1 mon v (mon tro, skal tro, jeg lurer på, (jeg) gadd vite) (konj.:) άραγε
Transcription
1 mon v (mon tro, skal tro, jeg lurer på, (jeg) gadd vite) (konj.:) άραγε
1 mon v (mon tro, skal tro, jeg lurer på, (jeg) gadd vite) (konj.:) άραγε [arajε] / mon tro hvem han kan være? (jeg lurer på hvem han er) άραγε ποιος να 'ναι; [arajε pjǤs nanε] : mon tro hvor mange som kommer? (jeg lurer på hvor mange som kommer) πόσοι θα 'ρθουν άραγε; [pǤsi ϑarϑun arajε] / mon tro om han er hjemme? (kan han være hjemme? muligens er han hjemme?) µήπως είναι σπίτι; [mipǤs inε spiti] Monaco geo. Μονακό, το [tǤ mǤnakǤ] monark m. µονάρχης, ο [Ǥ mǤnarçis] # (hersker, prins, potentat) άρχοντας, ο [Ǥ arΧǤndas] / eneveldig monark (enevoldskonge) ανεξέλεγκτος µονάρχης [anεksεlεŋktǤz mǤnarçis] monarki n. µοναρχία, η i mǤnarçia] # (kongedømme, kongemakt, regjering) βαιλεία, η [i vasilia] / eneveldig monarki (uinnskrenket monarki, enevelde) απολυτή µοναρχία [apǤliti mǤnarçia] monden adj. (fasjonabel, aristokratisk) κοσµικός [kǤzmikǤs] monetær adj. (mynt-, penge-) νοµισµατικός [nǤmizmatikǤs] / monetær reform (pengereform) νοµισµατική µεταρρύθµηση, η [nǤmizmatiki mεtariϑmisi] mongol m. Μογγόλος, ο [Ǥ mǤŋgǤlǤs] Mongolia geo. Μογγολία, η [i mǤŋgǤlia] mongolisme m. (Downs syndrom) µογγολισµός, ο [Ǥ mǤŋgǤlizmǤs] mongoloid adj. (om en som har Downs syndrome) µονγολικός [mǤŋgǤlikǤs] mongolsk adj. µογγολικός [mǤŋgǤlikǤs] monisme m. (filos.) µονισµός, ο [Ǥ mǤnizmǤs] # (teol. unitarisme) ενισµός, ο [Ǥ εnizmǤs] monist m. (filos.) µονιστής, ο [Ǥ mǤnistis] monn n. (hjelp, gagn) βοήθεια, η [i vǤiϑia] # (mengde) ποσότητα, η [i pǤsǤtita] / i rikt monn (i tilstrekkelig grad, til overmål,) µε το παραπάνω [mε tǤ parapanǤ] # (ofte neds.: mer enn nok) αρκετά [arkεta] monogam adj. µονογαµικός [mǤnǤDžamikǤs] monogami m. (engifte) µονογαµία, η [i mǤnǤDžamia] monografi m. µονογραϕία, η [i mǤnǤDžrafia] monogram n. µονόγραµµα, το [tǤ mǤnǤDžrama] monokkel m. µονόκλ, το [tǤ mǤnǤkl] # µονύελο, το [tǤ mǤniεlǤ] monoksid n. (kjem.) µονοξείδιο, το [tǤ mǤnǤksiðjǤ] monolog m. (teater: avsides replikk) µονόλογος, ο [Ǥ mǤnǤlǤDžǤs] / (litt.) indre monolog εσωτερικός µονόλογος [εsǤtεrikǤz mǤnǤlǤDžǤs] monoplan n. (luftfart: endekker) µονοπλάνο, το [tǤ mǤnǤplanǤ] monopol n. µονοπώλιο, το [tǤ mǤnǤpǤliǤ] # (eksklusive retter, enerett) αποκλειστικά δικαιώµατα [apǤklistika ðikεǤmata] / kastorianerne har tilnærmet monopol på skinnvarer (k. er nesten enerådende innen pelshandelen) οι Καστοριανοί έχουν σχεδόν το µονοπώλιο της γούνας [i kastǤriani εΧun sçεðǤn tǤ mǤnǤpǤliǤ tiz Džunas] monopolisere v. (få/ha enerett til/monopol på, kontrollere, dominere) µονοπωλώ [mǤnǤpǤlǤ] / monopolisere samtalen µονοπωλώ τη συζήτηση [mǤnǤpǤlǤ ti sizitisi] monopolisering f.m. µονοπώληση, η [i mǤnǤpǤlisi] monopolistisk adj. (monopolaktig) µονοπωλιακός [mǤnǤpǤliakǤs] 2 monorail m. (enskinnebane) µονή σιδηροτροχιά, η [i mǤni siðirǤtrǤça] monoteisme m. µονοθεϊσµός, ο [Ǥ mǤnǤϑεïzmǤs] monoteist m. µονοθεϊστής, ο [Ǥ mǤnǤϑεïstis] monoteistisk adj. µονοθεϊστικός, ο [Ǥ mǤnǤϑεïstikǤs] monoton adj. (ensformig, trist, grå, kjedelig, tam) ανιαρός [aniarǤs] # (stadig, uendelig, endeløs) ατέλειωτος [atεliǤtǤs] # ατελείωτος [atεliǤtǤs] # (om stemme: messende, syngende) καλαϊδιστός [kalaïðistǤs] / et monotont arbeid µονότονη δουλειά [mǤnǤtǤni ðulja] / et monotont landskap µονότονο τοπείο [mǤnǤtǤnǤ tǤpiǤ] / prestens monotone messing το µονότονο µουρµουριτό του παπά [tǤ mǤnǤtǤnǤ murmuritǤ tu papa] monotoni m. (ensformighet, langtekkelighet) µονοτονία, η [i mǤnǤtǤnia] monotont adv. µονότονα [mǤnǤtǤna] / snakke monotont (messe) µιλώ µονότονα [milǤ mǤnǤtǤna] monster n. (misfoster, monstrum, vanskapning) έκτρωµα, το [tǤ εktrǤma] monstrans m. (i den rom.-katolske kirke et skrin som nattverdbrødet oppbevares i) αρτοϕόριο, το [tǤ artǤfǤriǤ] monstrum n. (misfoster, monster, vanskapning) έκτρωµα, το [tǤ εktrǤma] # εξάµβλωµα, το [tǤ εksamvlǤma] monstrøs adj. (abnorm, misdannet, uhyrlig) εκτρωµατικός [εktrǤmatikǤs] monsun m. µουσόνας, ο [Ǥ musǤnas] Mont Blanc geo. το Λευκό 'Ορος [tǤ lεfkǤ ǤrǤs] montasje m. (film, radio, forgrafering) µοντάζ, το [tǤ mǤndaz] montasjerom n. (monteringshall) αίθουσα συναθροίσεων, η [i εϑusa sinaϑrisεǤn] Monte Carlo geo. Μοντεκάρλο, το [tǤ mǤndεkarlǤ] montere v. (mek.)(sette sammen) συναρµολογώ [sinarmǤlǤDžǤ] # µοντάρω [mǤndarǤ] # (sette på) βάζω [vazǤ] / denne bilen ble montert i utlandet αυτό το αυτοκίνητο συναρµολογήθηκε σε ξένη χώρα [aftǤ tǤ aftǤkinitǤ sinarmǤlǤjiϑikε sε ksεni ΧǤra] / montere delene συναρµολογώ τα κοµµάτια [sinarmǤlǤDžǤ ta kǤmatia] / montere lås på/i ei dør βάζω κλειδαριά σε µια πόρτα [vazǤ kliðaria sε mja pǤrta] montering f.m. (mek.)(sammensetting) συναρµολόγηση, η [i sinarmǤlǤjisi] # µοντάρισµα, το [tǤ mǤndarizma] / de gikk videre til monteringen av flyet προχώρησαν στη αυναρµολόγηση του αεροσκάϕους [prǤΧǤrisan sti sinarmǤlǤjisi tu skafu] / montering av rør n. (rørinstallasjon, hydraulisk installasjon) υδραυλική εγκατάσταση, η [i iðravliki εŋgatastasi] monteringshall m. (montasjerom) αίθουσα συναθροίσεων, η [i εϑusa sinaϑrisεǤn] montert adj. (innbygd) κτιστός [ktistǤs] møntør m. (installatør, mekaniker) µηχανουργός, ο [Ǥ miΧanurDžǤs] # µονταδόρος, ο [Ǥ mǤndaðǤrǤs] monument n. (minnesmerke) µνηµείο, το [tǤ mnimiǤ] monumental adj. (arkit.) µνηµειακός [mnimiakǤs] # µνηµειώδης [mnimiǤðis] monumentalarkitektur m. µνηµειώδης αρχιτεκτονική, η [i mnimiǤðis arçitεktǤniki] moped m. µηχανάκι, το [tǤ miΧanaki] # µοτοσακό, το [tǤ mǤtǤsakǤ] # µοτοποδήλατο, 3 το [tǤ mǤtǤpǤðilatǤ] # (egentl. andunge) παπάκι, το [tǤ papaki] mops m. (hunderase) µικρό µπουλντόγκ, το [tǤ mikrǤ buldǤg] mor f.m. µητέρα, η [i mitεra] # µάνα, η [i mana] # µάννα, το [tǤ mana] / bli mor γίνοµαι µητέρα [jinǤmε mitεra] / ei ugift mor ανύπαντρη µητέρα [anipandri mitεra] / hun er mor til fem barn είναι µητέρα πέντε παιδιών [inε mitεra pεndε pεðjǤn] / hun var som ei mor for meg µου στάθηκε σαν µητέρα [mu staϑikε san mitεra] # ήταν µητέρα για µένα [itan mitεra ja mεna] moral m. (moralsk standpunkt, oppfatning) ϕρόνηµα, το [tǤ frǤnima] # (kampmoral, kampånd) ηθικό, η [i iϑikǤ] # (oppfatning av hva som er rett og galt, lære, lærestoff) δίδαγµα, το [tǤ ðiðaDžma] # επιµύθιο, το [tǤ εpimiϑiǤ] # (sedvane, etos, moral, moralsk ryggrad) ήθος, το [tǤ iϑǤs] # (budskap) µήνυµα, το [tǤ minima] / anstendig moral χρηστά ήθη, η [i Χrista iϑi] / det bryter med anstendig moral αντιβαίνει στα χρηστά ήθη [andivεni sta Χrista iϑi] / ei historie med en moral ιστορία µε επιµύθιο/ (ηθικό) δίδαγµα [istǤria mε εpimiϑiǤ/(iϑikǤ) ðiðaDžma] # ηθοπλαστική ιστορία [iϑǤplastiki istǤria] / ei kvinne med slett moral (ei løsaktig kvinne) γυναίκα ελαϕρών ηθών [jinεka εlafrǤn iϑǤn] # γυναίκα ύποπτης ηθικής [jinεka ipǤptis iϑikis] # γυναίκα κακής διαγωγής [jinεka kakiz ðiaDžǤjis] / en mann uten moral/moralsk ryggrad (et ryggesløst menneske) άνθρωπος χωρίς ήθος [anϑrǤpǤs ΧǤris iϑǤs] / et teaterstykke med tvilsom moral έργο αµϕίβολης ηθικής [εrDžǤ amfivǤlis iϑikis] / hva er moralen i dette stykket/skuespillet? ποιο είναι το δίδαγµα/µήνυµα αυτού του εργού; [piǤ inε tǤ ðiðaDžma aftu tu εrDžu] / høy/lav moral ψυλό/πεσµένο ηθικό [psilǤ/pεzmεnǤ iϑikǤ] / høyne noens moral/kampmoral ανυψώνω το ηθικό κάποιου [anipsǤnǤ tǤ iϑikǤ kapiu] / mangel på moral (moralsk fordervelse/oppløsning, demoralisering) έκλυση ηθών, η [i εklisi iϑǤn] / moralen i hæren er høy (våre hærstyrker har en høy kampmoral) τα στρατεύµατά µας έχουν ακµαίο ηθικό [ta stratεvmata mas εΧun akmεǤ iϑikǤ] / poesi/kunst med (en) moral/med et budskap ποίηση/τέχνη µε µήνυµα [piisi/tεhni mε minima] / slapp/løs/ tvilsom moral (letterdighet) χαλαρά ήθη [Χalara iϑi] moralbegrep n. (moralfølelse) ηθικό συναίσθηµα, το [tǤ iϑikǤ sinεsϑima] moralfilosofi m. ηθική ϕιλοσοϕία, η [i iϑiki filǤsǤfia] moralgrunnlag n. (etikkgrunnlaget) βάση της ηθικής, η [i vasi tis iϑikis] moralisere v. (gi en moralpreken, belære) ηθικολογώ [iϑikǤlǤDžǤ] moraliserende adj. (belærende, undervisende) διδακτικός [ðiðaktikǤs] # (moralistisk) ηθικολογικός [iϑikǤlǤjikǤs] / en moraliserende stil/tone/måte διδακτικό ύϕος [ðiðaktikǤ ifǤs] moralisering f.m. (moralpreken, preken) ηθικολογία, η [i iϑikǤlǤjia] moralist m. (moralpredikant, puritaner) ηθικολόγος, ο [Ǥ iϑikǤlǤDžǤs] moralistisk adj. (moraliserende) ηθικολογικός [iϑikǤlǤjikǤs] moralitet m. (dydighet) ηθικότητια, η [i iϑikǤtita] # (middelaldersk allegorisk skuespill) ηθοπλαστικό έργο, το [tǤ iϑǤplastikǤ εrDžǤ] moralkodeks m. (akseptert moralsystem) ηθικός κώδικας, ο [Ǥ iϑikǤs kǤðikas] morallov m. ηθικός νόµος, ο [Ǥ iϑikǤz nǤmǤs] 4 morallære f.m. (moralsk formaning, lærepenge) ηθοπλαστική δίδαγµα, το [tǤ iϑǤplastiki ðiðaDžma] moralpredikant m. (predikant) κήρυκας, ο [Ǥ kirikas] moralpreken m. (skjennepreken) κήρυγµα, το [tǤ kiriDžma] / jeg har fått nok av/er lei av moralpreknene hans βαρέθηκα τα κηρύγµατά του [varεϑika ta kiriDžmata tu] moralregel m. (moralbud) ηθική επιταγή, η [i iϑiki εpitaji] moralsk adj. (etisk, dydig, meget anstendig) ηθικός [iϑikǤs] / det er et moralsk spørsmål (det er et spørsmål av etisk karakter) είναι θέµα ηθικής τάξεως [inε ϑεma iϑikis taksεǤs] / en moralsk seier ηθική νίκη [iϑiki niki] / et moralsk standpunkt (en moralsk overbervisning/ oppfatning) ϕρόνηµα, το [tǤ frǤnima] / leve et moralsk/anstendig liv κάνω ηθική ζωή [kanǤ iϑiki zǤï] / mennesket er et moralsk vesen άνθρωπος είναι ηθικό ον [Ǥ anϑrǤpǤs inε iϑikǤ Ǥn] / moralsk fordervelse/oppløsning (mangel på moral, demoralisering) έκλυση ηθών, η [i εklisi iϑǤn] / moralsk oppbyggelse (et moralsk løft) ηθική ανάταση [iϑiki anatasi] / moralsk oppbyggelse ηθικοποίηση, η [i iϑikǤpiisi] / moralsk opprustning ηθικός εξοπλισµός, ο [Ǥ iϑikǤs εksǤplizmǤs] / moralsk overlegenhet/overtak ηθική ανωτερότητα, η [iϑiki anǤtεrǤtita] / moralsk riktig (meget anstendig, ærbar) καλοήθης [kalǤiϑis] / moralsk støtte ηθική υποστήριξη [iϑiki ipǤstiriksi] / moralske prinsipper (etikk) ηθηκή, η [i iϑiki] : en mann uten moralske prinsipper/uten moral άνθρωπος χωρίς ηθηκή [anϑrǤpǤs ΧǤris iϑiki] : mot mine moralske prinsipper αντίθετα προς την ηθηκή µου [andiϑεta prǤs tin iϑiki mu] / moralske verdier ηθικές αξίες [iϑikεs aksiεs] / uten moralsk ballast/moralske prinsipper χωρίς ηθικό έρµα [ΧǤris iϑikǤ εrma] moralsk adv. (på moralsk grunnlag) ηθικά [iϑika] morass n. (sump, myr, hengemyr, gjørme) βάλτος, ο [Ǥ valtǤs] # (myr, våtmark, morass) έλος, το [tǤ εlǤs] moratorium n. (betalingshenstand, betalingsutsettelse) δικαιοστάσιο, το [tǤ ðikεǤstasiǤ] # µορατόριο, το [tǤ mǤratǤriǤ] morbær n. µούρο, το [tǤ murǤ] morbærtre n. µουριά, η [i moria] mord n. (drap) ϕόνος, ο [Ǥ fǤnǤs] # δολοϕονία, η [i ðǤlǤfǤnia] # ανθρωποκτόνος, το [tǤ anϑrǤpǤktǤnǤs] # (mord, drap, mannedrap) ανθρωποκτονία, η [i aϑrǤpǤktǤnia] # (massakre, blodbad) ϕονικό, το [tǤ fǤnikǤ] # (drap, pest) θανατικό, το [tǤ ϑanatikǤ] / det var reinspikka mord ήταν καθαρή δολοϕονία [itan kaϑari ðǤlǤfǤnia] / han er uskyldig i mordet/massakren είναι αναίτιος για το ϕονικό [inε anεtiǤz ja tǤ fǤnikǤ] / mord fra bakhold (snikmord) ϕόνος εξ ενέδρας, ο [Ǥ fǤnǤs εks εnεðras] / mordet på president Kennedy η δολοϕονία του Προέδρου Κέννεντυ [i ðǤlǤfǤnia tu prǤεðru kεnεdi] / mordet på tusener av uskyldige η δολοϕονία χιλιάδων αθώων [i ðǤlǤfǤnia çiljaðǤn aϑǤǤn] / politisk mord πολιτική δολοϕονία [pǤlitiki ðǤlǤfǤnia] mord- (draps-, morderisk) ανθρωποκτόνος [anϑrǤpǤktǤnǤs] morder m. (snikmorder, attentatmann, attentatkvinne) δολοϕόνος ο/η [Ǥ/i ðǤlǤfǤnǤs] # (mannlig) ϕονιάς, ο [Ǥ fǤnjas] # (kvinnelig) ϕόνισσα, η [i fǤnisa] / jakta på morderen η αναζήτηση του δολοϕόνου [i anazitisi tu ðǤlǤfǤnu] 5 morderisk adj. ανθρωποκτόνος [anϑrǤpǤktǤnǤs] # (blodtørstig) αιµοδιψής* [εmǤðipsis] # αιµοσταγής [εmǤstajis] # δολοϕονικός [ðǤlǤfǤnikǤs] # (tilintetgjørende, dødelig, drepende) εξοντωτικός [εksǤndǤtikǤs] # (hensynsløs, knusende, drepende) εξουθενωτικός [εksuϑεnǤtikǤs] / et morderisk angrep εξοντωτική επίθεση [εksǤndǤtiki εpiϑεsi] / morderiske tendenser ανθρωποκτόνες τάσεις [anϑrǤpǤktǤnεs tasis] mordforsøk n. (attentatforsøk) απόπειρα ϕόνου/δολοϕονίας, η [i apǤpira fǤnu/ðǤlǤfǤnias] # (et forsøk på å ta livet av meg) επιβουλή κατά της ζωής µου [εpivuli kata tiz zǤiz mu] mordkommisjon m. (utrykningspatrulje) άµεση δράση, η [i amεsi ðrasi] mordplaner m.pl. δολοϕονικοί σκοποί [ðǤlǤfǤniki skǤpi] / ha mordplaner έχω δολοϕονικούς σκοπούς [εΧǤ ðǤlǤfǤnikus skǤpus] more v. (atsprede, underholde) διασκεδάζω [ðiaskεðazǤ] # ψυχαγωγώ [psiΧaDžǤDžǤ] # αναδηµιουργώ [anaðimiurDžǤ] / more seg (ha det hyggelig, feste, rangle) γλεντώ [DžlεndǤ] # (ha det moro, slå seg løs, slå hælene i taket) το διασκεδάζω [tǤ ðiaskεðaszǤ] (være/bli lystig) µερακλώνω [mεraklǤnǤ] # (koble av, slappe av) ξεσκάω [ksεskaǤ] # ξεσκάζω [ksεskazǤ] / barna moret seg med å tegne/lage karikaturer τα παιδιά διασκέδασαν ϕτιάχνοντας καρικατούρες [ta pεðja ðiaskεðasan ftjaΧnǤndas karikaturεs] : det skader ikke om vi morer oss litt av og til δε βλάπτει να γλεντάµε πότε−πότε [ðε vlapti na Džlεndamε pǤtε pǤtε] : jeg moret meg da jeg fikk høre at.... (det var fornøyelig/pussig å høre at...) διασκέδασα µαθαίνοντας ότι... [ðiaskεðasa maϑεnǤndas Ǥti] : jeg moret meg kostelig (jeg hadde det kjempeartig) γλέντησα µε την ψυχή µου [glεndisa mε tim psiçi mu] : vi moret oss over vitsene/triksene hans διασκεδάσαµε µε τ' αστεία του/τα κόλπα του [ðiaskεðasamε mε tastia tu/ta kǤlpa tu] / more seg med (atsprede seg med) ψυχαγωγούµαι µε.. [psiΧaDžǤDžumε mε] # διασκεδάζω µε [ðiaskεðazǤ mε] morfar m. (bestefar på morssida) παππούς (από τη µητέρα µου), ο [Ǥ papus (apǤ ti mitεra mu)] morfem n. (språkvit.) µόρϕηµα, το [tǤ mǤrfima] Morfeus (gr. myt. drømmens gud, søvnen) Μόρϕευς*, ο [Ǥ mǤrfεfs] morfin m.n. µορϕίνη, η [i mǤrfini] morfindråper m.pl. (med.)( opiumsdråper) λάβδανο, το [tǤ lavðanǤ] morfinisme m. (morfinavhengighet) f.m. µορϕινοµανία, η [i mǤrfinǤmania] morfinist m. µορϕινοµανής, ο [Ǥ mǤrfinǤmanis] morfologi m. µορϕολογία, η [i mǤrfǤlǤjia] morfologisk adj. µορϕολογικός [mǤrfǤlǤjikǤs] morgen m. πρωί , το [tǤ prǤï] # (overf. begynnelse) καταβολή, η [i katavǤli] / fra morgen til kveld από το πρωί µέχρι το βράδυ [apǤ tǤ prǤï mεΧri tǤ vraði] / fra tidenes morgen από καταβολής κόσµου [apǤ katavǤlis kǤzmu] / god morgen! καληµέρα! [kalimεra] / hver morgen κάθε πρωί [kaϑε prǤï] / i morgen αύριο [avriǤ] / i morgen kveld αύριο το βράδυ [avriǤ tǤ vraði] / i morgen tidlig (αύριο) το πρωί [avriǤ tǤ prǤï] / tidlig om/på morgenen αποταξύ [apǤtaksi] morgen- pref. εωθινός [εǤϑinǤs] # (demrings-) αυγινός [avjinǤs] 6 morgenandakt f.m. (morgenbønn) πρωϊνή προσευχή, η [i prǤini prǤsεfçi] # (fromesse) όρθρος, ο [Ǥ ǤrϑrǤs] morgenavis f.m. (morgenutgave) πρωϊνή εϕηµερίδα, η [i prǤini εfimεriða] / morgenaviser πρωϊνές εϕηµερίδες [i prǤinεs εfimεriðεs] morgenbønn f.m. (morgenandakt) πρωϊνή προσευχή, η [i prǤini prǤsεfçi] morgendagen m. (også: morgendagens nyheter) αυριανή, η [i avriani] / hvem vet hva morgendagen bringer! ποιος ξέρει τι µας ϕυλάει το αύριο! [piǤs ksεri ti mas filai tǤ avriǤ] morgendagens adj. αυριανός [avrianǤs] # (framtids-, for framtida) µελλοντικός [mεlǤndikǤs] / morgendagens avis η αυριανή εϕηµερίδα [i avriani εfεmεriða] / morgendagens verden (framtidssamfunnet) ο αυρινός κόσµος [Ǥ avrinǤs kǤzmǤs] morgenfugl m. (person som liker å stå tidlig opp om morgenen) άτοµο που ξυπνάει νωρίς το πρωί [atǤmǤ pu ksipnai nǤris tǤ prǤï] / være (en) morgenfugl (stå opp med sola) σηκώνοµαι µε τα κοκόρια [sikǤnǤmε mε ta kǤkǤria] morgengudstjeneste f.m. πρωϊνή ακολουθία, η [i prǤïni akǤluϑia] morgenkjole m. ρόµπα, η [i rǤba] morgenkåpe f.m. ρόµπα (σπιτιού), η [i rǤba (spitju)] # (slåbrok, badekåpe) πενιουάρ, το [tǤ pεnjεar] / hun slengte på seg morgenkåpa/badekåpa og løp ut έβαλε γρήγορα τη ρόµπα της κι έτρεξε έξω [εvalε DžriDžǤra ti rǤma tis ki εtrεksε εksǤ] morgenlys n. (morgensol) το πρωϊνό ϕως [tǤ prǤïnǤ fǤs] / morgenlyset smøg seg inn gjennom vindusskoddene το πρωϊνό ϕως γλιστρούσε µέσα από τα παντζούρια [tǤ prǤïnǤ fǤz Džlistrusε mεsa apǤ ta pandzuria] morgennyheter m. (morgensending) αυγή, η [i avji] morgenrush n. πρωϊνή κίνηση, η [i prǤïni kinisi] / morgenrushet på veiene η πρωϊνή κίνηση στους δρόµους [i prǤïni kinisi stuz ðrǤmus] morgenrøde m. αλπικό ϕως ανατολής του ήλιου, το [tǤ alpikǤ fǤs antǤlis tu iliu] morgensang m. πρωϊνή σερενάτα, η [i prǤini sεrεnata] # (aubade: en trubadursang som beskriver hvordan morgenlyset skiller de elskende) εωθινόν άσµα, το [tǤ εǤϑinǤn azma] morgenstjerne f.m. αυγερινός, ο [Ǥ avjεrinǤs] morgenté m. (på senga) εωθινό τσάι (στο κρεβάτι), το [tǤ εǤsinǤ tsai (stǤ krεvati)] morgentur m. πρωϊνός περίπατος, ο [Ǥ prǤïnǤs pεripatǤs] / morgenturen kvikket meg opp ο πρωϊνός περίπατος µε αναζωογόνησε [Ǥ prǤïnǤs pεripatǤz mε anazǤǤDžǤnisε] morian m. (eldre betegnelse for neger, mor; neds. svarting) αράπακας, ο [Ǥ arapakas] # (βροµο)αραπίνα, η [i (vrǤmǤ)arapina] # (βροµο)νέγρα, η [i (vrǤmǤ)nεDžra] morløs adj. (morlaus) ορϕανός από µητέρα [ǤrfanǤs apǤ mitεra] mormoner m. Μορµόνος, ο [Ǥ mǤrmǤnǤs] mormor f.m. γιαγιά (από τη µητέρα µου), η [i jaja (apǤ ti mitεra mu)] moro f.m. (atspredelse, fornøyelse) διασκέδαση, η [i ðiaskεðasi] # αναψυχή, η [i anapsiçi] / for moro skyld για γούστο [ja DžustǤ] # (på spøk) στ' αστεία [stastia] # (som en spøk, på spøk, på tull) για καλαµπούρι [ja kalamburi] : gjøre noe for moro skyld/for fornøyelsens skyld κάνω κάτι για διασκέδαση [kanǤ kati ja ðiaskεðasi] : vi spiller ikke kort for pengenes skyld, men for moro skyld δεν παίζοµε χαρτιά 7 για λεϕτά αλλά για γούστο [ðεm bεzǤmε Χartia ja lεfta ala ja DžustǤ] / la moroa begynne! βαράτε βιολιτζήδες ! [varatε viǤlidziðεs] / krangelen ødela moroa/dagen for meg (krangelen satte meg i dårlig humør) µου χάλασε το γούστο ο καυγάς [mu Χalasε tǤ DžustǤ Ǥ kavDžas] moro adj. (hyggelig, morsom s.d.) : det er ikke moro å være aleine δεν έχει γούστο να είσαι µόνος [ðεn εçi DžustǤ na isε mǤnǤs] mors- pref. (moderlig) µητρικός [mitrikǤs] Morse (oppfant morsealfabetet) Μορς, ο [Ǥ mǤrs] morsealfabet n. κώδικας Μορς, ο [Ǥ kǤðikaz mǤrs] morselskap n. (handel, jur.) (moderselskap, holdingselskap/-kompani) µητρική εταιρ(ε)ία, η [i mitriki εtεria] morsinstinkt n. µητρικό ένστικτο/ένστιχτο, το [tǤ mitrikǤ εnstiktǤ/εnstiΧtǤ] morsk adj. (bisk, gretten, sur, brysk, uforskammet) απότοµος [apǤtǤmǤs] # (om mine etc.: krigersk, stridbar) αρειµάνιος [arimaniǤs] # (hard, barsk, stram) αυστηρός [afstirǤs] / en morsk mine αρειµάνιο ύϕος [arimaniǤ ifǤs] / et morskt ansikt αυστηρό πρόσωπο [afstirǤ prǤsǤpǤ] / se morsk ut (ha et morskt/skummelt utseendet) έχω αυστηρή όψη [εΧǤ afstiri Ǥpsi] morskap m. (fornøyelse, munterhet, fest, jubalong) γλέντι, το [tǤ Džlεndi] morskap n. (moderskap, det å være mor) µητρότητα, η [i mitrǤtita] morskjærlighet f.m. µητρική αγάπη, η [i mitriki aDžapi] # (en mors kjærlighet til sine barn) η λατρεία µιας µητέρας για τα παιδιά της [i latria mjaz mitεraz ja ta pεða tis] morsmål n. µητρική (γλώσσα), η [i mitriki (DžlǤsa)] # λαλούµενη, η [i lalumεni] # (språk, målføre, dialkekt) διάλεκτος, η [i ðjalεktǤs] / jeg forstår bare morsmålet mitt καταλαβαίνω µόνο τη µητρική µου [katalavεnǤ mǤnǤ ti mitriki mu] / morsmålet vårt η µητρική µας γλώσσα [i mitriki maz DžlǤsa] morsom adj. (underholdende) διασκεδαστικός [ðiaskεðastikǤs] # (fornøyelig, vittig, herlig) απολαυστικός [apǤlafstikǤs] # ευτράπελος [εftrapεlǤs] # (latterlig, vittig) αστείος [astiǤs] # (munter, vittig, litt spydig) ευϕυολόγος [εfiǤlǤDžǤs] # (pussig, artig) γουστοζικός [DžustǤzikǤs] # (munter, glad, lystig) εύθυµος [εfϑimǤs] / det er slett ikke/alt annet enn morsomt δεν είναι καθόλου αστείο [ðεn inε kaϑǤlu astiǤ] / det var ubeskrivelig morsomt δε λέγεται πόσο αστείο ήταν [ðε lεjεtε pǤsǤ astiǤ itan] / en morsom hendelse el. omstendighet διασκεδαστικό περιστατικό [ðiaskεðastikǤ pεristatikǤ] / en morsom/underholdende historie διασκεδαστική ιστορία, η [i ðiaskεðastiki istǤria] : morsomme/artige historier αστείες /ευτράπελες ιστορίες [astiεs/εftrapεlεs istǤriεs] / en morsom vits απολαυστικό αστείο [apǤlafstikǤ astiǤ] # διασκεδαστικό ανέκδοτο [ðiaskεðastikǤ anεkdǤtǤ] / han får sagt det på en sånn morsom måte! γουστόζικος που τα λέει! [DžustǤzikǤs pu ta lεi] / jeg ser ikke det morsomme i det/hva som er så morsomt med det! δεν βλέπω που είναι το αστείο [ðεn vlεpǤ pu inε tǤ astiǤ] # δεν καταλαβαίνω που βρίσκεται το αστείο [ðεn katalavεnǤ pu vriskεtε tu astiǤ] / prøve å være morsom/vittig πουλάω εξυπνάδες [pulaǤ εksipnaðεs] # κάνω τον έξυπνο [kanǤ tǤn εksipnǤ] / synes det er veldig morsomt å….