa gaat voeren,
blijft voor mij de belangrijkste vraag. Er zijn drie
varianten mogelijk: de rijke landen schuiven op in
de richting van de arme landen; de arme landen
schuiven op in de richting van de rijke landen of
iedereen schuift op naar een soort middelpunt. In
alle gevallen kost het veel geld en veel politieke
inspanning. Daarom zou je niet moeten streven
naar een unie van landen die op alle terreinen op
hetzelfde integratieniveau deelnemen, maar naar
een unie van groepen die min of meer gelijk ontwikkeld zijn. Maar dat is geen populair idee.’
PROF. DR. PIM DEN BOER, HOOGLERAAR EUROPESE CULTUURGESCHIEDENIS
n Den Haag dachten ze dat de Conventie een
praatclub werd, een zoethoudertje, terwijl
de grote beslissingen elders worden genomen. Nederlandse politici hebben het alleen
maar over Europa als ze Brussel ergens de schuld
van kunnen geven. De media besteden er ook
nauwelijks aandacht aan. Dat is een vergissing.
Toegegeven, het is soms saai wat er in de Conventie besproken wordt, maar dat neemt niet
‘I
‘Ik ben een bewonderaar
van de Europese cultuur,
niet van het Europese
politieke bedrijf’
weg dat het ontzettend belangrijk is. Al die duizenden juridische teksten die versimpeld moeten
worden. Ook moet er worden besloten wat
Europese bevoegdheden zijn en wat nationale
bevoegdheden blijven. Natuurlijk verandert de
wereld niet door een andere grondwet, maar je
kunt haar niet wegwuiven alsof het zomaar een
stukje papier is.
De Europese Beweging Nederland (EBN), een
platform voor gedachtewisseling over Europese
integratie, heeft me gevraagd commentaar te
leveren op de concepten die in de ontwerptekst
van de grondwet gebruikt worden. Op een aantal
punten verschil ik van mening met de juristen.
Zo frappeert het mij dat het woord “nationale
identiteit” zo’n grote rol speelt in de ontwerpgrondwet. Zelf vind ik het begrip “identiteit”
onbruikbaar omdat het veronderstelt dat iets aan
zichzelf gelijk blijft. Als historicus ben ik er juist
op gespitst om veranderingen in culturen aan te
geven. De bevolkingssamenstelling van Nederland is bijvoorbeeld heel anders dan veertig jaar
geleden. Juristen staan daar niet bij stil. Ik was de
enige in dat gezelschap die viel over de term.
Ik ben een bewonderaar van de Europese cultuur, niet van het Europese politieke bedrijf. Ik
ben beducht voor de enorme machtsconcentratie
die zou ontstaan wanneer Europa zich als een
supermacht gaat gedragen. Persoonlijk heb ik de
Europese Unie nooit als een supermacht gezien
FOLIA 34 JAARGANG 56 16 MEI 2003
met een president en een eigen leger. Ik denk niet
dat we daar gelukkiger van worden. Natuurlijk is
het goed als Europa een krachtiger stem heeft in
het concert van de internationale politiek, maar
het lijkt me niet verstandig als de EU zich in buitenlandse conflicten gaat mengen. Dat heeft consequenties: Europese jongens in bodybags die
weet-ik-niet-waar gestorven zijn.
Ook is de politieke record van de Europese staten in de twintigste eeuw niet positief. We hebben steeds de Verenigde Staten nodig gehad om
een punt te zetten. Ook in Joegoslavië was het de
Navo die daar de beslissingen afdwong. Als het
aan Europa had gelegen, had Milosevic daar nog
gezeten. Ten tijde van de Irak-crisis hebben
Duitsland en Frankrijk zichzelf irrelevant
gemaakt omdat ze niet bereid waren om de dreiging kracht bij te zetten. De Fransen hadden een
consistent pacifistisch standpunt, maar daaraan
moet je geen morele kwalificaties willen verbinden. Een pacifistische houding is weliswaar
moreel indrukwekkend, maar als historicus weet
ik dat het nooit veel invloed heeft gehad op
machtspolitieke conflicten. Ik wil geen pleidooi
houden voor oorlog, maar ik ben tegen loze dreigementen.
De grote prestatie van het verenigde Europa is
de interne vrede, dat bijvoorbeeld Frankrijk en
Duitsland niet meer met elkaar vechten. Ook als
het gaat om het incorporeren van staten met een
dictatoriaal verleden in een democratische structuur is de balans positief. De EU biedt een kader
om interne conflicten op te lossen. Mensen worden niet vredelievender, maar de Europese
staatsapparaten zullen minder snel mensen in
bataljons organiseren en op elkaar afsturen.
Tegenstellingen tussen staten en regio’s worden
verminderd. De hoop is dat op den duur steeds
meer mensen elkaar gaan bezoeken, waardoor de
scherpe kantjes er afslijten.
Europa leeft vooral daar waar intellectuele
ontwikkeling is. Een hoop dingen die als typisch
Frans, Spaans of Duits worden gezien, maken
onderdeel uit van een groter Europees geheel. Er
is binnen Europa een enorme rijkdom aan variëteit, maar er zijn ook veel overeenkomsten. Ik
geef graag het voorbeeld van Helsinki: als je daar
rondloopt, snap je geen woord van de taal, maar
de architectuur van het oude centrum van Helsinki is volledig neoklassiek Europees. Europa
heeft een gigantisch cultureel repertoire dat altijd
heeft opengestaan voor invloeden van buitenaf.
Het opnamevermogen van de Europese cultuur
is groot.
Ik denk dat er door de grote immigratiestromen een onvoorstelbare creativiteit zal blijven
15
Folia 34 defversie
12-05-2003
17:24
Pagina 16
bestaan. Er zullen nieuwe vormen ontstaan, bijvoorbeeld de Euro-Arabische cultuur van de
Marokkanen die in Nederland zijn opgegroeid. Ik
wil dat niet idealiseren, het ontstaat gewoon.’
PROF. DR. TOM EIJSBOUTS, HOOGLERAAR
EUROPEES CONSTITUTIONEEL RECHT
et is goed als er in de grondwet geregeld
wordt dat er een Europese president
komt. Een president geeft de EU een
smoel en zal de ontwikkeling van Europa versnellen. De huidige bestuurlijke structuren zijn remmend en vertragend. Dat bleek duidelijk tijdens de
Irak-crisis, toen het onmogelijk was om tot een
gemeenschappelijke standpuntbepaling te komen.
Een president die gekozen wordt door de Europese Raad (waarin de staatshoofden en regeringsleiders van alle lidstaten zitting hebben – rh), kan
gewoon de telefoon pakken en op het hoogste
niveau met andere staatshoofden overleggen. Zo
iemand moet dan wel voldoende tijd hebben om
zijn functie uit te oefenen en bij voorkeur zelf
staatshoofd zijn geweest. Ik zie daarom weinig in
het voorstel van de voorzitter van de Europese
Commissie (EC), Romano Prodi, die wil dat een
president gekozen wordt door zijn commissie. Zo
iemand zou het aan gezag ontbreken. Het Nederlandse voorstel om een president rechtstreeks te
laten kiezen door de bevolkingen van de lidstaten is
idioot, want daarmee zet je tegenover het Europees Parlement iemand met een eigen gezagsbasis.
Bovendien moet je het verschijnsel “verkiezingen”
niet misbruiken voor zaken waarvoor de meeste
mensen geen belangstelling hebben.
‘H
Over twintig tot dertig jaar hebben we een federaal Europa, dat is zeker. De hooghartige Nederlandse houding tegenover Europa is daarom niet
slim. Nederland is zelfs niet vertegenwoordigd in
het twaalfkoppige presidium van de Conventie.
Bolkestein vroeg zich terecht af waarom Den
Haag de bal in eigen doel schopt. Ik denk dat het
combinatie is van onbegrip en angst. De Haagse
politici en ambtenaren zijn bang dat ze te veel
invloed moeten afstaan aan Brussel.
Het is een fabel dat Nederland een paar jaar
‘Over twintig tot dertig jaar
hebben we een federaal
Europa, dat is zeker’
geleden positiever tegenover Europa stond. Dat
was slechts een pose om het Nederlandse pragmatisme te verhullen. We zijn veel te bang om
onze goede relatie met Amerika te beschadigen.
Die angst is ongegrond. Europa wordt geen politiek machtsblok. Wat heeft dat voor zin? Zo’n
machtsblok kan zich alleen maar tegenover de
Verenigde Staten plaatsen, en daar schieten we
niets mee op.
De toetreding van Zuid- en Oost-Europese
landen is een bewijs voor de gezondheid van de
EU. Als een gezin met vijftien leden besluit er
nog dertien bij te nemen, is dat ook een teken van
vitaliteit. Natuurlijk hebben die landen een economische achterstand en duurt het even voordat
we dat verwerkt hebben, maar daar moet je niet
te pessimistisch over doen. Altijd maar die angst
om zelf een paar centen te verliezen, opportunistisch noem ik dat. De EU is bereid om de verantwoordelijkheid te nemen, dat is waar het om gaat.
Het is moeilijk, maar niet onmogelijk.
In de meeste teksten van de Conventie wordt
gesproken over de Europese burgers, bijna nergens is sprake van één Europees volk. Dat lijkt mij
verstandig. “Burger” is een handig begrip; het
verwijst naar mensen met keuzevrijheid. We
moeten Europa bouwen op individuen die zichzelf als Europeaan willen laten kennen.
Een Europees volk ontstaat pas als er een
beroep op wordt gedaan. Daarvoor is eerst een
dramatische situatie nodig, bijvoorbeeld wanneer de Verenigde Staten een Europees land binnenvallen, of wanneer Turkije wordt toegelaten
tot de EU. Als het volk opstaat, bestaat het.
Of er ooit een tijd komt waarom we ons in de
eerste plaats Europeaan voelen, weet ik niet.
Beslissend is of de EU een aanwezigheid kan vormen in de wereld waarin de Europeanen zich
kunnen herkennen. Ten tijde van de Irak-oorlog
leek er onder de Europese bevolkingen al iets van
een gezamenlijk standpunt te ontstaan. Dat is
een goed begin.’ ❖
Het Nederlands Gespreks Centrum houdt op 19
juni een symposium in met als thema Het Europese
volk: feit of fictie? Sprekers zijn Tom Eijsbouts en
hoogleraar marketing en communicatie Arie van
der Zwan. Locatie: Felix Meritis, Keizersgracht 324.
Aanvang: 19.00 uur. Toegang € 15,-, studenten
€ 7,50.
BRIEVEN
RECHTENMASTER
Ik moest erg lachen om het artikel ‘Koudwatervrees bij kostbare rechtenmaster’
(Folia, 18 april 2003). Het verhaal van carrièrecoördinator Paul Jones (is dat écht
zijn functie?) en programmadirecteur Edgar du Perron sluit volledig aan bij de
praktijken van de commerciële advocatuur. Vijfentwintigduizend euro voor één jaar
opleiding. Het doet me denken aan een goede vriendin van mij. Zij werkt bij zo’n
commercieel bedrijf. Heel nobel werk. Ze zorgt er namelijk voor dat grote
opdrachtgevers hun personeel op straat kunnen zetten zonder al te veel gedoe.
En als er al gedoe komt, zorgt ze ervoor dat de werkgever sterker staat dan de
werknemer. Misschien krijgt ze wel een lintje van de koningin. Ook bij haar bedrijf
rekenen ze prijzen die alle realiteitszin verloren hebben. Het wachten is op het
moment dat ook deze bubble in de opgeklopte en virtuele wereld van de commerciële advocatuur barst. Gebakken lucht ruikt misschien lekker, je kunt hem uiteindelijk niet eten.
