BYA hizmetler - Invest Bulgaria Agency

Investing in your future
EUROPEAN
UNION
European Regional
Development Fund
OP “Development of
the Competitiveness
of the Bulgarian
Economy” 2007-2013
Project “Promoting the advantages of investing in Bulgaria”
BG 161PO003-4.1.01-0001-C0001, with beneficiary InvestBulgaria Agency, has been
implemented with the financial support of the European Union through the European Fund
for Regional Development and the national budget of the Republic of Bulgaria.
BULGARISTAN’DA SAĞLIK
VE SAĞLIK TURIZMI
İÇERIK
Giriş
4
Bulgaristan’a genel bakış
8
İnsan Kaynakları
16
Sağlık Turizm hakkında
genel bilgiler
25
Balneoloji
40
Giriş
Haberlerde Bulgaristan:
sağlık
tlarını
a
y
fi
k
şü
lkeler
inin dü birleştiren ü ettiği
r
le
t
e
iyle
rcih
k hizm
n sağlı onel deneyim turistlerinin te
a
t
is
r
a
ğlık
ofesy
“Bulg
linin pr aktadır ve sa
2011
e
n
o
s
Eylül,
r
,
it
pe
lm
n
a
”
U
.
e
bilir
da yer
lligenc
dönüşe
istInte
arasın
e
m
n
o
li
n
a
o
h
c
E
et
istikam
Reutersom, EconomistIntelligenceUnit, Eylül 2011 firmasının
analiz raporuna göre, sayısı artan Avrupalı (ve AB dışındaki
ülkelerden şahıslar) sadece yurtdışında bulunabilen sağlık
yardımına kavuşmak ve bekleyenler listesini aşmak veya
özel tedavi görmek için sınırları aşıyorlar.
Eurostat yearbook 2010
4
Giriş
Bulgaristan neler sunar:
Mükemmel coğrafi, iklimsel ve doğal koşullar
Eşsiz deniz, dağ ve mineral su birleşimi Bulgaristan’ ı
yılın her zamanında sağlığı güçlendirmek için uygun bir
yer haline getirmektedir
Uzun yıllara dayalı Balneoloji ve Kaplıca Turizmi
gelenekleri
Dünya standartlarında, yenilenmiş tedavi ve
rehabilitasyon merkezleri ve oteller
Yüksek nitelikli uzmanlar ve deneyimli sağlık personeli
Bulgaristan’da sağlık hizmetlerinde nispeten düşük
fiyatlar
İyi gelişmiş özel kozmetik cerrahi ve diş hekimliği klinikleri
ağı
Bulgaristan, doğal güzelliklerini ve entelektüel kaynaklarını,
yüzlerce mineral su kaynaklarını, şifalı iklimini, çamur
banyolarını, organik tarımı ve sağlıklı yaşam tarzı oluşturan
hizmetlerin geliştirilmesini kültürel, şarap, deniz ve dağ
turizmini değerlendirmelidir.
Antonia Wirth, International Real Estate Federation
(FIABCI) Başkanı
5
Giriş
Bulgaristan tedavi, bakım ve dinlenme
konusunda cazip bir istikamettir
İlkbahar
Taze ve renkli
Yaz
Kuru ve sıcak
Sonbahar
sıcak ve Yağışlı
Kış
Yumuşak ve karlı
Bulgaristan’ın en değerli doğal zenginliklerinden bazıları eşi olmayan
hidrotermal, balneoloji mineral suların, şifalı çamur, deniz ve başka sağlık
kaynaklarıdır.
Sağlığa yararlı deniz ve dağ iklimi
Mükemmel doğa ve hayat dolu manzaralar
Ağırlıklı olarak dağların eteklerinde konumlanmış 600’ den fazlası mineral
olan toplam 1 600 su kaynağı
Düzinelerce lagün ve şifalı çamur kaynakları
Küratif torf depolama sahası
Doğada mevcut tüm mineral su türleri dikkate
alınınca Bulgaristan mineral su kaynakları sayısına
göre Avrupa’da İzlanda’dan sonra ikinci sırada yer
alıyor.
6
Kayak tatil köyleri
Güzel doğa
Doğa parkları
Arkeolojik görülmeye
değer yerler
Kültürel görülmeye
değer yerler
Doğal görülmeye değer
yerleri
Deniz tatil köyleri
Tarihi Miras
Giriş
Bulgaristan kadim tarihi olan, etnolojik ve
kültürel mirasa ve güzel doğaya sahip bir
ülkedir
7
Bulgaristan’a genel bakış
Bulgaristan stratejik konuma sahip olup,
siyasi istikrar ve düşük genel iş yürütme
giderleri sunmaktadır
Ülkenin stratejik lokasyonu aşağıdaki pazarlara erişim imkanı sunmaktadır:
Güneydoğu Avrupa – yüksek potansiyel ve 122 Milyon’luk nüfusu olan bir
pazar
Avrupa Birliği - Bulgaristan nüfusu 500 milyon kişiden ibaret olan bir pazara
erişimde en düşük maliyetleri sunar
Rusya/BDT, Ortadoğu ve Kuzey Afrika
Bulgaristan siyasi ve makroekonomik istikrar birleşimi ile bir çok iş geliştirme
teşvikleri sunmaktadır
İstikrarlı parlamenter demokrasi – AB, NATO ve Dünya Ticaret Örgütü
üyeliği
Bulgaristan para birimi Para kurulu şartlarında Euro’ ya sabitlenmiş
durumdadır
En düşük vergi oranları ile AB’de en düşük işgücü masrafları, ülkedeki
yatırımcılara yönelik spesifik teşviklerle takviye edilmektedir
AB finansmanı – önümüzdeki birkaç yıl içerisinde Avrupa fonlarından 10
Milyar Euro’nun üzerinde
8
Bulgaristan’a genel bakış
Bulgaristan: Genel İstatistikler
Nüfus:
7,4 milyon
İşgücü:
4,6 milyon
Kentsel nüfus:
73 %
Başkent:
Sofia
Zaman Dilimi:
EET (UTC +2)
Yaz Saati :
EEST (UTC+3)
İller:
110 879 kilometre kare
Alan:
108 489 kilometre kare
Göller:
2 390 kilometre kare
İklim :
Ilıman kıtasal iklim
Dil :
Bulgarca (Resmi)
85,2%
Türkçe
9,1%
Romanca
4,2%
İngilizce , Almanca , Rusça,
Fransızca
Nüfusun büyük kısmı tarafından
konuşulur
Din:
Doğu Ortodoks
76%
Müslüman
10%
Diğer
14%
Para Birimi :
Bulgar Levası (BGN)
Sabit Kur :
1 € =BGN 1,95583
Kurumlar Vergisi
10%
Gelir Vergisi
10%
KDV (Standart )
20%
Yönetim Şekli :
Parlementer Demokrasi
Yüksek seçim makamı :
240 sandalyelik tek kamaralı
ulusal meclis
Yürütme Organları :
Bakanlar Kurulu, Başbakan’ın
başkanlığında
2007 yılından bu yana Avrupa Birliği üyesi.
2004 yılından bu yana NATO üyesi.
1996 yılından bu yana Dünya Ticaret Örgütü üyesi.
Kaynak: Bulgaristan Merkez Bankası, Ulusal İstatistik Enstitüsü
9
Bulgaristan’a genel bakış
Bulgaristan’ın makroekonomik
göstergeleri elverişli
2011 yılında Devlet borç ve
bütçe açığı, Bulgaristan,
Romanya, Polonya ve AB 27,
(% GSYH)
82,0
2011 Ekonomik özeti
GSYİH (milyar €):
38,5
İhracat (milyar €):
25,6
Net doğrudan yabancı
yatırım (GSYİH%)
3,5
GSYH büyümesi (2012P,%):
1,7
İşsizlik oranı (%):
10,4
Enflasyon (%):
3,4
Hükümet açığı (GSYH%):
2,1
Devlet Borcu (GSYİH%):
17,0
Cari işlemler dengesi
(GSYH%):
0,9
53,8
38,6
17,0
Açık
Bulgaristan Romanya Polonya AB 27
Borç
Uzun vadeli kredi notu:
Moody’s:
Baa2 sabit
S&P:
BBB sabit
Fitch:
BBB sabit
Kaynak: Bulgaristan Ulusal Bankası, Eurostat, bu şirketlerin web
sayfalarının konu değerlendirmesi
-2,1
-4,4
-5,6
-6,4
Bulgaristan ekonomisi 2000-2008 yılları arasında yaklaşık %6 civarında
istikrarlı bir büyüme kaydetti
Ekonomi 2011 yılında, %1,7 oranında reel GSYİH büyümeyle istikrara kavuştu
ve bu büyümenin 2012 yılında %2,8 ‘e olması bekleniyor
2011 yılında %2,1 olan Bulgaristan’ın bütçe açığı - Avrupa’da en düşük
seviyeler arasında yer alıyor
Bulgaristan %17 GSYİH ile AB içinde en düşük devlet borcu olan ikinci ülkedir
1997’de Bulgaristanda düzenlenen para kurulu düzenlemesi sayesinde
Bulgaristan dövizi stabildir
Bulgaristan son zamanlarda kredi notu Moody’s
tarafından yükseltilen Avrupa’da tek ülkedir.
10
Kaynak : Bulgaristan Merkez Bankası, Eurostat
Bulgaristan’a genel bakış
Silistra
Danube
Vidin
Ruse
Dobriç
Razgrad
Pleven
Montana
Vratsa
Veliko Tırnovo
Tırgovişte
Şumen
Varna
Loveç
Gabrovo
Sofya
So
District Sofia
Burgaz
Sliven
Pernik
Stara Zagora
Black Sea
Plovdiv
Yambol
Köstendil
Pazarcık
Haskovo
Blagoevgrad
Smolyan
Kırcali
Havaalanları
Limanlar
Hizmetler 6%
GSYİH
Kompozisyonu 2011
Sanayi 31%
Tarım 63%
Metaller 16%
Petrol Ürünleri ve Elektrik 14%
İhracat
Kompozisyonu
Yiyecekler 8%
Makine ve teçhizat 17%
Diğer hammaddeler 20%
Tüketim malları 25%
11
Bulgaristan’ a genel bakış
Bulgaristan Sofya’ ya kolay erişimi ile benzersiz
bir kişisel deneyim sunuyor...