(nyte å…..) ηδονίζοµαι [iðǤnizǤmε] 8 morsomhet m. (vittighet, spøk) εξυπνάδα, η [i εksipnaða] # ευϕυολόγηµα, το [tǤ εfiǤlǤjima] # ευϕυολογία, η [εfiǤlǤjia] # (småerting, skjemting) αστειολόγηµα, το [tǤ astiǤlǤjima] # αστεϊσµός, ο [Ǥ astεïzmǤs] # αστειότητα, η [i astiǤtita] # (en spøkefull bemerkning, en morsomhet) µια αστεία παρατήρηση [mja astia paratirisi] / klassen lo av lærerens morsomheter η τάξη γέλασε από τους αστεϊσµούς του δασκάλου [i taksi jεlasε apǤ tus astεïzmus tu ðaskalu] / komme med en morsomhet (slå en vits) καλαµπουρίζω [kalamburizǤ] morsomt adv. (på en morsom, underholdende måte) διασκεδαστικά [ðiaskεðastika] # τερπνά [tεrpna] morstrygd f.m. επίδοµα µητρότητας, το [tǤ εpiðǤma mitrǤtitas] morter m. γουδί, το [tǤ Džuði] # κοπανιστήρι, το [tǤ kǤpanistiri] / morter og støter γουδί και γουδοχέρι [Džuði kε DžuðǤçεri] / støte hvitløk i morter κοπανίζω σκόρδο σε γουδί [kǤpanizǤ skǤrðǤ sε Džuði] mos m. (grøt, velling, røre) κουρκούτι, το [tǤ kurkuti] # (masse, grøt) λιώµα, το [tǤ liǤma] mosaikk m. µωσαϊκό, το [tǤ mǤsaïkǤ] mosaikk- pref. µωσαικός [mǤsaïkǤs] mosaikkfliser m.pl. µωσαικές πλάκες [mǤsaïkεs plakεs] mosaisk adj. (rel.) µωσαικός [mǤsaïkǤs] Mosambik geo. Μοζαµβίκη, η [i mǤzamviki] mose m. (bot.) βρύο, το [tǤ vriǤ] # µούσκλια, η [i musklia] / mosedekte steiner (klipper)/ tak/trestammer βράχια/σκεπές/κορµοί δέντρων σκεπασµένοι µε µούσκλια [vraça/skεpεs/kǤrmi ðεndrǤn skεpazmεni mε musklia] mose v. (knuse) κάνω λιώµα [kanǤ liǤma] # λιώνω [liǤnǤ] / mose noen/ei flue κάνω λιώµα κάποιον/µια µύγα [kanǤ liǤma kapiǤn/mja miDža] / mose poteter (lage potetmos) κάνω λιώµα πατάτες [kanǤ liǤma patatεs] # λιώνω πατάτες [liǤnǤ patates] Mosel (fr. elv) Μοζέλας, ο [Ǥ mǤzεlas] Moseloven (etter Moses) ο Μωσαϊκός Νόµος [Ǥ masaïkǤz nǤmǤs] Moses (navn i Bibelen) Μωυσής, ο [¨mǤisis] mosing f.m. (knusing, oppløsning) λιώσιµο, το [tǤ liǤsimǤ] mosjonere v. (trene, trimme) ασκώ [askǤ] mosjonsgymnastikk m. ασκήσεις για τη διατήρηση της σιλουέτας, οι [i askisiz jia ti ðiatirisi tis siluεtas] moské m. τζαµί, το [tǤ dzami] Moskva geo. Μόσχα, η [i mǤsΧa] moskovitt m. Μοσχοβίτης, ο [Ǥ mǤsΧǤvitis] most m. (særlig av druer) µούστος, ο [Ǥ mustǤs] mot n. (tapperhet) θάρρος, ο [Ǥ ϑarǤs] # κουράγιο, το [tǤ kurajiǤ] # αλκή, η [i alki] # ανδραγαθία, η [i anðraDžaϑia] # ανδρεία, η [i anðria] # γενναιότητα, η [i jεnεǤtita] # (vågemot, dristighet) ευψυχία, η [i εfpsiçia] # (tapperhet, høysinn, storsinn) γενναιοψυχία, η [i jεnεǤpsiçia] # (mandighet, rankhet, edelmot, høysinn, djervhet) λεβεντιά, η [i lεvεndja] / alle mine soldater viste beundringsverdig mot όλοι µου οι στρατιώτες έδειξαν αξιοθαύµαστο θάρρος [Ǥli mu i stratjǤtεs εðiksan 9 aksiǤϑavmastǤ ϑarǤs] / fatte mot (ta mot til seg, bli modigere) παίρνω θάρρος [pεrnǤ ϑarǤs] / fatte nytt mot (få motet tilbake) ανακτώ το θάρρος µου [anaktǤ tǤ ϑarǤz mu] # κάνω κουράγιο [kanǤ kurajǤ] # κάνω καρδιά [kanǤ karðja] # (lyse opp, få opp humøret) αλεγράρω [alεDžrarǤ] # αναθαρρεύω [anaϑarεvǤ] # ξεθαρρεύω [ksεϑarεvǤ] # ξεθαρρεύοµαι [ksεϑarεvǤmε] : jeg fattet nytt mot da jeg hørte legen si det ξεθάρρεψα όταν άκουσα το γιατρό να το λέει [ksεϑarεpsa Ǥtan akusa tǤ jatrǤ na tǤ lεi] / forbløffende (fantastisk) mot ξιοθαύµαστο θάρρος [aksiǤϑavmastǤ ϑarǤs] / gi noen mot (fylle noen med mot, sette mot i) εµπνέω θάρρος σε κάποιον [εmbnεǤ ϑarǤs sε kapiǤn] # (oppmuntre noen) ενθαρρύνω κάποιον [εnϑarinǤ kapiǤn] : smilet hennes ga meg mot til å snakke το χαµόγελό της µ' ενθάρρυνε να µιλήσω [tǤ ΧamǤjεlǤ tis mεnϑarinε na milisǤ] / ha mot (være modig) έχω κουράγιο [εΧǤ kurajǤ] / ha sine meningers mot έχω ηθικό θάρρος/το θάρρος της γνώµης µου [εΧǤ iϑikǤ ϑarǤs/tǤ ϑarǤs tiz DžnǤmiz mu] # έχω παρρησία [εΧǤ parisia] / holde motet oppe διατηρώ το θάρρος µου [ðiatirǤ tǤ ϑarǤz mu] : han holdt motet oppe i all motgangen (han taklet all motgang tappert) αντιµετώπισε όλες τις ατυχίες µε πολύ κουράγιο [andimεtǤpisε Ǥlεs tis atiçiεz mε pǤli kurajǤ] : hold motet oppe! (ikke mist motet!) µη χάνεις το θάρρος σου! [mi Χanis tǤ ϑarǤs su] / med stort mot (med ubøyelig mot) µε ακλόνητο θάρρος [mε aklǤnitǤ ϑarǤs] # µε αλύγιστο θάρρος [mε alijistǤ ϑarǤs] / med sviktende mot ελλιπής σε θάρρος [εlipis sε ϑarǤs] / miste motet χάνω το θάρρος µου [ΧanǤ tǤ ǤarǤz mu] (bli motløs, gi opp håpet) απελπίζοµαι [apεlpizǤmε] # λιγοψυχώ [liDžǤpsiΧǤ] # λιποψυχώ [lipǤpsiΧǤ] # ποθαρρύνοµαι [apǤϑarinǤmε] # (rygge tilbake, være/bli feig) δειλιάζω [ðiljazǤ] : de begynte å miste motet το θάρρος τους άρχισε να τους εγκαταλείπει [tǤ ϑarǤs tus arçisε na tus εŋgatalipi] : hvis du mister motet, har du tapt/er du fortapt αν δειλιάσεις, χάθηκες [an ðiljasis Χaϑikεs] / ikke mist motet! µη χάνεις το θάρρος /κουράγιο σου! [mi Χanis tǤ ϑarǤs/tǤ kurajǤ su] : jeg mister ikke så lett motet δεν απογοητεύοµαι εύκολα [ðεn apǤDžǤitεvǤmε εfkǤla] : jeg mistet motet (motet sviktet meg) δείλιασε η καρδιά µου [ðiliasε i karðja mu] : mist ikke motet! (fortvil ikke! gi ikke opp! hold ut!) µην απελπίζεσαι! [min apεlpizεsε] / motet sviktet meg το θάρρος µου µ' εγκατέλειψε [tǤ ϑarǤz mu mεŋgatεlipsε] / samle alt sitt mot (mobilsere alle sine krefter) συγκεντρώνω όλο µου το θάρρος [siŋgεndrǤnǤ ǤlǤ mu tǤ ϑarǤs] / samle mot til å gjøre noe (våge å gjøre noe) βρίσκω το κουράγιο να κάµω κάτι [vriskǤ tǤ kurajiǤ na kamǤ kati] / sette mot i noen (gi noen mot) δίνω θάρρος σε κάποιον [ðinǤ ϑarǤs sε kapiǤn] # θερµαίνω κάποιον [ϑεrmεnǤ kapiǤn] : sette mot i soldatene νσταλάζω θάρρος στους στρατιώτες [εnstalazǤ ϑarǤs stus stratjǤtεs] : sette nytt mot i soldatene (fylle soldatene med nytt mot) γεµίζω τους στρατιώτες µε νέο θάρρος [jεmizǤ tus stratjǤtεz mε nεǤ ϑarǤs] / ta mot til seg πέρνω κουράγιο [pεrnǤ kurajǤ] # επιστρατεύω το κουράγιο µου [εpistratεvǤ tǤ kurajǤ mu] # (stålsette seg) ατσαλώνω [atsalǤnǤ] # (driste seg til å, tillate seg å, være så fri å) λαµβάνω το θάρρος να [lamvanǤ tǤ ϑarǤz na] : han tok mot til seg for å gå inn å be 10 om lønnspålegg ατσαλώθηκε να πάει και να ζητήσει αύξηση [atsalǤϑikε na pai kε na zitisi afksisi] : han tok mot til seg og fortalte meg at... έλαβε το θάρρος να µου πει [εlavε tǤ ϑarǤz na mu pi] / ta motet fra (gjøre en motløs, kue, skremme) αποθαρρύνω [apǤϑarinǤ] # αποκαρδιώνω [apǤkarðjǤnǤ] # κάνω νκάποιον να χάσει το θάρρος του [kanǤ kapiǤn na Χasi tǤ ϑarǤs tu] : nesten ta motet fra noen κλονίζω το θάρριος κάποιου [klǤnizǤ tǤ ϑarǤs kapiu] : ikke la et nedelag ta motet fra deg µην αϕήνεις να σε αποθαρρύνει µια αποτυχία [min afiniz na sε apǤϑarini mja apǤtiçia] mot prep. ενατίον [εnandiǤn] (imot) παρά [para] # (i retning av, henimot, som antyder) κατά [kata] # adv. ενάντια [εnandia] # αντίθετα προς [andiϑεta prǤs] # κοντρά σε [kǤndra sε] # (overfor, vis-à-vis, til gjengjeld for, sammenlignet med) έναντι [εnandi] # (på den andre siden) απέναντι [apεnandi] # (i kontrast med, som kontrast til) σε αντίθεση µε [sε andiϑεsi mε] # (sammenlignet med) σε σύνκριση µε [sε siŋgrisi mε] / Arsenal mot Ajax 'Αρσεναλ εναντίον της 'Αγιαξ [arsεnal εnandiǤn dis ajaks] / det er ingenting mot det jeg så her om dagen αυτό δεν είναι τίποτα σε σύγκριση µε αυτό που είδα τις προάλλες [aftǤ ðεn inε tipǤta sε siŋgrisi mε aftǤ pu iða tis prǤalεs] / en kampanje mot røyking εκστρατεία κατά του καπνίσµατος [i εkstratia kata tu kapnizmatǤs] / handle mot noens ønsker ενεργώ ενέντια στις επιθυµίες κέποιου [εnεrDžǤ εnandia stis εpiϑimiεs kapiu] / mot all forventning (helt uventet) παρ' ελπίδα [par εlpiða] / mot bedre vitende παρά τις προθέσεις /τις υπαγορεύσεις της λογικής µου [para tis prǤϑεsis / tis ipaDžǤrεfsis) tiz lǤjikiz mu] : gjøre noe mot bedre vitedne κάνω κάτι παρά τις επιϕυλάξεις µου [kanǤ kati para tis εpifilaksiz mu] : handle mot bedre vitende ενεργώ κακόπιστα [εnεrDžǤ kakǤpista] / mot betaling έναντι πληρωµής [εnandi plirǤmis] / mot/i retning av elva/skolen κατά το ποτάµι/ σχολείο [kata tǤ pǤtami/sΧǤliǤ] / mot et lite vederlag έναντι µικράς αµοιβής [εnandi mikras amivis] / mot klokka (mot urviserne, venstredreiende) αριστερόστροϕος [aristεrǤstrǤfǤs] # (mot urviserne, mot sola) ανάδροµος [anadrǤmǤs] # (i kamp med klokka) µε αντίπαλο το ρολόι [mε andipalǤ tǤ rǤlǤï] # µε πιεστικές προθεσµίες [mε piεstikεs prǤϑεzmiεs] / mot kveld(en) κατά το βραδάκι [kata tǤ vraðaki] / mot min vilje ενάντια στη θέλησή µου [εnandia sti ϑεlisi mu] # παρά τη θέληση µου [para ti ϑεlisi mu] / mot nord κατά το βοριά [kata tǤ vǤria] / mot/henimot påske κατά το Πάσχα [kata tǤ pasΧa] / mot reglene ενάνδια στον κανονισµό [εnandia stǤŋ kanǤnizmǤ] / mot slutten av krigen κατά το τέλος του πολέµου [kata tǤ tεlǤs tu pǤlεmu] / mot sola (andsøles, vendt mot sola) ανθωρολογιακός [anϑǤrǤlǤjakǤs] # (mot klokka) ανάδροµος [anadrǤmǤs] / mot strømmen ενάντια/κόντρα στο ρεύµα [εnandia/kǤndra stǤ rεvma] / mot sør κατά το νότο [kata tǤ nǤtǤ] / mot venstre (i retning fra høyre mot venstre, vendt mot venstre) αριστερόστροϕος [aristεrǤstrǤfǤs] / mot vest/øst κατά τη δύση/τη ανατολή [kata ti ðisi/ti anatǤli] / mot vinden (med vinden i ansiktet) ενάντια/κόντρα στον άνεµο [εnandia/kǤndra stǤn anεmǤ] : vi gikk mot vinden προχωρούσαµε αντίθετα προς τον άνεµο [prǤΧǤrusamε andiϑεta prǤs tǤn anεmǤ] / rødt mot/som kontrast til grønt κόκκινο σε αντίθεση µε το πράσινο [kǤkinǤ sε andiϑεsi mε tǤ prasinǤ] / vi kjempet mot tyskerne πολεµήσαµε ενάντια 11 στους Γερµανούς [pǤlεmisamε εnandia stuz jεrmanikus] / vi må kjempe mot fienden πρέπει να πολεµήσουµε εναντίον τον εχθρού [prεpi na pǤlεmisumε εnandiǤn dǤn εΧϑru] / være mot noens natur (by noen imot) πάω κόντρα στο χαρακτήρα κάποιου [paǤ kǤndra stǤ Χaraktira kapiu] mot- pref. (anti-, som virker mot) αντι− [andi] # αντί− [andi] motaksjon m. αντίδραση, η [i andiðrasi] motangrep n. αντίθεση, η [i andiϑεsi] / gå til motangrep αντιτίθεµαι* [anditiϑεmε] motarbeide v. (motvirke, gjøre motstand, reagere mot) αντενεργώ [andεnεrDžǤ] # (reagere på/mot) αντιδρώ σε [anðiðrǤ sε] # (gå imot, sperre, blokkere, hindre, stikke kjepper i hjulene for) εµποδίζω [εmbǤðizǤ] # (opponere mot, gå/være imot) εναντιώνοµαι (σε) [εnandjǤnǤmε sε] # (imøtegå, motsi, motarbeide) κοντράρω [kǤndrarǤ] / hvis du ikke slutter å motarbeide meg… αν δεν πάψεις να µου εναντιώνεσαι [an ðεn papsiz na mu εnandjǤnεsε] / motarbeide noen (prøve å svekke/redusere noens innflytelse) αντιδρώ στην επιρροή κάποιου [andiðrǤ stin εpirǤï kapiu] / motarbeide/reagere på noens planer αντιδρώ στα σχέδια κάποιου [andiðrǤ sta sçεðia kapiu] motarbeidelse m. (protest, innvending, motstand,opposisjon) εναντίωση, η [i εnandiǤsi] motargument n. (imøtegåelse, protest, uenighet) αµϕισβήτηση, η [i amfizvitisi] motbakke m. (oppstigning, klatretur) ανηϕοριά, η [i anifǤrja] # ανήϕορος, ο [Ǥ anifǤrǤs] # ανιϕόρα, η [i anifǤra] # ανωϕέρεια, η [i anǤfεria] # γκρεµός, ο [Ǥ grεmǤs] / det var en bratt motbakke på det punktet (akkurat der) υπήρχε µια απότοµη ανωϕέρεια σε εκείνο το σηµείο [ipirçε mja apǤtǤmi anǤfεria sε εkinǤ tǤ simiǤ] / jeg kan ikke gå fort i motbakke δεν µπορώ να πάω γρήγορα στην αναϕοριά/στον ανήϕορο [ðεm bǤrǤ na paǤ DžriDžǤra stin anafǤria/stǤn anifǤrǤ] motbeskyldning m. αλληλοκατηγορία, η [i alilǤkatiDžǤria] # αντέγκληση, η [i andεŋglisi] motbevis n. (gjendrivelse, imøtegåelse) ανατροπή, η [i anatrǤpi] # (jur.) ανταπόδειξη, η [i andapǤðiksi] motbevise v. (gjendrive, trekke i tvil, imøtegå) αναιρώ [anεrǤ] # ανασκευάζω [anaskεvazǤ] # αποσείω [apǤsiǤ] # (avsanne, dementere) διαψεύδω [ðiapsεvðǤ] / motbevise en teori διαψεύδω θεωρία [ðiapsεvðǤ ϑεǤria] / som kan motbevises αναιρέσιµος [anεrεsimǤs] motbydelig adj. αηδιαστικός [aiðiastikǤs] # γλοιώδης [DžliǤðis] # (forbannet, ekkel, plagsom, bestialsk) αναθετισµένος [anaϑεtizmεnǤs] # (heslig, fæl, stygg, reddsom, redselsfull) απαίσιος [apεsiǤs] # (sjenerende, plagsom) ενοχλητικός [εnǤΧlitikǤs] # (frastøtende, vemmelig, ubehagelig) αντιπαθητικός [andipaϑitikǤs] # αποτροπιστικός [apǤtrǤpiastikǤs] # απωστικός [apǤstikǤs] # µπελαλίδικος [bεlaliðikǤs] # άσεµνος [asεmnǤs] # µυσαρός [misarǤs] # (dårlig, ubehagelig, irriterende) δυσάρεστος [ðisarεstǤs] # (avskyelig, grusom) αποτρόπαιος [apǤtrǤpεǤs] # απωθητικός [apǤϑitikǤs] # (avskyelig, vederstyggelig, redelsfull, forferdelig) βδελυρός [vðεlirǤs] # ειδεχθής* [iðεΧϑis] # (ekkel, nederdrektig, gemen) άσχηµος [asçimǤs] # άσκηµος [askimǤs] # (tarvelig, simpel, ussel) ελεεινός [εlεinǤs] # αχρείος [aΧriǤs] # (om person: ufordragelig, frastøtende) αχώνευτος [aΧǤnεftǤs] / du er motbydelig (du gjør meg kvalm) µου ϕέρνιες/προκάλεις αηδία [mu fεrnis/ 12 prǤkalis aiðia] / ei motbydelig lukt ενοχλητική µυρουδιά [εnǤΧlitiki miruðja] # απωθητική εµϕάνηση [apǤϑitiki εmfanisi] / en motbydelig type αποτόµαιος τύπος [apǤtǤmεǤs tipǤs] / et motbydelig arbeid (en skitjobb) αντιπαθητική/µπελαλίδικη δουλειά [andipaϑitiki/bεlaliðiki ðulja] / et motbydelig/irriterende menneske δυσάρεστος άνθρωπος [ðisarεstǤs anϑrǤpǤs] / et motbydelig syn απωθητικό θέαµα [apǤϑitikǤ ϑεama] / et botbydelig vær (stygt vær, dårlig vær) δυσάρεστος καιρός [ðisarεstǤs kεrǤs] / motbydelig mat αντιπαθητική τροϕή [andipaϑitiki trǤfi] / motbydelig oppførsel αηδής /κτηνώδης συµπεριϕορά [aiðis/ktinǤðis simbεrifǤra] # αντιπαθητική/αποτρόπαιη συµπεριϕορά [andipaϑitiki/apǤtrǤpεi simbεrifǤra] motbydelig adv. αηδιαστικά [aiðiastika] # (vemmelig, ekkel, avskyelig) αξιοµίσητος [aksiǤmisitǤs] # απεχθής [apεΧϑis] # αποκρουστικός [apǤkrustikǤs] # (kvalmende, vemmelig) εµετικός [εmεtikǤs] / et motbydelig syn εµετικό θέαµα [εmεtikǤ ϑεama] motbydelighet f.m. (vemmelse, avsky, aversjon) αποστροϕή, η [i apǤstrǤfi] motdemonstrasjon m. αντιδιαδήλωση, η [i andiðiaðilǤsi] mote m. µόδα, η [i mǤða] # (nyhet) νεωτερισµός, ο [Ǥ nεǤtεrizmǤs] / bestemme moten (være toneangivende (i motebransjen)) λανσάρω τη µόδα [lansarð ti mǤða] : det er Paris - ikke Roma - som er toneangivende i motebransjen το Παρίσι κι όχι η Ρώµη λανσάρει τη µόδα [tǤ parisi ki Ǥçi i rǤmi lansari ti mǤða] / de siste motene fra Paris οι τελευταίοι νεωτερισµοί από το Παρίσι [i tεlεftεi nεǤtεrizmi apǤ tǤ parisi] / en nyskapende/epokegjørende mote έξαλλη µόδα [εksali mǤða] / en uortodoks (ukonvensjonell, annerledes) mote µια αλλιώτικη µόδα [mja aljǤtiki mǤða] / følge moten ακολουθώ τη µόδα [akǤluϑǤ ti mǤða] : følge moten slavisk (være moteslave) ακολουθώ τη µόδα δουλικά [akǤluϑǤ ti mǤða ðulika] / gjenoppfriske en mote ανανεώνω µια µόδα [ananεǤnǤ mja mǤða] / ha gått av moten (være umoderne) είναι εκτός µόδας [inε εktǤz mǤðas] / kledd etter siste mote ντυµένος µε την τελευταία λέξη της µόδας [dimεnǤz mε tin dεlεftεa lεksi tiz mǤðas] / komme på moten γίνοµαι της µόδας [jinǤmε tiz mǤðas] : når kom miniskjørt på moten? πότε έγινε της µόδας το µίνι; [pǤtε εjinε tiz mǤðas tǤ mini] : komme på moten igjen ξαναγίνοµαι της µόδας [ksanajinǤmε tiz mǤðas] / motens krav οι νόµοι της µόδας [i nǤmi tiz mǤðas] / motens luner οι ιδιοτροπίες /λόξες της µόδας [i iðiǤtrǤpiεs/ lǤksεs tiz mǤðas] / siste mote (siste skrik) η καινούργια µόδα [i kεnurja mǤða] : siste mote/det siste innen hatter η τελευταία µόδα στα καπέλα [i tεlεftεa mǤða sta kapεla] / være på moten είµαι της µόδας [imε tiz mǤðas] # χαλώ κόσµο [ΧalǤ kǤzmǤ] / være siste/høyeste/topp mote (være siste skrik) είµαι η τελευταία λέξη της µόδας [imε i tεlεftεa lεksi tiz mǤðas] : miniskjørt er høyeste mote i år/er siste skrik το µίνι χαλάει κόσµο ϕέτος [tǤ mini Χalai kǤzmǤ fεtǤs] : minskjørt var høyeste mote på den tida µεσουρανούσε τότε η µίνι−ϕούστα [uranusε tǤtε i mini-fusta] : svarte hatter er topp mote i sommer τα µαύρα καπέλα είναι η τελευταία λέξη της µόδας ϕέτος το καλοκαίρι [ta mavra kapεla inε i tεlεftεa lεksi tiz mǤðas fεtǤs tǤ kalǤkεri] motebevisst adj. (klesbevisst) κοκέτης /κοκέτα (στο ντύσιµο) [kǤkεtis/kǤkεta (stǤ disimǤ)] # 13 (smart, elegant kledd, flørtende) κοκέτικος [kǤkεtikǤs] moteblad n. περιοδικό µόδας, το [tǤ pεriǤðikǤ mǤðas] motedesigner m. (motetegner) ενδυµατολόγος, ο [Ǥ εnðimatǤlǤDžǤs] motedommer m. (klesdommer, haute couture-ekspert) κριτικός της υψηλής ραπτικής, ο [Ǥ kritikǤs tis ipsiliz raptikis] motell n. (i veikanten) (παρόδιος) µοτέλ, το [tǤ (parǤðiǤz) mǤtεl] # (veikro, veikafé) µοτέλ στην άκρη του δρόµου, το [mǤtεl stin akri tu ðrǤmu] # (veikro) ξενοδοχείο πάνω στο δρόµο [ksεnǤðǤçiǤ panǤ stǤ ðrǤmǤ] moteløve f.m. (snobb, dandy) δανδής, ο [Ǥ ðanðis] moteoppvisning m. (moteshow) επίδειξη µόδας, η [i εpiðiksi mǤðas] motepress n. (motens tyranni) η καταδυνάστευση της µόδας [i kataðinastεfsi tiz mǤðas] motett m. (mus.) µοτέτο, το [tǤ mǤtεtǤ] moteutstilling f.m. έκθεση µόδας, η [i εkϑεsi mǤðas] # (av pels-/skinnvarer) έκθεση γούνας, η [i εkϑεsi Džunas] motetegner m. (motedesigner) ενδυµατολόγος, ο [Ǥ εnðimatǤlǤDžǤs] motfallen adj. (slukøret) µε πεσµένα αυτιά [mε pεzmεna aftja] # (nedslått, motløs, fortvilet) βαριόθυµος [variǤϑimǤs] # βαρύθυµος [variϑimǤs] # βαρύκαρδος [varikarðǤs] # δύσθυµος [ðisϑimǤs] # λιπόψυχος [lipǤpsiΧǤs] motforestilling m. (innsigelse, innvending, bebreidelse) διαµαρτυρία, η [i ðiamartiria] # (skruppel, hemning, betenkelighet) ενδοιασµός, ο [Ǥ εnðiazmǤs] / de hadde (sterke) motforestillinger mot å arbeide på søndag είχαν ενδοιασµούς στο να δουλέψουν την Κυριακή [iΧan εnðiazmus stǤ na ðulεpsi tiŋ giriaki] motforslag n. αντεισήγηση, η [i andisijisi] # αντιπρόταση, η [i andiprǤtasi] / komme med motforslag (foreslå isteden) αντιπροτείνω [andiprǤtinǤ] motgang m. (påkjenning, uflaks) κακοτυχία, η [i kakǤtiçia] # αναποδία, η [i anapǤðia] # # (uhell, uflaks, motgang, mindre nederlag) ατυχία, η [i atiçia] # γκίνια, η [i ginia] # (vanskjebne, ulykker)(pl.) ατυχίες [atiçiεz] # (trengsel, lidelse, pine, plage) βάσανο, το [tǤ vasanǤ] # (motgang, prøvelser) δεινά, τα [ta ðina] # κακοπάθεια, η [i kakǤpaϑia] # (ulykke, elendighet, gjenvordighet) εναντιότητα, η [i εnandjǤtita] / ha motgang (ha uflaks) ατυχώ [atiΧǤ] # µε δέρνει ατυχία [mε ðεrni atiçia] : ha mye motgang έχω πολλές ατιχίες [εΧǤ pǤlεs atiçiεs] # (sitte hardt i det, sitte i uhell) έχω γκίνια [εΧε ginia] / motgang i livet (livets gjenvordigheter) οι ενοντιότητες της ζωής [i εnǤndiǤtitεs tiz zǤïs] / være tapper i motgang είµαι γενναίος στις κακοτυχιές [imε jεnεǤs stis kakǤtiçεs] motgift f.m. # (med.)