Alrik van den Berg,
student politicologie
HEERTJE KOOPT OM
Aangezien wij al heel wat jaren meelopen op deze universiteit voelen we ons
genoodzaakt deze brief te sturen. Het gaat ons om het volgende. Er is een grof
schandaal gaande dat zijn weerga niet kent. Het betreft de ‘colleges’ van prof.
Heertje. Deze zogenaamde colleges stroken niet met het gangbare onderwijs.
Het schijnt zelfs zo te zijn dat studenten volledig zelfstandig dit vak moeten
16
invullen. Er is vooraf geen lesmateriaal beschikbaar en ook op de blackboards
is geen enkele instructie te vinden. Zelfs zonder zich te hebben ingeschreven
mag de student dit vak volgen. De beste man lapt vervolgens alle bureaucratische regels aan zijn laars en neemt tentamens af buiten de daarvoor bestemde
periodes. Daar komt bij dat deze tentamens mondeling, schriftelijk of in werkstukvorm mogen worden gedaan. In de huidige tijd, waarin de fusie met de
Hogeschool van Amsterdam eindelijk tot stand gaat komen, is deze veel te vrije
academische manier van lesgeven een negatieve ontwikkeling.
Tot onze grote verbazing komen studenten in groten getale op de ‘colleges’
van prof. Heertje af. In tegenstelling tot het basisvak industriële organisatie
waar ze verstek laten gaan. Ook is het schandalig dat dit prachtige met passie
en gevoel gegeven vak plaats moet vinden in een achterafzaaltje. Daarentegen
wordt het vak van prof. Heertje gegeven in het hoofdgebouw (E-008). Onze
oproep luidt: ga toch allen kijken en demonstreer tegen deze zogenaamde colleges. Laat uw standpunt daarbij niet vertroebelen door de verschijning van
prof. Heertje en zijn merkwaardige traktaties. Heeft er iemand ooit een college
meegemaakt waarbij elke week snoepjes worden uitgedeeld om zo belangstelling te kweken voor een vak? Bovendien gaat prof. Heertje zich niet alleen te
buiten aan dit soort omkoperij. Ook voor mishandeling deinst hij niet terug. Tijdens het laatste college werd een grote snoeptrommel gepresenteerd waaruit
niemand iets mocht nemen. Je reinste kwelling, zeggen wij u! Sta op en ga kijken en aanschouw de waanzin.
Victor Dalens
Maarten Derksen
FOLIA 34 JAARGANG 56 16 MEI 2003
Folia 34 defversie
12-05-2003
17:24
Pagina 17
OPINIE
Weg met de studiefinanciering
De door CDA en PvdA voorgestelde
bezuinigingen op onderwijs zijn niet
altijd slecht nieuws. Volgens Peter
Heemeijer kunnen ze een fundamentele verbetering teweegbrengen op de
Nederlandse universiteiten.
et bezuinigingsplan voor het hoger onderwijs, dat enkele maanden geleden werd
opgesteld tijdens de formatiebesprekingen tussen CDA en PvdA, zegt onder meer dat
het collegegeld dient te worden verdubbeld (zie
Folia 24, 21 februari 2003, blz. 5). Als de formatie
zou zijn geslaagd en het plan zou zijn uitgevoerd,
had het een belangrijk positief effect kunnen hebben op de arbeidsmotivatie van studenten, op de
kwaliteit van het onderwijs en op de concurrentie
tussen de universiteiten onderling. Daarbij had
het geenszins hoeven te leiden tot klassenverschuivingen in de studentenparticipatie. Tot nu
toe lijkt het plan, dat ook de afschaffing van de
studiefinanciering als gift en de afschaffing van
de OV-kaart omhelst, echter uitsluitend te zijn
gepresenteerd als een omvangrijke bezuiniging,
zonder dat is gewezen op de fundamentele sanerende werking die ervan uit kan gaan.
Een belangrijk probleem in grote delen van de
universiteit is de geringe inzet van studenten en,
wat hieruit volgt, de lange gemiddelde studieduur en de verschuiving, wat instroom betreft,
van moeilijke naar makkelijke studies. Dit motivatiegebrek wordt in laatste instantie niet veroorzaakt door luiheid of door een andere slechte
karaktereigenschap in de moderne student, maar
doordat de opleiding die deze student volgt voor
hem spotgoedkoop is. De omvangrijke overheidssubsidies op het universitaire onderwijs
zorgen er namelijk voor dat studenten niet aangespoord worden om vrijwel al hun tijd en energie
te steken in hun studie. In plaats daarvan is er een
gewoonte ontstaan om veel betaald werk of een
overvloed aan extra-curriculaire inspanningen te
verrichten, terwijl de studiepunten op een
ongeïnteresseerde en minimalistische manier bijeengesprokkeld worden.
Vanuit het perspectief van de student is dit een
H
begrijpelijke en nauwelijks verwerpelijke levenswijze, aangezien hij ermee een hooggewaardeerd
diploma verkrijgt en zich tegelijkertijd een feestelijk stadsleven kan veroorloven. Door het vizier
van de maatschappij echter is de studentenapathie een monsterlijke inefficiëntie die enorme
hoeveelheden tijd en geld verslindt en de economie uiteindelijk afscheept met een professionele
toplaag die op zijn best matig is gevormd. Het is
dan ook essentieel dat studenten in de toekomst
de reële kosten van hun opleiding gaan dragen,
zodat ze hun concentratie zullen aanscherpen,
eenvoudigweg omdat het te kostbaar zal zijn om
veel afleiding te hebben. Het bovengenoemde
plan veroorzaakt een stijging in de studiekosten
en is dus wat deze kwestie betreft een stap in de
goede richting.
en probleem dat is verbonden met de
gebrekkige studentenmotivatie is de gebrekkige docentenmotivatie. Beide begrippen
zijn in hevige mate positief aan elkaar gerelateerd,
aangezien een gedreven docent zijn studenten tot
goede prestaties zal aanzetten en, op vergelijkbare
wijze, goede studenten van hun docenten een
zekere gedrevenheid zullen verwachten. Het
bezuinigingsplan dat, zoals hierboven werd
geconstateerd, het motivatiegebrek bij studenten
gedeeltelijk zal wegnemen, zal dus ook de kwaliteit van de colleges verbeteren. Immers, als docenten niet snel genoeg of niet voldoende
tegemoetkomen aan de hernieuwde inzet van hun
pupillen, zullen die, vanwege de financiële druk
die ze ervaren, proberen elders betere begeleiding
te verkrijgen.
Deze potentiële migratie op de onderwijsmarkt brengt ons op het derde positieve gevolg
van het bezuinigingsplan. Studenten eisen dat het
onderwijs een academische kwaliteit heeft die
overeenkomt met het collegegeld dat ze ervoor
betalen. Als hun collegegeld verdubbelt, zullen ze
dus veel kritischer gaan staan ten opzichte van
hun educatieve ervaringen en veel eerder geneigd
zijn een inferieure opleiding in te ruilen voor een
betere. Hierdoor neemt de concurrentie tussen de
universiteiten toe, waardoor die gedwongen wor-
E
den efficiënter te functioneren en zich studentgerichter op te stellen, zonder daarbij hun academische karakter te verwaarlozen.
Een vraag die nog beantwoord dient te worden
wil de bovenstaande analyse niet een sterk hypothetische lading krijgen, is of het bezuinigingsplan de studentenaantallen zal doen teruglopen
en, mocht dat het geval zijn, of studenten afkomstig uit minder welvarende milieus oververtegenwoordigd zouden zijn in zo’n participatiereductie. Gelukkig is het antwoord op deze vraag nee,
en wel vanwege de levensvatbaarheid van een
financiële markt voor studieleningen. Zo’n markt
zou kunnen floreren, omdat hij per constructie
zal worden bezocht door zeer koopkrachtige consumenten. Studenten zijn in het algemeen jong en
hebben allemaal een wetenschappelijke vooropleiding afgerond. Ze hebben dus naar verwachting een lange tijd om hun studieschulden af te
betalen en zullen weinig moeite hebben dit te
doen, omdat ze veelal een hoog opleidingsniveau
zullen bereiken, zelfs als hun academische studie
niet helemaal vlekkeloos verloopt.
een enkele gemotiveerde student zal zonder
lening komen te zitten als het bezuinigingsplan wordt doorgevoerd, dus zijn het niet
financiële restricties die zouden zorgen voor een
verandering van de omvang of de compositie van
de studentenpopulatie. Niet het milieu waaruit de
student afkomstig is, zal bepalend zijn voor zijn
mogelijkheden om te studeren, maar wel zijn
wetenschappelijke belangstelling, zijn wilskracht en
zijn talent. Het is best mogelijk dat deze criteria het
aantal of het soort studenten veranderen, maar in
dat geval betekent verandering slechts verbetering.
Het bezuinigingsplan van CDA en PvdA kan
een fundamentele sanering teweegbrengen op de
Nederlandse universiteiten. Hopelijk wordt het
plan uitgevoerd en vormt het zo een begin in de
liberalisering van de gehele hogere-onderwijsmarkt. ❖
G
Peter Heemeijer is promovendus in de experimentele economie bij de afdeling kwantitatieve economie aan de FEE.
Ingezonden mededeling
ARE
STUDIUM GENERALE
Programma's over wetenschap en cultuur
www.cr ea.uva.nl
HUMANS SPECIAL?
L e z i n g d o o r D a v i d C h r i s t i a n ( P ro fe s s o r o f Wo r l d H i s t o r y,
S a n D i e go U n i v e r s i t y, Ve re n i g d e S t a t e n )
dinsdag 27 mei 20.30 uur, Agnietenkapel, O.Z. Voorburgwal 231, A’dam. Gratis. Tel. 5251420.
FOLIA 34 JAARGANG 56 16 MEI 2003
17
Folia 34 defversie
12-05-2003
17:24
Pagina 18
Het Interuniversitair Centrum voor Studie en Documentatie van
Latijns Amerika (CEDLA) in Amsterdam start in sept. 2003 weer met het eenjarig CEDLA Masters Programma:
Latijns Amerika Studies: democratie, identiteit en duurzame
ontwikkeling.
Het biedt studenten een grondige studie van Latijns Amerika en het Caraïbisch
Gebied. Vanuit verschillende disciplines wordt aandacht besteed aan de belangrijkste vraagstukken van de regio. De opleiding is zowel bedoeld voor studenten die
zich voorbereiden op een wetenschappelijke carrière in de Latijns Amerikanistiek, als
voor afgestudeerden die hun deskundigheid willen vergroten ter voorbereiding op de
beroepspraktijk. Omdat de opleiding momenteel geen onderdeel vormt van de reguliere structuur van de universiteit, kunnen CMP studenten nog geen aanspraak maken
op studiefinanciering.
Voorlichtingsdag: vrijdag 6 juni om 14:00 uur.
Info: www.cedla.uva.nl of neem contact op met
het secretariaat: 020 – 525 3498
Voor interessant promotiewerk
bij internationale congressen op de
RAI zoeken wij
representatieve, elegante dames.
Voor 2 of 3 ochtenden of middagen
per week. Zeer goede betaling.
Bel voor info met Crown Congres
Promotions 06 50 59 29 11
Wil jij een “wereld” vakantieweek?
Studievertraging ???
Wij zoeken per direkt!
Coach begeleidt bij voortgang en
structurering. Bij medische indicatie is
soms vergoeding van de kosten mogelijk.
Begeleidt een Asielzoekers-kinder-vakantieweek in
de zomer voor een unieke ervaring.
De trainingen zijn eind april en eind mei.