....çok sayıda resim galerileri, festivalleri, konserleri, müzeleri ile hayat dolu bir
şehir;
...dünya seviyesinde Golf sahaları;
...altın renkli kumlarla örtülü plajı ile güzel sahil şeridi;
...2012 yılında Dünya kayak kupasına ev sahipliği yapmış Bansko da dahil
olmak üzere, kayak merkezleri;
...güzel Rila, Pirin, Rodop Dağları ve Koca Balkan Dağları’nda doğa yürüyüşü
ve ekstrem sporlar;
...harika lezzetler ve butik şarap izbeleri;
...Trakya ve Roma kalıntı ve eserleri;
...Birinci ve İkinci Bulgar Krallık’larından kalma ortaçağa kale ve eserleri;
...M.S 4. yüzyıldan kalma manastırlar ve tapınaklar;
...Aydınlanma çağı köy manzaraları
12
Bulgaristan’ a genel bakış
Bulgaristan Avrupa ülkelerine sadece bir
uçuş mesafededir
Varşova
aa
Londra
3,00
Paris
Novosibirsk
at
sa
30
3,
6,
t
t
3,00
4,
t
30
saat
3,00
saa
1,00
at
sa
15
saat
Beyrut
Kahire
sa
at
sa
İstanbul
00
1,
Odessa
at
3,
1
t
aa
s
,25
saat
SOFIA
2,
Atina
sa
2,00
saa
at
35 sa
Viyana
at
00
at
sa
5s
2,15
35
2,
2,1
Moskova
saa
t
saat
Frankfurt
Bükreş
0,30
Bruxelles
Doha
Tel Aviv
Dünyanın her yerinden Bulgaristan’nın ana havalimanlarına giden uçuş
sayısı her geçen sene artıyor
Sofya, Plovdiv ve Varna’ ya direk uçuş sağlayan birçok düşük tarifeli
firma bulunmaktadır.
13
Bulgaristan’ a genel bakış
Bulgaristan çok kısa zaman içerisinde önde
sağlayan kaliteli ve devamlı gelişen bir altyapıya
Hisar
Vidin
Pavel Banya
Varshets
E 79
Pleven
Montana
E 83
Vratsa
Bankya
Lovech
Veliko Tarn
E 772
Gabrovo
E 80
M
Küstendil
E 85
Sofia
Pernik
E 871
Stara Za
Kyustendil
Pazardjik
E 80
Plovdiv
E 79
Blagoevgrad
Haskov
Sandanski
E 85
Kardzhali
Smolyan
Momin Prohod
14
Velingrad
Narechenski Bani
Bulgaristan’ a genel bakış
gelen kaplıca merkezlerine ulaşım
sahiptir
Ovça Mogila
Silistra
Rousse
Danube
E 85
E 70
Dobrich
Razgrad
E 87
Targovishte
Shoumen
Varna
novo
E 772
Sv. Konstantin i
Elena
E 87
Sliven
E 773
Black Sea
Yambol
Burgas
agora
vo
E 70
E 87
E 85
E 80
TURKEY
Pomorie
Karayolu
Birinci sınıf yol
Demiryolu
Mekanlar
Havaalanı
Banite Köyü
15
İnsan Kaynakları
Bulgaristan pratisiyen doktor sayısı
bakımından AB’ de ilk sıralarda yer
almaktadır...
100 000 kişiye düşen doktor sayısı
Yunanistan
612
Avusturya
468
Bulgaristan
369
Almanya
364
Çek Cumhuriyeti
356
İspanya
354
Fransa
338
AB
330
302
Macaristan
Hırvatistan
Slovenya
267
241
Romanya
226
Polonya
217
Bulgaristan hastane sektöründe çalışan hemşire sayısı oranı bakımından
ortalama göstergelere sahiptir. Ülke çapında 100 000 kişiye 421 hemşire
düşmektedir, AB’de ise 100 000 kişiye 745
Bulgaristan’ da bir doktor başına 1,5 hemşire düşmektedir
100 000 kişilik nüfusa 36 ebe düşmektedir, bu rakam AB ortalamasının biraz
üstünde
16
Kaynak: Eurostat
İnsan Kaynakları
...ve 100 000 kişilik nüfusa düşen diş
hekimi sayısı bakımından ikinci sırada
Diş doktoru sayısı
Yunanistan
131
Bulgaristan
86
Almanya
79
Hırvatistan
74
Çek Cumhuriyeti
68
Fransa
67
AB
66
61
Slovenya
İspanya
58
Romanya
58
55
Avusturya
49
Macaristan
Polonya
32
Bulgaristan’da modern stomatoloji odalarında yaklaşık olarak 7 000 diş
hekimi çalışmaktadırlar
Bulgaristan diş hekimliği, dünya tıp kriterlerinin tamamına uygundur
Bulgaristan’da Diş Hekimleri - nüfus oranı AB’ ne göre nerdeyse iki
misli daha iyi durumdadır. Bulgaristan’ da 1 doktora yaklaşık 1 000 kişi
düşüyor, AB’ de ise 1 800.
Kaynak: Eurostat
17
İnsan Kaynakları
Bu sektördeki insan potansiyelini
geliştirme imkanları:
SOCRATES/ERASMUS gibi Avrupa Birliği’nin üniversiteler alanında işbirliği
programı kapsamında karşılıklı öğrenci ve öğretim görevlisi değişimine dair
ikili anlaşmalar mevcut
Sağlık çalışanlarının büyük bir bölümü ihtisası yurtdışında yapar.
Sağlık çalışanları özel sektörde de çalışmak için gerekli motivasyona sahiptirler
Tıp fakültelerinde yabancı dil eğitimi zorunludur
Tıp ve turizm arzu edilen eğitim ve gelişme sektörleri olarak kabul
edilmektedirler
Bulgaristan işgücü maliyetleri Avrupa’nın en düşük seviyelerindedir ve bu
gerçek sağlık hizmetlerinin nihai rekabetçi fiyatlarını da belirlemektedir
Yıllık ortalama brüt maaş (€)
29 160
26 316
17 168
11 969 11 312
10 777 10 100
9 712
GR
18
ES
SI
HR
CZ
SK
HU
EE
8 596
LV
8 399
PL
7 234
LT
5 891
RO
4 085
BG
Kaynak: Eurostat, Novembre 2011
İnsan Kaynakları
Geçen yıl, sağlık alanında özel sektördeki
maaşlar kamu alandaki maaşları geçti,
buna rağmen AB ülkelerinin maaşlarına
göre hala daha düşüktürler
(€)
5 000
4 000
3 000
2 000
1 000
2006
2007
2007
2007
2010
Kamu Sektörü
Özel Sektör
Sektörde çalışan uzmanların listesi büyüktür:
Sağlık Personel:
Doktorlar, Hemşireler, Diş Hekimleri, Diş Teknisyenleri, Laboratuar
Doktorları
Terapistler: Masörler, Fizyoterapistler, Ergo Terapistler
Turizm Personeli:
İdareciler, Tur Operatörleri, Aşçılar, Garsonlar, Rehberler
Kaynak: ulusal İstatistik Enstitüsü
19
İnsan Kaynakları
Bulgaristan’ da 5 Tıp Üniversitesi var, bütün
ülkede Tıp öğrencilerinin sayısı ise takribi
15 000’dir
Tıp Üniversitesi
Tıp Koleji
Rehabilitasyon ve Fizik
Tedavi
000 Diş Hekimliği
Farklı uzmanlık dallarında nispeten eşit dağılım
Fizik Tedavi ve
Rehabilitasyon
Radyologlar
Deri ve Zührevi
Hastalıklar
İç hastalıkları
Kardiologlar
İstatistik alanları
Psikiyatristler
Pnömi ve Psikiyatrlar
Nörologlar
Çocuk hekimleri
Otorinolaringolog
Oftalmologlar
Ebe - Jinokologlar
Cerrahlar
Oropedik travmalar
Bulaşıcı hastalık uzmanları Ürologlar
20
Kaynak: ulusal İstatistik Enstitüsü
İnsan Kaynakları
Tıp Üniversiteleri
Sofya Tıp Üniversitesi
Tıp Fakültesi
Diş Hekimliği Fakültesi
Kamu Sağlığı Fakültesi
Eczacılık Fakültesi
Öğrencilerin eğitiminde 13 üniversite hastanesinin
tesisleri kullanılmaktadır: “Aleksandrovska”,
“Sveta Ekaterina” , “Kraliçe Yoanna” , “Doğum
Evi” ve diğerleri
51 farklı ülkeden 800 yabancı öğrenci ile
toplamda 4 000 örenci eğitim görmektedir
Yaklaşık 2 000 öğretmen ve bilimsel asistan ve
2 300 uzman görev yapmaktadır
Ulusal Politika Enstitüsünün 2009 yılında yaptığı reyting
araştırmasına göre Sofya Tıp Üniversitesi toplam 50
özel ve devlet üniversiteleri arasında birinci sırada ve en
prestijli üniversite olarak seçilmiştir.
Plovdiv Tıp Üniversitesi
Tıp Fakültesi
Diş Hekimliği Fakültesi
Kamu Sağlığı Fakültesi
Eczacılık Fakültesi
Tıp Kolej:
Bölümler: Tıbbi Laboratuvar Analisti, Röntgen(XRay) Analisti, Rehabilitasyoncular, Diş Teknisyeni,
Eczacılık, Sağlık Müfettişi
Yaklaşık 2 500 öğrenci ve 200 doktora öğrencisi
eğitim görmektedir
21
İnsan Kaynakları
Tıp Üniversiteleri
Pleven Tıp Üniversitesi
Tıp Fakültesi
Kamu Sağlığı Fakültesi
Sağlık hizmetleri Fakültesi
Tıp Koleji
Bölümler: Tıbbi rehabilitasyon ve ergoterapi,
kamu sağlığı ve sağlık yönetimi, hemşirelik,
ebelik, tıbbi ve röntgen laboratuvar bilimi ve vb.