(antitoksin) αντιτοξίνη, η [i anditǤksini] # (som medisin el. middel mot noe) αντίδοτο, το [tǤ andiðǤtǤ] / motgift mot slangebitt αντίδοτο σε δάγκωµα ϕιδιών [andiðǤtǤ sε ðaŋgǤma fiðjǤn] motgifts- (med.) αντίδοτος [andiðǤtǤs] # (som tjener som motgift) που χορηγείται ως αντίδοτο [pu ΧǤrijitε Ǥs andiðǤtǤ] motgående adj. εναντίος [εnandiǤs] mothake m. (på pil, fiskekrok etc., brodd) ακίδι, το [tǤ akiði] motindikasjon m. (med.: kontraindikasjon) αντένδειξη, η [i andεnðiksi] 14 motinnlegg n. (jur.) ανταπάντηση, η [i andapandisi] / komme med motinnlegg ανταπαντώ [andapandǤ] motiv n. (påskudd, årsak, grunn) αϕορµή, η [i afǤrmi] # (drivkraft, motivasjon) ελατήριο, το [tǤ εlatiriǤ] # (incitament, stimulans, beveggrunn) κίνητρο, το [tǤ kinitrǤ] # ορµητήριο, το [tǤ ǤrmitiriǤ] # (litt., kunst, mus.: tema, utsmykn.: mønster) µοτίβο, το [tǤ mǤtivǤ] / egoisme er motivet for politikken hans ορµητήριο της πολιτικής του είναι η ιδιοτέλεια [ǤrmitiriǤ tis pǤlitikis tu inε i iðiǤtεlia] / egoistiske motiver/ beveggrunner ιδιοτελή κίνητρα [iðiǤtεli kinitra] / motivet for en forbrytelse η αϕορµή ενός εγκλήµατος [i afǤrmi εnǤs εŋglimatǤs] / ut fra edle/politiske motiver από ευγενή/πολιτικά κίνητρα [apǤ εvjεni/pǤlitika kinitra] / uærlige motiver (simple/ tarvelige motiver) ευτελή κίνητρα [εftεli kinitra] motivasjon f.m. (drivkraft) ελατήριο, το [tǤ εlatiriǤ] # (stimulus, incentiv) κίνητρο, το [tǤ kinitrǤ] / motivasjon er en viktig faktor i (all) læring το κίνητρο είναι σηµαντικός παράγοντας στη µάθηση [tǤ kinitrǤ inε simandikǤs paraDžǤndas sti maϑisi] / motivasjonen til et barn som lærer engelsk τα ελατήρια ενός παιδιού που µαθαίνει Αγγλικά [ta εlatiria εnǤs pεðju pu maϑεni aŋglika] motivasjonsmiddel n. (stimulans, stimulus, spore, incitament) ερέθισµα, το [tǤ εrεϑizma] / med ros som motivasjonsmiddel (under påvirkning av ros) µε τον έπαινο σαν ερέθισµα [mε tǤn εpεnǤ san εrεϑizma] motivering f.m. ((logisk) begrunnelse, rettferdiggjøring, forsvar) αιτιολόγηση, η [i εtiǤlǤjisi] motkandidat m. (motstander) αντίπαλος, ο [Ǥ andipalǤs] / ha noen som motkandidat (ha noen som motstander, stille (opp) mot) έχω κάποιον ως αντίπαλο [εΧǤ kapiǤn Ǥs andipalǤ] motkraft f.m. (motstand, reaksjon) αντενέργεια, η [i andεnεrjia] motkrav n. (jur.)(kontrafordring) ανταπαίτηση, η [i andapεtisi] / komme med et motkrav ανταπαιτώ [andapεtǤ] motlys n. (sollys som skinner rett mot en) αντηλιά, η [i andilja] motløs adj. (fortvilet, nedslått) άθυµος [aϑimǤs] # αποθαρρυµένος [apǤϑarimεnǤs] # αποκαρδιωµένος [apǤkarðiǤmεnǤs] # βαριόθυµος [variǤϑimǤs] # βαρύθυµος [variϑimǤs] # βαρύκαρδος [varikarðǤs] # (mismodig) δύσθυµος [ðisϑimǤs] # κατηϕής [katifis] # λιπόψυχος [lipǤpsiΧǤs] # (forsagt, feig, engstelig, uten tæl) άψυχος [apsiΧǤs] # αψύχωτος [apsiΧǤtǤs] motløshet f.m. (skuffelse) αποθάρρυνση, η [i apǤϑarinsi] # απογοήτευση, η [i apǤDžǤitεfsi] # (likegladhet) αθυµία, η [i aϑimia] # (apati, likegladhet) ανορεξία, η [i anǤrεksia] # (nedslåtthet, mismot) δυσθυµία, η [i ðisϑimia] # λιποψυχία, η lipǤpsiçia] / bli grepet av/gripes av motløshet/fortvilelse µε πιάνει αποθάρρυνση [mε pjani apǤϑarinsi] : jeg ble grepet av fortvilelse/håpløshet/motløshet (jeg ble helt fortvilet) µ' έπιασε απελπισία [mεpiasε apεlpisia] motmæle n. (polemisk gjensvar, svar på tiltale) ανταπάντηση, η [i andapandisi] # (replikk, gjensvar, jus.: duplikk) δευτερολογία, η [i ðεftεrǤlǤjia] / ta til motmæle ανταπαντώ [andapandǤ] # (ta til motmæle mot, motsi) αντιστέκοµαι σε [andistεkǤme sε] # αντιµιλώ [andimilǤ] : han tør ikke ta til motmæle mot sin kone δεν τολµάει ν' 15 αντισταθεί στη γυναίκα του [ðεn dǤlmaï nandistaϑi sti jinεka tu] motor m. (drivverk) κινητήρας, ο [Ǥ kinitira] # µοτέρ, το [tǤ mǤtεr] # (maskin) µηχανή, η [i miΧani] / det er noe galt med motoren µε τον κινητήρα κάτι δεν πάει καλά [mε tǤŋ ginitira kati ðεm pai kala] / en elektrisk motor ηλεκτρικός κινητήρας [ilεktrikǤs kinitiras] / en luftavkjølt motor αερόψυκτος κινητήρας [aεrǤpsiktǤs kinitiras] / en roterende motor περιστροϕικός κινητήρας [pεristrǤfikǤs kinitiras] / en vannavkjølt motor υδρόψυκτος κινητήρας [iðrǤpsiktǤs kinitiras] / mens/når motoren er i gang όταν η µηχανή είναι σε λειτουργία [Ǥtan i miΧani inε sε liturjia] / motoren streiket τα κακάρωσε η µηχανή [ta kakarǤsε i miΧani] / primus motor (ildsjel, initiativtaker, oppfinner, opphavsmann) δηµιουργός, ο [Ǥ ðimiurDžǤs] motorbåt m. (større motorbåt, motorbarkasse) βενζινάκατος, η [i vεnzinakatǤs] motordel m µέρος της µηχανής, ο [Ǥ mεrǤs tiz miΧanis] / motordelene τα µέρα της µηχανής, ο [ta mεra tiz miΧanis] motorfartøy n. βενζινόπλοιο, το [tǤ vεnzinǤpliǤ] motorferdsel f.m. (vogntrafikk) κυκλοϕορία οχηµάτων, η [i kiklǤfǤria ǤçimatǤn] / motorferdsel forbudt! απαγορεύεται η κυκλοϕορία οχηµάτων! [apaDžǤrεvεtε i kiklǤfǤria ǤçimatǤn] motorisering f.m. (mekanisering) µηχανοκρατία, η [i miΧanǤkratia] motorisert adj. µηχανοκίνητος [miΧanǤkinitǤs] / (mil.) motoriserte styrker µηχανοκίνητες δυνάµεις [miΧanǤkinitεz ðinamis] motormagasin n. (bilblad, biltidsskrift) περιοδικό αυτοκινήτων, το [tǤ pεriǤðikǤ aftǤkinitǤn] motorolje m. λάδι µηχανής, το [tǤ laði miΧanis] # µηχανέλαιο, το [tǤ miΧanεlεǤ] motorordonnans m. (kurér) εποχούµενος, ο [Ǥ εpǤΧumεnǤs] # (rytterordonnans) έϕιππος, ο [Ǥ εfipǤs] motorpanser n. (motorkasse) καπό, το [tǤ kapǤ] motorsag f.m. (kjedesag) αλυσοπρίονο, το [tǤ alisǤpriǤnǤ] motorstige m. ανεµόσκαλα, η [i anεmǤskala] motorstopp m. αβαρία η [i avaria] # βλάβη κινητήρα, η [i vlavi kinitira] / få motorstopp χαλάω [ΧalaǤ] : bilen fikk motorstopp το αυτοκίνητο έπαθε βλάβη [tǤ aftǤkinitǤ εpaϑε vlavi] : jeg har fått motorstopp ved... έπαθα µια βλάβη στο... [εpaϑa mja vlavi stǤ..] # έπαθα αβαρία στο…[εpaϑa avaria stǤ] motorsykkel m. µοτοσυκλέτα, η [i mǤtǤsiklεta] # µηχανή, η [i miΧani] / motorsykkel med sidevogn µοτοσυκλέτα µε καλάθι [mǤtǤsiklεta mε kalaϑi] / slenge seg på sykkelen/motosykkelen πηδώ στο ποδήλατο/στη µοτοσυκλέτα µου [piðǤ stǤ pǤðilatǤ/sti mǤtǤsiklεta mu] : han slengte seg på motorsykkelen og forsvant som et lyn πήδηξε στη µοτοσυκλέτα του κι έϕυγε αστραπιαία/σαν αστραπή [piðiksε sti mǤtǤsiklεta tu ki εfijε astrapjεa/san astrapi] / vil du kjøpe en motorsykkel til meg, pappa? θα µου πάρεις µια µηχανή, πατέρα; [ϑa mu pariz mja miΧani patεra] motorsykkelordonnans m. µοτοσυκλετιστής αγγελιοϕόρος, ο [Ǥ mǤtǤsiklεtistis aŋgεliǤfǤrǤs] motorsykkeltorg n. αγόρα της µοτοσυκλέτας, η [i aDžǤra tiz mǤtǤsiklεtas] motorsyklist m. µοτοσυκλετιστής, ο [Ǥ mǤtǤsiklεtistis] # (dagl.) µηχανόβιος, ο 16 [Ǥ miΧanǤviǤs] motortrøbbel n. (fusking i motoren) ανωµαλία κινητήρα, η [i anǤmalia kinitira] motorvei m. αµαξιτός δρόµος, ο [Ǥ amaksitǤz ðrǤmǤs] # (bilvei) αυτοκινητόδροµος, ο [Ǥ aftǤkinitǤðrǤmǤs] motorytelse m. απόδοση κινητήρα, η [i apǤðǤsi kinitira] motpart m. (jur.) αντίδικος, ο [Ǥ andiðikǤs] motpave m. (rel.) αντιπάπας, ο [Ǥ andipapas] motpol m. (fys.) αντίπολο(ς), ο[Ǥ andipǤlǤs] motprosjekt n. αντισχέδιο, το [tǤ andisçεðiǤ] motreformasjon m. αντιµεταρρύθµιση, η [i andimεtariϑmisi] motrevolusjon m. (kontrarevolusjon) αντεπανάσταση, η [i andεpanastasi] motrevolusjonær m. (kontrarevolusjonær) αντεπαναστάτης, ο [Ǥ andεpanastatis] motrevolusjonær adj. (kontrarevolusjonær) αντεπαναστατικός [andεpanastatikǤs] motsatt adj. αντιθετικός [andiϑεtikǤs] # της αντίθεσης [tis andiϑεsis] # ανάποδος [anapǤðǤs] # αντίρροπος [andirǤpǤs] # (omvendt, i motsatt retning, gjensidig) αντίστροϕος [andistrǤfǤs] # (som går imot, motsatt) αντίθετος [andiϑεtǤs] # που αντιβαίνει [pu andivεni] # (på den andre siden) αντικρινός [andikrinǤs] # αντίθετος [andiϑεtǤs] / akkurat det motsatte (den rake motsetning) το ακριβώς αντίθετο [tǤ akrivǤs andiϑεtǤ] / denne utviklingen går imot mine interesser αυτή η εξέλιξη είναι αντίθετη µε τα συµϕέροντά µου [afti i εksεliksi inε andiϑεti mε ta simfεrǤnda mu] / det er akkurat motsatt/det mosatte συµβαίνει ακριβώς το αντίθετο [simvεni akrivǤs tǤ andiϑεtǤ] / det annet kjønn (det motsatte kjønn) το αντίθετο ϕύλο [tǤ andiϑεtǤ filǤ] / det motsatte το αντίθετο [Ǥ andiϑεtǤ] : dette er det motsatte av det du sa i går (dette stemmer ikke med/er stikk i stid med det du sa i går) αυτό βρίσκεται σε αντίθεση µ' αυτά που είπες χτες [aftǤ vriskεtε sε andiϑεsi mafta pu ipεs Χtεs] : hva er det motsatte av ”dårlig”? ποιο είναι το αντίθετο του ״κακός[ ;״pjǤ inε tǤ andiϑεtǤ tu kakǤs] : jeg har bevis på det motsatte έχω αποδείξεις περί του εναντίου [εΧǤ apǤðiksis pεri tu εnandiu] / det stikk motsatte (den direkte motsetning) ο αντίποδας [Ǥ andipǤðas] # το αντίστροϕο [tǤ andistrǤfǤ] : han gjorde det stikk motsatte av det de forventet av han έκανε το αντίστροϕο απ' ό,τι περιµέναν [εkanε tǤ andistrǤfǤ ap Ǥ ti pεrimεnan] : han gjorde det stikk motsatte av det jeg sa til han έκανε το ανάποδο απ' ό,τι του είπα [εkanε tǤ anapǤðǤ ap Ǥ ti tu ipa] / diametralt motsatt διαµετρικά αντίθετος [ðiamεtrika andiϑεtǤs] / i motsatt rekkefølge κατ' αντίστροϕη σειρά [kat andistrǤfi sira] / i motsatt retning στην αντίστροϕη κατεύθυνση [stin andistrǤfi katεfϑinsi] / (gramm.) med motsatt betydning αντώνυµος [andǤnimǤs] / motsatte krefter αντίρροπες δυνάµεις [andirǤpεz ðinamis] / motsatt kurs/retning η αντίθετη πορεία/κατεύθυνση [i andiϑεti pǤria/katεfϑinsi] / motsatt side (i bok) η αντικρινή σελίδα [i andikrini sεliða] / motsatt virkning/effekt το αντίστροϕο αποτέλεσµα [tǤ andistrǤfǤ apǤtεlεzma] : medisinen hadde den motsatte virkning το ϕάρµακο είχε το αντίστροϕο αποτέλεσµα [tǤ farmakǤ içε tǤ andistrǤfǤ apǤtεlεzma] / stikk motsatt (diametralt motsatt) άκρως αντίθετος [akrǤs andiϑεtǤs] : det stikk motsatte av το άκρο 17 αντίθετο του [tǤ akrǤ andiϑεtǤ tu] / til det motsatte er bevist αν δεν ϕέρεις απόδειξη για το αντίθετο [an ðεn fεris apǤðiksi ja tǤ andiϑεtǤ] / være det motsatte av (stå skarpt mot hverandre, stå i opposisjon til) αντιστρατεύοµαι [andistratεvǤmε] : fascisme er det motsatte av frihet ο ϕασισµός αντιστρατεύεται την ελευθερία [Ǥ fasizmǤs andistratεvεtε tin εlεfϑεria] / være motsatt (være imot) αντιβαινω* [andivεnǤ] # αντίκειµαι* [andikimε] motsatt adv. (på tvers, tvers over, på den andre siden, rett overfor) αγνάντι(α) [aDžnandi(a)] # (vis-a-vis) αντίκριστα [andikrista] # (omvendt, vice versa) αντίστροϕα [andistrǤfa] # αντιστρόϕως* [andistrǤfǤs] # εναντιωµατικός [εnandiǤmatikǤs] / på motsatt side (vis-à-vis, på den andre sida, rett imot, på motsatt side) έναντι [εnandi] / stikk motsatt av det vi håpet på αντίθετα απ' ό,τι ελπίζαµε [andiϑεta ap Ǥ ti εlpizamε] motsetning m. αντίθεση, η [Ǥ andiϑεsi] # (uoverensstemmelse, manglende samsvar) ανακολουθία, η [i anakǤluϑia] # ασυνέπεια, η [i asinεpia] # (uenighet, dissens, tvist, konflikt) διαϕωνία, η [i ðiafǤnia] # (det motsatte) εναντίον*, το [tǤ εnandiǤn] # ενάντιο, το [tǤ εnandiǤ] # (forskjell, divergens) διαϕορά, η [i ðiafǤra] # (ord med motsatt betydning, antonym) αντώνυµο(ν), το [tǤ andǤnimǤ(n)] # (skjelning, det å skille, det å skjelne - ved bruk av kontrast) αντιδιαστολή, η [i andiðiastǤli] / den direkte motsetning (det stikk motsatte) αντίποδας, ο [Ǥ andipǤðas] / den rake motsetning το ακριβό αντίθετο [tǤ akrivǤ andiϑεtǤ] # den rake motsetningen til το άκρο αντίθετο του [tǤ akrǤ andiϑεtǤ tu] : han er sin brors rake motsetning είναι το άκρο/ακριβώς αντίθετο του αδελϕού του [inε tǤ akrǤ andiϑεtǤ tu aðεlfu tu] / i motsetning til σε αντίθεση µε [sε andiϑεsi mε] # σε αντιδιαστολή µε [sε andiðiastǤli mε] : i motsetning til meg røyker ikke Jon αντίθετο από µένα, ο Γιάννης δεν καπνίζει [andiϑεtǤ apǤ mεna Ǥ janiz ðεŋ gapnizi] : livet på landet er, i motsetning til bylivet,... η ζωή στο ύπαιθρο, σε αντίθεση µε τι ζωή στην πόλη, είναι... [i zǤï stǤ ipεϑrǤ sε andiϑεsi mε ti zǤï stim bǤli inε] : kunst(en), i motsetning til vitenskap(en), er... η τέχνη, σε αντιδιαστολή µε την επιστήµη, είναι... [i tεΧni sε andiðiastǤli mε tin εpistimi inε] / motsetningen mellom... η αντίθεση µεταξύ... [i andiϑεsi mεtaksi] # (mangel på samsvar mellom) ασυνέπεια µεταξύ... [asinεpia mεtaksi] : motsetning mellom ord og handling συνέπεια µεταξύ έργων και λόγων [asinεpia mεtaksi εrDžǤn kε lǤDžǤn] : motsetningen mellom liv og død η αντίθεση µεταξύ ζωής και ϑανάτου [i andiϑεsi mεtaksi zǤïs kε ϑanatu] / som består av to motsetninger που αποτελείται από δύο αντίθετα [pu apǤtεlitε apǤ ðiǤ andiϑεta] / stå i motsetning til βρίσκοµαι σε αντίθεση µε [vriskǤmε sε andiϑεsi mε] : dette står i motsetning til det du sa i går (dette stemmer ikke med/ er det motsatte av det du sa i går) αυτό βρίσκεται σε αντίθεση µ' αυτά που είπες χτες [aftǤ vriskεtε sε andiϑεsi mafta pu ipεs Χtεs] motsetnings- (motsettende) αντιθετικός [andiϑεtikǤs] motsetningsforhold n. (antagonisme, fiendskap, fiendtlig holdning, uvennskap) αντίθεση, η [i andiϑεsi] / deres motsetningsforhold skyldes misunnelse η αντίθεση µεταχύ τους προέρχεται από ϕθόνο [i andiϑεsi mεtaksi tus pruεrçεtε apǤ fϑǤnǤ] motsette seg v. (være negativt innstilt til, motarbeide, opponerer mot) εναντιώνοµαι (σε) 18 [εnandjǤnǤmε (sε)] # (innvende, protestere, sette seg opp mot) αντιτάσσω [anditasǤ] / han motsetter seg alltid reformer εναντιώνεται πάντα στις µεταρρυθµίσεις [εnandjǤnεtε panda stis mεtariϑmisis] / jeg motsatte meg ikke planene hans fordi… δεν εναντιώθηκα στα σχέδιά του γιατί.... [ðεn εnandjǤϑika sta sçεðja tu jati] motsi v. (opponere mot, gå imot) ανταγωνίζοµαι [andaDžǤnizǤmε] # (imøtegå, motsi, motarbeide) κοντράρω [kǤndrarǤ] # (ta til motmæle mot) αντιστέκοµαι σε [andistεkǤmε sε] # αντιµιλώ [andimilǤ] # (tale imot, stå i motsetning til) αντιλέγω [andilεDžǤ] # αντικρούω [andikruǤ] # (dementere, motbevise) διαψεύδω [ðiapsεvðǤ] # ανασκευάζω [anaskεvazǤ] # (benekte, dementere) εναντιολογώ [εnandiǤlǤDžǤ] / du elsker å motsi meg σου αρέσει να µου αντιµιλάς [su arεsi na mu andimilas] / jeg rår deg til ikke å motsi han σε συµβουλεύω να µην τον ανταγωνίζεσαι [sε simvuεvǤ na min dǤn andaDžǤnizεsε] / han tør ikke motsi sin kone δεν τολµάει ν' αντισταθεί στη γυναίκα του [ðεn dǤlmaï nandistaϑi sti jinεka tu] / motsi en teori (motbevise en teori) διαψεύδω θεωρία [ðiapsεvðǤ ϑεǤria] / motsi noen (gå imot noen) πάω ενάντια/κόντρα σε κάποιον [paǤ εnandia/kǤndra sε kapiǤn] # (sette seg opp mot noen) σηκώνω κεϕάλι σε κάποιον [sikǤnǤ kεfali sε kapiǤn] : du liker å motsi meg/ protestere på det jeg sier σου αρέσει να µου πηγαίνεις ενάντια [su arεsi na mu pijεnis εnandia] : ikke motsi din far µην πας κόντρα στον πατέρα σου [min pas kǤndra stǤn patεra su] / motsi noen rett opp i ansiktet (beskylde noen for å lyve, kalle noen en løgner (offentlig), gå åpent ut mot noen) διαψεύδω κάποιον ανοιχτά /δηµόσια [ðiapsεvðǤ kapiǤn aniΧta/ðimǤsia] / motsi seg selv πέϕτω σε αντιϕάσεις [pεftǤ sε andifasis] # (prøve å lure seg unne, komme med utflukter) αντιϕάσκω [andifaskǤ] # (si noe for så å ta det tilbake, vingle) ϕάσκω και αντιϕάσκω [faskǤ kε andifaskǤ] motsigelse m. (gjendrivelse, imøtegåelse) ανατροπή, η [i anatrǤpi] # (innsigelse, protest, innvending) αντιλογία, η [i andilǤjia] # (benektelese, dementi) εναντιολογία, η [i εnandiǤlǤjia] # αντιµίληµα, το [tǤ andimilima] # αντίρρηση, η [i andirisi] # (innvending, selvmotsigelse, inkonsekvens) αντίϕαση, η [i andifasi] motsol f.m. (opt., astr.) ανθήλιο, το [tǤ anϑiliǤ] # (solskiva) άλως, η [i alǤs] motspiller m. αντίπαλος, ο [Ǥ andipalǤs] # (motstander, konkurrent) αντίµαχος, ο [Ǥ andimaΧǤs] / en sterk motspiller ισχυρός αντίπαλος [isçirǤs andipalǤs] motstand m. (opposisjon) αντίσταση, η [i andistasi] # (reaksjon) αντίδραση, η [i andiðrasi] # (motstandskamp, kjemping, opposisjon) καταπολέµηση, η [i katapǤlεmisi] # (motkraft, reaksjon) αντενέργεια, η [i andεnεrjia] # (motstandskraft) αντοχή, η [i andǤçi] # (fys.) αντίσταση, η [i andistasi] / aktiv/passiv motstand ενεργητική/ παθητική αντίσταση [εnεrjitiki/paϑitiki andistasi] / all motstand brøt sammen κάθε αντίσταση κατέρρευσε [kaϑε andistasi katεrεfsε] / bryte ned noens motstand κατανικώ/τσακίζω την αντίσταση