Ben jij tussen de 18 en 30 jaar?
Bel voor meer info: Nivon: 020-4350711
Part-timers (m)
voor
Evenementen
Inlichtingen: Drs E.M.M. van der Hagen
Tel.: 020-6793331
e-mail: EvdHagenjohv@cs.com
goede verdiensten
geïnteresseerd?
Bel 023-5322015
Voor uitdagende automatiseringsprojecten is OGD
op zoek naar part-time en full-time medewerkers
In Delft:
In Eindhoven:
In Amsterdam:
In Utrecht:
015 2628636
040 2464055
020 4287126
030 2445355
Mail: info@ogd.nl Internet: www.ogd.nl
© OGD B.V.
EN
ERK
W
T
of PC's:
NE
Ben jij handig met
student, gesjeesd of afgestudeerd?
Na(ast) je studie een baan?
Geen kunst aan!
STICHTING KONINKLIJK PALEIS TE AMSTERDAM
Ben je op zoek naar een leuke bijbaan dan is dit zeker wat voor jou! Geef je op
als suppoost bij het Koninklijk Paleis te Amsterdam
Wij zijn op zoek naar enkele oplettende en representatieve suppoosten voor
de zomermaanden juli-september
Lijkt je het leuk stuur dan een brief naar:
Koninklijk Paleis Amsterdam
Educatieve Dienst
T.a.v. Gaby Arendsen
Postbus 3708
1001 AM Amsterdam
vermeld in ieder geval in welke maanden je beschikbaar bent
Voor meer informatie kun je bellen naar: 020-624 86 98
Vraag naar: Gaby Arendsen
En wie weet, tot ziens in het Paleis
HET EINDE VAN DE GELIJKHEID?
Het Nederlands Gesprek Centrum houdt
op 26 april 2003 van 2 tot 5 uur in de Singelkerk (Singel 452) in Amsterdam een
symposium over elitevorming in het onderwijs: 'het einde van de gelijkheid?'.
Prof A. de Swaan (universiteitsprofessor
UvA), N. van der Meij (voorzitter Landelijke Studenten Vakbond) en dr.
R. Kohnstamm (ontwikkelingspsycholoog)
houden een inleiding.
Trouw-journalist E. Hageman is gesprekleider.
Aanmelding & informatie:
tel 010-4471368 of email
ruth.hopkins@nederlandsgesprekcentrum.nl
Folia 34 defversie
12-05-2003
17:24
Pagina 19
Hogeschool gaat
voorsorteren
DOOR MARTINE POSTMA
Rangeertrajecten, schakelklassen en
bijspijkercursussen. Hogescholen en
universiteiten doen er alles aan om
hun opleidingen beter op elkaar te
laten aansluiten.
inds de invoering van het Angelsaksische
onderwijsmodel zijn beroepsonderwijs en
wetenschappelijk onderwijs dichter bij
elkaar komen te liggen. ‘Het ligt al in het woord
“BaMa” besloten’, filosofeert Bart Bierens de
Haan, medewerker strategisch beleid van de
Hogeschool van Utrecht. ‘Daarin worden
bachelor en master in één adem genoemd; alsof
een bachelorgraad op zich niks waard is.’ Steeds
meer hbo-studenten vinden het dan ook normaal om hun beroepsopleiding te bekronen met
een universitaire graad. En aangezien de meeste
mastertrajecten maar één jaar duren, lijkt dat
eenvoudiger dan ooit.
Maar zijn de universiteiten wel zo blij met die
groeiende hoeveelheid doorstromers? Een hboopleiding is nog altijd iets anders dan een wetenschappelijke studie. In bijna alle gevallen moeten
doorstromers extra cursussen volgen om hun
kennis aan te vullen en zich bepaalde vaardigheden eigen te maken. Met als gevolg dat universiteiten in toenemende mate bijspijkeronderwijs
moeten gaan verzorgen, terwijl ze daar – een
ander gevolg van de BaMa – bijna geen vergoeding van het rijk meer voor krijgen. ‘Vroeger
stroomden hbo-afgestudeerden, afhankelijk van
het niveau van hun vooropleiding, op een
bepaald punt in het doctoraalprogramma in’, verduidelijkt Frans Janssen, medewerker onderwijsbeleid van de Katholieke Universiteit Nijmegen.
‘De universiteit kreeg een vergoeding op basis
van het doctoraaldiploma dat zo’n student
haalde.’ Daarmee waren hbo-doorstromers een
lucratieve groep, want zij leverden in grofweg
twee jaar evenveel geld op als reguliere studenten
die vier jaar onderwijs hadden gevolgd.
In het nieuwe stelsel zijn de rijksvergoedingen
in tweeën gesplitst; de universiteit ontvangt nu
een bedrag voor elk uitgereikt bachelor- en masterdiploma, waarbij de bachelorvergoeding ongeveer twee keer zo hoog is als die voor de master.
Dat betekent dat hbo-doorstromers, die immers
alleen voor de mastertitel komen, tegenwoordig
minder opbrengen dan vroeger. Van melkkoe zijn
hbo’ers opeens veranderd in een kostenpost voor
de universiteiten. En dat heeft gevolgen. Janssen:
‘Aangezien we het bijspijkeronderwijs nauwelijks
meer vergoed krijgen, zullen we onze inspannin-
S
gen om achterstanden bij de doorstromers weg te
werken, beperkt moeten houden.’
Dit verklaart ook de plotselinge drang van universiteiten om de contacten met hbo-instellingen
aan te halen. ‘De universiteiten krijgen nu ineens
belang bij samenwerking met hogescholen’, legt
Marcel Vooijs, van de afdeling academische
zaken van de Universiteit Leiden, uit. ‘Het liefst
zien ze natuurlijk dat hbo-instellingen de achterstand bij hun studenten al tijdens de bachelorfase wegwerken, bijvoorbeeld via een zogeheten
voorsorteertraject.’ Tijdens zo’n traject kunnen
studenten die na het hbo verder willen met een
universitaire master bepaalde voorbereidende
vakken volgen, zoals onderzoekstechnieken. Het
schakelprogramma van de universiteit kan in dat
geval relatief beperkt blijven.
erscheidene hogescholen hebben zulke
voorsorteertrajecten al concreet vormgegeven. Zoals de Hogeschool van
Amsterdam; die kent sinds dit jaar de studie
hoger juridisch onderwijs (HJO). ‘Die opleiding
biedt vanaf het derde jaar de mogelijkheid om
een doorstroomtraject te volgen’, zegt docente
Tannetje ’t Hooft. ‘Het idee is dat studenten via
dat programma gemakkelijker doorstromen naar
een master aan de rechtenfaculteit van de UvA.’
Voor de toekomstige fusiepartners ligt zo’n
samenwerkingsvorm voor de hand. Maar ook
universiteiten en hogescholen die geen fusieplannen hebben, bekijken de mogelijkheden om
hun opleidingen beter op elkaar af te stemmen.
Want betere aansluiting biedt niet alleen voordelen voor de universiteiten. Ook de hogescholen
varen er wel bij; het geeft ze extra glans als ze
opleidingen kunnen aanbieden die bijna naadloos aansluiten op een universitaire mastergraad.
Beleidsmedewerker Bierens de Haan van de
Hogeschool van Utrecht: ‘Wij zien het zo: vroeger was er eigenlijk maar één logische manier om
een universitaire titel te behalen, namelijk via het
vwo en de universiteit. In de BaMa-structuur zijn
er allerlei, gelijkwaardige manieren om bij een
universitaire master uit te komen; je kunt zes jaar
vwo volgen plus drie jaar wo-bachelor, óf vijf jaar
havo en vier jaar hbo-bachelor. Na het hbo-traject moet je nog wel wat schakelcursussen volgen, maar verder is het hetzelfde.’
De HvU werkt, samen met de Universiteit
Utrecht, aan een aantal ‘rangeertrajecten’’. ‘Zo
zijn we bezig met een major-minorstructuur,
waarbij studenten die na hun bachelor willen
doorstuderen aan de universiteit al tijdens hun
hbo-studie een minor kunnen volgen die voorbereidt op een universitaire masteropleiding.’ ❖
V
FOLIA 34 JAARGANG 56 16 MEI 2003
CD
– Goldfrapp, Black Cherry (Mute/Pias)
GEPASSIONEERD GEFLUISTER
In het afgelopen decennium zijn er diverse duo’s ontstaan waarvan de man achter de schermen de knoppen
bedient en de vrouw in het spotlicht de vocalen voor
haar rekening neemt. Deze groepen tooien zich met
korte namen als Portishead, Lamb, Ruby en Moloko, en
fuseren naar hartelust triphop met drum&bass en funk
met avant-garde. Zelfs Madonna voegde zich in deze
traditie; haar laatste twee platen zijn geproduceerd door
de knoppendraaier Mirwais.
In 2000 kwam Goldfrapp de beweging versterken met
Felt Mountain. Op deze debuut-cd laat technisch brein
Will Gregory zijn moderne apparatuur klinken als eeuwenoude instrumenten. En de dromerige stem van
Alison Goldfrapp ontvoert de luisteraar naar een andere
tijd en ruimte, waar grandeur en decadentie hand in
hand gaan. De nieuwe cd van Goldfrapp, Black Cherry,
is in zijn geluid niet zo uniek als zijn voorganger, maar
herbergt nog genoeg om de liefhebbers van Felt Mountain tevreden te stellen. Nummers als ‘Twist’ en ‘Strict
Machine’ denderen straf voort. Goldfrapp windt er ook
geen doekjes om. ‘Put your dirty angel face/ Between
my legs’, gebiedt ze in ‘Twist’. De elektronische ritmes,
diepe bassen en luchtige zang trekken de luisteraar zo
de discovloer op.
‘Crystalline Green’ en ‘Tiptoe’ refereren aan het debuut.
Ook hier zijn de coupletten pure digitale funk, maar in
het refrein van ‘Crystalline’ geeft Goldfrapp zich over
aan een woordloze, oosters aandoende hymne. ‘Tiptoe’
begint als een vuig nachtclubnummer, met aansporingen als: ‘U feel good/ U feel right.’ Na anderhalve
minuut slaat de stemming om door het ijl gezongen refrein dat doet denken aan ‘Utopia’ van het vorige album.
Het rustigste nummer, ‘Black Cherry’, zit oncomfortabel
klem tussen ‘Tiptoe’ en het als een opgevoerde Eurythmics klinkende ‘Train’. Het titelnummer profiteert van de
zacht exploderende drums en beheerste zang. Goldfrapp weet de luisteraar nu ook te ontroeren. ‘Hairy
Trees’ en de afsluiter ‘Slippage’ grijpen met hun trage
tempo en feeërieke sfeer terug naar het verleden, met
het verschil dat Gregory ditmaal voor contemporaine
beats zorgt. Waar Felt Mountain majesteitelijk voortschrijdt, daar kronkelt deze opvolger als een giftige
slang. ‘Slippage’ is een spookhuis vol geluiden waarin
Goldfrapp als een naïef meisje ‘lala’ zingt, maar ook hekserig kreunt van genoegen om het onheil dat zij brengt.
Het hoogtepunt zit verstopt in ‘Deep Honey’, wanneer
de sputterende synthesizers overstemd worden door
gepassioneerd gefluister. Wat Goldfrapp zingt, is onverstaanbaar, maar het lijkt op een bezwering. En ze werkt:
Black Cherry is een plaat om verslaafd aan te raken.
Marcel Roes
19
Folia 34 defversie
IN
12-05-2003
17:24
Pagina 20
AMSTERDAM
AMSTELKERK
zo 18 mei
Amstelveld 10
Telefoon 623 97 99
Willem Breuker Kollektief en Marcel Worms, piano
• 16.00 u.