Yaklaşık 800 öğrenci eğitim görmektedir
Pleven Tıp Üniversitesinde 29 ülkeden 600
yabancı öğrenci ve 4 100 Bulgaristanlı öğrenci
eğitim almıştır
Varna Tıp Üniversitesi
Tıp Fakültesi
Diş Hekimliği Fakültesi
Eczacılık Fakültesi
Kamu Sağlığı Fakültesi
Tıp Koleji
Kuruluşundan bugüne kadar 8 300 Bulgaristanlı
ve 45 ülkeden yaklaşık 1 000 yabancı öğrenci
mezun olmuştur
Düzenli olarak Masörlük ve terapistlik kursları
organize edilmektedir
Stara Zagora Trakya Üniversitesi
Üniversite hastanesi ile Tıp Fakültesi
Bölümler: tıp, sosyal faaliyetler, sağlık hizmetleri
yönetimi, ebelik, hemşirelik
Tıp Koleji:
Bölümler: Terapist; tıbbi laboratuar uzmanı
300’ ü yabancı öğrenci olmak üzere yaklaşık
6 000 öğrenci eğitim görmektedir
22
İnsan Kaynakları
Tıp Üniversiteleri
Ulusal İstatistik Enstitüsü’nün 2010 yılı kayıtlarına göre “Sağlık”
sektöründe toplam 3 304 öğrenci, Sosyal faaliyetler sektöründe ise
779 öğrenci mezun olmuştur
Her yıl ülkedeki bütün üniversitelerden ve tıp kolejlerinden yaklaşık
800 tıp öğrencisi, 460 hemşire, 200 fizyoterapist, 70 ebe, 200 eczacı,
60 diş hekimi mezun olmaktadır
Tıp, tıbbi rehabilitasyon ve ergoterapi, fizyolog, fizyoterapist,
ergoterapist, hemşire ve ebe ve vb. uzmanlıklar Sofya Üniversitesi,
Blageovgrad Güneybatı Üniversitesi, Ruse Üniversitesi, Ulusal Spor
Akademisi ve bütün tıp kolejlerinde okutulmaktadır
Sofya Üniversitesi
Ulusal Spor Akademisi
Blagoevgrad Güneybatı Üniversitesi
Ruse Üniversitesi
23
İnsan Kaynakları
Mesleğini yurt dışında icra ettikten sonra
Bulgaristan’a dönen ve insan kaynaklarının mevcut
sermayesi haline gelen Bulgaristanlıların sayısı
artmaktadır
2008 - 2009 yılları arasında Palo Alto, Kaliforniya’ da
bulunan Stanford Üniversite Hastanesinde Dr. Cameron
Nezhat’ın asistanlığını yapmıştır.
Dr. Dorian Bosev yurtdışında çalışmış, ancak
memleketine dönmeyi tercih etmiş kişilerden
birisidir.
Dr. Dorian Bosev
Üniversite Jinokoloji
Hastanesi’nde EbeJinokolog
Bulgaristan’da çalışmak istiyorum, üniversite
hastanesinde çalışmak istiyorum. Perspektifli
olduğunu düşünüyorum ve Bulgaristan’lılara
yardımcı olmak istiyorum.
1997 yılında Ulusal Spor Akademisi’ ni bitirmiştir.
3 yıl boyunca Bahreyn ve Kuveyt’ te özel fizyoterapi
merkezlerinde çalışmıştır.
Kaloyan Dimitrov
Arap dünyası ve Batı’da SPA prosedürleri
lüks olarak değerlendirilmektedir ve sosyal bir
statü ifade etmektedir.
Fizyoterapistler hastanelerde olduğu gibi SPA
hizmetlerinde de çalışabilirler.
Fizyoterapist
Basra Körfezi’ bölgesinde birçok terapist,
fizyoterapist,masör ve hemşire çalışmaktadır. Bize
gerekli saygı ve itibarı göstermektedirler. Biz hızlı
adapte olan, çabuk öğrenen çok iyi uzmanlarız Harika uygulayıcılarız!
24
BULGARISTAN’DA SAĞLIK
VE SAĞLIK TURIZMINE
GENEL BAKIŞ
Sağlık
Bulgaristan sağlık sektöründeki iyi geleneklerine
güvenmektedir
Bulgaristan’daki sağlık sektörü deneyimli profesyönellere sahiptir(doktorlar,
diş hekimleri, hemşireler, terapistler, eczacılar, rehabilitasyoncular, bilim
çalışanları)
Kalp hastalıkları, ortopedi, onkoloji, diş hekimliği vb. alanlarda uluslararası
tanınmış uzmanlar bulunmaktadır
Sağlık prosedürlerinde düşük fiyatlar
Özel sağlık sigorta fonlarının mevcudiyeti
Mevcut işgücü, uygun mevzuat, sağlık malzemeleri ve ürünleri ve eczacılık
ürünleri üretiminden dolayı özel sağlık merkezlerinin kurulması imkanı
Bulgaristan tıp alanında birçok başarıyla övünebilir
Prof. Dr. Zlatko Penev, uluslararsı tanınmış bir doktor
ve bilim adamıdır. CuBr lazer ışığı ilk kez 1984 yılında
Dr. J. Penev tarafından dermotoloji alanında hemanjiom
hastaları üzerinde kullanılmıştır.
1959 yılında Dr. Dimitır Paskov loddon özünden
galanthamine alkaloidini izole etmiştir.
İlaç çocuk felci, demans, progresif müsküler distrofi,
miyastenia, miyopatiler, yenidoğanlarda genel felç
tedavisinde kullanılmaktadır...
1972 yılında Prof. İvan İvanov Mitev, Mitev tonu/U wave/
adı verilen altıncı kalp tonunu bulmuştur.
26
Sağlık
Bulgaristan kişi başına düşen hastane sayısı
bakımından ilk sıralarda yer almaktadır ve işgücü
bütün ülke genelinde eşit şekilde dağılmıştır
100 000 kişiye düşen hastane sayısı
5,45
4,64
2,44
2,4
2,26
Macaristan
Lüksemburg
Polonya
Çek Cumhuriyeti
Romanya
Slovakya
AB
Yunanistan
Bulgaristan
Finlanda
1,75
1,68
1,44
1,42
1,14
Hollanda
2,48
Slovenya
2,53
Hırvatistan
2,67
İspanya
2,77
Sektörde çalışanların coğrafi yoğunlaşması(bin)
1.6
1,5
5,0
3,0
1
1,9
28,9
7,8
3,7
5,0
1,8
2.4
1.7
3,1
2,0
2,5
2,5
2,8
4,6
5,4
2,2
3,5
1,6
11,6
3,5
2,9
1,8
2,1
Kaynak: WHO/Europe, HFA Database 2009
27
Sağlık
Bütün ülke çapında çok farklı hastaneler çeşitleri
ve sağlık merkezleri dağılmıştır
Bulgaristan’daki hastanelerin % 52,4’ ü çok yönlü hizmet vermektedir
En yüksek yatak sayısı Üniversite hastanelerinde bulunmaktadır
Tedavi devamı, uzun süreli tedavi ve rehabilitasyon konusunda hizmet
veren 14 özel hastane faaliyet göstermektedir
22 özel Rehabilitasyon hastanesi
2010
Tıp ve sağlık tesisleri
Hasta bakımı için sağlık kuruluşları
Çok yönlü hizmet veren hastaneler
İhtisas hastaneleri
Kapsamlı onkoloji merkezleri
Hastane dışı yardım tesisleri
Teşhis Danışma Merkezleri
Sağlık Merkezleri
Dental Merkezler
Tıbbi - Dental Merkezler
Bağımsız sağlık-teşhisve sağlık –
teknik Laboratuvarlar
28
Adet
Yataklar
346
48 934
164
32 576
148
13 256
9
1 334
1 613
938
113
287
520
624
49
4
29
23
902
-
Kaynak: UİE
Sağlık Turizmi
Bulgaristan sağlık turizmi baş listesine girmeyi
başardı
zm
ğlık turi
a
s
n
a
t
s
Bulgari ebilir.
el
haline g
ennet
nda c
konusu
tesi
rinin kali
e
tl
e
m
iz
h
ktedir.
t - sağlık
ip gelme
z
a
y
a
fi
c
i
e
k
c
a
tan’d
n dere
i, diş
Bulgaris
’lılara so
k cerrah
a
ti
p
s
u
r
la
v
p
A
i,
Batı
davisi
tedavis
orantısı
ile göz te
- kısırlık
r
r
e
la
z
n
la
a
n
e
ra
un
avisi v
En çok a
n’da uyg
otezi ted
r
ta
p
is
r
a
a
lç
a
lg
k
an
hepsi Bu
tarafınd
tedavisi,
r
ın
r
la
n
la
a
n
u
m
ridir. B
elikli uz
hizmetle
ve iyi nit
ır
d
ta
k
a
pılm
fiyata ya
ndant”
“İndepe
ktadır.
:
a
te
m
e
ıl
z
p
a
a
g
y
Sağlık turizmi geliştirmeye dair devasa kapasiteye
sahibiz. Şu anda da İskandinav ülkelerinden,
Kanada’dan, Büyük Britanya’dan ve diğer
ülkelerden travma ve ortopedik sorunları, göz
hastalıkları, kronik kalp hastalıkları ve diğerleri için
hastalar bizi aramaktalar.
Dr. Drenski - Tokuda Hastanesi Sofya Genel
Müdürü(CEO)
29
Sağlık Turizmi
Oftalmoloji (Göz) Cerrahi
En çok aranan prosedürlerden bazıları:
Katarakt ve Glokoma lazer tedavisi
Miyop, Hipermetrop ve Astigmat’ ın lazer ile
düzeltilmesi
Keratoplasti(kornea nakli)
Şaşılık
Retina Dekolmanı;Kriyoterapi
Retina hastalıklarına lazer tedavisi
Pterjium(Dış Perde)
Halatsion, entropium, ektropium, ptozis
Dakriotsistorinostomiya ve diğerleri
Bulgaristan hakkında çok olumlu izlenimlerim var!
Kaliforniya’da yaşıyorum ve dünyadaki en iyi lazerli
göz merkezlerine erişim imkanım var. Mutlulukla
söyleyebilirim ki, Bulgar klinikleri de bu uluslar arası elit
içerisindedir. Ekipmanlar en yeni teknolojidir. Benim için
yüksek kaliteli bakım hizmeti uyguladılar ve olabilecek
en iyi sonucu aldım - düzeltme olmadan %100 görme.
Film endüstrisinde çalışan biri olarak benim için
görebilmekten daha önemli bir şey yoktur.