κάποιου [tsakizǤ/katanikǤ tin andistasi kapiu] / for svak til å yte motstand (for svak til å stå imot/kjempe imot) ανίσχυρος ν' αντισαθεί [anisçirǤz nandistaϑi] / gjøre kraftig motstand προβάλλω γερή αντίσταση [prǤvalǤ jεri andistasi] # (forsvare seg med villskap/som en gal) αντιστέκοµαι µε λύσσα [andistεkǤmε mε lisa] / gjøre motstand mot noen (gå imot noen) κάνω 19 αντιπολίτευση σε κάποιον [kanǤ andipǤlitεfsi sε kapiǤn] / kraftig motstand δυναµική/ισχυρή αντίσταση [ðinamiki / isçiri andistasi] / minste motstands vei η γραµµή της ήσσονος αντιστάσεως [i Džrami tis isǤnǤs andistasεǤs] : gå/velge/følge den minste motstands vei ακολουθώ την εύκολη γραµµή [akǤluϑǤ tin εfkǤli Džrami] / motstanden mot regjeringens politikk η αντίδραση στην κυβγερνητική πολιτική [i andiðrasi stiŋ givεrnitiki pǤlitiki] / min motstand mot planene hans η αντίθεσή µου στα σχέδιά του [i andiϑεsi mu sta sçεðja tu] / møte sterk motstand συναντώ µεγάλη αντίδραση [sinandǤ mεDžali andiðrasi] : lovforslaget møtte sterk motstand το νοµοσχέδιο συνάντησε µεγάλη αντίσταση [tǤ nǤmǤsçεðiǤ sinandisε mεDžali andistasi] / passiv motstand παθητική αντίσταση [paϑitiki andistasi] / (el. / tele.) spesifikk motstand (reaktans, impedans, resistivitet) αντίσταση, η [i andistasi] / voldsom motstand (heftig motstand, hatskhet) καταϕορά, η [i katafǤra] / væpnet motstand ένοπλη αντίσταση, η [i εnǤpli andistasi] / yte desperat motstand προβάλλω απεγνωσµένη αντίσταση [prǤvalǤ apεDžnǤzmεni andistasi] motstander m. (rival, konkurrent, motkandidat) αντίπαλος, ο [Ǥ andipalǤs] # (motspiller, konkurrent) αντίµαχος, ο [Ǥ andimaΧǤs] # (konkurrent, antagonist, fiende) ανταγωνιστής, ο [Ǥ andaDžǤnistis] # (kvinnelig motstander) ανταγωνίστρια, η [i andaDžǤnistria] / en fryktelig motstander τροµερός αντίπαλος [trǤmεrǤs andipalǤs] / en sterk motstander ισχυρός αντίπαλος [isçirǤs andipalǤs] / en tøff motstander δυνατός αντίπαλος [ðinatǤs andipalǤs] / ha noen som motkandidat (ha noen som motstander, stille (opp) mot noen) έχω κάποιον ως αντίπαλο [εΧǤ kapiǤn Ǥs andipalǤ] / være motstander av (være imot) αποστέργω* [apǤstεrDžǤ] # (være fiendtlig innstilt til/overfor) διακείµαι εχθρικά σε [ðiakimε εΧϑrika sε] : være motstander av nye idéer διακείµαι εχθρικά στις νέες ιδέες [ðiakimε εΧϑrika stiz nεεs iðεεs] motstands- pref. (fiendtlig) αντίµαχος [andimaΧǤs] motstandsbevegelse m. (παράνοµο) κίνηµα αντίστασης, το [tǤ (paranǤmǤ) kinima andistasis] / Den nasjonale motstandsbevegelsen (Hjemmefronten) η Εθνική Αντίσταση [i εϑniki andistasi] # το Κίνηµα Αντιστάσεως [tǤ kinima andistasεǤs] / gresk motstandsbevegelse som holdt ut etter den tyrkiske invasjonen av Hellas κλεϕτουριά, η [i klεfturia] : medlem av nevnte motstandsbevegelse κλέϕτης, ο [Ǥ klεftis] motstandsdyktig adj. (holdbar, drøy) ανθεκτικός [anϑεktikǤs] # (uutslettelig) ανεξίτηλος [anεksitilǤs] # (evigvarende, veldig slitesterk) αιώνιος [εǤniǤs] motstandskamp m. (kjemping, opposisjon) καταπολέµηση, η [i katapǤlεmisi] motstandskraft f.m. (utholdenhet, hardførhet, tøffhet, resistens) ανθεκτικότητα, η [i anϑεktikǤtita] # αντοχή, η [i andǤçi] # (styrke, slitestyrke) αντίσταση, η [i andistasi] # αντοχή, η [i andǤçi] motstandslomme f.m. θύλακας αντίστασης, ο [Ǥ ϑilakas andistasis] motstoff n. (med.& biol.)(antistoff) αντίσωµα, το [tǤ andisǤma] motstrebende adj. (uvillig, motvillig, tilbakeholdende) απρόθυµος [aprǤϑimǤs] / motstrebende beundring (beundring som en ikke helt vil innrømme) απρόθυµος θαυµασµός [aprǤsimǤs ϑavmazmǤs] / veldig/litt motstrebende µε µεγάλη/µε 20 κάποια απροθυµία [mε mεDžali/mε kapia aprǤϑimia] motstrebende adv. (motvillig, aller nådigst) µε το ζόρι [mε tǤ zǤri] motstridende adj. αλληλοσυγκρουόµενος [alilǤsiŋgruǤmεnǤs] # αντιϕατικός [andifatikǤs] # (motsatt, som går i en annen retning) ενάντιος [εnandiǤs] / motstridende interesser αλληλοσυγκρουόµενα συµϕέροντα [alilǤsiŋgruǤmεna simfεrǤnda] # αντίθετα συµϕέροντα [andiϑεta simfεrǤnda] # (andre interesser, interesser som går i en annen retning) ενάντια συµϕέροντα [εnandia simfεrǤnda] / motstridende krav αντιϕατικές αξιώσεις [andifatikεs aksiǤsis] / motstridende opplysninger αλληλοσυγκρουόµενες/αντιϕατικές πληροϕορίες [alilǤsiŋgruǤmεnεs/ andifatikεs plirǤfǤriεs] / motstridende syn αλληλοσυγκρουόµενες απόψεις [alilǤsiŋgruǤmεnεs apǤpsis] : det er motstridende synspunkter (på det) (det er ulike oppfatninger (av det)) υπάρχει κάποια διαϕορά γνωµών [iparçi kapia ðiafǤra DžnǤmǤn] motstykke n. (motsetning) αντίθεση, η [i andiϑεsi] # (tilsvarende ting, sidestykke, ekvivalent) αντίστοιχο, το [tǤ andistiΧǤ] # ισοδύναµο, το [isǤðinamǤ] : hva er motstykket til ’lektor’ på greske universiteter? ποιο είναι το αντίστοιχο του lektor στα ελληνικά Πανεπιστήµια; [piǤ inε tǤ andistiΧǤ tu lεktǤr sta εlinika panεpistimia] motstå v. (tåle, bære) αντέχω [andεΧǤ] # (motstå, stå opp mot, ha motstandskraft, være hard/motstandsdyktig, holde stand, ikke la seg friste) αντιστέκοµαι [andistεkǤmε] # είµαι ανθεκτικός [imε anϑεktikǤs] # (stå imot, holde stand mot, overvinne) νικώ [nikǤ] / han kan motstå press (han tåler å ha press på seg) είναι ανθεκτικός στις πιέσεις [inε anϑεktikǤs stis pjεsis] / jeg kan ikke motstå sjokolade (- må bare ha det!) δε µπορώ ν' αντιαταθώ στις σοκολάτες [ðε bǤrǤ nandistaϑǤ stis sǤkǤlatεs] / motstå en fristelse αντιστέκοµαι σ' έναν/νικώ έναν πειρασµό [andistεkǤmε sεnam birazmǤ/nikǤ εnam birazmǤ] : jeg kan motstå fristelser είµαι ανθεκτικός στους πειρασµούς [imε anϑεktikǤs stus pirazmus] / motstå alle forsøk på å ... αντιστέκοµαι σ' όλες τις απόπειρες να... [andistεkǤmε sǤlεs tis apǤpirεz na] / motstå en en fiende αντιστέκοµαι σ' έναν εχθρό [andistεkǤmε sεnan εΧϑrǤ] motsøksmål n. (jur.) ανταγωγή, η [i andaDžǤji] motta v. (ta, få) παίρνω [pεrnǤ] # λαβαίνω [lavεnǤ] # λαµβάνω [lamvanǤ] # (få, svelge, tåle, godta, motta med takk, ønske velkommen) δέχοµαι [ðεΧǤmε] # (møte, hilse velkommen, ta imot) υποδέχοµαι [ipǤðεΧǤmε] # (ta imot, ta over, samle inn, hente (person)) παραλαβαίνω [paralavεnǤ] # παραλαµβάνω [paralamvanǤ] / han ble mottatt med stort seremoniell (han fikk en høytidelig mottakelse) τον δέχτηκαν µε µεγάλη επισηµότητα [tǤn ðεΧtikan mε mεDžali εpisimǤtita] / (om brev:) ikke mottatt άπαρτος [apartǤs] / motta ei gave med takk (akseptere ei gave) δέχοµαι ένα δώρο [ðεΧǤmε εna ðǤrǤ] / vi har nettopp mottatt Deres brev av 5. april ελάβαµε την επιστολϕή σας της 5ης Απριλίου [εlavamε tin εpistǤli sas tis pεmptis apriliu] / vi har nettopp mottatt pakkene dere sendte oss µόλις παραλάβαµε τα δέµατα που µας στείλατε [mǤlis paralavamε ta ðεmata pu mas stilatε] motagelse m. se mottakelse mottak n. (opptak, mottakelse) λήψη, η [i lipsi] mottakelig adj. δεκτικός [ðεktikǤs] # (mottakelig for) επιδεκτικός (+ gen.)[εpiðεktikǤs] # 21 ευεπίϕορος (σε) [εvεpifǤrǤs (sε)] / han er mottakelig for nye ideer είναι δεκτικός στις νέες ιδέες [inε ðεktikǤs stis nεεs iðεεs] / han er mottakelig for råd είναι επιδεκτικός συµβουλών [inε εpiðεktikǤs simvulǤn] / mottakelig for sunn fornuft λογικεύµενος [lǤjikεvmεnǤs] # λογικευόµενος [lǤjikεvǤmεnǤs] # (som styres av fornuften) που διέπεται από λογική [pu ðjεpεtε apǤ lǤjiki] # (som adlyder fornuftens befalinger) που πειθαρχεί στις επιταγές της λογικής [pu piϑarçi εpitajεs tiz lǤjikis] mottakelighet f.m. (disposisjon, følsomhet) δεκτικότητα, η [i ðεktikǤtita] # επιδεκτικότητα, η [i εpiðεktikǤtita] mottakelse m. δεξίωσή, η [i ðεksiǤsi] # λήψη, η [i lipsi] # παραλαβή, η [i paralavi] # υποδοχή, η [i ipǤðǤçi] / de var i mottakelsen hennes ήταν στη δεξίωσή της [itan sti ðεksiǤsi tis] / en fyrstelig mottakelse ηγεµονική υποδοχή [ijεmǤniki ipǤðǤçi] / etter å ha mottatt… (etter mottakelse(n) av) µε τη λήψη… [mε ti lipsi] / gi noen en herskapelig mottakelse (rulle ut den rød løperen) υποδέχοµαι κάποιον µετά βαΐων και κλάδων [ipǤðεΧǤmε kapiǤn mεta vïǤn kε klaðiǤn] / han fikk en enestående mottakelse (han ble mottatt som en helt) του έγινε αποθεωτική υποδοχή [tu εjinε apǤϑεǤtiki ipǤðǤçi] / holde en mottakelse δίνω δεξίωση [ðinǤ ðεksiǤsi] / holde mottakelse for (ha som gjest, traktere, beverte) δεξιώνοµαι [ðεksiǤnǤmε] : han holdt mottakelse for sine gjester i hagen (han serverte sine gjester i hagen, han holdt hageselskap for sine gjester) δεξιώθηκε τους καλεσµένους του στον κήπο [ðεksiǤϑikε tus kalεzmεnus tu stǤŋ kipǤ] / vi bekrefter mottakelsen av Deres brev γνωρίζοµαι λήψη της επιστολής σας [DžnǤrizǤmε lipsi tis εpistǤlis sas] mottakelseskomité m. επιτροπή παραλαβής, η [i εpitrǤpi paralavis] mottakelsesrom n. (resepsjon, salong) αίθουσα υποδοχής, η [i εϑusa ipǤðǤçis] # (dagligstue, oppholdsrom, vestibyle) εντευτήριο, το [tǤ εndεfktiriǤ] mottaker m. (adressat) παραλήπτης, ο [Ǥ paraliptis] # παραλήπτρια, η [i paraliptria] # λήπτης, ο/η [Ǥ/i liptis] # (mottaker av brev) αποδέκτης (επιστολής), ο/η [Ǥ/i apǤðεktis (εpistǤlis)] # (radiomottaker, tuner) δέκτης, ο [Ǥ ðεktis] / mottaker av tilskudd (en som får noe overdratt til seg, cesjonar) εκδοχέας, ο [Ǥ εkðǤΧεas] mottakerapparat n. (radio, tele: mottaker) συσκευή λήψεως, η [i siskεvi lipsεǤs] mottakerforhold n. τηλεοπτική λήψη, η [itilεǤptiki lipsi] / dårlige mottakerforhold κακή λήψη [kaki lipsi] / har dere gode gode mottakerforhold der dere bor? έχετε καλή τηλεοπτική λήψη στην περιοχή σας; [εçεtε kali tilεǤptiki lipsi stim pεriǤçi sas] mottilbud n. αντιπροσϕορά, η [i andiprǤsfǤra] mottiltak n. (mottrekk, gjengjeldelse, represalie) αντίµετρο, το [tǤ andimεtrǤ] # (nøytralisering, eliminering, uskadeliggjøring) εξουδετέρωση, η [i εksuðεtεrǤsi] / strenge mottiltak σκληρά αντίµετρα [sklira andimεtra] motto n. (aforisme, sentens, valgspråk, ordspråk) απόϕθεγµα, το [tǤ apǤfϑεDžma] # γνωµικό, το [tǤ DžnǤmikǤ] / (prinsipp) αρχή, η [i arçi] / mitt motto er ”alt med måte” το έµβληµά µου είναι 'παν µέτρον άριστον' [tǤ εmvlima mu inε pan mεtrǤn aristǤn] / mitt motto er ”skynd deg langsomt” η αρχή µου είναι 'σπεύδε βραδέως' [i arçi mu inε spεvðε vraðεǤs] mottrekk n. (mottiltak) αντίµετρο, το [tǤ andimεtrǤ] 22 motvekt f.m. αντίβαρο, το [tǤ andivarǤ] # αντίρροπο, το [tǤ andirǤpǤ] utjevning f.m. (utligning, utjevning) εξισορρόπηση, η [i εksisǤrǤpisi] # (kompensering, oppveiing) αντριστάθµιση, η [i andistaϑmisi] # (kompensasjon, erstatning) αντισήκωµα, το [tǤ andisikǤma] / bruke noe/tjene som motvekt χρησιµοποιώ κάτι/χρησιµεύω σαν αντίβαρο [ΧrisimǤpjǤ kati/ΧrisimεvǤ san andivarǤ] motvilje m. αποθυµία, η [i apǤϑimia] # (avsky, ulyst) απέχθεια, η [i apεΧϑia] # αποστροϕή, η [i apǤstrǤfi] # (vemmelse, avsky, aversjon) αποτροπιασµός, ο [Ǥ apǤtrǤpiazmǤs] # (fiendtlig holdning, uvilje, motstand, antagonisme) αντίθεση, η [i andiϑεsi] # αντιπάθεια, η [i andipaϑia] # (misbilligelse, nedvurdering) αποδοκιµασία, η [i apǤðǤkimasia] / føle motvilje mot noen έχω/νιώθω αντιπάθεια για κάποιον [εΧǤ/njǤϑǤ andipaϑia ja kapiǤn] / få motvilje mot noen (mislike noen, komme på kant med noen) παίρνω κάποιον από καλό [pεrnǤ kapiǤn apǤ kalǤ] : han fikk motvilje mot meg (han likte meg ikke) µε πήρε από κακό [mε pirε apǤ kakǤ] / hans motvilje mot mitt forslag η αποδοκιµασία του για την πρότασή µου [i apǤðǤkimasia tu ja tim brǤtasi mu] / jeg føler sterk motvilje mot å smigre noen νιώθω ϕοβερή απέχθεια στο να κολακεύω τους άλλους [njǤϑǤ fǤvεri apεΧϑia stǤ na kǤlakεvǤ tus alus] / sterk motvilje (fiendtlighet, hat) αποστροϕή, η [i apǤstrǤfi] # εχθρότητα, η [i εΧϑrǤtita] # έχθρα, η [i εΧϑra] : føle sterk motvilje mot αισθάνοµαι έχθρα για... [εsϑanǤmε εΧϑra ja] : jeg føler en sterk motvilje mot å undervise (jeg har aversjon mot å undervise) νιώθω αντιπάθεια για το δασκαλιλίκι [njǤϑǤ andipaϑia ja tǤ ðaskaliliki] : med sterk/en viss motvilje µε µεγάλη/µε κάποια απροθυµία [mε mεDžali/mε kapia aprǤϑimia] motvillig adj. (fiendtlig innstilt, usympatisk) αντιπαθητικός [andipaϑitikǤs] # (uvillig, motstrebende, tilbakeholdende) απρόθυµος [aprǤϑimǤs] motvillig adv. (med vemmelse, med avsky) µε απέχθεια [mε apεΧϑia] # µε αποστροϕή [mε apǤstrǤfi] # (motstrebende, aller nådigst) µε το ζόρι [mε tǤ zǤri] # (ugjerne) µε κρύα καρδιά [mε kria karðja] / han gjorde det høyst motvillig (det var med sterk motvilje han gjorde det) το 'καµε αλλά µε πολλή απροθυµία [tǤ kamε ala mε pǤli aprǤϑimia] motvind m. αντίπρωρος/µετωπικός άνεµος, ο [Ǥ andiprǤrǤs/mεtǤpikǤs anεmǤs] # εναντίος/αντίθετος ανέµος [εnandiǤs/andiϑεtǤs anεmǤs] # (pl.) ενάντιοι άνεµοι [εnandii anεmi] / vi fikk motvind/ugunstige vindforhold συναντήσαµε εναντίους ανέµους [sinandisamε εnandius anεmus] motvirke v. (motarbeide, gjøre motstand, reagere) αντενεργώ [andεnεrDžǤ] # (danne motvekt mot, oppveie, kompensere,) αντισταθµίζω [andistaϑmizǤ] motytelse m. (godtgjøring, vederlag) αµοιβή, η [i amivi] # αντιµοθία, η [i andimǤϑia] moussaka m. µουσακάς, ο [Ǥ musakas] MP-soldat m. (militærpolitisoldat) αλϕαµίτης, ο [Ǥ alfamitis] mudder n. (dynn, søle, slam) βούρκος, ο [Ǥ vurkǤs] # λασπουριά, η [i laspuria] # (skitt, gjørme, klin) γλίτσα, η [i Džlitsa] # (bunnfall, søle) ιλύς*, η [i ilis] mudderbanke m. (muddergrunne, leirete strand) λασπότοπος, ο [Ǥ laspǤtǤpǤs] 23 muddermaskin m. βυθοκόρος, ο [Ǥ viϑǤkǤrǤs] # (gravemaskin, bulldoser) εκσκαϕέας, ο [Ǥ εkskafεas] mudderpram n. (også: zool. bille, skarabé) κάνθαρος, ο [Ǥ kanϑarǤs] mudre v. (grave ut, uthule) εκβαθύνω [εkvaϑinǤ] # (mudre opp, grave ut, renske opp, rense) καθαρίζω [kaϑarizǤ εna kanali] / mudre ei havn εκβαθύνω ένα λιµάνι [εkvaϑinǤ εna limani] / mudre opp en kanal καθαρίζω ένα κανάλι [kaϑarizǤ εna kanali] mudring f.m. (utgraving, uthuling) εκβάθυνση, η [i εkvaϑinsi] muffens n. (svindel, noe mistenkelig) κατεργαριά, η [i katεrDžaria] / det foregikk uten tvil noe muffens under valget σίγουρα έγιναν κατεργαριές κατά τις εκλογές [siDžura εjinan katarDžariεs kata tis εklǤjεs] mufti m. (muslimsk rettslærd) µουϕτής, ο [Ǥ muftis] mugg m. µούχλα, η [i muΧla] # (mjøldogg) βαµβακίαση, η [i vamvakiasi] / fjerne muggen fra (noe) (overf. trekke frisk luft) ξεµουχλιάζω [ksεmuΧljazǤ] mugge f.m. (vannmugge, vannkrukke) κανάτι, το [tǤ kanati] # κανάτα, η [i kanata] # λαγήνι, το [tǤ lajini] # (folk.) κουµάρι, το [tǤ kumari] # (stort beger med hank) µεγάλλο κύπελλο µε χέρι [mεDžalǤ kipεlǤ mε çεri] / ei mugge vann µία/µια κανάτα νερό [mia/mja kanata nεrǤ] muggen adj. (mugnet) µουχλιασµένος [muΧliazmεnǤs] / muggen lukt (innestengt, dårlig luft) µυρουδιά µούχλας [muruðja muΧlas] / µουχλιασµένο τυρί [muΧljazmεnǤ tiri] mugne v. (bli muggen) µουχλιάζω [muΧljazǤ] / brød mugner i varmt, fuktig vær το ψωµί µουχλιάζει µε το ζεστό, υγρό καιρό [tǤ psǤmi muΧljazi mε tǤ zεstǤ iDžrǤ kεrǤ] Muhammed rel.stifter Μωάµεθ, ο [Ǥ mǤamεϑ] # Μωχάµετ, ο [Ǥ mǤΧamεt] muhammedaner m. (muslim) µωαµεθανός, ο [Ǥ mǤamεϑanǤs] # f. µωαµεθανή, η [i mǤamεϑani] muhammedanisme m. (islam) µωαµεθανισµός, ο [Ǥ mǤamεϑanizmǤs] muhammedansk adj. (muslimsk) µωαµεθανός [muamεϑanǤs] mukk n. (kny, klaging, syting) γκρίνια, η [i grinja] / gjør det du blir bedt om uten et mukk/uten å mukke κάνε ό,τι σου λένε χωρίς γκρίνια [kanε Ǥ ti su lεnε ΧǤriz grinja] muldvarp m. (zool.)( moldvarp, hasselmus, sjusover (Glis glis)) ασπάλακας, ο [Ǥ aspalakas] muldyr n. µουλάρι, το [tǤ mulari] / et muldyr er en krysning av hest og esel το µουλάρι είναι διαστύρωση αλόγου και γαϊδουριού [tǤ mulari inε ðiastavrǤsi alǤDžu kε Džaiðurju] mule m. (på hest og ku) επιστόµιο, το [tǤ εpistǤmiǤ] # (snute) µουσούδι, το [tǤ musuði] # µουσούδα, η [i musuða] # µουτσούνα, η [i mutsuna] # (snute, nese) µύτη, η [i miti] mulepose m. (ν)τορβάς, ο [Ǥ tǤrvas/(dǤrvas)] # ταγίστρα, η [i tajistra] mulig adj. εϕικτός [εfiktǤs] # (gjennomførbar) βολετός [v]lεtǤs] # κατορθωτός [katǤrϑǤtǤs] # µπορετός [bǤrεtǤs] # (eventuell, potensiell) ενδεχόµενος [εnðεΧǤmεnǤs] # (praktisk gjennomførbar, eventuell, tenkelig) δυνατός [ðinatǤs] / alt mulig (alt du vil, alt du kan tenke deg) ό,τι θέλεις [Ǥ ti ϑεlis] / anser du det for å være mulig? το θεωρείς εσύ κατορθωτό αυτό; [tǤ ϑεǤris εsi katǤrϑǤtǤ aftǤ] / denne fortolkningen er også mulig κι αυτή η εκδοχή είναι δυνατή [ki afti i εkðǤçi inε ðinati] / det er mulig (det kan hende, kanskje) µπορεί [bǤri] # είναι δυνατό να συµβεί [inε 24 ðinatǤ na simvi] : det er mulig at εντέχεται να...