DE BALIE
Kleine-Gartmanplantsoen 10
voor cultuur en politiek
Telefoon 553 51 00 / www.balie.nl
wo 14 mei SLAA: Het idee van je leven: Adriaan van Dis
• 20.00 u.
vr 16 mei
Intieme Oorlog, over huiselijk geweld, n.a.v. verschijnen van 2de druk
van dialoog tussen psychotherapeuten Martine Groen en Justine
van Lawick. Met hen en socioloog Kees Schuyt, psycholoog
Sietske Dijkstra en psychiater Joost Baneke
• 20.00 u.
di 20 mei
SLAA: Friedrich Nietzsche: Met Gerard Visser, Henk Oosterling
Henk van der Waal, Jos de Mul, Paul van Tongeren
• 20.00 u.
THEATER DE ENGELENBAK
Nes 71
Telefoon 626 68 66 / Info 626 36 44 / www.engelenbak.nl
vr 16, za 17 El Toro – reprise. De Rode Horde
• 20.30 u.
di 20 mei
Open Bak Presentatie: Loes Hegger
• 20.30 u.
FELIX MERITIS
Keizersgracht 324
Telefoon 623 13 11 / www.felix.meritis.nl
do 22 mei Stichting Kamermuziek Amsterdam – Johannette Zomer, Helena Rasker
concertzaal Reinild Mees: Chez Aubert o.a. Debussy, Satie liederen
• 20.15 u.
Leidsekade 90
Telefoon 530 53 01 / www.theaterbellevue.nl
do 15 t/m 17 Ernst van der Pasch met Weg ‘Een prachtige verteller’ (VK) • 20.30 u.
t/m zo 18
Theatergroep Carver speelt Onbegonnen Werk: een wereldreis
mei
van 1,5 uur door de droomwereld van Carver
• 20.30 u.; zo 15.00 u.
ma 19 mei Tante Porno en de eik der Karpaten - Donders!producties • 20.30 u.
wo 21 mei Onafhankelijk Toneel (OT) met Caligula regie Mirjam Koen met
t/m vr 6 juni Dic v. Duin, José Kuijpers, Fleur Renes, Iwan Walhain • 20.30 u.; zo 15.00 u.
vr 23 & za 24 Hi-Ha-Hoogeboom een droef en geestig liedjesprogramma • 20.30 u.
podium voor jonge theatermakers
M. v. B. Bastiaansestraat 54 / Telefoon 616 89 42 / www.theatergasthuis.nl
14, 15, 16 mei Zie voor uitgebreide agenda: www.theatergasthuis.nl
KIT TROPENTHEATER
vr 16 mei
BIMHUIS
do 15 mei
vr 16 mei
za 17 mei
Oude Schans 73-77
Telefoon 623 13 61 / www.bimhuis.nl
steve swell & ursel schlicht’s‘implicate order’ top new york trombonist
karnatic lab festival voor meer informatie zie www.karnaticlab.com
gunter hampel new york trio ‘high energy impro with dark textures’
DE BRAKKE GROND
Vlaams Cultuurhuis
Nes 45
Tel. 626 68 66, ma t/m za v/a 13.00 uur / www.brakkegrond.nl
14 t/m 16
Wraak, mijn nooit gelezen brief (Chahoula) Marok. vrouw vertelt
za 17
Selv’ Amorale-Monteverdi Revisited (Ex Tempore) klassiek concert
di 20, wo 21 Britannis (Leporello) naar Racine "zo’n wondertje" (NRC)
CANAL BUS
iedere za
Afvaartsteiger tegenover Rijksmuseum
Telefoon 623 98 86 / www.canal.nl
“Canals and all that-Jazz Band” speelt 1 1/2 uur swingende live jazzy
muziek tijdens rondvaart met een luxe partyschip
toeg. € 39,- incl. drankjes en snacks
• 20.00 u. en 22.00 u.
KONINKLIJK THEATER CARRÉ
Amstel 115-125
Telefoon 0900 - 25 25 255 (€ 0,30 pm) / www.theatercarre.nl
t/m 18 mei Oh! What a Night spetterende 70s hit musical uit Engeland! • 20.00 u.
19 mei
Yamato The Drummers of Japan
• 20.00 u.
20 mei
Ibrahim Ferrer concert
• 20.00 u.
21 en 22 mei Triple ISH skatedance spektakel
• 20.00 u
CONCERTGEBOUW
Concertgebouwplein 2-6
Telefoon 671 83 45 / www.concertgebouw.nl
Bestel per fax 020-573 04 60. Last-minute infolijn 020-675 44 11
vr 16 mei
Stichting Kamermuziek Amsterdam Katona Twins gitaar, Valerie
kl. zaal
za 17 mei
gr. zaal
zo 18 mei
gr. zaal
zo 18 mei
kl. zaal
zo 18 mei
kl. zaal
di. 20 mei
kl. zaal
wo 21 mei
kl. zaal
wo 21 mei
gr. zaal
za 24 mei
gr. zaal
za 24 mei
gr. zaal
di 27 mei
gr. zaal
vr 30 mei
gr. zaal
Guillorit, sopraan: De Falla, Obrador
• 20.15 u.
Matinee op de vrije zaterdag Radio Kamerorkest o.l.v. Lawrence Renes
Britten: Owen Wingrave, concertante opera. Titelrol: William Dazeley
toeg. € 16,-; red. € 14,• 14.15 u.
Radio Filharmonisch Orkest Holland; Jan Latham Koenig,
dirigent; Jacques Zoon, fluit; Poulenc – Suite; Ibert – Fluitconcert;
Debussy - La mer
• 11.00-12.00 u.
Stichting Kamermuziek Amsterdam Folke Nauta, piano
Mendelssohn, Brahms, Medtner, Prokofjev
• 14.15 u.
Nederlands Blazers Ensemble; Kristine Blaumane, cello
Prokofjev – Romeo en Julia; Sonate in C; Sjostakovitsj – Achtste
strijkkwartet
• 20.15 u.
Miah Persson, sopraan; Roger Vignoles piano; liederen van o.a.
Mozart, Schumann, Liszt en R. Strauss
• 20.15 u.
Margriet van Reisen, alt-mezzo; Dido Keuning, piano; liederen van
o.a. Schubert, Eben, Mahler, Tsjaikovsky en Rachmaninov
• 20.15 u.
Concertgebouw Jazz Award: Elvin Jones, drums; Deloitte Jazz
Award: finale tussen: Ilja Reingoud, trombone, Harmen Fraanje,
piano en David Kweksilber, klarinet/saxofoon. Jazz Orchestra of the
Concertgebouw o.l.v. Henk Meutgeert
• 20.15 u.
Matinee op de vrije zaterdag Schönberg-Asko Ensemble o.l.v.
Reinbert de Leeuw; Pierre-Laurent Aimard, piano; Barbara Hannigan,
sopraan; Katalin Károlyi, mezzo. Werken van Ligeti (80 jaar), Vivier,
Oestwolskaja, Kagel toeg. € 12,50; red. € 10,25
• 13.30 u.
The Academy of Ancient Music; Christopher Hogwood,
dirigent; Christophe Coin, cello; Mozart – Symfonie in g; J. Haydn –
Celloconcert in C; Symfonie nr. 94
• 20.15 u.
Ictus Ensemble; Georges-Elie Octors, dirigent; ‘Counter Phrases’
Dansfilms met live muziek; nieuwe werken van o.a. De Mey,
Francesconi, Harvey en Lindberg
• 20.15 u.
Night of the Gypsies: Mera Gypsy Band; Energypsies; Een avond met
wervelende zigeunermuziek uit Hongarije en Transsylvanië
• 20.15 u.
COSMIC THEATER
wo 14 &
do 15 mei
zo 18 mei
di 20 t/m
do 22 mei
Nes 75
Telefoon 626 68 66 / www.cosmictheater.nl
In de schaduw van mijn vader. Voorstelling van Theater Rast en VBMproductiehuis over de geschiedenis van Turkije. Regie: Şaban Ol • 20.30 u
Turkish Cosmic Lounge. Turkse literatuur, poëzie, muziek en nog veel
meer. Presentatie: Nil Oder en Sinan Cihangir
• 14.00 – 22.00 u.
Baron, Boni en Jolicoeur. Voorstelling van DNA over drie legendarische,
opstandige slaven tijdens Nederlands kolonialisme in Suriname • 20.30 u.
za 17 mei
zo 18 mei
t/m zo 25
Linnaeusstraat 2
Telefoon 568 85 00 / www.tropentheater.nl
Mikidache, zanger/gitarist van de Comoren en ensemble. Prachtige
composities geïnspireerd op muziek van Madagascar, Afrikaanse en
Afro-Amerikaanse muziek
• 20.30 u.
De Nazaten: Poku Kon Na Wan. Wereldblaasmuziek. Met o.a.
gezamenlijk optreden met Surinaams-Javaans gamelan-ensemble van
Sana Budaya (Suriname)
• 20.30 u.
All in the Family: première Mehlomancane. Zuid-Afrikaans verteltheater met o.a. Gerda Havertong en de Zuid-Afrikaanse gitarist
Phola Mamba (vanaf 6 jaar)
• 14.00 u.
DE KLEINE KOMEDIE
Amstel 56-58
Telefoon 624 05 34 / www.dekleinekomedie.nl
Theo Maassen ‘Functioneel Naakt’. Uitverkocht
• 20.15 u.
t/m do 15
16 t/m 18
Kommil Foo ‘Lof Der Waanzin’. 2e seizoen
• 20.15 u.
ma 19, di 20 Lebbis ‘Vuur’. Uitverkocht
• 20.15 u.
v/a wo 21 Marc-Marie Huijbregts ‘M-M Huijbregts’. Laatste plaatsen • 20.15 u.
za 17 mei
Noordermarkt 44
Reserveren 638 92 52 / www.noorderkerkconcerten.nl
Lucy van Dael, viool; Bob van Asperen, klavecimbel. Virtuoze
vioolmuziek uit Italië van Uccellini en Corelli toeg. € 7,•14.00 u.
Calefax Rietkwintet. Serie ‘Muziek & Ruimte’. Ockeghem, Pärt,
Wesley (première)
•14.00 u.
PARADISO
Weteringschans 6-8
Telefoon 626 45 21 / www.paradiso.nl
aanv 21.00 uur, tenzij anders vermeld, lidm € 2,50 pm / € 18,- pj
do 15 mei Gotan Project / Mooie Noten 2003 kl. zl. / Noodlanding!
• 23.30 u.
vr 16 mei
Janssen treft Scarlatti, Nederlands Blazers Ensemble, Richard
Egarr, Guus Janssen, Curra Suarez
• 20.30 u.
vr 16 mei
Club Paradiso - Glamore
• 24.00 u.
za 17 mei Bløf 20.30 u. Uitverkocht / Silly Party 24.00 u.
zo 18 mei Waarheen? 11.00 u. / No Neck Blues Band 16.15 u. / Bløf 20.30 u. Uitv.
ma 19 mei Incognito, gastoptreden Trijntje Oosterhuis
• 20.00 u.
di 20 mei
Guano Apes Uitverkocht
• 20.00 u.
wo 21 mei White Stripes Uitv./ Lisa Germano, John Doe 22.30 u. / Noodl. 22.30 u.
PLEINTHEATER
vr 16 mei
zo 18 mei
Sajetplein 39
Telefoon 693 33 80 / www.pleintheater.nl
Wende met 2 gasten, feel good muziek: Franse chansons & fado • 20.30 u.