Jessie Steele - Steven Seagal ekibinden yönetmen
Lasik (laser-assisted in situ keratomileusis) göz
cerrahisi: USA’ da - 2 800 Euro, Bulgaristan’da ise
1 175 Euro
30
Sağlık Turizm
Plastik Cerrahi, Dermatoloji ve Kozmetoloji
En büyük avantajlardan bir tanesi prosedürlerin
iyi fiyatıdır:
Göğüs: büyütme; şekillendirme; yukarı
kaldırma, küçültme ve diğerleri
BOTOKS, FILLERE Mezoterapi
Karın, yüz, burun, göz kapakları, eller, kulak
plastikleri ve liposuction
Basen plastik düzeltme; kalça plastik düzeltme
Jinekomasti; Androloji
Mide kelepçesi ve diğerleri
Bulgar dermatologlar mezoterapi(vitamin, iz elementler ve maddeler,cilt
bileşimlerinin cilde doğrudan enjekte edilmesi ) cilt kırışıkları ve yüz hatları
doldurmada hialüron asiti enjekte yöntemi gibi en modern metodları
kullanmaktadırlar.
Yüz mezoterapisi
Kimyasal Peeling; Dermabrazyon ve
mikroermabrazio
Filling - FacialLineFilling; Botoks; Vaposone
Kolagen ile gençleştirme; İyonoforez
Foto epilasyon ve foto gençleştirme için PTF
teknolojisi
Akne tedavisi, genişlemiş kılcal damarlar, rosacea,
telanjiektazi
Yüz gerdirme fiyatı Bulgaristan’da ortalama 1 200 Euro,
Dudak düzeltme 450 Euro’dan başlamakta,
Liposuction - 3 000 Euro.
Göğüs büyütme operasyonu - ortalama 3500 Euro
Full Face Lifting - USA - 15 000 Euro, Bulgaristan - 4 500 Euro
31
Sağlık Turizmi
Omurga Cerrahisi
Bulgaristan da cerrahi tedavi alanında en modern metodları ile övünebilir
Omurga ve omurilik rahatsızlıkları tedavisi
Dejenratif Disk hastalıkları
Bel Fıtığı
Spinal Stenoz
Intervertebral disk bozuklukları ve sakroiliak eklem
Travma, tümör ve omurga ve omurilik enflamatuar
hastalıkları
Bulgaristan’da tamamen özel ekipman ve hazırlanmış
uzmanlar kullanılarak endoskopik spinal cerrahi
uygulanmaktadır.
Deforme artroz, artrit, spondilit veya sırt kronik hastalıkları
için farklı programlar bulunmaktadır:
Kemik ve eklem hastalıkları programları
Kas - iskelet hastalıkları - yaralanma ve kemik kırıkları,
çıkık ve gergin tendon programları
Uzman tıbbi SPA Osteoporoz programı ile başlangıç
veya ileri osteoporoz tedavisi
32
Sağlık Turizm
Ortopedik cerrahi - kemik - eklem hastalıkları
Eklem değişiminde kızılötesi kameralı ve 3 boyutlu görüntülü en çağdaş
bilgisayar navigasyonu kullanılmaktadır
Diz ve kalça eklemi değişimi
Diz artroskopisi
Omuz artroskopisi
Omuz kasları operasyonu; omuz eklemi
anjiyoplasti
Vertebra cerrahi bağlantısı
Spinal stenoz cerrahi
Tendon restorasyon - aşil tendonu, geri çekme
kası
Bulgaristan’daki hastane kuruluşları osteoporoz,
hasarlı menisküs ve eklem bağını bilgisayar destekli
cerrahi ile yapmaktadırlar. Eklem değiştirme
operasyonları / kalça, diz, omuz, topuk/ minivazif ve
esirgeyici olup, en yeni nesil implant kullanılmaktadır.
Bulgaristan çok küçük bölümden ameliyat yapılmasını
sağlayan en modern metod az invaziv laparoskopik
cerrahi sunmaktadır - safra kesesi ve safra yolları,
apandisit, fıtık ve vb. ameliyatlarda video sistemi ile 1
cm’ ye kadar.
Kalça değişimi fiyatı USA’ da 12 000 Euro; Bulgaristan’
da ise 4 000 Euro
33
Sağlık Turizm
Estetik Diş Hekimliği ve İmplantoloji
Diş prosedürleri AB ve Rusya tarafından en çok tercih edilenler arasındadır
Terapi - çürük, pulpitisler, kangren
Estetik prosedürler - beyazlatma, kaplama, estetik
diş cerrahisi
Ortodontik tedavi - raylar, parantez ....
Diş teknisyenliği hizmetleri - diş protezi yapma
Bulgaristan’ da en yeni implant diş prosedürleri
sunulmaktadır, Bulgar diş hekimleri ön dişlerin splintleme
işlemi,porselen dolgu, tam protez, elastik protezler, model
döküm protezler, dişleri lazerle beyazlatma ve vb. işlemler
için en modern teknik ve cihazlar kullanmaktadırlar.
Bulgaristan’da Diş tedavi hizmetleri Batı Avrupa’daki
ortalama fiyatlara göre % 60 daha düşüktür
Bulgaristan’ da diş tedavisi tatil paketleri 2500 ile 4040 Euro
arasındadır.
Seramik kaplama imalat ve uygulama - 327 Euro
İmplantın yerleştirilmesi (Bredentmedical) - 614 Euro
Fotopolimer dolgu - 51 Euro
Kemik yapılandırma - 409 Euro
Seramik kaplama - 205 Euro
Tam ağız protezi- 399 Euro
34
Sağlık Turizm
Destekli Üreme
Başarı oranı gelişmiş Avrupa ülkelerindekiyle karşılaştırılabilir
Ortak sperm veya donör ile intrauterin
inseminasyon
Foliküler ponksiyon
Embriyo bağışı
Embriyo transferi
“In Vitro” yumurta dölleme
MicrosurgicalEpididymisSpermAspiration
Embriyoların transferi
İmplantasyon ve döllenmiş yumurtaların
gelişmesi
In Vitro oosit maturasyonu ve diğerleri
Neden Bulgaristan’da tüp bebek?
Bulgar klinikleri tüp bebek konusunda üreme tıbbı
alanında zengin deneyime sahipler
Tüp bebek prosedürleri ve metodları açısından
işlem öncesi tanıya ilişkin, yumurta ve sprem bağışı,
yumurtalık dondurma, spermatozoit veya embriyo ile
ilgili olarak herhangi bir kısıtlama yoktur
Tüp bebek işlemine tabi olacak kadınlara ilişkin
yüksek üst yaş sınırı (Donör ve donör olmayan
inseminasyon için 51)
Tek veya çift kadınlar açısından herhangi bir
kısıtlama yoktur
Taşıyıcı annelik ile ilgili bir kanunun kabulü
öngörülmektedir.
Bulgaristan’da in vitro fertilizasyon, yumurta bağışı,
kök hücrelerin dondurulması ve vb. üreme işlemleri
yapılmaktadır.
35
Sağlık Turizm
Fizyoterapi ve rehabilitasyon
Hastanelerden(Sağlık merkezleri) kaplıcalara ve iklimsel tatil bölgeleri
kombinasyonu, cerrahi prosedürleri fizyoterapi ve rehabilitasyon ile takip
ederek çok uygun bir şekilde birleştirmektedirler.
Bulgaristan pek çok tedavi programları sunmaktadır:
çamur ve kül suyu tedavisi ile rehabilitasyon ve
dinlenme
Akpunktur ile sigara bırakma
Vücudu genç ve zinde tutmak ve kendi savunma
gücünü arttırmak amacıyla yüksek basınç altında
%100 oksijen içeren hiperbarik tedavisi
Tedavi amaçlı SPA paketleri ve vb.
Bulgaristan Avrupa ülkelerine sadece bir uçuş
mesafededir. Tedavi her türlü turizm ile birleştirilebilir
- deniz, dağ, SPA, ekoturizm, köy, kültürel, arkeolojik,
kaplıca turizmi.
Fiziksel tıp nispeten yeni bir tıbbi uzmanlık dalıdır
ve etkileri modern hatalıkların önlenmesinden
tedavisine kadar uzanır - kas-iskelet sistemi, romatizma
hastalıkları, sinir sistemi, metabolizma hastalıkları,
osteoporoz, stres ve hipodinamia yaralanmalar – ve doğal
faktörlerle kaplıcaların başarılı bir şekilde birleştirilmesine
imkan sağlamaktadır.
36
Kaynak: Bgmedicaltourism.com
Sağlık Turizm
Teşhis ve bakım
Modern tıpta çeşitli hastalıkların, belirtilerin ve hastalığa karşı meylin tespit
edilmesi hastaya, hasta olmadan önce bakım konusunda yardım eder.
Bulgaristan’da en modern araştırma ve muayene
teşhis görüntüleme donanımları bulunmaktadır.
Önerilen bakım programlarından bir tanesi
Bulgaristan tatil merkezlerinde bir tatil ile
birleştirilebilir ve aşağıdaki bileşenleri dahil edebilir :
Tam klinik muayene
Prostat ekografisi (erkekler için)
Karın bölgesi organların ultrasonografisi
Elektrokardiografi
Süt bezleri ultrasonografisi(bayanlar için)
Laboratuvar testleri - bütün kan göstergeleri
Göz muayenesi, fundus muayenesi ve diğerleri
Bulgaristan’da her yaştaki kadınların jinekoloji
rahatsızlıklarının bakımı, teşhisi ve tedavisi olmak
üzere tüm gerekli prosedürler yapılmaktadır.
Kaynak: Bgmedicaltourism.com
37
Balneoloji
Bulgaristan su aracılığıyla iyileşme ve tedavi için
en elverişli ülkelerden birisidir
Bulgaristan’daki kaynak sularının en önemli etkileri
aşağıdaki gibidir :
Tansiyonun düşürülmesi ve kalbin çalışmasının
desteklenmesi
Bağışıklık ve kalp - vasküler sisteminin yenilenmesi
ve güçlendirilmesi
Metabolizmanın iyileştirilmesi
Fonksiyonel bozuklukların giderilmesi
Anti-enflamatuar etkisi
Bazı kaynak sular radyasyon etkilerine karşı
vücudun direncini arttırmaktadır.
Bronşit, eklem, böbrek, deri, jinekolojik ve diğer
hastalıklara karşı faydalı etki
Sağlıklı sualtı masaj ve sualtı jimnastik
Bulgaristan’da yapılan Telassoterapi deniz suyunun
iyileştirici gücü, deniz mineralleri ve yosunlar ile
yapılmaktadır.
Mineral suların büyük kısmı şişelemeye, günlük kullanıma
ve ev koşullarında kaplıca bakımında kullanıma müsaittir.