[εndεçεte na] # λες να [lεz na] : det er mulig det blir regn (det kommer muligens/sannsynligvis til å regne) λες να βρέξει [lεz na vrεksi] / det er mulig å… είναι δυνατό να [inε ðinatǤ na] / det var ikke mulig for meg å komme før δεν µου ήταν µπορετό να 'ρθω νωρίτερα [ðεn mu itan bǤrεtǤ narϑǤ nǤritεra] / er det mulig? είναι δυνατόν; [inε ðinatǤn] : tror du er det mulig for oss å komme dit tidsnok? το θεωρείς εϕικτό να ϕτάσουµε εκεί έγκαιρα; [tǤ ϑεǤris εfiktǤ na ftasumε εki εŋgεra] / er en ny revolusjon mulig? είναι δυνατή µια νέα επανάσταση; [inε ðinati mja nεa εpanastasi] / gjøre det mulig for noen å gjøre noe (sette noen i stand til å gjøre noe) καθιστώ κάποιον ικανό να κάµει κάτι [kaϑistǤ kǤpiǤn ikanǤ na kami kati] / han gjorde alle mulige anstrengelser έκανε κάθε δυνατή προσπάθεια [εkanε kaϑε ðinati prǤspaϑia] / hvis det er mulig εάν είναι δυνατόν [εan inε ðinatǤn] / jeg har forutsett alle eventuelle/mulige farer έχω προβέλψει όλους τους δυνατούς κινδύνους [εΧǤ prǤvlεpsi Ǥlus tuz ðinatus kinðinus] / jeg skulle ønske det var mulig (tenk om det var mulig!) µακάρι να 'ταν βολετό [makari na tan vǤlεtǤ] / politikk er det muliges kunst πολιτική είναι η τέχνη του εϕικτού [pǤlitiki inε i tεΧni tu εfiktu] / så langt som mulig (så langt det er mulig) όσο είναι δυνατό [ǤsǤ inε ðinatǤ] / så sant det er mulig εϕόσον είναι δυνατό [afǤsǤn inε ðinatǤ] / så snart som mulig (snarest mulig) όσο το δυνατό συντοµότερα [ǤsǤ tǤ ðinatǤ sindǤmǤtεra] muliggjøre v. (sette/gjøre noen i stand til) καθιστώ δυνατό [kaϑistǤ ðinatǤ] mulighet f.m. (potensial, evne) δυνατότητα, η [i ðinatǤtita] # (eventualitet) ενδεχόµενο, το [tǤ εndεΧǤmεnǤ] # (sannsynlighet, eventualitet) πιθανότητα, η [i piϑanǤtita] # (anledning) ευκαιρία, η [i εfkεria] / en kan ikke se bort ifra en slik mulighet (den muligheten kan ikke utelukkes) δεν µπορεί ν' αποκλείστει ένα τέτοιο ενδεχόµενο [ðεm bǤri napǤklisti εna tεtiǤ εnðεΧǤmεnǤ] / en liten mulighet (en liten sannsynlighet) µια µικρή πιθανότητα [mja mikri piϑanǤtita] / enhver mulighet κάθε δυνατότητα [kaϑε ðinatǤtita] / er det noen mulighet for at han kan (komme til å) nekte? λες να αρνηθεί; [lεz narniϑi] / ha mulighet for (være i stand til, ha råd til) έχω τη δυνατότητα να [εΧǤ ti ðinatǤtita na] : jeg har ingen mulighet for å hjelpe deg/dere δεν έχω τη δυνατότητα να σε/σας βοηθήσω [ðεn εΧǤ ti ðinatǤtita na sε/sas vǤiϑisǤ] # δεν είµαι σε θέση να σε/σας βοηθήσω [ðεn imε sε ϑεsi na sε/sas vǤiϑisǤ] / jeg har ingen mulighet til å høre god musikk δεν έχω ευκαιρία ν' ακούω καλή µουσική [ðεn εΧǤ εfkεria nakuǤ kali musiki] / holde mulighetene åpne (unngå å binde seg) αποϕεύγω να δεσµευτώ [apǤfεvDžǤ na ðεzmεftǤ] / innenfor mulighetenes/det muliges grenser µέσα στα όρια του δυνατού [mεsa sta Ǥria tu ðinatu] / mulighet for parkering (parkeringsmulighet) η δυνατότητα σταθµεύσης, [i ðinatǤtita staϑmεfsis] / muligheten for en ny krig kan ikke utelukkes δεν µπορεί ν' αποκλειστεί το ενδεχόµενο νέου πολέµου [ðεm bǤri napǤklisti tǤ εnðεΧǤmεnǤ nεu pǤlεmu] / tenk om/jeg skulle ønske jeg hadde dine muligheter! µακάρι να 'χα και γω τις δικές σου ευκαιρίες! [makari naΧa kε DžǤ tiz ðikεs su εfkεriεs] / undersøke alle muligheter (ikke la noe middel/noen utvei være uprøvd) διερευνώ κάθε δυνατότητα [ðiεrεvnǤ kaϑε ðinatǤtita] 25 mulkt f.m. (pengebot) πρόστιµο, το [tǤ prǤstimǤ] mulla m. (arab. skriftlærd) µουλάς, ο [Ǥ mulas] mulle f. (en fisk)(grå mulle) λυθρίνι το [tǤ liϑrini] # (pl.) λυθρίνια [liϑrinia] # (rød mulle) µπαρµπούνι, το [tǤ barbuni] # (pl.) µπαρµπούνια [barbunia] multe m. (multefisk, stripete grå multe) κέϕαλος, ο [Ǥ kεfalǤs] multinasjonal adj. (flernasjonal) πολυεθνικός [i pǤliεϑnikǤs] / et multinasjonalt selskap πολυεθνική (εταιρία/επιχείρηση) [pǤliεϑniki (εtεria/εpiçirisi)] : arbeide for et multinasjonalt selskap δουλεύω για µια πολυεθνική [ðulεvǤ ja mja pǤliεϑniki] multiplisere v. (gange, mangfoldiggjøre) πολλαπλασιάζω [pǤlaplasiazǤ] / multiplisere med ti δεκαπλασιάζω [ðεkaplasiazǤ] / multiplisere med tjue εικοσαπλασιάζω [ikǤsaplasiazǤ] multiplum n. (det tallet du får når du ganger to hele tall, tall som et annet tall går opp i) πολλαπλάσιο, το [tǤ pǤlaplasiǤ] / minste felles multiplum ελάχιστο κοινό πολλαπλάσιο [εlaçistǤ kinǤ pǤlaplasiǤ] mumie m. µούµια, η [i mumia] mumle v. λέω κάτι µέσα από τα δόντια µου [lεǤ kati mεsa apǤ ta ðǤndja mu] # µιλώ µέσ' από τα δόντια [lεǤ kati mεsa apǤ ta ðǤnjia] München geo. Μόναχο, το [tǤ mǤnaΧǤ] mundering m. (mil. oppakning, utstyr, bandolær me skulderreim) εξάρτιση, η [i εksartisi] # εξάρτυση, η [i εksartisi] munk m. (klosterbror, eremitt) κολόγερος, ο [Ǥ kǤlǤjεrǤs] # µοναχός, ο [Ǥ mǤnaΧǤs] # ιεροµόναχος, ο [Ǥ iεrǤmǤnaΧǤs] # (fuglearten Sylvia atricapilla) τυρτιλί, το [tǤ tirtili] / bli munk γίνοµαι καλόγερος [jinǤmε kalǤjεrǤs] # (trekke seg tilbake fra verden, gi avkall på denne verden) εγκαταλείπω τον κόσµο [εŋgatalipǤ tǤŋ gǤzmǤ] munke- pref. (kloster-) καλογερικός [kalǤjεrikǤs] # καλογερίστικος [kalǤjεristikǤs] munkehette f. κουκούλα καλόγερου, η [i kukula kalǤjεru] munkeliv n. (nonneliv, askese) καλογερισµός, ο [Ǥ kalǤjirizmǤs] munkevesen n. (munkeliv, klostervesen, klosterliv) καλογεροσύνη, η [i kalǤjεrǤsini] munn m. στόµα, το [tǤ stǤma] / han er grov i munnen έχει βροµερό στόµα [εçi vrǤmεrǤ stǤma] / hold munn! κράτησε τη γλώσσα σου! [kratisε ti DžlǤsa su] / holde munn (ikke mæle et ord, ikke si et ord (om noe hemmelig)) δε βγάζω γρυ [ðε vDžazǤ Džri] / i munnen στο στόµα [stǤ stǤma] / ikke passe munnen sin (være løsmunnet) δεν κρατώ τη γλώσσα µου [ðεŋ gratǤ ti DžlǤsa mu] / la munnen løpe (snakke i ett kjør, la skravla gå) απεραντολογώ [apεrandǤlǤDžǤ] # (”spise portulakk”) τρώω γλιστρίδα [trǤǤ Džlistriða] / lukke munnen på (bringe til taushet, gjøre stum, få til å forstumme) αποστοµώνω [apǤstǤmǤnǤ] / med stor munn (stor i munnen, skravlete, skrytende) µεγαλόστοµος [mεDžalǤstǤmǤs] / med åpen munn µε το στόµα ανοιχτό [mε tǤ stǤma aniΧtǤ] / munnen/kjeften står ikke på henne η γλώσσα της βρίσκεται διαρκώς σε κίνηση [i DžlǤsa tis vriskεtε ðiarkǤs sε kinisi] / pass munnen din! (hold munn!) βάστα τη γλώσσα σου! [vasta ti DžlǤsa su] / stå med åpen munn (stå måpende) µένω µε ανοιχτό στόµα [mεnǤ mε aniΧtǤ stǤma] / ta munnen (for) full 26 (bruke store ord, være stor i kjeften) µεγαλαυχέω [mεDžalafçεǤ] / være stygg i munnen (være slibrig) έχω πάλιο γλώσσα [εΧǤ paliǤ DžlǤsa] munndiare m. (ustoppelig prating) λίµα, η [i lima] # λογοδιάρροια, η [i lǤDžǤðiaria] munne ut v. (renne ut) εκβάλλω* [εkvalǤ] / Donau munner ut i Svartehavet ο ∆ούναβης εκβάλλει στη Μαύρη Θάλασσα [Ǥ ðunavis εkvali sti mavri ϑalasa] munnfull m. (matbit) µπουκιά, η [i bukia] # χαψιά, η [i Χapsia] # δαγκωνιά, η [i ðangǤnja] # δαγκωσιά, η [i ðaŋgǤsia] # (tår, sup, liten slurk) γουλιά, η [i Džulja] / en munnfull kake (en kakebit) µια µπουκιά κεκ [mja bukia kεk] / han tok en stor munnfull (han tok en stor bit) έκοψε µεγάλη µπουκιά [εkǤpsε mεDžali bukia] / la meg få en munnfull/en bit også δώσε µου και µένα µια δαγκωνιά [ðǤsε mu kε mεna mja ðaŋgǤnja] munnhell n. (sentens, motto) γνωµικό, το [tǤ DžnǤmikǤ] munning m. (i tunnel/hule/grotte) είσοδος, η [i isǤðǤs] # µπούκα, η [i buka] # (port, inngang, utkant) έµπα, το [tǤ εmba] # (utløp, elvemunning, elveutløp) εκβολή, η [i εkvǤli] # εκροή, η [i εkrǤï] munnlader m. (munnladningsbørse/-gevær) εµπροσθογεµές τουϕέκι/όπλο, το [εmbrǤsϑǤjεmεs tufεki/ǤplǤ] munnladnings- adj. εµπροσθογεµής [εmbrǤsϑǤjεmis] munnladningsgevær n. (munnladningsvåpen/-kanon) εµπροσθογεµές όπλο, το [εmbrǤsϑǤjεmεs ǤplǤ] munnrapp adj. (også neds., slagferdig, vittig, kjapp i replikken) ετοιµόλογος [εtimǤlǤDžǤs] # εύγλωττος [εvDžlǤtǤs] / være munnrapp είµαι ετοιµόλογος [imε εtimǤlǤDžǤs] munnrapphet f.m. (også neds. slagferdighet, kvikk oppfatningsevne, åndsnærværelse,) ετοιµολογία, η [i εtimǤlǤjia] # (neds. taleførhet) ευγλωττία, η [i εvDžlǤtia] munnspill n. αρµόνικα, η [i armǤnika] munnstykke n. (tut) ακροστόµιο, το [tǤ akrǤstǤmiǤ] # εκροή, η [i εkrǤï] # επιστόµιο, το [tǤ εpistǤmiǤ] munnsår n. (trøske, soppinfeksjon i munnen) άϕθα, η [i afϑa] # άϕτρα, η [i aftra] έλκος, το [tǤ εlkǤs] / sår i munnet på et dyr έλκος στο στόµα ζώου [εlkǤs stǤ stǤma zǤu] munter adj. (glad, ubekymret, sorgløs) κεϕάτος [kεfatǤs] # αµέριµνος [amεrimnǤs] # εύθυµος [εfϑimǤs] # χαρωπός [ΧarǤpǤs] # ϕαιδρός [fεðrǤs] # αεράτος [aεratǤs] # (ubekymret, optimistisk, munter, lystig, kvitrende) αλέγρος [alεDžrǤs] # (smiledne, leende, jovial) γελαστός [jεlastǤs] # (gemyttelig, hjertelig, jovial, godmodig) πρόσχαρος [prǤsΧarǤs] # (livlig, åpenhjertig) ανοιχτόκαρδος [aniΧtǤkarðǤs] # εγκάρδιος [εŋgarðiǤ] # καλοσυνάτος kalǤsinatǤs] # ευχάριστος [εfΧaristǤs] # προσηνής [prǤsinis] # καλοδιάθετος [kalǤðjaϑεtǤs] # (glad, lystig) εύθυµος [εfϑimǤs] # ευϕρόσυνος [εfrǤsinǤs] # ιλαρός [ilarǤs] # (morsom, vittig, litt spydig) ευϕυολόγος [εfiǤlǤDžǤs] # (i godt humør, lettere beruset ) µερακλωµένος [mεraklǤmεnǤs] / en munter fyr (en jovial type) γελαστός /εύθυµος τύπος [jεlastǤs/εfϑimǤs tipǤs] / munter stemning ευχάριστη ατµόσϕαιρα [εfΧaristi atmǤsfεra] : stemningen var ikke spesielt munter η ατµόσϕαιρα δεν ήταν και πολύ 27 εύθυµη [i atmǤsfεra ðεn itan kε pǤli εfϑimi] munterhet m. γέλιο, το [tǤ jεliǤ] # γέλια, η [i jεlia] # (lystighet) ευθυµία, η [i εfϑimia] # ιλαρότητα, η [i ilarǤtita] # (glede, livlighet, letthet, løssloppenhet) αλεγράδα, η [i alεDžraða] # (sorgløshet, ubekymrethet) αµεριµνησία, η [i amεrimnisia] # (fornøyelse, lystighet, fest, jubalong) γλέντι, το [tǤ Džlεndi] # (vitsing, spøking) ευϕυολόγηµα, το [tǤ εfiǤlǤjima] # ευϕυολογία, η [εfiǤlǤjia] # (lystig stemning) θυµηδία, η [i ϑimiðia] / vekke alminnelig munterhet προκαλώ γενική θυµηδία/ ιλαρότητα [prǤkalǤ jεniki/ϑimiðia ilarǤtita] : det vakte alminnelig munterhet προκάλεσε γενική θυµηδία [prǤkalεsε jεniki ϑimiðia] muntert adv. εύθυµα [εfϑima] # κεϕάτα [kεfata] # (dagl.) αλέγρα [alεDžra] # µε τουπέ [mε tupε] muntlig adj. προϕορικός [prǤfǤrikǤs] # (verbal, (ut)talt) λεκτικός [lεktikǤs] / en muntlig avtale προϕορική συµϕωνία [prǤfǤriki simfǤnia] / en muntlig eksamen eller prøve προϕορικό διαγώνισµα [prǤfǤrikǤ ðiaDžǤnizma] / muntlig form λεκτικός τύπος [lεktikǤs tipǤs] / muntlige øvinger προϕορικές ασκήσεις [prǤfǤrikεs askisis] muntre opp v. (oppmuntre, anspore, støtte, sette mot i) εγκαρδιώνω [εŋgarðjǤnǤ] # (være lystig, få humøret opp, forlyste, være et muntrasjonsråd) ευθυµώ [εfϑimǤ] # (live opp, vekke latter) ιλαρύνω [ilarinǤ] mur m. (bymur) τείχος, ο [Ǥ tiΧǤs] / bygge mur rundt (omgi med mur) εντοιχίζω [εndiçizǤ] : bygge/sette opp mur rundt en hage εντοιχίζω έναν κήπο [εndiçizǤ εnan gipǤ] / ikke omgitt av noen mur (ikke befestet med mur) ατείχιστος [atiçistǤs] / innesperret bak murene (i en celle) κλεισµένος µέσα στους τοίχους ενός κελιού [klizmεnǤz mεsa stus tiΧus εnǤs kεlju] murbrekker m. (hist.)( rambukk, stormbukk) πολιορκητικός κριός, ο [Ǥ pǤliǤrkitikǤs kriǤs] mure v. πλινθοδοµώ [plinϑǤðǤmǤ] # κτίζω µε τούβλα [ktizǤ mε tuvla] / mure igjen (mure inn, tette igen, barrikadere, tilstoppe) αποϕράζω [apǤfrazǤ] # εντοιχίζω [εndiçizǤ] : mure igjen et vindu εντοιχίζω ένα παράθυρο [εndiçizǤ εna paraϑirǤ] murer m. πλινθοδόµος, ο [Ǥ plinϑǤðǤmǤs] # (dagl.) τουβλάς, ο [Ǥ tuvlas] # (bygningsarbeider) κτίστης, ο [Ǥ ktistis] muring f.m. (gråsteinsmuring, steinarbeid, stinhoggerarbeid) λιθοδοµία, η [i liϑǤðǤmia] murpuss m. σοβάς, ο [Ǥ sǤvas] # σουβάς, ο [Ǥ suvas] # (mørtel, grovpuss) κονίαµα, το [tǤ kǤniama] / murpussen skaller av/flakner ο σουβάς ξεϕλουδίζεται [Ǥ suvas ksεfluðizεtε] murre v. (klage, være gretten) γκρινιάζω [DžrinjazǤ] # µουρµουρίζω [murmurizǤ] # (knurre, brumme) ) µουγκρίζω [muŋgrizǤ] # βουίζω [vuizǤ] # βοµβώ [vǤmvǤ] murre over (beklage seg over) παραπονούµαι για [parapǤnumε ja] murring f.m. (klaging) µουρµούρα, η [i murmura] # γκρίνια, η [i grinia] murskje f.m. (murskei) µυστρί, το [tǤ mistri] / legge på (mørtel) med murskje µυστρίζω [mistrizǤ] murstein m. (teglstein) τούβλο, το [tǤ tuvlǤ] # (ildfast stein, chamottestein) αλεξίπυρα τούβλα [alεksipira tuvla] murverk n. (mur av naturstein, murerarbeid) λιθοδοµή, η [i liϑǤðǤmi] 28 mus f.m. (også EDB) ποντίκι, το [tǤ pǤndiki] # µυς*, ο [Ǥ mis] muse f.m. (gr. myt.) µούσα, η [i musa] musefelle f.m. ποντικοπαγίδα, η [i pǤndikǤpajiða] museum n. µουσείο, το [tǤ musiǤ] museumsbestyrer m. (museumsdirektør) έϕορος του µουσείου, ο [Ǥ εfǤrǤs tu musiu] museumsguide m. ξενάγος µουσείου, ο/η [Ǥ/i ksεnaDžǤz musiu] musikal m. (operette) µουσική κωµωδία, η [i musiki kǤmǤðia] musikalsk adj. (musikk-) µουσικός [musikǤs] musikalitet m. (muskalsk kvalitet, velklang, melodisk beskafenhet) µουσικότητα, η [i musikǤtita] musikant m. (neds. amatørmusiker, annenrangs musiker) µουζικάντης, ο [Ǥ muzikandis] # µουσικάντης, ο [Ǥ musikandis] musiker m. (komponist) µουσικός ο/η [Ǥ/i musikǤs] musikk m. µουσική, η [i musiki] / (som skolefag) ωδική, η [i Ǥðiki] / Bachs musikk η µουσική του Μπάχ [i musiki tu baΧ] / behagelig/deilig musikk (musikk som ”fryder/er en fryd for øret”) µουσική που ευϕραίνει /ευχαριστεί το αυτί [musiki pu εfrεni/εfΧaristi tǤ afti] / dempet musikk απαλή µουσική [apali musiki] : den dempede musikken lullet meg i søvn η απαλή µουσική µ' αποκοίµισε [i apali musiki mapǤkimisε] / det å nyte musikk (opplevelsen av musikk) η απόλαυση της µουσικής [i apǤlafsi tiz musikis] / elektronisk musikk ηλεκτρονική µουσική [ilεktrǤniki musiki] / hans glødende interesse for musikk (hans kjærlighet til musikken) η αγάπη του για τη µουσική [i aDžapi tu ja ti musiki] / jeg skulle gjerne ha en CD med typisk gresk musikk θα ήθελα ένα CD µε τυπική ελληνική µουσική [ϑa iϑεla εna sidi mε tipiki εliniki musiki] / klassisk musikk κλασική µουσική [klasiki musiki] / ledsagende musikk (bakgrunnsmusikk) επεισοδιακή µουσική, η [i εpisǤðiaki musiki] / lett musikk ελαϕρά µουσική [εlafra musiki] / musikken hans er av en annen verden/sublim/ fullkommen η µουσική του είναι κάτι το θείο! [i musiki tu inε kati tǤ ϑiǤ] / musikk som ikke tidligere er framført (uframført musikk) ανεκτέλεστη µουσική [anεktεlεsti musiki] / nydelig musikk (herlig/himmelsk musikk) έξοχη µουσική [εksǤçi musiki] / oppkvikkende musikk (glad musikk, musikk som løfter sinnet) µουσική που ανυψώνει το νου [musiki pu anipsǤmε tǤ nu] # µουσική που µεταρσιώνει τον άνθρωπο [musiki pu mεtarsiǤni tǤn anϑrǤpǤ] / sakral musikk ιερή µουσική [iεri musiki] # (religiøs musikk) θρησκευτική µουσική, η [i ϑriskεftiki musiki] / smektende musikk αισθησιακή µουσική [εsϑisiaki musiki] / vokal og instrumental musikk ϕωνητική και ενόργανη µουσική [fǤnitiki kε εnǤrDžani musiki] musikkanmeldelse m. µουσική κριτική, η [i musiki kritiki] musikkanmelder m. µουσικός κριτικός, ο [Ǥ musikǤs kritikǤs] musikkelskende adj. µουσικοµανής [musikǤmanis] musikkelsker m. εραστής της µουσικής, ο [Ǥ εrastis tiz musikis] # µουσικοµανής, ο [Ǥ musikǤmanis] usikkgruppe f.m. µουσικό συγκρότηµα, το [tǤ musikǤ siŋgrǤtima] # (orkester) ορχήστρα, η [i Ǥrçistra] # (band) µουσική µπάντα, η [i musiki banda] # 29 musikkhandel m. κατάστηµα µουσικών οργάνων, το [tǤ katastima musikǤn ǤrDžanǤn] musikkhøyskole m. (musikkonservatorium) κονσερβατόριο, το [tǤ kǤnsεrvatǤriǤ] musikkinstrument n. µουσικό όργανο, το [tǤ musikǤ ǤrDžanǤ] # pl. µουσικά όργανα, τα [ta musika ǤrDžana] musikklærer m. µουσικοδιδάσκαλος, ο [Ǥ musikǤðiðaskalǤs] # (mannlig musikklektor) καθηγητής της µουσικής, ο [Ǥ kaϑijitis tiz musikis] # (kvinnelig musikklektor) καθηγήτρια της µουσικής, ο [Ǥ kaϑijitria tiz musikis] musikkopplevelse m. (det å nyte musikk, opplevelsen av musikk) η απόλαυσητης µουσικής [i apǤlafsi tiz musikis] musikkpaviljong m. (musikktribune) εξέδρα µπάντας, η [i εksεðra bandas] musikkritiker m. µουσικοκριτκός, ο [Ǥ musikǤkritikǤs] musikkrytme f.m. (µουσικός) ρυθµός, ο [Ǥ (musikǤz) riϑmǤs] musikkskapelse m. (musisering, tolkning av musikk) µουσική δηµιουργία, η [i musiki ðimiurjia] musikkskole m. (musikkhøyskole, konservatorium) κονσερβατόριο, το [tǤ kǤnsεrvatǤriǤ] musikkstykke n. µουσικό κοµµάτι, το [tǤ musikǤ kǤmati] musikktalent n. (musikalske evner/anlegg) µουσική κλίση, η [i musiki klisi] / stimulere et barns musikktalent ενθαρρύνω τη µουσική κλίση ενός παιδιού [εnϑarinǤ ti musiki klisi εnǤs pεðju] musikktilbedelse m. λατρεία για τη µουσική, η [i latria ja ti musiki] musikkundervisning f.m. (musikktimer) µαθήµατα µουσικής, τα [ta maϑimata musikis] musikkverk n. (komposisjon) µουσική σύνθεση, η [i musiki sinϑεsi] musisering f.m. (musikkskapelse) µουσική δηµιουργία, η [i musiki ðimiurjia] muskat- pref. (om drue eller vin, overf. duftende, velluktende) µοσχάτος [mǤsΧatǤs] muskatdrue f.m. µοσχάτο σταϕύλι, το [tǤ mǤsΧatǤ stafili] muskatnøtt f.m. µοσχοκάρυδο, το [tǤ mǤsΧǤkariðǤ] muskatvin m. µοσχάτο κρασί, το [tǤ mǤsΧatǤ krasi] muskel m. µυς*, ο [Ǥ mis] # µυώνας, ο [Ǥ miǤnas] / tohodet muskel m. (anat.)(biceps) δικέϕαλος µυς, ο [Ǥ ðikεfalǤz mis] muskelbunt m. (han er en muskelbunt, han er muskuløs) είναι ψωµωµένος [inε psǤmǤmεnǤs] muskelkraft f.m. µυϊκή δύναµη, η [i miiki ðinami] # (kroppsstyrke) σωµατική ρώµη, η [i sǤmatiki rǤmi] muskelkrampe m. (krampetrekning) µυϊκός σπασµός, ο [Ǥ miikǤs spazmǤs] muskelsterk adj. (muskuløs) εύρωστος [εvrǤstǤs] # στιβαρός [stivarǤs] # µυώδης [miǤðis] # µυϊκός [miikǤs] muskelstyrke m. (muskelkraft) µυϊκή δύναµη, η [i miiki ðinami] muskelvev n. µυϊκός ιστός, ο [Ǥ miikǤs istǤs] musketer m. µουσκετοϕόρος, ο [Ǥ muskεtǤfǤrǤs] muskett m. (hist. flintlåsgevær) µουσκέτο, το [tǤ muskεtǤ] muskulatur m. µυϊκός ιστό σύστηµα, το [tǤ miikǤ sistima] muskuløs adj. (sterk, kraftig) αθλητικός [aϑlitikǤs] # ρωµαλέος [rǤmalεǤs] # µυώδης [mjǤðis] # µυϊκός [miikǤs] # (velproporsjonert, tettbygd) γεροδεµένος [jεrǤðεmεnǤs] # γεροκαµωµένος [jεrǤkamǤmεnǤs] # (dagl.) ψωµωµένος [psǤmǤmεnǤs] 30 müsli m. (frokostblanding) µούσλι, το [tǤ musli] muslim m. µουσουλµάνος, ο [Ǥ musulmanǤs] muslimsk adj. (muhammedansk) µωαµεθανός [mǤamεϑanǤs] # µουσουλµαικός [musulmanikǤs] musling m. αχιβάδα, η [i açivaða] # κυδώνι, το [tǤ kiðǤni] # (blåskjell) µύδι, το [tǤ miði] / fylte muslinger µύδια γεµιστά [miðia jεmista] / gratinerte muslinger µύδια σαγανάκι [miðia saDžanaki] / stekte muslinger µύδια τηγανητά [miðia tiDžanita] muslingskall n. (strandskjell, sneglehus) θαλασσινό κοχύλι, το [tǤ ϑalasinǤ kǤçili] musselin m.n. µουσελίνα, η [imusεlina] mussere v. (skumme, fråde, sprudle, perle) αϕρίζω [afrizǤ] musserende adj. αϕρώδης [afrǤðis] # (gass-, gassholdig, sprudlende) αεριούχος [aεriuΧǤs] / musserende drikker αεριούχα ποτά [aεriuΧa pǤta] mussering f.m. (skumming, sprudling, perling) αϕρισµός, ο [Ǥ afrizmǤs] must n. (nødvendighet) µούστος, ο [Ǥ mustǤs] / være et must (være livsviktig, absolutt nødvendig) επιβάλλεται [εpivalεtε] : et besøk på Akropolis er et must µια επίσκεψη στην Ακρόπολη επιβάλλεται [mja εpiskεpsi stin akrǤpǤli εpivalεtε] : Parthenon er et must hvis vi reiser til Aten ο Παρθενώνας είναι απαραίτητη/ ένας µούστος εάν θα πάµε στην Αθήνα [Ǥ parϑεnǤnas inε aparεtiti/εnaz mustǤs εan ϑa pamε stin aϑina] mustasje m. (bart) µουστάκι, το [tǤ mustaki] mutasjon m. µετάλλαξη, η [i mεtalaksi] # (mat. permutasjon, biol. mutasjon, metall. transmutasjon) µεταλλαγή, η [i mεtalaji] mutere v. (gjennomgå mutasjon, omdannes) µεταλλάζοµαι [mεtalazǤmε] mutisme m. (stumhet, gjerne av psykiske årsaker) αϕωνία, η [i afǤnia] mutt adj. (gretten, tverr, vrang, dyster, trist) αγέλαστος [ajεlastǤs] # στρυϕνός [strifnǤs] # αµίλητος [amilitǤs] # (motløs, mismodig) δύσθυµος [ðisϑimǤs] mutter f.m. (skrumor, skruemutter) παξιµάδι, το [tǤ paksimaði] mutthet f.m. (mismot, motløshet) δυσθυµία, η [i ðisϑimia] # (grettenhet, surmuling) κατσουϕιά, η [i katsufja] myalgi m. (muskelsmerter) µυαλγία, η [i mjaljia] mye n. (en stor mengde, mange ting) mye adj. πολύς [pǤlis] / ganske mye κάµπροσος [kambrǤsǤs] # καµπρόσος [kambrǤsǤs] mye adv. (svært) πολύ [pǤli] # (langt, i betydelig, i høy grad) κατά πολύ [kata pǤli] / han er mye/langt bedre enn meg είναι κατά πολύ ανώτερος µου [inε kata pǤli anǤtεrǤz mu] / (om totalsum etc.:) hvor mye får du det til å bli? πόσο το βγάζεις εσυ; [pǤsǤ tǤ vDžazis εsi] / mye for (god valuta for) καλό για [kalǤ ja] : mye for €5 καλό για €5 [kalǤ ja pεndε εvrǤ] # (ordtak) mye vil ha mer (når man spiser, kommer appetitten) τρώγοντας