Hot Club de Frank: Heel de Band is Favoriet, swing jrn. ‘40
• 20.30 u.
P60
Nieuwe Passeerdersstraat 1 Telefoon 624 51 23 / www.krakeling.nl
vr 16 mei
Alle 13 Goed! Het Lab van de Berenkuil/Buffo Operamakers
met Daniela 10+
• 20.00 u.
za 17 &
Het Lab van de Berenkuil/Lotte van den Berg i.s.m. Oerol met
• 13.30 & 16.00 u.
zo 18 mei Het Mensenmuseum 10+
Stadsplein 100a, A’veen
Telefoon 345 34 45 / www.p60.nl
do 15 mei DJ-Contest (dance) de grote Finale
• 20.30 u.
vr 16 mei
Caesar (gitaarpop) & aansluitend lancering Alt. Dance Night • 21.30 u.
za 17 mei Hitfeest (70’s 80’s) Het 70’s 80’s feest bij jou in de buurt
• 22.00 u.
volg. week: Finale Noord Hollands Glorie - Singer Songwriter, Lois Lane, NRA,
All under Age, Splendid*69, JazzClub met Agog
THEATER CINEMA DE LIEFDE
DE RODE HOED
JEUGDTHEATER DE KRAKELING
za 17 mei
zo 18 mei
Da Costakade 102
Telefoon 489 12 32 / info@pdcl.nl
Nicola Hepp met ‘Continuüm’ Video-dansvoorstelling over
identiteit, nabijheid en tijd
• 20.30 u.
Urban Myth met Jalaani en het Slot (8+) Jalaani raakt verstrikt in
een real life computerspel
• 15.00 u.
MARTELAREN V. GORCUMKERK
zo 18 mei
(Hofkerk) Linnaeushof 94
Uitlijn 0900-0191 (€ 0,40 pm)
De Amsterdamse Bachvereniging o.l.v. Rob Koolemans Beijnen
zingt: Het Requiem van Mozart én van Fauré toeg. € 16,50/14,50
verkrijgbaar bij AUB Ticketshop, Uitlijn of voor aanvang concert • 15.30 u.
DE MEERVAART
week 20
Meer en Vaart 300
Telefoon 410 77 77 / www.meervaart.nl
Eric van Sauers (uitverk.) / Birol Topaloğlu & Fuat Saka/Saraswati
Keizersgracht 102
Telefoon 6385606 / receptie@rodehoed.nl / www.rodehoed.nl
za 17 mei Home Street Home. Zenmeester Bernie Glassman organiseert
retraites in New York en Auschwitz. Een documentaire van de
Boeddhistische Omroep. toeg. gratis
• 20.00 u.
ma 19 mei Veiligheid en verantwoordelijkheid. Miniconferentie over de
rolverdeling tussen overheid en burgers. O.l.v. Mark Kranenburg
(NRC), met o.a. Gabriël van den Brink, Arie van der Zwan, Pieter
Winsemius. Organisatie: De Rode Hoed en het NIZW
• 19.30 u.
wo 21 mei Dokters aan zet! Symposium over regionale zorgvernieuwing in
Amsterdam, o.l.v. Hanneke Groenteman. Inleiding: Guus Schrijvers
hoogleraar alg. gezondheidszorg. Organisatie: KNMG Amsterdam/
De Rode Hoed
• 16.45 u.
vr 23 mei
Tiende VSB Poëzieprijs voor Tonnus Oosterhoff. Feestelijk
programma m.m.v. de laureaat, Rob Anker, Astrid Lampe, Alfred Schaffer,
Gillis Dorleijn, Ad Zuiderent, Tom America, Esmée Bor Stotijn, e.a. • 20.15 u.
MELKWEG
SCHOUWBURG AMSTELVEEN
Muziek
vr 16 mei
Lijnbaansgracht 234a
Telefoon 531 81 81 / www.melkweg.nl
do 15 20.30 Incense; 22.00 Hostile Takeover; 15 23.00 ¿Qué Pasa?;
vr 16 21.30 Soirée Senegalaise o.a. Omar Ka & Fula Band; 22.00
Traffic o.a. Regis / Diego; za 17 11.00 Nat. Muzikantendag; 19.30
Essent Awards o.a. C-Mon & Kypski; 24.00 Crossfader; zo 18 21.00
Evan Dando; 21.30 Gold Chains; di 20 21.00 Therapy? / Janez Detd.;
21.00 Hell Is For Heroes; wo 21 20.30 Converse pres. o.a.
Sweatmaster / The Apers
Theater
do 15 & vr 16 20.30 u. double bill: Middle High Tones / Embodied –
Cristian Duarte & Shani Granot a bodily discussion
wo 21 20.30 u. Budget Motel / Room 2.6 – Paola Tognazzi (multimedia)
HET MUZIEKTHEATER
Amstel 3
Telefoon 625 54 55 / www.hetmuziektheater.nl
do 15, zo 18, wo 21, zo 25 mei
De Nederlandse Opera - Die Soldaten - B.A. Zimmermann - Regie: Willy
Decker - Muzikale leiding: Hartmut Haenchen
• 20.00 u.; zo 13.30 u.
wo 28 mei; zo 1, wo 4, di 10, za 14, ma 16, do 19, zo 22 juni
De Nederlandse Opera - Euryanthe - C.M. von Weber - Regie: David
Pountney - Muzikale leiding: Claus Peter Flor
• 19.30 u.; zo 13.30 u.
zo 15, di 17, wo 18, vr 20, za 21 juni
Krzysztof Pastors ‘Kurt Weill’ terug bij Het Nationale Ballet
‘Pastor en Weill zorgen avond lang voor dansgenot’ (de Volkskrant) • 20.15 u.
do 5, vr 6,
zo 8 juni
Gastprogrammering Het Muziektheater, De Nederlandse
Opera en Holland Festival presenteren
Met Le Balcon, de nieuwste opera van Peter Eötvös naar het
gelijknamige stuk van Jean Genet opent Holland Festival 2003
M.m.v. Ensemble Intercontemporain o.l.v. de componist zelf
• 20.15 u.
Leidseplein 26
Telefoon 624 23 11 / www.stadsschouwburgamsterdam.nl
20 t/m 31 mei Studio 5 & Theater Up – Bobbie van en met Helmert Woudenberg • 20.15 u.
16 en 17 mei Het Toneel Speelt CLOACA Maria Goos, Willem van de Sande
Bakhuyzen, Peter Blok, Pierre Bokma, Gijs Scholten van Aschat, Jaap
Spijkers, Marleen Stoltz www.hettoneelspeelt.nl
• 20.15 u.
22 en 23 mei ZT Hollandia met bejubelde Vrijdag/Claus “briljante cast” • 20.15 u.
25 mei
Stichting JAM - Grande Finale Ouderensongfestival
• 14.00 u.
HETVEEM THEATER
15, 16 mei
di 20 mei
za 17 mei
t/m za 17
t/m za 17
ma 19
v/a di 20
Weesperzijde 23
Telefoon 693 90 93 / www.ysbreker.nl
Karnatic Lab Festival: musikFabrik & Musica ad Rhenum
• 20.30 u.
W W W. U I T L I J N . N L
[NES] De Brakke Grond avondkassa 626 68 66 • aanvang 20.30 u.
Wraak, mijn nooit gelezen brief - Nadia Abdelouafi over jonge
Belgische vrouw van Marokkaanse origine
di 20 & wo 21 Britannis -Ensemble Leporello “een wondertje” (NRC)
Nes 63
Walenpleintje 159
Reserveren 030 2513413 / www.bachvereniging.nl
Cappella Figuralis solistenensemble van De Nederlandse Bachvereniging o.l.v. Jos van Veldhoven; Bach, Buxtehude e.a. • 20.15 u.
DE IJSBREKER
Dagkassa Nes 45, v/a 13.00 uur, 626 68 66 / www.nestheaters.nl
t/m vr 16
Van Diemenstraat 410
Telefoon 626 92 91 / www.hetveemtheater.nl
“ZEISS” (in reprise) Een confrontatie met een stil lichaam
Mime-voorstelling van Mike van Alfen
• 21.00 u.
WAALSE KERK
[NES] DE BRAKKE GROND & [NES] FRASCATI
Nes 45
Stadsplein 100
Telefoon 547 51 75 / www.schouwburgamstelveen.nl
Ingeborg Elzevier, Liz Snoyink en Raymonde de Kuyper - De Potvis • 20.00 u.
STADSSCHOUWBURG
[NES] Frascati avondkassa 623 57 23
• aanvang 20.30 u.
2 weken Stock van Dood Paard: 3 voorstellingen met DJ Steve
Green do 15 t/m za 17: Mission Impossible
The Buddha Family-Growing Up in Public
Nature meets Buddha meets Jazz!
Steim concert. Pole, Scratch, Pet Land en Niobe
Vier Mannen-de Paardenkathedraal
Mannen worden vader: brutaal, grimmig en ontroerend
20
Marnixstraat 404
Reserveren 530 53 02 / www.nieuwedelamar.nl
Peter Faber’s briljante one man comedy Caveman. Nooit meer
relatietherapie! Hilarisch en pijnlijk herkenbaar
• 20.15 u.; zo 15.00 u.
NOORDERKERK
za 24 mei
GASTHUIS
THEATER BELLEVUE
NIEUWE DE LA MAR THEATER
FOLIA 34 JAARGANG 56 16 MEI 2003
of
Bel 0900-0191
€ 0, 4 0 p m
Folia 34 defversie
12-05-2003
17:24
Pagina 21
DEZE WEEK
GIOACCHINO ROSSINI
HUUR EEN MUUR
Het Studenten Koor Amsterdam (SKA, voorheen
CREA Oratorium Koor) telt zestig tot zeventig leden,
grotendeels studenten en oud-studenten, en wordt
gedirigeerd door Yt Nicolai. Op 23 en 24 mei zal het
koor de Petite messe solennelle van Gioacchino
Antonio Rossini uitvoeren. Rossini werd in 1792 geboren in Pesaro, Italië. De jongen was uitzonderlijke
muzikaal begaafd en bezocht vanaf 1804 het conservatorium van Bologna. Al tijdens zijn studie componeerde hij opera’s. Tussen 1810 en 1829 schreef hij er
37, vaak in bijzonder korte tijd. De tientallen operatitels
zijn voor het grootste gedeelte vergeten, met uitzondering van Il Barbiere di Siviglia, La Scala di Seta en
La Gazza Ladra. Op zijn 37ste jaar sloot Rossini
abrupt – en om nooit geheel duidelijk geworden redenen – zijn briljante carrière als operacomponist af: rijk
en geëerd sleet hij de 39 jaar die hem nog restten in afzondering. In deze periode componeerde hij zijn Stabat mater en pianowerken, liederen en ensemblestukken die hij Péchés
de vieillese noemde. Uit die jaren dateert ook de zogeheten Petite messe solennelle voor
zang, piano en harmonium (1863), later ook geadapteerd voor orkest. De Messe is gedeeltelijk voortgekomen uit Rossini’s studie van de werken van Bach. Het stuk was bedoeld
voor de consecratie van de huiskapel in de residentie van een gravin, de echtgenote van
een bankier met wie Rossini bevriend was. Het werd daar voor het eerst uitgevoerd op 14
maart 1864. De Messe heeft vanwege zijn hybride karakter tot grote verwarring geleid. De
componist zette zijn luisteraars op het verkeerde been door te goochelen met de muzikale
gewoonten van zijn tijd. Men wist niet of het stuk als muzikale grap was bedoeld of als een
serieus, gewijd werk. Het neemt daarom zowel binnen Rossini’s werk als in de muziekgeschiedenis een bijzondere plaats in. (MvD)
Het Studenten Koor Amsterdam zingt de Petite messe solennelle van Rossini. Dirigent is
Yt Nicolai. St. Nicolaaskerk, Prins Hendrikkade 73 Amsterdam. Datum: 23 en 24 mei
2003. Aanvang: 20.15 uur, kaartverkoop in de kerk vanaf 19.45 uur.
Toegang voor studenten € 8,-; voor anderen € 10,-. www.studentenkooramsterdam.nl
AGENDA
CREA is de culturele organisatie van de UvA en de HvA
Turfdraagsterpad 17, 1012 XT Amsterdam, 020 5251400.
zo 11 t/m za 17
mei
CREA-Theater/Muziek:
CREA EINDPRESENTATIES
CREA Eindpresentaties: Theater, kleinkunst, muziek, video, big band etc.