Kaynak sular farklı mevsimlerde ısınma ve klima amacıyla
jeotermal kaynak olarak da kullanılabilir
Bölgemizdeki Antik Roma hamamları dahi kaynak suları
ile ısıtılmaktaydı.
38
Balneoloji
Kaynak suları Bulgaristan’ın en önemli
zenginliklerden bir tanesidir
Bulgaristan’da 600 geliştirilmiş kaynak suyu yatağı
ve 1 600 kaynak bulunmaktadır, ancak sadece
%30’u kullanılmaktadır:
kanıtlanmış tıbbi özelliklere sahip
Sıcaklık(10°C - 103°C)
0,5 - 63 l/s - kaynak suyu kapasitesi
Günlük 270 milyon litrelik kapasite
Kaynak su derinliği 400 -1500 metre
Toplam akış oranının %55’ i düşük alkalit
sudur(pH 7,2 –8,2)
Ortalama 65 tanesi balneolojik tatil bölgesidir
Herbir tatil bölgesi farklı organlar ve vücudun
farklı bölgeleri üzerinde tedavi özelliklerine
sahiptir
Kaynak suları tüketim için uygundur
Çoğu tatil köyleri Bulgaristan’ın dağlık
bölgelerinde bulunmaktadır ve taze hava ile
mükemmel iyileşme imkanı sunmaktadır
Bulgaristan’daki kaynak sularının akış
hızı dakikada birkaç litreden binlerce
litreye kadar ulaşabilmektedir
Ülkede bulunan kaynakların %80’i
sıcak veya kaynaktır ve bütün ülkeye
dağılmıştır
Sapareva banya mevkiinde Balkanlar’ın
tek aktif gayzeri bulunmaktadır ve 103° С
ile Avrupa’daki en sıcak olanıdır
Akış hızının Sıcaklık aralıklarına
göre (%)’ dağılımı
35
Toplam debisinin%
30
25
20
15
10
5
0
20-30 30-40 40-50 50-60 60-70 70-80
>80
Sıcaklık aralıklarında, C derece
Kaynak: Bulgar balneoloji ve spa derneği
39
Balneoloji
Bulgaristan’ ın en büyük avantajı kaynak sularının
Koshava
ROMANIA
O
Varshets
SERBIA
Shipkovo
Novi Iskar
Bankya
Karlovski min
bani
Sofia
Pa
Strelcha
Chiflik
Momin prohod
Sapareva Banya
Hissar
Kyustendil
Varvara
Plovdiv
Nevestino
Velingrad
Narechenski
Devin
MACEDONIA
Sandanski
Pravo bardo
GREECE
40
Balneoloji
bütün ülkeye dağılmış olmasıdır
Ruse
Ovcha Mogila
Popovo
Pavlikeni
Marash
Shabla
Kavarna
Albena
Varna
Targovishte
Shcorpilovtzi
neralni
Nessebar
Sliven
avel Banya
Burgas
Stara Zagora
Slanchev bryag
Pomorie
Black Sea
Stefan Karadjovo
bani
Haskovo
TURKEY
Kaynak Suları
Sodyum Klorur
Karbonik
Radon
Silisyum
Hidrojen sülfit
Florürlü
Zayıf Mineralize
Magnezyum
41
Balneoloji
Doğada bulunan tüm kaynak su türleri
Bulgaristan’da da bulunmaktadır
Mevcut, gelişmiş ve tescilli (belgelendirilmiş) mineral su kaynakları
bakımından Bulgaristan, İzlanda’dan sonra Avrupa’da ikinci sıradadır ve
balneoloji konusunda kanıtlanmış gelenekleri olan devletlerin önündedir.
Çek
Cumhuriyeti
Macaristan
Bulgaristan
463
450
600
Mineral su ortalama ısısı
70 0 С
65-70 0 С
70-75 0 С
En sıcak anakaynak
73 0 С
96 0 С
103 0 С
Mineral su kaynakları sayısı
Bulgaristan’daki dağ ve deniz kıyısı bölgelerinde bulunan kaplıca
kaynakları, Kuzeybatı Avrupa, Sudetenler, Karpatlar, Orta Fransa Sıra
Dağları ve hatta Appeninler gibi bölgelerde bulunan dinlenme-tedavi
merkezlerine kıyasla kanıtlanmış bioiklimsel avantajlara sahiptir.
Jeoloji Bilimleri Profesörü Dr. Kostadin Şterev
Avrupa Komisyonu tarafından neşredilen “Avrupa Jeotermal Kaynaklar
Atlası”nda Bulgaristan’ın Hidrojeotermal Görünüşü bölümünü hazırlayan jeoloji
Bilimleri Profesörü Dr. Kostadin Shterev’e göre
Bulgaristan devasa yeraltı kaynak su kaynakları rezervine sahip
Bütün bu kaynakların toplam debisinin toplanması durumunda dünyadaki
tüm şişelenmiş mineral su miktarını aşacağı iddia ediliyor
Kullanılabilir mineral su rezervlerinin toplam yıllık hacmi 100 milyon
metreküptür, fakat bu hacmin ancak %6 sı iyi derecede incelenmiştir
Mineral ve Termal Sular Bulgaristan doğasının sınırsız ve etkileyici
zenginliğidir. Onların bolluğu ve çeşitliliği Bulgaristan’ı Balkanlar,
Avrupa ve Akdeniz hidrotermal bölgeleri arasında öncü konuma
getirmektedir.
Dr. İva Markovska- Bulgaristan’da medikal spa Merkezi Müdürü
42
Balneoloji
Rehabilitasyon
Bulgaristan’da rehabilitasyon ve fizyoterapi
cihazlarıyla donatılmış çok sayıda termal tedavi
birimi kurulmuştur
Elektroterapi
Elektroterapi - ilaçların elektrikli alan aracılığıyla
cilde uygulanması
UHF - terapi: ultra yüksek frekanslı elektrik alanı
aracılığıyla tedavi
Sanatoryum, sağlık merkezleri ve hastanelerde
uygulanmaktadır
El Terapisi
Birçok yerde uygulanmaktadır ; oteller,
spor, sağlık merkezleri, terapi merkezleri,
sanatoryumlar ve hastaneler
Radyoterapi
Lazer terapisi- en sık cilt hastalıkları tedavisinde
Röntgen terapisi - en sık kötü huylu tümor
tedavisinde
Ultraviyole terapisi- Kemik ve bağışıklık
sisteminin güçlendirilmesi amacıyla
Kineziterapi
Spinal deformasyon düzeltmesi ve ameliyat
sonrası hareketlendirmede uygulanır.
Kineziterapi uzmanları sanatoryum, sağlık ve
üniversite merkezleri hastanelerde çalışırlar
43
Balneoloji
Rehabilitasyon
Ultrason terapisi
Ultrason tedavisi - En sık böbrek ve mesane
taşlarının kırılmasında uygulanır
Ağırlıklı olarak sağlık merkezleri ve sanatoryumlarda
uygulanır.
Hidroterapi
Daha çok balneoterapi olarak bilinen sıcak ve soğuk
duş, hamam ve su masajlarının kullanıldığı tedavi
Uygulama: balneoterapi kalbin çalışmasını destekler,
zira kanın kalbe doğru akışını kolaylaştırır.
Mineral sular sualtı masajı ve sualtı jimnastik için
kullanılabilir.
Özellikle bronşit, eklem, böbrek, cilt, kadın
hastalıklarında etkisi oldukça güçlüdür
Termal tedavi, sanatoryum ve hastanelerde hizmet
olarak sunulmaktadır.
İklim terapisi – elverişli iklime dayalı tedavi
Helioterapi – güneş bnayosu terapisi
Aeroterapi - hava banyosu terapisi
Talasoterapi - deniz suyu ve yosun terapisi
Aromaterapi – eterik yağlar terapisi
doktor yardımı olmadan belirli dinlenme tesislerinde
tatil aracılığıyla gerçekleştirilir
iklim terapisinin etkisi başka fizyoterapi çeşitleriyle
birlikte yapılması durumunda artar
44
Balneoloji
Tarih
Traklar ve Romalılar dönemi
Roma devrinde (I-VII asır) balneoloji dinlenme tesisleri
lejyonların fiziksel gücünün iyileştirilmesine yönelik
çabalarıyla ilişkilendirilmektedir
Mineral su Kaynakları etrafına Tapınaklar-hamamlarhastanler inşa edilir
Bulgaristan’ın her dört yanı termal ve balneoloji tedavi
merkezleriyle kaplıyımış - Augusta / bugünkü Hisar /,
Pautalia / Köstendil /, Thermopolis / Burgaski Mineralni
Bani/, Germanea / Sapareva banya /, Tanzos / Slivenski
bani/, Serdika / Sofya /
Bulgaristan’ın günümüzdeki başkenti - Sofya mineral
su kaynakları sayesinde ortaya çıkmış ve gelişmiştir.
Bu kaynaklar yüzünden İmparator Büyük Konstantin
‘Serdika benim Roma’mdır’ demiştir
Mineral suların ilk tanımları yapılır
Kaynaktan ateş sıcağı kaynar, dünyada hasta
tedavisinde kullanılan çok sayıdaki diğer kaynaklar
arasında ilk ve en iyisi.
Gotik tarihçisi Jordanes (VI yy) Thermopolis’i
(bugünkü Burgaski bani) şöyle anlatır:
Kaplıca inşa eden İmparatorlar arasında Trayanus, SeptimiySeveriy,
Maximilianus ve Justinyanus var
Balkanlardaki en büyük Roma kaplıcası 2.yy’ın sonunda inşa edilen Varna’daki
Roma kaplıcası’dır
Thermopolis (Burgaski mineralni bani) - çok sayıda Roma, Bizans imparatorları,
Bulgar krallar ve Osmanlı padişahlar tarafından ziyaret edilen büyük kaplıcalar
merkezidir
Burgas yakınındaki mineral suyun tedavi özelliklerini Türk Seyyah
Evliya Çelebi XVII asırda tasvir etmiştir. Evliya Çelebi bütün dünya
çapında yaptığı seyahatlerde başka daha şifalı su görmediğini
anlatıyor.