έρχεται η όρεξη [trǤDžǤndas εrçεtε i Ǥrεksi] / mye for seint πάρα πολύ αργά [para pǤli arDža] / så mye en gang til (dobbelt så mye) άλλο τόσο [alǤ tǤsǤ] mygg m. κουνούπι, το [tǤ kunupi] / bli oppspist av mygg µε κατατρώ(γ)ω τα κουνούπια 31 [mε katatrǤ(Dž)Ǥ ta kunupia] : du kommer til å bli oppspist av mygg hvis du lar vinduet stå åpent θα σε καταϕάνε τα κουνούπια αν αϕήσεις ανοιχτό το παράθυρο [ϑa sε katafanε ta kunupia an afisis aniΧtǤ tǤ paraϑirǤ] / et område som er plaget av mygg/som har en myggplage µια περιοχή που µαστίζεται από τα κουνούπια [mja pεriǤçi pu mastizεtε apǤ ta kunupia] / gjøre en mygg til en elefant (bokst. gjøre ei flue til en okse, dvs. gjøre mye vesen av en bagatell) κάνω τη µύγα βόδι [kanǤ ti miDža vǤði] # (bry seg med bagateller, drive ordkløveri, bokst. ”granske knotten”) διυλίζω τον κώνωπα [ðiilizǤ tǤŋ gǤnǤpa] # (se mørkt på noe/en oppgave, gjøre et stort nummer/ stort vesen av noe) κάνω κάτι βουνό [kanǤ kati vunǤ] # (overdrive) µεγαλοποιώ τα πράγµατα [mεDžalǤpjǤ ta praDžmata] / myggen plaget meg hele natta µε παίδεψαν τα κουνούπια όλη τη νύχτα [mε pεðεpsan ta kunupia Ǥli ti niΧta] / myggen(e) stikker τα κουνούπια δαγκώνουν [ta kunupia ðaŋgǤnun] / myggen var plagsom (jeg var plaget av mygg) µε βασάινσαν τα κουνούπια [mε vasanisan ta kunupia] myggmiddel n. (myggolje etc. som jager bort myggen) αλοιϕή που διώχνει τα κουνούπια [alifi pu ðjǤΧni ta kunupja] myggnett n. κουνουπιέρα, η [i kunupjεra] myggstikk n. τσίµπηµα κουνουπιού, το [tǤ tsimbima kunupju] # το δάγκωµα/ η δαγκωµατιά από κουνούπι [tǤ ðaŋgǤma/i ðaŋgǤmatja apǤ kunupi] # (pl.) δαγκωµατιές από κουνούπια [ðaŋgǤmatjεs apǤ kunupia] / han var full av myggstikk ήταν γεµάτος τσιµπήµατα κουνουπιού [itan jεmatǤs tsimbimata kunupju] myk adj. (bløt) απαλός [apalǤs] # µαλακός [malaktǤs] # (om hud, madrass etc.) αϕράτος [afratǤs] # (slank og smidig) αεράτος [aεratǤs] # (fleksibel, smidig, elastisk) ευέλικτος [εvεliktǤs] # (føyelig, smibar) µαλακτός [malaktǤs] / bli myk (om hjertet) µαλακώνω [malakǤnǤ] : han ble myk om hjertet da han så at hun gråt µαλάκωσε βλέποντας την να κλάει [malakǤsε vlεpǤndas tin na klai] / en myk stemme (en vennlig stemme) απαλή ϕωνή [apali fǤni] / en plastikkpose holder brødet mykt η πλαστική σάκουλα µαλακώνει το ψωµί [i plastiki sakula malakǤni tǤ psǤmi) / en salve gjør huden myk η κρέµα µαλακώνει το δέρµα [i krεma malakǤni tǤ ðεrma] / myk hud (sart hud) απαλό δέρµα [apalǤ ðεrma] / myk i stemmen γλυκόϕωνος [DžlikǤfǤnǤs] / myk å ta på απαλός /µαλακός στην αϕή [apali/malakǤs stin afi] / myke farger (bleke farger, avdempede farger) απαλά χρώµατα [apala ΧrǤmata] Mykene (hist.) Μυκήνες, οι [i mikines] mykensk adj. µυκηναϊκός [mikinaikǤs] mykhet f.m. (bløthet, svakhet, mildhet) απαλότητα, η [i apalǤtita] # µαλακότητα, η [i malakǤtita] # (i væremåte: mildhet, vennlighet, elskverdighet) γλυκά, η [i Džlika] # γλυκύτητα, η [i Džlikitita] Mykonos geo. (gr. øy i øygruppen Kykladene) Μύκονος, η [i mikǤnǤs] mykose m. (soppinfeksjon) µυκητίαση, η [i miktitiasi] mylder n. (flokk, sverm, trengsel) εσµός, ο [Ǥ εzmǤs] myldre v. (oversvømme, spre seg ut over) κατακλύζω [kataklizǤ] # (kry, vrimle, yre, koke) βρίθω [vriϑǤ] # βράζω [vrazǤ] # βρυάζω [vriazǤ] / det myldret av folk på stranda οι άνθρωποι ήταν µελίσσι στην πλαζ [i anϑrǤpi itan mεlisi stim plaz] 32 myndig adj. (befalende, kommanderende) προστακτικός [prǤstaktikǤs] # επιτακτικός [εpitaktikǤs] # (autoritativ) αξιωµατικός [aksiǤmatikǤs] # (kategorisk, bydende, diktatorisk) αυταρχικός [aftarçikǤs] / bli myndig (nå myndighetsalderen) ενηλικιώνοµαι [εnilikjǤnǤmε] / en myndig/dominerende måte å opptre på αυταρχικός τρόπος [aftarçikǤs trǤpǤs] / en myndig stemme (en myndig tone i stemmen) επιτακτικός τόνος ϕωνής [εptaktikǤs tǤnǤs fǤnis] / i en myndig tone µε τόνο αξιωµατικό [mε tǤnǤ aksiǤmatikǤ] / med myndig røst µε επιτακτική ϕωνή [mε εpitaktiki fǤni] myndighet f.m. εξουσία, η [i εksusia] # (instans, styrelse) άρχη, η [i arçi] # (selvsikkerhet, bestemthet, pondus) αυτοπεποίθηση, η [i aftǤpεpiϑisi] # επιβολή, η [i εpivǤli] # επιβάλλον, το [tǤ εpivalǤn] # δυναµισµός, ο [Ǥ ðinamizmǤs] # (dagl.) τουπέ [tupε] / de kommunale myndigheter (bystyret) οι δηµοτικές αρχές [i ðimǤtikεs arçεs] # οι κοινοτικές αρχές [i kinǤtikεs arçεs] / de lokale myndigheter οι τοπικές αρχές [i tǤpikεs arçεs] / de militære myndigheter οι στρατιωτικές αρχές [i stratiǤtikεs arçεs] / de rette myndigheter οι αρµόδιες αρχές [i armǤðiεs arçεs] / den øverste myndighet η υπέρτατη αρχή [i ipεrtati arçi] η υπέρτατη/ανώτατη εξουσία [i ipεrtati/anǤtati εksusia] / ha besluttende/(den) avgjørende myndighet (være beslutningsdyktig) έχω την εξουσία να παίρνω αποϕάσεις [εΧå tin εksusia na pεrnǤ apǤfasis] / ha myndighet over... έχω εξουσία επί... [εΧǤ εksusia εpi] : ha myndighet over noen (bestemme over noen) ασκώ επιβολή πάνο σε κάποιον [askǤ εpivǤli panǤ sε kapiǤn] / tale med myndighet µιλώ µε επιβάλλον [milǤ mε εpivalǤn] / uinnskrenket myndighet διακρικτική εξουσία [ðiakritiki εksusia] myndighetsalder (jur.) ηλικία (νοµικής) ευθύνης, η [i ilikia (nǤmikis) εfϑinis] # νοµική ηλικία, η [i nǤmiki ilikia] / nå myndighetsalderen (bli myndig) ενηλικιώνοµαι [εnilikjǤnǤmε] : oppnåelse av myndighetsalder (det å bli myndig) ενηλικίωση, η [i εnilikiǤsi] myndighetsområde n. (kompetanse, ansvarsområde) αρµοδιότητα, η [i armǤðjǤtita] / det ligger innenfor/utenfor denne domstols myndighetsområde å... (det sorterer/sorterer ikke under denne domstolen å...) ανήκει/δεν ανήκει στην αρµοδιότητα αυτού του δικαστήριου να... [aniki/ðεn aniki stin armǤðjǤtita aftu tu ðikastiriu na] mynt m. (pengestykke) κέρµα το [tǤ kεrma] # (pengestykke, valuta) νόµισµα, το [tǤ nǤmizma] / (overf.) betale/gi igjen med samme mynt πληρώνω κάποιον µε το ίδιο νόµισµα/µε το ίδιο τρόπο [plirǤnǤ kapiǤn mε tǤ iðiǤ nǤmizma/mε tǤ iðiǤ trǤpǤ] / få igjen med samme mynt : gjør du det, får du igjen med samme mynt! (ordtak) δυο άκρες έχει το µπαστούνι, µια του µουσαϕίρη και µια του νοικοκύρη [ðjǤ akrεs εçi tǤ bastuni mja tu musafisi kε mja tu nikǤkiri] / mynter av alle valører νοµίσµατα όλων των αξιών [nǤmizmata ǤlǤn dǤn aksiǤn] myntapparat n. (salgsautomat, spilleautomat, telefonautomat) κερµατοδέκτης, ο [Ǥ kεramtǤðεktis] mynte m.f. (bot.) (peppermynte, peppermynteolje) µέντα, η [i mεnda] # δυόσµος, ο [Ǥ ðjǤzmǤs] myntenhet m. νοµισµατική µονάδα, η [i nǤmizmatiki mǤnaða] myntfot m. νοµισµατική πρότυπο, το [tǤ nǤmizmatiki prǤtipǤ] / med dobbeltmyntfot 33 (bimetallisk) διµεταλλικός [ðimεtalikǤs] myntparitet m. συναλλαγµατική ισοτιµία, η [i sinalaDžmatiki isǤtimia] myntrull m. ϕυσίγγι κρεµάτων [tǤ fisiŋgi krεmatǤn] myr f.m. (sump) βάλτος, ο [Ǥ valtǤs] # βαλτότοπος, ο [Ǥ valtǤtǤpǤs] # έλος, το [tǤ εlǤs] / drenere ei myr αποξεραίνω ένα βάλτο [apǤksεrεnǤ εna valtǤ] myrde v. (snikmyrde) δολοϕονώ [ðǤlǤfǤnǤ] # σκοτώνω [skǤtǤnǤ] # ϕονεύω [fǤnεvǤ] # (utrydde) ξεπαστρεύω [ksεpastrεvǤ] / myrde uskyldige barn δολοϕονώ αθώα παιδιά [ðǤlǤfǤnǤ aϑǤa paðja] myrdrag n. (myrområde) βαλτότοπος, ο [Ǥ valtǤtǤpǤs] myrhull n. (sump, gjørme) βάλτος, ο [Ǥ valtǤs] myriade m. (ti tusen, en enorm mengde) µυριάδα, η [i miriaða] / myriader av (utallige) µυριάδες [miriaðεs] # (ti tusen, utallige) µύριοι [mirii] myrkongle m. (bot.)(Calla palustris) κάλλα, η [i kala] myrlende n. (myrområde, myrterreng, myrdrag) βαλτότοπος, ο [Ǥ valtǤtǤpǤs] # (sumpland, marskland) ελώδης γη [εlǤðiz ji] # λασπερό εδαϕος [laspεrǤ εðafǤs] myrlendt adj. (sumpet, vannsyk) ελώδης [εlǤðis] # βαλτώδης [valtǤðis] # λασπερός [laspεrǤs] myntlære f.m. (numismatikk) νοµισµατική, η [ i nǤmizmatiki] myntsamler m. (myntkjenner, numismatiker) νοµισµατολόγος, ο [Ǥ nǤmizmatǤlǤDžǤs] myrområde n. (myrlende, myrdrag) βαλτότοπος, ο [Ǥ valtǤtǤpǤs] # (myrområder, myrstrekninger) ελώδεις εκτάσεις [εlǤðis εktasis] myrplante f.m. (sumpplante) ελόβιο ϕυτό, το [tǤ εlǤviǤ fitǤ] myrra m. (godlukt, parfyme, aromatisk olje) µύρο, το [tǤ mirǤ] myrt m. (bot.) µυρσίνη, η [i mirsini] # µυρτιά, η [i mirtja] myse v. (knipe sammen øynene) ζαρώνω τα µάτια µου [zarǤnǤ ta mǤtja mu] mysteriereligion m. µυστηριακή θρησκεία, η [i mistiriaki ϑriskia] mysteriespill n. (middelaldersk mirakelspill) µυστήριο, το (µεσαιωνικό θεατρικό έργο) [tǤ mistiriǤ - (mεsεǤnikǤ ϑεatrikǤ εrDžǤ)] mysterium n. µυστήριο, το [tǤ mistiriǤ] # (gåte, mysterium) αίνιγµα, το [tǤ εniDžma] # γρίϕος ο [Ǥ DžrifǤs] / de eleusinske mysterier (gr. rel. kult basert på gudinnene Demeter og Persefone, e. byen Eleusis) τα ελευσίνια µυστήρια [ta εlεfsinja mistiria] / det er et mysterium for meg hvorfor han sa opp είναι µυστήριο για µένα το γιατί παραιτίθηκε [inε mistiriǤ ja mεna tǤ jati parεtiϑikε] / din kone er et mysterium, jeg blir ikke klok på henne η γυναίκα σου είναι µυστήριο, δεν µπορώ να την καταλάβω [i jinεka su inε mistiriǤ ðεn bǤrǤ na tis katalavǤ] / et stort mysterium βαθύ µυστήριο [vaϑi mistiriǤ] / et tidløst mysterium αιώνο µυστήριο [εǤnǤ mistiriǤ] / et ugjennomtrengelig mysterium ένα αδιαπέραστο µυστήριο [εna aðiapεrastǤ mistiriǤ] / et uløselig/uløst mysterium αξεδιάλυτο/άλυτο µυστήριο [aksεðjalitǤ/alitǤ mistiriǤ] / finne løsningen på (el. nøkkelen til) et mysterium βρίσκω το κλειδί του ενίγµατος [vriskǤ tǤ kliði tu εniDžmatǤs] / løse et mysterium (løse en gåte) λύνω ένα αίνιγµα [linǤ εna εniDžma] / mysteriet er fortsatt uløst το µυστήριο 34 παραµένει άλυτο [tǤ mistiriǤ paramεni alitǤ] / oppklare et mysterium (komme til bunns i) διαλευκαίνω/ διευκινίζω/εξιχνιάζω ένα µυστήριο [ðialεfkεnǤ/ðiεfkrinizǤ/ εksiΧnjazǤ εna mistiriǤ] / prøve å komme til bunns i universets mysterier διερευνώ τα µυστήρια του σύµπαντος [ðiεrεvnǤ ta mistiria tu simbandǤs] / saken er og blir et mysterium η υπόθεση παραµένει µυστήριο [i ipǤϑεsi paramεni mistiriǤ] mysteriøs adj. (gåtefull, mystisk, uforståelig) µυστηριώδης [mistiriǤðis] / en mysteriøs forbrytelse ένα µυστηριώδες έγκληµα [εna mistiriǤðεs εŋglima] mystifikasjon m. (uklarhet, rådvillhet) αµηχανία η [i amiΧania] mystiker m. µύστης, ο [Ǥ mistis] # µυστικιστής, ο [Ǥ mistikistis] mystikk m. (mysterium) µυστήριο, το [tǤ mistiriǤ] / (nimbus, en gåtefull tiltrekningskraft, forlokkelse) µυστηριώδης /κρυϕή γοητεία [mistiriǤðis/krifi DžǤitia] / en aura av mystikk (et skjær av mystikk, en mystisk atmosfære) ατµόσϕαιρα µυστηρίου, η [i atmǤsfεra mistiriu] : borga hadde en aura av mystikk omkring seg ο πύργος είχε µια ατµόσϕαιρα µυστηρίου [Ǥ pirDžǤs içε mja atmǤsfεra mistiriu] / (det er) omgitt av/innhyllet i mystikk περιβάλλεται από µυστήριο [pεrivalεtε apǤ mistiriǤ] mystisisme m. µυστικισµός [mistikizmǤs] # µυστικοπάθεια, η [i mistikǤpaϑia] mystisk adj. (hemmelig, bortgjemt, apokryf) απόκρυϕος [apǤkrifǤs] # (gåtefull, kryptisk) αινιγµατικός [εniDžmatikǤs] # γριϕώδης [DžrifǤðis] # (esoterisk, okkult, kabbalistisk, uforståelig) καβαλιστικός [kavalistikǤs] # µυστηριώδης [mistiriǤðis] # (okkult, mysterie-) µυστηριακός [mistiriakǤs] # µυστικιστικός [mistikistikǤs] / en mystisk gjenstand ένα µυστηριώδες αντικείµενο [εna mistiriǤðεs andikimεnǤ] myte m. (legende, fabel, utbredt falsk oppfatning) µύθος, ο [Ǥ miϑǤs] # µυθολόγηµα, το [tǤ miϑǤlǤjima] / det er en myte at katter har ni liv είναι µύθος ότι οι γάτες είναι εϕτάψυχες [inε miϑǤs Ǥti i Džatεs inε εftapsiçεs] / mytene til det gamle Hellas οι µύθοι της αρχαίας Ελλάδας [i miϑi tis arçεas εlaðas] / rikdommen hans er en myte τα πλούτη του είναι µύθος [ta pluti tu inε miϑǤs] myteskaper m. µυθοποιός, ο [Ǥ miϑǤpiǤs] # (løgnhals) µυθοπλαστής, ο [i miϑǤplastis] myteskaping f.m. µυθοπλαστία, η [i miϑǤplastia] # µυθοποιΐα, η [i miϑǤpiia] mytisk adj. (legendarisk, storartet, sagnomsust) µυθικός [miϑikǤs] / mytiske helter µυθικοί ήρωες [miϑiki irǤεs] mytolog m. µυθολόγος, ο [Ǥ miϑǤlǤDžǤs] # (myteskaper) µυθοποιός, ο [Ǥ miϑǤpiǤs] mytologi m. µυθολογία, η [i miϑǤlǤjia] mytologisere v. (gjøre til myte) µυθολογώ [miϑǤlǤDžǤ] mytologisk adj. µυθολογικός [miϑǤlǤjikǤs] mytteri n. (oppsetsighet, opprør) στάση, η [i stasi] # ανταρσία, η [i andarsia] # επανάσταση, η [i εpanastasi] # (mil.) κίνηµα, το [tǤ kinima] / egge mannskapet til (å gjøre) mytteri υποκινώ το πλήρωµα σε ανταρσία [ipǤkinǤ tǤ laǤ/tǤ plirǤma sε andarsia] / mytteriet/opprøret i marinen ble slått ned καταπνίγηκε το κίνηµα του ναυτικού [katapnijikε tǤ kinima tu naftiku] mytterist m. (opprører, partisan, overløper) αντάρτης, ο [Ǥ andartis] # κινµατίας, ο [Ǥ kinimatias] # στασιαστής, ο [Ǥ stasiasis] / forsyne mytterister med våpen οπλίζω στασιαστές [ǤplizǤ stasiastεs] 35 mæle n. (taleevne) γλώσσα, η [i DžlǤsa] / få igjen mælet (få igjen taleevnen) µου λύνεται η γλώσσα [mu linεtε i DžlǤsa] møbel n. έπιπλο, το [tǤ εpiplǤ] # εξάρτιµα, το [tǤ εksartima] / gamle møbler παλιά έπιπλα [palja εpipla] / liker du plasseringen av møblene? σου αρέσει η διευθέτηση των επίπλων; [su arεsi i ðiεfϑεtisi tǤn εpiplǤn] / møblene var dyre, men lite elegante (smakløse) τα έπιπλα ήταν ακριβά αλλ' ακαλαίσθητα [ta εpipla itan akriva al akalεsϑita] / møblene våre er nye τα έπιπλά µας είναι καινούργια [ta εpipla mas inε kεnurja] / møbler i byggesett (kombimøbler, seksjonsmøbler) λυόµενα έπιπλα, τα [ta liǤmεna εpipla] / møbler som ikke passer sammen (møbler som ikke står i stil med hverandre) αταίριαστα έπιπλα [atεriasta εpipla] / skraklete møbler ξεχαρβαλωµένα έπιπλα [ksεΧarvalǤmεna εpipla] / pusse opp (også: polere opp) gamle møbler ανακαινίζω παλιά έπιπλα [anakεnizǤ palja εpipla] / skifte/fornye/ få nye møbler ανανεώνω τα έπιπλά µου [ananεǤnǤ ta εpipla mu] / solide møbler (massive møbler) γερά έπιπλα [jεra εpipla] / stygge møbler άσχηµα έπιπλα [asçima εpipla] / tunge og uhåndterlige møbler µπελαλίδικα έπιπλα [bεlaliðika εpipla] / uensartede møbler (møbler av ulike stilarter) ανοµοιόµορϕα έπιπλα [anǤmjǤmǤrfa εpipla] / uten møbler χωρίς έπιπλα [ΧǤris εpipla] / veggfaste møbler (fast inventar/innredning) εντοιχισµένα έπιπλα [εndiçizmεna εpipla] møbelfabrikk m. (møbelverksted) επιπλοποιείο, το [tǤ εpiplǤpiiǤ] møbelforretning m.f. (møbelbutikk) επιπλοπωλείο, το [tǤ εpiplǤpǤliǤ] møbelgruppe f.m. (sofagruppe, møblement) επίπλωση, η [i εpiplǤsi] møbelhandler m. επιπλοπωλής, ο [Ǥ εpiplǤpǤlis] møbelindustri m. (møbelfabrikasjon) βιοµηχανία επίπλων, η [i viǤmiΧania εpiplǤn] møbelsnekker m. επιπλοποιός, ο [Ǥ εpiplǤpiǤs] møblement n. (møbelgruppe, sofagruppe) επίπλωση, η [i εpiplǤsi] / jeg må kjøpe (et) nytt møblement πρέπει ν' αγοράσω καινούργια επίπλωση [prεpi naDžǤrasǤ kεnurjǤ εpiplǤsi] møblere v. επιπλώνω [εpiplǤnǤ] / møblerte du/har du møblert den nye leiligheten din? επίπλωσες το καινούριο σου διαµέρισµα; [εpiplǤsεs tǤ kεnuriǤ su ðiamεrizma] møblering f.m. (innredning) επίπλωση, η [i εpiplǤsi] / smakfull møblering καλαίσθητα επίπλωση [kalεsϑita εpiplǤsi] møblert adj. επιπλωµένος [εpiplǤmεnǤs] / dårlig møblert (stygt møblert) κακοεπιπλωµένος [kakǤεpiplǤmεnǤs] / en møblert leilighet επιπλωµένο διαµέρισµα [εpiplǤmεnǤ ðiamεrizma] : møblerte leiligheter επιπλωµένα διαµερίσµατα [εpiplǤmεna ðiamεrizmata] / et møblert rom επιπλωµένο δωµάτιο [εpiplǤmεnǤ ðǤmatiǤ] : møblerte rom επιπλωµένα δωµάτια [εpiplǤmεna ðǤmatia] / møblert utleieenhet (bolig, leilighet, hybel) επιπλωµένο µίσθιο [εpiplǤmεnǤ misϑiǤ] møkk f. (naturgjødsel) κοπριά, η [i kǤpria] # καβαλίνα, η [i kavalina] # καπρολίπασµα, το [tǤ kaprǤlipazma] # µαγαρισιά, η [i maDžarisia] # (gjødsel, mødding) ακαθαρσία, η [i akaϑarsia] # (skitt, lort) βρόµα, η [i vrǤma] # βροµιά, η [i vrǤmja] # (skitt, smuss, sørpe, søle) βούρκος, ο [Ǥ vurkǤs] # (skitt, møkk, overf. avskum) λέρα, η [i lεra] / breie møkk (kjøre/spre møkk, gjødsle en åker) ρίχνω κοπριά σ' ένα χωράϕι [riΧnǤ kǤpria sεna ΧǤrafi] / møkka på gårdsplassen οι ακαθαρσίες 36 στην αυλή [i akaϑarsiεs stin avli] / stallen var full av møkk ο σταύλος ήταν όλο βρόµα [Ǥ stavlǤs itan ǤlǤ vrǤma] møkkahol n. (gjørmehol, slapsete sted, svinesti) βορβορότοπος, ο [Ǥ vǤrvǤrǤtǤpǤs] møkkdynge m. (møkkhaug, gjødselhaug) σωρός κοπριάς, ο [Ǥ sǤrǤs kǤprias] møkkete adj. (grisete, vemmelig, ekkel) απαίσιος [apεsiǤs] # (skitten, uren) βροµερός [vrǤmεrǤs] mølje f. (suppe, sammensurium, røre) ανακατωσούρα, η [i anakatǤsura] # (ballade, rabalder, hurlumhei) άρπαγµα, το [tǤ arpaDžma] / i en eneste mølje (hulter til bulter) σε µεγάλη αταξία [sε mεDžali ataksia] møll m. σκόρος, ο [Ǥ skǤrǤs] # σκώρος, ο [Ǥ skǤrǤs] mølle f. αλευρόµυλος, ο [Ǥ alεvrǤmilǤs] # (kornmølle, vannmølle, vindmølle) µύλος, ο [Ǥ milǤs] mølledam m. (kverndam) δεξαµενή µυλού, η [i ðεksamεni milu] møller m. µυλωνάς, ο [Ǥ milǤnas] / møllerens kone η µυλωνού [i milǤnu] møllestein m. λιθάρι του µυλού, το [tǤ liϑari tu milu] # µυλόπετρα, η [i milǤpεtra] møllkuler f.m.pl. ναϕθαλίνη (για σκώρο), η [i nafϑalini (ja skǤrǤ)] møllpose m. ναϕθαλίνη, η [i nafϑalini] / legge noe/ligge i møllpose(r) βάζω κάτι/ είµαι στη ναϕθαλίνη [vazǤ kati/imε sti nafϑalini] møllsikker adj. αντισκορικός [andiskǤrikǤs] møne n. (takrygg, topp, tind, klippe) αιχµή, η [i εΧmi] # κορϕιάς (στέγης), ο [Ǥ kǤrfjas (stεjis)] mønepanne f.m. (mønestein) κορυϕαίο κεραµίδι, το [tǤ kǤrifεǤ kεramiði] # κορϕιάς, ο [Ǥ kǤrfjas] mønsås m. (mønebjelke, takrygg) καβαλάρης, ο [Ǥ kavalaris] # κορϕιάς (στέγης), ο [Ǥ kǤrfjas (stεjis)] # κορυϕαίο δοκάρι, το [tǤ kǤrifεǤ ðǤkari] mønster n. υπόδειγµα, το [tǤ ipǤðiDžma] # σχέδιο, το [tǤ sçεðiǤ] # (eksempel) παράδειγµα, το [tǤ paraðiDžma] # (modell, fotspor) άχναρι, το [tǤ aΧnari] # (sying: mønster, modell) πατρόν, το [tǤ patrǤn] / blomstrete mønstre (blomstermønstre) λουλουδάτα/λουλουδένια σχέδια [luluðata/ luluðεnja sçεðia] / etter mønster av (på liknende måte som, i analogi med) κατ' αναλογία προς [kat analǤjia prǤs] mønsterbok f. (i håndarbeid)(mønsterkort) δειγµατολόγιο, το [tǤ ðiDžmatǤlǤjiǤ] mønstergyldig adj. (mønsterverdig) αξιοµίµητος [aksiǤmimitǤs] mønstre v. (granske, undersøke) εξετάζω [εksεtazǤ] # κοιτάζω [kitazǤ] / mønstre noen fra topp til tå εξετάζω κάποιον από την κορϕή ώς κάτω/ώς τα νύχια [εksεtazǤ kapiǤn apǤ tiŋ gǤrfi Ǥs katǤ/Ǥs ta niçia] : han mønstret henne fra topp til tå og så fornøyd ut την κοίταξε από πάνω ώς κάτω και ϕάνηκε ευχαριστηµένος [tin kitaksε apǤ panǤ Ǥs katǤ kε fanikε εfΧaristimεnǤs] mønstret adj. (med mønster) µε σχέδια [mε sçεðia] mønstring f.m. (oppbud, rekke, serie) σειρά, η [i sira] mør adj. (om