Haal voor het definitieve programma de flyer bij de CREA-balie of kijk op www.crea.uva.nl
Plaats: CREA Theater/Muziekzaal. Toegang gratis. Inlichtingen: 5251400.
di 20 mei 20.30
CREA-Studium Generale:
KLEINE GESCHIEDENIS VAN HOLLYWOOD (3) -
- STUDIO'S EN BLOCKBUSTERS (1980-2003)
- FILM ‘AMERICAN BEAUTY’
- Studio's en blockbusters (1980-2003)
Lezing door: Dr Wim Staat (Film- en televisiewetenschap, UvA). Deze zal ingaan op de recente pogingen van de Hollywood-cultuurindustrie om 'morality-tales' naar voren te brengen (bijvoorbeeld
bij de Oscar-uitreikingen). De cultuurindustrie zet immers niet alleen action-adventures op de
markt, maar speelt ook in op de roep om nieuwe waarden en normen.
- Aansluitend vertoning van de film ‘American Beauty’ (Sam Mendes, 1999), met o.a. Kevin
Spacey en Annette Bening. Keurige huisvader uit de suburbs geeft er de brui aan en begint tot wanhoop van vrouw en dochter een nieuw leven. Dat moet wel slecht aflopen. De film is een satire op
de Amerikaanse prestatiemoraal, en een speelse zoektocht naar alternatieven. Bekroond met verschillende Oscars. Plaats: CREA Theater. Toegang gratis. Inlichtingen: 5251420.
vr 23, za 24 mei
20.15
CREA-Muziek:
STUDENTEN KOOR AMSTERDAM
o.l.v. YT NICOLAI
Programma: Rossini - Petite Messe Solennelle; mmv Aafje van Gemert, piano; Harriët Marcus,
accordeon en vier solisten. Rossini schreef naast zijn 'Stabat Mater' ook verschillende stukken voor
piano en zang, waaronder de gracieuze 'Petite Messe Solennelle' (1863). Later werd de Messe Solennelle door Rossini zelf herschreven voor vol orkest. Het Studenten Koor Amsterdam zal dit
prachtige stuk uitvoeren met accordeon in plaats van harmonium, en één piano. Toegang: € 10,-/9,(Studenten, 65+, Stadspas). Plaats: Nicolaaskerk, Prins Hendrikkade 73.
w w w. c re a . u v a . n l
FOLIA 34 JAARGANG 56 16 MEI 2003
De Afrikaanse beeldhouwer/schilder David Oduki verhuisde van Kenia naar Groningen om aan de kunstacademie te studeren. Uiteindelijk belandde hij in Amsterdam en
ging daar in de leer bij kunstenaar Peter Diem. Om rond te komen werkte Oduki als
bordenwasser en kok, en ’s avonds leerde hij XML, zodat hij websites kon ontwerpen.
Schilderen doet Oduki vaak ’s nachts. Ondertussen bleef menige Amsterdamse galeriedeur voor hem gesloten. Oduki: ‘Zodra ze me zien, word ik al weggewuifd, meestal
krijg ik niet eens de kans om mijn werk te laten zien. De Amsterdamse galeriewereld is
vrij gesloten. Niemand zit op beginnende kunstenaars te wachten en al helemaal niet
op beginnende Afrikaanse kunstenaars.’ Uit frustratie schilderde hij een karikaturaal
zelfportret, vormgegeven in venijnige verfstreken. Dit zelfportret is nu te zien in gallerie
Walls tussen vele andere werken van 28 jonge kunstenaars.
Walls, een nieuwe galerie die zeven maanden geleden haar deuren opende speciaal
voor jong talent, werkt volgens het ‘huur-een-muur-concept’: kunstenaars kunnen na
een strenge selectie enkele strekkende meters muur huren. Dit geeft de kunstenaar de
vrijheid het werk naar eigen inzicht op te hangen. Tegelijkertijd wordt hij bij de tentoonstelling betrokken. Galeriehouders Marie-Claire Peeraer (29) en Suzanne Tjalkens
(30: ‘Iedereen moet hier gewoon binnen kunnen lopen, zowel kunstenaars als bezoekers. Mijn ervaring is dat vooral jonge mensen niet zo snel een galerie binnenstappen
en erg zoekende zijn wat betreft hun smaak of voorkeur. Vandaar dat wij kiezen voor
groepsexposities met een grote variatie aan stijlen en technieken: van olieverf tot acryl,
van ets tot fotografie of sculptuur.’ (Evelyn de Roos)
Walls4art: tot en met 26 juni. Walls, Prinsengracht 737. Openingstijden: di t/m za
10.00-18.00 uur. Zo van 13.00-17.00 uur. Toegang: gratis.
USC
ROLSTOELBASKETBAL Woensdag
21 mei kun je kennismaken met deze sport
en in de huid kruipen van een minder
valide sporter. Je krijgt anderhalf uur les
waarin één en ander verteld wordt over
deze sport, je krijgt rijles in een rolstoel
waarbij je met verschillende elementen
van het rolstoelbasketbal in aanmerking
komt (draaien, keren, vallen, enz.) en ter
afsluiting wordt een partijtje rolstoelbasketbal gespeeld. De les wordt verzorgd
door Douwe de Wit en Peter Dassen, projectleiders van het project ‘klas op wielen’.
Er is ruimte voor twee groepen van max.
20 personen. De eerste groep start om
20.00 uur, de tweede groep begint om
21.30 uur.
Inschrijving bij de USC-sportbalie. Kosten: € 3,- (inclusief consumptie). Meer info
bij Fabian Hunneman, tel 06-4211 7446
of fhunneman71@hotmail.com
PERSONEELSSPORTDAG 2003
Op 13 juni is het weer tijd voor de jaarlijkse
sportdag voor het personeel van UvA en
AMC. De personeelssportdag vindt dit
jaar plaats op meer locaties: USC,
ASC/AMC Sport Centrum, Meibergdreef
27, en USC Tennis, Radioweg 80. Er
wordt op alle locaties gestart om 10.00
uur. In het USC is er om 10.05 uur een
centrale warming-up. Inschrijving: Surf
naar www.usc.uva.nl & vul het inschrijfformulier in. De inschrijving sluit 6 juni.
Deelname aan de Personeelssportdag is
gratis, inclusief lunchpakket, consumptiebonnen en een leuk aandenken.
USC De Boelelaan 46, 1082 LR Amsterdam. Tel. 301 3535, fax 301 3530, e-mail:
usc@usc.uva.nl, www.uva.nl/usc
(Geopend: ma. t/m vrij. 9.00-23.00 uur,
za. en zo. 10.00-19.00 uur.)
21
Folia 34 defversie
12-05-2003
17:24
Pagina 22
PROMOTIES
Maatschappij- en Gedragswetenschappen
Onderwijsbalie / secretariaat
– Medewerker
MAANDAG 19/05
10.00 UUR
F. Suárez Müller Literatuurwetenschap/
Filosofie
Skepsis und Geschichte. Das
Werk Michel Foucaults im
Lichte des absoluten
Idealismus.
Promotor is prof.dr.
J. Neubauer.
WOENSDAG 21/05
10.00 UUR
J. Bierau - Geneeskunde
The pivotal role of CTP
synthetase in the metabolism
of (deoxy)nucleosides in
neuroblastoma.
Promotor is prof.dr. H.N. Caron.
Facilitair Bedrijf
afdeling Control
– Assistent controller
MEMO
VACATURES
WWW.UVA.NL/VACATURES
Een uitgebreid overzicht van vacatures aan de UvA is te raadplegen
op het UvA-web.
Geesteswetenschappen
Personeelsadministratie
– Medewerker
Expertisecentrum Middelen
– Afdelingssecretaresse
12.00 UUR
F.T. Scholten Kunstgeschiedenis
Sumptuous memories. Studies
in seventeenth-century Dutch
tomb sculpture.
Promotoren zijn prof.dr.
H.W. van Os en prof.dr.
J.F.H.J. Stumpel(UU).
14.00 UUR
Mw. M.C. Grilo Mesquita
Lebre - Geneeskunde
Initiation and regulation of
specific immune responses by
keratinocytes and dendritic
cells. Role of cytokines and
chemokines linking innate and
specific immunity.
Promotoren zijn prof.dr.
M.L. Kapsenberg en prof.dr.
J.D. Bos.
ANNONCES
CULTUUR
Tot rust komen, je aandacht richten op kalme muziek of een eenvoudig voorwerp: een introductie
op meditatie. Vier woensdagmiddagen (17.00-18.00 uur), start op
21 mei, deelname gratis. Kijk op
www.ve90.nl
DONDERDAG 22/05
10.00 UUR
Mw. J.M. Lawson - Planologie
Critical realism and housing
research: an explanation for
diverging housing solutions.
Promotor is prof.dr.
W.G.M. Salet.
12.00 UUR
B.H.M. Heijnen Geneeskunde
Assessment and preservation
of liver function in hepatic
ischemia and reperfusion.
Promotor is prof.dr. T.M. Gulik.
14.00 UUR
R.A. de Brabander Filosofie/Literatuurwetenschap
Engagement in spiegelschrift.
Een confrontatie tussen
Maurice Blanchot en Jaques
Derrida.
Promotor is prof.dr. H. de Vries.
VRIJDAG 23/05
10.00 UUR
J.K. Müller - Informatica
The building block method.
Component-based architectural
design for large softwareintensive product families.
Promotor is prof.drs.
M. Boasson.
12.00 UUR
Mw. M.M.M. van Eechoud Informatierecht
Choice of law in copyright and
related rights. Alternatives to
the Lex Protectionis.
Promotoren zijn prof.mr.
Th.M. de Boer en prof.mr.
P.B. Hugenholtz.
AFSCHEIDSCOLLEGES
ORATIES
DINSDAG 20/05
14.00 UUR
Afscheidscollege prof.dr.
D.M.N. van Wensveen,
bijzonder hoogleraar
Financiële instellingen.
Zijn banken nog nodig?
14.30 UUR
Oratie prof.dr. R.G.C. van
den Brink, bijzonder
hoogleraar Bank-en
effectenbedrijf.
Bankstrategie en bankcultuur.
VRIJDAG 23/05
14.00 UUR
Afscheidscollege prof.dr. R.
Van Rossem op L.A.N.X. Vrijdag
16 mei. 21.00 uur: Maarten van
Rossem en Herman Beliën zullen
een dieper inzicht bieden in de
V.S. en haar wapenbezit aan de
hand van Michael Moore’s ‘Bowling for Columbine’.
Popkoortje in A’dam (Oud-Zuid)
heeft nog plaats voor enkele
enthousiaste deelnemers. Info:
Dorien 020-471 5622.
Gedipl. zangdocente heeft nog
plaats. (A’dam Oud-Zuid). Meer
info: Dorien, 020-471 5622.