45
Balneoloji
Tarih
Traklar ve Romalılar Dönemi
Hisar (aynı zamanda Augusta, Diokletsianopolis,
Seuthopolis, Aleksiopolis, Toplitsa olarak da
anılır) - Trakların yerel mineral suları tedavi
amaçlı kullandığı dönemlerde başlayan bin yıllar
süren zengin bir geçmişe sahiptir
Milattan önce V-IV asırlarda mineral su
kaynakları etrafında tedavi-dini tapınaklarnympheumlar inşa edilir (kaynak ve şifa veren
suların tanrıçaları olarak sayılan nimfeumların
tapınağı)
Romalılar 293 yılında İmparator Diokletsianus
adına Trakya bölgesinde üçüncü en büyük
şehirlerini kurarlar - Diocletianopolis
İmparator Diokletsianus, dünyada ilk
olarak banyo giriş ücretlerini uygulamaya
başladı.
Şehrin 11 metrelik kaleler ve iç mimarisi
Avrupa’nın en iyi muhafaza edilen Romalılar
surlarını oluşturmaktadır
Diokletsianopolis Kaplıcaları Balkan yarımadasında muhafaza
edilen az sayıdaki Romalılar hamamlarından bir tanesidir.
Beyaz mermerle kaplı olan kaplıcalar, kil borulardan geçen
kaynak suyla ısıtılıyormuş ve içerinde mineral suyuyla çok
sayıda prosedür ve tedavi yapılıyormuş.
Hissar Mineral suyun tedavi özelliklerinin bir
kanıtı Böbrek taşları müzesidir – Hisar’da
yapılan balneoloji tedavisi sırasında veya
sonrasında atılan yaklaşık 10 000 böbrek taşı
koleksiyonu.
46
Balneoloji
Tarih
Ortaçağ ve modern çağ
Dokuzuncu yüzyılda Kliment Ohridski Ohrid Okulu’nu
ve Ohrid’deki Kliment Manastırı’ndaki ilk hastaneyi
kurar
Aziz İvan Rilski’nin hastalara yardım ettiği ve ‘Derde
Derman’ risalesini yazdığı söylenir - Bulgaristan’da
sağlık faaliyetlerinin yürütülmesini kaydeden ilk
örneklerden bir tanesi
Mineral sular öncelikle hijyenik ihtiyaçlar için
kullanılır- geçmişte Türk hamamları inşa edilmiş,
genellikle Roma hamamlarının kalıntıları üzerine
1885 yılında Osmanlı Hakimiyetinde Kaplıcaların
ilk Bulgarca baskılı kataloğu çıkmıştır. 1891’de
kaplıcaların korunmasına ilişkin ilk kanun kabul
edilmiştir
Yirminci yüzyılın başlarında eski Roma kaplıcalarının
yerine modern balneoterapi sanatoryumları inşa
edilir
Bulgaristan’da ilk mineral su kimyasal analizi Hisar’daki
5 su kaynağından elde edilen örnekler alınarak 1882’de
gerçekleştirilmiştir ve bu amaç doğrultusunda Doğu
Rumeli yönetimi “Hisar sularının kullanılmasına ilişkin
yönetmelik” yayınlamıştır. Bulgaristan’da Balneoloji bu
şekilde başlamıştır.
1950’de hastalık gruplarına göre ihtisaslaşan çok
sayıda ulusal tatil beldesi kurulur
1959’da iki tür sağlık kuruluşları oluşturulmuştur Balneoterapi ve kaplıca tedavisi sanatoryumu
Yirminci yüzyılın sonuna gelindiğinde, Bulgaristan’da
çok sayıdaki tatil beldesi sanatoryum, tatil beldesi
poliklinikleri, pansiyonlar, tatil evleri, balneoterapi
sanatoryum, çamur tedavisi merkezleri olarak
yapılandırılır
47
Balneoloji
Tarih
Bulgaristan Avrupa kaplıcalar haritasına girdi
Çok sayıda otel, sanatoryum, klinik mevcut, ancak
dinlenme tesisleri, oteller (dağlık bölgelerde ve
Karadeniz kıyısında uygun fiyatlarda gayrimenkuller)
satın alma fırsatı var
Modern spa oteller ve termal tedavi merkezleri, tüm
yıl boyunca her türlü spa ve wellness paketleri ve
sağlık programları sunuyor. Nerdeyse tamamı 4 veya
5 yıldız kategorisinde olup mineral su havuzları,
sauna, solaryum, fitness merkezleri, fitnes aletleri,
güzellik salonu, vs gibi imkanlar sunar ve iyi eğitimli
profesyonellerden oluşan bir ekipler çalışır
Modern termal tedavi merkezlerine dair başarı örnekleri
Balneokompleks SPA Club Bor 4 *
Avrupa Kaplıcalar Birliği tarafından belgelendirilmiş
Bulgaristan’ın ilk oteli
antik Roma hamamlarının kalıntıları üzerine inşa
edilmiş, eşsiz mimari üslubuna sahip Velingrad'ın en
büyük dört yıldızlı termal tedavi kompleksi
BalneoKompleks Sveti Spas 5 *
Bulgaristan'daki en yeni 5 yıldızlı balneokompleks
tamamen mineral su ile beslenmektedir
Bulgaristan Doğasının mucizelerinden bir tanesinin
yakınında - Karstik kaynak Kleptuza : Balkanların en
büyük karstik kaynağı
48
Sağlık Turizm
Başarı örneği
2006 yılında sağlık sektörünün en büyük yabancı
yatırımı yapıldı
MBAL TOKUDA HASTANESİ SOFYA
“Tokushukay Medikal Corporation” Japonya’da 280’nin üzerinde ve
Bulgaristan’da bir hastanesiyle dünyanın en büyük hastane zincirlerinden
birisidir. Bulgaristan Sağlık sektörüne yaptığı yatırım 120 milyon avro
üzerindedir.
Çok alanlı hastanede
32 klinik ve bölüm
3 operasyon ünitesi ve 22 ameliyathane
Modern tanı merkezi
Yüksek teknolojik donanım
Önleyici Tıp Merkezi
Tokuda kuruluşunun 5. Yıl dönümünü sağlık turizmi alanında stratejik
yatırım yaparak kutladı ve “sağlık” turistlerine yönelik ilk uluslararası
hastane bölümünü açtı
Başka devletlerden gelen 8 000’in üzerinde hasta Tokuda’da tedavi
görmektedir – ABD’den 400, Kanada’dan 800, AB’den 1 000, Rusya ve
BDT’dan 350, Orta Doğu’dan 200 ve Sırbistan, Yunanistan, Makedonya
ve Romanya’dan
MBAL “Tokuda Hastanesi Sofya” hastalara dünya kalitesinde sağlık
hizmetini nispeten daha düşük fiyatlarla ve bekleme süresi olmadan
sunmaktadır
Uluslararası hizmet birimi Bulgaristan’a sağlık turizmi istikameti olarak
duyulan ilginin artması üzerine kurulmuştur. Küreselleşme ve Bilgiye
serbest erişim milyonlarca insana seyahat etme ve modern tesisleri,
yüksek teknolojileri, kalifiye personeli ve rekabetçi fiyatları olan devletlerde
teşhis, tedavi ve rahabilitasyon alma imkanı sağlamıştır.
Dr Georgi Simeonov - DKC “Tokuda” CEO’su
49
Balneoloji
Coğrafya
Bulgaristan mineral su varlığı ve çeşitleri ve termal
tedavi merkezleri bakımından Avrupa’da birinci
sırada yer almaktadır
Bulgaristan 102 tatil beldesiyle önemli dinlenme-turistik potansiyele
sahiptir:
Ulusal öneme sahip 34 tatil beldesi (on deniz kıyısında ve beş dağlık
bölgede)
Yerel öneme sahip 68 tatil beldesi (spa, orman ve deniz)
Bulgaristan’ın en ünlü SPA merkezleri
Varshets
Ovça Mogila
köyü
Bankya
Sofya
Köstendil
Hisar
Banite köyü,
Karlovo İli
Momin
Prohod
Pavel banya
Nareçen
Velingrad
Sandanski
50
Banite köyü,
Smolyan ili
St. Constantin ed Elena
Pomorie
Balneoloji ve Coğrafya
Köstendil
Köstendil- Truva
döneminden kalan bin
yıllık geçmişe sahip
şehir
Köstendil
Köstendil – Sofya’ya 90 km mesafede, E-871
uluslararası karayolu üzerinde
Akdeniz etkisi ve +10,7 ºC yıllık ortalama sıcaklık ile
karasal iklim
yaklaşık 40 kaplıca kaynağı
Mineral sular : hidrotermal, hidrokarbonat-sülfatsodyum, sülfit, florür
Sıcaklık: T = 72 ve 74 º C; mineralizasyon : M = 640
mg / l, Asit oranı: pH = 8,133; Debi : D = 2.200 lt /
dak
Mikro Elementler : Cu, Zn, Pb, Fe, Mn, V, Co, Mo,
W, Ti, Al, Ga, Ge, Sr, Ba, Li, B
biyolojik olarak aktif organik maddeler ve hormonlar
bakımından zengin değerli tedavi edici toprak
kaynağı
Tedavi göstergeleri
l’acqua minerale e la torba curativa
Indicazioni di trattamento:
Hastalıklar:
Kemik-enklem yapısı, periferik sinir sistemi, ağır
metallerle zehirlenme, jinekoloji, kısırlık, ısı kaynaklı
yanıklar sonrası haller, üst solunum yollar, cilt
hastalıkları, dengesiz glukoz toleransı
51
Balneoloji ve Coğrafya
Velingrad
Velingrad - 80 mineral suyu
kaynağıyla Balkanların
kaplıca başkenti
Velingrad
Velingrad Sofya’dan 140 km mesafede, Batı
Rodoplarda deniz seviyesinden 800 m yükseklikte
bulunmaktadır
akdeniz etkisi ile karasal iklim
ortalama yıllık sıcaklık +10 º C
Mineral sular : düşük mineralli, Hipertermal,
hidrokarbonat-sülfat-sodyum, florür, silisyum ve düşük
radonlu
Sıcaklık: T = 37-81 º C; mineralizasyon: M = 203659 mg / l, debi : D = 5000 lt / dk, asid oranı : pH =
8,2-9,25; radon: Rn = 81 Em / l;
Mikro Elementler : Cu, Zn, Pd, Sn, Fe, Mn, V, Cr, Ni,
Co, Mo, Ag, Ti, Al, Ga, İn, Ge, Sr, Ba, Li, B.