kjøtt) σιτεµένος [sitεmεnǤs] # µαλακός [malakǤs] mørbanke v. (lage plukkfisk av) κάνω αλιάδα [kanǤ aljaða] # κάνω αλοιϕή [kanǤ alifi] # λιανίζω στο ξύλο [lianizǤ stǤ ksilǤ] 37 mørbrad m. (filétkam av storfe) (διπλό) κόντρα ϕιλέτο, το [tǤ (ðiplǤ) kǤndra filεtǤ] mørdeig m. (butterdeig) (πάστα) σϕολιάτα, η [i (pasta) sfǤljata] mørk adj. (dunkel) σκοτεινός [skǤtinǤs] # ερεβώδης [εrεvǤðis] # (om natt:) άϕωτος [afǤtǤs] # άϕεγγος [afεŋgǤs] # (overskyet) µαύρος [mavrǤs] # (ugjennomsiktig, obskur) αδιαϕώτητος [aðiafǤtitǤs] # (dyster, skummel) ζοϕερός [zǤfεrǤs] # δυσοίωνος [ðisiǤnǤs] # κατηϕής [katifis] # ״µαύρος[ ״mavrǤs] # µαυριδερός [mavriðεrǤs] # σκούρος [skurǤs] # άραχλος [araΧlǤs] # (blå, svart) µελανός [mεlanǤs] # (gretten, tverr, vrang, dyster, trist, mørk, streng, barsk) αγέλαστος [ajεlastǤs] # (om farge: dyp) σκούρος [skurǤs] # βαθύχρωµος [vasϑiΧrǤmǤs] # (mørk, skyggefull, i mørke nyanser/avskygninger) βαθύσκιος [vaϑiskiǤs] / (om farge) bli mørkere/dypere βαθαίνω [vaϑεnǤ] # βαθύνω [vaϑinǤ] / bli mørkt (mørkne) βραδιάζω [vraðjazǤ] / det begynner å bli mørkt άρχισε να βραδιάζει [arçisε na vraðjazi] / det mørke fastland (Afrika) η µαύρη ήπειρος [i mavri ipirǤs] / framtida ser mørk ut το µέλλον εµϕανίζεται ζοϕερό [tǤ mεlǤn εmfanizεtε zǤfεrǤ] / himmelen er mørk ο ουρανός είναι µαύρος [Ǥ uranǤs inε mavrǤs] / mørk hud µαύρο/µελανό δέρµα, το [tǤ mavrǤ/mεlanǤ ðεrma] / mørk natt (”svarte natta”) η σκοτεινή νύχτα [i skǤtini niΧta] / mørk og dyster (mørk og trist) µαύρος κι άραχλος [mavrǤs ki araΧlǤs] # µαύρος κι άραχνος [mavrǤs ki araΧnǤs] / sigøynere er mørke i huden οι γύϕτοι είναι µαυριδεροί [ i jifti inε mavriðεri] / stummende mørkt (bekmørkt) θεοσκότεινος [ϑεǤskǤtinǤs] / være/bli helt mørkt καλονυχτώνει [kalǤniΧtǤni] : det er ikke helt mørkt ennå δεν καλονύχτωσε ακόµα [ðεn kalǤniΧtǤsε akǤma] mørke n. µελανότητα, η [i mεlanǤtita] # µαυρίλα, η [i mavrila] # µαυράδα, η [i mavraða] # σκοτεινότητα, η [i skǤtinǤtita] # σκότος, το [tǤ skǤtǤs] # (bekmørke) σκοτάδι, το [tǤ skǤtaði] # (natt, kveld) βραδιά, η [i vraðja] # (dysterhet, trykket stemning) ζόϕος, ο [Ǥ sǤfǤs] / bli innhentet av mørket βραδιάζοµαι [vraðjazǤmε] : vi ble innhentet av mørket en times gange fra landsbyen βραδιαστήκαµε µια ώρα δρόµο από το χωριό [braðiastikamε mja Ǥra ðrǤmǤ apǤ tǤ ΧǤriǤ] / et ugjennomtrengelig mørke ένα αδιαπέραστο σκοτάδι [εna aðiapεrastǤ skǤtaði] # αξεδιάλυτο σκοτάδι [aksεðjalitǤ skǤtaði] / han lusket omkring i mørket καιροϕυλαχτούσε στο σκάταδι [kεrǤfilaΧtusε stǤ skǤtaði] / i ly av mørket υπό τον πέπλο σκότους* [ipǤ tǤm bεplǤ skǤtus] / mørkets frambrudd βράδιασµα, το [tǤ vraðiazma] : jeg håper vi er hjemme før mørkets frambrudd (jeg håper at mørket kommer først når vi er hjemme) ελπίζω να βραδιαστούµε σπίτι [εlpizǤ na vraðiastumε spiti] : ved mørkets frambrudd µε το βράδιασµα [mε tǤ vraðiazma] / mørkets fyrste (djevelen) ο άρχοντας του σκότους [Ǥ arΧǤndas tu skǤtus] / stummende mørke (belgmørke, bekmørke) απόλυτο σκοτάδι, το [tǤ apǤlitǤ skǤtaði] # ολικό σκότος, το [tǤ ǤlikǤ skǤtǤs] # θεοσκόταδο, το [tǤ ϑεǤskǤtaðǤ] mørkeblå adj. µαύρος [mavrǤs] # σκούρο γαλάζιος /µπλε [skurǤ DžalaziǤs/blε] # µπλάβος [blavǤs] # (marineblå, dypblå) βαθυγάλαζος [vaϑiDžalazǤs] # (indigoblå) λουλακής [lulakis] # λουλακάτος [lulakatǤs] # (om pol. overbevisning: svært konservativ) δοκιµασµένος [ðǤkimazmεnǤs] 38 mørkegrønn adj. (dypgrønn) βαθυπράσινος [vaϑiprasinǤs] mørkerom n. (fotogr.) σκοτεινός θάλαµος, ο [Ǥ skǤtinǤs ϑalamǤs] mørkerød adj. (blodrød, sprutrød, illrød, knallrød) κατακόκκινος [katakǤkinǤs] # (dyprød) βαρύ κόκκινο [vari kǤkinǤ] mørkhudet adj. (svartmusket) µελαψός [mεlapsǤs] # µελαχρινός [mεlaΧrinǤs] # µε σκούρα επιδερµίδα [mε skura εpiðεrmiða] mørkhåret adj. καστανοµάλλης [kastanǤmalis] # µελαχρινός [mεlaΧrinǤs] # µε σκούρα µαλλιά [mε skura malja] mørklegge v. (blende av, tåkelegge, gjøre uklar) συσκοτίζω [siskǤtizǤ] mørklegging f.m. (blending, det å legge et sted i mørke for å hindre flyangrep) συσκότιση (πόλης κτλ), η [i siskǤtisi (pǤlis kε ta lipa)] / gardinene må være trukket for under mørkleggingen οι κουρτίνες πρέπει να είναι κλειστές κατά τη διάρκεια της συσκότισης [i kurtinεs prεpi na inε klistεs kata ti ðjarkia tis siskǤtisis] mørkne v. (bli mørk) βραδιάζω [vraðjazǤ] # (bli brun/svart, svartne) µαυρίζω [mavrizǤ] / det har begynt å mørkne άρχισε να βραδιάζει [arçisε na vraðjazi] # νυχτώνει [niΧtǤni] / det mørkner (det blir natt) νυχτώνει [niΧtǤni] : det mørknet (mørket seig på) το σκοτάδι µεγάλωνε [tǤ skǤtaði mεDžalǤnε] mørne v. σιτεύω [sitεvǤ] mørtel m. (sementblanding, puss, gips) αµµοκονία, η [i amǤkǤnia] # (murpuss, grovpuss) κονίαµα, το [tǤ kǤniama] # (sementblanding/-velling) αργιάνι, το [tǤ arjani] # (søle, (stampet) leirmasse, leire) λάσπη, η [i laspi] / mørtel brukes til å binde sammen murstein η λάσπη χρησιµοποιείται για να ενώνει τα τούβλα µεταξύ τους [i laspi ΧrisimǤpiisi ja na εnǤni ta tuvla mεtaksi tus] møte n. (sammenkomst) αντάµωση, η [i andamǤsi] # αντάµωµα, το [tǤ andamǤma] # συνάντηση, η [i sinandisi] # συνεδρίαση, η [i sinεðriasi] # συγκέντρωση, η [i siŋgεndrǤsi] # ηµερίδα, η [i imεriða] # µάζωξη, η [i mazǤksi] # µίτινγκ, το [tǤ mitiŋ] / avslutningen på et møte το κλείσιµο µιας συνεδρίας [tǤ klisimǤ mjas sinεðrias] / delta på et møte παρευρίσκοµαι σε µια συνάντηση [parεvriskǤmε sε mja sinandisi] : han deltar på hvert møte παρευρίσκεται σε κάθε συνάντηση [parεvriskεtε sε kaϑε sinandisi] : han deltok ikke på møtet απουσίασε από τη συνεδρίαση [apusiasε apǤ ti sinεðriasi] / et åpent møte (folkemøte) δηµόσια συνέλευση [ðimǤsia sinεlεfsi] / hemmelige møter µυστικές συναντήσεις [mistikεs sinandisis] / heve møtet (erklære møtet for hevet) κηρύσσω τη λήξη της συνεδρίασης [kirisǤ ti liksi tis sinεðriasis] / holde møte κάνω µια συγκέντρωση [kanǤ mja siŋgεndrǤsi] # (være samlet, ha sete) εδρεύω [εðrεvǤ] : Appelldomstolen er samlet/holder møte i Patras το Εϕετείο εδρεύει στην Πάτρα [tǤ εfεtiǤ εðrεvi stim batra] / møte bak lukkede dører (hemmelig møte/drøftelse/råd) διαβούλιο, το [tǤ ðiavuliǤ] : avgjørelser tas bak lukkede dører οι αποϕάσεις παίρνονται σε διαβούλια [i apǤfasis pεrnǤndε sε ðiavulia] / holde et møte διοργανώνω µια συγκέντρωση [ðiǤrDžanǤnǤ mja siŋgεndrǤsi] / holde/arrangere et privat eller hemmelig møte (sitte i lukket møte) κάνω διαβούλιο [kanǤ ðiavuliǤ] / lede et møte διευθύνω µια συνεδρύαση [ðiεfϑinǤ mja sinεðriasi] / møtet forløp normalt/gikk 39 greit η συγκέντρωση εξελίχθηκε οµαλά [i siŋgεndrisi εksεliΧϑikε Ǥmala] / på et av de neste/påfølgende møtene σε µια από τις επόµενες συνεδριάσεις [sε mja apǤ tis εpǤmεnεs sinεðriasis] / sitte i/holde lukket møte (holde råd) κάνω διαβούλιο [kanǤ ðiavuliǤ] / åpne et møte ανοίγω µια συνεδρίαση [aniDžǤ mja sinεðriasi] møte v. (treffe, støte på, slutte seg til, se) συναντιέµαι [sinandjεmε] # ανταµώνω [andamǤnǤ] # (støte på, bli kjent med) γνωρίζω [DžnǤrizǤ] # (støte på, komme ut for) συναντώ [sinandǤ] # αντιµετωπίζω [andimεtǤpizǤ] # απαντώ [apandǤ] # βρίσκω [vriskǤ] # (hilse velkommen, ta imot) υποδέχοµαι [ipǤðεΧǤmε] # παραλαβαίνω [paralavεnǤ] # (ha avtale med, treffe, oppsøke) βλέπω [vlεpǤ] # ανταµώνω [andamǤnǤ] # (møte opp, møte fram, vise seg, komme til syne) εµϕανίζοµαι [εmfanizǤmε] / første gangen jeg møtte han όταν τον πρωτογνώρισα [Ǥtan dǤm brǤtǤDžnǤrisa] / han ble møtt med tilrop τον υποδέχτηκαν µε αναϕωνητά [tǤn ipǤðεΧtikan mε anafǤnita] / han fortalte/sa fra om at han hadde møtt en syklist αναϕέρε ότι είχε συναντήσει έναν ποδηλάτη [anafεrε Ǥti içε sinandisi εnan pǤðilati] / hvem møter/skal møte deg på stasjonen ποιος θα σε παραλάβει στο σταθµό; [pjǤs ϑa sε paralavi stǤ staϑmǤ] / jeg skal møte advokaten min i dag θα δω το δικηγόρο µου σήµερα [ϑa ðǤ tǤ ðikiDžǤrǤ mu simεra] / jeg skal møte han i morgen είναι να τον συνατήσω αύριο [inε na tǤn sinandisǤ avriǤ] / jeg skulle ha møtt han i går, men han kom ikke ήταν να τον συνατήσω χτες αλλά δεν ήρθε [itan na tǤn sinandisǤ Χtεs ala ðεn irϑε] / møte forståelse βρίσκω κατανόηση [vriskǤ katanǤisi] / møte fram/opp (vise seg) εµϕανίζοµαι [εmfanizǤmε] # (troppe opp) βγαίνω [vjεnǤ] # (dagl.) ״δείχνω το µπόι µου[ ״ðiΧnǤ tǤ bǤi mu] : de møtte fram i hopetall for å høre på han έτρεξαν αθρόοι να τον ακούσουν [εtrεksan aϑrǤi na tǤn akusun] : hele landsbyen møtte fram for å ønske han velkommen όλο το χωριό βγήκε να τον υποδεχτεί [ǤlǤ tǤ ΧǤriǤ vjikε na tǤn ipǤðεΧti] / møte i retten εµϕανίζοµαι στο δικαστήριο [εmfanizǤmε stǤ ðikastiriǤ] : tiltalte møtte ikke i retten ο κατηγορούµενος δεν εµϕανίστηκε/παρουσιάστηκε στο δικαστήριο [Ǥ katiDžǤrumεnǤz ðεn εmfanistikε/parusiastikε stǤ ðikastiriǤ] / møte kraftig/seig motstand αντιµετωπίζω σκληρή/πεισµατική αντίσταση [andimεtǤpizǤ skliri/pizmatiki andistasi] / møte motbør (bli avvist, få avslag) συναντώ άρνηση [sinandǤ arnisi] / møte noen i jobbsammenheng βλέπω κάποιον για δουλειά [vlεpǤ kapiǤn ja ðulja] / møte noen/støte på noen på veien/gata συναντώ κάποιον στο δρόµο [sinandǤ kapiǤn stǤ ðrǤmǤ] / møte noen tilfeldigvis (tilfeldig treffe på, støte på noen) ανταµώνω κάποιον τυχαία [andamǤnǤ kapiǤn diçεa] : jeg møtte tilfeldigvis en gammel venn συναντήθηκα τυχαία µε ένα παλιό ϕίλο [sinandiϑika tiçεa mε εna paljǤ filǤ] / møte opp (møte fram, (vise seg) απλώς εµϕανίζοµαι [aplǤs εmfanizǤmε] # (troppe opp) βγαίνω [vjεnǤ] # (dagl.) ״δείχνω το µπόι µου[ ״ðiΧnǤ tǤ bǤi mu] / møte tilfeldig (støte på) γνωρίζω τυχαία [DžnǤrizǤ tiçεa] / møte vanskeligheter αντιµετωπίζω δυσκολίες [andimεtǤpizǤ ðiskǤliεs] / møte vennlighet βρίσκω καλωσύνη [vriskǤ kalǤsini] møtekalender m. (avtalebok, adressebok) ατζέντα, η [i adzεnda] møteleder m. (møtedirigent) πρόεδρος, ο/η [Ǥ/i prǤεðrǤs] 40 møtelokale n. (konferansesal) αίθουσα συνεδριάσεων, η [i εϑusa sinεðriasεǤn] # αίθουσα συγκεντρώσεων, η [i εϑusa siŋgεndrǤsεǤn] møtende adj. (motgående) που έρχεται από την αντίθετη κατεύθυνση [pu εrçεtε apǤ tin andiϑεti katεfϑinsi] : møtende biler (møtende trafikk) τα αυτοκίνητα που έρχονται από την αντίθετη κατεύθυνση [ta aftǤkinita pu εrΧǤndε apǤ tin andiϑεti katεfϑinsi] møteplass m. (for biler, parkeringsfelt på motorvei) πάρκιν, το [tǤ parkin] møteprotokoll m. (forhandlingsprotokoll) βιβλίο πρακτικών, το [tǤ vivliǤ praktikǤn] / et utdrag av møteprotokollen απόσπασµα των πρακτικών [apǤspazma tǤm braktikǤn] møtes v. ανταµώνω [andamǤnǤ] # συναντώ [sinandǤ] # (krysse hverandre, gå om hverandre) διασταυρώονοµαι [ðiastavrǤnǤmε] / blikkene våre møttes οι µατιές µας διασταυρώθηκαν [i matjεz maz ðiastavrǤϑikan] / hvor skal vi møtes? πού θα συναντηθούµε; [pu ϑa sinandiϑumε] / møtes igjen (treffes igjen) ξανασυναντώ [ksanasinandǤ] : kanskje møtes vi igjen, hvis vi lever så lenge ίσως ξανασυναντηθούµε αν γλιτώσουµε [isǤs ksanasinandiϑumε aŋ DžlitǤsumε] / (overført:) møtes på halvveien µοιράζω/µοιράζοµαι τη διαϕορά [mirazǤ/mirazǤmε ti ðiafǤra] # (finne en mellomting, komme fram til et kompromiss) πετυχαίνω µια εξισορρόπηση [pεtiçεnǤ mja εksisǤrǤpisi] # (dele utgiftene) µοιράζοµαι τα έξοδα [mirazǤmε ta εksǤða] / vi møtes av og til og slår av en prat συνατιόµαστε κάποτε και τα λέµε [sinandjǤmastε kapǤtε kε ta lεmε] / vi møtes i teateret θ' ανταµώσουµε/ θ' ανταµώθουµε/θα σας ανταµώσω στο θέατρο [ϑandamǤsumε/ϑandamǤϑumε/ϑa sas andamǤsǤ stǤ ϑεatrǤ] / vi møttes på veien/på gaten απαντηθήκαµε στο δρόµο [apandiϑikamε stǤ ðrǤmǤ] møydom m. παρθενιά, η [i parϑεnja] / berøve en kvinne møydommen (trenge gjennom jomfruhinnen på, ta dyden på, deflorere) διακορεύω [ðiakǤrεvǤ] # διαϕθείρω [ðiafϑirǤ] # ξεπαρθενεύω [ksεparϑεnεvǤ] # (ta møydommen) παίρνω την παρθενιά [pεrn Ǥƽu tim barϑεnja] / berøvelse av møydommen (deflorasjon) ξεπαρθένεµα, το [tǤ ksεparϑεnεma] / miste møydommen χάνω την παρθενιά µου [ΧanǤ tim barϑεnja mu] møydomshinne f.m. (jomfruhinne) παρθενικός υµένας [parϑεnikǤs imεnas] / sprengning av møydomshinnen (berøvelse av møydom, deflorasjon) διακόρευση, η [i ðiakǤrεfsi] møye m. (anstrengelse) κόπος, ο [Ǥ kǤpǤs] / spilt møye (bortkastet arbeid) χαµένος / άδικος κόπος [inε ΧamεnǤs/aðikǤs kǤpǤs] # άγνοστη προσπάθεια [aDžnǤsti prǤspaϑia] # µαταιοπονία, η [i matεǤpǤnia] # άκαρπες προσπάθεις /ενέργειες [akarpεs prǤspaϑis/εnεrjiεs] møysommelig adj. (besværlig) επίπονος [εpipǤnǤs] møysommelig adv. (med besvær) βαριά [varia] # (haltende, på en haltende måte, hjelpeløst, stotrende) κούτρα−κούτρα [kutra-kutra] / han leste brevet møysommelig διάβασε κούτρα−κούτρα το γράµµα [ðjavasε kutra-kutra tǤ Džrama] / han stavrer seg møysommelig videre i jusstudiet (han holder det fortsatt gående (på et vis) med jusstudiene) συνεχίζει ακόµα κούτρα−κούτρα τα Νοµικά [sinεçizi akǤma kutra-kutra 41 ta nǤmika] måke m. (zool.)(fiskemåke) γλάρος, ο [Ǥ DžlarǤs] måke v. (spa, skuffe, skyfle) ϕτυαρίζω [ftjarizǤ] / måke snø ϕτυαρίζω το χιόνι [ftjarizǤ tǤ çǤni] / måke stallen καθαρίζω το σταύλο από την κοπριά [kaϑarizǤ tǤ stavlǤ apǤ tiŋ gǤpria] måkekoloni m. αποικία γλάρων, η [i apikia DžlarǤn] mål n. (metrum) µέτρο, το [tǤ mεtrǤ] # (dekar, gr. målenhet som tilsv. ca. 1000 m2:) στρέµµα, το [tǤ strεma] # (formål, hensikt, intensjon) σκοπός, ο [Ǥ skǤpǤs] # βλέψη, η [i vlεpsi] # (siktemål, angrepsmål, målsetting) αντικειµενικός σκοπός / στόχος ,ο [Ǥ andikimεnikǤs skǤpǤs/stǤΧǤs] # (tiltak) µέτρο, το [tǤ mεtrǤ] # (siktemål, aspirasjon) επιδίωξη, η [i εpiðiǤksi] # (i idrett: målsnor) τέρµα, το [tǤ tεrma] # (fotball, håndball etc.) γκολ, το [tǤ gǤl] # (målenhet) στρέµµα, το [tǤ strεma] # (målføre, dialekt) διάλεκτος, η [i ðjalεktǤs] / annullere et mål δεν αναγνωρίζω ένα γκολ [ðεn anaDžnǤrizǤ εna gǤl] / det er flere veier som fører til målet (gr. ordtak.) το καλό το παλικάρι ξέρει κι άλλο µονοπάτι [tǤ kalǤ tǤ palikari ksεri ki alǤ mǤnǤpati] / et lett mål εύκολς στόχος [εfkǤlǤs stǤΧǤs] / et mål i seg selv αυτοσκοπός, ο [Ǥ aftǤskǤpǤs] : det er ikke noe mål i seg selv δεν είναι αυτοσκοπός [ðεn inε aftǤskǤpǤs] / et uoppnåelig mål ανεκτέλεστος /ανέϕικτος στόχος/σκοπός [anεktεlεstǤs/anεfiktǤs stǤΧǤs/skǤpǤs] / ett mål for øye µοναδική επιδίωξη, η [i mǤnaðiki εpiðiǤksi] : ha ett eneste mål for øye (være svært målbevisst) είµαι αποσιωµένος σ' ένα µοναδικό σκοπό [imε apǤsiǤmεnǤs sεna mǤnaðikǤ skǤpǤ] / etter mål επί µέτρω [εpi mεtrǤ] : sydd etter mål ραµµένος επί µέτρω [ramεnǤs εpi mεtrǤ] / godt mål (rikelig, ”baker-dusin”, ”tretten på dusinet”) (περίπου) δεκατρία [(pεripu) ðεkatria] # δεκατριάδα, η [i ðεkatriaða] / ha store mål/sette seg store mål τρέϕω µεγάλες ϕιλοδοξίες [trεfǤ mεDžalεs filǤðǤksiεs] / holde/ikke holde mål (være/ikke være godt nok) είναι/δεν είναι ικανοποιητικός [inε/ðεn inε ikanǤpiitikǤs] / hva er ditt mål i livet? (hvilke mål har du satt deg i livet?) τι βλέψεις έχεις στη ζωή; [ti vlεpsis εçis sti zǤï] / ingenting kan få meg til å oppgi målet mitt/endre målsettingen min τίποτα δεν µπορεί να µε εκτρέψει από τον σκοπό µου [tipǤta ðεm bǤri na mε εktrεpsi apǤ tǤn skǤpǤ mu] / mål og vekt µέτρα και σταθµά [mεtra kε staϑma] / målet ditt er uoppnåelig ο σκόπος σου δεν είναι κατορθωτός [Ǥ skǤpǤs su ðεn inε katǤrϑǤtǤs] / målet for/formålet med hans forskningsarbeide (forskningsområde) το αντικείµενο των ερευνών του [tǤ andikimεnǤ tǤn εrεvnǤn tu] / målet helliger middelet ο σκόπος αγιάζει τα µέσα [Ǥ skǤpǤs ajazi ta mεsa] / nøyaktige mål ακριβή µέτρα [akrivi mεtra] / score mål βάζω γκολ [vazǤ gǤl] / tusenvis av mål ble satt under vann av flommen χιλιάδες στρέµµατα κατακλύστηκαν από τις πληµµύρες [çiljaðεs strεmata kataklistikan apǤ tis plimirεs] / største felles mål ο µέγιστος κοινός διαιρέτης [Ǥ mεjistǤs kinǤz ðiεrεtis] / ta mål (måle opp) παίρνω µέτρα [pεrnǤ mεtra] / ta mål av noen (ta målene til noen) παίρνω τα µέτρα κάποιου [pεrnǤ ta mεtra kapiu] : skredderen tok mål av meg til en dress ο ράϕτης πήρε τα 42 µέτρα µου/µε µέτρησε για ένα κοστούµι [Ǥ raftis pirε ta mεtra mu/mε mεtrisε ja εna kǤstumi] / uten mål og mening χωρίς µέτρο [ΧǤriz mεtrǤ] / vi nådde alle våre mål όλοι οι αντικειµενικοί µας σκοποί/στόχοι επιτεύχθηκαν [Ǥli i andikimεniki mas skǤpi/ stǤçi εpitεfΧϑikan] / være ved/veldig nær målet είµαι πολύ κοντά στο σκοπό µου [imε pǤli kǤnda stǤ skǤpǤ mu] målbar adj. (som kan måles/telles/veies) µετρητός [mεtritǤs] målbevisst adj. αποϕασισµένος [apǤfasizmεnǤs] : ha ett eneste mål for øye (være svært målbevisst) είµαι αποσιωµένος σ' ένα µοναδικό σκοπό [imε apǤsiǤmεnǤs sεna mǤnaðikǤ skǤpǤ] målbinde v. (bringe til taushet, få til å tie, gjøre stum) αποστοµώνω [apǤstǤmǤnǤ] målbære v. (være talerør for, gjenta, snakke en etter munnen) απηχώ [apiΧǤ] / han målbærer sjefens synspunkter/idéer/oppfatninger απηχεί τις απόψεις/ιδέες/γνώµες του αρχηγού του [apεçi tis apǤpsis/iðεεs/DžnǤmεs tu arçiDžu tu] måle v. (telle) µετρώ [mεtrǤ] # (sjekke, kontrollere) ελέγχω [εlεŋΧǤ] / måle krefter med noen αναµετριέµαι µε κάποιον [anamεtriεmε mε kapiǤn] # µετριέµαι στη δύναµη/ στην εξυπνάδα µε κάποιον [anamεtriεmε sti ðinami/stin εksipnaða mε kapiǤn] # µετρώ τις δυνάµεις µου µε κάποιον [mεtrǤ tiz ðinamiz mu mε kapiǤn] : jeg er klar for å måle krefter med hvem som helst είµαι έτοιµος να αναµετριθώ µ' οποιονδήποτε [imε εtimǤz na anamεtriϑǤ mǤpiǤnðipǤtε] : jeg er klar til å måle krefter med deg είµαι έτοιµος να παραβγώ µαζι σου στη δύναµη [imε εtimǤ na paravDžǤ mazi su sti ðinami] / måle opp (utporsjonere, dosere) µέτρω [mεtrǤ] # (måle opp/ut) καταµετρώ [katamεtrǤ] # (ta mål) παίρνω τις διαστάσεις [pεrnǤ tiz ðiastasis] : han målte opp en dose av medisinen µέτρησε µια δόση του ϕαρµάκου [mεtrisε mja ðǤsi tu farmaku] : måle opp et rom παίρνω τις διαστάσεις ενός δωµατίου [pεrnǤ tiz ðiastasis εnǤz ðǤmatiu] : tomta er ikke målt opp/oppmålt ennå το οικόπεδο δεν είναι ακόµα µετρηµίνο [tǤ ikǤpεðǤ ðεn inε akǤma mεtrimεnǤ] / måle seg med (komme opp mot, konkurrre med) βγαίνω σε [vjεnǤ sε] : du kan ikke måle deg med han (han utklasser deg) δεν πιάνεις µπάζα µπροστά του [ðεn pjaniz baza brǤsta tu] : gutten kan ikke måle seg med jenta (gutten er ikke så flink som jenta) το αγόρι απολείπεται από το κορίτσι [tǤ aDžǤri apǤlipεtε apǤ tǤ kǤritsi] : ikke kunne måle seg med (ikke på høyde med) όχι τόσος καλός όσο [Ǥci tǤsǤs kalǤs ǤsǤ] # (være underlegen, stå tilbake for) απολείποµαι από [apǤlipǤmε apǤ] # δε ϕτάνω κάποιον/ δε βγαίνω σε κάποιον ούτε στο