Vacatures van andere universiteiten en academische ziekenhuizen
vindt u op www.AcademicTransfer.nl
STUDENTEN
DIENSTVERLENING
BUREAU INTERNATIONALE
SAMENWERKING
Beurzen voor zomercursussen
in Madrid
Het Nederlands Instituut Madrid
stelt 20 beurzen beschikbaar voor
zomercursussen van de Universi-
tiveerde voetbalsters + keepsters.
Voor meer info bezoek onze website: www.dvva.nl of neem contact
op met Haan kuiper, tel. 06-4210
8932. Wilt u kennis maken met
DVVA, dan is het bezoeken van
een van onze toernooien een
goede gelegenheid: zaterdag 17
mei (damestoernooi), zaterdag 31
mei (sixentoernooi). Contactpersoon: Alphonse Mordiva, 0299477661. CSV DVVA. Sportpark
Drieburg, Drieburgpad 3 (dichtbij
Amstelstation), 020-694 9626.
Dames volleybalteam van Volleybalvereniging de Spuyt
(http://www.despuyt.nl/volleybal/)
zoekt enthousiaste spelverdeelster. Speel jij op tweede klasse
niveau en ben je geïnteresseerd?
Bel dan Femke (683 8130) of mail
Sophie (sophie@educ.uva.nl).
dad Complutense. Informatie en
aanmeldingsformulieren zijn te vinden op www.nedinsmad.com (klik
naar studenten en onderzoekers)
en www.ucm.es/info/cv
LOOPBAAN ADVIES
CENTRUM
Trainingen & workshops
Voor net-afgestudeerden
Het LAC biedt actieve ondersteuning bij het zoeken en vinden van
een baan op je opleidingsniveau.
Voor net afgestudeerden. Op donderdagochtend oneven weken.
Informatie en inschrijven:
www.uva.nl/onderwijs/workshops_trainingen.cfm of bel 020525 8080
Voor promovendi
Het LAC verzorgt regelmatig trainingen & workshops voor promovendi van de UvA. Binnenkort: Verwerving van externe financiering
(23 mei), Balans werk en privé (6
VRIJWILLIGERSWERK
De Stichting Rechtswinkel Bijlmermeer is op zoek naar nieuwe
medewerkers. Je loopt 1x in de 3
weken spreekuur. Heb je privaatrecht II en/of III en wil je ervaring
opdoen binnen verschillende
gebieden in het recht? Bel dan:
020-525 3317.
Zin in vrijwilligerswerk in het
buitenland? Word lid van SIW en
ontvang de gids. www.siw.nl
St. Politieklachtenburo zoekt
gemotiv. vrijwilligers (rechtenstud.) voor de functie van klachtenbehandelaar. Gevr.: beschikbaarheid gem. 6 u. p.w. voor min. 1
jaar. Wij bieden een boeiende en
leerzame juridische werkplek. Bel
voor info. dhr. M. Ramdhani, 676
3079.
STUDENTENVERENIGINGEN
Integrand Nederland zoekt per
augustus 2003 studenten met
interesse in een bestuursfunctie
op het gebied van o.a. communicatie, financiën en ICT. Neem contact op! Bel 030-234 2111 of mail
naar info@integrand.nl
22 mei organiseert Aerius een
lezing over ‘Airport Network
Planning’ en ‘Airline Alliances’.
20.00 uur in de Marinus Behrens
zaal op de Roetersstraat.
Info@aerius.nl
Journalist worden? Radio
Amsterdam FM zoekt redacteuren,
verslaggevers en eindredacteuren
voor de actualiteitenzender op de
lokale radio. Dagelijks tussen 1314 uur en 17-18 uur en elk heel uur
nieuws op 106.8 FM of 88.10
kabel. Info:lokalenieuwsdienst
@yahoo.com
Ándere vakantie? Als vrijwilliger
meebouwen aan een hulpproject
én op unieke, goedkope manier
een land leren kennen. IBO tel.
024-322 6074 www.bouworde.nl
SPORT
Dames Opgelet. Zin om te veldvoetballen? Kom trainen bij RKAVIC in Amstelveen! Elke wo. 19.00
u. op Sportpark Escapade.Meer
info: www.rkavic.nl of bel Anne 064820 1480.
Hate Cruise Control? Contacten
leggen in de luchtvaart en
bestuurservaring op doen? Word
bestuurslid bij Aerius International
Association for Students of Aviation. Info@Aerius.nl,
www.Aerius.nl, 525 4075.
Hockeyclub Amstelveen (met
bus 170 en tram 51 goed bereikbaar) heeft ruimte voor teams en
individuele leden; naast gezelligheid en resultaat kenmerken wij
ons door een ‘concurrerende’ contributie; H-1 speelt top 1e klasse,
D-1 overgangsklasse. Aanmelden
bij de heer A. Hensel, tel. 020- 643
8169.
Lieve en betrouwbare oppas
gezocht voor onze zoon van 7 en
dochter van 5 op maandag-, dinsdag- en vrijdagmiddag van 14.30
tot 18.30. Wij wonen in A’dam
Oud-Zuid. Goede verdiensten.
Inlichtingen onder nrs 06-5582
2409 of 06-5128 9323.
CSV DVVA - Christelijke Sport
Vereniging Door Vriendschap
Verenigd Amsterdam. CSV
DVVA bestaat al meer dan 70 jaar.
DVVA is dé studentenvoetbalvereniging van A’dam. Het grootste
gedeelte van de leden bestaat uit
studenten (afgestudeerden blijven
gewoon voetballen). Je kunt kiezen
op welk niveau je wilt spelen; dit
varieert van topvoetbal (2e klasse
amateurs heren voor het eerste
team, 4e klasse dames) tot recreatief voetbal. Voor dameselftallen
zoeken wij enthousiaste en gemo-
van Engelsdorp Gastelaars,
hoogleraar Sociale geografie
en landbeschrijving in het
bijzonder van stedelijkindustriële samenlevingen en
hun recente geschiedenis.
Veertig jaar territoriale binding.
Tenzij anders vermeld vinden
promoties, oraties en
afscheidscolleges plaats in de
Aula van de Universiteit van
Amsterdam, Lutherse Kerk,
Singel 411.
Uitgebreide informatie over het
voorgaande is te vinden op het
UvAweb: www.uva.nl/actueel
22
VERDIENEN
Schweizerdeutsch? Für meine
Doktorarbeit suche ich jemanden,
der Bandaufzeichnungen von
Gespr€chen mit ZürcherInnen
abtippen kann. € 7,- pro Stunde,
Einarbeitung bezahlt, professionelle Apparate vorhanden. Christian Bröer, 020-525 2238,
broer@pscw.uva.nl
WONEN
Gezellige grafisch ontwerpster
van 25 jaar zoekt vanaf oktober
2003 woonruimte in
Amsterdam!!! Huur tot +/- € 300€ 400. Liefst met mogelijkheid tot
inschrijven. Bel a.u.b.naar 061218 8005 of e-mailadres: atuinhofdemoed@hotmail.com
Ruim en zonnig 5 kamer-app.
nabij REC te huur van begin juli tot
half (evt. eind) aug. voor
(gast)medew. UvA Bel 020-525
6789 of 020-776 8790.
Een herintreed-planologiestudent
van 23 jaar zoekt een kamer in
Amsterdam. Bel Thomas: 061418 2681.
Gemeubil. kamer (27 m2) met
gedeelde woonkeuken en dakterras te huur van 25 mei tot 25 aug.
in A’dam-Oost voor € 400 incl. Bel
06-2470 6760.
DIVERSEN
Grafisch ontwerpers zoeken een
leuke lieve oppas voor ons meisje
van 7 mnd. (en af en toe voor onze
zoon van 4 jr.) ± 2 à 3 (mid)dagen
per week in Weesperzijdebuurt.
Liefst met ervaring! Bel Nikki: 468
7686 en/of kijk op onze site
www.thonik.nl
Gezocht: ondernemende student die naast de studie een eigen
bedrijf wil runnen. Bedrijf ter overname i.v.m. afstuderen. Meer informatie www.volbereik.nl of 010452 8286.
Gevr. lieve oppas voor kind van
bijna 1 jaar op dinsdag van 13.00
tot 19.00 uur en donderdag van
16.00 tot 19.00 uur. Moet ook
koken en licht huishoudelijk werk
verrichten. A’dam Rivierenbuurt.
Verdienste € 4,- per uur. Reacties
per mail elotti@tiscali.nl
Wo. 21 mei, 19.00 uur: lezing
Gezelschap Int. Strafrecht en Volkenrechtskring n.a.v. 10 jaar Joegoslavië Tribunaal. Sprekers
ICTY: Mr. Holthuis en mrs. Featherstone. Panel: prof. Sutorius, dr.
Van der Wilt, Mr. Wladimiroff, dr.
Zegveld. Lokatie: Fac. Rechten,
C217. Aanmelden:
gis@justice.com
Doorloper 2003. Lopen om stil te
staan bij je leven. 16-daagse voettocht in Frankrijk, voor jongeren
van 18 tot 35 jaar. Tijd voor plezier,
ontmoeting en gelovige bezinning.
Voor meer informatie: Ignatiushuis
Amsterdam, 020–679 8207 of
www.leinet.demon.nl
Gezocht: Gezonde mannen (1835 jaar), niet rokend,voor wetenschappelijk onderzoek gedurende
juni). Info + inschrijven:
www.uva.nl/onderzoek/workshops_trainingen.cfm of 525
8080.
dentenadministratie en afspraken
met Studentendecanen, Loopbaan
Advies Centrum en Bureau Internationale Samenwerking.
STUDENTENDECANEN
Studiefinanciering
Een deeltijd-student heeft nooit
recht op studiefinanciering of
een OV-jaarkaart!
Heb je nog vragen over deze of
andere zaken rondom je studie,
neem contact op met een studentendecaan (525 8080) of kijk op:
www.uva.nl/onderwijs/hulp&begeleiding
ADRESSEN &
OPENINGSTIJDEN
– Service & Informatiecentrum /
SIC, Binnengasthuisstraat 9, 1012
ZA A’dam, tel. 525 8080 ma. t/m
vrij. 9.00–17.00 uur. Openingstijden ma. t/m vrij. 10.00–17.00 uur;
do. tot 19.00 uur. Ook voor Stu-
Annonces zijn advertenties zonder winstoogmerk, bestemd voor
particulieren. De Algemene Voorwaarden voor plaatsing zijn op
aanvraag verkrijgbaar.
Kosten € 7,50 voor de eerste drie
regels (ong. 100 tekens, incl. spaties), € 2 voor elke volgende regel.
Aanbieden kan uitsluitend per
e-mail: mededelingen@folia.
uva.nl, onder vermelding van
naam, adres en telefoonnummer.
Na plaatsing van uw annonce
krijgt u via uw e-mailadres de
factuur toegestuurd.
Plaatsing: Annonces aangeboden vóór vrijdag 11.00 uur worden
opgenomen in het eerstvolgende
nummer.
Hemelvaart: Op 30 mei, de vrijdag na Hemelvaart, verschijnt
Folia niet. Die week is ook de
redactie gesloten. Houdt u er derhalve rekening mee dat annonces
voor Folia 36, het nummer dat op
woensdag 4 juni in de bakken ligt,
al op vrijdag 23 mei voor 11.00
uur binnen moeten zijn bij mededelingen@folia.uva.nl.
24 uur. Beloning € 450. Info
L.C.Lemaire@amc.uva.nl of 020566 9111, pieper 58219.
Kinderkookkafé. Houd je van kinderen en koken? Wil je 1 x per 3
weken koken met kinderen van 5-12
jaar? Vergoeding € 10 per keer.