Tedavi yöntemleri
mineral su ve iklim – ana tedavi faktörü
kaplıca banyoları, havuzlar, su altı masajı, tedavi
duşları aracılığıyla termal tedavi
sulamalar, inhalasyon
kineziterapi, parafin tedavisi, tam kapsamlı fizik
tedavi prosedürleri yelpazesi
52
Balneoloji ve Coğrafya
Velingrad
Tedavi göstergeleri
merkezi ve periferik sinir sistemi hastalıkları
iltihabi ve dejeneratif eklem hastalıkları
ortopedik travmatik hastalıklar
üst solunum yolları ve akciğer hastalıkları, alerji
halleri hastalıkları
kalp-damar hastalıkları
endokrin ve metabolik hastalıklar
iltihabi ve jinekolojik hastalıklar, kısırlık
mide ve bağırsak hastalıkları
üriner sistemi hastalıkları
bazı cilt hastalıkları: dermatit, egzama, mikoz
Yılın dört mevsiminde de güneşli gün sayısı
en yüksek olan tatil beldesi !
Velingrad beş yıldızlı otellerinde seçkin lüks ve dünya
standartlarında hizmet sunmaktadır :
Balneokompleks Aquatonik
SPA Otel Dvoretza
Spa Otel Select
Balneo Otel Sveti Spas
Grand Otel Velingrad
ParkOtel SpaMax Velingrad
İki su kaynağı tarafından beslenen şehirdeki
tek hotel – kaynakların biri tedavi amaçlı,
diğeri ise içme suyu amaçlı olarak kullanılır
Bulgar Balneolojisinin İncisi’ olarak
adlandırılan Velingrad Avrupa’da 80 Mineral
kaynağına sahip tek şehir.
53
Balneoloji ve Coğrafya
Sandanski
Sandanski - bronşiyal astım
tedavisinde Avrupa’nın en
iyi doğal tedavi mekanı
olarak kabul edilen bir şehir
Sandanski
Sandanski - Sofya’nın 160 km güneybatısında,
Bulgar-Yunan sınırına 20 km ve BulgaristanSırbistan sınırına 115 km mesafede
uluslararası karayolu E-79 Sofya - Kulata - Atina
Roma yerleşim yeri Dezudava (Sandanski)
M.Ö. 2000 yılında kurulmuştur, bundan sonra
yerleşen Slavlar ise şehre Sveti Vraç ismini
vermiştir – Aziz şifa verenler.
eşsiz iklim – belirgin Akdeniz etkisiyle ılıman kıta
iklimi, ülkenin en yüksek ortalama yıllık sıcaklığı
(+14 ºC) ve en düşük nem oranı (%66)
benzer özelliklere sahip 20’den fazla kaynak Hipertermal (72ºC -81ºC), düşük mineralli, silisik,
hafif florlu, içme ve termal tedaviye uygun
Mineral sular hidrokabonatlı-hipertermal, düşük mineralli,
silisik, sülfat-sodyumlu, hafif florürlü, hoş içme tadı
niteklierine sahip, şeffaf tortusuzdur
sıcaklık: T = 72-82 ; mineralizasyon: M = 0,51-0,6
mg / l; Debi : D = 6-7,6 lt / sn; Asitlik oranı : pH =
7,5-8,7
54
Balneoloji ve Coğrafya
Sandanski
Sandanski, bilimsel temelli modern iklim terapisi için
ideal bir yer olup, kaplıca tedavisi, rehabilitasyon,
birincil ve ikincil bakım ve rekreasyona son derece
elverişlidir.
Tedavi yöntemleri
temel tedavi etkenleri mineral su ve iklim’dir
fizik tedavi prosedürleri, ilaç-inhalasyon tedavisi,
parafin tedavisi, tedavi jimnastiği, hidroterapi,
iklimsel saha gezileri
Tedavi göstergeleri
solunum sistemi hastalıkları
zatüree sonrası haller, bronşektazi, başlangıç
aşamasında akciğer amfizemi
kronik enklem hastalıkları, Behterev hastalığı,
spondiloatroz, kıırk sonrası haller, rövmatid artrit;
periferik sinir sistemi hastalıkları, nevralji, nevrit,
plexitis;
beyin kanaması sonrası rehabilitasyon
Araştırmalar, Sandanski’de yapılan iklim tedavisinin nefes tıkanıklığı,
öksürük ve ekspektorasyon gibi klinik belirtilerin hastaların %80’de
tamamen ortadan kalkmasına yol açtığını göstermektedir – aynı
zamanda ilaç kullanımı ihtiyacını da azaltmaktadır.
55
Balneoloji ve Coğrafya
Pomorie
Pomorie
Pomorie - çamur
tedavisinde ülkenin
en popüler ve modern
merkezi
M.Ö. 6-5. yy’da tedavi edici çamuruyla meşhur bir
yunan kolonisi olarak kurulmuştur
Burgaz’ın 22 km güneyinde
karadenizin bağlık ve meyve bahçeleri ile çevrili
güzel bir yarımadasında bulunmaktadır
sahilde bol miktarda demir ve manganez içeren kum
mevcut
ortalama yıllık sıcaklığı +12,8ºC ile kıta-Akdeniz
iklimi
Deniz suyu
şifalı lagün çamuru, siyah, ince, yağlı ve yüksek
viskoziteye sahip, düşük seviyede radyoaktiftir
ve çok sayıda gaz, amino asit ve hormon benzeri
maddeler içerir
Tedavi yöntemleri
liman çamuru, rap, lug ve deniz suyu
çamur uygulamaları, çamur banyoları, kaviter
(vajinal ve rektal tamponlar), Mısır yöntemi (açık
hava çamur tedavisi), fizik tedavi, luglu kompresler,
lug inhalasyon, kineziterapi, masaj - kuru ve
sualtı, akupunktur, lazer tedavisi, rejim ortamında
beslenme
Şifalı çamur doğal bir ürün olup organik ve
anorganik yapıya sahiptir, jeolojik, kimyasal,
biyolojik süreçler ve iklim, toprak, su, bitkisel
ve hayvansal çevre gibi fiziko-coğrafi faktörlerin
katılımı ile oluşmuştur.
56
Balenoloji ve Coğrafya
Pomorie
Tedavi göstergeleri
Hastalıklar:
solunum sistemi, kas iskelet sistemi, periferik ve santral
sinir sistemi, kadın üreme sistemi: kısırlık, erkek üreme
sistemi: prostatit, cilt hastalıkları, metabolizma: Vücudun
genel bakımı ve güçlendirme.
Şifalı çamurun oluşmasında ana rolü
sülfat azaltıcı bakteriler oynamaktadır,
özellikle Vibriodesulfuricans demir
hidrosülfat oluşumunda yer almaktadır,
bu madde ise çamurun rengini ve büyük
ölçüde şifa etkisini vermektedir.
Çamur ile sıvanmış kişilerin yaş
aralığı 3 ila 103 arasıdır. Bu yöntemi
uygulayanlar sıvanan kişinin yaklaşık 20
dakika çamurun kurumasını beklemesi
gerektiğini söylüyor. Bu şekilde çamurun
şifa özellikleri azami surette kullanılıyor.
Çamur tedavisi ya da peloid terapisi M.Ö. de bilinen
tarihi bir olaydır ve toprak, çamur, tortu anlamına gelen
yunan “pelos” kelimesinden gelmektedir.
57
Balneoloji ve Coğrafya
Hisar
Hisar
Romalılar egemenliği
sırasında Traklar tarafından
kullanılan binyıllık bir
geçmişi olan bir yer
Sofya’dan 140 km mesafede
akdeniz etkisiyle dağ altı ova iklimi
yıllık ortalama sıcaklık +11,9 ° C
ortalama yaklaşık 4 000 l / dak su iten 24 mineral su
kaynağı
Mineral sular düşük mineralli olup, hidrokarbonat-sülfatsodyumludur ve yüksek alkal reaksyona sahiptir, silisik,
füorür, hoş tad niteliklerine sahiptirler
sıcaklık: T = 37-49,5 º C; mineralizasyon: M = 218240 mg / l, Asitlik oranı : pH = 8,5-10; Debi : D =
1 200 lt / dak
mikro Elementler : Cu, Pb, Sn, Fe, Mn, V, Cr, Ni, Co,
Mo, W, Ag, Al, TL, Ga, Ge, Sr, Ba, Li, As, B
İlk kaplıca biletleri İmparator
Diokletianus tarafından bugunkü Hisar
şehrinin yerinde kurulan eski Roma
Şehri’nde uygulanmıştır.
58
Balneoloji ve Coğrafya
Hisar
Tedavi yöntemleri
ana tedavi faktörü sudur
içme yöntemli termal tedavi - içerek dahili olarak
alınan mineral sular, mide-bağırsak dönüşümünde
etki gösterir, karaciğer-safra kesesi hastalıklarında,
böbrek-üroloji rahatsızlıkları, organizmanın genel
intoksikasyonunda mükemmel etki gösterir
harici ; subakval banyolar, termoterapi, parafin
terapisi, diyet tedavisi, çeşitli fizyoterapi
prosedürleri, kineziterapi, elektrik ve ışık tedavisi
Tedavi göstergeleri
üriner boşaltım sistemi
sindirim sistemi: Kronik gastrit ve gastroduodenit,
fonksiyonel mide hastalıkları, dispeptik sendromu,
kronik nonspesifik enterokolit, ülser hastalığı
safra kesesi ve karaciğer hastalıkları
metabolik hastalıklar – metabolizma sendromu :
hiperamnezimi, obezite, diyabet, gut
kas-iskelet sistemi
jinekolojik (iltihabi)
nörolojik: diskopati, radikülit, polinefrit
59
Balneoloji ve Coğrafya
Pavel Banya
Pavel Banya
Pavel Banya’daki Mineral
su Romalılar döneminden
beri kullanılmaktadır
merkez Bulgaristan’da, eşsiz Gül Vadisi’nde
bulunmaktadır
karasal iklim
yıllık ortalama sıcaklık +10,8°C
7 mineral su kaynağı
Mineral su - biraz mineralli, hidrokarbonat-sodyum,
hipertermal, radon, silisik ve flüorür ve hafif alkalli
reaksyon
sıcaklık: T = 54 º C; mineralizasyon: M = 646 mg / lt;
debi : D = 600 lt / dk, asitlik oranı : pH = 7,2; radon:
Rn = 114 Em / l
Tedavi yöntemleri
mineral su
elektromiyografi, odyometri, Doppler Vaso grafisi,
sualtı masajı, parafin tedavisi, tedavi jimnastiği,
mekanik terapisi, elektrik ve ışık tedavisi, manuel
terapi
Tedavi göstergeleri
Hastalıklar
merkezi ve periferik sinir sistemi – ağırlıklı olarak
spinal beyin ; dejeneretiv nörolojik hastalıklar ;
ortopedik ; jinekolojik ; diş çürüğü, diş eti iltihabı vs.