µικρό του δαχτυλάκι [ðε ftanǤ kapiǤn/ðε vjεnǤ kapiǤn utε stǤ mikrǤ tu ðaΧtilaki] # δεν πιάνω µπάζα µπροστά σε κάποιον [ðεn pjanǤ baza brǤsta sε kapiǤn] # δεν βγαίνω πουθένα σε κάποιον [ðεn vjεnǤ puϑεna sε kapiǤn] : ingen dikter kan måle seg med Homer κανένας ποιητής δεν µπορεί να παραβληθεί µε τον 'Οµηρο [kanεnas piitiz ðεm bǤri na paravliϑi mε tǤn ǤmirǤ] : ingen i klassen kan måle seg med han (ingen i klassen rekker han til knærne („lillefingeren“) engang) κανείς στην τάξη δεν τον ϕτάνει ούτε στο µικρό του δαχτυλάκι [kanis stin taksi tǤn ftani utε stǤ mikrǤ tu ðaΧtilaki] : ingen kan måle seg med han verken i matematikk eller hurtighet κανένας δεν του παραβγαίνει στα µαθηµατικά ή στην ταχύτητα [kanεnaz ðεn du paravjεni sta maϑimatika i stin daçitita] : ingen kan måle seg med 43 han når det gjelder fart κανένας δεν του βγαίνει στην ταχύτητα [kanεnaz ðεn du vjεni stin daçitita] : jeg kan ikke måle meg med deg (jeg er ikke på ditt nivå) δεν µπορώ να παραβάλλω τον εαυτό µου µε σένα [ðεm bǤrǤ na paravalǤ tǤn εaftǤ mu mε sεna] : jeg kan måle meg med hvem som helst (jeg stiller opp mot hvem som helst) µπορώ ν' αντιµετρηθώ µ' οποιονδήποτε [bǤrǤ nandimεtriϑǤ mǤpiǤnðipǤtε] : Jon kan ikke måle seg med Paul (Jon er ikke på samme nivå som/kommer ikke opp mot Paul når det gjelder intelligens) ούτε κατά διάνοια δεν τον ϕτάνει τον Παύλο ο Γιάννης [utε kata ðjania ðεn dǤn ftani tǤm bavlǤ Ǥ janis] : kunne måle seg med (tåle sammenligning med, stå seg godt i sammenligning med) αντέχω στη σύγκριση µε [andεΧǤ sti siŋgrisi mε] # παραβγαίνω [paravjεnǤ] # παραβάλλοµαι µε [paravalǤmε mε] # (stille opp mot, kunne konkurrere med) αντιµετριέµαι [andimεtriεmε] : kunne måle seg med hvem som helst (ikke stå tilbake for noen) δεν είµαι κατώτερος κανενός [ðεn imε katǤtεrǤs kanεnǤs] / måle blodtrykket ελέγχω την πίεσή µου [εlεŋΧǤ tim biεsi mu] / måle temperaturen/feberen til noen µετρώ τη θερµοκρτασία κάποιου [mεtrǤ ti ϑεrmǤkrasia kapiu] / måle ut µετρώ [mεtrǤ] : ekspesitøren målte ut seks meter stoff ο υπάλληλος µέτρησε 6 µέτρα ύϕασµα [Ǥ ipalilǤz mεtrisε εksi mεtra ifazma] målebånd n. µετροταινία, η [i mεtrǤtεnia] # κορδέλα µετρήµατος, η [i kǤrðεla mεtrimatǤs] # µεζούρα, η [i mεzura] måleinstrument n. (telleapparar, telleverk) καταµετρητής, o [Ǥ katamεtritis] målenhet f.m. µονάδα µέτρησης, η [i mǤnaða mεtrisis] / målenhet for radioaktivitet µονάδα µέτρησης της ραδιενεργείας, η [i mǤnaða mεtrisis tiz raðiεnεrjias] måler m. (indikator, meter, pil, nål, viser) δείχτης, ο [Ǥ ðiΧtis] # (måleapparat, strømmåler etc.) µετρητής, ο [Ǥ mεtritis] # καταµετρητής, o [Ǥ katamεtritis] / lese av måleren (notere målerstanden) σηµειώνω τις ένδειξεις του µετρητή [simiǤnǤ tis εnðiksis tu mεtriti] målerkontrollør m. (måleravleser) καταµετρητής, o [Ǥ katamεtritis] målestokk m. (norm, standard, mål, meter, takt) µέτρο, το [tǤ mεtrǤ] # (på kart, utstrekning, skala, omfang) κλίµακα, η [i klimaka] # (kriterium, prøvestein) κριτήριο, το [tǤ kritiriǤ] # (målebånd) µεζούρα, η [i mεzura] / bedømme/dømme alle etter samme målestokk κρίνω όλους µε το ίδιο µέρτο [krinǤ Ǥluz mε tǤ iðiǤ mεtrǤ] / etter denne målestokken µ' αυτό το κριτήριο [maftǤ tǤ kritiriǤ] / i liten/stor målestokk/skala σε µικρή /µεγάλη κλίµακα [sε mikri/mεDžali klimaka] : gjøre forretninger i liten målestokk/i det små κάνω δουλειές σε µικρή κλίµακα [kanǤ ðuljεs sε mikri klimaka] / i målestokk 1:100 υπό κλίµακα 1:100 [ipǤ klimaka εnas stus εkatǤ] / målføre n. (mål, dialekt, morsmål) διάλεκτος, η [i ðjalεktǤs] måling f.m. (testing, oppmåling) µέτρηση, η [i mεtrisi] / måling av innholdet eller renheten i metaller καρατάρισµα, το [tǤ katatarizma] # µέτρηση της περιεκτικότητας ή καθαρότητας µετάλλων, η [i mεtrisi tis pεriεktikǤtitas i kaϑarǤtitaz mεtalǤn] / måling av luftfuktighet η µέτρηση της υγρασίας [i mεtrisi tis iDžrasias] / måling av rominnhold/kapasitet/tonnasje µέτρηση χωρητικότητας, η [i mεtrisi ΧǤristikǤtitas] målløs adj. άλαλος [alalǤs] # άναυδος [anavðǤs] # άϕωνος [afǤnǤs] # χωρίς µιλιά 44 [ΧǤriz milja] # (måpende, gapende) µε ανοιχτό το στόµα [mε aniΧtǤ tǤ stǤma] # χάσκοντας [ΧaskǤndas] # (stum) βουβός [vuvǤs] # µουγκός [muŋgǤs] / bli helt målløs µένω άλαλος /άναυδος [mεnǤ alalǤs/anavðǤs] # (jeg ble lamslått/ forbløffet) µου 'ϕυγε το καϕάσι [mufijε tǤ kafasi] : jeg ble helt målløs da jeg hørte det έµεινα άλαλος /άναυδος όταν τ' άκουσα [εminε alalǤs/anavðǤs Ǥtan takusa] / gjøre en (helt) målløs (forbause noen, forbløffe noen) αϕήνω κάποιον άναυδο/ εµβρόντητο/κατάπληκτο [afinǤ kapiǤn anavðǤ/εmvrǤnditǤ/katapliktǤ] : frekkheten hennes gjorde meg målløs το θράσος της µε άϕησε άναυδο [tǤ ϑrasǤs tiz mε afisε anavðǤ] # το θράσος της µ' αποσβόλωσε [tǤ ϑrasǤs tiz mapǤzvǤlǤsε] # µε άϕησε εµβρόντητο το θράσος της [mε afisε εmvrǤnditǤ tǤ ϑrasǤs tis] / gjøre noen (helt) målløs/stum (få noen til miste både munn og mæle/mål og mæle) κάνω κάποιον να χάσει τη µιλιά του [kanǤ kapiǤn na Χasi ti milja tu] # (forvirre/overvelde noen) µοΐζω κάποιον [mǤïzǤ kapiǤn] / gjøre tilhørerne målløse (trollbinde, få noen til å måpe/sitte med åpen munn) κάνω το ακροατήριο να µείνει µε ανοιχτό το στόµα [kanǤ tǤ akrǤatiriǤ na mini mε aniΧtǤ tǤ stǤma] / jeg er målløs! (nå står ikke verden til påske! har du hørt på maken!) µένω κατάπληκτος! [mεnǤ katapliktǤs] / målløs av raseri άϕωνος από θυµό [afǤnǤs apǤ ϑimǤ] / målløs av skrekk άναυδος από ϕόβο [anavðǤs apǤ fǤvǤ] : han ble målløs av skrekk έχασε τη λαλιά του από το ϕόβο του [εΧasε ti lalja tu apǤ tǤ fǤvǤ tu] / nyheten(e) gjorde meg målløs τα νέα µε άϕησαν κατάπληκτο [ta nεa mε afisan katapliktǤ] / være målløs av forbauselse/ rådløshet µένω άϕωνος από κατάπληξη/αµηχανία [mεnǤ afǤnǤs apǤ katapliksi/ amiΧania] målløshet f.m. (stumhet, afasi) αϕασία, η [i afasia] # (stumhet, taushet) βουβαµάρα, η [i vuvamara] # βουβαµός, ο [Ǥ vuvamǤs] # (folk. bestyrtelse, fortumlet tilstand) ζαβλάκωµα, το [tǤ zavlakǤma] # ζαβλακοµάρα, η [i zavlakǤmara] måloppnåelse m. (resultat, prestasjon) επίτευχη, η [i εpitεfçi] målsetting f.m. στόχος, ο [Ǥ stǤΧǤs] / en fast måsetting πάγιος στόχος [pajǤs stǤΧǤs] målsnor f.m. (målstrek) σηµείο τερµατισµού, το [tǤ simiǤ tεrmatizmu] # νήµα (τερµατισµού), το [tǤ nima (tεrmatizmu)] / bryte målsnora κόβω την κορδέλα [kǤvǤ tiŋ gǤrðεla] / jeg ble slått på målstreken έχασα πάνω στο νήµα [εΧasa panǤ stǤ nima] måltid n. (middag) γεύµα, το [tǤ jεvma] # (mat, matrett) ϕαγητό, το [tǤ fajitǤ] # ϕαΐ, το [tǤ faï] # (råstoffer/matvarer nok til et måltid, porsjon) µαγεριά, η [i majεria] / bønner nok til et måltid µια µαγεριά ϕασόλια [mja majεria fasǤlja] / et herlig måltid απολαυστικό γεύµα [apǤlafstikǤ jεvma] : dette var et herlig måltid το γεύµα ήταν πολύ ωραίο [tǤ jεvma itan pǤli ǤrεǤ] / et kraftig måltid (et stort måltid) βαρύ γεύµα [vari jεvma] / et realt måltid (et herremåltid, nærende mat) γερό ϕαΐ [jεrǤ faï] / et tarvelig måltid γλισχρό/πενιχρό/λιτό γεύµα [DžlisΧrǤ/pεniΧrǤ/litǤ jεvma] / første måltidet om dagen το πρώτο ϕεύµα της ηµέρας [tǤ prǤtǤ jεvma tis imεras] / hvert måltid κάϑε γεύµα [kaϑε jεvma] / jeg nøt måltidet mitt απόλαυσα το 45 ϕαγητό µου [apǤlafsa tǤ fajitǤ mu] / jeg spiser to måltider om dagen παίρνω δυο γεύµατα την ηµέρα [pεrnǤ ðiǤ jεvmata tin imεra] målvakt f.m. (keeper) τερµατοϕύλακας, ο [Ǥ tεrmatǤfilakas] måne m. ϕεγγάρι, το [tǤ fεŋgari] # σελήνη η [i sεlini] # (skallet hodet) καραϕλό κεϕάλι, το [tǤ karaflǤ kεfali] # (skallethet) ϕαλάκρα, η [i falakra] / få måne (bli skallet) αποκτώ ϕαλάκρα [apǤktǤ falakra] / han slår alltid vitser om månen min διαρκώς κάνει καλαµπούρια για τη ϕαλάκρα µου [ðiarkǤs kani kalamburia ja ti falakra mu] / månen er i ne το ϕεγγάρι είναι λειψό [tǤ fεŋgari inε lipsǤ] / månen har begynt å vokse (vi har fått nymåne) το ϕεγγάρι άρχισε να γεµίζει [tǤ fεŋgari arçisε na jεmizi] / når månen skinner (når månen lyser opp himmelen) όταν το ϕεγγάρι λάµπει στον ουρανό [Ǥtan dǤ fεŋgari lambi stǤn uranǤ] måned m. µήνας ο [Ǥ minas] / den tiende denne måneden (den 10. ds.) στις 10 αυτού του µήνα [stiz ðεka aftu tu mina] / en måned fra i dag σ' ένα µήνα από σήµερα [sεna mina apǤ simεra] / fem måneder lang/gammel πεντάµηνος [pεndaminǤs] : en fem måneder gammel baby πεντάµηνο µωρό [pεndaminǤ mǤrǤ] : en seks måneder gammel baby µωρό έξι µηνών [mǤrǤ εksi minǤn] : en fem måneder lang streik πεντάµηνη απεργία [pεndamini apεrjia] / en fem måneders periode ένα πεντάµηνο, το [εna pεndaminǤ] / en fem måneders permisjon πεντάµηνη άδεια [pεndamini aðia] / for en måned siden i dag σα σήµερα πριν από ένα µήνα [sa simεra prin apǤ εna mina] / han var syk i en måned ήταν ένα µήνα άρρωστος [itan εna mina arǤstǤs] / i april måned κατά τον µήνα Απρίλιο [kata tǤn mina apriljǤ] / i en måned (en måneds tid) επί ένα µήνα [εpi εna mina] # για κάνα µήνα [ja kana mina] / jeg skylder husleie for tre måneder χρωστάω τρεις µήνες ενοίκιο [ΧrǤstaǤ triz minεs εnikiǤ] # χρωστάω τρία µηνιατικά [ΧrǤstaǤ tria minjatika] / om en måned fra i dag σε ένα µήνα από σήµερα [sε εna mina apǤ simεra] / om en måned/en måneds tid σ' ένα µήνα [sεna mina] / per måned (måndesvis, på månedsbasis) µε το µήνα [mε tǤ mina] : betale/leie noe per måned/på månedsbasis πληρώνοµαι/νοικιάζω κάτι µε το µήνα [plirǤnǤmε/nikjazǤ kati mε ti mina] / periode på to måneder διµηνία, η [i ðiminia] # δίµηνο, το [tǤ ðiminǤ] / som utgis/ kommer ut annenhver måned διµηνιαίος [ðinimjεǤs] : et tidsskrift som kommer annenhver måned διµηνιαία επιθεώρηση [ðiminjεa εpiϑεǤrisi] / (astonomi:) synodisk måned (månemåned, måneomløp) σεληνιακός µήνας, ο [Ǥ sεlinjakǤz minas] / to måneder gammel (tomåneders) διµηνίτικος [ðiminitikǤs] månedlig adj. µηνιαίος [minjεǤs] # µηνιάτικος [minjatikǤs] / et månedlig foreningsblad µηνιάτικο δελτίο ενός συλλόγου [minjatikǤ ðεltiǤ εnǤs silǤDžu] / månedlige avdrag µηνιαίες δόσεις [minjεεz ðǤsis] månedlig adv. µηνιαίως [minjεǤs] / det utgis månedlig εκδίδεται µηνιαίως [εkðiðεtε minjεǤs] månedskort n. µηνιαίο εισιτήριο (διαρκείας), το [tǤ minjεǤ isitiriǤ (ðiarkias)] # (sesongkort, årskort, rabattkort) (εισιτήριο) διαρκείας, το [tǤ (isitiriǤ) ðiarkias] # διαρκές εισιτήριο, το [tǤ ðiarkεs istiriǤ] / løse/kjøpe månedskort βγάζω ένα (εισιτήριο) διαρκείας [vDžazǤ εna (isitiriǤ) ðiarkias] 46 månedslønn f.m. µηνιατικό, το [tǤ minjatikǤ] / heve/få utbetalt månedslønna παίρνω το µηνιατικό [pεrnǤ tǤ minjatikǤ] månedstidsskrift n. µηνιαίο περιοδικό, το [tǤ minjεǤ pεriǤðikǤ] # (teater: månedsrevy) µηνιαία επιθεώρηση, η [i minjεa εpiϑεǤrisi] månefase f.m. ϕάση της σελήνης, η [i fasi tis sεlinis] # (også: nymåne) αλλαξοϕεγγαριά, η [i alaksǤfεŋgaria] / månefasene οι ϕάσεις της σελήνης [i fasis tis sεlinis] måneformørkelse m. έκλειψη της σελήνης, η [i εklipsi tis sεlinis] måneløs adj. (månelaus, månemørk) ασέληνος [asεlinǤs] / ei måneløs natt λειψοϕεγγαριά [i lipsǤfεŋgaria] måneoppgang m. (også: soloppgang) ανατολή, η [i anatǤli] måneskinn n. ϕεγγαρόϕωτο, το [tǤ fεŋgarǤfǤtǤ] / måneskinnets trylleskjær η µαγεία του ϕεγγαρόϕωτου [i majia tu fεŋgarǤfǤtu] / uten måneskinn (mørk) ασέληνος [asεlinǤs] # αϕέγγαρος [afεŋgarǤs] : ei natt uten måneskinn ασέληνη νύχτα [asεlini niΧta] måneskive f.m. (solskive, lyskrans, glorie) άλως, η [i alǤs] månestråler f.pl. (månestriper) ακτίνες του ϕεγγαριού [aktinεs tu fεŋgariu] måpe v. (gjøre store øyne, sperre opp øynene) γουρλώνω τα µάτια [DžurlǤnǤ ta matia] # (sitte/stå med åpen munn) µένω µε ανοιχτό το στόµα [mεnǤ mε aniΧtǤ tǤ stǤma] / få tilhørerne til å måpe (trollbinde tilhørerne, gjøre tilhørerne målløse) κάνω το ακροατήριο να µείνει µε ανοιχτό το στόµα [kanǤ tǤ akrǤatiriǤ na mini mε aniΧtǤ tǤ stǤma] måpende adj. (gapende, målløs) µε ανοιχτό το στόµα [mε aniΧtǤ tǤ stǤma] # µε το στόµα ανοιχτό [mε aniΧtǤ tǤ stǤma] # χάσκοντας [ΧaskǤndas] # (storøyd, med utstående øyne, med øynene å stilk) γουρλοµάτης [DžurlǤmatis] # (stirrendel, med øynene på stilk) γουρλωτός [DžurlǤtǤs] mår m. (zool. sobel, røyskatt, ilder) κουνάβι, το [tǤ kunavi] # ικτίδα, η [i iktiða] # (snømus) νυϕίτσα, η [i nifitsa] mårskinn m. (sobel,sobelskinn) ζιµπελίνα, η [i zimbεlina] / mårskinnspels (sobelpels, frakk laget av mårskinn) πάλτο από γούνα ζιµπελίνα [paltǤ apǤ Džuna zimbεlina] måte m. (vis) τρόπος, ο [Ǥ trǤpǤs] / alt med måte µηδέν άγαν [miðεn aDžan] # παν µέτρον άριστον* [pan mεtrǤn aristǤn] / mitt livsmotto er ”alt med måte” η αρχή που έχω σα γνώµονα στη ζωή µου είναι 'µηδέν άγαν' [i arçi pu εçǤ sa DžnǤmǤna sti zǤï mu inε miðεn aDžan] # το έµβληµά µου είναι 'παν µέτρον άριστον' [tǤ εmvlima mu inε pan mεtrǤn aristǤn] / både på den ene og den andre måten (på ulike måter) µε τούτα και µε τ' άλλα [mε tuta kε mε tala] / det er eneste måten… είναι το µόνο µέσο [inε tǤ mǤnǤ mεsǤ] / en myndig/dominerende måte å opptre på αυταρχικός τρόπος [aftarçikǤs trǤpǤs] / ikke på noen måte (ikke under noen omstendighet) µε καµιά κυβέρνηση [mε kamja kivεrnisi] / på alle måter µε κάθε τρόπο [mε kaϑε trǤpǤ] # (i enhver henseende) από κάθε άποψη [apǤ kaϑε apǤpsi] # (i navnet og i gavnet) όνοµα και πράµα [ǤnǤma kε prama] : det/den er bedre på alle måter υπό /από κάθε έποψη είναι καλύτερο [ipǤ/apǤ kaϑε εpǤpsi inε kalitεrǤ] : han er en villstyring på alle måter είναι Τρελλάκιας, όνοµα και πράµα [inε trεlakias ǤnǤma kε prama] / på 47 den ene eller den andre måten ούτε ύπερ ούτε κατά [utε ipεr utε kata] # (på alle mulige måter, med det gode eller det onde) παντοιοτρόπως [pandiǤtrǤpǤs] / på den måten µ' αυτό τον τρόπο [maftǤ tǤn drǤpǤ] # (slik, sånn) έτσι [εtsi] : du kan ikke gjøre det på den måten δεν µπορείς να το κάνεις έτσι [ðen bǤriz na tǤ kanis εtsi] / på den måten at (i den forstand at) µε την έννοια ότι [mε tin εnia Ǥti] : han er en plage på den måten at han hindrer/forstyrrer meg i arbeidet είναι µπελάς, µε την έννοια ότι µ' εµποδίζει να δουλέψω [inε bεlaz mε tin εnia Ǥti mεmbǤðizi na ðulεpsǤ] / på denne måten # (i så henseende, (sett) fra den synsvinkelen) απ' αυτή την άποψη [ap afti tin apǤpsi] # (i samme grad, i dette omfanget) µ' αυτή την αναλογία [mafti tin analǤjia] : hvis vi fortsetter å bruke penger på denne måten.. αν συνεχίσουµε να ξοδεύουµε µ' αυτή την αναλογία... [an sinεçisumε na ksǤðεvumε mafti tin analǤjia] / på en annen måte αλλιώς [aljǤs] # (fra et ståsted) από µια άποψη [apǤ mja apǤpsi] : kan vi gjøre det på en annen måte? µπορούµε να το κάνουµε αλλιώς; [bǤrumε na tǤ kanumε aljǤs] / på en eller annen måte ειτ' έτσι ειτ' αλλιώς [it εtsi it aljǤs] # ούτε ύπερ ούτε κατά [utε ipεr utε kata] # οπωσδήποτε [ǤpǤzðipǤtε] # (uansett hvordan, i alle fall) ούτως η άλλως [utǤs i alǤs] : vi må skaffe penger til husleia på en eller annen måte πρέπει να βρούµε τα χρήµατα για το νοίκι οπωσδήποτε [prεpi na vrumε ta Χrimata ja tǤ niki ǤpǤzðipǤtε] / på en måte κατά/υπό µια άποψη/έννοια [kata/ipǤ mja apǤpsi/εnia] # (på et vis, til en viss grad, litt) κάπως [kapǤs] : på en måte har du rett από µια άποψη έχεις δίκιο [apǤ mja apǤpsi εçiz ðikiǤ] : på en grusom måte µε καυστικό τρόπο [mε kafstikǤ trǤpǤ] : på en indirekte måte/i skjulte ordelag µε έµµεσο τρόπο [mε εmεsǤ trǤpǤ] : på en nonchalant, overlegen måte µε ανάλαϕρο τρόπο [mε analafrǤ trǤpǤ] : på en ryddig måte µε τρόπο µεθοδικό [mε trǤpǤ mεϑǤðikǤ] : på en slik måte at... µε τρόπο που... [mε trǤpǤ pu] : på en ubesluttsom måte µε διστακτικό τρόπο [mε ðistaktikǤ trǤpǤ] / på følgende måte µε τον ακόλουθο τρόπο [mε tǤn akǤluϑǤ trǤpǤ] # ως ακολούθως [Ǥs akǤluϑǤs] / på ingen måte (slett ikke) κάθε άλλο [kaϑε alǤ] # διόλου [ðjǤlu] # (ikke i det hele tatt) ουδόλως* [uðǤlǤs] # (under ingen omstendighet) υπό καµιά άποψη [ipǤ kamja apǤpsi] # µε καµιά κυβέρνηση [mε kamja kivεrnisi] : han er på ingen måte dum δεν είναι διόλου βλάκας [ðεn inε ðjǤlu vlakas] / på mange måter (i mange henseender) από πoλλές /µερικές απόψεις [apǤ pǤlεs/mεrikεs apǤpsis] / på noen (som helst) måte (på noe vis) µε οποιοδήποτε τρόπο [mε ǤpiǤðipǤtε trǤpǤ] / på samme måte (likeledes) όµοια [Ǥmja] / vi må finne en måte å bestikke han på πρέπει να βρούµε το µέσο να τον πλησιάσουµε [prεpi na vrumε tǤ mεsǤ na tǤm blisiasumε] måtehold n. (moderasjon) µετριοπάθεια, η [i mεtriǤpaϑia] # (nøkternhet, edruelighet, avholdenhet) εγκράτεια, η [i εŋgratia] / mangel på måtehold έλλειψη µέτρου [εlipsi mεtru] # (ustyrlighet) ακρατεία, η [i akratia] / med måtehold (med måte) µε µέτρο [mε mεtrǤ] / måtehold med mat (dårlig matlyst) λιγοϕαγία, η [i liDžǤfajia] (måtehold) µετριοπάθεια, η [i mεtriǤpaϑia] / måtehold med spising og drikking (av alkohol) µετριοπάθεια στο ϕαΐ και στο πιοτό [mεtriǤpaϑia stǤ faï kε stǤ pjǤtǤ] / 48 / vise måtehold δείχνω µετριοπάθεια [ðiΧnǤ mεtriǤpaϑia] # (vise måtehold/ tilbakeholdenhet/avhold) έχω εγκράτεια [εΧǤ εŋgratia] måteholden adj. (edruelig, enkel, spartansk) εγκρατής [εŋgratis] # συγκρατηµένος [siŋgratimεnǤs] # λιτοδίαιτος [litǤðiεtǤs] # λιτός [litǤs] # (moderat, fornuftig) µετριοπαθής [mεtriǤpaϑis] / du vil få se at han er en måteholden, fornuftig mann θα δεις ότι είναι πολύ µετριοπαθής [ϑa ðis Ǥti inε mεtriǤpaϑis] / være måteholden είµαι εγκρατής [imε εŋgratis] # (ha enkle, nøkterne vaner) έχω εγκρατείς συνήθειες [εΧǤ εŋgratis siniϑiεs] måtte mod.v. πρέπει [prεpi] # (være behov for) είναι ανάγκη να [inε anaŋgi na] # (partikkel som utrykker ønske: skulle ønske) είδε(ς) [iðεs] # (uformelt/dial.) άµποτε [ambǤtε] # (burde, skylde, plikte å, ha å) οϕείλω [ǤfilǤ] # (må/måtte, bør/burde, ønske: om bare) να [na] / du må oppsøke/gå til en advokat είναι ανάγκη να δεις ένα δικηγόρο [inε anaŋgi na ðis εna ðikiDžǤrǤ] / jeg må/har å være der klokka ti οϕείλω να είµαι εκεί στις δέκα [ǤfilǤ na imε εki stiz ðεka] / du må/bør/burde være mer forsiktig! να προσέχεις περισότερο! [na prǤsεçis pεrisǤtεrǤ] / jeg må gå nå πρέπει να/είναι ανάγκη να ϕεύγω (τώρα) [prεpi na/inε anaŋgi na fεvDžǤ (tǤra)] / må dere gå (nå)? είναι ανάγκη να πας; [inε anaŋgi na pas] / må dere lage så mye bråk? είναι ανάγκη να κάνετε τόσο ϕασαρία; [inε anaŋgi na kanεtε tǤsǤ fasaria] / måtte dere bare bli lykkelige! άµποτε(ς) να ευτυχήσετε [ambǤtε(z) na εftiçisεtε] / måtte du bli lykkelig! είθε(ς) να ευτυχήσεις! [iϑε(s) na εftiçisis] / måtte du leve til du blir hundre år! να το κατοστήσεις! [na ta katǤstisis] / vi må gå nå είναι ανάγκη να ϕύγουµε τώρα [inε anaŋgi na fiDžumε tǤra]