Kom dan naar de kennismakingsavond op maandag 19 mei om
20.00 uur tot 22.00 uur in het Kinderkookkafé, Oudezijds Achterburgwal 193.
Feestruimte? Binnenkort afgestudeerd of een ander excuus om
een feestje te geven? NoNoMes
Zaalverhuur in hartje Amsterdam
tegen studentprijzen. Tel. 020623 7277 of www.nonomeszaalverhuur.nl
De Spermabank van het AMC
vraagt donoren. Het sperma
wordt gebruikt voor inseminatie.
Onkosten worden vergoed.
Nadere informatie tel. 566 3090 of
www.spermadonoren.nl
In het Slotervaartziekenhuis loopt
een onderzoek met een medicijn
als hulpmiddel bij stoppen met
roken. Als u geïnteresseerd bent in
deelname en u bent ouder dan 18,
heeft het afgelopen jaar 15 of meer
sigaretten per dag gerookt en u
wilt nu stoppen met roken, u bent
bereid om één keer per week, 9
weken lang naar het Slotervaartziekenhuis te komen, neem dan nu
contact op met Rookstopstudie
816 Slotervaartziekenhuis, mw.
Pastor of dhr. Rootmensen, 064532 6596 of stopcravingnow
@yahoo.com. (Vrouwen in de
vruchtbare leeftijd worden van
deelname uitgesloten.)
Gezocht: Enthousiaste mensen die
het leuk vinden om een cursus
Turks, Engels of Spaans te geven
in Buurtcentrum De Schaffelaar.
Een cursus duurt 30 weken, 1,5 uur
per week. Tel. 020-686 2094, contactpersoon Judith Duijn.
Welke (jonge) vrouw heeft een verstoorde vader-dochter relatie en
wil hier met journalist over praten.
Anonimiteit gewaarborgd. 0642107423, vincent28@wanado.nl.
FOLIA 34 JAARGANG 56 16 MEI 2003
STUDENTENLEVEN
Vijf vragen aan de
1) Wat is de VSPA?
De VSPA is de studievereniging voor
en van studenten Psychologie aan de
UvA. De vereniging telt ongeveer
2600 leden, waarvan er 150 actief
zijn in een van de 21 commissies.
2) Wat doen jullie voor de studenten?
De VSPA organiseert zowel studiegerelateerde activiteiten om studenten meer te betrekken bij hun studie,
als sociale activiteiten om studenten
met elkaar in contact te laten komen.
Daarnaast verkopen we in onze Boekenbalie studieboeken tegen een
gereduceerd tarief.
3) Wat voor activiteiten organiseren
jullie?
Maandelijks of wekelijks terugkerende activiteiten zijn o.a. lezingen en
discussies, borrels (elke donderdag
van 17.00-19.00 uur in Café de Roeter), excursies, filmvertoningen en
jamsessies. Ook organiseert de
VSPA verschillende weekenden, een
ski- en studiereis, een toneeluitvoering, een liftwedstrijd, congressen en
feesten.
4) Wat is Kosophonic?
Kosophonic is een benefietfeest ten
behoeve van een traumaverwerkingsproject van War Child. Met de
opbrengst wordt het mogelijk kinderen die de oorlog in Kosovo hebben
meegemaakt professionele hulp te
bieden bij het verwerken van hun
trauma. Dit evenement vindt donderdag 15 mei plaats in hotel Arena.
Kom dus allemaal en steun dit goede
doel!
5) Waar kan je kaartjes kopen?
Kaarten zijn vanaf nu te koop in
gebouw A van het Roeterseiland (bij
Psychologie), op verschillende faculteiten van de VU, bij Hotel Arena en
bij de Ticket Service. Kosten: € 9,00
in de voorverkoop, aan de deur
€ 2,00 extra.
Activiteiten e.d.
VSPA ‘Kosophonic’feest
Een benefietfeest ten behoeve van
een traumaverwerkingsproject voor
kinderen in Kosovo. Info: zie boven.
Nieuw MAA bestuur gezocht
Wil jij je organisatietalenten ontplooien, in teamverband werken,
bestuurlijke ervaring en vele contacten opdoen, meld je dan aan voor één
van de uiteenlopende functies binnen het Marketing Associatie
Amsterdam-bestuur 2003-2004.
Voor meer info of aanmeldingen: ga
naar www.maa.to of bel 525 4154.
Theatre & Music Night
On May 24th ISMA / International
Students Meetingpoint Amsterdam,
a team of Dutch Christian students,
hosts a Theatre & Music Night. That
Saturday night both Dutch and international students will play music and
perform sketches in an informal
atmosphere. And everyone can participate in a quiz on theatre & music.
From 18.00 hrs onwards you are welcome for tea/coffee, at 18.30 hrs
prompt a free meal will be served.
No fees, student card required.
Address: Admiraal de Ruyterweg
148. For more info, please call Eveline at 614 1653.
Gratis aandacht voor een activiteit?
Mail studentenleven@asva.uva.nl
Of op zoek naar meer informatie over
het verenigingsleven aan de UvA?
Kijk op www.asva.uva.nl/studentenleven, waar ook de meer uitgebreide
versie staat van deze rubriek.
Folia 34 defversie
12-05-2003
17:24
Pagina 23
FOLIA 34 JAARGANG 56 16 MEI 2003
23
Folia 34 defversie
12-05-2003
17:24
Pagina 24
ABC
TE SPANNEND
De afgelopen weken
heb ik mij een dikke,
diabetische,
Zweedse politieinspecteur gewaand.
Nee, dat heeft niets
te maken met de
zomer, en ik heb ook
geen persoonlijkheidsstoornis (geloof
ik). Het kwam door
het boek Midzomermoord van Henning
Mankell.
Net als iedereen heb ik de peutertijd,
de kleutertijd, de puberteit en de
Agatha Christie-tijd meegemaakt. De
Agatha Christie-tijd ligt ongeveer tussen het twaalfde en vijftiende levensjaar en overlapt dus de puberteit (ik
werd pas laat puber, want ik had geen
zin om me tegen mijn ouders af te zetten). De Agatha Christie-tijd kenmerkt
zich door het verslinden van veel
Agatha Christie-boeken achter elkaar.
Net als met andere verslavingen is het
moeilijk om cold turkey te gaan. Ook is
de roes altijd van korte duur. Als eenmaal is gebleken dat de butler het heeft
gedaan, krijg je een enorme dip. Ineens
haat je Agatha Christie omdat de ontknoping altijd veel suffer is dan de rest
van het boek.
Dit heb ik allemaal herleefd met Henning Mankell. Ik kreeg zijn belachelijk
spannende thriller (zevenhonderd pagina’s) cadeau en leefde drie weken in
doodsangst. Het lezen ging langzaam,
want er kwam van alles tussen. Slaap,
bijvoorbeeld. En dat was onhandig,
want na honderd pagina’s begon ik te
lijden aan allerlei symptomen die mij
bekend waren uit de Agatha Christietijd. Ik werd hoogst asociaal, ik bewoog
nog maar weinig en
zat des te meer in een
slechte houding op
bed. Het ergste was
dat ik begon te denken dat ik zelf bij de
politie zat. Mankell
legt in detail uit welke
aanwijzingen de
hoofdpersoon,
inspecteur Wallander,
volgt om de moordenaar te vinden. Het
boek is een handleiding politietje spelen. Daar word je raar van. Zag ik een
vreemde man bij de glasbak, dacht ik:
mmm, waarschijnlijk een krankzinnige
seriemoordenaar. Zag ik dat mijn badkamerdeur op een kier stond, dacht ik:
mmm, waarschijnlijk zit daar een krankzinnige seriemoordenaar. Zag ik dat
mijn fietsbel eraf was gehaald, dacht ik:
mmm, waarschijnlijk het werk van een
krankzinnige seriemoordenaar. Nou ja,
je begrijpt het wel.
Donderdagavond besloot ik het boek in
een ruk uit te lezen, want ik kon de spanning niet meer aan. Ik had er ook genoeg
van om twee persoonlijkheden te hebben (Aaf en inspecteur Wallander).
Inmiddels is mijn hartslag weer wat
gedaald, maar ik ben nog niet klaar met
dat boek. Iedereen moet het nu van mij
lezen, en daarbij aarzel ik niet om
opdringerig te doen. ‘Bah, een of
andere Nicci French-kloon’, zie ik mijn
vrienden denken. Maar die Mankell is
echt goed. Jullie moeten het eerst zien,
dan oordelen (doen politie-inspecteurs
ook). Ik moet trouwens verder. Heb
deel twee gisteren gekocht, voor drie
euro. Ik kon niet anders.
DE MAN EN ZIJN PLAN
Faculteitsdagen FGw; prof. dr. Emile Wennekes en Wim T. Schippers –
het Paleis voor Volksvlijt
Wim T. Schippers heeft iets te vertellen. Heel veel zelfs, want het is een
man met een missie. Een jaar geleden is tijdens een uitzending van Flogiston de Stichting tot Herbouw en Exploitatie van het voormalige Paleis
voor Volksvlijt opgericht, en Schippers is een van de voormannen.
Is het plan een megalomane fantasie of een reële aanwinst voor de stad?
Moeilijk te zeggen. De bijeenkomst duurde wat kort. Het geplande discussiegedeelte moest uiteindelijk worden afgeraffeld. Er was wel ruim de tijd
voor Schippers en Wennekes om hun visie uit te dragen. Tegen die visie
lijkt vrij weinig in te brengen. Inderdaad, het was een prachtig, imposant
bouwwerk van gietijzer en glas dat tot de grote brand van 1929 op het Frederiksplein stond. Je gelooft je ogen niet als je het op foto’s ziet. Hoe overweldigend het opdoemde aan het eind van de Utrechtsestraat. Het door
Cornelis Outshoorn ontworpen paleis was 126 meter lang en 81 meter
breed, had 21 zalen en een erg mooie tuin. Waar ooit die tuin was, staat nu
het vermaledijde (want oerlelijke) pand van De Nederlandse Bank. Afbreken, die ‘historische fout’, zei een overenthousiaste Schippers. Noud Wellink staat achter het plan en kan straks een kantoortje huren in het
herbouwde paleis. Trouwens, het goud dat Nederland bezit, past in de
keuken van een eengezinswoning en de euro wordt toch elders geregeld,
dus wat moeten we nog met die bank?
Met zijn karakteristieke humoristische welsprekendheid pareert Schippers al bij voorbaat mogelijke tegenargumenten. Waarom zou het verkeerd zijn om iets van vroeger te willen reconstrueren? Staat daar soms
straf op? Schippers en Wennekes (een musicoloog die promoveerde op
het Paleis voor Volksvlijt als culturele instelling) zien alleen de voordelen:
het is een impuls voor de stad, een lust voor het oog, een grote multifunctionele ruimte pal in het centrum, ontlasting van de binnenstad,
Amsterdam krijgt weer een echt hoofdstedelijk plein (‘daar kan Ajax
gehuldigd worden’), enzovoort.
En toch. Juist vanwege die grappigheid is het moeilijk om Schippers
echt serieus te nemen. Je voelt sympathie voor zijn onbevangen nagejaagde jongensdroom en hoopt van ganser harte dat het hem lukt. Maar
hoe zit het met geld? Herbouw van het Paleis kost volgens de stichting
tussen een half en driekwart miljard euro. ‘We komen binnenkort met cijfers, we zijn bezig met een plan’, verzekert Schippers. ‘Die geldkwestie,
daar komen we wel uit’.
Aaf Brandt Corstius
Mirna van Dijk, folia@folia.uva.nl