60
Balneoloji - Coğrafya
Nareçen
Nareçen
Nareçen - kışın ve yazın
dinlenme imkanı sunan
meşhur uluslararası tatil
beldesi Pamporovo yakınında
bulunmaktadır
güney Bulgaristan’da Rodop Dağlarında
bulunmaktadır
Ilıman kıtasal ve Akdeniz iklimi arasında
geçiş iklimine sahip
yıllık ortalama sıcaklık +9,5ºC
Mineral sular - hiperterminal, hidrokarbonat-sodyum,
radonlu ve flörürlü, berrak, renksiz, kokusuz, içmesi
keyifli.
sıcaklık: Т = 23 ve 31,2 ºC; mineralizasyon: М =
1 566 и 1 580 mg/l; debi: D = 600 l/dk; asidite: pH
= 7,6 ve 7,27; radon: Rn = 1 027 Em/l
Mikro Elementler : Cu, Pb, Fe, Mn, V, Mo, W, Ti,
Al, Ge, Sr, Ba, Li, B
Tedavi metodları
mineral su ve iklim
mineral su banyoları ve tedavi havuzu, inci
banyoları, hidrogalvanik - faradik - diadinamik,
tangentor küvveti, fizyoterapi, parafin tedavisi
Tedavi Göstergeleri:
Hastalıklar:
sindirim sistemi, sinir sistemi, endokrin-değişim
rahatsızlıkları,kalp-damar hastalıkları; beyin
kanaması ve kırık sonrası hallerde rehabilitasyon ;
karaciğer ve safra kesesi hastalıkları
61
Balneoloji - Coğrafya
Vırşets
Varshets
Romalılar tarafından Medeka
(şifalı) olarak adlandırıan
şehir mineral su kaynakları
yakınında kurulmuştur
uluslararası E-79 yoluna yakın olup, Stara Planina
Dağları’nda bulunmaktadır
dağ altı iklimi etkisinde yumuşak ılıman kıta iklimi
havanın yıllık ortalama sıcaklığı +12 ºС
2 mineral su kaynağı
Mineral su - hipertermal, hafif mineralize, hidrokarbonat sülfat- sodyum, yüksek alkalli - hoş bir içme tadı
sıcaklık: T = 36 ve 33,2 ºC; Mineralize: М = 240 mg/l;
asidite: рН = 9,7; debi: D = 720 l/dk
mikro Elementler: Cu, Zu, Fe, Mn, Ni, Mo, W, Ag, Al, Ti,
Ge, Sr, Li, Ba
Tedavi Yöntemleri
ana tedavi yöntemi mineral su ve iklimidir
mineral su banyoları, özel banyolar: Gazkarbonik, oksijen, bitkisel, elektrikli banyolar, tangentor.
fizyoterapi, lazer terapisi, parafin tedavisi, kineziterapi
Tedavi Göstergeleri
Hastalıklar:
kas-iskelet sistemi, merkezi ve periferik sinir
sistemi, endokrin ve metabolizma hastalıkları, kalpdamar hastalıkları, böbrek taşı hastalığı, römatizma
hastalıkları vs.
62
Balneoloji - Coğrafya
Sv. Konstantin ve Elena
Sv. Konstantin ve Elena
Spesifik mikrokliması,
arındırıcı negatif iyonları,
geniş yapraklı ormanı ve
mineral su kaynakları ile
Karadeniz’in en eski dinlenme
beldesi
deniz başkenti Varna’ya 10 km
plaj kıyısının uzunluğu 3.5 km’nin üzerindedir
1 800’den 2 050 metreye kadar derinliğe sahip 7
mineral suyu kaynağı
Maden suyu
kalsiyum-magnezyum, düşük mineralize oranı
sıcaklık Т = 40° - 60°; debi: D = 175 l/sn
Tedavi yöntemleri
mineral su ve iklim kombinasyonu vücudun genel durumunu etkiler, bağışıklığı
kuvvetlendirir ve stresi ve yorgunluğu azaltmaya
yardımcı olur
Tedavi göstergeleri
Hastalıklar:
üst solunum yolları, endokrin sistem, kas iskelet ve
işlevsel sinir sistemi, kronik cilt iltihapları, kalp
damar hastalıkları, miyokard enfarktüsü sonrası
rehabilitasyon
Tarihî kayıtlara göre tatil beldesindeki
manastır (Aziz ve Azize Konstantin ve
Elena) İmparator Konstantin ve annesi
İmparatriçe Elena onuruna inşa edilmiştir.
Elena eski Odessos (şimdi Varna)’ yı ziyaret
ediyormuş ve tatil beldesinde minerali su
kaynaklarından elde edilen su ile tedavi
görüyormuş.
63
Balneoloji - Coğrafya
Sofia
Sofya
Eğer bugün Sofya
varsa, bunu nedeni
mineral sularıdır!
Trakya kenti M.Ö. sekizinci yüzyılda Neolitik yerleşim
yerinin üzerinde, kaplıcalar yakınında kurulmuş, daha
sonra Romalılar Serdika ismini vermiş
20. yüzyılın başlarında Sofya merkezinin simgesel binası
olan Merkez Mineral Su Banyosu kuruldu. Banyonun SPA
müzesi ve rehabilitasyon merkezi haline dönüştürülmesi
planlanmaktadır
Sofya’nın etrafında 50’ye yakın hidrotermal su kaynağı
Büyük derinlikten çıkan ekolojik temiz su kaynakları
8 tür mineral suya sahip 8 termal su alanı mevcut,
bunlardan bazılarının mineral içeriği 35-40 kat daha
yüksek
Sağlık kuruluşlarının en yoğun olduğu bölge : hastaneler,
klinikler, sağlık merkezleri, enstitüler, spa otelleri,
diş merkezleri, tıp ve eczacılık alanında bilimsel
araştırma birimleri
Tıp fakülteleri olan iki üniversite
İlaç ve tıbbi ürün üreten şirketlerin çoğunluğunun merkez
adresi
Diğer Avrupa başkentlerine göre sadece Sofya sekiz farklı
tipte mineral suya sahiptir. Hergün 100 bin kişiyi tedavi
edebilir.
Prof. Kostadin Şterev - Hidrojeolog
64
Balneoloji - Coğrafya
Bankya
Bankya’daki mineral sular
XV-XVI. yüzyıllardan beri
kullanılmaktadır
Bankya
Sofya’nın 17 km güneybatısında
dağ altı etkisinde ılımlı kıta iklimi
yıllık ortalama sıcaklık +9,4ºС
2 mineral su kaynağı
Mineral su
hidrotermal, hidrokarbonat - sülfat - sodyum silikon
ve hafif florürlü
sıcaklık: Т = 33-36 ºC; mineralizasyon: М = 310 mg/l;
debi: D = 1 100 l/dk; asidite: pH = 9,53;
gazlar - azot; mikro elementler: Cu, Fe, Mo, Ag, Ti,
Al, Ga, Ge, Sr, Ba, As, B
Tedavi yöntemleri
mineral su ve iklim
sualtı jimnastiğine yönelik küvvet ve banyolarda
tedavi, tedavi düşleri, güneş-hava banyoları,
kineziterapi, elektrik-ışık tedavisi, masaj terapileri,
parafin tedavisi, akupunktur ve refleks terapisi
Tedavi Göstergeleri
Hastalıklar:
kalp damar hastalıkları, sinir sistemi, kas
iskelet sistemi ; metabolizma
65
Balneoloji - Coğrafya
Sapareva Banya
Balkanlar’ın ve kıta
Avrupa’nın tek 103ºС’ lik
geyzer – fıskiyeye sahip
şehir
Sapareva Banya
Rila Dağı’nın eteklerinde yer almaktadır
uluslararası E79 yolu yakınında, Sofya’ya 75km
mesafede
Mineral Su - hipertermal, az mineralize, sülfat hidrokarbonat, sodyum, florür, silis ve sülfür.
kaynakta su sıcaklığı 103 °С’dir. Her 20 saniyede 18
metre kaynak su fışkırtır
mikro elementler: önemli seviyede demir, manganez,
kalsiyum içeren kükürt bileşimi
Tedavi yöntemleri
İklim koşulları - ısı, ultraviyole ve aeroyonizasyon
bileşenleri, özellikle kardiyovasküler, nörolojik ve
metabolizma hastalıkları, aşırı yorgunluk, stres ve
gerginlik hallerinde bir çok iyileşme sürecini teşvik eder
Tedavi göstergeleri
Hastalıklar:
kas iskelet sistemi, periferik ve merkezi sinir sistemi,
kemikler, eklemler, cilt ve dişler, üst solunum yolları,
kadın hastalıkları, ağır metal tuzlarının sebep olduğu
sert ve kronik zehirlenmeler vs
66
BYA hizmetler:
Makroekonomik Bilgi
Yasal Tavsiye
İşletme maliyetleri hakkında bilgi
Vasıflı işsizlik, kullanılabilirliği bölgesel bilgiler işgücü,
eğitim düzeyi, altyapı, yabancı yatırımcılar ve sanayi
bölgeleri
Boş arsa tedarik etme
Potansiyel tedarikçiler, taşeronlar tanımlanması veya
ortak girişim
Bireysel idari hizmetler
Merkezi ve yerel yönetimler ile temaslar
Sanayi odaları, yerel üniversiteler ve Stok’lar ile bağlantılı
kuruluşlar
Investing in your future
EUROPEAN
UNION
European Regional
Development Fund
OP “Development of
the Competitiveness
of the Bulgarian
Economy” 2007-2013
Project “Promoting the advantages of investing in Bulgaria”
BG 161PO003-4.1.01-0001-C0001, with beneficiary InvestBulgaria Agency, has been
implemented with the financial support of the European Union through the European Fund
for Regional Development and the national budget of the Republic of Bulgaria.
InvestBulgaria Agency
31 Aksakov Street
Sofia 1000, Bulgaria
Tel.: +359 2 985-5500
Fax: +359 2 980-1320
E-mail: iba@investbg.government.bg
www.investbg.government.bg